Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη...

36
Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος Λυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος Alzheimer Hellas

Transcript of Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη...

Page 1: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Λιάπη Δέσποινα, ΨυχολόγοςDr Κουντή Φωτεινή, ΝευροψυχολόγοςΛυσίτσας Κωνσταντίνος, Νευρολόγος

Alzheimer Hellas

Page 2: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Άντρας 53 ετών Εκπαίδευση: 12 χρόνια Αστυνομικός Εναισθησία Περιθάλπουσα σύζυγος Παιδιά: 2 κόρες

Page 3: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Έναρξη: βαθμιαία Κατάσταση: επιδεινούμενη Διάρκεια συμπτωμάτων:2½ -3 χρόνια Εκλυτικός παράγοντας: αλκοόλ, εργασιακές

δυσκολίες, συνταξιοδότηση Παράγοντες κινδύνου: οικογενειακό ιστορικό

(μητέρα και αδερφή), χρόνιος αλκοολισμός 1ο σύμπτωμα: διαταραχές στη συμπεριφορά Εναισθησία: ναι (μέχρι 2014)

Page 4: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Κατάχρηση αλκοόλ από μικρή ηλικία (15 περίπουετών)

2006: αποτοξίνωση για 6 μήνες σε ιδιωτική κλινική

2008: παγκρεατίτιδα

Page 5: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Νοητική εκτίμηση

Από σύζυγο ξεχνάει κάποια πράγματα δυσκολεύεται στην κατονομασία λέξεων και ονομάτων χρειάζεται υπενθύμιση για πρόσφατα γεγονότα επαναλαμβάνει τα ίδιαΝΨΕ ελλείμματα σε οπτική μνήμη ελλείμματα σε επεισοδιακή μνήμη δυσκολία στην κατονομασία έκπτωση λεκτικής ευχέρειας

Page 6: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Λειτουργικότητα- ΣυμπεριφοράΑπό σύζυγο λίγο βίαιος και ευερέθιστος δε θέλει προβλήματα, φεύγει στα δύσκολα άγχος και απάθεια παιδική συμπεριφορά απώλεια κριτικής σκέψηςΝΨΕ FUCAS= δυσκολία στη λήψη φαρμάκων

Συναισθηματική εκτίμησηΝΨΕ: GDS =1, NPI= 5

Page 7: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Φαρμακευτική Αγωγή: Exelon 3 mg (από ψυχίατρο πουτον παρακολουθεί)

Μη φαρμακευτική παρέμβαση: Ασκήσεις λόγου

Διάγνωση νευροψυχολόγου: ΗΝΔ

Νευροαπεικονιστική εξέταση: Ήπια κροταφική,βρεγματική και μετωπιαία ατροφία

Page 8: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Νοητική εκτίμησηΑπό σύζυγο επιδείνωση δε συγκρατεί καθόλου γεγονότα

ΝΨΕ ελλείψεις στη λεκτική μνήμη στο λόγο στην προσοχή στην εκτελεστική λειτουργία απώλεια κριτικής σκέψης αδυναμία ολοκλήρωσης εξέτασης λόγω ακαθησίας

Page 9: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Λειτουργικότητα- ΣυμπεριφοράΑπό σύζυγο ακαθησία κλεπτομανία παιδική συμπεριφορά απάθεια έλλειψη αναστολών υπερβολική κατανάλωση γλυκών και νερού ούρηση σε δημόσιους χώρους (φοράει πάνα) κυκλοφορεί πάντα με συνοδό απουσία σεξουαλικής ζωής

Page 10: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Λειτουργικότητα- ΣυμπεριφοράΝΨΕ: FUCAS δυσκολία στη λήψη φαρμάκων στη χρήση τηλεφώνου στα ψώνια στο πλύσιμο χεριών

Συναισθηματική εκτίμησηΑπό σύζυγο ευφορία ευερεθιστότητα διέγερσηΝΨΕ: GDS 4, NPI= 19

Page 11: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Φαρμακευτική Αγωγή: Exelon Patch 9.5 mg, Ebixa,Isofredil, Triatec plus

Διάγνωση νευροψυχολόγου: Άνοια με συμπεριφορικάσυμπτώματα

Διάγνωση νευρολόγου: Μετωποκροταφική ΆνοιαΜετωπιαίου Τύπου

Page 12: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 13: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 14: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 15: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 16: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

2006-2010: Ήπια Νοητική Διαταραχή

2011: Μετωποκροταφική Άνοια Μετωπιαίου Τύπου ήΑλκοολική Άνοια;

2012-2014: Μετωποκροταφική Άνοια ΜετωπιαίουΤύπου

2015: Alzheimer Frontal Variant ?

Page 17: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Ήπια Νοητική ΔιαταραχήΑ. Ενδείξεις ήπιας νοητικής έκπτωσης σε έναν ή περισσότερους νοητικούς τομείς

που βασίζονται σε:1. Ανησυχία του εξεταζόμενου, ενός κοντινού του προσώπου ή κάποιου

ειδικού ότι παρουσιάζεται ήπια έκπτωση κάποιας νοητικής λειτουργίας2. Ήπια έκπτωση της νοητικής επίδοσης στοιχειοθετημένη από

σταθμισμένες νευροψυχολογικές δοκιμασίες ή τουλάχιστον από κάποιαποσοτικοποιημένη κλινική αξιολόγηση

Β. Οι νοητικές ελλείψεις δεν επηρεάζουν την ικανότητα για ανεξαρτησία σεκαθημερινές δραστηριότητες (αλλά απαιτείται μεγαλύτερη προσπάθεια ήαντισταθμιστικές στρατηγικές)

Γ. Οι νοητικές ελλείψεις δεν εκδηλώνονται αποκλειστικά κατά τη διάρκειαπαραληρήματος

Δ. Οι νοητικές ελλείψεις δεν εξηγούνται καλύτερα από κάποια άλλη ψυχικήδιαταραχή (μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, σχιζοφρένεια)

DSM V

Page 18: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Αλκοολική Άνοια/Σύνδρομο Korsakoff

Ήπιες έως μέτριες μνημονικές διαταραχές Έλλειμμα στην ικανότητα μάθησης Έλλειμμα στην εργαζόμενη μνήμη Αλλαγές στην προσωπικότητα Δυσκολία στη λογική σκέψη και σε δραστηριότητες που

απαιτούν σχεδιασμό, οργάνωση και κρίση Φτωχές κοινωνικές δεξιότητες

Page 19: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Αλκοολική Άνοια/Σύνδρομο Korsakoff

Διαταραχές στην ισορροπία Μειωμένη πρωτοβουλία Μυθοπλασία Αποπροσανατολισμός Κώμα Σύγχυση

(Caine et al., 1997)

Page 20: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Οι αλλοιώσεις που επιφέρει στον εγκέφαλο η ADεμπλέκουν παρόμοιους βιολογικούς μηχανισμούς μεεκείνες που προκαλούνται από χρόνιο αλκοολισμό

Οι συνέπειες της εκτεταμένης χρήσης αλκοόλ στιςνοητικές λειτουργίες, στις εγκεφαλικές διαταραχές καιστη χημεία του εγκεφάλου έχουν πολλά κοινάχαρακτηριστικά με εκείνες της AD

Ουσιαστικά επηρεάζουν και οι δύο καταστάσεις τοχολινεργικό σύστημα

Page 21: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Η χρόνια χρήση αλκοόλ ίσως να αυξάνει τον κίνδυνοεμφάνισης AD

Απουσία αρκετών ερευνών, κυρίως λόγω δυσκολίαςδιαχωρισμού αλκοολικής άνοιας από AD

(Tyas, 2001)

Page 22: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Διατήρηση προσοχής, προσανατολισμού καιλειτουργικότητας (μέχρι 2014)

Ευερεθιστότητα και έλλειψη αναστολών παρούσες καιπριν την απεξάρτηση και μετά

Αρχικά, ίσως τα συμπτώματα αποδίδονταν στη μέθη

Μετά την απεξάρτηση δεν ακολούθησε βελτίωσηνοητικών ικανοτήτων ούτε συμπεριφορικώνσυμπτωμάτων

Page 23: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Σύνδρομα Μετωποκροταφικής Άνοιας

Μετωπιαία μορφή της ΜΚΑ

Σημασιολογική άνοια

Προοδευτική μη ρέουσα αφασία

Page 24: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Μετωποκροταφική Άνοια Μετωπιαίου Τύπου

Νοητική έκπτωση με διαταραχή κρίσης, άρση αναστολών,παρορμητικότητα, κοινωνική αδεξιότητα

Τα ελλείμματα στην κρίση είναι δυσανάλογα με ταελλείμματα μνήμης

Διαταραχές συμπεριφοράς Συναισθηματικές διαταραχές Διαταραχές του λόγου Διατήρηση χωρικού προσανατολισμού και ευπραξίας Ευρήματα στο ΗΕΓ στην νευροαπεικόνιση και στις

δοκιμασίες(LMRC)

Page 25: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Η ΜΑ εξελίσσεται με πολύ πιο ταχύ ρυθμό (6-7 χρόνια)

Το περιστατικό παρακολουθείται ήδη 9 χρόνια

Page 26: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

AD Frontal Variant

Παρόμοια ηλικία έναρξης με αυτή της τυπικής AD Διαταραχές συμπεριφοράς Απουσία μνημονικών και οπτικοχωρικών ελλείψεων στα

αρχικά στάδια της νόσου Δυσανάλογη έκπτωση σε δοκιμασίες που αφορούν τη

λειτουργία του μετωπιαίου λοβού σε αρχικά στάδια τηςάνοιας

Έλλειψη προσοχής στις λεπτομέρειες Δυσκολία στην οργάνωση και στο σχεδιασμό

(Johnson, 1999)

Page 27: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

AD Frontal Variant

Παρορμητικότητα

Γενετική προδιάθεση για AD

Έλλειμμα επεισοδιακής μνήμης στααρχικά στάδια της νόσου

(Taylor, 2008)

Page 28: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Αργή εξέλιξη νόσου Στοιχεία από ΝΨΕ Στοιχεία από οικογενειακό ιστορικό Έντονη ατροφία ιπποκάμπων Βρεγματικές αλλοιώσεις

Ωστόσο, έλλειψη βιολογικών δεικτώνAPOE (E4): αρνητική στο αίμαΒ αμυλοειδές: φυσιολογικό στο ΕΝΥΤ πρωτεΐνη: φυσιολογική στο ΕΝΥ

Page 29: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Η μικρή ηλικία του περιστατικού δε συνάδει με τηνκλασσική μορφή AD

Προτείνεται με επιφύλαξη, ότι ο αλκοολισμόςενδεχομένως να συνετέλεσε στην εμφάνιση άνοιας σεμικρότερη ηλικία

Page 30: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 31: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 32: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 33: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 34: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος
Page 35: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

Αποκλεισμός από καφενείο και ΚΑΠΗ Καβγάδες και σωματικές επιθέσεις Καταγγελίες, αστυνομική παρέμβαση Στίγμα

Υπάρχουν παρεμβάσεις που στοχεύουν στην αντιμετώπισητων συμπεριφορικών προβλημάτων;

Μπορεί να βοηθηθεί ένας ασθενής με τέτοια κλινική εικόνα;

Πόσο υποστηρικτικό είναι τελικά το κοινωνικό δίκτυο;

Page 36: Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή ... · Λιάπη Δέσποινα, Ψυχολόγος Dr Κουντή Φωτεινή, Νευροψυχολόγος

e-mail επικοινωνίας: [email protected]