Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΕΥΑ

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται από τις διατά-ξεις της ελληνικής νομοθεσίας (Ν 21211993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτη-σίας Απαγορεύεται απολύτως χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη η κατά οποιονδήποτε τρόπο ή οποιοδήποτε μέσο (ηλεκτρονικό μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή εκμίσθωση ή δανεισμός μετάφραση διασκευή αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήπο-τε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου

Σπύρος Γλύκαςe-mail spirosglykasyahoocom

διορθώσεις κειμένουΚωνσταντίνα Σαρρή

επιμέλεια κειμένουΓιώργος Ιωάννου

σχεδιασμός εξωφύλλουΚατερίνα Γλύκα

copy 2010 εκδόσεις ΙΒΙΣΚΟΣΗροδότου 31 15122 Μαρούσιτηλ 210 8021333 - φαξ 211 0135560httpwwwiviskospublicationsgre-mail infoiviskospublicationsgrISBN 978-960-98547-8-8

ΣΠΥΡΟΣ ΓΛΥΚΑΣ

Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΕΥΑ

εκδόσεις ΙΒΙΣΚΟΣ

Στον πατέρα μουΣτη μητέρα μου

Στους γιους μου και στη γυναίκα μουΣτην αδερφή μου στον Γιάννη

Στον Θανάση

9

Ιδού η Ρόδος

Είμαι σύγχρονος άνθρωπος Μου αρέσουν οι περιπέτειες Οι σύγχρονες περιπέτειες Γιrsquo αυτό κι εκείνο το ηλιόλουστο πρω-ινό βρέθηκα να περπατάω κατά μήκος του λιμανιού με ένα με-γαλούτσικο σακίδιο στον ώμο και όρεξη για πεζοπορία Ήθε-λα να απομακρυνθώ απrsquo τον πολιτισμό δίχως να αισθάνομαι όμως ότι απέχω και πολύ απrsquo αυτόν Πώς θα μπορούσε άλ-λωστε να συμβαίνει κάτι τέτοιο όταν είχα μαζί μου κινητό τη-λέφωνο ένα μικρό φαρμακείο τέσσερα σάντουιτς μπισκότα φακό αναπτήρα για να διασχίσω μια απόσταση τριάντα λε-πτών και να διαμείνω σε μια παραλία για λίγες μέρες Δεν είχα αποφασίσει ακόμα πόσες μα θα ήταν λίγες Είπαμε εί-μαι σύγχρονος άνθρωπος Αναίτιες ταλαιπωρίες μακριά από μένα Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε αιτία Ήθε-

10 11

λα να μείνω ένα διάστημα με τον εαυτό μου Πολλά είχαν συμβεί Όχι μονάχα εκείνη την περίοδο Γενικότερα στη ζωή μου Είχε έρθει η ώρα για ανακεφαλαίωση Με είχε κατα-κλύσει αυτή η επιθυμία σαν παλιρροϊκό κύμα που ξέχασε να τραβηχτεί πλημμυρίζοντας την ψυχή μου

Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει την ανάγκη να γράψω για κάποια κομμάτια απrsquo τη ζωή μου Καλά καθόντουσαν μέσα στην αίθουσα των αναμνήσεων υπήρχε χώρος χρόνος Τώρα σαν κάτι να είχε αλλάξει κι η αίθουσα έμοιαζε με καμαρούλα Ή θα έπρεπε να τις μετακομίσω ή να αναζητή-σω έναν καινούργιο χώρο για να αποθηκεύσω αυτές που δε μου χρειαζόντουσαν και τόσο πια Εν τέλει δεν έβρισκα τι έπρεπε να κάνω και πώς όταν μια μέρα ένας φίλος άρχισε να μου μιλάει για την Ιθάκη Ένα νησί που δεν είχα επισκε-φθεί laquoΕξαιρετικός τόπος για χαλάρωση Σεπτέμβρη μήνα το σπίτι μου θα είναι διαθέσιμο Πήγαινε και θα με θυμη-θείςraquo Αν και λάτρης των Κυκλάδων σκέφτηκα ότι είχα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσω το νησί του Οδυσσέα μακριά από όλους καιhellip laquoνα γράψεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα Να δημιουργήσεις κάτι διαφορετικόraquo είχε προσθέσει αυτός ο φίλος μου μνημονεύοντας μια πα-λιά επιθυμία που είχα εκφράσει όταν μέτραγα κάτι παρα-πάνω από δύο δεκαετίες και διάβαζα μετά μανίας το ένα βιβλίο πίσω από το άλλο Λες και με είχε ανακαλύψει εκ νέου ο φιλόλογος που μας δίδασκε στο γυμνάσιο και υπό την απειλή κάποιου μοντέρνου άγνωστου υπερόπλου με δι-έταζε να ανακτήσω επιτέλους το χαμένο έδαφος της λογο-

τεχνίας που τα ηχηρά του χαστούκια δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αγαπήσω Και πώς θα μπορούσαν άλλω-στε

Αυτή του λοιπόν η προτροπή ndashας του δώσουμε και ένα όνομα γιατί φαίνεται ότι θα αναφερόμαστε συχνά στη χάρη του (ω οποία έκπληξη Χάρη τον έλεγαν και απrsquo ότι ξέρω συνεχίζουν να τον λένε ακόμα)ndash στάθηκε ικανή να με βά-λει σε σκέψεις μπας και έβαζα τις δικές μου αναμνήσεις και σκέψεις σε ένα χαρτί ndashμακρύ θα ήταν για να τις χωρέ-σει όλεςndash για να καταφέρω να αντικρίσω τον γαλάζιο ου-ρανό με νεανική ψυχρότητα και ανεμελιά Να αδειάσω το περιεχόμενο σrsquo αυτό που δε θα με ακούει αλλά θα με νιώ-θει καθώς το χαράζω και δε θα διαμαρτύρεται αλλά θα ευ-χαριστιέται που γίνεται χρήσιμο σε κάτι Δεν επιζητούσα τη βοήθεια κανενός Το είχα κάνει στο παρελθόν Δε με πλη-ρούσε η αντικειμενική υποκειμενικότητα των γνωστών των φίλων των ειδικών Αν και σrsquo αυτούς τους τελευταίους δεν είχα αποταθεί Εξάλλου ο Χάρης μού είχε υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσε σε περίπτωση που ήθελα να εκδώσω το πόνη-μά μου καθώς διατηρούσε έναν μικρό εκδοτικό οίκο που υποστήριζε τους νέους συγγραφείς και αυτό από μόνο του ήταν ένα επιπλέον κίνητρο

Περπατούσα λοιπόν σε ένα στενό μονοπατάκι που οδη-γούσε περνώντας από χαμηλή βλάστηση και κάποια πεύ-κα στο Γιδάκι την ωραιότερη παραλία του νησιού Και ενώ τα δύο τρίτα της διαδρομής ήταν κάπως ανηφορικά χω-ρίς όμως να με δυσκολεύουν περνώντας στην πίσω μεριά

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

Το παρόν έργο πνευματικής ιδιοκτησίας προστατεύεται από τις διατά-ξεις της ελληνικής νομοθεσίας (Ν 21211993 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει σήμερα) και από τις διεθνείς συμβάσεις περί πνευματικής ιδιοκτη-σίας Απαγορεύεται απολύτως χωρίς γραπτή άδεια του εκδότη η κατά οποιονδήποτε τρόπο ή οποιοδήποτε μέσο (ηλεκτρονικό μηχανικό ή άλλο) αντιγραφή φωτοανατύπωση και εν γένει αναπαραγωγή εκμίσθωση ή δανεισμός μετάφραση διασκευή αναμετάδοση στο κοινό σε οποιαδήπο-τε μορφή και η εν γένει εκμετάλλευση του συνόλου ή μέρους του έργου

Σπύρος Γλύκαςe-mail spirosglykasyahoocom

διορθώσεις κειμένουΚωνσταντίνα Σαρρή

επιμέλεια κειμένουΓιώργος Ιωάννου

σχεδιασμός εξωφύλλουΚατερίνα Γλύκα

copy 2010 εκδόσεις ΙΒΙΣΚΟΣΗροδότου 31 15122 Μαρούσιτηλ 210 8021333 - φαξ 211 0135560httpwwwiviskospublicationsgre-mail infoiviskospublicationsgrISBN 978-960-98547-8-8

ΣΠΥΡΟΣ ΓΛΥΚΑΣ

Η ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΕΥΑ

εκδόσεις ΙΒΙΣΚΟΣ

Στον πατέρα μουΣτη μητέρα μου

Στους γιους μου και στη γυναίκα μουΣτην αδερφή μου στον Γιάννη

Στον Θανάση

9

Ιδού η Ρόδος

Είμαι σύγχρονος άνθρωπος Μου αρέσουν οι περιπέτειες Οι σύγχρονες περιπέτειες Γιrsquo αυτό κι εκείνο το ηλιόλουστο πρω-ινό βρέθηκα να περπατάω κατά μήκος του λιμανιού με ένα με-γαλούτσικο σακίδιο στον ώμο και όρεξη για πεζοπορία Ήθε-λα να απομακρυνθώ απrsquo τον πολιτισμό δίχως να αισθάνομαι όμως ότι απέχω και πολύ απrsquo αυτόν Πώς θα μπορούσε άλ-λωστε να συμβαίνει κάτι τέτοιο όταν είχα μαζί μου κινητό τη-λέφωνο ένα μικρό φαρμακείο τέσσερα σάντουιτς μπισκότα φακό αναπτήρα για να διασχίσω μια απόσταση τριάντα λε-πτών και να διαμείνω σε μια παραλία για λίγες μέρες Δεν είχα αποφασίσει ακόμα πόσες μα θα ήταν λίγες Είπαμε εί-μαι σύγχρονος άνθρωπος Αναίτιες ταλαιπωρίες μακριά από μένα Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε αιτία Ήθε-

10 11

λα να μείνω ένα διάστημα με τον εαυτό μου Πολλά είχαν συμβεί Όχι μονάχα εκείνη την περίοδο Γενικότερα στη ζωή μου Είχε έρθει η ώρα για ανακεφαλαίωση Με είχε κατα-κλύσει αυτή η επιθυμία σαν παλιρροϊκό κύμα που ξέχασε να τραβηχτεί πλημμυρίζοντας την ψυχή μου

Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει την ανάγκη να γράψω για κάποια κομμάτια απrsquo τη ζωή μου Καλά καθόντουσαν μέσα στην αίθουσα των αναμνήσεων υπήρχε χώρος χρόνος Τώρα σαν κάτι να είχε αλλάξει κι η αίθουσα έμοιαζε με καμαρούλα Ή θα έπρεπε να τις μετακομίσω ή να αναζητή-σω έναν καινούργιο χώρο για να αποθηκεύσω αυτές που δε μου χρειαζόντουσαν και τόσο πια Εν τέλει δεν έβρισκα τι έπρεπε να κάνω και πώς όταν μια μέρα ένας φίλος άρχισε να μου μιλάει για την Ιθάκη Ένα νησί που δεν είχα επισκε-φθεί laquoΕξαιρετικός τόπος για χαλάρωση Σεπτέμβρη μήνα το σπίτι μου θα είναι διαθέσιμο Πήγαινε και θα με θυμη-θείςraquo Αν και λάτρης των Κυκλάδων σκέφτηκα ότι είχα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσω το νησί του Οδυσσέα μακριά από όλους καιhellip laquoνα γράψεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα Να δημιουργήσεις κάτι διαφορετικόraquo είχε προσθέσει αυτός ο φίλος μου μνημονεύοντας μια πα-λιά επιθυμία που είχα εκφράσει όταν μέτραγα κάτι παρα-πάνω από δύο δεκαετίες και διάβαζα μετά μανίας το ένα βιβλίο πίσω από το άλλο Λες και με είχε ανακαλύψει εκ νέου ο φιλόλογος που μας δίδασκε στο γυμνάσιο και υπό την απειλή κάποιου μοντέρνου άγνωστου υπερόπλου με δι-έταζε να ανακτήσω επιτέλους το χαμένο έδαφος της λογο-

τεχνίας που τα ηχηρά του χαστούκια δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αγαπήσω Και πώς θα μπορούσαν άλλω-στε

Αυτή του λοιπόν η προτροπή ndashας του δώσουμε και ένα όνομα γιατί φαίνεται ότι θα αναφερόμαστε συχνά στη χάρη του (ω οποία έκπληξη Χάρη τον έλεγαν και απrsquo ότι ξέρω συνεχίζουν να τον λένε ακόμα)ndash στάθηκε ικανή να με βά-λει σε σκέψεις μπας και έβαζα τις δικές μου αναμνήσεις και σκέψεις σε ένα χαρτί ndashμακρύ θα ήταν για να τις χωρέ-σει όλεςndash για να καταφέρω να αντικρίσω τον γαλάζιο ου-ρανό με νεανική ψυχρότητα και ανεμελιά Να αδειάσω το περιεχόμενο σrsquo αυτό που δε θα με ακούει αλλά θα με νιώ-θει καθώς το χαράζω και δε θα διαμαρτύρεται αλλά θα ευ-χαριστιέται που γίνεται χρήσιμο σε κάτι Δεν επιζητούσα τη βοήθεια κανενός Το είχα κάνει στο παρελθόν Δε με πλη-ρούσε η αντικειμενική υποκειμενικότητα των γνωστών των φίλων των ειδικών Αν και σrsquo αυτούς τους τελευταίους δεν είχα αποταθεί Εξάλλου ο Χάρης μού είχε υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσε σε περίπτωση που ήθελα να εκδώσω το πόνη-μά μου καθώς διατηρούσε έναν μικρό εκδοτικό οίκο που υποστήριζε τους νέους συγγραφείς και αυτό από μόνο του ήταν ένα επιπλέον κίνητρο

Περπατούσα λοιπόν σε ένα στενό μονοπατάκι που οδη-γούσε περνώντας από χαμηλή βλάστηση και κάποια πεύ-κα στο Γιδάκι την ωραιότερη παραλία του νησιού Και ενώ τα δύο τρίτα της διαδρομής ήταν κάπως ανηφορικά χω-ρίς όμως να με δυσκολεύουν περνώντας στην πίσω μεριά

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

Στον πατέρα μουΣτη μητέρα μου

Στους γιους μου και στη γυναίκα μουΣτην αδερφή μου στον Γιάννη

Στον Θανάση

9

Ιδού η Ρόδος

Είμαι σύγχρονος άνθρωπος Μου αρέσουν οι περιπέτειες Οι σύγχρονες περιπέτειες Γιrsquo αυτό κι εκείνο το ηλιόλουστο πρω-ινό βρέθηκα να περπατάω κατά μήκος του λιμανιού με ένα με-γαλούτσικο σακίδιο στον ώμο και όρεξη για πεζοπορία Ήθε-λα να απομακρυνθώ απrsquo τον πολιτισμό δίχως να αισθάνομαι όμως ότι απέχω και πολύ απrsquo αυτόν Πώς θα μπορούσε άλ-λωστε να συμβαίνει κάτι τέτοιο όταν είχα μαζί μου κινητό τη-λέφωνο ένα μικρό φαρμακείο τέσσερα σάντουιτς μπισκότα φακό αναπτήρα για να διασχίσω μια απόσταση τριάντα λε-πτών και να διαμείνω σε μια παραλία για λίγες μέρες Δεν είχα αποφασίσει ακόμα πόσες μα θα ήταν λίγες Είπαμε εί-μαι σύγχρονος άνθρωπος Αναίτιες ταλαιπωρίες μακριά από μένα Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε αιτία Ήθε-

10 11

λα να μείνω ένα διάστημα με τον εαυτό μου Πολλά είχαν συμβεί Όχι μονάχα εκείνη την περίοδο Γενικότερα στη ζωή μου Είχε έρθει η ώρα για ανακεφαλαίωση Με είχε κατα-κλύσει αυτή η επιθυμία σαν παλιρροϊκό κύμα που ξέχασε να τραβηχτεί πλημμυρίζοντας την ψυχή μου

Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει την ανάγκη να γράψω για κάποια κομμάτια απrsquo τη ζωή μου Καλά καθόντουσαν μέσα στην αίθουσα των αναμνήσεων υπήρχε χώρος χρόνος Τώρα σαν κάτι να είχε αλλάξει κι η αίθουσα έμοιαζε με καμαρούλα Ή θα έπρεπε να τις μετακομίσω ή να αναζητή-σω έναν καινούργιο χώρο για να αποθηκεύσω αυτές που δε μου χρειαζόντουσαν και τόσο πια Εν τέλει δεν έβρισκα τι έπρεπε να κάνω και πώς όταν μια μέρα ένας φίλος άρχισε να μου μιλάει για την Ιθάκη Ένα νησί που δεν είχα επισκε-φθεί laquoΕξαιρετικός τόπος για χαλάρωση Σεπτέμβρη μήνα το σπίτι μου θα είναι διαθέσιμο Πήγαινε και θα με θυμη-θείςraquo Αν και λάτρης των Κυκλάδων σκέφτηκα ότι είχα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσω το νησί του Οδυσσέα μακριά από όλους καιhellip laquoνα γράψεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα Να δημιουργήσεις κάτι διαφορετικόraquo είχε προσθέσει αυτός ο φίλος μου μνημονεύοντας μια πα-λιά επιθυμία που είχα εκφράσει όταν μέτραγα κάτι παρα-πάνω από δύο δεκαετίες και διάβαζα μετά μανίας το ένα βιβλίο πίσω από το άλλο Λες και με είχε ανακαλύψει εκ νέου ο φιλόλογος που μας δίδασκε στο γυμνάσιο και υπό την απειλή κάποιου μοντέρνου άγνωστου υπερόπλου με δι-έταζε να ανακτήσω επιτέλους το χαμένο έδαφος της λογο-

τεχνίας που τα ηχηρά του χαστούκια δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αγαπήσω Και πώς θα μπορούσαν άλλω-στε

Αυτή του λοιπόν η προτροπή ndashας του δώσουμε και ένα όνομα γιατί φαίνεται ότι θα αναφερόμαστε συχνά στη χάρη του (ω οποία έκπληξη Χάρη τον έλεγαν και απrsquo ότι ξέρω συνεχίζουν να τον λένε ακόμα)ndash στάθηκε ικανή να με βά-λει σε σκέψεις μπας και έβαζα τις δικές μου αναμνήσεις και σκέψεις σε ένα χαρτί ndashμακρύ θα ήταν για να τις χωρέ-σει όλεςndash για να καταφέρω να αντικρίσω τον γαλάζιο ου-ρανό με νεανική ψυχρότητα και ανεμελιά Να αδειάσω το περιεχόμενο σrsquo αυτό που δε θα με ακούει αλλά θα με νιώ-θει καθώς το χαράζω και δε θα διαμαρτύρεται αλλά θα ευ-χαριστιέται που γίνεται χρήσιμο σε κάτι Δεν επιζητούσα τη βοήθεια κανενός Το είχα κάνει στο παρελθόν Δε με πλη-ρούσε η αντικειμενική υποκειμενικότητα των γνωστών των φίλων των ειδικών Αν και σrsquo αυτούς τους τελευταίους δεν είχα αποταθεί Εξάλλου ο Χάρης μού είχε υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσε σε περίπτωση που ήθελα να εκδώσω το πόνη-μά μου καθώς διατηρούσε έναν μικρό εκδοτικό οίκο που υποστήριζε τους νέους συγγραφείς και αυτό από μόνο του ήταν ένα επιπλέον κίνητρο

Περπατούσα λοιπόν σε ένα στενό μονοπατάκι που οδη-γούσε περνώντας από χαμηλή βλάστηση και κάποια πεύ-κα στο Γιδάκι την ωραιότερη παραλία του νησιού Και ενώ τα δύο τρίτα της διαδρομής ήταν κάπως ανηφορικά χω-ρίς όμως να με δυσκολεύουν περνώντας στην πίσω μεριά

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

9

Ιδού η Ρόδος

Είμαι σύγχρονος άνθρωπος Μου αρέσουν οι περιπέτειες Οι σύγχρονες περιπέτειες Γιrsquo αυτό κι εκείνο το ηλιόλουστο πρω-ινό βρέθηκα να περπατάω κατά μήκος του λιμανιού με ένα με-γαλούτσικο σακίδιο στον ώμο και όρεξη για πεζοπορία Ήθε-λα να απομακρυνθώ απrsquo τον πολιτισμό δίχως να αισθάνομαι όμως ότι απέχω και πολύ απrsquo αυτόν Πώς θα μπορούσε άλ-λωστε να συμβαίνει κάτι τέτοιο όταν είχα μαζί μου κινητό τη-λέφωνο ένα μικρό φαρμακείο τέσσερα σάντουιτς μπισκότα φακό αναπτήρα για να διασχίσω μια απόσταση τριάντα λε-πτών και να διαμείνω σε μια παραλία για λίγες μέρες Δεν είχα αποφασίσει ακόμα πόσες μα θα ήταν λίγες Είπαμε εί-μαι σύγχρονος άνθρωπος Αναίτιες ταλαιπωρίες μακριά από μένα Αν και στη συγκεκριμένη περίπτωση υπήρχε αιτία Ήθε-

10 11

λα να μείνω ένα διάστημα με τον εαυτό μου Πολλά είχαν συμβεί Όχι μονάχα εκείνη την περίοδο Γενικότερα στη ζωή μου Είχε έρθει η ώρα για ανακεφαλαίωση Με είχε κατα-κλύσει αυτή η επιθυμία σαν παλιρροϊκό κύμα που ξέχασε να τραβηχτεί πλημμυρίζοντας την ψυχή μου

Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει την ανάγκη να γράψω για κάποια κομμάτια απrsquo τη ζωή μου Καλά καθόντουσαν μέσα στην αίθουσα των αναμνήσεων υπήρχε χώρος χρόνος Τώρα σαν κάτι να είχε αλλάξει κι η αίθουσα έμοιαζε με καμαρούλα Ή θα έπρεπε να τις μετακομίσω ή να αναζητή-σω έναν καινούργιο χώρο για να αποθηκεύσω αυτές που δε μου χρειαζόντουσαν και τόσο πια Εν τέλει δεν έβρισκα τι έπρεπε να κάνω και πώς όταν μια μέρα ένας φίλος άρχισε να μου μιλάει για την Ιθάκη Ένα νησί που δεν είχα επισκε-φθεί laquoΕξαιρετικός τόπος για χαλάρωση Σεπτέμβρη μήνα το σπίτι μου θα είναι διαθέσιμο Πήγαινε και θα με θυμη-θείςraquo Αν και λάτρης των Κυκλάδων σκέφτηκα ότι είχα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσω το νησί του Οδυσσέα μακριά από όλους καιhellip laquoνα γράψεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα Να δημιουργήσεις κάτι διαφορετικόraquo είχε προσθέσει αυτός ο φίλος μου μνημονεύοντας μια πα-λιά επιθυμία που είχα εκφράσει όταν μέτραγα κάτι παρα-πάνω από δύο δεκαετίες και διάβαζα μετά μανίας το ένα βιβλίο πίσω από το άλλο Λες και με είχε ανακαλύψει εκ νέου ο φιλόλογος που μας δίδασκε στο γυμνάσιο και υπό την απειλή κάποιου μοντέρνου άγνωστου υπερόπλου με δι-έταζε να ανακτήσω επιτέλους το χαμένο έδαφος της λογο-

τεχνίας που τα ηχηρά του χαστούκια δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αγαπήσω Και πώς θα μπορούσαν άλλω-στε

Αυτή του λοιπόν η προτροπή ndashας του δώσουμε και ένα όνομα γιατί φαίνεται ότι θα αναφερόμαστε συχνά στη χάρη του (ω οποία έκπληξη Χάρη τον έλεγαν και απrsquo ότι ξέρω συνεχίζουν να τον λένε ακόμα)ndash στάθηκε ικανή να με βά-λει σε σκέψεις μπας και έβαζα τις δικές μου αναμνήσεις και σκέψεις σε ένα χαρτί ndashμακρύ θα ήταν για να τις χωρέ-σει όλεςndash για να καταφέρω να αντικρίσω τον γαλάζιο ου-ρανό με νεανική ψυχρότητα και ανεμελιά Να αδειάσω το περιεχόμενο σrsquo αυτό που δε θα με ακούει αλλά θα με νιώ-θει καθώς το χαράζω και δε θα διαμαρτύρεται αλλά θα ευ-χαριστιέται που γίνεται χρήσιμο σε κάτι Δεν επιζητούσα τη βοήθεια κανενός Το είχα κάνει στο παρελθόν Δε με πλη-ρούσε η αντικειμενική υποκειμενικότητα των γνωστών των φίλων των ειδικών Αν και σrsquo αυτούς τους τελευταίους δεν είχα αποταθεί Εξάλλου ο Χάρης μού είχε υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσε σε περίπτωση που ήθελα να εκδώσω το πόνη-μά μου καθώς διατηρούσε έναν μικρό εκδοτικό οίκο που υποστήριζε τους νέους συγγραφείς και αυτό από μόνο του ήταν ένα επιπλέον κίνητρο

Περπατούσα λοιπόν σε ένα στενό μονοπατάκι που οδη-γούσε περνώντας από χαμηλή βλάστηση και κάποια πεύ-κα στο Γιδάκι την ωραιότερη παραλία του νησιού Και ενώ τα δύο τρίτα της διαδρομής ήταν κάπως ανηφορικά χω-ρίς όμως να με δυσκολεύουν περνώντας στην πίσω μεριά

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

10 11

λα να μείνω ένα διάστημα με τον εαυτό μου Πολλά είχαν συμβεί Όχι μονάχα εκείνη την περίοδο Γενικότερα στη ζωή μου Είχε έρθει η ώρα για ανακεφαλαίωση Με είχε κατα-κλύσει αυτή η επιθυμία σαν παλιρροϊκό κύμα που ξέχασε να τραβηχτεί πλημμυρίζοντας την ψυχή μου

Ποτέ άλλοτε δεν είχα νιώσει την ανάγκη να γράψω για κάποια κομμάτια απrsquo τη ζωή μου Καλά καθόντουσαν μέσα στην αίθουσα των αναμνήσεων υπήρχε χώρος χρόνος Τώρα σαν κάτι να είχε αλλάξει κι η αίθουσα έμοιαζε με καμαρούλα Ή θα έπρεπε να τις μετακομίσω ή να αναζητή-σω έναν καινούργιο χώρο για να αποθηκεύσω αυτές που δε μου χρειαζόντουσαν και τόσο πια Εν τέλει δεν έβρισκα τι έπρεπε να κάνω και πώς όταν μια μέρα ένας φίλος άρχισε να μου μιλάει για την Ιθάκη Ένα νησί που δεν είχα επισκε-φθεί laquoΕξαιρετικός τόπος για χαλάρωση Σεπτέμβρη μήνα το σπίτι μου θα είναι διαθέσιμο Πήγαινε και θα με θυμη-θείςraquo Αν και λάτρης των Κυκλάδων σκέφτηκα ότι είχα μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να γνωρίσω το νησί του Οδυσσέα μακριά από όλους καιhellip laquoνα γράψεις να κάνεις το όνειρό σου πραγματικότητα Να δημιουργήσεις κάτι διαφορετικόraquo είχε προσθέσει αυτός ο φίλος μου μνημονεύοντας μια πα-λιά επιθυμία που είχα εκφράσει όταν μέτραγα κάτι παρα-πάνω από δύο δεκαετίες και διάβαζα μετά μανίας το ένα βιβλίο πίσω από το άλλο Λες και με είχε ανακαλύψει εκ νέου ο φιλόλογος που μας δίδασκε στο γυμνάσιο και υπό την απειλή κάποιου μοντέρνου άγνωστου υπερόπλου με δι-έταζε να ανακτήσω επιτέλους το χαμένο έδαφος της λογο-

τεχνίας που τα ηχηρά του χαστούκια δεν είχαν καταφέρει να με κάνουν να αγαπήσω Και πώς θα μπορούσαν άλλω-στε

Αυτή του λοιπόν η προτροπή ndashας του δώσουμε και ένα όνομα γιατί φαίνεται ότι θα αναφερόμαστε συχνά στη χάρη του (ω οποία έκπληξη Χάρη τον έλεγαν και απrsquo ότι ξέρω συνεχίζουν να τον λένε ακόμα)ndash στάθηκε ικανή να με βά-λει σε σκέψεις μπας και έβαζα τις δικές μου αναμνήσεις και σκέψεις σε ένα χαρτί ndashμακρύ θα ήταν για να τις χωρέ-σει όλεςndash για να καταφέρω να αντικρίσω τον γαλάζιο ου-ρανό με νεανική ψυχρότητα και ανεμελιά Να αδειάσω το περιεχόμενο σrsquo αυτό που δε θα με ακούει αλλά θα με νιώ-θει καθώς το χαράζω και δε θα διαμαρτύρεται αλλά θα ευ-χαριστιέται που γίνεται χρήσιμο σε κάτι Δεν επιζητούσα τη βοήθεια κανενός Το είχα κάνει στο παρελθόν Δε με πλη-ρούσε η αντικειμενική υποκειμενικότητα των γνωστών των φίλων των ειδικών Αν και σrsquo αυτούς τους τελευταίους δεν είχα αποταθεί Εξάλλου ο Χάρης μού είχε υποσχεθεί ότι θα με βοηθούσε σε περίπτωση που ήθελα να εκδώσω το πόνη-μά μου καθώς διατηρούσε έναν μικρό εκδοτικό οίκο που υποστήριζε τους νέους συγγραφείς και αυτό από μόνο του ήταν ένα επιπλέον κίνητρο

Περπατούσα λοιπόν σε ένα στενό μονοπατάκι που οδη-γούσε περνώντας από χαμηλή βλάστηση και κάποια πεύ-κα στο Γιδάκι την ωραιότερη παραλία του νησιού Και ενώ τα δύο τρίτα της διαδρομής ήταν κάπως ανηφορικά χω-ρίς όμως να με δυσκολεύουν περνώντας στην πίσω μεριά

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

12 13

του λόφου πυκνή βλάστηση ολισθηρότητα λόγω κατηφορι-κής κλίσης του εδάφους και ένας γκρεμός που κατέληγε σε άκρως αφιλόξενα βράχια βάλθηκαν να αμφισβητήσουν την ορειβατική μου δεινότητα και να τραυματίσουν ελαφρά τον εγωισμό μου Ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καταδέχτηκε να φορέσει κάτι πιο κλειστό από ένα ζευγάρι επώνυμα πέδιλα και βρέθηκε αγκαλιά με έναν ξερό θάμνο στην προσπάθειά του να σώσει το ευμέγεθες σακίδιο που κουβαλούσε όταν έχασε αναπάντεχα την ισορροπία του γλιστρώντας πάνω σε μια πέτρα Ας ήταν Το θέαμα που αντίκρισα τη στιγμή που πατούσα σαν άλλος Άρμστρονγκ το πόδι μου στην αμ-μουδιά με αποζημίωσε για τις λίγες αμυχές που κοσμού-σαν πλέον τα άκρα μου Στο δεξί μου χέρι υπήρχε το απα-ραίτητο στοιχείο του πολιτισμού Μια καντίνα φτιαγμένη από μπετόν ξύλα και καθόλου γούστο Αλλά και με γού-στο να ήταν πάλι παράταιρη θα έδειχνε μέσα σrsquo όλη αυτή την ομορφιά που τώρα έχοντάς την αφήσει μερικά μέτρα πίσω μου απολάμβανα με πρωτόγνωρη ευτυχία Ναι είχα την τύχη να επισκεφθώ πολλές όμορφες γωνιές της πατρί-δας μου αλλά με δυσκολία θα μετρούσα άλλες τέσσερις για να τις τοποθετήσω μαζί μrsquo αυτήν στο ένα μου χέρι Στο αρι-στερό Διότι το δεξί κρατούσε το σάκο Ήταν 15 Σεπτεμβρί-ου Ήταν άδεια Κανείς δεν άφηνε το κορμί του να δεχτεί το μυρμήγκιασμα που προκαλεί η άμμος Κανείς δεν άφηνε το σώμα του να ροδίσει κάτω απrsquo τις ήπιες πλέον ακτίνες του ήλιου Καμία γυναίκα δεν ένιωθε το δέρμα της να σφίγγει μέσα στο θαλασσινό νερό και τις καμπύλες της να διαθλώ-

νται Τα χωμάτινα κάστρα αφού ανεγέρθηκαν χιλιάδες φο-ρές από προσχολικούς αρχιτέκτονες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού είχαν επιστρέψει στο μωσαϊκό της άμμου

laquoΠάνο πού είσαι Εύαraquo φώναξα δυνατά και ο αέρας που φυσούσε έσβησε σε κλάσματα του δευτερολέπτου τα ηχητικά μου σπαράγματα Έπιασα ένα ξυλάκι από κάτω παράτησα το σάκο μου και στάθηκα στη νοητή γραμμή που η αμμουδιά αρχίζει να κατηφορίζει για να συναντήσει τη θάλασσα Σrsquo αυτή τη μικρή υγρή πλαγιά που κάθε τόσο δεχόταν το χάδι του νερού άλλοτε με ορμή και άλλοτε με γλύκα όπως εκείνη τη μέρα έσκυψα και με το ξυλάκι χά-ραξα με πείσμα τα ονόματα που μου έκλεψε πριν από λίγο ο άνεμος Σε λίγο θα έσβηναν κι αυτά Το μυαλό μου όμως έπεσε σε μια θύελλα αναμνήσεων Δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή Δεν ήμουν ακόμα έτοιμος να πάρω μολύβι και χαρ-τί και να ξεκινήσω να γράφω Έβγαλα γρήγορα το μπλου-ζάκι μου και τα πέδιλά μου και βούτηξα στα κρύα πράσι-να νερά που αγκάλιασαν το κορμί μου σαν να ήθελαν να το πάρουν μαζί τους για πάντα Κολύμπησα Για αρκετή ώρα Πέρα δώθε πάνω κάτω

laquoΔεν είχα σκουριάσει και τόσο τελικάraquo είπα καθώς πα-τούσα και πάλι τη ζεστή άμμο Ήταν η ψευδαίσθηση που σου δίνει κάθε μορφή γυμναστικής η οποία διαλύεται συ-νήθως λίγες ώρες μετά όταν το μυϊκό σου σύστημα ανα-λαμβάνει να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα με πόνο και δυσκαμψία υπενθυμίζοντάς σου τις συνέπειες μιας πα-ρατεταμένης αποχής από τέτοιου είδους δραστηριότητες

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

14 15

Έκατσα σε μια ψάθα που είχα φέρει μαζί μου και έπια-σα να χαζεύω το ανοιχτό πέλαγος Μοναξιά Τόση που δεν την άντεχα Αυτό θα ήταν ίσως το βασικότερο στοιχείο που θα με δυσκόλευε στη διαμονή μου και θα καθόριζε τη δι-άρκειά της Δεν είχα να δώσω λόγο σε κανέναν βέβαια Αν δεν τα κατάφερνα θα επέστρεφα Υπήρχε και το σπίτι του Χάρη Αλήθεια γιατί δε διάλεξα να απομονωθώ εκεί Σε ένα όμορφο νεοκλασικό λίγο έξω απrsquo το Βαθύ με υπέρο-χη θέα στον καταπράσινο κόλπο Ίσως επειδή αισθανόμουν την εγγύτητα με τον πολιτισμό περισσότερο απrsquo ότι εδώ πέρα Τώρα που το σκέφτομαι ήθελα πάντα να έχω θόρυβο τριγύρω μου Κάποια μορφή κοινωνικού θορύβου Που να μπορώ να την ελέγχω όμως αλλά και να ξέρω ότι θα ήταν εύκολα προσβάσιμη

Θυμήθηκα ένα περιστατικό απrsquo την εφηβική μου ηλικία Ήταν καλοκαίρι και ήμασταν διακοπές Είχαμε ξεκινήσει για πρώτη φορά χωρίς τους γονείς μας για ένα ταξίδι στη Ρόδο Μια μεγάλη παρέα Εννέα άτομα αγόρια-κορίτσια και ανάμεσα σrsquo αυτούς οι συνήθεις ύποπτοι ο Πάνος και η Εύα Είκοσι δύο ώρες χρειάστηκε το υπέργηρο πλοίο για να μας μεταφέρει στη laquoΜέκκα της ελευθερίαςraquo όπως εί-χαμε διά βοής αποφασίσει ότι θα ονομάζεται ο πρώτος μας καλοκαιρινός προορισμός δίχως γονική επιτήρηση Είκοσι δύο ώρες τις οποίες θα έπρεπε να περάσουμε άγρυπνοι Ήταν η πρώτη δοκιμασία Αυτή ήταν δική μου ιδέα Έπρεπε να δοκιμαστεί η ενότητα και η αντοχή της παρέας Όποιος συναντούσε τον Μορφέα θα έμενε στο ξενοδοχείο κλεισμέ-

νος μέχρι την ώρα που θα επιστρέφαμε απrsquo την πρώτη μας νυχτερινή έξοδο στα πολύβουα μπαράκια της παλιάς πό-λης Τρεις δεν τα κατάφεραν Οι υπόλοιποι έξι επιδοθήκα-με σε μαραθώνιους χαρτοπαιξίας τάβλι παιχνίδια γνώσε-ων παραμονή στο πάνω κατάστρωμα με το θαλασσινό αε-ράκι να στριφογυρίζει μέσα απrsquo τα ανάλαφρα καλοκαιρινά μας ρούχα και να δικαιολογεί εναγκαλισμούς με το ασθε-νές φύλο μέλος του οποίου αντέδρασε έντονα μοιράζοντας σφαλιάρες στα αγόρια που το αποτόλμησαν Ο Πάνος που ήθελε πάντα να ξεχωρίζει και να έχει τον πρώτο λόγο στις παράτολμες ενέργειες κατέβηκε για μερικά λεπτά στο λι-μάνι της Κω και λίγο έλειψε να μείνει εκεί όταν το πλοίο σήκωσε κάβους Πρόλαβε την τελευταία στιγμή να πηδήξει μέσα ακούγοντας τον εξάψαλμο απrsquo το πλήρωμα που βρι-σκόταν στην μπουκαπόρτα

Στον προορισμό μας φθάσαμε στις δώδεκα το μεσημέρι Αφού τακτοποιηθήκαμε σε τρία τρίκλινα δωμάτια βγήκα-με για να νοικιάσουμε ποδήλατα Δεν υπήρχε περίπτωση να ξεκουραστούμε μέχρι να απλωθεί στην πόλη το σκοτάδι και να επιστρέψουμε κάνοντας οχτάρια ζαλισμένοι απrsquo το ποτό που θα είχαμε καταναλώσει χορεύοντας μέχρι να σκάσουν τα νεανικά μας πνευμόνια Κάτι που συνέβη λίγο μετά τις τρεις τα ξημερώματα και αφού πρώτα είχαμε επιδοθεί σε άλλη μια δοκιμασία ισορροπίας αυτή τη φορά πάνω στα ποδήλατα έξω απrsquo το ξενοδοχείο Ο καθένας καλούνταν να καλύψει μια απόσταση δέκα μέτρων με τη μικρότερη δυ-νατή ταχύτητα περνώντας ανάμεσα από δύο σειρές πετρα-

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

16 17

δάκια που απείχαν μεταξύ τους λίγα μόλις εκατοστά Λίγα παραπάνω απrsquo το πλάτος μιας ρόδας Φυσικά κανείς δεν το κατάφερε Μερικοί μάλιστα απόκτησαν και γρατζουνιές αφού οριζοντιώθηκαν προσπαθώντας να το πετύχουν Μια παρέα Σουηδών δυσκόλεψαν κι άλλο τη διαδικασία κρατώ-ντας ένα κουτάκι μπίρας στο ένα χέρι και με το άλλο το τι-μόνι Κάποια αγόρια παρέμειναν να τους χαζεύουν εξαιτί-ας των ξανθών συνοδών που τους πλαισίωναν

Την άλλη μέρα το μεσημέρι βρισκόμασταν πλέον σε μια μεγάλη παραλία κάτω από πολύχρωμες ομπρέλες ενώ η κούραση υποχωρούσε και το κέφι έδινε το σύνθημα για νέες περιπέτειες Ως συνήθως οι τρεις μας είχαμε αποσπαστεί απrsquo τους υπόλοιπους κολυμπώντας αρκετά πιο μακριά απrsquo την αμμουδιά στην οποία είχαμε καταλύσει Κάποια στιγ-μή φθάσαμε σε ένα σύμπλεγμα από βράχια και με μεγά-λη προσοχή σκαρφαλώσαμε για να βγούμε έξω απrsquo το νερό και να ξεκουραστούμε Λίγα μέτρα πιο πάνω πρόβαλλε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο που έμοιαζε με ξενοδοχείο το οποίο ποτέ δεν αποπερατώθηκε Ξυπόλητοι καθώς ήμασταν κα-θυστερήσαμε αρκετά για να φτάσουμε στην είσοδο μια και τα χαλίκια απειλούσαν να τραυματίσουν τις ήδη ταλαιπω-ρημένες απrsquo την ανάβαση στις κοφτερές πέτρες φτέρνες μας Το οίκημα ήταν κτισμένο σε πολλά επίπεδα Η κεντρι-κή είσοδος δεν είχε πόρτες και οδηγούσε σε μια αίθουσα υποδοχής με μια πέτρινη κατασκευή που προφανώς θα τε-λούσε χρέη γραφείου πίσω από το οποίο έσπευσε να χωθεί η Εύα παριστάνοντας μια λάγνα ρεσεψιονίστ

laquoΚαλώς τους καλώς τους Σε τι θα μπορούσα να σας φανώ χρήσιμηraquo μας ρώτησε κουνώντας το νεανικό της κορ-μί με έναν τρόπο που ξάφνιασε και τους δυο μας Μέχρι τότε η Εύα άφηνε το χρόνο να στρογγυλεύει το σώμα της χωρίς να δίνει και πολλή σημασία στη θηλυκή της άνοιξη Ο Πάνος ο οποίος ήταν και ο μόνος απrsquo τους τρεις που είχε προσεγγίσει τη μαγεία του έρωτα μέσα από μια εφήμερη περιπέτεια που είχε με μια δασκάλα των αγγλικών την κοί-ταξε έντονα στο στήθος για να τη φέρει σε δύσκολη θέση

laquoΣταμάταraquo του έκανε laquoΝτρέπομαιraquolaquoΤότε γιατί μας ξεσηκώνειςraquolaquoΔε μας ξεσηκώνει ρε φίλε Πλάκα κάνει Για την Εύα

μιλάμεraquo του πέταξα εγώlaquoΚαι η Εύα δεν είναι γυναίκαraquo μου είπε εκείνοςlaquoΔηλαδή εσύ είσαι άντραςraquolaquoΔε σταματάτε λέω εγώ Αφήστε τις σαχλαμάρες

Αστείο ήταν να γελάσουμε βρε χαζά Πάμε να δούμε και το υπόλοιποraquo Και έτσι εξερευνήσαμε το κτήριο απrsquo άκρη σrsquo άκρη Μπαινοβγαίναμε σε άδειες αίθουσες δωμάτια αποχωρητήρια ένα χώρο που υποθέσαμε πως θα γινόταν το μαγειρείο όλα γυμνά ή σχεδόν γυμνά Σαν να φορούσαν κι αυτά μονάχα το μπανιερό τους το μοναδικό ρούχο που μπόρεσαν να τους διαθέσουν οι γονείς τους Η Εύα ανέλαβε εκ νέου να μας διασκεδάσει παριστάνοντας και τη μαγεί-ρισσα προβάλλοντας για δεύτερη φορά μέσα σε λίγη ώρα τη θηλυκή της ολότητα Ο Πάνος όμως είχε αρχίσει να αλλά-ζει πλέον Ήταν σαν να γύρισε ένας διακόπτης μέσα του και

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

18 19

να έσβησε τις παιδικές μας αναμνήσεις Μπροστά του στε-κόταν πλέον μια γυναίκα Πόθος Ανεκπλήρωτος Έμοιαζε μrsquo αυτό που είχε βιώσει με τη δασκάλα του ένα απόγευ-μα μήνες πριν στο πατρικό του σπίτι στο Παλαιό Φάληρο

Η κυρία Τζέιν ήταν τριάντα χρόνων ανύπαντρη κατά-ξανθη όπως και η Εύα πολύ αδύνατη με μεγάλη περιφέ-ρεια και πολύ έντονα χείλη Ακόμα και ο πατέρας του ένιω-θε κάπως άβολα κάθε φορά που την έβλεπε βαμμένη και καλοντυμένη να καταφθάνει κουνώντας παραπάνω απrsquo όσο θα έπρεπε τον ποπό της Είχε έρθει από την Ουαλία για δι-ακοπές και ξέμεινε στη χώρα μας για τα μάτια ενός κρε-οπώλη Εκείνος ήταν μάλιστα αυτός που της είχε επιβά-λει να ντύνεται στην πένα για να πηγαίνει στη δουλειά της laquoΗ γυναίκα μου πρέπει να είναι περιποιημένη Να μη λέει ο κόσμος κουβέντες για το σύζυγό της ότι δεν την προσέ-χειraquo της έλεγε Και τον είχε τον τρόπο της Με την τσαχπι-νιά της και τα υπονοούμενα που άφηνε η συμπεριφορά της είχε καταφέρει τον ατίθασο αλλά πανέξυπνο Πάνο να μελε-τάει και να σημειώνει μεγάλη πρόοδο στα αγγλικά από κει που ήταν στούρνος Όχι για κανέναν άλλο λόγο παρά για-τί βαριότανε Και ότι βαριότανε δεν το μελετούσε Στα πε-ρισσότερα μαθήματα ήταν αστέρι

Μέχρι που η Τζέιν το παρατράβηξε Εκείνο το απόγευ-μα είχε έρθει αποφασισμένη να ξυπνήσει μια και καλή τη σεξουαλικότητα του μαθητή της Κύριος οίδε για ποιο λόγο Ίσως για ένα καπρίτσιο Κατά διαβολική σύμπτωση οι γο-νείς του Πάνου έλειπαν απrsquo το σπίτι Η Τζέιν φορούσε μια

θεόκοντη φούστα ndashαναρωτιέμαι αν την είδε να φεύγει απrsquo το σπίτι ο χασάπης ντυμένη ή μάλλον σχεδόν γδυτήndash και ένα μπλουζάκι με αβυσσαλέο ντεκολτέ Κάπου στη μέση του μαθήματος κι ενώ ο Πάνος μπορούσε άνετα να παρα-τηρεί τα μικρά της στήθη και να κάνει σωρεία λαθών στην πορεία τον άρπαξε χωρίς άλλη προειδοποίηση και τον φί-λησε στο στόμα με τη γλώσσα της να επιχειρεί να ανοίξει διάδρομο μέσα απrsquo τα δόντια του για να βρει τη δική του και να του μεταδώσει την ερωτική της επιθυμία Ο φίλος μου που αγωνιούσε όπως κι εγώ τι θα συνέβαινε την πρώ-τη φορά που θα έπρεπε να φιλήσει μια κοπέλα laquoόπως στις ταινίεςraquo ξαφνιάστηκε ευχάριστα όταν ανακάλυψε πως η φύση είχε μεριμνήσει έτσι ώστε να μη γίνει ρεζίλι και να εισπράξει και μια φιλοφρόνηση στα αγγλικά laquoΦιλάς πολύ ωραίαraquo του είχε πει η Τζέιν κι αυτό δυστυχώς ήταν το μο-ναδικό ερεθιστικό στιγμιότυπο που ανακαλούσε στη μνήμη του από εκείνο το απόγευμα μια και η μητέρα του επέλε-ξε την κατάλληλη στιγμή να επιστρέψει στο σπίτι αδιάθε-τη με εντερικές διαταραχές

Η διαχυτικότητα της Αγγλίδας δεν εκδηλώθηκε στα επό-μενα μαθήματα για άγνωστους σε μας λόγους Η Εύα που ήταν παρούσα όταν ο Πάνος μού διηγήθηκε το συμ-βάν αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της δηλώνοντάς μας ότι της προκαλεί αηδία και ότι το μόνο που ένοιαζε την Τζέ-ιν ήταν να παίξει με τις ανησυχίες ενός εφήβου για να τον αφήσει έπειτα σύξυλο και να ικανοποιήσει τη ματαιοδοξία της Η ωριμότητα και η σοβαροφάνεια της φίλης μας ερχό-

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

20 21

ταν λοιπόν τώρα σε αντίθεση με την παιχνιδιάρική της δι-άθεση αλλάζοντας τα δεδομένα της σχέσης μας Σταδια-κά για μένα που ακόμα περνούσα ατελείωτες ώρες φτιά-χνοντας πανοράματα με αναπαραστάσεις σημαντικών μα-χών της σύγχρονης ιστορίας αποτελούμενα από στρατιω-τάκια άρματα μάχης ορύγματα μισογκρεμισμένα κτήρια και συνθετική βλάστηση Οι καμπύλες της Εύας ήταν ορα-τές μα δεν μπορούσαν να συγκριθούν με τις ολοκληρω-μένες γυναίκες που πόζαραν σε πορνοπεριοδικά Περιοδι-κά που φρόντιζε με έξυπνο τρόπο να ξαφρίζει απrsquo τον πε-ριπτερά της γειτονιάς του ο Πάνος τοποθετώντας τα κάθε φορά μέσα σε έντυπα μόδας που τον έστελνε να αγορά-σει η μητέρα του Μέχρι που μια μέρα με έπεισε κι εμέ-να να κάνω το ίδιο και γίναμε ρεζίλι Ως συνήθως με έπια-σε νευρικότητα και δεν έχωσα το περιοδικό όσο θα rsquoπρεπε με αποτέλεσμα να μου πέσει και να αποκαλυφθεί το κόλπο μας Πάλι καλά που ο περιπτεράς θεώρησε σωστό να μην πει τίποτε στους γονείς του φίλου μου Ίσως επειδή κι αυ-τός να είχε βρεθεί σε παρόμοια δύσκολη θέση όταν ήταν μι-κρός ίσως πάλι επειδή ήταν καλοί πελάτες

Η διαφορά της Εύας από τις ολοκληρωμένες γυναίκες διατηρήθηκε μέχρι εκείνο το ζεστό μεσημέρι στο εγκατα-λειμμένο ξενοδοχείο και στο μυαλό του Πάνου Αφού ικα-νοποιήσαμε την περιέργειά μας σαρώνοντας όλα τα διαθέ-σιμα τετραγωνικά μέτρα του ημιτελούς κτίσματος βρήκαμε δύο τσιμεντόλιθους στον επάνω όροφο τους μεταφέραμε στην είσοδο ενός στενόμακρου μπαλκονιού και καθίσαμε να

ξεκουραστούμε Η θέα ήταν υπέροχη Το μεσημέρι έσβηνε μέσα στην άδεια αίθουσα και η σιωπή σφάλισε για λίγα λε-πτά τα αλμυρά μας χείλη Η γεύση απrsquo τη θάλασσα και απrsquo τον ιδρώτα ήταν η ίδια μrsquo αυτήν που είχα τώρα εδώ καθι-σμένος μόνος στην αμμουδιά φέρνοντας στο νου μου τους δυο φίλους μου που είχαν μουγγαθεί όπως κι εγώ χαμένοι στις σκέψεις τους Τότε δεν αντέχαμε την ομορφιά του το-πίου Τα νιάτα μας άφηναν ένα μικρό της μονάχα μέρος να ταξιδέψει μέχρι την άκρη του μυαλού μαγιά για τα επό-μενα δύσκολα χρόνια που θα τα ακολουθούσαν Ήμασταν τρία διαφορετικά μυαλά με καλά κρυμμένους θησαυρούς

laquoΤι σκέφτεστεraquo είχα ρωτήσει laquoΤην Εύαraquo θα είχε απα-ντήσει ο Πάνος αν ήθελε να φανεί ειλικρινής

laquoΜπα τίποτα σπουδαίο Να βαριέμαι να κολυμπήσω μέχρι την ακτή και σκεφτόμουν μήπως ψάξουμε για κανέ-να μονοπατάκι και επιστρέψουμε με τα πόδιαraquo είπε η Εύα

laquoΞυπόλητοι Τι λες βρε χαζέγκλωraquo της είπε κάπως νευ-ρικά ο Πάνος

laquoΚαλά ντε όλοι μας ξέρουμε πόσο φυγόπονος είσαιraquolaquoΕύα το τραβάςraquolaquoΓιατί τι θα μου κάνειςraquo του είπε εκείνη laquoΚαι ξέρεις

τι ήθελα να της κάνωraquo μου έλεγε αργότερα στο δωμά-τιο του ξενοδοχείου όσο η φίλη μας βρισκόταν στο μπάνιο στέλνοντας τα αλάτια που είχαν κολλήσει στην κοκκινωπή πλέον επιδερμίδα της πίσω στον προορισμό τους

laquoΆσε δε θέλω να μάθω Μαλακία θα πειςraquo του απάντη-σα Ο Πάνος σηκώθηκε και κατευθύνθηκε προς το μπάνιο

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

22 23

laquoΜην μπhellipraquo Δεν πρόλαβα να τελειώσω τη φράση μου και η πόρτα υποχώρησε χωρίς ιδιαίτερο κόπο απrsquo το βά-ρος του κορμιού του αποκαλύπτοντας μια θολή γυναικεία φιγούρα Η συρόμενη πόρτα της ντουζιέρας φιλτράριζε τη γυμνή αλήθεια εμποδίζοντας το αχόρταγο βλέμμα του Πά-νου γελοιοποιώντας την έφοδό του Το βρεγμένο κεφάλι της Εύας πρόβαλε ψύχραιμο απrsquo το πλάι και τα πράσινα μάτια της αναζήτησαν απορημένα τα δικά μου

laquoΘα μου πείτε και μένα τι παίζουμεraquo μας είπε χαρού-μενα

laquoΘέλαμε να σε δούμε γυμνήraquo της πετάει αποφασισμέ-νος ο Πάνος

laquoΚαι μετά θα σας δω κι εγώraquoΟ Πάνος γύρισε και με κοίταξε μπερδεμένος Δεν περί-

μενε μια τέτοια εξέλιξη Στο μυαλό του όλα είχαν σταματή-σει λίγο μετά το άνοιγμα της πόρτας Η Εύα γυμνή θα άρ-παζε μια πετσέτα για να καλυφθεί και εκείνος θα υποχω-ρούσε και πάλι στο δωμάτιο έχοντας πραγματοποιήσει τον αρχικό του σκοπό Τώρα έπρεπε να παίξει Κάτι που είχε να συμβεί από τότε που ήμασταν πιτσιρίκια Μόλις είχαμε γνωριστεί Τότε είχαμε αναλάβει να εξερευνήσει ο ένας το κορμί του άλλου ασυναίσθητα άδολα

Μα πού πήγαινε το μυαλό μου Είχε ξεκινήσει για τα καλά την πορεία προς τα πίσω σαν να βρέθηκε σε μια απότομη κατηφόρα και δεν είχε πια από ποια ανάμνηση να πιαστεί για να σταματήσει Έπιασα και πάλι το ξυλάκι με το οποίο

είχα χαράξει την άμμο και το έμπηξα μέσα σrsquo αυτήν Ηλια-κό ρολόι Θα μπορούσα να κοιτάξω κι αυτό που μου έσφιγ-γε τον δεξιό καρπό αλλά διασκέδασα με τον εαυτό μου προσποιούμενος άρνηση για την τεχνολογία Βλέποντας τη λεπτή σκιά που αποτελούσε στοιχείο από μια εφεύρεση που χρειαζόταν κάποιες γνώσεις για να λειτουργήσει κανο-νικά δεν ήμουν σε θέση να βρω την ώρα μια και δε γνώ-ριζα τις αρχές της Λίγο με ένοιαζε όμως Η ενέργεια από μόνη της είχε αξία διότι βρισκόταν έξω απrsquo το παρελθόν

Θεωρούσα εσφαλμένα ότι θα ερχόταν η κατάλληλη στιγ-μή για να γράψω όταν εγώ θα το αποφάσιζα Όλες αυτές οι αναμνήσεις θα έτρεφαν με περισσότερο αίμα τις άκρες των δακτύλων μου και θα τα βοηθούσαν να κρατήσουν για ώρες το μηχανικό μολύβι που αναπαυόταν κάπου στο βά-θος του σακιδίου μου Έτσι νόμιζα Τοποθετούσα την έναρ-ξη της λογοτεχνικής μου δραστηριότητας στις μικρές ώρες της νύχτας Στο σκοτάδι με τrsquo άστρα να δημιουργούν μια εμπνευσμένη ατμόσφαιρα και το μισό φεγγάρι να αποκλεί-ει μια στείρα παράθεση γεγονότων Μια συστοιχία από λα-μπάκια λεντ με ισχυρό λευκό φως θα διατηρούσαν την όρα-σή μου σε αποδεκτά επίπεδα Αυτή ήταν η εικόνα που είχα φτιάξει Ήταν σαν να πέρναγα πιλοτάροντας ένα ανεμό-πτερο για να μην αποσπάσω την προσοχή του εαυτού μου πάνω απrsquo την παραλία και να με έβλεπα σκυμμένο να γρά-φω μια φωτεινή κουκκίδα πάνω στην υγρή άμμο ενώ ση-κώνοντας το βλέμμα μου θα αναζητούσα κάπου στο άπει-ρο τις πρώτες ενδείξεις της ανατολής Τώρα γιατί είχα την

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

24 25

εντύπωση πως όλα αυτά που γύρευαν έξοδο από μέσα μου θα μετατρέπονταν σε συγγραφικό πόνημα αυτό είναι μια άλλη ιστορία Επιθυμία Το τερπνόν μετά του ωφελίμου

Και οι ώρες αυτές σαν να άργησαν να έρθουν Αφού έφαγα δύο απrsquo τα τέσσερα ψωμάκια που είχα μαζί μου αναζητώντας μάταια και μια δροσερή μπίρα για να τα συ-νοδεύσει τρύπωσα στο άνοιγμα ενός βράχου και ξάπλωσα στη δροσερή άμμο

Ο Πάνος είχε δειλιάσει Ντρεπόταν Δεν ήθελε να τον δει η Εύα γυμνό Άλλωστε τι σόι παιχνίδι ήταν αυτό που το είχε προτείνει μια γυναίκα και φαινόταν μάλιστα εκείνη να έχει το πάνω χέρι Η πόρτα του λουτρού έκλεισε Η φιγού-ρα χάθηκε μαζί της και η αθωότητα της ηλικίας Οι επόμε-νες ημέρες στη Ρόδο κύλησαν με ένταση Ο φίλος μου ήταν εκνευρισμένος κάθε φορά που βρισκόμασταν οι τρεις μας και απέφευγε να μιλήσει Επεδίωξε να συγχρωτίζεται με τα υπόλοιπα μέλη της παρέας και έδειχνε να το διασκεδά-ζει Αυτή που όντως το διασκέδαζε ήταν η Εύα

laquoΟ Πάνος σου rsquoχει πει τίποτα για μέναraquo είχε γυρίσει την τελευταία βραδιά να με ρωτήσει Φορούσε ένα κόκκινο φόρεμα που μόλις είχε αγοράσει από έναν πάγκο λίγα μέ-τρα πιο πίσω σε ένα πανηγύρι που γινόταν μέσα στην Πα-λιά Πόλη Χώθηκε σε ένα καφενείο και αφού πέρασε μπρο-στά απrsquo τους έκπληκτους υπέργηρους θαμώνες του μπή-κε σε μια βρόμικη τουαλέτα για να αλλάξει Η παρέα είχε προχωρήσει και είχα μείνει να την περιμένω Πράγματι μό-λις την είδα να διασχίζει το διάδρομο τα rsquoχασα κι εγώ ο

ίδιος για λίγο Μέχρι τον επόμενο πάγκο όπου ήταν στοι-βαγμένα παλιά κόμικς Φθαρμένα ξεθωριασμένα μα άλ-λος ένας κόσμος ιδιαίτερα αγαπητός σε μένα Με είχε δι-ακόψει Δεν είχα να της απαντήσω αλλά τα μάτια της φά-νηκαν σαν να έψαχναν κάτι συγκεκριμένο να βγει απrsquo το στόμα μου

laquoΔεν έχουμε μιλήσει καθόλου Πρέπει να τον ενόχλησε η συμπεριφορά σου τις προάλλες στο δωμάτιοraquo της είπα

laquoΕμένα θα έπρεπε να με είχε ενοχλήσει ο τρόπος που μπήκε στο μπάνιο Δεν τον καταλαβαίνω Ο Πάνος έχει χιούμορ αλλά φαίνεται ότι το έχασε από εκείνη τη μέρα Εκτός ανhellipraquo

laquoΑν τιraquo της είπαlaquoΜπα τίποτα άσrsquo το βλακεία θα πω Θα του περάσειraquo

Είχα αρχίσει να την παρατηρώ Μήπως είχα πάθει κι εγώ ότι και ο φίλος μου Έπιασα τον εαυτό μου να απομονώ-νει τις φράσεις που συνέχιζε να ξεστομίζει η Εύα και να αφοσιώνεται στα μεγάλα της χείλη και έπειτα στο σημείο όπου μπορούσε κανείς να κλέψει μια εικόνα απrsquo το ντεκολ-τέ της Με τα αυστηρά αντικειμενικά μου κριτήρια η Εύα δεν είχε την κλασική ομορφιά που θαύμαζα σε παλιές σταρ του ευρωπαϊκού κινηματογράφου που τόσες και τόσες φο-ρές έβλεπαν αργά το βράδυ στην τηλεόραση οι γονείς μου Ταινίες που είχα παρακολουθήσει στα κρυφά ενώ υποτίθε-ται πως κοιμόμουν όταν το φως της τηλεοπτικής συσκευ-ής αναβόσβηνε σαν χαλασμένος προβολέας στον τοίχο μέ-ρος του οποίου φαινόταν απrsquo το παιδικό μου δωμάτιο δί-

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

26 27

νοντάς μου το σύνθημα να ξεκινήσω σιγά σιγά την πορεία μου προς το σαλόνι όπου θα έβρισκα τη μητέρα γερμένη πάνω στον πατέρα μου να κοιμάται κι εκείνον να πασχίζει γλαρωμένος να παρακολουθήσει τη συνέχεια μέσα απrsquo τα μυωπικά του γυαλιά Ήξερε ότι κάποια στιγμή θα εμφα-νιζόμουν είχαμε μια μυστική συμφωνία Θα τον ξυπνούσα μόλις τελείωνε το έργο και θα πήγαινα για ύπνο Προνόμια που απολαμβάνουν τα μοναχοπαίδια

laquoΆρη με προσέχειςraquo Η φίλη μου είχε καταλάβει ότι δεν άκουγα αυτά που συνέχιζε να μου λέει laquoΕξάλλου εγώ εί-μαι ερωτευμένη με σέναraquo Με κοίταξε στα μάτια και μου χάιδεψε το μάγουλο που είχε γίνει πιο κόκκινο απrsquo το φό-ρεμά της Φιληθήκαμε Θα πέρασαν μερικά λεπτά Τα χείλη μας άρχισαν να μουδιάζουν Με την άκρη του ματιού μου αντιλήφθηκα μια θολή φιγούρα που θα πρέπει να είχε πλη-σιάσει πολύ κοντά να μας παρατηρεί Ήταν ο Πάνος Με τη μορφή που έχει σήμερα Δύο δεκαετίες αργότερα με ψαρά μαλλιά και κοντό γενάκι laquoΓιατίraquo φάνηκε να μας λέει χω-ρίς να μιλάει Η βραχνή φωνή του αντηχούσε όμως μέσα στο κεφάλι μου και σιγά σιγά άρχισε να μετατρέπεται σε πολύ δυνατό θόρυβο Προσπαθούσα να του μιλήσω να του πω ότι δεν είχα καταλάβει ούτε εγώ πώς έγινε Δε μrsquo άκου-γε Δεν άκουγε κανένα Φώναξα Τα μάτια μου γέμισαν σκόνη Σκοτάδι Ταράχτηκα laquoΘα φύγει και δε θα προλάβω να του εξηγήσωraquo σκέφτηκα Αισθανόμουν ένα βάρος πάνω στο μέτωπο μου που με εμπόδιζε να δω Ξύπνησα

Ήταν απόγευμα και ήμουν γεμάτος άμμο Φυσούσε δυ-

νατά προς τη στεριά και μυριάδες κόκκοι άμμου συνο-δευόμενοι από αλμυρές πιτσίλες που ερχόντουσαν απrsquo τη θάλασσα είχαν κολλήσει πάνω μου laquoΔεν έγιναν έτσι τα πράγματα στη Ρόδοraquo μουρμούρισα και βάλθηκα να μαζέ-ψω τα σκορπισμένα μου υπάρχοντα Δε φιληθήκαμε ούτε υπήρχε κόκκινο φόρεμα Τι αέρας Στερέωσα με μερικές κοτρόνες την ψάθα Ούτε φυσικά ήταν ερωτευμένη με κά-ποιον απrsquo τους δυο μας Ήταν έξι το απόγευμα και έκανε ήδη ψύχρα Φόρεσα το μπλουζάκι μου και έβαλα στοίχημα με τον εαυτό μου ότι θα κρατιόμουν μέχρι να χαθεί το φως δίχως να φορέσω τίποτε άλλο κι ας κρύωνα ήδη λίγο Κα-θώς περνούσα το χέρι μου πάνω απrsquo το μέτωπο επιχειρώ-ντας να βάλω σε μια τάξη το σγουρό μου μαλλί τα δάχτυ-λά μου ακούμπησαν την τραχιά επιφάνεια που συνόρευε με τις πρώτες τρίχες Ένα σημάδι από το τελευταίο βράδυ στο νησί του θεού Ήλιου

Τότε δεν κρυώναμε και ήταν και οι καρδιές μας ζεστές απrsquo το αλκοόλ που είχε αμβλύνει τις ζοχάδες του Πάνου και είχε επαναφέρει το πνεύμα της τριάδας όπως αυτό είχε φτάσει την πρώτη μέρα στο νησί Αμόλυντο Ολόκληρη η παρέα γιόρταζε πια τις λίγες ώρες που απέμεναν μέχρι να επιβιβαστούμε στο πλοίο της επιστροφής σε ένα μπαρ ενός ξενοδοχείου που είχε έναν εντυπωσιακό γυάλινο θόλο κάτω απrsquo τον οποίο υπήρχε μια τεράστια πισίνα τροπικά φυτά και αρκετός χώρος για να χωρέσουν μέχρι και τετρα-ψήφια νούμερα επίδοξων χορευτών Σε εκείνη την τεχνητή φαντασία γύρω από ένα υπερυψωμένο τραπεζάκι χορεύα-

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

28 29

με ασταμάτητα ιδρωμένοι χαρούμενοι με το μυαλό άδειο από σκέψεις γεμάτο από μουσική και ελευθερία Μέσα απrsquo τη σύντομη διαδρομή της νύχτας και τη ζαλάδα του ποτού στριφογύριζε η φιγούρα της φίλης μας ώσπου κάποια στιγ-μή τη χάσαμε δίχως να το καταλάβουμε Μας έφυγε στρι-φογυρίζοντας απrsquo το ένα αγόρι στο άλλο Περνώντας δί-πλα από αγνώστους χορεύοντας μαζί τους Δεν αντιληφθή-καμε την απουσία της μια και είχαμε παραδοθεί στην ευ-θυμία της μέθης Ξημερώματα και περπατούσαμε στον κε-ντρικό δρόμο της πόλης τρεκλίζοντας πιο πολύ κουρασμέ-νοι παρά πια ζαλισμένοι

laquoΡε συ πού πήγε η Εύαraquo με ρώτησε ο ΠάνοςlaquoΔεν έχω ιδέα Χορεύαμε μαζί μέχρι που χώθηκε μέσα

στην πίστα Την ξεχώριζα πού και πού αλλά μετά την έχα-σα Ρε παιδιά είδε κανείς την Εύαraquo φώναξα και στους υπόλοιπους

laquoΛείπει και ο Χάρηςraquo είπε χαμογελώντας πονηρά η Μα-ρία ένα απrsquo τα κορίτσια της παρέας

laquoΟ Χάρηςraquo είπαμε σχεδόν ταυτόχρονα εμείςlaquoΠιάστε κόκκινοraquo Η Μαρία ξέσπασε σε δυνατά γέλια

μαζί με τις άλλες κοπέλες Μας πήραν χαμπάρι και άρχισε το δούλεμα Ο Πάνος έκανε να γυρίσει πίσω

laquoΠού παςraquolaquoΠάω να τους βρωraquolaquoΤο rsquoχεις χάσει φίλε Άσrsquo τους Δεν έχουμε καμιά δου-

λειά εμείς σrsquo αυτόraquolaquoΔε θα αφήσω τη φίλη μου να χαζολογάει μrsquo αυτόν το

χλεχλέraquo Ο Χάρης ήταν το καθώς πρέπει αγόρι της συντρο-φιάς Από τους τρόπους του υπερβολικά ευγενικός απrsquo την εμφάνισή του μπλουζάκια-παντελόνια-παπούτσια μόνο φίρμες τα μαλλιά του φτιαγμένα χωρίστρα ελαφρώς ανα-στατωμένα με τη βοήθεια γέλης απrsquo τα χαρακτηριστικά του Αρχαίος Έλληνας Όμορφος από εύπορη οικογένεια Άσος στα μαθήματα και στα αθλήματα Εν ολίγοις πολύ τέλειος για να είναι αληθινός όπως χαρακτηριστικά μάς είχε δηλώσει η ίδια η φίλη μας Άοσμος και μαλάκας για μας Δηλαδή εκτός συναγωνισμού Σκοτεινή πλευρά σίγου-ρα υπήρχε Απλώς εμείς δεν ήμασταν σε θέση να την αντι-ληφθούμε εκείνη την εποχή Ποιος μπορούσε στα αλήθεια να δει πίσω από αυτή τη λαμπερή μορφή το καταπιεστικό περιβάλλον στο σπίτι του Και κάθε φορά που γινόταν λό-γος για σπίτια στην παρέα το πρώτο που ερχόταν στο νου όλων ήταν το δικό του Κάθε χρόνο περιμέναμε πώς και πώς την ημέρα των γενεθλίων του μες στο χειμώνα για να ανοίξουν οι πόρτες μιας υπερμοντέρνας κατοικίας στη Γλυ-φάδα που όμοιά της πότε δεν είχαμε ξαναδεί Με διακό-σμηση λιτή μεγάλες επιφάνειες καλυμμένες με μέταλλο ξύλινα πατώματα ηλεκτρικές συσκευές τελευταίας τεχνο-λογίας ειδικά διαμορφωμένο χώρο για τα παιδιά με πινγκ πονγκ μπιλιάρδο και ότι παιχνίδι μπορούσε να φανταστεί κανείς έναν κήπο πνιγμένο στο πράσινο Μόνο θάλασσα δε βλέπαμε αλλά δε χρειαζόσουν πάνω από πέντε λεπτά για να βρεθείς δίπλα της Εξάλλου όποιος επιθυμούσε ήλιο και μπάνια στη θάλασσα υπήρχε και το εξοχικό στην Ιθάκη

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

30 31

Σrsquo αυτό το σπίτι λοιπόν ο Χάρης έπρεπε να πλένει καλά τα χέρια του μόλις περνούσε το κατώφλι της κεντρικής ει-σόδου στο μικρό λουτρό που βρισκόταν εκεί δίπλα Να μι-λάει στον πληθυντικό στη μητριά του και στον πατέρα του Να διπλώνει και να τοποθετεί στη θέση του όποιο ρούχο δε φορούσε Να συμμαζεύει κάθε τρεις και λίγο το δωμάτιό του Να φέρνει πάντα καλούς βαθμούς στο τέλος κάθε τρι-μήνου να μιλάει αγγλικά με το υπηρετικό προσωπικό Να αναφέρει πάντα πού πηγαίνει και τι ώρα θα επιστρέψει Να μεταβαίνει παντού με τη συνοδεία σοφέρ Ένας Θεός ξέρει πώς κατάφερε και πήρε άδεια απrsquo τους γονείς του για να βρεθεί στην εκδρομή Ήταν ευχάριστος στην παρέα και δημοφιλής βέβαια στο ασθενές φύλο Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Ρόδο φαινόταν να έχει χαλαρώσει κάπως απrsquo την πίεση που δεχόταν απrsquo την καθημερινή επι-κοινωνία που είχε με τον πατέρα του

Ποιος περίμενε ότι λίγα μέτρα πιο κάτω σε ένα παγκά-κι που έβλεπε στο λιμάνι το ζευγάρι που καθόταν αγκα-λιασμένο και χάζευε τα πλοία θα ήταν αυτό που κανένας απrsquo τους δυο μας δεν ήθελε να δει Ο Πάνος δεν κατάφερε να τιθασεύσει τα νεύρα του Όρμησε πάνω στον Χάρη και τον έπιασε απrsquo το λαιμό για να κυλήσουν και οι δύο λίγο αργότερα στο πλακόστρωτο προσπαθώντας να επικρατήσει ο ένας του άλλου δίχως όμως τελικά να καταφέρνουν τί-ποτε άλλο παρά να γεμίζουν κάθε γυμνό μέρος του σώμα-τός τους με γρατζουνιές και γδαρσίματα Μέσα σrsquo αυτή την αναμπουμπούλα κι ενώ προσπαθούσαμε να τους χωρίσου-

με συνέβη κάτι αναπάντεχο Έχασα την ισορροπία μου και βρέθηκα στο νερό Καθώς έπεφτα όμως κατάφερα να χτυ-πήσω το μέτωπό μου στο πεζούλι που εξείχε απrsquo το μόλο στο ύψος της θάλασσας και να χάσω τις αισθήσεις μου

Δύο άνθρωποι βούτηξαν αμέσως για να αποτρέψουν τον πνιγμό μου Δύο αγόρια που μέχρι πριν από λίγο έμοιαζαν με άγρια ζώα που πάλευαν για την τροφή τους έσπευσαν να με τραβήξουν απrsquo το βυθό και να με φέρουν μπροστά στα σαστισμένα μάτια των υπολοίπων Το αίμα που έτρεχε απrsquo το κεφάλι μου αγρίεψε ακόμα περισσότερο την κατά-σταση Τεχνητή αναπνοή Ποιος ήξερε να κάνει Κανείς Η Εύα έτρεξε σε μια καφετέρια απrsquo την άλλη μεριά του δρό-μου φωνάζοντας βοήθεια Δυστυχώς η πρώτη μου επαφή που είχε στενή συγγένεια με γαλλικό φιλί έγινε μrsquo αυτό τον τρόπο και μάλιστα από έναν ξερακιανό Εγγλέζο Χάνοντας την επαφή με τα εγκόσμια είχα προλάβει να δω τη θάλασ-σα στην προσπάθειά μου να γυρίσω το σώμα μου για να πέσω χωρίς συνέπειες μέσα κι έπειτα το σκοτάδι που μου φάνηκε σαν να κράτησε μισό μονάχα δευτερόλεπτο Ανοί-γοντας και πάλι τα μάτια ένιωσα να πνίγομαι ενώ το ακρι-βώς αντίθετο συνέβαινε Ξερνούσα νερό Μετά με έπια-σε λόξυγκας και οξύς πόνος στο κεφάλι Η Μαρία είχε ήδη σταματήσει ένα αυτοκίνητο Ένα ηλικιωμένο ζευγάρι που ετοιμαζόταν κι αυτό να επιστρέψει στην Αθήνα και όδευε προς κάποιο πλοίο ανέλαβε να μας μεταφέρει στο κέντρο υγείας Ήμασταν και πάλι οι τρεις μας Η Εύα με κρατού-σε αγκαλιά τυλιγμένο με μια πετσέτα μπάνιου Ο Πάνος

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

32 33

είχε συνέλθει γρήγορα απrsquo το σοκ μιας ενδεχόμενης τραγω-δίας και ετοιμαζόταν να κατσαδιάσει την Εύα Τον πρόλα-βε όμως εκείνη

laquoΔε μου λες Τρελάθηκες Ποιος σου είπε πως μπορείς να ανακατεύεσαι στα προσωπικά μουraquo του είπε

laquoΕσύ Η φιλία μας Μα τι νόμιζες ότι θα άφηνα να σrsquo εκμεταλλευτεί ο οποιοσδήποτε επειδή τα rsquoχες πιειraquo

laquoΕμ βέβαια Πού να περάσει απrsquo το ξερό σου το κεφά-λι ότι αυτό που συνέβαινε μπορεί να το είχα προκαλέσει κι εγώ η ίδιαraquo

laquoΣιγά Ψέματα λες Ήσουν ζαλισμένη και δεν ήξερες τι σου γινότανεraquo

laquoΤου λόγου σου ήσουνα ζαλισμένος μαζί με τούτον εδώ και ούτε που πήρατε χαμπάρι όταν έφυγα από δίπλα σας Αν ήθελες να με προσέχεις όπως λες θα το rsquoχες καταλά-βει κι ούτε θα έπινες σαν νεροφίδαraquo Το κεφάλι μου βούι-ζε άσχημα Ευτυχώς η απόσταση μέχρι την έναρξη της απο-κατάστασής μου ήταν πολύ μικρή Σύντομα βρέθηκα κάτω από ένα μεγάλο λευκό φως με ασορτί ντυμένους νοσοκό-μους και γιατρό και αφέθηκα στις περιποιήσεις τους Ακτι-νογραφία ράμματα αναμονή παυσίπονα

Μιάμιση ώρα αργότερα με ένα εξιτήριο στο χέρι του χο-λωμένου Πάνου νυσταγμένοι ταλαιπωρημένοι με τα σα-κίδια στις πλάτες μεταφερόμασταν σαν άβουλα στρατιω-τάκια με τις κυλιόμενες σκάλες του πλοίου προς τον αγου-ροξυπνημένο ελεγκτή εισιτηρίων Πόσοι τελειόφοιτοι μα-θητές επιστρέφουν από τις διακοπές τους χωρίς απώλειες

Συναισθηματικές βιολογικές ψυχολογικές Στο κατάστρω-μα επικρατούσε σχετική ηρεμία Έχετε παρατηρήσει ποτέ την προσμονή που ζωγραφίζεται στα πρόσωπα των επιβα-τών όταν αποχωρούν από κάποιο κεντρικό λιμάνι για δια-κοπές Όταν οι κάβοι της επιστροφής έχουν λυθεί τα ίδια πρόσωπα χαμογελούν συγκρατημένα καθώς βλέπουν το μέ-ρος όπου πέρασαν όμορφες στιγμές να απομακρύνεται και έπειτα σοβαρεύουν βυθίζονται Φθάνουν σε ένα δευτερόλε-πτο στον προορισμό τους και φορτώνονται με έγνοιες Ένας ψηλός παχουλός άνδρας γύρω στα πενήντα σαν να είχε δια-βάσει τις σκέψεις τους χάιδεψε τα κουμπιά που κοσμού-σαν την πάνω πλευρά ενός ευμεγέθους πολύχρωμου φο-ρητού στερεοφωνικού που κρατούσε σαν μικρό παιδί στην αγκαλιά του επιλέγοντας ένα παλιό τανγκό που έμοιαζε να συντονίζεται περίφημα με το ελαφρύ λίκνισμα του σκά-φους Ακόμα και η παρέα μας που καμία διάθεση δεν είχε να ακούσει ένα είδος μουσικής που σχετιζόταν με τους γο-νείς μας αφέθηκε για λίγο στο νανούρισμα κάποιου Αργε-ντινού ακορντεονίστα

laquoΔεν μπορώ να το χωνέψω Άρη Δεν μπορώraquo μου rsquoλεγε και μου ξανάλεγε φανερά ταραγμένος ο Πάνος Δεν ήμουν συνηθισμένος να βλέπω τον φίλο μου σε στιγμές αδυναμίας και μου φαινόταν παράξενο

laquoΓιατί δεν τη ρωτάςraquo του είπαlaquoΤι να τη ρωτήσω δηλαδή Γιατί διάλεξε τον Χάρη και όχι

έναν απrsquo τους δυο μαςraquolaquoΑπrsquo τους δυο μας Μα εμείς είμαστε φίλοι της γιrsquo αυτόraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo

34 35

laquoΝα και κάτι που δυσκολεύομαι πια να το πιστέψωraquolaquoΊσως επειδή τη βλέπεις διαφορετικάraquolaquoΓια σένα δεν ισχύει Δεν μπορεί εκτός αν σrsquo αρέσουν

τrsquo αγοράκιαraquolaquoΆντε ρε ηλίθιε ε ηλίθιεraquo Τον σκούντηξα laquoΌλο μαλα-

κίες λεςraquolaquoΕγώ ή εσύ Που μου το παίζεις και άνετος Υπεράνω

Εγώ σrsquo το λέω ξεκάθαρα Η Εύα μού αρέσειraquo Η τελευ-ταία φράση κόλλησε στο μυαλό μου σαν φωτεινή επιγραφή που κοσμούσε την είσοδο στο ναό της φιλίας μας Ούτε εγώ μπορούσα να το χωνέψω Μια εκδρομή εννέα μέρες Τόσες χρειάστηκαν για να αλλάξουν τη σχέση μας για πάντα Το τέλος της αθωότητας Μόνο που δεν ήμουν προετοιμασμέ-νος για να το δεχτώ και θα αντιστεκόμουν για λίγο ακόμα Έριξα μια ματιά στη Ρόδο που είχε ξυπνήσει για τα καλά πλέον και έμοιαζε να απομακρύνεται εκείνη από εμάς θυ-μωμένη που την εγκαταλείπαμε λουσμένη στον ήλιο δυσ-διάκριτη Έπειτα γύρισα να κοιτάξω τον φίλο μου αλλά είχε φύγει Τόσο δράμα για μια γυναίκα Ήταν νωρίς για να αντιληφθώ ότι και στη δική μου την καρδιά κάπου εκεί στο βάθος είχε τρυπώσει η ερωτική επιθυμία και πάλευε σιγά σιγά να ανοίξει δρόμο για να καταφέρει να βρεθεί στην πρώτη θέση

laquoΠώς πάει το τραύμα σουraquo Η Εύα πήρε τη θέση του Πάνου ακουμπώντας στα μουτζουρωμένα κάγκελα του κα-ταστρώματος

laquoΑ τώρα που μου το θύμισες με τραβάει κάπως Πού εί-

ναι ο Χάρηςraquo της πέταξα δήθεν αδιάφοραlaquoΌπου θέλει Δεν τη σταματάμε αυτή την ιστορία με τον

Χάρη Με κολακεύει δε λέω που οι δυο καλύτεροί μου φί-λοι θέλουν να με σώσουν αλλά πίστεψέ με δεν τρέχει και τίποτα Τουλάχιστον απrsquo τη δική μου πλευρά Είχα πιει όπως οι περισσότεροι από μας και βρέθηκα στην αγκα-λιά του ούτε κι εγώ ξέρω πώς Ή μάλλον για να λέμε την αλήθεια το έμαθα από μια κουτσομπόλα εκ των υστέρων Στροβιλιζόμουνα σε κάποια άκρη της πίστας και τον πήρα και αυτόν μαζί Χάσαμε την ισορροπία μας και βρεθήκαμε σε έναν άδειο καναπέ σε μια κάπως άβολη στάση Το αλ-κοόλ σε χαλαρώνει πολύ τελικά ξέρεις Ακόμα και τύπους όπως τον Χάρη Τα υπόλοιπα έγιναν τόσο αβίαστα όσο δε θα μπορούσαν ποτέ να είχαν συμβεί σε μια νηφάλια πραγ-ματικότηταraquo

laquoΜάλιστα Τράβα τότε να τα πεις και στον Πάνο για-τί αν και νηφάλιος ο νους του ταξιδεύει πολύ πιο γρήγορα απrsquo αυτό το σαπιοκάραβοraquo

laquoΔεν έχω να του πω τίποτα Πες του τα εσύ άμα θες Πάμε να πιούμε μια μπίραraquo μου είπε και κινήθηκε προς την καντίνα laquoΛένε πως η μπίρα σε βοηθάει ύστερα από ένα δύσκολο βράδυraquo