Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές...

Π.3.2.1 Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες,

σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε

30 διδακτικές ώρες ανά τάξη

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας

Γ΄ Γυμνασίου

Θεματική ενότητα:

Στάσεις ζωής σε ποιητικά κείμενα

Τίτλος:

«Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξενόγλωσση

ερωτική ποίηση διαφορετικών εποχών»

ΦΙΛΟΘΕΗ ΚΟΛΙΤΣΗ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ

Θεσσαλονίκη 2012

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού

& Αθλητισμού

MIS: 296579 – Π.3.2.1: Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες

Γ΄ Γυμνασίου «Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξενόγλωσση ερωτική ποίηση»

Σελίδα 2 από 75

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΓΟΥ

ΠΡΑΞΗ: «Δημιουργία πρωτότυπης μεθοδολογίας εκπαιδευτικών σεναρίων βασισμένων σε ΤΠΕ και

δημιουργία εκπαιδευτικών σεναρίων για τα μαθήματα της Ελληνικής Γλώσσας στην Α/βάθμια και

Β/βάθμια εκπαίδευση» MIS 296579 (κωδ. 5.175), - ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΠΡΑΞΗ, στους άξονες

προτεραιότητας 1-2-3 του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση», η

οποία συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και εθνικούς

πόρους.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: Ι .Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

ΠΑΡΑΔΟΤΕΟ: Π.3.2.1. Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές δραστηριότητες, σύμφωνα με

συγκεκριμένες προδιαγραφές, που αντιστοιχούν σε 30 διδακτικές ώρες ανά τάξη.

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΑΔΟΤΕΟΥ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΗΣ

Υπεύθυνος υπο-ομάδας εργασίας λογοτεχνίας: Βασίλης Βασιλειάδης

ΦΟΡΕΑΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

http://www.greeklanguage.gr

Καραμαούνα 1 – Πλατεία Σκρα Τ.Κ. 55 132 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη

Τηλ.: 2310 459101 , Φαξ: 2310 459107, e-mail: [email protected]

http://www.greeklanguage.gr/

mailto:[email protected]







Α. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Τίτλος

Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξενόγλωσση ερωτική ποίηση διαφορετικών εποχών

Δημιουργός

Φιλοθέη Κολίτση

Διδακτικό αντικείμενο

Νεοελληνική Λογοτεχνία

(Προτεινόμενη) Τάξη

Γ΄ Γυμνασίου

Χρονολογία

Οκτώβριος 2012

Διδακτική / Θεματική ενότητα

Στάσεις ζωής σε ποιητικά κείμενα

Διαθεματικό

Όχι

Χρονική διάρκεια

12 ώρες

Χώρος

Ι. Φυσικός χώρος

Εντός σχολείου: Αίθουσα διδασκαλίας (με βιντεοπροβολέα, Η/Υ, ηχεία)

εργαστήριο Πληροφορικής.

ΙΙ. Εικονικός χώρος: Ιστολόγιο της τάξης, διαδίκτυο

Προϋποθέσεις υλοποίησης για τον δάσκαλο και τον μαθητή

1) Οργάνωση τάξης: Έχει γίνει σε προηγούμενη ώρα ο χωρισμός της τάξης σε

τέσσερις ομάδες των έξι ατόμων, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες ικανότητες κάθε







παιδιού (ικανότητα παραγωγής λόγου, τεχνολογικές δεξιότητες κλπ.). Είναι αναγκαίο

σε κάθε ομάδα να υπάρχουν δύο μαθητές με επαρκείς δεξιότητες στη χρήση

επεξεργαστή κειμένου, λογισμικού παρουσίασης και φυλλομετρητή.

Άλλο κριτήριο αποτελεί η ανομοιογένεια της ομάδας ως προς τις μαθησιακές

ικανότητες των μαθητών και τα ενδιαφέροντα-κλίσεις του κάθε μαθητή.

Κατηγοριοποιούμε τους ρόλους που αναλαμβάνουν οι μαθητές στο πλαίσιο της

μικρής ομάδας ως εξής: δύο χειριστές του Η/Υ και «πλοηγητές» στο ψηφιακό υλικό,

ένας αναγνώστης των πληροφοριών-στοιχείων, ένας καταγραφέας (ή γραμματέας της

ομάδας) που κρατά τις σημειώσεις, ένας διαμεσολαβητής με τις άλλες ομάδες και τον

καθηγητή και ένας συντονιστής της ομάδας.

Επιπλέον, είναι απαραίτητο οι ομάδες να είναι μεικτές, να αποτελούνται

δηλαδή από αγόρια και κορίτσια. Εφόσον οι μαθητές δεν είναι πολύ εξοικειωμένοι με

τη λειτουργία των ομάδων, φροντίζουμε ώστε τα μέλη των ομάδων να έχουν μεταξύ

τους αρμονικές σχέσεις.

2) Οι μαθητές και οι καθηγητές να είναι εξοικειωμένοι, σε έναν βαθμό

τουλάχιστον, με την εργασία σε ομάδες καθώς και με την κατευθυνόμενη και την

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο, τη χρήση κειμενογράφου (Word), λογισμικού

παρουσίασης (PowerPoint), λογισμικού δημιουργίας βίντεο (VideoMaker),

ιστολογίου (blog). Επίσης, οι μαθητές καλό είναι να έχουν κάποιες στοιχειώδεις

γνώσεις μετρικής (π.χ. να αναγνωρίζουν το ιαμβικό και το τροχαϊκό μέτρο)

3) Να έχουμε δημιουργήσει ιστολόγιο τάξης, όπου τα μέλη κάθε ομάδας θα

αναρτούν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους και θα μπορούν να σχολιάζουν τις

εργασίες των άλλων ομάδων.

4) Είναι απαραίτητο κατά τη διάρκεια του δεύτερου και του πέμπτου

διδακτικού δίωρου, που οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες, να υπάρχει μέσα στην τάξη

δεύτερος καθηγητής, που θα βοηθήσει υποστηρικτικά στην εργασία των ομάδων.

5) Τέλος, επιδιώκεται η συνεργασία με καθηγητές άλλων ειδικοτήτων, όπως

Αγγλικών, Εικαστικών, Πληροφορικής, έτσι ώστε σε προηγούμενη διδακτική ώρα να







γίνει για παράδειγμα γλωσσική εξομάλυνση αγγλικού κειμένου ή εξοικείωση με

τεχνικής φύσεως ζητήματα, όπως ο υπομνηματισμός κειμένου σε περιβάλλον

ιστολογίου. Ο καθηγητής των Εικαστικών θα βοηθήσει σε καλλιτεχνικού τύπου

δραστηριότητες.

Εφαρμογή στην τάξη

Το συγκεκριμένο σενάριο είναι πρόταση διδασκαλίας.

Το σενάριο στηρίζεται

–

Το σενάριο αντλεί

Φιλοθέη Κολίτση, Σύγκριση Τεσσάρων Θεατρικών Παραστάσεων της Ελένης του

Ευριπίδη με αφορμή τη 2η σκηνή του Προλόγου «Ελένη και Τεύκρος» (στ. 83-191),

2011.

Φιλοθέη Κολίτση & Ελευθέριος Βέτσιος, Η Χιροσίμα στη Λογοτεχνία: Οι τραγικές

συνέπειες του Πολέμου και τα αγαθά της Ειρήνης μέσα από πολλαπλές οπτικές

γωνίες, 2012.

Β. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ / ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Με το διδακτικό αυτό σενάριο επιδιώκεται οι μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου να

γνωρίσουν παλαιότερα και σύγχρονα κείμενα, ελληνικής και ξενόγλωσσης ερωτικής

ποίησης διαφορετικών εποχών, καθώς και σύγχρονα ερωτικά τραγούδια. Οι θεματικοί

άξονες του σεναρίου και οι αντίστοιχες στάσεις ζωής που εκφράζουν οι ήρωες και οι

συγγραφείς–ποιητές είναι οι εξής: α) πίστη και αφοσίωση στον σύντροφο μέχρι

θανάτου και σύγκρουση με τον πατέρα β) ο έρωτας «παιχνίδι» – η εναλλαγή

συντρόφων – το ά-λογο του έρωτα, γ) η εγωκεντρική στάση – η αντρική

(στερεοτυπική) οπτική απέναντι στον έρωτα και δ) η αλτρουιστική στάση – η

γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική απέναντι στον έρωτα (οι δύο τελευταίοι άξονες

http://bepip-pakeep.cti.gr/mahara/artefact/file/download.php?file=28020&view=3537









συσχετίζονται με μεταγενέστερες εκδοχές του ομηρικού μύθου για το ζεύγος

«Οδυσσέας και Πηνελόπη»).

Τέσσερις ομάδες μαθητών θα μελετήσουν ποιητικά κείμενα που αφορούν τους

τέσσερις παραπάνω άξονες-στάσεις ζωής με τη βοήθεια τριών Φύλλων Εργασίας. Το

πρώτο Φύλλο Εργασίας είναι κοινό για όλες τις ομάδες. Τα άλλα δύο (δεύτερο και

τρίτο Φύλλο Εργασίας), είναι διαφορετικά για κάθε ομάδα και εμπεριέχουν

ερευνητικές και δημιουργικές δραστηριότητες αντίστοιχα. Οι τέσσερις θεματικοί

άξονες συνιστούν σε έναν βαθμό αντιθετικά ζεύγη (α/β, γ/δ) και εν μέρει

αλληλεπικαλύπτονται, πράγμα που αναμένεται να προσελκύσει περισσότερο το

ενδιαφέρον και τη συμμετοχή των μαθητών, όταν θα παρακολουθούν την

παρουσίαση εργασιών κάποιας άλλης ομάδας, εφόσον θα βρίσκουν κοινά σημεία με

τη δική τους έρευνα.

Μέσα από τη διδακτική αυτή πρόταση επιδιώκεται οι μαθητές να αποκτήσουν

θετική στάση απέναντι στην ποίηση, να αντιληφθούν τον «παιγνιώδη χαρακτήρα»

της, να προβληματιστούν πάνω στις αντιλήψεις για τον έρωτα που υπάρχουν σε

διαφορετικές εποχές και να τις συγκρίνουν με τις αντιλήψεις της σύγχρονης εποχής.

Μέσα από τους αλληλοσυγκρουόμενους κώδικες των ηρώων και των

συγγραφέων/ποιητών τα παιδιά ενθαρρύνονται να διαμορφώσουν προσωπικές

αντιλήψεις, θέσεις και στάσεις. Με το σενάριο αυτό αναμένεται οι μαθητές να έλθουν

σε επαφή με γνωστούς μύθους του αρχαίου κόσμου σχετικούς με τον έρωτα, να

συστηματοποιήσουν και να αφομοιώσουν στοιχειώδεις γνώσεις μετρικής και να

μπορούν να αναγνωρίζουν βασικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της

μοντέρνας ποίησης. Η ενασχόλησή τους με το παραπάνω υλικό στοχεύει στο να τους

κινητοποιήσει με τρόπο ώστε να δημιουργήσουν δικά τους ποιητικά και πολυτροπικά

κείμενα, αλλά και να εξασκήσουν άλλες δυνατότητες καλλιτεχνικής έκφρασης

(δραματοποίηση, «παγωμένη εικόνα»). Τελικά, μέσα από τη μαθησιακή αυτή

εμπειρία επιδιώκουμε οι μαθητές να αντιληφθούν τον παιγνιώδη χαρακτήρα της







λογοτεχνίας και να την προσεγγίσουν τόσο ως πηγή απόλαυσης όσο και ως ερέθισμα

για κριτικό προβληματισμό.

Γ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μέσα στην ευρύτερη θεματική ενότητα «Στάσεις ζωής σε ποιητικά κείμενα»,

επιλέχθηκε το θέμα «Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξενόγλωσση ερωτική ποίηση

διαφορετικών εποχών», με το σκεπτικό ότι ανταποκρίνεται στα ενδιαφέροντα των

εφήβων της Γ΄ Γυμνασίου και σε έναν βαθμό συνδέεται με τις πρώτες εφηβικές τους

ανησυχίες και εμπειρίες.

Προτείνονται τέσσερις επιμέρους θεματικοί άξονες και επιλέγονται κάποια

ποιητικά κείμενα που θεωρούνται αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας

(όπως ο Ερωτόκριτος και το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας) αλλά και άλλα κείμενα

λιγότερο γνωστά («Οδυσσέας», «Η Πηνελόπη λέει» κλπ.)· ακόμη σύγχρονα

τραγούδια από διάφορα είδη μουσικής [“Still loving you” (1984), “The origin of

love” (2001)] και τραγούδια της λαϊκής μας παράδοσης (π.χ. κρητικές μαντινάδες).

Την ίδια στιγμή θεωρήθηκε ότι θα ήταν καλό να συνδεθεί το θέμα του έρωτα με

αρχαίους ελληνικούς και ρωμαϊκούς μύθους («μύθος του Πλάτωνα», «Έρωτας και

ψυχή», «Διδώ και Αινείας», «Οδυσσέας και Πηνελόπη», «Άλκηστη και Άδμητος»),

τα πρόσωπα των οποίων λειτουργούν μέχρι σήμερα ως σύμβολα και αρχετυπικές

μορφές.

Η πρόταση εμπεριέχει επίσης αποσπάσματα από γνωστές ταινίες (Τιτανικός,

1997) και κινηματογραφικές μεταφορές κλασσικών έργων (Αντιγόνη, 1961), βίντεο

με τραγούδια ελληνικά και ξένα, βίντεο με graffiti κλπ. σε μια προσπάθεια

επικαιροποίησης της γνώσης, ώστε το μάθημα να έρθει πιο κοντά στις

προσλαμβάνουσες των μαθητών. Κάποια από αυτά προβάλλονται στην αρχή και στο

τέλος του διδακτικού δίωρου, με σκοπό να λειτουργήσουν ως «άνοιγμα» του

μαθήματος (εισαγωγή στο θέμα και δημιουργία κατάλληλου συναισθηματικού

κλίματος) και ως ατμοσφαιρικό «κλείσιμο» του μαθήματος.







Αρκετά κείμενα δίνονται σε μορφή αποσπάσματος. Αν αυτό είναι αυτονόητο

για τα μεγάλης έκτασης κείμενα, όπως ο Ερωτόκριτος ή το Όνειρο Καλοκαιρινής

Νύχτας, προκρίθηκε ως ενδεδειγμένος τρόπος ακόμη και για άλλα μικρότερης

έκτασης ποιήματα (π.χ. «Η Πηνελόπη λέει» της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ), έτσι

ώστε οι μαθητές να επικεντρωθούν στο θέμα της διδακτικής πρότασης που είναι οι

στάσεις ζωής των ηρώων ή των συγγραφέων/ποιητών απέναντι στον έρωτα.

Αναφορικά με τα Φύλλα Εργασίας έγινε προσπάθεια να υπάρχουν ισοδύναμες

και αντίστοιχες δραστηριότητες σε όλες τις ομάδες. Το Φύλλο Εργασίας1 είναι κοινό

για όλες τις ομάδες. Στο Φύλλο Εργασίας 2 και 3, που είναι διαφοροποιημένα ανά

ομάδες, το βάρος πέφτει σε ερευνητικές και δημιουργικές δραστηριότητες, οπότε και

δόθηκε στο καθένα ένας γενικότερος τίτλος: «Η Ομάδα ερευνά» και «Η Ομάδα

δημιουργεί» αντίστοιχα.

Μετά το τέλος κάθε φάσης ακολουθεί αξιολόγηση των μαθητών. Τα Φύλλα

Αξιολόγησης 1 και 2 (αξιολόγηση των μαθητών) συμπληρώνονται ανά ομάδες, μετά

το τέλος της Α΄ και Β΄ Φάσης αντίστοιχα. Ειδικότερα, το Φύλλο Αξιολόγησης 2

εμπεριέχει ορισμένες ερωτήσεις που αφορούν το γνωστικό αντικείμενο και άλλες

βιωματικού χαρακτήρα. Μετά το τέλος και της Γ΄ Φάσης ο κάθε μαθητής

συμπληρώνει ένα ατομικό φύλλο αξιολόγησης της διαδικασίας (Φύλλο Αξιολόγησης

3). Για την αξιολόγηση των μαθητών λαμβάνεται ακόμη υπόψη: α) το υλικό που

παραδίδει κάθε ομάδα (Β΄ και Γ΄ Φάση), β) η συμμετοχή των μαθητών στο μάθημα

και η συνεργασία τους με τα μέλη της ομάδας τους, γ) η παρουσίαση των

αποτελεσμάτων της κάθε ομάδας στην ολομέλεια της τάξης και η συνακόλουθη

ανταπόκριση των άλλων μαθητών και δ) η ατομική εργασία που εκπονούν στο σπίτι

και παραδίδουν κατά τη διάρκεια της Β΄ Φάσης.

Μέσα από τη διδακτική αυτή πρόταση επιδιώκεται οι μαθητές να

ενθαρρυνθούν να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην ποίηση, να αντιληφθούν

τον «παιγνιώδη χαρακτήρα» της (Νικολαΐδου, 2003) αλλά και να προβληματιστούν

κριτικά πάνω στις αντιλήψεις για τον έρωτα που υπάρχουν σε διαφορετικές εποχές σε







σύγκριση με τη δική μας. Μέσα από τους αλληλοσυγκρουόμενους κώδικες των

ηρώων και των συγγραφέων-ποιητών τα παιδιά ενθαρρύνονται να διαμορφώσουν

προσωπικές αντιλήψεις, θέσεις και στάσεις και προσωπική ταυτότητα.

Δ. ΣΚΕΠΤΙΚΟ – ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

Γνώσεις για τον κόσμο, αξίες, πεποιθήσεις, πρότυπα, στάσεις ζωής

Με το σενάριο αυτό επιδιώκουμε οι μαθητές:

Να θεωρήσουν (και να αισθανθούν) τη λογοτεχνία αφενός ως πηγή

απόλαυσης και αφετέρου ως ερέθισμα για κριτικό προβληματισμό. Επίσης, να

αντιληφθούν το παιγνιώδες στοιχείο της λογοτεχνίας.

Να κατανοήσουν τις ποικίλες στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα, να τις

συνδέσουν με την εποχή και την κοινωνία στην οποία εμφανίζονται και τελικά

να μπορούν να τοποθετηθούν κριτικά απέναντι σε αυτές.

Να μπορούν να συνδέουν τις παραπάνω στάσεις και συμπεριφορές με τη

σημερινή εποχή και την προσωπική τους εμπειρία. Μέσα από τους

αλληλοσυγκρουόμενους κώδικες αξιών των ηρώων και των

συγγραφέων/ποιητών να μπορούν σταδιακά να διαμορφώσουν τη δική τους

προσωπική ταυτότητα, δικές τους αντιλήψεις και στάσεις ζωής.

Να αντιληφθούν τη σύνδεση της λογοτεχνίας με τη «ζωή» και την ανθρώπινη

εμπειρία, καθώς και τη σημασία της στην κατανόηση του κόσμου και του

εαυτού μας.







Γνώσεις για τη λογοτεχνία

Να γνωρίσουν έργα ελληνικής και ξενόγλωσσης ερωτικής ποίησης.

Να έλθουν σε επαφή με γνωστούς μύθους1 του αρχαίου κόσμου, οι ήρωες των

οποίων λειτουργούν μέχρι σήμερα ως σύμβολα και αρχετυπικές μορφές σε

σχέση με τον έρωτα.

Να συστηματοποιήσουν τις γνώσεις τους γύρω από τα βασικά μορφολογικά

χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης.

Να αφομοιώσουν βασικές γνώσεις μετρικής (π.χ. ιαμβικό και τροχαϊκό μέτρο)

και να κατανοήσουν τη λειτουργία της μέσα στον λόγο και την άμεση

συσχέτισή της με το ύφος και τον ρυθμό των κειμένων.

Γραμματισμοί

Να αποκτήσουν τη δυνατότητα να αναγνωρίζουν αντιλήψεις και στάσεις ζωής

απέναντι στον έρωτα σε ποιήματα και τραγούδια παλαιότερα και σύγχρονα.

Να μπορούν να διακρίνουν ένα παραδοσιακό από ένα μοντέρνο ποίημα.

Να μπορούν να διακρίνουν το ιαμβικό από το τροχαϊκό μέτρο καθώς και τον

διαφορετικό ρυθμό και ύφος που προσδίδουν σε ένα ποίημα.

Να έχουν τη δυνατότητα να συνθέσουν ανά ομάδες απλά δείγματα σε

συγκεκριμένα κειμενικά είδη: παραδοσιακό ποίημα σε ιαμβικό 15σύλλαβο με

ή χωρίς ομοιοκαταληξία, χιουμοριστικό τροχαϊκό 8σύλλαβο, μοντέρνο

ποίημα.

Να ασκηθούν στη χρήση λεξιλογίου με συγκεκριμένο στόχο μέσα από

γλωσσικά παιχνίδια (π.χ. αντικατάσταση επιθέτων σε ένα ποίημα με στόχο τη

δημιουργία κειμένου με αντίθετο περιεχόμενο).

1 Πολλοί από αυτούς τους μύθους εξακολουθούν να γονιμοποιούν τη σύγχρονη σκέψη και τέχνη και

συχνά απαντώνται σε κείμενα της νεοελληνικής και ξενόγλωσσης ποίησης (π.χ. «μύθος Οδυσσέα και

Πηνελόπης»).







Να ανταποκρίνονται σε ένα λογοτεχνικό ερέθισμα, ώστε να παραγάγουν

καλλιτεχνικό έργο («παγωμένη εικόνα», δραματοποίηση κειμένου).

Για να ελεγχθεί ο βαθμός αφομοίωσης των παραπάνω και ταυτόχρονα να τους δοθεί

δυνατότητα δημιουργικής και καλλιτεχνικής έκφρασης, στο Φύλλο Εργασίας 3 οι

μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν οι ίδιοι ποιητικά κείμενα με συγκεκριμένα

χαρακτηριστικά, ανάλογα με τα κείμενα που επεξεργάστηκαν.

Διδακτικές πρακτικές

μετωπική διδασκαλία

μαθητοκεντρική διδασκαλία

ομαδοσυνεργατική μέθοδος

διερευνητική-ανακαλυπτική μάθηση

βιωματική μάθηση

ολιστική προσέγγιση της γνώσης (η νέα γνώση οικοδομείται πάνω στην

παλιά και γίνεται προσπάθεια το μάθημα να συνδεθεί με την εμπειρία των

παιδιών)

συνδυασμός ποικίλων τεχνικών διδασκαλίας, όπως ο καταιγισμός ιδεών,

το σχηματοποίημα, η ελεύθερη και κατευθυνόμενη συζήτηση

διαθεματική διδασκαλία (σύνδεση της λογοτεχνίας με άλλα γνωστικά

αντικείμενα και πεδία)

δημιουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία φιλολογικών

μαθημάτων.

Αναλυτικότερα, σε επίπεδο διδακτικών πρακτικών, επιχειρείται μια μετατόπιση

από τη δασκαλοκεντρική–μετωπική στη μαθητοκεντρική–ομαδοσυνεργατική

διδασκαλία. Ειδικότερα, ο ρόλος του δασκάλου και των μαθητών είναι ο ακόλουθος:

Ο δάσκαλος ενορχηστρώνει την ομάδα της τάξης και συνθέτει το υλικό του

μαθήματος προτείνοντας λογοτεχνικά κείμενα, τραγούδια, κινηματογραφικές ταινίες

κλπ., Προσπαθεί να επικαιροποιήσει τη γνώση και να τη φέρει κοντά στις







προσλαμβάνουσες και τις εμπειρίες των μαθητών. Σε όλη τη διαδικασία υποστηρίζει

και εμψυχώνει τους μαθητές.

Μετωπική διδασκαλία έχουμε κατά το 1ο διδακτικό δίωρο (Α΄ Φάση) και στα

σημεία εκείνα που παρουσιάζεται υλικό από τον δάσκαλο στην ολομέλεια της τάξης (

στο «άνοιγμα» και του μαθήματος, που αποσκοπεί στη δημιουργία κατάλληλου

κλίματος μέσα στην τάξη και στην ομαλή εισαγωγή των μαθητών στο θέμα, αλλά και

στο «κλείσιμο» του μαθήματος). Παράλληλα χρησιμοποιείται μια ποικιλία

διδακτικών μεθόδων, όπως: ο καταιγισμός ιδεών, το σχηματοποίημα, η

κατευθυνόμενη και ελεύθερη συζήτηση κλπ. (Κουλαϊδής 2007).

Σε όλες τις άλλες ώρες ακολουθείται το μαθητοκεντρικό μοντέλο

διδασκαλίας, είτε οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες είτε παρουσιάζουν την εργασία

τους στην ολομέλεια της τάξης. Ο μαθητής από παθητικός δέκτης αποκτά ενεργητικό

ρόλο στη διαδικασία της μάθησης: Ερευνά και ανακαλύπτει τη γνώση με τη βοήθεια

του δασκάλου και των Φύλλων εργασίας κατά τη Β΄ Φάση (φάση έρευνας) και

δημιουργεί κείμενα κριτικού λόγου. Στη συνέχεια, κατά την Γ΄ Φάση, δημιουργεί

δικά του ποιητικά κείμενα (παραγωγή δημιουργικού λόγου) ή «καλλιτεχνικό έργο'»

(«παγωμένη εικόνα», δραματοποίηση). Ειδικά με την τεχνική της «παγωμένης

εικόνας» και τη δραματοποίηση κινητοποιούνται όλες οι αισθήσεις, οπότε, εκτός από

το πνεύμα, συμμετέχει και το σώμα πιο ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία.

Μέσα σε ένα πλαίσιο ολιστικής προσέγγισης της γνώσης και βιωματικής

μάθησης, η νέα γνώση οικοδομείται πάνω στην παλιά και παράλληλα γίνεται

προσπάθεια το μάθημα να επικαιροποιηθεί και να συνδεθεί με την εμπειρία των

παιδιών. Η σύνδεση της λογοτεχνίας με άλλα γνωστικά αντικείμενα και πεδία και η

δημιουργική αξιοποίηση των ΤΠΕ στη διδασκαλία φιλολογικών μαθημάτων βοηθούν

σημαντικά προς αυτήν την κατεύθυνση.







Ε. ΛΕΠΤΟΜΕΡΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

Αφετηρία

Η σύνταξη αυτού του σεναρίου ξεκίνησε από τη σκέψη να επιλεγεί ένα θέμα που

ενδιαφέρει τους μαθητές και σχετίζεται με τις πρώτες εφηβικές τους εμπειρίες και

ανησυχίες, ούτως ώστε να εμπλακούν ενεργότερα στη μαθησιακή διαδικασία.

Σύνδεση με τα ισχύοντα στο σχολείο

Το σενάριο συνδέεται με την πρώτη θεματική ενότητα (Στάσεις ζωής σε ποιητικά

κείμενα) στο μάθημα των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Γ΄ Γυμνασίου

σύμφωνα με το Νέο (Πιλοτικό) Πρόγραμμα Σπουδών.

Αξιοποίηση των ΤΠΕ

Οι ΤΠΕ εμπλουτίζουν το μάθημα με οπτικοακουστικό υλικό, που θα ήταν δύσκολο

να συγκεντρώσουμε σε παλαιότερες εποχές και μάλιστα άμεσα και γρήγορα (π.χ.

κείμενα, ταινίες, τραγούδια). Η προστιθέμενη αξία τους στο συγκεκριμένο διδακτικό

σενάριο έγκειται στο ότι υπογραμμίζουν το παιγνιώδες στοιχείο της γλώσσας και της

λογοτεχνίας με τρόπο απτό και κατανοητό για τα παιδιά (Βλ. Δραστηριότητα «Στο

εργαστήρι του συγγραφέα – Γλωσσικά παιχνίδια»).

Την ίδια στιγμή δίνεται η δυνατότητα στους μαθητές να εξασκήσουν και να

βελτιώσουν δεξιότητες κλασικού γραμματισμού (λογοτεχνικός γραμματισμός) και

νέου γραμματισμού. Συγκεκριμένα, ασκούνται στην κατευθυνόμενη και ελεύθερη

πλοήγηση στο διαδίκτυο, στη χρήση του Κειμενογράφου (Word), του λογισμικού

παρουσίασης (PowerPoint ), του λογισμικού δημιουργίας βίντεο (Video Maker) και

του ιστολογίου, στη δημιουργία πολυτροπικών κειμένων με συνδυασμένη χρήση

λόγου, εικόνας και μουσικής καθώς και στην επιλογή και σύνθεση ψηφιακού υλικού

από το διαδίκτυο).

http://digitalschool.minedu.gov.gr/info/newps/%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1%20-%20%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1/%CE%9D%CE%B5%CE%BF%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%9B%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CF%84%CE%B5%CF%87%CE%BD%CE%AF%CE%B1%2C%20%CE%91%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1%20%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20%CE%93%CE%BB%CF%8E%CF%83%CF%83%CE%B1%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%93%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B1%20%E2%80%94%20%CE%93%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%AC%CF%83%CE%B9%CE%BF.pdf







Οι μαθητές συμμετέχουν ενεργά στη μαθησιακή διαδικασία και γίνονται

συνδιαμορφωτές της παραγόμενης γνώσης, ενώ παράλληλα αναπτύσσουν τη λογική

του σχεδιασμού (design), καθώς χρησιμοποιούν ποικίλα περιβάλλοντα για τη

συγγραφή των κειμένων τους (Κουτσογιάννης, 2011α). Το μάθημα συνδέεται με τη

ζώσα καθημερινότητά τους με αποτέλεσμα να γίνεται επίκαιρο και ζωντανό.

Κείμενα

Τα κείμενα που θα χρησιμοποιηθούν έχουν επίσης αναρτηθεί στο ιστολόγιο της

τάξης:

http://gymdiapevosm2012.blogspot.gr/2012/10/senario1-keimena.html

Λογοτεχνικά κείμενα σχολικών εγχειριδίων

ΚΝΛ Α΄ Λυκείου

Δάντης Αλιγκέρι, [Το τέλος του Οδυσσέα], Θεία Κωμωδία

ΚΝΛ Β΄ Λυκείου

Άλφρεντ Τένισον «Οδυσσέας» (“Ulysses”).

Λογοτεχνικά κείμενα εκτός σχολικών εγχειριδίων

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Λέει η Πηνελόπη». Στο Τα σκόρπια χαρτιά της

Πηνελόπης. Αθήνα: Τραμ 7-8, 1977.

Κική Δημουλά, «Πληθυντικός αριθμός». Στο Το λίγο του κόσμου, 14-15. Αθήνα:

1971.

«΄Ερωτας και μέλισσα» (με ποικίλες μεταφραστικές εκδοχές του κειμένου)

Καζαντζάκης Ν. & Ι. Κακριδής, Ομήρου Οδύσσεια. Αθήνα: 1965.

Βιτσέντζος Κορνάρος, Ερωτόκριτος. Επιμ. Στ. Αλεξίου, Α΄ Μέρος (σσ. 11-14) & Γ΄

Μέρος (σσ. 196-199). Νέα Ελληνική Βιβλιοθήκη, επιμ. σειράς Α. Αγγέλου. Αθήνα:

Βιβλιοπωλείον της «Εστίας», 1995.

http://gymdiapevosm2012.blogspot.gr/2012/10/senario1-keimena.html

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/262/1918,6388/unit=1932

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSB106/544/3566,14952/unit=1940

http://rpo.library.utoronto.ca/poems/ulysses

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/katerina-angelaki-rouk.html

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/kiki-dimoula.html

http://melidonismata.blogspot.gr/2012/02/cupid-and-bee-anacreontic.html

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/index.htm

http://www.snhell.gr/anthology/writer.asp?id=20

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/erotokritos.html

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/erotokritos.html







Ουίλιαμ Σαίξπηρ, Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας. Μτφρ. Β. Ρώτας, 20-21 (Πρ. 1, Σκ.

1), 38-41 (Πρ. 2, Σκ. 2), 53-58 (Πρ. 3, Σκ. 2). Αθήνα: Ίκαρος, 1985.

William Shakespeare, Midsummer Night's Dream (1595-1596). Επιμ. P. Holland.

Oxford: Oxford University Press, 1998.

Σοφοκλής, Αντιγόνη, Γ΄ Στάσιμο.

Dorothy Parker, «Πηνελόπη» / “Penelope” (1928).

Πλάτων, Συμπόσιο (189, 190, 191) – επιλεγμένο απόσπασμα.

Ριμάδα κόρης και νιου. Στο Ποιητική Ανθολογία. Βιβλίο Δεύτερο: Μετά την Άλωση

(15ος και 16ος αιώνας), ανθολ. Λίνος Πολίτης, 109-110. Αθήνα: Δωδώνη, 1998.

Αθανάσιος Χριστόπουλος, «Σύντροφοι» & «Άμιλλα». Στο Λυρικά, επιμ. Ελ.

Τσαντσάνογλου, 57-58 & 69-70. Αθήνα: Ερμής, 1970.

Μη λογοτεχνικά κείμενα

Γιώργος Μιχαήλ, Ο Έρωτας και η αγάπη στα δημοτικά μας τραγούδια (άρθρο στο

διαδίκτυο με δίστιχα δημοτικής ερωτικής ποίησης).

Υποστηρικτικό υλικό

Τραγούδια

Κρητικές μαντινάδες Ι, Κρητικές μαντινάδες ΙΙ

«Μαντινάδες», τραγούδι από τον δίσκο Μαντινάδες, στίχοι-μουσική-ερμηνεία: Νίκος

Ζωιδάκης, Εν ήχω, 2012.

«Δίπλα στη θάλασσα», από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς, μουσική:

Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη, Legend Records, 2007.

«Το τραγούδι των συντρόφων», από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς,

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη, Legend Records, 2007.

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/09/shakespeare-midsummer-nights-dream.html

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/09/shakespeare-midsummer-nights-dream.html

http://www.opensourceshakespeare.org/views/plays/playmenu.php?WorkID=midsummer

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/sophocles-antigone.html

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/dorothy-parker-penelope.html

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/dorothy-parker-penelope.html

http://users.sch.gr/statpapako/symposio/189.pdf



http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/09/blog-post.html

http://el.wikisource.org/wiki/Σύντροφοι


http://www.e-telescope.gr/arts-gr/2010-03-31-21-48-30

http://mantinades-chania.pblogs.gr/2007/04/erwtikes-mantinades.html

http://paragwgos.pblogs.gr/tags/mantinades-erotikes-gr.html

http://www.youtube.com/watch?v=o-YQz88Z6Tw&feature=related%20

http://www.youtube.com/watch?v=4GHxI-KfUPY%20%20

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=24241

http://www.youtube.com/watch?v=z5V_SD1uTzI%20

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=Lyrics&act=details&song_id=24242%20







«Το τραγούδι της Πηνελόπης», από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς,

μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη, Legend Records, 2007.

«Πηνελόπη», από τον δίσκο Κακές συνήθειες, στίχοι-μουσική-ερμηνεία: Μιλτιάδης

Πασχαλίδης, Minos-EMI, 1998.

«Του κύκλου τα γυρίσματα», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος, ποίηση:

Βιτσέντζος Κορνάρος, μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, ερμηνεία: Μάνος Κατράκης,

Lyra, 1964. (2 λεπτά)

«Τα θλιβερά μαντάτα», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος, ενορχήστρωση:

Χριστόδουλος Χάλαρης, ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης, Τάνια Τσανακλίδου, Minos-

EMI, 1976 (τα 3 πρώτα λεπτά).

«Ο όρκος της Αρετούσας», τραγούδι από τον δίσκο Τέσσερις δρόμοι για τον

Ερωτόκριτο, ποίηση: Βιτσέντζος Κορνάρος, μουσική Λουδοβίκος των Ανωγείων,

ερμηνεία: Λιζέτα Καλημέρη, Lyra, 2000 (3 λεπτά).

«Το παράπονο της Αρετούσας», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος,,

ενορχήστρωση: Χριστόδουλος Χάλαρης, ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης, Τάνια

Τσανακλίδου, Minos-EMI, 1976 (5 λεπτά).

Ο Ερωτόκριτος ερμηνευμένος από 77 καλλιτέχνες σε 40 σημεία της Αττικής

αποσπάσματα του μελοποιημένου ποιήματος, Αθήνα, 2010 (12 λεπτά).

“Still Loving you” τραγούδι από τον δίσκο Love at First Sting, μουσική-στίχοι-

ερμηνεία: Scorpions, ΕΜΙ-Mercury, 1984.

http://www.youtube.com/watch?v=PrUuT862X2s%20


http://www.youtube.com/watch?v=Z5fZQtO_AWA%20


http://www.youtube.com/watch?v=VfbfkWPmcbg%20

http://www.youtube.com/watch?v=UwDomxyoFgU&feature=related%20

http://www.youtube.com/watch?v=poluURwuc8Q%20

http://www.youtube.com/watch?v=73P2Iw-Rtmo&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=vEb_4tiS9bM&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=xqCKvUSik-I%20%20







Διδακτική πορεία / στάδια / φάσεις

Α΄ φάση: Πριν την ανάγνωση (2 ώρες)

1ο διδακτικό δίωρο

Κατά τη διάρκεια της φάσης αυτής προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε το ενδιαφέρον

των μαθητών μας γύρω από το προτεινόμενο θέμα, «χτίζοντας γέφυρες» μεταξύ των

κειμένων αυτών και των μαθητών μας. Όλες οι δραστηριότητες απευθύνονται στην

ολομέλεια της τάξης.

Εισαγωγική δραστηριότητα («Άνοιγμα» του μαθήματος)

Δραστηριότητα 1: Προβολή βίντεο

Ξεκινούμε το μάθημα προβάλλοντας στην ολομέλεια της τάξης το βιντεάκι «Έρωτας

και μέλισσα”» (σε σίγαση), το οποίο εμπεριέχει οπτικοποίηση του ομώνυμου

Ανακρεόντειου ποιήματος (Έρως ποτ' εν ρόδοισι), τόσο στο πρωτότυπο όσο και στη

νεοελληνική μετάφρασή του. Όσο παρακολουθούμε το βίντεο, μπορούμε να βάλουμε

απαλή μουσική επένδυση, όπως για παράδειγμα το Waltz of the flowers. Το

πρωτότυπο και δύο διαφορετικές μεταφράσεις2 του ποιήματος (του Ιωάννη Κυριαζή

και του Ιωάννη Πολέμη) μοιράζονται σε φωτοτυπία στους μαθητές. Τις διαβάζουμε

στην τάξη και ρωτάμε τα παιδιά πια τους αρέσει περισσότερο. Κατόπιν τους ζητάμε

να σχολιάσουν την ιστορία, συνδέοντάς την με την προσωπική τους εμπειρία. Θα

μπορούσαμε να τους θέσουμε ερωτήσεις του τύπου: Γιατί διαμαρτύρεται ο μικρός

Έρωτας;, Με ποιον τρόπο το πάθημα του Έρωτα συνδέεται με τη δράση του (με τη

συμπεριφορά του) απέναντι στους ανθρώπους;, Τι νιώθετε για τον «τσιμπημένο»από τη

μέλισσα Έρωτα;, Εσάς, σας έχουν αγγίξει ποτέ τα βέλη του Έρωτα;

(περίπου 10 λεπτά)

2 Υπάρχουν διαθέσιμες στο διαδίκτυο στην ιστοσελίδα Melidonismata.

http://www.youtube.com/watch?v=4iqWkKzGc28

http://melidonismata.blogspot.gr/2012/02/cupid-and-bee-anacreontic.html







Δραστηριότητα 2: Καταιγισμός ιδεών (ολομέλεια).

Στη συνέχεια γράφουμε στον πίνακα τη λέξη «΄Έρωτας» και ζητούμε από τους

μαθητές, αξιοποιώντας την τεχνική του «καταιγισμού ιδεών», να μας πουν μία λέξη

που τους έρχεται στο μυαλό, ακούγοντας τη λέξη «Έρωτας». Καθώς καταγράφουμε

τις απαντήσεις των παιδιών στον πίνακα, μπορούμε να σχηματίσουμε με τις λέξεις

αυτές μία καρδιά, χρησιμοποιώντας την τεχνική του «σχηματοποιήματος». Πρόκειται

για έναν «ιδιότυπο τρόπο ποιητικής γραφής που συνδυάζει την αρμονία του

ποιητικού λόγου με την εικαστική αναπαράσταση. Ζωγραφίζουμε όχι με γραμμές

αλλά με λέξεις, με σκοπό τη συνύπαρξη σχήματος-νοήματος». (Τσακίρη &

Καπετανίδου, 2007). Αν εφαρμόζουμε αυτήν την τεχνική για πρώτη φορά στην τάξη

μας είναι πολύ πιθανόν να προκαλέσει ευχάριστη έκπληξη στους μαθητές μας.

Οι απαντήσεις των παιδιών πιθανόν να μπορούν να ταξινομηθούν ως εξής:

είδος-μορφή του έρωτα, χαρακτηριστικά του έρωτα, συναισθήματα που νιώθουμε,

αντρική/γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική για τον έρωτα, «διάσημα ζευγάρια» από τη

μυθολογία, τη λογοτεχνία, την ιστορία, συμπεριφορές και στάσεις ζωής που αφορούν

τον έρωτα. Γράφουμε στον πίνακα τις απαντήσεις των μαθητών, ταξινομημένες σε

υπο-σύνολα, σύμφωνα με τα παραπάνω, δημιουργώντας έναν «αραχνοειδούς τύπου»

εννοιολογικό χάρτη (Δαβή & Μακρής, 2008).


Δραστηριότητα 3: Προβολή βίντεο & Φύλλο Εργασίας 1

Στη συνέχεια προβάλλουμε στην ολομέλεια της τάξης τα ακόλουθα βίντεο με στόχο

να γίνει κατευθυνόμενη και ελεύθερη συζήτηση πάνω στη στάση των ηρώων ή του

συγγραφέα/ποιητή απέναντι στον έρωτα και συσχέτιση με την εποχή και τις εκάστοτε

ιστορικο-κοινωνικές συνθήκες. Με το οπτικο-ακουστικό αυτό υλικό εισάγουμε

σταδιακά τους μαθητές στους βασικούς θεματικούς άξονες με τους οποίους θα

ασχοληθούν στα επόμενα διδακτικά δίωρα.







Μοιράζουμε στους μαθητές το Φύλλο Εργασίας 1, κοινό για όλους, ζητώντας

τους να καταγράψουν τις στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα, που εντοπίζουν στα

ποιητικά κείμενα. Επίσης, μοιράζουμε σε φωτοτυπίες:

α) απόσπασμα από την Αντιγόνη του Σοφοκλή (το Γ΄ Στάσιμο στο πρωτότυπο και στη

νεοελληνική μετάφραση)

β) το τραγούδι “The Origin Of Love”3 (του Stephen Trask) που αποτελεί σύγχρονη

μεταφορά του πλατωνικού «μύθου των σφαιρικών ανθρώπων», καθώς επίσης και ένα

επιλεγμένο απόσπασμα από το Συμπόσιο του Πλάτωνα (189, 190, 191). Στο Συμπόσιο

του Πλάτωνα, βασικό θέμα του οποίου είναι η φύση του έρωτα (τι είναι ο έρωτας),

ένας από τους συνομιλητές, ο Αριστοφάνης, αναφέρει τον «μύθο των σφαιρικών

ανθρώπων». Σύμφωνα με τον μύθο αυτό «οι σφαιρικοί άνθρωποι» ήταν

ερμαφρόδιτοι, διέθεταν μεγάλη δύναμη και εξεγέρθηκαν εναντίον των θεών, με

αποτέλεσμα ο Δίας να τους «χωρίσει» στα δύο, για να τους αποδυναμώσει. Από τότε

το ένα μισό αναζητάει το άλλο μισό, με το οποίο ταιριάζει απόλυτα. Ο μύθος

προβάλλει την αντίληψη της ύπαρξης ενός ιδανικού συντρόφου πάνω στον κόσμο,

τον οποίο ο άνθρωπος αναζητά μέχρι να τον βρει.

Προβάλλουμε στην ολομέλεια της τάξης απόσπασμα (τα 6 πρώτα λεπτά) από

την κινηματογραφική μεταφορά της Αντιγόνης του Σοφοκλή, που περιλαμβάνει τη

σύγκρουση του Αίμονα με τον Κρέοντα στο Γ΄ Επεισόδιο και την απαγγελία του Γ΄

Στάσιμου του έργου. Πρόκειται για το 5ο από τα 8 μέρη της ταινίας, που βρίσκονται

αναρτημένα στο youtube. Θέτουμε στα παιδιά διάφορες ερωτήσεις για να

αποσαφηνίσουμε το τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτήν τη σκηνή και γιατί. Θα

μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε ερωτήσεις του τύπου: Ποια είναι συγγενική σχέση

των δύο αντρών (Κρέοντα και Αίμονα); Ποια είναι η αιτία της σύγκρουσής τους;, Τι

έκανε η Αντιγόνη και τιμωρείται τόσο σκληρά; (στο σημείο αυτό λέμε δυο λόγια για

τον μύθο του έργου). Τι ανακοινώνει στον πατέρα του ο Αίμονας ότι θα πράξει στο

3 Το παραπάνω αγγλικό τραγούδι έχει στο μεταξύ γίνει αντικείμενο γλωσσικής επεξεργασίας, σε

προηγούμενη διδακτική ώρα, στο μάθημα των Αγγλικών σε συνεργασία με τον αντίστοιχο καθηγητή.

http://fk-anthology.blogspot.gr/2012/10/sophocles-antigone.html

http://www.youtube.com/watch?v=_zU3U7E1Odc&feature=related





http://www.youtube.com/watch?v=36IR1y6kw4c&feature=player_embedded#!







μέλλον; Ποια στάση κρατά ο Αίμονας απέναντι στον έρωτα;, Θα μπορούσε να συμβεί

κάτι ανάλογο στην εποχή μας»

Στάση ζωής: πίστη και αφοσίωση στον σύντροφο μέχρι θανάτου – σύγκρουση

με τον πατέρα. (περίπου 10 λεπτά)

Προβάλλουμε βίντεο με σκίτσα, που αποτελεί μια οπτικοποιημένη εκδοχή του

τραγουδιού “The Origin Of Love” (μουσική & στίχοι: Stephen Trask , από την ταινία

Hedwig and the Angry Inch, σε σκηνοθεσία του John Cameron Mitchell, 2001).

Πρόκειται για διασκευή του πλατωνικού «μύθου των σφαιρικών ανθρώπων» (5

λεπτά). Στη συνέχεια μοιράζουμε επιλεγμένο απόσπασμα από το Συμπόσιο του

Πλάτωνα (189, 190, 191), επισημαίνοντας στα παιδιά φράσεις από το Συμπόσιο του

Πλάτωνα που αντιστοιχούν στο τραγούδι.

Κάνουμε συζήτηση γύρω από το τραγούδι και το πλατωνικό απόσπασμα, που

θα μπορούσε να ξεκινήσει με τις ακόλουθες ερωτήσεις: Ποια βασική ιδέα σχετική με

τον έρωτα εντοπίζετε στον πλατωνικό μύθο και στο σύγχρονο τραγούδι;, Το κείμενο του

Πλάτωνα γράφτηκε τον 4ο αι. π.Χ. και το τραγούδι το 2001. Τι συμπεραίνετε για την

απήχηση του έργου του Πλάτωνα στην εποχή μας;4

Στάση ζωής: Αναζήτηση του ταιριαστού συντρόφου (από τον οποίο έχουμε

χωριστεί)

(10 λεπτά)

Παρακολουθούμε το βιντεάκι “The Girl On the Wall”, που αναφέρεται στον

έρωτα δύο χαρακτήρων graffiti, ζωγραφισμένων σε έναν τοίχο. Ιδιαίτερα με το

βιντεάκι αυτό επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε στην τάξη θετικό κλίμα και να

κινητοποιήσουμε το ενδιαφέρον των παιδιών, χρησιμοποιώντας οικείο σε αυτά υλικό

που σχετίζεται με τις εμπειρίες τους. Επισημαίνουμε με τη βοήθεια των παιδιών τα

4 Κατά τη γνώμη μου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον αφενός η δυνατότητα συσχέτισης του

πλατωνικού μύθου με τα άμεσα ενδιαφέροντα και τις πρώτες εφηβικές ανησυχίες των μαθητών γύρω

από τον έρωτα (η αναζήτηση του ιδανικού συντρόφου) και αφετέρου η λειτουργία του πλατωνικού

έργου ως πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία ενός σύγχρονου έργου τέχνης (τραγούδι: «The origin of

love»,, 2001). Τα δύο παραπάνω σημεία υπογραμμίζουν τη διαχρονικότητα και την επικαιρότητα του

πλατωνικού αυτού έργου.


http://www.stlyrics.com/lyrics/hedwigandtheangryinch/originoflove.htm




http://www.youtube.com/watch?v=DpY-7MvlYkU







δύο επίπεδα αφήγησης της ιστορίας: α) ένα αγόρι και ένα κορίτσι, φιγούρες graffiti

και β) δύο αγόρια και ένα κορίτσι που σχεδιάζουν φιγούρες graffiti. Ζητούμε από τα

παιδιά ένα σύντομο σχόλιο για την «ιστορία αγάπης» που παρακολούθησαν,

εστιάζοντας στη διαφορετική στάση των δύο φύλων απέναντι στον έρωτα. Μπορούμε

να τους κάνουμε ερωτήσεις του τύπου: Η ιστορία που παρακολουθήσαμε κινείται σε

δύο επίπεδα. Ποια είναι αυτά; Με ποιον τρόπο το αγόρι-φιγούρα προσπαθεί να

«γοητεύσει» το κορίτσι-φιγούρα; Τι είναι αυτό που συγκινεί τελικά το κορίτσι-φιγούρα;

Με ποιον τρόπο βοηθούν τα αγόρια-γραφίστες το αγόρι-φιγούρα να «γοητεύσει» το

κορίτσι-φιγούρα; Τι αντιπροτείνει το κορίτσι-γραφίστας στο αγόρι-φιγούρα για να

«γοητεύσει» το κορίτσι-φιγούρα; Υπάρχει διαφορετική προσέγγιση του άλλου φύλου από

μέρους των αγοριών και από μέρους των κοριτσιών; Σε ποιον τομέα δίνουν σημασία τα

αγόρια, σύμφωνα με το βίντεο; Τι συγκινεί τα κορίτσια, σύμφωνα με το βίντεο;

Στάση ζωής: Αντρική και γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική απέναντι στον

έρωτα.(10 λεπτά)

Κατόπιν, η συζήτηση διευρύνεται σε άλλες πιθανές συμπεριφορές και στάσεις

ζωής που μπορεί να κρατήσει κάποιος σε σχέση με τον έρωτα. (περίπου 7 λεπτά)

Φύλλο Αξιολόγησης 1

To Φύλλο Αξιολόγησης 1 δίνεται στο τέλος του 1ου διδακτικού δίωρου: τέλος Α΄

Φάσης. Είναι κοινό για όλους και συμπληρώνεται ανά ομάδες.

Δραστηριότητα: Ζητάμε από τους μαθητές να γράψουν τον τίτλο ενός

σύγχρονου ερωτικού τραγουδιού και να προσδιορίσουν τη στάση ζωής που

εκφράζεται σε αυτά απέναντι στον έρωτα. (5 λεπτά)

Ανάθεση εργασιών στις 4 ομάδες

Ο χωρισμός των μαθητών της τάξης σε 4 ομάδες των 6 ατόμων έχει ήδη γίνει σε

προηγούμενη διδακτική ώρα. Παρουσιάζουμε στην τάξη (μέσω του βιντεοπροβολέα

ή μοιράζοντας φωτοτυπίες) τα θέματα προς διερεύνηση και τα κείμενα με τα οποία







πρόκειται να ασχοληθεί η κάθε ομάδα και δίνουμε τη δυνατότητα στους μαθητές να

επιλέξουν τα κείμενα που προτιμούν.

Το Φύλλο Εργασίας 2 (διαφορετικό για κάθε ομάδα) δίνεται στους μαθητές με

σκοπό να το μελετήσουν, προκειμένου να προετοιμαστούν για το επόμενο μάθημα.

Πιο συγκεκριμένα οι μαθητές καλούνται, ακολουθώντας τις οδηγίες στο Φύλλο

Εργασίας 2 α) να προετοιμάσουν (κρατώντας σημειώσεις και βρίσκοντας συνδέσμους

στο διαδίκτυο) τις ερωτήσεις, έτσι ώστε κατά το 2ο διδακτικό δίωρο, μαζί με τα άλλα

μέλη της ομάδας τους να φέρουν σε πέρας τις δραστηριότητες που αναγράφονται στο

Φύλλο Εργασίας τους και β) να εκπονήσουν μία γραπτή ατομική εργασία στο σπίτι

τους (που θα παραδοθεί σε ένα από τα επόμενα διδακτικά δίωρα της Β΄ Φάσης και θα

συνυπολογιστεί στην ατομική αξιολόγησή τους). Ανακοίνωση του έργου κάθε

ομάδας στην ολομέλεια της τάξης και συζήτηση πάνω στα κείμενα θα γίνει κατά το

3ο και 4ο διδακτικό δίωρο. Επομένως, αφιερώνονται συνολικά 6 διδακτικές ώρες

στην επεξεργασία, παρουσίαση και συζήτηση πάνω στα κείμενα. (περίπου 10 λεπτά)

Η κάθε ομάδα αναλαμβάνει ένα θέμα με τα αντίστοιχα κείμενά του

Θέματα: Στάσεις απέναντι στον ερώτα στην ποίηση

1. Η πίστη και η αφοσίωση των δύο συντρόφων μέχρι θανάτου και η σύγκρουσή

τους με την πατρική εξουσία (σύγκρουση με εξωτερικό εμπόδιο)

2. Ο έρωτας παιχνίδι – Η εναλλαγή συντρόφων – Το ά-λογο του έρωτα

3. Εγωκεντρική στάση – Η (στερεοτυπική) αντρική οπτική απέναντι στον έρωτα

4. Η αλτρουιστική στάση – Η (στερεοτυπική) γυναικεία οπτική απέναντι στον

έρωτα

Κείμενα

Β. Κορνάρος, Ερωτόκριτος (απόσπασμα)

W. Shakespeare, Όνειρο Καλοκαιρινής νύχτας (απόσπασμα)

A. Dante, «Το τέλος του Οδυσσέα» – A. Tennyson, «Οδυσσέας» – Ριμάδα

κόρης και νιου (απόσπασμα) – Κική Δημουλά, «Πληθυντικός αριθμός»







Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Λέει η Πηνελόπη» – D. Parker, «Πηνελόπη» –

Ριμάδα κόρης και νιου (απόσπασμα) – Κική Δημουλά, «Πληθυντικός

αριθμός»

Μοιράζουμε στα μέλη κάθε ομάδας το Φύλλο Εργασίας 2 (2.1, 2.2, 2.3, 2.4) και τα

κείμενα που αντιστοιχούν σε αυτό, τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή,

για να τα προετοιμάσουν στο σπίτι. Θα ήταν βοηθητικό να αναρτήσουμε τα

ηλεκτρονικά αρχεία (Φύλλα Εργασίας και Κείμενα όλων των ομάδων) στο ιστολόγιο

της τάξης, οπότε θα είναι διαθέσιμα για τους μαθητές ανά πάσα στιγμή.

«Κλείσιμο» του μαθήματος

Το πρώτο δίωρο ολοκληρώνεται με το τραγούδι των Scorpions, “Still Loving you”

(1984). Προτείνουμε το παραπάνω βίντεο, διότι εμπεριέχει τα λόγια του τραγουδιού

(5 λεπτά).

Β΄ φάση: Κατά την ανάγνωση (6 ώρες)

2ο διδακτικό δίωρο5

«Άνοιγμα» του μαθήματος: Προβολή βίντεο στην ολομέλεια της τάξης

Προβάλλουμε στην ολομέλεια της τάξης απόσπασμα από την κινηματογραφική

μεταφορά του θεατρικού έργου του W. Shakespeare, Ρωμαίος και Ιουλιέτα (1968), με

στόχο να δημιουργηθεί στην τάξη κατάλληλο κλίμα. Πρόκειται για τη «σκηνή του

μπαλκονιού» (“Balcony Scene”: Πράξη ΙΙ, Σκηνή ΙΙ), όπου οι νέοι εξομολογούνται ο

ένας στον άλλον την αγάπη τους (προτείνεται να προβληθούν τα πρώτα 7 λεπτά της

σκηνής). Ζητούμε από τους μαθητές να κάνουν ένα σύντομο σχόλιο για τη στάση

ζωής και τη συμπεριφορά των ηρώων στο συγκεκριμένο απόσπασμα.

5 Ειδικά αυτό το δίωρο θα ήταν πολύ χρήσιμο, θα έλεγα απαραίτητο, να υπάρχει δεύτερος

εκπαιδευτικός στην αίθουσα, που θα βοηθήσει και αυτός στον συντονισμό και στην ενθάρρυνση των

μαθητών. Καλό θα είναι να συνεννοηθούμε από πριν με κάποιον συνάδελφό μας και να ενημερώσουμε

σχετικά τον διευθυντή του σχολείου.

http://www.youtube.com/watch?v=xqCKvUSik-I%20







Στάση ζωής: Ο έρωτας μεταμορφώνει τον άνθρωπο, τον κάνει δυνατό. Έρωτας

vs. καταγωγή


Δραστηριότητες Φύλου εργασίας 2: Εργασία σε ομάδες (Η Ομάδα ερευνά)

Αναμένεται οι μαθητές να έχουν ήδη προετοιμάσει στο σπίτι τους τις δραστηριότητες

του Φύλλο Εργασίας 2, κρατώντας σημειώσεις και βρίσκοντας σχετικούς συνδέσμους

στο διαδίκτυο. Κατά τη διάρκεια του 2ου διδακτικού δίωρου, οι μαθητές χωρισμένοι

σε ομάδες αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τις δραστηριότητες αυτές και να

συνθέσουν τα αποτελέσματά της δουλειάς τους σε ομαδικό έργο. Τα μέλη κάθε

ομάδας έχουν μπροστά τους τα Φύλλα Εργασίας 2 σε έντυπη και σε ηλεκτρονική

μορφή. Θα ήταν πολύ βοηθητικό αν τα μέλη κάθε ομάδας έχουν στη διάθεσή τους 2

Η/Υ (συνολικά δηλαδή χρησιμοποιούνται 8 Η/Υ στην τάξη).

Το Φύλλο Εργασίας 2 συμπεριλαμβάνει 6 δραστηριότητες, ομαδοποιημένες ως

εξής:

Δραστηριότητα 1: Άγνωστες λέξεις – Πραγματολογικές πληροφορίες

Λεξιλογική εξομάλυνση του ποιήματος ή αποσπάσματος με τη βοήθεια του online

Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής από την ιστοσελίδα της Πύλης για την Ελληνική

Γλώσσα και υπομνηματισμός του κειμένου από τους μαθητές. Στη συνέχεια οι

μαθητές αναρτούν το κείμενο στο ιστολόγιο της τάξης και το υπομνηματίζουν6

online, ακολουθώντας οδηγίες που τους δίνονται στο Φύλλο Εργασίας 2.

Εναλλακτικά, μπορούν να βρουν πληροφορίες για τους χαρακτήρες ή/και για άλλα

κύρια ονόματα του κειμένου και να τις ενσωματώσουν στο κείμενο με τον ίδιο τρόπο.

Δραστηριότητα 2: Στο εργαστήρι του ποιητή – Γλωσσικά παιχνίδια

Οι μαθητές καλούνται να «παίξουν» με τα ηλεκτρονικά κείμενα, χρωματίζοντας

συγκεκριμένες λέξεις, αντικαθιστώντας λέξεις και φράσεις-κλειδιά και «παίζοντας»

6 Σε προηγούμενη ώρα σε συνεργασία με τον καθηγητή Πληροφορικής θα γίνει μια προεργασία

σχετικά με τη δραστηριότητα αυτή: Θα δείξουμε στους μαθητές με ποιον τρόπο γίνεται ο

υπομνηματισμός κειμένου στο περιβάλλον του ιστολογίου.

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html%20







εν τέλει με τις λέξεις. Έτσι, αφενός έρχονται σε επαφή με το «παιγνιώδες στοιχείο»

της λογοτεχνίας και αφετέρου διερευνούν και μαθαίνουν με αμεσότερο τρόπο τα

χαρακτηριστικά της παραδοσιακής και της μοντέρνας ποίησης. Τέλος,

συμπληρώνουν τον Πίνακας 1, προσδιορίζοντας τα βασικά μορφολογικά

χαρακτηριστικά του ποιήματος που μελετούν.

Δραστηριότητα 3: Στάσεις ζωής σε σχέση με τον έρωτα

Οι μαθητές εντοπίζουν συγκεκριμένες φράσεις στα ποιήματα, όπου εκφράζονται

στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα και στη συνέχεια διατυπώνουν σε σύντομο

κείμενο (με δικά τους λόγια) τις στάσεις αυτές, συσχετίζοντάς τες με την εποχή τους

και εκφράζοντας τις απόψεις τους.

Δραστηριότητα 4: Μύθος

Οι μαθητές αναζητούν πληροφορίες στο διαδίκτυο για κάποιον γνωστό

αρχαιοελληνικό ή ρωμαϊκό μύθο και τον παρουσιάζουν (είτε επιλέγοντας κάποιο

υπάρχον βίντεο από το YouTube είτε δημιουργώντας μια προβολή παρουσίασης με 1-

2 διαφάνειες) στην ολομέλεια της τάξης, συνδέοντας τη στάση των προσώπων του

μύθου με τους χαρακτήρες και τις στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα που έχουν

εντοπίσει στα ποιήματα. Οι μύθοι είναι οι εξής: «Έρως και ψυχή», «Διδώ και

Αινείας», «Οδυσσέας και Πηνελόπη», «Άλκηστη και Άδμητος».

Δραστηριότητα 5: Παρουσίαση των υπό μελέτη κειμένων στην τάξη

Η δραστηριότητα αυτή αφορά την προετοιμασία της παρουσίασης των υπό μελέτη

κειμένων στην ολομέλεια της τάξης, έτσι ώστε όλοι οι μαθητές να ακούσουν / να

διαβάσουν τα κείμενα των άλλων ομάδων. Η παρουσίαση μπορεί να

συμπεριλαμβάνει προβολή βίντεο με μελοποιημένη εκδοχή του έργου,

κινηματογραφική μεταφορά του ή ακόμα απαγγελία του ποιήματος από τους ίδιους

τους μαθητές, ενδεχομένως με συνοδεία κατάλληλης μουσικής επένδυσης. Με την

παρουσίαση των κειμένων μπορεί να αρχίζει η ώρα, κατά την οποία κάθε ομάδα θα







παρουσιάζει της δουλειά της στην ολομέλεια της τάξης: δηλαδή η 5η, 6η, 7η και 8η

ώρα).

Δραστηριότητα 6: Σύγχρονο τραγούδι

Τα μέλη κάθε ομάδας καλούνται να προτείνουν ένα τραγούδι ελληνικό ή ξένο, στο

οποίο εκφράζεται μια στάση ζωής απέναντι στον έρωτα, αντίστοιχη με αυτή που

μελετά η ομάδα τους. Αφού ο δάσκαλος διαβάσει τους στίχους και δει το σχετικό

βίντεο –κάποια στιγμή εκτός μαθήματος– το βιντεάκι με το τραγούδι θα προβληθεί

στο τέλος της ώρας κατά την οποία η κάθε ομάδα θα παρουσιάζει τη δουλειά της

στην ολομέλεια της τάξης: δηλαδή τέλος 5ης, 6ης, 7ης και 8ης ώρας.)

Το Φύλλο Εργασίας 2 συμπεριλαμβάνει και μια γραπτή ατομική εργασία

βιωματικού χαρακτήρα, κοινή για όλους, που θα γίνει στο σπίτι και θα παραδοθεί σε

ένα από τα επόμενα δίωρα της Β΄ Φάσης. Έχει τίτλο «Το ερωτευμένο αγόρι» ή «Το

ερωτευμένο κορίτσι». Οι μαθητές καλούνται να γράψουν μια ιστορία ή να

καταγράψουν τις απόψεις τους σχετικά με την οπτική ενός αγοριού ή ενός κοριτσιού

της εποχής τους απέναντι στον έρωτα.

Υλοποιώντας τις παραπάνω δραστηριότητες, τα μέλη κάθε ομάδας ασχολούνται

κυρίως με ερευνητικού τύπου εργασίες, οπότε στο Φύλλο Εργασίας 2 μπορούμε να

δώσουμε τον γενικότερο τίτλο Η Ομάδα ερευνά.

Ο δάσκαλος, ιδιαίτερα στη φάση αυτή, αναλαμβάνει τον ρόλο του εμψυχωτή

και συντονιστή των ομάδων. Σε τακτά χρονικά διαστήματα επισκέπτεται όλες τις

ομάδες, που εργάζονται όσο το δυνατόν πιο χαμηλόφωνα, προσφέροντας την

ενθάρρυνση, τον ενθουσιασμό και τη βοήθειά του.

Ανάρτηση στο ιστολόγιο της τάξης

Η κάθε ομάδα ανεβάζει στο ιστολόγιο της τάξης:

1) το κείμενό της υπομνηματισμένο (σύμφωνα με τις οδηγίες που της δόθηκαν)

2) το κείμενό της χρωματισμένο (σύμφωνα με τις οδηγίες που της δόθηκαν)

3) τον Πίνακα 1 συμπληρωμένο







4) υλικό σχετικό με τον αρχαίο μύθο που μελέτησαν (το βίντεο που διάλεξαν από το

YouTube ή τη σύντομη παρουσίαση (ppt) που δημιούργησαν οι ίδιοι)

5) το σύγχρονο τραγούδι που διάλεξαν.

Αν οι εργασίες δεν έχουν ολοκληρωθεί, η ανάρτηση γίνεται αργότερα από τους

μαθητές.

«Κλείσιμο»: Προβολή βίντεο στην ολομέλεια της τάξης

Ενώ οι ομάδες ολοκληρώνουν τις εργασίες τους, προβάλλουμε στην ολομέλεια της

τάξης ένα απόσπασμα από την κλασική ταινία “Casablanca” (1942), μια ιστορία

αγάπης, που λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (σε

σκηνοθεσία Michael Curtiz με πρωταγωνιστές τους Humphrey Bogart και Ingrid

Bergman). Στο απόσπασμα βλέπουμε τη σκηνή όπου ακούγεται το τραγούδι “As

Time Goes By” (προβάλλουμε τα 2,5 πρώτα λεπτά).

3o διδακτικό δίωρο

Κατά το 3ο διδακτικό δίωρο η 1η και η 2η Ομάδα θα παρουσιάσουν στην ολομέλεια

της τάξης τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.

5η ώρα: Παρουσίαση της Ομάδας 1

Βιτσέντζου Κορνάρου Ερωτόκριτος (1590-1600) – Στάση ζωής Ι; πίστη στον

σύντροφο μέχρι θανάτου – σύγκρουση με τον πατέρα Ι

«Άνοιγμα»: Προβολή οπτικοακουστικού υλικού στην ολομέλεια της τάξης

Η Ομάδα 1 παρουσιάζει στην ολομέλεια της τάξης τις δραστηριότητες του Φύλλου

Εργασίας 2.1.

Μέλος της Ομάδας 1 ανακοινώνει στην ολομέλεια της τάξης το κείμενο της

ομάδας (Ερωτόκριτος) και το βασικό θέμα (στάση ζωής απέναντι στον έρωτα) που θα

διαπραγματευτούν (πίστη και αφοσίωση μέχρι θανάτου – σύγκρουση με τον πατέρα).

http://www.youtube.com/watch?v=7vThuwa5RZU







Το μάθημα αρχίζει με 2 ή 3 βιντεάκια που έχει επιλέξει η Ομάδα 1 με

μελοποιημένα αποσπάσματα του Ερωτόκριτου από το YouTube (Δραστηριότητα 5

του ΦΕ). Θα μπορούσαν να είναι κάποια από τα παρακάτω:


Βιτσέντζος Κορνάρος, μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, ερμηνεία: Μάνος

Κατράκης, Lyra, 1964. (2 λεπτά)

«Τα θλιβερά μαντάτα», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος,,


Τσανακλίδου, Minos-EMI, 1976 (τα 3 πρώτα λεπτά)


Ερωτόκριτο, ποίηση: Βιτσέντζος Κορνάρος, μουσική: Λουδοβίκος των

Ανωγείων, ερμηνεία: Λιζέτα Καλημέρη, Lyra, 2000 (3 λεπτά)

«Το παράπονο της Αρετούσας» τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος,


Τσανακλίδου, Minos-EMI, 1976 (5 λεπτά)

«Ο Ερωτόκριτος ερμηνευμένος από 77 καλλιτέχνες σε 40 σημεία της

Αττικής» (αποσπάσματα του μελοποιημένου ποιήματος), Αθήνα, 2010 (12

λεπτά)

Τα μέλη της Ομάδας 1 παρουσιάζουν μέσω του βιντεοπροβολέα στην

ολομέλεια της τάξης την ανάρτηση που έκαναν στο ιστολόγιο της τάξης, στην οποία

οι μαθητές έχουν συμπεριλάβει:

υπομνηματισμένο απόσπασμα από τον Ερωτόκριτο: οι άγνωστες λέξεις είναι

μαρκαρισμένες με κόκκινο χρώμα και μόλις βάλουμε πάνω σε αυτές τον

δρομέα (κέρσορα) ανοίγει παράθυρο με την ερμηνεία της λέξης

(Δραστηριότητα 1 του ΦΕ 2)

χρωματισμένο απόσπασμα του Ερωτόκριτου, στο οποίο είναι εμφανής η

συχνή χρήση ρημάτων και ουσιαστικών και η χρήση ελάχιστων επιθέτων














τον Πίνακα 1 συμπληρωμένο από τα μέλη της Ομάδας, όπου αναγράφονται

βασικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης (Δραστηριότητα 2 του ΦΕ

2)

Μέλος της Ομάδας 1 διαβάζει με μέτρο και ρυθμό 5-6 στίχους από το κείμενο

του Ερωτόκριτου που άρεσαν ιδιαίτερα στα μέλη της ομάδας, επισημαίνοντας τον

αφηγηματικό και κουβεντιαστό τόνο του κειμένου.

Ακολουθεί συζήτηση για τα χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης, το

ιαμβικό μέτρο και τη λειτουργία του μέσα στο ποίημα.

Μέλος της Ομάδας 1 παρουσιάζει τη στάση του Ερωτόκριτου και της

Αρετούσας απέναντι στον έρωτα και στη συνέχεια διαβάζει σχετικά αποσπάσματα

από τον Ερωτόκριτο. (Δραστηριότητα 3 του ΦΕ 2)

Μέλος της Ομάδας 1 λέει δυο λόγια για τον μύθο «Έρως και Ψυχή» και στη

συνέχεια η ολομέλεια της τάξης παρακολουθεί το βίντεο που έχει επιλέξει η ομάδα

από το YouTube με οπτικοποίηση του μύθου. Κλείνοντας, επισημαίνονται οι

παραλληλίες ανάμεσα στους ήρωες του Ερωτόκριτου (Ερωτόκριτος, Αρετούσα) και

στους ήρωες του μύθου (Έρως και Ψυχή). (Δραστηριότητα 4 του ΦΕ 2).

«Κλείσιμο» της παρουσίασης

Η παρουσίαση της Ομάδας 1 κλείνει με την προβολή οπτικοποιημένου τραγουδιού,

ελληνικού ή ξένου, που εκφράζει ανάλογη στάση ζωής απέναντι στον έρωτα.



William Shakespeare, Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας (1595-1596) – Στάση ζωής ΙΙ: Η

εναλλαγή συντρόφων – Ο έρωτας παιχνίδι – Το ά-λογο του έρωτα










Μέλος της Ομάδας 2 ανακοινώνει στην ολομέλεια της τάξης το κείμενο της

ομάδας (Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας), δίνει πολύ περιληπτικά το περιεχόμενο του

έργου και το βασικό θέμα (στάση ζωής απέναντι στον έρωτα) που θα

διαπραγματευτούν (εναλλαγή συντρόφων – έρωτας παιχνίδι – το ά-λογο του έρωτα).

Το μάθημα αρχίζει με 2 ή 3 βιντεάκια που έχει επιλέξει η Ομάδα 2 με

αποσπάσματα από κινηματογραφική ή θεατρική μεταφορά του έργου Όνειρο

Καλοκαιρινής Νύχτας από το YouTube (Δραστηριότητα 5 του ΦΕ). Θα μπορούσαν να

είναι κάποια από τα παρακάτω:

Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, απoσπασματα θεατρικής παράστασης από το

Θεατρικό Τμήμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Αργυράδων Κέρκυρας, σε

σκηνοθεσία Σωτήρη Γιαννούλη, 2011:

Part 1 (τα πρώτα 6 λεπτά)

Part 3 (από το 5' έως 7')

Part 4 (από το 4' έως 9')

Will Shakespeare - A Midsummer Night's Dream with Subtitles – P2

απόσπασμα της τηλεοπτικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία

Elijah Moshinsky, 1981. (με αγγλικούς υπότιτλους – 5 λεπτά)

1909 A Midsummer Night's Dream ( Part 1) απόσπασμα της πρώτης

κινηματογραφικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία Charles

Kent, 1909, με πρωταγωνιστές τους Walter Ackerman and Charles Chapman

(βουβός κινηματογράφος - 6 λεπτά)

1909 A Midsummer Night's Dream ( Part 2) απόσπασμα της πρώτης

κινηματογραφικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία Charles

Kent, 1909, με πρωταγωνιστές τους Walter Ackerman and Charles Chapman

(βουβός κινηματογράφος - 6 λεπτά)



οι μαθητές έχουν τοποθετήσει: υπομνηματισμένο απόσπασμα από το Όνειρο

http://www.youtube.com/watch?v=w8w4hp2Iy54&feature=relmfu%20


http://www.youtube.com/watch?v=Jhw0yFadz8c&feature=relmfu%20

http://www.youtube.com/watch?v=qfW7vlMXQgs&feature=relmfu

http://www.youtube.com/watch?v=q1ep_vlfsB8%20

http://www.youtube.com/watch?v=AtwXJd6Ghsw&feature=relmfu







Καλοκαιρινής Νύχτας: τα πρόσωπα του έργου είναι μαρκαρισμένα με κόκκινο χρώμα

και μόλις βάλουμε πάνω σε αυτά τον δρομέα (κέρσορα) ανοίγει παράθυρο με

πληροφορίες για το καθένα από αυτά (Δραστηριότητα 1 του ΦΕ 2)

Δύο μέλη της Ομάδας 2 διαβάζουν με μέτρο τον ρόλο του Πουκ (Πράξη 2η,

Σκηνή 2η & Πράξη 3

η, Σκηνή 2

η) στα ελληνικά και στα αγγλικά, επισημαίνοντας το

είδος του μέτρου και τη λειτουργία του. Ακολουθεί συζήτηση για το τροχαϊκό μέτρο

και τη λειτουργία του μέσα στο ποίημα.

Μέλος της Ομάδας 2 παρουσιάζει τη στάση των τεσσάρων ηρώων και του

Πουκ απέναντι στον έρωτα, επισημαίνοντας τη στάση των κοριτσιών (Ερμία, Ελένη)

και των αγοριών (Λύσανδρος, Δημήτρης) και στη συνέχεια διαβάζει σχετικά

αποσπάσματα από τον Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας. (Δραστηριότητα 3 του ΦΕ 2)

Μέλος της Ομάδας 2 διαβάζει (ή αναδιηγείται προφορικά) τον μύθο «Διδώ και

Αινείας», ενώ προβάλλονται 1 ή 2 σχετικές εικόνες σε προβολή παρουσίασης.

Επισημαίνονται αντιστοιχίες ανάμεσα στους ήρωες του σαιξπηρικού έργου και στους

ήρωες του μύθου (Διδώ και Αινείας). (Δραστηριότητα 4 του ΦΕ 2).

«Κλείσιμο» της παρουσίασης και του μαθήματος





Κατά το 4ο διδακτικό δίωρο η 3η και η 4η Ομάδα θα παρουσιάσουν στην ολομέλεια

της τάξης τα αποτελέσματα της δουλειάς τους.


(α) A. Dante, Θεία Κωμωδία [Το τέλος του Οδυσσέα] (1314)

(β) A. Tennyson, “Ulysses” (1842)

(γ) Ριμάδα κόρης και νιου (15ος-16ος αι.)







(δ) Κική Δημουλά, “Πληθυντικός αριθμός” (1971)

Στάση ζωής (ΙΙΙ): εγωιστική στάση – η αντρική (στερεοτυπική) οπτική στον έρωτα.




Μέλος της Ομάδας 3 ανακοινώνει στην ολομέλεια της τάξης τα κείμενα της

ομάδας («Το τέλος του Οδυσσέα», «Οδυσσέας», Ριμάδα κόρης και νιου,

«Πληθυντικός αριθμός») και το βασικό θέμα (στάση ζωής απέναντι στον έρωτα) που

θα διαπραγματευτούν (εγωκεντρική στάση - η αντρική (στερεοτυπική) οπτική

απέναντι στον έρωτα).

Το μάθημα αρχίζει με απαγγελία 1 ή 2 ποιημάτων που μελετά η Ομάδα 3, με

συνοδεία κατάλληλης μουσικής υπόκρουσης. Το ποίημα της Κικής Δημουλά

«Πληθυντικός αριθμός» μπορεί επίσης να προβληθεί είτε σε απαγγελία της ποιήτριας

είτε σε ερμηνεία-απαγγελία από την Τάνια Τσανακλίδου. (Δραστηριότητα 5 του ΦΕ

2)




υπομνηματισμένο απόσπασμα από το έργο Ριμάδα κόρης και νιου (τους 16

πρώτους στίχους του υπό μελέτη αποσπάσματος): οι άγνωστες λέξεις είναι




χρωματισμένο απόσπασμα του ποιήματος «Οδυσσέας», όπου υπογραμμίζεται

η χρήση πολλών επιθέτων (Δραστηριότητα 2 του ΦΕ 2), και τη δική τους

εκδοχή της αρχής του ποιήματος.

http://www.youtube.com/watch?v=CmOsCd2KMWo%20

http://www.youtube.com/watch?v=aJHdVN-VmTQ%20







τον Πίνακα 1 συμπληρωμένο από τα μέλη της Ομάδας, όπου καταγράφονται

οι διαφορές ανάμεσα σε ένα παραδοσιακό και ένα μοντέρνο ποίημα


Μέλος της Ομάδας 3 παρουσιάζει τη στάση των ηρώων ή του ποιητή/της

ποιήτριας απέναντι στον έρωτα και στη συνέχεια διαβάζει σχετικά αποσπάσματα από

τα ποιήματα. (Δραστηριότητα 3 του 2)

Μέλος της Ομάδας 3 διαβάζει (ή αναδιηγείται προφορικά) την ομηρική

εκδοχή του μύθου «Οδυσσέας και Πηνελόπη» καθώς και το ομηρικό τέλος του

Οδυσσέα, ενώ προβάλλονται 1 ή 2 σχετικές εικόνες σε προβολή παρουσίασης.

Επισημαίνονται τα σημεία στα οποία τα προς μελέτη ποιήματα αποκλίνουν από τον

ομηρικό μύθο και παρουσιάζεται η στερεοτυπική αντρική συμπεριφορά των

χαρακτήρων των έργων. (Δραστηριότητα 4 του ΦΕ 2).

«Κλείσιμο» της παρουσίασης



(Δραστηριότητα 6 του ΦΕ 2).


(α) Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Λέει η Πηνελόπη» (1977)

(β) Dorothy Parker, «Penelope» / «Πηνελόπη» (1928)

(γ) Ριμάδα κόρης και νιου (15ος-16ος αι.)

(δ) Κική Δημουλά, «Πληθυντικός αριθμός» (1971)

Στάση ζωής (ΙV): αλτρουιστική στάση – η γυναικεία ματιά στον έρωτα.










Μέλος της Ομάδας 4 ανακοινώνει στην ολομέλεια της τάξης τα κείμενα της

ομάδας («Λέει η Πηνελόπη», «Πηνελόπη», Ριμάδα κόρης και νιου, «Πληθυντικός

αριθμός») και το βασικό θέμα (στάση ζωής απέναντι στον έρωτα) που θα

διαπραγματευτούν (αλτρουιστική στάση – η γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική

απέναντι στον έρωτα).

Το μάθημα αρχίζει με απαγγελία 1 ή 2 ποιημάτων που μελετά η Ομάδα 4, με

συνοδεία κατάλληλης μουσικής υπόκρουσης. Το ποίημα της Κικής Δημουλά

«Πληθυντικός αριθμός» μπορεί επίσης να προβληθεί είτε σε απαγγελία της ποιήτριας

είτε σε ερμηνεία-απαγγελία από την Τάνια Τσανακλίδου (Δραστηριότητα 5 του ΦΕ

2). Αν η Ομάδα 3 έχει ήδη προβάλει βίντεο με το ποίημα της Δημουλά, η Ομάδα 4

μπορεί να διαβάσει το απόσπασμα από το ποίημα Ριμάδα κόρης και νιου.




υπομνηματισμένο απόσπασμα από το έργο Ριμάδα κόρης και νιου (τους 14

τελευταίους στίχους του υπό μελέτη αποσπάσματος): οι άγνωστες λέξεις είναι




χρωματισμένο απόσπασμα του ποιήματος «Λέει η Πηνελόπη», όπου

υπογραμμίζεται η χρήση αποφατικών προτάσεων και η «απουσία»

(Δραστηριότητα 2 του ΦΕ 2), και τη δική τους εκδοχή της αρχής του

ποιήματος.

τον Πίνακα 1 συμπληρωμένο από τα μέλη της Ομάδας, όπου αναγράφονται

βασικά χαρακτηριστικά ενός μοντέρνου ποιήματος (Δραστηριότητα 2 του ΦΕ

2)

http://www.youtube.com/watch?v=CmOsCd2KMWo%20

http://www.youtube.com/watch?v=aJHdVN-VmTQ%20







Μέλος της Ομάδας 4 παρουσιάζει τη στάση των ηρώων ή του ποιητή/της

ποιήτριας απέναντι στον έρωτα και στη συνέχεια διαβάζει σχετικά αποσπάσματα από

τα ποιήματα. (Δραστηριότητα 3 του ΦΕ 2)

Μέλος της Ομάδας 4 διαβάζει (ή αναδιηγείται προφορικά) τον μύθο

«Άλκηστη και Άδμητος», ενώ προβάλλονται 1 ή 2 σχετικές εικόνες σε προβολή

παρουσίασης. Επισημαίνεται η στερεοτυπική γυναικεία συμπεριφορά της ηρωίδας

απέναντι στον άντρα της. (Δραστηριότητα 4 του ΦΕ 2).

Φύλλο Αξιολόγησης 2

To Φύλλο Αξιολόγησης 2 δίνεται στο τέλος του 4ου διδακτικού δίωρου: τέλος Β΄

Φάσης και συμπληρώνεται ανά ομάδες. Το ΦΑ που δίνεται στην Ομάδα 1 και στην

Ομάδα 2 είναι διαφορετικό από αυτό που δίνεται στην Ομάδα 3 και στην Ομάδα 4.

Δραστηριότητες: Οι μαθητές καλούνται να συγκρίνουν τη στάση ζωής των

ηρώων απέναντι στον έρωτα με αντίστοιχες στάσεις ζωής στην εποχή μας. Επιπλέον,

να εκφράσουν μια βιωματικού τύπου ανταπόκριση απέναντι στα κείμενα. (10 λεπτά)

Φύλλο Εργασίας 3

Μοιράζουμε στους μαθητές το Φύλλο Εργασίας 3 (διαφορετικό για κάθε

ομάδα), έτσι ώστε να μπορέσουν προετοιμαστούν στο σπίτι τους, κρατώντας

σημειώσεις για το επόμενο διδακτικό δίωρο, καθώς και τα παράλληλα κείμενα κάθε

ομάδας.

«Κλείσιμο» της παρουσίασης και του μαθήματος










Γ ΄ φάση: Μετά την ανάγνωση (4 ώρες)

5o διδακτικό δίωρο7

«Άνοιγμα του μαθήματος»: Προβολή βίντεο στην ολομέλεια της τάξης

Προβάλλουμε στην ολομέλεια της τάξης ένα απόσπασμα από την ταινία Τιτανικός

(1997, σε σκηνοθεσία & σενάριο του James Cameron, με πρωταγωνιστές τους

Leonardo Di Caprio & Kate Winslet), προκειμένου να δημιουργηθεί στην τάξη

κατάλληλο συγκινησιακό κλίμα. Προτείνεται το ακόλουθο βίντεο, που

συμπεριλαμβάνει μια επιτομή του έργου μέσα από βασικές σκηνές (περίπου 5 λεπτά).

Δραστηριότητες Φύλου Εργασίας 3: Εργασία σε ομάδες

Η ομάδα δημιουργεί

Αναμένεται οι μαθητές να έχουν ήδη προετοιμάσει στο σπίτι τους τις δραστηριότητες

του Φύλλο Εργασίας 3, κρατώντας σημειώσεις και βρίσκοντας σχετικούς συνδέσμους

στο διαδίκτυο. Κατά τη διάρκεια του 5ου διδακτικού δίωρου, οι μαθητές χωρισμένοι

σε ομάδες αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν τις δραστηριότητες αυτές και να

συνθέσουν τα αποτελέσματα της δουλειάς τους σε ομαδικό έργο. Τα μέλη κάθε

ομάδας έχουν μπροστά τους τα Φύλλα Εργασίας 3 και τα αντίστοιχα κείμενα, τόσο σε

έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Θα ήταν πολύ βοηθητικό αν τα μέλη κάθε

ομάδας έχουν στη διάθεσή τους 2 Η/Υ (συνολικά δηλαδή χρησιμοποιούνται 8 Η/Υ

στην τάξη).

Το Φύλλο Εργασίας 3 συμπεριλαμβάνει 4 δραστηριότητες, ομαδοποιημένες

ως εξής:

Δραστηριότητα 1: Παραγωγή δημιουργικού λόγου

Ήδη από το προηγούμενο μάθημα έχει δοθεί σε κάθε ομάδα από ένα παράλληλο

κείμενο:

Ομάδα1: Φύλλο Εργασίας 3.1

7 Και σε αυτό το δίωρο θα ήταν πολύ χρήσιμο, θα έλεγα απαραίτητο, να υπάρχει δεύτερος

εκπαιδευτικός στην αίθουσα, που θα βοηθήσει και αυτός στον συντονισμό και στην ενθάρρυνση των

μαθητών. Η παρουσία και βοήθεια εκ μέρους του καθηγητή των Εικαστικών θα βοηθούσε σημαντικά

ειδικά σε αυτό το δίωρο.

http://www.youtube.com/watch?v=hexYuZDVQQY&feature=related







Κρητικές μαντινάδες Ι (κείμενο)

Κρητικές μαντινάδες ΙΙ (κείμενο)

Άρθρο με δίστιχα ερωτικής δημοτικής ποίησης

Βίντεο με μαντινάδες σε ερμηνεία του Νίκου Ζωιδάκη

Ομάδα 2: Φύλλο Εργασίας 3.2

Αθανάσιος Χριστόπουλος, «Σύντροφοι» & «Άμιλλα»


«Δίπλα στη θάλασσα», τραγούδι από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας

Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία Φαραντούρη,

Legend Records, 2007.

«Το τραγούδι των συντρόφων», τραγούδι από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι:

Κώστας Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία

Φαραντούρη, Legend Records, 2007.


«Το τραγούδι της Πηνελόπης», τραγούδι από τον δίσκο Οδύσσεια, στίχοι:

Κώστας Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία

Φαραντούρη, Legend Records, 2007.

«Πηνελόπη», τραγούδι από τον δίσκο Κακές συνήθειες, στίχοι-μουσική-

ερμηνεία: Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Minos-EMI, 1998.

Τα μέλη κάθε ομάδας, με βάση τα πρώτα κείμενα που μελέτησαν και τα

παράλληλα κείμενα που έχουν διαβάσει, και αφού αναζητήσουν και άλλα ανάλογα

ποιήματα στο διαδίκτυο, δημιουργούν ένα δικό τους ποιητικό κείμενο:

Η Ομάδα 1 ερωτικές μαντινάδες σε ιαμβικό 15σύλλαβο.

Η Ομάδα 2 χιουμοριστικά ερωτικά δίστιχα ή τετράστιχα σε τροχαϊκό

8σύλλαβο.

Η Ομάδα 3 ένα μοντέρνο ποίημα με την εκδοχή των μαθητών για τον

Οδυσσέα.

http://mantinades-chania.pblogs.gr/2007/04/erwtikes-mantinades.html%20

http://paragwgos.pblogs.gr/tags/mantinades-erotikes-gr.html%20




















Η Ομάδα 4 ένα μοντέρνο ποίημα με την εκδοχή των μαθητών για την

Πηνελόπη.

Δραστηριότητα 2: Καλλιτεχνική έκφραση

Οι μαθητές, με αφετηρία τα ποιήματα και τους μύθους που μελέτησαν έχουν τη

δυνατότητα καλλιτεχνικής έκφρασης, απεικονίζοντας με τα σώματά τους μια σκηνή

από τα ποιήματα που μελέτησαν με την τεχνική της παγωμένης εικόνας.

Δραστηριότητα 38: Δημιουργία πολυτροπικού κειμένου

Οι μαθητές καλούνται να δημιουργήσουν ένα πολυτροπικό κείμενο, συνδυάζοντας

λόγο, εικόνα και ήχο. Μπορούν να χρησιμοποιήσουν

α) είτε το δικό τους ποιητικό κείμενο είτε ένα από τα ποιήματα που μελέτησαν

β) πίνακες ζωγραφικής ή άλλες εικόνες που θεωρούν ότι ταιριάζουν με το ύφος που

θέλουν να δώσουν στο βίντεό τους

γ) κατάλληλη μουσική επένδυση. Αναζητούμε υλικό με ελεύθερη πλοήγηση στο

διαδίκτυο.

Δραστηριότητα 4: Δημιουργία Ηλεκτρονικού Εννοιολογικού Χάρτη

Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Freemind, που είναι εγκατεστημένο στους Η/Υ, η

κάθε ομάδα σχεδιάζει τον δικό της Ηλεκτρονικό Εννοιολογικό Χάρτη του Έρωτα. Το

κάθε μέλος της ομάδας θα προτείνει τουλάχιστον 1-2 λέξεις ή φράσεις για τον έρωτα,

που μπορεί να είναι κάτι από τα παρακάτω: χαρακτηριστικά του έρωτα,

συναισθήματα που νιώθουμε, αντρική/γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική για τον

έρωτα, διάσημα ζευγάρια από τη μυθολογία, τη λογοτεχνία και την ιστορία,

συμπεριφορές και στάσεις ζωής που αφορούν τον έρωτα.

Υλοποιώντας τις παραπάνω δραστηριότητες, τα μέλη κάθε ομάδας

ασχολούνται κυρίως με δημιουργικές εργασίες, οπότε στο Φύλλο Εργασίας 3

μπορούμε να δώσουμε τον γενικότερο τίτλο Η Ομάδα δημιουργεί.

8 Τα μέλη της Ομάδας 2 μπορεί να επιλέξουν να δραματοποιήσουν σκηνές από το Όνειρο

Καλοκαιρινής Νύχτας, οπότε, για να έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους για ανάθεση ρόλων

και πρόβες, μπορούμε να τους απαλλάξουμε από τις δραστηριότητες 3 και 4.







Ο δάσκαλος και σ’ αυτήν τη φάση αναλαμβάνει τον ρόλο του εμψυχωτή και

συντονιστή των ομάδων. Σε τακτά χρονικά διαστήματα επισκέπτεται όλες τις ομάδες,

που εργάζονται όσο το δυνατόν πιο χαμηλόφωνα, προσφέροντας την ενθάρρυνση, τον

ενθουσιασμό και τη βοήθειά του.

«Κλείσιμο» του μαθήματος: Ολομέλεια της τάξης

Ενώ οι ομάδες ολοκληρώνουν το έργο τους, προβάλλουμε στην ολομέλεια της τάξης

το κλασικό τραγούδι του Leonard Cohen “Dance me to the end of love” (τραγούδι

από τον δίσκο Various Positions, στίχοι και ερμηνεία: Leonard Cohen, 1984 -

περίπου 6 λεπτά)


Η κάθε ομάδα ανεβάζει το υλικό της στο ιστολόγιο της τάξης και τα μέλη των άλλων

ομάδων έχουν τη δυνατότητα να γράψουν διάφορα σχόλια. Αν οι εργασίες δεν έχουν

ολοκληρωθεί, η ανάρτηση γίνεται αργότερα από τους μαθητές.


11η ώρα

Παρουσίαση των εργασιών των ομάδων: Ολομέλεια της τάξης

Κατά την 11η ώρα όλες οι ομάδες παρουσιάζουν το δημιουργικό τους έργο. Η κάθε

ομάδα έχει στη διάθεσή της περίπου 10 λεπτά. Ειδικότερα

διαβάζουν στην ολομέλεια της τάξης το ποιητικό κείμενο που δημιούργησαν

(Δραστηριότητα 1)

παρουσιάζουν μέσω του βιντεοπροβολέα το πολυτροπικό κείμενο που

δημιούργησαν (Δραστηριότητα 3)

παρουσιάζουν τον ηλεκτρονικό εννοιολογικό χάρτη της ομάδας τους

(Δραστηριότητα 4)

αναπαριστούν μπροστά μας με την τεχνική της παγωμένης εικόνας μια σκηνή

από τα κείμενα που μελέτησαν (Δραστηριότητα 2)

http://www.youtube.com/watch?v=ye6JssTdnvw







Η Ομάδα 2 παρουσιάζει δραματοποιημένο απόσπασμα από το Όνειρο

Καλοκαιρινής νύχτας, εφόσον έχει επιλέξει αυτή τη δραστηριότητα.


Η κάθε ομάδα έχει ανεβάσει το υλικό της στο ιστολόγιο της τάξης και τα μέλη των

άλλων ομάδων έχουν τη δυνατότητα να γράψουν σχόλια ή να δώσουν τη δική τους

εκδοχή-σύνθεση, όπως δικές τους μαντινάδες, ή χιουμοριστικά ερωτικά ποιήματα ή

εκδοχή της τύχης του Οδυσσέα και της Πηνελόπης.

12η ώρα

Τελική σύνθεση του έργου των ομάδων: Δημιουργούμε τη δική μας ιστορία αγάπης

Κατά τη διάρκεια αυτής της ώρας γίνεται η τελική σύνθεση του έργου όλων των

ομάδων με την από κοινού δημιουργία μιας ιστορίας αγάπης για δύο νέους της

εποχής μας, που στη συνέχεια θα ανεβάσουμε στο διαδίκτυο.

Κατ' αρχάς γίνεται συζήτηση στην ολομέλεια της τάξης και συν-

αποφασίζουμε όλοι μαζί πάνω στα βασικά συστατικά της ιστορίας, όπως: όνομα

ηρώων, ηλικία, τόπος διαμονής, ασχολία-επάγγελμα (μαθητής, εργαζόμενος, κλπ)


Στη συνέχεια δίνουμε στους μαθητές μια συνοπτική δομή 4 βασικών αξόνων

της ιστορίας μας, που θα μπορούσε να έχει την ακόλουθη μορφή:

Αρχική κατάσταση: ο έρωτας ενός κοριτσιού και ενός αγοριού της εποχής

μας

(ποιοι είναι, που ζουν, τρόπος ζωής τους, πώς γνωρίζονται)

Πρώτο εμπόδιο στην αγάπη τους

(ένα πρόσωπο που προσπαθεί με κάθε τρόπο να απομακρύνει τους δύο νέους)

Δεύτερο εμπόδιο στην αγάπη τους

(μια κατάσταση ή ένα γεγονός που συμβαίνει παρά τη θέλησή τους και απομακρύνει

τους δύο νέους)







Εμφάνιση βοηθού – Τελική έκβαση της ιστορίας (ο βοηθός διευκολύνει

την επανασύνδεση των δύο νέων – Το τέλος όμως μπορεί να είναι καλό,

κακό ή ανοιχτό)

Κάθε ομάδα επιλέγει το ένα από τα τέσσερα μέρη της ιστορίας και αναλαμβάνει να

το γράψει. Αν συμφωνήσουν όλες οι ομάδες και τα τέσσερα μέρη θα έχουν ενιαίο

ύφος και θα ανήκουν στο ίδιο «κειμενικό είδος» (πεζό κείμενο, αφηγηματικό ποίημα

σε 15σύλλαβο, κλπ). Διαφορετικά, εφόσον κάθε ομάδα έχει ασκηθεί ήδη στη

συγγραφή διαφορετικού «κειμενικού είδους», ίσως να είναι σκόπιμο να αφήσουμε τα

μέλη των ομάδων ελεύθερα να διαλέξουν το ύφος και το «κειμενικό είδος» που

θέλουν (και ας μην υπάρχει ομοιογένεια στο τελικό αποτέλεσμα). Η κάθε ομάδα,

μέσω του αντιπροσώπου της, βρίσκεται σε επικοινωνία με ομάδα που γράφει το

προηγούμενο μέρος, ώστε να υπάρχει μια στοιχειώδης 'ροή' στην ιστορία. (30 λεπτά)

Ανακοίνωση του έργου κάθε ομάδας

Η κάθε ομάδα ανακοινώνει στην ολομέλεια της τάξης το αποτέλεσμα της δουλειάς

της. Παρουσιάζονται διαδοχικά τα 4 στάδια της ιστορίας. Αναμένεται να υπάρχει

ενδιαφέρον και σασπένς.

Κλείσιμο του μαθήματος: Ολομέλεια της τάξης

Κλείνουμε την διδακτική αυτή ενότητα, προβάλλοντας στην ολομέλεια της τάξης

οπτικοποιημένη εκδοχή του ποιήματος του Λιβανέζου ποιητή Khalil Gibran, «Όταν η

αγάπη σε καλεί» (από την ποιητική συλλογή Ο Προφήτης, 1923 - τα 3 πρώτα λεπτά).

Τελική Αξιολόγηση

Μετά το τέλος και της Γ΄ Φάσης ο κάθε μαθητής συμπληρώνει μόνος του, το Φύλλο

Αξιολόγησης 3, ένα ατομικό Φύλλο Αξιολόγησης της διαδικασίας.

http://www.youtube.com/watch?v=YZ429m9EeuU

http://www.youtube.com/watch?v=YZ429m9EeuU

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού



Γ΄ Γυμνασίου «Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξένη ερωτική ποίηση» Σελίδα 42 από 75

ΣΤ. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Στάσεις Ζωής στην Ποίηση: Έρωτας

1ο διδακτικό δίωρο

Φύλλο Εργασίας 1 (κοινό για όλες τις ομάδες)

Αφού παρακολουθήσετε με προσοχή αποσπάσματα από τα παρακάτω βίντεο, προσπαθήστε

να προσδιορίσετε

τη στάση ζωής των ηρώων ή του ποιητή / στιχουργού απέναντι στον έρωτα. Στη

συνέχεια να συμπληρώσετε τον παρακάτω πίνακα:

Κείμενο, ταινία, κλπ.

Χαρακτή

ρες

του

έργου

Στάση ζωής απέναντι

τον έρωτα

Υπάρχει ανάλογη

στάση

στην εποχή μας

1. Σοφοκλή, Αντιγόνη (442

πΧ)

Κινηματογραφική

μεταφορά της τραγωδίας

(1961)

[Σκηνοθεσία: Γ. Τζαβέλλας,

Αντιγόνη: Ειρήνη Παππά,

Κρέοντας: Μάνος Κατράκης,

Αίμων: Νίκος Καζής,

απαγγελία: Θόδωρος

Μορίδης]

Αντιγόνη

Αίμων

Χορός

2. “The origin of love”

(2001)

Μουσική διασκευή του

πλατωνικού μύθου

«Η φύση των ανθρώπων»,

μουσική & στίχοι: Stephen

Trask

Ποιητής

3. “The Girl On the Wall”

A Graffiti Aniboom

Animation

(by Gabriel Psaltakis)

Αγόρι

(graffiti)

Αγόρι

Κορίτσι

(graffiti)

Κορίτσι





Γ΄ Γυμνασίου «Στάσεις ζωής στην ελληνική και ξένη ερωτική ποίηση»


ΠΙΝΑΚΑΣ Ι

Χαρακτηριστικά παραδοσιακής & μοντέρνας ποίησης

Με βάση το Φύλλο Εργασίας 2 να συμπληρώσετε την αντίστοιχη στήλη

Μορφολογικά

Χαρακτηριστικά

ποιήματος

Ερωτόκριτος «Λόγος του

Πουκ»

[Όνειρο

καλοκαιρινής

νύχτας]

Ριμάδα

κόρης και νιου

«Πληθυντικός

αριθμός»

Μετρική: Αριθμός συλλαβών – Ομοιοκαταληξία – Μέτρο – Ρυθμός – Ύφος

Αριθμός συλλαβών

Ομοιοκαταληξία

Μέτρο

τονισμένη – άτονη

συλλαβή (΄_ υ ) //

άτονη – τονισμένη

συλλαβή (υ ΄_ )

Ρυθμός

κουβεντιαστός,

αφηγηματικός //

γρήγορος

Ύφος

σοβαρό,

καθημερινό //

χιουμοριστικό,

σατιρικό

Σχήματα λόγου

Επαναλήψεις

Το σχήμα ένα με

δύο

Υπερβολές –

Αδύνατο

Μεταφορές

Προσωποποιήσεις

Αντιθέσεις

Εικόνες

Γλώσσα: ποια μέρη του λόγου εμφανίζονται συχνά μέσα στο κείμενο







Ρήματα

Ουσιαστικά

Επίθετα

Επιρρήματα

Λέξη-κλειδί








2ο διδακτικό δίωρο: Επεξεργασία φύλλου με την ομάδα

Φύλλο Εργασίας 2.1 (Ομάδα 1)

ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Η Ομάδα ερευνά

Αποστολή της ομάδας σας είναι να διαβάσετε αποσπάσματα από το αφηγηματικό ποίημα του

Βιτσέντζου Κορνάρου (Κρήτη, 1556-1613), Ερωτόκριτος (γράφεται γύρω στα 1590-1600)

και να εντοπίσετε σε αυτά αφενός τη στάση των ηρώων απέναντι στον έρωτα και αφετέρου

κάποια χαρακτηριστικά της παραδοσιακής ποίησης στο επίπεδο της σύνθεσης ενός

ποιήματος.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1) Άγνωστες λέξεις – Πραγματολογικές πληροφορίες: Να διαβάσετε προσεκτικά τα

αποσπάσματα του ποιήματος Ερωτόκριτος και να επισημάνετε τις άγνωστες λέξεις. Στη

συνέχεια με τη βοήθεια του Λεξικού της Κοινής Νεοελληνικής να βρείτε τη σημασία των

λέξεων αυτών για να υπομνηματίσετε το κείμενό σας.

[Βλ Οδηγίες Ηλεκτρονικού Υπομνηματισμού HTML στη σελ. 2 του Φύλλου Εργασίας 2.]

2) Στο εργαστήρι του ποιητή – Γλωσσικά παιχνίδια:

Να χρωματίσετε τους στ. 1353-1398 (Ερωτόκριτος):

- με κίτρινο χρώμα τα ρήματα του κειμένου σας

- με πράσινο χρώμα τα ουσιαστικά

- με κόκκινο χρώμα τα επίθετα.

Τι παρατηρείτε αναφορικά με τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου; Ποια από τα

παραπάνω μέρη του λόγου απαντώνται πολύ συχνά στο ποίημα και ποια σπάνια; Τι

ενδεχομένως σημαίνει αυτό; Το κείμενο είναι παραδοσιακό ή μοντέρνο; Με ποιο είδος

ποίησης μπορούμε να το συσχετίσουμε;

Να λάβετε υπόψη σας τον αριθμό των συλλαβών, το μέτρο του ποιήματος, την

ομοιοκαταληξία (αν υπάρχει) και άλλα χαρακτηριστικά σε επίπεδο μορφής. Να κρατήσετε

σημειώσεις.

Με βάση τις σημειώσεις σας να συμπληρώσετε τον Πίνακα 1, καταγράφοντας τα

χαρακτηριστικά παραδοσιακής ποίησης του Ερωτόκριτου.

3) Στάσεις ζωής σε σχέση με τον έρωτα:

α) Να εντοπίσετε φράσεις του ποιήματος που εκφράζουν τη στάση που κρατούν οι

ήρωες (Ερωτόκριτος και Αρετούσα) απέναντι στον έρωτα.

β) Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι δύο ήρωες (Ερωτόκριτος και Αρετούσα); Ποια

στάση κρατούν οι ήρωες αναφορικά με τον έρωτα (τόσο μεταξύ τους όσο και σε σχέση με

άλλους); Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι ήρωες, μπορεί να συσχετιστεί με την εποχή

κατά την οποία διαδραματίζεται το έργο (Κρήτη στα τέλη του 16ου και στις αρχές του 17ου

αιώνα); Να συγκεντρώσετε όλα τα παραπάνω στοιχεία και να γράψετε ένα κείμενο που θα

παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας.

4) Μύθος: Να βρείτε πληροφορίες για τον αρχαίο μύθο «΄Ερως και Ψυχή», κάνοντας

ελεύθερη πλοήγηση στο YouTube. Αφού δείτε 2-3 σύντομα βίντεο που αναφέρονται στον

http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html%20%20

http://www.youtube.com/







μύθο, να διαλέξετε το καλύτερο κατά τη γνώμη σας, για να παρουσιάσετε σε επόμενη ώρα

τον μύθο στους συμμαθητές σας.

Λέξεις κλειδιά της έρευνας: ερως και ψυχη, μύθος, Απουλήιος

5) Παρουσίαση των κειμένων στην τάξη (με απαγγελία ή μέσω μελοποιημένου

αποσπάσματος, κινηματογραφικής μεταφοράς του έργου κλπ.):

Να αναζητήσετε μελοποιημένα αποσπάσματα του Ερωτόκριτου στο YouTube. Να επιλέξετε

2 ή 3 από αυτά για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας, ώστε να γνωρίσουν το ποίημα

που μελετάτε.

Λέξεις κλειδιά της έρευνας: Ερωτόκριτος, Όρκος Αρετούσας, Το παράπονο της Αρετούσας,

Θλιβερά μαντάτα, Ξυλούρης, Κατράκης.

Μπορείτε να ξεκινήσετε από τις παρακάτω ιστοσελίδες και κατόπιν να συνεχίσετε με

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο:


Βιτσέντζος Κορνάρος, μουσική: Νίκος Μαμαγκάκης, Ερμηνεία: Μάνος Κατράκης,

Lyra, 1964. (2' λεπτά)

«Τα θλιβερά μαντάτα», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος,, ενορχήστρωση:

Χριστόδουλος Χάλαρης, ερμηνεία: Νίκος Ξυλούρης, Τάνια Τσανακλίδου, Minos-

EMI, 1976 (τα 3 πρώτα λεπτά)


Ερωτόκριτο, ποίηση: Βιτσέντζου Κορνάρου, μουσική Λουδοβίκος των Ανωγείων,

ερμηνεία: Λιζέτα Καλημέρη, Lyra, 2000 (3 λεπτά)

«Το παράπονο της Αρετούσας», τραγούδι από τον δίσκο Ερωτόκριτος,,


Τσανακλίδου, Minos-EMI, 1976 (5 λεπτά)

Ο Ερωτόκριτος ερμηνευμένος από 77 καλλιτέχνες σε 40 σημεία της Αττικής,

αποσπάσματα του μελοποιημένου ποιήματος, Αθήνα, 2010 (12 λεπτά).

6) Σύγχρονο τραγούδι: Να διαλέξετε ένα τραγούδι ελληνικό ή ξένο, στο οποίο, κατά τη

γνώμη σας, εκφράζεται μια ανάλογη στάση ζωής με αυτήν που κρατούν ο Ερωτόκριτος και η

Αρετούσα, που θα ακούσουν στην τάξη οι συμμαθητές σας.

Οδηγίες Ηλεκτρονικού Υπομνηματισμού HTML

Έχετε ήδη επισημάνει τις άγνωστες λέξεις, έχετε βρει την ερμηνεία τους και έχετε αναρτήσει

το κείμενο στο ιστολόγιο της τάξης. Προκειμένου να υπομνηματίσετε το κείμενό σας,

ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα στο ιστολόγιο:

1. Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Μαρκάρετε την άγνωστη λέξη. Έστω ότι

άγνωστη λέξη είναι η λέξη «ομάδι» και ότι η ερμηνεία της είναι η λέξη «μαζί».

2. Επεξεργασία HTML στο ιστολόγιο: Βρίσκετε την άγνωστη λέξη και την

αντικαθιστάτε, προσθέτοντας και την ερμηνεία της, ως εξής: <abbr

title="μαζί">ομάδι</abbr>

3. Κάνετε Ενημέρωση ή Αποθήκευση στο ιστολόγιο και πατάτε Προβολή Ιστολογίου.

Μόλις βάζετε τον δρομέα (κέρσορα) στη λέξη θα βγαίνει σε μικρό παραθυράκι η

ερμηνεία της λέξης αυτής.

4. Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Χρωματίζετε με κόκκινο τις άγνωστες λέξεις.













5. Γράφετε πριν ή μετά το απόσπασμα του Ερωτόκριτου το εξής: Οι άγνωστες λέξεις

είναι χρωματισμένες με κόκκινο. Αν βάλετε τον κέρσορα πάνω σε αυτές, θα εμφανιστεί

αυτόματα η ερμηνεία τους.

Πρακτικές Οδηγίες παρουσίασης των εργασιών στην τάξη

Κατά την παρουσίαση της δουλειάς σας στην ολομέλεια της τάξης, που θα γίνει το επόμενο

διδακτικό δίωρο, να φροντίσετε, ώστε η παρουσίασή σας να είναι όσο το δυνατόν

πληρέστερη. Για παράδειγμα, προκειμένου να διευκολύνετε τους συμμαθητές σας, θα

μπορούσατε να μοιράσετε φωτοτυπίες

α) με το απόσπασμα του Ερωτόκριτου, έτσι ώστε να το παρακολουθούν πιο εύκολα οι

συμμαθητές σας

β) με την περίληψη του μύθου «Έρως και Ψυχή»

γ) με τους στίχους του τραγουδιού που θα προτείνετε

Επίσης, να συμφωνήσετε με τα μέλη της ομάδας σας ποιος θα παρουσιάσει την κάθε

δραστηριότητα.

Γραπτή ατομική εργασία για το σπίτι (κοινή για όλους τους μαθητές)

«Το ερωτευμένο κορίτσι» / «Το ερωτευμένο αγόρι»

Να γράψετε ένα κείμενο που πρόκειται να αναρτηθεί στο ιστολόγιο της τάξης σας. Μπορείτε

να γράψετε μια ιστορία ή απλώς να εκφράσετε τις απόψεις σας που θα δίνουν την οπτική

ενός κοριτσιού ή ενός αγοριού της εποχής σας απέναντι στον έρωτα.

Το κείμενό σας μπορεί να είναι γραμμένο σε πρώτο ή σε τρίτο πρόσωπο

Μπορεί να είναι γραμμένο σε ύφος σοβαρό ή χιουμοριστικό.










ΑΠΟΣΤΟΛΗ


Αποστολή της ομάδας σας είναι να διαβάσετε αποσπάσματα από το έμμετρο θεατρικό έργο

του William Shakespeare (Stratford Upon Avon, 1564-1616), Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας

(βλ. συνοδευτικό υλικό) / Midsummer Night's Dream (γράφεται γύρω στα 1595-1596) και

να εντοπίσετε σε αυτά τη στάση των ηρωίδων και των ηρώων απέναντι στον έρωτα

καθώς και τον ρυθμό και το μέτρο στα λόγια του Πουκ.


1) Άγνωστες λέξεις – Πραγματολογικές πληροφορίες: Να διαβάσετε προσεκτικά τα αποσπάσματα του έργου Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας και να

επισημάνετε τις άγνωστες λέξεις. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του Λεξικού της Κοινής

Νεοελληνικής να βρείτε τη σημασία των λέξεων αυτών για να υπομνηματίσετε το κείμενό

σας. Σε περίπτωση που δεν έχετε άγνωστες λέξεις, πλοηγηθείτε στη διαδικτυακή

εγκυκλοπαίδεια Βικιπαίδεια και γράψτε κάποιες βασικές πληροφορίες για τα πρόσωπα του

έργου που εξετάζετε: Πουκ, Ερμία, Λύσανδρος, Ελένη, Δημήτρης.

[Βλ. παρακάτω Οδηγίες Ηλεκτρονικού Υπομνηματισμού HTML.]


α) Τι υπονοείται στα λόγια του Πουκ στο απόσπασμα 4; Με ποια θεότητα της αρχαίας

ελληνικής μυθολογίας θα μπορούσατε να τον παραλληλίσετε;

β) Στα αποσπάσματα που μελετάτε να συγκρίνετε αν τα λόγια του Πουκ έχουν τον ίδιο

αριθμό συλλαβών, τον ίδιο ρυθμό και μέτρο, σε σύγκριση με τα λόγια των υπολοίπων

χαρακτήρων του έργου. Σε τι μέτρο είναι γραμμένο ο ρόλος του Πουκ; Τι αίσθηση

δημιουργεί αυτό το μέτρο και αυτός ο ρυθμός; Προσδίδει στο ποίημα ύφος σοβαρό ή

χιουμοριστικό; Μπορείτε να το συγκρίνετε με το αγγλικό κείμενο. Τι παρατηρείτε;

Προετοιμαστείτε να διαβάσετε τον ρόλο του Πουκ με μέτρο στην ολομέλεια της τάξης, τόσο

στα ελληνικά όσο και στα αγγλικά.

γ) Στον Λόγο του Πουκ (Πρ. 3η, Σκ. 2η) να υπογραμμίσετε τις βασικές λέξεις που εκφράζουν

την επέμβαση του Πουκ και το αποτέλεσμα της επέμβασής του στις σχέσεις των τεσσάρων

ηρώων, και κατόπιν να τις αντικαταστήσετε με λέξεις δικής σας επιλογής, ώστε να έχουμε

διαφορετικό ή και αντίθετο αποτέλεσμα (π.χ. σοβαρότητα και λογική στον έρωτα).


α) Να εντοπίσετε φράσεις του ποιήματος που εκφράζουν τη στάση που κρατούν οι ήρωες

(Ερμία, Λύσανδρος, Ελένη, Δημήτρης) απέναντι στον έρωτα.

β) Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν η Ερμία και ο Λύσανδρος στην αρχή του έργου και ποιο

στη συνέχεια; Με ποιον τρόπο προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό; Ποια

στάση κρατούν απέναντι στον έρωτα τα κορίτσια (Ερμία, Ελένη) και ποια τα αγόρια

(Λύσανδρος, Δημήτρης); Η στάση τους αυτή είναι αποτέλεσμα ελεύθερης έκφρασης και

προσωπικής απόφασης ή μήπως συμβαίνει κάτι άλλο; Ποιος δίνει την τελική λύση στο έργο;



http://el.wikipedia.org/

http://www.shakespeare-online.com/plays/mids_2_2.html







Να συγκεντρώσετε όλα τα παραπάνω στοιχεία και να γράψετε ένα κείμενο που θα


4) Μύθος:

Η Ερμία κάνει λόγο για τη «βασίλισσα της Καρχηδόνας» και τον «άπιστο Τρωαδίτη». Τα

πρόσωπα στα οποία αναφέρεται είναι η Διδώ και ο Αινείας.

α) Από την ιστοσελίδα της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας Βικιπαίδεια να αντλήσετε

πληροφορίες για τους δύο μυθολογικούς ήρωες. Ποια έκταση καταλαμβάνει ο Αινείας στο

λήμμα της Διδώς και ποια η Διδώ στο λήμμα του Αινεία; Με βάση τα παραπάνω θα

μπορούσε κάποιος να κάνει κάποια προέκταση, αναφορικά με την ιστορία τους;

β) Διαλέξτε μία – δύο εικόνες (πίνακες ζωγραφικής) από το Google – Εικόνες για τους δύο

μυθολογικούς ήρωες.

Να γράψετε μια περίληψη του μύθου της Διδώς και του Αινεία και να δημιουργήσετε μια

Προβολή Παρουσίασης (ppt) με 1-2 διαφάνειες, με σκοπό να παρουσιάσετε τον μύθο στους

συμμαθητές σας.



Να αναζητήσετε στο YouTube αποσπάσματα από θεατρικές παραστάσεις του έργου ή

κινηματογραφικές μεταφορές του. Να διαλέξετε 1 ή 2 βίντεο, για να τα παρουσιάσετε στους

συμμαθητές σας, ώστε να γνωρίσουν το έργο που μελετάτε.

Λέξεις κλειδιά της έρευνας: Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, Midsummer Night's Dream (film /

1981 TV subtitles).

Μπορείτε να ξεκινήσετε από τις παρακάτω ιστοσελίδες και κατόπιν να συνεχίσετε με

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο.

Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας (Part 1) απόσπασμα θεατρικής παράστασης από το

Θεατρικό Τμήμα του Πολιτιστικού Συλλόγου Αργυράδων Κέρκυρας, σε σκηνοθεσία

Σωτήρη Γιαννούλη, 2011 (τα πρώτα 6 λεπτά) ***



Σωτήρη Γιαννούλη, 2011 (από το 5' έως 7') ***



Σωτήρη Γιαννούλη, 2011 (από το 4' έως 9') ***

Will Shakespeare - A Midsummer Night's Dream with Subtitles – P2 απόσπασμα της

τηλεοπτικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία Elijah Moshinsky,

1981. (με αγγλικούς υπότιτλους – 5 λεπτά) ***

1909 A Midsummer Night's Dream (Part 1) απόσπασμα της πρώτης

κινηματογραφικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία Charles Kent,

1909, με πρωταγωνιστές τους Walter Ackerman and Charles Chapman (βουβός

κινηματογράφος - 6 λεπτά) ***

1909 A Midsummer Night's Dream (Part 2) απόσπασμα της πρώτης

κινηματογραφικής μεταφοράς του ομώνυμου έργου, σε σκηνοθεσία Charles Kent,

1909, με πρωταγωνιστές τους Walter Ackerman and Charles Chapman (βουβός

κινηματογράφος - 6 λεπτά) ***




http://www.youtube.com/watch?v=Jhw0yFadz8c&feature=relmfu%20

http://www.youtube.com/watch?v=PBSkbPESQj8&feature=relmfu

http://www.youtube.com/watch?v=qfW7vlMXQgs&feature=relmfu

http://www.youtube.com/watch?v=q1ep_vlfsB8%20

http://www.youtube.com/watch?v=AtwXJd6Ghsw&feature=relmfu







6) Σύγχρονο τραγούδι: Να προτείνετε ένα τραγούδι ελληνικό ή ξένο, στο οποίο, κατά

τη γνώμη σας, εκφράζεται μια ανάλογη στάση ζωής με αυτή που κρατά κάποιος

ήρωας ή ηρωίδα του έργου.


Έχετε ήδη επισημάνει τις άγνωστες λέξεις και έχετε βρει την ερμηνεία τους και έχετε

αναρτήσει το κείμενό στο ιστολόγιο της τάξης. Προκειμένου να υπομνηματίσετε το κείμενό

σας, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα στο ιστολόγιο:

1. Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Μαρκάρετε την άγνωστη λέξη. Έστω ότι

άγνωστη λέξη είναι η λέξη «αόμματος» και ότι η ερμηνεία της είναι η λέξη

«τυφλός».

2. Επεξεργασία HTML στο ιστολόγιο: Βρίσκετε την άγνωστη λέξη και την

αντικαθιστάτε, προσθέτοντας και την ερμηνεία της, ως εξής: <abbr title="τυφλός">

αόμματος</abbr>

3. Κάνετε Ενημέρωση ή Αποθήκευση στο ιστολόγιο και πατάτε Προβολή Ιστολογίου.

Μόλις βάζετε τον κέρσορα στη λέξη θα βγαίνει σε μικρό παραθυράκι η ερμηνεία της

λέξης αυτής.

4. Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Χρωματίζετε με κόκκινο τις άγνωστες λέξεις.

5. Γράφετε πριν ή μετά το απόσπασμα του ποιήματος το εξής: Οι άγνωστες λέξεις είναι

χρωματισμένες με κόκκινο. Αν βάλετε τον κέρσορα πάνω σε αυτές, θα εμφανιστεί

αυτόματα η ερμηνεία τους. Τα ονόματα των ηρώων επίσης αναγράφονται με κόκκινο.

Αν βάλετε τον κέρσορα πάνω σε αυτά θα βρείτε βασικές πληροφορίες για τους ήρωες.






α) με ένα απόσπασμα από το Ονειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, έτσι ώστε να το παρακολουθούν

πιο εύκολα οι συμμαθητές σας

β) με την περίληψη του μύθου «Διδώ και Αινείας»

γ) με τους στίχους του τραγουδιού που θα προτείνετε






να γράψετε μια ιστορία ή απλώς να εκφράσετε τις απόψεις σας, που θα δίνουν την οπτική













ΑΠΟΣΤΟΛΗ


Αποστολή της ομάδας σας είναι να διαβάσετε αποσπάσματα από τα ποιήματα (βλ.

συνοδευτικό υλικό):

(α) A. Dante, Θεία Κωμωδία [Το τέλος του Οδυσσέα] (1314)

(β) A. Tennyson, «Οδυσσέας» / “Ulysses” (1842)

(γ) Ριμάδα Κόρης και Νιου (15ος – 16ος αιώνας)


και να εντοπίσετε σε αυτά τη στάση των ηρώων ή του ποιητή /της ποιήτριας απέναντι

στον έρωτα. Επιπλέον, να κατανοήσετε κάποιες βασικές διαφορές ανάμεσα σε ένα

παραδοσιακό και σε ένα μοντέρνο ποίημα, κυρίως στο επίπεδο της μορφής τους.


1) Άγνωστες λέξεις – Πραγματολογικές πληροφορίες: Να διαβάσετε προσεκτικά τους 16 πρώτους στίχους του αποσπάσματος Ριμάδα κόρης και

νιου και να επισημάνετε τις άγνωστες λέξεις. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του Λεξικού της

Κοινής Νεοελληνικής να βρείτε τη σημασία των λέξεων αυτών για να υπομνηματίσετε το

κείμενό σας.

[Βλ Οδηγίες Ηλεκτρονικού Υπομνηματισμού HTML στη σελ. 2 του Φύλλου Εργασίας 2.]


Στο ποίημα του Α. Tennyson «Οδυσσέας»

α) να χρωματίσετε με κίτρινο χρώμα τα επίθετα του κειμένου σας

β) να υπογραμμίσετε 2-3 λέξεις ή φράσεις-κλειδιά του ποιήματος

Στη συνέχεια, στους 8 πρώτους στίχους του ποιήματος, δοκιμάστε να αντικαταστήσετε

κάποια επίθετα (ή και κάποιες άλλες λέξεις) με άλλες δικής σας επιλογής, με τρόπο ώστε να

δώσετε στο ποίημα αντίθετο περιεχόμενο από αυτό που έχει.

Ποίημα της Κικής Δημουλά, «Πληθυντικός αριθμός»:

α) Να επισημάνετε τη βασική λέξη-κλειδί του ποιήματος

β) Σε ποια σημεία (σε επίπεδο μορφής) το ποίημα της Δημουλά διαφοροποιείται από το

ποίημα Ριμάδα Κόρης και Νιου; Να εξετάσετε το μέτρο, τον ρυθμό, την ομοιοκαταληξία και

την έκταση. Να κρατήσετε σημειώσεις.

Με βάση τις σημειώσεις σας να συμπληρώσετε τον Πίνακα 1, καταγράφοντας τις διαφορές

ανάμεσα σε ένα παραδοσιακό και ένα μοντέρνο ποίημα.


α) Να εντοπίσετε φράσεις σε κάθε ποίημα, στις οποίες εκφράζεται η στάση που κρατούν οι

ήρωες ή ο ποιητής / η ποιήτρια απέναντι στον έρωτα.

β) Μπορείτε να εντοπίσετε τα σημεία στα οποία τα ποιήματα που μελετάτε, «Η επιστροφή

του Οδυσσέα» του Δάντη και ο «Οδυσσέας» του Tennyson, αποκλίνουν από τον ομηρικό

μύθο; Στα ποιήματα αυτά μπορείτε να εντοπίσετε στοιχεία αντρικής οπτικής απέναντι στον









έρωτα; Τέλος, αναγνωρίζετε στα παραπάνω ποιήματα στερεοτυπική αντρική συμπεριφορά

απέναντι στον έρωτα;



4) Μύθος:

Στην ιστοσελίδα http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/index.htm να αναζητήσετε

και να διαβάσετε τα ακόλουθα αποσπάσματα από την Οδύσσεια του Ομήρου: ραψωδία ε, στ.

150-159, 215-220 – ραψωδία ψ, στ. 205-309 (ή 248-253, 264-284, 300-309).

α) Με βάση αυτά να γράψετε σύντομο κείμενο με τον ομηρικό μύθο του Οδυσσέα και της

Πηνελόπης, με έμφαση στη στάση του Οδυσσέα απέναντι στην Πηνελόπη και στην στάση

της Πηνελόπης απέναντι στον Οδυσσέα αντίστοιχα. Μπορείτε να εντοπίσετε στοιχεία του

αντρικού και του γυναικείου στερεότυπου στον μύθο αυτό; Επίσης, να αναφέρετε το τέλος

του Οδυσσέα, σύμφωνα με το Όμηρο. Το παραπάνω κείμενο θα το παρουσιάσετε στους

συμμαθητές σας.

β) Διαλέξτε μία – δύο εικόνες (πίνακες ζωγραφικής) από το Google – Εικόνες για τη

συνάντηση των δύο ηρώων ύστερα από 20 χρόνια.



Να επιλέξετε 2 από τα 4 ποιήματα, για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας, ώστε να

γνωρίσουν και αυτοί τα ποιήματα που μελετάτε, διαλέγοντας από το YouTube και κατάλληλη

μουσική υπόκρουση.

Το ποίημα της Δημουλά, αντί να το διαβάσετε εσείς οι ίδιοι, μπορείτε, αν θέλετε, να το

ακούσετε είτε να το απαγγέλλει η ίδια η ποιήτρια είτε η Τάνια Τσανακλίδου, σε μια

οπτικοποιημένη εκδοχή του στο YouTube.

6) Σύγχρονο τραγούδι: Να προτείνετε ένα τραγούδι ελληνικό ή ξένο, στο οποίο, κατά τη

γνώμη σας, εκφράζεται μια αντρική στάση ζωής απέναντι στον έρωτα. .


Έχετε ήδη επισημάνει τις άγνωστες λέξεις και έχετε βρει την ερμηνεία τους και έχετε

αναρτήσει το κείμενο στο ιστολόγιο της τάξης. Προκειμένου να υπομνηματίσετε το κείμενό

σας, ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα στο ιστολόγιο:

1 Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Μαρκάρετε την άγνωστη λέξη. Έστω ότι

άγνωστη λέξη είναι η λέξη «όντεν» και ότι η ερμηνεία της είναι η λέξη «όταν»

2

3 Επεξεργασία HTMLστο ιστολόγιο: Βρίσκετε την άγνωστη λέξη και την


title=“όταν”>όντεν</abbr>

4 Κάνετε Ενημέρωση ή Αποθήκευση στο ιστολόγιο και πατάτε Προβολή Ιστολογίου.

Μόλις βάζετε τον κέρσορα στη λέξη θα βγαίνει σε μικρό παραθυράκι η ερμηνεία

της λέξης αυτής.

5 Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Χρωματίζετε με κόκκινο τις άγνωστες λέξεις.

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/omhros/index.htm


http://www.youtube.com/watch?v=CmOsCd2KMWo

http://www.youtube.com/watch?v=aJHdVN-VmTQ







6 Γράφετε πριν ή μετά το απόσπασμα του ποιήματος το εξής: Οι άγνωστες λέξεις

είναι χρωματισμένες με κόκκινο. Αν βάλετε τον κέρσορα πάνω σε αυτές, θα

εμφανιστεί αυτόματα η ερμηνεία τους.


Φωτοτυπίες





α) με αποσπάσματα από τα ποιήματα που μελετάτε, έτσι ώστε να το παρακολουθούν πιο

εύκολα οι συμμαθητές σας

β) με την περίληψη του ομηρικού μύθου «Οδυσσέας και Πηνελόπη»

γ) με τους στίχους του τραγουδιού που θα προτείνετε.



Απαγγελία

Τα μέλη της ομάδας που αναλαμβάνουν να διαβάσουν στην τάξη αποσπάσματα από τα

κείμενα που μελετάτε είναι απαραίτητο να ασκηθούν στην ανάγνωση των κειμένων αυτών.

Μπορούν να ζητήσουν επιπρόσθετη βοήθεια από τον εκπαιδευτικό μετά το μάθημα.

Επίσης, να αναθέσετε στα μέλη της ομάδας σας ποιος θα παρουσιάσει την κάθε







Το κείμενό σας μπορεί να είναι γραμμένο σε πρώτο ή σε τρίτο πρόσωπο. Μπορεί να είναι

γραμμένο σε ύφος σοβαρό ή χιουμοριστικό.










ΑΠΟΣΤΟΛΗ


Αποστολή της ομάδας σας είναι να διαβάσετε αποσπάσματα από τα ποιήματα (βλ.

συνοδευτικό υλικό):

(α) Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, «Λέει η Πηνελόπη» (1977)

(β) Dorothy Parker, “Penelope” / «Πηνελόπη» (1928)

(γ) Ριμάδα Κόρης και Νιου (15ος – 16ος αιώνας)


και να εντοπίσετε σε αυτά τη στάση των ηρώων ή του ποιητή /της ποιήτριας απέναντι

στον έρωτα. Επιπλέον, να κατανοήσετε κάποια χαρακτηριστικά της μοντέρνας ποίησης

στο επίπεδο της σύνθεσης ενός ποιήματος.


1) Άγνωστες λέξεις – Πραγματολογικές πληροφορίες: Να διαβάσετε προσεκτικά τους 14 τελευταίους στίχους του αποσπάσματος Ριμάδα κόρης και

νιου και να επισημάνετε τις άγνωστες λέξεις. Στη συνέχεια με τη βοήθεια του Λεξικού της

Κοινής Νεοελληνικής να βρείτε τη σημασία των λέξεων αυτών για να υπομνηματίσετε το

κείμενό σας.

[Βλ παρακάτω Οδηγίες Ηλεκτρονικού Υπομνηματισμού HTML]

2) Στο εργαστήρι του ποιητή – Γλωσσικά παιχνίδια: Στο ποίημα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Λέει η Πηνελόπη»

α) να χρωματίσετε

- με κίτρινο χρώμα τη λέξη «δε(ν)» και λέξεις-φράσεις-κλειδιά που δηλώνουν απουσία

- με πράσινο χρώμα 3 παραστατικές εικόνες του ποιήματος.

β) Στη συνέχεια δοκιμάστε να μετατρέψετε τις αποφατικές (= αρνητικές) προτάσεις του

ποιήματος σε καταφατικές και να αντικαταστήσετε όσες λέξεις χρειάζεται με το αντίθετό

τους, προκειμένου να προκύψει ένα νέο ποίημα με περιεχόμενο αντίθετο από το

προηγούμενο.

Ποίημα της Κικής Δημουλά, «Πληθυντικός αριθμός»:

α) Να επισημάνετε τη βασική λέξη-κλειδί του ποιήματος

Ποιήματα «Λέει η Πηνελόπη» και «Πληθυντικός αριθμός»:

Σε ποια σημεία (σε επίπεδο μορφής) τα δύο παραπάνω ποιήματα διαφοροποιούνται από το

ποίημα Ριμάδα Κόρης και Νιου; Να εξετάσετε το μέτρο, τον ρυθμό, την ομοιοκαταληξία και

την έκταση. Να κρατήσετε σημειώσεις.

Με βάση τις σημειώσεις σας να συμπληρώσετε τον Πίνακα 1, καταγράφοντας τα μοντέρνα

χαρακτηριστικά των ποιημάτων «Λέει η Πηνελόπη» και «Πληθυντικός αριθμός»


α) Να εντοπίσετε φράσεις σε κάθε ποίημα, στις οποίες εκφράζεται η στάση που κρατούν οι

ήρωες ή ο ποιητής / η ποιήτρια απέναντι στον έρωτα.









β) Μπορείτε να εντοπίσετε τα σημεία στα οποία τα ποιήματα που μελετάτε, «Λέει η

Πηνελόπη» και «Πηνελόπη», αποκλίνουν από τον ομηρικό μύθο; Στα ποιήματα αυτά

μπορείτε να εντοπίσετε στοιχεία γυναικείας οπτικής απέναντι στον έρωτα; Τέλος,

αναγνωρίζετε στα παραπάνω ποιήματα στερεοτυπική γυναικεία συμπεριφορά απέναντι στον

έρωτα;



4) Μύθος:

Πρότυπο γυναικείας θυσίας και αυταπάρνησης απέναντι στον σύζυγό της θεωρείται η

Άλκηστη, ηρωίδα του αρχαιοελληνικού μύθου «Άλκηστη και Άδμητος».

α) Από την ιστοσελίδα της διαδικτυακής εγκυκλοπαίδειας Βικιπαίδεια να αντλήσετε

πληροφορίες για τους δύο μυθολογικούς ήρωες.

β) Να διαλέξετε μία – δύο εικόνες (πίνακες ζωγραφικής) από το Google – Εικόνες για τους

δύο μυθολογικούς ήρωες.

Να γράψετε μια περίληψη του μύθου της Άλκηστης και του Άδμητου και να δημιουργήσετε

μια Προβολή Παρουσίασης (ppt) με 1-2 διαφάνειες, με σκοπό να παρουσιάσετε τον μύθο

στους συμμαθητές σας.


αποσπάσματος, κινηματογραφικής μεταφοράς του έργου κλπ):

Να επιλέξετε 2 από τα 4 ποιήματα, για να τα παρουσιάσετε στους συμμαθητές σας, ώστε να

γνωρίσουν και αυτοί τα ποιήματα που μελετάτε, διαλέγοντας από το YouTube και κατάλληλη

μουσική υπόκρουση.

Το ποίημα της Δημουλά, αντί να το διαβάσετε εσείς οι ίδιοι, μπορείτε, αν θέλετε, να το

ακούσετε είτε να το απαγγέλλει η ίδια η ποιήτρια είτε η Τάνια Τσανακλίδου, σε μια

οπτικοποιημένη εκδοχή του στο YouTube.

6) Σύγχρονο τραγούδι: Να προτείνετε ένα τραγούδι ελληνικό ή ξένο, στο οποίο, κατά τη

γνώμη σας, εκφράζεται μια γυναικεία στάση ζωής απέναντι στον έρωτα.


Έχετε ήδη επισημάνει τις άγνωστες λέξεις, έχετε βρει την ερμηνεία τους και έχετε αναρτήσει

το κείμενό στο ιστολόγιο της τάξης. Προκειμένου να υπομνηματίσετε το κείμενό σας,

ακολουθήστε τα παρακάτω βήματα στο ιστολόγιο:

Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Μαρκάρετε την άγνωστη λέξη. Έστω ότι

άγνωστη λέξη είναι η λέξη «όντεν» και ότι η ερμηνεία της είναι η λέξη «όταν»

Επεξεργασία HTML στο ιστολόγιο: Βρίσκετε την άγνωστη λέξη και την


title="όταν">όντεν</abbr>

Κάνετε Ενημέρωση ή Αποθήκευση στο ιστολόγιο και πατάτε Προβολή Ιστολογίου.

Μόλις βάζετε τον κέρσορα στη λέξη θα βγαίνει σε μικρό παραθυράκι η ερμηνεία της

λέξης αυτής.

Λειτουργία Σύνθεσης στο ιστολόγιο: Χρωματίζετε με κόκκινο τις άγνωστες λέξεις



http://www.youtube.com/watch?v=CmOsCd2KMWo

http://www.youtube.com/watch?v=aJHdVN-VmTQ







Γράφετε πριν ή μετά το απόσπασμα του ποιήματος το εξής: Οι άγνωστες λέξεις είναι

χρωματισμένες με κόκκινο. Αν βάλετε τον κέρσορα πάνω σε αυτές, θα εμφανιστεί

αυτόματα η ερμηνεία τους.


Φωτοτυπίες





α) με αποσπάσματα από τα ποιήματα που μελετάτε, έτσι ώστε να το παρακολουθούν πιο

εύκολα οι συμμαθητές σας

β) με την περίληψη του ομηρικού μύθου «Άλκηστη και Άδμητος»

γ) με τους στίχους του τραγουδιού που θα προτείνετε.



Απαγγελία

Τα μέλη της ομάδας που αναλαμβάνουν να διαβάσουν στην τάξη αποσπάσματα από τα

κείμενα που μελετάτε είναι απαραίτητο να ασκηθούν στην ανάγνωση των κειμένων αυτών.

Μπορούν να ζητήσουν επιπρόσθετη βοήθεια από τον εκπαιδευτικό μετά το μάθημα.














Στάσεις ζωής στην ποίηση: Έρωτας



ΑΠΟΣΤΟΛΗ

Η Ομάδα δημιουργεί

Κατά το 5ο διδακτικό δίωρο αποστολή της ομάδας σας είναι να δημιουργήσετε:

1. ένα δικό σας ποιητικό κείμενο

2. ένα καλλιτεχνικό έργο («αναλογικό κείμενο»)

3. ένα πολυτροπικό κείμενο

4. έναν εννοιολογκό χάρτη


α) Να βρείτε κρητικές μαντινάδες (βλ. συνοδευτικό υλικό) ή δημοτικά τραγούδια της

αγάπης στο διαδίκτυο. Μπορείτε να ξεκινήσετε από τις παρακάτω ηλεκτρονικές διευθύνσεις

και κατόπιν να συνεχίσετε με ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο:

Κρητικές μαντινάδες Ι (κείμενο)

Κρητικές μαντινάδες ΙΙ (κείμενο)

Άρθρο με δίστιχα ερωτικής δημοτικής ποίησης Βίντεο με Μαντινάδες σε ερμηνεία του Νίκου Ζωιδάκη

β) Να επισημάνετε κάποια βασικά χαρακτηριστικά τους: πχ: αριθμός συλλαβών, μέτρο,

ομοιοκαταληξία (αν υπάρχει), έμφαση στα ρήματα, στα ουσιαστικά, ύπαρξη εκφραστικών

σύνθετων λέξεων, σχέση με τα δημοτικά τραγούδια.

γ) Προσπαθήστε να κάνετε τις δικές σας μαντινάδες ή δίστιχα σε ιαμβικό 15σύλλαβο και να

τις αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.

Δραστηριότητα 2: Καλλιτεχνική Έκφραση

Έχοντας για πηγή έμπνευσης

α) το ποίημα του Ερωτόκριτου και τις ερωτικές μαντινάδες

β) τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής

γ) τις δικές σας ποιητικές δημιουργίες

μπορείτε να γίνετε μικροί καλλιτέχνες και να απεικονίσετε με τα σώματά σας μία σκηνή (από

τον Ερωτόκριτο, τις μαντινάδες, τον μύθο του Έρωτα και της Ψυχής) με την τεχνική της

παγωμένης εικόνας


Να δημιουργήσετε ένα πολυτροπικό κείμενο, χρησιμοποιώντας

α) τις μαντινάδες ή τα δίστιχα που συνθέσατε οι ίδιοι

ή δίστιχα από το ποίημα Ερωτόκριτος που σχετίζονται με τον έρωτα.

β) πίνακες ζωγραφικής που θεωρείτε ότι ταιριάζουν με τα παραπάνω αποσπάσματα (με

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο: Google: εικόνες).

http://mantinades-chania.pblogs.gr/2007/04/erwtikes-mantinades.html%20

http://paragwgos.pblogs.gr/tags/mantinades-erotikes-gr.html%20









[Για παράδειγμα, οι ζωγράφοι Θεόφιλος Χατζημιχαήλ και Γιώργος Κόρδης απεικόνισαν

σκηνές από το ποίημα Ερωτόκριτος]

γ) κατάλληλη μουσική επένδυση (με ελεύθερη πλοήγηση στο youtube)


Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Freemind, που είναι εγκατεστημένο στον Η/Υ σας,

να δημιουργήσετε με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σας τον δικό σας Ηλεκτρονικό

Εννοιολογικό Χάρτη του Έρωτα. Το κάθε μέλος της ομάδας σας θα προτείνει τουλάχιστον

μία λέξη ή φράση για τον έρωτα, που μπορεί να είναι κάτι από τα παρακάτω: χαρακτηριστικά

του έρωτα, συναισθήματα που νιώθουμε, αντρική /γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική για τον

έρωτα, διάσημα ζευγάρια από τη μυθολογία, τη λογοτεχνία και την ιστορία, συμπεριφορές

και στάσεις ζωής που αφορούν τον έρωτα.










ΑΠΟΣΤΟΛΗ



1. ένα δικό σας ποιητικό κείμενο

2. ένα καλλιτεχνικό έργο («αναλογικό κείμενο»)

3. ένα πολυτροπικό κείμενο

4. έναν εννοιολογκό χάρτη


α) Να διαβάσετε τα ποιήματα του Αθανάσιου Χριστόπουλου, «Σύντροφοι» & «Άμιλλα». Να

συγκρίνετε τον αριθμό συλλαβών και το μέτρο των παραπάνω ποιημάτων με τον αριθμό

συλλαβών και το μέτρο που έχει ο ρόλος του Πουκ, στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας. Τι

αίσθηση δημιουργεί αυτό το μέτρο και αυτός ο ρυθμός; Προσδίδει στο ποίημα ύφος σοβαρό

ή χιουμοριστικό;

β) Προσπαθήστε να κάνετε τα δικά σας δίστιχα ή τετράστιχα σε τροχαϊκό 8σύλλαβο, που

απευθύνει ο θεός Έρωτας στους ανθρώπους, βλέποντάς τους να υποτάσσονται στα βέλη του

ή που απευθύνουν οι άνθρωποι στον θεό Έρωτα. Αφού το ολοκληρώσετε να το αναρτήσετε

στο ιστολόγιο της τάξης.



α) το θεατρικό έργο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας

β) τον μύθο της Διδώς και του Αινεία

μπορείτε να γίνετε μικροί καλλιτέχνες και

α) να απεικονίσετε με τα σώματά σας μία σκηνή (από το Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας ή τον

μύθο της Διδώς και του Αινεία) με την τεχνική της παγωμένης εικόνας

ή β) να δραματοποιήσετε μια σκηνή του θεατρικό έργου του Shakespeare.

Σε περίπτωση που επιλέξετε να δραματοποιήσετε σκηνές από το Όνειρο Καλοκαιρινής

Νύχτας, και προκειμένου να έχετε στη διάθεσή σας περισσότερο χρόνο για να μοιράσετε τους

ρόλους και να κάνετε πρόβα, μπορείτε να ΜΗΝ ασχοληθείτε με τις δραστηριότητες 3 και 4,

αυτού του Φύλλου Εργασίας.



α) τις δικές σας ποιητικές συνθέσατε

ή στίχους από το έργο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας, που σχετίζονται με τον έρωτα.









β) πίνακες ζωγραφικής που θεωρείτε ότι ταιριάζουν με τα παραπάνω αποσπάσματα (με

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο: Google: εικόνες: Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας /

Midsummer Night’s Dream).

γ) κατάλληλη μουσική επένδυση (με ελεύθερη πλοήγηση στο YouTube)


Χρησιμοποιώντας το λογισμικό Freemind, που είναι εγκατεστημένο στον Η/Υ σας, να

δημιουργήσετε με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας σας τον δικό σας Ηλεκτρονικό

Εννοιολογικό Χάρτη του Έρωτα.

Το κάθε μέλος της ομάδας σας θα προτείνει τουλάχιστον μία λέξη ή φράση για τον έρωτα,

που μπορεί να είναι κάτι από τα παρακάτω: χαρακτηριστικά του έρωτα, συναισθήματα που

νιώθουμε, αντρική /γυναικεία (στερεοτυπική) οπτική για τον έρωτα, διάσημα ζευγάρια από

τη μυθολογία, τη λογοτεχνία και την ιστορία, συμπεριφορές και στάσεις ζωής που αφορούν

τον έρωτα.










ΑΠΟΣΤΟΛΗ



ένα δικό σας ποιητικό κείμενο

ένα καλλιτεχνικό έργο («αναλογικό κείμενο»)

ένα πολυτροπικό κείμενο

έναν εννοιολογκό χάρτη


α) Να βρείτε σύγχρονα τραγούδια με τίτλο / θέμα τον Οδυσσέα και να επισημάνετε τη στάση

ζωής που εκφράζεται σε αυτά απέναντι στον έρωτα.

Μπορείτε να ξεκινήσετε από τα τραγούδια: «Δίπλα στη θάλασσα» (τραγούδι από τον δίσκο

Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία

Φαραντούρη, Legend Records, 2007) και «Το τραγούδι των συντρόφων» (τραγούδι από τον

δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία

Φαραντούρη, Legend Records, 2007).

Στη συνέχεια μπορείτε να ψάξετε να βρείτε και άλλα τραγούδια είτε στον ιστότοπο:

www.stixoi.info (επιλέγουμε αναζήτηση και βάζουμε «Οδυσσέας» ως λέξη-κλειδί) είτε με

ελεύθερη πλοήγηση στο διαδίκτυο.

β) Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα μοντέρνο ποίημα, που εκφράζει να τη δική σας

εκδοχή για τη στάση του Οδυσσέα απέναντι στην Πηνελόπη και το τέλος του Οδυσσέα και

να το αναρτήσετε στο ιστολόγιο της τάξης.



α) τα ποιήματα που μελετήσατε («Το τέλος του Οδυσσέα», «Οδυσσέας», Ριμάδα Κόρης και

Νου, «Πληθυντικός αριθμός»)

β) τον ομηρικό μύθο του Οδυσσέα και της Πηνελόπης


να απεικονίσετε με τα σώματά σας μία σκηνή από τα ποιήματα που μελετήσατε ή τον μύθο

Οδυσσέα και Πηνελόπης, με την τεχνική της παγωμένης εικόνας



α) το ποίημα που συνθέσατε οι ίδιοι

ή εναλλακτικά ένα από τα ποιήματα που μελετήσατε

β) πίνακες ζωγραφικής που θεωρείτε ότι ταιριάζουν με το ποίημα που διαλέξατε (με






http://www.stixoi.info/

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=SS







Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον μύθο

Οδυσσέα και Πηνελόπης.

γ) κατάλληλη μουσική επένδυση (με ελεύθερη πλοήγηση στο YouTube)









τον έρωτα.










ΑΠΟΣΤΟΛΗ



ένα δικό σας ποιητικό κείμενο

ένα καλλιτεχνικό έργο («αναλογικό κείμενο»)

ένα πολυτροπικό κείμενο

έναν εννοιολογικό χάρτη


α) Να βρείτε σύγχρονα τραγούδια με τίτλο / θέμα την Πηνελόπη και να επισημάνετε τη

στάση ζωής που εκφράζεται σε αυτά απέναντι στον έρωτα.

Μπορείτε να ξεκινήσετε από τα τραγούδια: «Το τραγούδι της Πηνελόπης» (τραγούδι από τον

δίσκο Οδύσσεια, στίχοι: Κώστας Καρτελιάς, μουσική: Μίκης Θεοδωράκης, ερμηνεία: Μαρία

Φαραντούρη, Legend Records, 2007) και «Πηνελόπη» (τραγούδι από τον δίσκο Κακές

συνήθειες, στίχοι-μουσική-ερμηνεία: Μιλτιάδης Πασχαλίδης, Minos-EMI, 1998)

Στη συνέχεια μπορείτε να ψάξετε να βρείτε κι άλλα είτε στον ιστότοπο: www.stixoi.info

(επιλέγουμε αναζήτηση και βάζουμε «Πηνελόπη» ως λέξη-κλειδί) είτε με ελεύθερη

πλοήγηση στο διαδίκτυο.

β) Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα μοντέρνο ποίημα, που εκφράζει τη δική σας εκδοχή

για τη στάση της Πηνελόπης απέναντι στον Οδυσσέα και να το αναρτήσετε στο ιστολόγιο της

τάξης.



α) τα ποιήματα που μελετήσατε («Η Πηνελόπη λέει», «Πηνελόπη», Ριμάδα Κόρης και Νου,

«Πληθυντικός αριθμός»)

β) τον ομηρικό μύθο του Οδυσσέα και της Πηνελόπης


να απεικονίσετε με τα σώματά σας μία σκηνή από τα ποιήματα που μελετήσατε ή τον μύθο

Άλκηστης και Άδμητου, με την τεχνική της παγωμένης εικόνας



α) το ποίημα που συνθέσατε οι ίδιοι

ή εναλλακτικά ένα από τα ποιήματα που μελετήσατε

β) πίνακες ζωγραφικής που θεωρείτε ότι ταιριάζουν με το ποίημα που διαλέξατε (με






http://www.stixoi.info/

http://www.stixoi.info/stixoi.php?info=SS







Θα μπορούσατε να χρησιμοποιήσετε πίνακες ζωγραφικής που απεικονίζουν τον μύθο

Οδυσσέα και Πηνελόπης ή τον μύθο Άλκηστης και Άδμητου.

γ) κατάλληλη μουσική επένδυση (με ελεύθερη πλοήγηση στο YouTube.com)









τον έρωτα.







ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 1

[Οι απαντήσεις στο Φύλλο Αξιολόγησης 1 δίνονται ανά ομάδες.]

Δραστηριότητα

Να γράψετε τον τίτλο ενός σύγχρονου ερωτικού τραγουδιού και να προσδιορίσετε τη στάση

ζωής που εκφράζεται σε αυτό απέναντι στον έρωτα.







ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 2.1

Ομάδα 3 και Ομάδα 4


Δραστηριότητες:

Οι ήρωες στον Ερωτόκριτο αλλά και στο Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας εκφράζουν-

κρατούν διαφορετικές στάσεις απέναντι στον έρωτα. Ποια από τις δύο παραπάνω

στάσεις είναι πιο συνηθισμένη στην εποχή μας και γιατί;

Αναφέρουμε ένα στοιχείο είτε από τον μύθο «Έρως και Ψυχή» είτε από τον μύθο

«Διδώ και Αινείας» που μας έκανε μεγάλη εντύπωση.

Γράφουμε τρία (3) συναισθήματα και μία (1) σκέψη (η οποία μπορεί να οδηγήσει σε

συγκεκριμένη συμπεριφορά-στάση ζωής ), που μας γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της

παρουσίασης των παραπάνω κειμένων.







ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 2.2

Ομάδα 1 και Ομάδα 2


Δραστηριότητες:

Πώς θα συμπεριφερόταν σήμερα ο Οδυσσέας απέναντι στην Πηνελόπη και πώς η

Πηνελόπη απέναντι στον Οδυσσέα; Θα κρατούσαν στάση παρόμοια με αυτή που

υιοθετούν οι ήρωες στον ομηρικό μύθο ή διαφορετική και γιατί;

Αναφέρουμε ένα στοιχείο από τον μύθο «Άλκηστη και Άδμητος» που μας έκανε

μεγάλη εντύπωση.

Γράφουμε τρία (3) συναισθήματα και μία (1) σκέψη (η οποία μπορεί να οδηγήσει σε

συγκεκριμένη συμπεριφορά-στάση ζωής) που μας γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια της

παρουσίασης των ποιημάτων για τον Οδυσσέα και την Πηνελόπη.







ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 3

ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ

[Το συμπληρώνει ο κάθε μαθητής ατομικά

μετά την ολοκλήρωση της 12ωρης διδακτικής ενότητας]

Χώρος

1) Ο χώρος ήταν κατάλληλα διαμορφωμένος:

Στην τάξη

Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ

Στο εργαστήριο Η/Υ


Στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων


Χρόνος

2) Ο χρόνος ήταν επαρκής


3) Μου φάνηκε ότι κατανεμήθηκε σωστά στις διάφορες δραστηριότητες


4) Το ότι ασχοληθήκαμε με τη θεματική αυτή ενότητα για 12 ώρες ήταν ενδιαφέρον


Μέθοδος – Μέσα

Φύλλα Εργασίας:

1) Η διατύπωση στα Φύλλα Εργασίας ήταν κατανοητή


2) Οι δραστηριότητες στα Φύλλα Εργασίας ήταν πολλές


3) Οι δραστηριότητες στα Φύλλα Εργασίας ήταν ενδιαφέρουσες


4) Άλλο σχόλιο:

........................................................................................................................

Ομάδες:

1) Μετά από την εμπειρία μου στην ομαδική εργασία, προτιμώ να δουλεύω σε ομάδες.


2) Δουλεύοντας σε ομάδες:







Μαθαίνω πιο εύκολα


Αισθάνομαι καλύτερα


Συμμετέχω στην παραγωγή της γνώσης μέσα στην τάξη


Άλλο σχόλιο:

........................................................................................................................

ΤΠΕ:

1) Οι ΤΠΕ βοήθησαν εμένα και την ομάδα μου να φέρουμε σε πέρας τις

δραστηριότητες των Φύλλων Εργασίας και να τις παρουσιάσουμε στην τάξη, διότι...

........................................................................................................................

2) Οι δυσκολίες που συνάντησα σε σχέση με τις ΤΠΕ είναι:

........................................................................................................................

3) Κατά τη γνώμη μου ένα πολύ θετικό στοιχείο σε σχέση με τη χρήση των ΤΠΕ είναι

το εξής:

........................................................................................................................

4) Άλλο σχόλιο:

........................................................................................................................

Υλικό

1) Τα κείμενα ήταν εύκολα


2) Τα κείμενα ήταν ενδιαφέροντα


3) Το οπτικοακουστικό υλικό ήταν κατανοητό


4) Το οπτικοακουστικό υλικό ήταν ενδιαφέρον


Στάσεις απέναντι στη Λογοτεχνία

1) Η ανάγνωση ποιήματος ήταν /είναι για μένα μια ευχάριστη δραστηριότητα

Πριν τη διδακτική αυτή ενότητα


Μετά τη διδακτική αυτή ενότητα








2) Η ανάγνωση ποιήματος μου φαινόταν / μου φαίνεται μια χρήσιμη δραστηριότητα





3) Η ενασχόληση με το μέτρο ενός ποιήματος μου φαινόταν μια ευχάριστη διαδικασία





4) Το να εντοπίζω σε ποιητικά κείμενα τις αντιλήψεις και στάσεις των ηρώων απέναντι

στον έρωτα και στη συνέχεια να τις συγκρίνω με στάσεις και αντιλήψεις της εποχής

μας το βρίσκω εύκολο


Συνολική αποτίμηση

Κάτι θετικό που κρατώ από το μάθημα αυτό.

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

Κάτι αρνητικό που παρατήρησα στο μάθημα αυτό και που θα ήθελα να αλλάξει.

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

......................................................................................................................................

ΣΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ







Ζ. ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΟΧΕΣ

Αφόρμηση (1ο διδακτικό δίωρο): Αντί για τα προτεινόμενα βίντεο το μάθημα θα

μπορούσε να ξεκινήσει με παρουσίαση σύγχρονων τραγουδιών, ελληνικών και ξένων,

όπου εκφράζονται διαφορετικές στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα.

Ποικίλες αντιλήψεις και στάσεις ζωής απέναντι στον έρωτα θα μπορούσαν να

ανιχνευθούν και μέσα από άλλα διδακτικά αντικείμενα, όπως για παράδειγμα σε

συνεργασία με τον καθηγητή / την καθηγήτρια Γαλλικών, Γερμανικών, Εικαστικών,

Μουσικής. Το σενάριο προσφέρεται για εξαιρετικές διαθεματικές δραστηριότητες.

Στο 6ο διδακτικό δίωρο, αν δεν υπάρχει αρκετός χρόνος και οι μαθητές δεν

είναι εξοικειωμένοι με το λογισμικό Εννοιολογικού Χάρτη, μοιράζουμε σε κάθε

ομάδα χρωματιστά αυτοκόλλητα χαρτάκια και ένα χαρτόνι διαφορετικού χρώματος,

στο κέντρο του οποίου είναι γραμμένη η λέξη «Έρωτας». Στη συνέχεια ζητάμε από

την κάθε ομάδα να κάνει τον δικό της Εννοιολογικό Χάρτη για τον Έρωτα σε έντυπη

μορφή.

Το παρόν σενάριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην Εκπαίδευση Ενηλίκων.

Η. ΚΡΙΤΙΚΗ

Ολοκληρώνοντας τη συγγραφή του διδακτικού αυτού σεναρίου διαπιστώνω πως οι

δραστηριότητες στα Φύλλα Εργασίας είναι πιθανόν αρκετές και πως ένα διδακτικό

δίωρο δεν θα είναι αρκετό για την ολοκλήρωσή τους μέσα στην τάξη (2ο και 5ο

διδακτικό δίωρο). Ωστόσο, ο διαμοιρασμός των Φύλλων Εργασίας από το

προηγούμενο διδακτικό δίωρο στους μαθητές τους δίνει τη δυνατότητα αφενός να

προετοιμάσουν κάποιες από τις δραστηριότητες στο σπίτι τους (π.χ. να βρουν

συνδέσμους, να ακούσουν κάποια βίντεο κλπ.) και αφετέρου να προσεγγίσουν το

διδακτικό αντικείμενο ο καθένας με τον δικό του ρυθμό. Η ολοκλήρωση του Φύλλου

Εργασίας μπορεί επίσης να γίνει στο σπίτι. Για παράδειγμα σχετικά με την 1η

δραστηριότητα του Φύλλου Εργασίας 2 (Άγνωστες λέξεις): θα προηγηθεί κάποια

προεργασία, αναφορικά με το τεχνικό κομμάτι, σε προηγούμενη ώρα στο μάθημα της

Πληροφορικής, ώστε οι μαθητές να εξοικειωθούν κάπως με τη διαδικασία, κατόπιν







θα υλοποιήσουν εν μέρει τη δραστηριότητα αυτή στο σχολείο και θα αναλάβουν να

την ολοκληρώσουν στο σπίτι.

Καθώς έχουν δημιουργηθεί 4 ομάδες των 6 ατόμων η κάθε ομάδα μπορεί να

χωριστεί σε δύο υπο-ομάδες των 3 ατόμων που θα επεξεργαστεί διαφορετικές

δραστηριότητες μέσα στην τάξη. Πριν την τελική σύνθεση των εργασιών και την

παρουσίασή τους στην ολομέλεια της τάξης, η κάθε υπο-ομάδα θα μοιραστεί με την

άλλη υπο-ομάδα τα αποτελέσματα της δουλειάς της και τους προβληματισμούς της.

Εφόσον διαπιστώσουμε ότι ο χρόνος δεν επαρκεί για να ολοκληρωθούν οι

δραστηριότητες του Φύλλου Εργασίας 2, προτείνεται οι δραστηριότητες 3 & 4

(Στάσεις ζωής & Μύθος) να γίνουν προφορικά.

Σαν τελική αποτίμηση, εκτιμώ ότι το σενάριο αυτό θα μπορούσε να επεκταθεί

και να καλύψει ολόκληρο το 24ωρο μιας διδακτικής ενότητας.

Θ. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αποστολίδου, Β. 2012. Η Λογοτεχνία στα νέα περιβάλλοντα των ΤΠΕ.

Κυβερνολογοτεχνία και E-Books, Ψηφιακές Κοινότητες αναγνωστών, Δημιουργική

γραφή και αφήγηση στον ψηφιακό κόσμο. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής

Γλώσσας.

Αποστολίδου, Β. & Ε. Χοντολίδου (επιμ.). 2002. Λογοτεχνία και εκπαίδευση. Αθήνα:

Τυπωθήτω – Γιώργος Δαρδανός.

Αποστολίδου, Β., Β. Καπλάνη, & Ε. Χοντολίδου (επιμ.). 2000. Διαβάζοντας

λογοτεχνία στο σχολείο… Μια νέα πρόταση διδασκαλίας, Αθήνα: Τυπωθήτω –

Γιώργος Δαρδανός.

Βακαλούδη, Α. 2003. Διδάσκοντας και Μαθαίνοντας με τις Νέες Τεχνολογίες: Θεωρία

και Πράξη. Αθήνα: Πατάκης.

Γιαννακοπούλου, Ε. 2006. Σχεδιασµός Διδακτικής Ενότητας .Στο Πρόγραµµα

Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, τ. ΙΙI. Αθήνα: ΕΚΕΠΙΣ.

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.2_apostolidou.pdf









Δαβή Κ. & Κ. Μακρής. 2008. Χάρτες Εννοιών. Η εφαρμογή τους στο σχολείο

(Πτυχιακή Εργασία). Θεσσαλονίκη: ΑΣΠΑΙΤΕ.

Κανταρτζής, Φ. 2009. Διδάσκοντας για τον έρωτα στο Γυμνάσιο. Ένα project για τη

διδασκαλία της λογοτεχνίας (μεταπτυχιακή εργασία), Τομέας Παιδαγωγικής,

Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Κολίτση, Φ. & Ε. Βέτσιος. 2012. Η Χιροσίμα στη Λογοτεχνία: Οι τραγικές συνέπειες

του Πολέμου και τα αγαθά της Ειρήνης μέσα από πολλαπλές οπτικές γωνίες.

Διδακτικό σενάριο στη Λογοτεχνία στο πλαίσιο Επιμόρφωσης Επιμορφωτών Β΄

Επιπέδου, Θεσσαλονίκη: ΠΑΚΕ Κεντρικής & Δυτικής Μακεδονίας.

Κολίτση, Φ. & Ε. Βέτσιος. 2012. Η Μικρασιατική Καταστροφή στη Λογοτεχνία:

Αλησμόνητες Πατρίδες και Εικόνες του Άλλου. Διδακτικό σενάριο στη Λογοτεχνία

στο πλαίσιο Επιμόρφωσης Επιμορφωτών Β΄ Επιπέδου.Θεσσαλονίκη: ΠΑΚΕ

Κεντρικής & Δυτικής Μακεδονίας.

Κουλαϊδής, Β. (επιμ.) 2007. Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις για την ανάπτυξη

Κριτικής – Δημιουργικής Σκέψης για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: ΟΕΠΕΚ.

Κουτσογιάννης, Δ. 2011α. Σενάρια: δομή και αξιολόγηση εκπαιδευτικών σεναρίων.

Στο Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των επιμορφωτών στα Πανεπιστημιακά

Κέντρα Επιμόρφωσης. Τεύχος 3: Κλάδος ΠΕ2, 360–404. Πάτρα: Ε.Α.Ι.Τ.Υ.

Κουτσογιάννης, Δ. 2011β. Εφηβικές πρακτικές ψηφιακού γραμματισμού και

ταυτότητες. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Κουτσογιάννης, Δ. & Μ. Αραποπούλου (επιμ.). 2009. Γραμματισμός, νέες τεχνολογίες

και εκπαίδευση: όψεις του τοπικού και του παγκόσμιου. Θεσσαλονίκη: Ζήτη.

Κουτσογιάννης κ.ά. Επιμορφωτικό υλικό για την εκπαίδευση των επιμορφωτών στα

Πανεπιστημιακά Κέντρα Επιμόρφωσης. Τεύχος 3: Κλάδος ΠΕ2. 2011. Πάτρα:

Ε.Α.Ι.Τ.Υ.

http://oiko.files.wordpress.com/2010/01/2008-cf80cf84cf85cf87ceb9ceb1cebaceae-ceb4ceb1ceb2ceb7-cebaceb1ceb9-cebcceb1cebacf81ceb7cf83-cf87ceb1cf81cf84ceb5cf83-ceb5cebdcebd2.pdf%20

http://invenio.lib.auth.gr/record/114153/files/Binder1.pdf?version=1%20

http://invenio.lib.auth.gr/record/114153/files/Binder1.pdf?version=1%20





https://docs.google.com/file/d/0B2IZVAZbDJfHZmFiODNjZWEtMjdiZS00NmZhLTliOWEtN2ZmZWExYjBkYTZk/edit?hl=en_US&pli=1

https://docs.google.com/file/d/0B2IZVAZbDJfHZmFiODNjZWEtMjdiZS00NmZhLTliOWEtN2ZmZWExYjBkYTZk/edit?hl=en_US&pli=1







Κουτσογιάννης, Δ. & Μ. Αλεξίου. 2012. Μελέτη για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη

και την εφαρμογή σεναρίων και εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για τη διδασκαλία

της νεοελληνικής γλώσσας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Θεσσαλονίκη: Κέντρο

Ελληνικής Γλώσσας.

Ματσαγγούρας, Η. 2008. Ομαδοσυνεργατική διδασκαλία και μάθηση. Αθήνα:

Εκδόσεις Γρηγόρη.

Μαυρίκης, Γ. 2007. Τεχνικές για την ανάπτυξη της κριτικής και της δημιουργικής

σκέψης ΙΙ. Στο Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις για την ανάπτυξη Κριτικής &

Δημιουργικής Σκέψης για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Β. Κουλαϊδής, 121-

140. Αθήνα: ΟΕΠΕΚ.

Μαυροσκούφης, Δ. & Ε. Μυρογιάννη. 2004. Φιλόλογοι στον Υπολογιστή. Αθήνα:

Καλειδοσκόπιο.

Νικολαΐδου, Σ. 2009. Λογοτεχνία και Νέες Τεχνολογίες: Από τη θεωρία στη διδακτική

πράξη. Αθήνα, Κέδρος.

Νικολαΐδου, Σ. & Τ. Γιακουμάτου (επιμ.). 2001. Διαδίκτυο και Διδασκαλία. Ένας

οδηγός για κάθε ενδιαφερόμενο και πολλές προτάσεις για τους φιλολόγους.: Αθήνα,

Κέδρος.

Παντζαρέλας, Π. 2012. Τα βασικά εργαλεία των ΤΠΕ στη διδασκαλία της

λογοτεχνίας και οι χρήσεις τους: Περιβάλλοντα παραγωγής λόγου, λογισμικά

παρουσίασης και διαδίκτυο. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

Τσακίρη, Δ. & Μ. Καπετανίδου. 2007. Τεχνικές για την ανάπτυξη της κριτικής και

της δημιουργικής σκέψης Ι. Στο Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις για την ανάπτυξη

Κριτικής – Δημιουργικής Σκέψης για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιμ. Β.

Κουλαϊδής, 95-120. Αθήνα: ΟΕΠΕΚ.

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/anaptuxe_senarion_-_glossa___deuterobathmia_ekpaideuse..pdf



http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.2_pantzarelas_0.pdf









Φρυδάκη, Ε. 2003. Η αξιοποίηση των ιστορικο-φιλολογικών δεδομένων ως

ερμηνευτικών εργαλείων. Εφαρμογή στο κείμενο το Κ. Γ. Καρυωτάκη ΕΙΜΑΣΤΕ

ΚΑΤΙ... Στο Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας, 243-253. Αθήνα:

Κριτική.

Φρυδάκη, Ε. 2009. Η διδασκαλία στην τομή της νεωτερικής και της μετανεωτερικής

σκέψης. Αθήνα: Κριτική.

Χοντολίδου, Ε. 2012. Μελέτη για τα εκπαιδευτικά σενάρια στη διδασκαλία της

λογοτεχνίας στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Θεσσαλονίκη: Κέντρο Ελληνικής

Γλώσσας.

https://static.eudoxus.gr/books/79/chapter-11579.pdf%20



http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3_melete_senarion_logotekhnias_2.pdf

http://www.greeklanguage.gr/sites/default/files/digital_school/3.1.3_melete_senarion_logotekhnias_2.pdf

Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές...

Documents

Transcript of Εκπαιδευτικά σενάρια και μαθησιακές...