ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ...

ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΡΙΝΓΚ.Ο ένας ζυγίζει πενήντα εφτά κιλά, έχει ύψος ένα και εξή-

ντα πέντε, είκοσι έξι χρονών.Ο άλλος δεν ξέρουμε πόσο ζυγίζει, αδιάφορο και το ύψος

του, θα μεγαλώσει.Δεν έβαλε επιδέσμους στα χέρια, φορά τα γάντια του

μποξ, χοροπηδά πάνω στο ρινγκ.Είναι εννέα χρονών.Στο πίσω μέρος της αίθουσας, ένας άντρας καπνίζει ενώ

μιλά στο τηλέφωνο.«Τζίνα, ηρέμησε, είναι μαζί μου, καλά είναι, μισή ώρα το

πολύ και θα γυρίσουμε σπίτι, γεια σου».Τελειώνει το τηλεφώνημα, παίρνει την εφημερίδα απ’ το

τραπέζι, μελετά τα ποσοστά των αλόγων για να συνδυάσειένα αξιομνημόνευτο τριπλό, που θα μπορούσε να του αλλά-ξει τη ζωή για τουλάχιστον δυο μήνες.

Πάνω στο ρινγκ, ακουμπισμένος στα σκοινιά, ένας άντραςμε κασκέτο στο κεφάλι ουρλιάζει: «Με το τρία».

• 11 •

TELIKO/KAI EPI THS GHS.qxp 3/27/17 11:54 AM Page 11

Οι πυγμάχοι σταματούν την προπόνηση στον σάκο καιτις κάμψεις.

«Ένα, δύο, τρία».Ο πιτσιρίκος όμως κρατάει απ’ την αρχή μια καθησυ -

χαστική απόσταση απ’ τον αντίπαλό του. Επιδεικνύει μιασειρά από ενδιαφέρουσες κινήσεις των ποδιών: οι μύτες τουςσηκώνονται και ξαναπέφτουν στο έδαφος σε πλήρη συμ-φωνία.

Στο πίσω μέρος της αίθουσας, αυτός που καπνίζει χτυ-πάει την ανάστροφη του χεριού του πάνω στην εφημερίδα.

«Και γαμώ τα τριπλά: Ασάνσολ, Ρέγκολο, Μαστίνο Γ΄,πάω να στοιχηματίσω στο τσακ μπαμ».

Σκίζει τη σελίδα, τη βάζει στην τσέπη και πλησιάζει στορινγκ.

Ο εικοσιεξάχρονος πυγμάχος ονομάζεται Κάρλο. Είναισυγκεντρωμένος: τα χέρια του ανεβασμένα σε θέση άμυ-νας, τα πόδια του λυγισμένα, τα μάτια του να καρφώνουναυτά του αντιπάλου.

Ο πιτσιρίκος, αφού έκανε προσποίηση προς τα δεξιά,εκτελεί ένα απρόσμενο σάλτο αριστερά. Δεν συνειδητοποιείτις κινήσεις του, τις εκτελεί κι αυτό είναι όλο. Ο Κάρλοδιατηρεί στάση άμυνας. Είναι κλειστός, σαν την πόρταμιας εκκλησίας τη νύχτα. Μόλις πατά ξανά κάτω, ο πιτσι-ρίκος τινάζει το αριστερό γάντι. Ο Κάρλο αποκρούει τηνμπουνιά με τον δεξή αγκώνα. Ο άντρας με το κασκέτο πά-νω στο ρινγκ ετοιμάζεται να φωνάξει κάτι, αλλά η εντολήπνίγεται στον λαιμό του: εντελώς αναπάντεχα, ο πιτσιρί κοςεπανέλαβε το χτύπημα.

Αγγίζει με το αριστερό το πρόσωπο του Κάρλο.

• 12 •

Ν ΤΑ Β Ι Ν Τ Ε Ε Ν Ι Α


Το αποτόλμησε.Απέτυχε.Αυτός που καπνίζει διατάζει ασυγκίνητος:«Ξάπλωσέ τον».Η πόρτα της εκκλησίας ανοίγει.Ο Κάρλο ρίχνει ένα ντιρέκτ κατευθείαν στο μάγουλο του

πιτσιρίκου, στέλνοντάς τον στο κανναβάτσο.Μερικά δευτερόλεπτα αργότερα ο πιτσιρίκος ξανασηκώ-

νεται, αλλά χάνει αμέσως την ισορροπία του.Σφίγγει τα δόντια για να μην πέσει ξανά.Ο άντρας με το κασκέτο τον ρωτά: «Σκοινάκι ξέρεις να

κάνεις;».«Ζαλίζομαι».«Δε σε ρώτησε αυτό» διευκρινίζει ο άλλος ατάραχα, προ-

τού φυσήξει τον καπνό από το στόμα του.Έχει το βλέμμα του κυνηγού πριν από τον πυροβολισμό.«Δεν ξέρω».«Τότε να μάθεις».Ο πιτσιρίκος βγάζει τα γάντια, κατεβαίνει απ’ το ρινγκ,

παίρνει ένα σκοινάκι και δοκιμάζει. Αποτυγχάνει όλες τιςφορές.

«Λοιπόν» λέει ο άντρας που καπνίζει σ’ εκείνον με τοκασκέτο.

«Όπως είδες κι εσύ, επανέλαβε το χτύπημα».«Και τα πόδια του καλά είναι».«Ναι».«Ήρθε η στιγμή».«Φαίνεται ότι είναι γιος του πατέρα του».«Αύριο, Φράνκο».

• 13 •

Κ Α Ι Ε Π Ι Τ Η Σ Γ Η Σ


Ο άντρας με το τσιγάρο παίρνει το σκοινάκι από τα χέ-ρια του πιτσιρίκου, αφού είδε να αποτυγχάνει κάθε από-πειρά του να το πηδήξει.

«Θα το μάθεις κι αυτό, με τον καιρό. Πάμε στο σπίτι τώ-ρα. Και, σε συμβουλεύω, στη μάνα σου μπορείς να πεις ταπάντα, όλα, εκτός από το ότι σ’ έφερα στην παλαίστρα. Ορ-κίσου».

Ο πιτσιρίκος ορκίζεται.«Στον παππού σου πάλι να τα πεις όλα».«Μπορώ;»«Πρέπει».Φεύγουν τη στιγμή που ο άντρας που τον λένε Φράνκο,

βγάζοντας το κασκέτο απ’ το κεφάλι του, ουρλιάζει στονπυγμάχο ονόματι Κάρλο να κάνει προσποίηση προς τα αρι-στερά και συνάμα να ρίξει ένα δεξί άπερκατ, ξανά, ακόμαμια φορά, γαμώ τη δυστυχία μου, πάλι.

Έξω, σ’ έναν αέρα ακίνητο από τη ζέστη, αντηχούν οισειρήνες της αστυνομίας. Ακίνητα στη σκιά, έχουν σχημα-τιστεί πηγαδάκια από άτομα που δείχνουν προς ένα μα-κρινό σημείο. Κάποιος μιλάει μόνο και μόνο για να τονακούσουν να μιλά, κάποιος άλλος κάνει ερωτήσεις, ένας ρι-σκάρει μια απάντηση, όλοι κάνουν τον σταυρό τους ότανπροφέρει τη λέξη Μαφία.

Ο άντρας που καπνίζει περπατά με τα χέρια στις τσέπες.Δε δίνει λογαριασμό για τίποτα και σε κανέναν.Δε γυρίζει ούτε μια φορά.Λέγεται Ουμπερτίνο.Είναι θείος μου.Ο εννιάχρονος πιτσιρίκος είμαι εγώ.

• 14 •



ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

Ο καρχαρίας πάει στον πόλεμο

TELIKO/KAI EPI THS GHS.qxp 3/30/17 8:08 PM Page 15

«ΟΧΙ, ΕΙΝΑΙ ΟΠΩΣ ΣΑΣ ΛΕΩ. Όταν το κάνεις για πρώτηφορά, το πετσάκι σπάει».

Ο Νίνο Πουλλάρα ήταν κατηγορηματικός. Ήταν ο πιομεγάλος, ο πιο ψηλός και ο πιο γεροδεμένος της παρέας.Είχε δίκιο με το έτσι θέλω.

«Έτσι μου είπε ο ξάδερφός μου ο Τζιρόλαμο, αυτός τοέχει κάνει ήδη δώδεκα φορές, είναι δεκαπέντε χρονών, τηνπρώτη φορά το πετσάκι του πούτσου σπάει».

«Πονάει;» ρώτησε ο Λέλε Τρανκίνα, χωρίς να δίνει δε-κάρα για το αν η ερώτηση σχετικά με τον πόνο ήταν ένδειξηαδυναμίας.

«Ναι, πονάει, βγαίνει αίμα, όμως ο Τζιρόλαμο λέει πως,αν το κάνεις σωστά, το φχαριστιέσαι πάρα πολύ κι αυτόκαλύπτει κάπως τον πόνο».

Στα παγκάκια της πλατείας κυριαρχούσαν συνθήματασκαλισμένα από επαναστατημένα σουγιαδάκια.

Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΤΟΝ ΠΑΙΡΝΕΙΚΡΑΤΟΣ = ΜΑΦΙΑ

• 17 •


ΛΙΓΟΤΕΡΟΙ ΜΠΑΤΣΟΙ, ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΗΡΩΙΝΗΟ Νίνο Πουλλάρα έβγαλε ένα πακέτο τσιγάρα, άναψε

ένα και το πέρασε χέρι χέρι σ’ όλη την παρέα.«Τζερρούζο, τι βλάκας που είσαι, όταν παίρνεις τζούρα

τον καπνό, πρέπει να τον κατεβάζεις όλο κάτω, αλλιώς δεντον καταλαβαίνεις και δεν έχει νόημα να καπνίζεις».

«Μα μου φέρνει βήχα».«Γιατί είσαι παλιοαδερφή».Ο Τζερρούζο, προκειμένου να παραμείνει στην παρέα,

δεχόταν τα πάντα: κλοτσιές, ροχάλες, γρατζουνιές. Είχε συμ-φιλιωθεί τόσο πολύ με την ιδέα ότι θα τον κάναμε τόπι στοξύλο, ώστε τώρα πια δεν πρόβαλλε καμιά αντίσταση. Έτσι,όμως, δεν είχε την ίδια χάρη να τον χτυπάς.

«Εγώ» ξανάρχισε ο Πουλλάρα «όταν μεγαλώσω, θέλωνα κάνω δύο πράγματα: το πρώτο είναι να πηδήξω τη Φα-μπρίτσια».

«Ποια; Αυτή απ’ τον φούρνο;» ρώτησε ο Ντανίλο Ντομί-νιτσι γουρλώνοντας τα μάτια.

«Αυτή».Η Φαμπρίτσια, δεκαεφτά Μαΐων, με δυο σφιχτά βυζιά.

Από τότε που άρχισε να δουλεύει εκεί, πήγαινε στον φούρ-νο όλη η γειτονιά για να αγοράσει ψωμί.

«Ποτέ δεν ξανάδα τόσους άντρες πρόθυμους να κάνουντα ψώνια» έλεγε με μια δόση χαιρεκακίας η γιαγιά μου ηΠροβιντέντσα.

«Εγώ τη Φαμπρίτσια θα την πηδήξω θέλει δε θέλει, αλ-λά μόνο όταν θα έχει ήδη σπάσει το πετσάκι».

Ο Πουλλάρα επιδείκνυε τη σιγουριά αυτού που έχει κλεί-σει τα δώδεκα.

• 18 •



«Και το δεύτερο πράγμα που θέλεις να κάνεις ποιο εί-ναι;» ρώτησε ο Γκουίντο Καστίλια.

Του Γκουίντο Καστίλια δεν του ξέφευγε ποτέ καμία λε-πτομέρεια. Ήταν καλύτερα να πηγαίνεις με τα νερά του.Κάποτε είχε ζητήσει μια τσίχλα από τον Πάολο Βιτσίνι κιεκείνος, όχι, δεν ήθελε να του δώσει. Ο Καστίλια χωρίς ναπει τίποτα, δίχως να κουνήσει ούτε βλέφαρο, έφυγε. Δυο μή-νες αργότερα, ο Βιτσίνι γκρεμοτσακίστηκε από μια χαρου-πιά, πέφτοντας πάνω στο αριστερό του πόδι. Σκίστηκε όληη σάρκα του, φαινόταν το άσπρο απ’ το κόκαλο.

«Βοήθεια! Βοήθεια!» φώναζε.Στο μονοπάτι είχε εμφανιστεί ο Γκουίντο Καστίλια.«Θέλεις να πάω να φωνάξω βοήθεια;»Ο Βιτσίνι τον ικέτευε να το κάνει.«Για να μάθεις να μη μου δίνεις τσίχλες».Τον άφησε μόνο, με το κάταγμά του, να κλαίει σαν γυ-

ναικούλα.«Τη δουλειά του πατέρα μου θέλω να κάνω: βενζινάς».Η φράση του Πουλλάρα ακούστηκε σαν ετυμηγορία. Η

φωνή του είχε έναν τόνο που υπογράμμιζε το αναπόδραστοτου μέλλοντος. Πράγματι, η δουλειά του βενζινά δεν είχεταίρι: κάθεσαι στη σκιά, βουτηγμένος στη μαγική μυρωδιάτης βενζίνης· ένας σκύλος για παρέα, δεμένος με αλυσίδα,που αν βαριέσαι μπορείς πάντα να τον αρχίσεις στις κατρα-πακιές· και στην κωλότσεπη ένα χοντρό, διόλου ευκαταφρό-νητο μάτσο χαρτονομίσματα.

«Κι εγώ όταν μεγαλώσω, τη δουλειά του πατέρα μου θακάνω» ανακοίνωσε ο Ντανίλο Ντομίνιτσι. «Είναι καλή φάση,είσαι πάντα έξω».

• 19 •



Ο πατέρας του ασφαλτόστρωνε τους δρόμους.«Κι εγώ τη δουλειά του πατέρα μου θέλω να κάνω, τρο-

χονόμος».Ρίξαμε στον Τζερρούζο μια ματιά γεμάτη κακία, η δου-

λειά του τροχονόμου είναι άχρηστη, δεν κρατάει καν πι-στόλι.

«Τζερρούζο, γύρνα από δω».Μόλις γύρισε, ο Πουλλάρα τού έριξε στον σβέρκο μια

σφαλιάρα με ανοιχτή την παλάμη. Έπειτα στράφηκε προςτο μέρος μου.

«Κι εσύ, Νταβιντού; Εσύ τι δουλειά θες να κάνεις;»Απάντησα την πρώτη αλήθεια που μου ’ρθε στον νου,

χωρίς να το πολυσκεφτώ.«Εγώ; Ε, δεν ξέρω, δεν είμαι σαν κι εσάς που θέλετε να

κάνετε τη δουλειά των πατεράδων σας, εγώ μπορώ να κά-νω ό,τι θέλω, είμαι πιο τυχερός από σας, είμαι ορφανός».

Κάτω απ’ το σπίτι βρήκα τη γιαγιά, καθισμένη στο παγκά-κι, στη σκιά της τζακαράντας. Κάπνιζε ένα τσιγάρο, ακου-μπισμένη στην πράσινη σκουριασμένη ράχη του καθίσμα-τός της.

«Χαρά μου, κάθισε κοντά μου, ο παππούς είναι πάνω,φτιάχνει το μεσημεριανό».

«Η μαμά δε γύρισε ακόμα απ’ το νοσοκομείο;»«Όχι. Είναι λες κι έσκασε βόμβα στο κεφάλι σου».Γελούσε ανάμεσα σε μια κρίση βήχα και μια ρουφηξιά

καπνού.Η γιαγιά ανάδινε καπνό και κιμωλία.Ήταν δασκάλα του δημοτικού.

• 20 •



Μ’ έμαθε να διαβάζω και να γράφω.Ήμουν τεσσάρων χρονών.Είχε γίνει πραγματικά ενοχλητική.«Νταβιντού, θα μάθουμε να διαβάζουμε και να γράφου-

με;»Κάθε μέρα, ανελλιπώς.Με νίκησε λόγω εξάντλησης. Και γιατί ορκίστηκε ότι με-

τά θα με μάθαινε να ρεύομαι κατά βούληση.Κράτησε τον λόγο της.«Τι έκανες σήμερα;»«Στο σχολείο τίποτα, η δασκάλα μάς έβαλε να ζωγρα-

φίσουμε γιατί έπρεπε να τελειώσει με τους ελέγχους, στηνπλατεία μιλήσαμε με τους φίλους μου για όταν θα μεγα-λώνουμε».

«Μεγαλώσουμε».«Ε, καλά, αφού κατάλαβες».«Νταβιντού, δεν έχει σημασία αν αυτός που σε ακούει

καταλαβαίνει, πρέπει να έχουμε τις λέξεις υπό τον έλεγχόμας. Τι σου έμαθε η γιαγιά; Τι είναι οι λέξεις;»

«Η έκφραση των σκέψεων».«Και γιατί χρησιμοποιούμε τον μέλλοντα;»«Για να δώσουμε νόημα στα σχέδια και στις ελπίδες και

τα συναφή».«Μπράβο, χαρά μου, αν ήσουν λίγο μεγαλύτερος, θα σου

πρόσφερα ένα τσιγαράκι».«Γιατί δεν είσαι πάνω με τον παππού;»«Ήθελα να φουμάρω με την ησυχία μου, σαν να ήταν

εφτά παρά είκοσι το βράδυ».«Που σημαίνει;»

• 21 •



«Είναι μια συνήθεια που έχω από τότε που ήμουν κοπέ-λα. Ήταν ο πόλεμος τότε και είχαν έρθει στο Καπάτσι* οιΑμερικάνοι. Χάριζαν σοκολάτες και τσιγάρα. Εγώ είχα γνω-ρίσει εκείνο τον στρατιώτη, τον Μάικλ. Μου χάρισε το πρώ-το μου πακέτο τσιγάρα με αντάλλαγμα έναν χορό».

«Φιληθήκατε;»«Όχι, χαζούλη. Τότε δούλευα ήδη μερικούς μήνες στο

Παλέρμο, στη δημοτική βιβλιοθήκη, μελετούσα για τον δια-γωνισμό».

«Γιατί εκείνη την εποχή οι διαγωνισμοί ήταν σοβαρήυπόθεση, πάντα αυτό μου λες, γιαγιά».

«Εγώ μέχρι και αρχαία ελληνικά ξέρω».«Γιαγιά, στην ιστορία μας».«Η βιβλιοθήκη είναι δίπλα στην εκκλησία της Κάζα Προ-

φέσσα. Στη διάρκεια του περίφημου βομβαρδισμού της 9ηςΜαΐου του 1943, χτυπήθηκαν και οι δύο απ’ τις βόμβες. Περ-νούσα τις μέρες μου στην πτέρυγα που είχε απομείνει όρθια,αρχειοθετώντας τα βιβλία που ανασύρονταν απ’ τα χαλά-σματα, καταγράφοντας τους τίτλους, τους συγγραφείς, τιςσελίδες που έλειπαν. Οι βόμβες δεν παίρνουν μαζί τους μόνοτους ανθρώπους, τα σπίτια και τις ελπίδες. Οι βόμβες ακυ-ρώνουν τη μνήμη. Όταν τελείωνε η δουλειά της ημέρας,ακουμπούσα στον πλάτανο απέναντι απ’ την Κάζα Προφέσ-σα και άναβα το αγαπημένο μου τσιγάρο, εκείνο των εφτάπαρά είκοσι. Άφηνα πίσω μου τη μέρα και την κούραση καιαπολάμβανα εκείνη την ωραία πικρή γεύση από την πρώτηως την τελευταία ρουφηξιά. Στο μεταξύ, το πηγαινέλα από

• 22 •


* Προάστιο του Παλέρμο. (Σ.τ.Μ.)


το Μπαλαρό* έδινε κι έπαιρνε. Εκείνα τα χρόνια, οι περισ-σότεροι άνθρωποι πήγαιναν στο παζάρι με το ηλιοβασίλεμα.Υπήρχαν τόσο πολλά άτομα που, για να περπατήσεις, έπρε-πε να κρατάς τα πακέτα με τα ψώνια ψηλά, πάνω απ’ τοκεφάλι. Στα σπίτια δεν υπήρχαν ακόμα ψυγεία και το εμπό-ρευμα έπρεπε να πουληθεί προτού χαλάσει. Έτσι, το βράδυοι τιμές έπεφταν. Τα πιτσιρίκια, στη σειρά για το αλάτι,έπαιζαν “πέτρα, ψαλίδι, χαρτί”. Οι γυναίκες κουτσομπό-λευαν τους ερωτευμένους κι όσους κλέβονταν. Μερικοί παρ-φουμαρισμένοι άντρες, στη σειρά για τις πατάτες, τραγου-δούσαν άριες της όπερας κλείνοντάς σου το μάτι, αν τύχαινενα διασταυρωθούν τα βλέμματά σας. Δεν ξέρω ούτε εγώ πό-σα τσιγάρα καπνίζω τη μέρα, είκοσι, είκοσι πέντε, αλλά αυ-τό που απολαμβάνω πραγματικά, το αγαπημένο μου, είναιτο τσιγάρο των εφτά παρά είκοσι, κι αν δεν είναι εφτά παράείκοσι το βράδυ, όπως τώρα, ξεγελώ τον εαυτό μου, προ-σποιούμαι πως είναι, αποκόβομαι απ’ τους πάντες και ταπάντα, γαληνεύω και ας πάνε όλα στον διάτανο».

Η γιαγιά μάθαινε στους μαθητές της και παλιοκουβέ-ντες, στα κρυφά, για να τους προετοιμάσει καλύτερα γιατη ζωή που «δεν είναι μόνο ρήματα και μαθηματικά, αλλάκαι βούρκος και κακές κουβέντες, και σε κάθε περίπτωσηείναι προτιμότερο να ξέρεις κάτι παρά να μην το ξέρεις».

Πλησίασε ένα περιπολικό, έκοψε ταχύτητα, μας περιερ-γάστηκε, προσπέρασε, έφυγε.

Πάνω στο κρεβάτι, ένα σημείωμα απ’ τη μητέρα μου, με

• 23 •


* Ονομαστό παζάρι του Παλέρμο, το παλαιότερο της πόλης. (Σ.τ.Μ.)


τον απαραγνώριστο γραφικό χαρακτήρα μιας νοσοκόμας.«Ο θείος θέλει να σε πάει κάπου στις τέσσερις, θα περά-

σει να σε πάρει αυτός, γεια σου, χαρά μου».Στην κουζίνα, ο παππούς ετοίμαζε το φαγητό. Παρουσία

ξένων, ήταν ουσιαστικά μουγγός. Ο παππούς Ροζάριο μι-λούσε μόνο μαζί μου και με τον κουμπάρο του τον Ραντά-τσο. Ήταν μάγειρας στο επάγγελμα.

«Τι μαγειρεύεις;»«Ζυμαρικά με αμπελοκορφάδες».Έκοψε την ντομάτα, αφού τη ζεμάτισε και την ξεφλού-

δισε. Είχε πολύ γρήγορα χέρια ο παππούς.«Πώς γίνεται να ξέρεις πόσο χρόνο θέλει το κάθε φαγη-

τό για να μαγειρευτεί; Υπάρχει κάποιο πινακάκι όπως μετους αριθμούς;»

«Αρκεί να μάθεις τα συστατικά».«Και πώς τα μαθαίνεις;»«Κάνοντας λάθος».

Πάνω στην εταζέρα της μικρής τραπεζαρίας υπήρχε η φω-τογραφία των γονιών μου από τη μέρα των γάμων τους. Οπατέρας μου έσφιγγε τον ώμο της μητέρας μου με το δε -ξί του χέρι, μαλλιά χωρίστρα στο πλάι, μαύρο κοστού μι.Χαμογελούσε. Στα γαλάζια μάτια του διέκρινες μια περή - φανη ελπίδα· πώς θα μπορούσε άλλωστε να ξέρει ότι ένανμήνα μετά θα ήταν νεκρός; Στη φωτογραφία, ο πατέραςμου ήταν ωραίος σαν το παρατσούκλι του: Παλαντίνο. Ημαμά φορούσε ένα ολόλευκο φόρεμα και κρατούσε έναροζ τριαντάφυλλο. Τα μάτια της ήταν κλειστά γιατί μύριζετο λουλούδι, γαλήνια, τονισμένα με μια τελεσίδικη γαλήνη.

• 24 •



*«Κι έτσι, θα παίξω αυτό το ωραίο τριπλό: Πιρόλλο, Φρα-ντσεζίνο, Αμπρακαντάμπρα. Φανταστικός συνδυασμός. Πά-με στο σπίτι τώρα».

«Δε θα παρακολουθήσεις την κούρσα, θείε;»«Και γιατί πρέπει να την παρακολουθήσω;»«Στοιχημάτισες».«Νταβιντού, βάλ’ το καλά στο κεφάλι σου, άπαξ και βά-

λεις το στοίχημα, μετά δεν έχεις καμία σχέση. Το γράφεικαι το Ευαγγέλιο: πρώτα υπολογίζεις, κατόπιν στοιχημα-τίζεις και μετά αδιαφορείς».

Την ατάραχη αδιαφορία με την οποία είχε στοιχηματί-σει ο θείος. Αυτό σκεφτόμουν στην πλατεία ενώ, μούσκεμαστον απογευματινό ιδρώτα, πλακώναμε τον Τζερρούζο στασκαμπίλια.

Ο Νίνο Πουλλάρα είχε διατάξει: «Θα παίξουμε μπιζ.Τζερρούζο, πήγαινε κάτω».

Κι αυτός ο ηλίθιος, που δεν καταλάβαινε ότι το όλο παι-χνίδι ήταν μια αφορμή για να τον λιανίσουμε, προχώρησεχωρίς να πει τίποτα. Έτσι όπως πήγαινε προς τον τοίχο,έσερνε τα πόδια. Μια αδυσώπητη πορεία. Ήξερε ότι πήγαι-νε να συναντήσει έναν βέβαιο πόνο, αλλά ήθελε τόσο πολύνα είναι μαζί μας, που η αξιοπρέπειά του ήδη εδώ και κά-ποιο καιρό είχε χάσει τη μάχη με την παραίτηση. Μα γιατίο Τζερρούζο δεν έψαχνε φίλους ανάμεσα στους χοντρούςκαι άχρηστους όπως αυτός; Γιατί δεχόταν τα πάντα; Δεν τονλυπόμουν καθόλου. Ήταν αδύναμος. Και οι αδύναμοι δεναξίζουν τον σεβασμό.

Ο Τζερρούζο έφτασε στον τοίχο, κάλυψε τα μάτια με το

• 25 •



δεξί του χέρι, πέρασε το αριστερό κάτω απ’ τη μασχάλη καιτο άνοιξε. Ήταν έτοιμος για το παιχνίδι. Ο Πουλλάρα όμωςείχε αποφασίσει να παραλλάξει τους κανόνες. Ακόμα και ανο Τζερρούζο μάντευε ποιος τον είχε χτυπήσει, θα του λέγαμεπως είχε κάνει λάθος, εκείνος θα γυρνούσε και θα έτρωγε και-νούριο χαστούκι και μετά άλλο ένα κι άλλο ένα κι άλλο ένα.

Ο σκοπός δεν ήταν να παίξουμε.Ο σκοπός ήταν να τον σακατέψουμε.Το πρώτο σκαμπίλι το έδωσε ο Ντανίλο Ντομίνιτσι.Ο Τζερρούζο το εισέπραξε συγκρατώντας μια κραυγή

πόνου, μετά γύρισε και μας κοίταξε.«Ο Ντανίλο Ντομίνιτσι».«Όχι».Ο Πουλλάρα είχε απαντήσει εξ ονόματος όλων.Ο Τζερρούζο δεν έκλεβε.Ο Πουλλάρα ναι.Ο Λέλε Τρανκίνα πήρε φόρα και χτύπησε με όλη του τη

δύναμη. Ο Τζερρούζο έπνιξε στον λαιμό του ένα βογκητό.Στράφηκε χωρίς να κοιτάξει κανέναν συγκεκριμένα.

«Ο Τρανκίνα».«Όχι».Ο Τζερρούζο γύρισε χωρίς να απαντήσει. Ήταν αδύνα-

μος. Του άξιζαν όλα τα κακά του κόσμου.Έφτυσα στην παλάμη του ενός χεριού και μετά την έτρι-

ψα με την άλλη, όπως στην ταινία που είχα δει στον κινη-ματογράφο με τον Ουμπερτίνο, ο οποίος σε κάθε σκοτωμόέλεγε και ξανάλεγε: «Επιτέλους, μια ταινία της προκοπής,όχι σαν τις γαλλικές μαλακίες που βαριέσαι τη ζωή σου, ναμια ωραία έκρηξη! Αυτό είναι τέχνη».

• 26 •



Η αλήθεια είναι ότι εσύ, Τζερρούζο, εσύ ήσουν σαν τιςγαλλικές ταινίες.

Τον χτύπησα με τέτοια βιαιότητα, που ξαφνιάστηκα κιεγώ ο ίδιος. Το σκαμπίλι δεν έσκασε με τον βροντερό ήχοενός χαστουκιού, αλλά απορροφήθηκε από ολόκληρο το σώ-μα του, με ένα μοναδικό, σπηλαιώδες μουγκρητό.

Ο Τζερρούζο με κοίταξε αμέσως, αγνοώντας όλους τουςάλλους.

«Ο Πουλλάρα».Τζερρούζο, μα γιατί; Για ποιο λόγο είσαι φτιαγμένος τό-

σο χάλια; Είχες μαντέψει και αυτή τη φορά, έπρεπε να πειςτο όνομά μου, δεν πάει έτσι το παιχνίδι.

«Λάθος!»Πίδακες σάλιου έβγαιναν απ’ το στόμα του Πουλλάρα.

Οι κόρες των ματιών του είχαν πάρει φωτιά. Ο επόμενος πουθα χτυπούσε ήταν αυτός, ήταν κάτι παραπάνω από φανερό.

«Δεν υπάρχει λόγος να γυρίσεις. Τώρα θα βάλουμε στοί-χημα ότι θα κλάψεις».

Ο Πουλλάρα δε βίωνε με αδιαφορία την πρόκληση, ήτανάγρια προσηλωμένος σ’ αυτήν. Χοροπηδούσε, κουνούσε τοχέρι του για να το ζεστάνει. Παραβίασε ξανά τους κανόνες,πετυχαίνοντας το αυτί του Τζερρούζο με κλειστή τη γρο-θιά. Ο Τζερρούζο διπλώθηκε σαν σπασμένο ξύλο. Ο Πουλ-λάρα έβγαλε μια ζωώδη κραυγή, δείχνοντας με το δάχτυλοπρος τον ουρανό. Ο Τζερρούζο ξαναβρήκε την ισορροπίατου, αφήνοντας τα χέρια του να πέσουν στα πλευρά του.

«Ο Πουλλάρα» είπε.Τα μάτια του δεν είχαν χύσει ούτε ένα δάκρυ.

• 27 •



Γυρίζοντας στο σπίτι, μια άσπρη βέσπα μού έκοψε τον δρό-μο. Είχε δυο επιβάτες, και οι δυο φορούσαν ολόκληρα κράνη.Είδα το είδωλό μου να καθρεφτίζεται στις προσωπίδες τους.Το βλέμμα μου ήταν ήρεμο, αν και τα χέρια μου είχαν τινα-χτεί μπροστά στο στόμα μου. Μια κίνηση που έγινε ενστι-κτωδώς. Το σώμα είχε τεθεί σε επιφυλακή μπροστά στον πι-θανό κίνδυνο, ενεργοποιώντας τις αισθήσεις μου για να τοναντιμετωπίσει. Στο Παλέρμο, η επιφυλακή είναι μια τέχνηπου λαμβάνεις ως δώρο. Τελειοποιείται μεγαλώνοντας στηνκοιλιά σου. Τα κράνη μ’ έβαλαν σε επιφυλακή. Στην πόληκανείς δεν τα χρησιμοποιούσε, κυρίως μ’ εκείνη τη ζέστη. Ηγιαγιά υποστήριζε ότι ο καύσωνας τρέλαινε τους ανθρώπους.

«Αναρωτήθηκες ποτέ γιατί το καλοκαίρι οι άνθρωποισκοτώνονται για μια θέση πάρκινγκ; Είναι η ζέστη».

«Κι αυτό σε ανησυχεί;»«Ούτε κατά διάνοια, χαρά μου, εμένα δεν μπορεί να

μου συμβεί τίποτα, εγώ δεν έχω καν δίπλωμα οδήγησης».Κάτω απ’ το σπίτι, είχε ήδη καταφθάσει ο θείος Ουμπερ-

τίνο.Χοροπηδούσε στις μύτες των ποδιών του.«Άργησες πολύ, τόση ώρα σε περιμένω, τουλάχιστον δυο

λεπτά».«Πλακώναμε τον Τζερρούζο στο ξύλο».«Ποιος είναι ο Τζερρούζο;»«Ένας».«Τουλάχιστον του ρίξατε καμία της προκοπής;»«Ναι».«Ωραία, πάντα υπάρχει ένας καλός λόγος για να πλακώ-

σεις κάποιον στο ξύλο. Να σου πω, σαν πολλή κίνηση δεν

• 28 •


TELIKO/KAI EPI THS GHS.qxp 3/30/17 8:08 PM Page 28

έχει στη γειτονιά μας; Αυτοκίνητα και μηχανές πιο πολλάαπ’ ό,τι συνήθως».

«Που σημαίνει;»«Και πού θες να ξέρω, δεν είμαι μηχανικός».«Η μαμά δε γύρισε ακόμα;»«Νομίζεις πως αν η μητέρα σου ήταν στο σπίτι, θα κα-

θόμουν να περιμένω μέσα στη μέση του δρόμου με τέτοιαζέστη;»

«Μα δεν έχεις κλειδιά του σπιτιού μας;»«Ναι».«Και γιατί δεν τα χρησιμοποιείς;»«Για δύο λόγους. Πρώτα απ’ όλα, ήθελα να ελέγξω αν

έχεις εσύ τα δικά σου».«Να τα».«Φρόντισε να μην τα χάσεις».«Ο δεύτερος λόγος;»«Ξέχασα τα κλειδιά του σπιτιού σου στο σπίτι μου, χα-

ζομάρα, ε; Τώρα πάμε στον μπαρμπέρη».«Μα εγώ δε θέλω να κόψω τα μαλλιά μου, εμένα μου

τα κόβει η μαμά».«Νταβιντού, μα τι με νοιάζει εμένα για τα μαλλιά σου,

εσύ στον μπαρμπέρη θα έρθεις επειδή σου ζητάω ευγενικάνα με συνοδεύσεις, και τώρα άντε, κουνήσου, μ’ έσκασες».

Η επιγραφή στον μπαρμπέρη ήταν φτιαγμένη με κόκκινημπογιά.

ΤΟΝΙ: ΓΕΝΙΑ και ΜΑΛΛΙΑΜέσα, καθισμένος άνετα στην περιστρεφόμενη πολυθρό-

να του, ένας γέρος με πρόσωπο καλυμμένο με άσπρο αφρό.

• 29 •



Πλάι του, με το ξυράφι ανά χείρας, ο Τόνι, ο μπαρμπέρης.«Ποια είναι η σειρά;» ρώτησε ο θείος.«Αυτά τα γένια, τα μαλλιά του κυρίου και μετά εσείς».«Μήπως υπάρχει καμιά καλή εφημερίδα για άλογα;»«Μα τι ρωτάτε; Είναι δυνατόν να μην υπάρχει; Θα τη

βρείτε εκεί».Ο Ουμπερτίνο κάθισε και βυθίστηκε στην ανάγνωση των

ιπποδρομιών. Βολεύτηκα δίπλα του, σε μια κόκκινη καρέ-κλα που έτριζε ολόκληρη. Στη στοίβα με τις εφημερίδες, έναπεριοδικό με ιλουστρασιόν χαρτί. Πάνω έγραφε VM 18*. Οισελίδες ήταν τσαλακωμένες.

«Ώστε λες αλήθεια, Τόνι;» ρώτησε ο γέρος τον μπαρ-μπέρη. Ήταν σαν να μιλούσε ο αφρός.

Κάθε κίνηση του σώματος του Τόνι φανέρωνε την ανη-συχία του.

«Αλήθεια, σ’ το ορκίζομαι, ήταν πραγματικά τύπος καιυπογραμ μός».

«Μα δεν το πήρες χαμπάρι ότι ήταν ντιγκιντάγκας;»«Έτσι όπως τον έβλεπες, έμοιαζε νορμάλ, ένας καθω-

σπρέπει κύριος, είχαμε μιλήσει κιόλας για τον αγώνα, κα-ταλαβαίνεις; Είχαμε μιλήσει για ποδόσφαιρο».

«Παράξενο».«Ναι».Ο πελάτης που είχε σειρά πριν από εμάς καθόταν αρι-

στερά μου, είχε πλούσια μαλλιά και πυκνό μουστάκι. Θεώ -ρησε απαραίτητο να παρέμβει σ’ εκείνο ακριβώς το σημείοτης διήγησης.

• 30 •


* Ακατάλληλο κάτω των 18 ετών. (Σ.τ.Μ.)


«Τόνι, μα είσαι σίγουρος ότι δε σε μόλυνε;»«Μάλιστα! Αυτό είναι το πρόβλημα. Το πουστριλίκι εί-

ναι ύπουλη αρρώστια».«Η χειρότερη» επιβεβαίωσε και ο πελάτης με το μου-

στάκι.«Δεν είναι να αστειεύεσαι με δαύτη» υπερθεμάτισε ο

μπαρμπέρης.Επιτέλους, ακούστηκε η φωνή του Ουμπερτίνο. Μίλησε

από πίσω από την εφημερίδα.«Λένε πως αν μολυνθεί κανείς, τότε τον παίρνει χωρίς

σάλιο».Ξέσπασαν όλοι σε γέλια.«Γαμώτο, έκανα λάθος στο χτεσινό τριπλό, τέλος πά-

ντων, αμήν» είπε ο θείος μου χωρίς να δείχνει καθόλου ενο-χλημένος.

Ο Τόνι τώρα που είχε γελάσει, φαινόταν πολύ πιο χαλα-ρός. Άρχισε να χρησιμοποιεί το ξυράφι στο πρόσωπο τουγέρου.

«Θέλετε να μάθετε πώς ανακάλυψα ότι ήταν κουνιστός,παιδιά; Σας τ’ ορκίζομαι στη μανούλα μου: μου το είπε οίδιος. Μου κάνει: Φίλε μου, εμένα μ’ αρέσουν οι άντρες».

«Όχι!» αναφώνησε ο πελάτης με το μουστάκι.«Ναι».«Πάει, χάλασε ο κόσμος».«Ακριβώς».«Ήρθε το τέλος της ανθρωπότητας» μουρμούρισε ο γέ-

ρος, αλλά αργά, καθώς αν κουνούσε πολύ το πρόσωπό του,μπορεί να κατέληγε με κανένα καινούριο κόψιμο. Το ξυ-ράφι δεν ξέρει από αγανάκτηση.

• 31 •



«Και ακόμα δε σας έχω πει το χειρότερο. Κάποια στιγ-μή, συνειδητοποίησα ότι αυτός ο άτιμος μου είχε προσφέ-ρει μπίρα από το μπουκάλι του! Από το μπουκάλι που έπι-νε όλη την ώρα με το άρρωστο στόμα του, σας λέω».

«Κι εσύ, Τόνι;» ρώτησε ο γέρος με έντονη ανησυχία.Ο μπαρμπέρης δίστασε για μια στιγμή. Μισόκλεισε τα

μάτια του, σήκωσε το ξυράφι και αποφάσισε να τους ανοί-ξει την καρδιά του.

«Είχα πιει από το μολυσμένο μπουκάλι, ναι».«Μπα που να πάρει, ζημιά».«Ναι, ζημιά».«Η μόλυνση!» είπε ο γέρος με στριγκή φωνή.Το ξυράφι απόμεινε μετέωρο στον αέρα, σαν προειδο -

ποίη ση.«Παιδιά, αλήθεια, σας τ’ ορκίζομαι, είχα πάθει την πλά-

κα μου. Θα μπορούσε να μου έχει μεταδώσει το πουστριλίκιτου, μετάδοση διά στόματος μέσω του μπουκαλιού. Είχαπάθει την πλάκα μου».

«Και τι έκανες, Τόνι;»«Τι έπρεπε να κάνω; Κατ’ αρχάς, του έσπασα το μπου-

κάλι με την μπίρα στο κεφάλι, του παλιοπούστη».«Μπράβο, Τόνι!»Η φωνή του γέρου είχε ξαναβρεί τη σιγουριά της, το να

σπας μπουκάλια στο κεφάλι των πούστηδων είναι συμπε-ριφορά αντάξια ενός αρσενικού.

«Κόντευε να μου στρίψει».«Το καταλαβαίνω».«Έπρεπε να κάνω κάτι για να γιατρευτώ, αμέσως. Τότε

το σκέφτηκα και…»

• 32 •



ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ...

Documents

Transcript of ΕΙΝΑΙ ΔΥΟ ΠΑΝΩ ΣΤΟ...