Ερενηική Εργασία -...

88
Ερευνητική Εργασία Θέμα: Όλυμπος τόπος διαμονής, αναψυχής και εξερεύνησης ΜΑΙΟΣ 2017 2 ο ΓΕΛ ΛΑΡΙΣΑΣ Τμήμα: Α’2 Υπεύθυνος καθηγητής: Δράμης Λάζαρος

Transcript of Ερενηική Εργασία -...

Page 1: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ερευνητική Εργασία

Θέμα: Όλυμπος τόπος διαμονής, αναψυχής και

εξερεύνησης

ΜΑΙΟΣ 2017

2ο ΓΕΛ ΛΑΡΙΣΑΣ

Τμήμα: Α’2

Υπεύθυνος καθηγητής:

Δράμης Λάζαρος

Page 2: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Στο μάθημα διερευνητικών εργασιών του Project, το τμήμα Α2 του

2ου Γενικού Λυκείου Λάρισας επέλεξε ως κεντρικό άξονα των

μελετών του το θέμα: « Όλυμπος τόπος διαμονής, αναψυχής και

εξερεύνησης.» Συγκεκριμένα, το μαθητικό δυναμικό χωρίσθηκε σε

πέντε ομάδες με στόχο τη συγκέντρωση πληροφοριών και τη

διαμόρφωση εργασιών σε ηλεκτρονική μορφή. Επιπρόσθετα, κάθε

ομάδα ανέλαβε επιμέρους πτυχές του θέματος και έχοντας

πρόσβαση στο εργαστήριο ηλεκτρονικών υπολογιστών του

σχολείου εργάσθηκαν όλο το διάστημα.

Page 3: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Όλυμπος

Ο Όλυμπος είναι ένα συμπαγές, σχετικά μικρό σε έκταση αλλά πολύκορφο και βραχώδες βουνό με σχεδόν κυκλικό σχήμα. Από τα σχετικά νεώτερα βουνά μας, αφού η ηλικία των κυρίως πετρωμάτων του υπολογίζεται ότι δεν ξεπερνά τα 200.000.000 χρόνια, όταν το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδας -και της Μεσογείου- βρισκόταν στον πυθμένα μιας ρηχής θάλασσας, όπου αποτέθηκαν τα κύρια υλικά, από τα οποία αργότερα σχηματίσθηκαν τα σημερινά πετρώματα. Τα διάφορα γεωλογικά γεγονότα που ακολούθησαν, προκάλεσαν την ανάδυση όλης της περιοχής και τον βυθό της Θάλασσας. Πριν από 1.000.000 χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Με την άνοδο της θερμοκρασίας που ακολούθησε οι πάγοι έλιωσαν και οι χείμαρροι που δημιουργήθηκαν παρέσυραν μεγάλες ποσότητες θρυμματισμένων πετρωμάτων στα χαμηλότερα σημεία σχηματίζοντας τα αλλουβιακά ριπίδια που απλώνονται σ' ολόκληρη την περιοχή από τους πρόποδες του βουνού μέχρι την θάλασσα.

Μυθολογία

Το σχήμα του Ολύμπου, η πολύμορφη και ευμετάβλητη γοητεία της φύσης του, οι ψηλές κορυφές του, γεμάτες ομίχλη και χαμηλά σύννεφα που φέρνουν συχνά καταιγίδες, προκάλεσαν δέος και θαυμασμό στον προϊστορικό άνθρωπο που κατοίκησε στους πρόποδές του. Οι πρώτοι αυτοί κάτοικοι της περιοχής θα δημιουργήσουν τους θρύλους που αργότερα θα αποδώσουν το Δωδεκάθεο των Αρχαίων Ελλήνων.

Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές του Ολύμπου» όπως τα αποκαλεί ο Όμηρος- όπου βρίσκονται και τα παλάτια τους. Το Πάνθεον (ο σημερινός Μύτικας), είναι το σημείο συνάντησής τους, θέατρο των Θυελλωδών συζητήσεών τους. Ο θρόνος του Δία (το σημερινό Στεφάνι), φιλοξενεί αποκλειστικά τον αρχηγό των θεών, τον Δία (Ζευς). Από κει εξαπολύει τους κεραυνούς του δείχνοντας έτσι την «Θεϊκήν του μήνιν». Το δωδεκάθεο συμπληρώνουν η Ήρα, η Εστία, η Δήμητρα, ο Ποσειδώνας , η Αθηνά, ο Απόλλων, η Άρτεμις, ο Ερμής, ο Άρης, η Αφροδίτη και ο Ήφαιστος.

Στις ανατολικές παρυφές του Ολύμπου, στην Πιερία, η μυθολογική παράδοση τοποθέτησε τις εννέα Μούσες, προστάτιδες των Καλών Τεχνών, θυγατέρες του Δία και της Τιτάνιδας Μνημοσύνης: η Κλειώ, η Ευτέρπη, η Θάλεια, η Μελπομένη, η Τερψιχόρη, η Ερατώ, η Πολύμνια, η Ουρανία και η Καλλιόπη.

Ιστορία

Η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο, η ευρύτερη περιοχή του οποίου,

πέρα από ιερό προσκύνημα, αποτέλεσε πεδίο μαχών για τον έλεγχο της

πρόσβασης από τη Θεσσαλία στη Μακεδονία από τα αρχαία χρόνια. Στα χρόνια

της Τουρκοκρατίας το βουνό υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διασήμων

κλεφτών και αρματολών.

Στον Όλυμπο ιδρύθηκε το δεύτερο αρματολίκι στην Ελλάδα, με επικεφαλής τον

Καρά Μιχάλη, το 1489. Η δράση των κλεφτών στον Όλυμπο έκαναν τους

Τούρκους να ξεσπάσουν την οργή τους στη σύμμαχο των κλεφτών Μηλιά, την

Page 4: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

οποία κατέστρεψαν. Την περίοδο εκείνη έδρα του αρματολικίου του Ολύμπου

και της Δυτικής Μακεδονίας γίνεται το Λιβάδι Ολύμπου. Το 18ο αιώνα οι

Τούρκοι αναγκάστηκαν να αντικαταστήσουν τους αρματολούς με

Τουρκαλβανούς αρματολούς , οι οποίοι λυμαίνονταν την ύπαιθρο της

Μακεδονίας. Ωστόσο, μέχρι τη συνθηκολόγησή τους με τον Αλή Πασά, οι

αρματολοί του Ολύμπου δε σταμάτησαν να αγωνίζονται σε στεριά και σε

θάλασσα.

Page 5: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Διαδρομές στο βουνό: 29

1.

Αγία Κόρη - Κοπανούλα - Διάσελο Έλατος

2.

Πριόνια - Καταφύγιο Ζολώτα - Σκάλα - Μύτικας (2.917 μ.)

3.

Πριόνια - Καταφύγιο Ζολώτα - Οροπέδιο Μουσών (ΣΕΟ)

4.

Γκορτσιά - Οροπέδιο Μουσών (Κάκαλος)

5.

Βρυσοπούλες - Αγ.Αντώνης

6.

Αγ.Τριάδα Βροντούς - Κατάφυγιο Κρεβάτια - Ράχη Μπαρμπαλά - Καταφύγιο ΣΕΟ

7.

Ρέμα Ναούμ - Καζάνια - Πόρτες - Οροπέδιο Μουσών (ΣΕΟ)

8.

Οροπέδιο Μουσών (ΣΕΟ) - Μύτικας (2.917 μ.) - οροπέδιο Γούρνες - Σπηλιές (δρόμος)

9.

Κοκκινοπλός - χαράδρα Σταλαγματιάς - οροπέδιο Γούρνες - Μύτικας (2.917 μ.) - Καλόγερος - Λιβαδάκι -

10.

Πριόνια - Ενιπέας - Λιτόχωρο

11.

Κατάφυγιο ΣΕΟ - Πετρόστρουγα - Ρέμα Ορλιά ή Ουρλιά

12.

Καταφύγιο Κρεβάτια - Παπά ρέμα - Άγιοι Απόστολοι

13.

Λιτόχωρο - Μάννα - Σέλωμα

14.

Λιτόχωρο - Κάτω Πηγαδάκι

15.

Λεπτοκαρυά - Κάτω Πηγαδάκι

16.

Καρυά - Μπεχτές - Κάτω Πηγαδάκι

17.

Λιτόχωρο - Μ. Διονυσίου

18.

Καρίτσα - Αραπλάκος

19.

Αγ. Βασίλειος - Βρύση Κρανιάς - Ρέμα Ορλιά

20.

Βροντού - Κλεφτόβρυση

21.

Ρομπολάκια - Πετρόστρουγκα

22.

Χειμερινή διάσχιση από σταυροδρόμι Λιβαδίου - κορυφή Βουλγάρας Ολύμπου - κατάβαση στον Άγιο Δημήτριο

23.

Σπηλιές - Καρασχίνι - Μπαρμπαλά - Μυτικας - Κόψη Σκολιού - Σπηλιές

24.

Τσιρκνιά - Ρέμα Παπά

25.

Ράχη της Κορομηλιάς

26.

Πριόνια - Μελιτζάνη - Καλόγερος

27.

Ράχη Παπαμισιώτη - Φράγκου Αλώνι

28.

Παλιός Παντελεήμονας - Κατής - Κορυφή Μεταμόρφωσης - Καλλιπεύκη

29.

Κόψη Ναούμ - Παραλλαγή εισόδου

Page 6: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΕΙΚΟΝΕΣ

1. Μυτίκια

2. Άγιος Αντώνιος

3. Οροπέδιο

Page 7: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

4.Κοφτό

5. Σκολιό

6.Οροπέδιο των Μουσών

Page 8: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

7. Στεφάνι ή Θρόνος του Δίas

8. Λαιμός Ολύμπου

Αγία Κόρη

Από την Βροντού κατευθυνόμαστε για Αγ. Τριάδα και Αγ. Κόρη, και στρίβουμε αριστερά για Αγ. Κόρη.

Πριν το πάρκινγκ υπάρχει μεγάλη ταμπέλα που σημειώνει την αρχή του μονοπατιού (AK-EL-1Α). Κινείται αρχικά στενό δίπλα στην περίφραξη κτήματος άλλα στην συνέχεια φαρδαίνει και κατηφορίζει στο ρέμα. Περνώντας στην απέναντι όχθη φθάνουμε σε διασταύρωση με άλλο μονοπάτι που έρχεται

Page 9: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

από το εκκλησάκι της Αγ. Κόρης (AK-EL-2). Συνεχίζουμε τώρα παράλληλα με το ρέμα και αφού το περάσουμε δύο φορές ακόμη αρχίζουμε να απομακρυνόμαστε από αυτό ανηφορίζοντας κάπως απότομα σε στενό μονοπάτι. Μετά από λίγο περνάμε ένα άλλο ρέμα στην βάση καταρράκτη και το μονοπάτι στρέφεται Δ. Σε λίγο φτάνουμε σε διασταύρωση (AK-EL-3) όπου ένα μονοπάτι ανηφορίζει αριστερά και σβήνει τελικά στη ρεματιά που περάσαμε ενώ ένα δεύτερο κατηφορίζει δεξιά. Ακολουθώντας αυτό το δεύτερο μονοπάτι πλησιάζουμε πάλι το ρέμα της Αγ. Κόρης αλλά τελικά το μονοπάτι κάνει μια απότομη αριστερή στροφή και αρχίζει να απομακρύνεται πάλι από αυτό. Τώρα φαρδαίνει και μοιάζει κατά τόπους με αυλάκι. Τελικά βγαίνει πάνω σε ράχη και κινείται για ένα διάστημα πάνω σε αυτήν άλλα στην συνέχεια τραβερσάρει αριστερά της και αρχίζει να πλησιάζει ρεματιά. Φτάνουμε τελικά στην πηγή "Ιταμος" με ωραίο παγωμένο νερό (AK-EL-4). Καλά είναι να γεμίσουμε εδώ τα παγούρια μας. (1 ώρα, 30 λεπτά).

Συνεχίζουμε τώρα σε στενότερο μονοπάτι που φτάνει τελικά δίπλα σε ρεματιά και ανηφορίζοντας απότομα δυσδιάκριτο καταλήγει στον δασικό δρόμο που έρχεται από το Μαστορούλι και πάει για το ρέμα του Αράπη (AK-EL-5). Εδώ υπάρχουν ποτίστρες. Συνεχίζουμε απέναντι σε στενό και απότομο μονοπάτι που μας οδηγεί στην πηγή Κοπανούλα (AK-EL-6). Βαδίζουμε τώρα σε πευκοδάσος αριστερά της πηγής και ανηφορίζουμε πιο ομαλά. Το μονοπάτι βγαίνει για λίγο στον δασικό δρόμο (AK-EL-7) πάνω σε μια απότομη στροφή του, βαδίζει για 10μ σε αυτόν και στην συνέχεια ξαναμπαίνει στο δάσος. Τελικά συναντάμε τρακτερόδρομο (AK-EL-8) και τον ακολουθούμε. Ο δρόμος αφού κερδίσει λίγο ύψος τραβερσάρει Δ, καβάλα την ράχη Ρομπολάκια και γυρίζει στην πίσω πλευρά της όπου σταματά (AK-EL-9). Συνεχίζουμε τώρα σε μονοπάτι αριστερά. Είναι στενό μονοπάτι που τραβερσάρει την πλαγιά μέσα σε όμορφο δάσος από πανύψηλα πεύκα. Το τελευταίο κομμάτι του μονοπατιού είναι δυσδιάκριτο άλλα σύντομα φτάνουμε σε διασταύρωση όπου έρχεται από δεξιά το μονοπάτι από Μαστορούλι (AK-EL-10). Συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε και φτάνουμε σε νέα διασταύρωση. Αριστερά το μονοπάτι ανηφορίζει μέχρι το διάσελο και κατηφορίζει στην Κλεφτόβρυση. Δεξιά πάει για Πετρόστρουγκα. (1 ώρα, 30 λεπτά)

Καταφύγιο Ζολώντα

Η πιο περπατημένη και ασφαλής ανάβαση στον Μύτικα. Ξεκινάμε από

τα Πριόνια και κατευθυνόμαστε από το καλοχαραγμένο μονοπάτι

στο καταφύγιο Σπήλιος Αγαπητός (Ζολώτα). Από εκεί ανηφορίζουμε

στο Χονδρομεσοράχικαι αφού αφήσουμε δεξιά μας πρώτα το μονοπάτι που

πάει στο οροπέδιο των Μουσών και μετά το μονοπάτι που διασχίζει τα ζωνάρια

φτάνουμε στη Σκάλα. Από εκεί ανεβαίνουμε στον Μύτικα (2.917

μ.) ακολουθώντας το καλοσημαδεμένο πέρασμα της Κακόσκαλας.

Πριόνια

Page 10: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Η κλασσικότερη ανάβαση στον Όλυμπο. Ξεκινάει από τα Πριόνια περνάει από

το καταφύγιο Ζολώτα και καταλήγει ΠPOΣOXH!!!!! από την κόντρα (όχι

από τα ζωνάρια) στο καταφύγιο του ΣΕΟ στο οροπέδιο των Μουσών

Γκορτσιά

Όμορφη ανάβαση από τη θέση Γκορτσιά-Διασταύρωση, στην αρχή μέσα σε

όμορφο δάσος και στη συνέχεια σε αλπικό πεδίο μέχρι το καταφύγιο

Χρήστος Κάκαλος στο οροπέδιο των Μουσών.

Βρυσοπούλες – Άγιος Αντώνιος

Ωραίες πλαγιές για ορειβατικό σκί. Ξεκινάμε από το καταφύγιο και ταυτόχρονα

λέσχη-ταβέρνα-χοροπηδάδικο στο στρατόπεδο των λοκατζήδων (όπως

επέτρεψε η ΕΟΟA να γίνει) και καταλήγει στον εγκατελειμένο μετεωρολογικό

σταθμό στον Αγιο Αντώνη.

Αγία Τριάδα – Βροντούς

Τέσσερα χιλιόμετρα μετά το χωριό Βροντού υπάρχει το παλιό εκκλησάκι της

Αγ.Τριάδας. Από εδώ ξεκινάει ευδιάκριτο και σηματοδοτημένο μονοπάτι που σε

1,5 ώρα σε οδηγεί στο καταφύγιο Κρεβάτια (1000μ). Στο καταφύγιο φθάνουμε

εναλλακτικά ακολουθώντας ασφάλτινο δρόμο και περίπου 4 χιλιόμετρα βατό

χωματόδρομο από το χωριό Βροντού. Από τα Κρεβάτια ακολουθούμε την κόψη

Μπαρμπαλά. Το μονοπάτι ξεκινάει πίσω από το καταφύγιο και μας δείχνει

αμέσως τα δόντια του. Η διαδρομή ακολουθεί πιστά τη κοκκινο-κίτρινη

σήμανση της διαδρομής και πρόκειται για την εντυπωσιακότερη πεζοπορική

ανάβαση στο Ορόπεδιο των Μουσών (πλήν όμως επίπονη). Αρχικά η πορεία

είναι πολύ ανηφορική μέσα σε δάσος. Στη συνέχεια όμως γλυκαίνει κάπως η

κλίση και περνάμε δύο δασωμένες κορυφές. Στην τελική ευθεία πριν την

κορυφή Μπαρμπαλά το δάσος αραιώνει και το μονοπάτι χάνεται. Χωρίς όμως

δυσκολία προσανατολισμού ακολουθούμε την απότομη κόψη μέχρι το γυμνό

πατάρι με το κολονάκι της κορυφής (1847μ.). Από την κορυφή έχουμε θέα στο

ρέμα Παπά και χαζεύουμε την ΒΔ όψη του Ολύμπου την οποία σε λίγο θα

διασχίσουμε. Μέχρι εδώ ανεβήκαμε 850 μ. από την θέση Κρεβάτια σε μια πολύ

απότομη ανάβαση.

Μετά την κορυφή στρίβουμε λίγο δυτικά και ακολουθώντας πάντα την φαρδιά

ράχη οδηγούμαστε σε λαιμό. Τραβερσάρουμε για λίγο μέσα στο δάσος για να

αποφύγουμε μικρό σκαλοπάτι και ξαναβγαίνουμε στην ράχη για να

συναντήσουμε το κολονάκι της ΓΥΣ, γεγονός που σε παραξενεύει αφού

η κορυφή Παπά Ράχη είναι λίγο πιο πάνω από το κολονάκι και την φτάνουμε

εύκολα από πέρασμα στα αριστερά της. Ακολουθούμε την βράχινη ράχη από τα

δεξιά της και κατηφορίζουμε για λίγο να βγούμε με μικρό αυχένα.

Εδώ αφήνοντας την ράχη φεύγουμε αριστερά της στην δασωμένη

Page 11: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

πλαγιά (waypoint LEFT-BARB) για να την ξανασυναντήσουμε λίγο πιο

πέρα. Χρειάζεται προσοχή για να βρούμε τα σημάδια που μας οδηγούν

αριστερά. Συνεχίζουμε κολουθώντας την ομαλή και δασωμένη πια κόψη ώσπου

τα δένδρα τελειώνουν και μαζί τους η ήπια κλίση. Μπροστά μας

έχουμε απότομες και τραχιές πλαγιές που τις ανεβαίνουμε με συνεχείς

τραβέρσες έχοντας την κόψη στα αριστερά μας χωρίς εμφανές μονοπάτι.

Προσπερνάμε τους εντυπωσιακούς Πύργους της κόψης και ακολουθώντας

τασημάδια περνάμε από πλαγιά με μικρά βράχινα σκαλοπάτια μέχρι που

φτάνουμε κάτω από τον Πύργο της Τούμπας. Εδώ πια αφήνουμε την κόψη

και στρίβουμε αριστερά, στην τραβέρσα που είναι σκαμμένη στην βάση της

Τούμπας. Εύκολα φτάνουμε σε μικρό βράχινο πέρασμα (3-4 μέτρα ΙΙ-ΙΙΙ). Το

προσπερνάμε με λίγη προσοχή και ανηφορίζοντας την αρκετά σαθρή πλαγιά με

προσοχή λόγω της κλίσης και της κούρασης φτάνουμε στο εικονοστάσιτης

Παναγιάς της κορυφιανής στην άκρη του Οροπεδίου. Πιθανή χειμερινή

επάναληψη ενδεχομένως να έχει μια πιο direct εξοδο στο οροπέδιο. ?λλα 400

μέτρα ήπιας κλίσης και φτάνουμε στο Καταφύγιο του ΣΕΟ, «Γιόσος

Αποστολίδης» όπου μπορούμε πια να ξεκουραστούμε.

Περισσότερες πληροφορίες και σχεδιαγράμματα της διαδρομής μπορείτε να

βρείτε στα ορειβατικά περιοδικά Κορφές (τεύχος 169) και Ανεβαίνοντας

(τεύχος 31).

Ρέμα Ναούμ

Η ομορφότερη, εντυπωσιακότερη και γρηγορότερη πεζοπορική ανάβαση στον Όλυμπο. Ξεκινά εκεί όπου ο δρόμος από το χωριό Πέτρα συναντά το πάνω μέρος του Ξερολακιού (σπηλιές). Από το παραδοσιακό χωριό Πέτρα που βρίσκεται ανάμεσα στην διαδρομή Κατερίνης - Ελασσόνας, βγαίνουμε στον μοναδικό χωματόδρομο που κατευθύνεται νότια ψηλότερα και οδηγεί στον Κοκκινοπλό. Μέσα στο χωριό υπάρχουν τουλάχιστον τρεις δρόμοι που βγάζουν στον χωματόδρομο, αν μπερδευτείτε, απλά ρωτήστε έναν κάτοικο να σας δείξει. (προσοχή, μετά την Πέτρα χρειάζεται οπωσδήποτε υπερυψωμένο αυτοκίνητο, όχι απαραίτητα 4χ4 το καλοκαίρι). Καλό θα είναι να πάρετε νερό από το χωριό. Ακολουθούμε τον χωματόδρομο για 10 χλμ περίπου και προσέχουμε να στρίψουμε αριστερά, σε μια διασταύρωση με χτισμένο κιόσκι.

Μετά από 5 χλμ θα φτάσουμε στην αρχή του ρέματος του Ναούμ (υψόμ. 1300) όπου και ξεκινά το πεζοπορικό κομμάτι της διαδρομής μας, στην τοποθεσία Σπηλιές. Τις Σπηλιές θα τις αναγνωρίσουμε εύκολα καθώς είναι μεγάλοι κεκλιμένοι βράχοι στα δεξιά του δρόμου. Όταν τους δούμε, παρκάρουμε το αυτοκίνητο και ξεκινάμε μέσα στο ρέμα προς τα πάνω.

Μέσα από το ρέμα του Ναούμ φτάνει στα Καζάνια και από εκεί περνώντας μέσα από ένα από τα ωραιότερα και επιβλητικότερα ορεινά τοπία βγαίνει στο διάσελο Τούμπας-Στεφανιού δίπλα στο καταφύγιο του ΣΕΟ. Ανύπαρκτο μονοπάτι αλλά καλά σημαδεμένη διαδρομή όπου χρειάζεται. Λίγη προσοχή μόνο στο σημείο που αφήνουμε το ρέμα του Ναούμ και ανηφορίζουμε δεξιά τις

Page 12: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

απότομες χορταριασμένες πλαγιές προς τη βάση των Καζανιών. Αν χάσουμε τη στροφή και συνεχίσουμε ευθεία μέσα στο ρέμα, καταλήγουμε σε ορθοπλαγιές στην πλάκα των καζανιών.

Οροπέδιο Μουσών

Μιά όμορφη κατάβαση η οποία σε συνδυασμό με την ανάβαση από το ρέμα του

Ναούμ (προηγούμενη διαδρομή) συμπληρώνει μια από τις πιό ωραίες κυκλικές

διαδρομές στο βουνό. Από το καταφύγιο του ΣΕΟ ανεβαίνουμε στονΜύτικα

(2.917 μ.) από το Λούκι και κατεβαίνουμε από την Κακόσκαλα. Παρακάμπτουμε

το Σκολιό από αριστερά και από το διάσελο Σκολιό-Χριστάκη κατεβαίνουμε στο

οροπέδιο Γούρνες. Εκεί υπάρχει πάντα ανοικτό καταφύγιο ανάγκης. Στις

Γούρνες καταλήγει και ο απαράδεκτος δρόμος (και τμήμα του Ε4 !!!) που

ανεβαίνει στον Όλυμπο από τα Καλύβια του Κοκκινοπλού. Εμείς για να

κατέβουμε δεν ακολουθούμε τον δρόμο αλλά τη ρεματιά δεξιά η οποία

καταλήγειστο δρόμο Πέτρας-Ξερολακιού, 1700 μέτρα από τις σπηλιές όπου και

έχουμε αφήσει τα αυτοκίνητα ανεβαίνοντας.

Κοκκινοπλός

Ξεκινάμε από τον Κοκκινοπλό ακολουθώντας το καλοσημαδεμένο μονοπάτι

πάνω από μεγάλο χώρο εκδηλώσεων. Τραβερσάρουμε την πλαγιά προς τα δεξιά

όπως ανεβαίνουμε με κατεύθυνση την χαράδρα της Σταλαγματιάς. Κινούμαστε

μέσα στην κοίτη του ρέματος. Αφήνουμε την κοίτη περίπου 2 ώρες πάνω από

τον Κοκκινοπλό και ανηφορίζουμε με ζικ-ζακ την απότομη κοίτη της ρέματιάς.

Το μονοπάτι συνεχίζει να ανηφορίζει ακολουθώντας την δεξιά πλαγιά της

ρεματιάς (όπως ανεβαίνουμε). Συναντάμε τον απαράδεκτο δρόμο που ξεκινάει

από τα Καλύβια του Κοκκινοπλού και φτάνει μέχρι το οροπέδιο Γούρνες στα

2500 μ. Ακολουθώντας πότε μονοπάτι και πότε τον δρόμο και αφού περάσουμε

πρώτα μεγάλη στάνη και μετά λιμνοδεξαμενή για το πότισμα των ζώων,

καταλήγουμε στις Γούρνεςόπου υπάρχει και καταφύγιο ανάγκης. Το καταφύγιο

είναι πάντα ανοικτό και χωράει άνετα 5-6 άτομα . Από τις Γούρνες

ανηφορίζουμε τις ομαλές πλαγιές του Σκολιού και καταλήγουμε στην κορυφή

του. Από εκεί μέσο Σκάλας ανεβαίνουμε στον Μύτικα (2.917 μ.) και

επιστρέφουμε στη Σκάλα από τα ίδια. Από την Σκάλα κινούμαστε προς Αγ.

Αντώνη. Τον αφήνουμε δεξιά μας χωρίς να ανέβουμε στην κορυφή και

κατευθυνόμαστε προς Σταυραιτιές στις οποίες επίσης δεν ανεβαίνουμε

αφήνοντας τες αριστερά μας.

Ακολουθούμε ΝΑ κατεύθυνση προς την μακρινή ράχη του Καλόγερου στην

οποία ανεβαίνουμε από αδιέξοδο πέταλο κάτω της. Ακολουθούμε

την κορυφογραμμή μέχρι την κορυφή 2381. Από εκεί φαίνεται το (κλειστό)

καταφύγιο στο Λιβαδάκι προς το οποίο κατευθυνόμαστε. Από

το Λιβαδάκι ακολουθούμε για πολύ λίγο το φαρδύ μονοπάτι που πάει στα

Πριόνια. Το αφήνουμε για να ακολουθήσουμε στενότερο και κάπου-κάπου

Page 13: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ασαφές μονοπάτι που κατηφορίζει το αντέρεισμα (ράχη) της ρεματιάς δεξιά

μας με κατεύθυνση λιβάδι που φαίνεται από ψηλά στη θέση Πελεκούδια. Το

μονοπάτι συνεχίζει στη ράχη περνώντας αριστερά από τις κορυφές Πάνω και

κάτω Τσουκνίδα και κατά λήγει σε χωματόδρόμο πάνω από το Λιτόχωρο. Τον

ακολουθούμε (κλέβοντας και λίγο από μονοπάτια) και καταλήγουμε σε άσφαλτο

την οποία ακολουθούμε (συνεχίζοντας να κλέβουμε από μονοπάτια) για να

φτάσουμε τελικά στο Λιτόχωρο.

Ενιπέας

Η επίπονη κατάβαση του πανέμορφου μονοπατιού του Ενιπέα από τα Πριόνια

στο Λιτόχωρο. Περνάμε από την παλιά μονή του Αγίου Διονυσίου που

ανατινάχθηκε από τους Γερμανούς στη διάρκεια του πολέμου.

Η λήψη του gps δεν ήταν πάντα καλή. Πιθανόν να συναντήσετε σημαντικές

(αλλά όχι αξεπέραστες) αποκλίσεις του αρχείου από το καλοσημαδεμένο

μονοπάτι.

Καταφύγιο ΣΕΑ

Ισως η λιγότερο πολυσύχναστη και παρθένα κατάβαση του Ολυμπου!

Κατά τα γνωστά η κατάβαση μέχρι Πετρόστρουγα. Από το καταφύγιο του ΣΕΟ

κατευθυνόμαστε, ακολουθόντας το φαρδύ μονοπάτι και τις κολονες, στο

πέρασμα του Γιόσου όπου αφήνουμε το οροπέδιο. Διασχίζουμε τον λαιμό της

Σκούρτας και ανεβαίνουμε με μικρή παράκαμψη στην ομώνυμη κορυφή. Η

διαδρομή μας οδηγεί στην Πετρόστρουγγα όπου εγκαταλείπουμε το κύριο

μονοπάτι που πάει στον στον Στράγγο, την Μπαρμπα και καταλήγει στη θέση

Γκορτσιά ή Διασταύρωση πάνω στο δρόμο Λιτόχωρο - Πριόνια.

Με λίγη προσοχή βρίσκουμε το μονοπάτι που στρίβει αριστερά από την

Πετρόστρουγγα που συνεχίζεται ευκρινώς και ακολουθεί το αρχαίο μονοπάτι

προσέγγισης του Ολυμπου από το Διον. Η διαδρομή ακολουθεί την δασωμένη

κόψη Οξούλα ανάμεσα στα ρέματα Ορλιά και Ίτανος μέσα απο εξαιρετικά

παρθένα δάση όπου αντιλαμβανόμαστε πλήρως την ποικιλία του Ολύμπου σε

χλωρίδα. Σε περίπου 5 ώρες από το οροπέδιο το μονοπάτι προσεγγίζει τη θέση

Κορομηλιά όπου καταλήγει άσχημος δασικός δρόμος από το Δίον. Στη

συνέχεια το μονοπάτι συνεχίζει αριστέρα, απότομα, κατευθείαν στο ρέμα του

Ορλιά και καταλήγει στο δρόμο που οδηγεί από το Δίον στο ρέμα του Ορλιά.

Δεν υπάρχει καμία πηγή στη διαδρομή.

Καταφύγιο κρεβάτια

Ενδιαφέρουσα διαδρομή σε σκιερό, καλογραμμένο μονοπάτι με διακριτική και

αξιόπιστη σήμανση. Φυσικό περιβάλλον θαυμάσιο με δάσος μαύρης Πεύκης,

οξιάς κλπ.

Page 14: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Αρχή της διαδρομής είναι το καταφύγιο Κρεβάτια στα 1.008 μ.. Πίσω από το

καταφύγιο υπάρχει πινακίδα που δείχνει την πορεία που πρέπει να

ακολουθήσουμε. Ακολουθώντας τα κιτρινοκόκκινα σημάδια κατηφορίζουμε

την πλαγιά για να βρεθούμε στο ρέμα Παπά σε περίπου 1.30 . Συνεχίζουμε για

λίγο και συναντάμε διασταύρωση. Ίσια πάνω (Ν) το μονοπάτι μας οδηγεί

στην τοποθεσία Παπά-Αλώνι. Για τους Αγ. Αποστόλους όμως στρίβουμε

αριστερά στο μονοπάτιπου σε 2.30 μας βγάζει χωματόδρομο ο οποίος

καταλήγει στην άσφαλτο μπροστά στην εκκλησία των Αγ. Αποστόλων.

Λιτόχωρο – Μάννα

Η συντομότερη διαδρομή για το Σέλωμα είναι ακολουθώντας το μονοπάτι μέσω Σταυρού ως το ρέμα της Μάννας. Η διαδρομή που περιγράφεται εδώ είναι ένα ενναλακτικό μονοπάτι εξίσου όμορφο που διατηρείται ακόμη σε καλή κατάσταση άλλα σε δύο σημεία χρειάζεται προσοχή.

Αρχικά ακολουθούμε την ίδια πορεία όπως και στην διαδρομή "Λιτόχωρο-Σταυρός-Μάννα" μέχρι να συναντήσουμε την άσφαλτο για Πριόνια αμέσως μετά τον σταθμό ελέγχου του εθνικού δρυμού. Αντί όμως να στρίψουμε αριστερά στο μονοπάτι για Σταυρό συνεχίζουμε ευθεία στην άσφαλτο και φτάνουμε σε μια απότομη αριστερή στροφή του δρόμου (LI-SE-10). (1 ώρα)

Κοιτάζοντας Δ-ΒΔ διακρίνονται δύο μονοπάτια . Το δεξιότερο κατευθύνεται ΒΔ κατηφορίζει για λίγα μέτρα και στην συνέχεια σβήνει. Το αριστερό που είναι το σωστό κατευθύνεται Δ και ανηφορίζει ομαλά. Σε λίγο φτάνουμε σε διασταύρωση όχι πολύ εμφανή (LI-SE-11). Αγνοούμε το μονοπάτι που συνεχίζει ευθεία και στρίβουμε αριστερά σε μονοπάτι αρχικά στενό άλλα αργότερα πιο φαρδύ που ανηφορίζει ΝΑ. Μετά από 200μ κάνει μια απότομη δεξιά στροφή και στρέφεται ΒΔ ενώ στην συνέχεια γυρίζει Δ-ΝΔ και τραβερσάρει ομαλά έχοντας στα δεξιά μεγάλη ρεματιά. Είναι ανοικτό το μονοπάτι χωρίς πρόβλημα και σε λίγο φτάνει στην ρεματιά και περνά στην απέναντι όχθη (LI-SE-12). Συνεχίζει σκαμμένο στον βράχο παράλληλα με το ρέμα, αλλά μετά από λίγα μέτρα στρίβει απότομα δεξιά και απομακρύνεται από αυτό. Μέχρι εδώ κινούμαστε σε πυκνή θαμνώδη βλάστηση άλλα τώρα το μονοπάτι καβάλα μια ράχη και μπαίνει σε δάσος οξυάς όπου είναι πολύ φαρδύ. Η πορεία μας είναι ΒΔ και σε λίγο κατηφορίζουμε και πάλι, περνάμε μια μικρή ρεματιά και το μονοπάτι βγαίνει από τις οξυές και βαδίζει σε αραιή βλάστηση με πουρνάρια και λίγα πεύκα. Γύρω στα 100μ βαδίζουμε με αυτές τις συνθήκες και στην συνέχεια χρειάζεται προσοχή για να βρούμε το σωστό μονοπάτι που στρίβει αριστερά ΒΔ και μπαίνει μέσα στο δάσος από πεύκα (LI-SE-13). Ένα άλλο μονοπάτι συνεχίζει ευθεία και αρχίζει να κατηφορίζει Β. Το μονοπάτι φαρδαίνει σταδιακά και στην συνέχεια στρέφεται ΝΔ και κινείται τώρα μέσα σε δάσος οξυάς πλησιάζοντας μικρή ρεματιά. Λίγο πριν την ρεματιά (LI-SE-14) φεύγει ένα σκέλος (φαρδύ) και κατηφορίζει προς το ρέμα. Εμείς ακολουθούμε το επάνω σκέλος που μας βγάζει σε διασελάκι ακριβώς πάνω από το μεγάλο ρέμα της Μάννας (LI-SE-15). Από αυτό το σημείο ξεκινά και αραιή σήμανση με κορδέλες και κούκους. Βαδίζουμε τώρα ελαφρά κατηφορικά σε φαρδύ

Page 15: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

μονοπάτι. Αγνοούμε ένα μονοπάτι που κατηφορίζει δεξιά (LI-SE-16) και φτάνουμε στην κοίτη της ρεματιάς (LI-SE-17). (1 ώρα)

Κινούμαστε για λίγο μέσα στην κοίτη και στην συνέχεια το μονοπάτι ανηφορίζει κάνοντας μια δεξιά και στην συνέχεια μια αριστερή στροφή. Φτάνουμε τώρα σε νέα διασταύρωση όχι πολύ εμφανή (LI-SE-18) όπου ένα μονοπάτι (το πιο φαρδύ) στρέφεται απότομα δεξιά. Αυτό το μονοπάτι πιο πάνω σβήνει. Εμείς συνεχίζουμε ευθεία σε στενότερο μονοπάτι που κινείται παράλληλα με την ρεματιά και ανηφορίζει ομαλά. Πιο πάνω το μονοπάτι φαρδαίνει και στην συνέχεια κάνει 2-3 ζικ-ζακ και κερδίζει λίγο ύψος. Πιο κάτω το μονοπάτι έχει πέσει από κατολίσθηση για 5 μέτρα άλλα παρακάμπτουμε εύκολα από επάνω και ξαναβαδίζουμε σε αυτό. Τώρα περνά μια ρεματιά και αρχίζει να προσεγγίζει δασικό δρόμο που στην συνέχεια το έχει καταστρέψει. Ανεβαίνουμε λοιπόν απότομα στον δρόμο (LI-SE-19) και τον ακολουθούμε για 300μ οπότε φτάνουμε στο ρέμα της Μάννας. (30 λεπτά)

Αριστερά από το ρέμα υπάρχει μεγάλη δεξαμενή και δεξιά της φεύγει μονοπάτι. Μετά από 30μ περνάμε το ρέμα και ψάχνουμε απέναντι για το μονοπάτι που πάει για Σέλωμα (LI-SE-20). Από εδώ και πάνω η σήμανση είναι καλύτερη. Μετά από 50μ συναντάμε τρακτερόδρομο τον ακολουθούμε για 20μ μέχρι μια ρεματιά που τερματίζει και συνεχίζουμε στο μονοπάτι που σιγά-σιγά ξεκαθαρίζει. Είναι στενό άλλα ευδιάκριτο και ανηφορίζει λίγο απότομα στην αρχή μέσα σε δάσος από μαυρό-πευκα. Στην συνέχεια μπαίνει σε δάσος οξυάς και αφού καβαλήσει μια ράχη γίνεται πολύ ομαλό και αρχίζει να τραβερσάρει απότομη πλαγιά. Τελικά περνά στην βάση ενός μεγάλου βράχου και βγαίνει σε μεγάλη ξέφωτη ράχη (LI-SE-21). Ανηφορίζοντας πάνω στην ράχη συναντάμε μετά από 100μ φαρδύ δασικό δρόμο που ξεκινά από την άσφαλτο Λιτόχωρο-Πριόνια (LI-SE-22). Ακριβώς απέναντι, πάνω στην ράχη συνεχίζει το καλά σημαδεμένο μονοπάτι για Μπάρμπα και Πετρόστρουγκα. (30 λεπτά)

Κάτω πηγαδάκι

Αυτή είναι μια πανέμορφη διαδρομή που διασχίζει την άγνωστη ΝΑ πλευρά του Ολύμπου. Μέχρι το ρέμα της Σκανδαλιάρας μπορούμε να φτάσουμε και με ΙΧ ακολουθώντας την άσφαλτο για Αγ. Ιωάννη και στρίβοντας στην συνέχεια σε χωματόδρομο καλής βατότητας που τερματίζει στο Κάτω Πηγαδάκι. Το πρώτο αυτό σκέλος έχει αρκετό μονοπάτι, είναι όμορφη διαδρομή και αξίζει να το περπατήσει κανείς.

Ξεκινάμε από την πλατεία του Λιτοχώρου (LI-KP-1) και ακολουθούμε τον φαρδύ τσιμενταρισμένο δρόμο (Οδός Βασ. Κωσταντίνου) που ανηφορίζει Ν-ΝΔ (ταμπέλες για Αγ. Ιωάννη-Αγ.Παρασκευή). Τελικά φτάνουμε στα τελευταία σπίτια (LI-KP-2) και ο δρόμος στρίβει απότομα αριστερά και συνεχίζει για Αγ. Ιωάννη. Εμείς ανηφορίζουμε σε ευθεία σε στενότερο δρόμο που μας οδηγεί μπροστά σε εκκλησία (Αγ. Παρασκευή) και στην συνέχεια βαδίζοντας σε χωματόδρομο δεξιά από τον περίβολο του ναού συναντάμε στην επάνω πλευρά του φαρδύ χωματόδρομο (LI-KP-3). Ακριβώς απέναντι ξεκινά φαρδύ μονοπάτι που βαδίζει αριστερά από μικρή ρεματιά μέσα σε πλατάνια και πεύκα και ανηφορίζοντας ελαφρά φτάνουμε σε μεγάλη δεξαμενή και βρύση. Ανεβαίνουμε

Page 16: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

τα πέτρινα σκαλάκια και στην συνέχεια ακολουθούμε το αριστερό πρόσφατα συντηρημένο μονοπάτι που ανηφορίζει με ζικ-ζακ, απομακρύνεται από το ρέμα και βγαίνει στην άσφαλτο για Αγ. Ιωάννη (LI-KP-4). Βαδίζουμε τώρα στην άσφαλτο και σε μια στροφή του (LI-KP-5) υπάρχει κιόσκι. Εδώ αριστερά από το κιόσκι (αριστερά από την περίφραξη χωραφιού) ξεκινά το μονοπάτι που ανεβαίνει στην Γκόλνα. Εμείς συνεχίζουμε στην άσφαλτο που κινείται ομαλά και μετά από 700μ φτάνουμε σε ρεματιά. Βαδίζουμε για λίγο ακόμη στην άσφαλτο και προσέχοντας στα δεξιά μας διακρίνουμε το μονοπάτι (LI-KP-6) λίγο χαλασμένο στην αρχή στην συνέχεια όμως πολύ φαρδύ και καθαρό. Σε λίγο συναντάμε χωματόδρομο (LI-KP-7) και λίγο πιο κάτω υπάρχει αριστερά από τον δρόμο λιβάδι και ερείπια κτίσματος ενώ στα δεξιά υπάρχει πηγή με καλό νερό. Μετά από 100μ ο δρόμος στρίβει δεξιά και ανηφορίζει. Εμείς ακολουθούμε φαρδύ μονοπάτι (LI-KP-8) στο έξω μέρος της στροφής. Κινούμαστε τώρα στα δεξιά μικρής ξερής ρεματιάς σε καλό μονοπάτι. Στην πορεία μας συναντάμε παλιές τσιμεντένιες δεξαμενές και σωλήνες καθώς από εδώ κατεβάζανε το νερό από το ρέμα της Σκανδαλιάρας ως το Λιτόχωρο. Σε ένα σημείο το μονοπάτι στενεύει από χώματα που έχουν πέσει από τον δρόμο ψηλότερα άλλα συνεχίζει καλό. Μετά πλησιάζουμε την ρεματιά και το μονοπάτι περνά για λίγο αριστερά της, μετά πάλι δεξιά της και στην συνέχεια κάνει μια δεξιά και μια αριστερή στροφή κάπως δυσδιάκριτο. Μετά από λίγα μέτρα υπάρχει διασταύρωση (LI-KP-9), όχι ιδιαίτερα εμφανής (υπάρχει μπλε κορδέλα σε ένα δέντρο). Το δεξί μονοπάτι, ανηφορίζει δυσδιάκριτο στην αρχή και στην συνέχεια καθαρό και βγαίνει στον χωματόδρομο. Στην συνέχεια κόβει δύο ακόμη στροφές του δρόμου και τελικά συνεχίζει για Λιβαδάκι. Εμείς συνεχίζουμε ευθεία μέσα στην λάκα και σε λίγο ξεκαθαρίζει πάλι το μονοπάτι και είναι φαρδύ και ευδιάκριτο. Τελικά φτάνουμε σε ρεματιά όπου υπάρχει μεγάλη δεξαμενή, περνάμε στην απέναντι όχθη και στρεφόμαστε Α ακολουθώντας πολύ φαρδύ και όμορφο μονοπάτι που αφού καβαλήσει μια ραχούλα στρέφεται πάλι ΝΔ και ανηφορίζει ομαλά. Τώρα βαδίζουμε σε όμορφο δάσος με μεγάλα πεύκα και αρχίζουμε να πλησιάζουμε τον δασικό δρόμο. Φτάνουμε τελικά σε μικρό ξέφωτο πάνω σε ράχη (LI-KP-10), όπου υπάρχουν υπολείμματα στάνης και μια τσιμεντένια δεξαμενή. Εδώ είναι η τοποθεσία "Τρόχαλο Αγ. Ιωάννη" και αν ανεβούμε λίγο στα βράχια αριστερά μας η θέα που αντικρίζουμε είναι καταπληκτική καθώς βρισκόμαστε στην κορυφή ορθοπλαγιάς. Το μονοπάτι στρέφεται τώρα Δ και συνεχίζει, άλλα πιο κάτω το έχει χαλάσει ο δρόμος για αυτό από το σημείο που βρισκόμαστε ακολουθούμε στενό απότομο μονοπάτι δεξιά από την δεξαμενή και βγαίνουμε αμέσως στον δασικό δρόμο. Ο δρόμος κατηφορίζει ελαφρά και μετά από 2.5 χλμ (30 λεπτά) φτάνει στην μεγάλη ρεματιά Σκανδαλιάρα (LI-KP-11) με συνεχή ροή. (1 ώρα, 45 λεπτά)

Αριστερά από το ρέμα υπάρχει σημάδι και ένδειξη "Προς Μάλτα" και μπαίνουμε στο μονοπάτι που ανηφορίζει με ζικ-ζακ ενώ στην συνέχεια το μονοπάτι στρέφεται Ν και ανηφορίζει ομαλά τραβερσάροντας πλαγιά. Στο δεξί μας χέρι έχουμε την περίφραξη του Εθνικού δρυμού. Σε λίγο το μονοπάτι καβαλάει μια ράχη και γυρίζει Δ κατηφορίζοντας ομαλά προς ρεματιά (LI-KP-12). Και αυτή η ρεματιά έχει συνεχή ροή. Περνάμε απέναντι και συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε σε καλό μονοπάτι μέσα σε δάσος από πεύκα, ενώ η πορεία μας είναι ΝΑ. Πλησιάζοντας προς μια μικρή ρεματιά φεύγει στα δεξιά μας μονοπάτι

Page 17: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

(LI-KP-13) και ανηφορίζει απότομα. Έχει και κάποια σήμανση με πλαστικές σακούλες που λίγο πιο πάνω σταματά. Αυτό το μονοπάτι δεν μας ενδιαφέρει και πρέπει να συνεχίσουμε ευθεία χωρίς να μπερδευτούμε. Τώρα αφού περάσει το ρεματάκι το μονοπάτι στρέφεται πάλι ΒΑ και τραβερσάροντας πλαγιά συναντά τρακτερόδρομο που έχει πατήσει πάνω στο μονοπάτι. Μετά από 100μ (LI-KP-14) ένας τρακτερόδρομος κατηφορίζει αριστερά ενώ ένας άλλος συνεχίζει ευθεία και ανηφορίζει. Αυτόν τον δεύτερο ακολουθούμε που έχει πατήσει πάνω στο μονοπάτι και σε λίγο βγαίνουμε πάνω σε στενή ξέφωτη ράχη όπου ο δρόμος σταματά και συνεχίζει πάλι μονοπάτι. Το μονοπάτι στρέφεται τώρα ΝΔ κινείται για 50μ πάνω στην ράχη, άλλα στην συνέχεια τραβερσάρει ομαλά αριστερά της. Μετά βγαίνει πάλι πάνω στην ράχη και μετά από λίγο την αφήνει και αρχίζει να κατηφορίζει Ν μέσα σε δάσος οξυάς, περνά μια πρώτη μικρή ρεματιά και μετά φτάνει σε δεύτερη μεγαλύτερη ρεματιά (LI-KP-15). Αυτές οι ρεματιές δεν έχουν νερό. Περνάμε στην απέναντι όχθη και αρχίζουμε να ανηφορίζουμε σε στενό και απότομο μονοπάτι κάνοντας μεγάλα ζικ-ζακ και βγαίνουμε πάνω σε ράχη. Από εδώ και πάνω έχουν πέσει κορμοί δέντρων μέσα στο μονοπάτι, από την μεγάλη πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει πριν από μερικά χρονιά , και χρειάζεται προσοχή να μην το χάσουμε. Υπάρχει ευτυχώς καλή σήμανση που βοηθά αρκετά. Το μονοπάτι ανηφορίζει λίγο με ζικ-ζακ πάνω στην ράχη κερδίζοντας ύψος και στην συνέχεια αφήνει αυτήν την ράχη και κατευθύνεται Α προς άλλη μεγαλύτερη ράχη. Αφού κάνει μερικά ζικ-ζακ ακόμη βγαίνει πάνω στην ράχη (LI-KP-16). Εδώ έρχεται και μονοπάτι από την Καρδάρα Λιτοχώρου. Βαδίζουμε για λίγο πάνω στην ράχη και αμέσως φτάνουμε σε διασταύρωση (LI-KP-17) όπου υπάρχει και μεταλλική ταμπέλα με ένδειξη "Αγά Στέρνες - Πηγαδάκι". Το δεξί μονοπάτι συνεχίζει πάνω στην ράχη πολύ δυσδιάκριτο και στην συνέχεια ακολουθώντας την ράχη Αχριάνη βγαίνει στην αλπική ζώνη. (1 ώρα, 30 λεπτά)

Εμείς ακολουθούμε το αριστερό μονοπάτι που κατηφορίζει ελαφρά. Στην αρχή είναι πολύ δυσδιάκριτο καθώς κινείται σε γυμνή βραχώδη πλαγιά άλλα όσο κατηφορίζουμε τόσο καλυτερεύει και τελικά ξεκαθαρίζει και φτάνει στο ρέμα της Μάλτας. (LI-KP-18). Συνεχίζουμε στην απέναντι όχθη σε καλό μονοπάτι που ανηφορίζει ελαφρά και τελικά φτάνουμε στην τοποθεσία "Αγά Στέρνες" (LI-KP-19). Εδώ υπάρχει πηγή και στέρνα από κορμούς δέντρων. Συνεχίζουμε τώρα σε πιο φαρδύ μονοπάτι ελαφρά κατηφορικά και φτάνουμε σε φαρδιά ξέφωτη ράχη (LI-KP-20). Διασχίζοντας το ξέφωτο, εύκολα βρίσκουμε πάλι το μονοπάτι στην άλλη πλευρά της ράχης που τραβερσάρει ΝΔ σε όμορφο δάσος με μαυρόπευκα και τελικά φτάνει σε ρεματιά (LI-KP-21). Από εδώ και πάνω το έχει πατήσει δασικός δρόμος. Ακολουθούμε λοιπόν τον δρόμο και μετά από 700μ φτάνουμε στην τοποθεσία "Κάτω Πηγαδάκι" (LI-KP-22) όπου υπάρχει μεγάλο πέτρινο πηγάδι-πηγή. Συνεχίζοντας στον δρόμο για 400μ ακόμη φτάνουμε σε ράχη όπου υπάρχει και σπίτι-καταφύγιο (LI-KP-23). Εδώ έρχεται και ο δρόμος που αφήσαμε στην Σκανδαλιάρα καθώς και δρόμος και μονοπάτι από την Παλιά Λεπτοκαρυά. (1 ώρα)

Λεπτοκαρυά- Κάτω πηγαδάκι

Page 18: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Από την Λεπτοκαρυά για το Πηγαδάκι σώζονται δύο διαδρομές. Και οι δύο βαδίζουν πάνω σε ράχη και συναντιόνται λίγο πριν φτάσουμε στο καταφύγιο της Λεπτοκαρυάς. Περιγράφω την πρώτη που έχει το πλεονέκτημα ότι ξεκινά από πιο προσβάσιμο σημείο, είναι συντομότερη και έχει σηματοδοτηθεί κατά το ήμισυ. Το μειονέκτημά της είναι ότι κινείται συνέχεια σε γυμνό έδαφος.

Από την Λεπτοκαρυά ακολουθούμε τον δρόμο για Καρυά και στρίβουμε για Παλιά Λεπτοκαρυά. Μέχρι το παλιό χωριό έχει άσφαλτο. Στο σημείο που σταματά η άσφαλτος φεύγει ένας χωματόδρομος δίπλα από την εκκλησία της Αγ. Τριάδας και ανηφορίζει προς ένα σπίτι ενώ η άσφαλτος συνεχίζει σαν πλακόστρωτο δρομάκι και διασχίζει το παλιό χωρίο. Η διαδρομή μας αρχίζει από το μεγάλο πλατάνι που υπάρχει στην είσοδο της εκκλησίας (LE-KP-1). Κοιτάζοντας προς το βουνό διακρίνουμε στην πλαγιά μπροστά μας ένα μικρό προσκυνητάρι. Το μονοπάτι περνά αριστερά ακριβώς από αυτό το προσκυνητάρι. Μοιάζει στην αρχή με νεροφάγωμα που ανηφορίζει απότομα την πλαγιά. Αμέσως συναντάμε χωματόδρομο και συνεχίζουμε απέναντι στο μονοπάτι που όσο ανηφορίζουμε γίνεται πιο ευδιάκριτο. Μοιάζει εδώ με ρηχό νεροφάγωμα και κινείται πάνω σε ράχη λίγο απότομα. Αργότερα κινείται ομαλά παράλληλα με την ράχη και είναι στενό άλλα ευδιάκριτο μονοπάτι με σήμανση (κόκκινα σημάδια και το σήμα "Ζ"). Τελικά το μονοπάτι αφήνει αυτήν την ράχη και στρέφεται δεξιά, μοιάζει με βαθύ νεροφάγωμα σε κοκκινόχωμα και τελικά πλησιάζει πάλι την ράχη και είναι πολύ φαρδύ και ωραίο μονοπάτι που κινείται σε όμορφο δάσος με έλατα, κουμαριές, ρείκια και άλλα δέντρα. Το μονοπάτι περνά ένα ξερό ρεματάκι και αρχίζει να ανηφορίζει την πλαγιά πιο στενό ανάμεσα σε πυκνούς θάμνους, κυρίως πουρνάρια. Σε μερικά σημεία τα πουρνάρια έχουν πυκνώσει αρκετά χωρίς όμως να το κλείνουν. Ανηφορίζουμε με αυτές τις συνθήκες κάνοντας ζικ-ζακ και τελικά βγαίνουμε στον φαρδύ δασικό δρόμο που ανεβαίνει στο πηγαδάκι (LE-KP-2) ακριβώς πάνω σε μία δεξιά στροφή του. (30 λεπτά)

Βαδίζουμε για 10μ πάνω στην στροφή και μπαίνουμε πάλι στο μονοπάτι που συνεχίζει με τις ίδιες συνθήκες όπως και πριν κάπως στενότερο τώρα. Τελικά το μονοπάτι βγαίνει από τα πουρνάρια σε πετρώδη πλαγιά με αραιή θαμνώδη βλάστηση. Εδώ το μονοπάτι γίνεται δυσδιάκριτο και σκορπίζει σε πολλά μικρότερα. Υπάρχει σήμανση που βοηθά αρκετά, άλλα λίγο πιο πάνω η σήμανση σταματά (LE-KP-3). Κινούμαστε τώρα σε στενό μονοπάτι Δ-ΝΔ ακολουθώντας την κατεύθυνση της ράχης και σύντομα βγαίνουμε στον δρόμο ακριβώς πάνω σε μια δεξιά στροφή του (LE-KP-4). Αν κατεβαίνουμε χρειάζεται πολύ προσοχή επειδή υπάρχουν πολλά παραπλανητικά μονοπάτια και δεν θα πρέπει να φύγουμε αριστερά από την ράχη γιατί θα μπλέξουμε. (30 λεπτά)

Βαδίζουμε λοιπόν εξωτερικά της στροφής και ανηφορίζουμε στην ράχη ακολουθώντας πολύ δυσδιάκριτο μονοπάτι σε πλαγιά με πολύ αραιή βλάστηση. Οδηγός μας είναι πάλι η ράχη. Πιο ψηλά καθώς η ράχη στενεύει αρχίζει να διακρίνεται πάλι το μονοπάτι που βαδίζει πάνω στην ράχη και αρχίζει και πάλι η σήμανση. Σε λίγο συναντάμε τον δρόμο πάλι πάνω στην στροφή του και συνεχίζουμε στο μονοπάτι (LE-KP-5). Στην αρχή το μονοπάτι είναι ευδιάκριτο. Ψηλότερα όμως η ράχη φαρδαίνει και το μονοπάτι χάνεται (LE-KP-6) ακριβώς μετά από ένα μοναχό πεύκο. Συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε στην ράχη και λίγο

Page 19: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

πιο πάνω όταν η ράχη στενεύει πάλι ξεκαθαρίζει το μονοπάτι που κινείται ομαλά πάνω στην όμορφη ράχη. Μετά κατηφορίζει λίγο και βγαίνει πάλι σε μια στροφή του δρόμου (LE-KP-7). Συνεχίζουμε πάλι πάνω στην ράχη και βρίσκουμε ξανά το μονοπάτι που κινείται λίγο μέσα σε πεύκα και συναντά τον δρόμο ακόμη μια φορά (LE-KP-8). Ξαναμπαίνουμε στο μονοπάτι και βαδίζοντας λίγα μέτρα δεξιότερα της ράχης σε λίγο έρχεται από δεξιά το μονοπάτι της δεύτερης διαδρομής (LE-KP-20). (50 λεπτά)

Τώρα το μονοπάτι φαρδαίνει και κινείται λίγο δεξιότερα της ράχης μέσα σε δάσος. Από τα δεξιά και λίγα μέτρα χαμηλότερα φαίνεται ο δασικός δρόμος. Μονοπάτι και δρόμος κινούνται παράλληλα και τελικά βγαίνουμε στον δρόμο (LE-KP-21). Τον ακολουθούμε για 50μ και μώλις στρίψει φεύγουμε αριστερά στο μονοπάτι που κινείται δεξιά μιας λάκας και βρίσκει τον δρόμο λίγο πιο πάνω (LE-KP-22). Τώρα ακολουθώντας τον δρόμο φτάνουμε στο ημιτελές καταφύγιο του ΣΕΟ Λεπτοκαρυάς (LE-KP-23). Ο δρόμος αφήνει την ράχη και συνεχίζει για Κάτω το Πηγαδάκι που είναι 300μ πιο κάτω, ενώ στην συνέχεια γίνεται μονοπάτι και πηγαίνει για το ρέμα της Μάλτας, Σκανδαλιάρα και Λιτόχωρο. (20 λεπτά)

Καρυά-Μπεχτές

Αυτή η διαδρομή ήταν παλιά πολυσύχναστος δρόμος. Σήμερα διατηρείται σε καλή κατάσταση το μονοπάτι ως τη θέση Μπεχτές. Μετά το Μπεχτέ το μονοπάτι έχει κλείσει κατά το ήμισυ ενώ το υπόλοιπο είναι στενό άλλα ευδιάκριτο σε γενικές γραμμές.

Ακολουθούμε τον κεντρικό δρόμο που ανηφορίζει ανάμεσα στα σπίτια της Καρυάς μέχρι την εκκλησία του Αγ. Νικολάου (KA-KP-1). Από εδώ βαδίζουμε στον τσιμενταρισμένο δρόμο δεξιά της εκκλησιάς που ανηφορίζει ομαλά ΒΑ. Φτάνουμε σε λίγο σε ρεματιά όπου ο δρόμος γίνεται χωματόδρομος. Απέναντι υπάρχει το παλιό σχολείο (KA-KP-2) και αριστερά του διακρίνεται το μονοπάτι. Το ακολουθούμε και σε λίγο βγαίνουμε πάλι στο δρόμο σε διασταύρωση (KA-KP-3). Ο κεντρικός χωματόδρομος συνεχίζει Α, ένας άλλος τσιμενταρισμένος κατηφορίζει προς τον χωριό και άλλοι δύο μικρότεροι τρακτερόδρομοι ανηφορίζουν προς δύο δεξαμενές μία στρογγυλή και μια τετράγωνη. Λίγο δεξιότερα από αυτόν τον τελευταίο δρόμο βαδίζει το μονοπάτι που εδώ στην αρχή του είναι φαρδύ και μοιάζει με δρόμο, περνά 10μ δεξιά από την τετράγωνη δεξαμενή και συνεχίζει να ανηφορίζει σε πλαγιά με αραιή θαμνώδη βλάστηση. Σε λίγο βγαίνει σε ξέφωτο που το διασχίζει από την Ν πλευρά του δυσδιάκριτο και φτάνουμε σε ρηχή ρεματιά όπου ξεκαθαρίζει και πάλι άλλα μετά από λίγο χωρίζει σε πολλά μονοπάτια που ανηφορίζουν απότομα την βραχώδη πλαγιά με ΒΑ κατεύθυνση άλλα σε λίγο συγκλίνουν πάλι και βγαίνουμε στον δασικό δρόμο (KA-KP-4). Συνεχίζουμε στην απέναντι πλευρά σε φαρδύ μονοπάτι που ανηφορίζει σε βραχώδη πλαγιά ανάμεσα σε πουρνάρια. Λίγο πιο πάνω το μονοπάτι διχάζεται (KA-KP-5). Πρέπει να ακολουθούσαμε το αριστερό σκέλος καθώς το δεξί έχει μισοκλείσει. Τελικά βγαίνουμε σε γυμνή ράχη όπου το μονοπάτι γίνεται δυσδιάκριτο άλλα κατευθυνόμαστε προς προσκυνητάρι και βγαίνουμε πάλι στον δασικό δρόμο (KA-KP-6). (35 λεπτά)

Page 20: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Τώρα συνεχίζουμε απέναντι και αρχίζουμε να κατηφορίζουμε σε πολύ καλό και φαρδύ μονοπάτι ανάμεσα σε ψηλά πουρνάρια. Το μονοπάτι κατηφορίζει ελαφρά, περνά τρεις μικρές ρεματιές και στην συνέχεια μπαίνει σε όμορφο δάσος με έλατα και κατευθυνόμαστε προς μεγάλη ρεματιά. Λίγο πριν το ρέμα έχουν πέσει κάποια δέντρα που μας δυσκολεύουν άλλα συνεχίζουμε πάλι στο καλό μονοπάτι περνάμε το ρέμα με τρεχούμενο νερό και αρχίζουμε τώρα να ανηφορίζουμε. Βγαίνουμε σε λίγο από το δάσος σε μεγάλη ξέφωτη πλαγιά με θέα προς τις κορφές ψηλότερα. Το μονοπάτι εδώ είναι κάπως δυσδιάκριτο και βαδίζει στο Ν όριο του οροθετημένο με ξερολιθιές. Καθώς πλησιάζουμε την δασωμένη πλαγιά ξεκαθαρίζει το μονοπάτι. Υπάρχει και ένα δεύτερο μονοπάτι που βαδίζει λίγα μέτρα ψηλότερα. Τα δύο μονοπάτια ανηφορίζουν σχεδόν παράλληλα και βγαίνουν πάνω στην ράχη (KA-KP-8). Στο ανέβασμα είναι προφανές το κάτω μονοπάτι ενώ στο κατέβασμα το πάνω για αυτό χρειάζεται προσοχή (δές χάρτη). Από εδώ το μονοπάτι συνεχίζει να ανηφορίζει ομαλά ανάμεσα σε πουρνάρια και καταλήγει στον δασικό δρόμο ακριβώς μπροστά στην μεγάλη βρύση-ποτίστρα στην θέση "Μπεχτές" (KA-KP-9). (40 λεπτά)

Τώρα ακολουθούμε τον δασικό δρόμο που κατηφορίζει ελαφρά προς την πανέμορφη κοιλάδα που ανοίγετε μπροστά μας. Ένα ρεματάκι σχηματίζεται εδώ και διασχίζει την κοιλάδα ενώ αριστερά-δεξιά υπάρχουν μεγάλα έλατα. Φτάνουμε σε λίγο σε μια διασταύρωση όπου ένας δρόμος ανηφορίζει προς την ράχη δεξιά ένας συνεχίζει δεξιά της ρεματιάς και ένας τρίτος στα αριστερά της. Ακολουθούμε αυτόν τον τρίτο δρόμο. Στα αριστερά μας διακρίνονται κάποια κτίσματα και στάβλοι. Δύο δρόμοι φεύγουν διαδοχικά αριστερά και κατευθύνονται προς αυτούς του στάβλους. Φτάνουμε τελικά σε άλλη διασταύρωση (KA-KP-10). Εδώ αφήνουμε πια τον δρόμο που κατηφορίζει την κοιλάδα και ακολουθούμε άλλον που ανηφορίζει αριστερά. Λίγο δεξιότερα διακρίνεται μια παλιά στάνη και δεξιά από αυτήν την στάνη ξεκινά κανονικά το μονοπάτι. Έχει όμως κλείσει στο μεγαλύτερο μέρος του και για αυτό ακολουθούμε αναγκαστικά τον δρόμο. Μετά από 3.5χλμ σε αυτόν τον δρόμο περνάμε μια μεγάλη ρεματιά και στην συνέχεια φτάνουμε σε διασταύρωση σε ράχη όπου ένας δρόμος ανηφορίζει (αυτός σταματά πιο πάνω) και ένας κατηφορίζει. Ακολουθούμε τον κατηφορικό σκέλος μέχρι το σημείο που ο δρόμος στρίβει απότομα δεξιά (KA-KP-11). (1 ώρα)

Από αυτήν την στροφή κατηφορίζουμε απότομα στην πλαγιά ΒΑ και μετά από 15-20μ ψάχνουμε για το μονοπάτι . Βρίσκουμε το μονοπάτι που από εδώ και πάνω είναι σε καλή κατάσταση και κινείται μέσα σε μικτός δάσος και κατηφορίζουμε ελαφρά σε ρεματιά. Λίγο πριν φτάσουμε στο ρέμα το μονοπάτι στενεύει αρκετά χωρίς όμως να χάνεται. Περνά την ρεματιά, τραβερσάρει για λίγο στενό και κάπως δυσδιάκριτο και φτάνει σε δεύτερη ρεματιά. Αρχίζει να ανηφορίζει τώρα κάπως πιο απότομα σε πλαγιά ΝΑ και είναι πολύ στενό σαν γιδόστρατο με λίγη προσοχή όμως δεν χάνεται. Τελικά φτάνουμε πάνω σε γυμνή ράχη (KA-KP-12) και το μονοπάτι στρέφεται ΒΑ. Για τα επόμενα 100μ το μονοπάτι βαδίζει σε γυμνή χορταριασμένη πλαγιά με αραιά πεύκα και είναι εξαιρετικά δυσδιάκριτο. Μετά όμως αυτά τα 100μ και όσο πυκνώνει το δάσος αρχίζει πάλι να ξεκαθαρίζει το μονοπάτι. Τελικά μπαίνουμε μέσα στο δάσος όπου το μονοπάτι είναι πάλι καθαρό και ανηφορίζει ελαφρά. Στην συνέχεια τραβερσάρουμε απότομες πλαγιές και όσο προχωράμε τόσο φαρδαίνει το

Page 21: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

μονοπάτι. Προς το τέλος το μονοπάτι ανηφορίζει πιο απότομα και μας βγάζει πάνω σε ξέφωτη ράχη (KA-KP-13). Κοιτάζοντας ΒΑ διακρίνουμε λίγο χαμηλότερα το καταφύγιο του ΣΕΟ Λεπτοκαρυάς και τον δρόμο που πάει στο Κάτω Πηγαδάκι. (45 λεπτά)

Λιτόχωρο-Μ.Διονυσίου

Παλιότερα δύο βασικά μονοπάτια οδηγούσαν στο Μοναστήρι του Αγ. Διονυσίου. Το χαμηλότερο που περιγράφεται εδώ διατηρείται ακόμη ανοικτό. Το ψηλότερο έχει καλυφθεί κατά το ήμισυ από τον δρόμο που πάει στα Πριόνια. Θα μπορούσε λοιπόν αυτή η διαδρομή να αποτελέσει εναλλακτική ανάβαση προς την Γκορτσιά ή τα Πριόνια καθώς είναι πιο ξεκούραστη σε σχέση με το μονοπάτι του Ενιπέα. Είναι γενικά εύκολη στον προσανατολισμό αν και χρειάζεται προσοχή σε δύο-τρία σημεία.

Από την πλατεία του Λιτοχώρου (LI-AD-1) ακολουθούμε την οδό Ενιπέως και στην συνέχεια ταμπέλες για Μύλους έχοντας πάντοτε στο δεξί μας χέρι το ποτάμι. Αφού περάσουμε το νεκροταφείο και σχεδόν απέναντι από το υδραγωγείο αφήνουμε τον δρόμο (LI-AD-2) και μπαίνουμε σε μονοπάτι που διασχίζει λιβάδι περνά αριστερά από στάνη, βαδίζει για λίγα μέτρα σε χωματόδρομο και στην συνέχεια στρίβει απότομα αριστερά και αρχίζει να κατηφορίζει φαρδύ άλλα απότομο προς το ρέμα. Τελικά φτάνουμε στο ποτάμι και περνάμε απέναντι από σιδερένιο κρεμαστό γεφυράκι (LI-AD-3). Στο ίδιο σημείο μπορούμε να έρθουμε αν στρίψουμε πιο μπροστά δεξιά προς την Βίλλα Πάνθεον. Η άσφαλτος γίνεται χωματόδρομος που κατεβαίνει στο ποτάμι και στην συνέχεια μονοπάτι αριστερά μας οδηγεί στην γέφυρα.

Αφού περάσουμε το γεφυράκι το μονοπάτι διχάζεται και υπάρχουν δύο εναλλακτικές διαδρομές. Μπροστά μας υπάρχει ένας μεγάλος βράχος. Ακολουθούμε μονοπάτι που βαδίζει αριστερά από τον βράχο και στην συνέχεια ανηφορίζει απότομα στην πλαγιά σχεδόν Δ. Βαδίζει αρχικά ανάμεσα σε πουρνάρια άλλα αργότερα βγαίνει σε πιο ανοικτό μέρος. Εδώ το έδαφος είναι σαθρό με σπασμένη πέτρα και το μονοπάτι ελάχιστα διακρίνεται άλλα γενικά ακολουθεί κάτι σαν νεροφάγωμα. Υπάρχουν και κάποιοι κούκοι που σημειώνουν την σωστή πορεία. Μετά από αυτό το άχαρο κομμάτι το μονοπάτι μπαίνει σε πουρνάρια, στρέφεται ΝΔ και ξεκαθαρίζει ενώ στην συνέχεια μπαίνει σε δάσος με ψηλούς θάμνους που το καλύπτουν και είναι φαρδύ και ευχάριστο. Κάνει αρκετά ανοικτά ζικ-ζακ με Δ κατεύθυνση και τελικά βγαίνει σε ξέφωτο πάνω σε ράχη με εντυπωσιακή θέα της χαράδρας του Ενιπέα (χωράφι Χούτα). Εδώ σε ένα δέντρο υπάρχει και ταμπελάκι με την ένδειξη Λιτόχωρο. Συνεχίζουμε τώρα ΒΔ πάνω στην ράχη πάλι μέσα σε θάμνους και μόλις βγούμε σε ξέφωτο έρχεται από δεξιά το μονοπάτι της δεύτερης διαδρομής (LI-AD-7). Αυτή η διασταύρωση δεν φαίνεται καθόλου. Τώρα συνεχίζουμε Δ-ΝΔ και μπαίνουμε πάλι σε δάσος με πεύκα. Κάνει μερικά ζικ-ζακ και βγαίνει τελικά σε χωματόδρομο 10μ αριστερά από την απότομη στροφή που κάνει εδώ η άσφαλτος (LI-AD-8). Εδώ ήμαστε στο χείλος της ορθοπλαγιάς της Ζηλνιάς. (45 λεπτά)

Page 22: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Τώρα συνεχίζοντας στο φαρδύ μονοπάτι φτάνουμε στην Ζηλνιά (LI-AD-8) (45 λεπτά)

Δεξιά από το τοιχάκι που υπάρχει στο χείλος της ορθοπλαγιάς ξεκινά στενό μονοπάτι με σήμανση που βαδίζει αρχικά μέσα σε θάμνους απότομα. Στην συνέχεια βγαίνει σε ανοικτό μέρος όπου το μονοπάτι είναι δυσδιάκριτο. Ακολουθούμε όμως την ράχη απότομα λίγα μέτρα δεξιότερα από την κόψη και δεν έχουμε πρόβλημα. Στην συνέχεια το μονοπάτι γίνεται πιο ομαλό και ξεκαθαρίζει, βαδίζει στα όρια του δάσους πάλι δεξιότερα της ορθοπλαγιάς ενώ πιο πάνω μπαίνει σε δάσος με πεύκα. Τελικά ανεβαίνει στην ράχη και βαδίζοντας σε αυτήν βγαίνει σε ξέφωτο πάνω στην ράχη όπου είναι ομαλό. Στο σημείο που μπαίνει πάλι στο δάσος υπάρχει διασταύρωση (LI-AD-9). Το δεξί σκέλος συνεχίζει πάνω στην ράχη και βγαίνει τελικά μετά από 15 λεπτά στην άσφαλτο (LI-AD-10) 1.5 χλμ μετά τον Σταυρό και 2.5 χλμ πρίν την Γκορτσιά. Εμείς συνεχίζουμε στο αριστερό μονοπάτι (υπάρχει και ταμπέλα σε δέντρο) που πάει για το μοναστήρι. (30 λεπτά)

Είναι φαρδύ μονοπάτι και κατηφορίζει ομαλά μέσα σε δάσος από πεύκα. Στην συνέχεια φτάνει σε ξέφωτο σε ρεματιά όπου χάνεται για λίγο άλλα εύκολα το ξαναβρίσκουμε απέναντι. Τώρα μπαίνει σε όμορφο δάσος οξυάς και ανηφορίζει λίγο. Σε λίγο φτάνουμε σε διασταύρωση όπου ακολουθούμε το δεξί ανηφορικό σκέλος (LI-AD-11) και τελικά βγαίνουμε σε ξέφωτη ράχη (LI-AD-12) όπου το μονοπάτι χάνεται. Κινείται εδώ αριστερά της ράχης στα όρια του δάσους άλλα έχει κλείσει για 20μ. Για αυτό ανηφορίζουμε για λίγο πάνω στην ράχη και στην συνέχεια κατεβαίνουμε αριστερά και το ξαναβρίσκουμε (LI-AD-13). Είναι τώρα πιο στενό άλλα ευδιάκριτο και κινείται με ελαφρά ανεβοκατεβάσματα σε εναλλασσόμενα δάση οξυάς και πεύκου. Τελικά βγαίνουμε σε άλλη ξέφωτη ράχη (LI-AD-14) όπου χάνεται πάλι το μονοπάτι. Εδώ χρειάζεται περισσότερο προσοχή. Ακολουθούμε ισοϋψή πορεία και κατηφορίζουμε ελαφρά στην άλλη πλευρά της ράχης. Το μονοπάτι περνά περίπου στην βάση μιας μικρής σάρας ενώ δέκα μέτρα ψηλότερα υπάρχουν κάποια βραχάκια που μοιάζουν με μικρό πατάρι (LI-AD-15) (υπάρχουν και σημάδια). Στην συνέχεια κινείται μέσα σε δάσος από πεύκα και θάμνους και είναι αρκετά πυκνωμένο από δεντράκια που έχουν φυτρώσει μέσα στο μονοπάτι χωρίς όμως να χάνεται. Βαδίζουμε με αυτές τις συνθήκες ανηφορικά για 10 λεπτά περίπου και στην συνέχεια το μονοπάτι μπαίνει σε δάσος οξυάς και ξεκαθαρίζει. Φτάνει σε ρεματιά όπου στρέφεται ΝΔ και αρχίζει να κατηφορίζει. Τώρα το μονοπάτι διασχίζει απότομες βραχώδεις πλαγιές, περνά ένα σέλωμα με όμορφη θέα και φτάνει σε ένα δεύτερο σέλωμα λίγο πάνω από το ποτάμι όπου αντικρίζουμε την άγρια χαράδρα και απέναντι το μοναστήρι (LI-AD-16). Τώρα το μονοπάτι ακολουθεί αριστερά την ράχη και κατηφορίζει πάνω σε αυτήν αρκετά δυσδιάκριτο, με ικανοποιητική όμως σήμανση και φτάνει τελικά στον Ενιπέα (LI-AD-17) ακριβώς στο σημείο όπου το κλασικό μονοπάτι περνά στην απέναντι όχθη από μεγάλη ξύλινη γέφυρα. (1 ώρα, 15 λεπτά)

Ακολουθώντας λοιπόν το φαρδύ μονοπάτι αριστερά της όχθης ανηφορίζουμε απότομα προς το σπήλαιο του Αγ. Διονυσίου και στην συνέχεια πλησιάζουμε πάλι το ποτάμι περνάμε στην απέναντι όχθη (LI-AD-18) και ανηφορίζουμε στο

Page 23: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

μονοπάτι για το μοναστήρι (LI-AD-19) ή συνεχίζουμε αριστερά για Πριόνια που απέχουν λιγότερο από 30 λεπτά. (20 λεπτά)

Αραπλάκος

Από την Καρίτσα ακολουθούμε τον χωματόδρομο που οδηγεί στο ρέμα Αραπλάκος στους πρόποδες του βουνού (Προσοχή, πρέπει να υπάρχει διασταύρωση που οδηγεί στο ρέμα Ορλιάς). Μετά από 3 χλμ περίπου σε αυτόν τον δρόμο συναντάμε περιφραγμένο κτήμα. Στο πίσω μέρος του κτήματος ξεκινά καλό μονοπάτι (KR-AR-1) που βαδίζει ομαλά ανάμεσα σε δάσος από πουρνάρια, βγαίνει για λίγο στον δρόμο (KR-AR-2) και στην συνέχεια συνεχίζει το μονοπάτι (KR-AR-3) καταλήγοντας πάλι στον δρόμο, 100μ περίπου δεξιά από εκκλησάκι (KR-AR-4). (2.5χλμ ή 40 λεπτά)

Διασχίζουμε τον δρόμο και συνεχίζουμε σε δρομάκι-μονοπάτι. Μετά από λίγα μετρά βρίσκουμε δεξιά το μονοπάτι (KR-AR-5) και το ακολουθούμε. Το μονοπάτι ανηφορίζει για λίγο με ζικ-ζακ σε σαθρό έδαφος και περνά από χαρακτηριστική ράχη με βράχια (KR-AR-6). Εδώ ένα μονοπάτι συνεχίζει Ν-ΝΔ και κατηφορίζει προς το ρέμα (καταρράκτης). Εμείς ανηφορίζουμε απότομα την βραχώδη ράχη και βγαίνουμε τελικά στην κορυφογραμμή. Κινούμενοι στην κορυφογραμμή φθάνουμε σε σημείο όπου φεύγει δεξιά της κορυφογραμμής καλό μονοπάτι (KR-AR-11) και κινείται χαμηλότερα αυτής. Ακολουθώντας αυτό το μονοπάτι ανηφορίζουμε ελαφρά και φθάνουμε σε σημείο όπου μπροστά μας υπάρχουν απότομες βραχώδεις πλαγιές και πεσμένα δέντρα. Σε αυτό το σημείο το μονοπάτι ανηφορίζει με ζικ-ζακ μια ραχούλα και είναι δυσδιάκριτο. Τελικά περνάμε αριστερά από τα βράχια και βγαίνουμε πάλι στην κορυφογραμμή (KR-AR-12). Συνεχίζουμε τώρα πάνω στην κορυφογραμμή, αρκετά απότομα, και χωρίς ουσιαστικά μονοπάτι. Περνάμε ένα αμπρί (KR-AR-13) και συνεχίζοντας απότομα φθάνουμε σε μεγάλο ξέφωτο σε ομαλό σημείο της κορυφογραμμής (KR-AR-14). (2 ώρες)

Εδώ το μονοπάτι αφήνει την κορυφογραμμή και αρχίζει να κατηφορίζει προς την ρεματιά. Είναι στενό άλλα καθαρό και αφού περάσει από πηγή (KR-AR-15) χάνοντας διαρκώς ύψος καταλήγει στο ρέμα Αραπλάκος (KR-AR-16). (20 λεπτά)

Περνάμε τώρα στην απέναντι όχθη και αμέσως συναντάμε διασταύρωση. Το αριστερό σκέλος κάνει δυο ζικ-ζακ και στην συνέχεια ακολουθεί ΝΔ το ρέμα με κατεύθυνση την τοποθεσία Κλεφτόβρυση και στην συνέχεια την Πετρόστρουγκα. Το δεξί σκέλος ανηφορίζει ελαφρά με Β αρχικά και στην συνέχεια ΒΑ πορεία και μετά από 1/2 ώρα περίπου σε στενό άλλα ευδιάκριτο μονοπάτι φθάνουμε στην κορυφογραμμή (KR-AR-17). Κατηφορίζουμε τώρα πάνω στην κορυφογραμμή και λίγο αριστερότερα αυτής αρχικά ομαλά. Στην συνέχεια όμως (KR-AR-19) η κορυφογραμμή γίνεται απότομη και η κατάβαση είναι επίπονη. Το έδαφος εδώ είναι σαθρό και δεν διακρίνεται συγκεκριμένο μονοπάτι. Τελικά φθάνουμε στην βάση αυτής της ράχης και αφού διασχίσουμε για λίγο δάσος με πουρνάρια συναντάμε τσιμενταύλακα (KR-AR-20). Το μονοπάτι διασχίζει κάθετα τον τσιμενταύλακα και καταλήγει τελικά σε δασικό δρόμο (KR-AR-21). Από εδώ είτε ακολουθώντας αυτόν τον δρόμο είτε

Page 24: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

"κόβοντας" την στροφή που κάνει αυτός από μισο-κλεισμένο μονοπάτι (KR-AR-22), περνάμε το ρέμα και φθάνουμε στο σημείο εκκίνησης (KR-AR-4).

(1 ώρα, 45 λεπτά)

Άγιος Βασίλειος-Κρανιά

Από Καρίτσα ακολουθούμε τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο που οδηγεί στο εξωκλήσι του Αγ. Βασίλειου. Ακολουθούμε για λίγα μέτρα χωματόδρομο που βαδίζει προς το ποτάμι και βρίσκουμε δεξιά τα σημάδια που μας βάζουνε στο μονοπάτι (AB-OR-1). Βαδίζουμε τώρα σε φαρδύ καλογραμμένο μονοπάτι σε αραιή θαμνώδη βλάστηση μέχρι να καβαλήσουμε την ράχη στην θέση Καστράκι (AB-OR-2). Πρίν το Καστράκι μπορούμε να διακρίνουμε υπολείμματα από αρχαίο τοιχίο. Τώρα το μονοπάτι τραβερσάρει ελαφρά ανηφορικά ρεματιά μια δασωμένη πλαγιά. Στην διάρκεια αυτής της πορείας έρχονται από δεξιά μας δύο μονοπάτια. Τελικά φτάνουμε σε ρεματιά που κρατάει λίγο νερό μέχρι νωρίς το καλοκαίρι. Εδώ υπάρχει διασταύρωση (AB-OR-4). Το αριστερό σκέλος πάει για την τοποθεσία Μελίσι και από εκεί συνεχίζει για Ορλιά. Είναι φαρδύ καλογραμμένο μονοπάτι. Εμείς συνεχίζουμε δεξιά μέχρι να φτάσουμε στην θέση Γκορτσούλα (AB-OR-5) όπου υπάρχει άλλη διασταύρωση. (40 λεπτά).

Διαδρομή Α

Συνεχίζουμε στο φαρδύ μονοπάτι δεξιά που ανηφορίζει συνέχεια μέσα σε δάσος και τραβερσάρει δεξιότερα της ράχης. Το μονοπάτι είναι στενότερο από πρίν άλλα ευδιάκριτο και με επαρκή σήμανση. Τελικά κάνει μια απότομη αριστερή στροφή και πιάνει την ράχη στην θέση Χαρέλα. Συνεχίζει τώρα κατά μήκος της ράχης και μπαίνει σε δάσος με ρόμπολα όπου υπάρχει διασταύρωση (AB-OR-6Α). Το αριστερό σκέλος ανηφορίζει πάνω στην ράχη από όπου συνέχιζοντας σε όχι εμφανές μονοπάτι συναντά το μονοπάτι που έρχεται από Αγ. Κόρη και καταλήγει τελικά στην Πετρόσουγκα. Εμείς συνεχίζουμε δεξιά σε ευκρινές μονοπάτι που τραβερσάρει μέχρι την πηγή κρανιά (AB-OR-7Α) όπου υπάρχουν ποτίστρες από κορμούς δέντρων. Συνεχίζοντας λίγο ακόμη το μονοπάτι (χωρίς σήμανση) καταλήγει σε ράχη όπου υπάρχει παλιό μαντρί (AB-OR-8Α). Εδώ συναντά το άλλο μονοπάτι που περιγράφω στην διαδρομή Καρίτσα- Αραπλάκος και κατηφορίζει πρός το ρέμα του Αράπη. (1 ώρα)

Διαδρομή Β

Από την Γκορτσούλα ακολουθούμε αριστερά στενό και λίγο πυκνωμένο μονοπάτι που τραβερσάρει την απότομη πλαγιά μέσα σε δάσος. Υπάρχει αραιή σήμανση με κορδέλες. Σε λίγο βγαίνει από το δάσος μπροστά σε μικρή ρεματιά όπου χάνεται για λίγα μέτρα (AB-OR-6Β). Εδώ πρέπει να ανηφορίσουμε για λίγα μέτρα δίπλα στο ρέμα μέχρι να βρούμε την είσοδο του μονοπατιού από την άλλη πλευρά του. Τώρα το μονοπάτι κινείται σε ξέφωτη πλαγιά στα όρια του δάσους και συναντά τελικά το μονοπάτι που αφήσαμε χαμηλότερα (AB-OR-7Β). Εδώ υπάρχει και ταμπελάκι σε δέντρο με την ένδειξη Γκορτσούλα. Τώρα ανηφορίζουμε σε φαρδύ μονοπάτι με καλή σήμανση που αφού κερδίσει λίγο ύψος ανηφορίζει στην ράχη και περνά στην αριστερή πλευρά της όπου

Page 25: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

διακρίνουμε την χαράδρα του Ορλιά. Τώρα το μονοπάτι στενό άλλα ευδιάκριτο διασχίζει την απόκρημνη πλαγιά από ένα φυσικό πατάρι έχοντας πάντα εντυπωσιακή θέα της χαράδρας. Τελικά αρχίζει να κατηφορίζει ελαφρά και αφού πλησιάσει αρχικά το ρέμα κάνει μια απότομη αριστερή στροφή και αρχίζει να κατηφορίζει πολύ απότομα. Εδώ ευτυχώς έχουν τοποθετηθεί σκαλάκια που συγκρατούν το απότομο έδαφος. Τελικά φτάνουμε στο ρέμα (AB-OR-8Β) κοντά στις πηγές του και απέναντι συνεχίζει το μονοπάτι που μετά από λίγο συναντά το φαρδύ μονοπάτι Αγ. Κωσταντίνος - – Κορομηλιά (AB-OR-9Β). (1 ώρα)

Βροντού-Κλεφτόβρυση

Από την Βροντού κατευθυνόμαστε για Αγ. Τριάδα και Αγ. Κόρη, φτάνουμε στην διασταύρωση και ακολουθούμε το αριστερό σκέλος για Αγ. Κόρη.

Μετά από 100μ ο δρόμος στρίβει ομαλά αριστερά και εμείς τον αφήνουμε και μπαίνουμε σε ασαφές μονοπάτι (VR-KL-1). 50μ πιο κάτω ξεκινά και ο χωματόδρομος που θα συναντήσουμε πολλές φορές. Βαδίζουμε λοιπόν στο μονοπάτι που σε λίγο ξεκαθαρίζει, είναι φαρδύ και κινείται σε επίπεδο έδαφος ανάμεσα σε πουρνάρια έχοντας στα δεξιά άλλα χαμηλότερα το ρέμα του Παπά. Σε λίγο συναντάμε τον χωματόδρομο (VR-KL-2) και συνεχίζουμε απέναντι σε λίγο πυκνωμένο μονοπάτι, βγαίνουμε πάλι στον δρόμο (VR-KL-3) και συνεχίζουμε απέναντι σε φαρδύ μονοπάτι. Σε λίγο το μονοπάτι αρχίζει να ανηφορίζει απότομα βράχια και είναι ασαφές καθώς σκορπίζει σε πολλά μικρότερα, άλλα συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε ΝΑ και βγαίνουμε σε ράχη (VR-KL-4) όπου συναντάμε φαρδύτερο μονοπάτι. Μέχρι εδώ υπάρχει σήμανση με μπλέ κορδέλες. Κινούμαστε τώρα πάνω στην ράχη ανάμεσα σε μικρά πεύκα και στην συνέχεια βαδίζουμε δεξιότερα της ράχης και σε λίγο αρχίζει και προσεγγίζει από αριστερά ο δασικός δρόμος. Λίγα μέτρα κάτω από τον δρόμο ένα μονοπάτι κάνει μια αριστερή στροφή και βγαίνει απότομα σε αυτόν ενώ ένα άλλο συνεχίζει και τον συναντά λίγο παρακάτω. Αν ακολουθήσουμε αυτήν την πρώτη έξοδο εύκολα διακρίνουμε απέναντι και διαγώνια την συνέχεια του μονοπατιού (VR-KL-5) που μετά από 100μ συναντά πάλι τον δρόμο (VR-KL-6) λίγο πριν από ένα ρεματάκι. Κατηφορίζουμε για 20μ και αφού περάσουμε το ρεματάκι μπαίνουμε πάλι στο μονοπάτι που πιάνει την ράχη και είναι φαρδύ και καθαρό. Σε λίγο μπαίνει σε οξιά και φτάνουμε σε διασταύρωση όπου ακολουθούμε το αριστερό σκέλος που μας βγάζει πάλι στον δρόμο (VR-KL-7). Ακριβώς απέναντι συνεχίζει το μονοπάτι δίπλα από βράχια φαρδύ και στην συνέχεια στρέφεται απότομα ΝΔ ανηφορίζοντας παράλληλα με ράχη και βγαίνει στον δασικό δρόμο (VR-KL-8). (45 λεπτά)

Στην συνέχεια το μονοπάτι ανηφορίζει πάνω στην ράχη κόβοντας πολλές φορές τον δρόμο. Υπάρχει εδώ καλή σήμανση με ταμπελάκια και κορδέλες. Τελικά ο δρόμος αφήνει την ράχη (VR-KL-9) και κινείται αριστερά της ανηφορίζοντας ομαλά Ν. Από εδώ και πάνω κινούμαστε μέσα σε δάσος με πεύκα. Μετά από 500μ τον αφήνουμε και μπαίνουμε σε μονοπάτι (VR-KL-10) που αρχικά κινείται παράλληλα με τον δρόμο και στην συνέχεια απομακρύνεται και τον ξανασυναντά πάνω σε μια αριστερή στροφή του (VR-KL-11). Συνεχίζουμε στον δρόμο για 250μ ακόμη και τελικά μπαίνουμε δεξιά σε τρακτερόδρομο που

Page 26: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ανηφορίζει Ν. Πιο πάνω ο δρόμος κάνει μια απότομη δεξιά στροφή. 10μ μετά την στροφή πάνω σε ένα δέντρο υπάρχει ταμπέλα ("Προς Παπά Αλώνι") και το μονοπάτι διχάζεται (VR-KL-13). (30 λεπτά)

Αφήνουμε τον δρόμο και ανεβαίνουμε προς το δέντρο με την ταμπέλα όπου βρίσκουμε καλό μονοπάτι που ανηφορίζει ομαλά Ν-ΝΑ και έχει και αραιή σήμανση. Σε λίγο το μονοπάτι κάνει ένα-δύο ζικ-ζακ, και ανηφορίζει δεξιά οπότε συναντά φαρδύ μονοπάτι-κατεστραμμένο τρακτερόδρομο (VR-KL-14). Τώρα ανηφορίζουμε απότομα σε αυτό το μονοπάτι και στην συνέχεια πιο ομαλά και φτάνουμε σε διασταύρωση (VR-KL-15) όπου το φαρδύ μονοπάτι κατηφορίζει στην ρεματιά αριστερά ενώ εμείς συνεχίζουμε ευθεία σε στενότερο άλλα καλό μονοπάτι. Αυτό κινείται παράλληλα με το ρέμα και λίγα μέτρα ψηλότερα και τελικά φτάνουμε σε νέα διασταύρωση (VR-KL-16) όπου ακολουθούμε το αριστερό σκέλος που κατηφορίζει στο ρέμα και περνά στην απέναντι όχθη. Τώρα το μονοπάτι γίνεται πιο δυσδιάκριτο και ανηφορίζει πιο απότομα κάνοντας πολλά μικρά ζικ-ζακ. Έχουμε πάντοτε στα δεξιά μας το ρέμα. Τελικά κερδίζουμε αρκετό ύψος και πλησιάζουμε την ράχη "Ρομπολάκια" (ή "Ρεμπελάκια"). Λίγα μέτρα πριν βγούμε στην ράχη και στα όρια ενός μικρού ξέφωτου το μονοπάτι διχάζεται σε όχι εμφανή διασταύρωση (VR-KL-17). Αυτό το δεξί μονοπάτι πάει για Πετρόστρουγκα. (50 λεπτά)

Τα σημάδια μας οδηγούν πάνω στην ράχη (VR-KL-18) από όπου το μονοπάτι αρχίζει να κατηφορίζει πολύ απότομα, γίνεται δυσδιάκριτο και σε ορισμένα σημεία έχουν φυτρώσει πευκάκια μέσα στην διαδρομή του. Πιο κάτω ξεκαθαρίζει, γίνεται πιο ομαλό και φτάνει στην ρεματιά του Αραπλάκου. Περνάμε στην απέναντι όχθη και κινούμαστε στα δεξιά άλλης ρεματιάς οπότε μετά από 100μ φτάνουμε στην πηγή Κλεφτόβρυση (VR-KL-19) όπου υπάρχει στέρνα με κορμούς και ωραίο παγωμένο νερό. (30 λεπτά).

Ρομπολάκια-Πετρόστρουγκα

Το μονοπάτι αυτό είναι συνέχεια της διαδρομής Βροντού - Κλεφτόβρυση. Λίγο πριν φτάσουμε στο διάσελο της ράχη Ρομπελάκια (VR-KL-18 η RO-PS-1) υπάρχει διασταύρωση όπου ευθεία επάνω καβαλάμε το διάσελο και κατηφορίζουμε για κλεφτόβρυση και δεξιά πάμε για Πετρόστρουγκα. Αφού τραβερσάρουμε λοιπόν λίγο δεξιά βρίσκουμε στενό μονοπάτι που τραβερσάρει την πλαγιά και σε λίγο φαρδαίνει και ανηφορίζει ομαλά Δ-ΝΔ. Τελικά το μονοπάτι κάνει μια απότομη αριστερή στροφή (RO-PS-2) και ανηφορίζει ΝΑ βγαίνοντας σε λίγο πάνω στην ράχη σε σέλωμα (RO-PS-3). Στην στροφή αυτή έρχεται και άλλο μονοπάτι από Μαστορούλι. (10 λεπτά)

Από εδώ και πέρα το μονοπάτι είναι στενότερο άλλα έχει σηματοδοτηθεί και καθαριστεί πρόσφατα. Το μονοπάτι αρχίζει να κατηφορίζει ελαφρά και πλησιάζει σταδιακά κοντά στο ρέμα Αραπλάκος και ένα μονοπάτι (RO-PS-4) κατηφορίζει ενώ ένα δεύτερο συνεχίζει και ανηφορίζει δεξιά από το ρέμα. Ακολοθούμε το δεξί μονοπάτι που έχει σήμανση και σε λίγο αφού ανηφορίσει λίγο περνά το ρέμα και αρχίζει να ανηφορίζει απότομα. Βαδίζουμε πιά σε πολύ δυσδιάκριτο και κατά τόπους πολύ απότομο μονοπάτι-γιδόστρατο με καλή ευτυχώς σήμανση. Μετά από αυτήν την απότομη κόντρα η κλίση γίνεται

Page 27: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ομαλότερη και το μονοπάτι αρχίζει να τραβερσάρει μέχρι χαρακτηριστικό σέλωμα (εδώ έρχεται και το άλλο μονοπάτι). (1 ώρα)

Στην συνέχεια το μονοπάτι είναι μεν στενό άλλα αρκετά καθαρό και ανηφορίζει ελαφρά. Τελικά ανηφορίζει πάλι απότομα μέχρι την απόκρυμνη ράχη &Αλαταριά& (RO-PS-5). Κατηφορίζοντας σε αυτή την ράχη καταλήγουμε στον Αγ. Κωσταντίνο Καρίτσας ενώ ανηφορίζοντας στην Σκούρτα. Εμείς τραβερσάρουμε στην άλλη πλευρά της ράχης κατηφορίζοντας ομαλά μέχρι μικρή ρεματιά. Μετά τη ρεματιά το μονοπάτι έχει σβήσει και θα πρέπει να προσέξουμε να μην χάσουμε τα σημάδια που μας όδηγούν κάπως απότομα ανάμεσα σε αραιά ρόμπολα μέχρι να συναντήσουμε πάλι το μονοπάτι φαρδύ και καθαρό. Τελικά ανηφορίζοντας ελαφρά φτάνουμε σε διασταύρωση όπου από αριστερά έρχεται το μονοπάτι από Κορομηλιά λίγο χαμηλότερα από το μαντρί της Πετρόστρουγκας (RO-PS-6) και ανηφορίζοντας λίγα μέτρα ακόμα συναντάμε το κεντρικό μονοπάτι για Σκούρτα (RO-PS-7). (1 ώρα)

Βουλγάρα Ολύμπου

Πρόκειται για μια απαιτητική χειμερινή ανάβαση. Η Βουλγάρα (1687μ.) βρίσκεται στην ΒΑ άκρη μιας σχετικά χαμηλής κορυφογραμμής που ονομάζεται Τρόχαλος και έχει 4-5 κορυφές πάνω από 1500 μέτρα. Ιδιαίτερο προνόμιο της είναι το ότι προσφέρει εκπληκτική θέα της ΒΔ πλευράς του Ολύμπου (Ρέμα και Κόψη Ναούμ, Μύτικας και Στεφάνι από τα Καζάνια, Σκολιό, Χριστάκη κλπ). Το καλοκαίρι η ίδια ανάβαση είναι ακίνδυνη και πιο σύντομη αλλά τον χειμώνα το πολύ χιόνι την καθιστά επίπονη, μεγάλης διάρκειας και, ενδεχομένως, επικίνδυνη. Η διαδρομή μας αρχίζει λίγα χιλιόμετρα πιο πάνω από το χωριό Άγιος Δημήτριος Πιερίας που βρίσκεται 33 χλμ ΝΔ της Κατερίνης, στα στενά της ιστορικής Πέτρας, ανάμεσα στον Όλυμπο και στα Πιέρια όρη. Καταλήγει, δε, μέσα στον Άγιο Δημήτριο, όπου θα χρειαστεί να βρούμε ένα μεταφορικό μέσο να μας πάει εκεί που αφήσαμε το αυτοκίνητό μας. Ξεκινάμε την ανάβαση από τα 1000 μέτρα υψόμετρο και ανεβοκατεβαίνουμε 3 κορφές των 1500 - 1600μ πριν καταλήξουμε στην κορφή της Βουλγάρας στα 1687μ. Το συνολικό μήκος της διάσχισης είναι 11,5 χλμ από τα οποία τα πρώτα 8 είναι μέχρι την κορυφή! Η κατάβαση γίνεται κατευθείαν στον Άγιο Δημήτριο, από τα 1687μ. στα 850μ και σε πολλά σημεία της είναι απότομη. Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ

Το ακριβές σημείο έναρξης της πεζοπορίας μας είναι η διασταύρωση για το χωριό Λιβάδι όπου και παρκάρουμε το όχημά μας. Από κείνο το σημείο και με ανατολική κατεύθυνση ανηφορίζει χωματόδρομος τον οποίο ακολουθούμε για μισή ή μια ώρα (αναλόγως την εποχή που θα πάμε). Κάποια στιγμή αφήνουμε τον χωματόδρομο και ανηφορίζουμε την πλαγιά όπου εμφανίζονται και κάποια αραιά σημάδια στην διαδρομή μας.

Γενικά έχουμε στον νου μας ότι ανεβαίνουμε προς στην κορυφογραμμή από πάνω μας, προς ένα διάσελο (LVD007) από όπου θα αρχίσει και το ανεβοκατέβασμα κορφών με κατεύθυνση ΒΑ. Όταν με το καλό φτάσουμε στην

Page 28: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Βουλγάρα, που είναι η τέταρτη στην σειρά (LVD014), θα έχουμε πάρει μια ισχυρή δόση Ολύμπου, που υψώνεται περήφανος στα δεξιά μας, αν είμαστε τυχεροί και έχει καθαρή ατμόσφαιρα. Από την κορφή της Βουλγάρας θα δούμε σε μικρή σχετικά απόσταση, άλλη μια κορφή στα ανατολικά μας, ελαφρά πιο κοντή και την πέμπτη στην σειρά. Η επιστροφή μας γίνεται γυρνώντας από το μονοπάτι που ήρθαμε, το οποίο, όμως, αφήνουμε σχετικά σύντομα (μόλις ολοκληρώσουμε την πρώτη κατηφόρα της Βουλγάρας) και κόβουμε απότομα δεξιά (LVD015), όπου χωρίς σήμανση κατεβαίνουμε σχεδόν κάθετα προς τον Άγιο Δημήτριο μέσα από απότομη αλλά όμορφη δασωμένη πλαγιά. Κατά την κατάβαση διασταυρώνουμε με χωματόδρομους αλλά δεν τους χρησιμοποιούμε και πολύ.

Σπηλιές Ολύμπου

Η διαδρομή ξεκινά απο τις Σπηλιές όπου φτάνετε είτε απο Πέτρα είτε απο Κοκκινοπηλό. Αφήνετε το αυτοκίνητο και κινείστε αρχικα για περίπου 2.3 χλμ στο δρόμο. Εάν ηρθατε απο Πέτρα, ουσιαστικά γυρνατε προς τα πίσω.

Αφού παρακάμψετε το πόδι του Ναούμ, φτάνετε σε υδραγωγείο και πάτε δεξιά, όπου και ξεκινά το μονοπάτι. Το μονοπάτι έχει αραιή σηματοδότηση αν και στην αρχή είναι πολύ ευδιάκριτο λόγω των αγελάδεων που το χρησιμοποιούν. Από ένα σημείο και πάνω όμως είναι αραιή και ακολουθεί απότομη ανηφόρα μέχρι την Παπά Ράχη, όπου και ενώνεται με το μονοπάτι της Μπαρμπαλά. Από εκεί και μέχρι το οροπέδιο η διαδρομη ειναι καλά σημαδεμένη.

Αφού ανεβούμε Μύτικα, τραβερσάρουμε μέχρι Σκολιό, από όπου έχουμε και άποψη της κατάβασης. Στην ουσία ακολουθεί την κόψη και φτάνει στην αρχή δάσωμένης κόψης την οποία και ακολουθούμε. Το μεγαλύτερο κομμάτι της κατάβασης είναι ασημάδευτο αλλά εύκολο να το βρούμε μέχρι την αρχή της δασωμένης κόψης.

Η βράχινη δασωμένη κόψη έχει κάποια σημάδια, όπως επίσης κάποια τεχνητα σκαλοπάτια σε 2 κάθετα κομμάτια και κάποια σταθερα συρματόσχοινα. Σημάδια υπάρχουν σε κάποια δέντρα.

Η θέα προς τα κάζανια και τις ψηλές κορφές είναι εκπληκτική, αλλά και η καταβαση μεσα στο δάσος απότομη. Η διαδρομή που καταγράψαμε καταλήγει κατευθείαν στο αυτοκίνητο

Τσιρκνιά- Ρέμα Παπά

Η διαδρομή ενώνει την τοποθεσία Τσιρκνιά (Διαδρομή: Αγία Κόρη - Κοπανούλα - Διάσελο Έλατος) με το Ρέμα Παπά και βοηθά να επιστρέψει κανείς προς το καταφύγιο Κρεβάτια μετά από μια κυκλική ανάβαση με αφετηρία τα Κρεβάτια. Μόλις βγούμε από την κοίτη ενός μικρού ξερού ρέματος (Σημείο VR-KL-15) συναντάμε έναν παλιά ανοιγμένο χωματόδρομο (Σημείο VR-KL-13), ο οποίος τείνει να κλείσει. Στο σημείο αυτό υπάρχει πινακίδα η οποία με κατεύθυνση το Παπά Αλώνι. (2 ώρες). Το μονοπάτι είναι καλά σηματοδοτημένο

Page 29: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

και μας οδηγεί προς Παπά Ρέμα. Προσοχή μόνο σε ένα δύο ανοίγματα όπου η σηματοδότηση βρίσκεται σε κορδέλες τα κλαδιά (αγριομηλιές). Η διαδρομή είναι όλη μέσα σε δασωμένο.

Ράχη Κορομηλιάς

Η διαδρομή κατηφορίζει από το καταφύγιο της Κορομηλιάς έως το δρόμο που ανηφορίζει για το καταφύγιο, 1,5 χλμ από το εκκλησάκι στην αρχή του μονοπατιού του Ορλιά. Μπορεί λοιπόν να γίνει μια ωραία κυκλική διαδρομή αν ανεβούμε στο καταφύγιο από το μονοπάτι του Ορλιά και κατεβούμε από τη ράχη της Κορομηλιάς. Τον Ιούνιο του 2013 το μονοπάτι δεν ήταν συντηρημένο και σε πολλά σημεία η διάσχισή του ήταν δύσκολη. Οι διαχειριστές του καταφυγίου μας είπαν ότι είναι στα άμεσα σχέδια τους να το καθαρίσουν.

Πριόνια-Μελιτζάνη-Καλόγερος

Η διαδρομή ξεκινά από το παρκινγκ στα Πριόνια του Όλυμπου. Μετά την βρύση, ξεκινά το μονοπάτι Ε4 για το καταφύγιο Σ. Αγαπητός (Ζολώτα). Μετά από 45 λεπτά πάνω στο μονοπάτι συναντάς κιόσκι - παγκάκι. Μετά το παγκάκι, περίπου στα 100μ, συναντάς πεύκο στα δεξιά σου με κίτρινη πινακίδα, όχι τόσος εμφανής, και αριστερά σου το μονοπάτι που πάει για Λιβαδάκι, που τα σημάδια του γίνονται κόκκινα παρακάτω. Το μονοπάτι είναι σηματοδοτημένο και καθαρισμένο πολύ καλά. Το μονοπάτι κατηφορίζει και σε βγάζει στο ρέμα που έρχεται από τον Μαυρόλογγο (1330μ), όπου συναντάς μικρό ξέφωτο και αλλάζεις την πλευρά του ρέματος. Συνεχίζει και ανεβαίνει προς το ρέμα, όπου σε λίγο αλλάζεις όχθη, δεξιά. Σε μισή ώρα, από το παγκάκι το μονοπάτι αφού διασχίσει το ρέμα γυρίζει αριστερά στα 1410μ. Μέσα από ελατοδάσος το μονοπάτι ανεβαίνει και σε μισή ώρα σε βγάζει σε ξέφωτο-λιβάδι στα 1700μ. Όπως βγαίνεις στο ξέφωτο, δεξιά σου είναι η ράχη Μελιτζάνη, μπροστά σου το ρέμα Μελιτζάνη, όπου συνεχίζει το μονοπάτι για το Λιβαδάκι. Ανεβαίνεις το ξέφωτο προς τη ράχη Μελιτζάνη και μπαίνοντας στο δάσος συναντάς κόκκινα σημάδια. Στα 2050μ. συναντάς μεγάλα βράχια στα αριστερά σου, που το μονοπάτι τα παρακάμπτει και μετά από λίγο το μονοπάτι κατηφορίζει. Εδώ θέλει λίγο προσοχή, επειδή το σημαδεμένο τραβερσάρει δεξιά, κάνοντας κύκλο και συναντά πολύ μετά το μονοπάτι Κοκκινοπηλού-Λιτόχωρου, κάτω από το Α.Αντώνη. Αφού παρακάμψεις τα βράχια , σε 1 ώρα από το ξέφωτο, τραβερσάρεις αριστερά σε απότομη κλίση για να πιάσεις τη ράχη και όπου θα συναντήσεις κορδέλες(2070μ). Ανεβαίνοντας τη ράχη ή ακολουθώντας τις κορδέλες το μονοπάτι σε βγάζει στο αλπικό τοπίο σε μισή ώρα από τη στροφή για τη ράχη, στα 2200μ, με δύσκολο βράχινο πέρασμα μπροστά σου, που θέλει προσοχή αλλά ευτυχώς μικρό σε μήκος 15μ. περίπου. Περνά σπασμένα βράχια στρίβοντας αριστερά, για να πιάσει την ράχη, όπου αριστερά και μπροστά σου έχεις την χοάνη του Καλόγερου και δεξιά σου δεσπόζουν οι κορυφές της Μεταμόρφωση και του Α. Αντώνη. Ακολουθώντας τη ράχη, αφού το μονοπάτι χάνεται, μέσα από γιδόστρατα και με μικρές τραβέρσες, σε 2 ώρες περίπου βγαίνεις στην βορεινή κορυφή του Καλόγερου στα 2700μ.

Page 30: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ράχη Παπαμισιώτη

Για να προσεγγίσουμε το σημείο έναρξης, ακολουθούμε το δρόμο: Λάρισα - Ελασσόνα - Καλλιθέα - Ολυμπιάδα - Σπαρμός – Κρυόβρυση - Συκαμινιά -Καρυά. Εναλλακτικά, μπορείτε να προσεγγίσετε το χωριό από τον δρόμο Λεπτοκαρυάς για Ελασσόνα. Στην είσοδο του χωριού Καρυά, στρίβουμε αριστερά (όσοι έρχονται από Λεπτοκαρυά, στο τέλος του χωριού δεξιά), στην αρχή τσιμεντόδρομος και μετά χωματόδρομος. Ο δρόμος, που φαίνεται ψηλά από το χωριό, είναι αυτός που μας βγάζει για το ξεκίνημα της ανάβασης. Για να ανεβείτε στο σημείο έναρξης (1680μ), απαιτείται 4Χ4. Από το χωματόδρομο, ψηλά από το χωριό καλής βατότητας, θα επιλέξει την 4η αριστερή διασταύρωση, ξεκινώντας από το χωριό, με πορεία βορειανατολική . Ο δρόμος αυτός ανεβαίνει τη ράχη Παπαμισιώτη, αφήνοντας την δεξιά διασταύρωση, θα συνεχίσετε προς τα ψηλά της ράχης Παπαμισιώτη με κατεύθυνση βόρια σε καλής βατότητας δρόμο. Φτάνετε σε στροφή της ράχης Παπαμισιώτη, όπου υπάρχουν τσίγκινες ποτίστρες και απέναντι ΒΑ η ράχη Καλαμαρά. Από εκεί ξεκινά η ανάβαση, χωρίς σημάδια και κούκους. Τραβερσάρεται την αριστερή ράχη, όπως βλέπουμε το ρεματάκι, που έρχεται από ψηλά. Βγαίνετε στην ράχη Γρίβα στα 2140μ, σε 1& ½ ώρα στο σημείο ΡΑΧΙ 1. Από εκεί πιάνεις την κορυφογραμμή της ράχης Γρίβα στα 2240μ σε 25 λεπτά (σημείο RAXI GRIVA) και με κατεύθυνση βόρεια, διασχίζεις την κορυφογραμμή της ράχης Γρίβα, όπου σε 10 λεπτά βρίσκεσαι στο γκρεμισμένο εκκλησάκι στα 2300μ (σημείο EKKLISAKI). Δεξιά σου στα 100 μ υπάρχει τσιμεντένια δεξαμενή. Συνεχίζεις με κατεύθυνση βόρεια και σε 5 λεπτά συναντάς βαθύ ρέμα στα αριστερά σου, που το ακολουθείς. Σε 20 λεπτά (2400μ, σημείο REMA) το διασχίζεις αριστερά σου, με κατεύθυνση δυτική, που σε λίγο γίνεται βορειοδυτική, όπου παίρνεις την ανηφόρα για να βγεις στην κορυφή Φ. Αλώνι (2680μ).

Παλιός Παντελεήμονας

Μια όμορφη καλοσημαδεμένη πορεία στον Κάτω Όλυμπο μέσα σε ένα θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον. Ξεκινάμε από τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο (Π. Παντελεήμονα – Καλλιπεύκης) στη θέση Προφήτης Ηλίας πάνω από τονΠαλιό Παντελεήμονα και ακολουθούμε τον ανηφορικό δασικό δρόμο (υπάρχει πινακίδα). Σε 1.100 μέτρα περίπου μπαίνουμε σε μονοπάτι (όλη η διαδρομή έχει αξιοπρεπή σήμανση). Σε λίγο ξαναμπαίνουμε σε δρόμο και ξανά στο μονοπάτι που διασχίζει άλλον δασικό δρόμο πριν φτάσει σε καλύβα. Από εκεί ακολουθούμε το δρόμο προς τα δεξιά μας και ξαναμπαίνουμε σε μονοπάτι σε 300 μέτρα περίπου. Ξαναβγαίνουμε σε δρόμο και τον ακολουθούμε περνώντας στην άλλη πλευρά της ρεματιάς, συνεχίζοντας πάνω στο δρόμο. Σε λίγο ο δρόμος μας συναντά δασικό δρόμο που έρχεται από πίσω αριστερά. Εδώ πρέπει να προσέξουμε γιατί

Page 31: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

μετά από 100 μέτρα ξεκινάει και πάλι το μονοπάτι και πρέπει να εντοπίσουμε την αρχή του, σκαρφαλώνοντας στο απότομο πρανές του δρόμου. Μετά από 2200 μέτρα συναντάμε μικρή τεχνητή λίμνη, ξαναμπαίνουμε σε δρόμο και σε λίγο φτάνουμε στη βρύση τουΚατή. Συνεχίζουμε πάνω στο δασικό δρόμο, ώσπου συναντούμε διακλάδωση στην οποία παίρνουμε το δεξί ανηφορικό σκέλος της. Σε λίγο φτάνουμε σε εκκλησάκι στα αριστερά του δρόμου. Από εδώ αρχίζει η ανάβαση για την κορυφήΜεταμόρφωση. Πάμε λίγο αριστερά στο μονοπάτι και μετά κόβουμε δεξιά ανηφορίζοντας την απότομη πλαγιά προς την κορυφή. Το μονοπάτι δεν είναι ευδιάκριτο αλλά δεν πρόκειται να χαθούμε. Σε λίγο βγαίνουμε πάνω από τα δέντρα και η θέα είναι μαγευτική. Αφού φτάσουμε στην κορυφή συνεχίζουμε με βόρεια πορεία (η οποία σύντομα στρέφει ανατολικά) στο μονοπάτι που κατηφορίζει προς τον δασικό δρόμο. Συνεχίζουμε στο δρόμο κλέβοντας από μονοπάτι (δύο φορές) και τελικά καταλήγουμε στην τοποθεσία Πατωμένη πάνω από την Καλλιπεύκη. Από εκεί παίρνουμε τον ασφαλτοστρωμένο δρόμο και σε λίγο φτάνουμε στο χωριό.

Κόψη Ναούμ

Η διαδρομή ξεκινά από το ίδιο σημείο με την κλασική είσοδο. Κινείται όμως στη δεξια ράχη και δεν ακολουθεί τα σημάδια της υπάρχουσας σήμανσης. Στόχος μας είναι να βγούμε στην δεξιά κόψη (από όπου βλεπουμε τα Καζάνια και μέρος της κόψης) και μετά να την ακολουθήσουμε προς τα πάνω, όπου στο τέλος της στενεύει. Σε εκείνο το σημείο, παρόλο που φαίνεται αδιέξοδο, σκαρφαλώνουμε λίγο και βλέπουμε ότι υπάρχει ράμπα, η οποία θέλει λίγη προσοχή καθώς είναι εκτεθειμένη δεξιά, η οποία μας οδηγεί στο 1ο ραπέλ. Εναλλακτικά, αν δε θέλετε να ακοκουθήσετε τη ράμπα, πρέπει να γυρίσετε πίσω (κάποια 10δες μέτρα) και να παρακάμψει απο τα αριστερά τον πυργο και να βγεί στο 1ο ραπέλ. Μετά το 1ο ραπέλ η διαδρομή ακολουθεί την κλασική ανάβαση και καταλήγει στην έξοδο μέσα από τις Πόρτες.

Σκολιό

Page 32: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Σπηλιές

Κατάβαση

Κατάβαση

Page 33: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ελατοχώρι Πιερίας

Το Ελατοχώρι είναι ένας ορεινός οικισμός που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Πιερίων του Δήμου Κατερίνης στο Νομό Πιερίας. Αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά χειμερινά τουριστικά θέρετρα της περιοχής και φιλοξενεί το μοναδικό χιονοδρομικό κέντρο του νόμου.

Ονομασία

Το Ελατοχώρι ορίζεται σήμερα από τον παλαιότερο και τον νεότερο οικισμό, που χτίστηκε σε χαμηλότερη τοποθεσία. Ο παλιός οικισμός, το Παλαιό Ελατοχώρι ονομαζόταν παλαιά Σκουτέρνα, ονομασία που αποδίδεται στα σκουτιά, δηλαδή τα υφάσματα. Το όνομα του ο παλαιός οικισμός τον πήρε την περίοδο της Τουρκοκρατίας, επειδή λειτουργούσε στον οικισμό εργαστήριο επεξεργασία υφασμάτων. Εκείνη την περίοδο στον παλαιό οικισμό λειτουργούσαν αλευρόμυλοι και υπήρχε εκτεταμένο δίκτυο αρδευτικών έργων. Το 1928, το χωριό μετονομάστηκε σεΕλατούσα και τον επόμενο χρόνο στην σύγχρονή του ονομασία, που αποδόθηκε από τα έλατα που συνθέτουν το τοπίο στην περιοχή

Θέση

Το χωριό είναι τοποθετημένο στους ανατολικούς πρόποδες των Πιέριων Ορέων και σε υψόμετρο 780 μέτρων. Έχει πληθυσμό 533 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Απέχει από την πόλη της Κατερίνης 28 χιλιόμετρα

Page 34: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Πληθυσμιακές μεταβολές

Η πρώτη απογραφή του πληθυσμού το 1913, έπειτα από την ένταξη της περιοχής μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους στο ελληνικό κράτος, εμφάνισε την Σκουτέρνα ως ένα χριστιανικό χωριό ορθοδόξων με 613 κατοίκους. Το 1934 καταγράφεται ότι το Δημοτικό Σχολείο του Ελατοχωρίου είχε συνολικά 153 μαθητές και έναν δάσκαλο.

Ιστορία

Οθωμανική περίοδος

Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, ο ναός του Αγίου Νικολάου που σώζεται και σήμερα, χτίστηκε έπειτα από την συνδρομή σημαντικού χρηματικού ποσού, που προέκυψε τυχαία, όταν κλέφτες είχαν ζητήσει λύτρα για την απελευθέρωση ομήρων από τους Τούρκους και κατά μυστήριο τρόπο κατέληξε αυτό το ποσό στα χέρια των Ελλήνων κατοίκων του χωριού.

Κοντά στον παλαιό οικισμό, βρίσκεται η βραχώδη τοποθεσία Αγιονέρι όπου υπάρχει μια φυσική πηγή από την οποία αναβλύζει νερό. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση, στο σημείο εκείνο κήρυττε ο Άγιος Αντώνιος. Το νερό της πηγής θεωρήθηκε θαυματουργό, όταν ο άγιος μετέφερε ένα άρρωστο παιδί στην τοποθεσία και έλουσε το παιδί με το νερό της πηγής. Κατά την επιστροφή τους στο χωριό Ρητίνη, το παιδί θεραπεύτηκε. Έπειτα, η πηγή θεωρήθηκε θαυματουργή και έλαβε την ονομασία Αγιονέρι.

Β' Παγκόσμιος Πόλεμος

Κατά την περίοδο της Κατοχής, στις 27 Ιανουαρίου του 1944, 32 κάτοικοι του Ελατοχωρίου εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς ως αντίποινα για την δράση αντιστασιακών ομάδων. Στη μνήμη τους ανεγέρθηκε αργότερα μνημείο με τα ονόματα των εκτελεσθέντων

Νεότερα χρόνια

Στη δεκαετία του 1950, λόγω των κατολισθήσεων και την αύξηση του πληθυσμού του παλαιού οικισμού, το χωριό επεκτάθηκε σε άλλη τοποθεσία. Κοντά στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου στο Παλαιό Ελατοχώρι, λειτουργούσε σχολείο, στο οποίο μαθήτευσαν τα παιδιά της περιοχής έως το 1937. Ωστόσο, ο παλαιότερος οικισμός τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται περισσότερο οικονομικά από τον νεότερο οικισμό, ιδιαίτερα μετά την λειτουργία του Χιονοδρομικού Κέντρου Ελατoχωρίου, που δίνει προοπτική στους κατοίκους της περιοχής για αύξηση του πληθυσμού

Page 35: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

και τουριστική ανάπτυξη της περιοχής. Τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ανάπτυξη εμπορικών και ξενοδοχειακών επιχειρήσεων για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών, στο χώρο του χιονοδρομικού κέντρου και στους οικισμούς του Παλιού και του Νέου Ελατοχωρίου. Σήμερα λειτουργούν στο Ελατοχώρι ένα μονοθέσιο νηπιαγωγείο και ένα τριθέσιο Δημοτικό Σχολείο. Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη. Από τις 27 μέχρι τις 29 Ιουλίου 2007 διεξήχθη στο Ελατοχώρι το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ορεινής Ποδηλασίας

Τοπικά έθιμα

Στον οικισμό δραστηριοποιείται ο Λαογραφικός Σύλλογος Ελατοχωρίου, ο οποίος κάθε Καθαρά Δευτέρα διοργανώνει παραδοσιακό γλέντι στο ναό του Αγίου Νικολάου στο Παλιό Ελατοχώρι, μετά την Θεία Λειτουργία, με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια και με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων εδεσμάτων. Η μεγάλη τοπική γιορτή του χωριού, γίνεται ανήμερα της γιορτής των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στις 21 Μαΐου. Επίσης τα Θεοφάνεια, διατηρείται ένα ακόμα έθιμο του χωριού, η "Κυριαλέσα". Το όνομα του εθίμου οφείλεται στον ψαλμό "Κύριε Ελέησον"της εκκλησιαστικής υμνολογίας που ψάλουν οι νέοι και οι νέες του χωριού, όταν περιφέρουν στην περιφορά των εικόνων της εκκλησιάς στα γύρω στα δρομάκια, στις κρήνες και στα ποταμάκια. Σε αίθουσα του κοινοτικού καταστήματος, φιλοξενείται η Λαογραφική Συλλογή, με αντικείμενα από την καθημερινή ζωή, τις δραστηριότητες και τις συνήθειες των κατοίκων του χωριού, με ευθύνη του Λαογραφικό Όμιλο Ελατοχωρίου

Χιονοδρομικό Κέντρο Ελατοχωρίου

Το Ελατοχώρι είναι γνωστό για το χιονοδρομικό του κέντρο, το οποίο βρίσκεται σε υψόμετρο 1.400 με 1.800 μέτρων στις νοτιοανατολικές κατωφέρεις των Πιέριων Ορέων. Στην βάση του χιονοδρομικού και στη θέση "Παπά Χωράφι", λειτουργεί αναψυκτήριο και καταφύγιο (σαλέ) με συνολική επιφάνεια 450 τ.μ. που αναπτύσσεται τρία επίπεδα, με δυναμικότητα 400 και πλέον ατόμων. Λειτούργησε για πρώτη φορά δοκιμαστικά, το 2000, και επίσημα το 2001. Απέχει 8 χλμ. από το χωριό και 36 χλμ. από την πόλη της Κατερίνης. Στο χιονοδρομικό κέντρο δραστηριοποιείται οΧιονοδρομικός Αθλητικός και Ορειβατικός Σύλλογο

Page 36: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Καταφύγια

Ο Όλυμπος αποτελεί το πιο δημοφιλές βουνό της Ελλάδας. Σύμφωνα με

στοιχεία του Φορέα Διαχείρισης Ολύμπου πάνω από 150.000 επισκέπτες

περνάνε από το μοναδικό φυλάκιο ελέγχου (το οποίο δεν λειτουργεί τόσο σε

24ωρη όσο και ετήσια βάση, οπότε οι αριθμοί δεν είναι ακριβείς) που βρίσκεται

στο δρόμο από το Λιτόχωρο προς τα Πριόνια. Αποτέλεσμα της μεγάλης

επισκεψημότητας είναι η ανέγερση 9 καταφυγίων σε όλες τις πλευρές του

βουνού.

Εκτός των οργανωμένων καταφυγίων υπάρχουν και 6 καταφύγια ανάγκης τα

οποία δεν είναι επανδρωμένα από προσωπικό. Τα καταφύγια παρέχουν τις

υπηρεσίες τους σε επισκέπτες και τουρίστες γενικού ενδιαφέροντος,

πεζοπόρους, ορειβάτες, ποδηλάτες, αναρριχητές και σκιέρ (χιονοδρόμους). Η

κύρια περίοδος λειτουργίας αυτών είναι μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου ενώ κάποια

από αυτά λειτουργούν και κατά τους χειμερινούς μήνες.

Page 37: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Καταφύγιο "Χρήστος Κάκαλος" Γενικά Βρίσκεται στο Οροπέδιο των Μουσών σε ύψος 2650m. Πήρε το όνομα του από το Χρήστο Κάκαλο ο οποίος μαζί με τους Ελβετούς ορειβάτες Fred Boissonnas και Daniel Baud Bovy πραγματοποίησαν την πρώτη καταγεγραμμένη ανάβαση στην ψηλότερη κορυφή του Ολύμπου το Μύτικα στις 2 Αυγούστου του 1913. Από το 2003 και μετά το καταφύγιο λειτουργεί και ως κέντρο αναρρίχησης και ορειβατικού σκι. Έχει χωρητικότητα 17 ατόμων και λειτουργεί από τέλη Μαΐου έως τέλη Οκτωβρίου. Η χειμερινή περίοδος λειτουργίας του καταφυγίου ξεκινάει από τις αρχές Μάρτη και διαρκεί μέχρι τα μέσα/τέλη Απρίλη, ανάλογα με τις καιρικές και τις συνθήκες χιονοκάλυψης.

Καταφύγιο EOOA "Σπήλιος Αγαπητός" Ανήκει στην Ελληνική Ομοσπονδία Ορειβασίας & Αναρρίχησης και βρίσκεται σε υψόμετρο 2060m στη θέση ?Μπαλκόνι?. Η ανέγερση του κτηρίου έλαβε χώρα το 1930 μετά από υπόδειξη της θέσης από τον οδηγό Ολύμπου Χρήστο Κάκκαλο. Από τη δεκαετία του 1950 άρχισε η λειτουργία του ως ορειβατικό καταφύγιο, ενώ σήμερα αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο καταφύγιο της χώρας μας, το αποτέλεσμα των πολυετών προσπαθειών τόσο της ΕΟΟΑ αλλά κυρίως του επί 50 και χρόνια φύλακα Κώστα Ζολώτα και της συζύγου του Ίρμχιλντ. Την τελευταία δεκαετία τη διαχείριση του καταφυγίου έχει αναλάβει η κόρη του Κώστα, Μαρία Ζολώτα. Έχει χωρητικότητα 120 ατόμων και διαθέτει, οργανωμένη κουζίνα, εστιατόριο, τουαλέτες και μπάνια. Παρέχει επίσης υπηρεσίας διάσωσης καθώς και υπάρχει ελικοδρόμιο. Λειτουργεί από τις αρχές Μαΐου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου.

Page 38: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Καταφύγιο "Γιώσος Αποστολίδης" Ονομάστηκε προς τιμή του Ιωσήφ

(Γιώσου) Αποστολίδη, ο οποίος είναι

υπεύθυνος για τη διάνοιξη νέων

πεζοπορικών διαδρομών που οδηγούν στο

Οροπέδιο των Μουσών. Ο Γιόσος

Αποστολίδης πέθανε μετά από πτώση του

από το Λούκι του Μύτικα στις 4 Μαΐου του 1964. Το μνημείο του βρίσκεται λίγα

μέτρα από το καταφύγιο, το οποίο με τη σειρά του βρίσκεται σε υψόμετρο

2700m στο διάσελο ανάμεσα στις κορυφές Τούμπα και Προφήτης Ηλίας και

ανήκει στο Σύλλογο Ελλήνων Ορειβατών (ΣΕΟ) Θεσσαλονίκης. Έχει

χωρητικότητα 100 ατόμων και διαθέτει οργανωμένη κουζίνα, εστιατόριο και

τουαλέτες.

Λειτουργεί από

αρχές Ιουνίου

έως αρχές

Οκτωβρίου.

Καταφύγιο Πετρόστρουγκας Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.950 μ. και έχει δυνατότητα φιλοξενίας μέχρι και 90 ατόμων. Tη διαχείρισή του έχει

Page 39: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

αναλάβει η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης, τα μέλη της οποίας ανακαίνισαν με εθελοντική εργασία το χώρο, με αποτέλεσμα να γίνει περισσότερο λειτουργικός και ζεστός για τους χειμερινούς μήνες. Επιπλέον, στον περιβάλλοντα χώρο έχει δημιουργηθεί και συντηρείται ένα πρόχειρο ελικοδρόμιο για περιπτώσεις ανάγκης. Η ανάβαση γίνεται από πολύ καλά οδοσημασμένο μονοπάτι, με τη διαδρομή να ξεκινάει από τη διασταύρωση «Γκορτσιά» και να ακολουθεί το ίδιο μονοπάτι που οδηγεί στο Οροπέδιο των Μουσών του Ολύμπου και τις κορυφές, Μύτικα, Στεφάνι, Σκολιό και άλλες. Μέσα σε δύο ή τρεις ώρες μπορεί κανείς να απολαύσει την υπέροχη θέα από τη βεράντα του καταφυγίου προς το Θερμαϊκό κόλπο, τις Βόρειες Σποράδες, καθώς και το Α. Όρος, τη Σαμοθράκη, το Φαλακρό και το Παγγαίο. Διαθέτει οργανωμένη κουζίνα, θέρμανση με τζάκια και σόμπες, τουαλέτες εντός του κτιρίου και τρεχούμενο νερό. Υπάρχουν δύο όροφοι, στον πρώτο υπάρχει το σαλόνι και το εστιατόριο και στο δεύτερο τα υπνοδωμάτια. Επίσης, στο ισόγειο λειτουργεί καταφύγιο ανάγκης. Το Καταφύγιο λειτουργεί τους χειμερινούς μήνες όλα τα σαββατοκύριακα και τις αργίες και σε όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Καταφύγιο ΕΟΣ Θεσσαλονίκης "Δημήτριος Μπουντόλας" Βρίσκεται στη θέση "Σταυρός", σε υψόμετρο 960m κατά μήκος του δρόμου που

οδηγεί από το Λιτόχωρο στα Πριόνια. Πήρε το όνομα του από τον Δημήτρη

Μπουντόλα ένα από τους καλύτερους Έλληνες αλπινιστές της δεκαετίας του

1980, ο οποίος παρασύρθηκε και σκοτώθηκε από χιονοστιβάδα τον Οκτώβριο

του 1985 στο Annapurna South των Ιμαλάϊων.

Έχει χωρητικότητα 30 ατόμων και διαθέτει πολύ καλά οργανωμένη κουζίνα και

εστιατόριο. Λειτουργεί συνέχεια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες καθώς και όλες

τις αργίες και Σαββατοκύριακα του χρόνου. Ο περιβάλλοντας χώρος του

καταφυγίου αποτελεί ιδανικό μέρος ως σημείο απογείωσης αιωροπτεριστών.

Καταφύγιο "Βρυσοπούλες"

Page 40: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Βρίσκεται στη νότια πλευρά του Ολύμπου σε ύψος 1800m. Έχει χωρητικότητα 25 ατόμων. Το καταφύγιο βρίσκεται εντός του στρατοπέδου του Κέντρου Εκπαίδευσης Ορεινού Αγώνα Χιονοδρόμων (ΚΕΟΑΧ) των Ειδικών Δυνάμεων του Ελληνικού Στρατού. Το καταφύγιο αποτελεί ιδανικό μέρος για εξορμήσεις με ορειβατικά σκι προς τη Μεγάλη Γούρνα και τις κορυφές του Καλόγερου, Αγίου Αντωνίου και Σκολιού.

Καταφύγιο στην περιοχή "Κρεβάτια" Βροντούς

Βρίσκεται σε υψόμετρο 950m και έχει χωρητικότητα 20 ατόμων με εξαιρετική

θέα προς τη βόρεια πλευρά και τις απότομες ορθοπλαγιές του βουνού. Αποτελεί

τη βάση για πολλές πεζοπορικές διαδρομές, τόσο στα χαμηλότερα τμήματα του

βουνού όσο και προς τις κορυφές (Διαδρομή Κόψη Μπαρμπαλά (Δίκτυο

μονοπατιών βορείου Ολύμπου).

Εκτός από τις πεζοπορικές διαδρομές υπάρχουν διαδρομές ορεινής ποδηλασίας

και διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης. Λειτουργεί όλα τα Σαββατοκύριακα του

έτους.

Καταφύγιο στην περιοχή "Κορομηλιές" Λεπτοκαρυάς Το καταφύγιο βρίσκεται στη θέση Κορομηλιές Λεπτοκαρυάς σε υψόμετρο

950m. Η πρόσβαση γίνεται μέσω του χωματόδρομου. Δεν έχει οργανωμένη

κουζίνα και μόνιμο φύλακα.

Καταφύγιο Κορομηλιάς Δίου To καταφύγιο βρίσκεται στα 1000 μέτρα περιπου στη θέση ''Κορομηλιά'' Δίου στον Όλυμπο με θέα προς τον Θερμαϊκό κόλπο. Η πρόσβαση γίνεται είτε μέσω του δασικού δρόμου Δίου- Κορομηλιάς, αφετηρία το μικρό εξωκλήσι των Αγίων Κωνσταντίνου & Ελένης που βρίσκεται στο 4ο χιλιόμετρο και καταλήγει στο καταφύγιο μας, είτε από το μονοπάτι που είναι σηματοδοτημένο με μπλε τριγωνάκι και πηγαίνει παράλληλα με την κοίτη του ρέματος Ορλιά ή απο το ''αρχαίο μονοπάτι'' από την ''ράχη'' που ξεκινάει 800μ πιο πάνω από το δασίκο δρομο και το σήμα του είναι

Page 41: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

κίτρινο τετραγωνάκι. Η διαδρομή με αυτοκίνητο είναι 8,5 χιλιόμετρα (περίπου 30λεπτά οδήγησης). Η ανάβαση από το μονοπάτι διαρκεί περίπου 2,5 ώρες. Από το καταφύγιο μπορεί κάποιος εύκολα να προσεγγίσει την Πετρόστρουγκα και το Οροπέδιο των Μουσών. Επίσης από το καταφύγιο υπάρχει πρόσβαση προς τις διαδρομές canyoning του ρέματος Ορλιά. Το καταφύγιο είναι διώροφο, με εμβαδό 220τμ., έχει 17 κρεβάτια χωρισμένα σε 3 δωμάτια (4-5-8), είναι ανατολικό, προσήλιο και αρκετά ζεστό. Στο ισόγειο του καταφυγίου βρίσκεται η τραπεζαρία, η κουζίνα - η οποία παρέχει πλήρης διατροφή (χορτοφαγική επίσης) - και το σαλόνι με το τζάκι. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται τα υπνοδωμάτια τα οποία θερμαίνονται με μαντεμένια σόμπα. Τουαλέτες υπάρχουν και στους δύο ορόφους και δυνατότητα μπάνιου. Γύρω από το καταφύγιο υπάρχει άφθονος χώρος για σκηνάκια. Καταφύγια Ανάγκης

ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΥΨΟΜΕΤΡΟ ΧΩΡΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Άγιος Αντώνιος Πληροφορίες ΕΟΔ www.hrt.gr

2817m 12 άτομα

Άνω Πηγάδι 1400m 18 άτομα

Χριστάκη (πάντα ανοιχτό) 2550m 10 άτομα

Κώστας Μιγκοτσίδης - Βρυσοπούλες Πληροφορίες ΕΟΔ www.hrt.gr

2450m 6 άτομα

Λιβαδάκι Πληροφορίες ΕΟΣ Λιτοχώρου

2100m 5 άτομα

Σαλατούρα -Πυροφυλάκιο 1850m 6 άτομα

Page 42: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΡΥΜΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ Το Κέντρο Πληροφόρησης Εθνικού Δρυμού Ολύμπου, ένα μουσείο για τον φυσικό πλούτο και την πολύπλευρη μοναδικότητα του πιο εμβληματικού βουνού της χώρας, ανοίγει τις πύλες του για το κοινό. Εγκαίνια, λοιπόν, για το ολοκαίνουριο Κέντρο Πληροφόρησης του Εθνικού Δρυμού Ολύμπου στο Λιτόχωρο Πιερίας, στην έδρα του Φορέα Διαχείρισης! Η έκθεση του Κέντρου Πληροφόρησης χρησιμοποιώντας μια ποικιλία μέσων, αναπτύσσει τη θεματική της εκμεταλλευόμενη την αρχιτεκτονική διαμόρφωση του χώρου σε επίπεδα για να προσεγγίσει το πολυσήμαντο περιβάλλον του Ολύμπου ανά υψομετρική ζώνη. Κάθε επίπεδο του εκθεσιακού χώρου πραγματεύεται όλες τις ορατές και μη εναλλαγές στο βουνό όσο το υψόμετρο αυξάνει: τις διαφορές στα πετρώματα και στη γεωμορφολογία, στο κλίμα και τις καιρικές συνθήκες, στη σύνθεση της βλάστησης και της πανίδας, στα τεκμήρια του ανθρώπινου πολιτισμού και στο τοπίο. Εντυπωσιακές εικόνες, στατικά εκθέματα και διαφανοσκόπια, ταινίες, πολυμεσικές εφαρμογές και μία εντυπωσιακή τρισδιάστατη προβολή, οργανώνουν έναν σύγχρονο εκθεσιακό χώρο που αναπτύσσεται σε επίπεδα για να οδηγήσει σταδιακά και αβίαστα τον επισκέπτη από τους πρόποδες του Ολύμπου ως τις μυθικές κορυφές του. Ο εκθεσιακός χώρος του Κέντρου Πληροφόρησης έρχεται να λειτουργήσει ως τόπος συγκέντρωσης, ενημέρωσης, εκκίνησης και ορθής διάχυσης των επισκεπτών στον Όλυμπο, συμβάλλοντας με τρόπο ουσιαστικό στην προστασία και ορθή χρήση μιας πολυσήμαντης φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς.

Page 43: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές
Page 44: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΠΑΝΙΔΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Η πανίδα του δρυμού είναι αρκετά πλούσια. Η ποικιλότητα βιοτόπων σε διαφορετικά υψόμετρα προσφέρει

ιδανικές συνθήκες για πολλά είδη θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων και μικρών σαρκοφάγων , φυτοφάγων , αρπακτικών

κ.λ.π. Ένα μικρό κοπάδι από αγριόγιδα ζει στις βραχώδεις περιοχές του δρυμού. Η πτηνοπανίδα είναι επίσης ποικίλη και

πλούσια εκπροσωπούμενη κυρίως από δασόβια και θαμνόβια πουλιά, καθώς επίσης από είδη της Αλπικής ζώνης . στην περιοχή

ενδιαιτάται τουλάχιστον ένα ζευγάρι Γυπαετού , καθώς και Χρυσαετοί , μπούφοι, πολλά είδη δρυοκολάπτη μεταξύ των οποίων το σπάνιο είδος.

Υπάρχουν μαρτυρίες ότι παλαιότερα, υπήρχαν στην περιοχή Γύπες . Σήμερα ,δυστυχώς , λόγω έλλειψης τροφής , έλλειψης ησυχίας αλλά και

χρήσης δηλητηρίων παλαιότερα , τα μεγάλα αυτά πουλιά έχουν εξαφανιστεί από την περιοχή μας.

Επίσης, στον Όλυμπο υπάρχουν τα παρακάτω είδη :

1. Πράσινη Τσικλιτάρα (Δρυοκολάπτης)

Page 45: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

2. Σταχτοσουσουράδα ( Motacilla cinerea )

3. Νεροκότσυφας ( Cinclus cinclus )

4. Τρυποφράχτης ( Troglodytes troglodytes )

5. Αηδόνι ( Luscinia megarhynchos )

Page 55: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

34. Ορτύκι

Ικανοποιητικά εκπροσωπούνται επίσης είδη της αλπικής ζώνης όπως :

1. Σβανίστρα (Tichodroma muraria),

Page 56: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

2. Χιονόστρουθος (Montifringilla nivalis)

3. Χιονοψάλτης (Prunella collaris) κ.λ.π.

ΕΡΠΕΤΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Επίσης υπάρχει μια ποικιλία ερπετών όπως διάφορα είδη φιδιών, σαυρών και χελωνών. Τα πιο κοινά φίδια είναι :

1. H Ελληνική Οχιά . ( Vipera ammodytes meridionalis )

2. H Δεντρογαλιά ( Hierophis gemonensis )

Page 57: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

3. Σαΐτα

5. Νερόφιδο

ΑΜΦΙΒΙΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Τα αμφίβια εκπροσωπούνται από τις σαλαμάνδρες και τρίτωνες .

Επίσης υπάρχουν πολλά είδη εντόμων (ιδιαίτερα πεταλούδες ) αν και αυτά δεν έχουν μελετηθεί ακόμη αρκετά.

Page 59: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

4. Σαύρα

Η χλωρίδα του Ολύμπου

Η χλωρίδα του Ολύμπου είναι εξαιρετικά πλούσια και ενδιαφέρουσα και περιλαμβάνει πάρα πολλά σημαντικά είδη. Ο αριθμός των μέχρι σήμερα γνωστών φυτικών ειδών από την περιοχή του Ολύμπου, ανέρχεται σε 1700 περίπου, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 25% της ελληνικής χλωρίδας. Από αυτά περίπου 30 είναι τοπικά ενδημικά είδη και υποείδη του Ολύμπου. (Ενδημικό ονομάζεται ένα είδος, είτε του ζωικού βασιλείου είτε του φυτικού, που ζει σε έναν οριοθετημένο (ή και απομονωμένο) γεωγραφικό χώρο. Για να είναι ενδημικό ένα είδος πρέπει να έχει δημιουργηθεί και να έχει εξελιχθεί σε εκείνον τον χώρο.) Από τα τοπικά ενδημικά φυτά του Ολύμπου, οκτώ περιλαμβάνονται στο «Κόκκινο Βιβλίο» των σπάνιων και απειλούμενων φυτών της Ελλάδας. Ο αριθμός των ειδών ελαττώνεται καθώς αυξάνει το υψόμετρο. Έτσι πάνω από τα 1200 μέτρα εμφανίζονται περίπου 600 είδη, ενώ ο αριθμός μειώνεται στα 155 είδη για υψόμετρα μεγαλύτερα των 2400 μέτρων (γυμνή από δέντρα αλπική

Page 60: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ζώνη) και σε μόλις 55 είδη σε υψόμετρα μεταξύ 2800 και 2917 μέτρων. Η βλάστηση του Ολύμπου λόγω του έντονου ανάγλυφου, της μικρής απόστασης από τη θάλασσα και της δημιουργίας πολλών μικροπεριβαλλόντων, χαρακτηρίζεται ιδίως στην ανατολική πλευρά από μεγάλη αναρχία, όσον αφορά τη διαδοχικότητα των ζωνών βλάστησης. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν τέσσερις ζώνες βλάστησης. Πρώτη ζώνη Η πρώτη, από τα 300 έως τα 500 μέτρα ζώνη αειφύλλων σκληροφύλλων, περιλαμβάνει κυρίως θάμνους και δέντρα χαμηλού ύψους όπως την αριά, τη γλυστροκουμαριά, το πουρνάρι, την ήμερη κουμαριά, τον κέδρο. Υπάρχουν επίσης ορισμένα χαρακτηριστικά φυλλοβόλα είδη: ο μελιός, το τρίλοβο σφενδάμι, η κουτσουπιά, η κοκορεβυθιά. Δεύτερη ζώνη Από τα 600 μέχρι τα 1400 μέτρα, ζώνη των δασών οξιάς - ελάτης και ορεινών κωνοφόρων, συναντούμε κυρίως τη μαύρη πεύκη. Σε μικρές ομάδες και λόχμες εμφανίζονται η υβριδογενής ελάτη, η οξυά, σποραδικά η φτελιά, ο ίταμος, η λεπτοκαρυά, η κρανιά, η αγριοκερασιά και μια σημαντική ποικιλία από ποώδη φυτά. Στα φαράγγια και στις ρεματιές συναντάμε πλατάνια και ιτιές.Τρίτη ζώνη Από τα 1400 μέτρα έως τα 2500 μέτρα εμφανίζεται η ζώνη των ψυχροβίων κωνοφόρων με κυρίαρχο είδος το σπάνιο είδος πεύκης, το ρόμπολο. Η περιοχή που αναπτύσσεται το ρόμπολο είναι συνήθως ξηρή και οι πλαγιές πετρώδεις. Η βλάστηση που αναπτύσσεται στην περιοχή αυτή είναι προσαρμοσμένη στις ειδικές τοπικές συνθήκες και αντιπροσωπεύεται από χαρακτηριστικούς θάμνους, αγρωστώδη, χαμόφυτα κ.α., ενώ η χλωρίδα περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη των Βαλκανίων. Τέταρτη ζώνη Πάνω από τα 2500 μέτρα, που αποτελεί και το υψηλότερο δενδροόριο των Βαλκανίων, δεν έχουμε πλέον δάση, αλλά μόνο μια ποικιλία αλπικών οικοσυστημάτων χαμηλής βλάστησης με πολλά όμως σπάνια αγριολούλουδα, από τα οποία τα περισσότερα είναι ενδημικά της ελληνικής και βαλκανικής χλωρίδας. Συνολικά στον Όλυμπο έχουν καταμετρηθεί από τους επιστήμονες πάνω από 1700 είδη φυτώντα οποία αντιπροσωπεύουν το 25% της ελληνικής χλωρίδας.

Τα περισσότερα από αυτά που βρίσκονται σε χαμηλό υψόμετρο είναι τα συνηθισμένα μεσογειακά και κεντροευρωπαϊκά είδη. Στη γυμνή από δέντρα αλπική ζώνη υπάρχουν πάνω από 150 είδη φυτών.

Από αυτά, τα μισά βρίσκονται μόνο στη Βαλκανική χερσόνησο και τα 23 είναι ενδημικά και είναι τα εξής:

Το είδος Jankaea heldreichii, φυτικό λείψανο από την εποχή των παγετώνων, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες.

Η βλάστηση του Ολύμπου λόγω του έντονου ανάγλυφου, της μικρής απόστασης από τη θάλασσα και της δημιουργίας πολλών μικροπεριβαλλόντων, χαρακτηρίζεται ιδίως στην ανατολική πλευρά από μεγάλη αναρχία, όσον αφορά τη διαδοχικότητα των ζωνών βλάστησης. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν τέσσερις ζώνες βλάστησης με πολλές όμως αλληλοδιεισδύσεις ειδών από τη μία στην άλλη.

Page 61: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Η πρώτη, από τα 300 έως τα 500 μέτρα ζώνη αειφύλλων σκληροφύλλων, περιλαμβάνει κυρίως θάμνους και δέντρα χαμηλού ύψους όπως την αριά (Quercus ilex), τη γλυστροκουμαριά (Arbutus adrachnae), το πουρνάρι (Quercus coccifera), την ήμερη κουμαριά (Arbutus unedo), τον κέδρο (Juniperus oxycedrus). Υπάρχουν επίσης ορισμένα χαρακτηριστικά φυλλοβόλα είδη: ο μελιός (Fraxinus ornus), το τρίλοβο σφενδάμι (Acer monspessulanum), η κουτσουπιά (Cercis siliquastrum), η κοκορεβυθιά (Pistacia terebinthus), κ.α.

Από τα 600 μέχρι τα 1400 μέτρα, ζώνη των δασών οξιάς - ελάτης και ορεινών κωνοφόρων, συναντούμε κυρίως τη μαύρη πεύκη (Pinus nigra var. Pallasiana) σε συμπαγείς συστάδες. Σε μικρές ομάδες και λόχμες εμφανίζονται η υβριδογενής ελάτη (Abies hybridogenus), η οξυά (Facus moesiaca), σποραδικά η φτελιά (Ulmus glabra), ο ίταμος (Taxus baccata), η λεπτοκαρυά (Coryllus avellana), η κρανιά (Cornus mas), η αγριοκερασιά (Prunus cerasifera) και μια σημαντική ποικιλία από ποώδη φυτά. Στα φαράγγια και στις ρεματιές

συναντάμε πλατάνια (Platanus orientalis) και ιτιές (Salix cinerea).

Από τα 1400 μέτρα έως τα 2500 μέτρα εμφανίζεται η ζώνη των ψυχροβίων κωνοφόρωνμε κυρίαρχο είδος το σπάνιο είδος πεύκης, το ρόμπολο (Pinus heldreichii), το οποίο κάνει την εμφάνιση του και από το υψόμετρο των 1100 μέτρων, αντικαθιστά βαθμιαία τη μαύρη

πεύκη και δημιουργεί αμιγές δάσος σχεδόν μέχρι τα 2000 μέτρα. Η περιοχή που αναπτύσσεται το ρόμπολο είναι συνήθως ξηρή και οι πλαγιές πετρώδεις. Η βλάστηση που αναπτύσσεται στην περιοχή αυτή είναι προσαρμοσμένη στις ειδικές τοπικές συνθήκες και αντιπροσωπεύεται από χαρακτηριστικούς θάμνους, αγρωστώδη, χαμόφυτα κ.α., ενώ η χλωρίδα περιλαμβάνει πολλά ενδημικά είδη των Βαλκανίων.

Πάνω από τα 2500 μέτρα, που αποτελεί και το υψηλότερο δενδροόριο των Βαλκανίων, δεν έχουμε πλέον δάση, αλλά μόνο μια ποικιλία αλπικών οικοσυστημάτων χαμηλής βλάστησης με πολλά όμως σπάνια αγριολούλουδα, από τα οποία τα περισσότερα είναι ενδημικά της ελληνικής και βαλκανικής

Page 62: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

χλωρίδας.

ΠΑΝΙΔΑ

Στον Όλυμπο έχουν καταγραφεί 32 είδη θηλαστικών με πιο γνωστά το αγριόγιδο (Rupicapra rupicapra), το ζαρκάδι (Capreolus capreolus), το λύκο (Canis lupus), το αγριογούρουνο (Sus scrofa), την αλεπού (Vulpes vulpes), το

κουνάβι (Martes foina), το σκίουρο (Sciurus vulgaris), το τσακάλι (Canis aureus), την αγριόγατα (Felis sylvestris), κ.α. Επίσης έχουν εντοπιστεί 108 είδη πτηνών τα οποία βρίσκουν καταφύγιο στα απρόσιτα δάση και στις

απόκρημνες βραχώδεις πλαγιές. Ορισμένα από τα παραπάνω είδη πανίδας όπως το αγριόγιδο, ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos) και οι σπάνιοι

δρυοκολάπτες, είναι απειλούμενα είδη, τα οποία προστατεύονται με διεθνείς συμβάσεις. Παράλληλα, στα ρέματα και στις λιμνούλες συναντάμε ένα

σημαντικό αριθμό αμφιβίων κι ερπετών καθώς και έναν τεράστιο αριθμό πεταλούδων για τις οποίες ο Όλυμπος φημίζεται.

Page 63: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές
Page 64: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Κωνσταντίνος Οικονόμου ο εξ Οικονόμων

Γεννήθηκε στην Τσαριτσάνη της Θεσσαλίας το 1780. Οι γονείς του ήταν ο

Κυριακός και η Ανθή. Γράμματα έμαθε από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν

μορφωμένος και λόγιος πρεσβύτερος της εποχής του, που είχε το αξίωμα του

Οικονόμου. Αυτός του έμαθε ελληνικά και λατινικά. Σε ηλικία δεκατριών

χρονών έγινε αναγνώστης, και μετά από οκτώ χρόνια χειροτονήθηκε διάκονος.

Σε ηλικία εικοσιπέντε ετών προχειρίστηκε Οικονόμος και ιεροκήρυκας της

επισκοπής Ελασσώνος.

Επί δύο χρόνια παρέμεινε στην Θεσσαλονίκη κηρύττοντας σε όλα τα σχολεία,

στις συναθροίσεις και αλλού. Παράλληλα ασχολήθηκε με την μελέτη

των φιλοσοφικών και μαθηματικών συστημάτων.Μετά την επανάσταση ήρθε

στην Ελλάδα το 1834 και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Ναύπλιο και αργότερα

στην Αθήνα. Υπήρξε αντίπαλος τους Θεόκλητου Φαρμακίδη.

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 8 Μαρτίου 1857. Γιος του ήταν ο Σοφοκλής

Οικονόμος.

Βασίλης Ιθακήσιος

Page 65: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Γεννήθηκε στο Ακρωτήρι της Μυτιλήνης στις 26 Φεβρουαρίου του 1877. Το

πραγματικό του επώνυμο ήταν Γεωργανάς. Απεβίωσε στην Αθήνα 1977

Ζωγράφος με προτίμηση στα ηθογραφικά θέματα και την τοπιογραφία, όπου

και αποδίδει τον καλύτερο εαυτό του. Ξεκίνησε τις σπουδές του στην Σχολή

Καλών Τεχνών της Αθήνας, και τις συνέχισε στην Αμβέρσα. Μετά την

επιστροφή του το 1991 εγκαταστάθηκε στην Σμύρνη, όπου και παρέμεινε έως

την Μικρασιατική καταστροφή. Από το 1928 και για είκοσι χρόνια έζησε σε μια

σπηλιά στον Όλυμπο. Η ζωγραφική του διακρίνεται για την δυνατότητα να

αποδίδει το χαρακτήρα του φυσικού χώρου με ασφάλεια και πειστικότητα.

Page 66: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές
Page 67: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΜΑΓΝΗΤΙΚΟ ΠΕΔΙΟ ΟΛΥΜΠΟΥ

Page 68: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ακούμε συχνά για τα λεγόμενα Μαγνητικά Πεδία όπου τα αυτοκίνητα

ανηφορίζουν μόνα τους και με σβηστή την μηχανή ή πηγαίνουν πίσω

ενώ βρίσκονται σε κατηφόρα.

Στην Ελλάδα, υπάρχουν πάρα πολλά σημεία, με έντονο μαγνητικό

πεδίο. τα έντονα ηλεκτρομαγνητικά πεδία, δημιουργούν χαλάρωση

των δεσμών των κυττάρων και των μορίων της ύλης.

Η ακρόπολη των Λειβήθρων είναι ένα χαμηλό οχυρό ύψωμα, πού το ορίζουν τρείς χείμαρροι του Ολύμπου. Ενδείξεις για την έκταση της

πόλης υπάρχουν Β και Δ της ακρόπολης.

Σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, σε σπηλιά της περιοχής γεννήθηκε από την μούσα Καλλιόπη ο Ορφεύς. Ο ίδιος φέρεται να

ίδρυσε εδώ το πρώτο τελεστήριο μυστηρίων του Διονύσου.

Είχε βίαιο θάνατο, από γυναίκες της Πιερίας που τον θανάτωσαν στη παραολύμπια χώρα του Δίου. Ο τάφος του στα Λείβηθρα, που ήταν

αρχικά ένα απλό ηρώο, μετατράπηκε σιγά-σιγά σε ιερό όπου λατρεύτηκε με θυσίες όπως οι θεοί.

Εδώ βρισκόταν και το κυπαρισσένιο του άγαλμα, το ξόανο. Οταν ο

Αλέξανδρος ξεκινούσε την εκδικητική του εκστρατεία εναντίον των

Περσών, το άγαλμα στα Λείβηθρα. Ο οιωνός ερμηνευθηκε

αισιόδοξα: οι άνθρωποι της τέχνης πολύ θα κουράζονταν στο μέλλον

για να υμνήσουν αυτή την εκστρατεία.

Η θέση των Λειβήθρων ταυτίστηκε από τον Εφορο Αρχαιοτήτων

Κοτζιά με το ύψωμα Κάστρο, στη σύγκλιση Ανω και Κάτω Ολύμπου, στις νοτιοανατολικές υπώρειες του Ανω Ολύμπου. Άγνωστη παραμένει

η ακριβής έκταση και η μορφή της πόλης.

Στα τέλη 2ου-αρχές 1ου αιώνα, τα Λείβηθρα καταστράφηκαν από σεισμό -τον ίδιο ίσως που έχει επισημανθεί στην Πέλλα, πιθανόν και τη Θεσσαλονίκη. Εδώ ακολούθησαν πλημμύρες των χειμάρρων του Ολύμπου που υπέσκαψαν την ακρόπολη, μεγάλο μέρος της οποίας

κατέρρευσε μέσα στις κοίτες. Εκτοτε τα Λείβηθρα εγκαταλείφθηκαν.

Page 69: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές
Page 70: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές
Page 71: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΝΑΛΩΝ

(ΚΑΡΥΑ ΟΛΥΜΠΟΥ)

Βρίσκεται μέσα σε μια δασοσκεπή κοιλάδα ,ιδρυμένη κατά την παράδοση τον

11ο αιώνα. Ήκμασε κατά τον 17ο αιώνα. Ανήκε κατά διαστήματα στις επισκοπές

πλαταμώνος ,Κίτρους και σήμερα στη Μητρόπολη Ελασσόνας. Το σημερινό

Καθολικό, σύνθετος τετρακίονος ναός, είναι κτίσμα του 1883 και έχει στέγη από

σχιστολιθικές πλάκες. Αρχαιότερο είναι ένα μονόχωρο παρεκκλήσι του Αγίου

Δημητρίου με καλά σωζόμενες τοιχογραφίες (1696). Από τα παλιά κτίσματα

σώζεται η επιμήκης τραπεζαρία, στις κόγχες της οποίας διακρίνονται

τοιχογραφίες αλλοιωμένες από τον χρόνο και τις καιρικές συνθήκες. Γιορτάζει

στις 8 Σεπτεμβρίου.

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΟΣ (ΛΙΒΑΔΙ)

Βρίσκεται σε υψόμετρο 1.100 μέτρων, κοντά στην ορεινή κωμόπολη Λιβάδι

Ολύμπου, τη γενέτειρα των Λαζαίων και του Γ. Ολυμπίου. Άγνωστο πότε

ιδρύθηκε. Ανακαινίσθηκε το 1761. Το Καθολικό της καθώς και το παρεκκλήσι

Page 72: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

του Αγίου Χαραλάμπους είναι μονόχωρα δρομικά κτίσματα. Επί τουρκοκρατίας

λειτούργησε κρυφό σχολειό και υπήρξε το καταφύγιο των κλεφτοαρματωλών

του Ολύμπου και των Πιερίων. Το 1822 από εδώ ξεκίνησε η επανάσταση και ο

Επίσκοπος Πέτρας ευλόγησε τα όπλα των επαναστατών. Στη Μονή σήμερα

φυλάσσονται λείψανα των Αγίων Προκοπίου και Χαραλάμπους. Γιορτάζει την

Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος, του Αγίου Προκοπίου (8 Ιουλίου) και του Αγίου

Χαραλάμπους (10 Φεβρουαρίου).

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΒΑΛΕΤΣΙΚΟ

ΤΣΑΡΙΤΣΑΝΗΣ)

Η Ανδρώα Ιερά μονή του Αγίου Δημητρίου – Βαλέτσικο Τσαριτσάνης χτίστηκε

στα 1600 περίπου και όπως οι περισσότερες Ιερές Μονές της Ιεράς

Μητροπόλεως Ελασσώνος ακολούθησε τις περιπέτειες του τόπου κατά τους

αγώνες της εθνικοθρησκευτικής μας ιστορίας. Σχετικά με το όνομα “ Βαλέτσικο

“ η παράδοση διασώζει τη σχετική αφήγηση σύμφωνα με την οποία όταν οι

Σέρβοι κυρίεψαν την Θεσσαλία , κάποιος Σέρβος αξιωματούχος έκανε έδρα του

την Τσαριτσάνη. Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στη μνήμη του Αγίου Δημητρίου.

Page 73: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Μεγάλα ονόματα που έδρασαν εκεί και σε άλλες περιοχές συμπεριλαμβάνουν το Νικοτσάρα, το Γεωργάκη Ολύμπιο. Στις αρχές του 20ου αιώνα έως και τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση, έδρασαν εδώ ληστές -γνωστότερος ο διαβόητος Γιαγκούλας. Κατά την εισβολή των Γερμανών το 1941 ο ελληνικός στρατός μαζί με μονάδες Νεοζηλανδών και Αυστραλών έδωσαν σημαντικές μάχες. Αμέσως μετά φώλιασε εδώ η Εθνική Αντίσταση ενώ λίγο αργότερα στο Λιτόχωρο άναψε η σπίθα που οδήγησε στον τραγικό εμφύλιο σπαραγμό.

Νικοτσάρας

Γεννήθηκε το 1774 στο χωριό Γιαννωτά, στις πλαγιές του Ολύμπου. Σε ηλικία 18 χρονών,κατέφυγε στην φιλική προς την οικογένεια του φατρία των Λαζαίων,και με τη βοήθεια τους έγινε αρχηγός του αρματολικιού στο Βλαχολίβαδο.

Page 74: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ξεσήκωσε την περιοχή του Ολύμπου, κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου τη περίοδο 1792 με 1794, εναντίον των πασάδων της Μακεδονίας. Όταν οι Ρώσοι με τους Οθωμανούς έκλεισαν ειρήνη, ο Αλή πασάς κατεδίωξε τους κλέφτες που συνεργάστηκαν μαζί τους. Έτσι ο Νικοτσάρας με τους συνεργάτες του, τους Λαζαίους, κατέφυγε στις Σποράδες και έκανε πειρατικές επιδρομές στα παράλια για να αποδυναμώσει τον Αλή πασά.. Ο Νικοτσάρας παρέμεινε πειρατής μέχρι το 1801 όποτε και ο Αλή πασάς του ξαναπαρέδωσε το αρματολίκι στο Βλαχολίβαδο, αλλά οι σχέσεις τους οδηγήθηκαν πάλι σε ρήξη και ο φημισμένος πλέον κλέφτης άνοιξε πόλεμο ξανά στον πασά. Η δράση του Νικοτσάρα συνεχίστηκε, τόσο στη στεριά όσο και στη θάλασσα. Έγινε υπαρχηγός στον πειρατικό στόλο του Σταθά και πέτυχε καίρια πλήγματα κατά του τουρκικού στόλου στη Μακεδονία και στην Εύβοια. Η μοίρα του δεν ήθελε να πάρει μέρος στον Απελευθερωτικό Αγώνα του 1821, καθώς τραυματίστηκε θανάσιμα από πυροβολισμό Τούρκων στην παραλία κοντά στο Λιτόχωρο, τον Ιούλιο του 1807, λίγο μετά τη νίκη του επί ισχυρής δύναμης Τουρκαλβανών στις ακτές της πόλης. Ο Νικοτσάρας πέθανε στο καράβι του και ενταφιάστηκε στη Σκιάθο, κοντά στη Μονή της Ευαγγελίστριας, όπου υπάρχει και το λεγόμενο «ρέμα του Νικοτσάρα». Το όνομά του δόθηκε σε χωριό της Δράμας

Γιωργάκης Ολύμπιος

O Γεωργάκης Ολύμπιος γεννήθηκε του 1772 στο Λιβάδι. Η μητέρα του ήταν κόρη Λιβαδιώτη προύχοντα, ο δε πατέρας του καταγόταν από τους Λαζαίους, φημισμένους αρματoλούς του Ολύμπου .Το οικογενειακό του περιβάλλον, των Λαζαίων, δεν τον έκανε μόνο καλό πολεμιστή, αλλά του έδωσε και την καλοψυχία, τη γενναιοψυχία, τη μετριοφροσύνη. Όταν τελείωσε το σχολείο, ο πατέρας του, επιθυμώντας την τελειότερη πολεμική μόρφωση του γιου του, τον παρέδωσε στο περίφημο στρατόπεδο του συγγενή του Έξαρχου Λάζου. Τα σωματικά αλλά προπαντός τα πνευματικά του προσόντα τον έκαναν σύντομα να διακριθεί, να αγαπηθεί απ’ όλους και να γίνει πρωτοπαλλίκαρο του θείου

Page 75: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

του, Τόλιου Λάζου. Με το αρματολίκι του Ολύμπου δοξάστηκε στους αγώνες κατά των Τούρκων εκείνη την εποχή.\Ήταν Φιλικός, αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης και από τους πιο άξιους συνεργάτες του Αλεξάνδρου Υψηλάντη κατά τον Αγώνα στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Σκοτώθηκε κατά την πολιορκία της Μονής Σέκου από τους Τούρκους, όταν ανατίναξε την πυριτιδαποθήκη, για να μην πέσουν, αυτός και οι σύντροφοί του, στα χέρια των Τούρκων.

ΚΤΗΜΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ

Το ΚΤΗΜΑ ΚΑΤΣΑΡΟΥ βρίσκεται στην Κρανιά Ολύμπου και είναι

δημιούργημα του Λαρισαίου γιατρού Δημήτρη Κατσαρού. Το εγχείρημα

ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του '80. Στις πλαγιές του κάτω Ολύμπου,

όπου σε υψόμετρο 700 μέτρων είναι σκαρφαλωμένη η λιθόκτιστη Κρανιά το

αμπέλι είχε πάντα την φυσική του θέση. Οι μαρτυρίες για τοπικά ζηλευτά

αμπελοχώραφα στους αρχαίους, στους βυζαντινούς και στους νεότερους

καιρούς ασφαλώς και δεν λείπουν. Με τον καιρό τα κλήματα εγκαταλείφθηκαν

και η άγρια βλάστηση κυριάρχησε παντού και ο αμπελοοινικός πλούτος της

Κρανιάς παρήκμασε .

Αυτόν ακριβώς τον πλούτο θέλησε να ξαναζωντανέψει ο Δημήτρης Κατσαρός

και με την πολύτιμη βοήθεια της γυναίκας του Στέλλας αποφάσισε να

πειραματιστεί με την φύτεψη διαφόρων ποικιλιών αμπελιού. Έτσι η οικογένεια

προχώρησε στην αγορά επικλινών κομματιών γης στις πλαγιές του

νοτιοανατολικού Ολύμπου. Οι ποικιλίες που φυτεύτηκαν αρχικά κατόπιν

έρευνας και πειραματισμών, έχοντας σαν στόχο την παραγωγή κρασιού

εξαιρετικής ποιότητας ήταν το Cabernet Sauvignon και το Μerlot. Το πρώτο

κρασί παρήχθη το 1987 και κυκλοφόρησε στο εμπόριο το 1989 σε 300 μόλις

φιάλες.

Από τότε πραγματοποιείται μια συνεχής εξέλιξη της αμπελοοινικής

εκμετάλλευσης και επένδυσης στο αμπελουργικό και οινοποιητικό δυναμικό με

προσεχτικά και σταθερά βήματα. Από το 2007 υπεύθυνος παραγωγής είναι ο

Ευριπίδης Κατσαρός ο οποίος μετά από σπουδές γενικής Βιολογίας στο

Page 76: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

πανεπιστήμιο του Bordeaux και Oινολογίας στο πανεπιστήμιο της

Βουργουνδίας συνεχίζει την οικογενειακή παράδοση.

Λιτόχωρο

Το Λιτόχωρο είναι ημιορεινή κωμόπολη (υψόμ. 300μ., 6.697 κάτ.) του νομού

Πιερίας. Βρίσκεται το νότιο τμήμα του νομού, στις ανατολικές απολήξεις του

Ολύμπου, 23 χλμ. της Κατερίνης και απέχει 92χλμ. από τη Θεσσαλονίκη. Η

πρώτη έγγραφη μνεία για το Λιτόχωρο γίνεται στο α΄ ήμισυ του 16ου αιώνα,

όταν ο Άγιος Διονύσιος συνοδοιπόρος του Οσίου Νικάνορα της Μονής

Ζάβορδας επισκέφθηκε την περιοχή και ίδρυσε το ομώνυμο μοναστήρι.[1] Το

Λιτόχωρο είναι δημοφιλής πόλη για εκείνους που επιθυμούν να ξεκινήσουν

αναρρίχηση στον Όλυμπο, καθώς από εκεί ξεκινούν όλες οι προσπάθειες για

την κατάκτηση της κορυφής του μυθικού βουνού. Έχει πληθυσμό περίπου

7.000 κατοίκους. Στα βορειοδυτικά του Λιτοχώρου βρίσκεται η Ιερά Μονή

Αγίου Διονυσίου εν Ολύμπω.

Ιστορία

Η αρχαία Πίμπλεια, που αναφέρεται από αρχαίους συγγραφείς, τοποθετείται

κοντά στη σημερινή πολιτεία, κάτω από το μετόχι του Αγίου Διονυσίου.

Στο Λιτόχωρο κατέφυγε και ο Ρήγας Φεραίος μετά το φόνο του Τούρκου

προκρίτου στο Βελεστίνο. Ξένοι αλλά και Έλληνες περιηγητές αναφέρουν ότι η

πλειονότητα των κατοίκων ήταν ναυτικοί, ενώ υπήρχαν και εργαστήρια

υφασμάτων (σκουτιά). Επίσης, ότι στο Λιτόχωρο λειτουργούσε σχολείο με

Page 77: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

δάσκαλο ιερέα και 250 μαθητές, που μάθαιναν γραφή και ανάγνωση, ενώ στις

μεγάλες τάξεις διδάσκονταν ο Θουκυδίδης και ο Δημοσθένης. Μερικοί

μάθαιναν και λατινικά[3].

Πολιτισμός

Κατεξοχήν ναυτικός τόπος, στο Λιτόχωρο από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις

είναι η Ναυτική Εβδομάδα. Αυτές γίνονται κάθε δύο χρόνια στο πάρκο του

Λιτοχώρου. Λειτουργεί επίσης από το 2002 Ναυτικό Μουσείο, το οποίο

αναφέρεται στην ναυτική παράδοση του Λιτοχώρου (αρχείο Λιτοχώρου) και

ευρύτερα στην Εμπορική Ναυτιλία με πλήθος εκθεμάτων από την αρχαιότητα

μέχρι σήμερα. Υπάρχουν όμως και πλήθος άλλων πολιτιστικών εκδηλώσεων με

θρησκευτικό, αθλητικό και ιστορικό χαρακτήρα

Δημοτικές εκδηλώσεις Ο Δήμος Δίου - Ολύμπου πρωτοστατεί στην οργάνωση

των πολιτιστικών εκδηλώσεων. Το Φεβρουάριο με Μάρτιο διεξάγεται το

φαντασμαγορικό καρναβάλι με παρέλαση αρμάτων και με κορύφωση των

εκδηλώσεων όταν καίνε τους κέδρους στις γειτονιές των σπιτιών, που

ονομάζουν μπαΐρια. Προσφέρονται σαρδέλες και κρασί. Την Καθαρά Δευτέρα

στο Ξηροκάμπι γίνεται διαγωνισμός για το πέταγμα χαρταετού και ρέει άφθονο

το τσίπουρο, που συνοδεύει το χορό και τα νηστίσιμα φαγητά. Το Μάιο γίνεται

η διήμερη πολιτιστική συνάντηση. Το Ιούλιο γίνονται τα Θερινά του Δήμου, που

διοργανώνει ο Δήμος Λιτοχώρου με τη χορωδία του και τα χορευτικά

συγκροτήματα και διαρκούν δέκα ημέρες. Στις εκδηλώσεις λαμβάνουν μέρος

και χορωδίες από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό. Επίσης, ανεβαίνουν

θεατρικές παραστάσεις. Τον Αύγουστο πραγματοποιούνται τα Ολύμπια, αγώνες

στίβου και ανωμάλου δρόμου στο Δημοτικό Στάδιο του Λιτοχώρου.

Page 78: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Από την περιοχή «Μύλοι» (400 μ.), μία από τις εισόδους του Εθνικού Δρυμού,

στο πάνω μέρος της πόλης του Λιτοχώρου, ξεκινάει το διεθνές μονοπάτι

Page 79: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ορειβατικών διαδρομών Ε4, το οποίο διασχίζει το μοναδικό σε ομορφιά

φαράγγι του Ενιπέα. Το μονοπάτι είναι καλοδιατηρημένο, με σήμανση και

κατατοπιστικές πινακίδες και καταλήγει ύστερα από πολλά ανεβοκατεβάσματα

στα «Πριόνια», στις πηγές του Ενιπέα (1100 μ.). Το μονοπάτι στην αρχή

ακολουθεί το φαράγγι του Ενιπέα, από τα αριστερά της κοίτης, ενώ μετά τη

μέση περίπου της διαδρομής διασχίζει τον Ενιπέα επτά φορές - με πανέμορφες

ξύλινες γεφυρούλες - έχοντας την κοίτη του πότε από τα δεξιά και πότε από τα

αριστερά. Στο δεύτερο μισό της διαδρομής συναντάμε το Άγιο Σπήλαιο, όπου

ασκήτευσε ο Άγιος Διονύσιος και μετά από είκοσι λεπτά περίπου φθάνουμε

στην Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου, την οποία αξίζει να επισκεφθούμε μιας

και παραμένει ανοιχτή για τους προσκυνητές από τον Απρίλιο έως τον

Οκτώβριο. Μετά από 10λεπτη πεζοπορία αφού περάσουμε το μοναστήρι,

κατηφορίζει στα αριστερά μας μονοπάτι, που οδηγεί σε λίγα λεπτά στους

πανέμορφους καταρράκτες του Ενιπέα. Λόγω των πολλών ανεβοκατεβασμάτων

η πορεία είναι αρκετά κουραστική, όμως οι πολύμορφοι γεωλογικοί

σχηματισμοί, οι λιμνούλες με τα κρυστάλλινα νερά και οι κάθετες ορθοπλαγιές,

προσδίδουν στο τοπίο σπάνια ομορφιά και ανταμείβουν τον επισκέπτη με τον

καλύτερο τρόπο. Η διαδρομή μπορεί να γίνει και με την αντίθετη φορά, αν

δηλαδή πάμε μέχρι τα «Πριόνια» ή την Ιερά Μονή του Αγίου Διονυσίου με το

αυτοκίνητο.

ΟΛΥΜΠΟΣ, το ψηλότερο βουνό μας, η κατοικία των δώδεκα θεών της

αρχαιότητας, είναι η πρώτη περιοχή, για την οποία εφαρμόστηκε πριν από 50

Page 80: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

χρόνια ειδικό καθεστώς προστασίας στη χώρα μας με την κήρυξή του ως

Εθνικού Δρυμού το 1938, βάσει του νόμου 856/37. Σκοπός της κήρυξης αυτής

ήταν «… η διατήρηση στο διηνεκές του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής,

δηλαδή της άγριας χλωρίδας, της πανίδας και του φυσικού τοπίου, καθώς και

των πολιτιστικών και άλλων αξιών της…». Ακόμα η ανακήρυξη του Δρυμού

έγινε με σκοπό την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας παράλληλα με την

περιβαλλοντική εκπαίδευση του κοινού και την ανάπτυξη του τουρισμού στην

ευρύτερη περιοχή.

Με ειδική νομοθεσία έχει απαγορευτεί κάθε είδους εκμετάλλευση στην

ανατολική πλευρά του βουνού σε έκταση 40.000 στρεμμάτων περίπου που

αντιπροσωπεύει τον πυρήνα του Δρυμού. Μια ευρύτερη περιοχή γύρω από τον

πυρήνα, χαρακτηρίστηκε «περιφερειακή ζώνη του Δρυμού», ώστε η διαχείριση

και εκμετάλλευσή της να γίνεται έτσι ώστε να μην επηρεάζει αρνητικά την

προστασία του πυρήνα.

Ο Όλυμπος είναι παγκόσμια γνωστός τόσο για τα οικολογικά χαρακτηριστικά

και την ανεπανάληπτη φυσική ομορφιά του, όσο και για τη σχέση του με την

αρχαία ελληνική μυθολογία.

Η σημασία του Δρυμού έχει αναγνωριστεί όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην

Ευρώπη και παγκόσμια. Το 1981 η UNESCO ανακήρυξε τον Όλυμπο «Απόθεμα

της Βιόσφαιρας». Η Ευρωπαϊκή Κοινότητα έχει συμπεριλάβει τον Όλυμπο στις

«Σημαντικές για την Ορνιθοπανίδα Περιοχές της Ευρωπαϊκής Κοινότητας».

ΘΕΣΗ

Ο Όλυμπος βρίσκεται στα σύνορα Μακεδονίας-Θεσσαλίας και ειδικότερα στα

όρια των Νομών Πιερίας και Λάρισας. Ο Μύτικας, η υψηλότερη κορυφή του,

απέχει σε ευθεία απόσταση 263 χιλιόμετρα από την Αθήνα και 78 χιλιόμετρα

από τη Θεσσαλονίκη, ενώ από τις ακτές της Πιερίας απέχει 18 και από την

Κατερίνη 24 χιλιόμετρα.

https://www.youtube.com/watch?v=uVnd8fZizT8

Page 81: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι χωριό του νομού Πιερίας. Είναι χτισμένος

σε υψόμετρο 440 μέτρων στις ανατολικές πλαγιές του Ολύμπου. Διοικητικά

ανήκε στον πρώην δήμο Ανατολικού Ολύμπου, που αποτελεί διοικητική μονάδα

του δήμου Δίου - Ολύμπου, και ο πληθυσμός του σύμφωνα με την απογραφή

του 2001 είναι 34 κάτοικοι.

Ο Παλαιός Παντελεήμονας είναι χαρακτηρισμένος παραδοσιακός

οικισμός καθώς αποτελεί ένα από τα καλύτερα δείγματα παραδοσιακής

μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής στην βόρεια Ελλάδα. Ο οικισμός κατάφερε να

διατηρήσει το τοπικό του χρώμα καθώς είχε σχεδόν ερημώσει από την δεκαετία

του 1950, όταν οι κάτοικοι του μετακόμιζαν μαζικά στον μεγαλύτερο οικισμό

του Νέου Παντελεήμονα.Την δεκαετία του 1980 όμως μεταστράφηκε η

κατάσταση, όταν αναπαλαιώθηκε ο οικισμός και άρχισε η ταχεία τουριστική

ανάπτυξή του. Το παραδοσιακό τοπικό χρώμα του οικισμού καθώς και η μικρή

απόσταση που τον χώριζε από τα τουριστικά θέρετρα της Πιερίας και από

την εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκηςεκτίναξαν τουριστικά την περιοχή.

Σήμερα αποτελεί πόλο έλξης για τους επισκέπτες και τους διερχόμενους της

νότιας Πιερίας.

Η Άνω ή Παλιά Σκοτίνα είναι ένας εγκαταλελειμμένος σήμερα παραδοσιακός

οικισμός του νομού Πιερίας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο περίπου 750 μέτρων

Ολύμπου, στο δημοτικό διαμέρισμα Σκοτίνας. Απέχει περίπου 7 km από τον

παραδοσιακό οικισμό

του Παλαιού

Παντελεήμονα και 12Km

από το

χωριό Καλλιπέυκη (Νιζηρός)

της Ελασσώνας του

ΝομούΛάρισας. Διαθέτει

ξενώνες,ταβέρνες,εστιατόρι

α,και προσφέρεται για κάθε

μορφή εναλλακτικό τουρισμό όπως,ορειβασία,πεζοπορία κ.ά.

Εντυπωσιακό είναι το τεράστιο πλατάνι της πλατείας της Παλιάς Σκοτίνας. Στο

χωριό υπάρχουν δύο αξιόλογοι ναοί. Ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου

και του Αγίου Αθανασίου. Ο επισκέπτης αξίζει να περιδιαβεί στα δρομάκια του

χωριού που είναι πνιγμένο στο πράσινο, αγναντεύοντας τον Θερμαϊκό και το

Αιγαίο. Πολιτιστικό δρώμενο του οικισμού αποτελεί ο εορτασμός του Ιερού

Ναού της Κοιμήσεως Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου.

Page 82: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΡΑΨΑΝΗ

Η Ραψάνη είναι χωριό της Θεσσαλίας, ανήκει στο νομό Λάρισας και είναι τοπικό διαμέρισμα του πρώην δήμου Κάτω Ολύμπου, ο οποίος αποτελεί διοικητικό τμήμα του δήμου των Τεμπών, που ανήκει στην Περιφέρεια Θεσσαλίας.

Από τις αρχές του 20ου αιώνα η Ραψάνη ήταν φημισμένος τόπος παραθερισμού για Λαρισαίους λόγω του καλού της κλίματος. H πλατεία του χωριού είναι στα 850 μέτρα υψόμετρο. Σχεδόν κάθε γειτονιά έχει και τρεχούμενο νερό από τις πηγές του Ολύμπου. Παράλληλα στα δρομάκια έρεε νερό σε αυλάκι που κατέληγε στα ρέματα και τέλος στον ποταμό πηνειό

Κατά τον μύθο η Ραψάνη ήταν μια πανέμορφη και δυναμική γυναίκα της περιοχής, η οποία πρωτοστάτησε για την συνένωση των χωριών που απαρτίζανε τις Ολυμπιάδες σε μια πόλη πιο δυνατή και πιο μεγάλη.

Η Ραψάνη είναι γνωστή για την παραγωγή κρασιού και τσίπουρου . Γνωστότερα τα οινοποιεία Χρυσοχόου και Τσάνταλη. Τρία χιλιόμετρα έξω από το χωριό, συναντούμε το εξωκλήσι των Αγίων Θεοδώρων, το οποίο ξεχωρίζει για τις τοιχογραφίες του και το φυσικό τοπίο που το περιβάλλει, ενώ κοντά στο ύψος του σταθμού Ραψάνης η τοποθεσία του Πηνειού ποταμού, αποτελεί ένα μοναδικό θέαμα.

Page 83: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Όταν το έτος 1765 έφτασε στην Ραψάνη ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός , οι Ραψανιώτες τον τίμησαν για την διδαχή του και ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού έχτισε εκκλησία. Λίγο παραπέρα στο σημείο που μίλησε στους ανθρώπους του χωριού υπάρχει ένα καντύλι να μοιράζει το φως του δίπλα στον γέρο πλάτανο που το δροσίζει και το προσέχει από την βορινή πλευρά

Οι 6 νερόμυλοι της Ραψάνης που χρονολογούνται από το 12ο ως τον 13ο

αιώνα, αποδεικνύουν ότι η Ραψάνη υπήρξε μια ακμάζουσα βυζαντινή πόλη με

περισσότερα από 900 χρόνια ιστορία

Κατά την Τουρκοκρατία η Ραψάνη απολάμβανε ένα είδος ανεξαρτησίας,

η οποία συνέβαλε σημαντικά στην

περαιτέρω ανάπτυξή της. Τον 17ο και 18ο

αιώνα έφθασε στο ζενίθ της οικονομικής,

κοινωνικής και πολιτιστικής της

ανάπτυξης, με κύριο μοχλό ανάπτυξης την

αμπελουργία-οινοποιία σηροτροφία και

υφαντουργία.

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Το 1997 στη Ραψάνη του

νομού Λάρισας ιδρύθηκε η Ιερά Μονή

(Ιερό Ησυχαστήριο) της Παναγίας

Γλυκοφιλούσας, ύστερα από προτροπή

του γέροντος Εφραίμ του Φιλοθεϊτη και

Αριζονίτη. Είναι ένα από τα 8 γυναικεία μοναστήρια σήμερα στην Ελλάδα που

έχουν την πνευματική καθοδήγηση του γέροντος Εφραίμ. Το μοναστήρι είναι

αρκετά φιλόξενο και περιποιημένο. Ξεχωρίζει το κύριο οικοδόμημα, όπου

στεγάζονται το Καθολικό της μονής, που τιμάται στην Αγία Ταβιθά, καθώς και

τα κελιά με το αρχονταρίκι. Τα τελευταία χρόνια χτίζεται το νέο Καθολικό της

μονής (που θα είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου) και πρόσφατα

εγκαινιάστηκε ο υπόγειος ναός, που τιμάται στον Άγιο Παντελεήμονα.

Page 84: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Η Ιερά Μονή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος βρίσκεται σε μια

κατάφυτη περιοχή πλάι σε βαθύσκιο χαράδρα μεταξύ των χωριών Πυργετού,

Ραψάνης και Κρανιάς. Πυκνόφυλλες δρύες, αιωνόβια πλατάνια και υψίκορμα

κυπαρίσσια αποτελούν τον περιβάλλοντα διάκοσμό της. Ο Ιερός Ναός της

Μονής, το Καθολικό, το οποίο τιμάται στη μεγάλη Δεσποτική Εορτή του

Καλοκαιριού, την Μεταμόρφωση του Σωτήρος, είναι κτίσμα του 16ου αιώνος και

κατά την επικρατούσα παράδοση κτίστηκε από τον Όσιο Διονύσιο τον εν

Ολύμπω. Η αρχιτεκτονική του περιγράφεται κατά την αντίστοιχη των Ιερών

Μονών του Αγίου Όρους, δηλαδή, σταυροειδής βασιλική με τρούλο. Στο τέμπλο

του σώζονται οι πρώτες εικόνες του Ναού οι οποίες απεικονίζουν τον Κύριο, την

Παναγία, τον Τίμιο Πρόδρομο, την Θεία Μεταμόρφωση και τον Μέγα

Αθανάσιο. Και οι πέντε αυτές εικόνες αγιογραφήθηκαν με μία ιδιάζουσα

τεχνοτροπία, η οποία εμπνέει δέος και σεβασμό στονευλαβή προσκυνητή.

ΚΡΑΝΙΑ

Η Κρανιά χαρακτηρίζεται ως

ορεινή περιοχή και ως παραδοσιακός

οικισμός. Έχει υψόμετρο 620μ, απέχει

από την Λάρισα 51,2 χλμ. και είναι η

πιο ορεινή περιοχή του δήμου. Η

Κρανιά βρίσκεται στην ανατολική

πλευρά του Κάτω Ολύμπου. Υπήρξε

«βακούφιον της Σουλτάνας» κατά τη

διάρκεια της τουρκοκρατίας έχοντας

ειδικά προνόμια και την προστασία των

κλεφταρματολών που κατάγονταν από

την περιοχή, όπως ο Νικοτσάρας. Η Κρανιά αν και κάηκε ολοσχερώς από τους

Τούρκους την 1η Απριλίου του έτους 1822, διατηρεί πολλές πλευρές του

παραδοσιακού πολιτισμού. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται προσπάθεια

ανάπτυξης του χωριού, με την εκτέλεση έργων υποδομής και τις πολιτιστικές

δραστηριότητες του εξωραϊστικού συλλόγου. Τα καλοκαίρια η Κρανιά

προτιμάται από πολλούς ως τόπος παραθερισμού.

Από τον 16ο ως τις αρχές του 19ου μ. Χ. αιώνα τα χωριά και η περιοχή του

Κάτω Ολύμπου και ιδιαίτερα της Κρανιάς, γνωρίζει μια ιδιαίτερη ανάπτυξη και

μάλιστα καλλιτεχνική που αποτυπώνεται και διασώζεται μέχρι σήμερα στις

εικόνες, τα ξυλόγλυπτα, τα τέμπλα και τα μανουάλια των εκκλησιών του

Ιωάννου Προδρόμου, του Αγίου Δημητρίου, του Προφήτη Ηλία, του Αγίου

Ταξιάρχη Μιχαήλ και της Παναγίας, των εισοδίων της Θεοτόκου. Εκτός από την

καλλιτεχνική ανάπτυξη, άνθηση παρουσιάζει και η παραγωγή υφαντών-

αλατζάδων- μεταξωτών, βαμβακερών και μάλλινων, αφού στο σημείο «

Κερχανάδες» ήταν τα σπουδαία βαφεία για τον επιχρωματισμό των υφαντών με

Page 85: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

τη χρήση βολβών ριζαριού, κρόκου, λαπάτων, φύλλων καρυδιάς και άλλων Η

πρώην κοινότητα Κρανιάς Ολύμπου, της επαρχίας Τυρνάβου, του νομού

Λάρισας, ίσως οφείλει το όνομα της στο φυτό «κρανιά» της οικογένειας των

σκιαδανθών των κρανεϊδίων της Ελληνικής χλωρίδας ,την « Κρανέα την

Άρρεν», με πρασινοκίτρινους κλάδους γνωστή ως Κρανέα, Κρανεία και Κρανιά,

που φυτρώνει άφθονα στην περιοχή των παρυφών του Κάτω Ολύμπου και σε

ύψος περίπου 700 μέτρων.

Το Λιβάδι, πατρίδα

και γενέτειρα του

μεγάλου αγωνιστή

του 1821 και Φιλικού

Γιωργάκη Ολύμπιου,

είναι κτισμένο στις

πλαγιές του

Τιτάριου Όρους σε

έχοντας

βορειοανατολικά τα

Πιέρια Όρη και την

Πιερία, ανατολικά

τον Όλυμπο και

νοτιοδυτικά την

Ελασσόνα, τα Χάσια,το Σαραντάπορο, το όρος Σάπκα και τα Σέρβια Κοζάνης.

Διατηρεί την γραφικότητα του και τις παραδόσεις του που τις έλκει από τη

βλάχικη καταγωγή των κατοίκων του.

Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει στο Λιβαδι, τα λιθόστρωτα δρομάκια,

τον αιωνόβιο πλάτανο και τη βρύση με το κρυστάλλινο νερό στην πλατεία, να

επισκεφθεί το σπίτι του Γεωργάκη Ολύμπιου που λειτουργεί ως μουσείο. Να

συναντήσει έναν πεταλωτή ή τσαγκάρη που ασκεί την τέχνη του. Με 10.000

στρέμματα έκταση και περιτριγυρισμένη από άγριο παρθένο δάσος οξιάς, η

Page 86: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Σάπκα μαγεύει τον

επισκέπτη, χειμώνα

καλοκαίρι.

Τα Στουρνάρια μια

θαυμάσια περιοχή κοντά

στο Χαϊδάρι με πανύψηλες οξιές, εξαιρετικό νερό, ποικίλη βλάστηση και

ονειρώδη ξέφωτα.Ο Πολέζος και το Σάλτσι μοναδικά θέρετρα για περίπατο

και αναψυχή.Το έντονο θρησκευτικό συναίσθημα των Λιβαδιωτών έχει

προικίσει το χωριό αλλά και την ευρύτερη περιοχή με σειρά ναών, με εξωκλήσια

και μοναστήρια, πολλά από τα οποία αποτελούν πραγματικά διατηρητέα

μνημεία και συνδέονται με καίριες στιγμές της ιστορικής διαδρομής του έθνους

μας.Ο ναός του Αγίου Χαραλάμπους στην περιοχή της Αγίας Τριάδος, το

μοναστήρι της Αγίας Τριάδος στο Λιβάδι που σώζεται και σήμερα υπήρξε ένα

από τα πιο φημισμένα Κρυφά Σχολειά της χώρας.Τα πρόσφατα αρχαιολογικά

ευρήματα στο Καστρί με το χριστιανικό ναό και το περίφημο ψηφιδωτό

τοποθετούν τις χριστιανικές λατρευτικές δραστηριότητες των κατοίκων στην

πρωτοβυζαντινή εποχή.

Πέρα από τα θρησκευτικά δρώμενα, την παράδοση της κοινότητάς μας

συνθέτουν και λαϊκές παραδόσεις, λαϊκά δρώμενα

(ντούφες,μπαμπαλιούρια, αποκριάτικοι φανοί, τσίπουρα) τα τραγούδια οι χοροί

και τα παραμύθια, η τέχνη, τα πελεκητά στα τέμπλα των εκκλησιών καθώς και ο

"Πολιτιστικός Αύγουστος" που στα πλαίσια του πραγματοποιείται σειρά

εκδηλώσεων.

Τα χωριά μας ήταν κάποτε σπίτι του καθενός και το σπίτι του καθενός ήταν το

χωριό όλων μας.Σήμερα κατά κανόνα οι επισκέπτες διανυκτερεύουν στα

ξενοδοχεία "Κιόσκι", "Λανάρι" και "Αντωνίου".Όλος αυτός ο κόσμος που

παντρεύει την παράδοση με την σύγχρονη ζωή και τις απαιτήσεις της

παραμένει ακόμη υπαρκτός.

ΤΟΠΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ

Γλυκά του κουταλιού στα καταστήματα παραδοσιακών προϊόντων αλλά και

εξαιρετικά γλυκά στα ζαχαροπλαστεία.Ξινοτύρι, κεφαλοτύρι, φέτα και άλλα

τυροκομικά προϊόντα εγγυημένης ποιότητας από ντόπιους παραγωγούς.

Υπάρχουν και βιολογικές κτηνοτροφικές μονάδες.

Τραχανάς φτιαγμένος παραδοσιακά υπάρχει στα καταστήματα παραδοσιακών

προϊόντων.

Φρέσκα λαχανικά και τις πολύ γνωστές πατάτες Λιβαδίου

Page 87: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

Εκδρομή στον Όλυμπο

Στις αρχές Νοεμβρίου του 2016 διεξήχθηκε επιτυχώς η εκδρομή

του 2ου Γενικού Λυκείου Λάρισας στο Λιτόχωρο Ολύμπου.

Αναλυτικότερα, η Α’ Λυκείου με αφορμή τη διερευνητική εργασία

του Project έλαβε μέρος στη συγκεκριμένη εξόρμηση, ώστε οι

μαθητές να εφαρμόσουν πρακτικά πλέον όσα διδάχτηκαν και να

κατανοήσουν καλύτερα όσα είχαν ειπωθεί στο μάθημα θεωρητικά.

Έτσι, το μάθημα αποκτώντας οπτικοακουστικές διαστάσεις

εξελίχθηκε σε συλλογική εργασία με πλούσιο υλικό μελέτης.

Στόχος, λοιπόν, της εκδρομής ήταν εν μέρει η συνεργασία του

μαθητικού δυναμικού και εν μέρει η απόκτηση εφοδίων

ενισχύοντας την πραγματικότητα και την ευελιξία των μαθητών σε

τέτοιου είδους δραστηριότητες.

Page 88: Ερενηική Εργασία - sch.gr2lyk-laris.lar.sch.gr/J33/images/projects2016-17/Olympos...Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, «τις πτυχές

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Συνοψίζοντας, η δημιουργική ενασχόληση στις

διερευνητικές εργασίες του project, ώθησε τους

μαθητές, τόσο στην ειρηνική συνύπαρξη με τους

συμμαθητές, όσο και στην αποκόμιση πληθώρας

πληροφοριών για τον Όλυμπο. Καταλήγοντας,

μαθητές διεύρυναν τους πνευματικούς τους

ορίζοντες ασχολούμενοι στους ηλεκτρονικούς

υπολογιστές και αποκτώντας γνώσεις επί του

συγκεκριμένου θέματος.