του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με...

123
Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης Ευρώ ή δραχμή Πτυχιακή Εργασία Άγγελος Στρέκλας Επιβλέπων Καθηγητής:

Transcript of του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με...

Page 1: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Πανεπιστήμιο ΠελοποννήσουΤμήμα

Οικονομικής Επιστήμης

Ευρώ ή δραχμήΠτυχιακή Εργασία

Άγγελος Στρέκλας

Επιβλέπων Καθηγητής:Δημήτρης Θωμάκος

Τρίπολη 2012

Page 2: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Περίληψη

Η εισδοχή της Ελλάδας στην ευρωζώνη έγινε το 2002. Επί σχεδόν μια δεκαετία η

κατάσταση ήταν ειδυλλιακή, η κατάσταση της οικονομίας έβαινε συνεχώς

βελτιούμενη και το μέλλον εφαίνετο λαμπρό. Μετά όμως μια παγκόσμια κρίση το

2009, εμφανίστηκαν προβλήματα στα κράτη της περιφέρειας με αποτέλεσμα να

εμφανιστούν < κρυμμένα > μεγάλα ελλείμματα και μια κρίση χρέους. Η Ελλάδα

αποδείχθηκε ότι ήταν ο αδύνατος κρίκος και έσπασε πρώτη. Δημιουργήθηκε ένα

μεγάλο εξωτερικό δημόσιο χρέος που φαίνεται ότι είναι αδύνατο να αποπληρωθεί

ενώ παρά τις προσπάθειες, μέχρι σήμερα είναι ορατό το φάσμα της χρεοκοπίας.

Για την συγκράτηση της κατάστασης η Ελληνική Κυβέρνηση δέχθηκε, χωρίς

σκληρή διαπραγμάτευση, την εφαρμογή ενός διορθωτικού σχεδίου, το μνημόνιο από

την Ευρωπαϊκή Ένωση και μια πρόσθετη δανειοδότηση από το Διεθνές Νομισματικό

Ταμείο. Η κατάσταση όμως της Ελληνικής οικονομίας χειροτέρευσε δραματικά με

αποτέλεσμα μια μεγάλη ύφεση που προκάλεσε δραματική αύξηση της ανεργίας.

Το σχέδιο ανασυγκρότησης της Ελληνικής οικονομίας χρειάστηκε να ενισχυθεί

με νέο δάνειο και όπως φαίνεται ούτε και αυτό θα είναι η τελική λύση. Η κυβέρνηση

του ΠΑΣΟΚ, η αξιωματική αντιπολίτευση της Νέας Δημοκρατίας και το κόμμα του

Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού (ΛΑΟΣ), συμφώνησαν να σχηματίσουν μια νέα

κυβέρνηση που θα κάνει την κατάσταση διαχειρίσιμη με το «κούρεμα» του χρέους.

Η νέα κυβέρνηση υπογράφει μια νέα δανειακή σύμβαση, εφαρμόζει μάλλον με

επιτυχία το «κούρεμα» του χρέους και προκηρύσσει πρόωρες εθνικές εκλογές με

αιτία το προσεχές νέο μεσοπρόθεσμο σύμφωνο με την Ευρώπη.

Η κρίση αυτή στην ευρωζώνη δημιούργησε εύλογα το ερώτημα «ευρώ ή

δραχμή». Ένα ερώτημα που θα έπρεπε να τεθεί πριν την προσχώρηση της χώρας στο

ευρώ που όμως τα ανακύψαντα προβλήματα δεν ήταν ορατά. Σήμερα η χώρα είναι σε 2

Page 3: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

πορεία ΟΝΕ και η αλλαγή σε νέο εθνικό νόμισμα θα δημιουργήσει πρόσθετα

προβλήματα προσαρμογής που οι υποστηρικτές της δραχμής ελπίζουν ότι θα είναι

πρόσκαιρα.

Ο κεντρικός σκοπός αυτής της εργασίας είναι να παρουσιάσει τις απόψεις των

υποστηρικτών του ευρώ και εκείνων που θεωρούν ότι είναι ανάγκη να επανέλθουμε

στο εθνικό μας νόμισμα.

Στο πρώτο κεφάλαιο αναπτύσσουμε μια ιστορική αναδρομή της Ευρωπαϊκής

Ένωσης και την Ευρωζώνης.

Στο δεύτερο κεφάλαιο περιγράφεται το πρόβλημα και οι αιτίες του. Αναφέρονται

τα προβλήματα που εμφανίστηκαν λόγω την κακής οργάνωση του συστήματος της

ευρωζώνης και τα προβλήματα από την κακή οργάνωση και λειτουργία του

Ελληνικού κράτους.

Στο τρίτο κεφάλαιο περιγράφονται οι αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις των

οικονομολόγων και των φορέων.

Στο τέταρτο κεφάλαιο παρουσιάζονται οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις που

πρέπει να γίνουν ώστε η Ελλάδα να ξεπεράσει την κρίση και να παραμείνει στην

ΟΝΕ και μια άποψη για το μέλλον της Ελλάδας σαν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ευχαριστίες

Οφείλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου:

στον καθηγητή μου κύριο Δημήτρη Θωμάκο που μου έδωσε κατευθυντήριες

γραμμές,

στον πατέρα μου Αντώνη που με βοήθησε στην επεξεργασία του κειμένου και

σε όλους όσους με βοήθησαν για να εκπονηθεί αυτή η πτυχιακή εργασία.

3

Page 4: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Πίνακας περιεχομένων

ΠΕΡΊΛΗΨΗ.............................................................................................................. 2

ΕΙΣΑΓΩΓΉ................................................................................................................ 6

1.ΚΕΦΆΛΑΙΟ ............................................................................................................ 7

ΗΕΥΡΏΠΗ................................................................................................................ 7

1.1 Η ιστορία της Ευρώπης.........................................................................................................7

1.2 Η Ευρωπαϊκή ένωση...........................................................................................................10

2.ΚΕΦΆΛΑΙΟ ......................................................................................................... 16

ΗΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΉΈΝΩΣΗ........................................................................16

2.1 Η Ιστορία της δραχμής........................................................................................................16

2.2 Η Ευρωζώνη........................................................................................................................22

2.3 Το πέρασμα στο Ευρώ.........................................................................................................27

2.4 Τα προβλήματα της Ευρωζώνης..........................................................................................30

2.5 Τα προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας.........................................................................33

3.ΚΕΦΆΛΑΙΟ ......................................................................................................... 46

ΤΟΜΕΓΆΛΟΔΊΛΗΜΜΑ................................................................................ 46

4

Page 5: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

3.1 Ευρώ ή δραχμή....................................................................................................................46

3.2 Επιστροφή στην δραχμή......................................................................................................48

4.ΚΕΦΆΛΑΙΟ ......................................................................................................... 59

ΗΕΛΛΆΔΑΜΈΣΑΣΤΗΝΕΥΡΏΠΗ..........................................................59

4.1 Μεταρρυθμίσεις.................................................................................................................59

4.2 Το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας...................................................................................64

ΣΥΜΠΈΡΑΣΜΑ.................................................................................................... 70

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΊΑ.................................................................................................. 76

5

Page 6: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Εισαγωγή

Η εργασία αυτή είναι μια μελέτη, με κεντρικό ερώτημα αν πρέπει η Ελληνική

οικονομία να βασιστεί σε ένα εθνικό νόμισμα την δραχμή ή να παραμείνει στο

νόμισμα της Ευρώπης το ευρώ.

Είναι πολύ σημαντικό να περιγράψουμε την σημερινή πολιτική κατάσταση της

Ελλάδας αλλά και τις διεθνείς συνθήκες που υπάρχουν κατά την συγγραφή της

μελέτης διότι το υπόβαθρο είναι ρευστό και οι αλλαγές καθημερινές. Μετά την

νομισματική κρίση του 2007 έγινε κατανοητό ότι το πείραμα της νομισματικής

ένωσης της Ευρώπης είχε κτιστεί πάνω σε λανθασμένα θεμέλια που πρέπει να

διορθωθούν. Η ευρωζώνη βρίσκεται σήμερα σε καθεστώς αναδιάρθρωσης και η

Ευρωπαϊκή νομοθεσία υπόκειται σε συνεχείς μεταβολές. Το πείραμα εξελίσσεται…

Το ερώτημα πρέπει να χωριστεί σε δύο επί μέρους ερωτήματα. Πρώτα αν η

Ελλάδα έπρεπε να διαλέξει σαν νόμισμα της το ευρώ ή την δραχμή και δεύτερον

αφού σήμερα είμαστε μέσα στην Ευρωζώνη αν πρέπει να αλλάξουμε πολιτική και να

επιστρέψουμε σε μια νέα δραχμή. Είναι προφανές ότι η έξοδος μας στην δραχμή θα

έχει αρνητικούς αλλά και θετικούς αντίκτυπους αν φυσικά δεν έχει εν τω μεταξύ

διαλυθεί η ΟΝΕ πράγμα που δεν φαίνεται πιθανό σήμερα. Πολλοί είναι εκείνοι που

υποστηρίζουν ότι σήμερα στην πραγματικότητα η χώρα είναι «αιχμάλωτη του

Ευρώ».

6

Page 7: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

1.Κεφάλαιο

ΗΕυρώπη

1.1 Η ιστορία της Ευρώπης

Η Ευρώπη, σύμφωνα με την κυριότερη παράδοση, ήταν κόρη του βασιλιά της

Φοινίκης Αγήνορα και της Τηλεφάεσας. Την Ευρώπη την ερωτεύτηκε ο Ζεύς

γοητευμένος από την ομορφιά της και την πλησίασε εκεί που η κόρη έπαιζε με τις

φίλες της μεταμορφωμένος σε ήμερο ταύρο. Η κόρη πλησίασε τον ταύρο για να

παίξει και όταν ξεθάρρεψε αρκετά ανέβηκε επάνω του. Τότε ο Ζεύς – Ταύρος την

απήγαγε, πέταξε πάνω από την θάλασσα και την έφερε στην Κρήτη. Εκεί η Ευρώπη

έζησε τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής της και παντρεύτηκε με τον Βασιλιά της Κρήτης

Αστέριο. Από τον Θεό η Ευρώπη γέννησε τρείς γιούς τον Μίνωα τον Σαρπηδόνα και

τον Ραδάμανθυ. (1. Εγκυκλοπαίδια Πάπυρος Λαρούς Βριτάνικα).

Εικόνα 1

Η Ευρώπη διαθέτει ένα φιλόξενο περιβάλλον για τον άνθρωπο και υπήρξε κοιτίδα

ενός διακεκριμένου πολιτισμού που αναπτύχτηκε στα παράλια της μεσογείου, του

Ελληνικού. Η υπόλοιπη Ευρώπη ήταν αραιοκατοικημένη και πολιτικά

καθυστερημένη. Ένας βάρβαρος δηλαδή μη ελληνικός κόσμος. 7

Page 8: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Μετά τα Ελληνικά πόλεις – κράτη ιδρύθηκε το μακεδονικό κράτος του μεγάλου

Αλεξάνδρου που επεκτάθηκε ανατολικά και περιέλαβε ένα μεγάλο μέρος της Ασίας.

Μετά την διάλυση του κράτους αυτού αναπτύχθηκε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Κατά

τον 2ο μ.χ. αιώνα η κυριαρχία της Ρώμης εξαπλώθηκε σε μεγάλο μέρος της

ευρωπαϊκής ηπείρου και οι εμπορικές συναλλαγές της επεκτάθηκαν μέχρι τις πιο

απόμακρες περιοχές. Στις αρχές του πέμπτου αιώνα η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

διαιρέθηκε σε δύο τμήματα. Το δυτικό κράτος που διαλύθηκε ενώ το ανατολικό

κράτος επέζησε και μετεξελίχθηκε στο Βυζάντιο. Οι πόλεις της δύσης πέρασαν μια

περίοδο μαρασμού ενώ οι ανατολικές επαρχίες παρουσίαζαν σημαντική οικονομική

ανάπτυξη. Την πτώση της Ρώμης ακολούθησε η ανύψωση της Πόλης του

Κωνσταντίνου που εξελίχθηκε σε εμπορικό κέντρο που συγκέντρωσε αμύθητο

πλούτο και καλλιτεχνήματα.

Τον πέμπτο αιώνα η Ευρώπη είναι ένα σύνολο από ανταγωνιζόμενους μεταξύ

τους λαούς που αλληλοδιαδέχονταν στην εξουσία και αλληλοεξοντώνονταν. Υπήρχε

και μεγάλη μετανάστευση των λαών που δημιούργησαν τελικά τους πυρήνες των

κρατών. Μεταξύ αυτών το κράτος των Οστρογότθων και Λογγοβάρδων που

ιδρύθηκαν στην Ιταλία και το φραγκικό κράτος των Μεροβιγγείων. Η Ρώμη είχε ήδη

αποδεχθεί τον χριστιανισμό και τον διέδωσε στους λαούς αυτούς έτσι η Παπική

εκκλησία είχε αποκτήσει μεγάλη επιρροή και τεράστια εισοδήματα, «ελέω Θεού»,

και μπόρεσε να αναμιχτεί στην πολιτική εξουσία.

Το 710 εμφανίστηκαν οι Άραβες στην Ευρώπη με αλλεπάλληλες επιδρομές στο

βυζαντινό κράτος. Συγχρόνως από το Μαρόκο κατέλαβαν την Ιβηρική χερσόνησο. Το

Ισλάμ που είχε την εποχή εκείνη αναπτύξει έναν αξιοσημείωτο πολιτισμό, είχε ζώσει

την μεσαιωνική Ευρώπη που την εποχή εκείνη είχε κοπεί σε βασίλεια, και ουσιαστικά

η ενότητα της την αντιπροσώπευε ο πάπας και οι φεουδάρχες.

Οι επιδρομές βαρβάρων στο βυζάντιο συνεχίστηκαν με τους Τούρκους αλλά και

με τις σταυροφορίες των Δυτικών που κατάφεραν τελικά να υποσκάψουν την ισχύ

του κράτους αυτού και να διαλυθεί. Η κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους

Οσμανλήδες Τούρκους στις 29 Μαΐου του 1453 σήμανε και το τέλος της

αυτοκρατορίας αυτής. Οι Τούρκοι που ήταν ένας λαός νομαδικός και πολύ

καθυστερημένος, κατέκτησαν τελικά όλη την Βαλκανική και κινδύνεψε και η

Ευρώπη. Την άλωση της Πόλης και την γέννηση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας

8

Page 9: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

ακολούθησε οπισθοδρόμηση στην Ανατολή, οικονομική, κοινωνική και πνευματική

και οι λαοί της καταδικάστηκαν σε σκληρή σκλαβιά.

Από το τέλος του 13ου αιώνα με πρώτη την Γαλλία άρχισαν να δημιουργούνται τα

πρώτα εθνικά κράτη. Στα τέλη του 1500 μ.χ. η Ευρώπη ήταν ένα σύνολο από ένα

ανταγωνιζόμενα μεταξύ τους εθνικά κράτη. Ακολούθησε η αναγέννηση, η πτώση του

Βυζαντίου και η ανακάλυψη της Αμερικής. Μια περίοδος με πολέμους μεταξύ των

κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος, ο πόλεμος της Ισπανικής διάδοχης, οι

Γαλλοπρωσικοί και οι αγγλογαλλικοί πόλεμοι. Η Ευρώπη άρχισε να διασπάται σε

αυτόνομα κράτη όπως ήταν το Γαλλικό το Γερμανικό και το Αγγλικό.

Το 1789 συγκλονίζει την Ευρώπη η Γαλλική επανάσταση με κοινωνικά αιτήματα

αλλά και με φοβερές σφαγές που κατέληξε στην «Αυτοκρατορία» του Ναπολέοντα

που τελείωσε και αυτή με την ήττα στο Βατερλό.

Οι κάτοικοι της Ελλάδας άρχισαν να αποκτούν ελληνική συνείδηση μετά τις

σταυροφορίες που είχαν σαν σκοπό την απελευθέρωση των «αγίων τόπων» στην

Παλαιστίνη, αλλά στην ουσία κατέστρεψαν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία.

Ακολούθησε η Ελληνική επανάσταση του 1821 για την απελευθέρωση της χώρας από

την Τουρκική κατοχή που είχε διαρκέσει σχεδόν 4 αιώνες. Οι πόλεις της

Πελοποννήσου πέρασαν και από άλλες μικρότερες χρονικά κατοχές όπως η

ενετοκρατία και η φραγκοκρατία με το κράτος των Βιλεαρδουίνων. Η επανάσταση

είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενός μικρού εθνικού κράτους που επεκτάθηκε

στην συνέχεια με τους βαλκανικούς πολέμους στα σημερινά της σύνορα.

Η δημιουργία και άλλων εθνικών κρατών συνεχίστηκε με την Ιταλική ένωση

(1859) την Γερμανική ένωση (1864). Τέλος ακολούθησε η βαθιά διαίρεση της

Ευρώπης σε δύο στρατόπεδα με αποκορύφωμα τον Α΄ και Β΄ παγκόσμιους πολέμους

με συνολικές απώλειες περίπου οκτώμισι και πενήντα εκατομμύρια νεκρούς

αντίστοιχα, που κατέληξαν στην συντριβή της Γερμανίας και των συμμάχων της.

Μία ακόμα επανάσταση άλλαξε τον χάρτη της Ευρώπης με επακόλουθο την

ανατροπή των Τσάρων της Ρωσίας και την δημιουργία της Σοβιετικής ένωσης. Μετά

την διάλυση της ένωσης αυτής το 1989 αλλά και της Γιουγκοσλαβίας ο χάρτης της

Ευρώπης αλλάζει πάλι με την δημιουργία καινούργιων εθνικών κρατών.

Σε όλο αυτό το διάστημα έγινε κοινή συνείδηση η ανάγκη της συνένωσης των

λαών της Ευρώπης και εμφανίστηκαν πολλές απόψεις για την ευρωπαϊκή ενότητα, η

οποία θα ήταν η μόνη λύση για την εδραίωση της ειρήνης

9

Page 10: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 ο κόσμος μας εισέρχεται σε μια νέα εποχή.

Εντάσσεται προοδευτικά στην δυναμική της παγκοσμιοποίησης.

1.2 ΗΕυρωπαϊκή ένωση

Οι ρίζες της ενωμένης Ευρώπης βρίσκονται στον μεσαίωνα όταν το 800 μ.χ.

αυτοκράτορας της Ρώμης, με την βοήθεια του Πάπα, στέφτηκε ο Καρλομάγνος που

κατείχε την εξουσία στο βασίλειο των Φράγκων. Κάτω από την κυριαρχία του

δημιουργήθηκε το πρώτο ενιαίο Ευρωπαϊκό κράτος, πέραν από την γεωγραφική

έννοια του όρου, που όμως ήταν δημιούργημα της επιβολής του Αυτοκράτορα και της

δύναμης της Ρώμης. Το κράτος είχε μεγάλη έκταση, είχε πρωτεύουσα το Άαχεν αλλά

επέζησε όσο χρόνο ζούσε ο δημιουργός του. (2. Εγκυκλοπαίδια του διαδικτύου).

Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησε το

1952 με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ)

από έξι χώρες: το Βέλγιο, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και

τις Κάτω Χώρες. Σκοπός τους ήταν να πάψουν τα κράτη να ασκούν κυριαρχικά

δικαιώματα στους πόρους που διαδραμάτισαν ζωτικό ρόλο στους παγκόσμιους

πολέμους –δηλ. τον άνθρακα και τον χάλυβα– ούτως ώστε να διασφαλιστεί διαρκής

ειρήνη.

Ιστορικό σταθμό και ορόσημο στην πορεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτέλεσε

η δήλωση του υπουργού εξωτερικών της Γαλλίας Ρόμπερτ Σουμάν, στις 9 Μαΐου

1950 ότι η συνένωση των ευρωπαϊκών λαών μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την

εξάλειψη της αντίθεσης μεταξύ της Γαλλίας και της Γερμανίας. Με τις προτάσεις

αυτές άρχισαν διαπραγματεύσεις μεταξύ της Γαλλίας, Γερμανίας, Ιταλίας, Βελγίου,

Ολλανδίας και Λουξεμβούργου που κατέληξαν στην συνθήκη για την ίδρυση της

«Ευρωπαϊκής Κοινότητας άνθρακα και χάλυβα» τον Ιούλιο του 1952. Τον Μάρτιο

του 1957 υπογράφηκαν στην Ρώμη δύο ακόμα νέες συνθήκες «Περί ιδρύσεως της

Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας» ΕΟΚ και «Περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής

Κοινότητας Ατομικής Ενέργειας». Οι τρείς αυτές συνθήκες επικυρώθηκαν από τα

10

Page 11: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

εθνικά κοινοβούλια των έξι κρατών μελών και άρχισαν να ισχύουν από την 1 η

Ιανουαρίου 1958.

Οι ευρωπαϊκές κοινότητες είχαν σκοπό την δημιουργία μιας κοινής αγοράς που θα

κυκλοφορούσαν ελεύθερα χωρίς δασμούς τα προϊόντα των κρατών μελών. Ο τελικός

σκοπός είναι η συνένωση των δυνάμεων των κρατών – μελών προς όφελος των λαών

τους, που θα μπορούν τώρα να κυκλοφορούν ελεύθερα και χωρίς διακρίσεις

εθνικότητας. Η Ευρωπαϊκή ενοποίηση ξεκίνησε με την οικονομική ένωση όμως ο

μελλοντικός σκοπός και το Ευρωπαϊκό ιδεώδες θα είναι η πολιτική ένωση των

κρατών κάτι σαν τις ενωμένες πολιτείες της Ευρώπης.

Λίγα χρόνια μετά την πρώτη τους επιτυχία, οι χώρες αποφάσισαν να προβούν

στην ολοκλήρωση άλλων τομέων της οικονομίας τους, όπως η γεωργία, με στόχο την

άρση των εμπορικών φραγμών και τη δημιουργία κοινής αγοράς. Το 1958

δημιούργησαν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) και την Ευρωπαϊκή

Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (ΕΥΡΑΤΟΜ). Το 1967 τα όργανα των τριών

αυτών κοινοτήτων συγχωνεύθηκαν. Με την πάροδο του χρόνου και άλλες χώρες της

Ευρώπης εντάχθηκαν στις τότε Ευρωπαϊκές Κοινότητες (ΕΚ) – ή στην Ευρωπαϊκή

Ένωση (ΕΕ), όπως καλείται μετά τη Συνθήκη του Μάαστριχτ (1992) – έπειτα από

διάφορους γύρους ενταξιακών διαπραγματεύσεων. (3. Επίσημη ιστοσελίδα της

Ευρωπαϊκής Ένωσης).

Οι τρείς ευρωπαϊκές κοινότητες διευρύνθηκαν με την προσχώρηση

της Δανίας της Ιρλανδίας και της Μεγάλης Βρετανίας το 1972,

της Ελλάδος στις 28 Μαΐου 1979 που άρχισε να ισχύει από τον Ιανουάριο του

1981

της Πορτογαλίας και της Ισπανίας το 1985

της Αυστρίας της Φιλανδίας και της Σουηδίας το 1995,

της Κύπρου, της Εσθονίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Λετονίας, της

Μάλτας, της Σλοβακίας και της Σλοβενίας το 2004

της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας το 2007.

Υποψήφιες προς ένταξη χώρες είναι η Κροατία, τα Σκόπια, η Ισλανδία, το

Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Τουρκία.

Άλλες Ευρωπαϊκές χώρες είναι:

11

Page 12: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

η Αλβανία, η Ανδόρα, η Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, η Λευκορωσία, η Βοσνία –

Ερζεγοβίνη, η Γεωργία, το Λιχνενστάιν, η Μολδαβία, το Μονακό η Νορβηγία, ο

Άγιος Μαρίνος, η Ελβετία, η Ουκρανία, το Βατικανό και τέλος φυσικά η Ρωσία.

Η Ελλάδα είχε συνάψει συμφωνία σύνδεσης με την κοινότητα από το 1961 με

την συμφωνία των Αθηνών, ωστόσο η πλήρης ένταξη αναβλήθηκε για πολιτικούς

λόγους.

Η πορεία μιας δημοκρατικής χώρας είναι φυσικά συνάρτηση της ηγεσίας της. Στο

σημερινό πολιτειακό καθεστώς της Ελλάδος ουσιαστικά κυβερνάει ο Πρωθυπουργός

ενώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει μάλλον διακοσμητικό ρόλο. Στον παρακάτω

πίνακα είναι σημειωμένες οι περίοδοι των πρωθυπουργών που κυβέρνησαν τις

δεκαετίες αυτές.

1967 – 1974 Στρατιωτική Κυβέρνηση αρχηγός Γ. Παπαδόπουλος

1974, Νοέμβριος Ν.Δ. Κωνσταντίνος Καραμανλής

1977, Νοέμβριος Ν.Δ. Κωνσταντίνος Καραμανλής

1981, Οκτώβριος ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου

1985, Ιούνιος ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου

1989, Ιούνιος Ν.Δ, Κυβέρνηση συνασπισμού Τζανής Τζανετάκης

1989, Νοέμβριος Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας Ξενοφών Ζολώτας

1990, Απρίλιος Ν.Δ. Κωνσταντίνος Μητσοτάκης

1993, Οκτώβριος ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Παπανδρέου

1996, Σεπτέμβριος ΠΑΣΟΚ Κωνσταντίνος Σημίτης

2000, Μάρτιος ΠΑΣΟΚ Κωνσταντίνος Σημίτης

2004, Μάρτιος Ν.Δ. Κώστας Καραμανλής

2007, Σεπτέμβριος Ν.Δ. Κώστας Καραμανλής

2009, Οκτώβριος ΠΑΣΟΚ Γιώργος Παπανδρέου

12

Page 13: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Εικόνα 2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση

Το κόμμα της Νέας Δημοκρατίας (ΝΔ) με πρωθυπουργό τον Κ. Καραμανλή είναι

εκείνο που έβαλε την Ελλάδα στην ενωμένη Ευρώπη. Η Συνθήκη της ένταξης

υπογράφηκε στο Ζάππειο Μέγαρο σε πανηγυρική τελετή που έγινε στις 28 Μαΐου

1979. (4. Ίδρυμα Κωνσταντίνος Καραμανλής).

Αντίθετη στη σύνδεση ήταν μόνο η Αυγή η οποία έγραφε «Με την σύνδεση της

Ελλάδος στην κοινή αγορά έγινε ένα μεγάλο άλμα προς την πλήρη πολιτική και

οικονομική υποδούλωση της χώρας στα ξένα μονοπώλια». (5. Εφημερίδα Αυγή).

Την άποψη αυτή υποστηρίζει λίγο ως πολύ και σήμερα το ΚΚΕ.

Το κόμμα του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Kινήματος (ΠΑΣΟΚ), μετά από

κάποιες παλινωδίες στην αρχή, επίσης υποστηρίζει την ένταξη μας στην Ευρωπαϊκή

Ένωση. Είναι μάλιστα το κόμμα που μας έβαλε, πάλι με μια πανηγυρική τελετή, στην

Ευρωζώνη επί κυβερνήσεων του Γ. Σημίτη.

Το 1975 αμέσως μετά το τέλος της διακυβέρνησης της χώρας από την

στρατιωτική χούντα (1967 - 1975) υπεβλήθηκε αίτηση για την ένταξη της στην

κοινότητα και επεδίωξε την σταθερότητα των δημοκρατικών της θεσμών. Ο σκοπός

αυτό έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα δεδομένου ότι μόνο κράτη με σταθερά

δημοκρατικά πολιτικά συστήματα μπορεί να είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και

στην Ελλάδα το πολιτικό σύστημα λειτουργεί ομαλά με εναλλαγές δημοκρατικά

εκλεγομένων κυβερνήσεων.

13

Page 14: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Οι οικονομικές συνέπειες από την ένταξη ήταν να αλλάξει ριζικά το κανονιστικό

καθεστώτος, με την εφαρμογή των κανόνων στης ένωσης. Το περιθώριο άσκησης

αυτόνομης πολιτικής συρρικνώθηκε αισθητά. Η διεθνοποίηση της Ελληνικής

οικονομίας από το άνοιγμα της στις αγορές της Ευρώπης, όπως εκφράζεται από την

σχέση εξωτερικών συναλλαγών προς το ΑΕΠ αυξήθηκε σημαντικά.

Η Ελλάδα έχει αντλήσει σημαντικούς πόρους για την αναδιάρθρωση και τον

εκσυγχρονισμό της οικονομίας της από τα χρηματοδοτικά ταμεία και παράλληλα

πραγματοποιεί καταβολές πόρων στον προϋπολογισμό της Ευρώπης. Ενδεικτικά

αναφέρουμε ότι ο προϋπολογισμός της κοινότητας ήταν 86.368 δις. ECU το 1996. Η

Ελλάδα συμμετέχει στον κοινοτικό προϋπολογισμό κατά 1,6% ενώ η συμμετοχή της

Γερμανίας για παράδειγμα είναι 18,2% της Πορτογαλίας 1,4 και της Ιταλίας 11,5.

Με πηγή το Ελεγκτικό Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Ένωση, βλέπουμε ότι το 1981

πρώτο χρόνο της ένταξης Η Ελλάδα έκανε αναλήψεις ύψους των 395 και πληρωμές

ύψους των 255 εκατομμύρια ECU. Το 1996 τα ποσά αυτά έφθασαν στο ύψος των

5.039 και 1,107, αντιστοίχως με καθαρό όφελος 3.932 εκατομμύρια ECU. Η Ελλάδα

επωφελήθηκε σημαντικά από την εφαρμογή του πρώτου και δεύτερου πακέτου

Ντελόρ, Το συνολικό ύψος των πόρων ήταν ίσο με 7.193 εκατ. ECU την περίοδο

1989 – 1993 και 29.721 εκατ. ECU την περίοδο 1993 – 1999. Με το κοινοτικό

πλαίσιο στήριξης. (6. Συνθήκη για την Ευρωπαϊκή Ένωση ).

Προκειμένου να μειωθούν οι διαφορές οικονομικής ανάπτυξης μεταξύ των τότε

12 κρατών μελών, θεσπίστηκαν διαρθρωτικά προγράμματα, όπως τα πρώτα

Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ).

Οικονομικό όφελος προήλθε και από την δυνατότητα της Ελλάδος να πάρει

δάνεια από την Ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων που έφθασαν την περίοδο 1962 –

1994 το ύψος των 5.700 εκατ. ECU. Βέβαια τώρα πια γίνεται αισθητό ότι πολλά από

τα λεφτά αυτά χρησιμοποιήθηκαν για ίδιον όφελος πολιτικών και εργολάβων.

Αρνητικές συνέπειες εκτιμάται ότι υπέστη η ελληνική βιομηχανία που δεν

μπόρεσε να επωφεληθεί από την συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Την

περίοδο της δεκαετίας του 1980 υπήρξε συνεχής επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας

της όχι μόνο στην ευρωπαϊκή αλλά και στην εγχώρια αγορά. Η πόλη μου η Πάτρα

έχει χάσει πάρα πολλά εργοστάσια.

Τα βασικά ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα είναι:

14

Page 15: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

α) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο με έδρα του στο Στρασβούργο.

β) Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με έδρα του στις Βρυξέλλες.

γ) Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με έδρα της στις Βρυξέλλες.

δ) Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης με έδρα στο Λουξεμβούργο.

Άλλα θεσμικά και συμβουλευτικά όργανα είναι:

ε) Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο με έδρα του στο Λουξεμβούργο.

στ) Η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή με έδρα της στις Βρυξέλλες.

ζ) Η Επιτροπή των Περιφερειών με έδρα της στις Βρυξέλλες.

η) Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων με έδρα της στο Λουξεμβούργο.

θ) Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με έδρα της στη Φραγκφούρτη.

ι) Η Ευρωπαϊκή Αστυνομική Υπηρεσία με έδρα της στη Χάγη.

Από την συνθήκη της Λισσαβόνας την 1η Ιανουαρίου 2009: η Βουλγαρία, το

Βέλγιο, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ισπανία, η Ιταλία, η Κύπρος, η Λιθουανία, το

Λουξεμβούργο, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Αυστρία, η Ρουμανία, η Πορτογαλία, η

Σλοβενία και η Σλοβακία δηλώνουν ότι

η σημαία που είναι χρώματος κυανού και φέρει κύκλο δώδεκα χρυσών αστέρων,

ο ύμνος από την «Ωδή στη Χαρά» της ενάτης συμφωνίας του Λούντβιχ βαν

Μπετόβεν,

το έμβλημα «Ενωμένη στην πολυμορφία»,

το ευρώ ως νόμισμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και

η ημέρα της Ευρώπης την 9η Μαΐου,

θα παραμείνουν, γι’ αυτά, τα σύμβολα της κοινής ταυτότητάς τους ως πολιτών

της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του δεσμού τους με αυτήν.

15

Page 16: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

2.Κεφάλαιο

ΗΝομισματική ένωση

2.1 Η Ιστορία της δραχμής

Το χρήμα είναι το μέσο κοινής αποδοχής που γίνονται οι οικονομικές ανταλλαγές.

Το μέσο στο οποίο έχουν εκφρασθεί οι τιμές και οι αξίες. Κυκλοφορεί από άτομο σε

άτομο και από χώρα σε χώρα, Έχει χρησιμοποιηθεί μεγάλος αριθμός υλικών ως

χρήμα όπως κοχύλια, χάνδρες, λίθινοι δίσκοι ακόμα και βοοειδή. Ο Όμηρος εκτίμησε

τα όπλα του Γλαύκου ως ίσης αξίας με εκατό βόδια, Εκατόμβοια. Οι Αιγύπτιοι δεν

είχαν κόψει κέρματα αλλά χρησιμοποιούσαν ράβδους χρυσού καθορισμένου βάρους

από την 4 χιλιετηρίδα. Στην περιοχή του Αιγαίου χρησιμοποιούσαν βαριά χάλκινα

τάλαντα πολλούς αιώνες πριν να εμφανιστούν τα νομίσματα σε την σημερινή μορφή

των κερμάτων.

Τα μέταλλα και κυρίως ο χρυσός και ο άργυρος χρησιμοποιούνται ως χρήμα και

θεωρητικά ήταν ισοδύναμα σε αξία με αυτήν του μετάλλου. Για πολλούς αιώνες οι

πληρωμές και γενικά οι συναλλαγές διεξάγονταν με κέρματα από πολύτιμα μέταλλα,

χρυσός ή άργυρος, και είχαν την ίδια αξία με αυτήν του μετάλλου κατασκευής τους.

Αργότερα τα νομίσματα αποτέλεσαν παραστατικά ή συμβατικά χρήματα χωρίς να

έχουν ισοδύναμη αξία σαν μέταλλα. Το κάθε κράτος ανελάμβανε να κόψει στα

νομισματοκοπία το δικό του νόμισμα με καθορισμένο σχήμα και βάρος. Η αξία τους

ήταν χαραγμένη στην επιφάνεια τους και βεβαιώνονταν από την σφραγίδα του

κράτους. Τα νομίσματα συνήθως απεικόνιζαν σημαίνοντα πρόσωπα των διαφόρων

κρατών ή παραστάσεις από την ιστορία τους ή τα αξιοθέατα μέρη ή ακόμα και

διάφορα ζώα.

16

Page 17: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Από τα τέλη του 18ου αιώνα για συναλλαγές μεγάλης αξίας χρήματος

χρησιμοποιήθηκαν ποικίλες μορφές χάρτινου χρήματος που δεν είχαν καμία

πραγματική αξία αλλά ήταν απλά σύμβολα του χρήματος. Τέτοιες μορφές χρήματος

σε χαρτονομίσματα ή τραπεζογραμμάτια εκδίδονται από τις τράπεζες και έγινε το

κύριο χρήμα των αναπτυσσομένων βιομηχανικών οικονομιών.

Εικόνα 3

Η δραχμή ήταν η νομισματική μονάδα των Ελλήνων κατά την αρχαιότητα από τις

αρχές του έβδομου αιώνα π.χ. Αντιστοιχούσε σε δέσμη οβολών από χαλκό ή σίδηρο.

Στο νομισματικό μουσείο της Αθήνας φυλάσσεται μια δέσμη από οβολούς που είχε

αφιερώσει ο βασιλιάς του Άργους Φείδων στην Ήρα και βρέθηκε στο Ηραίο του

Άργους. Το πρώτο νόμισμα κόπηκε στην Αίγινα και ισοδυναμούσε με έξι οβολούς.

Την εποχή εκείνη η Αίγινα και το Άργος διατηρούσαν ισχυρούς δεσμούς. Η Αίγινα

παρά την κυριαρχία του Άργους παρέμεινε ανεξάρτητο κράτος και έτσι μπόρεσε να

κόψει νόμισμα.

Η ονομασία προέρχεται από την λέξη «δραξ» που σημαίνει την χούφτα διότι έξι

οβολοί γέμιζαν το κοίλο μέρος του χεριού την παλάμη. Το ρήμα είναι το «δράττομαι»

- αρπάζω κάτι σφιχτά με το χέρι μου, χουφτώνω. Εκφράσεις όπως «δράττομαι της

ευκαιρίας..» δηλαδή επωφελούμαι εκμεταλλεύομαι, χρησιμοποιούνται και σήμερα

στην ελληνική γλώσσα. Η λέξη βρίσκεται και σε άλλες ανατολικές και

ινδοευρωπαϊκές γλώσσες όπως η αραβική λέξη dirham η αρμενική dram και άλλες.

Στην αρχαιότητα κυκλοφορούσε στην Ελλάδα η ασημένια δραχμή. Το βάρος της

δραχμής αυτής ποίκιλε ανάλογα με τους τόπους και σύστημα που επικρατούσε. Το

αιγινήτικο ή φειδώνιο σύστημα ή δραχμή είχε βάρος 6,06 γραμμάρια, στο φοινικικό ή

ροδιακό το βάρος της κυμαινόταν από 3,64 έως 7,28 γραμμάρια, στο ευβοϊκό –

αττικό από 4,36 έως 8,73 και στο ευβοϊκό – κορινθιακό η δραχμή είχε βάρος 2,91

γραμμάρια. Αν και δεν υπήρχε ενιαία τυποποίηση στις διάφορες πόλεις κράτη σε

γενικές γραμμές, 1δραχμή ήταν ίση με 6 οβολούς, 2 δραχμές ίσες με 1 στατήρα, 100

17

Page 18: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

δραχμές ίσες με 1 μνα και 6000 δραχμές ίσες με 1 τάλαντο. Ο οβολός ήταν ένα

νόμισμα που στην παλαιότερη μορφή του είχε το σχήμα σιδερένιας σούβλας.

Εικόνα 4

Στην επιφάνεια των νομισμάτων αυτών εικονίζονταν διάφορα σήματα πόλεων.

Στην Αθήνα οι δραχμές στην μπροστινή όψη απεικόνιζαν το κεφάλι της Αθηνάς και

στην πίσω όψη το ιερό πουλί της θεάς, την γλαύκα.

Εικόνα 5. Μακεδονικό τετράδραχμο

Με τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου η δραχμή διαδόθηκε και εκτός του

ελληνικού κόσμου. Η δραχμή εξακολούθησε να είναι το «διεθνές» νόμισμα του

αρχαίου κόσμου για πολλούς αιώνες και άρχισε να εκλείπει σταδιακά ως νόμισμα

μετά τις ρωμαϊκές κατακτήσεις, οπότε επικράτησε το Δηνάριο σαν νομισματική

μονάδα. Την εποχή του Βυζαντίου κυκλοφορούσαν διάφορα χρυσά νομίσματα που

απεικόνιζαν συνήθως τους αυτοκράτορες.

Η βιομηχανική επανάσταση της Ευρώπης δεν επεκτάθηκε στην Οθωμανική

αυτοκρατορία. Οι βιοτεχνίες δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τα προϊόντα των

βιομηχανιών της δύσης λόγω έλλειψης επιχειρηματικότητας και της νοοτροπίας του

μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού της χώρας. Τα προϊόντα της δύσης έμπαιναν

χωρίς δασμούς στην αυτοκρατορία και έτσι η οθωμανική αγορά ήταν γεμάτη με

φθηνά ευρωπαϊκά προϊόντα.

Το Ελληνικό έθνος αποσπάστηκε από το Οθωμανικό κράτος με την εθνική

επανάσταση του 1821 και συγκροτήθηκε σε κράτος. Η οικονομία του νέου

ανεξάρτητου κράτους παρέμεινε αγροτική και τρείς στους τέσσερεις πολίτες ήταν

γεωργοί ή κτηνοτρόφοι. Οι πρώτες σύγχρονες βιομηχανίες δημιουργήθηκαν την

18

Page 19: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

δεκαετία του 1850 στην Αθήνα, τον Πειραιά, την Ερμούπολη κ.α. κυρίως στους

κλάδους της μεταξουργίας, της αλευροποιίας της βυρσοδεψίας και της

κλωστοϋφαντουργίας του βάμβακος. Αναπτύχτηκαν επίσης οι μηχανοκατασκευές

που εξυπηρετούσαν την αγροτική παραγωγή, την βιομηχανία καταναλωτικών ειδών

αλλά κυρίως την εμπορική ναυτιλία με ναυπηγήσεις ή επισκευές ατμόπλοιων. Τον

επόμενο αιώνα αναπτύχτηκαν οι κλάδοι της τσιμεντοβιομηχανίας και τα χημικά

λιπάσματα. Το εμπορικό ισοζύγιο παρουσίαζε μόνιμα έλλειμμα και το ισοζύγιο

εξαρτιόταν σε σημαντικό βαθμό από τα εισοδήματα της εμπορικής ναυτιλίας και τα

εμβάσματα των μεταναστών.

Το πρώτο εθνικό νόμισμα του νέου κράτους ήταν ο φοίνικας. Είχε βάση τον

άργυρο σε περιεκτικότητα 0,900 και κόπηκε το 1828 στο νομισματοκοπείο της

Αίγινας από την κυβέρνηση του Καποδίστρια, αν και είχε σχεδιαστεί ήδη από το

1822 ελληνικό νόμισμα.

Η δραχμή ορίστηκε με βάση το βάρος και τον τίτλο του Γαλλικού φράγκου.

Κόπηκε στο Μόναχο το 1833, αν και αναγράφεται ως έτος το 1832. Ήταν αργυρή και

έφερε στη μία όψη τη μορφή του Όθωνα και από την άλλη τον Βασιλικό θυρεό.

Υποδιαιρέσεις της ήταν τα χάλκινα κέρματα των 1, 2, 5 και 10 λεπτών και

πολλαπλάσιά της το αργυρό κέρμα των 5 δραχμών και τα χρυσά των 20 και 40

δραχμών. Όλες οι εκδόσεις της πρώτης δραχμής θεωρούνται σπάνιες και η σημερινή

τους αξία υπερβαίνει τις 3.000 ευρώ. Το βάρος για το χρυσό εικοσάδραχμο ήταν

6,45161 γραμμάρια με τίτλο καθαρού χρυσού 0,9 και καθαρού αργύρου 0,1. Τα

αργυρά πεντάδραχμα με τίτλο 0,9 είχαν βάρος 25 γραμμάρια ενώ τα λοιπά αργυρά

νομίσματα ορίστηκε τίτλος 0,835 και βάρος για την δραχμή 5 γραμμαρίων και για το

δίδραχμο 10 γραμμάρια.

Τα πρώτα χαρτονομίσματα κόπηκαν το 1841 από τη νεοσύστατη Εθνική Τράπεζα

της Ελλάδος και ήταν αξίας 25, 50, 100 και 500 δραχμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι

ανέγραφαν στη μία όψη τους ότι "Η παραποίησις τιμωρείται με δεσμά δια βίου". Το

πεντακοσάρικο που τότε διέθετε τεράστια αγοραστική δύναμη εκτυπώθηκε στο

Παρίσι σε μόλις 600 τεμάχια κι από αυτά τέθηκαν σε κυκλοφορία μόλις τα 276. Η

σημερινή συλλεκτική του αξία θεωρείται ανυπολόγιστη.

Το 1885 συγκροτήθηκε η Λατινική Νομισματική Ένωση μεταξύ Γαλλίας,

Βελγίου, Ελβετίας και Ιταλίας με σύμβαση η οποία καθιέρωσε το διμεταλλικό

νομισματικό σύστημα που προέβλεπε ταυτόχρονη κυκλοφορία χρυσών και αργυρών

19

Page 20: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

νομισμάτων. Η σχέση της τιμής αργύρου χρυσού ορίστηκε σε αναλογία 1 προς 15,5.

Που είχε καθιερωθεί στην Γαλλία από το 1803. Η Ελλάδα προσχώρησε στο σύστημα

αυτό με νόμους που εκδόθηκαν το 1986 – 1987. Η δραχμή στο νεώτερο Ελληνικό

κράτος που καθιερώθηκε επί αντιβασιλείας του Όθωνα είχε περιεκτικότητα που

ορίστηκε σε 4,477 γραμμάρια αργύρου ή σε 0,288 γραμμάρια χρυσού.

Το διμεταλλικό σύστημα εγκαταλείφθηκε το 1928 και καθιερώθηκε μειωμένη

περιεκτικότητα της δραχμής σε χρυσό. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί στην κατά 14,84

φορές υποτίμηση της δραχμής στην ελεύθερη αγορά το 1928. Με την μετατροπή

αυτή η ισοτιμία της αγγλικής λίρας στερλίνας ήταν 375 δραχμές του δολαρίου 77,056

και του χρυσού Γαλλικού φράγκου σε 3,18. Αργότερα η ισοτιμία της δραχμής έναντι

των ξένων νομισμάτων πέφτει συνεχώς. Το 1944 με το τέλος του δευτέρου

παγκοσμίου πολέμου και της Γερμανικής κατοχής, κυκλοφορούσε το πληθωριστικό

κατοχικό χρήμα και τον ρόλο του χρήματος σαν μέσο μέτρησης των αξιών έπαιζε

τότε η χρυσή λίρα.

Το μεγαλύτερο σε ονομαστική αξία χαρτονόμισμα ήταν αξίας 100

δισεκατομμυρίων δραχμών. Κόπηκε στις 3 Νοεμβρίου 1944 φέροντας την υπογραφή

του νέου διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Ξενοφώντα Ζολώτα. Ήταν παντελώς

ανυπόληπτο και η ουσιαστική του αξία σχεδόν μηδαμινή. Ακολούθησε τις εκδόσεις

των 5, 25 και 200 εκατομμυρίων και 2 δισεκατομμυρίων και αποσύρθηκε λίγες μέρες

μετά την κυκλοφορία του. Επρόκειτο, για την τελική φάση της κατοχικής

οικονομικής κατάρρευσης.

Με βάση τη χρυσή λίρα Αγγλίας, είναι χαρακτηριστική η κατρακύλα της

δραχμής.

Ιανουάριος 1944: 1 λίρα = 2,1 εκατομμύρια δραχμές

Μάρτιος 1944: 1 λίρα = 15 εκατομμύρια δραχμές

Αύγουστος 1944: 1 λίρα = 2,5 δισεκατομμύρια δραχμές

Σεπτέμβριος 1944: 1 λίρα = 18 δισεκατομμύρια δραχμές

Νοέμβριος 1944: 1 λίρα = 71 τρισεκατομμύρια δραχμές

Μετά τον απελευθέρωση ορίστηκε νέα δραχμή που ανταλλασσόταν με 50

δισεκατομμύρια κατοχικών δραχμών. Η σχέση της δραχμής προς την αγγλική λίρα

ορίστηκε στις 600 δραχμές.

20

Page 21: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Η δραχμή κυκλοφόρησε για 170 συναπτά έτη. Τα μεταλλικά νομίσματα

κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με το ποιός ήταν ο ανώτατος άρχοντας της

εποχής ή από την εκάστοτε πολιτική κατάσταση. Έτσι προκύπτουν οι παρακάτω

κατηγορίες:

Βασιλιάς Όθων (1832 – 1862)

Βασιλιάς Γεώργιος Α’ (1863 – 1913)

Βασιλιάς Κωνσταντίνος Α’ (1913 – 1917 και 1920 – 1922)

Βασιλιάς Γεώργιος Β’ (1922 – 1923 και 1935 – 1947)

Β' Ελληνική Δημοκρατία (1924 – 1935)

Βασιλιάς Παύλος (1947 – 1964)

Βασιλιάς Κωνσταντίνος Β’ (1964 – 1970)

Δικτατορική περίοδος (1967 – 1974)

Γ' Ελληνική Δημοκρατία (1976 – 2001)

Οι τελευταίες δραχμές κυκλοφόρησαν το 2000 και ήταν μία σειρά νικέλινων

κερμάτων αξίας 500 δραχμών σε 6 διαφορετικούς τύπους με αντίστοιχες Ολυμπιακές

παραστάσεις. Επρόκειτο για αναμνηστικά κέρματα με αφορμή τους επερχόμενους

Ολυμπιακούς αγώνες του 2004, αλλά ήταν και κανονικής κυκλοφορίας. Τα

περισσότερα από αυτά έχουν συγκεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό από έμπορους και

συλλέκτες σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς στο μέλλον αναμένεται ραγδαία αύξηση

της αξίας τους. Τα αποθέματα της Τράπεζας της Ελλάδος ήταν ήδη εξαντλημένα από

τα μέσα του 2001.

Εικόνα 6

Κέρμα των 500 δραχμών με απεικόνιση στην μία όψη το σήμα των αγώνων και

στην δεύτερη το μετάλλιο του 1896.

21

Page 22: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

2.2 ΗΕυρωζώνη

Οι προσπάθειες για την νομισματική ένωση της Ευρώπης ξεκίνησαν πολύ νωρίς

πριν ακόμα ιδρυθεί η ΕΟΚ. Τον Μάρτιο του 1979 ιδρύθηκε το Ευρωπαϊκό

Νομισματικό Σύστημα. Ήταν ένα σύστημα σταθερών ισοτιμιών που ιδρύθηκε για να

διασφαλίσει την λειτουργικότητα των κοινοτικών αγορών. Η Ελλάδα, η Μεγάλη

Βρετανία, η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν ήταν μέλη του. Η βάση αναφοράς των

συναλλαγματικών ισοτιμιών ήταν η Ευρωπαϊκή Νομισματική Μονάδα το ECU. Το

ECU ορίστηκε με βάση μια δέσμη από σταθερά ποσά νομισμάτων των μελών.

Το σύστημα είχε έναν δείκτη που μετρούσε την απόκλιση της ισοτιμίας σε ECU

και αν η απόκλιση περνούσε κάποιο όριο τα μέλη μπορούσαν να λάβουν κάποια

οικονομικοπολιτικά μέτρα π.χ. μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής για την άρση της

διαταραχής.

Το σύστημα όμως αυτό απέτυχε να εκπληρώσει τους σκοπούς για τους οποίους

δημιουργήθηκε. Σταθερές ισοτιμίες δεν μπόρεσαν να εκπληρωθούν και έτσι το

σύστημα εκφυλίστηκε σε σύστημα συνεχών αναθεωρούμενων ισοτιμιών.

Τον Ιούνιο του 1988 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανέθεσε σε μια επιτροπή, υπό την

προεδρία του Ζακ Ντελόρ να μελετήσει και να προτείνει συγκεκριμένα στάδια που θα

οδηγούσαν στην Οικονομική και Νομισματική ένωση (ΟΝΕ). Η επιτροπή

απαρτιζόταν από τους διοικητές των εθνικών δεντρικών τραπεζών της Ευρωπαϊκής

Ένωσης, τον A. Lamfalussy γενικός διευθυντής της τράπεζας Διεθνών

Διακανονισμών, τον N. Thygesen καθηγητής οικονομικών στην Δανία και τον Μ.

Boyer πρόεδρο της Banco Exterior de Espana.

Σύμφωνα με αυτό το σχέδιο Ντελόρ, η Νομισματική ένωση έπρεπε να επιτευχθεί

σε τρία στάδια.

Πρώτο στάδιο τον Ιούλιο του 1990.

Πλήρης απελευθέρωση των συναλλαγών κεφαλαίου. Αυξημένη συνεργασία

μεταξύ των κεντρικών Τραπεζών. Ελεύθερη χρήση του ECU. Βελτίωση της

οικονομικής σύγκλισης.

22

Page 23: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Για την διεξαγωγή των διαβουλεύσεων και την βελτίωση του συντονισμού των

κρατών μελών εκχωρήθηκαν πρόσθετες αρμοδιότητες στην επιτροπή των διοικητών

των κεντρικών τραπεζών.

Δεύτερο στάδιο τον Ιανουάριο του 1994

Ίδρυση του Ευρωπαϊκού νομισματικού Ιδρύματος. Απαγόρευση της χορήγησης

δανείων από τις κεντρικές Τράπεζες στον δημόσιο τομέα. Αυξημένος συντονισμός

των νομισματικών πολιτικών. Ενίσχυση της οικονομικής σύγκλιση. Η διαδικασία που

οδηγεί στην ανεξαρτησία των εθνικών κεντρικών τραπεζών, ολοκληρώνεται μέχρι

την ημερομηνία ίδρυσης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών.

Με την ίδρυση του Ευρωπαϊκού νομισματικού ιδρύματος ΕΝΙ, διαλύθηκε η

επιτροπή των διοικητών. Το ΕΝΙ εκπόνησε αναλυτικές προτάσεις για το

χρονοδιάγραμμα για την μετάβαση στο ευρώ, ανέλαβε να εκτελέσει τις αναγκαίες

προπαρασκευαστικές εργασίες και υπέβαλε έκθεση για τις αρχές και τα θεμελιώδη

στοιχεία του νέου μηχανισμού συναλλαγματικών ισοτιμιών. Τον Δεκέμβριο του 1996

το ΕΝΙ παρουσίασε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και εν συνεχεία στο ευρύτερο κοινό

την επιλεχθείσα σειρά σχεδίων για τα τραπεζογραμμάτια ευρώ.

Τρίτο στάδιο τον Ιανουάριο του 1999.

Αμετάκλητος καθορισμός των συντελεστών μετατροπής. Εισαγωγή του Ευρώ.

Άσκηση της ενιαίας νομισματικής πολιτικής από το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών

Τραπεζών. Έναρξη ισχύος του ενδοκοινοτικού μηχανισμού συναλλαγματικών

ισοτιμιών. Έναρξη ισχύος του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Από τον Νοέμβριο του 1993 τέθηκε σε ισχύ η συμφωνία του Μάαστριχτ για την

εγκαθίδρυση κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας, την συνεργασία

στους τομείς των εσωτερικών υποθέσεων και της δικαιοσύνης και της οικονομικής

και νομισματικής ένωσης.

Τον Δεκέμβριο του 1995, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε να ονομάσει

ευρώ (EUR, €) την νομισματική μονάδα της Ευρώπης. Τον Ιούνιο του 1997 το

Ευρωπαϊκό συμβούλιο ενέκρινε το σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης.

Τον Μάιο του 1998 το Συμβούλιο αποφάσισε ότι 11 κράτη πληρούσαν τα

κριτήρια που ήταν απαραίτητα για την υιοθέτηση του ενιαίου νομίσματος. Τα αρχικά

αυτά κράτη ήταν: το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία,

το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Αυστρία, η Πορτογαλία και η Φινλανδία. Οι

κυβερνήσεις των κρατών αυτών διόρισαν τον Πρόεδρο και τα μέλη της Ευρωπαϊκής

23

Page 24: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Κεντρικής Τράπεζας τον Ιούνιο του 1998. Με την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής

Τράπεζας (ΕΚΤ) το ΕΝΙ τέθηκε υπό εκκαθάριση.

Η ΕΚΤ είναι υπεύθυνη για να καθορίζει τις πολιτικές του Ευρωσυστήματος, να

αποφασίζει, να συντονίζει και να παρακολουθεί τις πράξεις νομισματικής πολιτικής,

να εκδίδει νομικές πράξεις, να εγκρίνει την έκδοση τραπεζογραμματίων, να

παρεμβαίνει στις αγορές συναλλάγματος, να προωθεί τη διεθνή και ευρωπαϊκή

συνεργασία

Επίσης, είναι υπεύθυνη για την έκδοση καταστατικών εκθέσεων, την

παρακολούθηση των χρηματοπιστωτικών κινδύνων, την άσκηση συμβουλευτικών

λειτουργιών για τα κοινοτικά όργανα και τις εθνικές αρχές, τον χειρισμό

πληροφοριακών συστημάτων, τη διαχείριση με στρατηγικό και τακτικό τρόπο των

συναλλαγματικών της διαθεσίμων

Τα νέα κράτη μέλη της ΕΕ πριν ενταχθούν στην οικονομική και νομισματική

ένωση θα πρέπει να έχουν επιτύχει τόσο ονομαστική όσο και πραγματική οικονομική

σύγκλιση. Η πραγματική σύγκλιση επιτυγχάνεται με υψηλό πραγματικό ΑΕΠ και

ρυθμούς παραγωγικής ανάπτυξης καθώς επίσης και με μεγάλες ροές κεφαλαίου. Η

ονομαστική σύγκλιση αναφέρεται στην πλήρωση των πέντε κριτηρίων του Μάαστριχ.

Εκτιμάται από το κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που προκύπτουν από τα πέντε

κριτήρια του Μάαστριχ. Τα πέντε αυτά κριτήρια είναι:

Πρώτον ο χαμηλός πληθωρισμός, σε σχέση με το κριτήριο της τιμής αναφοράς

στην Ευρωζώνη που είναι γύρω στο 1,5.

Δεύτερον τα χαμηλά ονομαστικά επιτόκια. Η κριτική τιμή των μακροχρόνιων

επιτοκίων υπολογίζεται ως ο μέσος όρος των τριών παρατηρούμενων χαμηλότερων

μακροχρόνιων επιτοκίων της Ένωσης συν 2 τοις εκατό. Η κριτική τιμή τους το 2003

ήταν 7,0%.

Τρίτον η σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία.

Τέταρτον τα χαμηλά δημόσια ελλείμματα με την άσκηση κατάλληλης

δημοσιονομικής πολιτικής. Το Συμβούλιο των Οικονομικών και Δημοσιονομικών

Υποθέσεων (ECOFIN) που απαρτίζεται από τους Υπουργούς Εθνικής Οικονομίας

των κρατών μελών και συνεδριάζει μια φορά τον μήνα, μπορεί να επιβάλλει κάποια

ποινή αν τα ελλείμματα είναι υπερβολικά. Τιμή αναφοράς για το έλλειμμα επιλέχθηκε

24

Page 25: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

το -3,0%. Η χώρα μας παλιότερα είχε μπει σε καθεστώς επιτήρησης άλλα ευτυχώς

μας… έσωσαν.

Πέμπτον και τελευταίο το χαμηλό δημόσιο χρέος. Το δημόσιο χρέος της κάθε

χώρας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει την κριτική τιμή που ορίστηκε στο 60% του ΑΕΠ.

Η είσοδος της Ελλάδος στο Ευρώ έγινε στο τρίτο στάδιο της ΟΝΕ την 1

Ιανουαρίου το 2001. Ακολούθησαν η Κύπρος και η Μάρτα το 2008, η Σλοβακία το

2009 και η Εσθονία το 2011.

Εικόνα 7

Μέλη της Ευρωζώνης είναι οι χώρες:

Η Αυστρία, το Βέλγιο, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Εσθονία, η Ιρλανδία, η

Ισπανία, η Ιταλία, η Κύπρος, το Λουξεμβούργο, η Μάλτα, η Ολλανδία, η

Πορτογαλία, η Σλοβακία, η Σλοβενία και η Φινλανδία.

Το Μονακό, ο Άγιος Μαρίνος και η Πόλη του Βατικανού χρησιμοποιούν επίσης

το ευρώ, βάσει επίσημης συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και κόβουν δικά τους

κέρματα ευρώ.

Η Ανδόρα υπέγραψε με την Ευρωπαϊκή Ένωση στις 30 Ιουνίου του 2011

συμφωνία για να μπορέσει να κόψει δικά του κέρματα ευρώ από τον Ιούνιο του 2013.

Η κοπή θα γίνεται σε δύο νομισματοκοπεία του Παρισιού και της Μαδρίτης.

Το Μαυροβούνιο και το Κόσσοβο χρησιμοποιούν επίσης το ευρώ χωρίς επίσημη

συμφωνία.

25

Page 26: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Χώρες που υποχρεούνται να υιοθετήσουν το ευρώ 

Το ευρώ είναι υποχρεωμένες να το υιοθετήσουν, μόλις θα πληρούν τα κριτήρια οι

εξής χώρες: η Βουλγαρία, η Λεττονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η

Ρουμανία, η Σουηδία, και η Τσεχία.

Χώρες χωρίς υποχρέωση υιοθέτησης του ευρώ

Η Δανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επιλέξει να μην υιοθετήσουν το ευρώ

προς το παρόν. Η Δανία ωστόσο είναι μέλος του Μηχανισμού Συναλλαγματικών

Ισοτιμιών (ΜΣΙ).

Το ευρώ προβλέπεται να καθιερωθεί σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Σήμερα το

ευρώ χρησιμοποιείται καθημερινά από το 60% των πολιτών της ενωμένης Ευρώπης.

Οι χώρες που έχουν υιοθετήσει το Ευρώ απαρτίζουν τη ζώνη του ευρώ ή Ευρωζώνη

Την 1η Ιανουαρίου του 2002 η δραχμή αντικαταστάθηκε από το Ευρώ, την κοινή

νομισματική μονάδα των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με ισοτιμία 1

ευρώ = 340,750 δραχμές. Στις 28 Φεβρουαρίου 2002, τα τραπεζογραμμάτια και τα

κέρματα δραχμών έπαψαν να αποτελούν νόμιμο χρήμα και αντικαταστάθηκαν από τα

τραπεζογραμμάτια ευρώ και τα κέρματα ευρώ.

Συγκεκριμένα η αξία των νομισμάτων την εποχή της αντικατάστασης με το ευρώ

είχε ως εξής:

1 Δραχμή = 0,293 λεπτά

2 Δραχμές = 0,587 λεπτά

5 Δραχμές = 1,47 λεπτά

10 Δραχμές = 2,93 λεπτά

20 Δραχμές = 5,87 λεπτά

50 Δραχμές = 14,67 λεπτά

100 Δραχμές = 29,35 λεπτά

500 Δραχμές = 1,47 Ευρώ

Ενώ η αξία των χαρτονομισμάτων την ίδια εποχή είχε ως εξής:

100 Δραχμές = 29,35 λεπτά

200 Δραχμές = 58,69 λεπτά

26

Page 27: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

500 Δραχμές = 1,47 Ευρώ

1.000 Δραχμές = 2,93 Ευρώ

5.000 Δραχμές = 14,67 Ευρώ

10.000 Δραχμές = 29,35 Ευρώ

Η περίοδος αντικατάστασης των νομισμάτων από την Τράπεζα της Ελλάδας

έληξε την 1η Μαρτίου 2004, ενώ για τα χαρτονομίσματα η περίοδος αυτή έληξε 1η

Μαρτίου 2012. Ακόμη και τώρα όμως εξετάζεται κατά πόσο η ισοτιμία αυτή είναι

δίκαιη καθώς υπάρχουν ακόμα και τώρα παρατάξεις που θεωρούν ότι υπήρξαν

υπόγειες συμφωνίες

2.3 Το πέρασμαστο Ευρώ

Το ευρώ είναι ένα νόμισμα σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών για τις χώρες

που συμμετέχουν σε αυτό. Η δραχμή λειτουργούσε σε ένα σύστημα κυμαινόμενων

συναλλαγματικών ισοτιμιών. Η συναλλαγματική ισοτιμία κινείται ελεύθερα βάσει

του νόμου της προσφοράς και της ζήτησης του ξένου συναλλάγματος. Η διακύμανση

αυτή μπορούσε να γίνει με δύο τρόπους.

1. Ελεύθερη διακύμανση: Οι κεντρικές τράπεζες αφήνουν την τιμή της δραχμής

να διολισθαίνει έναντι των άλλων νομισμάτων μέσα στα διεθνή χρηματιστήρια.

2. Διοικητικός καθορισμός. Η Ελληνική κυβέρνηση μέσω της τραπέζης της

Ελλάδος μπορούσε να υποτιμήσει την αξία της δραχμής και να καθορίσει μια

μικρότερη τιμή σε σχέση με τα άλλα νομίσματα. Αυτό γινότανε σαν ένα μέσο

άμυνας ώστε να γίνεται εξισορρόπηση των ελλειμματικών εμπορικών ισοζυγιών της

χώρας όταν οι εισαγωγές υπερέβαιναν τις εξαγωγές. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε η

χώρα να αμύνεται στην εισβολή ξένων προϊόντων εξαιτίας την προβληματικής

ανταγωνιστικότητας της. Αν τα αγαθά που παράγονται στην Ελλάδα ήταν πολύ

ακριβά σχετικά με την ποιότητα τους έναντι των εισαγομένων, με μια υποτίμηση τα

προϊόντα αυτά μπορούσαν να γίνονται ελκυστικότερα στα ράφια των καταστημάτων.

Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται η μείωση της ζήτησης των ξένων προϊόντα με

27

Page 28: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

αποτέλεσμα ο όγκος των εισαγωγών να γίνει μικρότερος και να διορθώνεται οι

εμπορικές ανισορροπίες.

Στο εξωτερικό τα ελληνικά προϊόντα γίνονται πολύ φθηνότερα και έτσι

μπορούσαν να εξάγονται ευκολότερα με αποτέλεσμα την βελτίωση του εμπορικού

ισοζυγίου της χώρας.

Ιστορικά η δραχμή λειτουργούσε σε ένα διεθνές νομισματικό περιβάλλον σαν

φθηνό νόμισμα, που μάλιστα συνεχώς έχανε την αξία της. Στην διάρκεια του β΄

παγκοσμίου πόλεμο η δραχμή είχε χάσει τελείως την αξία της. Έκτοτε η ισοτιμία της

δραχμής καθορίζεται με βάση το αμερικανικό δολάριο. Το 1946 ορίστηκε στις 5.000

δραχμές, το 1951 η ισοτιμία ορίσθηκε στις 15.000 και το 1953 πήγε στις 30.000

δραχμές το ένα δολάριο. Τον Μάιο του 1954 θεσπίστηκε η περικοπή τριών

μηδενικών από την τιμή της δραχμής και έτσι η ισοτιμία καθορίζεται στις 30 δραχμές

το 1 δολάριο. Την περίοδο 1953 – 1971 η ισοτιμία της δραχμής διατηρήθηκε

αμετάβλητη.

Εικόνα 8. Εφημερίδα Ελευθερία

Μετά την περίοδο αυτή το διεθνές νομισματικό σύστημα, έπαυσε να στηρίζεται

στην αρχή των σταθερών ισοτιμιών με συνέπεια την αποδέσμευση όχι μόνο της

δραχμής αλλά και πολλών άλλων ευρωπαϊκών νομισμάτων από το δολάριο. Έκτοτε

η δραχμή διολισθαίνει έναντι του δολαρίου λόγω της πολιτικής της συνεχούς

βαθμιαίας υποτίμησης και έτσι το δολάριο έφθασε στις 88 δραχμές το 1983. Η

υποτίμηση όμως αυτή δεν κρίθηκε αρκετή και υποτιμήθηκε από την κεντρική

διοίκηση κατά 15.5% τον Ιανουάριο του 1983 και κατά 15% το 1985 με σκοπό την

ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της εγχώριας παραγωγής στην διεθνή αγορά.

Ένα κοινό νόμισμα καταργεί τις δαπάνες συναλλαγής που οφείλονται στην

μετατροπή των νομισμάτων. Επίσης διευκολύνεται η σύγκριση των τιμών και των

μισθών από τους καταναλωτές των χωρών της Ένωσης. Το κύριο κόστος από την

εισαγωγή ενός κοινού νομίσματος που αντιμετωπίζει μια χώρα όταν εισέρχεται σε μια

28

Page 29: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

νομισματική ένωση, είναι η απώλεια της ανεξαρτησίας της σε θέματα νομισματικής

και συναλλαγματικής πολιτικής. (7. Διδακτορική διατριβή Δ. Ψαλλίδας).

Εικόνα 9.

Το 2002 το ευρώ έγινε το ελληνικό νόμισμα, και η ελληνική οικονομία απέκτησε

το ισχυρότερο νόμισμα του κόσμου.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την

έκδοση τραπεζογραμματίων σε ευρώ. Τα κράτη μέλη μπορούν να εκδίδουν κέρματα

σε ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι εθνικές κεντρικές τράπεζες

συγκροτούν το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ). Η Ευρωπαϊκή

Κεντρική Τράπεζα και οι Εθνικές κεντρικές τράπεζες των κρατών μελών με νόμισμα

το ευρώ συγκροτούν το ευρωσύστημα και ασκούν τη νομισματική πολιτική της

Ένωσης.

Η πλήρης εικόνα του ευρώ έναντι του δολαρίου στην δωδεκαετή ύπαρξη του

δίνεται στον παρακάτω πίνακα: (8. Ιστολόγιο του Τμήματος)

29

Page 30: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Ξεκίνησε από 1.17 δολάρια τον Ιανουάριο του 1999, κατέβηκε στο χαμηλότερο

σημείο στα 86 σεντς τον Μάρτιο του 2002 και σήμερα βρίσκεται σε αρκετά καλή

θέση έναντι του δολαρίου, παραμένοντας ένα αρκετά σκληρό νόμισμα.

2.4 Ταπροβλήματα της Ευρωζώνης

Αλλά το ευρώ εμφάνισε πολύ σοβαρά συστημικά προβλήματα που δεν φάνηκαν

από την αρχή. Σήμερα η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία αντιμετωπίζουν

οξύτατη οικονομική κρίση και επακολουθούν η Ισπανία, η Ιταλία και το Βέλγιο.

Είναι φανερό σήμερα ότι με την πολιτική της ευρωζώνης παράγονται ελλείμματα

στην περιφέρεια και πλεονάσματα στο κέντρο.

Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι τα δομικά αυτά λάθη του ευρώ έγιναν

εσκεμμένα με στόχο την κυριαρχία της Γερμανίας στην οικονομία της Ευρώπης. Η

Γερμανία σταδιακά άρχισε να μειώνει το κόστος παραγωγής της, μειώνοντας τις

αμοιβές των εργαζομένων κατά 25% - 30% σε διάστημα 10 ετών. Έτσι η βιομηχανία

της έγινε πολύ ανταγωνιστική και η Γερμανία είναι σήμερα η πρώτη εξαγωγική

δύναμη. Το χρήμα που εξοικονομήθηκε δόθηκε ως δάνεια μέσω χαμηλών επιτοκίων

στα κράτη του νότου για την αγορά καταναλωτικών προϊόντων.

Έτσι οι χώρες του νότου όπως η Ελλάδα, είναι σήμερα υπερχρεωμένες, με τις

βιομηχανίες τους αποδυναμωμένες ή κατεστραμμένες λόγω αύξησης των εισαγωγών.

Η ελληνική βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε περισσότερο από 30% τα τελευταία 10

χρόνια.

Η στρατηγική αυτή εφαρμόζεται εδώ και χρόνια και αν δεν αλλάξει θα έχει τελικό

αποτέλεσμα την κατάρρευση του ευρώ. Ο στόχος της Αγγλίας και των ΗΠΑ είναι

επίσης η καταστροφή του ευρώ.

Το βιβλίο «Το τέλος του Ευρώ. Το αβέβαιο μέλλον της Ευρωπαϊκής ένωσης» του

Johan van Overtveld περιγράφει την εξέλιξη της κρίσης του ευρώ και περιλαμβάνει

λεπτομέρειες για τα δομικά ελαττώματα της ευρωζώνης. (9. Το τέλος του Ευρώ. van

Overtveldt J.)

«Το ευρώ αγωνίζεται να επιβιώσει» αναφέρει στην εισαγωγή του, «Πάνω από μια

δεκαετία τώρα, οι πολιτικοί ηγέτες αγνοούσαν τις προειδοποιήσεις των

οικονομολόγων για το δομικά ελαττώματα της ευρωπαϊκής νομισματικής ένωσης.

Σήμερα η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Πορτογαλία αντιμετωπίζουν μια οξύτατη

30

Page 31: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

οικονομική κρίση, ενώ η Ισπανία, η Ιταλία και το Βέλγιο ακολουθούν κατά πόδας

στον ίδιο δρόμο. Η γενική ατμόσφαιρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι γεμάτη

αβεβαιότητα και φόβο για το μέλλον. Τα κράτη μέλη του ευρώ πρέπει να αλλάξουν

τους κανόνες του παιγνιδιού αν θέλουν να επιζήσει η νομισματική ένωση».

Η νομισματική ένωση δεν αντιμετώπισε καμία σοβαρή κρίση στα πρώτα χρόνια

της εφαρμογής της. Τα προβλήματα άρχισαν με την οικονομική κρίση του 2007 που

ήταν μια αμερικανική κρίση. Όπως έγραψε ο Μπορ Άιχενγκριν καθηγητής της

Οικονομικής και Πολιτικής Επιστήμης, «Το φαινόμενο που άρχισε με την μορφή της

κρίσης των επισφαλών δανείων του 2007 και μετατράπηκε σε παγκόσμια πιστωτική

κρίση το 2008, μετεξελίχθηκε σε κρίση του Ευρώ το 2009».

Η Ελλάδα υπέστη μαζική επίθεση από τους Οίκους Αξιολόγησης και τα Μέσα

Μαζικής Ενημέρωσης από το 2009 και μετά, τα οποία επηρέασαν τις αγορές και

είχαν ως αποτέλεσμα να αυξηθούν τα επιτόκια δανεισμού σε απαγορευτικό επίπεδο

και υποχρέωσαν την Ελλάδα να ζητήσει την βοήθεια της Ευρώπης. Η Ελλάδα χωρίς

ικανά στελέχη στα οικονομικά επιτελεία, χωρίς ικανότητα χάραξης οικονομικής

πολιτικής, και με την εφαρμογή μιας λανθασμένης, άγνωστο αν ήταν και ηθελημένης,

οικονομικής πολιτικής παραδόθηκε ανυπεράσπιστη και έπεσε θύμα της παραπάνω

περιγραφόμενης στρατηγικής. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση επιφανούς στελέχους

της τότε κυβέρνησης του Γ. Παπανδρέου ότι «δεν διάβασε το μνημόνιο».

Επιβλήθηκε με το μνημόνιο ένα πρόγραμμα λιτότητας με αναπτυξιακά μέτρα που

ουδέποτε κανείς ασχολήθηκε και ακολούθησε μια φοβερή ύφεση. Η Ελλάδα, εφόσον

δεν υπάρχει δυνατότητα εξόδου από το ευρώ πρέπει να έρθει στο σημείο να

αναγκαστεί για έξοδο. Στην συνέχεια οι αμφιβολίες των αγορών για τους άλλους

αδύναμους κρίκους, Πορτογαλία, Ισπανία, Ιταλία είναι δυνατόν να προκαλέσουν την

κατάρρευση των κρατών του Ευρωπαϊκού νότου. Η κρίση στην Αμερική κατέδειξε

ότι η οικονομία είναι ντόμινο. Με άλλα λόγια η οικονομική κατάρρευση της Ελλάδας

μπορεί να επηρεάσει σε χρόνο στιγμιαίο όλες τις οικονομίες της ευρωζώνης. Αυτό θα

σημάνει και το τέλος του ευρώ που μπορεί να συμβεί μόνο αν φτάσει στο σημείο η

Γαλλία να μην συμφέρει να μείνει μέσα στο ευρώ.

Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, ο πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά

Σαρκοζί, ο πρόεδρος την ευρωπαϊκής ένωσης Χέρμαν Ρομπάϊ και ο πρόεδρος της

ευρωπαϊκής επιτροπής Ζοζέ Μπαρόζο κατηγόρησαν τους οίκους αξιολόγησης και

31

Page 32: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

τους ιδιώτες κερδοσκόπους. Είναι όμως φανερό ότι χρειάζονται κάποιες δομικές

αλλαγές σε όλο το οικοδόμημα πριν καταρρεύσει και αυτό θέλει τολμηρές πολιτικές

αποφάσεις. Η όλη κατασκευή πρέπει να εξελίσσεται και να βελτιώνεται συνεχώς

σύμφωνα με τα καινούρια προβλήματα που θα εμφανίζονται κατά καιρούς.

Η βασική αιτία είναι το γεγονός ότι ενώ οι χώρες της Ευρωζώνης μοιράζονται την

ίδια νομισματική πολιτική που την καθορίζει η Ευρωπαϊκή κεντρική τράπεζα, όμως

έχουν πολλές οικονομικές πολιτικές που τις διαμορφώνουν οι ανεξάρτητες

κυβερνήσεις τους. Θα έπρεπε ίσως να υπάρχει ένα κεντρικό υπουργείο Οικονομικών.

Η προσπάθεια για την δημιουργία «ενός νομίσματος χωρίς χώρα», είχε πολλά ρίσκα

που στις πρώτες χρονιές της ζωής του φαινόταν ότι άξιζε τον κόπο. Σήμερα μετά την

νομισματική κρίση και τα προβλήματα που εμφανίστηκαν, πολλοί είναι εκείνοι που

βλέπουν πολύ πιθανή την διάλυση της Ευρωζώνης.

Τα κράτη της Ευρώπης για παράδειγμα δεν μπορούν να δανείζονται με ένα ενιαίο

και αδιαίρετο επιτόκιο. Η εισαγωγή ενός κοινού Ευρωπαϊκού ομολόγου που

πρότειναν, η κυβέρνηση και η φιλική προς την Ευρώπη αριστερά, θα έλυνε ίσως το

πρόβλημα αυτό. Αλλά το ευρώ φτιάχτηκε από τους ισχυρούς της Ευρώπης και αυτοί

δεν έχουν κανένα τέτοιο πρόβλημα δανεισμού. Έτσι πρώτη η Γερμανία απορρίπτει

την ιδέα αυτή, προς το παρόν τουλάχιστον, που προτάθηκε από την Ελληνική

Κυβέρνηση.

Σήμερα πολλοί υποστηρίζουν την λύση αυτή. Το πλαίσιο που θέτει το

Δημοσιονομικό Σύμφωνο αίρει κάθε λογικό δισταγμό που θα είχε η Γερμανία κατά

της έκδοσης ευρωομολόγων, υποστηρίζει ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ

Ολιβιέ Μπλανσάρ, λέγοντας πως o κοινός δανεισμός θα μπορέσει να καταπολεμήσει

τον φαύλο κύκλο της κρίσης χρέους.

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΕFSF) ανακοίνωσε ότι

θα προχωρήσει στην έκδοση 7ετών ομολόγων σε ευρώ, στο πλαίσιο της αποστολής

του για την αντιμετώπιση της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη, μεταδίδει το

πρακτορείο Bloomberg, Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας

από την ίδρυσή του, έχει εκδώσει ομόλογα συνολικού ύψους 54,5 δισ. ευρώ, ενώ έχει

δεσμευθεί να διαθέσει συνολικά 192 δισ. ευρώ για την Ελλάδα, την Πορτογαλία και

την Ιρλανδία.

32

Page 33: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Σχετικά με της κρίση στην Ελλάδα το ερώτημα είναι αν εκτός από το

προβληματικό ευρώ είναι προβληματική και η ελληνική οικονομία. Η απάντηση

είναι ότι και τα δύο έχουν το δικό τους μερίδιο της ευθύνης για το πρόβλημα της

Ελλάδας που βιώνουμε σήμερα.

Θα αναφέρουμε παρακάτω τα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας.

2.5 Τα προβλήματα της Ελληνικής οικονομίας

Η Ελλάδα βρέθηκε από την μια μέρα στην άλλη να έχει το ισχυρότερο νόμισμα

του κόσμου που έμελε να γίνεται ολοένα και πιο ισχυρό. Για την διασφάλιση της

σταθερότητας των τιμών, το ευρώ έπρεπε να είναι ένα αντιπληθωριστικό, «σκληρό»

νόμισμα που περισσότερο θα ανατιμάται παρά θα υποτιμάται. Από την δραχμή και

την πολιτική της διαρκούς ολίσθησης οι Έλληνες κρατούσαν στα χέρια τους ένα

νόμισμα που έπρεπε να εδραιωθεί διεθνώς ως ισχυρό νόμισμα. Τα έσοδα που

αντλούσε το κράτος από την έκδοση του χρήματος δεν υπάρχουν πια.

Ένα ασθενές νόμισμα θα μείωνε την αξία των καταθέσεων, που είναι το

ενεργητικό κεφάλαιο των τραπεζών. Με το κεφάλαιο αυτό δίνονται τα δάνεια που

μοιράζουν οι τράπεζες. Έτσι επέρχεται μείωση των επενδύσεων και χωρίς επενδύσεις

δεν υπάρχει ανάπτυξη. Αυτό είναι αντίθετο από το όραμα της Ευρώπης και ιδίως της

Γερμανίας που θέλει ένα περιβάλλον με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης.

Το ευρώ έπρεπε να αποδείξει ότι αντέχει στο διεθνές περιβάλλον, να εδραιωθεί

ως διεθνές ισχυρό νόμισμα και να εκτοπίσει, αν είναι δυνατό, το δολάριο.

Η Ελλάδα λοιπόν γινόταν μια ακριβή χώρα και ταυτόχρονα λιγότερο

ανταγωνιστική.

Το ευρώ σαν δυνατό και αξιόπιστο νόμισμα είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργήσει

αρχικά χαμηλά επιτόκια δανεισμού. Οι χώρες που δεν είχαν ισχυρά νομίσματα όπως

ήταν οι χώρες του ευρωπαϊκού νότου και ειδικότερα η Ελλάδα, μπορούσαν να

δανείζονται πολύ φθηνότερα απ’ ότι πριν. Ο φθηνός δανεισμός είναι ένα οικονομικό

ευεργέτημα αλλά στην περίπτωση της Ελλάδας λειτούργησε αρνητικά.

33

Page 34: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Οι κυβερνήσεις παρασύρθηκαν σε μια κατάσταση υπερδανεισμού με ολέθριες

συνέπειες. Η υπερχρεωμένη Ελλάδα οδηγήθηκε σε μια δημοσιονομική κρίση και μια

κρίση χρέους. Η αιτία ήταν η μακρόχρονη πορεία ελλειμμάτων στο προϋπολογισμό

του κράτους. Η Ελλάδα δεν δημιούργησε ποτέ πλεονάσματα οι προϋπολογισμοί της

ήταν πάντα ελλειμματικοί.

Το χρέος άρχισε από την δημιουργία του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Οι

χρηματοπιστωτικοί οίκοι του Λονδίνου εκχώρησαν το 1824 και 1825 τα περιβόητα

«δάνεια της ανεξαρτησίας» με επαχθείς όρους για τους επαναστατημένους Έλληνες.

Ο ερχομός του Βασιλιά Όθωνα συνοδεύτηκε από εγγυήσεις για την παροχή δανείου

60 εκατ. γαλλικών φράγκων. Από το 1879 ως το 1890 η χώρα δανείζεται αλόγιστα

ενώ ο κρατικός προϋπολογισμός τις χρονιές εκείνες είναι μονίμως ελλειμματικός και

το ισοζύγιο πληρωμών αρνητικό. Το 1893 ο Τρικούπης αναφωνεί στη βουλή το

ιστορικό

«Κύριοι, δυστυχώς πτωχεύσαμε».Από το 1923 ως το 1932 τα συνεχή δάνεια από το εξωτερικό αυξάνουν το

ανυπέρβλητο δημόσιο χρέος ενώ το ισοζύγιο πληρωμών παρά τις όποιες προσπάθειες

παραμένει αρνητικό. Την πρωτομαγιά του 1932 ο Ε. Βενιζέλος ανακοινώνει στη

βουλή την πτώχευση της Ελλάδας και την στάση πληρωμών του εξωτερικού χρέους.

Σε παρόμοιο αδιέξοδο είχε οδηγηθεί και η Αθηναϊκή πολιτεία. Την εποχή εκείνη

εφαρμόστηκαν στην Αθήνα τα πρωτοποριακά μέτρα του Σόλωνα που ονομάστηκαν

«σεισάχθεια». Απαγορεύτηκε ο δανεισμός με εγγύηση την προσωπική ελευθερία του

ατόμου και πολλοί που είχαν πουληθεί ως δούλοι από τους δανειστές τους,

εξαγοράστηκαν με χρήματα από το ταμείο του δήμου. Διαγραφήκαν τα χρέη και

καταργήθηκαν όλα τα χρεωστικά συμβόλαια και οι υποθηκεύσεις. Επίσης ο Σόλων

όρισε ανώτερο όριο ιδιωτικής κτηματικής περιουσίας και όσες ήταν μεγαλύτερες από

το όριο αυτό δημεύτηκαν και μοιράστηκαν στους ακτήμονες. Η μείωση που επήλθε

από τα μέτρα αυτά στις περιουσίες των πλουσίων, την εξισορρόπησε με την αύξηση

των σταθμών και του νομίσματος.

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, Την δεκαετία του 60 η Ελλάδα είχε αρνητικό δημόσιο

έλλειμμα, -0,6% του ΑΕΠ και την δεκαετία του 70 θετικό, 1,2% του ΑΕΠ. Οι

κυβερνήσεις την περίοδο αυτή παρουσίαζαν προϋπολογισμούς που είχαν σχεδόν

ισοσκελισμένες τις δαπάνες με τα έσοδα του κράτους. Το έλλειμμα άρχισε να

αυξάνεται κατά την δεκαετία του 1980 όπου είχε μια μεγάλη αύξηση σε ποσοστό

34

Page 35: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

8,1% του ΑΕΠ επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου. Το έλλειμμα παρέμεινε

ψηλό και στην επόμενη δεκαετία με 8,4% του ΑΕΠ ενώ την δεκαετία του 2000 το

δημόσιο έλλειμμα έπεσε στο 5,9% του ΑΕΠ.

Αν οι δαπάνες υπερβούν τα έσοδα τότε τα κράτη πρέπει να προχωρήσουν σε

δανεισμό. Τα ψηλά ελλείμματα της δεκαετίας του 1980 οδήγησαν αναπόφευκτα σε

μεγάλη αύξηση του δημόσιου χρέους που ανέβηκε στο 26% επί του ΑΕΠ. Το χρέος

συνέχισε να ανεβαίνει και την δεκαετία του 1990 έφθασε στο 71% την δεκαετία του

2000 στο 101% και το 2009 έφθασε στο 115% επί του ΑΕΠ. (10. Greece’s

sovereign debt crisis. Alogoskoufis G.)

Εικόνα 10

Τα Δημόσια ελλείμματα και το χρέος της ΕλλάδοςΠίνακας 1. Πηγή: OECD Factbook statistics.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Δημόσιο

έλλειμμα

-5,7 -7,4 -5,3 -6.0 -6,7 -9,8 -15,6 -10,4

Δημόσιο

Χρέος

112,3 114,8 121,2 115,6 112,9 116,1 131,6 147,3

Δημόσιο 39,0 38,1 38,6 39,2 40,0 39,9 37,3 39,1

35

Page 36: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

εισόδημα

Δημόσιες

δαπάνες

44,7 45,5 44,0 45,2 46,6 49,7 52,9 49,5

Αναλυτικά για τα τελευταία χρόνια τα Δημόσια ελλείμματα και το χρέος, όπως

εμφανίζονται στην στατιστική υπηρεσία της Ευρώπης εμφανίζεται στους παρακάτω

πίνακες για την ευρωζώνη των 17, την Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 και της Ελλάδος.

(11. Eurostat)Πίνακας 2 Πηγή Eurostat

Euro area (EA17)

2008 2009 2010 2011 GDP market prices (mp)

(million euro) 9 244 227 8 919 411 9 162 447 9 419 160

Government deficit (-) / surplus (+)

(million euro) -196 067 -569 501 -571 050 -387 617

(% of GDP) -2.1 -6.4 -6.2 -4.1 Government expenditure

(% of GDP) 47.1 51.1 50.9 49.3

Government revenue

(% of GDP) 44.9 44.8 44.7 45.2

Government debt (million euro) 6 481 705 7 125 984 7 817 826 8 215 289 (% of GDP) 70.1 79.9 85.3 87.2

Eu area (EU17)

2008 2009 2010 2011 GDP mp (million euro) 12 466 843 11 742 120 12 260 171 12 634 499 Government deficit (-) / surplus (+)

(million euro) -302 270 -808 644 -802 311 -565 117

(% of GDP) -2.4 -6.9 -6.5 -4.5 Government expenditure

(% of GDP) 47.1 51.1 50.6 49.1

Government revenue

(% of GDP) 44.7 44.2 44.1 44.6

Government debt (million euro) 7 789 712 8 777 601 9 811 660 10 421 987 (% of GDP) 62.5 74.8 80.0 82.5

Greece

2008 2009 2010 2011 GDP mp (million euro) 232 920 231 642 227 318 215 088 Government deficit (-) / surplus (+)

(million euro) -22 866 -36 103 -23 521 -19 565

(% of GDP) -9.8 -15.6 -10.3 -9.1 Government expenditure

(% of GDP) 50.6 53.8 50.2 50.1

Government revenue

(% of GDP) 40.7 38.2 39.7 40.9

Government debt (million euro) 263 284 299 685 329 535 355 617 (% of GDP) 113.0 129.4 145.0 165.3

36

Page 37: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Ένα ποσοστό του χρέους αυτού το αντλούσε η Κυβέρνηση εκδίδοντας ομόλογα

που αγόραζαν οι Έλληνες πολίτες και το υπόλοιπο το έπαιρνε από το εξωτερικό. Το

εξωτερικό χρέος της Ελλάδας στους ξένους ήταν το 2009 ίσο με το 82% του ΑΕΠ

(Cabral 2010).

Η αύξηση του χρέους από μόνη της δεν είναι τόσο καταστροφική αν συνοδεύεται

με δαπάνες σε παραγωγικές επενδύσεις. (12. Ευρωπαϊκή Ένωση. Μούσης Ν.) Θα

μπορούσε επίσης η κυβέρνηση να στραφεί στον εσωτερικό δανεισμό ή να αυξήσει τη

φορολογία. Αυτό όμως θα έδινε μια λύση αν αυξανόταν το ΑΕΠ της Ελλάδας οπότε

θα υπήρχε μια αύξηση των αποταμιεύσεων στις τράπεζες. Η πληρωμή των φόρων θα

ήταν ευκολότερη και θα υπήρχε μείωση της φοροδιαφυγής.

Ο εξωτερικός δανεισμός αυξήθηκε ακόμα περισσότερο διότι εμφανίζεται μια επί

πλέον δαπάνη, η πληρωμή των τόκων που καταβάλλονται για το ήδη υπάρχον χρέος.

Αύξηση του χρέους έχει σαν συνέπεια την αύξηση του επιτοκίου και σήμερα κανείς

δεν δέχεται να δανείσει το Ελληνικό κράτος με τόκο λιγότερο του 12%. Το ποσοστό

του ελλείμματος που δεν περιλαμβάνει τις πληρωμές των τόκων ονομάζεται

πρωτογενές έλλειμμα και το έλλειμμα αυτό το 2009 ανήλθε στο 8,5%. Είναι

προφανές ότι με έλλειμμα αυτού του μεγέθους ή αποπληρωμή του χρέους είναι

αδύνατη. Το χρέος μπορεί να αποπληρωθεί μόνο αν η Κυβέρνηση δημιουργήσει

πρωτογενές πλεόνασμα και αν το πρωτογενές πλεόνασμα υπερβεί τις πληρωμές των

τόκων.

Μεγάλο εξωτερικό χρέος έχουν και άλλα κράτη αλλά τα πραγματικά προβλήματα

εμφανίζονται όχι με το χρέος καθεαυτό αλλά με το χρέος που αναλογεί στο ΑΕΠ. Για

να επιτύχει η Ελλάδα υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης του ΑΕΠ χρειάζεται να αυξηθεί η

ανταγωνιστικότητα της οικονομίας ώστε οι εξαγωγές της να υπερκεράσουν τις

εισαγωγές.

37

Page 38: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Εικόνα 11. Το χρέος προς το ΑΕΠ της Ευρωζώνης το 2011.

Sources European Commision’s autumn 2011 economic forecast and ECB calculations

Η Μεγάλη Βρετανία, Η Ιαπωνία αλλά και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής

έχουν πολύ μεγάλο χρέος. Ακόμα, 42 πολιτείες της Αμερικής είναι στα πρόθυρα

χρεοκοπίας με πρώτη και καλύτερη την Καλιφόρνια.

Την δεκαετία του 2000 εμφανίστηκε και ένα ακόμα πρόβλημα. Οι εισροές από

την Ευρωπαϊκή Ένωση μειώθηκαν διότι εντάχθηκαν στην Ένωση και άλλες

φτωχότερες χώρες και απορρόφησαν πόρους από τα πακέτα συνοχής.

Τον Μάιο του 2010 θεσπίστηκε δέσμη ευρωπαϊκών δράσεων σταθεροποίησης για

την παροχή χρηματοπιστωτικής βοήθειας στα μέλη που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.

Στα μέσα του 2013 προβλέπεται να θεσπιστεί στην ευρωζώνη ένας νέος μόνιμος

μηχανισμός για την αντιμετώπιση κρίσεων.

Σημείο καμπής για την Ελληνική οικονομία ήταν η δήλωση του Πρωθυπουργού

Γ. Παπανδρέου τον Οκτώβριο του 2009, ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας

ήταν πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχε ανακοινώσει η προηγούμενη κυβέρνηση

του Κ. Καραμανλή. Την κατάσταση επιδείνωσε ακόμα περισσότερο η ατυχέστατη

δήλωση του Υπουργού Οικονομικών της κυβέρνησης Γ. Παπαντωνίου ότι η Ελλάδα

ήταν στα όρια της πτώχευσης παρομοιάζοντας την οικονομία της με τον Τιτανικό.

Μία ακόμα ατυχής δήλωση ήταν εκείνη της Ελληνίδας Επιτρόπου ότι «το σενάριο 38

Page 39: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

της απομάκρυνσης της Ελλάδος από το ευρώ βρίσκεται πλέον στο τραπέζι. Η

συμφωνούμε με τους δανειστές μας σε ένα πρόγραμμα σκληρών θυσιών ή

επιστρέφουμε στην δραχμή».

Εικόνα 12. Πραγματικά επιτόκια στην Ευρωζώνη.

Πηγή: Bini Smaghi, 2010α

Ακολούθησε η γρήγορη αύξηση των επιτοκίων επειδή η επενδυτές απέφευγαν τα

Ελληνικά ομόλογα. Η άνοδος των spreads των Ελληνικών ομολόγων σε σχέση με τα

Γερμανικά πλησίασαν την τιμή ρεκόρ των 1000 μονάδων βάσης και έτσι το κόστος

χρηματοδότησης έγινε δυσβάστακτο. Η Πορτογαλία, η Ιρλανδία και η Ισπανία είδαν

επίσης σημαντικές αυξήσεις στα spreads των ομολόγων τους.

Το Spread ουσιαστικά μετράει την διαφορά μεταξύ δύο πραγμάτων ή δύο τιμών.

Για παράδειγμα, αν η Γερμανία δανείζεται με 2% επιτόκιο και η Ελλάδα με επιτόκιο

12%, τότε: 12-2=10, δηλαδή το spread είναι 1000 μονάδες βάσης.

Η Γερμανία έχει επιλεχθεί διότι θεωρείται η πιο σταθερή και ισχυρή οικονομία στην

ευρωζώνη.

Η Ελληνική χρεωκοπία ήταν πλέον ορατή αλλά ο κίνδυνος για τις υπόλοιπες

χώρες θεωρήθηκε πολύ μεγάλος και οι Ευρωπαϊκές αρχές διοργάνωσαν ένα πακέτο

διάσωσης. Οι κύριοι παράγοντες που εκτροχίασαν τα δημόσια οικονομικά της

Ελλάδος θεωρήθηκε ότι ήταν ο υπερμεγέθης δημόσιος τομέας, οι υπέρογκες δαπάνες

για την υγειονομική περίθαλψη για τους μισθούς και άλλα επιδόματα, η διαφθορά του

δημόσιου τομέα και η ανύπαρκτη φορολογική διοίκηση.

39

Page 40: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Στην χώρα μας μαζί με την χρηματοδοτική συνδρομή του Διεθνούς

Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) δόθηκαν κονδύλια για την χρηματοπιστωτική

σταθερότητα. Το δάνειο αυτό συνοδεύτηκε με ρητές απαιτήσεις των δανειστών για

την θεραπεία των παραπάνω αδυναμιών της οικονομίας και όλο αυτό το πακέτο

απετέλεσε το μνημόνιο που επικυρώθηκε από την βουλή των Ελλήνων. Οι

εκταμιεύσεις της χρηματοδοτικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό

Ταμείο υπόκεινται σε τριμηνιαίες αξιολογήσεις για την τήρηση των όρων της

συμφωνίας. Η αποδέσμευση των δόσεων βασίζεται στην θετική αξιολόγηση τα

προόδου που πραγματοποιείται σε σχέση με τα κριτήρια της πολιτική απόφασης του

Συμβουλίου 12-7-2011/734/ΕΕ και του μνημονίου οικονομικής και

χρηματοπιστωτικής πολιτικής. Άγνωστο το γιατί όμως οι κυβερνήσεις εστίασαν

κυρίως στις μειώσεις μισθών αδιαφορώντας για τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) είναι ένας διεθνής οργανισμός, αρμόδιος

για τη διαχείριση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και την παροχή δανείων

προς τα μέλη του για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το

ισοζύγιο πληρωμών. Η ίδρυση του ΔΝΤ αποφασίστηκε στις 22 Ιουλίου του 1944. Οι

πόροι του ΔΝΤ παρέχονται από τα κράτη - μέλη του, κυρίως μέσω καταβολής

ποσοστώσεων, ανάλογα με το οικονομικό μέγεθος κάθε κράτους. Εδώ πρέπει να

τονίσουμε όμως ότι το ΔΝΤ ιδρύθηκε με σκοπό να εγγυηθεί τις καταθέσεις των

πλουσίων χωρών και όχι να βοηθήσει τις χώρες που υπερδανείζονται. Με άλλα λόγια

οι προτάσεις που δίνει έχουν σκοπό να βοηθήσουν τις χώρες να βρουν λεφτά για να

ξεπληρώσουν τους πιστωτές με οποιοδήποτε κόστος.

Ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για την κακή οικονομική πορεία της Ελλάδας είναι

τα εγγενή ελαττώματα της Ελληνικής οικονομίας για τα οποία δεν ευθύνεται βεβαίως

η εισαγωγή στο ευρώ καθώς προϋπήρχαν. Στα ελαττώματα αυτά συγκαταλέγονται η

παραοικονομία, η φοροδιαφυγή και η εισφοροδιαφυγή.

Παραοικονομία είναι το τμήμα εκείνο της οικονομικής δραστηριότητας που η

μέτρηση του δεν είναι δυνατή από τις αρμόδιες υπηρεσίες και έτσι δεν προστίθεται

στο εθνικό εισόδημα. Ένας παράγοντας που συμβάλλει στην παραοικονομία και

μπορεί να προσδιοριστεί κατά σημαντικό μέρος της είναι η προσπάθεια των

επιχειρήσεων και των ατόμων να διαφύγουν την φορολογία. Η μέτρηση της

παραοικονομίας στην Ελλάδα που έγινε από εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ το 1988

δίνει μια εκτίμηση που κυμαίνεται γύρω στο 24% του ΑΕΠ, που είναι πολύ πιο πάνω

40

Page 41: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

από αυτήν της Ιταλίας π.χ. που θεωρείται ότι έχει μεγάλο μέγεθος παραοικονομίας

και κυμαίνεται γύρο στο 10%.

Φοροδιαφυγή είναι η απάτη που γίνεται από τον φορολογούμενο απέναντι στο

κράτος. Η φοροδιαφυγή γίνεται είτε με απόκρυψη εισοδημάτων είτε με ψεύτικα

τιμολόγια είτε με παροχή υπηρεσιών χωρίς αποδείξεις κλπ. Η φοροδιαφυγή είναι

σοβαρό οικονομικό αδίκημα και επισύρει βαριές κυρώσεις, διότι στερεί από το

δημόσιο έσοδα και υπάρχει το αίσθημα της αδικίας γι αυτούς που δεν μπορούν να

αποφύγουν τους φόρους.

Η φοροδιαφυγή και η διαφθορά στον δημόσιο τομέα αποτελούν την κύρια αιτία

του ελλείμματος στην Ελλάδα και πρέπει να θεσμοθετηθούν αρκετά κίνητρα για την

αποτροπή τους. Σε μια μέση Ευρωπαϊκή χώρα η κυβέρνηση συλλέγει το 13,4% του

ΑΕΠ από αμέσους φόρους ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό είναι μόλις 8%.

Τον Απρίλιο του 2012 εφαρμόστηκε ένα σχέδιο «ελεγχόμενης χρεωκοπίας» (PSI).

Το σχέδιο προέβλεπε το «κούρεμα» του ελληνικού χρέους τουλάχιστον κατά 50%. Το

θετικό για τη χώρα, σε αντίθεση με τον ακαριαίο θάνατο της ανεξέλεγκτης

χρεωκοπίας, είναι ότι η ελεγχόμενη θα γίνει με την Ελλάδα στο ευρώ και υπό τον

πλήρη έλεγχο των θεσμικών οργάνων της ευρωζώνης.

Σύμφωνα με δήλωση του Πρωθυπουργού κ. Λ. Παπαδήμα «Επιτεύχθηκε

συμφωνία για την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, με την οποία μειώθηκαν

δραστικά οι δανειακές υποχρεώσεις που βαρύνουν τον ελληνικό λαό κατά περίπου

100 δισ. ευρώ. Με αυτόν τον τρόπο αποφύγαμε τον άμεσο κίνδυνο χρεοκοπίας και

διαμορφώσαμε τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για τη συνέχιση της αναγκαίας

προσπάθειας».

Οι καταθέσεις των πολιτών στις τράπεζες δεν κινδυνεύουν από το κούρεμα.

Σύμφωνα όμως με στοιχεία της εφημερίδας «Καθημερινή» (13. Εφημερίδα

Καθημερινή) έγινε γνωστό ότι «υπάρχουν 7.000 προσφυγές στο Συμβούλιο της

Επικρατείας κατά του «κουρέματος» του χρέους από ιδιώτες, εταιρείες και

ασφαλιστικά Ταμεία». Εκείνοι που θα χάσουν από την διαδικασία αυτή είναι οι

τράπεζες εντός και εκτός συνόρων και τα ασφαλιστικά ταμεία και θα χρειαστούν

στήριξη πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. την περίοδο 2003 – 2010 «Οι τέσσερις

μεγαλύτερες εμπορικές τράπεζες - Εθνική Τράπεζα, Eurobank EFG, Alpha Bank και

Τράπεζα Πειραιώς - παρουσίασαν κέρδη ύψους 16,35 δισ. ευρώ, ενώ οι ζημίες του

2011, ξεπέρασαν το ποσό ρεκόρ των 28 δισ. ευρώ από τα οποία, σε μια πρώτη

41

Page 42: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

προσέγγιση, τα 24 δις. ευρώ οφείλονται στο PSI». Στελέχη των τραπεζών

υπογραμμίζουν στην «Καθημερινή» ότι «οι ζημίες μπορεί να περιοριστούν κατά 10

δισ. ευρώ που σημαίνει ότι θα περιοριστεί και το ποσό που θα απαιτηθεί για την

ανακεφαλαιοποίηση τους». Σύμφωνα με το σχέδιο, η στήριξη θα προέλθει από τα

κεφάλαια του Εκτάκτου Μηχανισμού Ρευστότητας της ευρωζώνης (EFSF), οι

τράπεζες θα ανακεφαλαιωθούν όπως και τα ασφαλιστικά ταμεία.

Το σχέδιο θα πετύχει τον σκοπό του όταν το χρέος που θα απομείνει μπορεί να

εξυπηρετηθεί. Πρέπει δηλαδή το «κούρεμα» να είναι αρκετά μεγάλο ώστε να είναι

βιώσιμο. Το ερώτημα όμως είναι αν το χρέος κατέστη βιώσιμο μετά από αυτό το

κούρεμα. Πολλοί αμφιβάλλουν και εκτιμούν πως θα χρειαστεί και νέο «κούρεμα» ή

στην καλύτερη των περιπτώσεων, ένα νέο πρόγραμμα δανειακής στήριξης μετά το

2015.

Σύμφωνα με την εφημερίδα το παρόν της Κυριακής «Η επιτυχία του PSI είναι

αδιαμφισβήτητη. (14. Εφημερίδα Το Παρόν). Όμως, καλό είναι οι πανηγυρισμοί να

μη σκεπάσουν τη σκληρή αλήθεια. Και αυτή είναι ότι χρωστάμε πλέον κοντά στο

Μισό τρισεκατομμύριο ευρώ! (110 δισ. από το πρώτο Μνημόνιο, 130 δισ. από το

δεύτερο – τη νέα δανειακή σύμβαση, 50 δισ. ελληνικά ομόλογα έχει η Ευρωπαϊκή

Κεντρική Τράπεζα και 140 δισ. έχουν πάρει οι ελληνικές τράπεζες από την

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, σύνολο 430 δισ. ευρώ). Το ποσοστό συμμετοχής

έφθασε πάνω από το 95% χρειάστηκε όμως να ενεργοποιηθούν οι ρήτρες συλλογικής

δράσης για το υποχρεωτικό «κούρεμα» και των απρόθυμων κατόχων ομολόγων

ελληνικού δικαίου. Η επιτυχία δεν είναι απόλυτη και έτσι, η Ελλάδα θα

αντιμετωπίσει σχεδόν όλες τις συνέπειες μιας χρεοκοπίας χωρίς όμως να έχει πετύχει

μια ουσιαστική διαγραφή χρέους, που θα δίνει οριστική λύση στο πρόβλημα της

υπερχρέωσης. Η πραγματική μείωση του χρέους είναι πολύ μικρή για να δικαιολογεί

πανηγυρισμούς. Το πραγματικό όφελος περιορίζεται σε 46,7 δισ. ευρώ και στη

σημαντική μείωση του μέσου κόστους εξυπηρέτησης του χρέους μέχρι το 2042.»

Παρόμοια κρίση χρεοκοπίας έχουν περάσει και άλλα κράτη ιδίως της νοτίου

Αμερικής. Από την εξέταση της διεθνούς εμπειρίας αντιμετώπισης του δημόσιου

χρέους, βγαίνουν ορισμένα συμπεράσματα, τα οποία είναι πολύτιμα στη χάραξη μιας

σύγχρονης πολιτικής δημόσιου χρέους.

Η Αργεντινή το 2001 - 2002 πέρασε μια μεγάλη κρίση. Το ΑΕΠ μειώθηκε κατά

21%, η ανεργία ξεπέρασε το 23% και το ποσοστό φτώχειας το 57%, ενώ το δημόσιο

42

Page 43: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

χρέος ανήλθε σε 140 δις δολάρια. Ο πρόεδρος Φερνάρντο ντε λα Ρούα αναγκάστηκε

να εγκαταλείψει τη χώρα, φεύγοντας με ελικόπτερο από το προεδρικό μέγαρο. Ο νέος

πρόεδρος Νέστωρ Κίρχνερ, κήρυξε μονομερή παύση πληρωμών, υποτίμησε το πέσο

κατά 28%, εθνικοποίησε σημαντικούς τομείς της οικονομίας και αρνήθηκε να

αναγνωρίσει το χρέος. Μετά από μερικά χρόνια η οικονομία της Αργεντινής πέρασε

σε φάση ανάκαμψης, ενώ από το 2010 βγήκε και πάλι στις διεθνείς αγορές για

δανεισμό.

Ο Ισημερινός κήρυξε στάση πληρωμών το Δεκέμβριο του 2008. Ο Πρόεδρος

Ραφαέλ Κορέα απευθύνθηκε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η οποία τον

υποστήριξε στην επιλογή του, αναγνωρίζοντας το δικαίωμα της χώρας να μη

πληρώσει χρέη που δημιούργησαν προηγούμενες διεφθαρμένες κυβερνήσεις.

Η Ουρουγουάη το 2003 με μια ξαφνική ανακοίνωση της κυβέρνησης, αντάλλαξε

όλα τα κρατικά ομόλογα της χώρας σε διάφορα νομίσματα με νέα ομόλογα και έτσι η

χώρα δεν πτώχευσε επίσημα. Το χρέος μειώθηκε έτσι μόλις κατά 8% χωρίς η χώρα να

ξεφύγει από το φαύλο κύκλο χρέους και εξωτερικού δανεισμού.

Η Νορβηγία κάτω από την πίεση του κινήματος για τα δικαιώματα των πολιτών

του Ισημερινού, αλλά και πολλών νορβηγικών οργανώσεων, δέχτηκε το 2006 ως “μη

νόμιμο” το χρέος του Ισημερινού και άλλων τεσσάρων χωρών για τον ίδιο λόγο

(Περού, Αιγύπτου, Τζαμάικα και Σιέρα - Λεόνε) αποφασίζοντας τη μονομερή

διαγραφή του χρέους ύψους 62 εκατ. €. Η απόφαση αυτή αποτελεί την πρώτη

περίπτωση αναγνώρισης της ευθύνης του πιστωτή και της διαγραφής παράνομου

χρέους (www.cetim.ch.).

Η Ρωσία. Μια διαφορετική εμπειρία άρνησης πληρωμής χρέους εμφανίζει η

σύγχρονη Ρωσία με την μονομερή διαγραφή 90% του χρέους το 1999 από τον

πρόεδρο Β. Πούτιν που συνοδεύτηκε από εκδίωξη της εποπτείας από το ΔΝΤ.

Η Ελλάδα το 1936 η ελληνική κυβέρνηση του Ι. Μεταξά, αρνήθηκε την

εξυπηρέτηση δανείου στη βελγική τράπεζα Societe Commercial de Belgique, με

δικαιολογία «τα συμφέροντα του ελληνικού λαού, τη διοίκηση, την οικονομική ζωή,

την κατάσταση της υγείας και την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια της χώρας».

Στο Διεθνές Δικαστήριο που προσέφυγε η Βελγική κυβέρνηση, δήλωσε ότι δεν

μπορούσε να προβεί σε άλλη επιλογή και το Δικαστήριο αποδέχτηκε το σκεπτικό και

δικαίωσε την Ελλάδα.

43

Page 44: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Η Ισλανδία. Στην Ισλανδία οι τράπεζες αναπτύχθηκαν πολύ με περιουσιακά

στοιχεία για ορισμένες από αυτές σχεδόν δεκαπλάσια του ΑΕΠ της χώρας.

Αποτέλεσμα ήταν να τροφοδοτηθεί μια πολύ μεγάλη πιστωτική έκρηξη και να

δημιουργηθεί μια φούσκα ακινήτων. Ενώ το 2007 είχε πλεόνασμα ίσο με 5,4% και

ένα υγιές χρέος ίσο με 53% του ΑΕΠ, την αμέσως επόμενη χρονιά ο προϋπολογισμός

παρουσίασε έλλειμμα 13,5% και το χρέος διπλασιάστηκε. Ο πληθωρισμός έφθασε

στο 19% και η ανεργία διπλασιάστηκε. Η Ισλανδική Κυβέρνηση υποτίμησε το εθνικό

νόμισμα την κορόνα κατά 40%, θέσπισε αυστηρό έλεγχο κεφαλαίων και επέβαλε

συγκράτηση των μισθών. Η ολοκληρωτική χρεοκοπία αποφεύχθηκε από ένα

πρόγραμμα στήριξης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Έτσι το δημοσιονομικό

έλλειμμα κατέβηκε στο 2,7% το 2011 χωρίς όμως να λυθούν όλα τα προβλήματα και

ο αγώνας συνεχίζεται.

Τουρκία. Όταν μιλάμε για κρίση το πρώτο κράτος που μας έρχεται στο μυαλό

είναι η Τουρκία (ο γίγαντας με τα γυάλινα πόδια). Το 1875 λόγω του μεγάλου χρέους

και των υψηλών τόκων η Οθωμανική Αυτοκρατορία χρεοκόπησε. Το 1927 ιδρύθηκε

η Τουρκική δημοκρατία το νέο όμως κράτος υπέφερε από τους πολλούς πολέμους και

επί πλέον είχε εκδιώξει βιαίως ένα πολύ παραγωγικό κομμάτι του πληθυσμού της.

Τους Έλληνες και τους Αρμένιους. Το ετήσιο έλλειμμα του κρατικού

προϋπολογισμού αυξανόταν και το μεγάλο εξωτερικό δημόσιο χρέος που

δημιουργήθηκε υποχρέωσε την χώρα σε εξάρτηση από τους δανειστές της. Τα έτη

1945 – 1980 περιέχουν αλλεπάλληλες οικονομικές κρίσεις, κοινωνικές αναταραχές

που κατέληγαν σε στρατιωτικά πραξικοπήματα και απίστευτες θηριωδίες.

Η οικονομικοπολιτική αλλαγή και η φιλελευθεροποίηση της χώρας ξεκίνησε

μετά το 1982 χωρίς όμως να κατορθώσει να ξεφύγει από τα ελλειμματικά εξωτερικά

ισοζύγια. Το 1996 η χώρα εισήλθε στην «Ευρωπαϊκή τελωνιακή ένωση» χωρίς όμως

να διορθωθεί το χρηματοπιστωτικό σύστημα και ο μη λειτουργικός δημόσιος τομέας.

Έτσι η χώρα το 2001 κατέρευσε με μια ύφεση που έφθασε στο 7,2%, ο πληθωρισμός

στο 70% και τα επιτόκια δανεισμού στο 110%. Η κυβέρνηση προσέφυγε στο Διεθνές

Νομισματικό Ταμείο και εφαρμόστηκε ένα πρόγραμμα ριζικής αναμόρφωσης της

οικονομίας.

Ακολούθησε μια τεράστια υποτίμηση της Τουρκικής λίρας που έφθασε συνολικά

στο 96%, η μείωση των εισοδημάτων και ένα μεγάλο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων

που τελείωσε το 2005. Την περίοδο 2002 – 2005 ή οικονομία αυξανόταν με ρυθμό

44

Page 45: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

7,2% ετησίως και ο πληθωρισμός περιορίστηκε σε μονοψήφια νούμερα. Το

Ιανουάριο του 2005 η λίρα αντικαταστάθηκε με την νέα τουρκική λίρα που είχε 6

μηδενικά λιγότερα. Τα προβλήματα όμως της Τουρκικής οικονομίας δεν

θεραπεύτηκαν τα ελλείμματα συνεχίζουν να αυξάνονται και πολλοί προβλέπουν ένα

νέο σταθεροποιητικό πρόγραμμα λιτότητας και ένα νέο δάνειο από το ΔΝΤ έτσι ώστε

να μιλάμε σήμερα για μόνιμη σχέση της χώρας με το διεθνές ταμείο.

Συμπερασματικά καταλήγουμε στο ότι υπάρχουν πολλές πολιτικές που μπορούν

να δώσουν μια κάποια λύση το θέμα είναι κατά πόσο οι πολιτικοί είναι διορατικοί να

τις εφαρμόσουν με επιτυχία.

45

Page 46: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

3.Κεφάλαιο

Το μεγάλο δίλημμα

3.1 Ευρώή δραχμή

Αλλά έπρεπε η Ελλάδα να μπει στην ευρωζώνη ή μπήκε χατιρικά χωρίς να το

αξίζει και το κυριότερο χωρίς να το αντέχει;

Για να προσχωρήσει μια χώρα στην ευρωζώνη θα πρέπει το παλιό της νόμισμα να

έχει σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία και η πολιτική των Ελληνικών ήταν η

πολιτική της συνεχούς διολίσθησης της δραχμής. Αυτή η πολιτική έδωσε και το

θετικό αλλά πλασματικό ποσοστό της ανάπτυξης. Η μεγαλύτερη επίδραση του Ευρώ,

όπως είναι φυσικό, είναι στις χώρες όπου υπήρχε μεγάλη αστάθεια στο νόμισμα τους

πριν από την εισαγωγή του.

Επίσης θα πρέπει να πληροί τις προϋποθέσεις που αφορούν τα δημοσιονομικά

ελλείμματα, τα ποσοστά πληθωρισμού και το ύψος του δημόσιου χρέους. Για την

ονομαστική σύγκλιση εκτιμάται από το κατά πόσο έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που

προκύπτουν από τα πέντε κριτήρια του Μάαστριχ. Τα πέντε αυτά κριτήρια είναι

πρώτον ο χαμηλός πληθωρισμός, δεύτερον τα χαμηλά ονομαστικά επιτόκια, τρίτον η

σταθερή συναλλαγματική ισοτιμία, τέταρτον τα χαμηλά δημόσια ελλείμματα και

πέμπτον και τελευταίο το χαμηλό δημόσιο χρέος.

Εφόσον όμως όπως είδαμε το χρέος ήταν υψηλό πως κατάφερε να μπει στην

Ευρωζώνη; Σύμφωνα με μια αποκάλυψη που είδε το φως της δημοσιότητας η μείωση

του χρέους έγινε με τρόπο τεχνικό με την βοήθεια της τράπεζας Goldman Sachs με

αντάλλαγμα μια μελλοντική πληρωμή με τόκους και αποζημιώσεις ρίσκου. Την φήμη

46

Page 47: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

αυτή την απορρίπτει ο τότε πρωθυπουργός κ. Κ. Σημίτης λέγοντας ότι η συμφωνία

αυτή έγινε δύο ολόκληρα χρόνια μετά την συμφωνία ένταξης στο ευρώ.

Η Ελλάδα, επί πρωθυπουργίας Κ. Σημίτη, και η Goldman Sachs συμφώνησαν το

περίφημο «currency swaps». Ένα μέρος του χρέους το καταμετρούσαν σε δολάρια

και γιέν Ιαπωνίας με αποτέλεσμα η είσοδος στην ΟΝΕ να καθιστούσε απαραίτητη

την μετατροπή τους σε ευρώ. Η συμφωνία επέτρεψε να γείνει η μετατροπή με

παλαιότερη και όχι τρέχουσα ισοτιμία και έτσι να αφαιρεθεί από το ονομαστικό χρέος

της χώρας ένα σεβαστό ποσό. Το ποσό που απέφεραν αυτές οι ανταλλαγές

νομίσματος ανέρχεται στα 2.5 δις ευρώ και έτσι το έλλειμμα εμφανίστηκε

χαμηλότερο από το ανώτατα επιτρεπτά όρια.

Το κόλπο είναι γνωστό. Έχει χρησιμοποιηθεί και από άλλα κράτη για να μπουν

στην ευρωζώνη και δεν έχει αμφισβητηθεί στα σοβαρά η νομιμότητα του. Η ίδια η

Γερμανία όταν μπήκε στο ευρώ δεν έβαλε μέσα στον υπολογισμό το έλλειμμα των

ασφαλιστικών ταμείων της Ανατολικής Γερμανίας αλλά το μετέφερε μέσα σε μία

κρατική εταιρία, KfW - Kreditanstalt für Wiederaufbau, της οποίας τα ελλείμματα δεν

συνυπολογίστηκαν. Σχεδόν όλες οι χώρες που επεδίωξαν να μπουν στην ευρωζώνη,

χρησιμοποίησαν παρόμοια τεχνάσματα με στατιστικές αλλοιώσεις και δημιουργικές

λογιστικές. Άλλες ύποπτες χώρες για τέτοιες δημιουργικές λογιστικές για να

εμφανίσουν μειωμένα δημοσιονομική ελλείμματα ήταν η Ιταλία, η Ισπανία, το

Βέλγιο αλλά και η Γαλλία.

Ο κ. Κ. Σημίτης κατηγορεί όσους υποστηρίζουν ότι η Ελλάδα εντάχθηκε στην

ευρωζώνη με παραποιημένα στοιχεία ότι θέλουν εσκεμμένα να δυσφημίσουν την

Ελλάδα ή έχουν άγνοια. «Η χώρα» προσθέτει ο κ Σημίτης «εφάρμοσε αυστηρή

δημοσιονομική και νομισματική πολιτική και η απόφαση ένταξης στην ευρωζώνη

ελήφθη μετά από λεπτομερειακό έλεγχο της οικονομίας και μετά από τις θετικές

σχετικές εκθέσεις των Ευρωπαϊκών Επιτροπών και την Ευρωπαϊκής κεντρικής

τράπεζας (ΕΚΤ)». Στο άρθρο του στην εφημερίδα Γκάρντιαν, υποστηρίζει τέλος ότι

«Δεν προκάλεσε η χώρα μου την κρίση στην Ευρωζώνη, αλλά ήταν απλώς η σπίθα

που αποκάλυψε τις έμφυτες αδυναμίες της ευρωζώνης. Ο νότος αγοράζει από τον

βορρά υψηλής ποιότητας και τεχνολογίας βιομηχανικά προϊόντα, ενώ ο βορράς

αγοράζει πολύ λιγότερα προϊόντα από τον νότο». (13. Κ. Σημίτης Εφημερίδα

Καθημερινή).

47

Page 48: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Υποστηρίζει επίσης ότι «υπάρχει η γενικευμένη αίσθηση ότι οι όροι του

μνημονίου είναι μια τιμωρία που αποσκοπούσε στον παραδειγματισμό άλλων

χωρών». Και το άρθρο καταλήγει με την εκτίμηση ότι το σταθεροποιητικό

δημοσιονομικό σύμφωνο δεν μπορεί μόνο του να σταθεροποιήσει τις οικονομίες των

κρατών τις ευρωζώνης. Χρειάζονται και πρόσθετα μέτρα για την ανάπτυξη και μια

μεγάλη προσπάθεια για την σύγκλιση των οικονομιών έτσι ώστε να επιτευχτεί η

οικονομική και πολιτική ολοκλήρωση της Ευρωπαϊκής ένωσης.

3.2 Επιστροφήστην δραχμή

Εφόσον λοιπόν είδαμε ποιος φταίει, γεννάται το επόμενο ερώτημα, αν πρέπει

δηλαδή να εγκαταλείψουμε την ευρωζώνη και να επιστρέψουμε στην δραχμή.

Νομικά υπάρχουν δύο τρόποι εξόδου από τη νομισματική ένωση. Ο πρώτος

απαιτεί αλλαγή της συνθήκης διότι δεν υπάρχει κανένα άρθρο που να την προβλέπει.

Εάν η χώρα που αποχωρεί από την ευρωζώνη παραμείνει μέλος της ένωσης, τότε

εξακολουθεί να υπόκειται και στην ευρωπαϊκή νομοθεσία με αποτέλεσμα το απόλυτο

νομικό χάος εκτός, αν θεσμοθετηθεί αλλαγή της συνθήκης με μια διακυβερνητική

σύνοδο.

Ο δεύτερος τρόπος είναι η έξοδος του κράτους από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό

είναι εφικτό βάσει του Άρθρου 50 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η

Γροιλανδία για παράδειγμα, εγκατέλειψε την Ένωση το 1985, σε αυτή όμως την

περίπτωση η νομική βάση ήταν διαφορετική. Η επιστροφή μιας χώρας στο εθνικό

νόμισμα θα πρέπει ίσως να συνοδευθεί όχι μόνο με την άρνηση εξυπηρέτησης του

εξωτερικού της χρέους αλλά και με την κήρυξη πτώχευσης σε όλες τις υποχρεώσεις

της στο εξωτερικό.

Σύμφωνα με έρευνες, ένα μεγάλο ποσοστό που ξεπερνά το 90% των Ελλήνων

τάσσεται υπέρ του ευρώ. Εκτός του πολιτικού και ο ακαδημαϊκός κόσμος είναι

συμπαγής γύρω από το ευρώ εκτός ολίγων εξαιρέσεων. Αλλά και τα περισσότερα

κόμματα της ελληνικής βουλής τάσσονται υπέρ του ευρώ και δεν υποστηρίζουν μια

ενδεχόμενη επιστροφή στη δραχμή. Αρκετά κόμματα διατύπωσαν επιφυλάξεις για

την είσοδο στην ευρωζώνη, και σε πολλά σημεία βγήκαν αληθινές. Όμως εφόσον

48

Page 49: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

μπήκαμε είναι κοινή η πεποίθηση ότι μια ενδεχόμενη επιστροφή στην δραχμή

ισοδυναμεί με ξαφνικό θάνατο.

Το ΚΚΕ, ήταν το μόνο κόμμα που αντιτάχθηκε στην είσοδο στην Ευρωζώνη και

τίθεται απέναντι στο Ευρώ όσο κανένα άλλο. Αυτό όμως γίνεται για τους δικούς του

λόγους και για κάποιες ιδεολογικές αγκυλώσεις, που κατατρέχουν το κόμμα αυτό.

Η πρόταση του κόμματος αυτού είναι η παύση πληρωμών και απαίτηση για την

διαγραφή του χρέους. Στο ενδεχόμενο κατάρρευσης των τραπεζών η πρόταση λέει ότι

οι τράπεζες θα τεθούν υπό την ιδιοκτησία του δημοσίου για την προστασία τους. Η

αναστάτωση που θα επέλθει όπως η υποτίμηση του νέου νομίσματος και οι ελλείψεις

σε εισαγόμενα προϊόντα όπως είναι το πετρέλαιο και τα φάρμακα, μπορεί να

αντιμετωπιστούν με διοικητικά μέτρα και εκτιμάται ότι η ανάκαμψη του ισοζυγίου

θα είναι ταχεία.

Όμως έτσι θα επιστρέψουμε τελικά στα επίπεδα του 1990 και στην αντίστοιχη

ποιότητα ζωής. Επιστροφή στην δραχμή σημαίνει επιστροφή στον παλιό κακό εαυτόν

μας. Ο δημόσιος τομέας θα εξακολουθήσει να είναι τεράστιος και διεφθαρμένος και

το Ελληνικό κράτος θα εξακολουθήσει να ταλανίζεται με τις αμαρτίες του

παρελθόντος. Οι Έλληνες θα εξακολουθήσουν να βρίσκονται κάτω από τον ζυγό σε

μεγάλο βαθμό ενός διεφθαρμένου πολιτικού κόσμου και των ομάδων συμφερόντων που εξυπηρετεί. Θα έχουμε χάσει την ευκαιρία που μας παρουσιάζεται να γίνουμε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος.

Την επιστροφή της Ελλάδος στην δραχμή υπεστήριξε και ο διάσημος

οικονομολόγος Ρουμπινί ο οποίος είχε προβλέψει την δημοσιονομική κρίση του 2008.

«Η Ελλάδα χρειάζεται ανάπτυξη κι όχι λιτότητα. Δίχως ανάπτυξη ούτε το χρέος ούτε

κανένα άλλο μέγεθος είναι βιώσιμο». Για να επιτύχει την ανάπτυξη η χώρα

χρειάζεται μια υποτίμηση της οικονομίας της ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα

της. Αυτό γίνεται με δομικές μεταρρυθμίσεις (ο δρόμος του μνημονίου) έγινε στην

Γερμανία και χρειάστηκε 10 χρόνια για να αποδώσει, αυτό που επιχειρείται τώρα

στην Ελλάδα και έχει προκαλέσει σοβαρή ύφεση. Ο Ρουμπίνι δεν συμφωνεί με την

πρόταση αυτή. Η πρόταση η δική του στην Ελληνική κυβέρνηση είναι να αποδεχθεί

το «πικρό» ποτήρι της επιστροφής στην δραχμή. Να γίνει διαπραγμάτευση της χώρας

με την Τρόικα ώστε αυτή να αναλάβει να στηρίξει το εγχείρημα και να μετριάσει τις

επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα είναι η επανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Την

49

Page 50: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

τρόικα αποτελούν οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Διεθνές Νομισματικό

Ταμείο και οι Τράπεζες.

Η πρόταση όμως αυτή του Ρουμπίνι φαίνεται να πέφτει στο κενό. Οι εταίροι μας

φαίνεται να έχουν αποφασίσει να μην αφήσουν την Ελλάδα να βγει από το Ευρώ ή αν

βγει μόνη της φαίνεται ότι ούτε αυτοί ούτε η Τρόικα είναι διατεθειμένοι να

βοηθήσουν στον μετριασμό των επιπτώσεων από μία τέτοια κίνηση. Βασική

προϋπόθεση της κίνησης αυτής είναι η σύμφωνη γνώμη των εταίρων μας και χωρίς

αυτή, θα υπάρξει μια φοβερή έλλειψη εμπιστοσύνης και στις τράπεζες και στους

ιδιώτες καταθέτες με καταστρεπτικές συνέπειες.

Η καγκελάριος κ. Άγκελα Μέρκελ έχει κάνει περισσότερο από σαφές ότι δεν

πρόκειται να συναινέσει σε μία τέτοια προοπτική εφόσον όπως υποστηρίζει θα

υπάρχει κίνδυνος για ολόκληρο το οικοδόμημα της ευρωζώνης. Παρόμοια

προβλήματα με την Ελλάδα έχει και η Πορτογαλία και η Ιρλανδία. Δεν είναι όμως

δυνατόν να δεχθούμε ότι οι μικρές αυτές χώρες θα επιφέρουν μεγάλες ζημιές στην

ευρωζώνη. Το πρόβλημα θα επιδεινωθεί δραματικά αν εμφανιστεί παρόμοια κρίση σε

μεγαλύτερα κράτη όπως είναι η Ισπανία και η Ιταλία και εκτιμάται ότι θα

ακολουθήσει ένα ντόμινο εγκαταλείψεων του ευρώ και τελικά το αντίτιμο θα το

πληρώσει η ίδια η Γερμανία. Η δεύτερη μεγάλη δύναμη της Ευρώπης η Γαλλία

φαίνεται να συμπορεύεται όχι μόνο στην περίπτωση της Ελλάδα αλλά και σε πολλά

άλλα σημεία με την Γερμανία.

Η ισοτιμία της νέας δραχμή φυσικά θα καθοριστεί από εμάς ως κυρίαρχο έθνος.

Όμως όποια και αν θα είναι αρχικά η ισοτιμία του νέου νομίσματος, στην ουσία την

ισοτιμία θα μας την επιβάλλουν οι διεθνείς αγορές. Η Ελλάδα απλώς θα

παρακολουθεί και θα είναι επιπλέον αβοήθητη από τους εταίρους της και οφείλουμε

να κινηθούμε προσεκτικά προς την κατεύθυνση αυτή διότι φυσικά δεν θα υπάρχει

δρόμος επιστροφής.

Είναι σχεδόν σίγουρο ότι από τις πρώτες εβδομάδες θα δούμε το εθνικό μας

νόμισμα να καταποντίζεται χωρίς να μπορούμε να προβλέψουμε την τιμή που θα

σταθεροποιηθεί τελικά. Σύμφωνα με την τελευταία δημοσίευση του τραπεζικού

ελβετικού κολοσσού UBS, η δραχμή θα χάσει την αξία της κατά 60% στις πρώτες

εβδομάδες. Αυτό θα έχει σαν συνέπεια την αύξηση της ανταγωνιστικότητας των

Ελληνικών προϊόντων. Αντίθετα, αν η Γερμανία επιστρέψει σε κάποιο νέο μάρκο το

50

Page 51: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

αποτέλεσμα θα είναι μια ανατίμηση του «νέου» μάρκου με αποτέλεσμα την καθίζηση

των εξαγωγών της.

Οι οικονομικές πολιτικές των τριών τελευταίων δεκαετιών έφεραν την Ελλάδα

στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Σίγουρα λοιπόν η επιστροφή στην δραχμή δεν θα λύσει

το πρόβλημα. Στις άλλες χώρες έγιναν μεταρρυθμίσεις πολύ νωρίτερα, στην Ελλάδα

όμως αν και πολλοί είχαν κρούσει το κουδούνι του κινδύνου για την ανάγκη τέτοιων

προσαρμογών οι κυβερνήσεις ανέβαλλαν συνέχεια την εφαρμογή τους. Για

παράδειγμα οι προσπάθειες για αποκρατικοποιήσεις συνάντησαν πάντα την άρνηση

των συνδικαλιστών. Η προσπάθεια για μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού

συστήματος οδήγησε σε αποπομπή του Υπουργού κ. Γιαννίτση. Η μεταρρύθμιση

στην παιδεία με το άνοιγμα των ιδιωτικών πανεπιστημίων αναβλήθηκε την τελευταία

στιγμή για πολιτικούς λόγους έτσι μεγάλο μέρος της νέας γενιάς μεταναστεύουν στο

εξωτερικό.

Η θεραπεία του προβλήματος θα γίνει και η Ελλάδα θα επανέλθει σε τροχιά

ανάπτυξης αν γίνουν κάποιες μεταρρυθμίσεις που αναφέρονται εν πολλοίς από το

μνημόνιο που υπέγραψε η Ελλάδα με τους δανειστές της. Για την επιτυχία των

αλλαγών αυτών που θα αναφέρουμε παρακάτω είναι απαραίτητη η κοινωνική

συναίνεση που μάλλον δεν υπάρχει σήμερα, ιδίως για τα οικονομικά μέτρα. Τα μέτρα

αυτά του μνημονίου, όπως για παράδειγμα οι περικοπές μισθών και συντάξεων που

έφθασε περίπου στο 22%, πολλοί υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαν ίσως να

αποφευχθούν.

Αυτά τα μέτρα οδήγησαν την χώρα σε ύφεση με το κλείσιμο των μικρομεσαίων

επιχειρήσεων και την εκτίναξη της ανεργίας στο 20% του εργατικού δυναμικού. Οι

άνεργοι ξεπέρασαν το 1 εκατομμύριο άτομα. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ

έδειξαν συρρίκνωση κατά 7,5% το τελευταίο τρίμηνο του 2011. Υπάρχει η πρόβλεψη

ότι, το ποσοστό της ύφεσης θα ξεπεράσει το 8% το 2012 ενώ πλέον προβάλλει

απειλητικό το ενδεχόμενο να συνεχισθεί η κάμψη και το 2013. Θετικό ίσως στοιχείο

είναι η υποχώρηση του πληθωρισμού στο επίπεδο του 1,3% το 2012.

Στην εκπομπή της τηλεόρασης «Οι νέοι φάκελοι» διεξήχθη έρευνα με το ερώτημα

αυτό. Στην συζήτηση συμμετείχαν οι Κώστας Αζαριάδης, καθηγητής

Οικονομικών στο Πανεπιστήμιου Washington, ΗΠΑ, ο οποίος υποστήριζε την

άποψη ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην δραχμή και ο Κύπριος Χριστόφορος

51

Page 52: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Πισσαρίδης, καθηγητής Οικονομικών, LSE, Νόμπελ 2010. Συντονιστής της

συζήτησης ήταν ο Αλέξης Παπαχελάς. (15. Οι νέοι φάκελοι).

Οι δύο ομιλητές συμφωνούσαν ότι πρέπει να παρθούν αναπτυξιακά μέτρα

επειγόντως, και να γίνουν μεταρρυθμίσεις για να ορθοποδήσει η Ελληνική οικονομία.

Όμως ο Αζαριάδης είναι απαισιόδοξος και πιστεύει ότι λόγω της εν γένει πολιτικής

κατάστασης της χώρας δεν είναι δυνατόν το πολιτικό σύστημα να επιβάλλει τις

αναγκαίες μεταρρυθμίσεις.

Κώστας Αζαριάδης, Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιου Washington, ΗΠΑ.

«Η οικονομική κατάσταση του Ελληνικού δημοσίου είναι πάρα πολύ δύσκολη.

Το δημόσιο δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ούτε ένα μικρό κομμάτι του χρέους που έχει

στους διεθνείς δανειστές. Επομένως η παραμονή ή η έξοδος από το Ευρώ εξαρτάται

από την δυνατότητα του δημοσίου να εξυπηρετήσει τα δάνειά του προς τους

Ευρωπαίους δανειστές και από την στιγμή που το ελληνικό δημόσιο έχει βασικά

χρεοκοπήσει στην ουσία, είναι πολύ δύσκολο να μείνει στο Ευρώ. Πριν από ένα

χρόνο η παραμονή στο Ευρώ ήταν ακόμη δυνατή κι εγώ ήλπιζα ότι θα παρθούν μέτρα

αναπτυξιακού χαρακτήρα, τα οποία θα βοηθούσαν στο να εξυπηρετηθεί το χρέος.

Αυτά όμως τα μέτρα δεν παρθήκανε κι έτσι η κατάσταση άλλαξε. Συμφωνώ ότι αν

δεν πάρουμε μέτρα αναπτυξιακού χαρακτήρα πολύ γρήγορα και σε μεγάλο βάθος θα

μείνουμε στην περιφέρεια ή με το Ευρώ, ή χωρίς το Ευρώ. Δεν βλέπω όμως πώς το

Ευρώ βοήθησε τους πολιτικούς να εκσυγχρονίσουν την Ελλάδα την τελευταία

δεκαετία. Ούτε η Ελλάδα εκσυγχρονίστηκε, ούτε η Ιταλία. Συμπεραίνω λοιπόν ότι το

Ευρώ από μόνο του δεν φτάνει να βοηθήσει την ώθηση της ελληνικής οικονομίας στο

επίπεδο των άλλων Ευρωπαϊκών οικονομιών. Δυστυχώς την στιγμή αυτή η κρίση

στην Ελλάδα είναι τόσο βαθιά και η ελληνική κοινωνία, το νοικοκυριό, η οικογένεια

που λέγεται Ελλάδα είναι τόσο κοντά στην χρεοκοπία, ώστε νομίζω αντιμετωπίζει το

δίλημμα χρεοκοπία ή πείνα. Και αν ήταν καλύτερη η οικονομική κατάσταση ποτέ εγώ

δεν θα σκεφτόμουνα σοβαρά την έξοδο από το Ευρώ, αλλά αυτή η στιγμή η Ελλάδα

χρειάζεται ένα χρονικό διάστημα 1 - 2 ετών για να μπορέσει να σκεφτεί και να κάνει

τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις, στις οποίες ο κ. Πισσαρίδης κι εγώ συμφωνούμε. Αυτή

τη στιγμή δεν υπάρχει στον πολιτικό κόσμο ούτε στο κοινό επιθυμία για βαθιές και

άμεσες μεταρρυθμίσεις. Και εκεί νομίζω ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε όλοι: πώς

θα πειστεί η κοινή γνώμη να στέρξει, να βοηθήσει να γίνουν βαθιές μεταρρυθμίσεις.

52

Page 53: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Δηλαδή να πέσουν οι φόροι, να γίνει σοβαρός πόλεμος εναντίον της διαφθοράς, και

άλλα πράγματα, τα οποία θα βοηθήσουν μέσω των επενδύσεων να κινηθεί η ελληνική

οικονομία. Αυτό το θέμα είναι πολύ πιο σοβαρό από το εάν τα χαρτονομίσματα στο

πορτοφόλι μας θα λέγονται Ευρώ ή Δραχμές.»

Χριστόφορος Πισσαρίδης, καθ. Οικονομικών, LSE, Νόμπελ 2010.

«Συμφωνώ ότι πρέπει να παρθούν αναπτυξιακά μέτρα επειγόντως, γιατί η Ελλάδα

ακόμα δεν είναι μια οικονομία, η οποία μπορεί να επιζήσει στην Ευρώπη, στην

Ευρωπαϊκή Ένωση, όχι μόνο στο Ευρώ. Αλλά πιστεύω πως το Ευρώ είναι κάτι που

είναι απαραίτητο για την Ελλάδα σήμερα. Βλέπω το Ευρώ, όχι απλώς σαν ένα

νόμισμα, το οποίο έχει η Ελλάδα και το οποίο μπορεί να αλλάξει και να το ξαναπάρει

μετά. Βλέπω το Ευρώ σαν μέρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σαν το σύνολο της

Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το μέλλον της ΕΕ βρίσκεται μέσα στην Ευρωζώνη. Για

παράδειγμα στην τελευταία συνάντηση κορυφής που είχαμε στις Βρυξέλλες, όπου η

Μεγάλη Βρετανία διαφώνησε με τις προτάσεις Σαρκοζί και Μέρκελ, η υπόλοιπη

Ευρώπη αποφάσισε να προχωρήσει μόνη της. Ο Άγγλος πρωθυπουργός

απομονώθηκε βασικά. Απλώς σκεφτείτε τι θα κάνουν με την Ελλάδα αν φύγει η

Ελλάδα.

Πιστεύω πως αν πάμε στην δραχμή θα είναι μεγάλη καταστροφή, κυρίως σε 5

χρόνια και μετά. Το τι θα γίνεις το άμεσο μέλλον με την δραχμή, κανείς δεν μπορεί

να το ξέρει, γιατί εξαρτάται από το που θα είναι η ισοτιμία Δραχμής – Ευρώ. Η

Ελλάδα φυσικά θα αναγκαστεί να χρεοκοπήσει τελείως, δηλαδή να μην μπορεί να

πληρώσει καθόλου χρέος. Αυτό που με φοβίζει περισσότερο από όλα με μία

επιστροφή στην δραχμή είναι η απομόνωση. Δηλαδή, μια Ελλάδα η οποία φεύγει από

το Ευρώ χρεοκοπημένη, χωρίς να μπορέσει να πληρώσει καθόλου χρέη της, θα φέρει

πολλές τράπεζες και κυρίως ελληνικές τράπεζες πολύ κοντά στην πτώχευση, αν όχι

στην πτώχευση, πολύς κόσμος ίσως χάσει τα λεφτά του, εκτός από το μικρό ποσό που

εγγυάται η Ευρωπαϊκή Ένωση, ή η ελληνική κυβέρνηση αν έχει λεφτά να πληρώσει

και θα βρεθούμε σε ένα σημείο που οι Ευρωπαίοι και άλλοι ξένοι δεν θα βλέπουν την

Ελλάδα σαν έναν συνέταιρο.

Τώρα μου λέτε η Ελλάδα το 1995 ήταν καλύτερη. Και ο φίλος μου ο Κώστας λέει

πως τα τελευταία 10 χρόνια το Ευρώ δεν έχει βοηθήσει στις μεταρρυθμίσεις. Η

Ευρώπη όμως έχει προχωρήσει από αυτό το σημείο. Δηλαδή θέλουμε να πάμε πίσω

53

Page 54: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

20 χρόνια; Δεν μπορούμε. Και το ότι δεν έγινε καμιά μεταρρύθμιση τα 10 χρόνια του

Ευρώ είναι το μεγάλο λάθος που έχουν κάνει αυτοί που έχουν φέρει το Ευρώ το

1999. Γιατί αντί να σκεφτούν τότε πως χρειάζεται ένας δημοσιονομικός έλεγχο μέσα

το Ευρώ, λένε φτάνει να κάνετε τον δημοσιονομικό έλεγχο, να μαζέψετε τα

δημοσιονομικά σας πριν μπείτε στο Ευρώ, αν είναι εντάξει το 1999, το 2000 που θα

γίνει ένα test, αν είναι καλά θα σας βάλουμε μέσα και μετά, we turn the blind eye που

λένε και τα Αγγλικά. Και αυτό είναι που εκμεταλλεύτηκαν η Ελλάδα και η Ιταλία και

ξοδεύανε και ξοδεύανε. Τώρα πρέπει κάποιος να πληρώσει εκείνα τα χρέη. Και λέμε

άντε, μαζέψαμε λεφτά με το Ευρώ, τα φάγαμε, τώρα να βγούμε, να πάμε στην

Δραχμή και άσε τους αυτούς που μας κάνανε τα δάνεια ας χτυπιούνται. Δεν είναι

τρόπος αυτός να συμπεριφέρεται ένας συνέταιρος μέσα σε μία Ευρωπαϊκή Ένωση.

Πιστεύω πως το μνημόνιο δεν ήταν τέλειο, αλλά δεν ήταν και πάρα πολύ

λανθασμένο. Δηλαδή όταν πρώτη φορά δημιουργείται μια τέτοια κρίση δεν περιμένει

κανείς να πούμε μετά που το βλέπουμε στην πρακτική, και που γίνονται τόσες

μελέτες να πούμε ναι, πήγαν όλα τέλεια. Αυτό που πιστεύω δεν ήταν και πολύ σωστό

για την οικονομία είναι το ότι ζητούσε πολλές περικοπές και πολλές φορολογίες, ίσως

περισσότερες από όσες χρειαζόταν στην αρχή, και δεν επέμενε και τόσο πολύ στις

μεταρρυθμίσεις, αλλά στην εφαρμογή είναι που γίνανε τα πιο μεγάλα λάθη. Γιατί εκεί

που υπήρχε θέληση ας πούμε, και ίσως και νομοσχέδια είχαν παρουσιαστεί στην

Βουλή και είχαν περάσει, και επί κυβέρνησης Παπανδρέου, δεν έχουν εφαρμοστεί.

Που τώρα αν γίνει μια μελέτη στην Ελληνική οικονομία, θα βρεθούν οι ίδιοι

παράγοντες που είχαν προκαλέσει αυτή την κρίση, αυτοί όλοι οι περιορισμοί που

υπάρχουν στην ελεύθερη αγορά, ο τρόπος που δουλεύει το δημόσιο, πάλι αυτά θα

βρούμε, τα ίδια είναι όπως πριν. Δεν έχει αλλάξει τίποτα. Αν δεν αλλάξουν όλα αυτά

η χώρα θα χρεοκοπήσει έτσι κι αλλιώς, θα είναι στην περιφέρεια είτε έχει το Ευρώ,

είτε δεν το έχει. Σε αυτό συμφωνώ με τον κ. Αζαριάδη.

Εκεί που δεν συμφωνώ είναι ότι αν πάρουμε την Δραχμή, θα είμαστε σε ακόμη

πιο μεγάλη περιφέρεια, ακόμη πιο μακριά από το κέντρο της Ευρώπης. Να σας πω

και κάτι άλλο, στην Ιταλία, παρά το ότι η κυβέρνησή τους ήταν στην εξουσία

λιγότερο χρονικό διάστημα από ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου, ήδη το σπρεντ στην

Ιταλία έπεσε κατά πολύ, διότι ήδη έχει πάρει μέτρα που είναι πραγματικά, δηλαδή

μέτρα που θα αλλάξουνε την Οικονομία, θα ελαττώσουν την διαφθορά στην Ιταλία.

Αυτό στην Ελλάδα δεν γίνεται όταν ο πρωθυπουργός έχει από πάνω του τα πολιτικά

54

Page 55: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

κόμματα τα οποία του λένε άντε κάνε γρήγορα γιατί θέλουμε εκλογές για να μπούμε

εμείς στην εξουσία. Τι να κάνει ο άνθρωπος;»

Σχετικά με τα προβλήματα που θα προκύψουν αν γυρίσουμε στην Δραχμή οι δύο

ομιλητές έχουν διαφορετικές απόψεις.

Αλέξης Παπαχελάς

«Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο τέτοιας απομείωσης των μισθών, των

εισοδημάτων που μπορεί να μην κάνει και μεγάλη διαφορά να πάμε στην δραχμή, ή

θα είναι μια μεγάλη καταστροφή. Αυτό που ήθελα να σας ρωτήσω είναι εάν

πηγαίναμε στην Δραχμή έχετε κάποια ιδέα τι ισοτιμία θα υπήρχε; »

Κώστας Αζαριάδης, Καθηγητής Οικονομικών Πανεπιστήμιου Washington, ΗΠΑ.

«Κοιτάξτε, εξαρτάται από το τι θα περίμενε το κοινό από την νομισματική

πολιτική της Τράπεζας της Ελλάδος. Αν ήταν σφιχτή η πολιτική θα ήταν γύρω στις

600 δραχμές το Ευρώ, αν υπήρχαν υποψίες ότι θα κόψουν πολύ χαρτονόμισμα τότε

θα ήταν πολύ διαφορετική. Αυτό που έχει σημασία δεν είναι τόσο η δραχμή ή το

Ευρώ, ή η ισοτιμία, αυτό που έχει σημασία είναι τι γίνεται στην πραγματική

οικονομία. Νομίζω ότι εγώ και ο κ. Πισσαρίδης συμφωνήσαμε ότι η Ελλάδα

χρειάζεται άμεσες και βαθιές μεταρρυθμίσεις. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει στον

πολιτικό κόσμο ούτε στο κοινό επιθυμία για βαθιές και άμεσες μεταρρυθμίσεις. Και

εκεί νομίζω ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε όλοι: πώς θα πειστεί η κοινή γνώμη να

στέρξει, να βοηθήσει να γίνουν βαθιές μεταρρυθμίσεις. Δηλαδή να πέσουν οι φόροι,

να γίνει σοβαρός πόλεμος εναντίον της διαφθοράς, και άλλα πράγματα, τα οποία θα

βοηθήσουν μέσω των επενδύσεων να κινηθεί η ελληνική οικονομία. Αυτό το θέμα

είναι πολύ πιο σοβαρό από το εάν τα χαρτονομίσματα στο πορτοφόλι μας θα λέγονται

Ευρώ ή Δραχμές. Νομίζω ότι βάλατε ακριβώς το δάχτυλό σας στον τύπο των ήλων με

την λέξη Αλβανία. Χωρίς μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να μείνει στο

Ευρώ. Αλλά στην Δραχμή, χωρίς μεταρρυθμίσεις η Ελλάδα κατευθύνεται προς το

μέρος που είπατε εσείς. Εάν το ελληνικό κοινό επιτρέψει στον πολιτικό κόσμο να

δημιουργήσει για την Ελλάδα ένα μέλλον τέτοιο, τότε ίσως έχετε δίκιο. Αλλά η

ελπίδα όλων μας είναι ότι το ελληνικό κοινό θα το καταλάβει και αυτό τον δρόμο δεν

θα τον επιτρέψει. »

55

Page 56: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Χριστόφορος Πισσαρίδης, Καθηγητής Οικονομικών, LSE, Νόμπελ 2010.

«Θα έχουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα, γιατί κανένας δεν θα μας έδινε προϊόντα

χωρίς να πάρει τα λεφτά του αμέσως σε μετρητά. Γιατί, θα δει πως η Ελλάδα δεν θα

μπορέσει πληρώσει το χρέος, θα δει πως η Ελλάδα μπορεί να αλλάξει από το ένα

νόμισμα στο άλλο για να αποφύγει τις υποχρεώσεις της, τα δάνεια που είχε πάρει στο

παρελθόν. Γιατί ποιος θα δανείσει την Ελλάδα σε προϊόντα. Δεν ξέρω από που θα

έρθουν οι δραχμές για να τα πληρώσει. Αν αρχίσει να τυπώνει Δραχμές η Τράπεζα

της Ελλάδος για να πληρώσει για εισαγωγές, τότε δεν θα γίνεται δεκτή η Δραχμή σα

νόμισμα διεθνών συναλλαγών. Θα πουν όχι, θέλουμε να μας πληρώσετε είτε σε

δολάρια είτε σε Ευρώ. Που θα τα βρει αυτά τα λεφτά αν είναι εκτός Ευρωζώνης;

Αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα.»

Ενδιαφέρουσα είναι και η άποψη του Καθηγητή Δ. Καζάκη που αρθρογραφεί

στην «Κυριακάτικη αντί – μνημονιακή» εφημερίδα το χωνί.

«Μονομερής διαγραφή του χρέους τώρα. Πίσω, και πάλι στην δραχμή… Ναι τα

είδαμε τα καλά του ευρώ. Έλλειμμα ανταγωνιστικότητας, εκτίναξη ανεργίας, φτώχεια

εξαφάνιση των αποταμιεύσεων και γιγάντωση του συνολικού χρέους. Η ύπαρξη του

εθνικού νομίσματος, όπως και της σημαίας του εθνικού συμβόλου, συνδέεται

άρρηκτα με την εθνική κυριαρχία και ανεξαρτησία μιας χώρας. Ο εργαζόμενος λαός

έχει σήμερα ανάγκη την εθνική ανεξαρτησία της χώρας του. Αντιπροσωπεύει τον

μόνο βιώσιμο και αποτελεσματικό τρόπο για να προστατεύσει και να θωρακίσει τα

κοινωνικά εργασιακά και πολιτικά του δικαιώματα απέναντι στην λαίλαπα των

αγορών». (16. Καζάκης Δ).

Παρακάτω δίνονται τα πρώτα βήματα που προτείνονται όταν η Ελλάδα

υιοθετήσει εθνικό νόμισμα (dimitriskazakis.blogspot.com). (17. Αριστερό βήμα).

1. Να εθνικοποιηθούν οι μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες που έτσι ή αλλιώς

επιδοτούνται αδρά σήμερα από το δημόσιο. Η εξυπηρέτηση όλων των δανείων

παγώνει και διαγράφονται υποχρεώσεις και οφειλές προς το εξωτερικό.

2. Να δεσμευτούν τα ρευστά διαθέσιμα και ο χρυσός που υπάρχουν στους

επιχειρηματικούς ομίλους, αλλά και σε ιδιωτικά χέρια. Αυτό θα γίνει με την

εγκατάσταση επιτροπών ελέγχου στους επιχειρηματικού ομίλους με μικτή σύνθεση

κράτους - εργαζομένων.

56

Page 57: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

3. Να καταργηθούν όλες οι επιχειρηματικές μορφές ευκαιρίας (υπεράκτιες,

χαρτοφυλακίου, κοκ) και να δεσμευτούν από το δημόσιο το σύνολο της κινητής και

ακίνητης περιουσίας που διαθέτουν στην ελληνική επικράτεια.

4. Να απαγορευτεί η εξαγωγή κεφαλαίου μέχρι νεωτέρας και να επιβληθεί

έκτακτη εισφορά επί του κεφαλαίου (capital levy) με καταβολή εντός δυο μηνών από

όλες τις μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και ιδίως τις πολυεθνικές.

5. Να αποτραπεί το δόλιο κλείσιμο επιχειρήσεων με επιβολή ειδικών

απαγορευτικών προστίμων και δήμευση περιουσιακών στοιχείων.

6. Να περιοριστεί δραστικά το σκουπιδαριό που εισάγεται στην χώρα από τις

πολυεθνικές και να επιβληθεί υψηλός δασμός εισαγωγής σε πολυτελή είδη και

προϊόντα.

7. Να συναφθούν ειδικές προγραμματικές συμφωνίες διακρατικής συνεργασίας

για όσα εισαγόμενα αγαθά είναι απαραίτητα για την οικονομία και την εσωτερική

κατανάλωση (καύσιμα, πρώτες ύλες, τρόφιμα, φάρμακα, κοκ).

8. Να αξιοποιηθεί η δυνατότητα παραγωγής μεταποιημένου χρυσού 9 τόνων

ετήσια, αφού εθνικοποιηθούν τα ορυχεία, με την έκδοση από την κεντρική τράπεζα

ειδικών ομολόγων χρυσού για την εισροή συναλλάγματος.

9. Να εθνικοποιηθεί ο ορυκτός πλούτος της χώρας (νικέλιο, βωξίτης, λιγνίτης,

κοκ) και να αξιοποιηθεί για συμφωνίες με το εξωτερικό για την παραγωγική τους

αξιοποίηση και την άμεση εισροή συναλλάγματος.

10. Να ανοίξουν άτοκοι αλληλόχρεοι λογαριασμοί με τις εξαγωγικές επιχειρήσεις,

οι οποίες κι αυτές θα τεθούν υπό άμεσο κρατικό και εργατικό έλεγχο.

Σε ιστοσελίδα με τίτλο: «Αριστερό βήμα διαλόγου και κοινής δράσης»

εμφανίστηκε και η «εναλλακτική στρατηγική» της αριστεράς για την αντιμετώπιση

του χρέους και της εξόδου της οικονομίας από την κρίση. Τα αριστερά κόμματα δεν

υιοθετούν ακριβώς όλα τα μέτρα που προτείνονται αλλά παραθέτουμε το απόσπασμα

για να πάρουμε μια γεύση των μέτρων του άλλου δρόμου. (18. aristerOvima)

«Αφετηρία πρέπει είναι μια από τις βασικές αρχές του δικαίου: Η «σωτηρία του

λαού υπέρτατος νόμος». Αυτό σημαίνει ανατροπή των «Μνημονίων», παύση

πληρωμών χρέους, μονομερής διαγραφή μεγαλύτερου μέρους και εξόφληση

υπόλοιπου με ρήτρα ανάπτυξης. Εθνικοποίηση - κοινωνικοποίηση τραπεζών, έλεγχος

κίνησης κεφαλαίων, αξιοποίηση λαϊκών αποταμιεύσεων για ανάπτυξη και δημιουργία

νέων θέσεων εργασίας. Παραγωγική ανασυγκρότηση πρωτογενούς και

57

Page 58: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

δευτερογενούς παραγωγής, πάταξη φοροδιαφυγής και φοροκλοπής, καθώς διαρροής

κρατικών εσόδων σε «μίζες» και κρυφές συναλλαγές. Στήριξη αγοραστικής δύναμης

μισθών - συντάξεων, αύξηση κοινωνικών και αναπτυξιακών δαπανών.

Καταπολέμηση καρτέλ και μονοπωλιακών δομών, έλεγχος ασυδοσίας πολυεθνικών,

επιστροφή κερδοφόρων ΔΕΚΟ στο δημόσιο έλεγχο και επέκταση σε στρατηγικούς

τομείς. Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, σχέσεις ισότιμης συνεργασίας με όλες τις

χώρες. Ριζικός εκδημοκρατισμός δημόσιας διοίκησης. Φροντίδα περιβάλλοντος,

προστασία πνευματικής κληρονομιάς και στήριξης πολιτιστικής δημιουργίας.

Ουσιαστική συμμετοχή εργαζόμενων στα κέντρα λήψης αποφάσεων, αναβάθμιση

αντιπροσωπευτικών θεσμών».

Ο επικεφαλής του γερμανικού ινστιτούτου Ifo Χανς Βένερ – Σιν συμβουλεύει

επίσης την Ελλάδα να εγκαταλείψει το ευρώ. Σε ομιλία του στη Νέα Υόρκη

αναφέρει: «Προσωπικά πιστεύω ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα η Ελλάδα να γίνει

ανταγωνιστική όσο θα είναι στην Ευρωζώνη. Εάν η Ελλάδα μείνει στην Ευρωζώνη,

θα υπάρχει συνεχιζόμενη και μαζική ανεργία. Όμως, εάν εξέλθει θα σημειώσει

απότομη ανάκαμψη. Η Ελλάδα θα ήταν καλύτερο να χρησιμοποιήσει τη διεθνή

οικονομική βοήθεια που είχε λάβει για να διευκολύνει την έξοδό της από το ευρώ».

Προειδοποίησε ακόμη για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και άλλες

υπερχρεωμένες χώρες της Ευρωζώνης, οι οποίες πρέπει να μειώσουν τις δαπάνες και

να αυξήσουν τους φόρους.

Ο Γ. Σόρος ο γνωστός δισεκατομμυριούχος επενδυτής, θεωρεί πιθανό το

ενδεχόμενο της κατάρρευσης της ευρωζώνης. «Η Ευρώπη μοιάζει με την Σοβιετική

Ένωση με την έννοια ότι η κρίση του ευρώ έχει την δυνατότητα να καταστρέψει, να

υπονομεύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Με την βαθιά κοινωνική, οικονομική και ηθική

κρίση που αντιμετωπίζει η Ευρώπη, εμφανίζει μια ανάλογη διαδικασία διάλυσης».

Υποστήριξε μάλιστα ότι η Γερμανική κεντρική τράπεζα προετοιμάζεται για την

διάλυση του ευρώ.

58

Page 59: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

4.Κεφάλαιο

Η Ελλάδα μέσα στην Ευρώπη

4.1 Μεταρρυθμίσεις

Το μνημόνιο συνεννόησης στις συγκεκριμένες προϋποθέσεις οικονομικής

πολιτικής στις 9 Φεβρουαρίου του 2012 προβλέπει σειρά μέτρων και άλλες νομικές

πράξεις. Το μνημόνιο αυτό με τίτλο «Έγκριση Σχεδίων Συμβάσεων και Μνημονίου

για τη μείωση του δημοσίου χρέους και τη διάσωση της εθνικής οικονομίας»

υπεγράφει από πολλούς βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ και έλαβε

συνολικά 199 θετικούς ψήφους που ψήφισαν, ναι σε όλα, επί συνόλου 278

βουλευτών. (19. Πρακτικά της Βουλής)

Η Επιτροπή αξιολογεί το πρόγραμμα σταθερότητας της Ελλάδος, προβαίνει σε

συστάσεις για την διόρθωση του υπερβολικού δημοσιονομικού ελλείμματος, την

βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και την

παροχή αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων. (20. Μνημόνιο Συνεννόησης).

1. Δημοσιονομική εξυγίανση. Στην εκτέλεση του προϋπολογισμού προβλέπεται

πρωτογενές πλεόνασμα για τα έτη 2013 και 2014 ύψους 3,6 και 9,5 δις. ευρώ

αντιστοίχως. Το πλεόνασμα αυτό θα προέλθει από την μείωση στην φαρμακευτική

δαπάνη και της υπερωριακής αμοιβής των Γιατρών, μείωση των προμηθειών του

στρατού, μείωση της λειτουργικής δαπάνης της κεντρικής Κυβέρνησης και ελάττωση

59

Page 60: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

του αριθμού των αντιδημάρχων, σχέδιο περικοπών στις επιδοτήσεις σε κατοίκους

απομακρυσμένων περιοχών και σε επιχορηγήσεις σε διάφορους φορείς, μείωση του

προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων και αλλαγές σε συνταξιοδοτικά ταμεία με

υψηλές συντάξεις ή υψηλές επιχορηγήσεις. Επίσης η Κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί

στις εκκρεμείς ενέργειες της εφαρμογής του τέλους επιτηδεύματος και της πλήρους

εφαρμογής του νέου μισθολογίου και στα αποκαλούμενα «ειδικά μισθολόγια» του

δημοσίου.

2. Διαρθρωτικές δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις. Διαχείριση κεφαλαίων και

αποκρατικοποιήσεις. Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων θα πρέπει να αποφέρει

κέρδος 50 δις. ευρώ έως το 2015.

Περιορισμός της σπατάλης στις δημόσιες επιχειρήσεις και στα άλλα νομικά

πρόσωπα δημοσίου δικαίου. Φορολογική πολιτική. Φορολογική μεταρρύθμιση ώστε

να απλοποιηθεί το φορολογικό σύστημα και να εξαλειφθούν οι απαλλαγές και τα

προνομιακά καθεστώτα. Αναθεώρηση στις αντικειμενικές αξίες της ακίνητης

περιουσίας.

Μεταρρυθμίσεις στην διαχείριση εσόδων. Μεταρρυθμίσεις στον τομέα

οικονομικής διαχείρισης του δημοσίου.

Εκσυγχρονισμός της δημόσιας διοίκησης, σε κεντρικό και σε αποκεντρωμένο /

περιφερειακό / επίπεδο. Αναθεώρηση κοινωνικών προγραμμάτων, στελέχωση της

δημόσιας διοίκησης με τον κανόνα «μία πρόσληψη ανά 5 αποχωρήσεις», με στόχο

την μείωση των θέσεων του δημοσίου κατά 150 χιλιάδες μέχρι το 2015. Στον τομέα

των δημοσίων προμηθειών προβλέπεται η δημιουργία ενιαίας αρχής δημοσίων

προμηθειών.

Ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αναθεώρηση

της λειτουργίας των επικουρικών συνταξιοδοτικών ταμείων με σκοπό την

βιωσιμότητα τους.

Εκσυγχρονισμός του συστήματος υγείας. Όλα τα ταμεία υγείας συγχωνεύονται

στον Εθνική Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Μείωση των

φαρμακευτικών δαπανών. Επικαιροποίηση των τιμών των φαρμάκων, γίνεται

υποχρεωτική η ηλεκτρονική συνταγογράφιση, αυξάνεται η χρήση των γενοσήμων και

φθηνότερων φαρμάκων, μειώνεται η δαπάνη των διαγνωστικών εξετάσεων,

αναδιάρθρωση των υπηρεσιών του ΕΣΥ ώστε να μειωθούν τα λειτουργικά έξοδα

των νοσοκομείων.

60

Page 61: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

3. Ρύθμιση και εποπτεία του χρηματοοικονομικού τομέα, με την αξιολόγηση

των κεφαλαιακών αναγκών του τραπεζικού τομέα. Περιγράφονται οι ενέργειες και το

πλαίσιο για την εξυγίανση και την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η κυβέρνηση

θα θεσπίσει νομοθεσία για την ενίσχυση των ρυθμίσεων διακυβέρνησης των

οργανισμών χρηματοπιστωτικής εποπτείας.

4. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανάπτυξης. Η

Κυβέρνηση θα λάβει μέτρα για την προσαρμογή του κόστους εργασίας και για την

ευελιξία των συμφωνιών για τους όρους εργασίας με στόχο την μείωση του

ονομαστικού μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά 15% στο διάστημα 2012 – 2014 και

θα καταπολεμήσει την αδήλωτη εργασία και την εισφοροδιαφυγή.

Διασφάλιση της ταχείας προσαρμογής της αγοράς εργασίας και ενίσχυση των

θεσμών της αγοράς εργασίας. Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και

ενίσχυση του ανταγωνισμού στις ανοικτές αγορές για μια Επιχειρηματικά Φιλική

Ελλάδα. Ολοκλήρωση του κτηματολογίου μέχρι το έτος 2020. Αύξηση του ρυθμού

απορρόφησης κονδυλίων από το διαρθρωτικό ταμείο και το ταμείο συνοχής.

Αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος. Μεταρρύθμιση του δικαστικού

συστήματος.

5. Παρακολούθηση μεταρρυθμίσεων και τεχνική βοήθεια. Η Διεύθυνση

σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης του Υπουργείου Οικονομικών τίθεται

σε λειτουργία με σκοπό τη βελτίωση της διαχείρισης και της εποπτείας των

μεταρρυθμίσεων και ξεκινάει την δημοσίευση τριμηνιαίων δεικτών παρακολούθησης

για κάθε βασική πρωτοβουλία διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

Τελικά το μνημόνιο αναφέρει ότι:

Οι εκταμιεύσεις της χρηματοδοτικής ενίσχυσης προς την Ελλάδα από το

Ευρωπαϊκό Ταμείο υπόκεινται σε τριμηνιαίες αξιολογήσεις των όρων της συμφωνίας.

Η αποδέσμευση των δόσεων βασίζεται στην θετική αξιολόγηση τα προόδου που

πραγματοποιείται σε σχέση με τα κριτήρια της πολιτική απόφασης του Συμβουλίου

12-7-2011/734/ΕΕ και του μνημονίου οικονομικής και χρηματοπιστωτικής πολιτικής.

Όπως αποδεικνύεται το μνημόνιο από μόνο του πέρα από μειώσεις προβλέπει και

τομές με την Ελλάδα του χτες. Αν οι ελληνικές κυβερνήσεις μπορούσαν να κάνουν

τομές πέρα από μειώσεις μισθών το μνημόνιο θα είχε περισσότερους υποστηρικτές.

61

Page 62: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Στην πρόσφατη αξιολόγηση του προγράμματος μεταρρυθμίσεων, η Ευρωπαϊκή

Επιτροπή είναι έντονα επικριτική για την πορεία των μεταρρυθμίσεων στην Ελλάδα

και απαιτεί επιτάχυνση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.

Βασική ανάγκη για την εξυγίανση της Ελληνικής της κεντρικής διοίκησης

φαίνεται να έχουν οι αποκρατικοποιήσεις και η μείωση των δημοσίων υπαλλήλων με

την μέθοδο της εφεδρείας ή ακόμα και με την απόλυση από το δημόσιο τομέα

καταργώντας κάποιους τομείς.

Σύμφωνα με τον Adam Smith το μέγεθος του Κράτους πρέπει να είναι όσο το

δυνατόν μικρότερο. (21. Smith A.). Η παρέμβαση του Κράτους πρέπει να

περιορίζεται σε ορισμένους μόνο τομείς όπως είναι η εθνική άμυνα, η εξασφάλιση

συνθηκών ατομικής ελευθερίας και η ανάπτυξη ορισμένων δημοσίων αγαθών, όπου

δεν υφίσταται επαρκές ιδιωτικό ενδιαφέρον. Το κράτος πρέπει επίσης να προστατεύει

κάθε μέλους της κοινωνίας από την αδικία και την καταπίεση εκ μέρους άλλων

μελών της.

Πολλές ακόμα προτάσεις για τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις έχουν εμφανισθεί στο

διαδίκτυο. Άλλες συμφωνούν ή διαφωνούν απολύτως άλλες εν μέρει και άλλες

συμφωνούν και επαυξάνουν. Προγράμματα τέτοια έχουν δημοσιεύσει στο πρόγραμμα

τους και πολλά κόμματα. Σταχυολογούμε παρακάτω μερικά από αυτά.

Οι Κ. Αζαριάδης, Γ. Ιωαννίδης και Χ. Πισσαρίδης δημοσιεύουν στο διαδίκτυο

δεκαεπτά προτάσεις για μια νέα αναπτυξιακή στρατηγική με τίτλο: Η ανάπτυξη είναι

η μόνη λύση. «Οι υπογράφοντες το άρθρο αυτό πιστεύουν ότι τα μέτρα

δημοσιονομικής λιτότητας και οικονομικής μεταρρύθμισης του Μνημονίου είναι

απαραίτητα σαν πρώτο βήμα αλλά πρέπει να συνοδευτούν από ισχυρότατο

πρόγραμμα αναπτυξιακής πολιτικής».

Οι Δ. Βαγιανός, Ν. Βέτας και Κ. Μεγήρ δημοσιεύουν επίσης τις απόψεις τους για

την οικονομική κρίση στην Ελλάδα και προτείνουν και αυτοί παρόμοιες

μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται, κατά την γνώμη τους, ώστε η Ελλάδα να ξεπεράσει

την κρίση και να επανέλθει σε τροχιά ανάπτυξης. «Οι μεταρρυθμίσεις είναι σε δύο

μέτωπα: αυτές που αποσκοπούν στην βελτίωση των δημοσίων οικονομικών, και

αυτές που αποσκοπούν στην βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Κάποιες από αυτές

είναι μέρος του μνημονίου, παράλληλα όμως προσπαθούμε να περιγράψουμε μια πιο

62

Page 63: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

συνολική και μακροχρόνια μεταρρυθμιστική ατζέντα». (22. Βαγιανός Δ. Βέττας Ν.

Μεγήρ Κ.).

Συμφωνούν επίσης λίγο ή πολύ τα οικονομικά και προεκλογικά προγράμματα των

κομμάτων της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Ενώ διαφωνούν τα κόμματα της

αριστεράς που οι απόψεις τους κυμαίνονται από την ριζική αλλαγή του

προγράμματος μέχρι την πλήρη απόρριψη και την άρνηση πληρωμής του χρέους.

Το μεγάλο ερώτημα είναι αν το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα πετύχει τον σκοπό

του. Ο Έλληνας οικονομολόγος Γ. Βαρουφάκης έδωσε συνέντευξη στην εφημερίδα

«Die Tageszeitung» που αναδημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» με τίτλο

«η Ευρώπη χρειάζεται σύστημα ανακύκλωσης πλεονασμάτων». (23. Εφημερίδα Το

Βήμα).

«Στις αρχές του 2010 ήταν ξεκάθαρο ότι το ελληνικό κράτος είχε χρεοκοπήσει. Η

Ευρώπη είχε μία απλή επιλογή: είτε να επιτρέψει στη χρεοκοπημένη χώρα να κηρύξει

χρεοκοπία είτε να κατανοήσει ότι ένα τέτοιου είδους πρόβλημα μίας χώρας της

Ευρώπης έχει επιπτώσεις κάπου αλλού στην Ευρώπη. Αυτό δηλαδή σημαίνει ότι, όσο

η Ελλάδα αύξανε τα ιδιωτικά και κρατικά χρέη της, κάποια άλλη χώρα, όπως η

Γερμανία, λόγω και της πολιτικής των χαμηλών μισθών, ήταν σε θέση να “χτίζει” τον

οικονομικό ηγετικό της ρόλο. Σ’ αυτήν την περίπτωση πρέπει κανείς να αλλάξει την

αρχιτεκτονική του ευρώ. Δεν έγινε τίποτε από τα δύο.

Εάν η Ελλάδα έβγαινε από το ευρώ, θα δημιουργούνταν δυσκολίες σε ολόκληρο

το οικονομικό σύστημα και πολλές χώρες θα οδηγούνταν επίσης στην ύφεση. Είχα

ταχθεί κατά του ευρώ στη δεκαετία του ‘90. Αλλά η Ελλάδα εισήχθη εντέλει στην

ευρωζώνη. Τώρα είμαστε εντός της ευρωζώνης και η κατάσταση πρέπει να επανέλθει

σε τάξη… Ο μηχανισμός διάσωσης είναι δομημένος με εντελώς λάθος τρόπο. Οι

γερμανοί φορολογούμενοι δεν θέλουν και δεν μπορούν να πληρώνουν αυτά τα χρέη.

Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει το know how ώστε να αποφασίσει πού

πρέπει να γίνουν επενδύσεις. Πρέπει μόνο να απελευθερωθεί από τον όρο ότι το

ήμισυ των επενδυτικών κεφαλαίων θα πρέπει να πληρώνεται από τις εθνικές

κυβερνήσεις. Καθότι καμία κυβέρνηση δεν έχει στην παρούσα φάση αρκετά χρήματα

για επενδύσεις. Εάν η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εξέδιδε ομόλογα, θα

πωλούνταν σαν “ζεστό ψωμί”, καθώς οι επενδυτές εμπιστεύονται την Τράπεζα

Επενδύσεων.

63

Page 64: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Οι Γερμανοί “τρελαίνονται”, όταν ακούνε τους όρους αναδιανεμητική ένωση ή

δημοσιονομική ένωση. Αυτό που χρειαζόμαστε στην Ευρώπη είναι ένας μηχανισμός

ανακύκλωσης για πλεονάσματα υπό τη μορφή επενδύσεων. Σας δίνω ένα παράδειγμα

από τις ΗΠΑ. Όταν π.χ. η Boeing δίνει ανάθεση για την κατασκευή ενός νέου

μαχητικού jet για το Πεντάγωνο, απαιτείται, ορισμένα από τα τμήματα της

παραγωγής να πραγματοποιούνται σε πολιτείες (των ΗΠΑ) που έχουν ελλείμματα.

Δεν πρόκειται περί φιλανθρωπίας. Δεν χαρίζονται χρήματα στο Τενεσί ή στο Οχάιο.

Από το πλεόνασμα της Καλιφόρνιας και της Νέας Υόρκης χτίζεται ένα εργοστάσιο,

ώστε οι πολίτες του Τενεσί να έχουν δουλειά και εισόδημα και να μπορούν να

αγοράζουν τα προϊόντα της Καλιφόρνιας.

Για τη Γερμανία θα ήταν πράγματι σ’ αυτή τη φάση καλό να μπορούσε να

“παγώσει” την υπάρχουσα κατάσταση. Το ευρώ θα παρέμενε σε κρίση, και ακριβώς

επειδή έχει τόσο χαμηλή αξία, δημιουργείται μία υγιής εξαγωγική αγορά προς την

Κίνα και προς άλλες χώρες εκτός της ευρωζώνης. Το κεφάλαιο από την Ευρώπη

εισρέει στη Γερμανία και η κρίση επιτρέπει στη Γερμανία να λαμβάνει δάνεια με

χαμηλά επιτόκια. Φυσικά και η Γερμανία επιθυμεί να συνεχιστεί η κατάσταση ως

έχει. Όμως η χώρα δεν θα βρίσκεται για πολύ σ’ αυτήν την καλή κατάσταση. Εάν

καταρρεύσει το ευρώ και επανεισαχθεί το γερμανικό μάρκο, θα μειωνόταν η ζήτηση

στα γερμανικά προϊόντα».

Ο κ. Α. Χέφερτ επικεφαλής της ελβετικής τράπεζας UBS, ο οποίος δεν αποκλείει

έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, προειδοποιεί ότι η «κρίση δεν έχει περάσει,

αλλά θα επιστρέψει σε έξι έως δεκαοκτώ μήνες, λόγω τόσο της μεγάλης διαφοράς

στην ανταγωνιστικότητα μεταξύ Βορρά και Νότου όσο και της απουσίας κοινής

δημοσιονομικής πολιτικής». Για την πιθανότητα επιστροφής στην δραχμή, εξηγεί ότι

θα υπήρχε τεράστιο πρόβλημα, καθώς το νόμισμα δεν θα είχε καμία αξία. (24.

Εφημερίδα theguardian)

4.2 Το μέλλον της Ελληνικής οικονομίας

64

Page 65: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Στην παρούσα φάση η Ευρωπαϊκή ένωση είναι μια πλήρως αναπτυγμένη

οικονομική ένωση με μια ενιαία αγορά αγαθών και υπηρεσιών. Η Ελλάδα

κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις μεταξύ των κρατών της Ευρώπης. Κατέχει μια

από τις χειρότερες θέσεις στο κατά κεφαλή ΑΕΠ, στην παραγωγικότητα εργασίας,

στις ξένες επενδύσεις. Στόχος η γενική ανάπτυξη στον οικονομικό στον κοινωνικό

και στον πολιτιστικό τομέα. (25. Ελληνική Οικονομία. Κορρές Γ. Χιόνης Δ.).

Είναι επιτακτική ανάγκη να καταστρωθεί και να εκτελεστεί ένα στρατηγικό

σχέδιο για την ανάπτυξη γιατί η έξοδος από την κρίση δεν θα έρθει από τα μνημόνια.

Η πολιτική που εφαρμόστηκε τα δύο τελευταία χρόνια είχε ολέθρια αποτελέσματα. Η

χώρα γυρίζει πίσω, δεν φαίνεται να είναι ικανή να αποπληρώσει το χρέος, η

μικρομεσαία επιχείρηση δεν έχει μέλλον και η ανεργία συνεχώς αυξάνεται.

Η χώρα έχει ανάγκη την ανασυγκρότηση της και την ενίσχυση της εθνικής

παραγωγής σε κάθε τομέα. Στην γεωργία και την κτηνοτροφία ώστε να καλυφθεί η

εσωτερική ζήτηση και να σταματήσουν οι εισαγωγές. Στους τομείς που παραδοσιακά

είχε θετικό πρόσημο όπως ο τουρισμός, η ναυτιλία και το εμπόριο. Στον τομέα της

ενέργειας και της εκμετάλλευση του ορυκτού της πλούτου. Σήμερα οι προοπτικές στο

τομέα αυτό είναι περισσότερο ενθαρρυντικές παρά ποτέ λόγω των ευνοϊκών μελετών

που εμφανίζονται για την ύπαρξη φυσικού αερίου και πετρελαίου στο υπέδαφος της

χώρας. Η περίπτωση της Κύπρου θα πρέπει να μας παραδειγματίσει.

Η ναυτιλία και ο τουρισμός, οι δύο βασικοί πυλώνες της ελληνικής οικονομίας.

εισφέρουν περισσότερο συνάλλαγμα στην χώρα και στηρίζουν την εθνική οικονομία.

Ελαττώνουν το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, δημιουργούν χιλιάδες νέες θέσεις

εργασίας, ενδυναμώνουν την Οικονομία μας και ωφελούν ολόκληρη την Κοινωνία.

Η ελληνική τουριστική βιομηχανία λειτουργεί τους τέσσερεις μήνες του

καλοκαιριού και παράγει πλούτο που μοιράζεται στις τοπικές κοινωνίες. Οι εποχικοί

εργαζόμενοι στον τουρισμό, όσοι συντηρούν τις σχετικές εγκαταστάσεις, όσοι

προσφέρουν υπηρεσίες μετακίνησης των τουριστών και οι δεκάδες χιλιάδες μικρές

και μεσαίες επιχειρήσεις εστίασης και ψυχαγωγίας των τουριστών αποτελούν μια

πολύ καλή και επικερδή απασχόληση.

Τα κέρδη της Ναυτιλίας δημιούργησαν μεν πλούτο που όμως σε μεγάλο βαθμό

βρίσκεται στα χέρια ελληνικών οικογενειών. Υπήρξε απασχόληση στην ζώνη των

ναυτικών, στα ναυτιλιακά γραφεία, οικονομική σιγουριά, παραγγελίες και τζίρος

στην ζώνη των πάσης φύσεως προμηθευτών τον εφοπλισμό.

65

Page 66: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Ο αριθμός των ελληνόκτητων πλοίων, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του

Lloyd's Register - Fairplay και του Greek Shipping Cooperation Committee

(Ελληνική Επιτροπή Ναυτιλιακής Συνεργασίας του Λονδίνου), παρουσιάζει μείωση

σε αριθμό αλλά αύξηση σε χωρητικότητα. Συγκεκριμένα ο αριθμός των

ελληνόκτητων πλοίων μειώθηκε κατά 88 και έφθασε στα 3.760 πλοία, ενώ η

χωρητικότητα αυξήθηκε και άγγιξε τα 264.054 εκατομμύρια τόνους φτάνοντας στο

υψηλότερο σημείο όλων των εποχών. Στα στοιχεία υπολογίζονται και 437 υπό

ναυπήγηση πλοία, διαφόρων κατηγοριών.

Ένα άλλο σχέδιο που έχει τεθεί σε ισχύ για να γεμίσουν τα άδεια κρατικά ταμεία

είναι το πρόγραμμα για την ιδιωτικοποίηση της περιουσίας του δημοσίου. Το

πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων εκπονείται από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής

Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), το οποίο ιδρύθηκε την 1 Ιουλίου 2011. Τα

έσοδα του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων θα προέλθουν κατά 50% από

ανάπτυξη ακινήτων, κατά 35% από αξιοποίηση υποδομών και κατά 15% από την

πώληση ΔΕΚΟ και μεριδίων εταιριών στις οποίες συμμετέχει το δημόσιο, με

απώτερο στόχο την είσπραξη 19 δισ. ευρώ.

Η περιφερειακή ή διαρθρωτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί μια

πρωτοβουλία για την ενίσχυση των ασθενέστερων οικονομικά κρατών μελών. Στα

κοινοτικά πλαίσια στήριξης εντάσσεται και η χρηματοδοτική βοήθεια σε λιγότερο

αναπτυγμένες περιφέρειες της Ένωσης που χαρακτηρίζονται από αναπτυξιακή

υστέρηση, για την ενίσχυσή τους, που ονομάστηκε Εθνικό στρατηγικό πλαίσιο

αναφοράς (ΕΣΠΑ). Το σύνολο των πόρων του ΕΣΠΑ είναι περίπου 38 δις ευρώ για

την περίοδο 2007 – 2013. Τα ποσά που διατίθενται είναι σημαντικά για το μέλλον της

Ελληνικής οικονομίας. Η Ελλάδα προτίθεται να ενισχύσει την προσπάθεια αυτή με

δικό της εθνικό πρόγραμμα από το Εθνικό Αποθεματικό Απροβλέπτων που θα

χρηματοδοτηθεί με πόρους που αντιστοιχούν στο 1% των πιστώσεων για την

περιφερειακή ανάπτυξη.

Για την αποτελεσματικότερη ανάπτυξη στα πλαίσια του διεθνούς ανταγωνισμού

συγκροτήθηκαν χωρικές ενότητες με περισσότερες περιφέρειες. Οι νέες χωρικές

ενότητες είναι η ενότητα Μακεδονίας Θράκης, η ενότητα δυτικής Ελλάδος και Ιονίων

νήσων, η ενότητα Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδος και Ηπείρου, η ενότητα Κρήτης και

66

Page 67: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Νήσων Αιγαίου και τέλος η χωρική ενότητα της Αττικής, Σε αντιστοιχία με τις

ενότητες αυτές σχεδιάστηκαν πέντε περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα.

Οι στόχοι των προγραμμάτων αυτών είναι η σύγκλιση των περιφερειών στο

περιβάλλον και την αειφορία, στην ενίσχυση της προσπελασιμότητας, στην

ανταγωνιστικότητα και επιχειρηματικότητα, στην ψηφιακή σύγκλιση, στην ανάπτυξη

του ανθρωπίνου δυναμικού, στην εκπαίδευση και την δια βίου μάθηση, στην

βελτίωση της διοικητικής ικανότητας της δημόσιας διοίκησης και στην τεχνική

υποστήριξη εφαρμογής.

O διαμορφωτής της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Γ.

'Ασμουσεν δηλώνει ότι: «Η χειρότερη φάση της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη

μοιάζει να έχει τελειώσει, αλλά η κρίση του κρατικού χρέους και του χρέος των

ιδιωτών σε ορισμένες χώρες της περιοχής του ευρώ ξεκάθαρα δεν έχει τελειώσει και

πλέον εναπόκειται στις κυβερνήσεις να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα με το χρέος

των χωρών τους.»

Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Πρωθυπουργού στο διάγγελμά του για την

διάλυση της βουλής και την προκήρυξη εκλογών. (25. Λ. Παπαδήμος)

«Ένας μεγάλος αριθμός πολιτών έχει πιεστεί έντονα και αντιδρά στις πολιτικές

που εφαρμόζονται. Θέλω να πω σ’ αυτούς του συμπολίτες μας ότι ανώδυνα κανένας

δεν μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση. Ότι αν θέλουμε να ξεφύγουμε από την

κατάσταση που βρισκόμαστε πρέπει να παλέψουμε με τις δυνάμεις μας και να

μειώσουμε τις εξωτερικές εξαρτήσεις μας. Πολλές από τις συνθήκες που

δημιουργήσαμε στο παρελθόν στηρίζονταν στον υπερδανεισμό, ήταν συνθήκες

επίπλαστης ευημερίας, δεν ήταν βιώσιμες, ήταν άδικες, ήταν διαβρωτικές για την

πορεία μας και πρέπει να αλλάξουν. Αυτό απαιτεί σκληρή, συστηματική και

πειθαρχημένη προσπάθεια, με όραμα και συνέπεια ώστε να μην καταστρέφουμε τον

επόμενο χρόνο ότι πετύχαμε τον προηγούμενο.

Οι θυσίες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια δεν πρέπει να πάνε χαμένες. Είμαι

σίγουρος ότι ως κοινωνία θα επενδύσουμε στη δημιουργία και όχι στην αποδόμηση.

Αυτό σημαίνει να επιλέξουμε το δρόμο που διασφαλίζει τη θέση της χώρας μας στην

Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ευρώ. Το δρόμο της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των

διαρθρωτικών αλλαγών που θα οδηγήσει σε μια σύγχρονη ανταγωνιστική οικονομία,

σε βιώσιμη αύξηση των εισοδημάτων και σε μείωση της ανεργίας».

67

Page 68: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Λίγο πριν τις εκλογές του Μαΐου το (ΔΝΤ) εξέδωσε απόφαση που περιγράφει την

πρόοδο του σταθεροποιητικού προγράμματος.

Στην 79η Ετήσια Γενική Συνέλευση των Μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος, ο

Διοικητής κ. Γ. Προβόπουλος παρουσίασε την Ετήσια Έκθεση για την ελληνική

οικονομία για το έτος 2011 και τις προβλέψεις των βασικών μεγεθών για το 2012.

«Οι διαθέσιμοι βραχυχρόνιοι δείκτες για τους πρώτους μήνες του 2012

υποδηλώνουν ότι η ύφεση στη χώρα θα συνεχιστεί και εφέτος.

Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι ο μέσος ετήσιος ρυθμός μείωσης του

ΑΕΠ θα πλησιάσει το 5%, δηλαδή η ύφεση θα είναι λιγότερο έντονη από

ότι το 2011, υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι τα μέτρα διαρθρωτικού

χαρακτήρα θα εφαρμοστούν χωρίς καθυστέρηση.

Το μέσο ποσοστό ανεργίας θα αυξηθεί εφέτος σε σύγκριση με το 2011 και

θα υπερβεί το 19%, έναντι 17,7% πέρυσι.

Η αναμενόμενη το 2012-13 μείωση του κόστους εργασίας ανά μονάδα

προϊόντος, σε συνδυασμό και με την προβλεπόμενη εξέλιξη των τιμών,

οδηγεί σε αισθητή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, που θα συμβάλει σε

άνοδο των εξαγωγών και υποκατάσταση των εισαγωγών. Ειδικότερα,

εκτιμάται ότι έως το τέλος του 2012 θα έχουν ανακτηθεί τα 2/3 έως 3/4

της συνολικής απώλειας της ανταγωνιστικότητας κόστους της περιόδου

2001-2009. Επιπλέον, εντός του 2013 θα έχει ανακτηθεί πιθανόν

ολόκληρη η απώλεια.

Το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να

υποχωρήσει από 9,8% του ΑΕΠ το 2011 στο 7,5% περίπου το 2012, ενώ η

υποχώρηση θα συνεχιστεί και τα επόμενα έτη.

Τέλος, η πτωτική τάση του πληθωρισμού συνεχίζεται το 2012 και ο μέσος

ετήσιος πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο 1,2%. Το

2013 ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω, ενδεχομένως

και κάτω από το 0,5%.»

Παράλληλα υποβλήθηκε ένα σχέδιο ανάπτυξης του Προέδρου της; Ευρωπαϊκής

Επιτροπής Ζ. Μπαρόζο. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την πρόταση της

Επιτροπής που δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν οι πόροι της πολιτικής

συνοχής που είναι ακόμη διαθέσιμοι για εγγυήσεις και δάνεια από χρηματοπιστωτικά

68

Page 69: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

μέσα όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Τα κονδύλια της Ε.Ε. θα

χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία των λεγόμενων «μέσων επιμερισμού του

κινδύνου». Ο στόχος είναι να ξεκινήσουν έργα που συγχρηματοδοτούνται από το

Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ή το Ταμείο Συνοχής, τα οποία

σήμερα έχουν σταματήσει λόγω των οικονομικών περιορισμών. Το μέτρο

προβλέπεται για χώρες που λαμβάνουν ειδική μακροοικονομική βοήθεια, δηλαδή την

Ελλάδα, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία και θα εφαρμόζεται μόνο ύστερα από

αίτηση του κράτους μέλους. Τέτοια αίτηση έχει υποβάλλει ήδη μόνο η Ελλάδα.

Ο Ζοζέ Μπαρόζο δήλωσε ότι «Το μέσο επιμερισμού του κινδύνου θα μετατρέψει

τα διαρθρωτικά μας ταμεία σε πραγματικό επενδυτικό μέσο. Στην Ελλάδα, για

παράδειγμα, 1,5 δισ. ευρώ μπορούν να δημιουργήσουν τουλάχιστον 2,25 δισ. ευρώ

για δανεισμό ή εγγυήσεις σε έργα υποδομής. Αυτό αποτελεί ακόμη μια απόδειξη της

ισχυρής δέσμευσης της Ευρώπης για τη μελλοντική ανάπτυξη της Ελλάδας και τη

δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για τους Έλληνες.».

Το μέλλον είναι αόρατο με τα εξής ενδεχόμενα:

1. Με αποφάσεις των Ελληνικών κυβερνήσεων

θα προσαρμοσθεί η Ελληνική οικονομία. (το πιθανότερο ενδεχόμενο)

θα γυρίσουμε στην δραχμή και θα φύγουμε από την Ευρωζώνη.

θα φύγουμε από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

2. Με αποφάσεις των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων

θα προσαρμοσθεί το Ευρώ. (το πιθανότερο ενδεχόμενο)

θα διαλυθεί η Ευρωζώνη και θα καταργηθεί το ευρώ.

θα διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ενιαίο νόμισμα της είναι εμπνευσμένα από την

προσπάθεια των λαών της Ευρώπης να μην επαναληφθεί η φρίκη ενός ακόμα

παγκοσμίου πολέμου. Στον στόχο αυτό φαίνεται ότι το πείραμα έχει πετύχει. Η

Ευρώπη έχει περάσει ήδη 65 χρόνια ειρήνης.

69

Page 70: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

ΣυμπέρασμαΌλο και πιο δυνατά ακούγεται ο όρος επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου με

όρους πιο ανθρώπινους για τον ελληνικό λαό.

Δύο ερωτήματα όμως τίθενται εδώ

1 Γιατί μιλάνε για επαναδιαπραγμάτευση από τη στιγμή που το μνημόνιο δεν

είναι κάτι στατικό αλλά δυναμικό και εξελίσσεται ανά τρεις μήνες. Μήπως απλά

βολεύει κάποιους να το προβάλλουν ως πολιτική τους;

2 Έστω ότι ζητάμε επαναδιαπραγμάτευση αλλά η Ευρώπη δεν την δεχτεί αυτό τι

σημαίνει; Επιστροφή στη δραχμή η ακόμα μια κυβίστηση... είναι παραπάνω από

εμφανές ότι μη υιοθέτηση του μνημονίου σημαίνει επιστροφή στη δραχμή αλλά παρά

ταύτα τα Ελληνικά κόμματα της αριστεράς μιλούν με όρους που είναι μη ρεαλιστικοί.

Ας δούμε όμως για πιο λόγο πρέπει η Ελλάδα να μείνει στο ευρώ. Καταρχάς

βρισκόμαστε ήδη στο ευρώ και παρά τις δυσκολίες δεν μπορούμε να ισχυριστούμε

πως έχουμε πτωχεύσει άτακτα. Η ζωή κυλάει κανονικά η μισθοδοσία του δημόσιου

ακόμα γίνεται σε σωστά χρονικά πλαίσια. Τα οικονομικά πολιτικά και κοινωνικά

ωφελεί δεν πρέπει να παραμεριστούν.

Η Ελλάδα χρειάζεται τους νόμους τις Ε.Ε για να προσελκύει κεφάλαια από τα

υπόλοιπα μέλη ενώ θα έχει πρόσβαση και χρηματοδότηση από την κεντρική τράπεζα

της Ευρώπης.

Η είσοδος της Ελλάδας και της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε ένα

μεγάλο και αποτελεσματικό «ανάχωμα» στην επεκτατική διάθεση της Τουρκίας, η

οποία, τουλάχιστον την τελευταία εικοσαετία, συντέλεσε στο γεγονός πως η χώρα

μας δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει οικονομικά το Αιγαίο, κυρίως όσον αφορά στην

ανεύρεση και εκμετάλλευση φυσικών πόρων. Η ευρωπαϊκή διάσταση της Ελλάδας

την έφερε σε πλεονεκτική πολιτικά θέση έναντι της Τουρκίας και βέβαια η είσοδος

70

Page 71: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

στην Ευρωζώνη τόσο της χώρας μας όσο και της Κύπρου αποτέλεσε ένα ακόμη

πλήγμα στον μεγαλοϊδεατισμό του γειτονικού κράτους. Η Ελλάδα με το ευρώ

ενίσχυσε τον «ηγεμονικό» ρόλο της στα Βαλκάνια, αποτελώντας έναν από τους

μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την Αλβανία και τα

Σκόπια.

είναι δεδομένο ότι το ευρώ σε προστατεύει από πολλούς κινδύνους και σου

παρέχει πολλές ασφάλειες και εχέγγυα. Δυστυχώς όμως οι Ελληνικές κυβερνήσεις

περίμεναν κυρίως το ευρώ να πλησιάσει τις συνήθειες των Ελλήνων και όχι το

αντίστροφο.

Πολλά μπορούν να γραφτούν για τα θετικά της παραμονής στο ευρώ αλλά τα πιο

πολλά είναι αυτονόητα. Κάποια μάλιστα έχουν αναλυθεί σε προηγούμενες

παραγράφους. Το ζήτημα αφορά κυρίως την επιστροφή στη δραχμή καθώς είναι ένας

τομέας που μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Μιλάμε δηλαδή για μια άγνωστη

κατάσταση που απλά κάνουμε υποθέσεις για το πώς θα κινηθεί η οικονομία.

Σε ειδική μελέτη που κατήρτισε η Εθνική Τράπεζα καταγράφονται τα

μακροοικονομικά δεδομένα της εξόδου της χώρας από το ευρώ.

Η έκθεση αναφέρει ότι:

«Το δίλημμα που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελλάδα διαμορφώνεται υπό το

σημαντικό βάρος που δημιουργεί αφενός η επιδείνωση της διαδικασίας προσαρμογής

και αφετέρου η ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης στα πλαίσια μιας αμοιβαίας

αποδεκτής συμφωνίας με του εταίρους μας

Το παρόν σημείωμα επιχειρεί

i) να περιγράψει τους κύριους παράγοντες που θα επιδράσουν στην

οικονομία από το απευκταίο σενάριο εξόδου από το ευρώ και

ii) ii) να παράσχει μια κριτική ανάλυση των βασικών σημείων του

Μνημονίου συνεχίζοντας το διάλογο που αποβλέπει στην προσαρμογή του

στην εξαιρετικά δύσκολη τρέχουσα συγκυρία.

Μια έξοδος από το ευρώ θα οδηγούσε σε θεαματική πτώση του βιοτικού επιπέδου

του Έλληνα πολίτη (μείωση του κατά κεφαλήν εισοδήματος τουλάχιστον κατά 55%

ευρώ) - πλήττοντας περισσότερο τους οικονομικά ασθενέστερους - μέσω της

σημαντικής υποβάθμισης του νέου νομίσματος (65% σε ονομαστικούς όρους) της

βαθύτερης ύφεσης (-22% σε σταθερές τιμές, επιπλέον της συρρίκνωσης κατά 14%

την περίοδο 2009 – 2011) και την αύξηση της ανεργίας (στο 34% ενώ το κράτος θα

71

Page 72: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

εξαναγκαζόταν σε νομισματική χρηματοδότηση των αναγκών του, δημιουργώντας

έναν πληθωριστικό φαύλο κύκλο (πληθωρισμός άνω του 30% αρχικά, με ισχυρή

ανοδική τάση στην συνέχεια, καθώς θα αυτοτροφοδοτείται από αυξήσεις τιμών

εισαγομένων αγαθών και ονομαστικών μισθών), που θα ακύρωνε σταδιακά το

ανταγωνιστικό πλεονέκτημα από την υποτίμηση. Εξαιτίας της δυσκολίας πρόσβασης

σε συνάλλαγμα η χώρα θα αθετούσε το μεγαλύτερο τμήμα των υποχρεώσεων προς

τους δανειστές της από το εξωτερικό (€325 δις) με προφανείς δυσμενείς επιδράσεις

σε διακρατικό επίπεδο και στις συναλλαγές των ελληνικών επιχειρήσεων με το

εξωτερικό, με αποτέλεσμα την σημαντική υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου και

δυσκολία πρόσβασης σε βασικά αγαθά και ειδικά σε καύσιμα, φάρμακα και

αναγκαίες πρώτες ύλες. Οι προαναφερόμενες επιπτώσεις θα ήταν πολύ πιο δυσμενείς

από ένα σενάριο μιας μη ομαλής μετάβασης στο νέο νόμισμα.

Η στρατηγική του οικονομικού Προγράμματος που συνοδεύει την δανειακή

σύμβαση είναι πολυδιάστατη και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μονοσήμαντα με ένα

υπέρ ή ένα κατά.

Συγκεκριμένα το Πρόγραμμα:

i) Εξασφαλίζει χρόνο για την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων παρέχοντας

ένα πρωτόγνωρο επίπεδο χρηματοδότησης (σχεδόν €150 δις έως σήμερα

και άλλα €90 δις ως το 2014), με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, ενώ με την

επιτυχή ολοκλήρωση του PSI, το δημόσιο χρέος μειώνεται κατά 50% του

ΑΕΠ και εξασφαλίζεται σημαντική ελάφρυνση στις υποχρεώσεις

πληρωμής τοκοχρεολυσίων για ολόκληρη την δεκαετία (επιτόκιο 2% έως

το 2014, μέση διάρκεια νέων ομολόγων 20 έτη). Παράλληλα

εξασφαλίζεται στήριξη ρευστότητας για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα

άνω των €130 δις μέσω του Ευρωσυστήματος.

ii) Περιλαμβάνει τρεις άξονες μέτρων (διαρθρωτικές αλλαγές,

χρηματοπιστωτικό σύστημα, δημοσιονομική εξυγίανση) που καλύπτουν

από αυτονόητες μεταρρυθμίσεις έως και μεταβολές που προκαλούν

έντονες αντιδράσεις. Μεταξύ των αυτονόητων αλλαγών περιλαμβάνονται:

Η πάταξη της φοροδιαφυγής, η εξυγίανση της δημόσιας διοίκησης, η

ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και η ανακεφαλαιοποίηση του

τραπεζικού συστήματος που αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της

προσαρμογής με βασικό ρόλο την ανάκαμψη της οικονομίας.

72

Page 73: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Αλλαγές που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την κοινωνική στήριξη στο

Πρόγραμμα περιλαμβάνουν την επέκταση της χρονικής διάρκειας προσαρμογής και

την αυξημένη πρόνοια για τις πιο αδύναμες κοινωνικές ομάδες που δοκιμάζονται από

την κρίση. Οι εταίροι μας πιθανόν να αντιμετώπιζαν με μεγαλύτερη ευελιξία τις

προαναφερόμενες προσαρμογές και την επιπρόσθετη χρηματοδότηση που απαιτείται

(η έγκριση της οποίας θα απαιτούσε απόφαση του Συμβουλίου Κορυφής και

εγκρίσεις από Κοινοβούλια χωρών της Ευρώπης) στο βαθμό που εξασφαλιζόταν μια

αξιόπιστη πολιτική δέσμευση για αποφασιστική εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και

επίτευξη των αναπροσαρμοσμένων οικονομικών στόχων.» (27. Εθνική Τράπεζα της

Ελλάδος.).

Παρακάτω δίνεται ένας πίνακας που δίνει επιγραμματικά κάποια θετικά και

κάποια αρνητικά της δραχμής

Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Κίνδυνοι

Αύξηση της ανταγω-

νιστικότητας λόγω

υποτίμησης

Οι εισαγωγές για τα ταξίδια

στο εξωτερικό γίνονται

πανάκριβα

Κατάρρευση τραπεζών,

ασφαλιστικών εταιριών, και

ταμείων σε Ελλάδα και Ε.Ε

Μείωση εμπορικού

ελλείμματος

Υψηλός πληθωρισμός Κοινωνικές αναταραχές

πολιτική αστάθεια

Δυνατότητα εκτύπω-σης

πληθωριστικού χρήματος

για ανακε-φαλαίωση

τραπεζών εγγύηση

καταθέσεων

Αδυναμία δανεισμού από

τις αγορές και νέα μετρά

λιτότητας προκειμένου η

οικονομία να

αυτοχρηματοδοτείται

Καμία ενίσχυση της αντα-

γωνιστικότητας καθώς η

αξία των ελληνικών ομο-

λόγων αποτελεί μικρό

κομμάτι του ΑΕΠ σε σχέση

με τις εισαγωγές

Πιο ευέλικτη

νομισματική και

δημοσιονομική πολιτική

Εκτίναξη της ανεργίας και

Μείωση βιοτικού επιπέδου

Κερδοσκοπία κατά την

περίοδο προετοιμασίας για

την κυκλοφορία της

δραχμής

Φυγή κεφαλαίων,

επενδύσεων

Φυγή και άλλων χωρών από

το ευρώ

Αποκλεισμός ελληνικών

ομολόγων για κάποιο

διάστημα

Πτωχεύσεις εταιριών σε

Ελλάδα και ΕΕ

73

Page 74: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Με άλλα λόγια όταν η χώρα περάσει στη δραχμή και έχοντας πια ως δεδομένο ότι

οι Έλληνες πολιτικοί δεν έχουν την κατάλληλη παιδεία να υπηρετήσουν τόσο

ρηξικέλευθα ζητήματα. Πιθανώς η επιστροφή στη δραχμή να μας προσφέρει τα

κατάλληλα εργαλεία για να διαχειριστούμε τη κρίση χρέους όμως οι κίνδυνοι και τα

μειονεκτήματα θυμίζουν απασφαλισμένη χειροβομβίδα. Δεν πρέπει ακόμη να

λησμονήσουμε ότι πολλοί επιχειρηματίες βολεύονται με την επιστροφή στην

δραχμή. Τα δάνεια και οι τιμές θα ανέβουν αρκετά. Τέλος τα ελληνικά πολιτικά

κόμματα δεν έχουν ξεκαθαρίσει κατά ποσό η χώρα έχει θετικό η αρνητικό

πλεόνασμα. Σιγά - σιγά ξεκαθαρίζει πως η Ελλάδα δεν μπορεί να εξυπηρετήσει

οικονομικά τον δημόσιο τομέα ακόμα και αν δεν δώσει ούτε ένα ευρώ στους

δανειστές της.

Το μέλλον είναι αόρατο και η εκλογή της μιας από τις δύο επιλογές έχει

πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Η σημερινή Ελληνική κυβέρνηση και με μεγάλη

πιθανότητα και η επόμενη φαίνεται να έχει αποφασίσει υπέρ της Ευρωζώνης.

Αν η απόφαση που θα πάρει μια μελλοντική κυβέρνηση της Ελλάδος είναι η

έξοδος από το ευρώ, πρέπει να έχει σύμφωνους και τους εταίρους μας της Ευρώπης ή

και τους υπερατλαντικούς. Άλλως το μέλλον θα είναι πολύ δύσκολο

Μετά από όλα όσα αναφέραμε ήρθε η ώρα να εξάγουμε ένα συμπέρασμα και να

απαντήσουμε στο δίλλημα ευρώ η δραχμή. Και η απάντηση μας είναι φυσικά μέσα

στο ευρώ φυσικά μέσα στην ευρωζώνη αλλά με ένα μεγάλο ΑΛΛΑ. Ποια Ευρώπη

θέλουμε αυτή που τρώει τα παιδιά της η μια Ευρώπη ανοιχτή για όλους που

δημιουργήθηκε για να επιλύει τα προβλήματα των πολιτών της. Εμείς προτείνουμε

ευρώ γιατί είναι ένα ισχυρό νόμισμα δυνατό και σκληρό και είναι τρελό να

υιοθετήσουμε δικό μας νόμισμα όσο υπάρχει το ευρώ. Το πρόβλημα δεν είναι το

ευρώ το πρόβλημα είναι το κράτος. Ένα κράτος δυσλειτουργικό ακριβό γεμάτο λάθη.

Ο Χατζιδάκις είχε δηλώσει πως όταν η όψη ενός τέρατος έχει πάψη να σε τρομάζει,

τότε έχεις αρχίσει να του μοιάζεις. Και δυστυχώς αυτό είναι η Ελλάδα. Ένα κράτος

χωρίς αρχή μέση τέλος . οι διαρθρωτικές αλλαγές πρέπει να γίνουν. Η επιστροφή

στη δραχμή μόνο να αποσυντονίσει μπορεί αυτές τις προσπάθειες καθώς ακόμα και η

καλύτερη λύση να ήταν η δραχμή για να λειτουργήσει θέλει χρόνο προσαρμογής ενώ

τα χρονικά περιθώρια έχουν ουσιαστικά στερέψει. Η Ευρώπη του 2012 δεν έχει

καμία σχέση με την Ελλάδα του 1990 που είχαμε δραχμή. Νέα τάξη πραγμάτων νέες

74

Page 75: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

προκλήσεις αλλά και νέοι φόβοι έρχονται. Ήδη οι χώρες έχουν αντίπαλο τους τις

αγορές και σίγουρα μια Ελλάδα της δραχμής μόνο έρμαιο τους μπορεί να γίνει και

τίποτα άλλο. Και αφού είναι σωστό να παραμείνουμε στο ευρώ τότε γιατί υπάρχει

τόσο μεγάλη ανεργία διερωτάται πολύς κόσμος; Όμως για αυτό δεν φταίει το νόμισμα

που έχουμε αλλά φταίει το κράτος. Ακόμα και ο πρώην πρωθυπουργός κ. Γ.

Παπανδρέου δήλωσε πως είμαστε κράτος διεφθαρμένων, ενώ ακόμα γελάνε με τα

περιβόητα Greek statistics. Ας αναλογιστούμε όλοι ποσό διαφορετικά θα ήταν τα

πράγματα αν είχαμε ένα σωστό δημόσιο τομέα και πολιτικούς αρχηγούς που θα

περιβαλλόντουσαν από επιστήμονες και έξυπνους ανθρώπους και όχι από πολιτικούς

παλιάς κοπής που τα ΘΑ είναι παραπάνω από τις προτάσεις. Φτάσαμε σε σημείο να

θεωρούμε αξιόπιστα τα κόμματα εξουσίας που μας οδήγησαν σε αυτή τη κατάσταση.

Ήδη παρατηρείται πάλι ένα μεγάλο κύμα μετανάστευσης και μάλιστα φεύγουν νέοι

σε ηλικία και κυρίως σπουδαγμένοι με βαθιά γνώση του αντικείμενου που

σπούδασαν. Ήρθε η στιγμή να κάψουμε να ασχολούμαστε με ψευτοδιλήμματα και ας

δώσουμε βάση στις παθογένειες του ελληνικού συστήματος. Να πάψουμε να

τροφοδοτούμε το λαό με μίσος και διλλήματα όπως δεξιά η αριστερά ευρώ η δραχμή

δικομματισμός η χάος να πάψουμε να του λέμε πως φταίνε οι κακοί ευρωπαίοι το

κακό μνημόνιο και να τον χρησιμοποιήσουμε για μια νέα αναπτυξιακή δύναμη που

θα δώσει νέα πνοή. Φτάσαμε βεβαία σε ένα σημείο που οι χώρες της Ευρώπης

συμπεριφέρονται σαν επιχειρήσεις. Και αυτό είναι λάθος. Η δύναμη της Ελλάδας

ήταν η βαθιά συνοχή της και το φιλότιμο λέξεις που τώρα πια έχουν αντικατασταθεί

με swaps psi και διαφόρους άλλους οικονομικούς όρους.

Τέλος. η λύση είναι μια και είναι καθολική δεν έχει σχέση με τα οικονομικά αλλά

με μας. Η λύση είναι μια, παιδεία για όλους δημόσια και δωρεάν. Αυτός είναι ο

κινητήριος μοχλός λύσης των προβλημάτων και πάνω σε αυτό πρέπει να στηριχτεί η

χώρα.

75

Page 76: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Βιβλιογραφία

1. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Βριτάνικα.

2. Εγκυκλοπαίδεια του διαδικτύου http://el.wikipedia.org/wiki/

3. Επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης http://europa.eu/

4. Η γέννηση της Ευρωπαϊκής επιλογής. (1992). Ίδρυμα Κωνσταντίνος

Καραμανλής,

5. Εφημερίδα Αυγή http://www.avgi.gr/StartPageAction.action

6. Επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 9.5 2008. Ενοποιημένη

απόδοση της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για την

λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

http://eur-lex.europa.eu

7. Δοκίμια πάνω στην επίδραση του Ευρώ στο διεθνές εμπόριο των χωρών της

οικονομικής και νομισματικής ένωσης. (Πάτρα Οκτώβριος 2010).

Διδακτορική διατριβή. Δ. Ψαλλίδας. Nimertis_Psallidas%28econ%29.pdf

8. Ιστολόγιο του Τμήματος http://proeconomia.wordpress.com/

9. van Overtveldt J. Το τέλος του Ευρώ. Το αβέβαιο μέλλον της Ευρωπαϊκής

ένωσης. Εκδόσεις Μεταίχμιο. Ιανουάριος 2012.

10. Alogoskoufis G. Greece’s sovereign debt crisis: Retrospect and prospect.

No.54. 2012.

http://www2.lse.ac.uk/europeanInstitute/research/hellenicObservatory/pubs/

GreeSE.aspx

11. Eurostat newrelease euroindivators (23 April 2012).

12. Μούσης Ν. Ευρωπαϊκή Ένωση. Δίκαιο – Οικονομία – Πολιτική. Αθήνα

2008

13. Εφημερίδα Καθημερινή. Μέτρα τιμωρίας στο μνημόνιο. Κ. Σημίτης

http://news.kathimerini.gr/

76

Page 77: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

Εφημερίδα theguardian

http://www.guardian.co.uk/global/2012/apr/26/greece-europe-north-south-

divide?INTCMP=SRCH

14. Εφημερίδα Το παρόν της Κυριακής 11/03/2012

15. Οι νέοι φάκελοι. Παπαχελάς. http :// www . sky . gr

16. Καζάκης Δ. Εφημερίδα «το χωνί». 8 Απριλίου 2012.

http://dimitriskazakis.blogspot.gr/

17. Αριστερό βήμα. http://aresterovima.gr

18. aristerOvima. ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΒΗΜΑ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΔΡΑΣΗΣ.

2.4.2012. http://ytoliosblog.wordpress.com/

19. Τα πρακτικά της Βουλής. http :// www . hellenicparliament . gr / Praktika

20. Μνημόνιο Συνεννόησης στις Συγκεκριμένες Προϋποθέσεις Οικονομικής

Πολιτικής. 9.2.2012.

21. SMITH A. (1776). An inquiry into the nature and causes of the wealth of

nations, New York, The Modern Library, 1937.

22. Βαγιανός Δ. Βέττας Ν. Μεγήρ Κ. Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα:

Μεταρρυθμίσεις και ευκαιρίες σε μια κρίσιμη συγκυρία. 5 – 8 –

2010. .http://Greekeconomistsforreform.com.

23. Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ 23/04/2012.

Γ. Βαρουφάκης προσωπική ιστοσελίδα

http://old.econ.uoa.gr/UA/content/gr/Folder.aspx?office=16&folder=248

24. UBS in Greece. http://www.ubs.com/gr/en.html

25. Κορρές Γ. Χιόνης Δ. Ελληνική Οικονομία. Αθήνα 2003

26. Μήνυμα για την διάλυση της Βουλής και την προκήρυξη εκλογών του

Πρωθυπουργού Λ. Παπαδήμου. 11 - 04 - 2012.

http://www.primeminister.gov.gr/category/person/primeminister

27. Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος. http://www.nbg.gr/

77

Page 78: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

78

Page 79: του Ανδρέα Τσιφτσιάνstreklas/e.docx · Web viewΜια περίοδος με πολέμους μεταξύ των κρατών, ο τριακονταετής πόλεμος,

79