Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

54
Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17 Project Α' Τετραμήνου: «Η τεχνολογική εξέλιξη στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ). Πως αυτά επιδρούν στη διαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία;» ΟΜΑΔΑ 1η: 1. Μιχαήλ Παπανικολάου 2. Νικόλας Σεβδαγιάν 3. Χρήστος Ξυραφάκης 4. Γιάννης Ταβουλάρης 5. Αλέξανδρος Μικρόπουλος Υπεύθυνος Καθηγητής:Δημήτριος Μανωλάς Θέμα ομάδας 1:Η εξέλιξη στην τεχνολογία της επικοινωνίας και της ενημέρωσης.

Transcript of Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Page 1: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Π.Σ.Π.Α.

Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Project Α' Τετραμήνου: «Η τεχνολογική εξέλιξη στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ). Πως αυτά επιδρούν στη διαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία;»

ΟΜΑΔΑ 1η: 1. Μιχαήλ Παπανικολάου2. Νικόλας Σεβδαγιάν3. Χρήστος Ξυραφάκης 4. Γιάννης Ταβουλάρης5. Αλέξανδρος Μικρόπουλος

Υπεύθυνος Καθηγητής:Δημήτριος Μανωλάς

Θέμα ομάδας 1:Η εξέλιξη στην τεχνολογία της επικοινωνίας και της ενημέρωσης.

Page 2: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΓΡΑΦΗΣ:

Ένα από τα σημαντικότερα βήματα στην εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού υπήρξε η ανακάλυψη της γραφής.

Η γραφή «γεννήθηκε» από την ανάγκη του ανθρώπου να επικοινωνήσει αλλά και να βελτιώσει τη ζωή του.

Αποτελεί μέσο να αποτυπώνει την σκέψη του, να μεταδίδει την πείρα του αλλά και να οργανώνει την καθημερινότητά του.

Είναι αλληλένδετη με την ιστορία, την επιστήμη και τον πολιτισμό.

Οι 8 ''σταθμοί'' της εξέλιξης της γραφής:• Σταθμός 1ος: Πριν την 4η χιλιετηρίδα π.Χ. •• Σταθμός 2ος : Μεσοποταμία, από το 4000 πΧ, Σουμέριοι

• Σταθμός 3ος: Κίνα

• Σταθμός 4ος : Αίγυπτος, από το 2500 πΧ

• Σταθμός 5ος: Φοίνικες

• Σταθμός 6ος : Ελλάδα

• Σταθμός 7ος: Ρωμαίοι, λατινικά

• Σταθμός 8ος : Σήμερα

Οι μορφές γραφής: Σπηλαιογραφίες, Σφηνοειδής Γραφή, Ιδεογράμματα, Ιερογλυφικά, Φοινικικό Αλφάβητο, Ελληνικό Αλφάβητο, Λατινικό Αλφάβητο.

Page 3: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ : Οι φρυκτωρίες ήταν ένα σύστημα συνεννόησης στην αρχαία Ελλάδα με σημάδια πουμεταβιβάζονταν από περιοχή σε περιοχή με τη χρήση πυρσών κατά τη διάρκεια της νύχτας(φρυκτός=πυρσός και ώρα = φροντίδα). Ο Αισχύλος στο έργο του Αγαμέμνων περιγράφει τηνείδηση της πτώσης της Τροίας, η οποία μεταδόθηκε ως τις Μυκήνες με τις φρυκτωρίες. Ενδιάμεσοισταθμοί μεταδόσεως υπήρχαν στην Ίδη της Μυσίας, στο Ακρωτήρι της Λήμνου (σημερινή Πλάκα),στον Άθω, στο βουνό Μάκιστο και στις πλαγιές του Αραχναίου. Το σύστημα χρησιμοποιήθηκε γιαπολλούς αιώνες μέχρι το 1850 αλλά μπορούσε να μεταφέρει μηνύματα μόνο με ένα κοινό κώδικα. Πολλά από τα φωτεινά σήματα ανταλλάσσονταν τη νύχτα στη θάλασσα μεταξύ πλοίων και ξηράςκαι γενικά τα περισσότερα από αυτά αντιστοιχούσαν σε προσυμφωνημένα μηνύματα. Τα φωτεινάαυτά σήματα οι Έλληνες τα ονόμαζαν «πυρσούς» ή «φρύκτους» και από εδώ γνωρίζουμε και τους«φίλιους φρύκτους» ή τους «πολέμιους φρύκτους». Συγκεκριμένα όπως σημειώνει ο Θουκυδίδης,όταν στο στρατόπεδο έρχονταν φίλοι, οι στρατιώτες ύψωναν απλώς τους αναμμένους πυρσούς(φίλιοι φρύκτοι), ενώ όταν πλησίαζαν εχθροί, οι πυρσοί ανέμιζαν δεξιά-αριστερά (πολέμιοιφρύκτοι). Οι πυρσοί αυτοί στη διάρκεια της ημέρας απλώς έβγαζαν πολύ καπνό, που σήμαινε ότιχρησιμοποιούσαν εύφλεκτα υλικά, στα οποία πολλοί ιστορικοί αποδίδουν τις λέξεις/φράσειςφρύκτους ανίσχειν, πυρσεύειν, φρυκτωρεύω (γνωστοποιώ είδηση από μεγάλη απόσταση) καιφρυκτωρίες. Η μελέτη των φρυκτωριών εμφανίζει αρκετό ενδιαφέρον αλλά και δυσκολία, τόσο γιατί πολλοί απόαυτούς τους αρχαίους πύργους έχουν καταστραφεί εντελώς, όσο και γιατί για όσους διασώζονταιδεν μας είναι εύκολο να τεκμηριώσουμε την χρήση τους. Τα πράγματα μπερδεύονται ακόμηπερισσότερο όταν αναφέρονται και σοβαρές απόψεις για πυραμίδες ή μικρά φρούρια. Έτσι δενείναι λίγοι οι ερευνητές (Curtius, Donalson, Μanatt) που θεωρούν πως τα ερείπια στο χωριόΕλληνικό, έξω από το Κεφαλάρι του Άργους, δεν είναι πυραμίδα αλλά μία φρυκτωρία. Όσον αφοράστα πολλά μικρά αρχαία κτίσματα στην περιοχή της Αργολίδας, οι ερευνητές τα θεωρούνπερισσότερο ως μικρά οχυρά στρατηγικών θέσεων, τα μικρά πολυάνδρια, όπως τα αποκαλεί και οΠαυσανίας, και όχι ως φρυκτωρίες.

ΥΔΡΑΥΛΙΚΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ:O υδραυλικός τηλέγραφος είναι ένα σύστημα επικοινωνίας σε μεγάλες αποστάσεις πουεφευρέθηκε τον 4ο αιώνα π.Χ. από τον Αρκάδα στρατηγό Αινεία τον Τακτικό. Σύμφωνα μ' αυτόν,όσοι επιθυμούσαν να μεταδώσουν κάποια μηνύματα πήγαιναν σε έναν λόφο και εκεί γέμιζαν ένακάδο με νερό. Στον απέναντι λόφο υπήρχε ένας ακριβώς ίδιος κάδος με την ίδια βρύση στη βάσητου κάδου. Οι δύο κάδοι είχαν μια κατακόρυφη ράβδο η οποία επέπλεε σε πλωτήρα μέσα στο νερόκαι είχε χαραγμένα πάνω της διάφορα μηνύματα. Κάθε φορά που ήθελαν να στείλουν ένα σήμα,ανύψωναν έναν πυρσό και οι δύο σταθμοί (πομπός και δέκτης) άνοιγαν τις βρύσες τους την ίδιαστιγμή. Το νερό έβγαινε με τον ίδιο ρυθμό και όταν η επιφάνειά του νερού στον σταθμό τουπομπού έφθανε στο μήνυμα που ήθελαν να στείλουν, κατέβαζαν τον πυρσό και έκλειναν τη βρύση.Τότε μπορούσε ο δέκτης να διαβάσει το μήνυμα πάνω στη ράβδο. Αυτός μετά μετέδιδε το μήνυμαστον επόμενο στη σειρά σταθμό και από εκεί σε άλλους.Ο υδραυλικός τηλέγραφος απαιτούσε πολύκαλό συγχρονισμό των δύο σταθμών για να μπορέσει να δουλέψει σωστά.

Page 4: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ:

Η αναπαραγωγή κειμένων σε πολλά αντίτυπα,ένα είδος δηλαδή πρωτόγονηςτυπογραφίας, είναι πολύ παλιά τέχνη. Ήδη από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν τις σφραγίδες. Από τον 6ο αιώνα μ.Χ. οιΚινέζοι χρησιμοποιούσαν ξύλινες και λίθινες πλάκες για την αναπαραγωγή κειμένων.Πάνω σ' αυτές είχαν σκαλιστεί τα γράμματα του κειμένου. Εκείνο που χαρακτηρίζει την τυπογραφία είναι η επινόηση τωνκινητών τυπογραφικών στοιχείων, γιατί αυτό συνέβαλε στην πρόοδο και τηνκαταπληκτική εξέλιξή της. Άρα εφευρέτης της τυπογραφίας πρέπει να θεωρηθεί εκείνοςπου είχε πρώτος την έμπνευση να χρησιμοποιήσει τα κινητά στοιχεία και να επινοήσειτην πιεστική μηχανή με την οποία θα εκτύπωνε το κείμενο που έφτιαξε με τα κινητάστοιχεία. Οι ερευνητές δεν συμφωνούν στ' όνομα του εφευρέτη της τυπογραφίας.Αλλάούτε από την έρευνα των πρώτων έργων που βγήκαν από τα πρώτα τυπογραφείακατόρθωσαν οι ιστορικοί να συμπεράνουν ποιος ήταν ο πρώτος εφευρέτης ή η πόληπου απέκτησε το πρώτο τυπογραφείο. Αλλά, όπως όλες οι εφευρέσεις, έτσι κι ητυπογραφία στην πραγματικότητα δεν ανήκει "ούτε σ' ένα έτος, ούτε σ' ένα λαό". Ήτανμια ανάγκη, μια αξίωση του πολιτισμού. Γι' αυτό και γίνονταν προσπάθειες σε διάφορεςπόλεις κι από διαφορετικά άτομα. Ίσως, δεν θα μπορέσουμε ποτέ λοιπόν να κρίνουμε σεποια από τις τρεις χώρες, Γερμανία, Ολλανδία, Γαλλία, ανήκει η δόξα κι η τιμή τηςεφεύρεσης.Πάντως η νέα εφεύρεση ξαπλώθηκε ταχύτατα σ' όλη την Ευρώπη. Με τηντυπογραφία η γραπτή σκέψη κι η εικόνα μπορούσαν πια να διατηρηθούν και νακυκλοφορήσουν σε χιλιάδες αντίτυπα, ώστε να γίνουν προσιτές στον πολύ κόσμο. Ητυπογραφία έφερε ριζική αναμόρφωση της κοινωνίας κι άνοιξε νέα εποχή. Την αρχικήτεχνική, με τα ανάγλυφα στοιχεία, ακολούθησαν νέοι τρόποι: η χαλκογραφία με κοίλαστοιχεία, η λιθογραφία. Από τη φωτογραφία γεννήθηκε η φωτοχαρακτική. Οιφωτομηχανικές μέθοδοι έκαναν δυνατή την εκτύπωση εικόνων πολύχρωμων. Στιςαρχές του αιώνα μας εμφανίστηκαν η μέθοδος "όφσετ" κι η λινοτυπία. Διαδόθηκανταχύτατα στην εκτύπωση περιοδικών και καταλόγων. Η τυπογραφία, η λινοτυπία και το"όφσετ"σήμερα είναι οι τρεις κύριοι τρόποι εκτύπωσης.

Page 5: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΤΥΠΟΥ:

Ως εφημερίδα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έντυπη περιοδική έκδοση της οποίας η περιεχόμενη ύληαφορά κατά πλειονότητα ειδησεογραφία τρεχόντων γεγονότων της περιόδου στην οποία εκδίδεται (ημερήσια, εβδομαδιαία κ.λπ.). Αυτή είναι και η ουσιώδης διαφορά από το έντυπο περιοδικό. Το σύνολο των εφημερίδων και περιοδικών ονομάζεται γενικότερα Τύπος διακρινόμενος ανάλογα σε "ημερήσιο τύπο", "εβδομαδιαίο τύπο" κ.λπ. ή "περιοδικό τύπο", ειδικότερα για τα περιοδικά. Οι εφημερίδες, όπως ομοίως και τα περιοδικά συγκαταλέγονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.Σήμερα με την ηλεκτρονική τεχνολογική εξέλιξη απαντάται και το είδος της "ηλεκτρονικής εφημερίδας".

Οι εφημερίδες απευθύνονται σε μεγάλο αριθμό αναγνωστών είτε με ειδησεογραφία γενικού περιεχομένου είτε ειδικού, λαμβάνοντας ανάλογους χαρακτηρισμούς, π.χ. πολιτικές, οικονομικές, αθλητικές κ.λπ.

Η εκτύπωσή της γίνεται συνήθως σε χαρτί χαμηλού κόστους.

Οι εφημερίδες παραδοσιακά χαρακτηρίζονται από την ώρα έκδοσής τους (πρωινές, μεσημβρινές, απογευματινές), την περιοδικότητα έκδοσής τους, (ημερήσιες, εβδομαδιαίες κ.λπ.) και σε έκτακτες εκδόσεις, ως "έκτακτα παραρτήματα" των κυρίων εκδόσεών τους.

Επίσης διαφέρουν σε άλλα χαρακτηριστικά:

• Μέγεθος φύλλου • Ευρύ, 600mm με 380mm, συνήθως από τα πιο σοβαρά έντυπα. Παράδειγμα οι New

York Times έως το 2004 • Στενό, γνωστό και ως ταμπλόιντ, 380mm με 300mm. Χρησιμοποιείται από έντυπα

εντυπωσιασμού, όπως η αγγλική Sun. • Βερολίνου ή μίντι, 470mm με 315mm, χρησιμοποιείται από έντυπα όπως Le Monde,

La Stampa, The Guardian. • Υπάρχουν και άλλα μεγέθη, όπως το 35Χ50 εκατοστών. Χρησιμοποιείται και από

τοπικές εφημερίδες, όπως η Ηχώ Ιλίου-Πετρούπολης και η εφημερίδα Αιγάλεω.

• Ύλη • Γενικού ενδιαφέροντος (πολιτική, πολιτιστική). • Επιστημονική (επιστημονικών φορέων, ή ομάδων). • Οικονομική (ανεξάρτητη ή σαν ένθετο σε πολιτική εφημερίδα). • Κοινωνική (με κοινωνικά σχόλια). • Κίτρινος τύπος

• Χώρος διάδοσης • Τοπική • Περιφερειακή

Page 6: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

• Εθνική • Διεθνής

• Τρόπος διανομής/χρηματοδότησης • Περίπτερα • Συνδρομητές (ταχυδρομείο, εταιρείες διανομής τύπου). • Ελεύθερη (σε σταθμούς μετρό, μπαρ, γραφεία κτλ) • Διαφημιστική (διανέμεται με το ταχυδρομείο, ή ωρομίσθιο προσωπικό)

• Xρώμα • Άσπρο (το συνηθέστερο) • Κίτρινο (από πολλές οικονομικές) • Ροζ (χαρακτηριστικό της La Gazzetta dello Sport) • Σομόν (οικονομικές, χρηματιστηριακών πληροφοριών).

• Ιδιαίτερη κατηγορία εφημερίδων αποτελούν οι επίσημες κρατικές εφημερίδες. Οι εφημερίδες αυτές εκδίδονται με ευθύνη αρμόδιων κρατικών αρχών (π.χ. Κυβέρνηση)και περιέχουν κείμενα που η δημοσίευσή τους επιβάλλεται από διάταξη κάποιου Νόμου, είτε κείμενα που δημοσιοποιούνται προς τους πολίτες στο πλαίσιο των αρχών της διαφάνειας και της φανερής δράσης της Δημόσιας Διοίκησης. Επίσημη εφημερίδα του Ελληνικού κράτους είναι η Εφημερίς της Κυβερνήσεως, που εκδίδεται από το Εθνικό Τυπογραφείο.Η πρώτη τυπωμένη εφημερίδα κυκλοφόρησε στη Γερμανία το 1605.

Page 7: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ:

Πριν από εκατόν δέκα πέντε χρόνια, το 1895, ο πατέρας του ραδιοφώνου Γουλιέλμος Μαρκόνι κατόρθωσε να μεταδώσει ηχητικά σήματα Μορς διαμέσου ερτζιανών κυμάτων. Οι επιτυχίες του Μαρκόνι και άλλων ερευνητών όπως του Reginald Fessenden και του Lee de Forest αποτελούν την απαρχή της ανάπτυξης της ραδιοφωνίας. Χωρίς τη μεσολάβηση αγωγών αλλά με ηλεκτρομαγνητικά κύματα και στη λήψη τους από ειδικούς δέκτες, η ραδιοφωνία μεταδίδει πλέον σε μεγάλες αποστάσεις ομιλίες και μουσική…

Η εξέλιξη τουΓύρω στα 1873 ο Μαξουελ πρότεινε τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητισμού, σύμφωνα με την οποία ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα μπορεί να μεταδοθεί χωρίς να μεσολαβεί κάποιο φυσικό μέσο.

Το 1883 ο Hertz επαλήθευσε τη θεωρία του Μάξγουελ για τον ηλεκτρομαγνητισμό και ανακάλυψε τα ραδιοκύματα. Κάπου στα 1897 ο Marconi επαληθεύει τα πειράματα του Hertz και καταφέρνει ναστείλει ασύρματο σήμα σε απόσταση 3km.

Με τη συσκευή αυτή ο Ιταλός Marconi πηγαίνει στην Αγγλία -που ήταν η κύρια ναυτική δύναμη της εποχής- και ιδρύει την εταιρεία «Marconi Wireless telegraph» και προσφέρει υπηρεσίες στη ναυσιπλοΐα. Τα ραδιοκύματά του δεν μετέδιδαν φωνή αλλά σήματα Μορς. Ήταν τα Χριστούγεννα του 1906 στην Νέα Υόρκη όταν ο Fassenden μετέδωσε για πρώτη φορά φωνή και μουσική.

Αργότερα ήρθε ο De Forest για να ανακαλύψει το πρώιμο ραδιόφωνο, τη Λυχνία, η οποία ήταν η μόνη μορφή ραδιοφώνου για τα επόμενα 50-60 χρόνια. Μέχρι τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο το ραδιόφωνο είναι ένα μέσο χρησιμοποιούμενο σε ερασιτεχνική βάση και δεν είναι καθόλου ανεπτυγμένο ή διαδεδομένο.

Η εξάπλωση τουΣταθμός για την ιστορία του ραδιοφώνου αποτελεί η έμπνευση ενός Αμερικανού, του Frank Conrad, ο οποίος εργαζόταν ως μηχανικός και ερασιτεχνικά ασχολείτο με το ραδιόφωνο και τον αθλητισμό. Ο Conrad τυχαία βγήκε στον αέρα με το ραδιόφωνο για να μεταδώσει τα αποτελέσματατων αγώνων. Απέκτησε φανατικό κοινό.

Ήταν τότε που μεταδόθηκε και η πρώτη ραδιοφωνική διαφήμιση, ενός καταστήματος στη γειτονιά του Conrad. Την εκπομπή του Conrad, που ουσιαστικά αυτός θεωρείται ο πατέρας του ραδιοφώνου,πήρε η εταιρεία Westing House και τη μεγάλωσε. Στις 20 Νοεμβρίου 1920 λειτούργησε ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A., που λειτουργεί ακόμη και σήμερα. Το 1926 έχουμε την παραγωγή ενός δέκτη αρκετά εύχρηστου, ποιοτικού και φτηνού.

Από τότε το ραδιόφωνο κατακτά ένα πολύ ευρύ κοινό. Στην πορεία έχουμε τη σύσταση και της νομοθεσίας για την οργάνωση των σταθμών και των συχνοτήτων. Η εδραίωση όμως του ραδιοφώνου έρχεται μετά το 1930, όπου σ' αυτή την περίοδο δημιουργείται το καλά οργανωμένο δίκτυο σταθμών (κρατικών και ιδιωτικών) τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη.

Ο ανταγωνισμόςΚατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου το ραδιόφωνο και ο Τύπος γίνονται δύο μέσα ανταγωνιστικά μεταξύ τους γιατί το ραδιόφωνο αποκτά μεγάλο ειδησεογραφικό περιεχόμενο. Η λήξη του Μεγάλου Πολέμου φέρνει όμως το ραδιόφωνο στην αρχική του ιδιότητα και γίνεται ξανά ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγικό.

Στα τέλη της δεκαετίας του '40 με αρχές της δεκαετίας του '50 το ραδιόφωνο αποκτά ένα νέο ανταγωνιστή, την τηλεόραση η οποία έχει στα χέρια της ένα πολύ δυνατό όπλο έναντι του ραδιοφώνου, την εικόνα. Η ακροαματικότητα του ραδιοφώνου πέφτει κατακόρυφα και οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ψάχνουν λύσεις. Η λύση έρχεται το '50-'60 και την εμφάνιση της δημοφιλέστατης μουσικής Rock and Roll. Η κρίση ξεπερνιέται και το ραδιόφωνο καθιερώνεται ως αποκλειστικά ψυχαγωγικό-μουσικό μέσο.

Τη δεκαετία του '60 αμφισβητείται στην Ευρώπη το κρατικό ραδιόφωνο γιατί δεν μετέδιδε Rock και απορρίπτεται από τη νεολαία της εποχής. Εμφανίζεται η Πειρατική Ραδιοφωνία με πρωτοπόρο

Page 8: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

το Radio Caroline στην Αγγλία, το οποίο εκπέμπει από ένα μικρό πλοίο στα χωρικά ύδατα της Αγγλίας και μεταδίδει μόνο Rock. Η ακροαματικότητά του είναι τόσο ψηλή που απειλεί το BBC. Ακολουθεί ευρεία διάδοση αυτού του τύπου ραδιοφωνίας σε όλη την Ευρώπη.

Το ραδιόφωνο ενηλικιώνεταιΜετά από αυτό οδηγούμαστε στην απορρύθμιση (Deregulation) της δεκαετίας του '70 και μπαίνουμε ουσιαστικά στην τελευταία φάση της ωριμότητας του ραδιοφώνου. Τις λυχνίες αντικαθιστούν τα μικρά Τρανσίστορ. Το ραδιόφωνο και το κασετόφωνο συνδυάζονται σε μια συσκευή. Η ραδιομετάδοση εμφανίζεται την περίοδο 1921-1922 σχεδόν συγχρόνως σε όλα τα βιομηχανικά κράτη. Γεννιέται από τις αλλαγές της τεχνολογίας των ραδιοεπικοινωνιών και από την ανάγκη των μεγάλων εταιρειών ραδιοηλεκτρικού υλικού, που αύξησαν κατακόρυφα την παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του πολέμου, να ανοικτούν προς την ιδιωτική αγορά, ακόμη και αν ορισμένοι από τους μεγαλύτερους ομίλους, στις ΗΠΑ κυρίως, αντιλαμβάνονται με καθυστέρηση τησημασία της ραδιομετάδοσης.

Από τον ερασιτεχνισμό στον επαγγελματισμόΣτις αρχές του 1920, η μη επαγγελματική χρήση της ασύρματης επικοινωνίας περιορίζεται σε μερικούς ερασιτέχνες που επικοινωνούν μεταξύ τους στα στενά περιθώρια που τους επιτρέπουν οι στρατιωτικές αρχές, οι οποίες δεν δείχνουν να ανησυχούν από την ανάπτυξη ενός μη ελεγχόμενου συστήματος διαπροσωπικής επικοινωνίας, ενώ παράλληλα ενθουσιάζονται με την νέα τεχνική καλλιεργώντας έτσι μια θετική εικόνα του νέου μέσου.

Λίγο πριν από τον πόλεμο, η ραδιοεπικοινωνία στρέφεται προς το μοντέλο της ραδιομετάδοσης. Πριν από το 1914 δημιουργούνται σε όλες τις χώρες πειραματικές ραδιοφωνικές εκπομπές. Στις ΗΠΑ, φοιτητές αρχίζουν να μεταδίδουν δελτία ειδήσεων και μουσικά προγράμματα. Στο Βέλγιο αναμεταδίδουν μια συναυλία κλασικής μουσικής.

Ο εφευρέτης Λι Ντε Φορέστ, προσεγγίζοντας ένα βιομηχανικό σχέδιο, το οποίο δεν θα καταφέρει όμως να φέρει σε πέρας μόνος του, οργανώνει το 1908 τη μετάδοση μίας συναυλίας από τον Πύργοτου Άιφελ και, το 1910, την αναμετάδοση μιας παράστασης με τον Καρούζο από τη Μετροπόλιταν Όπερα της Νέας Υόρκης. Αλλά ο Λι ντε Φορέστ παραγκωνίζεται από τις μεγάλες αμερικανικές βιομηχανικές εταιρείες που δεν θέλουν να τον ανταμείψουν για τις ευρεσιτεχνίες του, με αποτέλεσμα αυτοί οι πειραματισμοί να μην έχουν συνέχεια.

Στη Γαλλία, οι μόνες τακτικές εκπομπές είναι η ενημέρωση για την ώρα, που από το 1910 μεταδίδεται δύο φορές την ημέρα από τον Πύργο του Άιφελ, τα δελτία καιρού και το χρηματιστήριο.Όλες αυτές οι εκπομπές διακόπτονται όμως κατά τη διάρκεια του πολέμου από τις στρατιωτικές αρχές.

Το συμβατικό ραδιόφωνο περιλαμβάνει δύο κατηγορίες συχνοτήτων τα AM και τα FM. Στις συχνότητες αυτές χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα μήκη κύματος ανάλογα με το σκοπό (π.χ. εμπορικά ραδιόφωνα εκπέμπουν στις συχνότητες FM 88-108). Άλλες συχνότητες χρησιμοποιούνταιγια άλλους σκοπούς όπως π.χ. από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική. Εκτός από το συμβατικό ραδιόφωνο υπάρχει και το Internet Radio (ραδιόφωνο του διαδικτύου) που εκπέμπει stream audio (δηλαδή επιφορτώνεται το αρχείο σε πραγματικό χρόνο, ο ήχος φορτώνεται εκείνη την στιγμή που παίζει) και τέλος το Podcasting που εκπέμπει μαγνητοφωνημένα.

Page 9: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ:

Προς τα μέσα του δέκατου όγδοου αιώνα, οι πρώτες ενδείξεις μιας νέας μεγάλης και διαχρονικής ανακάλυψης άρχισαν να διαφαίνονται. Μηχανικοί που πειραματίζονταν με διαφόρων ειδών ηλεκτρικές, οπτικές και μηχανικές τεχνολογίες επιχειρούσαν να απαθανατίσουν, να μεταφέρουν καινα αναμεταδώσουν οπτικό υλικό, ή αλλιώς εικόνες.

Προς τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα, και λίγο μετά την ανακάλυψη του τηλεφώνου, ξεκίνησε ηηλεκτρονική αναμετάδοση κινούμενων τηλεοπτικών εικόνων, γνωστή ως Τηλεφωνοσκόπιο.

Λίγο μετά, στις 25 Αυγούστου του 1900, αναφερόμενος στα έργα άλλων επιστημόνων, ο Ρώσοςκαθηγητής Constantin Perskyi χρησιμοποίησε για πρώτη φορά δημόσια τη λέξη «Television» στοπρώτο Διεθνές Συνέδριο Ηλεκτρισμού στο Παρίσι.

Έπειτα από 26 χρόνια, στις 23 Ιανουαρίου, ο Σκωτσέζος μηχανικός και εφευρέτης John Logie Bairdπροέβη στην πρώτη δημόσια παρουσίαση μιας μηχανικής τηλεοπτικής συσκευής, όπου εμφάνισεαληθινά πρόσωπα με ολοκληρωμένες διαβαθμίσεις φωτός και σκίασης και όχι απλά περιγράμματαή φιγούρες.

Στην ουσία, η τηλεόραση είναι αποτέλεσμα σειράς θεωριών και ανακαλύψεων, όπως αυτών τουηλεκτρισμού, του φωτός, της λάμπας, της προβολής εικόνων, της κίνησης των εικόνων και πολλώνάλλων.

Με το πέρασμα του χρόνου η τηλεόραση εξελίχθηκε, μπήκε για τα καλά στη ζωή μας και αποτελείαναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Από τότε μέχρι τώρα η συσκευή έχει αλλάξει τοσχήμα της, το μέγεθός της, την τεχνολογία της, και πλέον τις παροχές της. Είναι εντυπωσιακό τοπόσο πολύ έχουν αλλάξει τα δεδομένα, πόσο διαφορετικά ξεκίνησε να λειτουργεί, με ασπρόμαυροσήμα, στη συνέχεια με έγχρωμο και σήμερα με ψηφιακό.

Ή τηλεόραση ήταν, είναι και θα παραμένει η ιστορική ανακάλυψη που, όσα χρόνια κι αν περάσουν,θα είναι μέρος του προγράμματός μας.

Page 10: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17
Page 11: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ

Οι σύγχρονες δορυφορικές επικοινωνίες έχουν την αφετηρία τους στην ιδέα του ΒρετανούΑ.J.Clarke, ο οποίος το φθινόπωρο του 1945 δημοσίευσε ένα μικρό άρθρο με τον τίτλο Wireless World, στο οποίο πρότεινε την εγκατάσταση γεωστατικών δορυφόρων γύρω από τη Γη. Οι δορυφόροι αυτοί θα είχαν τη δυνατότητα να μεταδίδουν μικροκυματικά σήματα σε μεγάλες αποστάσεις επιτυγχάνοντας τηλεπικοινωνιακή σύνδεση μεταξύ απομακρυσμένων σημείων.Χρειάστηκε να περάσουν αρκετά χρόνια για να υλοποιηθούν οι προφητικές ιδέες του Clarke.Το 1957 τέθηκε σε τροχιά ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος (Sputnik Ι). Το Νοέμβριο του ίδιου έτους η ΕΣΣΔ αποστέλλει και δεύτερο δορυφόρο, τον Sputnik II, που μεταφέρει το πρώτο ζωντανό πλάσμα στο διάστημα. Τον Φεβρουάριο του 1958 Οι ΗΠΑ μπαίνουν στην κούρσα εξερεύνησης και κατάκτησης του διαστήματος με το δορυφόρο Explorer I. Τα δεδομένα τηλεμετρίας πού συνέλεξε και απέστειλε στη γη οδήγησαν στην ανακάλυψη των ζωνών Van Allen. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους εκτοξεύεται ο πρώτος τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος , ο S.C.O.R.E.Τον Απρίλιο του 1961 πραγματοποιείται η πρώτη πτήση ανθρώπου στο διάστημα. Ο σοβιετικός Yuri Gagarin κάνει μια πλήρη περιστροφή γύρω από τη Γη σε 108 λεπτά στο διαστημόπλοιο Vostok1.Το 1962 γίνεται η αποστολή του πρώτου ενεργού δορυφόρου αναμετάδοσης TELSTAR 1 της AT&T (δορυφόρος σε τροχιά μέσου ύψους 7.200Km). Λάμβανε στα 6GHz, μετέτρεπε σε χαμηλότερη συχνότητα, ενίσχυε, μετέτρεπε σε συχνότητα 4GHz και εξέπεμπε. Ο δορυφόρος αυτός επιτρέπει στα αμερικανικά και στα ευρωπαϊκά δίκτυα τηλεόρασης να ανταλλάσσουν τα προγράμματά τους.Το 1963 εκτοξεύτηκε ο πρώτος δορυφόρος σε σχεδόν γεωστατική τροχιά (SYNCOM II) και το 1964 πραγματοποιείται η εκτόξευση του πρώτου γεωστατικού δορυφόρου (SYNCOM III).Το 1965 αποτελεί ένα πολύ σημαντικό σταθμό στην ιστορία των δορυφορικών επικοινωνιών καθώςτότε τίθεται σε τροχιά ο πρώτος γεωστατικός εμπορικός δορυφόρος, Ιntelsat I (Early Bird), εγκαινιάζοντας τη μεγάλη ακολουθία των δορυφόρων Intelsat. Tην ίδια χρονιά ο πρώτος ρωσικός τηλεπικοινωνιακός δορυφόρος της σειράς MOLNΙYA στέλνεται στο διάστημα. Ακολουθεί ο Intelsat II με δυνατότητα ταυτόχρονης εξυπηρέτησης 240 τηλεφωνικών συνδιαλέξεων ή ενός τηλεοπτικού καναλιού. Οι παραπάνω οικογένειες των δορυφόρων εξακολουθούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους μέχρι και σήμερα.Το έτος 1967 εκτοξεύεται ο πρώτος γεωστατικός μετεωρολογικός δορυφόρος, ο ΑΤS 3.Είναι ο πρώτος δορυφόρος που στέλνει έγχρωμες φωτογραφίες της γης από το διάστημα.Το 1977 ιδρύεται ο EUTELSAT και το 1983 γίνεται η εκτόξευση του πρώτου Ευρωπαϊκού Δορυφόρου ECS (EUTELSAT 1).

Page 12: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Το 2001 η Ελλάδα γίνεται μέλος της ESA και το 2002 ο πρώτος Ελληνικός Δορυφόρος σε τροχιά (ενοικίαση δορυφόρου Kopernikous). Τέλος το 2003 ο πρώτος Ελληνικός Δορυφόρος (HELLAS-SAT) τίθεται σε τροχιά.

ΟΠΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ:

Οι οπτικές ίνες, είναι πολύ λεπτά νήματα από πλαστικό ή γυαλί, όπου από μέσα τους, μεταδίδονται ψηφιακά δεδομένα, υπό μορφή φωτός.Ένα καλώδιο οπτικών ινών, περιέχει μέσα του 10άδες ή και 100άδες πολύ λεπτές τέτοιες οπτικές ίνες, σε διάμετρο, μικρότερη και από μία τρίχα!Οι ταχύτητες μετάδοσης των δεδομένων μέσω των οπτικών ινών, αφού τα δεδομένα ταξιδεύουν υπό μορφή φωτός, είναι τεράστια(όσο η ταχύτητα του φωτός). Στο ένα άκρο της οπτικής ίνας, υπάρχει ο πομπός και στο άλλο, ο δέκτης. Ο πομπός, μετατρέπει τα ψηφιακά δεδομένα ενός υπολογιστή, σε ψηφιακά κύματα φωτός. Ο δέκτης, αποκωδικοποιεί τα ψηφιακά κύματα φωτός, σε ψηφιακά δεδομένα. Τα ψηφιακά κύματα φωτός, ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός μέσα από την οπτικήίνα, με διαδοχικές ανακλάσεις στα τοιχώματα της οπτικής ίνας. Οι ανακλάσεις αυτές, γίνονται στα τοιχώματα, σε γωνία μικρότερη των 42 μοιρών, με αποτέλεσμα να λειτουργούν τα τοιχώματα σαν καθρέφτες. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ολική ανάκλαση και είναι η αιτία που τα κύματα φωτός μένουνε μέσα στην οπτική ίνα, συνεχίζοντας το ταξίδι τους μέχρι το άλλο άκρο, χωρίς να βγαίνουν-χάνονται έξω από την ίνα.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΤΗΛΕΦΩΝΟΥ:

Το μήνυμα για την πτώση της Τροίας ταξίδεψε, σύμφωνα με τον Αισχύλο από την Τροία στις Μυκήνες μέσω ενός δικτύου με τρεις εξάδες από φρυκτούς (πυρσούς) διανύοντας 550 χιλιόμετρα μέσα σε μια νύχτα! Αν μη τι άλλο το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό για την εποχή. Αυτές ήταν οι περίφημες φρυκτωρίες.... Ένας πανάρχαιος τρόπος οπτικής επικοινωνίας μέσω φωτεινών σημάτων από οχυρωμένους σταθμούς σε υπερυψωμένα σημεία. Μια από τις σημαντικότερες εφευρέσεις στην ιστορία της ανθρωπότητας. Εκμηδένισε τις αποστάσεις και επέδρασε στην οικονομική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων.Το τηλέφωνο εφευρέθηκε το 1876 από τον Αμερικανό Γκράχαμ Μπελ (1847-1922), και παρουσίασε για πρώτη φορά την τελειοποιημένη κατασκευή του στην παγκόσμια έκθεση της Φιλαδέλφειας των Η.Π.Α. σεένα αδιάφορο κοινό!Ο Μπελ κατάφερε να μεταδώσει την ομιλία χάρη σε ηλεκτρικά σήματα. Από το 1877 ήδη το τηλέφωνο τελειοποιήθηκε χάρη στον Αμερικανό Τόμας Έντισον (1847-1931).

Page 13: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Ιστορική Αναδρομή Το 1854 ο Γάλλος εφευρέτης Charles Bourseul σκέφτηκε ότι οι δονήσεις που προκαλούνται από την ομιλία σε έναν εύκαμπτο δίσκο ή ένα διάφραγμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να συνδέσουν και να αποσυνδέσουν ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, παράγοντας με αυτόν τον τρόπο παρόμοιες δονήσεις σε ένα διάφραγμα που βρίσκεται σε μια άλλη θέση, όπου ο αρχικός ήχος θα αναπαραγόταν.Μερικά έτη αργότερα, ο Γερμανός φυσικός Johann Philip Reis εφηύρε ένα όργανο που διαβίβαζε τους μουσικούς τόνους αλλά που δε μπορούσε να αναπαραγάγει την ομιλία. Μια μορφή ακουστικής συσκευής επικοινωνίας αναπτύχθηκε γύρω στα 1870 από τον ιταλοαμερικάνο Antonio Meucci. Το 1876, ανακαλύπτοντας ότι μόνο ένα σταθερό ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διαβιβάσει την ομιλία, ο αμερικανικός εφευρέτης Αλέξανδρος Graham Bell παρήγαγε το πρώτο τηλέφωνο ικανό και την ανθρώπινη ομιλία με την ποιότητα και τη χροιά της. Τη βασική μονάδα της εφεύρεσης του Bell αποτελούσαν μια συσκευή αποστολής σημάτων (πομπός), μια συσκευή λήψης σημάτων (δέκτης) και ένα ενιαίο καλώδιο που τις συνέδεε. Ο πομπόςκαι ο δέκτης ήταν ίδιοι, κάθε ένας περιείχε ένα εύκαμπτο μεταλλικό διάφραγμα και ένα πεταλοειδή μαγνήτη με μια σπείρα καλωδίων. Τα ηχητικά κύματα χτυπούσαν το διάφραγμα αναγκάζοντάς το να δονηθεί στο πεδίο του μαγνήτη. Αυτή η δόνηση παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα στη σπείρα των καλωδίων. Το ρεύμα ταξίδευε μέσω των καλωδίων σε έναν άλλο δέκτη, ο οποίος μετέφερε τις αλλαγές αυτές στη δύναμη του μαγνητικού πεδίου με αποτέλεσμα να προκαλεί τη δόνηση του διαφράγματος και έχοντας ως σκοπό την αναπαραγωγή του αρχικού ήχου.

ΚΙΝΗΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΟ:

Θεωρείται ως η πιο σύγχρονη εφεύρεση. Το πρώτο κινητό εφευρέθηκε πριν από 25 σχεδόν χρόνια. Φυσικά δεν είχε τη μορφή που έχει σήμερα.

Page 14: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Το 1972 ο εφευρέτης της κινητής τηλεφωνίας, Αμερικανός Μάρτιν Κούπερ, δούλευε στη Motorolaστο Σικάγο και ανέπτυξε ένα τηλέφωνο χωρίς καλώδια, με το οποίο μπορούσε κάποιος νατηλεφωνήσει παντού.Το υβριδικό αυτό κινητό τηλέφωνο ήταν 33 εκατοστά, τεράστιο για τα σημερινά δεδομένα, καιζύγιζε ένα κιλό, βαρύ και ασήκωτο. Η δε μπαταρία του έφτανε για συνδιαλέξεις το πολύ 20 λεπτών. Επομένως δεν ήταν καθόλουεύχρηστο. Ο Μάρτιν Κούπερ, 72 ετών σήμερα, δηλώνει ότι επρόκειτο για μια ανάγκη, ανάγκη νααπελευθερωθεί αυτός και όλοι μας από τα ενοχλητικά καλώδια του τηλεφώνου: «Η ανάγκη είναι ημητέρα κάθε εφεύρεσης. Είχα την ιδέα τον Δεκέμβριο του 1972».Η εφεύρεση κόστισε 4.000 δολάρια και επισήμως ονομαζόταν Dynatec 8000. Σιγά σιγά η ιδέα της μαζικής του παραγωγής επηρέασε τη βελτίωσή του, τόσο στις λειτουργίες, όσοκαι στο μέγεθός του. Έτσι έχουμε πια τις σημερινές εύχρηστες και απαραίτητες συσκευές σε όλουςμας.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ- ΑΝΤΛΗΣΗ ΠΗΓΩΝ: Οι πηγές μας είναι οι ακόλουθες ιστοσελίδες:

• ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ• WIKIPEDIA• GOOGLE

Οι εικόνες αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα google.gr.

Page 15: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

1

ΠΣΠΑ

Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ Σχολικό έτος 2016-17

Project Α΄ τετραμήνου : Η Τεχνολογική Εξέλιξη στα Μέσα Μαζικής

Ενημέρωσης. Πώς αυτά επιδρούν στη Διαμόρφωση των Εφήβων στη Σύγχρονη Κοινωνία;

Θέμα 2ης Ομάδας: ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μ.Μ.Ε

2η ΟΜΑΔΑ: HAYATE ARMY

Σπύρος Καλαμβόκης, Νίκος Καρατζάς, Παναγιώτης Μπελεσιώτης,

Μάγια Μπρκόβιτς, Κωνσταντίνα Θεοδοσάκη

Page 16: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

2

Ως Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας (ΜΜΕ) εννοούνται όλα τα διαθέσιμα

μέσα με τα οποία μπορεί να ενημερωθεί για προηγούμενα και τρέχοντα συμβάντα ένα

μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Τα ΜΜΕ χωρίζονται σε:

Ασύγχρονα μέσα, όπως είναι ο τύπος και το Διαδίκτυο, καθώς η πληροφορία τους

μεταδίδεται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές για κάθε διακριτό χρήστη.

Σύγχρονα μέσα, όπως είναι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, καθώς όλοι οι

χρήστες λαμβάνουν την πληροφορία συγχρόνως.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μ.Μ.Ε.

Δημιουργία κριτικής σκέψης και άποψης:

i. Μέσω των ΜΜΕ αποκτούμε γνώση πολύπλευρη, κρίνουμε και αξιοποιούμε τα

δρώμενα, αποκτούμε δεκτικότητα σε νέες ιδέες, διαμορφώνοντας πιο οργα-

νωμένη αντίληψη για τα πράγματα.

ii. Οι δέκτες μαθαίνουν για ποικίλα κοινωνικοπολιτικά ζητήματα, αναπτύσσοντας

την κοινωνική τους συνείδηση και δείχνοντας ουσιαστικό ενδιαφέρον για τα

κοινά.

iii. Όταν η πληροφόρηση είναι απροκατάληπτη και πολύπλευρη, ο πολίτης αποκτά

άποψη έχοντας έτσι τη δυνατότητα να συμμετάσχει σε κοινωνικοπολιτικούς

διάλογους και να ελέγχει την πολιτική ηγεσία.

Οι πολίτες που είναι ενημερωμένοι κατάλληλα, όταν τα ΜΜΕ λειτουργούν

σωστά,

ευαισθητοποιούνται για τα κοινωνικά προβλήματα όπως ο ρατσισμός, η βία κ.λπ.

και αγωνίζονται στη συνέχεια για την επίλυση αυτών και τη διασφάλιση της

κοινωνικής ευρυθμίας.

Page 17: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

3

Τα ΜΜΕ, όταν λειτουργούν σωστά, αποτελούν στυλοβάτες της ελεύθερης

έκφρασης και της πολυφωνίας και συμβάλλουν στην ελεύθερη διακίνηση των

ιδεών, όπως αρμόζει σε μια πολιτισμένη κοινωνία.

Όταν τα ΜΜΕ λειτουργούν σωστά προβαίνουν σε ποιοτικό και ποσοτικό έλεγχο

των διαφημίσεων, χωρίς να στρέφουν τους πολίτες στην υπερκατανάλωση και τη

θεοποίηση του χρήματος.

Επίσης, ενημερώνουν το μέσο πολίτη για σημαντικά οικονομικά ζητήματα που

σχετίζονται άμεσα με τη γενικότερη κοινωνικοπολιτική πορεία της χώρας.

Μέσα από τα ΜΜΕ οι πολίτες γνωρίζουν την παράδοση, τα ήθη και έθιμα του

τόπου τους, ενημερώνονται για τα πολιτιστικά δρώμενα ώστε να συμμετέχουν σε

αντίστοιχες εκδηλώσεις, ενώ τέλος μαθαίνουν και για τις διεθνείς εξελίξεις, σε

μια εποχή μάλιστα που τα στεγανά ανάμεσα στους λαούς καταργούνται. Τα ΜΜΕ

βοηθούν το μέσο πολίτη να γίνεται αυτόπτης και αυτήκοος μάρτυρας γεγονότων

που έχουν γίνει στην άλλη άκρη του κόσμου, έχοντας έτσι την αίσθηση ότι

βρίσκεται σ` ένα πλανητικό «χωριό», όπως έλεγε ο Πλωρίτης.

Ακόμη προβληματίζεται για σοβαρά διεθνή ζητήματα, όπως η πείνα στον Τρίτο

κόσμο, οι παντοειδείς παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η λειτουργία

διακρατικών συνασπισμών, π.χ. η ΕΕ, και κατά κάποιον τρόπο γίνεται

«κοσμοπολίτης» με την καλή έννοια.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Μ.Μ.Ε.

Παραπληροφόρηση(ορισμός):Είναι η νοθευμένη, μη αληθινή πληροφόρηση του

πολίτη, σε θέματα κοινού ενδιαφέροντος. Δεν πρόκειται για μια απλή αυθόρμητη

ενέργεια επικοινωνίας μεταξύ πομπού και δέκτη, αλλά για μια ειδικά

σχεδιασμένη μετάδοση μηνύματος, με σκοπό την παραποίηση της αλήθειας και

την παραπλάνηση της κοινής γνώμης.

i. Πολιτική παραπληροφόρηση: Ενώ τα Μ.Μ.Ε. θα πρέπει να είναι όργανα άσκησης

ελέγχου της πολιτικής εξουσίας, δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο να συμπράττουν

με την εξουσία και πολλοί δημοσιογράφοι να έχουν μετατραπεί σε ένα είδος

κυβερνητικού εκπροσώπου ή να συγκαλύπτουν σκάνδαλα.

Προπαγάνδα είναι η άμεση παρουσίαση ενός μηνύματος με έναν συγκεκριμένο

τρόπο ώστε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένους σκοπούς. Σκοπός της προπαγάνδας

είναι να αλλάξει δραστικά τις απόψεις των άλλων αντί απλώς να μεταδώσει

γεγονότα. Για παράδειγμα, η προπαγάνδα μπορεί να επιστρατευτεί προκειμένου

να προϊδεάσει θετικά ή αρνητικά σε σχέση με κάποια ιδεολογική θέση, αντί να

παρουσιάσει την ίδια την θέση. Η προπαγάνδα διαφοροποιείται από την

«κανονική» επικοινωνία, επειδή επιδιώκει να διαμορφώσει απόψεις με έμμεσες

και συχνά δόλιες μεθόδους. Συχνά μεταδίδεται με τέτοιον τρόπο ώστε να

προκαλεί ισχυρά συναισθήματα.

Σκανδαλοθηρία είναι το κυνήγι των σκανδάλων, η επίμονη αναζήτηση και η

αποκάλυψη σκανδάλων και η συνεχής προβολή τους από τον Τύπο και τα μέσα

μαζικής επικοινωνίας. Είναι ένας εύκολος αλλά ανήθικος τρόπος για να βγάλει

κέρδος μία δημοσιογραφική φυλλάδα, ιστοσελίδα.

Page 18: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

4

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Η τηλεόραση είναι ένα σύστημα τηλεπικοινωνίας που χρησιμεύει στη μετάδοση και λήψη

κινούμενων εικόνων και ήχου εξ αποστάσεως. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο

Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον

κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των

δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά προγράμματα, καθώς και τη μετάδοσή

τους. Η τηλεόραση μπορεί να είναι ταυτόχρονα ευλογία ή κατάρα και αυτό εξαρτάται

απόλυτα από τον ίδιο τον άνθρωπο. Μπορεί δηλαδή να την μετατρέψει σε όργανο

εξυπηρέτησης του ή να την αφήσει να μετατραπεί σε αφέντη τύραννο.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

i. Αμεσότητα: Προφέρει άμεση και έγκαιρη ενημέρωση χωρίς προϋποθέσεις στο

ευρύ κοινό.

ii. Κατανοητή γλώσσα: Ο λόγος που χρησιμοποιείται συνήθως στην τηλεόραση είναι

απλός και εύληπτος.

iii. Σύντομη περιγραφή είδησης: Η είδηση μεταδίδεται σε σύντομο χρόνο και με

αυτόν τον τρόπο δε γίνεται κουραστικός προς τον τηλεθεατή.

iv. Ζωντανές παγκόσμιες συνδέσεις: Ακόμη, οι «ζωντανές» συνδέσεις με όλο τον

κόσμο δε θα μπορούσαν να λείπουν από την λίστα των θετικών στοιχείων της

τηλεόρασης εφόσον μας κρατούν συνεχώς ενήμερους για ό,τι συμβαίνει γύρω

μας.

v. 24η ενημέρωση: Επιπρόσθετα, λειτουργεί επί 24ώρου βάσεως κάνοντας τα νέα

και τις ειδήσεις προσβάσιμα οποιαδήποτε στιγμή.

Page 19: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

5

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ

Συμβάλλει στην υπερκατανάλωση: Πολύ εύκολα η τηλεόραση, μπορεί να

μετατραπεί σε όργανο «πλύσης» εγκεφάλου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι

ο βομβαρδισμός από διαφημίσεις που δεχόμαστε παρακολουθώντας κάποιο

τηλεοπτικό πρόγραμμα. Λόγω της συνεχούς προβολής μπορεί να παρασυρθούμε

και να αγοράζουμε πράγματα που στην πραγματικότητα δεν χρειαζόμαστε.

Συμβάλλει στην δημιουργία επιθετικών συμπεριφορών: Αν και ένας από τους

ρόλους της τηλεόρασης είναι η ψυχαγωγία, τα πραγματικά ψυχαγωγικά

προγράμματα είναι λίγα. Συνήθως προβάλλονται προγράμματα, σειρές και

ταινίες που είτε προβάλλουν υπερβολικά την βία, το σεξ και τη βωμολοχία είτε

είναι τρομερά επικίνδυνα εθίζοντας τους ανθρώπους στην αποδοχή της

παρακολούθησης της προσωπικής τους ζωής από τρίτους (π.χ. το big brother). Τα

μικρά παιδιά είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν επιθετική συμπεριφορά μετά την

παρακολούθηση βίαιων τηλεοπτικών εκπομπών ή ταινιών.

Page 20: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

6

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Το Διαδίκτυο είναι παγκόσμιο σύστημα διασυνδεδεμένων δικτύων υπολογιστών, οι

οποίοι χρησιμοποιούν καθιερωμένη ομάδα πρωτοκόλλων για να εξυπηρετεί

εκατομμύρια χρηστών καθημερινά σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι διασυνδεδεμένοι

ηλεκτρονικοί υπολογιστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι βρίσκονται σε ένα κοινό δίκτυο

επικοινωνίας, ανταλλάσσουν μηνύματα με τη χρήση διαφόρων πρωτοκόλλων, τα οποία

υλοποιούνται σε επίπεδο υλικού και λογισμικού. Το κοινό αυτό δίκτυο καλείται

Διαδίκτυο.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Πληροφορία: Πλέον στο internet μπορούμε να βρούμε οποιαδήποτε πληροφορία

(δεν παύει όμως η ουσιαστική να βρίσκεται στις πραγματικές βιβλιοθήκες) μιας

και τα πάντα τείνουν προς την ψηφιακή εποχή. Όμως επειδή υπάρχει ένας

τεράστιος όγκος από δεδομένα στο internet και για την διευκόλυνση μας

δημιουργήθηκαν οι μηχανές αναζήτησης όπως μια από τις πιο γνωστές που έχει

επικρατήσει σήμερα η google, εκτός από την πρόσβαση στην πληροφορία είναι

εφικτό και το να ανεβάσει κάποιος χρήστης στο internet πληροφορία (ελευθερία

έφρασης απόψεων) όπως μέσω ιστοσελίδων, ιστολογιών (blogs), φόρουμς και

πολλά άλλα. Και το κυριότερο, μέσω οποιουδήποτε πλοηγητή μπορούμε να

διαβάσουμε πληροφορία σε οποιαδήποτε γλώσσα (επαφή με άλλους

πολιτισμούς).

Εκπαίδευση:

i. Εύκολη πρόσβαση στη γνώση: Το internet μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πηγή

μεγάλου όγκου εκπαιδευτικού υλικού και δεδομένων επίσης μπορούμε να

έχουμε πρόσβαση σε ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες σε πολλά μέρη του κόσμου σε

πολύ γρήγορο χρόνο.

ii. Εκπαίδευση εξ αποστάσεως-Ευκαιρίες για τα άτομα Α.Μ.Ε.Α.: Η εξ αποστάσεως

εκπαίδευση απευθύνεται σε όλους, αλλά ιδιαίτερα σε άτομα που είναι

εργαζόμενα ή μεγαλύτερης ηλικίας ακόμα και σε άτομα Α.Μ.Ε.Α. (άτομα με

ειδικές ανάγκες), δηλαδή σε ανθρώπους που δεν μπόρεσαν να ακολουθήσουν

την παραδοσιακή εκπαίδευση. Όμως, συνήθως η εκπαίδευση εξ αποστάσεως

διαρκεί περισσότερο σε σχέση με την παραδοσιακή εκπαίδευση. Επίσης, μπορεί

ο εκπαιδευόμενος να συμμετέχει σε επιμορφωτικά σεμινάρια όπου μπορεί να

βελτιωθεί σε διάφορους τομείς.

iii. Μαζικά Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (MOOC) :Αν και το κόστος της

εκπαίδευσης εξ αποστάσεως είναι πάντα υψηλό, το δωρεάν ψηφιακό

πανεπιστήμιο δεν θα αργήσει να έρθει. Η φιλοσοφία του στηρίζεται στα Μαζικά

Ανοιχτά Διαδικτυακά Μαθήματα (Massive Online Open Courses, ή MOOC).

Page 21: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

7

Ηλεκτρονικό Εμπόριο:

i. Ηλεκτρονικές δημοπρασίες: σημαντική είναι η εξέλιξη του internet και στις

δημοπρασίες. Πλέον είναι αρκετά εύκολο για κάποιον για να συμμετέχει από το

σπίτι του σε μια δημοπρασία ενός αντικειμένου που μπορεί να είναι σε κάποια

άλλη χώρα.

ii. Ε-banking: Το Internet Banking είναι ένα σύστημα που επιτρέπει στον χρήστη του

να διενεργήσει διάφορες τραπεζικές συναλλαγές μέσω διαδικτύου χωρίς να

απαιτείται η φυσική παρουσία του σε κάποιο τραπεζικό κατάστημα. Έτσι ο

χρήστης μπορεί να διεκπεραιώσει διάφορες συναλλαγές.

iii. ΔΕΗ, ΕΥΔΑΠ: Αυτές και πολλές άλλες υπηρεσίες έχουν δημιουργήσει εφαρμογές

μέσω των οποίων με ευκολία οι πελάτες ολοκληρώνουν την πληρωμή των

λογαριασμών τους.

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

Διαδικτυακός εκφοβισμός: Στον Διαδικτυακό εκφοβισμό παρατηρείται η

συμμετοχή συνομήλικων και από τις δυο πλευρές. Συχνά οι νέοι οδηγούνται στον

Διαδικτυακό εκφοβισμό εξαιτίας της βίωσης έντονων συναισθημάτων όπως

θυμός, απόγνωση είτε πάλι και εκδίκηση, που μπορεί να προέρχεται τόσο από τις

προβληματικές σχέσεις που υπάρχουν στο οικογενειακό περιβάλλον όσο και

εξαιτίας μιας ευρύτερης κοινωνικής δυσλειτουργικότητας που παρουσιάζει το

άτομο. Σε μερικές περιπτώσεις ο Διαδικτυακός εκφοβισμός αποτελεί μορφή

ψυχαγωγίας στοχεύοντας στην εκδήλωση ποικίλων αντιδράσεων και στην

ικανοποίηση αναγκών που σχετίζονται με την επιβολή εξουσίας και ελέγχου.

Εθισμός: Ο εθισμός στο internet είναι μια σχετικά νέα μορφή εξάρτησης, η οποία

παρουσιάζεται καθημερινά κυρίως στους εφήβους. Εμφανίζεται σε μονογονεϊκές

ή δυσλειτουργικές οικογένειες, σε παιδιά με καταθλιπτικό συναίσθημα ή

υπερκινητικότητα. Αποδεικνύεται κυρίως «ανδρικό σπορ», αφού τα αγόρια

ασχολούνται περισσότερο με τις νέες τεχνολογίες. Οι έφηβοι έχουν την τάση να

επικοινωνούν μέσω των χώρων κοινωνικής δικτύωσης και να επισκέπτονται

συχνά σελίδες ψυχαγωγίας. Δυστυχώς αυτός ο εθισμός έχει πολλές

καταστροφικές συνέπειες. Καθημερινά πολλά παιδιά εθίζονται στο internet και

έχουν την τάση να ταυτίζουν τον εικονικό κόσμο με τον πραγματικό. Η

απεξάρτηση πολλές φορές περιλαμβάνει την νοσηλεία του ατόμου στο

νοσοκομείο για μήνες μπορεί και για χρόνια.

Page 22: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

8

Ηλεκτρονικό έγκλημα: Η ανάπτυξη της τεχνολογίας και η εκτεταμένη χρήση του

διαδικτύου έχει οδηγήσει σε αύξηση του ηλεκτρονικού εγκλήματος. Το

ηλεκτρονικό έγκλημα περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα αξιόποινων πράξεων.

Ειδικότερα:

i. Απάτες μέσω Διαδικτύου

ii. Παιδική πορνογραφία

iii. Cracking και hacking

iv. Διακίνηση-πειρατεία λογισμικού

v. Πιστωτικές κάρτες

vi. Διακίνηση ναρκωτικών

vii. Έγκλημα στα chat rooms

viii. Παραποίηση γλώσσας: Η ανάγκη για γρήγορη και εύκολη επικοινωνία, μια

συνήθεια που την αποκτήσαμε με την είσοδο της κινητής τηλεφωνίας και του

Διαδικτύου στη ζωή μας, άρχισε να οδηγεί στην Παραποίηση της Γλώσσας μας.

Αντί για ελληνικά χρησιμοποιούνται τα «greeklish», δηλαδή, ελληνικά γραμμένα

με λατινικούς χαρακτήρες, στα οποία ο τονισμός και η ορθογραφία δεν είναι

σημαντικά. Για παράδειγμα η φράση «θα σε δω σε λίγο» αποδίδεται εσφαλμένα

«tha se do se ligo». Αυτό ξεκίνησε, επειδή η χρήση του ελληνικού αλφαβήτου

στην τεχνολογία ήταν είτε αδύνατη είτε δύσκολη. Παρόλο που τα τελευταία

χρόνια πολλοί υπολογιστές και προγράμματα χρησιμοποιούν την ελληνική

γλώσσα, πάρα πολλοί δεν επικοινωνούν στα ελληνικά αλλά σε greeklish, όταν

στέλνουν μηνύματα στο κινητό ή όταν χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο. Υπάρχουν

επίσης ιστοσελίδες, όπου η γλώσσα που χρησιμοποιείται δεν είναι τα Ελληνικά

αλλά τα greeklish, και σε σελίδες του Διαδικτύου διατίθενται greeklish converters,

προγράμματα που μετατρέπουν greeklish σε Ελληνικά και το αντίστροφο. Όλα

αυτά μπορούν να οδηγήσουν όχι μόνο στη παραποίηση της γλώσσας μας αλλά,

όπως κάποιοι υποστηρίζουν και στην αλλοίωση της ταυτότητας των Ελλήνων.

Page 23: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

9

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

To ραδιόφωνο είναι η συσκευή που λειτουργεί ως «ραδιοδέκτης-μετατροπέας» όπου

λαμβάνοντας τις ραδιοφωνικές εκπομπές των ραδιοφωνικών σταθμών τις μετατρέπει σε

ήχο. Τα ραδιοφωνικά κύματα εκπέμπονται από τον πομπό και φτάνουν στον δέκτη

(δηλαδή το ραδιόφωνο). Τα κύματα αυτά αποκωδικοποιούνται από τη συσκευή και

μετατρέπονται σε ηλεκτρικό ρεύμα και στην συνέχεια σε ήχο, που είναι και το τελικό

αποτέλεσμα του ραδιοφώνου. Ραδιοφωνία, επίσης, θεωρείται και όλη η διαδικασία

εκπομπής και λήψης ραδιοκυμάτων.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Άμεση και έγκαιρη ενημέρωση σε μικρό χρονικό διάστημα

Ο λόγος είναι σύντομος, ευχάριστος και εύληπτος καθώς

Δεν απαιτεί προσήλωση.

«Ζωντανές» συνδέσεις με όλο τον κόσμο

Αμεσότερος διάλογος με το κοινό.

Γεωγραφική ευελιξία-τοπική κάλυψη

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ

Μικρή κάλυψη

Απουσία εικόνας

Απουσία βίντεο

Περιοριστικό impact

Clutter σχετικά μεγάλο

Page 24: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

10

ΤΥΠΟΣ

Ως εφημερίδα χαρακτηρίζεται οποιαδήποτε έντυπη περιοδική έκδοση της οποίας η

περιεχόμενη ύλη αφορά κατά πλειονότητα ειδησεογραφία τρεχόντων γεγονότων της

περιόδου στην οποία εκδίδεται (ημερήσια, εβδομαδιαία κ.λπ.). Το σύνολο των

εφημερίδων και περιοδικών ονομάζεται γενικότερα Τύπος διακρινόμενος ανάλογα σε

"ημερήσιο τύπο", "εβδομαδιαίο τύπο" κ.λπ. ή "περιοδικό τύπο", ειδικότερα για τα

περιοδικά. Οι εφημερίδες, όπως ομοίως και τα περιοδικά συγκαταλέγονται στα Μέσα

Μαζικής Ενημέρωσης. Σήμερα με την ηλεκτρονική τεχνολογική εξέλιξη απαντάται και το

είδος της «ηλεκτρονικής εφημερίδας» (ηλεκτρονικός τύπος). Οι εφημερίδες

απευθύνονται σε μεγάλο αριθμό αναγνωστών είτε με ειδησεογραφία γενικού

περιεχομένου είτε ειδικού, λαμβάνοντας ανάλογους χαρακτηρισμούς, π.χ. πολιτικές,

οικονομικές, αθλητικές κ.λπ. Η εκτύπωσή της γίνεται συνήθως σε χαρτί χαμηλού κόστους.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ

Έλλειψη εντυπωσιασμού

Αντικειμενικότητα (εχέγγυα)

Επαρκέστερη τεκμηρίωση

Προσεγμένη σύνταξη

Χρήση υποτακτικού λόγου

Προσεγμένο-πλούσιο λεξιλόγιο

Ακρίβεια-σαφήνεια

Ποικιλία θεμάτων

Επιλογή του αναγνώστη στην ώρα ενημέρωσης

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΥΠΟΥ

Δυσκολότερο-απαιτητικότερο λεξιλόγιο

Χρειάζεται ελεύθερος χρόνος

Απαιτεί προσήλωση

Page 25: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

11

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Φαίνεται πως με την ανάπτυξη της τεχνολογίας (των Μ.Μ.Ε.) απελευθερώθηκαν

δυνάμεις που δεν είμαστε έτοιμοι να χρησιμοποιήσουμε σωστά. Για να καταστούν

ωφέλιμες, αυτός που τις θέτει σε εφαρμογή χρειάζεται να είναι άνθρωπος πνευματικά

και ηθικά ακέραιος. Αλλιώς θα στραφούν εναντίον του. Γεγονός πάντως είναι πως το

όποιο αποτέλεσμα δεν εξαρτάται από το μέσον αλλά από την χρήση του.

Page 26: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΠΣΠΑ

Α’ Λυκείου

Σχολικό έτος 2016-17

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : Η Τεχνολογική Εξέλιξη στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.

Πώς αυτά επιδρούν στη Διαμόρφωση των Εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία;

Θέμα 3ης

Ομάδας: «Κριτικός γραμματισμός στα ΜΜΕ,

αντιμετώπιση μειονεκτημάτων των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης»

ΟΜΑΔΑ 3η: Γιάννης Διαμαντής, Ευρυδίκη Δημητροπούλου, Αριάδνη

Σπανάκη, Εύα Λεμονά, Μαριάννα Χλωράκου.

Υπεύθυνος Καθηγητής: Δημήτριος Μανωλάς

Page 27: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΜΜΕ

2. Κριτικός Γραμματισμός

3. Έλεγχος Συνειδήσεων

4. Παθητικοποίηση

5. Προπαγάνδα

6. Παραπληροφόρηση

7. Βιβλιογραφία

Page 28: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

1.ΜΜΕ

Ως Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης ή Επικοινωνίας (ΜΜΕ) εννοούνται όλα τα διαθέσιμα

μέσα με τα οποία μπορεί να ενημερωθεί για προηγούμενα και τρέχοντα συμβάντα ένα

μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Τα ΜΜΕ χωρίζονται σε:

Ασύγχρονα μέσα, όπως είναι ο τύπος και το Διαδίκτυο, καθώς η πληροφορία τους

μεταδίδεται σε διαφορετικές χρονικές στιγμές για κάθε διακριτό χρήστη.

Σύγχρονα μέσα, όπως είναι το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, καθώς όλοι οι χρήστες

λαμβάνουν την πληροφορία συγχρόνως.

ΤΥΠΟΣ

Ο Τύπος διαχωρίζεται πλέον σε ηλεκτρονικό και παραδοσιακό. Ηλεκτρονικός Τύπος

είναι η τηλεόραση, οι ιστοσελίδες (web pages) κλπ. Παραδοσιακός Τύπος είναι οι

εφημερίδες, τα περιοδικά κλπ. Κάπου ανάμεσα είναι και το ραδιόφωνο.

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟ

Το ραδιόφωνο είναι ένα αρκετά παλιό μέσο μαζικής ενημέρωσης που όμως θεωρείται

ως ένας ευχάριστος τρόπος ενημέρωσης και ψυχαγωγίας γιατί περνάει ειδήσεις με

άποψη. Είναι αρκετά εύχρηστο καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί παντού, είναι

ακίνδυνο (σε σχέση με την τηλεόραση που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα) και

προσφέρει α) πληροφορίες και β) άκουσμα μουσικής.

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ

Η καθημερινή ενημέρωση από διαδικτυακούς τόπους έχει μπει ολοένα και

περισσότερο στη ζωή του κοινού. Οι διαδικτυακοί τόποι προσφέρουν στην

πλειοψηφία τους άμεση ενημέρωση, ενώ ο αυξανόμενος αριθμός τους εγγυάται

πλουραλισμό απόψεων. Επιπλέον, σε αυτή την κατεύθυνση βοηθάει και η παρουσία

εκατοντάδων ενημερωτικών ιστολογιών (blogs). Υπάρχει επίσης ο ηλεκτρονικός

τύπος και πολλές ιστοσελίδες (sites) που προσφέρουν απόψεις ανθρώπων

,πληροφορίες κ.α. Ενημέρωση μπορεί επίσης να γίνει μέσω διαφόρων μέσων

κοινωνικοποίησης (facebook,twitter, google+) όπου οι άνθρωποι όχι μόνο μαθαίνουν

τι γίνεται στον κόσμο αλλά και ψυχαγωγούνται.

Page 29: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

2.ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Ορισμός: είναι ένα πρόγραμμα με τον οποίο οργανώνουμε και διδάσκουμε γλώσσα

με στόχο να συνδέσουμε το πώς μέσα από τη γλώσσα μεταδίδουμε ή αμφισβητούμε

νοήματα που κυριαρχούν στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Ο κριτικός γραμματισμός

προτείνει τρόπους επεξεργασίας αυθεντικών κειμένων (δηλαδή ανάγνωσης) και

γραφής (προτείνει, δηλαδή, τρόπους με τους οποίους τα παιδιά θα δημιουργήσουν

κείμενα και θα επεξεργαστούμε τα κείμενα αυτά στην τάξη) που δίνουν έμφαση στο

πώς τα κείμενα λειτουργούν σε σχέση με την κοινωνική πραγματικότητα – τι

ιδεολογικές θέσεις μεταδίδουν, τι υπονοούν κλπ.

Το σημείο εκκίνησης είναι ότι με τη γλώσσα υποστηρίζουμε κάποιες θέσεις,

διατυπώνουμε κάποια ιδεολογικά νοήματα που έρχονται σε σύγκρουση ή όχι με την

κοινωνική πραγματικότητα. Δηλαδή, όταν μιλάω για το περιβάλλον, παρουσιάζω το

περιβάλλον μέσα από κάποιους τρόπους θέασης του θέματος ή ιδεολογικές θέσεις –

ότι, δηλαδή, ο άνθρωπος καταστρέφει το περιβάλλον ή ότι οι βιομηχανίες

καταστρέφουν το περιβάλλον.

Αυτές οι θέσεις υπάρχουν στην κοινωνία και όταν εγώ καλούμαι να μιλήσω για το

θέμα αυτό, ουσιαστικά καλούμαι να διατυπώσω το επιχείρημά μου με τέτοιο τρόπο

ώστε να δείχνω με ποια θέση συντάσσομαι. Άρα, δεν μπορώ να διατυπώσω ένα

αποτελεσματικό επιχείρημα παρά μόνο αν ξέρω και με ποια θέση θα συνταχθώ. Μέσα

από αυτή τη διαδικασία επιλέγω και τα γλωσσικά στοιχεία (λεξιλόγιο, σύνταξη κλπ.).

Page 30: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Εκπαίδευση και Εγγραμματισμός στα Μέσα

(Media Education & Media Literacy)

Η εκπαίδευση στα Μέσα αποτελεί ένα διεπιστημονικό αντικείμενο μελέτης, με το

οποίο ασχολούνται κοινωνιολόγοι, εκπαιδευτικοί, σκηνοθέτες, ψυχολόγοι και

επικοινωνιολόγοι για να καταστρώσουν οργανωμένα εκπαιδευτικά προγράμματα

(Ντάβου, 2007) με σκοπό την καλλιέργεια:

§ κριτικής στάσης απέναντι σε κάθε είδους παραγωγή, όλων των μέσων (κείμενα,

άρθρα, βιβλία, οπτικό και ακουστικό υλικό)

§ δεξιοτήτων επιλογής των πληροφοριών που αξίζουν επεξεργασία,

§ δεξιοτήτων εμβάθυνσης στο νόημα και τη σημασία των πληροφοριών,

§ δεξιοτήτων συσχέτισης και αξιολόγησης των πληροφοριών με τις γνώσεις που ήδη

διαθέτει ο μαθητής,

§ δεξιοτήτων διερεύνησης της εγκυρότητας και αξιοπιστίας των πληροφοριών.

Η εκπαίδευση στα Μέσα περιλαμβάνει δύο ευρείες στρατηγικές: την κριτική

ανάλυση των κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών προεκτάσεων των Μέσων

και τη δημιουργική παραγωγή (Buckingham, 2008). Ο Buckigham προτείνει ένα νέο

παράδειγμα εκπαίδευσης στα Μέσα, το οποίο «δεν έχει ως αφετηρία την άποψη ότι

τα Μέσα είναι οπωσδήποτε και αναπόφευκτα επιβλαβή, ούτε ότι οι νέοι είναι απλώς

παθητικά θύματα της επιρροής τους. Αντίθετα, υιοθετεί μια προσέγγιση εστιασμένη

στους μαθητές, με αφετηρία τις γνώσεις και τις εμπειρίες που οι νέοι έχουν ήδη από

τα Μέσα» με στόχο να τους καταστήσει ικανούς να λαμβάνουν μόνοι τους σύνθετες

αποφάσεις.

Η εκπαίδευση στα Μέσα (media education) κατά τον Buckigham (2008) είναι η

διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης για τα Μέσα, ενώ εγγραμματισμός,

γραμματισμός, ή αλφαβητισμός ή αγωγή στα Μέσα (media literacy) είναι το

αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας, οι γνώσεις και οι δεξιότητες που αποκτούν οι

εκπαιδευόμενοι.

Η εκπαίδευση στα Μέσα δεν θεωρείται τρόπος προστασίας αλλά τρόπος

προετοιμασίας των μαθητών, για να ανταποκριθούν στις προκλήσεις και τις

δυνατότητες του ψηφιακού κόσμου που τους περιβάλλει.

Σε έναν κόσμο που κατακλύζεται από Μέσα, αναδύονται νέοι εγγραμματισμοί όπως ο

οπτικοακουστικός, ο ειδησεογραφικός ο διαδικτυακός αλφαβητισμός, η τηλεοπτική

αγωγή. Η σύνδεσή τους με τη σχολική τάξη στοχεύει στην κριτική κατανόηση, την

ανάπτυξη της αισθητικής και συναισθηματικής αγωγής των μαθητών και την

υποστήριξη της ακαδημαϊκής και επαγγελματικής επικοινωνίας στο εύρος των

δυνατοτήτων των νέων και παραδοσιακών Μέσων.

Page 31: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Εκπαίδευση στα Μέσα στη Μεγάλη Βρετανία

Η Μεγάλη Βρετανία αποτελεί το πρώτο ευρωπαϊκό κράτος που εισήγαγε την

εκπαίδευση στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (ΜΜΕ) (Νίκα, 2007). Από την δεκαετία

του 1950 τα ΜΜΕ εντάχθηκαν στα αναλυτικά προγράμματα της χώρας. Το 1980, τα

προγράμματα ανάλυσης των Μέσων συμπεριλήφθηκαν υποχρεωτικά στο επίσημο

αναλυτικό πρόγραμμα της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (Νίκα,

2007).

Σήμερα, το αναλυτικό πρόγραμμα των Μέσων στην Μεγάλη Βρετανία οργανώνεται

με βάση τους πιο κάτω άξονες (Buckingham, 2011):

§ Γλώσσα των Μέσων

(κατασκευή και επικοινωνία νοημάτων από τα Μέσα)

§ Αναπαραστάσεις

(αναπαράσταση του κόσμου από τα Μέσα)

§ Μιντιακοί οργανισμοί

(οργάνωση σε επιχειρηματικούς ομίλους και ρύθμιση)

§ Κοινό

(στόχευση και ανταπόκριση του κοινού)

Page 32: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Ένταξη του Εγγραμματισμού των ΜΜΜ στη σχολική εκπαίδευση

Οι σημερινοί μαθητές αποφοιτούν από το Λύκειο έχοντας περάσει σχεδόν διπλάσιο

χρόνο σε ηλεκτρονικά περιβάλλοντα –περίπου 20.000 ώρες– απ’ όσο στο σχολείο –

11.000 ώρες (Berg et al, 2004). Συχνά χρησιμοποιούν υπολογιστή και βλέπουν

ταυτόχρονα τηλεόραση, συνδυάζοντας παλιά και νέα Μέσα (Heim et al, 2007).

Παράλληλα εκτίθενται κατά μέσο όρο σε 390 ώρες τηλεοπτικών διαφημίσεων το

χρόνο (Mihailidis, 2005).

Κατά συνέπεια, είναι πολύ κρίσιμο οι μαθητές του 21ου

αιώνα να κατανοήσουν τη

«γραμματική» των Μέσων.

Ο στόχος της ένταξης του πεδίου ‘Μέσα Επικοινωνίας’ στη σχολική εκπαίδευση είναι

να ενισχύσει τις γνώσεις, δεξιότητες και στάσεις των μαθητών στις αναδυόμενες νέες

συνθήκες ενός υπερ-επικοινωνιακού κόσμου.

Η εξειδικευμένη και μεθοδική γνώση της Επιστήμης της Επικοινωνίας και των

Μέσων καθώς και η σύνδεση με το σύγχρονο σχολείο με συγκεκριμένες

μεθοδολογίες είναι αναγκαίο να ενταχθεί σε όλο το εύρος της σχολικής εκπαίδευσης.

Η ενσωμάτωση εργασιών με επίκεντρο τα Μέσα στη μαθησιακή διαδικασία, θα

καταστήσει τις τάξεις όχι μόνο ένα δημοκρατικότερο μέρος, αλλά και πιο

απολαυστικό (Grace & Tobin, 2001). Συνεπώς ο εγγραμματισμός στα Μέσα δεν

πρέπει να θεωρείται μια καθαρά γνωστική, λογική υπόθεση, αλλά να περιλαμβάνει

συναισθηματικές αποκρίσεις, απολαύσεις και πολιτισμικές εκφράσεις (Buckingham,

2008).

Page 33: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Δημιουργία ενημερωμένων και ενεργών πολιτών

Η εκπαίδευση στα Μέσα έχει ζωτική σημασία όχι μόνο για την καλλιέργεια κριτικής

στάσης και δεξιοτήτων δημιουργικής παραγωγής, αλλά επιπρόσθετα για τη

δημοκρατική διαδικασία εν γένει, με τη δημιουργία ενημερωμένων και ενεργών

πολιτών.

Σύμφωνα με τον Jenkins (2009) η εκπαίδευση στα Μέσα είναι αναγκαία για τον

περιορισμό του ψηφιακού χάσματος, το οποίο σήμερα εξαρτάται λιγότερο από την

τεχνολογία και περισσότερο από την καλλιέργεια δεξιοτήτων. Επιπλέον η εκπαίδευση

στα Μέσα συνδέεται με το πρόβλημα της διαφάνειας: το περιεχόμενο των Μέσων

φτάνει στους αποδέκτες ήδη κατασκευασμένο, επώνυμο, διαμορφωμένο μέσω

οικονομικών, πολιτικών, ιδεολογικών διεργασιών.

Ο κυριότερος σκοπός του εγγραμματισμού στα Μέσα, είναι η ανάπτυξη αυτόνομης

κριτικής κατανόησης και η κατάκτηση δεξιοτήτων που επιτρέπουν την ικανοποιητική

συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτική ζωή, ενισχύοντας έτσι την ενεργή

πολιτότητα και την εμβάθυνση της δημοκρατίας (Celot, 2012)

Η Εκπαίδευση στα Μέσα τοποθετείται στον πυρήνα της σύγχρονης δημοκρατικής και

ψηφιακής πολιτότητας (Jenkins, 2013).

Page 34: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Unesco: European Media and Information Literacy Forum

H Unesco (2014) διοργάνωσε τον Μάιο του 2014 στο Παρίσι το πρώτο Ευρωπαϊκό

Φόρουμ για τον Μιντιακό και Πληροφοριακό εγγραμματισμό, όπου τονίστηκε ότι η

εκπαίδευση στα Μέσα αποτελεί καταλύτη ανθρωπίνων δικαιωμάτων, στο βαθμό κατά

τον οποίο η πρόσβαση στην πληροφόρηση και η συμμετοχή αποτελούν κύριες αξίες

των σημερινών κοινωνιών (European Media and Information Literacy Forum, 2014).

Στο πλαίσιο της σημαντικότητας που αποδίδει η Unesco στον εγγραμματισμό στα

Μέσα και την Πληροφορία έχει εκδώσει το 2011 τον αναλυτικό «Οδηγό Σπουδών

των Εκπαιδευτικών», με στόχο την υποστήριξη των εκπαιδευτικών στην εξερεύνηση

και κατανόηση του πεδίου (Andriopoulou et al, 2014). Σύμφωνα με τον οδηγό

εκπαιδεύοντας τους μαθητές στα Μέσα και την Πληροφορία, οι εκπαιδευτικοί

ανταποκρίνονται καταρχάς στον πρωταρχικό τους ρόλο διαμορφώνοντας

ενημερωμένους και συνειδητοποιημένους πολίτες. Κατά δεύτερον, έχουν τη

δυνατότητα να ανταποκριθούν στις αλλαγές του ρόλου τους στην ψηφιακή εποχή

προσεγγίζοντας όλο και περισσότερο μαθητοκεντρική διδασκαλία (UNESCO, 2011).

Page 35: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

3.ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΕΩΝ

Η μεγάλη ανάπτυξη της τεχνολογίας τελειοποίησε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

Είναι γεγονός πλέον ότι μπήκαμε σε νέα φάση της ζωής και της λειτουργίας των

μέσων μαζικής ενημέρωσης στον τόπο μας. Τεράστιες οι προοπτικές, οπωσδήποτε

όμως και μεγάλοι οι κίνδυνοι, αν δεν υπάρξουν σοβαρές αντιμετωπίσεις και

αντίστοιχες ρυθμίσεις.

Για παράδειγμα λίγο πριν τα τανκς των συνταγματαρχών καταλύσουν τη δημοκρατία

στην Ελλάδα, ο Ιταλός στοχαστής, Umberto Eco, στο βιβλίο του, «Σημειολογία στην

καθημερινή ζωή» έγραφε: «Σήμερα μόνο οι ηλίθιοι κάνουν δικτατορίες με τανκς

αφού υπάρχει η τηλεόραση». Ο Παπαδόπουλος και η παρέα του δεν είχαν μάλλον

ασχοληθεί τόσο πολύ με το βιβλίο και έτσι έβγαλαν στους δρόμους τα άρματα μάχης

και το στρατό, βέβαια δεν παρέλειψαν να καταλάβουν και το κτίριο του ΟΤΕ και της

ραδιοτηλεόρασης. Τα χρόνια, πέρασαν και κάποιοι άλλοι φρόντισαν να μελετήσουν

πολύ καλά τον Umberto Eco και να ‘’ακολουθήσουν τη… συμβουλή του’’, διότι αυτό

που παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια από τα ιδιωτικά Μέσα Μαζικής

Ενημέρωσης και μερίδα του Τύπου, αποδεικνύει την επιβεβαίωση των όσων είχε πει.

Ακόμα και στα δελτία ειδήσεων, στόχος δεν είναι η σωστή και η τεκμηριωμένη

πληροφόρηση, αλλά η δημιουργία εντυπώσεων μέσα στο υποσυνείδητό μας. Όλο

αυτό περνάει μέσα μας καμουφλαρισμένο από την μουσική που θα μας δημιουργήσει

κάποιο συναίσθημα κατά την διάρκεια που το παρακολουθούμε. Τα Μ.Μ.Ε. όταν

ελέγχονται από κάποιον πιο ψηλά, έχουν ως σκοπό να προβάλλουν κάποιο

συγκεκριμένο πρότυπο ή τρόπο ζωής. Προσπαθούν με έμμεσο τρόπο, να μας κάνουν

να αποδεχτούμε κάποιες καταστάσεις. Ο τρόπος που το κάνουν είναι με το να μας

στέλνουν κάποια μηνύματα χωρίς εμείς οι ίδιοι να το καταλαβαίνουμε.

Page 36: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Είναι η κυρίευση και η ομαδοποίηση των επιλογών των ανθρώπων με την βοήθεια

του ελέγχου του ειδησεογραφικού του πεδίου. Το πεδίο αυτό στοχεύει την

ψυχοσύνθεση των ανθρώπων, μέσω του οποίου πραγματοποιείται η αλλαγή της

γνώμης και των στόχων των ανθρώπων. Συμπτώματα της κρυφής χειραγώγησης

είναι: συγκίνηση, εντύπωση, επανάληψη, διαστρέβλωση, αποφυγή της ουσίας του

ζητήματος, επιβολή των λίγων πηγών ειδήσεων, προβολή όχι των επιχειρημάτων

αλλά της γνώμης του «ειδικού», χρησιμοποίηση όχι της λογικής αλλά στερεοτύπων.

Προσπαθούν να διατηρήσουν τον λαό σε άγνοια και μετριότητα. Δηλαδή θέλουν να

φτάσουν τον λαό σε σημείο που να μην μπορεί να κατανοεί τι συμβαίνει και πως

καταφέρνουν να τον ελέγχουν.

Page 37: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Τα Μ.Μ.Ε. χρησιμοποιούν πλέον στις μέρες μας συγκεκριμένους τρόπους για να

μπορέσουν να καταφέρουν να έχουν τον έλεγχο των συνειδήσεών μας. Οι πιο

διαδεδομένοι είναι οι:

Ο “αξιόπιστος ειδικός”

Ο «ειδικός» και ο «αναλυτής» πρέπει να πείσει το κοινό για την ορθότητα

της γνώμης του, να αλώσει την εμπιστοσύνη του κοινού και με αυτόν τον

τρόπο να γίνει το «δεύτερο εγώ» του κοινού. Σε αυτήν την περίπτωση ο

θεατής ασπάζεται την γνώμη του «ειδικού», χωρίς να ζητάει αποδείξεις.

Αναγωγή ενός γεγονότος σε κανόνα και διασπορά φήμης

Π.χ. ξυλοκοπήθηκε μια αλλοδαπή ονόματι Rossana. Από ποιόν δεν έγινε

γνωστό, αλλά οι «δημοσιογράφοι», «σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος» και οι

διάφοροι διαμορφωτές της κοινής γνώμης «καταδίκασαν» τους «φασίστες»

(πριν από λίγο καιρό αποδείχτηκε ότι ο δράστης ήταν Αλβανός).

Επιβολή του «λιγότερου κακού».

Μπροστά στους ακροατές βάζουν ένα πλαστό και ανύπαρκτο ζήτημα: η

επιλογή του μικρότερου κακού. Με το αποτέλεσμα της λεπτομερέστατης

περιγραφής του μεγαλύτερου κακού το μικρότερο κακό μπορεί να φανεί όχι

κακό, αλλά και πολύ-πολύ καλό.

Page 38: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

4.ΠΑΘΗΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ

Τα ΜΜΕ προσφέρουν στην κοινωνία μεγάλα οφέλη, όμως συγχρόνως επιφυλάσσουν

ορισμένους πολύ σοβαρούς κινδύνους. Ένας από αυτούς τους κινδύνους είναι η

παθητικοποίηση. Η παθητικοποίηση του δέκτη είναι ένα φαινόμενο το οποίο

προκαλείται κυρίως από την τηλεόραση, καθώς στο άτομο ασκείται επιρροή τόσο

από την εικόνα όσο και από τον ήχο. Δεν είναι τυχαίο το ότι η νούμερο ένα

προϋπόθεση για την επίτευξη επιβολής του οποιουδήποτε δικτατορικού καθεστώτος

είναι η παθητικοποίηση του λαού.

Ορισμός: Παθητικοποίηση είναι η κατάσταση κατά την οποία το άτομο οδηγείται

στην παθητικότητα. Ενώ παθητικότητα είναι η κατάσταση στην οποία το άτομο

δέχεται αδιαμαρτύρητα τις ενέργειες κάποιου άλλου. Το άτομο ,επομένως,

αδρανοποιείται, χάνει τη φαντασία του και την όρεξη του για οποιαδήποτε

δραστηριότητα. Παράλληλα, εδραιώνεται στην ψυχολογία του η αδιαφορία.

Τα ΜΜΕ έχουν τη ‘’δύναμη’’ να παθητικοποιήσουν τον δέκτη χωρίς ο ίδιος να το

έχει αντιληφθεί. Επομένως τα ΜΜΕ μπορούν να δημιουργήσουν με έναν

εκλεπτυσμένο τρόπο μια διακριτική…δικτατορία. Παρουσιάζουν τα νέα της

επικαιρότητας σύμφωνα με το συμφέρον του καναλιού ή του χορηγού, αποκλίνοντας

τις περισσότερες φορές από την πραγματικότητα. Αυτή η ενέργεια δημιουργεί στο

κοινό φόβο και πανικό, αντιδράσεις επιθυμητές, αφού ο άνθρωπος υπό συνθήκες

πίεσης λειτουργεί λανθασμένα και δεν σκέφτεται λογικά. Η συνεχής και

επανειλημμένη παραπληροφόρηση έχει ως αποτέλεσμα τον έλεγχο της συνείδησής

του, την παθητικοποίηση του.

Page 39: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ

Είναι πάρα πολύ σημαντικό να ληφθούν μέτρα τα οποία θα «καταπραΰνουν» τις

συνέπειες της παθητικοποίησης και θα μειώσουν τους κινδύνους που απειλούν κάθε

πολίτη που δεν είναι γνώστης της ύπαρξής τους.

1. Αρχικά, το άτομο από τα πρώτα χρόνια που αρχίζει να ευαισθητοποιείται και

να ενδιαφέρεται για τα γεγονότα που παίρνουν θέση γύρω του, θα έπρεπε να

ενημερώνεται για τους κινδύνους και τις απάτες που του επιφυλάσσουν τα

ΜΜΕ. Δηλαδή, θα ήταν καλό να αποκτήσει ένα επιφυλακτικό χαρακτήρα

απέναντι σε όλα όσα ακούει. Αυτός είναι ένας ρόλος που θα μπορούσε να

ληφθεί από την οικογένεια και το σχολείο του ατόμου.

2. Ακόμη, η κοινωνία είναι αναγκαίο να πάρει θέση σε αυτή τη κατάσταση και

να υπερασπιστεί τους πολίτες της, που από ότι φαίνεται είναι τα μόνα θύματα

της κατάστασης αυτής. Ειδικότερα, η κοινωνία θα μπορούσε να ελέγχει την

ορθότητα, τη σαφήνεια κα τη ρεαλιστικότητα των νέων που μεταδίδουν τα

ΜΜΕ.

Page 40: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

5.ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ

Ποιά είναι η έννοια της προπαγάνδας;

Προπαγάνδα είναι η άμεση παρουσίαση ενός μηνύματος με έναν συγκεκριμένο

τρόπο ώστε να εξυπηρετήσει συγκεκριμένους σκοπούς. Ετυμολογικά, προπαγάνδα

σημαίνει διάδοση μίας φιλοσοφίας ή άποψης.

Ποιος είναι ο σκοπός της προπαγάνδας;

Σκοπός της προπαγάνδας είναι να αλλάξει δραστικά τις απόψεις των άλλων αντί

απλώς να μεταδώσει γεγονότα. Για παράδειγμα, η προπαγάνδα μπορεί να

επιστρατευτεί προκειμένου να προϊδεάσει θετικά ή αρνητικά σε σχέση με κάποια

ιδεολογική θέση, αντί να παρουσιάσει την ίδια την θέση. Η προπαγάνδα

διαφοροποιείται από την «κανονική» επικοινωνία, επειδή επιδιώκει να διαμορφώσει

απόψεις με έμμεσες και συχνά δόλιες μεθόδους. Για παράδειγμα, η προπαγάνδα

συχνά μεταδίδεται με τέτοιον τρόπο ώστε να προκαλεί ισχυρά συναισθήματα και

αυτό το κάνει κυρίως με το να υπονοεί παράλογες σχέσεις μεταξύ ιδεών.

Πως επιτυγχάνει το σκοπό;

Μέθοδοι

Η επίκληση στο συναίσθημα είναι ίσως η πιο απροκάλυπτη μέθοδος προπαγάνδας,

αφού υπάρχουν πολλές άλλες μέθοδοι, λιγότερο φανερές και μάλιστα δόλιες. Για

παράδειγμα, η προπαγάνδα μπορεί να διαδίδεται έμμεσα. Μπορεί να μεταδίδεται ως

εύλογη προκατάληψη εντός μιας φαινομενικά ισορροπημένης και δίκαιης δημόσιας

συζήτησης ή επιχειρηματολογίας. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί ακόμη καλύτερα σε

συνδυασμό με την μέθοδο μετάδοσης ειδήσεων των μέσων μαζικής επικοινωνίας.

Μέσα

Τυπικά για τη διάδοση προπαγανδιστικών μηνυμάτων χρησιμοποιούνται

ειδησεογραφικά πρακτορεία, κυβερνητικές δηλώσεις και αναφορές, ιστορικές

αναθεωρήσεις, βιβλία, φυλλάδια προπαγανδιστικές ταινίες, το ραδιόφωνο,

η τηλεόραση και αφίσες. Στην περίπτωση των μέσων μαζικής ενημέρωσης

προπαγανδιστικά μηνύματα μπορούν να διαδοθούν μέσω ειδήσεων, ενημερωτικών

αλλά και άλλων εκπομπών, καθώς και διαφημιστικών μηνυμάτων.

Page 41: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ

Η Προπαγάνδα χρησιμοποιείται πολύ ακόμα και στις μέρες μας παλαιότερα

χρησιμοποιούταν κατά τη διάρκεια του πολέμου ενώ τώρα χρησιμοποιείται σε

προεκλογικές εκστρατείες από τους υποψηφίους για να δείξει ότι ο άλλος υποψήφιος

είναι χειρότερος ή και από χώρες για να δείξουν τη δύναμη τους.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΣΤΟΝ Β΄ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ

Εικόνα 1:η εικόνα αυτή χρησιμοποιήθηκε για να ενθαρρύνει τις γυναίκες και

μεταφρασμένη από τα αγγλικά λέει μπορούμε να τα καταφέρουμε.

Page 42: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Εικόνα 2:η εικόνα αυτή χρησιμοποιήθηκε για να δείξει ότι υπάρχουν πολλοί

κατάσκοποι και μεταφρασμένη από τα αγγλικά αποδίδεται ως εξής: χαλαρά χείλη

βυθίζουν καράβια εννοώντας βέβαια ο τι αν κάποιος μιλάει για τις επιχειρήσεις

μπορεί να προκληθούν μεγάλες καταστροφές.

Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος αναφέρεται σε αυτή την εργασία γιατί η προπαγάνδα

έπαιξε μεγάλο ρόλο καθώς ενθάρρυνε τους λαούς στις χώρες που υπέφεραν. Κυρίως

σε μορφή αφισών, ραδιοφωνικών μηνυμάτων και λιγότερο σε εφημερίδες

ενθάρρυναν τους ανθρώπους να βοηθήσουν όπως μπορούν (χρηματικά ,να στέλνουν

τρόφιμα σε στρατιώτες ,να κατατάσσονται στο στράτευμα της χώρας κ.α.),να μην

μιλάν για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις/να μην εμπιστεύονται κανένα και όπως

βλέπουμε στην εικόνα 1 να δίνουν αυτοπεποίθηση στις γυναίκες ότι μπορούν να τα

καταφερουν χωρίς τους ανδρες που απουσίαζαν από τα νοικοκυριά λόγω του

πολέμου.

Page 43: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

6.ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗ

Ορισμός: Παραπληροφόρηση είναι η μεταφορά διαφόρων ψευδών ή αναληθών ή

τροποποιημένων πληροφοριών.

Πιθανός σκοπός είναι η παραπλάνηση του δέκτη προς εκπλήρωση προσωπικών

σκοπιμοτήτων του παραπληροφορούντος ενώ άλλος πιθανός σκοπός είναι η

προστασία ατόμων με την απόκρυψη πληροφοριών που θα ήταν επιβαρυντικές γι'

αυτά, οπότε η παραπληροφόρηση.

Αυτός που παραπληροφορεί, αν είναι η πηγή της πληροφορίας, έχει όλη την ευθύνη.

Αν δεν είναι η πρωτογενής πηγή της πληροφορίας, αλλά απλώς μεταφέρει όσα

γνωρίζει, έχει περιορισμένη ευθύνη στο ότι δεν έχει διασταυρώσει τις πηγές του.

Κατά την παραπληροφόρηση γίνεται προβολή των επιλεγμένων πτυχών ενός

γεγονότος, κατασκευάζονται ψευδείς αλήθειες, γίνεται παραποίηση της αλήθειας και

διαβάλλονται τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.

Οι αναγνώστες, ακροατές ή θεατές πρέπει να διασταυρώνουν τις πηγές των

πληροφοριών τους για να αποφεύγουν την παραπληροφόρηση.

Η παραπληροφόρηση σαν ευρύτερη έννοια θα μπορούσε να εννοηθεί και η σκόπιμη

διάδοση ιδεών και απόψεων για ένα θέμα για το οποίο υπάρχει συγκεκριμένη

επιστημονική ή φιλοσοφική αντίληψη. Για παράδειγμα, η αστρολογία είναι η

παραπληροφόρηση της αστρονομίας αφού καμία πραγματική έννοια σχετική με το

σύμπαν δεν αποδεικνύεται χρησιμοποιώντας τις αστρολογικές μεθόδους.

ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

1. Για την ύπαρξη και την ανάπτυξη των ΜΜΕ απαιτούνται σημαντικά

χρηματικά ποσά , τα οποία παρέχουν οι οικονομικά ισχυροί. Έτσι προβάλλουν

και επιβάλλουν όποια πρότυπα τρόπου ζωής και συμπεριφοράς τους συμφέρει

να ακολουθήσει ο λαός για να αποκομίσουν οι ίδιοι χρηματικά οφέλη ,

κατευθύνουν τη σκέψη των ανθρώπων για εξυπηρέτηση προσωπικών

συμφερόντων.

2. Η εξάρτηση από τα κόμματα και τον φορέα της εξουσίας κάθε περιόδου.

Προκειμένου να εξυπηρετηθούν ισχυρά πολιτικά συμφέροντα παραποιείται η

ουσία των γεγονότων, υποβαθμίζονται μεγάλοι κίνδυνοι, παραποιούνται

καταστάσεις, ερμηνεύονται αυθαίρετα τα γεγονότα.

3. Ο σκληρός ανταγωνισμός που κυριαρχεί σε όλα τα επίπεδα, όσον αφορά στα

ΜΜΕ ωθεί τους τηλεοπτικούς σταθμούς, ή ακόμη και τον τύπο , στην

προβολή θεαμάτων που δίνονται με απλοϊκότητα για να υπάρξει επιτυχής

αποδοχή από τον λαό.

4. Στον τομέα των ειδήσεων πολλές φορές για λόγους εντυπωσιασμού

δημιουργούνται ανύπαρκτες ειδήσεις και γεγονότα. Τέτοιου είδους φαινόμενα

Page 44: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

υποβιβάζουν το επίπεδο της πληροφόρησης και δημιουργούν στους πολίτες το

αίσθημα της ανασφάλειας.

5. Ορισμένοι δημοσιογράφοι βιάζονται να μεταδώσουν ειδήσεις , χωρίς να

διασταυρώσουν τις πηγές τους, με αποτέλεσμα να παραπληροφορούν το

κοινό.

ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

1. Εξαιτίας του καταιγισμού των μηνυμάτων και του τρόπου που αυτά

μεταδίδονται παθητικοποιείται ο δέκτης και αποδέχεται άκριτα τα μηνύματα

αυτά .

2. Τα προβαλλόμενα μηνύματα εκμεταλλεύονται τα συναισθήματα και την ηθική

του δέκτη. Συνδυάζονται με τακτική επανάληψη και δημιουργούν στο άτομο

φοβερή εξάρτηση από τις συγκεκριμένες πηγές που το παράγουν, ενώ το

καθιστούν αδύναμο να ανιχνεύσει άλλες πηγές πληροφόρησης.

3. Η ανθρώπινη σκέψη υιοθετεί λανθασμένα πρότυπα ως ορθά. Όσο

παρερμηνεύεται η αλήθεια, τόσο

περισσότερο ο άνθρωπος βυθίζεται

στην άγνοια και καθίσταται

ευκολότερη η χειραγώγησή του.

4. Οξύνει το φανατισμό,

μαζοποιεί τον άνθρωπο,

υποβαθμίζει την κριτική σκέψη.

5. Επικρατεί φόβος προς τον

συνάνθρωπο και δυσλειτουργούν

οι ανθρώπινες σχέσεις .

6. Αφαιρείται η πρωτοβουλία

από τον άνθρωπο ο οποίος

υποτάσσεται πλήρως στα ΜΜΕ .

7. Πλήττεται η δημοκρατία , εφόσον ο πολίτης δε συμμετέχει στα κοινά, είναι

αδιάφορος για τις εξελίξεις στον κοινωνικό-πολιτικό χώρο. Ο λαός μπορεί

τυπικά να κατέχει και να ασκεί την εξουσία, αλλά στην πράξη αυτή περιέχεται

στα χέρια των λίγων, αυτών που έχουν τη δύναμη να ελέγχουν την πολιτική

βούλησή του.

8. Η κοινωνία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματά της, εφόσον δεν

ενημερώνεται έγκαιρα και έγκυρα για τη φύση τους. Μόνο η γνώση της

αλήθειας μπορεί να καταστήσει την κοινωνία ικανή να διορθώσει να επιλύσει

τα προβλήματά της .

Page 45: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΑΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ

Για να αντιμετωπισθεί το φαινόμενο της παραπληροφόρησης επιβάλλεται:

1. Ανάπτυξη υγιούς διαλόγου και θεσμική κατοχύρωση μιας αντικειμενικής

ενημέρωσης .

2. Η πληροφόρηση, για να είναι ωφέλιμη για το άτομο-δέκτη πρέπει να προέρχεται

από χώρους όπου επικρατεί η δημοκρατία, η ελευθερία της έκφρασης, της

άντλησης και μετάδοσης των ειδήσεων

3. Η αξιοκρατική επιλογή ανθρώπων που θα

κατέχουν υπεύθυνες θέσεις

4. Οι εκπρόσωποι των ΜΜΕ να επιλέγονται

με βάση το υψηλό εκπαιδευτικό τους

επίπεδο

5. Από την πλευρά του δέκτη , απαιτείται η

αφύπνιση της κριτικής ικανότητας που

μπορεί να περιορίσει το φαινόμενο της

παθητικοποίησης του και να ενισχύσει την

αντίσταση του ατόμου στα προβαλλόμενα

πρότυπα σκέψης και συμπεριφοράς.

Οφείλει το άτομο να διασταυρώνει τις

πληροφορίες, να ενημερώνεται διαρκώς,

να αντιστέκεται στον ιδεολογικό

δογματισμό και φανατισμό.

Από την πλευρά του πομπού, απαιτείται διαχωρισμός της είδησης από το

προσωπικό σχόλιο ώστε να υπάρχει αντικειμενικότητα, διασταύρωση των

πληροφοριών και προσοχή στην ακρίβεια και σαφήνεια των πληροφοριών.

6. Ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας «ανθρώπινη επικοινωνία»

7. Ο επαναπροσδιορισμός της έννοιας «ψυχαγωγία»

8. Ανεξαρτησία από οικονομικά και πολιτικά κέντρα εξουσίας

Page 46: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

7.ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Andriopoulou, I., Papadimitriou, S., & Kourti, E. (2014). Media and Information

Literacy Policies in Greece (2013), ANR TRANSLIT and COST Transforming

Audiences/Transforming Societies, Paris. Retrieved on 29 November, 2015, from

http://ppemi.ens-cachan.fr/data/media/colloque140528/rapports/GREECE_2014.pdf

Buckingham D. (2008). Εκπαίδευση στα ΜΜΕ Αλφαβητισμός, μάθηση και σύγχρονη

κουλτούρα. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα.

Buckingham, D. (2011). Media Literacy and Media Education in the Age of ‘Media

2.0’: A Critical View. Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου, 2015 από:

http://vimeo.com/32775695

Castells, M. (1996). The Information Age: Economy, society and culture: The rise of

the networked society (Vol. 1). Oxford, UK: Blackwell.

Celot, P. (2011). Findings from the 2009 EAVI Studies on Media Literacy in 27 EU

Countries in Media literacy: Ambitions, policies and measures, ed. S Livingstone,

COST ISO906 - Transforming Audiences/Transforming Societies - Council of

Europe, London.

Εκπαιδευτική Ραδιοτηλεόραση, (nd). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου, 2015 από

http://www.edutv.gr

EUR-Lex, (nd). Communication on Media Literacy in the Digital Environment .

Retrieved on 9 May, 2015, from: http://eur-lex.europa.eu/legal-

content/EN/TXT/?uri=uriserv:am0004.

Grace, D., & Tobin, J. (2001). Butt Jokes and Mean-teacher Parodies: Video

Production in the Elementary Classroom. Στο D. Buckingham, Teaching Popular

Culture (σσ. 42-62). London: UCL Press.

Heim, J., Brandtzæg, P. B., Kaare, B. H., Endestad, T., & Torgersen, L. (2007).

Children's usage of media technologies and psychosocial factors. New Media &

Society , 425-454.

Hobbs, R. (2004). A Review of School-Based Initiatives in Media Literacy Education.

American Behavioral Scientist , σσ. 42-59.

Jenkins, H. (2009). Confronting the Challenges of Participatory Culture: Media

Education for the 21st Century. United States of America: The MIT Press.

Jenkins, H. (2013). From New Media Literacies to New Media Expertise. Στο P.

Fraser, & J. Wardle, Current Perspectives in Media Education: Beyond the Manifesto

(σσ. 110-127). New York: Palgrave Macmillan.

Kuhn, Th. (1981). Η δομή των επιστημονικών επαναστάσεων. Σύγχρονα Θέματα,

Αθήνα 1981.

Mihailidis, P. (2005). Media Literacy in Journalism/Mass Communication Education:

Can the United States Learn from Sweden? Journalism & Mass Communication

Educator, 415-428

Νίκα, Β. (2007, 6). Οπτικοακουστικός αλφαβητισμός στην Ελλάδα και στο

εξωτερικό. Ζητήματα Επικοινωνίας , σσ. 43-58.

Page 47: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Ντάβου, Μ. (2007). Αγωγή και εκπαίδευση στα Μέσα Επικοινωνίας. Ζητήματα

Επικοινωνίας , σσ. 5-12.

Ντάβου, Μ. (2011). Εκπαίδευση στα μέσα επικοινωνίας: Προς μια κριτική

αξιοποίηση των πληροφοριών. Ημερίδα με θέμα: Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και

Εκπαίδευση (σσ. 8-13). Λευκωσία: ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ.

Παπαδημητρίου, Σ. (2014). Καλές Πρακτικές Αξιοποίησης του Βίντεο στη Μάθηση.

Στα Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιο Συνέδριο eTwinning «Αξιοποίηση των ΤΠΕ στα

συνεργατικά σχολικά προγράμματα» Πάτρα (2014). Ανακτήθηκε στις 21 Αυγούστου,

2015 από http://conf2014.etwinning.gr/images/praktika/praktika.pdf

Τσακαρέστου, Μ. & Παπαδημητρίου, Σ. (2011). Εκπαιδευτική Τηλεόραση 2.0: το

Πείραμα της Ψηφιακής Μετάβασης. Στο Λιοναράκης, Α. (Επιμ.) 6th International

Conference in Open & Distance Learning - November 2011, PROCEEDINGS.

Ανακτήθηκε 21 Μαρτίου, 2011 από

http://icodl.openet.gr/index.php/icodl/2011/paper/view/66 24 January 2013

UNESCO, (2014). European Media and Information Literacy Forum. Ανακτήθηκε 15

Νοεμβρίου, 2015 από: http://www.europeanmedialiteracyforum.org/

UNESCO, (2011). Οδηγός Σπουδών των Εκπαιδευτικών - Παιδεία στα Μέσα και την

Πληροφορία. Ανακτήθηκε 15 Νοεμβρίου, 2014 από:

http://unesdoc.unesco.org/images/0019/001929/192971GRE.pdf

Vande Berg, L., Wenner, L., & Gronbeck, B. (2004). Media Literacy and Television

Criticism: Enabling an Informed and Engaged Citizenry. American Behavioral

Scientist , 219-228

Page 48: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

1

Π.Σ.Π.Α. Σχολικό έτος 2016-17

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η τεχνολογική εξέλιξη στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ). Πως αυτά

επιδρούν στην διαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία;» ( Ονοματεπώνυμο ερευνητή/τριας, μαθητή /τριας) :

Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να εξετασθεί : Πως επιδρούν τα ΜΜΕ στην διαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία. Οι απαντήσεις είναι εμπιστευτικές, και θα τύχουν στατιστικής και ποιοτικής επεξεργασίας. Η ειλικρινής συμπλήρωση του ερωτηματολογίου θα βοηθήσει στην εξαγωγή αξιόπιστων αποτελεσμάτων, από τους μαθητές του Project A΄ τάξης Λυκείου. Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία και για το χρόνο που θα διαθέσετε.

1.Φύλο: Αγόρι Κορίτσι 2.Ιδιότητα α). Μαθητής/τρια Λυκείου.

β). Μαθητής/τρια Γυμνασίου.

3.Ποιό Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης παρέχει κατά τη γνώμη σας την πιο έγκυρη (αξιόπιστη) ενημέρωση;

Σημειώστε και τις πέντε επιλογές (1 το περισσότερο αξιόπιστο μέσο, 5 το λιγότερο αξιόπιστο κλπ).

α) Τηλεόραση β) Ραδιόφωνο γ) Εφημερίδες/Περιοδικά δ) Διαδίκτυο (Ηλεκτρονικές εκδόσεις εφημερίδων) ε) Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης (Facebook κ.α.), «blogs» και γενικότερα η «δημοσιογραφία των πολιτών»

4. Πόσο χρόνο (κατά μέσο όρο) αφιερώνετε στα ΜΜΕ (για ενημέρωση, ψυχαγωγία, εκπαίδευση ) ;

α). Έως 30 λεπτά της ώρας

β). Από 31 έως 60 λεπτά

γ). Από 61 λεπτά έως 2 ώρες

δ).Περισσότερο από 2 ώρες

ΕΡΕΥΝΑ

Ερωτηματολόγιο μαθητών ΠΣΠΑ (Project A ΄ Λυκείου , A΄ τετράμηνο.)

«Η τεχνολογική εξέλιξη στα μέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ). Πως αυτά επιδρούν στην διαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία;»

Β. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΜΕ.

Α. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΡΩΤΗΘΕΝΤΟΣ.

Page 49: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

2

5.Κατά πόσο τα ΜΜΕ επηρεάζουν την καθημερινότητά σας;

α) Καθόλου β) Λίγο γ) Μέτρια δ).Πολύ 6.Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των ΜΜΕ κατά την άποψη σας;

Σημειώστε και τις 4 επιλογές (1 το σπουδαιότερο, 2 το επόμενο σε σπουδαιότητα κλπ).

α) Άμεση ενημέρωση;

β) μόρφωση- ψυχαγωγία;

γ) πολιτικοποίηση-κοινωνικοποίηση;

δ) Παιδαγωγικός Χαρακτήρας;

7. Ποια είναι τα μειονεκτήματα των ΜΜΕ κατά την άποψη σας (πέντε επιλογές , σημειώστε με 1

τη σπουδαιότερη και με 5 τη λιγότερο σημαντική επιλογή)

α) Έλεγχος Συνειδήσεων -Χειραγώγηση - Παραπληροφόρηση – Προπαγάνδα

β)Οδηγούν στην παθητικοποίηση και ενθαρρύνουν τον υπερκαταναλωτισμό ;

γ)Δημιουργούν Λανθασμένα Πρότυπα

δ)επηρεάζουν τις γνωστικές ικανότητες και την πνευματική δραστηριότητα;

ε)Αυξάνουν την επιθετικότητα, τη βία και την αντικοινωνική συμπεριφορά;

8. Οι νέοι σήμερα είναι αντιμέτωποι με την απεραντοσύνη ενός ωκεανού πληροφορίας.

Θα πρέπει να ισχύει η ρήση «το έγραψε η εφημερίδα», «το είπε η τηλεόραση» άρα είναι αλήθεια, ή

αντίθετα χρειάζεται κριτική σκέψη και γνώσεις ώστε οι ΕΦΗΒΟΙ να αποκωδικοποιούν τις ειδήσεις, τις

πληροφορίες, τα μηνύματα και να αποφασίζουν οι ίδιοι;

α) Ναι β) Όχι γ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω

9. Υπάρχει ανάγκη να εξοπλιστεί η νέα γενιά με τα κατάλληλα εφόδια για την καλύτερη χρήση των

ΜΜΕ;Π.χ. με το «γραμματισμό των ΜΜΕ» ο οποίος αφορά στην ικανότητα αξιολόγησης των

αναπαραστάσεων της εφημερίδας και των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, με στόχο τη δυνατότητα κατασκευής

από την πλευρά των ΝΕΩΝ όσο το δυνατόν περισσότερο αντικειμενικών νοημάτων.

α) ΝΑΙ β) Όχι γ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω

10) . αν απαντήσατε ΝΑΙ (στη 9η ερώτηση) πιστεύετε πως η ενημέρωση των μαθητών στα σχολεία για τον τρόπο χρήσης και τους κινδύνους των ΜΜΕ είναι επαρκής; α) Πολύ β) Μέτρια γ) Καθόλου δ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία !!!

Page 50: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

Προχωρημένες ρυθμίσεις Questions Preview Your responses

View All Responses Non-respondents

Summary List of responses

View Default order Ascending order Descending order

Delete ALL Responses Αποθήκευση σε μορφή κειμένου

1

2

Project 2016-17, A' Τετραμήνου:Mέσα μαζικής επικοινωνίας(ΜΜΕ)

View All Responses. Όλοι οι συμμετέχοντες. View Default order Responses: 42

Ερωτηματολόγιο: «Η τεχνολογική εξέλιξη σταμέσα μαζικής επικοινωνίας (ΜΜΕ). Πως αυτάεπιδρούν στην διαμόρφωση των εφήβωνστη σύγχρονη κοινωνία;»Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι να εξετασθεί Πως επιδρούν τα ΜΜΕ στηνδιαμόρφωση των εφήβων στη σύγχρονη κοινωνία. Οι απαντήσεις είναι εμπιστευτικές,και θα τύχουν στατιστικής και ποιοτικής επεξεργασίας. Η ειλικρινής συμπλήρωση τουερωτηματολογίου θα βοηθήσει στην εξαγωγή αξιόπιστων αποτελεσμάτων, από τους μαθητές του Project A΄ τάξης Λυκείου.

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία και για το χρόνο που θα διαθέσετε.

Φύλο:

Response Average Total

α).Αγόρι 52% 22

β).Κορίτσι 48% 20

Ιδιότητα:

Response Average Total

α). Μαθητής/τρια Λυκείου. 67% 28

Questionnaire Report http://users.sch.gr/dmanolas/eclass/mod/questionnaire/report.php?insta...

1 από 5 21/12/2016 2:02 πμ

Page 51: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

3

4

Response Average Total

β). Μαθητής/τρια Γυμνασίου. 33% 14

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ Μ.Μ.Ε.

Ποιό Μέσο Μαζικής Ενημέρωσης παρέχει κατά τη γνώμη σας τηνπιο έγκυρη (αξιόπιστη) ενημέρωση;

Σημειώστε και τις πέντε επιλογές (1 το περισσότερο αξιόπιστο μέσο, 5το λιγότερο αξιόπιστο κλπ).

Average rank ⇓

1 2 3 4 5

α) Τηλεόραση 2.9

β) Ραδιόφωνο 2.6

γ) Εφημερίδες/Περιοδικά 2.2

δ) Διαδίκτυο (Ηλεκτρονικές εκδόσειςεφημερίδων)

3.0

ε) Τα κοινωνικά μέσα δικτύωσης(Facebook κ.α.), «blogs» ή και«δημοσιογραφία των πολιτών»

4.2

Responses 1 2 3 4 5 Total

α) Τηλεόραση 13(31%)

4(10%)

7(17%)

11(26%)

7(17%)

42

β) Ραδιόφωνο 4(10%)

17(40%)

13(31%)

8(19%)

0 42

γ)Εφημερίδες/Περιοδικά

13(31%)

13(31%)

11(26%)

3(7%)

2(5%)

42

δ) Διαδίκτυο(Ηλεκτρονικέςεκδόσεις εφημερίδων)

9(21%)

5(12%)

8(19%)

15(36%)

5(12%)

42

ε) Τα κοινωνικά μέσαδικτύωσης (Facebookκ.α.), «blogs» ή και«δημοσιογραφία τωνπολιτών»

3(7%)

3(7%)

3(7%)

5(12%)

28(67%)

42

Πόσο χρόνο (κατά μέσο όρο) αφιερώνετε στα ΜΜΕ (για ενημέρωση,ψυχαγωγία, εκπαίδευση ) ;

Questionnaire Report http://users.sch.gr/dmanolas/eclass/mod/questionnaire/report.php?insta...

2 από 5 21/12/2016 2:02 πμ

Page 52: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

5

6

Response Average Total

α). Έως 30 λεπτά της ώρας 19% 8

β). Από 31 έως 60 λεπτά 21% 9

γ). Από 1 ώρα έως 2 ώρες 36% 15

δ).Περισσότερο από 2 ώρες 24% 10

Κατά πόσο τα Μ.Μ.Ε. επηρεάζουν την καθημερινότητά σας;

Response Average Total

α) Καθόλου 12% 5

β) Λίγο 29% 12

γ) Μέτρια 39% 16

δ). Πολύ 20% 8

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα των Μ.Μ.Ε. κατά την άποψη σας;

Σημειώστε και τις 4 επιλογές (1 το σπουδαιότερο, 2 το επόμενο σεσπουδαιότητα κλπ).

Average rank ⇓

1 2 3 4

α) Άμεση ενημέρωση; 2.0

β) μόρφωση- ψυχαγωγία; 2.3

γ) πολιτικοποίηση-κοινωνικοποίηση; 2.4

δ) Παιδαγωγικός Χαρακτήρας; 3.3

Responses 1 2 3 4 Total

α) Άμεση ενημέρωση; 16(39%)

10(24%)

13(32%)

2 (5%) 41

β) μόρφωση-ψυχαγωγία;

5(12%)

25(61%)

6(15%)

5(12%)

41

γ) πολιτικοποίηση-κοινωνικοποίηση;

13(32%)

4(10%)

18(44%)

6(15%)

41

δ) ΠαιδαγωγικόςΧαρακτήρας;

7(17%)

2 (5%) 4(10%)

28(68%)

41

Questionnaire Report http://users.sch.gr/dmanolas/eclass/mod/questionnaire/report.php?insta...

3 από 5 21/12/2016 2:02 πμ

Page 53: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

7 Ποια είναι τα μειονεκτήματα των ΜΜΕ κατά την άποψη σας;

(πέντε επιλογές , σημειώστε με 1 τη σπουδαιότερη και με 5 τη λιγότεροσημαντική επιλογή)

Average rank ⇓

1 2 3 4 5

α) Έλεγχος Συνειδήσεων, ήΧειραγώγηση,ή Παραπληροφόρηση –Προπαγάνδα

2.0

β) Οδηγούν στην παθητικοποίηση καιενθαρρύνουν τον υπερκαταναλωτισμό ;

3.0

γ) Δημιουργούν Λανθασμένα Πρότυπα 2.8

δ) επηρεάζουν τις γνωστικές ικανότητεςκαι την πνευματική δραστηριότητα;

3.6

ε) Αυξάνουν την επιθετικότητα, τη βία καιτην αντικοινωνική συμπεριφορά;

3.6

Responses 1 2 3 4 5 Total

α) ΈλεγχοςΣυνειδήσεων, ήΧειραγώγηση,ήΠαραπληροφόρηση– Προπαγάνδα

20(48%)

10(24%)

7(17%)

4(10%)

1(2%)

42

β) Οδηγούν στηνπαθητικοποίηση καιενθαρρύνουν τονυπερκαταναλωτισμό;

8(19%)

10(24%)

6(14%)

9(21%)

9(21%)

42

γ) ΔημιουργούνΛανθασμέναΠρότυπα

9(21%)

9(21%)

11(26%)

7(17%)

6(14%)

42

δ) επηρεάζουν τιςγνωστικέςικανότητες και τηνπνευματικήδραστηριότητα;

1(2%)

9(21%)

6(14%)

15(36%)

11(26%)

42

ε) Αυξάνουν τηνεπιθετικότητα, τη βίακαι την αντικοινωνικήσυμπεριφορά;

4(10%)

4(10%)

12(29%)

7(17%)

15(36%)

42

Οι νέοι σήμερα είναι αντιμέτωποι με την απεραντοσύνη ενός ωκεανού

Questionnaire Report http://users.sch.gr/dmanolas/eclass/mod/questionnaire/report.php?insta...

4 από 5 21/12/2016 2:02 πμ

Page 54: Π.Σ.Π.Α. - pspa.eu · Π.Σ.Π.Α. Α΄ Λυκείου Σχολικό έτος 2016-17

8

9

10

Return to: Ερωτημα�...

πληροφορίας.

Θα πρέπει να ισχύει η ρήση «το έγραψε η εφημερίδα», «το είπε ητηλεόραση» άρα είναι αλήθεια, ή αντίθετα χρειάζεται κριτική σκέψη καιγνώσεις ώστε οι ΕΦΗΒΟΙ να αποκωδικοποιούν τις ειδήσεις, τιςπληροφορίες, τα μηνύματα και να αποφασίζουν οι ίδιοι;

Response Average Total

α) Ναι (το πρώτο «το έγραψε ηεφημερίδα» κ.λ.)

43% 18

β) Όχι (το αντίθετο χρειάζεταιαποκωδικοποήση τηςπληροφορίας)

43% 18

γ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω 14% 6

Υπάρχει ανάγκη να εξοπλιστεί η νέα γενιά με τα κατάλληλα εφόδιαγια την καλύτερη χρήση των ΜΜΕ; Π.χ. με το «γραμματισμό τωνΜΜΕ» ο οποίος αφορά στην ικανότητα αξιολόγησης τωναναπαραστάσεων της εφημερίδας και των ραδιοτηλεοπτικών μέσων, μεστόχο τη δυνατότητα κατασκευής από την πλευρά των ΝΕΩΝ όσο τοδυνατόν περισσότερο αντικειμενικών νοημάτων.

Response Average Total

α) ΝΑΙ 62% 26

β) ΌΧΙ 21% 9

γ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω 17% 7

Αν απαντήσατε ΝΑΙ (στη 9 ερώτηση) πιστεύετε πως η ενημέρωσητων μαθητών στα σχολεία είναι επαρκής, για τον τρόπο χρήσης καιτους κινδύνους των ΜΜΕ ;

Response Average Total

α) Πολύ 12% 3

β) Μέτρια 19% 5

γ) Καθόλου 62% 16

δ) Δεν απαντώ/Δεν ξέρω 8% 2

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία !!!

η

Questionnaire Report http://users.sch.gr/dmanolas/eclass/mod/questionnaire/report.php?insta...

5 από 5 21/12/2016 2:02 πμ