1

Σχολείο: 50ο ΓΕΛ Αθηνών

Σχολικό Έτος: 2012 – 2013

Τετράμηνο: A΄-Β΄

Ερευνητική Εργασία

ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤ Α

Πόσο εύκολη είναι η εύρεση εργασίας μετά την αποφυλάκιση;

Γνωρίζετε καλά τα σωφρονιστικά Ιδρύματα;

Ποινικό μητρώο. Γνωρίζετε την προσβασιμότητα του;

Μάρθα, Δημήτρης, Ηλιάνα, Κωνσταντίνος, Αλέξανδρος, Κλεοπάτρα, Μαρία, Λαμπρινή, Δημήτρης,

Φαίδρα, Βασιλική, Κωνσταντίνα, Μαρία, Νίνα, Χρήστος, Ιωάννα, Χριστίνα, Νουρ, Χαρά

Επιβλέπων Καθηγητής: Φωτούλα Μανώλη

2

Ε Λ Π Ι Δ Α Γ Ι Α Τ Ο Μ Ε Λ Λ Ο Ν

Αδιαμφισβήτητα η ζωή είναι ένας διαρκής αγώνας δρόμου που απαιτεί τη συνεχή και ακούραστη

προσπάθειά σου για τη νίκη. Αυτά για τους ανθρώπους που ζουν <<ελεύθεροι>> στην κοινωνία και έχουν

κάποιο σύμμαχο στη ζωή. Τι ισχύει όμως για τους ανθρώπους που εκτός από των αγώνα τον κοινό και τον

βατό έχουν να αντιμετωπίσουν τα κάγκελα της φυλακής και το ρατσισμό των ανθρώπων έξω από αυτά; Εκεί η

ζωή είναι ακόμα πιο σκληρή. Βγαίνουν από τη φυλακή ελπίζοντας να φτιάξουν τη ζωή τους και να

εγκλιματισθούν στην καθημερινότητα, βρίσκοντας ρούχα, φαΐ και μια δουλειά που θα τους τα παρέχει. Και σε

αυτόν τον κόσμο ελπίζουμε. Ας ξεχάσουμε το χθες και το παρελθόν όλων αυτών των ταλαιπωρημένων

ανθρώπων και ας επικεντρωθούμε στο τώρα, γιατί μετά την αποφυλάκισή τους μας χρειάζονται περισσότερο

από ποτέ. Πρέπει να θυμόμαστε ότι είμαστε και είναι άνθρωποι

Γ Ν Ω Μ Ι Κ Α

«Ο άνθρωπος δεν είναι απ' τη φύση του άγριος ή αντικοινωνικός, αλλά γίνεται τέτοιος, παρά φύση,

χρησιμοποιώντας την κακία. Και σ' αυτή όμως την περίπτωση μπορεί να γίνει καλύτερος, αν αλλάξει

περιβάλλον και ζωή, όπως τα άγρια θηρία που είναι απ' τη φύση τους άγρια, χάνουν την αγριότητά τους αν με

κατάλληλο τρόπο τα εξημερώσουμε.»

Πλούταρχος

«Ο άνθρωπος, όταν τελειοποιείται, είναι το καλύτερο των ζώων. Όταν, όμως, αποχωρίζεται από το νόμο και

τη δικαιοσύνη, είναι το χειρότερο όλων.»

Αριστοτέλης

«Σ' όλους τους ανθρώπους το λάθος είναι συνηθισμένο πράγμα. Όποιος κάνει λάθος δεν είναι ούτε

αξιοκατάκριτος ούτε ασυγχώρητος, αν ύστερα απ' το λάθος του δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια, αλλά

προσπαθεί να το διορθώσει, όσο είναι δυνατό.»

Σοφοκλής

3

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 :ΣΚΟΠΟΣ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΥ

Οι φυλακές έχουν ως επίσημο σκοπό τους τον σωφρονισμό των κρατουμένων με τους κοινωνικούς κανόνες

και τους ισχύοντες νόμους, ώστε, μετά το πέρας της ποινής τους, να μπορέσουν να επιστρέψουν και πάλι στον

κοινωνικό ιστό ως υγιή μέλη τους. Βεβαίως το τι συνιστούν οι “κοινωνικοί κανόνες” και κατά πόσο

επιβάλλεται η συμμόρφωσή μας προς αυτούς παραμένει ένα ανοιχτό θέμα συζήτησης. Πως μπορεί η

ψυχολογία να βοηθήσει στον καλύτερο σωφρονισμό των κρατουμένων και επομένως στην ευημερία της

κοινωνίας που θα τους δεχτεί και πάλι στους κόλπους της ; Αυτά τα ερωτήματα δεν είναι επίκαιρα μόνο στην

Ελλάδα, αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.

Εφόσον όμως η βίαιη συμπεριφορά μπορεί να διδαχθεί, το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και με την κοινωνικά

αποδεκτή. Γιατί όμως δεν βλέπουμε να συμβαίνει κάτι τέτοιο στις φυλακές; Πρώτος και κυριότερος λόγος είναι

φυσικά η έλλειψη τέτοιου είδους προτύπων εντός του ιδρύματος. Ελάχιστοι είναι οι κρατούμενοι που έχουν

πρόσβαση σε ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης και αποκατάστασης στο οποίο να είναι

σε θέση να δεχτούν εκείνα τα ερεθίσματα που μπορεί να λειτουργήσουν ως οδηγοί συμπεριφοράς. Ένας

δεύτερος λόγος όμως έχει να κάνει και με τα μέσα σωφρονισμού που χρησιμοποιούνται στις φυλακές. Στο

σύνολό τους τα συστήματα και οι κανόνες των φυλακών είναι δομημένοι με τέτοιον τρόπο ώστε η χρήση

ποινών έναντι μιας ανεπιθύμητης συμπεριφοράς είναι πιο συχνή από τη χρήση αμοιβών έναντι μιας

επιθυμητής. Αυτοί οι δύο βασικοί μηχανισμοί μάθησης συμπεριφοράς -η χρήση ποινών και αμοιβών- έχουν

ένα κοινό στοιχείο: για να είναι πετυχημένοι πρέπει να χρησιμοποιούνται συστηματικά, άμεσα και σε

κλιμακωτό βαθμό. Με άλλα λόγια η αμοιβή ή η ποινή πρέπει να είναι συνεχείς και ανάλογες της συμπεριφοράς

(δηλαδή ούτε υπερβολικά αυστηρή τιμωρία για ένα ασήμαντο παράπτωμα, αλλά ούτε και μια μεγάλη αμοιβή

για μια μικρή, καλή πράξη) και να κάνουν την εμφάνισή τους αμέσως μετά την πράξη του κρατούμενου για την

οποία αμείβεται ή τιμωρείται, διαφορετικά χάνεται το χρονικό πλαίσιο στο οποίο μπορεί να λάβει θέση η

μάθηση συμπεριφοράς.

Δυστυχώς όμως η πραγματικότητα στις φυλακές συνήθως διαφέρει πολύ από το ιδανικό. Οι κρατούμενοι

δέχονται σχεδόν αποκλειστικά και μόνο τιμωρίες και οι περισσότεροι μάλιστα πιο αυστηρές από όσο τους

αρμόζει, μιας και η λογική του σωφρονιστικού συστήματος αγγίζει την λογική του “όλου η τίποτα”, σύμφωνα

με την οποία υπάρχει μια είδους τιμωρία η οποία είτε εφαρμόζεται καθολικά και ανεξάρτητα της σοβαρότητας

και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του παραπτώματος, είτε όχι.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΣΚΟΠΟΥ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Το μεγαλύτερο ποσοστό εφήβων στις μέρες μας κυριαρχούνται από άγνοια σχετικά με το θέμα του

σωφρονισμού, των σωφρονιστικών ιδρυμάτων αλλά και της επανένταξης αυτών των ανθρώπων στην κοινωνία.

Έτσι και εμείς έχοντας αυτή την παρότρυνση αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το συγκεκριμένο θέμα. Τόσο η

ατομική έρευνα μέσω διαδικτύου και εγκυκλοπαιδειών όσο και η ομαδική στους δρόμους και στα

καταστήματα της περιοχής, μας έδωσε επαρκείς γνώσεις ώστε, να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε με

σεβασμό παρόμοιες καταστάσεις όπως για παράδειγμα τη συνεργασία μας με έναν αποφυλακισμένο.

4

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ ΠΟΥ ΕΞΥΠΗΡΕΤΕΙ Η

ΕΡΕΥΝΑ

Με την έρευνα αυτή:

Α) ατομικά

Δίνονται πληροφορίες σχετικά με το ποινικό μητρώο.

Δίνονται πληροφορίες σχετικά με τον σωφρονισμό.

Β) στην κοινωνία μέσω της ανάγνωσης των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου:

Η ορθότερη συνεργασία μεταξύ των πολιτών.

Η κοινωνία προετοιμάζεται να απορροφήσει αυτούς τους ανθρώπους

Εξοικειώνεται με την καταχώρηση ίσων ευκαιριών σε όλους

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

Σ Ω Φ Ρ Ο Ν Ι Σ Τ Ι Κ Α Σ Υ Σ Τ Η Μ Α Τ Α

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΛΕΙΣΤΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Κοινοβιακό σύστημα :Ποινή που στερεί την ελευθερία. Δεν υπήρχαν άλλα δικαιώματα κρατουμένων.

Έφτιαχναν παντού φυλακές και υπήρχαν χάλια υποδομές. Εγκατάσταση κρατουμένων ακόμα και σε μη

σωφρονιστικά ιδρύματα. Ως αποτέλεσμα εμφανίστηκε αυτό το σύστημα. Οι κρατούμενοι ζούσαν μαζί αλλά

υπήρχε οργάνωση και της καθημερινής ζωής των κρατουμένων. Υπήρχε παρακολούθηση για το επίπεδο

σωφρονισμού τους. Εφαρμόστηκε στις πρώτες φυλακές που ιδρύθηκαν στην Ελλάδα μετά την απελευθέρωση.

Οι κρατούμενοι διαβίωναν όλοι μαζί σε κοινούς θαλάμους, χωρίς διαχωρισμό ηλικίας, ψυχικής υγείας, φύλου

5

κτλπ. Ούτε βέβαια με διαχωρισμό ύψους και είδος ποινής. Είναι σύστημα ανθρωπο- αποθήκης. Ήταν πρόχειρα

συστημένοι χώροι. Οι κρατούμενοι δεν είχαν καμία δυνατότητα εκπαίδευσης και εργασίας.

Απομονωτικό σύστημα: (σύστημα Pensilvania) Οι φυλακές αυτές δημιουργήθηκαν μετά τις κριτικές προς το

προηγούμενο σύστημα. Ο Berham πρότεινε καλύτερο έλεγχο. Ο κρατούμενος ήταν σε απομόνωση στο κελί

του. Έπρεπε να βρεθεί σε περισυλλογή για σωφρονισμό (λόγω κυρίως θρησκευτικών αντιλήψεων). Ήταν

επιτρεπτές οι επισκέψεις σε ιερείς και δικηγόρους, αλλά όχι σε συγγενείς. Δεν υπήρχε βέβαια συναίνεση του

κρατουμένου και αυτό είχε ολέθριες συνέπειες στην ψυχολογία του. Δεν επέτρεπε την επανένταξη του

κρατουμένου αυτού στην κοινωνία. Οι κρατούμενοι φυλακίζονταν χωρίς διαχωρισμούς αλλά υπό καθεστώς

αυστηρής και πλήρης απομόνωσης. Μοιάζει με το Άουσβιτς όπου έλεγε ότι η εργασία σε απελευθερώνει.

Υπήρχε απόλυτη πειθαρχία. Δεν δικαιούνταν να επικοινωνήσουν με τον έξω κόσμο. Υπήρχε σωματική και

ψυχική απομόνωση. Επιτρεπόταν η εργασία στους κρατουμένους σε αυτό το σύστημα και αυτό ήταν για τα

δεδομένα της εποχής θετικό. Ήταν το λεγόμενο παραγωγικό σύστημα. Η παραγωγική εργασία ευνοούσε ότι οι

κρατούμενοι έκτιαν την ποινή τους κατά το μεγαλύτερο μέρος και εργάζονταν για κάποιο μικρό χρονικό

διάστημα είτε για να ιδρύσουν νέες πτέρυγες στις φυλακές είτε για να παράγουν υλικά προϊόντα που θα

εξασφάλιζαν τα προς το ζην σε αυτούς αφού θα τα αγόραζαν τρίτοι. Ακολουθεί η εισαγωγή εκπαίδευσης

ταυτόχρονα με την απομόνωση και την εργασία στο απομονωτικό σύστημα. Η εκπαίδευση αποτέλεσε εξέλιξη.

Η εκπαίδευση αφορούσε τις θρησκευτικές αρχές. Τα υπέρ του απομονωτικού συστήματος ήταν ότι η αυστηρή

απομόνωση απέτρεπε το φαινόμενο της διαφθοράς στην φυλακή. Θεωρείται αποτελεσματικό σύστημα διότι σε

καθεστώς πλήρους απομόνωσης ο κατηγορούμενος είχε την δυνατότητα να σκεφτεί και να μετανιώσει. Αυτό

το σύστημα είχε μικρό οικονομικό κόστος.

Μικτό σύστημα: οι κρατούμενοι ήταν απομονωμένοι την νύχτα ενώ την ημέρα εργάζονταν επί σιωπής.

Βασιζόταν στην βιομηχανία . Αξιοποιούσαν την εργασία του κρατουμένου. Αυτό βοήθησε και την επανένταξη

του κρατουμένου στην κοινωνία αφού μάθαινε να δουλεύει. Δεν είχε τα δυσμενή αποτελέσματα της

απομόνωσης. Απαιτούσε όμως δημιουργία φυλακών με οργανωμένο σύστημα εργασίας.

Προοδευτικό σύστημα: Σήμερα χρησιμοποιείται στην Ιρλανδία. Χρησιμοποιεί τα θετικά στοιχεία των

προηγούμενων συστημάτων. Η ποινή διακρίνεται σε 3 στάδια:

Στάδιο πλήρης απομόνωσης (Απαραίτητο ήταν για 3 μήνες)

Απομόνωση την νύχτα και εργασία την ημέρα (προϋπόθεση να διανύσει 4 τάξεις που είχαν διαφορετική

βαθμολογία).

Απόλυση υπό όρους του κρατουμένου αφού υπάρχει καλή διαγωγή υπό προϋποθέσεις βέβαια. Εφαρμόστηκε

στην Κέρκυρα κατά την Ιταλική κατοχή. Το μειονέκτημα ήταν η δυσχέρεια στην παρακολούθηση και

αξιολόγηση των κρατουμένων.

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΟΙΧΤΗΣ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

Ήταν πρωτοποριακό σύστημα έκτισης ποινής. Εισάχθηκε σύστημα βαθμών. Υπήρχε νωρίτερα αποφυλάκιση

κρατουμένων με βάση διάφορα κριτήρια όπως η καλή διαγωγή και η εργασία που παρείχε στην φυλακή ο

κρατούμενος. Εισάχθηκε η υπό όρων απόλυση, η παροχή άδειας σε κατηγορουμένους και πολλοί άλλοι

6

παρόμοιοι θεσμοί. Υπήρχε γρηγορότερη αποφυλάκιση. Οι κρατούμενοι χρεώνονταν το φαγητό που

κατανάλωναν και από την άλλη μπορούσε να ζητήσουν όσο φαγητό θέλουν αφού θα το πλήρωναν. Υπήρχε με

λίγα λόγια δηλαδή και κίνητρο αποδοτικότητας. Οι κρατούμενοι μετά την αποφυλάκιση έπαιρναν χρηματικό

ποσό ανάλογα με τους βαθμούς που είχαν συλλέξει και αυτό βοηθούσε στην επανένταξη τους στο κοινωνικό

σύνολο.

Επικρατούν σήμερα δύο στάσεις για τον σκοπό των σωφρονιστικών καταστημάτων:

Στάση ωφελιμισμού: ο άνθρωπος έχει ως βασικό προορισμό να είναι νομοταγής. Ο σωφρονισμός

αναμορφώνει τον φυλακισμένο από εγκληματία πάλι σε νομοταγή πολίτη. Όμως η επιβολή αλλαγής

συμπεριφοράς αποτελεί επιρροή στην προσωπική ζωή του εγκληματία. Ως κράτος δικαίου προτού να

τιμωρήσουμε τους εγκληματίες, πρέπει να εξαλείψουμε τα αίτια και τους παράγοντες που οδηγούν τον

εγκληματία σε διάπραξη εγκλήματος. Μας ενδιαφέρει η εφαρμογή βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Στάση ουδετερότητας: Το βασικό και μοναδικό δικαίωμα που αφαιρείται από τον κρατούμενο είναι η

ελευθερία της κίνησης και τα υπόλοιπα δικαιώματα που εξαρτώνται από αυτήν. Σκοπός είναι η τήρηση της

νομιμότητας και παροχή οποιασδήποτε αρωγής (π.χ. εκπαίδευση ή εργασία) στην περίπτωση που ζητείται από

τον κρατούμενο.

Ο κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να είναι διαφορετικός από τους άλλους. Επομένως δεν πρέπει να

επιβάλλεται σωφρονισμός και επανακοινωνικοποίηση στον κρατούμενο, απλώς να του αφαιρείται το δικαίωμα

/ ελευθερία κίνησης και να του παρέχει αρωγή εφόσον το θέλει και ο κρατούμενος. Ήδη ο κρατούμενος πριν

την επιβολή της ποινής αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί μέρος της κοινωνίας και δεν έχει νόημα να

προσπαθούμε να τον επανακοινωνικοποιήσουμε. Πρέπει να λάβουμε υπόψη και την εμφανή ή αφανή

εγκληματικότητα.

Άρα η επιβολή υποχρεωτικής συμπεριφοράς στον κρατούμενο είναι δυσανάλογη ποινή και προσβάλλει τα

δικαιώματα του κρατουμένου. Η παρέμβαση στην προσωπική σφαίρα του δράστη αποτελεί μια δεύτερη ποινή

(Δηλαδή εκτός από κάποια ποινή ο σωφρονισμός) και αυτό δεν είναι σωστό και θεμιτό.

Σήμερα επικρατούσα άποψη είναι η ουδετερότητα (σύστημα ουδετερότητας).

Βασικό δικαίωμα που πλήττεται είναι η ελευθερία κίνησης. Τα υπόλοιπα δικαίωμα του κρατουμένου πρέπει

να ασκούνται από αυτόν στο μέτρο του επιτρεπτού μέσα στη φυλακή (απαγόρευση ελευθερίας κίνησης).

ΔΕΝ πρέπει υποχρεωτικά να επιβάλλουμε αρωγή στον κρατούμενο, αλλά μόνο αν αυτός ζητήσει αρωγή

τότε είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε.

ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ

Σε συνδυασμό με τους τρόπους σωφρονιστικής λειτουργίας, τα καταστήματα κράτησης διατηρούν την τάξη

και την ασφάλεια.

1. Η διοικητική εποπτεία της λειτουργίας των καταστημάτων ασκείται από την αρμόδια Διεύθυνση της

Κεντρικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

7

2. Ο έλεγχος της λειτουργίας των καταστημάτων γίνεται από τη Διεύθυνση Επιθεώρησης Καταστημάτων

Κράτησης, Θεραπευτικών Καταστημάτων και Ειδικών Καταστημάτων Κράτησης Νέων του Υπουργείου

Δικαιοσύνης.

3. Τακτικοί και έκτακτοι έλεγχοι διενεργούνται από το Σώμα Επιθεώρησης και Ελέγχου Καταστημάτων

Κράτησης σύμφωνα με το νόμο 3090/2002 καθώς και από Εισαγγελείς, όπως φαίνεται παρακάτω :

Εισαγγελική εποπτεία

1. Στο πλαίσιο της εποπτείας ο εισαγγελέας συνεργάζεται με τον διευθυντή και τους προϊσταμένους των

τμημάτων του καταστήματος, και προβαίνει σε υποδείξεις σε θέματα που αφορούν την έκτιση των ποινών.

2. Ο εισαγγελέας - επόπτης ή ο αναπληρωτής του, ασκεί αρμοδιότητες δικαιοδοτικού, πειθαρχικού και

ελεγκτικού χαρακτήρα. Ειδικότερα, ο εισαγγελέας- επόπτης:

1) Μεριμνά για την εφαρμογή των διατάξεων που ισχύουν εκάστοτε για τη μεταχείριση των κρατουμένων

καθώς και εκείνων του Ποινικού Κώδικα και των ειδικών νόμων που αφορούν την εκτέλεση των ποινών και

την εφαρμογή των μέτρων ασφαλείας.

2) Προεδρεύει του Πειθαρχικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Εργασίας Κρατουμένων.

3) Χορηγεί έκτακτες άδειες σε κρατουμένους για την εκπλήρωση οικογενειακών, επαγγελματικών ή άλλων

έκτακτων και απρόβλεπτων εξαιρετικού χαρακτήρα αναγκών τους. Για τη χορήγηση της έκτακτης άδειας

απαιτείται υποβολή έγγραφων δικαιολογητικών από τους αιτούντες κρατούμενους με τα οποία αποδεικνύεται

ότι: i) δεν πρόκειται για συνήθεις και χρόνιες καταστάσεις και ii) δεν υπάρχουν ρυθμίσεις για την κάλυψη των

αναγκών αυτών, ανάλογες με αυτές που αφορούν την υγειονομική περίθαλψη των κρατουμένων και τη

διεξαγωγή επισκεπτηρίων με πρόσωπα, εκτός των συγγενών μέχρι τετάρτου βαθμού.

4) Αποφασίζει για τον ευεργετικό υπολογισμό ημερών ποινής μετά από πρόταση του Συμβουλίου Εργασίας

Κρατουμένων.

5) Συμμετέχει, ύστερα από σχετική πρόσκληση ή αυτεπαγγέλτως, στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου

Φυλακής.

6) Προεδρεύει στο Συμβούλιο Φυλακής, όταν τούτο αποφαίνεται επί προτάσεως του διευθυντή για

μεταγωγή κρατουμένου.

7) Ασκεί, κατά την κρίση του, προσφυγή κατά των αποφάσεων του Συμβουλίου Φυλακής ενώπιον του

Συμβουλίου Πλημμελειοδικών ως Δικαστηρίου Εκτέλεσης Ποινών.

8) Συμμετέχει στη σύνθεση του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών στην περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το

κατάστημα κράτησης, όταν αυτό συνεδριάζει ως Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών, εκτός εάν αυτό εξετάζει

προσφυγή του ιδίου κατά απόφασης του Συμβουλίου Φυλακής.

8

9) Δέχεται σε ακρόαση κρατουμένους, συγγενείς και συνηγόρους τους, αν το ζητήσουν.

10) Εξετάζει θέματα δικαστικής προστασίας των κρατουμένων, υποδεικνύοντας στους ενδιαφερομένους να

προβούν στις ενδεδειγμένες ενέργειες και προωθεί στις αρμόδιες αρχές αιτήματα νομικής βοήθειας

κρατουμένων, οι οποίοι βρίσκονται σε οικονομική αδυναμία πρόσβασης στη δικαιοσύνη και άσκησης των

υπερασπιστικών δικαιωμάτων τους, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 33 του παρόντος.

11) Καλεί την αστυνομική δύναμη προς παροχή οποιασδήποτε αναγκαίας συνδρομής σε περίπτωση

εκδήλωσης ομαδικής απείθειας, στάσης ή αντίστασης κρατουμένων σε νόμιμη διαταγή και ιδίως στη διαταγή

επιστροφής και εγκλεισμού στα κελιά ή τους θαλάμους.

12) Ελέγχει τα αυξημένα μέτρα ασφαλείας των καταστημάτων.

13) Καθορίζει περιορισμούς στους όρους διαβίωσης των κρατουμένων σε εξαιρετικές περιπτώσεις, για να

εξασφαλίζεται η εύρυθμη λειτουργία και η ασφάλεια του καταστήματος το οποίο εποπτεύει.

ΓΕΝΙΚΟΊ ΚΑΝΌΝΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑΣ

Μαζί με την εποπτεία των Σωφρονιστικών Ιδρυμάτων, υπάρχουν και κάποιοι τελικοί, γενικοί κανόνες

λειτουργίας που πρέπει να τηρούνται πάντοτε

1) Το κατάστημα κράτησης λειτουργεί καθημερινά σε εικοσιτετράωρη βάση ως προς το έργο του τμήματος

φύλαξης και την παροχή υγειονομικών υπηρεσιών προς τους κρατουμένους. Οι υπόλοιπες υπηρεσίες

λειτουργούν έτσι ώστε να καλύπτονται πλήρως οι πρωινές και, τουλάχιστον ως προς το έργο των τμημάτων

διοίκησης

και οικονομικού, οι απογευματινές βάρδιες.

2) Οι κρατούμενοι και οι επισκέπτες κυκλοφορούν σε προκαθορισμένους χώρους του καταστήματος για να

μην εμποδίζεται η εύρυθμη λειτουργία του.

3) Κάθε κρατούμενος και κάθε επισκέπτης που εισέρχεται στο κατάστημα ή εξέρχεται από αυτό

υποβάλλεται σε ηλεκτρονικό ή άλλου είδους έλεγχο ανίχνευσης απαγορευμένων ουσιών και αντικειμένων.

4) Οι κρατούμενοι δεν επιτρέπεται να κυκλοφορούν εκτός της κεντρικής κιγκλίδος χωρίς άδεια ή συνοδεία.

5) Οι επισκέπτες δεν επιτρέπεται να εισέρχονται και να παραμένουν στους χώρους κράτησης του

καταστήματος χωρίς άδεια και συνοδεία.

9

6) Απαγορεύεται η κατοχή κλειδιών των χώρων του καταστήματος από κρατουμένους. Με ευθύνη του

διαχειριστή ρυθμίζεται η παράδοση και παραλαβή των κλειδιών των κυλικείων στους και από τους

κρατουμένους που εργάζονται σε αυτά. Με ευθύνη του αρχιφύλακα ή του εποπτεύοντος τους χώρους εργασίας

ρυθμίζεται ανάλογα με τις εκάστοτε ανάγκες η παράδοση και παραλαβή των κλειδιών της βιβλιοθήκης και της

αποθήκης ιματισμού κρατουμένων.

Π Ο Ι Ν Ι Κ Ο Μ Η Τ Ρ Ω Ο

ΤΙ ΕΊΝΑΙ ΤΟ ΠΟΙΝΙΚΌ ΜΗΤΡΏΟ;

Ποινικό μητρώο είναι η καταγραφή ποινικού αδικήματος ενός ατόμου. Χρησιμοποιείται συνήθως από

εργοδότες και δανειστές για την αξιολόγηση της αξιοπιστίας του ατόμου. Επίσης αποτελεί απαραίτητο

πιστοποιητικό για την έκδοση μεγάλου αριθμού διοικητικών πράξεων (διορισμός στο δημόσιο τομέα,

απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας, άδεια εργασίας αλλοδαπού, συμμετοχή σε δημόσιους διαγωνισμούς, άδεια

άσκησης επαγγέλματος υγειονομικού και γενικά κοινωφελούς ενδιαφέροντος, άδεια κυνηγίου, άδεια χρήσης

όπλων και εκρηκτικών, άδεια εισόδου στα αεροδρόμια, εγγραφή στο Μητρώο Εξαγωγέων κλπ.)

Υπάρχουν δύο είδη ποινικού μητρώου : το δικαστικής χρήσης και της γενικής χρήσης. Τα δελτία ποινικού

μητρώου παύουν να ισχύουν και αποκλείεται να χρησιμοποιηθούν στις εξής περιπτώσεις :

όταν το πρόσωπο πεθάνει ή υπερβεί το 80ο έτος της ηλικίας του .

όταν αφορούν αναμορφωτικά μέτρα , εφόσον ο ανήλικος κλείσει τα δεκαεπτά

όταν η απόφαση ακυρωθεί με νεότερη ή η πράξη αμνηστευθεί ή πάψει να είναι αξιόποινη, με νεότερο Νόμο

.

ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΕ ΑΥΤΟ;

Πρόσβαση στο ποινικό μητρώο έχουν οι εισαγγελικές , οι δικαστικές και οι αστυνομικές

AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΠΙΒΑΡΥΜΕΝΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΜΗΤΡΩΟ.

Η αντιμετώπιση των ατόμων με λερωμένο ποινικό μητρώο διαφέρει από χώρα σε χώρα και εξαρτάται από

τη βαρύτητα του αδικήματος που έχει διαπραχθεί.

Στον εργασιακό τομέα τα άτομα που έχουν επιβαρυμένο ποινικό μητρώο χάνουν το δικαίωμα πρόσληψης σε

δημόσιες υπηρεσίες στις οποίες είναι απαραίτητη η προσκόμιση αντίγραφου ποινικού μητρώου. Αλλά και στον

ιδιωτικό τομέα βρίσκουν πολύ δύσκολα δουλειά αν ο εργοδότης είναι ενημερωμένος για το ποινικό μητρώο

του υποψήφιου εργαζομένου. Συνήθως κατά τη διαδικασία πρόσληψης στον ιδιωτικό τομέα δεν ζητείται

προσκόμιση ποινικού μητρώου. Σε περίπτωση που μετά την πρόσληψή του διαπιστωθεί ότι ο εργαζόμενος έχει

υποπέσει σε ποινικό αδίκημα επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εργοδότη, και βέβαια ανάλογα με τη

βαρύτητα του αδικήματος, αν θα απολυθεί ή όχι.

10

Στη κοινωνία το ποινικό αδίκημα οποιασδήποτε αιτιολογίας είναι αναπόφευκτα συνδεδεμένο με την

αποδοκιμασία και την απομόνωση του ατόμου. Οι άνθρωποι με αμαυρωμένο ποινικό μητρώο βιώνουν έντονα

τον κοινωνικό στιγματισμό και ζουν περιθωριοποιημένοι. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη στις διαπροσωπικές

σχέσεις με αποτέλεσμα την κατάρρευση της κοινωνικής δομής.

Σε κάθε δημοκρατική κοινωνία πρέπει να υπάρχει κρατική μέριμνα για την επανένταξη των ατόμων με

επιβαρυμένο ποινικό μητρώο στο κοινωνικό περιβάλλον. Στην Ελλάδα τέτοια προγράμματα υλοποιεί ο

Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού(Ο.Α.Ε.Δ) γιατί αναμφισβήτητα, όλοι οι άνθρωποι πρέπει να

έχουν δικαίωμα σε μία δεύτερη ευκαιρία για μια νέα δημιουργική και αξιοπρεπή ζωή.

Τ Α Σ Ω Φ Ρ Ο Ν Ι Σ Τ Ι Κ Α Ι Δ Ρ Υ Μ Α Τ Α

Κάνοντας μια έρευνα στο διαδίκτυο για τον τρόπο λειτουργίας των Σωφρονιστικών Ιδρυμάτων στην χώρα

μας, για τα Σωφρονιστικά Ιδρύματα στην Ελλάδα, για τις καλύτερες και χειρότερες φυλακές του κόσμου καθώς

και για τις συνθήκες διαβίωσης των κρατουμένων, βρήκαμε και σας παρουσιάζουμε τα παρακάτω στοιχεία.

Η ΟΡΓΆΝΩΣΗ ΤΩΝ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΏΝ ΙΔΡΥΜΆΤΩΝ

Η Οργάνωση του Σωφρονιστικού συστήματος στην Ελλάδα βασίζεται στις γενικές αρχές που τίθενται από

το Σύνταγμα, τις διεθνείς συμβάσεις, τους νόμους και τα προεδρικά διατάγματα καθώς και τις κανονιστικές

πράξεις κατ' εξουσιοδότηση τους, με θεμελιώδη νόμο τον ισχύοντα Σωφρονιστικό Κώδικα.

Οι γενικές αρχές αφορούν τους κανόνες εκτέλεσης των ποινών και μέτρων ασφαλείας κατά της ελευθερίας,

όπως αυτές επιβάλλονται από τα αρμόδια Δικαστήρια και τη μεταχείριση των κρατουμένων στα καταστήματα

κράτησης.

Απαραβίαστες αρχές στην εφαρμογή των ανωτέρω κανόνων αποτελούν η νομιμότητα και η ισότητα στη

μεταχείριση των κρατουμένων, ο σεβασμός των δικαιωμάτων των κρατουμένων που τους αναγνωρίζει ο νόμος

και η έννομη προστασία τους.

Στον προαναφερθέντα Σωφρονιστικό Κώδικα περιγράφονται τα όργανα της άσκησης της σωφρονιστικής

πολιτικής που είναι το Κεντρικό Επιστημονικό Συμβούλιο Φυλακών, η Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών και τα

Συμβούλια της Φυλακής. Επίσης καθορίζονται, οι κατηγορίες των κρατουμένων και των καταστημάτων

κράτησης, ο τρόπος μεταγωγής σε αυτά και διαβίωσής τους, η εφαρμογή προγραμμάτων και η διάθεση του

ελευθέρου χρόνου τους, η εργασιακή τους κατάσταση, ο ευεργετικός υπολογισμός ημερών ποινής λόγω

εργασίας και η επικοινωνία με το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

Στον ίδιο Κώδικα περιγράφονται οι εναλλακτικές μορφές έκτισης των ποινών, τα μέτρα για την εύρυθμη

λειτουργία των καταστημάτων, ο τρόπος μεταγωγών των κρατουμένων, ο τρόπος λήξης των ποινών, η

μετασωφρονιστική μέριμνα, η εποπτεία της εφαρμογής του και τα όργανα που την ασκούν.

Η εποπτεία της οργάνωσης και λειτουργίας του σωφρονιστικού συστήματος ασκείται από τη Γενική

Διεύθυνση Σωφρονιστικής Πολιτικής του Υπουργείου και της υπαγόμενες σε αυτή Διευθύνσεις

11

α) Πρόληψης Εγκληματικότητας και Σωφρονιστικής Αγωγής Ανηλίκων

β) Σωφρονιστικής Αγωγής Ενηλίκων

γ) Λειτουργία Ειδικών Θεραπευτικών Καταστημάτων

δ) Επιθεώρησης Σωφρονιστικών Καταστημάτων και Ειδικών Καταστημάτων Κράτησης Νέων και

ε) Εξωτερικής Φρούρησης Φυλακών και λοιπών Καταστημάτων.

ΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Α. ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ - ΑΓΡΟΤΙΚΕΣ

ΦΥΛΑΚΕΣ

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

1 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΦΥΛΑΚΗ ΑΓΙΑΣ

2 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΦΥΛΑΚΗ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ

3 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΦΥΛΑΚΗ ΤΙΡΥΝΘΑΣ

4 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΠΟΘΗΚΗ ΥΛΙΚΟΥ

ΦΥΛΑΚΩΝ (ΚΑΥΦ)

Β. ΕΙΔΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

1 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΤ/ΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ (ΕΚΚΝ)

ΑΥΛΩΝΑ

2 ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΤ/ΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ (ΕΚΚΝ)

ΒΟΛΟΥ

3 ΑΣΚΑ ΚΑΣΣΑΒΕΤΕΙΑΣ

Γ. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

1 ΨΥΧΙΑΤΡΕΙΟ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ

ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

2 ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΩΝ

ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

3

ΚΕΝΤΡΟ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

ΤΟΞΙΚΟΜΑΝΩΝ ΚΡΑΤ/ΝΩΝ

ΕΛΑΙΩΝΑ ΘΗΒΩΝ

Δ. ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ

1 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

2 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΠΑΤΡΑΣ

3 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

4 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

5 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΟΥ

6 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΡΙΚΑΛΩΝ

12

7 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΜΑΛΑΝΔΡΙΝΟΥ

8 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΕΛΕΩΝΑ ΘΗΒΩΝ

9 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΥ

10 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

11 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ

12 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΟΡΙΝΘΟΥ

13 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ

14 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΛΑΡΙΣΑΣ

15 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΑΥΠΛΙΟΥ

16 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΝΕΑΠΟΛΗΣ

17 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΤΡΙΠΟΛΗΣ

18 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΧΑΝΙΩΝ

19 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΧΙΟΥ

20 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΩ

21 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ ΑΜΦΙΣΣΑΣ

22

ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΚΡΑΤΗΣΗΣ

ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΙΙΙ ( ΝΙΓΡΙΤΑ

ΣΕΡΡΩΝ).

13

Συνεχίζοντας θα αναφερθούμε στις:

ΟΙ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Η πιο ασφαλής Adx Supermax, Κολοράντο

Χωρητικότητα: 550 κρατούμενοι Είναι ο εφιάλτης κάθε παρανόμου. Βασικά επιβεβαιώνει στο έπακρο τον

όρο φυλακή, γιατί εκεί δεν περνάνε τα πολλά. Βία, πειθαρχία και σύστημα ασφαλείας που δε κάνει να ξεχνάς

το ενδεχόμενο διαφυγής. άνοιξε τις πύλες της μόλις το 1994 και είναι το σπίτι των πιο βίαιων και επικίνδυνων

εγκληματιών της χώρας. Εκεί, οι φυλακισμένοι δεν έχουν σχεδόν καμία επαφή ο ένας με τον άλλον, καθώς

περνάνε 22 ώρες την ημέρα στην απομόνωση, για να αναλογιστούν τις πράξεις τους. Έχει παρατηρηθεί ότι

αρκετοί από αυτούς που πέρασαν στα κελιά της, έχουν χάσει το μυαλό τους από την πολλή μοναξιά και

αυστηρότητα. Οπότε οι ιθύνοντες δέχονται μόνο αυτούς που έχουν να εκτίσουν από 25 χρόνια ποινή και άνω .

Η πιο πολυτελή San Quentin, Καλιφόρνια

Χωρητικότητα: 3317 κρατούμενοι. Είναι η πιο ακριβή φυλακή του κόσμου. Δεν αναφερόμαστε βέβαια

στο... ενοίκιο αλλά στην αξία του τεράστιου οικοπέδου. Υπολογίζεται ότι η γη στην οποία είναι χτισμένη η

συγκεκριμένη φυλακή αξίζει περίπου 100 εκατομμύρια δολάρια. Υπάρχει η φήμη, σύμφωνα με την οποία,

είναι ένα από τα πιο ακριβά οικόπεδα σε όλη τη χώρα! Ίσως παίζει ρόλο το γεγονός ότι έχει θέα τον ωκεανό,

προσφέροντας στους «φιλοξενούμενους» μια πιο καλαίσθητη διαμονή. Ποιος ξέρει;

Η πιο παράξενη San Pedro, Βολιβία

Χωρητικότητα: 800 κρατούμενοι Εδώ η κατάσταση αρχίζει και θυμίζει σενάριο επιστημονικής φαντασίας.

Οι κρατούμενοι των φυλακών αυτών είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν νοίκι !), έχουν κανονικές δουλείες

μέσα στη φυλακή, ενώ κάποιοι από αυτούς μπορούν να συγκατοικούν με την οικογένεια τους. Αν είσαι

τουρίστας, μπορείς ακόμα να επισκεφτείς με ξεναγό τις εγκαταστάσεις αυτές και να διανυκτερεύσεις αν θες!

Φημολογείται έντονα ότι οι κάτοικοι των φυλακών έχουν στα χέρια τους την πιο φτηνή κοκαΐνη στη χώρα κι

αυτός είναι ο λόγος ότι έχουν πολλούς επισκέπτες καθημερινά.

Η πιο δελεαστική Leoben Justice Centre, Αυστρία

Χωρητικότητα: 205 κρατούμενοι Κι όμως πρόκειται για φυλακή κι όχι για ξενοδοχείο πολλών αστέρων. Σε

προκαλεί έμμεσα να πυροβολήσεις επιτέλους τη γυναίκα σου για να καταλήξεις εκεί. Τώρα για ποιο λόγο να

χαλάνε τα λεφτά και την ώρα τους για να κάνουν τη φυλακή αυτή εμφανίσιμη και δελεαστική; Το μόνο που θα

καταφέρουν είναι να περιμένουν οι κρατούμενοι σε λίστα αναμονής για να εκτίσουν την ποινή τους μέσα στη

χλιδή.

ΟΙ ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΣ ΦΥΛΑΚΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Tower of London, Λονδίνο – Αγγλία

Αρχικά κατασκευάστηκε ως φρούριο από τον Γουλιέλμο τον Κατακτητή για να εδραιώσει την εισβολή του

το 1066. Αργότερα διάφοροι Βασιλείς το επέκτειναν και το οχύρωσαν με πύργους για να διατελέσει ως ένα

14

ασφαλές κάστρο για τη διαμονή τους και για να φυλακίζουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους. Σήμερα είναι

γνωστό ως τόπος φύλαξης των κοσμημάτων της Βασιλείας.

Οι φύλακές του φορούν έως και σήμερα τις παραδοσιακές στολές και επιπλέον ξεναγούν τους τουρίστες στο

εσωτερικό του. Διάσημα πρόσωπα της Βρετανικής ιστορίας «φιλοξενήθηκαν» στα κελιά των πύργων του και

μερικοί είχαν τραγικό θάνατο. Στον πύργο επίσης μπορείτε να δείτε το προσωπικό οπλοστάσιο των βασιλέων

και συχνά γίνονται αναπαραστάσεις σημαντικών γεγονότων.

Alcatraz, Καλιφόρνια - Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής

Με το όνομα Αλκατράζ ή Αλκατράθ φέρεται μικρή νησίδα στη είσοδο του Κόλπου του Αγίου Φραγκίσκου

στις ΗΠΑ.

Η νησίδα αυτή μικρής σχετικής έκτασης, μήκους 530 μέτρων, είναι αρκετά υπερυψωμένη (περίπου 40 μ.)

και στο ψηλότερο σημείο της υπήρχαν οι εγκαταστάσεις των άλλοτε ομώνυμων περίφημων ομοσπονδιακών

φυλακών από τις οποίες η όποια απόδραση θεωρούταν αδύνατη. Σε μια πλευρά των κτιρίων των φυλακών

βρίσκεται εγκατεστημένος ο ομώνυμος φάρος ύψους 70 μέτρων από επιφάνεια θαλάσσης. Στις 4 Μαΐου του

1946 σημειώθηκε σοβαρότατη εξέγερση των κρατουμένων που εξελίχθηκε σε διήμερη μάχη, η οποία τελικά

κατεστάλη από επέμβαση μονάδων του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού με αποτέλεσμα 3 κρατούμενοι και 2

φύλακες να χάσουν τη ζωή τους και να τραυματιστούν περισσότερα από 15 άτομα.

Στις 11 Ιουνίου του 1962 από τις εν λόγω φυλακές κατάφεραν να δραπετεύσουν οι Φρανκ Μόρρις, Τζον

Άγκλιν και Κλάρενς Άγκλιν που θεωρείται πως ήταν και οι μοναδικοί που κατάφεραν ποτέ να αποδράσουν,

στην ιστορία των φυλακών αυτών.

Η ιστορία αυτής της απόδρασης έχει μεταφερθεί και στη κινηματογραφική σκηνή με τον τίτλο «Escape

from Alcatraz» (Απόδραση από το Αλκατράζ).

Από τις 21 Μαρτίου του 1963 οι ομοσπονδιακές αυτές φυλακές έπαψαν να λειτουργούν, όχι όμως και ο

φάρος.

Chateau d’If Prison, Γαλλία

Το Château d’If στην αρχή ήταν φρούριο, αργότερα όμως μετατράπηκε σε φυλακή. Βρίσκεται στο νησί του

If, το μικρότερο νησί του Αρχιπελάγους Frioul, στη Μεσόγειο Θάλασσα, περίπου ένα μίλι από τον κόλπο της

Μασσαλίας στη νοτιοανατολική Γαλλία. Είναι διάσημο γιατί φιλοξένησε στα σκοτεινά κελιά του τον περίφημο

«Κόμη Μοντεχρήστο» τον πρωταγωνιστή του μυθιστορήματος του Alexandre DumaΤο Château είναι ένα

τετράγωνο, τριώροφο κτίριο με μήκος σε κάθε πλευρά 28 μέτρων. Πλαισιώνεται από τρεις πύργους με

πολεμίστρες . Το υπόλοιπο του νησιού, που μετρά μόλις 30.000 τετραγωνικά μέτρα, είναι βαριά οχυρωμένο

ψηλά τείχη .

Robben Island, Νότια Αφρική

Αποτελεί ένα από τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, γιατί κατά τη διάρκεια της

αποικιοκρατίας αποτέλεσε φυλακή εγκλεισμού και βασανισμού όσων διεκδικούσαν ίση μεταχείριση μεταξύ

μαύρων και λευκών. Η λίστα των «φιλοξενουμένων» του Robben Island είναι πολύ μεγάλη και ίσως ο

γνωστότερος αυτών είναι ο νομπελίστας Νέλσον Μαντέλα, ο πρώτος νόμιμα εκλεγμένος πρόεδρος της Νότιας

Αφρικής, ο οποίος είχε πει πρόσφατα: «Σήμερα, όταν κοιτάζω το Robben Island, το βλέπω πιο πολύ σαν μια

γιορτή του αγώνα και σαν σύμβολο των πιο εκλεκτών αρετών του ανθρώπινου πνεύματος παρά σαν ένα

15

μνημείο στυγνής τυραννίας και καταπίεσης του απαρτχάιντ. Μετά το τέλος του απαρτχάιντ, η οικονομική

κατάσταση στη χώρα ήταν τραγική. Το γεγονός ότι οι έγκλειστοι στο Robben Island δεν είχαν καθαρό ποινικό

μητρώο έκανε τη θέση τους ακόμη πιο δύσκολη, οπότε, για να βρεθεί κάποια διέξοδος, τους δόθηκε η ευκαιρία

να γίνουν τουριστικοί οδηγοί στο Robben Island. Από τότε, σχεδόν όλοι οι οδηγοί επισκεπτών είναι πρώην

τρόφιμοι των φυλακών.

Tuol Sleng Genocide Prison, Καμπότζη

Το μουσείο γενοκτονίας Tuol Sleng είναι ένα μουσείο στη Πνομ Πενχ,την πρωτεύουσα της Καμπότζης. Η

περιοχή είναι ένα πρώην γυμνάσιο που χρησιμοποιήθηκε ως η πασίγνωστη φυλακή ασφαλείας 21 (s-21) από

το καθεστώς των ερυθρών Χμερ από την άνοδό του στην εξουσία το 1975 έως την πτώση του το 1979. Tuol

Sleng Khmer σημαίνει «ο λόφος των δηλητηριωδών δέντρων»Στο παρελθόν ήταν το γυμνάσιο Tuol Svay ,

ονομασμένο από έναν βασιλικό πρόγονο του βασιλιά Norodom Sihanouk, τα πέντε κτήρια του συγκροτήματος

μετατράπηκαν τον Αύγουστο του 1975, τέσσερις μήνες αφότου κέρδισαν οι ερυθροί Χμερ τον εμφύλιο

πόλεμο , σε μια φυλακή και ένα κέντρο ανάκρισης. Οι ερυθροί Χμερ άρχισαν να προσαρμόζουν τη φυλακή

στους τροφίμους: στα κτήρια τοποθετήθηκαν ηλεκτροφόρα οδοντωτά καλώδια, οι τάξεις που μετατράπηκαν

στις μικροσκοπικές αίθουσες φυλακών και βασανιστηρίων, και όλα τα παράθυρα καλύφθηκαν με τα

σιδερόβεργα και τα καλώδια για να αποτρέψουν τις διαφυγές.

Goree Island, Σενεγάλη

Το Γκορέ ήταν ένα λιμάνι δουλεμπορίου στην ακτή της Δυτικής Αφρικής από το οποίο υπολογίζεται ότι

έφυγαν αιχμάλωτοι χιλιάδες άνθρωποι σε πλοία με κυβερνήτες τους Τζον Χόκινς, Φράνσις Ντρέικ και Τζον

Νιούτον, οι οποίοι έγιναν αργότερα θρυλικοί χάρη στις ταινίες με θαλασσινούς και πειρατές. Όλοι τους

υπήρξαν πρωταγωνιστές σε μια πολυτάραχη ιστορία. Ο Νιούτον, π.χ., έκανε περιουσία στον κόλπο της

Γουινέας και έγινε αργότερα ένθερμος υποστηρικτής της κατάργησης της δουλείας: έγραψε ακόμη και ένα

βιβλίο στο οποίο ζητούσε συγγνώμη για τις πράξεις του την εποχή

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ ΣΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

που ήταν αδίστακτος έμπορος.

Σε (απόλυτα) θεωρητικό επίπεδο, ο σκοπός που επιτελεί η διαδικασία είναι η θεράπευση, ο σωφρονισμός

και αργότερα η επανένταξη του ανθρώπου στην κοινωνία. Σε πρακτικό όμως επίπεδο, η φυλακή λειτουργεί

τιμωρητικά, εκδικητικά, περιθωριοποιώντας ακόμα περισσότερο τον έγκλειστο. Πάμπολλα είναι τα

παραδείγματα βάναυσης μεταχείρισης κρατουμένων, μόνο και μόνο επειδή ζήτησαν να νοσηλευτούν, ή να

δουν κάποιον δικό τους, ή να φάνε, ή να προαυλιστούν. Αμέτρητες είναι οι περιπτώσεις ξυλοδαρμών,

βασανιστηρίων, εξευτελισμών, που κανένας ποτέ δεν ανέδειξε με στοιχεία, λόγω του νόμου σιωπής που

υπάρχει από σωφρονιστικούς υπαλλήλους και αστυνομικούς. Η μόνη αφορμή για να μάθουμε για όλα αυτά,

υπήρξε κάποια μαζική εξέγερση στις φυλακές. Κατά τα άλλα, οι αριθμοί συγκλονίζουν. Περισσότεροι από 400

νεκροί τα τελευταία 15 χρόνια, πολλά περιστατικά δε, παρουσιάζονται ως αυτοκτονίες, για προφανείς λόγους.

Στέρηση, εξαθλίωση, ανέχεια. Η αύξηση του αριθμού των κρατουμένων και η αδυναμία - και αδιαφορία

από την πλευρά της πολιτείας να εξασφαλίσει τουλάχιστον τις στοιχειώδεις ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης,

έχουν μετατρέψει τα σωφρονιστικά ιδρύματα σε κελιά απομόνωσης και στίβαξης ανθρώπων, χωρίς

προαπαιτούμενες συνθήκες νοσηλείας και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, παροχής φαγητού, ασφάλειας και

υγιεινής. Πολύ περισσότερο απουσιάζει η πρόθεση από όλους τους εμπλεκόμενους για καλλιέργεια του

16

χαρακτήρα που προανέφερα. Αποτέλεσμα, η περίοδος κράτησης να αποτελεί για κάποιον (που ναι, σε πολλές

περιπτώσεις, υπήρξε αθώος, θύμα (χρήστης ναρκωτικών) ή είχε ελαφρυντικά για την ενέργειά του), μια μαύρη

σελίδα, έναν άλλο κόσμο ο οποίος επιδρά καταλυτικά στην ψυχοσύνθεσή του, αν αυτός ο άνθρωπος δεν καεί

ολοκληρωτικά βγαίνοντας κάποια στιγμή στον έξω κόσμο.

Ως απαράδεκτες χαρακτηρίζουν τις συνθήκες διαβίωσής τους, κρατούμενοι φυλακών που συμμετείχαν στην

έρευνα που διοργάνωσε ο Τομέας των Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Σχολής ΝΟΠΕ του

ΑΠΘ για το 2009. Μάλιστα, οι δικαστικές φυλακές Κορυδαλλού παρουσιάζουν τη χειρότερη εικόνα, όσον

αφορά τις συνθήκες διαβίωσης και υγειονομικής περίθαλψης

Στην έρευνα για τις συνθήκες διαβίωσης σε πέντε σωφρονιστικά καταστήματα της χώρας, συμμετείχαν 123

άτομα που κρατούνται στις δικαστικές φυλακές Κορυδαλλού και Διαβατών, στις αγροτικές φυλακές

Κασσάνδρας, στο ειδικό κατάστημα κράτησης νέων Βόλου και στο ψυχιατρείο κρατούμενων Κορυδαλλού.

Συγκεκριμένα, στην ερώτηση για τις συνθήκες διαβίωσης υιοθετήθηκε κλίμακα από 1-60 και η συνολική

αξιολόγηση προσεγγίζει το 26,7. Στα κριτήρια που ελήφθησαν υπόψη περιλαμβάνονται η εικόνα που

παρουσιάζουν τα κελιά, οι θάλαμοι, τα λουτρά, οι χώροι εργασίας και εκπαίδευσης, η ποιότητα εξαερισμού,

φωτισμού, θέρμανσης κ.ά.

Στην ερώτηση για τις συνθήκες υγειονομικής περίθαλψης (κλίμακα 1-40), οι φυλακισμένοι στα κρατητήρια

του δείγματος θεωρούν ότι αυτές είναι αποκαρδιωτικές (16 ο βαθμός αξιολόγησης στο σύνολο των φυλακών).

Και στις δύο ερωτήσεις, τη χειρότερη επίδοση πέτυχαν οι δικαστικές φυλακές Κορυδαλλού (19,6 και 13

αντίστοιχα οι βαθμοί), ενώ την καλύτερη εικόνα παρουσιάζει το ψυχιατρείο κρατουμένων Κορυδαλλού (34,9

και 20,7 οι βαθμοί).

Στην έρευνα αξιολογήθηκαν επίσης ζητήματα όπως η απασχόληση, η εκπαίδευση, η επικοινωνία και ο

πειθαρχικός έλεγχος των κρατουμένων. Οι κρατούμενοι σε ποσοστό 64,2% είναι αρνητικά διακείμενοι

απέναντι στην εργασία μέσα στις φυλακές, θεωρώντας την ως κάτι «βαρετό» ή «αναγκαίο» που απλώς

εξυπηρετεί την ίδια την φυλακή.

Όσον αφορά την πειθαρχική μεταχείριση, το 39,2% των κρατουμένων απαντά ότι δεν απονέμεται ορθά, το

27,6% έχει θετική άποψη, ενώ το 30,89% δεν απάντησε σ’ αυτό το ευαίσθητο θέμα.

Σε ερώτηση για τη χορήγηση τακτικών αδειών, το 65,85% των κρατουμένων πιστεύει ότι αυτές χορηγούνται

δύσκολα, ενώ μόλις το 13,82% απάντησε ότι οι άδειες λαμβάνονται με ευκολία.

Τέλος, το 45,5% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι οργανώνονται και λειτουργούν προγράμματα από

επιστημονικό προσωπικό της φυλακής για τους κρατούμενους που επιθυμούν να ενταχθούν σ’ αυτά. Το

ποσοστό των αρνητικών απαντήσεων στο συγκεκριμένο ερώτημα ανέρχεται σε 38,2%.

Η ΈΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΣΩΦΡΟΝΙΣΜΟΎ

Στην Ελλάδα η έννοια του σωφρονισμού, ορίζεται από το άρθρο 10 του

σωφρονιστικού κώδικα ως εξής: «Οι στερούμενοι της προσωπικής αυτών

ελευθερίας κρατούνται, αναλόγως του σκοπού και της διάρκειας της κρατήσεως». Ο σωφρονισμός ορίζεται

μέσα από τέσσερα διαφορετικά συστήματα. Τα συστήματα

17

αυτά, σύμφωνα µε τον ∆ασκαλάκη (1985), είναι τα εξής:

1. Το κοινοβιακό σύστημα, το οποίο ορίζει το σωφρονισμό μέσα από τη συνεχή επικοινωνία των

κρατουμένων, τη συνεργατική εργασία και τη γενικότερη συνύπαρξη τους.

2. Το απομονωτικό σύστημα, το οποίο ορίζει το σωφρονισμό μέσα από τη διαδικασία της απομόνωσης, της

σιωπής και το οποίο θεωρεί το σωφρονισμό µια διαδικασία μοναχισμού.

3. Το μικτό σύστημα, ορίζει το σωφρονισμό μέσα από το συνδυασμό της μερικής επικοινωνίας και της

μερικής απομόνωσης.

4. Τέλος το προοδευτικό σύστημα το οποίο είναι και το πιο ουσιαστικό ορίζει το σωφρονισμό ως τη

διαδικασία της σταδιακής ένταξης του ατόμου στη κοινωνία ως τη πορεία από τον εγκλεισμό στη

κοινωνικοποίησή του.

Ε Γ Κ Λ Η Μ Α Τ Ι Κ Ο Τ Η Τ Α Ε Φ Η Β Ω Ν

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ.

Το φαινόμενο της παραβατικότητας ανηλίκων είναι πολυσύνθετο και πολυδιάστατο και η αντιμετώπιση του,

απαιτεί δράση σε διάφορα επίπεδα, επίπεδο οικογένειας, εκπαίδευσης (σχολείο), ευρύτερου κοινωνικού

περιβάλλοντος, μέσων μαζικής ενημέρωσης, τεχνολογίας, ποινικής δικαιοσύνης, ψυχαγωγίας κ.ά. Μια σειρά

παραγόντων που συμβάλλουν στο γενικό πλαίσιο της παραβατικής συμπεριφοράς των νέων, της

θυματοποίησης τους και της τροφοδότησης της βίας εκ μέρους τους, που διαμορφώνει αλλά και καθορίζει την

συμπεριφορά των νέων έχουν να κάνουν ενδεικτικά με:

Στο πλαίσιο της οικογένειας οι νέοι -δράστες και ταυτόχρονα θύματα- υπόκεινται ταυτόχρονα πολλαπλές

και σε πολλά επίπεδα κακοποιήσεις τόσο από την οικογένεια, όσο και από το κοινωνικό περιβάλλον άμεσο ή

ευρύτερο.

Όσον αφορά τη βία που εκδηλώνεται στο πλαίσιο των άμεσων δια-προσωπικών σχέσεων χαρακτηριστικό

παράδειγμα αποτελεί η εκδήλωση της βίας στο χώρο του σχολείου είτε ως ομαδικό φαινόμενο είτε ως ατομικό.

Εδώ παρατηρούνται συμπεριφορές, που θυματοποιούν μερίδα μαθητών, ενώ παράλληλα οι ίδιοι οι δράστες

φαίνεται να αποτελούν το προϊόν μιας θυματοποίησης που έχει προηγηθεί (κυρίως στην οικογένεια).

Ο τρόπος αντιμετώπισης των νέων από τους μεγαλύτερους είναι ένα στοιχείο που επηρεάζει τη

συμπεριφορά τους. Ο νέος αποζητά την αποδοχή, την αναγνώριση και την υποστήριξη από τον μεγαλύτερο και

θα αναζητήσει τρόπους για να το πετύχει αυτό. Οι νέοι που έχουν κοινωνικοποιηθεί με σωστά πρότυπα και

αξίες είναι πολύ πιθανόν να επιτύχουν αυτή την αναγνώριση με σύννομα μέσα. Ο νέος όμως που δεν έχει αυτή

την κοινωνικοποίηση, αλλά έζησε σε δύσκολο κοινωνικό (οικογενειακό σχολικό) περιβάλλον, θα αναζητήσει

άλλους τρόπους για να επιτύχει την αναγνώριση, πολύ πιθανό με παράνομα μέσα. Άλλωστε η νεανική ηλικία

είναι ασθενέστερη από τις άλλες αφού διαθέτει μικρότερη δύναμη αντίστασης και περισσότερο αναπτυγμένη

τάση μίμησης.

18

Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης συμμετέχουν στη δημιουργία των ανομικών συναισθημάτων των νέων που

δημιουργούνται από τη δυσαναλογία μεταξύ της εικόνας ενός «εξωπραγματικού» κόσμου που παρουσιάζουν

και της αδυναμίας εξεύρεσης των μέσων για την απόκτηση τους. Επίσης η μίμηση και η ταύτιση με τους ήρωες

των τηλεοπτικών προγραμμάτων, που ζουν μέσα στη χλιδή και που ελάχιστοι εργάζονται σε κανονική εργασία,

ο εθισμός στη βία, αλλά και η δραματοποίηση των παραβάσεων των ανηλίκων από τον τύπο, με φυσικό

επακόλουθο την αύξηση του εγκλήματος στο γενικό πληθυσμό, είναι μερικά από τα αρνητικά στοιχεία των

μέσων, τα οποία έχουν σημαντικό αντίκτυπο στους ανήλικους.

Στις μέρες μας παρατηρείται ένα μεγάλο χάσμα γενεών αφού οι νέοι εμφανίζουν νέους τρόπους

συμπεριφοράς οι οποίοι τις περισσότερες φορές δεν είναι αποδεκτοί από τους ενήλικες. Οι ενήλικοι

στιγματίζουν αυτές τις συμπεριφορές ως αντικοινωνικές με αποτέλεσμα να δημιουργείται μια μεγαλύτερη

απόσταση μεταξύ των δύο ηλικιακών ομάδων. Ο νέος εμφανίζεται ως επαναστάτης, αφού αμφισβητεί κάθε

αυθεντία και κατακρίνει τη γενεά των γονιών του. Στην εφηβεία θα αρνηθεί τους γονείς του, τα ιδανικά και τις

αρχές του και θα αναζητήσει άλλα πρόσωπα για να ταυτιστεί μαζί τους. Εάν ο έφηβος τη στιγμή που αναζητεί

αυτά τα πρόσωπα, δεν έχει λάβει επαρκείς κανόνες και αρχές από την οικογένεια του και δεν υπάρχει καλή

επικοινωνία μεταξύ των μελών της, είναι πολύ εύκολο να μυηθεί σε παραβατικές συμπεριφορές.

Ένα σημαντικό ρόλο για την ανάπτυξη και διάδοση προβληματικών καταστάσεων που εμπλέκουν νέους

διαδραματίζει το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον και ειδικότερα η «βιομηχανία ελεύθερου χρόνου » που έχει

αναπτυχθεί στις προηγμένες κοινωνίες. Η κατάσταση αυτή, έχει ως αποτέλεσμα την εμπορευματοποίηση του

ελεύθερου χρόνου των νέων και τη μετατροπή του σε ανταλλάξιμη σε χρήμα «υπηρεσία».

Η προσωπικότητα και η συμπεριφορά κάθε ατόμου διαμορφώνεται στην παιδική ηλικία. Οι νέοι σήμερα

έρχονται σε επαφή με φορείς που έχουν διαφοροποιηθεί από την παραδοσιακή τους μορφή. Ο θεσμός της

οικογένειας διέπεται κρίση , το σχολείο έχει διαφοροποιηθεί σε μεγάλο βαθμό και οι δάσκαλοι αδυνατούν να

αντιμετωπίσουν.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΕ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ.

· Επιθετικότητα που εκδηλώνεται προς τους γονείς ή τις αρχές, καταστροφικότητα, καβγάδες με

συνομηλίκους, ωμότητα, ευμετάβλητη ψυχική διάθεση και έλλειψη αντοχής στις ματαιώσεις.

· Αδυναμία να αποκτήσουν κοινωνικά προσόντα, αδυναμία για συνεργασία σε ομαδικές προσπάθειες,

συνεχής ανησυχία και συνεχείς απουσίες από το σχολείο.

· Δεν ακολουθούν τους κοινωνικούς κανόνες, επιδίδονται σε κλοπές βανδαλισμούς, ρισκάρουν χωρίς λόγο,

χρησιμοποιούν αλκοόλ και ναρκωτικά, φεύγουν από το σπίτι.

· Αποτυγχάνουν στις διαπροσωπικές σχέσεις, έχουν δυσκολίες στις σχέσεις τους με τους ενήλικους και δεν

συμμετέχουν σε κοινωνικές δραστηριότητες.

· Εμφανίζουν απειθαρχία, ισχυρογνωμοσύνη, δεν δέχονται τιμωρίες και έχουν ενοχές.

19

Πολλές περιπτώσεις αντικοινωνικότητας συνδέονται στενά με τις κοινωνικές συνθήκες και έτσι είναι πολύ

δύσκολο να ξεχωρίσουμε το ψυχιατρικό από το κοινωνικό στοιχείο. Όμως, αν ο έφηβος με εγκληματική

συμπεριφορά προέρχεται από ένα σταθερό οικογενειακό περιβάλλον που είναι υγιές ψυχολογικά και με υγιή

κοινωνική συμπεριφορά, τότε πρέπει να ψάξουμε για ανωμαλίες στο ίδιο το παιδί π.χ. γνωστικά ελαττώματα ή

νευρολογικές διαταραχές.

Το αντικοινωνικό σύνδρομο αρχίζει συνήθως πριν από τα 10 χρόνια. Πρόκειται για το τελικό αποτέλεσμα

σύνθετων ψυχοβιολογικών αλληλεπιδράσεων όπου οι ατομικές και περιβαλλοντικές παράμετροι παίζουν και οι

δύο ρόλο.

Σε σχέση με την κληρονομικότητα, υπάρχει σχέση ανάμεσα σε εφήβους που έχουν υιοθετηθεί και

εμφανίζουν εγκληματικότητα και στους βιολογικούς τους πατέρες, όταν η πατρική εγκληματικότητα

συνυπάρχει με αλκοολισμό.

Επίσης έχει βρεθεί κάποια σχέση ανάμεσα στα υψηλά επίπεδα μολύβδου στο αίμα (λόγω της ατμοσφαιρικής

μόλυνσης) και τις διαταραχές συμπεριφοράς, και σχέση με τα ελαττώματα στη διανοητική κατάσταση των

παιδιών.

ΕΞΕΛΙΞΗ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ-ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ.

Από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται η συνεχής αύξηση της

λεγόμενης μικρομεσαίας εγκληματικότητας. Είναι ενδιαφέρον ότι η εγκληματικότητα των ανηλίκων έχει τα

πρωτεία σ” αυτή την εξέλιξη σε όλες τις χώρες της Ε. Ε. Πιο συγκεκριμένα, σε χώρες όπως η Γαλλία, η

Γερμανία, η Ιταλία και η Μεγάλη Βρετανία η εγκληματικότητα των ανηλίκων ξεπερνά το 20% της συνολικής

εγκληματικότητας.

Ελλάδα

Σταδιακή αύξηση παρουσιάζει και στην Ελλάδα η παραβατικότητα ανηλίκων, ενώ ολοένα και περισσότεροι

νέοι που διαπράττουν σοβαρά εγκλήματα, οδηγούνται στα σωφρονιστικά ιδρύματα, για χρήση και διακίνηση

ναρκωτικών ουσιών, απόπειρες ανθρωποκτονιών, κλοπές.

Ποσοστό 45% των ανηλίκων, που οδηγούνται στις αίθουσες των δικαστηρίων, αντιμετωπίζουν ποινές

φυλάκισης από πέντε έως 15 χρόνια.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι σε διάστημα ενός μηνός (Οκτώβριος του 2009)

διαπράχθηκαν 11 βιασμοί από παιδιά 15 και 16 χρόνων, ενώ τον Ιούνιο του περασμένου χρόνου δύο 15χρονες

μαθήτριες σκότωσαν, για 10 ευρώ, 80χρονο στην Κερκίνη Σερρών.

Κάθε χρόνο εγκλείονται σε σωφρονιστικά καταστήματα της Ελλάδας κατά μέσον όρο 100 ενήλικοι κάτω

των 18 ετών. Το ποσοστό των έγκλειστων νέων ανέρχεται σήμερα στο 4,4% του συνόλου των κρατουμένων.

20

Στη Γαλλία το αντίστοιχο ποσοστό είναι 1,1%, στην Ιταλία 0,7%, ενώ η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που δεν

φυλακίζει ανηλίκους.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΑ ΜΕΤΡΑ.

Ως προς τα μέτρα αντιμετωπίσεως και καταπολεμήσεως της εγκληματικότητας των ανηλίκων, σύμφωνα με

τα πορίσματα της ποινικής επιστήμης και τις υποδείξεις της επιστήμης της ψυχολογίας, διακρίνονται:

Ως προς τους ηθικά εγκαταλελειμμένους ανηλίκους εις μέτρα προστασίας και θεραπευτικά μέτρα και ως

προς τους ηθικά διεφθαρμένους ανηλίκους εις μέτρα αναμορφωτικά αλλά και σωφρονιστικά, προορισμένα

κυρίως για τους εγκληματήσαντες ανηλίκους.

Ως προς τα μέτρα προστασίας και θεραπευτικά μέτρα (για τους ηθικά εγκαταλελειμμένους ανηλίκους)

Αυτά είναι ως επί το πλείστον κοινωνικής προνοίας και ορθό είναι να λαμβάνονται και να επιβάλλονται

κατόπιν διαταγής του δικαστού ανηλίκων για το κύρος αλλά και για την καλύτερη εξασφάλιση και εφαρμογή

αυτών και βεβαίως όμως με προηγούμενη γνωμοδότηση ειδικού ιατρού (στα θεραπευτικά μέτρα). Ειδικότερα,

τα μέτρα αυτά είναι:

Η ειδική επίβλεψη του ανηλίκου, της οικογενείας αυτού ή και των τρίτων υπό την επιμέλεια των οποίων

βρίσκονται, ιδίως των ορφανών, των εξωγάμων, των τέκνων διαζευχθέντων ή υπό διάσταση γονέων, των

διατελούντων υπό επιτροπεία ανηλίκων, των εργαζομένων και αυτών που καθίστανται αντικείμενο

εκμεταλλεύσεως.

Η οικονομική και ηθική ενίσχυση του ανηλίκου και της οικογένειας αυτού.

Η θέση του ανηλίκου υπό την υπεύθυνη επιμέλεια των σχολείων, των γονέων, επιτρόπων και κηδεμόνων.

Η απομάκρυνση του ανηλίκου από το επικίνδυνο και ανήθικο περιβάλλον και η τοποθέτησή του σε τρίτα

πρόσωπα ή οικογένειες ηθικώς καταξιωμένες.

Η προσωρινή ή η διαρκής άρση της πατρικής εξουσίας ή της επιμελείας υπό του επιτρόπου όταν αυτή είναι

ηθικώς απαράδεκτη και η εισαγωγή αυτού σε ίδρυμα κοινωνικής προστασίας.

Η θεραπεία του πάσχοντος ανηλίκου σε θεραπευτικά ιδρύματα όταν η κατάστασή του απαιτεί ιδιαίτερη

μεταχείριση, ιδίως αν πάσχει από ψυχική ασθένεια ή άλλη νοσηρή διατάραξη των πνευματικών του

λειτουργιών ή εμφανίζει ανώμαλη καθυστέρηση στην πνευματική και ηθική του ανάπτυξη ή του εθισμένου

προς το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, που δεν μπορεί να αποβάλει αυτά με τις δικές του δυνάμεις διότι έχουν

επιφέρει αλλοίωση της συνείδησης, του χαρακτήρα του και της εν γένει προσωπικής του υπόστασης λόγω του

εθισμού.

Ως προς τα αναμορφωτικά μέτρα (για τους ηθικά διεφθαρμένους ανηλίκους)

Τα μέτρα αυτά κυρίως είναι:

Η επίπληξη του ανηλίκου και η προειδοποίηση προς αυτόν ότι θα υποβληθεί σε αυστηρότερα μέτρα εάν

εξακολουθεί να διαβιώνει όπως και πριν.

21

Η ανάθεση της υπεύθυνης επιμέλειας του ανηλίκου στους γονείς επιτρόπους ή κηδεμόνες.

Η ανάθεση της επιμέλειας του ανηλίκου σε προστατευτικές εταιρείες ή ιδρύματα ανηλίκων ή ειδικούς

επιμελητές ανηλίκων.

Η τοποθέτηση του ανηλίκου σε κατάλληλο κρατικό, δημοτικό ή κοινοτικό ή ιδιωτικό κατάστημα αγωγής.

Τα ως άνω αναμορφωτικά μέτρα λαμβάνονται για την ηθική διαπαιδαγώγηση του ανηλίκου ο οποίος έχει

εγκληματήσει και κατά του οποίου δεν ενδείκνυται η επιβολή ποινών που προβλέπονται για τους ενηλίκους.

Ως προς τα σωφρονιστικά μέτρα (κυρίως για τους εγκληματήσαντες ανηλίκους)

Τα μέτρα αυτά αποβλέπουν εις την αγωγή του ανηλίκου (εφήβου) ο οποίος διέπραξε έγκλημα και τα οποία

είναι:

Η εισαγωγή του εφήβου ανηλίκου στο σωφρονιστικό κατάστημα. Η διάρκεια παραμονής του ανηλίκου στο

σωφρονιστικό κατάστημα δεν δύναται να καθοριστεί εκ των προτέρων. Ανά διετία τουλάχιστον πρέπει να

εξετάζεται το ζήτημα της προσωρινής απόλυσης του σωφρονισθέντος ανηλίκου. Σύμφωνα με το άρθρο 54 του

Π.Κ., τα όρια διάρκειας του περιορισμού των εφήβων σε σωφρονιστικό κατάστημα είναι το ελάχιστο 5 έτη και

το μέγιστο 20 έτη αν για την πράξη που τελέστηκε ο νόμος απειλεί ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερης

από 10 έτη ή θανατική ποινή (η θανατική ποινή καταργήθηκε με το νόμο 2207/1994-ΦΕΚ Α΄ 65). Σε κάθε

άλλη περίπτωση το ελάχιστο όριο διάρκειας είναι 6 μήνες και το μέγιστο 10 έτη). Ο σωφρονιστικός

περιορισμός αυτός αποτελεί την μοναδική ποινή που προβλέπεται από την ποινική νομοθεσία για τις

αξιόποινες πράξεις των εφήβων ανηλίκων. Το βασικότερο κριτήριο της επιβολής του περιορισμού στο

σωφρονιστικό κατάστημα αποτελεί όχι τόσο η βαρύτητα της πράξης που τελέστηκε από τον έφηβο, όσο η

προληπτική σκοπιμότητα, η ανάγκη να συγκρατηθεί ο έφηβος από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.

Σκοπός του σωφρονιστικού καταστήματος είναι η αγωγή του εφήβου, η παρότρυνση προς εργασία, η

επαγγελματική και σχολική μόρφωση, η σωματική αγωγή, η ψυχαγωγία δια της καταρτίσεως μουσικής

ορχήστρας ή χορωδίες κτλ και όλα αυτά να αποβλέπουν πάντοτε προς το συμφέρον του ανηλίκου.

Η αναγκαστική έμμισθη εργασία σε δημόσια, δημοτικά ή κοινοτικά έργα.

Εκτός από τα μέτρα αντιμετωπίσεως της εγκληματικότητας των ανηλίκων, λειτουργούν διάφοροι θεσμοί οι

οποίοι αποσκοπούν στην προστασία του ανηλίκου, ως και ειδικά σχολεία για τα ανώμαλα παιδιά τα οποία

έχουν αμεσότερη σχέση με την σωφρονιστική αγωγή του ανηλίκου. Θεσμοί οι οποίοι συμβάλλουν στην

προστασία του ανηλίκου είναι:

Ο θεσμός των ειδικών ποινικών τμημάτων προς προστασία του ανηλίκου ο οποίος εξυπηρετεί τα

συμφέροντα αυτών. Έτσι, σε κάθε Πρωτοδικείο ιδρύεται ειδικό ποινικό τμήμα για την προστασία των

ανηλίκων. Στην αρμοδιότητα του τμήματος αυτού υπάγονται προς εκδίκαση: Πρώτον, όλα τα κακουργήματα ή

πλημμελήματα κατά των ηθών τα οποία τελέστηκαν σε βάρος του ανηλίκου. Δεύτερον, όλες οι υποθέσεις οι

οποίες αφορούν στην κακομεταχείριση των ανηλίκων. Τρίτον, όλες οι παραβάσεις των διατάξεων προς

προστασία της εργασίας και της υγείας των ανηλίκων. Τέταρτον, κάθε έγκλημα το οποίο συνεπάγεται άμεσο

κίνδυνο για τον ανήλικο.

Οι εταιρείες προστασίας των ανηλίκων.

Οι εταιρείες αυτές είναι ειδικές οργανώσεις οι οποίες συγκεντρώνουν μέλη διαπνεόμενα από αγνά

ανθρωπιστικά συναισθήματα, βαθιά αγάπη προς τον ανήλικο, γνωρίζουν κατά βάθος την ψυχοσύνθεση του

ανηλίκου και της κοινωνικές του ανάγκες για να μπορέσουν έτσι να φέρουν σε πέρας το βαρύ έργο της

προστασίας των ανηλίκων. Σκοπός δε των εταιρειών αυτών είναι η διενέργεια κοινωνικής ή ψυχοβιολογικής

22

έρευνας για τα αίτια της αντικοινωνικής συμπεριφοράς, τη γνώση του χαρακτήρα και την ψυχοσύνθεση του

ανηλίκου, την ανάγκη της προστασίας αυτού, την παροχή δικαστικής συνδρομής και την παροχή εν γένει της

προστασίας του ανηλίκου, της εποπτείας των προσωρινώς καταδικαζομένων ή απολυομένων από τα

αναμορφωτικά ή σωφρονιστικά καταστήματα, της συνδρομής του έργου της αγωγής εις τα εν λόγω

καταστήματα ως και κάθε άλλο έργο το οποίο συμβάλλει στην προστασία του ανηλίκου.

ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΓΚΛΕΙΣΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ Ε.Ε.

Στην Ελλάδα τα όρια ηλικίας για την απόδοση ποινικών ευθυνών σε ανήλικους παραμένουν από τα

χαμηλότερα στην Ευρώπη (τα 13 χρόνια, έναντι 14 και 15 που ισχύει στις περισσότερες χώρες).

Σε επίπεδο Ε.Ε. έχει ήδη ανοίξει κύκλος διαβουλεύσεων με στόχο την αντιμετώπιση της νεανικής

παραβατικότητας στην Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Με το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 21ης

Ιουνίου 2007 σχετικά με την παραβατικότητα ανηλίκων (2007/2011(INI)), ανοίγει η συζήτηση για το

φαινόμενο της νεανικής παραβατικότητας αλλά κυρίως τίθεται ένα σαφές πλαίσιο προτάσεων , οι οποίες

εμπλέκουν το σύνολο των εμπλεκομένων φορέων στις χώρες μέλη. Κατεύθυνση του ψηφίσματος είναι η

αντιμετώπιση αλλά κυρίως η πρόληψη και ο ειδικός χειρισμός που πρέπει να τυγχάνουν τα φαινόμενα της

νεανικής παραβατικότητας, δημιουργώντας έναν σαφή οδηγό για το μέλλον.

Ψ Υ Χ Ο Λ Ο Γ Ι Α Ε Γ Κ Λ Η Μ Α Τ Ι Α

ΈΜΠΟΡΟΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ

Έννοια-Ορισμός Ναρκωτικών :

Τα ναρκωτικά είναι ουσίες, φυσικές ή συνθετικές, οι οποίες χρησιμοποιούνται είτε για ιατρικούς, είτε για μη

ιατρικούς σκοπούς, των οποίων η επανειλημμένη πέραν του ιατρικού σκοπού χρήση, οδηγεί σε παροδική ή

χρόνια τοξίνωση, δηλαδή δηλητηρίαση του οργανισμού.

Διακίνηση τοξικών ουσιών είναι κάθε παράνομη εισαγωγή, εξαγωγή, μεταφορά, απόκτηση, πώληση,

προμήθεια, αποστολή ή διανομή ενός ναρκωτικού ή χημικής ουσίας που χρησιμοποιείται για την παρασκευή

ναρκωτικών με σκοπό κάθε είδους περιουσιακό όφελος.

Προφίλ εμπόρου ναρκωτικών :

Υπάρχουν πολλοί τύποι εμπόρων ναρκωτικών- κανένα προφίλ δεν ταιριάζει σε όλους. Μερικοί, όμως, είναι

απίστευτα πλούσιοι. Κάποιοι έμποροι ναρκωτικών έχουν εμφανιστεί κατά καιρούς σε λίστες με τους

πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Jose Gacha, όταν ήταν δεύτερος

23

στην ιεραρχία ύστερα από τον Pablo Escobar του περιβόητου Mendellin καρτέλ ναρκωτικών στην Κολομβία, ο

οποίος το 1989 μπήκε στη λίστα του Forbes ως ένας παγκόσμιος δισεκατομμυριούχος.

Παρά τον υλικό της πλούτο, η ζωή ενός εμπόρου ναρκωτικών ή «αφεντικού» καρτέλ είναι γενικότερα μια

ζωή κρύα, μοχθηρή, κτηνώδης αλλά και σύντομη.

Μπορεί το προφίλ ενός εμπόρου ναρκωτικών συνήθως να παρουσιάζει ένα άτομο με απεριόριστη δύναμη

και πλούτο, ωστόσο τέτοιοι άνθρωποι δεν είναι ελεύθεροι να περπατήσουν στο δρόμο και δεν έχουν την

ευκαιρία για ξεκούραση που θεωρείται δεδομένη στους νομοταγείς πολίτες. Η πραγματικότητα για τον καθένα

από τους εμπόρους ναρκωτικών είναι πως τα ναρκωτικά ήταν η εναλλακτική τους για να καταπολεμήσουν τη

φτώχεια και την απελπισία.

Άρχοντας των ναρκωτικών ή βαρόνος των ναρκωτικών είναι ένα άτομο το οποίο ελέγχει ένα αρκετά μεγάλο

δίκτυο ανθρώπων οι οποίοι εμπλέκονται στο παράνομο εμπόριο ναρκωτικών. Τέτοια πρόσωπα είναι συνήθως

δύσκολο να βρεθούν ενώπιων της δικαιοσύνης, καθώς πιθανώς να μην έχουν ποτέ στην κατοχή τους κάτι

παράνομο, αλλά είναι απομακρυσμένοι από το πραγματικό εμπόριο των ναρκωτικών από αρκετές στρώσεις

υφισταμένων. Η καταδίωξη των βαρόνων είναι το αποτέλεσμα των προσεκτικά οργανωμένων διεισδύσεων στα

δίκτυά τους, συνηθέστερα χρησιμοποιώντας πληροφοριοδότες μέσα από τα δίκτυα αυτά.

Ενώ τα καρτέλ ναρκωτικών και οι υποκινητές του εγκλήματος κρατάνε τη σαγήνη του μυστηρίου και των

χρημάτων, για όλους όσοι έχουν φτάσει στην κορυφή της πυραμίδας των ναρκωτικών, υπάρχουν χιλιάδες

κατωτέρου επιπέδου έμποροι, μεταφορείς και εξαρτημένοι οι οποίοι παρέχουν την υποστήριξη για το διαβόητο,

διαβρωτικό εμπόριο ναρκωτικών.

Καρτέλ ναρκωτικών είναι εγκληματικές οργανώσεις οι οποίες αναπτύχθηκαν με αρχικό τους σκοπό την

προώθηση και τον έλεγχο της λειτουργίας της διακίνησης ναρκωτικών. Έχουν εύρος από χαλαρά οργανωμένες

συμφωνίες μεταξύ ποικίλων εμπόρων ναρκωτικών μέχρι και τη δημιουργία εμπορικών επιχειρήσεων. Ο όρος

ίσχυε όταν οι μεγαλύτερες οργανώσεις διακίνησης ναρκωτικών ουσιών συμφώνησαν να συντονίζουν την

παραγωγή και διανομή κοκαΐνης. Από τότε που η συμφωνία διαλύθηκε, τα καρτέλ ναρκωτικών δεν είναι πια

πραγματικά καρτέλ, αλλά ο όρος παρέμεινε και είναι τώρα πια σύνηθες να αναφέρονται ως καρτέλ

οποιεσδήποτε εγκληματικές οργανώσεις οι οποίες σχετίζονται με τα ναρκωτικά, όπως αυτές στο Μεξικό, στην

Κολομβία, στη Τζαμάικα, στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν.

Ένα άλλο προφίλ εμπόρου ναρκωτικών είναι κάποιος στη γειτονιά σας. Συνήθως, σημάδια υπερβολικής

δραστηριότητας και ακατάλληλη κοινωνική συμπεριφορά είναι αυτά που στιγματίζουν και ενεργοποιούν τους

ανθρώπους να αναγνωρίσουν την παρουσία εμπόρων ναρκωτικών στη γειτονιά ή σε κάποια κοντινή κατοικία.

Πολλοί μικρο-έμποροι πουλούν ναρκωτικά έτσι ώστε να εξασφαλίσουν τη δική τους προμήθεια. Το

αποτέλεσμα είναι ότι τη στιγμή που τα ναρκωτικά πωλούνται στους δρόμους, έχουν απομείνει ελάχιστα ή και

καθόλου από αυτά που υποτίθεται πως θα αγοράζατε.

Το κλασικό προφίλ ενός εμπόρου ναρκωτικών είναι αυτός ο οποίος συχνάζει γύρω από τα σχολεία και τα

κάγκελα και προσπαθεί να πείσει τους ανθρώπους να δοκιμάσουν, να αγοράσουν και να εθιστούν στη

συγκεκριμένη ναρκωτική ουσία. Πλέον είναι πιο αναγνωρίσιμο πως οι εθισμένοι είναι αυτοί που κυνηγούν. Για

κάποιον εθισμένο που χρειάζεται τη δόση του, το προφίλ του εμπόρου ναρκωτικών μπορεί να συμπεριλάβει

συνεργάτες, συμμαθητές, οικογένεια και φίλους.

24

Πολλοί ιατροί συνταγογραφούν φάρμακα από εμπιστοσύνη, χωρίς πραγματικά να το κατανοούν, και τα

μεταβιβάζουν στο ευρύ κοινό ως ένδειξη καλής θελήσεως.

Ένας έμπορος ναρκωτικών μπορεί να είναι οποιοσδήποτε προτείνει τη χρήση τους, είτε τα ναρκωτικά είναι

φαρμακευτικές συνταγές είτε παράνομα.

Ποινικές διατάξεις :

Για βασικά εγκλήματα: Κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και επιβαλλόμενη χρηματική ποινή

2.900 μέχρι 290.000 ευρώ.

Για διακεκριμένες περιπτώσεις στις οποίες ο εμπλεκόμενος διευκόλυνε ή απέκρυψε τη διάπραξη

άλλων εγκλημάτων: Κάθειρξη τουλάχιστον δεκαπέντε ετών και επιβαλλόμενη χρηματική ποινή 15.000

μέχρι 440.000 ευρώ.

Για επιβαρυντικές περιστάσεις: Ο παραβάτης είναι υπότροπος ή ενεργεί κατ’ επάγγελμα ή κατά

συνήθεια ή ενεργεί με σκοπό να προκαλέσει τη χρήση ναρκωτικών ουσιών από ανηλίκους ή

χρησιμοποιεί με οποιονδήποτε τρόπο ανήλικα πρόσωπα κατά την τέλεση των εγκλημάτων ή μετέρχεται

κατά την τέλεση των πράξεων αυτών ή κάνει χρήση όπλων με σκοπό την διαφυγή του ή οι περιστάσεις

τέλεσης μαρτυρούν ότι είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος. Η επιβαλλόμενη ποινή είναι ισόβια κάθειρξη με

χρηματική ποινή 29.412 μέχρι 588.235 ευρώ.

Για παρακίνηση άλλων ή διαφήμιση της χρήσης ναρκωτικών: Φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους

και χρηματική ποινή 290 μέχρι 59.000 ευρώ.

Κοινωνική επανένταξη – Μετασωφρονιστική μέριμνα :

Όταν ο παραβάτης εκτίσει την ποινή που του έχει επιβληθεί, έρχεται αντιμέτωπος με το δυσκολότερο αλλά

και σημαντικότερο στάδιο, την επανένταξή του στην κοινωνία. Η πολιτεία, λοιπόν, μεριμνά έγκαιρα για την

ομαλή επάνοδο του κρατουμένου, που πρόκειται να απολυθεί οριστικά, στο κοινωνικό, επαγγελματικό και

οικογενειακό του περιβάλλον. Πιο συγκεκριμένα, με προεδρικό διάταγμα μπορεί να δημιουργούνται ξενώνες

για τους οριστικά απολυόμενους, υπαγόμενοι στο νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου «ΕΠΑΝΟΔΟΣ», Ίδρυμα

μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με σκοπό την επαγγελματική κατάρτιση και αποκατάσταση, την οικονομική

συμπαράσταση και τη σταδιακή κοινωνική επανένταξη των αποφυλακιζομένων.

Στους ξενώνες αυτούς οι παραπάνω μπορεί να διαμένουν και να διατρέφονται για διάστημα μέχρι δύο

μηνών από την απόλυσή τους, εφόσον στερούνται στέγης.

Με την συνδρομή του Ο.Α.Ε.Δ. των Ο.Τ.Α. και άλλων κοινωνικών φορέων ή εθελοντών παρέχεται στους

φιλοξενούμενους του ξενώνα κάθε δυνατή ενημέρωση που αφορά την ανεύρεση εργασίας και πρόγραμμα

επαγγελματικής κατάρτισης ή προσανατολισμού. Ειδικοί επιστήμονες παρέχουν ψυχολογική υποστήριξη, όπου

κρίνεται αναγκαίο.

Υπό την εποπτεία της Πολιτείας, καθορίζονται τα σχετικά με την ίδρυση επιχειρήσεων ή μονάδων, στις

οποίες θα προσλαμβάνονται απολυθέντες κρατούμενοι κατά προτεραιότητα. Επίσης, μπορεί να καθοριστούν

ευνοϊκότεροι όροι για την παροχή κινήτρων στους ίδιους, προκειμένου να δημιουργήσουν ιδιωτική επιχείρηση

ή εκμετάλλευση.

25

ΒΙΑΣΤΗΣ

Έννοια-Ορισμός Βιασμού :

Όποιος έρχεται σε παράνομη συνουσία με γυναίκα, χωρίς τη συναίνεση της παθούσας ή με τη συναίνεση

της εφόσον η συναίνεση γι’ αυτό, δόθηκε υπό το κράτος βίας ή φόβου σωματικής βλάβης ή πρόκειται για

παντρεμένη γυναίκα, με την πλαστοπροσωπία του συζύγου της, είναι ένοχος κακουργήματος το οποίο καλείται

βιασμός.

Προφίλ βιαστή-Λόγοι που οδηγούν στο έγκλημα :

Οι κύριοι παράγοντες φαίνεται να προέρχονται όλοι από την ψυχολογία του ατόμου η οποία παρ’ όλα

αυτά διαφέρει από βιαστή σε βιαστή, οπότε κατά αυτόν τον τρόπο μπορούμε να διακρίνουμε κάποιες

κατηγορίες βιαστών.

1) Ο βιαστής που επιβεβαιώνει τη δύναμη του. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους ο βιαστής που επιβεβαιώνει

τη δύναμη του επιδιώκει να απαλλαγεί από τις αμφιβολίες του για τον ανδρισμό του. Δε σκοπεύει να βλάψει ή

να σκοτώσει το θύμα του. (συναντάται στο 1% των συλλήψεων για βιασμό ή για απόπειρα βιασμού)

Χαρακτηριστικά :ευγενικός, απολογητικός ,προσεγγίζει ξαφνικά

2) Ο βιαστής που επιβάλλει τη δύναμη του.

Αυτός ο τύπος βιαστή δεν αναζητά σεξουαλική ικανοποίηση αλλά να επιβληθεί , να κυριαρχήσει και να

εξευτελίσει το θύμα του. Είναι λεκτικά εγωιστής , δεν έχει κανένα ενδιαφέρον για την κατάσταση του θύματος

,χρησιμοποιεί παραπλανητική προσέγγιση και συχνά οδηγείται σε πράξεις ιδιαίτερα προσβλητικές για το θύμα.

3) Ο εκδικητικός βιαστής με θυμό.

Ο εκδικητικός βιαστής με θυμό τρέφει μια γενικευμένη απέχθεια προς τις γυναίκες ,εξ αιτίας μια

λανθασμένης του αντίληψης ότι έχει υποφέρει στα χέρια μιας γυναίκας. Αυτός ο τύπος βιαστή επιδιώκει γενικά

να κακοποιήσει σωματικά το θύμα ανεξάρτητα από το αν θα του αντισταθεί ή όχι. Σκοπός του είναι να

τιμωρήσει και να υποβαθμίσει το θύμα του. Χαρακτηριστικά :λεκτικά εγωιστής , χρησιμοποιεί υπερβολική

δύναμη αιφνιδιαστική επίθεση.

4) Ο ευερέθιστος βιαστής

Συχνά αποκαλείται ως σαδιστής βιαστής και είναι και ο πιο επικίνδυνος.

26

Χαρακτηριστικά :λεκτικά εγωιστής χρησιμοποιεί δύναμη σε επίπεδα βαναυσότητας ,παραπλανητική

προσέγγιση , ίσως κόψει τα ρούχα του θύματος ίσως δαγκώσει το θύμα κατά την επίθεση , ακραίες κινήσεις.

5) Ο ευκαιριακός βιαστής επιτίθεται ενώ διαπράττει άλλο έγκλημα.

Χαρακτηριστικά: λεκτικά εγωιστής ,χρησιμοποιεί ελάχιστη δύναμη.Έχοντας υπόψη τα παραπάνω μπορούμε

να καταλήξουμε στο συμπέρασμα, ότι οι βιαστές μπορεί να διαφέρουν αρκετά και οι λόγοι που τους έχουν

οδηγήσει στο έγκλημα μπορούν να προέρχονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον μέχρι και το ευρύτερο.

Είναι άτομα με ανασφάλειες , ή και με υπερβολική αυτοπεποίθηση , άτομα που έχουν γίνει θύματα βιασμού ,

άτομα τα οποία έχουν ψυχικά τραύματα και το βιασμό το θεωρούν σαν κάτι που θα τους λυτρώσει. Πολλοί από

αυτούς έχουν άγνωστους λόγους που είναι βαθιά κρυμμένοι μέσα τους. Ίσως τελικά και οι ίδιοι να μην

καταλαβαίνουν γιατί πραγματικά οδηγούνται σε αυτό το έγκλημα που μπορεί να τους στερήσει την προσωπική

τους ελευθερία.

Ποινικές διατάξεις :

Ο βιασμός ανήκει στα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οι επιβαλλόμενες ποινές σύμφωνα με

το άρθρο 336 και 339 του συντάγματος είναι οι εξής :

«1. Όποιος με σωματική βία ή με απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου εξαναγκάζει άλλον σε συνουσία

ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της, τιμωρείται με κάθειρξη.»

Η παρ. 1 αντικαταστάθηκε ως άνω από την παρ. 1 άρθρ.8 Νόμ. 3500/23-24 Οκτ. 2006 (ΦΕΚ Α΄232),κατωτ.

αριθ. 50.

2.Αν η πράξη της προηγούμενης παραγράφου έγινε από δύο ή περισσότερους δράστες που ενεργούσαν από

κοινού, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.

Αποπλάνηση παιδιών :

«1 . Όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο από 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να

ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη τιμωρείται ( αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το

έγκλημα του άρθρου 351Α. ) ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα δέκα έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον

δέκα ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα δέκα, όχι όμως και τα δεκατρία έτη, με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών

και γ) αν συμπλήρωσε τα δεκατρία έτη, με φυλάκιση.

Η μέσα σε «» φράση που είχε αντικατασταθεί με την παρ.4 άρθρ.11 Νόμ.3064/11-15 Οκτ.2002 (ΦΕΚ

Α΄248), κατωτ.αριθ.43, αντικαταστάθηκε και πάλι ως άνω από την παρ.2 άρθρ.56 Νόμ.3160/24-30 Ιουν.2003

(ΦΕΚ Α΄165), κατωτ.αριθ.44. (Αντι για τη σελ.84,2283) Σελ. 84,2283(α)

2 . Αν στην περίπτωση του στοιχείου γ΄ της προηγούμενης παραγράφου ο υπαίτιος όταν τέλεσε την πράξη

δεν είχε συμπληρώσει τα 17 έτη, το δικαστήριο μπορεί να του επιβάλει μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά

μέτρα.

27

3 . Αν μεταξύ του υπαιτίου και του παθόντος τελέστηκε γάμος, δεν ασκείται ποινική δίωξη, και αν τυχόν

είχε ασκηθεί δεν συνεχίζεται, αλλά κηρύσσεται απαράδεκτη. Η ποινική δίωξη ασκείται ή συνεχίζεται μετά την

ακύρωση του γάμου.

Συστατικά στοιχεία του αδικήματος είναι να έχει πραγματοποιηθεί συνουσία, να έγινε αυτή μετά από

εξαναγκασμό και να ήταν εξώγαμη.

Ως σωματική βία ορίζεται η άσκηση πάνω στο σώμα του θύματος βίας, με σκοπό την καταστολή ή την

εξουδετέρωση της αντίστασής του. Επίσης, σωματική βία συνιστά και η περιαγωγή άλλου σε κατάσταση

αναισθησίας ή ανικανότητας για αντίσταση, με υπνωτικά ή ναρκωτικά ή άλλα μέσα.

Κατά την ιατροδικαστική διερεύνηση γίνεται διαπίστωση της συνουσίας (διακόρευση, αναζήτηση

σπέρματος, διαπίστωση κακώσεων στην είσοδο του κόλπου). Εκτιμάται προ πόσου χρόνου έγινε η συνουσία

και αναζητούνται κακώσεις στο στόμα, τους μαστούς, τη ράχη και τους μηρούς. Στη συνέχεια παραγγέλλονται

εργαστηριακές εξετάσεις, όπως τοξικολογική για αναζήτηση κατασταλτικών φαρμάκων του κεντρικού

νευρικού συστήματος, μικροβιολογικές, εξετάσεις DNA, εγκληματολογικές και τεστ κυήσεως. Είναι δυνατόν ο

βιασμός να μην έχει ευρήματα, όταν έχει γίνει η πράξη πριν μεγάλο χρονικό διάστημα ή με τη χρήση

προφυλακτικού.

ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΒΙΑΣΜΟΥ

Ανατριχιαστικές λεπτομέρειες για τις συνθήκες του ομαδικού βιασμού και ξυλοδαρμού της 23χρονης Ινδής

φοιτήτριας μέσα σε λεωφορείο στο Νέο Δελχί, που είχε ως αποτέλεσμα να πεθάνει δύο εβδομάδες αργότερα κι

ενώ νοσηλευόταν σε νοσοκομείο, καθώς και για τον ξυλοδαρμό του φίλου της, περιέχει η 600 σελίδων έκθεση

της ινδικής αστυνομίας που διαβιβάστηκε στο δικαστήριο.

Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έκθεση, οι 6 (φερόμενοι ως) δράστες είχαν συγκεντρωθεί νωρίτερα για βραδινό

σε παραγκούπολη της ινδικής πρωτεύουσας, όπου αποφάσισαν να βρουν μια γυναίκα για να σκοτώσουν.

Την επόμενη μέρα του γεγονότος συνελήφθη ο οδηγός του λεωφορείου, ένας εκ των δραστών, και παρέδωσε

στην αστυνομία δύο ματωμένες βέργες. Με αυτές ξυλοκοπήθηκαν τόσο η κοπέλα όσο και ο φίλος της, ενώ

χρησιμοποιήθηκαν και στη σεξουαλική κακοποίηση της 23χρονης, προκαλώντας της πολλαπλή οργανική

ανεπάρκεια. Την ώρα του βιασμού οι δράστες είχαν κλείσει τα φώτα του λεωφορείου το οποίο οδηγούσαν

εναλλάξ. Η κοπέλα είχε σημάδια από δαγκωματιές σε πολλά σημεία του σώματός της, ενώ κι εκείνη είχε

δαγκώσει τους δράστες στην προσπάθειά της να αντισταθεί. Αυτές οι δαγκωματιές, που βρέθηκαν στους

δράστες, θα χρησιμοποιηθούν ως ενοχοποιητικά στοιχεία εναντίον τους. Στο τέλος, οι δράστες αφαίρεσαν

τμήμα των εντέρων του θύματος και πέταξαν και τους δύο γυμνούς στο δρόμο, με σκοπό να περάσουν με το

λεωφορείο πάνω από την κοπέλα, την οποία πρόλαβε και τράβηξε την τελευταία στιγμή ο φίλος της.

Ο ένας από τους φερόμενους ως δράστες έχει δηλώσει ανήλικος και οι αρχές θα προχωρήσουν σε έλεγχο

οστών για να εξακριβώσουν την ηλικία του. Για όλους τους ενήλικες η εισαγγελία θα ζητήσει τη θανατική

ποινή. Όλοι οι κατηγορούμενοι αναμένεται να δηλώσουν αθώοι. Η κοπέλα πέθανε σε νοσοκομείο της

Σιγκαπούρης από μόλυνση και πολλαπλή οργανική ανεπάρκεια, δύο εβδομάδες μετά την επίθεση.

Συμπεράσματα :

Μέσα από αυτό το περιστατικό μπορούμε να διακρίνουμε ένα είδος ευερέθιστου βιαστή. Κάποια περαιτέρω

συμπεράσματα είναι πως : επιβεβαιώνεται το γεγονός ότι τα είδη των βιαστών είναι διάφορα και ποικίλλουν

καθώς έχουμε και περιπτώσεις ομαδικών βιασμών και η πράξη αυτή κατακρίνεται από την κοινωνία στο

μέγιστο δυνατό βαθμό, αφού συγκεκριμένα στην Ινδία θα ζητηθεί θανατική ποινή. Καταλαβαίνουμε λοιπόν

πώς ένας άνθρωπος που έχει διαπράξει βιασμό πόσο μάλλον στην Ελλάδα που είναι σαφώς μικρότερη χώρα θα

28

υποστεί πολλές κυρώσεις. Η κοινωνική επανένταξη σε μία τέτοια περίπτωση είναι πολύ δύσκολη και η ποινή

φυλάκισης όπως έχουμε διαπιστώσει μπορεί να είναι και ισόβια.

Κοινωνική Επανένταξη :

Επειδή δεν υπήρχε δυνατότητα εύρεσης αρκετών πληροφοριών για την κοινωνική επανένταξη ενός βιαστή,

πραγματοποιήθηκε έρευνα με ερωτηματολόγια που δόθηκαν στους καταστηματάρχες της οδού Δυρραχίου, από

την οποία προέκυψαν κάποια συμπεράσματα. Τα αποτελέσματα έχουν ως εξής :

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

ΣΤΟΧΟΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ : Επανένταξη βιαστή στην κοινωνία (ιδιαίτερα σε εργασιακό χώρο),

ενημέρωση πολιτών (επαρκής ;), αντιμετώπιση ενός βιαστή, σε τι βαθμό λαμβάνονται υπόψη οι ψυχολογικοί

παράγοντες από κάποιον άνθρωπο και γενικές πληροφορίες για συμπλήρωση εργασίας.

1) Όταν μπαίνετε στη διαδικασία να προσλάβετε έναν υπάλληλο, ελέγχετε το ποινικό του μητρώο;

Πάντα

Μερικές φορές

Ποτέ

α. Εάν ναι, θα προσλαμβάνατε κάποιον που έχει διαπράξει (συγκεκριμένα) βιασμό;

Ναι

Ίσως

Όχι

2) Έχετε συνεργαστεί με κάποιον που έχει διαπράξει βιασμό;

29

Ναι

Όχι

α. Εάν ναι, πώς ήταν αυτό για εσάς ;

Τίποτα το

ιδιαίτερο

Συνάντησα

κάποιες

δυσκολίες

Δεν ήταν

ευχάριστο

β. Εάν όχι, θα δεχόσασταν μία πιθανή συνεργασία;

Ναι

Ίσως

Όχι

3) Γνωρίζετε προσωπικά κάποιον που έχει διαπράξει βιασμό;

30

Ναι

Όχι

α1. Εάν ναι, τι ηλικίας;

<18

18-35

>35

α2. Πώς ήταν η επανένταξή του στην κοινωνία;

Εύκολη

Σχετικά δύσκολη

Δύσκολη

α3. Ήταν εύκολο γι’ αυτόν να κάνει μία καινούρια αρχή, ξεχνώντας αυτήν του την πράξη; (εφόσον είχε

εκτελέσει κάποια ποινή, πχ. φυλάκισης)

31

Ναι

Αρκετά

Όχι

4) Γνωρίζετε ότι πολλοί μπορούν να οδηγηθούν στην εγκληματικότητα λόγω ψυχολογικών

παραγόντων. Θα το θεωρούσατε αυτό ως ελαφρυντικό;

Ναι

Όχι

α. Θα μπορούσατε να συγχωρήσετε κάποιο γνωστό σας πρόσωπο που έχει διαπράξει βιασμό, εφόσον

έπραξε κάτω από δύσκολες ψυχολογικά συνθήκες;

Ναι

Μπορεί

Όχι

5) Τα ποσοστά βιασμού αυξάνονται στις εποχές μας. Έχετε επίγνωση αυτού;

32

Ναι

Όχι

α. Εάν ναι, το έχετε συζητήσει είτε με τα παιδιά σας, είτε με τους γνωστούς σας,

ευαισθητοποιούμενοι για το θέμα αυτό;

Ναι

Δεν νομίζω

Όχι

Πορίσματα :

To 50% των ερωτηθέντων ελέγχει πάντα το ποινικό μητρώο των υπαλλήλων του. Παρ’ όλα

αυτά ένα αξιόλογο ποσοστό δεν το κάνει πάντα, έτσι προκύπτουν κάποιες ευκαιρίες και γι’ αυτούς που

έχουν διαπράξει έγκλημα στο παρελθόν.

Αρνητική είναι όμως η στάση της πλειονότητας ως προς τους βιαστές, ακόμα και αν έχουν

εκτίσει την ποινή τους και ζητούν μία δεύτερη ευκαιρία. Πολλοί άνθρωποι φοβούνται και έτσι τους

ωθούν στο κοινωνικό περιθώριο.

Λίγοι είναι αυτοί που γνωρίζουν προσωπικά κάποιον που έχει διαπράξει βιασμό, και το 75%

αυτών που γνωρίζουν κάποιον υποστηρίζουν πως η επανένταξή του ήταν αρκετά δύσκολη.

Η πραγματικότητα είναι σκληρή για κάποιον βιαστή. Μπορεί να έχει πληρώσει για την πράξη

του, να θέλει να κάνει μία καινούρια αρχή και να έχει ξεπεράσει τα προβλήματα που τον οδήγησαν σε

αυτήν του την πράξη. Παρ’ όλα αυτά το μεγαλύτερο ποσοστό τον κατακρίνει και δεν του δίνει κανένα

ελαφρυντικό . (η μόνη περίπτωση υποχώρησης και μερικής συγχώρεσης του ίσως βρεθεί στο

οικογενειακό του περιβάλλον, αν και είναι επίσης δύσκολο)

Το 79,2% των ερωτηθέντων γνωρίζει για την αύξησης της εγκληματικότητας και το 85% αυτών

το συζητάει με τον περίγυρό του. Αυτό όμως δημιουργεί ένα ασφυκτικό κλοιό για τους βιαστές που

προσπαθούν να επανενταχθούν στην κοινωνία, διότι είναι πράγματι καταδικασμένοι από αυτήν.

Έτσι γίνεται σαφές ότι η ανεύρεση εργασίας καθώς και η συμβίωση με τους άλλους, αποτελεί

μία δύσκολη διαδικασία γι’ αυτούς και πρέπει να κάνουν ότι μπορούν για να τα καταφέρουν και να

ξεγράψουν μία για πάντα το σκοτεινό παρελθόν τους.

33

ΛΗΣΤΗΣ - ΚΛΕΦΤΗΣ

Έννοια-Ορισμός Κλοπής :

Κλοπή είναι η αφαίρεση ξένου κινητού πράγματος από την κατοχή άλλου με σκοπό την παράνομη

ιδιοποίηση.

Προφίλ ληστή :

Ληστές γίνονται κατά βάση άτομα που δεν έχουν άλλο μέσον επιβίωσης. Εξαθλιωμένοι λοιπόν

καταφεύγουν στη ληστεία. Υπάρχουν όμως κι εξαιρέσεις, οπού στην περίπτωσή τους η ληστεία γίνεται

επικίνδυνο παιχνίδι. Αυτές είναι οι ένοπλες ληστείες που γίνονται με σκοπό απόσπασης μεγάλου χρηματικού

ποσού. Δεν υφίστανται πάντα δύσκολες συνθήκες διαβίωσης σε αυτήν την κατηγορία.

Οι ληστές σπάνια μετανιώνουν για το αδίκημα που διαπράττουν αφού σκοπός τους δεν είναι η σωματική

βλάβη κ. ο. κ. αλλά "η αρπαγή της λείας" για την οποία και θα ανταμειφτούν. Οι περισσότεροι αφότου βρουν

από το σωφρονιστικό ίδρυμα διαπράττουν ληστείες μεγαλύτερου κύρους κι έτσι ξαναγυρίζουν πίσω από τα

κάγκελα.

Λόγοι που οδηγούν στο έγκλημα-Ψυχολογία :

Η ψυχολογία του ληστή είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει χιλιάδες βιβλία, άρθρα, έρευνες κλπ. Το

θέμα από μόνο του είναι τόσο μεγάλο που είναι σχεδόν αδύνατο να καλυφθεί ολοκληρωτικά.

Έτσι, ας θέσουμε μια βασική ερώτηση: ''τι οδηγεί τελικά τους ανθρώπους στην κλοπή;'' Βέβαια

υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικοί παράγοντες που συμβάλουν σε αυτό, αλλά ας επικεντρωθούμε στις

βασικότερες αιτίες αυτών. Βέβαια, η καθεμία απ ΄ αυτές τις αιτίες δεν οδηγεί απαραίτητα σε μία κλοπή, αλλά

η καθεμία πρέπει να αναγνωριστεί ως ένας πιθανός παράγοντας που συμβάλλει προς αυτό το γεγονός.

Ευκαιρία

Η φράση ''ευκαιρία εγκλήματος'' έχει ως βάση τις τελευταίες στατιστικές. Όταν ένα άτομο βλέπει μία

ευκαιρία να διαπράξει ένα έγκλημα και να κερδίσει άμεσα και χωρίς κόπο κάτι πολύτιμο (όπως ένα φορητό

υπολογιστή ξεχασμένο στο κάθισμα ενός άδειου αυτοκινήτου), η ευκαιρία αυξάνεται και αυτοί θα την

αρπάξουν δίχως δισταγμό.

34

Φτώχεια

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι τα ποσοστά εγκλήματος επηρεάζονται άμεσα από την οικονομία.

Σύμφωνα με ένα πρόσφατο άρθρο στο οποίο είχε τεθεί η ερώτηση: '' αλλάζουν ή όχι τα ποσοστά εγκλήματος

κατά τη διάρκεια δύσκολων οικονομικών περιόδων;'' η θεωρία αυτή εξετάστηκε διεξοδικά. Το αποτέλεσμα της

έρευνας ήταν καταφατικό: το ατομικό επίπεδο φτώχειας μπορεί να παίξει καταλυτικό ρόλο στην διάπραξη ενός

εγκλήματος ή όχι. Για παράδειγμα, αν ένας άνθρωπος έχει οικονομικά προβλήματα και αδυνατεί να

συντηρήσει την οικογένειά του, τότε πιθανότατα θα καταλήξει στο έγκλημα αφού θα φαντάζει η μόνη εύκολη

και γρήγορη λύση για την άμεση απόκτηση μετρητών.

Ανωνυμία

Ένας από τους πιο συχνούς παράγοντες που αυξάνει ιδιαίτερα την πιθανότητα ένα άτομο να διαπράξει

ένα έγκλημα είναι η ανωνυμία. Όταν ένας άνθρωπος πιστεύει ότι μπορεί να κλέψει χωρίς να γίνει αντιληπτός

και κατ' επέκταση να γλιτώσει την τιμωρία, είναι πολύ πιο πιθανό να το κάνει. Σε πολλές περιπτώσεις ο φόβος

της έκθεσης κατά την διάρκεια μιας εγκληματικής πράξης μπορεί να είναι ο μόνος ανασταλτικός παράγοντας

διάπραξης ενός εγκλήματος.

Ποινικές Διατάξεις :

Η κλοπή είναι έγκλημα που τιμωρείται από τον Ποινικό Κώδικα στα άρθρα 372 ΠΚ επ. Είναι η αφαίρεση

ξένου κινητού πράγματος από την κατοχή άλλου μέσω της βίας ή απειλή βίας ή με την τοποθέτηση του

θύματος στο φόβο με σκοπό την παράνομη ιδιοποίηση .Η ληστεία "λαμβάνει χώρα έξω και σε ένα δημόσιο

χώρο όπως ένα πεζοδρόμιο , δρόμο, ή πάρκινγκ.

Στη βασική της μορφή είναι πλημμέλημα και τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών.

Υπάρχουν μορφές κλοπής ανάλογα με το αντικείμενο ή με τον τρόπο που τιμωρούνται βαρύτερα

(διακεκριμένη κλοπή). Αν το αντικείμενο είναι "ιδιαίτερα μεγάλης αξίας" ο δράστης τιμωρείται με φυλάκιση

τουλάχιστον δύο ετών. Επίσης

α) αν από τόπο προορισμένο για θρησκευτική λατρεία αφαιρέθηκε πράγμα αφιερωμένο σ' αυτή,

β) αν αφαιρέθηκε πράγμα επιστημονικής, καλλιτεχνικής, αρχαιολογικής ή ιστορικής σημασίας που

βρισκόταν σε συλλογή εκτιθέμενη σε κοινή θέα ή σε δημόσιο οίκημα ή σε άλλο δημόσιο τόπο

γ) αν αφαιρέθηκε πράγμα που μεταφερόταν με οποιοδήποτε δημόσιο συγκοινωνιακό μέσο ή ήταν

τοποθετημένο σε χώρο προορισμένο για εναπόθεση πραγμάτων προς μεταφορά ή παραλαβή ή μεταφερόταν

από ταξιδιώτη

δ) αν η κλοπή τελέστηκε από δύο ή περισσότερους που είχαν ενωθεί για να διαπράττουν κλοπές ή ληστείες,

35

ε) αν η πράξη τελέστηκε από πρόσωπο που διαπράττει κλοπές ή ληστείες κατά επάγγελμα ή κατά συνήθεια

ή

στ) αν η συνολική αξία των αντικειμένων της κλοπής υπερβαίνει το ποσό των 67.000 Ευρώ

τότε η κλοπή είναι κακούργημα και τιμωρείται με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών.

Ελαφρύτερη μορφή κλοπής είναι η κλοπή ευτελούς αξίας (φυλάκιση ως έξι μηνών ή χρηματική ποινή), η

οποία μάλιστα αν έγινε από ανάγκη για άμεση χρήση ή ανάλωση μπορεί κατά την κρίση του δικαστηρίου να

παραμείνει και ατιμώρητη

Αντιμετώπιση των φυλακισμένων-Μία σκληρή πραγματικότητα

Είναι γεγονός ότι οι φυλακισμένοι κρατούνται σε άθλιες συνθήκες. Κύριοι παράγοντες που οφείλονται σε

αυτές τις συνθήκες κράτησης είναι πρώτον οι σημαντικές ελλείψεις στελέχωσης των αρμόδιων υπηρεσιών της

Ελληνικής Αστυνομίας, δεύτερον οι κακής ποιότητας σχέσεις του προσωπικού των φυλακών απέναντι στους

φυλακισμένους που επιδεινώνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση και τρίτον ο ανεπαρκής αριθμός του

προσωπικού στις φυλακές επηρεάζει τον έλεγχο και την παρακολούθηση των σχέσεων μεταξύ των

φυλακισμένων αλλά και οδηγεί σε λιγότερο ελεύθερο χρόνο εκτός των κελιών για τους φυλακισμένους με

αποτέλεσμα να υποφέρουν. Σύμφωνα με έρευνες η συχνότητα των αυτοκτονιών είναι 6 φορές πιο συχνή

μεταξύ των φυλακισμένων σε σύγκριση με τον υπόλοιπο πληθυσμό εξαιτίας της κατάστασης αυτής.

Το ζήτημα αυτό προκαλεί ανησυχίες, διότι σαφώς επηρεάζει τον ψυχικό κόσμο των φυλακισμένων κατά την

παραμονή τους στη φυλακή αλλά παράλληλα δημιουργεί και περισσότερη ένταση στους φυλακισμένους. Οι

φυλακισμένοι νιώθουν ότι δεν αντιμετωπίζονται σωστά από το προσωπικό και την διεύθυνση των φυλακών,

έτσι με τη σειρά τους ξεσπούν πάνω στο προσωπικό και δημιουργούν προβλήματα. Τα προβλήματα όμως

σύμφωνα με τους όρους των φυλακών οδηγούν στην απομόνωση. Κάποιοι φυλακισμένοι μάλιστα ανέφεραν ότι

τα μεγάλα χρονικά διαστήματα απομόνωσης συνέβαλλαν σε φτωχή ψυχική υγεία και δημιουργούσαν έντονα

αισθήματα θυμού, απογοήτευσης και άγχους. Δήλωσαν ότι για να ανακουφιστούν έκαναν κατάχρηση

φαρμάκων από τις πολλές ώρες μονοτονίας και βαριεστιμάρας.

Συνοπτικά φάνηκε ότι η απομόνωση, η έλλειψη πνευματικής αναζωογόνησης, η κατάχρηση φαρμάκων, οι

φτωχής ποιότητας σχέσεις μεταξύ προσωπικού των φυλακών και φυλακισμένων, οι κακές σχέσεις μεταξύ των

φυλακισμένων, είναι οι καθοριστικοί παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην ψυχική υγεία των

φυλακισμένων. Η επίλυση των προβλημάτων αυτών είναι καθοριστική για την επιτυχή επιστροφή και

αποκατάσταση των φυλακισμένων στην κοινωνία.

Κοινωνική επανένταξη-Μετασωφρονιστική μέριμνα :

Ποιος άνθρωπος μιας σημερινής κοινωνίας δεν αισθάνθηκε φόβο ή επιφύλαξη ή και ντροπή μπροστά σε

έναν πρώην κρατούμενο; Καθώς η εγκληματικότητα μαστίζει στις μέρες μας, η κοινωνία έχει τρομοκρατηθεί

με αποτέλεσμα να είναι καχύποπτη σε όλα. Ειδικότερα σε ανθρώπους που πέρασαν ένα μέρος της ζωής τους

στη φυλακή λόγω διάπραξης σοβαρού εγκλήματος.

36

Κανένας όμως δεν έχει σκεφτεί να μπει στη θέση ενός πρώην φυλακισμένου, με τη φυσική δικαιολογία:

«Εγώ δεν είμαι εγκληματίας...». Κανείς δεν έχει σκεφτεί τις συνθήκες που επικρατούσαν για να παρανομήσει

ένας άνθρωπος. Όλοι γίνονται δικαστές, ακόμα και μετά την αποφυλάκιση κρατουμένων, παίρνοντας τη

δικαιοσύνη στα χέρια τους με το ρόλο των «καλών» της κοινωνίας. Όλα αυτά γιατί κανένας μας δεν θέλει να

ζει με έναν στιγματισμένο.

Είναι ευρέως γνωστό, ότι για τους αποφυλακισμένους υπάρχουν κέντρα επανένταξης τους στην κοινωνία.

Βγαίνοντας από τη φυλακή πιστεύουν πως είναι δυνατοί, έτοιμοι να κάνουν μια νέα αρχή, να ανοίξουν τα

φτερά τους και να ζήσουν ως θεωρητικά ισότιμοι πολίτες. Η κοινωνία όμως δεν δείχνει τις περισσότερες φορές

καμιά συμπόνια, αλλά παρουσιάζει το σκληρό της πρόσωπο, σαν να θέλει η ίδια να εκδικηθεί με τον τρόπο της

για όσα έκανε ο εγκληματίας.

Αναμφισβήτητα, την μεγαλύτερη τιμωρία οι πρώην φυλακισμένοι την δέχονται από τους συμπολίτες τους.

Σαφώς και οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα να είναι καχύποπτοι αφού ένας εγκληματίας διέπραξε κάτι παράνομο,

αλλά δεν παύει να είναι άνθρωπος και ως άνθρωπος δεν μπορεί να δέχεται συνέχεια απόρριψη και κριτική.

Ακόμα και αν βρει ένα στήριγμα στη ζωή του, τις περισσότερες φορές ζει με το φόβο ότι θα το χάσει αφού η

εμπιστοσύνη σε έναν εγκληματία είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Θα εξακολουθήσει να ζει στο περιθώριο,

απογοητευμένος όχι μόνο από τον εαυτό του αλλά κυρίως από τη ζωή. Η πλειονότητα των ανθρώπων πιστεύει

πως ένας πρώην φυλακισμένος μπορεί να επιστρέψει στη θέση του εγκληματία, «Αφού το έκανε μια φορά τι

τον εμποδίζει να το ξανακάνει». Με τέτοιες λέξεις η κοινωνία καταδικάζει για πάντα αποφυλακισμένους

ανθρώπους, κάνοντας τους να ζουν με το φόβο της διάπραξης και άλλου εγκλήματος άρα και ως συνέπεια

κατάληξης πάλι στη φυλακή.

Πολλές φορές οι πρώην κρατούμενοι φυλακών χρήζονται ακατάλληλοι για εργασία επειδή έχουν την

ετικέτα του επικίνδυνου. Ποιος θα έβαζε στη δουλειά του έναν «κακό» άνθρωπο; Οι προκαταλήψεις αυτές

πάντα υπήρχαν και θα υπάρχουν. Γιατί κανένας δεν αναρωτιέται πώς καταφέρνουν οι αποφυλακισμένοι να

επιβιώσουν χωρίς αγάπη και στοργή στη ζωή τους.

Δεν μπορεί να υπάρξει ισορροπημένη ζωή χωρίς έναν άνθρωπο δίπλα μας για στήριγμα. Ο κοινωνικός

αποκλεισμός που δέχονται είναι τόσο μεγάλος που αρχίζουν και νιώθουν άχρηστοι.

Με αυτή την μεταχείριση οδηγούνται τις περισσότερες φορές σε παρανομία ή σε εξαρτησιογόνες ουσίες

προσπαθώντας να αυτοτιμωρηθούν αφού πλέον έχουν πειστεί πως η κοινωνία τους έχει διαγράψει. Όποια από

τις δύο και αν είναι η κατάληξή τους τα μονοπάτια που θα ακολουθήσουν είναι σκοτεινά και δύσβατα.

Ουσιαστικά δεν έχουν άλλες επιλογές, η μία είναι ο θάνατος και η άλλη η φυλακή, όπου κανείς δεν ξέρει πώς

θα εξελιχθεί ένας άνθρωπος μπαίνοντας πάλι εκεί. Είναι οι μονόδρομοι που η ίδια καλή κοινωνία οδηγεί σε

αυτούς.

ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ

Έννοια-Ορισμός Δολοφονίας :

Δολοφονία ονομάζεται ο προμελετημένος φόνος. Δολοφόνος ονομάζεται αυτός που σκόπιμα και εκ

προμελέτης αφαιρεί τη ζωή κάποιου άλλου. Αυτός μπορεί να είναι κι ένας στρατιωτικός στον πόλεμο, ένας

άνθρωπος σε αυτοάμυνα ή κι ένας γυναικολόγος που κάνει έκτρωση.

37

Κατηγορίες-Τύποι δολοφόνων :

Παιδιά Δολοφόνοι

Τα παιδιά που σκοτώνουν χωρίζονται σε διαφορετικές κατηγορίες ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους

γνωρίσματα, την κατάσταση και τα κίνητρά τους. Υπάρχουν τόσο οι περιπτώσεις φόνου από αμέλεια, όσο κι οι

περιπτώσεις φόνου εκ προ μελέτης. Αυτά τα παιδιά χωρίζονται στις ακόλουθες κατηγορίες:

Ενδότερα Μέλη Συμμοριών

Εδώ ανήκουν τα παιδιά που μεγαλώνουν βλέποντας επιθετικές συμπεριφορές γύρω τους από μέλη μιας

ομάδας της λεγόμενης συμμορίας. Σε πολλές περιπτώσεις ασκείται πίεση στα μέλη ώστε να σκοτώσουν. Ο

οποιοσδήποτε περιορισμός της βίας θεωρείται αδυναμία στις συμμορίες γι' αυτό και ένας φόνος τους προσδίδει

κύρος και αποσπά σεβασμό στα υπόλοιπα μέλη.

Δολοφονία Εντός Οικογενειακού Περιβάλλοντος

Αν εξαιρέσουμε έναν ατυχή σκοτωμό παρά τη θέλησή τους, οι λόγοι που τους οδηγούν σε ενέργειες όπως ο

φόνος είναι οι απαιτήσεις, η κακοποίηση, το μίσος, η επιθυμία για κέρδος ή ακόμα και από ανάγκη άλλων

μελών της οικογένειας.

Δολοφονία λόγω λατρείας

πχ. σατανιστικές βλέψεις, μόδα

Παθολογικοί-Ψυχολογικοί λόγοι

Οποιουδήποτε είδους ψυχολογικά προβλήματα, παιδική κακοποίηση, κακομεταχείριση κλπ.

Σχολικοί Δολοφόνοι

Οι φόνοι που διαπράττουν είναι κυρίως λόγω λανθασμένης αντίληψης όσον αφορά τους γύρω, κάτι που

καταλήγει σε υπερβολική εμμονή αφού είναι τυπικά παραδείγματα παιδιών που σκέφτονται "τι θα πουν οι

άλλοι". Παρατηρείται ένα κλιμακούμενο κλείσιμο στον εαυτό τους, ως μόνη διέξοδο. Απογοητεύσεις

συσσωρεύονται σε οργή που κινητοποιεί τραγωδίες.

38

Δολοφονία κατά τη διάρκεια άλλου εγκλήματος

πχ. ληστεία

Δολοφονίες Σεξουαλικής Φύσεως

πχ. βιασμός, νεκροφιλία

Έγκλημα μίσους

πχ. ρατσισμός, κατάθλιψη

Φόνος νεογέννητου

(Απρόσεκτη σεξουαλική ζωή ---> Εγκυμοσύνη.)

Δολοφονίες κατά συρροή

πχ. λόγω ψυχοπάθειας, λόγω επαγγέλματος

Οι δολοφόνοι κατά συρροή λόγω ψυχοπάθειας, είναι συνήθως αυτοί που δεν μετανιώνουν για τις πράξεις

τους μέχρι το θάνατό τους. Απολαμβάνουν πλήρως το σχεδιασμό, την εκτέλεση αλλά και την σκέψη των

δολοφονιών. Κατά συρροή δολοφόνοι λόγω επαγγέλματος είναι λχ. οι στρατιωτικοί που στις αποστολές τους

σκοτώνουν δεκάδες ανθρώπους.

Φόνος εκ προ μελέτης

Ένας στρατιωτικός: εκτελεί το καθήκον του.

Ένας αστυνομικός: κάνει μηχανικά τη δουλειά του.

Ένας κατά συρροή δολοφόνος: απολαμβάνει.

Προφίλ δολοφόνου-Λόγοι που οδηγούν στο έγκλημα :

Κατά βάση οι δολοφόνοι των παραπάνω κατηγοριών δρουν εν βρασμώ ψυχής και όχι προμελετημένα. Συνήθως

39

την προκειμένη περίοδο που διαπράττουν τον φόνο η ψυχολογία τους βρίσκεται σε άθλια κατάσταση.

Σκοτώνουν, όμως το μετανιώνουν μόλις καταλάβουν τι έχουν κάνει σε αντίθεση με τους ψυχοπαθείς

δολοφόνους που έχουν την επίγνωση της πράξης του και το ευχαριστιούνται.

Κάθε πράξη που αντιστοιχεί σε ποινικό αδίκημα, κατακρίνεται αυστηρά από την κοινωνία στην οποία ζούμε.

Πόσο μάλλον εάν μιλάμε για αφαίρεση ζωής. Ειδικευμένοι ψυχολόγοι και ψυχίατροι υποστηρίζουν, πως το ότι

ένας άνθρωπος μπορεί να δολοφονήσει έναν άλλον, οφείλεται σε στιγμιαία ψυχολογική διαταραχή ή μία

χρόνια, ανίατη, ψυχολογική ασθένεια. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι δολοφόνοι που κλίνονται σε

ψυχιατρικά ιδρύματα και δεν βγαίνουν ποτέ από εκεί.

Δολοφόνοι οι οποίοι εκτίουν ποινή ισόβιας κάθειρξης δεν έχουν τη δυνατότητα να βγουν και πάλι στην

κοινωνία κι έτσι συνήθως πεθαίνουν πίσω απ' τα τείχη των φυλακών. Οι υπόλοιποι, αφότου βρεθούν και πάλι

στο πλαίσιο της κοινωνίας έχοντας επιβαρυμένο ποινικό μητρώο δεν γίνονται αποδεκτοί. Στο κάτω κάτω, στο

ποινικό τους μητρώο δεν περιγράφεται η ιστορία τους αλλά το ποινικό αδίκημα που διέπραξαν, δηλαδή

δολοφονία. Η άρνηση αποδοχής τους από την κοινωνία γίνεται συχνά αιτία να βρεθούν και πάλι πίσω απ' τα

κάγκελα της φυλακής.

Το ποσοστό των δολοφόνων που δεν ξαναμπαίνουν φυλακή είναι μηδαμινό και αφορά ελάχιστες εξαιρέσεις.

Ποινικές διατάξεις :

Ανθρωποκτονία με πρόθεση

Α. Όποιος με πρόθεση σκότωσε άλλον τιμωρείται με την ποινή του θανάτου ή με ισόβια κάθειρξη.

Β. Αν η πράξη αποφασίστηκε και εκτελέστηκε σε βρασμό ψυχικής ορμής, επιβάλλεται η ποινή της

πρόσκαιρης κάθειρξης.

Κοινωνική επανένταξη-Μετασωφρονιστική μέριμνα :

1.Η επιτυχής επανένταξη (πρώην) κρατουμένων απαιτεί μια προσέγγιση «διαχείρισης περιστατικού» από

την στιγμή της σύλληψης, κατά τη διάρκεια της κράτησης, πριν την αποφυλάκιση και μετά από αυτή.

2.Όλοι οι κρατούμενοι θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να εμπλακούν σε προγράμματα κατάρτισης και

εκπαίδευσης που αυξάνουν την πιθανότητα της μετέπειτα απασχόλησης τους.

3.Η εργασία θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας πρόληψης υποτροπών και θα πρέπει να ενισχυθούν οι

προσπάθειες εμπλοκής δημοσίων και ιδιωτικών φορέων εργοδοσίας και η εξερεύνηση άλλων τρόπων

δημιουργίας θέσεων εργασίας.

40

Η κοινωνική και επαγγελματική επανένταξη των αποφυλακισμένων ατόμων είναι μια διαδικασία

πολύπλοκη, επίπονη και σε κάποιες περιπτώσεις ανέφικτη. Στον ιδιαίτερο χώρο των πρώην καταδίκων η έννοια

του κοινωνικού αποκλεισμού, παρά τις όποιες δυσκολίες αποσαφήνισης του όρου, επιβεβαιώνεται άμεσα ως

προς τα βασικά χαρακτηριστικά που φέρουν οι αποφυλακισμένοι: την απομάκρυνση από την αγορά εργασίας

για μικρότερο ή μεγαλύτερο διάστημα, το στιγματισμό της φυλάκισης, την κοινωνική απομόνωση λόγω

εγκλεισμού και την προέλευση των ατόμων από χαμηλά κοινωνικο-οικονομικά στρώματα πριν τη φυλάκισή

τους. Η κατάσταση στην αγορά εργασίας, η ηλικία, η απουσία υποστηρικτικού δικτύου και ιδιαίτερα ο

στιγματισμός της φυλάκισης αποτελούν παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην κοινωνική και επαγγελματική

επανένταξη των ατόμων.

Επιστρέφοντας ο φυλακισμένος στην κοινωνία βρίσκει, κατ' αρχάς, τα σπαράγματα μιας ζωής που άφησε

πίσω του, ένα τραυματισμένο στενό περιβάλλον, την αφιλόξενη πραγματικότητα της μη αποδοχής και την

απουσία θεσμών που θα τον υποδεχτούν και θα τον στηρίξουν.

«Η προσπάθεια επανένταξης ξεκινάει από την πρώτη μέρα της φυλάκισης», υποστηρίζει η κοινωνική

λειτουργός και διευθύντρια της «Επανόδου» (Κέντρο Επανένταξης Αποφυλακισμένων), Βίνα Τσιλιμιγκάκη.

41

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΈΡΕΥΝΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ

ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ

Στα πλαίσια της ερευνητικής μας εργασίας πραγματοποιήσαμε μία έρευνα σε 58 καταστήματα της περιοχής

των Σεπολίων. Η έρευνα αυτή βασίζεται σε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο αφορά την επανένταξη στην

κοινωνία ενός ατόμου το οποίο έχει διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα, έχει εκτίσει την ποινή του και

βρίσκεται σε αναζήτηση εργασίας. Από το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο βλέπουμε την αντιμετώπιση που

δέχεται ένα άτομο από τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων. Το συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο ερευνά

αποκλειστικά τα άτομα που έχουν εκτίσει κάποια ποινή για το αδίκημά τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας

παρουσιάζονται παρακάτω.

42

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Χαρακτηριστικά ερωτώμενων

Το ερωτηματολόγιο απαντήθηκε μόνο από καταστηματάρχες της περιοχής.

Χρονικό διάστημα διεξαγωγής έρευνας: 2 εβδομάδες.

Αριθμός ερωτηματολογίων: 58 – Δείγμα καταστημάτων: 58 από τα 210 της περιοχής.

43

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΗΚΕ

Γράψαμε τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου.

Ορίσαμε τους δρόμους που θα ερευνούσα κάθε ομάδα.

Έρευνα στα καταστήματα.

Συγκεντρώσαμε τις πληροφορίες και τις αναλύσαμε.

Βγάλαμε τα τελικά συμπεράσματα.

44

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΟΡΙΣΜΟΙ

Φυλακή- Εργασία: Μελετήσαμε το κατά πόσο δυσχεραίνουν οι προσπάθειες εύρεσης εργασίας ενός

αποφυλακιζόμενου.

45

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Ερώτηση 1η

Ποιες είναι οι πιθανότητες να προσλαμβάνατε στην επιχείρησή σας έναν υπάλληλο που έχει διαπράξει ένα ποινικό αδίκημα, έχει εκτίσει την ποινή του και είναι στην διαδικασία επανένταξής του στην κοινωνία;

Ποτέ δεν θα προσλάμβανα 8

Μάλλον δεν θα προσλάμβανα 12

Θα το σκεφτόμουν αν θα προσλάμβανα 21

Μάλλον θα προσλάμβανα 10

Σίγουρα θα προσλάμβανα 7

Σύνολο 58

Συμπέρασμα: Παρατηρούμε πώς το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων (65%) είναι θετικό στην πρόσληψη ενός υπαλλήλου που έχει διαπράξει κάποιο αδίκημα σε αντίθεση με το υπόλοιπο 35%.

46

Ερώτηση 2η

Έχετε προσλάβει στο παρελθόν κάποιον τέτοιο υπάλληλο;

Ναι 7

Όχι 51

Σύνολο 58

Συμπέρασμα: Ενώ οι περισσότεροι είναι θετικοί σε μία πρόσληψη, φαίνεται πως στο 88% δεν τους έχει τύχει να πραγματοποιήσουν κάποια πρόσληψη. Αντίθετα, το 12% έχει συνεργαστεί με κάποιον ο οποίος έχει διαπράξει ποινικό αδίκημα.

47

Οι τρεις παρακάτω ερωτήσεις αφορούν τους καταστηματάρχες οι οποίοι έχουν προσλάβει κάποιο άτομο που

έχει διαπράξει ποινικό αδίκημα.

Ερώτηση 3η

Σε ποια χρονική στιγμή της συνεργασίας καταλάβατε ότι ο υπάλληλός σας έχει διαπράξει στο παρελθόν κάποιο ποινικό αδίκημα;

Κατά την πρόσληψη 5

Σύντομα μετά την πρόσληψη 2

Μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα 0

Αργότερα 0

Πολύ αργότερα 0

Σύνολο 7

Συμπέρασμα: Το 71% των εργοδοτών κατάλαβε κατά την πρόσληψη πως ο εργαζόμενος είχε διαπράξει κάποιο αδίκημα. Το υπόλοιπο 29% έμαθε για το αδίκημα σχετικά σύντομα ύστερα από την πρόσληψη. Κανένας από τους ερωτηθέντες δεν το κατάλαβε ύστερα από αρκετό χρονικό διάστημα.

48

Ερώτηση 4η

Θα μπορούσατε να μας πείτε πως θα χαρακτηρίζατε τη συνεργασία σας με τον συγκεκριμένο υπάλληλό σας;

Άσχημη 0

Προβλημτική 0

Μέτρια 1

Καλή 4

Πολύ καλή ή Άριστη 2

Σύνολο 7

Υποερώτημα της 4 Συνέπεια 0

Συμπεριφορά 0

Συνεργατικότητα 1

Παραγωγικότητα 0

Σύνολο 1

Συμπέρασμα: Το 86% μας απάντησε πως η συνεργασία τους χαρακτηρίζεται από καλή έως άριστη. Μόνο το 14% την χαρακτήρισε ως μέτρια, ενώ κανένας δεν απάντησε πως ήταν άσχημη ή και προβληματική. Όσοι είπαν πως η συνεργασία τους ήταν μέτρια, εξήγησαν πως αυτό οφειλόταν στην έλλειψη συνεργατικότητας.

49

Ερώτηση 5η

Στην περίπτωση που προσλαμβάνατε έναν υπάλληλο στην επιχείρησή σας, που έχει διαπράξει στο παρελθόν κάποιο ποινικό αδίκημα, και μετά από κάποιο χρονικό διάστημα επρόκειτο ν’ αποχωρίσει και σας ζητούσε να του δώσετε συστατική επιστολή. Εσείς:

Ποτέ δεν θα έδινα 0

Μάλλον δεν θα έδινα 0

Θα το σκεφτόμουν αν θα έδινα 0

Μάλλον θα έδινα 3

Σίγουρα θα έδινα 4

Σύνολο 7

Συμπέρασμα: Όλοι οι ερωτηθέντες απάντησαν πως θα έδιναν συστατική επιστολή ύστερα από τη συνεργασία τους με κάποιον που είχε διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα. Το 57% εξ αυτών ήταν απολύτως σίγουρο για την απόφασή του ενώ κανένας δεν απάντησε πως δεν θα έδινε συστατική επιστολή.

50

Οι τρεις παρακάτω ερωτήσεις αφορούν τους καταστηματάρχες οι οποίοι δεν έχουν συνεργαστεί ποτέ με

κάποιον ο οποίος έχει διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα.

Ερώτηση 6η

Ποιος είναι ο κυριότερος παράγοντας για τον οποίο δεν θα επιθυμούσατε/επιθυμούσατε να προσλάβετε έναν τέτοιο υπάλληλο στην επιχείρησή σας;

Η ερώτηση αυτή χωρίζεται σε δύο σκέλη.

1) Θα επιθυμούσα να προσλάβω για:

Δικαίωμα εργασίας 1

Δεύτερη ευκαιρία 3

Υποστήριξη 1

Αντιρατσιστική συμπεριφορά 1

Σύνολο 6

Συμπέρασμα: Το 50% μας απάντησε πως θα προσλάμβανε κάποιον που είχε διαπράξει ένα ποινικό αδίκημα για να του προσφέρει μία δεύτερη ευκαιρία. Το υπόλοιπο 50% θα τον προσλάμβανε εξαιτίας του δικαιώματος εργασίας το οποίο είναι καταχωρημένο από το Σύνταγμα, για να τον υποστηρίξει ή για λόγους αντιρατσιστικής συμπεριφοράς.

51

2) Δεν θα επιθυμούσα να προσλάβω εξαιτίας των:

Έλλειψη εμπιστοσύνης 14

Έλλειψη προσόντων 1

Φόβος 15

Κακή φήμη 2

Καχυποψία 4

Αβεβαιότητα 3

Συνεργασία 1

Αδίκημα 2

Ανασφάλεια 1

Αντιπάθεια 1

Ανασφάλεια και Αντιπάθεια 1

Σύνολο 45

Συμπέρασμα: Το μεγαλύτερο ποσοστό (33%) απάντησε πως δεν θα προσλάμβανε ένα άτομο που είχε διαπράξει κάποιο έγκλημα επειδή θα το φοβόταν ενώ ένα εξίσου σημαντικό ποσοστό (31%) επειδή δεν θα μπορούσε να τον εμπιστευτεί. Επίσης σημαντικοί λόγοι για τους καταστηματάρχες θα ήταν και η καχυποψία (9%), η αβεβαιότητα (7%), η κακή φήμη (4%) αλλά και το ίδιο το αδίκημα που θα είχε διαπράξει (4%). Άλλοι λόγοι ώστε να μην προσλάμβαναν ένα άτομο θα ήταν η έλλειψη προσόντων, η συνεργασία, η ανασφάλεια, η αντιπάθεια αλλά και ο συνδυασμός ανασφάλειας και αντιπάθειας (10%).

52

Ερώτηση 7η

Έχετε αντιληφθεί ποτέ ή υποψιαστεί ότι κάποιος υπάλληλός σας έχει διαπράξει στο παρελθόν κάποιο ποινικό αδίκημα;

Ποτέ 35

Δεν είμαι σίγουρος 11

Ναι 5

Σύνολο 51

Συμπέρασμα: Το 69% των ερωτηθέντων απάντησε πως ποτέ δεν έχει υποψιαστεί ή αντιληφθεί ότι κάποιος υπάλληλός του έχει διαπράξει κάποιο αδίκημα. Το 22% δεν μπόρεσε να απαντήσει με σιγουριά ενώ μόλις το 10% των καταστηματαρχών υποψιάστηκε ή αντιλήφθηκε κάτι τέτοιο.

53

Ερώτηση 8η

Αν έπεφτε στην αντίληψή σας ότι κάποιος υπάλληλός σας έχει διαπράξει στο παρελθόν κάποιο ποινικό αδίκημα, με ποιο τρόπο θα το χειριζόσαστε;

Θα τον απέλυα 10

Θα μιλούσα μαζί του 28

Θα συνέχιζα την συνεργασία μου 13

Σύνολο 51

Συμπέρασμα: Το 55% των καταστηματαρχών αν αντιλαμβανόταν πως ένας εργαζόμενος είχε διαπράξει κάποιο ποινικό αδίκημα, θα μιλούσε μαζί του. Το 25% θα συνέχιζε κανονικά τη συνεργασία μαζί του ενώ το 25% θα τον απέλυε.

54

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΑΠΟ

ΑΛΛΟΥΣ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ / ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ.

Η έρευνα να επεκταθεί και σε άλλες περιοχές.

Να πραγματοποιηθεί κάποια επίσκεψη σε σωφρονιστικά ιδρύματα ή κάποια γνωριμία με

φυλακισμένους και αποφυλακισμένους.

Αναθεώρηση των συμπερασμάτων μετά από κάποια χρόνια

Επαφή με πνευματικούς ανθρώπους για αυτό το θέμα.

Στόχος μας είναι ο σωφρονισμός των εγκληματιών και όχι η τιμωρία τους.

Οι αποφυλακισμένοι συμπολίτες μας έχουν κάθε δικαίωμα στη ζωή και στην εργασία, όπως όλοι μας.

Οφείλουμε να τους συμπεριφερόμαστε με ευγένεια και να μην τους τοποθετούμε στο περιθώριο.

Πάντοτε, όμως, να είμαστε επιφυλακτικοί καθώς δεν γνωρίζουμε τις προθέσεις κάποιου.

55

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 : ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΟΜΑΔΑΣ

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ημερολόγιο

1ης

Ομάδας Εργασίας

Δημήτριος, Κωνσταντίνος, Λαμπρινή, Χριστίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας η ομάδα μας ασχολήθηκε με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) 14-11-2012 Έγινε η πρώτη συνάντηση της ομάδας μας όπου κοιτάξαμε γενικά το θέμα που μας είχε

ανατεθεί

2) 21-11-2012 Έγινε ο κατανομή των ρόλων.

3) 14/11- 4/2 2012-13 Τα μέλη της ομάδας προετοιμάσαμε τις ατομικές εργασίες

4) 15/2 – 10/3 2013 Προετοιμασία των ερωτηματολογίων, εύρεση ερωτήσεων, κατανομή δρόμων και

διεκπεραίωση .

5) 13/3-10/4 2013 Επεξεργασία αποτελεσμάτων.

56

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ημερολόγιο

2ης

Ομάδας Εργασίας

Ιωάννα, Μαρία, Κωνσταντίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας η ομάδα μας ασχολήθηκε με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Συναντηθήκαμε για να συνδέσουμε τις πληροφορίες που βρήκαμε (25/11/2012)

2) Αφαιρέσαμε τα περιττά στοιχεία που συγκεντρώσαμε (25/11/2012)

3) Η εργασία τελειοποιήθηκε (25/11/2012)

4) Εντός μίας εβδομάδας ολοκληρώσαμε την έρευνα με τα ερωτηματολόγια η οποία πραγματοποιήθηκε

στα καταστήματα των Σεπολίων (01/03/2013 έως 08/03/2013 όπου και παραδόθηκαν )

5)Μορφοποιήσαμε την εργασία μας σε μορφή Power Point εντός σχολείου (22/03/2013)

6) Διαμορφώσαμε τα ποσοστά των ερωτηματολογίων σε διαγράμματα (05/04/2013)

57

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ημερολόγιο

3ης

Ομάδας Εργασίας

Αλέξανδρος, Φαίδρα, Νίνα, Χαρά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας η ομάδα μας ασχολήθηκε με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) 10-11-2012 Έγινε η πρώτη συνάντηση της ομάδας μας όπου κοιτάξαμε γενικά το θέμα που μας είχε

ανατεθεί

2) 14-11-2012 Έγινε ο κατανομή των ρόλων. Πρακτικογράφος: Χαρά Κανδύλα, Συντονιστής: Αλέξανδρος

Γιαννακούλης, Ελεγκτή: Φαίδρα Ζανάι, Εμψυχωτής- Παρατηρητής: Νίνα Θανάση

3) 14/11-10/2 2012-13 Τα μέλη της ομάδας προετοιμάζαμε τις ατομικές εργασίες

4) 15/2 – 10/3 2013 Προετοιμασία των ερωτηματολογίων, εύρεση ερωτήσεων, κατανομή δρόμων και

διεκπεραίωση .

5) 13/3-10/4 2013 Επεξεργασία αποτελεσμάτων.

6) 12-4-2013 Διαμόρφωση εξωφύλλου (συμμετοχή: Δεληφώτη)

58

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ημερολόγιο

4ης

Ομάδας Εργασίας

Μάρθα, Ηλιάνα, Δημήτρης, Χρήστος.

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας η ομάδα μας ασχολήθηκε με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Βρεθήκαμε στις 21-11-12 για να μοιράσουμε τις αρμοδιότητες και τους ρόλους.

2) Βρεθήκαμε στις 23-11-12 για να δούμε σε τι στάδιο βρίσκεται ο καθένας.

3) Βρεθήκαμε στις 25-11-12 για να συγκεντρώσουμε τις πληροφορίες που άντλησε ο καθένας.

4)Βρεθήκαμε για να μοιραστούμε τα ερωτηματολόγια και να κανονίσουμε τα εμπορικά κέντρα που θα πάει ο

καθένας μας για την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων.

5)Βρεθήκαμε για να συγκεντρώσουμε τα ερωτηματολόγια και να τα ελέγξουμε.

6)Καταγράψαμε τα στατιστικά των ερωτηματολογίων της ομάδας μας.

59

Τίτλος Ερευνητικής Εργασίας

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ημερολόγιο

5ης

Ομάδας Εργασίας

«Ψυχολογία ενός εγκληματία»

Κλεοπάτρα, Μαρία, Βασιλική, Νουρ

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας η ομάδα μας ασχολήθηκε με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Στις 25-11-2012 η ομάδα μας συναντήθηκε και διαμόρφωσε τους ρόλους των μελών της ως εξής:

Πρακτικογράφος: Γκίνη Κλεοπάτρα

Συντονιστής: Ζηρογιάννη Βασιλική

Ελεγκτής: Δεληφώτη-Νικόντεμ Μαρία

Εμψυχωτής-Παρατηρητής: Ιμπραχήμ Νουρ

Οι ρόλοι αποφασίσαμε να παραμείνουν σταθεροί κατά τη διάρκεια του τετραμήνου ώστε να μην

υπάρξουν παρανοήσεις και να αφιερωθεί καθένας στο ρόλο του.

Επιπλέον, παρουσιάσαμε τις ατομικές μας εργασίες και συζητήσαμε τον τρόπο με τον οποίο θα

συνεχίσουμε την έρευνά μας. Τέλος, αναθέσαμε τις εργασίες που θα πρέπει να

πραγματοποιηθούν μέσα στην επόμενη εβδομάδα και ορίσαμε την ημερομηνία της επόμενης

συνάντησής μας για τις 02-12-2012.

2) Στις 02-12-2012 η ομάδα μας συναντήθηκε και έκανε τα παρακάτω:

α) ξεκαθαρίσαμε τη πληθώρα των πληροφοριών

β) συζητήσαμε για τη δομή της συνολικής εργασίας

γ) διαβάσαμε online άρθρα και ρεπορτάζ για την εγκληματικότητα , κυρίως στην Ελλάδα

δ) αποφασίσαμε να ολοκληρώσουμε με κάποιες πληροφορίες που μας λείπουν μες την εβδομάδα λόγω

της έλλειψης χρόνου και δεδομένου ότι θέλουμε η εργασία μας να είναι ευπρεπής.

3) Στις 13-01-2013 η ομάδα μας συναντήθηκε και έκανε τα παρακάτω:

Μεταφράσαμε αγγλικά άρθρα από το διαδίκτυο τα οποία θα χρησιμοποιήσουμε για την τελική

μας εργασία.

Παρουσιάσαμε τις ατομικές μας εργασίες, κάναμε αφαιρέσεις και απαραίτητες προσθήκες.

Συζητήσαμε και διαμορφώσαμε ένα πλάνο για τη δομή της τελικής εργασίας του τμήματος.

60

Συνθέσαμε κάποιες ερωτήσεις που σκοπεύουμε να χρησιμοποιήσουμε για ένα ερωτηματολόγιο

που αφορά τη ψυχολογία ενός εγκληματία. Υπάρχουν στοιχεία που λείπουν από την εργασία

μας και τα οποία μπορούν να συμπληρωθούν μονάχα από ερωτηματολόγια ή συνέντευξη με

κάποιον επαγγελματία που ειδικεύεται σε αυτόν το τομέα.

4) Στις 26-01-2013 η ομάδα συναντήθηκε και παρακολούθησε κάποια αποσπάσματα τηλεοπτικών

εκπομπών, από τα οποία καταγράψαμε κάποια στοιχεία που μας βοήθησαν στην ολοκλήρωση κάποιων

παραγράφων της εργασίας.

5) Στις 09-02-2013 η ομάδα συναντήθηκε και συζήτησε για το ποια κομμάτια λείπουν από τον καθένα

όπως η κοινωνική επανένταξη για το βιαστή, το προφίλ του ληστή κλπ.

6) Στις 24-2-2013 πραγματοποιήθηκε μία ολιγόλεπτη συνάντηση που το θέμα της αφορούσε το

ερωτηματολόγιο της ερευνητικής εργασίας και συζητήσαμε πώς θα μπορούσε να δομηθεί και ποιες θα

μπορούσαν να ήταν οι ερωτήσεις.

7) Στις 09-03-2013 πήγαμε στα καταστήματα της οδού Δυρραχίου για τη συμπλήρωση των

ερωτηματολογίων της εργασίας.

8) Στις 13-03-2013 αφού συμπληρώθηκαν όλα τα ερωτηματολόγια τα παραδώσαμε στην καθηγήτρια μας.

9) Στις 30-03-2013 συναντήθηκε η ομάδα για τους παρακάτω λόγους :

Διευθέτηση τελευταίων λεπτομερειών, ανίχνευση πιθανών προβλημάτων.

Ανεύρεση υπολειπόμενων πληροφοριών.

Καταγραφή πηγών της κάθε εργασίας.

1 0) Στις 13-04-2013 η ομάδα αποφάσισε πως η Δεληφώτη Μαρία και η Ζηρογιάννη Βασιλική θα είναι αυτές

που θα διαβάσουν το τελικό κείμενο της ομάδας στην τελική παρουσίαση της ερευνητικής εργασίας.

11) Στις 17-04-2013 ολοκληρώθηκε το τελικό power point της εργασίας της ομάδας.

12) Στις 18-04-2013 ολοκληρώθηκε το τελικό κείμενο word της εργασίας της ομάδας.

61

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Μάρθα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Κατέγραψα τις ιδέες του κάθε ατόμου σε σχέση με το θέμα της εργασίας μας που έγινε στο σχολείο.

2) Κατέγραψα τους ρόλους που θα πάρει ο καθένας στην ομάδα μου.

3) Κατά τις συνεδριάσεις δεν άλλαξαν οι ρόλοι που είχαν δωθεί στην αρχή.

4) Πριν την τελευταία συνεδρίαση έστειλα στον συντονιστή όλες τις πληροφορίες που είχα συγκεντρώσει.

5) Τον τελευταίο καιρό δούλεψα μέσα στην τάξη για όλες τις εργασίες.

6) Έκανα τα ερωτηματολόγια και πήγα σε 4 διαφορετικά μαγαζιά για να πάρω τις πληροφορίες που

χρειαζόμασταν για τα στατιστικά.

7) Μέσα στην τάξη επίσης εργάστηκα μαζί με την ομάδα μου για να βγάλουμε μαζί τα αποτελέσματα των

ερωτηματολογίων.

8) Ο ρόλος μου στην τελική παρουσίαση θα είναι στην διατήρηση της ησυχίας της αίθουσας.

62

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Δημήτρης

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Έρευνα στο Διαδίκτυο και επίσκεψη ιστοτόπων σχετικών με το θέμα

2. Αναζήτηση πληροφοριών και σε τόμους εγκυκλοπαίδειας

3. Συγγραφή του κειμένου «Σωφρονιστική Λειτουργία»

4. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου

5. Καταμέτρηση αποτελεσμάτων

Πηγή : http://sykiotou.blogspot.gr/2011/06/2.html

63

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Αλέρτα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Προγραμμάτισα συνάντηση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου στις 21-11-12.

2) Προγραμμάτισα συνάντηση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου στις 23-11-12.

3) Προγραμμάτισα συνάντηση με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου στις 25-11-12.

4) Πήρα τις σημειώσεις που είχε συγκεντρώσει ο πρακτικογράφος και τις κατέγραψα στον κειμενογράφο.

5)Βοήθησα στην καταγραφή των ερωτηματολογίων που έγινε στην τάξη.

6)Πήγα σε εμπορικά κέντρα στα Σεπόλια για την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων.

7)Κατέγραψα τα στατιστικά των ερωτηματολογίων μαζί με την υπόλοιπη ομάδα μου.

8)Στην παρουσίαση έχω αναλάβει τη διαχείριση του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ανέλαβα στις 5-4-2013 και η

παρουσίαση είναι στις 25-2-2013.

64

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Κώστας

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Έψαξα στο διαδίκτυο και βρήκα πληροφορίες

2. Ρώτησα γνωστούς μου ανθρώπους αν ξέρουν οτιδήποτε πάνω στο θέμα

Συγγραφή του κειμένου στον προσωπικό μου φάκελο

3. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου

65

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Γιαννακούλης

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) 5/12/12 Έρευνα για τις συνθήκες διαβίωσης στα σωφρονιστικά ιδρύματα.

2)Έρευνα και επεξεργασία πληροφοριών για τις εργασίες που ανατέθηκαν στη ομάδα (Σχετική συζήτηση με

την ομάδα στο σπίτι μου).

3) Διαμόρφωση της εργασίας για τις συνθήκες διαβίωσης στα σωφρονιστικά ιδρύματα σε ένα ενιαίο κείμενο.

4) 27/3/13 Συμμετοχή στην διαμόρφωση της εργασίας στο Power Point.

5) 5/4/13 Επεξεργασία των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου.

6) 12/4/13 Συμμετοχή στην διαμόρφωση του εξωφύλλου.

66

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Κλεοπάτρα

«Ψυχολογία ενός εγκληματία»

Κατηγορία: Έμπορος ναρκωτικών

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Αναζήτησα και βρήκα πληροφορίες για:

Τους νόμους που αφορούν τη διακίνηση και χρήση των ναρκωτικών ( Υπουργείο Δικαιοσύνης,

Διαφάνειας

και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων)

Την έννοια και τον ορισμό των ναρκωτικών (Έντυπο αστυνομίας, έκθεση του 2007, σελ.21)

Τους πίνακες κατηγορηθέντων έτη 2004-2007 (Έντυπο αστυνομίας, έκθεση του 2007, σελ.41)

Τις ποινικές διατάξεις των εγκλημάτων (ΦΕΚ του 2006, σελ.29-34, άρθρα 20-31)

Το Σωφρονιστικό Κώδικα (ΦΕΚ του 1999)

1. Μετασωφρονιστική Μέριμνα (κεφάλαιο 12ο σελ.21)

Το θεραπευτικό πρόγραμμα των τοξικομανών κρατουμένων (emcdda.europa.eu)

2) Αναζήτησα και βρήκα πληροφορίες για το προφίλ ενός εμπόρου ναρκωτικών όπως και κάποιες

συμπληρωματικές πληροφορίες για τους βαρόνους ναρκωτικών και τα καρτέλ. Μέχρι την Παρασκευή

07-12-2012 θα έχω γράψει τις πληροφορίες για τις προβλεπόμενες ποινές και την μετασωφρονιστική

μέριμνα και έως την Κυριακή 09-12-2012 θα έχω ολοκληρώσει την ατομική μου εργασία και θα την

παρουσιάσω ολοκληρωμένη στα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου.

3) Στις 08-12-12 μετέφερα στην ατομική μου εργασία τις ποινικές διατάξεις από το ΦΕΚ 103 του 2006

καθώς και την μετασωφρονιστική μέριμνα από το ΦΕΚ 291 του 1999. Ολοκλήρωσα, έτσι, την εργασία

μου την οποία θα παρουσιάσω στην επόμενη συνάντηση της ομάδας μου.

4) Στις 25-30/03/12 ασχολήθηκα με την κατανομή και απαρίθμηση των ερωτηματολογίων.

5) Στις 01-05/04/2013 ταξινόμησα και σχεδίασα τις ερωτήσεις του ερωτηματολογίου στο ίου στο Excel.

6) Στις 17-04-2013 δημιούργησα το power point που αφορά το ερωτηματολόγιο της εργασίας. Επιπλέον,

έγραψα τις προτάσεις-παρατηρήσεις για την παρουσίαση.

7) Στις 18-04-2013 βελτίωσα τη μορφή και διάταξη του power point της τελικής εργασίας του τμήματος.

8) Στις 19-04-2012 δούλεψα πάνω στην παρουσίαση της εργασίας μας.

9) Στις 25-4-2013 παρουσίασα τα αποτελέσματα της έρευνας στην παρουσίαση της εργασίας μας.

67

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

18/04/13

Μαρία

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Βρήκα τις πληροφορίες που χρειαζόμουν και τελειοποίησα την εργασία μου για την ψυχολογία ενός

δολοφόνου και την κοινωνική του επανένταξη.

2) Έγραψα το τελικό ατομικό μου ημερολόγιο.

3) Στην παρουσίαση της Ε. Εργασίας θα ασχοληθώ με τη συγκέντρωση φωτογραφικού υλικού.

68

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Λαμπρινή

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Έψαξα πληροφορίες στο Ίντερνετ

2. Ρώτησα γνωστό μου που δουλεύει σε Σ.Ι.

3. Συγγραφή του κειμένου στον φάκελό μου

4. Συμπλήρωση ερωτηματολογίου

69

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Δημήτρης

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1)Βοήθησα στην τάξη για την καταγραφή των ερωτηματολογίων.

2)Πήγα σε εμπορικά κέντρα των Σεπολίων για την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων.

3)Κατέγραψα τα στατιστικά των ερωτηματολογίων μαζί με την ομάδα μου.

70

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Φαίδρα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1)10-11-2012,01-02-2013:Καταγραφή ερωτήσεων για το ερωτηματολόγιο, ένωση των επιμέρους εργασιών σε

ένα ενιαίο κείμενο.

2)25-11-2012:Επεξεργασία πληροφοριών (Σχετική συζήτηση με την ομάδα).

3)05-01-2013:Διαμόρφωση σε ένα ενιαίο κείμενο.

4)17-01-2013: Εύρεση ερωτήσεων για το ερωτηματολόγιο.

5)06-03-2013: Έρευνα για την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων.

6)05-04-2013: Επεξεργασία των αποτελεσμάτων των ερωτηματολογίων.

71

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Βασιλική

«Ψυχολογία ενός εγκληματία»

Κατηγορία: Βιαστής

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Με την ανεύρεση διάφορων γεγονότων σχετικά με το βιασμό ώστε να μπορέσω να προσεγγίσω

καλύτερα αυτόν το τύπο εγκληματία.

2. Στις 27-11-2013, ασχολήθηκα με την ανεύρεση πληροφοριών σχετικά με τους παράγοντες που

οδηγούν ένα βιαστή στο έγκλημα και με την ανάλογη ποινή.

3. Στις 02-12-2012, ασχολήθηκα με την ολοκλήρωση του κομματιού της εργασίας μου, που αφορά τους

παράγοντες που οδηγούν ένα βιαστή στο έγκλημα.

4. Στις 15-12-2012, ασχολήθηκα με την ανεύρεση γενικών πληροφοριών για το βιαστή, όπως ορισμός

του βιασμού κλπ.

5. Στις 24-12-2012, έψαξα και διάβασα στο διαδίκτυο άρθρα σχετικά με περιστατικά βιασμού, από τα

οποία ξεχώρισα μερικά τα οποία θα χρησιμοποιήσω για την εργασία μου.

6. Στις 12-01-2013, ασχολήθηκα με την ανεύρεση πληροφοριών σχετικά με την κοινωνική επανένταξη

του εγκληματία (βιαστή).

7. Στις 20-01-2013 ασχολήθηκα με την ολοκλήρωση του κομματιού της εργασίας μου που αφορά τις

ποινικές διατάξεις.

8. Στις 27-01-2013, προχώρησα στην ολοκλήρωση του ερωτηματολογίου της ερευνητικής εργασίας

που είχα ξεκινήσει της προηγούμενες μέρες .

9. Στις 08/19-02-2013 ξεκαθάρισα τα άρθρα που χρησιμοποίησα για την εργασία και έβγαλα κάποια

συμπεράσματα από αυτά.

10. Στις 02-03-2013, βρήκα από τον ποινικό κώδικα κάποιες περαιτέρω πληροφορίες για τις

επιβαλλόμενες ποινές ενός βιαστή, τις οποίες προσέθεσα στην ατομική μου εργασία.

11. Λόγω της ανεπάρκειας των πληροφοριών για την κοινωνική επανένταξη του βιαστή, δημιούργησα

ένα ερωτηματολόγιο. Το ερωτηματολόγιο μοιράστηκε στις 14-03-2013 στους καταστηματάρχες της

οδού Δυρραχίου. Έπειτα αφού συμπληρώθηκαν, έβγαλα τα ποσοστά και κατέληξα σε κάποια

72

συμπεράσματα, που με βοήθησαν να ολοκληρώσω το κομμάτι της κοινωνικής επανένταξης του

βιαστή.

12. Στις 24-03-2013 έφτιαξα τα διαγράμματα που απεικονίζουν τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου

και τα συμπεριέλαβα στη συνολική ατομική μου εργασία.

13. Στις 30-04-2013 ολοκλήρωσα την ατομική μου εργασία.

14. Στις 06-04-2013 συγκέντρωσα τις εργασίες των άλλων μελών της ομάδας μου και προχώρησα στην

δημιουργία του Power Point της ομάδας μας.

15. Στις 17-04-2013 αφού μου δόθηκαν και οι υπολειπόμενες εργασίες πραγματοποίησα την

ολοκλήρωση του τελικού μας εγγράφου παρουσίασης. (Power Point)

16. Στις 18-04-2013 συνέταξα το τελικό κείμενο Word της εργασίας μας και αναζήτησα και κατάλληλες

φωτογραφίες για να το εμπλουτίσω με αυτές.

73

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Χριστίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Έψαξα στοιχεία για το θέμα στο Ίντερνετ

2. Ρώτησα γνωστούς μου

3. Έγραψα το κείμενό μου

4. Συμπλήρωσα τα ερωτηματολόγια

74

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Ιωάννα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) ‘Εψαξα για πληροφορίες σχετικά με το θέμα που είχα αναλάβει (23/11/2012)

2) Τις κατέγραψα (23/11/2012)

3) Συναντήθηκα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου για να συνδέσουμε τις πληροφορίες μας(25/11/2012)

4) Πραγματοποίησα την έρευνα σχετικά με τα ερωτηματολόγια σε μαγαζιά των Σεπολίων και πιο

συγκεκριμένα στην οδό Γερακίου (01/03/2013 και 02/03/2013)

5)Ανέλαβα να οργανώσω την τελική παρουσίαση του θέματος για το οποίο εργαζόμαστε δύο τετράμηνα

(05/04/2013 έως 15/04/2013)

6) Την παρέδωσα (16/04/2013)

75

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Χρήστος

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Εμψύχωνα την ομάδα μου.

2) Έκρινα σωστό να έχουμε τελειώσει την εργασία μας πριν το Δεκέμβριο για να έχουμε το περιθώριο για

την διόρθωση τυχών λαθών.

3) Έστειλα τις πληροφορίες που βρήκα στην φίλη μου την πρακτικογράφο για να τις εντάξει μέσα στην

εργασία μας.

4) Επειδή τα παιδιά στο τέλος της εργασίας ήταν ψυχολογικά φορτισμένα τους έβγαλα για ποτό.

5) Εργάστηκα στην συγκέντρωση και επεξεργασία των ερωτηματολογίων σχετικά με την έρευνα της

εργασίας μας

76

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Κωνσταντίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) 20/10/2012: Αναζήτηση πληροφοριών για τις κατηγορίες των σωφρονιστικών ιδρυμάτων (χειρότερες

φυλακές- καλύτερες)

2) 14/11/2012: Επεξεργασία πληροφοριών (Σχετική συζήτηση με την ομάδα).

3) 15/01/2013: Διαμόρφωση σε ένα ενιαίο κείμενο.

4) 28/02/2013: Συμμετοχή στην έρευνα για την εργασία.

5) 20/03/2013: Συγκέντρωση στατιστικών στοιχείων που προέκυψαν από την έρευνα.

6)25/04/2013: Τακτοποίηση της αίθουσας που θα γίνει η παρουσίαση της εργασίας.

77

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Μαρία

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) ‘Εψαξα για πληροφορίες σχετικά με το θέμα που είχα αναλάβει (23/11/2012)

2) Τις κατέγραψα (23/11/2012)

3) Συναντήθηκα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου για να συνδέσουμε τις πληροφορίες μας(25/11/2012)

4) Πραγματοποίησα την έρευνα σχετικά με τα ερωτηματολόγια σε μαγαζιά των Σεπολίων και πιο

συγκεκριμένα στην οδό Κρέοντος και Δυρραχίου (04/03/2013 και 05/03/2013)

5) Τα παρέδωσα (08/09/2013)

6) Σχεδίασα τα διαγράμματα σχετικά με τις απαντήσεις των ερωτηματολογίων (05/04/2013)

78

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Κωνσταντίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) ‘Εψαξα για πληροφορίες σχετικά με το θέμα που είχα αναλάβει (23/11/2012)

2) Τις κατέγραψα (23/11/2012)

3) Συναντήθηκα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας μου για να συνδέσουμε τις πληροφορίες μας(25/11/2012)

4) Πραγματοποίησα την έρευνα σχετικά με τα ερωτηματολόγια σε μαγαζιά των Σεπολίων και πιο

συγκεκριμένα στην οδό Κρέοντος και Δυρραχίου (04/03/2013 και 07/03/2013)

5) Κατέγραψα τα ποσοστά των απαντήσεων των ερωτηματολογίων (15/03/2013)

79

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Χριστίνα

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1. Έψαξα στοιχεία για το θέμα στο Ίντερνετ

2. Ρώτησα γνωστούς μου

3. Έγραψα το κείμενό μου

4. Συμπλήρωσα τα ερωτηματολόγια

80

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

18/04/13

Ονοματεπώνυμο: Νουρ

Τμήμα Β1’

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Βρήκα τις πληροφορίες που χρειαζόμουν.

2) Τελειοποίησα την εργασία με θέμα τους ληστές και την κοινωνική τους επανένταξη.

3) Συνεργάστηκα με την ομάδα μου για την τελική μορφή της εργασίας.

81

Δραστηριότητες

για την Ερευνητική Εργασία

«Σωφρονιστικά Ιδρύματα»

Χαρά

Στα πλαίσια της ερευνητικής εργασίας ασχολήθηκα με τις παρακάτω εργασίες - δράσεις:

1) Μια γενική έρευνα σχετικά με το θέμα της εργασίας (Δεν είχαμε παραδώσει ακόμα τις αρμοδιότητες του

καθενός) (4-11-2012)

2) Αναζήτηση πληροφοριών για το σύστημα των σωφρονιστικών ιδρυμάτων (διαμόρφωση της εισαγωγής

του κειμένου).(17-11-2012)

3) Εύρεση της λίστας των σωφρονιστικών ιδρυμάτων. (23-11-2012)

4) Επεξεργασία των παραπάνω και διαμόρφωση κειμένου. (1-12-2012)

5) Μίλησα με έναν οικογενειακό μας φίλο που δουλεύει στο δήμο και τον ρώτησα αν μπορώ να ενημερωθώ

από τον δήμο για το πόσα καταστήματα υπάρχουν στη γειτονία μας. (9-12-2012)

6) Αναζήτηση πληροφοριών σχετικά με την ορθότητα της πρότασης που είχαμε διατυπώσει σχετικά με το

αν η φυλακή προετοιμάζει μελλοντικούς εγκληματίες. (11-1-2013)

<<Ομαδική εργασία (15/2-5/3 2013)>>

7) Διαμόρφωση τελικής εργασίας (12/4-14/4-2013)

82

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12: ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΗΚΕ

Έμπορος Ναρκωτικών :

ΦΕΚ Β'2160/15.12.99 Αριθ.Α.Π.149020Θεραπευτικό Πρόγραμμα Κέντρων Απεξάρτησης Τοξικομανών

Κρατουμένων.

http://www.emcdda.europa.eu//html.cfm//index5173EN.html?pluginMethod=eldd.showlegaltextdetai

l&id=1141&lang=el&T=1&title=%CE%A5%CE%91.2160/15.12.99%20%CE%91%CF%81%CE%B9

%CE%B8.%CE%91.%CE%A0.149020%CE%98%CE%B5%CF%81%CE%B1%CF%80%CE%B5%C

F%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%20%CE%A0%CF%81%CF%8C%CE%B3%CF%81%

CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%20%CE%9A%CE%AD%CE%BD%CF%84%CF%81%CF%8

9%CE%BD%20%CE%91%CF%80%CE%B5%CE%BE%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7%CF

%83%CE%B7%CF%82%20%CE%A4%CE%BF%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%BC

%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD%20%CE%9A%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%BF%CF%

85%CE%BC%CE%AD%CE%BD%CF%89%CE%BD

Νομοθεσία

http://www.ministryofjustice.gr/site/el/%CE%A3%CE%A9%CE%A6%CE%A1%CE%9F%CE%9D

%CE%99%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9Fbr%CE%A3%CE%A5%CE%A3%CE%A4

%CE%97%CE%9C%CE%91/%CE%9D%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CE%B8%CE%B5%CF%83

%CE%AF%CE%B1.aspx

Έκθεση αστυνομίας 2007

http://www.astynomia.gr/images/stories/NEW/SODN%20ENTYPO%202008%20upload.pdf

ΦΕΚ

http://www.et.gr/index.php

Βιαστής :

http://www.sysmed.gr/images/stories/nomouesia/poinikos-kvdikas.pdf

http://www.newsbomb.gr/tags/itemlist/tag/%CE%9F%CE%9C%CE%91%CE%94%CE%99%CE%9A%CE

%9F%CE%A3%20%CE%92%CE%99%CE%91%CE%A3%CE%9C%CE%9F%CE%A3

http://psixologia-psaxniwths.blogspot.gr/2013/01/blog-post_4.html

http://www.geobukan.gr/News/Viasmos.pdf

Ληστής – Κλέφτης :

http://1lyk-

naous.ima.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=68:epanentaxi&catid=46:antrwpos-sto-

proskinio&Itemid=67

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%BF%CF%80%CE%AE

Δολοφόνος :

http://www.sysmed.gr/images/stories/nomouesia/poinikos-kvdikas.pdf

http://kratoumenoi.blogspot.gr/2010/05/equal.html

http://psychologein.dagorastos.net/2010/06/03/serial-killers/

http://www.psychotherapeia.net.gr

83

http://psychografimata.com

http://www.orthmad.gr

http://pandemos.panteion.gr:8080/saxon/SaxonServlet?source=http://localhost:8080/fedora/objects/iid:4661/datastreams/DC-

EXT/content&style=http://localhost//xslt/pandemos_dcext.xsl&clear-stylesheet-cache=yes (Πανεπιστημιακή Εργασία

Παντείου)

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_3_17/01/2009_299712

http://1lyk-

naous.ima.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=68:epanentaxi&catid=46:antrwpos-sto-

proskinio&Itemid=67

http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%BF%CF%80%CE%AE

http://www.ministryofjustice.gr/site/el/%CE%A3%CE%A9%CE%A6%CE%A1%CE%9F%CE%9D%CE%

99%CE%A3%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9Fbr%CE%A3%CE%A5%CE%A3%CE%A4%CE%97%C

E%9C%CE%91/%CE%9F%CF%81%CE%B3%CE%AC%CE%BD%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%84%C

E%BF%CF%85%CE%A3%CF%89%CF%86%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%C

E%B9%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%A3%CF%85%CF%83%CF%84%CE%AE%CE%BC%CE%B1%

CF%84%CE%BF%CF%82%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%AC

%CE%B4%CE%B1.aspx

Τρόποι λειτουργίας ενός σωφρονιστικού ιδρύματος : http://sykiotou.blogspot.gr/2011/06/2.html

84

ΠΕΡΙΕΧΌΜΕΝΑ

Κεφάλαιο 1:Σκοπός σωφρονισμού ..................................................................................................................................................................... 3

Κεφάλαιο 2: Παρουσίαση του σκοπού της έρευνας ...................................................................................................................................... 3

Κεφάλαιο 3: Παρουσίαση των κοινωνικών αναγκών που εξυπηρετεί η έρευνα .................................................................................. 4

Κεφάλαιο 4: Συλλογή πληροφοριών .................................................................................................................................................................. 4

Συστήματα κλειστής μεταχείρισης ................................................................................................................................................................. 4

Σύστημα ανοιχτής μεταχείρισης ..................................................................................................................................................................... 5

Εποπτεία των καταστημάτων κράτησης ....................................................................................................................................................... 6

Γενικοί Κανόνες Λειτουργίας .......................................................................................................................................................................... 8

Τι είναι το Ποινικό Μητρώο; ........................................................................................................................................................................... 9

Ποιος έχει πρόσβαση σε αυτό; ........................................................................................................................................................................ 9

Aντιμετώπιση ατόμων με επιβαρυμένο ποινικό μητρώο. ....................................................................................................................... 9

Η οργάνωση των σωφρονιστικών ιδρυμάτων .......................................................................................................................................... 10

Τα σωφρονιστικά ιδρύματα στην ελλάδα .................................................................................................................................................. 11

Οι καλύτερες φυλακές στον κόσμο .............................................................................................................................................................. 13

Οι χειρότερες φυλακές στον κόσμο ............................................................................................................................................................. 13

Συνθήκες διαβίωσης στα σωφρονιστικά ιδρύματα ................................................................................................................................. 15

Η έννοια του σωφρονισμού ............................................................................................................................................................................ 16

Παράγοντες που σχετίζονται με το φαινόμενο. ....................................................................................................................................... 17

Βασικά χαρακτηριστικά των νέων με εγκληματικές τάσεις. ............................................................................................................... 18

Εξέλιξη κατά την τελευταία δεκαετία-Χαρακτηριστικά. ...................................................................................................................... 19

Τα προβλεπόμενα μέτρα. ................................................................................................................................................................................ 20

Τρόποι αντιμετώπισης των έγκλειστων νέων σε Ελλάδα και Ε.Ε. .................................................................................................... 22

Έμπορος ναρκωτικών ....................................................................................................................................................................................... 22

Βιαστής ................................................................................................................................................................................................................. 25

Ληστής - Κλέφτης ............................................................................................................................................................................................. 33

Δολοφόνος ........................................................................................................................................................................................................... 36

Κεφάλαιο 5: Έρευνα μέσω του ερωτηματολογίου ...................................................................................................................................... 41

Κεφάλαιο 6: Περιγραφή των ορίων – περιορισμών της έρευνας ............................................................................................................ 42

Κεφάλαιο 7: Περιγραφή της διαδικασίας που ακολουθήθηκε ................................................................................................................. 43

85

Κεφάλαιο 8: Ορισμοί ............................................................................................................................................................................................ 44

Κεφάλαιο 9: Συμπεράσματα ............................................................................................................................................................................... 45

Κεφάλαιο 10: Προτάσεις για συμπληρωματική έρευνα στο μέλλον από άλλους μελετητές / ερευνητές. ................................. 54

Κεφάλαιο 11: Δραστηριότητες Ομάδας .......................................................................................................................................................... 55

Κεφάλαιο 12: Βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε .................................................................................................................................... 82