Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην...

1Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην ξυπνήσεις

ΕΝΑ ΦΤΕΡΟ ΤΑΞΙΔΕΥΕ μέσα στη νύχτα. Ένας ναυτικόςτο είδε πάνω στο μεσιανό κατάρτι. «Ένα ακόμα αστέ-ρι» σκέφτηκε «σήμερα θα χαθεί». Ασυναίσθητα έκα-νε μια ευχή. Πέταξε το φτερό και πάει. Ένας ναυαγόςτο είδε μπρος στα μάτια του και χαμογέλασε. «Με πή-ρε ο ύπνος μάλλον, ονειρεύτηκα ένα πουλί, καλό ση-μάδι» σκέφτηκε και ξανάπιασε το κουπί. Το σήκωσεπάλι ο άνεμος το φτερό, το χόρεψε χαμηλά κι ύστερατο παρέσυρε ψηλά πάνω από μια πολιτεία που σώ-παινε μες στη νύχτα.

Στον σκοτεινό ουρανό ανάμεσα στ’ αστέρια ταξί-δευε ο βασιλιάς των πουλιών. Κι ούτε τον ένοιαξε πωςέχασε το ένα του φτερό. Περπάτησε κι άλλο η νύχτα,μαλάκωσε ο άνεμος και το φτερό γλίστρησε ανάμεσαστα σπίτια και τέλειωσε την πτήση του πάνω στη σκό-

11

FTERA 011-280_ARXIPELAGOS 009-127 3.1 6/16/16 12:16 PM Page 11

νη του δρόμου. Εκείνη την ώρα που όλα τα σώματακοιμούνται και οι ψυχές ανάλαφρες ονειρεύονται,εκείνη την ώρα, ακούστηκαν στον δρόμο αργά βήμα-τα. Ένας άντρας ντυμένος στα μαύρα, γύρω στα πε-νήντα, περπατούσε σκυφτός. Μύριζαν τα ρούχα τουθάλασσα. Έπιασε αρκετά ψάρια κι όλα τα πούλησε.Σκεφτόταν πως ήθελε ακόμα δυο ώρες να ξημερώσει.Οι γάτες της γειτονιάς γνώρισαν το βήμα του και μα-ζεύτηκαν αγουροξυπνημένες γύρω του. Έσκυψε νατις χαϊδέψει κι έβγαλε δυο τρία ψάρια από την τσάντατου να τις φιλέψει. Έτρεξαν όλες να διαλέξουν το κα-λύτερο και τότε ο Άρης πρόσεξε ανάμεσά τους το φτε-ρό. Σηκώθηκε εκείνο λίγο κι ύστερα, κουρασμένο ξα-νά, έγειρε στο χώμα. Ο Άρης το κυνήγησε με τη ματιάτου κι ύστερα το πήρε στα χέρια του και κοίταξε τονουρανό λες και ήθελε να ψάξει να βρει σε ποιον ανή-κε. Χαμογέλασε και το έβαλε στην τσέπη του. Έβγα-λε τα κλειδιά του και άνοιξε την εξώπορτα. ΟδόςΜοιρών 3.

Η οδός Μοιρών είναι ένας δρόμος κατηφορικός. Οιπεραστικοί κατεβαίνουν προσεχτικά για να μη γλι-στρήσουν, ενώ οι ποδηλάτες πατάνε φοβισμένα τέρ-μα το φρένο. Λίγο πριν σκάσει στην οδό Μουσών, στονούμερο 3 υπάρχει μια πολυκατοικία. Από το ρετιρέμπορείς να ατενίσεις όλη την πόλη και το βλέμμα σουνα τρέξει ως τη θάλασσα. Για το υπόγειο πρέπει να

12


κατέβεις εφτά σκαλιά, αλλά το ένα από τα δυο δωμά-τια έχει ένα παράθυρο στο επίπεδο του δρόμου. Όταντο νοίκιασε ο Άρης άσπρισε όλο το σπίτι, έβαλε χρω-ματιστά γλαστράκια με λουλούδια μπροστά στο πα-ράθυρο κι έφτιαξε εκεί το κλουβάκι του αγαπημένουτου αηδονιού. Καρλίτο το λένε κι ήρθε την άλλη μέραμε το φορτηγό μαζί με την πριγκίπισσα Ρόζα.

Η Ρόζα έσβησε φέτος δέκα κεράκια στην τούρταπου της είχε φτιάξει ο μπαμπάς της. Από μικρή οΆρης τη φώναζε «πριγκίπισσα», κι ανάλογα με τη διά-θεσή της γινότανε Πριγκίπισσα Γελαστή, Πριγκίπισ-σα Τρελή ή Πριγκίπισσα Τσίνα, όταν θύμωνε καιγκρίνιαζε. Αλλά και η Ρόζα φωνάζει τον μπαμπά τηςμε διαφορετικά ονόματα. Ψαροπόλεμο, Αρχιποιητή,Ψυχοπονιάρη ή Παραμυθά. Ο Άρης γελάει με τα πα-ρατσούκλια του. Όταν ήταν μικρή την πετούσε ψηλάως το ταβάνι, αλλά στο καινούριο σπίτι το αποφεύγειγιατί το ταβάνι είναι χαμηλό και η Ρόζα έχει ψηλώσειγια τα καλά.

Αν ήξερε η Ρόζα πολλούς μπαμπάδες θα μπορούσενα πει ότι ο Άρης ήταν ο καλύτερος μπαμπάς του κό-σμου, αλλά καθώς δεν ξέρει και πολλούς λέει μόνο ότιο Άρης είναι ο καλύτερος μπαμπάς που θα μπορούσενα έχει. Κάθε βράδυ, όταν η Ρόζα κοιμάται, ο Άρης τηφιλάει στο μέτωπο και πάντα της λέει: — Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην ξυπνήσεις, σκέ-

13


ψου πως είναι χελιδονόψαρα ή τα φτερά του λογι-σμού σου.

Ύστερα χαιρετάει τον Καρλίτο, «Να προσέχεις τηνπριγκίπισσα» του λέει σοβαρά, και φεύγει για τη δου-λειά του. Παλιά ήταν ναυτικός, αλλά από τότε που γεν-νήθηκε η Ρόζα παράτησε τα μεγάλα ταξίδια. Έκανε μό-νο μια άγκυρα στο μπράτσο του για να τα θυμάται.

Όμως με τη θάλασσα είχε μεγάλο έρωτα και δε θαμπορούσε με τίποτα να την αποχωριστεί. Έγινε λοιπόνψαράς και κάθε νύχτα κάνει μικρά ταξίδια ως τα δί-χτυα του, αλλά ποτέ δεν αφήνει το μάτι του από τηστεριά. Τα πιο πολλά ψάρια τα πουλάει τα ξημερώμα-τα, μόλις πατήσει το πόδι του στην ακτή. Με τον και-ρό έχει κάνει φανατικούς πελάτες που πάντα τον προ-τιμάνε, γιατί ο Άρης σε όλους θα χαρίσει ένα χαμόγε-λο, μια ενθαρρυντική κουβέντα, μια ζεστή καλημέρα ήένα ποίημα:

«Ψάρια π’ αστράφτουνψάρια που έρχονται κοπάδια κοπάδια από τη Μαύρη ΘάλασσαΈρχονται μόνο σε μένα με τα πονηρά τους μάτια γιομάτα ασήμιέρχονται και ξαπλώνουν

14


πάνω στην απαλάμη μουτα ερωτικά ψάριατα ζαλισμένα ψάρια»*

Έτσι, όλοι θέλουν από τα ζαλισμένα ψάρια που πέ-φτουν μόνα τους στο κοφίνι του Άρη. Και όλοι είναιευχαριστημένοι. Τα ψάρια, οι πελάτες και ο Άρης, πουξεπουλάει γρήγορα και τότε δε χρειάζεται να πάειστην ψαραγορά κι επιστρέφει πριν ξυπνήσει η Ρόζα.

Η Ρόζα είχε ακούσει πολλά για το καινούριο σπίτιπριν μετακομίσουν. Ο μπαμπάς τής το περιέγραφεσαν μικρό παλάτι. — Ρόζα μου, επιτέλους βρήκαμε σπίτι στο Βασίλειοτων Γάτων. Θα έχεις ένα παράθυρο απ’ όπου θα βλέ-πεις ακριβώς μπροστά σου όλες τις γάτες, δεκάδες γά-τες. Θα τις υιοθετήσουμε όλες. Θα τις μάθουμε να έρ-χονται κοντά μας και καμιά φορά θα τις καλούμε καιστο σπίτι μας για τσάι.

Η Ρόζα αγαπούσε τόσο τις γάτες που ξέχασε όλεςτις ερωτήσεις που είχε σκεφτεί για το σπίτι. Αν έχειμπαλκόνι ή αυλή. Αν θα έχει δικό της δωμάτιο. Αν ηγειτονιά έχει πολλά παιδιά. Άλλωστε, ήξερε πως ό,τικι αν της έλεγε ο Άρης, μόνο αν έβλεπε μόνη της θακαταλάβαινε. Ο μπαμπάς τα έβλεπε όλα τέλεια.

15

* Μίλτος Σαχτούρης, «Τα ψάρια της φρίκης».


— Και δε μου λες, κύριε παραμυθά, οι γάτες πίνουντσάι; ρώτησε μόνο. — Και φυσικά πίνουν τσάι. Μόνο που κανένας δεν τιςπροσκάλεσε ποτέ. Και δε σου είπα και το πιο σημα-ντικό. Δίπλα στο σπίτι μας στην άκρη του δρόμουυπάρχει ένα μικρό δάσος στον λόφο. Εκεί μπορούμενα αφήσουμε ελεύθερο τον Καρλίτο.— Ήρθε η ώρα, μπαμπά; — Ο Καρλίτο μόνο ξέρει. Μόνος του μας διάλεξε, μό-νος του θα αποφασίσει και πότε θα φύγει.

Ο Καρλίτο τούς επισκέφτηκε ένα πρωινό στομπαλκόνι τους, στο παλιό σπίτι. Μόλις η Ρόζα άνοιξετην πόρτα, ο Καρλίτο μπήκε στο δωμάτιο και δεν ξα-ναβγήκε. Αφήνανε την πόρτα ανοιχτή, αλλά εκείνοςδεν έβγαινε. Λίγες μέρες πριν τη μετακόμιση ο Άρηςτου έφτιαξε ένα όμορφο κλουβάκι για να τον μεταφέ-ρουν. Εκείνο το βράδυ συμφώνησαν ότι ο Καρλίτο θαμείνει μαζί τους όσο θέλει. — Τα αηδόνια δε ζούνε σε κλουβιά. — Ναι, αλλά ο Καρλίτο δεν είναι συνηθισμένο αηδό-νι. Κι εσύ το λες, μπαμπά. Ο Καρλίτο μάς διάλεξε.— Σίγουρα δεν είναι συνηθισμένο, αλλά όσο και ναμας αγαπάει, θα μαραζώσει μέσα στο κλουβί. Μπορείνα ήρθε σε μας επειδή κουράστηκε να ψάχνει τον δρό-μο του ανάμεσα στις ψηλές πολυκατοικίες. Μπορείαπλώς να χάθηκε.

16


— Ναι, αλλά του αρέσει μαζί μας. Όλη την ώρα τρα-γουδάει. — Του αρέσει γιατί μπορεί να ξέχασε πόσο καλύτεραείναι να πετάει ελεύθερος. — Μπορεί, είπε η Ρόζα, αλλά από μέσα της ήλπιζε ότιο Καρλίτο δε θα ήθελε ποτέ να φύγει.

Δεν είπε όμως τίποτα άλλο. Ανυπομονούσε τόσοπολύ να δει το καινούριο σπίτι στο Βασίλειο των Γά-των. Πριν πάνε στο σπίτι, ο Άρης ζήτησε από τον οδη-γό του φορτηγού που ήταν φίλος του και πελάτης τουνα τους πάει πρώτα από την πίσω μεριά για να δούνετον λόφο.— Είχες δίκιο, μπαμπά, μοιάζει με δάσος, είπε η Ρόζακοιτώντας τα ψηλά δέντρα στον λόφο. — Και φυσικά είχα δίκιο. Σου έχω πει ποτέ ψέματα; — Μπορεί να αρέσει στον Καρλίτο, είπε και της ξέ-φυγε ένας αναστεναγμός, αλλά ηρέμησε καθώς είδετον Καρλίτο ήσυχο μέσα στο κλουβί. — Και τώρα έλα, οδηγέ. Πρόσεχε μόνο την κατηφό-ρα. Φτάσαμε στο παλάτι των γάτων.— Σε ποιον όροφο είπες πως είναι, μπαμπά; — Στον κάτω κάτω. Οι γάτες δεν ανεβαίνουν σεασανσέρ κι εγώ σου υποσχέθηκα ότι θα είμαστε κοντάτους. — Μπράβο, μπαμπά, καλά έκανες.

Ο Άρης της έδεσε τα μάτια με μια κορδέλα, «πρι-

17


γκίπισσά μου» της ψιθύρισε στο αυτί κι ύστερα τηνπήρε αγκαλιά. Μόνο για λίγο η Ρόζα σκέφτηκε ότιστην παλιά πολυκατοικία στον κάτω κάτω όροφο έμε-νε ο Χασίμ με την οικογένειά του. Είχαν έρθει από τοΠακιστάν και οι γονείς του δεν είχαν δουλειά και οΧασίμ δεν είχε παιχνίδια. Είχε όμως ένα ωραίο χρυ-σόψαρο σε μια γυάλα. Όταν η Ρόζα έφυγε, ο Χασίμέκλαιγε. Η Ρόζα του έδωσε το τρενάκι της, που ήταντο αγαπημένο του παιχνίδι, αλλά ο Χασίμ της είπε ότιδεν τον νοιάζει που δεν έχει παιχνίδια, μόνο έκλαιγεγιατί ήταν η μοναδική του φίλη. Η Ρόζα του υποσχέ-θηκε ότι θα τον καλέσει για τσάι στο Βασίλειο των Γά-των.

18


9ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ[σελ. 75]

Κληρονόμος πουλιώνΜίλτος Σαχτούρης, «Ο ελεγκτής»


Οι βασιλιάδες χωράνε σ’ ένα κουτί από σπίρτα όταν κοιμάσαι

Τάσος Λειβαδίτης, «Παραμύθι»


Πλήθος αμέτρητο πνίγηκαν μέσα στη σούπα τουςΑργύρης Χιόνης, Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη


Στα δέντρα κρέμονται οι λέξεις Ντύλαν Τόμας, «Όταν οι μπούκλες του λυκόφωτος»


Λυπήσου εκείνους που δεν ονειρεύονταιΝίκος Καββαδίας, «Στίχοι για τη ζωγραφική σου»

271



Ίσως αντικρίσουμε πάνω στον λόφο ανεμόμυλους Μιχαήλ Θερβάντες, Δον Κιχώτης


Εμείς, ωστόσο, δε φύγαμε γιατί το θέλαμεΜπερτολτ Μπρεχτ, «Για τον όρο “Μετανάστης”»


Όνειρο σημαίνει να μην υπάρχουν σύνοραΚική Δημουλά, «Σύνδρομο»


Από ’να τίποτα γίνεται ο ΠαράδεισοςΟδυσσέας Ελύτης,

Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά


Εγώ θα ονειρεύομαι πάντα σκανταλιέςΣίλβιο Ροδρίγκες, «Ο βλάκας»

272



Το μαύρο, απ’ τ’ άλλο του μέρος άσπρο είναιΓιάννης Ρίτσος, 3x111 τρίστιχα


Σ’ όλες τις θάλασσες και σ’ όλα τα καράβιαΟυόλτ Ουίτμαν,

«Άσμα για όλες τις θάλασσες κι όλα τα καράβια»


Αξίζει να υπάρχεις για ένα όνειροΆλκης Αλκαίος, «Πόρτο Ρίκο»


Όνειρο είναι μέσα σε όνειροΈντγκαρ Άλαν Πόε, «Όνειρο μέσα σε όνειρο»


Βουνό, φέρε μου όνειρο. Να ’χει καλά μαντάτα.Γκιλγκαμές

273



Όλα γκρεμίζονται και όλα ξαναχτίζονταιW.B.Yeats, «Lapis Lazuli»


Ένας δρόμος υπάρχει, ένας τρόποςΚατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, «Μοναξιά»

274


Βιβλιογραφία

Γιώργος Σεφέρης, Τετράδιο γυμνασμάτων, Β΄, επιμ. Γ. Π. Σαββίδης, Αθήνα: Ίκαρος 2004

Κ. Π. Καβάφης, Άπαντα τα ποιήματα, επιμ. Σόνια Ιλίνσκαγια,Αθήνα: Νάρκισσος 2003

Έμιλυ Ντίκινσον, Το μέγα ύδωρ – Είκοσι επτά ποιήματα, μτφρ. Διονύσης Καψάλης, Αθήνα: Άγρα 2004

Χόρχε Λουίς Μπόρχες, Ποιήματα, μτφρ. Δημήτρης Καλοκύρης,Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη 2014

Μίκη Θεοδωράκη – Πάβλο Νερούδα, «Έρχονται τα πουλιά», απότο Canto General, απόδοση στίχων: Δανάη Στρατηγοπούλου

Μανόλης Αναγνωστάκης, Τα ποιήματα, 1941-1971, Αθήνα: Νεφέλη 2000

Νίκος Αλέξης Ασλάνογλου, Ο δύσκολος θάνατος, Αθήνα: Νεφέλη 2007

Ανδρέας Εμπειρίκος, Ενδοχώρα: 1934-1937, Αθήνα: Άγρα 2009Μίλτος Σαχτούρης, Ποιήματα (1945-1948), Αθήνα: Κέδρος 2014Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, Αθήνα: Μετρονόμος 2015Αργύρης Χιόνης, Σαν τον τυφλό μπροστά στον καθρέφτη,

Αθήνα: Υάκινθος, 1986Ντύλαν Τόμας, Το χρώμα της λαλιάς – Ποιήματα (1934-1953),

μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, Αθήνα: Ερατώ 2003Νίκος Καββαδίας, Πούσι: Ποιήματα, Αθήνα: Άγρα, 2015Μιχαήλ Θερβάντες, Ο Δον Κιχώτης από τη Μάντσα, διασκευή

Κώστας Βάρναλης, Αθήνα: Κέδρος 1978 [4η έκδοση]Μπερτολτ Μπρεχτ, Ποιήματα, μτφρ. Μάριος Πλωρίτης,

Αθήνα: Θεμέλιο 2000Κική Δημουλά, Ποιήματα, Αθήνα: Ίκαρος 2007Οδυσσέας Ελύτης, Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη

ομορφιά, Αθήνα: Ίκαρος 2006

275


Σίλβιο Ροδρίγκες, «Ο βλάκας», 1996 – www.youtube.com/watch?v=phz5oQfZPz8 [ανακτήθηκε στις 15/3/2016]

Γιάννης Ρίτσος, 3x111 τρίστιχα, Αθήνα: Κέδρος 1987Ουόλτ Ουίτμαν, Φύλλα χλόης, απόδοση Ναπολέων

Λαπαθιώτης, στο Ελληνική Επιθεώρησις, τεύχ. 169 [Νοέμ. 1921]

Άλκης Αλκαίος (στίχοι), «Πόρτο Ρίκο», από τον δίσκο τουΒασίλη Παπακωνσταντίνου, Δε σηκώνει, MINOS, 1994

Έντγκαρ Άλαν Πόε, Ποιήματα, Κριτική, Επιστολές, τόμ. Α´,μτφρ. Στέφανος Μπεκατώρος, Αθήνα: Εκδόσεις Πλέθρον,1991

Το έπος του Γκιλγκαμές, εισαγ.-μτφρ. Αύρα Ward, Αθήνα:Ιστός 2001

W.B.Yeats, Ποιήματα, συλλογική μτφρ., ΜΙΕΤ 2005. Μτφρ. του«Lapis Lazuli» από τον Σπύρο Ηλιόπουλο

Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, Ποίηση 1963-2011, Αθήνα: ΕκδόσειςΚαστανιώτη, 2015

276


http://www.youtube.com

Η Μαρία Παπαγιάννη γεννήθηκε στη Λάρισα.Σπούδασε ελληνική φιλολογία και στη συνέ-χεια δούλεψε ως δημοσιογράφος στο ραδιό-φωνο, στην τηλεόραση, σε εφημερίδες καιπεριοδικά. Συνεργάστηκε με την Ορχήστρατων Χρωμάτων ως υπεύθυνη γραφείου τύπου.Τα τελευταία χρόνια γράφει ιστορίες για μικράκαι μεγαλύτερα παιδιά και μεταφράζει παιδι-

κή λογοτεχνία. Τα βιβλία της έχουν αποσπάσει σημαντικές δια-κρίσεις, ενώ το παραμύθι της Μια άλλη μέρα θα νικήσεις εσύ έχειμεταφραστεί και κυκλοφορεί σε πολλές γλώσσες. Έγραψε λιμπρέ-τα και στίχους για τις παραστάσεις Ταξιδεύοντας με τον Σταυρότου Νότου, Παράξενο δεν είναι;, Πες το μ’ ένα παραμύθι σε μου-σική του Θάνου Μικρούτσικου. Το έργο της Το αίνιγμα του Τρουλπαρουσιάστηκε με την κινητή μονάδα του Θεάτρου του ΝέουΚόσμου σε παιδιά που νοσηλεύονται σε ιδρύματα και νοσοκομεία.

Έργα της Μαρίας Παπαγιάννη στις Εκδόσεις Πατάκη

Μυθιστορήματα για παιδιά και για νέουςΩς διά μαγείας

▪ Βραβείο Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου▪ Βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού Διαβάζω

Πιάστε τους! (σε συνεργασία με τον Φίλιππο Μανδηλαρά)▪ Έπαινος από τον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου

Το Δέντρο το Μονάχο▪Κρατικό Bραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου▪ Βραβείο του λογοτεχνικού περιοδικού Διαβάζω

Παπούτσια με φτερά

Παραμύθια για μικρούς και μεγάλουςΗ κλέφτρα των ονείρων

277


Ιστορίες και παραμύθιαΕίχε απ’ όλα και είχε πολλάΜια άλλη μέρα θα νικήσεις εσύ!Καληνύχτα, μαμά!Με λένε ΜάγιαΜια περιπέτεια για το Ρωμαίο

Ιστορίες και παραμύθια για τα ΧριστούγενναΕκείνα τα Χριστούγεννα ήρθαν τα κάτω πάνω!Άγιε Βασίλη, θα μου κάνεις μια χάρη;Χριστούγεννα, καιρός για θαύματα

Ιστορίες πρώτης ανάγνωσης (σειρά «Χωρίς Σωσίβιο», Α΄– Β΄ Δημοτικού)Ποιος είναι ο αρχηγός;Βιβλιοφάγος κατά... λάθος!Στον πίνακα!Πάντα;Πρώτος!Επιστροφή στο σχολείοΟι μικρές ιστορίες του Πέτρου (επετειακή επίτομη έκδοση που

περιλαμβάνει τις παραπάνω ιστορίες)Τρεις παλάμες όλη η ΓηΗ Έλλη στο φεγγάριΗ μυστική συνταγή της Έλλης

Ιστορίες πρώτης ανάγνωσης (σειρά «Στα Βαθιά», Α΄– Β΄ Δημοτικού)Ο γύρος του κόσμου με το ποδήλατο

Μυθιστόρημα για ενήλικεςΕκεί και πάντα αλλού

278


Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην...

Documents

Transcript of Αν φτερουγίσουνε τα ψάρια μην...