ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ…

2ο ΓΕΛ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ2016-17ΤΑΞΗ Β΄

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ…

Άνθρωποι που με τη ζωή και το έργο τους σημάδεψαν την ανθρωπότητα και άλλαξαν την

πορεία της ιστορίας. Άλλοι παγκόσμιας αναγνωρισιμότητας και άλλοι μικρότερης εμβέλειας, άλλοι

καθολικά αποδεκτοί και άλλοι αμφιλεγόμενες προσωπικότητες, όλοι με τον τρόπο τους άφησαν το

σημάδι τους στον χρόνο και στη μνήμη όλων. Άλλοι έγιναν πρότυπα για εκατομμύρια ανθρώπους

και άλλοι δημιούργησαν νέα δεδομένα. Σε άλλους χρωστάμε την καλή υγεία μας, σε άλλους την

καλλιέργεια του νου και των αισθήσεών μας, άλλοι φρόντισαν για την καθημερινότητά μας και

άλλοι για την σωτηρία της ψυχής μας. Όλοι συνέβαλαν στο να προχωράει η ανθρωπότητα κάθε

φορά ένα βήμα ή πολλά άλματα μπροστά.

Κάποια ονόματα λείπουν από αυτό το ανθολόγιο, καθώς αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε

μόνο όσους επηρέασαν θετικά την ανθρωπότητα. Άλλοι πάλι μπορεί να μη φαίνεται με την πρώτη

ματιά ότι ανήκουν εδώ, καθώς η επιρροή τους δεν ήταν ούτε τόσο άμεση ούτε τόσο δραματική όσο

άλλων, αλλά σε βάθος χρόνου μας δίδαξαν με το παράδειγμά τους να βλέπουμε τη ζωή αλλιώς.

Είτε πρόκειται για τον Λεονάρντο Ντα Βίντσι είτε για τον Μαρκ Ζούκερμπεργκ, για την

Ελισάβετ την Α΄ ή τους αδερφούς Λυμιέρ, ο κόσμος δεν θα ήταν ποτέ πια ο ίδιος….

Η ομάδα εργασίας Η υπεύθυνη εκπαιδευτικός

Ε. ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ, ΠΕ06

ΗΓΕΤΕΣ

ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Ο Περικλής του Ξανθίππου ο Χολαργεύς (από τις

λέξεις περί και κλέος δηλαδή o περιτριγυρισμένος από δόξα,

περίδοξος, περίπου 495-429 π.Χ.) ήταν Αρχαίος Έλληνας

πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.Χ.,

γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα,

της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του

Πελοποννησιακού Πολέμου. Η δύναμη, δόξα και η φήμη

την οποία χάρισε στην Αρχαία Αθήνα, δικαιώνουν απόλυτα

το χαρακτηρισμό του Χρυσού Αιώνα.

Ο Περικλής εκμεταλλεύτηκε τη νίκη των ελληνικών

δυνάμεων επί των Περσών και την άνοδο της ναυτικής

δύναμης της Αθήνας προκειμένου να μετατρέψει τη Δηλιακή Συμμαχία σε «Αθηναϊκή Ηγεμονία»,

οδηγώντας την πόλη του στην μεγαλύτερη ακμή της ιστορίας της κατά την περίοδο των 14

συνεχόμενων ετών που εκλεγόταν στο αξίωμα του Στρατηγού. Σε στρατιωτικό επίπεδο, οι

επεκτατικές και στρατιωτικές επιχειρήσεις που πραγματοποίησε κατά την διάρκεια της κυριαρχίας

του είχαν σαν κύριο στόχο τη διαφύλαξη των συμφερόντων της Αθήνας. Τις επιχειρήσεις αυτές

διεξήγαγε με τη βοήθεια του πανίσχυρου αθηναϊκού ναυτικού, το οποίο άρχισε να δυναμώνει την

εποχή του Θεμιστοκλή και αργότερα του Κίμωνα, γιου του Μιλτιάδη. Ωστόσο, στην απόλυτη ακμή

του έφτασε κατά την εποχή του Περικλή και αποτέλεσε τον κινητήριο μοχλό της αθηναϊκής

υπερδύναμης. Ο Περικλής ήταν ηγέτης της Αθήνας μέχρι τα δύο πρώτα χρόνια του

Πελοποννησιακού Πολέμου, ώσπου το 429 π.Χ. απεβίωσε εξαιτίας του λοιμού των Αθηνών.

Υπήρξε μέγας προστάτης των τεχνών, της λογοτεχνίας και των επιστημών και ο βασικός

υπεύθυνος για το γεγονός ότι η Αθήνα έγινε το πολιτιστικό και πνευματικό κέντρο του αρχαίου

κόσμου. Επίσης, σε αυτόν οφείλεται η κατασκευή πολλών από τα σημαντικά μνημεία που

κοσμούσαν την Αρχαία Αθήνα, με εκείνα της Ακρόπολης να διατηρούν εξέχουσα θέση ανάμεσά

τους. Επίσης, υπήρξε μέγας υποστηρικτής της δημοκρατίας και της ελευθερίας του λόγου και ως

αποτέλεσμα, κατά την εποχή του, τέθηκαν οι βάσεις του λεγόμενου Δυτικού Πολιτισμού. Η δράση

του δεν περιορίστηκε μόνο εκεί, αλλά ως ηγέτης των Αθηνών, με μία σειρά νόμων, υποστήριξε τις

λαϊκές μάζες και τις βοήθησε να αποκτήσουν περισσότερα δικαιώματα σε βάρος της

αριστοκρατικής τάξης στην οποία ανήκε κι ο ίδιος. Ήταν τόσο ανοικτός προς τις ευρύτερες μάζες,

που πολλοί τον αποκαλούσαν λαϊκιστή.

Οι φιλοδημοκρατικές του θέσεις αποτυπώνονται καλύτερα στον περίφημο «Επιτάφιο Λόγο»

του προς τιμήν των πεσόντων του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου, ο οποίος

διασώθηκε από τον ιστορικό Θουκυδίδη. Ο τελευταίος θαύμαζε τόσο πολύ τον Περικλή, που τον

αποκαλούσε «πρώτο πολίτη των Αθηνών».

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ

Μακεδόνας στρατηλάτης, από τις

σημαντικότερες μορφές της παγκόσμιας ιστορίας. Ο

Αλέξανδρος γεννήθηκε το 356 π.Χ στην Πέλλα της

Μακεδονίας. Πατέρας του ήταν ο βασιλιάς της

Μακεδονίας Φίλιππος Β' και μητέρα του η

Ολυμπιάδα. Από τον πατέρα του έλαβε σπουδαία

μαθήματα πολιτικής και στρατηγικής. Σε ηλικία 13

ετών μαθήτευσε κοντά στον Αριστοτέλη με τα

ελληνικά ιδεώδη και του ενέπνευσε τον θαυμασμό

και την αγάπη για το ελληνικό πνεύμα και πολιτισμό.

Σε ηλικία 20 ετών έγινε βασιλιάς της

Μακεδονίας. Την άνοιξη του 334 π.Χ, ο Αλέξανδρος

ξεκίνησε με 50.000 πεζούς και 6.000 ιππείς, αφού

άφησε για επίτροπό του στη Μακεδονία το στρατηγό

Αντίπατρο. Προχώρησε από τη Θράκη κι έφθασε στον Ελλήσποντο. Εκεί τον περίμενε ο στόλος

του, που τον αποτελούσαν 120 πολεμικά και πολλά άλλα βοηθητικά πλοία. Στις όχθες του

Γρανικού ποταμού είχε συγκεντρωθεί ο περσικός στρατός, ο Αλέξανδρος οδηγούσε ο ίδιος το

στρατό του και πολέμησε ο ίδιος στήθος προς στήθος με τους γενναιότερους πολεμιστές των

Περσών. Οι Πέρσες, τελικά, δεν κατόρθωσαν ν’ αναχαιτίσουν την ορμή των Μακεδόνων,

εγκατέλειψαν τον αγώνα και υποχώρησαν άτακτα. Χωρίς να χάσει χρόνο, ο Αλέξανδρος

προχώρησε νότια και απελευθέρωσε τις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Την άνοιξη του 333

π.Χ. βάδισε νότια και μπήκε στην Κιλικία. Κυρίευσε την Ταρσό και σταμάτησε εκεί για ν’

αναπαυθεί ο στρατός του. Ο Αλέξανδρος, όμως, δεν σταμάτησε στην Περσία. Προχώρησε προς τα

ανατολικά για να υποτάξει τις φυλές που κατοικούσαν εκεί και ν' απαλλάξει έτσι το μεγάλο του

βασίλειο από μελλοντικό κίνδυνο. Πέρασε τη Σογδιανή και τη Βακτριανή και το 327 π.Χ. μπήκε

στις Ινδίες, όπου νίκησε τον βασιλιά Πώρο. Οι στρατιώτες του, όμως, κουράστηκαν και αρνήθηκαν

να προχωρήσουν. Αναγκάσθηκε τότε να ανακόψει την επική πορεία του προς Ανατολάς.

Αρρώστησε βαριά και το 323 π.Χ. άφησε την τελευταία του πνοή στη Βαβυλώνα, σε ηλικία

μόλις 32 ετών.

ΚΑΡΛΟΜΑΓΝΟΣ

O Καρλομάγνος (747 ή 748 –814), γνωστός και ως

Κάρολος ο Μέγας ήταν βασιλιάς των Φράγκων. Ήταν

επίσης βασιλιάς της Ιταλίας από το 774 και από το 800 ο

πρώτος αυτοκράτορας στη Δυτική Ευρώπη μετά την

κατάλυση της Δυτικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πριν από

τρεις αιώνες. Το εκτεταμένο Φραγκικό κράτος που ίδρυσε

ονομάζεται Αυτοκρατορία των Καρολιδών (ή και

Καρολίγγεια Αυτοκρατορία). Αποκαλούμενος "Πατέρας της

Ευρώπης" (pater Europae), ο Καρλομάγνος ένωσε το

μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, για πρώτη φορά

μετά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Το κράτος του έδωσε

ώθηση στην Καρολίγγεια Αναγέννηση, μια περίοδο

πολιτιστικής και πνευματικής δραστηριότητας εντός της Καθολικής Εκκλησίας. Τόσο οι Γαλλικές

όσο και οι Γερμανικές μοναρχίες θεωρούσαν τα βασίλειά τους απογόνους της αυτοκρατορίας του

Καρλομάγνου.

Ο Καρλομάγνος πέθανε το 814, έχοντας κυβερνήσει ως αυτοκράτορας για λίγο πάνω από

δεκατρία χρόνια. Ετάφη στην αυτοκρατορική του πρωτεύουσα Άαχεν στη σημερινή Γερμανία. Τον

διαδέχθηκε ο γιος του Λουδοβίκος ο Ευσεβής.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Α΄

Ο Μέγας Κωνσταντίνος γνωστός και ως

Κωνσταντίνος Α΄ ή Άγιος Κωνσταντίνος ήταν

γιος του Φλάβιου Βαλέριου Κωνσταντίνου και

της συζύγου του, Ελένης. Είχε θρακική-

ιλλυρική καταγωγή. Ήταν αυτοκράτορας της

Δυτικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από το 312

έως το 324 και μονοκράτορας από το 324 έως

το 337.

Έμεινε γνωστός για τρεις κοσμοϊστορικές

αποφάσεις του:. Υπέγραψε το διάταγμα των Μεδιολάνων το 313 μ.Χ. με το οποίο θεσπιζόταν η

αρχή της ανεξιθρησκίας. Έτσι, για πρώτη φορά ο Χριστιανισμός βρισκόταν υπό την προστασία του

αυτοκράτορα.

Μετέφερε την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας του από τη Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη.

Συγκάλεσε την πρώτη Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, την πλέον καθοριστική για την μετέπειτα

εξέλιξη της παγκόσμιας Χριστιανικής Εκκλησίας.

Εξαιρετικής σημασίας είναι το γεγονός πως με τον Κωνσταντίνο πραγματοποιήθηκε η

μετάβαση από τον αυτοκράτορα-θεό στον ελέω θεού αυτοκράτορα. Η πεποίθηση αυτή σφραγίζει

όλο το Μεσαίωνα της Ευρώπης και αναπόφευκτα επηρεάζει και την πολιτική σκέψη.

Ο Κωνσταντίνος απεβίωσε το 337 μ.Χ. Τόσο το έργο του όσο και ο ίδιος έτυχαν μιας

σπάνιας εκτιμήσεως από πολλές πλευρές. Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος, όπως αναφέρει ο ιστορικός

Ευτρόπιος, θεοποίησε τον Κωνσταντίνο. Η ιστορία τον ονόμασε Μέγα και η εκκλησία τον

ανακήρυξε άγιο και ισαπόστολο.

ΤΖΕΝΓΚΙΣ ΧΑΝ

Ο Τζένγκις Χαν (σημαίνει

"καθολικός κυβερνήτης", 1162 - 1227) ήταν

Μογγόλος πολιτικός και στρατιωτικός

ηγέτης. Ένωσε τις μογγολικές φυλές και

ίδρυσε την Αυτοκρατορία των Μογγόλων

(1206 - 1368), μια από τις μεγαλύτερες

αυτοκρατορίες στην ιστορία. Γεννημένος στη

φυλή Μποργιτζήν, δημιούργησε έναν ισχυρό

στρατό και έγινε ένας από τους

σημαντικότερους και πλέον επιτυχημένους

στρατιωτικούς ηγέτες στην ιστορία.

Θεωρείται ως ο πατέρας του μογγολικού έθνους. Πριν γίνει Χαν εξόντωσε και κατόπιν

ένωσε πολλές από τις νομαδικές φυλές της ανατολικής και κεντρικής Ασίας και τους έδωσε

ταυτότητα ως Μογγόλους. Το πραγματικό του όνομα ήταν Τεμουζίν, και σε ηλικία δεκατριών

χρονών έγινε αρχηγός τριάντα μογγολικών φυλών, μετά το θάνατο του πατέρα του.

Συνάντησε βίαιη αντίδραση από το μέρος των υποτελών του φυλών, αλλά όταν

παντρεύτηκε την κόρη του μεγάλου Χαν των Κοραϊτών Μογγόλων Ουνγκ και πήρε βοήθεια και

υποστήριξη από αυτόν, γρήγορα επιβλήθηκε κι απέδειξε τις έξοχες στρατιωτικές του ικανότητες.

Τόση μεγάλη ήταν η δύναμη που απέκτησε, ώστε ο πεθερός του άρχισε να φοβάται για την αρχή

του και διέταξε να τον σκοτώσουν. Ο Τζένγκις Χαν όμως δραπέτευσε και κατόρθωσε μετά από

πολλές συγκρούσεις να ανακηρυχθεί Χαν και να στραφεί ενάντια στην Κίνα. Κατέλαβε το Πεκίνο

κι ύστερα τη Μπουχάρα και τη Σαμαρκάνδη και έφτασε μέχρι τη Ρωσία. Πέθανε αφού νίκησε

ολοκληρωτικά το βασιλιά της βορειοδυτικής Κίνας.

ΜΩΑΜΕΘ Β΄

Ο Μωάμεθ Β΄ (1432 - 1481), γνωστός και

ως Μωάμεθ ο Πορθητής, ήταν Οθωμανός

σουλτάνος, ο οποίος βασίλεψε κατά τα διαστήματα

1444-1446 και 1451-1481. Θεωρείται ένας από τους

σημαντικότερους Οθωμανούς σουλτάνους, που

ακόμη και σήμερα οι Τούρκοι θεωρούν ως μία από

τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία τους.

Ο Μωάμεθ γεννήθηκε στις 30 Μαρτίου του

1432 στην Αδριανούπολη, πρωτεύουσα τότε του

Οθωμανικού κράτους. Ήταν τρίτος γιος του

Σουλτάνου Μουράτ Β΄ και μιας χριστιανής σκλάβας.

Λίγο όμως μετά την άνοδό του στο θρόνο, ο

νεαρός Μωάμεθ βρέθηκε αντιμέτωπος με έναν ισχυρό αντιτουρκικό σταυροφορικό συνασπισμό

στην Ευρώπη και την επανάληψη των συγκρούσεων από τους Καραμανίδες εμίρηδες. Παράλληλα

την περίοδο εκείνη ξέσπασε μια ενδοπαλατιανή σύγκρουση μεταξύ των φιλοπόλεμων υπουργών,

υπό τον Τουραχάν Μπέη και των διαλλακτικών ειρηνόφιλων, υπό τον πανίσχυρο Μέγα Βεζύρη

Χαλίλ Πασά. Τελικά ο Χαλίλ θα καταφέρει να προκαλέσει εξέγερση των γενιτσάρων κατά του

νεαρού Σουλτάνου και της πολιτικής του, που βρισκόταν υπό την επιρροή των φιλοπόλεμων, και να

τον αναγκάσει να παραιτηθεί ζητώντας την επιστροφή του Μουράτ.

Ο Μωάμεθ παρέμεινε στην αφάνεια μέχρι το θάνατο του πατέρα του το 1451, οπότε

επανήλθε στο θρόνο. Αναφέρεται πως κατά το διάστημα αυτό αρκετές φορές ο Μουράτ εκδήλωσε

την επιθυμία να παραιτηθεί, αλλά τον απέτρεπε ο Μέγας Βεζύρης.

Από τη στιγμή της επιστροφής του στο θρόνο έθεσε ως στόχο την κατάκτηση της

Κωνσταντινούπολης και των υπολειμμάτων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Μετά τη ρύθμιση των

ανοιχτών μετώπων, ο Μωάμεθ έφτασε στο Βόσπορο και οικοδόμησε ένα κάστρο, το Ρούμελη-

Χισάρ ή Λαιμοκοπία, κλείνοντας έτσι το Βόσπορο για τα εχθρικά πλοία. Επίσης άρχισε την

κατασκευή πολλών κανονιών, διαφόρου διαμετρήματος προκειμένου να καταστρέψει τα χιλιόχρονα

τείχη της Πόλης. Τελικά τον Απρίλιο του 1453 έφτασε μπροστά στην Πόλη οδηγώντας ένα στρατό

άνω των 100 χιλιάδων πολεμιστών. Μετά από σύντομη αλλά σκληρή πολιορκία, η Πόλη έπεσε στις

29 Μαΐου 1453 και επακολούθησε άγρια σφαγή. Γρήγορα όμως ο Μωάμεθ που είχε σαφώς

εκδηλώσει την επιθυμία του να καταστήσει την Πόλη πρωτεύουσα του κράτους του άρχισε να την

ανοικοδομεί, μεταφέροντας πληθυσμούς από άλλες περιοχές. Αργότερα άρχισε μια σειρά από

εκστρατείες που οδήγησαν στην κατάλυση του Δουκάτου των Αθηνών, του Δεσποτάτου του

Μυστρά, της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας και των φραγκικών ηγεμονιών του Αιγαίου. Μέχρι

το 1461 σχεδόν όλος εκείνος ο γεωγραφικός χώρος που αποτελούσε τον πυρήνα της Βυζαντινής

αυτοκρατορίας είχε ενωθεί ξανά σε ένα νέο κράτος.

Ο Μωάμεθ νωρίς αντιλήφθηκε την ανάγκη δημιουργίας ισχυρού ναυτικού, ώστε να μην

εξαρτάται από τις διαθέσεις των ιταλικών δημοκρατιών που κυριαρχούσαν ακόμη στην Ανατολική

Μεσόγειο. Επί των ημερών του διεξήχθη ο πρώτος Βενετο-Τουρκικός πόλεμος που κατέληξε σε

νίκη των Οθωμανών, οι οποίοι επέτυχαν να αποσπάσουν την Εύβοια, μερικά νησιά του Αιγαίου και

κάποιες θέσεις στην Πελοπόννησο. Αργότερα, στα τελευταία χρόνια της βασιλείας του, ο Μωάμεθ

επιχείρησε ανεπιτυχώς να καταλάβει και τη Ρόδο από τους Ιωαννίτες Ιππότες.

Παρά τις συνθήκες του με τους Ούγγρους ο Μωάμεθ θα επιδιώξει γρήγορα να τους

απωθήσει από τη βόρειο Βαλκανική, εγκαινιάζοντας έτσι μια μακρά σειρά πολεμικών

συγκρούσεων. Αρχικά θα εισβάλλει στη Σερβία, καταλύοντας την ανεξαρτησία της. Έπειτα θα

εισβάλλει στην Βλαχία για να εξουδετερώσει τον ηγεμόνα Βλαντ Τέπες (γνωστότερος ως Βλαντ ο

Παλουκωτής ή Δράκουλας). Οι τρείς επανειλημμένες εκστρατείες του όμως θα αποτύχουν

παταγωδώς και θα μετρήσει τεράστιες απώλειες 50.000 νεκρών. Για να εμποδίσει τους Ούγγρους

να βοηθήσουν τους Βλάχους εισέβαλε στην Βοσνία καταλαμβάνοντας το Σαράγιεβο. Επίσης

επιχείρησε να καταλάβει την Αλβανία, πράγμα που θα πετύχει μόνο 10 χρόνια μετά το θάνατο του

ηγέτη των Αλβανών Γεωργίου Καστριώτη ή Σκεντέρμπεη, το 1478. Αποκορύφωμα της δράσης του

ήταν η επίθεση στην Ιταλία και η κατάληψη του Ότραντο το 1480.

Πέθανε στις 3 Μαΐου του 1481 και ενώ ετοίμαζε μια νέα εκστρατεία στην Ιταλία με στόχο

την κατάκτηση του προπύργιου του Δυτικού Χριστιανισμού της Ρώμης η οποία μετά την υποταγή

της Κωνσταντινούπολης και του Οικουμενικού πατριαρχείου παρέμενε η μόνη πνευματική

αντίσταση απέναντι στο Ισλάμ.

ΕΛΙΣΑΒΕΤ Α΄

Η Ελισάβετ Α΄ (1533 –1603) ήταν

βασίλισσα της Αγγλίας και της Ιρλανδίας από τις

17 Νοεμβρίου 1558 έως το θάνατό της. Η άτεκνη

Ελισάβετ, μερικές φορές αποκαλούμενη και

Παρθένος Βασίλισσα, ήταν η πέμπτη και

τελευταία μονάρχης της δυναστείας των Τυδώρ

Βασίλεψε επί 45 έτη, κατά τη διάρκεια των

οποίων η παγκόσμια ισχύς και επιρροή της

Αγγλίας ενισχύθηκε σημαντικά. Στο εσωτερικό η

βασιλεία της σημαδεύτηκε από έντονες

θρησκευτικές ζυμώσεις. Η Ελισάβετ ήταν το τρίτο

παιδί του Ερρίκου Η΄ της Αγγλίας, από τη δεύτερη

σύζυγό του, την Άννα Μπολέυν. Η Ελισάβετ ήταν πολυμήχανη, αποφασιστική και ιδιαίτερα

έξυπνη. Αγαπούσε τη μάθηση για τη χαρά που της προσέφερε. Όπως η μητέρα και ο πατέρας της

ήταν χαρισματική και της άρεσε να φλερτάρει. Επίσης κληρονόμησε τις κοφτερές τους γλώσσες και

τον ευερέθιστο χαρακτήρα τους. Έμαθε να μιλά και να διαβάζει σε έξι γλώσσες: τη μητρική της τα

αγγλικά, τα γαλλικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά, τα ελληνικά και τα λατινικά. Στην Ελισάβετ άρεσε

πολύ να διαβάζει και περνούσε ώρες μελετώντας ελληνική και λατινική λογοτεχνία. Υπό την

επιρροή της Αικατερίνης Παρρ και του Άσκαμ, η Ελισάβετ μεγάλωσε ως Προτεστάντισσα. Μετά το

θάνατο της αδερφής της Μαρίας Τυδώρ, ορίστηκε να ανεβεί η Ελισάβετ στο θρόνο. Ήταν 25 ετών.

Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα κατά τις απαρχές της βασιλείας της Ελισάβετ ήταν η

θρησκεία. Ο Νόμος περί Ομοιομορφίας του 1559, επέβαλε τη χρήση του Προτεσταντικού Βιβλίου

των Κοινών Προσευχών στις εκκλησιαστικές λειτουργίες. Ο Νόμος περί Υπεροχής του 1559

παίρνουν οι δημόσιοι αξιωματούχοι όρκο, αναγνωρίζοντας τον έλεγχο της Βασίλισσας πάνω στην

Εκκλησία, αλλιώς θα έπρεπε να τιμωρηθούν. Επίσης όρισε νέο Συμβούλιο απομακρύνοντας πολλά

από τα μέλη του που πίστευαν στον Καθολικισμό.

Η Ελισάβετ επικύρωσε τη Συνθήκη του Κατώ–Καμπρεζί, εξασφαλίζοντας ειρήνη με τη

Γαλλία. Το 1569, η Ελισάβετ αντιμετώπισε μια σημαντική εξέγερση, γνωστή ως Επανάσταση στο

Βορρά. Ο Πάπας Πίος Ε΄ βοήθησε την επανάσταση αυτή των καθολικών αφορίζοντας την

Ελισάβετ και κηρύσσοντας την έκπτωτη με παπική βούλα. Η βούλα αυτή, Regnans in Excelsis,

εκδόθηκε το 1570, καταφθάνοντας αφού καταπνίγηκε η εξέγερση. Μετά την έκδοσή της όμως, η

Ελισάβετ αποφάσισε να μην δείχνει πλέον άλλη ανοχή στα θρησκευτικά ζητήματα. Άρχισε διώξεις

απέναντι στους θρησκευτικούς της αντιπάλους, δίνοντας την αφορμή για διάφορες συνωμοσίες

κατά της παραμονής της στο θρόνο.

Στην αρχή της βασιλείας της Ελισάβετ, η Αγγλία δεν είχε υπερπόντιες κτήσεις. Αντιθέτως, η

Ισπανία αντλούσε τεράστιο πλούτο από τις αχανείς εκτάσεις που είχε κατακτήσει στη Βόρεια, στην

Κεντρική και στη Νότια Αμερική. Γι’ αυτό, πολυμήχανοι τυχοδιώκτες άρχισαν να οργώνουν τους

ωκεανούς γυρεύοντας δόξα, πλούτη και νέες εμπορικές οδούς προς την Κίνα και την Άπω Ανατολή.

Όταν νικήθηκε η «Αήττητη Αρμάδα» της Ισπανίας, η Αγγλία άρχισε να έχει μεγαλύτερη πεποίθηση

στις ναυτικές της δυνατότητες, και η Ελισάβετ υποστήριξε καινούριες εμπορικές πρωτοβουλίες

στην άλλη πλευρά του κόσμου, τη νοτιοανατολική Ασία. Είχε προετοιμαστεί το έδαφος για την

ίδρυση μιας Βρετανικής Αυτοκρατορίας που εν τέλει θα απλωνόταν απανταχού της γης.

Στο εσωτερικό της χώρας, προωθούνταν η παιδεία. Ιδρύθηκαν καινούρια σχολεία,

ανοίγοντας σε περισσότερους μαθητές την πόρτα του φιλολογικού κόσμου. Η δίψα για λογοτεχνία

σε συνδυασμό με την πρόοδο της τυπογραφίας προκάλεσε έκρηξη πολιτιστικής δραστηριότητας.

Αυτή ήταν η εποχή του Γουίλιαμ Σέξπιρ και άλλων μεγάλων δραματουργών. Πλήθη θεατών

κατέκλυζαν τα καινούρια θέατρα για να ψυχαγωγηθούν με τα έργα τους. Ποιητές έγραφαν γλαφυρά

σονέτα και συνθέτες δημιουργούσαν πρωτοποριακή μουσική. Επιδέξιοι καλλιτέχνες ζωγράφιζαν

εξαίσιες μινιατούρες της βασίλισσας και των αυλικών. Καινούριες μεταφράσεις της Αγίας Γραφής

καταλάμβαναν περίοπτες θέσεις στις εκκλησίες και στα σπίτια.

Γενικότερα θεωρείται επιτυχημένη μονάρχης, καθώς βοήθησε στη σταθεροποίηση της

χώρας ακόμη κι αν κληρονόμησε ένα τεράστιο εθνικό χρέος από την αδερφή της Μαρία. Υπό την

εξουσία της η Αγγλία απέκρουσε την Ισπανική εισβολή στα εδάφη της και παράλληλα απέτρεψε το

ξέσπασμα ενός θρησκευτικού ή εμφυλίου πολέμου σε αγγλικό έδαφος.

ΤΖΟΡΤΖ ΟΥΑΣΙΝΓΚΤΟΝ

Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον 1732 –1799) ήταν ο

πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών

Αμερικής (1789-1797), διοικητής του Γενικού

Επιτελείου του Ηπειρωτικού Στρατού κατά τη

διάρκεια της Αμερικανικής Επανάστασης και ένας

από τους ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών της

Αμερικής. Προήδρευσε της συνέλευσης που

συνέταξε το Σύνταγμα, το οποίο αντικατέστησε τα

άρθρα της Συνομοσπονδίας και καθόρισε τη θέση

του Προέδρου. Ο Ουάσιγκτον εξελέγη Πρόεδρος με

ομόφωνη επιλογή των 69 εκλογέων το 1788, και υπηρέτησε δύο θητείες. Φρόντισε για τη

δημιουργία μιας ισχυρής, καλά χρηματοδοτούμενης εθνικής κυβέρνησης που θα διατηρούσε την

ουδετερότητα στους πολέμους που θα μαίνονταν στην Ευρώπη, θα κατέστειλε εξεγέρσεις, και θα

κέρδιζε την αποδοχή μεταξύ των Αμερικανών όλων των τύπων. Το στυλ ηγεσίας του εγκαθίδρυσε

πολλές μορφές και τελετουργικά της κυβέρνησης που έχουν χρησιμοποιηθεί, όπως η χρήση ενός

συστήματος υπουργικού συμβουλίου και την παροχή ομιλίας κατά την ορκωμοσία. Ακόμα, η

ειρηνική μετάβαση από την προεδρία του στην προεδρία του Τζον Άνταμς δημιούργησε μια

παράδοση που συνεχίζεται στον 21ο αιώνα. Ο Ουάσιγκτον χαρακτηρίστηκε ως εθνοπατέρας,

ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζωής του.

O Τζορτζ Ουάσινγκτον γεννήθηκε από αγροτική αριστοκρατική οικογένεια της Βιρτζίνια. Η

οικογένειά του είχε στην κατοχή της καπνοκαλλιέργειες και δούλους. όταν η επανάσταση ξεκίνησε

ο Ουάσινγκτον εμφανίστηκε στο Κογκρέσο με πολεμικά δείχνοντας ότι ήταν έτοιμος για πόλεμο.

Το 1775 ανέλαβε την αρχιστρατηγία του αμερικάνικου στρατού. Το 1776 κατέλαβε τη Βοστώνη

μετά από πολιορκία. Οι Βρετανοί κατάφεραν να καταλάβουν τη Νέα Υόρκη ο Ουάσινγκτον

αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Στις 25 Δεκεμβρίου 1776 πέρασε τον ποταμό Ντέλαγουερ και πέτυχε

σημαντική νίκη στο Τρέντον και αργότερα στο Πρίνστον. Η τακτική του Ουάσινγκτον ήταν να

κερδίζει χρόνο για να κουράσει τους Άγγλους και για να πετύχει την υποστήριξη από τους

Ευρωπαίους. Το 1777 συνέβαλε στην αποφασιστική νίκη στη Σαρατόγκα που οδήγησε τους

Γάλλους να συμμετέχουν ανοιχτά στον πόλεμο. Με τη συμμετοχή των Γάλλων στον πόλεμο η

κατάσταση άλλαξε εις βάρος της Βρετανίας. Τελικά, το 1781 ο Βρετανός στρατηγός Τσαρλς

Κορνουάλις παρέδωσε το Γιορκτάουν στους Αμερικανούς σηματοδοτώντας έτσι το τέλος του

πολέμου. Η συνθήκη του Παρισιού το 1783 αναγνώρισε τις Η.Π.Α. ως ανεξάρτητο κράτος.

ΑΒΡΑΑΜ ΛΙΝΚΟΛΝ

Διακεκριμένος αμερικανός πολιτικός, που

διετέλεσε πρόεδρος των ΗΠΑ από το 1861 έως τη

δολοφονία του το 1865. Στα επιτεύγματά του

συμπεριλαμβάνονται η διάσωση της ένωσης των

βορειοαμερικανικών πολιτειών κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο

(1861-1865), η υπεράσπιση της δημοκρατίας και η

κατάργηση της δουλείας, που αφορούσε τον μαύρο

πληθυσμό της χώρας. Η φτώχεια και η δουλειά του κοντά

στον πατέρα του δεν του έδωσαν τον καιρό να πάει στο

σχολείο, παρά μονάχα για έξι μήνες. Για να κερδίζει το

ψωμί του, έκαμε μεταφορές μ’ ένα μικρό ποταμόπλοιο στο

Μισσισσιππή. Στα ταξίδια του αυτά γνώρισε τη φρικτή

ζωή που βίωναν οι μαύροι των Νοτίων Πολιτειών.

Απελπισμένος απ’ όλες αυτές τις εργασίες, άρχισε να μελετά νομικά και το 1836, σε ηλικία 26

χρόνων, πέρασε τις εξετάσεις για την άδεια επαγγέλματος και άρχισε να δικηγορεί στην πολιτεία

του Ιλινόις. Οι συμπολίτες του, που αναγνώριζαν τις ικανότητές του, την αταλάντευτη ειλικρίνεια

και την απόλυτη εντιμότητά του, τον εξέλεξαν ομοσπονδιακό βουλευτή το 1846, με τη σημαία του

Κόμματος των Ουίγων (Φιλελευθέρων). Μία από τις πρώτες του ενέργειες στο Κογκρέσο ήταν να

ταχθεί υπέρ της κατάργησης της δουλείας των μαύρων. Το 1854 συμμετείχε στην ίδρυση του

Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και στις 6 Νοεμβρίου 1861 εξελέγη πρόεδρος των Ηνωμένων

Πολιτειών της Αμερικής. Την εποχή αυτή ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος, με κυρίαρχο ζήτημα την

κατάργηση της δουλείας και την απελευθέρωση των σκλάβων. Οι Νότιες Πολιτείες ήθελαν να

διατηρηθεί η δουλεία και απειλούσαν με αποχώρηση από την Ένωση. Το 1864 επανεξελέγη

πρόεδρος, νίκησε τους Νότιους κι έφερε τη ψήφιση της 13ης τροπολογίας του Αμερικανικού

Συντάγματος (1 Φεβρουαρίου 1865), με την οποία καταργήθηκε και επίσημα η δουλεία. Η δεύτερη

προεδρία του, όμως, κράτησε μόνο λίγες μέρες, γιατί το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής, 14

Απριλίου 1865, την ώρα που παρακολουθούσε μία θεατρική παράσταση στην Ουάσιγκτον,

πυροβολήθηκε στο θεωρείο του από τον ηθοποιό Τζον Μπουθ, που ήταν κατάσκοπος των Νοτίων.

Ο Αβραάμ Λίνκολν υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην ιστορία των Ηνωμένων

Πολιτειών.

ΒΛΑΝΤΙΜΙΡ ΙΛΙΤΣ ΟΥΛΙΑΝΟΦ (ΛΕΝΙΝ)

Ο Βλαντίμιρ Ιλίτς Ουλιάνοφ,

γνωστότερος ως Βλαντίμιρ Ιλίτς Λένιν (1870 –

1924) ήταν μεγάλος πολιτικός, ηγέτης της Ρωσικής

Επανάστασης και επικεφαλής της Ε.Σ.Σ.Δ. Ηγέτης

της Κομμουνιστικής Διεθνούς και του

μπολσεβικικού κόμματος.

Το 1891 ο Λένιν πέρασε τις εξετάσεις της

Νομικής του πανεπιστημίου της Αγίας

Πετρούπολης, και το 1892 άρχισε την πρακτική

εξάσκηση ως δικηγόρος στη Σαμάρα. Τη ζωή του

γέμιζαν κυρίως η μελέτη του μαρξισμού και η

προσήλωσή του στην οικονομική και πολιτική ανάπτυξη της Ρωσίας και στη συνέχεια ολόκληρου

του κόσμου.

Το 1894 μετακόμισε στην Αγία Πετρούπολη, και άρχισε την προπαγανδιστική εργασία. Σ'

αυτήν την περίοδο ανήκουν τα πρώτα πολεμικά μανιφέστα του Λένιν με τα οποία επιτίθεται στο

λαϊκό κόμμα και που διακινούνται από χέρι σε χέρι με τη μορφή χειρογράφων. Τον Δεκέμβριο του

1895 ο Λένιν και οι στενότεροι συνεργάτες του συνελήφθησαν. Πέρασε το 1896 στη φυλακή, και

τον Φεβρουάριο του 1897 εξορίστηκε για τρία χρόνια στην ανατολική Σιβηρία.

Στα γεγονότα του 1905 ο Λένιν διέκρινε τρία κύρια χαρακτηριστικά γνωρίσματα:

1. την προσωρινή αντίληψη από τους ανθρώπους της πραγματικής πολιτικής ελευθερίας

2. τη δημιουργία νέας, αν και μόνο δυνητικής, επαναστατικής δύναμης με τη μορφή των

Σοβιέτ των αντιπροσώπων των εργαζομένων, των στρατιωτών και των αγροτών

3. τη χρήση της δύναμης από τα άτομα ενάντια σε εκείνους που την είχαν χρησιμοποιήσει

προηγουμένως εναντίον τους.

Αυτά τα συμπεράσματα, από τα γεγονότα του 1905, έγιναν οι κατευθυντήριες αρχές της

πολιτικής του Λένιν το 1917. Στις 16 Απριλίου του 1917 επέστρεψε στην Αγία Πετρούπολη από την

Ελβετία μετά την πτώση του τσάρου Νικόλαου Β΄. Ανέλαβε ηγετικό ρόλο στο μπολσεβικικό

κίνημα. Σαν πρόεδρος του Συμβουλίου των Επιτρόπων του Λαού ο Λένιν κατήργησε την ιδιωτική

ιδιοκτησία στη γη και άρχισε την διανομή της γης στους αγρότες. Οι τράπεζες εθνικοποιήθηκαν και

εισήχθη ο έλεγχος της παραγωγής στα εργοστάσια. Κατήργησε την Συντακτική Συνέλευση του

1918 και κήρυξε παράνομα πολιτικά κόμματα όπως το Δημοκρατικό Κόμμα των Καντέτ, οι

Μενσεβίκοι και οι Σοσιαλεπαναστάτες.

Ο Λένιν προχώρησε σε αποστράτευση του στρατεύματος και ανήγγειλε ότι προγραμμάτιζε να

συνάψει ανακωχή με τη Γερμανία. Στις 3 Μαρτίου 1918, με τα γερμανικά στρατεύματα να

κινούνται προς την Πετρούπολη, ο Λένιν διέταξε τον Τρότσκι να δεχτεί τους όρους των Κεντρικών

δυνάμεων. Η Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ ανάγκασε τους Ρώσους να παραδώσουν την

Ουκρανία, τη Φινλανδία, τις Βαλτικές χώρες, τον Καύκασο και την Πολωνία.

Το πρόγραμμα του Λένιν ήταν η προετοιμασία ενός ένοπλου ξεσηκωμού των μαζών κατά του

τσαρικού καθεστώτος και η δημιουργία μιας προσωρινής κυβέρνησης για να οργανώσει την

επαναστατική δημοκρατική δικτατορία των εργατών και των αγροτών. Η πολιτική του Λένιν κατά

τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου δημιούργησε κοινωνική αναστάτωση και οδήγησε σε ταραχές,

απεργίες και διαδηλώσεις. Το Μάρτιο του 1919, ο Λένιν και άλλοι μπολσεβίκοι ηγέτες από όλο τον

κόσμο συναντήθηκαν και ίδρυσαν την Κομμουνιστική Διεθνή. Τα μέλη της Κομμουνιστικής

Διεθνούς διέκοψαν τις επαφές τους με το ευρύτερο σοσιαλιστικό κίνημα. Από εκείνο το σημείο και

μετά, θα ήταν γνωστοί ως κομμουνιστές. Στη Ρωσία, το μπολσεβικικό κόμμα μετονομάστηκε σε

«Ρωσικό Κομμουνιστικό Κόμμα».

Ο Λένιν πέθανε στις 21 Ιανουαρίου 1924 στην Γκόρκι , συνοικισμό κοντά στη Μόσχα). Η

επίσημη αιτία θανάτου που δόθηκε ήταν εγκεφαλική αρτηριοσκλήρωση ή εγκεφαλικό επεισόδιο (το

τέταρτό του). Ο εγκέφαλος του αφαιρέθηκε προτού βαλσαμωθεί το σώμα του. Η σοβιετική

κυβέρνηση ανάθεσε στο γνωστό Γερμανό επιστήμονα νευρολογίας Όσκαρ Φογκτ να μελετήσει τον

εγκέφαλο του Λένιν για να εντοπίσει την ακριβή θέση των κυττάρων του εγκεφάλου που είναι

αρμόδια για τη μεγαλοφυΐα.

ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΝΓΚ

Ο Μάο Τσετούνγκ 1893 –1976) ήταν Κινέζος

κομμουνιστής επαναστάτης και ιδρυτής της

Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, στην οποία

κυβέρνησε ως ο Γενικός Γραμματέας του

Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, από την

ίδρυση της το 1949, έως και τον θάνατό του, το

1976. Οι Μαρξιστικές - Λενινιστικές του

θεωρίες, οι στρατιωτικές στρατηγικές και οι

πολιτικές του θέσεις είναι γνωστές ως Μαοϊσμός.

Ο Μάο υπήρξε γόνος εύπορης αγροτικής

οικογένειας από την περιοχή Σοασάν, στην επαρχία της Χουνάν. Ο Μάο υιοθέτησε έναν Κινεζικό

νασιοναλισμό και μία αντί-ιμπεριαλιστική άποψη, στα πρώιμα χρόνια του. Ο Μάο μυήθηκε στον

Μαρξισμό-Λενινισμό, ενόσω δούλευε στο Πανεπιστήμιο του Πέκινκ και έγινε ένα από τα ιδρυτικά

στελέχη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, ενώ ηγήθηκε της Αγροτικής Επανάστασης της

Κίνας το 1927. Κατά τη διάρκεια του Κινεζικού Εμφυλίου Πολέμου βοήθησε τη δημιουργία του

Κόκκινου Στρατού. Αν και το ΚΚΚ προσωρινώς συμμάχησε με το Κουομιντάνγκ, στο ενιαίο

μέτωπο της Κίνας κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Σινοϊαπωνικού Πολέμου (1937–45), μετά την

ήττα της Ιαπωνίας όμως, ο Εμφύλιος Πόλεμος συνεχίστηκε και το 1949 οι Δυνάμεις του Μάο

νίκησαν τις αντίπαλες δυνάμεις, οι οποίες και αποσύρθηκαν από την Ταϊβάν.

Στην 1 του Οκτώβρη 1949, ο Μάο, διακήρυξε τη ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της

Κίνας, ένα μονοκομματικό κράτος, ελεγχόμενο από το ΚΚΚ. Το 1957, προχώρησε και σε άλλη μία

εκστρατεία, γνωστή ως το Μεγάλο Άλμα Μπροστά, η οποία επέτυχε την ταχεία αλλαγή της

οικονομίας στην Κίνα, δηλαδή από αγροτική σε βιομηχανική, η οποία οδήγησε την Κίνα σε μία

δύσκολη τριετία. Το 1966 ξεκίνησε Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική Επανάσταση, κατά την

οποία απομακρύνθηκαν τα «αντί-επαναστατικά» στοιχεία της κινεζικής κοινωνίας, με αποτέλεσμα

να σημειωθούν σκληρές συγκρούσεις μεταξύ των τάξεων για μία δεκαετία και, παράλληλα, να

υπάρξει μια εκτεταμένη καταστροφή των πολιτιστικών αντικειμένων και, τέλος, μία άνευ

προηγουμένου, προσωπολατρεία στο πρόσωπο του Μάο. Το 1972 ο Μάο υποδείχθηκε τον

Αμερικανό Πρόεδρο Ρίτσαρντ Νίξον, κίνηση που σηματοδοτούσε ένα πολιτικό άνοιγμα για την

Κίνα. Ο Μάο πέθανε την 9η Σεπτεμβρίου του 1976 στο Πεκίνο σε ηλικία 82 ετών.

ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Η Αλεξανδρίνα Βικτώρια (1819 –1901) ήταν

Βασίλισσα του Ηνωμένου Βασιλείου Μεγάλης

Βρετανίας και Ιρλανδίας και Αυτοκράτειρα των

Ινδιών. Η περίοδος της βασιλείας της διήρκεσε 63

χρόνια και κατείχε τον τίτλο της πλέον

μακροχρόνιας στην ιστορία της Γηραιάς Αλβιόνας,

ώσπου στις 10 Σεπτεμβρίου 2015 την ξεπέρασε σε

χρόνια εξουσίας η Βασίλισσα Ελισάβετ Β'.

Η Βικτώρια γεννήθηκε στο Παλάτι του

Κένσιγκτον στις 24 Μαΐου 1819 και ήταν το μοναδικό

παιδί του Πρίγκιπα Εδουάρδου Αυγούστου και της Πριγκίπισσας Βικτώριας Μαρίας Λουΐζας. Τα

πρώτα χρόνια η Βικτώρια μιλούσε μόνο γερμανικά εξ αιτίας της καταγωγής της μητέρας της. Στην

ηλικία των τριών άρχισε να διδάσκεται αγγλικά και εν συνεχεία έμαθε ιταλικά, αρχαία ελληνικά,

λατινικά και γαλλικά. Στις 20 Ιουνίου 1837, είκοσι επτά ημέρες μετά την ενηλικίωση της

Βικτωρίας, ο θείος της, Βασιλιάς Γουλιέλμος Δ΄, πέθανε και το θρόνο ανέλαβε η νεαρή Βικτώρια.

Ο πρώτος εξάδελφος της Βικτώριας, Πρίγκιπας Αλβέρτος συναντήθηκε στο Λονδίνο το 1839 με τη

Βικτώρια και μεταξύ τους δημιουργήθηκε ειδύλλιο, το οποίο σύντομα κατέληξε σε πρόταση της

Βασίλισσας να γίνει σύζυγός της. Το ζευγάρι απέκτησε εννέα παιδιά, οι γάμοι των οποίων με άλλα

μέλη ευρωπαϊκών βασιλικών οίκων υπήρξαν η αιτία να αποδοθεί στη Βικτωρία το προσωνύμιο η

Γιαγιά της Ευρώπης.

Ήταν η πρώτη Βρετανή μονάρχης που είδε το όνομά της να δίνεται στη χρονική περίοδο της

βασιλείας της ενόσω βρισκόταν ακόμη στη ζωή. Μέσα στο διάστημα, που χαρακτηρίζεται ως

Βικτωριανή Εποχή, με την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης και τη σημαντική εδαφική

επέκταση της Βρετανικής Αυτοκρατορίας άλλαξαν ριζικά οι οικονομικές και κοινωνικές δομές του

Ηνωμένου Βασιλείου. Μεταξύ των μεγάλων επιτευγμάτων της μοναρχίας της συγκαταλέγονται η

θεσμική μεταρρύθμιση προς μια συνταγματικότερη μορφή πολιτεύματος και η επέκταση της

Αυτοκρατορίας, η οποία έφτασε στο απόγειο της δύναμής της, διπλασιαζόμενη σε μέγεθος με την

προσάρτηση των Ινδιών, της Αυστραλίας, του Καναδά και εδαφών της Αφρικής και του Νότιου

Ειρηνικού. Η Βασίλισσα Βικτωρία, η "Χήρα του Ουίνδσορ" και "Γιαγιά της Ευρώπης" απεβίωσε

στις 22 Ιανουαρίου του 1901 αφήνοντας πίσω της μία Αυτοκρατορία στην οποία ο "Ήλιος ποτέ δε

δύει" και έχοντας ταυτίσει το όνομά της με μία ολόκληρη εποχή (Βικτωριανή εποχή).

ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ

Ο Σερ Ουίνστον Τσώρτσιλ (1874 –1965)

ήταν Βρετανός πολιτικός, στρατιωτικός,

δημοσιογράφος και συγγραφέας, πρωθυπουργός της

χώρας του, κατά τις περιόδους 1940-45 και 1951-55.

Ηγέτης της Μεγάλης Βρετανίας από την άνοιξη του

1940 έως το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το

1945, ήταν ένας από τους αρχιτέκτονες της

συμμαχικής νίκης γι' αυτό και ονομάστηκε «Πατέρας

της νίκης», καθώς συνέβαλε καθοριστικά στη

διαμόρφωση του καθεστώτος των διεθνών

συσχετισμών κατά την μεταπολεμική περίοδο.

Ο Τσώρτσιλ γεννήθηκε στο Ανάκτορο Μπλενχάιμ της κομητείας της Οξφόρδης και ήταν

γόνος εύπορης οικογένειας ευγενών, δευτερότοκος γιος του πολιτικού Ράντολφ Χένρυ Σπένσερ

Τσώρτσιλ και της Αμερικανίδας Τζένης Τζέρομ (κόρης του Λέοναρντ Τζέρομ, τραπεζίτη και

ιδιοκτήτη των New York Times). Σπούδασε αρχικά στη σχολή Χάρροου, όπου επέδειξε ενδιαφέρον

για την αγγλική φιλολογία και την ιστορία και κατόπιν στη στρατιωτική ακαδημία. Το 1896

εντάχθηκε στα βρετανικά στρατεύματα των Ινδιών. Το 1898 εντάχθηκε στις βρετανικές δυνάμεις

της Αιγύπτου και πήρε μέρος στις επιχειρήσεις ανακατάληψης του Σουδάν. Το 1900 εκλέχτηκε για

πρώτη φορά βουλευτής του Συντηρητικού Κόμματος (Τόρις) αρνούμενος να ταυτισθεί στη

συνέχεια με πολλές από τις επιλογές των συντηρητικών κυβερνήσεων. Οι διαφωνίες του αυτές

οδήγησαν στην αποχώρησή του από τη συντηρητική παράταξη (1904) και την ένταξή του στους

Φιλελεύθερους με τους οποίους επανεξελέγη βουλευτής του 1906.

Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου του 1940 και με αφορμή τη σθεναρή

αντίσταση που προέβαλλε ο ελληνικός στρατός στην ιταλική εαρινή επίθεση, ο Τσώρτσιλ φέρεται

να είπε μια φράση σχετικά με το θάρρος και την ανδρεία των Ελλήνων: Στο εξής δεν θα λέμε ότι οι

Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες, αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες.

Μετά την κατάρρευση και συνθηκολόγηση της Γαλλίας, η Βρετανία βρέθηκε πλέον μόνη

της στον αγώνα ενάντια στη Ναζιστική Γερμανία. Ο Χίτλερ επεδίωκε έναν συμβιβασμό ή

συμφωνία με τη Βρετανία έχοντας κατά νου την σχεδιαζόμενη επίθεση κατά της Σοβιετικής

Ένωσης. Παρά ταύτα η στάση του Τσώρτσιλ ήταν αδιαπραγμάτευτη. Πριν ξεκινήσει η Μάχη της

Αγγλίας, προέβη σε έναν ακόμη λόγο, έξοχο δείγμα της ρητορικής του δεινότητας, με σκοπό να

ανυψώσει το ηθικό των Βρετανών.

Μεταξύ 1941 και 1945 ο Ουίνστον Τσόρτσιλ διέσχισε τον Ατλαντικό πέντε φορές για να

συσκεφθεί με τον πρόεδρο των Η.Π.Α. Φραγκλίνο Ρούζβελτ. Μετέβη δύο φορές στη Μόσχα, όπου

συναντήθηκε με τον Ιωσήφ Στάλιν το 1942 και τον Οκτώβριο του 1944, όταν έγινε η περίφημη

διανομή, η οποία βάρυνε καθοριστικά στον καθορισμό της μεταπολεμικής τύχης της Ελλάδας και

των άλλων βαλκανικών χωρών.

Με τους χειρισμούς του υπήρξε έτσι από τους καθοριστικότερους παράγοντες στην τελική

νίκη των Συμμάχων, ενώ καθιέρωσε και τον χαιρετισμό της νίκης με τα δύο δάχτυλα (V). Δεν

υπήρξε γεγονός στο οποίο να μην ήταν πρωταγωνιστής. Οι θέσεις του στηριζόμενες στην

ρεαλιστική αναγνώριση και κοινή αποδοχή μεταξύ των πρωταγωνιστών νικητών των σφαιρών

επιρροής, αποδείχθηκαν παράγοντες μιας μακροχρόνιας, αν και τεταμένης, ειρήνης μετά το τέλος

του πολέμου. Τα βαθιά του γεράματα ο Τσόρτσιλ, πάντοτε σεβαστός και τιμώμενος, τα πέρασε

ήσυχα πλάι στη σύζυγό του Κλημεντίνη, ζωγραφίζοντας. Πέθανε στις 24 Ιανουαρίου του 1965, σε

ηλικία 91 ετών.

ΓΚΑΝΤΙ

Ο Μαχάτμα Γκάντι (1869 - 1948) ήταν

Ινδός πνευματικός ηγέτης και πολιτικός, η επιρροή

του οποίου ξεπέρασε τα όρια της χώρας του.

Θεωρείται ο πατέρας του Ινδικού εθνικισμού και ο

κήρυκας της μη βίας στον 20ο αιώνα. Υπήρξε ο

καταλύτης για την κατάρρευση της αποικιοκρατίας

τις πρώτες δεκαετίες μετά τον Β’ Παγκόσμιο

Πόλεμο.

Ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι

γεννήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 1869 στο

Πορμπαντάρ της υπό αγγλική κυριαρχία Ινδικής

επαρχίας Γκουτζαράτ. Είναι γνωστός ως

«Μαχάτμα» («Μεγάλη Ψυχή» στα σανσκριτικά). Οι οικογενειακές αρχές της χορτοφαγίας, του μη

τραυματισμού οποιουδήποτε ζώντος οργανισμού, της νηστείας ως μεθόδου αυτοκάθαρσης και της

ανοχής προς το διαφορετικό, επηρέασαν βαθιά τον Γκάντι. Όταν τελείωσε το σχολείο, η οικογένειά

του αποφάσισε να τον στείλει στο Λονδίνο για να σπουδάσει νομικά. Μετά την επιστροφή του στην

Ινδία το 1891, ο Γκάντι δυσκολεύτηκε να βρει δουλειά, γι’ αυτό δέχθηκε με ανακούφιση μία

πρόταση να εργαστεί σε ινδική εταιρεία στη Νότια Αφρική. Οι εμπειρίες του στην έντονα

ρατσιστική νοτιοαφρικανική κοινωνία ήταν καθοριστικές για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς

του.

Το 1915 επέστρεψε στην Ινδία και δεν έφυγε ξανά από τη χώρα του, εκτός από ένα σύντομο

ταξίδι στην Ευρώπη το 1931. Στην αρχή κράτησε χαμηλό προφίλ, αλλά ως το 1920 είχε γίνει η

κυριότερη πολιτική φυσιογνωμία της Ινδίας. Στις 30 Ιανουαρίου 1948, ενώ ο Γκάντι κατευθυνόταν

προς τον τόπο της βραδινής του προσευχής στο Δελχί, δολοφονήθηκε από τον 39χρονο φανατικό

ινδουιστή Νατουράμ Γκότσε, αυτός ο υπέρμαχος της μη βίας.

Ο Γκάντι με την πολιτική και πνευματική στάση του πυροδότησε τρεις από τις μεγαλύτερες

επαναστάσεις του 20ου αιώνα: την επανάσταση κατά της αποικιοκρατίας, των φυλετικών

διακρίσεων και της βίας. Ο Γκάντι χαρακτηρίζεται ως «φωτισμένος, φιλελεύθερος σε όλα σχεδόν

τα πεδία».

ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ

Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ ήταν Τούρκος

στρατιωτικός και πολιτικός. Ήταν ιδρυτής και πρώτος

πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Ουσιαστικά

ανέλαβε πραξικοπηματικά μια διαμελισμένη

Οθωμανική αυτοκρατορία, της οποίας το εναπομείναν

υπόλοιπο των εδαφών στην Ανατολία, κατόρθωσε να

το μετατρέψει σε κράτος δυτικού προτύπου

ονομάζοντάς το Τουρκία.

Προκειμένου να εφαρμόσει την πολιτική του,

δεν δίστασε να συνεχίσει αγριότητες των Νεοτούρκων,

όπως η γενοκτονία των Αρμενίων και των Ελλήνων.

Θεωρείται, παρ' όλ' αυτά, χαρισματικός ηγέτης, του

οποίου η μορφή, σύμφωνα με τους σύγχρονους

ιστορικούς, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις

σημαντικότερες προσωπικότητες που επηρέασαν καθοριστικά με την παρουσία τους τον 20ό αιώνα.

Από τον λαό ο Κεμάλ προσέλαβε τον χαρακτηρισμό «Ατατούρκ», που σημαίνει «πατέρας των

Τούρκων».

Στις 23 Απριλίου 1920 ο Κεμάλ εγκαταστάθηκε στην Άγκυρα και έχοντας καταδικαστεί από

τον Σουλτάνο σε θάνατο συγκάλεσε τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση, η οποία εξέλεξε προσωρινή

κυβέρνηση με Πρωθυπουργό και πρόεδρο της Εθνοσυνέλευσης τον ίδιο, ενώ του ανατέθηκε

παράλληλα και η ηγεσία του στρατού. Στις 10 Αυγούστου υπογράφηκε από την οθωμανική

κυβέρνηση της Κωνσταντινούπολης η Συνθήκη των Σεβρών, την οποία η κυβέρνηση Κεμάλ

αρνήθηκε να αναγνωρίσει, θεωρώντας την ατιμωτική για το έθνος.

Στις 17 Νοεμβρίου του 1922 ο Σουλτάνος Μωάμεθ Στ΄ εγκατέλειψε την

Κωνσταντινούπολη, ουσιαστικά παραδίδοντάς την στην κυβέρνηση της Άγκυρας. Στη διάρκεια της

προεδρικής του θητείας ο Κεμάλ αναμόρφωσε και εκσυγχρόνισε την χώρα του, πραγματοποιώντας

ριζοσπαστικές αλλαγές. Γενικά οι μεταρρυθμίσεις του είχαν σκοπό να μετατρέψουν την Τουρκία σε

σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα βασισμένη στα δυτικά πρότυπα και πλήρως απελευθερωμένη από την

θρησκεία.

ΔΑΛΑI ΛΑΜΑ

Δαλάι Λάμα είναι ο τίτλος που δίνεται στον

έναν από τους δύο ηγέτες του Λαμαϊσμού (Θιβετιανού

Βουδισμού). Η ονομασία "Δαλάι Λάμα" είναι

συνδυασμός της Μογγολικής λέξης "Δαλάι" που

σημαίνει "ωκεανός" και της Θιβετιανής λέξης "μπλα-

μα" που σημαίνει "δάσκαλος". Ο Δαλάι Λάμα ήταν

μέχρι το 1950 ο πολιτικός αρχηγός του Θιβέτ.

Θεωρείται ότι αντιπροσωπεύει στη γη τη ζωντανή

ενσάρκωση του Βαδισάτβα Αβαλοκιτέσβαρα, που

είναι μια από τις μορφές του Βούδα και συγκεκριμένα

η μορφή του ελέους. Μέχρι το 1959 η έδρα του Δαλάι

Λάμα ήταν η πρωτεύουσα του Θιβέτ, Λάσα. Το 1959,

όταν κατέλαβαν το Θιβέτ οι Κινέζοι, ο Δαλάι Λάμα

κατέφυγε στην Ινδία.

Μετά τον θάνατο του Δαλάι Λάμα ο διάδοχός του εκλέγεται στο πρόσωπο του παιδιού, που

την ώρα του θανάτου του γεννιέται και που, όπως ισχυρίζονται οι Λάμα, αναγνωρίζουν στο παιδί

αυτό μερικά σημάδια που δείχνουν ότι είναι η νέα ενσάρκωση του Βούδα. Τα επίσημα αυτά

πρακτικά της ενσάρκωσης υποβάλλονταν στην Κίνα, όταν ακόμη το Θιβέτ ήταν αυτόνομη επαρχία

της Κίνας και η κινεζική κυβέρνηση επικύρωνε την ενσάρκωση και φυσικά και τη διαδοχή.

Η αίρεση των Λάμα είναι σχετικά νέα θρησκεία που ιδρύθηκε τον 15ο αιώνα από τον

δάσκαλο του Βουδισμού Τσονν α - πα, του οποίου ο τρίτος διάδοχος αναγνωρίστηκε από τους

Μογγόλους ως ηγεμόνας του Θιβέτ.

TΖΟΝ ΚΕΝΕΝΤΙ

Ο Τζον Φιτζέραλντ «Τζακ» Κένεντι

ήταν Αμερικανός πολιτικός, ο οποίος

υπηρέτησε ως ο 35ος πρόεδρος των

Ηνωμένων Πολιτειών, από τον Ιανουάριο

του 1961 έως τη δολοφονία του το

Νοέμβριο του 1963.

Γεννήθηκε στις 29 Μαΐου 1917 στη Μασσαχουσέτη

των ΗΠΑ, ήταν Ιρλανδικής καταγωγής και ο πρώτος

καθολικός Πρόεδρος. Αποφοίτησε από το

Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ το 1940 και υπηρέτησε στο

Ναυτικό των ΗΠΑ. Μετά τον πόλεμο εξελέγη μέλος

της Βουλής των Αντιπροσώπων για την πολιτεία της Μασσαχουσέτης και το 1953 εξελέγη

Γερουσιαστής. Την ίδια χρονιά παντρεύεται την 24χρονη Ζακλίν Μπουβιέ με την οποία απέκτησε 4

παιδιά.

Στις 8 Νοεμβρίου του 1960, ημέρα των αμερικανικών προεδρικών εκλογών, ο Τζον Κένεντι

ήταν υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος. Ο αμερικανικός λαός τον εξέλεξε πρόεδρο (τον

νεότερο πρόεδρο στην ιστορία της χώρας) στη θέση του εβδομηκονταετούς πλέον Ντουάιτ

Αϊζενχάουερ. Η νίκη του Κένεντι δεν ήταν εύκολη. Ανέλαβε τα καθήκοντά του τον Ιανουάριο του

1961. Το προφίλ του ενδυναμώθηκε έπειτα από την κρίση των πυραύλων της Κούβας, τον

Οκτώβριο του 1962. Το 1963, οι κάτοικοι του Δυτικού Βερολίνου επιφύλαξαν ενθουσιώδη υποδοχή

στον Τζον Κένεντι και δεν απογοητεύτηκαν. Λίγα λεπτά αργότερα, το άστρο του Κένεντι υψώθηκε

στο ζενίθ της σύντομης διαδρομής του, όταν επισκεπτόμενος το Τείχος του Βερολίνου μαζί με τον

Δυτικογερμανό καγκελάριο Αντενάουερ και τον δήμαρχο της πόλης Βίλλυ Μπραντ, κορύφωσε την

εμπνευσμένη ομιλία του με την ιστορική φράση: Ich bin ein Berliner! ("Είμαι ένας Βερολινέζος").

Δολοφονήθηκε στο Ντάλας του Τέξας στις 22 Νοεμβρίου 1963. Σύμφωνα με την κυβέρνηση

των ΗΠΑ, αποκλειστικός υπεύθυνος για τη δολοφονία του ήταν ο Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ, άποψη η

οποία έχει αμφισβητηθεί. Τα ακριβή περιστατικά της δολοφονίας, που είναι μια από τις πιο

πολυσυζητημένες του 20ου αιώνα, παραμένουν ακόμα και σήμερα σε μεγάλο βαθμό άγνωστα.

Μόνο μία αξιόπιστη μαρτυρία υπάρχει για το γεγονός: μία ερασιτεχνική ταινία διάρκειας 15

δευτερολέπτων από τον 58χρονο επιχειρηματία Αβραάμ Ζαπρούντερ.

ΝΕΛΣΟΝ ΜΑΝΤΕΛΑ

Ο Νέλσον Μαντέλα δικηγόρος στο

Γιοχάνεσμπουργκ, έγινε μέλος του Αφρικανικού

Εθνικού Κογκρέσου ANC (African National

Congress) το 1944. Πήγε στο Γιοχάνεσμπουργκ

επειδή οι γονείς του ήθελαν να τον παντρέψουν χωρίς

να το θέλει αυτός. Για 20 χρόνια τέθηκε επικεφαλής

στη μεγάλη εκστρατεία κατά της ρατσιστικής

πολιτικής της κυβέρνησης της Νότιας Αφρικής. Ήταν

ο πρώτος έγχρωμος, δημοκρατικά εκλεγμένος

πρόεδρος της Νότιας Αφρικής.

Πριν εκλεγεί πρόεδρος, ήταν από τους

επικεφαλής του κινήματος κατά του Απαρτχάιντ και

ενεργό μέλος του ANC. Φυλακίστηκε για 27 χρόνια από το καθεστώς των λευκών. Ο Νέλσον

Μαντέλα αποφυλακίστηκε το Φεβρουάριο του 1990, αφού ο πρόεδρος Φρεντερίκ ντε Κλερκ

αναγνώρισε το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο και ανέστειλε τις εκτελέσεις. Ο Νέλσον Μαντέλα

αμέσως παρότρυνε τις ξένες δυνάμεις να μην ελαττώσουν την πίεση που ασκούσαν στη

νοτιοαφρικανική κυβέρνηση για συνταγματική μεταρρύθμιση. Η απελευθέρωσή του το 1990

σημάδεψε την απαρχή θεμελιακών αλλαγών στο Νοτιοαφρικανικό κράτος, που οδήγησαν στην

πτώση του ρατσιστικού του καθεστώτος. Το 1993 του απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης που το

μοιράστηκε με τον τότε πρόεδρο Φρεντερίκ Ντε Κλερκ. Το 1994 έγινε ο πρώτος πρόεδρος της

Νότιας Αφρικής σε εκλογές που επιτράπηκε να ψηφίσουν λευκοί και μαύροι.

Μετά το τέλος της θητείας του το 1999, πήρε μέρος ως διαμεσολαβητής σε διάφορες

ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στην Αφρική. Τελικά, αποσύρθηκε οριστικά από τα κοινά το 2004

αντιμετωπίζοντας προβλήματα υγείας. Οι δημόσιες εμφανίσεις του έγιναν έκτοτε όλο και λιγότερες.

Ο Νέλσον Μαντέλα έφυγε από τη ζωή στις 5 Δεκεμβρίου του 2013.

ΦΙΝΤΕΛ ΚΑΣΤΡΟ

Ο Φιντέλ Κάστρο υπήρξε πρωθυπουργός

της Κούβας από το 1959 μέχρι το Δεκέμβριο του

1976 και αργότερα πρόεδρος της χώρας μέχρι τις

19 Φεβρουαρίου του 2008, όταν τον διαδέχτηκε ο

Ραούλ Κάστρο.

Ο Κάστρο γεννήθηκε στο Μπιράν της

Κούβας στις 13 Αυγούστου 1926, Από φοιτητής

ακόμα αναμείχτηκε στα επαναστατικά κινήματα

εναντίον της δικτατορίας του Μπατίστα. Στην

εξέγερση του Σαντιάγκο (26 Ιουλίου 1953) ήταν

από τους αρχηγούς στην επίθεση κατά των στρατιωτικών καταυλισμών, συνελήφθη όμως και

καταδικάστηκε σε φυλάκιση 15 ετών. Το 1955 αμνηστεύτηκε και κατέφυγε στις ΗΠΑ. Εκεί

προσπάθησε να μυήσει στην επανάσταση τους εξόριστους Κουβανούς. Η αμερικάνικη κυβέρνηση

όμως αντέδρασε κι έτσι ο Κάστρο διέφυγε στο Μεξικό. Από κει, με λίγους άντρες, αποβιβάστηκε

στην Κούβα και ανέβηκε στα βουνά.

Το επαναστατικό κίνημα πήρε μεγάλες διαστάσεις και οι αντάρτες, μετά από πολλές

επιτυχίες, κατέλαβαν την Πρωτοχρονιά του 1959 την πρωτεύουσα Αβάνα. Ο Μπατίστα απέδρασε

από την Κούβα και πρωθυπουργός ανέλαβε ο Φιδέλ Κάστρο (1959), αξίωμα το οποίο διατήρησε ως

το 1976.

Το 1976 συγκέντρωσε στο πρόσωπό του τα αξιώματα του προέδρου του κράτους και του

αρχηγού των Ενόπλων Δυνάμεων Στις 19 Φεβρουαρίου του 2008, έπειτα από μισό αιώνα στο τιμόνι

της Κούβας, ο Κάστρο ανακοίνωσε την οριστική παραίτησή του.

Ο Φιδέλ Κάστρο πέθανε στην Αβάνα, σε ηλικία 90 ετών, στις 25 Νοεμβρίου 2016.

ΕΡΝΕΣΤΟ ΓΚΕΒΑΡΑ

Ο Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα

γνωστός ως Τσε Γκεβάρα ή απλά Τσε, ήταν

Αργεντινός γιατρός, κομμουνιστής Μαρξιστής-

Λενινιστής επαναστάτης, ένας από τους αρχηγούς

των ανταρτών στην Κούβα και πολιτικός.

Συμμετείχε στο κίνημα της 26ης Ιουλίου που

πέτυχε την ανατροπή του δικτατορικού

καθεστώτος του Μπατίστα στην Κούβα, αρχικά

προσφέροντας τις ιατρικές γνώσεις του και

αργότερα ως διοικητής των ανταρτών, ενώ

υπήρξε μέλος της επαναστατικής κουβανικής

κυβέρνησης προωθώντας ριζικές μεταρρυθμίσεις.

Η μεγαλύτερη ίσως στρατιωτική επιτυχία του Τσε Γκεβάρα υπήρξε η κατάκτηση της Σάντα

Κλάρα στις 29 Δεκεμβρίου 1958, μία καθοριστική στιγμή στην ιστορία της κουβανικής

επανάστασης. Είχαν προηγηθεί δύο χρόνια ανταρτοπόλεμου στην Σιέρρα Μαέστρα εναντίον του

πολύ μεγαλύτερου στρατού του Μπατίστα, o οποίος δεχόταν και την υποστήριξη των Ηνωμένων

Πολιτειών. Με την κατάκτηση της Σάντα Κλάρα, ο δρόμος για την πρωτεύουσα Αβάνα ήταν πλέον

ελεύθερος και την 1η Ιανουαρίου του 1959, ο δικτάτορας Μπατίστα εγκατέλειψε την Κούβα, με

προορισμό την Δομινικανή Δημοκρατία. Την μάχη στη Σάντα Κλάρα ακολούθησαν και άλλες

σημαντικές πολεμικές συγκρούσεις, πριν την τελική επικράτηση των ανταρτών. Μαζί με τους

Φιδέλ Κάστρο, Ραούλ Κάστρο και Καμίλο Σιενφουέγος, αποτέλεσε μετά την επανάσταση

σημαντικό μέλος της νέας κουβανικής κυβέρνησης, η οποία σύντομα ξεκίνησε να πραγματοποιεί

ριζικές μεταρρυθμίσεις

Το 1965, πιστός στη νίκη της επανάστασης στην Κούβα, έφυγε με στόχο την οργάνωση

νέων επαναστατικών κινημάτων στο Κονγκό και αργότερα στη Βολιβία, όπου τραυματίστηκε,

συνελήφθη και δολοφονήθηκε.

ΜΑΡΤΙΝ ΛΟΥΘΕΡ ΚΙΝΓΚ

Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ Αμερικανός

ιερωμένος και ηγέτης του κινήματος για τα πολιτικά

δικαιώματα του μαύρου πληθυσμού στις ΗΠΑ τις

δεκαετίες του ‘50 και του ‘60.

Το 1964 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ

για την Ειρήνη. Αναγνωρίζοντας την ανάγκη ενός

μαζικού μαύρου κινήματος, ο Κινγκ δημιούργησε

την οργάνωση «Συνδιάσκεψη της Χριστιανικής

Ηγεσίας των Πολιτειών του Νότου», εγκαινιάζοντας

πλέον και επίσημα τον αγώνα κατά των φυλετικών

διακρίσεων.

Έχοντας εξασφαλίσει ένα ισχυρό βήμα στο

Νότο, ξεκινά τις ανθρωπιστικές περιοδείες του ανά τις ΗΠΑ, συζητεί με τους μαύρους για τα

πολιτικά τους δικαιώματα, ακολουθεί την πολιτική τής ενεργού μη βίας, διοργανώνοντας

καθιστικές διαδηλώσεις και πορείες διαμαρτυρίας, συναντά ξένους ηγέτες, δίνει πύρινους λόγους

(εκείνο το θεόπνευστο «Έχω ένα όνειρο» στη διάρκεια μιας ειρηνικής «διαφυλετικής»

συγκέντρωσης στην Ουάσιγκτον στις 28 Αυγούστου 1963 θα μείνει στην Ιστορία), διακηρύσσει ότι

«έχει φθάσει η κατάλληλη στιγμή που μια συντονισμένη εξόρμηση εναντίον της αδικίας θα

μπορούσε να αποφέρει μεγάλα και χειροπιαστά οφέλη».

Το 1964 του απονέμεται το Νόμπελ Ειρήνης, ενώ ψηφίζεται ο Νόμος περί Πολιτικών

Δικαιωμάτων

Στις 4 Απριλίου του 1968, o Μάρτιν Λούθερ Κινγκ δολοφονήθηκε σε ηλικία 39 ετών από

ένα λευκό ελεύθερο σκοπευτή.

ΜΙΧΑΗΛ ΓΚΟΡΜΠΑΤΣΩΦ

Ο Μιχαήλ Σεργκέγιεβιτς Γκορμπατσώφ

γεννημένος στις 2 Μαρτίου 1931 ήταν ηγέτης της

Σοβιετικής Ένωσης από το 1985 μέχρι το 1991. Οι

προσπάθειές του για μεταρρύθμιση βοήθησαν να έρθει

το τέλος του ψυχρού πολέμου, αλλά και τελείωσαν την

πολιτική υπεροχή του Κομμουνιστικού Κόμματος της

Σοβιετικής Ένωσης. Το 1990 πήρε το Βραβείο Νόμπελ

ειρήνης.

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσώφ εφάρμοσε

οικονομικές μεταρρυθμίσεις που ήλπισε ότι θα

βελτίωναν το βιοτικό επίπεδο και την παραγωγικότητα

των εργαζομένων ως τμήμα του προγράμματος

Περεστρόικα (αναδιάρθρωση).

Η εισαγωγή του Γκλάσνοστ (διαφάνεια) έδωσε νέες ελευθερίες στους πολίτες της Σοβιετικής

Ένωσης, όπως μεγαλύτερη ελευθερία λόγου και έκφρασης και καλύτερο έλεγχο των πράξεων της

διοίκησης. Παρόλα αυτά, με τα μέτρα αυτά, έγινε φανερό πως η Σοβιετική Ένωση δεν μπορούσε να

στηριχτεί σε ένα τόσο κοινωνικά και πολιτικά ανοικτό και ανεκτικό καθεστώς. Στα επτά χρόνια που

ηγήθηκε της Ε.Σ.Σ.Δ. προσπάθησε να οικοδομήσει ένα μοντέλο σοσιαλισμού, στο οποίο να

συνυπάρχουν και οι νόμοι της αγοράς και του ελεύθερου εμπορίου, ένα κομμουνιστικό καθεστώς

με πλουραλιστική βάση λειτουργίας.

ΕΦΕΥΡΕΤΕΣ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΕΣ

ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ο ΣΑΜΙΟΣ

Ο Πυθαγόρας ο Σάμιος γεννήθηκε στην Σάμο

το 580 π.Χ. και δολοφονήθηκε το 500 π.Χ. σε

ηλικία 80 ετών, στο Μετάποντιον της Ιταλικής

Λουκανίας. Ο Πυθαγόρας ήταν μέγας φιλόσοφος,

φυσικός ερευνητής και μέγας εφευρέτης. Επίσης

ήταν μεγάλος μαθηματικός, γεωμέτρης και

ιδρυτής της πρώτης «Αδελφότητας των

Πυθαγορείων».

Ο Πυθαγόρας αναγκάστηκε να μετοικήσει

από την Σάμο στον Κρότωνα της νότιας Ιταλίας,

το έτος 532 π.Χ. για να αποφύγει τους νόμους του

θρησκόληπτου δικτάτορα της Σάμου, που

απαγόρευαν την διαφορετική έρευνα και την απόκλιση από τα εκεί θρησκευτικά δεδομένα της

θρησκείας του «Δωδεκαθέου». Οι θρησκευτικοί αυτοί νόμοι του δικτάτορα της Σάμου δεν άφηναν

περιθώρια στον σοφό Πυθαγόρα για την αναζήτηση νέων πρωτοπόρων σκέψεων και αναζήτηση

φυσικών αιτιών για κάθε γεγονός.

Πυθαγόρειο Θεώρημα

Υπάρχουν τεκμήρια του 4ου αιώνα π.Χ., που ενισχύουν την εκδοχή να είχε ανακαλύψει ο

ίδιος ο Πυθαγόρας το ομώνυμο γεωμετρικό Θεώρημα, σύμφωνα με το οποίο σε κάθε ορθογώνιο

τρίγωνο το τετράγωνο της υποτείνουσας (η πλευρά απέναντι από την ορθή γωνία) είναι ίση με το

άθροισμα των τετραγώνων των δύο κάθετων πλευρών.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΟΥΤΕΜΒΕΡΓΙΟΣ

Ο Ιωάννης Γουτεμβέργιος ( 1400 - 1468) ήταν

Γερμανός σιδηρουργός, χρυσοχόος, τυπογράφος και

εκδότης, ο οποίος εισήγαγε την τυπογραφία στην

Ευρώπη.

Η δική του εφαρμογή της μηχανικής

εκτύπωσης με κινητά στοιχεία θεωρείται ευρέως ως

η πιο σημαντική εφεύρεση της δεύτερης χιλιετίας

και το γεγονός που εγκαινίασε τη νεότερη Εποχή

της ανθρώπινης ιστορίας. Διαδραμάτισε σημαντικό

ρόλο στην ανάπτυξη της Αναγέννησης, τη

Μεταρρύθμιση, τον Διαφωτισμό και την

επιστημονική επανάσταση και έθεσε τη βάση για τη

σύγχρονη -βασισμένη στη γνώση- οικονομία και τη

διάδοση της μάθησης στις μάζες.

Τόπος γέννησής του είναι το Μάιντς της Γερμανίας και θεωρείται ο «πατέρας» της

τυπογραφίας. Στο Στρασβούργο άρχισε να πειραματίζεται στη μεταλλουργία και στα 1434 έκανε τα

πρώτα του βήματα στην τυπογραφία. Μόλις το 1455 τυπώνει τη "Βίβλο", το πρώτο βιβλίο μαζικής

παραγωγής, που για πολλούς είναι το καλύτερο και αρτιότερο τεχνικά βιβλίο που τυπώθηκε ποτέ.

Η αντίστροφη μέτρηση όμως είχε ξεκινήσει. Μετά από αντιδικίες και δικαστικές περιπέτειες, ο

Γουτεμβέργιος διαχωρίζει το 1455 τις δραστηριότητες του από τους συνεταίρους του, οι οποίοι

όμως διεκδικούν για λογαριασμό τους την εφεύρεση του, με το επιχείρημα ότι αυτή είχε

πραγματοποιηθεί με δικά τους χρήματα και ταυτόχρονα του κατάσχουν και το τυπογραφείο του...

Τελικά ο Γουτεμβέργιος βρίσκεται σε ανυπέρβλητες οικονομικές δυσκολίες το 1458, από τις

οποίες τον γλυτώνει η δημοτική αρχή του Μάιντς που τον βοηθά να φτιάξει ένα καινούργιο

τυπογραφείο. Αν και δημιούργησε μία μεγάλη επιχείρηση με περισσότερα από 20 άτομα

(ξυλουργούς, χημικούς, μεταλλουργούς, σχεδιαστές), τα έξοδα έκδοσης της "Βίβλου" ξεπέρασαν

τις οικονομικές του δυνατότητες.

Πεθαίνει πάμφτωχος το 1468 αφού το τυπογραφείο του είχε ήδη πτωχεύσει.

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΟΠΕΡΝΙΚΟΣ

Ο Nικόλαος Κοπέρνικος (1473 –

1543) ήταν αναγεννησιακός μαθηματικός και

αστρονόμος, ο οποίος διατύπωσε το

ηλιοκεντρικό μοντέλο του σύμπαντος,

τοποθετώντας τον Ήλιο και όχι τη Γη στο

κέντρο του.

Ο Κοπέρνικος γεννήθηκε στο Τορν

της Πρωσίας (σημερινό Τόρουν της

Πολωνίας), και πέρασε μεγάλο μέρος της

ενήλικης ζωής του στο Άλενσταϊν και στο

Φράουενμπουργκ της Βάρμιας, επαρχίας της

σημερινής Πολωνίας όπου και πέθανε. Λίγο

πριν το θάνατό του, εξέδωσε το βιβλίο «De Revolutionibus Orbium Coelestium Libri VI» («Έξι

Βιβλία για τις Περιστροφές των Ουρανίων Σφαιρών»), το οποίο αποτέλεσε τη βάση για την εξέλιξη

της σύγχρονης Αστρονομίας.

Ο Κοπέρνικος υποστήριξε την ηλιοκεντρική θεωρία, την άποψη δηλαδή ότι η Γη και τα

άλλα σώματα του Ηλιακού Συστήματος περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο, σε αντίθεση με την

τότε επίσημη γεωκεντρική θεωρία, που ήθελε τη Γη ακίνητη και κέντρο του κόσμου. Άνοιξε έτσι το

δρόμο για τους αστρονόμους της επόμενης γενιάς, αλλά και την Επιστημονική επανάσταση του

17ου αιώνα.

Πέρα από την ηλιοκεντρική θεωρία, οι παρατηρήσεις του Κοπέρνικου αποτέλεσαν λίγα

μόλις χρόνια μετά το θάνατό του τη βάση για τη σύνταξη των «Tabulae prutenicae» από τον

Γερμανό αστρονόμο και μαθηματικό Έρασμο Ράινχολντ. Οι πίνακες αυτοί χρησιμοποιήθηκαν για

την ημερολογιακή μεταρρύθμιση, αλλά και από ναυτικούς και θαλασσοπόρους εξερευνητές.

Ο Νικόλαος Κοπέρνικος θάφτηκε στον καθεδρικό ναό της πόλης του Φράουενμπουργκ.

Αρκετοί είχαν ερευνήσει μάταια για τη σωρό του, όταν στις 3 Νοεμβρίου 2005 ανακοινώθηκε πως

τον Αύγουστο 2005 είχε ανακαλυφθεί το κρανίο του. Ωστόσο, τρία χρόνια μετά, το Νοέμβριο του

2008, ανακοινώθηκε ότι έπειτα από γενετικές έρευνες, επιβεβαιώθηκε ότι βρέθηκε ο τάφος του

διάσημου αστρονόμου. Στις 22 Μαΐου 2010, πέντε ολόκληρους αιώνες μετά το θάνατό του, ο

Κοπέρνικος κηδεύτηκε με τιμές ήρωα στον καθεδρικό ναό του Φράουενμπουργκ στη σημερινή

Πολωνία.

ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ

Ο Γαλιλαίος Γαλιλέι, γνωστός ως

Γαλιλαίος, ήταν Ιταλός φυσικός,

μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος,

που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην

επιστημονική επανάσταση. Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Πίζα της Ιταλίας και

από νωρίς έδειξε σημεία μιας

αξιοσημείωτης ιδιοφυΐας. Ο πατέρας του

ήταν ξεπεσμένος απόγονος ευγενούς

φλωρεντινής οικογένειας και μοχθούσε για

να βοηθήσει το γιο του να αποκαταστήσει

τη δόξα της οικογένειας. Επιβάλλοντας

μεγάλες στερήσεις στον εαυτό του και τα

άλλα παιδιά του, ο πατέρας του μπόρεσε να στείλει τον Γαλιλαίο στο σχολείο και αργότερα στο

Πανεπιστήμιο της Πίζας, όπου ο Γαλιλαίος γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή. Ένας πλούσιος

οικογενειακός φίλος φρόντισε να βρει ο Γαλιλαίος δουλειά κάνοντας διαλέξεις περί φυσικής στο

Πανεπιστήμιο της Πάντοβας και αργότερα, ως επίσημος μαθηματικός στον Μεγάλο Δούκα της

Τοσκάνης.

Ο Γαλιλαίος άρχισε να ευημερεί, αλλά δεν του έμενε καιρός να σπουδάζει Ιατρική. Η φήμη

του Γαλιλαίου άρχισε να απλώνεται. Οι ευγενείς, ακόμη και βασιλείς των διαφόρων χωρών της

Ευρώπης παρακολουθούσαν τις διαλέξεις του και σύντομα έφτασε να ομιλεί σε ακροατήριο που το

αποτελούσαν πάνω από 2.000 διακεκριμένες προσωπικότητες της Ευρώπης.

Ο Γαλιλαίος συνέβαλε σημαντικά στην επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα.

Ανάμεσα σε άλλα, βελτίωσε το τηλεσκόπιο και το χρησιμοποίησε πρώτος συστηματικά για

αστρονομικές παρατηρήσεις, ανακάλυψε τους τέσσερις δορυφόρους του Δία, ανακάλυψε τις

ηλιακές κηλίδες και κατέγραψε πρώτος τις κινήσεις τους, διετύπωσε τους νόμους του εκκρεμούς

που χρησιμοποιήθηκαν στα ρολόγια, διατύπωσε το νόμο της πτώσεως των σωμάτων (που

αποδεικνύει ότι η βαρύτητα επιδρά στην ταχύτητα των σωμάτων όταν υψώνονται ή πέφτουν),

εφηύρε ένα θερμόμετρο και έναν υπολογιστικό διαβήτη, και υποστήριξε τη θεωρία του Κοπέρνικου

για το Ηλιακό Σύστημα.

Αναφέρεται ως ο «πατέρας της σύγχρονης Αστρονομίας» και ο πρώτος φυσικός με τη

σύγχρονη σημασία του όρου, καθώς ήταν ο πρώτος που αντικατέστησε την υποθετική-επαγωγική

μέθοδο με την πειραματική και εισηγήθηκε τη μαθηματικοποίηση της φυσικής. Η σταδιοδρομία

του συνέπεσε με αυτή του Γιοχάνες Κέπλερ. Η θεωρία του ηλιακού συστήματος υποστήριξε ότι η

Γη και οι άλλοι πλανήτες, στρέφονται γύρω από τον Ήλιο. Η κοινή αντίληψη της εποχής ήταν ότι ο

Ήλιος, η Σελήνη και τα άστρα γύριζαν γύρω από τη Γη, η οποία έμενε ακίνητη.

Επειδή ο Γαλιλαίος τόλμησε να αντιταχθεί στην παραδεδεγμένη διδασκαλία, δημιούργησε

πολλούς εχθρούς, και τον θεώρησαν αιρετικό. Η σύγκρουσή του με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία

αναφέρεται πολλές φορές ως παράδειγμα σύγκρουσης της εξουσίας με την ελευθερία της σκέψης

και ειδικά με την επιστήμη στην Δυτική κοινωνία, αν και στην πραγματικότητα, μετά την

κατασκευή του τηλεσκοπίου από τον Γαλιλαίο το 1609 και τις παρατηρήσεις του, ο διωγμός,

πρωτογενώς, εξυφάνθηκε στο χώρο των αριστοτελικών επιστημόνων του Πανεπιστημίου της

Πάδοβας, που αμφέβαλαν για την εγκυρότητα των αστρονομικών του ανακαλύψεων και

αγωνίστηκαν να συγκεντρώσουν υποψίες για το άτομο του στα μάτια των εκκλησιαστικών αρχών.

Την ποινή φυλάκισης του Γαλιλαίου μετέτρεψε σε κατ' οίκον περιορισμό ο Πάπας Ουρβανός Η΄,

ενώ τρεις από τους δέκα καρδινάλιους δικαστές αρνήθηκαν να υπογράψουν την καταδίκη του.

Αν και τον ανάγκασαν να αποκηρύξει δημόσια τις πεποιθήσεις του, ο Γαλιλαίος μυστικά

εξακολουθούσε να πιστεύει στην ηλιοκεντρική θεωρία του και ποτέ δεν άλλαξε γνώμη. Από την

ιστορία του Γαλιλαίου έμεινε παροιμιώδης η φράση: «Και όμως κινείται». Κατά την παράδοση, ο

Γαλιλαίος τελειώνοντας την απαγγελία της «απαρνήσεως» των πεποιθήσεών του, που έκανε

γονατιστός μπροστά στην Ιερά Εξέταση και καθώς σηκωνόταν, χτύπησε το πόδι του στο έδαφος

και πρόσθεσε: «Και όμως κινείται» (εννοώντας τη Γη). Στην πραγματικότητα, τη φράση αυτή ή δεν

την είπε ποτέ ή κι αν την είπε δεν την άκουσαν οι δικαστές του. Γιατί τότε δεν θα ξέφευγε την

καταδίκη του σε θάνατο «επί της πυράς». Πάντως η φράση αυτή απέμεινε σαν σύμβολο της

δύναμης της επιστήμης έναντι σε κάθε προσπάθεια να σκεπαστεί το φως της αληθινής γνώσης.

Ο τάφος του μεγάλου επιστήμονα βρίσκεται στον Καθεδρικό Ναό του Σάντα Κρότσε (του

Τιμίου Σταυρού) της Φλωρεντίας. Τη χρονιά του θανάτου του Γαλιλαίου γεννήθηκε ο Ισαάκ

Νεύτων, που βασιζόμενος μεταξύ άλλων στη δουλειά του Γαλιλαίου και του Κέπλερ ολοκλήρωσε

την επιστημονική επανάσταση στον τομέα της φυσικής και έθεσε τα θεμέλια της κλασικής φυσικής.

Ο Πάπας αποκατέστησε τη μνήμη του Γαλιλαίου στις 31 Οκτωβρίου 1992, 300 χρόνια μετά το

διωγμό του.

ΙΣΑΑΚ ΝΙΟΥΤΟΝ

Ο Σερ Ισαάκ Νιούτον 1643 - 1727)

ήταν Άγγλος φυσικός, μαθηματικός,

αστρονόμος, φιλόσοφος, αλχημιστής και

θεολόγος. Θεωρείται πατέρας της Κλασικής

Φυσικής, καθώς ξεκινώντας από τις

παρατηρήσεις του Γαλιλαίου αλλά και τους

νόμους του Κέπλερ για την κίνηση των

πλανητών διατύπωσε τους τρεις μνημειώδεις

νόμους της κίνησης και τον περισπούδαστο

«νόμο της βαρύτητας» (που ο θρύλος

αναφέρει πως αναζήτησε μετά από πτώση

μήλου από μια μηλιά).

Μεγάλης ιστορικής σημασίας υπήρξαν

ακόμη οι μελέτες του σχετικά με τη φύση του φωτός καθώς επίσης και η καθοριστική συμβολή του

στη θεμελίωση των σύγχρονων μαθηματικών και συγκεκριμένα του διαφορικού και ολοκληρωτικού

λογισμού.

Eκτός από τα μαθηματικά και την οπτική, άρχισε παράλληλα να ασχολείται με την

αλχημεία και τη θεολογία, θέματα κινηματικής, και ασχολήθηκε σοβαρά με τη μηχανική. Ο

Νεύτων βασίζεται εν μέρει στα θεωρητικά αποτελέσματα του Κέπλερ και εξάγει το γνωστό νόμο

της παγκόσμιας έλξης θεμελιώνοντας τη μηχανική.

Δεν είχε κοινοπολιτειακή υπηκοότητα, αλλά είχε αποκτήσει τον τίτλο του Εταίρου της

Βασιλικής Εταιρείας, που δίνονταν σε πολίτες ή μόνιμους κατοίκους της Κοινοπολιτείας των

Εθνών. Είχε διατελέσει πρόεδρος της Βασιλικής Εταιρίας.

Στις 16 Απριλίου του 1705, σε τελετή που έγινε στο Κολέγιο του Τρίνιτι, η βασίλισσα Άννα

έχρισε τον Νεύτωνα ιππότη ως αναγνώριση των πολιτικών υπηρεσιών του προς την Αγγλία. Είκοσι

δύο χρόνια μετά, στις 31 Μαρτίου του 1727, πέθανε άρρωστος από πάθηση των πνευμόνων σε

ηλικία ογδόντα τεσσάρων ετών.

ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΣ

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος (1706 –

1790) είναι ένας από τους εθνοπατέρες των

Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής. Αξιόλογα

πολυμαθής, ο Φραγκλίνος ήταν

διακεκριμένος συγγραφέας και τυπογράφος,

θεωρητικός της πολιτικής, πολιτικός,

επιστήμων, εφευρέτης, κοινωνικός

ακτιβιστής, στρατιωτικός και διπλωμάτης.

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος γεννήθηκε

στη Βοστώνη. Ήταν το 16ο από τα 17 παιδιά

του Γιοσάια Φραγκλίνου, παρασκευαστή

κεριών και σαπουνιών. Ήταν ο νεότερος γιος

της οικογένειας και μάλλον ο πιο

αγαπημένος. Τον ελεύθερο του χρόνο ο

μικρός Φραγκλίνος τον αφιέρωνε στη μελέτη επιστημονικών και άλλων βιβλίων και στη συγγραφή

σατιρικών δοκιμίων και ποιημάτων.

Με την ιδιότητα του επιστήμονα, αποτέλεσε σημαντική φιγούρα του Διαφωτισμού και της

ιστορίας της φυσικής για τις ανακαλύψεις και τις θεωρίες του αναφορικά με τον ηλεκτρισμό.

Εφηύρε το αλεξικέραυνο αφού διαπίστωσε την ηλεκτρική φύση του κεραυνού. Πρότεινε την

κατασκευή πυκνωτή πολλαπλών πλακών. Ανακάλυψε την πρώτη θερμάστρα που λειτουργούσε με

μεταφορά αέρα. Εφηύρε τους διεστιακούς φακούς. Δεν κατοχύρωσε καμία από τις εφευρέσεις του,

γιατί θεωρούσε ότι ανήκουν στο λαό.

Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής που συνέταξε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ.

Συνολικά, η συμβολή του Φραγκλίνου στην ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μεγάλη.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τους λεγόμενους "πατέρες" του αμερικανικού έθνους, είναι ο μόνος

του οποίου η υπογραφή υπάρχει και στα τέσσερα έγγραφα που σφράγισαν τη μετατροπή των τότε

βρετανικών αποικιών σε νεοσύστατο κράτος: στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (Declaration of

Independence), στη Συνθήκη με τους Γάλλους, στην Ειρηνευτική Συνθήκη με τους Άγγλους και στο

πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ.

ΜΑΡΙΑ ΚΙΟΥΡΙ

Η Μαρία Σαλώμη

Σκουοντόφσκα-Κιουρί (1867 - 1934)

ήταν Πολωνή φυσικός και χημικός. Σε

συνεργασία με τον σύζυγό της, Πιερ

Κιουρί, ανακάλυψε το ράδιο και

μελέτησε τα φαινόμενα της

ραδιενέργειας. Ανακάλυψε επίσης το

πολώνιο και υπήρξε η πρώτη γυναίκα

που έγινε Καθηγήτρια στο

πανεπιστήμιο της Σορβόνης, ενώ

τιμήθηκε δυο φορές με το Βραβείο

Νόμπελ για τη Φυσική και τη Χημεία.

'Ηταν η πιο φημισμένη γυναίκα

επιστήμων της εποχής της.

Ο πατέρας της ήταν καθηγητής φυσικής και μαθηματικών και υποδιευθυντής σε Λύκειο

θηλέων της Βαρσοβίας ενώ η μητέρα της ήταν καθηγήτρια σε σχολή της ίδιας πόλης. Το 1891, σε

ηλικία 24 ετών, μετακόμισε στο Παρίσι για να παρακολουθήσει μαθήματα στη σχολή Θετικών

επιστημών του πανεπιστημίου της Σορβόνης. Τα φοιτητικά της χρόνια ήταν δύσκολα λόγω των

οικονομικών δυσκολιών που αντιμετώπιζε. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Σορβόνης με τα

πτυχία των μαθηματικών, της χημείας και της φυσικής.

Από το 1891 η Μαρία μελετούσε τις εργασίες του Μπεκερέλ με κύριο θέμα τις ακτινοβολίες

που εξέπεμπαν τα άλατα του ουρανίου με αποτέλεσμα. Απέδειξε ότι η εκπομπή των ακτίνων ήταν

μια ιδιότητα των ατόμων του ουρανίου και ότι η ένταση της ακτινοβολίας που παραγόταν από το

ουράνιο ήταν ανάλογη της ποσότητας. Επίσης διαπίστωσε ότι η εκπομπή των ακτίνων δεν

επηρεαζόταν από τις εξωτερικές μεταβολές, καθώς και ότι, εκτός από το ουράνιο, κάποιες ενώσεις

του στοιχείου του θορίου εξέπεμπαν επίσης ακτινοβολία. Πρότεινε την αλλαγή του ονόματος από

«ακτίνες ουρανίου» σε «ραδιενέργεια». Η πιο σημαντική όμως παρατήρηση ήταν ότι μερικά

ορυκτά ουρανίου παρουσίαζαν πολύ πιο ισχυρή ραδιενέργεια από το ουράνιο. Η συγκεκριμένη

παρατήρηση συνάρπασε τον Πιέρ Κιουρί, που αποφάσισε να εγκαταλείψει τις έρευνές του στους

κρυστάλλους για να βοηθήσει τη Μαρία στο δύσκολο έργο της.

Στις 18 Ιουλίου του 1898 οι Κιουρί ανακοινώνουν την ανακάλυψη ενός νέου στοιχείου, του

πολωνίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της πατρίδας της Μαρίας Κιουρί. Στις 26 Δεκεμβρίου

του ίδιου έτους αναγγέλλεται από το ζεύγος Κιουρί η ανακάλυψη του ραδίου. Ανακάλυψαν ότι η

ακτινοβολία του ραδίου κατέστρεφε τους καρκινικούς όγκους. Η μέθοδος της ραδιοθεραπείας

τελειοποιήθηκε το 1906 από τη Μαρία Κιουρί, όταν υπολόγισε τις σωστές δόσεις για θεραπεία με

ράδιο. Το 1910 δημοσίευσε το θεμελιώδες έργο της «Μελέτη επί της ραδιενέργειας», ενώ τον

επόμενο χρόνο κατάφερε να απομονώσει το μεταλλικό ράδιο.

Στις 4 Ιουλίου 1934, πέθανε από απλαστική αναιμία.

AΛΜΠΕΡΤ ΑΪΝΣΤΑΙΝ

Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν (1879 –

1955) ήταν φυσικός γερμανοεβραϊκής

καταγωγής, ο οποίος έχει βραβευθεί

με το Νόμπελ Φυσικής το 1921 για τις

υπηρεσίες του στην θεωρητική

φυσική. Είναι ο θεμελιωτής της

Θεωρίας της Σχετικότητας και από

πολλούς θεωρείται ο σημαντικότερος

επιστήμονας του 20ού αιώνα και

όλων των εποχών. Εξέδωσε πάνω από

300 επιστημονικές δημοσιεύσεις,

καθώς και 150 συγγράμματα για το

ευρύ κοινό.

Η επίδραση των ανακαλύψεων του Αϊνστάιν σχετικά με την φύση του χώρου και του

χρόνου, εξακολουθεί να αποτελεί κεντρικό αντικείμενο της επιστημονικής έρευνας σε φυσική,

κοσμολογία, και μαθηματικά, ενώ το επώνυμο του χρησιμοποιείται συχνά ως χαρακτηρισμός για να

δηλώσει πως κάποιος έχει υψηλή ευφυΐα.

Γεννήθηκε στο Ουλμ της Γερμανίας. Σπούδασε στo ETH Ζυρίχης (Πολυτεχνική Ακαδημία

της Ζυρίχης) όπου ολοκλήρωσε με επιτυχία τέσσερα χρόνια σπουδών στη Φυσική. Μετά την

αποφοίτησή του, το 1900, πήρε την ελβετική υπηκοότητα, δούλεψε για δύο μήνες ως καθηγητής

μαθηματικών και το 1902 προσλήφθηκε ως εξεταστής στο Ελβετικό Γραφείο Ευρεσιτεχνιών στη

Βέρνη.

Τον Νοέμβριο του 1915, ο Αϊνστάιν παρουσίασε τη γενική θεωρία της σχετικότητας σε μία

σειρά διαλέξεων ενώπιον της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σύμφωνα με αυτήν η ελκτική

δύναμη της βαρύτητας διαδίδεται στο χώρο με την ταχύτητα του φωτός και επηρεάζει οτιδήποτε

υπάρχει στο χώρο, ακόμα και τις ακτινοβολίες. Το τελευταίο καθιστά δυνατή την ύπαρξη μελανών

οπών, φαινόμενο που παρατηρήθηκε πολύ αργότερα.

Εκτός από την αγάπη του για τη φυσική, αγαπούσε επίσης και τη μουσική καθώς έπαιζε

βιολί.

ΤΟΜΑΣ ΕΝΤΙΣΟΝ

Ο Τόμας Έντισον (1847 –1931) ήταν

Αμερικανός εφευρέτης και επιχειρηματίας.

Ήταν ο περισσότερο παραγωγικός εφευρέτης

της σύγχρονης εποχής. Αν και αυτοδίδακτος

δραστηριοποιήθηκε σε πολλούς τομείς της

τεχνικής. Από τις γνωστότερες εφευρέσεις του

είναι το μικρόφωνο, ο φωνόγραφος και ο

ηλεκτρικός λαμπτήρας. Πολλές από τις

κατασκευές του Έντισον ήταν, βέβαια, είτε

βελτιώσεις άλλων υπαρχουσών με κακή

απόδοση είτε πρότυπα, τα οποία

τελειοποιήθηκαν στη συνέχεια από άλλους

τεχνικούς. Δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο

παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που

τροφοδότησε με ηλεκτρισμό τη Νέα Υόρκη και εξελίχθηκε στη γνωστή γιγαντιαία εταιρία General

Electric. Η ανακάλυψή του για την εκπομπή ηλεκτρονίων από πυρακτωμένα μέταλλα, «φαινόμενο

Edison», απετέλεσε προϋπόθεση για την κατασκευή της ηλεκτρονικής λυχνίας και την απαρχή της

ηλεκτρονικής τεχνολογίας.

Όταν πέθανε ο Έντισον σε ηλικία 84 ετών, είχε αποκτήσει περισσότερα από 1000

διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ανάμεσά τους για μία μέθοδο διαχωρισμού μεταλλευμάτων, ένα για την

επεξεργασία και χύτευση του μπετόν, το οποίο απετέλεσε τη βάση για την κατασκευή

προκατασκευασμένων οικιών.

ΝΙΚΟΛΑ ΤΕΣΛΑ

Ο Νίκολα Τέσλα (1856 - 1943) ήταν Σέρβος

εφευρέτης, μηχανολόγος, ηλεκτρολόγος μηχανικός, και

ένας από τους σημαντικότερους φυσικούς στην ιστορία

της επιστήμης. Το 1863 μετακόμισε με τους γονείς του

στο Γκόσπιτς όπου ο Νίκολα έλαβε τη βασική

εκπαίδευση και έμαθε τη γερμανική γλώσσα.

Ο Τέσλα έφτασε στη Νέα Υόρκη τον Ιούνιο του

1884 με το πλοίο Saturnia στα 28 του χρόνια. Αμέσως

συναντήθηκε με τον Έντισον, ο οποίος του ανέθεσε την

πρώτη του δουλειά: να επισκευάσει τη γεννήτρια του

ατμόπλοιου Όρεγκον. Οι σχέσεις των δυο ανδρών δεν

ήταν ποτέ ιδιαίτερα θερμές. Είχαν διαφωνίες στο

αντικείμενο της εργασίας τους καθώς ο Έντισον ήταν

υποστηρικτής της χρήσης του συνεχούς ρεύματος, κυρίως για πρακτικούς λόγους και για ζητήματα

ασφάλειας, ενώ ο Τέσλα υποστήριζε τη χρήση του εναλλασσόμενου ρεύματος. Ο Τέσλα

επανασχεδίασε τις γεννήτριες του Έντισον βελτιώνοντας την απόδοσή τους και είχε σημαντική

συμβολή στην ανάπτυξη ενός συστήματος λαμπτήρων τόξου.

Tη νύχτα της 1η Μαΐου του 1893 στη Διεθνή Έκθεση του Σικάγο, ο Γκρόβερ Κλήβελαντ, ο

24ος πρόεδρος των Η.Π.Α., φωταγώγησε την πόλη του Σικάγου με λάμπες που λειτουργούσαν με

εναλλασσόμενο ρεύμα.

Το 1895 ο Ρέντγκεν με τη βοήθεια του Τέσλα μπορούσε να παινευτεί ότι εφεύρε τις ακτίνες

Χ και έτσι η φήμη του Τέσλα εκτοξεύτηκε. Το 1898 ισχυρίστηκε, δημιουργώντας και

χρησιμοποιώντας μια συσκευή τηλεγεωδυναμικής, ότι ήταν υπεύθυνος για μικρό σεισμό που

συνέβη στη Νέα Υόρκη. Σήμερα γνωρίζουμε πως η πρόκληση σεισμών με ηλεκτρομαγνητικούς

παλμούς (EMP ή ΗΜΠ) είναι όντως εφικτή. Εκείνη την περίοδο, η φήμη του Τέσλα στις Ηνωμένες

Πολιτείες ήταν μεγαλύτερη από κάθε άλλου εφευρέτη ή επιστήμονα στη λαϊκή συνείδηση, αλλά

λόγω της εκκεντρικότητας του και των ισχυρισμών του για τις δυνατότητες της επιστημονικής και

τεχνολογικής ανάπτυξης, τελικά εξοστρακίστηκε σαν τρελός επιστήμονας.

Πέθανε το 1943 στις 7 του Γενάρη, αλλά τον βρήκαν νεκρό δυο μέρες μετά γιατί είχε

κρεμάσει, όπως έκανε πάντα, στην πόρτα του δωματίου του την επιγραφή «ΜΗΝ ΕΝΟΧΛΕΙΤΕ,

ΕΡΓΑΖΟΜΑΙ».

ΑΔΕΡΦΟΙ ΛΥΜΙΕΡ

Οι αδελφοί Λυμιέρ, Λουί Ζαν (1864 –1948) και

Ωγκύστ Μαρί Λουί Νικολά (1862 –1954), ήταν Γάλλοι

κινηματογραφιστές και εφευρέτες, δημιουργοί του

κινηματογράφου, μίας μηχανής λήψης, εκτύπωσης και

προβολής του φιλμ.

Γεννήθηκαν στην Μπεζανσόν της Γαλλίας και

μεγάλωσαν στη Λυών. Ο πατέρας τους ήταν ιδιοκτήτης

εργοστασίου, το οποίο κατασκεύαζε φωτογραφικές

πλάκες και άλλα φωτογραφικά είδη, στο οποίο

εργάστηκαν και οι δύο: ο Λουί Λυμιέρ ως φυσικός και ο

Ωγκύστ Λυμιέρ με την ιδιότητα του διευθυντή. Μετά την

απομάκρυνση του πατέρα τους το 1892, ξεκίνησαν τις

προσπάθειές τους πάνω στην εξέλιξη του

κινηματογράφου και κατοχύρωσαν αρκετές ευρεσιτεχνίες, μεταξύ αυτών το διάτρητο φιλμ, το

οποίο έδινε την δυνατότητα να ενσωματωθεί σε μία μηχανή προβολής.

Βασιζόμενοι στην εφεύρεση του κινητοσκοπίου, κατασκεύασαν την φορητή συσκευή του

κινηματογράφου, την οποία κατοχύρωσαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, στις 13 Φεβρουαρίου του

1894. Ο κινηματογράφος των αδελφών Λυμιέρ, αποτελούσε ταυτόχρονα μηχανή λήψεως και

προβολής, καθώς επίσης και εκτύπωσης του φιλμ. Η πρώτη ταινία που δημιούργησαν ήταν η

Έξοδος από το εργοστάσιο Λυμιέρ στις 19 Μαρτίου του 1895 και αποτύπωνε την έξοδο των εργατών

από το εργοστάσιό τους.

Στις 28 Δεκεμβρίου του 1895, πραγματοποίησαν την πρώτη δημόσια προβολή ταινιών, επί

πληρωμής, στο Παρίσι, ενώ τον επόμενο χρόνο, προώθησαν την εφεύρεση τους στο Λονδίνο και

στη Νέα Υόρκη, όπου έτυχαν θερμής υποδοχής. Οι ίδιοι θεώρησαν πως ο κινηματογράφος ήταν

ήσσονος σημασίας και πούλησαν την εφεύρεσή τους στον Ζωρζ Μελιέ. Αργότερα στράφηκαν στην

έγχρωμη φωτογραφία και το 1903 επινόησαν την πρώτη έγχρωμη φωτογραφική διαδικασία, η

οποία άρχισε να διατίθεται εμπορικά το 1907.

Η επιχείρηση των αδελφών Λυμιέρ υπήρξε από τις μεγαλύτερες εταιρίες φωτογραφικών

ειδών στην Ευρώπη, μέχρι την συγχώνευσή της με την εταιρεία Ilford.

ΤΖOΝ ΛΟΓΚΙ ΜΠΕΡΝΤ

Ο Τζον Λόγκι Μπερντ (1888 - 1946) ήταν

Σκωτσέζος μηχανικός, ο πρώτος στην ιστορία που

χρησιμοποιώντας μηχανικό σύστημα σάρωσης

κατόρθωσε να αναμεταδώσει εικόνες από ένα σημείο σε

άλλο, όπως κάνει η σημερινή τηλεόραση, της οποίας

θεωρείται ο εφευρέτης.

Ο Μπερντ γεννήθηκε στις 14 Αυγούστου του

1888 στο Χέλενσμπεργκ της Σκωτίας. Μολονότι σε όλη

του τη ζωή η υγεία του δεν ήταν καλή, από μικρός έδειξε τα σημεία της μεγαλοφυΐας του,

τροποποιώντας μια τηλεφωνική σύνδεση που συνέδεε απευθείας με το υπνοδωμάτιό του με τα

αντίστοιχα των φίλων του στον ίδιο δρόμο. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο τη Γλασκώβης, αλλά με το

ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου διέκοψε τις σπουδές του, τις οποίες ποτέ δεν ολοκλήρωσε.

Το Νοέμβριο του 1919 εγκαταστάθηκε στο Πορτ οβ Σπέιν του Τρίνινταντ και ασχολήθηκε

με την παρασκευή μαρμελάδας και ζελέ από γκουάβα. Οι ντόπιοι είχαν παραξενευτεί ιδιαίτερα

καθώς από την καλύβα του κάθε βράδυ έβγαιναν λάμψεις και περίεργοι θόρυβοι. Ορισμένοι

ερευνητές πιστεύουν ότι κατ' αυτή την περίοδο έκανε τις σημαντικότερες προόδους σχετικά με την

εφεύρεση της τηλεόρασης που επρόκειτο να ακολουθήσει.

Οι πρώτες συσκευές που κατασκεύασε ήταν φτιαγμένες από παλαιά εξαρτήματα και είχαν

μικρή επιτυχία. Το 1924, όμως, κατάφερε να μεταδώσει τρεμοπαίζουσα κινούμενη εικόνα σε μικρή

απόσταση. Το 1925 είχε βελτιώσει σημαντικά τη συσκευή του και στις 26 Ιανουαρίου 1926

πραγματοποίησε δημόσια επίδειξή της. Επέλεξε το κατάστημα "Selfridges" στην Όξφορντ Στριτ

του Λονδίνου και οι έκπληκτοι πελάτες (μαζί τους και 50 επιστήμονες που είχαν κληθεί ειδικά για

την επίδειξη) είδαν να αναμεταδίδονται λίγο θαμπές εικόνες γραμμάτων. Το 1927 η αναμετάδοση

εικόνων έγινε μέσω τηλεφωνικής γραμμής σε απόσταση 438 μιλίων, μεταξύ Γλασκώβης και

Λονδίνου. Ο Μπέρντ δημιούργησε ύστερα από αυτό δική του εταιρεία, την Baird Television

Development Company (BTDC). To 1928, η BTDC πέτυχε την πρώτη υπερατλαντική τηλεοπτική

μετάδοση μεταξύ Λονδίνου και Νέας Υόρκης και την πρώτη μετάδοση στο πλοίο S.S. Berengaria

στη μέση του Ωκεανού. Ο Μπερντ έκανε επίσης επίδειξη έγχρωμης και στερεοσκοπικής

τηλεόρασης

Ο Τζον Λόγκι Μπερντ απεβίωσε στον ύπνο του στις 14 Ιουνίου 1946 στην κατοικία του στο

Μπέξχιλ (Bexhill), λίγες μέρες μετά την παρουσίαση της ευρείας οθόνης των 28 ιντσών στο

ξενοδοχείο "Σαβόι" του Λονδίνου.

ΓΟΥΛΙΕΛΜΟ ΜΑΡΚΟΝΙ

Ο Γουλιέλμο Μαρκόνι (1874 - 1937)

ήταν Ιταλός εφευρέτης, γνωστός ως ο

πατέρας της εκπομπής ραδιοκυμάτων σε

μεγάλη απόσταση, και για την ανάπτυξη του

Νόμου του Μαρκόνι και ενός

ραδιοτηλεγραφικού συστήματος. Το 1909

μοιράστηκε το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής με

τον Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν για τη

συμβολή τους στην ανάπτυξη της ασύρματης

τηλεγραφίας.

Ο μαρκήσιος Γουλιέλμο Μαρκόνι

γεννήθηκε στη Μπολόνια της Ιταλίας, στις 25

Απριλίου 1874, από πατέρα Ιταλό και μητέρα

Ιρλανδέζα. Στο σχολείο έδειξε ξεχωριστό ενδιαφέρον για τις φυσικές επιστήμες και ιδιαίτερα για τις

έρευνες πάνω στον ηλεκτρισμό, πειραματιζόμενος στην κατασκευή μίας συσκευής που θα

μετέτρεπε τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα σε ηλεκτρική ενέργεια.

Σε ηλικία 21 ετών, άρχισε στη Μπολόνια τα πειράματά του στην ασύρματη τηλεγραφία. Μ'

αυτό πέτυχε να μεταδώσει μηνύματα σε απόσταση μεγαλύτερη των 1.500 μέτρων. Το 1896 είχε

αυξήσει την απόσταση στα 2,4 χιλιόμετρα. Το 1896 έκανε αίτηση στο υπουργείο Επικοινωνιών της

Ιταλίας θέλοντας να παρουσιάσει την εφεύρεσή του, αλλά οι υπεύθυνοι τον αγνόησαν. Τον ίδιο

χρόνο πήγε τη συσκευή του στην Αγγλία, όπου υπέβαλε αίτηση να του χορηγηθεί δίπλωμα

ευρεσιτεχνίας. Ο ασύρματος έγινε εμπορική πραγματικότητα με την ίδρυση της εταιρείας Wireless

Telegraph & Signal Company, που αργότερα πήρε στην επωνυμία της το όνομα του Μαρκόνι. Το

φθινόπωρο του 1899 έλαβαν χώρα οι πρώτες επιδείξεις στις Η.Π.Α., με τη μετάδοση των αγώνων

ιστιοπλοΐας του Κυπέλλου Αμερικής.

Τον Δεκέμβριο του 1901, από την Κορνουάλη μετέδωσε στη Νέα Γη μία σειρά από σήματα.

Με την πρώτη προσπάθεια ο Μαρκόνι είχε γεφυρώσει τον Ατλαντικό. Όταν μαθεύτηκε το νέο, ο

Νίκολα Τέσλα, ανταγωνιστής του Μαρκόνι στις υπερατλαντικές μεταδόσεις σημάτων, δήλωσε: "Ο

Μαρκόνι είναι καλός συνάδελφος. Αφήστε τον να συνεχίσει. Χρησιμοποιεί δεκαεπτά από τις πατέντες

μου". Στις 26 Μαρτίου 1930 κατάφερε να ανάψει τα φώτα του δημαρχείου του Σίδνεϊ από

απόσταση 16.500 χιλιομέτρων καθώς ο ίδιος βρισκόταν στη θαλαμηγό «Elettra» που ήταν

αγκυροβολημένη στο λιμάνι της Γένοβας. Στις 12 Φεβρουαρίου 1931, ο Μαρκόνι έκανε την

εισαγωγή στην πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή από Πάπα, του Πίου ΙΑ΄. Το 1932 ο Μαρκόνι

εγκατέστησε ένα πρόδρομο σύστημα κινητού τηλεφώνου ανάμεσα στην πόλη του Βατικανού και

στο ανάκτορο Καστέλ Γκαντόλφο, ώστε να μπορούν οι καρδινάλιοι να επικοινωνούν άμεσα με την

κατοικία του πάπα.

Η μεγαλοφυία του Μαρκόνι φάνηκε πολύ χρήσιμη στην ανθρωπότητα και όταν ο μεγάλος

εφευρέτης πέθανε στη Ρώμη, στις 20 Ιουλίου 1937, έφυγε από τη ζωή γεμάτος δόξα και τιμές.

ΑΔΕΛΦΟΙ ΡΑΪΤ

Οι αδελφοί Ράιτ, Όρβιλ και

Γουίλμπουρ είναι οι δύο Αμερικανοί στους

οποίους αποδίδεται η εφεύρεση και κατασκευή

του πρώτου επιτυχημένου αεροπλάνου στον

κόσμο και η πραγματοποίηση της πρώτης

ελεγχόμενης, μηχανικά προωθούμενης και με

διάρκεια, βαρύτερης από τον αέρα, ανθρώπινης

πτήσης στις 1903.

Η πτήση εκτελέστηκε με τέσσερις δοκιμές,

διάρκειας 12, 13, 15 και 59 δευτερολέπτων.

Κατά την τελευταία διανύθηκε απόσταση 260

μέτρων. Στα επόμενα δύο χρόνια τα αδέλφια

εξέλιξαν την πτητική μηχανή τους στο πρώτο πρακτικό αεροσκάφος σταθερής πτέρυγας. Παρόλο

που δεν υπήρξαν οι πρώτοι που κατασκεύασαν και πέταξαν πειραματικά αεροσκάφη, οι αδελφοί

Ράιτ ήταν οι πρώτοι που εφηύραν τις επιφάνειες ελέγχου του αεροσκάφους, γεγονός που κατέστησε

την πτήση αεροσκαφών σταθερής πτέρυγας εφικτή.

Το αεροπλάνο που κατασκεύασαν είχε το όνομα Flyer 1. Ήταν διπλάνο και

κατασκευασμένο από ξύλο ελάτης. Είχε βάρος 341 κιλά μαζί με τον πιλότο, μήκος 6,5 μέτρα,

άνοιγμα πτερύγων 12,3 μέτρα, ενώ το ένα φτερό του ήταν μεγαλύτερο από το άλλο κατά μερικά

εκατοστά, προκειμένου να υπάρχει μεγαλύτερη ευστάθεια στο αεροπλάνο. Η μηχανή ήταν

πρωτότυπη κατασκευή του υπαλλήλου των Ράιτ, Τσάρλι Τέηλορ, και δανειζόταν πολλά στοιχεία

από την τεχνολογία του ποδηλάτου, επειδή οι κινητήρες των αυτοκινήτων είχαν πολύ μεγάλο

βάρος. Ο πιλότος ήταν τοποθετημένος μπρούμυτα και με ένα μοχλό κατηύθυνε το πηδάλιο.

Η θεμελιώδης ανακάλυψη των αδελφών Ράιτ ήταν η εφεύρεση του «ελέγχου στους τρεις

άξονες» (three axis-control) που επέτρεπε στον πιλότο να κατευθύνει το αεροσκάφος

αποτελεσματικά και να διατηρεί την ισορροπία του αεροσκάφους. Η μέθοδος αυτή έγινε και

παραμένει μέχρι σήμερα η κύρια και βασικότερη μέθοδος ελέγχου των αεροσκαφών σταθερής

πτέρυγας κάθε είδους

ΑΛΑΝ ΤΙΟΥΡΙΝΓΚ

Ο Άλαν Μάθισον Τιούρινγκ (1912 - 1954)

ήταν Άγγλος μαθηματικός, καθηγητής της

λογικής και κρυπτογράφος. Θεωρείται

«πατέρας της επιστήμης υπολογιστών», χάρη

στην πολύ μεγάλη συνεισφορά του στο

γνωστικό πεδίο της θεωρίας υπολογισμού κατά

τη δεκαετία του 1930, αλλά και της τεχνητής

νοημοσύνης, χάρη στη λεγόμενη δοκιμή

Τιούρινγκ την οποία πρότεινε το 1950: έναν

τρόπο να διαπιστωθεί πειραματικά αν μία

μηχανή έχει αυθεντικές γνωστικές ικανότητες

και μπορεί να σκεφτεί. Οι επιστημονικές

συνεισφορές του Τιούρινγκ κατά τη διάρκεια

του Β' Παγκοσμίου Πολέμου δεν αναγνωρίστηκαν ποτέ δημόσια κατά τη διάρκεια της ζωής

του επειδή η εργασία του ήταν απόρρητη. Ήταν το κεντρικό πρόσωπο στην

αποκρυπτογράφηση των γερμανικών στρατιωτικών κωδικών, όντας ο προϊστάμενος της

Ομάδας 8. Η ομάδα αυτή ήταν που επιφορτίστηκε με την αποκωδικοποίηση της γερμανικής

κρυπτογραφικής συσκευής Enigma. Η εργασία του Τούρινγκ κρατήθηκε μυστική μέχρι τη

δεκαετία του '70, ακόμη και οι στενοί φίλοι του δεν την ήξεραν. Συνέβαλε με διάφορες

μαθηματικές ιδέες για την αποκρυπτογράφηση μηνυμάτων των συσκευών Enigma και Lorenz

SZ 40/42. Το 1949 έγινε αναπληρωτής διευθυντής του εργαστηρίου υπολογισμού στο

πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, και εργαζόμενος στο λογισμικό για έναν από τους πρώτους

αληθινούς υπολογιστές - τον Μάντσεστερ Mark Η. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου

συνέχισε να κάνει περισσότερη αφηρημένη εργασία και στα μηχανήματα υπολογισμού και τη

νοημοσύνη. Εργάστηκε από το 1952 μέχρι το θάνατό του το 1954, στη μαθηματική βιολογία

και συγκεκριμένα στην μορφογένεση. Δημοσίευσε ένα έγγραφο για το θέμα αποκαλούμενο

"Χημική βάση της μορφογένεσης" το 1952. Το κεντρικό ενδιαφέρον του για τον τομέα ήταν η

ύπαρξη των αριθμών Φιμπονάτσι στις δομές των φυτών. Χρησιμοποίησε τις εξισώσεις

αντίδραση-διάχυσης που είναι τώρα κεντρικές στον τομέα του σχηματισμού σχεδίων. Τα

γραπτά αυτά ήταν αδημοσίευτα έως το 1992 όταν δημοσιεύθηκε συγκεντρωμένο το έργο του

Τιούρινγκ.

ΣΤΗΒΕΝ ΧΩΚΙΝΓΚ

O Στήβεν Χώκινγκ (1942 - ) είναι

Βρετανός θεωρητικός φυσικός,

κοσμολόγος, συγγραφέας και Διευθυντής

Ερευνών στο Κέντρο Θεωρητικής

Κοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του

Κέιμπριτζ. Μεταξύ των σημαντικών

επιστημονικών εργασιών του ήταν η

θεωρητική πρόβλεψη ότι οι μαύρες

τρύπες εκπέμπουν ακτινοβολία, που

συχνά καλείται ακτινοβολία Χώκινγκ.

Είναι φανατικός υποστηρικτής της ερμηνείας πολλών κόσμων της κβαντικής μηχανικής.

Είναι επίτιμος συνεργάτης της Βασιλικής Εταιρείας των Τεχνών, ισόβιο μέλος στην

Επισκοπική Ακαδημία Επιστημών, και αποδέκτης του Προεδρικού Μεταλλίου της Ελευθερίας,

το υψηλότερο πολιτικό βραβείο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Χώκινγκ ήταν Καθηγητής

Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ μεταξύ 1979 και 2009. Έχει συντάξει εργασίες

εκλαϊκευμένης επιστήμης, στις οποίες συζητά τις θεωρίες και την κοσμολογία του γενικά. Το A

Brief History of Time έμεινε στη λίστα με τα best-seller της Βρετανικής Sunday Times για 237

εβδομάδες σπάζοντας ρεκόρ.

Πάσχει από τη νόσο του κινητικού νευρώνα (αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση),

κατάσταση που έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια των ετών. Είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου

παράλυτος και επικοινωνεί μέσω συσκευής παραγωγής ομιλίας. Για την επικοινωνία του, ο

Χώκινγκ αρχικά έσμιγε τα φρύδια του για να επιλέγει γράμματα από μια κάρτα ορθογραφίας.

Αλλά το 1986 έλαβε από τον Βάλτερ Βόλτοτζ διευθυντή στην Words Plus, ένα πρόγραμμα

υπολογιστή αποκαλούμενο «Equalizer». Με μια μέθοδο που χρησιμοποιεί ακόμη και σήμερα,

ο Χώκινγκ απλά με την πίεση ενός διακόπτη μπορούσε έτσι να επιλέγει φράσεις, λέξεις ή

γράμματα από μια τράπεζα 2500–3000 δεδομένων που είχαν σαρωθεί. Το πρόγραμμα αρχικά

έτρεχε σε ένα επιτραπέζιο υπολογιστή και στη συνέχεια προσαρμόστηκε στην αναπηρική

καρέκλα του. Απελευθερωμένος από την ανάγκη να χρησιμοποιεί κάποιον για να ερμηνεύει

την ομιλία του, ο Χώκινγκ σχολίασε «μπορώ να επικοινωνώ καλύτερα τώρα από ό,τι προτού

χάσω τη φωνή μου».

Παντρεύτηκε δύο φορές και έχει τρία παιδιά. Το 2014 κυκλοφόρησε το

αυτοβιογραφικό βιβλίο του Το χρονικό της ζωής μου.

ΤΙΜΟΘΙ ΤΖΟΝ ΜΠΕΡΝΕΡΣ ΛΙ

Ο Σερ Τίμοθι Τζον Μπέρνερς Λι (1955 -

), μέλος του Τάγματος της Αξίας, Ιππότης-

Διοικητής του Τάγματος της Βρετανικής

Αυτοκρατορίας, Μέλος της Βασιλικής

Εταιρείας, Μέλος της Βασιλικής

Εταιρείας Μηχανικής, Μέλος της

Βασιλικής Εταιρείας Τεχνών είναι ο

εφευρέτης του Παγκόσμιου Ιστού (World

Wide Web), διευθυντής της κοινοπραξίας

World Wide Web η οποία επιτηρεί τη

συνεχή ανάπτυξή του και ερευνητής και

κάτοχος της έδρας 3Com στο Εργαστήριο Πληροφορικής και Τεχνητής Νοημοσύνης (CSAIL)

του MIT. Είναι ο διευθυντής του Κονσόρτσιουμ του Παγκόσμιου Ιστού στο Διαδίκτυο και

Καθηγητής στο τμήμα Ηλεκτρονικών και Επιστήμης Υπολογιστών του Σαουθάμπτον (Ην.

Βασίλειο). Γεννήθηκε στο Λονδίνο στις 8 Ιουνίου 1955. Φοίτησε στο Emanuel School του

Γουάντσγουερθ και στη συνέχεια στο Κουίνς Κόλετζ της Οξφόρδης. Εκεί κατασκεύασε τον

πρώτο του υπολογιστή, με μόνα υλικά παλιά ηλεκτρονικά εξαρτήματα και ένα κολλητήρι. Στο

Πανεπιστήμιο, όπου σπούδασε Φυσική, συνελήφθη ως χάκερ με συνέπεια να αποκλειστεί από

τη χρήση του πανεπιστημιακού υπολογιστή. Από την Οξφόρδη αποφοίτησε το 1976 και

εργάστηκε σε επιχειρήσεις ως προγραμματιστής / σύμβουλος μέχρι το 1980, οπότε και

μετακλήθηκε από το CERN, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Φυσικής Στοιχειωδών Σωματιδίων, ως

Σύμβουλος Μηχανικός Προγραμματισμού. Εκεί επινόησε και το πρόγραμμα Enquire, τον

πρόδρομο του Παγκόσμιου Ιστού, που τον βοηθούσε να παρακολουθεί τον τεράστιο αριθμό

ερευνητών και προγραμμάτων του Ιδρύματος.

Σύντομα βρέθηκε ξανά αντιμέτωπος με το παλιό πρόβλημα χειρισμού του τεράστιου

όγκου ερευνητών και προγραμμάτων του Ιδρύματος συν το μάλλον ιδιότροπο σύστημα του

CERN για τη διακίνηση επιστημονικών πληροφοριών ανάμεσα στα μέλη του. Άρχισε να

οραματίζεται ένα παγκόσμιο σύστημα διακίνησης πληροφοριών, ταχύτερο και ολοσχερώς

αποκεντρωμένο, ανεξάρτητο της πλατφόρμας του κάθε υπολογιστή, πολύγλωσσο και χωρίς

γραφειοκρατικούς περιορισμούς και καθυστερήσεις. Υπέβαλε ένα υπόμνημα σχετικά με το

σχέδιό του στη διοίκηση, αλλά, τότε, δεν πήρε καμία απάντηση. Περιμένοντας να ξεπεραστούν

τα γραφειοκρατικά προβλήματα της διοίκησης, άρχισε να εργάζεται πάνω στις λεπτομέρειες

του συστήματος που είχε σκεφθεί.

Έτσι, με βάσεις τις εργασίες των Βάνεβαρ Μπους, Τεντ Νέλσον και Ντάγκλας

Έγκλεμπαρτ δημιούργησε το πρωτόκολλο http (hypertext transfer protocol), δηλαδή τη

"γλώσσα" επικοινωνίας των υπολογιστών στο Διαδίκτυο και, παράλληλα, επινόησε ένα τρόπο

αναγνώρισης κάθε "εγγράφου", αποδίδοντάς του ένα μοναδικό παγκόσμιο αναγνωριστικό

(Universal Resource Identifier), μαζί με ένα αναγνωριστικό διεύθυνσης. Τα δύο αυτά

χαρακτηριστικά συνδυάστηκαν και σήμερα αποτελούν το URL Ενιαίο Χαρακτηριστικό

Εντοπισμού (Uniform Resource Locator). Το 1990 ολοκλήρωσε τη δημιουργία του πρώτου

προγράμματος περιήγησης (browser), έπρεπε όμως να δημιουργήσει και ένα πρόγραμμα

εξυπηρέτησης (server) και μια γλώσσα για την περιγραφή του εγγράφου. Έτσι, επινόησε τη

γλώσσα HTML (HyperText Markup Language). Το 1991 τα είχε ετοιμάσει όλα και, μη έχοντας

ακόμη επίσημη απάντηση από το CERN, δημιούργησε τον πρώτο server, τον info.cern.ch.,

διαθέτοντας παράλληλα ελεύθερα το πρόγραμμα περιήγησης και το λογισμικό του server μέσω

του Διαδικτύου. Παράλληλα, άρχισε να «διαφημίζει» το δημιούργημά του μέσω των Ομάδων

Νέων. Σύντομα άρχισε να επικοινωνεί με χρήστες και να βελτιώνει τη δημιουργία του,

χρησιμοποιώντας τις υποδείξεις τους.

Στο μεταξύ, οι χρήστες της νέας υπηρεσίας, που ο ίδιος είχε ονομάσει « Παγκόσμιο

Ιστό» (World Wide Web), άρχισαν να αυξάνονται αλματωδώς, ενώ οι ερευνητές διαπίστωσαν

ότι ήταν πολύ πιο εύκολο και εξυπηρετικό να "δημοσιεύουν" τις πληροφορίες τους σε μια

ιστοσελίδα, αντί να απαντούν σε πολυάριθμα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή να τις

δημοσιεύουν στις ομάδες νέων, των οποίων η κίνηση πολλές φορές τις "έθαβε" (με την έννοια

ότι περνούσαν απαρατήρητες). Ενδιαφέρον επίσης έδειξαν για το επίτευγμα του Λι και

κυβερνητικές υπηρεσίες. Σύντομα, η κίνηση της νέας υπηρεσίας έγινε τόση, ώστε προέκυψε η

ανάγκη δημιουργίας νέου λογισμικού περιήγησης. Ο Marc Andreessen, ένας φοιτητής του

Πανεπιστημίου του Ιλλινόις δημιούργησε το λογισμικό Mosaic, τον πρόγονο του σημερινού

λογισμικού περιήγησης Netscape Navigator. Σημαντική συμβολή στο όλο εγχείρημα είχε,

επίσης, και η συνεχώς αυξανόμενη δημοτικότητα των Windows της Microsoft με το γραφικό

τους περιβάλλον. Η υπηρεσία του Παγκόσμιου Ιστού είναι σήμερα η δημοφιλέστερη στο

Διαδίκτυο, με περισσότερες από 25 δισεκατομμύρια δημοσιευμένες σελίδες και περίπου 1,3

δισ. χρήστες παγκοσμίως, αριθμός που αυξάνεται μέρα με την ημέρα.

ΣΤΙΒΕΝ ΤΖΟΜΠΣ

Ο Στίβεν Πωλ Τζομπς

(1955 - 2011) ήταν μια από τις πιο

γνωστές προσωπικότητες στον χώρο

της τεχνολογίας, ένας εκ των δύο

συνιδρυτών, πρώην πρόεδρος και

διευθύνων σύμβουλός της Apple και

πρώην πρόεδρος της Pixar (μέχρις

ότου εξαγοράστηκε από την Disney,

στης οποίας το Διοικητικό Συμβούλιο

διατηρούσε θέση και της οποίας ήταν ο

μεγαλύτερος μέτοχος). Έχει

χαρακτηριστεί ως οραματιστής στον χώρο των υπολογιστών και πολλές ιδέες του άλλαξαν τον

τρόπο που οι καταναλωτές χρησιμοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία. Ήταν από τους πρώτους που

συνέλαβαν την ιδέα του οικιακού προσωπικού υπολογιστή. Ο Στηβ Τζομπς "ήταν ο μέγας

ευαγγελιστής της ψηφιακής εποχής".

Η ιδέα της εμπορικής εκμετάλλευσης της δουλειάς του δεύτερου ιδρυτή της Apple, Στήβεν

Βόζνιακ, ήταν δική του και η αρχική οικονομική επιτυχία της Apple στα τέλη της δεκαετίας του

1970 με τους υπολογιστές Apple I και II καθώς και μέχρι τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, με τον

υπολογιστή Macintosh, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό στην επιχειρηματική του ικανότητα. Το 1986

ίδρυσε την εταιρεία NeXT, μια εταιρεία που αρχικά επικεντρώθηκε στην ανάπτυξη ακριβών

υπολογιστών/σταθμών εργασίας. Παρότι αποτυχημένη εμπορικά, η NeXT συνέχισε να επιχειρεί

μέχρι και τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αναπτύσσοντας και πωλώντας το λειτουργικό της

NeXTSTEP. Με την αγορά της NeXT από την Apple το 1996, το NeXTSTEP αποτέλεσε τη βάση

για το λειτουργικό σύστημα MAC OS X.

Ιδιαίτερα σημαντική, επιχειρηματικά, ήταν η κίνηση της Apple στον χώρο της μουσικής. Ο

Τζομπς, αντιλαμβανόμενος την επανάσταση του Ίντερνετ και της ψηφιακής μουσικής, δημιούργησε

το 2001 το iPod. Δύο χρόνια αργότερα, το 2003, και με δεδομένη την επιτυχία του iPod, η Apple

μπήκε δυναμικά στον χώρο της διανομής μουσικής μέσω του διαδικτύου και του iTunes Music

Store (iTMS). Παρά τις διαψεύσεις σχετικά με την ανάπτυξη κινητού τηλεφώνου από τον Στηβ

Τζόμπς, στις αρχές του 2007 η Apple μπήκε στην αγορά των κινητών τηλεφώνων με την

παρουσίαση του iPhone, μιας συσκευής που γρήγορα κατέκτησε μεγάλο μέρος της αγοράς κινητών

τηλεφώνων στις ΗΠΑ και διατίθεται επισήμως και σε αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες. Τον Ιανουάριο

του 2010 ο Τζομπς παρουσίασε το iPad. Κατά το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς του απονεμήθηκε ο

τίτλος του «προσώπου της χρονιάς» από τη βρετανική οικονομική εφημερίδα Financial Times.

Στις 24 Αυγούστου 2011, ανακοίνωσε την παραίτησή του από την Apple. Στην επιστολή της

παραίτησής του, συνέστησε να τον διαδεχθεί ο επόμενος στην ιεραρχία, Τιμ Κουκ. Όπως ζήτησε ο

ίδιος, διορίστηκε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου. Στις 5 Οκτωβρίου 2011 (μια μέρα μετά

την παρουσίαση του iPhone 4s, από την οποία ήταν απών) η Apple ανακοίνωσε ότι ο Τζομπς

πέθανε. Ήταν 56 ετών.

ΣΤΗΒΕΝ ΒΟΖΝΙΑΚ

Ο Στήβεν Γκάρυ Βόζνιακ (1950- ) είναι ένας

Αμερικανός σχεδιαστής υπολογιστών, ο οποίος

ίδρυσε την Apple με τον Στηβ Τζομπς και τον

Ρόναλντ Γουέιν. Ο Βόζνιακ έχει πολλά ψευδώνυμα,

μεταξύ των οποίων και «Ο Βοζ», «Ο θαυμαστός

μάγος του Βοζ» και «iΒοζ».

Σκοπός της ίδρυσης της Apple και πρώτο της

προϊόν ήταν ο υπολογιστής Apple I, δημιούργημα του

Bόζνιακ, ο οποίος έγινε ευρέως αποδεκτός ως ο

πρώτος ολοκληρωμένος προσωπικός υπολογιστής του

κόσμου. Ο Βόζνιακ σχεδίασε και κατασκεύασε

εντελώς μόνος του τους υπολογιστές Apple I και Apple II στα τέλη της δεκαετίας του 1970. Οι

υπολογιστές αυτοί αποτέλεσαν ορόσημο στην εξέλιξη των μικροϋπολογιστών.

Ο Βόζνιακ τερμάτισε οριστικά τη σχέση πλήρους απασχόλησης που είχε με την Apple στις 6

Φεβρουαρίου 1987, δώδεκα χρόνια αφότου δημιούργησε την εταιρεία. Παραμένει όμως

συνεργάτης της με ετήσιες αποδοχές που εκτιμούνται σε 120.000 δολάρια, και φυσικά είναι

μέτοχος της Apple. Διατηρούσε καλές σχέσεις με τον Στηβ Τζομπς μέχρι το θάνατο του τελευταίου

στις 5 Οκτωβρίου του 2011, μολονότι κατά διαβεβαίωση του Βόζνιακ (από το 2006) αυτό που τους

ένωνε δεν ήταν στενή φιλία.

ΜΑΡΚ ΖΑΚΕΡΜΠΕΡΓΚ

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ (1984 - ) είναι

Αμερικανός προγραμματιστής και επιχειρηματίας,

γνωστός για τη δημιουργία του Facebook μαζί με

τους Ντάστιν Μόσκοβιτς, Εντουάρντο Σέβεριν και

Κρις Χιούζ, συμφοιτητές του στο Πανεπιστήμιο

Χάρβαρντ. Είναι δισεκατομμυριούχος, καθώς

κατέχει το 28% των μετοχών του Facebook.

Το 2010 το περιοδικό Time ανέδειξε

τον Ζάκερμπεργκ ως Πρόσωπο της Χρονιάς.

Ο Μαρκ Έλλιοτ Ζάκερμπεργκ γεννήθηκε

στις 14 Μαΐου 1984 στο Ουάιτ Πλέινς της Νέας

Υόρκης. Άρχισε να προγραμματίζει ενώ ήταν στο

Γυμνάσιο. Ο Ζάκερμπεργκ προσελκύστηκε από εταιρίες όπως η Microsoft και η AOL, ωστόσο ο

ίδιος επέλεξε να σπουδάσει στο Χάρβαρντ. Ίδρυσε το Facebook στις 4 Φεβρουαρίου 2004 και

προοριζόταν αρχικά για χρήση μόνο από φοιτητές του Χάρβαρντ. Πρώτοι χρήστες του Facebook

ήταν, εκτός από τον ίδιο τον ιδρυτή του, ο Κρις Χιούζ (συγκάτοικος του Ζάκερμπεργκ και ιδρυτικό

μέλος του facebook), ο Ντάστιν Μόσκοβιτς (συγκάτοικος του Ζάκερμπεργκ στο Χάρβαρντ και

ιδρυτικό μέλος του facebook), ο Arie Hasit (ο πρώτος μη ιδρυτής που άνοιξε λογαριασμό και φίλος

με τον Κρις Χιούζ) και ο Marcel Laverdet (πιθανόν ο πρώτος μη φοιτητής του Χάρβαρντ που όμως

ήταν φίλος με τους πρώτες χρήστες). Ύστερα μετακόμισε στο Πάλο Άλτο της Καλιφόρνια, όπου

βρίσκονται σήμερα τα γραφεία του Facebook. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι ένας από τους

νεαρότερους δισεκατομμυριούχους στον κόσμο. Στις 21 Ιουλίου 2010, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ

ανακοίνωσε πως ο αριθμός των χρηστών του Facebook ξεπέρασε τα 500 εκατομμύρια.

Σήμερα το Facebook αριθμεί πάνω από 1,86 δισεκατομμύρια χρήστες.

ΙΑΤΡΙΚΗ

ΚΑΡΟΛΟΣ ΔΑΡΒΙΝΟΣ

Ο Κάρολος Ροβέρτος Δαρβίνος

(1809 - 1882) ήταν Άγγλος φυσιοδίφης και

γεωλόγος, ο οποίος έμεινε στην ιστορία ως ο

θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης. Ήταν

ο εισηγητής του μηχανισμού της φυσικής

επιλογής, μέσω του οποίου πρότεινε ότι

συντελείται η εξέλιξη όπου όλα τα είδη ζωής

προέρχονται από κοινούς προγόνους και

έχουν διαμορφωθεί με την πάροδο του

χρόνου.

Ο Δαρβίνος ανέπτυξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη φύση, όταν σπούδαζε ιατρική στο

πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, που τον οδήγησε στη μελέτη των θαλάσσιων ασπόνδυλων. Οι

σπουδές του στη θεολογία στο πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ ώθησαν το μεγάλο του ενδιαφέρον προς

τη φυσική επιστήμη. Το πενταετές ταξίδι του με το πλοίο Beagle τον κατέστησε διάσημο ως

γεωλόγο του οποίου οι παρατηρήσεις και θεωρίες υποστήριζαν τη θεωρία της ομοιομορφίας του

Τσαρλς Λάιελ. Η έκδοση του ημερολογίου του για το ταξίδι τον εδραίωσε και ως διάσημο και πολύ

καλό συγγραφέα.

Το βιβλίο του On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or The Preservation

of Favoured Races in the Struggle for Life (Η καταγωγή των ειδών) που εκδόθηκε το 1859

καθιέρωσε την εξέλιξη από κοινή καταγωγή ως την πρωταρχική επιστημονική εξήγηση για την

ποικιλότητα στη φύση. Κατά τη δεκαετία του 1870 η επιστημονική κοινότητα, αλλά και η

κοινωνία γενικότερα έχουν πλέον αποδεχτεί τη θεωρία της εξέλιξης ως δεδομένο. Οι διάφορες και

αντικρουόμενες εξηγήσεις συνέχισαν μέχρι και τις δεκαετίες του 1930 μέχρι 1950 όπου πλέον

γίνεται γενικά αποδεκτή η φυσική επιλογή ως ο μηχανισμός πίσω από τη θεωρία της εξέλιξης.

Σε αναγνώριση της σπουδαιότητας του ως επιστήμονα, ο Δαρβίνος τάφηκε στο Αββαείο του

Γουέστμινστερ, κοντά στον Ουίλιαμ Χέρσελ και τον Ισαάκ Νεύτωνα. Ο Δαρβίνος έχει

χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο σημαντικούς ανθρώπους της ανθρώπινης ιστορίας.

ΦΛΟΡΕΝΣ ΝΑΪΤΙΝΓΚΕΪΛ

Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ (1820 –1910) ήταν

Βρετανίδα στατιστικός και πρωτοπόρος της σύγχρονης

νοσηλευτικής. Η Φλόρενς γεννήθηκε σε μια πλούσια

βρετανική οικογένεια σε μια βίλα στην Φλωρεντία στην

ιταλική επαρχία της Τοσκάνης, από την οποία έλαβε το

όνομά της. Στα 20 της δήλωσε στους γονείς ότι

επιθυμούσε να γίνει νοσηλεύτρια, αλλά εκείνοι

αρνήθηκαν με το πρόσχημα ότι ένα τέτοιο επάγγελμα

δεν αρμόζει στη δική τους κοινωνική τάξη. Όταν όμως

έγινε 30 χρονών, η Φλόρενς αποφάσισε να μείνει

ανύπαντρη και να σπουδάσει νοσηλευτική.

Στην διάρκεια του Κριμαϊκού πολέμου (1854-

1855) ανέλαβε τη θέση προϊσταμένης στο νοσοκομείο

Κινγκς Κόλλετζ. Η Φλόρενς Νάιτινγκεϊλ είναι αρκετά δημοφιλής για τη συνεισφορά της κατά τη

διάρκεια του Κριμαϊκού Πολέμου.

Εργαζόταν σε ένα νοσοκομείο στο Σκούταρι, κοντά στην Κωνσταντινούπολη, το οποίο

στέγαζε 1.500 ασθενείς κάτω από πραγματικά απαίσιες συνθήκες. Η ομάδα της βρήκε τους

τραυματίες στρατιώτες να διαβιούν σε άθλιες συνθήκες. Τους φρόντιζε ένα νοσηλευτικό προσωπικό

ανεπαρκές σε αριθμό και σκληρά εργαζόμενο, αντιμετωπίζοντας αδιαφορία από τις επίσημες αρχές.

Έλλειπαν τα φάρμακα, οι συνθήκες υγιεινής ήταν ανύπαρκτες και οι μολύνσεις ήταν φαινόμενο

συνηθισμένο, πολύ συχνά με μοιραία κατάληξη. Δεν υπήρχε καν εξοπλισμός για να παρασκευαστεί

φαγητό για τους ασθενείς. Το ποσοστό θνησιμότητας του νοσοκομείου είχε φτάσει το 42%, γιατί

νοσηλεύονταν εκεί ασθενείς με βαριά περιστατικά από επιδημίες (τύφο, χολέρα, δυσεντερία κλπ.

Με επιστολή της στους Τάιμς του Λονδίνου η Νάιτινγκεϊλ έκανε έκκληση προς τη

βρετανική κυβέρνηση ζητώντας της να δώσει λύση στο πρόβλημα των κακών συνθηκών των

εγκαταστάσεων. Υποστηρίζεται ότι η Νάιτινγκεϊλ μείωσε το ποσοστό θανάτων από 42% σε 2%,

είτε βελτιώνοντας η ίδια τις συνθήκες υγιεινής είτε επικαλούμενη την ανώτατη Υγειονομική

Επιτροπή. Για παράδειγμα, επέβαλε το πλύσιμο των χεριών και άλλες συνθήκες υγιεινής στο

πολεμικό νοσοκομείο όπου εργαζόταν.

Μετά το τέλος του πολέμου επέστρεψε στην Αγγλία και αποσύρθηκε στην προσωπική της

ζωή. Πέθανε στις 13 Απριλίου 1910.

ΛΟΥΙ ΖΑΝ ΠΑΣΤΕΡ

Ο Λουί Ζαν Παστέρ (1822 –1895),

ήταν Γάλλος χημικός που έγινε διάσημος

για τις ανακαλύψεις του στη

Μικροβιολογία, τόσο ώστε να αποκληθεί

«Πατέρας της Μικροβιολογίας» και της

Ανοσολογίας. Τα πειράματά του

επιβεβαίωσαν τη θεωρία ότι πολλές

ασθένειες προκαλούνται από μικρόβια, ενώ

ο ίδιος δημιούργησε το πρώτο εμβόλιο για

τη λύσσα (αντιλυσσικός ορός). Είναι επίσης

γνωστός από τον τρόπο που εφηύρε για να

αποτρέπεται το ξίνισμα του γάλακτος και

του κρασιού, καθώς αυτή η διαδικασία

πήρε το όνομά του και ονομάζεται

παστερίωση.

Στρεφόμενος ο Παστέρ προς τις ασθένειες, εργάσθηκε τότε πάνω στη χολέρα των

πουλερικών. Μία καλλιέργεια των υπεύθυνων βακτηριδίων είχε χαλάσει και απέτυχε να

προκαλέσει την ασθένεια σε κοτόπουλα που ο Παστέρ είχε μολύνει με αυτή. Πειραματιζόμενος και

πάλι με αυτά τα υγιή κοτόπουλα, ο Παστέρ ανακάλυψε ότι δεν μπορούσε πια να τα μολύνει, ακόμα

και με βακτηρίδια από νέες καλλιέργειες: τα εξασθενημένα βακτήρια είχαν καταστήσει αυτά τα

κοτόπουλα άνοσα ως προς την ασθένεια αυτή.

Ο Παστέρ επίσης ανακάλυψε τους αναερόβιους οργανισμούς, που μπορούν να ζουν χωρίς

οξυγόνο, και η σχετική ιδιότητα αποκαλείται και «φαινόμενο Παστέρ».

Ο Παστέρ πέθανε στο Marnes-la-Coquette, στα υψώματα του Σηκουάνα (Hauts-de-Seine)

κοντά στο Παρίσι, από επιπλοκές από μία σειρά εγκεφαλικών επεισοδίων που είχαν αρχίσει από το

1868. Πέθανε ακούγοντας την ιστορία του Αγίου Βικεντίου de Paul, τον οποίο θαύμαζε και ήθελε

να του μοιάσει. Θάφτηκε στον Καθεδρικό Ναό της Νοτρ Νταμ ντε Παρί, αλλά τα οστά του

μεταφέρθηκαν σε μία κρύπτη κάτω από το Ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι.

ΑΛΕΞΑΝΤΕΡ ΦΛΕΜΙΝΓΚ

Ο Σερ Αλεξάντερ Φλέμινγκ (6 Αυγούστου

1881 – 1955) ήταν Σκωτσέζος βιολόγος και

φαρμακολόγος, που ασχολήθηκε ερευνητικά με τη

βακτηριολογία, την ανοσολογία και τη

χημειοθεραπεία. Είναι πολύ γνωστός για την

ανακάλυψη του πρώτου αντιβιοτικού, της

πενικιλλίνης το 1928, για την οποία και πήρε το

Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το

1945 μαζί με τους Φλόρεϋ και Τσέιν.

Μια άλλη σημαντική ανακάλυψή του είναι

αυτή του ενζύμου λυσοζύμης, το 1922. Σε όλη τη

διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου ο Φλέμινγκ

υπηρέτησε ως λοχαγός του Υγειονομικού Σώματος

του Βασιλικού Στρατού (Royal Army Medical Corps), απασχολούμενος και σε ιατρεία στο πεδίο

της μάχης στο Δυτικό Μέτωπο, στη Γαλλία. Το 1918 επέστρεψε στο Νοσοκομείο Σαιν Μαίρη, στην

Ιατρική Σχολή. Εκλέχθηκε Καθηγητής της Βακτηριολογίας εκεί το 1928.

«Ξυπνώντας το ξημέρωμα της 28ης Σεπτεμβρίου 1928, ασφαλώς δε σχεδίαζα να φέρω

επανάσταση σε όλη την Ιατρική ανακαλύπτοντας το πρώτο αντιβιοτικό, φονέα δηλαδή βακτηρίων»,

θα έγραφε αργότερα ο Φλέμινγκ, «αλλά καταλαβαίνω ότι αυτό ακριβώς έκανα τότε».

Η τυχαία ανακάλυψη του Φλέμινγκ και η απομόνωση της πενικιλλίνης τον Σεπτέμβριο 1928

σημάδεψε την έναρξη μιας νέας εποχής στην Ιατρική, της εποχής των αντιβιοτικών. Ο Φλέμινγκ

ανακάλυψε επίσης από πολύ νωρίς ότι τα βακτήρια ανέπτυσσαν αντοχή στα αντιβιοτικά όποτε η

δόση της πενικιλλίνης ήταν πολύ μικρή ή η χρήση της ήταν χρονικά περιορισμένη. Ο Φλέμινγκ

συνιστούσε προσοχή στη χρήση της πενικιλλίνης όταν έδινε διαλέξεις σε πολλές χώρες της Γης.

Προειδοποιούσε να μη χρησιμοποιείται το αντιβιοτικό παρά μόνο όταν υπήρχε ορθά διαγνωσμένη

αιτία, και όταν χρησιμοποιείται να χορηγείται σε αρκετή ποσότητα και επί αρκετό χρονικό

διάστημα, γιατί αλλιώς δίνεται η ευκαιρία στα βακτηρίδια να αναπτύξουν ανθεκτικά στελέχη τους

ως προς το συγκεκριμένο φάρμακο.

ΕΛΕΝ ΚΕΛΛΕΡ

Η Έλεν Άνταμς Κέλλερ (1880 -

1968) ήταν Αμερικανίδα συγγραφέας,

λέκτορας και ακτιβίστρια. Σε ηλικία 19

μηνών, οι γονείς της αντιλήφθηκαν ότι ήταν

κωφή και τυφλή και την πήγαν στο

Ινστιτούτο Τυφλών της Βοστώνης, όπου την

ανέλαβε η παιδαγωγός Άννα Σάλιβαν. Έμαθε

τη νοηματική γλώσσα και το 1888 γύρισε στη

Βοστώνη, όπου θεωρήθηκε παιδί θαύμα.

Αποφασισμένη να επικοινωνεί όσο

γίνεται καλύτερα με τον κόσμο έμαθε να

μιλάει, να διαβάζει τα χείλη των

συνομιλητών της αγγίζοντας με τα χέρια τα

χείλη και τον λαιμό τους, αφού η αίσθηση της αφής της ήταν εξαιρετικά οξεία. Έμαθε να διαβάζει

με τη μέθοδο Μπράιγ και να χρησιμοποιεί τη νοηματική, ακόμα και να νιώθει τη μουσική με την

αφή, αγγίζοντας τα μουσικά όργανα....

Έμαθε γερμανικά, γαλλικά, ελληνικά και λατινικά, ενώ είχε ιδιαίτερη αγάπη για την

ελληνική γλώσσα. Ήταν το πρώτο άτομο με κώφωση και τύφλωση που αποφοίτησε από

πανεπιστήμιο το 1914. Συνέχισε τη μελέτη ξένων συγγραφέων και φιλοσόφων, ενώ υπήρξε

ιδιαίτερα παραγωγική συγγραφέας. Έκανε ταξίδια στην Ευρώπη, όπου γνωρίστηκε με τον

Μπέρναρντ Σω. Στη Σκωτία ανακηρύχτηκε επίτιμη διδάκτορας. Είχε δηλώσει ανοιχτά την αντίθεσή

της στον πόλεμο. Επίσης, υπήρξε υπέρμαχος του δικαιώματος της γυναικείας ψήφου, των

εργατικών δικαιωμάτων και του σοσιαλισμού, καθώς και άλλων προοδευτικών κινημάτων.

Πέθανε το 1968. Κυριότερα έργα της είναι: "Το ημερολόγιο της Έλεν Κέλερ", "Η ιστορία της

ζωής μου", "Απαισιοδοξία", "Η θρησκεία μου", "Ειρηνικό βραδινό".

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ο Γεώργιος Παπανικολάου (1883 - 1962)

ήταν διάσημος Έλληνας ιατρός, βιολόγος και

ερευνητής. Ήταν πρωτοπόρος στην

κυτταροπαθολογία, και για τον πρώιμο εντοπισμό

του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Είναι

περισσότερο γνωστός ως ο άνθρωπος που

ανακάλυψε την πρωτοποριακή

κυτταροδιαγνωστική μέθοδο, γνωστή ως Τεστ

Παπ, που χάρισε ζωή στις γυναίκες όλου του

κόσμου.

Γεννήθηκε στην Κύμη Ευβοίας. Ο πατέρας

του Νικόλαος Παπανικολάου ήταν ιατρός και

διετέλεσε και δήμαρχος της πόλης ενώ είχε εκλεγεί και βουλευτής Ευβοίας. Ήταν φιλομαθής. Στην

Αθήνα, κατά τη διάρκεια των σπουδών του, διεύρυνε τη μόρφωσή του με την εκμάθηση ξένων

γλωσσών και ασχολήθηκε με τη φιλοσοφία, τη λογοτεχνία και τη μουσική, η οποία ήταν και το

μεγάλο του πάθος.

Το 1907 μετέβη στη Γερμανία για μετεκπαίδευση, παρά την επιθυμία του πατέρα του, που

ήθελε να ασκήσει μαζί του την ιατρική στην Ελλάδα. Τρία χρόνια αργότερα ανακηρύχθηκε

διδάκτωρ Φυσικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου με την εργασία «Περί των

συνθηκών της διαφοροποιήσεως του φύλου των δαφνιδών». Αμέσως μετά επέστρεψε στην Ελλάδα,

όπου νυμφεύτηκε τη Μαρία-Ανδρομάχη Μαυρογένους, και συμμετείχε ως γιατρός στους

Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-1913.

Το 1913 μεταναστεύει στις Ηνωμένες Πολιτείες στο ανατομικό εργαστήριο του ονομαστού

πανεπιστημίου Κορνέλ και επιδόθηκε απερίσπαστος στο ερευνητικό του έργο. Το 1917 μελέτησε το

κολπικό επίχρισμα των κατώτερων θηλαστικών και συσχέτισε τη μορφολογία του με τον ορμονικό

κύκλο και τις ανάλογες μεταβολές στη μήτρα και τις ωοθήκες των ζώων. Στη συνέχεια

πραγματοποίησε κλινικές και εργαστηριακές μελέτες για τη διαγνωστική αξία της εξέτασης των

κυττάρων του κολπικού επιχρίσματος στον άνθρωπο. Η έρευνά του αποτέλεσε τη βάση για τη

θεμελίωση της μεθόδου του για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου.

Σήμερα το «Τεστ Παπ» χρησιμοποιείται παγκοσμίως για τη διάγνωση του καρκίνου του

τραχήλου της μήτρας, επί της προκαρκινικής δυσπλασίας και άλλων κυτταρολογικών ασθενειών

του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος.

ΓΟΥΑΤΣΟΝ ΚΑΙ ΚΡΙΚ

Οι Τζέιμς Γουάτσον και Φράνσις

Κρικ, ο πρώτος αμερικανός μεταπτυχιακός

φοιτητής, ο οποίος βρισκόταν στην Ευρώπη

προκειμένου να μάθει βιοχημεία και

υποστηριζόταν από μια υποτροφία της

αμερικανικής κυβερνήσεως, ο δεύτερος

Βρετανός και έχει εργαστεί ως επιστήμων

του Πολεμικού Ναυτικού της χώρας του

κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου

Πολέμου. Όταν συναντιούνται, το

φθινόπωρο του 1951, οι Γουάτσον και Κρικ έχουν διαφορετική ηλικία και διαφορετικά προσωπικά

προβλήματα και ενδιαφέροντα. Ο Γουάτσον είναι μόλις 23 χρόνων, βαριέται αφόρητα τη

βιοχημεία, την οποία προσπαθεί με κάθε τρόπο να αποφύγει, και βαθμηδόν πετυχαίνει να

εγκατασταθεί στο Κέιμπριτζ. Ο Κρικ είναι 35 ετών, έχει ήδη παντρευτεί, έχει ένα γιο, έχει χωρίσει

και έχει ξαναπαντρευτεί. Ως επιστήμων δεν έχει διακριθεί και, παρά την ηλικία του, πετυχαίνει να

πάρει μια υποτροφία για να εκπονήσει την διδακτορική διατριβή του.

Επισήμως η μελέτη του DNA έχει ανατεθεί σε άλλο εργαστήριο, στο King's College του

Λονδίνου, όπου ο Μόρις Γουίλκινς και η Ρόζαλιντ Φράνκλιν εργάζονται για τη διαλεύκανση της

δομής του. Ούτε ο Γουάτσον ούτε ο Κρικ είναι φανατικοί του πειραματισμού. Αντιθέτως, στο

γραφείο που μοιράζονται περνούν ατέλειωτες ώρες συζητώντας θεωρητικά προβλήματα και

αναζητώντας λύσεις. Το DNA γίνεται βαθμηδόν το κέντρο του ενδιαφέροντός τους.

Αντιλαμβάνονται τη σπουδαιότητά του από πειράματα, τα οποία καταδεικνύουν ότι αυτό και όχι οι

πρωτεΐνες μεταφέρει κληρονομήσιμους χαρακτήρες μεταξύ βακτηρίων. Επίσης από πειράματα

άλλων ερευνητών γνωρίζουν τη χημική σύστασή του και διαβάζουν όση κρυσταλλογραφία θα τους

επέτρεπε να αντιληφθούν τι σημαίνουν οι φωτογραφίες που λαμβάνονται από κρυστάλλους DNA

με τη βοήθεια ακτίνων Χ.

Τελικά πετυχαίνουν να δημιουργήσουν ένα μοντέλο που να πληροί τις πειραματικές

προϋποθέσεις των κρυσταλλογραφικών και στοιχειομετρικών δεδομένων, οι Γουάτσον και Κρικ

είναι εκστατικοί με την απλότητά του: πρόκειται για μια ελικοειδή δομή αποτελούμενη από δύο

αντιπαράλληλες αλυσίδες. Πυρετωδώς ετοιμάζουν το άρθρο με το οποίο θα αναγγείλουν την

επιτυχία τους. Το άρθρο δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature» στις 2 Απριλίου

του 1953.

ΚΡΙΣΤΙΑΝ ΜΠΑΡΝΑΡΝΤ

Ο Κρίστιαν Ν. Μπάρναρντ (1922 –2001)

ήταν Νοτιοαφρικανός καρδιοχειρούργος, ο οποίος

πραγματοποίησε την πρώτη επιτυχημένη

μεταμόσχευση καρδιάς από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Εφτά χρόνια μετά τη μνημειώδη πρώτη

μεταμόσχευση, έγραψε για άλλη μια φορά ιατρικό

ρεκόρ όταν πραγματοποίησε την πρώτη διπλή

μεταμόσχευση καρδιάς στις 25 Νοεμβρίου 1974.

Σπουδάζει ιατρική στην Ιατρική Σχολή του

Πανεπιστημίου του Κέιπ Τάουν, όπου έλαβε το MB

CHB το 1945. Το 1956 ο Μπάρναρντ λαμβάνει μια

διετή υποτροφία για μεταπτυχιακές σπουδές στο

Καρδιοχειρουργικής στο Πανεπιστήμιο της

Μινεσότα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Με την πάροδο του χρόνου, ο Μπάρναρντ έγινε

γνωστός ως ένας λαμπρός χειρουργός με πολλές συνεισφορές για τη θεραπεία των καρδιακών

παθήσεων, όπως η τετραλογία του Fallot και της ανωμαλίας Ebstein . Προήχθη σε καθηγητή της

Χειρουργικής Επιστήμης στο Τμήμα Χειρουργικής στο Πανεπιστήμιο του Κέιπ Τάουν το 1972.

Ανάμεσα στα πολλά βραβεία που έλαβε κατά τη διάρκεια των ετών ήταν πως ονομάστηκε ομότιμος

καθηγητής το 1984.

Ο Μπάρναρντ πραγματοποίησε την πρώτη μεταμόσχευση νεφρού και στη Νότια Αφρική,

τον Οκτώβριο του 1967. Ο Μπάρναρντ πειραματίστηκε για αρκετά χρόνια με τις ζωικές

μεταμοσχεύσεις καρδιάς. Περισσότερα από 50 σκυλιά έλαβαν μεταμοσχεύματα καρδιάς.

Ο Κρίστιαν Μπάρναρντ άφησε την τελευταία του πνοή στις 2 Σεπτεμβρίου 2001 την ώρα

που απολάμβανε τις διακοπές του στην Πάφο της Κύπρου. Ήταν 78 ετών όταν τον «πρόδωσε» η

δική του καρδιά.

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ΙΗΣΟΥΣ

Ο Ιησούς (7-2 π.Χ. – 30-33) ήταν

Εβραίος ραβίνος ο οποίος έδρασε το 1 μ.Χ.

αιώνα, πάνω στις διδασκαλίες και τη ζωή

του οποίου έχει θεμελιωθεί ο

Χριστιανισμός. Σύμφωνα με τα δόγματα

της Ορθόδοξης και της Καθολικής

εκκλησίας ο Ιησούς είναι ενσάρκωση του

δεύτερου προσώπου της Αγίας Τριάδος, ο

μοναδικός αληθινός Θεός και πλάστης του

σύμπαντος κόσμου. Μία ουσία, τρεις

υποστάσεις.

Ο Ιησούς διακήρυξε ότι είναι ο

αναμενόμενος «Μεσσίας», που αποτελεί

εβραϊκό όρο και σημαίνει «Χρισμένος»,

από την ελληνική λέξη «Χρίσμα», από την οποία προήλθε ο ελληνικός τίτλος «Χριστός», από όπου

προέκυψε και η ελληνική ονομασία «Χριστιανός», δηλαδή ο σωτήρας στον οποίο αναφέρεται η

Εβραϊκή Βίβλος, ο εκλεκτός απεσταλμένος του Θεού που θα ελευθερώσει το έθνος του Ισραήλ από

τους εχθρούς του και που αποτελεί ευλογία για όλα τα έθνη.

Λόγω της μεγάλης θρησκευτικής αναταραχής που δημιούργησε με την ζωή και τη

διδασκαλία του, ο Ιησούς καταδικάστηκε σε θάνατο από θρησκευτικό δικαστήριο των Εβραίων,

μια απόφαση που εκτέλεσαν οι Ρωμαϊκές αρχές με τη μέθοδο της σταύρωσης. Σύμφωνα με τις

μαρτυρίες των αποστόλων του, μετά την σταυρική εκτέλεση και ταφή του αναστήθηκε και στη

συνέχεια αναλήφθηκε στους ουρανούς, ζητώντας από αυτούς να διαδώσουν την διδασκαλία του σε

όλο τον κόσμο.

Για τα γεγονότα της γέννησης του Ιησού, οι πληροφορίες προέρχονται από τα τέσσερα

Ευαγγέλια, δηλαδή τα τέσσερα πρώτα βιβλία της Καινής Διαθήκης, που αναφέρονται στη ζωή και

διδασκαλία του Ιησού και τη ζωή της πρώτης χριστιανικής κοινότητας.

Τα χριστιανικά Ευαγγέλια μας παρουσιάζουν έναν Ιησού που δεν ήρθε για να εκπληρώσει

τις υποσχέσεις πού δόθηκαν στο γένος Δαβίδ, ότι το έθνος του θα μεγαλυνθεί και θα δοξασθεί αλλά

ήρθε ουσιαστικά για να ποιμάνει το λαό του Θεού και να σώσει πνευματικά τον άνθρωπο, όπως η

αρχαία προφητεία είχε ήδη διατυπώσει (Ιεζ. 34, 15). Αν και ο Ιησούς συχνά παρουσιάζεται να μην

παίρνει ποτέ την πρωτοβουλία να προβάλει και να κηρύξει τον εαυτό του ως Μεσσία, από την άλλη

επέλεξε για τον εαυτό του, κυρίως τον δανιήλειο μεσσιανικό τίτλο «Υιός του Ανθρώπου». Ο τίτλος

αυτός προέρχεται από την γραμματεία της Παλαιάς Διαθήκης και συγκεκριμένα από το βιβλίο του

Δανιήλ (Δαν. 7,13). Σύμφωνα με τους θεολόγους, είναι μια έκφραση που προσπαθεί να τονίσει την

υπερβατική φύση του φορέα του τίτλου αυτού. Οι υποστηρικτές του θεολογικού περιεχομένου των

ιερών κειμένων, προβάλλουν την εξήγηση ότι ο τίτλος «Μεσσίας» είχε στην εποχή του Ιησού

ουσιαστικά ένα έντονο «κοσμικό» στοιχείο και σχετιζόταν με την πανάρχαιη ελπίδα του ιουδαϊκού

λαού για ένα μεσσιανικό άρχοντα εκ του «οίκου Δαυίδ» που θα αποσταλεί για τη σωτηρία του

έθνους και την επανασύνδεση της ένδοξης δαυιδικής βασιλείας. Έτσι, υπήρχε πάντοτε ο κίνδυνος

να ερμηνευθεί η παρουσία του Ιησού, κάτω από μια καθαρά κοσμική προοπτική. Μάλιστα μετά

από τις διάφορες εντυπωσιακές θαυματουργικές ενέργειες που διηγούνται τα Ευαγγέλια, ο Ιησούς

συνιστούσε να μην κοινοποιείται η μεσσιανική αυτή πεποίθηση στον ευρύτερο κόσμο (Λουκ. 4,41

κ.ά.). Μόνο μετά τα τελευταία γεγονότα του σταυρικού θανάτου και της ανάστασης του Ιησού, οι

μαθητές και οι πιστοί παρουσιάζονται να κατανοούν σωστά, ότι «έδει παθείν τον Χριστόν και

αναστήναι εκ νεκρών τη τρίτη ημέρα, και κηρυχθήναι επί τω ονόματι αυτού μετάνοιαν και άφεσιν

αμαρτιών εις πάντα τά έθνη, αρξάμενον από Ιερουσαλήμ» (Λουκ. 24,46). Έτσι, τα Ευαγγέλια μας

προβάλουν ότι κάτω από την οπτική γωνία της ανάστασης ο μεσσιανικός και «κοσμικός» τίτλος

χάνει τα εθνικιστικά του στοιχεία και τη διφορούμενη σημασία του, απευθύνεται καθαρά σε όλο

τον κόσμο και γίνεται τίτλος τιμής για τον Ιησού αλλά και για τους πιστούς του που ονομάζονται

κατ’ επέκταση και αυτοί «Χριστιανοί», δηλαδή «κεχρισμένοι» (Α' Κορ. 15,12 / Πράξ. 11,26).

Κατά την άποψη των χριστιανών, η πίστη δεν περιορίζεται μόνο στα ηθικά πλαίσια μιας

διδασκαλίας περί κοινωνικών και διαπροσωπικών σχέσεων αλλά περιλαμβάνει άρρηκτα όλα τα

παραδομένα υπερφυσικά γεγονότα και κυρίως την ανάσταση του Ιησού που αποτελεί ελπίδα για

την οριστική νίκη επί του πόνου, της φθοράς και του θανάτου.

ΜΩΑΜΕΘ

Ο Μωάμεθ (571 - 632) ήταν

Άραβας ηγέτης από τη Μέκκα, ο οποίος

ένωσε την Αραβία σε ένα ενιαίο

θρησκευτικό κράτος υπό το Ισλάμ.

Θεωρείται από τους Μουσουλμάνους ότι

υπήρξε ο τελευταίος προφήτης ο οποίος

στάλθηκε για να καθοδηγήσει την

ανθρωπότητα με το άγγελμα του Ισλάμ. Ο

Μωάμεθ καθόρισε με το θρησκευτικό του

μήνυμα και τις πολιτικές-κοινωνικές

πρωτοβουλίες του την εξέλιξη του

αραβικού κόσμου και επηρέασε την

ανθρώπινη ιστορία. Σύμφωνα με το Ιερό

Κοράνιο, ο Μωάμεθ είναι «Προφήτης» και «Απόστολος του Θεού», «ο τελευταίος αγγελιοφόρος»

του Θεού ο οποίος στάλθηκε για να αποσαφηνίσει τις Γραφές στους πιστούς. (Κοράνιο 2:101· 5:13-

19· 9:32, 33). Κατά γράμμα, Μωάμεθ σημαίνει «ιδιαίτερα αξιέπαινος» στην αραβική γλώσσα.

Περισσότερο αξιόπιστη πηγή για τη ζωή του προφήτη Μωάμεθ θεωρείται το Κοράνιο, που

είναι ωστόσο και η πλέον δύσκολη σε ό,τι αφορά τη χρήση της για την άντληση ιστορικών

στοιχείων. Ο πατέρας του, Αμπντ Αλλάχ, πέθανε λίγους μήνες πριν τη γέννησή του, ενώ η μητέρα

του, Αμίνα, πέθανε όταν ο Μωάμεθ ήταν έξι ετών. Την ανατροφή του ανέλαβε τότε ο παππούς του

και ο θείος του. Η έμφαση που δίνεται στις ισλαμικές κοινωνίες γύρω από την προστασία των

ορφανών πηγάζει εν μέρει από το γεγονός πως ο ίδιος ο Μωάμεθ υπήρξε ορφανός. Το οικογενειακό

δέντρο της μητέρας του συνδεόταν πιθανώς με τη Μεδίνα, χωρίς να διευκρινίζεται σαφώς με ποιο

τρόπο. Για τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια λίγα είναι γνωστά, ενώ οι σχετικές πηγές έχουν

περιορισμένη αξία για την εξέταση του ιστορικού Μωάμεθ.

Από τις βιογραφικές πηγές διαφαίνεται πως ο Μωάμεθ απέκτησε εμπειρία στο εμπόριο,

γεγονός που ίσως συνδέεται με το κοινό αραβικό όνομα Αμίν (δηλ. έμπιστος, φερέγγυος) που του

δόθηκε στη νεότητά του και καταγράφεται από πληθώρα πηγών. Σε ηλικία 25 ετών νυμφεύτηκε την

πλούσια χήρα Χαντίτζα, η οποία εικάζεται πως τον είχε προσλάβει στην υπηρεσία της για να

χειρίζεται τις εμπορικές υποθέσεις της. Εκείνη ήταν κατά δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερη σε ηλικία

και ο γάμος τους υπήρξε ο πλέον ευτυχισμένος στη ζωή του Μωάμεθ.

Ανήσυχη θρησκευτική φύση ο Μωάμεθ, φιλοσοφούσε πάνω σε προβλήματα της ζωής, της

κοινωνίας, της αδικίας, της τελικής παγκόσμιας κρίσης και συχνά αποζητούσε τη μοναξιά των

πολλών σπηλαίων στα όρη κοντά στην πόλη του, όπου καθόταν βυθισμένος σε περισυλλογή. Είναι

δύσκολο να καθοριστεί σε ποιο βαθμό επηρεάστηκε από τις μονοθεϊστικές ιδέες και τα κινήματα

που ήταν γνωστά στην Αραβία των αρχών του 7ου αιώνα. Έχει υποστηριχθεί πως η ανάδειξη του

Μωάμεθ σε θρησκευτικό ηγέτη συντελέστηκε σταδιακά, μέσα από εκτεταμένες περιόδους

στοχασμού, ωστόσο κατά την ισλαμική παράδοση αυτό συνέβη σε μία συγκεκριμένη χρονική

στιγμή με την αποκάλυψη του αρχάγγελου Γαβριήλ.

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Μωάμεθ ανέβηκε στους επτά ουρανούς, όπου τον

καλωσόρισαν όλοι οι προφήτες του παρελθόντος, μεταξύ αυτών ο Ιησούς και ο Μωυσής. Επιπλέον,

ο Θεός του αποκάλυψε την τελική μορφή και αριθμό των καθημερινών προσευχών, δίνοντας ακόμα

μια σειρά από εντολές που παρουσιάζουν μεγάλη ομοιότητα με τις Δέκα εντολές του Μωυσή.

Η φυγή του Μωάμεθ, γνωστή ως Εγίρα ή Χιτζρά ολοκληρώθηκε το Σεπτέμβριο του 622 και

θεωρείται τόσο σημαντικό γεγονός στην ισλαμική ιστορία ώστε σηματοδοτεί την έναρξη του

ισλαμικού ημερολογίου (βλ. έτος Εγίρας). Με την άφιξή του στη Γιαθρίμπ, η πόλη μετονομάστηκε

«Μαντινάτ αλ Ναμπί», δηλαδή «πόλη του Προφήτη», ή Μεδίνα.

Εν τέλει, ο Μωάμεθ κατέστη ο απόλυτος άρχων της κοινότητας, ως διοικητής, δικαστής,

στρατιωτικός ηγέτης και προφήτης ταυτόχρονα. Για τους μουσουλμάνους, αυτή υπήρξε η πρώτη

ιδανική ισλαμική κοινωνία, όπου η ενσωμάτωση των διαφόρων φυλών, οικονομικών και

κοινωνικών ομάδων, βασιζόταν στην έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης. Ο Μωάμεθ διαχώρισε τα

μέλη της κοινότητας σε εκείνους που είχαν μεταναστεύσει μαζί του από τη Μέκκα και σε όσους

είχαν προσηλυτιστεί στη Μεδίνα επιβάλλοντας συγχρόνως κάθε μέλος της μιας ομάδας να

«υιοθετήσει» ένα μέλος της άλλης στο οποίο θα πρόσφερε τη βοήθεια του, ενδυναμώνοντας με

αυτό τον τρόπο τις σχέσεις τους.

ΒΟΥΔΑΣ

Με τον όρο Βουδισμός εννοείται μία

από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου με

κεντρικό πρόσωπο του μυθολογικού υλικού της

τη ζωή και τη διδασκαλία του Σιντάτ(χ)α

Γκοτάμα Μπούντχα (Buddha) ή Βούδα ή

Βούδδα, του Πεφωτισμένου όπως αποκαλείται

ενίοτε.

Ο Βουδισμός είναι ένα από τα

αρχαιότερα θρησκεύματα. Περιλαμβάνει ένα

ευρύ φάσμα θρησκευτικών δοξασιών,

φιλοσοφικών αρχών, εθίμων, θεσμών και

ηθικών κανόνων που αποδίδονται στον Βούδα.

Σήμερα υπολογίζεται ότι περίπου μισό

δισεκατομμύριο άνθρωποι ακολουθούν τον Βουδισμό.

Ο Βούδας γεννήθηκε ως Σιντάρτα Γκοτάμα, πρίγκιπας της φυλής Σάκυα του Νεπάλ το 563

π.Χ. Στη ηλικία των 30 ετών εγκατέλειψε τις ανέσεις του βασιλικού οίκου, για να αναζητήσει το

νόημα της οδύνης που αντίκριζε γύρω του. Μετά από 6 χρόνια σκληρής εκπαίδευσης και

πειθαρχίας εγκατέλειψε την οδό του ασκητισμού και κάθισε κάτω από τον δέντρο Μπόντχι, σε

γαλήνιο διαλογισμό.

Την πανσέληνο του Μαΐου, με την ανατολή του πρωινού άστρου, ο Σιντάρτα Γκοτάμα έγινε

Βούδας (Μπούντχα) ο Πεφωτισμένος. Κατόπιν περιπλανήθηκε στις πεδιάδες της βορειοανατολικής

Ασίας επί 45 περίπου χρόνια, διδάσκοντας την ατραπό του Ντάρμα. Γύρω του αναπτύχθηκε μια

κοινότητα ή Σάγκχα μοναχών -ανεξαρτήτως φύλου από κάθε κάστα και κάθε φυλή- αφοσιωμένων

στην άσκηση της ατραπού του Βούδα. Το ιστορικό πρόσωπο που έλαβε τον τίτλο Βούδας πέθανε,

σύμφωνα με τις εκτιμήσεις σύγχρονων ιστορικών, το 486 π.Χ, στην ηλικία των 80 ετών περίπου.

Σύντομα μετά από το θάνατο του Βούδα (που σημαίνει «αυτός που αφυπνίστηκε») ή

παρινιρβάνα, πεντακόσιοι μοναχοί συναντήθηκαν στο πρώτο συμβούλιο της Ρατζάγκρ(χ)α. Οι

μοναχοί συζήτησαν τις λεπτομέρειες και ψήφισαν για την τελική μορφή του κειμένου. Κατόπιν

δεσμεύτηκαν να απομνημονεύσουν το κείμενο και να το μεταφέρουν σε άλλους μοναχούς, καθώς

επίσης και να το μεταφράσουν σε πολυάριθμες γλώσσες και διαλέκτους των ινδικών πεδιάδων. Ο

Βουδισμός παρέμεινε προφορική παράδοση σχεδόν για 200 χρόνια.

Για τους βουδιστές το κεντρικό ζήτημα δεν είναι η Θεότητα ή μη του Βούδα, αλλά η

Αλήθεια της Οδύνης (dukkha) και η Διδασκαλία για τον τερματισμό της. Το θεμέλιο της

βουδιστικής παράδοσης και πρακτικής είναι οι Τρεις Θησαυροί: ο Βούδας, το Ντάρμα (η

Διδασκαλία) και η Σάνγκα (η Μοναστική Κοινότητα). Το να έχεις καταφύγιο στους τρεις

θησαυρούς έχει παραδοσιακά αποτελέσει δήλωση και δέσμευση ότι ακολουθείς την ατραπό του

Βούδα, και διακρίνει έναν Βουδιστή από έναν μη-Βουδιστή.

ΜΑΡΤΙΝΟΣ ΛΟΥΘΗΡΟΣ

Ο Μαρτίνος Λούθηρος (1483 –1546) ήταν

Γερμανός μοναχός, ιερέας, καθηγητής, θεολόγος,

ηγέτης της εκκλησιαστικής μεταρρύθμισης του

16ου αιώνα στη Γερμανία, και θεμελιωτής των

χριστιανικών δογμάτων και πρακτικών του

Προτεσταντισμού.

Γεννήθηκε το Νοέμβριο του 1483 στο Αϊσλέμπεν

της Σαξονίας από φτωχή οικογένεια. Ο Λούθηρος

ανατράφηκε μέσα σε ένα ευσεβές και αυστηρό

οικογενειακό περιβάλλον. Η ίδια αυστηρότητα

επικρατούσε και στο λατινικό σχολείο, στο οποίο

φοιτούσε. Κατά επιθυμία του πατέρα του άρχισε

να σπουδάζει νομικά. Αλλά δυο μήνες αργότερα, απαρνήθηκε τον κόσμο κι έγινε μοναχός στο

μοναστήρι των Αυγουστίνων ερημιτών, στην Έρφουρτ. Στο μοναστήρι ο Λούθηρος

παρακολούθησε θεολογικά μαθήματα και, το 1507, χειροτονήθηκε ιερέας. Κατόπι, συνέχισε τις

θεολογικές σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Βιττεμβέργης.

Το 1512 ονομάστηκε Διδάκτορας της φιλολογίας και ανέλαβε στο ίδιο πανεπιστήμιο την

έδρα της Βιβλικής φιλολογίας. Το 1507 χειροτονήθηκε ιερέας σε μια μονή Αυγουστινιανών

μοναχών και σπούδασε για δυο χρόνια Θεολογία στο Πανεπιστήμιο της Ερφούρτης. Ένα χρόνο

αργότερα, έγινε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βιτεμβέργης, από όπου το 1512 πήρε και το

διδακτορικό του δίπλωμα στη Θεολογία. Μια επίσκεψή του στη Ρώμη τον ανάγκασε να

αναθεωρήσει τις απόψεις του σχετικά με την Παπική εκκλησία, βλέποντας τη διαφθορά που

επικρατούσε εκεί σχετικά με τα συγχωροχάρτια και την «ειδική» για ιερωμένους πορνεία.

Ύστερα από μελέτη της Προς Ρωμαίους Επιστολής, πείστηκε πως η σωτηρία της ψυχής του

ανθρώπου ήταν αποτέλεσμα μόνο της Θείας Χάρης και της πίστης, κι όχι των αγαθών ή μη έργων.

Για το λόγο αυτό ήρθε σε σύγκρουση με το θεσμό του συγχωροχαρτιού, που έδινε τότε η Καθολική

Εκκλησία και με τον τρόπο αυτό δινόταν άφεση των αμαρτιών.

Στις 31 Οκτωβρίου 1517, και ενώ είχε ήδη εκφράσει την αντίθεσή του σε κάθε σχέση με τις

πρακτικές της Καθολικής Εκκλησίας στους φοιτητές του, θυροκόλλησε στην εξώπορτα του

Μητροπολιτικού Ναού της Βιτεμβέργης τις 95 Θέσεις του, που αποτέλεσαν μια ανοιχτή πλέον

επίθεση εναντίον του Παπισμού. Οι 95 Θέσεις, μεταφράστηκαν στα γερμανικά και διαδόθηκαν από

τους φίλους του. Σύντομα ο Λούθηρος κλήθηκε σε απολογία στην Αυγούστα, ενώπιον του

επιτετραμμένου του Πάπα στη Γερμανία. Εκεί αρνήθηκε να ανακαλέσει και φυγαδεύτηκε νύχτα

από φίλους του. Στις 3 Ιανουαρίου 1521, ο Λέων Ι' εκδίδει δεύτερη Βούλα, με την οποία ο

Λούθηρος αφορίζεται.

Τελικά, ο Λούθηρος κλήθηκε σε απολογία ενώπιον της Δίαιτας της Βορμς, τον Απρίλιο του

1521. Εκεί, αρνήθηκε να ανακαλέσει τις θέσεις του. φυγαδεύτηκε με την βοήθεια του Εκλέκτορα

της Σαξονίας, και μεταφέρθηκε στον Πύργο του Βάρτμπουργκ. Εκεί έγραψε αρκετά κείμενα και

μετέφρασε στα γερμανικά την Αγία Γραφή.

Στις 20 Ιουνίου 1530, ο Κάρολος Ε' συγκαλεί νέα Δίαιτα στην Αυγούστα, ζητώντας να

κατατεθούν Ομολογίες Πίστεως από τους Καθολικούς και τους εκπροσώπους της Μεταρρύθμισης.

Ο Λούθηρος δεν συμμετέχει λόγω της ισχύος της Εδίκτου της Βόρμς, αλλά στην Δίαιτα

παραδίδεται η Ομολογία της Αυγούστας που είχε γραφτεί από αυτόν. Η Μεταρρύθμιση

καταδικάζεται για ακόμα μία φορά, με αποτέλεσμα οι πρίγκιπες και οι εκπρόσωποι των ελεύθερων

πόλεων που ανήκαν στις γραμμές της Μεταρρύθμισης, να συγκροτήσουν την Ένωση του

Σμαλκάλντεν.

Ο Λούθηρος πέθανε στις 17 Φεβρουαρίου του 1546 στην πατρίδα του, το Άισλεμπεν. Εννιά

χρόνια αργότερα δόθηκε σχετική ελευθερία για την άσκηση της Αναμορφωμένης πίστης.

AΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΠΙΕΡ ΝΤΕ ΚΟΥΜΠΕΡΤΕΝ

Γάλλος συγγραφέας και παιδαγωγός,

γνωστός παγκόσμια ως ο πρωτεργάτης της

αναβίωσης των Ολυμπιακών Αγώνων. Ο Πιερ ντε

Φρεντί, βαρώνος του Κουμπερτέν, γεννήθηκε την

Πρωτοχρονιά του 1863 στο Παρίσι και καταγόταν

από αριστοκρατική οικογένεια της Γαλλίας.

Νεότατος επισκέφθηκε την Αγγλία και τις ΗΠΑ,

όπου παρακολούθησε μαθήματα φυσικής αγωγής,

ενώ παράλληλα μελετούσε το βίο των αρχαίων

Ελλήνων. Υπήρξε υπέρμαχος της εισαγωγής των

αθλοπαιδιών στα σχολεία, εμπνεόμενος από την

ανάγκη αναστήλωσης του ηθικού της γαλλικής

νεολαίας, μετά την ήττα από τη Γερμανία το 1871 στα πεδία των μαχών.

Το 1892 επηρεασμένος από τη φιλοσοφία των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά και τις

πεποιθήσεις του άγγλου φιλάθλου Γουίλιαμ Μπρουκς και ελλήνων διανοουμένων διακήρυξε την

πρόθεσή του να ανασυστήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες πάνω σε σύγχρονες βάσεις, σε ομιλία του

στη Σορβόννη. Τον Ιούνιο του 1894 ως γενικός γραμματέας της Ένωσης των Γαλλικών Αθλητικών

Σωματείων (USFSA) οργάνωσε στη Σορβόννη διεθνές συνέδριο για τη διάδοση και μελέτη του

φιλαθλητισμού, στο οποίο πήραν μέρος αντιπρόσωποι από 14 χώρες.

Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου αποφασίσθηκε η ίδρυση της Διεθνούς Ολυμπιακής

Επιτροπής (ΔΟΕ), η οποία θα είχε την ευθύνη για την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων, με πρώτο

πρόεδρο τον έλληνα αντιπρόσωπο Δημήτριο Βικέλα. Την ίδια ημέρα το συνέδριο εξέφρασε την

ευχή οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης εποχής να διεξαχθούν στην Αθήνα.

Με χρηματικό ποσό που συγκεντρώθηκε σε δημόσιο έρανο και με τη συνδρομή του εθνικού

ευεργέτης Γεωργίου Αβέρωφ, άρχισαν το 1895 οι εργασίες ανακατασκευής τού καλλιμάρμαρου

σταδίου τού Περικλή, όπου τελέσθηκαν το 1896 οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες (25

Μαρτίου - 3 Απριλίου). Αμέσως μετά τους αγώνες, ο Κουμπερτέν ανέλαβε από τον Βικέλα την

προεδρία της ΔΟΕ, την οποία διατήρησε έως το 1925, παρότι στο ιδρυτικό της συνέδριο είχε

αποφασιστεί η ανά τετραετία αλλαγή του προέδρου.

Το 1913 σχεδίασε τη σημαία των Ολυμπιακών Αγώνων, η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη

φορά στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αμβέρσας το 1920, ενώ με δική του πρόταση υιοθετήθηκε το

ολυμπιακό σύνθημα «Citius, Altius, Fortius» («Γρηγορότερα», «Υψηλότερα», «Δυνατότερα») από

τους Ολυμπιακούς του 1924 στο Παρίσι.

Ο Πιερ ντε Κουμπερτέν πέθανε στη Γενεύη της Ελβετίας στις 2 Σεπτεμβρίου 1937, σε

ηλικία 74 ετών. Κατ’ επιθυμία του , η καρδιά του τοποθετήθηκε σε αναμνηστική στήλη σε χώρο της

Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας, στην Αρχαία Ολυμπία.

ΤΖΕΣΕ OΟΥΕΝΣ

Ο Τζέσε Όουενς (1913 - 1980) ήταν

Αμερικανός αθλητής του στίβου. Συμμετείχε στους

Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο, όπου

και κέρδισε 4 χρυσά μετάλλια στα 100 μέτρα, στα 200

μέτρα, στο άλμα εις μήκος και αγωνιζόμενος στη

Σκυταλοδρομία 4x100. Θεωρείται ένας από τους

διασημότερους και σπουδαιότερους αθλητές όλων των

εποχών.

Την στιγμή που ο Όουενς τερμάτιζε και

γνώριζε τον θρίαμβο υπό τον ρυθμικό ήχο του

ονόματός του να ακούγεται στο στάδιο, στις επίσημες

θέσεις του σταδίου υπήρχε μια έντονη δραστηριότητα.

Ψηλά στις θέσεις ο Αδόλφος Χίτλερ, ο δικτάτορας της Γερμανίας και οπαδός της άρειας φυλής,

συγκέντρωσε τους διπλανούς του και πετάχτηκε έξω από το στάδιο. Ο ίδιος ο Όουενς δήλωσε

αργότερα: «Οταν πάντως πέρασα μπροστά από τον καγκελάριο, τον είδα να σηκώνεται όρθιος και να

με χαιρετίζει. Ανταπέδωσα τη χειρονομία και συνέχισα τον πανηγυρισμό μου» ενώ τόνισε το γεγονός

ότι «ούτε ο πρόεδρος Ρούσβελτ με κάλεσε ποτέ στον Λευκό Οίκο ούτε ο πρόεδρος Τρούμαν. Εστω

ένα συγχαρητήριο τηλεγράφημα, βρε αδελφέ...». Όμως τα νεύρα και η απογοήτευση του Χίτλερ ήταν

πραγματικότητα. Τα είχε προκαλέσει ο γιος ενός δουλοπάροικου και εγγονός σκλάβων, που

κατάφερε να διαψεύσει στην πράξη τις θεωρίες του Χίτλερ περί άρειας υπεροχής.

Σημείωσε και παγκόσμιο ρεκόρ στο άλμα σε μήκος, το οποίο έμεινε ακατάρριπτο για 25

χρόνια (καταρρίφθηκε το 1960 από τον Ραλφ Μπόστον). Ο Τζέσε Όουενς εγκατέλειψε τον

αθλητισμό, ενώ ύστερα από 35 χρόνια καπνίσματος πέθανε στις 31 Μαρτίου 1980 στο Τουσόν της

Αριζόνα, σε ηλικία 66 ετών.

ΠΕΛΕ

Ο Έντσον Αράντες ντο Νασιμέντο

γνωστός ως Πελέ, γεννήθηκε στις 23 Οκτωβρίου

1940 στην Βραζιλία και είναι πρώην διεθνής

ποδοσφαιριστής. Θεωρείται ως ο καλύτερος

ποδοσφαιριστής του 20ού αιώνα από την FIFA και

τη Διεθνή Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής

Ποδοσφαίρου(IFFHS). Κατά τη διάρκεια της

καριέρας του, ήταν για μεγάλη περίοδο ο καλύτερα

αμειβόμενος αθλητής στον κόσμο. Γνωστός και ως

ο "Βασιλιάς του Ποδοσφαίρου" κατέχει τους

τίτλους "Ποδοσφαιριστής του Αιώνα" από τη FIFA,

"Αθλητής του Αιώνα" από την Ολυμπιακή Επιτροπή

και είναι μέλος του ποδοσφαιρικού Hall of Fame.

To 1999 εξελέγη Ποδοσφαιριστής του Aιώνα μετά από ψηφοφορία των νικητών (1956-1999) της

Χρυσής Μπάλας του περιοδικού France Football.

Παρά τις πιέσεις που ασκούσαν οι μεγάλοι σύλλογοι της Ευρώπης για να τον αποκτήσουν, ο

Πελέ παρέμεινε στη Σάντος 17 χρόνια λόγω της μεγάλης του αγάπης για την ομάδα, αλλά και λόγω

της απαγόρευσης που ασκούσε η κυβέρνηση της χώρας, η οποία τον θεωρούσε εθνικό θησαυρό. Ο

Πελέ έπαιζε ως δεύτερος επιθετικός, γνωστός και ως οργανωτής. Η τεχνική κατάρτιση και η

αθλητικότητά του έχουν επαινεθεί παγκοσμίως, και κατά τη διάρκεια της καριέρας του ήταν

γνωστός για την άριστη ντρίμπλα και πάσα του, την εξαιρετική του ικανότητα στο ψηλό παιχνίδι,

τη δημιουργικότητά του, αλλά και τη μεγάλη του έφεση στο σκοράρισμα. Είναι ο πρώτος σκόρερ

σε αγώνες Πρωταθλήματος στην ιστορία του ποδοσφαίρου με 541 γκολ. Συνολικά, ο Πελέ σκόραρε

1.281 γκολ σε 1.363 αγώνες.

Προσωπικές διακρίσεις:

Αθλητής του Αιώνα, που εξελέγη από τους δημοσιογράφους σε παγκόσμια κλίμακα, σε

δημοσκόπηση της γαλλικής εφημερίδα L'Equipe: 1981

Ποδοσφαιριστής του Aιώνα, ο οποίος εξελέγη από τους νικητές της Χρυσής Μπάλας του

περιοδικού France Football: 1999

Ποδοσφαιριστής του Αιώνα, IFFHS Διεθνής Ομοσπονδία Ιστορίας και Στατιστικής

Ποδοσφαίρου: 1999

Ποδοσφαιριστής του Αιώνα στη Νότια Αμερική, IFFHS Διεθνής Ομοσπονδία Ιστορίας και

Στατιστικής Ποδοσφαίρου: 1999

Ποδοσφαιριστής του Αιώνα, ψηφοφορία αναγνωστών του περιοδικού World Soccer : 2000

Εισαγωγή στο American National Soccer Hall of Fame το 1993

Ιππότης της Βρετανικής αυτοκρατορίας: 1997

Αθλητής του Αιώνα, από το Reuters Πρακτορείο Ειδήσεων: 1999

Αθλητής του Αιώνα, που εξελέγη από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή: 1999

UNICEF ποδοσφαιριστής του αιώνα:

1999

Περιοδικό ΤΙΜΕ, Ένας από τους 100

πιο σημαντικούς ανθρώπους του 20ου

αιώνα: 1999

FIFA Παίκτης του Αιώνα: 2000

Laureus World Sports Awards

Lifetime Achievement Award από τον

Πρόεδρο της Νοτίου

Αφρικής Νέλσον Μαντέλα: 2000

Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή "Αθλητής του

Αιώνα"

ΜΟΧΑΜΕΝΤ AΛΙ

O Μοχάμεντ Άλι ( Κάσιους Μαρσέλους Κλέι, 1942

– 2016) ήταν Αμερικάνος πρώην πυγμάχος. Αποσύρθηκε

οριστικά από την ενεργό δράση το 1981, έχοντας φτάσει

συνολικά στις 56 νίκες, με μόλις πέντε ήττες και

κατακτώντας τρεις φορές τον τίτλο του παγκόσμιου

πρωταθλητή βαρέων βαρών καθώς και ένα χρυσό μετάλλιο

στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1960. Θεωρείται ένας από

τους σημαντικότερους πυγμάχους στην ιστορία του

αθλήματος και ένας από τους σπουδαιότερους αθλητές του

20 αιώνα.

Διακρινόταν για την ταχύτητα των κινήσεων του, τη

δύναμη και την ευελιξία του. Μέσα από τον συχνά προκλητικό, αλαζονικό και αυθάδη χαρακτήρα

του απέναντι στους αντιπάλους του, απομακρύνθηκε από τα παραδοσιακά δεδομένα των αγώνων

πυγμαχίας, ενώ ταυτόχρονα απασχόλησε την κοινή γνώμη για τις θέσεις του πάνω σε θρησκευτικά

και πολιτικά ζητήματα, αποτελώντας σύμβολο διαμαρτυρίας.

Στη δεκαετία του 1960 ασπάστηκε το Ισλάμ, προσχωρώντας στην οργάνωση των «Μαύρων

Μουσουλμάνων» και μετονομάστηκε σε Μοχάμεντ Άλι, θεωρώντας πως μέχρι τότε κατείχε το

«όνομα ενός δούλου». Τοποθετήθηκε ανοιχτά σε θέματα που άπτονταν της ελευθερίας των

Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ αρνήθηκε επίσης να καταταγεί στον αμερικανικό

στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, στάση για την οποία του αφαιρέθηκε

προσωρινά ο τίτλος του πρωταθλητή.

Το 1983 διαγνώστηκε πως πάσχει από το σύνδρομο Πάρκινσον και κατά τα τελευταία

χρόνια της ζωής του η κατάσταση της υγείας του έχει επιδεινωθεί. Μετά την απόσυρσή του από την

πυγμαχία, ο Μοχάμεντ Άλι έχει τιμηθεί αρκετές φορές για την αθλητική, αλλά και κοινωνική

προσφορά του. Το 1996 επιλέχθηκε για την αφή της ολυμπιακής φλόγας κατά την έναρξη των

Ολυμπιακών Αγώνων που διοργανώθηκαν στην Ατλάντα των ΗΠΑ, ενώ το 2005 τιμήθηκε με το

«Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας», με το χρυσό «Μετάλλιο Ειρήνης Otto Hahn» για την

πολύχρονη συμμετοχή του στο αμερικανικό κίνημα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη

χειραφέτηση των μαύρων παγκοσμίως, καθώς και για το έργο του ως πρεσβευτής καλής θέλησης

των Ηνωμένων Εθνών.

Πατέρας εννέα παιδιών, ο Μοχάμεντ Άλι απεβίωσε στις 3 Ιουνίου 2016 σε νοσοκομείο της

Αριζόνα μετά από αναπνευστικό πρόβλημα.

ΝΑΝΤΙΑ ΚΟΜΑΝΕΤΣΙ

Η Νάντια Κομανέτσι ( 1961 - ) είναι Ρουμάνα

αθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής. Ήταν η πρώτη

αθλήτρια της ενόργανης γυμναστικής που βραβεύτηκε με

το τέλειο 10, ενώ θεωρείται μία από τις κορυφαίες

αθλήτριες στο άθλημα, καθώς και μία από τις κορυφαίες

αθλήτριες σε όλα τα αθλήματα.

Η πρώτη της διεθνής επιτυχία ήρθε στα 13 της

χρόνια, όπου και κέρδισε το χρυσό μετάλλιο σε όλα τα

αθλήματα εκτός από τις ασκήσεις εδάφους, όπου κέρδισε

το ασημένιο μετάλλιο, στο ΠανευρωπαΪκό Πρωτάθλημα

που διεξήχθη στο Σκίεν της Νορβηγίας.

Στα 14 της, συμμετείχε στους Θερινούς

Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 του Μόντρεαλ, όπου και

έγινε μία από τις σημαντικότερες αθλήτριες των αγώνων.

Στις παράλληλες μπάρες σημείωσε τη μεγαλύτερη βαθμολογία όλων των εποχών στο άθλημα,

δηλαδή το τέλειο 10. Στην Ολυμπιάδα αυτή κέρδισε άλλα δύο χρυσά μετάλλια, ενώ, μετά από τους

Ολυμπιακούς Αγώνες, κέρδισε και τον τίτλο του Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας της Ρουμανίας.

Η Κομανέτσι ήταν η νεαρότερη που κέρδισε το βραβείο αυτό κατά τη διάρκεια της διοίκησης του

Νικολάε Τσαουσέσκου.

Στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες 1980 στην Μόσχα κέρδισε δύο χρυσά και δύο

ασημένια μετάλλια. Η Κομανέτσι ανακοίνωσε την απόσυρσή της από την ενόργανη γυμναστική το

1981.

ΜΑΙΚΛ ΤΖΟΡΝΤΑΝ

Ο Μάικλ Τζέφρι Τζόρνταν (1963 - )

είναι αμερικάνος παλαίμαχος

καλαθοσφαιριστής και πλέον ιδιοκτήτης των

Σάρλοτ Χόρνετς. Θεωρείται ευρέως ως ο

καλύτερος καλαθοσφαιριστής όλων των

εποχών. Έχει παίξει στους Σικάγο Μπουλς και

στους Ουάσινγκτον Ουίζαρντς, όπου και

τερμάτισε την καριέρα του το 2003 στα 40 του

χρόνια. Συγκαταλέγεται στους πιο

αναγνωρίσιμους, αλλά και πιο πλούσιους

αθλητές παγκοσμίως όλων των εποχών και

από όλα τα αθλήματα. Το όνομά του είναι ένα

από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα στο χώρο

του μπάσκετ και συνδυάστηκε με τεράστια εμπορική επιτυχία για τις εταιρίες με τις οποίες

συνεργάστηκε. Μέχρι και ο αντίπαλός του Λάρρυ Μπέρντ παραδέχτηκε ότι ποτέ το μπάσκετ δεν

γνώρισε καλύτερο παίκτη από τον Τζόρνταν.

Ο Τζόρνταν γεννήθηκε στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης την 17 Φεβρουαρίου του 1963 και

ήταν γιος της Ντελόρις και του Τζέιμς Τζόρνταν. Το καλοκαίρι του 1980 είχε ήδη δεχθεί προτάσεις

για υποτροφία από πολλά πασίγνωστα κολέγια εκτός του Νορθ Καρολάινα, συμπεριλαμβανομένων

του Ντιούκ, του Σάουθ Καρολάινα, του Σίρακιουζ, του UCLA και του Βιρτζίνια. Θεωρούνταν ένας

από τους πιο καλούς πρωτοετείς παίκτες στο κολεγιακό πρωτάθλημα.

Ο 21 ετών Τζόρνταν δήλωσε συμμετοχή στα Ντράφτ του 1984 και αποτέλεσε έναν από τους

πιο περιζήτητους παίκτες της χρονιάς εκείνης εξαιτίας των εμφανίσεών του στο NCAA. Στο

επαγγελματικό του ντεμπούτο στις 26 Οκτωβρίου του 1984 οδήγησε τους Μπουλς στην εντός

έδρας νίκη απέναντι στους Ουάσιγκτον Μπούλετς με 16 πόντους, 6 ριμπάουντ, 7 ασίστ και 5/16

σουτ. Τρεις μέρες αργότερα πραγματοποίησε μια από τις καλύτερες εμφανίσεις του στην σαιζόν

απέναντι στους Μιλγουόκι Μπακς σημειώνοντας 37 πόντους μαζί με 4 ριμπάουντ και 5 ασίστ σε 34

λεπτά και συμβάλλοντας στην νίκη των "Ταύρων" με τελικό σκορ 116-110.

Δύο εβδομάδες αργότερα πέτυχε την πρώτη σαραντάρα καθώς και το πρώτο νταμπλ-

νταμπλ της καριέρας του στην νίκη της ομάδας του με 120-117 επί των Σπερς ολοκληρώνοντας την

αναμέτρηση με 45 πόντους και 10 ριμπάουντ. Τα επιτεύγματά του είχαν ως αποτέλεσμα να βγει

εξώφυλλο στο Σπορτς Ιλουστρέιτιντ στο τεύχος της 10ης Δεκεμβρίου δύο μόλις μήνες, ουσιαστικά,

από την έναρξη της επαγγελματικής του καριέρας.

Σχεδόν όλη του την καριέρα την πέρασε στους Σικάγο Μπουλς στους οποίους ηγήθηκε στην

δημιουργία της δυναστείας της ομάδας που κατέκτησε 6 πρωταθλήματα σε 8 χρόνια μέσα στην

δεκαετία του 1990. Από τον Οκτώβριο του 1993 μέχρι το Μάρτιο του 1995, αποσύρθηκε από το

μπάσκετ και έκανε καριέρα στο baseball. Στις 20/3/1995 επέστρεψε στην ενεργό δράση με την

περίφημη φράση: "I'm back"

Όσον αφορά τις ατομικές του διακρίσεις αυτές είναι αναρίθμητες και χαρακτηριστικότεροι

είναι οι 10 τίτλοι πρώτου σκόρερ του NBA, εκ των οποίων οι 7 συνεχόμενοι από το 1987 ως το

1993, τα 5 βραβεία MVP του NBA και τα 6 βραβεία MVP των τελικών του πρωταθλήματος.

ΜΑΪΚΛ ΦΕΛΠΣ

Ο Μάικλ Φελπς (1985 - ) είναι

Αμερικανός πρωταθλητής και ολυμπιονίκης της

κολύμβησης, κάτοχος παγκοσμίων επιδόσεων σε

πολλά αγωνίσματα. Έχει κατακτήσει 28 μετάλλια

σε Ολυμπιακούς Αγώνες, εκ των οποίων τα 23

χρυσά (13 ατομικά και 10 σε σκυταλοδρομίες), 2

ασημένια και 2 χάλκινα. Από αυτά, τα 8 (6 χρυσά,

2 χάλκινα) τα κέρδισε στους Ολυμπιακούς Αγώνες

του 2004 στην Αθήνα και τα 8 (όλα χρυσά και 7

από αυτά πετυχαίνοντας παγκόσμιο ρεκόρ) στους

Ολυμπιακούς Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο.

Έτσι, ξεπέρασε το ρεκόρ των

περισσότερων χρυσών μεταλλίων σε μία μόνο διοργάνωση Ολυμπιακών Αγώνων, με 8 χρυσά,

ρεκόρ που κατείχε από την Ολυμπιάδα του 1972 ο επίσης Αμερικανός κολυμβητής Μαρκ Σπιτς με

7 χρυσά. Συνολικά σε 4 Ολυμπιάδες έχει κερδίσει 22 μετάλλια, ξεπερνώντας το 2012 τη Σοβιετική

γυμνάστρια Λαρίσα Λατίνινα που έχει κερδίσει συνολικά 18 (9 χρυσά) σε 3 Ολυμπιάδες. Τα 18

χρυσά του είναι ρεκόρ όλων των Ολυμπιάδων.

Γεννήθηκε στις 30 Ιουνίου του 1985 και μεγάλωσε στη Βαλτιμόρη της πολιτείας Μέριλαντ.

Το 2003 αποφοίτησε από το Λύκειο του Τάουσον. Έχει το ψευδώνυμο «MP». Σε νεαρή ηλικία, ο

Φελπς διαγνώστηκε με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Ξεκίνησε την κολύμβηση σε ηλικία 7 ετών, μιμούμενος τις αδερφές του και για να εκτονώσει την

αστείρευτη ενέργειά του. Σύντομα προόδευσε στο άθλημα του και στην ηλικία των 10 ήταν

κάτοχος εθνικού ρεκόρ στην ηλικιακή του κατηγορία.

Ο Φελπς κατέχει 32 παγκόσμια ρεκόρ (26 ατομικά και 6 στη σκυταλοδρομία).

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ

ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΙ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν Ιταλός

αρχιτέκτονας, ζωγράφος, γλύπτης, μουσικός,

εφευρέτης, μηχανικός, ανατόμος, γεωμέτρης,

παλαιοντολόγος και γιατρός, που έζησε την

περίοδο της Αναγέννησης. Ο Λεονάρντο

γεννήθηκε στο Βίντσι της Ιταλίας στις 15 Απριλίου

1452. Το πλήρες όνομά του ήταν Leonardo di ser

Piero da Vinci, αν και υπέγραφε τα έργα του ως

«Leonardo» ή «Io, Leonardo» Ο Λεονάρντο

πραγματοποίησε μεταξύ άλλων πολλές σπουδές

παρατηρώντας τη φύση, όπως το περίφημο Τοπίο

του Άρνου . Οι σπουδές αυτές είχαν τελικά άμεση

εφαρμογή σε μεταγενέστερα έργα του, καθώς

σχεδόν σε κάθε πίνακα του διακρίνεται και ένα τοπίο στο φόντο.

Στοιχεία για τη στενή επαγγελματική σχέση που ανέπτυξε ο Λεονάρντο με τον δάσκαλό του

μπορούν να εντοπιστούν σε πολλά έργα για τα οποία συνεργάστηκαν. Λέγεται πως σε ένα από

αυτά, τη Βάπτιση του Χριστού, έργο κατά κύριο λόγο του Βερόκιο, ο ντα Βίντσι ζωγράφισε έναν

άγγελο με τόσο εντυπωσιακό τρόπο που ήταν καλύτερος από κάθε μορφή που ζωγράφιζε ο

δάσκαλός του.

Ο Λεονάρντο επέστρεψε στη Φλωρεντία μετά την ήττα του μεγάλου του προστάτη,

Λουδοβίκου Σφόρτσα, από τα Γαλλικά στρατεύματα. Σε αυτή την ιδιαίτερη παραγωγική περίοδο

ζωγραφίζει το πορτρέτο της συζύγου του Φραντσέσκο ντελ Τζοκόντο, την περίφημη Τζοκόντα. Ο

πίνακας αυτός θεωρείται το γνωστότερο έργο του Λεονάρντο και ένας από τους διασημότερους του

κόσμου, ιδιαίτερα μετά από την κλοπή του από το Λούβρο το 1911 και τη μυστηριώδη εύρεσή του

στη Φλωρεντία το 1913. Πριν ακόμα ολοκληρωθεί, η Μόνα Λίζα κατάφερε να επηρεάσει

σημαντικά τη ζωγραφική στους κύκλους της Φλωρεντίας, καθιερώνοντας ένα είδος

προσωπογραφίας για αρκετά χρόνια. Ο ντα Βίντσι δεν παρέδωσε ποτέ το έργο στον

παραγγελιοδότη του, πιθανόν λόγω ενός άλλου έργου που του ανατέθηκε, της τοιχογραφίας της

Μάχης του Ανγκιάρι (1440), έργο που επίσης όμως αφέθηκε ημιτελές .

Για τον θάνατο θεωρούσε πως η καλύτερη απάντηση σε αυτόν ήταν ή ακάματη και άοκνη

εργασία και σκέψη .

O Λεονάρντο ήταν ένας ικανός πειραματιστής ο οποίος προσπαθούσε να επαληθεύσει τις

ιδέες του με ακριβείς παρατηρήσεις και μετρήσεις. Ήταν κάτοχος στοιχειώδους γεωμετρίας ενώ

δεν ήταν ακριβής στην αριθμητική του, γεγονός που έκανε ορισμένους μελετητές του έργου του να

ισχυριστούν πως δεν ήταν αληθινός επιστήμονας. Ωστόσο είχε γεμάτα σημειωματάρια από

γεωμετρικά σχήματα, αριθμητικά σκαριφήματα, υπολογισμούς και μαθηματικά σύμβολα.

Μπορούσε να διαβάζει και να γράφει μουσική, ενώ συνέθεσε και μικρά τραγούδια, μερικά

από τα οποία μας έχουν σωθεί στα σημειωματάριά του .

Η μυθοποίηση του Ιταλού καλλιτέχνη δημιουργήθηκε στα τέλη του 19ου αι., όταν οι

μελετητές του έργο του θεώρησαν πως ανακάλυψαν σε αυτόν «την πιο ολοκληρωμένη και υψηλή

έκφραση του ανθρώπου της Αναγεννήσεως».

Τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ο Λεονάρντο αντιμετώπισε προβλήματα υγείας που

περιόρισαν την καλλιτεχνική του παραγωγή. Αν και δεν είναι γνωστό ποιο ήταν το τελευταίο έργο

που του είχε ανατεθεί, εικάζεται πως πιθανόν να ήταν ο σχεδιασμός των αυλικών εορτών, η

εκπόνηση ενός αρδευτικού έργου ή τα αρχιτεκτονικά σχέδια για ένα ανάκτορο.

Πέθανε στις 2 Μαΐου 1519 .

ΜΙΧΑHΛ ΑΓΓΕΛΟΣ

Ο Μικελάντζελο ντι Λοντοβίκο

Μπουοναρότι Σιμόνι (1475 - 1564),

γνωστός περισσότερο ως Μιχαήλ Άγγελος,

ήταν Ιταλός γλύπτης, ζωγράφος,

αρχιτέκτονας και ποιητής της Αναγέννησης,

που άσκησε απαράμιλλη επίδραση στην

ανάπτυξη της δυτικής τέχνης. Σήμερα

αναγνωρίζεται ως ένας από τους

σπουδαιότερους δημιουργούς στην ιστορία

της τέχνης.

Υπήρξε ο μοναδικός καλλιτέχνης της

εποχής, του οποίου η βιογραφία εκδόθηκε

πριν τον θάνατό του, στους Βίους του

Τζόρτζιο Βαζάρι, ο οποίος επέλεξε να τον

τοποθετήσει στην κορυφή των καλλιτεχνών,

χρησιμοποιώντας για τον Μιχαήλ Άγγελο το προσωνύμιο ο θεϊκός (Il Divino). Στα δημοφιλέστερα

έργα του ανήκουν οι νωπογραφίες που φιλοτέχνησε για το Παπικό παρεκκλήσιο του Βατικανού

(Καπέλα Σιξτίνα), το άγαλμα του Δαβίδ και η Πιετά (αποκαθήλωση) στην Βασιλική του Αγίου

Πέτρου, στη Ρώμη.

Η οικογένεια Μπουοναρότι είχε καταγωγή από παλαιά Φλωρεντινή οικογένεια και μέλη της

είχαν στο παρελθόν καταλάβει σημαντικά αξιώματα. Παρά την εμφανή κλίση του στη ζωγραφική

και κατόπιν επιθυμίας του πατέρα του, σπούδασε αρχικά υπό την καθοδήγηση του ουμανιστή

Φραντσέσκο ντ' Ουρμπίνο, αλλά το 1487 ξεκίνησε ως μαθητευόμενος στο εργαστήριο ζωγραφικής

του Ντομένικο Γκιρλαντάγιο. Εκεί ήρθε σε επαφή με την τεχνική της νωπογραφίας και εξασκήθηκε

στο σχέδιο. Υπήρξε σε μεγάλο βαθμό αυτοδίδακτος. Επισκεπτόμενος τον Κήπο των Μεδίκων, όπου

διατηρείτο σημαντική συλλογή από αρχαία γλυπτά διδάχθηκε την τέχνη της γλυπτικής ενώ

παράλληλα γνώρισε τον Λορέντσο των Μεδίκων, επιφανή άρχοντα της Φλωρεντίας, ο οποίος τον

εισήγαγε στην αυλή του. Ο Μιχαήλ Άγγελος παρέμεινε στην υπηρεσία των Μεδίκων, μετά την

ανάληψη της εξουσίας από τον γιο του Λορέντσο, τον Πιέρο των Μεδίκων, ωστόσο το καθεστώς

του επρόκειτο να καταρρεύσει μετά από την άνοδο του μοναχού Τζιρόλαμο Σαβοναρόλα και της

απήχησης των κηρυγμάτων του. Υπό τον φόβο αντιποίνων, ως ευνοούμενος των Μεδίκων, ο

Μιχαήλ Άγγελος εγκατέλειψε την Φλωρεντία και αφού έμεινε για ένα διάστημα στη Βενετία,

εγκαταστάθηκε αργότερα στη Μπολόνια. Επέστρεψε στη Φλωρεντία το Νοέμβριο του 1495.

Ο Μιχαήλ Άγγελος, σε αντίθεση με τον Λεονάρντο ντα Βίντσι που θεωρούσε τον

Σαβοναρόλα φανατικό, επηρεάστηκε από τα κηρύγματά του, τα οποία ενδεχομένως να συνέβαλαν

στην θρησκευτική του συγκρότηση.

Πέθανε στις 18 Φεβρουαρίου του 1564. Σύμφωνα με τον Βαζάρι, διατύπωσε τη διαθήκη του

λέγοντας πως αφήνει "την ψυχή του στο Θεό, το σώμα του στη γη και τα υλικά αγαθά στους πιο

κοντινούς συγγενείς". Η σορός του εναποτέθηκε σε μία σαρκοφάγο στην Εκκλησία των Αγίων

Αποστόλων στη Ρώμη, αλλά μετά από λίγες ημέρες, ο ανιψιός του, Λιονάρντο Μπουανόρι,

οργάνωσε την κλοπή της, μεταφέροντας το λείψανο στην Βασιλική της Santa Croce της

Φλωρεντίας, εκπληρώνοντας σχετική επιθυμία του ίδιου του Μιχαήλ Άγγελου.

ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΣΑIΞΠΗΡ

Ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ ήταν Άγγλος

ποιητής και θεατρικός συγγραφέας.

Θεωρείται ευρέως ως ο σημαντικότερος

συγγραφέας που έγραψε στην αγγλική

γλώσσα και ένας από τους σημαντικότερους

δραματουργούς παγκοσμίως .Συχνά

αποκαλείται εθνικός ποιητής της Αγγλίας

και «Βάρδος του Έιβον». Τα σωζόμενα έργα

του, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων

συνεργασιών, αποτελούνται από περίπου 38

θεατρικά έργα, 154 σονέτα, δύο μεγάλα

αφηγηματικά ποιήματα και πολλά άλλα

ποιήματα. Τα έργα του έχουν μεταφραστεί

στις περισσότερες γλώσσες του κόσμου και

ερμηνεύονται περισσότερο συχνά από τα έργα οποιουδήποτε άλλου θεατρικού συγγραφέα.

Δεν έχουν σωθεί παρά λίγες καταγραφές για την ιδιωτική ζωή του Σαίξπηρ και έχουν

σημειωθεί σημαντικές εικασίες για ζητήματα όπως η εξωτερική του εμφάνιση, η σεξουαλικότητά

του, οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις και κατά πόσον τα έργα που του αποδίδονται είναι γραμμένα

από άλλους.

Ο Σαίξπηρ έγραψε τα περισσότερα από τα γνωστά έργα του μεταξύ του 1589 και του 1613

και κατάφερε να χειριστεί με απόλυτη δεξιοτεχνία τόσο την κωμωδία όσο και το δράμα και την

τραγωδία. Τα έργα του διαπνέονται από μία βαθειά κατανόηση της ανθρώπινης φύσης και

παραμένουν επίκαιρα. Η επίδρασή του, ειδικότερα στην αγγλική λογοτεχνία, θεωρείται τεράστια.

Οι Ρομαντικοί αναγνώρισαν την ιδιοφυΐα του και οι Βικτωριανοί τον λάτρεψαν κατά τρόπο που ο

Τζορτζ Μπέρναρντ Σω αποκάλεσε «βαρδολατρεία».

Ο Σαίξπηρ γεννήθηκε στο χωριό Στράτφορντ-απόν-Έιβον (ή απλά Στράτφορντ) το 1564. Η

ακριβής ημερομηνία γέννησης παραμένει έως σήμερα άγνωστη. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς

άρχισε να γράφει ο Σαίξπηρ αλλά αναφορές της εποχής του και αρχεία παραστάσεων δείχνουν ότι

κάποια από τα έργα του είχαν ανέβει στη λονδρέζικη σκηνή από το 1592 .

ΒΟΛΦΓΚΑΝΓΚ ΑΜΑΝΤΕΟΥΣ ΜΟΤΣΑΡΤ

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ ( 1756 -

1791) ήταν ένας από τους σημαντικότερους συνθέτες

κλασικής μουσικής. Μαζί με τον Γιόζεφ Χάυντν, τον

Λούντβιχ βαν Μπετόβεν και τον Φραντς Σούμπερτ

αποτελούν τους σημαντικότερους εκπροσώπους του

λεγόμενου βιεννέζικου κλασικισμού, του κλασικισμού

και τη λεγόμενη «Πρώτη Σχολή της Βιέννης» .

Συνέθεσε περισσότερα από 600 έργα, μουσική

δωματίου, συμφωνική και εκκλησιαστική μουσική,

καθώς και μικρότερες συνθέσεις: παραλλαγές,

φαντασίες, σονάτες, άριες κ.α.

Στην ηλικία των πέντε ετών, συνέθετε ήδη μικρά κομμάτια, τα οποία έπαιζε στον πατέρα

του, ο οποίος τα κατέγραφε. Αυτά τα πρώτα κομμάτια, Κ. 1-5, κατάγραφηκαν στο μουσικό βιβλίο

Nannerl Notenbuch. Οι δεξιότητες του νεαρού Μότσαρτ υπήρξαν μοναδικές. Εκτός από την

εξαιρετική τεχνική του στο πιάνο, στο όργανο και στο βιολί, είχε την ικανότητα να αποστηθίζει

πληθώρα συνθέσεων με φαινομενική ευκολία, ενώ αξιοσημείωτη ήταν επίσης η ικανότητά του να

αυτοσχεδιάζει πάνω σε ένα μουσικό θέμα χωρίς προετοιμασία .

Παρουσιάστηκε στο κοινό σαν ένα «παιδί θαύμα», για πρώτη φορά το Σεπτέμβριο του 1761

στο πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ. Το πρώτο ταξίδι για συναυλίες του νεαρού Μότσαρτ τον

οδήγησε τον Ιανουάριο 1762 στο Μόναχο, ενώ ταξίδεψε μέσω Πάσαου και Λιντς στη Βιέννη. Εκεί

έπαιξε μπροστά στην αυτοκράτειρα Μαρία Θηρεσία, ανακοινώνοντας μάλιστα πως θα παντρευόταν

την αρχιδούκισσα Μαρία Αντουανέτα, μετέπειτα βασίλισσα της Γαλλίας.] Η αυτοκράτειρα του

χάρισε ένα παιδικό κοστούμι.

Μετά από σχεδόν ετήσια παραμονή στο Σάλτσμπουργκ, ξεκίνησαν πατέρας και γιος

Μότσαρτ για την Ιταλία. Ο νεαρός Μότσαρτ ήταν ήδη από το 1769 διευθυντής συναυλίας στην

ορχήστρα του αρχιεπισκόπου στο Σάλτσμπουργκ. Σε κάθε μεγάλη πόλη δίνονταν συναυλίες, μετά

από πρόσκληση ευγενών, με την ελπίδα να εισπραχθούν δώρα και αναθέσεις ειδικών συνθέσεων,

έναντι αμοιβής. Ο Μότσαρτ συνάντησε σε αυτό το ταξίδι τους γνωστούς μουσικούς της εποχής N.

Piccini, G.B. Sammartini και τον πατέρα G.B. Martini και τους διάσημους καστράτους C. Farinelli

και G. Manzuoli. Στη Ρώμη απονεμήθηκε στο νεαρό συνθέτη από τον Πάπα ένα παράσημο και

έγινε δεκτός σε τάγμα ιπποτών…

Η επόμενη παραμονή του Μότσαρτ στο Σάλτσμπουργκ διακόπηκε μόνο από ταξίδια στη

Βιέννη και στο Μόναχο. Αυτή την εποχή ανέπτυξε ο συνθέτης ακόμα περισσότερο την συνθετική

τεχνική του, πράγμα που ενισχύθηκε από τη συνάντηση και γνωριμία του με τον Φραντς Γιόζεφ

Χάυντν στη Βιέννη.

Το ξεκίνημα του Μότσαρτ στη Βιέννη ήταν ελπιδοφόρο. Ο Μότσαρτ άρχισε να συνθέτει

μανιωδώς και περίπου τα μισά από τα έργα του γράφτηκαν στα 10 χρόνια της παραμονής του στη

Βιέννη. Την 1η Μαΐου του 1786 ανέβηκε η όπερα «Οι γάμοι του Φίγκαρο», το 1787 ο «Ντον

Τζιοβάννι». Το δεύτερο έργο ανέβηκε για πρώτη φορά με μεγάλη επιτυχία στην Πράγα. Το 1787

διορίστηκε επιτέλους ο Μότσαρτ ως αυλικός συνθέτης από τον Ιωσήφ, αλλά οι εποχές είχαν

αλλάξει λόγω του πολέμου με τους Τούρκους και η μουσική ζωή της Βιέννης βρισκόταν σε

παρακμή. Την ίδια περίπου εποχή με τις όπερες του da Ponte δημιουργήθηκαν μερικές από τις

γνωστές συμφωνίες, διάφορα έργα για πιάνο (κοντσέρτα και σονάτες), καθώς και έργα για μουσική

δωματίου.

Και τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του Μότσαρτ ήταν καλλιτεχνικά και οικονομικά

επιτυχημένα. Το γεγονός ότι συσσωρεύονταν χρέη εις βάρος του οφειλόταν σε ένα βαθμό στην

κακή οικονομική διαχείριση του συνθέτη, στις συνεχείς ασθένειες της γυναίκας του, αλλά και σε

κάποια ροπή του για συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια. Ο Μότσαρτ ήταν ασθενής ήδη από το τέλος

του καλοκαιριού του 1791, αλλά στις αρχές Δεκεμβρίου σημειώθηκε δραματική επιδείνωση της

ασθένειάς του, η οποία τον οδήγησε στο θάνατο. Το Ρέκβιεμ, μία παραγγελία του κόμητα Φ.

Βάλζεγκ-Στούπαχ, έμεινε ημιτελές. Με εντολή της χήρας Κονστάντσε ανέλαβαν να το

ολοκληρώσουν αρχικά ο J. Eybler και στη συνέχεια ο Φ. Συσμάιερ (F. X. Suessmayer). Αυτή η

μορφή του έργου εκτελείται, συνήθως, μέχρι σήμερα.

Ο Μότσαρτ κηδεύτηκε φτωχικά (με έξοδα του Δήμου) και ετάφη σε μαζικό τάφο στο

νεκροταφείο του Αγίου Marx. Ο τάφος του δεν εντοπίστηκε ποτέ με ακρίβεια, γι' αυτό ο επίσημος

τάφος στην πτέρυγα τιμωμένων του κεντρικού νεκροταφείου της Βιέννης είναι κενοτάφιο.

ΛΟΥΝΤΒΙΧ ΒΑΝ ΜΠΕΤΟΒΕΝ

Ο Λούντβιχ βαν Μπετόβεν ήταν Γερμανός

συνθέτης και πιανίστας. Αποτέλεσε μία από τις

κεντρικότερες μορφές της κλασικής μουσικής και

συγκαταλέγεται σήμερα ανάμεσα στους ευρύτερα

αποδεκτούς συνθέτες όλων των μουσικών περιόδων

και τους πλέον γνωστούς όλων των εποχών. Ο

Μπετόβεν αν και ανήκει περισσότερο στην κλασική

περίοδο, συνδέθηκε με το κίνημα του ρομαντισμού

και τα τελευταία του έργα διακρίνονται από έντονα

ρομαντικά στοιχεία. Οι συμφωνίες και τα κοντσέρτα

για πιάνο που συνέθεσε αποτελούν τα πιο δημοφιλή

έργα του. Αναγνωρίζεται ως μια από τις μουσικές

ιδιοφυίες, παράδειγμα και μέτρο σύγκρισης για όλους τους μεταγενέστερους συνθέτες.

Γεννήθηκε στη Βόννη το 1770. Καταγόταν από μουσική οικογένεια, αν και κανένας από

τους προγόνους του δεν διακρίθηκε στη σύνθεση. Σε ηλικία 12 ετών δημοσιεύτηκε η πρώτη του

σύνθεση και ο Νέεφε δήλωσε πως επρόκειτο για τον νέο Μότσαρτ. Ο Μπετόβεν συνέχισε να

συνθέτει έργα, ενώ συγχρόνως άρχισε να εργάζεται ως οργανίστας στην Αυλή. Το 1787 μια

ξαφνική αρρώστια της μητέρας του, στερεί τη δυνατότητα από τον νεαρό Μπετόβεν να μεταβεί στη

Βιέννη προκειμένου να κάνει μαθήματα με τον Μότσαρτ. Λίγο αργότερα όμως, το 1792, ο Γιόζεφ

Χάυντν, κανόνισε να πάει τελικά στη Βιέννη για να αναλάβει τη διδασκαλία του. Η εκπαίδευσή του

στο πλευρό του Χάυντν διήρκεσε συνολικά δύο χρόνια. Άρχισε να αναγνωρίζεται η αξία του,

αρχικά ως πιανίστας αλλά αργότερα και ως συνθέτης. Σε αντίθεση με την πλειοψηφία των

συνθετών της εποχής, ο Μπετόβεν δεν ανήκε στην Αυλή ούτε εργάστηκε για την εκκλησία, αλλά

διατήρησε την ανεξαρτησία του ως συνθέτης. Κατόρθωνε να συντηρείται είτε με έσοδα από τις

δημόσιες συναυλίες του, είτε παράγοντας και έργα κατά παραγγελία.

Ένα από τα σημαντικότερα και το πιο τραγικό γεγονός της ζωής του Μπετόβεν αποτέλεσε η

κώφωσή του. Άρχισε να χάνει την ακοή του σταδιακά από την ηλικία των 26 ετών, το 1796 και

περίπου το 1820, θεωρείται πως ήταν ολοκληρωτικά κωφός. Το γεγονός αυτό προκαλούσε μεγάλη

θλίψη στον Μπετόβεν, η οποία αποτυπώνεται και σε γράμμα του προς τους αδελφούς του, με την

παράκληση να διαβαστεί μετά το θάνατό του, γνωστό και ως Διαθήκη του Heiligenstadt. Παρά την

απώλεια της ακοής του, έγραψε μουσική μέχρι το τέλος της ζωής του. Η υγεία του Μπετόβεν ήταν

γενικά κακή και το 1826 επιδεινώθηκε δραστικά, γεγονός που οδήγησε και στο θάνατο του τον

επόμενο χρόνο.

ΒΙΝΣΕΝΤ ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853 –

1890) ήταν Ολλανδός ζωγράφος. Εν

ζωή, το έργο του δεν σημείωσε επιτυχία

ούτε ο ίδιος αναγνωρίστηκε ως

σημαντικός καλλιτέχνης. Ωστόσο, μετά

το θάνατό του, η φήμη του εξαπλώθηκε

πολύ γρήγορα και σήμερα

αναγνωρίζεται ως ένας από τους

σημαντικότερους ζωγράφους όλων των

εποχών.

Η επίδραση του στα μεταγενέστερα

κινήματα του εξπρεσιονισμού, του φωβισμού

αλλά και εν γένει της αφηρημένης τέχνης, θεωρείται καταλυτική.

Γεννήθηκε στο ολλανδικό χωριό Ζούντερτ και ήταν ο μεγαλύτερος από τα συνολικά οκτώ παιδιά

της οικογένειάς του. Ήδη από τα πολύ νεανικά του χρόνια παρουσίασε τάσεις μελαγχολίας και

πρώιμα ψυχολογικά προβλήματα. Σε ηλικία 16 ετών ασχολήθηκε για ένα διάστημα με το εμπόριο

έργων τέχνης, στην εταιρεία Goupilator & Company. Το 1873, η εταιρεία τον μεταθέτει στο

Λονδίνο και αργότερα στο Παρίσι. Αφού απολύεται από την εργασία του το 1876, επιστρέφει στο

Άμστερνταμ για να σπουδάσει θεολογία. Ο βαν Γκογκ κηρύττει για περίπου έξι μήνες. Αυτή είναι

και η περίοδος κατά την οποία ξεκινά να σχεδιάζει μικρά έργα και πιθανόν αποφασίζει να

ασχοληθεί με την τέχνη.

Την άνοιξη του 1886 επισκέπτεται το Παρίσι όπου ζει με τον αδελφό του στην περιοχή της

Μονμάρτης, κέντρο της καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Κατά την παραμονή του, έρχεται σε επαφή

με τους ιμπρεσιονιστές Εντγκάρ Ντεγκά, Καμίλ Πισαρό, Πωλ Γκωγκέν και Τουλούζ Λωτρέκ.

Επηρεάζεται σημαντικά από το κίνημα του ιμπρεσιονισμού και ειδικότερα σε ότι αφορά τη χρήση

του χρώματος.

Το 1888 ο βαν Γκογκ εγκαταλείπει τη γαλλική πρωτεύουσα και επισκέπτεται τη νότια

Γαλλία και την περιοχή της Προβηγκίας. Εκεί εμπνέεται από το τοπίο καθώς και την αγροτική ζωή

των κατοίκων, θέματα τα οποία προσπαθεί να αποδώσει και στη ζωγραφική του. Την περίοδο αυτή,

επινοεί και μία ιδιαίτερη τεχνική των στροβιλισμάτων με το πινέλο ενώ στους πίνακές του

κυριαρχούν έντονα χρώματα, όπως κίτρινο, πράσινο και μπλε, με χαρακτηριστικά δείγματα τα έργα

Έναστρη νύχτα' και μία σειρά πινάκων που απεικονίζουν ηλιοτρόπια. Το έργο Κόκκινο αμπέλι αυτής

της περιόδου είναι επίσης το μοναδικό έργο που κατάφερε να πουλήσει ο βαν Γκογκ εν ζωή.

Κατά το διάστημα της παραμονής του στην Αρλ, δέχεται και την επίσκεψη του ζωγράφου

Γκωγκέν. Ωστόσο, μετά από λίγους μήνες, οι δυο τους διαφωνούν έντονα και λόγω της ασταθούς

ψυχικής του υγείας, ο βαν Γκογκ κόβει μέρος του αριστερού του αυτιού καταλήγοντας στο

νοσοκομείο της περιοχής.

Τον Ιούλιο του 1890, ο βαν Γκογκ εμφανίζει συμπτώματα έντονης κατάθλιψης και τελικά

αυτοπυροβολείται στο στήθος στις 27 Ιουλίου ενώ πεθαίνει δύο ημέρες αργότερα.

ΣΑΛΒΑΔΟΡ ΝΤΑΛΙ

O Σαλβαδόρ Νταλί ήταν ένας από τους

σημαντικότερους Ισπανούς ζωγράφους. Συνδέθηκε με το

καλλιτεχνικό κίνημα του υπερρεαλισμού, στο οποίο

ανήκε για ένα διάστημα. Αποτελεί έναν από τους πιο

γνωστούς ζωγράφους του 20ου αιώνα και μια πολύ

εκκεντρική φυσιογνωμία της σύγχρονης τέχνης.

Ο Νταλί γεννήθηκε στην πόλη Φιγέρες της

Ισπανίας και ανήκε σε μια οικονομικά ευκατάστατη

οικογένεια. Παρακολούθησε τα πρώτα μαθήματα

ζωγραφικής στη Δημοτική σχολή σχεδίου της πόλης του.

Tο 1916 φιλοξενήθηκε από την οικογένεια του τοπικού καλλιτέχνη Ramon Pichot στη διάρκεια

θερινών διακοπών, όπου και ήρθε σε επαφή για πρώτη φορά με τη μοντέρνα ζωγραφική.

Το 1929, ο Νταλί συνεργάζεται με τον Λουίς Μπουνιουέλ για τη δημιουργία της ταινίας

μικρού μήκους Ανδαλουσιανός Σκύλος, η οποία αποτελεί έως σήμερα την πιο καθαρή εφαρμογή του

υπερρεαλισμού στον κινηματογράφο. Παράλληλα, ο Νταλί γνωρίζει την μελλοντική σύζυγο και

μούσα του, Ελένα Ντμτρίεβνα Ντελούβινα Ντιακόνοβα, ρωσικής καταγωγής, περισσότερο γνωστή

ως Γκαλά (από το όνομα Γαλάτεια). Στις αρχές του 1930, ο Νταλί επινοεί επιπλέον την Παρανοϊκο-

κριτική μέθοδο, όπως ο ίδιος την αποκαλεί, που αποτελεί ένα είδος υπερρεαλιστικής τεχνικής με

σκοπό την πρόσβαση στο ασυνείδητο προς όφελος της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ο Νταλί

στηρίζει την μέθοδο αυτή στην ικανότητα του ανθρώπου να λειτουργεί συνειρμικά, συνδέοντας

εικόνες ή αντικείμενα που δεν συνδέονται μεταξύ τους κατ' ανάγκη λογικά. Συνδέεται άμεσα με τον

υπερρεαλιστικό αυτοματισμό και τις φροϋδικές θεωρίες γύρω από τα όνειρα.

Με το ξέσπασμα του πολέμου στην Ευρώπη, ο Νταλί μαζί με την Γκαλά, εγκαθίσταται στις

Ηνωμένες Πολιτείες το 1940, όπου και θα ζήσει για τα επόμενα οκτώ χρόνια. Μετά την παραμονή

του στην Αμερική, περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ισπανία. Το γεγονός αυτό σε

συνδυασμό με την δικτατορία του Φράνκο, προκαλεί δυσμενή σχόλια, τα οποία επεκτείνονται

συχνά και στα καλλιτεχνικά του έργα. Την περίοδο 1960 - 1974 εργάστηκε σχεδόν αποκλειστικά

για την δημιουργία του Θεάτρου-Μουσείου Γκαλά-Σαλβαντόρ Νταλί στο Φιγέρες.

Ο Νταλί πέθανε τελικά από καρδιακό επεισόδιο στις 23 Ιανουαρίου του 1989 στην πόλη που

γεννήθηκε. Ο τάφος του βρίσκεται μέσα στο Μουσείο του στο Φιγέρες.

ΠΑΜΠΛΟ ΠΙΚΑΣΟ

Ο Πάμπλο Πικάσο γεννήθηκε

στη Μάλαγα της Ισπανίας στις 25

Οκτωβρίου του 1881. Πατέρας του ήταν

ο Χοσέ Ρούιθ Μπλάσκο, καθηγητής του

σχεδίου, και μητέρα του η Μαρία

Πικάσο. Άρχισε να ζωγραφίζει από παιδί

και σε ηλικία 14 ετών μπήκε στη Σχολή

Καλών Τεχνών της Βαρκελώνης.

Το 1897 πήρε χρυσό βραβείο με τον

πρώτο πίνακά του που παρουσίασε στην

Ακαδημία. Έχοντας κιόλας κατακτήσει μια τεχνική σταθερή κι αξιόλογη, άρχισε να πλησιάζει τους

πρωτοποριακούς καλλιτεχνικούς κύκλους της εποχής, που επέδρασαν βαθιά στη διαμόρφωσή του.

Το 1904 μετακόμισε στο Παρίσι, όπου γνωρίστηκε με άλλους μεγάλους καλλιτέχνες, όπως ο

Ματίζ και ο Χουάν Μιρό. Από το 1912 έως το 1914 τα έργα του Πικάσο γίνονταν όλο και πιο

γνωστά. Στις διεθνείς εκθέσεις του Μονάχου, της Κολωνίας και του Βερολίνου, οι κυβιστικοί του

πίνακες βρίσκονταν στην πρώτη σειρά, δημοσιεύονταν στα πρωτοποριακά περιοδικά και οι

ανανεωτικές αντιλήψεις του γίνονταν αντικείμενο συζήτησης στα πιο προωθημένα καλλιτεχνικά

κέντρα. Σύντομα, το όνομα του έγινε συνώνυμο με το καινούργιο και το τολμηρό.

Ο Πικάσο ως ζωγράφος, χαράκτης, γλύπτης και δραματουργός ήταν ιδιαίτερα πολύπλευρος.

Η εφευρετικότητα και η ευχέρειά του για πειραματισμούς δυσχεραίνουν την κατάταξή του σε μια

συγκεκριμένη καλλιτεχνική κατηγορία. Αν και οι συνεχείς μεταλλαγές του παρεξηγήθηκαν ως

έλλειψη συνέπειας, ο Πικάσο θεωρείται ο πρόδρομος κι ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους

της ζωγραφικής του 20ου αιώνα.

Ως παρακαταθήκη άφησε περίπου 20.000 αυτοτελή έργα του, κάθε μορφής. Κορυφαία

στιγμή της καλλιτεχνικής του δημιουργίας αποτελεί η «Γκουέρνικα», ένας πίνακας καταγγελίας για

τα εγκλήματα κατά του λαού του στον ισπανικό εμφύλιο.

Ο Πάμπλο Πικάσο πέθανε στις 8 Απριλίου του 1973.

ΓΟΥΩΛΤΕΡ ΝΤΙΣΝΕΫ

Ο Γουώλτερ Έλιας Ντίσνεϋ ήταν Αμερικανός

επιχειρηματίας, σκιτσογράφος και παραγωγός ταινιών, που

σφράγισε, ανέτρεψε και συνέβαλε στην εξέλιξη της

κινηματογραφικής τέχνης.

Ο δημιουργός του Μίκυ Μάους ήταν άνθρωπος

τολμηρός, ισχυρός και πρωτοπόρος. Δεκατεσσάρων

χρόνων άρχισε να σπουδάζει ζωγραφική στο Ινστιτούτο

Τέχνης του Κάνσας Σίτυ και σε ηλικία 20 ετών άρχισε να

εργάζεται σε ένα καλλιτεχνικό στούντιο. Η αρχική

βιοτεχνία εξελίχθηκε σε βιομηχανία για να καθιερωθεί ως

αυτοκρατορία. Το 1934 το καλλιτεχνικό και τεχνικό

προσωπικό ξεπερνούσε τα 700 άτομα. Όλοι εργάζονταν εντατικά κάτω από τη σιδερένια πυγμή του

Ουώλτ Ντίσνεϋ. Εκτός από την παραγωγή ταινιών η εταιρία προώθησε και εμπορικές επιχειρήσεις

(παιχνίδια, ρούχα, βιβλία κ.ο.κ.) με σήμα κατατεθέν πάντα τους περιζήτητους ήρωες. Στην πρώτη

μεγάλου μήκους ταινία, Η Χιονάτη και οι Επτά Νάνοι (1937), εφαρμόστηκαν νέες τεχνικές και

δαπανήθηκαν κολοσσιαία για την εποχή ποσά (1.5 εκ. δολάρια, περίπου). Η ταινία γνώρισε

τεράστια επιτυχία και έφερε στα ταμεία εκείνης της χρονιάς (1938) 8 εκ. δολάρια, ποσό που

θεωρήθηκε πρωτοφανές. Ακολούθησε ο Πινόκιο (1940), η Φαντασία (1940), ένα θέαμα

πρωτοποριακό, βασισμένο στην κλασική μουσική και την εικόνα, ένα ταξίδι ψυχεδελικό, που

θεωρείται έως σήμερα αξεπέραστο και ίσως το μεγαλύτερο επίτευγμα του Ντίσνεϋ στο χώρο του

κινουμένου σχεδίου. Ο Ντάμπο (1941), ο Μπάμπι (1942), το Σαλούδος Αμίγκος (1943), οι Τρεις

Καμπαλέρος (1945), το Μουσική και Χαρά (1946), το Ώρα για Διασκέδαση (1947), το Ίκαμποντ

και ο κύριος Τοντ (1949), η Σταχτοπούτα (1950), η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων (1951), ο

Πήτερ Παν (1953) η Λαίδη και ο Αλήτης (1955), η Ωραία Κοιμωμένη (1959), τα 101 σκυλιά της

Δαλματίας (1961), το Σπαθί του Βασιλιά Αρθούρου (1963), η Μαίρη Πόππινς (1964) ήταν μερικές

από τις επιτυχίες, που η μία μετά την άλλη απέφεραν στον Ουώλτ Ντίσνεϋ 22 συνολικά Όσκαρ.

Ο Ντίσνεϋ έφερε επίσης επανάσταση στο χώρο των θεματικών πάρκων με την

πρωτοποριακή του δημιουργία, την Ντίσνεϋλαντ. Ο Ουώλτ Ντίσνεϋ έφυγε από τη ζωή στις 15

Δεκεμβρίου του 1966, σε ηλικία 65 ετών, από καρκίνο του πνεύμονα Τα λεγόμενα περί παγώματός

του μέχρι να ανακαλυφθεί θεραπεία είναι αστικός μύθος.

ΤΣΑΡΛΙ ΤΣΑΠΛΙΝ

Ο σερ Τσαρλς Σπένσερ Τσάπλιν (1889 − 1977),

γνωστός στην Ελλάδα και με το προσωνύμιο «Σαρλό», ήταν

Άγγλος ηθοποιός, σκηνοθέτης και συνθέτης, του οποίου η

φήμη ανήλθε κατά τη διάρκεια της εποχής του βουβού

κινηματογράφου. Μεγαλούργησε στις πρώτες δεκαετίες του

Χόλυγουντ. Είναι χρονικά η πρώτη παγκόσμια

αναγνωρίσιμη φιγούρα της κινηματογραφικής τέχνης,

κυρίως μέσω του χαρακτήρα «Σαρλό» που ενσάρκωνε στις

πρώτες ταινίες του.

Από το 1912 ώς το 1918 αξιοποίησε το ταλέντο του

σε πολλές μικρές κωμωδίες του βωβού κινηματογράφου,

δημιουργώντας τον τύπο του Σαρλό. Ο ίδιος όχι μόνο

πρωταγωνιστούσε, αλλά ήταν επίσης ο σεναριογράφος,

σκηνοθέτης και συνθέτης της μουσικής των ταινιών του. Η παγκόσμια καταξίωση ήρθε μέσα από

τις μεγάλου μήκους ταινίες του, όπως οι Μοντέρνοι καιροί, Ο Μεγάλος Δικτάτωρ, Τα φώτα της

πόλης, Ο κύριος Βερντού και άλλες, που τον κατέταξαν ανάμεσα στους σημαντικότερους

δημιουργούς της έβδομης τέχνης.

Το 1952, στο απόγειο του Ψυχρού Πολέμου και της Μαύρης Λίστας, έπεσε σε δυσμένεια

λόγω των αριστερών πολιτικών φρονημάτων του. Ενώ ταξίδευε προς το Λονδίνο, έμαθε την

απόφαση του αμερικανικού Υπουργείου Δικαιοσύνης να άρει τη βίζα του και επομένως το δικαίωμα

επιστροφής. Μετά από αυτό το γεγονός παρέμεινε οριστικά στην Ευρώπη, και πιο συγκεκριμένα

στο Βεβέ της Ελβετίας, όπου πέθανε στις 25 Δεκεμβρίου 1977. Στο διάστημα αυτό ταξίδεψε στην

Αμερική μόνο μια φορά, το 1972, προκειμένου να παραλάβει το ειδικό Τιμητικό Όσκαρ για τη

συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη, κερδίζοντας το μεγαλύτερο σε διάρκεια χειροκρότημα της

ιστορίας των βραβείων. Το Αμερικανικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου τον έχει κατατάξει δέκατο

στη λίστα με τους 25 μεγαλύτερους σταρ όλων των εποχών.

Τον Αύγουστο του 1920 ο Τσάπλιν ολοκλήρωσε το Χαμίνι, την πρώτη μεγάλου μήκους

ταινία του, που στοίχισε 300.000 δολάρια και μολονότι δεν προσέλκυσε αρχικά το ενδιαφέρον των

διανομέων στην Αμερική, είχε μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο τον κόσμο. Στην ταινία, που

συνδυάζει τη σάτιρα με το τραγικό στοιχείο, είναι έντονες οι μνήμες από τη δύσκολη παιδική

ηλικία του Τσάπλιν. Το 1925 γύρισε τον Χρυσοθήρα, ταινία που συγκαταλέγεται στις καλύτερες

ταινίες όλων των εποχών, που κόστισε 650.000 και απέφερε περισσότερα από 5.000.000 δολάρια.

Και εδώ συνυπάρχει το τραγικό με το κωμικό στοιχείο, αλλά και η σουρεαλιστική τρέλα και η

περιπέτεια. Τρία χρόνια αργότερα ακολούθησε το Τσίρκο, στο οποίο ο ήρωας αποτυγχάνει ως

επαγγελματίας κλόουν μπροστά στους θεατές, αλλά προκαλεί το γέλιο ως Σαρλό, στην καθημερινή

του ζωή. Το Τσίρκο συνέπεσε με την προβολή της πρώτης ταινίας με ήχο (Τραγουδιστής της τζαζ)

και ο Τσάπλιν, αν και είχε δηλώσει ότι σιχαίνεται τις ομιλούσες ταινίες καθώς εξαφανίζουν την

μεγάλη ομορφιά της σιωπής, επένδυσε μουσικά (συνέθεσε ο ίδιος την μουσική) και έκανε

επιλεκτική χρήση των ήχων στην επόμενη ταινία του (Τα φώτα της πόλης-1931). Το 1936 γύρισε

τους Μοντέρνους καιρούς, την ταινία στην οποία εμφανίστηκε για τελευταία φορά ως Σαρλό με

συμπρωταγωνίστρια την Πολέτ Γκοντάρ.

Η πρώτη μη βωβή ταινία, Ο Μεγάλος Δικτάτωρ (1940), ήταν μια περιφρόνηση εναντίον του

Ναζισμού. Γυρίστηκε και κυκλοφόρησε στην Αμερική ένα χρόνο πριν την εμπλοκή της στο Β'

Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τσάπλιν υποδυόταν το ρόλο του Άντενοϊντ Χίνκελ , δικτάτορα της Τομανίας,

χαρακτήρα βασισμένο στον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος ήταν μικρότερος από τον Τσάπλιν μόνο 4

ημέρες. Στην ταινία επίσης συμμετείχε και ο Τζακ Όουκι στο ρόλο του Μπενζίνο Ναπαλόνι

δικτάτορα της Βακτηρίας, σατιρίζοντας τον Ιταλό δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Η ταινία

εκλήφθηκε ως μια πράξη θάρρους και ανδρείας στο πολιτικό περιβάλλον της τότε εποχής, κυρίως

για τον εξευτελισμό του Ναζισμού και για την απεικόνιση των Εβραϊκών χαρακτήρων και της

δίωξής τους.

Το 1975 ανακηρύχτηκε ιππότης από τη βασίλισσα Ελισάβετ.

ΕΛΒΙΣ ΑΑΡΟΝ ΠΡΙΣΛΕΪ

Ο Έλβις Άαρον Πρίσλεϊ 1935 - 1977)

γεννήθηκε στο Τουπέλο του Μισισίπι.

Γνωστός και με το προσωνύμιο "Βασιλιάς της

Ροκ εν Ρολ" και "Βασιλιάς" ήταν

τραγουδιστής, μουσικός και ηθοποιός, ενώ

θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους

καλλιτέχνες των τελευταίων 50 ετών.

Ξεκίνησε τραγουδώντας μουσική

rockabilly για την εταιρεία Sun Studios, με

πολλά κομμάτια μπλουζ, γκόσπελ και κάντρι,

ενώ ο συνδυασμός όλων αυτών των οδήγησε

προς την καθαρή μουσική Ροκ εν ρολ. Επιτυχία γνώρισε και με μπαλάντες, αλλά και με κομμάτια

κάντρι, μπλουζ, ποπ, φολκ, αγγίζοντας κάποιες στιγμές ακόμη και τη τζαζ. Μπορούσε να

ερμηνεύσει πολλά είδη μουσικής, πάντα με την ίδια επιτυχία, χάρη στην ευέλικτη φωνή του.

Ο Έλβις Πρίσλεϊ κυκλοφόρησε 75 άλμπουμ από το 1956 ως το 1977. Υπολογίζεται πως

μέχρι σήμερα έχουν πουληθεί πάνω από 1 δισεκατομμύριο αντίτυπα, περισσότερα από κάθε άλλο

καλλιτέχνη. Πολλά από αυτά έγιναν χρυσά ή πλατινένια, ακόμη και περισσότερες από μια φορές.

Εκτός αυτών, τιμήθηκε με 14 υποψηφιότητες για βραβείο Γκράμι, εκ των οποίων τρεις φορές ήταν

νικητής. Στην ηλικία των 36 ετών τιμήθηκε με το Grammy Lifetime Achievement Award για το

σύνολο της καριέρας του.

Εκτός από την καριέρα του στη μουσική, ο Πρίσλεϊ εμφανίστηκε και σε 33

κινηματογραφικές ταινίες. Αν και δεν είχαν καλή υποδοχή από τους κριτικούς, ήταν ιδιαίτερα

κερδοφόρες. Ακόμη, ιστορικές έχουν μείνει οι τηλεοπτικές εμφανίσεις του και τα ειδικά

αφιερώματα.

Η διαρκής άνοδος της φήμης του Έλβις άλλαξε την βιομηχανία της δημοφιλούς μουσικής

επεκτείνοντας την ευρέως προς όλες τις κατευθύνσεις. Ο καταλύτης της κοινωνικής αυτής

επανάστασης ήταν η μουσική της ροκ εν ρολ, στην οποία ο Έλβις ήταν ο κεντρικός άξονας την

εποχή εκείνη και η κυρίαρχη δύναμη ως προς την μετατροπή της μουσικής αυτής σε ένα από τα

κύρια μέσα έκφρασης της νεανικής κουλτούρας και επαναστατικότητας, ενώ παράλληλα βοήθησε

και στο ξεκίνημα της ευρύτερης αποδοχής της κουλτούρας των μαύρων Αμερικανών, στις μουσικές

εκφράσεις των οποίων η μουσική του ροκ εν ρολλ έχει τις ρίζες της, αλλάζοντας έτσι για πάντα την

Αμερικανική κουλτούρα.

Το όνομα, δημόσια εικόνα, και η φωνή του εξακολουθούν να είναι διεθνώς αναγνωρίσμα,

ενώ έχει εμπνεύσει μυριάδες μιμητές οι οποίοι ντύνονται, χορεύουν και τραγουδούν όπως ο Έλβις.

Εξακολουθεί επίσης να αναφέρεται στις διάφορες δημοσκοπήσεις και ερωτηματολόγια ως ένας από

τους μεγαλύτερους αστέρες όλων των εποχών.

Πέθανε πρόωρα το 1977 σε ηλικία 42 ετών από καρδιακή αρρυθμία, κυρίως λόγω της κακής

διατροφής, των εξαντλητικών ωραρίων αλλά και των φαρμάκων που χρησιμοποιούσε σε μεγάλες

ποσότητες. Παρόλα αυτά, μετά το θάνατο του, υπήρξε σύγχυση, ακόμη και φημολογία πως ο

Πρίσλεϊ ζει έως και σήμερα.

ΜΠΗΤΛΣ

Οι Μπητλς ήταν παγκοσμίου φήμης

αγγλικό ροκ συγκρότημα (αναφέρονταν και ως

"Σκαθάρια" στα ελληνικά) από το Λίβερπουλ,

αποτελούμενο από τον τραγουδιστή και

κιθαρίστα Τζον Λένον, τον τραγουδιστή και

μπασίστα Πωλ ΜακΚάρτνεϋ, τον κιθαρίστα

Τζωρτζ Χάρισον και τον ντράμερ Ρίνγκο Σταρ.

Το συγκρότημα έκανε έντονη την παρουσία του

κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και

γνώρισε τόσο μεγάλη επιτυχία σε ολόκληρο τον

κόσμο, ώστε να παραμένει το πιο δημοφιλές

και επαναστατικό συγκρότημα στην ιστορία της

μουσικής.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού συνδέσμου δισκογραφικών εταιρειών (RIAA), οι

Μπητλς αποτελούν το μουσικό συγκρότημα με πωλήσεις παγκοσμίως που εκτιμώνται σε πάνω από

600 εκατομμύρια αντίτυπα. Επίσης τα τραγούδια τους κατέκτησαν περισσότερες φορές την 1η θέση

στα βρετανικά τσαρτ και σημείωσαν περισσότερες πωλήσεις από οποιοδήποτε άλλο συγκρότημα.

Άλλα σημαντικά βραβεία που έχουν λάβει ως συγκρότημα είναι, 10 βραβεία Γκράμυ, 1 βραβείο

Όσκαρ για καλύτερη μουσική επένδυση, καθώς και έχουν συμπεριληφθεί ως συγκρότημα στην

κατάταξη του περιοδικού Time για τα 100 άτομα του 20ου αιώνα με την μεγαλύτερη επίδραση. Ως

ομάδα εντάχθηκαν το 1988 στο Rock and Roll Hall of Fame, ενώ εισήχθη και ο κάθε ένας ατομικά

από το 1994 έως το 2015.

Οι Μπητλς σχηματίστηκαν στο Λίβερπουλ το 1959 και η αρχική τους σύνθεση περιλάμβανε

τους Τζον Λένον, Πωλ ΜακΚάρτνεϋ, Τζωρτζ Χάρισον, Στιούαρτ Σάτκλιφ (μπάσο και φωνή), και

Πιτ Μπεστ (τύμπανα). Αυτή η παράδοξη συνάντηση δύο σχολιαρόπαιδων από το Λίβερπουλ στα

μέσα της δεκαετίας του 1950 οδήγησε σε γεγονότα που έμελλε να συγκλονίσουν τον κόσμο. Αν

αναλογιστεί κανείς την κοσμογονία των κοινωνικών αλλαγών και συνηθειών που συντελέστηκαν

στη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 και τη συνδυάσει με την πορεία των Beatles, τότε θα

διακρίνει μία παραλληλία που δεν είναι και τόσο τυχαία.

Οι περίοδοι της δικής τους ιστορίας, ως γκρουπ, και τα τραγούδια τους απηχούν τις τάσεις

και ανακατατάξεις μιας ολόκληρης εποχής. Από τα πρώιμα χρόνια που περιλαμβάνουν τα πρώτα

τους βήματα και τις εμφανίσεις τους σε μικρά κλαμπ ως την αρχή της επαγγελματικής τους

σταδιοδρομίας (το 1962) και την εθνική τους αναγνώριση. Η "Μπιτλομάνια" είναι η δεύτερη

μεγάλη περίοδος που σηματοδοτεί το πέρασμα από την εθνική στη διεθνή αναγνώριση, στην

υστερία και τον πανζουρλισμό που προκαλούσαν οι δημόσιες εμφανίσεις τους. Τα χρόνια της

μεγάλης παραγωγής και των συνεχών ηχογραφήσεων.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οι κοινωνικές εντάσεις έφτασαν στο αποκορύφωμά τους.

Η νεολαία επαναστατούσε ειρηνικά ή μη, τα μαλλιά μάκρυναν, τα ναρκωτικά ήταν παντού, και ο

μυστικισμός, οι ανατολικές φιλοσοφίες και η ψυχεδέλεια ζυμώνονταν με τη δυτική σκέψη και τον

τρόπο ζωής. Οι Μπιτλς ανδρώθηκαν, ξέφυγαν από την κυριαρχία του μάνατζέρ τους, Επστάιν, και

η μουσική τους έκρηξη ήταν ο παλμογράφος των κοινωνικών αλλαγών. Ίσως, σε ένα βαθμό, να

βρίσκονταν και πίσω από αυτές. Ωστόσο για πολλούς άλλους οι Beatles θεωρούνται

υπερεκτιμημένοι σε σύγκριση με συγκροτήματα που επικράτησαν στα τέλη της δεκαετίας του 1960

και στην δεκαετία του 1970, τα οποία συγκροτήματα είχαν έναν πιο σκληρό ροκ ήχο ή πιο ώριμο

και προοδευτικό ήχο και στίχο. Πάντως όπως και να έχει, οι Beatles ήταν αυτοί που έκαναν την

αρχή και αποτέλεσαν πρότυπο για αρκετά από αυτά τα συγκροτήματα.

ΜΑΪΚΛ ΤΖΑΚΣΟΝ

Ο Μάικλ Τζόζεφ Τζάκσον (1958 - 2009)

ήταν Αμερικανός μουσικός, τραγουδιστής, χορευτής,

χορογράφος, συνθέτης και παραγωγός. Θεωρείται

μια από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες στην

ιστορία της μουσικής και του θεάματος. Είναι

ευρέως γνωστός ως «Βασιλιάς της Ποπ».

Υπολογίζεται ότι συνολικά οι πωλήσεις των δίσκων

του ξεπερνούν τα 400 εκατομμύρια. Τιμήθηκε

μεταξύ άλλων μετά θάνατον με Βραβείο Γκράμι για

το σύνολο της προσφοράς του.

Γεννήθηκε στο Γκάρι της Ιντιάνα στις 29 Αυγούστου

το 1958. Άρχισε τη σταδιοδρομία του ως

τραγουδιστής της Motown με το συγκρότημα The Jackson 5 στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και

στις αρχές της επόμενης δεκαετίας. Ενώ ήταν ακόμη μέλος των The Jackson 5, το 1971 ξεκίνησε

τις πρώτες σόλο ηχογραφήσεις του στην ίδια εταιρία.

Ο Τζάκσον άρχισε ουσιαστικά τη σόλο σταδιοδρομία του το 1979 με τον δίσκο Off the Wall.

Από τότε, είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους εμπορικά καλλιτέχνες στην ιστορία της μαύρης

μουσικής και ένας από τους πιο επιτυχημένους σόλο καλλιτέχνες συνολικά στην ιστορία της

μουσικής.

Ο δίσκος Thriller, που κυκλοφόρησε στις 30 Νοεμβρίου του 1982, κατέκτησε τον τίτλο του

πρώτου σε πωλήσεις δίσκου στην ιστορία, και παραμένει έως σήμερα το άλμπουμ με τις

μεγαλύτερες πωλήσεις όλων των εποχών, έχοντας πουλήσει 110 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως

μέχρι σήμερα σύμφωνα με το Guinness World Records.

Από το 1993 και έπειτα, η προσωπική ζωή του Τζάκσον απασχόλησε τα μέσα μαζικής

ενημέρωσης και ειδικότερα μια σειρά δικαστικών υποθέσεων εναντίον του κυρίως για σεξουαλική

παρενόχληση και κακοποίηση. Τελικά, αθωώθηκε και για τις 11 συνολικά κατηγορίες που του

απαγγέλθηκαν. Στις 25 Ιουνίου 2009 ο Τζάκσον βρέθηκε αναίσθητος στην κατοικία του Λος

Άντζελες. Η υπηρεσία πρώτων βοηθειών του Λος Άντζελες έλαβε επείγουσα κλήση στις 12.22 π.μ.,

ενώ έφτασε στο σημείο τρία (3) λεπτά αργότερα. Αναφέρθηκε ότι δεν ανέπνεε και εφαρμόστηκε

καρδιοαναπνευστική ανάνηψη. Οι προσπάθειες ανάνηψης συνεχίσθηκαν κατά τη μεταφορά του στο

Ιατρικό Κέντρο Ronald Reagan του Πανεπιστημίου του Λος Άντζελες και για μία ώρα μετά την

άφιξή του εκεί. Κηρύχθηκε νεκρός στις 2.26 π.μ.

ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

O Σωκράτης (470/469 – 399 π.Χ.) ήταν Έλληνας

Αθηναίος φιλόσοφος και μία από τις σημαντικότερες

φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος

και πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής

φιλοσοφίας. Ενδεικτικό της σημασίας του για την Αρχαία

ελληνική φιλοσοφία είναι ότι όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι

πριν από αυτόν ονομάστηκαν Προσωκρατικοί.

Είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως

νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ' όλη την Ελλάδα.

Ορισμένοι από αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές

φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι γνωστότεροι ήταν ο Πλάτων και ο Αντισθένης

στην Αθήνα, ο Ευκλείδης στα Μέγαρα, ο Φαίδων στην Ηλεία και ο Αρίστιππος στην Κυρήνη. Οι

κυριότερες πηγές για τη ζωή του είναι κατ' αρχάς ο μαθητής του Πλάτων, ο ιστορικός Ξενοφών, ο

φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο συγγραφέας κωμωδιών Αριστοφάνης.

To σύνολο της επιρροής του συχνά τον κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων παγκοσμίων

προσωπικοτήτων όλων των εποχών με τη μεγαλύτερη επιρροή, μαζί με τον μαθητή του, τον

Πλάτωνα. Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, ιδιαίτερα νέοι, που ένιωθαν

ευχαρίστηση ακούγοντας τον να μιλάει και να συζητάει για θέματα κοινωνικά, πολιτικά, ηθικά και

θρησκευτικά. Έτσι σχηματίστηκε γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή, γιατί ο

Σωκράτης δεν δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο της πόλης με ανθρώπους κάθε

κοινωνικής τάξης και, σε αντίθεση με τους σοφιστές, δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του.

Απέφευγε την εμπλοκή στην πολιτική και προτιμούσε να κάνει τη δική του ανεξάρτητη

πορεία. Μόνη εξαίρεση, όταν η πατρίδα τον καλούσε. Έτσι έλαβε μέρος σε τρεις εκστρατείες στη

διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, στην πολιορκία της Ποτίδαιας, στο Δήλιο της Βοιωτίας

το 424π.Χ.

Η μήνυση κατά του Σωκράτη, έγινε από τον ποιητή Μέλητο, καθώς και από το γνωστό

πολιτικό και βυρσοδέψη Άνυτο και τον ρήτορα Λύκωνα. Το 399 π.Χ. ο φιλόσοφος βρέθηκε

αντιμέτωπος με το Δικαστήριο της Ηλιαίας. Εκεί, διατυπώθηκαν εναντίον του κατηγορίες για

ασέβεια προς τους θεούς και για διαφθορά των νέων]. Ο φιλόσοφος καταδικάστηκε, με βάση την

κατηγορία, σε θάνατο. Ως σκοπιμότητα της κατηγορίας θεωρήθηκε η διδασκαλία του, η οποία

επιδρούσε στους νέους, και με τον φιλελευθερισμό που τον διέκρινε, θεωρήθηκε ανατρεπτικός.

Ουσιαστικό κίνητρο, όμως, υπήρξε η αντιζηλία του με σημαντικούς άνδρες της εποχής. Ενώ ένας

από τους βασικούς λόγους για την κατηγορία του, στην πραγματικότητα ήταν ότι ένας από τους

μαθητές του, και μάλιστα από τους πιο σημαντικούς, είχε πάρει μέρος στην εξουσία των τυράννων.

Στη διάρκεια της δίκης ο Σωκράτης έδειξε θάρρος, ενώ η αναγγελία της ποινής δεν

κατάφερε να τον βγάλει από τη θεϊκή του αταραξία. Μετά την καταδίκη του παρέμεινε στο

δεσμωτήριο 30 μέρες, γιατί ο νόμος απαγόρευε την εκτέλεση της θανατικής ποινής πριν από την

επιστροφή του ιερού πλοίου από τις γιορτές της Δήλου. Από τον διάλογο του Πλάτωνα Κρίτων

φαίνεται ότι ο Σωκράτης θα μπορούσε να σωθεί, αν ήθελε, αφού οι μαθητές του είχαν τη

δυνατότητα να τον βοηθήσουν να αποδράσει. Ο Σωκράτης αρνήθηκε στηριζόμενος στις

φιλοσοφικές απόψεις του και, ως νομοταγής πολίτης και αληθινός φιλόσοφος, περίμενε το θάνατο

ειρηνικά και γαλήνια, και ήπιε το κώνειο, όπως πρόσταζε ο νόμος.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Ο Αριστοτέλης (384 - 322 π.Χ.) ήταν αρχαίος

Έλληνας φιλόσοφος και πολυεπιστήμονας. Σε ηλικία 17

ετών εισέρχεται στην Ακαδημία του Πλάτωνα, στην

Αθήνα, όπου παραμένει έως τα 37 του έτη. Εκεί

συνδέεται τόσο με τον ίδιο τον Πλάτωνα όσο και με τον

Εύδοξο, τον Ξενοκράτη και άλλους στοχαστές. Τα έργα

του αναφέρονται σε πολλές επιστήμες, όπως φυσική,

βιολογία, ζωολογία, μεταφυσική, λογική, ηθική, ποίηση,

θέατρο, μουσική, ρητορική, πολιτική κ.ά, και συνιστούν

το πρώτο ολοκληρωμένο σύστημα στη Δυτική

Φιλοσοφία.

Η περίοδος της ωριμότητας αρχίζει με τις βιολογικές έρευνες και τα συμπεράσματά του

είναι η πρώτη συστηματοποίηση των βιολογικών φαινομένων στην Ευρώπη. Η σκέψη και οι

διδασκαλίες του Αριστοτέλη, που συνοπτικά περιγράφονται με τον όρο Αριστοτελισμός, επηρέασαν

για αιώνες τη φιλοσοφική, θεολογική και επιστημονική σκέψη έως και τον ύστερο Μεσαίωνα.

Μετά τον θάνατο του Πλάτωνα, φεύγει από την Αθήνα και κατόπιν εντολής του Φιλίππου,

αναλαμβάνει το 343 π.Χ./42 τη διδασκαλία του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ως διδάσκαλος του

Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Αριστοτέλης, απέκτησε διάφορες ευκαιρίες και αφθονία προμηθειών.

Έτσι, ίδρυσε μια βιβλιοθήκη στο Λύκειο, η οποία έγινε αρωγός στην παραγωγή εκατοντάδων

έργων του. Το γεγονός ότι υπήρξε μαθητής του Πλάτωνα, τον οδήγησε στις απόψεις του

πλατωνισμού, αργότερα, όμως, μετά τον θάνατο του Πλάτωνα, οδηγήθηκε, περισσότερο, σε

εμπειρικές μελέτες και μετατοπίζεται από τον πλατωνισμό στον εμπειρισμό. Πίστευε ότι οι ιδέες

και οι γνώσεις όλων των λαών βασιζόταν, τελικά, στην αντίληψη.

Ο Αριστοτέλης έχτισε μεγαλόπρεπα οικήματα και στοές, που ονομάζονταν "περίπατοι".

Ίσως γι' αυτό η σχολή του ονομάστηκε Περιπατητική Σχολή και οι μαθητές του περιπατητικοί

φιλόσοφοι. Η οργάνωση της σχολής είχε γίνει κατά τα πρότυπα της Πλατωνικής Ακαδημίας. Η

σχολή είχε μεγάλη βιβλιοθήκη και τόσο καλά οργανωμένη, ώστε αργότερα χρησίμευσε ως πρότυπο

για την ίδρυση των βιβλιοθηκών της Αλεξάνδρειας και της Περγάμου. Ο Αριστοτέλης μάζεψε

χάρτες και όργανα χρήσιμα για τη διδασκαλία των φυσικών μαθημάτων.

Ο Αριστοτέλης απεβίωσε μεταξύ πρώτης και εικοστής δευτέρας Οκτωβρίου του έτους 322

π.Χ. στη Χαλκίδα από στομαχικό νόσημα, μέσα σε θλίψη και μελαγχολία. Το σώμα του

μεταφέρθηκε στα Στάγειρα, όπου θάφτηκε με εξαιρετικές τιμές.

ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ

Ο Σπάρτακος ήταν μονομάχος θρακικής καταγωγής,

που ηγήθηκε μεγάλης επανάστασης δούλων και άλλων

κοινωνικά καταπιεσμένων ατόμων. Σχεδόν όλες οι γνώσεις

μας για τον Σπάρτακο περιορίζονται στα γεγονότα της

επανάστασης που ηγήθηκε γνωστής και ως Επανάσταση του

Σπάρτακου ή Επανάσταση των Μονομάχων. Η επανάσταση

του Σπάρτακου είναι μία από τις μεγαλύτερες και

μαζικότερες της αρχαιότητας. Το γεγονός αυτό, σε

συνδυασμό με την τραγική της κατάληξη, ενέπνευσε πολλά

κινήματα αλλά και διανοούμενους και καλλιτέχνες κατά τη

διάρκεια των αιώνων, πολλοί εκ των οποίων ερμήνευσαν

ποικιλοτρόπως το χαρακτήρα της επανάστασης, άλλοι δε

χρησιμοποίησαν και το όνομα του Σπάρτακου για να δηλώσουν τη ριζοσπαστικότητα των

ενεργειών τους. Η πόλη της Καπύης ήταν περίφημη για τις σχολές μονομάχων που φιλοξενούσε, οι

περισσότεροι των οποίων ήταν γαλατικής και θρακικής καταγωγής. 200 σκλάβοι, μεταξύ αυτών και

ο Σπάρτακος, κατέστρωσαν ένα σχέδιο απόδρασης που όμως διέρρευσε. Ο αριθμός των

επαναστατών άρχισε να μεγαλώνει καθώς στις τάξεις τους προσχωρούσαν δούλοι, άποροι και

κατατρεγμένοι, μεταξύ αυτών και πλήθος γυναικόπαιδων. Οι εξελίξεις αυτές προκάλεσαν δέος στη

Ρώμη. Ο Σπάρτακος κατευθυνόμενος νότια βρισκόταν πολύ κοντά στην Αιώνια Πόλη. Διέλυσε και

το σώμα του Κόιντου Άρριου και πλέον η Ρώμη έμοιαζε απροστάτευτη. Αλλά ο ηγέτης των

μονομάχων προσπέρασε την πόλη και συνέχισε την πορεία του προς τον νότο. Εν τω μεταξύ,

οργισμένη η Σύγκλητος ανακάλεσε τους δύο υπάτους και ανέθεσε την πάταξη της εξέγερσης στον

πραίτορα και έμπειρο στρατηγό Μάρκο Λικίνιο Κράσσο, στον οποίο παραχώρησε αυξημένες

εξουσίες. Παράλληλα ανακάλεσε εσπευσμένα τους Πομπήιο και Λούκουλο από τις εκστρατείες

τους στην Ισπανία και στη Μικρά Ασία αντίστοιχα. Με νέες δυνάμεις (40.000 άνδρες) ο Κράσσος

έσπευσε προς την Καμπανία. Η τελική μάχη έγινε στα Βασιλικάτα της Λουκανίας κοντά στις όχθες

του ποταμού Σιλάρου την άνοιξη του 71 π.Χ. Υπήρξε πολύωρη και αιματηρή. Οι επαναστάτες (περί

τις 35.000 τον αριθμό) πολέμησαν με απίστευτη γενναιότητα κι αυταπάρνηση, αλλά τελικά η

συνοχή και η πειθαρχία των ρωμαϊκών στρατευμάτων έγειρε την πλάστιγγα υπέρ τους. Ο

Σπάρτακος σκοτώθηκε ενώ προσπαθούσε να βρει τον Κράσσο στο πεδίο της μάχης. Το σώμα του

δεν αναγνωρίστηκε ποτέ.

ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ

Ο Φρανσουά Μαρί Αρουέ (1694 -1778),

ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Βολταίρος, ήταν

Γάλλος συγγραφέας, ιστορικός και φιλόσοφος,

διάσημος για το πνεύμα του, τις επιθέσεις του εις βάρος

της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση της

ανεξιθρησκίας, της ελευθερίας του λόγου και του

διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Θεωρείται

κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του

18ου αιώνα. Υπήρξε επίσης δοκιμιογράφος και

κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού.

Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 21 Νοεμβρίου 1694

μέσα σε μία μεσοαστική οικογένεια. Ο πατέρας του

ήταν συμβολαιογράφος και ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Οικονομικών.

Οι σατιρικοί στίχοι του τον έκαναν ιδιαίτερα δημοφιλή στα ανώτερα κοινωνικά στρώματα.

Τότε παρουσίασε το πρώτο θεατρικό του έργο, την τραγωδία Οιδίπους, απομίμηση του Οιδίποδα

του Σοφοκλή. Ο Βολταίρος συνέθεσε μια σάτιρα για τον αντιβασιλέα Φιλίππου Β΄ της Ορλεάνης.

Ένας κατάσκοπος κατάφερε να πάρει την ομολογία του και στις 16 Μαΐου 1717 φυλακίστηκε στη

Βαστίλη για προσβολή του αντιβασιλέα. Μετά την απελευθέρωσή του από τη Βαστίλη τον Απρίλιο

του 1718, έγινε γνωστός ως Arouet de Voltaire ή απλά Voltaire. Το 1725 ο Βολταίρος προσβλήθηκε

από έναν νέο ευγενή, τον Chevalier de Rohan, και απάντησε με τη συνηθισμένη του οξύτητα

προκαλώντας το νεαρό ευγενή σε μονομαχία. Το πρωί της ημέρας που είχε οριστεί η μονομαχία, ο

Βολταίρος συνελήφθη και εστάλη για δεύτερη φορά στη Βαστίλη. Επέλεξε την εξορία στην Αγγλία

αντί της φυλάκισης. Αυτό το περιστατικό του άφησε ανεξίτηλη εντύπωση, και από εκείνη την

ημέρα έγινε υπέρμαχος της δικαστικής μεταρρύθμισης.

Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στην Αγγλία τον προσέλκυσε η φιλοσοφία του Τζον

Λοκ και ιδέες του μαθηματικού Ισαάκ Νεύτωνα. Η πλέον ενδιαφέρουσα παραγωγή του στην

Αγγλία ήταν η συγγραφή της ιστορίας του Κάρολου 12ου της Σουηδίας, η οποία παραμένει

κλασσική στο χώρο της βιογραφίας. Το έργο του Αγγλικά Γράμματα δημοσιευμένο στα αγγλικά το

1733 και στα γαλλικά ως Lettres philosophiques το 1734, μπορεί να ειπωθεί ότι έδωσε ώθηση στην

αγγλική φιλοσοφική σκέψη και επιστήμη, η οποία χαρακτήρισε την περίοδο του Διαφωτισμού. Το

βιβλίο επίσημα απαγορεύθηκε στη Γαλλία.

Ο Βολταίρος επέστρεψε στο Παρίσι μετά από τρία χρόνια και συνέχισε εκεί τη λογοτεχνική

του παραγωγή. Δημοσίευσε τότε το επικό ποίημα Ερρικειάς, με θέμα τους θρησκευτικούς πολέμους

στη Γαλλία, όπου σατίριζε τη θρησκευτική μισαλλοδοξία. Ανεπιθύμητος στη Γαλλία ο Βολταίρος

εγκαταστάθηκε στη Γενεύη, όπου αγόρασε το κτήμα "Les Délices" και απέκτησε επίσης ένα ακόμα

σπίτι κοντά στη Λωζάνη. Αργότερα επιχείρησε να μεταβεί στην Ρωσία αλλά η Αικατερίνη Β΄ του

αρνήθηκε την είσοδο πιεζόμενη από την Ρωσική εκκλησία και τις σφοδρές αντιδράσεις του

ρωσικού λαού.

Το 1759, αγόρασε το κτήμα Φερνέ (Ferney) κοντά στα γαλλο-ελβετικά σύνορα όπου έζησε

μέχρι και λίγο καιρό πριν το θάνατο του. Το Φερνέ έγινε σύντομα η διανοητική πρωτεύουσα της

Ευρώπης. Ο Βολταίρος παρέμεινε ενεργός καθ' όλη τη διάρκεια αυτών των ετών, παράγοντας

σταθερή ροή βιβλίων, θεατρικών έργων και άλλων δημοσιεύσεων. Έγραψε επίσης εκατοντάδες

επιστολών στον κύκλο των φίλων του. Ήταν πάντα μια φωνή της λογικής. Υπήρξε ειλικρινής

κριτικός της θρησκευτικής αδιαλλαξίας και των θρησκευτικών διώξεων. Το 1778, διανύοντας το

84ο έτος του, παρευρέθηκε στην πρώτη απόδοση της τραγωδίας του Ειρήνη στο Παρίσι. Το ταξίδι

του και η υποδοχή του ήταν μια αποθέωση, αλλά η συγκίνηση τον κατέβαλε και πέθανε λίγο

αργότερα στην πρωτεύουσα στις 30 Μαΐου 1778. Ένας ηγούμενος μετέφερε κρυφά το πτώμα του

Βολταίρου σε ένα αβαείο στην πόλη Champagne, όπου θάφτηκε. Τα λείψανά του διακομίστηκαν

στο Παρίσι το 1791 και ενταφιάστηκαν στο Πάνθεον.

ΙΜΜΑΝΟΥΕΛ ΚΑΝΤ

O Ιμμάνουελ Καντ (1724 - 1804) ήταν

Γερμανός φιλόσοφος και επιστήμονας. Θεωρείται

ένας από τους σημαντικότερους στοχαστές και

φιλοσόφους όλων των εποχών και ο μεγαλύτερος της

νεότερης εποχής.

Ο Καντ γεννήθηκε, έζησε και πέθανε στο

Καίνιξμπεργκ της Ανατολικής Πρωσίας, δεν

παντρεύτηκε ποτέ, δεν εγκατέλειψε ποτέ τη γενέτειρα

πόλη του και είχε γίνει αντικείμενο σχολιασμού για

την εντυπωσιακή ακρίβειά του στις κοινωνικές συναναστροφές - υπόδειγμα αυτοπειθαρχίας και

παραξενιάς. Το 1749 προσπάθησε να λύσει μια μαθηματική αντιδικία μεταξύ οπαδών του

Καρτέσιου και του Λάιμπνιτς με σχετικοποίηση των θέσεών τους. Το 1755 δημοσίευσε ανώνυμα

μια θεωρία του για τη δημιουργία του πλανητικού μας συστήματος και για την ύπαρξη γαλαξιών

πέρα από το δικό μας γαλαξία. Το ίδιο έτος αναγορεύεται Διδάκτωρ και Υφηγητής του

πανεπιστημίου της Καινιξβέργης. Αποδίδει δε το δώρο της γνώσης στον άνθρωπο σε θεϊκή

παρέμβαση.

Ο Καντ όρισε τον διαφωτισμό στο δοκίμιό του Τι είναι Διαφωτισμός; ως την περίοδο που

χαρακτηρίζεται από την ερμηνεία που του δίνει ο ίδιος: "έχε το θάρρος, να χρησιμοποιείς το δικό

σου νου", τη δική σου σκέψη. Διακρίνεται από την κριτική σκέψη έναντι των άκριτων

υπαγορεύσεων και των προκαταλήψεων της εξουσίας, της θρησκείας, της κοινωνίας ευρύτερα. Το

έργο του Καντ επέχει θέση συνδετικού κρίκου μεταξύ του Ορθολογισμού και του Εμπειρισμού,

δηλαδή, των βασικών φιλοσοφικών ρευμάτων του 18ου αιώνα. Είχε, επιπροσθέτως, αποφασιστική

επίδραση στο κίνημα του Ρομαντισμού και στη φιλοσοφία του Γερμανικού Ιδεαλισμού, αλλά και

του Νεοκαντιανισμού του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου αιώνα. Το έργο του αποτέλεσε

επίσης σημείο εκκίνησης για πολλούς άλλους φιλοσόφους του 20ου και του 21ου αιώνα.

Η διδασκαλία του Καντ φαίνεται ναι είναι κατ' αρχήν εκ διαμέτρου αντίθετη με εκείνη του

Αριστοτέλη. Ο Αριστοτέλης πίστευε πως ο πραγματικά ενάρετος άνθρωπος είναι εκείνος που

απολαμβάνει να εκτελεί ενάρετες πράξεις. Ο Καντ θεωρεί ως πραγματική απόδειξη για την αρετή

την οδυνηρή πάλη του καλώς πράττειν, επειδή θεωρεί ότι η ανθρώπινη φύση δε συμμορφώνεται

χωρίς εμπόδια στις καθολικές, πανανθρώπινες απαιτήσεις του που θέλουν π.χ. να μην κάνουμε

εξαιρέσεις για λόγους προσωπικής ευχαρίστησης. Μόνον όταν είμαστε διατεθειμένοι να μας

κοστίσει κάτι, μόνον τότε μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι πράττουμε με κίνητρο το καθήκον.

ΣΙΓΚΜΟΥΝΤ ΦΡΟΥΝΤ

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ ήταν Αυστριακός

ιατρός, φυσιολόγος, ψυχίατρος και θεμελιωτής της

Ψυχαναλυτικής σχολής στον τομέα της

Ψυχολογίας. Αναγνωρίζεται ως ένας από τους

πλέον βαθυστόχαστους αναλυτές του 20ου αιώνα

που μελέτησε και προσδιόρισε έννοιες όπως το

ασυνείδητο, την απώθηση και την παιδική

σεξουαλικότητα.

Οι επιστημονικές θεωρίες του Φρόυντ και

οι τεχνικές θεραπείας που ανέπτυξε θεωρήθηκαν

ιδιαίτερα καινοτόμες και αποτέλεσαν αντικείμενα

έντονης αμφισβήτησης όταν παρουσιάστηκαν στη

Βιέννη του 19ου αιώνα. Ωστόσο και σήμερα συνεχίζουν να εγείρουν έντονο προβληματισμό και

αντιπαραθέσεις. Η επίδραση του Φρόυντ δεν περιορίστηκε μόνο στην ψυχολογία και την

ψυχιατρική, αλλά ταυτόχρονα απλώθηκε σε πολλούς τομείς της επιστήμης (ανθρωπολογία,

κοινωνιολογία, φιλοσοφία) και της τέχνης.

Ο Σίγκμουντ Φρόυντ γεννήθηκε στη σημερινή πόλη της Τσεχίας Πρίμπορ. Από τις από τα

παιδικά του χρόνια έδειξε να διαθέτει σημαντικές διανοητικές ικανότητες, ενώ ήταν άριστος και

πειθαρχημένος μαθητής. Την εκπαίδευσή του ανέλαβαν αρχικά οι γονείς του, πριν σταλεί σε ένα

άγνωστο ιδιωτικό σχολείο. Σε ηλικία εννέα ετών πέτυχε στις εισαγωγικές εξετάσεις του γυμνασίου

Sperl, όπου ξεχώρισε για τις επιδόσεις του και αποφοίτησε με τη διάκριση summa cum laude.

Διέθετε κλίση στις γλώσσες και μεγάλη ευχέρεια στα Λατινικά, τα Αρχαία Ελληνικά, τα Γαλλικά

και τα Αγγλικά. Αρκετοί διακεκριμένοι ψυχίατροι χρησιμοποιούσαν την ψυχαναλυτική μέθοδο για

την αντιμετώπιση νευρώσεων. Από το Δεκέμβριο του 1887, στράφηκε στην μέθοδο της ύπνωσης,

με την οποία σημείωσε αρκετές επιτυχίες και έγινε υπέρμαχος της υπόθεσης του υπνωτισμού. Την

απαρνήθηκε οριστικά ως θεραπευτική μέθοδο το 1896, και σταδιακά μετατοπίστηκε από την

καθαρτική μέθοδο στην ψυχαναλυτική.

Ιδιαίτερης αξίας θεωρείται η ανακάλυψη του οιδιπόδειου συμπλέγματος, το οποίο

υποδηλώνει την αγάπη κάθε παιδιού για τον ένα γονιό και τη ζηλότυπη εχθρότητα προς τον άλλο.

Το Εκείνο, το Εγώ και το Υπερεγώ

Ο Φρόυντ, στην προσπάθεια ερμηνείας της λειτουργίας του ασυνειδήτου, πρότεινε πως

διακρίνεται από μία δομή, σύμφωνα με την οποία διαιρείται σε τρία μέρη: το Εκείνο, το Εγώ και το

Υπερεγώ. Το εκείνο αντιπροσωπεύει τα κίνητρα, τα ένστικτα και τις βιολογικές ανάγκες του ατόμου

και κατά συνέπεια είναι έμφυτο, υπάρχει δηλαδή κατά τη γέννηση και δεν επηρεάζεται από την

εμπειρία του ατόμου. Η έννοια του Εγώ αποτελεί το λογικό μέρος που αν και δεν είναι έμφυτο,

αναπτύσσεται και καλλιεργείται με την επίδραση της συσσωρευμένης εμπειρίας. Το Υπερεγώ

αντιπροσωπεύει όλες τις θετικές ηθικές και κοινωνικές αξίες του ατόμου, αποτελώντας κατά κάποιο

τρόπο την ηθική συνείδηση. Ο Φρόυντ διατύπωσε περαιτέρω πως η αλληλοσυσχέτιση των τριών

αυτών στοιχείων καθορίζουν την ψυχική κατάσταση του ατόμου, έτσι ώστε αν οι πιέσεις που

εξασκούν το ένα πάνω στο άλλο είναι ετεροβαρείς, τότε δημιουργούνται συγκρούσεις ανάμεσα στο

Εγώ και τις ενστικτώδεις ορμές ή τη συνείδηση, οι οποίες ωθούν το άτομο να καταφύγει σε

συγκεκριμένους μηχανισμούς άμυνας.

Το Φεβρουάριο του 1923, ο Φρόυντ ανακάλυψε έναν καρκινώδη όγκο στη δεξιά πλευρά του

ουρανίσκου, τον οποίο αφαίρεσε. Ακολούθησαν πρόσθετες θεραπείες και άλλες τριάντα δύο

εγχειρήσεις, στις οποίες υποβλήθηκε μέχρι το θάνατό του, υποφέροντας για τα επόμενα δεκαέξι

χρόνια από υποτροπές της κατάστασής του και γενική καταπόνηση.

Στις 4 Ιουνίου του 1938 εγκατέλειψε οριστικά τη Βιέννη με προορισμό το Λονδίνο, όπου

έγινε δεκτός με τιμές. Η άφιξή του στην αγγλική πρωτεύουσα και καλύφθηκε εκτενώς στον τύπο.

Τους τελευταίους μήνες της ζωής του, η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε, υπομένοντας

μεγάλη σωματική καταπόνηση μέχρι το θάνατό του στις 23 Σεπτεμβρίου του 1939.

Η σορός του αποτεφρώθηκε τρεις ημέρες αργότερα και η τέφρα του φυλάσσεται μέσα σε

μία ελληνική υδρία, από την πλούσια συλλογή αρχαιοτήτων που διέθετε ο Φρόυντ. Η τεφροδόχος

περιέχει επίσης την τέφρα της Μάρθας Φρόυντ και βρίσκεται στο κρεματόριο του Γκόλντεν Γκρην

στο Λονδίνο.

ΕΜΕΛΙΝ ΠΑΝΚΧΕΡΣΤ

Η Έμελιν Πάνκχερστ γεννήθηκε στο Μάντσεστερ το

1858, και μεγάλωσε σε μια οικογένεια με την

πολιτική και τον ακτιβισμό να βρίσκονται στο

επίκεντρο. Κληρονόμος της οικογενειακής αυτής

παράδοσης, η Πάνκχερστ αφιερώθηκε από την

εφηβική κιόλας ηλικία στην πάλη για τα

δικαιώματα των γυναικών. Η οικογένειά της, αν

και εμπλεκόταν ενεργά στην πολιτική,

προσπαθούσε να τη μυήσει σε μια πιο συντηρητική

και παραδοσιακή ζωή.

Δεν επηρεάστηκε, ωστόσο, από την επιθυμία των γονιών της. Η επαναστατική της φύση δεν άφηνε

τη συνείδησή της ήσυχη. Έτσι, αποφάσισε να παρακολουθήσει μαθήματα στην École Normale de

Neuilly, όπου ήρθε σε επαφή με πολιτικά κινήματα.

Το 1879 παντρεύτηκε τον κατά 24 χρόνια μεγαλύτερό της δικηγόρο Ρίτσαρντ Πάνκχερστ,

που υποστήριζε τις δράσεις της. Με το κίνημα των Σουφραζετών ξεκίνησε να ασχολείται από το

1880, ήρθε όμως σε ρήξη με τα μέλη εκείνα που υποστήριζαν πως το δικαίωμα ψήφου έπρεπε να

δοθεί μόνο στις παντρεμένες γυναίκες. Ίδρυσε και συμμετείχε ενεργά στην Women's Franchise

League. Στις βασικές θέσεις βρισκόταν η γυναικεία ψήφος, όπως και η ισότητα ανάμεσα στα δύο

φύλα σε θέματα διαζυγίου και κληρονομιάς.

Με το πέρασμα του χρόνου, και όταν πλέον πέθανε ο σύζυγός της, κλιμακώθηκαν οι

κινητοποιήσεις της. Δημιούργησε την Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών (WSPU), το

1903, η δράση της οποίας δεν θεωρούνταν πάντα νόμιμη. Απαντώντας, ωστόσο, σε όσους έκαναν

λόγο για τρομοκρατικές ενέργειες, η Πάνκχερστ υποστήριζε πως η κατάσταση του γυναικείου

φύλου είναι «τόσο αξιοθρήνητη που είναι καθήκον μας να παραβούμε το νόμο».

Μαζικές διαδηλώσεις, συνθήματα σε τοίχους, προπηλακισμοί αστυνομικών και εμπρησμοί,

χρησιμοποιούνταν ως μέσο πίεσης για σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

Μετά από μεγάλους αγώνες, η Πάνκχερστ συνελήφθη το 1908 όταν προσπάθησε να μπει στη

βρετανική Βουλή για να επιδώσει ψήφισμα. Η ίδια χρησιμοποιούσε πάντως τις συλλήψεις της για

να δώσει ώθηση στο κίνημα. Η απεργία πείνας αποτέλεσε ένα ακόμη «όπλο» στη φαρέτρα της για

την ενίσχυση των θέσεων του κινήματος, όπως και η μεγάλη διαδήλωση του 1910 με εκατοντάδες

σουφραζέτες να μάχονται μπροστά στο βρετανικό κοινοβούλιο.

Οι σουφραζέτες, όμως, κινήθηκαν πιο ειρηνικά το 1914, με τη γερμανική απειλή να δημιουργεί

έντονες ανησυχίες για το μέλλον της δημοκρατίας. Τελικά το δικαίωμα ψήφου εκχωρήθηκε μετά το

τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στις Βρετανίδες άνω των 30 ετών.

Το WSPU μετονομάστηκε σε Γυναικείο Κόμμα. Η Πάνκχερστ, ωστόσο, προσχώρησε

στο Συντηρητικό Κόμμα γεγονός που σχολιάστηκε. Όταν ήλθε η Οκτωβριανή Επανάσταση, οι

απόψεις της ήταν πλέον λιγότερο ριζοσπαστικές. Έφυγε από τη ζωή το 1928 χωρίς να προλάβει να

δει το αποτέλεσμα των αγώνων της. Στην ιστορία όμως το όνομά της είναι άρρηκτα συνδεδεμένο

με την παροχή του δικαιώματος γυναικείας ψήφου.

ΤΖΩΝ ΜΕΫΝΑΡΝΤ ΚΕΥΝΣ

Ο Τζων Μέυναρντ Κέυνς, (1883 –1946)

ήταν Άγγλος οικονομολόγος, μαθηματικός,

καθηγητής πανεπιστημίου, συγγραφέας και

ανώτατος κρατικός υπάλληλος. Δημιούργησε,

με τα έργα του και τους οπαδούς του, τη

λεγόμενη κεϋνσιανή σχολή στην οικονομική

επιστήμη. Ο Κέυνς και ο Μίλτον Φρίντμαν

ήταν δύο από τους πιο σημαντικούς

οικονομολόγους του 20ού αιώνα.

Τα δύο πιο σημαντικά βιβλία που συνέγραψε

ήταν Οι Οικονομικές Συνέπειες της Ειρήνης (1919)

και Γενική Θεωρία της Απασχόλησης, του Τόκου

και του Χρήματος (1936). Με το πρώτο υποστήριξε ότι η Γερμανία δεν είχε την ικανότητα να

πληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις που απαίτησαν από αυτή οι νικήτριες δυνάμεις του Α΄

Παγκοσμίου Πολέμου και ότι αυτό θα οδηγήσει στην επανάληψη του σε πιο μεγάλη κλίμακα.

Με το δεύτερο ότι, για να λυθεί το πρόβλημα της ανεργίας που αντιμετώπιζε ο δυτικός κόσμος

μετά το κραχ της Νέας Υόρκης (1929), θα πρέπει να παρέμβει το κράτος και χρηματοδοτώντας την

οικονομία και τις επιχειρήσεις να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Το δεύτερο αυτό βιβλίο

ψηφίστηκε από το κοινό το 2017 ως «το πιο επιδραστικό βιβλίο στη διαμόρφωση της βρετανικής

κοινωνίας» το 20ό αιώνα. Το «Νιου Ντηλ» που επινόησε ο Ρούσβελτ στις ΗΠΑ και τις οδήγησε

εκτός της κρίσης του 1929, ήταν ακριβώς αυτό που υποστήριζε πρωτύτερα ο Κέυνς.

Το 1999 το περιοδικό Time συμπεριέλαβε τον Κέυνς στη λίστα των πιο σημαντικών ανθρώπων

του 20ου αιώνα που άσκησαν και την πιο μεγάλη επιρροή.

ΑΜΕΛΙΑ ΕΡΧΑΡΤ

Η Αμέλια Μαίρη Έρχαρτ (1897 –

εξαφανίστηκε στις 2 Ιουλίου 1937 και

κηρύχθηκε θανούσα στις 5 Ιανουαρίου

1939) ήταν Αμερικανίδα πρωτοπόρος της

αεροπορίας, συγγραφέας και υπέρμαχος των

δικαιωμάτων των γυναικών. Η Έρχαρτ ήταν

η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με τον

Σταυρό Διακεκριμένης Πτήσης, ως η πρώτη

γυναίκα που διέσχισε μόνη της τον

Ατλαντικό Ωκεανό. Έκανε πολλά ρεκόρ,

έγραψε βιβλία για τις εμπειρίες της στους

αιθέρες, τα οποία γνώρισαν μεγάλη

εμπορική επιτυχία, και συνέβαλε στη

δημιουργία της οργάνωσης The Ninety-Nines, μίας οργάνωσης για τις γυναίκες πιλότους.

Η Αμέλια Έρχαρτ εξαφανίστηκε πάνω από τον κεντρικό Ειρηνικό ωκεανό, κοντά στη νήσο

Χάουλαντ, κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς της να κάνει τον γύρο της Γης, το 1937. Η ζωή της, η

σταδιοδρομία και η εξαφάνισή της συνεχίζουν όμως μέχρι σήμερα να προσελκύουν το ενδιαφέρον

της κοινής γνώμης.

ΧΕΝΡΥ ΦΟΡΝΤ

Ο Χένρυ Φορντ (1863 - 1947)

ήταν Αμερικανός βιομήχανος και ο

ιδρυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας Ford

Motor Company (1903) και θεωρείται ο

πατέρας της γραμμής συναρμολόγησης

που χρησιμοποιείται στην μαζική

παραγωγή, αρχής γενομένης με το

πρώτο «αυτοκίνητο για το λαό», το

περίφημο Model T (1908).

Ο Χένρι Φορντ γεννιέται στις 30

Ιουλίου 1863 στην οικογενειακή φάρμα στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ από γονείς ιρλανδών και βέλγων

μεταναστών, ως ένα από τα πέντε παιδιά της φαμίλιας. Τα παιδικά του χρόνια είναι ήρεμα και

ευτυχισμένα, με το νεαρό αγόρι να δείχνει από νωρίς την κλίση του στα μαστορέματα: σε ηλικία 15

ετών, ο πατέρας τού χαρίζει ένα ρολόι τσέπης, με το αγόρι να το λύνει και να το

επανασυναρμολογεί στη στιγμή!

Στα χρόνια που θα έρχονταν, θα γινόταν ικανότατος μηχανικός αυτοκινήτων,

επισκευάζοντας τις ατμομηχανές της εποχής και μαθαίνοντας να τις λειτουργεί. Το 1882 επιστρέφει

στο πατρικό να αναλάβει τη φάρμα, όπου και γίνεται εξπέρ στη λειτουργία των φορητών μηχανών

της Westinghouse, γεγονός που θα του εξασφαλίσει την πρώτη του δουλειά: η εταιρία τον

προσλαμβάνει ως μηχανικό. Επιστρέφει στο Ντιτρόιτ και ταυτόχρονα με τη δουλειά, σπουδάζει και

λογιστικά στο τοπικό πανεπιστήμιο. Βρίσκει δουλειά ως μηχανικός στην ηλεκτροδοτική εταιρία

του Τόμας Έντισον, με το ταλέντο του να του εξασφαλίζει προαγωγή σε αρχιμηχανικό το 1893.

Εν τω μεταξύ, είχε ήδη αναπτύξει ένα σχέδιο για μια αυτοκινούμενη άμαξα χωρίς άλογα και

το 1896 ήταν έτοιμος να την κατασκευάσει, χάρη στα οικονομικά οφέλη που απολάμβανε βέβαια

λόγω της υψηλής του θέσης: το πρώτο μοντέλο του, το Ford Quadricycle, κυκλοφορεί, ως

αποτέλεσμα χρόνιων πειραματισμών του Φορντ με τη βενζινοκίνηση! Βρίσκοντας χρηματοδότηση

για τα σχέδιά του, ο Χένρι παραιτείται από τα καθήκοντά του και ρίχνεται με τα μούτρα στη

δουλειά: ιδρύει την Detroit Automobile Company το 1899, με τα πρώτα ωστόσο δείγματα να μην

είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά. Τα οχήματα είναι ακριβά και δεν δικαιώνουν την υψηλή τιμή τους. Το

ρίσκο αποδεικνύεται δυσβάσταχτο για τον Φορντ και η εταιρία βάζει οριστικά λουκέτο τον

Ιανουάριο του 1901. Ιδρύεται η Henry Ford Company τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, με τον ίδιο

στη θέση του αρχιμηχανικού. Εξαιτίας τριβών ωστόσο με τους μετόχους, ο Φορντ εγκαταλείπει την

εταιρία που έφερε το όνομά του, η οποία μετονομάζεται έκτοτε σε... Cadillac Automobile

Company!

Την 1η Οκτωβρίου 1908, κυκλοφορεί τον θρύλο πλέον της αυτοκίνησης Model T: το

4κύλινδρο αυτοκίνητο έχει το τιμόνι στα αριστερά(!), καινοτομία που σύντομα θα αντιγραφόταν

από όλον τον ανταγωνισμό, ενώ η πρωτοποριακή του σύλληψη το κάνει να ξεχωρίζει από τον

σωρό. Πανεύκολο στην οδήγηση, οικονομικό στη συντήρηση και φτηνό στην απόκτηση, το Model

T μονοπωλεί την αγορά και μέχρι το 1920 γίνεται το όχημα στο οποίο μαθαίνουν οι Αμερικανοί να

οδηγούν! Μέχρι το 1918, τα μισά αυτοκίνητα που κυκλοφορούσαν στις ΗΠΑ είναι Model T.

Σειρά έχει κατόπιν η φημισμένη «γραμμή παραγωγής»: με γνώμονα πάντα τη μεγαλύτερη

δυνατή αποδοτικότητα με το λιγότερο δυνατό κόστος, εγκαινιάζει το 1913-1914 τη μαζική μέθοδο

κατασκευής που θα έμενε γνωστή ως «γραμμή παραγωγής» και θα άλλαζε συλλήβδην το

βιομηχανικό τοπίο. Η παραγωγική ικανότητα της Ford Motor Company εκτοξεύεται στα ύψη, με τα

κόστη πράγματι να συρρικνώνονται.

Το Model T παραγόταν μαζικά ως το 1927, με τα τελικά νούμερα να αγγίζουν τα 15

εκατομμύρια κομμάτια, καταγράφοντας ρεκόρ πωλήσεων που θα έμενε στην κορυφή για τα

επόμενα 45 χρόνια. Ήδη από το 1914 και τη γραμμή παραγωγής, αφήνει άφωνο τον κόσμο για

άλλη μια φορά όταν εγκαινιάζει το ημερομίσθιο των «5 δολαρίων την ημέρα» (από τα 2,5 δολάρια

που ήταν η συνήθης αμοιβή του βιομηχανικού εργάτη) ως τρόπο να κρατά τους υπαλλήλους του

ικανοποιημένους. Ήξερε ότι η αποδοτικότητα απαιτούσε τους καλύτερους για τη θέση και έβαλε

σκοπό να τους κρατήσει δίπλα του δίνοντάς τους γενναίο μεροκάματο καταμεσής μάλιστα της

οικονομικής ύφεσης: ο ρυθμός παραγωγής διπλασιάστηκε, με τους καλύτερους μηχανικούς του

Ντιτρόιτ να συσσωρεύονται στην εταιρία του. Το πείραμα είχε πετύχει…

Μια σειρά από εγκεφαλικά επεισόδια στη δεκαετία του ’30 θα άφηναν τον Φορντ

εξαιρετικά καταβεβλημένο, με τις αποφάσεις στην εταιρία να παίρνονται πλέον από τα

υψηλόβαθμα στελέχη. Όταν μάλιστα ο μοναχογιός του πέθανε πρόωρα τον Μάιο του 1943, ο

Φορντ αναγκάστηκε να επιστρέψει στο τιμόνι της Ford Motor, με την πνευματική του κατάσταση

να βρίσκεται ωστόσο σε παρακμή.

Ο Φορντ πεθαίνει από εγκεφαλική αιμορραγία στις 7 Απριλίου 1947, σε ηλικία 83 ετών,

στην οικία του.

ΑΝΝΑ ΦΡΑΝΚ

Νεαρή Γερμανοεβραία, ένα από τα πιο

γνωστά και πολυσυζητημένα θύματα του

Ολοκαυτώματος. Το ημερολόγιο, που κρατούσε

κατά τη δίχρονη παραμονή της οικογένειας της σ'

ένα κρησφύγετο στο γερμανοκρατούμενο

Άμστερνταμ, είναι ένα από τα πιο

πολυμεταφρασμένα και πολυδιαβασμένα βιβλία

παγκοσμίως.

Η Ανελίς «Άνε» Μαρί Φρανκ γεννήθηκε

στη Φραγκφούρτη στις 12 Ιουνίου του 1929.

Ήταν η δεύτερη κόρη του επιχειρηματία Ότο

Φρανκ και της Εντίτ Χολέντερ.

Μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία το 1933, η οικογένεια Φρανκ μετακόμισε στο

Άμστερνταμ. Όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν την Ολλανδία το 1941, ο Ότο Φρανκ και η οικογένειά

του αποφάσισαν να κρυφτούν στην αποθήκη της επιχείρησής τους στο Άμστερνταμ. Παρέμειναν

στο κρησφύγετό τους έως τις 4 Αυγούστου του 1944, οπότε τους ανακάλυψε η Γκεστάπο και τους

συνέλαβε.

Η οικογένεια Φρανκ οδηγήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς, όπου η

μητέρα της Άννας, πέθανε από τις κακουχίες στις 6 Ιανουαρίου του 1945. Η Άννα και η αδελφή της

μεταφέρθηκαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Μπέργκεν-Μπέλσεν και πέθαναν εκεί από τύφο.

Ο Ότο Φρανκ ήταν το μόνο μέλος της οικογένειας που επέζησε. Βρέθηκε ζωντανός στο Άουσβιτς

και απελευθερώθηκε από τον Κόκκινο Στρατό.

Μετά τη σύλληψη των Φρανκ στο Άμστερνταμ, φίλοι της οικογένειας ερεύνησαν το

κρησφύγετο και παρέδωσαν στον Ότο Φρανκ διάφορα έγγραφα, μεταξύ των οποίων και το

ημερολόγιο της Άννας, που ήταν γραμμένο στα ολλανδικά. Ο πατέρας της το εξέδωσε το 1947 με

τον τίτλο Het Achterhuis (Το πίσω σπίτι) ή όπως είναι γνωστό στη χώρα μας Το ημερολόγιο της

Άννας Φρανκ. Το βιβλίο διακρίνεται για το ώριμο ύφος και τις οξυδερκείς παρατηρήσεις του και

αποκαλύπτει τη συναισθηματική ωρίμαση της νεαρής συγγραφέως μέσα από τις αντιξοότητες, που

δεν την εμπόδισαν να γράψει: «Παρ’ όλα αυτά, εξακολουθώ να πιστεύω ότι όλοι οι άνθρωποι είναι

κατά βάθος καλοί».

ΡΟΖΑ ΠΑΡΚΣ

Η Ρόζα Παρκς ήταν μια αφροαμερικανή

μοδίστρα, που έμελε να μείνει στην ιστορία όταν, την

1η Δεκεμβρίου 1955, στο Μοντγκόμερυ της

Αλαμπάμα, αρνήθηκε να δώσει τη θέση της στο

λεωφορείο σε έναν λευκό, αντιστεκόμενη στην τότε

πολιτική φυλετικού διαχωρισμού των ΗΠΑ που

απαιτούσε από τους έγχρωμους πολίτες να κάθονται

στο πίσω μέρος του λεωφορείου και να παραχωρούν

τη θέση τους στους λευκούς.

Η πράξη αυτή πολιτικής ανυπακοής γέννησε

ένα κίνημα κατά του φυλετικού διαχωρισμού στην

πόλη αυτή, που άμεσα εκφράστηκε με μποϊκοτάζ των

λεωφορείων από τους έγχρωμους επί 381 ημέρες, και

βοήθησε έναν από τους διοργανωτές του κινήματος αυτού, ονόματι Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, να

ξεκινήσει μια διαδρομή που θα οδηγούσε στην ανάδειξή του σε κεντρική πολιτική φιγούρα στην

Αμερική. Για τους λόγους αυτούς, Ρόζα Παρκς σήμερα αναφέρεται ως «Μητέρα του σύγχρονου

κινήματος πολιτικών δικαιωμάτων».

ΤΖΩΝ ΦΟΡΜΠΣ ΝΑΣ

Ο Τζων Φορμπς Νας ήταν Αμερικανός μαθηματικός

και οικονομολόγος. Τιμήθηκε το 1994 με το Νόμπελ

Οικονομικών, μαζί με τους Ρ. Ζέλτεν και Τζ. Χαρσάνυι

για τη συμβολή του στη Θεωρία των Παιγνίων.

Συγκεκριμένα, δημιούργησε την έννοια της ισορροπίας

για παιχνίδια μη-μηδενικού αθροίσματος, ισορροπία

που πήρε το όνομά του ως ισορροπία Νας. Η έννοια της

ισορροπίας κατά Νας είναι πολύ σπουδαία, ιδιαίτερα

στις μέρες μας, και έχει ευρύτατες εφαρμογές σε

πολλούς τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως

στις οικονομικές επιστήμες, στην Πληροφορική, την

Τεχνητή Νοημοσύνη, την πολιτική αλλά και σε φυσικά

συστήματα, όπως η Βιολογία.

O Νας γεννήθηκε στις 13 Ιουνίου 1928 στο

Μπλούφηλντ, της Δυτικής Βιρτζίνια. Ο πατέρας του, ήταν ηλεκτρολόγος μηχανικός για την

Επιχείρηση Ηλεκτρικής Ενέργειας των Απαλλάχιων. Η μητέρα του, Μάργκαρετ Βιρτζίνια Μάρτιν,

απλά γνωστή ως Βιρτζίνια, ήταν δασκάλα. Φοίτησε στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Κάρνεγκι,

όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του, το 1948 με πτυχίο και μεταπτυχιακό μαθηματικών, έλαβε

υποτροφία στο πανεπιστήμιο του Πρίνστον, όπου κυνήγησε την ακαδημαϊκή του καριέρα στα

Μαθηματικά.

Το 2015, ο Τζων Φορμπς Νας τιμήθηκε με το Βραβείο Άμπελ μαζί με τον Λούις

Νίρενμπεργκ “για τις εντυπωσιακές και σημαίνουσες συνεισφορές στη θεωρία των μη-γραμμικών

μερικών διαφορικών εξισώσεων και στις εφαρμογές τους στη γεωμετρική ανάλυση”.

Ο Νας υπέφερε από σχιζοφρένεια από τα 31 του, την οποία ξεπέρασε μετά από τριάντα

χρόνια. O Τζον Νας και η σύζυγός του Αλίσια σκοτώθηκαν σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στις 23

Μαΐου του 2015, όταν το ταξί στο οποίο επέβαιναν προσέκρουσε σε προστατευτικό κιγκλίδωμα.

ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΣΑΝΕΛ

Η Γκαμπριέλ Μπονέρ "Κοκό"

Σανέλ (1883 - 1971), γνωστή ως Κοκό

Σανέλ, ήταν Γαλλίδα σχεδιάστρια μόδας,

μία από τις διασημότερες σχεδιάστριες

μόδας του 20ού αιώνα. Γεννημένη στο

Σωμύρ (Saumur), στην κοιλάδα του Λίγηρα

της Γαλλίας, η Σανέλ επέζησε μιας

πενιχρής παιδικής ηλικίας και μιας

αυστηρής, μοναχικής εκπαίδευσης. Η

Σανέλ μεγάλωσε σε ένα γαλλικό

ορφανοτροφείο. Το απλοϊκό και άκαμπτο

φόρεμα των καλογραιών και το περιβάλλον

αυτό επηρέασαν τα σχέδια της. Οι δυσκολίες της νεαρής ζωής της, την ενέπνευσαν να ακολουθήσει

έναν ριζικά διαφορετικό τρόπο ζωής

Το 1909 άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στο Παρίσι, με γυναικεία καπέλα. Ίδρυσε

ομώνυμο οίκο μόδας που παραμένει στην επικαιρότητα μέχρι σήμερα. Το 1923 δημιούργησε το

άρωμα "Σανέλ № 5" και εφηύρε το μικρό μαύρο φόρεμα. Μια γυναίκα μπροστά από την εποχή της,

στην πραγματικότητα, ίσως η πρώτη γυναίκα στο κίνημα απελευθέρωσης των γυναικών. Εισήγαγε

στη μόδα τα παντελόνια καμπάνες, τα κοντά μαλλιά και το μαύρισμα από τον ήλιο.

Πέθανε μόνη στη Λωζάνη της Ελβετίας το 1971. Πριν από το θάνατό της, ένα κοστούμι της

ή μια βραδινή τουαλέτα της στοίχιζε τουλάχιστον $12.000.

ΜΗΤΕΡΑ ΤΕΡΕΖΑ

Η Μητέρα Τερέζα ή Αγία Τερέζα της

Καλκούτας (1910 - 1997) ήταν αλβανικής

καταγωγής καθολική μοναχή, ιδρύτρια του

τάγματος «Ιεραπόστολοι της Φιλανθρωπίας»,

που ανέπτυξε πολυετή ανθρωπιστική δράση

και ιεραποστολικό έργο, ειδικότερα στην

Ινδία.

Η Μητέρα Τερέζα γεννήθηκε στις 26

Αυγούστου του 1910 στα Σκόπια της τότε

Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (σήμερα

πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ). Είχε, ωστόσο,

καταγωγή από την Σκόδρα της Αλβανίας. Πήγε στο Νταρτζίλινγκ της Ινδίας το 1929 και ορκίστηκε

ως μοναχή το 1931. Το 1937 δούλεψε σαν δασκάλα σε ένα σχολείο στην Καλκούτα. Το 1950 πήρε

την άδεια από το Βατικανό για να ξεκινήσει το ιεραποστολικό της έργο. Το 1952 μετέτρεψε έναν

παλαιό Ινδουιστικό ναό στην Καλκούτα σε κτίριο για την ίαση των ανθρώπων που πεθαίνουν.

Επίσης, το 1955 άνοιξε ένα ορφανοτροφείο στην Καλκούτα. Στην συνέχεια άνοιξε νοσοκομεία και

ορφανοτροφεία σε ολόκληρη την Ινδία αλλά και στην Ρώμη, την Τανζανία και την Αυστρία.

Το 1979 κέρδισε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο προκειμένου να

βοηθήσει τους φτωχούς και τους αρρώστους. Ενδεικτικά, βοήθησε τους πεινασμένους στην

Αιθιοπία, τα θύματα της πυρηνικής έκρηξης στο Τσερνομπίλ το 1986, καθώς και τα θύματα του

σεισμού στην Αρμενία το 1988. Το 1983, κατά την διάρκεια επίσκεψής της στον Πάπα Ιωάννη

Παύλο Β', έπαθε καρδιακή προσβολή και έκτοτε κυκλοφορούσε με βηματοδότη. Η Μητέρα Τερέζα

πέθανε το 1997 στην Καλκούτα της Ινδίας.

Για τη δράση της έλαβε πολλές διακρίσεις, μεταξύ αυτών και το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης

του 1979 «σε αναγνώριση της βοήθειας που προσέφερε στους δυστυχισμένους ανθρώπους, τα

παιδιά και τους πρόσφυγες, για τους οποίους εργάστηκε ανιδιοτελώς τόσο πολλά χρόνια».

Mετά τον θάνατό της ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' ξεκίνησε τη διαδικασία αγιοποίησής της

και στις 19 Οκτωβρίου 2003 οσιοποιήθηκε φτάνοντας το τρίτο από τα τέσσερα στάδια της

διαδικασίας αγιοποίησης. Στις 4 Σεπτεμβρίου 2016 ολοκληρώθηκε η διαδικασία με μία σεμνή

τελετή στο Βατικανό όποτε κηρύχθηκε επισήμως από τον Πάπα Φραγκίσκο Αγία της Καθολικής

Εκκλησίας.

ΝΙΛ ΑΡΜΣΤΡΟΝΓΚ

Ο Νιλ Όλντεν Άρμστρονγκ (1930 -

2012) ήταν Αμερικανός αστροναύτης, πιλότος

και καθηγητής πανεπιστημίου, ο πρώτος

άνθρωπος που πάτησε στη Σελήνη.

Γεννήθηκε κοντά στο Wapakoneta του

Οχάιο. Χειριστής αεροσκάφους στην αεροπορία

ναυτικού (1949 – 1952), συμμετείχε στον

πόλεμο της Κορέας πετώντας σε 78 αποστολές

με ένα αεροπλάνο Grumman F9F-2 Panther.

Αφού σπούδασε αεροναυπηγός, το 1955 μπήκε

στην Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή

Αεροναυτικής (NACA) — τη μετέπειτα NASA

— και εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους

δοκιμαστές αεροσκαφών του κόσμου. Το 1962 επιλέχθηκε για το σώμα αστροναυτών και το 1966

ήταν κυβερνήτης της αποστολής Gemini 8, κατά την οποία πραγματοποιήθηκε η πρώτη σύνδεση

δύο διαστημοπλοίων στο διάστημα. Η δεύτερη διαστημική του πτήση ως κυβερνήτης της

αποστολής Apollo 11 τον έφερε στη Σελήνη, όπου στις 21 Ιουλίου, 1969 πάτησε πρώτος το πόδι

του λέγοντας:

That's one small step for [a] man, one giant leap for mankind."

"Ένα μικρό βήμα για ένα άνθρωπο, ένα μεγάλο άλμα για την ανθρωπότητα."

Το 1970 διορίστηκε υπεύθυνος των αεροπορικών δραστηριοτήτων στη NASA, αλλά τον

επόμενο χρόνο παραιτήθηκε για να γίνει καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Σινσινάτι. Ο Νιλ

Άρμστρονγκ πέθανε στις 25 Αυγούστου 2012 σε ηλικία 82 ετών στο Σινσινάτι των Ηνωμένων

Πολιτειών λίγες μέρες αφότου υποβλήθηκε σε εγχείρηση καρδιάς.

ΜΑΛΑΛΑ ΓΙΟΥΣΑΦΖΑΪ

Η Μαλάλα Γιουσαφζάι είναι νεαρή

κοπέλα από το Πακιστάν που αγωνίζεται

για το δικαίωμα των κοριτσιών στην

εκπαίδευση στη χώρα της. Η Μαλάλα

γεννήθηκε στις 12 Ιουλίου 1997 στην πόλη

Μινγκάορα του Πακιστάν, μέλος μιας

οικογένειας σουνιτών Παστούν. Η πρώτη

της εκπαίδευση της δόθηκε από τον πατέρα

της, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης σχολείου και

ποιητής. Σε ηλικία 11 ετών ξεκίνησε να

γράφει (χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο) σε

μπλογκ, όπου περιέγραφε τη ζωή της στην

πόλη Mingora, στο βορειοδυτικό Πακιστάν,

μετά την κατάληψη της εξουσίας στην περιοχή από τους Ταλιμπάν, που απαγόρευσαν στα κορίτσια

να πηγαίνουν στο σχολείο και εξέφραζε τις απόψεις της σχετικά με το δικαίωμα των κοριτσιών στη

μόρφωση. Τα επόμενα χρόνια έδωσε συνεντεύξεις σε διάφορα μέσα, τόσο της χώρας της όσο και

άλλων χωρών, στις οποίες υποστήριζε το δικαίωμα των κοριτσιών να πηγαίνουν στο σχολείο. Στο

μεταξύ έγινε γνωστή η ταυτότητά της.

Το πρωί της 9ης Οκτωβρίου 2012 ένας άντρας πυροβόλησε στο κεφάλι τη Μαλάλα

Γιουσαφζάι ενώ βρισκόταν μέσα στο σχολικό λεωφορείο, τραυματίζοντάς την πολύ σοβαρά. Τις

μέρες μετά την επίθεση νοσηλεύθηκε σε κρίσιμη κατάσταση σε νοσοκομείο στο Πακιστάν και στη

συνέχεια, όταν βελτιώθηκε η κατάστασή της, μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Queen Elizabeth του

Μπέρμιγχαμ, στην Αγγλία. Η απόπειρα δολοφονίας προκάλεσε μια έκρηξη συμπαράστασης προς

την 15χρονη τότε μαθήτρια, τόσο στο Πακιστάν όσο και σε ολόκληρο τον κόσμο.

Το 2013 της απονεμήθηκε το Βραβείο Ζαχάρωφ και ήταν υποψήφια για το Νόμπελ Ειρήνης.

Το 2014 τελικά της απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης για τον αγώνα της για το δικαίωμα των

κοριτσιών στην εκπαίδευση.

ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ

Ο Μάρκο Πόλο (περ. 1254 - 1324)

ήταν Βενετός έμπορος και εξερευνητής, τα

ταξίδια του οποίου καταγράφηκαν στο βιβλίο

Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο, όπου

περιγράφονται από τον ίδιο όλα όσα είδε και

έζησε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην

Κεντρική Ασία και την Κίνα. Έμαθε για το

εμπόριο κατά τη διάρκεια των ετών που ο

πατέρας του, Νίκολο, και ο θείος του, Μαφέο,

ταξίδευαν στην Ασία όπου και συνάντησαν τον

Κουμπλάι Χαν. Το 1269 επέστρεψαν στη

Βενετία και είδαν για πρώτη φορά τον Μάρκο.

Οι τρεις τους ξεκίνησαν για ένα επικό ταξίδι

στην Ασία και επέστρεψαν μετά από 24 χρόνια οπότε και βρήκαν τη Βενετία να βρίσκεται σε

πόλεμο με τη Γένοβα.

Ο Μάρκο Πόλο φυλακίστηκε και υπαγόρευσε τις ιστορίες του στον συγκρατούμενό του.

Αφέθηκε ελεύθερος το 1299 και έγινε ένας πλούσιος έμπορος, παντρεύτηκε και απέκτησε τρία

παιδιά. Πέθανε το 1324 και θάφτηκε στο Σαν Λορέντζο.

Το βιβλίο του Μάρκο Πόλο περιγράφει τα χαρτονομίσματα και την καύση του άνθρακα,

παραλείπει να μνημονεύσει το Μέγα Σινικό Τείχος και τα ξυλάκια που χρησιμοποιούν οι Κινέζοι

για το φαγητό, κάνοντας τους σκεπτικιστές να αναρωτιούνται εάν ο Μάρκο Πόλο είχε πάει

πραγματικά στην Κίνα ή αν έγραψε το βιβλίο του βασιζόμενος σε φήμες.

Τα ταξίδια του Μάρκο Πόλο μπορεί να είχαν κάποια επίδραση στην ανάπτυξη της

ευρωπαϊκής χαρτογραφίας, οδηγώντας έναν αιώνα αργότερα στα ευρωπαϊκά εξερευνητικά ταξίδια.

Ο Χριστόφορος Κολόμβος επηρεάστηκε τόσο πολύ από την περιγραφή του Μάρκο Πόλο

για την Άπω Ανατολή, ώστε ήθελε κι ο ίδιος να επισκεφτεί αυτές τις χώρες.

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΚΟΛΟΜΒΟΣ

Ο Χριστόφορος Κολόμβος (1451 –1506) ήταν

Γενοβέζος θαλασσοπόρος χαρτογράφος, ναύαρχος

και αντιβασιλιάς, διάσημος επειδή ανακάλυψε την

Αμερική το 1492. Πραγματοποίησε τέσσερα

ταξίδια σε αμερικάνικα εδάφη. Η πρώτη του

εκστρατεία ξεκίνησε στις 3 Αυγούστου του 1492,

από το λιμάνι «Πάλος ντε λα Φροντέρα»

φθάνοντας στις σημερινές Μπαχάμες στις 12

Οκτωβρίου 1492. Το κράτος Κολομβία στη Ν.

Αμερική και ο αστεροειδής 327 Κολομβία, που

ανακαλύφθηκε το 1892, πήραν το όνομά τους από

τον διάσημο αυτό θαλασσοπόρο.

Μετά την πτώση της Κωνσταντινούπολης από

τους Οθωμανούς Τούρκους το 1453 ο λεγόμενος

«δρόμος του μεταξιού» έγινε δύσκολα προσβάσιμος και επικίνδυνος . Τότε οι Πορτογάλοι

θαλασσοπόροι αναζήτησαν τρόπο να φτάσουν στην Ασία πλέοντας γύρω από την Αφρική.

Ο Κολόμβος ναυτολόγησε έμπειρους ναυτικούς του λιμανιού του Πάλος και στις 3

Αυγούστου 1492 αναχώρησε από εκεί για τα Κανάρια Νησιά, κτήση τότε και τώρα της Ισπανίας.

Χρειάστηκε μόλις 36 μέρες για να διασχίσει τον Ατλαντικό και στις 12 Οκτωβρίου 1492 έφτασε

βορειοανατολικά της Καραϊβικής. Θεωρώντας μάλλον ότι είχε άθελα του προσπεράσει την

Ιαπωνία, πίστεψε ότι τώρα ήταν πιο κοντά στις Ινδίες, καθώς οι άνθρωποι που αντίκρισε και με

τους οποίους πέτυχε μια φιλική συνεργασία, άσχετα από το μέλλον που τους περίμενε στα χέρια

των Ισπανών, ήταν σκουρόχρωμοι. Γνωρίζοντας λατινικά ο ίδιος, όποτε αναφερόταν σε αυτούς

τους ονόμαζε, εκφραζόμενος πολύ ελεύθερα, Ινδιάνους. Η ονομασία επικράτησε αργότερα για

όλους τους γηγενείς της Αμερικής.

Στο ταξίδι αυτό ανακάλυψε επίσης την Κούβα, της οποίας εξερεύνησε ένα μέρος και την

οποία θεωρούσε, για το υπόλοιπο της ζωής του, χερσόνησο της ηπειρωτικής Ασίας. Τέλος έφτασε

και στην νήσο που ο ίδιος βάφτισε Ισπανιόλα, γιατί του θύμιζε το περίγραμμα της Ισπανίας και

όπου σήμερα βρίσκονται η Δημοκρατία της Αϊτής και η Δομινικανή Δημοκρατία. Οι βασιλείς και η

"κοινή γνώμη" της εποχής τον υποδέχθηκαν θερμά ενώ σε όλη την Ευρώπη διαδόθηκε αστραπιαία

η φήμη πως οι Ισπανοί είχαν φτάσει μέσω του Ατλαντικού στην Ασία.

ο Κολόμβος αναχώρησε για το δεύτερο ταξίδι το φθινόπωρο του 1493. Έπλευσε

νοτιοδυτικότερα ίσως γιατί ήλπιζε να φτάσει αυτή τη φορά στην Ιαπωνία αλλά τελικά ανακάλυψε

τις Αντίλλες νήσους. Στην πορεία εντόπισε το σημερινό Πουέρτο Ρίκο και ξαναβρέθηκε στην

Ισπανιόλα.

Το 1494 συνέχισε για λίγο τις θαλάσσιες "έρευνες" και ανακάλυψε την Τζαμάικα ενώ

εξερεύνησε την νότια ακτή της Κούβας .Έπλευσε πάλι νοτιοδυτικότερα αλλά έφτασε στην Νότια

Αμερική, στις ακτές της σημερινής Βενεζουέλας. Βλέποντας τις εκβολές ενός πολύ μεγάλου

ποταμού, του Ορινόκου, κατάλαβε ότι βρισκόταν μπροστά σε μια ήπειρο, μια άγνωστη ήπειρο. Δεν

πτοήθηκε καθόλου από την απρόσμενη ανακάλυψη.

Τελικά το 1502 εξασφάλισε την εντολή και την υποστήριξη για ένα ακόμα ταξίδι. Πριν

φτάσει στο δυτικό της άκρο έπλευσε νοτιοδυτικά και έφτασε στις ακτές της Κεντρικής Αμερικής,

στη σημερινή Ονδούρα. Είχε μπροστά του μια ήπειρο αλλά δεν ήταν η ίδια η Ινδία. Πιστεύοντας

ότι ήταν μια μεγάλη χερσόνησος, όπως αυτή της Ινδοκίνας, ακολούθησε την ακτογραμμή νότια και

εξερεύνησε συστηματικά κάθε κόλπο και ορμίσκο σε αναζήτηση ενός περάσματος προς τον Ινδικό

Ωκεανό. Τον Οκτώβριο του 1502 είχε φτάσει στον σημερινό Παναμά. Η ακτή στρεφόταν

ανατολικά αλλά ο Κολόμβος συνέχισε την εξερεύνηση. Τελικά διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε πέρασμα

αλλά ότι η άγνωστη ήπειρος που είχε βρει στα νότια το 1498, συνδεόταν με την "Ασία" και την

θεώρησε προέκταση αυτής. Έπλευσε βόρεια και ανακάλυψε τις νήσους Κέιμαν.

Ο ναύαρχος πέθανε στο Βαγιαδολίδ το 1506 σε ηλικία 55 ή 60 ετών. Οι γιοί του πάντως

παρέμειναν στην υπηρεσία του κράτους και αποκατέστησαν μεγάλο μέρος από τα προνόμια του. Ο

Ντιέγκο διετέλεσε και Κυβερνήτης των Δυτικών Ινδιών, όπως θα γίνονταν πια γνωστά τα νησιά της

Καραϊβικής, όταν διαπιστώθηκε οριστικά πως ο πατέρας του είχε τελικά φτάσει σε μια νέα ήπειρο.

ΦΕΡΔΙΝΑΝΔΟΣ ΜΑΓΓΕΛΑΝΟΣ

O Φερδινάνδος Μαγγελάνος (1480 -

1521) ήταν πορτογάλος θαλασσοπόρος.

Ευπατρίδης στη καταγωγή, γεννήθηκε στη

Σαμπρόσα . Ηγήθηκε της αποστολής

εκείνης, με την οποία πραγματοποιήθηκε ο

πρώτος περίπλους της γης. Δεν κατάφερε να

ολοκληρώσει το ταξίδι του προς τα δυτικά,

καθώς σκοτώθηκε από ιθαγενείς στρατιώτες

του φύλαρχου Λάπου Λάπου στη μάχη του

Μακτάν των Φιλιππίνων. Παρόλα αυτά,

έγινε ένας από τους πρώτους ανθρώπους

που διέσχισε όλους τους μεσημβρινούς της

γης. Έγινε επίσης ο πρώτος που ηγήθηκε

μιας ευρωπαϊκής αποστολής προς τα δυτικά της Ευρώπης και την Ασία και που διέσχισε τον

Ειρηνικό ωκεανό.

Το 1505 ταξίδεψε στις Ινδίες, όπου πήρε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις του

αποικιοκρατικού στρατού. Το 1506 βρισκόταν στη Μοζαμβίκη και το 1511 ταξίδεψε στη

χερσόνησο της Μαλαισίας. Όταν όμως επανήλθε στην Πορτογαλία το 1512 για να καταστρώσει το

σχέδιό του, βρήκε τον βασιλέα Εμμανουήλ Α΄ να διάκειται δυσμενώς απέναντί του, στις

οικονομικές απαιτήσεις του, οπότε και αναζήτησε την ισπανική υπηκοότητα. Επειδή οι ισπανοί

είχαν σημαντικούς πολιτικούς και εμπορικούς λόγους να έχουν μία σύντομη επικοινωνία με την

περιοχή της Μαλαισίας, ενέκριναν την πρόταση και διέθεσαν πέντε εξοπλισμένα πλοία, με τα οποία

ξεκίνησε ο θαλασσοπόρος το 1519. Έτσι ο Μαγγελάνος έγινε ο δεύτερος μετά τον Κολόμβο

μεγάλος θαλασσοπόρος, τον οποίο «έχασαν» οι πορτογάλοι και αξιοποίησαν οι ισπανοί για τις

εξερευνήσεις των θαλασσών .

Ξεκίνησε στις 20 σεπτεμβρίου του 1519 για τον περίπλου της γης από το λιμάνι Σανλούκαρ

ντε Μπαραμέδα. Αφού πέρασε τα Κανάρια νησιά, το Πράσινο Ακρωτήριο και τις βραζιλιάνικες

ακτές στις 13 δεκεμβρίου 1519, έπλευσε στον κόλπο του Ρίο ντε Τζανέιρο. Στις 21 οκτωβρίου 1520

διέκρινε την αναζητούμενη δυτική έξοδο του πορθμού στη Σάντα Κρους που ο ίδιος ανακάλυψε και

πήρε το όνομά του. Ένα μήνα αργότερα μπήκε στο μεγάλο ωκεανό, που τον ονόμασε Ειρηνικό,

γιατί τον βρήκε πολύ ήσυχο - «mar pacifico». Τελικά ο Μαγγελάνος σκοτώθηκε στις σημερινές

Φιλιππίνες νήσους στην προσπάθειά του να συμφιλιώσει δύο εχθρικές φυλές ιθαγενών.

ΤΖΕΙΜΣ ΚΟΥΚ

Ο Τζέιμς Κουκ (1728 – 1779) ήταν Άγγλος

εξερευνητής, θαλασσοπόρος, χαρτογράφος και

καπετάνιος του βρετανικού βασιλικού ναυτικού. Ο

Κουκ έκανε τρία εξερευνητικά ταξίδια για

λογαριασμό της Μεγάλης Βρετανίας και έπλευσε

δύο φορές τον γύρο του κόσμου. Ήταν ο πρώτος

Βρετανός καπετάνιος που έκανε τον περίπλου της

γης με ένα μοναδικό σκάφος. Ήταν επίσης ο

πρώτος που σταμάτησε το σκορβούτο ρυθμίζοντας

τη δίαιτα του πληρώματός του με την προληπτική

λήψη κίτρου και ξινολάχανου.

Το βρετανικό Ναυαρχείο όρισε ως αποστολή

στον Κουκ να ηγηθεί επιστημονικής αποστολής

στη νήσο Ταϊτή του νότιου Ειρηνικού, για να

εγκαθιδρύσει αστρονομικό παρατηρητήριο και να παρατηρήσουν μια σπάνια διάβαση της

Αφροδίτης μπροστά από το δίσκο του Ήλιου. Με αυτόν τον τρόπο βοήθησε τους επιστήμονες να

βελτιώσουν την αντίληψή τους για το μέγεθος του ηλιακού συστήματος.

Τον Οκτώβριο του 1769 έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που αποβιβάστηκε στη Νέα Ζηλανδία.

Το 1770, έπλευσε κατά μήκος και χαρτογράφησε την ανατολική ακτή της Αυστραλίας , την οποία

ονόμασε Νέα Νότια Ουαλία και την διεκδίκησε εκ μέρους της Μεγάλης Βρετανίας.

Στο δεύτερο ταξίδι του ο Τζέιμς Κουκ έπλευσε νοτιότερα από οποιονδήποτε άλλο

Ευρωπαίο. Το 1772, αφού παρέκαμψε το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, έκανε τον περίπλου της

Ανταρκτικής. Επιστρέφοντας στην Αγγλία το 1775 μετά από ένα δεύτερο γύρο της γης, ο Κουκ

προήχθη σε πλοίαρχο και εκλέχθηκε Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας.

Το 1778, ο Κουκ έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που προσέγγισε τα νησιά της Χαβάης. Λίγο

αργότερα κατά την ίδια χρονιά έπλευσε προς τη βορειοδυτική ακτή της Βόρειας Αμερικής, και

έγινε ο πρώτος Ευρωπαίος που πάτησε το πόδι του στο νησί Βανκούβερ στη Βρετανική

Κολούμπια.

Όντας στα νησιά της Χαβάης προσπάθησε να διερευνήσει την αρπαγή μιας βάρκας από κάποιον

ιθαγενή. Ο Κουκ προσπάθησε να πάρει ως όμηρο τον βασιλέα της Χαβάης Οι ιθαγενείς τον

εμπόδισαν και τον ανάγκασαν να υποχωρήσει ως την ακτή. Στρέφοντας την πλάτη του για να

σπρώξει τις λέμβους στο νερό χτυπήθηκε στο κεφάλι και κατόπιν μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από

κάποιον ιθαγενή.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Όλες οι μεγάλες προσωπικότητες που αναφέρουμε σε αυτή την έρευνα συνέβαλαν στο να

φτάσει η ανθρωπότητα στο σήμερα όπως το γνωρίζουμε. Και σήμερα…

…Επιστήμονες έχουν ανακαλύψει το σωματίδιο του Θεού – το σωματίδιο Higgs – και

προσομοιώνουν το Big Bang για να εξηγήσουν τη γέννηση του σύμπαντος.

…Ερευνητές επεμβαίνουν γενετικά στα Τ-κύτταρα και θεραπεύουν μορφές καρκίνου, τη

στιγμή που πέντε κορυφαία βρετανικά πανεπιστήμια δημιουργούν νέα φιλόδοξη θεραπεία για το

AIDS, η κλινική δοκιμή της οποίας έχει θεαματικά αποτελέσματα.

…Τρισδιάστατοι εκτυπωτές εκτυπώνουν οτιδήποτε φτιάχνεται από χαρτί, πλαστικό,

μέταλλο, αλλά και τεχνητά μέλη, αυτοκίνητα και τελευταία, μια ανθρώπινη καρδιά.

…Ιδιωτικές εταιρείες και εκκεντρικοί εκατομμυριούχοι ετοιμάζονται να ταξιδέψουν και να

κατοικήσουν σε άλλους πλανήτες.

…Η τεχνητή νοημοσύνη με τη μορφή των avatar (εικονικά ψηφιακά πρόσωπα) έχει σαν

στόχο την ανάπτυξη μιας νέας τεχνολογίας διεπαφής μηχανής – ανθρώπου, που θα μπορούσε να

βοηθήσει ανθρώπους παράλυτους να κινήσουν και πάλι το σώμα τους.

Η ιστορία θα καταγράψει τα νέα ονόματα των ανθρώπων που ερευνούν, δημιουργούν,

πειραματίζονται και κυρίως, φαντάζονται ένα κόσμο διαφορετικό, καλύτερο.

Και η ζωή συνεχίζεται…

ΠΗΓΕΣ - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

https://el.wikipedia.org https://www.wikipedia.comhttps://www.sansimera.gr/biographieswww.mixanitouxronou.gr

https://www.booksinfo.gr

www.newsbeast.gr/portraita

http://news.in.gr/features/article/?aid=1500031166

https://www.distrato.com/portal/?p=27484

http://www.huffingtonpost.gr/

http://www.protothema.gr/technology/article/377242/

100 ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΑΝ ΙΣΤΟΡΙΑ, 2016, ΕΚΔ. ΠΕΔΙΟ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΩΝ, ΕΚΔ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΩΝ ΑΝΕΠΙΔΕΚΤΩΝ, ΕΚΔ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΑΛΛΑΞΑΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ(ΙΣΤΟΡΙΑ)

Η ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

ΒΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΗΣ

ΓΑΡΔΙΑΝΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ

ΓΡΥΠΑΡΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΕΛΜΑΖΙ ΒΟΛΤΙΣΑ

ΚΑΛΑΜΑΚΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΝΝΑ

ΚΟΓΚΑΛΙΔΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ

ΚΩΣΤΑΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΜΕΜΙ ΑΜΑΛΙΑ

ΜΟΥΧΑΡΕΜΙ ΝΤΟΝΑΛΝΤ

ΣΑΛΤΟΥΡΙΔΗΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

ΣΚΑΜΠΑΓΙΑΝΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΧΑΤΖΗΦΙΛΙΠΠΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ