Δημιουργία ή Εξέλιξη- Άρθρο στην Grand Larousse

Ε Γ Κ Υ Κ Λ Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α

GRAND LAROUSSE

ΕΝΟΤΗΤΑ III: ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ - ΕΜΒΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

• Ο ΕΜΒΙΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

• Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

• ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

• ΓΕΩΡΓΙΑ

• ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ΕΜΠΟΡΙΚΗΤΡΑΠΕΖΑ Ελληνικά

^ραμματα

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ

Αυτή η ενότητα του «Grand Larousse» φέρει την υπογραφή ενός κορυφαίου επιστήμονα, του δόκτορα Χένρυ Μόρρις, και στηρί-

ζεται στο 5τομο βιβλίο των Χένρυ Μόρρις και Γκάρυ Πάρκερ «Τι εί-ναι η επιστήμη της Δημιουργίας» (αναθεωρ. έκδοση 1987). Το υλικό αυτού του βιβλίου βασίζεται στο έργο που έγινε στο Ινστιτούτο Ερευ-νών για τη Δημιουργία, στο Σαν Ντιέγκο της Καλιφόρνιας.

To «Grand Larousse» επέλεξε να συμπεριλάβει αυτό το υλικό στην ύλη του επειδή είναι εξ ολοκλήρου σε αρμονία με τον κύριο στόχο του: να παρέχει σημεία αναφοράς για αναγνώστες που ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν ένα θέμα σε βάθος. Σε πολλές περιπτώσεις, οι συγγρα-φείς τέτοιων ειδικών ενοτήτων κλίνουν προς απόψεις βασισμένες σε διάφορες θεοορίες της Εξέλιξης: την πεποίθηση δηλαδή ότι η Γη και τα έμβια όντα εξελίχθηκαν μέσω φυσικών διαδικασιών κατά τη διάρκεια μιας μακράς χρονικής περιόδου και ότι αυτές οι φυσικές διαδικασίες συνεχίζονται ακόμη και σήμερα.

Αντίθετα, πολλοί άλλοι επιστήμονες και ερευνητές υποστηρίζουν

μια αντίθετη σειρά θεωριών που βασίζονται στη Δημιουργία -την πε-ποίθηση ότι το Σύμπαν και η ζωή δημιουργήθηκαν- ως την καλύτερη ερμηνεία για τα παρατηρούμενα γεγονότα της φύσης και την ανθρω-πότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις αυτοί οι επιστήμονες ξεκίνησαν με μια πίστη στη Δημιουργία που καθοριζόταν από τους θρησκευτικούς ή πνευματικούς τους προσανατολισμούς. Σε άλλες περιπτώσεις, οι επι-στήμονες ξεκίνησαν τις μελέτες τους είτε χωρίς προσανατολισμούς είτε ως οπαδοί της Εξέλιξης, αλλά τελικώς άλλαξαν, επιστρέφοντας στη θεωρία της Δημιουργίας, καθώς η έρευνα τους έπεισε ότι αυτή ήταν η καλύτερη ερμηνεία. Ωστόσο, κανένα από αυτά τα πεδία μελέ-της δεν μπορεί να καταλήξει σε οριστικά και γενικά συμπεράσματα, αφού είναι πέρα από τις ανθρώπινες δυνατότητες η άμεση παρατή-ρηση γεγονότων του παρελθόντος ή χρονικών περιόδων που διήρκε-σαν εκατομμύρια χρόνια. Για το λόγο αυτόν, στις ενότητες αυτές έχουμε εκθέσεις συμπερασμάτων ως θεωρίες ή πιθανές ερμηνείες, στις οποίες πιστεύουν πολλοί επιστήμονες και ερευνητές.

ΑΞΙΩΜΑΤΑ Τ Η Σ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ Η Σ Δ Η Μ Ι Ο Υ Ρ Γ Ι Α Σ

• Το φυσικό σύμπαν του χώρου, της ύλης και της ενέργειας δεν υπήρχε από πάντα, αλλά δημιουργήθηκε υπερφυσικά από έναν υπερβατικό Δημιουργό, τον μόνο που υπήρχε από την αιωνιότητα.

• Το φαινόμενο της ζωής δεν αναπτύχθηκε με φυσικές διαδικασίες από άψυχα (νεκρά) συστήματα, αλλά δημιουργήθηκε ειδικά και υπερφυσικά από το Δημιουργό.

• Καθένα από τα κύρια είδη φυτών και ζώων δημιουργήθηκε λει-τουργικά πλήρως από την αρχή και δεν αποτελεί εξέλιξη κάποιου οργανισμού άλλου είδους. Αλλαγές στα βασικά είδη από την πρώτη τους δημιουργία είναι περιορισμένες σε «οριζόντιες» αλλαγές (με-ταβολές) μέσα στα είδη, ή «προς τα κάτω» αλλαγές (επιζήμιες με-ταλλαγές, εξαφανίσεις).

• Τα πρώτα ανθρώπινα όντα δεν αποτελούν εξελίξεις κάποιου ζώου, αλλά δημιουργήθηκαν από την αρχή με πλήρως ανθρώπινη μορφή. Επιπλέον, η «πνευματική» φύση του ανθρώπου (αυτοεικόνα, ηθική συνείδηση, θεωρητική σκέψη, γλώσσα, βούληση, θρησκευτική φύση κ.λπ.) είναι και αυτή μια υπερφυσικά δημιουργημένη οντότητα από μερική βιολογική ζωή.

® Η καταγραφή της ιστορίας της Γης, όπως διατηρήθηκε στο γήινο φλοιό, ιδιαίτερα στα πετρώματα και στα αποθέματα απολιθωμά-των, είναι καταρχήν μια καταγραφή καταστροφικών έντονων φυ-σικών διαδικασιών, που λειτουργούν σε μεγάλο βαθμό στο πλαί-σιο ομοιόμορφων φυσικών νόμων, παρά σε ένα βαθμιαίο και σχε-τικά ενιαίο ρυθμό εξέλιξης. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές απο-δείξεις για μια σχετικά πρόσφατη δημιουργία της Γης και του σύ-μπαντος, επιπρόσθετες στην ισχυρή επιστημονική μαρτυρία ότι τα περισσότερα από τα απολιθωματικά ιζηματογενή πετρώματα της Γης σχηματίστηκαν σε έναν ακόμη πιο πρόσφατο παγκόσμιο κα-τακλυσμό.

• Οι διαδικασίες σήμερα λειτουργούν πρωταρχικά μέσα σε καθορι-

σμένους φυσικούς νόμους και σχετικά ενιαίους διαδικαστικούς ρυθμούς, αλλά εφόσον αυτές δημιουργήθηκαν αρχικά και καθη-μερινά διατηρούνται από το Δημιουργό τους, υπάρχει πάντα η πι-θανότητα της θαυματουργής παρέμβασης σε αυτούς τους νόμους ή τις διαδικασίες από το Δημιουργό τους. Μαρτυρίες για τέτοιου είδους παρεμβάσεις είναι απαραίτητο να διερευνώνται κριτικά, κα-θώς πρέπει να υπάρχει σαφής και επαρκής λόγος για κάθε τέτοια ενέργεια του Δημιουργού.

• Το σύμπαν και η ζωή με κάποιον τρόπο υπέστησαν βλάβες από την εποχή της ολοκλήρωσης της Δημιουργίας, έτσι ώστε ατέλειες στη δομή, ασθένειες, γηρατειά, εξαφανίσεις ειδών και άλλα τέτοια φαινόμενα είναι αποτέλεσμα «αρνητικών» αλλαγών στις ιδιότητες και τις διαδικασίες που εμφανίστηκαν σε μια, αρχικά τέλεια, δη-μιουργημένη τάξη.

• Καθώς το σύμπαν και τα πρωτογενή συστατικά του εξαρχής δη-μιουργήθηκαν τέλεια για τους σκοπούς τους από έναν ικανό και βουλητικό Δημιουργό και αφού ο Δημιουργός παραμένει ενεργός σε αυτή την παρακμάζουσα πλέον δημιουργία, υπάρχουν βασικοί σκοποί και νοήματα στο σύμπαν. Για το λόγο αυτόν, οι τελεολο-γικές εκτιμήσεις ταιριάζουν στις επιστημονικές μελέτες οποτεδή-ποτε συμφωνούν με τα σημερινά δεδομένα της παρατήρησης και είναι λογικό να συμπεράνουμε ότι η Δημιουργία σήμερα αναμένει την εκπλήριοση των στόχων του Δημιουργού.

• Αν και οι άνθρωποι είναι εκπλήρωση των στόχων του Δημιουρ-γού, δεδομένα που αφορούν στην προέλευση είναι πάντα περι-στασιακά και ατελή. Ο ανθρώπινος νους (αν είναι ανοιχτός στην πιθανότητα της Δημιουργίας) είναι ικανός να εξερευνήσει τις εκ-δηλώσεις αυτού του Δημιουργού λογικά και επιστημονικά και να φθάσει σε ένα ευφυές συμπέρασμα σχετικά με τη θέση του καθε-νός στο πλάνο του Δημιουργού.

158

Εξέλιξη ή Δημιουργία; τ ο υ δ ό κ τ ο ρ α Χ έ ν ρ υ Μ ο ρ ρ ι ς

Δημιουργία και γενετική μηχανική · Δύο μοντέλα της προέλευσης · Τι είναι πιθανό; · Εξέταση των προβλέψεων · Αρχέγονη Δημιουργία · Το επιχείρημα του Ανοιχτού Συστήματος · Περίληψη

Ο δόκτορας Γκάρυ Πάρκερ ισχυρίζεται ότι η βιολο-γία, η παλαιοντολογία και οι άλλες επιστήμες της ζωής αποδεικνύουν καθαρά την άμεση Δημιουργία από ένα ζώντα Δημιουργό ως τη βασική πηγή της ζωής και όλων των βασικών τύπων των ζωντανών οργανισμών. Στο ζω-ντανό κόσμο αλλά και στον κόσμο των απολιθωμάτων υπάρχουν πολλές αποδείξεις της οριζόντιας μεταβολής στους τύπους, αλλά ούτε ένα σημάδι πραγματικής από-δειξης για κάθετη αλλαγή από έναν τύπο σε κάποιον άλλο υψηλότερο και πιο πολύπλοκο. Δεν υπάρχουν γνω-στοί γενετικοί μηχανισμοί ικανοί να παράγουν οποιεσ-δήποτε τέτοιου είδους κάθετες αλλαγές: όλες οι αλλα-γές που έχουν προσδιοριστεί είναι είτε οριζόντιες (ανα-συνδυασμοί, μεταβολές) ή «προς τα κάτω» (επιζήμιες μεταλλαγές, εξαφανίσεις).

Ο δόκτορας Πάρκερ, βεβαίως, είναι εξαιρετικά κα-τηρτισμένος για να είναι σε θέση να εκφέρει τέτοιες απόψεις, καθώς διαθέτει σημαντική εκπαίδευση και εμπει-ρία ως εξελικτικός βιολόγος, σε σημείο που να διδάσκει δογματικά την Εξέλιξη σε τάξεις βιολογίας του κολε-γίου. Οι σπουδές του, ωστόσο, τον οδήγησαν, τελικά, να δει ότι η Δημιουργία ήταν μια πιο λογική ερμηνεία για όλα τα γεγονότα των επιστημών της ζωής από ό,τι η Εξέλιξη και πλέον διδάσκει τη βιολογία στο πλαίσιο

της Δημιουργίας - τα ίδια γεγονότα, αλλά με πιο ρεαλι-στική ερμηνεία και εξήγηση.

Τα ζωντανά συστήματα πρέπει να λειτουργούν σε ένα φυσικό κόσμο. Οι βιολογικές διαδικασίες, αν και πιο πο-λύπλοκες από τις φυσικές διαδικασίες, πρέπει να λει-τουργούν, επίσης, σύμφωνα με τους φυσικοχημικούς νό-μους, που διέπουν τα μη έμβια συστήματα. Πράγματι, οι πιο υλιστές βιολόγοι ισχυρίζονται ότι τα βιολογικά συστήματα είναι απλώς πολύπλοκα φυσικά συστήματα και ότι οι βασικές ερμηνείες των διαδικασιών της ζωής πρέπει να υπόκεινται σε φυσικο-χημικούς όρους.

Έτσι το ζήτημα της προέλευσης δεν είναι απλώς ένα βιολογικό πρόβλημα, για να λυθεί από τους βιολόγους. Η προέλευση της ζωής και η προέλευση των διαφόρων ειδών της ζωής πρέπει να συσχετισθούν βασικά με την προέλευση της Γης και του σύμπαντος και τους νόμους που τη διέπουν. Το ζήτημα Δημιουργία/Εξέλιξη έχει κο-σμικές διαστάσεις.

Επομένως, κάθε ανάλυση της επιστημονικής Δημι-ουργίας πρέπει να έχει σχέση με τις φυσικές επιστήμες (φυσική, χημεία, αστρονομία, γεωλογία, υδρολογία κ.λπ.). Το υπόβαθρο μου είναι σχετικό με τις φυσικές επιστή-μες, αλλά είναι παρόμοιο με αυτό του δόκτορα Πάρκερ από μια άποψη. Όπως και εκείνος, υπήρξα οπαδός της

Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Δημιουργία και γενετική μηχανική

Η μεταπτυχιακή μου εκπαίδευση ήταν αυτή του πολι-τικού μηχανικού, η οποία είναι η ευρύτερη από όλους τους κλάδους των μηχανικών. Οι μηχανικοί είναι «επι-στήμονες εφαρμογής» -που σημαίνει ότι όχι μόνο πρέ-πει να κατανοούν τις επιστήμες, αλλά, επίσης, να είναι ικανοί να τις χρησιμοποιούν στο σχεδιασμό διαφόρων συστημάτων για χρήση από τους ανθρώπους.

Η συνηθισμένη διδασκόμενη στους πολιτικούς μηχα-νικούς ύλη καλύπτει όχι μόνο τη φυσική και τη χημεία, αλλά και γεωλογία, αστρονομία, βιολογία, άλλες επι-στήμες όπως οικονομία, ιστορία, κοινωνιολογία, κοι-νωνικές επιστήμες και ανθρωπιστικές σπουδές. Αυτές δεν είναι απλώς γνώσεις «ευρύτερου» ενδιαφέροντος, καθώς όλες τους χρησιμοποιούνται στο σχεδιασμό μη-χανικών δομών και συστημάτων.

Πράγματι, ενώ δίδασκα σε τάξεις πολιτικών μηχανι-κών πείστηκα για τις ατέλειες της θεωρίας της Εξέλι-ξης. Διδάσκοντας δομικό σχέδιο συνειδητοποίησα ότι το εξαιρετικό δομικό σχέδιο των φυτών και των ζώων δεν μπορεί να ήταν αποτέλεσμα της τύχης. Διδάσκοντας τοπογραφία, που περιλάμβανε τους ορισμούς του γεω-γραφικού μήκους και πλάτους και του χρόνου με προ-σωπικές παρατηρήσεις του ήλιου και των αστέρων, εντυ-πωσιάστηκα από τη μεγαλοπρέπεια και την ακρίβεια όλων των συστατικών του κόσμου.

Με το ιδιαίτερο ενδιαφέρον μου για την υδρολογία και την υδραυλική (τη μελέτη και τον έλεγχο του νερού στις διεργασίες της γης) μπορούσα να δω καθαρά τα συντριπτικά στοιχεία των καταστροφών που προκα-λούσε το νερό στα πετρώματα στο γήινο φλοιό, γεγο-νός εξαιρετικής σημασίας σε πολλές εφαρμογές της μη-

χανικής (φράγματα, δρόμοι κ.λπ.). Επίσης δίδασκα μα-θήματα για το χειρισμό του νερού και την αποστράγ-γιση, με τα οποία έμαθα τον αξιόλογο κόσμο των μι-κροοργανισμών και τη συμπεριφορά του.

Όλα αυτά με οδήγησαν να ξοδέψω αμέτρητες ώρες μελετώντας βιβλία για τη θεωρία της Εξέλιξης, άρθρα για τη γεωλογία, την αστρονομία, τη βιολογία κ.λπ., προ-σπαθώντας να δω αν οι πεποιθήσεις για την Εξέλιξη με τις οποίες είχα εμποτιστεί ως φοιτητής μπορούσαν να προσφέρουν ικανοποιητικές εξηγήσεις σε όλα αυτά τα φαινόμενα. Όσο περισσότερο διάβαζα, τόσο περισσό-τερο πειθόμουν ότι δεν μπορούσαν.

Τα λεγόμενα στοιχεία για την Εξέλιξη κατέρρεαν όταν εξετάζονταν και αναλύονταν κριτικά. Οπωσδήποτε δεν συγκρίνονταν με τη βεβαιότητα που στήριζε τους νόμους και τις αρχές πάνω στους οποίους οι μηχανικοί βάσιζαν τα σχέδιά τους. Αυτοί, πριν χρησιμοποιηθούν, έπρεπε να εξετάζονται και να αποδεικνύονται εμπειρικά. Το σχέδιο ενός φράγματος ή μιας γέφυρας δεν μπορεί να βασιστεί σε αναπόδεικτες θεωρίες και φιλοσοφίες, όπως συμβαίνει στη μακροεξελικτική θεωρία.

Από την άλλη πλευρά, η αντίληψη ενός δημιουργού ως εξήγηση της επιστημονικής απόδειξης ήταν εξαιρε-τικά ικανοποιητική πνευματικά και συναισθηματικά και έτσι έγινα θιασώτης της Δημιουργίας. Αυτό συνέβη πριν πολλά χρόνια (το 1943 για να είμαι ακριβής) και όλες οι μελέτες μου έκτοτε απλώς επιβεβαίωσαν στη σκέψη μου ακόμη περισσότερο την ανωτερότητα του προτύπου της Δημιουργίας έναντι αυτού της Εξέλιξης, στην εξήγηση, οργάνωση και εφαρμογή των δεδομένων των φυσικών επιστημών.

Επιπλέον, υπάρχουν σήμερα χιλιάδες άλλοι φυσικοί επιστήμονες -μηχανικοί αλλά και φυσικοί και χημικοί— που εκφράζουν παρόμοιες πεποιθήσεις. Ακόμη κι αν αποτελούμε μειοψηφία, η μειοψηφία αυτή μεγαλώνει και οι πεποιθήσεις μας ενισχύονται από το γεγονός ότι οι περισσότεροι από εμάς είχαμε διαποτιστεί ως φοιτητές από την εξελικτική σκέψη και για το λόγο αυτόν έπρεπε να μελετήσουμε και να σκεφτούμε σχετικά με τη θεωρία της Δημιουργίας, πηγαίνοντας αντίθετα στο ρεύμα, πα-ρακινούμενοι από τα γεγονότα, ώστε να αντιμετωπί-σουμε την προπαγάνδα των μέσων μαζικής ενημέρωσης και την πίεση των συναδέλφων.

Δεν είναι εύκολο να είσαι επιστήμονας θιασώτης της Δημιουργίας σε μια ουμανιστική κοινωνία, αλλά η υπο-χρέωση στην «αληθινή» επιστήμη το ζητά για πολλούς από εμάς.

Δύο μοντέλα της προέλευσης

Οι εξελικτικοί συχνά προσπαθούν να αποφύγουν το θέμα θέτοντας το ερώτημα: «Ποια ιστορία της Δημι-ουργίας προτιμάτε στα σχολεία; Τι λέτε για τις βουδι-στικές και ινδουιστικές κοσμογονίες και όλα τα υπό-λοιπα;».

Το γεγονός είναι, ωστόσο, ότι υπάρχουν μόνο δύο πι-θανά μοντέλα προέλευσης: η Εξέλιξη ή η Δημιουργία. Η βουδιστική, η ινδουιστική, η κομφουκιανική ή ταοϊ-στική και πολλές άλλες κοσμογονίες βασίζονται στην Εξέλιξη. Η ορθόδοξη εβραϊκή, η χριστιανική και η μου-σουλμανική κοσμογονία βασίζονται στη Δημιουργία. Είτε το σύμπαν ως χώρος/μάζα/χρόνος είναι αιώνιο, αυ-

Εξέλιξης και ενώ διδάσκω σε ένα πανεπιστήμιο έγινα οπαδός της Δημιουργίας.

160


θύπαρκτο και αυτοτελές, είτε δεν είναι. Αν είναι, τότε η Εξέλιξη είναι η πραγματική εξήγηση για τα διάφορα συστατικά του. Αν δεν είναι, τότε θα πρέπει να έχει δη-μιουργηθεί από ένα Δημιουργό.

Αυτές είναι οι δύο μοναδικές πιθανότητες -απλά κα-θορισμένο είτε συμβαίνει τυχαία (τύχη) ...είτε όχι (με σχέδιο). Θέτοντάς το με διαφορετικό τρόπο, η προέ-λευση και η εξέλιξη όλων των πραγμάτων είτε μπορούν να εξηγηθούν με υλικές διαδικασίες που εξακολουθούν να λειτουργούν μέχρι σήμερα -είτε δεν μπορούν. Αν όχι, τότε μη φυσικές διαδικασίες (ή υπερφυσικές αν προτι-μάτε) πρέπει να λειτούργησαν στο παρελθόν για να δη-μιουργήσουν και να αναπτύξουν τουλάχιστον μερικά από τα συστατικά του σύμπαντος, όπως και το ίδιο το σύμπαν.

Υπάρχουν μόνο οι δύο αυτές πιθανότητες. Μπορεί να υπάρχουν πολλά εξελικτικά υπομοντέλα (δηλαδή δια-φορετικοί εξελικτικοί μηχανισμοί ή διαδικασίες ή αλλη-λουχίες) και διάφορα υπομοντέλα δημιουργίας (δηλαδή διαφορετικές χρονολογίες για τη δημιουργία ή γεγονότα δημιουργίας), αλλά μόνο δύο βασικά μοντέλα -Εξέλιξη ή Δημιουργία.

Η άποψη ότι μια από αυτές (η Εξέλιξη) είναι το επι-στημονικό μοντέλο ενώ η άλλη (η Δημιουργία) είναι το θρησκευτικό μοντέλο δεν είναι τίποτε άλλο από υπο-κειμενικές εκτιμήσεις της εξελικτικής θεωρίας. Δεν εί-ναι ο βουδισμός και ο ταοϊσμός -γ ια να μην αναφέρουμε τον ουμανισμό και τον αθεϊσμό- θρησκείες.

Ο ορισμός της επιστήμης είναι, αλήθεια, όχι «μηχα-νιστική φιλοσοφία». Η λέξη «επιστήμη» αναφέρεται μόνο σε ό,τι είναι γνωστό -γ ι ' αυτό πρέπει να παρου-σιάζει γεγονότα.

Η Εξέλιξη και η Δημιουργία χαρακτηρίζονται ως επι-στημονικά μοντέλα, αφού και οι δύο μπορούν να χρη-σιμοποιηθούν για να εξηγήσουν και να προβλέψουν επι-στημονικά γεγονότα. Εκείνο που κάνει την καλύτερη εργασία επ' αυτού είναι πιθανότατα το καλύτερο επι-στημονικό μοντέλο, αν και δεν αποδεικνύεται ότι είναι αληθινό. Τα «γεγονότα» μπορεί να είναι αληθινά γεγο-νότα και ως εκ τούτου αληθινή «επιστήμη», αλλά η εξή-γηση του τρόπου με τον οποίο αυτά τα γεγονότα εμφα-νίζονται είναι ένα εντελώς διαφορετικό ζήτημα. Αν η Εξέλιξη είναι αληθής, τότε είναι επιστήμη. Αν η Δημι-ουργία είναι αληθής, τότε και αυτή είναι επιστήμη.

Σε αυτό το χρονικό σημείο, η επιστημονική άποψη δεν είναι ακόμη ξεκάθαρη, υπάρχουν ωστόσο πολλοί επι-στήμονες - των οποίων ο αριθμός όλο και αυξάνεται-που είναι πεπεισμένοι ότι τα γεγονότα της επιστήμης δεί-χνουν τη Δημιουργία και όχι την Εξέλιξη.

Αυτό που πρέπει να γίνει, επομένως, είναι να καθο-ριστούν τα δύο μοντέλα με ευρείς γενικούς όρους και έπειτα να συγκριθεί η αποτελεσματικότητά τους στην ερμηνεία και πρόβλεψη διαφόρων τύπων επιστημονικών δεδομένων. Αφού δεν είναι δυνατή η επανάληψη της ιστορίας, δεν είναι δυνατό να αποδειχθεί ποιο μοντέλο είναι αληθές με την ουσιαστική επιστημονική έννοια της άμεσης παρατήρησης. Αυτό σημαίνει ότι πάντα είναι πι-θανή η μετατροπή του κάθε μοντέλου, ώστε να ταιριά-ζει αυτό σε κάθε ομάδα δεδομένων, απλώς επεκτείνο-ντάς το για να εξυπηρετεί κάθε περίπτωση που εμφανί-ζεται. Ωστόσο, αυτό το μοντέλο, το οποίο, στη γενική του μορφή, είναι το πιο αποτελεσματικό στην ερμηνεία

των δεδομένων, χωρίς να πρέπει να μετατρέπεται και να εξειδικεύεται, είναι το καλύτερο μοντέλο και πιθα-νώς το αληθές.

Οι θιασώτες της Δημιουργίας, βεβαίως, είναι πεπει-σμένοι ότι, αν τα δύο μοντέλα συγκριθούν σε αυτή τη βάση, το γενικό μοντέλο της Δημιουργίας θα ταιριάζει πάντα άμεσα στα γεγονότα, ενώ το γενικό εξελικτικό μοντέλο πρέπει συνεχώς να επεκτείνεται και να εξειδι-κεύεται, ώστε να προσαρμόζεται στα γεγονότα.

Για το λόγο αυτόν οι εξελικτικοί συνεχώς μετατρέ-πουν το μοντέλο τους (δηλαδή από τη βαθμιαία επίλυση σε σχολαστική ακρίβεια), ενώ το απλό και καθαρό μο-ντέλο της Δημιουργίας συνεχίζει, χρόνο με το χρόνο, να λειτουργεί ικανοποιητικά, ακριβώς ως έχει, έστω και αν οι επιστήμονες οπαδοί της Δημιουργίας επιθυμούν να τροποποιήσουν το επιστημονικό τους μοντέλο, ώστε να προσαρμόζεται καλύτερα στις νέες μαρτυρίες.

Σε αυτό το κεφάλαιο επιθυμούμε ιδιαίτερα να δούμε τα δύο μοντέλα και τις συνέπειές τους που αφορούν στους βασικούς νόμους του φυσικού σύμπαντος, ιδιαί-τερα αυτούς που διέπουν τη φύση των πιθανών αλλα-γών που μπορούν να εμφανιστούν στα συστήματα και τις εξελίξεις του σύμπαντος.

Πρώτα πρέπει να καθορίσουμε τα δύο μοντέλα στην ευρεία, γενική μορφή τους. Στο εξελικτικό μοντέλο, ολό-κληρο το σύμπαν θεωρείται ότι εξελίχθηκε ως τη σημε-ρινή του κατάσταση της υψηλής οργάνωσης και πολυ-πλοκότητας με φυσικές διαδικασίες. Καθώς οι φυσικοί νόμοι και οι διαδικασίες πιστεύεται ότι λειτουργούν ομοι-όμορφα, τέτοιου είδους εξελίξεις ερμηνεύονται σε ένα συνολικό πλαίσιο ομοιομορφισμού.

Το μοντέλο της Δημιουργίας, από την άλλη πλευρά, ορίζει μία τουλάχιστον περίοδο άμεσης δημιουργίας στην αρχή, κατά τη διάρκεια της οποίας δημιουργήθηκαν εξαρχής τα βασικά συστήματα σε πλήρη λειτουργική μορφή. Εφόσον οι «φυσικές» εξελίξεις δεν πραγματο-ποίησαν κάτι τέτοιο ως σήμερα, αυτές οι δημιουργικές διαδικασίες θα πρέπει να είχαν την ανάγκη ενός Δημι-ουργού για την εκπλήρωσή τους. Στο εξελικτικό μοντέλο, το σύμπαν στη σημερινή του μορφή ξεκίνησε σε μια κα-τάσταση έλλειψης οργάνωσης και σταδιακά, με το πέ-ρασμα των χρόνων, έγινε πιο οργανωμένο και πολύ-πλοκο, όπως φαίνεται στο διάγραμμα Α.

Για να φτάσουμε στη σημερινή πολύπλοκη δομή του σύμπαντος με φυσικές διαδικασίες, θα πρέπει να απαι-τήθηκαν τεράστια χρονικά διαστήματα. Πρόσφατες εκτι-

w Β Μ α ζ < & ο W ο % Φ 3

Διάγραμμα Α Το μοντέλο της Εξέλιξης.

1Λ1

—

Στιγμή της προέλευσης ΧΡΟΝΟΣ

Άνθρωποι

Οργανισμοί

Χημικές ουσίες


Διάγραμμα Β Το μοντέλο

της Δ ημιουργίας.

ΧΡΟΝΟΣ

μήσεις τοποθετούν το χρόνο αυτό στα 3 x 10lu (30 δισε-κατομμύρια) χρόνια, με τη Γη να εξελίσσεται περίπου 5 χ 10' (5 δισεκατομμύρια) χρόνια πριν.

Το μοντέλο της Δημιουργίας (διάγραμμα Β), από την άλλη πλευρά, δείχνει το σύμπαν να δημιουργείται δια-θέτοντας τέλεια οργάνωση. Μόρια, χημικές ενώσεις, πλανήτες, αστέρες, οργανισμοί και άνθρωποι δημιουρ-γήθηκαν έτσι, οόστε δεν χρειάστηκε πολύς χρόνος για την εξέλιξή τους.

Παρόλο που το σύμπαν μετά απ' αυτό έπρεπε να συ-ντηρηθεί από τις συνεχείς διαδικασίες της συντήρησης, είναι- αυτονόητο ότι ο «βαθμός οργάνωσης» θα άλλαζε. Ωστόσο, αν συμβαίνει αυτό, ο βαθμός οργάνωσης δεν μπορούσε να αυξηθεί (έχοντας ξεκινήσει από την τε-λειότητα), μπορούσε μόνο να ελαττωθεί.

Αντίθετα με την Εξέλιξη, που επιτρέπει και την αύ-ξηση και την ελάττωση της οργάνωσης στο σύμπαν, μέσω φυσικών διαδικασιών (με το καθαρό αποτέλεσμα να είναι μια αύξηση), το μοντέλο της Δημιουργίας προ-βλέπει μόνο καθαρές ελαττώσεις (για το σύμπαν ως σύ-νολο) μέσω φυσικών διαδικασιών, εφόσον μόνο υπερ-φυσικές διαδικασίες θα μπορούσαν να παραγάγουν κα-θαρές αυξήσεις στις πολυσύνθετες καταστάσεις.

Το μοντέλο της Δημιουργίας, ωστόσο, δεν ορίζει τί-ποτε σχετικό με το ρυθμό της ελάττωσης. Αυτός μπορεί να είναι σχεδόν μηδενικός σε περιόδους ειρήνης και ηρε-μίας και πολύ υψηλός κατά τη διάρκεια σημαντικών κα-ταστροφών. Πρέπει να αναγνωριστεί από όλους -οπα-δούς της Εξέλιξης και της Δημιουργίας- ότι κανένα μο-ντέλο δεν μπορεί να αποδειχθεί επιστημονικά.

Όπως παραδέχεται ο Μάθιους στον πρόλογο της έκ-δοσης του 1971 του έργου του Δαρβίνου «Η προέλευση των ειδών»:

«Το γεγονός της εξέλιξης είναι η "σπονδυλική στήλη" της Βιολογίας και για το λόγο αυτόν η Βιολογία εί-ναι στην περίεργη θέση να είναι μια επιστήμη θε-μελιωμένη σε μιαν αναπόδεικτη θεωρία -είναι, λοι-πόν, μια επιστήμη ή μια πίστη; Η πίστη στη θεωρία της Εξέλιξης θεωρείται για το λόγο αυτόν ακριβώς παράλληλη με την πεποίθηση της ειδικής δημιουργίας -και οι δύο είναι επινοή-σεις, τις οποίες οι πιστοί θεωρούν ότι είναι αληθείς, αλλά καμιά, μέχρι σήμερα, δεν είναι σε θέση να το αποδείξει». (Μάθιους 1971)

Με παρόμοια διάθεση ο Δέον Χάρις ισχυρίζεται:

«Πρώτον, η αξιωματική φύση της νεοδαρβινικής θεωρίας τοποθετεί τη διαμάχη μεταξύ εξελικτικών και θιασωτών της Δημιουργίας σε μια νέα προο-πτική. Οι εξελικτικοί συχνά προκάλεσαν τους οπα-δούς της Δημιουργίας να εξασφαλίσουν πειραμα-τικές αποδείξεις ότι τα είδη διαμορφώθηκαν εξαρ-χής. Οι θιασώτες της Δημιουργίας συχνά ζητούσαν από τους εξελικτικούς να δείξουν με ποιον τρόπο μια τυχαία μεταλλαγή μπορεί να οδηγήσει σε ικα-νότητα προσαρμογής, ή να εξηγήσουν γιατί η φυ-σική επιλογή ευνόησε μερικά είδη και όχι άλλα με ειδικές προσαρμογές, ή γιατί η φυσική επιλογή επι-τρέπει προφανώς επιζήμια όργανα να επιβιώνουν. Μπορούμε πλέον να αναγνωρίσουμε ότι καμιά πρό-κληση δεν είναι δίκαιη. Αν η νεοδαρβινική θεωρία είναι αξιωματική, δεν είναι έγκυρο για τους οπα-δούς της Δημιουργίας να ζητούν απόδειξη των αξιω-μάτων και δεν είναι έγκυρο για τους εξελικτικούς να απορρίπτουν την ειδική δημιουργία ως αναπό-δεικτη μέχρι τώρα, καθώς είχε δηλωθεί ως αξίωμα». (Δέον Χάρις, 1975)

Για το λόγο αυτόν, αφού δεν μπορούμε να επαναλά-βουμε την ιστορία, είναι αδύνατο να αποδειχθεί επι-στημονικά ποιο μοντέλο είναι σωστό. Η Δημιουργία δεν λαμβάνει χώρα τώρα και έτσι δεν μπορεί να είναι αντι-κείμενο πειραματικής παρατήρησης. Η Εξέλιξη συμ-βαίνει τόσο αργά (με την έννοια της αυξανόμενης τά-ξης), οόστε δεν μπορεί ούτε αυτή να παρατηρηθεί ακόμη κι αν είναι αληθινή. Επομένως, η απόφαση για το ποιο μοντέλο πρέπει να πιστέψει κανείς μπορεί να ληφθεί με βάση ποιο μοντέλο εξηγεί καλύτερα τα δεδομένα.

Σε κάθε περίπτο)ση, εξελικτικοί και οπαδοί της Δη-μιουργίας πρέπει να είναι ενήμεροι για τα επιχειρήματα και τις μαρτυρίες και των δύο μοντέλων. Ένας επιστή-μονας πρέπει συνεχώς και συνειδητά να προσπαθεί να εκτιμήσει όλα τα νέα δεδομένα που φθάνουν στα χέρια του για να φωτίσει και τα δύο μοντέλα, όσο είναι δυ-νατό. Αφού υπάρχουν μόνο δύο πιθανά μοντέλα που εί-ναι διαμετρικά αντίθετα, είναι φανερό ότι οι μαρτυρίες εναντίον της Εξέλιξης αποτελούν θετικές μαρτυρίες για τη Δημιουργία και στοιχεία εναντίον της Δημιουργίας είναι υπέρ της Εξέλιξης. Βέβαια, και τα δύο μοντέλα μπορούν να μετατραπούν, ώστε να προσαρμόζουν κάθε ομάδα δεδομένων έτσι, ώστε κανένα να μην μπορεί με βεβαιότητα να αποδειχθεί ή να διαψευστεί.

Ωστόσο, το μοντέλο το οποίο ταιριάζει στο μεγαλύ-

162


τερο αριθμό δεδομένοι με τις λιγότερες δευτερεύουσες μετατροπές είναι το πιο πιθανό να είναι αληθές, και γι' αυτό επιστημονικό.

Τι είναι πιθανό;

Μια εξέταση που θα ήταν σημαντική και θα είχε νόημα και για τα δύο μοντέλα θα ήταν η σύγκριση τους, με βάση τους τύπους των αλλαγών που μπορούν να προ-βλέψουν για τα διάφορα συστήματα και την εξέλιξη του σύμπαντος. Αυτή, στην πραγματικότητα, είναι και η ου-σία της διαμάχης μεταξύ των εξελικτικών και των οπα-δών της Δημιουργίας.

Όπως έδειξε ήδη ο δόκτορας Πάρκερ, δεν υπάρχει εμπειρική μαρτυρία για οποιεσδήποτε «ανοδικές» εξε-λικτικές αλλαγές που να λαμβάνουν χιόρα στους ζω-ντανούς οργανισμούς μέχρι σήμερα. Μπορεί αυτό το γεγονός να συσχετιστεί με κάποιο θεμελιώδη φυσικό νόμο, ο οποίος αποτρέπει τέτοιες αλλαγές;

Οι θιασώτες της Δημιουργίας είναι πεπεισμένοι ότι περί αυτού πρόκειται. Αντί για έναν καθολικό νόμο Εξέ-λιξης που να λειτουργεί στον κόσμο, υπάρχει ένας κα-θολικός νόμος εκφυλισμού.

Αν η Εξέλιξη είναι αληθής, τότε πρέπει να υπάρχει μια καινοτομική και ενοποιητική αρχή που να λειτουργεί στο φυσικό κόσμο, ο οποίος αναπτύσσει τυχαία τη δομή και τους οργανισμούς από κατώτερους σε ανώτερους.

Αφού, με τον ομοιομορφισμό, αυτή η αρχή είναι ενερ-γή, οι επιστήμονες πρέπει να μπορούν να την παρατη-ρήσουν και να τη μετρήσουν.

Το μοντέλο της Δημιουργίας, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει ότι πρέπει να υπάρχει μια συντηρητική και διαλυτική αρχή που να λειτουργεί στη φύση.

Αφού η συνολική ποσότητα της ύλης και της ενέρ-γειας, καθώς και ο ανώτερος βαθμός οργάνωσης δημι-ουργήθηκαν, στην αρχή, υπερφυσικά, δεν αναμένουμε να δούμε να πραγματοποιούνται σήμερα φυσικές δια-δικασίες ανανέωσης και ολοκλήρωσης, όπως απαιτεί-ται από την Εξέλιξη.

Από το μοντέλο της Δημιουργίας, πραγματικά, θα μπορούσε κάποιος γρήγορα να διακρίνει δύο καθολι-κούς φυσικούς νόμους: 1) το νόμο της διατήρησης, για ό,τι δημιουργήθηκε στην αρχή (φυσικοί νόμοι, ύλη, ενέρ-γεια, βασικοί τύποι οργανισμών κ.λπ.) με στόχο να ολο-κληρώσουν τη λειτουργία για την οποία δημιουργήθη-καν, 2) το νόμο της φθοράς, δηλαδή την τάση μείωσης της χρήσιμης ύλης, ενέργειας και μορφών ζωής κ.λπ., καθώς η αρχική οργάνωση του δημιουργημένου κόσμου οδηγείται στο χάος.

Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές, περιμένει κανείς από το μοντέλο της Δημιουργίας ότι θα υπάρχουν «οριζόντιες» αλλαγές μέσα στα όρια (δηλαδή μετατροπές ενέργειας, ποικιλία στους βιολογικούς τύπους κ.λπ.) και ακόμη «κά-θετες-καθοδικές» αλλαγές σύμφωνα με το νόμο της φθο-ράς (για παράδειγμα μεταλλαγές, φυσική φθορά, εξα-φάνιση κ.λπ.) αλλά ποτέ καθαρές και «κάθετες-ανοδι-κές» αλλαγές, όπως απαιτείται από την Εξέλιξη.

Εξέταση των προβλέψεων

Αυτές οι δύο αντίθετες ομάδες προβλέψεων από τα δύο μοντέλα πρέπει να εξεταστούν με βάση τις δομές και τις διαδικασίες στον πραγματικό κόσμο.

Είναι αξιοσημείωτο ότι κανείς δεν έχει παρατηρήσει ποτέ οποιοδήποτε φαινόμενο που να απαιτεί μια καθο-λική αρχή ανανέωσης ή ολοκλήριυσης για να το εξηγή-σει, Εντοπισμένα πρόσκαιρα φαινόμενα, φαινομενικά ανοδικής τάξης (π.χ. η ανάπτυξη ενός οργανισμού) εί-ναι μόνο επιφανειακά, που εξελίσσονται μέσα σε ευρύ-τερα συστήματα καθοδικής τάξης, η οποία στο τέλος πά-ντα επικρατεί. Από την άλλη πλευρά, έχουν παρατηρη-θεί οι καθολικοί νόμοι της διατήρησης και της φθοράς.

Πράγματι, αυτές οι δύο αρχές χαρακτηρίζονται ως ο προ'πος και ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής - ο νόμος της διατήρησης της ύλης/ενέργειας και ο νόμος της αύξησης της εντροπίας (ή αταξίας).

Όλες οι επιστημονικές μετρήσεις που έχουν γίνει επι-βεβαιώνουν την εγκυρότητα αυτών των δύο νόμων. Διέ-πουν όλες τις έως τώρα γνωστές διαδικασίες οποιουδή-ποτε είδους. Αυτοί οι νόμοι της θερμοδυναμικής ισχύ-ουν όχι μόνο στη φυσική και τη χημεία, αλλά και στη βιολογία και τη γεωλογία. Επιπλέον, μοιάζουν να είναι παρόμοιες με τις αρχές που λειτουργούν στο επίπεδο των ζωντανών συστημάτων. Μπορούν να παραχθούν πολλές ράτσες σκυλιών, αλλά ποτέ δεν μπορεί να ανα-παραγάγει κανείς ένα σκύλο από κάποιον άλλο τύπο ζώου.

Ο ίδιος περιορισμός ισχύει σε ολόκληρο το βασίλειο της ζωής, όσο γίνονται παρατηρήσεις. Παρομοίως, ορι-σμένα όργανα ζιόων μπορεί να ατροφήσουν ή ακόμη και να εξαφανιστούν, ποτέ όμως οι επιστήμονες δεν παρα-τήρησαν την εξαρχής δημιουργία οργάνων ή την ανά-

163

*


πτύξη νέων τύπων οργάνων ήδη υπαρχόντων. Ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής είναι ιδιαίτερα

σημαντικός για την υποστήριξη που παρέχει στο μο-ντέλο της Δημιουργίας και αντίστοιχα στη διάκρισή του από το εξελικτικό μοντέλο. Η φύση και η καθολικότητα του έχουν αναγνωριστεί:

Διάγραμμα Γ Διάφορες εφαρμογές Ε Ν Τ Ρ Ο Π Ι Α

της θεωρίας της εντροπίας. Μετρά;

1. Τη μείωση της ενέργειας σε ένα σύστημα σε λει-τουργία.

2. Το βαθμό της αταξίας σε ένα δομημε'νο σύστημα.

. - 3. Την απώλεια πληροφορίας σε ένα προγραμματι-σμένο σύστημα.

Η εντροπία τείνει να αυξάνεται σε κάθε σύστημα.

«Όσο γνωρίζουμε, όλες οι αλλαγές είναι στην κα-τεύθυνση της αυξανόμενης εντροπίας, της αυξα-νόμενης αταξίας, της αυξανόμενης τυχαιότητας, της υποβάθμισης». (Ισαάκ Ασίμοφ, 1973)

Αυτή η αρχή είναι πάρα πολύ σημαντική. Η ισχύς της ελέγχεται στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου, όπως και στις πιο εξελιγμένες μηχανές και τις πιο πολυσύν-θετες διαδικασίες. Αν παραμελήσετε οτιδήποτε, αυτό χειροτερεύει. Αν παραμελήσετε το γραφείο σας, θα εί-ναι ακατάστατο. Αν παραμελήσετε το αυτοκίνητο σας, θα χαλάσει. Αν παραμελήσετε το σώμα σας, θα αρρω-στήσει. Αν αφήσετε οτιδήποτε έτσι απλά, χωρίς προ-σοχή και φροντίδα, θα αποσυντεθεί, θα φθαρεί, θα κα-ταστραφεί. Ωστόσο, ακόμη κι αν δεν τα αφήσετε και τα φροντίζετε με τον καλύτερο τρόπο, σταδιακά, σε κάθε περίπτωση, θα φθαρούν. Ο δεύτερος νόμος αναπόφευ-κτα υπερισχύει αργά ή γρήγορα. Αυτή η εμπειρία της υποβάθμισης είναι τόσο καθολική και τόσο συνηθισμένη, ώστε προκαλεί έκπληξη το πώς οποιοσδήποτε θα μπο-ρούσε ποτέ να πιστέψει στην Εξέλιξη.

Σε πιο τυπική βάση, ο δεύτερος νόμος της θερμοδυ-ναμικής (γνωστός επίσης και ως νόμος της αύξησης της εντροπίας) μπορεί να εκφραστεί με πολλούς και διαφο-ρετικούς τρόπους, που όλοι θεωρούνται ισότιμοι. Οι τρεις σημαντικότερες εφαρμογές είναι οι ακόλουθες:

1. Κλασική Θερμοδυναμική. Η διαθέσιμη ενέργεια για ωφέλιμο έργο, σε ένα σύστημα που λειτουργεί, τείνει να ελαττώνεται ακόμη κι αν η συνολική ενέργεια πα-ραμένει σταθερή.

2. Στατιστική Θερμοδυναμική. Η περίπλοκη οργάνωση (τάξη) ενός δομημένου συστήματος τείνει να μειωθεί και να οδηγηθεί αυτό σε αταξία.

3. Πληροφοριακή Θερμοδυναμική. Η πληροφορία που μεταβιβάζεται από ένα επικοινωνιακό σύστημα τείνει να παραμορφώνεται και να γίνεται ατελής.

Σε κάθε περίπτωση η εντροπία αποτελεί ένα μέτρο της απώλειας χρησιμότητας ενός συστήματος. Στην κλα-σική θερμοδυναμική μετρά την ωφέλιμη ενέργεια, η οποία πρέπει να μετατραπεί σε μη χρηστική θερμική ενέργεια για την υπερνίκηση της τριβής και τη διατήρηση του συ-στήματος σε λειτουργία. Στη στατιστική θερμοδυναμική, μετρά την πιθανότητα της δομημένης ρύθμισης του συ-στήματος, με πιθανότερη την κατάσταση της πλήρους αποδιοργάνοοσης. Στην πληροφοριακή θερμοδυναμική, μετρά το ποσό της διαστρεβλωμένης πληροφορίας, ή «θορύβου», που συνοδεύει τη μετάδοση της πληροφο-ρίας από ένα σύστημα. Με τον τρόπο αυτό φαίνεται ότι και οι μαθηματικές εξισώσεις εφαρμόζονται στους τρεις τύπους των καταστάσεων, έτσι ώστε όλες θεωρούνται ισότιμες μεταξύ τους.

Κάθε σύστημα μπορεί να θεωρηθεί ως ένα σύστημα που λειτουργεί, στο οποίο μέρος της ενέργειας που απαι-τείται για τη λειτουργία του μετατρέπεται σε μη ανα-κτήσιμη θερμική ενέργεια, ή ως ένα δομημένο σύστημα το οποίο τείνει να αποδιοργανωθεί και να γίνει λιγότερο οργανωμένο, ή ως ένα πληροφοριακό σύστημα, στο οποίο μέρος της πληροφορίας που δημιουργείται μέσα στο σύστημα τείνει να αποδιοργανωθεί ή να γίνει μη επανορθώσιμο.

164


Σε κάθε περίπτωση η εντροπία του συστήματος τεί-νει πάντα να αυξάνεται. Παρατηρήστε το διάγραμμα Γ.

Ένα από τα ενδιαφέροντα σημεία σχετικά με αυτόν το δεύτερο νόμο είναι ότι είναι τόσο καθολικός ώστ|, πολλοί επιστήμονες φαίνονται να νομίζουν πως ισχύει μόνο στα δικά τους εξειδικευμένα πεδία.

Συχνά συναντώ φυσικούς και χημικούς, για παρά-δειγμα, που τον θεωρούν μόνο ως μια εξίσωση σχετική με τη ροή ενέργειας ή την κατεύθυνση μιας χημικής αντί-δρασης. Στο δικό μου πεδίο της υδραυλικής, είναι μια θεμελιώδης εξίσωση για τη ροή του νερού. Πολλοί βιο-λόγοι φαίνονται να αγνοούν ότι είναι βασικός σε όλες τις βιολογικές διαδικασίες. Σήμερα, συχνά εφαρμόζεται ακόμη και σε οικονομικά και κοινωνικά συστήματα.

Στην πραγματικότητα -όπως δείχνουν οι μέχρι σή-μερα μελέτες- εφαρμόζεται σε ολόκληρο το σύμπαν. Όπως δηλώνει ο σοσιαλιστής Τζέρεμυ Ρίφκιν (εξελι-κτικός ο ίδιος):

«Ο νόμος της εντροπίας θα κυριαρχήσει ως καθο-ριστικό παράδειγμα για την επόμενη περίοδο της ιστορίας. Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν έλεγε ότι είναι ο πρώτος νόμος όλων των επιστημών. Ο σερ Άρθουρ Έντινγκτον αναφέρεται σε αυτόν ως τον ανώτατο μεταφυσικό νόμο ολόκληρου του σύμπαντος». (Τζέρεμυ Ρίφκιν, 1980)

Ο Έντιγκτον δημιούργησε, επίσης, τον όρο «το βέ-λος του χρόνου» για να περιγράψει το δεύτερο νόμο, το-νίζοντας ότι το βέλος δείχνει προς τα κάτω. Αν οι ση-μερινές διαδικασίες συνεχίσουν να λειτουργούν επ' αό-ριστον στο μέλλον, σταδιακά όλη η ενέργεια θα γίνει μη αξιοποιήσιμη, ομοιόμορφη θερμική ενέργεια.

Όλες οι δομές θα οδηγηθούν στη μέγιστη αταξία, η κατάστασή τους στη μέγιστη πιθανότητα και όλες οι πληροφορίες θα γίνουν θόρυβος χωρίς νόημα. Ο ήλιος και τα αστέρια θα καούν, όλες οι διαδικασίες θα στα-ματήσουν και το σύμπαν θα νεκρωθεί, από έναν έσχατο «θερμικό θάνατο». Θα εξακολουθεί να υπάρχει (λόγω του πρώτου νόμου), αλλά θα είναι νεκρό (λόγω του δεύ-τερου νόμου).

Ο πρώτος νόμος της θερμοδυναμικής (επίσης γνω-στός ως ο νόμος της διατήρησης της ενέργειας - ο οποίος στην πυρηνική εποχή μας περιλαμβάνει επίσης τη μάζα ή την ύλη) δηλώνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει δημιουρ-γία ή απώλεια της μάζας/ενέργειας.

Μια μορφή ενέργειας μπορεί να μετατραπεί σε μιαν άλλη, μια κατάσταση ύλης να μετατραπεί σε μιαν άλλη και μπορεί ακόμη να υπάρξουν αλληλομετατροπές ύλης/ενέργειας, αλλά το σύνολο της μάζας/ενέργειας στο σύμπαν παραμένει σταθερό.

Οι δύο νόμοι της θερμοδυναμικής είναι οι πιο καθο-λικοί και καλά αποδεδειγμένοι νόμοι που διαθέτει η επι-στήμη και πράγματι προοιωνίζονται ένα ζοφερό μέλλον για τον κόσμο, που είναι το κύριο θέμα στο βιβλίο του Ρίφκιν. Παρόλο που ο Ρίφκιν πιστεύει στην Εξέλιξη, βλέπει, ωστόσο, τη θεμελιώδη σύγκρουση μεταξύ Εξέ-λιξης και εντροπίας.

«Πιστεύουμε ότι η εξέλιξη με κάποιον τρόπο, μα-γικά, δημιουργεί μεγαλύτερη συνολική αξία και τάξη στη Γη. Τώρα που το περιβάλλον μέσα στο

οποίο ζούμε γίνεται τόσο αποδιοργανωμένο και άτακτο, που είναι εμφανές με γυμνό μάτι, ξεκινούμε για πρώτη φορά να σκεπτόμαστε σοβαρότερα τις απόψεις μας σχετικά με την εξέλιξη, την πρόοδο και τη δημιουργία πραγμάτων με υλική αξία... Η εξέλιξη σημαίνει τη δημιουργία όλο και μεγαλύτε-ρων νησίδων τάξης σε βάρος των ακόμη μεγαλύ-τερων θαλασσών αταξίας στον κόσμο. Δεν υπάρ-χει ούτε ένας βιολόγος ή φυσικός που να μπορεί να απορρίψει αυτή την καίρια αλήθεια. Ακόμη, ποιος μπορεί να σταθεί σε μια αίθουσα ή σε ένα δημόσιο φόρουμ και να το αποδεχθεί»; (Τζέρεμυ Ρίφκιν, 1980 β)

Αρχέγονη Δημιουργία

Βέβαια, ο πεσιμισμός του Ρίφκιν σχετικά με το μέλ-λον του κόσμου θα μπορούσε να δικαιολογηθεί αν η Εξέ-λιξη ήταν αληθινή, όπως υποθέτει. Το γεγονός είναι, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει κανένα στοιχείο για το ότι η Εξέλιξη προχωρά με τέτοιον τρόπο.

Η αρχή της εντροπίας φαίνεται να εμποδίζει την Εξέ-λιξη να λάβει χώρα σε οποιαδήποτε σημαντική κλίμακα. Επιπλέον, η ζοφερή πρόβλεψη του βέλους του χρόνου που αφορά στο μελλοντικό θερμικό θάνατο του σύ-μπαντος είναι έγκυρος μόνο αν δεν υπάρχει Δημιουρ-γός. Αλλά οι δύο νόμοι, θεωρούμενοι σωστά, δείχνουν πίσω στη Δημιουργία όπως ακριβώς δείχνουν μπροστά στο θάνατο. Αυτό το αξιοσημείωτο γεγονός καθιστά τη μελαγχολία που μας δημιουργεί η άποψη περί θερμικού θανάτου του σύμπαντος υπερβολική.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ = ΣΤΑΘΕΡΗ I l l S I I I S f i m0 S E i l B B I f l S B f i ! 11ΙΙΙΙΙΙ W W I Β Β Μ Κ 3 λ I

ΕΝΕΡΓΕΙΑ (περιλαμβανομένης

της ύλης στο <!/Η γνωστό σύμπαν)

(ΠΡΩΤΟΣ ΝΟΜΟΣ)

e a ι « « Β • • •

Προϊστορικός Ιστορικός Μελλοντικός

Μελετήστε τις επιπτώσεις όπως τις αποτυπώνει με το ανωτέρω διάγραμμα Δ.

Εδώ οι δύο νόμοι παριστάνονται γραφικά, σύμφωνα με την κλασική θερμοδυναμική, με την οριζόντια κλί-μακα να αναπαριστά το «χρόνο» και την κάθετη κλί-μακα την ενέργεια (συμπεριλαμβανομένης και της ύλης) του σύμπαντος.

Κατά τη διάρκεια της «ιστορικής» περιόδου, η συνο-λική ενέργεια του σύμπαντος παρέμεινε σταθερή, όπως αναπαρίσταται από την οριζόντια γραμμή στην κορυφή του γραφήματος. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, η διαθέσιμη ενέργεια ελαττώθηκε, όπως φαίνεται από· την καμπύλη που ελαττώνεται προς τα δεξιά. Οι κα-

Διάγραμμα Α Συνέπειες των νόμων της θερμοδυναμικής.


μπύλες πρέπει να παρεκτείνονται στις προϊστορικές και μελλοντικές περιόδους με βάση την υπόθεση ότι ακο-λουθούν τις ίδιες τάσεις με αυτές της ιστορικής περιό-δου, όπως φαίνεται από τις προεκτάσεις του πίνακα. Αυτή, βέβαια, είναι η πιο λογική «επιστημονική» υπό-θεση. Στο μέλλον η διαθέσιμη ενέργεια θα αγγίξει βαθ-μιαία στο μηδέν, τον έσχατο θερμικό θάνατο.

Στο παρελθόν, ωστόσο, οι δύο καμπύλες θα πρέπει να ενώνονταν σε κάποιο αρχικό χρόνο (Τ0) όταν το σύ-νολο της ενέργειας ήταν διαθέσιμο, όπως ένα μεγάλο ρολόι που μόλις κουρδίστηκε. Τότε, το σύμπαν θα πρέ-πει να ήταν τέλεια οργανωμένο και «πληροφορημένο», έτοιμο να αρχίσει να λειτουργεί.

Ωστόσο, καθώς το σύμπαν προορίζεται να «πεθάνει», κάποια στιγμή στο μέλλον, θα πρέπει να είχε κάποια αρχή στο παρελθόν -διαφορετικά θα είχε ήδη πεθάνει. Ο πρώτος νόμος, ωστόσο, δείχνει ότι δεν θα μπορούσε να έχει δημιουργήσει τον εαυτό του. Θα πρέπει, λοιπόν, να δημιουργήθηκε από διαδικασίες, που τώρα δεν είναι εμφανείς, όπως ακριβώς απαιτεί το μοντέλο της Δημι-ουργίας. Αυτό εξακολουθεί να μην αποδεικνύει τη Δη-μιουργία ως αληθή. Είναι κατανοητό ότι μια φυσική ενο-ποιητική διαδικασία θα πρέπει να εμφανίστηκε σε κά-ποιο χρόνο πριν το χρόνο Τ0, ή ότι μια τέτοια διαδικα-σία μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σήμερα σε κάποιο σημείο του σύμπαντος έξω από το ήδη γνωστό. Στον πα-ρατηρούμενο χώρο και χρόνο, ωστόσο, δεν υπάρχει τέ-τοια δυνατότητα.

Επιστήμη είναι ό,τι βλέπουμε και βλέπουμε μόνο μία παγκόσμια αποσυνθετική διαδικασία που παραπέμπει σε μιαν αρχική δημιουργία.

Ο δεύτερος νόμος όχι μόνο παραπέμπει στη Δημι-ουργία, αλλά και αντιδιαστέλλεται (αντιτίθεται) άμεσα προς την Εξέλιξη. Τα συστήματα δεν πηγαίνουν φυσικά προς υψηλότερη τάξη, αλλά προς χαμηλότερη. Η Εξέ-λιξη απαιτεί μια καθολική αρχή ανοδικής αλλαγής.

Ο νόμος της εντροπίας είναι μια καθολική αρχή της καθοδικής αλλαγής. Αν η γλώσσα έχει νόημα, η Εξέ-λιξη και ο δεύτερος νόμος δεν μπορούν να είναι και οι δύο αληθείς. Ο δεύτερος νόμος, ωστόσο, έχει επιβεβαι-ωθεί με όλων των ειδών τους επιστημονικούς ελέγχους, ενώ η εξέλιξη είναι ένα μοντέλο που δεν μπορεί καν να ελεγχθεί επιστημονικά. Αν κάποιος πρέπει να κάνει κά-ποια επιλογή, φαίνεται καλύτερο ότι πρέπει να πάει με την επιστήμη.

Το επιχείρημα του Ανοιχτού Συστήματος

Παρόλο που η Εξέλιξη και η εντροπία δεν μπορούν να είναι και οι δύο καθολικοί νόμοι, πολλοί οπαδοί της Εξέλιξης επιμένουν ότι η Εξέλιξη θα μπορούσε να λά-βει χώρα τοπικά και πρόσκαιρα.

Η Γη είναι ένα ανοιχτό σύστημα και υπάρχει αρκετή ενέργεια από τον ήλιο για να στηρίξει την Εξέλιξη κατά τη διάρκεια των γεωλογικών εποχών, ακόμη κι αν η δια-δικασία σταδιακά σταματήσει όταν ο ήλιος πεθάνει.

Οι νόμοι της θερμοδυναμικής είναι καθορισμένοι με όρους κλειστού συστήματος, όπως λένε (ένα κλειστό σύστημα είναι αυτό που δεν παίρνει ούτε δίνει ενέργεια στα πράγματα που το περιβάλλουν), και έτσι η φανερή διαμάχη επιλύθηκε.

Το πιο συνηθισμένο επιχείρημα των εξελικτικών εί-ναι ασυγχώρητα απλοϊκό. Μια εισροή θερμικής ενέρ-γειας σε ένα ανοιχτό σύστημα (όπως η ηλιακή θερμό-τητα εισέρχεται στο σύστημα της Γης) δεν ελαττώνει την εντροπία (δηλαδή δεν αυξάνει την τάξη) -αυξάνει την εντροπία. Η τυπική θερμοδυναμική εξίσωση για την αλλαγή στην εντροπία που απορρέει από τη ροή θερ-μότητας σε ένα σύστημα είναι:

AS = Jd0 / Τ

Όπου /άθ είναι η συνολική εισροή της θερμικής ενέρ-γειας, Τ η απόλυτη θερμοκρασία και AS η αύξηση της εντροπίας στο σύστημα.

Έτσι, όσο μεγαλύτερη είναι η θερμική ενέργεια που εισέρχεται στο σύστημα, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η αύξηση της εντροπίας και της αταξίας του. Είναι πα-ράλογο να ισχυρίζεται κανείς ότι η απλή διάθεση της ηλιακής ενέργειας στη Γη επιλύει τη θεμελιώδη διαμάχη της Εξέλιξης και της εντροπίας. Στην πραγματικότητα την επιβαρύνει.

Το διάγραμμά Ε δείχνει τι συμβαίνει σε ένα κλειστό σύστημα καθώς ο χρόνος προχωρεί. Στο χρόνο Τ[ το σύστημα είναι «τακτοποιημένο», όπως αναπαριστάται από τα εξάγωνα στο εσωτερικό του συστήματος. Αργό-τερα, στο χρόνο Τ2, η δομή στο σύστημα έχει φθαρεί. Κανείς δεν το αμφισβητεί αυτό, καθώς ακόμη και οι εξε-λικτικοί αναγνωρίζουν ότι η εντροπία αυξάνεται με το χρόνο σε ένα κλειστό σύστημα. «Αλλά», θα πουν, «η Γη

166


ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ

1 j H · · · · · · · ^ · · Χρόνος

ΕΝΤΡΟΠΙΑ αυξάνεται σε κλειστό σύστημα

Διαγραμμα Ε Αυξανόμενη εντροπία σε κλειστό σύστημα.

Διάγραμμα ΣΤ ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ Αυξανόμενη εντροπία

σε ανοιχτό σύστημα.

Η ΕΝΤΡΟΠΙΑ συνήθως αυξάνεται ταχύτερα σε ένα σύστημα ανοιχτό στην εισροή εξωτερικής ενέργειας

είναι ένα ανοιχτό σύστημα, οπότε δεν υπάρχει πρό-βλημα».

Ωστόσο, όπως φαίνεται στο διάγραμμα Ε, υπάρχει πρόβλημα. Το άνοιγμα του συστήματος σε εξωτερική θερμική ενέργεια θα αυξήσει την εντροπία σε αυτό το σύστημα ακόμη ταχύτερα απ' ό,τι αν έμενε κλειστό. Κάθε «δομή» που μπορεί να υπάρχει στο σύστημα θα κατα-στραφεί. Δεν θα βελτιωθεί ούτε θα αυξηθεί η οργάνωσή της. Η τοιαύτη εξέλιξη δεν λύνει βεβαίως το πρόβλημα Εξέλιξης/εντροπίας.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι όλα τα ανοιχτά συ-στήματα παρουσιάζουν πάντοτε ελάττωση στην οργά-νωσή τους. Οι εξελικτικοί κατηγορούν τους θιασώτες της Δημιουργίας για το ότι ο δεύτερος νόμος κάνει όλα τα συστήματα να έχουν καθοδική πορεία. Έπειτα θριαμ-βευτικά δείχνουν έναν κρύσταλλο ή ένα αναπτυσσόμενο φυτό και λένε: «Βλέπετε! Αν το σύστημα είναι ανοιχτό, μπορεί να αυξηθεί σε τάξη και πολυπλοκότητα».

Ωστόσο, παρά τους ισχυρισμούς των εξελικτικών, κα-νείς πληροφορημένος οπαδός της Δημιουργίας δεν θα έλεγε ότι όλα τα συστήματα έχουν καθοδική πορεία. Κάποιος μπορεί να κάνει το νερό να ρέει προς τα επάνω

-με τη χρήση μιας αντλίας. Υπάρχουν πολλά συστή-ματα, ιδιαίτερα τεχνητά (όπως κτίρια, μηχανήματα) αλλά και έμβια (φυτά, ζώα), τα οποία πραγματικά παρου-σιάζουν για κάποιο διάστημα έναν αυξανόμενο βαθμό πολυπλοκότητας ή πληροφοριών, και με κάποιον τρόπο

167


το κάνουν αυτό χο)ρίς να χρειαστεί να παραβούν το δεύ-τερο νόμο. Είναι ανοιχτά συστήματα, βεβαίως, και χρη-σιμοποιούν εξωτερικές πηγές ενέργειας, ή πληροφο-ριών, ή τάξης για να χτίσουν τη δική τους δομή. Ακόμη και έτσι η (εσωτερική) εντροπία τους μειώνεται (για λίγο) εις βάρος μιας συνολικής αύξησης της εντροπίας στο ευρύτερο εξωτερικό σύστημα, σύμφωνα πάντα με το δεύτερο νόμο.

Αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι εξαιρέσεις και απαι-τούν ειδικές ερμηνείες. Τα περισσότερα ανοιχτά συ-στήματα δεν αυξάνουν σε τάξη. Ένα ανοιχτό σύστημα είναι μια απαραίτητη, αλλά όχι επαρκής, συνθήκη. Απλά και μόνο το ότι ένα σύστημα είναι ανοιχτό και υπάρχει διαθέσιμη ενέργεια από τον ήλιο δεν εξασφαλίζει αυ-τόματα υψηλότερη τάξη σε αυτό το σύστημα.

Όλα τα πραγματικά συστήματα είναι ανοιχτά συ-στήματα και είναι ανοιχτά με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην ηλιακή ενέργεια, αλλά τα περισσότερα τέτοια συ-στήματα συνήθως προχωρούν σε χαμηλότερες βαθμίδες τάξης σύμφωνα με το νόμο της εντροπίας.

Το ερώτημα είναι: Ποιες είναι οι ικανοποιητικές συν-

Διάγραμμα Ζ Απαραίτητες συνθήκες.

Σ Υ Ν Θ Η Κ Ε Σ Γ Ι Α Α Υ Ξ Α Ν Ο Μ Ε Ν Η Π Ο Λ Υ Π Λ Ο Κ Ο Τ Η Τ Α Σ Ε Α Ν Ο Ι Χ Τ Ο

Σ Υ Σ Τ Η Μ Α

1. Ανοιχτό σύστημα

2. Διαθέσιμη ενέργεια

Αυτές οι δυο συνθήκες ικανοποιούνται από όλα τα συστήματα στη Γη. Γι' αυτό, αν και «απαραί-τητες», δεν θεωρούνται «επαρκείς» συνθήκες.

3. Πρόγραμμα (για να «διευθύνει» την αύξηση της πολυπλοκότητας)

Παραδείγματα:

α. «Γενετικός κώδικας» στο DNA των ζωντανών συστημάτων

β. «Σχέδια και προδιαγραφές» για κατασκευή τε-χνητών συστημάτων.

4. Μηχανισμός για αποθήκευση και μετατροπή ει-σερχόμενης ενέργειας

Παραδείγματα:

α. Η φωτοσύνθεση στα φυτά. β. Ο μεταβολισμός στα ζώα. γ. Τα μηχανήματα σε μια τεχνική κατασκευή.

θήκες για να προκαλέσουν εξέλιξη ενός πεπερασμένου συστήματος σε μιαν ανώτερη βαθμίδα τάξης, όταν το σύμπαν ως σύνολο εμφανίζει μειωμένη τάξη; Προσε-κτική ανάλυση όλων των τύπων των τοπικών συστημά-των με αυξημένη τάξη (π.χ. ο σπόρος που μεγαλώνει και γίνεται δέντρο, το κτίριο που κατασκευάζεται από τού-

βλα και άλλα συστατικά) δείχνει ότι πρέπει να πληρού-νται τουλάχιστον 4 κριτήρια σε κάθε περίπτωση. Αυτά σκιαγραφούνται στο διάγραμμα Ζ.

Όσον αφορά στη Γη, κάθε πραγματικό σύστημα εί-ναι ένα ανοιχτό σύστημα, είτε έμμεσα είτε άμεσα στην ενέργεια του ήλιου. Κανένα σύστημα δεν δείχνει αύξηση της τάξης, εκτός αν διαθέτει παράλληλα ένα υψηλό ει-δικό πρόγραμμα για να κατευθύνει την ανάπτυξή του και έναν πολύπλοκο μηχανισμό (ή «μοτέρ» ή «μεμβράνη») για να μετατρέψει την ηλιακή ενέργεια στο ειδικό έργο της πραγματοποίησης της ανάπτυξής του.

Όπως σημειώνεται στο διάγραμμα Η, ένα συνηθι-σμένο ζωντανό σύστημα και ένα τυπικό τεχνητό σύ-στημα μπορεί να εμπίπτουν σε αυτά τα κριτήρια. Μια περίπτωση που συχνά μνημονεύεται -σχηματισμός ενός κρυστάλλου από ένα ψυχόμενο υγρό- δεν είναι έγκυρο παράδειγμα, με δεδομένο ότι η ενέργεια ή η πληροφο-ρία που περιέχεται στο υγρό είναι μεγαλύτερη από αυ-τήν στον κρύσταλλο, ο οποίος δημιουργείται από αυτό.

Σε κάθε περίπτωση, το πρόγραμμα και ο μηχανισμός που απαιτούνται για την αύξηση της οργάνωσης σε ένα σύστημα πρέπει με κάποιον τρόπο να εξασφαλίζονται εκ των προτέρων και κανένα τυχαίο φαινόμενο δεν εί-ναι ικανό να παράγει είτε ένα τέτοιο πρόγραμμα ή έναν τέτοιο μηχανισμό. Έχοντας αυτό κατά νου, το ερώτημα που δημιουργείται είναι αν η βιόσφαιρα ως σύνολο μπο-ρεί να μεταβεί σε επίπεδο υψηλότερης τάξης. Το διά-γραμμα Θ περιγράφει το πρόβλημα.

Κάθε στάδιο πραγματικής οργανικής εξέλιξης ανα-παριστά μια αύξηση της πολυπλοκότητας ενός ζιοντα-νού συστήματος. Σε κάθε περίπτωση, το σύστημα είναι ένα ανοιχτό σύστημα με διαθέσιμη ενέργεια με τη μορφή του ηλιακού φοπός.

Το πρόβλημα είναι: Τι είναι τα προγράμματα και ο μηχανισμός; Τι είναι το προϋπάρχον πρόγραμμα που κατευθύνει τις ανόργανες χημικές ενώσεις της αρχέγο-νης ύλης να γίνουν οι πρώτες πανομοιότυπες χημικές ενώσεις; Μέχρι τώρα δεν υπάρχει απάντηση. Επίσης, τι είναι ο πολύπλοκος μετατροπέας ενέργειας που μετα-σχηματίζει την ηλιακή ενέργεια στις απείρως πολύπλο-κες δομές που απαιτούνται για τη ζωή; Το να λέει κα-νείς απλώς ότι η ηλιακή ενέργεια είναι επαρκής για να στηρίξει την εξέλιξη χωρίς να λέει πώς, είναι σαν να λέει ότι υπάρχει αρκετή ενέργεια σε έναν καταρράκτη για να πετάξει ένα αεροπλάνο. Ακόμη κι αν είναι σωστό, είναι άσχετο με το πρόβλημα.

Ωστόσο, αφού μια απλή ζωή εμφανίστηκε, είναι δυ-νατόν ένας πληθυσμός απλών οργανισμών να μετασχη-ματιστεί σε έναν πληθυσμό πιο πολύπλοκων οργανι-σμών; Ποιος είναι ο μηχανισμός που μετατρέπει την ενέργεια του ήλιου στο συγκεκριμένο έργο που απαι-τείται για την κατασκευή αυτού του πιο πολύπλοκου συ-στήματος;

Βεβαίως, το φαινόμενο της μεταλλαγής μπορεί να εί-ναι μια αντίδραση στις περιβαλλοντικές ακτινοβολίες, αλλά ποτέ τα γονίδια δεν μεταλλάσσονται με τέτοιον τρόπο, ώστε να αυξάνεται η οργάνωση του γενετικού συστήματος. Οι μεταλλαγές είναι τυχαίες αλλαγές και οι μέχρι τώρα παρατηρήσεις δείχνουν ότι οι τυχαίες αλ-λαγές σε οργανωμένα συστήματα αναπόφευκτα μειώ-νουν την τάξη στα συστήματα αυτά. Επίσης, ποιο είναι το κατευθυντήριο πρόγραμμα που δίνει εντολές σε έναν

168



Κ Ρ Ι Τ Η Ρ Ι Α Α Ν Α Π Τ Υ Σ Σ Ο Μ Ε Ν Ο Φ Υ Τ Ο Κ Α Τ Α Σ Κ Ε Υ Η Κ Τ Ι Ρ Ι Ο Υ

Ανοιχτό Σύστημα Σπόρος Υλικά

Διαθέσιμη Ενέργεια Ήλιος Ήλιος

Κατευθυντήριο Πρόγραμμα Γενετικός κώδικας Προσχέδιο

Μηχανισμός Μετατροπής Φωτοσύνθεση Εργάτες

Διάγραμμα Η Κριτήρια για την αυξανόμενη τάξη.


Κ Ρ Ι Τ Η Ρ Ι Α Π Ο Υ Π Ρ Ω Τ Ο Ε Μ Β Ι Ο Π Λ Η Θ Υ Σ Μ Ο Σ Π Ο Λ Υ Π Λ Ο Κ Ω Ν

Π Ρ Ε Π Ε Ι Ν Α Ι Κ Α Ν Ο Π Ο Ι Η Θ Ο Υ Ν Κ Υ Τ Τ Α Ρ Ο Ο Ρ Γ Α Ν Ι Σ Μ Ω Ν

Ανοιχτό Σύστημα Πολύπλοκο άβιο μόριο Πληθυσμός Απλών Οργανισμών

Διαθέσιμη Ενέργεια Ήλιος Ήλιος

Κατευθυντήριο Πρόγραμμα Κανένα Κανένα (Φυσική Επιλογή;)

Μηχανισμός Μετατροπής Κανένας Κανένας (Μεταλλαγές;)

Διάγραμμα Θ Απουσία κριτηρίων τάξης στην εκπαίδευση.

πληθυσμό σκουληκιών να εξελιχθεί σε έναν πληθυσμό, ας πούμε, κροκοδείλων; Η φυσική επιλογή λειτουργεί ως ένα συντηρητικό «πρόγραμμα» που ξεριζώνει τις επι-ζήμιες μεταλλαγές, αλλά δεν μπορεί να καθορίσει την ανάπτυξη πιο πολύπλοκων συστημάτων.

Από τα παραπάνω φαίνεται ότι η Εξέλιξη, με την κά-θετη προς τα πάνω έννοια, είναι αδύνατη υπό το φως του δευτέρου νόμου της θερμοδυναμικής.

Αν ακόμη κι ένα τόσο απλό σύστημα όπως ένας σπό-ρος απαιτεί ένα εκ των προτέρων διαθέσιμο πρόγραμμα και μηχανισμό (γενετικό κώδικα και φωτοσύνθεση) για να αναπτυχθεί σε κάτι πολύπλοκο, πολύ περισσότερο αυτό πρέπει να είναι αληθές για τη γιγάντια συνέχεια χώρου-χρόνου, που αποτελεί την υποθετικά αναπτυσ-σόμενη βιόσφαιρα.

Οι εξελεκτικοί, στο μεγαλύτερο μέρος τους, αγνόη-σαν αυτό το πρόβλημα. Μερικοί εξελεκτικοί, κυρίως στις φυσικές επιστήμες, το αναγνώρισαν και προσπάθησαν να το λύσουν - ω ς τώρα, κυρίως, με θεωρητικές προτά-σεις. Ο Πριγκότζιν, για παράδειγμα, υποστήριξε ότι «οι διακυμάνσεις» ή «οι αστάθειες» σε αυτό που ονομάζει «διαλυτικές δομές» μπορούν να παρέχουν υψηλότερη τάξη σε ένα ανοιχτό σύστημα. Ωστόσο, αναγνώρισε ότι δεν υπάρχει καμία μαρτυρία πως η ζωή προέρχεται από τέτοιες διαδικασίες.

«Η πιθανότητα σε κανονικές θερμοκρασίες ένας μακροσκοπικός αριθμός μορίων να συναθροίζεται για να αναδείξει τις πολύ οργανωμένες δομές και τις συντονισμένες λειτουργίες που χαρακτηρίζουν τους ζωντανούς οργανισμούς είναι εκμηδενιστικά μικρός. Η ιδέα της αυθόρμητης παραγωγής ζωής

στη σημερινή της μορφή είναι για το λόγο αυτόν μάλλον απίθανη, ακόμη και στην κλίμακα των δι-σεκατομμυρίων ετών κατά τη διάρκεια των οποίων εμφανίστηκε η προβιωτική εξέλιξη». (Ίλυα Πριγκότζιν, 1972)

Σε μιαν άλλη ανακοίνωσή του ο Πριγκότζιν διατηρεί κάποια ελπίδα ότι η θεωρία του μπορεί τελικά να είναι ικανή να παρέχει το χαμένο ρυθμιστικό μηχανισμό. Ωστόσο, προειδοποιεί:

«Αλλά δεν είναι ακριβώς μια αστάθεια που την κά-νει πιθανή να διασχίζει το κατώφλι μεταξύ της ζωής και μη ζωής. Είναι μάλλον μια αδιάκοπη σειρά από αστάθειες από τις οποίες μόλις τώρα ξεκινούμε να προσδιορίζουμε μερικά επίπεδα». (Ίλυα Πριγκότζιν, 1973)

Είναι το ίδιο παλιό πρόβλημα, δηλαδή πώς μπορεί μια αύξηση της τάξης (ή «πληροφορία») να παράγεται σε ένα σύστημα (ανοιχτό ή κλειστό) από οποιοδήποτε εί-δος τυχαίας διαδικασίας;

Όλες οι εμπειρίες, όπως και κάθε πιθανολογική ή μα-θηματική ανάλυση, δείχνουν ότι τυχαίες αλλαγές οδη-γούν μόνο σε μια ελάττωση της τάξης.

Η πρόταση του Πριγκότζιν, στην ουσία, ήταν ότι, σε έ να σύστημα που λαμβάνει χιορα υψηλού επιπέδου απώ-λεια ενέργειας, μπορεί να υπάρχει μια μικρή υποπεριοχή όπου παράγεται με κάποιον τρόπο ένας υψηλότερος βαθμός δομής από το διαλυόμενο πεδίο.

Έ ν α παράδειγμα μπορεί να είναι η δημιουργία μιας σειράς στροβίλων που ακολουθεί ένα αντικείμενο γύρω

169


Διάγραμμα I Τα δύο απαιτούμενα

βέλη τον χρόνου.

ΤΑ ΒΕΑΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ - ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

από το οποίο ένα υγρό ρέει γρήγορα ή οι κυκλωνικές κινήσεις στην ατμόσφαιρα που παράγονται από τη θερ-μότητα του ήλιου.

Σε τέτοιες περιπτώσεις ένα μεγάλο ποσό ενέργειας χάνεται σε άχρηστη θερμότητα στη μεγάλη ροή μέσω της ενέργειας, αλλά, στην πορεία, αναπτύσσεται κά-ποιου είδους τάξη στα συστήματα στροβίλου που πα-ράγονται με τον τρόπο αυτό.

Η ελπίδα του Πριγκότζιν ήταν ότι αυτή η υποπεριοχή μεγαλύτερης τάξης μπορεί να παρέχει το «υπόστρωμα» για την ανάπτυξη ενός ακόμη υψηλότερου βαθμού τά-ξης από ένα παρόμοιο διαλυόμενο πεδίο, μέσω του οποίου θα περάσει -και ούτω καθεξής, έως ότου τελικά δημι-ουργηθούν τα ζωντανά συστήματα.

Αναγνώρισε, όπως σημειώνεται πιο πάνω, ότι οι δι-κές του ικανότητες (οι οποίες ήταν καθαρά θεωρητικές και όχι εμπειρικές) απέτυχαν να δημιουργήσουν ζωή ή οποιαδήποτε υψηλότερη μορφή ζωής, και απλώς εξέ-φρασε την ελπίδα ότι οι «ανακαλύψεις» του ή «διαλυτι-κές δομές» ή «τάξη μέσω της αστάθειας» μπορούν στα-διακά να κάνουν ένα άνοιγμα στο μέχρι τότε αδιαπέ-ραστο εμπόδιο που χτίστηκε από την εντροπία έναντι της Εξέλιξης. Αυτή είναι μια μάταιη ελπίδα.

Η κύρια ιδέα μιας μεγάλης αλληλουχίας καταστρο-φικών ασταθειών, καθεμιά από τις οποίες πρέπει να δια-τηρηθεί από μια συνεχή ροή υψηλής ενέργειας που λει-τουργεί σε ολοένα και μικρότερες υποπεριοχές σε ένα πολύπλοκο πλέγμα των διαλυόμενων πεδίων, είναι το ίδιο ένα συγκλονιστικό τεκμήριο για τη ματαιότητα και την αφέλεια της εξελικτικής πεποίθησης.

Η απεγνωσμένη ανάγκη της εξελικτικής θεωρίας για μια απάντηση στο πρόβλημα της εντροπίας υποδεικνύεται από τη λαχτάρα με την οποία το επιστημονικό ίδρυμα άδραξε τα μαθηματικά του Πριγκότζιν ως απάντηση τους. Είναι πλέον συνηθισμένο για τους εξελικτικούς να απαντούν στους θιασώτες της Δημιουργίας για τη σημασία της εντροπίας απλώς δηλώνοντας ότι ο Πρι-

γκότζιν έλυσε το πρόβλημα. Το γεγονός είναι, βέβαια, ότι δεν έκανε κάτι τέτοιο και ο ίδιος αρνήθηκε να συ-ζητήσει για το θέμα αυτό με τους θιασώτες της Δημι-ουργίας.

Υπάρχουν και λίγοι ακόμη συγγραφείς, οι οποίοι, του-λάχιστον, αναγνώρισαν το πρόβλημα (οι περισσότεροι εξελικτικοί, δυστυχώς, εξακολουθούν απλώς να αγνο-ούν το πρόβλημα ως άσχετο, αφού η Γη είναι ένα ανοι-χτό σύστημα») και προσπαθούσαν να επινοήσουν κά-ποιου είδους ανάλυση, η οποία θα μπορούσε να ισορ-ροπήσει την εντροπία με την Εξέλιξη. Αυτό, βέβαια, εί-ναι αδύνατο αφού και οι δύο υποτίθεται ότι εκφράζουν καθολικούς νόμους - ο ένας, ο καθολικός νόμος της προς τα πάνω αλλαγής, και ο άλλος, ο νόμος της προς τα κάτω αλλαγής. Δύο πρόσφατοι συγγραφείς που έκαναν τέ-τοιες προσπάθειες είναι ο Ντέιβιντ Λέιζερ και ο Τζέ-φρυ Γουίκεν. Ο Ντέιβιντ Λέιζερ του Χάρβαρντ, προ-σπαθώντας να χειριστεί αυτό το πρόβλημα, αρχικά επα-ναπροσδιόρισε «το βέλος του χρόνου» (ένας όρος που πλάστηκε από τον σερ Αρθουρ Έντινγκτον για το δεύ-τερο νόμο) με δύο βέλη, το ένα να δείχνει προς τα επάνω και το άλλο προς τα κάτω (βλέπε διάγραμμα I).

«Οι διαδικασίες που καθορίζουν το ιστορικό και το θερμοδυναμικό τόξο του χρόνου παράγουν πλη-ροφορίες και εντροπία, αντίστοιχα». (Ντέιβιντ Λέιζερ, 1975)

Με τον όρο ιστορικό τόξο, ο Λέιζερ εννοεί την εξε-λικτική διαδικασία, η οποία ενδεχομένως παράγει έναν ολοένα και υψηλότερο βαθμό πληροφορίας(«ή τάξης» ή «πολυπλοκότητας») στον κόσμο. Αυτό μπορεί να γί-νει μόνο εις βάρος της ελαττούμενης εντροπίας.

«Ετσι η κατάκτηση μιας πληροφορίας είναι πάντα αντισταθμιζόμενη από μια ίση απώλεια εντροπίας». (Ντέιβιντ Λέιζερ, 1975)

170


Ωστόσο, το «θερμοδυναμικό βέλος» ορίζει ότι η εντρο-πία πάντα αυξάνεται. Ο Λέιζερ, στην πραγματικότητα, ξαναέθεσε το πρόβλημα, αλλά δεν το έλυσε. Αυτό είναι: Πώς ακριβώς παράγεται αυτή η αυξανόμενη πληροφο-ρία εις βάρος μιας απώλειας εντροπίας; Ποιος είναι ο κώδικας που την κατευθύνει και πού είναι ο μηχανισμός που την κινεί; Χωρίς αυτά, η φυσικά αυξανόμενη εντρο-πία απλώς εμποδίζει μια αύξηση της πληροφορίας. Η κενή δήλωση ότι η «η Γη είναι ένα ανοιχτό σύστημα» δεν είναι απάντηση.

Ο Τζέφρυ Γουίκεν είναι ένας άλλος σύγχρονος συγ-γραφέας, που προσπάθησε να αντιμετωπίσει αυτό το πρόβλημα και το χειρίστηκε με παρόμοιο με τον Λέιζερ τρόπο. Ξεκάθαρα αναγνώρισε ότι πράγματι υπάρχει ένα πρόβλημα, όπως φαίνεται και στα ακόλουθα εδάφια:

«Οι εξελικτικές διαδικασίες είναι αναμορφικές ή παράγουν πολυπλοκότητα. Το πέρασμα του εξελι-κτικού χρόνου συνοδεύεται από την εμφάνιση δο-μών που έχουν προοδευτικά μεγαλύτερη μορφο-λογική και λειτουργική πολυπλοκότητα. Αλλά το ουσιώδες χαρακτηριστικό της εξελικτικής αναμόρ-φωσης παραμένει αινιγματικό. Δεν απορρέουν επι-τυχώς ούτε και καθορίζονται από πιο θεμελιώδεις φυσικο-χημικούς νόμους, ιδιαίτερα αυτούς της θερ-μοδυναμικής. Ούτε έχει εξηγηθεί επαρκώς στο φαι-νομενολογικό του επίπεδο από την εξελικτική θε-ωρία. Ο Νεοδαρβινισμός, ειδικότερα, φαίνεται να έχει τεράστια δυσκολία στην εξήγηση αυτού του θεμελιώδους χαρακτηριστικού της εξελικτικής δια-δικασίας». (Τζέφρυ Γουίκενς, 1979)

Για τον ισχυρισμό ότι οι μεταλλαγές και η φυσική επι-λογή μπορούν να παράγουν τους υψηλότερους βαθμούς πολυπλοκότητας που απαιτούνται από την Εξέλιξη, ο Γουίκεν λέει:

«Ως μια γενεσιουργός αρχή, που παρέχει την πρώτη ύλη για τη φυσική επιλογή, η τυχαία μεταλλαγή εί-ναι ανεπαρκής σε όρια και θεωρητικό υπόβαθρο». (Τζέφρυ Γουίκεν, 1979)

Αυτό σημαίνει ότι οι μεταλλαγές, καθώς είναι τυχαίες, -δεν μπορούν να βάλουν σε «τάξη» τίποτε, ή να κάνουν οτιδήποτε πιο πολύπλοκο. Η φυσική επιλογή εξυπηρε-τεί μόνο στο να ξεριζώσει αυτές τις μεταλλαγές που εί-ναι επιζήμιες, διατηρώντας έτσι την υπάρχουσα κατά-σταση.

Ο Γουίκεν υποδεικνύει, αρκετά γλαφυρά, ότι η χρήση του όρου «τάξη», σε αντιστοιχία με τη χαμηλή εντρο-πία, και του όρου «αταξία», για την υψηλή εντροπία, μπορεί να παραπλανήσει, αν η τάξη απλώς αναφέρεται σε γεωμετρική κανονικότητα, όπως σε έναν κρύσταλλο. Η «πληροφορία» που απαιτείται για να καθορίσει μια απλή γεωμετρική δομή μπορεί να είναι πολύ λιγότερη από αυτήν που απαιτείται για να καθορίσει ένα πολύ πο-λύπλοκο δίκτυο, που μπορεί να μην παρουσιάζει γεωμε-τρική κανονικότητα, αλλά περιλαμβάνει λειτουργικές σχέσεις μεταξύ των διαφόρων συστατικών του μερών.

«Τα "οργανωμένα" συστήματα πρέπει να διαχω-ρίζονται προσεκτικά από τα "τακτικά" συστήματα.

Κανενός είδους σύστημα δεν είναι "τυχαίο", αλλά, ενώ τα τακτικά συστήματα παρέχονται σύμφωνα με απλούς αλγόριθμους και γι' αυτό έχουν έλλειψη πολυπλοκότητας, τα οργανωμένα συστήματα πρέ-πει να συγκεντρώνονται στοιχείο στοιχείο σύμφωνα με ένα εξωτερικό σχέδιο σύνδεσης, με σημαντικό περιεχόμενο σε πληροφορίες». (Τζέφρυ Γουίκεν, 1979)

Έτσι, περιγράφοντας το δεύτερο νόμο, είναι συνή-θως προτιμότερο να μιλάμε για «ελαττωμένη πληροφο-ρία» ή «ελαττωμένη πολυπλοκότητα» αντί για «ελατ-τωμένη τάξη». Όταν χρησιμοποιούμε τον όρο «τάξη» ή «αταξία» (όπως οι περισσότεροι επιστήμονες όταν ανα-φέρονται στο δεύτερο νόμο), πρέπει να γίνεται σαφές ότι η «τάξη» είναι συνώνυμη με την «οργανωμένη πο-λυπλοκότητα» ή τη «λειτουργική πληροφορία» παρά με την απλώς «γεωμετρική κανονικότητα».

«Η οργάνωση είναι λειτουργική πολυπλοκότητα και φέρει λειτουργική πληροφορία. Είναι μη τυχαία από σχεδιασμό ή από επιλογή, αντίθετα από την a priori αναγκαιότητα της κρυσταλλογραφικής τά-ξης». (Τζέφρυ Γουίκεν, 1979)

Ο Γουίκεν αναγνωρίζει, λοιπόν, ότι ο σχεδιασμός μπο-ρεί να προσθέσει πληροφορίες σε ένα ανοιχτό σύστημα και αυτό βέβαια συνεπάγεται ένα Σχεδιαστή.

Δυστυχώς, επίσης υποθέτει ότι η επιλογή μπορεί πα-ρομοίως να προσθέσει πληροφορίες, αλλά η δική του είναι περιττή. Υποθέτει ότι η φυσική επιλογή μπορεί πραγματικά να εκτελέσει τη λειτουργία ενός σχεδιαστή, επιλέγοντας απλώς μεταξύ των διαφόρων συστημάτων που υπόκεινται σε αυτήν, έτσι ώστε θα αυξηθεί η πε-ριεχόμενη πληροφορία. Αλλά η ιδέα του προϋποθέτει ότι υπάρχει κάποιος διαθέσιμος μηχανισμός, ο οποίος θα παράγει συστήματα μεγαλύτερης οργάνωσης από άλλα μικρότερης, και γι' αυτή την ιδέα δεν υπάρχει κα-μία μαρτυρία απολύτως.

Είχε ήδη αναγνωρίσει ότι η μεταλλαγή δεν είναι ένας επαρκής μηχανισμός γι' αυτόν το σκοπό, αλλά πιστεύει ότι με κάποιον τρόπο μπορεί να ολοκληρωθεί από κά-ποια άγνωστη διαδικασία, που ακολουθεί τους νόμους της θερμοδυναμικής.

Όπως και ο Λέιζερ, ο Γουίκεν συμπεραίνει αυθαίρετα ότι η Εξέλιξη μπορεί να απορρέει από την εντροπία, κα-θώς και οι δύο αφορούν στη συνεχή αλλαγή.

«Το κοσμολογικό βέλος παράγει τυχαιότητα ή ατα-ξία, ενώ το εξελικτικό βέλος παράγει πολυπλοκό-τητα. Μια εντελώς απλουστευτική θεωρία της Εξέ-λιξης πρέπει να αποδεικνύει ότι το εξελικτικό τόξο μπορεί να απορρέει από το κοσμολογικό τόξο». (Τζέφρυ Γουίκεν, 1979)

Το να εύχεται, ωστόσο, δεν σημαίνει ότι είναι έτσι και αυτό συμβαίνει μόνο στα παιδικά παραμύθια. Πώς γί-νεται μια καθολική αρχή, η οποία παρέχει πολυπλοκό-τητα, να προέρχεται από μια καθολική αρχή που συνε-χώς παράγει αταξία; Η ιδέα αυτή είναι αυτοαναιρού-μενη.

Ορισμένοι άλλοι εξελικτικοί (Βάιτσκοπφ, Ντίκερσον,

171


Αιγκεν και άλλοι) προσπάθησαν να χειριστούν αυτό το θέμα. Αναγνώρισαν τουλάχιστον ότι το πρόβλημα της εντροπίας απαιτεί κάτι περισσότερο από το συνηθισμένο κλισέ του «ανοιχτού συστήματος», ωστόσο είναι σε όλους αδύνατο να επιλύσουν το πρόβλημα, όπως έγινε και με τον Πριγκότζιν, τον Λέιζερ και τον Γουίκεν.

Περίληψη

Συνοψίζοντας, οι δύο πιο βασικοί και καθολικοί νό-μοι της επιστήμης, ο πρώτος και ο δεύτερος νόμος της θερμοδυναμικής, μπορούν εύλογα να θεωρηθούν ως άμε-σες προβλέψεις του μοντέλου της Δημιουργίας, μιλώ-ντας για έναν κόσμο, ο οποίος διατηρείται ποσοτικά, αλλά που καταρρέει ποιοτικά. Οι νόμοι αυτοί, επίσης, φαίνεται να αποκλείουν κάθε σημαντικό ποσό «προς τα επάνω» Εξέλιξης, σε κάθε στάδιο της ιστορίας, θεω-ρώντας μόνον ότι υπήρξαν λειτουργικοί στο παρελθόν όπως και σήμερα.

Η έτοιμη απάντηση των εξελικτικών σε αυτή τη φα-νερή διαμάχη μεταξύ Εξέλιξης και εντροπίας είναι ότι η Γη είναι ένα ανοιχτό σύστημα και ότι υπάρχει αρκετή ενέργεια από τον ήλιο για να ενεργοποιήσει την εξελι-κτική διαδικασία σε ολόκληρο το γεωλογικό χρόνο. Αυτή η απάντηση, ωστόσο, αγνοεί το γεγονός ότι μια εισροή θερμικής ενέργειας σε ένα ανοιχτό σύστημα άμεσα αντι-στοιχεί σε μια αύξηση της εντροπίας (και ως εκ τούτου, σε μια μείωση της «λειτουργικής πληροφορίας») σε αυτό το σύστημα.

Θα πρέπει, λοιπόν, να υπάρχουν μερικοί άλλοι πε-ριορισμοί που να εφαρμόζονται σε ένα ανοιχτό σύστημα πριν η πληροφορία ή η οργάνωση αυτού του συστήμα-τος μπορέσει να αυξηθεί.

Οι θιασώτες της Δημιουργίας υποστήριξαν ότι οι απα-ραίτητοι επιπρόσθετοι περιορισμοί περιλαμβάνουν του-λάχιστον ένα κατευθυντήριο πρόγραμμα και ένα μηχα-νισμό μετατροπής. Αυτά είναι διαθέσιμα σε περιπτώ-σεις όπως η ανάπτυξη ενός φυτού ή το χτίσιμο ενός κτι-ρίου, αλλά όχι στην υποτιθέμενη δισεκατομμυρίων ετών εξέλιξη της βιόσφαιρας.

Κάποιοι εξελικτικοί, μη αγνοώντας αυτό το πρόβλημα, χρησιμοποίησαν διάφορες άλλες δικές τους ορολογίες, προσπαθώντας να γεφυρώσουν το χάσμα, αλλά μέχρι τώρα όλες αυτές οι προσπάθειες υπήρξαν μάταιες. Χω-ρίς κάποιο είδος βιοχημικού προκαθορισμένου κώδικα να διευθύνει την υποθετική εξελικτική ανάπτυξη της βιό-σφαιρας, αυτή θα γίνει μια ετερογενής άμορφη μάζα, αν τελικά μεγαλώσει. Και χωρίς κάποιο είδος μηχανισμού μετατροπής της πολύπλοκης συνολικής ενέργειας για την αποθήκευση και το μετασχηματισμό της εισερχόμε-νης ηλιακής ενέργειας, η θερμότητα του ήλιου θα κα-ταστρέψει και δεν θα παραγάγει οργανωμένα συστή-ματα, που να μπορούν να υπάρχουν πάνω στη Γη. Χω-ρίς τέτοιον κώδικα και τέτοιο μηχανισμό, η φυσικά αυ-ξανόμενη εντροπία απλώς εμποδίζει τη φυσική αύξηση της πολυπλοκότητας στη Γη, ακόμη κι αν η Γη είναι, πράγματι, ένα «ανοιχτό σύστημα» κι ακόμη κι αν υπάρ-χει, πράγματι, αρκετή ενέργεια προερχόμενη από τον ήλιο για να εκκινήσει και να στηρίξει την Εξέλιξη.

Ο εξελικτικός Τσαρλς Σμιθ (1975) αναγνώρισε την ανεπάρκεια της απάντησης του «ανοιχτού συστήματος», θεωρώντας αυτή τη σύγκρουση μεταξύ Εξέλιξης και θερμοδυναμικής «ένα από τα πιο θεμελιώδη άλυτα προ-βλήματα στη βιολογία».

Τώρα, ακόμη κι αν ο Πριγκότζιν ή ο Αιγκεν ή κάποιος άλλος εργαζόμενος σε αυτό το πεδίο μπορέσει να σκε-φτεί έναν πιθανό καθολικό και μακροπρόθεσμο κώδικα και μηχανισμό, με τον οποίο να μπορούν να παραχθούν εξελικτικές αυξήσεις σε τάξη, παρά ένα σύμπαν αυξα-νόμενης εντροπίας, το μοντέλο της Εξέλιξης θα εξακο-λουθεί να είναι λιγότερο καλό από το μοντέλο της Δη-μιουργίας.

Στην καλύτερη περίπτωση το μοντέλο της Εξέλιξης μπορούμε να φανταστούμε ότι θα είναι ικανό να προ-σαρμόσει το δεύτερο νόμο, αλλά ποτέ να τον προβλέ-ψει. Το μοντέλο της Δημιουργίας στην πραγματικότητα προβλέπει και τους δύο νόμους της θερμοδυναμικής, τους πιο βασικούς νόμους της επιστήμης.

Δυστυχώς, οι εξελικτικοί συχνά απαντούν στο πανί-σχυρο επιχείρημα του δεύτερου νόμου για τη Δημιουρ-γία υποστηρίζοντας (χωρίς απόδειξη και ερμηνεία) ότι οι θιασώτες της Δημιουργίας δεν κατανοούν το νόμο. Βέβαια δεν θα εφαρμόσουν αυτή την αστήρικτη άποψη στο έργο των δύο διεθνώς αναγνωρισμένων αυθεντιών για τη θερμοδυναμική, τον Ζόνταγκ και τον Βαν Γουί-λεν. Στο ευρέως χρησιμοποιούμενο δίτομο έργο τους, οι δύο αυτοί ειδικοί λένε:

«...οι συγγραφείς βλέπουν το δεύτερο νόμο της θερ-μοδυναμικής ως την περιγραφή του προγενέστερου και συνεχιζόμενου έργου ενός δημιουργού, ο οποίος κρατάει την απάντηση για το πεπρωμένο των αν-θρώπων και του σύμπαντος». (Ζόνταγκ και Βαν Γουίλεν, τομ. 1,1973)

Με τον τρόπο αυτό και χωρίς επιφυλάξεις, θα μπο-ρούσαμε να ισχυριστούμε ότι οι υπάρχοντες νόμοι της επιστήμης κατατείνουν στο γεγονός της αρχέγονης δη-μιουργίας και συγκρούονται ανοιχτά με τη φιλοσοφία της συνεχούς φυσικής εξέλιξης. Το μοντέλο της Δημι-ουργίας είναι, λοιπόν, πιο «επιστημονικό» από το μο-ντέλο της Εξέλιξης.

172

Δημιουργία ή Εξέλιξη- Άρθρο στην Grand Larousse

Documents

Transcript of Δημιουργία ή Εξέλιξη- Άρθρο στην Grand Larousse