Οι περιπέτειες του Χακ Φιν - Μαρκ Τουέιν (part 2)

200 ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ

έδαφος, έκανε μεταβολή mις φτέρνες του κι απομακρύνθηκε.

Πήραν τον Μπογκς σ' ένα μικρό φαρμακείο, ενώ το πλήθος

εξακολουθούσε να σπρώχνει απ' όλες τις μεριές. Όλη η πόλη

ακολουθούσε. Εγώ έτρεξα κι έπιασα μια καλή θέση mo παράθυρο, όπου ήμουν αρκετά κοντά του και μπορούσα να τον

βλέπω. Τον ξάπλωοαν mo πάτωμα κι έβαλαν μιά χοντρή Βίβλο κάτω από το κεφάλι του, άνοιξαν κι άλλ~ μια και την άπλωσαν

mo mήθος του. Πρώτα όμως άνοιξαν 1 το πουκάμισό του κι

είδα που είχε χωθεί μια από τις σφαίρες. Έβγαλε καμιά ντου

ζίνα μακρόσυρτους ανασrεναγμούς και το σrήθος του ανέβα

ζε τη Βίβλο, καθώς έπαιρνε ανάσα, και την κατέβαζε, όταν

φυσούσε τον αέρα έξω. Μετά από αυτό η Βίβλος έμεινε ακίνη

τη. Ήταν νεκρός. Τότε τράβηξαν την κόρη του από πάνω του, ενώ έκλαιγε και ούρλιαζε, και την απομάκρυναν. Ήταν γύρω

mα δεκάξι, πολύ γλυκιά και ευγενική mην όψη αλλά τρομερά

χλομή και τρομαγμένη. Λοιπόν, σε ελάχιmα λεπτά όλη η πόλη είχε συναχτεί σαν

ένα σμάρι που mριφογύριζε κι έσπρωχνε και ζουλούσε εδώ κι

εκεί, για να φτάσει ως το παράθυρο και να ρίξει μια ματιά.

Όμως αυτοί που είχαν τις καλές θέσεις δεν τις έδιναν με τίπο

τα και οι άλλοι πίσω τους έλεγαν αmαμάτητα: <<Άντε λοιπόν,

αρκετά είδατε εσείς, μωρέ. Δεν είναι σωmό και δίκιο να

'σαmε εσείς εκεί όλη την ώρα και να μη δίνετε και mους

άλλους ευκαιρία να κοιτάξουν. Κι οι άλλοι άνθρωποι έχουν κι

αυτοί δικαιώματα όπως κι εσείς» .

Ακούmηκαν πολλές κουβέντες σε απάντηση όλων αυτών.

Έτσι κι εγώ ξεγλίmρησα , γιατί σκέφτηκα πως μάλλον θα είχα

με φασαρίες. Οι δρόμοι ήταν γεμάτοι κι όλοι ήταν ανάmατοι .

Όποιος είχε δει τη σκηνή με τους πυροβολισμούς διηγόταν

πώς είχε γίνει και mη mιγμή ένα πλήθος μαζευόταν ολόγυρα

mον καθέναν από αυτούς τσιτώνοντας τους λαιμούς τους, για

να ακούσουν. Ένας ψηλός, λιγνός τύπος, με μακριά μαλλιά κι

ένα ψηλό καπέλο, σαν το μπουρί της σόμπας, από λευκή

γούνα κι ένα μπαστούνι με στραβή λαβή σημάδευε mo χώμα

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 201

το σημείο που είχε σωθεί ο Μπογκς κι εκεί που είχε σταθεί ο

Σέρμπουρν. Ο κόσμος τον ακολουθούσε, καθώς πήγαινε από

το ένα μέρος στο άλλο, προσέχοντας κάθε του κίνηση και κου

νούσαν πάνω κάτω τα κεφάλια τους, για να δείξουν πως κατα

λάβαιναν, κι έσκυβαν λιγάκι ακουμπώντας τα χέρια τους στα

μεριά τους, καθώς τον παρακολουθούσαν να σημαδεύει τις

θέσεις στο έδαφος με το μπαστούνι του. Και τότε σηκώθηκε

και στάθηκε ίσιος κι aποφασισμένος εκεί που είχε σταθεί ο

Σέρμπουρν, συνοφρυώθηκε και κατέβασε το γείσο του καπέ

λου του ως πάνω από τα μάτια του και φώναξε: <<Μπογκς!>> κι

ύστερα έφερε το μπαστούνι του σε ευθεία σιγά σιγά και φώνα

ξε: <<Μπαμ!» και πισωπάτησε, φώναξε άλλη μια φορά:

«Μπαμ!» κι έπεσε πίσω ανάσκελα . Όσοι είχανε δει το γεγονός

είπανε πως το έκανε τέλεια. Είπανε πως έτσι ακριβώς είχε

γίνει. Και τότε καμιά ντουζίνα άνθρωποι έβγαλαν τα μπουκά

λια τους από τις τσέπες και τον κέρασαν.

Κάποια στιγμή είπε κάποιος πως ο Σέρμπουρν έπρεπε να

λιντσαριστεί. Μέσα σ' ένα λεπτό το επαναλάμβαναν όλοι. Κι

έτσι απομακρύνθηκαν στριγκλίζοντας σαν παλαβοί κι άρπα

ζαν όπου έβρισκαν σκοινιά για το άπλωμα της μπουγάδας, για

να τον κρεμάσουν μ' αυτά.

Πώς γλίτωσε το λιντσάρισμα

Συνωστίζονταν στο δρόμο προς το σπίτι του Σέρμπουρν στριγκλίζοντας και λυσσομανώντας σαν Ινδιάνοι κι ό,τι έβρισκαν

μπροστά τους έπρεπε να παραμερίσει, αλλιώς κινδύνευε να

παρασυρθεί, να ποδοπατηθεί και να γίνει λιώμα. Ήταν τραγι

κό το θέαμα. Παιδάκια έτρεχαν σαν τρελά μπροστά από τον

όχλο στριγκλίζοντας και προσπαθώντας να φύγουν από τη

μέση. Κάθε παράθυρο κατά μήκος όλου του δρόμου ήταν

γεμάτο από γυναικεία κεφάλια και πάνω σε κάθε δέντρο ήταν ανεβασμένα νεγράκια, ενώ νεαροί και κοπελιές κοίταζαν πίσω

από κάθε φράχτη. Μόλις όμως ο όχλος τούς πλησίαζε, υποχω

ρούσαν, για να μην τους ακουμπήσουν. Πολλές γυναίκες και

κοπελιές έκλαιγαν κι aπομακρύνονταν ακόμα περισσότερο,

τρομοκρατημένες μέχρι θανάτου.

Συνάχτηκαν μπροστά απ' την περίφραξη του σπιτιού του

Σέρμπουρν όσο πιο στριμωχτά μπορούσαν να σταθούν κι από

τη φασαρία δεν άκουγες ούτε τη φωνή σου. Ήταν μια μικρή

αυλή γύρω στα έξι μέτρα. Μερικοί φώναξαν: <<Ρίξτε το φρά

χτη! Ρίξτε το φράχτη!>> Κι ύστερα ακολούθησε μια απίστευτη

φασαρία, φωνές , σπασίματα και γκρεμίσματα . Και πάρ' τον

κάτω το φράχτη· και το μπροστινό κομμάτι του πλήθους άρχι

ζε να κυλάει μέσα σαν αγριεμένο κύμα.

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή βγήκε ο Σέρμπουρν στο πλα-


τύσκαλο μπροστά στη μικρή εξώπορτα με το δίκαννο στο χέ

ρι και πήρε θέση απόλυτα ήρεμος και aποφασισμένος, χω

ρίς να λέει λέξη. Η φασαρία κόπασε και το κύμα οπισθο

χώρησε.

Ο Σέρμπουρν δεν έλεγε λέξη· μονάχα στεκόταν εκεί και

τους κοίταζε από ψηλά. Η σιωπή ήταν ανατριχιαστική, γεμά

τη αμηχανία . Ο Σέρμπουρν άφησε το βλέμμα του να τρέξει

πάνω στο πλήθος. Κι όπου στεκόταν, ο κόσμος προσπαθούσε

να το αποφύγει· κι όμως δε γινόταν. Χαμήλωναν τα μάτια κι

έδειχναν ντροπιασμένοι. Ο Σέρμπουρν σε λίγο έβγαλε κάτι

σαν γέλιο. Όχι το ευχάριστο γέλιο , αλλά κείνο που σε κάνει να νιώθεις λες και τρως ψωμί με άμμο μέσα.

Και λέει τότε αργά και περιφρονητικά:

-Ακούς εκεί να σας περάσει από το μυαλό να λιντσάρετε

εσείς άνθρωπο! Μα είναι αστείο. Ακούς εκεί να πιστέψετε πως

έχετε τα κότσια να λιντσάρετε έναν άντρα! Επειδή εσείς είσα

στε γενναίοι, όσο χρειάζεται, για να τυλίξετε με πίσσα και

πούπουλα κάποιες aξιοθρήνητες τιποτένιες γυναίκες που

έρχονται ως εδώ, νομίσατε πως έχετε και το τσαγανό να aπλώ

σετε χέρι και σ' έναν άντρα; Αχ, μωρέ, ένας άντρας δεν κινδυ

νεύει στα χέρια ούτε χίλιων σαν κι εσάς , όσο είναι μέρα και

δεν είσαστε πίσω του.

Αν σας ξέρω; Μωρέ, σας ξέρω από την καλή. Είμαι γέννη

μα θρέμμα του Νότου κι έζησα στο Βορρά . Επομένως τον

ξέρω το μέσο άντρα εδώ γύρω. Ο μέσος άντρας είναι ένας

φοβιτσιάρης. Στο Βορρά αφήνει όποιον γουστάρει να τον

πατήσει χάμω κι ύστερα πάει σπίτι του και παρακαλάει το

Θεό να βρει την ταπεινοφροσύνη να αντέξει την προσβολή.

Στο Νότο ένας άντρας ολομόναχος σταμάτησε μέρα μεσημέρι

μια άμαξα γεμάτη άντρες και τους έκλεψε τα πάντα. Οι δικές

σας οι εφημερίδες σάς λένε γενναίους κι εσείς νομίζετε πως

είσαστε πιο γενναίοι από κάθε άλλον, ενώ είσαστε απλώς το

ίδιο γενναίοι, καθόλου πιο γενναίοι. Γιατί οι δικαστές σας δεν

κρεμάνε τους φονιάδες; Γιατί φοβούνται πως οι ψίλοι του


φονιά θα τους χτυπήσουνε πισώπλατα στα σκοτεινά. Και

μάλιστα αυτό ακριβώς θα έκαναν.

Έτσι τα παρατάνε πάντα. Και τότε πάει ένας άντρας τη

νύχτα με καμιά εκατοστή μασκοφόρους φοβιτσιάρηδες μαζί

του και λιντσάρει τον παλιάνθρωπο. Το λάθος σας είναι πως

δε φέρατε ούτε έναν άντρα μαζί σας. Αυτό είναι το πρώτο σας

λάθος και το άλλο είναι πως δεν ήρθατε στα σκοτεινά ούτε

μασκοφορεμένοι. Κουβαλήσατε ένα μισερό άντρα -τον

Μπακ Χάρκνες εκεί πέρα - κι αν δεν είχατε κι αυτόν να σας

σπρώξει, θα 'χατε σκορπίσει ως τώρα σε χίλιες μεριές.

Δε θέλατε να 'ρθετε. Ο μέσος άντρας δε θέλει μπελάδες

ούτε κίνδυνο. Έτσι κι εσείς δε θέλετε ούτε μπελάδες ούτε κίν

δυνο . Αν όμως, όταν ένας μισερός άντρας -σαν τον Μπακ

Χάρκνες εκεί πέρα - βγάλει μια φωνή και πει <<Λιντσάρετέ

τον! Λιντσάρετέ τον!>> , φοβάστε να κάνετε πίσω. Φοβάστε πως

θα σας πουν αυτό που είσαστε στ' αλήθεια, δηλαδή δειλούς. Κι

έτσι βγάζετε μια κραυγή και κρεμιέστε πίσω από το πανωφό

ρι αυτού του μισερού άντρα κι έρχεστε μανιασμένοι ως εδώ,

κάνοντας όρκους για τα τρομερά πράγματα που θα κάνετε. Το

πιο αξιοθρήνητο πράγμα στον κόσμο είναι μια συμμορία. Να

τι είναι ένας στρατός: μια συμμορία. Δεν πολεμάνε με το θάρ

ρος που έχουνε μέσα τους αλλά με θάρρος που δανείζονται

από τον όγκο τους κι από τους αξιωματικούς τους . Αλλά μια

συμμορία χωρίς ούτε έναν άντρα επικεφαλής είναι χειρότερη

κι από αξιοθρήνητη. Τώρα αυτό που πρέπει να κάνετε εσείς

όλοι είναι να βάλετε την ουρά στα σκέλια, να πάτε σπίτια σας

και να κρυφτείτε σε μια τρύπα. Αν είναι να γίνει κανένα

λιντσάρισμα στ' αλήθεια, θα γίνει στα σκοτεινά, κατά τις

συνήθειες των Νότιων. Κι όταν θα 'ρθουν, θα φορούν και τις

μάσκες και θα 'χουν κι έναν άντρα μαζί τους. Φύγετε τώρα και

πάρτε και το μισερό σας άντρα μαζί.

Καθώς είπε τα λόγια αυτά, ανασήκωσε το όπλο του πάνω

στο αριστερό του μπράτσο και σημάδεψε. Απότομα το πλqθος σκορπίστηκε και διαλύθηκε τρέχοντας


προς κάθε κατεύθυνση. Ο Μπακ Χάρκνες ακολούθησε τρέχο

ντας ξοπίσω τους, δείχνοντας το λιγότερο εξευτελισμένος. Θα

μπορούσα να μείνω κι άλλο, αν ήθελα, αλλά δεν ήθελα.

Πήγα στο τσίρκο και χάζευα πίσω από τη σκηνή, ώσπου

πλησίασε ο φύλακας έτσι χώθηκα κάτω από την τέντα . Είχα

το χρυσό μου εικοσαδόλαρο και λίγα λεφτουδάκια ακόμα,

αλλά σκέφτηκα πως θα 'ταν καλύτερα να τα φυλάξω, γιατί

ποτέ δεν ξέρεις πότε μπορεί να τα χρειαστείς μακριά από την

πατρίδα σου κι ανάμεσα σε τόσους ξένους. Πρέπει να 'χεις τα

μάτια σου δεκατέσσερα. Δεν έχω αντίρρηση να ξοδεύω λεφτά

στα τσίρκα, όταν δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τα δω, αλλά

δεν υπάρχει λόγος και να τα σκορπάω άδικα σε τέτοια πρά

ματα.

Ήταν ένα πραγματικά εντυπωσιακό τσίρκο. Και το πιο

υπέροχο θέαμα που υπήρξε ποτέ, ήταν όταν έφθασαν όλοι

καβάλα στ' άλογα, ζευγαρωμένοι - κύριος και κυρία - δίπλα

δίπλα, οι άντρες μοναχά με σώβρακα και φανέλες, χωρίς όμως

παπούτσια ή αναβολείς, με τα χέρια αναπαυτικά ακουμπισμέ

να στα μεριά τους - πρέπει να 'ταν καμιά εικοσαριά από δαύ

τους - και κάθε γυναίκα με δέρμα υπέροχο και πανέμορφο

πρόσωπο, λες κι ήταν όλες τους μια παρέα βασίλισσες, ντυμέ

νες με ρούχα που κόστιζαν εκατομμύρια δολάρια, φορτωμένα

με διαμάντια. Ήταν aσύγκριτο το θέαμα. Ποτέ μου δεν είχα

δει τίποτα τόσο όμορφο. Και τότε μια μια σηκώθηκαν όρθιες, στάθηκαν κι ύστερα άρχισαν να κάνουν το γύρο της αρένας

χαιρετώντας ευγενικά κι ανάλαφρα. Κι οι άντρες φάνταζαν

ακόμα πιο ψηλοί και πιο περήφανοι κι ευθυτενείς, καθώς

έγερναν μεγαλόπρεπα τα κεφάλια τους από ψηλά , κοντά στην

κορυφή της τέντας, και το τριανταφυλλένιο φουστάνι κάθε

κυρίας ανέμιζε απαλά και μεταξένια πάνω στους γοφούς της

και όλη φάνταζε σαν το πιο υπέροχο ομπρελίνο.

Και τότε άρχισαν να βαδίζουν όλο και πιο γρήγορα χο

ρεύοντας όλοι μαζί, πρώτα με το 'να ποδάρι στον αέρα κι ύστερα με το άλλο, τα άλογα έγερναν όλο και πιο πολύ κι ο


επικεφαλής του τσίρκου γύριζε γύρω γύρω στον κεντρικό ιστό

χτυπώντας το μαστίγιό του και φωνάζοντας: «Χέι, χέι!» Κι ο

παλιάτσος έκανε αστεία ξοπίσω του. Κάποια στιγμή άφησαν

τα χαλινάρια απ' τα χέρια τους και κάθε κυρία έβαλε τις γρο

θιές της στα μεριά της και κάθε κύριος δίπλωσε τα μπρά

τσα του και τότε να 'βλεπες πώς έγειραν τα άλογα και κύρ

τωσαν τις ράχες τους! Κι έτσι, ένα ένα στη σειρά, κάλπασαν

όλα μέσα στην αρένα κι έκαναν την πιο χαριτωμένη υπόκλιση που είχα δει ποτέ μου κι ύστερα βγήκαν τριποδίζοντας

έξω . Όλοι χειροκροτούσαν σαν τρελοί από τον ενθουσιασμό

τους.

Λοιπόν, σ' εκείνο το τσίρκο κάνανε τα πιο εκπληκτικά πράματα. Κι όλη την ώρα δε σταματούσε κι ο παλιάτσος, τόσο

που κόντεψε ο κόσμος να πεθάνει από τα γέλια. Ο υπεύθυ

νος του τσίρκου δεν του έλεγε κουβέντα, αυτός όμως βρι

σκόταν πίσω του γρήγορος σαν αστραπή κι έλεγε τα πιο

αστεία πράματα που μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου. Πώς μπορούσε και τα σκεφτόταν όλα εκείνα και τόσο γρή

γορα! Αυτό ήταν κάτι που με κανέναν τρόπο δεν μπορούσα

να καταλάβω. Καλά, εγώ δεν υπήρχε περίπτωση να τα σκε

φτώ ούτε σ' ένα χρόνο. Κάποια στιγμή ένας μεθυσμένος προ

σπάθησε να μπει μέσα στην αρένα. Είπε πως ήθελε να κά

νει ιππασία . Είπε πως μπορούσε να καβαλικέψει το ίδιο κα

λά με τον καθένα. Τσακώθηκαν και προσπάθησαν να τον πε

τάξουν έξω, αυτός όμως πού ν' ακούσει; Έτσι όλη η παρά

σταση έφτανε σε αδιέξοδο. Τότε οι θεατές άρχισαν να του

φωνάζουνε και να τον περιπαίζουν. Αυτό τον εξαγρίωσε κι

άρχισε να στριγκλίζει και να χτυπιέται. Αυτό βέβαια κέντρι

σε τον κόσμο και πολλοί άντρες άρχισαν να σηκώνονται από

τις θέσεις τους και να συγκεντρώνονται προς την αρένα λέ

γοντας: <<Πετάξτε τον χάμω! Διώξτε τον!>> Μια δυο γυναίκες

άρχισαν να ουρλιάζουν. Τότε ο υπεύθυνος του τσίρκου έβγα

λε ένα μικρό λόγο και είπε πως έλπιζε να μη δημιουργηθεί καμιά αναστάτωση και, αν ο άντρας υποσχόταν πως δε θα

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕτΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 207

δημιουργούσε άλλη φασαρία , θα τον άφηνε να καβαλικέψει,

αν πίστευε πως θα μπορούσε να σταθεί πάνω στο άλογο. Τό

τε όλοι έβαλαν τα γέλια κι ο άντρας ξεκίνησε. Μόλις καβα

λίκεψε, το άλογο άρχισε να κλοτσάει και να χτυπιέται και να

πηδάει και να στριφογυρίζει χοροπηδώντας γύρω γύρω. Δυο άνθρωποι του τσίρκου ήταν κρεμασμένοι στα χαλινάρια του

κι αγωνίζονταν να το κρατήσουν · κι ο μεθυσμένος γαντζω

μένος στο λαιμό του αλόγου, με τις φτέρνες να ανεμίζουν

στον αέρα σε κάθε πήδο του ζώου, ενώ όλο το πλήθος των

θεατών στεκόταν και ούρλιαζε και γελούσε, ώσπου τους ήρ

θαν δάκρυα στα μάτια . Στο τέλος φυσικά οι άνθρωποι του

τσίρκου δεν άντεχαν άλλο, το άλογο λευτερώθηκε και όρμησε στην αρένα με κείνο τον μπεκρούλιακα κρεμασμένο στη

ράχη του και γαντζωμένο στο λαιμό του, με το ένα ποδάρι

πρώτα κρεμασμένο σχεδόν ως το πάτωμα από τη μια μεριά

κι ύστερα το άλλο από την άλλη· κι ο κόσμος να λυσσομα

νάει. Κι όμως εμένα δε μου φαινόταν αστείο. Έτρεμα σύ

γκορμος βλέποντας τον κίνδυνο. Δεν άργησε όμως να σκαρ

φαλώσει με κόπο στη ράχη και ν' αρπάξει το γκέμι γέρνο

ντας μια από τη μια και μια από την άλλη . Και στη στιγμή

πετάχτηκε, παράτησε το γκέμι και στάθηκε ορθός! Και τότε

να 'βλεπες τι καλά τα πήγαινε το άλογο μαζί του! Στεκόταν

λοιπόν εκεί καλπάζοντας με άνεση κι αυτοπεποίθηση, λες και

δεν είχε μεθύσει ποτέ στη ζωή του· κι ύστερα άρχισε να βγά

ζει τα ρούχα του και να τα σκορπάει εδώ κι εκεί. Τα σκόρ

πισε τόσο γρήγορα, που σχεδόν στοιβάχτηκαν στον αέρα. Πέ

ταξε όλα μαζί δεκαεφτά κοστούμια. Και να τος, αδύνατος κι

όμορφος, ντυμένος με τα πιο φανταχτερά κι όμορφα ρούχα

που είχες δει ποτέ σου, δίνει με το μαστίγιό του μια στο άλο

γο και το κάνει αρνάκι. Στο τέλος πήδηξε από τη ράχη του

αλόγου κι έκανε μια υπόκλιση, πριν χαθεί στα καμαρίνια · κι

όλοι τσίριζαν από ευχαρίστηση και θαυμασμό.

Τότε κατάλαβε κι ο υπεύθυνος του τσίρκου πως τον κορόιδεψαν. Νομίζω πως ήτανε ο πιο παραζαλισμένος υπεύ-


θυνος τσίρκου που έχετε δει ποτέ. Καλέ, ήταν δικός του ο

τύπος! Είχε κατεβάσει από το μυαλό του όλη τούτη τη φάρ

σα και δεν είχε πει κουβέντα σε κανέναν. Εγώ πάντως ένιω

σα ολότελα aνόητος που με ξεγέλασε έτσι και δεν ήθελα να

'μαι στη θέση του υπεύθυνου του τσίρκου ούτε αν μου 'δινες

χίλια δολάρια. Ξέρω κι εγώ; Μπορεί να υπάρχουνε και πιο

σπουδαία τσίρκα από κείνο κει, μια φορά εγώ δεν είχα δει

κανένα καλύτερο. Τέλος πάντων, για τα μέτρα τα δικά μου

ήτανε μια χαρά κι όποτε το πετύχω, θα 'μαι σίγουρος Πελά

της, σε κάθε παράσταση.

Λοιπόν, εκείνο το βράδυ είχαμε και τη δική μας παράσrαση.

Όμως ήταν μονάχα μια ντουζίνα άνθρωποι εκεί · ίσα ίσα θα

βγάζαμε τα έξοδά μας. Γελούσαν ασταμάτητα κι αυτό εξόργιζε

το δούκα. Πάντως όλοι φύγανε, πριν τελειώσει η παράσταση, ε

κτός από ένα αγόρι που είχε aποκοιμηθεί. Οι βλάκες του

Αρκάνσας δεν ήταν για Σέξπιρ. Αυτό που θέλανε αυτοί ήταν κω

μωδίες της δεκάρας κι ίσως και πιο τιποτένια από κωμωδίες

της δεκάρας- έτσι νόμιζε. Είπε πως τις είχε «κόψει» τις φάτσες

τους. Κι έτσι το άλλο πρωί πήρε κάτι μεγάλα κομμάτια χαρτί περιτυλίγματος και κάμποση μαύρη μπογιά, ζωγράφισε μερι

κές αφίσες και τις κόλλησε σ' όλο το χωριό. Να τι έγραφαν:

ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΜΕΓΑΡΟ

ΜΟΝΟ ΓΙΑ 3 ΒΡΑΔΙΕΣ Οι παγκοσμίου φήμης τραγωδοί

ΝΤΕΙΒΙΝΤ ΓΚΑΡΙΚ Ο ΝΕΟΤΕΡΟΣ!

ΚΑΙ

ΕΝΤΜΟΥΝΤ ΚΙΝ Ο ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ!

Από τα θέατρα του Λονδίνου και όλης της Ηπείρου

Στη συνταρακτική τραγωδiα

Ο ΓΑΤΟΠΑΡΔΟΣ

ή Η ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΣΤ ΑΔΑ!!!

Είσοδοc: 50 σεντς


Και κάτω κάτω ήταν γραμμένο με τα πιο μεγάλα γράμ

ματα:

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΣτΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

-Ε, έτσι και δεν τους τραβήξει τούτη η τελευταία αράδα,

είπε, θα πει πως δεν το ξέρω το Αρκάνσας!

Η κακοριζικιά των βασιλιάδων

Που λέτε, όλη μέρα εκείνος κι ο βασιλιάς παιδεύονταν να στήσουν μια σκηνή και μια κουρτίνα και μια σειρά κεριά, για

να φέγγουν στις σειρές των καθισμάτων· και το βράδυ ο τόπος

γέμισε άντρες m:o πι και φι. Όταν δε χωρούσαν άλλοι, ο δού

κας δεν είχε πια το νου του στην είσοδο, παρά πήγε από την

πίσω μεριά, βγ11κε στη σκηνή, στάθηκε μπροστά από την

κουρτίνα κι έβγαλε ένα μικρό λόγο, για να εκθειάσει την τρα

γωδία λέγοντας πως ήταν η πιο συγκλονιστική τραγωδία που

υπήρξε ποτέ. Συνέχισε με εγκώμια για την τραγωδία και για τον Έντμουντ Κιν τον Πρεσβύτερο, που έπαιζε τον πιο σπου

δαίο ρόλο στην τραγωδία. Και στο τέλος, όταν είχε κεντρίσει

αρκετά το ενδιαφέρον όλων, εξαφανίστηκε πίσω από την

κουρτίνα και την άλλη στιγμ1} ο βασιλιάς έκανε την εμφάνισή

του χοροπηδώντας στα τέσσερα, τσίτσιδος. Ήταν μπογιατι

σμένος από την κορφή ως τα νύχια, με βούλες, γραμμές και

ραβδώσεις σε όλα τα χρώματα , λες κι ήταν φανταχτερό ουρά

νιο τόξο . Και δε βαριέσαι, οι υπόλοιπες λεπτομέρειες της

εμφάνισής του δε μετράνε. Ήταν τρομερό αλλά και απίστευ

τα κωμικό . Οι θεατές κόντεψαν να τα κακαρώσουν από τα

γέλια. Κι αφού ο βασιλιάς χοροπήδησε αρκετά κι εξαφανί- · στηκε χοροπηδώντας πίσω στα παρασκήνια, ούρλιαζαν και

χειροκροτούσαν και ζητωκραύγαζαν σαν λυσσασμένοι, ώσπου


αναγκάστηκε να ξαναβγεί στη σκηνή και να το ξανακάνει, και

μετά από αυτό τον έβαλαν να το κάνει κι άλλη φορά. Ε, καλά,

και αγελάδα θα γελούσε, έτσι κι έβλεπε πώς έκλεψε την παρά

σταση εκείνος ο γερο-ηλίθιος .

Αφήνει τότε ο δούκας την κουρτίνα να πέσει και κάνει μια

υπόκλιση στους θεατές και λέει πως η μεγάλη τραγωδία θα

παιχτεί μονάχα για δυο νύχτες ακόμα, γιατί έχουν σοβαρές

υποχρεώσεις που τους καλούν επειγόντως στο Λονδίνο , όπου

οι θέσεις είναι όλες κλεισμένες από τώρα στο ΝτρούJι Λέιν. Και κάνοντας άλλη μια υπόκλιση, τους λέει πως, αν καtόρθωσε να τους ευχαριστήσει και να τους μορφώσει, θα νιώθει υπο

χρεωμένος, αν το πουν και στους φίλους τους και τους φέρουν

να δουν κι εκείνοι την παράσταση .

Είκοσι θεατές πετάγονται φωνάζοντας:

- Τι; Πώς; Τέλειωσε κιόλας; Αυτό ήταν όλο;

Ο δούκας λέει, ναι. Εκεί να βλέπατε πλάκες. Όλοι να φωνά

ζουνε <<Απατεώνες!>> και να σηκώνονται όρθιοι έξω φρενών, για

να ορμήσουν στη σκηνή καταπάνω στους τραγωδούς . Όμως

ένας ψηλός και πολύ ευπαρουσίαστος νέος άντρας σκαρφα

λώνει μ' έναν πήδο σ' έναν πάγκο και φωνάζει:

- Για σιγά! Μια στιγμή, κύριοι. Στάθηκαν να τον ακούσουν.

Μας εξαπάτησαν, μας εξαπάτησαν και μάλιστα άγρια. Αλλά

δε θέλουμε να γίνουμε ο περίγελος όλης της πόλης, αν δεν

κάνω λάθος, και να μας το κοπανάνε αυτό το ρεζιλίκι, όσο

ζούμε. Όχι. Αυτό που θέλουμε είναι να φύγουμε από δω ήσυχα

και καλά , να διαφημίσουμε την παράσταση και να ξεγελάσουμε και τους υπόλοιπους στην πόλη! Μετά θα βράζουμε

όλοι στο ίδιο ζουμί. Λογικό δε σας φαίνεται;

- Λογικό, λέει! Και πολύ μάλιστα! Ο δικαστής έχει δίκιο !

είπαν όλοι με μια φωνή .

- Πολύ καλά λοιπόν· κουβέντα για απάτη. Άντε, πηγαίνετε

στα σπίτια σας και πείτε σε όλους να έρθουν να δουν την τρα

γωδία. Τψ eπομΕΎη δe.v άκουγει; τίποτ· άλλο σ' όλη την πΩλη Fκτός


από το πόσο σπουδαία ήταν η παράσταση . Το Δικαστικό

Μέγαρο ήταν πήχrρα εκείνο το βράδυ και εξαπατήσαμε και

το δεύτερο πλήθος με τον ίδιο τρόπο. Όταν εγώ με το βασιλιά και το δούκα γυρίσαμε πίσω στη σχεδία, δειπνήσαμε όλοι

παρέα. Και τότε, γύρω στα μεσάνυχrα , μας έβαλαν, τον Τζψ

κι εμένα, να κυλήσουμε τη σχεδία πίσω προς το μέσο του

ποταμού και να πάμε να την κρύψουμε κάπου δυο μίλια πιο

μακριά από την πόλη.

Το τρίτο βράδυ δεν έπεφτε πάλι καρφίτσα· κι αυτή τη φορά

δεν είχαν έρθει καινούριοι · ήταν οι ίδιοι που είχαν έρθει στην

παράσταση τις δύο προηγούμενες βραδιές . Εγώ στεκόμουν

δίπλα στο δούκα στην πόρτα· κι έβλεπα πως όλοι οι άντρες

που έμπαιναν μέσα είχαν τις τσέπες τpυς φουσκωμένες ή κάτι

κουκουλωμένο κάτω από το πανωφόρι τους και κατάλαβα πως

δεν είχε ωραία μυρωδιά· κάθε άλλο μάλιστα. Μου μύριζαν

κλούβια αυγά με το τσουβάλι και σάπια λάχανα . Κι αν ξέρω

να ξεχωρίσω αν υπάρχει τριγύρω καμιά ψόφια γάτα - και σας το λέω πως ξέρω καλά - , ε τότε θα πρέπει να μπήκαν μέσα

ίσαμε εξήντα τέσσερις από δαύτες. Ήμουν χωμένος εκεί πέρα

κάπου ένα λεπτό, αλλά ήταν πολύ μπερδεμένα για μένα. Δεν

άντεχα άλλο. Όταν λοιπόν δεν υπήρχε πια χώρος για άλλους

θεατές, ο δούκας έδωσε σ' έναν τύπο ένα τεταρτοδόλαρο, για

να φυλάξει για λίγο στην πόρτα, κι ύστερα άρχισε να πηγαίνει

προς την πόρτα της σκηνής κι εγώ ξοπίσω του. Τη στιγμή

όμως που στρίψαμε τη γωνιά και βρεθήκαμε στα σκοτεινά,

μου λέει:

- Τάχυνε τώρα το βήμα σου, ώσπου να βγεις από τα σπίτια

κι ύστερα βάλε τρεχάλα για τη σχεδία, λες και σε κυνηγάνε

χίλιοι σατανάδες!

Έτσι έκανα· έτσι έκανε κι αυτός. Φτάσαμε στη σχεδία την

ίδια στιγμή και σε λιγότερο από δύο δευτερόλεπτα γλιστρούσαμε στο σκοτεινό κι αθόρυβο ρεύμα. Φτάσα1-.ιε ως τη μέση

σχεδόν του ποταμού, χωρίς να πει κανείc: λέΕη. Νομίζω πως κατά _βάθnc n φn11κrι'[!nι:: n βασιλιάς πcρίμcνc να cxcι μcγάλη


απήχηση το έργο στον κόσμο, αλλά πού τέτοια τύχη. Ξεπρό

βαλε αμέσως από το αντίσκηνο και λέει:

-Ε, δούκα, πώς πήγε το πράγμα αυτή τη φορά;

Αυτός δεν είχε έρθει καθόλου στην πόλη.

Δεν ανάψαμε φανάρι, ώσπου φτάσαμε σχεδόν δέκα μίλια

μακριά από το χωριό. Τότε ανάψαμε και φάγαμε το δείπνο

μας κι ο βασιλιάς με το δούκα γελούσαν, ώσπου τους πόνεσε

η κοιλιά τους, με τον τρόπο που την είχαν φέρει σ' εκείνους

τους ανθρώπους. Λέει ο δούκας κάποια στιγμή:

-Αχ, κουφιοκεφαλάκηδες, βλάκες! Το 'ξερα εγώ πως οι

πρώτοι θεατές δε θα έβγαζαν τσιμουδιά και πως θα έπεφτε

στην παγίδα και το υπόλοιπο χωριό. Και το 'ξερα πως θα μας

την είχαν στημένη το τρίτο βράδυ και θα πιστεύανε πως είχε

έρθει η σειρά τους! Ε λοιπόν, η σειρά τους ήρθε και τι δε θα 'δινα να μάθω τη συνέχεια. Πολύ θα 'θελα να ξέρω πώς την

εκμεταλλεύονται την ευκαιρία τους. Μπορεί να το γυρίσουνε

σε πικ νικ , αν θέλουν· μια φορά προμήθειες έφεραν ένα σωρό.

Οι απατεώνες μαζέψανε τετρακόσια εξήντα πέντε δολάρια

μέσα σε τρεις βραδιές. Ποτέ δεν είχα δει τόσα λεφτά μαζεμέ

να ως τότε. Μόλις αποκοιμήθηκαν κι άρχισαν το ροχαλητό, λέει ο

Τζιμ:

- Ντεν σε κάνει Ύτύπωση που ζούνε έτσι το βασιλιάντες,

Κα κ;

- Όχι, λέω εγώ, δεν μου κάνει εντύπωση.

- Και γκιατί όκι, Κακ;

-Γιατί, γιατί το 'χουνε στο αίμα τους. Εγώ λέω πως όλοι

τους ίδιοι είναι.

Ν ' κ / β λ' / - αι, μα ... , ομως ... , ακ, τουτο το ασι ια το ντικο σου

είναι κατεργκάρικο, μάλιστα, να τι είναι. Είναι κανονικό

κατεργκάρικο.

- Ε, εγώ τι σου λέω; Αυτό δε σου λέω; Όλοι σχεδόν οι βασι

λιάδες είναι κατεργάρηδες, απ' όσο μπορώ να ξέρω. - Σοβαρά;


-Μια φορά να διαβάσεις για του λόγου τους και θα κατα

λάβεις. Πάρε παράδειγμα τον Ερρίκο τον Οχτώ. Δεν υπάρχει ούτε υπεύθυνος σε Κατηχητικό χειρότερος από δαύτονε. Δες

τον Κάρολο το Δεύτερο, δες τον Λουδοβίκο το Δεκατέσσερα,

και το Δεκαπέντε, δες τον Ιάκωβο το Δεύτερο, τον Εδουάρδο

το Δεύτερο, τον Ριχάρδο τον Τρίτο κι άλλους σαράντα ακόμα.

Χώρια όλες κείνες οι Σαξονικές Επταρχίες που μάλωναν

άγρια τον παλιό καιρό και ξεσηκώνανε τον κόσμο. Αχού, να

'βλεπες τον Ερρίκο τον Οχτώ, όταν ήταν στα πάνω του. Αυτός

κι αν ήτανε μπουμπούκι. Παντρευότανε μια γυναίκα την ημέρα

και το άλλο πρωί της έκοβε το κεφάλι. Και το 'κανε με μια

ψυχραιμία, λες και παράγγελνε αυγά για πρωινό. <<Στείλε μου

τη Νελ Γκουίν» λέει. Του την φέρνουν. Το άλλο πρωί: «Κόψτε

της το κεφάλι! >> Και πάει το κεφάλι της . «Φέρτε μου την Τζέιν

Σορ» λέει . Έρχεται κι αυτή. Το άλλο πρωί: «Κόψτε της το

κεφάλι>>. Και πάρ' το κάτω κι αυτό. <<Φέρτε μου την ωραία

Ροζαμούνδψ. Να κι η ωραία Ροζαμούνδη. Το άλλο πρωί:

«Κόψτε της το κεφάλι>>. Και τις έβαζε μια μια να του λένε ένα

παραμύθι κάθε βράδυ. Κι αυτό συνέχιζε να το κάνει, ώσπου

μάζεψε χίλια και ένα παραμύθια και μετά τα έβαλε όλα σ' ένα

βιβλίο που το ονόμασε Η Δευτέρα Παρουσία -ήταν ωραίος τίτ

λος, εδώ που τα λέμε- και καθάρισε. Δεν τους ξέρεις εσύ τους

βασιλιάδες, Τζιμ · εγώ όμως τους ξέρω. Και τούτος ο γερο

ξεκούτης είναι από τους πιο εντάξει που έχω δει σ' όλη την

ιστορία . Ο Ερρίκος, που λες , κατεβάζει την ιδέα να βάλει σε

μπελάδες τη χώρα. Και πώς λες πως το κάνει; Βγάζει καμιά

ανακοίνωση; Δίνει καμιά παράσταση; Μπα. Στα καλά καθού

μενα αδειάζει όλο το τσάι στο λιμάνι της Βοστώνης και πετά

ει και μια διακήρυξη ανεξαρτησίας και τους λέει: Άμα τολμά

τε κοπιάστε. Τέτοιος τύπος ήτανε· δεν άφηνε κανέναν ν' αγιά

σει . Υποψιαζόταν τον πατέρα του, το δούκα του Ουέλινγκτον.

Και τι έκανε νομίζεις; Τον φώναξε να παρουσιαστεί μπροστά

του; Όχι. Τον έπνιξε σ' ένα κρασοβάρελο σαν το γατί. Πες πως άψηνε κανείς λεψτά εκεί κοντά σ' αυτόν. Τι έκανε; Τα


σούφρωνε. Πες πως συμφωνούσε μαζί σου να κάνει κάτι και

τον πλήρωνες, για να το κάνει, κι εσύ δε στρωνόσουν, για να

δεις πώς θα το κάνει. Τι έκανε; Πάντα τ' αντίθετα έκανε . Κι

όταν άνοιγε το στόμα του; Έτσι και δεν το 'κλεινε πολύ γρήγορα, ένα ψέμα θα του ξέφευγε στα σίγουρα. Τέτοιου είδους

aχρείος ήτανε ο Ερρίκος. Κι αν είχαμε αυτόν μαζί αντί για το

βασιλιά μας, θα 'χε κοροϊδέψει τούτη την πόλη χίλιες φορές

περισσότερο από το δικό μας. Δε λέω πως οι δικοί μας είναι

aρνάκια, γιατί δεν είναι, αν θες να τα βάλεις τα πράγματα στη

θέση τους. Μια φορά σαν κι εκείνον το γερο-ξεκούτη δεν

είναι. Αυτό που λέω μόνο είναι πως ο βασιλιάς είναι βασιλιάς

και πρέπει να ανέχεσαι πολλά πράματα. Αν τους πάρεις όλους μαζί, είναι στ' αλήθεια μια πολύ κακορίζικη παρέα. Έτσι

μεγαλώσανε.

-Τούτος εντώ όμως βρομοκοπάει σαν κι εγκώ ντεν ξέρω τι,

Κα κ.

- Ε καλά, όλοι βρομάνε, Τζιμ. Τι να κάνουμε, δεν μπορού

με ν' αλλάξουμε το πώς μυρίζει ένας βασιλιάς. Η ιστορία δε

λέει τον τρόπο.

-Το ντούκα, άλλο, αυτό είναι καλό αντρωπάκι από μια

μεριά.

-Ναι, οι δούκες είναι διαφορετικοί. Όχι όμως πολύ δια

φορετικοί . Τούτος εδώ είναι πολύ μυστήρια περίπτωση

δούκα. Όταν είναι μεθυσμένος, κι από κοντά να τον δει

κανείς, δεν μπορεί να τον ξεχωρίσει από ένα βασιλιά.

-Τέλος πάντω, εγκώ ντεν αντέκω ούτε έναν παραπάνω,

Κακ. Αυτοί είναι ό,τι κι ό,τι αντέκω.

-Έτσι νιώθω κι εγώ, Τζιμ. Αλλά τους έχουμε στην καμπού

ρα μας και πρέπει να θυμόμαστε τι είναι οι δυο τους και να

κάνουμε υπομονή. Ώρες ώρες εύχομαι να ακούγαμε για καμιά χώρα χωρίς βασιλιάδες.

Τι νόημα είχε να 'λεγα στον Τζιμ πως αυτοί δεν ήταν αληθι

νοί βασιλιάδες ή δούκες; Δε θα του χρησίμευε σε τίποτα. Και εξι:'iλλου δεν μπορούσες να τους ξeχωρίσειι; UllU τους αληθινούς.


Πήγα για ύπνο και ο Τζιμ δε με ψώναξε, όταν ήταν η σειρά

μου. Συχνά το έκανε αυτό. Όταν ξύπνησα, μόλις ξημέρωνε,

καθόταν εκεί με το κεψάλι του ακουμπισμένο πάνω στα γόνατά του, μουρμουρίζοντας και βογκώντας μόνος του. Δεν έδωσα

σημασία ούτε έδειξα πως το πρόσεξα. Ήξερα τι έτρεχε. Σκε

ψτόταν τη γυναίκα του και τα παιδιά του πέρα μακριά· γι'

αυτό ήταν άκεψος και γεμάτος νοσταλγία. Γιατί ποτέ στη ζωή

του δεν είχε βρεθεί μακριά από το σπίτι του. Κι εγώ πιστεύω

πως αγαπούσε το ίδιο τους δικούς του όπως κι οι λευκοί αγα

πάνε τους δικούς τους. Δε φαίνεται ψυσιολογικό, αλλά μου

ψαίνεται πως έτσι είναι. Συχνά βογκούσε και θρηνούσε έτσι τις

νύχτες, όταν νόμιζε πως κοιμάμαι, κι έλεγε: «Καημένο 'Λίζα

μπεθ! Καημένο Τζόνι! Είναι σκληρό. Φοβάμαι πως ντεν σας

ξαναντώ ποτές, ποτές! » Ήταν πάρα πολύ καλός νέγρος ο Τζιμ .

Τούτη τη ψορά όμως έπιασα να του κουβεντιάζω για τη

γυναίκα του και τα παιδιά του. Και τότε μου λέει:

- Εγκώ αυτή τη ψορά στενοκωριέμαι πιο πολύ, γκιατί

άκο.υσα κάτι πέρα στην όκτη σαν καστούκι, σαν να ντέρνανε,

και τυμήτηκα κάποτε που φέρτηκα πολύ σκληρά στο καμένο

μου το 'Λίζαμπεθ. Ήντανε ντεν ήντανε τέσσερω κρονώ κι

έπατε οστρακιά, πολύ ντύσκολο αρρώστια. Έγκινε όμως καλά

και μια μέρα στεκόντανε και της λέω: <<Κλείσε την πόρτα>>.

Ντεν την έκλεισε . Έστεκε κει πέρα, καμογκελαστό και με κοί

ταζε. Νεύριασα. Της ξαναλέω απότομα και ντυνατά: «Ντεν

ακούς; Κλείσε την πόρτα>>. Αυτή εκεί, με το ίντιο τρόπο, σαν

να καμογκελούσε. Τύμωσα πολύ και λέω: <<Τα σε κάνω εγκώ

να αλλάξεις γκνώμη! >> Και της ντίνω ένα καστούκι τόσο γκερό,

που τήνε ξάπλωσε ψαρντιά πλατιά κάτω. Πάω μετά στο άλλο

ντωμάτιο κι έμεινα σκεντόν ντέκα λεπτά. Κι όταν γκύρισα

πίσω, η πόρτα ήντανε ακόμα ανοικτή, το παιντί στεκόταν μες

στη μέση κι έκλαιγκε κοιτάζοντας κάτω. Και να τα ντάκρυα να

τρέκουνε. Αμάν, μα τι είμαι, τρελός είμαι; Πήγκαινα κοντά

στο παιντί· τότε όμως - ήvrανε ένα πόρτα που άνοιγκε προς τα μέσα-, τότε ακριβώς ντίνει μια ο αέρας και το κλείνει,


μπαμ, πίσω από το παιντί. Τεέ μου, το παιντί ντεν κουνήτηκε!

Μου κόπηκε η λαλιά . Ντεν ξέρω , στ' αλήτεια ντεν ξέρω πώς

ένιωσα. Έφυγκα τρέμοντας και ξαναπέρασα από το πόρτα

αργκά και σιγκά. Έβγκαλα το κεφάλι μου από το πόρτα πίσω

από το παιντί που κατόνταν ήσυκα και γκλυκά και στα ξαφνι

κά κάνω <ψπούουου!» όσο πιο ντυνατά μπορούσα να φωνάξω.

Ντεν κουνήτηκε κατόλου! Α, Κακ, έμπηξα τα κλάματα και το

άρπαξα στο αγκαλιά μου και είπα : << Ω, καμένο πλασματάκι!

Ας συκωρέσει ο Τεός το φτωκό Τζιμ, γκιατί ο ίντιος ντεν συκω

ρέσει το εαυτό του, όσο ζει!» Ήταν κουφό και μουγκό, Κακ,

ολότελα κουφάλαλο. Κι εγκώ του φέρτηκα έτσι!

Ο βασιλιάς γίνεται παπάς

τ ην επομένη, όταν κόντευε να νυχτώσει, δέσαμε τη σχεδία σε μια ξέρα, κάτω από μια συστάδα με ιτιές, στη μέση του

ποταμού, όπου υπήρχε από ένα χωριό σε κάθε όχθη του. Ο

δούκας με το βασιλιά άρχισαν να καταστρώνουν ένα σχέδιο,

για να βάλουνε στο χέρι εκείνα τα χωριά. Ο Τζιμ μίλησε στο

δούκα και είπε πως έλπιζε να μη χρειάζονταν παρά μονάχα

λίγες ώρες, γιατί του ήταν πολύ δύσκολο και κουραστικό να

κάθεται όλη μέρα δεμένος με το σκοινί χεροπόδαρα στο αντί

σκηνο. Βλέπετε, όταν τον αφήναμε μόνο του, έπρεπε να τον

δένουμε, γιατί, αν τύχαινε να τον δει κανείς να κάθεται μό

νος του λεύτερος κι όχι δεμένος, μπορεί να τον περνούσε πε

ρισσότερο με φυγάδα· καταλάβατε. Ο δούκας είπε λοιπόν

πως ήταν πράγματι κάπως σκληρό να πρέπει να κάθεται εκεί

δεμένος όλη μέρα και πως θα σκαρφιζόταν κάποιο άλλο τρό

πο, για να το αντιμετωπίσει.

Ήταν ασυνήθιστα έξυπνος ο δούκας και δεν άργησε να

βρει τη λύση. Έντυσε τον Τζιμ με τη στολή του Βασιλιά Ληρ:

ένα μακρύ μανδύα από τσίτι για κουρτίνες και μια λευκή πε

ρούκα από αλογότριχα και λευκά μουστάκια. Μετά πήρε τα

βαφτικά του από το θέατρο και πασάλειψε το πρόσωπο, τα

χέρια, τ' αυτιά και το λαιμό τ()υ Τζιr r' ένα σκοτω}λένο, rιου

vrό και πηχτό μελανό χρώμα, λες κι ήταν κανένας που ε{χε


πνιγεί στο ποτάμι εδώ και μέρες. Μα την πίστη μου, πιο φρι

χτό πράμα στην όψη από δαύτον δεν υπήρχε. Ύστερα οδού

κας πήρε κι έγραψε σε μια ταμπελίτσα τη φράση:

Άρρωστος Άραβας αλλά ακiνδυνος, όταν δεν παραληpεί.

Κάρφωσε την πινακίδα σ' ένα σανίδι και στήριξε το σα

νίδι κοντά στο ενάμισι μέτρο μπροστά στο αντίσκηνο. Ο Τζιμ

ήταν ευχαριστημένος. Είπε πως ήταν χίλιες φορές καλύτερα

από το να μένει δεμένος μέρα μπαίνει-μέρα βγαίνει και να

τρέμει το φυλλοκάρδι του, μόλις άκουγε θόρυβο. Ο δούκας

τού είπε να βολευτεί και να είναι άνετος κι αν ερχόταν πο

τέ κανένας να χώσει τη μύτη του να δει, έπρεπε να πεταχτεί

από το αντίσκηνο, να προχωρήσει λίγο και να βγάλει ένα δυο

ουρλιαχτά σαν άγριο θηρίο. Ο δούκας πίστευε πως αυτό θα

τους έκανε να το βάλουν στα πόδια και να τον αφήσουν στην

ησυχία του. Μάλλον λογικό φαινόταν σαν επιχείρημα. Εδώ

που τα λέμε όμως ο μέσος άνθρωπος δεν είχε ανάγκη να περιμένει να τον ακούσει να ουρλιάζει. Όχι μόνο έδειχνε πε

θαμένος, έδειχνε πολύ περισσότερο κι από πεθαμένος.

Εκείνοι οι κατεργάρηδες ήθελαν να δοκιμάσουν τη Βασz

λzκή Παστάδα πάλι, γιατί υπήρχε πολύ χρήμα στην υπόθεση,

αλλά έκριναν πως δε θα ήταν ακίνδυνο, γιατί μπορεί μέχρι τότε τα νέα να είχαν ταξιδέψει ως εκεί κάτω. Δεν μπορού

σαν να σκεφτούν κάποιο σχέδιο που να ταίριαζε γάντι. Έτσι

στο τέλος ο δούκας είπε πως σκεφτόταν να αποσυρθεί και

να στύψει το μυαλό του καμιά δυο ώρες, να δει αν θα μπο

ρούσε να κανονίσει τίποτα σ' εκείνο το χωριουδάκι του

Αρκάνσας. Ο βασιλιάς αποφάσισε να πεταχτεί στο άλλο χω

ριό έτσι, χωρίς κανένα σχέδιο, μονάχα να εμπιστευτεί τη Θεία

Πρόνοια να του δείξει το σωστό δρόμο. Τι Πρόνοια, μάλλον

τον Διάβολο εννοούσε. Είχαμε όλοι μας αγοράσει καλά ρού

χα στο τελευταίο μέρος που σταθήκαμε. Και τώρα ο βασι

λιάς φορούσε τα δικά του και μου είπε να βάλω κι εγώ τα

δικά μου. Τα φόρεσα φυσικά. Του βασιλιά η φορεσιά ήταν

όλη μαύρη και φάνταζε στ' αλήθεια πολύ κομψός και στην


τρίχα. Ποτέ δεν είχα καταλάβει πόσο μπορούν ν' αλλάξουν

τα ρούχα έναν άνθρωπο. Καλά, πριν έμοιαζε το πιο άθλιο

πλάσμα που υπήρχε στον κόσμο. Τώρα όμως, καθώς έβγαζε

το καινούριο του λευκό καστόρινο καπέλο και υποκλινόταν

χαμογελαστά, φάνταζε τόσο σπουδαίος, τόσο όμορφος και

γαλήνιος, που θα 'λεγες πως μόλις βγήκε από την Κιβωτό,

πως ήταν ο ίδιος ο γερο-Λευίτης . Ο Τζιμ καθάρισε το κανό

κι εγώ ετοίμασα το κουπί μου. Πέρα, κάτω από το ακρωτή

ρι, κοντά τρία μίλια από την πόλη, ήταν ένα ποταμόπλοιο

αραγμένο στην όχθη. Θα ήταν σχεδόν δυο ώρες σταματημέ

νο εκεί, για να φορτώσει. Λέει λοιπόν ο βασιλιάς:

-Έτσι όπως είμαι ντυμένος, νομίζω πως καλύτερα να λέω

πως έρχομαι από το Σεντ Λούις ή το Σινσινάτι ή κάποιο άλ

λο σπουδαίο μέρος . Άντε στο ατμόπλοια, Χάκλμπερι. Σκέ

φτομαι να κατεβούμε στο χωριό μ' αυτό .

Δε χρειάστηκε να μου το πει δυο φορές, για να πάω να

πάρω εισιτήριο. Πλησίασα την ακτή μισό μίλι πάνω από το

χωριό και μετά έτρεξα κατά μήκος της απότομης ακτής στα

ρηχά. Σε λίγο βρεθήκαμε κοντά σ' ένα συμπαθητικό νεαρό

με ύφος φιλήσυχο που καθόταν πάνω σ' ένα κούτσουρο και

σκούπιζε τον ιδρώτα από το πρόσωπό του, γιατί έκανε πά

ρα πολλή ζέστη. Δίπλα του ήταν ακουμπισμένα δυο τεράστια

ταγάρια .

- Πλεύρισέ το, λέει ο βασιλιάς.

Έκανα όπως μου είπε.

- Για πού το 'βαλες, νεαρέ;

-Για το ατμόπλοια. Πάω στην Ορλεάνη.

-Ανέβα, λέει ο βασιλιάς . Για στάσου μια στιγμή, ο υπη-

ρέτης μου θα σε βοηθήσει με τις αποσκευές σου. Πήδα έξω

και βοήθησε τον κύριο, Αδόλφε, λέει εννοώντας εμένα.

Υπάκουσα και πάλι κι έτσι ξεκινήσαμε κι οι τρεις μας . Ο

νεαρός ήταν υποχρεωμένος. Είπε πως ήταν μεγάλος μπελάς

να κουΒαλάει τα μπαγκά(ια του μr τ~τοω καιρό. ΡώτηΜ το βασιλιά πού πήγαινε κι ο βασιλιάς τού είπε πως κατηφόρι-


ζε το ποτάμι και είχε αράξει στο άλλο χωριό σήμερα το πρωί

και τώρα πήγαινε λίγα μίλια πιο πέρα να δει έναν παλιό του

φίλο σ' ένα αγρόκτημα .

Λέει ο νεαρός:

-Όταν σας πρωτοείδα, λέω μέσα μου : «Αυτός είναι ο κύ

ριος Γουίλκς, σίγουρα, και λίγο έλειψε να είναι δω στην ώρα

του» . Αλλά μετά λέω: <<'Οχι , μάλλον δεν είναι αυτός , διαφο

ρετικά δε θα ανέβαινε το ποτάμι κωπηλατώντας>> . Δεν είστε

αυτός έτσι δεν είναι;

- Όχι, το όνομά μου είναι Μπλότζετ -Αλέξανδρος Μπλό

τζετ - ή μάλλον θα έπρεπε να πω Αιδεσιμότατος Αλέξανδρος

Μπλότζετ, εφ' όσον είμαι ένας ταπεινός υπηρέτης του Θεού.

Αλλά λυπάμαι εξίσου που ο κύριος Γουίλκς δεν πρόλαβε να

έρθει στην ώρα του, αν βέβαια έχασε κάτι λόγω της καθυ

στέρησης, πράγμα που ελπίζω να μην αληθεύει.

-Καλά, δεν έχασε και καμιά περιουσία απ' αυτό , γιατί

αύτή θα την πάρει έτσι κι αλλιώς . Αλλά δεν πρόλαβε να δει

τον αδελφό του τον Πιτ να πεθαίνει . Μπορεί και να μην τον

ένοιαζε και πολύ -αυτό κανείς δεν μπορεί να το πει - , ο

αδελφός του όμως θα 'δινε τα πάντα στον κόσμο, για να δει

εκείνον, πριν πεθάνει . Άλλη κουβέντα δεν είχε τρεις βδομά

δες τώρα. Είχε να τον δει από τότε που ήταν και οι δυο παι

διά· και τον αδελφό του τον Ουίλιαμ - αυτός είναι ο κωφά

λαλος- δεν τον είχε δει ποτέ . Ο Ουίλιαμ δεν είναι πάνω από

τριάντα , τριάντα πέντε τώρα. Ο Πίτερ και ο Τζορτζ ήταν οι

μόνοι που ήρθαν εδώ. Ο Τζορτζ ήταν ο παντρεμένος αδελ

φός. Αυτός κι η γυναίκα του πέθαναν κι οι δυο πέρσι. Ο Χάρβι κι ο Ουίλιαμ είναι οι μόνοι που aπομείνανε. Κι όπως σας

έλεγα, δεν πρόλαβαν να 'ρθουν έγκαιρα εδώ.

- Καλά , δεν τους ειδοποίησε κανείς;

-Α βέβαια, πριν από ένα δυο μήνες, όταν πρωτοαρρώστη-

σε ο Πίτερ . Γιατί ο Πίτερ είπε τότε πως ένιωθε ότι δε θα ξανα

γινότανε καλά αυτή τη φορά . Βλέπετε ήταν πολύ γέρος και οι

θυγατέρες του Τζορτζ ήταν πολύ μικρές, για να του κάνουν και


πολλή συντροφιά, εκτός από τη Μαίρη Τζέιν, την κοκκινομάλ

λα. Έτσι είχε κάπως μοναξιά μετά το θάνατο του Τζορτζ και

της γυναίκας του και δεν έδειχνε να νοιάζεται πια και πολύ για

τη ζωή του. Ήθελε απελπισμένα να δει τον Χάρβι -και τον

Ουίλιαμ βέβαια, δεν υπάρχει αμφιβολία - , γιατί ήταν από τους

τύπους που δεν κάθονται να φτιάξουν διαθήκη. Άφησε πίσω έ

να γράμμα για τον Χάρβι και είπε πως μέσα έγραφε πού ήταν

κρυμμένα τα λεφτά και πώς ήθελε να μοιραστεί η υπόλοιπη πε

ριουσία, ώστε οι κόρες του Τζορτζ να εξασφαλιστούνε, γιατί ο

Τζορτζ δεν άφησε τίποτα. Κι αυτό το γράμμα ήταν το μόνο που

μπόρεσαν να τον καταφέρουνε να γράψει.

- Γιατί λες να μην ήρθε ο Χάρβι; Πού μένει; -Α, αυτός μένει στην Αγγλία, στο Σέφιλντ . Είναι ιερέας

εκεί" δεν έχει έρθει πολλές φορές σε τούτη τη χώρα. Δεν εί

χε ποτέ του αρκετό χρόνο. Εξάλλου μπορεί και να μην έλα

βε καν το γράμμα.

- Πολύ κακό, πολύ κακό, να μην μπορέσει να ζήσει, για

να δει τ' αδέλφια του, ο δυστυχής. Είπες πως πηγαίνεις στην

Ορλεάνη;

- Μάλιστα, αυτό όμως είναι μόνο η αρχή. Μετά σαλπά

ρω μ' ένα καράβι, την Τετάρτη που μας έρχεται, για το Ρίο

Τζανίριο*, εκεί που ζει ο θείος μου.

- Είναι πολύ μεγάλο το ταξίδι . Αλλά θα είναι υπέροχο.

Μακάρι να πήγαινα κι εyc:). Η Μrιί['η Τζι!ιv είναι η ):lεγαλύ

τερη; Και οι άλλες πόσων χρονών είναι;

- Η Μαίρη Τζέιν είναι δεκαεννιά, η Σούζαν δεκαπέντε και

η Τζοάνα γύρω στα δεκατέσσερα. Είναι αυτή που έχει αφο

σιωθεί στις αγαθοεργίες κι έχει και λαγώχειλο*.

- Καημένα πλάσματα! Να μείνουν ολομόναχα έτσι σ' αυ

τό τον άπονο κόσμο.

Σ.τ.μ. : Το Ρίο ντε Τζανέιρο εννοεί.

Σ .τ. μ.: Δυσμορφία εκ γενετήc. Ftrιιτίαc τηc oπnfπc τn Γίνω χ~Ιλοι; διαιρ~ίται στα

δύο από μία ή δύο βαθιές σχισμές που μερικές φορές επεκτείνοvrαι μέχρι το φατνίο.


-Καλά , θα μπορούσαν να είναι πολύ χειρότερα. Ο γερο

Πίτερ έχει φίλους που δεν πρόκειται να τις αφήσουν να πά

θουν το παραμικρό. Είναι ο Χόμπσον, ο ιεροκήρυκας των βαπτιστών. Είναι ο Ντίκον Λοτ Χόβι, ο Μπεν Ράκερ, ο

Άμπνερ Σάκλφορντ και ο Λέβι Μπελ, ο δικηγόρος. Είναι κι

ο γιατρός Ρόμπινσον· με τις γυναίκες τους βέβαια. Είναι η

χήρα Μπάρτλι και, ε, είναι ένα σωρό. Μ' αυτούς όμως ήταν .

περισσότερο δεμένος ο Πίτερ και καμιά φορά έγραφε γι' αυ

τούς, όταν έγραφε γράμμα στην πατρίδα. Κι έτσι ο Χάρβι

θα ξέρει πού να βρει φίλους, όταν θα 'ρθει εδώ .

Που λέτε, ο γέρος συνέχισε να κάνει ερωτήσεις, ώσπου τον

ξεζούμισε στην κυριολεξία το νεαρό . Ανάθεμά με, αν παρέλει

ψε να ρωτήσει έστω και για έναν ή για κάτι σ' εκείνο το ευλο

γημένο χωριό· και όλα βέβαια για τους Γουίλκς . Και για τη

δουλειά του Πίτερ· ήτανε βυρσοδέψης. Και για τον Τζορτζ ·

εκείνος ήτανε μαραγκός. Και για τον Χάρβι· αυτός ήταν ιερέ

ας των σχισματικών*. Και τελειωμό δεν είχε. Κάποια στιγμή

τού λέει:

- Γιατί ήθελες να πας περπατώντας μέχρι το ατμόπλοια;

- Γιατί είναι μεγάλο καράβι από την Ορλεάνη και φοβό-

μουνα μήπως δε σταματούσε εδώ. Όταν είναι στ' ανοιχτά,

δεν κάνουνε σκάλα, άμα τους κάνεις σινιάλο. Ένα καράβι

από το Σινσινάτι θα σταθεί, αλλά τούτο δω είναι από το Σεντ

Λούις .

- 0 Πίτερ Γουίλκς ήταν εύπορος;

-Α βέβαια, και πολύ μάλιστα . Είχε σπίτια, είχε γη, και

λένε πως άφησε και κοντά τρεις με τέσσερις χιλιάδες με

τρητά κρυμμένα κάπου.

-Πότε είπες πως πέθανε;

-Δεν είπα, αλλά πέθανε χτες .

-Δηλαδή η κηδεία μάλλον αύριο θα είναι;

Σ.τ . μ.: Στο κείμενο dissenter: μέλος αίρεσης εχθρικής προς τqν επίσηJλη εκκλησία της Αγγλίας ή της Σκοτίας.


-Ναι, γύρω στο μεσημέρι.

- Πολύ θλιβερά όλα αυτά. Όμως όλοι μας θα φύγουμε

μία ημέρα των ημερών. Κι έτσι το μόνο που μας μένει να

κάνουμε είναι να είμαστε έτοιμοι. Τότε θα είμαστε καλά .

-Μάλιστα, κύριε, έτσι είναι το καλύτερο . Η μάνα μου συνήθιζε να το λέει αυτό .

Όταν πλευρίσαμε το πλοίο, είχε σχεδόν τελειώσει το φόρ

τωμα και δεν άργησε να σαλπάρει . Ο βασιλιάς δεν είπε τί

ποτα, για να ανεβούμε πάνω · έτσι πήγε χαμένο το εισιτήριό

μου τελικά. Όταν έφυγε το πλοίο, ο βασιλιάς μ' έβαλε να κά

νω κουπί κανένα μίλι ακόμα μέχρι ένα μοναχικό σημείο και ,

πηδώντας στη στεριά, μού λέει :

-Τώρα βιάσου να πας πίσω στη στιγμή, να φέρεις εδώ

το δούκα και τα καινούρια ταγάρια. Κι αν έχει πάει από την

άλλη μεριά, πήγαινε κει και φέρ' τονε. Πες του να 'ρθει έτσι

κι αλλιώς . Μπρος, δίνε του.

Κατάλαβα τι σκάρωνε. Αλλά δεν έβγαλα τσιμουδιά φυσι

κά. Όταν γύρισα πίσω με το δούκα, κρύψαμε το κανό και

τότε κάθισαν πάνω σ' ένα κούτσουρο κι ο βασιλιάς τού διη

γήθηκε τα πάντα, όπως ακριβώς τα είχε πει ο νεαρός, μέχρι και την τελευταία λέξη . Κι όση ώρα τα έλεγε , προσπαθούσε

να δείχνει σαν Εγγλέζος. Και τα κατάφερνε μια χαρά μάλι

στα για τέτοιος αχαίρευτος που ήταν. Δεν μπορώ να τον μι

μηθώ κι έτσι δε θα προσπαθήσω. Αλλά, στ' αλήθεια, τα έλε

γε μια χαρά. Ύστερα λέει:

- Σαν κωφάλαλος πώς τα πας, Μπιλτζγουότερ;

Ο δούκας είπε πως σ' αυτό ήταν άπιαστος. Είπε πως είχε

παίξει τον κωφάλαλο σε θεατρική παράσταση. Έτσι κάθισαν

και περίμεναν το ατμόπλοια.

Κατά το απομεσήμερο φάνηκαν δυο μικρά πλοία, αλλά

δεν ήταν απ' αυτά που ανεβαίνουν πολύ στο ποτάμι. Στο τέ

λος όμως φάνηκε ένα μεγάλο και του έκαναν σινιάλο. Έστει

λε έξω μια βάρκα κι έτσι ανεβήκαμε . Το καράβι ήταν από το Σινσινάτι. Όταν είδαν πως θέλαμε μονάχα να πάμε τέσ-


σερα πέvrε μίλια, γίνανε έξω φρενών και μας βλαστημήσα

νε κι είπαν πως δε θα μας aφήνανε. Όμως σ βασιλιάς ι}ταν

ήρεμος. Λέει λοιπόν:

-Αν οι κύριοι ήταν σε θέση να δώσουν ένα δολάριο ο κα

θένας για κάθε μίλι, για να τους πάρει μια βάρκα και να

τους αφήσει πάλι, θα μπορούσε και το ατμόπλοιό σας να

τους πάρει· έτσι δεν είναι;

Έτσι μαλάκωσαν και είπαν πως ήταν εvrάξει. Κι όταν φτά

σαμε στο χωριό, μας άφησαν στην ακτή. Περίπου δυο ντου

ζίνες άνθρωποι μαζεύτηκαν κάτω, όταν είδαν τη βάρκα να

πλευρίζει, κι όταν ο βασιλιάς είπε: <<Μπορεί κάποιος από

τους κυρίους να μου πει πού μένει ο κύριος Πίτερ Γουίλκς;>>,

κοιτάχτηκαν μεταξύ τους και κούνησαν τα κεφάλια τους σαν

να έλεγαν: «Τι να σας πούμε;>>

Ώσπου κάποιος απ' όλους λέει γλυκά κι ευγενικά:

-Λυπάμαι κύριε, αλλά το μόνο που μπορούμε να σας

πούμε είναι πού έμενε ως χτες το απόγευμα.

Αστραπιαία η γέρικη καρικατούρα έπεσε με συvrριβή πά

νω στον άνθρωπο βάζοvrας το πιγούνι στον ώμο του ξένου

και με τα κλάματα του λέει: -Αλί και τρις αλί, ο άμοιρος αδελφός μας χάθηκε και πο

τέ πια δε θα τον ξαναδούμε! Αχ, είναι πολύ σκληρό, πολύ

σκληρό! Ύστερα στράφηκε κλαίγοvrας γοερά κι έκανε ένα σωρό

ηλίθια νοήματα στο δούκα με τα χέρια του και, μα την πί

στη μου, παράτησε κι αυτός το ταγάρι και ξέσπασε σε κλά

ματα. Πιο αξιοθρήνητο vrουέτο απ' αυτούς τους δυο απατε

ώνες δεν είχα δει στη ζωή μου.

Μαζεύτηκαν λοιπόν τριγύρω οι άνθρωποι, για να τους συλ

λυπηθούν και να τους πουν ένα σωρό ευγενικά λόγια, και

φορτώθηκαν τα ταγάρια τους, για να τα ανεβάσουν στο λό

φο, αφήνοvrάς τους να ακουμπούν στους ώμους τους, για να

κλάψουν. Είπαν του βασιλιά όλες τις λεπτομέρειες για τις τε

λευταίες ώρες του αδελφού του και ο βασιλιάς τα ξανάπε όλα

--------- --


με χειρονομίες στο δούκα και χτυπιόντουσαν κι οι δυο για

κείνο τον πεθαμένο βυρσοδέψη λες κι είχανε χάσει τους δώ

δεκα aποστόλους. Ε λοιπόν, αν μου ξανάτυχε να δω τέτοιο

θέαμα στη ζωή μου, ε τότε να γίνω ... νέγρος! Έφτανε αυτό, για να κάνει κάθε άνθρωπο να ντρέπεται για το ανθρώπινο

είδος.

'Όλο κλάψες κι aνοησίες

τ α νέα έκαναν το γύρο του χωριού σε δυο λεπτά κι έβλεπες από κάθε κατεύθυνση ανθρώπους να ροβολάνε. Μερικοί μάλι

στα, καθώς έρχονταν, φορούσαν απ' τη φούρια τα πανωφόρια

τους στο δρόμο. Σύντομα βρεθήκαμε στη μέση του πλήθους

και ο θόρυβος από τα ποδοβολητά ακουγόταν σαν στρατιωτι

κή επέλαση. Πόρτες και παράθυρα ήταν γεμάτα κόσμο. Και

κάθε στιγμή κάποιος από κάποιο φράχτη ρωτούσε :

- Αυτοί είναι;

Και κάποιος βρισκόταν ν' απαντήσει:

-Αυτοί βέβαια, ποιοι άλλοι;

Όταν φτάσαμε στο σπίτι, ο δρόμος μπροστά ήταν φίσκα

και τα τρία κορίτσια στέκονταν στην εξώπορτα. Η Μαίρη

Τζέιν ήταν κοκκινομάλλα, αλλά αυτό δεν έχει σημασία, σημα

σία έχει πως ήταν απίστευτα όμορφη και το πρόσωπο και τα

μάτια της έλαμπαν σαν την αυγή· τόση ήταν η χαρά της που

οι θειοι της ήρθαν στο σπίτι. Ο βασιλιάς άνοιξε τα χέρια του

κι η Μαίρη Τζέιν όρμησε στην αγκαλιά του. Κι αυτή με το λαγώχειλο όρμησε στο δούκα κι έγινε πανηγύρι! Όλοι ανεξαι

ρέτως, τουλάχιστον οι γυναίκες, έκλαιγαν από χαρά που τους

έβλεπαν πάλι να σμίγουν επιτέλους και να κάνουν τέτοιες

χαρές.

Τότε ο βασιλιάς πήρε παράμερα το δούκα -τον είδα που


το έκανε-, ύοτερα έριξε μια ματιά ολόγυρα κι είδε το φέρε

τρο πέρα στη γωνιά, πάνω σε δυο καρέκλες. Αυτός κι ο δούκας

με το ένα του χέρι ο καθένας περασμένο στον ώμο του άλλου,

ενώ με το άλλο έτριβαν τα μάτια τους, προχώρησαν αργά και

με επισημότητα, καθώς όλοι πισωπατούσαν, για να τους ανοί

ξουν διάδρομο. Όλες οι κουβέντες κι η οχλαγωγία σταμάτησαν κι ο κόσμος έκανε <<Σσσττ!» Όλοι οι άντρες έβγαλαν τα

καπέλα τους κι έσκυψαν τα κεφάλια . Καρφίτσα να έπεφτε, θα

την άκουγες. Κι όταν έφτασαν εκεί κι έριξαν μια ματιά μέσα

στο φέρετρο, ξέσπασαν σε τέτοια κλάματα, που θα μπορούσες

να τ' ακούσεις ως την Ορλεάνη. Ύστερα αγκαλιάστηκαν κι

ακούμπησαν τα πιγούνια τους ο ένας οτον ώμο του άλλου. Και

τότε για τρία λεπτά, μπορεί και τέσσερα, έχυσαν τέτοια

δάκρυα, που εγώ από άντρες δεν είχα ξαναδεί στη ζωή μου .

Και, προσέξτε, όλοι το ίδιο έκαναν . Είχε γίνει μούσκεμα ο

τόπος· δεν το 'χα ξαναδεί τέτοιο πράγμα. Τότε ο ένας από

τους δυο πήγε από τη μια μεριά του φέρετρου κι ο άλλος από

την άλλη, γονάτισαν κι ακούμπησαν τα μέτωπά τους πάνω στο

φέρετρο, για να προσευχηθούν σιωπηλά. Ε, όταν το κάνανε κι

αυτό, τόσο επηρεάσανε το πλήθος, που όλοι ξέσπασαν πια κι

έκλαιγαν δυνατά, ως και τα κακόμοιρα τα κορίτσια. Όλες οι

γυναίκες σχεδόν πλησίαζαν τα κορίτσια και, χωρίς να πουν

λέξη, τα φιλούσαν με επισημότητα στο μέτωπο, ακουμπούσαν

το χέρι τους στο κεφάλι τους, κοίταζαν ψηλά κατά τον ουρα

νό, καθώς τα δάκρυα aυλάκωναν τα πρόσωπά τους, κι aπομα

κρύνονταν κλαψουρίζοντας και σκουπίζοντας τα μάτια τους,

για να δώσουν τη θέση τους στην επόμενη γυναίκα και στους

θεατρινισμούς της. Δεν είχα δει ποτέ μου πιο αηδιαστικό

θέαμα απ' αυτό.

Σηκώνεται λοιπόν κάποια στιγμή ο δούκας, κάνει ένα βήμα

μπροστά, κορδώνεται και παρασέρνεται σ' ένα λόγο, όλο κλάψες και aνοησίες, για το τι δοκιμασία είναι γι' αυτόν και για

τον άμοιρο τον αδελφό του να χάσουν το θανόντα και να χάσουν και την ευκαιρία να δούνε το θανόντα ζωντανό μετά


από τέσσερις χιλιάδες μίλια ταξίδι, είναι όμως μια δοκιμασία

που γλύκανε και καθαγιάστηκε από τούτη τη συγκινητική

εκδήλωση συμπάθειας κι αυτά τα αγιασμένα δάκρυα, κι έτσι

τους ευχαριστεί όλους μέσα από την καρδιά του και την καρ

διά του αδελφού του, γιατί δε θα μπορούσαν από τα στόματά

τους να τους ευχαριστήσουν - οι λέξεις είναι φτωχές και

κρύες - κι ένα σωρό τέτοιες αηδίες και σαλιαρίσματα, ώσπου

πια σου ερχόταν να ξεράσεις . Και στο τέλος πετάει κι ένα υπο

κριτικό σιγανοπαπαδίσηκο «Αμήν» και αναλύεται και πάλι σε

δεύτερο ποτάμι δακρύων.

Τη στιγμή που ξεστόμιζε αυτά τα λόγια, κάποιος από το

πλήθος έπιασε το «Δόξα εν Υψίστοις>> κι όλοι τον σιγοντάριζαν

με όλη τη δύναμή τους κι αυτό ζέσταινε την ψυχή και σ' έκανε

να νιώθεις τόσο καλά, λες κι ήσουνα στην εκκλησία. Η μουσι

κή είναι στ' αλήθεια σπουδαίο πράγμα . Και μετά από όλη κείνη τη γλυκανάλατη κι άνοστη θρηνωδία, ποτέ δεν την ξανά

νιωσα τόσο να δροσίζει τις ψυχές και ν' ακούγεται τόσο τίμια

και τόσο θαρραλέα.

Πιάνει, που λέτε, πάλι ο βασιλιάς να ακονίζει τις μασέλες

του και λέει πόσο θα χαίρονταν οι ανεψιές του κι εκείνος, αν

μερικοί από τους πιο στενούς φίλους της οικογένειας έμεναν

να δειπνήσουν εδώ μαζί τους το βράδυ και να κάνουν τα δέο

ντα για το νεκρό τους. Και λέει πως, αν τούτος ο φτωχός αδελ

φός του που κειτόταν εκεί μπορούσε να μιλήσει, αυτός ξέρει

ποιους θα υποδείκνυε, μιας και υπήρχαν διάφορα ονόματα

πολύ αγαπητά σ' αυτόν και πολλές φορές τα μνημόνευε στα

γράμματά του. Έτσι κι εκείνος τους ίδιους σκέφτεται να καλέ

σει· και να ποιους: τον αιδεσιμότατο Χόμπσον και τον Ντίκον

Λοτ Χάβι και τον κύριο Μπεν Ράκερ και τον Άμπνερ

Σάκλφορντ και τον Λέβι Μπελ και το γιατρό Ρόμπινσον και τις

γυναίκες τους βέβαια, συν τη χήρα Μπάρτλι. Ο αιδεσιμότατος Χόμπσον και ο γιατρός Ρόμπινσον ήταν

στην άλλη άκρη της πόλης για κυνήγι · θέλω να πω πως ο για

τρός ξαπόστελνε κάποιο άρρωστο στον άλλο κόσμο και ο


παπάς τον ξεπροβόδιζε καταπώς έπρεπε. Ο δικηγόρος Μπελ

ήταν στη Λούισβιλ για δουλειές. Όμως οι υπόλοιποι ήταν εκεί

κι έτσι ήρθαν όλοι κι αντάλλαξαν χειραψίες με το βασιλιά, τον

ευχαρίστησαν και του μίλησαν. Ύστερα έσφιξαν τα χέρια με

το δούκα και δεν έλεγαν τίποτα, μονάχα χαμογελούσαν κι

έσκυβαν τα κεφάλια σαν ένα τσούρμο ηλίθιοι, ενώ εκείνος

έκανε κάθε λογής χειρονομίες και μούγκριζε «γκου-γκου

γκου» ασταμάτητα.

Ο βασιλιάς κουβέντιαζε ζωηρά και κατάφερε να μιλάει σε

όλους, ως και στους σκύλους του χωριού με το μικρό τους

όνομα, κι ανέφερε ένα σωρό μικρολεπτομέρειες που συνέβη

σαν μια φορά κι έναν καιρό στην πόλη, στην οικογένεια του

Τζορτζ ή στον Πίτερ . Και πάντα άφηνε να εννοηθεί πως ο

Πίτερ τού τα είχε γράψει. Αυτό φυσικά ήταν ψέμα. Όλες τις

ευλογημένες πληροφορίες τις είχε πάρει από κείνο το χαζού

λη που μεταφέραμε με το κανό ως το aτμόπλοιο.

Τότε η Μαίρη Τζέιν έφερε το γράμμα που είχε αφήσει ο

θείος της πεθαίνοντας κι ο βασιλιάς το διάβασε δυνατά κι

έκλαψε πάνω του. Έδινε το σπίτι που κατοικούσαν και τρεις

χιλιάδες δολάρια, χρυσά, στα κορίτσια. Έδινε το βυρσοδεψείο

(που έκανε καλές δουλειές) μαζί με κάποια άλλα σπίτια και

χωράφια (που άξιζαν γύρω στις εφτά χιλιάδες δολάρια) και

τρεις χιλιάδες χρυσά δολάρια στον Χάρβι και στον Ουίλιαμ

και εξηγούσε και σε ποιο σημείο στο κελάρι ήταν κρυμμένα τα

έξι χιλιάρικα. Οι δυο απατεώνες είπαν πως θα πήγαιναν να τα

φέρουν και να τα ταχτοποιήσουν όλα χωρίς περιστροφές . Σ' εμένα είπαν να τους ακολουθήσω μ' ένα κερί. Κλείσαμε την

πόρτα του κελαριού πίσω μας κι όταν βρήκαν το σακούλι, το

άδειασαν στο πάτωμα. Αχ, τι ωραίο θέαμα ήταν αυτό, όλα

κείνα τα κίτρινα στρογγυλούλια. Αμάν, και πώς γυάλιζε το

μάτι του βασιλιά!

-Αχ, φίλε μου , αυτό είναι άλλο πράμα! Άλλο πράμα , σου λέω! Μη μου λες, Μπίλτζι, ούτε η Παστάδα ούτε τίποτα δεν πιά

νει χαρτωσιά μπροστά σε τούτο. Συμφωνείς;


Ο δούκας συμφώνησε. Πασπάτευαν τα κίτρινα στρογγυλούλια , τα έστριβαν στα δάχτυλά τους κι ύστερα τ' άφηναν να

κουδουνίσουν στο πάτωμα. Λέει τότε ο βασιλιάς:

-Τι τα θες, τι τα γυρεύεις. Να 'σαι αδερφός μ' έναν πλού

σιο πεθαμένο και να εκπροσωπείς όσους μακρινούς κληρονό

μους έχουν απομείνει αυτή είναι δουλειά για μας τους δυο,

Μπιλτζ. Να , για να εμπιστεύεσαι τη Θεία Πρόνοια . Τελικά

είναι ο καλύτερος τρόπος. Όλους τους δοκίμασα· καλύτερος

τρόπος δεν υπάρχει .

Ο καθένας, πιστεύω, θα ήταν ικανοποιημένος με μια τέτοια

μπάζα και θα τη δεχόταν με καλή πίστη. Αυτοί όμως , όχι,

έπρεπε να τα μετρήσουν. Και να που βγήκαν τετρακόσια

δεκαπέντε δολάρια λιγότερα .

- Πανάθεμά τον, αναρωτιέμαι τι τα 'κανε τα τετρακόσια

δεκαπέντε δολάρια!

Καταπιάστηκαν μ' αυτό κάμποση ώρα και ξεσήκωσαν τον

τόπο, για να τα βρουν. Ώσπου λέει ο δούκας:

- Λοιπόν, ο τύπος ήταν πολύ άρρωστος και μάλλον έκανε κάποιο λάθος. Εγώ έτσι πιστεύω πως έγινε. Το καλύτερο είναι

να τ' αφήσουμε και να μην πούμε λέξη γι' αυτό. Μπορούμε να

κάνουμε και χωρίς αυτά.

- Ωχ, μωρέ, και βέβαια μπορούμε να κάνουμε και χωρίς

αυτά. Σκασίλα μου γι' αυτά. Το λογαριασμό σκέφτομαι εγώ.

Θέλουμε να είμαστε απόλυτα τίμιοι και υπεράνω υποψίας.

Κατάλαβες. Πρέπει να κουβαλήσουμε το παραδάκι επάνω και να το μετρήσουμε μπροστά σε όλους. Όταν όμως ο πεθαμένος

λέει πως είναι έξι χιλιάδες, δεν πρέπει εμείς να .. . -Για βάστα, λέει ο δούκας. Ας διορθώσουμε το έλλειμμα.

Κι άρχισε να ξετρυπώνει κίτρινα στρογγυλούλια από την

τσέπη του.

-Καλά, είναι η πιο εκπληκτική ιδέα, δούκα . Έχεις πραγ

ματικά κοφτερό μυαλό στο κεφάλι σου, λέει ο βασιλιάς. Πα

νάθεμά με , πάλι η Βασιλική Παστάδα βάζει το χεράκι της και

μας βοηθάει. Κι άρχισε κι αυτός να βγάζει κίτρινα κέρματα


και να τα στοιβάζει μετρώντας τα.

Σχεδόν ξεπαραδιαστήκανε, αλλά τα μαζέψανε τα έξι χιλιά

δες δολάρια παστρικά κι ωραία.

-Άκου, λέει ο δούκας. Έχω κι άλλη μια ιδέα. Πάμε επάνω

να μετρήσουμε τα λεφτά και μετά τα δίνουμε στα κορίτσια.

- Μα τον άγιο, δούκα, άσε με να σ' αγκαλιάσω! Αυτή είναι

η πιο καταπληκτική ιδέα που είχε ποτέ του άνθρωπος. Σίγου

ρα έχεις το πιο απίθανο μυαλό που έχω δει στη ζωή μου. Αυτό

είναι το καλύτερο κόλπο, δεν υπάρχει αμφιβολία. Δεν πάν' να

'χουνε όσες υποψίες θέλουνε · μ' αυτό εδώ θα τους τσακίσουμε!

Όταν ανεβήκαμε επάνω, όλοι συνάχτηκαν γύρω από το τραπέζι κι ο βασιλιάς τα μέτρησε και τα στοίβαξε, τριακόσια

δολάρια κάθε στοίβα, είκοσι κομψές μικρές στοίβες. Όλοι τις

κοίταζαν aχόρταγα κι έγλειφαν και τα μουστάκια τους. Μετά

τα έβαλαν πάλι μέσα στο σακούλι και βλέπω το βασιλιά να

κορδώνεται, για να βγάλει και δεύτερο λόγο:

- Καλοί μου φίλοι, ο δύσμοιρος αδελφός μου που κείτεται

κει πέρα στάθηκε γενναιόδωρος για όσους άφησε πίσω στην

κοιλάδα των στεναγμών. Στάθηκε γενναιόδωρος για τούτα τα

άμοιρα μικρά aρνάκια του Θεού που αγαπούσε και προστά

τευε και που έμειναν χωρίς πατέρα και χωρίς μάνα . Μάλιστα

εμείς που τον γνωρίσαμε ξέρουμε πως θα 'ταν ακόμα πιο γεν

ναιόδωρος μαζί τους, αν δε φοβόταν μήπως πληγώσει τον αγα

πημένο του Ουίλιαμ κι εμένα. Όχι, πείτε iιου, δίκιο δεν έχω; Δεν υπάρχει ίχνος αμφιβολίας στο μυαλό μου. Και, καλά, θα

μου πείτε, τι σόι αδελφός είναι εκείνος που θα στεκόταν εμπό

διο στο δρόμο του, σε μια στιγμή σαν κι αυτήν; Και τι σόι θείοι

θα ήταν εκείνοι που αυτή τη στιγμή θα έκλεβαν - μάλιστα, θα

έκλεβαν - τούτα τα αθώα πλασματάκια, που εκείνος τόσο

αγάπησε; Αν τον ξέρω τον Ουίλιαμ - και νομίζω πως τον

ξέρω-, ε λοιπόν, θα τον ρωτήσω. Στράφηκε κι άρχισε να

κάνει ένα σωρό νοήματα στον Ουίλιαμ με τα χέρια του. Οδούκας τον κοιτάζει για λίγο σαν χαζός κι aπορημένος. Ξάφνου

δείχνει πως έπιασε το νόημα και ορμάει στο βασιλιά γκαρίζο-

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚΦΙΝ 233

ντας με όλη του τη δύναμη από τη χαρά του και σφιχταγκα

λιάζοντάς τον κάπου δεκαπέντε φορές, πριν τον αφήσει . Τότε

λέει ο βασιλιάς:

- Το ήξερα εγώ . Ήξερα πως αυτό θα έπειθε τον οποιοδή

ποτε για τα αισθήματά του. Ορίστε, Μαίρη Τζέιν, Σούζαν,

Τζοάνα, πάρτε τα χρήματα, πάρτε τα όλα . Είναι το δώρο εκεί

νου που κείτεται εκεί, παγωμένος αλλά κι ευτυχισμένος.

Η Μαίρη Τζέιν έτρεξε προς το μέρος του, η Σούζαν και το

λαγώχειλο τρέξαν προς το δούκα κι άρχισαν άλλες αγκαλιές

και φιλιά που δεν είχα ματαδεί. Κι όλοι συνωστίζονταν με

δάκρυα στα μάτια και οι πιο πολλοί έσψιγγαν τα χέρια των

κατεργαρέων λέγοντας αδιάκοπα:

-Αχ, καλές ψυχές! Τι ευγενικό! Μα πώς σκεφτήκατε κάτι

τέτοιο;

Δεν άργησαν όλοι να ξαναρχίσουν την κουβέντα για τον πε

θαμένο, και τι καλός που ήταν, και τι μεγάλη απώλεια που ήταν

και πάει λέγοντας . Και εκείνη την ώρα ένας ψηλός άντρας με

δυνατά σαγόνια διάβηκε το κατώφλι της πόρτας και στάθηκε α

κούγοντας και κοιτάζοντας, χωρίς να λέει λέξη. Και κανένας

δεν έλεγε τίποτα ούτε σ' αυτόν, γιατί μιλούσε ο βασιλιάς κι ήταν

όλοι aπορροφημένοι να τον ακούνε. Έλεγε ο βασιλιάς ... - .. . υπήρξαν εξαιρετικοί φίλοι με το θανόντα . Γι' αυτό και

προσκλήθηκαν εδώ απόψε . Αύριο όμως θέλουμε να 'ρθετε

όλοι, όλοι ανεξαιρέτως. Γιατί όλους τους εκτιμούσε, όλους

τους αγαπούσε και είναι πρέπον τα νεκρώσιμα όργια να

γίνουν δημόσια .

Συνέχισε να λέει και να λέει αδιάκοπα, τόσο του άρεσε να

ακούει τον εαυτό του, και κάθε τόσο ξανάφερνε στην κουβέ

ντα τα νεκρώσιμα όργια, ώσπου ο δούκας δεν άντεξε άλλο.

Έτσι έγραψε σ' ένα κομμάτι χαρτί «νεκρώσιμη ακολουθία,

ηλίθιε γερο-ξεκούτη>>, το τυλίγει και σπρώχνοντας και γρυλί

ζοντας προσπαθεί να το περάσει πάνω από τα κεφάλια του

κόσμου προς το μέρος του . Ο βασιλιάς το διαβάζει, το βάζει στην τσέπη του και λέει:


- Ο καημένος ο Ουίλιαμ! Όσο κι αν είναι συντριμμένος, η

ψυχή του πάντα θέλει το σωστό. Μου ζητάει να σας καλέσω

όλους στην κηδεία· θέλει όλους να τους προσκαλέσουμε. Μα

δεν πρέπει να ανησυχεί· αυτό ακριβώς πήγαινα να κάνω.

Ύστερα άρχισε πάλι να λικνίζεται, απόλυτα νηφάλιος, κι αρχίζει πάλι <<τα νεκρώσιμα όργιά» του κάθε τόσο, όπως έλεγε

και πριν. Και όταν το έκανε και τρίτη φορά, λέει:

-Λέω όργια, όχι γιατί είναι ο συνηθισμένος όρος, όχι δεν

είναι -ο συνηθισμένος όρος είναι νεκρώσιμη ακολουθία-,

αλλά γιατί όργια είναι ο σωστός όρος . Ο όρος νεκρώσιμη ακο

λουθία δε χρησιμοποιείται πια στην Αγγλία· έχει καταργηθεί.

Τώρα στην Αγγλία λέμε όργια . Όργια είναι πιο σωστό, γιατί

σημαίνει με περισσότερη ακρίβεια αυτό που εννοείς. Είναι

μια λέξη που βγαίνει από την αρχαία ελληνική λέξη όργος, που

θα πει ύπαιθρο, έξω, υπερπέραν, και από την εβραϊκή γzι'σουμ,

που θα πει φυτεύω, καλύπτω, άρα ενταφιάζω στο ύπαιθρο.

Καταλάβατε λοιπόν, νεκρώσιμα όργια είναι όσα γίνονται

δημόσια και υπαίθρια.

Δεν είχα ακούσει τίποτα χειρότερο από τούτο . Ο τύπος με

τα γερά σαγόνια τού γέλασε κατάμουτρα. Όλοι ταράχτηκαν.

Και λένε όλοι:

-Γιατρέ, εσείς;

Και τότε ο Άμπνερ Σάκλφορντ λέει:

- Έι, Ρόμπινσον, τα 'μαθες τα νέα; Αυτός εδώ είναι ο

Χάρβι Γουίλκς.

Ο βασιλιάς χαμογέλασε ανυπόμονα και κούνησε το χέρι

του λέγοντας:

- Ο κύριος είναι ο καλός φίλος και θεράπων ιατρός του

φτωχού νεκρού αδελφού μου; Εγώ ... - Κάτω τα χέρια σου από μένα! λέει ο γιατρός. Εσύ μιλάς

σαν Εγγλέζος, έτσι νομίζεις. Χειρότερη μίμηση δεν έχω ξανα

δεί. Ακούς εκεί, εσύ αδελφός του Πίτερ Γουίλκς! Απατεώνα!

Για πότε γίνανε όλοι πυρ και μανία! Μαζεύτηκαν γύρω από το γιατρό και προσπάθησαν να τον ηρεμήσουν και να του εξη-


γήσουν πώς τους είχε αποδείξει ο Χάρβι ότι ήταν στ' αλήθεια

ο Χάρβι, πώς τους ήξερε όλους με τα ονόματά τους, μέχρι και

των σκυλιών το όνομα ήξερε. Τον ικέτευαν γονατιστοί να μην

πληγώσει τον άμοιρο τον Χάρβι και τα κορίτσια τα καημένα

και τέτοια. Αλλά μάταιος κόπος. Αυτός είχε ξεσπάσει κι έλεγε

πως όποιος παρίστανε τον Άγγλο και δεν μπορούσε να μιμη

θεί τη γλώσσα καλύτερα απ' ότι τούτος εδώ, ήταν σίγουρα

aπατεώνας και ψεύτης. Τα φουκαριάρικα τα κορίτσια είχαν

κρεμαστεί πάνω στο βασιλιά κι έσκουζαν. Και τότε ξαφνικά ο

γιατρός στράφηκε σ' αυτές.

-Ήμουν φίλος του πατέρα σας και είμαι και φίλος δικός

σας. Λοιπόν σας προειδοποιώ ως φίλος, και μάλιστα ειλικρι

νής φίλος που θέλει να σας προστατέψει και να σας γλιτώσει

από βάσανα και στενοχώριες, να γυρίσετε τις πλάτες σας σ'

αυτό τον αγύρτη και να μην έχετε δώσε πάρε μαζί του, μ' αυτό

τον αχρείο και με τα ηλίθια ελληνο-εβραϊκά του , πώς τα είπε.

Είναι το πιο άθλιο είδος απατεώνα. Ήρθε δω μ' ένα σωρό

κούφια ονόματα και στοιχεία που από κάπου άρπαξε. Κι εσείς

τα θεωρείτε αποδείξεις και σας βοηθάνε να εξαπατηθείτε τού

τοι οι χαζοί φίλοι σας, που θα 'πρεπε να 'χουν περισσότερο

μυαλό. Μαίρη Τζέιν Γουίλκς, ξέρεις πως είμαι φίλος σου και

μάλιστα aνυστερόβουλος. Άκουσέ με λοιπόν. Πέταξε έξω

τούτο το αξιοθρήνητο υποκείμενο · σε ικετεύω να το κάνεις.

Θα με ακούσεις;

Η Μαίρη Τζέιν όρθωσε το κορμί της και, μα το Θεό, ήταν

πανέμορφη! Και λέει:

-Να η απάντησή μου. Έπιασε το σακούλι με τα λεφτά, το

έβαλε στα χέρια του βασιλιά και του λέει: Πάρε αυτές τις έξι

χιλιάδες δολάρια και επένδυσέ τα για μένα και για τις αδελ

φές μου με όποιο τρόπο νομίζεις και δε θέλω ούτε απόδειξη να μου δώσεις.

Ύστερα έβαλε το χέρι της κι αγκάλιασε από τη μια το βασι

λιά, ενώ η Σούζαν και το λαγώχειλο τον αγκάλιαζαν από την άλλη. Όλοι χειροκροτούσαν και χτυπούσαν τα πόδια στο


πάτωμα μ' έναν θόρυβο όμοιο με της καταιγίδας, ενώ ο βασι

λιάς κρατούσε ψηλά το κεφάλι και χαμογελούσε περήφανα. Ο

γιατρός τότε λέει:

-Πολύ καλά, νίπτω τας χείρας μου για ό,τι πάθετε. Μα σας

προειδοποιώ πως θα 'ρθει η ώρα που θα αηδιάζετε στη σκέψη

τούτης της μέρας. Και με τα λόγια αυτά έφυγε.

- Εντάξει, γιατρέ , λέει ο βασιλιάς, κοροϊδευτικά. Θα προ

σπαθήσουμε να σου τις στείλουμε για πελάτες τότε . Αυτό προ

κάλεσε γέλια σε όλους και είπαν πως ήταν πολύ πετυχημένο

αστείο.

Πώς έκλεψα τα λάφυρα του βασιλιά

Που λέτε, όταν έφυγαν όλοι, ρωτάει ο βασιλιάς τη Μαίρη Τζέιν αν είχαν δωμάτια περισσευούμενα κι εκείνη είπε πως

είχαν ένα δωμάτιο περισσευούμενο, που θα ήταν εντάξει για

το θείο Ουίλιαμ. Εκείνη θα 'δινε το δικό της δωμάτιο στο θείο

Χάρβι, γιατί ήταν λίγο πιο μεγάλο , κι η ίδια θα κοιμόταν στο

δωμάτιο με τις αδελφές της και θα πλάγιαζε σ' ένα ράντζο.

Και πάνω στη σοφίτα είχε χώρο, και υπήρχε κι ένα aχυρό

στρωμα. Ο βασιλιάς είπε πως το aχυρόστρωμα ήταν καλό για

το θαλαμηπόλο του · εμένα εννοούσε φυσικά.

Έτσι η Μαίρη Τζέιν μάς ανέβασε επάνω κι έδειξε σ' εκεί

νους τα δωμάτιά τους , που ήταν απλά αλλά συμπαθητικά. Είπε

πως θα έπαιρνε τα ρούχα της κι ένα σωρό άλλα τσουμπλέκια α

πό το δωμάτιό της, αν ενοχλούσαν το θείο Χάρβι· εκείνος όμως

είπε πως δεν τον ενοχλούσαν. Τα ρούχα ήταν κρεμασμένα στον

τοίχο και μπροστά τους κρεμόταν μια τσίτινη κουρτίνα, ως κά

τω στο πάτωμα . Σε μια γωνιά υπήρχε ένα κουτάκι με βούρτσες

και χτένες, μια θήκη κιθάρας σε μια άλλη και κάθε είδους μπι

χλιμπιδάκια και μικροπράγματα με τα οποία τα κορίτσια στο

λίζουν τα δωμάτιά τους . Ο βασιλιάς είπε πως μ' αυτά τα πραγ

ματάκια ο χώρος ήταν ακόμα πιο ζεστός και φιλικός και να μην

τα πάρει από κει. Το δωμάτιο του δούκα ήταν πολύ μικρό αλ

λά πολύ όμορφο επίσης, το ίδιο και η σοφίτα μου.


Εκείνο το βράδυ έφαγαν ένα πλούσιο δείπνο και ήταν όλοι

εκεί, άντρες και γυναίκες. Εγώ καθόμουν πίσω από τις καρέ

κλες του δούκα και του βασιλιά και τους περιποιόμουνα και οι

νέγροι φρόντιζαν τους υπόλοιπους. Η Μαίρη Τζέιν κάθισε

στην κεφαλή του τραπεζιού με τη Σούζαν στο πλευρό της και

σχολίαζε πόσο χάλια ήταν τα κουλουράκια και πόσο άνοστη η

κομπόστα και πόσο φριχτό και σκληρό ήταν το ψητό κοτό

πουλο, κι ένα σωρό τέτοιες σαχλαμάρες που λένε οι γυναίκες,

για να ψαρέψουν κοπλιμέντα. Όλος ο κόσμος ήξερε πως όλα

έτσι τα έλεγε κι όλο της έλεγαν: <<Μα πώς τα καταφέρνεις και

ροδίζεις έτσι όμορφα τα κουλουράκια σου;>> ή «Πού στην ευχή

ανακάλυψες τούτες τις υπέροχες πίκλες;>> και ένα σωρό άλλες

τέτοιες σαχλές φλυαρίες, όπως κάνει πάντα ο κόσμος. Κι όταν τέλειωσαν, εγώ και το λαγώχειλο δειπνήσαμε στην

κουζίνα από τα περισσέματα, ενώ οι άλλες βοηθούσαν τους

νέγρους να συμμαζέψουν. Το λαγώχειλο έπιασε να μου κάνει

ένα σωρό ερωτήσεις για την Αγγλία και μάρτυς μου ο Θεός

είχα πολλές φορές την αίσθηση πως δε θα τις γλίτωνα τις

κακοτοπιές. Μου λέει κάποια στιγμή:

- Έχεις δει ποτέ σου το βασιλιά;

-Ποιον ; Τον Ουίλιαμ τον Τέταρτο; Ε, πώς δεν τον έχω δει;

Στην εκκλησία μας έρχεται.

Ήξερα πως είχε πεθάνει χρόνια τώρα , αλλά δεν το μαρτύ

ρησα. Όταν λοιπόν είπα πως έρχεται στην εκκλησία μας, μου

λέει:

- Τι κανονικά;

- Μάλιστα, κανονικά. Το στασίδι του είναι ακριβώς απέ-

ναντι από το δικό μας, στην άλλη μεριά του άμβωνα.

- Εγώ νόμιζα πως ζούσε στο Λονδίνο.

- Στο Λονδίνο ζει. Πού ήθελες να ζει;

- Μα, εγώ νόμιζα πως εσείς ζείτε στο Σέφιλντ.

Κατάλαβα πως τα είχα κάνει μούσκεμα. Αναγκάστηκα να

κάνω πως πνίγηκα μ' eνα κόκαλο από το κοτόπουλο, για να

βρω χρόνο να σκεφτώ πώς να ξεφύγω. Μι:;τά της εfπα:


-Εννοώ πως έρχεται κανονικά στην εκκλησία μας, όταν

βρίσκεται στο Σέφιλντ. Αυτό γίνεται μόνο το καλοκαίρι, όταν

έρχεται, για να κάνει τα θερινά του μπάνια.

-Μα τι βλακείες λες; Το Σέφιλντ δεν είναι παραθαλάσσιο.

-Και ποιος είπε πως είναι;

-Εσύ, ποιος άλλος;

-Δεν είπα τέτοιο πράμα.

-Το 'πες!

-Δεν το 'πα.

-Το 'πες.

-Δεν είπα τίποτα τέτοιο.

-Και τz είπες τότε;

-Είπα πως ήρθε να κάνει θαλάσσια μπάνια.

-Καλά, και πώς θα κάνει θαλάσσια μπάνια, αν δεν έχει

θάλασσα;

-Κοίτα να δεις, της λέω εγώ, είδες ποτέ σου σκοτσέζικο

ουίσκι;

-Είδα.

-Κι έπρεπε να πας στη Σκοτία να το πάρεις;

-Όχι βέβαια.

-Ε, ούτε κι ο Ουίλιαμ ο Τέταρτος πρέπει να πάει στη

θάλασσα, για να κάνει θαλάσσια μπάνια.

-Και πώς τα κάνει;

- Τα κάνει όπως παίρνει ο κόσμος εδώ το σκοτσέζικο ουί-

σκι, σε βαρέλια. Εκεί στο παλάτι του στο Σέφιλντ έχουν μεγά

λα καζάνια κι αυτός θέλει το νερό ζεστό. Δεν μπορούνε να

ζεστάνουνε τόσο νερό εκεί, μακριά από τη θάλασσα. Δεν

έχουν τις ανέσεις να κάνουν κάτι τέτοιο.

-Α, κατάλαβα τώρα . Ας το 'λεγες από την αρχή, να γλιτώ

ναμε τόσο χρόνο.

Μόλις το είπε αυτό, ένιωσα πως είχα γλιτώσει την κακοτο

πιά κι έτσι ήμουν χαρούμενος και άνετος ξανά. Μετά μου λέει:

-Πας και στην εκκλησία;

- Ναι, κανονικά.


-Και πού κάθεσαι;

- Ε, πού κάθομαι; Στο στασίδι μας κάθομαι.

- τίνος το στασίδι;

- Το δικό μας, μωρέ, του θειου σου του Χάρβι.

- Δικό του στασίδι; Τι το θέλει αυτός το στασίδι;

-Το θέλει, για να κάθεται . Εσύ τι νόμισες πως το θέλει;

- Να, εγώ νόμιζα πως θα στεκόταν στον άμβωνα.

Φτου, ξέχασα πως ήταν ιεροκήρυκας . Βλέπω πως πάλι κιν

δύνευα κι έτσι έκανα ξανά το κόλπο με το κόκαλο του κο

τόπουλου, ώσπου να σκαρφιστώ κάτι. Λέω μετά:

-Στην οργή, τι θες να πεις δηλαδή, πως μονάχα ένας ιε

ροκήρυκας υπάρχει σε μια εκκλησία; - Γιατί, τι τους θέλουνε τους περισσότερους;

- Τι λες! Για να κάνουνε κήρυγμα μπροστά στο βασιλιά!

Δεν έχω ξαναδεί κορίτσι σαν κι εσένα . Λιγότερους από δε

καεφτά δεν έχουνε.

- Δεκαεφτά! Χριστούλη μου ! Πω πω, δεν καθόμουνα ν'

ακούσω τόσους, μακάρι και να την έχανα την αιώνια ζωή.

Αυτό θα τους παίρνει καμιά βδομάδα, ώσπου να τελειώσου

νε.

- Τι βλακείες! Δεν κάνουνε όλοι κήρυγμα την ίδια μέρα · μόνο ένας απ' όλους.

-Καλά, και οι υπόλοιποι τι κάνουνε ;

- Μπα, τίποτα σπουδαίο. Χουζουρεύουνε εδώ κι εκεί, περ-

νάνε το δίσκο, έτσι να περνάει η ώρα. Αλλά κυρίως δεν κά

νουν τίποτα.

- Και τότε γιατί τους έχουνε εκεί;

-Τους έχουνε για στzλ. Μα τίποτα πια δε σκαμπάζεις;

- Τέτοιες κουταμάρες δε θέλω να τις ξέρω. Στους υπηρέ-

τες πώς ψέρνονται στην Αγγλία; Τους φέρνονται καλύτερα

απ' ό,τι εμείς στους νέγρους μας;

-Μπα! Ο υπηρέτης εκεί πέρα είναι ένα τίποτα. Τους φέρ

νονται χειρότερα κι από σκύλους.

- ΔF.ν τους δίνουνε διακοπές, όπως κάνουμΕ ΕμΕίς, Χρι-


στούγεννα και Πρωτοχρονιά ή την Τετάρτη Ιουλίου*;

-Ακούστε την, παιδιά! Και ποιος δε θα καταλάβαινε απ'

αυτό πως δεν έχεις πάει ποτέ σου στην Αγγλία. Τι θαρρείς

- αμάν πια, Τζοάνα - , αυτοί δε βλέπουνε διακοπές από την

πρώτη ως την τελευταία μέρα του χρόνου. Δεν πάνε ποτέ στο

τσίρκο, ούτε στο θέατρο , ούτε σε νεγρο-παραστάσεις πουθε

νά δεν πάνε.

- Ούτε στην εκκλησία;

- Ούτε στην εκκλησία.

- Εσύ όμως πάντα πήγαινες στην εκκλησία.

Ορίστε, την πάτησα πάλι. Ξέχασα πως ήμουνα ο υπηρέτης

του γέρου. Ευτυχώς την τελευταία στιγμή μπουρδούκλωσα μια

άθλια δικαιολογία, πως τάχα ο θαλαμηπόλος ήταν διαφορετι

κός από έναν κοινό υπηρέτη και πως εγώ ήμουνα υποχρεωμένος

να πηγαίνω στην εκκλησία, είτε μου άρεσε είτε όχι, και να

κάθομαι με την οικογένεια, γιατί έτσι ήταν ο νόμος. Αλλά δεν

τα πήγα και τόσο καλά κι όταν τέλειωσα, έβλεπα καθαρά πως

δεν ήταν ικανοποιημένη. Μου λέει:

-Μα τον Άγιο, τώρα, μήπως μου λες ένα σωρό ψέματα;

- Μα τον Άγιο, όχι, λέω εγώ.

-Τίποτα απολύτως;

- Τίποτα απολύτως . Ούτε ένα ψεματάκι, λέω εγώ.

- Βάλε το χέρι σου πάνω σ' αυτό το βιβλίο και πες το.

Είδα πως δεν ήταν παρά ένα απλό λεξικό κι έτσι έβαλα το

χέρι μου πάνω του και το είπα. Εκείνη τότε φάνηκε λίγο πιο

ικανοποιημένη και είπε:

- Καλά λοιπόν, μερικά απ' αυτά τα πιστεύω. Αλλά θα είμαι

πολύ αφελής να πιστέψω τα υπόλοιπα .

- Τι είναι αυτό που δεν πιστεύεις, Τζο; λέει η Μαίρη

Τζέιν, μπαίνοντας μέσα με τη Σούζαν πίσω της . Δεν είναι σωστό ούτε πρέπον να του μιλάς έτσι του καημένου, που εί

ναι ξένος και τόσο μακριά από τους δικούς του. Πώς θα σου

Σ.τ . μ.: Επέτειος της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ.


φαινόταν να σου φέρονταν κι εσένα έτσι;

-Καλά, εσύ πάντα έτσι κάνεις, Μαίρη, πάντα τρέχεις να

βοηθήσεις κάποιον, πριν ακόμα πάθει τίποτα. Δεν του έκανα

τίποτα. Μου έλεγε κάτι χαζομάρες κι εγώ είπα πως δεν τις

έχαψα όλες. Αυτό είπα και τίποτα, μα τίποτα παραπάνω.

Νομίζω πως μπορεί να το αντέξει ένα τόσο ασήμαντο σχόλιο.

-Δε με νοιάζει αν ήταν ασήμαντο ή αν ήταν σημαντικό .

Βρίσκεται στο σπιτικό μας, είναι ξένος και δεν ήταν ευγενικό

από μέρους σου να το πεις. Αν ήσουνα στη δική του θέση, θα

σ' έκανε να νιώθεις ντροπιασμένη. Έτσι κι εσύ δεν πρέπει να

λες τίποτα στους άλλους που να τους φέρνει σε αμηχανία .

- Στάσου, μωρέ Μαίρη, αυτός είπε ... -Δε με νοιάζει καθόλου τι είπε· δεν είναι αυτό το ζήτημα.

Το ζήτημα είναι να του ψέρεσαι εσύ ευγενικά και να μην του

λες πράγματα που να τον κάνουν να θυμάται πως δεν είναι

στον τόπο του, με τους δικούς του.

Από ένα τέτοιο κορίτσι, λέω κι εγώ μέσα μου, αφήνω εγώ

κείνο το σιχαμερό γέρικο φίδι να του κλέψει το βιος του!

Και τότε μπήκε στη μέση κι η Σούζαν· αν θέλετε με πιστεύ

ετε· αυτή κι αν της έριξε κατσάδα της λαγώχειλης!

Να κι άλλη μια, λέω πάλι μέσα μου , που τον αφήνω να της

κλέψει το βιος της!

Τότε η Μαίρη Τζέιν άλλαξε ύψος κι έγινε πάλι γλυκιά κι

aξιαγάπητη· έτσι ήταν άλλωστε. Όταν όμως τέλειωσε, δεν της

είχε απομείνει τίποτ' άλλο της λαγώχειλης παρά ν' αρχίσει να

σκούζει με παράπονο.

- Καλά, καλά, λένε τα άλλα κορίτσια. Ζήτησέ του συγνώμη.

Το έκανε κι αυτό. Και με τι ωραίο τρόπο το έκανε. Το

έκανε τόσο χαριτωμένα, που χαιρόσουνα να την ακούς. Μακά

ρι να μπορούσα να της έλεγα χίλια ψέματα, αν ήταν να ξανα

ζητήσει έτσι συγνώμη.

Να κι άλλη μια κοπέλα, λέω μέσα μου, που τον αφήνω να

ληστέψει. Κι όταν τελείωσε , βάλθηκαν όλες τους να με κάνουν να νιώσω σαν σιο σπίτι μου και να πιστέψω πως βρισκόμουν


ανάμεσα σε φίλους. Ένιωσα τόσο aχρείος και τιποτένιος, τόσο

aπαίσιος, που λέω μέσα μου, πάει, τελείωσε, το αποφάσισα.

Θα τους δώσω πίσω τα λεφτά τους, που να σκάσω.

Έτσι έφυγα βιαστικά, για να ξαπλώσω, έτσι είπα. Όταν

έμεινα μόνος μου, άρχισα να σκέφτομαι και να ξανασκέ

φτομαι τα πράγματα. Λέω μέσα μου : Να πάω σ' εκείνο το

γιατρό, από μόνος μου, και να τους ξεμπροστιάσω κείνους

τους απατεώνες; Μπα, δεν είναι καλή ιδέα. Μπορεί να μαρ

τυρούσε ποιος του το είπε. Και μετά ποιος με γλίτωνε από

το βασιλιά και το δούκα ! Να πάω κρυφά και να το πω στη Μαίρη Τζέιν; Μπα, δεν το κάνω . Το πρόσωπό της θα την

πρόδινε χωρίς άλλο . Αυτοί έχουνε το παραδάκι· θα γίνουνε

καπνός στη στιγμή και θα το πάρουνε μαζί τους. Αν απο

φάσιζε εκείνη να ζητήσει ενισχύσεις, πολύ φοβάμαι πως θα

βρισκόμουνα μπλεγμένος, πριν τελειώσει η δουλειά. Μπα,

δεν υπάρχει παρά ένας καλός τρόπος . Πρέπει κάπως να κλέ

ψω τα λεφτά. Και πρέπει να το κάνω με τρόπο που να μην

υποψιαστούν πως εγώ το έκανα. Αυτοί εδώ την έχουν αρά

ξει μια χαρά, και δεν έχουν σκοπό να φύγουν, πριν κοροϊ

δέψουνε και ξεζουμίσουνε για τα καλά και την οικογένεια

και την πόλη ολάκερη. Επομένως έχω πολύ χρόνο να βρω

μια ευκαιρία. Θα τα κλέψω και θα τα κρύψω· και κάποια

στιγμή, όταν θα έχω ξανοιχτεί μακριά στο ποτάμι , θα γρά

ψω ένα γράμμα και θα λέω στη Μαίρη Τζέιν πού είναι κρυμ

μένα. Καλύτερα όμως να τα κρύψω απόψε , αν μπορώ, για

τί ο γιατρός μπορεί να μην αποκάλυψε όλα όσα ξέρει. Μπο

ρεί να τους τρόμαζε και να τους έδιωχνε από δω πριν της

ώρας τους.

Έτσι , λέω με το νου μου, θα πάω να ψάξω στα δωμάτια.

Επάνω το χολ ήταν σκοτεινό, εγώ όμως βρήκα το δωμάτιο

του δούκα κι άρχισα να ψαχουλεύω ολόγυρα με τα χέρια μου .

Αλλά σκέφτηκα πάλι πως δεν ήταν πολύ πιθανό να άφηνε ο βασιλιάς οποιοδήποτε να έχει να κάνF.ι }Ιf' τα λεφτά εκτός

από τον εαυτό του. Έτσι πήγα στο δικό του δωμάτιο κι άρ-


χισα το ψαχούλεμα εκεί. Όμως κατάλαβα πως δεν έκανα τί

ποτα χωρίς φως και πάλι όμως δεν τολμούσα ν' ανάψω κε

ρί φυσικά. Έτσι σκέφτηκα να κάνω κάτι άλλο, να κρυφτώ

και να κρυφακούσω . Εκείνη ακριβώς τη στιγμή ακούω τα βή

ματά τους να πλησιάζουν κι ετοιμάστηκα να πέσω κάτω από

το κρεβάτι. Έψαξα να το βρω, όμως δεν ήταν εκεί που φα

ντάστηκα πως μπορεί να ήταν· άγγιξα όμως την κουρτίνα

που σκέπαζε τα φουστάνια της Μαίρη Τζέιν και μ' έναν πή

δο χώθηκα πίσω από αυτήν ανάμεσα στα ρούχα και στάθη

κα ολότελα ακίνητος.

Μπαίνουν μέσα και κλείνουν την πόρτα. Και το πρώτο

πράγμα που έκανε ο δούκας ήταν να σκύψει και να κοιτά

ξει κάτω από το κρεβάτι. Χάρηκα τότε που δεν είχα βρει το

κρεβάτι την ώρα που το γύρευα. Κι όμως, ξέρετε, είναι μάλ

λον φυσικό να κρύβεσαι κάτω από το κρεβάτι, όταν κάνεις κάτι στα κρυφά. Κάθονται κάτω λοιπόν και λέει ο βασιλιάς:

-Λοιπόν τι τρέχει; Και πες τα γρήγορα, γιατί καλά θα

κάνουμε να κατεβούμε κάτω, να κλαίμε και να μοιρολογά

με, παρά να καθόμαστε εδώ πάνω και να τους δίνουμε την

ευκαιρία να μας κουβεντιάζουνε.

-Λοιπόν, να τι τρέχει, Κάπετ. Δε νιώθω άνετα. Δε νιώθω

στα νερά μου. Αυτός ο γιατρός δεν ξεκολλάει απ' το μυαλό

μου. Ήθελα να ξέρω τι σχέδια έχεις. Εγώ έχω μια ιδέα και

νομίζω πως στέκει.

- Τι ιδέα, δούκα ;

-Πως είναι καλύτερα να ξεγλιστρήσουμε από δω χάμω

πριν τις τρεις το πρωί και να l:ου δίνουμε κατά το ποτάμι με ό,τι έχουμε αρπάξει ως τώρα. Ιδιαίτερα, όσο σκέφτομαι τι

εύκολα που τα πήραμε: μας τα δώσανε πίσω, τα ακούμπησαν

στα χέρια μας, θα μπορούσες να πεις, ενώ εμείς νομίζαμε

πως έπρεπε να τους τα ξανακλέψουμε. Εγώ προτείνω να του

δίνουμε και να γίνουμε λαγοί.

Αυτό μ' έκανε να νιώσω πολύ άσχημα. Πριν από καμιά δυο ώρες θα ήταν πολύ δ1.αψορετ1.κά· τώρα όrιως έv1.ωσα στ'


αλήθεια πολύ στεναχωρημένος κι aπογοητευμένος. Πετάγε

ται ο βασιλιάς και λέει:

-Τι! Και να μην ξεπουλήσουμε και την υπόλοιπη περι

ουσία; Να φύγουμε έτσι, σαν ένα τσούρμο ηλίθιοι, και ν'

αφήσουμε οχτώ ή εννιά χιλιάδες δολάρια να κάθονται εδώ

χάμω και να μας παρακαλάνε να τα σαρc6σουμε; Και μιλάμε για καλό πράμα, που πουλιέται μια χαρά.

Μούγκρισε ο δούκας . Εξακολουθούσε να λέει πως το σα

κούλι με το χρυσάφι ήταν καλό και πως δεν ήθελε να το πα

ρατραβήξουνε· δεν ήθελε να κλέψει ό,τι είχαν και δεν είχαν

τούτα τα ορφανά .

- Μα, τι λες τώρα! λέει ο βασιλιάς. Δεν πρόκειται να τους

κλέψουμε τίποτα περισσότερο από τούτα τα λεφτά. Ο κό

σμος που θ' αγοράσει τα χωράφια, αυτοί είναι που θα υπο

φέρουνε . Γιατί, μόλις πάρουν μυρωδιά πως δεν είμαστε εμείς

οι ιδιοκτήτες - που δε θ' αργήσουν να το μάθουν, αφού φύ

γουμε εμείς - , η πώληση θα είναι άκυρη και όλα θα γυρί

σουν πίσω στην κατοχή τους. Κι έτσι τούτα τα ορφανά θα πά

ρουν πίσω το σπίτι τους και αυτό τους φτάνει. Είναι νέες και

γερές και μπορούν εύκολα να κερδίσουν τον επιούσιο. Αυτές

δεν πρόκειται να υποφέρουνε. Για σκέψου μοναχά πόσες χι

λιάδες άνθρωποι δεν έχουν τίποτ' απ' όλα αυτά. Μπα σε κα

λό σου! Αυτές δεν έχουν κανένα λόγο να παραπονιούνται.

Λοιπόν ο βασιλιάς τον τουμπάρησε. Έτσι στο τέλος υπο

χώρησε και είπε εντάξει. Είπε όμως ότι πίστευε πως ήταν με

γάλη τρέλα να μείνουνε και να 'χουν το γιατρό να τους απει

λεί. Όμως ο βασιλιάς λέει:

- Βράσ' τονε το γιατρό! Τι χολοσκάμε για δαύτον; Δεν

έχουμε όλους τους βλαμμένους του χωριού με το μέρος μας ;

Και μήπως αυτοί δεν αποτελούν πραγματικά τη μεγάλη πλει

οψηφία σε όλα τα χωριά; Έτσι ετοιμάστηκαν πάλι να κατeβούν κάτω. Ο δούκας τό

τε λέει:

-Δε νομίζω πως τα βάλαμε σe καλό σημeίο τα λeφτά.


Αυτό μ' έκανε να αναθαρρήσω. Είχα αρχίσει να σκέφτο

μαι πως δεν υπήρχε περίπτωση να μου δώσουνε κανένα στοι

χείο, για να με βοηθήσουνε. Ρωτάει ο βασιλιάς:

-Γιατί;

-Γιατί η Μαίρη Τζέιν θα πενθεί από δω κι εμπρός. Και

πριν το καλοκαταλάβεις, ο νέγρος που συγυρίζει τα δωμάτια

θα πάρει εντολή να βάλει σ' ένα κουτί όλα τούτα τα ρούχα

και να τα εξαφανίσει. Και ξέρεις εσύ κανένα νέγρο που να

'πεσε πάνω σε λεφτά και να μη δανείστηκε μερικά;

-Και πάλι το μυαλό σου είναι σπουδαίο, δούκα, λέει ο

βασιλιάς.

Αρχίζει να ψαχουλεύει σχεδόν πέντε πόντους από κει που

ήμουνα εγώ. Κόλλησα στον τοίχο κι έμεινα ακίνητος, παρ'

όλη την τρεμούλα μου . Αναρωτιόμουνα τι θα έλεγαν οι δυο

τους, έτσι και με τσάκωναν. Προσπαθούσα καλύτερα να μη

σκέφτομαι τι θα έκανα, έτσι και μ' έπιαναν . Αλλά, πριν μου

περάσει και δεύτερη σκέψη από το μυαλό , ο βασιλιάς είχε

πιάσει το σακούλι και καθόλου δεν υποψιάστηκε πως στε

κόμουνα εκεί κοντά. Πήραν κι έχωσαν το σακούλι μέσα από

ένα σκίσιμο στο aχυρόστρωμα που ήταν κάτω από το που

πουλένιο στρώμα, το στρίμωξαν βαθιά βαθιά μέσα στο άχυ

ρο και είπαν πως τώρα ήταν εντάξει, γιατί ο νέγρος απλώς

στρώνει το κρεβάτι και δεν αναποδογυρίζει το aχυρόστρω

μα παρά μονάχα δυο φορές το χρόνο· οπότε δεν κινδύνευε

να το κλέψει τώρα.

Αλλά λογαριάζανε χωρίς εμένα. Το πήρα από κει, πριν

προλάβουν καλά καλά να κατεβούν τις σκάλες. Σκαρφάλω

σα στη σοφίτα μου και κρύφτηκα εκεί, ώσπου να βρω μια

ευκαιρία να το βολέψω. Σκέφτηκα να το κρύψω έξω από το

σπίτι, γιατί, αν το γύρευαν, θα ξεσήκωναν όλο το σπίτι. Αυ

τό το ήξερα πολύ καλά. Ύστερα έπεσα για ύπνο με τα ρούχα. Αλλά, παρ' όλο που ήθελα, δεν μπορούσα να κοιμηθώ·

τέτοια ήταν η αγωνία μου να ξεμπερδεύω με τη δουλειά. Κά

ποια στιγμή ακούω το βασιλιά και το δούκα ν' ανεβαίνουν.


Έτσι πετάχτηκα από το aχυρένιο μου στρώμα και κόλλησα

το πιγούνι μου στην κορφή της σκάλας περιμένοντας να δω

τι θα γινόταν. Όμως δεν έγινε τίποτα.

Περίμενα λοιπόν, ώσπου έπαψαν όλοι οι θόρυβοι της

νύχτας και πριν αρχίσουν οι θόρυβοι της aυγής . Τότε κατέβη

κα σαν τον κλέφτη τη σκάλα.

Ο νεκρός Πίτερ παίρνει πίσω το χρυσάφι του

Σύρθηκα ως έξω από τις πόρτες τους κι αφουγκράσrηκα. Ροχάλιζαν . Κατέβηκα κάτω στις μύτες των ποδιών μου. Που

θενά δεν ακουγόταν ο παραμικρός ήχος. Κρυφοκοίταξα από

μια χαραμάδα της πόρτας σrην τραπεζαρία και είδα τους

άντρες που φύλαγαν το νεκρό aποκοιμισμένους σrις καρέκλες

τους. Η πόρτα ήταν ανοιχτή προς το σαλόνι, όπου κειτόταν ο

νεκρός, και υπήρχε από ένα κερί και σrα δύο δωμάτια. Προσπέρασα. Και του σαλονιού η πόρτα ήταν ανοιχτή. Είδα όμως

πως δεν υπήρχε εκεί κανείς εκτός από το λείψανο του Πίτερ.

Έτσι πέρασα ξυστά από δίπλα του. Όμως η μπροσrινή πόρτα

ήταν κλειδωμένη και το κλειδί έλειπε. Εκείνη ακριβώς τη σrιγ

μή ακούω κάποιον να κατεβαίνει τις σκάλες, ακριβώς πίσω

μου. Τρέχω στο σαλόνι και ρίχνω μια γρήγορη ματιά ολόγυ

ρα· το μόνο μέρος που σκέφτηκα να κρύψω το σακούλι ήταν

μέσα σrο φέρετρο. Το καπάκι ήταν μετατοπισμένο κοντά

τριάντα πόντους κι έτσι άφηνε να φαίνεται το πρόσωπο του

σαβανωμένου νεκρού σκεπασμένο μ' ένα βρεγμένο πανί.

Έχωσα το σακούλι με τα λεφτά κάτω από το καπάκι , λίγο πιο

κάτω από το σημείο που ήταν τα σταυρωμένα χέρια του, κι

ανατρίχιασα, έτσι παγωμένα που ήταν. Μετά έτρεξα πίσω,

διέσχισα το δωμάτιο και κρύφτηκα πίσω από την πόρτα.


Τα βήματα που πλησίαζαν ήταν της Μαίρη Τζέιν. Πήγε ως

το φέρετρο πολύ ήσυχα, έσκυψε και κοίταξε μέσα . Ύστερα

έβγαλε το μαντίλι της και κατάλαβα ότι άρχισε να κλαίει, παρ'

όλο που δεν μπορούσα να την ακούσω, γιατί μου είχε γυρι

σμένη την πλάτη . Ξεγλίστρησα έξω και, καθώς περνούσα από

την τραπεζαρία , σκέφτηκα να σιγουρευτώ ότι οι φρουροί δε

με είχαν δει . Έτσι κοίταξα από τη χαραμάδα. Όλα ήταν εντά

ξει. Δεν είχαν κάνει ρούπι.

Ανέβηκα πίσω στο κρεβάτι μοίJ, νιώθοντας μάλλον απογοή

τευση, επειδή τα πράγματα είχαν εξελιχτεί έτσι, ενώ εγώ παι

δεύτηκα τόσο πολύ και διακινδύνεψα τόσο, για να τα κανονί

σω. Λέω λοιπόν, αν είναι να μείνει εκεί που βρίσκεται, πάει

καλά. Γιατί, όταν φτάσουμε καμιά εκατοστή μίλια μακριά στο

ποτάμι, μπορώ να γράψω ένα γράμμα στη Μαίρη Τζέιν κι

εκείνη θα μπορεί να τον ξεθάψει και να τα πάρει. Όμως δεν

πρόκειται να γίνουν έτσι τα πράγματα. Αυτό που πρόκειται να

γίνει είναι ότι θα βρούνε τα λεφτά την ώρα που θα 'ρθουν να

βιδώσουν το καπάκι. Τότε θα τα ξαναπάρει πίσω ο βασιλιάς

και θα περάσει πολύς καιρός, ώσπου να καταφέρει οποιοσδή

ποτε να του τα πάρει από τα χέρια. Ήθελα φυσικά να κατεβώ

στα κλεφτά και να τα πάρω από κει, αλλά δεν τολμούσα. Κάθε στιγμή που περνούσε κοντοζύγωνε το ξημέρωμα και οι φύλα

κες δε θ' aργούσαν να σαλέψουν. Τότε μπορεί να μ' έπιαναν·

να μ' έπιαναν με έξι χιλιάδες δολάρια σω χι.<ρια που κανgνας δε μου είχε αναθέσει να φροντίσω. Δεν έχω καμιά όρεξη να

μπλεχτώ σε τέτοιους μπελάδες, είπα μέσα μου.

Το πρωί, όταν κατέβηκα κάτω, το σαλόνι ήταν κλειδωμένο

και οι φύλακες είχαν φύγει. Δεν υπήρχε κανένας άλλος τριγύ

ρω εκτός από την οικογένεια, τη χήρα Μπάρτλι και τη συμ

μορία μας. Κοίταζα τα μούτρα τους, για να δω μήπως είχε

συμβεί τίποτα, αλλά δεν μπορούσα να πω τίποτα με σιγωψιά.

Προς το μεσημέρι ήρθε ο νεκροθάφτης με το βοηθό του κι έστησαν το ψέρετρο στη μέση του δωματίου πάνω σε δυο

καρέκλες . Ύστερα έβαλαν στη σειρά όλες τις καρέκλc;ς και


δανείστηκαν μερικές από τους γείτονες, ώσπου γέμισε το χολ

και το σαλόνι και η τραπεζαρία. Είδα ότι το σκέπασμα της

κάσας ήταν όπως πριν, αλλά δεν πήγα να κοιτάξω από κάτω

με τόσο κόσμο τριγύρω .

Οι χωριανοί άρχισαν να μαζεύονται και οι αγύρτες με τις

κοπέλες πήραν θέση στη μπροστινή σειρά , στο κεφάλι της

κάσας. Για μισή ώρα ο κόσμος έκανε ουρά , ένας ένας, κοίτα

ζαν για μια στιγμή το πρόσωπο του νεκρού, κάποιος έριχνε κι

από ένα δάκρυ. Όλα ήταν πολύ ήσυχα και επιβλητικά. Μόνο

τα κορίτσια και οι αγύρτες κρατούσαν τα μαντίλια στα μάτια

και με το κεφάλι σκυφτό έπνιγαν τ' αναφιλητά τους. Άλλος

ήχος δεν ακουγόταν έξω από πόδια που σέρνονταν στο πάτω

μα και μύτες που φυσιούνταν, γιατί ο κόσμος πάντα φυσάει τη

μύτη του πιο πολύ στις κηδείες από οπουδήποτε αλλού, εκτός

από την εκκλησία.

Όταν ο τόπος ήταν φίσκα από κόσμο , ο νεκροθάφτης

φορώντας τα μαύρα του γάντια και με aπαλές και ήρεμες

κινήσεις γλιστρούσε εδώ κι εκεί κι έβαζε τις τελευταίες πινε

λιές, ταχτοποιώντας ανθρώπους και πράγματα προσεχτικά

και άνετα, χωρίς να κάνει περισσότερη φασαρία από μια

γάτα. Δε μιλούσε καθόλου. Μετακινούσε τον κόσμο, στρίμω

χνε μέσα τους πιο καθυστερημένους, άνοιγε δρόμο· κι όλα

αυτά με νεύματα και χειρονομίες. Τέλος πήρε τη θέση του

κοντά στον τοίχο. Ήταν ο πιο ήπιος, ο πιο μουλωχτός, ο πιο

γλιστερός άνθρωπος που έχω δει ποτέ μου. Και όσο για να

χαμογελάει, πιο πολύ θα χαμογελούσε ένα χοιρομέρι .

Είχαν νοικιάσει ένα αρμόνιο ξεκούρδιστο. Κι όταν όλα

ετοιμάστηκαν, μια νεαρή γυναίκα κάθισε κάτω κι έπαιξε πολύ

τσιριχτά κι απαίσια και όλοι τι1 συνόδευαν τραγουδώντας.

Κατά τη γνώμη μου ο μόνος τυχερός ήταν ο Πίτερ. Τότε ο αιδεσιμότατος Χόμπσον άνοιξε δρόμο αργά κι επίσημα κι

άρχισε να μιλάει. Και ακριβώς εκείνη τη στιγμή ακούστηκε

από το κελάρι ο πιο τρομαχτικός σαματάς που είχε ακούσει ποτέ άνθρωπος. Ήταν ένας σκύλος μοναχά, αλλά έκανε τρο-


μερή φασαρία και δεν έλεγε να σταματήσει. Ο εφημέριος

αναγκάστηκε να σταθεί εκεί, πάνω από το φέρετρο, και να

περιμένει. Δεν μπορούσες ν' ακούσεις ούτε τη σκέψη σου από

το σαματά. Ήταν πολύ αλλόκοτη η σκηνή και κανένας δεν

ήξερε τι να κάνει. Σύντομα όμως είδαν εκείνο το μακρυπόδη

το νεκροθάφτη να κάνει νόημα στον ιεροκήρυκα, σαν να του

έλεγε: <<Μη σε νοιάζει εσένα · στηρίξου επάνω μου»Τότε έσκυ

ψε κάτω κι άρχισε να γλιστράει τοίχο τοίχο· μόνο οι ώμοι του

περίσσευαν από τα κεφάλια των ανθρώπων. Συνέχιζε να γλι

στράει, όσο το βουητό και η φασαρία δυνάμωναν. Και στο

τέλος, αφού πια σύρθηκε στις δυο πλευρές του δωματίου, εξα

φανίστηκε στο κελάρι. Μετά από δυο δευτερόλεπτα ακούσαμε

ένα φούσκο κι αφού έβγαλε ο σκύλος ένα δυο τρομερά ουρ

λιαχτά , βουβάθηκε κι έπεσε νεκρική σιγή. Ο εφημέριος ξανά

πιασε τη θλιβερή του ομιλία από το σημείο που την είχε αφι}

σει. Σε ένα δυο λεπτά ξαναγυρίζει ο νεκροθάφτης σέρνοντας

τους σκυφτούς του ώμους πάλι τοίχο τοίχο. Κι αφού σύρθηκε

στους τρεις τοίχους του δωματίου, μετά όρθωσε το κορμί του,

σκέπασε το στόμα του με τα χέρια του και τέντωσε το λαιμό

του προς τον εφημέριο, πάνω από τα κεφάλια του κόσμου, και

μ' ένα βραχνό ψίθυρο είπε: << Είχε πιάσει έναν aρουραίο!» Ξα

νάσκυψε κάτω και γλίστρησε πάλι από τον τοίχο, για να ξανα

καθίσει στη θέση του. Έβλεπες καθαρά την ικανοποίηση στα

πρόσωπα των ανθρώπων, γιατί φυσικά ήθελαν να μάθουν.

Μια τέτοια μικρή πληροφορία δεν κοστίζει τίποτα· κι όμως

τέτοια μικροπράγματα είναι που κάνουν έναν άνθρωπο

συμπαθητικό κι αγαπητό σε όλους. Πιο δημοφιλής άνθρωπος

από κείνο το νεκροθάφτη δεν υπήρχε σ' όλη την πόλη.

Λοιπόν, η νεκρώσιμη ακολουθία ήταν πολύ ωραία αλλά

απελπιστικά μακρόσυρτη και κουραστική. Μετά χώθηκε ανάμεσα κι ο βασιλιάς και ξεφούρνισε κάμποσες από τις κουτα

μάρες του . Επιτέλους, η τελετή τέλειωσε κι ο νεκροθάφτης

άρχισε να μαστορεύει αθΩrυβα πάνω στο φέρετρο με το

κατσαβίδι του. Εμeνα μ' έλουσε κρύος ιδρC:ηας και τον παρα-


κολουθούσα με αγωνία. Αυτός όμως ήταν aτάραχος. Απλώς

μετατόπισε το καπάκι όσο πιο απαλά μπορούσε και το βίδω

σε σφιχτά και γρήγορα. Τι έπαθα! Δεν ήξερα αν τα λεφτά

ήταν εκεί ή όχι. Κι αν κάποιος βούτηξε στα κρυφά το σακού

λι; λέω μέσα μου. Πώς να ξέρω τώρα αν πρέπει να γράψω

γράμμα στη Μαίρη Τζέιν ή όχι ; Κι αν τον ξέθαβε και δεν έβρι

σκε τίποτα, τι θα σκεφτόταν για μένα; Πανάθεμά με, σκέφτη

κα, μπορεί και να με κυνηγήσουν και να με χώσουν στη φυλα

κή. Καλύτερα να μην πω κουβέντα και να το κρατήσω κρυφό·

κι ούτε να της γράψω. Πολύ μπερδευτήκανε τα πράγματα. Προσπαθώντας να τα διορθώσω, τα χειροτέρεψα χίλιες φορές

και μακάρι να τα είχα αφήσει όπως ήταν, αντί να τα χαλάσω

όλα!

Τον έθαψαν και γυρίσαμε πίσω στο σπίτι . Εγώ άρχισα πάλι

να παρατηρώ φάτσες -τι άλλο να έκανα; - και δεν μπορού

σα να βρω ησυχία . Αλλά δεν έβγαλα κανένα συμπέρασμα. Τα

πρόσωπα δε μου έλεγαν τίποτα .

Ο βασιλιάς έκανε την επίσκεψή του προς το βράδυ. Είχε

για όλους μια γλυκιά κουβέντα κι ήταν πάρα πολύ φιλικός με

όλους. Κάποια στιγμή πέταξε την ιδέα πως το εκκλησίασμά του πέρα στην Αγγλία θα είχε ανησυχήσει για λογαριασμό του

και πως γι' αυτό έπρεπε να βιαστεί και να τακτοποιήσει την

ακίνητη περιουσία το συντομότερο , για να μπορεί να γυρίσει

στην πατρίδα. Λυπόταν πάρα πολύ που τον πίεζε ο χρόνος,

αλλά και όλοι λυπόντουσαν. Μακάρι, έλεγαν, να μπορούσε να

μείνει περισσότερο , αλλά είπαν πως καταλάβαιναν πως κάτι

τέτοιο δεν ήταν δυνατό. Και είπε φυσικά πως αυτός και ο Ουί

λιαμ θα έπαιρναν τα κορίτσια μαζί τους στην πατρίδα. Αυτό

τους ευχαρίστησε όλους ιδιαίτερα, γιατί τα κορίτσια θα τα

αποκαταστούσαν πολύ καλά και θα βρίσκονταν ανάμεσα σε

συγγενείς. Και φυσικά ενθουσιάστηκαν και οι κοπέλες και

μάλιστα τόσο πολύ τις γοήτευσε, που ξέχασαν ολότελα τα

βάσανά τους. Του είπαν να πουλήσει όσο γρήγορα ήθελε ·

αυτές ήταν έτοιμες. Οι κακομοίρες ήταν τόσο χαρούμενες κι

ΟΙ ΠΕΡΙΠΠΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 253

ευτυχισμένες, που η καρδιά μου πονούσε να τις βλέπω να τις

κορο'ίδεύουνε και να τους λένε τόσα ψέματα. Δεν έβλεπα όμως

κανέναν τρόπο, ακίνδυνο για μένα, να μπω στη μέση και να

αλλάξω την κατάσταση .

Τον άτιμο το βασιλιά , έβγαλε στο σφυρί το σπίτι και τους

νέγρους και όλη την περιουσία στη στιγμή· πουλήθηκε δυο

μέρες μετά την κηδεία. Αλλά ο καθένας μπορούσε να αγορά

σει και μόνος του , αν ήθελε, από πριν.

Έτσι, την επομένη της κηδείας, γύρω στο μεσημέρι, η χαρά

των κοριτσιών δέχτηκε το πρώτο βαρύ χτύπημα. Πέρασαν

ένας δυο έμποροι νέγρων και ο βασιλιάς πούλησε τους

νέγρους σε καλή τιμή, με κάτι συναλλαγματικές τριών ημε

ρών, όπως τις έλεγαν , κι έφυγαν μακριά. Τα δυο αγόρια aνη

φόρισαν το ποτάμι για τη Μέμφιδα κι η μάνα τους κατέβηκε

προς την Ορλεάνη. Έλεγα πως θα ράγιζαν οι καρδιές των

κοριτσιών και των νέγρων από τη θλίψη. Έκλαιγαν και φώνα

ζαν τόσο σπαραχτικά κι ασταμάτητr, που σφίχτηκε το στομάχι μου να τους βλέπω. Τα κορίτσια είπαν πως δεν είχαν δει

ούτε στους εφιάλτες τους την οικογf~νειά τους να χωρίζεται ή να ξεπουλιέται και να διώχνεται απ' την πόλη . Ποτέ δεν πρό

κειται να σβηστεί από τη μνήμη μο η εικόνα αυτών των aξιο

λύπητων κοριτσιών και των νέγρωνt έτσι καθώς κρέμονταν ο ένας στο λαιμό του άλλου θρηνώντ , ς. Και νομίζω πως δε θα

μπορούσα να το aντέξω και πως θα ξεσπούσα και θα τα μαρ

τυρούσα όλα για τη συμμορία μας, αν δεν ήξερα πως η αγο

ραπωλησία ήταν άκυρη και πως οι νέγροι θα ξαναγύριζαν στο

σπίτι σε μια δυο βδομάδες.

Το θέμα έκανε αίσθηση στην πόλη και ήταν πολλοί αυτοί που ήρθαν αυθόρμητα να πουν πως ήταν σκανδαλώδες να

χωρίζεις έτσι μια μάνα από τα παιδιά της. Αυτό κάπως προ

σέβαλε τους απατεώνες. Όμως ο γερο-παλαβός δεν υποχω

ρούσε μπροστά σε τίποτα, ό,τι κι αν έλεγε ή έκανε ο δούκας.

Και σας διαβεβαιώνω, ο δούκας ήταν σε μεγάλη αμηχανία.

Την επομένη θα γινόταν ο πλειστηριασμός. Μόλις ξημέρω-


σε για τα καλά, ο βασιλιάς κι ο δούκας ήρθαν σrη σοφίτα μου

και με ξύπνησαν. Κατάλαβα από το ύφος τους πως κάτι δεν

πήγαινε καλά. Λέει ο βασιλιάς:

- Μήπως ήσουνα σrο δωμάτιό μου προχτές τη νύχτα;

-Όχι, μεγαλειότατε, απάντησα. Έτσι τον έλεγα πάντα,

όταν δεν ήταν κανένας μπροσrά εκτός από τη συμμορία μας.

- Μήπως ήσουνα χτες το πρωί ή χτες τη νύχτα;

- Όχι, μεγαλειότατε.

-Ειλικρινά τώρα, άσε τις ψευτιές.

- Ειλικρινά, μεγαλειότατε, την αλήθεια σας λέω. Δεν πλη-

σίασα το δωμάτιό σας από τότε που η δεσποινίς Μαίρη Τζέιν

έφερε εσάς και το δούκα και σας έδειξε το δωμάτιο.

Λέει ο δούκας:

- Μήπως είδες κανέναν να μπαίνει μέσα ;

- Όχι, υψηλότατε, απ' όσο θυμάμαι, όχι .

- Για θυμήσου καλύτερα.

Μελέτησα το ζήτημα, να δω τι πιθανότητες είχa . Λέω λοι

πόν:

- Ν α, είδα τους νέγρους να μπαίνουν κάμποσες φορές εκεί.

Πετάχτηκαν κι οι δυο. Στην αρχή φάνηκαν σαν να μην το

περίμεναν κι αμέσως μετά σαν να το περiμεναν. Τότε ο δούκας

λέει:

- Τι, όλους τους;

-Όχι, τουλάχιστον όχι όλους μονομιάς. Θέλω να πω πως

δε νομίζω να τους είδα ποτέ όλους μαζί να βγαίνουν έξω εκτός

από μια φορά μόνο.

-Ορίστε μας! Και πότε έγινε αυτό;

- Ήταν τη μέρα που είχαμε την κηδεία. Το πρωί. Δεν ήταν

πολύ νωρίς, γιατί εγώ παρακοιμήθηκα. Τους είδα, καθώς

κατέβαινα τη σκάλα.

-Για λέγε, για λέγε! Τι έκαναν; Πώς φέρνονταν;

- Δεν έκαναν τίποτα. Κι ούτε φέρνονταν με κάποιο ιδιαίτε-

ρο τρόπο, απ' όσο είδα. Έφυγαν στις μύτες των ποδιών τους . Έτσι σκέφτηκα, τι πιο απλό, χώθηκαν, για να φτιάξουν το


δωμάτιο της μεγαλειότητάς σας ή κάτι τέτοιο, υποθέτοντας

πως είχατε σηκωθεί. Είδαν πως δεν είχατε ξυπνήσει κι έτσι

έλπιζαν να απομακρυνθούν σιγά σιγά, για να μη σας ξυπνή

σουν, αν δε σας είχαν ήδη ξυπνήσει δηλαδή.

- Μα την ανεμοδούρα! Αυτό ήτανε! λέει ο βασιλιάς.

Είχαν και οι δυο τους μια αξιοθρήνητη και γελοία έκφρα

ση. Στάθηκαν εκεί συλλογισμένοι, ξύνοντας τα κεφάλια τους

κι ο δούκας ξέσπασε σ' ένα σαρκαστικό κι εκνευριστικό γέλιο

και είπε:

- Μας βάλανε τα γυαλιά οι νέγροι, έτσι όπως παίξανε το

παιχνίδι τους. Άφησαν να φανεί πόσο στενοχωρημiνοz ήταν που

έφευγαν από την περιοχή. Κι εγώ πίστεψα πως στ' αλήθεια

λυπόντουσαν, κι εσύ i:o ίδιο, κι όλος ο κόσμος το ίδιο. Μη μου λέτε ύστερα πως οι νέγροι δεν έχουν υποκριτικό ταλέντο.

Καλά, με τον τρόπο που υποκριθήκανε αυτό, θα μπορούσαν

να ξεγελάσουν τον καθένα. Κατά τη γνώμη μου οι τύποι είναι

θησαυρός. Αν είχα κεφάλαιο κι ένα θέατρο, δε θα ζητούσα

καλύτερο θίασο από δαύτους- και μεις πήγαμε και τους που

λήσαμε για δυο παράδες. Μάλιστα, κι ακόμα δεν είχαμε την

τιμή ούτε έναν παρά να τσεπιδσουμε. Για πες μου, πού είναι

εκείνος ο παράς, ε ε ... εκείνη η συναλλαγματική; - Στην τράπεζα, για να την εισπράξουμε. Πού ήθελες να

'ναι;

-Ε, πάλι καλά τουλάχιστον, δόξα Σοι ο Θεός.

Λέω εγώ, λοιπόν, κάπως ντροπαλά:

-Κάτι δεν πάει καλά;

Ο βασιλιάς στράφηκε απότομα προς το μέρος μου και γκά

ριξε:

- Να κοιτάς τη δουλειά σου! Το κεφάλι σκυμμένο και να

κοιτάς τη δουλειά σου· αν έχεις καμιά δουλειά να κάνεις. Όσο

είσαι σε τούτη την πόλη, αυτό να μην το ξεχνάς. Άκουσες;

Μετά λέει στο δούκα: Πρέπει απλώς να το καταπιούμε και να

μην πούμε λέξη. Το στόμα κλειστό και τσιμουδιά· να τι πρέ

πει να κάνουμε.


Καθώς κατέβαιναν τη σκάλα, ο δούκας λέει πάλι σαρκαστι

κά:

- Και γρήγορες πωλήσεις και μικρά κέρδη! Σπουδαία δου

λειά κάναμε. Μπράβο μας .

Ο βασιλιάς γρύλισε αγριεμένος και του λέει:

- Το καλό μας ήθελα, όταν τους πούλησα τόσο γρήγορα.

Αν τα κέρδη αποδείχτηκαν τζίψος, όχι μόνο μηδέν κέρδος

αλλά και σημαντική χασούρα, εγώ ψταίω μόνο ή ψταις κι εσύ

το ίδιο;

-Αυτοi θα ήταν ακόμα σε τούτο το σπίτι κι εμείς θα είχαμε

κάνει φτερά, αν άκουγες τη συμβουλή μου.

Ο βασιλιάς έβρισε όσο τον έπαιρνε να βρίσει, χωρίς να του

βγει ξινό, κι ύστερα άλλαξε και τα 'βαλε μαζί μου. Με κατσά

διασε, επειδή δεν πήγα να του μαρτυρήσω πως είδα τους

νέγρους να βγαίνουν από το δωμάτιό του και να φέρνονται με

τέτοιο τρόπο. Είπε πως κι ένας βλάκας θα καταλάβαινε πως

κάτι σκαρώνανε. Μετά οργίστηκε και τα 'βαλε πάλι με τον

εαυτό του κάμποση ώρα και είπε πως για όλα έψταιγε εκείνος

που δεν είχε μείνει ως αργά στο κρεβάτι να ξεκουραστεί και

να μην έσωνε, έτσι και το ξανάκανε. Έτσι συνέχισαν να βρί

ζονται. Όσο για μένα, ένιωθα απίστευτα χαρούμενος που είχα

βρει τη λύση στο αδιέξοδο χρησιμοποιώντας εκείνους τους

νέγρους, χωρίς βέβαια να τους βλάψω τους καημένους.

·'Όποιος παρατραβάει το σκοινί στο τέλος θα το σπάσει

'Ήρθε η ώρα να σηκωθούμε. Κατέβηκα κι εγώ τη σκαλίτσα μου, για να πάω κάτω. Αλλά, φθάνοντας στο δωμάτιο των

κοριτσιών, είδα την πόρτα ανοιχτή και τη Μαίρη Τζείν να

κάθεται κοντά στο κασελάκι της, που ήταν ανοιχτό, και να

στοιβάζει πράγματα μέσα. Προετοιμαζόταν, για να πάει στην

Αγγλία . Τώρα όμως είχε σταθεί μ' ένα διπλωμένο φουστάνι

στην ποδιά της και με το πρόσωπο μέσα στις παλάμες της

έκλαιγε. Ένιωσα φριχτά βλέποντάς την. Και ποιος δε θα

'νιωθε; Πάω κοντά της και ρωτάω:

- Μις Μαίρη Τζέιν, εσείς δεν αντέχετε να βλέπετε τους

άλλους να βασανίζονται, κι ούτε κι εγώ · τις περισσότερες

φορές. Σας παρακαλώ πείτε μου τι έχετε.

Μου είπε. Η αιτία ήταν οι νέγροι. Καλά το φαντάστηκα.

Είπε πως το υπέροχο ταξίδι στο Λονδίνο είχε πια χαλάσει

για εκείνη. Δεν ήξερε πώς θα μπορούσε ποτέ να είναι ευτυ

χισμένη εκεί, ξέροντας πως η μητέρα και τα παιδιά δεν επρό

κειτο να ξαναϊδωθούν ποτέ . Και τότε ξέσπασε με πιότερη πί

κρα από κάθε άλλη φορά και τεντώνοντας τα χέρια της είπε:

- Ω, Θεέ μου, Θεέ μου , όσο σκέφτομαι πως δεν πρόκειται να ξανανταμώσουν ποτέ!


-Και όμως θα ξανανταμώσουν -το πολύ σε δυο βδομάδεςτο ξέρω καλά! λέω εγώ.

Αμάν, μου ξέφυγε, πριν προλάβω να το σκεφτώ! Και , πριν

προλάβω να κάνω ρούπι, τύλιξε τα μπράτσα της γύρω από το

λαιμό μου και με παρακαλούσε να το ξαναπώ, ξανά καz ξανά!

Κατάλαβα πως είχα μιλήσει πολύ απερίσκεπτα και είχα πει

πάρα πολλά και βρισκόμουν σε αδιέξοδο. Την παρακάλεσα

να με αφήσει να σκεφτώ ένα λεπτό. Εκείνη καθόταν εκεί, πολύ

ανυπόμονη, αναστατωμένη και πανέμορφη, αλλά με όψη

ευτυχισμένη και καθησυχασμένη, σαν άνθρωπος που του είχες

βγάλει ένα δόντι. Έτσι καταπιάστηκα να μελετάω την κατά

σταση. Πιστεύω, λέω μέσα μου, πως όποιος σηκωθεί και πει

την αλήθεια, όταν βρίσκεται σε δύσκολη θέση, σίγουρα διακινδυνεύει πολλά, παρ' όλο που δεν είχα εμπειρία και δεν

μπορούσα να το πω με σιγουριά. Πάντως εμένα έτσι μου φαι

νότανε. Και όμως να και μια περίπτωση όπου ανάθεμά με αν

δεν ένιωθα πως η αλήθεια ήταν προτιμότερη και πραγματικά

πιο ακίνδυνη από το ψέμα. Πρέπει να το δουλέψω στο μυαλό

μου και να το σκεφτώ κάποια στιγμή· μοιάζει τόσο παράξενο

κι έξω από τα κανονικά πλαίσια. Ποτέ δε μου είχε τύχει κάτι

τέτοιο . Εντάξει λοιπόν, λέω μέσα μου τελικά , θα το ρισκάρω.

Θα σηκωθώ και θα πω την αλήθεια αυτή τη φορά, παρ' όλο

που είναι σαν να κάθομαι πάνω σ' ένα βαρέλι με μπαρούτι και

να το ανάβω, έτσι , για να δω ως πού θα με τινάξει. Λέω λοι

πόν:

-Μις Μαίρη Τζέιν, μήπως υπάρχει κάποιο μέρος έξω από

την πόλη, λίγο πιο έξω, όπου θα μπορούσατε να πάτε και να

μείνετε τρεις τέσσερις μέρες;

-Ναι. Στο σπίτι του κυρίου Λόθροπ. Γιατί;

- Για την ώρα δεν έχει σημασία το γιατί. Αν σας πω πώς το

ξέρω ότι θα ξανανταμώσουν οι νέγροι μεταξύ τους - μέσα σε

δυο βδομάδες - εδώ σε τούτο το σπίτι και σας αποδείξω πώς το

ξέρω, θα πάτε να μείνετε στο σπίτι του κυρίου Λόθροπ τέσσε

ρις μέρες;


- Τέσσερις μέρες! αναφώνησε. Ένα χρόνο θα καθίσω!

-Εντάξει τότε, λέω εγώ . Δε θέλω τίποτα περισσότερο από

εσάς εκτός από το λόγο σας πιο καλά έχω εγώ το λόγο σας,

παρά αν έβλεπα κάποιον να φιλάει την ίδια τη Βίβλο . Μου χαμογέλασε και κοκκίνισε πολύ γλυκά στο πρόσωπο .

Και λέω εγώ αμέσως:

-Αν δε σας πειράζει, θα κλείσω την πόρτα και θα τη

μανταλώσω .

Γύρισα πίσω, κάθισα πάλι κάτω και συνεχίζω:

- Μη στριγκλίσετε. Καθίστε ήσυχα και αντιμετωπίστε το

σαν άντρας. Θα σας πω την αλήθεια και θα χρειαστεί να κάνε

τε κουράγιο, μις Μαίρη, γιατί είναι πολύ άσχημη η αλήθεια

και θα είναι πολύ σκληρό να τη δεχτείτε, αλλά δυστυχώς δε

γίνεται τίποτα γι' αυτό. Αυτοί οι θείοι σας κάθε άλλο παρά

θείοι είναι. Είναι ένα ζευγάρι απατεώνες κανονικοί κατεργα

ρέοι. Λοιπόν, τώρα που περάσαμε το χειρότερο μέρος, θα

aντέξετε πιο καλά το υπόλοιπο.

Ταράχτηκε, όπως ήταν φυσικό. Τώρα όμως είχα ξαναβγεί

στα ρηχά κι έτσι συνέχισα, ενώ τα μάτια της έλαμπαν όλο και

πιο έντονα, και της είπα και την παραμικρή λεπτομέρεια, από τη στιγμή που πέσαμε πάνω σ' εκείνο το χαζουλό που πήγαινε για το aτμόπλοιο, μέχρι το σημείο που ρίχτηκε εκείνη στην

αγκαλιά του βασιλιά στην εξώπορτα και τον φίλησε δεκάξι,

μπορεί και δεκαεφτά φορές . Τότε εκείνη πετάχτηκε με το

πρόσωπο φλογισμένο σαν το ηλιοβασίλεμα και λέει :

- Τους άθλιους! Έλα, εμπρός, ας μη χάνουμε καιρό· ούτε

δευτερόλεmο. Θα τους πασαλείψουμε πίσσα και πούπουλα

και θα τους πετάξουμε στο ποτάμι!

Λέω όμως εγώ :

- Σίγουρα . Εννοείτε όμως πριν πάτε στον κύριο Λόθροπ ή ... -Αχ, κάνει εκείνη, τι λέω τώρα! Και με τα λόγια αυτά ξανα-

κάθεται κάτω . Μη δίνεις σημασία στο τι είπα, σε παρακαλώ . Σύμφωνοι ; Δε δίνι:: ις έτσι δεν είναι ; Σε παρακαλώ! Ακούμπησιc: το )λεταξένιο χέρι της στο δικό μου μ· έναν τρόπο που έλεγα

260 ΜΑΡΚΤΟΥΕΪΝ

πως θα πέθαινα. Δεν το σκέφτηκα, ταράχτηκα τόσο πολύ, μου

λέει. Συνέχισε τώρα κι εγώ δε θα κάνω τίποτα. Θα μου πεις

εσύ τι να κάνω κι ό,τι μου πεις εσύ αυτό θα κάνω .

- Λοιπόν, λέω εγώ, είναι μια άγρια συμμορία αυτοί οι δυο

αγύρτες κι εγώ είμαι αναγκασμένος να ταξιδέψω λίγο ακόμα

μαζί τους, είτε μου αρέσει είτε όχι· καλύτερα να μη σας πω

γιατί. Αν τους καταδίνατε, αυτή η πόλη θα με γλίτωνε από τα

νύχια τους και θd ήμουνα μια χαρά. Αλλά υπάρχει κι άλλο ένα

πρόσωπο που δεν το γνωρίζετε που θα έβρισκε μεγάλο μπελά.

Πρέπει λοιπόν να σώσουμε αυτόν· έτσι δεν είναι; Φυσικά. Γι'

αυτό λοιπόν δε θα τους μαρτυρήσουμε .

Καθώς έλεγα αυτά τα λόγια, μου ήρθε μια καλή ιδέα. Είδα

έναν τρόπο που θα μπορούσαμε να ξεφορτωθούμε, ο Τζιμ κι

εγώ, αυτούς τους απατεώνες . Να τους φυλακίσουμε εδώ κι

ύστερα να φύγουμε . Όμως δεν ήθελα να πηγαίνω μέρα μεση

μέρι με τη σχεδία και να μην υπάρχει άλλος επάνω , για να απαντάει σε ερωτήσεις, εκτός από εμένα. Έτσι δεν ήθελα να

βάλω σε εφαρμογή το σχέδιό μου, πριν νυχτώσει. Λέω λοιπόν:

- Μις Μαίρη Τζέιν. Θα σας πω τι θα κάνουμε και ούτε θα

χρειαστεί να μείνετε τόσον καιρό στου κυρίου Λόθροπ. Πόσο

μακριά είναι το σπίτι του;

- Κάτι λιγότερο από τέσσερα μίλια -πέρα στην εξοχή

πήγαιν' έλα.

- Καλά, μας κάνει. Πηγαίνετε τώρα εκεί και περιμένετε

ήσυχα μέχρι τις εννιάμισι απόψε και μετά ζητήστε τους να σας

γυρίσουν πίσω στο σπίπ πείτε τους πως κάτι θυμηθήκατε. Αν

φτάσετε εδώ πριν τις έντεκα, βάλτε ένα κερί σε τούτο το δωμά

τιο κι αν δε φανώ, περιμένετε μέχρι τις έντεκα, κι αν δε φανώ

κι ως τότε, θα πει πως έφυγα, πως είμαι έξω, πως είμαι ασφα

λής. Μετά βγαίνετε και λέτε σε όλους τα νέα και βάζετε στη

φυλακή τούτα δω τα υποκείμενα.

- Σύμφωνοι, λέει εκείνη. Θα το κάνω.

- Κι αν συμβεί κάτι και δεν ξεφύγω, αλλά με πιάσουνε μαζί

με τους άλλους, θα πρέπει να σηκωθείτε και να πείτε πως σας

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 26 1

είπα τα πάντα από πριν και θα πρέπει να σταθείτε στο πλευ

ρό μου με κάθε τρόπο .

- Να σταθώ στο πλευρό σου! Μα και βέβαια θα το κάνω. Ούτε τρίχα από το κεφάλι σου δε θ' αγγίξουν! λέει και είδα τα

ρουθούνια της να ανοίγουν και τα μάτια της να αστράφτουν,

καθώς το έλεγε .

- Αν ξεφύγω, δε θα είμαι εδώ, της λέω, για να αποδείξω ότι

αυτά τα άθλια υποκείμενα δεν είναι θείοι σας, αλλά και εδώ

να ήμουνα πάλι δε θα μπορούσα. Θα μπορούσα να ορκιστώ

πως είναι απατεώνες κι αγύρτες, κι αυτό είν' όλο, αν και κάτι

είναι κι αυτό. Υπάρχουν όμως άλλοι που θα μπορούσαν να τα

καταφέρουν πολύ καλύτερα από μένα και δεν είναι άνθρωποι

που θα τους αμφισβητούσαν όσο εύκολα θα αμφισβητούσαν

εμένα . Και θα σας πω πώς θα τους βρείτε. Δώστε μου ένα

μολύβι κι ένα κομμάτι χαρτί. Ορίστε: «Βασιλική Παστάδα,

Μπρίκσβιλ>>. Φυλάξτε το και μην το χάσετε. Όταν θελήσει ο

δικαστής να μάθει κάτι γι' αυτούς τους δυο, αφήστε τον να

στείλει κάποιον σω Μπρίκσβιλ και να πει πως έπιασαν τους

τύπους που έπαιξαν τη Βασιλική Παστάδα και να ζητήσει μερι

κούς μάρτυρες. Ε, σας λέω, όλη η πόλη θα κουβαληθεί εδώ

στο πι και φι, μις Μαίρη . Και θα 'ρθουν και με λυμένο το

ζωνάρι, θα το δείτε.

Έκρινα πως τα είχαμε ταχτοποιήσει σχεδόν όλα. Λέω λοι

πόν:

- Εσείς αφήστε να προχωρήσει ο πλειστηριασμός και μην

ανησυχείτε . Κανένας δεν είναι υποχρεωμένος να πληρώσει για

τα πράγματα που θα αγοράσει τουλάχιστον για μια μέρα μετά

τον πλειστηριασμό, για να συγκεντρώσει το ποσό, κι αυτοί δεν

πρόκειται να τα παρατήσουν, ώσπου να πάρουν τα λεφτά. Και

με τον τρόπο που το κανονίσαμε δε θα λογαριάζεται η πώληση

και δεν πρόκειται να πάρουν δεκάρα. Έτσι είναι και με τους νέγρους δεν έγινε πώληση και οι νέγροι θα ξαναγυρίσουν πίσω

σύντομα. Δεν μπορούν να πάρουν τα λεφτά για τους νέγρους α

κόμα· έχουν πέσει σrη χειρότερη παγίδα, μις Μαίρη.


-Λοιπόν, λέει εκείνη, τρέχω τώρα για το πρόγευμα και

μετά θα πάω ίσια στου κυρίου Λόθροπ.

- Στ' αλήθεια, νομίζω πως δεν είναι καθόλου σωστό αυτό,

δεσποινίς Μαίρη Τζέιν, λέω εγώ. Να πάτε πριν το πρόγευμα.

- Γιατί;

- Γιατί νομίζετε πως σας ζήτησα να πάτε εκεί, μις Μαίρη;

- Εδώ που τα λέμε ούτε που το σκέφτηκα. Και όσο το σκέ-

φτομαι, δεν ξέρω. Γιατί;

- Γιατί απλούστατα εσείς δεν είσαστε από κείνους τους

ανθρώπους με το ανέκφραστο πρόσωπο. Εγώ καλύτερο ανοι

χτό βιβλίο από το πρόσωπό σας δεν έχω δει. Ο καθένας μπο

ρεί να καθίσει και να το διαβάσει λες κι είναι γραμμένο με

τεράστια γράμματα. Λέτε να μπορείτε να πάτε και να αντικρί

σετε τους <<θείους>> σας, όταν θα έρθουν κοντά να σας καλημε

ρίσουν μ' ένα φιλί και να μην ... -Άσε, άσε! Ναι, θα πάω πριν το πρόγευμα· μετά χαράς θα

πάω. Και ν' αφήσω τις αδελφές μου μαζί τους;

- Ναι, να μη σας απασχολούν εκείνες. Πρέπει να το υπο

στούν λίγο ακόμα . Μπορεί να υποψιάζονταν κάτι, αν φεύγατε

όλες μαζί. Δε θέλω να τους δείτε, ούτε τις αδελφές σας ούτε και

κανέναν σε τούτη την πόλη . Αν κάποιος γείτονας σας ρωτούσε

σήμερα τι κάνουν οι θείοι σας, μπορεί η έκφρασή σας να μαρ

τυρούσε κάτι. Όχι, να πάτε κατευθείαν, μις Μαίρη Τζέιν, κι

εγώ θα τα ταχτοποιήσω όλα. Θα πω στη δεσποινίδα Σούζαν να

δώσει την αγάπη σας στους θείους και θα πω πως φύγατε για

λίγες ώρες, για να ξεκουραστείτε και να αλλάξετε παραστά

σεις ή για να δείτε κάποια φίλη, και πως θα γυρίσετε απόψε.

- Ότι πήγα να δω κάποια φίλη, συμφωνώ, όχι όμως και να

τους δώσει την αγάπη μου.

- Εντάξει, ας το βγάλουμε αυτό.

Γιατί να μην της κάνω το χατίρι; Δεν πείραζε κανέναν.

Ήταν ένα μικροπραγματάκι· δεν υπήρχε πρόβλημα . Αυτά τα

μικρά πράγματα είναι που γλυκαίνουν την ψυχή των ανθρώπων πολύ σ' αυτό τον κόσμο. Θα tκανι: τη δωποινίδα Μαίρη


Τζέιν να νιώσει καλά και δεν κόστιζε τίποτα . Τότε λέω:

- Υπάρχει και κάτι ακόμα· εκείνο το σακούλι με τα λεφτά.

- Ε, αυτό το έχουν εκείνοι. Και νιώθω πολύ κουτή, όσο

σκέφτομαι πώς το απέκτησαν.

-Όχι, εδώ κάνετε λάθος . Δεν το έχουν αυτοί.

- Γιατί, ποιος το έχει;

- Μακάρι να 'ξερα, αλλά δεν ξέρω. Το είχα εγώ, γιατί τους

το έκλεψα . Και το έκλεψα, για να το δώσω σ' εσάς . Και ξέρω

πού το έκρυψα , αλλά φοβάμαι πως δεν είναι πια εκεί. Λυπά

μαι αφάνταστα, μις Μαίρη Τζέιν, λυπάμαι όσο δε λέγεται.

Αλλά έκανα ό,τι μπορούσα. Στο λόγο μου, ό,τι μπορούσα.

Κόντεψα να με τσακώσουνε και αναγκάστηκα να το χώσω στο

πρώτο μέρος που βρέθηκε μπροστά μου και να το βάλω στα

πόδια· και δεν ήταν καλό το μέρος.

-Αχ, σταμάτα να κατηγορείς τον εαυτό σου · είναι πολύ

κακό να το κάνεις αυτό · δε θα το επιτρέψω . Δεν μπορούσες να

κάνεις αλλιώς . Δε φταις εσύ. Πού το έκρυψες;

Δεν ήθελα να τη βάλω να σκέφτεται πάλι τις στενοχώριες

της. Κι ένιωθα πως δε θα μπορούσα να αναγκάσω το στόμα

μου να της ομολογήσει κάτι που θα την έκανε να φανταστεί το

λείψανο να κείτεται στο φέρετρο με το σακούλι με τα λεφτά

πάνω στο στομάχι του. Έτσι για ένα λεmό δεν είπα τίποτα .

Στο τέλος λέω:

- Καλύτερα να μη σας πω πού το έβαλα, μις Μαίρη Τζέιν,

αν μπορείτε να μου το συγχωρέσετε. Αλλά θα σας το γράψω σ'

ένα κομμάτι χαρτί και μπορείτε να το διαβάσετε, καθώς θα

πηγαίνετε στον κύριο Λόθροπ, αν θέλετε . Νομίζετε πως μπο

ρεί να γίνει έτσι ;

- Και βέβαια γίνεται .

Έγραψα λοιπόν: <<Το έβαλα στο φέρετρο. Ήταν εκεί, όταν

κλαίγατε εκείνη τη νύχτα. Εγώ ήμουν πίσω από την πόρτα και

σας λυπήθηκα πάρα πολύ» .

Τα μάτια μου δάκρυσαν λίγο, καθώς τη θυμήθηκα να κλαίει εκεί ολομόναχη μέσα στη νύχτα κι αυτοί οι δαίμονΕς να


- είναι ξαπλωμένοι ακριβώς κάτω από την ίδια τη δική της

στέγη ταπεινώνοντάς την και κατακλέβοντάς την. Κι όταν το

τύλιξα και της το έδωσα, είδα δάκρυα και στα δικά της μάτια.

Μου έσφιξε το χέρι και είπε:

-Αντίο. Θα κάνω όπως ακριβώς μου είπες. Κι αν δε σε

ξαναδώ, δε θα σε ξεχάσω ποτέ. Θα σε σκέφτομαι πολύ πολύ

συχνά και θα προσεύχομαι για σένα!»

Και με τα λόγια αυτά έφυγε.

Να προσεύχεται για μένα! Σκέφτηκα πως, έτσι και με ήξερε καλά, ίσως να έκανε κάτι που θα ήταν πιο κοντά στα μέτρα

της . Αλλά στοίχημα πως θα έκανε ακριβώς το ίδιο· ήταν τέτοι

ος άνθρωπος. Είχε τα κότσια να προσευχηθεί και για τον

Ιούδα, αν το αποφάσιζε - για εκείνη δεν υπήρχε περίπτωση να

αθετήσει την υπόσχεσή της έτσι νομίζω . Πείτε ό,τι θέλετε

εσείς, εμένα η γνώμη μου είναι πως αυτή η κοπέλα είχε περισ

σότερη γενναιότητα μέσα της από οποιαδήποτε άλλη έχω γνω

ρίσει. Εγώ λέω πως ήταν η προσωποποίηση της γενναιότητας.

Ακούγεται σαν κολακεία, αλλά δεν είναι κολακεία. Όσο για

ομορφιά -Χριστέ μου!-, εκεί τις έβαζε όλες κάτω. Δεν την

έχω ξαναδεί από τότε που την είδα να βγαίνει από κείνη την

πόρτα. Όχι, από τότε δεν την έχω ξαναδεί, αλλά νομίζω πως

πρέπει να τη σκέφτηκα χιλιάδες φορές, και εκείνη και αυτό

που μου είπε, πως θα προσευχόταν για μένα. Κι αν μου περ

νούσε από το μυαλό η σκέψη πως θα της έκανε καλό να προ

σευχόμουν κι εγώ για εκείνη, μα το Θεό, θα το έκανα, που να

πλάνταζα.

Η Μαίρη Τζέιν έφυγε λοιπόν στα κλεφτά από την πίσω

πόρτα , νομίζω. Γιατί κανένας δεν την είδε να βγαίνει. Όταν

συνάντησα τη Σούζαν και το λαγώχειλο, λέω:

- Πώς τους λένε εκείνους τους ανθρώπους που μένουν στην

άλλη όχθη του ποταμού, εκεί που πάτε όλες μαζί καμιά φορά;

Μου απαντάνε αυτές:

- Υπάρχουν πολλοί. Αλλά συνήθως πάμε στους Πρόκτορς.

- Μάλιστα, σ' αυτούς, λέω εγώ· κόντεψα να το ξεχάσω. Λοι-


πόν, η δεσποινίς Μαίρη Τζέιν μού είπε να σας πω πως πήγε

κατεπειγόνrως εκεί· κάποιος απ' όλους είναι άρρωστος.

-Ποιος;

-Δεν ξέρω . Τέλος πάνrων, μάλλον το ξέχασα. Νομίζω

όμως πως είναι ... - Για το Θεό, εύχομαι να μην είναι η Χάνα!

-Λυπάμαι που σου το λέω, αλλά αυτή ακριβώς είναι, η

Χάνα, λέω εγώ.

- Παναγιά μου, κι ήταν τόσο καλά την περασμένη βδομά

δα! Είναι σοβαρά;

-Μην τα ρωτάς. Έμειναν κοντά της όλη νύχτα, είπε η

δεσποινίς Μαίρη Τζέιν, και δε νομίζουν πως θα ανrέξει πολ

λές ώρες ακόμα .

-Άκου να δεις κάτι πράγματα! Μα τι έχει, ξέρεις;

Δε μου ερχόταν κάτι λογικό εκείνη την ώρα κι έτσι είπα:

- Μαγουλάδες.

-Τι βλακείες λες! Άκου μαγουλάδες! Δεν κάθονται να ξενυ-

χτάνε με ανθρώπους που έχουν μαγουλάδες .

- Έτσι λες, ε; Καλά θα κάνεις να το πιστέψεις . Μ' αυτού του

είδους τις μαγουλάδες κάθονrαι και παρακάθονται. Αυτές οι

μαγουλάδες είναι διαφορετικές. Είναι νέο είδος έτσι είπε η

δεσποινίς Μαίρη Τζέιν.

- Τι θα πει νέο είδος;

- Γιατί είναι ανακατεμένες με άλλα πράματα.

-Τι άλλα πράματα;

- Να, ιλαρά, κοκίτη, ερυσίπελα, κίτρινο πυρετό και εγκε-

φαλικό πυρετό· και δεν ξέρω κι εγώ τι άλλο.

- Θεέ μου! Και το λένε μαγουλάδες;

- Έτσι είπε η δεσποινίς Μαίρη Τζέιν.

-Και γιατί στην ευχή το λένε 'μαγουλάδες; -Γιατί απλούστατα είναι μαγουλάδες. Έτσι αρχίζει η

αρρώστια.

-Τι να πω; Δε βγαίνει νόημα . Μπορεί δηλαδή κάποιος να στραrιπουλ<ξει το δάχτυλό τuυ και να πάρeι δηλητήριο και να


πέσει από το πηγάδι και να σπάσει το σβέρκο του και να τινά

ξει τα μυαλά του στον αέρα και κάποιος να περάσει από δίπλα

και να ρωτήσει από τι πέθανε κι ένας βλάκας να σηκωθεί και

να του πει: <<Να , στραμπούλιξε το δάχτυλό του >> , Θα είχε κανέ

να νόημα; Όχι. Ούτε κι αυτό που λες τώρα έχει. Είναι κολλητι

κή;

-Κολλητική; Μα τι λες τώρα. Είναι κολλητική η σβάρνα στα

σκοτεινά; Αν δεν πιαστείς στο ένα της δόντι , θα πέσεις στο

άλλο · έτσι δεν είναι; Και δεν μπορείς να γλιτώσεις από κείνο

το δόντι, χωρίf να φέρεις κάτω όλη τη σβάρνα · έτσι δεν είναι;

Ε λοιπόν, αυτό το είδος οι μαγουλάδες είναι σαν τη σβάρνα ,

μπορείς να πεις. Κι εδώ δε μιλάμε για σβάρνες . Έτσι και σ'

έπιασε, σου δίνει και καταλαβαίνεις .

-Εγώ νομίζω πως είναι φριχτό, λέει το λαγώχειλο . Θα πάω

στο θείο Χάρβι και .. . -Και βέβαια, λέω εγώ. Εγώ θα πήγαινα . Φυσικά και θα

πήγαινα. Δε θα 'χανα καιρό.

- Και γιατί παρακαλώ δε θα 'χανες καιρό;

- Κοίταξε μια στιγμή το ζήτημα κι ίσως μπορέσεις να το

δεις κι εσύ. Δεν πρέπει οι θείοι σου να πάνε στην Αγγλία υπο

χρεωτικά όσο πιο γρήγορα μπορούν; Και νομίζεις πως θα ήταν

τόσο κακοί, ώστε να φύγουν και να σας αφήσουν πίσω να κά

νετε τόσο ταξίδι ολομόναχες; Το ξέρετε πως θα σας περιμένουν.

Πάει καλά ως εδώ . Ο θείος σας ο Χάρβι είναι ιεροκήρυκας έτσι

δεν είναι; Πολύ καλά λοιπόν: Είναι ποτέ δυνατό ένας ιεροκήρυ

κας να εξαπατήσει έναν αξzωματzκό σε καράβι, για να τους κατα

φέρει ν' αφήσουν τη δεσποινίδα Μαίρη Τζέιν να ανεβεί στο

πλοίο; Το ξέρετε πως δε θα το κάνει . Θα πει σίγουρα: «Τι κρίμα ,

όμως τα ζητήματα του ποιμνίου μου θα πρέπει να προχωρή

σουν με όποιον τρόπο μπορούν· γιατί η ανιψιά μου εκτέθηκε

στον τρομακτικό ιό plurimus unum mumps*, επομένως είναι

Σ.τ.μ.: Με τα λατινικά του Χακ Φιν θα μπορούσε να είναι κάτι σαν ... πολύπλοκος ιός της μαγοuλάδας!


υποχρέωσή μου και καθήκον μου να παραμείνω εδώ και να πε

ριμένω τρεις μήνες, ώσπου να φανεί αν κόλλησε κι εκείνη ή ό

χι>> . Αλλά δε βαριέσαι, αν νομίζεις πως είναι πιο καλά να το πεις

στο θείο σου το Χάρβι ... - Σαχλαμάρες. Και να καθόμαστε να χαζολογάμε εδώ, ενώ

θα μπορούσαμε όλοι να διασκεδάζουμε στην Αγγλία, αντί να

περιμένουμε εδώ να μάθουμε αν κόλλησε η Μαίρη ή όχι; - Καλά , τέλος πάντων, ίσως θα 'πρεπε να το πεις σε κανέναν

από τους γείτονες.

-Άκου τώρα τι λέει. Καλά, εσύ τους βάζεις κάτω όλους με τη

βλακεία σου . Δεν καταλαβαίνεις πως θα βγούνε να το πούνε σε

όλους; Δεν υπάρχει άλλος τρόπος εκτός από το να μην πούμε σε

κανέναν απολύτως τiποτα.

-Καλά, ίσως έχεις δίκιο . Ναι, νομίζω πως έχεις δίκιο .

-Αλλά νομίζω πως θα πρέπει να πούμε στο θείο Χάρβι πως

έφυγε για λίγο, έτσι κι αλλιώς, ώστε να μην ανησυχήσει, ε; - Ναι, η δεσποινίς Μαίρη Τζέιν ήθελε να το κάνετε αυτό .

Μου είπε: «Πες τους να δώσουν στο θείο Χάρβι και στο θείο

Ουίλιαμ την αγάπη μου κι ένα φιλάκι και να τους πουν πως πε

τάχτηκα απέναντι στο ποτάμι, για να δω τον κύριο» - τον κύ

ριο - πώς ήταν το όνομα εκείνης της πλούσιας οικογένειας που

τόσο συχνά συνήθιζε να σκέφτεται ο θείος σου ο Πίτερ; Εννοώ

εκείνη που ... -Α, θα πρέπει να εννοείς τους Άπθορπ· έτσι δεν είναι ;

-Ακριβώς . Μα τι ονόματα έχουνε κι αυτοί! Κανένας δεν

μπορεί να τα θυμάται, ούτε για λίγο. Ναι, μου είπε, πείτε τους

πως έτρεξε να βεβαιωθεί πως οι Άπθορπ θα έρθουν στον πλει

στηριασμό, για να αγοράσουν αυτό το σπίτι, γιατί σκέφτηκε

πως ο θείος Πίτερ θα προτιμούσε καλύτερα να το πάρουν αυ

τοί παρά οποιοσδήποτε άλλος. Και θα πάει να τους κολλήσει, ώσπου να πούνε το ναι, και τότε, αν δεν είναι πολύ κουρασμέ

νη, θα έρθει στο σπίτι. Κι αν είναι πολύ κουρασμένη, θα έρθει το άλλο πρωί έτσι κι αλλιώς. Είπε, μην πεις τίποτα για τους

Πρόκτορ, πες μόνο για ιuυι; Άπθορπ , που θα είναι και απόλυ-


τα αληθινό, γιατί έτσι κι αλλιώς θα πάει και σ' αυτούς, για να

τους μιλήσει για την αγορά του σπιτιού. Το ξέρω , γιατί μου το

είπε η ίδια ... - Εντάξει, είπαν κι έτρεξαν να βρούνε τους θείους και να

τους δώσουν ια φιλιά και τις αγάπες και να τους διαβιβάσουν

το μήνυμα.

Όλα τώρα ήταν τακτοποιημένα. Τα κορίτσια δε θα 'λεγαν

τίποτα, γιατί ήθελαν να πάνε στην Αγγλία, κι ο βασιλιάς με το

δούκα θα προτιμούσαν η Μαίρη Τζέιν να τρέχει δουλεύοντας

για τον πλειστηριασμό, παρά για να γυρεύει το γιατρό Ρόμπιν

σον. Ένιωθα μια χαρά! Σκεφτόμουν πως τα είχα καταφέρει

πολύ καλά. Πιστεύω πως ο Τομ Σόγερ δε θα τα είχε κάνει

καλύτερα ο ίδιος. Βέβαια μπορεί να είχε βάλει λίγο περισσό

τερο στιλ, εγώ όμως δεν μπορώ να τα κάνω αυτά πολύ άνετα,

δεν είμαι αναθρεμμένος έτσι εγώ.

Λοιπόν, η δημοπρασία έγινε στην κεντρική πλατεία προς το

τέλος του απογεύματος και όλα γίνονταν με τάξη και με τη

σειρά. Ο γέρος ήταν παρών συνέχεια και λοξοκοίταζε με βλέμ

μα γεμάτο φαρμάκι κατά τον πλειστηριαστή και πέταγε

κάπου κάπου και κανένα απόσπασμα από τη Βίβλο η καμιά

σιγανοπαπαδίστικη φράση κι ο δούκας τριγύριζε εδώ κι εκεί

γκαρίζοντας, για να προκαλέσει τη συμπάθεια του κόσμου και

γενικά να κάνει αισθητή τι1ν παρουσία του σε όλους.

Κάποια στιγμή κόντευε να τελειώσει η φασαρία και όλα

είχαν πουληθεί, εκτός από ένα ασήμαντο κομμάτι γης στο

νεκροταφείο. Ενώ λοιπόν καταγίνονταν με δαύτο, άραξε ένα

aτμόπλοιο και σε δυο λεπτά περίπου κατέφθασε ένα πλήθος

φωνάζοντας και τσιρίζοντας, γελώντας και χοροπηδώΥrας και . τραγουδώντας:

- Ορίστε και η αντιπολίτευση! Ορίστε δυο ζευγάρια κλη

ρονόμοι του γερο-Πίτερ Γουίλκς. Πληρώνετε τα λεφτουδάκια

σας και ... διαλέγετε και παίρνετε!

Φεύγω βιαστικά μέσα στην καταιγίδα

'Έφερναν έναν πολύ συμπαθητικό ηλικιωμένο κύριο και ένα νεότερό του πολύ καλοβαλμένο, με το δεξί του χέρι κρεμασμέ

νο από το λαιμό μ' έναν επίδεσμο. Και, μα την πίστη μου, πώς

φώναζε και πώς γελούσε ασταμάτητα ο κόσμος! Εγώ όμως δεν

έβλεπα κανένα αστείο και φαντάστηκα πως και ο δούκας κι ο

βασιλιάς θα δυσκολεύονταν να βρουν αστείο . Σκέφτηκα πως θα

χλόμιαζαν. Αλλά, μπα, πού να χλομιάσουν αυτοί. Ο δούκας δε

φανέρωσε πως υποψιαζόταν τι έτρεχε και συνέχιζε να πηγαι

νοέρχεται βγάζοντας κείνα τα άναρθρα γκου-γκου-γκού του,

χαρούμενος και κατευχαριστημένος σαν κανάτι που ξεχειλίζει

aφρόγαλα. Όσο για το βασιλιά, κοίταζε έντονα και θλιμμένα

αυτούς τους νεοφερμένους, λες και του σφιγγόταν το στομάχι

στη σκέψη πως υπήρχαν στον κόσμο τέτοιοι απατεώνες και κα

τεργάρηδες . Α, υποκρινόταν εξαιρετικά. Πολλοί από τους επι

κεφαλής στο πλήθος συνάχτηκαν γύρω από το βασιλιά, για να

του δείξουν πως ήταν με το μέρος του . Εκείνος ο νεοφερμένος

ηλικιωμένος κύριος έδειχνε τρομερά σαστισμένος. Με το που

άρχισε να μιλάει, είδα αμέσως ότι η προφορά του ήταν βέρα εγγλέζικη, όχι σαν του βασιλιά, παρ' όλο που του βασιλιά για μί

μηση ήταν πολύ πετυχημένη. Δεν μπορώ να σας πω τα λόγια

του κυρίου , ούτε να τον μιμηθώ μπορώ. Λέω πάντως πως στρά

φηκε στον κόσμο και είπε αυτά τα λόγια περίπου:


-Ετούτη εδώ είναι μια έκπληξη που δεν την περίμενα. Και

θα σας ομολογήσω καθαρά και ξάστερα πως δεν είχα προε

τοιμαστεί, για να την αντιμετωπίσω και να απαντήσω κατάλ

ληλα. Γιατί ο αδελφός μου κι εγώ είχαμε τις aτυχίες μας. Εκεί

νος έσπασε το χέρι του και χτες τη νύχτα κατέβασαν τις απο

σκευές μας σε μια πόλη πριν από τούτην εδώ, κατά λάθος.

Εγώ είμαι ο Χάρβι, ο αδελφός του Πίτερ Γουίλκς, και τούτος

είναι ο αδελφός του ο Ουίλιαμ, ο οποίος δεν ακούει ούτε μιλά

ει και δυστυχώς δεν μπορεί ούτε και με νοήματα να συνεν

νοηθεί, μιας κι έχει τώρα μονάχα ένα χέρι, για να χειρονομεί.

Είμαστε αυτοί που σας λέμε. Και μέσα σε μια δυο μέρες, όταν

θα έχουν έρθει οι αποσκευές μας εδώ, θα μπορώ να σας το αποδείξω. Αλλά ως τότε δε θα πω τίποτε άλλο, παρά θα πάμε

στο ξενοδοχείο και θα περιμένουμε.

Έτσι αυτός και ο καινούριος μουγκός κίνησαν να φύγουν.

Ο βασιλιάς έβαλε τα γέλια και λέει με βροντερή φωνή:

-Έσπασε το χέρι του -πολύ πιθανό, έτσι; - και πολύ

βολικό επίσης για έναν αγύρτη που πρέπει να κάνει χειρονο

μίες, για να συνεννοείται και δεν έχει μάθει πώς. Έχασαν τις

αποσκευές τους! Καλό αυτό -για να μην πω ευφυέστατο- υπό

τις παρούσες συνθήκες!

Έβαλε πάλι τα γέλια και όλοι τον μιμήθηκαν, εκτός από

τρεις τέσσερις ή μπορεί και μισή ντουζίνα. Ένας απ' αυτούς

ήταν εκείνος ο γιατρός. Ένας άλλος ήταν ένας κύριος με πο

λύ ντόμπρο παρουσιαστικό, με ένα ταγάρι του παλιού και

ρού που ήταν καμωμένο από ύφασμα ταπετσαρίας, ο οriοίος είχε μόλις βγει από το aτμόπλοιο και μιλούσε μαζί του

χαμηλόφωνα. Έριχναν και οι δυο τις ματιές τους προς το

βασιλιά και έγνεψαν με τα κεφάλια. Ήταν ο Λέβι Μπελ, ο

δικηγόρος, που είχε πάει στη Λούισβιλ. Ήταν κι ένας άλλος,

γεροδεμένος και τραχύς τύπος που πλησίασε και άκουσε με

προσοχή όσα είπε ο ηλικιωμένος κύριος και τώρα άκουγε το

βασιλιά . Και όταν τέλειωσε ο βασιλιάς, σηκώνεται ο γερο

δεμeνος και λtει:


- Για στάσου μια στιγμή. Αν είσαι ο Χάρβι Γουίλκς, πότε

ήρθες στην πόλη αυτή;

-Μια μέρα πριν την κηδεία, φίλε μου , λέει ο βασιλιάς.

- Ναι, τι ώρα όμως;

-Το απόγευμα, καμιά δυο ώρες πριν πέσει ο ήλιος.

- Πώς ήρθες ως εδώ;

-Ήρθα με το Σούζαν Πάουeλ από το Σινσινάτι.

-Μάλιστα. Και πώς έγινε να είσαι στο Πιντ το πρωί, μέσα

σ' ένα κανό;

- Δεν ήμουνα στο Πιντ το πρωί.

-Λες ψέματα.

Πολλοί από το πλήθος τού όρμησαν και τον παρακάλεσαν

να μη μιλάει έτσι σ' έναν ηλικιωμένο άνθρωπο και μάλιστα

ιεροκήρυκα.

- Κολοκύθια ιεροκήρυκας ο τύπος είναι aπατεώνας και

ψεύτης. Ήταν στο Πιντ εκείνο το πρωί. Εγώ ζω εκεί- έτσι δεν

είναι; Ε λοιπόν, κι εγώ ήμουνα εκεί κι αυτός ήταν εκεί. Τον

είδα με τα μάτια μου εκεί. Ήρθε μ' ένα κανό μαζί με τον Τιμ

Κόλινς κι ένα παιδί.

Ο γιατρός σηκώθηκε και είπε: - Θα το αναγνώριζες το παιδί, αν το ξανάβλεπες, Χάινς;

- Νομίζω πως ναι, αν και δεν είμαι σίγουρος. Α, σταθείτε,

να το εκεί κάτω. Το αναγνώρισα και πολύ εύκολα μάλιστα.

Εμένq έδειχνε. Λέει τότε ο γιατρός:

- Γείτονες, δεν ξέρω αν οι δυο νεοφερμένοι είναι απατεώ

νες ή όχι. Αν όμως τούτοz eδώ οι δυο δεν είναι απάτη, τότε είμαι

ένας ηλίθιος, να τι είμαι. Νομίζω πως είναι χρέος μας να μην

τους αψήσουμε να ξεγλιστρήσουν από δω, ώσπου να ξεκαθα

ρίσουμε το ζήτημα. Έλα μαζί μου, Χάινς. Ελάτε και οι άλλοι. Θα πάμε αυτούς τους δυο στο καπηλειό και θα τους βάλουμε

σε αντιπαράθεση με τους άλλους δυο και νομίζω πως ·κάποια

άκρη θα βγάλουμε , προτού τελειώσουμε.

Άλλο που δεν ήθελε το πλήθος, αν και βέβαια αυτό δεν

ίσχυε για τους φίλους του βασιλιά . Έτσι κινήσαμε όλοι μαζί.


Ο ήλιος κόντευε να δύσει. Ο γιατρός με κρατούσε από το χέρι

και μάλιστα ήταν και πολύ ευγενικός, αλλά το χέρι μου δεν το

άφησε στιγμή .

Μπήκαμε όλοι σ' ένα μεγάλο δωμάτιο στο ξενοδοχείο και

ανάψαμε κάμποσα κεριά . Φέραμε μέσα το νεοφερμένο ντου

έτο. Πρώτος ο γιατρός λέει:

-Δεν επιθυμώ να είμαι σκληρός με αυτούς τους δύο

ανθρώπους , νομίζω όμως ότι είναι απατεώνες και μπορεί να

έχουν συνενόχους που δεν τους γνωρίζουμε. Αν έχουν, δε θα

έφευγαν αυτοί οι συνεργοί με κείνο το σακούλι με το χρυσάφι

που άφησε ο Πίτερ Γουίλκς; Δεν είναι απίθανο. Αν αυτοί οι

άνδρες δεν είναι απατεώνες, δε θα έχουν αντίρρηση να στεί

λουν να φέρουν τα χρήματα και να μας αφήσουν να τα κρατήσουμε, ώσπου να μας αποδείξουν ότι είναι εντάξει . Έτσι δεν

είναι;

Όλοι συμφώνησαν με αυτό. Έτσι σκέφτηκα πως αυτή τη

φορά είχαν από την αρχή στριμώξει για τα καλά τη συμμορία μας. Ο βασιλιάς όμως κοίταξε μονάχα θλιμμένα και είπε:

-Κύριοι, μακάρι τα χρήματα να ήταν εδώ, γιατί δεν έχω καμιά πρόθεση να σταθώ εμπόδιο σε μια τίμια, ανοιχτή και

ξάστερη έρευνα αυτής της άθλιας υπόθεσης . Δυστυχώς όμως

τα χρήματα δεν είναι εδώ. Μπορείτε να στείλετε κάποιον να

το διαπιστώσει, αν θέλετε.

- Ε , και πού είναι;

- Λοιπόν, όταν μου τα έδωσε η ανιψιά μου, για να τα φυλά-

ξω για λογαριασμό της, τα πήρα και τα έκρυψα μέσα στο aχυ

ρόστρωμα του κρεβατιού μου, επειδή δεν ήθελα να τα βάλω

στην τράπεζα για τις λίγες μέρες που θα μέναμε εδώ και θεώρησα πως το κρεβάτι ήταν ένα ασφαλές σημείο. Εμείς, βλέπε

τε, δεν έχουμε συνηθίσει με νέγρους και τους φανταζόμαστε τίμιους , όπως είναι οι υπηρέτες στην Αγγλία. Το άλλο πρωί

κιόλας τα έκλεψαν οι νέγροι, μόλις εγώ κατέβηκα κάτω. Κι

όταν τους πούλησα, δεν είχα ακόμα αναζητήσει τα χρήματα·

έτσι αυτοί τα έκλεψαν και την κοπάνησαν με την άνεσή τους.


Ο υπηρέτης μου από δω θα σας το επιβεβαιώσει, κύριοι.

Ο γιατρός και μερικοί άλλοι είπαν <<Βλακείες!>> και είδα κι

εγώ πως κανένας δεν τον πολυπίστεψε. 'Ενας άντρας με ρώτησε αν είχα δει τους νέγρους να τα κλέβουνε. Εγώ είπα όχι,

αλλά πως τους είχα δει να βγαίνουν κρυφά από το δωμάτιο και

να εξαφανίζονται βιαστικά, και ποτέ δεν έβαλα κακό με το νου

μου, το μόνο που σκέφτηκα ήταν πως έδειχναν φοβισμένοι

μήπως είχαν ξυπνήσει το αφεντικό μου και βιάζονταν να

φύγουν, πριν βρούνε τον μπελά τους. Αυτό μονάχα με ρώτη

σαν. Τότε ο γιατρός στράφηκε απότομα προς εμένα και με

ρώτησε:

-Κι εσύ Άγγλος είσαι;

Εγώ είπα, ναι. Αυτός και μερικοί άλλοι έβαλαν τα γέλια

λέγοντας <<Μπούρδες!»

Ξεκίνησαν λοιπόν τη μεγάλη έρευνα . Μας ξεψάχνιζαν και

μας παίδευαν, η ώρα περνούσε και κανείς δεν έλεγε κουβέντα

για δείπνο· ούτε που τους περνούσε από το μυαλό. Έτσι συνέ

χισαν και τελειωμό δεν είχαν. Και ήταν το χειρότερο μπέρδεμα

που θα μπορούσατε να δείτε ποτέ. Έβαλαν το βασιλιά να πει

την ιστορία του και μετά έβαλαν τον ηλικιωμένο κύριο να πει

τη δική του . Και οποιοσδήποτε εκτός από κείνους τους προ

κατειλημμένους κουφιοκεφαλάκηδες θα μπορούσε να καταλά

βει πως ο ηλικιωμένος κύριος έλεγε την αλήθεια κι ο άλλος

ψέματα. Κάποια στιγμή έβαλαν κι εμένα να τους πω ό,τι

ήξερα . Ο βασιλιάς μού έριξε μια λοξή ματιά με την άκρη του

ματιού του, για να καταλάβω πώς έπρεπε να τα πω. Άρχισα κι

εγώ να διηγούμαι για το Σέφιλντ, πώς ζούσαμε εκεί, και για

τους Γουίλκς της Αγγλίας. Αλλά δεν είχα προλάβει να πω και

πολλά, όταν ο γιατρός πάτησε τα γέλια. Και ο Λέβι Μπελ, ο

δικηγόρος, λέει:

-Κάθισε κάτω, αγόρι μου. Αν ήμουνα στη θέση σου δε θα

ζοριζόμουνα τόσο . ΑπΊ ό,τι καταλαβαίνω δεν είσαι μαθημένος

να λες ψέματα, δε φαίνεται να έχεις άνεση να το κάνεις. Χρει

άζεσαι ακόμα προπόνrμση.


Δε με πολυσκότισε το κοπλιμέντα, αλλά χάρηκα που είχα ξεμπερδέψει, έτσι κι αλλιώς.

Γυρίζει τότε ο γιατρός και λέει:

-Αν ήσουνα από την αρχή στην πόλη, Λέβι Μπελ .. . Τους διέκοψε ο βασιλιάς και τεντώνοντας το χέρι του είπε:

- Μη μου πείτε, αυτός είναι ο παλιός φίλος του φτωχού

νεκρού αδελφού μου , για τον οποίο μου έγραφε τόσο συχνά;

Ο δικηγόρος τού έσφιξε το χέρι, χαμογέλασε και φάνηκε

ευχαριστημένος. Μίλησαν κάμποση ώρα μαζί κι ύστερα

πήγαν σε μια άκρη και μιλούσαν χαμηλόφωνα. Στο τέλος ο

δικηγόρος μίλησε δυνατά και είπε:

- Αυτό θα το τακτοποη}σει το ζήτημα. Θα πάρω την εντο

λή και θα τη στείλω μαζί με του αδελφού σου και τότε θα

ξέρουν πως είναι εντάξει.

Πήραν λοιπόν ένα κομμάτι χαρτί και μια πένα και κάθισε

κάτω ο βασιλιάς, έγειρε το κεφάλι του από τη μια μεριά, πιπί

λισε τη γλώσσα του κι έγραψε κάποιο ορνιθοσκάλισμα. Ύστε

ρα έδωσε την πένα στο δούκα. Για πρώτη φορά ο δούκας είχε

τα χάλια του . Πήρε ωστόσο την πένα κι έγραψε. Στρέφεται

λοιπόν ο δικηγόρος στο νεοφερμένο ηλικιωμένο κύριο και του

λέει:

- Σας παρακαλώ, γράψτε μια δυο γραμμές ο καθένας σας

και υπογράψτε με το όνομά σας.

Έγραψε ο ηλικιωμένος, αλλά κανένας δεν μπόρεσε να δια

βάσει αυτό που έγραφε . Ο δικηγόρος φάνηκε εξαιρετικά

έκπληκτος και λέει:

- Καλά, θα τρελαθώ. Κι έβγαλε ένα σωρό παλιά γράμματα

από την τσέπη του και τα εξέτασε. Ύστερα εξέτασε το γραφι

κό χαρακτήρα του ηλtκιωμένου, και μετά πάλι τα γράμματα . Και τότε λέει: Αυτά τα παλιά γράμματα είναι από τον Χάρβι

Γουίλκς. Και να και τούτοι οι δυο γραφικοί χαρακτήρες. Ο

καθένας μπορεί να δει πως δεν τα έγραψαν αυτοί (ο βασιλιάς

κι ο δούκας ένιωσαν προδομένοι και ηλίθιοι, πιστέψτε με, βλέποντας πώς τους είχε τυλίξει ο δικηγόρος) · να και ο γραφι-


κός χαρακτήρας του ηλικιωμένου κυρίου από δω . Και πάλι

μπορεί ο καθένας να δει πως ούτε κι αυτός τα έγραψε· για να

πούμε του στραβού το δίκιο, αυτά τα ορνιθοσκαλίσματα δεν

μπορούν καν να θεωρηθούν γραφή. Κι εδώ έχω μερικά γράμ

ματα από ... Ο νεοψερμένος ηλικιωμένος τον διέκοψε:

- Σας παρακαλώ, αψήστε με να σας εξηγήσω. Κανένας δεν

μπορεί να διαβάσει το γραφικό μου χαρακτήρα εκτός από τον

αδελφό μου από εδώ · έτσι τα αντιγράφει για χάρη μου. Το δικό

του γραφικό χαρακτήρα έχετε εκεί, όχι το δικό μου.

-Μάλιστα! λέει ο δικηγόρος. Αυτό αλλάζει τα πράγματα.

Έχω και μερικά από τα γράμματα του Ουίλιαμ. Αν τον αφή

σετε λοιπόν να γράψει κι αυτός μια δυο αράδες, ώστε να μπο

ρούμε να τα συγκρίν ... -Δεν μπορεί να γράψει με το αριστερό χέρι, λέει ο ηλικιω

μένος κύριος. Αν μπορούσε να χρησιμοποιήσει το δεξί του

χέρι , θα βλέπατε ότι έγραψε τα δικά του γράμματα αλλά και τα δικά μου. Σας παρακαλώ κοιτάξτε και τα δικά μου και τα

δικά του· είναι γραμμένα από το ίδιο χέρι .

Ο δικηγόρος έκανε όπως του είπε και λέει: - Σαν να μου φαίνεται πως έτσι είναι. Κι αν δεν είναι,

υπάρχει πολύ περισσότερη ομοιότητα από όση είχα παρατη

ρήσει προηγουμένως, πάντως . Λοιπόν, έχουμε και λέμε! Νόμι

ζα πως είχα βρει την άκρη του μυστηρίου, αλλά δυστυχώς

κατά ένα μέρος τινάχτηκε στον αέρα η υπόθεση . Τέλος

πάντων, ένα πράγμα αποδείχτηκε : Τούτοι οι δυο δεν είναι Γου

ίλκς .

Λέγοντας αυτά έγνεψε προς το μέρος του βασιλιά και του

δούκα. Και τι νομίζετε πως έγινε; Αυτός ο ξεροκέφαλος γερο

ξεμωραμένος ούτε τότε δεν το 'βαλε κάτω! Αυτό που σας λέω,

δεν το 'βαλε κάτω! Είπε πως δεν ήταν δίκαιη η δοκιμασία.

Είπε πως ο Ουίλιαμ ήταν το πιο καταραμένο πειραχτήρι του

κόσμου και πως δεν είχε προσπαθήσει να γράψει· το είδε εκεί

νος πως ο Ουίλιαμ είχε ετοιμαστεί να τους παίξει κάποια από


τις φάρσες του, την ώρα που πήγαινε να γράψει. Και τόσο

πολύ φούντωνε και φλυαρούσε ασταμάτητα, που στο τέλος

κόντεψε να πιστέψει κι ο ίδιος αυτά που έλεγε!

Αλλά σύντομα ο νεοφερμένος κύριος διέκοψε και είπε :

- Κάτι σκέφτηκα. Υπάρχει κανένας εδώ που βοήθησε να

ετοιμαστεί ο αδελ ... βοήθησε να ετοιμαστεί, για να ταφεί ο συχωρεμένος ο Πίτερ Γουίλκς;

-Ναι, πετάχτηκε κάποιος, εγώ κι ο Αμπ Τέρνερ βοηθήσα

με. Είμαστε και οι δύο εδώ.

Τότε ο ηλικιωμένος κύριος στράφηκε προς το βασιλιά και

του λέει:

- Ίσως ο κύριος από δω μπορεί να μου πει τι είχε ζωγρα

φισμένο με τατουάζ στο στήθος του;

Στ' αλήθεια ο βασιλιάς έπρεπε να πάρει πολύ κουράγιο, αν

δεν ήθελε να βουλιάξει, όπως οι απότομες όχθες, όταν τις σκε

πάζει το αγριεμένο ποτάμι · τέτοιο ήταν το ξάφνιασμά του.

Και, να το ξέρετε, αυτό ήταν πολύ καλά υπολογισμένο να αιφ

νιδιάσει τον οποιοδήποτε, χωρίς καμιά προειδοποίηση, γιατί,

πράγματι, πώς ήταν δυνατό να ξέρει ο βασιλιάς τι ήταν ζωγρα

φισμένο στο στήθος του ανθρώπου; Χλόμιασε λίγο. Δεν μπό

ρεσε να το αποφύγει. Έγινε απόλυτη ησυχία κι όλοι έσκυψαν

λίγο μπροστά, για να τον δουν . Τώρα θα τα παρατήσει, δεν

έχει πια νόημα, λέω κι εγώ μέσα μου. Τα παράτησε, νομίζετε;

Κανένας δε θα μπορούσε να το πιστέψει· κι όμως δεν τα

παράτησε. Εγώ σκέφτηκα πως φανταζόταν ότι θα το τράβαγε,

ώσπου να κουραστεί ο κόσμος και να αραιώσουνε λίγοι λίγοι,

για να μπορέσει να ξεφύγει μαζί με το δούκα. Τέλος πάντων,

κάθισε εκεί και σε λίγο άρχισε να χαμογελάει και να λέει:

- Πφφ! Πολύ δύσκολη ερώτηση. Τι να σας πω! Μάλιστα,

κύριε, μπορώ να σας πω τι είναι ζωγραφισμένο στο στήθος

του. Είναι ένα μικρούτσικο, τόσο δα, γαλάζιο βέλος. Να τι

είναι. Κι αν δεν κοιτάξεις από πολύ κοντά, δεν μπορείς να το

δεις. Τώρα τι έχεις να πεις;

Ε λοιπόν, ποτc μου δcν eίχα δeι άλλον σαν ιωι τούτο τον


άθλιο γέρο να μιλάει με τόση σοβαρότητα και θράσος.

Ο νεοφερμένος ηλικιωμένος κύριος γυρίζει απότομα στον

Αμπ Τέρνερ και το σύντροφό του και τα μάτια του έλαμψαν,

σαν να σκέφτηκε πως αυηί τη φορά τον είχε στο χέρι το βασι

λιά· και λέει:

- Ορίστε, ακούσατε τι είπε! Υπήρχε τέτοιο σημάδι στο

στήθος του Πίτερ Γουίλκς;

Μίλησαν και οι δύο:

-Δεν έίδαμε τέτοιο σημάδι.

-Ωραία! είπε ο ηλικιωμένος κύριος. Αυτό που είδατε στο

στήθος του ήταν ένα μικρό αχνό Π κι ένα Β (που είναι τα αρχικά ενός ονόματος που είχε καταργήσει από όταν ήταν νέος)

και ένα Γ, και παύλες ανάμεσά τους, να έτσι: Π-Β-Γ. Λέγοντάς

τα, τα σημείωσε μ' αυτή τη σειρά πάνω σ' ένα κομμάτι χαρτί.

Μιλήστε, αυτό δεν είδατε;

Μίλησαν και οι δύο πάλι:

-Όχι, δεν το εiδαμε . Δεν είδαμε κανένα σημάδι απολύτως.

Όλοι τώρα ήταν ανάστατοι και φώναζαν:

-Όλοt τους είναι απατεώνες! Πιάστε τους! Πνίξτε τους!

Πίσσα και πούπουλα τους αξίζουν!

Όλοι όρμησαν με μιας κι έγινε ένας aπίστευτος σαματάς.

Όμως ο δικηγόρος πηδάει πάνω στο τραπέζι και στριγκλίζει:

-Κύριοι, κύριοι! Ακούστε μια κουβέντα μόνο -μια μόνο λέξη- σας παρακαλώ! Ένας τρόπος υπάρχει. Πάμε να ξεθά

ψουμε το πτώμα και να δούμε.

Αυτό έπιασε .

- Ζήτω! τσίριξαν όλοι μαζί και κίνησαν αμέσως. Όμως ο

δικηγόρος και ο γιατρός τούς φώναξαν:

-Σταθείτε , σταθείτε! Δέστε τους και τους τέσσερις και το

αγόρι μαζί και φέρτε τους κι αυτούς μαζί!

-Θα το κάνουμε βέβαια! φώναξαν όλοι, κι αν δε βρούμε τα

σημάδια, θα λιντσάρουμε ολάκερη τη συμμορία!

Τώρα τα είχα χρεzαστεi για τα καλά, σας το Μω. Αλλά, όπως καταλαβαίνετε, οεν υπήρχ~" τρόπος να ξεφύγω. Μας σφιχτόδε-


σαν και μας έβαλαν να προχωράμε μπροστά, ίσια κατά το

νεκροταφείο, που ήταν ενάμισι μίλι προς το ποτάμι, και όλο

το χωριό ακολουθούσε ξοπίσω μας, γιατί κάναμε πολύ φασα

ρία και ήταν μόλις εννιά το βράδυ.

Καθώς περάσαμε από το σπίτι μας, ευχήθηκα να μην είχα

στείλει τη Μαίρη Τζέιν έξω από την πόλη· γιατί τώρα, αν ήταν

εδώ και της έκανα νόημα, θα έτρεχε να με σώσει.

Στριμωχτήκαμε λοιπόν στο δρόμο προς το ποτάμι ροβολώ

ντας σαν αγριόγατες. Και, για να γίνει πιο τρομαχτικό το

τοπίο, ο ουρανός άρχισε να σκ()τεινιάζει, κι άρχισαν να τρε

μοπαίζουν και να φτερουγίζουν οι αστραπές, κι ο αέρας να

ανατριχιάζει τις φυλλωσιές. Αυτός ήταν ο μεγαλύτερος κι ο πιο

επικίνδυνος μπελάς που είχα βρεθεί ποτέ μου· είχα σαστίσει·

όλα πήγαιναν τόσο διαφορετικά από ό,τι τα είχα φανταστεί.

Αντί να βρίσκομαι έτσι μπλεγμένος, θα μπορούσα να έχω την

άνεσή μου, αν ήθελα, και να απολαμβάνω όλη τη φάση και να

'χω και τη Μαίρη Τζέιν στο πλευρό μου , έτοιμη να με σώσει,

όταν θα γίνονταν ζόρικα τα πράγματα. Τώρα όμως δεν υπήρ

χε τίποτα στον κόσμο ανάμεσα σ' εμένα και στον ξαφνικό

θάνατο, εκτός από κείνα τα τατουάζ . Αν δεν τα 'βρισκαν ... Δεν άντεχα να το σκέφτομαι . Κι όμως, κατά περίεργο

τρόπο, δεν μπορούσα να σκεφτώ τίποτ' άλλο . Όσο πήγαινε,

σκοτείνιαζε . Ήταν η καλύτερη ώρα να ξεγλιστρήσω από το

πλήθος. Όμως εκείνος ο γεροδεμένος, ο Χάινς, με κρατούσε

από τον καρπό και δεν υπήρχε περίπτωση να ξεφύγει άνθρω

πος από εκείνο εκεί τον Γολιάρ* . Με έσερνε τόσο άγρια μέσα

στην ταραχή του, που ήμουν αναγκασμένος να τρέχω, για να

τον προλαβαίνω.

Όταν τέλος έφτασαν, όρμησαν στο νεκροταφείο και απλώ

θηκαν παντού σαν πλημμύρα. Όταν έφτασαν στον τάφο, ανα

κάλυψαν όλοι τους πως είχαν πάνω από εκατό φορές περισ

σότερα φτυάρια από όσα χρειάζονταν, αλλά δεν είχε κανένας

Σ.τ.μ .: Μάλλον τuν Γολιάθ ιjθελε να πει .


σκεφτεί να φέρει ένα φανάρι. Έτσι κι αλλιώς όμως καταπιά

στηκαν να σκάβουν με το φως της aστραπής κι έστειλαν έναν

στο κοντινότερο σπίτι να φέρει ένα φανάρι.

Έσκαβαν, έσκαβαν, σαν τρελοί. Ώσπου νύχΗ.ι)σε απελπι

στικά κι άρχισε να βρέχει, κι ο αέρας να φυσάει και να λυσ

σομανάει, κι οι αστραπές να πέφτουν όλο και πιο απειλητικές,

κι οι βροντές να ταράζουν συθέμελα τον τόπο. Αυτοί όμως

ούτε που το έπαιρναν είδηση, τόσο πολύ τους είχε απορροφήσει η δουλειά. Και τη μια στιγμή έβλεπες την κάθε λεπτομέ

ρεια και την κάθε φάτσα σ' εκείνο το ατέλειωτο πλήθος και τις

φτυαριές το χώμα να τινάζονται ψηλά από τον τάφο και την

άλλη στιγμή το σκοτάδι τα κατάπινε όλα και δεν έβλεπες τίπο

τα απολύτως.

Στο τέλος έβγαλαν στην επιφάνεια την κάσα κι άρχισαν να

ανοίγουν το καπάκι. Πάλι σπρωξίματα και αγκωνιές, για να

χωρέσουν και να δουν όλοι · μην τα ρωτάτε. Και μες στο σκο

τάδι ήταν φριχτά όλα τούτα. Ο Χάινς πλήγιασε τόσο πολύ τον

καρπό μου έτσι που με τραβολογούσε από δω κι από κει , που

πίστεψα πως είχε ολότελα ξεχάσει την ύπαρξή μου, τόσο

aπορροφημένος και αλαφιασμένος ήταν .

Ξαφνικά η αστραπή άφησε μια τέλεια κατάλευκη φωτεινή

δέσμη και κάποιος φώναξε:

-Μα την πίστη μου , να 'το το σακουλάκι με το χρυσάφι,

πάνω στο στιΊθος του!

Του Χάινς του ξέφυγε μια στριγκλιά, όπως και των υπολοί

πων. Άφησε τον καρπό μου κι έσπρωξε με όλη του τη δύναμη, για να χωρέσει και να δε ι. Εκεί να βλέπατε με τι βιασύνη πετά

χτηκα κι έφυγα σαν αστραπιΊ μες στο σκοτάδι!

Όλος ο δρόμος ήταν δικός μου κι εγώ σχεδόν πετούσα.

Ήμουνα μόνος μου, αν εξαιρέσω το πηχτό σκοτάδι, τις λάμ

ψεις κάθε τόσο, το μονότονο μουρμουρητό της βροχής, το

σφυροκόπημα του αέρα και τις βροντές που με ξεκούφαιναν. K r Θ' '>r ξΙ ι ομως, στο ~ εο που πιστευετc, τ αντε α .

Όταν έφτασα στην πόλη, είδα πως δεν ήταν κανένας έξω με


τέτοια καταιγίδα. Δεν έψαξα λοιπόν για απόμερα δρομάκια,

παρά έπιασα κατευθείαν τον κεντρικό δρόμο. Κι όταν άρχισα

να πλησιάζω προς το σπίτι μας, προσανατολίστηκα, στράφη

κα προς τα εκεί και κοιτάζοντας με προσοχή το είδα. Κανένα

φως ούτε εκεί. Το σπίτι ήταν θεοσκότεινο · αυτό μ' έκανε να

στενοχωρηθώ και να aπελπιστώ· δεν ξέρω γιατί. Όμως, επιτέ

λους, καθώς το προσπερνούσα τρέχοντας, να σου ένα φως να

λαμπυρίζει στο δωμάτιο της Μαίρη Τζέιν! Η καρδιά μου φού

σκωσε άξαφνα, έτοιμη να σπάσει. Την ίδια στιγμή το σπίτι και

όλα βουτήχτηκαν στο σκοτάδι κι έμειναν πίσω μου κι ούτε που

θα τα ξανάβλεπα σε τούτη τη ζωή. Η Μαίρη Τζέιν ήταν το

καλύτερο κορίτσι που είχα δει ποτέ μου και το πιο γενναίο.

Μόλις aπομακρύνθηκα αρκετά από την πόλη, για να δω

πώς μπορούσα να φτάσω ως τον αμμόλοφο , άρχισα να κοιτά

ζω προσεκτικά μήπως βρω κανένα βαρκάκι, για να το δανει

στώ, και τη στιγμή που η αστραπή φώτισε ένα (που δεν ήταν

αλυσοδεμένο), το βούτηξα κι έφυγα. Ήταν ένα κανό και δεν

ήταν δεμένο με τίποτ' άλλο παρά μονάχα μ' ένα σκοινί. Ο

αμμόλοφος ήταν σε πάρα πολύ μεγάλη απόσταση, πέρα

μακριά στη μέση του ποταμού, αλλά δεν έχασα καιρό. Όταν

επιτέλους βρήκα τη σχεδία, ήμουνα τόσο ξεθεωμένος, που

ήθελα μονάχα να ξαπλώσω κάτω να φυσάω και να ξεφυσάω,

αν μπορούσα . Αλλά δεν έκανα έτσι. Μόλις σκαρφάλωσα στη

σχεδία, έβαλα μια φωνή:

-Μπρος, Τζιμ, ξεκίνα. Λύσε τη σχεδία και δρόμο ! Δόξα στο Μεγαλοδύναμο, γλιτώσαμε από δαύτους!

Ο Τζιμ ξεπρόβαλε δειλά και τώρα ερχόταν καταπάνω μου

με ανοιχτή αγκαλιά· τέτοια ήταν η χαρά του. Όταν όμως του

έριξα μια ματιά στο φως της aστραπής, η καρδιά μου ανέβη

κε στο στόμα μου κι έπεσα ανάσκελα μες στο νερό. Είχα ξεχά

σει πως είχε ντυθεί Βασιλιάς Ληρ και πνιγμένος Άραβας κι

όλα τούτα και μου έκοψε τη χολή και τα ήπατα μαζί. Όμως ο

Τζιμ με ψάρΕψΕ από το νφό κι άρχισΕ να μΕ αγκαλιάζει και να με ευλογάει, κι ένα σωρό τέτοια· τόσο πολύ είχε χαρεί που


ξαναγύρισα και που είχαμε ξεφορτωθεί το βασιλιά και το

δούκα . Εγώ όμως του λέω:

-Όχι τώρα. Άσ' τα για το πρωινό, για το πρωινό! Λύσε

σκοινιά κι άσε τη να κυλήσει!

Έτσι μέσα σε δυο δευτερόλεπτα γλιστρούσαμε στο ποτάμι

κι ήταν τόσο υπέροχη η αίσθηση που ήμασταν και πάλι ελεύ

θεροι και μόνοι μέσα στο μεγάλο ποτάμι, χωρίς κανέναν να

μας ενοχλεί! Έπρεπε να χοροπηδήσω λίγο και να τεντωθώ και

να χτυπήσω τις φτέρνες μου λίγες φορές, για να ξεπιαστώ · δε

γινόταν αλλιώς. Αλλά στον τρίτο πήδο πρόσεξα ένα θόρυβο

που τον ήξερα πολύ καλά. Κράτησα την ανάσα μου, aφου

γκράστηκα και περίμενα. Τότε ακριβώς, τη στιγμή που η επό

μενη αστραπή έλαμψε πάνω στο νερό, τους βλέπω ξαφνικά

αγκιστρωμένους στα κουπιά τους κι ακούω το βουητό της

βάρκας τους! Ήταν ο βασιλιάς και ο δούκας!

Σωριάστηκα με απόγνωση στα σανίδία και παραδόθηκα.

Δεν ήξερα τι άλλο να κάνω, για να μη βάλω τα κλάματα .

Ο χρυσός σώζει το βασιλέα!

'Όταν σκαρφάλωσαν στη σχεδία, ο βασιλιάς έρχεται καταπάνω μου και ταρακουνώντας με από το γιακά μού λέει :

- Πήγες να μας τη σκάσεις, παλιοκατεργαράκο, έτσι; Τη

βαρέθηκες την παρέα μας, ε;

Λέω εγώ:

-Όχι, μεγαλειότατε, δεν ... σας παρακαλώ, μεγαλειότατε, μη! - Μπρος, σβέλτα, πες μας τz είχες στο νου σου να κάνεις,

γιατί θα σου βγάλω τ' άντερα, κακομοίρη μου!

- Στ' αλήθεια, θα σας τα πω όλα, όπως έγιναν, μεγαλειότα

τε. Ο άντρας που με κρατούσε από το χέρι ήταν πολύ καλός

μαζί μου κι όλο έλεγε πως είχε ένα αγόρι σχεδόν στην ηλικία

μου που πέθανε πέρσι και πως λυπόταν να βλέπει ένα παιδί σε

τόσο δύσκολη θέσή . Κι όταν ξαφνίάστηκαν όλοι που βρήκαν

το χρυσάφι και όρμησαν σαν τρελοί στο φέρετρο, μου αφήνει

το χέρι και μου ψιθυρίζει: <<Δίνε του τώρα, αλλιώς θα σε κρε

μάσουνε στα σίγουρα! >> Έτσι έφυγα βιαστικά. Δε μου φάνηκε

πως είχε νόημα να μείνω. Δεν μπορούσα να κάνω τίποτα και

δεν ήθελα να με κρεμάσουνε, αφού μπορούσα να τους ξεφύ

γω. Έτσι έτρεχα, ώσπου βρήκα το κανό. Κι όταν έφτασα εδώ,

είπα του Τζψ να κάνει γρήγορα, γιατί αλλιώς θα με πιάνανε

και θα με κρεμούσανε. Του είπα πως φοβόμουνα πως εσείς κι

ο δούκας δεν ήσαστε ζωντανοί και στενοχωρήθηκα πάρα


πολύ, το ίδιο και ο Τζιμ, και χαρήκαμε πάρα πολύ, όταν σας

είδαμε να 'ρχεmε . Να, ρωτήστε και τον Τζιμ!

Ο Τζιμ είπε πως έτσι ήτανε. Ο βασιλιάς τον διέταξε να σκά

σει και είπε:

-Ναι, μωρέ, σίγουρα έτσι έγινε! και με ξανατράνταξε και

είπε πως σκόπευε να με πνίξει. Αλλά ο δούκας τού λέει:

-Άσε το παιδί ήσυχο, γερο-ηλίθιε! Δηλαδή εσύ θα είχες

κάνει διαφορετικά; Ρώτησες να μάθεις για το παιδί, όταν το

Όκασες; Εγώ δε θυμάμαι κάτι τέτοιο.

Έτσι ο βασιλιάς με άφησε ήσυχο κι άρχισε να βλαmημάει

εκείνη την πόλη κι όλους τους κατοίκους της. Όμως ο δούκας

λέει:

- Καλύτερα θα 'τανε να βλαστημάς τον ίδιο σου τον εαυτό,

γιατί εσύ το αξίζεις περισσότερο από κάθε άλλο . Δεν έκανες

ούτε ένα πράμα σωστό από την αρχή . Εκτός από το ότι το

'παιξες τόσο ψύχραιμος και θρασύς με κείνο το υποθετικό

σημάδι, το γαλάζιο βέλος. Αυτό ήταν έξυπνο · πραγματικά ήταν

έμπνευση. Κι αυτό μας έσωσε. Γιατί, αν δεν ήταν αυτό, θα μας

είχαν φυλακίσει, ώσπου να 'ρχονταν οι αποσκευές των Εγγλέ

ζων και τότε μπουντρούμι , φίλε μου, μην έχεις καμιά αμφιβο

λία! Αλλά το κόλπο σου τους τράβηξε ως το νεκροταφείο· και

το χρυσάφι βέβαια μας έκανε τη μεγαλύτερη εξυπηρέτηση.

Γιατί, αν οι ξεσηκωμένοι παλαβοί δεν είχαν παρατήσει τα

σκοινιά που μας κρατούσαν, για να στριμωχτούν να δουν τον τάφο, απόψε θα κοψόμαmε με τις ... γραβάτες μας, ξέρεις εκείνες τις θεόγερες, τις εγγυημένες, που τις φοράς πολύ

περισσότερο απ' όσο τις χρειάζεσαι ... Σώπασαν για ένα λεπτό σκεφτικοί. Ύ mερα ο βασιλιάς είπε

κάπως αφηρημένα:

- Πφφ! Κι εμείς λέγαμε πως το είχαν κλέψει οι νέγροι!

Αυτό μ' έκανε να ανατριχιάσω! - Ναι, λέει ο δούκας, αργά, αποφασιστικά και ειρωνικά,

εμείς έτσι νομίζαμε.

-τουλάχιστον εγu5 το πtστευα .

284

Ο δούκας λέει με τον ίδιο τρόπο:

-Αντίθετα, εγώ το πίστευα .

Ο δούκας σαν να οργίστηκε και λέει:

ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ

-Άκου δω , Μπιλτζγουότερ , τι μου τσαμπούνας;

Λέει ο δούκας απότομα:

-Όσο γι' αυτό, μάλλον θα 'πρεπε με την άδειά σου να

ρωτήσω να μου πεις εσύ τι εννοείς;

- Βλακείες! κάνει με πολύ σαρκασμό ο βασιλιάς. Ξέρω κι

εγώ όμως; Ίσως ήσουνα κοιμισμένος και δεν ήξερες τι έκανες.

Τώρα ο δούκας αγρίεψε στ' αλήθεια και λέει:

-Ώχου, κόψε αυτές τις αναθεματισμένες βλακείες. Για

βλάκα με παίρνεις δηλαδή; Νομίζεις πως δεν ξέρω ποιος έκρυ

ψε το παραδάκι στο φέρετρο ;

-Πώς δεν το ξέρεις! Το ξέρω καλά πως το ξέρεις, αφού εσύ

ήσουνα!

- Ψέματα!

Ο δούκας όρμησε καταπάνω του. Φωνάζει ο βασιλιάς:

- Κάτω τα χέρια σου! Άσε το λαιμό μου! Τα παίρνω όλα

πίσω!

Ο δούκας συνεχίζει:

- Λοιπόν , ομολόγησε πρώτα πως εσυ εκρυψες τα λεφτά

εκεί, επειδή είχες σκοπό να μου τη σκάσεις μια από αυτές τις

μέρες και μετά να γυρίσεις πίσω και να τα κρατήσεις όλα για

πάρτη σου.

-Για περίμενε μια στιγμή, δούκα. Απάντησέ μου σε τούτη

την ερώτηση τίμια κι ειλικρινά . Αν δεν έβαλες εσύ τα λεφτά

εκεί, πες το μου, κι εγώ θα σε πιστέψω και θα πάρω πίσω ό,τι κι αν σου είπα.

-Άθλιε κατεργάρη, σου λέω δεν τα 'βαλα και το ξέρεις πως

δεν τα 'βαλα. Ορίστε μας!

-Καλά λοιπόν. Σε πιστεύω. Αλλά απάντησέ μου τούτο μόνο και μη θυμώσεzς . Είχες βάλει στο μυαλό σου να βουτήξεις το

χρυσάψι και να το κρύψεις;

Ο δούκας δεν είπε λέξη για λίγο. Ύστερα είπε:


-Λοιπόν, δε με νοιάζει αν το είχα βάλει στο νου μου , πάντως

δεν το έκανα . Εσύ όμως, όχι μόνο το είχες στο νου σου να το

κάνεις, αλλά το 'κανες κιόλας.

- Να μη σώσω, αν το 'κανα, δούκα , αλήθεια σου λέω . Δε

λέω πως δεν είχα σκοπό να το κάνω. Εiχα. Εσύ όμως - κάποι

ος άλλος θέλω να πω - με πρόλαβε .

- Ψέματα! Το 'κανες και πρέπει να το παραδεχτείς πως το 'κανες, αλλιώς .. . Ο βασιλιάς άρχισε να γρυλίζει κι ύστερα με κομμένη την

ανάσα:

-Όχι! Μη! Ομολογώ!

Χάρηκα πολύ που τον άκουσα να το λέει . Μ' έκανε να

νιώσω πολύ καλύτερα απ' ότι ένιωθα πριν . Ο δούκας aποτρά

βηξε τα χέρια του και του λέει: -Αν ποτέ το αρνηθείς ξανά, θα σε πνίξω . Σου αξίζει να

κάθεσαι εκεί και να μυξοκλαίς σαν μωρό· είναι ό,τι πρέπει

μετά απ' αυτά που έκανες. Δεν έχω δει γριά στρουθοκάμηλο

σαν κι εσένα που να θέλει να καταβροχθίσει τα πάντα. Και να

σκεφτείς πως σ' εμπιστεύτηκα, σαν πατέρα μου σ' εμπιστεύ

τηκα. Θα 'πρεπε να ντρέπεσαι να κάθεσαι κει και ν' ακούς να

τα φορτώνουν σ' ένα τσούρμο φτωχούς νέγρους και να μη λες λέξη, για να τους υπερασπιστείς. Με κάνει να νιώθω γελοίος

που φάνηκα τόσο πρόθυμος να πιστέψω σ' αυτές τις αθλιότη

τες. Πανάθεμά σε, τώρα βλέπω γιατί είχες τέτοια αγωνία να

καλύψουμε το έλλειμμα · ήθελες να πάρεις όσα λεφτά είχα

βγάλει από την <<Παστάδα>> κι απ' όλα τα άλλα και να τα

ξαφρίσεις όλα!

Λέει ο βασιλιάς δειλά , ρουφώντας τη μύτη του:

-Στάσου, μωρέ δούκα, εσύ είπες να καλύψουμε το έλλειμ

μα, όχι εγώ. - Χάσου από μπροστά μου! Δε θέλω ν' ακούσω άλλη_ λέξη_

απ' το στόμα σου! λέει ο δούκαc: . Κrιι τrι'φη s:ίδ10:ς τι κατάφcρcς

μ' όλα αυτά. Πήραν όλα τους τα λεφτά πίσω, πήρανε και όλα

τα δικά μας, ζήτημα να μας aφήσανε δυο πενταροδεκάρι::ς.


Άντε να κοιμηθείς και μη σε ξανακούσω να μου λες για ελλείμ

ματα και για πασαλείμματα, όσο ζεις!

Έτσι ο βασιλιάς γλίστρησε κάτω από το αντίσκηνο, πήρε το

μπουκάλι του για παρηγοριά και, πριν περάσει λίγη ώρα, είχε

βουτήξει και ο δούκας το δικό του μπουκάλι. Έτσι μέσα σε

μισή ώρα είχαν γίνει κολλητοί πάλι κι όσο πιο κοντά έρχονταν,

τόσο πιο πολύ ξεχνούσαν τον τσακωμό τους και κατέληξαν να

ροχαλίζουν ο ένας στην αγκαλιά του άλλου. Γίνανε στουπί και

οι δυο, αλλά πρόσεξα πως ο βασιλιάς δεν έγινε αρκετά στου

πί, ώστε να ξεχάσει να θυμάται να μην αρνείται πως έκρυψε

αυτός το σακούλι με τα λεφτά. Αυτό μ' έκανε να νιώσω πάλι

άνετα κι ευχάριστα. Φυσικά, όταν άρχισαν το ροχαλητό, πιά

σαμε την κουβέντα και είπα στα γρήγορα στον Τζιμ όλα τα

καθέκαστα.

Δεν μπορείς να προσεύχεσαι με ψέματα

Δεν τολμούσαμε για μέρες πολλές να σταθούμε σε καμιά πόλη. Συνεχίζαμε να κατεβαίνουμε το ποτάμι . Τώρα ήμαστε

νότια, σε ζεστά κλίματα, και πάρα πολύ μακριά πια από την

πατρίδα. Αρχίσαμε να πλησιάζουμε σε δέντρα που είχαν βρύα

κρεμασμένα πάνω στα κλαδιά τους σαν μακριές γκρίζες γενει

άδες. Ήταν η πρώτη φορά που τα έβλεπα να φυτρώνουν κι

έκαναν τα δάση να μοιάζουν επιβλητικά και ζοφερά . Τώρα

λοιπόν οι απατεώνες φαντάστηκαν πως είχαν πια ξεφύγει τον

κίνδυνο κι άρχισαν να ταλαιπωρούν και πάλι τα χωριά. Πρώτα έκαναν μια διάλεξη για την εγκράτεια. Αλλά δεν

έβγαλαν τόσα , που να τους εξασφαλίσουν ένα γερό μεθύσι.

Έπειτα, σ' ένα άλλο χωριό έστησαν χοροδιδασκαλείο . Όμως

πιο καλά θα χόρευε ένα καγκουρό παρά αυτοί. Έτσι με το

πρώτο χοροπηδητό, όλο το χωριό όρμησε καταπάνω τους και

τους ξαπόστειλε μια και καλή . Μια άλλη φορά προσπάθησαν να παραστήσουν τους .. . γουργου-ρήτορες. Αλλά δε γουργου ...

ρητορέψανε και πολύ.Το ακροατήριο σηκώθηκε κι αφού τους

βρίσανε όλοι , τους ανάγκασαν να φύγουν κακήν κακώς. Δοκί

μασαν τις δυνάμεις τους ως ιεροκήρυκες, υπνωτιστές, γιατροί,

μάγοι που λέγανε τη μοίρα, λίγο απ' όλα. Αλλά η τύχη τους

έμοιαζε να τους έχει εγκαταλείψει. Έτσι στο τέλος έμειναν

άφραγκnι κω Πrrιξαν πάνω στη σχεδία, καθώς J(υλούσαμe στο


ποτάμι, κι είχαν πέσει σε βαθιά συλλογή, χωρίς να λένε κου

βέντα, τουλάχιστον τη μισή μέρα, μελαγχολικοί και δυστυχι

σμένοι.

Στο τέλος αποφάσισαν να αλλάξουν βιολί. Άρχισαν να

συσκέπτονται μέσα στο αντίσκηνο και να μιλούν ψιθυριστά κι

εμπιστευτικά δυο τρεις ώρες κάθε μέρα. Ο Τζιμ κι εγώ νιώ

θαμε άβολα. Δε μας άρεσε αυτό το βιολί. Πιστέψαμε πως σκά

ρωναν καμιά χειρότερη aπατεωνιά . Το γυροφέρναμε στο

μυαλό μας και καταλήξαμε πως μάλλον είχαν σκοπό να διαρ

ρήξουν κανένα σπίτι ή κανένα μαγαζί ή πως θέλανε να φτιά

ξουν πλαστά λεφτά ή κάτι τέτοιο. Φοβηθήκαμε πολύ, που

λέτε, και κάναμε μια συμφωνία: Εμείς δε θα μπλεκόμαστε, για

τίποτα στον κόσμο, σε τέτοιες βρομοδουλειές κι αν ποτέ βρί

σκαμε την παραμικρή ευκαιρία, θα τους παρατούσαμε, θα

εξαφανιζόμαστε κι άσ' τους να κάνουν ό,τι θέλουν. Νωρίς ένα

πρωί, λοιπόν, κρύψαμε τη σχεδία σ' ένα καλό και ασφαλές

σημείο, κοντά δύο μίλια πιο κάτω από ένα μικρό κι ερειπω

μένο χωριουδάκι που το έλεγαν Πάικσβιλ. Ο βασιλιάς βγήκε

στη στεριά και μας είπε να μείνουμε κρυμμένοι, ώσπου να

πάει εκείνος. στο χωριό και να μάθει μήπως υπήρχε κανένας

εκεί που να έχει ιδέα για τη <<Βασιλική Παστάδα>>. (Για να δεις

αν υπάρχει κανένα σπίτι να ξαφρίσεις, θες να πεις , σκέφτηκα.

Κι όταν τελειώσεις και το αδειάσεις ολότελα, θα γυρίσεις πίσω

και θα αναρωτιέσαι τι απογίναμε κι εγώ κι ο Τζιμ και η σχε

δία , και θα βγάλεις το άχτι σου ρωτώντας.) Είπε πως , αν δεν

είχε γυρίσει ως το μεσημέρι, ο δούκας κι εγώ θα ξέραμε πως

ήταν εντάξει και θα μπορούσαμε να πάμε κι εμείς.

Καθίσαμε λοιπόν εκεί που ήμαστε. Ο δούκας ίδρωνε και ξί

δρωνε από την αγωνία του και ήταν πολύ νευριασμένος. Μας

έβριζε για το παραμικρό και φαίνεται πως γι' αυτόν δεν κάνα

με τίποτα σωστό. Έβρισκε ψεγάδι και στο παραμικρό. Κάτι

μαγείρευαν σίγουρα. Χάρηκα πολύ που ως το μεσημέρι δεν

είχε φανεί ο βασιλιάς. Θα είχαμε μια αλλαγή τουλάχιστον και

ίσως την c:υκαιρία για ιη μσvαδzκή μας αλλαγή! Έτσι εγώ κι ο


δούκας ΠΙ1γαμε στο χωριό και γυρέψαμε εκεί το βασιλιά· κάποια στιγμή τον ανακαλύψ<:ιμε στο πίσω δωμάτιο ενός άθλι

ου παλιομάγαζου, σκνίπα στο μεθύσι, ανάμεσα σε κάτι τεμπέληδες που τον φοβέριζαν με ψευτοπαλικαριές. Αυτός κατα

ριόταν και απειλούσε με όλη του τη δύναμη, αλλά ήταν τόσο

μεθυσμένος, που δεν μπορούσε ούτε να περπατήσει ούτε και

να τους αντιμετωπίσει. Ο δούκας άρχισε να τον κατηγορεί

λέγοντάς τον γερο-ηλίθιο. Ο βασιλιάς άρχισε να του γυρίζει τις

κατηγόριες και, την ώρα που είχαν πέσει με τα μούτρα στον

τσακωμό, έφυγα στα γρήγορα κι έγινα κυριολεκτικά καπνός.

Τρέχοντας σαν το ζαρκάδι προς το ποτάμι, σκεφτόμουν πως

είχε πια έρθε ι η ευκαιρία μας. Και τότε αποφάσισα πως ποτέ

πια δε θα ξανάβλεπαν ούτε μένα ούτε τον Τζιμ αυτοί οι δυο.

Έφτασα στην όχθη ξέπνοος, αλλά γεμάτος χαρά και φώναξα:

- Μπρος, λύσ' την, Τζιμ, τέλειωσαν τα βάσανά μας!

Όμως δεν πήρα απάντηση και κανείς δε βγήκε από το αντί

σκηνο. Ο Τζιμ ήταν άφαντος! Έβαλα μια φωνή κι ύστερα κι

άλλη κι άλλη. Έτρεξα από δω κι από κει μέσα στο δάσος στρι

γκλίζοντας και τσιρίζοντας. Μάταιος κόπος. Ο Τζψ δεν ήταν

πουθενά. Κάθισα τότε χάμω κι έκλαψα . Δεν μπόρεσα να κρα

τηθώ. Όμως δεν μπορούσα και να κάθομαι εκεί για πολύ. Βγήκα σε λίγο στο δρόμο, προσπαθώντας να σκεφτώ τι θα

ήταν το καλύτερο να κάνω. Έπεσα πάνω σ' ένα αγόρι που

περπατούσε και το ρώτησα αν είχε δει έναν παράξενο νέγρο ,

ντυμένο έτσι κι έτσι κι αυτό μου λέει:

- Ναι.

-Πού κοντά; ρώτησα .

- Κάτω στο μαγαζί του Σίλα Φελπς, κοντά δυο μίλια πιο

κάτω. Είναι νέγρος φυγάδας και τον τσακώσανε. Τον γύρευες;

-Τον γύρευα, δε λες τίποτα! Έπεσα πάνω του εδώ και μια

δυο ώρες στο δάσος και μου είπε πως, έτσι κι έσκουζα, θα μου ~ερt~ωνε το συκώτι, και 1''"' ε{πε να κάτσω εκεί που ήμουνα.

Έτσι κι έκανα. Από κείνη την ώρα εκεί έμεινα. Φοβόμουνα να

βγω έξω.


-Καλά, μου λέει, δε χρειάζεται να φοβάσαι πια, γιατί

τώρα τον πιάσανε. Το 'σκασε κάπου από το Νότο. -Καλά κάνανε και τον πιάσανε.

- Καλά, δε λες τiποτα. Διακόσια δολάρια είναι η ανταμοιβή

γι' αυτό. Λες και βρίσκεις λεφτά στο δρόμο.

- Καλά το λες και θα τα έπαιρνα εγώ, αν ήμουνα λίγο μεγαλύτερος. Εγώ τον είδα πρώτος. Ποιος τον έπιασε;

-Ένας γέρος, ξένος. Πούλησε την αμοιβή που δικαιούταν για σαράντα δολάρια, γιατί έπρεπε να ανεβεί το ποτάμι, λέει,

και δεν μπορούσε να περιμένει. Άκου κουταμάρα! Μωρέ, εγώ

θα περίμενα μακάρι κι εφτά χρόνια, αν χρειαζόταν.

-Κι εγώ το ίδιο ακριβώς, λέω εγώ. Αλλά μπορεί να μην

είναι και τόσο μεγάλη η αξία του και να μην κάνει περισσότε

ρο από τόσο, αφού τον ξεπούλησε τόσο φτηνά. Ίσως κάτι δεν

πάει καλά .

-Πώς δεν πάει καλά; Μια χαρά πάει . Είδα την επικήρυξη

με τα μάτια μου. Λέει τα πάντα γι' αυτόν, ως την τελευταία

λεπτομέρεια· τον ζωγραφίζει σαν φωτογραφία και λέει και

από ποια φυτεία ήταν κάτω στη Νεορλεάνη. Όχι, μάγκα μου,

αυτά που λες δε στέκουνε· σ' το λέω εγώ. Δε μου λες, θα μου

δώσεις μια μπουκιά ταμπάκο να μασήσω;

Δεν είχα καθόλου κι έτσι έφυγε. Πήγα στη σχεδία και κάθι

σα στο αντίσκηνο να σκεφτώ. Αλλά δεν κατέληγα πουθενά.

Σκέφτηκα, μέχρι που σκοτίστηκε το κεφάλι μου, αλλά δεν

έβλεπα διέξοδο στο πρόβλημα. Μετά από τόσο μακρύ ταξίδι,

μετά από όσα κάναμε γι' αυτά τα άθλια υποκείμενα, ορίστε το

αποτέλεσμα, όλα καταστράφηκαν και γκρεμίστηκαν, γιατί

τους πήγε η καρδιά τους να σκαρώσουν μια τέτοια παλιοδου

λειά σε βάρος του Τζιμ και να τον ξαναρίξουν στη σκλαβιά για

όλη του τη ζωή, και, το χειρότερο, ανάμεσα σε ξένους . Κι όλα

αυτά για σαράντα βρομοδολάρια.

Κάποια στιγμή είπα μέσα μου πως θα ήταν χίλιες φορές

καλύτερο για τον Τζιμ να είναι σκλάβος στην πατρίδα του,

εκεί που ήταν και η οικογένειά του, αφού ήταν αναγκασμένος


να είναι σκλάβος, κι έτσι καλά θα έκανα να γράψω ένα γράμ

μα σrον Τομ Σόγερ και να του λέω να πει στη δεσποινίδα

Γουάτσον πού βρισκόταν. Αλλά γρήγορα εγκατέλειψα αύτή την ιδέα για δυο λόγους: Θα θύμωνε και θα αηδίαζε με την

aπατεωνιά και την αχαριστία του που την εγκατέλειψε κι έτσι

θα τον πουλούσε πάλι κάτω στο ποτάμι. Κι αν δεν το 'κανε

αυτή, είναι φυσικό ο καθένας να περιφρονεί έναν aχάριστο

νέγρο και θα έκαναν τον Τζιμ να το νιώθει συνέχεια αυτό, να

νιώθει δηλαδή τιποτένιος και aτιμασμένος. Και ύστερα, σκε

φτείτε κι εμένα! Θα έβγαινε «βρόμα» πως ο Χακ Φιν βοήθησε

ένα νέγρο να βρει την ελευθερία του · κι αν συναντούσα κανέ

ναν από κείνη την πόλη, θα έπρεπε να είμαι έτοιμος να γονα

τίσω και να του φιλήσω τα πόδια από την ντροπή μου. Έτσι

γίνεται πάντα. Κάνει κανείς μια τιποτένια πράξη κι ύστερα δε

θέλει να υποστεί τις συνέπειές της. Σκέφτεται πως, όσο μπορεί

να κρυφτεί, δεν είναι ατιμωτικό . Έτσι ακριβώς είχα κάνει κι

εγώ. Όσο πιο πολύ το σκεφτόμουν, τόσο πιο πολύ με βασάνι

ζε η συνείδησή μου και τόσο πιο πολύ αισχρός κι aπαίσιος

ένιωθα. Και στο τέλος, όταν άστραψε στα ξαφνικά μέσα στο

μυαλό μου πως ήταν απλώς το χέρι της Θείας Πρόνοιας που

με χαστούκιζε κατάμουτρα, για να μου πει πως την προστυχιά

μου την παρακολουθούσαν αδιάκοπα από ψηλά στον Παρά

δεισο, καθώς έκλεβα το νέγρο μιας γριάς φτωχιάς γυναίκας,

που ποτέ της δε μου είχε κάνει κακό, και τώρα μου έδειχνε

πως πάντα υπάρχει Ένας που παραφυλάει πάντα και δεν πρό

κειται με τίποτα ν' αφήσει να γίνονται τέτοιες άθλιες πράξεις,

κόντεψα να λιγοθυμήσω· τόση τρομάρα πήρα. Μετά, που

λέτε, έβαλα τα δυνατά μου να ελαφρώσω κάπως τη συνείδησή

μου. Είπα με το νου μου πως έτσι είχα γεννηθεί, πονηρός, κι

έτσι δεν άξιζα τόσες κατηγόριες. Κάτι όμως μέσα μου εξακο

λουθούσε να μου λέει: Μπορούσες να έχεις πάει mo Κατηχητικό τις Κυριακές. Αν ε{χες πάει. θα σου είχαν!' μάθει πως οι

άνθρωποι που φέρονται όπως φέρθηκες εσύ μ' αυτό το νέγρο πάνε στο πυρ το εξώτερο.


Ανατρίχιασα. Σχεδόν το πήρα απόφαση να προσευχηθώ,

μήπως και μπορούσα να πάψω να είμαι παλιόπαιδο και να

γίνω καλύτερος. Γονάτισα λοιπόν. Αλλά δε μου έρχονταν τα

λόγια. Γιατί δεν έρχονταν άραγε; Δεν είχε νόημα να προσπαθώ να κρύβομαι από Εκείνον .. Ούτε κι από μένα βέβαια.

Ήξερα πολύ καλά πως τα λόγια δε θα 'ρχονταν. Ήταν γιατί η

καρδιά μου δεν ήταν εντάξει . Επειδή δεν ήμουν ειλικρινής.

Επειδή έπαιζα διπλό παιχνίδι. Αποφάσιζα τάχα να παρατήσω

την αμαρτία, κι όμως βαθιά μέσα μου εξακολουθούσα να

κρύβω τη μεγαλύτερη απ' όλες τις αμαρτίες. Προσπαθούσα να

κάνω το στόμά μου να πει πως θα έκανα το σωστό και το καλό,

πως θα έπιανα να γράψω στην ιδιοκτήτρια εκείνου του νέγρου

και να της πω πού ήταν. Όμως βαθιά μέσα μου ήξερα πως

ήταν ψέμα και το ήξερε και Εκείνος. Δεν μπορείς να προσεύ

χεσαι με ψέματα· αυτό το κατάλαβα μια και καλή.

Ήμουνα λοιπόν σε πολύ δύσκολη θέση, στην πιο δύσκολη

που υπήρχε. Δεν ήξερα τι να κάνω. Επιτέλους, μου κατέβηκε

μια ιδέα . Λέω λοιπόν, θα πιάσω και θα το γράψω εκείνο το

γράμμα και μετά θα δω αν μπορώ να προσευχηθώ. Ε, ήταν απίστευτο, πόσο ένιωσα ανάλαφρος σαν πούπουλο στη στιγ

μή, πώς εξαφανίστηκαν όλα μου τα βάσανα. Πήρα λοιπόν ένα

κομμάτι χαρτί κι ένα μολύβι και χαρούμενος και ξαναμμένος

κάθισα κάτω κι έγραψα:

Δεσποινiς Γουάτσον, ο σκλάβος σας ο Τζzμ, ο φυγάδας, εiναι εδώ

χάμω, δυο μiλια κάτω από το Π άικσβιλ . Τον έχει ο κύριος Φελπς και θα

σας τον στείλει πίσω, αν του στείλετε σε αντάλλαγμα τα λεφτά .

ΧΑΚ ΦΙΝ

Ένιωσα καλά, ξεπλυμένος από την αμαρτία. Πρώτη φορά

ένιωθα έτσι στη ζωή μου και τώρα ήξερα πως μπορούσα να

προσευχηθώ. Αλλά δεν το έκανα αμέσως, παρά άφησα κάτω το

μολύβι και κάθισα να σκεφτώ· να σκεφτώ πόσο καλό ήταν που έγιναν έτσι όλα και πόσο κοντά είχα φτάσει να χάσω την ψυχή


μου και να πάω στην κόλαση. Συνέχισα να σκέφτομαι. Σκέφτη

κα το ταξίδι μας στο ποτάμι. Και μπροστά μου έβλεπα πάντα

τον Τζιμ. Πρωί και βράδυ , άλλοτε κάτω απ' το φεγγαρόφωτο κι

άλλοτε με καταιγίδα. Κυλούσαμε στο ποτάμι μιλώντας, τρα

γουδώντας και γελώντας . Κι όμως, δεν ξέρω πώς και γιατί, δεν

έβρισκα τίποτα που να σκληραίνει την καρδιά μου απέναντί

του· ίσα ίσα το αντίθετο. Τον είδα να κάθεται διπλή βάρδια, α

ντί να με φωνάζει, ώστε να μπορέσω να κοιμηθώ παραπάνω.

Τον είδα ν' αστράφτει από χαρά, όταν με είδε να ξεπροβάλλω

μέσα στην ομίχλη. Τον ξανάβλεπα πέρα στο βάλτο, εκεί που έ

γιναν οι βεντέτες και σε παρόμοιες περιπτώσεις. Και πάντα μ'

έλεγε γλυκzέ μου, με χάιδευε κι έκανε ό,τι του περνούσε από το

μυαλό για χάρη μου . Ήταν πάντα τόσο καλός. Στο τέλος θυμή

θηκα τη φορά που τον έσωσα λέγοντας στους άντρες πως είχα

με μαγουλάδες κι αυτός τόσο πολύ μ' ευγνωμονούσε κι είπε πως

ήμουνα ο καλύτερος φίλος που είχε ποτέ ο γερο-Τζιμ στον κό

σμο και ο μόνος που έχει τώρα. Κι ύστερα γύρισα τυχαία και το

βλέμμα μου έπεσε πάνω στο χαρτί.

Βρισκόμουν σε αδιέξοδο. Το σήκωσα και το κράτησα στο

χέρι μου. Έτρεμα, γιατί έπρεπε να αποφασίσω για πάντα ανά

μεσα σε δυο πράγματα και το ήξερα. Μελέτησα την κατάστα

ση για ένα λεπτό κρατώντας σχεδόν την ανάσα μου κι ύστερα

λέω μέσα μου:

-Καλά λοιπόν, δε βαριέσαι, ας πάω στην κόλαση. Και το

Όκισα .

Ήταν φριχτές σκέψεις και φριχτές λέξεις κι όμως τις είπα ·

και τις άφησα ειπωμένες. Κι ούτε ποτέ μου σκέφτηκα να τις αλ

λάξω. Έβγαλα το ζήτημα ολότελα από το μυαλό μου και είπα

πως θα ξανάρχιζα τις κακιές πράξεις, που ήταν και το στοιχείο

μου, μιας και είχα μεγαλώσει μ' αυτές, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος

όχι . Και πρώτα πρώτα θα πήγαινα να δουλέψω, για να γλιτώσω

τον Τζιμ και πάλι από τη σκλαβιά. Κι αν σκεφτόμουν και τίποτε χειρότερο, θα το 'κανα κι αυτό. Γιατί, μιας και είχα ψάF.ι πω

το ... γάιδαρο, ε, τι πείραζε να 'τρωγα και την ουρά;


Κάθισα τότε να σκεφτώ πώς θα τα κατάφερνα και κλωθο

γύρισα κάμποσες λύσεις στο μυαλό μου. Και στο τέλος κατέστρωσα ένα σχέδιο που με βόλευε. Έτσι ζύγωσα σ' ένα δασω

μένο νησάκι που ήταν λίγο πιο πέρα στο ποτάμι κι όταν σκο

τείνιασε αρκετά, σύρθηκα στα κλεφτά με τη σχεδία μου,

άραξα, κρύφτηκα εκεί κι έπεσα για ύπνο . Κοιμήθηκα όλη τη

νύχτα και σηκώθηκα, πριν ξημερώσει. Έφαγα το πρωινό μου,

φόρεσα την αλλαξιά μου, έδεσα τα υπόλοιπα και κάμποσα

ψιλοπράγματα σ' έναν μπόγο και πήρα το κανό, για να βγω

στην όχθη. Βγήκα στο σημείο όπου υπολόγιζα ότι ήταν το

σπίτι του Φελπς, έκρυψα τον μπόγο μου στο δάσος κι ύστερα γέμισα το κανό με νερό και πέτρες και το βούλιαξα σε σημείο

όπου θα μπορούσα να το ξαναβρώ, όταν θα το χρειαζόμουν,

λίγο πιο κάτω από ένα μικρό πριονιστήριο χτισμένο στην

όχθη.

Πήρα τη δημοσιά κι όταν πέρασα το πριονιστήριο, βλέπω

μια επιγραφή επάνω: «Πριονιστήριο Φελπς». Έφτασα στα

αγροτόσπιτα, διακόσια τριακόσια μέτρα πιο κάτω . Είχα τα

μάτια μου ανοιχτά, αλλά δεν είδα κανέναν τριγύρω, παρ' όλο

που τώρα είχε ξημερώσει για τα καλά . Αλλά δε με πείραζε

αυτό, δεν ήθελα να δω κανέναν ακόμα · ήθελα μόνο να εξοι

κειωθώ με την περιοχή. Σύμφωνα με το σχέδιό μου, είχα

σκοπό να εμφανιστώ μέσα από το χωριό, όχι από κάτω. Έριξα

λοιπόν μια ματιά και προχώρησα ίσια κατά το κέντρο. Ε λοι

πόν, ο πρώτος που είδα, μόλις έφτασα, ήταν ο δούκας. Κολ

λούσε μια αφίσα για τη <<Βασιλική Παστάδα>> -τρεις βραδι

νές παραστάσεις - όπως την άλλη φορά. Θράσος που σου το

'χουν οι αγύρτες! Έπεσα πάνω του, πριν προλάβω να λοξοδρο

μήσω. Φάνηκε κατάπληκτος και είπε:

-Μπα, μπα, μπα! Από πού ξεφύτρωσες εσύ; Και μετά μου

κάνει τάχα χαρούμενος και aνυπόμονος: Πού είναι η σχεδία;

Την έβαλες σε καλό μέρος;

Του λέω εγώ:

-Πάνω που θα σας ρωτούσα το ίδιο, υψηλότατε.

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ

Αυτό δεν τον χαροποίησε και τόσο και μου λέει: - Πώς σου ήρθε να ρωτήσεις εσύ εμένα;

295

- Να, λέω. Όταν είδα το βασιλιά σ' εκείνο το βρομομάγα-

ζο χτες, λέω μέσα μου, δεν μπορούμε να τον γυρίσουμε σπίτι, αν δεν ξεμεθύσει πρώτα. Έτσι τριγύριζα άσκοπα στην πόλη,

για να σκοτώσω την ώρα μου, και περίμενα. Κι έρχεται ένας

τύπος και μου πρόσφερε δέκα σεντς, για να τον βοηθήσω να

τραβήξει μια βάρκα από το ποτάμι και να την ξαναφέρει πίσω, για να μεταφέρει ένα πρόβατο. Κι έτσι πήγα μαζί του.

Όταν τραβούσαμε το πρόβατο προς τη βάρκα, ο τύπος με

άφησε να κρατάω το σκοινί και πήγε πίσω από το ζώο, για να

το σπρώξει μέσα. Αυτό όμως ήταν πολύ δυνατό για μένα και

μου ξέφυγε κι άρχισε να τρέχει, κι εμείς ξοπίσω του. Σκύλο

δεν είχαμε κι έτσι αναγκαστήκαμε να το κυνηγάμε στα χωρά

φια, ώσπου το ξεθεώσαμε. Είχε πια σκοτεινιάσει, όταν το τσα

κώσαμε. Το κουβαλήσαμε λοιπόν κι εγώ κίνησα κατά τη σχε

δία. Όταν έφτασα εκεί και είδα πως είχε εξαφανιστεί, λέω

μέσα μου: Φαίνεται μπλέξανε κι αναγκαστήκανε να φύγουν.

Πήρανε και το νέγρο μου, που είναι ο μόνος νέγρος που έχω

στον κόσμο, και αλίμονο, τώρα είμαι ολομόναχος σε ξένο

τόπο και δεν έχω ούτε βιος, ούτε τίποτα, κι ούτε έχω τρόπο να

βγάλω το ψωμί μου. Έκατσα κάτω κι έκλαιγα. Κοιμήθηκα όλη

νύχτα στο δάσος. Αλλά η σχεδία τι απέγινε; Κι ο Τζιμ, αχ, ο

καημένος ο Τζιμ!

- Πανάθεμά με κι αν ξέρω κάτι σχετικά με τη σχεδία. Εκεί

νος b γερο-ηλίθιος έκανε ανταλλαγή και πήρε σαράντα δολά

ρια, κι όταν τον βρήκαμε στο μαγαζί, όλοι κείνοι οι τεμπέλη

δες είχανε στοιχηματίσει μαζί του και του είχανε πάρει και την

τελευταία δεκάρα, εκτός από όσα είχε ξοδέψει ήδη για ουίσκι.

Κι όταν τον έφερα σπίτι αργά χτες το βράδυ και είδα πως έλει

πε η σχεδία, είπαμε: Αυτό το παλιόπαιδο έκλεψε τη σχεδία

μας, μας ξεφορτώθηκε και την κοπάνησε από το ποτάμι. - Το νiγpυ μου δε θα τον παρατούσα · έτnι δεν r:ίναι; Το

μόνο νέγρο που ~χω στον κόσμο, τη μόνη μου περιουσία.


-Αυτό δεν το σκεφτήκαμέ. Η αλήθεια είναι, νομίζω, πως

τον λογαριάζαμε για δικό μας νέγρο. Ναι, σοβαρά, τον λογαριάζαμε για δικό μας. Ένας Θεός ξέρει πόσα είχαμε τραβήξει

για χάρη του. Έτσι, όταν είδαμε πως έλειπε η σχεδία και πως

ήμαmε άφραγκοι, δεν είχαμε τι άλλο να κάνουμε από το να

δοκιμάσουμε ξανά τη <<Βασιλική Παmάδα» . Από κείνη την

ώρα δουλεύω του σκοτωμού, στεγνός και θεονήστικος. Πού

είναι τα δέκα σεντς που έλεγες; Για φέρ' τα δω.

Είχα μπόλικα λεφτουδάκια κι έτσι του έδωσα δέκα σεντς,

αλλά τον παρακάλεσα να τα ξοδέψει σε κάτι φαγώσιμο και να

μου δώσει κι εμένα λίγο, γιατί αυτά ήταν όλα κι όλα τα λεφτά μου κι είχα να φάω από χτες. Δεν είπε τίποτα. Την άλλη mιγ

μή κιόλας στρέφεται απότομα προς το μέρος μου και λέει:

- Πιmεύεις πως ο νέγρος θα μας μαρτυρήσει; Θα τον γδά

ρουμε ζωντανό, έτσι και κάνει κάτι τέτοιο!

- Πώς να μαρτυρήσει; Δεν έφυγε;

-Όχι! Αυτός ο παλαβός ο γέρος τον πούλησε κι ούτε που

μοιράστηκε μαζί μου τα λεφτά. Πάνε και τα λεφτά τώρα.

- Τον πούλησε; λέω και μπήγω τα κλάματα. Μα ήταν δικός

μου ο νέγρος- ήταν δικά μου τα λεφτά. Πού είναι τώρα; Θέλω

το νέγρο μου.

- Κοίτα , το νέγρο σου δεν μπορείς να τον πάρεις, πάει και

τέλειωσε. Γι' αυτό σταμάτα τις κλάψες. Άκουσε δω. Νομίζεις

πως θα τη γλιτώσεις, έτσι και μας μαρτυρήσεις; Πανάθεμά σε,

δε σ' εμπιστεύομαι ... Κοντοστάθηκε, αλλά ποτέ δεν είχα δει ως τώρα το δούκα

τόσο ταραγμένο. Συνέχισα να μυξοκλαίω και λέω:

- Δε θέλω να μαρτυρήσω κανέναν. Κι ούτε έχω καιρό για τέτοια. Πρέπει να τρέξω να βρω το νέγρο μου.

Έδειξε πως ανησύχησε κι έμεινε εκεί μαρμαρωμένος, με

τις αψ(οι;<; να ανεμίζουν στο μπράτσο του, σκεφτικός, σου

φρώνοντας το μiτωπό ιuυ. Σιu tfλuς είπε:

-Θα σου πω κάτι. Πρέπει να μείνουμε εδώ τρεις μέρες . Αν

υποσχεθείς πως δε θα μαc: μαρτυρήσεις και fιι>. Α' cvφή_rτf'ις και


το νέγρο να μαρτυρήσει, θα σου πω πού θα τον βρεις.

Του το υποσχέθηκα και μου λέει:

-Ένας κτηματίας, που τον λένε Σίλα Φ ... , κοντοστάθηκε. Βλέπετε είχε αρχίσει να μου λέει την αλήθεια. Όταν όμως

σταμάτησε έτσι απότομα κι άρχισε να το μελετά και να το σκέ

φτεται ξανά, κατάλαβα πως είχε αλλάξει γνώμη . Πράγματι,

έτσι ήταν. Δε με εμπιστευόταν. Ήθελε να σιγουρευτεί πως δε

θα με είχε στα πόδια του τις τρεις επόμενες μέρες. Έτσι λέει

αμέσως:

- Ο άνθρωπος που τον αγόρασε λέγεται Αβραάμ Φόστερ

-Αβραάμ Τ ζ. Φόστερ - και ζει σαράντα μίλια πέρα στην

εξοχή, στο δρόμο προς τη Λαφαγιέτ. -Εντάξει, λέω εγώ, σε τρεις μέρες θα τον έχω κάνει το

δρόμο. Ξεκινάω σήμερα το απόγευμα κιόλας.

-Όχι, όχι το απόγευμα, τώρα θα ξεκινήσεις. Και μη χάσεις

καθόλου καιρό, ούτε να φλυαρείς στο δρόμο. Κράτα το στόμα

σου κλειστό και προχώρα χωρίς καθυστέρηση. Έτσι δε θα

βρεις τον μπελά σου μ' εμάς μ' άκουσες;

Αυτή την εντολή ήθελα κι εγώ και γι' αυτήν έπαιξα έτσι το

ρόλο μου. Ήθελα να με αφήσει ήσυχο να προχωρήσω το σχέ

διό μου.

- Δίνε του λοιπόν, λέει, και μπορείς να πεις στον κύριο

Φόστερ ό,τι σου καπνίσει . Μπορεί και να τον καταφέρεις να

πιστέψει πως ο Τζιμ είναz δικός σου νέγρος - μερικοί ηλίθιοι

δε ζητάνε χαρτιά - , τουλάχιστον απ' όσο έχω ακούσει έχει

κάμποσους τέτοιους εδώ στο Νότο. Κι όταν του πεις για την

ψεύτικη επικήρυξη και την ανταμοιβή, μπορεί και να σε

πιστέψει που θα του εξηγείς πώς ήταν το σχέδιο, για να απο

δράσουνε. Άντε, φύγε τώρα και πες του ό,τι θέλεις. Αλλά, πρό

σεξε, κλειστό το στόμα σου, ώσπου να φτάσεις εκεί.

Έφυγα λοιπόν και κίνησα για την εξοχή. Δεν κοίταξα τρι

γύρω μου, όμως είχα την αίσθηση πως με παρακολουθούσε. ΊΙξι::ρα ύμωι; πως θα κατάφερνα να τον κάνω να βπρεθε{.

Πήγα ευθεία στην εξοχή, κάπου ένα μίλι, πριν σιάθώ. Ύστε-


ρα γύρισα πίσω και τάχυνα το βήμα μου μέσα από το δάσος

με κατεύθυνση το σπίτι του Φελπς. Σκέφτηκα πως καλύτερα

ήταν να αρχίσω το σχέδιο μου ευθύς αμέσως, χωρίς να χαζο

λογάω, γιατί ήθελα να κλείσω το στόμα του Τζιμ, ώσπου να

ξεφύγουν αυτοί οι τύποι. Δεν ήθελα μπελάδες με τη φάρα

τους. Ό,τι είχα να δω από δαύτους το είδα και ήθελα μονάχα

να τους ξεφορτωθώ μια για πάντα.

Πώς απέκτησα καινούριο όνομα

'Όταν έφτασα εκεί, όλα ήταν ήσυχα σαν Κυριακή, ζεστά κι ηλιόλουστ-α . Οι εργάτες είχαν πάει στα χωράφια. Κι ήταν κι

εκείνο το βουητό από τις μύγες και τα ζουζούνια σrον αέρα

που κάνει ακόμα πιο μοναχική την ατμόσφαιρα, λες κι όλοι

έχουν πεθάνει από καιρό. Κι όταν φυσήξει μια αύρα και

σαλεύσουν οι φυλλωσιές, σε κάνει να νιώθεις θλιβερά, να νιώ

θεις σαν να είναι πνεύματα που ψιθυρίζουν - πνεύματα πεθα

μένων εδώ και πολλά χρόνια- κι όλο λες πως μιλάνε για σένα.

Γενικά αυτή η απόλυτη ησυχία σε κάνει να εύχεσαι να 'σουν κι

εσύ πεθαμένος και να 'χεις ξεμπερδέψει με όλα τούτα.

Η βαμβακοφυτεία του Φελπς ήταν μια από κείνες τις ασή

μαντες εκτάσεις που μοιάζουν όλες μεταξύ τους. Ένα περι

φραγμένο χωράφι μικρότερο κι από στρέμμα. Ο φράχτης

καμωμένος από κούτσουρα πριονισμένα από τη μια άκρη και

βαλμένα σκαλωτά, σαν βαρέλια διαφορετικού ύψους, απ'

όπου σκαρφάλωνε στο φράχτη και όπου οι γυναίκες πατού

σαν, όταν ήθελαν να καβαλικέψουν στο άλογο. Μερικά aρρω

στιάρικα μπαλώματα γρασιδιού ήταν σκορπισμένα στη μεγά

λη αυλή, αλλά το πιο πολύ έδαφος ήταν γυμνό και λείο, σαν παλιό καπέλο που έχει γδαρθεί όλο του το χνούδι. Ένα μεγά

λο ξύλινο καλοφτιαγμένο σπίτι για τους λευκούς: τα κούτσου

ρα φροντισμένα, οι χαραμάδες τους βουλωμένες με λάσπη ή


ασβεστοκονίαμα, που φαινόταν πως από καιρό σε καιρό τις

φρεσκάριζαν με ασβέστη. Κουζίνα με στρογγυλά δοκάρια, μ'

ένα μεγάλο κι άνετο πέρασμα, ανοιχτό αλλά στεγασμένο, που

την ένωνε με το σπίτι . Ένα ξύλινο εργαστήρι, όπου έφτιαχναν τα καπνιστά τους κρέατα, στο πίσω μέρος της κουζίνας και

πίσω κι απ' αυτό τρεις μικρές ξύλινες καλύβες στη σειρά για

τους νέγρους. Ένα μικρό καλύβι αρκετά πιο κάτω, ολομόνα

χο, πίσω στην άκρη του φράχτη, και μερικά ανεξάρτητα κτίσματα από την άλλη μεριά. Μια σκάφη για τις στάχτες και ένα

μεγάλο καζάνι, για να φτιάχνουν σαπούνι, κοντά στη μικρή

καλύβα . Ένας πάγκος δίπλα στην πόρτα της κουζίνας, μ' έναν

κουβά για νερό κι ένα φλασκί. Ένα σκυλί aποκοιμισμένο στη

λιακάδα και πιο πέρα aποκοιμισμένα κι άλλα σκυλιά. Τρία .

σκιερά δέντρα πέρα σε μια άκρη. Λίγοι θάμνοι με βατόμουρα

και φραγκοστάφυλα σ' ένα σημείο του φράχτη. Έξω από το

φράχτη ένας κήπος και μια πρασιά με καρπούζια . Πίσω απ'

αυτά άρχιζαν τα μπαμπακοχώραφα και πέρα από τα χωράφια

τα δάση.

Έκανα το γύρο, σκαρφάλωσα από το πίσω μέρος του φρά

χτη, δίπλα στη σκάφη με τη στάχτη, και κίνησα για την κουζί

να. Όταν προχώρησα λίγο, άκουσα το μουντό μουρμουρητό

μιας ανέμης που κλαψούριζε κι ύστερα χανόταν πάλι. Και

τότε ένιωσα στ' αλήθεια πως θα 'θελα να ήμουν πεθαμένος,

γιατί θόρυβος πιο μοναχικός από αυτόν δεν υπάρχει στον

κόσμο.

Προχώρησα ίσια μπροστά, χωρίς να καταστρώσω κανένα

συγκεκριμένο σχέδιο, έχοντας μονάχα εμπιστοσύνη πως η

Θεία Πρόνοια θα μου έβαζε τα σωστά λόγια στο στόμα μου,

σαν θα 'ρχόταν η ώρα. Γιατί είχα προσέξει πως η Θεία Πρό

νοια πάντα έβαζε τα σωστά λόγια στο στόμα μου, αν το άφηνα

στην ησυχία του.

Φτάνοντας στα μισά, πρώτα σηκώθηκε ένα σκυλί κι ύστερα κι άλλο και με πλησίασαν. Εγώ φυσικά στάθηκα, για να τα αντιμετωπίσω, κι έμεινα ακίνητος. Τι φασαρία έκαναν! ...


Μέσα σ' ένα τέταρτο του λεπτού ήμουνα σαν τον άξονα μιας

ρόδας, θα μπορούσατε να πείτε , που όμως αντί για aχτίνες

είχε σκυλιά, δεκαπέντε σκυλιά που με είχαν περικυκλώσει, με

τους λαιμούς και τις μουσούδες τους τεντωμενες καταπάνω

μου, γαβγίζοντας και μουγκρίζοντας. Και να έρχονται κι άλλα!

Τα έβλεπες να σκαρφαλώνουν φράχτες και να ξεπροβάλλουν

απ' όλες τις γωνιές.

Μια νέγρα βγήκε τρέχοντας από την κουζίνα μ' έναν πλά

στη για τη ζύμη στο χέρι φωνάζοντας: <<Ξου! Φύγκε από ντω!

Ντρόμο, τίγκρη, κι εσύ Πιτσιλωτέ! Ντρόμο σας λέω!» και

τους έδωσε από μια του καθενός . Αυτά σκόρπισαν γρυλίζοντας

μακριά κι έτσι ακολούθησαν και τα υπόλοιπα. Και την άλλη

στιγμή τα μισά από αυτά γύρισαν πίσω κουνώντας τις ουρές

τους γύρω μου και κάνοντάς μου χαρές. Τι κακό μπορεί να

σου κάνει ένα σκυλί; Τίποτα.

Πίσω από τη γυναίκα να σου τρία νεγράκια, ένα κορίτσι και

δυο αγόρια, που δε φορούσαν τίποτ' άλλο έξω από κάτι ντρί

λινες πουκαμίσες, κι είχαν κρεμαστεί στη φούστα της μάνας

τους και κρυφοκοίταζαν προς το μέρος μου ντροπαλά, όπως

κάνουν πάντα. Κι έρχεται και η λευκή γυναίκα, τρέχοντας από

το σπίτι, γύρω στα σαράντα πέντε με πενήντα, χωρίς σκούφια

στο κεφάλι και με το αδράχτι στο χέρι. Ξοπίσω της ακολουθούσαν τα μικρά λευκά παιδιά της, που έκαναν κι αυτά όπως

και τα νεγράκια. Χαμογελούσε διάπλατα, μόλις που μπορού

σε να κρατηθεί, και είπε:

-Επιτέλους, εσύ είσαι! Έτσι δεν είναι;

Ξεστόμισα ένα <<Μάλιστα, κυρία», χωρίς να το σκεφτώ

καθόλου. Με άρπαξε και μ' έσφιξε στην αγκαλιά της. Ύστερα με

βούτηξε κι από τα δύο χέρια και με ταρακουνούσε ασταμάτη

τα. Δάκρυα έτρεχαν από τα μάτια της κι έσταζαν κάτω . Κι έλε

γες πως δε χόρταινε να με σφίγγει και να με ταρακουνάει και

να λέει: <<Δε μοιάζεις και τόσο με τη μητέρα σου, όπως φαντα

ζόμουν. Αλλά, μα την πίστη μου, δε με νοιάζει καθόλου, χαί-

302 J'v!APK ΤΟΥΕΪΝ

ρομαι τόσο πολύ που σε βλέπω! Αγαπημένο μου παιδί, μου

'ρχεται να σε φάω από τη χαρά μου! Παιδιά, ήρθε ο ξάδελφός

σας ο Τομ! Χαιρετήστε τον ντε!»

Αυτά όμως έσκυψαν τα κεφάλια κι έβαλαν το δάχτυλο στο

στόμα, πριν κρυφτούν πίσω της. Έτσι εκείνη συνέχισε:

-Λιζ, τι στέκεις; Φέρ' του ένα ζεστό πρωινό στη στιγμή· ή

μήπως πήρες πρωινό στο καράβι;

Είπα πως είχα φάει στο καράβι . Έτσι εκείνη κίνησε για το

σπίτι κρατώντας με από το χέρι και τα πιτσιρίκια στριμώχνο

νταν πίσω της . Όταν φτάσαμε, με κάθισε σε μια πολυθρόνα,

κάθισε κι εκείνη σ' ένα χαμηλό σκαμνί μπροστά μου κρατώ

ντας μου και τα δύο χέρια και είπε:

- Στάσου να σε κοιτάξω καλά. Μα το Θεό, πόσες φορές το

είχα λαχταρήσει αυτό τόσα χρόνια· και να που επιτέλους ήρθε

η στιγμή! Σε περιμέναμε δυο μέρες τώρα, μπορεί και παρα

πάνω. Γιατί άργησες; Άργησε να βγει mη mεριά το πλοίο;

-Μάλιστα, κυρία, άργ ... -Μη λες μάλιmα , κυρία. Θα λες θεία Σάλι. Και πού άραξε

το πλοίο; Δεν ήξερα ακριβώς τι να πω, γιατί δεν ήξερα αν το καράβι

ερχόταν από πάνω από το ποτάμι ή από κάτω. Έχω όμως

μπόλικο ένστικτο. Και το ένστικτό μου μου έλεγε πως πρέπει

να aνηφόριζε, από κάτω, κάπου απ' την Ορλεάνη. Αυτό όμως

δε βοηθούσε και πολύ. Γιατί δεν ήξερα τα ονόματα των σταθ

μών εκεί κάτω. Σκέφτηκα πως έπρεπε να σκαρφιστώ ένα

σταθμό ή να πω πως ξέχασα σε ποιον κατεβήκαμε ή ... ή .. . Μου ήρθε ξαφνικά μια ιδέα και την ξεφούρνισα.

- Δεν έφταιγε που σταματήσαμε. Αυτό λίγο μάς καθυστέ-

ρησε. Μας χάλασε ένας κύλινδρος.

- Χριστούλη μου! Χτύπησε κανείς;

-Όχι, κυρία. Μόνο ένας νέγρος σκοτώθηκε.

-Ε, τυχεροί ήσαστε . Γιατί μερικές φορές σκοτώνονται άν-

θρωποι. Δυο χρόνια πριν, τα Χριmούγεννα, ο tιείος σου ο Σίλας

ερχόταν από τη Νέα Ορλεάνη μ' εκείνο το σαπιοκάραβο, το Λά-


λz Ρουκ, κι έσκασε ένας κύλινδρος και σακάτεψε έναν άνθρωπο. Νομίζω μάλισrα πως μετά πέθανε . Ήταν βαπτισrής. Ο θείος

σου ο Σίλας ήξερε μια οικογένεια σrο Μπατόν Ρουζ που ήξερε

τους δικούς του πολύ καλά. Ναι, τώρα το θυμάμαι, πέθανε τελι

κά. Τον έπιασε γάγγραινα κι έπρεπε να τον ακρωτηριάσουν.

Αλλά ούτε κι αυτό τον έσωσε. Ναι, γάγγραινα ήταν· αυτό ήταν.

Μελάνιασε ολόκληρος και πέθανε ελπίζοντας σrην άλλη ζωή.

Λένε πως ήταν τρομερό το θέαμα. Ο θείος σου πηγαίνει σrην πόλη κάθε μέρα, για να σε φέρει. Πήγε πάλι· δεν είναι μια ώρα

που έφυγε . Αλλά όπου να 'ναι θα 'ρθει . Πρέπει να τον συνάντη

σες σrο δρόμο , έτσι ; Ένας ηλικιωμένος κάπως, με ... -Όχι, δεν είδα κανέναν, θεία Σάλι . Το πλοίο άραξε, μόλις

ξημέρωνε, κι άφησα τις αποσκευές μου σrην αποβάθρα και

πήγα ψάχνοντας σrην πόλη και λίγο σrα χωράφια, για να

αργήσω λίγο και να μην έρθω ξημερώματα εδώ. Κι έτσι ήρθα

από τον πίσω δρόμο.

-Σε ποιον έδωσες τις αποσκευές σου;

- Σε κανέναν.

-Α, παιδάκι μου , θα τα 'χουν κλέψει όλα!

-Όχι, εκεί που τα έκρυψα, νομίζω πως δε θα τα βρουν,

λέω εγώ .

- Πώς κι έφαγες πρωινό τόσο νωρίς σrο καράβι;

Πάλι σε κακοτοπιές έπεφτα. Λέω όμως:

- Με είδε ο καπετάνιος που τριγύριζα και μου είπε πως

καλά θα έκανα να φάω κάτι, πριν βγω σrη σrεριά. Έτσι με

πήρε σrην τραπεζαρία των αξιωματικών και μου έδωσε ό,τι

τραβούσε η ψυχή μου.

Είχα αρχίσει να νιώθω τόσο άβολα, που δεν μπορούσα πια

να προσέξω τι μου έλεγε. Είχα όλη την ώρα το νου μου σrα

παιδιά. Ήθελα να τα πάρω παράμερα και να τα ξεψαχνίσω

λιγάκι, για να μάθω ποιος ήμουνα επιτέλους. Αλλά δεν τα κατά

φερνα· η κυρία Φελπς συνέχιζε να φλυαρεί ασταμάτητα. Δεν

άργησε να με πιάσει κρύος ιδρώτας, καθώς μου είπε: -Στάσου όμως, Μ με λέμε τόση ώρα και δε μου ε(πες λέξη


ούτε για την αδερφή μου ούτε για κανέναν άλλο. Να σταμα

τήσω τώρα εγώ τη φλυαρία μου, για ν' aρχίσεις εσύ τη δική

σου. Πες τα μου όλα, πες μου για όλους, έναν έναν. Πώς είναι,

τι κάνουνε, και τι σου είπανε να μου πεις. Θέλω να μου πεις

και το παραμικρό πράγμα που σου 'ρχεται στο νου .

Τώρα είχα παγιδευτεί, για τα καλά μάλιστα . Καλά μού

συμπαραστάθηκε ως τώρα η Θεία Πρόνοια, αλλά τώρα ήμου

να και πάλι στα δυο στενά. Είδα πως δεν είχε πια νόημα να

προσπαθώ να συνεχίσω· έπρεπε να παραδεy;ιώ την ήττα μου.

Λέω λοιπόν μέσα μου, να κι άλλη μια περίπτωση που πρέπει

να αποφασίσω να πω την αλήθεια. Άνοιξα το στόμα μου, για

ν' αρχίσω . Εκείνη όμως μ' άρπαξε και με τράβηξε πίσω από το

κρεβάτι, λέγοντας μου:

-Να τος, έρχεται! Σκύψε το κεφάλι σου, κι άλλο, έτσι

μπράβο! Τώρα δε φαίνεσαι. Μην πεις πως είσαι εδώ. Θα του

κάνω μια φάρσα. Παιδιά, τσιμουδιά.

Βρισκόμουνα ξανά σε αδιέξοδο. Αλλά δεν είχε νόημα να

ανησυχώ . Δεν είχα να κάνω τίποτ' άλλο, εκτός από το να

σταθώ ακίνητος και να προσπαθήσω να είμαι έτοιμος, όταν θα

ξεσπούσε η καταιγίδα.

Έριξα μια κλεφτή ματιά στον ηλικιωμένο κύριο που έμπαινε μέσα. Μετά το κρεβάτι μού τον έκρυψε. Η κυρία Φελπς

πετάχτηκε να τον υποδεχτεί και του λέει:

-Ήρθε;

-Όχι, λέει ο άντρας της.

-Θεέ καz Κύριε, λέει πάλι εκείνη, μα τι στην ευχή απέγινε

αυτό το παιδί;

- Δεν μπορώ να φανταστώ, λέει ο ηλικιωμένος κύριος, και

πρέπει να ομολογήσω πως έχω αρχίσει να ανησυχώ πολύ.

-Ανησυχείς! λέει εκείνη. Εγώ κοντεύω να τρελαθώ! Πρέπει

να έχει έρθει. Θα τον έχασες στο δρόμο. Το ξέρω πως ήρθε.

Κάτι μου λέει πως ήρθε. -Τι λες, Σάλι, δεν μπορεί να τον έχασα στο δρόμο. Εσύ το

ξέρεις καλά αυτό.


- Ναι, μα, αχ, Χριστέ μου! Τι θα πει η αδελφή μου! Πρέ

πει να έχει έρθει! Θα σου ξέφυγε. Αυτός ... -Αχ, μη με σκας περισσότερο απ' όσο είμαι ήδη σκασμέ

νος. Δεν ξέρω τι στην οργή να σκεφτώ . Είμαι μπερδεμένος και δεν ντρέπομαι να παραδεχτώ πως είμαι ολότελα τρομοκρατη

μένος. Αλλά δεν υπάρχει περίπτωση να ήρθε . Δεν ήταν δυνα

τό να έρθει και να τον χάσω. Σάλι, είναι τρομερό -τρομερό

σου λέω-, κάτι πρέπει να συνέβη στο πλοίο, σίγουρα!

-Στάσου, Σίλα! Κοίτα εκεί, πέρα στο δρόμο! Κάποιος δεν

έρχεται;

Εκείνος έσκυψε στο παράθυρο, στο κεφαλάρι του κρεβατι

ού κι αυτό έδωσε στην κυρία Φελπς την ευκαιρία που περίμε

νε . Έσκυψε αστραπιαία στην άλλη άκρη του κρεβατιού και με

τράβηξε έξω. Κι όταν εκείνος στράφηκε από το παράθυρο,

εκείνη λάμποντας και ακτινοβολώντας από χαρά με παρου

σίαζε τρομαγμένο και καταϊδρωμένο. Ο ηλικιωμένος κύριος

με κοίταξε και είπε:

- Ποιος είναι τούτος εδώ;

-Ποιος λες να είναι;

-Δεν έχω ιδέα . Ποιος είναι;

-Είναι ο Τομ Σόγερ!

Μα την πίστη μου, κόντεψα να σωριαστώ στο πάτωμα!

Αλλά δεν προλάβαινα να κάνω πίσω πια. Ο ηλικιωμένος

κύριος με άρπαξε από το χέρι σφίγγοντάς το και δεν έλεγε να

το αφήσει. Όλη την ώρα η γριά κυρία χόρευε γύρω μου κλαίγοντας και γελώντας. Και τότε να βλέπατε πώς πετούσαν

βροχή τις ερωτήσεις για τον Σιντ και τη Μαίρη και όλο το υπό

λοιπο σόι.

Αν όμως αυτοί ήταν χαρούμενοι, αυτό δεν ήταν τίποτα

μπροστά στο πόσο χαρούμενος ήμουν εγώ. Ήταν σαν να

ξαναγεννήθηκα· τέτοια ήταν η χαρά μου που έμαθα ποιος

είμαι. Για δυο ώρες με τρέλαναν. Και τελικά, όταν πια τα

σαγόνια μου είχαν πιαστεί και δεν άντεχα άλλο να λέω, τους είχα πει πιο πολλά για την οικογένειά μου -για του Τομ

306 ΜΑΡΚ ΤΟ) ΕΪΝ

Σόγερ την οικογένεια δηλαδή - απ' όσα θα μπορούσαν να

έχουν συμβεί σε έξι οικογένειες Σόγερ. Τους περιέγραψα

βέβαια και πώς μας κάηκε ο κύλινδρος στην εκβολή του Λευ

κού Ποταμού και κάναμε τρεις μέρες να τον φτιάξουμε.

Ωραίο ήταν αυτό, δούλεψε μια χαρά. Γιατί αυτοί δεν είχαν ιδέα

πως χρειάζονταν τρεις μέρες, για να τον φτιάξουν. Και μπου

λόνι να το είχα πει, την ίδια δουλειά θα έκανε κι αυτό.

Τώρα ένιωθα από τη μια μεριά άνετος και από την άλλη

ολότελα αμήχανος. Το να είμαι ο Τομ Σόγερ ήταν εύκολο και

βολικό· ήταν εύκολο και βολικό, ως τη στιγμή που άκουσα ένα

ατμόπλοια να βρυχιέται στο ποτάμι. Και λέω μέσα μου: Κι αν

έρχεται ο Τομ Σόγερ με τούτο το ατμόπλοια; Κι αν κάνει πως

μπαίνει στα ξαφνικά μέσα και πει τ' όνομά μου, πριν προλά

βω να του κάνω νόημα να σταματήσει;

Ε, αυτό δεν μπορούσε να γίνει . Δεν έπρεπε να γίνει, πάει και

τέλειωσε. Πρέπει να βγω στη δημοσιά να τον προειδοποιήσω.

Είπα λοιπόν στην οικογένεια πως θα κατέβαινα, για να φέρω

τις αποσκευές μου. Ο ηλικιωμένος κύριος είχε σκοπό να έρθει

μαζί μου, εγώ όμως είπα όχι, μπορούσα να καβαλικέψω το

άλογο μονάχος μου, δεν ήθελα να τον βάλω σε κόπο.

τ ο θλιβερό τέλος της βασιλείας

Ξεκίνησα λοιπόν για την πόλη με το αμαξάκι κι όταν έφτασα στα μισά του δρόμου, βλέπω μια άμαξα να 'ρχεται. Χω

ρίς άλλο ήταν ο Τομ Σόγερ. Σταμάτησα λοιπόν και περίμε

να, ώσπου να πλησιάσει και φώναξα: «Στάσου!» Η άμαξα

στάθηκε στο πλάι. Το στόμα του άνοιξε διάπλατα και δεν

έλεγε να το κλείσει. Κατάπιε μια δυο φορές σαν να είχε ξε

ραθεί το λαρύγγι του κι ύστερα λέει:

- Δε σε πείραξα ποτέ μου. Αυτό το ξέρεις. Γιατί λοιπόν

εσύ ξαναγύρισες και με κυνηγάς;

Λέω εγώ:

- Δεν ξαναγύρισα· δεν έφυγα καθόλου.

Όταν άκουσε τη φωνή μου, κάπως σαν να συνήλθε, αλλά

δεν ήταν ακόμα πεισμένος και μου λέει:

- Μη μου κάνεις καμιά κασκαρίκα, γιατί ούτε .ι.<ι εγώ θα

σου έκανα ποτέ. Στο λόγο σου, μωρέ, δεν είσαι φάντασμα;

-Στο λόγο μου, δεν είμαι, λέω εγώ.

-Κ-κ-καλά , τότε αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε βέ-

βαια . Αλλά δεν μπορώ πραγματικά να καταλάβω πώς γίνε

ται. Για στάσου. Δε σε σκοτώσανε ποτέ, καθόλου;

-Όχι. Δε με σκοτώσανε καθόλου· τους έπαιξα παιχνίδι.

Έλα δω και πιάσε μι::, αν δι:: με πιστεύεις.

Κι έτσι έκανε . Κι αυτό τον ικανοποίησΕ. Είχι:: τέτοια χα-


ρά που με ξαναείδε, που δεν ήξερε τι να κάνει. Ήθελε να

μάθει τα πάντα αμέσως, γιατί βέβαια αυτή ήταν μια τρομε

ρή και μυστηριώδης περιπέτεια , και φυσικά άγγιξε την ευ

αίσθητη χορδή του. Εγώ όμως είπα: Ας το αφήσουμε για την

ώρα. Είπε στον αμαξά του να περιμένει και εμείς προχωρή

σαμε λίγο . Του εξήγησα κι εγώ σε τι μπελάδες είχα μπλέξει

και τι νόμιζε εκείνος πως έπρεπε να κάνουμε. Είπε να τον

αφήσω λίγο να σκεφτεί και να μην τον ενοχλήσω. Αφού σκέ

φτηκε και καλοσκέφτηκε, γυρίζει και μου λέει:

- Εντάξει. Το βρήκα. Πάρε το μπαούλο μου στο αμαξά

κι σου και πες τους πως είναι δικό σου . Γύρισε πίσω και κα

θυστέρησε όσο μπορείς, ώστε να φτάσεις στο σπίτι την ώρα

που θα 'πρεπε να φτάσεις. Εγώ θα πάω προς την πόλη για

λίγο κι από κει θα ξαναφύγω, για να φτάσω στο σπίτι μισή

ώρα περίπου μετά από σένα. Στην αρχή δε χρειάζεται να κά

νεις πως με ξέρεις.

Λέω εγώ:

- Σύμφωνοι, αλλά για στάσου δυο λεπτά. Υπάρχει κάτι

ακόμα, κάτι που κανένας δεν ξέρει εκτός από μένα. Κι αυ

τό είναι το εξής: Προσπαθώ να γλιτώσω ένα νέγρο από τη

σκλαβιά του. Τον λένε Τζιμ· είναι ο γερο-Τζιμ της δεσποι

νίδας Γουάτσον.

Λέει ο Τομ:

-Τι έκανε λέει; Τι, ο Τζιμ είναι ... Σταμάτησε και συλλογίστηκε. Του λέω εγώ:

-Ξέρω τι θα πεις. Θα πεις πως είναι βρόμικη δουλειά,

άξια για περιφρόνηση. Τι κι αν είναι όμως; Κι εγώ άξιος για

περιφρόνηση είμαι . Πάντως θα τον κλέψω και θέλω να μη

βγάλεις τσιμουδιά και να μην το μαρτυρήσεις. Σύμφωνοι;

Το μάτι του άστραψε και λέει: - Θα σε βοηθ1ίσω να τον κλέψεις!

Ε, τι να πω, μου 'ρθε να σωριαστώ, λες και είχα δεχτεί

σψαίpα. Ήταν IJ. πιο απίστευτq ψpάσq που cίχα ακούσΕι και οφείλω να πω πως ο Τομ Σόγερ έπεσε σημαντική rπην ι1πn-


ληψή μου. Δεν μπορούσα καλά καλά να το πισrέψω. Ο Τομ

Σόγερ κλέφτης νέγρων!

-Μπούρδες! λέω, ασrειεύεσαι.

- Κάθε άλλο.

- Ε τότε, του λέω , ασrεία ή σοβαρά , αν ακούσεις να λένε

το παραμικρό για ένα νέγρο φυγάδα, μην ξεχάσεις πως δεν

ξέρεις τίποτα γι' αυτόν κι ούτε κι εγώ ξέρω τίποτα γι' αυτόν.

Πήρε μετά το μπαούλο του και το έβαλε σrο αμαξάκι μου

και πήρε αυτός το δρόμο του κι εγώ το δικό μου. Φυσικά

ξεχάσrηκα να οδηγώ αργά, επειδή ήμουνα γεμάτος χαρά αλ

λά και γεμάτος σκέψεις. Πήγα σπίτι πολύ νωρίς, για μια τό

σο μεγάλη διαδρομή. Ο ηλικιωμένος κύριος ήταν σrην πόρ

τα και λέει:

- Καλά, αυτό είναι απίσrευτο! Ποιος θα το 'λεγε πως θα

το έκανε αυτό τούτη η φοραδίτσα; Κρίμα να μη χρονομετρήσουμε. Και δεν έχει καν ιδρώσει ούτε μια τρίχα της. Εί

ναι απίστευτο. Πω πω, ούτε για εκατό δολάρια δε θα 'δινα

τώρα αυτό το άλογο, στο λόγο μου. Και να σκεφτείς πως θα

την πουλούσα για δεκαπέντε πριν και θα νόμιζα πως αυτά

αξίζει όλα κι όλα.

Μόνο αυτό είπε. Ήταν η πιο αθώα κι η πιο καλή γέρικη

ψυχή που είχα γνωρίσει ποτέ μου. Αλλά δεν ήταν να σου κάνει

έκπληξη. Γιατί δεν ήταν μόνο κτηματίας, ήταν και ιεροκήρυ

κας και είχε μια μικρούτσικη ξύλινη εκκλησία πίσω από τη

φυτεία, που την είχε χτίσει ο ίδιος με δικά του έξοδα, για να

την κάνει εκκλησία και σχολείο, και ποτέ δεν έπαιρνε λεφτά

για τα κηρύγματά του , κι ας ήταν και σπουδαία κηρύγματα.

Πέρα σrο Νότο υπήρχαν ένα σωρό τέτοιοι κτηματίες-ιεροκή

ρυκες κι έτσι έκαναν όλοι τους .

Περίπου μισή ώρα αργότερα η άμαξα του Τομ πέρασε

την μπροστινή αυλόπορτα και η θεία Σάλι την είδε από το

παράθυρο, γιατί ήταν κάπου πενήντα μέτρα απόσrαση και λέει:

- Μπα, τι βλΕπω; Κά1ωιος έρχεται! Ποιος να είναι άρα-


γε; Χμμ, νομίζω πως είναι ξένος . Τζίμι (το ένα από τα παι

διά της), τρέξε και πες της Λίζι να βάλει κι άλλο ένα πιάτο

στο τραπέζι.

Όλοι έτρεξαν στην εξώπορτα, γιατί φυσικά ξένοι δεν έρχο

νται κάθε χρόνο κι έτσι ο ξένος συγκεντρώνει πιο ενδιαφέρον κι

από τον κίτρινο πυρετό, όταν έρχεται. Ο Τομ είχε προσπεράσει

την αυλόπορτα και κατευθυνόταν προς το σπίτι- η άμαξα, που

τον είχε φέρει, κυλούσε βιαστική στη δημοσιά προς το χωριό

και όλοι είχαμε στοιβαχτεί στην εξώπορτα. Ο Τομ φορούσε τα

καλά του και είχε και ακροατήριο , κι αυτό ήταν η καλύτερή

του, του Τομ. Σε τέτοιες περιστάσεις δεν του ήταν καθόλου δύ

σκολο να πάρει και λίγη πόζα παραπάνω, που του πήγαινε ε

ξάλλου . Δεν ήταν παιδί που θα προχωρούσε ντροπαλά στην αυ

λή, σαν πρόβατο. Αυτός προχωρούσε θριαμβευτικά, σαν κριάρι.

Μόλις έφτασε μπροστά μας, έβγαλε το καπέλο του με τόση χά

ρη και κομψότητα, λες και σήκωνε το καπάκι από ένα κουτί με

aποκοιμισμένες πεταλούδες και δεν ήθελε να τις ανησυχήσει,

και λέει:

- Ο κύριος Άρτσιμπαλντ Νίκολς, αν δεν απατώμαι;

-Όχι, αγόρι μου, λέει ο ηλικιωμένος κύριος . Λυπάμαι που

σου το λέω, αλλά ο αμαξάς σου σε ξεγέλασε . Το σπίτι του

Νίκολς είναι τουλάχιστον τρία μίλια πιο πέρα. Έλα, πέρασε

μέσα.

Ο Τομ έριξε μια ματιά πάνω από τον ώμο του και είπε :

- Πολύ αργά, είναι κιόλας μακριά.

- Ναι, έφυγε, παιδί μου, και πρέπει γι' αυτό να μπεις μέ-

σα και να μείνεις να δειπνήσεις μαζί μας. Μετά θα ζέψου

με μια άμαξα και θα σε πάμε εμείς στου Νίκολς.

- Ω, δεν μπορώ να σας βάλω σε τέτοιο κόπο . Ούτε που να

το σκέφτομαι. Θα πάω με τα πόδια· δε με πειράζει η από

σταση.

- Μα τι λες; Δε θα σε αφήσουμε να περπατήσεις. Δε θα άρΙtοζε στη ψιλοξενία του Νότου κάτι τέτοιο. Πέρασc αμcσως

μέσα.


-Αχ, ναι, πέρασε, λέει η θεία Σάλι, δεν είναι καθόλου κό

πος για μας, καθόλου κόπος. Πρέπει να μείνεις. Είναι μακρύς ο δρόμος και κακοτράχαλος δεν μπορούμε να σε αφή

σουμε να πας με τα πόδια. Εξάλλου τους είπα ήδη να βά

λουν ένα σερβίτσιο ακόμα στο τραπέζι, μόλις σε είδα να 'ρχε

σαι . Λοιπόν δε θα μας aπογοητεύσεις. Πέρασε μέσα, σαν στο

σπίτι σου.

Ο Τομ τούς ευχαρίστησε ευγενικά και πολύ χαριτωμένα

και αφέθηκε να πειστεί και να μπει μέσα. Κι όταν μπήκε μέ

σα, είπε πως ήταν ένας ξένος από το Χίκσβιλ του Οχάιο και

πως τον έλεγαν Ουίλιαμ Τόμσον · κι έκανε άλλη μια υπόκλι

ση.

Συνέχισε να φλυαρεί ασταμάτητα λέγοντας ένα σωρό για

το Χίκσβιλ και όποιον μπορούσε να σκαρφιστεί εκεί, κι εγώ

είχα αρχίσει να εκνευρίζομαι καί να αναρωτιέμαι πώς όλα

αυτά θα με βοηθούσαν να βγω από τη δύσκολη θέση. Και

στο τέλος, ενώ ακόμα μιλούσε, έσκυψε και φίλησε τη θεία

Σάλι ίσια στο στόμα κι ύστερα κάθισε πίσω αναπαυτικά στην

καρέκλα του και συνέχισε να μιλάει. Εκείνη όμως πετάχτη

κε από την καρέκλα της, σκούπισε το στόμα της με την ανά

στροφη του χεριού της και λέει:

- Θρασύτατα πλάσμα!

Αυτός έδειξε πληγωμένος και λέει:

- Με εκπλήσσετε, κυρία.

-Σε εκπλ ... Άκου εκεί! Τι νόμισες πως είμαι; Προσπαθώ να καταλάβω ... Καλά, δε μου λες; Τι ήθελες και με φίλησες; -Τίποτα, κυρία. Δεν ήθελα τίποτα κι ούτε είχα κακό σκο

πό. Νόμισα πως ... πως θα σας άρεσε. - Μα εσύ είσαι τρελός από τα γεννοφάσκια σου! Έπιασε

το αδράχτι κι έμοιαζε να αγωνίζεται να συγκρατηθεί, για να

μην του δώσει καμιά με δαύτο. Τι σε έκανε να πιστέψεις πως

θα μου άρεσε;

- Χμμ, δεν ξέρω. Να, εκείνοι μου ... εκείνοι μου είπαν πως θα σας άρεσε .


-Εκείνοι σου είπαν πως θα μου άρεσε. Όποιος σου το εί

πε είναι κι αυτός θεοπάλαβος. Πού ξανακούσrηκε κάτι τέτοιο;

Και ποιοι είναι ... οι εκείνοι;

- Να, όλοι. Όλοι το ίδιο είπαν, κυρία.

Δεν μπορούσε πια να συγκρατηθεί. Τα μάτια της ανοιγό

κλεισαν ασrραπιαία και τα δάχτυλά της κουνιόντουσαν λες

κι ήθελε να τον γδάρει. Και του λέει:

- Ποιοι είναι όλοι; Τα ονόματά τους γρήγορα , γιατί αλ

λιώς σε λίγο θα είναι κατά έναν ηλίθιο λιγότεροι .

Σηκώθηκε όρθιος με δυσrυχισμένη όψη. Τσαλάκωνε· το

καπέλο του, καθώς έλεγε:

- Με συγχωρείτε . Δεν το περίμενα. Μου είπαν έτσι να κά

νω. Όλοι αυτό μου είπαν. Μου είπαν, φίλησέ την. Και μου

είπαν, θα της αρέσει. Όλοι το είπαν, ένας ένας. Αλλά ζητώ

συγνώμη, κυρία , και δε θα το ξανακάνω, σrο λόγο μου, δε

θα το ξανακάνω.

- Ώσrε δε θα το ξανακάνεις; Όχι, κι εγώ έλεγα πως θα το ξανάκανες!

-Όχι, κυρία, στο λόγο μου. Δε θα το ξανακάνω ποτέ, αν

δε μου το ζητήσετε η ίδια.

-Να σου το ζητήσω εγώ! Ανήκουσrα πράγματα· γέρασα

και πρώτη φορά τ' ακούω! Θα 'χεις γίνει Μαθουσάλας* , χο

ντροκέφαλε , κι ακόμα δε θα σου το έχω ζητήσει , ούτε σ' εσέ

να ούτε σrους ομοίους σου.

-Καλά, της λέει, δε μου κάνει εντύπωση. Παρ' όλα αυ

τά, δεν μπορώ να το καταλάβω. Είπαν πως θα θέλατε κι εγώ φαντάστηκα πως κάτι ξέρανε . Όμως ... Στάθηκε και κοίταξε γύρω του, σαν να αναζητούσε κάποιο φιλικό πρόσωπο ολό

γυρα, και το βλέμμα του καρφώθηκε στον ηλικιωμένο κύριο .

Και του λέει : Εσείς δεν πισrεύατε πως θα της άρεσε να τη

φιλήσω, κύριε ;

Σ .τ .t'·' ο Ηατριάρχης τωv ΕjJραίων που πέtJανε σε ηλικία 969 xrόvωv!


- Τι να πω, όχι, όχι , νομίζω πως δεν το πίστευα.

Μετά γυρίζει πάλι με τον ίδιο τρόπο προς το μέρος μου

και λέει :

- Τομ, δε θα πίστευες εσύ πως η θεία Σάλι θα άνοιγε την

αγκαλιά της και θα έλεγε <<Σιντ Σόγερ ... »

- Χριστέ και Παναγιά! λέει εκείνη διακόπτοντάς τον και

ορμώντας καταπάνω του . Άτιμο παλιόπαιδο, ακούς εκεί να

με κοροϊδέψεις έτσι. . . Κι ετοιμάστηκε να τον αγκαλιάσει. Εκείνος όμως την έσπρωξε μακριά και της λέει:

-Όχι , αν δε μου το ζητήσετε πρώτα.

Κι εκείνη δεν έχασε καιρό και του το ζήτησε . Τον αγκά

λιασε και τον φίλησε ξανά και ξανά κι ύστερα τον έσυρε κο

ντά στον ηλικιωμένο κύριο κι εκείνος aποτέλειωσε τις αγκα

λιές και τα φιλιά . Κι όταν ησύχασαν λίγο, λέει εκείνη:

- Ωχ, Θεέ μου , δεν έχω ξαναζήσει τέτοια έκπληξη. Δε σε

περιμέναμε καθόλου εσένα, μονάχα τον Τομ. Η αδελφή μου

δε μου έγραψε πως θα 'ρχόταν κανένας άλλος εκτός από τον

Τομ .

- Γιατί κανένας άλλος από μας δεν είχε σκοπό να έρθει

εκτός από τον Τομ, λέει εκείνος. Όμως τη χιλιοπαρακάλεσα

και την τελευταία στιγμή με άφησε να έρθω κι εγώ. Έτσι,

καθώς ερχόμαστε από το ποτάμι, ο Τομ κι εγώ σκεφτήκαμε

πως θα ήταν μια πρώτης τάξεως έκπληξη να έρθει εκείνος

πρώτος στο σπίτι κι εγώ να καθυστερήσω και να έρθω πιο

μετά παριστάνοντας τον ξένο. Όμως έκανα λάθος, θεία Σά

λι. Εδώ το μέρος δεν τους σηκώνει τους ξένους.

- Όχι, ούτε τα ξεδιάντροπα παλιόπαιδα, Σιντ. Άξιζες να

σου δώσω γροθιά στο σαγόνι. Δεν έχω ξανανιώσει τόσο άσχη

μα κι εγώ δεν ξέρω από πότε. Αλλά δε με νοιάζει· χίλιες τέ

τοιες φάρσες θα υπέμενα, προκειμένου να σας έχω εδώ κο

ντά μου . Αλλά, όσο σκέφτομαι πώς παίξατε το ρόλο σας! Δεν

το αρνούμαι, έμεινα στήλη άλατος τη στιγμή που μου έδω

σες κείνο το φιλί.

Δειπνήσαμε στον ανοιχτό διάδρομο ανάμεσα στο σπίτι και


στην κουζίνα. Και πάνω σ' εκείνο το τραπέζι υπήρχαν πράγ

ματα αρκετά για εφτά φαμελιές και μάλιστα aχνιστά. Όχι σαν κι εκείνα τα σκληρά πετσιασμένα κρέατα, τα καταχω

νιασμένα μέσα σ' ένα ντουλάπι, σε κάποιο υγρό κελάρι όλη

νύχτα, που το πρωί έχουν γεύση σαν κοψίδι από ξυλιασμένα

ψοφίμι. Ο θείος Σίλας ευλόγησε με μια μακροσκελέστατη

ομιλία το φαγητό μας άξιζε όμως τον κόπο. Κι ούτε που το

κρύωσε καν, όπως έχω δει τόσες φορές να κάνουν αυτού του

είδους οι παρεμβολές.

Κουβεντιάσαμε με την ψυχή μας όλο το απόγευμα. Εγώ

κι ο Τομ ήμαστε συνέχεια σε επιφυλακή. Αλλά μάταιος ο κό

πος δεν έτυχε να πουν λέξη για οποιοδήποτε νέγρο φυγάδα κι εμείς φοβόμαστε να σκαλίσουμε το ζήτημα. Όμως το βρά

δυ, στο δείπνο, ένα από τα μικρά αγοράκια είπε:

-Πατέρα, θα με αφή σεις να με πάνε ο Τομ κι ο Σιντ

στην παράσταση;

-Όχι, λέει ο γέρος, νομίζω πως δεν πρόκειται να γίνει

καμιά παράσταση. Όσο για σένα, ακόμα κι αν γινόταν, δε

θα πήγαινες . Γιατί ο νέγρος φυγάδας είπε στον Μπάρτον και

σε μένα τα πάντα γι' αυτή τη σκανδαλώδη παράσταση και ο

Μπάρτον είπε πως θα ενημερώσει όλο τον κόσμο. Επομένως φαντάζομαι πως θα τους έχουν ήδη ξαποστείλει από την πό

λη αυτούς τους θρασύτατους απατεώνες.

Να τα μας λοιπόν! Και να μην μπορώ να κάνω τίποτα. Ο

Τομ κι εγώ θα κοιμόμαστε στο ίδιο δωμάτιο και στο ίδιο

κρεβάτι. Έτσι, αφού τους καληνυχτίσαμε, πήγαμε τάχα κα

τευθείαν για ύπνο αμέσως μετά το δείπνο , πηδήξαμε από το

παράθυρο, και γλιστρώντας από το αλεξικέραυνο, τρέξαμε

κατά την πόλη. Γιατί δεν πίστευα πως υπήρχε κανείς να προ

ειδοποιήσει το βασιλιά και το δούκα κι έτσι, αν δεν έκανα

γρήγορα και δεν τους ειδοποιούσα εγώ, θα έβρισκαν χωρίς

άλλο τον μπελά τους.

Στο δρόμο ο Τομ μού είπε τα πάντα για το πώς είχε σκεφτεί ότι είχα σκοτωθεί και πώς ο πατέρας μου είχε εξαφα-


νισrεί σrη σrιγμή κι ούτε είχε ξαναπατήσει. Μου είπε και τι

χαλασμός έγινε, όταν δραπέτευσε ο Τζιμ. Κι εγώ διηγήθηκα σrον Τομ όλα · για τους αγύρτες και τη <<Βασιλική Πασrάδα»

μας κι όσα πρόλαβα από το ταξίδι μας με τη σχεδία. Και

όταν μπήκαμε σrην πόλη και φτάσαμε σrο κέντρο της - εί

χαν μόλις περάσει οι οχτώμισι-, να σου κι έρχεται ένα ορ

γισμένο πλήθος ανθρώπων, κρατώντας φανάρια, χοροπηδώ

ντας και σrριγκλίζοντας φριχτά, κοπανώντας τενεκεδένια κα

τσαρολικά και φυσώντας τρουμπέτες. Πεταχτήκαμε από τη

μια μεριά του δρόμου, για να τους αφήσουμε να περάσουν .

Και, καθώς προσπερνούσαν, βλέπω πως είχαν και το βασι

λιά και το δούκα καβάλα σ' ένα μαδέρι, δηλαδή κατάλαβα

πως ήταν ο βασιλιάς κι ο δούκας, παρ' όλο που ήταν γεμά

τοι πίσσα και πούπουλα και η όψη τους μονάχα ανθρώπινη

δε θα 'λεγες πως ήταν· πιότερο έμοιαζαν με τα φτερωτά λο

φία που φοράνε οι σrρατιώτες. Στενοχωρήθηκα πάρα πολύ,

σαν τους είδα. Τα λυπήθηκα αυτά τα aξιοθρήνητα υποκεί

μενα και μου φάνηκε πως δε θα μπορούσα ποτέ πια σrη ζωή

μου να νιώσω σκληρότητα γι' αυτούς. Ήταν θλιβερό το θέ

αμα. Τα ανθρώπινα πλάσματα μπορούν καμιά φορά να δεί

ξουν απίστευτη σκληρότητα το ένα προς το άλλο.

Είδαμε πως είχαμε φτάσει πολύ αργά· δε γινόταν πια τί

ποτα. Ρωτήσαμε μερικούς περιπλανώμενους και μας είπαν

πως όλοι πήγαν σrην παράσrαση, κάνοντας τους aνήξερους

και τους αδιάφορους. Πως κάθισαν στις θέσεις τους ήσυχοι

και σιωπηλοί, ως την ώρα που ο βασιλιάς άρχισε τα καρα

γκιοζιλίκια του πάνω σrη σκηνή. Τότε έδωσε κάποιος το σύν

θημα και όλοι στην πλατεία όρμησαν καταπάνω τους . Γυρίσαμε λοιπόν στο σπίτι κι εγώ δεν ένιωθα πια τόσο πε

ρήφανος, όσο ένιωθα πριν. Ένιωθα μάλλον aχρείος και τι

ποτένιος κι aξιοκατάκριτος, παρ' όλο που δεν είχα κάνει τίποτα. Αλλά έτσι γίνεται πάντα. Δεν έχει σημασία, αν κάνεις

το σωσrό ή το λάθος- η πονείδη_ση_ του ανθρώπου δev ΕχΕι

λογική· σε καταδιώκει έτσι κι αλλιώς. Αν eίχα ένα παλιόσκυλο


που δε θα 'ξερε περισσότερα απ' όσα ξέρει η συνείδηση του

ανθρώπου, θα του έριχνα δηλητήριο. Σου τρώει η άτιμη πιό

τερο χώρο μέσα σου απ' όσο πιάνουν όλα σου τ' άντερα και

δεν της φτάνει ούτε τόσος . Κι ο Τομ Σόγερ το ίδιο λέει.

Πώς φτιάξαμε το κέφι του Τζιμ

Σταματήσαμε να μιλάμε και πέσαμε σε συλλογή, ώσπου ο Τομ είπε:

- Κοίτα να δεις, Χακ, τι βλάκες είμαστε να μην το σκε

φτούμε νωρίτερα! Πάω στοίχημα πως ξέρω πού είναι ο Τζιμ!

- Σώπα! Πού;

-Σ' εκείνη την καλύβα δίπλα στη σκάφη με τη στάχτη για

το σαπούνι . Άκου γιατί. Όταν τρώγαμε το βράδυ, δεν είδες ένα

νέγρο να μπαίνει εκεί με κάτι αποφάγια;

- Είδα.

- Και για ποιον λες πως ήταν τα αποφάγια;

- Για κάποιο σκυλί .

- Το ίδιο είπα κι εγώ . Ε λοιπόν, δεν ήταν για σκυλί.

-Γιατί;

- Γιατί είχαν και καρπούζι μέσα.

- Πράγματι, το πρόσεξα . Καλά, θα τρελαθώ. Να μη σκε-

φτώ πως ένα σκυλί δεν τρώει καρπούζι. Τελικά αποδεικνύεται

πως μπορεί κανείς να βλέπει και την ίδια στιγμή να μην προ

σέχει τίποτα.

-Ε λοιπόν, ο νέγρος ξεκλείδωσε το λουκέτο, όταν μπήκε

μέσα, και το ξανακλείδωσε, όταν βγήκε. Έφερε στο θείο ένα

κλειδί την ώρα περίπου που σηκωνόμαστε από το τραπέζι· το

ίδιο κλειδί, υποθέτω. Το καρπούζι δείχνει άνθρωπο, η κλειδα-


ριά δείχνει φυλακισμένο. Και δε μου φαίνεται πιθανό να

υπάρχουν δύο φυλακισμένοι σε μια τόσο μικρή φυτεία, όπου

μάλιστα οι άνθρωποι είναι τόσο ευγενικοί και καλοί. Ο Τζιμ

είναι ο φυλακισμένος. Πολύ καλά. Ευχαριστήθηκα που το

βρήκαμε με την ντετεκτιβική μας μέθοδο. Αλλιώς δεν έδινα

δεκάρα, και να το βρίσκαμε . Δούλεψέ το τώρα στο μυαλό σου, πώς θα βρούμε τρόπο να ελευθερώσουμε τον Τζιμ και το ίδιο

θα κάνω κι εγώ . Και θα διαλέξουμε όποιο τρόπο μάς αρέσει

καλύτερα.

Τι μυαλό έχει, κι είναι μονάχα ένα παιδί! Ας είχα εγώ το

μυαλό του Τομ Σόγερ κqι δεν τ' άλλαζα ούτε με κανενός δούκα

το μυαλό ούτε με καπετάνιου σε ποταμόπλοιο ούτε με κλόουν

στο τσίρκο· με τίποτα δεν μπορώ να σκεφτώ πως θα τ' άλλα

ζα. Έπιασα να σκέφτομαι κάποιο σχέδιο, αλλά μόνο και μόνο

για να λέω πως κάτι έκανα. Ήξερα πολύ καλά από πού θα

'ρχόταν το σωστό σχέδιο. Ο Τομ δεν άργησε να ρωτήσει:

- Έτοιμος;

-Έτοιμος, λέω κι εγώ.

- Εντάξει, ρίχ' το. -Το σχέδιό μου έχει ως εξής, λέω. Μπορούμε εύκολα να

διαπιστώσουμε αν ο Τζιμ είναι εκεί . Μετά να πάμε με το κανό

μου αύριο το βράδυ και να φέρουμε τη σχεδία από το νησί.

Μετά, με την πρώτη aφέγγαρη νύχτα, βουτάμε το κλειδί από

τις τσέπες του γέρου κυρίου, άμα πέσει για ύπνο, και του

δίνουμε για το ποτάμι μαζί με τον Τζιμ. Θα κρυβόμαστε τη μέρα και θα ταξιδεύουμε τη νύχτα, όπως κάναμε παλιά ο Τζιμ

κι εγώ. Τι λες, δε θα μπορούσε να πετύχει αυτό το σχέδιο;

-Να πετύχει; Μωρέ, σίγουρα θα μπορούσε να πετύχει· θα

'κοβα το κεφάλι μου γι' αυτό. Αλλά είναι αφάνταστα απλοϊκό.

Δεν έχει καθόλου γούστο. Τι νόημα έχει ένα σχέδιο που δεν

έχει μπελάοες; Είναι ελαφρό, σαν aφρόγαλα. Δεν πρόκειται να κάνει καμιά α(σθηση, λες και κάνουμε διάρρηξη σε σαπω

νοποιία.

Δεν είπα κουβέντα · δεν περίμενα τίποτα διαφορετικό.


Ήξερα όμως πολύ καλά ότι, όταν ξεφούρνιζε το δικό του τελει

ωμένο σχέδιο, δε θα υπήρχε καμιά αντίρρηση απολύτως.

Και πράγματι δεν υπήρχε. Μου το είπε και είδα στη στιγμή

πως άξιζε όσο δεκαπέντε σαν το δικό μου. Θα έκανε τον Τζιμ

ελεύθερο πουλί, όπως και το δικό μου σχέδιο, και μπορεί και

να σκοτωνόμαστε κιόλας εμείς. Έτσι ικανοποιήθηκα και είπα

πως μπορούσαμε να το βάλουμε μπροστά. Δε χρειαζόταν να

ρωτήσω λεπτομέρειες, γιατί ήξερα πως δε θα έμενε όπως ήταν. Ήξερα πως θα το άλλαζε κάθε τόσο, όσο θα προχωρού

σαμε, και πως θα χωνόταν σε όλο και πιο πρωτότυπες παλι

καριές , όποτε έβρισκε την ευκαιρία. Αυτό κι έκανε.

Που λέτε, ένα πράγμα ήταν απόλυτα βέβαιο . Αυτό ήταν ότι

ο Τομ Σόγερ το είχε πάρει στα σοβαρά και είχε πραγματικά

σκοπό να γλιτώσει εκείνο το νέγρο από τη σκλαβιά . Αυτό ήταν

κάτι που πήγαινε πάρα πολύ για μένα. Ήταν ένα παιδί aξιο

σέβαστο και με καλή ανατροφή. Και είχε χαρακτήρα. Και οι

δικοί του στο σπίτι είχαν κι αυτοί καλό χαρακτήρα. Κι ήταν κι

έξυπνος, όχι χοντροκέφαλος- ήταν γνωστικός, δεν ήταν κανέ

νας βλάκας. Ούτε ήταν κακός αντίθετα ήταν καλόψυχος. Κι

όμως, να τος, χωρίς πια περηφάνια, χωρίς λογική, χωρίς

συναίσθημα, χωνόταν σ' αυτή τη βρομοδουλειά , για να ντρο

πιάσει τον εαυτό του, την οικογένειά του, πάνω απ' όλους . Δεν

μπορούσα να τΌ καταλάβω καθόλου, μα καθόλου. Ήταν εξω

φρενικό και ήξερα πως όφειλα να σταθώ μπροστά του και να

του το πω. Έτσι μονάχα θα ήμουνα σωστός φίλος, αν θα του

έλεγα να τα παρατήσει, όσο ήταν καιρός, και να σώσει τον

εαυτό του. Και πράγματι άρχισα να του το λέω. Εκείνος όμως

με διέκοψε και μου είπε:

-Δεν πιστεύεις δηλαδή πως εγώ ξέρω τι πάω να κάνω;

Γενικά δεν ξέρω τι κάνω;

-Ξέρεις.

-Δεν είπα πως θα βοηθήσω να κλέψουμε το νέγρο;

-Το είπες.

-Λοιπόν, εμπρός.


Αυτό μόνο είπε κι αυτό μόνο είπα κι εγώ . Δεν είχε νόημα να

πω άλλα. Γιατί, όταν εκείνος έλεγε πως θα έκανε κάτι, πάντα

το έκανε. Εγώ όμως δεν μπορούσα να καταλάβω πώς ήταν

δυνατό να θέλει να κάνει κάτι τέτοιο. Κι έτσι άφησα τα πράγ

ματα να προχωρήσουνε κι ούτε ασχολήθηκα ξανά με το ζήτη

μα. Αφού είχε σκοπό να γίνει το δzκό του, εγώ τι να 'κανα;

Όταν γυρίσαμε σπίτι, όλα ήταν σκοτεινά και ήσυχα. Πήγα

με λοιπόν να εξερευνήσουμε την καλύβα δίπλα στο σαπωνο

ποιείο. Περάσαμε την αυλή, για να δούμε τι θα έκαναν τα σκυ

λιά. Μας γνώριζαν πια και δεν έκαναν κανέναν ιδιαίτερο

θόρυβο, εκτός από όσο κάνουν συνήθως τα σκυλιά στην εξοχή,

όταν περνάει από δίπλα τους κάτι, οτιδήποτε, μέσα στη νύχτα.

Όταν φτάσαμε στην καλύβα, ρίξαμε μια ματιά από μπροστά και από τις δύο πλευρές. Από την πλευρά που δεν είχα ξανα

κοιτάξει -τη βορινή πλευρά δηλαδή- βρήκαμε ένα τετρά

γωνο παραθυράκι, όχι πολύ ψηλά, με μια μονάχα γερή σανί

δα καρφωμένη διαγώνια. Λέω εγώ:

- Ορίστε, τη βρήκαμε τη λύση. Αυτή εδώ η τρύπα είναι αρκετά μεγάλη, για να περάσει ο Τζιμ, αν ξηλώσουμε τη σανί

δα.

Λέει τότε ο Τομ:

- Είναι πιο απλό κι από τρίλιζα, κι από πινακωτή ακόμα.

Είναι το ίδιο εύκολο σαν να κάνεις κοπάνα από το σχολείο.

Ελπίζω στ' αλήθεια να υπάρχει κανένας λιγάκι πιο περίπλοκος

τρόπος απ' αυτόν, Χακ.

- Ε τότε, λέω εγώ, πώς θα σου φαινόταν να τον γλιτώναμε,

όπως έκανα εγώ τότε, πριν με σκοτώσουνε;

-Σαν πzο καλό μού φαίνεται, μου λέει. Είναι πραγματικά

μυστηριώδες και μπελαλίδικο και ωραίο, αλλά στοίχημα πως

μπορούμε να βρούμε κι έναν τρόπο που να κρατήσει διπλάσιο

χρόνο. Δεν υπάρχει βιάση. Για έλα να συνεχίσουμε να κοιτάμε

τριγύρω.

Ανάμεσα στην καλύβα και στο φράχτη, στο πίσω μέρος,

υπήρχε ένα πρόχειρο υπόστεγο, που ένωνε την καλύβα με τις


μαρκίζες και ήταν καμωμένο από σανίδια. Ήταν μακρύ όσο

κι η καλύβα, αλλά mενό, μονάχα ίσαμε είκοσι πόντους πλα

τύ. Η πόρτα προς αυτό ήταν mo νότιο άκρο και ήταν κλει

δαμπαρωμένη . Ο Τομ πήγε στο καζάνι της μπουγάδας, έψαξε τριγύρω κι έψερε το σιδερένιο λοmό που σηκώνανε το κα

πάκι. Το πήρε και μ' αυτό ξερίζωσε ένα από τα σιδερένια

καρψιά της αμπάρας. Η αλυσίδα έπεσε κάτω, ανοίξαμε την

πόρτα και μπήκαμε μέσα, κλείνοντάς την πίσω μας. Ανάψα

με ένα σπίρτο και είδαμε πως το υπόmεγο ήταν χτισμένο

πάνω σι-ον τοίχο της καλύβας και δεν είχε πέρασμα προς αυ

τήν. Κι ούτε πάτωμα είχε το υπόmεγο , ούτε τίποτα μέσα

εκτός από κάτι παλιούς σκουριασμένους και πολυχρησιμο

ποιημένους κασμάδες, aξίνες και τσάπες κι ένα σαραβαλια

σμένο αλέτρι. Το σπίρτο έσβησε κι εμείς βγήκαμε έξω και

ξαναχώσαμε το καρφί σι-η θέση του κι έτσι η πόρτα ασφά

λισε πάλι όπως πριν. Ο Τομ ήταν περιχαρής . Λέει λοιπόν:

-Τώρα μάλιmα! Θα σκάψουμε λαγούμι, για να τον βγά

λουμε. Θα μας πάρει καμιά βδομάδα!

Κινήσαμε για το σπίτι κι εγώ πήγα από την πίσω πόρτα .

Εκεί έχεις μονάχα να λύσεις ένα δερμάτινο λουρί- δεν τις

κλειδώνουνε τις πόρτες. Αυτό όμως δεν ήταν αρκετά ρομα

ντικό για τον Τομ Σόγερ . Αυτός ήθελε σώνει και καλά να

σκαρφαλώσει από το αλεξικέραυνο. Αφού όμως σκαρφάλω

σε ως τα μισά τρεις φορές, απέτυχε και έπεσε και τις τρεις

φορές, και μάλιmα την τελευταία κόντεψε να ανοίξει το κε

φάλι του σι-α δυο κι αναγκάmηκε να καταθέσει τα όπλα.

Αφού όμως συνήλθε, είπε να δοκιμάσει μια τελευταία φορa,

έτσι για γούρι. Κι αυτή τη ψορά το πέτυχε .

Το άλλο πρωί με την αυγή ήμαστε έτοιμοι και πήγαμε σι-α

υποmατικά των μαύρων, για να παίξουμε με τα σκυλιά και

να πιάσουμε φιλίες με το νέγρο που πήγαινε το φαγητό στον

Τζιμ, αν βέβαια ήταν ο Τζιμ αυτός που τάιζε . Οι νέγροι μό

λις τέλειωναν το πρωινό τους και κινούσαν για τους αγρούc:. Ο νέγρος του Τζιμ γέμιζε κε{vη την ώρα μια καραβάνα 1-'"ε


ψωμί και κρέας και διάφορα άλλα. Κι ενώ οι άλλοι έφευγαν,

το κλειδί ερχόταν από το σπίτι.

Αυτός ο νέγρος είχε μια καλοσυνάτη, ηλίθια φάτσα και τα

μαλλιά του ήταν όλα πιασμένα μικρά κοτσιδάκια με κλωστή.

Αυτό ήταν, για να κρατάει τα κακά πνεύματα μακριά. Είπε

πως οι μάγισσες τον βασάνιζαν τρομερά όλες εκείνες τις νύ

χτες και τον έκαναν να βλέπει κάθε λογής παράξενα πράγ

ματα και ν' ακούει κάθε λογής παράξενους ήχους και φωνές

και δεν πίστευε πως τον είχαν ξαναμαγέψει τόσο πολύ σ' όλη

του τη ζωή. Είχε τόσο πολύ αναστατωθεί και τόσο παρα

συρθεί από τη φλυαρία του για τα βάσανά του, που ξέχασε

ολότελα τι είχε έρθει να κάνει. Έτσι του λέει ο Τομ:

-Τι τα θες τα αποφάγια; Τα σκυλιά θα ταΊσεις;

Το πρόσωπο του νέγρου πήρε να φωτίζει από ένα χαμό

γελο που πλάταινε σιγά σιγά κι έμοιαζαν τα δόντια του με

πέτρα που ξεπρόβαλλε αργά μέσα από μια λασπολακκούβα.

Λέει:

-Μα 'στα, κυρ Σιντ, σκυλί. Και πολύ παράξενο σκυλί. Ντεν

τέλεις να το ντεις;

-Θέλω.

Σκούντηξα τον Τομ και του ψιθύρισα:

-Θα πας μέσα, έτσι μέρα μεσημέρι; Δεν ήταν έτσι το σχέ

διο.

- Όχι, δεν ήταν. Είναι όμως τώρα.

Έτσι τι να τον κάνω; Προχωρήσαμε . Εμένα όμως δε μου

πολυάρεσε η ιδέα. Όταν μπήκαμε μέσα, δε βλέπαμε ούτε τη

μύτη μας τέτοιο ήταν το σκοτάδι. Όμως ο Τζιμ ήταν εκεί

και μπορούσε να μας δει. Βάζει που λέτε τις φωνές:

-Αμάν, Κακ! Α, καλό μου παιντί! Κι αυτό είναι το κύριο

Τομ· ντεν είναι;

Το 'ξερα πως θα γινόταν έτσι. Το περίμενα. Δεν ήξερα τι

να κάνω. Αλλά και να ήξερα δε θα το έκανα, γιατί ο άλλος

νέγρος μπήκε στη μέση και λέει:

-Καλά, Κριστό και Παναγκιά! Ξέρεις το κύριος;


Τώρα βλέπαμε πολύ καλά. Ο Τομ κοίταξε το νέγρο και,

σαν να αναρωτιόταν, του λέει:

-Ποιος να ξέρει ποιον;

-Να, αυτό το φυγκάντα το νέγκρο.

-Δε νομίζω να μας γνωρίζει. Πώς σου 'ρθε αυτή η ιδέα;

-Πώς μου ήρτε; Ντεν είπε τούτο το στιγκμή πως σε ξέ-

ρει;

Ο Τομ είπε σάμπως παραξενεμένος:

-Ε, πολύ παράξενο αυτό, στ' αλήθεια. Ποιος είπε; Πότε το

είπε; Tz είπε; Και, γυρίζοντας σε μένα, απόλυτα ήρεμος, λέει: Άκουσες εσύ κανέναν να πει τίποτα;

Φυσικά δεν υπήρχε τίποτ' άλλο που θα μπορούσα να απα

ντήσω, έξω απ' αυτό που απάντησα:

-Όχι. Δεν άκουσα κανέναν να λέει τίποτα.

Γυρίζει μετά στον Τζιμ και τον κοιτάζει, λες και δεν τον

είχε ξαναδεί στη ζωή του, και λέει:

- Μίλησες εσύ;

-Όκι, κάνει ο Τζιμ, ντεν είπα τίποτα, αφέντη.

-Λέξη;

-Όχι, αφέντη, λέξη ντεν είπα.

-Μας έχεις ξαναδεί ποτέ;

-Όκι, αφέντη, απ' όσο τυμάμαι, όκι.

Γυρίζει λοιπόν ο Τομ στο νέγρο που κοίταζε σαστισμένος

κι αλαφιασμένος και του λέει με αυστηρό τόνο: -Δε μου λες, τι τρέχει μ' εσένα; Τι σ' έκανε να πεις πως

κάποιος μίλησε;

- Α, αυτό το ανατεματισμένο μάγκωσα , αφέντη, που να

μην έσωνα. Συνέκεια αυτό μου κάνουνε, τα με πετάνουνε, και

φοβάμαι πολύ . Σε παρακαλώ, αφέντη, μην πεις τίποτα, γκια

τί το γκερο-κύριο Σίλας τα με σκοτώσει. Γκιατί λέει πως ντεν

υπάρκουνε μάγκισσα. Ας ήντανε ντω τώρα, να ντω τz τα έλε

γκε! Στοίκημα πως ντεν τα είκε τι να πει τούτο το φορά. Αλλά

έτσι γκίνεται πάντα. Το ξεμωραμένοι μένουνε πάντα ξεμω

ραμένοι. Ντεν πιστεύουνε τίποτα, αν ντεν ντούνι:: μι:: μάτια


τους, κι άμα το ντεις εσύ με μάτια σου και το πεις σ' αυτούς,

πάλι ντεν πιστεύουνε.

Ο Τομ τού έδωσε μια δεκάρα και είπε πως δε θα πούμε

τίποτα σε κανέναν. Και του είπε να πάει να αγοράσει λίγη

κλωστή ακόμα και να δέσει τα μαλλιά του. Ύστερα γυρίζει

στον Τζιμ και του λέει:

-Αναρωτιέμαι αν ο θείος Σίλας θα κρεμάσει τούτο το

νέγρο. Αν εγώ έπιανα ένα νέγρο που θα ήταν τόσο αχάριστος,

ώστε να το σκάσει, δε θα τον παρέδινα, θα τον κρεμούσα.

Και τη στιγμή που ο νέγρος διάβηκε το κατώφλι της πόρ

τας, για, να κοιτάξει τη δεκάρα, και τη δάγκωσε, για να δει αν

ήταν αληθινι}, ψιθυρίζει στον Τζιμ:

-Μη μαρτυρήσεις πως μας ξέρεις . Κι αν ακούσεις σκαψί

ματα και τέτοια τη νύχτα, εμείς θα 'μαστε: Θα σε ξελευτερώ

σουμε.

Ο Τζιμ πρόλαβε μονάχα να μας πιάσει το χέρι και να το

σφίξει. Έπειτα ο νέγρος ξαναγύρισε και του είπαμε πως θα

ξαναρχόμαστε σύντομα, αν το ήθελε κι ο νέγρος . Κι εκείνος

είπε ευχαρίστως, ιδιαίτερα αν ήταν σκοτεινά, γιατί οι μάγισ

σες τον κυνηγούσαν κυρίως στα σκοτάδια, κaι τότε ήταν καλά να έχει κι άλλους μαζί του.

Σχέδιο σκοτεινό και τέλεια οργανωμένο

'Ελειπε ακόμα μια ώρα σχεδόν ως το πρόγευμα· έτσι φύγαμε και κινήσαμε κατά το δάσος . Γιατί ο Τομ είπε πως χρειαζό

μαστε λίγο φως, για να βλέπουμε να σκάβουμε, και το φανάρι

βγάζει πολύ φως και μπορεί να μας έβαζε σε μπελάδες. Αυτό

που χρειαζόμαστε ήταν μπόλικα χοντρά κομμάτια από σαπι

σμένους κορμούς που τους λένε αλεποφωλιές (έχουν πάνω

κείνο το μούσκλι που φωσφορίζει) και βγάζουν ένα απαλό φως, όταν τους βάλεις σε σκοτεινό μέρος. Φέραμε μια αγκα

λιά από δαύτα και τα κρύψαμε στα αγριόχορτα. Καθίσαμε να

ξεκουραστούμε και λέει ο Τομ κάπως στενοχωρημένος:

- Στην οργή, τούτη η υπόθεση είναι τόσο εύκολη κι αλλό

κοτη, που πιο .πολύ δε γίνεται. Έτσι είναι τόσο αναθεματισμέ

να δύσκολο να καταστρώσεις ένα δύσκολο σχέδιο . Ούτε φύλα

κας υπάρχει να τον ναρκώσουμε· θα 'πρεπε να υπάρχει ένας

ψύλακας. Ούτε σκύλος υπάρχει να του δώσουμε υπνωτικό. Κι

είναι κι ο Τζιμ αλυσοδεμένος από το ένα πόδι με μια αλυσίδα

τρία μέτρα στο ποδάρι του κρεβατιού του. Το μόνο που χρει

άζεται να κάνεις είναι ν' ανασηκώσεις λίγο το κρεβάτι και να

περάσεις από κάτω την αλυσίδα . Και ο θείος Σίλας εμπιστεύ

εται τον καθένα. Δίνει το κλειδί σ' εκείνο το χοντροκέφαλο

νέγρο και δε στέλνει ψυχή να φυλάeι το νέγρο. Ο Τζιμ θα μπο

ρούσε να έχει περάσει από κείνη την τρύπα του παράθυρου,


ώσπου να πεις κύμινο, μόνο που θα ήταν μάταιο να προσπα

θήσει να περπατήσει με τρία μέτρα αλυσίδα στο πόδι του.

Στην οργή, Χακ, είναι το πιο ηλίθιο σχέδιο που έχω δει. Να

πρέπει να τις φτιάξεις μονάχος σου όλες τις δυσκολίες. Τέλος

πάντων, τι να κάνουμε. Θα κάνουμε ό,τι μπορούμε καλύτερο

με όσα υλικά έχουμε στη διάθεσή μας. Στο κάτω κάτω υπάρ

χει κι ένα καλό· είναι πιο τιμητικό να τον βγάλεις από ένα

σωρό δυσκολίες και κινδύνους, χωρίς να έχεις κανέναν να σου

εξασφαλίσει αυτές τις δυσκολίες, ενώ κανονικά τόσοι άνθρωποι είχαν υποχρέωση να σε δυσκολέψουνε και να αναγκαστείς

να τα βγάλεις όλα από το μυαλό σου. Να, κοίτα τώρα το θέμα

με το φανάρι. Στο κάτω κάτω της γραφής, ας κάνουμε πως το

φανάρι είναι επικίνδυνο. Εδώ που τα λέμε, θα μπορούσαμε να

δουλέψουμε με ολάκερη στρατιά από λάμπες, άμα θέλαμε.

Τώρα που το σκέφτομαι, θα πρέπει να βρούμε κάτι, για να

φτιάξουμε ένα πριόνι με πρώτη ευκαιρία.

-Τι το θέλουμε το πριόνι;

-Τι το θέλουμε; Καλά, δεν πρέπει να πριονίσουμε το

ποδάρι από το κρεβάτι του Τζιμ, για να βγάλουμε την αλυσί

δα;

-Στάσου, εσύ μόλις είπες πως θα μπορούσε κάποιος να

ανασηκώσει το κρεβάτι και να περάσει την αλυσίδα από κάτω.

-Καλά, ο αιώνιος Χακ Φιν! Προσπάθησε επιτέλους να

ξεπεράσεις τη σχολική νοοτροπία, για να αντιμετωπίσεις ένα

ζήτημα. Καλά, δεν έχεις διαβάσει βιβλία στη ζωή σου; Δεν

έχεις ιδέα για τον Βαρόνο Τρενκ, για τον Καζανόβα, για τον

Μπενβενούτο Τσελίνι, για τον Ερρίκο τον Δ'*, κανέναν από

τους ήρωες αυτούς; Πού ακούστηκε να ελευθερώνεις κρατού

μενο με τέτοιους παλιομοδίτικους και γυναικουλίστικους τρό-

Σ.τ.μ.: Με τη σειρά: Επαναστάτης βαρόνος που σκοτώθηκε πάνω στο ξέσπα

σμα της Γαλλικής Επανάστασης -ζωγράφος πολεμικών σκηνών -διάσημος ιταλός γλύπτης -βασιλιάς της Αγγλίας που κυβέρνησε από το 1589 ως το 1610, ονόματα φανταχτερά , αν και μάλλον ... άσχετα με τα επιχειρήματα του Τομ Σόγερ.


πους; Όχι. Να πώς κάνουνε όλες αυτές οι aυθεντίες: Πριονί

ζουνε στα δυο το ποδάρι του κρεβατιού και το αφήνουνε να

στέκεται σαν να ήταν γερό, ύστερα καταπίνουνε το ροκανίδι,

για να μην το βρει κανείς, και στρώνουνε κάμποση σκόνη και

λίγδα στο σημείο που πριονίσανε, ώστε ακόμα κι ο πιο προ

σεκτικός επιστάτης να μη δει πως πριονίστηκε και να νομίζει

πως το ποδάρι του κρεβατιού είναι θεόγερο. Τότε, τη νύχτα

που θα είσαι έτοιμος, δίνεις μια κλοτσιά στο ποδάρι του κρε

βατιού και... πάρ' το κάτω. Αφήνεις να γλιστρήσει η αλυσίδα

και είσαι έτοιμος! Δεν έχεις παρά να δέσεις την ανεμόσκαλά

σου στις επάλξεις, να κατεβείς απ' αυτήν, να τσακιστείς στην

τάφρο - γιατί, ξέρεις, μια ανεμόσκαλα είναι έξι μέτρα πιο

κοντή- κι εκεί σε περιμένουν τ' άλογά σου και οι πιστοί σου

υπήκοοι, για να σε αδειάσουν πάνω στη σέλα του αλόγου σου

και να κινήσεις για τη χώρα των προγόνων σου, τη Λάνγκεντοκ

ή τη Ναβάρα* ή όπου αλλού. Είναι μεγάλο χάζι, Χακ. Μακά

ρι να είχε τάφρο η καλύβα. Αν βρούμε χρόνο τη νύχτα της

aπόδρασης, θα σκάψουμε μία.

Λέω εγώ:

- Και τι τη θέλουμε την τάφρο, αν είναι να τον βγάλουμε

κάτω από την καλύβα;

Αλλά αυτός ούτε που με άκουσε. Είχε ξεχάσει κι εμένα και

όλα τα άλλα. Με το πιγούνι ακουμπισμένο στο χέρι του συλ

λογιζόταν. Σε λίγο στέναξε και κούνησε το κεφάλι του. Μετά

ξαναστέναξε και λέει:

-Μπα, δε γίνεται , δεν είναι απόλυτη ανάγκη να γίνει.

-Να γίνει τι; ρωτάω εγώ.

- Να, να πριονίσουμε το πόδι του Τζιμ, μου λέει.

-Έλα, Θεέ μου! κάνω εγώ. Φυσικά και δεν εiναz ανάγκη να

γίνει . Και γιατί να του πριονίσουμε το πόδι δηλαδή;

Σ.τ . μ.: Πόλη της Γαλατίας η πρώτη, βασίλειο στα Πυρηναία η δεύτερη , αρκε

τές όμως και οι δύο, για να δημιουργήσουν τις απαραίτητες εντυπώσεις σrov Χακ Φιν!


-Τι γιατί; Να, μερικοί από αυτούς τους ... aυθεντίες σrο είδος, το έκαναν . Δεν μπορούσαν να βγάλουν την αλυσίδα, γι'

αυτό έκοβαν απλώς το χέρι τους και λευτερώνοvrαν. Και ένα

πόδι θ_α ήταν ακόμα καλύτερα. Αλλά πρέπει να το ξεχάσουμε

μάλλον. Δεν υπάρχει απόλυτη ανάγκη σrην περίπτωσή μας .

Εξάλλου ο Τζιμ είναι νέγρος και δε θα ~αταλάβαινε τους

λόγους, για να γίνει κάτι τέτοιο, και πώς είναι τα έθιμα σrην

Ευρώπη. Γι' αυτό θα το αφήσουμε. Αλλά υπάρχει κάτι- μπορεί

να έχει μια ανεμόσκαλα. Μπορούμε να σκίσουμε τα σεvrόνια

μας και να του φτιάξουμε μια ανεμόσκαλα εύκολα. Και μπο

ρούμε να του τη σrείλουμε μέσα σ' ένα καρβέλι. Συνήθως έτσι

γίνεται. Έχω φάει και χειρότερα καρβέλια.

-Τομ Σόγερ, λες κάτι πράματα! λέω εγώ. Ο Τζιμ δεν έχει

ανάγκη από ανεμόσκαλα.

-Έχει και παραέχει. Εσύ λες κάτz πράματα! Αυτό να πεις μάλ

λον. Πρέπει να έχει μια ανεμόσκαλα. Όλοι έχουνε.

- Και τι σrην ευχή θα την κάνει την ανεμόσκαλα;

-Τι θα την κάνει; Μπορεί να την κρύψει σrο κρεβάτι του·

δεν μπορεί; Όλοι αυτό κάνουν και πρέπει να το κάνει κι

αυτός. Χακ, δε φαίνεσαι να θες να κάνεις το παραμικρό

πράμα σωστά. Θέλεις κάθε φορά να κάνεις κάτι καινούριο.

Πες πως δεν την κάνει τίποτα. Δε θα τη βρούνε κάτω από το

κρεβάτι του, μετά που θα φύγει, σαν πειστήριο; Και τι λες εσύ , να μη χρειάζονται πειστήρια; Φυσικά και θα χρειάζονται. Κι

εσύ δεν έχεις σκοπό να τους aφήσεις κανένα; Αυτό θα ήταν

μεγάλη μπερδεψοδουλειά! Δεν το 'χω ξανακούσει τέτοιο πράμα!

- Καλά, λέω κι εγώ, αν είναι σrους κανονισμούς και πρέπει

να την έχει, ας την έχει, γιατί δεν έχω όρεξη να μην ακολου

θήσω τους κανονισμούς. Υπάρχει όμως ένα πράμα, Τομ

Σόγερ. Αν είναι να σκίσουμε τα σεντόνια μας, για να φτιάξου

με την ανεμόσκαλα για τον Τζιμ, θα βρούμε τον μπελά μας

απ' τη θεία Σάλι, σ' το λέω και να το ξέρεις. Τώρα, όπως το

βλέπω εγώ το ζήτημα, μια σκάλα από φλούδα καρυδιάς δεν

κοσrίζει τίποτα και δεν καταστρέφεις και τίποτα. Άσε που


μπορείς θαυμάσια να γεμίσεις ένα καρβέλι μ' αυτήν, ή να την

κρύψεις σε aχυρένιο στρώμα, όπως οποιαδήποτε άλλη σκάλα

θέλεις. Όσο για τον Τζιμ, αυτός δεν έχει εμπειρία, κι έτσι δεν

τον νοιάζει τι είδους ... -Αμάν με τις βλακείες σου, Χακ Φιν! Αν εγώ ήμουνα τόσο

aνίδεος, όσο κι εσύ, θα κρατούσα κλειστό το στόμα μου. Αυτό

θα έκανα. Ποιος άκουσε ποτέ κρατούμενο να δραπετεύει με

ανεμόσκαλα από φλούδα καρυδιάς; Είναι τελείως γελοίο. - Εντάξει, Τομ, κάνε όπως θέλεις. Αν όμως θέλεις τη συμ

βουλή μου, θα μ' aφήσεις να πάρω ένα σεντόνι από την aπλώ

στρα.

Είπε πως θα με άφηνε. Κι αυτό του έδωσε κι άλλη μια ιδέα :

- Ν α πάρεις κι ένα πουκάμισο.

-Το πουκάμισο τι το θέλουμε, Τομ;

-Το θέλουμε για τον Τζιμ, για να κρατήσει ημερολόγιο.

-Ημερολόγιο ... Τι βλακείες λες! Ο τζzμ δεν ξέρει να γράφει.

- Εντάξει, πες πως δεν ξέρει να γράφει . Μπορεί να βάλει σημάδια πάνω στο πουκάμισο - δεν μπορεί; - , αν του φτιά

ξουμε μια γραφίδα από καμιά παλιά τσίγκινη σαπουνοθήκη ή

από κανένα παλιό σιδερένιο στεφάνι από βαρέλι;

- Στάσου, Τομ, μπορούμε να βγάλουμε ένα φτερό από

χήνα και να του φτιάξουμε καλύτερη πένα. Και πιο γρήγορα

κιόλας.

-Οι φυλακισμένοz δεν έχουνε χήνες να γυρνοβολάνε ολόγυ

ρα στα μπουντρούμια, για να τους βγάζουν τα φτερά, χαζο

πούλι μου! Φτιάχνουν πάντα τις γραφίδες τους από τα πιο

σκληρά, τα πιο δύσκολα και τα πιο επικίνδυνα κομμάτια από

μπρούντζινα κηροπήγια ή κάτι σχετικό που μπορούν να

βάλουν στο χέρι . Και τους χρειάζονται βδομάδες και μήνες

καμιά φορά να τα λιμάρουνε, γιατί πρέπει να τα ξύνουνε στον

τοίχο. Αυτοί δε θα χρησιμοποιούσαν φτερό χήνας, ακόμα κι

αν το είχανε .

- Καλά λοιπόν, και το μελάνι από τι θα του το φτιάξουμε;

- Πολλοί το φτιάχνουν από σκουριά από σίδερο με


δάκρυα. Αυτό όμως το κάνουν οι πολύ συνηθισμένοι τύποι και

οι γυναίκες. Οι aυθεντίες χρησιμοποιούν το αίμα τους. Ο Τζιμ

μπορεί να το κάνει αυτό. Κι αν θέλει να στείλει κανένα συνη

θισμένο μυστηριώδες μήνυμα, για να μάθει ο κόσμος πως

είναι κρατούμενος , μπορεί να γράψει στον πάτο της καραβά

νας του μ' ένα πιρούνι και να την πετάξει αriό το παράθυρο.

Αυτός στο Σιδηρούν Προσωπείο* πάντα έτσι έκανε, και είναι, σου

λέω, ο πιο τσίφτικος τρόπος .

- 0 Τζιμ δεν έχει καραβάνα. Του φέρνουν φαγητό σ' ένα τηγάνι μέσα.

-Αυτό δεν είναι πρόβλημα. Του φέρνουμε εμείς μερικές.

- Δε θα μπορεί κανένας να διαβάσει τις καραβάνες του .

-Αυτό δεν έχει καμιά σχέση, Χακ. Πρέπει να το κάνει, να

γράψει στην καραβάνα και να την πετάξει έξω. Δε χρειάζεται να

μπορείς να τη διαβάσεις. Τι θες τώρα; Τις περισσότερες

φορές δε βγάζεις λέξη από αυτά που γράφουν οι φυλακισμέ

νοι πάνω στις καραβάνες ή και οπουδήποτε αλλού.

- Καλά, και τότε τι νόημα έχει να καταστρέφουνε τις καρα

βάνες ;

-Αμάν, στην οργή, δεν είναι του φυλακισμένου οι καρα-

βάνες.

- Κάποιου όμως είναι· έτσι δεν είναι;

- Τι κι αν είναι ; Τι τον νοιάζει το φυλακισμένο ποιανού ... Σταμάτησε απότομα, γιατί ακούσαμε το σφύριγμα της

τρουμπέτας για το πρόγευμα. Έτσι κινήσαμε για το σπίτι .

Εκείνο το πρωί δανείστηκα ένα σεντόνι κι ένα λευκό πουκά

μισο από την aπλώστρα. Βρήκα ένα παλιό σακούλι και τα έβα

λα μέσα. Μετά κατεβήκαμε και πήραμε τις αλεποφωλιές (τα

κούτσουρα που φωσφορίζουν) και τις βάλαμε κι αυτές μέσα.

Λέω δανείστηκα, γιaτί έτσι το έλεγε πάντα και ο πατέρας. Ο Τομ όμως είπε πως δεν ήταν δανεικά· ήταν κλεψιμέικα. Είπε

πως εκπροσωπούσαμε φυλακισμένους. Και οι φυλακισμένοι δε

Σ.τ.μ.: Μυθιστόρημα εποχής του Α. Δουμά.


σκάνε πώς θα αποκτήσουνε ένα πράγμα· αρκεί να το αποκτή

σουνε και κανένας δεν τους κατηγορεί γι' αυτό. Δεν είναι α

μαρτία για το φυλακισμένο να κλέψει ό,τι χρειάζεται, για να το

σκάσει, έλεγε ο Τομ. Είναι το σωστό. Και από τη στιγμή που

εκπροσωπούμε ένα φυλακισμένο, είχαμε απόλυτο δίκιο να κλέ

ψουμε οτιδήποτε από αυτό το μέρος που θα μας χρειαζόταν και

στο ελάχιστο, για να βγούμε από τη φυλακή. Έλεγε πως, αν δεν

ήμαστε φυλακισμένοι, το πράγμα θα ήταν πάρα πολύ διαφο

ρετικό, και μονάχα ένας κακός και πρόστυχος άνθρωπος θα έ

κλεβε, αν δεν ήταν φυλακισμένος. Έτσι συμφωνήσαμε να κλέ

ψουμε ό,τι βρίσκαμε του χεριού μας. Ύστερα μου έκανε ολό

κληρη φασαρία μια μέρα, μετά από όλα αυτά, επειδή έκλεψα

ένα καρπούζι από το κηπάκι των νέγρων και το έφαγα. Μ' έβα

λε να πάω στους νέγρους και να τους δώσω μια δεκάρα, χωρίς

να τους πω το λόγο. Ο Τομ έλεγε πως αυτό που εννοούσε ήταν

πως μπορούσαμε να κλέψουμε οτιδήποτε χρειαζόμαστε. Εντάξει,

λέω κι εγώ, το καρπούζι το χρειαζόμουνα. Αυτός όμως είπε πως

δεν το χρειαζόμουνα, για να βγω από τη φυλακή · να ποια ήταν η διαφορά. Είπε πως, αν το ήθελα, για να κρύψω ένα μαχαίρι

μέσα και να το δώσω κρυφά στον Τζιμ, να σκοτώσει μ' αυτό το

φρουρό του, θα ήταν εντάξει. Έτσι δεν ασχολήθηκα άλλο με το

ζήτημα. Είπα, δε βαριέσαι, παρ' όλο που δεν έβλεπα κανένα

πλεονέκτημα στο να εκπροσωπώ ένα φυλακισμένο, αν έπρεπε

να κάθομαι να κάνω ένα σωρό λεπτεπίλεπτες διακρίσεις σαν κι

αυτήν, κάθε φορά που έβρισκα ευκαιρία να βουτήξω ένα καρ

πούζι .

Λοιπόν, όπως σας έλεγα , περιμέναμε εκείνο το πρωί να

πάνε όλοι στις δουλειές τους και να μην υπάρχει ψυχή στην

αυλή. Τότε ο Τομ μετέφερε το σακί μέσα στο υπόστεγο, ενώ

εγώ καθόμουν έξω για λίγο, για να φυλάξω τσίλιες. Κάποια

στιγμή ξαναβγήκε έξω και καθίσαμε μαζί στη στοίβα με τα

κούτσουρα, για να κουβεντιάσουμε. Μου λέει λοιπόν;

-Όλα είναι εντάξει, εκτός από τα εργαλεία . Αυτό όμως το

τακτοποιούμε εύκολα.


- Εργαλεία; ρωτάω εγώ .

-Μάλιmα.

-Εργαλεία για ποιο λόγο;

-Τι για ποιο; Για να σκάψουμε. Τι λες, με τα δόντια θα

ροκανίσουμε το χώμα, για να τον βγάλουμε;

- Καλά, κι αυτά τα σαραβαλιασμένα εργαλεία και οι τσά

πες δεν είναι αρκετά, για να βγάλεις ένα νέγρο έξω; λέω εγώ .

Γυρίζει προς το μέρος μου με ύφος γεμάτο οίκτο που θα

έκανε τον καθένα να βάλει τα κλάματα και λέει:

- Χακ Φιν, άκουσες εσύ ποτέ σου φυλακισμένο να έχει τσά

πες και φτυάρια κι όλες αυτές τις σύγχρονες ανέσεις mη διάθεσή του, για να σκάψει και να βγει από τη ψυλακή; Θέλω να

σε ρωτήσω τώρα - αν έχεις κουκούτσι μυαλό στο κεψάλι

σου- πώς είναι δυνατό με τέτοιο τρόπο να γίνει ήρωας! Και

δεν του δανείζουμε το κλειδί καλύτερα, να ξεμπερδεύουμε;

Τσάπες και φτυάρια! Ακούς εκεί, ούτε σε βασιλιά δεν τα

δίνουνε.

-Καλά, εντάξει, λέω. Αν δε χρειαζόμαmε τα τσαπιά και τα

φτυάρια, τότε τι χρειαζόμαστε;

-Ένα δυο κουζινομάχαιρα.

-Για να σκάψουμε τα θεμέλια κάτω από την καλύβα;

- Ναι.

-Παράτα το, Τομ, είναι τρελό.

- Δεν έχει σημασία πόσο τρελό είναι , είναι ο σωστός τρό-

πος, είναι ο κανονικός τρόπος. Και δεν υπάρχει άλλος τρόπος

που να έχω ακούσει εγώ, κι ας έχω διαβάσει όλα τα βιβλία που

δίνουνε πληροφορίες γι' αυτά τα πράματα. Πάντα σκάβουνε

με κουζινομάχαιρο κι όχι mη λάσπη. Συνήθως σκάβουνε πάνω

σε σκληρό βράχο. Και τους παίρνει βδομάδες, μήνες, αιώνες.

Να, δες έναν από εκείνους τους φυλακισμένους mo τελευταίο μπουντρούμι του Κάmρου Ντιφ, mo λιμάνι της Μασσαλίας, που βγήκε έξω μ' αυτό τον τρόπο. Πόσο καιρό λες να του πήρε

να το κάνει ;

-Δεν ξέρω .


-Μάντεψε.

-Δεν ξέρω. Ενάμιση μήνα.

-Τριάντα εφτά χρόνια. Και βγήκε στην Κίνα, παρακαλώ.

Αυτό σου λέω. Μακάρι να ήταν σκληρός βράχος το υπόγειο

αυτού εδώ του κάστρου.

- Ο Τζιμ δεν ξέρει κανέναν στην Κίνα.

- Τώρα τι σχέση έχει αυτό; Ούτε κι ο άλλος ήξερε. Εσύ

όμως πάντα μπλέκεσαι χωρίς λόγο μ' όλα τα δευτερεύοντα

ζητήματα . Γιατί δεν μπορείς να σταθείς στην ουσία;

- Εντάξει, σκασίλα μου όπου και νά βγει, αρκεί να βγει

έξω. Κι ο Τζιμ το ίδιο λέει, φαντάζομαι. Αλλά υπάρχει ένα

πρόβλημα έτσι κι αλλιώς. Ο Τζιμ είναι πολύ γέρος, για να

σκάψει με το κουζινομάχαιρο. Δε θ' αντέξει.

-Θ' αντέξει και θα παραντέξει. Δε φαντάζεσαι πως θα του

χρειαστούν τριάντα εφτά χρόνια, για να σκάψει αυτά τα θεμέ

λια από χώμα, ε;

- Πόσο θα του χρειαστεί, Τομ;

- Καλά, δεν μπορούμε να ριψοκινδυνέψουμε να καθυστε-

ρήσουμε και πολύ, όσο θα θέλαμε, γιατί μπορεί να μην περά

σει πολύς καιρός, ώσπου να μάθει ο θείος Σίλας τα νέα από τη

Νέα Ορλεάνη. Οπότε θα μάθει πως ο Τζιμ δεν είναι από κει.

Έτσι, η επόμενή του κίνηση θα είναι να βγάλει τον Τζιμ για

πούλημα ή κάτι τέτοιο. Επομένως δεν μπορούμε να καθυστε

ρήσουμε τόσο πολύ να σκάψουμε, για να τον βγάλουμε έξω,

όσο θα έπρεπε κανονικά. Το σωστό θα ήταν νομίζω γύρω στα

δυο χρόνια. Αλλά δεν μπορούμε. Επειδή τα πράγματα είναι

τόσο αβέβαια, αυτό που προτείνω εγώ είναι να σκάψουμε

κατευθείαν και όσο πιο γρήγορα μπορούμε. Και μετά από

αυτό μπορούμε να πούμε στον εαυτό μας πως σκάβαμε τριάντα

εφτά χρόνια. Και τότε στον πρώτο κίνδυνο μπορούμε να τον

ελευθερώσουμε και να τον φυγαδέψουμε. Ναι, έτσι νομίζω

πως θα 'ναι καλύτερα.

-Έτσι μάλιστα, είναι λογικό, λέω εγώ. Το να προσποιηθούμε δεν κοστίζει τίποτα. Κι αν υπάρχει οποιοσδήποτε


λόγος, εμένα δε με πειράζει να πω πως ήταν και εκατόν πενή

ντα χρόνια. Καθόλου δε θα με κούραζε, έτσι και του 'παιρνα

τον αέρα . Θα βιαστώ τώρα να ξετρυπώσω ένα δυο κουζινομά

χαιρα.

- Τρία φέρε, μου λέει. Θα χρειαστεί να φτιάξουμε ένα

πριόνι με το ένα .

- Τομ, αν δεν είναι αντικανονικό και ιεροσυλία να το προ

τείνω, του λέω, υπάρχει εκεί πέρα ένα παλιό σκουριασμένο

πριόνι καρφωμένο σε μια σανίδα του τοίχου πίσω από το

εργαστήρι για τα καπνιστά.

Φάνηκε μπαφιασμένος κι aποθαρρυμένος κάπως και μου λέει:

Άδικος κόπος να προσπαθώ να σου μάθω οτιδήποτε, Χακ.

Άντε, τρέχα και φέρε τα κουζινομάχαιρα· τρία, έτσι;

-Έτσι έκανα.

Η προσπάθεια διάσωσης του Τζιμ

Την ίδια νύχτα, μόλις καταλάβαμε πως όλοι κοιμόντουσαν, κατεβήκαμε από το αλεξικέραυνο και χωθήκαμε στο υπό

στεγο . Βγάλαμε μια στοίβα από κείνα τα κούτσουρα που φω

σφορίζανε και στρωθήκαμε στη δουλειά . Καθαρίσαμε το χώ

ρο, καμιά δεκαπενταριά πόντους γύρω από το τελευταίο δο

κάρι. Ο Τομ είπε πως ήμαστε ακριβώς δίπλα στο κρεβάτι

του Τζιμ και έπρεπε εκεί να σκάψουμε και πως, όταν θα

περνούσαμε από την άλλη, κανένας στην καλύβα δε θα κα

ταλάβαινε πως υπήρχε τρύπα εκεί πέρα, γιατί το σκέπασμα

του Τζιμ κρεμόταν σχεδόν ως κάτω στο πάτωμα κι έπρεπε

να το ανασηκώσεις και να κοιτάξεις από κάτω, για να δεις

την τρύπα. Έτσι σκάβαμε ασταμάτητα με τα κουζινομάχαι

ρα, ώσπου μας πήραν μεσάνυχτα. Τότε πια ήμαστε ψόφιοι

στην κούραση, τα χέρια μας είχαν πληγιάσει κι ήταν φανε

ρό πως δεν είχαμε ακόμα κάνει τίποτα . Στο τέλος λέω:

-Αυτό δεν είναι δουλειά για τριάντα εφτά χρόνια . Αυτό

είναι δουλειά για τριάντα οχτώ χρόνια, Τομ Σόγερ.

Δεν είπε λέξη. Στέναξε και σε λίγο σταμάτησε να σκάβει

κι ύστερα για κάμποση ώρα κατάλαβα πως σκεφτόταν. Σε

λίγο λέει:

- Δεν έχει νόημα , Χακ, δε θα δουλέψει το πράγμα. Αν

ήμαστε φυλακισμένοι εμείς, θα είχε , γιατί τότε θα 'χαμε όσα


χρόνια θέλαμε μπροστά μας, δε θα βιαζόμαστε . Και δε θα

χρειαζόταν παρά να σκάβουμε λίγα λεπτά κάθε μέρα, την

ώρα που θα αλλάζανε οι σκοπιές, κι έτσι δε θα πλήγιαζαν

τα χέρια μας. Θα προχωρούσαμε, χρόνος μπαίνει-χρόνος

βγαίνει, και θα τελειώναμε μια χαρά και καταπώς έπρεπε.

Αλλά δεν μπορούμε να χαζολογάμε. Πρέπει να βιαστούμε.

Δεν έχουμε καιρό για χάσιμο. Αν ήταν να δουλέψουμε κι άλ

λη μια νύχτα έτσι, θα μας χρειαζόταν μια βδομάδα, ώσπου

να συνέλθουν τα χέρια μας δε θα μπορούσαμε να πιάσου

με κουζινομάχαιρο νωρίτερα.

-Και τώρα τι θα κάνουμε, Τομ;

- Θα σου πω. Δεν είναι σωστό, δεν είναι ούτε ηθικό, και

δε θα μ' άρεσε να κυκλοφορήσει. Αλλά υπάρχει μονάχα ένας

τρόπος πια: Πρέπει να τον βγάλουμε έξω χρησιμοποιώντας

φτυάρια και να προσποιηθούμε πως χρησιμοποιήσαμε κουζι

νομάχαιρα .

- Τώρα τα λες καλά! του λέω. Το κεφάλι σου γίνεται όλο

και πιο σοφό μέρα με τη μέρα, Τομ Σόγερ, λέω . Φτυάρια,

αυτό είναι, ηθικό , ξε-ηθικό, αυτό είναι. Όσο για μένα, δε δί

νω δεκάρα τσακιστή για την ηθική, πάει τέλειωσε. Όταν ξε

κινάω να κλέψω ένα νέγρο ή να κλέψω ένα καρπούζι ή το

βιβλίο του Κατηχητικού, δε με νοιάζει καθόλου πώς θα γί

νει · αρκεί να γίνει. Αυτό που θέλω εγώ είναι ο νέγρος μου.

Ή αυτό που θέλω είναι το καρπούζι μου. Ή αυτό που θέλω

είναι το βιβλίο του Κατηχητικού μου. Κι αν το φτυάρι είναι

το πιο βολικό πράγμα, μ' αυτό θα σκάψω για το νέγρο μου

ή για το καρπούζι ή για το βιβλίο . Και δε δίνω ούτε έναν

ψόφιο ποντικό για το τι θα πούνε οι aυθεντίες.

- Χμ μ, κάνει, υπάρχει λόγος και για τα φτυάρια και για

το ότι θα προσποιηθούμε σε μια τέτοια περίπτωση. Αν δεν

ήταν έτσι, δε θα το ενέκρινα, ούτε θα καθόμουνα να βλέπω

να καταπατάμε τους κανονισμούς, γιατί το σωστό είναι σω

στό, και το λάθος είναι λάθος, και κανένας δεν έχει λόγο να

κάνει το λάθος, εφ' όσον δεν είναι άσχετος και του κόβει.


Μπορεί για σένα να είναι λύση να σκάψεις με το φτυάρι, για

να βγάλεις τον Τζιμ, χωρίς να προσποιηθείς καθόλου, γιατί

είσαι άσχετος. Αλλά για μένα δεν είναι λύση, γιατί εγώ ξέρω

απ' αυτά. Δώσε μου ένα κουζινομάχαιρο.

Είχε το δικό του, αλλά του έδωσα το δικό μου. Το πέτα

ξε χάμω και είπε:

-Δώσε μου ένα κουζινομάχαzρο.

Δεν ήξερα καλά καλά τι να κάνω, μετα ομως σκέψτηκα.

Ψαχούλεψα ανάμεσα στα παλιά εργαλεία, έπιασα μια aξίνα

και του την έδωσα. Την πήρε και στρώθηκε στη δουλειά και

δεν είπε λέξη.

Πάντα ήταν έτσι ακριβής. Μανία με τις αρχές.

Κι έτσι πήρα κι εγώ ένα φτυάρι κι αρχίσαμε να φτυαρί

ζουμε και να σκάβουμε και να στριφογυρίζουμε σβαρνίζο

ντας το χώμα. Συνεχίσαμε για μισή ώρα περίπου· τόσο αντέ

χαμε. Είχαμε όμως φτιάξει μια αξιοπρεπή τρύπα. Όταν ανέ

βηκα επάνω, κοίταξα έξω στο παράθυρο και είδα τον Τομ

να προσπαθεί το κόλπο του με το αλεξικέραυνο, αλλά δεν

μπορούσε να το καταφέρει, τα χέρια του ήταν καταπληγια

σμένα. Στο τέλος λέει:

-Δεν έχει νόημα, δε γίνεται τίποτα. Τι νομίζεις πως πρέ

πει να γίνει; Δεν μπορείς να σκεφτείς κάποιο τρόπο;

- Ναι, λέω εγώ, αλλά νομίζω πως δεν είναι σύμφωνο με

τους κανονισμούς. Έλα από τις σκάλες και πες πως είναι

αλεξικέραυνο.

Τελικά έτσι έκανε.

Την επομένη ο Τομ έκλεψε ένα κουτάλι από κασσίτερο

κι ένα μπρούντζινο κηροπήγιο από το σπίτι, για να φτιάξει

μερικές γραψίδες για τον Τζιμ, κι έξι σπαρματσέτα. Κι εγώ

έκανα ένα γύρο στις καλύβες των νέγρων και βρήκα ευκαι

ρία να κλέψω τρεις καραβάνες . Ο Τομ είπε πως δεν ήταν

αρκετές. Εγώ όμως είπα πως κανένας δεν επρόκειτο να δει

τις καραβάνες που θα πετούσε ο Τζιμ, γιατί θα πέφτανε μέ

σα στ' αγριόχορτα και στα βρύα κάτω από την τρύπα του


παραθυριού, και τότε θα μπορούσαμε να τις πάρουμε πίσω

και θα μπορούσε να τις ξαναχρησιμοποιήσει. Έτσι ο Τομ

ικανοποιήθηκε. Λέει λοιπόν:

-Τώρα αυτό που πρέπει να μελετήσουμε είναι πώς να

δώσουμε τα πράγματα στον Τζιμ.

- Θα του τα πάμε μέσα από το λαγούμι, είπα, μόλις το

τελειώσουμε. Πήρε μια έκφραση περιφρόνησης και μου φάνηκε πως εί

πε ότι κανένας δεν είχε ξανακούσει πιο ηλίθια ιδέα από αυ

τήν. Ύστερα έπιασε να μελετάει το ζήτημα. Κάποια στιγμή

είπε πως είχε σκαρφιστεί μια δυο λύσεις, αλλά πως δεν υπήρ

χε ανάγκη να αποφασίσουμε τίποτα ακόμα. Είπε πως πρώ

τα έπρεπε να ταχτοποιήσουμε τον Τζιμ.

Εκείνη τη νύχτα κατεβήκαμε από το αλεξικέραυνο λίγο με

τά τις δέκα, πήραμε μαζί μας ένα από τα κεριά και aφου

γκραστήκαμε από την τρύπα του παραθυριού. Ακούσαμε το

ροχαλητό του Τζιμ. Έτσι πιάσαμε δουλειά αμέσως και δεν

τον ξυπνήσαμε . Μετά στριφογυρίζαμε σαν τις σβούρες με τα

φτυάρια και τις αξίνες και μέσα σε δυο ώρες περίπου είχε

τελειώσει η δουλειά. Συρθήκαμε κάτω από το κρεβάτι του

Τζιμ και μπήκαμε στην καλύβα. Ψηλαφώντας στο πάτωμα

βρήκαμε το κερί και το ανάψαμε και σταθήκαμε πάνω από

το κεφάλι του Τζιμ για λίγο και είδαμε πως η όψη του ήταν

πολύ γαλήνια και καλοσυνάτη και τον ξυπνήσαμε σιγά και

με το μαλακό. Ήταν τόσο χαρούμενος που μας έβλεπε, που

κόντεψε να βάλει τα κλάματα. Μας έλεγε, γλυκιέ μου, κι ό,τι χαϊδευτικό έβαζε ο νους του . Κι ετοιμαζόταν να μας στείλει

να γυρέψουμε έναν κόφτη για μέταλλα, για να κόψουμε την

αλυσίδα από το πόδι του, και να του δίνουμε από κει, χωρίς

να χάσουμε καθόλου χρόνο. Ο Τομ όμως του είπε πόσο πα

ράτυπο θα ήταν αυτό και κάθισε χάμω να του εξηγήσει όλα

μας τα σχέδια και πώς θα μπορούσαμε στη στιγμή να τα αλ

λάξουμε, σε περίmωση έκτακτης ανάγκης και να μη φοβά

ται καθόλου, γιατί θα βρίσκαμε σίγουρα τον τρόπο να τον

--ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 339

βγάλουμε έξω. Έτσι ο Τζιμ είπε εντάξει και καθίσαμε εκεί

όλοι και κουβεντιάσαμε για τον παλιό καλό καιρό. Τότε ήταν

που ο Τομ άρχισε να κάνει ένα σωρό ερωτήσεις και, όταν ο

Τζιμ του είπε ότι ο θείος Σίλας ερχόταν κάθε μέρα εκεί, για

να προσευχηθεί μαζί του, και η θεία Σάλι ερχόταν, για να

σιγουρευτεί πως ήταν εντάξει και πως είχε αρκετό φαt να

φάει, και ότι ήταν και οι δύο ευγενικοί μαζί του όσο δεν

παίρνει, ο Τομ λέει :

- Τώρα ξέρω πώς θα το κανονίσω. Θα σου στείλουμε κά

μποσα πράγματα με αυτούς.

Του λέω κι εγώ:

-Μην πας να κάνεις κάτι τέτοιο . Είναι από τις πιο ηλί

θιες ιδέες που έχω ακούσει ποτέ.

Εκείνος όμως δεν έδωσε καμιά σημασία. Συνέχισε ακάθε

κτος. Έτσι ήταν αυτός, όταν κατέστρωνε τα σχέδιά του.

Έτσι είπε του Τζιμ πως θα του στέλναμε κρυφά το καρ

βέλι με την ανεμόσκαλα , με τον Νατ, το νέγρο που του πή

γαινε το φαγητό, και πως έπρεπε να έχει το νου του κα ι να

μην κάνει πως ξαφνιάζεται κι ούτε ν' αφήσει τον Νατ να

τον δει, όταν θα το άνοιγε. Θα βάζαμε κι άλλα μικροπράγ

ματα στις τσέπες του θείου κι αυτός έπρεπε να τα πάρει.

Και θα κρεμούσαμε διάφορα πράγματα στη ζώνη της πο

διάς της θείας ή θα τα βάζαμε στην τσέπη της ποδιάς της,

αν βρίσκαμε ευκαιρία . Του είπε τι θα ήταν όλα αυτά και

για ποια δουλειά θα τα χρειαζόταν. Του είπε επίσης πώς να

κρατήσει ημερολόγιο στο πουκάμισο με το αίμα του και ένα

σωρό τέτοια. Του είπε τα πάντα. Στα περισσότερα ο Τζιμ δεν έβλεπε καμιά σκοπιμότητα , αλλά παραδέχτηκε πως εί

μαστε λευκοί και ξέραμε καλύτερα απ' αυτόν. Έτσι ευχαρι

στήθηκε και είπε πως θα έκανε όπως ακριβώς του είχε πει

ο Τομ.

Ο Τζιμ είχε ένα σωρό πίπες από καλάμια καλαμποκιού

και ταμπάκο . Έτσι καθίσαμε και περάσαμε πολύ όμορφα κι

ωραία κι οι τρεις μαζί. Έπειτα συρθήκαμε από το λαγούμι


και βγήκαμε έξω. Γυρίσαμε στα κρεβάτια μας με χέρια που

έμοιαζαν λες και τα είχαμε φάει . Ο Τομ είχε μεγάλα κέφια.

Είπε πως ήταν το πιο · διασκεδασηκό πράγμα που του είχε

συμβεί σ' όλη του τη ζωή και το πιο δzανοούμενο. Είπε μάλι

στα μακάρι να μπορούσε να χρησιμοποιήσει μέχρι τέλους το

δικό του τρόπο και να δουλεύαμε ασταμάτητα όλη την υπό

λοιπη ζωή μας και ας αφήναμε τον Τζιμ να τον βγάλουν από

την καλύβα τα παιδιά μας. Πίστευε, βλέπετε, ότι ο Τζιμ όσο

τον συνήθιζε, τόσο πιο πολύ θα του άρεσε. Είπε πως με τον

τρόπο αυτό θα μπορούσε να βγει και μετά από ογδόντα χρό

νια και να έχει χτυπήσει και το μεγαλύτερο ρεκόρ. Και είπε

πως θα γινόμαστε κι εμείς διάσημοι που είχαμε βάλει το χε

ράκι μας σ' όλα αυτά.

Το άλλο πρωί βγ1}καμε έξω στη στοίβα με τα ξύλα. Πε

λεκήσαμε το μπρούντζινο καντηλέρι σε βολικά κομμάτια κι

ο Τομ τα πήρε μαζί με το τενεκεδένιο κουτάλι και τα έβα

λε στην τσέπη του. Μετά πήγαμε στις καλύβες των νέγρων

και, ενώ εγώ έβλεπα τον Νατ να βγαίνει έξω, ο Τομ έχωσε

ένα κομμάτι από το μπρούντζινο καντηλέρι μέσα σ' ένα κα

λαμπόκι που ήταν μέσα στο δίσκο του Τζιμ και πήγαμε μαζί με τον Νατ να δούμε πώς θα δούλευε. Και δούλευε μια

χαρά . Όταν το μάσησε ο Τζιμ, κόντεψαν να του φύγουνε όλα

τα δόντια. Ήταν πραγματικά το πιο αποτελεσματικό σύστη

μα. Ο ίδιος ο Τομ το είπε. Ο Τζιμ δε μαρτύρησε ποτέ, μο

νάχα είπε πως ήταν μια πετρούλα ή κάτι τέτοιο που πάντα

βρίσκεις στο ψωμί, ξέρετε . Αλλά μετά απ' αυτό δεν έμπηγε

ποτέ τα δόντια του σε τίποτα, αν δεν έμπηγε πρώτα σε δυο

τρεις μεριές το πιρούνι του.

Κι ενώ καθόμαστε εκεί στα σκοτεινά, δυο σκυλιά μπαί

νουν γρυλίζοντας κάτω από το κρεβάτι του Τζιμ. Συνέχισαν

να μπαίνουν, ώσπου μαζεύτηκαν έντεκα και καλά καλά δεν

είχες χώρο ν' ανασάνεις. Στην οργή, είχαμε ξεχάσει να κλεί

σουμε την πόρτα του υπόστεγου! Ο νέγρος ο Νατ έσκουξε <<Μάγκωσες!>> μόνο μια φορά κι ύστερα έπεσε φαρδύς πλα-


τύς στο πάτωμα ανάμεσα στα σκυλιά κι άρχισε να μουγκρί

ζει λες και πέθαινε. Ο Τομ άνοιξε την πόρτα διάπλατα και

πέταξε ένα κομμάτι κρέας από το φαγητό του Τζιμ και τα

σκυλιά έτρεξαν ξοπίσω· σε δυο δευτερόλεπτα βγήκε και ξα

ναμπήκε κι εκείνος κι έκλεισε πάλι την πόρτα, γιατί την άλ

λη το ήξερα πως την είχε μανταλώσει . Μετά βάλθηκε να συ

νεφέρει το νέγρο χαϊδεύοντάς τον και κανακεύοντάς τον και

ρωτώντας τον μήπως είχε φανταστεί πάλι πως είχε δει κάτι .

Εκείνος σηκώθηκε, ανοιγόκλεισε τα μάτια του ένα γύρο και

είπε:

-Αφέντη Σιντ , τα πεις πως είμαι τρελό, αλλά, αν ντεν εί

ντα ένα κατομμύργιο σκυλιά εντώ μέσα , να μη σώσω να στα

τώ στα πόντια μου. Τα είντα, σου λέω. Αφέντη Σιντ, τα ένιω

σα, τα άγγιξα. Ήντανε ολόγκυρά μου. Α, και να μπορούσα να

πιάσω μια από το μάγκωσες, μια μονάκα, α, ντεν τα ζητού

σα τίποτ' άλλο. Μακάρι όμως να με αφήνουνε στο ησυκία

μου, ακόμα καλύτερα.

Λέει τότε ο Τομ :

-Λοιπόν, να σου πω τι σκέφτομαι εγώ. Τι τις κάνει κι έρ

χονται εδώ, ακριβώς την ώρα που τούτος ο νέγρος φυγάς

παίρνει το πρωινό του; Είναι γιατί πεινάνε· γι' αυτό έρχονται. Κάνε τους μια μαγισσόπιτα . Αυτό πρέπει να κάνεις.

- Μα το πίστη μου, αφέντη Σιντ, πώς τα το κάνω αυτό το

μαγκισσόπιτα; Ντεν ξέρω πώς το κάνουνε. Ποτέ μου ντεν

έματα να φτιάκνω τέτοιο πράγκμα.

-Ε, τότε θα πρέπει να τη φτιάξω εγώ.

-Τα το κάνεις, γκλυκιέ μου; Στ' αλήτεια τα το κάνεις; Κα-

λί τα σου στρώσω να πατήσεις, έτσι και το κάνεις!

-Εντάξει, θα το κάνω , επειδή είσαι εσύ και ήσουνα κα

λός μαζί μας και μας άφησες να δούμε το νέγρο φυγάδα.

Αλλά πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός. Όταν θα 'ρθουμε ,

εσύ θα γυρίσεις την πλάτη. Κι έπειτα ό,τι κι αν βάλουμε στο δίσκο , εσύ θα κάνεις πως δεν το είδες. Κι ούτε να κοιτάξεις, όταν ο Τζιμ θα αδειάζει το δίσκο του· κάτι μπορεί να συμ-


βεί, δεν ξέρω κι εγώ τι . Και πάνω απ' όλα, μην πιάνεις τα

μαγισσο-πράματα.

-Να πιάσει εγκώ; Κυρ Σιντ, τι μου λες τώρα ; Εγκώ ούτε

ντακτυλάκι μου ντεν τα 'βαζα πάνω τους, ούτε γκια εκατό κι

λιάντες κατομμύργια ντολάρια. Ποτές μου!

Ο Τζιμ παίρνει τη μαγισσόπιτά του

'Ολα τακτοποιήθηκαν . Κι έτσι φύγαμε και πήγαμε στο σκουπιδότοπο πίσω από την αυλή, όπου φυλάνε τις παλιές μπότες

και τα κουρέλια, κομμάτια από μπουκάλια, χαλασμένα τενε

κέδια και τέτοια διάφορα . Σκαλίσαμε δεξιά κι αριστερά και

βρήκαμε ένα παλιό τενεκεδένιο σουρωτήρι και του κλείσαμε

όπως όπως τις τρυπίτσες , για να ψήσουμε μέσα την πίτα, το

πήγαμε στο κελάρι και κλέψαμε ένα σωρό αλεύρι και γυρίσα

με για το πρόγευμα. Βρήκαμε κι ένα ζευγάρι ταβανόπροκες

που ο Τομ είπε πως θα ήταν βολικές, για να σκαλίζει ο φυλα

κισμένος μ' αυτές το όνομά του και τα βάσανά του πάνω στον

τοίχο του μπουντρουμιού. Μια από αυτές την πετάξαμε στην

τσέπη της ποδιάς της θείας Σάλι που κρεμόταν σε μια καρέ

κλα και την άλλη τη χώσαμε στο γείσο του καπέλου του θείου

Σίλα που ήταν στο γραφείο, γιατί ακούσαμε τα παιδιά να λένε

πως ο πατέρας και η μητέρα τους θα πήγαιναν κείνο το πρωί

στο καλύβι του νέγρου φυγάδα, κι ύστερα πήγαμε να πάρουμε

το πρωινό μας. Ο Τομ βρήκε ευκαιρία και πέταξε το τενεκε

δένιο κουτάλι στην τσέπη του πανωφοριού του θείου Σίλα · όσο

για τη θεία Σάλι, δεν είχε γυρίσει ακόμα στο σπίτι κι έπρεπε

επομένως να περιμένουμε λίγο ακόμα .

Όταν γύρισε η θεία, ήταν ζεσταμένη, κατακόκκινη και

κακόκεφη και δεν έβλεπε την ώρα για την προσευχή. Κι ύστε-


ρα έπιασε να ρίχνει καφέ στα φλιτζάνια μας με το ένα χέρι και

να χτυπάει με τη δαχτυλήθρα της το κεφαλάκι του παιδιού

που ήταν του χεριού της εκεί δίπλα λέγοντας:

-Έψαξα γη και ουρανό, αλλά στάθηκε αδύνατο να καταλάβω τι απέγινε το άλλο σου πουκάμισο.

Η καρδιά μου βούλιαξε ανάμεσα στα πνευμόνια και στα

σωθικά μου κι ένα χοντρό κομμάτι κρούστα από το καλαμπο

κόψωμο την ακολούθησε κατηφορίζοντας στο λαρύγγι μου και

στο δρόμο συνάντησε έναν άγριο βήχα, με αποτέλεσμα να

εκσφενδονιστεί στην άλλη άκρη του τραπεζιού και να πετύχει

ένα από τα άλλα παιδιά στο μάτι. Αυτό κουλουριάστηκε σαν

σκουλήκι για δόλωμα κι έβγαλε μια στριγκλιά λες κι ήταν

πολεμική κραυγή . Ο Τομ χλόμιασε από τον πανικό και δημι

ουργήθηκε μια τέτοια αναστάτωση για ένα τέταρτο του λεπτού

τουλάχιστον, που, αν ήμαστε σε δι1μοπρασία, θα είχα ξεπου

λήσει άρον άρον και στη μισή τιμή. Λέει τότε ο θείος Σίλας: - Είναι εξαιρετικά περίεργο, δεν μπορώ να το καταλάβω.

Ξέρω πάρα πολύ καλά πως το έβγαλα , γιατί ... -Γιατί δε φοράς παρά ένα μονάχα. Ακούστε τον τι λέει! Το

ξέρω πως το έβγαλες και το ξέρω πολύ καλύτερα από το

ξεκουτιασμένο σου μνημονικό, γιατί ήταν απλωμένο στο σχοι

νί χτες, το είδα με τα μάτια μου . Αλλά έκανε φτερά, για να μη

λέμε και πολλά , και θα πρέπει να αλλάζεις με το κόκκινο το

φανελένιο σου , ώσπου να σου φτιάξω ένα καινούριο . Άσε που

θα 'ναι το τρίτο που φτιάχνω σε δυο χρόνια. Πρέπει κανένας

να είναι σ' επιφυλακή, αν θέλει να σ' έχει ντυμένο με πουκά

μισα. Το τι τα κάνεις τα πουκάμισα είναι κάτι που δεν μπόρε

σα ποτέ μου να καταλάβω . Θα 'λεγε κανείς πως στην ηλικία

σου θα μπορούσες να τα φροντίσεις κάπως.

-Το ξέρω, Σάλι, και κάνω ό,τι μπορώ . Αλλά δεν είναι ολό

τελα δικό μου το λάθος, γιατί, ξέρεις, δεν τα βλέπω ούτε κι έχω

τίποτα να κάνω με δαύτα, εκτός από την ώρα που τα φοράω. Και δεν πιστεύω να έχασα κανένα, Ενώ το φορούσα.

- Σίγουρα δεν είναι δικό σου λάθος, Σίλα, αν το 'χασες. Αν


μπορούσες, φαντάζομαι πως θα το έκανες κι αυτό. Και δεν

είναι μόνο το πουκάμισο που έκανε φτερά. Λείπει κι ένα κου

τάλι . Και δεν ήταν μόνο ένα. Ήταν δέκα και τώρα είναι μόνο

εννιά. Κι αν πιστέψω πως το πουκάμισο το άρπαξε το μοσχά

ρι, το σίγουρο είναι πως το μοσχάρι δεν πήρε ποτέ το κουτά-λι . ·

-Τι μου λες; Και τι άλλο λείπει, Σάλι;

-Λείπουν κι έξι κεριά. Να τι λείπει. Μπορεί να τα πήραν

οι ποντικοί τα κεριά και φαντάζομαι πως έτσι έγινε. Αναρω

τιέμαι πότε θα σηκώσουν όλο το σπίτι και θα το πάρουν,

καθώς εσύ όλο λες πως θα κλείσεις τις τρύπες και ποτέ δεν το κάνεις. Κι αν δεν ήταν δειλά, Σίλα, στο κεφάλι σου θα κοιμό

ντουσαν, ούτε που θα τα έπαιρνες είδηση . Αλλά δfν μπορείς να

φορτώσεις και το κουτάλι στους ποντικούς κι rυτό το ξέρω

καλά.

-Χμμ, Σάλι, έχω άδικο και το αναγνωρίζω . Υπήρξα αμε

λής. Αλλά, πριν τελειώσει η αυριανή μέρα, θα έχω κλείσει τις

τρύπες τους .

- Α, στη θέση σου δε θα βιαζόμουνα, και του χρόνου καλά

είναι. Ματθίλδη Αντζελίνα Αραμίνθη Φελπς!

Τσακ, μια με τη ~αχτυλήθρα, και στη στιγμή το κοριτσάκι βγάζει τα δάχτυλα qπό το μπολ με τη ζάχαρη χωρίς δεύτερη

κουβέντα . Εκείνη τη . στιγμή η νέγρα περνάει από το διάδρομο

και λέει:

- Κυρά, λείπει ένα σεντόνι.

- Λείπει ένα σεντόνι! Ιησού Χριστέ! -Αύριο κιόλας θα τις κλείσω τις τρύπες, λέει ο θείος Σίλας

καταστενοχωρημένος.

- Ωχού, σταμάτα πια ! Λες να πήραν ολόκληρο σεντόνι οι

ποντικοί; Πού να πήγε, Λίζι;

- Μα το Παναγκιά, ντεν έκει ιντέα, κυρα-Σάλι. Εκτές ήντα

νε στο σκοινί και τώρα λείπει. Ντεν είναι πουτενά τώρα.

-Εγώ λέω πως ήρθε η συντέλεια του κόσμου. Τέτοιο

πράγμα δεν έχω ξαναδεί, όσο ζω. Ένα πουκάμισο, κι ύστερα

346

ένα σεντόνι, ένα κουτάλι, έξι κερ ... Έρχεται ένα κορίτσι κατάχλομο και λέει:

-Κυρά, λείπει ένα μπρούντζινο καντηλέρι.

ΜΑΡΚ ΤΟΥΕΪΝ

-Χάσου από μπροστά μου, παλιοκόριτσο, μη σου 'ρθει

κανένα τηγάνι κατακέφαλα!

Πού να σας τα λέω, άψριζε από το κακό της. Άρχισα να

ψάχνω μια ευκαιρία. Σκέψτηκα να ξεγλιστρήσω έξω και να το

βάλω στα πόδια κατά το δάσος, ώσπου να ηρεμήσουν τα πνεύ

ματα. Συνέχισε να στριγκλίζει οργισμένη, διευθύνοντας μόνη

της όλη τη φασαρία, ενώ όλοι οι άλλοι κάθονταν πειθήνιοι κι

αμίλητοι. Ώσπου ο θείος Σίλας με ύφος χαζεμένο ψαρεύει το κουτάλι από την τσέπη του. Εκείνη σταμάτησε με το στόμα

ορθάνοιχτο και τα χέρια σηκωμένα ψηλά. Όσο για μένα ,

ευχόμουνα να μπορούσα να είμαι στα Ιεροσόλυμα κι ακόμα πιο μακριά. Δεν πρόλαβα όμως να το σκεψτώ, γιατί λέει η

θεία:

-Αυτό ακριβώς περίμενα κι εγώ. Ώστε το είχες στην τσέπη σου όλη την ώρα. Δεν αμψιβάλλω πως και τα υπόλοιπα εσύ τα

έχεις. Πώς βρέθηκε εκεί;

-Στ' αλήθεια δεν ξέρω, Σάλι, λέει απολογητικά, αλλιώς

ξέρεις ότι θα σου το έλεγα. Μελετούσα το κείμενό μου πάνω σ'

ένα εδάφιο της Γραφής πριν το πρόγευμα και φαίνεται πως το

έβαλα εκεί, χωρίς να προσέξω, αντί να βάλω τη Βiβλο μου. Φαίνεται πως έτσι έκανα, γιατί η Βiβλος μου δεν είνάι στην

τσέπη μου. Κι αν η Βίβλος είναι εκεί που την έβαλα, θα ξέρω

ότι δεν την έβαλα στην τσέπη, κι αυτό . θα σου αποδείξει ότι ακούμπησα τη Βίβλο κάτω και πήρα το κουτάλι και ...

-Αμάν, για όνομα του Θεού! Λυπήσου μας πια! Άντε,

πηγαίνετε τώρα, όλοι σας. Και μη με ξαναπλησιάσετε, ώσπου

να ηρεμήσω πάλι.

Θα την είχα ακούσει, ακόμα κι αν τα 'λεγε από μέσα της,

όχι έτσι που φώναζε. Και θα σηκωνόμουνα να την υπακούσω αμεσως, μακάρι και πεθαμένος να ήμουνα. Καθώς περνούσα

με από το σαλόνι, ο γέρος κύριος πήρε το καπέλο του και η


ταβανόπροκα έπεσε από το γείσο στο πάτωμα . Τη σήκωσε

απλώς και την ακούμπησε πάνω στο ράφι του τζακιού και δεν

. είπε κουβέντα, μονάχα βγήκε έξω. Ο Τομ τον είδε να το κάνει και θυμήθηκε το κουτάλι και λέει:

- Χμ μ, τώρα πια δεν έχει νόημα να στέλνουμε μ' αυτόν πρά

ματα, δεν είναι να τον εμπιστευόμαστε πια. Κι ύστερα

συμπληρώνει: Πάντως με το κουτάλι μάς έκανε μεγάλη εξυ

πηρέτηση, κι έτσι θα του κάνουμε κι εμείς μια, χωρίς να το

ξέρει· θα κλείσουμε τις ποντικότρυπες.

Ήταν ένα σωρό από δαύτες στο κελάρι και μας πήρε μια

ολόκληρη ώρα, αλλά την τελειώσαμε τη δουλειά στην εντέ

λεια. Ακούσαμε τότε βήματα στις σκάλες, σβήσαμε το κερί

μας και περιμέναμε. Και να σου εμφανίζεται ο γέρος κύριος

μ' ένα κερί στο ένα χέρι και κάμποσο στουπί στο άλλο, ίδια

αφηρημένος όπως και πριν. Πήγαινε με αγωνία από δω κι

από κει, πρώτα στη μια ποντικότρυπα κι ύστερα στην άλλη,

ώσπου τις πέρασε όλες . Στάθηκε κάπου πέντε λεπτά αναδεύο

ντας στο χέρι του συλλογισμένος τις σταγόνες του κεριού. Τότε

γυρίζει μονολογώντας:

-Μα την πίστη μου, δεν μπορώ να θυμηθώ πότε τις έκλει

σα. Να, τώρα θα μπορούσα να της δείξω πως δεν έφταιγα εγώ

για τα ποντίκια. Αλλά δε βαριέσαι. Τι νόημα έχει; Δε νομίζω

πως θα πρόσφερε τίποτα .

Έτσι ανέβηκε μουρμουρίζοντας τις σκάλες κι έτσι φύγαμε

κι εμείς. Ήταν ένας πολύ γλυκός γεράκος. Ποτέ δεν έπαψε να

είναι .

Ο Τομ είχε μεγάλη έγνοια για το τι θα έκανε , για να πάρει

ένα κουτάλι, έλεγε όμως πως έπρεπε να πάρουμε ένα οπωσ

δήποτε . Έτσι κάθισε και το σκέφτηκε. Όταν βρήκε τη λύση,

μου είπε πώς θα το κάναμε. Ύστερα πήγαμε και σταθήκαμε κοντά στο καλαθάκι με τα κουτάλια, ώσπου είδαμε τη θε(α Σάλι να έρχεται, κι έπειτα ο Τομ πήγε να μετρήσει τα κουτά

λια και τα έβαζε όλα από τη μια μεριά, κι εγώ άφησα να γλιστρήσει ένα στο μανίκι 11ου, καθώς ο Τομ έλεγε:


- Καλά, θεία Σάλι, πάλι εννιά είναι τα κουτάλια.

Λέει εκείνη:

- Πήγαινε έξω να παίξεις και μη μ' ενοχλείς. Ξέρω εγώ, τα

μέτρησα η ίδια.

- Ε λοιπόν, εγώ τα μέτρησα δυο φορές, θείτσα, και δε

βγάζω παρά μονάχα εννιά.

Έδειχνε να έχει ολότελα χάσει την υπομονή της, ωστόσο

βάλθηκε να τα μετράει. Ο καθένας το ίδιο θα έκανε.

- Μα την πίστη μου, μονάχα εννιά είναι! λέει εκείνη . Καλά,

τι στην ευχή! Που να τα βράσω, θα τα ξαναμετρήσω .

Εγώ τότε άφησα πάλι εκείνο που είχα πάρει κι όταν εκείνη

άρχισε και πάλι να μετράει, λέει:

- Έλα Χριστέ και Παναγιά, τώρα είναι δέκα! είπε· κι ήταν

στ' αλήθεια εκνευρισμένη και πολύ ανήσυχη. Της λέει όμως ο

Τομ:

-Τι να πω , θείτσα, δε νομίζω πως είναι δέκα.

- Βρε συφοριασμένο, δε με είδες που τα μέτρησα;

- Το ξέρω, αλλά .. . - Καλά, θα τα ξαναμετρήσω.

Βούτηξα πάλι ένα κι έγιναν ξανά εννιά, όπως και πριν. Ε,

ήταν έξω ψρενών, έτρεμε ολόκληρη · τόσο είχε θυμώσει . Και

μετρούσε και ξαναμετρούσε, ώσπου μπερδεύτηκε τόσο πολύ,

που άρχισε να λογαριάζει και το καλάθι για κουτάλι μερικές

φορές. Κι έτσι τρεις φορές βγήκαν σωστά και τρεις ψορές

λάθος. Τότε ήταν που άρπαξε το καλάθι και το σβούριξε στην

άλλη άκρη του σπιτιού χτυπώντας τη γάτα μέσα στην ανα

μπουμπούλα. Και μας είπε να του δίνουμε και να την αφή

σουμε να ηρεμήσει και πως, αν ερχόμαστε να την ενοχλήσου

με ξανά ως την ώρα του δείπνου, θα μας έγδερνε ζωντανούς.

Πήραμε λοιπόν κι εμείς το παράξενο κουτάλι και το ρίξαμε

στην τσέπη της ποδιάς της, ενώ εκείνη μας έδινε οδηγίες και

συμβουλές, κι ο Τζψ με τη σειρά του το παρέλαβε μαζί με την

ταβανόπροκα πριν το μωημ{ρι . Ήμαστε όλοι πολύ ευχαριστημένοι με τη δουλειά κι ο Τομ παραδέχτηκε πως άξιζε δυο


φορές τον κόπο που χρειάστηκε, γιατί τώρα πια δεν επρόκειτο

να μετρήσει δεύτερη φορά τα κουτάλια, ακόμα κι αν ήταν ζήτημα ζωής και θανάτου, και πως ποτέ της δε θα πίστευε,

ακόμα κι αν τα μετρούσε, ότι τα μέτρησε σωστά. Τέλος είπε

πως, αφού κόντεψε να της σαλέψει από το μέτρημα τις τρεις

τελευταίες μέρες, πίστευε ότι θα εγκατέλειπε την προσπάθεια

και πως ακόμα και θα σκότωνε όποιον της ζητούσε να ξανα

μετρήσει τα κουτάλια.

Βάλαμε λοιπόν κι εμείς το σεντόνι πίσω στη θέση του εκεί

νη τη νύχτα και κλέψαμε ένα από το δικό της ντουλάπι. Και

συνεχίσαμε να το βάζουμε και να το βγάζουμε για μια δυο

μέρες, ώσπου δεν ήξερε πια πόσα σεντόνια είχε κι ούτε και

την ένοιαζε, είπε , και δεν είχε σκοπό να βασανίζει άλλο την

ψυχή της ούτε και να τα ξαναμετρή(πι πια, ακόμα κι αν ήταν να σώσει τη ζωή της. Κάλλιο να πέθαινε .

Επομένως είχαμε τακτοποιηθεί τώρα ως προς το πουκάμι

σο, το σεντόνι , το κουτάλι και τα κεριά χάρη στη βοήθεια του

μοσχαριού και των ποντικιών και στο μπερδεμένο μέτρημα.

Κι όσο για το καντηλέρι, δεν υπήρξαν συνέπειες, θα ξεθύμαι

νε το πράγμα σιγά σιγά.

Όμως εκείνη η πίτα ήταν μεγάλος μπελάς. Μ' εκείνη την

πίτα δεν έλεγαν να τελειώσουν τα βάσανά μας. Την ετοιμάσα

με πέρα στο δάσος και την ψήσαμε εκεί. Επιτέλους τη φτιάξαμε και μάλιστα μια χαρά. Όχι όμως όλη σε μια μέρα.

Έπρεπε να χρησιμοποιήσουμε τρία σουρωτήρια γεμάτα αλεύ

ρι, για να την τελειώσουμε, και κοντέψαμε να καούμε σε χίλιες

μεριές και να μας βγουν τα μάτια από τον καπνό. Γιατί, βλέ

πετε, το μόνο που θέλαμε ήταν να κάνει μια κρούστα, αλλά

δεν μπορούσαμε να τη στηρίξουμε και συνέχεια βούλιαζε.

Αλλά φυσικά στο τέλος σκεφτήκαμε ένα σωστό τρόπο , κι

αυτός ήταν να ψήσουμε και την ανι::μόσκαλα μαζί, μέσα στην πίτα. Κι eτσι κρυφτήκαμε με τον Τζιμ τη δεύτερη νύχτα και

σκίσαμε το σΕντόνι σε μικρές λουρίδες και τις πλέξαμε όλες μαζί και πολύ πριν ξημερώσι;ι είχαμε σκαρώσει ένα υπέροχο

--------- ---


σκοινί, που θα μπορούσες μ' αυτό ως κι άνθρωπο να κρεμά

σεις. Προσποιηθήκαμε πως μας χρειάστηκαν εννιά μήνες, για

να τη φτιάξουμε.

Το πρωί το πήραμε μαζί μας, για να το πάμε στο δάσος, μα

δε χωρούσε στην πίτα. Μιας και ήταν καμωμένο από έvα ολόκληρο σεντόνι, το σκοινί έφτανε για σαράντα πίτες, αν θέλα

με, και θα περίσσευε κι ένα σωρό για σούπες ή λουκάνικα ή

ό,τι τραβούσε η ψυχή σου . Ολόκληρο δείπνο θα μπορούσαμε

να ετοιμάσουμε.

Αλλά δεν χρειαζόμαστε κάτι τέτοιο . Το μόνο που χρειαζό

μαστε ήταν ακριβώς αυτό που θέλαμε για την πίτα κι έτσι το

υπόλοιπο το πετάξαμε. Δεν ψήσαμε καμιά από τις πίτες στο

σουρωτήρι, γιατί φοβηθήκαμε πως θα έλιωνε. Όμως ο θείος

Σίλας είχε μια ωραιότατη κατσαρόλα από μπρούντζο με ένα

μακρύ ξύλινο χερούλι, που την εκτιμούσε απεριόριστα, γιατί

ανήκε σε έναν από τους προγόνους του που ήρθαν από την

Αγγλία μαζί με τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή* πάνω στο

καράβι του, το Μέι-φλάουερ, ι} κάποιο από κείνα τα αρχαία

πλοία και την είχαν κρύψει εκεί πάνω στη σοφίτα μαζί μ' ένα

σωρό άλλα παλιά σκεύη και πράγματα πολύτιμα, όχι επειδή

είχαν μεγάλη αξία (που δεν είχαν), αλλά γιατί ήταν κειμήλια.

Πήραμε, που λέτε, στα κρυφά την κατσαρόλα και τη φυγαδέ

ψαμε εδώ κάτω, όμως στις πρώτες πίτες απέτυχε. Γιατί; Κι

εμείς δεν ξέραμε . Όμως στην τελευταία μάς αποζημίωσε .

Πήραμε ζύμη, την ισιώσαμε με τον πλάστη και τη βάλαμε στη

φωτιά και την παραγεμίσαμε με τα κουρέλια από το σεντόνι·

βάλαμε ξανά ζύμη , κλείσαμε και το καπάκι, βάλαμε ζεσrή

στάχτη από πάνω και σταθήκαμε ενάμισι μέτρο μακριά, κρα

τώντας το μακρύ χερούλι, που βόλευε και δε σ' έκαιγε, και

μέσα σε δεκαπέντε λεπτά έγινε μια πίτα που χαιρόσουν να τη

βλέπεις. Όμως ο άνθρωπος που θα την έτρωγε έπρεπε να 'χει

Σ.τ .μ . : Δούκας της Νορμανδίας τον llo αιώνα, που νίκησε την Αγγλία το 1066, κατατροπώνοντας το βασιλιά της, τον Χάρολντ .

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 35 1

και μια στοίβα οδοντογλυφίδες μαζί του, γιατί, αν αυτή η πάνινη ανεμόσκαλα δεν του καθόταν στο λαιμό, μα το Θεό,

εγώ δεν ξέρω τι μου γίνεται, όσο για πονόκοιλο, θα του κρα

τούσε στον αιώνα τον άπαντα.

Ο Ν ατ δεν κοίταξε , όταν βάλαμε τη μαγισσόπιττα στο

δίσκο του Τζιμ. Και βάλαμε και τρεις καραβάνες κάτω κάτω

στο δίσκο, κάτω από τα φαγητά. Κι έτσι ο Τζψ τα πήρε όλα

καταπώς ήταν το σχέδιο, και μόλις έμεινε μόνος, όρμησε στην

πίτα κι έκρυψε την ανεμόσκαλα μέσα στο aχυρένιο στρώμα

του, σκάλισε κάμποσα σημάδια πάνω σε μια καραβάνα και

την πέταξε από την τρύπα του παραθυριού.

ΜΙΑ ΡΑΓΙΣΜΕΝΗ ΚΑΡΔΙΑ ΦΥΛΑΚΙΣΜΕΝΗ

ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ, ΞΕΧΑΣΜΕΝΟΣ ΑΠ' ΤΗ MOIPA

ΚΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΚΟΜΜΑτΙΑ

ΚΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΒΑΣΑΝΙΣΜΕΝΟ ΑΝΑΠΑΥΕΤΑΙ

ΥΣΤΕΡΑΑΠΟ ΤΡΙΆΝΤΑ ΕΦΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΜΟΝΑΞΙΑΣ

ΚΑΙΦΥΛΑΚΗΣ

ΑΣΤΕΓΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΦΙΛΟΥΣ ΜΕΤΑ

ΑΠΟ 37 ΧΡΟΝΙΑ ΠΙΚΡΗΣ ...

«Μια ραγισμένη καρδιά φυλακισμένη»

Αυτή η δουλειά ήταν πολύ σκληρή και κοπιαστική, να φτιάξουμε γραφίδες το ίδιο ήταν και με το πριόνι. Ο Τζιμ πα

ραδέχτηκε πως το σκάλισμα θα ήταν η πιο σκληρή δουλειά

απ' όλες. Όταν δηλαδή ο κρατούμενος πρέπει να σκαλίσει

στον τοίχο. Όμως έπρεπε να το κάνουμε. Ο Τομ έλεγε πως

έπρεπε απαραιτήτως να το κάνουμε. Δε γινόταν να υπάρξει

κρατούμενος σε κρατικές φυλακές που να μη σκαλίσει μια

αφιέρωση, για ν' αφήσει πίσω του φεύγοντας, και το οικό

σημό του.

- Πάρε παράδειγμα τη Λαίδη Τζέιν Γκρέι, λέει, δες τον

Γκίλφορντ Ντάντλεϊ ή το γερο-Νορθάμπερλαντ* . Στάσου,

μωρέ Χακ, πες πως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Τι θα κάνεις;

Όχι, πες μου, πώς θα τα βγάλεις πέρα; Ο Τζιμ πρέπει να σκα

λίσει μια επιγραφή δική του και το θυρεό του, το οικόσημό

του. Όλοι το κάνουν.

Λέει τότε ο Τζιμ:

- Κυρ Τομ, εγκώ ντεν έκω ούτε τυρεό ούτε οικόσημο. Εγκώ

Σ.τ .μ . : Η πρcδτη ήταν Αγγλίδα πριγκίπισσα , κόρq του Ερρίκου του Η', ο δεύ

τερος πεθερός τqς πρώτης, Άγγλος, δούκας τοu Νορθάμπερλαντ , που έζησε από

το 1502 ως το 1553, οπότε εκτελέσrηκε, όσο για τον τρίτο ... μόνο ο Θεός ξέρει ποιον εννοούσε ο Τομ Σόγεp -ίσως και τον ίδιο τον Γκίλφορντ Ντάντλεϊ!


έκω μονάκα αυτό το παλιό πουκάμισο και πρέπει να γκράψω

και μερολόγκιο πάνω σ' αυτό .

- Αχ, μωρέ Τζιμ, δεν καταλαβαίνεις. Το οικόσημο είναι

άλλο πράμα.

-Λοιπόν, λέω εγώ, ο Τζιμ έχει δίκιο έτσι κι αλλιώς που λέει

πως δεν έχει ούτε θυρεό ούτε οικόσημο, γιατί δεν έχει.

- Νομίζω πως αυτό το 'ξερα από πριν, λέει ο Τομ, αλλά

στοίχημα πως θα έχει ένα, πριν φύγει από δω μέσα, γιατί τα

πάει μια χαρά και δεν πρόκειται να υπάρχει το παραμικρό

ψεγάδι στο μητρώο του.

Έτσι, ενώ εγώ κι ο Τζιμ λιμάραμε τις γραφίδες πάνω σ' ένα

τούβλο , ο Τζιμ τη δική του από το μπρούντζινο κηροπήγιο κι

εγώ τη δική μου από το κουτάλι, ο Τομ βάλθηκε να σκέφτεται

το ζήτημα του οικόσημου. Κάποια στιγμή είπε πως είχε σκε

φτεί τόσο σπουδαία οικόσημα, που δεν ήξερε καλά καλά ποιο

να διαλέξει. Ωστόσο πίστευε πως σε ένα από αυτά θα μπο

ρούσε να καταλήξει. Λέει λοιπόν:

- Πάνω στο θυρεό θα έχουμε μια καμπύλη ή στη δεξιά

πλευρά ένα κοκκινόμαυρο ιπποτικό έμβλημα, μ' ένα σκύλο

καθιστό, με το κεφάλι ορθωμένο, έτοιμο να πάρει διαταγές,

και στο ποδάρι του μια αλυσίδα, σαν να πατάει τη σκλαβιά

δηλαδή, μ' έναν ηγεμόνα με πράσινα γαλόνια και τρεις

συγκλίνουσες γραμμές σε φόντο γαλάζιο, σαν του ουρανού,

που θα ενώνονται ορμητικά σαν σ' έναν αφαλό που θα σχη

ματίζει ένα οδοντωτό κύκλο. Στην κορφή ο νέγρος φυγάδας,

σκούρος σκούρος, με τον μπόγο του πάνω στον ώμο, κρεμα

σμένο σε μια πριγκιπική ράβδο . Κι ένα δυο κόκκινα σημάδια

του οικόσημου, που θα παριστάνουν εμάς, τα στηρίγματά του.

Ρητό: «Maggiore fretta, minore atto». Το πήρα από ένα βιβλίο· σημαίνει, που λέει ο λόγος, όποιος βιάζεται σκοντά

φτει.

- Κοίτα κάτι πράματα! λέω εγώ. Καλά, και τα υπόλοιπα τι

σημαίvuυv;

-Δεν ιfχουμf: καιρό να ασχοληθούμε με αυτά, μου απαντά-


ει . Πρέπει να σκάψουμε, για να τον βγάλουμε .

- Εντάξει, τέλος πάντων, λέω εγώ. Ούτε λίγο δε θα μας εξη

γήσεις; Τι είναι το ιπποτικό έμβλημα;

-Έμβλημα -έμβλημα είναι - , εσύ δε χρειάζεται να

ξέρεις τι είναι έμβλημα . Θα δείξω σ' αυτόν να το φτιάξει, όταν

έρθει η ώρα.

- Μπούρδες, Τομ, νομίζω πως μπορείς να το πεις σε

κάποιον. Τι είναι η πριγκιπικήράβδος;

-Α, δεν έχω ιδέα. Πρέπει όμως να την έχει . Όλοι οι ευγε

νείς έχουν .

Έτσι ήταν ο τρόπος του. Αν δεν τον βόλευε να σου εξηγήσει

κάτι, δεν το εξηγούσε. Μπορούσες να του τριβελίζεις το μυαλό

μια βδομάδα· χαμπάρι δεν έπαιρνε.

Ταχτοποίησε όλο το ζήτημα του θυρεού κι έτσι τώρα έβαλε

μπρος, για να αποτελειώσει το υπόλοιπο μέρος της δουλειάς,

κι αυτό δεν ήταν άλλο από το να συντάξει εκείνη τη λυπητερή

επιγραφή. Είχε πει πως έπρεπε να έχει και ο Τζιμ μία, όπως

και όλοι. Σκαρφίστηκε ένα σωρό από δαύτες και μία την έγρα

ψε στο χαρτί και μας τη διάβασε φωναχτά:

1. Ενθάδε κείται μια ραγισμένη καρδιά φυλακισμένη .

2. Ενθάδε κείται ένας φτωχός κρατούμενος, ξεχασμiνος από τον

κόσμο και τους φίλους, που πήρε τέλος η θλιβερή ζωή του.

3. Ενθάδε κείται μια μοναχική καρδιά που ράγισε κι ένα aποκαμωμένο πνεύμα που ζήτησε πια την ανάπαυση, ύστερα από τριάντα εφτά

'ΧΡόνια απομόνωσης και φυλακής.

4. Ενθάδε, άστεγος και χωρίς φίλους, ύστερα από τριάντα εφτά χρόνια πzκρ1ίς φυλακής, χάθηκε ένας ευγενής ξένος, φυσικός aπόγονος του

Λουδοβίκου του !Δ'.

Η φωνή του Τομ έτρεμε, ενώ τα διάβαζε, και λίγο έλειψε να

σπάσει. Όταν τέλειωσε, δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να α

ποφασίσει ποιο να σκαλίσει ο Τζιμ στον τοίχο· τόσο ωραία ή

ταν όλα. Αλλά κατέληξε στο τέλος να τον αφήσει να τα γράψει


και τα τέσσερα. Ο Τζιμ είπε πως θα του έπαιρνε ένα χρόνο να

γράψει όλο αυτό το κατεβατό πάνω στα ξύλα με το καρφί, χώ

ρια που δεν ήξερε να γράφει γράμματα. Ο Τομ τού είπε πως θα

του σχεδίαζε τα γράμματα κι εκείνος δε θα είχε παρά να ακο

λουθήσει τις γραμμές . Ύστερα λέει χωρίς καθυστέρηση: -Τώρα που το σκέφτομαι, τα ξύλα δεν κάνουν. Δεν έχουν

ξύλινους τοίχους τα μπουντρούμια . Πρέπει να σκαλίσουμε τις

επιγραφές πάνω σε βράχο . Θα φέρουμε ένα βράχο.

Ο Τζιμ είπε πως ο βράχος ήταν χειρότερος από τα ξύλα.

Είπε πως θα του χρειαζόταν τόσο φριχτά πολύς καιρός, για να

τα σκάψει στο βράχο, που δε θα προλάβαινε να βγει ποτέ.

Όμως ο Τομ είπε πως θα με άφηνε να τον βοηθήσω. Μετά

έριξε μια ματιά να δει πώς τα πηγαίναμε εγώ κι ο Τζιμ με τις

γραφίδες. Ήταν πολύ άχαρη και εκνευριστική δουλειά και

πολύ αργή, και δεν άφηνε στα χέρια μου το χρόνο να γιάνουν

από τις πληγές τους, χώρια που δε φαινόταν να κάνουμε και

μεγάλη πρόοδο· κάθε άλλο. Έτσι λέει ο Τομ:

- Ξέρω πώς θα τα βολέψουμε. Θα πρέπει να έχουμε ένα

βράχο για το οικόσημο και για τις επιγραφές, κι έτσι μπορού

με να πιάσουμε μ' ένα βράχο ... δυο τριγόνια. Έχει μια τεράστια μυλόπετρα πέρα στο μύλο και θα την κουβαλήσουμε ως εδώ. Έτσι και θα σκαλίσουμε τις επιγραφές πάνω της και θα

ακονίσουμε τις γραφίδες μας αλλά και το πριόνι πάνω της.

Δεν ήταν και καμιά ξεκούραστη ιδέα. Ούτε και η μυλόπε

τρα ήταν και πολύ της προκοπής. Αλλά δεχτήκαμε να δοκιμά

σουμε. Πριν τα μεσάνυχτα ροβολήσαμε κατά το μύλο, αφήνοντας τον Τζιμ να δουλεύει. Βουτήξαμε τη μυλόπετρα και

αρχίσαμε να την κυλάμε κατά το σπίτι, αλλά ήταν τρομερά

κουραστική δουλειά. Μερικές φορές, όσο και αν προσπαθού

σαμε, δεν μπορούσαμε να την κρατήσουμε, για να μην κατρα

κυλήσει, και λίγο έλειπε κάθε φορά να μας πλακώσει. Ο Τομ

ι::Cω:: 11ως κάποιον από τους ουο θα τον σακάτευε, πριν φτάσουμε. Την πήγαμε ως τα μισά της διαδρομής κι ως εκεί είχα

με εξαντληθΕί και κολυμπούσαψ στον ιδρώτα. Βλέπουμε πως


δεν είχε νόημα . Έπρεπε να πάμε να φέρουμε τον Τζιμ. Σήκω

σε λοιπόν κι αυτός το κρεβάτι του και πέρασε από κάτω από

το πόδι του κρεβατιού την αλυσίδα, την τύλιξε ολόγυρα στο

λαιμό του κι έτσι συρθήκαμε από το λαγούμι μας και πήγαμε

πέρα. Ο Τζιμ κι εγώ στηθήκαμε από τη μια κι από την άλλη

μεριά της μυλόπετρας και την κυλήσαμε με ευκολία. Ο Τομ

επέβλεπε. Ήξερε αυτός να επιβλέπει καλύτερα από κάθε

άλλον. Ήξερε πώς να κάνει το καθετί.

Η τρύπα ήταν αρκετά μεγάλη, αλλά δεν ήταν τόσο μεγάλη,

ώστε να περάσει η μυλόπετρα. Ο Τζιμ όμως έπιασε την τσάπα

και τη μεγάλωσε στο άψε σβήσε. Έπειτα ο Τομ σημάδεψε όλα

κείνα με το καρφί κι έβαλε τον Τζιμ να τα σκαλίζει με το

καρφί για σμίλη κι ένα σιδερένιο μάνταλο πόρτας από τις

παλιατσαρίες του υπόστεγου για σφυρί και του είπε να συνε

χίσει να δουλεύει, ώσπου να σωθεί το σπαρματσέτο του. Τότε

μόνο θα μπορούσε να πέσει για ύπνο, να κρύψει τη μυλόπετρα

κάτω από το αχυρόστρωμά του και να κοιμηθεί πάνω της.

Μετά τον βοηθήσαμε να ξαναβάλει την αλυσίδα του στο ποδά

ρι του κρεβατιού κι ήμαστε κι εμείς έτοιμοι για ύπνο. Όμως ο

Τομ κάτι σκέφτηκε και λέει:

- Έχεις καθόλου aράχνες εδώ μέσα, Τζιμ;

- Όκι, ντόξα το Τεό, ντεν έκω, κυρ Τομ .

-Καλά, θα σου φέρουμε λίγες.

- Μα, σε καλό σου, γκλυκιέ μου, ντεν τέλω κατόλου. Τα

φοβάμαι . Σε λίγκο τα έκω και κροταλίες εντώ μέσα.

Ο Τομ σκέφτηκε μια στιγμή και μετά λέει:

- Δεν είναι άσχημη ιδέα . Και νομίζω πως έχει γίνει ήδη.

Πρέπει να έχει γίνει . Λογικά στέκει πάντως. Μάλιστα, είναι

πρώτης τάξεως ιδέα. Πού θα μπορούσες να τον κρύψεις;

- Να κρύψω τι , κυρ Τομ;

-Τι άλλο; Τον κροταλία.

- Κριστούλη μου και Παναγκίτσα μου, κυρ Τομ! Αμάν, αν

ήντανε να 'ρτει εντώ μέσα κροταλία, τα πέρναγκα το ξύλινο

τοίκο με το κεψάλι μου.


-Γιατί, μωρέ Τζιμ, σε λίγο δε θα τον φοβόσουνα. Θα μπο

ρούσες να τον ημερέψεις .

-Ημερέψεις!

- Ναι, εύκολο είναι. Κάθε ζώο νιώθει ευγνωμοσύνη, άμα

του δείξεις καλοσύνη και τρυφερότητα . Και δεν τους περνάει

από το μυαλό να πειράξουν τον άνθρωπο που τα χαϊδεύει. Ρώτα

όποιον θέλεις γι' αυτό. Προσπάθησε· μόνο αυτό σου ζητάω .

Δοκίμασε μόνο για δυο τρεις μέρες. Καλά, σου λέω, μπορείς

να τον κάνεις σε λίγο να σε αγαπήσει. Και να κοιμάται μαζί

σου . Και να μη φεύγει λεπτό από κοντά σου . Και να σ' αφήνει

να τον τυλίγεις γύρω από το λαιμό σου και να βάζει το κεφάλι

του στο στόμα σου.

- Σε παρακαλώ, κυρ Τομ, μη μιλάει έτσι! Ντεν αντέκω! Τα

με άφηνε να βάλω κεφάλι μου στο στόμα του , γκια να μου

κάνει κάρη ντηλαντή; Ε, τα έπρεπε να περιμένει πολύν γκαι

ρό, γκια να του το ζητήσω. Κι ούτε τέλω να κοιμητεί μαζί μου!

- Τζιμ, μη φέρεσαι τόσο χαζά. Κάθε φυλακισμένος πρέπει

να έχει ένα είδος κατοικίδιου ζώου , κι αν δεν έχει δοκιμαστεί

ως τώρα ο κροταλίας, θα έχεις εσύ όλη τη δόξα που θα είσαι

ο πρώτος που δοκιμάζει. Μεγαλύτερη δόξα κι απ' όση θα κέρ

διζες με κάθε άλλη ιδέα που θα μπορούσες να σκαρφιστείς,

για να σώσεις τη ζωή σου .

- Μα, κυρ Τομ, εγκώ ντεν τέλει τέτοια ντόξα. Άμα φίντια

δαγκώσει το πιγκούνι του Τζιμ, πού το βλέπεις εσύ το ντόξα ;

Όκι, αφέντη, τέτοια ντόξα ντεν τέλω.

- Στην οργή, μα δεν μπορείς να δοκιμάσεις ; Μόνο να δοκι

μάσεις σου ζητάω. Δε χρειάζεται να συνεχίσεις , αν δεν aντέ

χεις.

- Μα το κακό τα γκίνει, άμα φίντι δαγκώσει Τζιμ, όσο ντο

κιμάζει. Κυρ Τομ, μετά καράς να ντοκιμάσω ό,τι τέλεις, φτά

νει να 'ναι λογκικό · αν όμως εσύ κι ο Κακ φέρετε ντω κροτα

λία, γκια να τον ημερέψω, σ' το λέω, τα φύγκω.

- Καλά, εντάξει, ξέχνα το, ξέχνα το, αφού είσαι τόσο ξεροκέφαλος . Μπορούμε να σου βρούμε τίποτα θαμνόφιδα κι εσύ


μπορείς να τους κρεμάσεις τίποτα κουμπιά στην ουρά και να

πεις πως είναι κροταλίες. Νομίζω πως θα είναι εντάξει .

- Ντεν τα αντέκω, κυρ Τομ, μα το Τεό, ντεν κάνω εγκώ

μαζί τους, σ' το λέω. Α, ποτές ντεν ήξερα τι μπελάς και τι σκο

τούρα είναι να είσαι φυλακισμένο.

- Ε, πάντα είναι, άμα θέλεις να τα κάνεις σωστά τα πράγ-

ματα. Έχεις τίποτα ποντικούς εδώ χάμω;

- Όκι, αφέντη, ντεν είντα κανένα.

- Καλά, θα σου φέρουμε μερικούς ποντικούς.

-Γκιατί, κυρ Τομ; Εγκώ ντεν τέλει ποντικούς. Είναι τα πιο

ανατεματισμένα πλάσματα που έκω ντει, κι όλο σε παιντεύει

και σκαρφαλώνει πάνω σου και νταγκώνει τα πόντια σου, άμα

προσπατείς να κοιμητείς. Όκι, αφέντη, ντώσε μου ταμνόφι

ντα, αν είναι ανάγκη να έκω, αλλά μη με ντώσεις ποντικό.

Ντεν έκω καμιά ανάγκη, πίστεψέ με, το ποντικό.

- Μα, Τζιμ, πρέπει να τα έχεις όλοι το ίδιο κάνουν. Γι' αυτό

πάψε να το κάνεις ζήτημα . Πού ακούστηκε φυλακισμένοι

χωρίς ποντίκια; Δεν υπάρχει τέτοια περίπτωση πουθενά. Τα

εκπαιδεύουνε κιόλας, τα τα'ί:ζουνε, τους μαθαίνουνε κόλπα και

στο τέλος γίνονται φιλικά σαν τις μύγες. Πρέπει όμως να τους

παίζεις μουσική. Έχεις τίποτα, για να τους παίξεις μουσική;

-Το μόνο που έκω είναι μια σπασμένη κτένα κι ένα κομ

μάτι καρτί κι ένα καζού*. Αλλά ντεν νομίζω πως το αρέσουνε

το καζού.

-Τους αρέσει και πολύ. Ούτε που τους νοιάζει τι είδος

μουσική θα 'ναι. Ένα μικρό καζού είναι ό,τι πρέπει για έναν

ποντικό. Όλα τα ζώα αγαπούν τη μουσική· στη φυλακή μάλι

στα ξετρελαίνονται με δαύτη. Ιδιαίτερα με τη λυπητερή μου

σική. Και βέβαια με το καζού μονάχα λυπητερή μουσική μπο

ρείς να παίξεις. Πάντα τους αρέσει. Τρέχουν να δούνε τι έχεις

Σ.τ.μ.: Μικρό μουσικό όργανο που αποτελείται από ένα μεταλλικό έλασμα που

τοποθετείται ανάμεσα στα δόντια και μ~ το φύσημα π~λλιηαι και αιωόyηω μουσική.

ΟΙ ΠΕΡΙΠΕτΕ:ΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 359

πάθει. Κατάλαβες; Ναι, είσαι εvrάξει . Είσαι τακτοποιημένος

μια χαρά . Θα κάθεσαι στο κρεβάτι, πριν πέσεις για ύπνο το

βράδυ και νωρίς το πρωί, και θα παίζεις το καζού. Παίξε το

<<Σπάστε τα δεσμά>>' είναι ένα εμβατήριο που θα συγκινήσει

οποιοδήποτε ποντικό πιο γρήγορα από καθετί άλλο. Κι αφού

το παίξεις ίσαμε δυο λεπτά, θα δεις που όλα τα ποντίκια και

τα φίδια κι όλες οι aράχνες και τα σχετικά θ' αρχίσουν να ανη

συχούν για σένα και να έρχονται. Θα σου μαζευτούνε ολόγυρα

και θα περάσεις αξέχαστα.

- Καλά, αυτά τα 'ρτουνε, έτσι πιστεύω, κυρ Τομ, αλλά τι

αξέκαστα μου λες πως τα περάσει το καημένο το Τζιμ; Ντεν

καταλαβαίνω νόημα. Αν όμως πρέπει, τι να κάνω, τα το κάνω.

Καλύτερο να είναι φκαριστημένα τα ζωvrανά, γκια να μην

έκω πρόμπλημα στο σπίτι.

Ο Τομ κάθισε να συλλογιστεί μήπως υπήρχε και κάτι άλλο.

Δεν άργησε να πει:

-Α, ξέχασα και κάτι ακόμα. Θα μπορούσες να μεγαλώσεις

λουλούδι εδώ μέσα. Τι λες;

- Ντεν ξέρω, μπορεί και να μπορούσα, κυρ Τομ. Μα έκει

σκοτάντι ντω μέσα, κι έπειτα τι να το κάνω λουλούντι, ίσα που

μονάκα μπελάς τα είναι.

- Καλά, δοκίμασε πάντως . Άλλοι φυλακισμένοι το έχουν

κάνει.

- Κανένα από κείνα τα αλεπουκιές* μπορεί να μεγαλώνουν

εντώ μέσα, κυρ Τομ, έτσι νομίζω εγκώ, αλλά ντεν τ' αξίζει ούτε

το μισό μπελά που τα τραβήξεις, γκια να το φυτέψεις.

- Μην το ξαναπείς αυτό. Θα σου φέρουμε ένα μικρούτσικο

και θα το φυτέψεις εδώ πέρα στη γωνιά και θα το φροντίζεις.

Και μην το λες αλεπουκιά· πιτσιόλα θα το λες αυτό είναι το

σωστό του όνομα, άμα μεγαλώνει σε φυλακή . Και θα πρέπει

να το ποτίζεις με τα δάκρυά σου.

- Γκιατί, έκω ένα σωρό νερό από το πηγκή, κυρ Τομ .

Σ.τ.μ.: Φυτ6 του γένους βέppασκοv.


-Δε χρειάζεσαι νερό της πηγής. Πρέπει να το ποτίζεις με τα

δάκρυά σου. Έτσι γίνεται πάντα.

-Στάσου, κυρ Τομ, λέω πως μπορώ να μεγκαλώσω ένα

τέτοιο αλεπουκιά και να γκίνει τρίντιπλος από ένα που το

ποτίζουνε με ντάκρυα.

-Δεν είναι αυτό το ζήτημα . Πρέπει να το κάνεις με δάκρυα.

-Τα μου πετάνει στα κέρια, κυρ Τομ, τα μαρατεί σίγκου-

ρα. Γκιατί εγκώ κλαίω σπάνια.

Ο Τομ βρισκόταν πάλι σε αδιέξοδο. Αλλά το μελέτησε από

δω, το μελέτησε από κει και τέλος είπε πως ο Τζιμ έπρεπε να

το πετύχει όσο καλύτερα μπορούσε μ' ένα κρεμμύδι. Υποσχέθηκε να πάει στις καλύβες των νέγρων και να ρίξει κρυφά ένα

στο τσαγερό του Τζιμ το πρωί. Ο Τζιμ είπε πως θα 'θελε καλύ

τερα να έβρισκε λίγο ταμπάκο στον καφέ του . Βρήκε πως

υπήρχε πολύ μεγάλο πρόβλημα, χώρια η δουλειά κι ο μπελάς που θα είχε, για να μεγαλώσει την αλεπουκιά και να παίζει

καζού στα ποντίκια και να χαϊδολογάει και να νταντεύει τα

φίδια και τις aράχνες κι όλα τα ζωύφια . Άσε όλη την υπόλοι

πη δουλειά που έπρεπε να κάνει, για να φτιάξει τις γραφίδες

και τις επιγραφές και το ημερολόγιο και τα ρέστα, που τελικά

έκανε πάρα πολύ μπελαλίδικο και υπεύθυνο το ρόλο του

φυλακισμένου, χειρότερο από οποιοδήποτε ρόλο είχε παίξει

ποτέ του. Ο Τομ έχασε πια την υπομονή του με το νέγρο και

είπε ότι είχε τις περισσότερες ευκαιρίες από κάθε άλλο φυλα

κισμένο στον κόσμο να γίνει διάσημος κι αυτός ούτε που τις

εκτιμούσε· αντίθετα πήγαιναν χαμένες με δαύτον. Ο Τζιμ

ζήτησε τότε συγνώμη και είπε πως θα άλλαζε συμπεριφορά

από δω και μπρος έτσι επιτέλους εγώ κι ο Τομ πήγαμε για ύπνο .

Ο Τομ γράφει ... ανονόματα γράμματα

τ ο πρωί ανεβήκαμε στο χωριό, αγοράσαμε μια ποντικοπαγίδα και την κουβαλήσαμε στο σπίτι. Ελευθερώσαμε την πιο

καλή ποντικότρυπα και μέσα σε μια ώρα είχαμε δεκαπέντε

από τους πιο παλικαράδες ποντίκαρους. Μετά πήραμε την

παγίδα και τη βάλαμε σε ασφαλές μέρος, κάτω από το κρε

βάτι της θείας Σάλι. Ενώ όμως είχαμε [βγει να ψάξουμε για

aράχνες, ο μικρός Τόμας Φράνκλιν Αλε~άντερ Φελπς τη βρήκε και άνοιξε το πορτάκι της, για να δει αν τα ποντίκια θα

έβγαιναν έξω. Και φυσικά αυτά βγήκαν. Μπαίνει η θεία Σάλι και, όταν γυρίσαμε, τη βρήκαμε ανεβασμένη στο κρεβάτι

να ξεσηκώνει τον κόσμο με τις στριγκλιές της όσο για τα

ποντίκια, έκαναν ότι μπορούσαν, για να τη διασκεδάσουν.

Μας έπιασε και μας τις έβρεξε με τη βέργα. Δυο ώρες παιδευόμαστε να πιάσουμε άλλα δεκαπέντε δεκάξι - πανάθεμά

το το μικρό ζιζάνιο! - και δεν ήταν και πολύ της προκοπής,

γιατί η πρώτη μπάζα ήταν η αφρόκρεμα των ποντικών. Πο

τέ δεν ξαναείδα πιο της προκοπής ποντίκια, απ' ό,τι ήταν

εκείνη η πρώτη φουρνιά.

Βρήκαμε μια εξαιρετική ποικιλία από διαλεχτές aράχνες,

σκαθάρια, βατράχια, κάμπιες κι ένα σωρό άλλα. Θέλαμε να πάρuυμι:: και μια σψηγκοψωλιά, αλλά δεν τα καταψέραμε.

Όλο το σlλάρι ήτανΕ JλΕσα. Δc ψύγαμc αμ!':οω~.;, ιωρά μείνα-


με δίπλα στη φωλιά όσο περισσότερο μπορούσαμε. Γιατί σκε

φτήκαμε πως ή θα τις εξαντλούσαμε ή θα μας κάνανε αυτές

να βαρεθούμε. Τελικά κέρδισαν εκείνες . Ύστερα μας έπια

σε φαγούρα και δυσφορία και ξυνόμαστε απ' την κορφή ως

τα νύχια. Πέρασε κι αυτό, αλλά δεν μπορούσαμε να καθί

σουμε άνετα. Μετά πήγαμε για ψίδια και βρήκαμε πέντ' έξι

θαμνόψιδα και σαμιαμίδια, τα βάλαμε σ' ένα σακί και τα

κρύψαμε στο δωμάτιό μας. Είχε φτάσει η ώρα του φαγητΌύ μετά από μια εξοντωτική μέρα δουλειάς. Αν πεινούσαμε;

Μπα, δεν το νομίζω! Όταν γυρίσαμε στο δωμάτιό μας, εί

χανε πάρει δρόμο τα φίδια, γιατί δεν είχαμε δέσει καλά το

σακούλι κι αυτά βρήκαν τρόπο κι εξαφανίστηκαν. Αλλά δεν πείραζε και τόσο, γιατί σίγουρα θα ήταν κάπου μέσα στο

σπίτι. Έτσι σκεφτήκαμε πως θα μπορούσαμε να ξαναπιά

σουμε μερικά πάλι. Όχι, δεν μπορώ να πω, δεν υπήρχε έλ

λειψη φιδιών στο σπίτι· κάθε άλλο μάλιστα. Τα έβλεπες να

κρέμονται από τα δοκάρια της οροφής και από άλλα σημεία

εδώ κι εκεί. Και συνήθως προσγειώνονταν στο πιάτο σου ή

πίσω στη ράχη σου και τις πιο πολλές φορές, όταν δεν τα

'θελες. Ήταν όμορφα και ραβδωτά και δεν πείραζαν κανέ

ναν, ούτε μια φορά στο εκατομμύριο. Όμως αυτό δεν άλλαζε τα πράγματα για τη θεία Σάλι. Σιχαινόταν τα φίδια, απ'

όποια φάρα κι αν ήτανε, και δεν μπορούσε να τα ανεχτεί,

όσο κι αν το προσπαθούσες. Και κάθε φορά που ένα έπεφτε

πάνω της, ό,τι κι αν έκανε εκείνη τη στιγμή, το παρατούσε

σύξυλο και το έβαζε στα πόδια. Δεν έχω ξαναδεί τέτοια γυ

ναίκα. Καλά, τις στριγκλιές της μπορούσες να τις ακούσεις

και στην άλλη άκρη της γης. Ούτε με τσιμπίδα δεν την έπει

θες να τα αγγίξει. Κι αν γύριζε πλευρό κι έβλεπε κανένα στο

κρεβάτι της, πεταγόταν όρθια κι έβγαζε τέτοιο ουρλιαχτό, που

έλεγες πως είχε πάρει φωτιά το σπίτι. Τόσο τον ενοχλούσε

η συμπεριφορά της τον ηλικιωμένο κύριο, που τον έκανε να

ευχηθεί να μην έσωναν να γεννηθούν τα φίδια στη γη. Που

λέτε, και μετά από μια βδομάδα σχεδόν που είχε ξεκληρι-

ΟΙ ΠΕΙ>ΙΠΕΤΕΙΕΣ ΤΟΥ ΧΑΚ ΦΙΝ 363

cπεί και το τελευταίο φιδάκι από το σπίτι, η θεία Σάλι δεν

το είχε ακόμα ξεπεράσει. Όταν καθόταν ήρεμη και σκεφτό

τανε κάτι , έτσι και την ακουμπούσες πίσω cno λαιμό της μ' ένα φτερό, πεταγόταν ως το ταβάνι απ' την τρομάρα της. Πο

λύ παράξενο ήταν. Όμως ο Τομ είπε πως όλες οι γυναίκες

το ίδιο ήταν . Είπε πως για τον έναν ή τον άλλο λόγο έτσι εί

χαν γεννηθεί.

Τις τρώγαμε άγρια με τη βέργα κάθε φορά που ένα από

τα φίδια μας έμπαινε στα πόδια της και μας έλεγε πως αυ

τές οι ξυλιές δεν ήταν τίποτα μπροcπά σ' αυτά που θα μας

έκανε, αν ποτέ ξαναπλημμυρίζαμε το σπίτι με δαύτα. Οι ξυ

λιές δε με απασχολούσαν, γιατί δεν ήταν και πολύ σπουδαί

ες, αλλά με απασχολούσε σε τι μπελά θα μπαίναμε, για να

εξασφαλίσουμε ξανά τέτοια ποσότητα. Ωστόσο καταφέραμε

να τα μαζέψουμε μαζί με όλα τα άλλα πράγματα. Ε λοιπόν,

δεν έχετε δει ποτέ σας καλύβα τόσο πρόσχαρη όσο του Τζιμ,

καθώς όλα ξεχύνονταν και ορμούσαν καταπάνω του, για να

απολαύσουν τη μουσική. Του Τζιμ δεν του άρεσαν οι aρά

χνες, κι ούτε cπις aράχνες άρεσε ο Τζιμ. Γι' αυτό του ορ

μούσαν και του έκαναν τη ζωή δύσκολη . Κι αυτός έλεγε πως

κάτι τα ποντίκια, κάτι τα φίδια και η μυλόπετρα, δεν υπήρ

χε πια θέση γι' αυτόν cno κρεβάτι του. Κι όταν κατάφερνε να βρει, δεν μπορούσε να κοιμηθεί σαν άνθρωπος από τη

φασαρία. Και βέβαια υπήρχε πάντα φασαρία, γιατί αυτά,

έλεγε, ποτέ δεν κοιμούνται την ίδια ώρα αλλά με βάρδιες κι

όταν κοιμούνται τα ποντίκια, βγαίνουν τα φίδια για περιπο

λία. Επομένως υπήρχε πάντα μια συμμορία aποκοιμισμένη

από κάτω του και μια άλλη συμμορία αλώνιζε πάνω του, κι

αν δοκίμαζε να ψάξει ένα καινούριο μέρος να ησυχάσει, οι

aράχνες του ορμούσαν, καθώς σηκωνόταν και διέσχιζε το κε

λί του. Είπε λοιπόν πως, αν ποτέ του κατάφερνε να βγει έξω,

δε θα ξαναγινόταν φυλακισμένος, μακάρι να του πλήρωναν

μεροκάματο. Λοιπόν, κόντευαν να περάσουν τρεις ~οομάοες και όλα πή-


γαιναν ρολόι. Το πουκάμισο είχε σrαλεί εγκαίρως μέσα σε μια

πίτα και κάθε φορά που ένας ποντικός δάγκωνε τον Τζιμ, αυ

τός σηκωνόταν κι έγραφε μια αράδα mo ημερολόγιό του , όσο

το ψελάνι» ήταν φρέσκο. Οι γραφίδες ήταν έτοιμες, το ίδιο και

η επιγραφή· είχε σκαλισrεί πάνω σrη μυλόπετρα. Το ποδάρι

του κρεβατιού είχε πριονισrεί σrα δυο και είχαμε ρουφήξει το

ροκανίδι, το οποίο μας έφερε έναν απίσrευτο σrομαχόπονο.

Υποθέσαμε πως είχαν έρθει τα τελευταία μας, αλλά όχι, δεν εί

χαν. Ήταν το πιο δυσκολοχώνευτο ροκανίδι που είχα δει ποτέ

μου. Και ο Τομ το ίδιο είπε. Όπως έλεγα όμως, επιτέλους εί

χαμε ξεμπερδέψει με όλη τη δουλειά. Ή μα στ ε όλοι μας φοβε

ρά αποκαμωμένοι, αλλά πιο πολύ ο Τζιμ. Ο ηλικιωμένος κύ

ριος είχε γράψει μια δυο φορές στη φυτεία, πέρα σrην Ορλεά

νη, να έρθουν να πάρουν το νέγρο φυγάδα τους, αλλά δεν είχε

πάρει απάντηση, γιατί δεν υπήρχε τέτοια φυτεία. Έτσι προτί

μησε να βάλει αγγελία για τον Τζιμ σrις εφημερίδες του Σεντ

Λούις και της Νέας Ορλεάνης. Κι όταν την πρώτη φορά ανέ

φερε το Σεντ Λούις, με πιάσανε ανατριχίλες και κατάλαβα πως

δεν είχα καιρό για χάσιμο. Έτσι για πρώτη φορά είπε ο Τομ για

τα ανονόματα γράμματα .

- Τι είναι αυτά;

-Προειδοποίηση για τον κόσμο ότι κάτι τρέχει. Μερικές

φορές γίνονται με έναν τρόπο, άλλοτε με άλλο. Αλλά πάντα

υπάρχει κάποιος που κατασκοπεύει τριγύρω και δίνει τις πλη

ροφορίες σrον κυβερνήτη του κάσrρου. Όταν ο Λουδοβίκος ο ΙΣΤ' πήγαινε να το σκάσει από το Κεραμιδάδικο*, μια υπη

ρέτρια είχε πάει το γράμμα. Αυτό είναι πολύ καλό σύσrημα·

το ίδιο και τα ανονόματα γράμματα . Θα τα χρησιμοποιήσου

με και τα δυο συσrήματα. Και είναι επίσης συνηθισμένο η

μητέρα του φυλακισμένου να αλλάζει ρούχα μαζί του, να μέ

νει εκείνη μέσα και να το σκάει εκείνος με τα ρούχα της. Κι

αυτό θα το κάνουμε.

Σ.τ.μ.: Έτσι λέει ο Τομ Σόγερ τοvς Κήπους του Κι;ραμcικού στο Παρίσι!


- Στάσου, μωρέ Τομ, γιατί να προειδοποιήσουμε όλο τον κό

σμο πως κάτι τρέχει; Άσ' τους να το βρουν μοναχοί τους δι

κό τους πρόβλημα .

- Ναι, το ξέρω . Αλλά δεν μπορείς να βασίζεσαι σ' αυτούς.

Έτσι δεν έκαναν από την αρχή; Μας άφησαν να τα κά

νουμε όλα εμείς. Είναι τόσο αγαθοί και τόσο χοντροκέφαλοι,

που δεν παίρνουν χαμπάρι τίποτα απολύτως. Έτσι, αν δεν

τους δώσουμε εμείς την πληροφορία, δε θα υπάρχει τίποτα

και κανένας να μπει στο δρόμο μας, και φυσικά μετά από

τόσο σκληρή δουλειά και βάσανα τούτη η απόδραση θα πά

ει ρολόι . Που θα πει δε θ' αξίζει τίποτα, δε θα 'χει κανένα

ενδιαφέρον.

- Να σου πω, Τομ, για μένα αυτός είναι ο τρόπος που μ'

αρέσει .

- Μπούρδες! μου λέει με ύφος αηδιασμένο .

Γι' αυτό συμπλήρωσα αμέσως:

-Αλλά δεν πρόκειται να σου κάνω παράπονα. Όπως σε

βολεύει εσένα, βολεύει κι εμένα. Τι θα κάνεις με την υπη

ρέτρια που έλεγες;

- Εσύ θα είσαι η υπηρέτρια. Θα ξεγλιστρήσεις μες στη

νύχτα και θα βουτήξεις το φουστάνι της μικρής μιγάδας.

- Ναι , Τομ, όμως το άλλο πρωί θα 'χουμε μπελάδες. Για

τί φυσικά το πιο πιθανό είναι πως αυτή έχει ένα ρούχο μο

νάχα.

-Το ξέρω. Αλλά δε θα το χρειαστείς παρά μονάχα για

ένα τέταρτο της ώρας, για να μεταφέρεις το ανονόματο γράμ

μα και να το πετάξεις κάτω από την εξώπορτα . - 'Ν τάξει, τότε θα το κάνω. Αλλά θα μπορούσα να το με

ταφέρω εξίσου καλά και με τα δικά μου ρούχα.

-Τότε όμως δε θα 'μοιαζες με υπηρέτρια· έτσι δεν είναι;

- Όχι, αλλά μ1}πως θα υπάρχει και κανείς, για να δει με τι μοιάζω;

-Αυτό δεν έχει καμιά σημασία. Το ζήτημα για μας είναι

να κάνουμε το καθήκον μας και να μη σκάμε για το αν μας


βλέπει κανείς να το κάνουμε ή όχι . Αμάν πια, δεν έχεις κα

θόλου αρχές εσύ;

- Εντάξει, δε λέω τίποτα . Είμαι η υπηρέτρια. Η μάνα του

Τζιμ ποια θα είναι;

- Εγώ θα είμαι η μάνα του. Θα βουτήξω ένα φουστάνι

της θείας Σάλι.

-Εντάξει λοιπόν. Θα πρέπει να μείνεις στην καλύβα, όταν

εγώ κι ο Τζιμ θα φύγουμε .

-Όχι για πολύ. Θα γεμίσω τα ρούχα του Τζιμ με άχυρα και θα τα ξαπλώσω στο κρεβάτι, για να φαίνονται σαν τη

μάνα του Τζιμ μασκαρεμένη και ο Τζιμ θα βγάλει το φόρε

μα από πάνω μου και θα το φορέσει και όλοι θα αποδρά

σουμε μαζί. Όταν την κοπανάει ένας φυλακισμένος με στιλ,

το λένε απόδραση . Έτσι το λένε, για παράδειγμα, όταν την

κοπανήσει κι ένας βασιλιάς ή ένας γιος βασιλιά. Δεν έχει ση

μασία αν είναι φυσικός του γιος η aφύσικος.

Έτσι ο Τομ έγραψε το αvοvόματο γράμμα, εγώ βούτηξα το

φουστάνι της μιγάδας εκείνη τη νύχτα, το φόρεσα και έριξα

το γράμμα κάτω από την εξώπορτα, όπως μου είχε πει ο

Τομ. Το γράμμα έγραφε:

Το νου σας. Κάτι μαγειρεύεται . Τα μάτια σας δεκατέσσερα .

ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣ

Την άλλη νύχτα κολλήσαμε στην εξώπορτα μια ζωγραφιά

που ο Τομ ζωγράφισε με αίμα. Ήταν μια νεκροκεφαλή κι

ένα ζευγάρι κόκαλα σταυρωτά . Και την επόμενη νύχτα κολ

λήσαμε μια άλλη με ένα φέρετρο στην πίσω πόρτα . Ποτέ

μου δεν ξαναείδα οικογένεια τόσο αλαφιασμένη. Δε θα είχαν τρομάξει περισσότερο, αν είχε γεμίσει ο τόπος φαντά

σματα που θα τους παραφύλαγαν πίσω από κάθε ντουλάπι,

κάτω από κάθε κρεβάτι, και που θα φτεροκοπούσαν στον αέ-Α ι β ι ΓΙ ι Σ 'λ ι ι

ρα . ν }1-ια πορτα ροντουσε, η σεια α ι πεταγοταν κι εκα-

νε «ΩΧ!» Αν έπεφτε κάτι κάτω, πεταγόταν κι έκανε «ΩΧ!» Κι


αν τqν ακουμπούσες τυχαία, ενώ δεν πρόσεχε, πάλι το ίδιο

έκανε. Δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τίποτα με ψυχραιμία ,

γιατί πάντα είχε την εντύπωση πως κάτι υπήρχε πίσω της συ

νεχώς έτσι στρεφόταν απότομα και ξαφνικά κι έκανε <<Ωχ!>>

Και δεν προλάβαινε να στρίψει κατά τα δύο τρίτα πίσω της ,

ξαναγύριζε πάλι απότομα μπροστά και δώσ' του <<Ωχ !>> Και

στο κρεβάτι φοβόταν να πέσει, αλλά ούτε και καθιστή μπο

ρούσε να σταθεί. Τα πράγματα πήγαιναν λοιπόν πολύ καλά .

Έτσι έλεγε ο Τομ. Ποτέ του δεν είχε δει σχέδιο να πηγαίνει

τόσο ικανοποιqτικά. Είπε πως ήταν φανερό ότι είχε κατα

στρωθεί σωστά. Έτσι είπε: Εμπρός για το μεγαλειώδες φινάλε! Το άλλο

κιόλας πρωί, μόλις έσκασε η αυγή, είχαμε κι άλλο ένα γράμ

μα έτοιμο και αναρωτιόμαστε τι θα ήταν καλύτερο να το κά

νουμε, γιατί τους είχαμε ακούσει να λένε στο γεύμα πως θα

έβαζαν όλη νύχτα ένα νέγρο να φυλάει τσίλιες και στις δυο

πόρτες. Ο Τομ κατέβηκε από το αλεξικέραυνο, για να κα

τασκοπεύσει ολόγυρα. Ο νέγρος στην πίσω πόρτα ήταν κοι

μισμένος κι έτσι του το κόλλησε στqν πλάτη και γύρισε πί

σω . Το γράμμα αυτό έλεγε:

Μη με προδώσετε. Θέλω να είμαι φίλος σας. Υπάρχει μια άθλια

συμμορία από μαχαιροβγάλτες πέρα από τη Χώρα των Ινδιάνων που

θα κλέψει απόψε τη νύχτα το νέγρο το φυγάδα σας και προσπάθησαν

να σας τρομάξουν τόσο, ώστε να μείνετε κλεισμένοι στα σπίτια σας

και να τους αφήσετε να δράσουν ανενόχλητοι. Εγώ είμαι ένας από τη

συμμορία, είμαι όμως άνθρωπος θεοφοβούμενος και θέλω να τους εγκα

ταλείψω και να ζήσω μια τίμια ζωή πάλι και γι' αυτό προδίνω το δαι

μονικό σχέδιό τους. Θα ξεγλιστρήσουν από τα βόρεια, θα περάσουν το

φράχτη, ακριβώς μεσάνυχτα, με αντικλείδι και θα μπουν στην καλύ

βα του νέγρου, για να τον πάρουν. Εγώ, σύμφωνα με το σχέδιό τους,

θα είμαι κάμποσο μακριά και θα φυσ1ίξω μια μεταλλική τρουμπέτα, uν σω κtνσυνο. 11ντί όμως γι·αvτο~ (}α κιiνω Mllttt σαν πρόβατο ,

μόλις μπούνe μiσα και δε θα φυσήξω καθ6λου. Μπά, rιι:αθίJς θα τοv


λύνουνε τις αλυσίδες, εσείς θα μπείτε μέσα και θα τους κλείσετε μέ

σα και μπορείτε, αν θέλετε, και να τους σκοτώσετε. Μην κάνετε τί

ποτα διαφορετικό πέρα απ' ό,τι σας λέω εγώ. Αν κάνετε αλλιώς, θα

ψυλλιαστούν και θα ξεσηκώσουνε τον κόσμο στο ποδάρι. Δεν επιθυμώ

καμιά ανταμοιβή, αρκεί να ξέρω πως έκανα το σωστό.

ΕΝΑΣ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΦΙΛΟΣ

Μια τρελή κι υπέροχη επιχείρηση διάσωσης

Μετά το πρόγευμα νιώθαμε υπέροχα και πήραμε το κανό μου για ψάρεμα σω ποτάμι, με το κολατσιό μας μαζί. Περάσαμε

πολύ ωραία, ρίξαμε και μια ματιά στη σχεδία και τη βρήκαμε

εντάξει . Γυρίσαμε στο σπίτι αργά για το δείπνο. Τους βρήκα

με τόσο αναστατωμένους και aνήσυχους, που δεν ήξεραν πού

ήταν το κεφάλι τους και πού ήταν τα ποδάρια τους. Μας έστει

λαν κατευθείαν για ύπνο, μόλις τελειώσαμε το βραδινό μας,

και δεν ήθελαν να μας πουν ποιο ήταν το πρόβλημα ούτε μαρ

τύρησαν το παραμικρό για το νέο γράμμα. Δεν ήταν όμως

ανάγκη να το πουν, γιατί εμείς το ξέραμε καλύτερα από τον

καθένα και, μόλις φτάσαμε στα μισά της σκάλας κι εκείνη μας

είχε γυρίσει την πλάτη της, ξεγλιστρήσαμε στο ντουλάπι του

κελαριού, διαλέξαμε ένα πλουσιοπάροχο γεύμα και το ανεβά

σαμε στο δωμάτιό μας. Πέσαμε στα κρεβάτια και σηκωθήκα

με γύρω στις εντεκάμισι. Ο Τομ φόρεσε το φόρεμα της θείας

Σάλι που είχε κλέψει κι ετοιμαζόταν να ξεκινήσει τα φαγητά·

λέει όμως:

-Πού είναι το βούτυρο;

-Έβαλα λίγο, λέω εγώ, πάνω σε μια φέτα καλαμποκόψω-

μο .

- Και το άφησες εκεί. Εδώ δεν είναι.


-Μπορούμε να κάνουμε και χωρίς αυτό, του λέω.

-Μπορούμε και με αυτό επίσης , μου λέει . Κατέβα στα κλε-

φτά κάτω στο κελάρι και φέρ' το. Μετά κατέβα από το αλεξι

κέραυνο κι έλα να με βρεις. Εγώ θα πάω να παραγεμίσω τα

ρούχα του Τζιμ με το άχυρο, για να παραστήσω τη μητέρα του μασκαρεμένη και θα είμαι έτοιμος να κάνω μπεεε σαν πρόβα

το και να την κοπανήσουμε, μόλις εμφανιστείς εσύ.

Έτσι βγήκε εκείνος έξω κι εγώ πήγα στο κελάρι. Το κομ

μάτι το βούτυρο, μεγάλο σαν γροθιά , ήταν εκεί που το είχα

αφήσει. Πήρα τη φέτα το καλαμποκόψωμο με το βούτυρο

επάνω , έσβησα το κερί μου κι άρχισα να ανεβαίνω τις σκάλες πολύ προσεκτικά· έφτασα μια χαρά στον επάνω όροφο . Ξάφ

νου όμως να σου η θεία Σάλι μ' ένα κερί. Έχωσα κι εγώ την

μπομπότα με το βούτυρο μέσα στο καπέλο μου , το φόρεσα στο

κεφάλι μου, κι εκείνη ακριβώς τη στιγμή με πήρε είδηση και

μου λέει:

- Κάτω στο κελάρι ήσουνα;

- Μάλιστα.

- Και τι έκανες εκεί πέρα;

- Τίποτα.

-Τίποτα!

-Τίποτα .

-Καλά, και τι σ' έπιασε να κατεβείς κει κάτω τέτοια ώρα,

νυχτιάτικα;

- Δεν ξέρω.

- Δεν ξέρεις, ε; Μην μου απαντάς εμένα έτσι, Τομ. Θέλω να

ξέρω τι έκανες εκεί κάτω.

-Δεν έκανα τίποτα απολύτως, θεία Σάλι! Να μη σώσω , έτσι

κι έκανα.

Σκέφτηκα πως θα με άφηνε πια να φύγω· και με κανονικές

συνθήκες θα με άφηνε. Αλλά, υποθέτω, ήταν τόσα τα αλλόκο

τα πράγματα που συνέβαιναν, που την έπιανε πανικός με το

παραμικρό πράγμα, άμα δεν ήταν ολότελα συνηθισμένο . Λέει

λοιπόν πολύ αποφασιστικά:


- Μπες κατευθείαν σrο καθισrικό και μείνε εκεί, ώσπου να

έρθω. Κάτι σκάρωνες, που δεν ήταν καθόλου δικιά σου δου

λειά, και να δεις που, ώσπου να ξεμπερδέψω μαζί σου, θα το έχω

μάθει.

Απομακρύνθηκε, καθώς εγώ άνοιγα την πόρτα κι έμπαινα

σrο καθισrικό. Αμάν, κόσμος που ήτανε κει! Δεκαπέντε κτη

ματίες, κι ο καθένας τους είχε κι από ένα όπλο. Μ' έπιασε

πανικός, βούλιαξα σε μια καρέκλα κι έκατσα εκεί. Ήταν καθι

σμένοι ολόγυρα, μερικοί από αυτούς κουβέντιαζαν λίγο, χαμη

λόφωνα , κι όλοι τους ήταν νευρικοί κι ανήσυχοι, μόνο που

προσπαθούσαν να μην το δείχνουν. Εγώ όμως το ήξερα πως

ήταν, γιατί έβγαζαν συνέχεια τα καπέλα τους και τα ξαναφο

ρούσαν, έξυναν το κεφάλι τους, άλλαζαν θέσεις και βασάνιζαν

τα κουμπιά των σακακιών τους. Ούτε κι εγώ ένιωθα άνετα ,

αλλά πάντως το καπέλο μου δεν το έβγαζα.

Παρακαλούσα να ερχόταν η θεία Σάλι να ξεμπερδέψει

μαζί μου, αν ήθελε, για να με αφήσει να φύγω, να πάω να πω

σrον Τομ πως το είχαμε παραξηλώσει και πως είχαμε πέσει σε

φριχτή σφηγκοψωλιά, επομένως θα έπρεπε να σrαματήσουμε τις σαχλαμάρες και να του δίνουμε μαζί με τον Τζιμ, προτού

αυτοί οι ακόλασrοι χάσουν την υπομονή τους και μας χυμή

ξουν.

Επιτέλους ήρθε κι άρχισε να μου κάνει ερωτήσεις. Εγώ

όμως δεν μπορούσα να τις απαντήσω αμέσως δεν ήξερα τι

μου γινόταν από την ταραχή. Γιατί αυτοί οι τύποι ήταν τόσο

ανασrατωμένοι τώρα, που κάποιος έλεγε να κινήσουν σrη σrιγμή και να κυνηγήσουν τους κακούργους, μιας και έλειπαν

λίγα λεπτά ως τα μεσάνυχτα. Άλλοι προσπαθούσαν να τους

κάνουν να περιμένουν για το σινιάλο, το βέλασμα. Και δώσ'

του η θεία να με βομβαρδίζει με ερωτήσεις κι εγώ να τρέμω

σύγκορμος, έτοιμος να σωρι.απτώ χάμω. Τόση τρομάρα είχα

πάρει. Ο τόπος όσο πήγαινε ζεσταιν6ταν και περιπnnτερο, το

βΩύτυρο άρχισε να λιώνει και να τρέχΕι πίσω α11ύ το σβιfρκο

και τ' αυτιά rιου. Και σύντομα, όταν ένας απ· αυτούς λέει aΕγώ


πάω στην καλύβα τώρα, τούτη τη στιγμή, να τους τσακώσω, μόλις

θα έρχονται», σχεδόν λιγοθύμησα και ένα ρυάκι από βούτυρο

έτρεξε και κατηφόρισε από το μέτωπό μου . Μόλις το είδε η

θεία Σάλι, έγινε κάτασπρη σαν το σεντόνι και είπε:

-Για το Θεό, τι έχει το παιδί; Έχει εγκεφαλικό πυρετό ,

όπως σας βλέπω και με βλέπετε· τρέχουνε τα ζουμιά!

Όλοι στράφηκαν, για να δουν, εκείνη έβγαλε το καπέλο

μου και να σου το ψωμί και ό,τι είχε απομείνει από το βούτυ

ρο. Με αρπάζει και με σφίγγει στην αγκαλιά της λέγοντας:

-Αχ, τι τρομάρα πήρα εξαιτίας σου! Και πόσο χαίρομαι

που δεν ήταν τίποτα κακό. Έτσι που μας κατατρέχει η κακο

τυχία μας τώρα τελευταία, μόλις είδα το ρυάκι, είπα πάει, το

χάνουμε το παιδί, γιατί αναγνώρισα το χρώμα και τα υπόλοι

πα και λέω, και τα μυαλά του κάπως έτσι θα είναι, αν ... Χριστέ μου, Χριστούλη μου, γιατί δεν μου είπες πως γι' αυτό είχες

κατεβεί κάτω; Δε θα με πείραζε. Άντε τώρα, δρόμο, κατευθεί

αν στο κρεβάτι σου και μη σε δω μπροστά μου ως αύριο το

πρωί!

Στο δευτερόλεπτο ανέβηκα επάνω και στο αμέσως επόμενο

κατέβηκα από το αλεξικέραυνο κι έτρεξα μες στο σκοτάδι

προς το υπόστεγο . Δεν μπορούσα ούτε τα λόγια μου να βάλω

σε μια τάξη· τόση αγωνία είχα. Είπα όμως του Τομ, όσο πιο

γρήγορα μπορούσα, πως έπρεπε να ενεργήσουμε αστραπιαία

και να μη χάσουμε λεπτό , γιατί το σπίτι ήταν γεμάτο οπλισμέ

νους άντρες!

Τα μάτια του γυάλισαν και μου λέει :

-Σώπα! Σοβαρολογείς; Πω πω υπέροχα! Αχ, μωρέ Χακ, αν

ήταν να το ξανακάναμε, στοίχημα πως θα κουβαλούσα διακό

σιους! Αν μπορούσαμε να το αναβάλουμε, μέχρι να ... -Γρήγορα! Γρήγορα! του λέω. Πού είναι ο Τζιμ;

-Ακριβώς στον αγκώνα σου. Αν τεντώσεις το μπράτσο σου,

τον φτάνεις . Είναι ντυμένος κι όλα είναι έτοιμα. Τώρα θα

βγούμc cξω στα κλcφτά και θα βeλάξω .

Τότε όμως ακούσαμε το ποδοβολητό των ανθρώπων να


πλησιάζει στην πόρτα και τους ακούσαμε να βασανίζουν το

λουκέτο και κάποιον να λέει: - Σας το 'λεγα εγώ πως ερχόμαστε πολύ νωρίς . Δεν έχουν

έρθει ακόμα· η πόρτα είναι κλειδωμένη. Ελάτε, θα κλειδώσω

μερικούς από σας μέσα στην καλύβα, να τους παραμονέψετε

στο σκοτάδι και να τους σκοτώσετε, μόλις έρθουν . Και οι υπό

λοιποι σκορπιστείτε δεξιά κι αριστερά και aφουγκραστείτε

μήπως τους ακούσετε να 'ρχονται .

Μπήκαν λοιπόν μέσα, αλλά δεν μπορούσαν να μας δουν μέσα στο σκοτάδι , και οι πιο πολλοί σχεδόν σκουντουφλούσαν

πάνω μας , καθώς αγωνιζόμαστε να χωθούμε κάτω από το κρε

βάτι. Όμως προλάβαμε και χωθήκαμε και βγήκαμε από το

λαγούμι γρι}γορα όσο κι αθόρυβα. Πρώτα ο Τζιμ, μετά εγώ

και τελευταίος ο Τομ, σύμφωνα με τις οδηγίες του Τομ. Τώρα

βρισκόμαστε στο υπόστεγο και ακούγαμε τα ποδοβολητά να

πλησιάζουν απ' έξω. Έτσι συρθήκαμε ως την πόρτα και ο Τομ

μάς σταμάtησε εκεί κι έβαλε το μάτι του στη χαραμάδα, αλλά

δεν μπορούσε να ξεχωρίσει τίποτα· τόσο σκοτεινά ήταν. Μας

είπε ψιθυριστά πως θα παρακολουθούσε , ώσπου να απομα

κρυνθούν τα βήματα , και, όταν θα μας σκουντούσε , ο Τζιμ

έπρεπε να βγει πρώτος έξω κι αυτός τελευταίος. Έστησε αυτί

στη χαραμάδα κι aφουγκραζόταν χωρίς ανάσα· aφουγκραζό

ταν τα βήματα που δυνάμωναν γύρω μας ασταμάτητα. Επιτέ

λους μας σκούντηξε και βγήκαμε έρποντας έξω με σκυφτό το

κεφάλι, χωρίς ούτε ν' ανασαίνουμε ούτε να κάνουμε τον παρα

μικρό θόρυβο. Συρθήκαμε προς τον τοίχο σαν τους Ινδιάνους,

φτάσαμε ως εκεί και ο Τζιμ κι εγώ σκαρφαλώσαμε. Όμως το

παντελόνι του Τομ πιάστηκε σε μια αγκίδα στο πάνω κού

τσουρο του φράχτη και , καθώς εκείνος άκουγε τα βήματα να

τον πλησιάζουν, αναγκάστηκε να το τραβήξει, για να ελευθε

ρωθεί, και τότε η σκλήθρα έσπασε κάνοντας θόρυβο. Και

όπως έπεφτε πίσω μας και σηκωνόταν ξανά, κάποιος φωνάζει:

- Ποιος είν' εκεί; Α11ίινιηuε, αλλιώς πυροβολώ!

Εμείς όμως πού ν' απαντήσουμε! Tu _βdλαμε στα πόδια και


γίναμε λαγοί. Ακούστηκε οχλοβοή κι ύστερα μπαμ! μπαμ! μπαμ!

οι σφαίρες σφύριξαν ολόγυρά μας! Τους ακούγαμε να φωνάζουν:

- Να τοι! Φεύγουν κατά το ποτάμι! Πάνω τους, παιδιά,

αμολήστε και τα σκυλιά!

Πλησίαζαν έτοιμοι για πόλεμο. Τους ακούγαμε, γιατί

φορούσαν μπότες και φώναζαν· εμείς όμως δε φορούσαμε

μπότες ούτε φωνάζαμε. Πιάσαμε το μονοπάτι προς το μύλο.

Κι όταν έφτασαν πολύ κοντά μας, βουτήξαμε στους θάμνους,

τους αφήσαμε να προσπεράσουν κι ύστερα βρεθήκαμε πίσω

τους. Είχαν δώσει εντολή στα σκυλιά να μη γαβγίζουν, για να

μην τρομάξουν τους κλέφτες. Εκείνη την ώρα όμως κάποιος

τα είχε αφήσει ελεύθερα και τώρα ροβολούσαν κάνοντας ένα

σαματά, λες κι ήταν ένα εκατομμύριο από δαύτα. Ήταν όμως

τα δικά μας σκυλιά κι έτσι σταματήσαμε στις θέσεις μας,

ώσπου να μας προλάβουν. Κι όταν είδαν πως δεν ήταν άλλος

έξω από μας και δεν υπήρχε τίποτα το άξιο λόγου, μας κάνα

νε χαρές και ροβόλησαν πάλι προς το μέρος της οχλοβοής και

του σαματά. Τότε αλλάξαμε και πάλι πορεία και περάσαμε

ολοταχώς πίσω τους, ώσπου φτάσαμε σχεδόν στο μύλο . Ύ στε

ρα διασχίσαμε τους θάμνους, για να βγούμε στο σημείο, όπου

ήταν δεμένο το κανό μου. Μπήκαμε μέσα και τρέξαμε να

σωθούμε προς το μέσο του ποταμού, φροντίζοντας να μην

κάνουμε περισσότερο θόρυβο απ' όσο ήμαστε αναγκασμένοι

να κάνουμε. Ξεκινήσαμε όμορφα κι ωραία για το νησάκι,

όπου είχα τη σχεδία μου. Τους ακούγαμε να ουρλιάζουν και

να γαβγίζουν αναμεταξύ τους κατά μήκος της όχθης, ώσπου

aπομακρυνθήκαμε τόσο, που οι θόρυβοι έγιναν aχνοί και

χάθηκαν. Κι όταν σκαρφαλώσαμε στη σχεδία, λέω εγώ:

- Και τώρα, γερο-Τζιμ, είσαι και πάλι ένας ελεύθερος

άνθρωπος και πάω στοίχημα πως δε θα ξαναγίνεις σκλάβος

πια.

- και τι ωραtο ντουΛειά έγκινε, κακ. ΤέΛεια σκεντιασμένο,

τέλεια καμωμένο. Κανένα άντρωπο ντεν μπορεί να φτιάξει σκέ-


ντιο πιο μπερντεμένο και πιο σπουνταίο από τούτο εντώ.

Ήμαστε όλοι πανευτυχείς, αλλά ο Τομ ήταν ο πιο ευτυχι

σμένος απ' όλους, γιατί είχε φάει και μια σφαίρα στο πόδι .

Όταν το ακούσαμε αυτό ο Τζιμ κι εγώ, δεν ήμαστε πια τόσο

ξέγνοιαστοι όσο πριν . Τον πονούσε πολύ κι έτρεχε αίμα. Τον

ξαπλώσαμε λοιπόν στο αντίσκηνο και σκίσαμε ένα από τα

πουκάμισα του δούκα, για να του δέσουμε την πληγή. Εκείνος

όμως λέει:

-Δώσε μου τα κουρέλια. Μπορώ να το κάνω και μόνος

μου. Μη σταματάτε τώρα. Μη χαζολογάτε τώρα που πάει τόσο

καλά η απόδραση. Πιάστε τα κουπιά και λύστε τη σχεδία! Αχ, παιδιά, τα καταφέραμε μια χαρά, στ' αλήθεια! Αν είχαμε χει

ριστεί εμείς και την υπόθεση με τόν Λουδοβίκο τον ΙΣΓ, δε θα

έγραφαν στη βιογραφία του εκείνα τα <<Ο υιός του Αγίου Λου

δοβίκου, ανελθέτω εις τους ουρανούς>> και τα ρέστα . Όχι,

κύριοι, θα τον είχαμε φυγαδέψει από τα σύνορα - να τι θα

είχαμε κάνει - και θα το είχαμε κάνει τόσο επιδέξια, παιχνι

δάκι θα μας είχε φανεί. Πιάστε τα κουπιά, τα κουπιά, σας

λέω!

Όμως εγώ κι ο Τζιμ κουβεντιάζαμε και συλλογιζόμαστε. Και μετά από σκέψη ενός λεπτού λέω:

-Πες το, Τζιμ.

Έτσι λοιπόν <;> Τζιμ άρχισε:

- Να λοιπόν, έτσι μου φαίνεται εμένανε, Κακ. Πες πως

ήντανε να λευτερώσουμε αυτόν, κι ένα από το παιντιά τρώ

γκανε σφαίρα, τα έλεγκε <<Άντε, σώστε εμένανε και κουβέντα

γκια γκιατρό να σώσει τούτο εντώ;» Έτσι τα έκανε ένα Τομ

Σόγκερ; Τα έλεγκε τέτοιο πράγκμα; Όκι βέβαια, ντεν τα έλε

γκε τέτοιο πράγκμα! Ε, τι νομίσατε, πως τα το κάνει ο Τζzμ;

Όκι, κύριοι. Εγκώ ντεν κάνει βήμα από ντω κάμω χωρίς γκια

τρός. Μακάρι τι στον κόσμο!

Ήξερα πως ήταν αγνός μέσα του και το περίμενα να πει

αυτό που είπε . Έτσι ησύχασα και είπα στον Τομ πως πήγαινα

να ~pω γιατρό Έκανε ένα σωρό φασαρία, αλλά ο Τζιμ κι εγώ


δεν αλλάζαμε γνώμη και δεν κουνούσαμε ρούπι. Εκείνος ετοι

μάστηκε να βγει έξω και να λύσει μονάχος του τη σχεδία. Αλλά

δεν τον αφήσαμε. Ύστερα μας είπε τη δική του γνώμη, αλλά

δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα.

Έl:σι, όταν με είδε να ετοιμάζω το κανό, μου λέει: -Καλά λοιπόν, αφού έχεις πάρει απόφαση να πας, άσε με

να σου πω τι θα κάνεις, μόλις φτάσεις στο χωριό. Κλείσε την

πόρτα και δέσε τα μάτια του γιατρού σφιχτά και βάλ' τον να

σου ορκιστεί πως δε θα μαρτυρήσει τίποτα. Βάλε του κι ένα σακούλι γεμάτο χρυσάφι στο χέρι. Μετά πάρ' τον και οδήγη

σέ τον από τα πίσω λιβάδια του χωριού στα σκοτεινά και μετά φέρ' τον εδώ με το κανό, κάνοντας κύκλους γύρω από τα

νησιά , ψάξε τον και πάρε του και την κιμωλία από την τσέπη

και μην του τη δώσεις πίσω, ώσπου να τον ξαναγυρίσεις στο

χωριό, αλλιώς θα σημαδέψει με την κιμωλία τη σχεδία, για να

μπορέσει να την ξαναβρεί. Έτσι κάνουν όλοι πάντα.

Του είπα πως έτσι θα κάνω κι έφυγα. Ο Τζψ θα έπρεπε να

κρυφτεί στο δάσος, μόλις έβλεπε το γιατρό να πλησιάζει, και

να ξαναβγεί, μόλις θα έφευγε.

<<Π νεύματα πρέπει να ήτανε»

Ο γιατρός ήταν ένας ηλικιωμένος άντρας. Ένας γέρος άνθρωπος, γλυκός κι ευγενικός στην όψη. Τον ξύπνησα και του είπα

ότι χτες το απόγευμα εγώ κι ο αδελφός μου ήμαστε στο Ισπα

νικό Νησί και κυνηγούσαμε και μετά κατασκηνώσαμε πάνω σε

μια παλιά σχεδία που βρήκαμε και τη νύχτα πρέπει να κλό

τσησε στον ύπνο του το όπλο του κι αυτό εκπυρσοκρότησε και

τον χτύπησε στο πόδι. Τον θέλαμε λοιπόν να έρθει ως εκεί και

να το περιποιηθεί, αλλά να μην πει τίποτα ούτε ν' αφήσει κα

νέναν να το μάθει, γιατί θέλαμε να γυρίσουμε σήμερα το από

γευμα στο σπίτι και να κάνουμε έκπληξη στους δικούς μας.

-Ποιοι είναι οι δικοί σας; με ρωτάει.

- Οι Φελπς, πέρα.

-Α, κάνει. Και μετά από ένα λεπτό ρωτάει:

- Πώς είπες ότι χτυπήθηκε;

- Είδε ένα όνειρο, aπαντάω εγώ, και τον χτύπησε.

- Παράξενο όνειρο, λέει εκείνος.

Άναψε λοιπόν τη λάμπα του, πήρε το διπλό σάκο για τη σέλα και ξεκινήσαμε. Όταν όμως είδε το κανό, δεν του άρεσε

η όψη του. Είπε πως ήταν αρκετά μεγάλο για έναν άνθρωπο,

αλλά για δυο δεν του φαινόταν και τόσο ασφαλές. Λέω εγώ:

-Α, μην ανησυχείτε, κύριε, κουβάλησε και τους τρεις μας

άνετα.


-Ποιους τρεις;

-Να, εμένα, τον Σιντ και -και- τα όπλα . Αυτό εννοώ.

-Α, έκανε.

Έβαλε ωστόσο το πόδι του στην κουπαστή και το ταρακού

νησε, κούνησε το κεφάλι του και είπε πως μάλλον έπρεπε να

ψάξει για κανένα μεγαλύτερο . Ήταν όμως όλα κλειδωμένα

και αλυσοδεμένα. Έτσι πήρε το κανό μου και μου είπε να

περιμένω, ώσπου να γυρίσει, ή να κυνηγήσω λίγο ακόμα ή

καλύτερα να γυρίσω στο σπίτι και να τους προετοιμάσω για

την έκπληξη, αν ήθελα. Είπα όμως πως δεν ήθελα. Του είπα

μονάχα πώς θα έβρισκε τη σχεδία και ξεκίνησε. Σύντομα μου κατέβηκε μια ιδέα . Λέω μέσα μου. Πες πως

δεν το φτιάχνει, όπως λένε, στο πι και φι το πόδι του. Πες πως

του χρειάζονται δυο τρεις μέρες. Τι θα κάνουμε; Θα περιμέ

νουμε εκεί, ώσπου να διαδώσει τούτος εδώ το μυστικό μας;

Όχι βέβαια. Ξέρω τι θα κάνω. Θα περιμένω και, όταν γυρίσει πίσω και μου πει πως θα πρέπει να ξαναπάει στον άρρωστο,

θα πάω κι εγώ μαζί του , μακάρι να χρειαστεί να κολυμπήσω.

Θα τον πιάσουμε, θα τον δέσουμε και θα τον κρατήσουμε και

θα κατεβούμε το ποτάμι. Κι όταν ο Τομ τελειώσει μαζί του, θα

του δώσουμε ό,τι δικαιούται και μετά θα τον αφήσουμε να

βγει στην όχθη. Έτσι λοιπόν σύρθηκα σε μια στοίβα ξυλεία, για να ρίξω

έναν υπνάκο. Και, μόλις σηκώθηκα μετά, ο ήλιος ήταν ήδη

πάνω από το κεφάλι μου! Πετάχτηκα και πήγα να δω στο

σπίτι του γιατρού, αλλά μου είπαν πως είχε φύγει τη νύχτα

κάποια στιγμή και δεν είχε γυρίσει ακόμα . Χμμμ, σκέφτομαι,

σκούρα τα πράγματα για τον Τομ. Φεύγω αμέσως. Έφυγα λοι

πόν και, μόλις έστριψα στη γωνία, κοπάνησα στην κυριολεξία το κεφάλι μου πάνω στο στομάχι του θείου Σίλα!

- Βρε, βρε ... ο Τομ! Πού ήσουνα, κατεργαράκο, όλη αυτή την ώρα;

- ΠnηΑι:>νιΎ. fιεν ήνουνα, λέω εγώ_ Γύρευα κι εyώ το φυγάδα

το νέγρο μαζί με τον Σιντ _


-Καλά, και πού πήγατε; ρωτάει. Η θεία σου έχει ανησυ

χήσει πολύ.

- Δεν πρέπει να ανησυχεί, λέω εγώ, γιατί είμαστε μια χαρά.

Ακολουθήσαμε τους άντρες και τα σκυλιά, αυτοί όμως μας

προσπέρασαν και τους χάσαμε. Μας φάνηκε όμως πως τους

ακούσαμε στο νερό κι έτσι πήραμε ένα κανό και τους ακολου

θήσαμε και περάσαμε απέναντι, αλλά δεν μπορέσαμε να

βρούμε κανέναν απ' αυτούς. Έτσι τριγυρίζαμε στην όχθη,

ώσπου κουραστήκαμε και εξαντληθήκαμε. Δέσαμε το κανό

και πέσαμε για ύπνο και μόλις πριν από μια ώρα ξυπνήσαμε.

Μετά κάναμε κουπί ως εδώ, για να μάθουμε τα νέα. Ο Σιντ

πήγε ως το ταχυδρομείο, για να δει τι θα μπορούσε να μάθει,

κι εγώ βγήκα, για να βρω κάτι να φάμε κι ύστερα να έρθουμε

στο σπίτι.

Έτσι πήγαμε στο ταχυδρομείο, για να πάρουμε τον «Σιντ».

Αλλά, όπως το υποψιαζόμουνα, δεν ήταν εκεί. Έτσι ο ηλικιω

μένος κύριος πήρε ένα γράμμα από το ταχυδρομείο και περι

μέναμε κάμποσο ακόμα· όμως ο Σιντ δεν ερχόταν . Έτσι ο ηλι

κιωμένος κύριος μου λέει: Άψησε τον Σιντ να έρθει μόνος του

στο σπίτι, με τα πόδια ή με το κανό, άμα τελειώσει το χαζολό

γημα · εμείς θα γυρίσουμε με το άλογο. Δεν μπορούσα να τον

καταφέρω να με αψήσει να μείνω και να περιμένω τον Σιντ.

Είπε πως δεν υπήρχε λόγος και πως έπρεπε να πάω μαζί του,

για να μάθει και η θεία Σάλι πως ήμαστε καλά.

Όταν γυρίσαμε στο σπίτι , η θεία Σάλι ήταν τόσο χαρούμε

νη που με ξανάβλεπε, ώστε γελούσε κι έκλαιγε μαζί, μ' αγκά

λιαζε και μου έδινε καμιά από κείνες τις ξυλιές της, που πιο

πολύ χάδι θα τις έλεγα, και είπε πως θα έκανε το ίδιο και στον

Σιντ, όταν θα γύριζε.

Ο τόπος ήταν πλημμυρισμένος από κτηματίες με τις γυναί

κες τους, που τους είχαν καλέσει για το δείπνο. Τόση φλυαρία

δεν είχα ξανακούσει στη ζωή μου. Η χειρότερη ήταν η γριά

Χότσκις. Η γλώσσα της πήγαινε ροδάνι: -Λοιπόν, κυρία <Dελπς, ξεσήκωσα όλη την καλύβα εκε{


πέρα και πιστεύω πως ο νέγρος ήταν παλαβός. Λέω στη φίλη

κυρία Ντάμρελ - σου το είπα· έτσι δεν είναι;- είναι παλαβός,

μάλιστα έτσι ακριβώς της είπα. Ακούστε με όλοι: Είναι παλα

βός, πάει και τέλειωσε. Όλα αυτό δείχνουν. Πάρτε τη μυλό

πετρα. Όχι, ας μου πει κάποιος, ένα πλάσμα που έχει τα λογι

κά του θα καθόταν να σκαλίζει όλες εκείνες τις παλαβομάρες

πάνω σε μια μυλόπετρα; Όχι βέβαια. Άκου τώρα μια ραγι

σμένη καρδιά, που είναι φυλακισμένη τριάντα εφτά χρόνια, κι

όλα τα άλλα, πως είναι γιος κάποιου Λουδοβίκου, κι ένα σωρό

άλλες ασυναρτησίες. Είναι θεόμουρλος να τι είναι. Από την

αρχή το 'λεγα εγώ, το έλεγα και μετά και δε θα πάψω να το

λέω: Ο νέγρος είναι παλαβός, σαν το Ναβουχοδονόσορα

μάλιστα.

- Κοιτάξτε και την ανεμόσκαλα που έφτιαξε με τα κουρέ

λια, κυρία Χότσκις, λέει η γριά κυρία Ντάμρελ. Για τ' όνομα

του Θεού, σε τι μπορεί ποτέ να τη χρειαζόταν αυτή την ... -Ακριβώς αυτά έλεγα πριν από ένα λεπτό στην κυρία

Άτερμπακ· να, θα σας το επιβεβαιώσει και η ίδια . Της λέω,

κοίταξε αυτή την ανεμόσκαλα, ναι κοίταξέ την · τι μπορεί να

την ήθελε; Έτσι της είπα . Κ-κ-κυρία Χότσκις, μπορεί να ... - Και πώς στην ευχή κουβάλησε κείνη τη μυλόπετρα ως

εκεί; Και ποιος έσκαψε την τρύπα; Και ποιος ... -Αυτό ακριβώς είπα κι εγώ, φίλε μου Πένροντ! Έλεγα λοι

πόν - μου δίνεις τη μελάσα, σε παρακαλώ;-, έλεγα στην

κυρία Ντάνλαπ μόλις τούτη τη στιγμή, πώς τη φέρανε τη μυλόπετρα ως εκεί; Χωρίς βοήθεια, πρόσεξε, χωρίς καμιά βοή

θεια.' Αυτό να μου πείτε. Μη μου πείτε καλύτερα. Υπήρχε βοή

θεια. Εγώ λέω πως υπήρχε πολλή βοήθεια . Μια ντουζίνα

άνθρωποι βοηθήσανε το νέγρο κι εγώ θα τους γδάρω όλους

τους aραπάδες εδώ πέρα, ώσπου να μάθω ποιος το 'κανε ... - Μια ντουζίνα μου λες; Σαράντα άνθρωποι δε θα μπορού

σαν να κάνουν όσα γινήκανε. Κοίταξε τα ακονισμένα μαχαί

ρια, κοίταξε με τι προσοχή έχουν γίνει. Κοίταξε το λιμαρισμένο ποδάρι του κρΕJjατιού. Έξι άντρΕς θα πρiπΕι να δούλΕυαν


μια βδομάδα. Κοίταξε το νέγρο που φτιάξανε με το άχυρο του

κρεβατιού. Κοίταξε και ... - Καλά τα λες, αγαπητέ Χαϊτάουερ! Ακριβώς αυτό έλεγα

στον αδελφό μας, τον Φελπς τον ίδιο. Εσείς τι λέτε για όλα

αυτά , κυρία Χότσκις; Σκεφτήκατε πώς πριονίστηκε το ποδάρι

του κρεβατιού; Τι σκέφτεσαι, αδελφέ Φελπς; ρωτάω εγώ. Πώς

πριονίστηκε αυτό το ποδάρι έτσι, ε; Το σκέφτεσαι; Μόνο του

πάντως δεν πριονίστηκε, κάποιος πρέπει να το πριόνισε . Αυτή είναι η γνώμη μου, και λέτε εσείς ό,τι θέλετε, μπορεί να μην

τη λογαριάζετε, αυτή όμως είναι η γνώμη μου εμένα, κι αν

κανείς έχει καλύτερη γνώμη, ας την πει , εγώ θα τον αφήσω να

πει ό,τι θέλει. Λέω λοιπόν στην κυρία Ντάνλαπ... -- Μα καλά, θα τρελαθώ, πρέπει να ήταν ένα τσούρμο μαύ

ροι εκεί πέρα κάθε νύχτα για τέσσερις βδομάδες, για να

κάνουνε όλη αυτή τη δουλειά, κυρία Φελπς. Δείτε το πουκάμι

σο. Και η τελευταία του σπιθαμή είναι γεμάτη με μυστική

αφρικάνικη γραφή, με αίμα καμωμένη! Πρέπει να ήταν συμ

μορία ολόκληρη καταπάνω στη δουλειά, συνέχεια. Θα 'δινα

δυο δολάρια, για να μου το διαβάσει κάποιος. Κι όσο για τους

νέγρους που το έγραψαν, θα τους έπιανα και θα τους μαστί-

γωνα, ώσπου να... 1 I

-Άνθρωποι που τον βοήθησαν, κύρ~ε Μαρπλς! Ε λοιπόν,

νομίζω πως θα το πίστευες απόλυτα, αν Ι ήσουνα στο σπίτι μας I

τον τελευταίο καιρό. Σου λέω πως κλέψaνε ό,τι μπορούσαν να

βάλουνε στο χέρι. Και να σκεφτείς πως τους είχαμε στο νου

μας συνέχεια. Πρόσεξε. Έκλεψαν το πουκάμισο από τη λινο

θήκη! Κι όσο για το σεντόνι που το κουρέλιασαν, για να φτιά

ξουν την ανεμόσκαλα, τι να σου πω; Πόσες φορές το έκλεψαν;

Και αλεύρι και κεριά και καντηλέρια και κουτάλια και το

παλιό τσαγερό και χίλια άλλα μικροπράγματα, που δε θυμά

μαι τώρα, και το καινούριο μου τσίτινο φουστάνι. Όσο για

μένα και τον Σίλα και τον Τομ μου και τον Σιντ , ήμαστε αστα

μάτητα σε επιφυλακή μέρα και νύχτα, όπως σας είπα, και ούτε

εν ας απ ο μας οεν μπόρεσε οι3τε να τους οει ούτε να τους ακού-


σει. Και ορίστε, την τελευταία στιγμή, ακούς εκεί, να ξεγλι

στρήσουν κάτω από τη μύτη μας και να μας ξεγελάσουνε. Κι

όχι μόνο εμάς ξεγελάσανε, αλλά και σ' όλους τους κλέφτες της

περιοχής βάλανε τα γυαλιά, έτσι όπως ξέφυγαν σώοι και αβλαβείς μαζί με το νέγρο. Και να σκεφτείς πως ήταν στο κατόπι

τους δεκάξι άντρες και είκοσι δυο σκυλιά την ίδια στιγμή! Το

ομολογώ, αυτό ξεπερνάει ό,τι έχω ακούσει ως τώρα . Ούτε

πνεύματα δε θα μπορούσαν να φέρουν καλύτερο αποτέλεσμα

και να δείξουν πιότερη πονηριά. Και λέω πως πρέπει να ήτανε

πνεύματα, γιατί τα σκυλιά μας τα ξέρετε, καλύτερα σκυλιά απ'

αυτά δεν υπάρχουν. Ε λοιπόν, τέτοια σκυλιά και να μην βρουν

ούτε για μια στιγμή τα ίχνη τους! Όχι, αν μπορείτε, μου το

εξηγείτε αυτό· όποιος μπορεί από σας!

-Ε, αυτό πια ... -Καλά, είναι απίο;τευτο ... -Μα το Θεό, εγώ ποτέ μου δεν .. . -Μάρτυς μου ο Θεός, εγώ δε θα .. . - Κλέφτες μέσα στο σπίτι, αλλά και ... -Μα την πίστη μου, θα έτρεμα να ζω σ' ένα τέτοιο ... -Αν έτρεμα να ζω, λέει; Καλέ, τέτοια τρομάρα είχα, που

καλά καλά δεν τολμούσα ούτε να κοιμηθώ ούτε να ξυπνήσω

ούτε να ξαπλώσω ή ακόμα και να καθίσω κάτω, κυρία Ρίτζγου

εϊ. Σας λέω πως θα κλέβανε ακόμα και ... Παναγιά μου, φανταστείτε την ταραχή μου ως τα μεσάνυχτα χτες τη νύχτα. Μα τον

Άγιο, φοβόμουν πως μπορεί να έκλεβαν και κάποιον από την

οικογένεια! Βρισκόμουνα σε τέτοια κατάσταση, που δε σκε

φτόμουν λογικά πια. Τώρα, · με το φως της μέρας, φαίνεται

κουτό. Αλλά, έλεγα μέσα μου, τα δυο μου παλικαράκια κοι

μούνται επάνω, σ' εκείνο το μοναχικό δωμάτιο, και εξομολο

γούμαι πως ένιωθα τόσο άσχημα, που ανέβηκα επάνω και τα

κλείδωσα μέσα! Αυτό έκανα. Ο καθένας αυτό θα είχε κάνει.

Γιατί, ξέρετε, όταν τρομάζεις τόσο πολύ και ο φόβος σου δεν καταλαγιάζει, ίσια ίσια θεριεύει ολοένα και θολώνει το μυαλό

σου και κάνεις ένα σwρό απίθανα πράγματα, ώσπου κάποια


σrιγμή λες μέσα σου , πες πως είμαι εγώ ένα μικρό αγόρι, κλει

σμένο εκεί μέσα και η πόρτα δεν είναι κλειδωμένη και ... Σταμάτησε, δείχνοντας παραξενεμένη, κι ύστερα γύρισε το

κεφάλι της αργά αργά και, όταν η ματιά της έπεσε σ' εμένα,

σηκώθηκα κι aπομακρύνθηκα.

Λέω μέσα μου, πιο εύκολα θα της εξηγήσω πώς γίνεται και

δεν είμασrε κλειδωμένοι σrο δωμάτιό μας σήμερα , αν μπορέ

σω να aπομονωθώ σε καμιά γωνιά και το μελετήσω το ζήτη

μα. Έτσι κι έκανα. Αλλά δεν τόλμησα να απομακρυνθώ πολύ,

γιατί θα έσrελνε να με φωνάξουν. Κι όταν μεσημέριασε για τα

καλά κι έφυγε όλος ο κόσμος, τότε μπήκα μέσα, για να της πω

ότι ο θόρυβος και οι πυροβολισμοί μάς είχαν ξυπνήσει εμένα

και τον «Σιντ» και, επειδή η πόρτα ήταν κλειδωμένη κι εμείς

θέλαμε να μη χάσουμε το θέαμα, κατεβήκαμε από το αλεξι

κέραυνο και χτυπήσαμε και οι δύο λιγάκι και δεν είχαμε

σκοπό να το ξαναδοκιμάσουμε ποτέ. Κι έπειτα συνέχισα και

της είπα όσα είχα πει και στο θείο Σίλα. Και τότε είπε πως μας

συγχωρούσε και πως δεν ήταν και πολύ σοβαρό, ήταν κάτι που

το περιμένεις από αγόρια, γιατί όλα τα αγόρια είναι, απ' όσο

μπορούσε να ξέρει εκείνη, λίγο ελαφρόμυαλα. Κι έτσι, αφού

δεν είχε γίνει καμιά ζημιά, σκέφτηκε πως το καλύτερο που

είχε να κάνει ήταν να ευγνωμονεί το Θεό που ήμασrε ζωντα

νοί και που μας είχε ακόμα κοντά της, αντί να κάθεται να

σκάει με τα περασμένα και τα ξεχασμένα. Έσκυψε λοιπόν, με

φίλησε δίνοντάς μου ένα φιλικό χτύπημα σrο κεφάλι κι ύσrε

ρα έπεσε σε βαθιά συλλογή. Αμέσως όμως πετιέται και μου

λέει:

- Παναγιά μου, κοντεύει να νυχτώσει και ο Σιντ δεν ήρθε

ακόμα! Τι απέγινε κείνο το- παιδί;

Η ευκαιρία μού χαμογελούσε. Πετιέμαι λοιπόν και λέω:

- Θα τρέξω στην πόλη να τον φέρω.

-Δεν έχεις να πας πουθενά, μου λέει εκείνη. Θα μείνεις

εδώ που κάθεσαι. Φτάνει που χάθηκε ο ένας. Αν δεν έχει γυρίσει ως την ώρα του δείπνου, θα πάει ο θείος σου .


Φυσικά στο δείπνο δε γύρισε. Έτσι, μόλις aποφάγαμε,

πήγε ο θείος.

Γύρισε πίσω κατά τις δέκα στενοχωρημένος . Δεν είχε βρει

ίχνη του Τομ. Η θεία Σάλι ήταν πολύ αναστατωμένη. Αλλά ο

θείος Σίλας είπε πως δεν υπήρχε λόγος να είναι· τα αγόρια

είναι αγόρια, είπε, και θα τον δεις αύριο το πρωί να γυρίζει σώος και αβλαβής. Έτσι εκείνη αναγκάστηκε να ικανοποιηθεί

με αυτό . Είπε όμως πως θα καθόταν κάμποσο ακόμα, να τον

περιμένει και να έχει ένα φως αναμμένο , για να το δει ο Σιντ.

Ύστερα, όταν πήγα για ύπνο, ανέβηκε επάνω μαζί μου κι

έφερε το κερί της. Μ' έβαλε στο κρεβάτι και με κανάκεψε

τόσο τρυφερά, που ένιωσα απαίσια και δεν τολμούσα να την

κοιτάξω στα μάτια. Εκείνη κάθισε στα πόδια του κρεβατιού και μου μιλούσε ώρα πολλή κι έλεγε τι σπουδαίο παιδί που

ήταν ο Σιντ και δεν έδειχνε καμιά πρόθεση να σταματήσει τη

φλυαρία της γι' αυτόν. Και όλη την ώρα με ρωτούσε αν

πίστευα πως είχε χαθεί, πως είχε χτυπήσει ή ίσως είχε πνιγεί,

μήπως τούτη τη στιγμή βρισκόταν κάπου πεσμένος και υπέ

φερε ή μήπως ήταν πεθαμένος κι εκείνη δεν ήταν κοντά του

να τον βοηθήσει. Δάκρυα άρχισαν να κυλούν από τα μάτια της

σιωπηλά κι εγώ της έλεγα πως ο Σιντ ήταν καλά και πως σίγου

ρα ως το πρωί θα ήταν σπίτι. Εκείνη μου έσφιγγε το χέρι και

με φιλούσε, παρακαλώντας με να το ξαναπώ, κι εγώ το ξανά

λεγα, γιατί της έκανε καλό κι αλάφρωνε τα βάσανά της. Την

ώρα που έφευγε, με κοίταξε ίσια στα μάτια σταθερά και τρυ

φερά και είπε:

-Δεν πρόκειται να κλειδώσω την πόρτα, Τομ. Ορίστε το

παράθυρο, ορίστε και το αλεξικέραυνο. Όμως εσύ θα είσαι

καλό παιδί· έτσι δεν είναι; Και δε θα πας, έτσι; Για χάρη δική

μου.

Ένας Θεός ξέρει πόσο πολύ ήθελα να πάω και να δω τι

απέγινε ο Τομ και προηγουμένως είχα σκοπό να πάω. Μετά

όμως από αυτό δε θα πήγαινα, για όλο το χρυσάφι του

κόσμου.


Όμως είχα σrο νου μου και εκείνη και τον Τομ και κοιμή

θηκα πολύ ανήσυχα . Δυο φορές εκείνη τη νύχτα κατέβηκα από

το αλεξικέραυνο, σύρθηκα αθόρυβα ως την πρόσοψη του σπι

τιού και την είδα καθισμένη δίπλα σrο παράθυρο με το κερί

αναμμένο και τα μάτια πλημμυρισμένα δάκρυα να κοιτάζουν

το δρόμο. Μακάρι να μπορούσα να έκανα κάτι για κείνη, αλλά

δεν έβρισκα τι. Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να ορκι

σrώ πως δε θα έκανα ποτέ πια τίποτα που θα την πίκραινε .

Και την τρίτη φορά που ξύπνησα την αυγή και κατέβηκα σrα

κρυφά κάτω, εκείνη ήταν ακόμα εκεί, και το κερί της είχε σχε

δόν λιώσει. Το γερασμένο γκρίζο της κεφάλι αναπαυόταν

πάνω σrο χέρι τqς. Είχε αποκοιμqθεί.

Γιατί δεν κρέμασαν τον Τζιμ

Ο γέρος κύριος πήγε ξανά στην πόλη πριν το πρωινό, αλλά δεν μπορούσε να βρει τα ίχνη του Τομ . Κάθισαν λοιπόν και οι

δυο τους στο τραπέζι συλλογισμένοι και σιωπηλοί, με όψη

θλιμμένη, ενώ ο καφές τους κρύωνε κι ούτε που άγγιζαν το

φαγητό τους. Κάποια στιγμή λέει ο γέρος κύριος:

- Σου το έδωσα το γράμμα;

- Ποιο γράμμα;

Αυτό που πήρα χτες από το ταχυδρομείο.

- Όχι, δε μου έδωσες κανένα γράμμα.

- Ε λοιπόν, θα πρέπει να το ξέχασα.

Ψαχούλεψε στις τσέπες του και μετά πήγε κάπου που το

είχε ακουμπήσει και το έφερε. Της το έδωσε κι εκείνη του

λέει:

-Α, είναι από το Σεντ Πίτερσμπουργκ, από την αδελφή

μου.

Παραδέχτηκα πως θα μου έκανε καλό να έπαιρνα λίγο

αέρα. Αλλά δεν μπορούσα να κουνηθώ, είχα κοκαλcδσει. Πριν

όμως το ανοίξει, το πέταξε κάτω κι άρχισε να τρέχει, γιατί

κάτι είχε δει. Το ίδιο κι εγώ. Ήταν ο Τομ Σόγερ πάνω σ' ένα

φορείο και μαζί του εκείνος ο γερο-γιατρός και ο Τζιμ, με το

φουστάνι το δικό της, με τα χέρια του δεμένα πιστάγκωνα· και

βέβαια ένα σωρό κόσμος. Έκρυψα το γράμμα πίσω από το


πρώτο πράγμα που βρήκα μπροστά μου και βιάστηκα να βγω.

Έπεσε πάνω στον Τομ κλαίγοντας και λέγογrας: _ -Αχ, είναι νεκρός, είναι νεκρός, το ξέρω πως είναι νεκρός!

Ο Τομ έστρεψε το κεφάλι του λίγο και κάτι ψέλλισε, που

έδειχνε πως δεν είχε τα λογικά του . Άνοιξε τα χέρια της και

λέει:

- Είναι ζωντανός, δόξα Σοι ο Θεός! Αυτό μου φτάνει!

Του δίνει ένα φιλί και τρέχει στο σπίτι να ετοιμάσει το κρε

βάτι, εκσφενδονίζοντας διαταγές δεξιά κι αριστερά, στους

νέγρους αλλά και σε όλους τους άλλους, όσο γρήγορα της επέ

τρεπε η γλώσσα της, καθώς έτρεχε.

Ακολούθησα τους άντρες, για να δω τι θα έκαναν με τον

Τζιμ. Ο γερο-γιατρός και ο θείος Σίλας ακολούθησαν πίσω

από τον Τομ και μπήκαν στο σπίτι. Οι άντρες ήταν πολύ οργι

σμένοι και μερικοί ήθελαν να κρεμάσουν τον Τζιμ για παρα

δειγματισμό, ώστε όλοι οι υπόλοιποι νέγροι στην περιοχή να

μην τολμήσουν να το σκάσουν, όπως είχε κάνει ο Τζιμ, να

ξεσηκώσουν τέτοια φασαρία και να τρομοκρατήσουν όλη την

οικογένεια τόσα μερόνυχτα. Όμως οι άλλοι του είπαν να μην

το κάνει και πως δεν είναι λύση. Δεν είναι δικός μας ο νέγρος

κι αν φανεί ο αφέντης του, θα μας βάλει στα σίγουρα να πλη

ρώσουμε yια δαύτον. Αυτό τους ηρέμησε κάπως, γιατί συνή

θως οι άνθρωποι που είναι πάντα πιο βιαστικοί να κρεμάσουν

ένα νέγρο που δε φέρθηκε σωστά είναι πάντα οι λιγότερο βια

στικοί, άμα είναι να πληρώσουν γι' αυτόν, αφού πρώτα έχουν

πάρει την εκδίκησή τους πάνω του.

Πάντως τον έβρισαν άγρια τον Τζιμ και του έδιναν , όποτε

έβρισκαν ευκαιρία, και καμιά κατακεφαλιά. Όμως ο Τζιμ δεν

είπε τίποτα και ποτέ του δε με μαρτύρησε . Τον πήγαν στην

ίδια καλύβα και του φόρεσαν τα δικά του ρούχα και τον ξανά

δεσαν· κι αυτή τη φορά όχι στο ποδάρι του κρεβατιού αλλά σ'

ένα μεγάλο σιδερένιο γάτζο μπηγμένο στο τελευταίο κούτσου

ρο. Του έδεσαν και τα χέρια και τα πόδια και του είπαν πως oe: Θα έτρωγΕ τίποτ' άλλο έξω απ6 νι;ρ6 και ψωμί, ώσπου να


έρθει ο ιδιοκτήτης του ή ώσπου να τον πουλήσουν σε καμιά

δημοπρασία, αν αργούσε το αφεντικό του να φανεί. Έκλεισαν

το λαγούμι μας και είπαν πως ένας δυο χωριανοί θα έπρεπε να

φυλάξουν σκοπιά γύρω από την καλύβα κάθε νύχτα και να

δέσουν όλη μέρα ένα μαντρόσκυλο στην πόρτα. Κάποια στιγ

μή τέλειωσαν επιτέλους τη δουλειά και άρχισαν να aραιώνουν

σιγά σιγά ξεστομίζοντας τις τελευταίες aποχαιρετιστήριες

κατάρες τους. Τότε πλησιάζει ο γιατρός, ρίχνει μια ματιά και

λέει:

- Μην είσαστε πιο σκληροί μαζί του απ' όσο θα έπρεπε,

γιατί δεν είναι κακός νέγρος. Όταν έφτασα εκεί που βρήκα το

αγόρι, είδα ότι δεν μπορούσα να βγάλω τη σφαίρα χωρίς βοή

θεια και το παιδί δεν ήταν σε κατάσταση που θα μπορούσα να

το αφήσω μονάχο και να τρέξω για βοήθεια. Στο μεταξύ όσο

πήγαινε χειροτέρευε και μετά από κάμποση ώρα σάλεψε το

μυαλό του και δε με άφηνε ούτε να το πλησιάσω. Μου έλεγε

μάλιστα πως, αν τολμούσα να σημαδέψω με κιμωλία τη σχε

δία του, θα με σκότωνε . Αφήστε, δεν είχαν τελειωμό οι ασυ

ναρτησίες του. Είδα λοιπόν πως δεν μπορούσα πια να κάνω

τίποτα μαζί του. Και λέω, πρέπει κάπως να καλέσω σε βοήθεια. Και τη στιγμή που το είπα, ξεπροβάλλει τούτος εδώ ο νέγρος

και μου λέει πως θα βοηθήσει αυτός. Και να δείτε που βοήθη

σε και πολύ αποτελεσματικά μάλιστα. Βέβαια υποψιάστηκα

πως πρέπει να ήταν φυγάδας και να που είχα δίκιο! Έτσι ανα

γκάστηκα να μείνω εκεί την υπόλοιπη μέρα και όλη τη νύχτα.

Καταλαβαίνετε τη θέση μου! Είχα δυο αρρώστους με ρίγη και

φυσικά ήθελα να περάσω να τους δω, αλλά δεν τολμούσα,

γιατί ο νέγρος μπορεί να το έσκαγε και μετά θα ήμουν aξιο

κατάκριτος. Και να μη λέει να περάσει ούτε κα'i:κι από κοντά,

να του κάνω σινιάλο. Έτσι αναγκάστηκα να μείνω εκεί ακίνη

τος ως σήμερα τα ξημερώματα. Και δεν έχω δει ποτέ μου

κανένα νέγρο πιο αφοσιωμένο και πιο συμπονετικό, παρ' όλο

που διακινδύνευε την ελευθερία του με αυτό. Ήταν κι εξαντλημένος από την κούραση και έβλεπα καθαρά πως έπρεπε


να είχε δουλέψει πολύ σκληρά τελευταία. Γι' αυτό τον συμπά

θησα το νέγρο . Σας λέω, κύριοι, ένας τέτοιος νέγρος αξίζει

χίλια δολάρια αλλά και την πιο καλή μεταχείριση. Είχα ό,τι χρειαζόμουν και το παιδί πήγαινε τόσο καλά, σαν να ήταν στο

σπίτι του, ίσως και καλύτερα, γιατί ήταν γαλήνιο το μέρος.

Αλλά τι να έκανα με τους δυο τους στα χέρια μου; Αναγκά

στηκα να μείνω ως το πρωί. Ώσπου πέρασαν κάποιοι άντρες

σε μια βάρκα . Για καλή μας τύχη ο νέγρος ήταν καθισμένος

κοντά στο aχυρόστρωμα με το κεφάλι του γερμένο στα γόνα

τα και κοιμόταν βαθιά . Έτσι τους έκανα νόημα σιωπηλά κι

αυτοί σύρθηκαν αθόρυβα, τον άρπαξαν και τον έδεσαν χερο

πόδαρα, πριν καλοκαταλάβει τι του συνέβαινε. Έτσι δεν είχα

με κανένα πρόβλημα. Και μιας και το παιδί ήταν επίσης βυθι

σμένο σε λήθαργο, κρύψαμε τα κουπιά, προσδέσαμε τη σχε

δία στη βάρκα και τη ρυμουλκήσαμε ήσυχα και καλά. Ο

νέγρος δεν έκανε καμιά φασαρία ούτε είπε λέξη από την

αρχή. Δεν είναι κακός νέγρος, κύριοι · αυτό πιστεύω εγώ για

του λόγου του . Λέει κάποιος:

- Είμαι υποχρεωμένος να πω, γιατρέ, πως ακούγονται

εντάξει όλα αυτά.

Μετά μαλάκωσαν και οι άλλοι κάπως κι εγώ ένιωθα ευγνω

μοσύνη για κείνο το γερο-γιατρό που είχε κάνει μια τέτοια

καλή πράξη στον Τζιμ. Χαιρόμουν επίσης που συμφωνούσε

και με τη δική μου άποψη. Γιατί εγώ πίστευα πως είχε καλή

καρδιά μέσα του και πως ήταν καλός άνθρωπος από την

πρώτη στιγμή που τον είδα . Όλοι συμφώνησαν τότε πως ο

Τζιμ είχε φερθεί πολύ καλά και πως άξιζε να το λάβουν υπόψη

τους και να τον ανταμείψουν. Έτσι όλοι τους υποσχέθηκαν

στη στιγμή κι από την καρδιά τους πως δε θα τον ξαναέβρι

ζαν .

Βγήκαν ύστερα έξω και τον κλείδωσαν. Έλπιζα πως θα έλε

γαν να του βγάλουν μια δυο από τις αλυσίδες, γιατί ήταν aσήκωτες, ή ότι θα μπορούσε να έχει κρέας και λαχανικά μαζί με


το ψωμί και το νερό του. Δεν το σκέφτηκαν όμως κι εγώ

φαντάστηκα πως δε θα μου έβγαινε σε καλό να ανακατευτώ

ξανά . Είχα να σκεφτώ πώς θα σερβίριζα την αφήγηση του για

τρού στη θεία Σάλι με κάποιο τρόπο, μόλις ξεμπέρδευα με τους μπελάδες που με περίμεναν· να δώσω εξηγήσεις, θέλω να

πω, που ξέχασα να αναφέρω ότι ο Σιντ είχε χτυπηθεί με σφαί

ρα , την ώρα που τους διηγόμουν πώς εκείνος κι εγώ είχαμε

περάσει εκείνη τη νύχτα κωπηλατώντας , για να βρούμε το

νέγρο φυγάδα.

Όμως είχα μπόλικο καιρό στη διάθεσή μου. Η θεία Σάλι

έμεινε καρφωμένη στο δωμάτιο του αρρώστου όλη μέρα κι

όλη νύχτα και κάθε φορά που έβλεπα το θείο Σίλα κάπου τρι

γύρω, τον aπέφευγα.

Το άλλο πρωί έμαθα πως ο Τομ ήταν πολύ καλύτερα και

είπαν πως η θεία Σάλι θα πήγαινε να πάρει έναν υπνάκο . Έτσι γλίστρησα στο δωμάτιο του αρρώστου κι αν τον έβρισκα

ξυπνητό, πιστεύω πως θα σκαρφιζόμαστε ένα παραμύθι που

θα έσκιζε , για να το ξεφουρνίσουμε στην οικογένεια. Όμως

τον βρήκα να κοιμάται και μάλιστα πολύ γαλήνια. Ήταν χλο

μός, όχι κατακόκκινος σαν παντζάρι, όπως όταν ήρθε. Έτσι

κάθισα κάτω και τον περίμενα να ξυπνήσει. Μετά από μισή

ώρα περίπου μπήκε μέσα η θεία Σάλι αθόρυβα και πάλι βρέ

θηκα σε τρομερή αμηχανία! Μου έκανε νόημα να μείνω ακί

νητος και κάθισε δίπλα μου . Άρχισε να ψιθυρίζει λέγοντας

πως όλοι θα μπορούσαμε πια να χαρούμε, γιατί όλα τα

συμπτώματα ήταν ευνοϊκά, γιατί κοιμόταν τόσο ήσυχα και

τόσες ώρες και η όψη του όσο πήγαινε γινόταν όλο και καλύ

τερη και πως με πιθανότητες δέκα προς μία θα ξυπνούσε πάλι

στα καλά του.

Καθίσαμε λοιπόν και τον παρατηρούσαμε . Κάποια στιγμή

αναδεύτηκε , άνοιξε τα μάτια του και ρίχνοντας μια ματιά λέει:

- Μπα, μπα! Τι βλέπω! Είμαι στο σπfτz; Άκου να δεις ! Και

τι απέγινε η σχεδία;

- Είναι εντάξει, λέω εγώ.


- Κι ο Τζιμ;

-Τα ίδια, λέω, αλλά δεν μπορούσα να το πω και πολύ απο-

φασιστικά. Εκείνος δεν το πρόσεξε και συνέχισε:

- Ωραία! Θαυμάσια! Τώρα είμαστε όλοι μια χαρά και

ασφαλείς! Το είπες στη θείτσα;

Ετοιμαζόμουν να πω ναι. Εκείνη όμως μπήκε στη μέση και

ρωτάει:

-Τι πράγμα, Σιντ;

- Να, πώς έγινε όλη η δουλειά.

- Ποια όλη η δουλειά;

-Να, όλη η δουλειά. Μία είναι η δουλειά. Πώς ελευθερώ-σαμε το νέγρο το φυγάδα, εγώ κι ο Τομ.

-Έλα, Θεέ μου! Ελευθερώσατε το φυγ ... Καλέ, τι λέει το

παιδί; Αχ, Χριστέ μου, πάλι άρχισε το παραλήρημα!

- Όχι, δεν είναι καθόλου παραλήρημα . Ξέρω πολύ καλά τι

λέω. Τον ελευθερώσαμε στ' αλήθεια, εγώ κι ο Τομ. Βαλθήκα

με να το κάνουμε και το πετύχαμε. Και το πετύχαμε μάλιστα με

πολύ στιλ.

Πετάχτηκε απότομα. Εκείνη όμως δεν προσπάθησε να τον

συγκρατήσει, παρά καθόταν εκεί και κοίταζε σαν χαμένη,

αφήνοντάς τον να λέει. Εγώ κατάλαβα πως δεν είχε νόημα να

μπω στη μέση.

Στάσου , θείτσα, ξέρεις τι κόπος ήτανε! Βδομάδες δουλειά,

όχι αστεία · ώρες aτέλειωτες, κάθε νύχτα, ενώ εσείς όλοι κοι

μόσαστε. Έπρεπε να κλέψουμε κεριά, το σεντόνι, το πουκάμι

σο, το φουστάνι σου , κουτάλια και καραβάνες και κουζινομά

χαιρα, χώρια το κατσαρόλι, τη μυλόπετρα, το αλεύρι, κι εγώ

δεν ξέρω πόσα άλλα ακόμα. Και δεν μπορείς να φανταστείς

πόση δουλειά χρειάστηκε, ώσπου να ακονίσουμε το πριόνι, τις

γραφίδες, να φτιάξουμε την επιγραφή, κι όλα τα πράγματα το

ένα μετά το άλλο. Και σίγουρα δε φαντάζεσαι με τiποτα πόσο

γούστο είχαν όλα αυτά. Έπρεπε να φτιάξουμε και τις αφίσες

με τα φέρετρα και τα διάφορα, και τα αvοvόματα γράμματα από τους ληστές, να ανεβοκατεβαίνουμε το αλεξικέραυνο, να


σκάψουμε την τρύπα ως την καλύβα, να φτιάξουμε την ανε

μόσκαλα και να τη στείλουμε ψημένη μέσα στην πίτα, να στεί

λουμε τα κουτάλια και τα άλλα εργαλεία που χρησίμευαν για

τη δουλειά μέσα στις τσέπες της ποδιάς σου ... -Έλα, Χριστέ και Παναγιά!

- ... και να γεμίσουμε την καλύβα με ποντικούς και φίδια και πάει λέγοντας, για να κάνουν συντροφιά στον Τζιμ. Μετά

εσύ κράτησες τον Τομ εδώ τόση ώρα με το βούτυρο στο κεφά

λι του, που κόντεψες να μας χαλάσεις όλη τη δουλειά, γιατί οι

άντρες μπήκαν στην καλύβα, πριν βγούμε εμείς, και έπρεπε

να βιαστούμε. Τότε ήταν που μας άκουσαν εκείνοι και άρχι

σαν να καταδιώκουν εμάς. Και ορίστε πήρα κι εγώ το μερτικό

μου στο ποδάρι. Μετά βέβαια εμείς παραμερίσαμε στο μονο

πάτι και τους αφήσαμε να μας προσπεράσουν. Κι όταν ήρθαν

τα σκυλιά, δεν ενδιαφέρθηκαν για μας, παρά πήγαν εκεί που

γινόταν ο μεγαλύτερος σαματάς. Εμείς τότε τρέξαμε για το

κανό και του δώσαμε για τη σχεδία κι ήμαστε ασφαλείς. Και

βέβαια ο Τζιμ ήταν ελεύθερο πουλί πια. Και να σκεφτείς πως

όλα τα καταφέραμε μονάχοι μας και μη μου πεις πως δεν

ήμαστε τρομεροί, θείτσα!

-Ε λοιπόν, τέτοιο πράγμα δεν έχω ξανακούσει όσο ζω!

Ώστε εσείς ήσαστε, μικροί σατανάδες, που κάνατε όλη αυτή

τη φασαρία και κοντέψατε να μας τρελάνετε όλους και να μας

κοψοχολιάσετε! Ποτέ μου δεν ένιωσα πιο έντονη επιθυμία να

βγάλω το άχτι μου πάνω σας, όσο τούτη κιόλας τη στιγμή.

Όσο σκέφτομαι πως καθόμουνα εδώ μερόνυχτα σαν ... Καλά, γίνε πρώτα καλά, μικρέ κατεργαράκο, και θα δεις αν δε σας

κάνω μαύρους στο ξύλο και τους δυο σας!

Όμως ο Τομ ήταν τόσο περήφανος και χαρούμενος! Δεν

κρατιόταν πια και η γλώσσα του πήγαινε ροδάνι. Κι εκείνη τον

διέκοmε πετώντας φλόγες και τσίριζαν και οι δυο, λες κι ήταν

γάτες που μαλώνουν. Ώσπου εκείνη του λέει:

- Ωραία, διασκέδασε τώρα όσο θέλεις, γιατί κοίτα καλά, αν

σε πιάσω να έχεις πάρε δώσε μαζί του, να το ξέρεις θα ...


-Να έχω πάρε δώσε με ποιον; λέει ο Τομ και από την

έκπληξη πάγωσε το χαμόγελο στο στόμα του.

-Με ποιον; Ποιον άλλο, το νέγρο το φυγάδα φυσικά!

Ο Τομ κοίταξε προς το μέρος μου πολύ σοβαρά και λέει:

-Τομ, δε μου είπες μόλις τώρα πως είναι εντάξει; Δεν το 'σκασε;

-Αυτός; κάνει η θεία Σάλι. Ο φυγάδας; Όχι βέβαια. Τον

ξανάφεραν πίσω σώο και αβλαβή και βρίσκεται και πάλι στην

καλύβα με ψωμί και νερό, και αλυσίδες βαριές κι aσήκωτες,

ώσπου να τον ζητήσουν ή να πουληθεί!

Ο Τομ ανασηκώθηκε στο κρεβάτι με τα μάτια του να καίνε

και τα ρουθούνια του ν' ανοιγοκλείνουν σαν τα βράγχια του

ψαριού και ουρλιάζει σ' εμένα:

-Δεν έχουνε δικαίωμα να τον φυλακίσουν! Τρέχα! Μη χάνεις

ούτε λεmό! Ελευθέρωσέ τον! Δεν είναι σκλάβος! Είναι το ίδιο

ελεύθερος όσο και κάθε άλλο πλάσμα που πατάει σε τούτη τη

γη!

-Τι εννοεί αυτό το παιδί;

-Εννοώ και την τελευταία λέξη που λέω, θεία Σάλι, κι αν

δεν πάει άλλος, θα πάω εγώ. Τον ξέρω μια ζωή, το ίδιο κι ο

Τομ από δω. Η γριά δεσποινίς Γουάτσον πέθανε πριν δυο

μήνες και ντρεπόταν που σκέφτηκε να τον πουλήσει πέρα στο

ποτάμι, η ίδια το είπε. Και τον άφησε λεύτερο στη διαθήκη

της.

-Και τότε τι στην ευχή θέλατε να τον ελευθερώσετε, αφού

ήταν ήδη ελεύθερος;

-Αυτό μάλιστα, είναι μια έρώτηση, μπορώ να πω. Και

πολύ γυναικεία ερώτηση! Ε, τι, ήθελα την περιπέτεια. Και θα

μπορούσα να βουτηχτώ μέσα στο αίμα, αν ήταν να ... Θεέ και Κύριε, η ΘΕΙΑ ΠΟΛΙ!

Να μη σώσω, αν λέω ψέματα! Στεκόταν εκεί, ακριβώς

μπροστά στην πόρτα, γλυκιά κι ευχαριστημένη σαν άγγελος

ήρεμος και γαλήνιος!

Η θεία Σάλι πετάχτηκε να τη συναντήσει και λίγο έλειψε με


το αγκάλιασμα να της κόψει το κεφάλι. Έκλαιγε πάνω στον

ώμο της κι εγώ βρήκα μια αρκετά καλή θέση κάτω από το κρε

βάτι, γιατί τα πράγματα σκούραιναν πολύ για μας έτσι μου

φαινόταν τουλάχιmον . Κρυφοκοίταζα και κάποια mιγμή η

θεία του Τομ, η Πόλι, ελευθερώθηκε από το αγκάλιασμα και

στάθηκε εκεί κοιτάζοντας τον Τομ πάνω από τα γυαλιά της

σαν να ήθελε να τον λιώσει στο πάτωμα, καταλαβαίνετε. Και

τότε του λέει:

- Ναι, καλά θα κάνεις να στρίψεις αλλού τα μούτρα σου.

Εγώ έτσι θα έκανα mη θέση σου, Τομ.

- Ωχ! Χριστέ μου , τόσο πολύ άλλαξε! λέει η θεία Σάλι . Στά

σου, αυτός δεν είναι ο Τομ, ο Σιντ είναι . Ο Τομ, ε, ο Τομ ... καλά πού είναι ο Τομ; Ήταν εδώ πριν από ένα λεπτό.

- Θες να πεις πού είναι ο Χακ Φιν. Αυτό θέλεις να πεις!

Φαντάζομαι πως δεν ανέθρεψα τόσα χρόνια έναν κατεργάρη

σαν και τον Τομ μου , για να μην τον αναγνωρίζω, μόλις τον

δω. Αυτό θα ήταν από τα άγραφα πια. Για έλα έξω από το κρε

βάτι, Χακ Φιν.

Υπάκουσα. Αλλά μου είχαν πέσει τα φτερά.

Η θεία Σάλι είχε την πιο μπερδεμένη και στεναχωρημένη

έκφραση που είχα δει σε άνθρωπο, με εξαίρεση το θείο Σίλα,

όταν ήρθε και του τα είπαν όλα. Σαν να μέθυσε ξαφνικά, θα

μπορούσατε να πείτε, κι όλη την υπόλοιπη μέρα δεν καταλά

βαινε τίποτα και mη βραδινή σύναξη έκανε ένα κήρυγμα που

του εξασφάλισε πολύ σπουδαία φήμη, γιατί ούτε ο γεροντότε

ρος άντρας δε θα μπορούσε να το καταλάβει. Έτσι η θεία του

Τομ, η Πόλι, τους τα είπε όλα για το ποιος ήμουνα. Αναγκά

στηκα έτσι να σηκωθώ όρθιος και να πω ότι βρέθηκα σε τόσο

δύσκολη θέση, που, όταν η κυρία Φελπς με πέρασε για τον

Τομ Σόγερ -μπήκε mη μέση και λέει: «Αχ, δεν πειράζει,

συνέχισε να με φωνάζεις θεία Σάλι, συνήθισα πια, δε χρειάζε

ται να το αλλάξεις>> - , όταν λοιπόν ... η θc:ία Σάλι μe πέρασΕ για τον Τομ Σόγερ, αναγκάστηκα να το δεχτώ· δεν είχα άλλω

mε κι άλλη λύση και ήξερα ότι εκείνον δε θα τον πείραζε,


γιατί γι' αυτόν θα ήταν υπέροχο, εφ' όσον θα ήταν μυστήριο,

θα το γύριζε σε περιπέτεια και θα ήταν κατευχαριστημένος. Έτσι έγινε, κι έτσι εκείνος παράστησε τον Σιντ και προσπά

θησε να κάνει τα πράγματα όσο γινόταν πιο εύκολα για μένα.

Η θεία του η Πόλι είπε πως είχε δίκιο ο Τομ για τη γριά

δεσποινίδα Γουάτσον, πως είχε δηλαδή αφήσει ελεύθερο τον

Τζψ με τη διαθήκη της . Έτσι τελικά ο Τομ Σόγερ είχε μπει σε

τέτοιο μπελό, για να ελευθερώσει έναν ελεύθερο νέγρο! Όσο για μένα, κάτι που δε θα μπορούσα να το καταλάβω ποτέ το

κατάλαβα εκείνη τη στιγμή και μετά από όλη τη συζήτηση,

πώς δηλαδή ένα παιδί με τη δική του ανατροφή θα μπορούσε

να βοηθήσει οποιονδήποτε, για να ελευθερώσει ένα νέγρο.

Η θεία Πόλι λοιπόν είπε ότι, όταν η θεία Σάλι τής έγραψε

πως ο Τομ και ο Σιντ είχαν φθάσει σώοι και αβλαβείς, είπε

μέσα της:

«Κοίταξε πράγματα! Θα έπρεπε να το περιμένω, έτσι όπως

τον άφησα να φύγει μονάχος του, χωρίς να τον επιβλέψει

κανένας. Τώρα πρέπει εγώ να κατεβώ και να ταλαιπωρούμαι

στο ποτάμι, χίλια εκατό μίλια, για να ανακαλύψω τι είχε σκαρώσει πάλι αυτό το πλάσμα, μιας και δεν περίμενα να πάρω

κάποια απάντηση από σένα για το ζήτημα>> .

-Στάσου, εγώ ποτέ δεν πήρα καμιά είδηση από σένα, λέει

η θεία Σάλι.

- Περίεργο! Δε σου έγραψα δυο φορές και σε ρωτούσα τι

εννοούσες, όταν έλεγες πως ο Σιντ ήταν εδώ;

-Ε, ποτέ δεν τα έλαβα, αδελφή μου.

Η θεία Πόλι στράφηκε σ' εμένα αργά και αυστηρά και λέει:

-Τομ!!!

-Ε, τι; κάνει εκείνος λίγο παραπονιάρικα.

- Μη μου λες εμένα τz, ξεδιάντροπο πλάσμα . Φέρε εδώ τα

γράμματα.

-Ποια γράμματα;

-Εκείνα τα γράμματα. Μα το Θεό, έτσι και σε τσακώσω, θα σε ...


- Είναι στο μπαούλο. Ορίστε. Και είναι ακριβώς τα ίδια,

όπως όταν τα πήρα από το ταχυδρομείο. Ούτε τα κοίταξα,

ούτε τα άγγιξα. Αλλά ήξερα πως θα μας έβαζαν σε μπελάδες

και σκέφτηκα πως, αν δε βιαζόσουνα , θα μπορ ... - Ε λοιπόν, aξίζεις να σε γδάρω ζωντανό· όσο γι' αυτό δεν

υπάρχει αμφιβολία. Έγραψα κι ένα άλλο, για να σου πω πως

ερχόμουν, και φαντάζομαι πως κι αυτό ... - Όχι, αυτό ήρθε χτες. Δεν το διάβασα ακόμα, αλλά, εντά

ξει, αυτό τουλάχιστον το έχω εγώ.

Ήθελα να στοιχηματίσω δυο δολάρια πως δεν το είχε, αλλά

σκέφτηκα πως θα ήταν προτιμότερο να μην το κάνω. Κι έτσι

δεν είπα λέξη.

'Ότι είχα να γράψω το έγραψα

Την πρώτη φορά που ξεμονάχιασα τον Τομ, τον ρώτησα τι σκοπό είχε με την απόδραση. Τι είχε στο νου του να κάνει, αν

η απόδραση πετύχαινε και κατάφερνε να ελευθερώσει ένα

νέγρο που ήταν ήδη ελεύθερος. Κι αυτός μου είπε αυτό που

είχε σχεδιάσει από την αρχή στο μυαλό του. Πως, αν βγάζαμε

τον Τζιμ από τη φυλακή σώο και αβλαβή, θα τρέχαμε στη

στιγμή στο ποτάμι για τη σχεδία και θα είχαμε ένα σωρό περι

πέτειες στην εκβολή του ποταμού. Κι έπειτα θα του λέγαμε

πως ήταν ελεύθερος και θα τον γυρίζαμε στο σπίτι μ' ένα

aτμόπλοιο, με στιλ! Θα τον aποζημιώναμε για τον καιρό που

έχασε και θα κάναμε γνωστή την ιστορία και θα μαζεύαμε

όλους τους γύρω νέγρους, θα τους βάζαμε να χοροπηδάνε τρι

γύρω του σε μια πομπή με φανάρια και μια ορχήστρα με

πνευστά. Θα γινόταν ήρωας το ίδιο κι εμείς. Εγώ όμως σκέ

φτηκα πως καλά ήταν κι έτσι όπως έγινε .

Βγάλαμε τις αλυσίδες από τον Τζιμ στο πι και φι κι όταν η

θεία Πόλι, ο θείας Σίλας και η θεία Σάλι έμαθαν πόσο πολύ

βοήθησε το γιατρό να φροντίσει τον Τομ, του έκαναν ένα

σωρό χαρές, τον φρόντισαν στην εντέλεια και του έδωσαν να

φάει ό,τι τραβούσε η όρεξή του , τον άφησαν να ξεκουραστεί

και να διασκεδάσει. Εμείς τον πήγαμε πάνω στο αναρρωτήριο

και κουβεντιάσαμε. Ο Τομ τού έδωσε σαράντα δολάρια, επει-


δή υπήρξε ένας τόσο υποδειγματικός φυλακισμένος και τα

πήγε τόσο καλά. Ο Τζιμ ήταν κατευχαριστημένος και ξέσπα

σε πια:

- Μπρε , Κακ, τι σ' έλεγκα, τι σ' έλεγκα κει πέρα στο νησί

Τζάκσον; Σ' έλεγκα πως έκω τρικωτό στήτος. Και τι σημαίνει

αυτό; Σ' έλεγκα πως μια μέρα ήμουνα πλούσιο και πως τα γκι

νόμουνα πάλι πλούσιο. Να που βγκήκε αλήτεια. Ορίστε, να

τα! Κοίτα! Μη με λες μετά κουβέντες εμένανε. Τα σημάντια

είναι σημάντια . Άκου με που σε λέγκω. Και το 'ξερα πως τα

γκίνω πλούσιο! Μα το στιγκμή τούτη που στέκομαι όρτιο εντώ

πέρα!

Έπειτα μίλησε ο Τομ πολλή ώρα και είπε να το σκάσουμε

και οι τρεις μας μια από αυτές τις νύχτες, να μασκαρευτούμε

και να πάμε για τρελές περιπέτειες πέρα μακριά στη χώρα

των Ινδιάνων για καμιά δυο βδομάδες. Εγώ είπα, εντάξει,

αυτό μου κάνει, αλλά δεν έχω λεφτά να αγοράσω στολή και

φαντάζομαι πως δε θα μπορούσα να πάρω ούτε από το σπίτι,

γιατί ήταν πολύ πιθανό να έχει ως τώρα ξαναγυρίσει ο πατέ

ρας μου και να έχει σηκώσει όλα τα λεφτά από το δικαστή

Θάτσερ και να τα έχει ξοδέψει στα μεθύσια!

-Όχι, δεν τα 'χει πάρει, λέει ο Τομ. Είναι ακόμα όλα εκεί·

έξι χιλιάδες δολάρια και παραπάνω. Κι από τότε ο πατέρας

σου δεν έχει ξαναγυρίσει. Δε γύρισε, τουλάχιστον όσο ήμουνα

εγώ εκεί.

Λέει τότε ο Τζιμ με επισημότητα:

- Ντεν τα ξανάρτει, Κακ.

Τον ρωτάω τότε:

- Γιατί, Τζιμ;

- Ντεν έκει γκιατί, Κακ. Ντεν ξανάρτει πίσω.

Εγώ όμως επέμενα, ώσπου στο τέλος μού λέει :

- Ντεν τυμάσαι το σπίτι που κολύμπαγκε πέρα στο πο

τάμι, κι ήταν μέσα ένα άντρωπο κουκουλωμένο, και πήγκα εγκώ και το ξεκουκούλωσα και ντεν σ' άφησα να έρτεις κοντά; Ε, σ' το λέω, τα λεφτά σου μπορείς να τα πάρεις, όπο-


τε τέλεις, γκιατί το άντρωπο αυτό ήταν πατέρα σου.

Ο Τομ είναι σχεδόν καλά τώρα και φοράει τη σφαίρα που

έφαγε περασμένη στο λαιμό σε μια καδένα ρολογιού και

πάντα κοιτάζει τι ώρα είναι. Έτσι εγώ δεν έχω τι άλλο να

γράψω πια, γιατί, αν το ήξερα τι μπελάς θα ήταν να γράψω

ένα βιβλίο, ούτε που θα το δοκίμαζα, κι ούτε που θα το ξανα

κάνω. Αλλά νομίζω πως καλά θα κάνω να του δίνω από την

επικράτεια πρώτος απ' όλους, γιατί η θεία Σάλι έχει βάλει σκοπό να με υιοθετήσει και να με κάνει άνθρωπο κι εγώ αυτά

δεν τα μπορώ. Την έχω ξαναπάθει και ξέρω.

Οι περιπέτειες του Χακ Φιν - Μαρκ Τουέιν (part 2)

Documents

Transcript of Οι περιπέτειες του Χακ Φιν - Μαρκ Τουέιν (part 2)