8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

1/80

T. Hobbes, J. Locke, J.-J. Rousseau,

I. Kant, G. W. F. Hegel

£∂øƒπ∂™ ∆∏™ ¶√§π∆π∫∏™

KAI TOY K PATOY™

MÂÙ¿ÊÚ·ÛË – EÈÛ·ÁˆÁ‹ – ∂È̤ÏÂÈ·

ª·ÓfiÏ˘ ∞ÁÁÂÏ›‰Ë˜ – £·Ó¿Û˘ °ÎÈÔ‡Ú·˜

π¢ƒÀª∞ ™∞∫∏ ∫∞ƒ∞°πøƒ°∞ 

∫Oπ¡ø¡π∫∂™ ∂¶π™∆∏ª∂™ SOCIAL SCIENCES

01-THEWR POLIT 09-10-08 01:35 MM ™ÂÏ›‰·5

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

2/80

IMMANUEL KANT

ªETAºY™IKH TøN H£øN.¢HMO™IO ¢IKAIO

(1799) ∞ÔÛ¿ÛÌ·Ù·

ª¤ÚÔ˜ ¶ÚÒÙÔ

∆ Ô ¢ › Î · È Ô Ù Ô ˘ ∫ Ú ¿ Ù Ô ˘ ˜·)

¨ 43

TÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ÓfiÌˆÓ Ô˘ ¯Ú‹˙Ô˘Ó ÁÂÓÈ΋˜ ÎÔÈÓÔÔ›ËÛ˘ ÁÈ· Ó· ÂÈʤÚÔ˘ÓÌ›· ηٿÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘ Â›Ó·È ÙÔ ¢ËÌfiÛÈÔ ¢›Î·ÈÔ. – ∂›Ó·È ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÓfïÓÁÈ· ¤Ó· Ï·fi, ‰ËÏ·‰‹ ÁÈ· ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ·ÓıÚÒˆÓ, ‹ ÁÈ· ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ Ï·ÒÓ, ÔÈ

ÔÔ›ÔÈ, ηıÒ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ηٿÛÙ·ÛË ·ÏÏËÏ›‰Ú·Û˘, ̄ ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÙËÓηٿÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘ οو ·fi Ì›· ‚Ô‡ÏËÛË Ô˘ ÙÔ˘˜ ÂÓÒÓÂÈ, ‰ËÏ·‰‹ ¯ÚÂÈ¿˙Ô-ÓÙ·È ¤Ó· Û‡ÓÙ·ÁÌ· (constitutio) ÁÈ· Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ‰›Î·ÈÔ. – ∞˘Ù‹ Ë Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÌÂÌÔӈ̤Ó̂ Ó ·ÙfiÌˆÓ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ÛÙË Û¯¤ÛË ÌÂÙ·-͇ ÙÔ˘˜, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ·ÛÙÈ΋ (status civilis) Î·È ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÛÙËÓ Î·- Ù¿ÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘, Û ۯ¤ÛË ÚÔ˜ Ù· ̤ÏË ÙÔ˘, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÎÚ¿ÙÔ˜ (civitas), ÙÔÔÔ›Ô, ÏfiÁˆ Ù˘ ÌÔÚÊ‹˜ ÙÔ˘ ‰ÂÛÌÂ˘Ì¤ÓÔ ·fi ÙÔ ÎÔÈÓfi Û˘ÌʤÚÔÓ fiÏˆÓ Ó· ‚Ú›-ÛÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÔÏÈÙ›· (res publica latius sicdicta), ·ÏÏ¿ Û ۯ¤ÛË ÚÔ˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ·ÏÒ˜ ‰‡Ó·ÌË (potentia)(·fi Â‰Ò Î·È Ë Ï¤ÍË ÈÛ¯˘ÚÔ› [Potentaten]), fiˆ˜ ¿ÏψÛÙÂ, ÏfiÁˆ ÌÈ·˜ (˘ÔÙÈı¤-

ÌÂÓ˘) ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋˜ ¤ÓˆÛ˘, ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ¤ıÓÔ˜ (gens) ηÈ, ¤ÙÛÈ, ‰›ÓÂÈ ÙËÓ·ÊÔÚÌ‹ ˘fi ÙÔÓ ÁÂÓÈÎfi fiÚÔ ¢ËÌfiÛÈÔ ¢›Î·ÈÔ Ó· ÌË ÛÎÂÊÙfiÌ·ÛÙ ÌfiÓÔÓ ÙÔ

·) √È ̈ 43 ¤ˆ˜ 52 Ù˘  ªÂÙ·Ê˘ÛÈ΋˜ ÙˆÓ ∏ıÒÓ ÙÔ˘ Immanuel Kant (1Ë ¤Î‰. 1796, 2Ë ¤Î‰.1797) ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔ ‰›Î·ÈÔ ÙÔ ̆ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (Staatsrecht) Î·È ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂÚ›  ¢ËÌÔÛ›Ô˘ ¢Èη›Ô̆Ô˘ Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È Ì ÙÔ ‰ÈÂıÓ¤˜ ‰›Î·ÈÔ (¨ 53-61) Î·È ÙÔ ÎÔÛÌÔÔÏÈÙÈÎfi ‰›Î·ÈÔ (¨ 62). √È Âο-ÛÙÔÙ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÂÓÙfi˜ ·Á·Ï˘ Î·È ÔÈ ̆ ÔÛËÌÂÈÒÛÂȘ Ì ÂÏÏËÓÈÎÔ‡˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ Â›Ó·È ÙÔ˘ ÌÂÙ·-ÊÚ·ÛÙ‹, ÂÓÒ ÔÈ ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ÂÓÙfi˜ ·ÚÂÓı¤ÛÂˆÓ Î·È ÔÈ ̆ ÔÛËÌÂÈÒÛÂȘ Ì ·Ú·‚ÈÎÔ‡˜ ·ÚÈıÌÔ‡˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ·.

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·191

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

3/80

‰›Î·ÈÔ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È ¤Ó· ‰›Î·ÈÔ ÙˆÓ ÂıÓÒÓ (ius gentium)Ø Ë ¤ÓÓÔÈ·fï˜ ·˘Ù‹, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÂȉ‹ Ë ÂÈÊ¿ÓÂÈ· Ù˘ Á˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ·ÏÏ¿ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË, Ô‰ËÁ› ·Ó·fiÊ¢ÎÙ· ÛÙËÓ È‰¤· ÂÓfi˜ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ‰Èη›Ô˘ (iusgentium) ‹ ÂÓfi  ̃ÎÔÛÌÔÔÏÈÙÈÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘ (ius cosmopoliticum), ¤ÙÛÈ, ÒÛÙÂfiÙ·Ó Û ̛· ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÙÚÂȘ ‰˘Ó·Ù¤˜ ÌÔÚʤ˜ Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘ ‰Èη›Ô˘ Ï›- „ÂÈ Ë ·Ú¯‹ Ù˘ ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˘ ·fi ÙÔ ÓfiÌÔ ÂÍ Ù̂ÂÚÈ΋˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜, ÙÔ ÔÈÎÔ‰fi-ÌËÌ· fiÏˆÓ ÙˆÓ ̆ ÔÏÔ›ˆÓ ·Ó·fiÊ¢ÎÙ· ̆ ÔÓÔ̇ÂÙ·È Î·È, Ù¤ÏÔ˜, ηٷÚÚ¤ÂÈ.

¨ 44

 ∞˘Ùfi Ô˘ ηıÈÛÙ¿ ·Ó·Áη›Ô ÙÔÓ ‰ËÌfiÛÈÔ ÓÔÌÈÎfi ÂÍ·Ó·ÁηÛÌfi ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë

ÂÌÂÈÚ›· ÙËÓ ÔÔ›· ·ÔÎÔÌ›˙Ô˘Ì ·fi ÙÔ ·Í›ˆÌ· Ù˘ ‚È·ÈfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ η-Λ·˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ó· ·ÏÏËÏÔÌ¿¯ÔÓÙ·È, ÚÈÓ ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› Ì›· Â͈ÙÂÚÈ΋,ÂÂÓ‰˘Ì¤ÓË Ì ‰‡Ó·ÌË, ÓÔÌÔıÂÛ›·. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ ¤Ó· ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ԢηıÈÛÙ¿ ·Ó·Áη›Ô ÙÔÓ ÂÍ·Ó·ÁηÛÌfi, ·ÏÏ¿, fiÛÔ Î·ÏÔÚÔ·›ÚÂÙÔÈ Î·È ÓÔÌÔ- Ù·Á›˜ ·Ó ˘ÔÙÂıÔ‡Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È a priori ÛÙËÓ ÔÚıÔÏÔÁÈ΋ ȉ¤·ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ηٿÛÙ·Û˘ (ÌË ‰Èη›Ô˘) ÙÔ fiÙÈ, ÚÈÓ ÂÌÊ·ÓÈÛÙ› Ì›· ηٿÛÙ·ÛˉËÌfiÛÈÔ˘ ÓfiÌÔ˘, ÔÈ ÌÂÌÔӈ̤ÓÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ÔÈ Ï·Ô› Î·È Ù· ÎÚ¿ÙË ‰ÂÓ ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ÔÙ¤ ÂÍ·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓÔÈ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ‚›·, Î·È ·˘Ùfi ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ Ó· οÓÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ ıˆÚ› ÔÚıfi Î·È ‰›Î·ÈÔ Î·ÈÓ· ÌËÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·fi ÙË ÁÓÒÌË ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. ø˜ ÂÎ

 ÙÔ‡ÙÔ˘, ·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ̆ Ô¯Úˆ̤ÓÔ˜ Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ, Â¿Ó ‰ÂÓ ı¤ÏÂÈ Ó· ·-Ú·ÈÙËı› ·fi fiϘ ÙȘ ¤ÓÓÔȘ ‰Èη›Ô˘, Â›Ó·È Ë ‚·ÛÈ΋ ÚfiÙ·ÛË: fiÙÈ ı· Ú¤-ÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ÂͤÏıÂÈ ·fi ÙË Ê˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· Ô Î·ı¤Ó·˜ ·ÎÔ-ÏÔ˘ı› ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÎÚ›ÛË, Ó· ÂÓˆı› Ì fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜ (Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔʇÁÂÈ Ó· ¤ÚıÂÈ Û ·ÏÏËÏ›‰Ú·ÛË) Î·È Ó· ˘Ô‚ÏËı› ÛÂ¤Ó·Ó ‰ËÌfiÛÈÔ ÓÔÌÈÎfi Â͈ÙÂÚÈÎfi ÂÍ·Ó·ÁηÛÌfiØ ı· Ú¤ÂÈ ÏÔÈfiÓ Ó· ÂÈÛ¤Ï-ıÔ˘Ó Û ̛· ηٿÛÙ·ÛË, fiÔ˘ ı· ηıÔÚÈÛÙ› ‰È¿ ÓfiÌÔ˘ ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó· ·˘ÙfiÔ˘ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙ› ̂ ˜ ¢ÈÎfi ∆Ô˘ Î·È Ó· ÙÔ˘ ·Ô‰Ôı› ̤ۈ ÌÈ·˜Â·ÚÎÔ‡˜ ÂÍÔ˘Û›·˜ (Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ‰È΋ ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Ì›· Â͈ÙÂÚÈ΋), ‰ËÏ·‰‹ ı·Ú¤ÂÈ ¿Óˆ ·fi fiÏ· Ó· ÂÈÛ¤ÏıÂÈ Û ̛· ·ÛÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË.

µÂ‚·›ˆ˜, Ë Ê˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ‰ÂÓ ı· ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó, ·ÎÚÈ‚Ò˜ Î·È ÌfiÓÔÓÂÂȉ‹ Â›Ó·È Ê˘ÛÈ΋, Ó· Â›Ó·È Î·È Ì›· ηٿÛÙ·ÛË ·‰ÈΛ·˜ (iniustus), fiÔ˘ Ôηı¤Ó·˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ÌfiÓÔÓ Ì ÙÔ ·Ïfi ̤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ı· ‹Ù·Ó Ì›· ηٿÛÙ·ÛË ¿Ó¢ ‰Èη›Ô˘ (status iustitia vacuus), ÛÙËÓ ÔÔ›·, fiÙ·Ó ÙÔ ‰›Î·ÈÔ ‹Ù·Ó ·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÌÂÓÔ (ius controversum), ‰ÂÓ ı· ˘‹Ú¯Â ηӤӷ˜ÈηÓfi˜ ‰ÈηÛÙ‹˜ ÁÈ· Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Ì›· ÓfiÌÈÌË ÂÙ˘ÌËÁÔÚ›·. ∂Í ·˘ÙÔ‡ Ô Î·ı¤-Ó·˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÍ·Ó·ÁοÛÂÈ ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ Ì ‚›· Ó· ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù¿-ÛÙ·ÛË Î·È Ó· ÂÈÛ¤ÏıÂÈ Û ̛· ηٿÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘, ‰ÈfiÙÈ ·Ó Î·È Ô Î·ı¤Ó·˜ ÌÔ-

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

192

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·192

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

4/80

Ú› Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î¿ÙÈ Â͈ÙÂÚÈÎfi ̤ۈ ηٿÏ˄˘ [Bemächtigung] ‹ Û˘Ì‚Ô-Ï·›Ô˘ [Vertrag], ‚·ÛÈṲ̂ÓÔ˜ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘ ¤ÓÓÔȘ ‰Èη›Ô˘, ·˘Ù‹ Ë ÎÙ‹ÛË Â›Ó·ÈÌfiÓÔÓ ÚÔÛˆÚÈÓ‹ fiÛÔ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÂÈ·ڈÛË ÂÓfi˜ ‰ËÌfiÛÈÔ˘ ÓfiÌÔ˘, ‰ÈfiÙÈ ‰ÂÓÂ›Ó·È Î·ıÔÚÈṲ̂ÓË ·fi η̛· ‰ËÌfiÛÈ· (‰È·ÓÂÌËÙÈ΋) ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË Î·È ‰ÂÓÂ›Ó·È ‰È·ÛÊ·ÏÈṲ̂ÓË ·fi η̛· ÂÍÔ˘Û›· Ô˘ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ·˘Ùfi ÙÔ ‰›Î·ÈÔ.

∂¿Ó ‰ÂÓ ‹ıÂÏ ηÓ›˜ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÂÈ ÚÈÓ ·fi ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÛÙËÓ ·ÛÙÈ΋ηٿÛÙ·ÛË Î·Ì›· ÎÙ‹ÛË, Ô‡ÙÂ Î·Ó Ì›· ÚÔÛˆÚÈÓ‹, ̂ ˜ Û˘ÛÙ·ı›۷ ̤ۈ ‰È-η›Ô˘, ÙfiÙÂ Ë ›‰È· ÂΛÓË [·ÛÙÈ΋] ηٿÛÙ·ÛË ı· ‹Ù·Ó ·‰‡Ó·ÙË. ¢ÈfiÙÈ, Û‡Ì-ʈӷ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘˜, ÔÈ ÓfiÌÔÈ ÂÚ› ÙÔ˘ ¢ÈÎÔ‡ ªÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¢ÈÎÔ‡ ™Ô˘ ÛÙËÊ˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÂÚȤ¯Ô˘Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ›‰ÈÔ Ô˘ ÚԉȷÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È ÛÙËÓ

·ÛÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË, fiÙ·Ó ·˘Ù‹ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙ‹ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο̤۷ ·fi ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ ηı·ÚÔ‡ §fiÁÔ˘, Ì ÙË ÌfiÓË ‰È·ÊÔÚ¿ fiÙÈ ÛÙËÓ ÙÂÏ¢- Ù·›· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Î·È ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ˘fi ÙȘ Ôԛ˜ ηٷϋÁÔ˘Ó ÔÈ ÓfiÌÔÈ ÛÂÂÊ·ÚÌÔÁ‹ (Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ‰È·ÓÂÌËÙÈ΋ ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË). – ∂¿Ó ‰ÂÓ ˘‹Ú¯Â ÏÔÈ-fiÓ ÛÙË Ê˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ¤Ó·, ¤ÛÙˆ ηȠÚÔÛˆÚÈÓfi, Â͈ÙÂÚÈÎfi ¢ÈÎfi ªÔ˘Î·È ¢ÈÎfi ™Ô˘, ‰ÂÓ ı· ̆ ‹Ú¯·Ó Î·È Î·ı‹ÎÔÓÙ· ‰Èη›Ô˘ ̂ ˜ ÚÔ˜ ·˘Ù¿ ηȷÎÔÏÔ‡ıˆ˜ η̛· ÚÔÛÙ·Á‹ ÂÁηٿÏÂȄ˘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηٿÛÙ·Û˘.

¨ 45

 ŒÓ· ÎÚ¿ÙÔ˜ (civitas) Â›Ó·È Ë ¤ÓˆÛË ÂÓfi˜ Ï‹ıÔ˘˜ ·ÓıÚÒˆÓ Î¿Ùˆ ·fi Ófi-

ÌÔ˘˜ ‰Èη›Ô˘. ™ÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ·˘ÙÔ› ÔÈ ÓfiÌÔÈ Â›Ó·È a priori ·Ó·Áη›ÔÈ, ‰ËÏ·‰‹Û˘Ó¿ÁÔÓÙ·È ·fi ¤ÓÓÔȘ ÙÔ˘ Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘ ̂ ˜ Ù¤ÙÔÈÔÈ (‰ÂÓ Â›Ó·È ıÂÛÈ-Ṳ̂ÓÔÈ [statutarisch]), Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ÌÔÚÊ‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÂÓ Á¤ÓÂÈ, ‰Ë-Ï·‰‹ Â›Ó·È ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ  ̃ˆ˜ ȉ¤·, fiˆ˜ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙȘ ηı·Ú¤˜‰Èη˚Τ˜ ÙÔ˘ ·Ú¯¤˜Ø ·˘Ù‹ Ë È‰¤· ̄ ÚËÛÈ̇ÂÈ Û οı ڷÁÌ·ÙÈ΋ Û˘Ó¤ÓˆÛËÛ ÔÏÈÙ›· (‰ËÏ·‰‹ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi Ù˘ ›‰È·˜) ̂ ˜ ηÓfiÓ·˜ (norma).

∫¿ı ÎÚ¿ÙÔ˜ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ÙÚÂȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜, ‰ËÏ·‰‹ ÙËÓ Âӈ̤ÓË ÁÂÓÈ΋ ‚Ô‡-ÏËÛË ÙÚÈÒÓ ÚÔÛÒˆÓ (trias politica): ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ÙÔ˘ ΢ÚÈ¿Ú¯Ô˘ (΢ÚÈ·Ú-¯›·) ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ ÓÔÌÔı¤ÙË, ÙËÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘

ËÁÂÌfiÓ· (ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÓfiÌÔ) Î·È ÙË ‰ÈηÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· (ˆ˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙÔ˘Ú¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ) ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘‰ÈηÛÙ‹ (potestas legislatoria, rectoria et iudiciaria), ÔÈ Ôԛ˜ Â›Ó·È Û·Ó ÙȘ ÙÚÂȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Û ¤Ó· Û˘ÏÏÔÁÈÛÌfi ÙÔ˘ Ú·ÎÙÈÎÔ‡ ÔÚıÔ‡ §fiÁÔ˘: ÙË Ì›˙ÔÓ·ÚÔΛÌÂÓË, Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÙÔ ÓfiÌÔ ÂΛӢ Ù˘ ‚Ô‡ÏËÛ˘, ÙËÓ ÂÏ¿ÛÛÔÓ· ÚÔ-ΛÌÂÓË, Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÙËÓ ÂÓÙÔÏ‹ Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ, ‰ËÏ·-‰‹ ÙÔ ·Í›ˆÌ· Ù˘ ˘·ÁˆÁ‹˜ Û ·˘ÙfiÓ, Î·È ÙÔ Û˘Ì¤Ú·ÛÌ·, Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ ÙËÓÂÙ˘ÌËÁÔÚ›· (·fiÊ·ÛË) ÁÈ· ÙÔ ÙÈ Â›Ó·È ‰›Î·ÈÔ Û ̛· ‰Â‰Ô̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË. 193

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·193

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

5/80

¨ 46

∏ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ‰ÂÓ ÌÔÚ› ·Ú¿ Ó· ·Ó‹ÎÂÈ ÌfiÓÔÓ ÛÙËÓ Âӈ̤ÓË ‚Ô‡-ÏËÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡. ¢ÈfiÙÈ, ÂÊfiÛÔÓ ·fi ·˘Ù‹Ó Ú¤ÂÈ Ó· ËÁ¿˙ÂÈ fiÏÔ ÙÔ ‰›Î·ÈÔ,‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ ¿‰ÈÎÔ ÛÂ Î·Ó¤Ó·Ó Ì¤Ûˆ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ Ù˘. ŸÙ·Ó ÏÔÈfiÓ Î¿ÔÈÔ˜ ¤¯ÂÈ Ì›· ÚfiıÂÛË ÂÓ¿ÓÙÈ· Û οÔÈÔÓ ¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È ¿-ÓÙ· ‰˘Ó·ÙfiÓ ˆ˜ ÌÔÚ› ¤ÙÛÈ Ó· ÙÔÓ ·‰È΋ÛÂÈ, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Ú¿ÍÂÈ¿‰ÈÎÔ Û ·˘Ùfi Ô˘ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ (‰ÈfiÙÈ volenti non fitiniuria)‚). ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÌfiÓÔÓ Ë ÔÌfiʈÓË Î·È Âӈ̤ÓË ‚Ô‡ÏËÛË fiψÓ, ÛÙÔ‚·ıÌfi Ô˘ ηı¤Ó·˜ ·ÔÊ·Û›˙ÂÈ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ›‰ÈÔ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ Î·È fiÏÔÈ ·ÔÊ·-Û›˙Ô˘Ó ÙÔ ›‰ÈÔ ÁÈ· ÙÔÓ Î·ı¤Ó·, ‰ËÏ·‰‹ ÌfiÓÔÓ Ë ÁÂÓÈ΋ Âӈ̤ÓË Ï·˚΋ ‚Ô‡ÏË-

ÛË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÓÔÌÔıÂÙÈ΋.∆· ̤ÏË ÌÈ·˜ Ù¤ÙÔÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ (societas civilis), ‰ËÏ·‰‹ ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜,Ô˘ ÂÓÒÓÔÓÙ·È Ì ÛÎÔfi ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·, ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Ôϛ٘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜(cives) Î·È Ù· ‰Èη˚ο ηÙËÁÔÚ‹Ì·Ù·, Ô˘ Â›Ó·È ·‰È·¯ÒÚÈÛÙ· ·fi ÙËÓ ̆ fi-ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘˜ (ˆ˜ ÔÏÈÙÒÓ), ›ӷÈ: Ë ÓfiÌÈÌË ÂÏ¢ıÂÚ›· Ó· ÌËÓ ̆ ·ÎÔ‡ÂÈ Û η-Ó¤Ó·Ó ¿ÏÏÔ ÓfiÌÔ ÂÎÙfi˜ ·fi ·˘ÙfiÓ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ ÙË Û˘Ó·›ÓÂÛ‹ ÙÔ˘, –Ë ÔÏÈÙÈ΋ ÈÛfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ó· ÌËÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›̇ ÂÈ Î·Ó¤Ó·Ó ·ÓÒÙÂÚÔ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡·Ú¿ ÌfiÓÔÓ Î¿ÔÈÔÓ ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¤¯ÂÈ ÙËÓ ËıÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰ÂÛ̇ÛÂÈ Ì¤Ûˆ‰Èη›Ô˘ fiˆ˜ Î·È ÂΛÓÔ˜ ÌÔÚ› Ó· ‰ÂÛ̇ÛÂÈ ·˘ÙfiÓØ ÙÚ›ÙÔÓ, ÙÔ Î·ÙËÁfiÚË-Ì· Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋  ̃·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·˜, ÙÔ˘ Ó· ÌËÓ ÔÊ›ÏÂÈ ÙËÓ ‡·ÚÍË Î·È Û˘ÓÙ‹ÚË-

Û‹ ÙÔ˘ ÛÙË ‚Ô‡ÏËÛË ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, ·ÏÏ¿ [Ó· ÙËÓ ÔÊ›ÏÂÈ] ÛÙËÓȉÈfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ ˆ˜ ̤ÏÔ˘˜ Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜. ∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· Û˘Ó¿ÁÂ- Ù·È Ë ·ÛÙÈ΋ ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·, Ë ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ó· ÌË ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·ÓÙÈ-ÚÔۈ‡ÂÙ·È ·fi Î·Ó¤Ó·Ó Û ÂÚ›ÙˆÛË ‰Èη˚΋˜ ˘fiıÂÛ˘.

∏ ÈηÓfiÙËÙ· Ù˘ „ËÊÔÊÔÚ›·˜ Â›Ó·È Ë ÌÔÓ·‰È΋ ÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË. ∞˘Ù‹ fï˜ Ë ÈηÓfiÙËÙ· ÚÔ¸Ôı¤ÙÂÈ ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘Ï·Ô‡, Ô ÔÔ›Ô˜ [ÔÏ›Ù˘] ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ̤ÚÔ˜ [Teil] Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ ·ÏÏ¿ ηÈ̤ÏÔ˜ Ù˘ [Glied], ‰ËÏ·‰‹ ÂȉÈÒÎÂÈ ·˘Ùfi‚Ô˘Ï· Ó· Â›Ó·È ÂÓÂÚÁfi ̤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜. ∞˘Ù‹ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ȉÈfiÙËÙ· fï˜ ηıÈÛÙ¿ ·Ó·Áη›· ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË

ÌÂٷ͇ÂÓÂÚÁÔ‡

ηȠ·ıËÙÈÎÔ‡

ÔÏ›ÙË, ·Ó Î·È ·˘Ù‹ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¤ÓÓÔÈ· Ê·›ÓÂ- Ù·È Ó· ·ÓÙÈÊ¿ÛÎÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ÂÓfi˜ ÔÏ›ÙË Î·ı’ ·˘ÙfiÓ. – ∆· ·ÎfiÏÔ˘ı··Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ¿ÚÛË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜: √Ì·ıËÙ¢fiÌÂÓÔ˜ Û ¤Ó·Ó ¤ÌÔÚÔ ‹ Û ¤Ó·Ó Ù¯ӛÙËØ Ô ÔÈÎÈ·Îfi˜ ˘ËÚ¤Ù˘ (fi¯ÈÔ ̆ ¿ÏÏËÏÔ˜ ÛÙËÓ ̆ ËÚÂÛ›· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜)Ø Ô ·Ó‹ÏÈÎÔ˜ (naturaliter vel

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

194 ‚) ™Â ÂÚ›ÙˆÛË Û˘Ó·›ÓÂÛ˘ ‰ÂÓ ‰È·Ú¿ÙÙÂÙ·È ¿‰ÈÎÔ.

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·194

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

6/80

civiliter)Ø fiϘ ÔÈ Á˘Ó·›Î˜, Î·È ÁÂÓÈο Ô Î·ı¤Ó·˜ Ô˘ Â›Ó·È ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó·Û˘ÓÙËÚÂ›Ù·È (Ì ÙÚÔÊ‹ Î·È ÚÔÛÙ·Û›·) fi¯È ·fi ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·ÏÏ¿ Â›Ó·È ·Ó·ÁηṲ̂ÓÔ˜ Ó· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙË- Ù· ¿ÏÏˆÓ (ÂÎÙfi˜ ·fi ÂΛÓË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜), ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ÔÏ›ÙË Î·È Ë ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È ·Ï‹ ÂÓ‡·ÚÍË [Inhärenz]. – √ ͢ÏÔÎfiÔ˜Ô˘ ÚÔÛÏ·Ì‚¿Óˆ ÛÙÔ ·ÁÚfiÎÙËÌ¿ ÌÔ˘, Ô ÛȉËÚÔ˘ÚÁfi˜ ÛÙËÓ πÓ‰›· Ô˘ Ì ÙÔÛÊ˘Ú›, ÙÔ ·ÌfiÓÈ Î·È ÙÔ Ê˘ÛÂÚfi ÙÔ˘ Á˘ÚÓ¿ ·fi Û›ÙÈ Û ۛÙÈ ÁÈ· Ó· ÂÂÍÂÚÁ·-ÛÙ› ÂÈÙfiÔ˘ ÙÔ Û›‰ÂÚÔ, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Û˘ÁÎÚ›ÓÔ˘Ì Ì ÙÔÓ ∂˘Úˆ·›Ô ͢ÏÔ˘ÚÁfi‹ ÛȉËÚÔ˘ÚÁfi Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÎı¤ÛÂÈ ‰ËÌÔÛ›ˆ˜ Ù· ÚÔ˚fiÓÙ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ˆ˜ ÂÌÔÚ‡̷ٷ [ÚÔ˜ ÒÏËÛË], Ô ÔÈÎԉȉ¿ÛηÏÔ˜ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙÔ

‰ËÌԉȉ¿ÛηÏÔ, Ô ·ÁÚfiÙ˘ › ÂÓÔÈΛˆ Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ÙÔÓ ·ÁÚÔÌÈÛıˆÙ‹Î.Ï. Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ̆ ԯ›ÚÈ· [Handlanger] Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜, ‰ÈfiÙÈ Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·- Ù·¯ıÔ‡Ó ‹ Ó· ÚÔÛٷ٢ıÔ‡Ó ·fi ¿ÏÏ· ¿ÙÔÌ· Î·È ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Óη̛· ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›· ̂ ˜ Ôϛ٘.

 ∞˘Ù‹ Ë ÂÍ¿ÚÙËÛË ·fi ÙË ‚Ô‡ÏËÛË ¿ÏÏˆÓ Î·È ·˘Ù‹ Ë ·ÓÈÛfiÙËÙ· ‰ÂÓ ·ÓÙÈÙ›-ıÂÓÙ·È ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ ‰ÈfiÏÔ˘ ÛÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ÈÛfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ ˆ  ̃·ÓıÚÒˆÓ, ÔÈÔÔ›ÔÈ Û˘ÓÔÏÈο ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· Ï·fiØ ·ÂÓ·ÓÙ›·˜, ÌfiÓÔÓ Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·˘Ùfi˜ Ô Ï·fi˜ ¤Ó· ÎÚ¿ÙÔ˜ Î·È Ó·ÂÈÛ¤ÏıÂÈ Û ¤Ó· Û‡ÓÙ·ÁÌ·. ∂ÓÙfi˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈ΋˜ Ù¿Í˘ fï˜ ‰ÂÓ¤¯Ô˘Ó fiÏÔÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ‰Èη›ˆÌ· „‹ÊÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· Â›Ó·È Ôϛ٘

Î·È fi¯È ·ÏÒ˜ Û‡ÓÙÚÔÊÔÈ. ¢ÈfiÙÈ ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ··ÈÙ‹ÛÔ˘Ó·fi ÙÔ˘˜ ̆ ÔÏÔ›Ô˘˜ Ó· ÙÔ˘˜ Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜ ÙË˜Ê˘ÛÈ΋˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ÈÛfiÙËÙ·˜ ̂ ˜ ·ıËÙÈο ̤ÚË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ Û˘ÓÂ-¿ÁÂÙ·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ‰È·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ˆ˜ ÂÓÂÚÁ¿ ̤ÏË, Ó· ÙÔ ÔÚ-Á·ÓÒÓÔ˘Ó ‹ Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÓfïÓ. ∞fiÂΛÓÔ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ÌfiÓÔÓ fiÙÈ, fiÔÈÔ˘˜ ıÂÙÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜ Î·È ·Ó „ËÊ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ôϛ٘, [·˘ÙÔ› ÔÈ ÓfiÌÔÈ] ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·ÓÙ›ıÂÙÔÈ ÛÙÔ˘˜Ê˘ÛÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È Ù˘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˘ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·ÈÛfiÙËÙ·˜ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Ë ÔÔ›· ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÌÔÚ› ÂÚÁ·˙fi-

ÌÂÓÔ˜ Ó· ·ÓÂÏȯı› ·fi ÙËÓ ·ıËÙÈ΋ ÛÙËÓ ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË.

¨ 47

√È ÙÚÂȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ·ÍÈÒÌ·Ù· ηÈ, ηıÒ˜ Û˘Ó¿ÁÔÓÙ·È·Ó·Áη›· ·fi ÙËÓ È‰¤· ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÂÓ Á¤ÓÂÈ ˆ˜ Ô˘ÛÈÒ‰ÂȘ ÁÈ· ÙË ıÂÌÂÏ›ˆÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ (Û‡ÓÙ·ÁÌ·), [›ӷÈ] ÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú¯¤ .̃ ¶ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÙË Û¯¤ÛË ÂÓfi  ̃·Óˆ- Ù¤ÚÔ˘ (Ô ÔÔ›Ô˜, Û‡Ìʈӷ Ì ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·-Ó¤Ó·˜ ¿ÏÏÔ˜ ·fi ÙÔÓ Âӈ̤ÓÔ Ï·fi) ÚÔ˜ ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ 195

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·195

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

7/80

¯ˆÚÈÛÙ¿ ˆ  ̃˘ËÎfiÔ˘ ,̃ ‰ËÏ·‰‹ ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙ‹ (imperans) ÚÔ  ̃·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ̆ ·ÎÔ‡Ô˘Ó (subditus). – ∏ Ú¿ÍË Ì¤Ûˆ Ù˘ ÔÔ›·˜ Ô Ï·fi˜ ·˘ÙÔÛ˘ÁÎÚÔ- ÙÂ›Ù·È Û ¤Ó· ÎÚ¿ÙÔ˜, ÔÚıfiÙÂÚ· fï˜ Ë È‰¤· Ù˘ Ú¿Í˘ Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓÔÔ›· ÌÔÚԇ̠ӷ ÛÎÂÊÙԇ̠ÙË ÓÔÌÈÌfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Â›Ó·È ÙÔ ÚˆÙ·Ú- ¯ÈÎfi Û˘Ì‚fiÏ·ÈÔ. ™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ùfi fiÏÔÈ (omnes et singuli) ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ·-Ú·ÈÙÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙËÓ Â͈ÙÂÚÈ΋ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÙËÓ Â·Ó·ÎÙ‹ÛÔ˘Ó ·Ì¤-Ûˆ˜ ̂ ˜ ̤ÏË ÌÈ·˜ ÔÏÈÙ›·˜, ‰ËÏ·‰‹ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ıˆÚË̤ÓÔ˘ ̂ ˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜(universi). ¢ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ Î·Ó›˜: ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜, Ô ¿ÓıÚˆÔ˜ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿- ÙÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ı˘ÛÈ¿ÛÂÈ ¤Ó· Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ Û‡ÌÊ˘Ù˘ Ê˘ÛÈ΋˜ ÙÔ˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Û ¤Ó·ÛÎÔfi, ·Ú¿ [ÌÔÚ› Ó· ÂÈ fiÙÈ] ¤¯ÂÈ ÂÁηٷÏ›„ÂÈ ÙÂÏ›ˆ˜ ÙËÓ ¿ÁÚÈ·, ¿Ó¢

ÓfiÌÔ˘, ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ ÁÈ· Ó· ‚ÚÂÈ Î·È ¿ÏÈ ·ÂÚÈfiÚÈÛÙË ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ ˆ˜ Ù¤ÙÔÈ· Û ̛· ÂÍ¿ÚÙËÛË ·fi ÓfiÌÔ˘˜, ‰ËÏ·‰‹ Û ̛· ηٿÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘Ø ‰ÈfiÙÈ·˘Ù‹ Ë ÂÍ¿ÚÙËÛË ËÁ¿˙ÂÈ ·fi ÙËÓ ›‰È· ÙË ÓÔÌÔıÂÙÔ‡Û· ‚Ô‡ÏËÛ‹ ÙÔ˘.

¨ 48

√È ÙÚÂȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ, Î·Ù¿ ÚÒÙÔÓ, Û˘Ó‰˘·Ṳ̂-Ó˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ËıÈο ÚfiÛˆ· (potestates coordinatae), ‰Ë-Ï·‰‹ Ë Ì›· Â›Ó·È ÙÔ Û˘Ìϋڈ̷ Ù˘ ¿ÏÏ˘ ÒÛÙ ӷ ̆ ¿ÚÍÂÈ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË(complementum ad sufficientiam) ÙÔ˘ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜. ∫·Ù¿ ‰Â‡ÙÂ-ÚÔÓ fï  ̃˘¿ÁÔÓÙ·È (subordniatae) Ë Ì›· ÛÙËÓ ¿ÏÏË, ÒÛÙÂ Ë Ì›·, fiÙ·Ó ‚ÔËı¿ ÙËÓ ¿ÏÏË, Ó· ÌËÓ ÌÔÚ› Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· ηٷ¯Ú·ÛÙ› ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘, ·ÏÏ¿¤¯ÂÈ ÙË ‰È΋ Ù˘ ·Ú¯‹, ‰ËÏ·‰‹ ÚÔÛÙ¿˙ÂÈ ÌÂÓ ̂ ˜ ȉȷ›ÙÂÚÔ ÚfiÛˆÔ ·ÏÏ¿ ˘fi ÙÔÓ fiÚÔ Ù˘ ‚Ô‡ÏËÛ˘ ÂÓfi˜ ·ÓˆÙ¤ÚÔ˘. ∆Ú›ÙÔÓ, ̤۷ ·fi ÙËÓ ¤ÓˆÛË ÙˆÓ‰‡Ô ÌÔÚ› Ó· ·Ô‰Ôı› Û οı ̆ ‹ÎÔÔ ÙÔ ‰›Î·Èfi ÙÔ˘.

°È’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÍÔ˘Û›Â˜, ̂ ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘˜, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÂȈı›:fiÙÈ Ë ‚Ô‡ÏËÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÔı¤ÙË (legislatoris), fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi ¢ÈÎfiªÔ˘ Î·È ¢ÈÎfi ™Ô˘ ›ӷȠ¿ÌÂÌÙË (irreprehensibel), fiÙÈ Ë ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘-Û›· ÙÔ˘ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ΢‚ÂÚÓ‹ÙË (summi rectoris) ›ӷȠ·Î·Ù·Ì¿¯ËÙË (irresi-stibel) Î·È fiÙÈ Ë ÂÙ˘ÌËÁÔÚ›· ÙÔ˘ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ‰ÈηÛÙ‹ (supremi iudicis) ›ӷÈ

 ·ÌÂÙ¿ÎÏËÙË (inappelabel).

¨ 49

√ ËÁÂÌfiÓ·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (rex, princeps) Â›Ó·È ÂΛÓÔ ÙÔ (ËıÈÎfi ‹ Ê˘ÛÈÎfi)ÚfiÛˆÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó‹ÎÂÈ Ë ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· (potestas executoria). ∂›Ó·ÈÔ ·Ú¿ÁÔÓÙ·  ̃ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ô˘ ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜ Î·È ı¤ÙÂÈ ÛÙÔ Ï·fi ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ ÛÙË ‚¿ÛË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÌÔÚ› Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ(̤ۈ ̆ ·ÁˆÁ‹˜ ÌÈ·˜ [·ÙÔÌÈ΋˜] ÂÚ›ÙˆÛ˘ Û ·˘ÙfiÓ) Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ Î¿ÙÈ ‹

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

196

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·196

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

8/80

Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ·˘Ùfi Ô˘ Â›Ó·È ‰ÈÎfi ÙÔ˘. ø˜ ËıÈÎfi ÚfiÛˆÔ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ¢È-¢ı˘ÓÙ‹ÚÈÔ, Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË. √È ‰È·Ù·Á¤  ̃ÙÔ˘ ÛÙÔ Ï·fi Î·È ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜, ηȠÙÔ˘˜ ·ÓˆÙ¤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘˜ (˘Ô˘ÚÁÔ›) ÛÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÓ·fiÎÂÈÙ·È Ë ÎÚ·ÙÈ΋ ‰ÈÔ›- ÎËÛË (gubernatio), Â›Ó·È ‰È·Ù¿ÁÌ·Ù·, ·ÔÊ¿ÛÂÈ̃ (fi¯È ÓfiÌÔÈ), ‰ÈfiÙÈ ·ÊÔÚÔ‡ÓÌ›· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË Î·È ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜. ª›· Î˘‚¤ÚÓËÛË ËÔÔ›· ı· ‹Ù·Ó Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ı· ÔÓÔÌ·˙fiÙ·Ó ‰ÂÛÔÙÈ΋ Û ·ÓÙ›-ıÂÛË ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÙÚȈÙÈ΋, ˆ˜ ·ÙÚȈÙÈ΋ fï˜ ‰ÂÓ ÂÓÓÔÂ›Ù·È Ì›· ·ÙÂÚÓ·- ÏÈÛÙÈ΋ (regimen paternale), ηıÒ˜ ·˘Ù‹ Â›Ó·È Ë Ï¤ÔÓ ‰ÂÛÔÙÈ΋ fiÏˆÓ (ÌÂ- Ù·¯ÂÈÚÈ˙fiÌÂÓË ÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ˆ˜ ·È‰È¿), ·ÏÏ¿ Ì›· Î˘‚¤ÚÓËÛË Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜(regimen civitatis et patriae), fiÔ˘ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ (civitas) ÌÂÙ·¯ÂÈÚ›˙ÂÙ·È ÌÂÓ

 ÙÔ˘˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ ÙÔ˘ ̂ ˜ ̤ÏË ÌÈ·˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ·ÏÏ¿ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ Î·È ̂ ˜ ÔÏ›- Ù˜, ‰ËÏ·‰‹ Û‡Ìʈӷ Ì ÓfiÌÔ ˜̆ Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘˜ ·ÓÂÍ·ÚÙËÛ›·˜: Ô Î·ı¤Ó·˜ η- Ù¤¯ÂÈ ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÙÔÓ Â·˘Ùfi Î·È Î·Ó›˜ ‰ÂÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙËÓ ·fiÏ˘ÙË ‚Ô‡-ÏËÛË ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ ‰›Ï· ‹ ¿Óˆ ·fi ·˘ÙfiÓ.

√ ΢ڛ·Ú¯Ô˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ (Ô ÓÔÌÔı¤Ù˘) ‰ÂÓ ÌÔÚ› ÏÔÈfiÓ Ó· Â›Ó·È Ù·˘Ùfi-¯ÚÔÓ· Ô ËÁÂÌfiÓ·˜ ÙÔ˘, ‰ÈfiÙÈ ·˘Ùfi˜ ˘fiÎÂÈÙ·È ÛÙÔ ÓfiÌÔ Î·È Â›Ó·È ˘fi¯ÚÂԘ̤ۈ ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ Û οÔÈÔÓ ¿ÏÏÔÓ, ÛÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô. √ ΢ڛ·Ú¯Ô˜ÌÔÚ› Ó· ·Ê·ÈÚ¤ÛÂÈ ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· ·fi ÙÔÓ ËÁÂÌfiÓ·, Ó· ÙÔÓ Î·ı·ÈÚ¤ÛÂÈ ‹ Ó·ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂÈ ÙË ‰ÈÔ›ÎËÛ‹ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÔÓ ÙÈ̈ڋÛÂÈ (·˘Ùfi ÛË-Ì·›ÓÂÈ Î·È Ë ·ÔÎÏÂÈÛÙÈο ÛÙËÓ ∞ÁÁÏ›· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÌÂÓË ¤ÎÊÚ·ÛË fiÙÈ Ô‚·ÛÈÏÈ¿˜, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·ÓÒÙ·ÙË ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ú¿ÍÂÈ¿‰ÈÎÔ)Ø ‰ÈfiÙÈ ·˘Ùfi ı· ‹Ù·Ó Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘ Ì›· Ú¿ÍË Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘-Û›·˜, Ë ÔÔ›· ¤¯ÂÈ ÚˆÙ·Ú¯Èο ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÂÍ·Ó·Áο˙ÂÈ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ ·ÏÏ¿ Ë ›‰È· ı· ‹Ù·Ó ̆ ÔΛÌÂÓË Û ¤Ó·Ó ÂÍ·Ó·ÁηÛÌfi, Ú¿ÁÌ· ÙÔÔÔ›Ô ·ÓÙÈÊ¿ÛÎÂÈ.

∆¤ÏÔ˜, Ô‡ÙÂ Ô Î˘Ú›·Ú¯Ô˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ô‡ÙÂ Ô ËÁÂÌfiÓ·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰Èο- ÛÔ˘Ó, ·ÏÏ¿ ÌÔÚÔ‡Ó ÌfiÓÔÓ Ó· ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ó ‰ÈηÛÙ¤˜ ˆ˜ Û˘Ì‚Ô‡ÏÔ˘˜. √ Ï·fi˜‰Èο˙ÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ̤۷ ·fi ÂΛÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Û˘ÌÔϛ٘ ÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ÈÔ-Ú›˙ÔÓÙ·È Ì¤Ûˆ ÂχıÂÚ˘ „ËÊÔÊÔÚ›·˜ ̂ ˜ ·ÓÙÈÚfiÛˆÔ› ÙÔ˘, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·

ͯˆÚÈÛÙÔ› ÁÈ· οı ڿÍË. ¢ÈfiÙÈ Ë ÂÙ˘ÌËÁÔÚ›· (Ë ·fiÊ·ÛË) Â›Ó·È Ì›· ÌÂÌÔ-ӈ̤ÓË Ú¿ÍË Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ (iustitiae distributivae) ̤ۈ ÂÓfi˜ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ÂÈÙÚfiÔ˘ (‰ÈηÛÙ‹ ‹ ‰ÈηÛÙËÚ›Ô˘) ÚÔ˜ ÙÔÓ ÌÂÌÔӈ̤ÓÔ ̆ ‹ÎÔÔ,‰ËÏ·‰‹ Û οÔÈÔÓ Ô˘ ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ Ï·fi Î·È [·˘Ù‹ Ë Ú¿ÍË] ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î·Ì›·ÂÍÔ˘Û›· ̂ ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË (·fi‰ÔÛË) ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ÙÔ˘ ·Ó‹ÎÂÈ. ∫·ıÒ˜ÏÔÈfiÓ Î¿ı ¿ÙÔÌÔ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ·ıËÙÈÎfi ̂ ˜ ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÛ¯¤ÛË (ÚÔ˜ ÙȘ ·Ú¯¤˜), ηıÂÌÈ¿ ·fi ÂΛӘ ÙȘ ‰‡Ô ÂÍÔ˘Û›Â˜ ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂÓ· ‰È·Ú¿ÍÂÈ ¿‰ÈÎÔ Â¿Ó ÂͤÊÚ·˙ ·fiÊ·ÛË Û ̛· ÂÚ›ÙˆÛË ÂÚ› ÙÔ˘ ÙÈ

197

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·197

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

9/80

·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ̆ ‹ÎÔÔ, ‰ÈfiÙÈ [ÙfiÙÂ] ‰ÂÓ ı· ‹Ù·Ó Ô Ï·fi˜ ·˘Ùfi˜ Ô˘ı· ÂͤÊÚ·˙ ÙËÓ ÂÙ˘ÌËÁÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÔ¯‹ ‹ ÙËÓ ·ıˆfiÙËÙ· ÂÓfi˜ Û˘ÌÔÏ›ÙË.™Â ÂÚ›ÙˆÛË [fï˜] ÂÍ·ÎÚ›‚ˆÛ˘ Ù˘ [ÂοÛÙÔÙÂ] Ú¿Í˘ Û ̛· ·ÁˆÁ‹ ÙÔ‰ÈηÛÙ‹ÚÈÔ ¤¯ÂÈ ÙË ‰ÈηÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÂÈ ÙÔ ÓfiÌÔ Î·È, ̤ۈ Ù˘ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, Ó· ·Ô‰ÒÛÂÈ ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó· ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘ ·Ó‹ÎÂÈ. ªfi-ÓÔÓ Ô Ï·fi˜ ÌÔÚ› ÏÔÈfiÓ Ó· ‰ÈοÛÂÈ Î·ı¤Ó·Ó Ô˘ Â›Ó·È Ì¤ÏÔ˜ ÙÔ˘, ·Ó ηÈÌfiÓÔÓ ¤ÌÌÂÛ·, ̤ۈ ÂÓfi˜ ·ÓÙÈÚÔÛÒÔ˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÎϤÍÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ (ÙÔ ÛÒÌ·ÂÓfiÚΈÓ). – £· ‹Ù·Ó ¿ÏψÛÙ Ôχ ηÙÒÙÂÚÔ Ù˘ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·˜ ÙÔ˘ ËÁÂÌfi-Ó· Ó· ·›˙ÂÈ ÙÔ ‰ÈηÛÙ‹, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ı¤ÙÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ÛÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ· ‰È¿-ڷ͢ ·‰ÈΛ·˜, ηٷϋÁÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ¤ÊÂÛ˘ (a rege maleinformato ad regem melius informandum).Á)

¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÏÔÈfiÓ ÁÈ· ÙÚÂȘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÍÔ˘Û›Â˜ (potestas legislatoria,executoria, iudiciaria) ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ (civitas) ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·˘ÙÔÓÔ-Ì›· ÙÔ˘, ‰ËÏ·‰‹ Û˘ÁÎÚÔÙ› Î·È ‰È·ÙËÚ› ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Û‡Ìʈӷ Ì ÓfiÌÔ˘˜ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜. – ™ÙËÓ ¤ÓˆÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÍÔ˘ÛÈÒÓ ¤ÁÎÂÈÙ·È Ë Â˘ËÌÂÚ›· ÙÔ˘ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (salus reipublicae suprema lex). Àfi ÙÔÓ fiÚÔ ·˘Ùfi [fï˜] ‰ÂÓ ı·¤Ú ӷ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·Ó›˜ ÙËÓ Â˘ËÌÂÚ›· ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î·È ÙËÓ Â˘‰·È- ÌÔÓ›· ÙÔ˘˜, ‰ÈfiÙÈ ·˘Ù‹ ÌÔÚ› ›Ûˆ˜ Ó· ÚÔ·„ÂÈ Ôχ ÈÔ ¿ÓÂÙ· Î·È Î·Ù¿ ÙÔ˘˜ fiıÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÛÙË Ê˘ÛÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË (fiˆ˜ ̆ ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Î·È Ô Rousseau)‹ οو ·fi Ì›· ‰ÂÛÔÙÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛËØ ·ÏÏ¿ ı· ¤Ú ӷ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È

 ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË Ù˘ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ·ÓÙÈÛÙÔȯ›·˜ ÙÔ˘ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ÚÔ˜ [ÙȘ] ·Ú-¯¤˜ ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘, Ë Âȉ›ˆÍË ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ì·˜ ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ÔÚıfi §fiÁÔ̤۷ ·fi Ì›· Î·ÙËÁÔÚÈ΋ ÚÔÛÙ·Á‹.

° ∂ ¡ π ∫ ∏ ¶ ∞ ƒ ∞ ∆ ∏ ƒ ∏ ™ ∏¶ E P I T ø N ¢ I K A ´ K ø N E ¶ I ¢ P A ™ E ø N ¶ O Y ¶ P O K Y ¶ T O Y N

 A ¶ O T H º Y ™ H T H ™ A ™ T I K H ™ E N ø ™ H ™

 ∞ 

∏ ËÁ‹ Ù˘ ·ÓÒÙÂÚ˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ›ӷÈ, ÁÈ· ÙÔ Ï·fi Ô˘ ˘fiÎÂÈÙ·È ÛÙȘ ‰È·Ù·Á¤˜ Ù˘, ·fi Ú·ÎÙÈ΋ ¿Ô„Ë ·ÓÂÍÂÚ‡ÓËÙË, ‰ËÏ·‰‹ Ô ̆ ‹ÎÔÔ˜ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ÌËÓÂȉ›‰ÂÙ·È Ì ڷÎÙÈ΋ ÚfiıÂÛË Û ηْ ›ʷÛË ÔÚıÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ‡˜[werktätig vernünfteln] ÂÚ› ·˘Ù‹˜ Ù˘ ηٷÁˆÁ‹˜ ˆ˜ ÂÓfi˜ ‰È·ÌÊÈÛ‚ËÙÔ‡ÌÂÓÔ˘

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

198

Á) ∞fi ¤Ó·Ó ηÎÒ˜ Û˘Ì‚Ô˘Ï¢ı¤ÓÙ· ËÁÂÌfiÓ· Û ¤Ó·Ó ηχÙÂÚ· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢fiÌÂÓÔ ËÁÂ-ÌfiÓ·.

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·198

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

10/80

‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜ (ius controversum) ̆ ·ÎÔ‹˜ ÛÙËÓ ›‰È·. ¢ÈfiÙÈ, ÂÊfiÛÔÓ Ô Ï·fi˜ ı·Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ‹‰Ë Âӈ̤ÓÔ˜ οو ·fi Ì›· ÁÂÓÈ΋ ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ‚Ô‡ÏËÛËÁÈ· Ó· Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÎÚ›ÓÂÈ ‰ÈηȈ̷ÙÈο ÂÚ› Ù˘ ·ÓÒÙ·Ù˘ ÎÚ·ÙÈ΋˜ÂÍÔ˘Û›·˜ (summum imperium), ÙfiÙ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Î·È ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ó· ÎÚ›-ÓÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·fi fi,ÙÈ ‚Ô‡ÏÂÙ·È Ô ·ÚÒÓ ËÁÂÌfiÓ·˜ (summus imperans). –∂¿Ó ÚÔËÁ‹ıËΠ·Ú¯Èο ¤Ó· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfi Û˘Ì‚fiÏ·ÈÔ ̆ ÔÙ·Á‹˜ (pactumsubiectionis civilis), ‹ Â¿Ó ÚÔËÁ‹ıËÎÂ Ë ‚›· Î·È ·ÚÁfiÙÂÚ· ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Ô Ófi-ÌÔ˜, ‹ Â¿Ó ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Ì ·˘Ù‹ ÙË ÛÂÈÚ¿: ·˘ÙÔ› ÔÈ Û˘ÏÏÔÁÈÛÌÔ› Â›Ó·È ÙÂÏ›ˆ˜¿ÛÎÔÔÈ ÁÈ· ¤Ó· Ï·fi Ô˘ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ‹‰Ë ̆ fi ·ÛÙÈÎÔ‡˜ ÓfiÌÔ˘˜, Î·È Â›Û˘ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÛÙÔ‡Ó ·ÂÈÏËÙÈÎÔ› ÁÈ· ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜. ¢ÈfiÙÈ, Â¿Ó Ô ˘‹ÎÔÔ˜, Ô˘

›¯Â ·Û¯ÔÏËı› Ì ÛΤ„ÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ¤Û¯·ÙË Î·Ù·ÁˆÁ‹ [Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜], ‹ıÂÏ ӷ·ÓÙÈÛÙ·ı› ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÂÍÔ˘Û›·, ÙfiÙ ı· ÌÔÚÔ‡Û ۇÌʈӷ Ì ÙÔ˘˜ Ófi-ÌÔ˘˜ Ù˘, ‰ËÏ·‰‹ Û‡Ìʈӷ Ì οı ‰›Î·ÈÔ, Ó· ÙÈ̈ÚËı›, Ó· ÂÍÔÓÙˆı› ‹ Ó·ÂΉȈ¯ı› (ˆ˜ ·Ú¿ÓÔÌÔ˜, exlex). – ŒÓ·˜ ÓfiÌÔ˜ ÙfiÛÔ ÈÂÚfi˜ (··Ú·‚›·ÛÙÔ˜)ÒÛÙ ·ÔÙÂÏ› ‹‰Ë ¤ÁÎÏËÌ· Ó· ·ÌÊÈÛ‚ËÙ›ٷȠڷÎÙÈο, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ·›ÚÂÙ·È ËÂÓ¤ÚÁÂÈ¿ ÙÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· ÛÙÈÁÌ‹, Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi˜ ˆ˜ Â¿Ó Ó· ÌËÓ Î·Ù¿ÁÂÙ·È ·fi·ÓıÚÒÔ˘˜ ·ÏÏ¿ ·fi οÔÈÔÓ ·ÓÒÙÂÚÔ, ¿ÌÂÌÙÔ, ÓÔÌÔı¤ÙË, Î·È ·˘Ù‹ Â›Ó·È ËÛËÌ·Û›· Ù˘ ÚfiÙ·Û˘: «∫¿ı ÂÍÔ˘Û›· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ £Âfi». ∞˘Ù‹ ËÚfiÙ·ÛË ‰ÂÓ ·Ô‰›‰ÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ‚¿ÛË ÙÔ˘ ·ÛÙÈÎÔ‡ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜, ·ÏÏ¿ ‰Ë-ÏÒÓÂÈ ˆ˜ ȉ¤·, ˆ˜ Ú·ÎÙÈ΋ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ §fiÁÔ˘: fiÙÈ Ú¤ÂÈ Î·Ó›˜ Ó· ˘·ÎÔ‡ÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·, ¿Û¯ÂÙ· ·fi ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ Ù˘.

 ∞fi Â‰Ò ÚÔ·ÙÂÈ Ë ÚfiÙ·ÛË: Ô Î˘Ú›·Ú¯Ô˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ·¤Ó·ÓÙÈÛÙÔ˘˜ ̆ ËÎfiÔ˘˜ ÌfiÓÔÓ ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È Î·ıfiÏÔ˘ (ÂÍ·Ó·ÁηÛÙÈο) ηı‹ÎÔ-ÓÙ·. – ∂ÈϤÔÓ, ·ÎfiÌË Î·È ·Ó ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ ÙÔ˘ ΢ÚÈ¿Ú¯Ô˘, Ô ËÁÂÌfiÓ·˜, ‰Ú·ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔ ÓfiÌÔ, .¯. ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔ ÓfiÌÔ Ù˘ ÈÛfiÙËÙ·˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÈÎÒÓ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂˆÓ Ì¤Û· ·fi ÊÔÚÔÏÔÁ›·, ÂÈÛÙÚ¿Ù¢ÛË Î.Ï., Ô ˘‹ÎÔÔ˜ ÌÔÚ› ÌÂÓ Ó· ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂÈ Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ·‰ÈΛ· Ì›· ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·(gravamina) ·ÏÏ¿ η̛· ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË.

¶Ú¿ÁÌ·ÙÈ, ÙÔ Û‡ÓÙ·ÁÌ· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Î·Ó Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ ¤Ó· ¿ÚıÚÔ ÙÔ ÔÔ›Ô Ó·

ÂÈÙÚ¤ÂÈ Û ̛· ·Ú¯‹ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ó· ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÂÙ·È ÛÙÔÓ ·ÓÒÙ·ÙÔ ËÁÂ-ÌfiÓ· Û ÂÚ›ÙˆÛË Î·Ù·¿ÙËÛ˘ ÙˆÓ Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÓfïÓ, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ÙÔÓÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ. ¢ÈfiÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚ›ÛÂÈ ÙËÓ ÎÚ·ÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ı· Ú¤-ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ‹, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ, ›ÛË ‰‡Ó·ÌË Ì ·˘ÙfiÓ Ô˘ ı· ÂÚÈÔÚÈ-ÛÙ›, ηÈ, ˆ˜ ¤Ó·˜ ÓfiÌÈÌÔ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜, Ô˘ ‰È·Ù¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ˘ËÎfiÔ˘˜ Ó· ·ÓÙÈÛÙ·-ıÔ‡Ó, ı· Ú¤ÂÈ Â›Û˘ Ó· ÌÔÚ› Ó· ÙÔ˘  ̃ÚÔÊ˘Ï¿ÍÂÈÎ·È Ó· Â›Ó·È Û οı Â-Ú›ÙˆÛË Û ı¤ÛË Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Ì›· ÓÔÌÈο ÈÛ¯‡Ô˘Û· ÎÚ›ÛË, ‰ËÏ·‰‹ ı· Ú¤ÂÈÓ· ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ù¿ÍÂÈ ‰ËÌÔÛ›ˆ˜ ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË. ™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË, fï˜, 199

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·199

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

11/80

Ô ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ [Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÈ] Î·È fi¯È Ô ¿Ï-ÏÔ˜ [Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È], Ú¿ÁÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÓÙÈÊ¿ÛÎÂÈ. √ ΢ڛ·Ú¯Ô˜ Û˘ÌÂÚÈ-ʤÚÂÙ·È ¤ÙÛÈ Ì¤Ûˆ ÙˆÓ ̆ Ô˘ÚÁÒÓ ÙÔ˘ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ̂ ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜, ‰ËÏ·‰‹ ‰Â-ÛÔÙÈÎ¿Ø Î·È Ë „¢‰·›ÛıËÛË Ô˘ Ì·˜ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÏËÊıԇ̠ÙÔ Ï·fi ̤ۈ ÙˆÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ ÙÔ˘ ̂ ˜ Ì›· ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Û· [ÙËÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋] ÂÍÔ˘Û›· (·ÓÎ·È ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔÓ ÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋) ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÎÚ‡„ÂÈ ÙÔ ‰ÂÛÔÙÈÛÌfi, ÒÛÙ·˘Ùfi˜ Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ Ó· ÌË Ê·ÓÂÚÒÓÂÙ·È ·fi Ù· ̤۷ Ô˘ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ô ˘Ô˘ÚÁfi˜. √ Ï·fi˜ Ô˘ ·ÓÙÈÚÔۈ‡ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘ (ÛÙÔÎÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ) ¤¯ÂÈ, Û ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÂÁÁ˘ËÙ¤˜ Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ÙˆÓ ‰ÈηȈ̿- ÙˆÓ ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·È ¤ÓÙÔÓ· ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜

Î·È ÙȘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȤ˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ı¤ÛÂȘ ÛÙÔ ÛÙÚ·Ùfi, ÛÙÔ Ó·˘ÙÈÎfi Î·È ÛÙȘ ‰ËÌfiÛȘ ˘ËÚÂۛ ,̃ ı¤ÛÂȘ ÔÈ Ôԛ˜ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ̆ Ô Ú̆Áfi, Î·È ¤ÙÛÈ (·ÓÙ› Ó· ÎË-Ú‡ÙÙÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙÔ˘˜ ÛÊÂÙÂÚÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ΢‚¤ÚÓËÛË˜Ø ¿ÏψÛÙÂ Ë ‰ËÌfi-ÛÈ· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË Ù˘ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ̄ ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ì›· ‹‰Ë ÚÔÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ÓË ÔÌÔʈ-Ó›· ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Ë ÔÔ›· fï˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Û ÂÚ›Ô‰Ô ÂÈÚ‹-Ó˘) ¤¯Ô˘Ó ¿ÓÙ· ÙËÓ ÚԉȿıÂÛË Ó· ηٷϋÍÔ˘Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ̂ ˜ ̆ ԯ›ÚÈ· Ù˘ ΢-‚¤ÚÓËÛ˘. – ∆Ô ÏÂÁfiÌÂÓÔ ÌÂÙÚÈÔ·ı¤˜ ÔÏ›ÙÂ˘Ì·, ˆ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÂÛˆÙÂÚÈ-ÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘ ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ Ì›· ·ÓÔËÛ›·, Î·È ·ÓÙ› Ó· ·Ó‹ÎÂÈ ÛÙÔ¢›Î·ÈÔ Â›Ó·È ÌfiÓÔÓ ¤Ó· ·Í›ˆÌ· ÊÚfiÓËÛ˘ fi¯È ÙfiÛÔ ÁÈ· Ó· ‰˘ÛÎÔχÂÈ ÙÔÓ ·-Ó›Û¯˘ÚÔ Î·Ù··ÙËÙ‹ ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Ó· ·Û΋ÛÂÈ ÙËÓ ·˘ı·›ÚÂÙËÂÈÚÚÔ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ Î˘‚¤ÚÓËÛË, fiÛÔ ÁÈ· Ó· ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· ÙËÓ Î·Ï‡„ÂÈ Ì¤Û··fi ÙËÓ Â›Ê·ÛË ÌÈ·˜ ·ÓÙÈÔÏ›Ù¢Û˘ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ú·¯ˆÚËı› ÛÙÔ Ï·fi.

∂Ó¿ÓÙÈ· ÛÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ÎÂÊ·Ï‹ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ̆ ¿ÚÍÂÈ ÏÔÈ-fiÓ Î·Ì›· ÓfiÌÈÌË Ï·˚΋ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË, ‰ÈfiÙÈ ÌfiÓÔÓ Ì¤Ûˆ Ù˘ ̆ ÔÙ·Á‹˜ ÛÙË ÁÂÓÈ΋-ÓÔÌÔıÂÙÈ΋ ‚Ô‡ÏËÛË Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ì›· ηٿÛÙ·ÛË ‰Èη›Ô˘. ¢ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈÏÔÈfiÓ Î·Ó¤Ó· ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ÂͤÁÂÚÛ˘ (seditio), ·ÎfiÌË ÏÈÁfiÙÂÚÔ Ù˘ ·ӿ- ÛÙ·Û˘ (rebellio), Î·È ·ÎfiÌË ÈÔ Ï›ÁÔ ‰ÂÓ ̆ ¿Ú¯ÂÈ ÂÓ¿ÓÙÈ· Û ·˘ÙfiÓ, ̂ ˜ ÌÂ-ÌÔӈ̤ÓÔ ÚfiÛˆÔ (ÌÔӿگ˘), ‰Èη›ˆÌ· ›ıÂÛ˘ ÛÙÔ ÚfiÛˆfi ÙÔ˘ ηȷÎfiÌË ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ (monarchomachismus sub specie tyrannicidii) Ì ÙÔ Úfi-

Û¯ËÌ· ηٿ¯ÚËÛ˘ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÙÔ˘ (tyrannis). ∞ÎfiÌË Î·È Ë ÂÏ¿¯ÈÛÙË ·fi-ÂÈÚ· Û ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Â›Ó·È ÂÛ¯¿ÙË ÚÔ‰ÔÛ›· (proditio eminens) ηÈÔ ÚÔ‰fiÙ˘ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÈ̈ÚËı› Ì ٛÔÙ ÏÈÁfiÙÂÚÔÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ ̂ ˜ οÔÈÔ˜ Ô˘ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ηٷÛÙÚ¤„ÂÈ ÙËÓ ·- ÙÚ›‰· ÙÔ˘ (parricida). – √ ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ¤Ó· ηı‹ÎÔÓ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ó· ̆ Ô̤ÓÂÈ Ì›·,¤ÛÙˆ ıˆÚÔ‡ÌÂÓË ·ÊfiÚËÙË, ηٿ¯ÚËÛË Ù˘ ·ÓÒÙ·Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜, ¤ÁÎÂÈÙ·ÈÛÙÔ ÂÍ‹˜: fiÙÈ Ë ·ÓÙ›ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ·ÓÒÙ·ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ‰ÂÓ ÌÔÚ› ÔÙ¤ Ó· Á›ÓÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·ÓÙÈÏËÙ‹ ·Ú¿ ÌfiÓÔÓ ̂ ˜ ·Ú¿ÓÔÌË, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

200

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·200

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

12/80

ˆ˜ ηٷÛÙÚÂÙÈ΋ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÔÏÈ΋ ÓÔÌÈ΋ Û˘ÓÙ·ÁÌ·ÙÈ΋ Ù¿ÍË. ¢ÈfiÙÈ, ÁÈ· Ó·¤¯ÂÈ Ô Ï·fi˜ ‰Èη›ˆÌ· ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘, ı· ¤Ú ӷ ˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó·˜ ‰ËÌfiÛÈÔ˜ Ófi-ÌÔ˜ Ô˘ Ó· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ·˘Ù‹ ÙË Ï·˚΋ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË, ‰ËÏ·‰‹ Ë ·ÓÒÙ·ÙË ÓÔÌÔıÂÛ›·ı· ¤Ú ӷ ÂÚȤ¯ÂÈ ¤Ó·Ó fiÚÔ fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ·ÓÒÙ·ÙË Î·È Ì ÙËÓ ›‰È· ÎÚ›-ÛË Ó· ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÙÔ Ï·fi, Ô˘ Â›Ó·È ˘‹ÎÔÔ˜, ΢ڛ·Ú¯Ô ¿Óˆ Û ·˘ÙfiÓ ÙÔÓÔÔ›Ô Ú¤ÂÈ Ó· ̆ ·ÎÔ‡ÂÈ. ∞˘Ùfi fï˜ Â›Ó·È ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi Î·È Ë ·ÓٛʷÛË Á›ÓÂ- Ù·È ·ÛÈÊ·Ó‹˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ ÂÚÒÙËÛË: ¶ÔÈÔ˜ ı· Ú¤ÂÈ ÏÔÈfiÓ Ó· Â›Ó·È ÎÚÈ- Ù‹˜ Û ·˘Ù‹ ÙË ‰È¤ÓÂÍË ÌÂٷ͇ Ï·Ô‡ Î·È Î˘ÚÈ¿Ú¯Ô˘ (‰ÈfiÙÈ, Û‡Ìʈӷ Ì fiÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘, ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ËıÈο ÚfiÛˆ·)Ø fiÔ˘ Ê·›ÓÂ- Ù·È fiÙÈ Ô Ï·fi˜ ı¤ÏÂÈ Ó· Â›Ó·È ‰ÈηÛÙ‹˜ ÛÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ̆ fiıÂÛË.1

201

I . KANT

1. √ ÂÎıÚÔÓÈÛÌfi˜ ÂÓfi˜ ÌÔÓ¿Ú¯Ë ÌÔÚ› Ó· ıˆÚËı› Î·È ̂ ˜ ÂÎÔ‡ÛÈ· ·ÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÛÙ¤ÌÌ·- ÙÔ ,̃ ·Ú·›ÙËÛË ·fi ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÂÈÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ÛÙÔ Ï·fi, ‹, ›Û˘, ̄ ˆÚ›˜ ¤̂·ÛË ÛÙÔ ·ÓÒ- Ù·ÙÔ ÚfiÛ̂ Ô, ˜̂ Ì›· ·Ô¯ÒÚËÛË ·fi ÙËÓ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÂÚÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ›‰ÈÔ̆ ÛÙÔÓ È‰È Ù̂ÈÎfi ‚›Ô.ªÂ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÙÔ ¤ÁÎÏËÌ· ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ô˘ ÂÍ·Ó¿ÁηÛ οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÈηÏÂÛÙ›  ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙËÓ ÚfiÊ·ÛË ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘ ¤ÎÙ·ÎÙ˘ ·Ó¿Á΢ (casus necessitatis) ·ÏÏ¿ ÔÙ¤ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈÔ‡ÙÂ Î·Ó ÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ, ‰Èη›ˆÌ· ÙÈ̈ڛ·˜ ÙÔ˘ ·ÓˆÙ¿ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÚfiÙÂÚË ‰ÈÔ›ÎËÛ‹ ÙÔ˘. ¢ÈfiÙÈ fiÏ· fiÛ· ¤Ú·ÙÙ ڈهÙÂÚ· ̆ fi ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ¿Ú¯ÔÓÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ıˆ-ÚÔ‡ÓÙ·È fiÙÈ ¤Ï·‚·Ó ̄ ÒÚ· Ì Â͈ÙÂÚÈο ÓfiÌÈÌÔ ÙÚfiÔ Î·È fiÙÈ ·˘Ùfi˜ Ô ›‰ÈÔ˜, ıˆÚÔ‡ÌÂÓÔ˜ ËÁ‹ ÙˆÓ ÓfiÌ Ó̂, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ú¿ÍÂÈ ¿‰ÈÎÔ. ∞Ó¿ÌÂÛ· Û fiϘ ÙȘ ÊÚÈηÏÂfiÙËÙ˜ ÌÈ·˜ ÎÚ·ÙÈ΋˜

·Ó·ÙÚÔ‹˜ ̤ۈ ·ӿÛÙ·Û˘ Ë ‰ÔÏÔÊÔÓ›· ÙÔ˘ ÌÔÓ¿Ú¯Ë ‰ÂÓ Â›Ó·È Ë ̄ ÂÈÚfiÙÂÚË, ‰ÈfiÙÈ ÌÔÚ› Î·Ó›˜ Ó· ÛÎÂÊÙ› fiÙÈ ·˘Ùfi Ô Ï·fi˜ ÙÔ ‰È·Ú¿ÙÙÂÈ ÏfiÁ  ̂Êfi‚Ô˘ fiÙÈ Ô ÌÔӿگ˘, Â¿Ó ·Ú·Ì›ÓÂÈÛÙË ̇ ˆ‹, ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Î·È ¿ÏÈ Ó· ·Ó·ı·ÚÚ‹ÛÂÈ Î·È Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ Ï·fi ÙËÓ ÙÈ̈ڛ· Ô˘ ÙÔ˘·Í›˙ÂÈØ ÒÛÙ ‰ÂÓ ı· ¤ÚÂÂ Ë ‰ÔÏÔÊÔÓ›· Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÔÈÓÈ΋̃ ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘ ·Ï-Ï¿ Ì›· Ú¿ÍË ·˘ÙÔÛ˘ÓÙ‹ÚËÛ˘. ∂›Ó·È Ë Ù˘È΋ ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÙÔ˘ ÌÔÓ¿Ú¯Ë ·˘Ùfi Ô˘ ÁÂÌ›̇ ÂÈ Ì ÊÚ›ÎËÌÈ· „˘¯‹ Ô˘ ‰È·Î·Ù¤¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ È‰¤· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜, Î·È Â·Ó¤Ú¯ÂÙ·È fiÔÙÂÛÎÂÊÙ› ηÓ›˜ οÙÈ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô fiˆ˜ ÙË ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ∫·ÚfiÏÔ˘ ∞ ′ ‹ ÙÔ˘ §Ô˘‰Ô‚›ÎÔ˘ π™∆′. ¶Ò˜ÌÔÚ› Ó· ÂÍËÁ‹ÛÂÈ ÏÔÈfiÓ Î·Ó›˜ ·˘Ùfi ÙÔ ·›ÛıËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô Â‰Ò ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÈÛıËÙÈÎfi (¤Ó· Û˘-Ó·›ÛıËÌ·, ›‰Ú·ÛË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ì·›ÓÂÈ Î·Ó›˜ ÛÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ¿Û¯ÔÓÙÔ˜) ·ÏÏ¿ËıÈÎfi, Î·È ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ Ï‹ÚË ·Ó·ÙÚÔ‹ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘; £ÂˆÚ›ٷȤÁÎÏËÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÈÒÓ˜ Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚ› ÔÙ¤ Ó· ‰È·ÁÚ·Ê› (crimenimmortale, inexpiabile), Î·È ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ÔÈ ıÂÔÏfiÁÔÈ ıˆÚÔ‡Ó ·Ì·ÚÙ›· Ô˘ ‰ÂÓÌÔÚ› Ó· Û˘Á¯ˆÚÂı› Ô‡Ù Û ·˘ÙfiÓ Ô‡Ù ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ ÎfiÛÌÔ. ∏ ÂÍ‹ÁËÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ÛÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË „˘¯‹ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ·ÎfiÏÔ˘ıÔ˘˜ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡˜ › ÙÔ˘ ·˘- ÙÔ‡ ÙÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ú› Ó̄Ô Ó̆ Ù·˘Ùfī ÚÔÓ· ʈ˜ ÛÙȘ ·Ú¯¤̃ ÙÔ˘ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ‰Èη›Ô˘.

∫¿ı ·Ú¿‚·ÛË ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Î·È ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍËÁÂ›Ù·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·fi ÙÔ fiÙÈËÁ¿˙ÂÈ ·fi Ì›· ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÂÁÎÏËÌ·Ù›· (Ó· ı¤ÙÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ Ì›· Ù¤ÙÔÈ· ¿ÓÔÌË Ú¿ÍË ̂ ˜Î·ÓfiÓ·). ¢ÈfiÙÈ Â¿Ó ÙË Û˘Ó‹Á·Á ηÓ›˜ ·fi Ì›· ·ÈÛıËÛȷ΋ ÔÚÌ‹, ÙfiÙ ‰ÂÓ ı· ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó ·fi·˘ÙfiÓ ˆ˜ ÂχıÂÚÔ ÔÓ Î·È ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÙÔ˘ ηٷÏÔÁÈÛÙ›. ∆Ô Ò˜ fï˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓÁÈ· ¤Ó· ̆ ÔΛÌÂÓÔ Ó· Û¯ËÌ·Ù›ÛÂÈ Ì›· Ù¤ÙÔÈ· ·Ú¯‹ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙË Û·Ê‹ ··ÁfiÚ¢ÛË ÙÔ˘ ÓÔÌÔıÂ- ÙÔ‡ÓÙỖ ÔÚıÔ‡ §fiÁÔ˘, Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· ÂÍËÁËı›, ηıÒ˜ ÌfiÓÔÓ Ù· Û̆ ̂‚ËÎfiÙ· Û‡Ì-ʈӷ Ì ÙÔ Ì˯·ÓÈÛÌfi Ù˘ ʇÛ˘ ̆ fiÎÂÈÓÙ·È Û ÂÍ‹ÁËÛË. √ ÂÁÎÏËÌ·Ù›·˜, ÏÔÈfiÓ, ÌÔÚ› Ó·‰È·Ú¿ÍÂÈ ÙËÓ Ú¿ÍË ÙÔ˘ ›Ù ۇÌʈӷ Ì ÙÔ ·Í›ˆÌ· ÂÓfi˜ ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎÔ‡ ηÓfi-

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·201

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

13/80

ª›· ·ÏÏ·Á‹ ÙÔ˘ (ËÌ·ÚÙË̤ÓÔ˘) ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ Û˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜, Ë ÔÔ›· ÌÔÚ› ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ó· Â›Ó·È ·Ó·Áη›· ηٿ ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù·, ÌÔÚ› ÏÔÈfiÓ Ó· Ï¿‚ÂÈ ̄ ÒÚ·ÌfiÓÔÓ ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô Ì¤Û  ̂ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË̃ Î·È fi¯È ·fi ÙÔ Ï·fi ̤ۈ·ӿÛÙ·Û˘, Î·È fiÙ·Ó Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÌÔÚ› Ó· ·ÊÔÚ¿ ÌfiÓÔÓ ÙËÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ÂÍÔ˘Û›· Î·È fi¯È ÙË ÓÔÌÔıÂÙÈ΋. – ™Â ¤Ó· Û‡ÓÙ·ÁÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È Û˘ÁÎÚÔÙË̤ÓÔ¤ÙÛÈ ÒÛÙÂ Ô Ï·fi ̤̃۷ ·fi ÙÔ˘ ̃·ÓÙÈÚÔÛÒÔ˘ ̃ÙÔ ̆(ÛÙÔ ÎÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ) Ó· ÌÔ-Ú› ÓfiÌÈÌ· Ó· ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÂÙ·È Î·È ÛÙËÓ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· Î·È ÛÙÔÓ ·ÓÙÈÚfiÛˆ-fi Ù˘ (ÙÔÓ ̆ Ô˘ÚÁfi) –Î·È ÙÔ ÔÔ›Ô ÙfiÙ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ Û‡ÓÙ·ÁÌ·–‰ÂÓ ̆ ¿Ú¯ÂÈ Ì›· ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË (̤۷ ·fi Ì›· ·˘Ùfi‚Ô˘ÏË Û˘Ó¤ÓˆÛË ÙÔ˘Ï·Ô‡ Ì ÛÎÔfi Ó· ȤÛÂÈ ÙËÓ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÚÔ˜ Ì›· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ‰È·‰Èηۛ·,ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ Ì›· Ú¿ÍË Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜), ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔÓ Ì›· ·Ú- ÓËÙÈ΋ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË, ‰ËÏ·‰‹ ¿ÚÓËÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ (ÛÙÔ ÎÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ) Ó· ·Ô‰Â¯ı› Î¿ı ··›ÙËÛË Ô˘ Ë ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ıˆÚ› ·Ó·Áη›· ÁÈ· ÙËÓ ÎÚ·ÙÈ΋‰ÈÔ›ÎËÛË. ∂¿Ó fï˜ Ô Ï·fi˜ ·Ô‰Â¯fiÙ·Ó Î¿ı ··›ÙËÛË Ù˘ ÂÎÙÂÏÂÛÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘-Û›·˜, ·˘Ùfi ı· ‹Ù·Ó Ì›· Û›ÁÔ˘ÚË ¤Ó‰ÂÈÍË fiÙÈ Ô Ï·fi˜ Â›Ó·È ‰ÈÂÊı·Ṳ́ÓÔ˜, ÔÈ ·ÓÙÈ-ÚfiÛˆÔ› ÙÔ˘ Â›Ó·È ÂÍ·ÁÔÚ¿ÛÈÌÔÈ Î·È Ë ÎÂÊ·Ï‹ Ù˘ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ ΢‚ÂÚÓ¿ ‰Â-ÛÔÙÈο ̤ۈ ÙˆÓ ̆ Ô˘ÚÁÒÓ, ÂÓÒ Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ̆ Ô˘ÚÁfi˜ Â›Ó·È ÚÔ‰fiÙ˘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡.

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

202

Ó· (Ô˘ ¤¯ÂÈ ÁÂÓÈ΋ ÈÛ¯‡), ›Ù ˆ˜ ÂÍ·›ÚÂÛË ·fi ÙÔÓ Î·ÓfiÓ· (ÂÍ·ÈÚÒÓÙ·˜ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ¢ηÈ-Úȷο ·fi ·˘ÙfiÓ). ™ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÚ›ÙˆÛË ·ÔÎÏ›ÓÂÈ ÌfiÓÔÓ (·Ó Î·È ÛÎfiÈÌ·) ·fi ÙÔ ÓfiÌÔØÌÔÚ› ‰Â Ó· ·Â¯ı¿ÓÂÙ·È ÙËÓ ›‰È· ÙÔ˘ ÙËÓ ·Ú¿‚·ÛË Î·È Ó· ı¤ÏÂÈ ·ÏÒ˜ Ó· ·Ú·Î¿Ì„ÂÈ ÙÔÓfiÌÔ ̄ ˆÚ›˜ Ó· ÂȉÈÒÎÂÈ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Ù˘Èο ÙËÓ ·Ó˘·ÎÔ‹ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ·˘ÙfiÓ. ™ÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›-ÙˆÛË, fï˜, ·ÔÚÚ›ÙÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ·˘ıÂÓÙ›· ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘, ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ fï˜ ÙËÓ ÈÛ¯‡ ‰ÂÓ ÌÔ-Ú› Ó· ·ÚÓËı› ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÔÚıfi §fiÁÔ, Î·È ı¤ÙÂÈ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ÙÔÓ Î·ÓfiÓ· Ó·Ú¿ÙÙÂÈ ÂÓ¿ÓÙÈ¿ ÙÔ˘. ∏ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÏÔÈfiÓ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÏÒ˜ ÂÏÏÈ‹˜ (·ÚÓËÙÈ΋) ·ÏÏ¿ ·ÔÚÚÈÙÈ΋(contrarie) ‹, fiˆ˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È, ÂÎ ‰È·Ì¤ÙÚÔ˘ ·ÓÙ›ıÂÙË ÚÔ˜ ÙÔ ÓfiÌÔ ̂ ˜ ·Óٛʷۋ ÙÔ˘ (̯ıÚÈ΋ ÚfiıÂÛË). ∞fi fiÛÔ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰Ô‡ÌÂ, ¤Ó· ·ÚfiÌÔÈÔ ¤ÁÎÏËÌ· ÌÈ·˜ Ù˘È΋˜ (ÙÂÏ›ˆ˜·ÓÒÊÂÏ˘) ηΛ·˜ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔÓ Ó· ‰È·Ú·¯ı› ·fi ·ÓıÚÒÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ÂÓÙÔ‡ÙÔȘ (·Ó ηÈÂ›Ó·È Ë ·Ï‹ ȉ¤· ÙÔ˘ ·ÎÚ·›Ô˘ ηÎÔ‡) ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·Ú·‚ÏÂÊı› Û ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ∏ıÈ΋˜.

∏ ·ÈÙ›· Ù˘ Êڛ΢ ÛÙË ÛΤ„Ë Ù˘ Ù˘È΋˜ ÂÎÙ¤ÏÂÛ˘ ÂÓfi˜ ÌÔӿگˠ·fi ÙÔ Ï·fi ÙÔ˘ Â›Ó·È ÙÔfiÙÈ Ô [ÌÂÓ] ÊfiÓÔ˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙfi˜ ÌfiÓÔÓ ̂ ˜ ÂÍ·›ÚÂÛË ·fi ÙÔÓ Î·ÓfiÓ·, Ô˘ ¤¯ÂÈ ı¤-ÛÂÈ Ô Ï·fi˜ ÛÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ÂÓÒ Ë ÂÎÙ¤ÏÂÛË ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙ‹ ÌfiÓÔÓ ̂ ˜ Ï‹ÚË  ̃·Ó·ÙÚÔ- ‹ ÙˆÓ ·Ú¯ÒÓ Ù˘ Û¯¤Û˘ ÌÂٷ͇ ΢ÚÈ¿Ú¯Ô˘ Î·È Ï·Ô‡ (ηıÈÛÙÒÓÙ·˜ ÙÔ Ï·fi, Ô˘ ÔÊ›ÏÂÈ ÙËÓ

 ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘ ÛÙË ÓÔÌÔıÂÛ›· ÙÔ˘ ÚÒÙÔ˘, ΢ڛ·Ú¯Ô ¿Óˆ Û ÂΛÓÔÓ), Î·È Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ë‚›·, ̆ „ÒÓÔÓÙ·˜ Ì ̄ ˘‰·›Ô ÙÚfiÔ ÙÔ Ì¤Ùˆfi Ù˘, ΢Úȷگ› ‚¿ÛÂÈ ·ÍÈˆÌ¿ÙˆÓ Â› ÙÔ˘ ÈÂÚfiÙÂÚÔ˘‰ÈηÈÒÌ·ÙÔ˜. ™·Ó Ì›· ¿‚˘ÛÛÔ˜ ̄ ˆÚ›˜ ÂÈÛÙÚÔÊ‹, Û·Ó Ì›· ·˘ÙÔÎÙÔÓ›· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó·Â›Ó·È ¤Ó· ¤ÁÎÏËÌ· Ô˘ ‰ÂÓ ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Î·Ì›· Û˘Á¯ÒÚÂÛË. Œ¯ÂÈ Î·Ó›˜ ÏÔÈfiÓ ÏfiÁÔ Ó· ˘Ôı¤ÙÂÈfiÙÈ Ë Û˘ÁηٿıÂÛË Û ٤ÙÔȘ ÂÎÙÂϤÛÂȘ ‰ÂÓ ËÁ¿˙ÂÈ Ú·ÁÌ·ÙÈο ·fi Ì›· ˘ÔÙÈı¤ÌÂÓË ·Ú¯‹‰Èη›Ô˘ ·ÏÏ¿ ·fi Êfi‚Ô ÁÈ· ÙËÓ ÂΉ›ÎËÛË ÙÔ˘ Èı·ÓÒ˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈο ·Ó·‚ÈÔ‡ÓÙÔ˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÛÙÔÏ·fi, Î·È ÂΛÓË Ë Ù˘ÈÎfiÙËÙ· [Ù˘ ÂÎÙ¤ÏÂÛ˘] ¤Ï·‚ ̄ ÒÚ· ÁÈ· Ó· ‰ÒÛÂÈ ÛÙËÓ Ú¿ÍË ÙË ̄ ÚÔÈ¿ Ù˘ ÙÈ̈ڛ· ,̃ ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ·  ̃ÔÈÓÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ (Ú¿ÁÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Â›Ó·È Ô Êfi-ÓÔ˜). ∞˘Ù‹ Ë Î¿Ï˘„Ë fï˜ Â›Ó·È ·Ù˘¯‹˜, ηıÒ˜ Ì›· Ù¤ÙÔÈ· ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Â›Ó·È Ôχ¯ÂÈÚfiÙÂÚË ·fi ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔ ÊfiÓÔ, ‰ÈfiÙÈ ÂÌÂÚȤ¯ÂÈ ¤Ó· ·Í›ˆÌ· Ô˘ ı· ¤Ú ӷ ηٷÛÙ‹ÛÂÈ·‰‡Ó·ÙË ÙËÓ Â·ÓÂÁηı›‰Ú˘ÛË ÂÓfi˜ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ùڷ›.

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·202

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

14/80

∂ÈϤÔÓ, fiÙ·Ó Ì›· ·ӿÛÙ·ÛË ¤¯ÂÈ ÂÈÙ‡¯ÂÈ Î·È ¤¯ÂÈ ıÂÌÂÏȈı› ¤Ó· Ó¤ÔÛ‡ÓÙ·ÁÌ·, Ë ÌË ÓÔÌÈÌfiÙËÙ· Ù˘ ··Ú¯‹˜ Î·È Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó··Ô‰ÂÛ̇ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ̆ ËÎfiÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ̆ Ô¯Ú¤ˆÛË Ô˘ ¤¯Ô˘Ó, ̂ ˜ ηÏÔ› ÔÏ›- Ù˜, Ó· ̆ ÔÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙË Ó¤· ηٿÛÙ·ÛË Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú-ÓËıÔ‡Ó Ó· ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó Ì ¤ÓÙÈÌÔ ÙÚfiÔ ÂΛÓË ÙËÓ ·Ú¯‹ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ï¤ÔÓ ÙËÓÂÍÔ˘Û›·. √ ÂÎıÚÔÓÈṲ̂ÓÔ˜ ÌÔӿگ˘ (Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈ‚ÈÒÛÂÈ ·fi ÂΛÓË ÙËÓ·Ó·ÙÚÔ‹) ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÏÔÁÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ, Î·È ·ÎfiÌË ÏÈÁfiÙÂÚÔ Ó· ÙÈ̈ÚËı› Ïfi-Áˆ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ‹˜ ÙÔ˘, Â¿Ó ÂÈÛÙÚ¤„ÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË Î·ÈÚÔÙÈÌ‹ÛÂÈ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ËÛ˘¯›· Î·È ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·fi ÙÔ ÙfiÏÌËÌ· Ù˘ Ê˘Á‹˜ ÌÂÛÎÔfi ÙËÓ Â·Ó¿ÎÙËÛË ÙÔ˘ ıÚfiÓÔ˘ ̂ ˜ ÌÓËÛÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘, ›Ù ̤۷ ·fi οÔÈ·

Ì˘ÛÙÈο ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓË ·ÓÙ·ӿÛÙ·ÛË Â›Ù ̤۷ ·fi ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ¿ÏÏˆÓ ‰˘Ó¿-̈Ó. ∂¿Ó fï˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÚÔÔÙÈ΋, ÙÔ ‰Èη›ˆÌ¿ ÙÔ˘ ·Ú·-̤ÓÂÈ ·Ó·ÏÏÔ›ˆÙÔ, ηıÒ˜ Ë Â·Ó¿ÛÙ·ÛË Ô˘ ÙÔÓ ¤‰ÈˆÍ ·fi ÙËÓ ÎÙ‹ÛË ÙÔ˘‹Ù·Ó ¿‰ÈÎË. ∂¿Ó fï˜ ¿ÏϘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÓˆıÔ‡Ó Û ̛·¤ÓˆÛË ÎÚ·ÙÒÓ ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÂΛÓÔ ÙÔÓ ¿Ù˘¯Ô ÌÔÓ¿Ú¯Ë, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ·Ê‹ÛÔ˘Ó ·ÙÈÌÒÚËÙÔ ÂΛÓÔ ÙÔ ¤ÁÎÏËÌ· Ô˘ ‰È¤Ú·ÍÂ Ô Ï·fi˜Ø fiˆ˜ ›ÛË˜Î·È ÙÔ Â¿Ó ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ó· ·ӷʤÚÔ˘Ó Ì ‚›· ÙÔ·ÏÈfi Û‡ÓÙ·ÁÌ· Û οı ÎÚ¿ÙÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ¤Ó· Ó¤Ô Û‡ÓÙ·ÁÌ· Ì¤ÛˆÂ·Ó¿ÛÙ·ÛË ,̃ ·˘Ù¿ Ù· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ ‰ÈÂıÓ¤˜ ‰›Î·ÈÔ.

µ

ªÔÚ› Ô ËÁÂÌfiÓ·˜ Ó· ıˆÚËı› ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ȉÈÔÎÙ‹Ù˘ (ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜) ‹ Ú¤-ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ÌfiÓÔÓ ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ËÁÂÌfiÓ·˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÓfiÌÔ;∫·ıÒ˜ ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ Â›Ó·È Ô ·ÒÙ·ÙÔ˜ fiÚÔ˜ ˘fi ÙÔÓ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ‰˘Ó·Ù‹ Ë ·fi-ÎÙËÛË Â͈ÙÂÚÈÎÒÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë Èı·Ó‹ ÓÔÌ‹ Î·È ¯Ú‹ÛË Û˘ÁÎÚÔ- ÙÔ‡Ó Î·È ÙÔ ÚÒÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ‰Èη›̂ Ì·, ÙfiÙ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó·¯ı› οı ٤- ÙÔÈÔ ‰Èη›ˆÌ· ·fi ÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô ̂  ̃·ÚÈÔ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘ ,̃ ‹ ·ÎfiÌË Î·Ï‡ÙÂÚ· ̂ ˜·ÓÒÙ·ÙÔ È‰ÈÔÎÙ‹ÙË ÙÔ˘ (dominus territorii). √ Ï·fi˜, ˆ˜ ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ ̆ ËÎfi-ˆÓ, ÙÔ˘ ·Ó‹ÎÂÈ Â›Û˘ (Â›Ó·È Ô Ï·fi˜ ÙÔ˘), fi¯È fï˜ ˆ˜ ȉÈÔÎÙ‹ÙË (Û‡Ìʈӷ ÌÂ

 ÙÔ ÂÌÚ¿ÁÌ·ÙÔ ‰›Î·ÈÔ) ·ÏÏ¿ ̂ ˜ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ‰ÈÔÈÎËÙ‹ (Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ·ÙÔÌÈÎfi‰›Î·ÈÔ). – ∞˘Ù‹ Ë ·ÓÒÙ·ÙË È‰ÈÔÎÙËÛ›· Â›Ó·È fï˜ ·ÏÒ˜ Ë È‰¤· Ù˘ ·ÛÙÈ΋˜¤ÓˆÛ˘, Ë ÔÔ›· ¯ÚËÛÈ̇ÂÈ ÛÙÔ Ó· ·Ó··Ú·ÛÙ·ı› ˘fi ¤ÓÓÔȘ ‰Èη›Ô˘ Ë·Ó·Áη›· ¤ÓˆÛË Ù˘ ·ÙÔÌÈ΋˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ fiÏˆÓ ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ˘fi¤Ó·Ó ‰ËÌfiÛÈÔ ÁÂÓÈÎfi ȉÈÔÎÙ‹ÙË, ÒÛÙÂ Ô Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ȉÈÔ-ÎÙËÛ›·˜ Ó· Ï¿‚ÂÈ ̄ ÒÚ· Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ·Ó·Áη›Ô Ù˘ÈÎfi ·Í›ˆÌ· Ù˘ Î·Ù·ÓÔ- Ì‹˜ (ηٷÌÂÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜) Î·È fi¯È Û‡Ìʈӷ Ì ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ Û˘Ó¿-ıÚÔÈÛ˘ (Ô˘ ÚÔ¯ˆÚ› Ì ÂÌÂÈÚÈÎfi ÙÚfiÔ ·fi Ù· ̤ÚË ÛÙÔ fiÏÔÓ). ™‡Ìʈӷ 203

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·203

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

15/80

Ì ÙȘ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ¤ÓÓÔȘ ‰Èη›Ô˘ Ô ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ȉÈÔÎÙ‹Ù˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ·ÙÔÌÈ΋ ȉÈÔÎÙËÛ›· ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ (‰ÈfiÙÈ ÂÓ ÙÔÈ·‡ÙË ÂÚÈÙÒÛÂÈ ı· ηıÈÛÙÔ‡Û ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ȉȈÙÈÎfi ÚfiÛˆÔ), ·ÏÏ¿ ·˘Ù‹ Ë È‰ÈÔÎÙËÛ›· ·Ó‹ÎÂÈ ÌfiÓÔÓ ÛÙÔÏ·fi (Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· fi¯È Û˘ÏÏÔÁÈο ·ÏÏ¿ ηٷÓÂÌËÙÈο). ∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·-ÛË ÂÍ·ÈÚÂ›Ù·È ¤Ó·˜ Ï·fi˜ ÓÔÌ·‰È΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ì›· ·ÙÔÌÈ΋ ȉÈÔÎÙËÛ›· ÛÙÔ ¤‰·ÊÔ˜. – √ ·ÓÒÙ·ÙÔ˜ ΢‚ÂÚÓ‹Ù˘ ‰ÂÓÌÔÚ› ÏÔÈfiÓ Ó· ¤¯ÂÈ ‰ËÌfiÛÈ· ÎÙ‹Ì·Ù·, ‰ËÏ·‰‹ Á·›Â˜, ÁÈ· ÙËÓ È‰ÈˆÙÈ΋ ÙÔ˘¯Ú‹ÛË (ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË Ù˘ ·˘Ï‹˜). ¢ÈfiÙÈ, ÂÊfiÛÔÓ ı· ÂÓ·¤ÎÂÈÙÔ ÛÙË ‰È¿ıÂ-Û‹ ÙÔ˘ Ó· ηıÔÚ›ÛÂÈ ÙÔ Â‡ÚÔ˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ı· ‰È¤ÙÚ¯ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ fiÏË ËȉÈÔÎÙËÛ›· ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜ Ó· ηٷϋÍÂÈ ÛÙ· ̄ ¤ÚÈ· Ù˘ ΢‚¤ÚÓËÛ˘, Î·È fiÏÔÈ ÔÈ

 ˘‹ÎÔÔÈ Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó ‰Ô˘ÏÔ¿ÚÔÈÎÔÈ (glebae adscripti) Î·È Î¿ÙÔ¯ÔÈ ÂÓfi˜Ú¿ÁÌ·ÙÔ˜ Ô˘ Â›Ó·È È‰ÈÔÎÙËÛ›· ÂÓfi˜ ¿ÏÏÔ˘ Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÛÙÂÚË̤ÓÔÈ ·fifiÏË ÙÔ˘˜ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· (servi). – °È· ÙÔÓ ËÁÂÌfiÓ· ÌÈ·˜ ¯ÒÚ·˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÈηÓ›˜: fiÙÈ ‰ÂÓ Î·Ù¤¯ÂÈ Ù›ÔÙ (‰ÈÎfi ÙÔ˘), ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘, ‰ÈfiÙÈ Â¿Ó›¯Â οÙÈ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì οÔÈÔÓ ¿ÏÏÔÓ ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ÙfiÙ ı·‹Ù·Ó ‰˘Ó·Ù‹ Ì›· ‰È¤ÓÂÍË Ì ÂΛÓÔÓ, ÁÈ· ÙË Ï‡ÛË Ù˘ ÔÔ›·˜ ‰ÂÓ ı· ˘‹Ú¯Â ‰È-ηÛÙ‹˜. ∞ÏÏ¿ ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ÂÈ: fiÙȠη٤¯ÂÈ Ù· ¿ÓÙ·, ‰ÈfiÙÈ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆ-Ì· Ù˘ ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ (Ë ·fi‰ÔÛË ÛÙÔÓ Î·ı¤Ó· ·˘ÙÔ‡ Ô˘ ÙÔ˘ ·Ó‹ÎÂÈ)ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Ó‹ÎÔ˘Ó fiÏ· Ù· Â͈ÙÂÚÈο Ú¿ÁÌ·Ù· (divisim).

 ∞fi Â‰Ò ÚÔ·ÙÂÈ fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Î·Ì›· ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, η̛· ÓÔÌÈ΋ Ù¿ÍË Î·È Î·Ó¤Ó· [ÈÂÚ·ÙÈÎfi ‹ ÈÔÙÈÎfi] Ù¿ÁÌ·,Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó ̂ ˜ ȉÈÔÎً٘ Ó· ÌÂÙ·‚È‚¿˙Ô˘Ó ÙÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÁÈ· ·ÔÎÏÂÈ-ÛÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓ¤˜ (Â’ ¿ÂÈÚÔÓ) Û‡Ìʈӷ ÌÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷıÂÛ›ÛÌ·Ù·. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ ÌÔÚ› ¿ÓÙ· Ó· Ù· ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ, ̆ fi ÙËÓ ÚÔ¸fiıÂ-ÛË ·Ô˙ËÌ›ˆÛ˘ ÙˆÓ ˙ÒÓÙˆÓ. ∆Ô ÈÔÙÈÎfi Ù¿ÁÌ· (ˆ˜ ۈ̷ÙÂ›Ô ·ÏÏ¿ Î·È ˆ˜·Ïfi ÛÙÚÒÌ· ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ·ÙfiÌˆÓ ÂÂÓ‰˘Ì¤ÓˆÓ Ì ȉȷ›ÙÂÚ˜ ÙÈ̤˜) Î·È ÙÔÈÂÚ·ÙÈÎfi Ù¿ÁÌ·, ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓÔ ÂÎÎÏËÛ›·, ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó ÔÙ¤, ̤۷ ·fi ·˘Ù¿ Ù· ÚÔÓfiÌÈ· Ì ٷ ÔÔ›· ¢ÓÔ‹ıËηÓ, Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ì›· ‰·ÊÈ΋ ȉÈÔÎÙË-Û›· ÌÂÙ·‚È‚¿ÛÈÌË ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔÓ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ̄ Ú‹ÛË ÙÔ˘

‰¿ÊÔ˘˜. ∆· ÈÔÙÈο ÙÈÌ¿ÚÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·ÎÏËıÔ‡Ó ̄ ˆÚ›˜ ‰ÈÛÙ·ÁÌfi (ηÈÌfiÓÔÓ ̆ fi ÙËÓ ÚÔ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓË ÚÔ¸fiıÂÛË [Ù˘ ·Ô˙ËÌ›ˆÛ˘]) Â¿Ó Ë ÎÔÈ-Ó‹ ÁÓÒÌË ·‡ÂÈ Ó· ÈÛÙ‡ÂÈ fiÙÈ Ë ÔÏÂÌÈ΋ ÙÈÌ‹ Â›Ó·È ¤Ó· ̤ÛÔ ·ÛÊ¿ÏÂÈ·˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ ·‰È·ÊÔÚ›· ̆ ÂÚ¿ÛÈÛ‹˜ ÙÔ˘. ∆Ô ›‰ÈÔ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·ÈÁÈ· Ù· ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈο ÎÙ‹Ì·Ù· fiÙ·Ó Ë ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË ·‡ÂÈ Ó· ÈÛÙ‡ÂÈ fiÙȯÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜, ÚÔÛ¢¯¤˜ Î·È ¤Ó· Ï‹ıÔ˜ ÎÏËÚÈÎÒÓ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÙÂ-ÏÂÙ¤˜ Ì ÛÎÔfi Ó· ÛÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ·ÈÒÓÈ· ˘Ú¿. ∞˘ÙÔ› ÏÔÈ-fiÓ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ·˘Ù‹ ÙË ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛË ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ú·ÔÓÔ‡ÓÙ·È

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

204

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·204

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

16/80

fiÙÈ ̄ ¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ È‰ÈÔÎÙËÛ›· ÙÔ˘˜. ¢ÈfiÙÈ Ô ÏfiÁÔ˜ Ù‹˜ ̤¯ÚÈ ÙÒÚ· ÎÙ‹Û˘ ÙÔ˘˜‚ÚÈÛÎfiÙ·Ó ÌfiÓÔÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÁÓÒÌË Î·È ›Û¯˘Â ÙfiÛÔ fiÛÔ Î·È ÂΛÓË. ∂ÊfiÛÔÓfï˜ ÂΛÓË ¤·„ ӷ ‰È·Î·Ù¤¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ÂÔ›ıËÛË, ‹ ¤ÛÙˆÎ·È ·Ó ¤¯ÂÈ ¿„ÂÈ Ó· ÈÛ¯‡ÂÈ ÛÙËÓ ÎÚ›ÛË ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·Í›ˆÛË Î·ıÔ‰‹ÁËÛ˘ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘, ÙfiÙ ı·¤Ú ӷ ¿„ÂÈ Î·È Ë ̆ ÔÙÈı¤ÌÂÓË È‰ÈÔÎÙËÛ›·, ̂ ˜ Â¿Ó Ó· ›¯Â ·Û΋ÛÂÈ ¤ÊÂ-ÛË Ô Ï·fi˜ ÛÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ (a rege male informato ad regem melius informandum).

™Â ·˘Ù‹ ÙËÓ ÚˆÙ·Ú¯Èο ·ÔÎÙËı›۷ Á·ÈÔÎÙËÛ›· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ËÁÂÌfiÓ·, ̂ ˜ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ȉÈÔÎÙ‹ÙË (΢ڛԢ ÙÔ˘ ‰¿ÊÔ˘˜) Ó· ÊÔ-ÚÔÏÔÁ›  ÙËÓ ·ÙÔÌÈ΋ Á·ÈÔÎÙËÛ›·, ‰ËÏ·‰‹ Ó· ··ÈÙ› ÂÈÛÊÔÚ¤˜ ̤ۈ ÙˆÓ Â‰·-

ÊÈÎÒÓ ÊfiÚˆÓ, ÙˆÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈÎÒÓ ÊfiÚˆÓ Î·È ÙˆÓ ÙÂψÓÂÈ·ÎÒÓ ‰·ÛÌÒÓ ‹ ˘ËÚÂۛ˜ (fiˆ˜ Ë Î·Ù¿Ù·ÍË ·Ó‰ÚÒÓ ÁÈ· ÙÔÓ fiÏÂÌÔ). ∞˘Ù‹ Ë ··›ÙËÛË Ú¤-ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ ˆ˜ Â¿Ó Ô Ï·fi˜ Ó· ÊÔÚÔÏÔÁÔ‡Û ÙÔÓ·˘Ùfi ÙÔ˘, ηıÒ˜ Ë ÌÔÓ·‰È΋ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë ‰È·‰Èηۛ· Û‡ÌʈÓË ÚÔ˜ ÙȘ ·Ú-¯¤˜ ÙÔ˘ ‰Èη›Ô˘ Â›Ó·È fiÙ·Ó [Ë ÊÔÚÔÏÔÁ›·] Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ̄ ÒÚ· ̤۷ ·fi ÙÔ ÛÒÌ· ÙˆÓ Ï·˚ÎÒÓ ·ÓÙÈÚÔÛÒˆÓ, ·ÏÏ¿ ·ÎfiÌË Î·È Û ÂÚ›ÙˆÛË ·Ó·ÁηÛÙÈÎÔ‡‰·Ó›Ԣ (Ì ·fiÎÏÈÛË ·fi ÙÔÓ ÚÔ¸¿Ú¯ÔÓÙ· ÓfiÌÔ) ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È·fi ÙÔ ‰›Î·ÈÔ Ù˘ ÌÂÁ·ÏÂÈfiÙËÙ·˜ [Majestätsrecht] Û ÂÚ›ÙˆÛË Ô˘ ÙÔ ÎÚ¿- ÙÔ˜ ÎÈÓ‰˘Ó‡ÂÈ ·fi ‰È¿Ï˘ÛË.

 ∞fi Â‰Ò ËÁ¿˙ÂÈ ¿ÏψÛÙÂ Î·È ÙÔ ‰›Î·ÈÔ Ù˘ ÎÚ·ÙÈ΋˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›· ,̃ Ù˘ ‰Ë-

ÌÔÛÈÔÓÔÌ›·˜ Î·È Ù˘ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜, fiÔ˘ Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ·ÛÊ¿ÏÂÈ·, ¿ÓÂÛË Î·È Â˘Ú¤ÂÈ·, ‰È¢ÎÔχÓÔÓÙ·˜ ¤ÙÛÈ ÙËÓ Î˘‚¤ÚÓËÛË ÛÙÔ ¤Ú-ÁÔ Ù˘ Ó· ηıÔ‰ËÁ› ÙÔ Ï·fi ̤۷ ·fi ÓfiÌÔ˘˜, ηıÒ˜ ÙÔ ·›ÛıËÌ· Ù˘ ¢ڤ-ÂÈ·˜ (sensus decori), ̂ ˜ ·ÚÓËÙÈ΋ ηϷÈÛıËÛ›·, ‰ÂÓ ·Ì‚χÓÂÙ·È Ì¤Û· ·fi·˘Ùfi Ô˘ Ï‹ÙÙÂÈ ÙÔ ËıÈÎfi ·›ÛıËÌ· fiˆ˜ Ë ˙ËÙÈ·ÓÈ¿, Ô ıfiÚ˘‚Ô˜ ÛÙÔ˘˜ ‰Úfi-ÌÔ˘˜ Î·È Ë ‰ËÌfiÛÈ· ÔÚÓ›· (venus volgivaga).

°È· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ÈÛ¯‡ÂÈ Î·È ¤Ó· ÙÚ›ÙÔ ‰Èη›ˆÌ·, ‰ËÏ·‰‹ÂΛÓÔ Ù˘ ÂÔÙ›·˜ (ius inspectionis), Ô˘ ¤ÁÎÂÈÙ·È ÛÙÔ fiÙÈ Î·Ì›· ¤ÓˆÛËÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÂÈÚÚÔ‹ (·fi ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ‹ ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡˜ Ê·Ó·ÙÈÎÔ‡˜)ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ·Á·ıfi (publicum) ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ Ì˘ÛÙÈ΋, ·ÏÏ¿,

fiÙ·Ó ˙ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·, Ó· ÌËÓ ·ÚÓÂ›Ù·È ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÙˆÓ Û˘-ÓÙ·ÎÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ Ù˘. ∏ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›· fï˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÚ¢ӋÛÂÈ ÙÔ È‰ÈˆÙÈ-Îfi Î·Ù¿Ï˘ÌÌ· ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ ·Ú¿ ÌfiÓÔÓ Û ÂÚ›ÙˆÛË ·Ó¿Á΢, Î·È ÁÈ· οıÂÛ˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË ı· Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ¤ÓÙ·ÏÌ· ·fi Ì›· ·ÓÒÙÂÚË ·Ú¯‹.

°

√ ËÁÂÌfiÓ·˜ ¤¯ÂÈ ¤ÌÌÂÛ·, ‰ËÏ·‰‹ ˆ˜ ·Ó¿‰Ô¯Ô˜ ÙÔ˘ Ï·˚ÎÔ‡ ηı‹ÎÔÓÙÔ˜, ÙÔ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÈ‚·Ú‡ÓÂÈ ÙÔ Ï·fi Ì ÊfiÚÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ (ÙÔ˘ Ï·Ô‡) Û˘ÓÙ‹- 205

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·205

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

17/80

ÚËÛË, fiˆ˜ ÁÈ· ÙË ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË Ô›ÎˆÓ ·fiÚˆÓ, ‚ÚÂÊÔÎÔÌ›ˆÓ ÁÈ· ¤ÎıÂÙ·Î·È ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ È‰Ú˘Ì¿ÙˆÓ, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Â˘·Á‹ ‹ ÎÔÈÓˆÊÂÏ‹ ȉڇ-Ì·Ù·.

∏ ÁÂÓÈ΋ ‚Ô‡ÏËÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ¤¯ÂÈ ÂÓˆı› Û ̛· ÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ Ú¤ÂȉȷÚÎÒ˜ Ó· ‰È·ÙËÚ›ٷÈ, Î·È ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ ÙÔ ÛÎÔfi ̆ ÔÙ¿¯ıËΠÛÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ÎÚ·ÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›·, ÒÛÙ ӷ Û˘ÓÙËÚ‹ÛÂÈ Ù· ̤ÏË ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ô˘ ‰ÂÓÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÓÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘˜. °È· ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ¤¯ÂÈÏÔÈfiÓ Ë Î˘‚¤ÚÓËÛË ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÍ·Ó·ÁοÛÂÈ ÙÔ˘˜ ÏÔ˘Û›Ô˘˜ Ó· ÚÔÌË-ıÂ‡Ô˘Ó Ù· ̤۷ ‰È·‚›ˆÛ˘ Û ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÈηÓÔ› Ó· ÈηÓÔÔÈÔ‡ÓÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ Ô‡ÙÂ Î·Ó ÙȘ ÛÙÔȯÂȈ‰¤ÛÙÂÚ˜ Ê˘ÛÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ. [∞˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ]

‰ÈfiÙÈ Ë ‡·ÚÍË ÙˆÓ ÏÔ˘Û›ˆÓ ÔÊ›ÏÂÙ·È ÛÙËÓ ̆ ÔÙ·Á‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· Ù˘ ÔÏÈÙ›·˜ Î·È ÛÙ· ̤ÙÚ· Ô˘ ·˘Ù‹ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÁÈ· ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛ‹ ÙÔ˘˜, ηȈ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ‰ÂÛ̇ÔÓÙ·È –Î·È ¿Óˆ Û ·˘Ù‹ ÙË ‰¤ÛÌ¢ÛË ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ ÙÔÎÚ¿ÙÔ˜ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ¿ ÙÔ˘– Ó· Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó Î·È ·˘ÙÔ› Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ ÛÙËÛ˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙˆÓ Û˘ÌÔÏÈÙÒÓ ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi ÏÔÈfiÓ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ: ̤۷ ·fiÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË [Ì ÊfiÚÔ˘˜] Ù˘ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ, ‹ ÙˆÓ ÂÌÔÚÈÎÒÓ ÙÔ˘˜Û˘Ó·ÏÏ·ÁÒÓ, ‹ ̤ۈ ı¤ÛÈÛ˘ fiÚˆÓ Î·È ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ÙˆÓ ÙfiÎˆÓ ÙÔ˘˜,fi¯È fï˜ ÁÈ· ·Ó¿ÁΘ ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ (‰ÈfiÙÈ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÏÔ‡ÛÈÔ) ·ÏÏ¿ ÙÔ˘ Ï·Ô‡,Î·È ÂÈϤÔÓ fi¯È ̤ۈ ÂıÂÏÔÓÙÈÎÒÓ ÚÔÛÊÔÚÒÓ (ηıÒ˜ Â‰Ò ÌÈÏ¿Ì ÌfiÓÔÓÁÈ· ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ Ï·fi), ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÔÚÈṲ̂-

Ó˜ ÂȉÈÒÎÔ˘Ó ÙÔ Î¤Ú‰Ô˜ (fiˆ˜ Ù· Ï·¯Â›·, Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜¿ÔÚÔ˘˜ Î·È ÂÈΛӉ˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ÂÚÈÔ˘Û›· ·fi fiÛÔ˘˜ ηÓÔÓÈοı· ̆ ‹Ú¯·Ó, Î·È ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤ÔÓÙ·È), ·ÏÏ¿ Ì ÂÍ·-Ó·ÁηÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ ˆ˜ ÎÚ·ÙÈÎÔ› ÊfiÚÔÈ. ∂‰Ò Ù›ıÂÙ·È ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· Â¿Ó Ë Û˘ÓÙ‹-ÚËÛË ÙˆÓ ·fiÚˆÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·ÚÚ˘ıÌÈÛÙ› ̤ۈ ÙÚÂ¯Ô˘ÛÒÓ Û˘ÓÂÈÛÊÔ-ÚÒÓ –ÔÈ Ôԛ˜ Ì¿ÏÈÛÙ· Û˘ÏϤÁÔÓÙ·È fi¯È ̤ۈ ·ÈÙ›·˜, Ô˘ Û˘ÁÁÂÓ‡ÂÈÛÙÂÓ¿ Ì ÙË ÏËÛÙ›·, ·ÏÏ¿ ̤ۈ ÓfiÌÈÌˆÓ ÊfiÚˆÓ–, ÒÛÙ οı ÁÂÓÈ¿ Ó· Û˘ÓÙË-Ú› ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ Ù˘ ¿ÔÚÔ˘˜, ‹ ̤ۈ ÛÙ·‰È·Î¿ Û˘ÛÛˆÚÂ˘Ì¤ÓˆÓ ·ÔıÂÌ¿- ÙˆÓ Î·È ÁÂÓÈο ¢·ÁÒÓ È‰Ú˘Ì¿ÙˆÓ (fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ Ô›ÎÔÈ ̄ ËÚ›·˜, Ù· ÓÔÛÔÎÔ-Ì›· Î.Ï.). – ªfiÓÔÓ Ë ÚÒÙË Ú‡ıÌÈÛË, ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÍÂʇÁÂÈ

ηÓ›˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ù· ÚÔ˜ ÙÔ ̇ ËÓ, ÌÔÚ› Ó· ıˆÚÂ›Ù·È Û˘Ì‚·Ù‹ Ì ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, ‰ÈfiÙÈ, ·ÎfiÌË Î·È ·Ó ÔÈ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¤˜ ·˘Í¿ÓÔÓÙ·È ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ·ÚÈıÌfi ÙˆÓ ·fiÚˆÓ, ‰ÂÓ Î·ıÈÛÙÔ‡Ó ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¤ÓËÙÔ˜ ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ‚ÈÔÔÚÈÛÌÔ‡ ÁÈ· ÔÎÓËÚÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ (fiˆ˜ ÌÔÚ› Ó· ÊÔ‚¿Ù·È ηÓ›˜ Ì ٷ ¢·Á‹ ȉڇ̷ٷ), Î·È ¤ÙÛÈ ‰ÂÓ ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·È Û ̛· ¿‰ÈÎË ÂÈ‚¿Ú˘ÓÛË Ù˘ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ ÛÙÔ Ï·fi.

 ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘ÓÙ‹ÚËÛË ÙˆÓ ÏfiÁˆ ·Ó¿Á΢ ‹ ÓÙÚÔ‹˜ ÂÎÙÂıÂÈ̤ӈÓ,‹ ·ÎfiÌË ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ‰ÔÏÔÊÔÓË̤ӈÓ, ·È‰ÈÒÓ, ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

206

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·206

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

18/80

‰Èη›ˆÌ· Ó· ÂÈ‚·Ú‡ÓÂÈ ÙÔ Ï·fi Ì ÙÔ Î·ı‹ÎÔÓ Ó· ÌËÓ ·Ê‹ÛÂÈ ÂÓ ÁÓÒÛÂÈ ÙÔ˘Ó· ¯·ı› ·˘Ù‹ Ë, ·Ó Î·È ·ÓÂÈı‡ÌËÙË, ·‡ÍËÛË ÙÔ˘ ÎÚ·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡. ∂¿Ófï˜ [Ë ̄ ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ηı‹ÎÔÓÙÔ˜] ı· Á›ÓÂÙ·È Ì¤Ûˆ ÊÔÚÔÏÔ-Á›·˜ ÙˆÓ ·Á¿ÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ‰‡Ô Ê‡ÏˆÓ (ÂÓÓÔÔ‡ÓÙ·È Â‰Ò ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ ¿Á·ÌÔÈ),ˆ˜ οÔÈÔÈ Ô˘ Â›Ó·È ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ̆ ‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙÔ Úfi‚ÏËÌ·, ÁÈ· ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË‚ÚÂÊÔÎÔÌ›ˆÓ ÁÈ· ¤ÎıÂÙ·, ‹ Â¿Ó ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Á›ÓÂÈ ÓfiÌÈÌ· Ì ¿ÏÏÔ ÙÚfi-Ô (·Ó Î·È ı· ‹Ù·Ó ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ‚ÚÂı› ¤Ó·˜ ¿ÏÏÔ˜ ÙÚfiÔ˜ ηٷÔϤÌËÛ˘ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘), Â›Ó·È ¤Ó· Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘ Ë Ï‡ÛË, Ô˘ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó··ÓÙ›ÎÂÈÙ·È Ô‡Ù ÛÙÔ ‰›Î·ÈÔ Ô‡Ù ÛÙËÓ ËıÈ΋, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ‚ÚÂı› ·ÎfiÌË.

 ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË (ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ú˘Ì· ‰ËÌfiÛÈ·  ̃Ï·-

 ÙÚ›·˜ ÙÔ˘ ıÂÔ‡ ÁÈ· ÙÔ Ï·fi, ·fi ÙË ÁÓÒÌË ‹ ÙËÓ ÂÔ›ıËÛË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘, ¿Ïψ-ÛÙÂ, ËÁ¿˙ÂÈ) –Ë ÔÔ›· Ú¤ÂÈ Ó· ‰È·¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ÚÔÛÂÎÙÈο ·fi ÙË ıÚËÛΛ·Ô˘ Â›Ó·È ¤Ó· ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÊÚfiÓËÌ· Î·È ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ·ÎÏԢ›‰Ú·Û˘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘Û›·˜–, ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ηٷÛÙ› Ì›· Ú·ÁÌ·ÙÈ-΋ ÎÚ·ÙÈ΋ ·Ó¿ÁÎË, [ÌÈ· ·Ó¿ÁÎË] ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ó· ıˆÚÔ‡ÓÙ·È Â›Û˘ ˘‹ÎÔÔÈ ÌÈ·˜ ·ÓÒÙÂÚË  ̃·fiÚ·Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘, Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÙËÓ ̆ ËÚÂÙÔ‡Ó, ηÈË ÔÔ›· ÌÔÚ› Ó· ¤ÚıÂÈ Û˘¯Ó¿ Û ̛· Ôχ ¿ÓÈÛË ‰È¤ÓÂÍË Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ÂÍÔ˘Û›·. ∆Ô ÎÚ¿ÙÔ˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÏÔÈfiÓ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÙËÓ ÂÛˆÙÂ-ÚÈ΋ Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ÓÔÌÔıÂÛ›· Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘ ηٿ ÙÔ˘˜ ÛÎÔ-Ô‡˜ ÙÔ˘, Ô‡Ù ӷ ÚԉȷÁÚ¿ÊÂÈ Î·È Ó· ÂÈ‚¿ÏÂÈ ÙËÓ ›ÛÙË Î·È ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ-

 ÙÔ˘ÚÁÈÎÔ‡˜ Ù‡Ô˘˜ (ritus) (‰ÈfiÙÈ ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋ ˘fiıÂÛË ÙˆÓ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ Î·È Ù̂ Ó ÂÔÙÒÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÎϤÍÂÈ Ô Ï·fi˜). ∆Ô ÎÚ¿- ÙÔ˜ ¤¯ÂÈ ÌfiÓÔÓ ÙÔ ·ÚÓËÙÈÎfi ‰Èη›ˆÌ· Ó· ·ÚÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ ÙˆÓ ‰Ë-ÌÔÛ›ˆÓ [ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈÎÒÓ] ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ÛÙËÓ ÔÚ·Ù‹ ÔÏÈÙ›·, ÂÈÚÚÔ‹ Ë ÔÔ›·ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚Ï¿„ÂÈ ÙË ‰ËÌfiÛÈ· ÂÈÚ‹ÓË, [‰ËÏ·‰‹] Ó· ÌËÓ ÂÈÙÚ¤„ÂÈ Ì›·‰È¤ÓÂÍË ÂÓÙfi˜ ÌÈ·˜ ÂÎÎÏËÛ›·˜ ‹ ÌÂٷ͇ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÂÎÎÏËÛÈÒÓ Ó· ı¤ÛÂÈ ÛÂΛӉ˘ÓÔ ÙËÓ ·ÛÙÈ΋ ÔÌfiÓÔÈ·, Ú¿ÁÌ· ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ‰Èη›ˆÌ· Ù˘ ·ÛÙ˘ÓÔ-Ì›·˜. ∆Ô Ó· ÚԉȷÁÚ¿„ÂÈ Û ÌÈ· ÂÎÎÏËÛ›· Ì›· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ›ÛÙË Î·È ÙÔÂÚȯfiÌÂÓfi Ù˘, ‹ ÙÔ Ó· ·ÍÈÒÛÂÈ Ó· ‰È·ÙËÚ› ··Ú¿ÏÏ·ÎÙË ·˘Ù‹ ÙËÓ ›ÛÙËÎ·È Ó· ÌË ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙÂ›Ø fiÏ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È ÂÂÌ‚¿ÛÂȘ Ù˘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÂÍÔ˘-

Û›·˜ Ô˘ ÛÙ¤ÎÔ˘Ó ¯·ÌËÏfiÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Ù˘ ›‰È·˜, ‰ÈfiÙÈ Û ٤ÙÔȘÂÚÈÙÒÛÂȘ, fiˆ˜ ÛÙȘ ‰ÈÂÓ¤ÍÂȘ ÙˆÓ Û¯ÔÏÒÓ, Ù›ıÂÙ·È ÛÂ Â›Â‰Ô ÈÛfiÙËÙ·˜Ì ÙÔ˘˜ ̆ ËÎfiÔ˘˜ Ù˘ (Ô ÌÔӿگ˘ οÓÂÈ ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ÈÂÚ¤·), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÌÔ-ÚÔ‡Ó Ó· Ù˘ Ô˘Ó fiÙÈ ‰ÂÓ Î·Ù·Ï·‚·›ÓÂÈ Ù›ÔÙ ·fi ·˘Ù¿ Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, ȉȷ›- ÙÂÚ· fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ‰Èη›̂ Ì· Ù˘ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛ˘. ¢ÈfiÙÈ ·˘Ùfi Ô˘‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Ô Ï·fi˜ ÁÈ· ÙÔÓ Â·˘Ùfi ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ·ÔÊ·-Û›ÛÂÈ Î·È Ô ÓÔÌÔı¤Ù˘ ÁÈ· ÙÔ Ï·fi. ∞ÏÏ¿ ¤Ó·˜ Ï·fi˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› ÔÙ¤ Ó· ·Ô-Ê·Û›ÛÂÈ Ó· ÌËÓ ÚÔԉ‡ÛÂÈ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘ 207

I . KANT

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·207

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

19/80

(‰È·ÊˆÙÈÛÌfi˜), Î·È ¤ÙÛÈ Ó· ÌË ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂÈ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÎÏË-Û›·. ¢ÈfiÙÈ ·˘Ù‹ Ë ·fiÊ·ÛË ı· ‹Ù·Ó ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙËÓ ·ÓıÚˆfiÙËÙ· Ô˘ ÂÓÛ·Ú-ÎÒÓÂÙ·È ÛÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Î·È ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÛÙÔ ·ÓÒÙ·ÙÔ ‰Èη›ˆÌ¿ ÙÔ˘.∫·Ì›· ÔÏÈÙÈ΋ ÂÍÔ˘Û›· ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÙÔ ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ ÏÔÈfiÓ ÁÈ· ÙÔ Ï·fi. – ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ fï˜ Ù· ¤ÍÔ‰· Û˘ÓÙ‹ÚËÛ˘ Ù˘ ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋˜ ÔÚÁ¿ÓˆÛ˘,·˘Ù¿, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ· ÙËÓ ›‰È· ·ÈÙ›·, ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÈ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ·Ï-Ï¿ ÂΛÓÔ ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Ï·Ô‡ Ô˘ ‰ËÏÒÓÂÈ Ô·‰fi˜ ÂΛӢ ‹ Ù˘ ¿ÏÏ˘ ›ÛÙ˘,‰ËÏ·‰‹ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ÌfiÓÔÓ ÙȘ ÂÓÔڛ˜.

¢

∆Ô ‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ·ÓÒÙ·ÙÔ˘ ΢‚ÂÚÓ‹ÙË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Â›-Û˘ 1) ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ·ÍȈ̿وÓ, ̂ ˜ ·ÌÂÈ‚fiÌÂÓ˜ Ì ÌÈÛıfi ‰ÈÔÈÎËÙÈΤ˜ı¤ÛÂȘ, 2) ÙËÓ Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÙÈÌÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜, ηıÒ˜ ‚·Û›˙ÔÓÙ·È ·ÏÒ˜ ÛÙËÓ ÙÈÌ‹ Î·È ‰ÂÓ ·Ì›‚ÔÓÙ·È, Â›Ó·È ÙÔÔıÂÙ‹ÛÂȘ Û ·ÓÒÙÂÚË ÓÔÌÈÎÔÔÏÈÙÈ΋ Ù¿-ÍË, ‰ËÏ·‰‹ ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‚·ıÌ›‰ˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÓˆÙ¤ÚˆÓ (Ô˘ ›ӷÈÚÔÔÚÈṲ̂ÓÔÈ Ó· ‰È·Ù¿˙Ô˘Ó) Î·È ÙˆÓ Î·ÙˆÙ¤ÚˆÓ (Ô˘, ·Ó Î·È ÂχıÂÚÔÈ Î·È‰ÂÛÌÂ˘Ì¤ÓÔÈ ÌfiÓÔÓ ·fi ÙÔÓ ‰ËÌfiÛÈÔ ÓfiÌÔ, Â›Ó·È ÚÔÔÚÈṲ̂ÓÔÈ ÂÎ ÙˆÓ ÚÔ- Ù¤ÚˆÓ Ó· ˘·ÎÔ‡Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ÚÒÙÔ˘˜) – Î·È 3) ÂÎÙfi˜ ·fi ·˘Ù¿ Ù· (Û¯ÂÙÈο ¢-ÂÚÁÂÙÈ΋˜ ʇÛ˘) ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ›Û˘ Î·È ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙÈ̈ڛ·˜.

 ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ·Í›ˆÌ·Ù·, ·Ó·Î‡ÙÂÈ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ·, Â¿Ó Ô Î˘-

Ú›·Ú¯Ô˜ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ·Ó·Î·Ï¤ÛÂÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ¿Ô„Ë, ÙÔ·Í›ˆÌ· ·fi οÔÈÔÓ ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô ÙÔ ¤¯ÂÈ ‰ÒÛÂÈ (¯ˆÚ›˜ Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˜ Ó· ¤¯ÂȉȷڿÍÂÈ ¤Ó· ¤ÁÎÏËÌ·). §¤ˆ, ˆ˜ fi¯È! ¢ÈfiÙÈ ·˘Ùfi Ô˘ ÔÙ¤ ‰ÂÓ ı· ·ÔÊ·-Û›ÛÂÈ Ë Âӈ̤ÓË ‚Ô‡ÏËÛË ÙÔ˘ Ï·Ô‡ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ˘·ÏÏ‹ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ ‰ÂÓ ÌÔÚ› ›-Û˘ Ó· ÙÔ ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Î·È Ô Î˘‚ÂÚÓ‹Ù˘ ÁÈ’ ·˘ÙfiÓ. √ Ï·fi˜ fï˜ (Ô ÔÔ›Ô˜ ı·Ê¤ÚÂÈ Ù· ¤ÍÔ‰· Ô˘ ı· ÚÔηϤÛÂÈ Ô ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ ÂÓfi˜ ‰ËÌÔÛ›Ô˘ ̆ ·ÏÏ‹ÏÔ˘)ı¤ÏÂÈ, ¿Ó¢ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›·˜, Ô ‰ËÌfiÛÈÔ˜ ˘¿ÏÏËÏÔ˜ Ó· ¤¯ÂÈ Ï‹ÚË ÈηÓfiÙËÙ· ÁÈ· ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô ·Í›ˆÌ·. ∞˘Ùfi fï˜ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ·ÏÏÈÒ˜ ·Ú¿ ̤۷ ·fi¤Ó· ·ÚΤ˜ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ Î·È Ì·ıËÙ›·˜ ÛÙÔ ·Í›ˆÌ·,

ÂÓÒ ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·˘Ùfi [Ô ̆ ¿ÏÏËÏÔ˜] ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÙÔ ̄ ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÂÈ ÁÈ·Ó· Ì¿ıÂÈ ¤Ó· ¿ÏÏÔ Â¿ÁÁÂÏÌ· Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÙÔÓ Û˘ÓÙËÚ‹ÛÂÈ. ŒÙÛÈfï˜, ηٿ ηÓfiÓ·, ÙÔ ·Í›ˆÌ· ı· ·Ô‰È‰fiÙ·Ó Û ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ ı·Â›¯·Ó ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ··Ú·›ÙËÙË ‰ÂÍÈfiÙËÙ· Î·È ÙË Ì¤Ûˆ ¿ÛÎËÛ˘ ÒÚÈÌË Èη-ÓfiÙËÙ· ÎÚ›Û˘. ∞˘Ùfi fï˜ Â›Ó·È ÂÓ¿ÓÙÈÔ ÛÙËÓ ÚfiıÂÛË ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜, Û‡Ìʈ-Ó· Ì ÙËÓ ÔÔ›· ··ÈÙÂ›Ù·È Ô Î·ı¤Ó·˜ Ó· ÌÔÚ› Ó· ÚÔ‚È‚¿˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ Î·- ÙÒÙÂÚÔ ÛÙÔ ·ÓÒÙÂÚÔ ·Í›ˆÌ· (ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÏÏÈÒ˜ ı· η٤ÏËÁ ÛÙ· ̄ ¤ÚÈ· ·ÓÈο-ÓˆÓ), Î·È ̂ ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Ó· ÌÔÚ› Ó· ̆ ÔÏÔÁ›˙ÂÈ ÛÙË ‰È¿ ‚›Ô˘ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË.

£EøPIE™ TH™ ¶O§ITIKH™ KAI TOY KPATOY™

208

05-THEWR POLIT 09-10-08 01:39 MM ™ÂÏ›‰·208

8/20/2019 ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ Kant-Hegel-ΠΟΘΙΙΙ.pdf

20/80

 ŸÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÙÈÌ‹, fi¯È ·ÏÒ˜ ÂΛÓË Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ¤Ó· ·Í›ˆÌ·, ·Ï-Ï¿ Î·È ÂΛÓË Ô˘ ηıÈÛÙ¿ ÙÔÓ Î¿ÙÔ¯fi Ù˘ ̤ÏÔ˜ ÌÈ·˜ ·ÓÒÙÂÚ˘ ÓÔÌÈÎÔÔÏÈ- ÙÈ΋˜ Ù¿Í˘ ¯ˆÚ›˜ η̛· ȉȷ›ÙÂÚË ˘ËÚÂÛ›·, ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔÓ Â˘ÁÂÓ‹, ÔÔÔ›Ô˜ ‰È·Ê¤ÚÂÈ ·fi ÙËÓ ·ÛÙÈ΋ Ù¿ÍË ÙÔ˘ Ï·Ô‡, Î·È ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÂÙ·È [Ë ÙÈÌ‹]ÎÏËÚÔÓÔÌÈο ÛÙÔ˘˜ ¿ÚÚÂÓ˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜ Î·È Ì¤Ûˆ ·˘ÙÒÓ Â›Û˘ Û ıËÏ˘ÎÔ‡˜·ÔÁfiÓÔ˘˜ Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Â˘ÁÂÓÔ‡˜ ηٷÁˆÁ‹˜, ÂÓÒ ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ· Ì›· Á˘Ó·›Î·Â˘ÁÂÓÔ‡˜ ηٷÁˆÁ‹˜ Ô˘ ·ÓÙÚ‡ÂÙ·È ¤Ó·Ó ÌË Â˘ÁÂÓ‹ fi¯È ÌfiÓÔÓ ‰ÂÓ ÙÔ˘ ÌÂ- Ù·‚È‚¿˙ÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÙÈÌ‹ ·ÏÏ¿ ÂÌ›ÙÂÈ Î·È ·˘Ù‹ ÛÙËÓ ·Ï‹ ·ÛÙÈ΋ (Ï·˚΋) Ù¿ÍË.– ∆Ô ÂÚÒÙËÌ· Â‰Ò Â›Ó·È Â¿Ó Ô Î˘‚ÂÚÓ‹Ù˘ ¤¯ÂÈ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ȉڇÛÂÈ Ì›· Ù¿ÍË¢ÁÂÓÒÓ ˆ˜ Ì›· ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ÂӉȿÌÂÛË Ù¿ÍË ÌÂٷ͇ ·˘ÙÔ‡ Î·È ÙˆÓ ˘fiÏÔÈ-