«Σν Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012»

Γξ.Α. Μειηδώλεο

πληνληζηήο Γηεπζπληήο

Α’ Παζ. Κιηληθήο θαη

Γηαβεηνινγηθνύ Κέληξνπ

Γ.Ν. Πεηξαηά « ΣΕΑΝΔΗΟ» – Πξόεδξνο ΔΓΔ

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012: Τπάξρεη;

• Ζ νξηνζέηεζε

• Ζ παζνθπζηνινγία

• Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη θαξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

• Ζ ζεξαπεία

• ύλνςε πξνβιεκάησλ θαη εξσηεκαηηθώλ

Ινζοςλινοανηίζηαζη

Υπεπινζοςλιναιμία

Απηηπιοζκλήπυζη

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ 1989 2010

Μetabolic syndrome

Insulin resistance syndrome

Syndrome X

Diabesity

Deadly quartet

Plurimetabolic syndrome

Dysmetabolic syndrome

CHAOS syndrome

Dysmetabolic syndrome X (277.7 ICD-9)

“The metabolic syndrome is a clustering

of factors associated with an increased

risk for atherosclerotic cardiovascular

disease (ASCVD) and diabetes.”

Grundy, S. M. et al. Diagnosis and management of the metabolic syndrome.

An American Heart Association/National Heart, Lung, and Blood Institute

Scientific Statement. Circulation, 2005, 112: 2735–2752

Metabolic Syndrome: Definition

Δπζαλεμία ζηε γιπθόδε

•διαηαπασή γλςκόζηρ νηζηείαρ

•διαηαπασή ανοσήρ ζηη γλςκόζη

Δηαηαξαρέο ηνπ κεηαβνιηζκνύ ηνπ νπξηθνύ νμένο

•αςξημένη ζςγκένηπωζη οςπικού οξέορ ζηο πλάζμα

•μειωμένη νεθπική απέκκπιζη ηος οςπικού οξέορ

Δπζιηπηδαηκία

•αςξημένα ηπιγλςκεπίδια -μειωμένη HDL-C

•ύπαπξη μικπών πςκνών LDL

•αςξημένη μεηαγεςμαηική =

Αηκνδπλακηθέο δηαηαξαρέο

•αςξημένη δπαζηηπιόηηηα ηος ζςμπαθηηικού νεςπικού ζςζηήμαηορ

•αςξημένη νεθπική καηακπάηηζη ναηπίος

•αςξημένη απηηπιακή πίεζη

Δηαηαξαρέο αηκόζηαζεο

•αςξημένη ζςγκένηπωζη ηος αναζηολέα ηος ενεπγοποιηηή ηος πλαζμινογόνος (plasminogen activator

inhibitor-1, PAI-1)

•αςξημένη ζςγκένηπωζη ηος ινωδογόνος

Ελδνζειηαθή δπζιεηηνπξγία

Αςξημένη ζςγκένηπωζη πποζκολληηικών μοπίων (ICAM, VCAM)

Mικπολεςκωμαηινοςπια

Αςξημένο ADMA

Φιεγκνλή

Αςξημένα επίπεδα CRP, TNF-a, IL-6

Αςξημένα επίπεδα resistin, μειωμένη adiponectin

Λοιπά

Ληπώδεο ήπαξ

•ύλδξνκν πνιπθπζηηθώλ σνζεθώλ

ύλδξνκν ππληθήο άπλνηα;

Meigs JB. The metabolic syndrome. BMJ 2003;327: 61Eckel R, Grundy S, Zimett P. Lancet 2005; 365: 1415

Γηαηαξαρέο πνπ ζπζρεηίδνληαη κε ηελ αληίζηαζε

ζηε δξάζε ηεο ηλζνπιίλεο θαη ην κεηαβνιηθό ζύλδξνκν

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ

IDF 2005

Κεληξηθνύ ηύπνπ παρπζαξθία

Waist >94 cm γηα άλδξεο

>80 cm γηα γπλαίθεο

Σξηγιπθεξίδηα ≥150 mg/dL

HDL < 40 mg/dl γηα άλδξεο

HDL <50 mg/dl γηα γπλαίθεο

Αρτ. Πίεση ≥130/85mmHg

Γιπθόδε λεζηείαο ≥100 mg/dL ή Γ

+ 2 από τα παρακάτω:

Alberti KG, Zimmet P, Shaw J. The metabolic syndrome: a new worldwide definition. Lancet 2005;366:1059-1062

Κξηηήξηα γηα ηελ θιηληθή δηάγλσζε ηνπ κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

NHLBI, WHF, IAS, AHA 2005,2009

Κξηηήξηα Γηαγλσζηηθέο ηηκέο

Απμεκέλε Πεξηθέξεηα Μέζεο Γηαθνξεηηθνί πξνζδηνξηζκνί /

πιεζπζκόο.

Καπθάζηνη ≥102cm γηα ♂ θαη

≥ 88cm γηα♀

Aπμεκέλα ηξηγιπθεξίδηα ή

θαξκ.αγσγή γηα ΣG

≥ 150mg/dL

Μεησκέλε HDL ή αγσγή γηα

ηελ κεησκέλε HDL

<40mg/dL γηα ♂ θαη < 50mg/dL

γηα ♀

Απμεκέλε Αξηεξηαθή πίεζε ή

αληηππεξηαζηθή αγσγή

.Α.Π ≥ 130mm θαη/ή Γ. ΑΠ. ≥

85mm Hg

Aπμεκέλν ζάθραξν λεζηείαο

ή αληηππεξγιπθαηκηθή αγσγή

≥ 100mg/dL

Circulation 2009

Σα απμεκέλα ηξηγιπθεξίδηα νξνύ ν ζεκαληηθόηεξνο πξνγλσζηηθόο

παξάγνληαο γηα ηελ παξνπζία κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ ζηα άηνκα κε

ΓΗΗ

A. Melidonis et al. Cardiovascular Diabetology 2006;5:21-27

*

*ICO: Index of central Obesity = waist/height

Indian Journal of Endocrinology and Metabolism Feb 2012;16

Οη δηαθνξέο ζηα δηαγλσζηηθά θξηηήξηα ηνπ

κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ κεηαμύ ησλ δηάθνξσλ

νξηζκώλ

Pasquale Strazzullo et al, Metabolism Clinical and Experimental 57

(2008) 355–361

16 ζπλδπαζκνη11 ζπλδπαζκνη

Ο επηπνιαζκόο ηνπ κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ ζύκθσλα κε ηα δηάθνξα

δηαγλσζηηθά θξηηήξηα. Ο επηπνιαζκόο ησλ θαξδηαγγεηαθώλ παξαγόλησλ

θηλδύλνπ ζηνπο έρνληεο κεηαβνιηθό ζύλδξνκν

Olivetti heart study

%% % % % % % % %

Strazzullo et al. Metabolism Clinical and Experimental 57 (2008) 355–361

40–49

NHANES III: Prevalence of the NCEP Metabolic

Syndrome: by Age (NCEP definition)

Ford ES et al. JAMA 2002;287:356-359.

Pre

vale

nc

e %

20–70+

Age, years

20–29 30–39 50–59 60–69 70

Men

Women

24%23%

8%6%

44% 44%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν-ΔΛΛΑΓΑNCEP-AHA/NHLBI vs IDF-EASD-EAS

*=p<0.0001

N=9,669

0

10

20

30

40

50

60

70

18-70+ 18-29 30-39 40-49 50-59 60-69 70+

NCEP AHA/NHLBI IDF

*

**

*

*

*

*

*=p<0.0001

Athyros et al. Curr Med Res Opin 2005;21:1157-9.

Athyros et al. Int J Cardiol 2006

πκπεξάζκαηα 1

• Πιεζσξηζκόο δηαγλσζηηθώλ θξηηεξίσλ, νξηνζεηήζεσλ θαη ζπλδηαζκσλ ηνπ Μεηαβνιηθνύ πλδξόκνπ

• Έλλειτη evidence-based ενδείξευν για καθοπιζμό ηυν διασυπιζηικών οπίυν. Χπήζη δισοηόμηζηρ ηυν κπιηηπίυν για ηον οπιζμό ηος ζςνδπόμος (έλλειτη ζηπυμαηοποίηζηρ ηος κινδύνος).

• Οη ζπληζηώζεο σο δηρνηνκνύκελνη παξάκεηξνη είλαη αζαθείο, δηθνξνύκελεο θαη αηειείο

• Ζ νξηνζέηεζε

• Ζ παζνθπζηνινγία

• Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη θαξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

• Ζ ζεξαπεία

• ύλνςε πξνβιεκάησλ θαη εξσηεκαηηθώλ

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012: Τπάξρεη;

Metabolic pathways underlying pre-

diabetes and metabolic syndrome

JACC 2012;59:653-643

Μεηαβνιηθά ελεξγά πξντόληα ηνπ ιηπώδνπο ηζηνύ

IL-1β, 4, 6, 8, 10, 18Aδηπνλεθηίλε

Λεπηίλε

TNFα

Aδηςίλε

(πκπιήξσκα D)

PAI-1

Ρεδηζηίλε

FFΑ

Αγγεηνηελ-

ζηλνγόλνLPL

Φιεγκνλή

Γηαβήηεο

Τπέξηαζε

Γπζιηπηδαηκία

(Πξν)-ζξόκβσζε

Αζεξνζθιήξσζε

Deng & Scherer Ann N Y Acad Sci 2010;1212:E1-E19

Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε

ΟκεληίλεΒηζθαηίλε

ΒαζπίλεΑπειίλε

ΜCP-1

ΜIF

ApoE

FABP (aP2)

RBP4

ΑΤ1

Αρνημέμη ποόζλησηθεομίδτμ

Μειτμέμη καηαμάλτζη θεομίδτμ

ACE και κάθεσίμεπ ΛεπηίμηTNFa

PAI-1ΕΛΟ

Αγγειξηεμζιμξγόμξ

Ang II

ΙμζξρλιμικήΑμηίζηαζη

ΣΝΣ

θοόμβτζη

Δξμικέπ και λειηξρογικέπ διαηαοαςέπ ζηα μεθοά και ζηξ Καοδιαγγειακό ζύζηημα

Ληπνθεληξηθή ππόζεζε :Παρπζαξθία θεληξηθνύ ηύπνπ θαη αζεξνγέλεζε

Insulin Resistance and Cardiovascular DiseaseBrent M. Egan et al. AJH 2001; 14:116S–125S

Εμεογξπξίηηζη μέζτ απαγτγώμ μεροικώμ ιμώμ

Ζ θιεγκνλή, ζπλέπεηα αλνζηαθήο ηξνπνπνίεζεο θαη

πεξηβαιινληηθήο επίδξαζεο, νπζηώδεο ζηελ αλάπηπμε ΓΗΗ θαη

κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

Jose´ Manuel Ferna´ ndez-Real1 and John C. Pickup2, Trends in Endocrinology and Metabolism, 2008; 19(1):10

Vessel and metabolic actions of insulin in healthy individuals and CVD patients

Seung Hwan Han et al. JACC 2007; Vol. 49, No. 5 : 531–8

JNK JNK

Ζ αιιειεπίδξαζε θνηιηαθήο παρπζαξθίαο

θαη θιεγκνλήο

Curr Diab. Rep. 2010;10:306-315Metabolic Syndrome

Σν ρξόλην ζηξεο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ αλάπηπμε κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

Γελεηηθέο παξαιιαγέο

Αλαπηπμηαθή ηζηνξία

Θξέςε

Γήξαλζε

ηξεο

ύζηεκα ηνπ ζηξεο

ΤΤΔ άμνλεο πκπαζεηηθό/

κπεινεπηλεθξηδηαθό ζύζηεκα

Ηζηνί - ζηόρνη

Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν(αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε, ζπιαρληθή

παρπζαξθία, ζαθξνπελία)

↑ TG ↑APR ↑ABP

↑LDL ↑θπηηαξνθίλεο Γηαηαξαρή ηεο πήμεο

↓ HDL

↓ GH ή/θαη

IGF – I,

↓ LH, T, E2

↓ TSH, T3

Τπληθή άπλνηα

Οζηενπελία θαη/ή

νζηενπόξσζεύλδξνκν

πνιπθπζηηθώλ

σνζεθώλ

Γπζιεηηνπξγία ελδνζειίνπ θαη/ή θιεγκνλή

Αζεξνζθιήξσζε

Καξδηναγγεηαθή θαη λεπξαγγεηαθή λόζνο

CRH

AVP

LC

NE

↑ Cortisol↑ NE, E, ICRH, IL-6

Γ.Υξνπζζνο 2012

Brain stress and inflammation in the

development of metabolic syndrome

D. Cai et al. Aging 2012;4(2):98-115

ΗΝΟΤΛΗΝΟΑΝΣΗΣΑΖΣΑ ΚΛΖΡΟΝΟΜΟΤΜΔΝΑ ΑΗΣΗΑ

ΚΑΗ ΟΗ ΑΠΟΚΣΩΜΔΝΔ ΓΗΑΣΑΡΑΥΔ

ΚΛΖΡΟΝΟΜΟΤΜΔΝΑ

ΑΗΣΗΑ

ΑΠΟΚΣΩΜΔΝΑ

ΑΗΣΗΑ

πάληεο δηαηαξαρέο

Τπνδνρέαο ηλζνπιίλεο

Μεηαθνξέαο γιπθόδεο

Δλδνθπηηάξηεο πξσηετλεο

πνπ κεηαθέξνπλ ην ζήκα

πρλέο δηαηαξαρέο

Με ηαπηνπνηήζηκεο

Φπζηθή απξαμία

Τπεξθαγία

Ζιηθία

Φάξκαθα

Τπεξγιπθαηκία

Απμεκέλα ειεύζεξα

ιηπαξά νμέα

ΗΝΟΤΛΗΝΟΑΝΣΗΣΑΖ

Miranda PJ, DeFronzo R et al. Am Heart J, 2005, 149:33-45

Insulin resistance

Compensatory

hyperinsulinemia to maintain

euglycemia, especially

postprandially

Obesity (appetite stimulation?)

-cell failure and diabetes

Overstimulation of MAP kinase

pathway

Dyslipidemia due to high FA flux

Metabolic Syndrome

Increased atherosclerosis and

CVD

Pathogenesis of MetS: Insulin resistance

πγθέληξσζε DPP-4 ζε ιεπηόζσκνπο

θαη παρύζαξθνπο

Diabetes 2011;60:1917-1925

Βηνςίεο

ιηπώδνπο ηζηνύ

Vis: viscelar

Sub: subcutaneous

Ζ επίδξαζε ηνπ DPP-4 ζηελ (κέζσ ηλζνπιίλεο

δηεγεξκέλεο) θσζθνξπιίσζε ηεο Akt

Diabetes 2011;60:1917-1925

Βαζηθή ηλζνπιίλε

Μεηά από

ηλζνπιηλνδηέξγεζε

Ζ ρνξήγεζε GLP-1 κεηώλεη ηελ δηήζεζε από

καθξνθάγα (F4/80) ησλ θνηιηαθώλ ιηπώδσλ θπηηάξσλ

ζηα πεηξακαηόδσα

Υ. S. Lee. et al Diabetologia 2012;55:2456-2468

Αλζξώπηλε

εληεξηθή ρισξίδα

• Οιηθή επηθάλεηα εληέξνπ 400m2

• 107 - 1012 θύηηαξα/g εληεξηθνύ πεξηερνκέλνπ

• 1014 βαθηεξίδηα

• 1000 είδε (99% 40 είδε)

• Microbiota 60% ηεο μεξήο κάδαο ησλ θνπξάλσλ

• Μηθξνβίσκα: γνληδίσκα κηθξνβηαθνύ νξγάλνπ (ζπιινγηθό γνληδίσκα ηεο κηθξνρισξίδαο)

• Μέγεζνο κηθξνβηώκαηνο : 3-4 εθαηνκ. Γνλίδηα 100-150 x πεξηζζόηεξα γνλίδηα από εθείλα ηνπ αλζξώπνπ

• Μεγάιν κέξνο ηεο ρισξίδαο δελ κπνξεί λα θαιιηεξγεζεί

• πκβίσζε –Αιιειεπίδξαζε- Αλζξώπηλε πνηθηινκνξθία

Gill SRet al. (2006) Science 312,1355–1359.

Turnbaugh PJ, et al. (2007) Nature 449, 804–810

Lay et al Nature 2006 444,1022-1023

Από ηελ εληεξηθή ρισξίδα ζηηο κεηαβνιηθέο δηαηαξαρέο

πκπέξαζκα 2

• Γηάθνξνη παζνθπζηνινγηθνί κεραληζκνί

εκπιέθνληαη ζην κεηαβνιηθό ζύλδξνκν

• Ζ αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε δελ θαίλεηαη όηη

κπνξεί λα ζεσξεζεί θνηλόο παξαλνκαζηήο

ησλ παζνθπζηνινγηθώλ κεραληζκώλ

δεκηνπξγίαο ηνπ κεηαβνιηθνπ ζπλδξνκνπ

• Οξηζκνο θαη πληζηώζεο– Πληθωπιζμορ οπιζμων με κπιηηπια-ζςνιζηώζερ

διθοπούμενερ και αηελείρ

• Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε– ωρ κοινόρ παπονομαζηήρ: αμθίβολο

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν 2012.

Κξηηηθή αλάιπζε

• Ζ νξηνζέηεζε

• Ζ παζνθπζηνινγία

• Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη θαξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

• Ζ ζεξαπεία

• ύλνςε πξνβιεκάησλ θαη εξσηεκαηηθώλ

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012: Τπάξρεη;

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ (Μ..) ΚΑΗ

ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΟ ΚΗΝΓΤΝΟ

• Δίλαη απμεκέλνο ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο επί Μ.;

Δίλαη ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο ηνπ Μ.. κεγαιύηεξνο ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ησλ επί κέξνπο ζπληζησζώλ ηνπ;

• Γηαθνξνπνηείηαη ν θίλδπλνο αλάινγα κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ Μ.. ή αλάινγα κε ηνλ ζπλδπαζκό παξαγόλησλ πνπ πξνζδηνξίδεη Μ..

• Πξνζζέηεη ην Μ.. πξνγλσζηηθή ζεκαζία ζηα θιαζηθά πξνγλσζηηθά ζπζηήκαηα γηα ηελ θαξδηαγγεηαθή λόζν;

Ζ Θλεηόηεηα ζην

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν

Kuopio study

Θλεηόηεηα από Ν Καξδηαγγεηαθή Θλεηόηεηα Οιηθή ζλεηόηεηα

RR (95% CI), 3.77 (1.74-8.17) RR (95% CI), 3.55 (1.96-6.43) RR (95% CI), 2.43 (1.64-3.51)

Παξαθνινύζεζε, y Παξαθνινύζεζε , y Παξαθνινύζεζε , y

Cu

mu

lati

ve H

azard

, %

No. at Risk

Μεη .ζύλδξ

Yes

No

866 852 834 292 866 852 834 292 866 852 834 292

867 279 234 100 288 279 234 100 288 279 234 100

0

5

10

15

20

0 2 4 6 8 10 120

5

10

15

20

0 2 4 6 8 10 12

0

5

10

15

20

0 2 4 6 8 10 12

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν

ΝΑΗ

ΟΥΗ

*NCEP ATP III.

Lakka H, et al. JAMA. 2002;288:2709-2716.

To κεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη νη επηκέξνπο ζπληζηώζεο ηνπ ζαλ

πξνγλσζηηθνί παξάγνληεο γηα ηζραηκηθά ΑΔΔ ζηνπο δηαβεηηθνύο

αζζελείο

591 δηαβεηηθνί ηύπνπ ΗΗ. Fu = 10,1 έηε

ΠΑΡΑΜΔΣΡΟΗ HR 95% CI P value

Μνλνπαξαγνληηθή αλάιπζε

Μεηαβνιηθό

ύλδξνκν

Οκθαιηθή πεξίκεηξνο (cm)

1.166 0.801-2.044 0.113

1.011 1.009-1.049 0.002

πζη. Αξη. Πίεζε (mm/Hg) 1.032 0.900-1.153 0.033

HDL (mg/dl) 0.978 1.003-1.039 0.031

Aξ. ζηνηρείσλ ηνπ Μ. . 1.020 0.822-1.265 0.858

Πνιππαξαγνληηθή αλάιπζε

Οκθαιηθή πεξίκεηξνο (cm) 1.009 1.005-1.048 0.002

Protopsaltis J, Melidonis A et al. Stroke 2008;39:1036-1038

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ ΚΑΗ ΚΗΝΓΤΝΟ ΘΑΝΑΣΟΤ

ΚΑΗ ΜΔΗΕΟΝΩΝ ΚΑΡΓΗΑΓΓ/ΚΩΝ ΤΜΒΑΜΑΣΩΝ

ΜΔΣΑΑΝΑΛΤΖ 37 ΜΔΛΔΣΩΝ, 17200 ΑΣΟΜΩΝ

Gami A.S., Journal of the American College of Cardiology Vol. 49, No. 4, 2007

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ ΚΑΗ ΚΑΡΓΗΑΓΓ/ΚΟ ΚΗΝΓΤΝΟ

(Μεηά πξνζαξκνγή γηα ηα ζπζηαηηθά ηνπ Μ. θαη ηνπο θιαζζ. Παξάγνληεο

θηλδύλνπ)

Gami A.S., Journal of the American College of Cardiology Vol. 49, No. 4, 2007

ΜΔΣΑΑΝΑΛΤΖ

Μalik S. et al. Circulation 2004; 110: 1245-50

Ζ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΟΤ ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟΤ ΤΝΓΡΟΜΟΤ (Μ..)

ΚΑΗ ΣΟΤ ΑΚΥΑΡΩΓΖ ΓΗΑΒΖΣΖ ΣΖΝ ΘΝΖΣΟΣΖΣΑ

(NHANES STUDY: 6255 Άηνκα, FU: 13,5 έηε)

ηεθαληαία

ζλεηόηεηα

Καξδηαγ/θή

ζλεηόηεο

πλνιηθή

ζλεηόηεο

ΚΑΣΑΣΑΖ N HR P HR P HR P

Όρη Μ.., δηαβήηεο, ή CVD 2878 1.0 … 1.0 … 1.0 …

Μ..(όια) 1698 2.02 0.0001 1.82 0.005 1.40 0.0001

• Μ..(όρη δηαβήηεο) 1178 1.65 0.02 1.56 <0.0001 1.17 0.11

• Μ..(δηαβήηεο) 520 2.87 <0.0001 2.42 <0.0001 1.97 <0.0001

H παξνπζία ηλζνπιηλναληίζηαζεο απμάλεη ηνλ θίλδπλν γηα Γ θαη θαξδηαγγεηαθή λόζν ηνπ κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ (ΜS)Framingham offspring study, 2800 άηνκα, FU: 11 έηε

JAMES B. MEIGS, Diabetes Care 30:1219–25, 2007

MS with ATP III

MS with IDF

MS with EGIR

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ

Απμεκέλνο ν θίλδπλνο θαξδηαγγεηαθήο λόζνπ ζην κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ηδησο νηαλ ζπλππαξρεη ηλζνπιηλναληηζηαζε. Ζ παξνπζία ηνπ δηαβήηε ζηα πξνζδηνξίδνληα θξηηήξηα ηνπ ζπλδξόκνπ, απμάλεη ζεκαληηθά ηνλ θίλδπλν, ελώ ε πξνζαξκνγή πξνο ηηο παξακέηξνπο ηνπ ζπλδξόκνπ ηνλ κεηώλεη ηδηαίηεξα.

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ (Μ..) ΚΑΗ

ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΟ ΚΗΝΓΤΝΟ

• Δίλαη απμεκέλνο ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο επί Μ.;

Δίλαη ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο ηνπ Μ.. κεγαιύηεξνο ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ησλ επί κέξνπο ζπληζησζώλ ηνπ;

• Γηαθνξνπνηείηαη ν θίλδπλνο αλάινγα κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ Μ.. ή αλάινγα κε ηνλ ζπλδπαζκό παξαγόλησλ πνπ πξνζδηνξίδεη Μ..?

• Πξνζζέηεη ην Μ.. πξνγλσζηηθή ζεκαζία ζηα θιαζηθά πξνγλσζηηθά ζπζηήκαηα γηα ηελ θαξδηαγγεηαθή λόζν;

O θίλδπλνο ζηεθαληαίαο λόζνπ αλάινγα κε ηηο δηάθνξεο θαηεγνξίεο κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

ζηνλ Γ ηύπνπ ΗΗ4350 άηνκα κε Γ ΗΗ, FU: 7,1 έηε

(H.R= 2.5

, P<0.001)

(H.R= 2.3

, P<0.001)

(H.R= 0.78

, P=0.48)

T. S. Church et al, Diabetes Care 2009;32:1289-1294

Ο θίλδπλνο ζλεηόηεηαο ηνπ κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

(Μ.) δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ηνλ ζπλδπαζκό

παξαγόλησλ πνπ πξνζδηνξίδεη ην Μ.

62.000 άηνκα Fu = 3,57 έηε

Κξηηήξηα

Diabetes Care 30:2381–2387, 2007

Δηδηθνί ζπλδπαζκνί κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

ζρεηίδνληαη κε απμεκέλν θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν ζηνλ

αθραξώδε Γηαβήηε600 διαβηηικοί, μέζη διάπκεια παπακολούθηζηρ: 10 έηη

Ο ζπλδπαζκόο δηαβήηνπ –ππέξηαζεο θαη ρακειήο HDL είλαη ν πιένλ ηζρπξόο γηα

θαξδηαγγεηαθή λόζν (Hazard Ratio=1,791).

Protopsaltis I, Melidonis A, et al, Atherosclerosis 195 (2007) 189–194.

ΤΜΠΔΡΑΜΑΣΑ

Ο απμεκέλνο θίλδπλνο Κ.Ν. θαίλεηαη λα εμαξηάηαη θαη από ηα θξηηήξηα πξνζδηνξηζκνύ ηνπ Μ.. Σν ζύκθσλα κε ηα θξηηήξηα ηνπ IDF, Μ.. δελ ζπλνδεύεηαη πάληα κε απμεκέλν θίλδπλν Κ. Ν.

Τπάξρεη επίζεο δηαβάζκηζε ηνπ θηλδύλνπ Κ.Ν. αλάινγα κε ην είδνο ησλ θξηηεξίσλ πνπ πεξηιακβάλνληαη ζηελ ηξηάδα πνπ νξίδεη Μ.. Η παξνπζία δηαβήηε θαη θνηιηαθήο παρπζαξθίαο ζηελ ηξηάδα πξνζδίδνπλ ζεκαληηθή αύμεζε ηνπ θηλδύλνπ.

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ (Μ..) ΚΑΗ

ΚΑΡΓΗΑΓΓΔΗΑΚΟ ΚΗΝΓΤΝΟ

• Δίλαη απμεκέλνο ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο επί Μ.;

Δίλαη ν θαξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο ηνπ Μ.. κεγαιύηεξνο ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ησλ επί κέξνπο ζπληζησζώλ ηνπ;

• Γηαθνξνπνηείηαη ν θίλδπλνο αλάινγα κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε ηνπ Μ.. ή αλάινγα κε ηνλ ζπλδπαζκό παξαγόλησλ πνπ πξνζδηνξίδεη Μ..

• Πξνζζέηεη ην Μ.. πξνγλσζηηθή ζεκαζία ζηα θιαζηθά πξνγλσζηηθά ζπζηήκαηα γηα ηελ θαξδηαγγεηαθή λόζν;

Αμηνιόγεζε ηνπ θαξδηνκεηαβνιηθνύ θηλδύλνπ

J Can Dent Assoc 2011;77:b1

Stent et al. Diab Care 2004; 27: 2676 -81

Mergs (Editorial) : Diab Care 2004; 27: 2761

TO METABOΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ ΑΤΞΑΝΔΗ ΣΖΝ

ΠΡΟΓΝΩΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΣΖΣΑ ΓΗΑ ΚΑΡΓ/ΚΖ ΝΟΟ ΣΟΤ

FRAMINGHAM SCORE;

San Antonio Heart Study

2570 άηνκα ρσξίο CVD, παξαθνινύζεζε 7 έηε

aROC

Framingham score 0.816

Framingham score

+ metabolic syndrome0.811

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν δελ απμάλεη ηε πξνγλσζηηθή

ηθαλόηεηα ηνπ Framingham score γηα CVD.

ΤΜΠΔΡΑΜΑ

Σν Μ.. δελ απμάλεη ηελ πξνγλσζηηθή ηθαλόηεηα ησλ ππαξρόλησλ κνληέισλ πξνζδηνξηζκνύ ηνπ θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ.

• Οξηζκνο θαη πληζηώζεο– Πληθωπιζμορ οπιζμων με κπιηηπια-ζςνιζηώζερ

διθοπούμενερ και αηελείρ

• Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε– ωρ κοινόρ παπονομαζηήρ: αμθίβολο

• Καξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο– Ποικίλλει και εξαπηάηαι από ηιρ καθέκαζηα ζςνιζηώζερ

– Δεν είναι πανηα μεγαλύηεπορ από ηο άθποιζμα ηων επιμέποςρ κινδύνων (κάθε ζςνιζηώζαρ)

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν 2011.

Κξηηηθή αλάιπζε

• Ζ νξηνζέηεζε

• Ζ παζνθπζηνινγία

• Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη θαξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

• Ζ ζεξαπεία

• ύλνςε πξνβιεκάησλ θαη εξσηεκαηηθώλ

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012: Τπάξρεη;

ΑΝΣΗΜΔΣΩΠΗΕΔΣΑΗ ΣΟ

ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ;

Ναη

Όρη

(Τγηεηλνδηαηηεηηθή

αγσγή)

(Αλακέλνληαο ηηο λέεο

παξεκβάζεηο)

Αlberti 2005;

Ζ επίδξαζε ηεο πγηεηλνδηαηηεηηθήο παξέκβαζεο ζηελ

εκθάληζε ηνπ κεηαβνιηθνύ ζπλδξόκνπ

Finnish Diabetes Prevention Study

• 550 άηνκα ππέξβαξα κε IGT ηπραηνπνηήζεθαλ ζε νκάδα πγηεηλνδηαηηεηηθήο παξέκβαζεο θαη control νκάδα. Μέζε δηάξθεηα παξαθνινύζεζεο 3,9 ρξόληα (Κ.Π)

• ην ηέινο ηεο κειέηεο 62% ζηελ νκάδα παξέκβαζεο είραλ Μ. θαη 67% είραλ Κ.Π (έλαληη 71% θαη 72% αληίζηνηρα ζηελ νκάδα control. Μεηαμύ ησλ 2 νκάδσλ ππήξρε ζεκαληηθή δηαθνξά θαη ζην Μ. (p=0,02) θαη ζηελ Κ.Π (p=0,006). ηνπο άιινπο παξάγνληεο θηλδύλνπ πνπ ζπλαπνηεινύλ ην Μ. δελ ππήξρε δηαθνξά κεηαμύ ησλ 2 νκάδσλ ζηελ δηάξθεηα ηεο κειέηεο

• Σειηθά ε Lifestyle παξέκβαζε κείσζε θαηά 38% ηνλ επηπνιαζκό ηνπ Μ. (OR=0,62) θαη θαηά 52% ηνλ επηπνιαζκό ηεο Κ.Π (OR=0,48)

Diabetes Care 2008;31:805-

807

J Am Coll Cardiol 2011; 57: 1299-1313

(March 15, 2011)

The Good News Revisited:Mediterranean Diet Significantly Reduces (by 31 Percent)

the Risk of Metabolic Syndrome and reduces the components

waistline, blood glucose and blood pressure, and improves lipid

profiles

ΚΑΣΔΤΘΤΝΣΖΡΗΔ ΟΓΖΓΗΔ ADA ΚΑΗ EASD

ΓΗΑ ΣΟ ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ

Diabetes Care 2005; 28: 2289 -2304

Kahn R. Diabetes Care 2006; 29:1693-1696

Μέρξη λα νινθιεξσζνύλ ζρεηηθέο ζε εμέιημε

ηπραηνπνηεκέλεο κειέηεο , δελ ππάξρεη θαηάιιειε

θαξκαθεπηηθή αγσγή γηα ην Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν, νύηε ζα

πξέπεη λα ζεσξεζεί όηη θαξκαθεπηηθή αγσγή κείσζεο ηεο

ηλζνπιηλναληίζηαζεο ζα είλαη ρξήζηκε ζηα άηνκα κε Μ..

Όινη νη παξάγνληεο θηλδύλνπ ζα πξέπεη λα

αληηκεησπίδνληαη εμαηνκηθεπκέλα θαη επηζεηηθά.

Statement ADA and EASD

ΘΔΡΑΠΔΤΣΗΚΟΗ ΣΟΥΟΗ ΚΑΗ ΚΑΣΔΤΘΤΝΔΗ

ΣΟ ΜΔΣΑΒΟΛΗΚΟ ΤΝΓΡΟΜΟ

Statement AHA -NHLBI

Circulation 2008; 112: 2735

Μεηαβνιηθνί παξάγνληεο θηλδύλνπ:

Αζεξσγόλνο δπζιηπηδαηκία:

Πξσηνγελήο ζηόρνο: LDL High risk <100 mg/dl

Very high risk + Μ <70 mg/dl

Μεηξίσο high risk+ Μ <130 mg/dl

Γεπηεξνγελήο ζηόρνο: non HDL Very high risk + Μ <100 mg/dl

Μεηξίσο high risk + Μ < 130 mg/dl

Σξηηνγελήο ζηόρνο: HDL Lifestyle θαη θαξκ. παξεκβάζεηο γηα ηελ αύμεζε ηεο HDL

Απμεκέλε αξη.πίεζε: Μείσζε ηεο ΑΠ ζε επίπεδα <140/ 90 mmHg & <130/ 80

επί παξνπζίαο Γ. Πξόζζεζε θαξκ.αγσγήο επί

ππεξβαζεο νξίσλ.

Απμεκέλν ζάθραξν: Γηα IFG lifestyle παξέκβαζε.

Δπί Γ ππνγι. θαξκ. αγσγή. ηόρνο Α1C <7%.

Πξνζξνκβσηηθή θάζε: Υνξήγεζε κηθξήο δόζεο αζπηξίλεο’-αηνκα ελδηακεζνπ ε΄πςεινπ θηλδπλνπ..

Δπί CVD ρνξήγεζε clopidogrel επί αληέλδεημεο αζπηξίλεο.

ηόρνη αγσγήο γηα LDL-C:

Καηεπζπληήξηεο νδεγίεο ESC/EAS 2011

EHJ 2011;32:1769-1818

ηξαηεγηθέο παξέκβαζεο αλάινγα κε ην ζπλνιηθό θαξδηαγγεηαθό

θίλδπλν θαη κε ηα επίπεδα LDL

ESC/EAS 2011

EHJ 2011;32:1769-1818

• Οξηζκνο θαη πληζηώζεο– Πληθωπιζμορ οπιζμων με κπιηηπια-ζςνιζηώζερ

διθοπούμενερ και αηελείρ

• Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε– ωρ κοινόρ παπονομαζηήρ: αμθίβολο

• Καξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο– Ποικίλλει και εξαπηάηαι από ηιρ καθέκαζηα ζςνιζηώζερ

– Δεν είναι πανηα μεγαλύηεπορ από ηο άθποιζμα ηων επιμέποςρ κινδύνων (κάθε ζςνιζηώζαρ)

• Θεξαπεία– Δεν διαθέπει εκείνηρ ηων ζςνιζηωζών

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν 2011.

Κξηηηθή αλάιπζε

• Ζ νξηνζέηεζε

• Ζ παζνθπζηνινγία

• Μεηαβνιηθό ζύλδξνκν θαη θαξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

• Ζ ζεξαπεία

• Σειηθή αμία δηαγλσζεο ηνπ ζπλδξόκνπ

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ην 2012: Τπάξρεη;

Insulin Resistance, Cardiovascular Disease, and the Metabolic Syndrome

How well do the emperor’s clothes fit? Gerald M. Reaven

… the greatest potential drawback is to focus on whether a patient

has the metabolic syndrome rather than addressing abnormalities

associated with insulin resistance and compensatory

hyperinsulinemia.

…emphasizes the need to implement appropriate

therapeutic intervention to reduce the CVD risk

associated with insulin resistance, irrespective

of the number of ATP III criteria satisfied.

Diabetes Care 2004; 27:1011-1012.

Σν Μεηαβνιηθό ύλδξνκν ην 2010

(πκθσλία εηδηθώλ ηνπ WHO)

Όρη αλεμάξηεηε νληόηεηα

Όρη δηαγλσζηηθό ή ζεξαπεπηηθό εξγαιείν

Ναη ζαλ εθπαηδεπηηθό εξγαιείν

Ναη ζαλ κηα πξνζνλεξή (premorbid) θαηάζηαζε

Diabetologia 2010

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν

• 1988 Γέλλεζε

• 1996 – 2003 Θξίακβνο

• 2005 Παξαθκή

• 2010 Καηαβαξάζξσζε

• WHO ..it has limited practical utility as a diagnostic or disease management tool and it should not be ranked as a clinical diagnosis

• Diabetologia Our best wishes for the “Metabolic

Syndrome”therefore should be: Rest in peace!

Αησλία ε κλήκε!!!!

• Οξηζκνο θαη πληζηώζεο– Πληθωπιζμορ οπιζμων με κπιηηπια-ζςνιζηώζερ

διθοπούμενερ και αηελείρ

• Αληίζηαζε ζηελ ηλζνπιίλε– ωρ κοινόρ παπονομαζηήρ: αμθίβολο

• Καξδηαγγεηαθόο θίλδπλνο– Ποικίλλει και εξαπηάηαι από ηιρ καθέκαζηα ζςνιζηώζερ

– Δεν είναι πανηα μεγαλύηεπορ από ηο άθποιζμα ηων επιμέποςρ κινδύνων (κάθε ζςνιζηώζαρ)

• Θεξαπεία– Δεν διαθέπει εκείνηρ ηων ζςνιζηωζών

• Αμία ηεο δηάγλσζεο ηνπ ζπλδξόκνπ– Άκπωρ αμθίβολη

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν 2011.

Κξηηηθή αλάιπζε

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν απμάλεη ηνλ θαξδηαγγεηαθό θίλδπλν

Μεηααλάιπζε 87 κειεηώλ – 951083 άηνκα

Οκάδεο Μεηαβ.

πλδξόκνπ –

νξηζκόο

Καξδηαγγεηαθόο

θίλδπλνο

Καξδηαγγεηαθή

ζλεζηκόηεηα

Θλεζηκόηεηα

(όπνηαο

αηηηνινγίαο)

Έκθξαγκα

κπνθαξδίνπ

ΑΔΔ

Μεηαβ. ύλδξνκν

(κε νπνηνδήπνηε

νξηζκό)

2.35

(ζρεηηθόο

θίλδπλνο)

2.40 1.58 1.99 2.27

Μ . κε NCEP

2001 νξηζκό2.51 1.85 1.54 1.69 2.43

Μ κε

αλαζεσξεκέλν

(2004) NCEP

νξηζκό

1.93 2.91 1.63 1.97 2.92

Όρη Γ ΗΗ -- .75 1.32 1.62 1.86

Mottilo S., Filion KB, Genest et al J Am Coll Cardiol 2010;56:1113-1132

“ We found higher risk estimates than before, suggesting that

metabolic syndrome is a more serious condition than we previously

thought”

Pr. Eisenberg

Mc Gill University

: Final Comment

• Metabolic syndrome remains alive and well

• It continues to be a useful tool to focus CVD and

diabetes risk

• It comprises a simple diagnostic set capable of

use in primary care world – wide

Alberti 2011,2012

Metabolic Syndrome as a

Risk Condition

(Framingham Heart Study)

Cardiovascular disease-Men: RR 2.50 x increased

- Women: RR 1.58 x increased

Type 2 Diabetes-Men: RR 4.76 x increased

- Women: RR 5.66 x increased

Alberti 2012

Μεηαβνιηθό ύλδξνκν - Βηβιηνγξαθία

Σν Μεηαβνιηθό ύλδξνκν θαη ε αμία ηνπ ζήκεξα

To κεηαβνιηθό ζύλδξνκν ζαλ όξνο πεξηγξάθεη άζξνηζκα παξαγόλησλ

θηλδύλνπ κεηαβνιηθήο αηηηνινγίαο. Οξηνζεηεί ηελ αλάγθε θιηληθήο

αληηκεηώπηζεο παρύζαξθσλ , νη νπνίνη παξνπζηάδνπλ πιένλ θαη πνιιαπινύο

παξάγνληεο θηλδύλνπ.

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν δελ είλαη πεγή εθηίκεζεο θαξδηαγγεηαθνύ θηλδύλνπ ζε

βξαρύ ρξνληθό δηάζηεκα (π.ρ. 10εηήο θίλδπλνο) , όπσο ην Framingham risk

scoring.

Ζ παξνπζία ηνπ Μ.. θάζε ζηηγκή ζπλδέεηαη κε κεγαιύηεξν θίλδπλν αλάπηπμεο

Γ θαη θαξδηαγγ/θήο λόζνπ. Ζ παξνπζία ηνπ επίζεο ζπλδέεηαη επηηαθηηθόηεξα

κε ηελ αλάγθε εθηίκεζεο ηνπ ζπλνιηθνύ θαξδηαγγ/θνύ θηλδύλνπ ή κε ηελ

αλάγθε παξαθιηληθήο απεηθόληζεο ηεο ππνθιηληθήο αζεξσκάησζεο.

Σν κεηαβνιηθό ζύλδξνκν κπνξεί λα θέξεη καδί ηα πεδία ηεο θαξδηαγγεηαθήο

λόζνπ θαη ηνπ δηαβήηε ζε κηα πξνζπάζεηα πεξηνξηζκνύ ησλ θηλδύλσλ

ακθνηέξσλ ησλ θαηαζηάζεσλ.

Grundy S. JACC 2006; 47: 1093 Grundy S. Diabetes Care 2006 29:1689-1692

Κahn R Lancet 2008;371:1892

Δπραξηζηώ γηα ηελ πξνζνρή ζαο!!!