Ερευνητικη Εργασι α

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Σκοπός της Ερευνητικής Εργασίας είναι να γνωρίσουν οι μαθητές το πλαίσιο της εξέλιξης της Τεχνολογίας της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ) καθώς και το ευρύ φάσμα των επιπτώσεων της χρήσης των ΤΠΕ. Να υλοποιήσουν και να πειραματιστούν με καινοτόμες πρακτικές.

ΤΑΞΗ A1 2012-13 Επιβλέπων καθηγητής: Αντωνόπουλος Δημήτριος

Περιεχόμενα Το πλαίσιο της Ερευνητικής Εργασίας ................................................................................. 0

Εισαγωγή .......................................................................................................................... 0

Προβληματική του θέματος ............................................................................................. 0

Μεθοδολογία ................................................................................................................... 0

Προετοιμασία ................................................................................................................... 1

Έρευνα .............................................................................................................................. 1

Πορεία .............................................................................................................................. 1

Αξιολόγηση ....................................................................................................................... 1

Σύνθεση ............................................................................................................................ 1

Παρουσίαση ..................................................................................................................... 1

Γνωριμία με τις Τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) .................... 2

Τι είναι οι ΤΠΕ .................................................................................................................. 2

Συστήματα Επικοινωνιών Δεδομένων ............................................................................. 2

Συστήματα Τεχνικού Σχεδιασμού .................................................................................... 2

Οπτικά Συστήματα ........................................................................................................... 3

Συστήματα γραφικής παραγωγής .................................................................................... 3

Συστήματα εικόνας και ήχου ........................................................................................... 3

Ολοκληρωμένα Συστήματα .............................................................................................. 3

Ερευνητικά ερωτήματα ........................................................................................................ 4

Το θεωρητικό πλαίσιο της εξέλιξης των ΤΠΕ ....................................................................... 5

Τα μέσα επικοινωνίας ...................................................................................................... 5

Το τηλέφωνο ................................................................................................................ 6

Το σταθερό τηλέφωνο ............................................................................................. 6

Το κινητό τηλέφωνο ................................................................................................. 7

Η τηλεφωνία, το διαδίκτυο και οι νέοι, πρωτοποριακοί τρόποι επικοινωνίας..... 10

VοIP .................................................................................................................... 10

Τα smartphones ................................................................................................. 10

Το Skype ............................................................................................................. 10

Τεχνολογική εξέλιξη της Τηλεφωνίας στο μέλλον. ................................................ 11

Το ραδιόφωνο ............................................................................................................ 12

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

1

Η εξέλιξη του ραδιοφώνου .................................................................................... 12

Μετάδοση ραδιοφωνικού προγράμματος ............................................................ 12

Είδη ραδιοφώνου ................................................................................................... 13

Το ραδιόφωνο στην ψηφιακή εποχή. .................................................................... 14

Η τηλεόραση .............................................................................................................. 15

Ιστορική εξέλιξη της τηλεόρασης ........................................................................... 15

Η ραγδαία εξέλιξη της ψηφιακής ενοποίησης στην τηλεοπτική τεχνολογία ........ 16

Τεχνολογική εξέλιξη της ραδιοτηλεόρασης στο μέλλον ............................................ 17

Το διαδίκτυο ............................................................................................................... 19

Tο παρόν του Διαδικτύου ...................................................................................... 19

Το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο(@) ...................................................................... 19

Οι μηχανές αναζήτησης ..................................................................................... 20

Ο Ιστός 2.0(web2) ............................................................................................... 20

Τα Ιστολόγια (blogs) ........................................................................................... 21

Τα κοινωνικά δίκτυα .......................................................................................... 21

Βικιπαίδεια (wikipedia) η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια! ...................................... 22

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση .............................................................................. 23

Η η-τ@ξη του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου .............................................. 23

Tο μέλλον του διαδικτύου .................................................................................. 24

Αξιολόγηση των επιπτώσεις της χρήσης των ΤΠΕ ............................................................. 26

Πολιτικές επιπτώσεις ..................................................................................................... 27

Ηθικές επιπτώσεις .......................................................................................................... 28

Πειρατεία Πνευματικών Έργων .................................................................................. 28

Πολιτιστικές και κοινωνικές επιπτώσεις ........................................................................ 29

Ο όρος ΤΠΕ στην εκπαίδευση και η σημασία του ..................................................... 29

Εκπαιδευτικές Υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (ΠΣΔ) ...................... 30

Διαδικτυακός Εκφοβισμός ( Cyber-bullying) .............................................................. 31

Εθισμός ....................................................................................................................... 32

Οικονομικές επιπτώσεις................................................................................................. 35

Διαδικτυακές Απάτες ................................................................................................. 35

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις ......................................................................................... 37

Επιπτώσεις από την υπερ-εκμετάλλευση πρώτων υλών .......................................... 37

Επιπτώσεις της κατανάλωσης ενέργειας ................................................................... 37

Ασφαλής χρήση του διαδικτύου .................................................................................... 39

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

2

Η Ελληνική Ανοικτή Γραμμή SafeLine ........................................................................ 40

Η έρευνα ......................................................................................................................... 42

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΙΣ ΤΠΕ ......................................................................................... 43

Safe Internet-cyber bullying ....................................................................................... 43

ΤΠΕ και Εκπαίδευση ................................................................................................... 43

ΜΜΕ-Υπολογιστές ...................................................................................................... 43

Πειρατεία πνευματικής ιδιοκτησίας και κλοπή στοιχείων μέσω Διαδικτύου ........... 44

Αποτελέσματα της έρευνας ........................................................................................... 45

Safe Internet-cyber bullying ....................................................................................... 45

ΤΠΕ και Εκπαίδευση ................................................................................................... 49

Πειρατεία πνευματικής ιδιοκτησίας και κλοπή στοιχείων μέσω Διαδικτύου ........... 51

ΜΜΕ-Υπολογιστές ...................................................................................................... 53

Καινοτόμες και βέλτιστες χρήσεις των ΤΠΕ που μπορούμε να υλοποιήσουμε. ............... 60

Διαδικτυακό ραδιόφωνο ................................................................................................ 60

Το Project School Radio .................................................................................................. 61

Συμπεράσματα ................................................................................................................... 65

Πηγές .................................................................................................................................. 66

Το πλαίσιο της Ερευνητικής Εργασίας

Εισαγωγή Τα τελευταία χρόνια έχει συντελεστεί μια σημαντική αλλαγή αναφορικά με την

επικοινωνία των ανθρώπων και τις συναφείς πρακτικές τους. Η αλλαγή αυτή έχει

σηματοδοτηθεί από την ψηφιακή επανάσταση, την αναπαράσταση δηλαδή όλων των τύπων

δεδομένων (κείμενο, εικόνα, ήχος βίντεο) σε δυαδική μορφή. Η ενοποίηση αυτή και η

ραγδαία ανάπτυξη της πληροφορικής επηρεάζει όχι μόνο την εκπαίδευση αλλά όλες τις

δραστηριότητες του ανθρώπου προσφέροντας νέες δυνατότητες επίλυσης προβλημάτων. Το

ανταγωνιστικό οικονομικό περιβάλλον της εποχή μας επιβάλει, όχι μόνο τη γνώση των

δυνατοτήτων που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες των ΤΠΕ, αλλά και την αναζήτηση

καινοτόμων πρακτικών εφαρμογών. Επιπλέον, οι τεχνολογίες αυτές επιφέρουν σταδιακά

επανάσταση στις κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές δομές, δημιουργούν νέες

συμπεριφορές ως προς την διαχείριση των πληροφοριών, της γνώσης, την επαγγελματική

δραστηριότητα και ένα ευρύτερο φάσμα αδιερεύνητων επιπτώσεων που προκύπτουν από

την μαζική χρήση των εργαλείων των ΤΠΕ.

Προβληματική του θέματος

Η επιλογή του θέματος έγινε με κριτήριο την ωφελιμότητα που θα προκύψει από τη

συνθετική εμπειρία και γνώση που θα αποκομίσουν οι μαθητές, μέσω της ευρείας χρήσης

και αναζήτησης καινοτόμων πρακτικών εφαρμογών των ΤΠΕ. Επίσης, ένας άλλος βασικός

λόγος για την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος είναι ότι το σχολείο µας διαθέτει

τεχνολογικό εξοπλισμό κυρίως υπολογιστές, οι οποίοι μπορούν να αξιοποιηθούν για τους

σκοπούς της εργασίας.

Επιπλέον, θα αποτελέσει ευκαιρία εμβάθυνσης των διδασκόμενων τεχνολογικών

μαθημάτων κατεύθυνσης, αλλά και καλή αφετηρία προβληματισμού των δυνατοτήτων και

εύρους των επιπτώσεων της χρήσης των νέων τεχνολογιών.

Μεθοδολογία Έχοντας σα στόχο να κατανοήσουν οι μαθητές βιωματικά, σταδιακά και αβίαστα την

ιστορική εξέλιξη των ΤΠΕ, την αναζήτηση των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων, κρίθηκε

σκόπιμο το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο προσέγγισης στην έρευνα των δύσκολων

θεωρητικών εννοιών και πρακτικών τεχνολογικών εφαρμογών. Έτσι η εργασία επιμερίστηκε

σε πέντε ερευνητικές ομάδες και ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους τροφοδοτούνταν με τα

θέματα έρευνας που θα οδηγούσαν στην ομαλή μετάβαση από την θεωρία στην πρακτική

υλοποίηση καινοτόμων εφαρμογών στις ΤΠΕ.

Η εκπόνηση του σχεδίου εργασίας στηρίχτηκε στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο και η

πορεία της έρευνας περιλάμβανε τα εξής στάδια: Κάθε ομάδα μαθητών αναλάμβανε μια

διαθεματική δραστηριότητα, την οποία επεξεργαζόταν, και στο τέλος όλες οι ομάδες

παρουσιάζανε τη συνολική εικόνα του σχεδίου εργασίας. Τα μέλη των ομάδων

πραγματοποιούσαν μικρά διαλείμματα ενημέρωσης και ανταλλαγής πληροφοριών, γεγονός

που επέτρεπε την ανατροφοδότηση και τον αποτελεσματικότερο συντονισμό από τον

εκπαιδευτικό.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

1

Προετοιμασία Προσδιορισμός ενδιαφερόντων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων με σκοπό την βέλτιστη

απόδοση των ομάδων.

Χωρισμός υπο-ομάδων με βάση τα ενδιαφέροντα των μαθητών και καθορισμός

του τρόπου εργασίας και των κανόνων συνεργασίας μεταξύ τους.

Έρευνα Τα ερευνητικά ερωτήματα που έπρεπε να απαντηθούν ήταν:

Ποια είναι η εξέλιξη των ΤΠΕ.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις της χρήσης των ΤΠΕ στους τομείς: Ηθικός, Πολιτιστικός,

Κοινωνικός, Πολιτικός, Οικονομικός και Περιβαλλοντικός.

Ποιες καινοτόμες βέλτιστες χρήσεις των ΤΠΕ μπορούμε να υλοποιήσουμε.

Πορεία Ανάπτυξη και κατανόηση του θεωρητικού πλαισίου της ιστορικής εξέλιξης των

ΤΠΕ.

Στοχευμένη έρευνα στις ΤΠΕ ενδιαφέροντος.

Επιλογή των τομέων αξιολόγησης θετικών και αρνητικών επιπτώσεων των ΤΠΕ

προς έρευνα.

Επιλογή πρακτικής εφαρμογής και πειραματισμού

Web streaming radio.

Εκπαιδευτική επίσκεψη στο web target radio.

Δημιουργία και δοκιμαστική λειτουργία του Project School Radio.

Σύνθεση ερωτηματολογίου αξιολόγησης του αποτυπώματος των θετικών και

αρνητικών επιπτώσεων των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική μονάδα.

Σύνθεση τελικής εργασίας

Αξιολόγηση Συμπλήρωση ερωτηματολογίου αξιολόγησης με σκοπό την αποτύπωση της σχέσης της

εκπαιδευτικής μονάδας με τις ΤΠΕ

Σύνθεση Σύνταξη περιλήψεων ανά ομάδα για την τελική συνθετική εργασία. Επιμέλεια ατομικών

φακέλων και δημοσίευση στην ιστοσελίδα του σχολείου

Παρουσίαση Παρουσίαση της ερευνητικής εργασίας την ημέρα της κοινής δημόσιας εκδήλωσης όλων

των ερευνητικών εργασιών στην αίθουσα εκδηλώσεων του σχολείου, παρουσία γονέων και

μαθητών.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

2

Γνωριμία με τις Τεχνολογίες των πληροφοριών και των

επικοινωνιών (ΤΠΕ)

Τι είναι οι ΤΠΕ Οι Τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών (ΤΠΕ) ή Νέες Τεχνολογίες έχουν

ως κέντρο τον ηλεκτρονικό υπολογιστή ο οποίος, σήμερα, είναι εμπλουτισμένος αφενός με

δυνατότητες πολυμέσων, που επιτρέπουν την καταγραφή, επεξεργασία και αποθήκευση

κειμένου, ήχου, κινούμενης εικόνας και βίντεο (και το μεταξύ τους συνδυασμό) και

δυνατότητες υπερμέσων, δηλαδή τη μη γραμμική διασύνδεση του υπερκειμένου και των

πολυμέσων μέσω συνδέσμων (links) σε αλληλεπίδραση με το χρήστη και αφετέρου με

δυνατότητες τηλεπικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων και συσκευών και συσκευών μεταξύ τους,

όσο και πρόσβαση σε βάσεις δεδομένων, τράπεζες πληροφοριών, ανάπτυξη και χρήση

δικτύων υπολογιστών.

Οι ΤΠΕ είναι ένας όρος που καλύπτει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών, εφαρμογών,

τεχνολογιών, εξοπλισμού και λογισμικών, δηλαδή εργαλεία όπως η τηλεφωνία και το

διαδίκτυο, η εξ αποστάσεως μάθηση, η τηλεόραση, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές, τα δίκτυα

και τα λογισμικά που είναι αναγκαία για τη χρήση των εν λόγω τεχνολογιών. Παραδείγματα

νέων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών αποτελούν τα κινητά τηλέφωνα, το

Διαδίκτυο, το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, οι ευρυζωνικές συνδέσεις (broadband), τα

μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων στις τράπεζες (ΑΤΜ) και άλλες τραπεζικές

υπηρεσίες και πολλές άλλες λεγόμενες έξυπνες συσκευές (gadgets) που ανακαλύπτονται και

διαφημίζονται καθημερινά.

Το ευρύ αυτό φάσμα κυρίως τεχνικών συστημάτων επικοινωνίας (technical

communication systems) και υπηρεσιών μπορούμε να το χωρίσουμε στους παρακάτω

τύπους συστημάτων επικοινωνίας.

Συστήματα Επικοινωνιών Δεδομένων

Είναι τα συστήματα που βασίζονται

στην ψηφιακή τεχνολογία των Η/Υ

στην ικανότητα τους να επεξεργάζονται δεδομένα

στην ικανότητα επικοινωνίας τόσο μεταξύ τους, όσο και µε άλλες περιφερειακές

συσκευές όπως εκτυπωτές, σαρωτές, κάμερες κ.λ.π.

Συστήματα Τεχνικού Σχεδιασμού

Περιλαμβάνει τη διαδικασία, κατά την οποία από το σκαρίφημα προκύπτει το τελικό

προϊόν.

Χρησιμοποιούνται για την παραγωγή σχεδίων για τη λύση τεχνικών προβλημάτων

(μηχανολογικών, αρχιτεκτονικών, ηλεκτρολογικών).

Ο τεχνικός σχεδιασμός σήμερα γίνεται κατά το πλείστον µε τη χρήση συστημάτων

σχεδιασμού με υπολογιστή (Computer Aided Design, CAD).

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

3

Οπτικά Συστήματα

Τα οπτικά συστήματα χρησιμοποιούν φως για να μεταδώσουν και να καταγράψουν

το μήνυμα.

Ο πιο κοινός τύπος είναι η φωτογραφία.

Τα κύρια οπτικά συστήματα είναι οι οπτικές ίνες, οι ακτίνες Laser και τα

ολογραφήματα.

Συστήματα γραφικής παραγωγής

Αναπαράγουν γραφικά και λεκτικά μηνύματα.

Χρησιμοποιούν μελάνη ή κάποιο άλλο ειδικό υλικό (πούδρα, τήξη σκόνης) πάνω σε

χαρτί ή σε μεταλλικές, πλαστικές και υφασμάτινες επιφάνειες.

Συστήματα εικόνας και ήχου

Συστήματα που βασίζουν την επικοινωνία στη μετάδοση ήχων και ακίνητης ή

κινούμενης εικόνας

Κινηματογράφος, Ραδιόφωνο, Πολυμέσα, Internet.

Ολοκληρωμένα Συστήματα

Είναι συστήματα που συνδυάζουν μέσα και τεχνικές που χρησιμοποιούνται σε όλα

τα είδη των τεχνικών συστημάτων µε σκοπό την επίτευξη επικοινωνίας.

Υπάρχει επικάλυψη, αλλά το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι όλα ενοποιούνται γύρω

από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή που τα συνδέει όλα μεταξύ τους.

Στις μέρες μας στις Πανεπιστημιακές και Τεχνολογικές Σχολές, τα πιο πολλά είναι τα

τμήματα ΑΕΙ και ΤΕΙ το πτυχίο των οποίων οδηγεί σε επαγγέλματα σχετικά µε τις τεχνολογίες

των Επικοινωνιών και Πληροφορικής. Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε κάποια:

Τμήματα Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας.

Τμήματα Γραφικών Τεχνών.

Τμήματα Φωτογραφίας.

Τμήματα Τηλεπικοινωνιών

Τμήματα Μηχανικών και Υπομηχανικών Ηλεκτρονικών ή Ηλεκτρολόγων.

Τμήματα πληροφορικής.

Όλα αυτά τα συστήματα επικοινωνιών και πληροφορικής, προϊδεάζουν για το εύρος της

βασικής και εφαρμοσμένης επιστημονικής έρευνας για την επίλυση πολύ εξειδικευμένων

θεωρητικών αλλά και καθημερινών πρακτικών προβλημάτων. Η παραγωγή νέας γνώσης και

ανάπτυξη νέων τεχνολογικών λύσεων είναι στην κυριολεξία καθημερινή. Αυτή η νέα γνώση

και ανάπτυξη μπορεί να αξιοποιηθεί αμέσως προς όφελος της κοινωνίας, μπορεί όμως και

να µην γίνει αυτό.

Εμάς τους νέους μας απασχολεί ιδιαίτερα και πολύπλευρα ότι έχει σχέση με τις

επιπτώσεις της Τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών αφού καθορίζουν, όχι

πολλές φορές με σαφή και ευδιάκριτο τρόπο, τη δομή και την εξέλιξη της κοινωνικής και

ατομικής ζωής μας σήμερα αλλά και περισσότερο στο μέλλον.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

4

Ερευνητικά ερωτήματα Στα πλαίσια της παραπάνω εισαγωγής τα ερευνητικά ερωτήματα που εξερευνήσαμε

είναι:

1. Ποιο είναι το θεωρητικό πλαίσιο της τεχνολογικής εξέλιξης των ΤΠΕ; Πώς θα εξελιχθεί στο μέλλον;

2. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της χρήσης των ΤΠΕ στους τομείς: Ηθικός, Πολιτιστικός, Κοινωνικός, Πολιτικός, Οικονομικός και Περιβαλλοντικός;

3. Ποιες καινοτόμες βέλτιστες χρήσεις των ΤΠΕ μπορούμε

να υλοποιήσουμε;

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

5

Το θεωρητικό πλαίσιο της εξέλιξης των ΤΠΕ Όλα τα συστήματα επικοινωνίας παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά την

ιστορική τους εξέλιξη για να περιγράψουμε και να κατανοήσουμε το σύγχρονο τεχνολογικό

πλαίσιο, αλλά και κυρίως για να προσδιορίσουμε τις μελλοντικές συντεταγμένες των

τεχνολογικών εξελίξεων. Αποφασίσαμε, με βάση τους στόχους της Ερευνητικής Εργασίας, να

μην πλατειάσουμε στην ιστορική εξέλιξη όλων των συστημάτων επικοινωνίας, αλλά κυρίως

στα μέσα επικοινωνίας και τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται σε όλους τους τύπους

συστημάτων, έχοντας υπόψη το κύριο χαρακτηριστικό όλων που είναι η ενοποίηση γύρω από

τις τεχνολογίες των ηλεκτρονικών υπολογιστών και πληροφορικής.

Τα μέσα επικοινωνίας Από τα περιστέρια, ακολούθους της θεάς Αφροδίτης, που έστελναν

μηνύματα στους ερωτευμένους, μέχρι τις φρυκτωρίες, που μετέδωσαν

στις Μυκήνες το οπτικό μήνυμα για την πτώση της Τροίας, έως τους

διαστημικούς δορυφόρους και το διαδίκτυο, η ιστορία των

τηλεπικοινωνιών συνδέεται με την ανάγκη του ανθρώπου να

επικοινωνήσει, να διαδώσει μηνύματα και να πληροφορηθεί. [7]

Με την εμφάνιση του ηλεκτρισμού η εξέλιξη της τεχνολογίας είναι

ταχύτατη, καθώς ανακαλύπτονται σπουδαία μέσα επικοινωνίας με

κυριότερα το τηλέφωνο, τη τηλεόραση και στη συνέχεια το διαδίκτυο.

Εικόνα 1 φρυκτωρίες

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

6

Το τηλέφωνο

Το σταθερό τηλέφωνο

Το σταθερό τηλέφωνο είναι μία συσκευή συνδιάλεξης η οποία μεταφέρει τον ήχο μέσω

ηλεκτρικών σημάτων. Αποτελείται από ένα πομπό και ένα δέκτη και συνδέεται με καλώδιο

με το τηλεφωνικό κέντρο του δικτύου παροχής τηλεφωνίας.

Τη βασική μονάδα της εφεύρεσης του Bell αποτελούσαν μια συσκευή αποστολής

σημάτων (πομπός), μια συσκευή λήψης σημάτων (δέκτης) και ένα ενιαίο καλώδιο που τις

συνέδεε. Ο πομπός και ο δέκτης ήταν ίδιοι κάθε ένας περιείχε ένα εύκαμπτο μεταλλικό

διάφραγμα και ένα πεταλοειδή μαγνήτη με μια σπείρα καλωδίων. Τα ηχητικά κύματα

χτυπούσαν το διάφραγμα αναγκάζοντάς το να δονηθεί στο πεδίο του μαγνήτη. Αυτή η

δόνηση παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα στη σπείρα των καλωδίων. Το ρεύμα ταξίδευε μέσω των

καλωδίων σε έναν άλλο δέκτη, ο οποίος μετέφερε τις αλλαγές αυτές στη δύναμη του

μαγνητικού πεδίου με αποτέλεσμα να προκαλεί τη δόνηση του διαφράγματος και έχοντας

ως σκοπό την αναπαραγωγή του αρχικού ήχου. Στο ακουστικό του σύγχρονου τηλεφώνου ο

πεταλοειδής μαγνήτης έχει αντικατασταθεί από έναν επίπεδο μαγνήτη και το μαγνητικό

πεδίο που ενεργεί στο διάφραγμα έχει γίνει εντονότερο και ομοιόμορφο. Στις σύγχρονες

συσκευές αποστολής σημάτων ο πομπός αποτελείται από ένα λεπτό διάφραγμα που

Εικόνα 3 Ο Alexander Graham Bell αξιοποίησε τις γνώσεις από την ανακάλυψη του ηλεκτρισμού από τον Benjamin Franklin, και εφηύρε το τηλέφωνο

Εικόνα 2 Σταθερό και σταθερό ασύρματο τηλέφωνο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

7

τοποθετείται πίσω από μια διατρυπημένη σχάρα. Στο κέντρο του διαφράγματος υπάρχει

ένας μικρός θόλος που διαμορφώνει μια περίφραξη που περιέχει κόκκους άνθρακα. Τα

ηχητικά κύματα που περνούν μέσω της σχάρας αναγκάζουν το θόλο να κινείται μέσα και έξω.

Όταν το διάφραγμα πιέζει προς τα μέσα το θόλο, οι κόκκοι συμπυκνώνονται, δημιουργώντας

μια αύξηση στη ροή του ρεύματος. Σήμερα η σταθερή τηλεφωνία μπορεί να συνδυαστεί και

με την τοπική χρήση ασύρματων τηλεφωνικών συσκευών. [6]

Το κινητό τηλέφωνο

Αντίθετα με το σταθερό τηλέφωνο, η κινητή τηλεφωνία είναι η δυνατότητα επικοινωνίας

(φωνή, κείμενο, δεδομένα) μέσω της ασύρματης μετάδοσης ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων

επιτρέποντας την επικοινωνία εν κινήσει χωρίς περιορισμούς και καλώδια και ανεξάρτητα

από τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες μιας περιοχής. Η δυνατότητα αυτή δημιουργείται από

την εγκατάσταση ενός ασύρματου δικτύου κινητής τηλεφωνίας, το οποίο αποτελείται από

τους σταθμούς βάσης (κεραίες και μικροκυματικά κάτοπτρα), τα κινητά τηλέφωνα και τα

ψηφιακά τηλεφωνικά κέντρα. Το δίκτυο κινητής τηλεφωνίας χρησιμοποιεί τους σταθμούς

βάσης για την παροχή τηλεπικοινωνιακής κάλυψης στους χώρους που βρισκόμαστε. [9]

Κάθε φορά που κάνουμε μια κλήση από το κινητό μας τηλέφωνο, αυτό στέλνει και

λαμβάνει ηλεκτρομαγνητικά σήματα προς και από τον πλησιέστερο σταθμό βάσης. Ο

σταθμός βάσης στη συνέχεια μεταβιβάζει την πληροφορία, ενσύρματα ή ασύρματα, στα

τηλεφωνικά κέντρα, με αποτέλεσμα να μπορούμε να επικοινωνήσουμε με εκείνον που

θέλουμε. Τα κινητά τηλέφωνα χρησιμοποιούν τεχνολογία κυψελών (cells) που

συμβολίζονται με ένα εξαγωνικό σχήμα και εκπέμπουν σε υψηλές ραδιοσυχνότητες για να

επιτευχθεί ασύρματη επικοινωνία μεταξύ ενός κινητού τηλεφώνου και κοντινών

τηλεπικοινωνιακών κυψελών. Όταν ένα τηλέφωνο απομακρύνεται πάρα πολύ από μια

κυψέλη, ένα σύστημα ηλεκτρονικών σταθμών στέλνει εντολή στη κινητή μονάδα και σε μια

πιο κοντινή κυψέλη για να αναλάβουν τις μεταξύ τους επικοινωνίες χωρίς διακοπή της

Εικόνα 4 Κυψελωτή δομή του δικτύου κινητής τηλεφωνίας

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

8

κλήσης. Οι κλήσεις σε κάθε κυψέλη εξυπηρετούνται από διαύλους οι οποίοι μπορούν να

εξυπηρετήσουν περισσότερες από μία κυψέλες, κυρίως λόγω των ευκολιών που προσφέρουν

τα ψηφιακά συστήματα. Οπότε, οι κυψέλες επιτρέπουν την εκτεταμένη

επαναχρησιμοποίηση των ίδιων ραδιοσυχνοτήτων και την καλύτερη δυνατή γεωγραφική

κάλυψη αρκεί να μην γειτνιάζουν μεταξύ τους, για να μπορούν να τις χρησιμοποιούν τα

κινητά τηλέφωνα ταυτόχρονα.[10]

Οι ραδιοσυχνότητες είναι ένας περιορισμένος, κοινός πόρος. Οι υψηλότερες

ραδιοσυχνότητες που χρησιμοποιούνται στα κινητά τηλέφωνα έχουν πλεονεκτήματα στις

κοντινές αποστάσεις. Η απόσταση σύνδεσης είναι κάπως προβλέψιμη και μπορεί να ελεγχθεί

με τη ρύθμιση του επιπέδου έντασης. Με την χρήση αρκετής ισχύος, ώστε να συνδεθεί το

κινητό με τις «πλησιέστερες» κυψέλες που καλύπτουν μια περιοχή, δεν θα προκληθεί σχεδόν

καμία παρεμβολή στα τηλέφωνα που χρησιμοποιούν τις ίδιες συχνότητες σε μια άλλη

περιοχή. Οι υψηλότερες ραδιοσυχνότητες λειτουργούν επίσης καλά με τις διάφορες μορφές

πολυπλεξίας (Multiplexing) που επιτρέπουν σε περισσότερα από ένα τηλέφωνα να

συνδεθούν με τον ίδιο πύργο στην ίδια ομάδα ραδιοσυχνοτήτων. Το μόνο μειονέκτημα των

υψηλών ραδιοσυχνοτήτων λειτουργίας της κινητής τηλεφωνίας (πάνω από 1Ghz) είναι η

υψηλή κατευθυντικότητα του σήματος, με αποτέλεσμα την μικρή εμβέλεια.[8]

Οι τηλεφωνικές συσκευές έχουν αποδειχθεί από τις πιο σημαντικές για τον άνθρωπο. Με

την ανακάλυψή τους ο τρόπος με τον οποίο εξελισσόταν η ανθρώπινη ιστορία άλλαξε άρδην.

Πριν την εφεύρεση του τηλεφώνου, τα μέσα που υπήρχαν (για παράδειγμα τα διάφορα ήδη

τηλεγράφου) δεν ήταν επαρκή για την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Το τηλέφωνο ήταν

η συσκευή που επέτρεψε την άμεση, αμφίδρομη και ταχύτατη επικοινωνία. Με αυτόν τον

τρόπο έγινε δυνατή η ενημέρωση για οποιοδήποτε γεγονός από κάθε άκρη του κόσμου μέσα

σε λίγα λεπτά.

Η αδιάκοπη πρόοδος της τεχνολογίας σε συνδυασμό με την αναπτυξιακή πορεία και

τον αυξημένο ανταγωνισμό που γνώρισε η κινητή τηλεφωνία σε παγκόσμιο επίπεδο,

οδήγησε στην παρουσίαση της νέας γενιάς κινητών τηλεφώνων, αυτών που είναι πολύ

γνωστά ως smartphones (έξυπνα τηλέφωνα) και τα οποία εξέπληξαν στην κυριολεξία το

κοινό. Είναι γεγονός ότι οι δυνατότητες και οι λειτουργίες αυτών των νέων συσκευών είναι

πραγματικά αμέτρητες και θαυμαστές και δικαιολογημένα δεν μπορεί να τεθεί θέμα

σύγκρισης τους με καμία άλλη προηγούμενη συσκευή, ανοίγοντας μία πραγματικά νέα

σελίδα στο χώρο των συσκευών κινητής τηλεφωνίας υψηλών προδιαγραφών.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

9

Το δρόμο έδειξε το2007 το iPhone της αμερικανικής εταιρείας

Apple, που ήταν και εξακολουθεί να είναι το δημοφιλέστερο

smartphone της αγοράς έχοντας σημειώσει ρεκόρ πωλήσεων

συσκευών ανά τον κόσμο. Βεβαίως στη συνέχεια το παράδειγμα

της Apple ακολούθησαν και όλες οι υπόλοιπες εταιρείες του

ανταγωνισμού και πλέον όλα τα νέα μοντέλα που διατίθενται

σήμερα στην αγορά ενσωματώνουν όλες εκείνες τις προηγμένες

λειτουργίες και εφαρμογές που χαρακτηρίζουν ένα smartphone,

με κυριότερο χαρακτηριστικό την πρόσβαση στο διαδίκτυο που

συνοδεύεται από την όλο και αυξανόμενη δραστηριότητα και

επικοινωνία των ανθρώπων μέσα από αυτό. Παράλληλα οι

πάροχοι υπηρεσιών επικοινωνίας διαμόρφωσαν τις υπηρεσίες

τους και τα προγράμματα τους κατά τέτοιο τρόπο ώστε να

συμβαδίζουν με τα νέα δεδομένα και ο χρήστης να μπορεί να

αξιοποιεί στο έπακρο τις νέες λειτουργίες και εφαρμογές που

προσφέρει ένα iPhone.

Έτσι, μια νέα μορφή κινητής τηλεφωνίας φαίνεται να αναδύεται όπου ο κάθε χρήστης έχει

πρόσβαση στο διαδίκτυο χρησιμοποιώντας τη σύνδεση της κινητής τηλεφωνίας. Αλλά

ακόμα και για αυτούς που δεν διαθέτουν κάποιο πακέτο δεδομένων ή δεν επιθυμούν

να επιβαρύνουν το μηνιαίο τους λογαριασμό, υπάρχει η δυνατότητα να συνδέονται

δωρεάν στο διαδίκτυο μέσω των ασύρματων σημείων πρόσβασης (hot spots) τα οποία

μπορούν να εντοπιστούν σε πολλά σημεία των πόλεων, αφού τα νέας τεχνολογίας κινητά

τηλέφωνα είναι εξοπλισμένα με την εφαρμογή του wi-fi (ασύρματη δικτύωση). Επομένως η

πρόσβαση στο διαδίκτυο γίνεται πιο εύκολη από ποτέ, προσφέροντας ενδιαφέροντες

τρόπους επικοινωνίας και μάλιστα δωρεάν! Ο χρήστης πέρα από τη δυνατότητα που έχει να

διαβάσει τα email του, μπορεί επίσης μέσα από το λογαριασμό του Google mail να

επικοινωνήσει με κάποια από τις επαφές του, με την προϋπόθεση ότι και αυτή διαθέτει

Google mail, χρησιμοποιώντας την εφαρμογή Google Talk, που παρέχεται δωρεάν σε όλους

τους χρήστες, ανταλλάσσοντας γραπτά μηνύματα σε πραγματικό χρόνο με το γνωστό σε

όλους chat. Αντίστοιχα, για αυτούς που χρησιμοποιούν λογαριασμό ηλεκτρονικού

ταχυδρομείου Hotmail, υπάρχει η υπηρεσία του MSN Messenger, ενώ και οι υπόλοιποι

πάροχοι λογαριασμών email έχουν τέτοιου είδους εφαρμογές! Μέχρι και πριν από μερικά

χρόνια όλες οι παραπάνω εφαρμογές ήταν διαθέσιμες και απαιτούσαν την ύπαρξη ενός

ηλεκτρονικού υπολογιστή. Αντίθετα σήμερα, υπάρχουν οι αντίστοιχες εφαρμογές τους που

είναι ειδικά σχεδιασμένες να λειτουργούν και να υποστηρίζονται από τα νέα smartphones.

Τελικά, ο χρήστης είναι σε θέση να επικοινωνεί χρησιμοποιώντας το κινητό του τηλέφωνο,

χωρίς όμως να χρησιμοποιεί το δίκτυο της κινητής τηλεφωνίας, υποκαθιστώντας

ουσιαστικά τον ηλεκτρονικό υπολογιστή και επικοινωνώντας μέσω διαδικτύου δωρεάν!

Εικόνα 5 Σύγχρονο κινητό τηλέφωνο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

10

Η τηλεφωνία, το διαδίκτυο και οι νέοι, πρωτοποριακοί τρόποι επικοινωνίας.

VοIP

Οι ενοποίηση αυτή των ΤΠΕ έφερε το VoIP.

Το Voice over IP (IP=Internet Protocol) ή VoIP

ή τηλεφωνία μέσω διαδικτύου ή σωστότερα

ΦεΔΠ δηλαδή "Φωνή επί διαδικτυακού

πρωτοκόλλου", χαρακτηρίζει μια ομάδα

πρωτοκόλλων-τεχνολογιών, η οποία

προσφέρει φωνητική συνομιλία σε

πραγματικό χρόνο με εφάμιλλη ποιότητα

πλέον και στην ουσία χωρίς κόστος. Οι

συνομιλίες αυτές παραδοσιακά γίνονταν

αποκλειστικά μέσω PC που ήταν συνδεδεμένο με το Διαδίκτυο και διέθετε μικρόφωνο,

ακουστικά και το κατάλληλο λογισμικό. Η κλήση κατέληγε σε ένα άλλο, ανάλογα εξοπλισμένο

PC, χωρίς να υπάρχει κάποια επιπλέον χρέωση, εκτός από αυτή της πρόσβασης στο

Διαδίκτυο, αφού στη συγκεκριμένη επικοινωνία δεν μεσολαβεί κάποιος παραδοσιακός

φορέας τηλεπικοινωνιών (π.χ. ΟΤΕ) παρά μόνο το Διαδίκτυο.[11]

Τα smartphones

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι εφαρμογές της VoIP τηλεφωνίας δεν άργησαν να κάνουν την

εμφάνιση τους και στα νέα smartphones. Πλέον, μέσω ειδικών εφαρμογών όπως το skype

οι οποίες διατίθενται δωρεάν προς εγκατάσταση, οι χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση

στο skype λογαριασμό τους και να επικοινωνούν με τον οποιονδήποτε χρησιμοποιώντας

το κινητό τους τηλέφωνο, σαν να ήταν ο ηλεκτρονικός υπολογιστής. Αρκεί όπως αναφέρεται

και παραπάνω, να υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο, μέσω wi-fi σύνδεσης από κάποιο

διαθέσιμο hot spot. Ο χρήστης είναι σε θέση να επικοινωνήσει με κάποιον άλλο χρήστη

στο διαδίκτυο εντελώς δωρεάν, οπουδήποτε και αν βρίσκονται. Όσον αφορά τις κλήσεις προς

οποιονδήποτε συμβατικό αριθμό, δεν έχει σημασία πού είμαστε, αλλά τον προορισμό στον

οποίο καλούμε και εάν πρόκειται για κλήση σε σταθερό ή κινητό τηλέφωνο, καταργώντας

έτσι κάθε έννοια αστικού και υπεραστικού αριθμού.

Είναι μία πραγματικά εντυπωσιακή δυνατότητα καθώς αλλάζει τα δεδομένα, καθιστώντας

την επικοινωνία πιο εύκολη, πιο οικονομική και περισσότερο διασκεδαστική προς όφελος

των καταναλωτών, θέτοντας παράλληλα τους παρόχους υπηρεσιών επικοινωνίας σε

δύσκολη θέση, καθώς θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται νέους τρόπους ώστε να

διατηρήσουν τα μερίδια αγοράς και την κερδοφορία τους, απέναντι σε αυτή τη νέα,

επαναστατική μορφή επικοινωνίας.

Το Skype

Στο σημείο αυτό θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά στο λογισμικό skype που το

χρησιμοποιήσαμε και εμείς για κάποια επικοινωνία που είχαμε με το European School Radio

στην πορεία ανάπτυξης της Ερευνητικής Εργασίας. Το skype στις ημέρες μας είναι ένα πολύ

χρήσιμο εργαλείο επικοινωνίας, τεχνολογίας VoIP. Η υπηρεσία Skype έχει καταστεί τόσο

δημοφιλής, που το όνομά της έχει γίνει ρήμα στην καθομιλούμενη πολλών χωρών του

κόσμου. Το Skype παρακάμπτει τα συμβατικά τηλεφωνικά δίκτυα, μεταφέροντας το ηχητικό

Εικόνα 6 Ενοποίηση τηλεφωνίας και Η/Υ

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

11

και οπτικό μήνυμα μέσω του Διαδικτύου, όπως γίνεται με τα μηνύματα ηλεκτρονικού

ταχυδρομείου. Η κλήση μεταξύ υπολογιστών είναι δωρεάν, ενώ το Skype χρεώνει μικρά ποσά

μόνο για τις κλήσεις από υπολογιστή σε τηλέφωνο στο συμβατικό δίκτυο.[12]

Παρότι το Skype δεν ήταν η μόνη υπηρεσία κλήσεων μέσω του Διαδικτύου, όταν

εγκαινιάσθηκε το 2003, η μέθοδος που ακολούθησε η εταιρία υπήρξε μοναδική και

«αντάρτικη». Το λογισμικό του Skype βασίσθηκε σε τεχνολογία, που είχε ήδη διαταράξει τη

μουσική βιομηχανία και επιτρέπει την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ συνδεδεμένων

υπολογιστών.

Οι δημιουργοί του Skype, ο Σουηδός Νίκολας Ζένστρομ και ο Δανός Γιάνους Φρις,

διαχειρίζονταν το κάποτε δημοφιλές σύστημα ανταλλαγής Kazaa, προτού το πουλήσουν σε

αυστραλιανή εταιρία, υπό την πίεση αγωγών από δισκογραφικές εταιρίες. Η μεγάλη επιτυχία

των δημιουργών έγκειται στην ικανότητά τους να αξιοποιήσουν την τεχνολογία ανταλλαγής

δεδομένων (Ρ2Ρ=Peer-to-Peer), στην τηλεφωνία. Αυτό σημαίνει ότι το λογισμικό και η

κεντρική αποθήκευση δεδομένων γίνεται στους υπολογιστές των χρηστών, απαλλάσσοντας

την εταιρία από τις δαπάνες αυτές.

Η επιτυχία του Skype ήταν τέτοια, που η εταιρία εξαγοράσθηκε το 2005 από την eBay

έναντι 2,6 δισ. δολαρίων. Η εξαγορά της Skype από τη Microsoft έναντι 8,5 δισ. δολάρια

εξασφάλισε στην εταιρία που ίδρυσε ο Μπιλ Γκέιτς ένα καινοτόμο σύστημα δωρεάν

επικοινωνίας μεταξύ περισσότερων από 170 εκατομμύρια χρηστών .

Για τη χρήση του skype είναι απαραίτητος ένας

υπολογιστής μέσο των Windows ή ένα κινητό τηλέφωνο

μέσο της εφαρμογής Android ή μέσο του γνωστού iPhone.

Αυτό που μας προσφέρει είναι η επικοινωνία μέσο Free

Video-Audio Conference Call με περισσότερα από δύο

πρόσωπα της οικογενείας μας αλλά και της δουλεία μας σε

όλα τα σημεία της Γης και ταυτόχρονα από διαφορετικές

συσκευές που έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο με μηδέν

κόστος .

Τεχνολογική εξέλιξη της Τηλεφωνίας στο μέλλον.

Η τηλεφωνία μέσω διαδικτύου είναι ένα πολύ θετικό βήμα στην εξέλιξη των ΤΠΕ. Σήμερα

μπορούμε να κάνουμε πράγματα που κάποτε ήταν στα πλαίσια της επιστημονικής

φαντασίας. Θεωρούμε αυτονόητες και δεδομένες πλέον τις υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας,

το internet, και την τηλεδιάσκεψη. Όλη αυτή η εξέλιξη πραγματοποιήθηκε χάρη στην

ενοποίηση και σύμπραξη των τεχνολογιών της επικοινωνίας και της πληροφορικής. Είναι

φανερό να αναμένουμε στο άμεσο μέλλον εντατικοποίηση της ενοποίησης με τις εταιρίες

που δραστηριοποιούνται σε αυτόν τον τομέα να έχουν επιδοθεί κυριολεκτικά στην

καθημερινή παραγωγή καινοτόμων υπηρεσιών και συσκευών επικοινωνίας. Το πιθανότερο

όλων είναι στα επόμενα χρόνια να δούμε νέες πρωτοποριακές μορφές επικοινωνίας προς την

κατεύθυνση των δικτύων 3G και smartphones προς όφελος των ανθρώπων. Οι άνθρωποι

φαίνεται να αποδέχονται και να αγκαλιάζουν αυτές τις νέες μορφές επικοινωνίας και από

ότι διαφαίνεται στο άμεσο μέλλον θα γίνουν μάρτυρες πρωτόγνωρων τρόπων επικοινωνίας,

που πριν μερικά χρόνια φάνταζαν ανέφικτοι.

Εικόνα 7 Δυνατότητες Skype

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

12

Το ραδιόφωνο

Η εξέλιξη του ραδιοφώνου

Γύρω στα 1873 ο Μάξγουελ πρότεινε τη θεωρία του ηλεκτρομαγνητισμού. Τα

ραδιοκύματά του δεν μετέδιδαν φωνή αλλά σήματα μορς. Ήταν τα Χριστούγεννα του 1906

στη Νέα Υόρκη, όταν ο Fessenden μετέδωσε για πρώτη φορά φωνή και μουσική. Αργότερα

ήρθε ο De Forest, για να ανακαλύψει το πρώιμο ραδιόφωνο, τη Λυχνία, η οποία ήταν η μόνη

μορφή ραδιοφώνου για τα επόμενα 50-60 χρόνια. Μέχρι το Α´ Παγκόσμιο πόλεμο το

ραδιόφωνο είναι ένα μέσο χρησιμοποιούμενο σε ερασιτεχνική βάση και δεν είναι καθόλου

ανεπτυγμένο ή διαδεδομένο.

Σταθμό για την Ιστορία του ραδιοφώνου αποτελεί η έμπνευση ενός Αμερικάνου, του

Frank Conrad, o οποίος εργαζόταν ως μηχανικός και ερασιτεχνικά ασχολείτο με το

ραδιόφωνο και τον αθλητισμό. Ο Conrad τυχαία βγήκε στον αέρα με το ραδιόφωνο, για να

μεταδώσει τα αποτελέσματα των αγώνων. Απέκτησε φανατικό κοινό. Στις 20 Νοεμβρίου

1920 λειτούργησε ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός, ο K.D.K.A. που λειτουργεί ακόμη και

σήμερα. Το 1926 έχουμε την παραγωγή ενός δέκτη αρκετά εύχρηστου, ποιοτικού και

φθηνού. Από τότε το ραδιόφωνο κατακτά ένα πολύ ευρύ κοινό. [14]

Κατά τη διάρκεια του Β' παγκοσμίου πολέμου το ραδιόφωνο και ο Τύπος γίνονται δύο

μέσα ανταγωνιστικά μεταξύ τους, γιατί το ραδιόφωνο αποκτά μεγάλο ειδησεογραφικό

περιεχόμενο. Η λήξη του πολέμου φέρνει το ραδιόφωνο στην αρχική του ιδιότητα και γίνεται

ξανά ένα μέσο κυρίως ψυχαγωγικό. Στα τέλη της δεκαετίας του ’40 με αρχές της δεκαετίας

του ’50 το ραδιόφωνο αποκτά ένα νέο ανταγωνιστή, την τηλεόραση η οποία έχει στα χέρια

της ένα πολύ δυνατό όπλο έναντι του ραδιοφώνου, την εικόνα . Τη δεκαετία του '60

αμφισβητείται στην Ευρώπη το κρατικό ραδιόφωνο, γιατί δεν μετέδιδε Rock μουσική και

απορρίπτεται από τη νεολαία της εποχής. Εμφανίζεται η Πειρατική Ραδιοφωνία με

πρωτοπόρο το Radio Caroline στην Αγγλία, το οποίο εκπέμπει από ένα μικρό πλοίο έξω από

τα χωρικά ύδατα της Αγγλίας και μεταδίδει μόνο Rock. Η ακροαματικότητά του είναι τόσο

υψηλή, που απειλεί το BBC. Ακολουθεί ευρεία διάδοση αυτού του τύπου ραδιοφωνίας σε

όλη την Ευρώπη. Μετά από αυτό ακολουθεί η απορρύθμιση (Deregulation) της δεκαετίας

του '70

Με την εισαγωγή του τρανζίστορ, που είναι ένας ημιαγωγός σε στερεή κατάσταση,

στον οποίο δηλαδή δεν χρειάζεται η τυπική γυάλινη αμπούλα σε κενό της παλαιάς

ηλεκτρονικής λυχνίας, οι διαστάσεις των ραδιοφωνικών δεκτών βαθμιαία μειωθήκαν,

ώσπου έφτασαν τα τελευταία χρονιά σε διαστάσεις πραγματικά έκπληκτες. Μια επίσης

μεγάλη πρόοδος στην ελάττωση του όγκου και της φορητότητας του ραδιοφωνικού

δέκτη επιτεύχθηκε με την εισαγωγή της τροφοδότησής του με μπαταρίες. Για λήψη

πραγματικά υψηλής πιστότητας υπάρχουν στερεοφωνικοί δέκτες που συνδέονται με

ενισχυμένα μεγάφωνα σε μία εγκατάσταση υψηλής πιστότητας (Hi-Fi;).

Μετάδοση ραδιοφωνικού προγράμματος

Ακούγοντας στο ραδιόφωνο μια εκπομπή, δε μπορούμε εύκολα να φανταστούμε την

διαδρομή που κάνει μέχρι να φτάσει σε εμάς. Το σήμα φτάνει στα ραδιόφωνα μας μέσω του

συστήματος ραδιομετάδοσης.[14]

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

13

Ένα σύστημα ραδιομετάδοσης αποτελείται από:

τον πομπό τον αναμεταδότη, ένα σύστημα λήψης και μετάδοσης σήματος. Ο αναμεταδότης

συλλαμβάνει το σήμα που του στέλνει ο πομπός, ή ο προηγούμενος αναμεταδότης, το ενισχύει και το στέλνει στον επόμενο αναμεταδότη μέχρι να φτάσει το σήμα στον δέκτη.

τον δέκτη, η συσκευή που συλλαμβάνει το σήμα που στέλνουν ο πομπός και ο αναμεταδότης και το μετατρέπει στο ηχητικό σήμα που ακούμε από τα ραδιόφωνά μας.

το μικρόφωνο. Πυκνωτικό μικρόφωνο είναι ο πλέον σύγχρονος και αποδοτικός από άποψη ποιότητας - τύπος μικροφώνου Η λειτουργία του στηρίζεται στις μεταβολές χωρητικότητας ενός ενσωματωμένου πυκνωτή, σύμφωνα με τις μεταβολές της πίεσης που προκαλούνται από τα ηχητικά κύματα..

το μεγάφωνο και τα ακουστικά, είναι ηλεκτρομηχανικές διατάξεις που μετατρέπουν ηλεκτρικές ταλαντώσεις σε ήχο.

Η μετάδοση του ραδιοφωνικού προγράμματος γίνεται μέσω μιας ειδικής κατηγορίας

κυμάτων που ονομάζονται ραδιοκύματα (ερτζιανά κύματα).

Είδη ραδιοφώνου

Μπορούμε να διακρίνουμε τα ακόλουθα είδη ραδιοφώνου:

Το αναλογικό ή συμβατικό ραδιόφωνο ή ερτζιανά. Περιλαμβάνει δύο

τρόπους μετάδοσης τα AM (διαμόρφωση κατά πλάτος) και τα FM

(διαμόρφωση κατά συχνότητα). Στις συχνότητες αυτές χρησιμοποιούνται

συγκεκριμένα μήκη κύματος ανάλογα με το σκοπό (π.χ. οι κοινοί ραδιοσταθμοί

εκπέμπουν στις συχνότητες FM 88-108). Άλλες συχνότητες χρησιμοποιούνται

για άλλους σκοπούς όπως π.χ. από την Αστυνομία και την Πυροσβεστική

Υπηρεσία

Το ψηφιακό ραδιόφωνο αποτελεί νεότερο τεχνολογικά επίτευγμα, με

διάφορες τεχνολογίες που βρίσκονται ακόμη στο στάδιο της δοκιμής ή της

αρχικής εφαρμογής. Μεταξύ αυτών των τεχνολογιών, το DAB, το οποίο

λειτουργεί στην περιοχή πολύ υψηλών συχνοτήτων (VHF) και διαθέτει πολλών

ειδών πρόσθετες διαδραστικές υπηρεσίες είναι αρκετά διαδεδομένο στην

Βρετανία και την Ιρλανδία, αλλά αναπτύσσεται αργά λόγω του υψηλού

κόστους των δεκτών.

Το δορυφορικό ραδιόφωνο, το οποίο χρησιμοποιεί κανάλια στα πλαίσια του

προτύπου της δορυφορικής ψηφιακής τηλεόρασης DVB, ούτως ώστε να

μεταδίδεται μόνον ήχος.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

14

Το Διαδικτυακό ραδιόφωνο (web radio ή streaming radio ή e-radio webcasting) είναι

μία ηχητική υπηρεσία που

μεταδίδεται σε πραγματικό χρόνο

μέσω του Διαδικτύου. Συνήθως

είναι συνεχής ροή δεδομένων μέσω

του Διαδικτύου streaming media

και αναφέρεται ως webcasting, που

δεν μπορεί να διακοπεί ή να

αναπαραχθή, όπως και τα

παραδοσιακά ραδιοτηλεοπτικά

μέσα. Το διαδικτυακό ραδιόφωνο

είναι επίσης διαφορετικό από το

podcasting, το οποίο περιλαμβάνει

τη μεταφόρτωση ηχογραφημένων

εκπομπών και όχι συνεχή ροή media.

Πολλές υπηρεσίες διαδικτυακού

ραδιόφωνου συνδέονται με το αντίστοιχο παραδοσιακό ραδιοφωνικό σταθμό και εκπέμπουν

και με τους δυο τρόπους. Μια ιστοσελίδα όπου υπάρχουν διαδικτυακοί ραδιοφωνικοί σταθμοί

είναι: http://www.radiofono.gr/webradio

Το ραδιόφωνο στην ψηφιακή εποχή.

Στην ανάπτυξη του ραδιοφώνου, ως συσκευής, συνέβαλε αποφασιστικά η τεχνολογία των

ολοκληρωμένων κυκλωμάτων. Έτσι, σήμερα, είναι δυνατή η κατασκευή ιδιαίτερα μικρών

ραδιοφωνικών δεκτών, τόσο μικρών, μάλιστα, ώστε να ενσωματώνονται σε συσκευές όπως

τα κινητά τηλέφωνα. Το ραδιόφωνο παραμένει σημαντικός φορέας τόσο πληροφοριών όσο

και μουσικής διασκέδασης και η μόνη εναλλακτική λύση για τους ανθρώπους που θέλουν να

ενημερώνονται ή να διασκεδάζουν, κάνοντας παράλληλα και κάποια άλλη εργασία, όπως,

π.χ., να οδηγούν, να διαβάζουν ή να γράφουν.

Εικόνα 8 Ένα στούντιο web radio

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

15

Η τηλεόραση

Ιστορική εξέλιξη της τηλεόρασης

Η τηλεόραση, ανήκει στις εφευρέσεις του 20ου αιώνα και είναι μια συσκευή που

προβάλλει εικόνες και ήχους σε μακρινές αποστάσεις με τη βοήθεια ηλεκτρομαγνητικών

κυμάτων. Αποτελεί το κυριότερο και δημοφιλέστερο Μέσο Μαζικής Επικοινωνίας και η

χρήση της είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Ο όρος καλύπτει ολόκληρο το

φάσμα των τεχνικών χαρακτηριστικών και των δραστηριοτήτων που αφορούν τα τηλεοπτικά

προγράμματα, καθώς και τη μετάδοσή τους. Συνήθως, λέγοντας τηλεόραση εννοούμε τη

συσκευή, δηλαδή τον δέκτη, ο οποίος λαμβάνει το τηλεοπτικό σήμα που εκπέμπουν οι

τηλεοπτικοί σταθμοί σε συγκεκριμένες συχνότητες ή αλλιώς κανάλια

Ο πιο διαδεδομένος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω επίγειου δικτύου εκπομπής. Στην

κορυφή κάποιου βουνού εγκαθίσταται ένα κέντρο εκπομπής, το οποίο λαμβάνει το

τηλεοπτικό σήμα από το σταθμό και το οδηγεί σε ένα πομπό. Ο πομπός το εκπέμπει σε μία

από τις ζώνες συχνοτήτων: UHF (Ultra High Frequency, υπερυψηλές συχνότητες) ή στη ζώνη

VHF (Very High Frequency, πολύ υψηλές συχνότητες).

Αρχικά, το τηλεοπτικό σήμα ήταν ασπρόμαυρο. Η

μετάδοση έγχρωμου σήματος με την ανάλυση της

εικόνας στα τρία βασικά χρώματα τελειοποιήθηκε

στην Ευρώπη μετά το 1962. Είναι η εποχή που οι

ταράτσες των σπιτιών αλλάζουν ραγδαία όψη, όταν

στις ήδη εγκατεστημένες μεγάλες κεραίες των VHF

προστίθενται οι λίγο πιο κομψές κεραίες UΗF που

προορίζονται για την λήψη των νέων καναλιών

Από το 1988 επίσης, ξεκινά και η αναμετάδοση των

πρώτων δορυφορικών καναλιών.. Έτσι, εμφανίστηκαν

δειλά-δειλά τα πρώτα τεράστια πιάτα.

Η τηλεόραση χρησιμοποιείται με την μορφή του κλειστού κυκλώματος στην βιομηχανία,

στα πανεπιστήμια, για την εκπαίδευση http://www.edutv.gr, για την παρακολούθηση χώρων

κτλ. Η λήψη εικόνων γίνεται είτε στα τηλεοπτικά στούντιο είτε σε άλλους χώρους ή στην

ύπαιθρο ανάλογα με τον τρόπο της εκπομπής. Τα προγράμματα χωρίζονται σε απ’ ευθείας ή

μαγνητοσκοπημένα.

Εικόνα 9 Τυπικός εξοπλισμός για δορυφορικής λείψεις

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

16

Στις 23 Φεβρουαρίου 1966 ξεκινάει και στην

Ελλάδα η τηλεοπτική περιπέτεια, ασπρόμαυρη

στην αρχή και με μικρή εμβέλεια. Οι τηλεοράσεις

δε, που υπήρχαν στην Αθήνα δεν ήταν πάνω από

1000!! Το 1994 εμφανίζεται το πρώτο

συνδρομητικό κανάλι, το Filmnet, που

προσέφερε εμπορικές ταινίες και ζωντανούς

αγώνες ποδοσφαίρου.

Τέλος, από την 1η Ιανουαρίου 2013, οι επίγειες εκπομπές είναι μόνο ψηφιακές

Σήμερα, στα σπίτια πλέον αρχίζουμε να προτιμάμε συσκευές plasma και home cinema

για τέλειο αποτέλεσμα σε εικόνα και ήχο

Η ραγδαία εξέλιξη της ψηφιακής ενοποίησης στην τηλεοπτική τεχνολογία

Οι λάτρεις της τηλεόρασης σε όλο τον κόσμο ζουν μία πραγματική χρυσή εποχή, καθώς η

ψηφιακή τεχνολογική εξέλιξη της ενοποίησης των συστημάτων επικοινωνίας υποχρεώνει τους

παραγωγούς σε διαρκείς καινοτομίες, ενώ πολλά τηλεοπτικά προγράμματα είναι ειδικά

σχεδιασμένα για τα νέα μέσα: τα νέα κινητά τηλέφωνα, smartphones και τα τηλεοπτικά

δίκτυα στο διαδίκτυο. Την ίδια ώρα, η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τηλεόρασης και

κινηματογράφου γίνεται ολοένα και πιο θολή, καθώς το «βίντεο επί παραγγελία» (VOD)

εξαπλώνεται και απελευθερώνει τους τηλεθεατές από τη δέσμευση των ωραρίων μετάδοσης

των καναλιών. Επίσης, εταιρίες όπως οι AOL, MSN, Yahoo, Joost, αναδυόμενες υπηρεσίες

μετάδοσης τηλεοπτικών προγραμμάτων μέσω του διαδικτύου, αλλά και ιστοσελίδες

Εικόνα 11 Τηλεόραση πλάσμα

Εικόνα 10 Εγκατάσταση Home cinema

Εγκύκλιος Παιδεία- Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

17

κοινωνικής δικτύωσης, όπως οι MySpace και Youtube, φιλοδοξούν να εξασφαλίσουν την

προτίμηση της νέας γενιάς χρηστών.

Εικόνα 12 Ευρετήριο παλιών εκπομπών στην ιστοσελίδα της ΕΡΤ

Τεχνολογική εξέλιξη της ραδιοτηλεόρασης στο μέλλον

Στο μεταβατικό στάδιο από την αναλογικό προς το ψηφιακό ραδιόφωνο και τηλεόραση,

οι ακροατές των ερτζιανών, οι τηλεθεατές των τηλεοπτικών προγραμμάτων και οι

διαδικτυακοί ακροατές και τηλεθεατές, έρχονται αντιμέτωποι με ερωτήματα και διλήμματα,

όπως οι νέες προσφερόμενες δυνατότητες του ψηφιακού περιεχομένου καλύτερη ποιότητα

ήχου, περισσότερες επιλογές σταθμών, μεγαλύτερη ευελιξία χρήσης και πρόσβασης

περιεχομένου από όλο τον κόσμο, δημιουργούν κύμα αβεβαιότητας που αναζητά το

καλύτερο δυνατό μοντέλο για τους χρήστες. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, ΜΜΕ αλλάζουν

σταδιακά τον χαρακτήρα τους στην ψηφιακή εποχή σε σχέση με την αναλογική. Οι

δυνατότητες που έχει πλέον ο πολίτης να επιλέξει μόνος του αυτό που θέλει να δει ή να

ακούσει όποτε το θέλει (on demand, Video on demand, On-Demand Songs), ουσιαστικά

καθιστά παρωχημένο το παλαιότερο μοντέλο όπου ένα έντυπο μέσο ή ένας

ραδιοτηλεοπτικός σταθμός εκδίδει σε προκαθορισμένους χρόνους το αναλογικό του

περιεχόμενο.

Γενικότερα, το μοντέλο όπου ο χρήστης ζητάει περιεχόμενο αντί για το μοντέλο όπου το

μέσον ενημέρωσης ή ψυχαγωγίας επιλέγει το περιεχόμενο, φέρνει μία μικρή επανάσταση

και στην ίδια την ποιότητα του ενημερωτικού - ψυχαγωγικού υλικού. Εκεί που τα

παραδοσιακά μέσα προσπαθούν να “συμβιβάσουν” την πληροφόρηση υπολογίζοντας σε

έναν μέσο όρο ενδιαφέροντος από πλευράς χρηστών, πλέον στην ψηφιακή εποχή, η

πληροφόρηση και η ψυχαγωγία θα γίνεται με “mass customization” όπου όλοι οι χρήστες θα

αναζητούν το εξειδικευμένο περιεχόμενο που τους ενδιαφέρει. Σε αυτό το σκέλος, η

συμβολή της παραγωγής ψηφιακού περιεχομένου είναι ίσως καθοριστικής σημασίας ώστε

να αξιοποιηθούν οι νέες δυνατότητες στο έπακρο. Εδώ δεν αρκεί μόνο η ψηφιοποίηση

αναλογικού υλικού ή η δημιουργία νέου ψηφιακού υλικού με βάση αρχές παραγωγής όπως

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

18

αυτές που ισχύουν στην αναλογική εποχή – αλλά χρειάζεται η δημιουργία υλικού το οποίο

να καλύπτει πολλαπλά εξειδικευμένα ενδιαφέροντα. Όπως γίνεται κατανοητό από τα

παραπάνω, τα τελευταία χρόνια δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην τεχνολογία του μέσου αλλά

παραμελήθηκαν αρκετά τα άλλα δύο στοιχεία του, το περιεχόμενο και οι χρήστες. Από τη

στιγμή που θεωρητικά τουλάχιστον καταλήγουμε σε μια κοινή τεχνολογική πλατφόρμα,

έστω και αν αυτό αναγκάζει κάποιους να κινούνται σε δύο ταχύτητες αναλογική ή ψηφιακή

ήρθε η ώρα στο άμεσο μέλλον να ασχοληθούμε και με το «τι και για ποιους» θα εκπέμπουμε

ψηφιακά.

Το σίγουρο είναι ότι η νέοι, δεν παρακολουθούν ραδιοτηλεοπτικό περιεχόμενο με τον

παραδοσιακό τρόπο. Μπορεί να έχουν το φορητό υπολογιστή τους, tablet ή smartphone

ανοικτό, την ώρα που βλέπουν κάποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα ή ακούνε κάποιο ραδιοφωνικό

σταθμό. Στην οθόνη του υπολογιστή μπορεί να βλέπουν τέσσερα ή πέντε παράθυρα

ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης Facebook, chat rooms, forums και τη σελίδα του

YouTube ταυτόχρονα.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

19

Το διαδίκτυο

Tο παρόν του Διαδικτύου

Η αρχή του Διαδικτύου μπορεί να θεωρηθεί

το 1980 που υιοθετήθηκε πλήρως το

πρωτόκολλο ΤCΡ/ΙΡ (τυποποιημένοι κανόνες

επικοινωνίας) για την ανταλλαγεί μηνυμάτων

(πακέτα), σε ένα παγκόσμιο σύστημα

διασυνδεδεμένων υπολογιστών σε ένα κοινό

δίκτυο επικοινωνίας. Άρχισε μια ξέφρενη

εκθετική πορεία ανάπτυξης, που σταδιακά

καθιέρωσε τον Παγκόσμιο Ιστό από μία

καθαρά ερευνητική προσπάθεια ολιγάριθμων

αλλά αφοσιωμένων επιστημόνων, σε μία

παγκόσμια εμπορική επιτυχία που διακινεί δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και επηρεάζει

τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων. Κυρίως επέτρεψε σε ανθρώπους με ελάχιστες τεχνικές

γνώσεις να εκμεταλλευτούν τον τεράστιο πλούτο ηλεκτρονικών πληροφοριών. Η μορφή και

οι ανάγκες που εξυπηρετεί το Διαδίκτυο έχουν μεταβληθεί σημαντικά κατά τις τελευταίες

δύο δεκαετίες. Η αρχική σύλληψή του πραγματοποιήθηκε σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό

από το σημερινό, όπου οι υπολογιστές ήταν σπάνιοι και πριν ακόμη να εμφανιστούν τα

τοπικά δίκτυα (Local Area Networks -LΑNs), αλλά κατάφερε να ενσωματώσει τη τεχνολογία

αυτή, καθώς και τις πιο πρόσφατες που βασίζονται στην ασύρματη μεταφορά δεδομένων.

Δημιουργήθηκε για να υποστηρίξει μία ευρεία κλίμακα υπηρεσιών, που εκτείνονταν από

την απλή ανταλλαγή αρχείων μέχρι την απομακρυσμένη πρόσβαση σε υπολογιστές, Οι

σημαντικότερες ηλεκτρονικές υπηρεσίες είναι: ενώ τροποποιήθηκε για να περιλάβει την

αποστολή και λήψη ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο(@)

Η αποστολή και λήψη ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (email ), το νέο αυτό σύστημα

αποστολής μηνυμάτων πλεονεκτούσε σε σχέση τόσο

με το παραδοσιακό ταχυδρομείο όσο και με τα απλά

τηλεφωνήματα. Το περιεχόμενό του μπορούσε να

είναι γραμμένο λακωνικά και σε ανεπίσημη γλώσσα,

χωρίς ο αποδέκτης να προσβάλλεται ακόμη και αν

το μήνυμα προερχόταν από κάποιον υφιστάμενό

του. Παράλληλα, το email μπορούσε να

επικεντρώνεται άμεσα στο θέμα χωρίς την ανάγκη

για εισαγωγική συζήτηση όπως στην περίπτωση των

τηλεφωνημάτων, επέτρεπε την αρχειοθέτησή του

για μελλοντική επανεξέταση του περιεχομένου, ενώ,

τέλος, δεν ήταν απαραίτητο παραλήπτης και

αποστολέας να είναι εύκαιροι ταυτοχρόνως.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

20

Οι μηχανές αναζήτησης

Οι μηχανές αναζήτησης είναι ο κύριος μοχλός ανάπτυξης του διαδικτύου. Μπορεί οι

ιστοσελίδες να αυξάνονται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς σε καθημερινή βάση, αλλά χωρίς τις

μηχανές αναζήτησης δύσκολα θα βρίσκαμε. Οι μηχανές αναζήτησης είναι τεράστιες βάσεις

δεδομένων που περιλαμβάνουν τις περισσότερες από τις ιστοσελίδες που υπάρχουν στο

διαδίκτυο, από όπου ο χρήστης μπορεί να εξάγει παραμετροποιημένα αποτελέσματα

χρησιμοποιώντας συγκεκριμένες λέξεις κλειδιά σχετικές με αυτό που ψάχνει μέσα σε δέκατα

του δευτερολέπτου.

Τα τελευταία χρόνια η πιο δημοφιλής μηχανή αναζήτησης είναι το www.google.com

(www.google.gr) που την προτιμάει η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών του διαδικτύου

και έχει μεταμορφωθεί μόνο μέσα σε μερικά χρόνια σε εταιρία κολοσσό χάρη στις

διαφημιστικές υπηρεσίες που προσφέρει.

Ο Ιστός 2.0(web2)

Ο όρος Web 2.0, χρησιμοποιείται για να περιγράψει τη σημερινή νέα γενιά του

Παγκόσμιου Ιστού η οποία

βασίζεται στην όλο και

μεγαλύτερη δυνατότητα των

χρηστών του Διαδικτύου να

μοιράζονται πληροφορίες και

να συνεργάζονται online.

Είναι μια δυναμική

διαδικτυακή πλατφόρμα στην

οποία μπορούν να

αλληλοεπιδρούν χρήστες

χωρίς εξειδικευμένες γνώσεις

σε θέματα υπολογιστών.

Ξεπερνά τα όρια της

περιορισμένης πλατφόρμας

ενός υπολογιστή. Ο χρήστης

μπορεί να δρα στον Παγκόσμιο Ιστό όπως δρούσε μέχρι τώρα στον υπολογιστή του.

Περισσότερο χαρακτηρίζει έναν τρόπο σχεδίασης των ιστοσελίδων ο οποίος βασίζεται στην

διάδραση του χρήστη. Επιτρέπει στον χρήστη να αλλάξει τόσο το περιβάλλον της σελίδας όσο

και να παρέμβει στο περιεχόμενό της. Χαρακτηριστικές εφαρμογές του Web 2.0 είναι τα

κοινωνικά μέσα (social media), τα wiki και τα blog. Πολλές από τις εντολές διάδρασης που

χαρακτηρίζουν την λειτουργία του Web 2.0 μας είναι ήδη γνωστές από διάφορες ιστοσελίδες

social media όπως το Facebook ή το YouTube για παράδειγμα, είναι η αναζήτηση (search), το

tag, η παράθεση links ή το authoring όπως λειτουργεί σε πολλά wiki όπου οι χρήστες

μπορούν να δημιουργήσουν άρθρα αλλά και να ανανεώσουν ή να διαγράψουν ήδη

υπάρχοντα.

Η πιο πρόσφατη προσθήκη στις υπηρεσίες του είναι η υποστήριξη μετάδοσης βίντεο και

ήχου σε πραγματικό χρόνο (real-time), μέσω της τεχνολογίας streaming. Με τον τρόπο

αυτόν, θα επέλθει σε μεγάλο βαθμό η πολυσυζητημένη και πολυδιαφημισμένη σύγκλιση

μεταξύ του ραδιοφώνου, της τηλεόρασης και των υπολογιστών, ώστε συνδυάζοντας τα

Τι είναι τα Εργαλεία web2.0.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

21

καλύτερα χαρακτηριστικά από κάθε μέσο να απολαύσουμε έναν πιο ζωντανό, άμεσο και

αλληλεπιδραστικό τρόπο επικοινωνίας και μετάδοσης της πληροφορίας.

Τέλος, σωρεία εφαρμογών έχουν αλλάξει τον τρόπο ζωής όπως, Εμπορικές συναλλαγές,

μόρφωση, πληροφόρηση, ψυχαγωγία, Επικοινωνία, blogs, voice over IP, SKYPE, συσκέψεις

µε video και φωνή, ψηφιακό υλικό (e-shopping, e-learning, e-health, e-government,

e-services…)

Τα Ιστολόγια (blogs)

Τα blogs ξεκίνησαν ως προσωπικές

περιηγήσεις του Διαδικτύου και

σήμερα αποτελούν προσωπικές

ιστοσελίδες έκφρασης και γνώμης επί

παντός επιστητού, κατασκευασμένες

με πανεύκολα στη χρήση τους

προγράμματα, που περιλαμβάνουν

δεσμούς σε άλλα blogs και ιστοσελίδες,

τις οποίες μπορεί να σχολιάζουν ή όχι,

δημιουργούν υπο-κοινότητες μέσα στη

μεγάλη κοινότητα των blogs

(blogosphere) και την ακόμη

μεγαλύτερη του κυβερνοχώρου,

Ανοίγουν συζητήσεις στις οποίες

συμμετέχει όποιος θέλει και οι

εγγραφές-συνεισφορές τους παρουσιάζονται συνήθως με ανεστραμμένη χρονολογική σειρά

(πρώτες εμφανίζονται οι πιο πρόσφατες ).

Για τις ανάγκες προβολής του Project School Radio δημιουργήσαμε ένα blog που μπορείτε

να επισκεφτείτε στην διεύθυνση http://projectschoolradio.blogspot.gr

Τα κοινωνικά δίκτυα

Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της καθημερινότητας। Πολλοί

χρήστες του διαδικτύου χρησιμοποιούν το facebook, το youtube, το twitter και τις άλλες

παρόμοιες εφαρμογές που επιτρέπουν σε εκατομμύρια ανθρώπους από όλο τον κόσμο να

επικοινωνούν και να μοιράζονται τις καθημερινές τους στιγμές και όλα όσα τους αρέσουν ή

τους απασχολούν (π.χ. πώς πέρασαν τη μέρα τους, φωτογραφίες από τις διακοπές, βίντεο

από το πάρτι, κ.α.), να σχολιάζουν τις πληροφορίες των άλλων και να επεκτείνουν την

κοινωνική τους ζωή αυξάνοντας την ποσότητα και βελτιώνοντας την ποιότητα των σχέσεων

με άλλους ανθρώπους. Υπάρχουν και κοινωνικά δίκτυα εξειδικευμένα (π.χ. το flickr για

φωτογραφία, το LinkedIn για επαγγελματικές σχέσεις, το youtube για βίντεο, κ.α.). Η

επικοινωνία ανάμεσα στα μέλη πραγματοποιείται τόσο με άμεσους και αυθόρμητους

τρόπους (π.χ. ζωντανή συνομιλία μέσω Η/Υ), όσο και με δομημένους (π.χ. αποστολή

μηνυμάτων, επιστολών, κ.α.).

Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ιδιαίτερα ελκυστικά για τους μαθητές, φαινόμενο που

παρατηρείται ήδη από τις μεσαίες τάξεις του Δημοτικού. Ένας άλλος λόγος είναι ότι στα

Εικόνα 13 Πως να δημιουργήσετε ένα blog

Πως να δημιουργήσετε ένα blog.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

22

κοινωνικά δίκτυα υπάρχουν ενσωματωμένες διάφορες δραστηριότητες (κυρίως παιχνίδια)

που έχουν σχεδιαστεί για παιδιά.

Οι σύγχρονες εκπαιδευτικές μέθοδοι περιγράφουν τη μάθηση ως μια κοινωνική

διαδικασία. Τα κοινωνικά δίκτυα μπορούν να παρέχουν πραγματικά περιβάλλοντα

επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης με τα οποία τα παιδιά είναι εξοικειωμένα. Αυτό δεν

αναιρεί τους κινδύνους των κοινωνικών δικτύων (επαφή με κακόβουλους χρήστες, εθισμός,

παρενόχληση, ρατσισμός, κ.α.).

Για τις ανάγκες προβολής του Project School Radio δημιουργήσαμε και εμείς ένα

λογαριασμό στο facebook, το youtube, και το twitter

www.facebook.com/webprojectradio.kifisias

https://twitter.com/webprojectradio

Βικιπαίδεια (wikipedia) η ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια!

Η Βικιπαίδεια (ο όρος προήλθε από το Αγγλικό Wikipedia σε ελεύθερη μετάφραση) είναι

μία διεθνής, ανοιχτού περιεχομένου, εξελιγμένη δια συνεργασίας εγκυκλοπαίδεια, η οποία

βρίσκεται στη διεύθυνση http://www.wikipedia.org http://el.wikipedia.org/ στο διαδίκτυο.

Γράφεται σε συνεργασία από εθελοντές με το λογισμικό (wiki), που σημαίνει ότι άρθρα

μπορεί να προστεθούν ή να αλλάξουν από τον καθένα. Το έργο ξεκίνησε στις 15 Ιανουαρίου

2001 ως συμπλήρωμα στη γραμμένη από ειδήμονες Nupedia, με ιδρυτή τον Τζίμι Γουέλς και

λειτουργεί τώρα από το μη κερδοσκοπικό ίδρυμα Wikimedia (Wikimedia Foundation). Η

Αγγλική Βικιπαίδεια περιλαμβάνει 791.573 άρθρα. Η Βικιπαίδεια έχει αυξηθεί σταθερά σε

δημοτικότητα και διάφορα αδελφά προγράμματα έχουν γεννηθεί, όπως το Βικιλεξικό

(Wiktionary), τα Βικιβιβλία (Wikibooks) και τα Βικινέα (Wikinews).

Άρθρα στη Βικιπαίδεια αναφέρονται τακτικά από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και τον

ακαδημαϊκό κόσμο, που την εγκωμιάζουν για τη δωρεάν διανομή και έκδοσή της καθώς και

για το ευρύ φάσμα που καλύπτει. Οι συντάκτες ενθαρρύνονται να τηρούν μια πολιτική

"ουδετερότητας" κάτω από την οποία οι διάφορες απόψεις συγκεντρώνονται χωρίς να

γίνεται προσπάθεια να καθοριστεί μια αντικειμενική αλήθεια. Εξαιτίας της ανοικτής φύσης

της, ο βανδαλισμός και η ανακρίβεια είναι μόνιμα προβλήματα. Το κύρος της Βικιπαίδειας

ως αναφορά (π.χ. βιβλιογραφία) είναι αμφισβητούμενο. Έχει επικριθεί επίσης για τη

συστηματική τάση προτίμησης της δημοφιλούς άποψης παρά της αξιόπιστης, καθώς και μια

σχετική έλλειψη υπευθυνότητας και δικαιοδοσίας σε σύγκριση με τις παραδοσιακές

εγκυκλοπαίδειες.

Υπάρχουν περίπου 200 γλωσσικές εκδόσεις της Βικιπαίδειας (περίπου 100 από τις οποίες

είναι ενεργές). Δέκα εκδόσεις έχουν περισσότερα από 50.000 άρθρα κάθε μια: Αγγλική,

Γερμανική, Γαλλική, Ιαπωνική, Ιταλική, Πολωνική, Σουηδική, Ολλανδική, Πορτογαλική, και

Ισπανική. Η Γερμανική έκδοσή της έχει διανεμηθεί σε compact disk καθώς και άλλες εκδόσεις

έχουν αντιγραφεί από διάφορους ιστοχώρους. Δείτε την τηλεοπτική εκπομπή:

Πηγές γνώσης στο διαδίκτυο - Μέρος 2 - Εκπομπή 7 - 20_3_2010 - YouTube.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

23

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση

Εξ αποστάσεως εκπαίδευση είναι η υποβοηθούμενη από τα μέσα επικοινωνίας

εκπαίδευση (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, ραδιόφωνο, τηλεόραση, κασέτες βίντεο,

υπολογιστές, τηλεδιάσκεψη και άλλα) με μικρή ή καθόλου διαπροσωπική ή σε τάξη επαφή

μεταξύ εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου. Σήμερα, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση υλοποιείται

σχεδόν αποκλειστικά με την υποστήριξη του υπολογιστή, και πιο συγκεκριμένα σε

διαδικτυακό περιβάλλον. Για το λόγο αυτό, τείνει να είναι ταυτόσημη με τις έννοιες

ηλεκτρονική μάθηση (e-learning), μάθηση υποβοηθούμενη από υπολογιστή (Computer

assisted learning), μάθηση μέσω διαδικτύου (online learning), διαδικτυακή εκπαίδευση

(online education), εκπαίδευση βασισμένη στο διαδίκτυο (web-based education). Η

διαφορά στη σημασία των όρων αυτών αρχίζει να υποβαθμίζεται και ο διαχωρισμός γίνεται

όλο και πιο δύσκολος τόσο για αρχάριους όσο και για έμπειρους .

H εξ αποστάσεως εκπαίδευση μπορεί να διαχωριστεί σε σύγχρονη και ασύγχρονη. Στη

σύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, η διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης

γίνονται ταυτόχρονα. Ο εκπαιδευτής παραδίδει το μάθημα σε ζωντανή σύνδεση, όχι

απαραίτητα αμφίδρομη, και ο εκπαιδευόμενος, αν και βρίσκεται σε διαφορετικό τόπο,

παρακολουθεί το μάθημα στον ίδιο χρόνο. Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση με την υποστήριξη

της τηλεδιάσκεψης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Το ίδιο και η χρήση δωματίου

ζωντανής συζήτησης (live chatroom). Στην ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, που

είναι και πιο διαδεδομένη, ο εκπαιδευόμενος μαθαίνει όχι μόνο σε διαφορετικό χώρο από

τον εκπαιδευτή, αλλά και σε διαφορετικό χρόνο από τη διαδικασία της παράδοσης ή

δημιουργίας του μαθήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα μαθήματα που

χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του διαδικτύου.

Η η-τ@ξη του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου

Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο Προφέρει στην Σχολικοί Κοινότητα της υπηρεσίες μιας

Ηλεκτρονικής Ασύγχρονης Πλατφόρμας Τηλεκπαίδευσης την υπηρεσία Ηλεκτρονικής

Διαχείρισης Τάξης 'η-τ@ξη' http://eclass.sch.gr/, Απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς και

μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στόχος της είναι η υποστήριξη της κλασικής

διδασκαλίας και η ενίσχυση της διαδικασίας μάθησης που πραγματοποιείται καθημερινά

μέσα στη σχολική τάξη.

Οι εκπαιδευτικοί θα ανακαλύψουν ένα χρήσιμο εργαλείο που θα τους βοηθήσει να

οργανώσουν καλύτερα τις διδασκαλίες τους στο σχολείο. Οι μαθητές από την πλευρά τους

θα βρουν ένα εναλλακτικό μέσο πρόσβασης στην ύλη των μαθημάτων που διδάσκονται στη

σχολική τους τάξη.

Κατά την Διάρκεια της Ερευνητικής Εργασίας, εμείς παρακολουθήσαμε εθελοντικά

διάφορα μαθήματα αυτοδιδασκαλίας στην πλατφόρμα η-τ@ξη. Ερευνήσαμε επίσης, το

ενδιαφέρων των συμμαθητών μας για την δημιουργία κάποιου βοηθού αυτοδιδασκαλίας ή

ενισχυτικής διδασκαλίας σε ένα από τα μάθημα ή ευρύτερου επιστημονικού πεδίου με την

πλατφόρμα Τηλεκπαίδευσης η-τ@ξη. Δημιουργήσαμε και πειραματιστήκαμε ένα μάθημα

Αλγοριθμική με σκοπό την εξ΄ αποστάσεως ενισχυτική διδασκαλία του μαθήματος

τεχνολογικής κατεύθυνσης ‘Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον’ της

Γ’ Τάξης Λυκείου. Οι συμμαθητές μας έχουν πρόσβαση στο μάθημα αυτό από την Ιστοσελίδα

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

24

του σχολείου μας http://eclass.sch.gr/modules/auth/opencourses.php?fc=ΕΛ-356. Από την

επόμενο σχολικό έτος που θα είναι και για εμάς χρήσιμο θα έχουμε στην διάθεσή μας το

βασικό τεχνολογικό πλαίσιο για να το εμπλουτίσουμε με περισσότερο υλικό.

Tο μέλλον του διαδικτύου

Οι περισσότεροι ερευνητές συμφωνούν ότι στο άμεσο μέλλον θα γνωρίσουν ανάπτυξη τα

ασύρματα δίκτυα κι οι ασύρματες εφαρμογές όπως κι η συνδυασμένη τεχνολογία

δορυφορικών συστημάτων, κινητής τηλεφωνίας και διαδικτύου. Παράλληλα, οι ταχύτητες

πρόσβασης θα αυξάνουν συνεχώς και θα κατευθυνθούμε προς το ένα terabit (ένα τρις μπιτ)

ή ακόμη υψηλότερες ταχύτητες. Οι ευρυζωνικές εφαρμογές είναι μία ακόμη πρόκληση, που,

συνδυασμένη με τις νέες ταχύτητες, θα προσφέρει τη δυνατότητα ταυτόχρονης μεταφοράς

πολλαπλών, απαιτητικών με σημερινά δεδομένα, σημάτων.

Τελικός προορισμός του συγκεκριμένου τεχνολογικού τομέα είναι το Pervasive Computing

και η δημιουργία μίας πλήρως δικτυωμένης και απόλυτα βασισμένης σε υπολογιστές

κοινωνίας.

Σήμερα, μία προσεκτική ματιά στην εξέλιξη των φορητών ηλεκτρονικών συσκευών όπως

κινητά τηλέφωνα (smartphones), tablet PCs και συμβατικοί φορητοί υπολογιστές, μας

προετοιμάζουν για έναν νέο κόσμο που ενώ θα βασίζεται για ακόμη μία φορά στο Διαδίκτυο,

θα χαρακτηρίζεται από την αμεσότητά του και την εύκολη μεταφορά όλων των χρήσιμων

πληροφοριών που χρειαζόμαστε με τεχνικές Cloud computing και φυσικά αχαρτογράφητες

ακόμα επιπτώσεις [14]

Γενικώς το μέλλον του διαδικτύου το WEB 3.0 είναι ένα όραμα που αλλάζει συνεχώς λόγω

των δραστικών αλλαγών στην ανάπτυξη νέων τεχνολογιών, και σίγουρα θα γίνεται πιο

Εικόνα 14 Το μάθημα Αλγοριθμική" στην Πλατφόρμα Τηλεκπαίδευσης η-Τ@ξη

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

25

έξυπνο, πιο προσωποποιημένο αλλά θα βρίσκεται παντού και θα εφαρμόζεται και σε άλλες

συσκευές (π.χ έξυπνο σπίτι).

Δείτε το βίντεο που δημιούργησε το Mashable και παρουσίασε στην έκθεση SXSW(2013)

Το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του internet σε ένα βίντεο.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

26

Αξιολόγηση των επιπτώσεις της χρήσης των ΤΠΕ Αξιολόγηση της τεχνολογίας (technology assessment ) ονομάζεται η μελέτη και ο

προσδιορισμός του συνόλου των αποτελεσμάτων και των επιπτώσεων ενός νέου

τεχνολογικού επιτεύγματος που µας επιτρέπει να δούμε τη συνολική εικόνα και όχι µόνο ένα

τμήμα της. Η αξιολόγηση αποτελεί το «στοιχείο ανάδρασης ή ελέγχου στη διαδικασία

εφαρμογής των νέων τεχνολογιών.

Είναι γεγονός ότι στην πρόσφατη ιστορία τα τεχνολογικά άλματα διαδέχονται με

αστραπιαίο ρυθμό το ένα το άλλο. Εντούτοις, ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις τεχνολογιών

όπου η παρουσίαση και εισαγωγή τους οδήγησαν άμεσα στη δραστική αλλαγή της ζωής, των

συνηθειών και του τρόπου εργασίας μας. Τις περισσότερες φορές, οι επιπτώσεις είναι

μεγάλες και εμφανείς σε βάθος χρόνου.

Οι εφαρμογές των ΤΠΕ εισχώρησαν παντού και επηρέασαν την οικονομική, κοινωνική και

πολιτική ζωή του ανθρώπου. Υπάρχουν από τη μια μεριά εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η

τεχνολογική πρόοδος θα συνοδεύεται πάντοτε από ευεργετικές για τον άνθρωπο επιπτώσεις,

κι από την άλλη εκείνοι που ανησυχούν και προβλέπουν σκοτεινό το μέλλον του ανθρώπου

εξ αιτίας της τεχνολογίας. Και οι δυο πλευρές έχουν τα επιχειρήματα τους.

Στη συγκεκριμένη Ερευνητική Εργασία ασχοληθήκαμε με τη αξιολόγηση των επιπτώσεων

στους παρακάτω τομείς Πολιτικός και κοινωνικός, Οικονομικός και περιβαλλοντικός,

Πολιτιστικός και ηθικός.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

27

Πολιτικές επιπτώσεις Οι Πολιτικές (political) επιπτώσεις σχετίζονται με το σύνολο των θεμάτων που έχουν

σχέση µε τη διακυβέρνηση ενός κράτους, τις σχέσεις μεταξύ κρατών και τα μέσα μαζικής

ενημέρωσης.

Θετική επίδραση αποτελεί η άμεση εξυπηρέτηση των πολιτών και η διευκόλυνση των

εργαζομένων στο έργο τους, είτε στη δημόσια διοίκηση και στα κέντρα αποφάσεων είτε

στους ιδιωτικούς οργανισμούς. Παραδείγματα: Η ψηφιακή φορολογική δήλωση , η έκδοση

πιστοποιητικών, η ηλεκτρονική ψηφοφορία, η διεξαγωγή δημοψηφισμάτων, η έκδοση των

αποτελεσμάτων των εισαγωγικών εξετάσεων.

Όμως, η παραβίαση των ατομικών και συλλογικών δικαιωμάτων δυστυχώς χαλάνε

όποιο θετικό πρόσημο και εγγράφουν πλήθος αρνητικών επιδράσεων. Για παράδειγμα, είναι

ηθικά νόμιμο να χρησιμοποιούνται δορυφορικές αεροφωτογραφίες για να καταγραφούν και

έτσι να φορολογηθούν οι πισίνες των ιδιωτικών κατοικιών; Άραγε μόνο αυτές θα

καταγραφούν όταν γνωρίζουμε ότι η διακριτική ικανότητα της δορυφορικής λήψης

φωτογραφίζει αντικείμενα με μέγεθος μέχρι μερικά εκατοστά; Ή μήπως η καταγραφή και

παρακολούθηση της κίνησης στους δρόμους, σε δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους με το

πρόσχημα της ρύθμισης της κυκλοφορίας ή της πρόληψης εγκληματικών ενεργειών

νομιμοποιεί την κρατική ή ιδιωτική αυθαιρεσία;

Καταχρήσεις εξουσίας καταγγέλλονται καθημερινά. Π.χ. τροφοδοτήθηκε βάση

δεδομένων με το DNA εκατομμυρίων ανηλίκων υπόπτων τέλεσης εγκλημάτων στη Μεγάλη

Βρετανία, με την επίσκεψή τους στο αστυνομικό τμήμα της γειτονιάς τους για … εξακρίβωση

στοιχείων. Όταν αποκαλύφθηκε το γεγονός στη Βουλή ξέσπασε μεγάλο σκάνδαλο!

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

28

Ηθικές επιπτώσεις Οι ηθικές (ethical) αναφέρονται στους ηθικούς κώδικες που πρέπει να διέπουν την

συμπεριφορά και να θέτουν τα όρια στα όποια κινούνται τα άτομα.

Πειρατεία Πνευματικών Έργων

Η πειρατεία -όρος που εκφράζει στην

καθομιλουμένη την έννοια της προσβολής των

δικαιωμάτων της διανοητικής ιδιοκτησίας-

αναφέρεται στην κατασκευή, διανομή και

πώληση μη εξουσιοδοτημένων αντιγράφων

(πειρατικών αντιγράφων) υλικού

προστατευόμενου από τη διανοητική ιδιοκτησία.

Η πειρατεία στην πνευματική ιδιοκτησία

εκδηλώνεται με διάφορες μορφές και αφορά

κυρίως στον τομέα της μουσικής, των

οπτικοακουστικών έργων, των προγραμμάτων Η/Υ, των εκδόσεων, των ραδιοτηλεοπτικών

εκπομπών.

Η υπηρεσία που ασχολείται με την εξάλειψη του φαινομένου της πειρατείας των

πνευματικών έργων είναι ο Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας,

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

29

Πολιτιστικές και κοινωνικές επιπτώσεις Οι Πολιτιστικές (Cultural) επιπτώσεις σχετίζονται µε τις τέχνες, την κουλτούρα, τις ιδέες,

τις πνευµατικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ενώ οι κοινωνικές (Social) επιπτώσεις

αναφέρονται στις σχέσεις ανάμεσα στο άτομο και τα υπόλοιπα µέλη της κοινωνίας, αλλά και

ανάμεσα στις σχέσεις των διαφόρων ομάδων ή τάξεων που συνθέτουν την κοινωνία

Μέχρι πριν 500 χρόνια ο πολιτισμός βασιζόταν κυρίως στον προφορικό λόγο. Κατά τον

15ο αιώνα άρχισε να στηρίζεται πάνω στο διάβασμα βιβλίων. Σήμερα εξαρτάται σε μεγάλο

βαθμό από τις νέες τεχνολογίες των ΤΠΕ και κυρίως την τηλεόραση. Τους υπολογιστές, και

το διαδίκτυο. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη χρονική καμπή, τα Μ.Μ.Ε επιτελούν

πολυσήμαντες και πολύμορφες λειτουργίες. Μας κρατούν κάθε στιγμή ενήμερους για

οτιδήποτε συμβαίνει στην οικουμένη, σε εθνικό και παγκόσμιο χώρο, με μια ένταση και με

μια αμεσότητα , που ξεπερνούν κατά πολύ εκείνο το οποίο μπορούσαμε να γνωρίζουμε στο

παρελθόν. Διευρύνουν τον πνευματικό ορίζοντα του ανθρώπου εμπλουτίζοντας τον με

γνώσεις που ξεφεύγουν από το περιορισμένης ορατότητας πεδίο του. Έτσι βλέπουμε πως ο

ρόλος τους σήμερα , στην εποχή των γρήγορων κοινωνικών μετασχηματισμών , είναι

καθοριστικός.

Ο όρος ΤΠΕ στην εκπαίδευση και η σημασία του

Η ένταξη των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική μαθησιακή και διδακτική διαδικασία, αποτελεί

γενικευμένη ευρωπαϊκή εκπαιδευτική πολιτική. Όλο και περισσότερες χώρες ασχολούνται με

την εισαγωγή και ενσωμάτωση των ΤΠΕ στα εκπαιδευτικά τους συστήματα, γεγονός που

δείχνει το σημαντικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι ΤΠΕ στην εκπαίδευση.

Εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση ουσιαστικά σημαίνει:

Χρήση των ΤΠΕ στη διοίκηση της εκπαίδευσης

Οι ΤΠΕ ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο

Οι ΤΠΕ ως μέσο για τη διδασκαλία άλλων γνωστικών αντικειμένων

Η έννοια της κοινωνίας της γνώσης εμφανίζεται στη διεθνή βιβλιογραφία περίπου στα

τέλη της δεκαετίας του 1960 και συγκεκριμένα στη μεταβιομηχανική κοινωνία στο πλαίσιο

της οποίας η πληροφορία και η γνώση γνωρίζουν ιδιαίτερη ανάπτυξη. Άμεση συνέπεια

αυτού είναι η δημιουργία και η ανάπτυξη του όρου «κοινωνία της μάθησης»

Η σημασία που δίνει όχι μόνο η κοινωνία μας αλλά το παγκόσμιο εκπαιδευτικό

ενδιαφέρον διαφαίνεται από το γεγονός πως σε ό,τι έχει σχέση με το νέο γραμματισμό

δηλαδή την εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση παρατηρούνται μαζικές προσπάθειες

εξοπλισμού των σχολείων με εργαστήρια υπολογιστών, δημιουργία ποσοτικών δεικτών της

Ε.Ε. που αποτιμούν το βαθμό προόδου των εκπαιδευτικών συστημάτων με βάση την

αναλογία μαθητών ανά υπολογιστή και το βαθμό πρόσβασης στο διαδίκτυο ‘

Η εξέλιξη της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών καθώς και οι νέες δυνατότητες

διαχείρισης των πληροφοριών, καθιστούν αναπόφευκτη την εισαγωγή της Πληροφορικής

στην εκπαίδευση, δεδομένου ότι προσφέρει στους σημερινούς μαθητές, στο πλαίσιο της

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

30

γενικής τους εκπαίδευσης, τις απαιτούμενες δεξιότητες και τεχνολογικές γνώσεις που θα

τους επιτρέψουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της σύγχρονης κοινωνίας.

Μπορούμε λοιπόν να διακρίνουμε δύο διαφορετικούς τρόπους προσέγγισης της

Πληροφορικής στην Εκπαίδευση:

την Πληροφορική ως αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, και

την Πληροφορική ως μέσο γνώσης, έρευνας, μάθησης και υποβοήθησης της

διδασκαλίας των μαθησιακών αντικειμένων.

Εκπαιδευτικές Υπηρεσίες του Πανελλήνιου Σχολικού Δικτύου (ΠΣΔ)

Το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο του Υπουργείου Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και

Θρησκευμάτων είναι ο επίσημος πάροχος δικτυακών υποδομών και υπηρεσιών για την

Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Διασυνδέει σε ένα ενιαίο και ασφαλές

δίκτυο όλα τα σχολεία και τους παρέχει μία σειρά από ηλεκτρονικές υπηρεσίες ειδικά

σχεδιασμένες για την Εκπαίδευση. Υποστηρίζει επίσης και τη Διοίκηση της Εκπαίδευσης

στη χρήση εφαρμογών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης

Μπορούμε να πλοηγηθούμε στις βασικότερες παρεχόμενες υπηρεσίες web2 του ΠΣΔ

μέσα από την ιστοσελίδα του στην ιστοδιεύθυνση http://www.sch.gr/2010-04-06-10-06-41

Αυτές είναι:

Δικτυακή Πύλη για το Ελεύθερο Λογισμικό και Λογισμικό Ανοικτού Κώδικα για

την Εκπαίδευση

Ιστολόγια (blogs)

Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση (e-learning)

Τηλεδιάσκεψη & Σύγχρονη Τηλεκπαίδευση

Βίντεο κατ’ Απαίτηση (video on demand)

Ηλεκτρονική Διαχείριση Τάξης (η-τ@ξη)

e-Emph@sis: το ηλεκτρονικό περιοδικό του ΠΣΔ

Παροχή απομακρυσμένης πρόσβασης (dialup) σε εκπαιδευτικούς στο ΠΣΔ

Υπηρεσία ελέγχου περιεχομένου στο διαδίκτυο

Υπηρεσίες για τους μαθητές

Πολλές από αυτές της έχουμε εξερευνήσει στην παρούσα εργασία. Γενικά, οι υπηρεσίες

για κάθε μαθητή είναι προσωπικές και τον συνοδεύουν όλα τα χρόνια που βρίσκεται στο

σχολείο. Η πρόσβαση στις υπηρεσίες του ΠΣΔ είναι εύκολη είτε από στο σχολικό εργαστήριο

πληροφορικής είτε από το σπίτι με ένα ενιαίο όνομα χρήστη και έναν αντίστοιχο κωδικό

πρόσβασης με την είσοδο στην δικτυακή Μαθητική Πύλη http://students.sch.gr

Οι βασικοί στόχοι της παροχής των λογαριασμών αυτών είναι:

Η εξοικείωση των μαθητών με τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνιών

(ΤΠΕ) στα πλαίσια των αντικειμένων που διδάσκονται στα σχολεία.

Η επικοινωνία μεταξύ μαθητών και εκπαιδευτικών στα πλαίσια της εκπαιδευτικής

διαδικασίας και η ανανέωση των εκπαιδευτικών μεθόδων.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

31

Η υποστήριξη της διαδικασίας μάθησης μέσα από δικτυακό περιβάλλον και τις

ΤΠΕ.

Η συνεργασία ομάδων ή σχολείων γεωγραφικά διασκορπισμένων, στα πλαίσια

ελληνικών ή ευρωπαϊκών προγραμμάτων.

Η ανταλλαγή πληροφοριών και απόψεων (π.χ. ερωτήσεις-απαντήσεις από

ειδικούς, ασκήσεις & λύσεις, κ.λπ.) και η διεξαγωγή θεματικών συζητήσεων.

Τα μηνύματα που ανταλλάσσονται από το λογαριασμό του μαθητή (είτε στέλνονται είτε

λαμβάνονται) αποθηκεύονται μόνιμα σε κατάλληλους φακέλους εντός του

γραμματοκιβωτίου (mailbox) του μαθητή. Το ιστορικό των μηνυμάτων είναι μόνο για

ανάγνωση από τον μαθητή και δεν είναι δυνατή η διαγραφή του. Υπάρχει η δυνατότητα, αν

ο κηδεμόνας του μαθητή το επιθυμεί, να ζητήσει να του γνωστοποιηθεί ο κωδικός του

λογαριασμού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του μαθητή. Η αίτηση υποβάλλεται γραπτώς προς

το σχολείο.

Υπάρχει όμως και η αντίθετα πλευρά. δηλαδή εκείνοι που υποστηρίζουν ότι οι νέες

τεχνολογίες των ΤΠΕ βλάπτουν τον άνθρωπο. Μερικά πολιτιστικά και κοινωνικά προβλήματα

που γνωρίζουν ιδιαίτερη έξαρση στην εποχή μας είναι:

Διαδικτυακός Εκφοβισμός ( Cyber-bullying)

Πολλοί μελετητές τις καταλογίζουν μερίδιο ευθύνης για την έξαρση της βίας, της

εγκληματικότητας και της ανηθικότητας που χαρακτηρίζουν την εποχή μας. Οι ψυχολόγοι

πιστεύουν πως η βία γίνεται στάση ζωής στα άτομα νεαρής ηλικίας που αναζητούν πρότυπα

και υιοθετούν συμπεριφορές που μέσω αυτών θα προβληθούν. Παράλληλα τα περισσότερα

ηλεκτρονικά παιχνίδια διαθέτουν βία, αίμα. και θανάτους σε αφθονία, ιδίως όσα κρίνονται

κατάλληλα για μικρά παιδιά. Στα πιο σύγχρονα, με ρεαλιστικά γραφικά και υψηλή ανάλυση

εικόνας και ήχου, δίνεται πλέον η δυνατότητα στον χρήστη (παίχτη), να συμμετέχει ο ίδιος

στο παιχνίδι και να καθορίζει την εξέλιξη του, προσομοιώνοντας περιβάλλοντα εικονικής

πραγματικότητας (virtual reality), που μπορούν πολλοί χρήστες να συμμετέχουν

ταυτόχρονα από διαφορετικούς υπολογιστές, μέσω διαδικτύου (on-line games).

Επίσης, ατυχώς, το διαδίκτυο, τα κινητά και άλλες συσκευές έχουν δημιουργήσει ένα νέο

μέσο διά του οποίου ασκείται εκφοβισμός, γνωστός ως διαδικτυακός εκφοβισμός (Cyber-

bullying.), Μπορεί να είναι πολύ δυσάρεστος για τα παιδιά και τους εφήβους, ιδιαίτερα

καθώς η κλίμακα, η ταχύτητα και η διαρκής παρουσία, σε 24ωρη βάση, του ψηφιακού

κόσμου, συνεπάγονται ότι μπορεί να συμβεί οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Έτσι ο σχολικός

εκφοβισμός (bullying) μπορεί να ασκηθεί και μέσω του διαδικτύου και είναι ένα φαινόμενο

νεανικής παραβατικότητας που εμφανίζεται έξαρση σε πολλές χώρες του κόσμου. Ο σχολικός

εκφοβισμός αναφέρεται στη χρήση βίας μεταξύ μαθητών ή συνομήλικων παιδιών με στόχο

να προκληθεί πόνος ή αναστάτωση. Εμφανίζεται με τη μορφή του λεκτικού εκφοβισμού

(κοροϊδία, διακρίσεις, σεξουαλικά σχόλια), του κοινωνικού εκφοβισμού (διάδοση φημών,

καταστροφή προσωπικών αντικειμένων, απομόνωση από την ομάδα), του σωματικού

εκφοβισμού (χτυπήματα, σπρωξίματα, κλωτσιές), του ηλεκτρονικού εκφοβισμού (εκβιασμός

μέσω Διαδικτύου και ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, μέσω μηνυμάτων στο κινητό τηλέφωνο).

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

32

Εθισμός

Υπάρχει η πεποίθηση από τους μεγαλύτερους σε ηλικία ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι είναι

λιγότερο καλλιεργημένοι λόγω υπερεξάρτησης από την τηλεόραση. Διαβάζουμε λιγότερο

ενώ ασχολούμαστε περισσότερο µε τους υπολογιστές, την τηλεόραση και το Διαδίκτυο.

Αλήθεια, πόσο κακός μπορεί να είναι ο εθισμός σε ορισμένες εφαρμογές σε εφαρμογές

των ΤΠΕ όπως video games, υπολογιστές, διαδίκτυο, τηλεόραση, κινητά τηλέφωνα,

κοινωνικά δίκτυα κ.λ.π; Εάν είστε ένας από τους πολλούς, που έχουν αγοράσει ένα πολύ-

αναμενόμενο προϊόν και στη συνέχεια έχετε μείνει πάνω του για τουλάχιστον 3 συνεχόμενες

ημέρες, αφότου έφθασε στα χέρια σας, τότε ξέρετε πόσο εθιστικό μπορεί να γίνει. Για τους

νέους η μεγαλύτερη «βύθιση» που προσφέρουν τα video games, σε σχέση με τις

κινηματογραφικές ταινίες ή άλλους τύπους ψηφιακής ψυχαγωγίας, καθιστά πιο εύκολη την

ταύτιση με τους ήρωες και συνεπώς την δυνατότητα να «χαθείς» μέσα τους Για τους

περισσότερους, αυτός είναι ουσιαστικά ο λόγος που ασχολούνται με το συγκεκριμένο

«σπορ».

Αρκετοί μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση χωρίς να παραμελούν τις βασικές τους

ανάγκες ή την προσωπική-κοινωνική ζωή τους. Όμως, για άλλους έχει γίνει τόσο κακός

εθισμός, που ήδη σχετικές κλινικές έχουν ανοίξει σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο όπου

αρχίζουν επίσης να βλέπουνε τον εθισμό σε ορισμένες εφαρμογές ή υπηρεσίες των ΤΠΕ όπως

οποιονδήποτε άλλο εθισμό (κάπνισμα, ναρκωτικά, αλκοόλ κ.ά.) και έχουν αρχίσει

προγράμματα θεραπείας και αντιμετώπισης.

Εικόνα 15 Έρευνα του 2005

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

33

Στη χώρα μας υπάρχει και λειτουργεί Μονάδα Εφηβικής Υγείας του νοσοκομείου

«Παίδων Αγλαΐα Κυριακού», θεραπείας των συμπτωμάτων του εθισμού στο Internet. Το

2007 παρακολουθούνταν με συμπτώματα εθισμού στο Internet 20 παιδιά (14 – 16 ετών).

Δείτε το video στο youtube με κεντρική ομιλήτρια την κα Τσιτσίκα Άρτεμις (Υπευθ. Επιστ.

Μονάδας Εφηβικής Υγείας Νοσ "Αγλαϊα Κυριακού" Uploaded on Mar 17, 2009

2. Παιγνίδια, εθισμός, παιδιά, Internet - YouTube.flv (Command Line)

Εικόνα 16 http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=Ccr6j0jeP-k#

Εξειδικευμένες ομάδες με παιδοψυχολόγους και παιδοψυχίατρους εφαρμόζουν

γνωσιακές συμπεριφοριστικές θεραπείες και ψυχοθεραπεία. Ο εθισμός με το ‘Ίντερνετ

μοιάζει με «εθισμό σε ναρκωτική ουσία», ενώ σύντομα θα ενταχθεί στις ψυχικές παθήσεις.

Τα σημαντικότερα συμπτώματα του εθισμού στο ιντερνέτ, που πρέπει να αποτελούν και

«καμπανάκια» για τους γονείς και τους δασκάλους των παιδιών πως κάτι δεν είναι

φυσιολογικό, είναι τα εξής:

Ψυχολογικά:

Αίσθηση ευφορίας όση ώρα βρίσκονται στο Διαδίκτυο.

Είναι ανίκανοι να σταματήσουν την δραστηριότητα.

Αποζητούν όλο και περισσότερο χρόνο στο Internet.

Παραμελούν οικογένεια και φίλους.

Νιώθουν κενοί, θλιμμένοι και οξύθυμοι όταν δεν βρίσκονται στο Internet

Λένε ψέματα στην οικογένεια και τους φίλους τους για τις δραστηριότητες τους.

Αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη δουλειά και το σχολείο.

Σωματικά:

Διατροφικές διαταραχές.

Διαταραχές του ύπνου και αλλαγή των συνηθειών ύπνου.

Μυοσκελετικές παθήσεις (π.χ. σκολίωση).

Μειωμένη αθλητική δραστηριότητα.

Ξηρά μάτια – Μυωπία -- Ημικρανίες

Παραμέληση προσωπικής υγιεινής.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

34

Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η σχολική αποτυχία, οι διαταραχές ύπνου,

κατάθλιψη, μειωμένη αυτοεκτίμηση, διαταραχή των διαπροσωπικών σχέσεων με τους

φίλους και την οικογένεια, μοναξιά, μειωμένη φυσική δραστηριότητα, χαμηλή ποιότητα ζωής.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

35

Οικονομικές επιπτώσεις Οι οικονομικές (Economic): αναφέρονται στο σύνολο των δραστηριοτήτων, θεσμών και

μέσων που σχετίζονται µε την παραγωγή και την κατανάλωση αγαθών, µε την παραγωγή και

την παροχή υπηρεσιών.

Η διάχυση των ΤΠΕ στην οικονομία συνοδεύεται με την τάση αύξησης της απασχόλησης

σε κλάδους υψηλής τεχνολογικής έντασης σε σύγκριση με πιο παραδοσιακούς κλάδους. Έτσι

οι σύγχρονες οικονομίες μετασχηματίζονται δυναμικά προς δομές βασισμένες περισσότερο

σε νέες τεχνολογίες. Ένα άλλο πολύ σημαντικό φαινόμενο είναι ότι η επένδυση σε ΤΠΕ

οδηγεί σε ζήτηση υψηλά εκπαιδευμένων εργατών με ιδιαίτερες δεξιότητες στην αφομοίωση

και παραγωγή γνώσης. Οι εργασιακές θέσεις που χάνονται από τους φθίνοντες κλάδους

της οικονομίας (όπως η γεωργία) αντικαθίστανται με άλλες υψηλότερης ειδίκευσης και

δεξιότητας. Η καθαρή αύξηση της απασχόλησης είναι υψηλότερη σε χώρες που έχουν

επενδύσει στη διάδοση των ΤΠΕ και στην ανάπτυξη ανθρωπίνου κεφαλαίου. Μία παράλληλη

επίδραση είναι ότι οι σχετικοί μισθοί των υψηλά ειδικευμένων εργατών έχουν αυξηθεί.

Με την ανάπτυξη του Διαδικτύου, διαδόθηκε και ένας νέος τρόπος αγοράς προϊόντων,

αυτός της διαδικτυακής, online αγοράς. Οι χρήστες, στην αρχή, κράτησαν επιφυλακτική

στάση, καθώς ήταν κάτι καινούριο και πρωτόγνωρο για αυτούς, ενώ παράλληλα αμφέβαλλαν

για την αξιοπιστία των ανάλογων ιστοσελίδων αλλά και των ίδιων των εταιριών. Με την

πάροδο του χρόνου, όμως, οι εταιρίες τούς κέρδισαν και κατάφεραν να κάνουν τους χρήστες

να προτιμούν αυτόν τον τρόπο αγοράς, που χαρακτηρίζεται για την ευκολία και την

αμεσότητά του. Υπάρχουν, σήμερα, χώρες όπως η Αγγλία, η Γερμανία, η Ιαπωνία και οι ΗΠΑ

στις οποίες πάνω από το 90% των χρηστών τους καταφεύγει στις online αγορές.

Ηλεκτρονικό κατάστημα (e-shop) είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για να αναφερθεί

κάποιος σε ένα διαδικτυακό τόπο μέσω του οποίου πραγματοποιούνται πωλήσεις διαφόρων

ειδών. Ορισμένες πλατφόρμες δημοπρασιών προσφέρουν και συστήματα ηλεκτρονικών

καταστημάτων. Οι τομείς που καλύπτουν τα ηλεκτρονικά καταστήματα είναι σχεδόν όλοι οι

τομείς του λιανικού εμπορίου. Μπορεί να συναντήσει κανείς Διαδικτυακά σουπερμάρκετ,

καταστήματα τροφίμων, καταστήματα κοσμημάτων, βιβλιοπωλεία, καταστήματα πάσης

φύσεως ηλεκτρονικών ειδών, ηλεκτρικών συσκευών, ρουχισμού κτλ. Συναντώνται, επίσης,

καταστήματα προσφοράς υπηρεσιών, όπως έκδοσης πάσης φύσεως εισιτηρίων, τραπεζικών

συναλλαγών (e-banking), κράτησης ξενοδοχείων και εστιατορίων κτλ. αλλά και καταστήματα

που διεξάγουν ηλεκτρονικό τζόγο.

Παράλληλα δημιουργήθηκαν καινούργια τραπεζικά προϊόντα, όπως το πλαστικό χρήμα

και νέες παράνομες δραστηριότητες, οι λεγόμενες διαδικτυακές απάτες.

Διαδικτυακές Απάτες

Το phishing (ψάρεμα) πρόκειται για μια διαδεδομένη τεχνική οικονομικής εξαπάτησης με

την οποία «ψαρεύουν» στοιχεία που αφορούν οικονομικές συναλλαγές από χρήστες, όπως

τραπεζικοί λογαριασμοί, κωδικούς πιστωτικών καρτών, κλπ. Δηλαδή, κάποια γνωστή

τράπεζα, οργανισμός ή άλλη νόμιμη εταιρεία εμφανίζεται ως αποστολέας ηλεκτρονικού

μηνύματος που ενημερώνει τους παραλήπτες του για την ύπαρξη κενών ασφαλείας σε

κάποιο λογαριασμό ή συνδρομή:

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

36

Social Networking Phishing: Αντλώντας πληροφορίες και πολλά προσωπικά δεδομένα

από τα προφίλ των χρηστών των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης, οι απατεώνες στέλνουν

εξατομικευμένα μηνύματα. Η επιτυχία της μεθόδου είναι μεγάλη διότι δεν έχουν κάποια

ουσιαστική μόρφωση πάνω στο θέμα και στον κίνδυνο που διατρέχουν αν απαντούν στα

μηνύματα που συνήθως είναι παραπλανητικά και προέρχονται από άτομα με κύριο σκοπό

να τους εξαπατήσουν. Σε πρόσφατο πείραμα που πραγματοποιήθηκε στις Ηνωμένες

Πολιτείες, το 70% όσων έλαβαν εξατομικευμένο παραπλανητικό μήνυμα πάτησε το

σύνδεσμο που υπήρχε σε αυτό και συμπλήρωσε τα στοιχεία του στην εικονική ιστοσελίδα -

απάτη.

Το Pharming είναι μια μορφή απάτης της ηλεκτρονικής διεύθυνσης που έχει ως

αποτέλεσμα να πιστεύουν οι χρήστες ότι βρίσκονται σε μια γνήσια ιστοσελίδα με το σωστό

URL. Ωστόσο, στην πραγματικότητα έχουν παραπεμφθεί σε μια ψεύτικη, η οποία όμως

μοιάζει πανομοιότυπη με τη γνήσια, στην οποία συμπληρώνουν στοιχεία συναλλαγών με

αποτέλεσμα την οικονομική τους εξαπάτηση.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

37

Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οι περιβαλλοντικός(enviromental) αναφέρονται σε όλα τα θέματα που σχετίζονται µε το

φυσικό περιβάλλον.

Οι πράσινες ΤΠΕ μπορεί να έρθουν κάποτε στο μέλλον, όμως σήμερα τρεις είναι οι κύριες

αιτίες που επιβαρύνουν το περιβάλλον.

Υπερ-εκμετάλλευση πρώτων υλών για την κατασκευή συσκευών ΤΠΕ Ρύπανση του περιβάλλοντος από άχρηστες συσκευές Κατανάλωση ενέργειας

Επιπτώσεις από την υπερ-εκμετάλλευση πρώτων υλών

Οι πρώτες ύλες έχουν καθοριστική σημασία τόσο για τα προϊόντα υψηλής τεχνολογίας

όσο και για τα καταναλωτικά προϊόντα καθημερινής χρήσης, όπως τα κινητά τηλέφωνα, τους

υπολογιστές κ.λ.π. Σύμφωνα όμως με έκθεση ομάδας εμπειρογνωμόνων υπό την προεδρία

της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου 2010, η διαθεσιμότητα αυτών

των υλών μειώνεται συνεχώς. Με βάση έναν πρώτο απολογισμό, καταρτίστηκε κατάλογος

πρώτων υλών που κρίθηκαν “κρίσιμες” για την Ευρωπαϊκή Ένωση:

αντιμόνιο, βηρύλλιο, κοβάλτιο, αργυραδάμας, γάλλιο, γερμάνιο, γραφίτης, ίνδιο,

μαγνήσιο, νιόβιο, Ο υδράργυρος, μέταλλα της ομάδας του λευκόχρυσου, σπάνιες γαίες,

ταντάλιο και βολφράμιο

Οι προβλέψεις δείχνουν ότι η ζήτηση ορισμένων κρίσιμων πρώτων υλών θα μπορούσε να

υπερτριπλασιαστεί μέχρι το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του2006. Ο μεγάλος κίνδυνος

έλλειψης των υλών αυτών οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος της

παγκόσμιας παραγωγής προέρχεται από έναν πολύ μικρό αριθμό χωρών: την Κίνα, τη Ρωσία,

τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Βραζιλία.

Επιπλέον, αυτή η συγκέντρωση της παραγωγής χαρακτηρίζεται πολύ συχνά από

περιορισμένη δυνατότητα υποκατάστασης και χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης. Επίσης,

πολλές αναδυόμενες οικονομίες στηρίζουν τη βιομηχανική τους ανάπτυξη σε εμπορικά,

φορολογικά και επενδυτικά μέτρα που σκοπό έχουν να διασφαλίσουν την αποκλειστική

εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών τους πόρων. Αυτό κάνει κατανοητό γιατί για την

μόλυνση του περιβάλλοντος και την παγκόσμια υπερθέρμανση, ευθύνονται αποκλειστικά οι

ανεύθυνες περιβαλλοντικές πολιτικές που θυσιάζουν τα πάντα μπροστά στα κέρδη.

Επιπτώσεις της κατανάλωσης ενέργειας

Τα στοιχεία της έρευνας της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας με τίτλο Gadgetsand

Gigawatts είναι αποκαλυπτικά: Το1990 η ενεργειακή κατανάλωση που απαιτούσε η χρήση

τεχνολογιών ΤΠΕ ήταν ίση με 200 τεραβάτ/ώρα. Σήμερα είναι λίγο κάτω από τα 800. Το 2030

όμως εκτιμάται ότι θα έχει εκτοξευτεί στα 1,200 έως και1.700 τεραβάτ/ώρα. Η τρομακτική

αυτή αύξηση δεν είναι παράλογη: ο τομέας των τεχνολογιών ΤΠΕ είναι ο ταχύτερα

αναπτυσσόμενος τομέας παγκοσμίως σε επίπεδο έρευνας, νέων τεχνολογιών, παραγωγής,

πώλησης και επακόλουθης κατανάλωσης. Επιπλέον, τεράστιες αγορές δισεκατομμυρίων

ανθρώπων από τις αναπτυσσόμενες χώρες που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν εύκολη πρόσβαση

στις τεχνολογίες αυτές, αναμένεται να «μπουν στο παιχνίδι» των περίφημων gadgets.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

38

Το 2008 η χρησιμοποίηση των περίφημων gadgets απορρόφησε το15% της συνολικής

ενεργειακής κατανάλωσης των νοικοκυριών παγκοσμίως και οι ΤΠΕ ευθύνονταν για το 2%

των παγκόσμιων εκλύσεων αερίων του θερμοκηπίου. Συνολικά 80 δις δολάρια δαπανήθηκαν

για την παροχή ενέργειας που θα τροφοδοτούσε αυτές τις συσκευές. Σε μερικά χρόνια το

ποσό αναμένεται να έχει εκτοξευτεί στα 200 δις δολάρια. Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία

Ενέργειας που εδρεύει στο Παρίσι η χρήση των ΤΠΕ, θα απαιτήσει έως το2030 ενέργεια

ισόποση με αυτή που καταναλώνεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ιαπωνία μαζί και

το αποτύπωμα εκπομπών CO2 θα υπερβεί αυτό που θα αντιστοιχεί στις αεροπορικές

μεταφορές! Σύμφωνα με την Υπηρεσία, εάν φτάσουμε σε τέτοιο σημείο, για να καλυφθεί

αυτή η ενεργειακή ζήτηση θα έπρεπε μέχρι τότε να έχουν χτιστεί 200 πυρηνικοί

αντιδραστήρες! Νεότερης τεχνολογίας συσκευές γνωρίζουν μία πραγματική επανάσταση:

κάθε νέα εφαρμογή όμως, δεν αυξάνει μόνο τις πωλήσεις αλλά και τους ρύπους.

Μπορεί να νομίζετε πως έχετε κλείσει όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές και δεν έχετε

ξεχάσει τίποτα αναμμένο. Όμως το ρολόι της ΔΕΗ συνεχίζει να γυρίζει και να γράφει

κιλοβατώρες. Οι ηλεκτρονικές συσκευές στο σπίτι μας βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής

“stand by”, τις περισσότερες φορές 20 ώρες την ημέρα περιμένοντας το πάτημα του

κουμπιού που θα τις θέσει σε πλήρη λειτουργία. Περίπου το 1,5% της ηλεκτρικής ενέργειας

στην Ελλάδα καταναλώνεται από ηλεκτρικές συσκευές που βρίσκονται σε κατάσταση

αναμονής(stand by).Η ενέργεια αυτή ευθύνεται για την εκπομπή 600.000 τόνων CO2 κάθε

χρόνο . Το 8% της οικιακής κατανάλωσης σε ένα μέσο σπίτι προέρχεται από τις ηλεκτρονικές

συσκευές.

Μην αφήνετε στην πρίζα φορτιστές και συσκευές που δεν χρησιμοποιείτε. Με αυτό το

τρόπο προστατεύετε το περιβάλλον και μειώνετε το λογαριασμό του ηλεκτρικού

ρεύματος.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

39

Ασφαλής χρήση του διαδικτύου Από το 1989 που δημιουργήθηκε ο πρόδρομος του διαδικτύου, έως σήμερα, η εξέλιξη του

είναι εντυπωσιακή. Απαραίτητο εργαλείο, πλέον, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης

δραστηριότητας με χρήστες από μικρά παιδιά έως ανθρώπους της τρίτης ηλικίας, με

εξάπλωση σε κάθε γωνιά της γης, το διαδίκτυο έχει εισβάλει δυναμικά στην κοινωνική,

επαγγελματική και οικονομική ζωή. Έχει χαρακτηριστεί επανάσταση του αιώνα, εργαλείο

που εκμηδενίζει τις αποστάσεις, ανεξάντλητη πηγή γνώσεων και πληροφοριών. Αποτελεί το

βασικό όχημα της «Κοινωνίας της Γνώσης».

Ιδιαίτερα στο χώρο της εκπαίδευσης οι χρήσεις του διαδικτύου είναι σημαντικές και

συνεχώς αυξανόμενες. Το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο

κυρίως για λόγους επικοινωνίας, διασκέδασης, ενημέρωσης και προετοιμασίας των

σχολικών εργασιών. Η εκπαιδευτική αξιοποίηση του διαδικτύου απασχολεί εκπαιδευτικούς,

ερευνητές και ιδρύματα όλων των βαθμίδων.

Παρά την αδιαμφισβήτητη χρησιμότητά του όμως, το Internet, όπως κάθε ανθρώπινη

δράση, εμπεριέχει κινδύνους και αρνητικές παραμέτρους που προκαλούν προβληματισμό

και απαιτούν προσοχή και ειδική αντιμετώπιση .Ιδιαίτερα τα παιδιά, που βρίσκονται σε μια

ευαίσθητη σε κάθε ερέθισμα ηλικία, είναι περισσότερο εκτεθειμένα στους κίνδυνους του

διαδικτύου. Συγκεκριμένα:

Μπορούν να εκτεθούν σε ακατάλληλο πορνογραφικό ή προσβλητικό περιεχόμενο. Μπορούν να έρθουν σε επαφή με αγνώστους που μπορούν να τα βλάψουν. Υπόκεινται σε πιέσεις από τις έμμεσες αλλά επιβλητικές διαφημίσεις στο διαδίκτυο. Μπορούν να εθιστούν στη χρήση του διαδικτύου και έτσι κινδυνεύουν να

παραμελήσουν τις κοινωνικές τους δραστηριότητες, τις σχολικές τους υποχρεώσεις, τα παιχνίδια τους με φίλους.

Η διαπαιδαγώγηση των παιδιών σε θέματα ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου θεωρείται

αναγκαία, σε μια εποχή που οι κίνδυνοι αυτοί συνεχώς αυξάνονται. Ο ρόλος του σχολείου

είναι πολύ σημαντικός για τη διαπαιδαγώγηση των μαθητών σε θέματα ασφαλείας και

σωστής χρήσης του διαδικτύου. Τα παιδιά θα πρέπει να εκπαιδευτούν ώστε:

Να μην δίνουν προσωπικά τους στοιχεία και να μην αποκαλύπτουν λεπτομέρειες τις προσωπικής τους ζωής σε άλλους χρήστες στο Internet σε καμία περίπτωση

Να μην αποκαλύπτουν κωδικούς πρόσβασης (password) Να μην στέλνουν υλικό από τον δικό τους υπολογιστή (φωτογραφίες) Να συζητούν με τους καθηγητές ή με τους γονείς για τις δραστηριότητές τους στο

διαδίκτυο ιδιαίτερα αν αντιμετωπίσουν οτιδήποτε περίεργο ή ασυνήθιστο Να είναι επιφυλακτικοί για όσα διαβάζουν στο διαδίκτυο ή τους λένε οι άλλοι

χρήστες)

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

40

Το Πανελλήνιο Σχολικό δίκτυο που

αποτελεί το βασικό πάροχο υπηρεσιών

διαδικτύου για τα σχολεία δημιούργησε

ένα πολύ αξιόλογο κόμβο ενημέρωσης

ασφαλής πλοήγησης στο διαδίκτυο και

μας προτείνει τις Τοπ 10 υποχρεώσεις

μαθητών στο Διαδίκτυο. Φυσικά

απαγορεύει την πρόσβαση σε σελίδες με

παράνομο ή ακατάλληλο περιεχόμενο. Ο

έλεγχος περιλαμβάνει τις παρακάτω

κατηγορίες περιεχομένου:

Aggressive (σελίδες που προπαγανδίζουν την επιθετική συμπεριφορά και το ρατσισμό).

Drugs (σελίδες που προωθούν τα ναρκωτικά)

Gampling (σελίδες που προωθούν τα τυχερά παιχνίδια)

Porn (σελίδες με πορνογραφικό περιεχόμενο)

Violence (σελίδες που προπαγανδίζουν τη βία)

Η Ελληνική Ανοικτή Γραμμή SafeLine

Η Ελληνική Ανοικτή Γραμμή SafeLine δέχεται καταγγελίες για παράνομο περιεχόμενο του

Διαδικτύου, όπως εικόνες σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, ρατσισμού/ξενοφοβίας, ή

οτιδήποτε άλλο μπορεί να χαρακτηριστεί ως παράνομο σύμφωνα με την ελληνική

νομοθεσία. Βασικός στόχος της SafeLine είναι η εξάλειψη υλικού που απεικονίζει

κακοποίηση ανηλίκων, η ασφαλής πλοήγηση του παιδιού στο Διαδίκτυο, καθώς επίσης και η

αντιμετώπιση της παρενόχλησής του μέσω του κυβερνοχώρου ή του κινητού τηλεφώνου.

Ηλεκτρονική φόρμα καταγγελιών: http://www.safeline.gr/report

ή με e-mail στην διεύθυνση: report@safeline.gr

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των εγχώριων καταγγελιών που λαμβάνει ετησίως η

SafeLine βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, σχεδόν από το πρώτο έτος ίδρυσή της (2003). Οι

Εικόνα 17 ΤΟΠ 10 υποχρεώσεις των μαθητών ασφαλής πλοήγησης στο διαδίκτυο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

41

καταγγελίες που δέχεται αφού επιβεβαιωθούν, κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το είδος του

παράνομου περιεχομένου σε περιπτώσεις:

Ρατσισμού ή ξενοφοβίας

Παραβίασης προσωπικών δεδομένων και υποκλοπή ταυτότητας

Οικονομικές απάτες μέσω διαδικτυακών αγορών

Εξύβρισης ή συκοφαντικής δυσφήμησης

Παιδικής πορνογραφίας

Σε μικρότερο ποσοστό εγκλήματα όπως αποπλάνηση ανηλίκων (grooming),

Phishing, ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), παραβίαση πνευματικής

ιδιοκτησίας, παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών και απειλή.

Ανοδικό ήταν και το ποσοστό των αναφορών για τα Συστήματα Κοινωνικής

Δικτύωσης (Social Networks) καθώς έφτασε το 38% και αφορούσε κυρίως στην

υποκλοπή ταυτότητας, στον ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), στην

αποπλάνηση ανηλίκων (grooming), στο ρατσισμό και στην υποκλοπή κωδικών

πρόσβασης.

Saferinternet.gr Webinar- OnlineSafety - Part1 - YouTube.flv

Εικόνα 18 SafeLine

Δείτε τα στατιστικά του 2012 από την βιντεοθήκη της ιστοσελίδα του SafeLine. Υλικό - Bιντεοθήκη - Safeline.flv

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

42

Η έρευνα Στη συνέχεια παρουσιάζουμε τα αποτελέσματα της έρευνας η οποία διεξήχθη στο

1ο Γυμνάσιο και Λύκειο Κηφισιάς με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου. Συμμετείχαν 30

μαθητές του Γυμνασίου και 70 μαθητές του Λυκείου. Η έρευνα έγινε από την ομάδα μας τον

Απρίλιο του 2013 με επιλεγμένες ερωτήσεις από όλους τους τομείς των επιπτώσεων που

ερευνήσαμε.

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

43

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΤΙΣ ΤΠΕ

Μαθητής Εκπαιδευτικός Αγόρι Κορίτσι Γυμνάσιο Λύκειο

Safe Internet-cyber bullying ( Απειλή, ταπείνωση ή παρενόχληση μέσω του διαδικτύου

ή κινητού τηλεφώνου ).

1. Πως επικοινωνείτε με τους φίλους σας; Σταθερό. Τηλέφωνο Κινητό Τηλέφωνο sms chat rooms –messenger-facebook email Άλλο

2. Έχετε ανταλλάξει ποτέ προσωπικά δεδομένα, διεύθυνση, φωτογραφίες, τηλέφωνο κ.λ.π. με κάποιον που δεν είναι φίλος σας και τον γνωρίσατε μόνο μέσα από το διαδίκτυο; ποτέ μια φορά δύο φορές περισσότερες

3. Έχετε μπει ποτέ σε κοινωνικά δίκτυα ( Facebook, my space, twitter ) με τον λογαριασμό σας ή στο προφίλ ενός φίλου σας;

ποτέ μια φορά δύο φορές περισσότερες

4. Έχετε πέσει ποτέ θύμα απειλητικών η παραπλανητικών μηνυμάτων ; ποτέ μια φορά δύο φορές περισσότερες

5. 'Έχετε ποτέ συνομιλήσει με αγνώστους για προσωπικά σας θέματα σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο; ποτέ μια φορά δύο φορές περισσότερες

6. Πόσες ώρες την ημέρα παίζετε παιχνίδια στον υπολογιστή; 1ώρα 2ώρες περισσότερες

7. Τι είδους παιχνίδια παίζετε; Εκπαιδευτικά Αθλητικά Πολεμικά Online 8. Σας έχουν επηρεάσει τα παιχνίδια αυτά στην συμπεριφορά σας; ΝΑΙ ΟΧΙ 9. Έχετε γνωστό που έχει ασκήσει ή του έχει ασκηθεί cyber bullying; ΝΑΙ ΟΧΙ

ΤΠΕ και Εκπαίδευση

1. Γνωρίζετε τί υπηρεσίες παρέχει το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο για την Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. ΝΑΙ ΟΧΙ

2. Έχετε λογαριασμό στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ΝΑΙ ΟΧΙ 3. Διατηρείτε: Ιστοσελίδα blog Λογαριασμό στο Facebook 4. Θα σας ενδιέφερε κάποια μορφή Τηλεκπαίδευσης; ΝΑΙ ΟΧΙ

ΜΜΕ-Υπολογιστές

1. Πόσες ώρες την ημέρα παρακολουθείς τηλεόραση; 1ώρα 2ώρες περισσότερες

2. Πόσες ώρες την ημέρα απασχολείσαι στον υπολογιστή 1ώρα 2ώρες περισσότερες

3. Έχεις υπολογιστή στο δωμάτιό σου; Ναι Όχι 4. Υπάρχει εγκατεστημένο κάποιο πρόγραμμα Γονικού Ελέγχου πρόσβασης στο

διαδίκτυο Ναι Όχι 5. Έχεις τηλεόραση στο δωμάτιό σου; Ναι Όχι 6. Πότε συνήθως παρακολουθείς τηλεόραση ή απασχολείσαι στον υπολογιστή;

Πρωί Μεσημέρι Απόγευμα Βράδυ 7. Τι είδους τηλεοπτικές εκπομπές παρακολουθείς Κινούμενα σχέδια Ελληνικές

ταινίες Ξένες ταινίες Ειδήσεις Σίριαλ Ντοκιμαντέρ Διάφορα

ω

ω ω

ω

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

44

8. Γνωρίζεις και σέβεσαι όλα τα σήματα καταλληλόλητας των τηλεοπτικών προγραμμάτων; Ναι Όχι

9. Συμβουλεύεσαι τους γονείς σου πριν παρακολουθήσεις κάποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα; Ναι πάντα Μερικές φορές Όχι

10. Τι θα έκανες εάν δεν έβλεπες τηλεόραση; Παιχνίδι Βόλτα Διάβασμα Υπολογιστή Ξεκούραση

11. Το 1ο Λύκειο Κηφισιάς έχει δημιουργήσει ένα δικό του ραδιόφωνο το ‘Project Radio’. Θα θέλατε να κάνετε μια δικιά σας εκπομπή; ΝΑΙ ΟΧΙ

12. Θα θέλατε να ακούτε το Web Project Radio στα διαλείμματα; ΝΑΙ ΟΧΙ 13. Θα προτείνατε κάποια συγκεκριμένη χρήση του Web Project Radio προς όφελος

της Εκπαιδευτικής Κοινότητας;

Πειρατεία πνευματικής ιδιοκτησίας και κλοπή στοιχείων μέσω Διαδικτύου

1) Πόσο συχνά κάνετε αγορές μέσω Διαδικτύου; Ποτέ Σπάνια Συχνά (κάθε μήνα) Συνέχεια (κάθε εβδομάδα)

2) Σας έχουν εξαπατήσει ποτέ σε διαδικτυακή συναλλαγή; ΝΑΙ ΟΧΙ 3) Έχετε αγοράσει ή αντιγράψει ποτέ «πειρατικό» προϊόν (CD μουσικής, DVD

ταινίας, λογισμικό Η/Υ); Ποτέ Σπάνια Συχνά Συνέχεια

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

45

Αποτελέσματα της έρευνας Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας:

Safe Internet-cyber bullying (Απειλή, ταπείνωση ή παρενόχληση μέσω του διαδικτύου

ή κινητού τηλεφώνου )

1. Πως επικοινωνείτε με τους φίλους σας;

2. Έχετε ανταλλάξει ποτέ προσωπικά δεδομένα, διεύθυνση, φωτογραφίες, τηλέφωνο κ.λ.π. με κάποιον που δεν είναι φίλος σας και τον γνωρίσατε μόνο μέσα από το διαδίκτυο;

0%10%20%30%40%50%60%70%80% 69% 65%

27%

77%

8%15%

49%59%

48%

73%

7%1%

ΓυμνασιοΛύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ποτέ Μια φορά Δύο φορές Περισσότερες

88%

0% 0%

12%

73%

14%9%

4%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

46

3. Έχετε μπει ποτέ σε κοινωνικά δίκτυα ( Facebook, my space, twitter ) με τον λογαριασμό σας ή στο προφίλ ενός φίλου σας;

4. Έχετε πέσει ποτέ θύμα απειλητικών η παραπλανητικών μηνυμάτων ;

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Ποτέ Μια φορά Δύο φορές Περισσότερες

31%

19%

12%

38%

24%

6%1%

69%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ποτέ Μια φορά Δύο φορές Περισσότερες

88%

8%4%

0%

75%

15%

3%7%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

47

5. 'Έχετε ποτέ συνομιλήσει με αγνώστους για προσωπικά σας θέματα σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο;

6. Πόσες ώρες παίζετε παιχνίδια στον υπολογιστή;

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ποτέ Μια φορά Δύο φορές Περισσότερες Δεν απάντησαν

91%

5%0%

5%

15%

83%

1%6%

10%0%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Μία ώρα Δύο ώρες Περισσότερες Δεν απάντησαν

16%

26%

58%

27%

37%

25%

38%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

48

7. Τι είδους παιχνίδια παίζετε;

8. Σας έχουν επηρεάσει τα παιχνίδια αυτά στην συμπεριφορά σας;

-10%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Εκπαιδευτικά Αθλητικά Online +Δεν απάντησαν -Περισσότερα είδη

0%

53%47%

58%

7%

27%

66%

-3%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

18%

82%

15%

35%

65%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

49

9. Έχετε γνωστό που έχει ασκήσει ή του έχει ασκηθεί cyber bullying;

ΤΠΕ και Εκπαίδευση 10. Γνωρίζετε τί υπηρεσίες παρέχει το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο για την

Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

38%

62%

0%

35%

65%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

19%

81%

0%

61%

39%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

50

11. Έχετε λογαριασμό στο Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο

12. Διατηρείτε: Ιστοσελίδα , blog, Λογαριασμό στο Facebook

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

0%

100%

0%0%

100%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Ιστοσελίδα Blog Facebook Περισσότερα

4% 4%

93%

8%5% 6%

88%

31%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

51

13. Θα σας ενδιέφερε κάποια μορφή Τηλεκπαίδευσης;

Πειρατεία πνευματικής ιδιοκτησίας και κλοπή στοιχείων

μέσω Διαδικτύου 1) Πόσο συχνά κάνετε αγορές μέσω Διαδικτύου;

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

35%

65%

12%

59%

41%

14%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Ποτέ Σπάνια Συχνά(κάθε μήνα)

Συνέχεια (κάθε εβδομάδα)

Δεν απάντησαν

38%

46%

15%

0% 0%

40% 41%

14%

4%1%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

52

2) Σας έχουν εξαπατήσει ποτέ σε διαδικτυακή συναλλαγή;

3) Έχετε αγοράσει ή αντιγράψει ποτέ «πειρατικό» προϊόν (CD μουσικής, DVD

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

25%

75%

38%

6%

94%

1%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Ποτέ Σπάνια Συχνά Συνέχεια Δεν απάντησαν

45%

14% 14%

27%

15%20%

17%

29%34%

9%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

53

ΜΜΕ-Υπολογιστές 14. Πόσες ώρες την ημέρα παρακολουθείς τηλεόραση;

15. Πόσες ώρες την ημέρα απασχολείσαι στον υπολογιστή

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

1 ώρα 2 ώρες Περισσότερες Καθόλου

38% 38%

23%

0%

68%

29%

3%6%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

1 ώρα 2 ώρες Περισσότερες Καθόλου

19%

12%

69%

0%

25%

35%39%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

54

16. Έχεις υπολογιστή στο δωμάτιό σου;

17. Υπάρχει εγκατεστημένο κάποιο πρόγραμμα Γονικού Ελέγχου πρόσβασης στο διαδίκτυο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

73%

27%

0%

65%

35%

0%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

9%

91%

15%21%

79%

1%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

55

18. Έχεις τηλεόραση στο δωμάτιό σου;

19. Πότε συνήθως παρακολουθείς τηλεόραση ή απασχολείσαι στον υπολογιστή;

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

38%

62%

0%

36%

64%

1%

Γυμνασιο Λύκειο

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Πρωΐ Μεσημέρι Απόγευμα Βράδυ Περισσότερες

0%

23%

33%

44%

50%

5%

26% 24%

45% 45%

Γυμνασιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

56

20. Τι είδους τηλεοπτικές εκπομπές παρακολουθείς

21. Γνωρίζεις και σέβεσαι όλα τα σήματα καταλληλόλητας των τηλεοπτικών προγραμμάτων;

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Κινούμενα Σχέδια

Ελληνικές Ταινίες

Ξένες Ταινίες Σίριαλ Ντοκιμαντέρ Άλλες

25%

6%

47%

22%27%

38%

25%

19%

41%

16% 15%

40%

Γυμνάσιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

27%

73%

0%

43%

57%

1%

Γυμνάσιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

57

22. Συμβουλεύεσαι τους γονείς σου πριν παρακολουθήσεις κάποιο τηλεοπτικό πρόγραμμα;

23. Τι θα έκανες εάν δεν έβλεπες τηλεόραση;

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Ναι πάντα Μερικές φορές Όχι Δεν απάντησαν

15%

27%

58%

0%0%

11%

89%

1%

Γυμνάσιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Παιχνίδι Βόλτα Διάβασμα Υπολογιστή Ξεκούραση Περισσότερα από ένα

20%

37%

10%

33%

42%

88%

18%

39%

15%

28% 30%

42%

Γυμνάσιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

58

24. Το 1ο Λύκειο Κηφισιάς έχει δημιουργήσει ένα δικό του ραδιόφωνο το ‘Project Radio’. Θα θέλατε να κάνετε μια δικιά σας εκπομπή;

25. Θα θέλατε να ακούτε το ‘Project Radio’ στα διαλείμματα;

26. Θα προτείνατε κάποια συγκεκριμένη χρήση προς όφελος της Εκπαιδευτικής Κοινότητας; Μερικές χρήσεις που πρότειναν οι συμμαθητές μας:

Να βάζετε Justin Bieber, R&B και POP.

Για ενδοσχολική πληροφόρηση.

Για διασκέδαση.

Εκπομπές με συζήτηση κοινωνικού περιεχομένου.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

42%

58%

0%

36%

64%

1%

Γυμνάσιο Λύκειο

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΝΑΙ ΌΧΙ Δεν απάντησαν

62%

38%

0%

59%

41%

18%

Γυμνάσιο Λύκειο

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

59

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

60

Καινοτόμες και βέλτιστες χρήσεις των ΤΠΕ που μπορούμε να

υλοποιήσουμε.

Διαδικτυακό ραδιόφωνο

Στα πλαίσια της Ερευνητικής Εργασίας μετά από πρόσκληση του

European School Radio που λάβαμε μέσω email, σε πρώτη φάση,

αποφασίσαμε να δηλώσουμε συμμετοχή και είχαμε αρχίσει να υλοποιούμε

τις σχετικές προεργασίες. Κατόπιν όμως σχετικής επικοινωνίας μέσω Skype,

διαπιστώσαμε ότι η συμμετοχή μας θα ήταν αβέβαιη, λόγω το ότι

εκδηλώθηκε εκπρόθεσμα και εφόσον θα προέκυπτε στην πορεία κάποιο

κενό στις είδη προγραμματισμένες συμμετοχές.

Στην πορεία της διερεύνησης του θέματος, διαπιστώσαμε ότι το διαδικτυακό ραδιόφωνο

αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα της ψηφιακής μετεξέλιξης των συστημάτων

επικοινωνίας στην σύγχρονη εποχή. Επίσης, αποτελεί ένα από τα πλέον αντιπροσωπευτικά

και καινοτόμα παραδείγματα εφαρμογής της ψηφιακής τεχνολογικής ενοποίησης που

διαπερνά και αποτελεί κοινό παρονομαστή όλων των τεχνολογιών επικοινωνίας και

πληροφορίας που διερευνήσαμε. Επιπλέον, μετά από μια πρόχειρη αναζήτηση διείδαμε ότι

θα μπορούσε να υλοποιηθεί με την ήδη προϋπάρχουσα σχολική υποδομή

Επιμείναμε και εκτός από το European School Radio

προσπαθήσαμε να έρθουμε σε επαφή με σχετικές υποδομές και

παραδείγματα υλοποίησης streaming radio. Έτσι προέκυψε η

σημαντική για μας συμμετοχή στην εκπομπή της Μυρτώ Πισπινή

«ΚΟΚΤΕΪΛ ΜΕΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ» στο Web Target Radio. Όπως

αναφέραμε και στην σχετική ανάρτηση της ιστοσελίδας του

σχολείου μας, ο ενθουσιασμός μας υπήρξε καταλύτης καταιγιστικών

διεργασιών που κατέληξαν μετά από ατέλειωτες ώρες έρευνας και

εκτός σχολικού ωρολογίου προγράμματος και με την ουσιαστική

εθελοντική συμμετοχή και μαθητών άλλων τάξεων, στην δημιουργία

του Project School Radio ενός διαδικτυακού ραδιοφώνου ροής (streaming) ολότελα δικού

μας και στην διάθεση της σχολικής κοινότητας όλο το 24ώρο.

Εικόνα 20 - Λογότυπο του Web Target Radio

Εικόνα 19 - Λογότυπο του European School

Radio

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

61

Το Project School Radio

Τεχνικά χαρακτηριστικά

Ποιότητα μετάδοσης : 64Κ

Χωρητικότητα : 50 Ακροατές (Ταυτόχρονοι)

Τεχνολογία μετάδοσης : Shoutcast

Control Panel διαχείρισης : Centova

Στατιστικά ακροαματικότητας : Centova

Τοποθεσία server : EU

Συμβατότητα stream : Winamp, Windows media player, itunes, Quick time

Autodj : 2GB

Το Centova Control Panel επιτρέπει την εύκολη διαχείριση των επιλογών live

streaming ή Autodj και την διαχείριση auto playlists μέσω ftp server. Προσωρινά

όταν δεν κάνουμε ζωντανές εκπομπές έχουμε συνήθως ενεργοποιημένο το Autodj

σε μια playlist SUMMER2013 με τις TOP40 επιτυχίες του Καλοκαιριού του 2013.

Εικόνα 22 - Το Centova Control Panel

Για τις ανάγκες επικοινωνίας με τους ακροατές μας δημιουργήσαμε μια

ιστοσελίδα http://projectschoolradio.blogspot.gr/ αφιερωμένη αποκλειστικά στο

Project School Radio , όπου οι ακροατές μας μπορούν να ενημερώνονται για τα ότι

μας αφορά. Μπορούν επίσης να σχολιάσουν και να ακούσουν προηγούμενες

Εικόνα 21 - Λογότυπο του Web Project Radio

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

62

αξιόλογες εκπομπές. Συνεχώς εμπλουτίζεται με απώτερο στόχο να αποτελέσει ένα

και θεματικό ενημερωτικό portal μουσικής ή ότι άλλο δυνητικά θα ενδιέφερε την

εκπαιδευτική κοινότητα. Πρόσφατα το εμπλουτίσαμε με ένα chat room όπου οι

ακροατές μας έχουν την δυνατότητα ζωντανής επικοινωνίας κειμένου. Πλέον,

μπορούν να στέλνουν τα μηνύματά τους ζωντανά σε κάθε εκπομπή.

Η ομάδα του Web Project Radio προσβλέπει στο μέλλον σε μια πιο ενεργή παρουσία του

διαδικτυακού ραδιοφώνου και στις δημοφιλείς για τους νέους υπηρεσίες κοινωνικής

δικτύωσης της δεύτερης γενιάς του διαδικτύου όπως κάναμε σχετική αναλυτική αναφορά.

Έτσι, κάναμε εγγραφή στο Facebook, YouTube και Twitter μελλοντικά δεσμευόμαστε να τις

καταστήσουμε πιο ενεργές. Οι σχετικές Ιστοσελίδες είναι:

http://projectschoolradio.blogspot.gr/

webprojectradio@gmail.com

http://www.facebook.com/webprojectradio.kifisias

https://twitter.com/webprojectradio

Εικόνα 23 - Η Ιστοσελίδα του Project School Radio http://projectschoolradio.blogspot.gr/

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

63

Εικόνα 24 - Web Project Radio στο Facebook http://www.facebook.com/webprojectradio.kifisias

Εικόνα 25 - Web Project Radio στο Twitter https://twitter.com/webprojectradio

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

64

Επίσης για να κάνουμε γνωστό και να διαφημίσουμε το διαδικτυακό ραδιόφωνό μας,

δημιουργήσαμε για το σκοπό αυτό την ακόλουθη αφίσα

Εικόνα 26 - Αφίσα του Project School Radio

Εξέλιξη και αξιολόγηση των επιπτώσεων των ΤΠΕ- Από την θεωρία στην αναζήτηση βέλτιστων και καινοτόμων πρακτικών

Τμήμα Α1 Σχολικό Έτος 2012-13 Επιβλέπων εκπαιδευτικός: Αντωνόπουλος Δημήτριος

65

Συμπεράσματα

Χωρίς καμία αμφιβολία, η δημιουργία και αξιοποίηση του διαδικτύου (Internet), έχει

επιφέρει δραματικές αλλαγές σε δύο τεχνολογικούς τομείς που έχουν αποδειχθεί κυρίαρχοι

στη σύγχρονη εποχή: την πληροφορική και τις τηλεπικοινωνίες. H εφεύρεση του

τηλεγράφου, του τηλεφώνου, του ραδιοφώνου και, τελικά, των υπολογιστών προετοίμασε

το έδαφος για μία άνευ προηγουμένου σύγκλιση λειτουργιών και δυνατοτήτων. Το Internet

διαθέτει ταυτόχρονα τη δυνατότητα για παγκοσμίου εμβέλειας εκπομπή πληροφοριών,

επικοινωνίας και συνεργασίας μεταξύ των ατόμων και των υπολογιστών τους, χωρίς κανένα

γεωγραφικό περιορισμό.

Το γεγονός παραμένει πάντως ότι χρειάζεται φειδώ στη χρήση τους. Συνοπτικά

αναφερθήκαμε στις θετικές και αρνητικές επιδράσεις των τεχνολογιών πληροφορικής και

επικοινωνιών: Στη σύγχρονη επικοινωνία των ανθρώπων, η οποία διαμεσολαβείται από τους

υπολογιστές και τα δίκτυα, στον χρόνο εργασίας και στη διασκέδαση, στην Εκπαίδευση, στην

Επιστήμη, στην Πολιτική και τη Διακυβέρνηση, κ.λπ.

Το διαδίκτυο, ο νέος δίαυλος επικοινωνίας, ως μέσο αλλά και πόρος καθαυτό, αποτελεί

το σημείο συνάντησης του ιδιώτη με τον ‘δήμο’ και τη σημερινή ‘αγορά’, του δημιουργού με

τον θεατή ή τον πελάτη, του πολίτη με το κράτος ή με άλλο πολίτη, τον μαθητή με τον

δάσκαλο. Αποτελεί χώρο εκδήλωσης απόψεων και διαδήλωσης πολιτών, τόπο δυνητικής

συνάθροισης για συζήτηση (chatting) ή πολιτική παρέμβαση, διδακτικό πόρο και μέσο

εκπαίδευσης αλλά και πεδίο ανταγωνισμού, πεδίο διαφήμισης, προβολής και πώλησης

αγαθών. Τέλος, πεδίο εκδίπλωσης αντιπαραθέσεων, πεδίο ηλεκτρονικών μαχών.

Υλοποιήσαμε πολλές από τις καινοτόμες Τεχνολογίες των Επικοινωνιών και Πληροφορίας

που διερευνήσαμε στην ερευνητική εργασία μας και με άλλες σίγουρα θα πειραματιστούμε

στο μέλλον. Έχουμε πολλές χρήσεις είδη έτοιμες που ξεφεύγουν από τα χρονικά όρια της

παρούσης εργασίας. Η αρχή όμως έγινε. Παραδίδουμε στην Εκπαιδευτική Κοινότητα ένα

δυνατό εργαλείο το Project School Radio πλαισιωμένο με όλα τα σύγχρονα και καινοτόμα

μέσα επικοινωνίας, με την ελπίδα να υποστηριχθεί και να αξιοποιηθεί από όλες της

εκπαιδευτικές δραστηριότητες.

Πηγές

[1] Σχολικό βιβλίο τεχνολογίας επικοινωνιών της Β’ Λυκείου. Στο Ψηφιακό Σχολείο

Ημερομηνία πρόσβασης 18/10/2012 στη διεύθυνση:

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-

B110/93/737,2760/

[2] http://gym-fylis.att.sch.gr/Joomla/index.php/2010-07-29-22-21-03/109-2010-12-29-21-00-

42.html

[3] http://europa.eu/legislation_summaries/information_society/l24226h_el.htm

[4] www.eurescom.de/message/messageOct2005/i2010_The_EUs_new_ICT_strategy.asp

[5] Έρευνα: Πληροφορική και εκπαίδευση, Υπ.Ε.Π.Θ. Διεύθυνση Σπουδών Δ.Ε, 1999

[6] Cardwell, Donald, «Η ιστορία της Τεχνολογίας», Μεταίχμιο, Αθήνα 2000

[7] Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ www.ote.gr/cr2010/cr2010_el/moyseio-

tilepikoinonion-ote.html

[8] Κινητό τηλέφωνο ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

[9] Η ιστορία της κινητής τηλεφωνίας. Ημερομηνία πρόσβασης 18/12/2012 στη

διεύθυνση: http://www.sansimera.gr/articles/241.

[10] 4pi.gr. Η κινητή τηλεφωνία με απλά λόγια. Έρευνα περιοδικού Hitech

(Νοέμβριος2000). Ημερομηνία πρόσβασης10/12/2012 στη διεύθυνση

http://www.4pi.gr/hitech/data/pdf/1100.pdf

[11] Τηλεφωνία μέσω ιντερνέτ. Ημερομηνία πρόσβασης18/12/2012 στη διεύθυνση

http://www.ips.gr/f42d284c.el.aspx

[12] Δωρεάν τηλεφωνήματα μέσω ιντερνέτ και στην Ελλάδα. Ημερομηνία πρόσβασης

18/12/12 στη διεύθυνση www.adslgr.com/forum/showthread.php?t=23591

[13] Ραδιόφωνο Από τη Βικιπαίδεια, Ημερομηνία πρόσβασης 25/1/2013 στη διεύθυνση

http://el.wikipedia.org/wiki/Ραδιόφωνο

[14] Cloud computing στο google

http://www.google.com/search?hl=en&as_q=Cloud+computing&as_epq=&as_oq=&

as_eq=&as_nlo=&as_nhi=&lr=lang_el&cr=&as_qdr=all&as_sitesearch=&as_occt=any

&safe=images&tbs=&as_filetype=&as_rights=