ΚΙΣΛΟΦΣΚΙ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ - Kieslowski Decalog (1988-1989)

ΚΙΣΛΟΦΣΚΙ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ - Kieslowski Decalog (1988-1989) DVDRip x264 (GR Subs)

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ

ΕΙΔΟΣ: ΔΡΑΜΑ

ΣΕΝΑΡΙΟ: Krzysztof Kieslowski, Krzysztof Piesiewicz

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ: Krzysztof Kieslowski

ΜΟΥΣΙΚΗ: Zbigniew Preisner

ΕΤΟΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1988-1989

ΓΛΩΣΣΑ: Πολωνικά

ΥΠΟΤΙΤΛΟΙ: Ελληνικοί Ενσωματωμένοι στο container και σε ξεχωριστό αρχείο (srt)

IMDB link: hxxp://www.imdb.com/title/tt0092337/

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ IMDB: 9.2/10

Βραβεία

1989: OCIC Award - Honorable Mention/ San Sebastian International Film Festival

1989: Critics Award/ Sao Paulo International Film Festival

1989: FIPRESCI Prize/ Venice Film Festival

1990: European Silver Ribbon/ Italian National Syndicate of Film Journalists

1991: Bodil Best European Film/ Bodil Awards

1991: Critics Award Best Foreign Film/ French Syndicate of Cinema Critics

1997: CFCA Award Best Foreign Language Film/ Chicago Film Critics Association Awards

2000: NBR Award Outstanding Achievement in Foreign Film/ National Board of Review, USA

Με 14 τανίες και 25 ντοκυμανταίρ στο δυναμικό του, ο auteur Krzysztof Kieslowski επιμελώς διδάσκεται σε πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο και κέρδισε το θαυμασμό του καταξιωμένου σκηνοθέτη Stanley Kubrick. Σε μια συνέντευξή του ο Kubrick είπε πως ο Kieslowski έχει την σπάνια ικανότητα να δραματοποιεί τις ιδέες του, «ο θεατής των ταινιών του Kieslowski ανακαλύπτει την πλοκή του έργου μέσα από την παραστατική απόδωση της σκέψης του σκηνοθέτη, ενώ δεν εξαναγκάζεται στα νοήματα με απλή αφήγηση».

Με τέτοια διάθεση σφρίγους απολαμβάνει ο θεατής και το Δεκάλογο του Kieslowski. ("Dekalog" -1989). Πρόκειται για 10 τηλεοπτικές μίνι-σειρές που δημιουργήθηκαν από το 1988 έως το 1989 για λογαριασμό της Πολωνικής τηλεόρασης. Με budget 100,000 δολάρια, ο σκηνοθέτης με τον στενό συνεργάτη του Krzysztof Piesiewicz κατάφεραν να παράγουν 10

μικρά φιλμ εκ των οποίων τα δύο (Dekalog 5, Dekalog 6) επεκτάθηκαν σε ταινίες κανονικής διάρκειας (A short film about killing και A short film about love). Παρ’όλο που ο Kieslowski έγινε πιο γνωστός με την πολυβραβευμένη τριλογία του 3 Colours (Blue, White, Red), o Δεκάλογος παραμένει χαρακτηριστικός σταθμός στην πορεία του και στη τεχνοτροπία του.

Απέσπασε 8 βραβεία τόσο την χρονιά παραγωγής του όσο και τα 8 χρόνια που ακολούθησαν.

Όλες οι σειρές είναι αυτόνομες, το οποίο σημαίνει ότι μπορείτε να τις δείτε ξεχωριστά.

Εξάλλου σε κάθε μία ταινία έχει εργαστεί διαφορετικός κινηματογραφιστής (διευθυντής φωτογραφίας-χειριστής κάμερας) δημιουργώντας έτσι ευδιάκριτες αισθητικές διαφορές σε αποτέλεσμα ήχου, εικόνας και φωτογραφίας.

Από την άλλη αν έχετε χρόνο (περίπου 10 ώρες!) και πίστη καλό είναι να δείτε και τις δέκα για να αποκτήσετε μια ολοκληρωμένη άποψη.

Ο Kieslowski καταφέρνει μέσα από την ολικότητα του Δεκαλόγου να θίξει μια μεγάλη γκάμα κοινωνικών, φιλοσοφικών και ηθικών ζητημάτων που έχουν άμεση σχέση με την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Οι ταινίες ενώ δεν έχουν σκοπό να καθοδηγήσουν ούτε να κάνουν κήρυγμα, σίγουρα αποτελούν συμπυκνωμένους συλλογισμούς που κινητοποιούν τον θεατή να εξετάσει σημαντικές ηθικές αμφιβολίες που επαναφέρει η σύγχρονη πραγματικότητα.

Ο Δεκάλογος επιδεικνύει τις δέκα εντολές του Χριστιανισμού, παρ’όλα αυτά οι εντολές είναι περισσότερο αφορμές για την εξέλιξη της πλοκής παρά αποτελούν την κύρια θεματική ενότητα. Εξάλλου, στις περισσότερες ιστορίες, η παράβαση κάποιας εντολής επιφέρει την παράβαση και άλλων, ενώ τα ηθικά διλήμματα που δημιουργούνται έχουν παγκόσμιο χαρακτήρα και δεν εγκλωβίζονται στις αρχές μίας θρησκείας. Βέβαια, όπως και ο Χριστιανισμός, οι ταινίες διαπραγματεύονται ζητήματα ανθρωπιστικού χαρακτήρα που αγγίζουν όλους τους ανθρώπους ανεξαιρέτου θρησκείας.

Καμία από τις σειρές δεν κάνει νύξεις σε πολιτικά θέματα, παρόλο που οι ιστορίες πραγματοποιούνται στη Πολωνία κατά την διάρκεια του παρατεταμένου τέλους του κομμουνιστικού καθεστώτος. Όλες είναι γυρισμένες στο ίδιο οικοδομικό τετράγωνο στη Βαρσοβία.

Μοιάζει εγκαταλελειμμένο και ψυχρό, αλλά όπως λέει και ο σκηνοθέτης σε συνέντευξή του (η οποία συμπεριλαμβάνεται στο DVD) «είναι το πιο όμορφο κτίριο στην πρωτεύουσα, οπότε καταλαβαίνετε πως είναι τα υπόλοιπα!» Αναρωτιέται κανείς πως μπορεί κάποιος να ζήσει ευμενώς σε ένα τόσο γκρίζο περιβάλλον, κι όμως η μαεστρία του σκηνοθέτη μας ταξιδεύει - με έναν ίσως ηδονοβλεπτικό αλλά και εποπτικό τρόπο -στις ιστορίες που

διαδραματίζονται μέσα σε αυτό δίνοντας μια αίσθηση ελπίδας, γοητείας και θαυματουργής ανατροπής.

Οι πρωταγωνιστές των ιστοριών είναι διαφορετικοί αν και συχνά εμφανίζονται και στις άλλες έχοντας μικρότερους δευτερεύοντες ρόλους. Μεγάλο προσόν των ηθοποιών και του σκηνοθέτη είναι η αξιοθαύμαστη ικανότητά τους να εκφράζουν μια πλήρη εικόνα των διάφορων ατομικοτήτων και της ζωής τους μέσα στα 55 περίπου λεπτά των σειρών. Είναι προσωπικότητες προσιτές και πιστευτές που υπενθυμίζουν ότι δεν έχουν αλλάξει πολλά ουσιαστικά πράγματα από τότε που οι Ισραηλίτες εν όψη προσωπικών και κοινωνικών δυσκολιών ξέχναγαν το Θεό και δεν δέχονταν τη φροντίδα Του. Είναι χαρακτήρες τόσο σύνθετοι που δε ζητούν την επίκριση ή τη συμπάθειά μας αλλά μέσα από την ανικανότητά τους να ακολουθήσουν απλούς κανόνες της ζωής ζητούν τον προβληματισμό μας. Ο Kieslowski προβάλει ηθικά ερωτήματα που δεν έχουν εύκολες απαντήσεις. Οι παραβολές του Χριστού είχαν ευνόητες-για τους περισσότερους- απαντήσεις, οι ‘παραβολές’ του Kieslowski όμως δεν μπορούν να απαντηθούν εύκολα γιατί επανεξετάζουν καθολικά ζητήματα μέσα στο πλαίσιο μιας πιο πολύπλοκης και αμφίβολης πραγματικότητας.

Ο Θεός με τις εντολές του ανέδειξε ότι είναι απόλυτα δίκαιος και απόλυτα φιλεύσπλαχνος, εμείς με την περιορισμένη ανθρώπινη νόηση πόση ανθρωπιά έχουμε; Ποιόν εμπιστευόμαστε πιο πολύ για την έκβαση καιρικών φαινομένων τον υπολογιστή ή τον Θεό; Πόσο δίκαιη θεωρούμε ότι είναι η θανατική ποινή ή η άμβλωση; Πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε για να αποκτήσουμε λεφτά; Θα κατακρίναμε μια μητέρα αν έκλεβε το ίδιο της το παιδί; Ο Kieslowski μας προκαλεί να εξετάσουμε το νόημα της ζωής, τις ‘νοθευμένες’ επιλογές και τις αδυναμίες μας.

=========================================================

01] I Am the Lord Thy God

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Αγάπα τον Ένα και Μοναδικό Θεό

ΠΑΙΖΟΥΝ: Henryk Baranowski, Wojciech Klata, Maja Komorowska, Aleksandra Majsiuk κ.ά.

ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 53 min

ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο Pawel ένα πολύ έξυπνο και χαρούμενο παιδί ζει με τον πατέρα του Krzysztof σ’ένα διαμέρισμα στη Βαρσοβία.

Μια μέρα βρίσκει ένα νεκρό σκύλο και αρχίζει να αναρωτιέται για το νόημα της ζωής και του θανάτου, την υπόσταση της ψυχής και την πίστη.

Απευθύνεται στη θεία του Irena, η οποία παροτρύνει την πνευματική καλλιέργειά του σύμφωνα με τις αρχές του χριστιανισμού.

Αντίθετα, ο πατέρας του έχει εναποθέσει όλη την πίστη του στη τεχνολογία και δίνει απαντήσεις στα υπαρξιακά ερωτήματα σύμφωνα με τη λογική και το ορατό.

Ονειρεύεται έναν υπολογιστή που θα έχει προσωπικότητα και πιστεύει στην αξιοπιστία της τεχνολογίας σαν Θεό.

Μια τραγωδία όμως, θα του αποκαλύψει το ανεπαρκές αλλά και πολλές φορές σφαλερό πρόσωπο της τεχνολογίας και θα τον φέρει αντιμέτωπο με την ιδεολογία του.

KΡΙΤΙΚΗ από Cine.gr

Η ταινία παίρνει ως αφορμή την τεχνολογία για να εξετάσει την πίστη και την αφοσίωση, την ανθρώπινη φύση και τη σχέση του ανθρώπου με το Θεό.

Η τεχνολογία συμβολίζει τις σύγχρονες ανέσεις που οι άνθρωποι εύκολα δοξάζουν αλλά που ταυτόχρονα τους καθιστούν αβοήθητους και ανοχύρωτους μπροστά σε δυσκολίες.

Η πίστη ως αιώνια αξία δοκιμάζεται μέσα από την ματαιότητα του προγραμματισμού της ζωής μας αλλά και μέσα από την τραγωδία της απώλειας.

Ο Kieslowski εταφέρει στην οθόνη με καταπληκτική μαεστρία την τραγωδία του πρωταγωνιστή ( Baranowski), ο οποίος με τη σειρά του αποδίδει την κατάρρευση, την άρνηση και τη θλίψη του ήρωα με μεγαλοπρέπεια.

Το σκηνοθετικό μάτι του Kieslowski κoιτά την τραγωδία του Krzysztof από απόσταση, αφήνοντας έτσι το θεατή να αναλογιστεί την κατάσταση και να αισθανθεί αβίαστα. Η τραγωδία κορυφώνεται με αφαιρετικές αισθητικές τεχνικές; μηδαμινός διάλογος και εξωτερικοί ήχοι καθώς και μίνιμαλ ενορχήστρωση. Οι ιδέες απεικονίζονται στην οθόνη παρά εκφράζονται με λόγια. Οι εικόνες που παράγει ο Kieslowski είναι όσες χίλιες λέξεις.

O Δεκάλογος του Κισλόφσκι ξεκινά με τους καλύτερους οιωνούς. Σε 55 λεπτά, ο σκηνοθέτης μάς χαρίζει μια ιστορία που μοιάζει με κινούμενη άμμο συναισθημάτων. Σε κάθε γωνία καραδοκεί κάτι το οποίο θα νιώσεις. Κι όμως, τίποτα απ`όσα νιώθεις δεν μένει στη θέση του για πολύ ακόμη.

Κόσμοι και άνθρωποι γκρεμίζονται και παρασέρνουν το κάθε λογής κοινό στη δίνη τους. Και σε λιγότερο από μια ώρα, η διαρκής αυτή συναισθηματική φόρτιση καταλήγει σε δάκρυα πραγματικής συγκίνησης για μια ζωή που χάνεται τόσο άδικα.

Γεγονός εδώ αποτελεί και η σκηνοθεσία του Κισλόφσκι. Μέσα από τα πλάνα δίνει ζωή και πραγματική υπόσταση σε τεχνολογία και θρησκεία, εναλλάσσοντάς τις ανάμεσα στο ρόλο του θύτη και του θύματος. Στον κόσμο του δεν ξέρεις ποιος είναι ο δήμιος, η τεχνολογία ή η θρησκεία. Ο υπολογιστής αυτονομείται κι απευθύνεται ευθέως στους ανθρώπους ως δεύτερος Χαλ και η εικόνα της Παναγίας δακρύζει. Η απόφαση είναι δική σας. Καλός και κακός εδώ δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο ο άνθρωπος και οι επιλογές του. Ο Κισλόφσκι για να χτίσει αυτόν τον κόσμο δίνει σημασία σε κάθε λεπτομέρεια και δεν αφήνει τίποτα ανεκμετάλλευτο. Η φύση, οι άνθρωποι, τα κτίρια, όλα συντελούν στη δημιουργία ενός δυσοίωνου κλίματος από το οποίο δεν έχει γυρισμό.

02] Thou Shalt Not Take the Name of Thy Lord God in Vain

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Μη Συκοφαντήσεις τον Πλησίον σου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Krystyna Janda, Aleksander Bardini, Olgierd Lukaszewicz, Artur Barcis κ.ά.


ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο Andrzej βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση.

Η γυναίκα του Dorota αναζητά τον γιατρό που τον κουράρει, ο οποίος αποδεικνύεται ότι είναι ο γείτονάς της τον σκύλο του οποίου είχε πατήσει με το αυτοκίνητό της πριν δύο χρόνια.

Σε επίμονες επισκέψεις της εκτός νοσκομείου, η Dorota προσπαθεί να εκμαιεύσει από τον γιατρό πληροφορίες για την κατάσταση του συζύγου της. Όπως αποκαλύπτεται πίσω από την νευρικότητα της Dorota για το αν ο άντρας της θα επανέλθει από την αρρώστια, κρύβεται ένα μυστικό που θα επηρρεάσει τη ζωή όλων.

Είναι έγκυος από εξωσυζυγική σχέση και θα κρατήσει το παιδί μόνο αν ο άντρας της πεθάνει.

Παρά τον κινδύνο να μη ξανακάνει παιδί, η Dorota ρίχνει την ευθύνη στον γιατρό, ο οποίος με τη διάγνωσή του θα είναι υπεύθυνος για τουλάχιστον ένα θάνατο.


Ο Andrzej (Olgierd Lukaszewicz) βρίσκεται στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση. Η γυναίκα του Dorota ( Krystyna Janda) αναζητά τον γιατρό που τον κουράρει, ο οποίος αποδεικνύεται ότι είναι ο γείτονάς της (Aleksander Bardini) τον σκύλο του οποίου είχε πατήσει με το αυτοκίνητό της πριν δύο χρόνια. Σε επίμονες επισκέψεις της εκτός νοσκομείου, η Dorota προσπαθεί να εκμαιεύσει από τον γιατρό πληροφορίες για την κατάσταση του συζύγου της. Όπως αποκαλύπτεται πίσω από την νευρικότητα της Dorota για το αν ο άντρας της θα επανέλθει από την αρρώστια, κρύβεται ένα μυστικό που θα επηρρεάσει τη ζωή όλων. Είναι έγκυος από εξωσυζυγική σχέση και θα κρατήσει το παιδί μόνο αν ο άντρας της πεθάνει. Παρά τον κινδύνο να μη ξανακάνει παιδί, η Dorota ρίχνει την ευθύνη στον γιατρό, ο οποίος με τη διάγνωσή του θα είναι υπεύθυνος για τουλάχιστον ένα θάνατο.

Η ταινία διαπραγματεύεται την αντίληψη ότι οι γιατροί έχουν εξουσία σε ζητήματα ζωής και θανάτου και μας προβληματίζει για το αν θα πρέπει να παίρνουν για λίγο το ρόλο του Θεού. Παρ’όλο που ο γιατρός δεν αποδέχεται να αναλάβει μια τόσο μεγάλη ευθύνη, τα φιλοσοφικά και ηθικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι προβληματικά στην απάντησή τους. Ο σκηνοθέτης αγγίζει τα θέματα της άμβλωσης, της εξουσίας και της αμφιβολίας με πολύ λεπτότητα. Οι ήρωες πρέπει να πάρουν αποφάσεις όποιες κι αν είναι οι συνέπειες, αλλά οι λύσεις στα διλλήματά τους δεν είναι εύκολες.

Οι υποκριτικές ερμηνείες είναι αξιομνημόνευτες. Σε 57 λεπτά οι χαρακτήρες αποκτούν ουσία και παρελθόν με πολύ φυσικό τρόπο. Ο σκηνοθέτης αβίαστα μέσα στην ιστορία ξεδιπλώνει σημαντικές λεπτομέρειες για τους ήρωες του.

Ο Kieslowski χρωματίζει με τη βοήθεια της κάμερας και της μουσικής τις ζωές ανθρώπων που διασταυρώθηκαν σε ένα μουντό περιβάλλον.

03] Remember the sabbath day, to keep it holy

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Να Σέβεσαι την Ημέρα του Κυρίου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Daniel Olbrychski, Maria Pakulnis, Joanna Szczepkowska, Artur Barcis, Krystyna Drochocka κ.ά.


ΥΠΟΘΕΣΗ

Είναι παραμονή Χριστουγέννων και ο οδηγός ταξί Janusz σύμφωνα με το πολωνικό έθιμο ντύνεται Αγ.Βασίλης για να κάνει έκπληξη στα παιδιά του δίνοντάς τους δώρα.

Η γυναίκα του ευτυχισμένη που είναι όλοι μαζί, τον συνοδεύει στην εκκλησία για τη μεταμεσονύχτια λειτουργία.

Τη γιορτινή οικογενειακή ατμόσφαιρα έρχεται να διακόψει η Ewa, η οποία αφού επισκέπτεται τη θεία της στο γηροκομείο, τηλεφωνεί στον Janusz και του ζητάει να περάσουν τη νύχτα μαζί, προκειμένου να τη βοηθήσει να βρει τον άντρα της που αγνοείται.

Ο Janusz χάρην της ερωτικής σχέσης που είχε με την Ewa τρία χρόνια πριν, λέει ψέμματα στη γυναίκα του ότι δήθεν του έκλεψαν το αυτοκίνητο και φεύγει με την πρώην αγαπημένη του προς τα νοσοκομεία και τα νεκροτομεία της πόλης.


Με αφορμή την ιερή μέρα των Χριστουγέννων, η ταινία ερευνά τη ψυχοσύνθεση των διαπροσωπικών σχέσεων, τη μοναξιά και τις συναισθηματικές ορμές των πράξεων μας.

Η Ewa και ο Janusz είχαν καιρό να συναντηθούν και η σχέση τους είχε τελειώσει άσχημα όταν ο άντρας της ανακάλυψε το δεσμό τους.

Υπάρχει όμως ένα βαθύ συναίσθημα μεταξύ τους που παρακινεί και τους δύο να κάνουν πράξεις αδικαιολόγητες στους υπόλοιπους. Υπάρχει ένα δέσιμο που ο σκηνοθέτης το παρουσιάζει με διακριτκότητα και δεν το αφήνει να εξελιχθεί σε κάτι παραπάνω.

Ο λόγος που οδηγεί την Ewa να ξεγελάσει τον Janusz ενώ ούτε έχει εξαφανιστεί ο άντρας της ούτε υπάρχει πια στη ζωή της ίσως να είναι η μοναξιά. Ο λόγος που ο Janusz την ακολουθεί είναι ίσως ο απότομος χωρισμός τους που, ενώ τον καθηλώνει στο παρελθόν όταν ξανασυναντάει την Ewa, του προκαλεί την ανάγκη για αποσαφήνιση των συναισθημάτων του. Ίσως φταίει η ενοχή και η ευθύνη που αισθάνονται και οι δύο μετά τον χωρισμό τους, όμως η ταινία δεν δίνει βαρύτητα τόσο στα κίνητρα όσο στις συνέπειες των πράξεων τους.

Οι ηθοποιοί εκφράζουν με σφριγηλότητα την αβεβαιότητα και τις αμφιβολίες που προκαλεί η αγάπη ενώ ο Kieslowski εικονογραφει με μαγικό τρόπο τις καταστροφικές συνέπειες που έχουν τα δυνατά συναισθήματα. Η επικίνδυνη οδήγηση του Janusz και η τελική

πρόσκρουση του αυτοκινήτου του σε ένα Χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι συμβολισμοί που περικλείουν σύνθετα και ενδόμυχα νοήματα.

Η μεταφορά της ταινίας με λόγια είναι δύσκολη και τα συναισθήματα που προκαλεί είναι τόσο βαθιά κι αληθινά που λόγω συνενοχικής εχεμύθειας θέλουμε να τα κρατήσουμε προσωπικά. Ο Kieslowski άλλωστε, με τα πλάνα της χιονισμένης Βαρσοβίας και τα ωχρά φώτα μιας άδειας πόλης, μας το επιτρέπει.

04] Honor Thy Father and Thy Mother

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Τίμα τον Πατέρα σου και την Μητέρα σου

ΠΑΙΖΟΥΝ:Adrianna Biedrzynska, Janusz Gajos, Artur Barcis, Adam Hanuszkiewicz, Jan Tesarz, Andrzej Blumenfeld, Tomasz Kozlowicz κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Η Anka (Adrianna Biedrzynska) είναι δεμένη με τον πατέρα της Michal (Janusz Gajos) πάρα πολύ λόγω του πρόωρου θανάτου της μητέρας της και στεναχωριέται όταν αυτός φεύγει σε επαγγελματικό ταξίδι.

Μια μέρα βρίσκει ένα γράμμα από τον πατέρα της με οδηγίες να το ανοίξει μετά τον θάνατό του.

Για μέρες αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στον πειρασμό να το ανοίξει και στην υποχρέωση να τιμήσει την επιθυμία του πατέρα της.

Μια μέρα στην τάξη υποκριτκής παίζει ένα ρόλο που την κάνει να ανακαλύψει το κρυμμένο νόημα της αγάπης της για τον πατέρα της.

Διαισθάνεται καιρό τώρα πως ο Michal δεν είναι ο βιολογικός της πατέρας, όμως η αγάπη που αισθάνεται για αυτόν είναι ένα στοργικό συναίσθημα της κόρης προς τον πατέρα ή κάτι παραπάνω;

Με αφορμή το γράμμα η Anka και ο Michal θα μπουν σε μια εξομολογητική τροχιά συναισθημάτων.


Η ταινία είναι ίσως η πιο ευθυγραμμισμένη με την εντολή ‘Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου’ του Δεκαλόγου.

Η Anka δεν τιμά τον πατέρα της αν ανοίξει το γράμμα και λόγω ενοχών δεν αποφασίζει να το κάνει παρά δεχόμενη αφορμές που θα την πείσουν να το διαβάσει.

Όταν κάθεται σαν εγκληματίας απόμερα σ’ένα πάρκο κρατάει ένα ψαλίδι και ανοίγει το φάκελο. Ο φάκελος περιέχει ένα μικρότερο φάκελο μ’ένα γράμμα από την μητέρα της.

Έτοιμη να τον ανοίξει, η Anka διακόπτεται από το βλέμμα κάποιου περαστικού.

Ο άντρας αυτός λειτουργεί συμβολικά έχοντας δύο επιρροές στην ηρωίδα.

Από τη μία, ο περαστικός όντας συνομήλικος του πατέρα της, με το βλέμμα του της μηνύει την επίκριση που θα δεχτεί παραβαίνοντας τις εντολές του πατέρα. Από την άλλη αισθάνεται το επικριτικό μάτι της κοινωνίας ενάντια στη παράβασή της αλλά κυρίως στα απαγορεμένα συναισθήματα που έχει.. Με ενοχές εγκληματία πάλι πετάει το ψαλίδι σαν ένδειξη μετάνοιας.

Με ανάλογη φυσικότητα και παραστατικότητα έρχονται όλα τα νοήματα στην ταινία ενώ και η ψυχολογική κατάσταση των ηρώων γίνεται αισθητή μέσα από απλές κινήσεις του σώματός τους.

Η εξομολόγηση απόκρυφων μυστικών αποτελεί ένα σοκαριστικό αποκορύφωμα που κατανοείται μέσα από συναισθηματική αλλά και σωματική γύμνια.

Οι πρωταγωνιστές Biedrzynska και Gajos χειρίζονται και αποδίδουν εξαιρετικά τις εναλλαγές και την υπόσταση ενός μόνο συναισθήματος, μιας αγάπης. Ο Kieslowski μεταφέρει κοινωνικά taboo στην οθόνη με την διαύγεια κάποιου που καταλαβαίνει απόλυτα την ανθρώπινη φύση.

Μας κάνει συνένοχους σε απαγορευμένα συναισθήματα και σε ηθικά ερωτήματα που δύσκολα θα απαντήσουμε.

05] A Short Film About Killing Thou Shalt Not Kill

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ου Φονεύσεις

ΠΑΙΖΟΥΝ: Miroslaw Baka, Krzysztof Globisz, Jan Tesarz, Zbigniew Zapasiewicz, Barbara Dziekan κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Ένας άτυχος νέος, ο Lazar Jacek, περιφέρεται μέσα στους δρόμους της Βαρσοβίας άσκοπα.

Φαίνεται να έχει αντικοινωνική συμπεριφορά σαν άλλους νέους που δεν βρίσκουν κανένα νόημα στη ζωή τους.

Ένας οδηγός ταξί μένει στο γνωστό οικοδομικό τετράγωνο κι έχει μια πιο ‘πολιτισμένη’ αντικοινωνική συμπεριφορά.

Έχει κάποια εξουσία, συγκριτικά με τον Jacek, που του δίνει το δικαίωμα να αγνοεί όσους θέλει και φυσικά να μη κάνει σωστά τη δουλειά του.

Και οι δύο εν τούτοις, φαίνεται να έχουν ευαισθησίες ως προς τους ασθενέστερους, τα ζώα και τα παιδιά.

Ζουν όμως σε μια εποχή όπου η κοινωνία έχει εξασθενίσει σε κριτήρια και αξίες.

Ο Jacek επιβιβάζεται στο ταξί και, όταν φτάνει έξω από την πόλη, σκοτώνει τον οδηγό

Ο Piotr (Krzysztof Globisz), ένας ευαίσθητος, ιδεολόγος, νέος δικηγόρος, τον αναλαμβάνει και προσπαθεί να τον σώσει από την θανατική ποινή. Δύο ψυχροί θάνατοι, ο ένας παράνομος και ο άλλος νόμιμος. Εκδίκηση ή τιμωρία;


Μη φονεύσεις

«Οι νόμοι δεν πρέπει να μιμούνται τη φύση. Οι νόμοι πρέπει να βελτιώνουν τη φύση.

Ο νόμος προσδιορίζει ποιοί είμαστε και πως πρέπει να ζούμε.

Οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι. Η ελευθερία τους περιορίζεται μόνο από την ελευθερία των άλλων.»

«Τιμωρία σημαίνει εκδίκηση, κυρίως όταν στοχεύει να βλάψει αλλά δεν εμποδίζει το έγκλημα.

Για ποιούς εκδικείται ο νόμος; Τους αθώους; Οι αθώοι θέτουν τους νόμους;»

Η ταινία διαπραγματεύεται το ζήτημα της θανατικής ποινής και άμεσα κατηγορεί αυτή τη μορφή τιμωρίας.

Η εντολή ‘Μη φονεύσεις’ φαίνεται να απευθύνεται και στους δύο θύτες ενώ και οι δύο ΄φόνοι΄ παρουσιάζονται συμμετρικά.

Δύο απαθείς εκτελέσεις, με μια ιεροτελεστία ως προς τα φονικά ‘όπλα’, υπό τον άκουσμα βίαιων ήχων. Και οι δύο θάνατοι έχουν καθαρκτικό χαρακτήρα και ενώ ο πρώτος φαίνεται να μη γίνεται προμελετημένα έχει μια φυσικότητα. Ο δεύτερος γίνεται προγραμματισμένα και νόμιμα όμως φαντάζει αφύσικος και βάναυσος.

Ο Kieslowski δεν δικαιολογεί κανέναν από τους δύο θανάτους και οι ήρωές του είναι το ίδιο αποκρουστικοί.

Μας δίνει τις άκρως απαραίτητες λεπτομέρειες που χρειαζόμαστε για τους ήρωες, γιατί τα πράγματα είναι απλά: όσο μισητός κι αν είναι κάποιος δεν του αξίζει να πεθάνει, τουλάχιστον χρειάζεται συμπόνια.

Ο Kieslowski δοκιμάζει την ανθρωπιά μας και μας φέρνει πιο κοντά στο να ‘καταλάβουμε ανθρώπους που δε θα γνωρίζαμε ποτέ’. Ο δικηγόρος έχει καταλυτικό ρόλο συμβολίζοντας την αγνότητα και την αφέλεια της νεότητας.

Στο τέλος της ταινίας φωνάζει με πάθος: «Το απεχθάνομαι!».

Ο Δεκάλογος 5 δημιουργεί ηθικά ερωτήματα που η αυστηρή και ‘ενήλικη’ κοινωνία δεν έχει απαντήσει.

06] Thou Shalt Not Commit Adultery

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Μη μοιχεύσεις

ΠΑΙΖΟΥΝ: Grazyna Szapolowska, Olaf Lubaszenko, Stefania Iwinska, Artur Barcis, Stanislaw Gawlik, Piotr Machalica κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Στο συγκρότημα πολυκατοικιών που είναι γνωστό από τις προηγούμενες πέντε ταινίες του Δεκαλόγου, η ‘μόνωση’ της προσωπικής ζωής είναι δύσκολη.

Ο μοναχικός νέος Tomek κατασκοπεύει με τηλεσκόπιο την όμορφη γειτόνισσά του Magda.

Η Magda έχει πολλούς εραστές όμως ο Tomek την ερωτεύεται για την θλιμμένη και μοναχική γοητεία της.

Φαίνεται να της λείπει η αγάπη, γι αυτό ο Tomek προσπαθεί να την πλησιάσει στέλνοντάς της ταχυδρομικές επιταγές που την οδηγούν στο ταχυδρομείο όπου δουλεύει.

Ο ρομαντισμός τον καθοδηγεί σε έμμονες πράξεις, όπως να της κάνει ανώνυμα τηλεφωνήματα και να γίνει ο γαλατάς της, πριν της εξομολογηθεί το μυστικό του.

Η κατά πολύ μεγαλύτερη του Magda ερμηνεύει την αγάπη του σαν σεξουαλική ανάγκη με αποτέλεσμα να πληγώσει τον ευαίσθητο Tomek ανεπανόρθωτα.

Η Magda έρχεται αντιμέτωπη με την αγνότητα του έρωτα που είχε ξεχάσει και οι ρόλοι αλλάζουν. Μια ιστορία για την ουσία της αγάπης, όπου η μοιχεία δεν περιορίζεται στην προδοσία των συζυγικών όρκων, αλλά μεταφράζεται ως απιστία στην αγνότητα.


Μη μοιχεύσεις

Οι χαρακτήρες στον Δεκάλογο 6 δεν είναι στερεοτυπκοί, είναι αληθινοί.

Λίγο πολύ όλοι βρίσκουν κάποιο ενθουσιασμό στο να παρατηρούν άλλους ανθρώπους.

Ο Tomek είναι ένας φυσιολογικός νέος που μάλιστα ζει με την πολύ ισορροπημένη γιαγιά του ( Stefania Iwinska).

Η Magda είναι μια έμπειρη γυναίκα που ξεγελάει τη μοναξιά της με τον εφήμερο έρωτα.

Η κυνικότητα που της μετέδωσε η ζωή καταστρέφει την αθωότητα του Tomek και προδίδει τη δική της υποκείμενη ευαισθησία. Το σενάριο είναι πολύ δυνατό και παρουσιάζει με πολύ οικονομία και ακρίβεια τις φοβίες, τις ανάγκες και τις ‘παρενέργειες’ που δημιουργεί η αγάπη.

Ο Δεκάλογος 6 επεκτάθηκε με κάποιες αλλαγές στην ταινία ‘A Short Film About Love’, όπου τα θέματα μελετούνται εκτενέστερα και το τέλος είναι πιο λειτουργικό. Ο Kieslowski όμως στην τηλεοπτική εκδοχή μας κάνει μαθήματα ουσιαστικής σκηνοθεσίας με τη λογική και ακριβή έκθεση των θεμάτων του.

07] Thou Shalt Not Steal

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ου Κλέψεις

ΠΑΙΖΟΥΝ: Anna Polony, Maja Barelkowska, Wladyslaw Kowalski, Boguslaw Linda, Bozena Dykiel, Katarzyna Piwowarczyk κ.ά.


ΥΠΟΘΕΣΗ

Μια νεαρή γυναίκα η Majka (Majka Barelkowska), αποβάλλεται από το πανεπιστήμιο.

Γυρίζει σπίτι όπου μένει με τη μητέρα της Ewa (Anna Polony),τον πατέρα της Stefan (Wladyslaw Kowalski) και την εξάχρονη Ania (Katarzyna Piwowarczyk).

Η Ania ξυπνάει κλαίγοντας από εφιάλτη και η Majka προσπαθεί να τη συνεφέρει, μάταια όμως παρεμβαίνοντας έτσι η μητέρα της.

Την επόμενη μέρα η Majka παίρνει το κοριτσάκι μακριά από το σπίτι τους και εξαφανίζονται.

Στην πραγματικότητα η Ania δεν είναι αδερφή της Majka αλλά κόρη της.

Έμεινε έγκυος στα δεκάξι από τον δάσκαλο του σχολείου όπου η μητέρα της ήταν διευθύντρια.

Η Ewa για να αποφύγει το σκάνδαλο μεγάλωσε τη μικρή σαν κόρη της.

Το γεγονός όμως ότι δεν μπορούσε να κάνει άλλα παιδιά, ενώ ήθελε, την έδεσε πολύ με την Ania και δεν τώρα δεν έχει σκοπό να αποκαλυψεί την αλήθεια.

Η Majka σε μια απόπειρα να πάρει τη ζωή στα χέρια της ‘κλέβει’ το παιδί και βρίσκεται κυνηγημένη από το την ίδια της την οικογένεια.


Μη κλέψεις

Η Majka έρχεται αντιμέτωπη με την εντολή ‘Μη κλέψεις’ μόνο που παίρνει κάτι που δεν είναι υλικό αγαθό, αλλά άνθρωπος, και ήδη της ανήκει βιολογικά.

Η ταινία παρουσιάζει όλους ταυς χαρακτήρες προσεκτικά και όλοι χαίρουν της ίδιας συμπάθειας.

Πρόκειται για μια περίπλοκη μορφή κλοπής, την οποία η νεαρή κοπέλα δεν ολοκλήρωσε αφού κυριάρχησε η επιβολή της μητέρας της.

Ο ‘Κύκλος Με Την Κιμωλία’ όπου όμως και οι δύο μητέρες είναι συμπαθείς και μοιράζονται την ίδια αγάπη για το παιδί.

Ο Krzysztof Kieslowski περιπλέκει τα πράγματα και δεν μας οδηγεί σε μασημένες απαντήσεις.

Οι ερμηνείες έρχονται να δώσουν μια βαθιά δραματική διάσταση και να αποδώσουν το σπαρακτικό αναπόφευκτο τέλος.

Η αθωότητα της μικρής Ania και η ειλικρίνειά της, αποκομμένη από οποιοδήποτε εγωισμό ή ιδιοτέλεια, τραγικοποιεί περισσότερο την ιστορία.

Μία πλήρως δομημένη ιστορία από τον ‘master’ της σκηνοθεσίας Krzysztof Kieslowski.

08] Thou Shalt Not Bear False Witness

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Ου Ψευδομαρτυρήσεις

ΠΑΙΖΟΥΝ: Maria Koscialkowska, Teresa Marczewska, Artur Barcis, Tadeusz Lomnicki κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Μία Πολωνο-Αμερικάνα ερευνήτρια, η Elzbieta, επισκέπτεται τη Βαρσοβία για να μελετήσει την κατάσταση των Εβραίων στην Πολωνία μετά το πόλεμο.

Παρακολουθεί μία διάλεξη στο πανεπιστήμιο, όπου η Zofia διδάσκει Ηθική.

Σε ερώτηση της καθηγήτριας η Elzbieta διηγείται μια αληθινή ιστορία για ένα εξάχρονο κοριτσάκι που το 1943 αφέθηκε σε άγνωστη μοίρα, ενώ οι γονείς του βρίσκονταν στο εβραικό γκέτο.

Η ιστορία που παρουσιάζει ηθικά διλήμματα ταράζει την καθηγήτρια.

Η Zofia έχει ζήσει αυτή την ιστορία, όμως η νεότερή της ερευνήτρια πως το ξέρει; Η καθηγήτρια αρχίζει μια αναζήτηση του εαυτού της και έρχεται στη θέση των διδασκόμενων αφού πρέπει να σκεφτεί και να απαντήσει σε ηθικά ερωτήματα που υποκινεί η Elzbieta.


Μη ψευδομαρτυρήσεις κατά του πλησίον σου μαρτυρία ψευδή

Ο Δεκάλογος 8 είναι μια περιεκτική ιστορία που διαπραγματεύεται ένα θέμα αστείρευτου περιεχομένου.

Όχι μόνο εξετάζει μέρος της Πολωνικής Ιστορίας αλλά και αντιπαραθέτει το ψέμα με τις εσωτερικές διαδικασίες που περνάει ο άνθρωπος για να δικαιολογήσει ανήθικες πράξεις. Διερωτάται για το αν ‘ο σκοπός αγιάζει τα μέσα’:

Αλήθεια πότε ένα ψέμα είναι απαραίτητο; Πότε δεν είναι ανήθικο; Υπάρχει μια αμφιβολία μέσα στη ταινία η οποία μεταδίδεται και από τους ηθοποιούς και από την πλοκή. Η ταινία δεν ξεπερνάει αυτά τα ερωτήματα και μας κάνει να σκεφτούμε για την έννοια της ηθικής.

Η σκηνοθεσία του Kieslowski είναι σαφής και περιεκτική. Συνοδεύει τα συναισθήματα των ηθοποιών με κοντινά ή μακρινά πλάνα, αποδεικνύοντας τη λιτότητα με την οποία ο σκηνοθέτης παρουσιάζει σύνθετα θέματα.

09] Thou Shalt Not Covet Thy Neighbor`s Wife

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Μην Επιθυμήσεις τη Γυναίκα του Πλησίον σου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Ewa Blaszczyk, Piotr Machalica, Artur Barcis, Jan Jankowski, Jolanta Pietek-Gorecka, Katarzyna Piwowarczyk, Jerzy Trela κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο χειρούργος-καρδιολόγος Roman κάνει ένα ταξίδι για να επισκεφτεί ένα γνωστό του γιατρό για το πρόβλημα υγείας που τον απασχολεί.

Εκεί μαθαίνει το αναμενόμενο: παρουσιάζει σεξουαλική υπολειτουργία και η κατάστασή του είναι αμετάβλητη.

Μάλιστα ο γιατρός τον συμβουλεύει να πάρει διαζύγιο. Γυρίζοντας σπίτι στην όμορφη γυναίκα του Hanka της αποκαλύπτει την αλήθεια.

Παρά την κατανόηση της γυναίκας του ο Roman την παρακαλάει να βρει εραστή για να ικανοποιεί τις σεξουαλικές της ανάγκες.

Η Hanka αρχικά αρνείται αλλά έπειτα βρίσκει έναν νεαρό εραστή κρυφά από τον άντρα της.

Ο Roman το καταλαβαίνει και σε μια έκρηξη ζήλειας αρχίζει να παρακολουθεί τη γυναίκα του.

Ο εγωισμός του είναι ήδη ρηγμένος λόγω ασθένειας και το μόνο που πραγματικά θέλει τελικά είναι η Hanka να έχει μόνο αυτόν.


Μη επιθυμήσεις...τη γυναίκα του πλησίον σου.

Μια πολύ ευαίσθητη ιστορία για την αγάπη και τον γάμο. Ο Δεκάλογος 9 αποκαλύπτει αλήθειες για το γάμο που δύσκολα συζητιούνται.

Η αφοσίωση σαν κεντρικό θέμα της ταινίας ξεπερνάει την έννοια της πίστης και αποκτάει και άλλες διαστάσεις.

Ο Roman ζητάει από τη σύζυγό του να να βρει εραστή από αγάπη κι εκείνη προσπαθεί να δεχτεί τις νέες συνθήκες του γάμου της από αγάπη κι αφοσίωση.

Η τύχη και οι συμπτώσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη τη πλοκής και γιατί δραματοποιούν τα γεγονότα αλλά κυρίως γιατί λειτουργούν ως στοιχεία της καθημερινότητας που επηρρεάζουν τις διαπροσωπικές σχέσεις.

Αν και ο Kieslowski χρησιμοποιεί ποικίλες τεχνικές για να εντείνει την αγωνία, οι καταστάσεις που ζουν οι ήρωες είναι αρκετά πιστευτές και αληθινές.

Το σενάριο δίνει την ευκαιρία στους πρωταγωνιστές να αποκτήσουν παρελθόν και προσωπικότητα μέσα από ουσιαστικό διάλογο.

Οι ηθοποιοί ερμηνεύουν πολύ ρεαλιστικά τη ψυχολογία των ηρώων αλλά ταυτόχρονα κινούνται με θεατρικό τρόπο μέσα στο χώρο και τις λήψεις που έχει ορίσει ο σκηνοθέτης. Το ανατρεπτικό τέλος ξεγυμνώνει τις ανθρώπινες αδυναμίες και κυρίως τη μεγαλύτερη αδυναμία, να αγαπάμε τον εαυτό μας.

10] Thou Shalt Not Covet Thy Neighbor`s Goods

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ: Μην Επιθυμήσεις τα Αγαθά του Πλησίον σου

ΠΑΙΖΟΥΝ: Jerzy Stuhr, Zbigniew Zamachowski, Henryk Bista, Olaf Lubaszenko, Maciej Stuhr κ.ά.




ΥΠΟΘΕΣΗ

Ο παντρεμένος Jerzy και ο πανκ-τραγουδιστής Artur είναι αδέρφια και μόλις έχασαν το πατέρα τους.

Η λύπη για τον θάνατό του δεν είναι πολύ μεγάλη γιατί ήταν μεγάλης ηλικίας και για πολύ καιρό απόμακρος.

Πηγαίνουν στο κλειδαμπαρωμένο και ακατάστατο διαμέρισμά του, όπου ανακαλύπτουν μια συλλογή από γραμματόσημα.

Η συλλογή ήταν καλά κρυμμένη και προσεκτικά τοποθετημένη πράγμα που έδειχνε το αντικείμενο του πάθους του πατέρα τους που τον κράταγε μακριά τους.

Αποφασίζουν να εκτιμήσουν την αξία της συλλογής μπαίνοντας έτσι στον ‘υπογειακό’ κόσμο του λαθραίου εμπορίου...γραμματοσήμων.

Η συλλογή τους αξίζει εκατομμύρια και ανίδεοι σε τέτοιου είδους δοσοληψίες θα μπουν σε πειρασμούς, αντιπαραθέσεις αλλά και θα καταλάβουν καλύτερα τον πατέρα τους.


Μη επιθυμήσεις ότι ανήκει στον πλησίον σου

Ο Kieslowski κλείνει το Δεκάλογο με μια μαύρη κωμωδία.

Δύο αδέρφια και οι δύο με υπερβολική αυτοπεποίθηση τσακώνονται σαν κοκόρια για γραμματόσημα...μεγάλης βέβαια αξίας.

Λίγο συμβολικό, λίγο ειρωνικό αλλά σίγουρα καλή βάση για κωμωδία εξωφρενικών καταστάσεων και ανατρεπτικών αληθειών.

Η ιστορία έχει πολύ δράση αλλά σε λογικά επίπεδα. Οι ηθοποιοί Stuhr και Zamachowski (Τhree Colors: White) κάνουν την ταινία μοναδική, καθώς με τις ερμηνείες τους αποδίδουν την αδερφική στοργή αλλά και την υπερβολική οικειότητα που έχουν δύο αδέρφια που μεγάλωσαν μαζί στο ίδιο σπίτι. Δίνουν μια γερή δόση ρεαλισμού και ταυτόχρονα θέτουν καλές βάσεις στους χαρακτήρες τους για να δημιουργήσουν φυσικό γέλιο αλλά και δράμα.

Τα δύο αδέρφια μεταλλάσονται μέσα στην ταινία για να προκύψουν ‘καθ’ομοίωσην’ του πατέρα τους. O Krzysztof Kieslowski κλείνει με δυνατά συναισθήματα και άψογη σκηνοθεσία τον Δεκάλογο, το μόνο αριστούργημα της περιόδου όπως δήλωσε και ο Kubrick.

ΚΙΣΛΟΦΣΚΙ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ - Kieslowski Decalog (1988-1989)

Documents

Transcript of ΚΙΣΛΟΦΣΚΙ ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ - Kieslowski Decalog (1988-1989)