Παρουσίαση του PowerPoint -...

78
Φ. Σηεθαλάδεο

Transcript of Παρουσίαση του PowerPoint -...

Φ. Σηεθαλάδεο

ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

• Η αζεξσκάησζε ζην παξειζόλ

• Η αζεξσκάησζε ζηνλ 21ν αηώλα

• Μειινληηθέο πξννπηηθέο

ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

• Η αζεξσκάησζε ζην παξειζόλ

• Η αζεξσκάησζε ζηνλ 21ν αηώλα

• Μειινληηθέο πξννπηηθέο

ΑθηπυμάηυζηΔηπκνινγία

Από ηελ αξραία Διιεληθή ξίδα «αζήξε» =

πνιηόο αώξσλ ζηαρηώλ ή άιισλ δεκεηξηαθώλ

Αθηποζκλήπυζη

Οη ζαλαηεθόξεο ηεο ζπλέπεηεο είραλ

παξαηεξεζεί από ηνπο αξραίνπο ρξόλνπο…

Η ππώηη καηαγπαθή θανάηυν από αθηπυμάηυζη

Παιηόηεξα ε πείλα έιησλε ηα θνξκηά κέρξη ζαλάηνπ, ηώξα

αληίζεηα ε αθζνλία ηα ζάβεη ζηνλ ηάθν…..

Λνπθξήηηνο (Ρσκαίνο πνηεηήο θαη θηιόζνθνο (99-55 π.Χ.)

De Rerum Natura (,("Πεξί ηεο θύζεσο ησλ πξαγκάησλ"), ) , char. 5, I. 1007

Η ππώηη καηαγεγπαμμένη πήξη

αθηπυμαηικήρ πλάκαρ

Η πξώηε αλαθνξά γηα ξήμε αζεξσκαηηθήο πιάθαο έγηλε κεηά ηε λεθξνηνκή

ηνπ Γαλνύ γιύπηε Bertel Thorvaldsen ν νπνίνο πέζαλε από αηθλίδην

θαξδηαθό ζάλαην ζην Βαζηιηθό Θέαηξν ηεο Κνπεγράγεο ην 1844.

James B. Herrick, JAMA. 1983;250(13):1757-1762

Karl von Rokitansky : ανίσνεςζη θπόμβος ζε αθηπυμαηικέρ πλάκερ

Θεσξία ζξνκβνγνληθόηεηαο κεηά από καθξνζθνπηθέο

κειέηεο ζε αζεξσκαηηθέο πιάθεο

Karl von Rokitansky, Manual of Pathological Anatomy 1852

Karl von Rokitansky

Σζέρνο παζνινγναλαηόκνο

Rudolf Virchow : αλίρλεπζε ιηπηδίσλ ζε αζεξσκαηηθέο πιάθεο

«Τα ιηπίδηα ησλ αζεξνζθιεξσηηθώλ βιαβώλ πξνέξρνληαη από

ην πιάζκα θαη πεξλνύλ ζην αγγεηαθό ηνίρσκα κε δηήζεζε ή

ελίδξσζε»Virchow Rudolf. Gesammelte Abhandlungen zur Wissenschatflichen Medizin.

Frankfurt: Meidinger Sohn & Co., 1856: 458–636.

Εικόνα ήπιας αθηρωμάηωζης ζηον έζω τιηώνα ζηεθανιαίας αρηηρίας.

1872

Georg Eduard von Rindfleisch(Γερμανός παθολογοαναηόμος)

Κάζε είδνο κεραληθήο ή

θιεγκνλώδνπο βιάβεο

ηνπ ελδνζειίνπ νδεγεί ζε

αύμεζε ηεο δηεζήζεσο

ιηπηδίσλ ηνπ πιάζκαηνο

ζηνλ έζσ ρηηώλα

Rindfleisch E. A Manual of Pathological Histology. vol 1.

London, England: New Sydenham Society; 1872

1876

W Köster (Γερμανός παθολογοαναηόμος)

•Η ππθλόηεηα ησλ κηθξναγγείσλ είλαη κεγαιύηεξε ζηηο

αζεξσκαηηθέο πιάθεο

•Τα ιηπίδηα ησλ αζεξσκαηηθώλ πιαθώλ πξνέξρνληαη από

επαλεηιεκκέλεο αηκνξξαγίεο ζην εζσηεξηθό ηνπο ιόγσ ξήμεσο ησλ

ηξηρνεηδώλ

Köster W. Endarteritis and arteritis Berlin Klin Wschr 1876;13:454-455

Marchand Felix(Γεξκαλόο Παζ/αλαηόκνο)

Ειζαγυγή ηος όπος «αθηπυμάηυζη»

Υπόζεζε ηεο εθιεθηηθήο δηήζεζεο ιηπηδίσλ ζηνλ έζσ ρηηώλα ησλ

αξηεξηώλ κε ζρεκαηηζκό ζπζζσξεύζεσλ ιηπηδίσλ θαη αληηδξάζεσο ηνπ

ζπλδεηηθνύ ηζηνύ, θαηλόκελν πνπ νλόκαζε γηα πξώηε θνξά

«αζεξσκάησζε»

Marchand Felix, Ueber Atreriosklerose, Verh. Kongr. Inn. Med., 21:23, 1904

Γραμμοειδείς εναποθέζεις λίποσς

ζηον έζω τιηώνα αορηής.

1909

Alexander Ignatowski(Ρώζνο Παζνιόγνο)

Γεκνζίεπζε πξώησλ πεηξακαηηθώλ κειεηώλ

πξόθιεζεο αζεξνζθιήξσζεο ζε θνπλέιηα

Ignatowski, A. (1908) Influence de la nourriture animale sur

l'organisme des lapins. Arch. Med. Exp. Anat. Pathol. 20: 1-20

1913

Nikolay Anitschkow(Ρώζνο παζνινγναλαηόκνο)

Απόδεημε ηεο ζεκαζίαο ηεο ρνιεζηεξόιεο ζηελ

παζνγέλεηα ηεο αζεξσκάησζεοAnitschkow N, Chalatow S. Ueber experimentelle Cholester-insteatose und ihre

Bedeutung fuer die Entstehung einiger pathologischer Prozesse. Zentrbl Allg Pathol

Pathol Anat 1913;24:1–9.

Σπζρέηηζε ηεο δηήζεζεο ηνπ έζσ ρηηώλα κε ιηπίδηα κε

ηελ αζεξσκάησζεAschoff L. Aufbau derMenschlichen Thromben und das Vorkommen von Plauttchen

in den blutbildenen Organen. Virchows Arch Path Anat 1924; 130: 93–144.

1924

Ludwig Aschoff(Γεπμανόρ παθολογοαναηόμορ)

JB Duguid(Βξεηαλόο Παζνινγναλαηόκνο)

Τπόθεζη πςποδόηηζηρ δημιοςπγίαρ θπόμβος

«Οη κεραληθνί παξάγνληεο πξνθαινύλ αιινηώζεηο ηεο επηθαλείαο ηνπ

έζσ ρηηώλα θαη ππξνδνηνύλ ηνλ ζρεκαηηζκό κηθξνζξόκβσλ

αηκνπεηαιίσλ-ηλώδνπο»

Duguid, JB : The Journal of Pathology and Bacteriology, Volume 58, Issue 2, pages

207–212, April 1946

Ειζαγυγή ηηρ έννοιαρ ηηρ θεηικήρ

αναδιαμόπθυζηρ

To 1987 ν ακεξηθαλόο παζνινγναλαηόκνο Seymour Glacov (1925-2008)

εηζήγαγε ηελ έλλνηα ηεο ζεηηθήο αλαδηακόξθσζεο, εμεγώληαο ηε δηαηήξεζε

ηνπ εύξνπο ηνπ απινύ ζε αζεξσκαηηθέο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο.

Glagov S et al NEJM 1987;316:1371-5

ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

• Η αζεξσκάησζε ζην παξειζόλ

• Η αζεξσκάησζε ζηνλ 21ν αηώλα

• Μειινληηθέο πξννπηηθέο

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

MA

CE

(%

)

Years0 1 2 3

ςνολικά

Αποδιδόμενα ζηην ένοση βλάβη (CL)

Αποδιδόμενα ζηην μη ένοση βλάβη (NCL)

Αδιεςκπίνιζηα

0

5

10

15

20

25

12.9%

27.2%

11.6%

2.7%

Stone GW et al., N Engl J Med 2011;364:226-35

J Am Coll Cardiol Img 2012;5:S95–105

Οη κε έλνρεο βιάβεο είλαη ππεύζπλεο γηα κειινληηθά

θαξδηαγγεηαθά ζπκβάληα ζε παξόκνην βαζκό κε ηηο έλνρεο.

Ρόλορ ηηρ μη ένοσηρ βλάβηρ ζηα μελλονηικά καπδιαγγειακά ζςμβάνηα

PROSPECT 3,4 ys FU n=697 ACS pts with

successful PCI in 1 or 2

major vessels

Ο οπιζμόρ ηηρ εςάλυηηρ

αθηπυμαηικήρ πλάκαρ

JA Schaar, JE Muller, E Falk, R Virmani, V Fuster, PW Serruys, A Colombo, C Stefanadis,

SW Casscells, PR Moreno, A Maseri and A F.W van der Steen, , Eur Heart J 2004;25:1077-1082

Report of a Meeting on the Vulnerable Plaque, June 17 and 18, 2003, Santorini, Greece

Circulation. 2003 Oct 14;108(15):1772-8

Η επάισηε πιάθα ορίζεηαι πιένλ κε βάζε ζπγθεθξηκέλα λειηοσργικά θαη

μορθολογικά ραξαθηεξηζηηθά

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

Η επίπησζε ησλ θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβάλησλ απμάλεηαη κε ηελ αύμεζε

ηνπ αξηζκνύ ησλ ζπκπιόθσλ βιαβώλ ζε αζζελείο κε STEMI ζηα 3 έηε.EC Keeley et al, Am J Cardiol. 2014 May 15;113(10):1621-7

Εξέλιξη αθηπυμάηυζηρ &

καπδιαγγειακά ζςμβάνηαΜειέηε HORIZONS AMI

Καξδηαγγεηαθά

ζπκβάληα: ζάλαηνο,

ΟΔΜ, επαλαηκάησζε,

ΑΔΔ, αηκνξξαγία)

3,137 patients with

STEMI who

underwent primary

PCI in a single

coronary artery

JM Cheng et al., European Heart Journal

(2014) 35, 639–647

Η παξνπζία επάισησλ

πιαθώλ ζηηο κε έλνρεο

αξηεξίεο ζπζρεηίδεηαη κε ηελ

επίπησζε θαξδηαγγεηαθώλ

ζπκβάλησλ ζηνπο 12 κήλεο.

Μέγεθορ εςάλυηηρ πλάκαρ και καπδιαγγειακά ζςμβάνηα

ATHEROREMO-IVUS study

VH-IVUS of a non-culprit coronary

artery was performed in 581 patients

who underwent coronary angiography

for ACS (n=318) or stable angina

(n=263). Primary endpoint was MACE

defined as mortality, ACS, or unplanned

coronary revascularization

Large TCFA : plaque burden of ≥70%

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑΑνίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Σε αζζελείο κε ΣΝ πνπ έιαβαλ olmesartan (20 mg/day) ή valsartan (80

mg/day) γηα 6 κήλεο, ε εθηίκεζε κε ΙVUS έδεημε ππνζηξνθή ηνπ

αζεξσκαηηθνύ θνξηίνπ.

ΦαπμακεςηικήΑναζηολείρ ςποδοσέυν ΑΣ-ΙΙ &

αθηπυμαηική νόζορ

H Ishii et al, Am J Cardiol. 2013 Apr 24

100 stable CAD pts who

underwent PCI were

randomly selected to

receive 1 of the 2

angiotensin II

receptor blockers.

Nontarget coronary lesions

with mild to moderate

stenosis were measured by

IVUS at baseline and

after 6 ms.

p<0,001

Οη αζεξσκαηηθέο πιάθεο

ηεο νκάδαο πνπ έιαβε

πηνγιηηαδόλε παξνπζίαζαλ

ζεκαληηθά κεγαιύηεξε

ειάηησζε ηνπ όγθνπ ηνπο

ζπγθξηηηθά κε ηελ νκάδα

placebo ζηνπο 9 κήλεο.

ΦαπμακεςηικήΑνηιδιαβηηικά & αθηπυμαηική νόζορ

M Christoph et al, Heart Vessels. 2014 Feb 12

86 non-culprit lesions in 54 non-diabetic pts with

ACS were observed in a 9-month prospective,

double-blind, and placebo-controlled IVUS study.

Pts were randomized to receive either 30 mg

pioglitazone or placebo.

Agonist of peroxisome proliferator-activated receptor c (PPARγ) used for the treatment of type 2 diabetes (ACTOS)

Επεμβαηική Stent καηά ηηρ εςάλυηηρ πλάκαρvProtect Luminal Shield - SECRITT I trial

(Santorini Criteria for Investigating and Treating Thin Capped Fibroatheroma)

Σν V Protect Luminal Shield iείλαη ην πξώην εμεηδηθεπκέλν stent καηά

ηηρ εςάλυηηρ πλάκαρ. Δίλαη θαηαζθεπαζκέλν από ληηηλόιε, εύθακπην θαη

απηνεθπηπζζόκελν κε πνιύ ιεπηέο δνθίδεο (56-µm) γηα λα

ειαρηζηνπνηείηαη ην ηξαύκα ηνπ ελδνζειίνπ.

n=29 pts with

known vulnerable

plaques (IVUS &

OCT) randomized to

be treated either

with vProtect device

or with optimal

therapy

Angiographic FU at

6 mths – 16 pts

with good results

Wykrzykowska JJ,…,PW Serruys, EuroIntervention 2012 Dec 20;8(8):945-54

0,00

10,00

20,00

30,00

40,00 33,20

18,70

% stenosis

Baseline

6 months

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Λιπώδηρ πςπήναρ & επάισηε

πιάθα

J Narula et al , J Am Coll Cardiol 2013;61:1041–51

Τν κέγεζνο ηνπ λεθξσηηθνύ ππξήλα είλαη κεγαιύηεξν ζηηο πιάθεο κε

ξήμε, θαη ζηηο επάισηεο πιάθεο (TCFA) ζπγθξηηηθά κε ηηο ζηαζεξέο

πιάθεο.

295 πιάθεο από

213 άηνκα κε

αηθλίδην ζάλαπην

p < 0.001

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

1,332,26

4,37

Necrotic core size (mm2)

Stable

TCFA

Rupture

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

-6,8

2,8

-8

-6

-4

-2

0

2

4

Change in lipid volume index (%)

Pitavatsatin

Diet

Φαπμακεςηική Πιηαβαζηαηίνη & λιπώδηρ πςπήναρ

K Hattori et al, JACC Cardiovasc Imaging. 2012 Feb;5(2):169-77

Prospective serial

OCT & IVUS of

nontarget lesions was

performed in 42

stable angina pts

undergoing elective

PCI. 26 received 4 mg

pitavastatin, 16

dietary modification

alone. FU 9 mths

(median interval)

Η ρνξήγεζε πηηαβαζηαηίλεο γηα 9 κήλεο νδήγεζε ζε κείσζε ηνπ όγθνπ

ηνπ ιηπώδνπο ππξήλα ησλ αζεξσκαηηθώλ πιαθώλ.

p= 0,04

Φαπμακεςηική Ροζοςβαζηαηίνη & λιπώδηρ πςπήναρ

Μειέηε YELLOW

Kini AS et al, J Am Coll Cardiol 2013;62:21–9

Σε αζζελείο κε ΣΝ πνπ έιαβαλ ξνζνπβαζηαηίλε ε εθηίκεζε κε NIRS

θαηέδεημε ζεκαληηθή πξώηκε ειάηησζε ηνπ κεγέζνπο ηνπ ιηπώδνπο

ππξήλα ησλ αζεξσκαηηθώλ πιαθώλ.

87 pts with multivessel CAD

undergoing PCI and at least 1

other severely obstructive

nontarget lesion to intensive

(rosuvastatin 40 mg daily) or

standard-of-care lipid-lowering

therapy were evaluated at

baseline and after 7 weeks of

therapy with FFR, NIRS &

IVUS.

-24,4

5,4

-25

-20

-15

-10

-5

0

5

10

Change in lipid core burden index (%)

Rosuvastatin

Standard

therapyLCBI : Yellow pixels within the analyzed segment divided by all viable pixels.

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Πάσορ κάταρ & αλαδηακόξθσζε

Οη πιάθεο κε ζεηηθή αλαδηακόξθσζε ζπλνδεύνληαλ από

κηθξόηεξν πάρνο θάςαο.

Remodelling index

(RI): lesion/reference

external elastic

membrane area

47 patients with

stable angina and

ACS who underwent

culprit vessel PCI

p < 0.001

S. Rathore et al , Atherosclerosis 221 (2012) 405– 415

0

20

40

60

80

100

47,86

74,41

Axis Title

Fibrous cap thickness (μm)

PR group

non-PR group

Πάσορ κάταρ & θιεγκνλή

Υπάξρεη αλάζηξνθε ζπζρέηηζε κεηαμύ πάσοςρ κάταρ θαη

θεπμοκπαζίαρ πλάκαρ.

Toutouzas K, Stefanadis C, Am Heart J. 2011 Jun;161(6):1192-9

0

10

20

30

40

50

60

43,0056,00

Axis Title

Fibrous cap thickness (μm)

Ruptured culprit

TCFA

Σν πάρνο ηεο θάςαο είλαη ζεκαληηθά κηθξόηεξν ζηηο έλνρεο βιάβεο κε

ξήμε ζπγθξηηηθά κε ηηο επάισηεο πιάθεο πνπ δελ έρνπλ ππνζηεί ξήμε.

Πάσορ κάταρ & ξήμε126 plaques from

82 ACS pts.

Fibrous cap

thickness was

determined by

OCT.

p<0, 001

J Tian et al, J Am Coll Cardiol. 2014;63(21):2209-2216

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Πιηαβαζηαηίνη & πάσορ κάταρηαζεξή Ν

Η αγσγή κε πηηαβαζηαηίλε 9 κήλεο ζηαζεξή ΣΝ αύμεζε ζεκαληηθά ην

πάρνο ηεο θάςαο.

K Hattori et al, JACC Cardiovasc Imaging. 2012 Feb;5(2):169-77

Prospective serial

OCT & IVUS of

nontarget lesions was

performed in 42

stable angina pts

undergoing elective

PCI. 26 received 4 mg

pitavastatin, 16

dietary modification

alone. FU 9 mths

(median interval)

Baseline

9 months

0

50

100

150

200

PitavastatinDiet

140140

189

142 Baseline

9 months

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Μακποθάγα & παπαμόπθυζη (strain)

αθηπυμαηικήρ πλάκαρΝεθρικές αρηηρίες τοίρων

PF Zhang et al, Int J Cardiovasc Imaging (2011) 27:39–49

Η αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ καθξνθάγσλ ζπλνδεύεηαη κε

αύμεζε ηνπ πνζνζηνύ ηεο ειαζηηθήο παξακόξθσζεο ησλ

αζεξσκαηηθώλ πιαθώλ.

7 minipigs fed with

atherogenic diet for

40 ws.

Endothelium of one side

of the renal arteries

denuded at 5th wk.

Strain calculated from 2

IVUS images acquired

in situ.

16 elastograms matched

well with corresponding

histological slices.

p<0,0001

Αλίρλεπζε ζεξκηθήο εηεξνγέλεηαο κε

Αθηηλνκεηξία ΜηθξνθπκάησλΑλζξώπηλεο θαξσηίδεο

Οη αζεξσκαηηθέο πιάθεο αλζξώπηλσλ θαξσηίδσλ παξνπζίαδαλ ζεξκηθή

εηεξνγέλεηα, ε νπνία θαη ήηαλ απμεκέλε ζηηο πιάθεο κε ηε κεγαιύηεξε

πεξηεθηηθόηεηα ζε θιεγκνλώδε θύηηαξα.

Fatty atheromatic plaque with low

echogenicity, provoking 80% stenosis.

DT : 1,3°C

Toutouzas K,…,Stefanadis C, J Am Coll Cardiol. 2012 May 1;59(18):1645-53

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

ηαηίνερ & θεπμική εηεπογένειαμη-ένοση βλάβη

Οη αζζελείο κε ΣΝ πνπ ήηαλ ζε αγσγή κε ζηαηίλεο είραλ

ρακειόηεξε ζεξκνθξαζία ζηηο κε-έλνρεο βιάβεο ζπγθξηηηθά

κε ηελ νκάδα ειέγρνπ.Toutouzas K,…., Stefanadis C, Int J Cardiol. 2007 Jul 31;119(3):368-73

N=100 pts

p<0,0001

DT

(°C

)

ACS SA

No Statins

Statins

n=256 pts

Αηοπβαζηαηίνη & θεπμική εηεπογένεια

ένοση βλάβη

Stefanadis et al, Atherosclerosis 2007 Jun;192(2):396-400

Οη αζζελείο κε ΣΝ πνπ ήηαλ ζε αγσγή κε αηνξβαζηαηίλε είραλ ρακειόηεξε

ζεξκνθξαζία ζηηο έλνρεο βιάβεο ζπγθξηηηθά κε ηελ νκάδα ειέγρνπ, θαηλόκελν

ην νπνίν θαη ήηαλ εληνλόηεξν ζηελ νκάδα ησλ Ο ζε ζρέζε κε ηελ νκάδα ηεο

ζηαζεξήο ΣΝ.

N=100 pts

p<0,0001

Άκεζε αλαζηνιή ξελίλεο (Aliskiren) &

μακποθάγα

Η ζπζηεκαηηθή ρνξήγεζε Aliskiren (άκεζνο αλαζηνιέαο ξελίλεο)

νδήγεζε ζε κείσζε ηνπ αξηζκνύ ησλ καθξνθάγσλ θαηά 64% ζε

αζεξσκαηηθέο ανξηέο πνληηθώλ.S Kuhnasta et al., Journal of Hypertension 2012, 30:107–116

Aliskiren administered

for 14 weeks in mice

with vulnerable or stable

plaques

p< 0,001

p<0,05

Κνιρηθίλε & καπδιαγγειακά ζςμβάνηα

Η αληηθιεγκνλώδεο ζεξαπεία κε ζπζηεκαηηθή ρνξήγεζε θνιρηθίλεο ζε

αζζελείο κε ζηαζεξή ζηεθαληαία λόζν νδήγεζε ζε κείσζε ησλ

θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβάλησλ ζε follow-up 3 εηώλ (κέζε ηηκή).SM Nidorf et al, J Am Coll Cardiol 2013;61:404–10

532 pts with stable

CAD receiving

aspirin and/or

clopidogrel and

statins randomly

assigned to

colchicine

0.5 mg/day or no

colchicine and

followed for a

median of 3 years.

p< 0,001

p<0,05Freedom from the primary outcome (ACS, cardiac

arrest, or ischemic stroke)

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

0

5

10

15

20

25

30

Vasa Vasorum

13

26

Stable TCFA

Τα TCFA έρνπλ απμεκέλε ππθλόηεηα vasa vasorum ζε ζρέζε

κε ηηο ζηαζεξέο πιάθεο.

F Kolodgie et al, J Am Coll Cardiol 2007;49:2093–101

Vasa vasorum και εςάλυηη πλάκα (TCFA)

(ανθρώπινες ζηεθανιαίες αρηηρίες)

Η ππθλόηεηα ησλ κηθξναγγείσλ απμάλεηαη αλαινγηθά κε ηελ εμέιημε

ησλ αζεξσκαηηθώλ πιαθώλ από ηελ απιή πάρπλζε ηνπ έζσ ρηηώλα έσο

ηε ξήμε.J Sluimer, F Kolodgie et al, J Am Coll Cardiol 2009;53:1517–27

Vasa vasorum και εξέλιξη ηηρ πλάκαρ

(ανθρώπινες ζηεθανιαίες αρηηρίες)

n=28 coronaries

IT intimal thickening normal

PIT pathological intimal

thickening

E-FA early thick fibrous cap

atheroma

L-FA late fibrous cap atheroma

TCFA thin fibrous cap

atheroma

RPT rupture

IVUS απεηθόληζε vasa vasorum

κε έγρπζε κηθξνθπζαιίδσλIVUS απεηθόληζε vasa vasorum

κε κηθξνθπζαιίδεο & εηδηθό

ινγηζκηθόVavuranakis M,..,Stefanadis C, International Journal of Cardiology 130 (2008) 23–29

Απεικόνιζη ηυν vasa vasorum με

IVUS(ανθρώπινες ζηεθανιαίες αρηηρίες)

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

VEGF production

inhibitor

Θαλιδομίδη & νεοαγγείυζη(ζηεθαληαίεο αξηεξίεο ρνίξσλ)

n=24 swine

(LAD)

VV assessment

by micro-CT

p<0,01 p<0,05

M Gössl,…,A Lerman, Basic Res Cardiol; 21 May 2009

Η ζπλερήο ζπζηεκαηηθή ρνξήγεζε (3 κήλεο) ζαιηδνκίδεο αλέζηεηιε ηελ

αλάπηπμε λεναγγείσζεο ζε αζεξσκαηηθέο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο

ππεξιηπηδαηκηθώλ ρνίξσλ.

Avastin

Mic

roves

sels

per

mm

²

Control

Σηελ νκάδα ηεο bevacizumab θαηεδείρζε ζεκαληηθή ειάηησζε ηεο

λεναγγείσζεο ζε ζύγθξηζε κε ηελ νκάδα ειέγρνπ.

Αθηπυμαηική λαγόνιορ απηηπία κοςνελιού

4 εβδομάδερ μεηά ηην ηοποθέηηζη ηος stent

Απιθμόρ μικποαγγείυν

Stefanadis C, …, Kipshidze N, Atherosclerosis 2007, Vol.195:2;269-76

First-in-man Study

Avastin eluting BiodivYsio stent

Follow-up 2 εηών

Κακπύιε αζξνηζηηθήο θαηαλνκήο. To Avastin-stent κείσζε ηεο

ππεξπιαζία ηνπ έζσ ρηηώλα, θαη κόλνλ 4 αζζελείο παξνπζίαζαλ

επηθάλεηα ππεξπιαζίαο > 1 mm2.

Stefanadis C, …, Kipshidze N, EuroIntervention. 2008 Jan;3(4):460-4

First-in-man Study

Avastin eluting BiodivYsio stent

Follow-up 8 εηών

0%

20%

40%

60%

80%

100%

12

34

56

78

100%95%

90%90%

85%80%

80%80%

Ποςοςτό αςθενών ελεύθερων επαναςτένωςησ

Πνζνζηό

αζζελώλ

ειεύζεξσλ

επαλαζηέλ

σζεο

Σε follow-up 8 εηώλ, ην 80% ησλ αζζελώλ παξέκεηλαλ ρσξίο

επαλαζηέλσζε.

C Stefanadis et al, in press

Έηε

Μείυζη ηηρ επαναζηένυζηρ ηυν BMS

με κολσικίνηηςσαιοποιημένη μελέηη

S Deftereos, ….,C Stefanadis, MW Cleman, J Am Coll Cardiol 2013;61:1679–85

Οη δηαβεηηθνί αζζελείο πνπ έιαβαλ θνιρηθίλε κεηά ηελ ηνπνζέηεζε

BMS είραλ ζεκαληηθά κηθξόηεξε ζπρλόηεηα επαλαζηέλσζεο ζπγθξηηηθά

κε ηνπο αζζελείο πνπ έιαβαλ αγσγή placebo.

n=196 pts with DM

underwent PCI with a

BMS, were randomized to

receive colchicine 0.5 mg

twice daily or placebo for

6 months. Restenosis and

neointima formation were

studied with angiography

and IVUS after 6 months

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Θεηική αναδιαμόπθυζη και θλεγμονήΜελέηη με CT

M Kashiwagi et al, Atherosclerosis 212 (2010) 171–176

Η αύμεζε ηεο ζπγθέληξσζεο ησλ θιεγκνλσδώλ θπηηάξσλ

ζπλνδεύεηαη κε αύμεζε ηεο ζεηηθήο αλαδηακόξθσζεο όπσο απηή

εθηηκάηαη κε CT.

n=73 pts with SA who

underwent MDCT.

2 monocyte subsets

were measured by flow

cytometry.

NCP vulnerability

defined according to the

presence of positive

remodeling and/ or low

CT attenuation plaques

p<0,001

Θεηική αναδιαμόπθυζη και

μακποππόθεζμα ζςμβάνηαΜειέηε PROSPECT

Η ζεηηθή αλαδηακόξθσζε ησλ κε ελόρσλ βιαβώλ είρε ζαλ απνηέιεζκα ηελ

αύμεζε ησλ θαξδηαγγεηαθώλ ζπκβάλησλ ζηα 3 έηε ζπγθξηηηθά κε ηελ αξλεηηθή

θαη ηελ ελδηάκεζε αλαδηακόξθσζε ζε αζζελείο κε ΟΣΣ.

S Inaba et al,, J Am Coll Cardiol Img 2014;7:70–8

n= 697 ACS pts

underwent 3-vessel

gray-scale and

IVUS-VH; 3,223

NCLs were

identified by IVUS.

Remodeling index

(RI) : external elastic membrane area at the MLA site divided by the average

of the proximal and distal reference external elastic membrane areas.

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

ηαηίνερ & αναδιαμόπθυζη

Σηε ζέζε ηεο βιάβεο ζεκεηώζεθε κείσζε ζην ιόγν αλαδηακόξθσζεο

(-3.0%) Τα απνηειέζκαηα απηά απνδεηθλύνπλ όηη ε ρνξήγεζε ζηαηηλώλ

νδεγεί ζε ππνζηξνθή ηεο ζεηηθήο αλαδηακόξθσζεο.P Schoenhagen et al, Coron Artery Dis. 2013 Jun 7

n= 210 pts with focal

coronary lesions with mild

luminal narrowing who

received atorvastatin or

pravastatin

Fu with angiography &

IVUS at 18 ms

0

0,2

0,4

0,6

0,8

1

1,2

Remodeling ratio

1,071,03

Baseline

Follow-up

Remodeling ratio (RR) : ratio of EEM area at

the lesion to that at the proximal reference site.

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Shear stress και πάσορ κάταρ

Όζν ρακειόηεξν είλαη ην shear stress, ηόζν κηθξόηεξν είλαη ην

πάρνο ηεο θάςαο θαη άξα ηόζν πην επάισηε είλαη ε πιάθα.

Y Chatzizisis,…,P Stone, Circulation. 2008;117:993-1002

n=24 swine with

induced diabetes &

and fed a high-fat

diet

Η ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

ΣΟΝ 21Ο ΑΙΩΝΑ

• Δηζαγσγή

• Δμέιημε αζεξσκάησζεο

• Ληπώδεο ππξήλαο

• Πάρνο θάςαο

• Φιεγκνλή

• Αγγεηνγέλεζε

• Αλαδηακόξθσζε

• Γηαηκεηηθή ηάζε

Ανίχνευςη

Θεραπευτική προςέγγιςη

Μεηοππολόλη & shear stress(ανξηέο θνπλειηώλ)

010

20

30

40

Shear stress

17,3

22,18

33,93

Pretreatment

Placebo

Metoprolol

Η αγσγή κε κεηνπξνιόιε ζε ππεξιηπηδαηκηθά θνπλέιηα αύμεζε ηε

δηαηκεηηθή ηάζε ησλ αζεξσκαηηθώλ ανξηώλ.

(dyne/cm2)

C Liang et al., European Journal of Pharmacology 613 (2009) 79–85

n= 30male NZW

rabbits on

atherogenic diet

p<0.05

Papaioannou TG, ..Stefanadis C, Artificial Organs Vol. 31, No. 8, 2007

Τν κε-θπιηλδξηθό stent παξνπζίαζε πςειόηεξεο ηηκέο

ηνηρσκαηηθήο δηαηκεηηθήο ηάζεο ζε ζρέζε κε ην θιαζηθό

stent.

Stent ειδικήρ γευμεηπίαρ καηά

εςάλυηηρ πλάκαρ

Μη κςλινδπικό

κυνικό stent

ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

• Η αζεξσκάησζε ζην παξειζόλ

• Η αζεξσκάησζε ζηνλ 21ν αηώλα

• Μειινληηθέο πξννπηηθέο

Απεικόνιςη

Θεραπεία

Toutouzas K, Chatzizisis Y, Stefanadis C, 1st Department of Cardiology, University of Athens

1st Cardiology Department, University of Thessaloniki/Harvard Medical School

Shear Stress Map of the Reconstructed RCA

ςνδςαζμόρ ηεσνικών για ηπιζδιάζηαηη

απεικόνιζη ζηεθανιαίυν απηηπιών

Η Νανοηεσνολογία ζηην έγκαιπη

ανίσνεςζηλαλνθπζζαιίδεο και ενδοθηλιακή βλάβη

Injured Distal Aorta

Non-Injured Proximal Aorta

Αλεύξεζε νανοθσζζαλίδων κόλν ζε πεξηνρέο ελδνζειηαθήο βιάβεο ζε

ανξηέο πνληηθώλ, κεηά από ελδνθιέβηα ρνξήγεζε, κε κηθξνζθόπεζε

θζνξηζκνύ. Porter TR et.al unpublished data

ΑΘΗΡΩΜΑΣΩΗ

• Η αζεξσκάησζε ζην παξειζόλ

• Η αζεξσκάησζε ζηνλ 21ν αηώλα

• Μειινληηθέο πξννπηηθέο

Απεικόνιςη

Θεραπεία

Ναλνξνκπόη ζα αληρλεύνπλ θαη ζα απνζύξνπλ κόξηα ρνιεζηεξίλεο από

ηελ ελδναγγεηαθή θπθινθνξία.

Η Νανοηεσνολογία ζηην έγκαιπη

ανηιμεηώπιζη

Ναλνζσκαηίδηα πνπ ζα δηαζέηνπλ εηδηθνύο ππνδνρείο επηθαλείαο δηα ησλ

νπνίσλ ζπλδένληαη κε ζπζηαηηθά ηεο επάισηεο αζεξσκαηηθήο πιάθαο

όπνπ θαη γίλεηαη ε έθιπζε ησλ εηδηθώλ θαξκαθεπηηθώλ παξαγόλησλ.

Η Νανοηεσνολογία ζηην έγκαιπη

θαπμακεςηική ανηιμεηώπιζηεπηιεθηηθή κεηαθνξά θαξκαθεπηηθώλ παξαγόλησλ

γηα ηε ζηαζεξνπνίεζε επάισηεο αζεξσκαηηθήο

Γενεηικέρ παπεμβάζειρ

πκπεξάζκαηα

• Η αζεξσκάησζε ησλ αξηεξηώλ είλαη παιηά όζν

θαη ν άλζξσπνο

• Φξεηάζζεθαλ πνιιά ρξόληα κειέηεο θαη έξεπλαο

γηα λα πξνζεγγίζνπκε ηελ παζνγέλεηα ηεο

αζεξσκάησζεο. Παξόια απηά, ππάξρνπλ αθόκα

πνιιά πεδία έξεπλαο ζε εμέιημε.

• Η επάισηε αζεξσκαηηθή πιάθα απνηειεί ζήκεξα

ηελ κεγάιε πξόθιεζε γηα ηε ζύγρξνλε Ιαηξηθή

πκπεξάζκαηα

• Έρνπλ αλαπηπρζεί πνιιέο κέζνδνη γηα ηε δηάγλσζε

θαη ηε ζεξαπεία ηεο αζεξσκάησζεο

• Με ηε βνήζεηα ηεο ηερλνινγίαο, ηεο βηνινγίαο θαη

ηεο γελεηηθήο επηζηήκεο, θαίλεηαη όηη είκαζηε

θνληά ζηε κεγάιε αιιαγή ηεο ζεώξεζεο ηεο

αζεξσκαηηθήο λόζνπ

Carl Sagan, Ακεξηθαλόο αζηξνλόκνο