Στέφανος Φακής Δικηγόρος, Ms Δικαίου¦ΑΚΕΛΟΣ...

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

1

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : Στέφανος Φακής, Δικηγόρος, Ms Ποινικού Δικαίου

ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΔΟΚΙΜΩΝ ΣΗΜΑΙΟΦΟΡΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΟΥ 2011

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΙΚΑΙΟ - ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1) Τι είναι η Ποινική Δικονομία και ποια η εφαρμογή της;

Ποινικό Δικονομικό Δίκαιο είναι το σύνολο των κανόνων που προσδιορίζουν τα όργανα και τη

διαδικασία απονομής της ποινικής δικαιοσύνης. Σχετικά με τη νομική φύση της ποινικής δίκης,

κρατούσα στην Ελλάδα είναι η θεωρία της έννομης σχέσης, κατά την οποία η δίκη αποτελεί μια

έννομη σχέση μεταξύ δικαστηρίου και των μερών, από τα οποία απορρέουν δικαιώματα και

υποχρεώσεις των υποκειμένων της δίκης. Η ποινική δίκη επιδιώκει την εξασφάλιση της ειρηνικής

κοινωνικής συμβίωσης, η οποία διαταράσσεται όταν τελείται ορισμένο έγκλημα. Παράλληλα η

ποινική δίκη αποβλέπει στην πραγμάτωση της ποινικής δικαιοσύνης, που πρέπει να είναι ασφαλώς

ο ιδεατός τελικός σκοπός της ποινικής δίκης. Η αποστολή του ποινικού δικονομικού δικαίου είναι η

αναζήτηση και ανακάλυψη των πραγματικά ενόχων των τελούμενων αδικημάτων και επιβολή σε

αυτούς των νόμιμων κυρώσεων, καθώς και η προστασία όσων άδικα κατηγορούνται ως ένοχοι.

Θεμελιώδεις αρχές: α) αρχή της αναζήτησης της ουσιαστικής αλήθειας β) αρχή της αυτεπάγγελτης

εκδίκασης της υπόθεσης γ) αρχή της αυτεπάγγελτης διεξαγωγής της δίκης δ) αρχή του σεβασμού

και της προστασίας της αξίας του ανθρώπου ε) αρχή της δικαστικής ακρόασης στ ) τεκμήριο της

αθωότητας ζ) αρχή της δίκαιης διεξαγωγής της δίκης η) αρχή της αιτιολόγησης θ) αρχή της


2

επιτάχυνσης ι) αρχή της κατ’ αντιδικίαν διαξαγωγής της δίκης ια) αρχή της ισότητας των όπλων ιβ)

αρχή της δικαστικής βοήθειας ιγ) αρχή της αναλογικότητας ιδ) αρχή της καλόπιστης διεξαγωγής

της δίκης ιε) αρχή της οικονομίας της δίκης.

2) Ποια τα γενικά και ποια τα ειδικά ποινικά δικαστήρια;

Ποινικά Δικαστήρια

Γενικά - Τακτικά

α) Πταισματοδικεία (Πταισματοδίκης ή Ειρηνοδίκης)

β) Μονομελή Πλημμελειοδικεία (Πρόεδρος Πρωτοδικών ή Πρωτοδίκης)

γ) Τριμελή Πλημμελειοδικεία (Πρόεδρος Πρωτοδικών και δύο Πρωτοδίκες)

δ) Μικτά Ορκωτά Δικαστήρια (Πρόεδρος Πρωτοδικών, δύο Πρωτοδίκες και τέσσερις ένορκοι)

ε) Μικτά Ορκωτά Εφετεία (Πρόεδρο Εφετών, δύο Εφέτες και τέσσερις ένορκοι)

στ) Τριμελή Εφετεία (Πρόεδρος Εφετών και δύο Εφέτες)

ζ) Πενταμελή Εφετεία (Πρόεδρος Εφετών και τέσσερις εφέτες)

η) Άρειος Πάγος

Ειδικά

Α) Δικαστήρια Ανηλίκων

Β) Στρατιωτικά Δικαστήρια

Γ) Ειδικό Δικαστήριο του άρθρου 86 Σ.

3) Τι είναι η άσκηση ποινικής δίωξης; Άσκηση της ποινική δίωξης είναι η εκπροσώπηση της κατηγορίας σε ολόκληρη τη διάρκεια της

ποινικής διαδικασίας έως την αμετάκλητη περάτωσή της. Περιλαμβάνει όλες τις πράξεις

προώθησης της διαδικασίας, όπως η υποστήριξη της κατηγορίας, προτάσεις στο Συμβούλιο,

εκτέλεση κτλ.

4) Ποιες οι κατηγορίες ανακριτικών υπαλλήλων;

Ανακριτικοί Υπάλληλοι (Βοηθητικοί υπάλληλοι του Εισαγγελέα που υποχρεούνται να ενεργούν

εντός του πλαισίου των παραγγελιών του)


3

Γενικοί

Οι Γενικοί Ανακριτικοί Υπάλληλοι ενεργούν σε κάθε αξιόποινη πράξη που τελείται στην

περιφέρειά τους

Α) Πταισματοδίκες και Ειρηνοδίκες

Β) Οι βαθμοφόροι της ΕΛΑΣ που έχουν βαθμό τουλάχιστον υπαστυνόμου και άνω και σε

εξαιρετικές περιπτώσεις αρχιφύλακα (και οι προϊστάμενοι των λιμενικών αρχών και οι υπό τις

διαταγές τους αξιωματικοί, ανθυπασπιστές και αρχικελευστές, καθώς και οι διοικητές των

Λιμενικών τμημάτων και οι υπό τις διαταγές τους αξιωματικοί και υπαξιωματικοί).

Γ) Ανακριτές όπου το ορίζει ο νόμος

Δ) Ειδικοί Ανακριτές Ανηλίκων

Ε) Εισαγγελείς , όταν ενεργούν προανάκριση

Ειδικοί

Ειδικοί ανακριτικοί υπάλληλοι είναι όσοι δικαιούνται να ενεργούν σε ορισμένες αξιόποινες πράξεις

βάσει ειδικών νόμων.

Διευθυντές φυλακών, τελωνειακές και φορολογικές αρχές, οι υπάλληλοι της Εθνικής Επιτροπής

Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, αξιωματικοί της Πυροσβεστικής, αερολιμενάρχες,

αξιωματούχοι των ανεξάρτητων αρχών κτλ, δικαστικοί αντιπρόσωποι στις εκλογές.

Περαιτέρω οι ανακριτικοί υπάλληλοι διακρίνονται και σε δικαστικούς και αστυνομικούς –

διοικητικούς. Δικαστικοί είναι μόνο οι πταισματοδίκες και οι ειρηνοδίκες.

5. Ποια η έννοια της έναρξης της ποινικής δίωξης;

Ποινική δίωξη είναι η πράξη της εισαγγελικής αρχής, με την οποία κινητοποιείται ο δικαστικός

μηχανισμός για την τιμώρηση μιας αξιόποινης πράξης, άλλως είναι η ενέργεια εκείνη με την οποία

τίθεται στην κρίση του ποινικού δικαστή η αξιόποινη πράξη που φέρεται ότι τελέσθηκε για να

διαπιστωθεί αν πραγματικά τελέσθηκε η πράξη . Έναρξη της ποινικής δίωξης είναι η παραγγελία

του εισαγγελέα για προανάκριση ή ανάκριση ή η επίδοση κλητηρίου θεσπίσματος.


4

6) Ποιος ασκεί κατά κανόνα την ποινική δίωξη;

ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΩΞΗ : άρθρο 27, 43 ΚΠΔ Κατά κανόνα ο Εισαγγελέας Πλημμελειοδικών, ενώ

στα Πταισματοδικεία ο δημόσιος κατήγορος.

7) Ποιες οι συνέπειες της κίνησης της ποινικής δίωξης;

Συνέπειες ποινικής δίωξης α) εκκρεμοδικία, δηλαδή κώλυμα νέας δίωξης για την ίδια πράξη

κατά του ίδιου προσώπου β) αδυναμία ανάκλησης της δίωξης από τον εισαγγελέα γ) απόκτηση

ιδιότητας κατηγορουμένου δ) ο νομικός χαρακτηρισμός της πράξης από το εισαγγελέα δεν

μεταβάλλεται παρά μόνο από το δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο.

8) Ποιες οι βασικές αρχές της ποινικής δίωξης;

Βασικές αρχές: α) Η δίωξη γίνεται στο όνομα της πολιτείας β) αυτεπάγγελτη δίωξη κατά κανόνα

και κατ’ εξαίρεση κατ’ έγκληση γ) άλλο όργανο κινεί τη δίωξη και άλλο δικαιοδοτεί δ) η κίνηση

της ποινικής δίωξης είναι υποχρεωτική ε) η δίωξη είναι in rem, δηλαδή κατά της πράξης και όχι

κατά του προσώπου στ) η δίωξη ασκείται μόνο μια φορά

9) Ποιοι οι τρόποι κίνησης ποινικής δίωξης;

Άρθρο 43 ΚΠΔ Τρόποι έναρξης ποινικής δίωξης

1. Ο εισαγγελέας, όταν λάβει τη μήνυση ή την αναφορά, κινεί την ποινική δίωξη, παραγγέλλοντας

προανάκριση ή ανάκριση ή εισάγοντας την υπόθεση με απευθείας κλήση του κατηγορουμένου στο

ακροατήριο, όπου αυτό προβλέπεται. Σε κακουργήματα όμως ή πλημμελήματα που τιμωρούνται με

ποινήφυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών, εκτός: α) των δασικών (πλην του εμπρησμού),

αγροτικών και αγορανομικών πλημμελημάτων, β) του άρθρου 79 του ν. 5960/1933 και του άρθρου

1 του α.ν. 86/1967, γ) του άρθρου 17 παρ. 8 του ν. 1337/1983 και του πρώτου εδαφίου της παρ. 1

του άρθρου 83 του ν. 3386/2005, δ) του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 και του πρώτου εδαφίου της

παρ. 4 του άρθρου 43 του ΚΟΚ και ε) του άρθρου 23 στοιχ. Β` του ν. 248/1914, κινεί την ποινική

δίωξη μόνον εφόσον έχουν ενεργηθεί προκαταρκτική εξέταση ή προανακριτικές πράξεις κατά την

παρ. 2 του άρθρου 243 και προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για να κινηθεί η ποινική δίωξη. Επίσης,


5

μπορεί να μην ενεργηθεί προκαταρκτική εξέταση, εφόσον έχει προηγηθεί ένορκη διοικητική

εξέταση ή υπάρχει πόρισμα ή έκθεση ελέγχου του Γενικού Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης ή

Σώματος ή Υπηρεσίας Επιθεώρησης και Ελέγχου των φορέων της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν.

3074/2002 και προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για να κινηθεί η ποινική δίωξη."

*** Η παρ.1,όπως είχε τορποποιηθεί με το άρθρο 16 παρ.2

Ν.3849/2010,ΦΕΚ Α 80,αντικαταστάθηκε ως άνω με το

άρθρο 9 παρ.1 Ν.3904/2010,ΦΕΚ Α 218/23.12.2010.

2. Αν η μήνυση ή η αναφορά δεν στηρίζεται στο νόμο ή είναι προφανώς αβάσιμη στην ουσία της ή

ανεπίδεκτη δικαστικής εκτίμησης, ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών την αρχειοθετεί και υποβάλλει

αντίγραφο στον εισαγγελέα εφετών, αναφέροντας τους λόγους που τον οδήγησαν να μην κινήσει

την ποινική δίωξη. Στις ίδιες ενέργειες προβαίνει και αν μετά την ενέργεια προκαταρκτικής

εξέτασης ή τις ανακριτικές πράξεις που έγιναν κατά το άρθρο 243 παρ. 2 ή την ένορκη διοικητική

εξέταση κρίνει αιτιολογημένα ότι δεν προκύπτουν επαρκείς ενδείξεις για να κινηθεί η ποινική

δίωξη. Ο εισαγγελέας εφετών έχει δικαίωμα:

α) στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου να παραγγείλει προκαταρκτική εξέταση από τον

εισαγγελέα πλημμελειοδικών, αν πρόκειται για κακούργημα ή για πλημμέλημα αρμοδιότητας του

τριμελούς πλημμελειοδικείου ή να κινηθεί η ποινική δίωξη για τα λοιπά εγκλήματα και β) στην

περίπτωση του δεύτερου εδαφίου να παραγγείλει να κινηθεί η ποινική δίωξη."

"3. Ο αρμόδιος εισαγγελέας ανασύρει τη δικογραφία από το αρχείο μόνον όταν γίνεται επίκληση ή

αναφαίνονται νέα πραγματικά περιστατικά ή στοιχεία, τα οποία δικαιολογούν κατά την κρίση του

την επανεξέταση της υπόθεσης. Στην περίπτωση αυτή, καλεί τον μηνυόμενο ή αυτόν σε βάρος του

οποίου διενεργήθηκε η προκαταρκτική εξέταση να παράσχει εξηγήσεις

Τρόποι έναρξης α) παραγγελία στον ανακριτή για κυρία ανάκριση β) παραγγελία για

προανάκριση γ) με την εισαγωγή της υπόθεσης με απευθείας κλήση του κατηγορουμένου στο

ακροατήριο δ) με τη θέση της δικογραφίας στο αρχείο αγνώστων δραστών (άρθρο 245 παρ.3

ΚΠΔ).

Αν το αδίκημα απειλείται με ποινή φυλάκισης τριών μηνών κατ’ ελάχιστο, ποινική δίωξη δεν

μπορεί να ασκηθεί αν δεν προηγηθεί προκαταρκτική εξέταση ή προανακριτικές πράξεις του άρθρου

243 παρ. 2 ή ένορκη διοικητική εξέταση ή πόρισμα ή έκθεση ελέγχου του Γενικού Επιθεωρητή

Δημόσιας Διοίκησης ή Σώματος ή Υπηρεσίας Επιθεώρησης και Ελέγχου των φορέων της παρ. 2

του άρθρου 1 του ν. 3074/2002.


6

10) Τι είναι η έγκληση και ποια τα βασικά χαρακτηριστικά της;

‘Έγκληση είναι η βούληση του παθόντος προς την αρμόδια διωκτική αρχή ότι επιθυμεί τη δίωξη

της κατ’ αυτού τελεσθείσας αξιόποινης πράξης (άρθρα 42 και 47 ΚΠΔ). Όσον αφορά τη νομική της

φύση, είναι θεσμός ουσιαστικού δικαίου που ρυθμίζεται στα άρθρα 117-120 ΠΚ καθώς και

δικονομικού χαρακτήρα καθώς παράγονται δικονομικές συνέπειες σχετικά με αυτήν. Αποτελεί δε

και διαδικαστική προϋπόθεση για τη νομότυπη γένεση της ποινικής δίκης και εξετάζεται

αυτεπαγγέλτως. Δικαιολογείται σαν θεσμός, καθώς επί ενός αριθμού εγκλημάτων το κοινωνικό

σύνολο θίγεται ελάχιστα και η επιβολή ποινής κρίνεται αναγκαία μόνο αν το επιθυμεί εκείνος που

ατομικώς εθίγη.

Στα αδικήματα που διώκονται κατ’ έγκληση, ο παθών, αν θέλει να ζητήσει την ποινική δίωξη,

υποβάλει την έγκλησή του. Παθών είναι ο φορέας του εννόμου αγαθού. Η έγκληση υποβάλλεται

απευθείας στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών και στους άλλους ανακριτικούς υπαλλήλους εντός

τριμήνου από τη γνώση για την τέλεση της πράξης και του προσώπου του δράστη. Η έγκληση

πρέπει να περιέχει α) τα πραγματικά περιστατικά που έλαβαν χώρα και συνιστούν την αξιόποινη

πράξη β) την επιθυμία του εγκαλούντος για την δίωξη του εγκαλουμένου.

Άρθρο 47, 48 ΚΠΔ Απόρριψη της εγκλήσεως και προσφυγή του εγκαλούντος.

11) Ποιος ο σκοπός της ανάκρισης ;

Σκοπός της ανάκρισης είναι η συλλογή των αναγκαίων αποδεικτικών στοιχείων για να βεβαιωθεί η

τέλεση ορισμένου εγκλήματος και να αποφασισθεί, αν πρέπει να εισαχθεί κάποιος σε δίκη για

αυτό.

Βασικές αρχές α) αρχή της αυτεπάγγελτης συγκέντρωσης του αποδεικτικού υλικού β) αρχή της

έγγραφης διαδικασίας γ) αρχή της εξωτερικής μυστικότητας δ) αρχή της αναγκαιότητας ε) αρχή της

απαγόρευσης του υπέρμετρου στ) αρχή της αναγκαίας αναλογίας ζ) αρχή της προσφορότητας .

Η κυρία ανάκριση ενεργείται μόνο από τον ανακριτή μετά προηγούμενη έγγραφη παραγγελία του

εισαγγελέα, που πρέπει να μνημονεύει ορισμένως και ειδικώς την αξιόποινη πράξη και την ποινική

διάταξη που την προβλέπει.

Κατά την ανάκριση γίνεται κάθετι που μπορεί να βοηθήσει στην εξακρίβωση της αλήθειας τόσο

ως προς την ενοχή όσο και ως προς την αθωότητα του κατηγορουμένου, καθώς και εξετάζεται κάθε

στοιχείο που αφορά την προσωπικότητα του και επηρεάζει την επιμέτρηση της ποινής.


7

Τόπος της ανάκρισης είναι οποιοσδήποτε τόπος αρκεί να είναι κατάλληλος, ενώ ανάκριση μπορεί

να γίνει και Κυριακή, στις γιορτές και τη νύκτα. Γίνεται πάντα εγγράφως και χωρίς δημοσιότητα,

ενώ παρίσταται δικαστικός γραμματέας ή δεύτερος ανακριτικός υπάλληλος ή αν δεν υπάρχουν

αυτοί δύο μάρτυρες.

Ανάκριση παραγγέλλεται α) σε κακουργήματα β) σε πλημμελήματα στα οποία κατά την κρίση του

εισαγγελέα συντρέχει περίπτωση επιβολής περιοριστικών όρων κατά το άρθρο 282 ΚΠΔ.

12) Έχει εξουσία ο Ανακριτής να επεκτείνει τη δίωξη;

Εξουσία του Ανακριτή: 1. Ο ανακριτής έχει το δικαίωμα και οφείλει να επεκτείνει τη δίωξη σε

όλους όσοι συμμετείχαν στην ίδια πράξη. Δεν μπορεί όμως να επεκτείνει την ποινική δίωξη και σε

άλλη πράξη, έστω και αν είναι συναφής.

2. Αν κατά την πορεία της ανάκρισης ανακαλυφθούν και άλλες αξιόποινες πράξεις που διώκονται

αυτεπαγγέλτως, ο ανακριτής τις ανακοινώνει στον εισαγγελέα, χωρίς εν τω μεταξύ να εμποδίζεται

να ενεργεί τις κατεπείγουσες ανακριτικές πράξεις για τη βεβαίωσή τους. Στην περίπτωση αυτή ο

εισαγγελέας ενεργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 43 του κώδικα.

13) Πότε επιτρέπεται νυκτερινή έρευνα σε κατοικία;

ΑΡΘΡΟ 254: Νυκτερινή έρευνα σε κατοικία

1. Η νυκτερινή έρευνα σε κατοικία επιτρέπεται στις παρακάτω περιπτώσεις και μόνο στον

εισαγγελέα, στον ανακριτή, στους ειρηνοδίκες ή στους πταισματοδίκες και, αν αυτοί δεν υπάρχουν

ή κωλύονται, στους αξιωματικούς της χωροφυλακής και της αστυνομίας πόλεων: α) αν πρόκειται

να συλληφθεί πρόσωπο που διώκεται νόμιμα, β) αν κάποιος συλλαμβάνεται επ' αυτοφώρω να

διαπράττει μέσα στην κατοικία κακούργημα ή πλημμέλημα, γ) αν γίνεται συγκέντρωση σε κατοικία

όπου παίζονται κατ' επάγγελμα τυχερά παιγνίδια ή η κατοικία χρησιμοποιείται ως τόπος κατ'

επάγγελμα ακολασίας. δ) αν πρόκειται για χώρους που είναι σε όλους προσιτοί τη νύκτα.

2. Η διάρκεια της νύκτας ορίζεται: από τις 8 το βράδυ έως τις 6 το πρωί για το διάστημα από την 1η

Οκτωβρίου έως τις 31 Μαρτίου, και από τις 9 το βράδυ έως τις 5 το πρωί για το διάστημα από την

1η Απριλίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου.


8

14) Είναι αναγκαία η απολογία του κατηγορουμένου για να περατωθεί η ανάκριση;

ΑΡΘΡΟ 270: Αναγκαίος όρος για να περατωθεί η ανάκριση

1. Η κύρια ανάκριση δεν μπορεί να θεωρηθεί τελειωμένη, αν δεν απολογηθεί ο κατηγορούμενος.

Μπορεί όμως να θεωρηθεί τελειωμένη, ακόμη και αν ο κατηγορούμενος δεν παρουσιάστηκε για να

απολογηθεί ύστερα από κλήτευση που του έγινε, αν δεν προκύπτουν αποχρώσες ενδείξεις εναντίον

του.

2. Αν ο κατηγορούμενος κλήθηκε σε απολογία, από απείθεια όμως δεν παρουσιάζεται και ο

ανακριτής κρίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις εναντίον του, τότε η ανάκριση μπορεί να θεωρηθεί

τελειωμένη με την έκδοση εντάλματος σύλληψης ή βίαιης προσαγωγής, σύμφωνα με τα άρθρα 272

και 276.

15) Ποια τα δικαιώματα του κατηγορουμένου στην ανάκριση;

ΑΡΘΡΟ 96: Διορισμός και αριθμός συνηγόρων των διαδίκων

1. Κάθε διάδικος δεν μπορεί να αντιπροσωπεύεται ή να συμπαρίσταται στην ποινική διαδικασία με

περισσότερους από δύο συνηγόρους στην προδικασία και τρεις στο ακροατήριο.

2. Ο διορισμός συνηγόρου του κατηγορουμένου ή άλλου διαδίκου γίνεται: α) με προφορική

δήλωση που καταχωρίζεται στα πρακτικά ή στην έκθεση κατά την απολογία του κατηγορουμένου ή

στην κατάθεση του διαδίκου ως μάρτυρα, β) με έγγραφη δήλωση κατά τις διατυπώσεις του άρθρου

42 παρ. 2 εδ. β' και γ'. Ο διορισμός παρέχει στο συνήγορο την εξουσία να εκπροσωπεί το διάδικο

σε όλες τις διαδικαστικές πράξεις που αφορούν την συγκεκριμένη ποινική υπόθεση, εκτός αν η

πληρεξουσιότητα παρέχεται για ορισμένες μόνο από τις πράξεις αυτές. Η γενική πληρεξουσιότητα

περιλαμβάνει την άσκηση ενδίκων μέσων, εφόσον αυτό μνημονεύεται ρητά.

ΑΡΘΡΟ 96 : Α

Καταργήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 3226/2004.

ΑΡΘΡΟ 97: Σε ποιες πράξεις παρίστανται οι διάδικοι

1. Οι διάδικοι έχουν δικαίωμα να παρίστανται με συνήγορο σε κάθε ανακριτική πράξη, με εξαίρεση

την εξέταση των μαρτύρων και των κατηγορουμένων, εκτός αν πρόκειται για την περίπτωση της

παρ. 2 του άρθρου 219. Γι' αυτό το σκοπό προσκαλούνται έγκαιρα οι διάδικοι να παρευρεθούν οι

ίδιοι ή να εκπροσωπηθούν από τους συνηγόρους τους.


9

2. Αν ο κατηγορούμενος κρατείται, θα πρέπει να προσαχθεί, εκτός αν η προσαγωγή του δημιουργεί

δυσχέρειες.

ΑΡΘΡΟ 98: Αδυναμία παράστασης

Αν η παρουσία των διαδίκων δεν είναι για οποιονδήποτε λόγο δυνατή, η πράξη ενεργείται και

χωρίς αυτούς. Ύστερα όμως από αίτηση του ενδιαφερομένου μπορεί η πράξη να αναβληθεί για

άλλο χρόνο αν δεν βλάπτεται η ανάκριση.

ΑΡΘΡΟ 99: Ερωτήσεις και παρατηρήσεις

Οι διάδικοι που παρίστανται και οι συνήγοροί τους δικαιούνται να απευθύνουν ερωτήσεις και να

υποβάλλουν παρατηρήσεις, που καταχωρίζονται με αίτησή τους στην έκθεση.

ΑΡΘΡΟ 100: Παράσταση του κατηγορουμένου με συνήγορο

1. Ο κατηγορούμενος έχει το δικαίωμα στην απολογία του και σε κάθε εξέτασή του, ακόμη και σ'

αυτήν που γίνεται σε αντιπαράσταση με μάρτυρες ή άλλους κατηγορουμένους, να παρίσταται με

συνήγορο. Γι' αυτό το σκοπό προσκαλείται εικοσιτέσσερις ώρες πριν από κάθε ανακριτική

ενέργεια.

2. Επιτρέπεται σύντμηση της προθεσμίας αυτής, αν από την αναβολή δημιουργείται κίνδυνος που η

ύπαρξή του βεβαιώνεται ειδικά με έκθεση του ανακριτή ή του ανακριτικού υπαλλήλου.

3. Ο ανακριτής έχει την υποχρέωση να διορίσει αυτεπαγγέλτως συνήγορο, αν το ζητήσει ρητά ο

κατηγορούμενος.

4. Σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να απαγορευθεί επικοινωνία του κατηγορουμένου με το

συνήγορό του.

ΑΡΘΡΟ 101: Ανακοίνωση των εγγράφων της ανάκρισης

1. Ο ανακριτής, μόλις μετά την κλήτευσή του εμφανιστεί ή οδηγηθεί σ' αυτόν ο κατηγορούμενος

για ν' απολογηθεί, του ανακοινώνει το περιεχόμενο του κατηγορητηρίου και των άλλων εγγράφων

της ανάκρισης. Επιτρέπεται επίσης στον κατηγορούμενο να μελετήσει ο ίδιος ή ο συνήγορός του το

κατηγορητήριο και τα έγγραφα της ανάκρισης. Με γραπτή αίτηση του κατηγορουμένου και με

δαπάνη του χορηγούνται σε αυτόν αντίγραφα του κατηγορητηρίου και των εγγράφων της

ανάκρισης.


10

2. Την ίδια υποχρέωση έχει ο ανακριτής, και τα ίδια δικαιώματα ο κατηγορούμενος, όταν κληθεί

ξανά σε συμπληρωματική απολογία, πάντως μετά το τέλος της ανάκρισης και προτού διαβιβαστεί η

απολογία στον εισαγγελέα (άρθρο 308 παρ. 1), καλείται πάντοτε ο κατηγορούμενος να μελετήσει

όλη τη δικογραφία. Αν όμως η ανάκριση εξακολούθησε περισσότερο από μήνα μετά την πρώτη ή

κάθε μεταγενέστερη απολογία, δικαιούται ο κατηγορούμενος να ασκεί τα δικαιώματά του μια φορά

το μήνα, και κάθε φορά ο ανακριτής συντάσσει σχετική έκθεση κάτω από την απολογία του

κατηγορουμένου.

ΑΡΘΡΟ 102: Προθεσμία για την απολογία

1. Ο κατηγορούμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει προθεσμία έως σαράντα οκτώ ώρες και δεν έχει

υποχρέωση να απολογηθεί πριν περάσει η προθεσμία.

2. Ο ανακριτής μπορεί να παρατείνει την προθεσμία ύστερα από αίτηση του κατηγορουμένου.

ΑΡΘΡΟ 103: Εξήγηση των δικαιωμάτων στον κατηγορούμενο

Αμέσως μετά τη βεβαίωση της ταυτότητας του κατηγορουμένου, ο ανακριτής του εξηγεί με

σαφήνεια όλα τα παραπάνω δικαιώματά του, συντάσσεται έκθεση για την εξήγηση και για την

απάντηση του κατηγορουμένου, ο οποίος και υπογράφει την έκθεση.

ΑΡΘΡΟ 104: Δικαιώματα του κατηγορουμένου στην προανάκριση

1. Τα δικαιώματα που προβλέπονται στα άρθρα 100 παρ. 1, 2 και 4, 101, 102 και 103 τα έχει ο

κατηγορούμενος και στην προανάκριση. Στην περίπτωση όμως αυτή δεν είναι υποχρεωτικό να

τηρηθεί η διάταξη της δεύτερης περιόδου της παρ. 2 του άρθρου 101.

2. Όταν ενεργείται προανάκριση, σύμφωνα με το άρθρο 243 παρ. 1, ο κατηγορούμενος μπορεί να

ασκήσει τα δικαιώματα, που προβλέπονται στα άρθρα 101 και 102 και να υποβάλει εγγράφως την

απολογία του εκπροσωπούμενος από συνήγορο, που διορίζεται κατά το άρθρο 96 παρ. 2, εκτός αν

θεωρείται αναγκαία η αυτοπρόσωπη εμφάνισή του, κατά την κρίση εκείνου που ενεργεί την

προανάκριση. Ο κατηγορούμενος εκπροσωπούμενος δια του συνηγόρου υποχρεούται να δηλώσει

τη διεύθυνση της κατοικίας του, εφαρμοζόμενων αναλόγως των εδ. γ' και ε' του άρθρου 273.

ΑΡΘΡΟ 105: Εξαίρεση στο αυτόφωρο έγκλημα

Οταν ενεργείται προανάκριση σύμφωνα με το άρθρο 243 παρ. 2 του παρόντος, η εξέταση γίνεται

όπως ορίζεται στις διατάξεις των άρθρων 273 και 274 και εκείνος που εξετάζεται έχει δικαιώματα

που αναφέρονται στο άρθρο 103 και 104. Η κατά παράβαση του παρόντος άρθρου εξέταση είναι


11

άκυρη και δεν λαμβάνεται υπόψη. Κατά τα άλλα εφαρμόζεται το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του

άρθρου 31.

16) Ποια η έννοια του αυτοφώρου αδικήματος;

Έννοια αυτόφωρου αδικήματος

1. Αυτόφωρο είναι το έγκλημα την ώρα που γίνεται ή το έγκλημα που έγινε πρόσφατα. Η πράξη

θεωρείται ότι έγινε πρόσφατα ιδίως όταν αμέσως ύστερα από αυτήν ο δράστης καταδιώκεται από

τη δημόσια δύναμη ή από τον παθόντα ή με δημόσια κραυγή, όπως και όταν συλλαμβάνεται

οπουδήποτε να έχει αντικείμενα ή ίχνη από τα οποία συμπεραίνεται ότι διέπραξε το έγκλημα σε

πολύ πρόσφατο χρόνο.

2. Ποτέ δεν θεωρείται ότι συντρέχει μια από τις παραπάνω περιπτώσεις, αν πέρασε όλη η επόμενη

μέρα από την τέλεση της πράξης.

3. Τα εγκλήματα που τελούνται δια του τύπου θεωρούνται πάντοτε αυτόφωρα.

17) Πότε δεν είναι αναγκαία η διενέργεια προανακρίσεως;

Αρθρο 244

Πότε η προανάκριση είναι αναγκαία

Παραγγελία για προανάκριση, σύμφωνα με το άρθρο 43 παράγραφος 1 εδάφιο πρώτο, δίνεται μόνο

για πλημμελήματα που υπάγονται στην αρμοδιότητα του τριμελούς πλημμελειοδικείου ή έχουν

τελεστεί από πρόσωπο ιδιάζουσας δωσιδικίας, όταν έχει προηγηθεί ένορκη διοικητική εξέταση ή

συντρέχουν ειδικά μνημονευόμενοι στην παραγγελία του εισαγγελέα εξαιρετικοί λόγοι, που

επιβάλλουν τη διεξαγωγή συγκεκριμένων ανακριτικών πράξεων.

18) Αν ο κατηγορούμενος για κακούργημα είναι γνωστής διαμονής και απουσιάζει

κατά την εκδίκαση της υπόθεσή του, τι θα πράξει το δικαστήριο; Βλ. Άρθρο 432 και ανάλυση στο μάθημα.


12

19) Ποια τα όρια του εκκλητού των αποφάσεων; Βλ. άρθρο 489 ΚΠΔ και ανάλυση στο μάθημα.

20) Διάδικοι και δικαίωμα άσκησης ενδίκων μέσων; Βλ. άρθρα 477 – 490 ΚΠΔ.

21) Ποια η ρύθμιση της διάταξης του άρθρου 501 ΚΠΔ; Βλ. ανάλυση στο μάθημα σχετικά με την απόφαση 259/2011 ΠεντΕφΠειρ (ΠοινΧρ 2011 τευχ. 7)

με την οποία υπήρξε νομολογιακή μεταστροφή στο άρθρο 501 ΚΠΔ.

22) Ποιους λόγους έφεσης μπορεί να επικαλεσθεί ο κατηγορούμενος όταν ασκεί

έφεση κατά βουλεύματος; Βλ. άρθρο 478 ΚΠΔ το οποίο αντικαταστάθηκε με το άρθρο 24 παρ. 2 του Ν. 3904/2010.

23) Πότε παύει και πότε εξαλείφεται η ποινή; Βλ. άρθ. 567, 568 ΚΠΔ.

24) Υπάρχει δυνατότητα προβολής ενστάσεων σχετικά με την εκτελεστότητα μιας

καταδικαστικής απόφασης; Βλ. άρθρο 565 ΚΠΔ και ανάλυση στο μάθημα.

25) Σε ποιες περιπτώσεις επαναληφθεί η ποινική διαδικασία; Βλ άρθρο 525 ΚΠΔ με ιδιαίτερη έμφαση στην περ. 5 του άρθρου .

26) Ανασταλτική δύναμη της έφεσης. Βλ. άρθ. 497 ΚΠΔ με ιδιαίτερη έμφαση στην παρ. 8 του άρθρου.

27) Τρόποι περάτωσης ποινική δίκης. Βλ. άρθρο 370 ΚΠΔ.


13

28) Μπορεί να αναγνωσθεί στο ακροατήριο η ένορκη κατάθεση μάρτυρα όταν

αυτός απουσιάζει και με ποιες προϋποθέσεις; Βλ. άρθρο 365 ΚΠΔ και νομολογιακή επισκόπηση στο μάθημα.

29) Η ένορκη βεβαίωση μάρτυρα σε συμβολαιογράφο αποτελεί μαρτυρική

κατάθεση; Βλ. άρθρο 364 ΚΠΔ.

30) Στην κατ΄έφεση δίκη μπορούν να εξεταστούν νέοι μάρτυρες και με ποιες

προϋποθέσεις; Βλ. άρθ. 502 ΚΠΔ

31) Πότε ασκείται αίτηση ακύρωσης διαδικασίας και με ποιες προϋποθέσεις; Βλ. άρθ. 341 ΚΠΔ με ανάλυση στο μάθημα και νομολογιακές εξελίξεις.

32) Ποια η χρησιμότητα του άρθρου 335 παρ.2 ΚΠΔ; Χωρεί αναλογική εφαρμογή; Βλ. ανάλυση στο μάθημα

33) Με ποιες προϋποθέσεις κλητεύει μάρτυρες ο κατηγορούμενος, ο πολιτικώς

ενάγων και ο εισαγγελέας; Βλ. άρθρο 326 ΚΠΔ.

34) Πότε προβάλλονται οι απόλυτες ακυρότητες της προδικασίας και πότε οι

σχετικές; Οι απόλυτες μέχρι το αμετάκλητο της παραπομπής, ενώ οι σχετικές μέχρι την έκδοση βουλεύματος

του συμβουλίου εφετών.

35) Πως διακρίνονται οι ακυρότητες σε απόλυτες και σχετικές; Οι σχετικές ορίζονται ως τέτοιες από διάταξη νόμου, ενώ οι απόλυτες απαιτούν την υπαγωγή στο

άρθρο 171 ΚΠΔ.


14

36) Η μαρτυρική κατάθεση συγκατηγορουμένου μπορεί να αξιοποιηθεί σε βάρος

άλλου συγκατηγορουμένου; Βλ. 211 Α ΚΠΔ

37) Ισχύει ο κανόνας του 211 Α στην προδικασία; Όχι, ισχύει μόνο στο ακροατήριο Βλ. λεπτομερώς στην ανάλυση στο μάθημα

38) Ποιοι δεν εξετάζονται ως μάρτυρες στο ακροατήριο; Βλ. άρθρα 211, 212,

39) Ποια τα κυριότερα αποδεικτικά μέσα; Βλ. άρθ. 178 ΚΠΔ.

40) Ποια η διαφορά της κοινοποίησης από την επίδοση; Βλ. άρθ. 154 ΚΠΔ.

41) Προσωρινή κράτηση. Βλ. άρθρο 282 ΚΠΔ με πρόσφατες νομολογιακές εξελίξεις.

Στέφανος Φακής Δικηγόρος, Ms Δικαίου¦ΑΚΕΛΟΣ...

Documents

Transcript of Στέφανος Φακής Δικηγόρος, Ms Δικαίου¦ΑΚΕΛΟΣ...