ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ ΤΕΧΝΙΚΑ …...7...

23
3 η ΕΝΟΤΗΤΑ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ε. Βιντζηλαίου (Συντονιστής), Ε. Βουγιούκας, Ε. Μπαδογιάννης

Transcript of ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ ΤΕΧΝΙΚΑ …...7...

3η ΕΝΟΤΗΤΑΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΕΜΠ

ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Ε. Βιντζηλαίου (Συντονιστής), Ε. Βουγιούκας, Ε. Μπαδογιάννης

Άδεια Χρήσης

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Χρήσης Creative Commons.

για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται

σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να

αναφέρεται ρητώς.

ΦΥΣΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

◦ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ, ΠΟΡΩΔΕΣ, ΑΠΟΡΡΟΦΗΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΔΙΑΠΕΡΑΤΟΤΗΤΑ,

ΥΓΡΟΣΚΟΠΙΚΟΤΗΤΑ

◦ ΘΕΡΜΙΚEΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

◦ ΕΛΑΣΤΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

◦ ΑΝΤΟΧΗ (ΘΛΙΨΗ, ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΣ, ΔΙΑΤΜΗΣΗ, ΚΑΜΨΗ)

◦ ΑΝΤΟΧΗ ΣΕ ΠΟΛΥΑΞΟΝΙΚΗ ΦΟΡΤΙΣΗ

◦ ΕΡΠΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΧΑΛΑΡΩΣΗ

◦ ΚΟΠΩΣΗ

◦ ΑΝΤΟΧΗ ΣΕ ΚΡΟΥΣΗ

◦ ΘΕΡΜΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ ΚΑΙ ΑΝΤΟΧΗ ΣΕ ΠΥΡΚΑΪΑ

◦ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΚΥΚΛΟΙ Ψ/Α, ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΦΘΟΡΑ)

◦ ΔΥΣΘΡΑΥΣΤΟΤΗΤΑ, ΠΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΠΛΑΣΤΙΜΟΤΗΤΑ

◦ ΑΠΟΣΒΕΣΗ

3

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

4

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Πυκνότητα και πορώδες

Απορροφητικότητα (absorption)

H ιδιότητα που έχουν τα δομικά υλικά να απορροφούν (χωρίς εξωτερική πίεση) κάποιο ρευστό, το οποίο συνήθως είναι νερό (οπότε και η αντίστοιχη ιδιότητα λέγεται υδαταπορροφητικότητα)

Διαπερατότητα (penetrability)

H ιδιότητα που χαρακτηρίζει την αντίσταση που προβάλλει ένα υλικό στη δίοδο ενός ρευστού όταν βρίσκεται σε επαφή με αυτό υπό ορισμένη πίεση.

dq/dt = ρυθμός ροής του ρευστού

μ = ιξώδες

Δh = διαφορά πίεσης

Α = επιφάνεια

L = πάχος στοιχείου

k = συν/της διαπερατότητας

Υγροσκοπικότητα (absorption)

ιδιότητα που έχουν τα δομικά υλικά να απορροφούν υγρασία από την ατμόσφαιρα

5

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

1 424h

4

Μ -ΜΥδαταπορ (%)= ×100

Μ

dqdt

= kΔhAL μ

6

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Η μεταβολή των διαστάσεων δομικών στοιχείων ως αποτέλεσμα της

μεταβολής της θερμοκρασίας ΔΤ (oC), περιγράφεται με τη εξίσωση:

Δl = μεταβολή διάστασης,

l = αρχική διάσταση στοιχείου

α = συντελεστής θερμικής διαστολής ή συστολής (επηρεάζεται από Τ)

ΔΤ = μεταβολή της θερμοκρασίας.

Δl = α× l× ΔΤ

7

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Συντελεστής θερμικής αγωγιμότητας λ: το ποσό θερμότητας Qλ που διαφεύγει στη μονάδα του χρόνου (συνήθως μία ώρα) μέσω επιφάνειας 1m2 υλικού πάχους 1m, όταν η διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ των δύο επιφανειών του εν λόγω υλικού είναι 1 °C (W/mK ή kcal/mh°C = 1.16W/mK).

Σχηματική παράσταση του συντ/τη λ

Η συνολική θερμότητα Q που διέρχεται μέσω σώματος επιφάνειας Α και πάχους d σε χρόνο t, όταν η θερμοκρασιακή διαφορά των δύο παράλληλων επιφανειών του είναι Δ Τ, προκύπτει από τη σχέση:

n

i

i=1 i

dR =

λ

ni

i=11 i 2

d1 1R = + +

α λ α

Q= λΔΤd

A t

Συντελεστής θερμικής αντίστασης (κ=1/λ)

8

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Τάση: Τάση σε ένα "σημείο" υλικού ορίζεται η εσωτερική δύναμη που αναπτύσσεται στην περιοχή του σημείου ανά μονάδα επιφάνειας γύρω από αυτό.

◦ Ορθή τάση: δρα κάθετα στην επιφάνεια

◦ Διατμηματικη τάση: δρα εφαπτομενικά στην επιφάνεια

α) Ορθές και (β) διατμητικές τάσεις

9

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Παραμόρφωση: το αποτέλεσμα της εφαρμογής των τάσεων που αναπτύσσονται σε ένα στοιχείο είναι η μεταβολή των διαστάσεων του

α) Ορθές και (β) διατμητικές παραμορφώσεις

10

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Νόμος του Hooke (για μικρές παραμορφώσεις):

«οι παραμορφώσεις που αναπτύσσονται σε ένα υλικό είναι ανάλογες με τις αντίστοιχες τάσεις (γραμμική ελαστικότητα)»

Απλή περίπτωση εφελκυσμού (ή θλίψης),

σ: τάση (MPa)

Ε: μέτρο ελαστικότητας (ή μέτρο Young) - μονάδες τάσης.

ε: ανηγμένη γραμμική παραμόρφωση

Διάτμηση

τ: τάση (MPa)

G : μέτρο διάτμησης

γ: ανηγμένη γωνιακή παραμόρφωση

Λόγος Poisson (ή συντελεστής εγκάρσιας παραμόρφωσης), ν

σ= Ε ε

τ= G γ

EG =

2(1+ ν)qε

v = - ε

11

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Αντοχή (αντίσταση): η ικανότητα ενός υλικού να μεταφέρει φορτία

Παράγοντες:

γεωμετρία δομικού στοιχείου

τρόπος φόρτισης

ιδιότητες υλικού

Απλοί τρόποι φόρτισης υλικών, (α) εφελκυσμός, (β) θλίψη, (γ) διάτμηση, (δ) κάμψη και (ε) στρέψη

Αστοχία: όταν οι τάσεις (ή παραμορφώσεις) φθάσουν μερικές κρίσιμες (ή οριακές) τιμές, χαρακτηριστικές για κάθε υλικό και τύπο φόρτισης

12

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Αντοχή (αντίσταση): η ικανότητα ενός υλικού να μεταφέρει φορτία

Ενδεικτικά διαγράμματα τάσης-παραμόρφωσης και αντίστοιχη αντοχή για (α) μονοαξονική φόρτιση (εφελκυσμός, θλίψη) και (β) διάτμηση.

13

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Καμπτική Αντοχή : η μέγιστη εφελκυστική τάση που υπολογίζεται σε δοκίμιο υπό κάμψη (δοκός) σύμφωνα με την τεχνική θεωρία της κάμψης (δηλαδή υποθέτοντας γραμμική κατανομή των τάσεων καθ' ύψος της διατομής), κατά τη στιγμή της θραύσης του δοκιμίου.

Ορισμός καμπτικής αντοχής

14

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Πολυαξονική Φόρτιση: οι τάσεις μετασχηματίζονται σε δύο (διαξονική ένταση) ή τρεις (τριαξονική ένταση) ορθές τάσεις, οι οποίες ενεργούν σε κάθετες μεταξύ τους διευθύνσεις απουσία διατμητικών τάσεων και λέγονται κύριες τάσεις

Περιβάλλουσα αστοχίας

Κύριες τάσεις σε (α) διαξονική και (β) τριαξονική εντατική κατάσταση

1 2 3F (σ , σ , σ ) = 0

15

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Ερπυσμός: το φαινόμενο που χαρακτηρίζει την ιδιότητα ορισμένων υλικών να εμφανίζουν συνεχή αύξηση των παραμορφώσεων με το χρόνο, ενώ οι αντίστοιχες τάσεις παραμένουν σταθερές

Χαλάρωση: το φαινόμενο της χαλάρωσης, που χαρακτηρίζει την ιδιότητα ορισμένων υλικών να εμφανίζουν συνεχή μείωση των τάσεων με το χρόνο, ενώ οι αντίστοιχες παραμορφώσεις παραμένουν σταθερές

(α) Ερπυσμός και (β) χαλάρωση

16

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Κόπωση : Η καταπόνηση ενός υλικού σε εναλλασσόμενη δυναμική φόρτιση καθορισμένης συχνότητας με τάση που δεν ξεπερνά συγκεκριμένα όρια (ελάχιστη-μέγιστη τάση) ονομάζεται κόπωση.

Αντοχή σε κόπωση: ο αριθμός N1 των κύκλων φόρτισης (δεδομένης συχνότητας) πριν την αστοχία για δεδομένες ακραίες τάσεις (σmin, σmax), ή η μέγιστη τάση σmax που αντιστοιχεί σε δεδομένο αριθμό Ν κύκλων φόρτισης (καθορισμένης συχνότητας) και δεδομένη ελάχιστη τάση σmin.

Φόρτιση υλικού σε κόπωση (ενδεικτική μορφή συνάρτησης)

17

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Δυσθραυστότητα:

αναφέρεται στην ικανότητα ενός υλικού να απορροφά ενέργεια κατά την παραμόρφωση του μέχρι τη θραύση

Υπολογίζεται από το εμβαδόν της επιφάνειας που περικλείεται από την καμπύλη τάσης-παραμόρφωσης

Ορισμός της δυσθραυστότητα

Δείκτης πλαστιμότητας, με:

εu = παραμόρφωση κατά τη θραύσηεy = παραμόρφωση κατά τη δαρροή

18

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Πλαστικότητα:

αναφέρεται στην ικανότητα ενός υλικού να να αναπτύσσει πλαστικές παραμορφώσεις, δηλαδή σημαντικές μόνιμες παραμορφώσεις υπό σχεδόν σταθερή τάση, χωρίς να θραύεται

y

εμ =

ε

Πλαστιμότητα υλικού

Απόσβεση, n: η ενέργεια παραμόρφωσης που χάνεται με τη μορφή π.χ. θερμότητας, κατά τη διάρκεια ανακυκλιζόμενης φόρτισης.

D: η απώλεια ενέργειας σε έναν πλήρη κύκλο φόρτισης-αποφόρτισης-επαναφόρτισης

U: η μέγιστη ενέργεια παραμόρφωσης

Ανακυκλιζόμενη φόρτιση: εναλλαγή του προσήμου τωντάσεων/παραμορφώσεων κατά τη διάρκεια κύκλων φόρτισης -αποφόρτισης – επαναφόρτισης.

19

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Dn =

2πU

Ανακυκλιζόμενη φόρτιση: χαρ/κα μεγέθη τουσυντελεστή απόσβεσης η

20

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Θερμική Αντοχή: η ικανότητα των υλικών να διατηρούν σχεδόν

αμετάβλητες βασικές μηχανικές τους ιδιότητες (π.χ. αντοχές, μέτρο

ελαστικότητας), σε σχετικά υψηλές θερμοκρασίες

Αντοχή σε πυρκαϊά: η ικανότητα των υλικών να μην παραμορφώνονται

σημαντικά και να διατηρούν σημαντικό ποσοστό της αντοχής τους όταν

υποβάλλονται σε πυρκαϊά και στο συνδυασμό πυρκαϊάς και νερού

πυρόσβεσης (που έχει ως αποτέλεσμα την απότομη ψύξη του υλικού) επί

αρκετές ώρες.

21

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Ανθεκτικότητα σε Διάρκεια:

αναφέρεται μόνο (εν μέρει) στις μηχανικές ιδιότητες των υλικών

ικανότητα των υλικών να να αντιστέκονται στην αλλοίωση των μηχανικών χαρακτηριστικών τους

Κύκλοι ψύξης/απόψυξης: αντοχή σε παγετό είναι η ικανότητα ενός κορεσμένου με νερό υλικού να υποστεί διαδοχικούς κύκλους (περίπου 25-40) πήξης και τήξης του νερού χωρίς να παρουσιάσει εμφανή σημεία βλάβης (η απώλεια βάρους λόγω απότριψης να μην ξεπερνά π.χ. το 5% του αρχικού βάρους) και χωρίς να μειωθεί η μηχανική του αντοχή πάνω από περίπου 25% της αρχικής της τιμής

Επιφανειακή φθορά: Το φαινόμενο της επιφανειακής φθοράς σχετίζεται με τη σκληρότητα ενός υλικού, δηλαδή την αντίσταση που προβάλλει η επιφάνειά του στη χάραξη από άλλο σώμα.

22

Μπαδογιάννης Ε. - 2ο Εξαμ. - ΤΕΧΝΙΚΑ ΥΛΙΚΑ

Ανθεκτικότητα σε Διάρκεια:

αναφέρεται μόνο (εν μέρει) στις μηχανικές ιδιότητες των υλικών

ικανότητα των υλικών να να αντιστέκονται στην αλλοίωση των μηχανικών χαρακτηριστικών τους

Κύκλοι ψύξης/απόψυξης: αντοχή σε παγετό είναι η ικανότητα ενός κορεσμένου με νερό υλικού να υποστεί διαδοχικούς κύκλους (περίπου 25-40) πήξης και τήξης του νερού χωρίς να παρουσιάσει εμφανή σημεία βλάβης (η απώλεια βάρους λόγω απότριψης να μην ξεπερνά π.χ. το 5% του αρχικού βάρους) και χωρίς να μειωθεί η μηχανική του αντοχή πάνω από περίπου 25% της αρχικής της τιμής

Επιφανειακή φθορά: Το φαινόμενο της επιφανειακής φθοράς σχετίζεται με τη σκληρότητα ενός υλικού, δηλαδή την αντίσταση που προβάλλει η επιφάνειά του στη χάραξη από άλλο σώμα.

Χρηματοδότηση

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα

Πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.

Το έργο «Ανοιχτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα Ε.Μ.Π.» έχει

χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του

εκπαιδευτικού υλικού.

Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού

Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και

συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.