ΣΥΣΤΑΣΗΣΥΣΤΑΣΗ ΣΩΜΑΤΟΣΣΩΜΑΤΟΣ

Στην

Ευρώπη

άνω

των

60 ετώντο

22%

των

κατοίκων

και

το

ποσοστό

αυτόφαίνεται

ότι

θα

αυξηθεί

σε

27%

μέχρι

το

έτος

2020!

Ο

πληθυσμός

των

ατόμων

άνωάνω

τωντων

65 65 ετών εκτιμάται

ότι

αποτελεί

το

18% 18% του

γενικού

πληθυσμού.

ΤΥΠΙΚΕΣ

ΠΥΡΑΜΙ∆ΕΣ

ΓΗΡΑΝΣΗΣ

ΑΠΌ

ΜΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΗ

ΧΩΡΑ

(α)ΚΑΙ

ΑΠΌ

ΜΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΕΝΗ

(β) eur J Nutr 2000,54 (suppl):S2-S144

Οι

τρείς

σημαντικότερες

αιτίες

θανάτου

στις

δυτικού τύπου

κοινωνίες

είναι

τα

καρδιαγγειακά τα

εγκεφαλικά

και

τα

νεοπλασματικάνοσήματα.

Αντίθετα, το

1990 οι

κύριες

αιτίες

θανάτου

ήταν λοιμώδους

αιτιολογίας, όπως

η

πνευμονία

και

η

ελονοσία.

Οι

βασικοί

παράγοντες

που

φαίνονται

να επιβραδύνουν

το

ρυθμό

της

γήρανσης

είναι

Τακτικά

και

ισορροπημένα

γεύματα

Απουσία

έως

μέτρια

κατανάλωση

οινοπνεύματος

Διατήρηση

σταθερού

σωματικού

βάρους

Τακτικός

και

επαρκής

ύπνος

Αποχή

από

το

κάπνισμα

Τακτική

φυσική

δραστηριότητα

Κατά

τη

διάρκεια

της

ζωής επιτελούνται

συνεχείς

αλλαγές

στη

σύνθεση

του

σώματος, τη λειτουργία

των

ιστών

και

το

μεταβολισμό.

η κυρίως μυϊκή μάζα, μειώνεται

σταδιακά

με

την

πάροδο

της

ηλικίας, ενώ

το

λίπος

αυξάνεται.

ΟDeurenberg

και

συνεργάτες

υπολόγισαν

την

περιεκτικότητα

του

σώματος

σε

λίπος

σε

διάφορες

ηλικίες

και

παρουσίασαν

τον

παρακάτω

τύπο

υπολογισμού

της.

Σύμφωνα

με

αυτόν:

%λίπος

του

σώματος

=1,20*ΔΜΣ+0,23*ηλικία-10,8*φύλο-5,4Φύλο

(1=άνδρας, 0=γυναίκα)

Αυτό

υποδηλώνει

ότι

για

έναν

άνδρα

με

ΔΜΣ30kg/m2 ηλικίας

20 ετών

το

σωματικό

λίπος

είναι

24,4% ενώ

ένας

άνδρας

80 ετών

με

τον

ίδιο

ΔΜΣ

έχει

38% σωματικό

λίπος.

Ο

Novak

και

συνεργάτες

το

1972

χρησιμοποίησαν

την

ολική περιεκτικότητα

του

καλίου

του

οργανισμού

(total body

potassium) ως δείκτη της άλιπης σωματικής

μάζας και βρέθηκε

ότι:

Η

πιο

γρήγορη

μείωση

του

ολικού

καλίου

γινότανστην

ηλικία

των

41 με

60 ετών

για

τους

άνδρες

και

μετά

την

ηλικία

των

60 για

τις

γυναίκες.

Η μελέτη Framingham έδειξε

ότι

το

45% του

πληθυσμού

των γυναικών

ηλικίας

65 με

74 ετών

και

το

65% των

γυναικών

ηλικίας 75 με

84 ετών

δε

μπορούσαν

να

σηκώσουν

βάρος

4,5 κιλών.

Οι

Larson και

συνεργάτες

μελέτησαν114 άνδρες

ηλικίας

από

11 ως

70 και

βρήκαν

ότι

η

ικανότητα

ισομετρικής

και

ισοτονικής

άσκησης μειώνεται

μετά

την

ηλικία

των

50 ετών.

Το

ποσοστό

μείωσης

στις

ηλικίες

50 ως

70 ετών ήταν

της

τάξης

του

24% με

36%.

Η μείωση της δύναμης

οφειλόταν

κυρίως

σε

ατροφία

των

μυϊκών

ινών τύπου

II, οι

οποίες

είχαν

36%

μικρότερη

διάμετρο

σε σύγκριση

με

τις

αντίστοιχες

μυϊκές

ίνες

σε

άνδρες ηλικίας

40 ετών.

Πίνακας 8.1. Μάζα οργάνου με την ηλικία ως ποσοστό της ολικής σωματικής μάζας και

ως απόλυτη τιμή σε κιλά (στην παρένθεση). Από: Sedel JC, Visscher TLS. Body weight

and weight change and their health implications for the elderly. Eur J Clin Nutr 2000,

54(suppl 3): S33-S39.

Ηλικία Εγκέφαλος Ήπαρ Νεφρός Καρδιά Μύες Λίπος

21-30 2,2 (1,5) 2,5 (1,8) 0,5 (0,3) 0,5 (0,4) 45,2 (31,6) 18,2 (12,7)

31-40 2,2 (1,5) 2,5 (1,7) 0,5 (0,3) 0,5 (0,4) 41,8 (29,3) 22,2 (15,5)

41-50 2,3 (1,6) 2,6 (1,8) 0,4 (0,3) 0,6 (0,4) 40,2 (28,1) 23,3 (16,3)

51-60 2,4 (1,7) 2,4 (1,7) 0,5 (0,3) 0,6 (0,4) 24,1 (16,9)

61-70 2,7 (1,9) 2,1 (1,5) 0,4 (0,3) 0,6 (0,4) 33,9 (23,7) 28,1 (19,7)

70+ 2,3 (1,6) 2 (1,4) 0,4 (0,3) 0,6 (0,4) 27 (18,9) 37,8 (20,9)

Πίνακας Κατανάλωση θερμιδικής ενέργειας ανά όργανο στις διάφορες ηλικιακές ομάδες

(θερμίδες/ ημέρα). Από: Sedel JC, Visscher TLS. Body weight and weight change and

their health implications for the elderly. Eur J Clin Nutr 2000, 54(suppl 3): S33-S39.

Ηλικία Εγκέφαλος Ήπαρ Νεφρός Καρδιά Μύες Λίπος Άθροισμα

21-30 370 356 141 167 411 57 1502

31-40 370 348 141 167 381 70 1476

41-50 386 358 141 180 365 73 1504

51-60 403 338 145 172 76

61-70 454 300 128 194 308 89 1472

70+ 386 284 128 185 246 94 1323

ΣΑΡΚΟΠΕΝΙΑείναι

η

απώλεια

μυϊκής

μάζας

και

δύναμης

λόγω

της

ηλικίας

Ο επιπολασμός

αυτής

της

κατάστασης

φαίνεται

να είναι

A.13‐24% σε

άτομα

κάτω

των

70 ετών

ενώ

φτάνειB.άνω

του

50%σε άτομα μεγαλύτερα των 80 ετών.

Με

την

πάροδο

της

ηλικίας

μειώνεται

η

έκκριση

της

αυξητικής

ορμόνης

καθώς και

των

στεροειδών

ορμονών.

Στο

κεντρικό

νευρικό

σύστημα

εμφανίζονται

επίσης•

απώλεια

νευρώνων

και

•

μεταβολή

στην

ενεργοποίηση

τους.

Στο

ανοσολογικό

σύστημα

παρατηρείται

αύξηση

στην

παραγωγή

φλεγμονωδών κυτταροκινών

•

ιντερλευκίνη‐1 •

νεκρωτικός

παράγοντας

όγκου

•

ιντερλευκίνη‐6που

μπορούν

να

οδηγήσουν

σε

απώλεια

αμινοξέων

από

τους

μύες.

Όλες

αυτές

οι

μεταβολές

ενισχύουν

τη

θεωρία ότι

το

γήρας

σχετίζεται

με

μια

υποκλινική

φλεγμονώδη

κατάστασηπου

οδηγεί

σε

αυξημένη

παραγωγή

καταβολικών κυτταροκινών

που

σε

συνδυασμό

με

την

ελαττωμένη

πρόσληψη

λευκωμάτων

από τη

διατροφή, προκαλεί

τη

σαρκοπενία.

Π ίνα κ α ς . Σ υν έπ ε ιε ς το υ γή ρ α το ς σ τη δ ια τρ ο φ ή . Α π ό : M o o re M C . ∆ ια ιτο λο γ ία (επ ιμ έ λ ε ια

Ε λλη ν ικ ή ς έ κδ ο σ η ς α π ό : Μ α γκλά ρ α -Κ α τσ ιλά μ π ρο υ , Τσα ρ ο ύ χη Α , Κ ο υρσ ο υμ π ά Θ ,

Λ άπ π α Ε ) έ κδ ο σ η Β Η ΤΑ 1 9 9 7 .

Α λλα γ έ ς ∆ ια τρ ο φ ικ έ ς σ υνέπ ε ιε ς

Ε λά ττω σ η το υ β ασ ικ ο ύ

μ ετα β ο λ ικ ο ύ ρυθ μ ο ύ κα τά

π ερ ίπ ο υ 2 % α νά δ εκα ετ ία , μ ετά

τη ν η λ ικ ία τω ν τρ ιά ν τα ε τώ ν .

Ο ι κα θ η μ ερ ιν ές θ ερμ ιδ ικ ές α νά γκ ες

ελα ττώ νο ν τα ι. Π ιθ α νό τη τα α ύ ξη σ η ς

β ά ρο υς κα ι π α χυσ α ρ κ ία ς .

Ε λα ττω μ ένη α ίσ θ η σ η γ εύσ η ς

κα ι όσ φ ρησ η ς .

Έ λλ ε ιψ η ενδ ια φ έρο ν το ς γ ια φα γη τό ,

α νο ρ εξ ία . Α ύξη σ η κα τα νά λω σ η ς ά λα το ς

κα ι ζά χα ρη ς .

Κ α κή ό ρα σ η , ε ιδ ικ ά σ ε χα μ η λό

φω τ ισ μ ό .

∆ υσ κο λ ίες σ τη α γο ρά ή σ τη ν π ρο ετο ιμ α σ ία

το υ φ α γη το ύ , δ υσ κο λ ία σ τη σ ίτ ισ η .

Π ερ ιο δ ο ν τ ίτ ιδ α (σ ε π οσ οσ τό

π ερ ίπ ο υ 8 0 % τω ν η λ ικ ιω μ ένω ν )

η οπ ο ία π ρο κα λ ε ί ενο χ λή σ ε ις

κα ι απ ώ λε ιες δ ο ν τ ιώ ν .

∆ υσ κο λ ίες σ τη σ ίτ ισ η , π ερ ιο ρ ισ μ έν ες

επ ιλο γ ές τρ ο φώ ν . Σ υχνά απ οφ εύγο ν τα ι τα

ω μ ά φ ρο ύ τα κα ι λα χα ν ικά κα ι τα π λο ύσ ια

σ ε φ υ τ ικ ές ίν ες όσπ ρ ια , τα οπ ο ία

α ν τ ικ α θ ίσ τα ν τα ι μ ε μ α λα κό τερ ες , φ τω χές

σ ε θ ερμ ίδ ες τρ ο φ ές . Μ π ορ ε ί να π ρο κλη θ ε ί

α ύ ξη σ η ή απ ώ λε ια β ά ρο υ ς , κα θώ ς κα ι

δ υσ κο ιλ ιό τη τα .

Ελα ττω μένη έκκρ ισ η

υδροχλω ρ ικού οξέος (π ου

χρειά ζετα ι γ ια τη ν απ ορρόφηση

της β ιταμ ίνης Β 12) , π εψ ίνης

(π ρω τεολυτ ικό ένζυμο ) κα ι

χολής (απ αρα ίτη τη γ ια τη ν

απ ορρόφηση τω ν λ ιπώ ν ).

Μ ειω μένη απ ορρόφηση ασβεσ τ ίου ,

σ ιδήρου , ψ ευδαργύρου , πρω τεϊνώ ν ,

λ ιπ ιδ ίω ν , λ ιπ οδ ια λυτώ ν β ιταμ ινώ ν ,

β ιταμ ίνη ς Β 12.

Αυξημ ένο π οσοσ τό δυσανεξ ία ς

σ τη λακτό ζη .

Ελα ττω μένη κα τανάλω ση γάλα τος ,

χαμηλή π ρόσληψ η ασβεσ τ ίου π ου π ιθανά

συμβάλλε ι σ τη οσ τεοπ όρω ση .

Ελα ττω μένη κ ινη τ ικό τη τα

γασ τρεντερ ικού συσ τήμα τος .

∆υσκο ιλ ιό τη τα π ου μπ ορεί να π ροκαλέσ ει

α νορεξία , α ιμορρο ΐδ ες , εκκολπω μά τω ση .

Ελα ττω μένο α ίσ θημα δ ίψ ας Αφυδά τω ση .

Ελα ττω μένη π οσό τη τα νερού

σώ μα τος .

Αφυδά τω ση . Ελάττω ση όγκου α ίμα τος .

Αυξημ ένη συχνό τη τα χρόν ιω ν

νοσημά τω ν .

Ανορεξία , ανάγκη ε ιδ ική ς δ ία ιτα ς ,

νοσηλεία ς ή ε ιδ ικώ ν εξετάσ εω ν π ου

μπ ορεί να εμπ οδ ίσ ουν τη ν π ρόσληψ η

τροφής .

Συχνή χρήση φαρμάκω ν ή κα ι

σ υνδυασμώ ν π ολλώ ν

φαρμάκω ν .

Π ιθανό τη τα ανορεξία ς , ελα ττω μένης

απ ορρόφησης θρεπ τ ικώ ν συσ τα τ ικώ ν ,

δυσκο ιλ ιό τη τα , παρενέργειες κα ι

α λληλεπ ιδράσ εις μετα ξύ τω ν φαρμάκω ν .

Μειωμένη κινητικότητα,

αδυναμία.

∆υσκολία στην αγορά και προετοιμασία

τροφής (ειδικά τα φρέσκα φρούτα και

λαχανικά καθώς και τα γαλακτοκομικά

είναι ογκώδη και βαριά την μεταφορά

τους).

Αλλαγές εισοδήματος. Λόγω οικονομικής δυσχέρειας

αποφεύγεται η αγορά ακριβών τροφών.

Έλλειψη κοινωνικότητας,

μοναξιά.

Απάθεια για φαγητά, αύξηση

κατανάλωσης οινοπνεύματος, κάπνισμα.

Επιρρέπεια στις διαφημίσεις

τροφών και συμπληρωμάτων

διατροφής που επιδεικνύουν

βελτίωση από τις κακουχίες του

γήρατος.

Μεγάλο ποσοστό ηλικιωμένων

καταναλώνει συμπληρώματα διατροφής

των οποίων η θρεπτική αξία είναι

αμφιλεγόμενη και υπάρχει η πιθανότητα

λήψης τοξικών ποσοτήτων βιταμινών Α

και D.

Σύγχυση, απώλεια μνήμης. Πιθανότητα να ξεχάσει κάποιος τη λήψη

γευμάτων ή να καταναλώσει μεγάλες

ποσότητες τροφής.

Στην

τρίτη

ηλικία

το

άτομο

δε

μπορεί

εύκολα

να αντιδράσει

σε

περιβαλλοντικές

αλλαγές, όπως

είναι

η

αλλαγή

θερμοκρασίας.

Επίσης

η

επιστροφή

της

ομοιόστασης

μετά από

την

αύξηση

των

επιπέδων

γλυκόζης

στο

αίμα

που

έπεται

της

πρόσληψης

ενός

γεύματος πλούσιου

σε

υδατάνθρακες, απαιτεί

περισσότερο

χρόνο.

Η

μειωμένη

ανοχή

στη

γλυκόζη

οδηγεί

σε αύξηση

των

επιπέδων

γλυκόζης

στο

αίμα

που

είναι

περίπου

1,5mg/dl ανά

δεκαετία.

Η έκπτωση της νεφρικής σπειραματικής

διήθησης

και

της

εγγύς

σωληναριακής

λειτουργίας

σε άνδρες

ηλικίας

80 ετών, σε

σύγκριση

με

άνδρες

ηλικίας

30 ετών

είναιτης

τάξης

του

50%.

Αντίθετα

η

απώλειανευρικών

συνάψεων

στην

ηλικία

των

80 ετών

είναι

μόνο

της

τάξης

του

15%‐20%

Μετά

την

τρίτη

δεκαετία στις

γυναίκες

και

την

τέταρτη

δεκαετία

στους άνδρες

χάνεται

περισσότερη

οστική

μάζα απ’

ότι

επανασχηματίζεται.

Οι

γυναίκες

έχουν

γενικά μικρότερα

και

λιγότερο

συμπαγή

οστά

από

τους άνδρες

και

η

απώλεια

της

οστικής

τους

μάζας επιταχύνεται

κατά

τη

διάρκεια

της εμμηνόπαυσης, λόγω

της

ελάττωσης

των

επιπέδων των

οιστρογόνων.

Τα

πιο

ευπαθή

άτομα

είναι

οι λευκές

γυναίκες, τα

άτομα

Ασιατικής

καταγωγής, οι γυναίκες

που

έχουν

υποβληθεί

σε

ωοθηκεκτομή, καθώς

και όσα

άτομα

έχουν

παραμείνει

ακινητοποιημένα

για

μεγάλα χρονικά

διαστήματα.

Η

ανεπαρκής

πρόσληψη ασβεστίου

για

παρατεταμένο

διάστημα

φαίνεται

να προδιαθέτει

τα

άτομα

σε

οστεοπόρωση.

ΚΕΝΤΡΙΚΟ

ΝΕΥΡΙΚΟ

ΣΥΣΤΗΜΑΑναφέρθηκε

ότι

σε

προχωρημένη

ηλικία παρουσιάζονται

απώλειες

νευρώνων

της

τάξης

του 15%‐20%, αλλά

και

μείωση

της ροής του αίματος στον εγκέφαλο.

Η σύνθεση των νευροδιαβιβαστών

(ντοπαμίνη, σεροτονίνη, ακετυλοχολίνη) μειώνεται,

κυρίως

στον

υποθάλαμο

και τον

φλοιό

του

εγκεφάλου.

Η

νόσος

του

Parkinson θεωρείται

ότι

σχετίζεται

με

αλλαγές στον μεταβολισμό της

ντοπαμίνης.

Οι

συνηθέστερες

παθήσεις

του κεντρικού

νευρικού

συστήματος

οφείλονται

σε

γενικές

ή

τοπικές αγγειακές

διαταραχές

και

αποτελούν

την

πρώτη

αιτία

θανάτου

στην Ελλάδα

σήμερα.

Η

εντοπισμένη

αρτηριακή ανεπάρκεια

(εγκεφαλικό

επεισόδιο)

οφείλεται

στην

πλειονότητα

των περιπτώσεων

σε

θρόμβωση

μιας

εγκεφαλικής

αρτηρίας.

Τα

παροδικά

ισχαιμικά

επεισόδια αφορούν

συνήθως

στο

σύστημα

της έσω καρωτίδας ή της σπονδυλοβασικής

αρτηρίας

ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ

Με

την

πάροδο

της

ηλικίας

τα επίπεδα

πολλών

ορμονών

όπως

της

αλδοστερόνης

μειώνονται.

Η

μειωμένη

έκκριση

ορμονών μπορεί

να

είναι

αποτέλεσμα

μειωμένης

σύνθεσης

ή μειωμένης

απελευθέρωσής

τους.

Ο

υποθάλαμος

του ηλικιωμένου

ατόμου

φαίνεται

να

είναι

λιγότερο ευαίσθητος

σε

ερεθίσματα

και

αυτό

επηρεάζει

τη λειτουργία

του

ενδοκρινικού

συστήματος.

Τα

επίπεδα

γλυκόζης αίματος

αυξάνουν

με

την

πάροδο

της

ηλικίας

, λόγω της

εμφάνισης

προοδευτικής

αντίστασης στη

δράση

της

ινσουλίνης

και

στο

μεταβολισμό

της.

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ

ΣΥΣΤΗΜΑ

Με

την

πάροδο

της

ηλικίας φαίνεται

να

αυξάνει

η ίνωση της καρδιάς

Ελαττώνεται

ο

αριθμός

των

μυοκυττάρων

ενώ

το

μέγεθός

τους αυξάνει

Συμβαίνει

ποικίλου

βαθμού

υπερτροφία

της

αριστερής

κοιλίας

Η

μεταβολή

αυτή

είναι

απόρροια

της αύξησης

με

την

ηλικία

της

δυσκαμψίας

των

αρτηριών

, που πιθανώς

ευθύνεται

για

την

αύξηση

των

περιφερικών

αντιστάσεων

της κυκλοφορίας

και

για

την

μικρού

βαθμού

υπερτροφία

της

αριστερής κοιλίας.

Η

καρδιακή

παροχή

μειώνεται καθώς

ο

όγκος

αίματος

που

αντλείται

μετά

από

κάθε

κτύπο είναι

μειωμένος.

Τα

θρεπτικά

συστατικά

επομένως είναι

λιγότερο

διαθέσιμα

στον

καρδιακό

μυ

και

αυτός

αυξάνει

το καρδιακό

έργο

Η

λειτουργία

των

νεφρών

επιδεινώνεται

λόγω

της

μείωσης

της

δομικής

και

λειτουργικής μονάδας

του

νεφρού, των

νεφρώνων

σκλήρυνσης

των

νεφρικών σπειραμάτων

σε

ποσοστό

40% αλλά και

μείωσης

κατά

περίπου

30% της προσφερόμενης

αιματικής

ροής.

Το

βάρος

του

κάθε

νεφρού

επίσης

μειώνεται

από

270-350γραμμ. κατά

την

ηλικία

των

40 ετών

σε

μικρότερο

από

200γραμμ. στην

ένατη

δεκαετία. Η

μείωση

της

νεφρικής

μάζας

οφείλεται

κυρίως

σε

απώλεια

της

φλοιώδους

μοίρας

και

λιγότερο

της

μυελώδους.

Ο

ρυθμός

σπειραματικής

διήθησης

είναι

χαμηλός

κατά

τη

γέννηση

και

προσεγγίζει

τα

επίπεδα

του

ενήλικου

στην

ηλικία

των

3 ετών

, όπου

και

παραμένει

στην

τιμή

των

140ml/min/1.73m2

μέχρι

την

ηλικία

των

25 με

34 ετών.

Στη

συνέχεια

υπάρχει

μια

μείωση

της

τάξης

των

8ml/min/1.73m2

ανά

δεκαετία, πιο

έντονη

στους

άνδρες. Η

σπειραματική

διήθηση

στους

ογδοντάχρονους

είναι

το

ήμισυ

ή

τα

δύο

τρίτα

αυτής

του

υγιούς

ενήλικα. Έτσι, κατά

τη

γήρανση

η

νεφρική

κάθαρση

φαρμάκων

και

ουσιών

επιβραδύνεται.

Οι

ηλικιωμένοι

έχουν

μειωμένο

αίσθημα

δίψας.

Ο νεφρός δεν

ανταποκρίνεται

στην

αντιδιουρητική ορμόνη

για

να

μειώσει

την

απώλεια

υγρών,

επιτείνοντας

έτσι

τον

κίνδυνο

αφυδάτωσης

που

θα περιορίσει

την

ήδη

ελαττωμένη

σπειραματική

διήθηση.

Για αυτό το λόγο η χορήγηση σε κάθε ηλικιωμένο 2 με 3 λίτρα

υγρών

την

ημέρα

, τα

οποία

δεν

περιέχουν

περισσότερα

από

9γραμμ. συνολικά

αλάτι, είναι απαραίτητη

αν

δεν

υπάρχει

καρδιολογική

αντένδειξη.

Τα

ηλικιωμένα

άτομα

είναι

επίσης

πιο

ευένδοτα

σε

κάθε είδους

shock, ολιγαιμικό, καρδιογενές

ή

βακτηριδιακό,

που

θα

οδηγήσει

άμεσα

σε

ελάττωση

της αιματώσεως

και

προνεφρική

ουραιμία

καθώς

και

σε

νεφροτοξικές

επιδράσεις

διαφόρων

φαρμάκων.

Το

αναπνευστικό

σύστημα γερνά

ταχύτερα

από

κάθε

άλλο

και

η

λειτουργική

μείωσή του

θέτει

ένα

ανώτερο

όριο

στη

διάρκεια

ζωής

του ανθρώπου.

Στις

ηλικίες

άνω

των

80 ετών παρατηρείται

μια

επιταχυνόμενη

μείωση

της κυψελιδοτριχοειδικής

επιφάνειας

καιμειωμένη

ελαστικότητα

των

κυψελίδωνμε

αποτέλεσμα

η

ανταλλαγή

των αερίων να είναι επηρεασμένη.

Οι

αναπνευστικές

λοιμώξεις είναι

εξαιρετικά

συχνές

στη

μεγάλη

ηλικία

και αποτελούν

νεκροτομικό

εύρημα

σε

ποσοστό

50%.

Η

χρόνια

βρογχίτιδα

είναι από

τις

συνηθέστερες

ασθένειες

στη

μεγάλη

ηλικία και

εμφανίζεται

με

συχνά

επεισόδια

εξάρσεων

και υφέσεων

αναπνευστικής

δυσχέρειας

με

αυξανόμενες ποσότητες

αποχρέμψεως

σε

κάθε

κύμα. Το

εμφύσημα είναι

μια

άλλη

μορφή

χρόνιας

αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.

ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

ΣΤΗΝ

ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ

Τα

αίτια

της

αναιμίας

στους

ηλικιωμένους

είναι:

Απώλεια

αίματος

(νεόπλασμα

πεπτικού συστήματος, πολύποδες, έλκος)

Γαστρική

αχυλία

από

ατροφία

του

γαστρικού βλεννογόνου

(κυρίως

από

γαστρεκτομηθέντα

από

ετών

άτομα)

Κακή

απορρόφηση

σιδήρου

και

βιταμίνης

Β12

Κακή

διατροφή

Χρόνια

αιμόλυση

(αυτοάνοσα

νοσήματα,

χρόνια

λεμφογενής

λευχαιμία)

Μυελική

απλασία

ή

δυσπλασία

Μειωμένη

παραγωγή

ερυθροποιητίνης

(χρόνια νεφρική

ανεπάρκεια)

ΤΥΠΙΚΕΣ

ΠΥΡΑΜΙ∆ΕΣ

ΓΗΡΑΝΣΗΣ

ΑΠΌ

ΜΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΜΕΝΗ

ΧΩΡΑ

(α)ΚΑΙ

ΑΠΌ

ΜΙΑ

ΑΝΑΠΤΥΓΜΕΝΗ

(β) eur J Nutr 2000,54 (suppl):S2-S144