Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ...

40
1 Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ» ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2012-2013 Β΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ

Transcript of Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ...

Page 1: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

1

Ερευνητική εργασία

«ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»

ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2012-2013

Β΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟ

Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΑΡΓΑΛΙΑΝΩΝ

Page 2: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

2

Οι δημιουργοί της εργασίας μας !!!

ΟΙ ΟΜΑΔΕΣ ΜΑΣ:

Τα Μπίζ :

Ανδρινοπούλου Σωτηρία

Αποστολοπούλου Μαρία

Βαγενάς Χαράλαμπος

Γεωργοπούλου Πούλια

Μίχου Κωνσταντίνα

Τζούμη Aθανασία

Playmobile :

Γκόνη-Καραμπότσου Ιερωνύμη

Κατρίτση Σοφία

Παπαχριστοφίλου Ελένη

Ταγκαλάκη Νίκη

Τσόπελας Νίκος

Toy story:

Γεωργιοπούλου Παναγιώτα

Καλοφωλιά Αφροδίτη

Λαμπούση Όλγα

Ματθιουδάκη Ελένη

Μπάκου Γεωργία

Ξένος Θοδωρής

ΟΙ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΕΣ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:

Καλογεροπούλου Χριστίνα

Κούρδογλου Νικόλαος

Page 3: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

3

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Πρόλογος – Εισαγωγή σελ. 4

Περίληψη σελ. 5

Θεωρητικό μέρος – Προβληματική σελ. 5

Διαδικασία – Μεθοδολογία σελ. 6

Συμπεράσματα σελ. 34

Συζήτηση σελ. 35

Κριτική – Αυτοκριτική σελ. 36

Βιβλιογραφία σελ. 37

Παράρτημα σελ. 38

Page 4: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

4

ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το θέμα της παρούσας Ε.Ε είναι το παιχνίδι και η επίδραση του στον έφηβο. Αρχικά ερευνήσαμε το

χρόνο που αφιερώνουν τα παιδιά στο παιχνίδι, το είδος που προτιμούν, αλλά και την επίδραση που

ασκεί στην προσωπικότητα και το χαρακτήρα τους. Επιπρόσθετα, μελετήσατε μέσα από τραγούδια,

ποιήματα και πίνακες ζωγραφικής το πόσο επηρέασε τους δημιουργούς τους να το

χρησιμοποιήσουν ως κεντρικό θέμα. Στη συνέχεια πήραμε συνεντεύξεις σε ανθρώπους

μεγαλύτερης ηλικίας ,στις οποίες μας παρουσιάζονται ομαδικά παιχνίδια που με το πέρασμα του

χρόνου έχουν εξαφανιστεί, αναζητήσαμε στο διαδίκτυο διαφημίσεις σχετικά με τους κινδύνους που

αυτό περιέχει ,ενώ ασχοληθήκαμε με την εύρεση πληροφοριών για το ηλεκτρονικό παιχνίδι.

Ο σκοπός της έρευνάς μας είναι να δούμε το παιχνίδι από άλλες οπτικές που ίσως δεν είχαμε

συνειδητοποιήσει και να πληροφορηθούμε για την επίδρασή του τόσο στις παλαιότερες εποχές

όσο και σήμερα.

Έχει ενδιαφέρον γιατί στις διάφορες φάσεις της εργασίας γίναμε ερευνητές και ρεπόρτερ. Μάθαμε

να συνεργαζόμαστε, να αλληλοσυμπληρωνόμαστε και τελικά να είμαστε πιο κριτικοί απέναντι στην

επιλογή του καταλληλότερου παιχνιδιού.

Αναμένουμε να δούμε πόσο διαφοροποιείται το παιχνίδι μέσα στις τελευταίες δεκαετίες, την

επίδρασή του στις τέχνες, αλλά και πόσο αρνητικά ή θετικά λειτουργεί στη διαμόρφωση του

χαρακτήρα μας.

Πρώτα από όλα συνεργαστήκαμε και δουλέψαμε για ένα κοινό στόχο. Μέσα από την Ε.Ε. είδαμε ότι

το παιχνίδι έχει άμεση σχέση με την καθημερινότητά μας, με τις διαπροσωπικές μας σχέσεις, με

την διαφορετική ηλικία, δηλαδή είναι ένα πολυσύνθετο θέμα.

Ξεκινήσαμε με την σύνταξη ερωτηματολογίων, με τα οποία ερευνήσαμε το παιχνίδι στην παλαιότερη

και τη σύγχρονη εποχή, ενώ μέσα από συνεντεύξεις διαπιστώσαμε ότι η αλλαγή του είναι ιδιαίτερα

έντονη. Ύστερα εξετάσαμε την επίδραση που ασκεί όχι μόνο στις τέχνες, αλλά και στον έφηβο.

Page 5: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

5

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Το θέμα της Ε.Ε. της ομάδας μας είναι το παιχνίδι και ο έφηβος. Η έρευνα ξεκίνησε με την

επεξεργασία δύο ερωτηματολογίων ( που απευθύνονταν σε δύο ηλικιακές ομάδες ,των συνομηλίκων

και των γονιών μας) για να συγκρίνουμε τις προτιμήσεις στο παιχνίδι δύο διαδοχικών γενιών και

τα ενδιαφέροντά τους .

Τα υποθέματα τα οποία μελετήσαμε ήταν α)τα παιχνίδια της γειτονιάς ,συγκεντρώσαμε με τη

μέθοδο των συνεντεύξεων παιχνίδια που έπαιζαν στη γειτονιά οι δικοί μας ,και δημιουργήσαμε μια

μικρή συλλογή .β)επιδράσεις του παιχνιδιού στον έφηβο (εδώ συμπεριλάβαμε και τα ηλεκτρονικά

παιχνίδια ). γ)παιχνίδι και τέχνη, συγκεντρώσαμε τραγούδια, πίνακες ζωγραφικής με θέμα φυσικά

το παιχνίδι. Μάθαμε τους ζωγράφους και περιηγηθήκαμε ηλεκτρονικά στην εθνική πινακοθήκη.

Τέλος η Ε.Ε. ολοκληρώθηκε με το τέχνημα της ολομέλειας, μια μακέτα παιδικής χαράς, εξ

ολοκλήρου κατασκευασμένη από εμάς

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ-ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

Στην πρώτη συνάντησή μας, ως ολομέλεια σε συνεργασία με τους καθήγητές μας, συζητώντας γύρω

από το παιχνίδι, προέκυψαν πολλές σκέψεις, οι οποίες συνοψίστηκαν σε πέντε προβληματικές:

1 Η επίδραση του παιχνιδιού στην εφηβεία

2 Το παιχνίδι άλλοτε και σήμερα

3 Το παιχνίδι και οι τέχνες

4 Η κατασκευή παιχνιδιών

5 Το παιχνίδι στις διάφορες ηλικίες

Η πλειοψηφία αποφάσισε να ασχοληθούμε με τις τρεις πρώτες κι εφόσον τις τελειοποιήσουμε κι

έχουμε την πολυτέλεια του χρόνου να αρχίσουμε τις έρευνές μας, όσον αφορά τις δύο τελευταίες

προβληματικές.

Με την πρώτη προβληματική ασχολήθηκε η ομάδα ''toy-story''. Κατά τη διάρκεια της έρευνάς

τους, μελέτησαν βιβλία και ιστοσελίδες, στο διαδίκτυο, σχετικά με την επίδραση του παιχνιδιού

στην ψυχολογία του εφήβου. Το ενδιαφέρον τους εστιάστηκε και στο ηλεκρονικό παιχνίδι.

Παράλληλα, με τη δεύτερη προβληματική ασχολήθηκαν τα μέλη της ομάδας ''τα μπιζ'', δίνοντας,

ιδιαίτερη βαρύτητα στα παιχνίδια της γειτονιάς, τα οποία στις μέρες μας, κινδυνεύουν, με την

επίδραση και την εξέλιξη της τεχνολογίας, να ξεχαστούν.

Με την τρίτη και τελευταία προβληματική, ασχολήθηκαν τα ''playmobile'', ψάχνοντας λοιπόν

βιβλία και ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, συγκέντρωσαν μεγάλη γκάμα απο τραγούδια και πίνακες

ζωγραφικής, σχετικά με το παιχνίδι.

Κλείνοντας, δυστυχώς δεν κατορθώσαμε να συνεχίσουμε τις έρευνές μας, με τις δύο τελευταίες

προβληματικές, μιας και οι ώρες που έπρεπε να εργαστούμε ήταν αρκετά περιορισμένες.

Page 6: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

6

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ - ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Αρχικά φτιάξαμε ερωτηματολόγια σχετικά με τα παιχνίδια ξεχωριστά για τους ενήλικες και

τα παιδιά. Με τη βοήθεια γνωστών μας που είχαν την καλοσύνη να απαντήσουν στις

ερωτήσεις μας τα συμπληρώσαμε και συγκεντρώσαμε τα αποτελέσματα. Μελετήσαμε πολύ

προσεκτικά τις απαντήσεις και βγάλαμε σημαντικά συμπεράσματα. Ύστερα κάθε ομάδα

ασχολήθηκε ειδικότερα με τα παιχνίδια. Κύριες πηγές μας ήταν το διαδίκτυο αλλά και βιβλία

σχετικά με τα παιχνίδια. Ακόμα δε θα μπορούσαμε να καταγράψουμε παλιά παιχνίδια χωρίς

να ρωτήσουμε και να πάρουμε συνεντεύξεις από μεγαλύτερα σε ηλικία άτομα που μας

βοήθησαν με ευχαρίστηση. Πληροφορίες αντλήσαμε και από εγκυκλοπαίδειες. Γενικά

αναζητήσαμε πληροφορίες από πολλές διαφορετικές πηγές για να προσεγγίσουμε όσο το

δυνατόν περισσότερο την αλήθεια.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

Στην πρώτη ερώτηση, σχετικά με το τι είδους παιχνίδια προτιμούσαν στην εφηβική τους

ηλικία, η πλειοψηφία των ερωτηθέντων απάντησε ότι προτιμά τα ομαδικά παιχνίδια. Στην

επόμενη ερώτηση, για το ποιο ήταν το αγαπημένο τους παιχνίδι, οι περισσότεροι

απάντησαν πως ενδιαφέρονταν για τα αθλήματα, ενώ οι λιγότεροι για τα επιτραπέζια. Στην

ερώτηση σχετικά με το πώς κρίνουν τα σημερινά παιχνίδια, η πλειονότητα απάντησε ότι τα

κρίνει αρνητικά. Η πλειοψηφία των ερωτηθέντων θεωρεί ότι δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος

για τα παιδιά, αλλά πιστεύει πως μέσα από το παιχνίδι αποκαλύπτεται η προσωπικότητα

του παιδιού .Επιπλέον, επικρατεί η άποψη πως τα παιχνίδια είναι κοινά για τα δύο φύλα.

Στην ερώτηση για το τι είδους παιχνίδια προτιμούν να παίζουν τα παιδιά τους, ηλεκτρονικά

ή της γειτονιάς, οι περισσότεροι απάντησαν της γειτονιάς. Στην τελευταία ερώτηση, για το

αν τα παιχνίδια επηρεάζουν την τέχνη, η πλειοψηφία απάντησε ότι την επηρεάζουν λίγο.

Page 7: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

7

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΕΦΗΒΩΝ

Σαράντα τρείς (43) έφηβοι κατάφεραν να συμπληρώσουν τα ερωτηματολόγιά μας. Στη

συνέχεια, αναλάβαμε την επεξεργασία των ερωτηματολογίων και καταλήξαμε στα εξής

συμπεράσματα. Αρχικά, τριάντα εννιά (39) έφηβοι επιλέγουν τα ομαδικά παιχνίδια, ενώ

μόλις τέσσερεις (4) τα ατομικά. Ισχυρίζονται, πως δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος στις μέρες

μας για παιχνίδι, αφού οι τριάντα τέσσερεις (34) στη συγκεκριμένη ερώτηση είναι αρνητικοί,

ενώ μόλις εννιά (9) έφηβοι παρουσιάζονται θετικοί στην ύπαρξη ελεύθερου χρόνου.

Στην επόμενη ερώτηση, σχετικά με τις προτιμήσεις που έχουν στα παιχνίδια οι νέοι σήμερα,

είκοσι (20) νέοι επιλέγουν τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, ενώ η πλειοψηφία αυτών προτιμά τα

παιχνίδια της γειτονιάς, γεγονός που μας προκαλεί έκπληξη. Ακόμα, στην ερώτηση σχετικά

με το ποιο είναι το αγαπημένο τους παιχνίδι, η πλειοψηφία επέλεξε τα αθλήματα, ενώ οι

υπόλοιποι επέλεξαν: εννιά (9) τα ηλεκτρονικά και έξι (6) τα επιτραπέζια.

Επιπλέον, το σύνολο των ερωτηθέντων πιστεύει ότι μέσα από τα παιχνίδια αποκαλύπτεται

η προσωπικότητα του νέου. Οι περισσότεροι από τους έφηβους ισχυρίζονται ότι τα

παιχνίδια σήμερα είναι κοινά και για τα δύο φύλα. Τέλος, η πλειοψηφία δηλώνει πως το

παιχνίδι επηρεάζει την τέχνη.

ΟΙ ΘΕΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ

Το παιχνίδι είναι ένας τρόπος απελευθέρωσης και αποφυγής από τα προβλήματα, αλλά και

ένας τρόπος να εκφράσει κανείς τα συναισθήματά του και να περνάει τις ελεύθερες ώρες

του. Είναι μια δραστηριότητα, κυρίως του παιδιού, και το διακρίνει η ελεύθερη φαντασία και

η αυθαιρεσία, ενώ αποτελεί ένα αγαθό, αφού ο άνθρωπος παίζοντας ικανοποιεί βασικές

του ανάγκες και ορμές. Μέσα από το παιχνίδι, τα παιδιά εκφράζουν τα συναισθήματα τους ,

απελευθερώνονται και ικανοποιούν βασικές ανάγκες, καλλιεργείται η αρετή της υπομονής,

της πρωτοβουλίας, της υπακοής, της ενεργητικότητας και του σεβασμού απέναντι στους

άλλους. Επίσης κοινωνικοποιούνται μέσα από τη συναναστροφή με άλλα άτομα, ιδιαίτερα

μέσα από τα ομαδικά παιχνίδια. Μαθαίνουν έτσι να αγωνίζονται, να συναγωνίζονται και να

Page 8: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

8

ανταγωνίζονται. Ας μην ξεχνάμε όμως και τη βασικότερη χρησιμότητα του παιχνιδιού, που

όλοι μας, είτε ως παιδιά είτε ως ενήλικες, έχουμε αποκομίσει. Τη λύτρωση, την ικανοποίηση

και τη χαρά που νιώθει κάποιος ύστερα από ένα παιχνίδι, ιδιαίτερα όταν αυτό συνοδεύεται

από νίκη. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός παιδιού ύστερα από το σχολείο. Το

παιδί, έχοντας να αντιμετωπίσει μια ιδιαίτερα δύσκολη και επίπονη ημέρα, τόσο στο

σχολείο, όσο και στις εξωσχολικές του δραστηριότητες, μπορεί να αισθανθεί δύο ειδών

κοπώσεις: την κόπωση του όλου σώματος και τη μερική κόπωση επί μέρους οργάνων του

σώματος. Η κατάλληλη ανάπαυλα του πρώτου είδους κόπωσης είναι ο ύπνος, του

δεύτερου το παιχνίδι, κατά το οποίο το κουρασμένο μέρος του σώματος π.χ. το νευρικό

σύστημα αναπαύεται, ενώ το ξεκούραστο π.χ. μύες βρίσκεται σε δράση.

Παράλληλα, το παιχνίδι, εκτός από την επίδραση στην ψυχολογική εξέλιξη και ανάπτυξη

του παιδιού, συμβάλλει και στη σωματική. Οι επιδράσεις του παιχνιδιού σχετίζονται με την

ωρίμανση των σωματικών λειτουργιών, κυρίως κινήσεων, την συγκέντρωση της προσοχής,

την ικανότητα συσχετισμού αντικειμένων, την νοητική ικανότητα, την παρατηρητικότητα και

ακόμα την καλλιέργεια της φαντασίας.

Ακόμα, το παιχνίδι είναι ένας τρόπος απελευθέρωσης και αποφυγής από τα προβλήματα

αλλά και ένας τρόπος να εκφράσει κανείς τα συναισθήματα του. Ακόμη είναι ένας τρόπος

ψυχαγωγίας περνώντας τις ελεύθερες ώρες του. Το παιχνίδι είναι μία δραστηριότητα

κυρίως του παιδιού , αλλά όχι μόνο της μικρής ηλικίας αλλά και του εφήβου , το οποίο

αποτελεί ένα αγαθό αφού ο άνθρωπος παίζοντας ικανοποιεί βασικές ανάγκες του.

Επιπλέον, όλοι οι θαυμαστές του παιχνιδιού μέσα από αυτό κοινωνικοποιούνται , αποκτούν

ψυχική υγεία , και τα συναισθήματα που τους δημιουργεί συμβάλλουν στη διαμόρφωση της

εικόνας για τον εαυτό του. Το παιχνίδι χρησιμεύει για να προσφέρει στο παιδί το

συναίσθημα της χαράς και της αισιοδοξίας αυτό της επιτυχίας που το συνοδεύουν. Αποτελεί

τρόπο έκφρασης απωθημένων στο συνειδητό ορμών και αναγκών , και οδηγεί έτσι στη

λύτρωση του ατόμου από τις δημιουργούμενες , λόγο της απώθησης , εντάσεις οδηγούν

δηλαδή στη κάθαρση. Το παιδί , από την άλλη , αλλά και κυρίως ο έφηβος που βρίσκεται σε

μία ηλικία επανάστασης θέλοντας να επιβεβαιώσει το εγώ του , αναζητεί ριψοκίνδυνα

παιχνίδια δείχνοντας , έτσι , στους μεγαλύτερους τη δύναμη , το θάρρος και γενικά την αξία

του. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί , αλλά και ο έφηβος αποκτά υπομονή, παίρνει

πρωτοβουλίες , αποκτά ενεργητικότητα, υπακοή και μαθαίνει να σέβεται τους άλλους.

Τέλος , τα παιδία μέσα από το παιχνίδι διασκεδάζουν , κοινωνικοποιούνται, μαθαίνουν

καινούργια πράγματα, αλλά πρέπει να μαθαίνουν να χάνουν αλλά και να κερδίζουν. Να

αγωνίζονται , να συναγωνίζονται και ν ' ανταγωνίζονται.

Επίσης , ένα παιδί αλλά και ένας έφηβος μέσα από το τί παίζει και πώς παίζει κάνει ορατή

την προσωπικότητα του.

Οι θετικές κριτικές αναφέρονται κυρίως στην ανάπτυξη των γνωστικών δεξιοτήτων αλλά και

στη δυνατότητα που προσφέρουν στα παιδιά να καλλιεργήσουν τη φαντασία τους.

Page 9: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

9

Ειδικότερα συμβάλλουν:

στην συγκέντρωση της προσοχής

στην παρατηρητικότητα

στον οπτικοκινητικό συντονισμό

στην δεξιοτεχνία

στην ικανότητα επίλυσης προβλημάτων

στην αύξηση των γενικών γνώσεων.

Ενώ, λοιπόν, δεν αμφισβητείται η θετική επίδραση των videogames στην ανάπτυξη του

γνωστικού τομέα, οι γνώμες διχάζονται σε ότι αφορά την ανάπτυξη της φαντασίας και την

ικανότητα διάκρισής της απ’ την πραγματικότητα.

Πολλοί θεωρούν ότι σε ένα κόσμο που βομβαρδίζεται από εικόνες, οι προκατασκευασμένες

εικόνες που αναπαράγονται απ’ τα videogames είναι άλλο ένα είδος εισβολής, διείσδυσης

στο φανταστικό παιχνίδι των παιδιών, που αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο ατομικότητάς

τους. Οι υπερασπιστές, απ’ την άλλη, των videogames λένε ότι αυτά δίνουν την ευκαιρία

στα παιδιά να αναλάβουν ένα πλήθος ρόλων, χαρακτήρων. Υποστηρίζουν ότι στην

σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα οι ευκαιρίες που έχουν τα παιδιά να παίξουν

ελεύθερο, εξερευνητικό παιχνίδι σ’ ανοιχτούς χώρους περιορίζονται στο ελάχιστο, ενώ τα

videogames τους προσφέρουν τις περιπέτειες που δεν μπορούν αλλιώς να ζήσουν. Οι

περιπέτειες που βιώνουν μέσα απ’ τα videogames τους επιτρέπουν να πειραματιστούν, να

αντιμετωπίσουν κινδύνους και τα συναισθήματα που τους συνοδεύουν, δηλαδή τον φόβο,

την αδυναμία και την δύναμη, τη νίκη και την ήττα, κι όλα αυτά μέσα στο ασφαλές πλαίσιο

του παιχνιδιού.

Εδώ όμως έγκειται και το πιο κρίσιμο, ίσως, σημείο: Αν ενστερνιστεί κανείς την παραπάνω

άποψη, είναι σαν να παραβλέπει ότι έτσι τα παιδιά «βυθίζονται» στην φαντασία χωρίς να

μπορούν να κάνουν τη σύνδεση με την πραγματικότητα. Τα παιδιά, π.χ., που μέχρι πριν

λίγες δεκαετίες έπαιζαν πετροπόλεμο στους δρόμους της Χίου, μάθαιναν μέσα απ’ το

βίωμα (την πραγματική εμπειρία της βίας), πού σταματά η φαντασία και πού ξεκινά η

πραγματικότητα. Μάθαιναν έτσι να προστατεύουν τον εαυτό τους, όχι μόνον φορώντας

κράνη από κατσαρόλες, όπως πολύ ωραία αναπαρίσταται στην ελεγειακή ταινία του Δήμου

Αβδελιώδη «Το δέντρο που πληγώναμε», αλλά και υπακούοντας σε κάποιους κανόνες και

ακολουθώντας τον αρχηγό. Μάθαιναν επίσης να σέβονται τους αντιπάλους τους που ήταν

πραγματικά πρόσωπα με σάρκα και οστά κι όχι κινούμενοι στόχοι στην οθόνη Η/Υ. Έτσι τα

παιδιά μάθαιναν για την επιθετικότητα μέσα από διαδικασίες κοινωνικοποίησης.

Το θέμα της επιθετικότητας είναι το πιο πολυσυζητημένο και καυτό θέμα σχετικά με τα

videogames.

Απ’ τις υπάρχουσες ψυχολογικές μελέτες για τα videogames, υπάρχουν ενδείξεις ότι το

παίξιμό τους έχει ισχυρή επίδραση στην επιθετικότητα των παιδιών, γιατί:

Page 10: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

10

Τα παιδιά εμπλέκονται ενεργητικά σ’ αυτά.

Τα παιχνίδια αυτά αμείβουν την βίαιη συμπεριφορά, και

Τα παιδιά επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά αυτή την συμπεριφορά παίζοντας.

Και είναι γνωστό απ’ την Επιστήμη της Ψυχολογίας ότι:

η ενεργός συμμετοχή

η ενίσχυση μέσω της αμοιβής

και η επανάληψη,

προάγουν την μάθηση.

Οι αρνητικές κριτικές επισημαίνουν το κίνδυνο αύξησης της επιθετικής συμπεριφοράς από

τη συχνή ενασχόληση με παιχνίδια με επιθετικό περιεχόμενο, την σταδιακή

απευαισθητοποίηση στη βία καθώς και τον κίνδυνο εξάρτησης.

Συνδέεται επίσης με μείωση της ικανότητας για συναίσθηση, που είναι η νοητική και

συναισθηματική ικανότητα για επαφή και κατανόηση της ψυχικής κατάστασης του αλλού

ατόμου, με απλά λόγια η ικανότητα να μπαίνει κανείς στη θέση του άλλου, που θεωρείται

βασικός μηχανισμός κοινωνικής συμπεριφοράς και αναστολής επιθετικότητας

Μ’ άλλα λόγια δεν αποδεικνύεται ότι το παίξιμο είναι αυτό που προκαλεί προβλήματα

συμπεριφοράς. Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι τα παιδιά με περισσότερο επιθετικές τάσεις

και προϋπάρχοντα προβλήματα μπορεί να ελκύονται περισσότερο από τέτοια παιχνίδια

που τους παρέχουν την αίσθηση της νίκης, της κυριαρχίας, ενώ συγχρόνως ικανοποιούν

την ανάγκη τους για διέγερση.

Απ’ την άλλη πλευρά, έχει γίνει η υπόθεση ότι ένας απ’ τους βασικούς ψυχολογικούς

μηχανισμούς που εξηγεί τις αρνητικές συνέπειες των βίαιων videogames είναι

η απευαισθητοποίηση στη βία. Η απευαισθητοποίηση στην βία μπορεί να οριστεί ως η

σταδιακή μείωση ή εξάλειψη των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφοριστικών

αντιδράσεων σ’ ένα βίαιο ερέθισμα ως αποτέλεσμα της συχνής έκθεσης σ’ αυτό.

Αποτέλεσμα της απευαισθητοποίησης είναι, στην καλύτερη περίπτωση, η έλλειψη

αντίδρασης στη βία, η μη προσπάθεια παρέμβασης για να σταματήσει, ενώ στην χειρότερη

περίπτωση είναι η διάπραξη μιας βίαιης πράξης με λιγότερη αντίσταση.

Τέλος, το πρόβλημα της εξάρτησης, του εθισμού δηλαδή στη χρήση των videogames,

απασχολεί όλο και περισσότερο σήμερα τους ειδικούς σε θέματα ψυχικής υγείας.

Όταν ο χρόνος που περνά ένα παιδί παίζοντας videogames αρχίζει να προκαλεί

δυσλειτουργία στην οικογενειακή, σχολική και κοινωνική του ζωή, τότε αυτό μπορεί να είναι

Page 11: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

11

ένδειξη ότι έχει παγιδευτεί σ’ έναν φαύλο κύκλο εξάρτησης. Η ενασχόληση τότε με τα

videogames υποκαθιστά τις σχέσεις με την οικογένεια και τους συνομηλίκους, το παιδί ζητά

να περνά όλο και περισσότερες ώρες παίζοντας και η αποχή απ’ το παίξιμο προκαλεί

δυσφορία ή / και κατάθλιψη.

Συμπτώματα πιθανής εξάρτησης που θα έπρεπε να μας ανησυχήσουν:

Το παιδί περνά όλο τον ελεύθερο χρόνο του μπροστά στον Η/Υ

Έχει συχνά πονοκεφάλους και νυστάζει στο σχολείο

Πέφτει η σχολική του επίδοση

Παραμελεί το φαγητό του και την προσωπική του υγιεινή

Προτιμά να παίζει videogames απ’ το να δει τους φίλους του, η ενασχόληση με τα

ηλεκτρονικά παιχνίδια τείνει να υποκαθιστά τις σχέσεις με τους συνομηλίκους και την

οικογένειά του

Είναι ευερέθιστος όταν δεν παίζει videogames

Γενικές κατευθύνσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος

Αναγνώριση του προβλήματος

Συζήτηση με το παιδί για το πρόβλημα

Διερεύνηση τυχόν άλλων συναισθηματικών προβλημάτων που μπορεί να υπόκεινται αυτού

(όπως άγχος, κατάθλιψη κ.ά.)

Αναζήτηση θεραπευτικής παρέμβασης από ειδικό πλαίσιο. (Ακόμα και στη χώρα μας,

υπάρχουν περιπτώσεις εφήβων που νοσηλεύονται με διάγνωση «εθισμός στο Internet”)

Συμπεράσματα :

Τα videogames έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας, όπως νωρίτερα είχε μπει η TV.

Μπορούν να προσφέρουν θετικά στοιχεία στα παιδιά μας: πάνω απ’ όλα ψυχαγωγία, αλλά

και γνώσεις και ανάπτυξη γνωστικών δεξιοτήτων, καθώς και εξοικείωση με τη σύγχρονη

τεχνολογία.

Για να περιοριστούν οι πιθανές αρνητικές επιδράσεις, οι γονείς μπορούν να παίξουν έναν

ρόλο προστατευτικό.

http://www.newinka.gr/consumer.php?id=189&version=gr

Page 12: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

12

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΕΙΣ

Μια από τις πολλές εφαρμογές εκπαιδευτικού λογισμικού, που είναι κατάλληλο για χρήση

στο σχολείο ή στο σπίτι, είναι τα λεγόμενα ηλεκτρονικά παιχνίδια. Παρόλο που ο όρος μας

παραπέμπει σε ψυχαγωγικές δραστηριότητες στην πραγματικότητα περιλαμβάνει ένα ευρύ

σύνολο δραστηριοτήτων, που παρέχουν υλικό για την άσκηση, επομένως και την

ανάπτυξη, ορισμένων δεξιοτήτων που διαθέτουν τα παιδιά σε χαμηλό ή λανθάνον επίπεδο.

Οι γνώσεις και οι δεξιότητες αυτές όχι μόνο αποκτώνται σε ένα περιβάλλον ομαδικής

συνεργασίας, αφού παίζονται με τουλάχιστον δυο παίκτες και ορισμένους θεατές, αλλά και

είναι δυνατόν να αγγίζουν το περιεχόμενο πολλών γνωστικών αντικειμένων,

προσπαθώντας έτσι τη πολύπλευρη μάθηση .Οι προσομοιώσεις έχουν πολλά κοινά με τα

παιχνίδια αλλά διατηρούν πιο ξεκάθαρο το επιστημονικό πνεύμα του πειραματισμού.

Ένα παράδειγμα είναι το πρόγραμμα προσομοίωσης "όρεγκον τραιλ " το οποίο βάζει τους

μαθητές στο ρόλο των πρωτοπόρων του παρελθόντος και μέσα από περιπέτειες τούς

εμπλέκει σε δραστηριότητες και προβλήματα που έχουν σχέση με διάφορα γνωστικά

αντικείμενα εκτός από την ιστορία, όπως τα γλωσσικά( γράφουν και εκδίδουν εφημερίδα),

τα μαθηματικά(κάνοντας αγορές για το ταξίδι και συναλλαγές που απαιτούν υπολογισμούς),

τα καλλιτεχνικά(ζωγραφίζουν χάρτες και εικονογράφηση για την εφημερίδα),βιοφυσική και

γεωγραφία( μελετούν το κλίμα, την άγρια φύση, τα ζώα και τη διατροφή κατά τη διάρκεια

του ταξιδιού), τη μουσική( τραγουδούν τραγούδια της εποχής) κ.ά.

πηγή Α. Ράπτης-Α. Ράπτη ,Πληροφορική και εκπαίδευση(Έκφραση- Έκθεση, τεύχος Γ,

Γενικό Λύκειο)

Παιχνίδια που ξεχάστηκαν με την πάροδο του χρόνου ή προέρχονται από

το μακρινό παρελθόν των προγόνων μας!

Μακριά γαϊδούρα

Το παιχνίδι παίζεται με δύο ομάδες. Η κάθε ομάδα έχει 5-6 παίκτες. Η πρώτη ομάδα

κάθεται σχεδόν κάτω και τα παιδιά της άλλης ομάδας πηδούν ένας-ένας στην πλάτη των

παιδιών της πρώτης ομάδας. Αν η πρώτη ομάδα δεν πέσει κάτω, τότε κερδίζει. Αν πέσει

κάτω, κερδίζει η δεύτερη ομάδα.

Τα αγαλματάκια

Τα αγαλματάκια παίζονται από τρία παιδιά και πάνω. Ένα παιδί τα φυλάει και κλείνει τα

μάτια. Κρατά κλειστά τα μάτια του κει λέει τη φράση: "Αγαλματάκια αγαλματάκια, μέρα ή

νύχτα;" Όσο λέει τη φράση και κρατά κλειστά τα μάτια τα άλλα παιδιά κινούνται. Όταν τα

Page 13: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

13

ανοίξει όλοι πρέπει να είναι ακίνητοι. Αν κάποιο παιδί εκείνη τη στιγμή που ανοίγει τα μάτια

του κινηθεί τα φυλάει εκείνο.

Το πατητό

Το πατητό παίζεται από πολλούς παίκτες. Όλοι οι παίκτες ενώνουν το ένα τους πόδι, τα

κολλάνε δηλαδή όλα μαζί. Μετά φωνάζουν "πατητό" όλοι μαζί παίρνοντας το πόδι τους

πίσω. Φωνάζουν νούμερα: "πρώτος", "δεύτερος" κ.α. Ο καθένας παίζει με τη σειρά του. Ο

ένας προσπαθεί να πατήσει τον άλλο πηδώντας. Πηδούν όμως και αυτοί τους οποίους

προσπαθούν να πατήσουν, ώστε να αποφύγουν το πάτημα. νικητής είναι αυτός που θα

μείνει τελευταίος.

Στρατιωτάκια, ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα

Η ομάδα των παιδιών τα βγάζει για να δούνε ποιος τα φυλάει και αυτό στέκεται σε

απόσταση με το πρόσωπο στον τοίχο λέγοντας: " Στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα και

αγέλαστα". Μόλις αυτός γυρίσει προς τα παιδιά που βρίσκονται σε απόσταση πίσω από την

πλάτη του και κάνουν διάφορες κινήσεις πρέπει να μείνουν ακίνητα. Εκείνος τότε θα

περιδιαβεί ανάμεσά τους με σκοπό να τα κάνει να κουνηθούν ή να γελάσουν, χωρίς όμως

να τ' ακουμπήσει. Αν κάποιος κουνηθεί τον βγάζει από το παιγνίδι. Το ίδιο

επαναλαμβάνεται μέχρι να μείνει ο τελευταίος, ο οποίος και καλείται να τα φυλάξει.

Πεντόβολα

«Είναι ένα ομαδικό παιχνίδι που απαιτεί σκέψη ,ταχύτητα ,ακρίβεια κινήσεων. Σχεδόν κάθε

απόγευμα στη γειτονιά παίζαμε όλα τα παιδιά. Πρώτα από όλα φτιάχναμε ένα κύκλο κάτω

στο έδαφος και μέσα τοποθετούσαμε πέντε πέτρες. Κατόπιν κάθε ένας με τη σειρά έπαιρνε

στα χέρια του μία πέτρα από το κύκλο, την πετούσε ψηλά και μέχρι να κατέβει η πέτρα

έπρεπε να πάρει στα χέρια του όσες πέτρες μπορούσε από τον κύκλο και ταυτόχρονα να

πιάσει και την πέτρα που κατέβαινε. Νικητής ήταν το παιδί που μάζευε πρώτο τις πέτρες

του κύκλου χωρίς φυσικά να του πέσει η μάνα πέτρα που πετούσε στον αέρα. Θυμάμαι

ακόμα και σήμερα τα αστεία και τα μικροατυχήματα που συνέβαιναν με τη μάνα πέτρα .

Λόγω της οικονομικής ανέχειας έπρεπε να επινοούμε παιχνίδια ανέξοδα κάτι που κέντριζε

τη φαντασία μας.»

Γιαγιά Αγγελική Καλογεροπούλου

Στη συνέχεια επισυνάπτονται συνεντεύξεις

Τι παιχνίδια παίζατε και πώς; Ποια συναισθήματα σας δημιουργούσαν;

Μέλισσα:

Page 14: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

14

‘’Έπαιζαν όσα παιδιά ήθελαν. Δυο παιδιά ήταν αντίπαλοι και συνεννοούνταν τι θα είναι ο

καθένας, π.χ κεράσι, μαργαρίτα, τριαντάφυλλο. Έμπαιναν τα παιδιά το ένα πίσω απ’ το

άλλο και περνούσαν ανάμεσα απ’ τα δυο παιδιά, τα οποία χτυπούσαν παλαμάκια και

τραγουδούσαν ΄΄ Περνά, περνά η μέλλισσα με τα μελισσόπουλα και με τα παιδόπουλα’’.

Και έπιαναν το τελευταίο παιδί που περνούσε ανάμεσά τους όταν τελείωνε το τραγούδι και

το ρωτούσαν π.χ ‘’ κεράσι ή μαργαρίτα’’ και αν έλεγε ΄΄κεράσι΄΄ πήγαινε πίσω από το παιδί

που ήταν το κεράσι και αντίστοιχα αν έλεγε ΄΄μαργαρίτα΄΄. Όταν τελείωναν όλα τα παιδιά της

σειράς, αφού πρώτα χάραζαν μια γραμμή στη μέση, η μια ομάδα τραβούσε την άλλη και

όποια περνούσε τη γραμμή, έχανε. Τα συναισθήματα που μου δημιουργούσε ήταν χαρά.

Και ώρες- ώρες τα νοσταλγώ.’’ Πούλια Γεωργοπούλου, 77 ετών

Μαντιλάκια:

‘’Παιζόταν με δύο ομάδες. Ένα παιδί ήταν η μάνα και κρατούσε το μαντίλι με τεντωμένο το

χέρι του μπροστά. Τα παιδιά των δυο ομάδων είναι μπροστά στη μάνα, η μια ομάδα απ’ τη

μια μεριά και η άλλη από την άλλη. Το κάθε παιδί είχε έναν αριθμό σε κάθε ομάδα. Η μάνα

κρατούσε μπροστά το μαντήλι και φώναζε αριθμούς. Όποιο παιδί είχε αυτόν τον αριθμό

από κάθε ομάδα, έτρεχε και προσπαθούσε να πάρει το μαντήλι χωρίς να το πάρει πρώτος

ο αντίπαλος. Χαρά και γέλιο μας δημιουργούσαν αυτά τα παιχνίδια τότε.’’ Μαρία Μαθιού,

68 ετών

Αμπάριζα:

Page 15: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

15

‘’ Χωριζόμασταν σε δυο ομάδες με ισοδύναμο αριθμό παιδιών. Η μια ομάδα έπιανε μια

κολόνα και το ίδιο έκανε και η άλλη. Οι δυο ομάδες έπρεπε να βρίσκονται απέναντι και να

έχουν αρκετό χώρο μεταξύ τους. Σκοπός ήταν να πιάσουν όλα τα παιδιά της αντίπαλης

ομάδας και να τα φυλακίσουν. Κέρδιζε όποια ομάδα το κατάφερνε πρώτη. Τα

συναισθήματα που σου δημιουργεί αυτό το παιχνίδι είναι χαρά, γέλιο και πολύ

διασκέδαση.’’ Αρετή Τζουγανάτου, 65 ετών

Άγγελοι του Τσάρλι:

‘’ Αυτό το παιχνίδι καθιερώθηκε από την ταινία με το ίδιο όνομα τη δεκαετία του 80’. Ήταν

τρεις ωραίες αστυνομικίνες και ο Τσάρλι ήταν ο αρχηγός τους που τους έδινε τις δύσκολες

αποστολές. Κάθε επεισόδιο ήταν και μια νέα αποστολή που την έβγαζαν εις πέρας με

μεγάλη επιτυχία. Τις αστυνομικίνες αυτές τις είχαμε ως πρότυπα και κάθε απόγευμα

παίζαμε στη γειτονιά αυτούς τους ρόλους, παίρναμε ψεύτικα πιστόλια και πηγαίναμε για

εξερεύνηση. Συνήθως, πηγαίναμε σε ένα δασάκι ή σε ένα ακατοίκητο σπίτι, υποτίθεται για

να εξερευνήσουμε κάποιο μυστήριο. Τα συναισθήματα που νιώθαμε ήταν πολύ όμορφα.

Αισθανόμασταν ελευθερία, ξεγνοιασιά και κάποιο κυριαρχικό συναίσθημα ότι ήμασταν

δυνατοί και θέλαμε να πιστεύουμε πως υπάρχει ένα μυστήριο σε όλο αυτό.’’ Γωγώ

Στριμπάκου, 40 ετών

Σκλαβάκια:

‘’ Τα παιδιά χωρίζονταν σε δυο ομάδες και καθεμία διαλέγει ένα σημείο, όπου τοποθετεί μια

μεγάλη πέτρα, το λημέρι. Τα δυο λημέρια είναι το ένα απέναντι στο άλλο σε αρκετή

απόσταση. Ανάμεσά τους φτιάχνουν μια γραμμή, το σύνορο. Μόλις δοθεί το σύνθημα, τα

παιδιά κινούνται προς το σύνορο και κάθε παιδί προσπαθεί να πιάσει ένα παιδί της άλλης

ομάδας. Ο αιχμάλωτος μεταφέρεται στο λημέρι της αντίπαλης ομάδας, μέχρι να έρθει ένα

παιδί της δικής του ομάδας να τον ελευθερώσει. Νικάει η ομάδα που θα πιάσει

περισσότερους αιχμαλώτους.’’ Έφη Στριμπάκου, 43 ετών

Σχοινάκι:

Page 16: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

16

‘’ Ήταν από τα πιο γνωστά παιχνίδια και αγαπημένο των κοριτσιών. Αρχικά, δυο παιδιά

πιάνουν ένα σχοινάκι και το κάνουν πάνω κάτω και απ΄έξω περιμένουν τα παιδιά για να

μπουν ένα- ένα. Όρος του παιχνιδιού είναι να μην πατήσουν το σχοινί και όταν αυτό φτάσει

κοντά στα πόδια τους να πηδήξουν, ώστε να το προσπεράσουν. Σε περίπτωση που το

πατήσουν βγαίνουν εκτός παιχνιδιού. Το συναίσθημα που είχαμε ήταν η χαρά αλλά και η

ανυπομονησία για το πότε θα συγκεντρωθούμε πάλι όλοι μαζί να το ξαναπαίξουμε.’’ Σύλβια

Πρέγκα, 43 ετών

Κρυφτό:

‘’ Ήταν ομαδικό παιχνίδι. Μπορούσαν να συμμετέχουν όσα παιδιά

ήθελαν. Απαραίτητη προϋπόθεση για να παιχτεί ήταν να υπάρχουν κρυψώνες, μέρη

δηλαδή που τα παιδιά να μπορούσαν να κρυφτούν. Ένα από τα παιδιά τα φύλαγε, δηλαδή

έκλεινε τα μάτια του και μέτραγε μέχρι έναν αριθμό που είχαν καθορίσει από πριν όλοι μαζί,

ενώ τα υπόλοιπα παιδιά έτρεχαν να βρουν μέρος να κρυφτούν. Όταν τελείωνε το μέτρημα

το παιδί, έψαχνε να βρει πού είναι κρυμμένοι οι συμπαίκτες του. Αν έβρισκε το κρυμμένο

παιδί έτρεχε στο σημείο που νωρίτερα τα φύλαγε και έλεγε ΄΄ φτου στον ~΄΄ και έλεγε το

όνομα του παιδιού που είχε βρει. Τότε το παιδί είχε χάσει το παιχνίδι και έβγαινε από την

κρυψώνα του. Όμως υπήρχε περίπτωση όταν ο παίχτης απομακρυνόταν από το σημείο

φυλάξεως, κάποιο από τα κρυμμένα παιδιά να τρέξει στο σημείο και να τον φτύσει αυτό. Το

παιδί αυτό ήταν νικητής. Το παιχνίδι τελείωνε σε αυτήν την περίπτωση και τα φύλαγε πάλι

το ίδιο παιδί, ενώ αν έβρισκε όλους τους κρυμμένους τα φύλαγε το παιδί που βρήκε

τελευταίο. Μας άρεσε πάρα πολύ γιατί είχε πολύ πλάκα και γενικότερα διασκεδάζαμε.’’

Αλέξανδρος Τζωρτζίνης , 54 ετών

Μήλα:

Ήταν ένα ομαδικό παιχνίδι. Παιζόταν στις γειτονιές και χρειαζόταν μια

μπάλα. Δυο παιδιά ήταν σε απόσταση μεταξύ τους ενώ τα υπόλοιπα ήταν ανάμεσά τους.

Page 17: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

17

Τα παιδιά που βρίσκονταν στα δυο άκρα προσπαθούσαν να πετύχουν με τη μπάλα τα

υπόλοιπα και όποιο παιδί χτυπούσαν έβγαινε από το παιχνίδι. Όταν όμως το παιδί-στόχος

έπιανε την μπάλα αγκαλιά, αποκτούσε ένα μήλο. Το παιχνίδι συνεχιζόταν μέχρι να φύγουν

όλα τα παιδιά από μέσα και να μείνει μόνο ένα. Αυτό, ήταν και ο νικητής. Ήταν ένα πολύ

ωραίο παιχνίδι και εκτός από τη χαρά που μας δημιουργούσε, μας γύμναζε κιόλας.’’ Άννα

Παντελή, 45 ετών

Ράλυ:

‘’ Ήταν κατασκευές από καλάμι και σαν τιμόνι, ρόδες και κορμό του οχήματος

χρησιμοποιούσαμε χοντρό σύρμα. Η δεξιοτεχνία του κατασκευαστή και η ταχύτητα του

οδηγού, που ήταν συνήθως το ίδιο πρόσωπο, ήταν καθοριστικός παράγοντας της νίκης.

Παιζόταν συνήθως από αγόρια, αν και πολλές φορές οι οδηγοί ήταν κορίτσια. Υπήρχε

αφέτης που έδινε την εκκίνηση και συνήθως η απόσταση για τους τερματισμούς ήταν

περίπου 100 μέτρα. Μας έκανε να αισθανόμαστε ότι είμαστε μεγάλοι οδηγοί. Χαιρόμασταν

και διασκεδάζαμε.’’ Μιχάλης Αποστολόπουλος, 50 ετών

Κεραμυδάκια :

‘’ Χαράζαμε έναν κύκλο, στήναμε πάνω κεραμιδάκια και χωριζόμασταν σε δυο ομάδες που

είχαν αρκετή απόσταση μεταξύ τους. Τα παιδιά της πρώτης ομάδας, σημαδεύοντας με ένα

τοπάκι προσπαθούσαν να γκρεμίσουν τα κεραμιδάκια. Αν δεν τα κατάφερναν,

προσπαθούσε η δεύτερη ομάδα. Αν κάποιο παιδί κατάφερνε να τα γκρεμίσει, τότε τα

υπόλοιπα απ΄ την ομάδα του, έτρεχαν μέσα στον κύκλο για να εμποδίσουν τα παιδιά της

άλλης ομάδας, τα οποία προσπαθούσαν να ξαναστήσουν τα κεραμιδάκια, ενώ άλλα

σημάδευαν τα παιδιά με τοπάκια για να τα κάψουν. Μου έδινε μεγάλη χαρά αυτό το παιχνίδι

και θυμάμαι πως ήταν το αγαπημένο μου.’’ Κωνσταντίνα Μίχου, 64 ετών

Κότσι

Page 18: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

18

‘’Παίρναμε ένα κόκκαλο από την άρθρωση ζώου, με τέσσερις χαρακτηριστικές πλευρές. Το

ρίχναμε και ανάλογα με το ποια πλευρά έμενε όρθια υποδυόμασταν και τον κατάλληλο

ρόλο. Αυτοί ήταν ή «Βασιλιάς» ο οποίος παρέμενε μέχρι κάποιος άλλος να φέρει το ίδιο και

που έδινε τις εντολές των τιμωριών ή «Σγρουμπάτσι» που ήταν αυτός που έδερνε, ή

«Λίμπα» που ήταν αυτός που έριχνε μια ουδέτερη ριξιά, ούτε πολύ δυνατή, ούτε πολύ

απαλή και «Γάιδαρος», δηλαδή ο τιμωρημένος. Διασκεδάζαμε τότε πολύ με αυτό το

παιχνίδι, τώρα όμως που το σκέφτομαι ήταν και διδακτικό γιατί το κότσι ήταν έτσι φτιαγμένο

που τις περισσότερες φορές ερχόταν ΄΄γάιδαρος΄΄. Άπονη ζωή !’’ Θανάσης Μίχος, 66 ετών

Μότσιος:

‘’Χωριζόμασταν σε δυο ομάδες και στη μέση βάζαμε ένα μεταλλικό κουτί, το μότσιο δηλαδή.

Στόχος του παιχνιδιού μας ήταν να ρἰξουμε το κουτί και όποια ομάδα το κατάφερνε πρώτη

νικούσε. Όταν η μια ομάδα στόχευε η άλλη πρόσεχε ώστε, αν αστοχούσαν, να πιάσει την

πέτρα και να δοκιμάσει αυτή να ρίξει το κουτί. Εμένα με διασκέδαζε πολύ αυτό το παιχνίδι

και είναι και απ’τα λίγα που θυμάμαι πώς τα παίζαμε.’’ Παντελής Αγγελής, 60 ετών

Σβούρα:

‘’ Αγοράζαμε σβούρες ή φτιάχναμε μόνοι μας με ξύλο και τις βάζαμε μέσα σε ένα κύκλο.

Παίρναμε μια άλλη σβούρα που είχαμε δέσει πάνω της ένα σχοινάκι και μ’αυτή

προσπαθούσαμε να βγάλουμε τις υπόλοιπες από τον κύκλο. Όσες βγάζαμε, τις κερδίζαμε.’’

Αγγελική Βαγενά, 47 ετών

Λεύκωμα:

‘’ Πρόκειται κυρίως για κοριτσίστικο παιχνίδι. Ήταν ένα τετράδιο όπου γράφαμε

διάφορες ερωτήσεις, σχετικά με τις φιλίες και τον έρωτα, όπως ΄΄Ποια είναι η καλύτερή σου

φίλη΄΄ ή ΄΄Τι είναι έρωτας΄΄. Το δίναμε το ένα κορίτσι στο άλλο και η καθεμιά έπρεπε να

συμπληρώσει τις ερωτήσεις και να το επιστρέψει. Αυτά που γράφαμε ο ιδιοκτήτης του

λευκώματος δεν έπρεπε να τα μαρτυρήσει σε κανέναν. Στην ουσία, βέβαια, όλες ξέραμε τα

μυστικά των υπόλοιπων κοριτσιών, αφού όποιος έπαιρνε το λεύκωμα, συνήθως έψαχνε

όλες τις απαντήσεις. Μου άρεσε πάρα πολύ και να φτιάχνω λεύκωμα και να συμπληρώνω.

Θυμάμαι, μάλιστα, πως όταν μια φίλη μου ξεχνούσε να μου δώσει το λεύκωμά της να το

Page 19: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

19

συμπληρώσω, θεωρούσα πως δε με έχει φίλη και τσακωνόμασταν.’’ Ελένη Γαλάνη, 35

ετών

ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Παρακάτω παρουσιάζουμε μερικές επιρροές του παιχνιδιού στις τέχνες:

Albert Edelfed

Τα παιδιά που παίζουν στην παραλία

Εθνική Φιλανδική Πινακοθήκη

Στον πίνακα του Αλμπέρ Έντελφεντ τρία αγόρια παίζουν σε μια ήρεμη γαλάζια

ακροθαλασσιά. Το ένα καθισμένο σε μικρό βραχάκι έχει ρίξει στη θάλασσα ένα καραβάκι

και το βοηθάει με κάποιο ξύλο να πλεύσει στο νερό. Το μεσαίο αγόρι στέκεται όρθιο σε μια

πέτρα της ακροθαλασσιάς και ετοιμάζεται να ρίξει στο νερό τη δική του βάρκα

παρακολουθώντας το καραβάκι του φίλου του. Το τρίτο παιδάκι με σηκωμένα ως απάνω τα

μπατζάκια του παντελονιού του και γυμνό από τη μέση και πάνω ετοιμάζεται να μπει στο

νερό για να παίξει με τα υπόλοιπα παιδιά. Kαι τα τρία παιδιά είναι ξυπόλυτα και μοιάζουν

περίπου 7-9 ετών. Στο φόντο διακρίνεται ένα καράβι και ο καπνός που βγαίνει από αυτό.

Προφανώς εκεί κοντά υπάρχει το λιμάνι.

Henri Matisse ( Ανρί Ματίς )

Το πλήρες του όνομα είναι Henri-Emile-Benoit Matisse. Γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 1869

Page 20: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

20

και πέθανε στις 3 Νοεμβρίου 1954. Πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους Γάλλους

ζωγράφους του 20ου αιώνα. Θεωρείται ο ιδρυτής του καλλιτεχνικού κινήματος του

φοβισμού, καθώς και μια από τις σημαντικότερες μορφές της μοντέρνας τέχνης.

Η ΖΩΗ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ

Ο Matisse γεννήθηκε στην επαρχία Λε Κατώ-Καμπρεζί (Le Cateau-Cambrésis) στη Βόρεια

Γαλλία. Σπούδασε Νομική στο Παρίσι και αφού απέκτησε την δικηγορική άδεια εργάστηκε

για ένα διάστημα ως συμβολαιογράφος στην γενέτειρά του. Το 1891προσβλήθηκε από

ασθένεια και κατά το στάδιο της ανάρρωσής του ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τη

ζωγραφική. Επηρεασμένος από

την ιαπωνική τέχνη και τα έργα των Σεζάν , Βαν Γκογκ και Γκωγκέν φτίαχνει τα πρ'ωτα του

έργα.Η μεθοδολογία του περιλαμβάνει, σύμφωνα με τον ίδιο, αρχικά την ανεξάρτητη

επεξεργασία επιμέρους στοιχείων του πίνακα και στο τελικό μόνο στάδιο την ανάμιξή τους

για την παραγωγή της τελικής σύνθεσης. Η τεχνοτροπία του Ματίς είναι αυτή που

χαρακτηρίζει το κίνημα των φοβιστών. Η θεματολογία του ήταν διανθισμένη συνήθως με

έντονα, φωτεινά χρώματα και αποτελείται κυρίως από προσωπογραφίες, εσωτερικούς

χώρους και θέματα νεκρής φύσης. Πραγματοποιεί την πρώτη του έκθεση το 1904 και

ταξιδεύει σε πολλές πόλεις της Ευρώπης. Τα επόμενα χρόνια 1908 – 1912 κάνει εκθέσεις

των έργων του στο Βερολίνο , τη Μόσχα, το Μόναχο και το Λονδίνο.

Αν και το κίνημα των φωβιστών, του οποίου αποτελεί ηγετική μορφή, χάνει την αίγλη του

μετά το 1906, ο ίδιος ο Ματίς γνωρίζει σημαντική καλλιτεχνική αναγνώριση με τα έργα που

παράγει την περίοδο 1906-1917 τα οποία ξεφεύγουν από τα όρια του φωβισμού.

Συνδέεται φιλικά με τον Πάμπλο Πικάσο, αν και ανάμεσα τους υπήρχε πάντα και το στοιχείο

του ανταγωνισμού.

Από το 1917 μέχρι το θάνατό του έζησε στην πόλη Σιμιέ. Το 1914 διαγνώστηκε πως πάσχει

από καρκίνο και ένα μέρος των τελευταίων χρόνων της ζωής του αναγκάστηκε να το

περάσει σε αναπηρική καρέκλα. Παρά το γεγονός αυτό, δεν εγκατέλειψε το έργο του,

αντιθέτως ασχολήθηκε ενεργά με την τεχνική του κολάζ, μέσω της οποίας κατάφερε να

παράγει μερικά από τα ιδιαίτερα αναγνωρίσιμα σήμερα έργα του.

Pieter Brugel

Γεννήθηκε το 1525 και πέθανε το 1596. Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους Ολλανδούς

ζωγράφους της εποχής του, εξέχουσα μορφή της Βορειοευρωπαικής Αναγέννησης. Κατά

την σύντομη σταδιοδρομία του γνώρισε τεράστια επιτυχία κι ως χαράκτης προκάλεσε

επανάσταση στην τέχνη της τοπιογραφίας και εξασφάλισε αιώνια δόξα, χάρη στις γραφικές

σκηνές του, με θέμα

την αγροτική ζωή. Παρά τη δημοτικότητα του έργου του, οι λεπτομέρειες της ζωής του μας

είναι άγνωστες. Τα ηθοπλαστικά θέματα κυριάρχησαν στους πίνακές του.

Page 21: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

21

Μετά την εγκατάστασή του στη Βενετία, το στυλ του γίνεται πιο εξεζητημένο κι η πολιτική

κρίση στη χώρα του, προσέδωσε μια μελαγχολική νότα και η αίσθηση επικείμενης

καταστροφής στην ομορφιά των έργων του.

Γεννιέται στις Κάτω χώρες, και πιθανώς στη Μπρέντα ή στα περίχωρά της. Σε ηλικία 20

ετών ξεκινά ως μαθητής στο ατελιέ του Πίτερ Κέκε Βαν Άαλστ. Μετά από 5 χρόνια

συνεργάζεται με τον Πίτερ Μπάλτενς σε ένα έργο για την Αγία Τράπεζα στο ναό Σαν

Ρομπούτς του Μέλεχεν και τον επόμενο χρόνο γίνεται δεκτός στη Συντεχνία Ζωγράφων

Αμβέρσας. Το 1552 ταξιδεύει στην Ιταλία. Την επόμενη χρονιά επιστρέφει στη Ρώμη και

συνεργάζεται με τον μικρογράφο Τζούλιο Κλόβιο.

Το 1553 παντρεύεται την κόρη του δασκάλου Κέκε, Μαρία και εγκαθίστανται στην Αμβέρσα.

Την επόμενη χρονιά γεννιέται ο γιός του Πίτερ (ο νεότερος). Το 1568 αρχίζει η επανάσταση

των Ολλανδών ενάντια στην Ισπανική κατοχή. Γεννιέται ο δεύτερος γιός του Γιάν. Στις 9

Σεμπτεμβρίου 1569 πεθαίνει στις Βρυξέλλες και θάβεται στη Νοτρ Νταμ Ντε Λα Σαπέλ σε

ηλικία 44 χρονών.

Ο πίνακας αυτός ονομάζεται Παιδικά Παιχνίδια και παρουσιάζει περίπου 100 διαφορετικά

παιχνίδια των παιδιών. Ακόμα, στον συγκεκριμένο πίνακα είναι κρυμένο το πρόσωπο ενός

μικρού παιδιού, όμως δύσκολα μπορούμε να το διακρίνουμε.

Σαββίδης Συμεών :"Γύρω -γύρω όλοι",1908

Λάδι σε ξύλο,18x24 εκ.

κληροδότημα Αντ. Μπενάκη

Page 22: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

22

Αρ ,έργου Π2071-Εθνική Πινακοθήκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στον πίνακα απεικονίζονται παιδιά να παίζουν το γνωστό παιχνίδι γύρω - γύρω όλοι.

Οι γονείς του Σαββίδη ήταν ευκατάστατοι έμποροι και γι' αυτό αρχικά τον έστειλαν να

σπουδάσει στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης στην Κωνσταντινούπολη. Κατόπιν

πραγματοποίησε σπουδές αρχιτεκτονικής στο Πολυτεχνείο της Αθήνας (1878–1880). Με

ιδιωτική υποτροφία, συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ζωγραφική στην

Ακαδημία του Μονάχου (1880–1887) με δασκάλους τον Γύζη, τον Λούντβιχ φον Λεφτς

(Ludwig von Löfftz) και τον Βίλχελμ φον Ντιτς (Wilhelm von Diez).

Έμεινε στο Μόναχο για πάρα πολλά χρόνια, πραγματοποιώντας μόνον ελάχιστα ταξίδια

προς την πατρίδα του, την Μικρά Ασία, προκειμένου να συγκεντρώσει θεματικό υλικό για τα

έργα του. Παρουσίασε πίνακές του σε μεγάλες διεθνείς εκθέσεις στο Βερολίνο, την Λειψία,

το Αμβούργο, την Βιέννη, το Παρίσι και το Λονδίνο. Συμμετείχε επίσης με έργα του σε εκθέσεις

της Αθήνας.

Το 1925 επέστρεψε φτωχός και άρρωστος στην Αθήνα, όπου και πέθανε δύο χρόνια

αργότερα. Το 1931, το Λύκειο Ελληνίδων διοργάνωσε συγκεντρωτική έκθεση με

ελαιογραφίες, υδατογραφίες και ιχνογραφήματα του ζωγράφου.

Ο Σαββίδης θεωρείται ως ένας από τους σημαντικότερους δεξιοτέχνες έλληνες

ζωγράφους τού 19ου αι. Στο έργο του, το οποίο εστιάζεται στην ανθρώπινη μορφή και τα

ανατολίτικα ηθογραφικά θέματα, αναζήτησε το τέλειο σχέδιο και την τέλεια χρωματική

αρμονία. Χαρακτηριστικά δείγματα της δουλειάς του αποτελούν οι ελαιογραφίες Το άναμμα

του τσιμπουκιού, η αριστοτεχνική Μελέτη χρωμάτων και οι ιμπρεσιονιστικής τάσης Βάρκες

στα νερά του Βοσπόρου.

Τις απόψεις του για την τεχνική της ζωγραφικής τις παρουσίασε στο σύγγραμμά του Έργα

και πάρεργα, το οποίο εξέδωσε στην γερμανική γλώσσα. Υπέγραφε πολλά από τα έργα του

ως «S. Sabbides». Το προσωπικό του σημειωματάριο με τίτλο Έργα και πάρεργα,

γραμμένο στα γερμανικά, φυλάσσεται στην Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας.

Οι ιστορικοί της τέχνης τον κατατάσσουν στην Σχολή του Μονάχου και πιο συγκεκριμένα

στους «οριενταλιστές» («orientalistes») που καταπιάνονταν κυρίως με ανατολίτικα θέματα.

Εντούτοις, στα τελευταία χρόνια της ζωής του ζωγράφισε πολύ ύπαιθρο με πλούσιο φως,

τόσο που να κατηγορηθεί ότι «αφήνει τον γερμανικόν τρόπον της εκφράσεως διά να

μαθητεύση εις το σχολείον της φύσεως».

Page 23: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

23

Γύζης Νικόλαος,Κούκου 1882

Λάδι σε μουσαμά, 100Χ75 εκ.,αρ. έργου Π3411

Δωρεά ανωνύμου στη μνήμη Τζιρακόπουλου , Εθνική Πινακοθήκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στον πίνακα απεικονίζεται το γνωστό παιχνίδι κρυφτό .

Γύζης Νικόλαος Βιογραφία

Γεννήθηκε το 1842 και είναι ένα από τα έξι παιδιά του ξυλουργού Γύζη . Έκανε μαθήματα

στην μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Ίδρυμα του Ναού της Ευαγγελιστρίας

Τήνου και στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών Μονάχου. Αφού ολοκλήρωσε τις

σπουδές τους επιστρέφει το 1872 στην Ελλάδα. Απογοητευμένος από τις συνθήκες τις

Ελλάδος το 1874 επιστρέφει στο Μόναχο. Το 1888 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής στην

Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου . Πέθανε το 1900 στο Μόναχο από λευχαιμία .

Λέγεται ότι τα τελευταία του λόγια ήταν ¨λοιπόν ας ελπίζωμεν και ας ζητώμεν να είμεθα

εύθυμοι"

Δήμα Τσίλλερ Ιωσηφίνα, Τραμπάλα

Λάδι σε μουσαμά , 41Χ44 εκ. , Συλλογή Κουτλίδη αρ.έργου Κ1380 Εθνική Πινακοθήκη

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Page 24: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

24

Δύο νεαρές κοπέλες κάνουν τραμπάλα με μια αυτοσχέδια τραμπάλα από κορμό ξύλου

πάνω σε πέτρες

Νικηφόρος Λύτρας:Επιστροφή απο το πανηγύρι"

Λάδι σε μουσαμά, 100Χ66εκ.Συλλογή Κουτλίδη,Εθνική Πινακοθήκη

Αρ Έργου Κ106

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Μιά οικογένεια επιστρέφει από το πανηγύρι . Ο γιός κρατά μία φλογέρα και το μικρό

κορίτσι κουνά στο ένα του χέρι μια στρογγυλή κουδουνίστρα .

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο Λύτρας γεννήθηκε στην Τήνο το 1832. Θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους

ζωγράφους του 19ου αιώνα και πρωτοπόρος στη διαμόρφωση της διδασκαλίας των

Καλών Τεχνών στην Ελλάδα. Το 1850 έρχεται στην Αθήνα και γράφεται στη μετέπειτα

Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο Γερμανός διευθυντής Θείρσιος τον πήρε υπό την

προστασία του . Το 1860 με υποτροφία από τον Όθωνα πάει στο Μόναχο. Το 18862 την

υποτροφία του ανέλαβε ο Σίνας πρέσβης της Ελλάδας στην Βιέννη. Με την επιστροφή του

στήν Αθήνα διορίστηκε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών , έδρα ζωγραφικής , όπου

παρέμεινε για 38 χρόνια. Πέθανε σε ηλικία 72 χρονών μετά από σύντομη ασθένεια που

εικάζεται ότι οφειλόταν σε δηλητηρίαση από τις χημικές ουσίες των χρωμάτων.

Page 25: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

25

Ογκύστ Ρενουάρ: "Οι ομπρέλες" Εθνική πινακοθήκη ,Λονδίνο

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στον πίνακα βλέπουμε ένα μικρό κοριτσάκι ντυμένο με την μόδα της εποχής του. Με το ένα

του χέρι βαστά ένα ξύλο και ταυτόχρονα μαζί με το άλλο χέρι το ξύλινο στεφάνι,

ανυπομονεί να το χτυπήσει και να το κάνει να κυλήσει.

Ρενουάρ:Η κούνια

ελαιογραφία, Μουσείο Ορσέ, Παρίσι

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Στον πίνακα εικονίζεται το αγαπημένο παιδικό παιχνίδι η κούνια

Ρενουάρ Βιογραφία

Γεννήθηκε στην Λιμόζ το 1841. Σε ηλικία τριών ετών φτάνει με την οικογένειά στο Παρίσι .

Το 1862 αντιγράφει με άδεια έργα από το Μουσείο Λούβρου . Το 1892 νόσησε από

παραμορφωτική αρθρίτιδα αλλά παρά τους πόνους δεν εγκατέλειψε τη ζωγραφική . Το

1919 είδε δικούς του πίνακες να εκτίθενται στο Μουσείο Λούβρου. Τον ίδιο χρόνο πέθανε.

Γεώργιος Ιακωβίδης

Βιογραφία

Ο Γεώργιος Ιακωβίδης γεννήθηκε το 1853 στα Χίδηρα της Λέσβου. Σε ηλικία 13 ετών πήγε

στην Σμύρνη, για να ζήσει με τον θείο του, πρακτικό αρχιτέκτονα, και να φοιτήσει

στην Ευαγγελική Σχολή, ενώ παράλληλα εργαζόταν. Από νωρίς έδειξε ενδιαφέρον για την

τέχνη και κυρίως για την ξυλογλυπτική. Το 1868ακολούθησε το θείο του στη Μαινεμένη για

δύο έτη και το 1870 με την προτροπή και την οικονομική βοήθεια του Μιχαήλ Χατζηλουκά,

ξυλέμπορου, συνεργάτη του θείου του, αποφάσισε να σπουδάσει γλυπτική στην Αθήνα.

Το 1870, εγγράφηκε στο Σχολείο των Τεχνών της Αθήνας (την μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή

Καλών Τεχνών). Δάσκαλοί του στην Αθήνα ήταν ο ζωγράφος Νικηφόρος Λύτρας και ο

Page 26: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

26

γλύπτης Λεωνίδας Δρόσης. Από το Σχολείο των Τεχνών αποφοίτησε με άριστα

τον Μάρτιο του 1877, ενώ είχε ήδη αρχίσει να διακρίνεται για το ζωγραφικό του ταλέντο.

Τον Νοέμβριο του 1877 έλαβε υποτροφία από το ελληνικό κράτος και αναχώρησε για

το Μόναχο με σκοπό να συνεχίσει τις σπουδές του στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της

πόλης. Δάσκαλοί του εκεί ήταν ο Λούντβιχ φον Λεφτς (Ludwig νοn Löfftz), ο Βίλχελμ φον

Λίντενσμιτ (Wilhelm νοn Lindenschmidt) και ο Γκάμπριελ φον Μαξ (Gabriel νοn Max).

Το 1883 αποφοίτησε από την Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, αλλά για τα επόμενα

δεκαεφτά χρόνια συνέχισε να εργάζεται στην ίδια πόλη.

Το 1878 δημιούργησε στο Μόναχο δικό του εργαστήριο και σχολή ζωγραφικής θηλέων που

λειτούργησε μέχρι το 1898. Με το ταλέντο και την εργατικότητά του, έγινε ευρύτατα γνωστός

και αγαπητός. Οι διακρίσεις άρχισαν να διαδέχονται η μία την άλλη: «Χρυσούν μετάλλιον»

στην Αθήνα το 1888, ιδιαίτερο βραβείο των Παρισίων 1889, «Βραβείο τιμής»

στην Βρέμη το 1890, «Χρυσούν μετάλλιον» του Βερολίνου το 1891, «Χρυσούν μετάλλιον»

του Μονάχου το 1893, το «Οικονόμειον βραβείον» στην Τεργέστη το 1895, το βραβείο

Βαρκελώνης το 1898 και το χρυσό μετάλλιο στο Παρίσι το 1900.

Το 1889 πέθανε η σύζυγός του, Άγλα. Το γεγονός αυτό σημάδεψε την ζωή του και λέγεται

πως κατόπιν σταμάτησε να ζωγραφίζει χαρούμενα παιδικά θέματα.

Το 1900 ιδρύθηκε η Εθνική Πινακοθήκη της Ελλάδας και ο Ιακωβίδης κλήθηκε από την

ελληνική κυβέρνηση να επιστρέψει στην Ελλάδα και διορίστηκε πρώτος της διευθυντής.

Μετά τον θάνατο του δασκάλου του Νικηφόρου Λύτρα το 1904, διορίστηκε ως άμισθος

καθηγητής ελαιογραφίας στην Σχολή Καλών Τεχνών. Για την προσφορά του αυτή, του

απονεμήθηκε ο «Χρυσούς Σταυρός των Ιπποτών». Κατά την ίδια περίοδο, ο Ιακωβίδης, ως

ο αγαπημένος προσωπογράφος της βασιλικής οικογένειας (υπήρξε προσωπικός φίλος του

φιλότεχνου πρίγκηπα Nικολάου) και της υψηλής αθηναϊκής κοινωνίας, ήταν ήδη ένας από

τους λίγους ευκατάστατους Έλληνες ζωγράφους.

Το 1910, με τον διαχωρισμό της Σχολής Καλών Τεχνών από το Εθνικό Μετσόβιο

Πολυτεχνείο, με βασιλικό διάταγμα τού ανατέθηκε η διεύθυνση του Σχολείου των Καλών

Τεχνών. Το 1914 ο Ιακωβίδης τιμάται με το Αριστείον των Γραμμάτων και Τεχνών και

το 1918 την θέση του στην διεύθυνση της Εθνικής Πινακοθήκης αναλαμβάνει ο Ζαχαρίας

Παπαντωνίου. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1926, ορίζεται ως ένα από τα τριάντα οκτώ

αριστίνδην μέλη της νεοσυσταθείσας Ακαδημίας Αθηνών.

Το 1930, αποχωρεί από την διεύθυνση της Ανωτάτης, πλέον -μετά την αναδιοργάνωσή της-

Σχολής Καλών Τεχνών, με τον τίτλο του «επιτίμου διευθυντού». Πέθανε το 1932, λίγο καιρό

πριν κλείσει τα ογδόντα του.

Η Εθνική Πινακοθήκη τον τίμησε με μεγάλη αναδρομική έκθεση τον Νοέμβριο του 2005.

Το έργο του

Page 27: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

27

Ο Ιακωβίδης υπηρέτησε πιστά τον γερμανικό ακαδημαϊκό νατουραλισμό της λεγόμενης

«Σχολής του Μονάχου». Τα θέματά του, παρότι ζωντανά και γεμάτα ελληνικό φως,

διακατέχονται από την θεατρικότητα και την αυστηρότητα που επέβαλε ο ακαδημαϊσμός.

Η στάση του απέναντι στον γαλλόφερτο ιμπρεσιονισμό ήταν ιδιαιτέρως επικριτική. Γι' αυτό

κατηγορήθηκε ότι έβαλε τροχοπέδη στην εισαγωγή νεωτεριστικών καλλιτεχνικών ρευμάτων

στην Ελλάδα. Εντούτοις, νεότεροι τεχνοκριτικοί βρίσκουν ότι ο συντηρητικός Iακωβίδης δεν

στάθηκε εμπόδιο σε νεωτεριστές μαθητές του, έστω κι αν δεν συμμεριζόταν τους δρόμους

που ακολουθούσαν.

Στα χρόνια της παραμονής του στη Γερμανία, τα θέματα του ήταν κυρίως σκηνές της

καθημερινής ζωής, ιδίως συνθέσεις με παιδιά, εσωτερικά σπιτιών, νεκρές φύσεις,

λουλούδια και άλλα. Με την επιστροφή του στην Ελλάδα στράφηκε προς την δημιουργία

πορτραίτων και υπήρξε ένας από τους πιο σπουδαίους Έλληνες προσωπογράφους.

Ο Γεώργιος Ιακωβίδης έχει αφήσει μεγάλο ζωγραφικό έργο, περί τους 200 ελαιογραφικούς

πίνακες που σώζονται στα μεγαλύτερα μουσεία της Ευρώπης και Αμερικής, στη

Πινακοθήκη Αθηνών και σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές. Διακρίθηκε ως ζωγράφος

παιδικών σκηνών, προσωπογραφίας και ανθογραφίας. Από τα έργα του τα πλέον γνωστά

είναι: η «Παιδική συναυλία» (Πινακοθήκη Αθηνών), ο «Παιδικός καυγάς», ο «κακός

εγγονός», το «Σκουλαρίκι», ο «Πάππος και εγγονός», τα «Πρώτα βήματα», η «Μητρική

στοργή», το «Κτένισμα της εγγονής», η «Κρέουσα» κ.ά.

Οι παιδικές σκηνές των έργων του χαρακτηρίστηκαν δείγματα νατουραλιστικής ειλικρίνειας.

Το προσωπικό ημερολόγιο του καλλιτέχνη, όπου αναγράφονται τα έργα του χρονολογικά

από το 1878 έως το 1919, δωρήθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη από τον γιο του ζωγράφου

τον γνωστό ηθοποιό Μιχάλη Ιακωβίδη το 1951.

κούκου

Ο πίνακας αυτός του Γεώργιου Ιακωβίδη δημιουργήθηκε το1895 και αποτελεί ιδιωτική

συλλογή του ζωγράφου .Παρουσιάζει δυο κοριτσάκια(ένα μεγαλύτερο και ένα μικρότερο)να

παίζουν κρυφτούλι ή αλλιώς κούκου .Το μεγαλύτερο κοριτσάκι κρύβεται πίσω από μια

καρέκλα , το μικρό ψάχνει να το βρει και τότε το μεγαλύτερο φωνάζει <<κούκου>>.

Page 28: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

28

Το παιχνίδι αυτό είναι χαρακτηριστικό παιχνίδι που παίζουν τα μεγαλύτερα παιδία με τα

μικρότερα αδέλφια τους .Συνηθίζεται και σήμερα και έχει πολύ πλάκα!!!

ΤΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Τα Ρέστα, Kώστας Ταχτσής

Ένα από τα παιχνίδια που καταγράφονται στο λογοτεχνικό κείμενο ΄΄ Τα Ρέστα ΄΄ του

Κώστα Ταχτσή, είναι το παιχνίδι με την κάργια. Η κάργια ήταν ένα πουλί στο πόδι του

οποίου τα παιδιά έδεναν ένα σπάγγο και σέρνοντάς το, το κλωτσούσαν σαν τόπι. Άλλα

παιχνίδια που αναφέρονται στο κείμενο είναι, επίσης, η μπριλίνα, η κολοκυθιά και το

σχοινάκι. Τέλος, ο συγγραφέας κάνει μια μικρή αναφορά στο παιχνίδι της κολοκυθιάς,

επισημαίνοντας μια φράση που λεγόταν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού: ‘’ πινακωτή,

πινακωτή από το άλλο μου τ’αυτί έμαθα πως έχεις μια κολοκυθιά που κάνει δέκα

κολοκύθια’’.

Ο λάκκος, Τόλης Καζαντζής

Στο λογοτεχνικό κείμενο ΄΄Ο λάκκος΄΄ του Τόλη Καζαντζή γίνεται αναφορά σε ένα ιδιαίτερο

παιχνίδι που έπαιζε με άλλα παιδιά στα παιδικά του χρόνια και το οποίο είχαν εφεύρει οι

ίδιοι. Σ’αυτό βοήθησε η ύπαρξη ενός λάκκου, ο οποίος προοριζόταν για τα θεμέλια ενός

καινούριου σπιτιού, που όμως εξαιτίας της κατοχής δεν πρόλαβε να χτιστεί.

Εκμεταλλευόμενοι, λοιπόν, αυτόν τον άδειο χώρο έπαιρναν λαμαρίνες, τις τροποποιούσαν

έτσι ώστε να μοιάζουν με έλκηθρο και γλιστρούσαν στην κατηφόρα έως τον πάτο του

λάκκου. Αναφέρει, μάλιστα, πως εκεί έκαναν τα πιο πολλά παιχνίδια τους.

ΣΤΙΧΟΙ ΤΡΑΓΟΥΔΙΩΝ & ΠΑΙΓΝΙΔΙ

Στη συνέχεια παρουσιάζουμε μερικούς στίχους από τραγούδια που αναφέρονται σε

παιχνίδια

Ο Εμμανουήλ (Μάνος) Χατζιδάκις (Ξάνθη 23 Οκτωβρίου 1925 – Αθήνα 15 Ιουνίου 1994)

ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες μουσικοσυνθέτες. Το έργο του θεωρείται

πως συνέδεσε τη λόγια με τη λαϊκή μουσική και περιλαμβάνει δεκάδες ηχογραφήσεις

πολλές από τις οποίες αναγνωρίζονται σήμερα ως κλασικές.

Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε στην Ξάνθη, γιος του δικηγόρου Γεωργίου Χατζιδάκι, από

τον Μύρθιο Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου και της Αλίκης Αρβανιτίδου. Σύμφωνα με τον ίδιο

κληρονόμησε από τη μητέρα του «όλους τους γρίφους που από παιδί μ' απασχολούν και

μέχρι σήμερα κάνω προσπάθειες να τους λύσω. Χωρίς τους γρίφους της δεν θα 'μουν

Page 29: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

29

ποιητής...». Η μουσική του εκπαίδευση ξεκινά σε ηλικία τεσσάρων ετών και περιλαμβάνει

μαθήματα πιάνου από την αρμενικής καταγωγής πιανίστρια Αλτουνιάν. Παράλληλα,

εξασκείται στο βιολί και το ακορντεόν.

Πέθανε στις 15 Ιουνίου του 1994 από οξύ πνευμονικό οίδημα και ετάφη στην Παιανία.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο - 1974

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο

δεν μιλάν με τον καιρό

μόνο πέφτουν στα ποτάμια

για να πιάσουν τον σταυρό.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο

κυνηγούν έναν τρελό

τον επνίγουν με τα χέρια

και τον καίνε στον γιαλό.

Έλα κόρη της σελήνης,

κόρη του αυγερινού.

Να χαρίσεις στα παιδιά μας

λίγα χάδια του ουρανού.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο

κυνηγάνε τους αστούς

πετσοκόβουν τα κεφάλια

από εχθρούς και από πιστούς.

Τα παιδιά κάτω στον κάμπο

κόβουν δεντρολιβανιές

και στολίζουν τα πηγάδια

για να πέσουν μέσα οι νιες.

Τα παιδιά μες τα χωράφια

κοροϊδεύουν τον παπά

του φοράνε όλα τα άμφια

και το παν στην αγορά.

Έλα κόρη της σελήνης,

έλα και άναψε φωτιά.

Κοίτα τόσα παλληκάρια

Page 30: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

30

που κοιμούνται στη νυχτιά.

Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη

τους προγόνους τους πουλούν

και ο, τι αρπάξουν δε θα μείνει

γιατί ευθύς μελαγχολούν.

ΤΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ

Τα μικρά παιδιά τα μικρά παιδιά

που κρατούνε στο χέρι τους σαν το μύλο το χάρτινο

τις ελπίδες μας

Τα μικρά παιδιά τα μικρά παιδιά

που μπερδεύουν τα λόγια τους, που μιλούν με νοήματα

στα παιχνίδια τους

Μες σε κήπους και χώματα με λουλούδια η λάσπη

έναν κόσμο ζουν τα μικρά τον πιο όμορφο

Τα μικρά παιδιά τα μικρά παιδιά

που κρατούνε στο χέρι τους σαν το μύλο το χάρτινο

τις ελπίδες μας

Ένα φύλλο ή μια μέλισσα, ένα τόπι ή μια βέργα

γίνουνται αυτοκίνητα χαρά κόσμου ζωή

Τα μικρά παιδιά τα μικρά παιδιά

που κρατούνε στο χέρι τους σαν το μύλο το χάρτινο

τις ελπίδες μας

Δυο κουτιά σπίρτα γίνηκαν ο σταθμός και τα τρένα

που μπορούνε να φτάσουνε ως την άκρη της γης

Τα μικρά παιδιά τα μικρά παιδιά

που κρατούνε στο χέρι τους σαν το μύλο το χάρτινο

τις ελπίδες μας

Στίχοι: Αρλέτα

Page 31: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

31

Μουσική: Αρλέτα

Πρώτη εκτέλεση: Αρλέτα

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΥΝ ΣΤΟΝ ΤΟΙΧΟ

Στίχοι: Μιχάλης Μπουρμπούλης

Μουσική: Γιώργος Χατζηνάσιος

Τάνια Τσανακλίδου

Τα παιδιά ζωγραφίζουν στον τοίχο

δυο καρδιές κι έναν ήλιο στη μέση.

Παίρνω φως απ’ τον ήλιο και φτιάχνω την αγάπη

και μου λες πως σ’ αρέσει.

Τα παιδιά τραγουδούν μες στους δρόμους

κι η φωνή τους τον κόσμο αλλάζει.

Τα σκοτάδια σκορπάνε κι η μέρα λουλουδίζει

σαν ανθός στο περβάζι.

Ένα σύννεφο είν’ η καρδιά μου

κι η ζωή μου γιορτή σε πλατεία.

Σ’ αγαπώ κι ο απέραντος κόσμος πόσο μοιάζει

με μικρή πολιτεία.

ΣΑΝ ΤΟΝ ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΗ

Στίχοι: Διονύσης Σαββόπουλος

Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος

Μαρίζα Κωχ

Κείνο που με τρώει

κείνο που με σώζει

είναι π’ ονειρεύομαι

σαν τον καραγκιόζη

Φίλους και εχθρούς

στις φριχτές μου πλάτες

όμορφα να σήκωνα

Page 32: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

32

σαν να `ταν επιβάτες

Λευκό μου σεντονάκι

λάμπα μου τρελή

Ποια αγάπη τάχα μας φυσάει

Βάλε στη σκιά σου

τούτο το παιδί

Που δεν έχει απόψε

πού να πάει πού να πάει

Σαν κουκιά μετρώ

τα λόγια του καμπούρη

πίσω απ’ το λευκό πανί

μέσα στο κιβούρι

Μα όσο κι αν μετρώ

κάτι περισσεύει

Τρύπια ειν’ η αγάπη μας

και δε μας προστατεύει

Λευκό μου σεντονάκι

λάμπα μου τρελή

Κόκκινα αυγά ή καρναβάλια

μέσα από την κάλπη τη στατιστική

Μας κοιτάζει ο Χάρος

και του τρέχουνε τα σάλια

Σαν σκιές γλιστρούν

λόγια και εικόνες

Κάρα σκουπιδιάρικα,

φεύγουν οι χειμώνες

Αν δε ντρέπεσαι

να καθίσεις πίσω

Έλα Ηπείρου κι Αχαρνών

να σε γιουχαΐσω

Λευκό μου σεντονάκι

λάμπα μου τρελή

Ποια αγάπη τάχα μας φυσάει

Βάλε στη σκιά σου

τούτο το παιδί

Που δεν έχει απόψε

πού να πάει πού να πάει

Page 33: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

33

ΤΥΦΛΟΜΥΓΑ

Παίζουν τυφλόμυγα στο δρόμο τα παιδιά

κι είναι οι μορφές τους τρομαγμένα περιστέρια

μου έδειχνες το Σείριο μια βραδιά

μα εγώ δεν είχα μάτια γι άλλα αστέρια

Τα χρόνια πέρασαν περνάμε άλλη φάση

κι αν σε προσπέρασα δε σ’ έχω ξεπεράσει

όχι δεν είναι η μοναξιά που με πειράζει

μόνο το βλέμμα ενός παιδιού που με κοιτάζει

πόσο σου μοιάζει πόσο μου μοιάζει

Ποιον ξεναγείς απόψε στ’ άστρα του ουρανού σου

και με τα παραμύθια σου ποιον ξεγελάς

αυτά που τώρα τα θυμάσαι και γελάς

σου κλέβαν κάποτε τον ύπνο και τον νου σου

Το χοντρό μπιζέλι

Το χοντρό μπιζέλι

χορεύει τσιφτετέλι,

χορεύει τσιφτετέλι στο χορό των μπιζελιών

και τα κολοκυθάκια

χτυπάνε παλαμάκια

πάνω στην πρασινάδα και πάνω στο γκαζόν.

Μ' ένα πράσινο καινούργιο παπιγιόν

ξεκινώ για το χορό των μπιζελιών

ήρθε η ώρα πια κι εγώ,

ήρθε η ώρα πια κι εγώ

να χορέψω με λαχτάρα

αγκαλιά με μια αγκινάρα

το πρώτο μου ταγκό.

Βλήτα και σπανάκι

χορεύουνε συρτάκι,

χορεύουνε συρτάκι στο χορό των μπιζελιών

κι η μπάμια η μεγάλη

χορεύει πεντοζάλη

πάνω στην πρασινάδα και πάνω στο γκαζόν.

Μ' ένα πράσινο καινούριο παπιγιόν

ξεκινώ για το χορό των μπιζελιών

ήρθε η ώρα πια κι εγώ,

Page 34: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

34

ήρθε η ώρα πια κι εγώ

να χορέψω με λαχτάρα

αγκαλιά με μια αγκινάρα

το πρώτο μου ταγκό.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Σε αυτές τις λίγες εβδομάδες ερευνητικής εργασίας προλάβαμε και ασχοληθήκαμε με αρκετά

θέματα. Μπήκαμε βαθιά μέσα στην έννοια του παιχνιδιού και μάθαμε πράγματα τα οποία δεν τα

γνωρίζαμε. Ασχοληθήκαμε με τέσσερα ενδιαφέροντα θέματα. Την επίδραση του παιχνιδιού στους

νέους και στην ψυχολογία τους, πήραμε συνεντεύξεις από ηλικιωμένους ανθρώπους σχετικά με τα

παιχνίδια που έπαιζαν μικροί , αναζητήσαμε διάφορους πίνακες που να απεικονίζουν κάποιο

παιχνίδι, αλλά και τραγούδια που να αναφέρουν κάποιο παιχνίδι, και τέλος μοιράσαμε σε όσους

περισσότερους ανθρώπους μπορούσαμε ( έφηβους και ενήλικες ) ερωτηματολόγια με διάφορες

ερωτήσεις σχετικά με το παιχνίδι. Τα θέματα είναι ενδιαφέροντα αλλά ο χρόνος ελάχιστος γι' αυτό

χωριστήκαμε σε τρείς ομάδες ( play mobile , Toy story , τα μπίζ ) και η κάθε μία από αυτές

ανέλαβε από ένα θέμα. Εκτός από τα ερωτηματολόγια που ήταν κοινά και για τις τρείς ομάδες.

Αρχικά , η ομάδα Toy story ανέλαβε να πληροφορηθεί σχετικά με την επίδραση του

παιχνιδιού στο παιδί. Πριν αρχίσει η έρευνά μας είχαμε κάνει κάποιες πρώτες σκέψεις πάνω στο

θέμα και τα συμπεράσματά μας ήταν ίδια με αυτά που συμπεράναμε από τις έρευνες. Μέτα από τις

έρευνες που κάναμε το συμπέρασμα ήταν πως το παιδί αλλά και ένας έφηβος επηρεάζεται πολύ από

το παιχνίδι. Αλλάζουν τα συναισθήματα του , αποκτά ψυχική υγεία , διασκεδάζει αλλά και

κοινωνικοποιείται.

Με το δεύτερο θέμα , που αφορούσε τις συνεντεύξεις ασχολήθηκε η ομάδα τα μπίζ.

Συγκέντρωσαν αρκετές συνεντεύξεις και όλοι μας εντυπωσιαστήκαμε από τα παιχνίδια που

ανακάλυψαν. Οι συνεντεύξεις έγιναν κάτω από ένα ευχάριστο και συγκινητικό κλίμα , και οι

ερωτηθέντες θυμήθηκαν τις αναμνήσεις τους. Με μεγάλη τους χαρά δέχτηκαν να μας πουν τα

παιχνίδια που έπαιζαν. Κάποια από αυτά ήταν το τζαμί , το μαντηλάκι , η σβούρα , και το κότσι.

Μετά από αυτά καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως τα παραπάνω παιχνίδια ήταν ωραία και

διασκεδαστικά , αλλά δυστυχώς δεν τα συνηθίζουμε πια. Επίσης καταλάβαμε πως με αυτά

διασκέδαζαν και ψυχαγωγούνταν οι άνθρωποι. Επιπλέον, είναι παιχνίδια τα οποία όσο περνούν οι

εποχές αλλοιώνονται στο χρόνο.

Το τρίτο θέμα , σχετικά με τους πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν παιχνίδια και τα

τραγούδια που περιγράφουν παιχνίδια , ανέλαβε να εργαστεί γι ' αυτά η ομάδα play mobile.

Ανακάλυψαν διάφορους πίνακες που απεικονίζουν παιχνίδια όπως '' χαρτιά '' , και βρήκαν πολλά

τραγούδια όπως της Λιλλιπούπολης. Στο συμπέρασμα που κατέληξαν τα παιδιά ήταν πως το

παιχνίδι επηρεάζει την τέχνη.

Το τελευταίο και ομαδικό θέμα , ήταν τα ερωτηματολόγια σχετικά με το παιχνίδι , που

αφορούσαν τους έφηβους και τους ενήλικες. Μοιράσαμε αρκετά ερωτηματολόγια και έγιναν

αποδεκτά από όλους όσους απευθυνθήκαμε. Κατά την επεξεργασία των ερωτηματολογίων των

έφηβων , καταλήξαμε στο συμπέρασμα πως οι περισσότεροι έφηβοι επιλέγουν τα ομαδικά παιχνίδια

ενώ ελάχιστα τα ατομικά. Ισχυρίζονται πως δεν υπάρχει ελεύθερος χρόνος στις μέρες μας για

Page 35: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

35

παιχνίδι και οι προτιμήσεις τους είναι τα παιχνίδια της γειτονιάς. Γεγονός που μας προκαλεί

έκπληξη. Επίσης, επιλέγουν όλοι ότι μέσα από τα παιχνίδια αποκαλύπτεται η προσωπικότητα του

νέου. Και τέλος , η πλειοψηφία δηλώνει πως το παιχνίδι επηρεάζει την τέχνη.

Οι απαντήσεις των ενηλίκων στα ερωτηματολόγια μας δεν διαφέρουν πολύ από των έφηβων.

Γεμάτοι προθυμία δήλωσαν πως προτιμούν τα ομαδικά παιχνίδια και τα παιχνίδια της γειτονιάς, και

πως μέσα από το παιχνίδι αποκαλύπτεται η προσωπικότητα του παιδιού. Η μόνη διαφορά που

υπήρχε ανάμεσα στους έφηβους και τους ενήλικες ήταν πως το παιχνίδι επηρεάζει λίγο την τέχνη.

Αυτά ήταν τα συμπεράσματά μας από τα ερωτηματολόγια.

Τέλος, με αυτά τα θέματα ασχοληθήκαμε κατά την διάρκεια της ερευνητικής εργασίας και

μέσα από αυτές τις έρευνες μάθαμε αρκετά και σημαντικά πράγματα για το παιχνίδι.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ

Στη διάρκεια του δεύτερου τετράμηνου, στο μάθημα της Ερευνητικής Εργασίας το θέμα με το

οποίο ασχοληθήκαμε ήταν το παιχνίδι. Η ολομέλεια μας αποτελείτο από τρεις ομάδες.

Από τις τρεις ομάδες, οι δυο αποτελούνταν από έξι άτομα, ενώ η τρίτη από πέντε. Αυτό όμως

δεν αποτέλεσε πρόβλημα στην τελευταία , γνωστή και με το όνομα Playmobile. Κατά τη διάρκεια

των μαθημάτων, όλα τα μέλη της ήταν πολύ συνεργάσιμα μεταξύ τους και δεν αντιμετώπισε κανένα

απολύτως πρόβλημα. Όλα λύνονταν με δημοκρατικό τρόπο, συζήτηση και με αποτελεσματικότητα.

Σκοπός της ομάδας ήταν να ερευνήσει την τέχνη και το παιχνίδι και πως αυτά τα δυο εξαρτώνται

και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Αφού σαν ομάδα ανακαλύψαμε πολλούς πίνακες διάσημων

ζωγράφων, ταυτόχρονα, βρήκαμε αρκετές πληροφορίες για αυτούς και τα έργα τους. Επίσης,

ψάξαμε και βρήκαμε και κάποια τραγούδια σχετικά με το παιχνίδι. Επιπλέον, βρήκαμε και

πληροφορίες για τους συνθέτες και τους καλλιτέχνες. Όλα αυτά γίνονταν στο διάστημα που είχαμε

μέχρι το επόμενό μας μάθημα. Όλες οι εργασίες που μας είχαν ανατεθεί ήταν ολοκληρωμένες στην

ώρα τους και στο χρόνο που έπρεπε να παραδοθούν. Στην ομάδα αυτή , η συνεργασία ήταν άψογη

και η απόδοση της πολύ ικανοποιητική .

Στην ομάδα μου η οποία ονομάζεται τα ΜΠΙΖ αποτελείται από έξι άτομα με τα οποία

συνεργαστήκαμε πάρα πολύ καλά και βγάλαμε ένα πολύ καλό αποτέλεσμα για το θέμα που είχαμε

αναλάβει δηλαδή ''πώς έχει αλλάξει το παιχνίδι από τα χρόνια των γονιών μας έως σήμερα''. Δεν

υπήρξε κανένα πρόβλημα στην ομάδα μου, όλα τα παιδία εργαστήκαμε όσο έπρεπε για να πετύχουμε

το στόχο μας. Σχετικά με τις πληροφορίες που πήραμε ήταν από σχετικά βιβλία, από το ίντερνετ

και από συνεντεύξεις μεγαλύτερών μας. Όσο αναφορά το χρόνο που είχαμε για να το τελειώσουμε

δεν ήταν αρκετός γιατί θα μπορούσαμε να κάνουμε κι άλλα πράγματα σχετικά με το θέμα μας, άλλα

αυτό δεν σημαίνει πώς δεν τελειώσαμε την δουλεία μας και πώς το αποτέλεσμα δεν ήταν αρκετά

καλό.

Page 36: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

36

Στην ομάδα μου που ονομάζεται ‘toy story’ και ήμασταν έξι άτομα υπήρξε μι8α καλή

συνεργασία. Όλα τα παιδιά ήμασταν επιμελείς στην ομάδα, αφού κάναμε τις εργασίες που είχαμε

αναλάβει. Δουλεύαμε και στο internet και κοινωνικά, αφού κάναμε εργασίες όπως στα

ερωτηματολόγια που έπρεπε να συμπληρωθούν από μεγαλύτερους ανθρώπους. Γενικότερα ,

πιστεύω ότι τα πήγαμε όλοι πολύ καλά.

ΚΡΙΤΙΚΗ - ΑΥΤΟΚΡΙΤΙΚΗ

Η κριτική και αυτοκριτική είναι ένα δύσκολο κομμάτι για τον καθένα μας γιατί απαιτεί, θάρρος, και

ειλικρίνεια .Θα προσπαθήσουμε όμως να κάνουμε ότι καλύτερο μπορούμε, και να παρουσιάσουμε

ρεαλιστικά όσα συνέβησαν.

Σε όλες τις ομάδες υπήρξε καλή συνεργασία και ομαδικότητα μεταξύ των μελών. Δημιουργήθηκε

κλίμα υποστήριξης και ενθάρρυνσης σε συνδυασμό με το σεβασμό προς όλους. Επιτεύχθηκε η

συμμετοχή όλων. Επικρατούσε ένα δημοκρατικό πνεύμα. Ο ίσος και δίκαιος καταμερισμός εργασίας

δημιούργησαν ευχάριστο κλίμα. Παρουσιάστηκαν διαφωνίες και μικροεντάσεις, αλλά ξεπεράστηκαν

γρήγορα.

Αν κάτι δεν λειτούργησε θετικά, ήταν εξαιτίας του λιγοστού χρόνου. Ακόμα θα έπρεπε να

συναντιούνται περισσότερες φορές τα παιδιά κάθε ομάδας εκτός σχολικού ωραρίου όμως δε ν ήταν

δυνατόν λόγω της απόστασης. Τέλος θα ήταν καλύτερο και λιγότερο αγχώδες για τον καθένα μας

να δουλεύουμε περισσότερη ώρα με τους υπολογιστές στο σχολείο.

Page 37: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

37

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ν.Ματσανιώτης, «Εμείς και το παιδί μας»,Εκδ.Χριστάκη, Αθήνα 1995

Χριστοδούλου Χ.Τοματσίδη, «Εισαγωγή στην ψυχολογία», Εκδ.Δίπτυχο, Αθήνα 1982

Νίκος Νόου, «Τα παιχνίδια της γειτονιάς μας»,Εκδ.Γρηγόρη, Αθήνα 2001

Πάνος Κωνσταντόπουλος, «Το ελληνικό τσίγκινο παιχνίδι», Εκδ.gramma

Αθήνα 2011

Λήδα Κροντηρά, «Ελάτε να παίξουμε μέσα στο χρόνο», Εκδ.Φυτράκη, Αθήνα 2002

Μουσείο Τεχνών Ατενέουμ, Ελσίνκι

Εθνική πινακοθήκη

«Πινακοθήκη διάσημων ζωγράφων», Εκδ.Αλκυών, Αθήνα 1992

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ

ww.newinka.gr

Page 38: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

38

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Page 39: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

39

Page 40: Ερευνητική εργασία «ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΚΑΙ ΕΦΗΒΟΣ»lyk-gargal.mes.sch.gr/ereunitikes_b_tetraminou/paixnidi_kai_efiboi_a_lyk/paixnidia_kai... · 5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

40