ΦΤΕΡΩΤΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ › resources › TEACHERS 4...

Teachers4Europe, 2011-2012

1

ΦΤΕΡΩΤΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ

της Μπιλιούρη Αργυρής

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη μας, στο μυχό του Αργολικού κόλπου, απλώνεται

ένας βαλτότοπος. Δύσκολα αντιλαμβάνεται ο περαστικός τη σπουδαιότητά του

καθώς δίπλα του περνά ένας πολύβουος δρόμος. Μόνο τις κρύες νύχτες της

άνοιξης και του φθινοπώρου γίνεται φανερή η αξία του αφού αποτελεί καταφύγιο

των διαβατάρικων πουλιών στο μακρινό μεταναστευτικό τους ταξίδι. Τα

αποδημητικά πουλιά πραγματοποιούν άνοιξη και φθινόπωρο ένα επίπονο και

κουραστικό ταξίδι, στο οποίο αντιμετωπίζουν δυσκολίες και προβλήματα και οι

υγρότοποι που βρίσκονται στην πορεία τους είναι εξαιρετικά σημαντικοί για τη

διαβίωση και την επιβίωσή τους. Αφού κάθε διαταραχή σε οποιοδήποτε

οικοσύστημα διαταράσσει την διαβίωση και την επιβίωση των έμβιων όντων. Κατά

συνέπεια το τοπικό δεν είναι τόσο περιορισμένο, ξεπερνά τα εθνικά όρια και γίνεται

ακόμη και διηπειρωτικό γιατί το περιβάλλον είναι ένας χώρος χωρίς σύνορα.

Οι μαθητές μέσα από αυτή την εργασία ευαισθητοποιούνται απέναντι στο

περιβάλλον. Το γνωρίζουν, το αγαπούν και μαθαίνουν να το προστατεύουν. Οι

μαθητές γνωρίζουν τους μεταναστατευτικούς δρόμους των πουλιών

πληροφορούνται για τις αφετηρίες και τους προορισμούς τους. Τα όρια του κόσμου

αμβλύνονται. Όλες αυτές οι χώρες (της Ευρώπης), που γίνονται σταθμοί της

ορνιθοπανίδας αποκτούν ενιαία φυσική υπόσταση και παύουν να έχουν

γεωγραφικά όρια. Έχοντας ως κοινό στόχο την προστασία των εαρινών επισκεπτών

παίρνουν κοινά μέτρα. Άνθρωποι, που μιλούν άλλες γλώσσες, έχουν άλλα ήθη και

έθιμα, βρίσκουν μια κοινή γλώσσα – του Δικαίου – για να προστατέψουν τη φύση.

Επιπλέον οι χώρες, που ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι υποχρεωμένες όχι

μόνο να λαμβάνουν κοινά μέτρα αλλά και να τα τηρούν.


2

Οι μαθητές έρχονται σε επαφή με συνθήκες, οδηγίες και κανονισμοί. Κατανοούν

την ύπαρξη κοινής νομοθεσίας και μαθαίνουν να την εξηγούν και να την

υπακούουν. Αντιλαμβάνονται επίσης την έννοια της συνεργασίας. Είναι ένας άλλος

στόχος που θα πρέπει να πραγματώνεται όχι μόνο στο μικρόκοσμο της τάξης και

στα στενά τοπικά και εθνικά όρια αλλά και σε επίπεδο κρατών. Οι μικροί μαθητές

ως Ευρωπαίοι μελλοντικοί ενήλικοι πολίτες είναι αναγκαίο να ανοίξουν τους

ορίζοντες προς την Ευρώπη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, να κατανοήσουν τις σχέσεις

που συνδέουν τα κράτη και τις υποχρεώσεις που έχουν οι εταίροι.

ΣΤΟΧΟΙ

Οι μαθητές :

Να γνωρίσουν τη διαφορά μεταξύ των χωρών της Ευρώπης και των χωρών της

Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Να γνωρίσουν τις χώρες τις Ευρώπης.

Να έρθουν σε επαφή με το Δίκαιο της Ε.Ε (συνθήκες, κανονισμούς, οδηγίες,

συμβάσεις, εθνική νομοθεσία).

Να μάθουν να αναζητούν τη νομοθεσία και να τη σέβονται.

Να διερευνήσουν πόσο δεσμευτικό είναι το υπάρχον Δίκαιο για τις χώρες της

Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Να κατανοήσουν της διαδικασίας της μετανάστευσης των πουλιών (αιτίες που την

προκαλούν, παράγοντες που την επηρεάζουν, αφετηρίες και προορισμοί).

Να κατανοήσουν την αναγκαιότητα της διατήρησης της βιοποικιλότητας.

Να συγκεντρώσουν πληροφορίες για συγκεκριμένα αποδημητικά πουλιά.

Να αναζητήσουν πληροφορίες για τις χώρες προορισμού.

Να μάθουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα πουλιά.


3

Να πληροφορηθούν για τον τρόπο προστασίας τους.

Να γνωρίσουν το περιβάλλον ενός υγρότοπου.

Να προβληματιστούν για την εφαρμογή των διεθνών αποφάσεων αλλά και της

εθνικής νομοθεσίας.

Να απολαύσουν μια παράσταση (κινηματογραφική ταινία) και να προβληματιστούν

από το θέμα της σχετικά με τα αποδημητικά πουλιά.

Να αξιοποιήσουν εργαλεία και εφαρμογές του Η/Υ.

Να συνεργαστούν.

Να πάρουν πρωτοβουλίες.

Να αναπτυχθεί γόνιμος διάλογος.

Να μάθουν πώς να μαθαίνουν.

Να εκφράσουν με δημιουργικό τρόπο τις σκέψεις τους.

Να συσχετιστεί η μετανάστευση των πουλιών με τη μετανάστευση των ανθρώπων

Να πληροφορηθούν για τους μετανάστες, νόμιμους και παράνομους.

ΜΕΘΟΔΟΙ

ΒΙΩΜΑΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ

Όλο το πρόγραμμα διαπνέεται από το πνεύμα της βιωματικής μάθησης χωρίς

βέβαια να αποφεύγεται η αναζήτηση και η καταγραφή πληροφοριακού υλικού. Οι

μαθητές βιώνουν το πρόβλημα, το διερευνούν, αναζητούν λύσεις, ανταλλάσσουν

σκέψεις και ιδέες, μεταλλάσσουν τις πληροφορίες που αντλούν σε εμπειρία,

παράγουν υλικό και γράφουν μια ιστορία.

Ακόμα και το θεωρητικό επίπεδο (πληροφορίες, νομοθεσία) που πρέπει να

συγκεντρώσουν οι μαθητές για να τις μελετήσουν μπορεί να καταστεί βιωματικό αν

αυτό προκύψει από αναζήτηση, διερεύνηση και συζήτηση, μέσω καθοδήγησης

βέβαια.


4

Έτσι η εργασία αυτή έχει καθαρά βιωματικά μέρη, όπως η επίσκεψη στον υγρότοπο,

η συγγραφή μιας ιστορίας έχει και ακαδημαϊκά, τα οποία γίνονται βιωματικά γιατί

οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες εργασίας, όπως η συγκέντρωση πληροφοριών, η

δημιουργία του χάρτη με τις μεταναστευτικές οδούς, η εικονογράφηση της

ιστορίας, δηλαδή εμπλέκονται σε πραγματικό χρόνο με το θέμα που μελετούν,

στοχάζονται, συνδέουν τις πρότερες εμπειρίες με νέες και δημιουργούν νέο υλικό.

Σχέδια εργασίας(project)

Οι εργασίες αυτές είναι συνυφασμένες, πλέον, με τη βιωματική μάθηση. Κάθε

εργασία, στην οποία προέχει η συμμετοχή των μαθητών, δομείται σε διαθεματικό

πλαίσιο και έχει διερευνητικό χαρακτήρα ανεξάρτητα από την διάρκειά της, αποκτά

ιδιαίτερη αίγλη στα μάτια των μαθητών και προκαλεί το ενδιαφέρον τους, αυξάνει

την ενεργητική συμμετοχή και την αυτενέργεια των μαθητών.

Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία

Είναι γνωστό πλέον ότι η σύγχρονη αγορά εργασίας αναζητά άτομα που θα έχουν

τη δυνατότητα να εργαστούν σε δίκτυα επικοινωνίας1. Η οργάνωση όμως της

ελληνικής κοινωνίας, όπως έχει διαμορφωθεί, δεν βοηθά την κοινωνικοποίηση των

παιδιών. Καλείται λοιπόν το σχολείο, μέσα από μαθησιακές διαδικασίες, να

αναπτύξει τη συνεργασία των μαθητών του και την ευρύτερη κοινωνικοποίησή

τους.

Η ομαδοσυνεργατική διδασκαλία συμβάλλει αποτελεσματικά στην πολύπλευρη

ανάπτυξη και αυτονομία του ατόμου και την κοινωνικοποίησή του. Η

αποτελεσματικότητά της εξαρτάται από την ποιότητα των διαμαθητικών σχέσεων, η

οποία καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από την ευελιξία του εκπαιδευτικού να

διαχειρίζεται τη σχέση του με τους μαθητές και των μαθητών μεταξύ τους. Τότε η

ομαδοσυνεργατική διδασκαλία είναι αποδοτική, κυρίως, όταν μιλάμε για

μαθητοκεντρική διδασκαλία. Τα στοιχεία που οδηγούν μια ομάδα να επιτύχει είναι

και αυτά που επιδιώκουμε μέσα από τη συνεργασία των μελών της. Την καλή

επικοινωνία, την εξάσκηση στις δεξιότητες των διαπροσωπικών σχέσεων, τον

1 Ματσαγγούρας Η., Στρατηγικές διδασκαλίας, σ.511


5

καταμερισμό εργασιών, την ισότιμη συμμετοχή, την ανάπτυξη ατομικής και

συλλογικής ευθύνης. Οι επιπτώσεις της εφαρμογής της εκτείνονται όχι μόνο στον

στο γνωστικό αλλά και στον ψυχολογικό τομέα.

Με την προϋπόθεση ότι η εκπαίδευση στοχεύει να δημιουργήσει έναν ενήλικα που

γνωρίζει τον εαυτό του και είναι ισορροπημένος ψυχικά, οπλισμένος με κριτική

σκέψη και δημοκρατικές αρχές, προετοιμασμένο να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες και

να προάγει τον πολιτισμό χρειάζονται μέθοδοι και στρατηγικές που ευνοούν αυτούς

τους στόχους.

Ομάδες εργασίας

Οι ομάδες εργασίας αναλαμβάνουν συγκεκριμένους ρόλους. Οι επιμέρους εργασίες

συζητιούνται στην ολομέλεια της τάξης και καταγράφονται τα σημαντικά σημεία.

Έτσι διαχέεται η γνώση, αναπτύσσεται δημιουργικός διάλογος, οι μαθητές

αυτονομούνται και καλλιεργείται η υπευθυνότητα.

Εργασία πεδίου

Μια καθαρά βιωματική τεχνική είναι η εργασία πεδίου. Οι μαθητές επισκέπτονται

το χώρο που θέλουν να μελετήσουν και εκεί αναζητούν την πληροφορία με τη

βοήθεια των αισθήσεών τους. Παρατηρούν, φωτογραφίζουν, οσφραίνονται,

καταγράφουν, αγγίζουν, νιώθουν, εκφράζονται, αποτυπώνουν. Οι ερωτήσεις του

εκπαιδευτικού και του εμψυχωτή εκμαιεύουν τις προϋπάρχουσες γνώσεις των

μαθητών και οι απαντήσεις επεκτείνονται και πλουτίζονται.

Επισκέψεις γονέων

Η παρουσία γονέων στην τάξη και η συζήτηση, που αναπτύσσεται με αυτούς,

δίνουν ζωντάνια και κύρος στην πληροφόρηση.

Η τέχνη στην εκπαίδευση

Η καλλιέργεια του συναισθηματικού κόσμου του μαθητή και η μύηση του σε

δύσκολα καθημερινά θέματα μπορεί να γίνει αβίαστα και ευχάριστα με αρωγό την

τέχνη. Οι πίνακες, τα γλυπτά, οι φωτογραφίες, η μουσική, το θέατρο, οι


6

κινηματογραφικές ταινίες προβληματίζουν, προκαλούν γόνιμο διάλογο,

καλλιεργούν την κριτική σκέψη, ευαισθητοποιούν το άτομο.

Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών

Οι εφαρμογές των Η/Υ, η ποικιλία λογισμικών και εργαλείων, η γρήγορη

πληροφόρηση και η επικοινωνία που παρέχουν δημιουργεί την ανάγκη της χρήσης

τους στην εκπαίδευση. Επειδή παρέχουν ελκυστικό περιβάλλον για τους

σημερινούς μαθητές βρίσκονται στα άμεσα ενδιαφέροντά τους. Οι δυνατότητες των

Η/Υ πρέπει να αξιοποιηθούν στη διδακτική πράξη για να δημιουργήσουν ένα πιο

ελκυστικό και ενδιαφέρον μάθημα. Ταυτόχρονα καλλιεργείται κριτική στάση

απέναντι στους Η/Υ, ώστε να γίνεται συνετή χρήση των εφαρμογών του και όχι

κατάχρηση.

Εργαστήρι δημιουργικής γραφής

Οι μαθητές που εργάζονται σε αυτή την εργασία έχουν συνεργαστεί σε Λέσχη

Ανάγνωσης από την πρώτη τους χρονιά στο Δημοτικό σχολείο, η οποία λειτουργεί

ακόμη. Έτσι οι μαθητές έχουν επαφή με το λογοτεχνικό κείμενο, τον ιδιαίτερο

εκφραστικό του λόγο, έχουν μιλήσει με συγγραφείς και έχουν κάνει κι άλλες

απόπειρες δημιουργικής γραφής. Έτσι το έδαφος ήταν γόνιμο και προετοιμασμένο

για να εκφράσουν οι μαθητές τις γνώσεις, που απέκτησαν, ξεφεύγοντας από την

τυπική δημοσιογραφική γραφή και ντύνοντάς τες με τα συναισθήματα που βίωσαν.

Στη συγκεκριμένη εργασία, καλλιεργείται αρχικά η ενσυναίσθηση των μαθητών.

Καλώντας τους μαθητές να μπουν στη θέση ενός πουλιού, παίζοντας ουσιαστικά

ένα παιχνίδι ρόλων, τους ζητάμε να μετατρέψουν το πληροφοριακό υλικό, που

συγκέντρωσαν, σε μια άλλη μορφή λόγου και δοσμένο από άλλη ματιά. Επίσης

αφυπνίζεται ο ψυχικός κόσμος του παιδιού και καλλιεργείται η ενσυναίσθηση

καθώς ο μαθητής καλείται να παρουσιάσει τα αισθήματα του πουλιού και

ταυτόχρονα επεξεργάζεται τα δικά του.

Πρόκειται για μια μεταγνωστική διαδικασία πολυεπίπεδη και δύσκολη. Η οποία,

όμως, διευκολύνεται από το γεγονός ότι οι μαθητές έχουν συλλέξει μόνοι τους τις


7

πληροφορίες, που καλούνται να εντάξουν στο κείμενο και από το κλίμα αποδοχής

και συνεργασίας, που έχει διαμορφωθεί στην ομάδα.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Η εργασία υλοποιήθηκε με τους μαθητές της Ε΄ τάξης του 5ου Δημοτικού Σχολείου

Ναυπλίου.

Εργασία πεδίου

Επίσκεψη στον υγρότοπο της περιοχής μας

ΣΤΟΧΟΙ: Να γνωρίσουν το περιβάλλον ενός υγροτόπου.

Να πληροφορηθούν για την ορνιθοπανίδα της περιοχής.

Να ευαισθητοποιηθούν για τα προβλήματα των αποδημητικών πουλιών.

Να ενεργοποιηθεί το ενδιαφέρον τους για να αναζητήσουν περισσότερα.

ΥΛΙΚΑ: Φωτογραφική μηχανή, κιάλια

Η επιτόπια επίσκεψη λειτούργησε ως προκαταβολικός οργανωτής για το σχέδιο

εργασίας που αναπτύχθηκε στη συνέχεια.

Οι μαθητές επισκέφθηκαν τον υγρότοπο εφοδιασμένοι με κιάλια, φωτογραφικές

μηχανές και σημειωματάρια. Ο όρος που έπρεπε να τηρηθεί ήταν η ησυχία.

Περπάτησαν ήρεμα στην παραλία για να αισθανθούν το περιβάλλον της. Οι

μαθητές κλήθηκαν μετά να απαντήσουν σε ερωτήσεις που είχαν σχέση με τις

προσλαμβάνουσες όλων των αισθήσεων. Πώς ένιωθαν το έδαφος κάτω από τα

πόδια τους; Παρατήρησαν κάποια χνάρια στο χώμα; Τι είδους βλάστηση υπάρχει

εκεί; Τι είδους περιβάλλον δημιουργεί; Τι μυρίζει; Τι ακούνε; Υπάρχουν άνθρωποι;

Τι είδους ζώα βλέπουν; Είναι καθαρή ή βρώμικη η περιοχή;

Συγκέντρωσαν φύλλα από τα φυτά, που φύονται στην περιοχή για να

δημιουργήσουν το φυτολόγιο της περιοχής. Συνέλεξαν κελύφη από όστρακα.


8

Αποτύπωσαν στο φακό το περιβάλλον. Παρατήρησαν με τα κιάλια πουλιά, που

μένουν μόνιμα εκεί αλλά απομακρύνθηκαν από κοντά μας.

Όταν έφτασε η υπεύθυνη του Κέντρου Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, μας

ενημέρωσε για τα πουλιά που ζουν ή περνούν από την περιοχή, μας έδωσε γενικές

πληροφορίες για την περιοχή και τα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία της.

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ: Εκεί στη παραλία οι μαθητές έπαιξαν παιχνίδια ρόλων: Πώς

πετά ένα πουλί; Πώς περπατά ένα πουλί με μακριά πόδια; Πώς ψάχνει ένα υδρόβιο

πουλί στη λάσπη;

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ: Με πέτρες, κοχύλια και ξύλα, που βρήκαν εκεί, χρησιμοποιώντας ως

καμβά την αμμουδιά, σχημάτισαν πουλιά της περιοχής.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΣΗ: Με τις φωτογραφικές μηχανές του σχολείου οι μαθητές μας

τράβηξαν υπέροχες φωτογραφίες (Βρίσκονται στο « Ο υγρότοπος της Νέας Κίου»)

Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών

Α. Αναζήτηση και συλλογή πληροφοριών- 2η συνάντηση

ΣΤΟΧΟΙ: Καλλιέργεια της προσεκτικής ακρόασης

Ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και κριτικής στάσης απέναντι στις

πληροφορίες του διαδικτύου

Συμμετοχή όλων των μαθητών

Καλλιέργεια της αυτορρύθμισης

Κατανόηση ότι ο Η/Υ είναι ένα εργαλείο

ΥΛΙΚΑ: Σύνδεση στο Internet και ύπαρξη Η/Υ (ή διαδραστικού πίνακα) την τάξη

Η επίσκεψη στον υγρότοπο και το έντυπο υλικό, που μας έδωσαν από το ΚΠΕ Νέας

Κίου, έγινε αφορμή για περαιτέρω αναζήτηση. Εστιάσαμε το ενδιαφέρον μας στα

αποδημητικά πουλιά.


9

Ερωτήσεις επαναλαμβάνονται, απορίες αναδύονται και ζητούν απαντήσεις. Ποια

είναι τα αποδημητικά πουλιά, ποιους δρόμους ακολουθούν, ποιο προορισμό έχουν,

ποια προβλήματα αντιμετωπίζουν, ποια βοήθεια λαμβάνουν, ποια είναι η

συμπεριφορά των ανθρώπων που κατοικούν στις χώρες, που βρίσκονται στο δρόμο

των πουλιών, ποιες χώρες είναι αυτές, πώς καθορίζονται τα μέτρα των χωρών, ποια

μέτρα υπάρχουν, ποιοι τα ορίζουν, πώς εφαρμόζονται, πόσο δεσμευτικά είναι, για

ποιες χώρες είναι περισσότερο δεσμευτικά. Οι μαθητές συγκέντρωσαν πληροφορίες

στο σπίτι από έντυπο υλικό .

Στο σχολείο πραγματοποιήθηκε η αναζήτηση στο διαδίκτυο θέτοντας λέξεις κλειδιά.

Με χαλαρή καθοδήγηση επιλέξαμε ιστοσελίδες (προεπιλεγμένες και ηλεγμένες

από την εκπαιδευτικό) για να αντλήσουμε επιπρόσθετες πληροφορίες. Το υλικό2,

που προέκυψε ήταν πλούσιο. Επισκεφτήκαμε σελίδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

επίσημων οργανώσεων και φορέων, υπουργείων στις οποίες μπορούν οι μαθητές

να βρίσκουν έγκυρη πληροφόρηση. Οι μαθητές διάβαζαν δυνατά τις πληροφορίες

που εμφανίζονταν και η ολομέλεια της τάξης αποφαινόταν αν μας χρειάζονται. Αν

ήταν απαραίτητες για περαιτέρω μελέτη τις αποθηκεύσαμε ή τις εκτυπώσαμε. Έτσι

συγκεντρώθηκε το πληροφοριακό υλικό, που επεξεργάστηκαν οι ομάδες.

Επιδίωξη ήταν να κατανοήσουν οι μαθητές ότι η πληροφόρηση που παρέχει το

διαδίκτυο είναι ατελείωτη αλλά πρέπει να μάθουν να την ελέγχουν, να την κρίνουν,

και να την επεξεργάζονται για να τη χρησιμοποιήσουν.

Ανοιχτό θέμα: Επειδή η λέξη μετανάστευση ακούστηκε πολύ στην εργασία, οι

μαθητές ρώτησαν εάν λαμβάνονται μέτρα και για τους μετανάστες ανθρώπους, που

γνωρίζουν ότι υπάρχουν στην πατρίδα μας νόμιμα ή όχι και τόσα έχουν ακούσει για

αυτούς.

ΣΤΟΧΟΣ: Επαφή με τα προβλήματα του μετανάστη

2 Χρήσιμες ιστοσελίδες παρατίθενται στη βιβλιογραφία


10

Γιατί φεύγουν από τον τόπο τους; Τι αναζητούν; Τι χρειάζονται για την μετακίνησή

τους; Τι αντιμετωπίζουν εκεί που πηγαίνουν; Η μητέρα μαθήτριας από τη Πολωνία,

καλεσμένη στην τάξη, έδωσε τις απαντήσεις, όπως αυτή βίωσε και βιώνει τη

μετανάστευση.

Μιλήσαμε όμως και για τους παράνομους μετανάστες, τι συμβαίνει όταν μπουν στη

χώρα, πώς φεύγουν, τι κάνει το κράτος για αυτούς.

Β. Δημιουργική ανασύσταση των δεδομένων - 4η συνάντηση

ΣΤΟΧΟΙ: Καλλιέργεια της αυτορρύθμισης

Ανάπτυξη συνεργατικού πνεύματος

Γνωριμία με ιστοσελίδες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Γνωριμία με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα θεσμικά όργανά της

Επαφή με τη ελληνική, διεθνή και ευρωπαϊκή νομοθεσία

Κατανόηση της σημασίας της νομοθεσίας

Οι μαθητές οργανώθηκαν σε ομάδες και μοιράστηκε το υλικό. Κάθε ομάδα διάβασε

τα κείμενά της, τα συζήτησε, υπογράμμισε τα σημαντικά στοιχεία και έγραψε μια

περίληψη. Στην ολομέλεια ακούστηκαν οι περιλήψεις. Οι αρχηγοί των ομάδων

έδωσαν διευκρινιστικές απαντήσεις, συνδυάστηκαν τα κείμενα και καταγράφηκαν

στον κειμενογράφο του Η/Υ.

Ελεύθερη συζήτηση: Οι πληροφορίες που επεξεργάστηκαν οι μαθητές

δημιούργησαν απορίες σχετικά με τη διαφορά Ευρώπης και Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι

ερωτήσεις ποικίλες: Τι σημαίνει Ευρωπαϊκή Ένωση; Πότε δημιουργήθηκε και ποια

κράτη την αποτελούν; Γιατί δημιουργήθηκε; Ποια είναι τα υπό διαπραγμάτευση

κράτη; Ποια είναι τα δικαιώματα και ποιες οι υποχρεώσεις των κρατών μελών; Ποια

είναι τα όργανα της Ε. Έ. (Κοινοβούλιο, Επιτροπή, Δικαστήριο) και ποια η

δικαιοδοσία τους; Πώς λαμβάνονται οι αποφάσεις και πώς εφαρμόζεται η κοινοτική

νομοθεσία; Ποια είναι η νομοθεσία για τα πτηνά αλλά και για τους μετανάστες; Πού

μπορούμε να πληροφορούμε για τις εξελίξεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Γιατί πρέπει


11

να είναι κάποιος ενεργός πολίτης της Ένωσης; Πώς βοηθάει η Ευρωπαϊκή Ένωση τα

κράτη στην υλοποίηση προγραμμάτων;

Συνέντευξη από Πρόεδρο του Δικαστηρίου

Η μητέρα μιας μαθήτριας επειδή είναι πρόεδρος στο Ελληνικό Δικαστήριο την

καλέσαμε στο σχολείο για να μας ενημερώσει για το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής

Ένωσης, ποιες υποθέσεις εκδικάζει, ποιους τιμωρεί, πώς.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ: Οι μαθητές σε έτοιμο φωτοτυπημένο χάρτη ζωγράφισαν το χάρτη της

Ευρώπης και το χάρτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρωμάτισαν με μπλε χρήμα τις

χώρες τις Ευρωπαϊκής Ένωσης και με χρωματιστό τις υπόλοιπες. Εντόπισαν τα

εσωτερικά και τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης. Έγραψαν τα ονόματα των χωρών

και την έκφραση άγρια πουλιά στη γλώσσα κάθε χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κόλλησαν την έκφραση πάνω στη χώρα.

Επίσης ασχολήθηκαν με τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη δημιουργία της, το

συμβολισμό της. Γύρω από τη σημαία κόλλησαν τις σημαίες των χωρών, οι οποίες

συμμετείχαν μέχρι εκείνη τη χρονική στιγμή στην Ένωση.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ: Η «ένταξη των κρατών» δημιουργήθηκε σε

εκείνη τη δράση και το συμπεριέλαβαν στην παρουσίαση της εργασίας.

ΥΛΙΚΑ: Ο χάρτης της Ευρώπης, η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι σημαίες των

κρατών της Ευρώπης.

Ο κατάλογος των χωρών, που έχουν ενταχθεί με χρονολογική σειρά και αυτών

που έχουν ζητήσει να ενταχθούν.

ΟΔΗΓΙΕΣ

1ο: Οι μαθητές παίρνουν μια σημαία, αναγνωρίζουν το κράτος που ανήκει και την

τοποθετούν στο χάρτη της Ευρώπης.

2ο: Ένας μαθητής-συντονιστής διαβάζει τον κατάλογο με τη χρονολογία ένταξης των

μελών και οι χώρες (μαθητές) ομαδοποιούνται ανάλογα με το χρόνο ένταξής τους


12

στην Ευρώπη. Κλείνουν τον πρώτο κύκλο οι 12 χώρες, πυκνώνουν τον κύκλο οι

υπόλοιπες και μένουν στο χάρτη οι χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αποφασίστηκε το παιχνίδι να είναι ένα δρώμενο στην εκδήλωση της παρουσίασης.

Μετά συζητήθηκε ο τρόπος παρουσίασης του υλικού, που οι μαθητές

συγκέντρωσαν. Οι μαθητές πρότειναν να τυπωθεί ένα πληροφοριακό φυλλάδιο, στο

οποίο θα αναφέρονται τα βασικά στοιχεία από το υλικό που συλλέξαμε, με τον

τίτλο: «Μετανάστες χωρίς σύνορα».

Γ. Δημιουργία του χάρτη – 5η συνάντηση

ΣΤΟΧΟΙ: Κατασκευή ενός χάρτη, που δείχνει τις διαδρομές των αποδημητικών

πουλιών.

ΥΛΙΚΑ: Χάρτης παγκόσμιος, ρυζόχαρτο, εγκατεστημένο το πρόγραμμα Google Earth

και το λογισμικό Stepmaps.

Μελετώντας το υλικό βρήκαμε τις διαδρομές, που ακολουθούν τα πουλιά κατά την

μετανάστευσή τους από την μια ήπειρο στην άλλη. Οι μαθητές τις σχεδίασαν στον

γεωγραφικό χάρτη Ευρώπης- Αφρικής. Συνέκριναν αυτόν με το χάρτη της

Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρώπης κατ΄ επέκταση και συμπέραναν ότι σημαντικό

ρόλο στη διατήρηση του φαινομένου της μετανάστευσης και στην επιβίωση της

ορνιθοπανίδας παίζουν όλες οι χώρες, που βρίσκονται στην πορεία των πτηνών

(σταθμοί, περάσματα, διαχείμαση, φώλιασμα) άρα πρέπει οι χώρες να

συνεργάζονται και τα μέτρα να είναι κοινά.

Για το φυλλάδιο εκτυπώσαμε τους χάρτες από το Google Earth.

Επίσης μιλήσαμε για τα εσωτερικά και εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης,

τα διαβατήρια, τη Συνθήκη Σέγκεν. Τη νόμιμη και παράνομη είσοδο μεταναστών.

Η τέχνη στην εκπαίδευση:

3η Συνάντηση: Μια κινηματογραφική ταινία

1.Σε κινηματογραφική αίθουσα της πόλης οι μαθητές παρακολούθησαν την

κινηματογραφική ταινία ελληνογαλλικής παραγωγής «Ο Νικόστρατος, ο


13

πελεκάνος». Ο νεαρός πρωταγωνιστής ανταλλάσσει το σταυρό της νεκρής μητέρας

του για να αγοράσει ένα μισοπεθαμένο περίεργο πουλί. Κρυφά από τον πατέρα του

προσπαθεί να το μεγαλώσει. Όλο το νησί ζει και οργανώνει τη ζωή του γύρω από

τον πελεκάνο. Ένα ατύχημα του πουλιού γίνεται αφορμή να έρθουν κοντά πατέρας

και γιος.

2.Μετά την παρακολούθηση της ταινίας οι μαθητές στην τάξη απαντούν σε

ερωτήσεις: Ποια ήταν η σκηνή που σου έκανε εντύπωση; Ποια σκηνή σε τάραξε, σε

ευχαρίστησε, σε στενοχώρησε; Τι άλλο θα ήθελες να είχε γίνει; Πώς αντιλαμβάνεσαι

της συνεργασία ανθρώπων των τεχνών (σκηνοθέτη, ηθοποιών, μουσικών) από

διαφορετικούς τόπους; Πώς είναι δυνατόν να γίνεται αυτό;

3.Οι μαθητές καλούνται να συμπληρώνουν έναν πίνακα3 με τα προσωπικά τους

σχόλια. Στον πίνακα της τάξης καταγράφονται οι απαντήσεις. Δεν

επαναλαμβάνονται οι ίδιες σκέψεις. Τα σχόλια, που συναντώνται πιο συχνά, και τα

πιο πρωτότυπα αναρτώνται στη στήλη της κριτικής στην ιστοσελίδα του σχολείου

μας.

Όπως το θέατρο, η μουσική έτσι και ο κινηματογράφος εκτός του ότι τέρπει τον

θεατή ή τον ακροατή ευαισθητοποιεί για ποικίλα θέματα. Η συγκεκριμένη ταινία

προβληματίζει για την τύχη των πουλιών, τα οποία αναγκάζονται να μείνουν σε ένα

μέρος ενώ η βιολογική τους δομή τους προτρέπει να ταξιδέψουν. Επίσης

προβληματίζει για το εμπόριο των άγριων πουλιών. Μεταφέρει το μήνυμα ότι η

φύση και τα πλάσματά της ανήκουν σε όλους. Ευαισθητοποιεί τους ανήλικους

θεατές για την τύχη των φτερωτών πλασμάτων.

Ανατροφοδότηση

Μια βροχερή μέρα, κατά την οποία, οι μαθητές δεν μπορούσαν να βγουν στο

προαύλιο, έπαιξαν το επιτραπέζιο τραπέζι: Στον αστερισμό της Ευρώπης.

Ο χρόνος αξιοποιήθηκε ευχάριστα και οι μαθητές συνδύασαν γνώσεις, που είχαν

μάθει από την εργασία τους και τους φάνηκαν χρήσιμες στο παιχνίδι. Αποδείχτηκε

3 Ο πίνακας 1 παρατίθεται στις παραπομπές


14

ότι η γνώση δεν έχει στεγανά αλλά συνυφαίνεται σε έναν ατέρμονα ιστό. Από τότε

το παίζουν στα διαλείμματα στο προαύλιο του σχολείου.

Εργαστήρι δημιουργικής γραφής: Η συγγραφή της ιστορίας μας

ΣΤΟΧΟΙ: Καλλιέργεια της αυτορρύθμισης.

Δημιουργική ανασύσταση των δεδομένων.

Καλλιέργεια φαντασίας

Στο τετράδιο του μαθητή του ΚΠΕ Ν. Κίου το τελευταίο Φύλλο Εργασίας ζητά από

τους μαθητές να φανταστούν ότι συναντούν ένα φλαμίγκο, που ξέμεινε στον

υγρότοπο και να υποθέσουν τι θα τους έλεγε. Με αφορμή αυτή τη δραστηριότητα

προέκυψε η μικρή μας ιστορία.

Οι μαθητές εργάστηκαν σε ομάδες των τεσσάρων για να διαμορφώσουν την πλοκή

της ιστορίας. Μετά έγραψε κάθε ομάδα τη δική της εκδοχή. Οι μαθητές επέλεξαν

τους πρωταγωνιστές, τον τόπο καταγωγής του πουλιού, επεξεργάστηκαν την δομή

της ιστορίας και έγραψαν τις ιστορίες τους. Τα κείμενα διαβάστηκαν,

προσαρμόστηκαν ώστε να δένουν μεταξύ τους και σας παραδίδουμε την ιστορία με

τίτλο: Ο Φλα και ο Μίγκο και η Ελπίδα σε εικονογράφηση μαθητή της τάξης. Μέσα

από αυτό αναδύθηκε πάλι το θέμα της μετανάστευσης των ανθρώπων και των

προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΡΟΣΤΙΘΕΜΕΝΗ ΑΞΙΑ

Κατά την εκπόνηση της εργασίας, οι μαθητές γνώρισαν τα ευρωπαϊκά κράτη και τις

χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης, συνδέθηκαν με αξιόπιστες ευρωπαϊκές ιστοσελίδες,

από τις οποίες μπορούν να αντλούν έγκυρες πληροφορίες, μυήθηκαν στην ιδέα ότι

είναι οι μελλοντικοί πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης ήρθαν σε επαφή με

μέρος της ευρωπαϊκής νομοθεσίας και του τρόπου με τον οποίο αυτή εφαρμόζεται.

Έμαθαν ότι όλες οι αποφάσεις, που λαμβάνονται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,


15

επηρεάζουν και αφορούν όλα τα κράτη της Ένωσης. Ευαισθητοποιήθηκαν για

περιβαλλοντικά θέματα, που απασχολούν όλη την ήπειρο. Έμαθαν ότι η Ευρωπαϊκή

Ένωση χρηματοδοτεί σοβαρές προσπάθειες για τη διατήρηση, αναβάθμιση του

περιβάλλοντος και τη λήψη προληπτικών μέτρων. Επιπρόσθετα η Ευρωπαϊκή Ένωση

λαμβάνει σοβαρά υπόψη τις προτάσεις των μη κερδοσκοπικών περιβαλλοντικών

οργανώσεων, οι οποίες (π.χ.: LifeBird International,Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία)

συνεργάζονται για δράσεις προστασίας, διατήρησης, ενημέρωσης και εκπαιδευτικά

περιβαλλοντικά προγράμματα.

Επιπρόσθετα, επειδή ο «Νικόστρατος, ο πελεκάνος» είναι μια ταινία

ελληνογαλλικής παραγωγής, προϊδέασε τους μαθητές για τη δυνατότητα της

κοινωνίας των ιδεών. Άνθρωποι από διαφορετικό τόπο, με διαφορετική κουλτούρα,

διαφορετική γλώσσα για τις ιδέες, τις αξίες, το περιβάλλον, τις σχέσεις των

ανθρώπων έχουν κοινές αντιλήψεις και παράγουν κοινό έργο. Έδειξε ότι η

συνεργασία δεν έχει στεγανά, μπορεί να αναπτυχθεί αρκεί να υπάρχει θέληση,

σεβασμός του άλλου και κατανόηση.

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Η επιτυχία της δραστηριότητας πιστοποιείται από το τελικό προϊόν: τη μικρή μας

ιστορία, το ενημερωτικό έντυπο με το χάρτη, την ανάρτηση της δραστηριότητας

στην ιστοσελίδα μας, την εικονοπαρουσίαση της ιστορίας μας σε πίνακα

ανακοινώσεων των δράσεων στην είσοδο του σχολείου, τη δημιουργία του

διαδραστικού βιβλίου και την παρουσίαση της εργασίας μας στους συμμαθητές

και στους γονείς. Η παρουσίαση στους μαθητές στόχο είχε να τους

ευαισθητοποιήσει για την προστασία των πουλιών και να τους ενημερώσει για τη

θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρουσίαση της εργασίας στους γονείς, στις 9

Μαΐου, στην Ημέρα της Ευρώπης, στοχεύει στην δραστηριοποίησή τους σε κοντινά

περιβαλλοντικά προβλήματα, στην ευαισθητοποίηση για τον υγρότοπο της Νέας

Κίου και στην παροχή πληροφοριών για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι ορατό το θετικό αποτέλεσμα της εργασίας από τον προβληματισμό των

μαθητών για τη συνεργασία των λαών, την αύξηση του ενδιαφέροντός τους για την

Ευρώπη και την αναζήτηση περισσότερων πληροφοριών για αυτήν.


16

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βοϊκλής Γ., Το στοίχημα των παιδιών της Ευρώπης, Άγκυρα, Αθήνα, 1994

Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Στον αστερισμό της Ευρώπης, 2011

Καθημερινή, Επτά ημέρες , Αφιέρωμα Αποδημητικά πουλιά, τεύχ. 10 Αθήνα, 2000

ΚΠΕ Ν. Κίου, Με τα φτερά του γλάρου, Ν. Κίος, 2011

Ματσαγγούρας Η., Στρατηγικές διδασκαλίας, Β΄τ., Gutenberg, 2007

Μπατσιάρης Π.- Φραντζή Α., Το ταξίδι του κότσυφα, Καλειδοσκόπιο, Αθήνα,2001

Frey K., Η μέθοδος “project”, Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1986

Χρυσαφίδης Κ. , Βιωματική – Επικοινωνιακή Διδασκαλία,Gutenberg, Αθήνα, 2003

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ

http://www..europa.eu

http://www.minenv.gr

http://www.ornithologiki.gr

http://ramsar.wetlands.org

http://el.wikipedia.org/

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Πίνακας 1: Τι ένιωσα;

Τι ένιωσα;

Διάλεξε μια σκηνή της ταινίας , η οποία σε: τάραξε, ενθουσίασε, χαροποίησε, λύπησε και

συμπλήρωσε τον πίνακα

Τη σκηνή Το συναίσθημα,

που ένιωσες

Γιατί ένιωσες έτσι; Τι άλλο θα ήθελες

να συμβεί;

http://www.europarl.europa.eu/

http://www.minenv.gr/

http://www.ornithologiki.gr/

http://ramsar.wetlands.org/

http://el.wikipedia.org/

ΦΤΕΡΩΤΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ › resources › TEACHERS 4...

Documents

Transcript of ΦΤΕΡΩΤΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΧΩΡΙΣ ΣΥΝΟΡΑ › resources › TEACHERS 4...