ΕΡΓΑΣΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΖΩΗ ΜΑΡΓΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΥ Β’4

Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

Α. οικογενειακή ζωή

1. Γάμος

κορίτσια κάτω των 12

• Απαγόρευση

αγόρια κάτω των 14

• Με την τέλεση των αρραβώνων – προγαμιαίο συμβόλαιο για τη προίκα

• Γαμήλιο γλέντι μόνο με συγγενείς και φίλους του γαμπρού

• Δικαίωμα στο διαζύγιο

2. Η θέση της γυναίκας

• Περιορισμένη στην κοινωνική ζωή

• Κυρίαρχος ρόλος στην οικογένεια

• με καλυμμένο πρόσωπο

• Έξοδοι οι πλούσιες με συνοδεία δούλου

απαγόρευση συμμετοχής σε δημόσιες τελετές

• Μετά τον 11ο αι. πρόσβαση στα κοινά και την παιδεία

3. Παιδί

• Ονοματοδοσία-όνομα παιδιού+ όνομα πατέρα στη γενική Αργότερα-επίθετα

• Καθησύχαση του παιδιού με τραγούδι + αφηγήσεις της Αγίας Γραφής

• Προστασία μητέρας και παιδιού από τον νόμο

• Παραμονή στο σπίτι και μετά τα 6 έτη σχολείο

4. Σχολείο

• 2 κύκλοι σπουδών του γραμματιστή και του γραμματικού

• 1ο κύκλος φοίτηση μέχρι τα 7 έτη

2ο κύκλος φοίτηση από 12 ετών

• Καταβολή διδάκτρων για το σχολείο από τους μαθητές

Λειτουργία κοσμικών κ’ εκκλησιαστικών σχολείων

• Όσοι έχουν έφεση και οικονομική δυνατότητα συνεχίζουν στο πανεπιστήμιο

• 5. Υγεία

• Ιατρικές υπηρεσίες

• Κάθε πόλη έχει νοσοκομείο ανάλογα με τον πληθυσμό

• Γιατροί που πήγαιναν στα σπίτια

• Ο λαός οδηγούνταν στη μαγεία

• Η συντήρηση των πτωχοκομείων και των ορφανοτροφείων από την εκκλησία

6. Κατοικία

• Σπίτια με κεντρική αίθουσα υποδοχής

• Η ζωή των φτωχών σε άθλιες συνθήκες

• Οι ευκατάστατοι σε διώροφα σπίτια

• Η ζωή των μεγαλοκτηματίων σε έπαυλες μακριά από τα χωριά

7. Ένδυση

• Ενδιαφέρον για τη μόδα

Μακρύ χιτώνα με πτυχώσεις

• Οι αστοί

χειμώνα: μπότες, Καλοκαίρι: ανατολίτικα παπούτσια

• Χωρικοί –χιτώνες – βράκες - Ξυπόλητοι ή ανοιχτά στις φτέρνες παπούτσια

• Γυναίκες: μανδύα με μακριά μανίκια, καλύπτοντας το κεφάλι – πάντα με Περιποιημένα μαλλιά και μακιγιάζ

• οι πλούσιες με πολυτελή ενδύματα, μεταξωτά, λινά

8. Ψυχαγωγία

θρησκευτικές

• Ιεροτελεστίες κοινωνικές

λαικές

• Στη πρωτεύουσα διασκέδαζαν στον ιππόδρομο

• Τις Απόκριες μεταμφίεση κ΄ χορό στο δρόμο

• Στην επαρχία - πανηγύρια

9. Μοναχισμός

• Στην αρχή μορφή αναχώρησης – ονομάζονταν μοναχοί

• Μοναχικό κίνημα από την Αίγυπτο

μοναχική

είχε 2 μορφές κοινοβιακή

• Κοινοβιακός μοναχισμός = ίδρυση μοναστηριών

• Ακμή με την αναστήλωση των εικόνων

• Από τον 9ο αι. μεγάλη ανάπτυξη μοναστηριών

Βυζαντινή Γραμματεία

1. Θρησκευτική ποίηση

• λειτουργική

• Διακρίνονται 2 είδη μη λειτουργική

2. Θεολογική γραμματεία

• Μεγάλη συμβολή έπαιξε η αγιολογία

• Αγιολογία – μελέτη αγίων κ’ θρησκευτικών

κινημάτων μυστικισμού

ησυχασμού

3.Λόγια κοσμική γραμματεία

• Εκπρόσωπος της κοσμικής λογοτεχνίας ο Γεώργιος Πισίδης

• Κυριότερο ποιητικό μνημείο – η ελληνική ανθολογία

• Περιέχει τέσσερις χιλιάδες επιγράμματα

• Σημαντικό έργο των Μακεδόνων ο Βασίλειος Διγένης Ακρίτας

• Αναδύει έναν αραβοβυζαντινό κόσμο

• Βυζαντινός κόσμος – ίδρυση βιβλιοθηκών – εργαστήρια αντγραφής

• Πατριάρχης Φώτιος (9ο αι.) έπαιξε ρόλο στην πνευματική άνθηση

• Άλλος εκπρόσωπος ο Αρέθας Αρχιεπίσκοπος Καισαρείας (10ο αι.)

• Οι βυζαντινοί επιδόθηκαν στην ιστοριογραφία

χρονογραφία

4. Δημώδης λογοτεχνία

• 10ος αι. – ακριτικά τραγούδια

• Αναφορά στους αγώνες των κριτών κατά των Αράβων

5. Φιλοσοφία

• Απομάκρυνση θρησκείας – περιορισμός με τη φιλοσοφία

Εξακολουθεί η μελέτη αρχαίων Ελληνικών Πλάτωνα – Αριστοτέλη

Επιστήμη και τεχνολογία

• Κληρονομιά Βυζαντινών – αγάπη για γνώση κ’ πνευματική δραστηριότητα

πατριαρχική ακαδημία

• Ίδρυση εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στην Κωνσταντινούπολη πανεπιστήμιο Κωνσταντινούπολης

νομική σχολή

• Μεγάλη ανάπτυξη γνώρισε το Δίκαιο

• Ανάδειξη αξιόλογων-ιατρών-αστρονόμων-μαθηματικών

• Ενδιαφέρον υπήρξε για τη γεωγραφία

• Στρατιωτικές εφευρέσεις- υπήρξε το υγρό πυρ

• Σημαντική επινόηση υπήρξε και ο οπτικός τηλέγραφος από τον Λέοντο τον φιλόσοφο

• Αξιοποίηση ναυτικής τεχνολογίας

• Γνωστότερο πολεμικό πλοίο – ‘’ ο δρόμων’’

Εικαστικές τέχνες και μουσική

1. Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί

• Καθιέρωση νέας αρχιτεκτονικής – η βασιλική με τρούλο

• Κατά την μακεδονική δυναστεία επικρατεί ο σταυροειδούς τρούλος

• ο αγιορείτικος τύπος με τρεις κόγχες

• Παραλλαγές θεωρούνταν ο πεντάτρουλος και πιο νέος τύπος οκταγωνικός

• Εσωτερικοί χώροι κοσμούνται από τοιχογραφίες-ψηφιδωτά-ανάγλυφες παραστάσεις-έργα ξυλογλυπτικής και

φορητές εικόνες

2. Γλυπτική και ζωγραφική

• Η γλυπτική δεν ευνοήθηκε από την εκκλησία

• Τοιχογραφίες - ψηφιδωτά κύρια μορφή έκφρασης

• Κατά την περίοδο της Μακεδονικής Δυναστείας επικρατεί μια εικονογράφηση στην κορυφή του τρούλου

• Ο παντοκράτορας είχε γύρω του αγγέλους και προφήτες

• Η Θεοτόκος ανάμεσα στους αρχάγγελους

• Στα λοφία του τρούλου – τέσσερεις Ευαγγελιστές

• Και στους τοίχους δεσποτικές γιορτές

Άγιοι κ’ Μάρτυρες

• Οι μορφές λιπόσαρκες

• Σκοπός η αυστηρότητα και η επισημότητα

3. Μικρογραφία-Μικροτεχνία-Μικρογλυπτική-Νομισματική

• Η διακόσμηση των χειρογράφων από τους βυζαντινούς ονομάζεται μικρογραφία

• Εκκλησιαστική παραγωγή μικροτεχνίας και μικρογλυπτικής

• Εξέταση νομισμάτων ως έργα μικροτεχνίας

4. Μουσική

• Τους χριστιανικούς αιώνες η λετουργική και μουσική χαρακτηριζόταν από απλότητα

• Τον 2ο αι. υπήρχαν ποιητές και μελωδοί

• Η’ αι. ο ποιητής ονομάζεται υμνογράφος-διαφορετικό από το μελοποιό

• Εκκλησιαστική μουσική μονοφωνική

φωνητική

• Σημειογραφία δηλαδή μουσική γραφή

• Αλφαβητική δηλαδή πεντάγραμμο

• Ανάπτυξη κοσμικής μουσικής

• Τα γλέντια προσαρμόζονται στην καινούργια πίστη

• Από αερόφωνο όργανο συνοδεύονταν οι κοσμικές εκδηλώσεις και στον ιππόδρομο