Στον αστερισμό του Pisa

Στον αστερισμό του PISΑ:οι Φυσικές Επιστήμες

στο ελληνικό και το φινλανδικό σχολείοΜια κριτική και συγκριτική θεώρηση

Ίδρυμα Ευγενίδου, Σάββατο 24 Μαΐου 2008

ΕΚΠΑ, Εργαστήριο Συγκριτικής Παιδαγωγικής, Διεθνούς Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Επικοινωνίας Ίδρυμα Ευγενίδου Φινλανδική Πρεσβεία

Νίκος Παπασταματίου, φυσικός, Σχολικός σύμβουλος

Στον αστερισμό του PISΑ Οι φυσικές επιστήμες στο ελληνικό και το φινλανδικό σχολείο Μια κριτική και συγκριτική θεώρηση

Η βασική εκπαίδευση στη Φινλανδία …

Η εκπαίδευση παρέχεται δωρεάν σε όλες τις βαθμίδες της. Η υποχρεωτική (βασική) εκπαίδευση είναι 9ετής, ενιαία και περιλαμβάνει το κατώτερο στάδιο (ISCED 1) και το ανώτερο (ISCED 2). Ποσοστό μεγαλύτερο του 96% συνεχίζει στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (ISCED 3). Το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας είναι από τα πλέον αποκεντρωμένα της Ευρώπης (σε αντίθεση με το ελληνικό που είναι το πλέον συγκεντρωτικό).Η χρηματοδότηση της εκπαίδευσης ανέρχεται στο 6 % του ΑΕΠ (στην Ελλάδα περίπου στο 3,5 %).Το Υπουργείο Παιδείας είναι η ανώτατη εκπαιδευτική αρχή και παράλληλα εκπαιδευτικές αρμοδιότητες έχουν παραχωρηθεί στην τοπική αυτοδιοίκηση και όχι απευθείας στα σχολεία.

http://www.edu.fi/english/SubPage.asp?path=500,4699http://www.oecd.org/dataoecd/4/55/39313286.pdf

Η διάρκεια του σχολικού έτους είναι 190 ημέρες με έναρξη από τα μέσα Αυγούστου και λήξη αρχές Ιουνίου (στην Ελλάδα είναι 175 ημέρες για τη πρωτοβάθμια και 185 ημέρες για τη δευτεροβάθμια του χρόνου των εξετάσεων συμπεριλαμβανόμενου). Οι διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα αρχίζουν από 19 για τις μικρές τάξεις και στο τέλος φθάνουν τις 30 (στην Ελλάδα φτάνουν τις 35).Τα σχολικά βιβλία εκδίδονται από τους εκδοτικούς οίκους και επιλέγονται από το σχολείο (πολλαπλό βιβλίο) (στην Ελλάδα υπάρχει το ένα και μοναδικό κρατικό σχολικό βιβλίο ανά μάθημα…).Υπάρχουν ίσες ευκαιρίες μάθησης για όλους, η ποιότητα της διδασκαλίας είναι η ίδια παντού και το δημόσιο σχολείο πρέπει να είναι επαρκές χωρίς την ανάγκη επιπλέον ιδιαιτέρων μαθημάτων (ποικίλα φροντιστήρια) για τους μαθητές.



http://www.edu.fi/english/SubPage.asp?path=500,4699

Οι εργώδεις προσπάθειες για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού συστήματος άρχισαν από τη δεκαετία του 1970, προήρθαν από μία συλλογική/ συναινετική πολιτική βούληση και συνεχίζονται αδιάλειπτα. Το εκπαιδευτικό σύστημα συνεχώς βελτιώνεται, οι οποιεσδήποτε αλλαγές έχουν συνέχεια, το σχολείο εκσυγχρονίζεται συνεχώς και παρακολουθεί τις κοινωνικές αλλαγές. Ο προσανατολισμός του όλου εκπαιδευτικού συστήματος της Φινλανδίας είναι εστιασμένος μεταξύ κουλτούρας και ανταποδοτικότητας.

Το κλειδί για την επιτυχία της μεταρρύθμισης ήταν η αλλαγή στην κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Η σπουδές για το επάγγελμα του εκπαιδευτικού στο γνωστικό πεδίο και τα παιδαγωγικά είναι 3+2 έτη, για βασικό πτυχίο και master. Το επάγγελμα του εκπαιδευτικού απολάμβανε και απολαμβάνει υψηλό κοινωνικό κύρος.


http://www.edu.fi/english/SubPage.asp?path=500,4699


http://www.kee.gr/html/research_main.php


Το πρόγραμμα PISA …

…είναι ένα πρόγραμμα αξιολόγησης των 15χρονων μαθητών των χωρών μελών (και όχι μόνο) του ΟΟΣΑ, το οποίο διενεργείται κάθε τρία χρόνια. Ξεκίνησε το έτος 2000 και αξιολόγησε τους μαθητές, με την ολοκλήρωση της υποχρεωτικής τους εκπαίδευσης, στην Ανάγνωση, τα Μαθηματικά και τις Φυσικές Επιστήμες. Η φιλοσοφία του PISA αποτυπώνεται στο εξής ερώτημα: «Είναι σε θέση οι μαθητές να εφαρμόζουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απέκτησαν στο σχολείο και να επιλύουν προβλήματα παρόμοια μ' αυτά που αντιμετωπίζουν και θα αντιμετωπίσουν στην καθημερινή ζωή;».

Στο πρόγραμμα αξιολόγησης PISA στις Φυσικές Επιστήμες (…) αναδεικνύεται η πνευματική ικανότητα των μαθητών να αναγνωρίσουν επιστημονικές ερωτήσεις και να διατυπώσουν συμπεράσματα, τα οποία βασίζονται σε ολοκληρωμένες αποδείξεις. Επίσης, με την αξιολόγηση αυτή ερευνάται και αναδεικνύεται η άποψη και η προδιάθεση των μαθητών για την επιστήμη υπό την έννοια της θεώρησης ότι η επιστήμη είναι ένας ανοικτός δρόμος ζωής και ευκαιριών σταδιοδρομίας. Η ανάδειξη της θεώρησης αυτής χαρακτηρίζεται ως ισοδυνάμως σημαντική των γνωστικών αποτελεσμάτων.



Το πρόγραμμα PISA …

















Αποτελέσματα PISA …

Οι 15χρονοι Φινλανδοί μαθητές αξιολογούνται

πρώτοι στις επιδόσεις στο Διεθνές Πρόγραμμα Αξιολόγησης PISA

Αποτελέσματα PISA 2006 στις Φυσικές Επιστήμες

Oι μαθητές της Ελλάδας σημείωσαν μέση επίδοση στις Φυσικές Επιστήμες 473 μονάδες. Η χώρα μας κατατάσσεται στην 28η θέση από τις 30 χώρες του ΟΟΣΑ, ενώ η διαφορά μέσης επίδοσης από την Ιταλία και την Πορτογαλία δεν είναι στατιστικά σημαντική. Στο σύνολο των 57 χωρών που έλαβαν μέρος, η Ελλάδα καταλαμβάνει την 38η θέση, πολύ κοντά στη Ρωσία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, με τις οποίες η διαφορά μέσης επίδοσης, επίσης, δεν είναι στατιστικά σημαντική.




Αποτελέσματα PISA: Σχόλια …

…Το σχολικό πρόγραμμα δεν έχει δώσει στους Έλληνες την ευκαιρία να αναπτύξουν αυτού του είδους τις δεξιότητεςμια και η κριτική στην χώρα μας, αλλά και σε άλλες, εστιάστηκε στην απόσταση που φαίνεται να χωρίζει τις ιδιαίτερες δεξιότητες/ ικανότητες που απαιτεί το PISA από αυτό που πραγματικά καλλιεργεί το ελληνικό αναλυτικό πρόγραμμα. Φαίνεται ξεκάθαρα η ασυμφωνία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος με τις επιδιώξεις της εν λόγω έρευνας του PISA. Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα είναι γνωσιοκεντρικό με έμφαση στην απομνημόνευση εννοιών και στην επιτυχία των μαθητών στις εξετάσεις, ενώ οι ερωτήσεις του PISA σε μια διαφορετική κατεύθυνση απαιτούν από τους μαθητές να έχουν τις ικανότητες να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους σε καθημερινά ζητήματα και καταστάσεις (…)

http://epimorfosib.pblogs.gr/2007/12/to-diethnes-programma-axiologhshs-mathhtwn-pisa.html



Στο Γυμνάσιο δέχονται έντονα αρνητική κριτική τα Αρχαία από πρωτότυπο και των τριών τάξεων (45,6% της Α΄ τάξης, 46,6% της Β΄ και 49,9% της Γ΄ - παλιό βιβλίο -), τα βιβλία της Ιστορίας και των τριών τάξεων (40,4% της Β΄,

τα βιβλία της Φυσικής και των δύο τάξεων όπου διδάσκεται το μάθημα (45,9% για τη Β΄ και 46,7% για τη Γ΄), τα Γερμανικά της Α΄ (46,3%) και τα Καλλιτεχνικά (48,8%). Επίσης δεν περνά τη βάση και το παλιό βιβλίο της Γεωγραφίας της Β΄ (41,6%) …

Κέντρο Μελετών και Τεκμηρίωσης (ΚΕΜΕΤΕ) της ΟΛΜΕ: Η διερεύνηση και καταγραφή της γνώμης των εκπαιδευτικών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης σχετικά με τα σχολικά προγράμματα, βιβλία και άλλα διδακτικά υλικά που παρέχονται από το Υπουργείο Παιδείας προς χρήση στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Απρίλιος-Μάιος 2008

http://olme-attik.att.sch.gr/files/deltia/sxoliakemetevivlia.pdf


Αποτελέσματα PISA: Τα σχολικά βιβλία…

http://olme-attik.att.sch.gr/files/deltia/sxoliakemetevivlia.pdf


Στο σημερινό Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών Φυσικών Επιστημών Ε΄ και Στ΄ Δημοτικού υπάρχει ύλη η οποία, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, γίνεται κατανοητή μόνο από το 5% των μαθητών, ενώ αντίστοιχή της δεν υπάρχει στα αναλυτικά προγράμματα άλλων χωρών.

4ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης για τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, Θεσσαλονίκη, Μάιος 2008

http://www.alfavita.gr/anakoinoseis/ank8512b.php



Προς την ίδια κατεύθυνση είναι και τα αποτελέσματα έρευνας που ανακοινώθηκε σύμφωνα με την οποία

επτά στους δέκα από τους 230 καθηγητές φυσικών επιστημών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, στους οποίους δόθηκαν αποσπάσματα από το βιβλίο Μαθητή της Ε΄ Δημοτικού, θεωρούν ότι αυτά διδάσκονται στο γυμνάσιο και μάλιστα σχολιάζουν ότι θα ήταν καλύτερο να διδάσκεται στο Λύκειο (...)


4ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ένωσης για τη Διδακτική των Φυσικών Επιστημών, Θεσσαλονίκη, Μάιος 2008




Η αποτυχία των Ελλήνων μαθητών σε διεθνή προγράμματα αξιολόγησης, παρά το ότι οι Έλληνες μαθητές εργάζονται περισσότερο από τους συνομήλικους τους άλλων χωρών, οφείλεται στο ότι τα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών, τα βιβλία και το είδος των ερωτημάτων που δίδονται στις σχολικές εξετάσεις στη χώρα μας δεν προωθούν και δεν αξιολογούν γνώσεις και ικανότητες που επιτρέπουν την επιστημονική κατανόηση και επίλυση προβλημάτων της καθημερινής ζωής, όπως γίνεται σε άλλες χώρες.


Με άλλα λόγια…

Τα τεστ της αμάθειαςΤου Άγγελου ΕΛΕΦΑΝΤΗ

………………………………………………………………………………………………………………………………………………........................................................................................................................................................................................

Όλες οι στατιστικές βοούν περί αυτού, δεν θα χρειαζόταν καμιά μελέτη του ΟOΣΑ.* Ή ότι, παρά τις διαβεβαιώσεις και τα προγράμματα επαγγελματικής μετεκπαίδευσης, το επίπεδο των εκπαιδευτικών είναι χαμηλό. * Ή ότι ο κτιριακός και άλλος εξοπλισμός των σχολείων είναι ελλειμματικός.* Ή ότι το κράτος νομίζει ότι η εκπαίδευση και η παιδεία είναι φτηνά πράγματα, αποκτώνται με πενταροδεκάρες και γι' αυτό της προορίζουν μόνον το 3,5% των κρατικών εξόδων, κατακτώντας έτσι την τελευταία θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.* Ή ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα άκρως εξεταστικοκεντρικό, σκοτώνει στον έφηβο κάθε διάθεση για μάθηση, κάθε περιέργεια κι ανησυχία και τους μετατρέπει σε αγχώδεις μοριοσυλλέκτες.


Σαν συμπέρασμα…

Τα τεστ της αμάθειας

* Ότι παρόλο που μπήκαμε στον 21ο αιώνα, στην ΟΝΕ και στην Ευρώπη το Λύκειο (και το Γυμνάσιο) δεν μπόρεσε, δηλαδή δεν το άφησαν, να γίνει αυτόνομη εκπαιδευτική βαθμίδα, που θα παρείχε την κοινή σε όλους και όλες γενική παιδεία. Και σούρνεται ακόμη σαν σε διάδρομο που πρέπει να διανυθεί για να οδηγηθούν οι μαθητές, διαγκωνιζόμενοι και συνωστιζόμενοι, στην πολυπόθητη τρίτη βαθμίδα, κι από κει στο ακόμη πιο ποθητό πτυχίο. * Ότι η κύρια έγνοια των γονέων, των μορφωμένων και των αμόρφωτων, είναι πώς τα παιδιά τους θ' αποκτήσουν το ένα χαρτί για να πάνε στο άλλο, με μηδενική αν όχι αρνητική δική τους προσφορά στην περιπέτεια της μόρφωσης. Ότι ο μόνος ρόλος που τους αναγνωρίζεται, και διεκδικούν, είναι να πληρώνουν τον όποιο λογαριασμό (…)



Τα τεστ της αμάθειας

Χρειάζονταν τάχα η έκθεση του ΟΑΣΑ; Δεν είναι βέβαια η έκθεση που βλάπτει. Εκείνο που βλάπτει σοβαρά την υγεία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και των μαθητών του είναι όλη αυτή η θεσμοποιημένη διδασκαλία της αμάθειας, ο υποχρεωτικός εγκλιματισμός των νέων στην αμάθεια. Υπάρχουν, βέβαια, και οι υποσχέσεις ότι όλα τούτα θα διορθωθούν, με την υπόρρητη αιχμή ότι για όλα τα κακά φταίνε κάποιοι προηγούμενοι. Έτσι το μέλλον ζωγραφίζεται ρόδινο μ' εκείνα τα βαρύγδουπα περί εκσυγχρονισμού, διαθεματικής εκπαίδευσης και διά βίου εκπαίδευσης. Πάντα οι αρμόδιοι είναι καταπληκτικοί ζωγράφοι του ροζ. Αν η ζωή είναι μαύρη κι άραχλη τόσο το χειρότερο γι' αυτήν και για κείνους που τη ζουν. Άλλωστε αυτοί που τη ζουν σε ποσοστά περίπου 90% επιλέγουν ως πολιτικούς διαχειριστές εκείνους ακριβώς που οργανώνουν και διαχειρίζονται το Σχολείο της Αμάθειας, αλλά εφοδιασμένο πια με ηλεκτρονικούς υπολογιστές.

Εφ. ΑΥΓΗ, 9-12-2001http://www.avgi.gr/cgi-bin/hwebpressrem.exe?-A=273100&-w=ΤΑ_ΤΕΣΤ_ΤΗΣ_ΑΜΑΘΕΙΑΣ_&-V=hpress_int&-P



http://www.avgi.gr/cgi-bin/hwebpressrem.exe?-A=273100&-w=%CE%A4%CE%91_%CE%A4%CE%95%CE%A3%CE%A4_%CE%A4%CE%97%CE%A3_%CE%91%CE%9C%CE%91%CE%98%CE%95%CE%99%CE%91%CE%A3_&-V=hpress_int&-P

http://www.avgi.gr/cgi-bin/hwebpressrem.exe?-A=273100&-w=%CE%A4%CE%91_%CE%A4%CE%95%CE%A3%CE%A4_%CE%A4%CE%97%CE%A3_%CE%91%CE%9C%CE%91%CE%98%CE%95%CE%99%CE%91%CE%A3_&-V=hpress_int&-P


Τελευταίο σχόλιο…

Πρόγραμμα PSSC Φυσική, 1992-1996: Όταν επιχειρήθηκε το πέρασμα από τη δηλωτική γνώση στην κριτική σκέψη…


http://www.edra.gr/Δραστηριότητες/24/5/2008

Στον αστερισμό του Pisa

Technology

Transcript of Στον αστερισμό του Pisa