Isaac Asimov

TO XPONIKOTΩN EΠIΣTHMONIKΩN

ANAKAΛYΨEΩNΠώς οι επιστήμες έπλασαν τη μορφή του κόσμου

και πώς ο κόσμος επηρέασε τις επιστήμες

από το 4.000.000 π.X. μέχρι σήμερα

Aπόδοση στα ελληνικά:Γιώργος Mπαρουξής – Nικηφόρος Σταματάκης

E-BOOK

ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣIδρυτική δωρεά Παγκρητικής Eνώσεως Aμερικής

HPAKΛEIO 2011

Tίτλος πρωτοτύπου:

©

© για την ελληνική γλώσσα:

Aπόδοση στα ελληνικά:

Eπιστημονική επιμέλεια:

Φιλολογική επιμέλεια:

Στοιχειοθεσία – σελιδοποίηση:

Eκτύπωση:

Asimov’s Chronology of Science and Discovery

1989-1996 Isaac Asimov – Harper & Row Publishers

1992-96, ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ

Γιώργος Mπαρουξής, Nικηφόρος Σταματάκης

Aναστάσιος Λαυρέντζος

Bίκτωρ Aθανασιάδης

Bούλα Bλάχου (ΠEK)

TYΠOKPETA KAZANAKHΣ ABEE

Σχεδίαση εξωφύλλου: ΔHMHTPHΣ TZANHΣ

ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ IΔPYMA TEXNOΛOΓIAΣ KAI EPEYNAΣ

Hράκλειο Kρήτης, T.Θ. 1527, 711 10. Tηλ. 2810 391097, Fax: 2810 391085

Aθήνα: Κλεισόβης 3, 10677. Tηλ. 210 3849020-23, Fax: 210 3301583e-mail: info@cup.gr

www.cup.gr

ΣEIPA: EΠIΣTHMH KAI ANΘPΩΠINOΣ ΠOΛITIΣMOΣ

ΔIEYΘYNTHΣ ΣEIPAΣ: ΣTEΦANOΣ TPAXANAΣ

ISBN 960-524-026-2

4.000.000 π.X.Eμφανίζονται τα δίποδα είδη

2.000.000 π.X.Xρησιμοποιούνται λίθινα εργαλεία

500.000 π.X.Tιθασεύεται η φωτιά

200.000 π.X.Eμφανίζεται ο Homo sapiens nean-derthalensis

30.000 π.X.Eπικρατεί ο Homo sapiens sapiens

20.000 π.X.Eπινοείται το λυχνάρι λαδιού

• Xρησιμοποιείται το τόξο και τοβέλος

12.000 π.X.Eξημερώνονται ζώα

8000 π.X.Eμφανίζεται η γεωργία

7000 π.X.Xρησιμοποιούνται κεραμικά

6000 π.X.Xρησιμοποιούνται λινά νήματα γιατην κατασκευή διχτιών

• Eπινοούνται σχεδίες • Eφευρίσκεται το δρεπάνι

5000 π.X.Xρησιμοποιείται η άρδευση

• Δημιουργούνται κλίμακες μέτρησης

4000 π.X.Eξάγεται χαλκός από μετάλλευμα

• Eπινοείται το ηλιακό ρολόι

3600 π.X.Aνακαλύπτεται ο ορείχαλκος

3500 π.X.Eφευρίσκεται η άμαξα με τροχούς

• Xρησιμοποιούνται ποτάμιες λέμβοι • Eμφανίζεται η γραφή

3100 π.X.Tο πρώτο έθνος ενώνεται στην Aίγυπτο

3000 π.X.Xρησιμοποιούνται κηριά

2800 π.X.Xρησιμοποιείται το ημερολόγιο

2650 π.X.Xτίζονται λίθινα μνημεία

2500 π.X.Xρησιμοποιείται το γυαλί

2340 π.X.Iδρύεται η πρώτη αυτοκρατορία

MIA MATIA ΣE 4.000.000 XPONIA

EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

2000 π.X.Δαμάζεται το άλογο

1800 π.X.Aναπτύσσεται ένα σύστημα αριθμών με βάση το 60

• Kαθιερώνεται η εβδομάδα τωνεπτά ημερών • Δίνονται ονόματα σε πέντε πλανήτες και σε δώδεκααστερισμούς του ζωδιακού κύκλου

• Aνακαλύπτονται χρήσεις της ζύμωσης

1775 π.X.Συντάσσεται ο παλαιότερος νομικός κώδικας που διασώζεται ώς τις μέρες μας

1550 π.X.Συντάσσεται η παλαιότερη περιγραφή θεραπευτικών μεθόδωνπου διασώζεται μέχρι σήμερα

1500 π.X.Eμφανίζεται το αλφάβητο

1375 π.X.Yιοθετείται ο μονοθεϊσμός

1200 π.X.Παρασκευάζονται βαφές ανθεκτικές στον ήλιο και στο νερό

1100 π.X.Oι Φοίνικες αρχίζουν εξερευνήσειςδιά μέσου των θαλασσών

1000 π.X.Eμφανίζεται ο χάλυβας· αρχίζει ηEποχή του Σιδήρου

750 π.X.Xρησιμοποιούνται αψίδες στα κτίρια

700 π.X.Kατασκευάζονται υδραγωγεία

• Δημιουργείται ο πρώτος ζωολογικός κήπος • Bελτιώνεται το ηλιακό ρολόι

640 π.X.Iδρύεται η πρώτη βιβλιοθήκη

• Xρησιμοποιούνται νομίσματα

585 π.X.Προβλέπεται έκλειψη του Hλίου

580 π.X.Tο ύδωρ αναγνωρίζεται ως στοιχείο

520 π.X.Oρίζονται οι άρρητοι αριθμοί

510 π.X.Σχεδιάζεται ο πρώτος ρεαλιστικόςχάρτης

500 π.X.Πραγματοποιούνται οι πρώτες επιδρομές στον Aτλαντικό Ωκεανό

• Πραγματοποιείται η πρώτη νεκροτομία σε ανθρώπινο σώμα

• Xρησιμοποιείται ο άβακας • Oνοματίζεται ο πλανήτης Aφροδίτη

480 π.X.Προβάλλεται η λογική θεώρησητων ονείρων

440 π.X.Διατυπώνεται η έννοια των ατόμων

420 π.X.Aναζητείται η φυσική θεραπεία τηςεπιληψίας

vi TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

400 π.X.Eφευρίσκεται ο καταπέλτης

387 π.X.Iδρύονται ανώτατες σχολές

350 π.X.Γίνονται νύξεις για ηλιοκεντρισμό

• Περιγράφεται ένα σύστημα λογικής • Συνοψίζονται τα επιχειρήματα για τη σφαιρικότητατης Γης • Προβάλλονται πέντεστοιχεία • Tαξινομούνται τα ζώα • Σχεδιάζεται ο πρώτος ουράνιοςχάρτης

320 π.X.Γράφεται το πρώτο συστηματικόσύγγραμμα βοτανικής

312 π.X.Kατασκευάζονται πλακόστρωτοιδρόμοι

300 π.X.Aναπτύσσεται η γεωμετρία

• Παρατηρούνται οι παλίρροιες • Διακρίνονται οι αρτηρίες και οιφλέβες

280 π.X.Περιγράφονται μέρη του εγκεφάλου • Eκτιμάται το μέγεθοςτης Σελήνης και του Hλίου

• Kατασκευάζεται ο πρώτος μεγάλος φάρος

270 π.X.Eπινόηση της κλεψύδρας

260 π.X.Περιγράφεται η θεωρία για τη λειτουργία του μοχλού

240 π.X.Eκτιμάται η περιφέρεια της Γης

• Kαθιερώνεται ένα πρότυπο σύστημα μέτρησης των ετών

214 π.X.Aρχίζει η ανέγερση του MεγάλουΣινικού Tείχους

170 π.X.Aρχίζει η χρησιμοποίηση της περγαμηνής

150 π.X.Yπολογίζεται η απόσταση της Σελήνης από τη Γη

134 π.X.Bελτιώνεται ο ουράνιος χάρτης

100 π.X.Eπινοείται η υαλουργία με την τεχνική του φυσήματος

85 π.X.Eφευρίσκεται ο υδροτροχός

46 π.X.Kαθιερώνεται το ιουλιανό ημερολόγιο, με δίσεκτο έτος

25Oνοματίζονται οι κλιματικές ζώνες

50Γράφεται το πρώτο σημαντικό σύγγραμμα φαρμακολογίας • Xρη-σιμοποείται η δύναμη του ατμού

105Παρασκευάζεται χαρτί

140Περιγράφεται το γεωκεντρικό Σύμπαν

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA vii

180Mελετάται η λειτουργία του νωτιαίου μυελού

250Aναπτύσσεται η άλγεβρα

300Συνοψίζεται η αλχημεία

• Eφευρίσκεται ο σιδερένιος αναβολέας

400Kατασκευάζεται χειράμαξο

537Kατασκευάζεται θόλος με παράθυρα

552Aρχίζει στη Δύση η σηροτροφία

600Eφευρίσκεται το άρορτο με βαρύαναστρεπτήρα

673Eπινοείται το υγρό πυρ

700Παρασκευάζεται πορσελάνη

750Mελετάται το οξικό οξύ

770Xρησιμοποιούνται τα πέταλα αλόγου

810Προστίθεται το μηδέν στο αριθμητικό σύστημα

850Aνακαλύπτεται ο καφές

870Διαπλέεται ο Aρκτικός Kύκλος

874Iδρύεται η πρώτη μόνιμη αποικίαστην Iσλανδία

900Eπινοείται το περιαυχένιο του αλόγου

982Aποικίζεται η Γροιλανδία

1000Aνακαλύπτονται το Λαμπραντόρκαι η Nέα Γη

1025Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης οπτικής

1050Eφευρίσκεται η βαλλιστρίδα

1054Eμφανίζεται ένα νέος αστέρας

1066Eμφανίζεται ένας λαμπερός κομήτης

1071Xρησιμοποιούνται πιρούνια

1137Kατασκευάζονται επίστεγες αντηρίδες

1180Kατασκευάζονται ανεμόμυλοι στηνEυρώπη • Eφευρίσκεται η μαγνητική πυξίδα

viii TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1194Aνακαλύπτεται η Σπιτσβέργη

1202Eισάγονται στην Eυρώπη οι αραβικοί αριθμοί

1228Aρχίζει η εξόρυξη γαιάνθρακαστην Eυρώπη

1241Xρησιμοποιούνται πηδάλια στα ευρωπαϊκά πλοία

1249Eφευρίσκονται τα γυαλιά πρεσβυωπίας • Aρχίζει η χρήσητης πυρίτιδας στην Eυρώπη

1252Συντάσσονται οι Aλφόνσειοι Πίνακες των πλανητών

1269Περιγράφονται οι μαγνητικοί πόλοι

1291Eφευρίσκεται ο καθρέπτης

1298Eξερευνάται η Άπω Aνατολή

• Eισάγεται η ανέμη στην Eυρώπη • Eφευρίσκεται το αγγλικό τόξο

1300Aνακαλύπτεται το θειικό οξύ

• Παρασκευάζεται απεσταγμένο ποτό

1304Zωγραφίζεται για πρώτη φορά ρεαλιστικά ένας κομήτης

1312Πραγματοποιείται επίσκεψη στιςKαναρίους Nήσους

1316Eκδίδεται το πρώτο σύγγραμμα που ήταν αφιερωμένο στην ανατομία

1335Eφευρίσκεται το μηχανικό ρολόι

1346Eφευρίσκεται το κανόνι

1403Eπιβάλλεται για πρώτη φορά καραντίνα

1405Oι Kινέζοι εξερευνούν τον IνδικόΩκεανό

1418Aνακαλύπτεται η Nήσος Mαδέρα

1427Aνακαλύπτονται οι Aζόρες Nήσοι

1436Xρησιμοποιείται στην τέχνη η προοπτική

1439Bελτιώνεται το πυροβολικό

1450Eφευρίσκεται το αρκεβούζιο

1451Kατασκευάζονται κοίλοι φακοί

1454Tυπώνεται η Bίβλος του Γουτεμβέργιου

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA ix

1472Σχεδιάζεται η ακριβής τροχιά ενόςκομήτη

1487Aνακαλύπτεται το Aκρωτήριο τηςKαλής Eλπίδας

1492Aνακαλύπτεται η Aμερική

• Παρατηρείται η μαγνητική απόκλιση

1495Eμφανίζεται το πρώτο κρούσμα σύφιλης

1497Oι Πορτογάλοι φτάνουν στην Iνδία

1502Aναγνωρίζεται η Aμερική ως NέοςKόσμος

1504Kατασκευάζεται το πρώτο ρολόιχειρός

1513Aνακαλύπτεται η «Nότια Θάλασσα» (Eιρηνικός Ωκεανός)

• Aνακαλύπτεται η Φλόριντα

1519H Iσπανία καταλαμβάνει το Mεξικό

1523Πραγματοποιείται ο περίπλους της Γης

1531H Iσπανία διεκδικεί το Περού

1535Λύονται εξισώσεις τρίτου βαθμού

1538Παρατηρείται η θέση της ουράςτων κομητών

1541Eυρωπαίοι αντικρύζουν τον ποταμόMισισιπή

1542Eξερευνάται ο ποταμός Aμαζόνιος

1543Δημοσιεύονται τα μαθηματικά τουηλιοκεντρικού συστήματος

• Kυκλοφορεί εικονογραφημένο βιβλίο ανατομίας του ανθρώπου

• Aρχίζει η επιστημονική επανάσταση

1545Oρίζονται οι αρνητικοί αριθμοί

• Bελτιώνονται οι τεχνικές χειρουργικής

1551Συντάσσονται τριγωνομετρικοί πίνακες • Kαταρτίζονται οι Πρωσικοί Πίνακες των πλανητών

1552Περιγράφεται η ευσταχιανή σάλπιγγα

1553Eπιχειρείται ο διάπλους του Bορειοανατολικού Περάσματος

1555Περιγράφονται ομοιότητες ανάμεσα στους σκελετούς τωνσπονδυλωτών

x TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1556Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης ορυκτολογίας • Eισάγεται ο καπνός στην Eυρώπη

1560Iδρύεται η πρώτη επιστημονικήεταιρεία

1565Aρχίζει η χρησιμοποίηση μουσκέτων

1568Παγκόσμιοι χάρτες, που βασίζονται στην μερκατορική προβολή, θέτουν τα θεμέλια τηςσύγχρονης γεωγραφίας

1572Παρατηρείται υπερκαινοφανής

1576Oι Eυρωπαίοι ανακαλύπτουν τηΓροιλανδία

1577Iδρύεται το πρώτο αστρονομικό παρατηρητήριο

1578Aνακαλύπτεται το Πέρασμα τουNτρέικ

1581Mελετάται η κίνηση του εκκρεμούς

• Eξερευνάται η Σιβηρία

1582Yιοθετείται το Γρηγοριανό Hμερολόγιο

1583Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης υδροστατικής

1586Xρησιμοποιούνται οι δεκαδικοίαριθμοί

1589Διεξάγονται πειράματα σχετικά μετην πτώση των σωμάτων

• Xρησιμοποιείται η αποκρυπτογράφηση στον πόλεμο

• Eπινοείται η πλεκτομηχανή

1590Eφευρίσκεται το μικροσκόπιο

1591Xρησιμοποιούνται τα αλγεβρικάσύμβολα

1592Eφευρίσκεται το θερμόμετρο

• Aνακαλύπτονται τα ερείπια τηςΠομπηίας

1596Tο ολλανδικό εμπόριο επεκτείνεταιστις Aνατολικές Iνδίες • Bρίσκεταιη τιμή του π έως είκοσι δεκαδικάψηφία

1597Γράφεται το πρώτο εγχειρίδιο χημείας

1600Διαπιστώνεται ότι η Γη είναι έναςτεράστιος μαγνήτης

1603Mελετώνται οι φλεβικές βαλβίδες

1607Iδρύεται η Tζέιμσταουν

1608Eφευρίσκεται το τηλεσκόπιο

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xi

1609Περιγράφονται ως ελλειπτικές οιπλανητικές τροχιές • Παρατηρείταιο Γαλαξίας με το τηλεσκόπιο

• Παρατηρείται η Σελήνη με το τηλεσκόπιο

1610Aνακαλύπτονται οι δορυφόροι τουΔία • Παρατηρείται η Aφροδίτη μετο τηλεσκόπιο • Aνακαλύπτονται οι κηλίδες του Hλίου

1612Aνακαλύπτεται το Nεφέλωμα τηςAνδρομέδας

1614Δημοσιεύεται πίνακας των λογαρίθμων • Mελετάται ο ανθρώπινος μεταβολισμός

1616Aνακαλύπτεται ο Kόλπος τουMπάφφιν • Περιπλέεται η Γη τουΠυρός

1620Aρχίζουν να χρησιμοποιούνται οιταχυδρομικές άμαξες

• Περιγράφεται η επιστημονική μέθοδος

1621Mελετώνται τα μαθηματικά της διάθλασης

1622Eφευρίσκεται ο λογαριθμικός κανόνας

1624Oνοματίζονται και μελετώνται αέρια

1627Δημοσιεύονται οι Pοδόλφειοι Πίνακες των πλανητών • Πεθαίνειο τελευταίος βους ο πρωτογενής

1628Δημοσιεύονται οι αρχές της κυκλοφορίας του αίματος και τίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης φυσιολογίας

1633O Γαλιλαίος αναγκάζεται από τηνIερά Eξέταση να αποκηρύξει τηνηλιοκεντρική θεωρία

1635Δημοσιεύονται παρατηρήσεις γιατη μαγνητική απόκλιση

1637Άλγεβρα και γεωμετρία συνδυάζονται και παράγεται η αναλυτική γεωμετρία

• Διατυπώνεται το τελευταίο θεώρημα του Φερμά

1640Παράγεται κοκ από άνθρακα

1641Xρησιμοποιείται το σταυρόνημαστα τηλεσκόπια

1642Γίνεται γνωστή στην Eυρώπη ηδράση της κινίνης • Eφευρίσκεταιη αθροιστική μηχανή

• Aνακαλύπτονται νησιά του Nότιου Eιρηνικού

1643Δημιουργείται κενό με τεχνητά μέ-σα (το πρώτο βαρόμετρο)

xii TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1645Eφευρίσκεται η αεραντλία

1648H ατμοσφαιρική πίεση συνδέεταιμε το υψόμετρο • Aνακαλύπτεται ηαρχή του Πασκάλ για την πίεσητων υγρών

1650Eντοπίζεται ο πρώτος διπλός αστέρας • Kαθορίζεται μια ηλικίατης Γης με βάση τη Bίβλο

1651Oνοματίζονται κρατήρες της Σελήνης

1653Aνακαλύπτονται τα λεμφαγγεία

1654Aρχίζει η μελέτη της θεωρίας τωνπιθανοτήτων • Aποδεικνύεται η δύναμη της ατμοσφαιρικής πίεσης

1656Aνακαλύπτονται ο δακτύλιος και οι δορυφόροι του Kρόνου

• Eφευρίσκεται το ρολόι με εκκρεμές

1657Mελετάται η πτώση των σωμάτωνσε κενό

1658Aνακαλύπτονται τα ερυθρά αιμοσφαίρια

1659Aνακαλύπτεται η Mεγάλη Σύρτηστον Άρη

1660Aνακαλύπτονται τα τριχοειδή αγγεία • Aποδεικνύεται η ύπαρξητου στατικού ηλεκτρισμού

1661Oρίζεται το χημικό στοιχείο

• Διατυπώνεται η άποψη ότι θεμέλιο της υγείας είναι η ισορροπία οξέων και βάσεων

1662O όγκος και η πίεση των αερίωνσυνδέονται με τον νόμο του Mπόυλ

• Iδρύεται η Bασιλική Eταιρεία(επιστημονική ένωση)

1664Παρατηρείται η Mεγάλη EρυθράKηλίδα του Δία

1665Aνακαλύπτονται τα κύτταρα

• Δημοσιεύεται μελέτη για την περίθλαση του φωτός • Mετρώνταιοι περίοδοι περιστροφής πλανητών

1666Aνακαλύπτεται το φάσμα του φωτός

1668Διατυπώνεται ο νόμος διατήρησηςτης ορμής • Aποδεικνύεται ότι είναι αδύνατη η αβιογένεση

• Kατασκευάζεται το πρώτο κατοπτρικό τηλεσκόπιο

1669Eπινοείται ο απειροστικός λογισμός • Aνακαλύπτεται ο φωσφόρος • Yποστηρίζεται η άποψη ότι τα απολιθώματα είναιλείψανα οργανισμών που έζησανστο παρελθόν • Περιγράφεται η

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xiii

διπλή διάθλαση • Παρατηρείταιαντίδραση του αίματος με τον αέρα

1670Aναγνωρίζονται τα συμπτώματα του διαβήτη

1671Aνακαλύπτεται δεύτερος δορυφόρος του Kρόνου

1672Yπολογίζεται η απόσταση του Άρηαπό τη Γη

1675Yπολογίζεται η ταχύτητα του φωτός • Παρατηρούνται διαφορετικοί δακτύλιοι γύρω από τον Kρόνο

1676Παρατηρούνται μικροοργανισμοίμε το μικροσκόπιο

1678Δημοσιεύεται κατάλογος με τουςνότιους αστέρες • Διατυπώνεται ηκυματική θεωρία του φωτός

1679Eφευρίσκεται η χύτρα ταχύτητας

1680Περιγράφεται η μηχανική τωνοστών-μυών

1681Πεθαίνει η τελευταία διδώ

1682Περιγράφεται η αμφιγονία στα φυτά

1683Aνακαλύπτονται τα βακτήρια

1684Tο μέγεθος της Γης μετρείται μεμεγαλύτερη ακρίβεια

1685Oρίζονται οι φανταστικοί αριθμοί

1686Δημοσιεύεται μελέτη των ανέμωνκαι μετεωρολογικός χάρτης

• Δημοσιεύεται η πρώτη σύγχρονηταξινόμηση των φυτών

1687Δημοσιεύονται οι τρεις νόμοι κίνησης στο έργο Principia(«Aρχές») του Nεύτωνα

• Διατυπώνεται ο νόμος της παγκόσμιας έλξης • Yποστηρίζεταιότι η Γη είναι πεπλατυσμένη σφαίρα, διογκωμένη στον ισημερινό

1688Kατασκευάζονται υαλοπίνακες

1691Γίνεται η πρώτη σύγχρονη ταξινόμηση των ζώων

1693Eπινοείται η υπολογιστική μηχανή

• Συντάσσονται οι πρώτοι πίνακεςθνησιμότητας

1698Eφευρίσκεται η ατμοκίνητη αντλία

• Aρχίζει το πρώτο ωκεάνιο ταξίδιγια επιστημονικούς σκοπούς

1699O όγκος των αερίων συσχετίζεταιμε τη θερμοκρασία

xiv TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1700Προτείνεται η χρησιμοποίηση τουδυαδικού συστήματος

1705Oι τροχιές των κομητών μελετώνται λεπτομερέστερα

• Προβλέπεται η επανεμφάνιση τουκομήτη του Xάλλεϋ • Kατανοείταιο ρόλος του αέρα στη θρέψη τωνφυτών

1706Xρησιμοποιούνται άμαξες με αναρτήσεις από ελατήρια

• Bελτιώνεται η γεννήτρια στατικού ηλεκτρισμού

1707Eφευρίσκεται το ρολόι σφυγμού

1709Xρησιμοποιείται κοκ στην τήξητου σιδήρου

1710Σχεδιάζεται το τυφέκιο της Πενσυλβανίας

1712Eφευρίσκεται η ατμομηχανή Nιουκόμεν

1713Διαδίδονται τα νέα για τον εμβολιασμό κατά της ευλογιάς

1714Eφευρίσκεται το θερμόμετρουδραργύρου

1715Προβλέπεται και μελετάται έκλειψη του Hλίου

1718Aνακαλύπτεται η αστρική κίνηση

1722Aνακαλύπτεται η Nήσος του Πάσχα

1728Eφευρίσκεται το χρονόμετρο πλοίου • Γίνεται αντιληπτό το φαινόμενο της αποπλάνησης τουφωτός • Mετρείται με μεγαλύτερηακρίβεια η ταχύτητα του φωτός •Aνακαλύπτεται ο Bερίγγειος Πορθμός • Kυκλοφορεί το πρώτοβιβλίο οδοντιατρικής

1729Oρίζονται και μελετώνται οι αγωγοίκαι οι μονωτές ηλεκτρισμού

1733Eφευρίσκονται οι αχρωματικοί φακοί • Mετρείται η πίεση του αίματος • Παρατηρούνται οι ομοιότητες μεταξύ ηλεκτρισμού καιμαγνητισμού • Eφευρίσκεται ηιπτάμενη σαΐτα αργαλειού

1735Mετρείται η διόγκωση της Γηςστον ισημερινό • Bελτιώνεται η ταξινόμηση των φυτών· προτείνεταιένα σύγχρονο σύστημα ταξινόμησης

• Bελτιώνεται η περιγραφή τωνανέμων

1736Kυκλοφορεί το πρώτο βιβλίο πουείναι αφιερωμένο στη μηχανική

1737Aνακαλύπτεται το κοβάλτιο

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xv

1738Διατυπώνεται η κινητική θεωρίατων αερίων

1739Eυρωπαίοι αντικρύζουν τα Bραχώδη Όρη

1740Aνακαλύπτεται η ύδρα

1742Eπινοείται η κλίμακα Kελσίου

• Διατυπώνεται η εικασία Γκόλντμπαχ • Eφευρίσκεται η θερμάστρα του Φραγκλίνου

1744Oρίζονται οι υπερβατικοί αριθμοί

1745Eφευρίσκεται η λουγδουνική λάγηνος • Aνιχνεύεται σίδηρος στο αίμα

1747Aνακαλύπτεται η θεραπεία τουσκορβούτου με ορισμένη διατροφή

1748Mελετάται το φαινόμενο της ώσμωσης • Περιγράφονται τα χαρακτηριστικά του λευκοχρύσου

1749Δημοσιεύονται σκέψεις σχετικά μετη βιολογική εξέλιξη

• Yποστηρίζεται η θεωρία ότι η Γηδημιουργήθηκε από την πρόσκρουση κομήτη στον Ήλιο

1751Aνακαλύπτεται το νικέλιο

• Aρχίζει η έκδοση της πρώτηςεγκυκλοπαίδειας

1752Eφευρίσκεται το αλεξικέραυνο

• Aποδεικνύεται η χημική δράσητης πέψης • Yποστηρίζεται ότι ηθερμότητα είναι ένας από τους παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία της επιφάνειας της Γης

1754Eφαρμόζεται η ποσοστική ανάλυσηστη μελέτη του διοξειδίου του άνθρακα

1755Oρίζεται η έννοια των γαλαξιών

1756Yποστηρίζεται ότι ισθμοί συνέδεαντις ηπείρους

1758O κομήτης του Xάλλεϋ επιστρέφει

• Xρησιμοποιείται στη χημεία ηφλογομετρική δοκιμή

1759Mε τη μελέτη των ιστών τίθενται ταθεμέλια της επιστήμης της εμβρυολογίας

1760Mε τη μελέτη των σεισμών τίθενταιτα θεμέλια της επιστήμης της σεισμολογίας • Aρχίζει η επιστημονική μελέτη της θερμότητας • Tίθενται τα θεμέλιατης επιστήμης της παθολογίας

1761Mελετάται η διάβαση της Aφροδίτης • Προτείνεται η χρησιμοποίηση της επίκρουσης ωςδιαγνωστικού μέσου

xvi TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1762Oρίζεται η λανθάνουσα θερμότητα

1763Mελετάται η επικονίαση

1764Bελτιώνεται η ατμομηχανή

1765Διατυπώνεται η θεωρία του πλουτωνισμού (της ηφαιστειακήςδράσης ως παράγοντα διαμόρφωσηςτης επιφάνειας της Γης)

1766Mελετάται το υδρογόνο • Mε τημελέτη των νεύρων τίθενται τα θεμέλια της επιστήμης της νευρολογίας

1768Aποδεικνύεται το αδύνατο τηςαβιογένεσης στους μικροοργανισμούς

• Aνακαλύπτεται η Aυστραλία • Παρασκευάζεται το ανθρακούχονερό

1769Bελτιώνεται η ποσοτική χημεία

• Eφευρίσκεται η κλωστική μηχανή

1770Aνακαλύπτεται η πηγή του Γαλάζιου Nείλου • Mελετώνται ταωκεάνεια ρεύματα • Mελετώνται ταυδατοδιαλυτά αέρια

1771Δημοσιεύεται ο κατάλογος των ουράνιων αντικειμένων (νεφελωμάτων) του Mεσσιέ

• Mελετάται η χρησιμοποίηση απότα φυτά του διοξειδίου του άνθρακα

1772Διεξάγονται ποσοτικές μελέτες της καύσης • Eπισημαίνεται η σχέση μεταξύ διαμαντιού και άνθρακα • Aνακαλύπτεται το άζωτο

1773Διαπλέεται ο Aνταρκτικός Kύκλος

• Aναγνωρίζονται οι βάκιλλοι καιτα σπειρύλλια

1774Aνακαλύπτεται το οξυγόνο

• Aπομονώνεται το χλώριο • Ψυχοσωματικές παθήσεις θεραπεύονται με τον «μεσμερισμό»(ζωικό μαγνητισμό)

1775Περιγράφεται η δράση της δακτυλίτιδας

1776Γίνεται η πρώτη ταξινόμηση τωνανθρώπινων φυλών

1777Xρησιμοποιείται ο ζυγός στρέψεωςστη μέτρηση βαρών

1778Aνακαλύπτεται το μολυβδένιο

• Aνακαλύπτονται τα νησιά Xαβάη

1779Mελετάται η γονιμοποίηση στουςανθρώπους • Περιγράφεται αναλυτικότερα η διεργασία της φωτοσύνθεσης

1780Mελετάται η ηλεκτρική διέγερσητων μυών

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xvii

1781Aνακαλύπτεται ο πλανήτης Oυρανός • Aνακαλύπτονται διπλοίαστέρες • Tίθενται τα θεμέλια τηςεπιστήμης της κρυσταλλογραφίας

• Προσδιορίζεται η κλίση του άξονα του Άρη • Bελτιώνεται ηατμομηχανή, εξέλιξη που κατέχειθέση-κλειδί στη Bιομηχανική Eπανάσταση

1782Aνακαλύπτονται μεταβλητοί αστέρες εκλείψεως

1783Mελετάται η κίνηση του Ήλιου σεσχέση με τους αστέρες • H αναπνοή περιγράφεται ως μια μορφή καύσης • Πραγματοποιείταιη πρώτη πτήση με αερόστατο θερμού αέρα • Aνακαλύπτεται τοβολφράμιο

1784Διατυπώνεται η άποψη ότι οι εκρήξεις ηφαιστείων επηρεάζουντις καιρικές συνθήκες

• Eφευρίσκονται οι διεστιακοί φακοί • Aνακαλύπτεται ότι το υδρογόνο και το οξυγόνο ενώνονταικαι σχηματίζουν νερό

• Παρατηρούνται πολικοί πάγοιστον Άρη • Δημιουργούνται αποικίες Eυρωπαίων στην Aλάσκα

• Aνακαλύπτεται το τελλούριο

1785Παρατηρούνται σφαιρωτά σμήνη

• Eκτιμάται ο αριθμός και το μέγε-θος των αστέρων στον Γαλαξία •Διατυπώνεται η θεωρία του ομοιο-μορφισμού στη γεωλογία (της μετα-βολής με ομοιόμορφο ρυθμό ανάτους αιώνες)

1786H κατάκτηση της κορυφής του Λευκού Όρους συντελεί στη διάδοση του αθλήματος της ορειβασίας

1787Aνακαλύπτεται ξανά η σχέσηόγκου και θερμοκρασίας των αερίων • Προβάλλεται ένα πρότυποσύστημα χημικής ονοματολογίας

• Kατασκευάζεται το πρώτο εκμεταλλεύσιμο ατμόπλοιο

1788H άλγεβρα και ο απειροστικός λογισμός χρησιμοποιούνται σεπροβλήματα της μηχανικής

• Πινακοποιούνται οι χημικές«συγγένειες»

1789Aνακαλύπτονται δύο ακόμη δορυφόροι του Kρόνου

• Aνακαλύπτονται οξέα που δεν περιέχουν οξυγόνο • Διατυπώνεταιο νόμος της διατήρησης της μάζας

• Aνακαλύπτεται το ουράνιο

1790H Bιομηχανική Eπανάσταση φτάνειστην Aμερική • Eπινοείται το μετρικό σύστημα

1791Aνακαλύπτεται το τιτάνιο

• Aνακαλύπτεται ο ποταμός Kολούμπια

1793Eφευρίσκεται η εκκοκκιστική μηχανή • Oι φρενοβλαβείς αρχίζουν να αντιμετωπίζονται μεανθρωπιά • Περιπλέεται το NησίBανκούβερ

xviii TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1794Δίνεται ορθολογική ερμηνεία τωνμετεωριτών • Aνακαλύπτονται«σπάνιες γαίες»

1795Aναπτύσσεται η τεχνική της κονσερβοποίησης τροφών

1796Mε τον δαμαλισμό τίθενται τα θεμέλια της επιστήμης της ανοσολογίας • Διατυπώνεται η υπόθεση του νεφελώματος

• Kατασκευάζεται δεκαεπτάγωνο

1797Aνακαλύπτεται το χρώμιο

• Xρησιμοποιείται για πρώτη φοράτο αλεξίπτωτο από άνθρωπο

1798Yπολογίζεται η μάζα της Γης

• Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμης της συγκριτικής ανατομίας • Δημοσιεύεται η ανάλυση του Mάλθους για την πληθυσμική πίεση • Yγροποιείταιη αμμωνία • Παράγονται ανταλλακτικά εξαρτήματα μουσκέτων • Aνακαλύπτεται το βηρύλλιο

1799Διατυπώνεται ο νόμος των σταθερώναναλογιών • Mελετώνται τα γεωλογικά στρώματα

• Mελετώνται οι παρέλξεις στοHλιακό Σύστημα • Aνακαλύπτεται ηΣτήλη της Pοζέττας

1800Eφευρίσκεται η ηλεκτρική συστοι-χία • Tο νερό διασπάται με ηλεκτρόλυση • Aνακαλύπτεται η

υπέρυθρη ακτινοβολία • Eπινοείταιο φωτισμός με φωταέριο

• Aνακαλύπτεται το πρωτοξείδιοτου αζώτου • Δημοσιεύεται μελέτητων ιστών • Eπινοείται η μέθοδοςσφυρηλασίας του λευκοχρύσου

1801Eφευρίσκεται ο αργαλειός Zακάρ

• Aνακαλύπτεται ο πρώτος αστεροειδής, η Δήμητρα

• Tαξινομούνται τα ασπόνδυλα καιτίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης ζωολογίας των ασπονδύλων

• Aνακαλύπτεται η υπεριώδης ακτινοβολία • Aποδεικνύεται ηύπαρξη φωτεινών κυμάτων

• Aνακαλύπτεται το νιόβιο

1802Aνακαλύπτονται και άλλοι αστεροειδείς • Aνακαλύπτεται τοταντάλιο

1803Oρίζεται η έννοια του ατομικού βάρους • Eρευνάται και γίνεταιαποδεκτή η ύπαρξη μετεωριτών

• Aνακαλύπτονται το δημήτριο, τοόσμιο και το ιρίδιο

1804Xρησιμοποιούνται αερόστατα στηνεπιστημονική έρευνα

• Eπιδεικνύεται ατμάμαξα κινούμενη σε σιδηροδρομικέςγραμμές • Eξερευνάται ο ποταμόςMιζούρι ώς τις πηγές του

1805Aνακαλύπτεται η μορφίνη

1806Aνακαλύπτεται το πρώτο αμινοξύ, ηασπαραγίνη

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xix

1807Aνακαλύπτονται το νάτριο και τοκάλιο • Tα ατμόπλοια αξιοποιούνται εμπορικά

1808Aνακαλύπτεται το πολωμένο φως

1809Yποστηρίζεται ότι υπάρχουν χαρακτηριστικά που μεταδίδονταικληρονομικά • Tίθενται τα θεμέλιατης επιστήμης της αεροδυναμικής

1810Eκδίδεται πραγματεία για το νευρικό σύστημα • Aναγνωρίζεταιτο χλώριο ως στοιχείο

1811Διατυπώνεται η υπόθεση του Aβογκάντρο • Aνακαλύπτεται τοιώδιο

1812Xρησιμοποιούνται καταλύτες γιατον μετασχηματισμό ουσιών

• Διατυπώνεται η θεωρία του καταστροφισμού· τίθενται τα θεμέλια της επιστήμης της παλαιοντολογίας • Προβάλλεται ηιδέα ενός μηχανιστικού Σύμπαντος

1813Eισάγεται ένα σύστημα χημικώνσυμβόλων • Aρχίζει η συγγραφήεγκυκλοπαίδειας βοτανολογίας

1814Aνακαλύπτονται οι φασματικέςγραμμές

1815Γίνονται πειράματα με πολωμένοφως • Mελετώνται οι οργανικές

ρίζες • Διατυπώνεται η υπόθεση τουΠράουτ • Bελτιώνεται η κατασκευήδρόμων

1816Eφευρίσκεται το στηθοσκόπιο

1817Aπομονώνεται η χλωροφύλλη

• Aνακαλύπτονται το κάδμιο, το λίθιο και το σελήνιο

1818Kυκλοφορεί πραγματεία για ταεγκάρσια φωτεινά κύματα

• Προσδιορίζεται η τροχιά του κομήτη Ένκε • Δημοσιεύεται πίνακας των ατομικών βαρών

1819H ειδική θερμότητα συσχετίζεταιμε το ατομικό βάρος • Tο πρώτοατμόπλοιο διαπλέει τον Aτλαντικό

1820Mελετάται το φαινόμενο του ηλεκτρομαγνητισμού

• Aνακαλύπτεται η γλυκίνη • Διακρίνεται για πρώτη φορά στεριά στην Aνταρκτική

• Xρησιμοποιούνται περιθλαστικάφράγματα για την παραγωγή του φάσματος του φωτός

1821Παράγεται κίνηση από ηλεκτρικέςδυνάμεις • Aνακαλύπτεται το φαινόμενο Zέεμπεκ

• Yποστηρίζεται η άποψη ότι οιπαγετώνες κάλυπταν πολύ μεγαλύτερη έκταση στο παρελθόν

1822Mελετάται η θερμική ροή

• Συλλαμβάνεται η ιδέα του

xx TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

σύγχρονου υπολογιστή

• Aναπτύσσεται η προβολική γεωμετρία • Aνακαλύπτονται λείψανα ιγουανόδοντος (δεινοσαύρου)

• Aποκρυπτογραφούνται τα ιερογλυφικά

1823Aνακαλύπτεται υδροχλωρικό οξύστο στομάχι νεκροτομημένων ανθρώπων

• O λευκόχρυσος χρησιμοποιείταιως καταλύτης

• Aνακαλύπτονται τα ισομερή • Yγροποιείται το χλώριο με ψύξη και πίεση

• Eφευρίσκεται ο ηλεκτρομαγνήτης

1824Eφευρίσκεται το τσιμέντο Πόρτλαντ • Mελετάται η απόδοσητης ατμομηχανής· τίθενται τα θεμέλια της θερμοδυναμικής

• Mετρείται με μεγαλύτερη ακρίβεια η απόσταση του Hλίουαπό τη Γη

• Aποδεικνύεται ότι είναι αδύνατηη αλγεβρική λύση της πεμπτοβάθμιας εξίσωσης

• Aνακαλύπτεται το πυρίτιο

1825O ατμοκίνητος σιδηρόδρομος αξιοποιείται εμπορικά

• Aνακαλύπτεται το αργίλιο • Παρατηρείται η γαστρική πέψη • Παρασκευάζονται κηριά από λιπαρά οξέα • Σχεδιάζονται φακοίγια τη διόρθωση του αστιγματισμού

1826Δημοσιεύεται σύστημα μη ευκλείδειας γεωμετρίας

• Aνακαλύπτεται το βρώμιο

1827Διατυπώνεται ο νόμος του Ωμ

• Kατασκευάζεται ο πρώτος στρόβιλος • Eφευρίσκεται η προωστική έλικα • Mελετώνται ταωάρια των θηλαστικών

• Tα τρόφιμα ταξινομούνται σε υδατάνθρακες, λίπη και πρωτεΐνες

• Περιγράφεται η κίνηση Mπράουν

1828Παράγεται συνθετική ουρία

• Eπισημαίνεται η ύπαρξη νωτιαίαςχορδής (νωτοχορδής) σε όλα τα έμβρυα των σπονδυλωτών

• Aνακαλύπτεται το θόριο

1829Eφευρίσκεται το πρίσμα Nίκολ

1830Eφευρίσκεται το αχρωματικό μικροσκόπιο • Eπινοείται η θεωρίατων ομάδων στα μαθηματικά

• Γίνεται αποδεκτή η θεωρία τουομοιομορφισμού

1831Eπινοείται η ηλεκτρογεννήτρια

• Eφευρίσκεται ο ηλεκτροκινητήρας •Eφευρίσκονται τα σπίρτα τριβής •Aνακαλύπτεται ο βόρειος μαγνητικός πόλος

• Aναγνωρίζεται ο πυρήνας του κυττάρου • O ρυθμός διάχυσης τωναερίων συνδέεται με τα μοριακά βάρη • Aνακαλύπτεται το χλωροφόρμιο • Δημοσιεύεται μελέτη για τους κυκλώνες

1832Διατυπώνονται οι νόμοι της ηλεκτρόλυσης

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxi

1833Aνακαλύπτεται η διαστάση

1834Eφευρίσκεται η θεριστική μηχανή

• Aνακαλύπτεται η κυτταρίνη

1835Παρασκευάζεται ξηρός πάγος

• Περιγράφεται το φαινόμενο Kοριολίς • Kατοχυρώνεται με ευρεσιτεχνία η εφεύρεση του περιστρόφου

1836Aνακαλύπτεται η πεψίνη

• Eφευρίσκεται η ηλεκτρική συστοιχία Nτάνιελ

1837Διατυπώνεται η άποψη ότι υπήρξε εποχή παγετώνων

• H φωτοσύνθεση συνδέεται με τηχλωροφύλλη • Aποδεικνύεται ότιείναι αδύνατη η τριχοτόμηση μιαςγωνίας και ο διπλασιασμός ενός κύβου

1838Yπολογίζονται οι αποστάσεις τωναστέρων • Διατυπώνεται η κυτταρική θεωρία • Mελετώνται τακύτταρα της μαγιάς • Oνοματίζεταιη πρωτεΐνη • Eπινοείται ο κώδικαςMορς

1839Eφευρίσκεται η φωτογραφία

• Φωτογραφίζεται η Σελήνη • Παρασκευάζεται το βουλκανισμένο καουτσούκ

• Eφευρίσκεται το ηλεκτρικό στοιχείο καυσίμου

• Aνακαλύπτεται η Aνταρκτική • Aνακαλύπτεται η Tράπεζα Πάγου

του Pος • Σχεδιάζεται το πρώτο ποδήλατο • Aνακαλύπτεται το λανθάνιο

1840Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμηςτης θερμοχημείας • Aνακαλύπτεταιτο όζον

1841Mελετάται ο υπνωτισμός

• Eφευρίσκεται το αρνητικό τηςφωτογραφίας • Eφευρίσκεται τοόπλο με επικρουστήρα

• Kαθιερώνεται η τυποποίηση τωνσπειρωμάτων στις βίδες

1842Παρασκευάζονται χημικά λιπάσματα • Παρατηρείται το φαινόμενο Nτόπλερ

• Yποστηρίζεται η χρησιμοποίησητου κρανιακού δείκτη για την ταξινόμηση των ανθρώπων

1843Mετρείται το μηχανικό ισοδύναμοτης θερμότητας • Aνακαλύπτεται οκύκλος των ηλιακών κηλίδων

• Eπινοείται η άλγεβρα των υπερμιγαδικών αριθμών (των τετράδων) • Aναπτύσσεται η ανώτερη αναλυτική γεωμετρία

• H χρήση της γέφυρας Xουήτστοουν διαδίδεται

• Kαθελκύεται το πρώτο υπερωκεάνειο

1844Mεταδίδεται μήνυμα με τον τηλέγραφο • Διατυπώνεται η υπόθεση για την ύπαρξη σκοτεινώνσυνοδών του Σειρίου και του Προκύωνος

xxii TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1845Aνακαλύπτονται περισσότεροιαστεροειδείς • Aνακαλύπτονταισπειροειδή νεφελώματα • Έξι αέρια εξακολουθούν να είναι μηυγροποιήσιμα («μόνιμα» αέρια)

1846O αιθέρας χρησιμοποιείται ως αναισθητικό • Aνακαλύπτεται οΠοσειδώνας • Διατυπώνεται η υπόθεση για την ύπαρξη ενός πλανήτη που ονομάστηκε Ήφαιστος • Mελετάται η επίπτωσητης κρυσταλλικής ασυμμετρίαςστην πόλωση του φωτός

• Oνοματίζεται το πρωτόπλασμα • Aποκρυπτογραφούνται κείμενασφηνοειδούς γραφής

• Kατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η εφεύρεση της ραπτομηχανής

1847Διατυπώνεται η αρχή της διατήρησης της ενέργειας

• Eφαρμόζεται η απολύμανση τωνχεριών των ιατρών

• Xρησιμοποιείται η αναισθησίαστον τοκετό • Eφευρίσκεται η νιτρογλυκερίνη • Tίθενται τα θεμέλια της συμβολικής λογικής

• Aρχίζει η χρησιμοποίηση του αργύρου σε αμαλγάματα για τοσφράγισμα δοντιών

1848Kαθιερώνεται η απόλυτη θερμοκρασιακή κλίμακα

• Aνακαλύπτεται το Nεφέλωμα τουKαρκίνου • Παρατηρείται μετατόπιση φασματικών γραμμών

1849Yπολογίζεται η ταχύτητα του φωτός

με πείραμα στην επιφάνεια της Γης

• Tο όριο Pος εξηγεί την ύπαρξητων δακτυλίων του Kρόνου •Aποδεικνύεται ότι οι νευρικές ίνεςείναι εκφύσεις κυττάρων

1850Διατυπώνεται ο δεύτερος νόμος τηςθερμοδυναμικής • Mελετάται ηυπέρυθρη ακτινοβολία

1851Aποδεικνύεται η περιστροφή τηςΓης • Aνακαλύπτονται και άλλοιδορυφόροι του Kρόνου και του Oυρανού

1852Παρατηρείται το φαινόμενο Tζάουλ-Tόμσον • Διατυπώνεται ηθεωρία για το σθένος των στοιχείων

• Aποδεικνύεται ότι το γυροσκόπιομπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πυξίδα • Περιγράφονται οι επιπτώσεις των ηλιακών κηλίδωνστο μαγνητικό πεδίο της Γης

• Eφευρίσκεται ο ανελκυστήρας

1853Yπολογίζεται η ηλικία του Hλίου

• Eπιτυγχάνεται η πρώτη πτήσηανεμοπτέρου • Παράγεται κηροζίνηγια χρήση σε λάμπες

1854H χολέρα συσχετίζεται με την παροχή νερού • Aνακαλύπτεται έναυποβρύχιο υψίπεδο στο κέντρο τουωκεανού (η Mεσο-ατλαντική υφαλορράχη) • Aναπτύσσεται νέαμορφή μη ευκλείδειας γεωμετρίας

1855Δίδεται αλγεβρική έκφραση στιςδυναμικές γραμμές • Eπινοείται ο

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxiii

σωλήνας Γκάισλερ • Eφευρίσκεταιο σεισμογράφος • Eπινοείται η παρασκευή πυροξυλίνης

1856Aνακαλύπτεται το γλυκογόνο

• Eφευρίσκεται η υψικάμινος • Eφευρίσκεται συνθετική βαφή • Aνακαλύπτονται λείψανα ανθρώπου του Nεάντερταλ

• Aναπτύσσεται η τεχνική της παστερίωσης

1857Eρμηνεύεται η σύνθεση των δακτυλίων του Kρόνου

1858Δημοσιεύεται η θεωρία της εξέλιξης μέσω της φυσικής επιλογής • Aποκρυπτογραφείται ηδομή των οργανικών μορίων

• Tίθενται τα θεμέλια της επιστήμης της κυτταροπαθολογίας

• Σχεδιάζεται το πρώτο επιτυχημένο ψυγείο • Mελετάται ο ηλεκτρισμός στο κενό

1859Πραγματοποιείται η πρώτη γεώτρηση για την άντληση πετρελαίου • Eφευρίσκεται ο συσσωρευτής • Eντοπίζονται διαφορετικές φασματικές γραμμέςσε κάθε χημικό στοιχείο

• Παρατηρούνται ηλιακές εκλάμψεις • Kαθορίζονται τα μαθηματικά της μοριακής κίνησηςτων αερίων σε αναλυτική μορφή

1860Aποδεικνύεται οριστικά ότι είναιαδύνατη η αβιογένεση

• Eπιτυγχάνεται η σύνθεση πολλώνοργανικών μορίων • Σχεδιάζεται η

μηχανή εσωτερικής καύσης

• Aποκαλύπτονται ηλιακές προεξοχές από φωτογραφίες τουHλίου • Γίνεται δεκτή η υπόθεσητου Aβογκάντρο • Διατυπώνονταιοι πρώτες υποθέσεις για τη θεωρίαμέλανος σώματος

1861Aνακαλύπτεται απολίθωμα αρχαιοπτέρυγος • Aποδεικνύεται ηλειτουργία της έλικας του Mπροκά

• Aνακαλύπτεται το θάλλιο

1862Δημοσιεύεται η μικροβιακή θεωρίατων ασθενειών • Παρατηρείται οαμυδρός συνοδός του Σειρίου

• Aνακαλύπτεται υδρογόνο στονΉλιο • Aνακαλύπτονται οι χλωρο-πλάστες • Γίνεται η ανακάλυψη τωνπηγών του Λευκού Nείλου

• Nαυπηγούνται θωρακισμένα πολεμικά πλοία

• Eφευρίσκεται το πολυβόλο • Oνοματίζεται η αιμοσφαιρίνη

1863Περιγράφονται χαρακτηριστικά τουφαινομένου του θερμοκηπίου

• Διατυπώνεται ο νόμος των οκτάδων για την ταξινόμηση τωνχημικών στοιχείων

• Προσδιορίζεται η σύσταση τωναστέρων • Aνακαλύπτεται το βαρβιτουρικό οξύ • Aνακαλύπτεταιτο ίνδιο

1864Προσδιορίζεται η φύση του Nεφελώματος του Ωρίωνα

1865Γίνονται γνωστοί οι νόμοι της γενετικής του Mέντελ και τίθενται

xxiv TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

τα θεμέλια της επιστήμης της γενετικής • Kατανοείται ο βενζολικός δακτύλιος

• Yπολογίζεται ο αριθμός του Aβογκάντρο • Kαθιερώνεται η χειρουργική αντισηψία

• Eπινοούνται οι εξισώσεις Mάξγουελ • Eπινοείται η ταινίαMέμπιους • Kατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η επινόησητης κυλινδρικής κλειδαριάς

1866Eφευρίσκεται η δυναμίτιδα

• Eφευρίσκεται το κλινικό θερμόμετρο • Aνακαλύπτονται ταχάσματα Kέρκγουντ

• Yποστηρίζεται ότι ο πυρήνας τηςΓης αποτελείται από νικέλιο και σίδηρο • Mελετάται το φάσμα ενόςκαινοφανούς

1867Eφευρίσκεται το ξηρό στοιχείο

• Eφευρίσκεται η γραφομηχανή • Διατυπώνεται ο νόμος δράσεωςτων μαζών

1868Eφευρίσκεται η αεροπέδη

• Aνακαλύπτεται το ήλιο • Aνακαλύπτονται σκελετοί του ανθρώπου του Kρο-Mανιόν

• Aνακαλύπτεται ζωή σε μεγάλαβάθη των ωκεανών

1869Συντάσσεται το περιοδικό σύστηματων χημικών στοιχείων

• Aνακαλύπτεται το νουκλεϊκό οξύ• Yποστηρίζεται η ιδέα της κρίσιμης θερμοκρασίας των αερίων

• Tίθενται τα θεμέλια της βιογεωγραφίας • Aνακαλύπτονταιτα νησίδια του Λάνγκερχανς στο

πάγκρεας • Kατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η παρασκευή του κελλουλοΐτη

• Eφευρίσκεται ο τηλέγραφος χρηματιστηρίου

1870Aνακαλύπτονται τα ερείπια τηςTροίας

1871Δημοσιεύεται η θεωρία για την εξέλιξη του ανθρώπου

• Xρησιμοποιούνται ξηρές φωτογραφικές πλάκες

• Aναπτύσσονται νέες ποικιλίες φυτών

1872Aνακαλύπτεται το Έπος του Γιλγαμές • Tίθενται τα θεμέλια τηςεπιστήμης της βακτηριολογίας

• Φωτογραφίζεται το φάσμα ενόςαστέρα • Tίθενται τα θεμέλια τηςεπιστήμης της πειραματικής ψυχολογίας

1873Διατυπώνονται πιο ακριβείς νόμοιτων αερίων • Eντοπίζεται το αίτιοτης λέπρας • Oρίζονται οι υπερβατικοί αριθμοί

• Aνακαλύπτονται τα αιμοπετάλια

1874Aνακαλύπτεται το γάλλιο

• Διατυπώνεται η άποψη ότι το άτομο του άνθρακα είναι τετραεδρικό • Oρίζονται οι υπερπεπερασμένοι αριθμοί

• Παρατηρείται ότι σε ορισμένουςκρυστάλλους το ηλεκτρικό ρεύμαρέει προς τη μία μόνο κατεύθυνση

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxv

1875Mελετάται η γονιμοποίηση στουςαχινούς της θάλασσας

• Eφευρίσκεται το ραδιόμετρο

1876Kατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας η εφεύρεση του τηλεφώνου • Eφευρίσκεται ο τετράχρονος κινητήρας

• Δημοσιεύονται οι αρχές της χημικής θερμοδυναμικής

• Γίνεται καλλιέργεια βακτηρίων • Oνοματίζονται οι καθοδικές ακτίνες

1877Προσδιορίζονται τα μοριακά βάρηπρωτεϊνών • Yγροποιείται το οξυγόνο • Eφευρίσκεται ο φωνογράφος • Eντοπίζονται «διώρυγες» στον Άρη

• Aνακαλύπτονται δορυφόροι τουΆρη

1878Oνοματίζονται ένζυμα

• Mελετώνται τα στρώματα σε εποχικές αποθέσεις

• Aνακαλύπτεται το υττέρβιο

1879Eφευρίσκεται το ηλεκτρικό φως

• Eξηγείται η προέλευση της Σελήνης • Συντίθεται η σακχαρίνη• Aνακαλύπτεται το σκάνδιο • Aνακαλύπτονται το θούλιο, το όλμιο και το σαμάριο

• H θερμοκρασία ενός σώματος συσχετίζεται με την ακτινοβολία

1880Aνακαλύπτονται τα αίτια της ελονοσίας • Φωτογραφίζεται το Nεφέλωμα του Ωρίωνα

• Kατασκευάζεται ο πρώτος σύγχρονος σεισμογράφος

• Aνακαλύπτεται το γαδολίνιο • Aίτια ασθενειών εντοπίζονται στοασυνείδητο • Eφευρίσκεται ο ηλεκτρομηχανικός υπολογιστής

• Oι καθοδικές ακτίνες φαίνεται ότιείναι φορτισμένα σωματίδια

• Mελετώνται υλικά σε συνθήκεςυψηλών πιέσεων • Aνακαλύπτεταιτο πιεζοηλεκτρικό φαινόμενο

1881Eφευρίσκεται το συμβολόμετρο

• Παρασκευάζεται το εμβόλιο κατάτης ασθένειας του άνθρακα

• Aπομονώνεται ο πνευμονιόκοκκος • Eπινοούνται ταβένεια διαγράμματα

1882Mελετάται η κυτταρική διαίρεση

• Mετρείται η ταχύτητα του φωτόςμε μεγαλύτερη ακρίβεια

• Bελτιώνονται τα περιθλαστικάφράγματα

• Aνακαλύπτεται το αίτιο της φυματίωσης • Aποδεικνύεται ότι τοπ είναι υπερβατικός αριθμός

1883Kατοχυρώνεται με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το πρώτο κράμα χάλυβα • Xρησιμοποιείται το εναλλασσόμενο ηλεκτρικό ρεύμα

• Περιγράφεται το φαινόμενο Έντισον • Eφευρίσκεται το ρεγιόν• Mελετάται η μείωση • Προσδιορίζεται η λειτουργία τωνφαγοκυττάρων • Aνακαλύπτεται τοαίτιο της διφθερίτιδας

• Eφευρίσκεται το πολυβόλο Mαξίμ• Yποστηρίζεται η θεωρία της ευγονικής

xxvi TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

1884Θεμελιώνεται η στατιστική μηχανική

• Διατυπώνεται η θεωρία της ηλεκτρολυτικής διάστασης

• Mελετάται η δομή των σακχάρων• Xρησιμοποιείται η κοκαΐνη ωςτοπικό αναισθητικό

• Aναπτύσσεται η χρώση των βακτηρίων • Kατασκευάζεται οπρώτος επιτυχημένος ατμοστρόβιλος • Kατοχυρώνεται μεδίπλωμα ευρεσιτεχνίας η εφεύρεσητης λινοτυπικής μηχανής

• Eφευρίσκεται ο στυλογράφος

1885Παρασκευάζεται το εμβόλιο κατάτης λύσσας • Aπομονώνονται οιπουρίνες και οι πυριμιδίνες

• Διαχωρίζονται το πρασεοδύμιοκαι νεοδύμιο • Eφευρίσκεται ο μανδύας του Bέλσμπαχ

• Eφευρίσκεται ο μετασχηματιστής• Kατασκευάζεται το πρώτο αυτοκίνητο που χρησιμοποιεί ωςκαύσιμο τη βενζίνη

• Aποδεικνύεται ότι τα δακτυλικάαποτυπώματα κάθε ανθρώπου είναιμοναδικά

1886Eπινοείται φθηνός τρόπος παραγωγής αλουμινίου

• Aνακαλύπτεται το γερμάνιο • Aπομονώνεται το φθόριο • Aνακαλύπτεται το δυσπρόσιο • Aνακαλύπτονται οι διαυλικέςακτίνες • Διατυπώνεται ο νόμος του Pαούλ • Aνακαλύπτονται σταφυτά βακτήρια που δεσμεύουν τοάζωτο

1887Aποτυγχάνει το πείραμα

Mάικελσον-Mόρλεϋ

• Παρατηρείται για πρώτη φορά τοφωτοηλεκτρικό φαινόμενο

• Mελετάται η αντίσταση του αέραστα σώματα που κινούνται με μεγάλη ταχύτητα • Eφευρίσκεται τοελαστικό επίσωτρο

1888Aνιχνεύονται τα ραδιοκύματα

• Διατυπώνεται η αρχή του Λε Σατελιέ • Oνοματίζονται χρωμοσώματα • Eξερευνητές διασχίζουν το παγοκάλυμμα τηςΓροιλανδίας • Eφευρίσκεται η φωτογραφική μηχανή Kόντακ

1889Διατυπώνεται η νευρωνική θεωρία •Aπομονώνεται ο βάκιλλος του τετά-νου • Eφαρμόζεται η συμβολική λογική στα μαθηματικά •Mελετάται η ενέργεια ενεργοποίησης • Aνακαλύπτονταιφασματοσκοπικώς διπλοί αστέρες

• Mελετάται η περιστροφή τουEρμή • Eφευρίσκεται η χορδίτιδα • Eπινοείται ο κινηματογράφος

1890Παράγεται η αντιτοξίνη του τετάνου • Aνακαλύπτονται λείψανατου ανθρώπου της Iάβας

• Eφευρίσκεται ο φασματοηλιογράφος

• Xρησιμοποιούνται για πρώτη φορά χειρουργικά γάντια

1891Aνακαλύπτεται με φωτογραφίααστεροειδής • Mετρείται η βαρυτική και η αδρανειακή μάζα

• Διατυπώνεται η άποψη ότι το ηλεκτρόνιο είναι θεμελιώδης μονάδα του ηλεκτρισμού

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxvii

• Παράγεται ανθρακοκορούνδιο • Bελτιώνεται το ανεμόπτερο

1892Aνακαλύπτεται ο πέμπτος δορυφόρος του Δία • Mετρείται ηπίεση του φωτός • Διατυπώνεται ηιδέα για τη συστολή Φιτζέραλντ • Eφευρίσκεται το δοχείο Nτιούαρ

1893Διατυπώνεται η θεωρία της ψυχανάλυσης • Aνακαλύπτεται τοαίτιο του πυρετού των βοοειδών

• Tο μήκος κύματος συσχετίζεταιμε τη θερμοκρασία

• Περιγράφονται τα μαθηματικά τουκυκλώματος του εναλλασσόμενουρεύματος

• Eξερευνάται ο Aρκτικός Ωκεανός

1894Aνακαλύπτεται το αργόν

1895Aνακαλύπτονται οι ακτίνες X

• Aποδεικνύεται ότι οι καθοδικέςακτίνες είναι φορτισμένα σωματίδια

• H μάζα συσχετίζεται με την ταχύτητα • Aνακαλύπτεται ήλιο στηΓη • Aποδεικνύεται η επίπτωση τηςθερμότητας στον μαγνητισμό

• Eπινοούνται οι ραδιοκεραίες

1896Aνακαλύπτεται η ακτινοβολία τουουρανίου • Eπισημαίνονται τα νοσήματα που οφείλονται σε διαιτολογική ανεπάρκεια (στερητικά νοσήματα)

• Aποδεικνύεται με το φαινόμενοZέιμαν η επίδραση του μαγνητισμού στο φως •Aποδεικνύεται ότι τα φυράματα καιτα ένζυμα ταυτίζονται • Tίθενται τα

θεμέλια της αρχιτεκτονικής ακουστικής

1897Aνακαλύπτεται το πρώτο υποατομικό σωματίδιο (ηλεκτρόνιο) • H ακτινοβολία συσχετίζεται με το άτομο του ουρανίου • Aνιχνεύονται οι ακτίνεςάλφα και βήτα • Tο νικέλιο χρησιμοποιείται ως καταλύτης

• H ελονοσία συσχετίζεται με τακουνούπια • Eφευρίσκεται ο παλμογράφος • Kατασκευάζεται τομεγαλύτερο διαθλαστικό τηλεσκόπιο • Eφευρίσκεται ο κινητήρας ντήζελ

1898Aνακαλύπτονται το πολώνιο και τοράδιο • Aνακαλύπτονται το νέον, τοκρυπτόν και το ξένον • Yγροποιείταιτο υδρογόνο • Aνακαλύπτεται οένατος δορυφόρος του Kρόνου

• Aνακαλύπτεται ο πρώτος αστεροειδής που σχεδόν «ψαύει τηΓη» • Aνακαλύπτεται διηθητός ιός• Aνακαλύπτονται τα μιτοχόνδρια •Mελετάται η επινεφρίνη

• Kαθελκύεται το πρώτο σύγχρονουποβρύχιο

1899Aνακαλύπτεται το ακτίνιο

• Xρησιμοποιούνται στη γεωμετρίαέννοιες της λογικής

• Eπιτυγχάνεται η στερεοποίησητου υδρογόνου

1900Διατυπώνεται η κβαντική θεωρία

• Mετρείται η αύξηση της μάζας σεσυνάρτηση με την ταχύτητα

• Προσδιορίζεται ότι τα σωματίδιαβήτα είναι ηλεκτρόνια

xxviii TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

• Aνακαλύπτονται οι ακτίνες γάμμα• Aνακαλύπτεται το ραδόνιο • Διατυπώνεται η άποψη ότι τα ραδιενεργά στοιχεία μεταστοιχειώνονται

• Παρατηρείται η εκπομπή ηλεκτρονίων από μέταλλα πουέχουν θερμανθεί • Aρχίζει να διαμορφώνεται η έννοια της μετάλλαξης • Διακρίνονται οι ομάδες αίματος O, A, B και AB

• Eντοπίζεται το αίτιο του κίτρινουπυρετού • Kυκλοφορεί το έργο τουΦρόυντ H ερμηνεία των ονείρων

• Aπομονώνεται η θρυπτοφάνη • Mελετώνται οι ελεύθερες ρίζες • Kατασκευάζεται το πρώτο πηδαλιουχούμενο αερόστατο

• Aνακαλύπτονται τα ερείπια τηςKνωσού

1901Mετρείται η ραδιενέργεια

• Eφευρίσκεται το ραδιόφωνο • Aνακαλύπτεται το ευρώπιο • Aντιδραστήρια Γκρινιάρ

1902Tα χρωμοσώματα συσχετίζονται μεγενετικούς παράγοντες

• Aνακαλύπτεται η πρώτη ορμόνη,η εκκριματίνη • Oι νόμοι της γενετικής εφαρμόζονται σε ζώα

• Mελετάται το αναφυλακτικό σοκ• Bελτιώνεται η χειρουργική τεχνική της συρραφής τραυμάτων

• Γίνεται αντιληπτή η ύπαρξη ραδιενεργών σειρών

• Mελετάται το φωτοηλεκτρικόφαινόμενο και η σχέση του με τηνεκπομπή ηλεκτρονίων

• Aναγνωρίζεται το στρώμα Kέννελυ-Xέβισαϊντ

• Aναγνωρίζονται η στρατόσφαιρακαι η τροπόσφαιρα • Aποτυγχάνει

προσπάθεια να επεκταθεί η εφαρμογή της συμβολικής λογικήςστα μαθηματικά • Eφευρίσκεται τουπερμικροσκόπιο

1903Πραγματοποιείται η πρώτη πτήσημε αεροπλάνο • Yποστηρίζεται ηάποψη ότι ο άνθρωπος μπορεί ναπραγματοποιήσει ταξίδια στο διάστημα • Eπινοείται το ηλεκτροκαρδιογράφημα

1904Eφευρίσκεται ο ηλεκτρονικόςανορθωτής (η πρώτη λυχνία ραδιοφώνου) • Διατυπώνεται η πρώτη θεωρία για τη δομή του ατόμου • Aνακαλύπτονται τα συνένζυμα • Xρησιμοποιείται οργανικός ιχνηθέτης

• Aνακαλύπτεται η νοβοκαΐνη • Διατυπώνεται η άποψη ότι υπάρχουν δύο μεγάλα αστρικά ρεύματα • Aνακαλύπτονται οι εξωτερικοί δορυφόροι του Δία

1905Διατυπώνεται η ειδική θεωρία τηςσχετικότητας • Aποδεικνύεται ονόμος διατήρησης της μάζας καιτης ενέργειας • Tο φωτοηλεκτρικόφαινόμενο συσχετίζεται με τηνκβαντική θεωρία • H κίνηση Mπράουν περιγράφεται ως αποτέλεσμα μοριακού βομβαρδισμού· προσδιορίζεται τομέγεθος των ατόμων • H αστρικήφωτεινότητα εκφράζεται σε απόλυτο μέγεθος • Διατυπώνεται ηυπόθεση των πλανητοειδών

• Aπομονώνονται ενδιάμεσα μεταβολικά προϊόντα • Eισάγεται οόρος ορμόνη • Eπισημαίνεται η σύνδεση των χαρακτηριστικών σε

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxix

ένα μοναδικό χρωμόσωμα

• Eπιτυγχάνονται υψηλές πιέσεις • Eπινοείται ο δείκτης νοημοσύνης(τεστ IQ)

1906Eπιτυγχάνεται η εκπομπή ραδιοφωνικών σημάτων AM

• Eφευρίσκεται η τρίοδος λυχνία • Aνακαλύπτονται οι Tρωικοί αστεροειδείς • Tα σωματίδια άλφασυσχετίζονται με το ήλιο

• Παράγονται χαρακτηριστικέςακτίνες X • Διατυπώνεται ο τρίτοςνόμος της θερμοδυναμικής

• Διαμορφώνεται η έννοια της βιταμίνης • Προσδιορίζεται η θέσητου μαγνησίου στο μόριο της χλωροφύλλης • Aναπτύσσεται η τεχνική της χρωματογραφίας • Hπαρατηρούμενη ραδιενέργεια στονφλοιό της Γης συσχετίζεται με τηνηφαιστειακή δράση

1907Eγκαινιάζεται η ραδιοχρονολόγηση

• Aνακαλύπτεται το λουτέτσιο • Προσδιορίζεται η μοριακή δομήτων πρωτεϊνών με την παρασκευήσυνθετικών πεπτιδίων

• Aναπτύσσεται η χημειοθεραπεία • Xρησιμοποιούνται δροσόφιλεςγια τη μελέτη της γενετικής κληρονομικότητας

• Kαλλιεργούνται για πρώτη φοράιστοί • Mελετάται η εξαρτημένηαντίδραση • Eισάγεται η έννοια τουχωροχρόνου

1908Mε την παρατήρηση προσδιορίζεται, κατά προσέγγιση,το μέγεθος των ατόμων

• Eπιτυγχάνεται η υγροποίηση τουηλίου • Eφευρίσκεται ο μετρητής

Γκάιγκερ • Aποδεικνύεται ότι οιηλιακές κηλίδες υπόκεινται σε ηλεκτρομαγνητικό πεδίο

• Aνακαλύπτονται οι ρικέτσιες • Eπινοείται η συναρμολόγηση ενσειρά • Aναπτύσσεται η μέθοδοςXάμπερ

1909Παρασκευάζεται χημική ένωσηαποτελεσματική για την καταπολέμηση της σύφιλης

• Aνακαλύπτεται ο φορέας που μεταδίδει τον τύφο

• Aναγνωρίζεται η ριβόζη • Eισάγεται ο όρος γονίδιο • Kατασκευάζονται νήματα βολφραμίου • Παρασκευάζεται γιαπρώτη φορά ο βακελίτης

• Eπισημαίνεται η ασυνέχεια Mοχορόβιτσιτς • Kατακτάται ο Bόρειος Πόλος

1910Παράγεται φως με νέον

• Mελετώνται τα φυλοσύνδετα χαρακτηριστικά • Διευρύνεται ηπροσπάθεια να συνδεθούν τα μαθηματικά με τη λογική

1911Διατυπώνεται η θεωρία για τον πυρήνα του ατόμου

• Tελειοποιείται ο θάλαμος νεφώσεως • Yπολογίζεται το φορτίο του ηλεκτρονίου

• Aνιχνεύονται κοσμικές ακτίνες • Παρατηρείται η υπεραγωγιμότητα • Παρουσιάζεταιχρωμοσωμικός χάρτης

• Aναγνωρίζεται ογκογόνος ιός • Oι σεισμοί συνδέονται με τα ρήγματα • Kατασκευάζεται το πρώτο εύχρηστο υδροπλάνο

• Kατακτάται ο Nότιος Πόλος

xxx TO XPONIKO TΩN EΠIΣTHMONIKΩN ANAKAΛYΨEΩN

• Eπινοείται ο αυτόματος εκκινητήρας

1912H φωτεινότητα των μεταβλητώνKηφειδών συσχετίζεται με την περίοδο • Mετρείται η ταχύτητατου Nεφελώματος της Aνδρομέδας

• Διατυπώνεται η θεωρία της μετακίνησης των ηπείρων

• Mελετάται το μοντέλο περίθλασης των ακτίνων X

• Παρατηρούνται δύο ποικιλίες τουατόμου του νέου • Oρίζεται η έννοια των διπολικών ροπών

• Kαθιερώνεται ο όρος βιταμίνες• H υδρογόνωση του γαιάνθρακαχρησιμοποιείται για την παραγωγήβενζίνης

1913Oρίζεται η έννοια των ισοτόπων

• Mετρούνται οι μεταβολές τουατομικού βάρους στον μόλυβδο

• H κβαντική θεωρία εφαρμόζεταιστο άτομο • Eφευρίσκεται ο σωλήνας Kούλιτζ

• Xρησιμοποιείται άζωτο στους λαμπτήρες φωτισμού

• Aποδεικνύεται το φαινόμενοΣταρκ • Προσδιορίζεται η απόσταση των Nεφών του Mαγελάνου • Aνιχνεύεται η οζονόσφαιρα • Mελετώνται οι βιταμίνες A και B • Eξάγεται η εξίσωση Mικαέλις-Mέντεν

• Eξηγείται η γλυκόλυση

1914Aποδίδονται ατομικοί αριθμοί σταχημικά στοιχεία • Yπολογίζονταιτα μήκη κύματος των ακτίνων X

• Διατυπώνεται η άποψη ότι οι κρύσταλλοι έχουν ιοντική δομή

• Mελετώνται οι ενέργειες του

σωματιδίου βήτα • Mελετάται καιονοματίζεται το πρωτόνιο

• Περιγράφεται η Kύρια Aκολουθία • Aνακαλύπτονται λευκοί νάνοι • Aνακαλύπτεται οένατος δορυφόρος του Δία

• Aπομονώνεται η ακετυλοχολίνη • Yποστηρίζεται η διάκριση τουμανδύα από τον πυρήνα της Γης

• Aναπτύσσεται ο μπεχαβιορισμός

1915Aποδεικνύεται ότι η πελλάγρα συνδέεται με τη διατροφή

• Aπομονώνεται η θυρεοξίνη • Aνακαλύπτονται οι βακτηριοφάγοι • Διατυπώνεται ηάποψη ότι τα ηλεκτρόνια διαγράφουν ελλειπτικές τροχιές

• Διατυπώνεται η υπόθεση της μετατροπής του υδρογόνου σε ήλιο

1916Eμφανίζεται η γενική θεωρία τηςσχετικότητας • Διαμορφώνεται ηέννοια της μαύρης τρύπας

• Eπισημαίνεται ο ρόλος των ηλεκτρονίων στους χημικούς δεσμούς • Eφευρίσκεται ο υπερετερόδυνος δέκτης

1917Διατυπώνεται η άποψη ότι το Σύμπαν διαστέλλεται

• Aποδεικνύεται η μικροκρυσταλλική περίθλαση

• Xρησιμοποιείται για πρώτη φοράτηλεσκόπιο 2,54 μέτρων

• Aνακαλύπτεται το πρωτακτίνιο • Aναπτύσσεται η τεχνική του σόναρ

1918Yπολογίζεται η απόσταση του κέντρου του Γαλαξία από τη Γη

H IΣTOPIA TΩN EΠIΣTHMΩN MEXPI ΣHMEPA xxxi

• Tαξινομούνται οι φασματικοί τύποι των αστέρων

• Xρησιμοποιούνται ραδιενεργοίιχνηθέτες • Mελετάται η ανάπτυξητου εμβρύου

1919Eφευρίσκεται ο φασματογράφος μάζας • Προκαλείται πυρηνικήαντίδραση με βομβαρδισμό σωματιδίων • Mετρείται η εκτροπήτου αστρικού φωτός για να ελεγχθείη γενική σχετικότητα • Mελετάταιη επικοινωνία μεταξύ των μελισσών

1920Mετρείται η διάμετρος των αστέρων • Aμφισβητείται η απόσταση του Nεφελώματος τηςAνδρομέδας • Aνακαλύπτεται οαστεροειδής Iδαλγός

• Eγκαινιάζεται η δενδροχρονολόγηση (χρονολόγησημε βάση τους δακτυλίους των δένδρων) • Yποστηρίζεται η άποψηότι το κλίμα ακολουθεί έναν μακροχρόνιο κύκλο

• Aποδεικνύεται ότι το ήπαρ θεραπεύει την αναιμία

• Aνιχνεύονται αέριες μάζες στηνατμόσφαιρα

1921Aπομονώνεται η ινσουλίνη

• Aποδεικνύεται ότι η ακετυλοχολίνη συνδέεται χημικάμε το νευρικό ερέθισμα

• Aποδεικνύεται ότι η βιταμίνη Dαποτρέπει τη ραχίτιδα

• Aπομονώνεται η γλουταθιόνη • Aναπτύσσεται το μάγνητρο • Προστίθεται τετρααιθυλιούχοςμόλυβδος στη βενζίνη

• Eκλαϊκεύονται οι έννοιες εσωστρεφής και εξωστρεφής τύπος

• Kαθιερώνεται η δοκιμασία Pόρσαχ

1922H αρχαιολογική σκαπάνη φέρνειστο φως σουμεριανά ερείπια

• Άγγλοι αρχαιολόγοι εισέρχονταιστον τάφο του Tουταγχαμών

• Aνακαλύπτεται η βιταμίνη E • Aνακαλύπτεται η αυξητική ορ�