Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ...

15
ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α’ Γυμνασίου, ΟΕΔΒ 2007 (έκδοση Β’) Κεφ. 5: ‘Η Ηγεμονία της Αθήνας (479-431 π.Χ.)’ Ενότητα 2: ‘Το Δημοκρατικό Πολίτευμα σταθεροποιείται – Ο Περικλής και το Δημοκρατικό Πολίτευμα’ (σελ. 71-72) ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Επιδιώκεται οι μαθητές/-ήτριες: 1. Να γνωρίσουν την πορεία της εξέλιξης του αθηναϊκού πολιτεύματος και να εξηγήσουν πώς οι μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη και του Περικλή προώθησαν τον εκδημοκρατισμό της αθηναϊκής πολιτείας 2. Να αντιληφθούν τη διαμάχη του αριστοκρατικού και του δημοκρατικού «κόμματος» μέσα στην πόλη-κράτος των Αθηνών 3. Να συλλάβουν τη σημασία της προσωπικότητας του ηγέτη στη διαμόρφωση του δημοκρατικού πολιτεύματος της Αθήνας 4. Να κατανοήσουν την έννοια της δημοκρατίας (ετυμολογία, ορισμός) και να εντοπίσουν τα κύρια χαρακτηριστικά του αθηναϊκού δημοκρατικού πολιτεύματος μέσα από την κριτική επεξεργασία γραπτών και ψηφιακών πηγών 5. Να κατανοήσουν τα κύρια χαρακτηριστικά της πολιτικής του Περικλή 6. Να περιγράψουν την προτομή του Περικλή και να εξετάσουν αν η εικονιστική αποτύπωση του προσώπου αποδίδει χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του 7. Να συγκρίνουν την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία με τις σύγχρονες δημοκρατίες (ως προς το μέγεθος, τη λειτουργία και τους πολίτες) 8. Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του δημοκρατικού πολιτεύματος για την πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη των αρχαίων πόλεων-κρατών 9. Να υιοθετήσουν μία θετική στάση απέναντι στη δημοκρατία εν γένει 10. Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών (Διαδίκτυο, Επεξεργαστής κειμένου, λογισμικό παρουσίασης) - «ψηφιακός γραμματισμός» 11. Να εργαστούν ομαδικά και να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους σε μορφή Word, Excel και Power-Point 12. Να συνθέσουν τα συμπεράσματα των εργασιών τους σε μία τελική ηλεκτρονική αφίσα, που θα αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου ΜΕΘΟΔΟΣ 1

Transcript of Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ...

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣΜΑΘΗΜΑ: ΙΣΤΟΡΙΑ Α’ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Α’ Γυμνασίου, ΟΕΔΒ 2007 (έκδοση Β’)Κεφ. 5: ‘Η Ηγεμονία της Αθήνας (479-431 π.Χ.)’

Ενότητα 2: ‘Το Δημοκρατικό Πολίτευμα σταθεροποιείται – Ο Περικλής και το Δημοκρατικό Πολίτευμα’ (σελ.

71-72)

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙΕπιδιώκεται οι μαθητές/-ήτριες:

1. Να γνωρίσουν την πορεία της εξέλιξης του αθηναϊκού πολιτεύματος και να εξηγήσουν πώς οι

μεταρρυθμίσεις του Εφιάλτη και του Περικλή προώθησαν τον εκδημοκρατισμό της αθηναϊκής

πολιτείας

2. Να αντιληφθούν τη διαμάχη του αριστοκρατικού και του δημοκρατικού «κόμματος» μέσα στην

πόλη-κράτος των Αθηνών

3. Να συλλάβουν τη σημασία της προσωπικότητας του ηγέτη στη διαμόρφωση του δημοκρατικού

πολιτεύματος της Αθήνας

4. Να κατανοήσουν την έννοια της δημοκρατίας (ετυμολογία, ορισμός) και να εντοπίσουν τα κύρια

χαρακτηριστικά του αθηναϊκού δημοκρατικού πολιτεύματος μέσα από την κριτική επεξεργασία

γραπτών και ψηφιακών πηγών

5. Να κατανοήσουν τα κύρια χαρακτηριστικά της πολιτικής του Περικλή

6. Να περιγράψουν την προτομή του Περικλή και να εξετάσουν αν η εικονιστική αποτύπωση του

προσώπου αποδίδει χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του

7. Να συγκρίνουν την αρχαία αθηναϊκή δημοκρατία με τις σύγχρονες δημοκρατίες (ως προς το

μέγεθος, τη λειτουργία και τους πολίτες)

8. Να συνειδητοποιήσουν τη σημασία του δημοκρατικού πολιτεύματος για την πολιτική, οικονομική

και πολιτιστική ανάπτυξη των αρχαίων πόλεων-κρατών

9. Να υιοθετήσουν μία θετική στάση απέναντι στη δημοκρατία εν γένει

10. Να εξοικειωθούν με τη χρήση των λογισμικών (Διαδίκτυο, Επεξεργαστής κειμένου, λογισμικό

παρουσίασης) - «ψηφιακός γραμματισμός»

11. Να εργαστούν ομαδικά και να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους σε μορφή

Word, Excel και Power-Point

12. Να συνθέσουν τα συμπεράσματα των εργασιών τους σε μία τελική ηλεκτρονική αφίσα, που θα

αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του σχολείου

ΜΕΘΟΔΟΣΣυνδυασμός αφήγησης με κατευθυνόμενο διάλογο, σιωπηρή εργασία και ομαδική συνθετική εργασία

(ομαδοσυνεργατική μάθηση)

ΧΩΡΟΣΑίθουσα διδασκαλίας (ιδεατά, η αίθουσα διδασκαλίας της Ιστορίας, όπου υπάρχουν ήδη χάρτες, μέσα

προβολών, Η/Υ.), ή/και Εργαστήριο Πληροφορικής, Αίθουσα Προβολών και Πολυμέσων

1

ΦΑΣΕΙΣ - ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ- Για την ολοκλήρωση του μαθήματος και των δραστηριοτήτων θα αφιερωθούν συνολικά 3 διδακτικές

ώρες με την εξής κατανομή:

1η διδακτική ώρα (Αφόρμηση: Ο 5ος αι. π.Χ. συχνά αναφέρεται στην ιστορία ως ‘Χρυσός Αιώνας του

Περικλή’. Τι νομίζετε ότι δηλώνει αυτός ο χαρακτηρισμός; Γιατί συνδέεται μία ολόκληρη εποχή με το

όνομα ενός ηγέτη; Σύνδεση εποχής με ηγέτη (σημασία προσωπικότητας στις ιστορικές εξελίξεις),

σύνδεση με τα προηγούμενα, εισαγωγή στο νέο κεφάλαιο)

2η διδακτική ώρα (Χωρισμός σε 3 ομάδες των 8 ατόμων, ονοματοδοσία των ομάδων/απονομή

ρόλων, διανομή και επεξεργασία φύλλων εργασίας στο εργαστήριο πληροφορικής, καταγραφή

συμπερασμάτων)

3η διδακτική ώρα (Παρουσίαση πορισμάτων έρευνας των ομάδων στην ολομέλεια της τάξης,

κρίσεις, επίλυση αποριών, συζήτηση, σχέδια για πιθανή επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο της

Αρχαίας Αγοράς, προτάσεις για ανάρτηση πόστερ στην αίθουσα/ηλεκτρονικής αφίσας στην

ιστοσελίδα του σχολείου με θέμα την αθηναϊκή δημοκρατία)

ΜΕΣΑΣχολικό εγχειρίδιο, χάρτης της κλασικής Αθήνας, μαυροπίνακας, εικόνες και παραθέματα-πηγές βιβλίου,

4 φύλλα εργασίας, Διαδίκτυο, DVD «Οι Έλληνες: η ιστορία ενός θαύματος», εκπαιδευτικό λογισμικό (O

Δημόσιος & Ιδιωτικός Βίος στην Αρχαία Ελλάδα), επεξεργαστής κειμένου (Word), λογιστικά φύλλα (Excel),

λογισμικό παρουσίασης (Power point)

ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ- Πολιτική Αγωγή

- Γλώσσα (αρχαία και νέα ελληνική/ ξένες γλώσσες)

- Ιστορία τέχνης (πορτραίτο)

- Γεωγραφία (χάρτης)

- Πληροφορική (πλοήγηση στο Διαδίκτυο)

ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΑ) Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ

Β) ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ & ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Γ) ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΧΑΙΑΣ & ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Δ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ, ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗΣ ΖΩΗΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

(Επέκταση)

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ (ενδεικτική) Ξενόγλωσση

Barringer, M., & Hurwit, J.M. (eds.), Periklean Athens and its legacy: problems and perspectives,

Texas 2005

Bowra, C.M., Periclean Athens, London 1971

Burn, A., Pericles and Athens, London 1948

Farrar, C., Origins of democratic thinking: the invention of politics in classical Athens, Cambridge

1988

Finley, M.I., Democracy ancient and modern, London 19852

Podlecki, A.J., Perikles and his circle, London 1998

Rhodes, P.J., Athenian Empire, Oxford 1985

Samons, L.J. (ed.), The Cambridge Companion to the Age of Pericles, Cambridge 2007

2

Schachermeyer, F., Perikles, Stuttgart 1969

Stadter, P.A., A Commentary on Plutarch’s Pericles, London 1989

Ελληνόγλωσση Αριστοτέλους, Αθηναίων Πολιτεία, μετάφρ. Α. Σιδέρη, εκδ. ΑΓΡΑ, Αθήνα 2000

Γεωργοπαπαδάκος, Α., Θουκυδίδη Ιστορία, τ. Ι-ΙΙ, Θεσ/νίκη 1982

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1971, τ. Γ1, σελ. 82-120 (A.

Καλογεροπούλου)

Κέιγκαν, Ντ., Περικλής ο Αθηναίος και η γέννηση της δημοκρατίας, μετάφρ. Ό. Παπακώστα,

Αθήνα 2005

Μάνβιλλ, Μπ., Όμπερ, Τζ., Η εταιρία των πολιτών, μετάφρ. Γ. Φαλδαμής, Αθήνα 2005

Ραμού- Χαψιάδη, Ά., Από τη φυλετική κοινωνία στην πολιτική, Αθήνα 1982

Bengtson, H., Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδος, μτφρ. Α. Γαβρίλη, Αθήνα 19912

Lévêque, P., - Vidal-Naquet, P., Κλεισθένης ο Αθηναίος, μετάφρ. Στ. Γεωργοπούλου, Αθήνα 1989

Ober, J., Μάζες και Ελίτ στη Δημοκρατική Αθήνα, μετάφρ. Β.Γ. Σερέτη, Αθήνα 2004

Romilly, J. de, Ο Θουκυδίδης και ο αθηναϊκός ιμπεριαλισμός, μετάφρ. Λ. Στεφάνου, Αθήνα 2000

Schuller, W., Ιστορία της Αρχαίας Ελλάδας, μετάφρ. Α. Καμάρα – Χ. Κοκκινιά, Αθήνα 1999

Ηλεκτρονικές διευθύνσεις (Διαδίκτυο) - http :// www . perseus . tufts . edu / - http :// www . ime . gr / chronos / - http :// www . e - history . gr / - http://www.parliament.gr/ - http :// www . geocities . com / athens _5 th _ century /

3

ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣΟΜΑΔΑ Α’ («Οι Βιογράφοι»)

Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗΑ) Αφού μελετήσετε τις πηγές που σας δίνονται για την προσωπικότητα του Περικλή (Θουκ. Β. 65) και

Πλούτ. Περ. 8), να συμπληρώσετε το βιογραφικό του σημείωμα. Μπορείτε, επίσης, να αναζητήσετε

σχετικές πληροφορίες στα λήμματα της ηλεκτρονικής εγκυκλοπαίδειας (http://www . wikipedia . com ) και

στον Ιστότοπο του Ελληνικού Κόσμου (http :// www . ime . gr / ) .

Προσπαθούσε να εναρμονίζει το λόγο του σύμφωνα με τον τρόπο που είχε οργανώσει τη ζωή του και σύμφωνα με το

μεγαλείο των σκέψεών του, σαν ένα μουσικό όργανο που με το τέντωμα των χορδών του απηχούσε συχνά με

περισσότερη δύναμη τη διδασκαλία του Αναξαγόρα και έδινε κατά κάποιο τρόπο στη ρητορική του ένα χρώμα από τις

θεωρίες της φυσικής επιστήμης. [...] Σ’αυτό, λένε, οφείλει και την επωνυμία «Ολύμπιος» που του δόθηκε, αν και

μερικοί θεωρούν ότι ονομάστηκε έτσι από τα έξοχα μνημεία με τα οποία κόσμησε την πόλη και άλλοι πάλι από την

πολιτική και στρατηγική του υπεροχή. [...] Οι κωμωδίες όμως των τότε ποιητών, που ξεστόμισαν πολλά σοβαρά και

πολλά αστεία γι’ αυτόν, δείχνουν ότι η προσωνυμία αυτή του δόθηκε κυρίως για τη δύναμη του λόγου του, γιατί λένε

πως, όταν εκείνος μιλούσε στο λαό, ‘βροντούσε και άστραφτε και είχε στη γλώσσα του φοβερό κεραυνό’.

(Πλούταρχος, Περικλής 8)

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

- ΚΑΤΑΓΩΓΗ: ……………………………………………………………............................................................................................................- ΣΠΟΥΔΕΣ:……………………………………………………………………………………………………………….………………………………- ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: …………………………………….....................................………………………………………………………- ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑ / ΑΞΙΩΜΑΤΑ / ΠΟΛΙΤΙΚΗ: ………………………..…………………..……………………………………………………………...................................……………………………………………………….- ΑΛΛΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ: …………………………….................................................................................................................

Β) Να αναζητήσετε εικόνες με την προτομή του Περικλή σε μηχανές αναζήτησης (http :// www . google . gr / )

πατώντας την ένδειξη «Εικόνες». Περιγράψτε τα χαρακτηριστικά του προσώπου του. Νομίζετε ότι ο

γλύπτης αποδίδει στοιχεία του χαρακτήρα του, όπως περιγράφονται στις γραπτές πηγές; Να συγκρίνετε

με τις σύγχρονες απεικονίσεις του Περικλή (Πλ. Κοτζιά, Χολαργός).

Γ) Να επιλέξετε την πιο αντιπροσωπευτική, κατά τη γνώμη σας, εικόνα του Περικλή και να την

επικολλήσετε στο κενό πλαίσιο του βιογραφικού του σημειώματος.

4

Περικλής

(Περικλής και Αναξαγόρας) (Περικλής και Φειδίας)

5

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣΟΜΑΔΑ Β’ («Οι Πολιτειολόγοι»)

ΤΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ & ΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Α) Αφού μελετήσετε τις παρακάτω πηγές: i) να εντοπίσετε τον ορισμό της δημοκρατίας, ii) να καταγράψετε σε κείμενο χρησιμοποιώντας τον επεξεργαστή κειμένων (MS Word) τα κύρια χαρακτηριστικά της αθηναϊκής δημοκρατίας στην εποχή του Περικλή. 1. Έχουμε πολίτευμα που δεν αντιγράφει τους νόμους των άλλων, αλλά πιο πολύ είμαστε εμείς

παράδειγμα σε μερικούς παρά μιμητές τους. Κι έχει τούτο το πολίτευμα το όνομα δημοκρατία, γιατί δε

διοικούν οι λίγοι, αλλά οι περισσότεροι. Κι είναι όλοι οι πολίτες μπροστά στους νόμους ίσοι για τις ιδιωτικές

τους διαφορές, για την προσωπική όμως ανάδειξη και επιβολή, καταπώς ξεχωρίζει ο καθένας σε κάτι

προτιμάται στα δημόσια αξιώματα, πιο πολύ γιατί είναι ικανός παρά γιατί τον ανέδειξε ο κλήρος. Ούτε πάλι

κάποιος από φτώχεια, κι ενώ μπορεί να κάνει κάτι καλό στην πολιτεία, εμποδίζεται από την ασήμαντη

κοινωνική του θέση. (Θουκυδίδης, Β, 37)

2. Όσο για τον τρόπο ανάδειξης των εννέα αρχόντων [...] έξι χρόνια μετά το θάνατο του Εφιάλτη

αποφάσισαν να μετέχουν και οι ζευγίτες στην κλήρωση των εννέα αρχόντων.[...] Κατόπιν, όταν ανέλαβε

την ηγεσία του λαού ο Περικλής, το πολίτευμα έγινε ακόμα πιο δημοκρατικό. Διότι αφαίρεσε μερικές

εξουσίες από τον Άρειο Πάγο και παρακίνησε με επιμονή τους πολίτες να στραφούν στη ναυτική δύναμη,

με αποτέλεσμα να αποκτήσει ο λαός μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση και να πάρει όλη την εξουσία στα χέρια

του. [...] Πρώτος ο Περικλής καθιέρωσε και τον δικαστικό μισθό για να ανταγωνιστεί σε δημοτικότητα τον

Κίμωνα που κέρδιζε συμπάθειες με γενναιοδωρίες. [...] Το μέτρο αυτό, κατά τις κατηγορίες μερικών,

χειροτέρεψε τα πράγματα επειδή άνθρωποι τυχάρπαστοι προσέρχονταν κάθε φορά στην κλήρωση με

μεγαλύτερη προθυμία από τα διακεκριμένα πρόσωπα. (Αριστοτέλης, Αθηναίων πολιτεία, 26-27)

3. Γιατί μόνο εμείς αυτόν που δεν παίρνει καθόλου μέρος στα κοινά τον θεωρούμε όχι φιλήσυχο, αλλά

άχρηστο. (Θουκυδίδης, Β, 40)

Β) Με βάση τα όσα γνωρίζετε από το σχολικό σας βιβλίο (και από προηγούμενες ενότητες) να κατατάξετε τους παρακάτω ηγέτες σε χρονολογική σειρά ξεκινώντας από τον παλαιότερο, συνδέοντάς τους με τις πολιτικές μεταρρυθμίσεις τους. Στη συνέχεια, να παρουσιάσετε τα αποτελέσματά σας σε ένα λογιστικό φύλλο (Excel). ΠΡΟΣΩΠΑ: Περικλής, Σόλωνας, Κλεισθένης, Εφιάλτης

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΕΣ: 462 π.Χ., 508 π.Χ., 454 π.Χ., 594 π.Χ.

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ: σεισάχθεια, μεταφορά συμμαχικού ταμείου, αφαίρεση αρμοδιοτήτων Αρείου Πάγου,

δημιουργία δέκα φυλών

6

Γ) Στο χάρτη της κλασικής Αθήνας, που θα βρείτε στην ιστοσελίδα http :// www . alfavita . gr / (Δικτυακή μάθηση- Κείμενα Αρχαίων- Χρυσός Αιώνας της Αθήνας: http :// www . geocities . com / athens _5 th _ century / : i) με τη βοήθεια των σχημάτων στην μπάρα σχεδίασης, να κυκλώσετε την περιοχή του δημόσιου χώρου και να οριοθετήσετε με ένα ορθογώνιο την περιοχή του ιδιωτικού χώρου, ii) να χρωματίσετε με α) κόκκινο χρώμα τα δημόσια πολιτικά κτήρια, β) γαλάζιο χρώμα τα δημόσια οικονομικά κτήρια, γ) πράσινο χρώμα τα δημόσια θρησκευτικά κτήρια, δ) κίτρινο χρώμα τα ιδιωτικά κτήρια. Κατόπιν, να αναγνωρίσετε τη λειτουργία / χρήση των κτηρίων / αντικειμένων στις φωτογραφίες που σας δίνονται και να τις επικολλήσετε στην αντίστοιχη περιοχή.

(Πνύκα)

7

8

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣΟΜΑΔΑ Γ’ (‘Οι Ερευνητές’)

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΡΧΑΙΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Α) Στην ιστοσελίδα http :// www . ime . gr / chronos (Αρχαιότητα - Κλασική περίοδος – Αθήνα), αναζητήστε πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του αθηναϊκού δημοκρατικού πολιτεύματος. Να τις συγκρίνετε με τα πορίσματα της εργασίας της ομάδας Β’. Κατόπιν, να συγκρίνετε την αρχαία δημοκρατία με τη σύγχρονη δημοκρατία. Καταγράψτε τα συμπεράσματά σας σε έναν πίνακα με τις εξής στήλες: Όνομα-Μορφή, Μέγεθος, Οργάνωση, Λειτουργία, Πολίτες.Θα σας βοηθήσουν και οι παρακάτω πρόσθετες πηγές: 1. Η επίσημη ιστοσελίδα του Ελληνικού Κοινοβουλίου: http :// www . parliament . gr / organwsh / default . asp / για την

οργάνωση και λειτουργία της σύγχρονης δημοκρατίας και http :// www . parliament . gr / politeuma / default . asp / , όπου

μπορείτε να διαβάσετε τα άρθρα του Ελληνικού Συντάγματος. Προσέξτε ιδιαίτερα το Άρθρο 1 για τη μορφή του

πολιτεύματος.

2. Χρησιμοποιώντας το σύστημα αυτόματης μετάφρασης SYSTRAN, να μεταφράσετε την παρακάτω πηγή. Κατόπιν,

να αναπτύξετε σε μία παράγραφο τις επιδράσεις που άσκησε το πρότυπο της αθηναϊκής δημοκρατίας στα

σύγχρονα κράτη.

«Democracy from the Past to the Future»

Written in 1792 in defence of the French Revolution, Thomas Paine's Rights of Man is a statement of republican ideals. Paine believed that America had adapted the virtues of ancient Greek democracy to the modern world. ‘Although the Founding Fathers favored the republicanism of ancient Rome over the direct democracy of Athens, they admired the achievements of ancient Athens. Even today, the ideals of Greek democracy influence the way we govern ourselves’.

‘What Athens was in miniature America will be in magnitude’.

‘Direct initiative, or the right of citizens to propose and vote on legislation, has roots in Greek democracy. In ancient Athens, all decrees had to be ratified by the assembly of citizens before becoming law. In 1977 Senator James Abourezk proposed a constitutional amendment to allow direct initiative nationwide. Many states have some form of direct initiative».

26.1 Rights of Man by Thomas Paine. The Library of Congress, Washington, DC.

3. Διαβάστε το παρακάτω απόσπασμα από συνέντευξη της Γαλλίδας ακαδημαϊκού και Ελληνίστριας Jacqueline de

Romilly για τη σχέση αρχαίας και σύγχρονης δημοκρατίας.

Η Ζακλίν ντε Ρομιγύ τιμήθηκε το 1995 με το Διεθνές Βραβείο Ωνάση για τον Πολιτισμό. Με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του

νέου της βιβλίου, η Ζακλίν ντε Ρομιγύ παραχώρησε συνέντευξη στον Ζ.-Σ. Στελί για το γαλλικό περιοδικό L’Express (29/3/2007),

τα κυριότερα σημεία της οποίας δημοσιεύουμε εδώ.

- Η έδρα που κατείχατε στο Κολλέγιο της Γαλλίας είχε τον τίτλο «Η Ελλάδα και η διαμόρφωση της ηθικής και πολιτικής

σκέψης». Εν έτει 2007, τι μπορεί να αποκομίσει κάποιος από την δημοκρατία των Αθηνών, ιδιαίτερα δε όταν είναι υποψήφιος

για την Προεδρία της Δημοκρατίας;

- Η κλίμακα του κόσμου έχει αλλάξει ―η Αθήνα ήταν τότε μια μικρή δημοκρατία―, όμως οι αρχές παραμένουν ίδιες. Όταν

διαβάζουμε τον ορισμό της αθηναϊκής δημοκρατίας στον Ευριπίδη και βλέπουμε ότι οι δύο αξίες στις οποίες επιμένει είναι η

ελευθερία και η ισότητα, νομίζω ότι υπάρχει μεγάλη ταύτιση με την εποχή μας.

9

- Θεωρείτε την ελευθερία και την ισότητα ουσιαστικές αρχές;

- Τις τοποθετώ στην πρώτη θέση. Σήμερα, δίνουμε περισσότερο βάρος στην ατομική παρά στην πολιτική ελευθερία, η οποία,

για τους Αρχαίους Έλληνες, σήμαινε ότι οι νόμοι ήταν κοινοί για όλους, ότι επρόκειτο για κράτος δικαίου και ότι η Πόλις ήταν

ελεύθερη. Για εμάς, η ελευθερία είναι η ελευθερία του ατόμου· συχνά δε την απαιτούμε εις βάρος του κράτους. Θα ήταν πολύ

καλύτερα αν θυμόμασταν την αρχαιοελληνική ελευθερία, η οποία ήταν περισσότερο γενική και λιγότερο ατομικιστική. Το ίδιο

ισχύει και για την ισότητα. Οι Αρχαίοι Έλληνες υπερηφανεύονταν για το γεγονός ότι όλοι απέλαυαν της ίδιας ελευθερίας επειδή

υπήρχε ίση συμμετοχή στην πολιτική ζωή, και αυτό ήταν το πιο σημαντικό. Εμείς διεκδικούμε περισσότερα δικαιώματα στο

όνομα της ισότητας.

10

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ & ΣΥΝΘΕΣΗΣ (ΟΜΑΔΕΣ Α’-Β’-Γ’)

‘Ο «Χρυσός Αιώνας» του Περικλή: Πολιτική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξητης Αθήνας κατά την Κλασική Εποχή’

*** Στο τέλος του κεφαλαίου, προτείνεται στους μαθητές να ετοιμάσουν ηλεκτρονική αφίσα για την ιστοσελίδα του

σχολείου τους, όπου παρουσιάζουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους. Εναλλακτικά, μπορούν να κατασκευάσουν

πόστερ, που θα αναρτηθεί στην αίθουσα.

Βασικοί άξονες της συνθετικής αυτής εργασίας είναι: α) η πολιτική, β) η οικονομική, γ) η πολιτιστική (πνευματική και

καλλιτεχνική) ανάπτυξη της πόλης των Αθηνών κατά την Κλασική εποχή, και ιδιαίτερα κατά τον 5ο αι. π.Χ. Η

αφίσα/πόστερ θα αποτελείται από εικόνες και κείμενο. Εφόσον, είναι σε ηλεκτρονική μορφή, θα μπορούσε να είναι

πολυτροπικό και να περιλαμβάνει και ήχους (αρχαία ελληνική μουσική, απαγγελία αρχαίων κειμένων,

δραματοποιημένη στιχομυθία)

Χρήσιμες πληροφορίες θα αντλήσουν από το εκπαιδευτικό λογισμικό «Δημόσιος & Ιδιωτικός Βίος στην Αρχαία Ελλάδα» και από την ιστοσελίδα του Ελληνικού Κόσμου. Επίσης, προτείνεται για εμπέδωση να προβληθεί στην

τάξη τμήμα του ιστορικού ντοκυμανταίρ (στα αγγλικά με ελληνικούς υπότιτλους) «Οι Έλληνες: η ιστορία ενός θαύματος», καθώς και τμήμα από το CD-Rom παρουσίασης της αρχαιολογικής έκθεσης στο Ίδρυμα Α. Ωνάση

(Η.Π.Α.) «Αθήνα – Σπάρτη».

Τέλος, η συνθετική αυτή δραστηριότητα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί και ως υλικό για την προετοιμασία επίσκεψης

στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Αγοράς (ή στο Διονυσιακό θέατρο, στην Πνύκα, στην Ακρόπολη, στον

Κεραμεικό). Εκεί, οι μαθητές / -τριες θα μπορούσαν να αναπαραστήσουν (Παιχνίδι Ρόλων) με μορφή

δραματοποίησης ένα σύντομο διάλογο μεταξύ δύο αρχαίων Αθηναίων πολιτών (μετοίκων ή δούλων). Χρήσιμο υλικό

παρέχει π.χ. το βιβλίο του Δ. Λυπουρλή ‘ἦν ποτε... Τρεις «ιστορίες» αρχαίας ελληνικής καθημερινότητας’

(Θεσσαλονίκη, 1998).

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Οι μαθητές/ -τριες αξιολογούνται σύμφωνα με:

- την ικανότητά τους να ολοκληρώσουν τα φύλλα εργασίας στο χρόνο που τους δόθηκε

- τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και το βαθμό συνεργασίας τους μέσα στην ομάδα

- τις δεξιότητες παρουσίασης του τελικού προϊόντος της εργασίας τους στους άλλους

- την ευχέρειά τους να εντοπίζουν τη ζητούμενη πληροφορία από συμβατικές ή ηλεκτρονικές πηγές και να

διατυπώνουν ορθές προτάσεις

- την ευχέρειά τους στο χειρισμό των ηλεκτρονικών μέσων και στην αναζήτηση πληροφοριών

11

- τη διατύπωση κρίσεων, ερωτήσεων και προβληματισμών για τη σύγχρονη μορφή της δημοκρατίας

- την επιθυμία τους να επισκεφθούν έναν αρχαιολογικό χώρο ή ένα μουσείο, για να «διαπιστώσουν» από

κοντά όσα παρατήρησαν μέσα στην τάξη

12