ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

72
7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ" http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 1/72 ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪ Federico Carlos Krutwig Sagredo ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ Απ !"# Μ$%&'$ (!"# Επ)(!*+" ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪ Μετάφραση Κειμένου και Παραρτήματα: Αθανάσιος Α. Τσακνάκης Φιλόλογος – εολόγος ∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩ ∪∩∪∩∪∩∪∩∪

Transcript of ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

Page 1: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 1/72

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

Federico Carlos Krutwig Sagredo

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑΑπ !"# Μ$%&'$ (!"# Επ)(!*+"

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

Μετάφραση Κειμένου και Παραρτήματα:

Αθανάσιος Α. Τσακνάκης

Φιλόλογος – εολόγος

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

Page 2: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 2/72

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

Α! "#Φ$ΑΚ# %Κ&'(# – )*+,

∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩∪∩

∪∩∪∩∪∩∪∩∪

,-./.%)0 ("+&'1+$ !.2 +&!$3-$(!*

# -αροσα /ηφιακή έκ0οση συμ-εριλαμ1άνει ολόκληρο το έργο 2Το %λληνικό

αμα: α-ό την Μαγε3α στην %-ιστήμη45 το Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο5

μεταφρασμένο στην νέα ελληνική γλ6σσα. Το -ρ7τότυ-ο 8ισ-ανόφ7νο9 κε3μενο

-ροέρεται α-ό τα αρε3α τής 2%λληνικής Ακα0ημ3ας τής ;ασκ7ν3ας45 1ασκικο

ι0ρματος -ου έει 7ς στόο του την μελέτη και την 0ιά0οση τής αρα3ας ελληνικής

γλ6σσας και το ελληνικο -ολιτισμο στην <6ρα τ7ν ;άσκ7ν. Το υλικό τής

-αροσας έκ0οσης -ρ7το-αρουσιάστηκε α-ό τον συγγραφέα με την μορφή

0ιαλέ=ε7ν -ρος τα υ-ο/ήφια 82Μαθητές49 και τα τακτικά 82%τα3ρους49 μέλη τής

αν7τέρ7 Ακα0ημ3ας. Αργότερα έλα1ε την μορφή ει0ικο αφιερ6ματος μέσα στις

σελ30ες το -εριο0ικο 2$έρα=45 ε-ισήμου οργάνου τής Ακα0ημ3ας. Τελικά

συμ-ληρ6θηκε μέσ7 τ7ν εγκυκλ37ν ε-ιστολ6ν5 τις ο-ο3ες ο 30ιος ο συγγραφέαςέστελνε κατά καιρος -ρος τα τακτικά μέλη το -νευματικο ι0ρματος. >να μικρό

μέρος τής 1ι1λιογραφ3ας5 η ο-ο3α ρησιμο-οιήθηκε α-ό τον συγγραφέα5 0ιασ6?εται

εντός το κειμένου. Το μεγαλτερο μέρος της5 το ο-ο3ο υ-ήρε μόνον σε ηλεκτρονική

μορφή5 έει α-ολεσθε3. # 1ι1λιογραφ3α5 -ου -αρουσιά?εται στο σετικό κεφάλαιο

τής -αροσας έκ0οσης5 ε3ναι εκε3νη -ου ρησιμο-οιήθηκε α-ό τον μεταφραστή κατά

την συγγραφή τής ακόλουθης 1ιογραφ3ας το Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο5

καθ6ς και τ7ν τρι6ν κατατο-ιστικ6ν -αραρτημάτ7ν -ου την συμ-ληρ6νουν. 'ι

 υ-οσημει6σεις το κειμένου έουν συνταθε3 ε-3σης α-ό τον μεταφραστή.

Α4$#5().6 Α7 Τ($0#50"6

8)//.%.6 9 Θ&./%.6

Ε!$'-.6 !*6 Ε//"#)0*6 Α0$:"+'$6 !*6 ;$(01#'$6

Page 3: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 3/72

8&:&-'0. Κ5-/.6 Κ-.2!<)%0 =$%->:.

?@7 A@7 ?B? D ?@7 ??7 ?BBE

Μετα= τ7ν 0ημιουργικότερ7ν -νευματικ6ν -ροσ7-ικοτήτ7ν τής

;ασκ7ν3ας+  το )*ο αι6να συγκαταλέγεται ο ελληνοκεντρικός φιλόσοφος5

συγγραφέας και γλ7σσολόγος5 Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο5 ι0ρυτής και

-ρ6τος -ρόε0ρος τής 2%λληνικής Ακα0ημ3ας τής ;ασκ7ν3ας4. # 0υναμική -αρουσ3α

του στον 6ρο τής -ολιτικής και τής ε-ιστήμης =εκ3νησε -ολ ν7ρ3ς και στην

συνέεια υ-ήρ=ε ι0ιαιτέρ7ς καρ-οφόρα. 'ι -ρ7το-οριακές ι0έες του ε-ηρέασαν

-ολλος ;άσκους 0ιανοητές τ7ν τελευτα37ν 0εκαετι6ν και έγιναν αντικε3μενο

έντον7ν συ?ητήσε7ν5 αναλσε7ν5 0ιαφ7νι6ν και συγκροσε7ν. # ε-αναστατική

κοσμοθε7ρ3α του5 -ρο@όν τής -ολρονης ενασόλησής του με την Αρα3α %λληνική

Παι0ε3α5 έ07σε νέα -νοή στις κοιν7νικές και -ολιτισμικές ανακατατά=εις τήςΠατρ30ας του. 'ι 1αθυστόαστες μελέτες του α-ετέλεσαν σημε3ο αναφοράς γιά μιά

-ληθ6ρα ;άσκ7ν και =έν7ν ερευνητ6ν και ε-ιστημόν7ν5 εν6 η στι1αρή -αρουσ3α

του στον συγγραφικό 6ρο άρισε – και ε=ακολουθε35 μέρι σήμερα5 να αρ3?ει – στο

ανθρ6-ινο -νεμα την αφορμή γιά νέους -ρο1ληματισμος και ανα?ητήσεις.

' Φε0ερ3κο γεννήθηκε στην ;ασκ7ν3α5 στο Aκέτσο5 στην -εριοή

Αρεέτα5 στις +, ΜαBου +C)+5 α-ό -ατέρα Aερμανό και μητέρα ;άσκα. (-ο0ασε

στην Aαλλική και στην Aερμανική (ολή – μελετ6ντας καθημερινά5 ε-3 -ολλές 6ρες

 – και 7ς έφη1ος μιλοσε5 ή0η5 την 1ασκική5 την ισ-ανική5 την γαλλική και την

γερμανική γλ6σσα5 έοντας ε-ανειλημμένα 0ιακριθε3 7ς ένας α-ό τους

ε-ιμελέστερους μαθητές τ7ν 0ο =ενόγλ7σσ7ν (ολ6ν. %κε3νη την ε-οή

γν7ρ3στηκε με τον ;άσκο 0ιανοητή Dεσουρρεκθιόν Μαρ3α 0ε Eσκουε καισυν0έθηκαν με ισυρή φιλ3α. (τις )C 'κτ71ρ3ου +CF) ο Φε0ερ3κο ονομάστηκε μέλος

τής 2GHIJKLMNKOPQOK4 – τής 2;ασιλικής Ακα0ημ3ας τής ;ασκικής Aλ6σσας4 – 

έοντας στο ενεργητικό του ένα α=ιόλογο μεταφραστικό έργο α-ό την γερμανική

στην 1ασκική γλ6σσα5 καθ6ς και -ολλές εν0ιαφέρουσες γλ7σσολογικές μελέτες.

Α-ό τις τελευτα3ες 0εν σ6θηκε5 0υστυ6ς5 καμμ3α γιατ35 λ3γες μέρες -ριν α-ό την

-ρ6τη ε=ορ3α του5 κατά την ε-οή τής στρατοκρατ3ας)5 τις κατέστρε/ε γιά να μην

ρησιμο-οιηθον α-ό το καθεστ6ς 7ς ενοο-οιητικά στοιε3α γιά την οικογένειά

του.

+ ;λέ-ε στο Παράρτημα Α!.) ;λέ-ε στο Παράρτημα ;!.

Page 4: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 4/72

# -αρουσ3α του στις συνε0ριάσεις τής Ακα0ημ3ας ήταν ε-ι1λητική και οι

εμ-εριστατ7μένες εισηγήσεις του – σετικές με την ιστορ3α5 τον -λοτο5 την ρήση

και την ανάγκη εκμάθησης και ανα1άθμισης τής 1ασκικής γλ6σσας – έγιναν αφορμή

γιά σημαντικές έρευνες και ιστορικές α-οφάσεις στον 6ρο τ7ν 1ασκικ6ν

γραμμάτ7ν. Μετά α-ό 0ική του -ρόταση5 ορ3στηκε η 1ασκική5 αντ3 γιά την έ7ς τότε

ρησιμο-οιομενη ισ-ανική5 7ς 2γλ6σσα εργασι6ν4 τής Ακα0ημ3ας. Α=ε-έραστα γιάτην ε-ιστημονική -ληρότητα και τις -ρ7το-οριακές το-οθετήσεις τους -αραμένουν

τα άρθρα του στα 1ασκόφ7να -εριο0ικά 2RSTPOJK45 2GUKP4 και 2GHNJV RVUVK45

ό-ου ασολήθηκε με την ανα0ιοργάν7ση τής λειτουργ3ας τής Ακα0ημ3ας5 με την

λε-τομερή έκθεση τ7ν κανόν7ν τής 1ασκικής ορθογραφ3ας και με την καθιέρ7ση

μιάς 2κοινής 1ασκικής γλ6σσας4 στην θέση τ7ν κατά τό-ους ομιλουμέν7ν

0ιαλέκτ7ν.

 Wντας -ρόε0ρος το τμήματος Ανατολικ6ν (-ου06ν το $0ρματος

2<ολιο 0ε 'υρκ3ο45 ανέλα1ε την σντα=η τής αρα1ικής5 τής -ερσικής και τής

ιν0οστανικής γραμματικής. Τα -ολτιμα αυτά έργα του ε3αν την κακή τη τ7ν

-ρ6τ7ν γλ7σσολογικ6ν μελετ6ν του5 γιά τους 30ιους -άντοτε -ολιτικος λόγους.

(τα +C,+5 ρονιά θανάτου το Dεσουρρεκθιόν Μαρ3α 0ε Eσκουε5 οΦε0ερ3κο -ροκάλεσε θετικότατες εντυ-6σεις στον 6ρο τ7ν Καλ6ν Τεν6ν τής

Πατρ30ας του5 με την εισήγησή του – 2' (υμ1ολισμός στην Πλαστική4 – -ρος τον

2(ν0εσμο Καλλιτεν6ν τής ;ισκάιας4. Α-ό αυτή την μελέτη 0ιέσ7σε ο 30ιος ένα

μεγάλο μέρος στο έργο του 2XOJSLQOMKTTKJ4.

 >ναν ρόνο αργότερα5 ο ;άσκος ιερέας ;ιλλιασάντε Κορταμ-ιτάρτε

-αρουσ3ασε στην ολομέλεια τής 2GHIJKLMNKOPQOK4 την εμ-εριστατ7μένη 2εισήγηση

εισ0οής4 του στο 30ρυμα5 με θέμα 2# λόγια 1ασκική γλ6σσα 7ς 0ημιοργημα τής

κλασσικής λα1ορτανής4. ' 30ιος ο Φε0ερ3κο ανέγν7σε5 στην συνέεια5 τον

-ολκροτο 2λόγο α-ο0οής το υ-ο/ηφ3ου μέλους4 α-ό την Ακα0ημ3α5 κατά την

τελετή -ου -ραγματο-οιήθηκε στην ;ισκάια. (την -ανηγυρική εκε3νη συνε0ρ3αση

σολιάστηκαν οι α-ό ρόνια -αραμελημένες υ-ορε6σεις τής Καθολικής %κκλησ3ας

α-έναντι στην εθνική γλ6σσα τ7ν ;άσκ7ν και ακοστηκαν αυστηρότατες κριτικές

γιά έναν 2-νευματικό4 θεσμό -ου τότε ήταν α-αρα13αστος. Α-οτέλεσμα όλ7ν αυτ6ν

τ7ν γεγονότ7ν υ-ήρ=ε η αναγκαστική ε=ορ3α το Φε0ερ3κο5 -ροκειμένου να

α-οφγει την φυλάκιση – ή οτι0ή-οτε ειρότερο θα ακολουθοσε – με την ο-ο3α θα

τον τιμ7ροσε η στρατοκρατ3α5 τής ο-ο3ας οι σέσεις με την Καθολική %κκλησ3α

ήταν λ3αν αγαστές.

# -ρ6τη -ερι-λάνησή του στο ε=7τερικό ε3ε 0ιάρκεια εννέα ετ6ν5 τα

ο-ο3α έ?ησε στην Aαλλ3α και στην Aερμαν3α5 σ-ου0ά?οντας 'ικονομικό &3καιο και

Ανατολικές Aλ6σσες. (την Πατρ30α του – στην γαλλική5 όμ7ς5 ε-ικράτεια – 

ε-έστρε/ε στα +CY+. Μετά α-ό 0ο ρόνια 0ιαμονής στην ;ιαρρ3τη και ε=αιτ3ας τοε-αναστατικο 1ι1λ3ου του 2;ασκ7ν3α: 0ιαλεκτική μελέτη μιάς εθνότητας4 – ό-ου

έκανε εκτεταμένες αναφορές στο θέμα τής 1ασκικής εθνικής ανε=αρτησ3ας5 καλ6ντας

το ;ασκικό >θνος σε συνεή ε-αγρ-νηση και αγ6να – ε=ορ3στηκε και -άλι5 αυτή

την φορά α-ό την 20ημοκρατική4 κυ1έρνηση το (τρατηγο (αρλ ντε Aκ7λλ.

Τότε κατευθνθηκε -ρος το ;έλγιο5 ό-ου νυμφετηκε την καθηγήτρια

Αγνή Κάερς. (την συνέεια -έρασε στην $ταλ3α5 στην Αλγερ3α και αλλο. >0εινε

ι0ια3τερο εν0ιαφέρον και έντονη έφεση στην εκμάθηση τ7ν γλ7σσ6ν και στην

σαφέστερη κατανόηση το -ολιτισμο τ7ν λα6ν -ου συναναστρεφόταν5 6στε

έφτασε να κατέει -λήρ7ς ε3κοσι =ένες γλ6σσες και να έει σημαντικές γν6σεις γιά

τουλάιστον άλλες τόσες. Κά-οτε υ-ορε6θηκε νZ αλλά=ει τZ όνομά του σε

2Φερνάντο (αράλ 0ε $άρτ?α45 γιά να α-οφγει όσους τον κατε037καν καιε-ιθυμοσαν να τον ε=οντ6σουν5 λόγ7 τ7ν -ολιτικ6ν -ε-οιθήσε6ν του5 τις ο-ο3ες

Page 5: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 5/72

ε=έθετε μέσα α-ό τολμηρά άρθρα5 μεταφράσεις και 1ι1λ3α -ου έγιναν ανάρ-αστα

στους κκλους τ7ν συμ-ατρι7τ6ν του.

Κατά την -ολυετή και ε-60υνη '0σσειά του5 ε3ε την ευκαιρ3α να

εντρυφήσει με -άθος στην Αρα3α %λληνική Aραμματε3α και να συμ-εράνει

έκθαμ1ος ότι 2όντ7ς5 η %λληνική Παι0ε3α5 η ο-ο3α 0ναται να 0ιαμορφ6σει

ελεθερα σκε-τόμενους ανθρ6-ους5 α-οτελε3 την αστε3ρευτη -ηγή ολόκληρου το%υρ7-α@κο Πολιτισμο4. # ε-ιστροφή του στην Πατρ30α5 μετά α-ό τον θάνατο το

Φρανθ3σκο Φράνκο και την άνο0ο το συνταγματικο ;ασιλιά <ουάν Κάρλος τ7ν

;ουρ16ν7ν στον $σ-ανικό ρόνο5 συνο0ετηκε α-ό την 30ρυση τής 2%λληνικής

Ακα0ημ3ας τής ;ασκ7ν3ας45 με σκο-ό την 0ιά0οση το %λληνικο Πνεματος στον

κατατρεγμένο 1ασκικό λαό. Aρ7 α-ό τον Φε0ερ3κο σηματ3στηκε γρήγορα ένας

-υρήνας α=ιόλογ7ν ανθρ6-7ν τ7ν γραμμάτ7ν5 στους ο-ο3ους μεταλαμ-ά0ευσε τις

ελληνοκεντρικές ι0έες του μέσα α-ό τους 2%τήσιους Κκλους &ιαλέ=ε7ν -ερ3 το

%λληνικο Πολιτισμο4 και 1ρήκε μεγάλη α-ήηση. # ε-ανασσταση και

εν0υνάμ7ση τής 2;ασιλικής Ακα0ημ3ας τής ;ασκικής Aλ6σσας45 καθ6ς και η

0υναμική ε-ιστροφή το Φε0ερ3κο στον -ροσφιλή του 6ρο τής 1ασκικής

γλ7σσολογ3ας5 τον ανέ0ει=αν σε κορυφα3α -νευματική μορφή τόσο στην Πατρ30ατου5 όσο και στην λοι-ή &υτική %υρ6-η.

%-ισκέφτηκε -ολλές φορές την αγα-ημένη του %λλά0α[5 κυρ37ς γιά να

συμμετάσει σε γλ7σσικά συνέ0ρια5 με εισηγήσεις συντεταγμένες -άντοτε και μόνον

στην αρα3α ελληνική γλ6σσα. (υναντήθηκε ε-ανειλημμένα με ευρ7-α3ους

ε-ιστήμονες5 στοαστές5 -ολιτικος και καλλιτένες5 σκο-εοντας να 0ιεγε3ρει το

εν0ιαφέρον τους γιά τις Κλασσικές (-ου0ές5 εν6 ονομάστηκε %-3τιμο Μέλος

0ιαφόρ7ν -νευματικ6ν ι0ρυμάτ7ν και -ολιτιστικ6ν σ7ματε37ν.

# -ολυτάραη ?7ή του έφτασε αιφνι037ς στο τέλος της το -ρ73 τής +,ης

 \οεμ1ρ3ου +CC]5 στην κατοικ3α του5 στην ο0ό ;εράστεγκη το ;ιλ1άου. # τελευτα3α

ε-ιθυμ3α του ήταν να α-οτεφρ7θε3 και ένα μέρος α-ό τις στάτες του να -αραμε3νει

στην ;ασκ7ν3α5 εν6 το άλλο να σκορ-ιστε3 στην ελληνική θάλασσα. # ε-ιθυμ3α του

-ραγματο-οιήθηκε στις F (ε-τεμ1ρ3ου +CCC5 σε μιά σεμνή τελετή ανοιτά τ7ν

<αν37ν τής Κρήτης. 'ι 1ασκικές εφημερ30ες αναφέρθηκαν με 0έος στον θάνατο το

μεγάλου στοαστή5 α-οαιρετ6ντας εκε3νον το ο-ο3ου 2η καρ0ιά τυ-οσε 0υνατά

γιά την ;ασκ7ν3α και την %λλά0α4.

Α7 Α7 Τ7

[ ;λέ-ε στο Παράρτημα A!.

Page 6: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 6/72

Federico Carlos Krutwig Sagredo

8&:&-'0. Κ5-/.6 Κ-.2!<)%0 =$%->:.

G HIGJLM LIMN de la Hagia a la CieOcia

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑN $π !"# Μ$%&'$ (!"# Επ)(!*+"

?7 Α)!'&6 0$) $3.-+>6

Μιλ6ντας γιά την %λλά0α5 γιά την ο-ο3α τόσα -ολλά έουν γραφτε35 ε3ναι

σε0όν α0νατον να -ομε κάτι καινοργιο5 κάτι -ου να μην έει ακόμη ει-7θε3. AιZ

αυτόν τον λόγο5 θα ήμουν ευαριστημένος5 εάν η -αρέμ1ασή μου ε=υ-ηρετοσε 6στε

 να αφυ-νιστε3 σε κά-οιους ανθρ6-ους το εν0ιαφέρον γιZ αυτή την 6ρα5 η ο-ο3α

 υ-ήρ=ε κοιτ30α το -ολιτισμο μας. α ήταν σημαντικό μ3α τέτοια αφ-νιση να

συνέ1αινε στην Πατρ30α μαςF5 ε06 ό-ου η σγκριση με ο-οιο0ή-οτε άλλο μέρος τής

καλλιεργημένης %υρ6-ης μάς καθιστά εμφανές το ότι – εντός το εκ-αι0ευτικο

συστήματος το $σ-ανικο Κράτους – οι κλασικές σ-ου0ές ε3ναι τόσο

εγκαταλελειμμένες5 -ου θα έ-ρε-ε να αναρ7τηθομε -οιο3 ε3ναι οι λόγοι γιά τουςο-ο3ους έουν -ρογραφε3 ακρι16ς εκε3νες οι σ-ου0ές5 -ου κάνουν τον άνθρ7-ο να

ε3ναι αυθεντικός άνθρ7-ος.

&εν -ρόκειται να -ρο16 σε καμμ3α σγκριση με το αγγλικό ή με το

γερμανικό εκ-αι0ευτικό σστημα5 οτε καν με το γαλλικό ή το ιταλικό5 αφο σε

τοτες τις 6ρες 0εν υ-άρει α-όφοιτος τής 0ευτερο1άθμιας εκ-α30ευσης -ου να μην

έει 0ι0ατε3 την ελληνική $στορ3α 7ς -ρ6το μέρος – 7ς 1ασικό μέρος – τής 30ια τής

εθνικής $στορ3ας του. (ε τοτες τις 6ρες οι ελληνικές σ-ου0ές ε3ναι -ολ 1αθτερες5

εν6 η έλλει/η εν0ιαφέροντος α-ό την -λευρά τής $σ-αν3ας κατε1ά?ει τις σ-ου0ές της

στο αμηλό μορφ7τικό ε-3-ε0ο τής αμερικανικής 0ευτερο1άθμιας εκ-α30ευσης.

F %ννοε3ται η <6ρα τ7ν ;άσκ7ν.

Page 7: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 7/72

7 Τ. PΘ$2+$Q

%3-αμε ότι η %λλά0α ε3ναι η 1άση το στοασμο μας5 αλλά η %λλά0α

ε3ναι -ολ -ερισσότερα -ράγματα5 και γιZ αυτό μιλομε γιά το 2ελληνικό θαμα45

ε-ει0ή 7ρ3ς αυτό το θαμα5 οι %υρ7-α3οι 0εν θα ήμασταν -ολιτισμένοι5 ό-7ς ε-3σης

 – κατά έμμεσο τρό-ο – ένα μεγάλο μέρος το Κόσμου θα 1ρισκόταν ακόμη σε0όν

μέσα στις σ-ηλιές ή5 στην καλτερη -ερ3-τ7ση5 θα 1ρισκόταν στην νεολιθική ε-οή.

' ^S_O`aMTKHII γράφει:

2 Πολύ συχνά μιλούμε γιά το ελληνικό θαύμα, και δεν

επιδέχεται αμφισβήτηση – ούτε καν από έναν εθνολόγο – το

γεγονός ότι κάτι συνέβη σε μία γωνίτσα τού όσμου, σε μία

συγκεκ!ιμένη εποχή, κάτι που α!χικά κατέστησε δυνατή την

γέννηση τής φιλοσοφίας, και μέσω τής φιλοσοφίας ο!ισμένων

 μο!φ"ν στοχασμού και επιστημονικής γν"σης# $ιατί συνέβη

αυτό% &σως κάποιοι μπο!ούν να μας πουν# 'πό την έπο(η τού

εθνολόγου – που πα!ατη!εί τα π!άγματα από μία παντελ"ς απόμακ!η π!οοπτική, εφόσον επιχει!εί να συμπε!ιφε!θεί σαν

να π!οέ!χεται από άλλον πλανήτη και σαν να του είναι )ένο

οτιδήποτε ανθ!"πινο, κάτι που κατο!θ"νεται όταν ο

συντελεστής τής απο)ένωσης τού επιτ!έπει να αποβάλει τις 

π!οκαταλή(εις που φέ!ει λόγω τής μό!φωσης και τού

πολιτισμού του – καμμία ε)ήγηση δεν φαίνεται αποδεκτή# $ιατί 

συνέβη εκεί% $ιατί συνέβη σε μία συγκεκ!ιμένη στιγμή% * 

εθνολογία δεν π!οσφέ!ει καμμία απάντηση# 'ς πούμε ότι αυτό

συνέβη μία φο!ά και – όπως όλα τα μοναδικά φαινόμενα – 

 μπο!ούμε μόνον να το επαληθεύσουμε, να το καταγ!ά(ουμε,

αλλά όχι να το ε)ηγήσουμε+4.

Page 8: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 8/72

Προφαν6ς -ρόκειται γιά ένα θαμα. (την ε-οή μας5 7στόσο5 υ-άρουν

εν ?7ή και άλλα 0ο σημε3α τής υ0ρογε3ου σφα3ρας5 ό-ου ε-3σης εμφαν3στηκαν

1ασικο3 -ολιτισμο3: η $ν03α και η Κ3να. %-ι-λέον5 ε=ετά?οντας την $στορ3α5

-αρατηρομε ότι στον Αρα3ο Κόσμο υ-ήρ=αν και άλλα 0ο κέντρα -ολιτισμο: τής

(ουμερ3ας και τής Αιγ-του. 'ι 0ο -ρ6τες -ερι-τ6σεις5 όμ7ς5 0εν αγγ3?ουν το1άθος και την σημαντικότητα -ου σήμερα έει η %λλά0α5 όσο γιά τις άλλες 0ο5 τις

αρα3ες -ερι-τ6σεις5 η κρια συνεισφορά τους ενσ7ματ6θηκε μέσα στην ελληνική.

(την -ερ3-τ7ση5 λοι-όν5 τής $ν03ας και τής Κ3νας5 αντιμετ7-3?ουμε 0ο

-ολιτισμικος κορμος κά-7ς 0ιαφορετικος α-ό τον ελληνικό5 ό-ου όμ7ς 0εν

μ-ορομε να μιλήσουμε γιά κανένα αυθεντικό θαμα5 ό-7ς – αντ3θετα – μ-ορομε

 να υ-οστηρ3=ουμε στην ελληνική -ερ3-τ7ση. Ακόμη και αν οι άλλοι -ολιτισμο3 έουν

κά-οια σημαντική -αρουσ3α5 0εν μ-ορομε γενικά να -αρα0ετομε ότι σε όλα τα

μέρη το Κόσμου γεννήθηκαν -ολιτισμικές εστ3ες5 αφο – στην -λειο/ηφ3α τους – οι

σγρονοι -ολιτισμένοι λαο3 ε3ναι τέτοιοι5 ε-ει0ή ακρι16ς α-ο0έτηκαν τα

ε-ιτεγματα το ελληνικο θαματος.

R7 Η .-4* -.#./%"("

'-7σ0ή-οτε οφε3λουμε να λαμ1άνουμε υ-Z ό/η το ότι κανένας

αυθεντικός -ολιτισμός 0εν ανα0θηκε -ριν α-ό την ε-οή5 κατά την ο-ο3α ο

άνθρ7-ος εφηρε την αγροκαλλιέργεια5 τότε – 0ηλα0ή – -ου η φση ε-έτρε/ε την

συγκέντρ7ση ανθρ6-7ν σε μικρότερους 6ρους. Το -ρονόμιο τής 0ημιουργ3ας-ολιτισμο 03νεται στον άνθρ7-ο όταν ι0ρει τις -όλεις5 γεγονός -ου συνέ1η με την

ανακάλυ/η τ7ν τενικ6ν ε=όρυ=ης και ε-ε=εργασ3ας τ7ν μετάλλ7ν. AιZ αυτόν

ακρι16ς τον λόγο5 -ρέ-ει να ε3μαστε -ολ συνετο3 με την ρήση αραιότατ7ν

ρονολογι6ν – -ου -ολλές φορές μάς 0ιατ3θενται – σε σέση με ορισμένα

-ολιτισμικά φαινόμενα. Τις -ερισσότερες φορές5 αυτές οι ρονολογ3ες ε3ναι

εσφαλμένες.

Καθετ3 -ου ε3ναι άγν7στο5 -άντοτε το-οθετε3ται ε3τε σε -ολ -αλιές

ε-οές ε3τε σε -ολ μακρινές 6ρες. Wταν έφτασαν στην Α3γυ-το5 οι >λληνες ή0η

ε3αν α-οκτήσει την -ροαναφερόμενη συνήθεια. Α-ό την άλλη -λευρά5 οι ιερε3ς τ7ν

αρα37ν θρησκει6ν ε3αν ε-3σης την μαν3α να ε=ευγεν3?ουν τις γν6σεις τους5

α-ο030οντας σε αυτές την κατάλληλη αραιότητα. Αυτή η μαν3α 0εν φα3νεται να έει

ε=αφανιστε3 οτε καν στην ε-οή μας5 αφο έουμε ακόμη και ανάμεσά μας έναν

συγκεκριμένο τ-ο 20ιανοητ6ν45 οι ο-ο3οι συνηθ3?ουν να το-οθετον σε

αραιότατους ρόνους τις θρησκευτικές5 μυστικιστικές και μαγικές θε7ρ3ες τους5

7ρ3ς να αισθάνονται οτε καν λ3γη ντρο-ή γιZ αυτές τις -ρά=εις τους.

Page 9: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 9/72

T7 Η &//"#)0* π-1!.π.-'$

%30αμε5 λοι-όν5 -6ς ο ^S_O`aMTKHII υ-οστηρ3?ει ότι η 2ελληνική

-ερ3-τ7ση4 ε3ναι ένα μονα0ικό γεγονός μέσα στην $στορ3α τής Ανθρ7-ότητας. α

μ-οροσαμε να -ομε ότι υ-ήρ=ε σε0όν τόσο σημαντική5 όσο και η μετά1αση α-ότον -3θηκο στον άνθρ7-ο5 αφο μόνον με την ανά-τυ=η το ελληνικο -ολιτισμο ο

άνθρ7-ος κατόρθ7σε να φτάσει στο σημε3ο να σ6?εται α-ό την άτεγκτη 0ναμη το

 νόμου τής μο3ρας. W-οιος κατανοε3 τι σημα3νει Φιλοσοφ3α5 με 0υσκολ3α 0ναται να

α-ο06σει αυτή την λέ=η σε θέσεις και σε 0ι0ασκαλ3ες σε0όν θρησκευτικές5 ό-7ς

ε3ναι οι ιν0ικές και οι κινε?ικές. 'τε οι 2ου-ανισά0,4 – -αρά το ότι εμ-εριέουν

1αθνοες ι0έες – θα μ-οροσαν να συγκριθον με αυτό -ου ο ελληνικός -ολιτισμός

ονομά?ει Φιλοσοφ3α και με αυτό -ου η φιλοσοφική 0ράση σήμαινε γιά τους >λληνες.

Τα έργα τ7ν μεγάλ7ν Κινέ?7ν 0ι0ασκάλ7ν ε3ναι κάτι 0ιαφορετικό α-ό την

Φιλοσοφ3α. %3ναι -ερισσότερο 2σ7φροσνη4.

Αυτή η ελληνική -ρ7το-ορ3α οφε3λεται στο ότι στην %λλά0α γεννήθηκε

μ3α 0ιαφορετική μορφή ανθρ6-ινης σκέ/ης5 -ου α-οτέλεσε την 1άση ε-άν7 στηνο-ο3α -ραγματο-οιήθηκε ολόκληρη η ανά-τυ=η αυτο το γεγονότος5 -ου σήμερα

κατανοομε 7ς 2-ρόο0ο4.

, 'υ-ανισά0: ιερά ιν0ικά κε3μενα.

Page 10: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 10/72

@7 Ο) ;>:&6

# ιν0ική γραμματε3α5 στην ο-ο3α συνήθ7ς α-ο030εται – κατά ένα τρό-ο

μυστικιστικό και α-ατηλό – μ3α αραιότατη ηλικ3α5 στην -ραγματικότητα 0εν

εμφαν3?εται5 7ς γραμματε3α αυτή καθZ αυτήν5 -αρά μόνον κατά τον γ! ή τον ε! αι6ναμ.<. # α-ό0οση αραιοτάτ7ν ρονολογι6ν στις ;έ0εςY  ε3ναι μ3α καθαρή εικασ3α5

εφόσον αυτές 0εν μετα0όθηκαν αλλι6ς5 -αρά μέσ7 το -ροφορικο λόγου5 εν6 στην

$ν03α η $στορ3α ε3ναι άγν7στη. Με άλλα λόγια: εάν 0εν 0ιαθέτουμε ένα κατάλληλο

μέτρο5 6στε να ρονολογήσουμε τις ανθρ6-ινες -ρά=εις5 0σκολα μ-ορομε να

0ετομε την ρονολόγηση γρα-τ6ν κειμέν7ν με 1άση την ανά-τυ=η τ7ν ανθρ6-7ν.

%=άλλου5 οι ;έ0ες εκ0όθηκαν στην $ν03α μόνον μ3α φορά5 μέσα στον ιθ! μ.<. αι6να5

α-ό τον Aερμανό ιν0ολόγο XKb XcLLST.

dς -αρά0ειγμα θα αναφέρουμε ότι η ε=ά-λ7ση το ;ου0ισμο στην

$ν03α -ραγματο-οιήθηκε κατά την 1ασιλε3α το eIfVJK gOhKQKIO. Wμ7ς αυτός ο

μεγάλος 1ασιλιάς έ?ησε στην $ν03α σε ε-οή μεταγενέστερη α-ό εκε3νη τής άφι=ης

το Μεγάλου Αλε=άν0ρου στην 6ρα. ' 30ιος ο ;ου0ισμός το XifKhiPK 0έτηκεε-ιρροές α-ό τον ελληνικό -ολιτισμό σε τέτοιον 1αθμό5 6στε οι γλυ-τές

ανα-αραστάσεις το ;ο0α 1ασ3στηκαν στο -ρότυ-ο το εο Α-όλλ7να5 το ο-ο3ο

οι 1ου0ιστές α-ο0έτηκαν όταν έφυγαν α-ό το $ν0οστάν και ήρθαν σε ε-αφή με τον

ελληνικό -ολιτισμό -ου ε3ε 0ια0οθε3 στα Τά=ιλα και σε άλλα μέρη το -ερσικο

1ασιλε3ου5 ό-ου ο Μέγας Αλέ=αν0ρος 30ρυσε ελληνικές -όλεις. Τότε η ελληνική

γλ6σσα μιλιόταν α-ό αυτος τους -ληθυσμος. Αργότερα – μετά α-ό τον -ρό7ρο

θάνατο το Μεγάλου Αλε=άν0ρου και τον 0ιαμελισμό τής αυτοκρατορ3ας του μετα=

τ7ν 0ια0ό7ν – α-ορροφήθηκε ε= αιτ3ας τής μεγάλης α-όστασης -ου την 6ρι?ε α-ό

την %λλά0α.

Y ;έ0ες: ιερά 1ι1λ3α τ7ν $ν06ν.

Page 11: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 11/72

(τις ;έ0ες5 λοι-όν5 θα μ-οροσαμε να α-ο06σουμε θρησκευτική α=3α5

αλλά 0εν γν7ρ3?ουμε με ακρ31εια -ότε συντάθηκαν. # σ-ου0αιότητά τους ε3ναι

-αρόμοια -ρος εκε3νη -ου η 2$λιά0α4 και η 2'0σσεια4 ε3αν γιά τους >λληνες5

αλλά οι ;έ0ες 0εν έουν καμμ3α φιλοσοφική – με την κρια έννοια το όρου – α=3α.

U7 Ι1#'$N " +"!>-$ !*6 8)/.(.3'$6 

# Φιλοσοφ3α γεννήθηκε στην %λλά0α και – αν θέλουμε να γ3νουμε

-ερισσότερο συγκεκριμένοι – στην $7ν3α τής Ανατολ3ας. %06 ήταν σημαντική ησυνεισφορά το -ληθυσμο τής Μιλήτου5 αφο σZ αυτή την -όλη γεννήθηκαν5 γρ7

στο Y,* -.<.5 ο αλής5 ο Ανα=3μαν0ρος και ο Ανα=ιμένης5 εν6 αργότερα5 όι -ολ

μακριά α-ό την Μ3λητο5 γεννήθηκε και ο #ράκλειτος5 στην >φεσο5 και ο Πυθαγόρας5

στην (άμο. %-3σης5 γιά τον -ατέρα τής Ατομικής ε7ρ3ας5 τον jεκι--ο5 λέγεται ότι

ήταν γέννημα τής Μιλήτου. dστόσο και ο Ανα=αγόρας γεννήθηκε στις Κλα?ομενές5

όι μακριά α-ό την (μρνη. Με άλλα λόγια: η 30ια η -υθαγορική φιλοσοφική σολή

τής Μεγάλης %λλά0ας έει τις ρ3?ες της στους -ληθυσμος τής $7ν3ας τής Ανατολ3ας5

α-Z ό-ου ε-3σης ανα6ρησαν οι Φ7καε3ς ά-οικοι5 οι ο-ο3οι 30ρυσαν όι μόνον την

Μασσαλ3α και το Dήγιο 8Καλα1ρ3α95 αλλά ι0ιαιτέρ7ς την -όλη τής %λέας5 ό-ου θZ

ανα-τυσσόταν η σολή το Παρμεν30η και το kήν7να5 -ου γιά τοτον τον λόγο

ονομάστηκε 2ελεατική4. %3ναι αναμφισ1ήτητα -ολλο3 οι λόγοι γιά τους ο-ο3ουςμ-όρεσε να γεννηθε3 στην $7ν3α μ3α μορφή σκέ/ης5 η ο-ο3α έφερε ε-ανάσταση στον

κόσμο. ' -ρ6τος λόγος ε3ναι μάλλον η φση τής 30ιας τής ελληνικής γλ6σσας.

Page 12: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 12/72

V7 Η Wπ&-.* !*6 $-$'$6 &//"#)0*6 %/X(($6

α έ-ρε-ε να υ-ενθυμ3σουμε ει0ικά στους υ-ερασ-ιστές τής αραιότητας

τής σανσκριτικής γλ6σσας – αλλά και στους ανάλογους τής κινε?ικής – ότι μ3α

γλ6σσα ονομά?εται 2αρα3α4 όταν 0ιατηρε3 αρα3ες λε=ικές και γραμματικές μορφές5εν6 θε7ρε3ται 2λιγότερο αρα3α4 εάν έει άσει τέτοιου ε30ους μορφές ή εάν τις έει

αντικαταστήσει με άλλες. (υγκρ3νοντας5 λοι-όν5 καλά την σανσκριτική με την

κλασική ελληνική γλ6σσα5 εκολα 0ιακρ3νουμε ότι η κλασική ελληνική 0εν ε3ναι

μόνον η -ιό αρα3α – λόγ7 τ7ν συντακτικ6ν μορφ6ν -ου έει 0ιατηρήσει – αλλά και

ότι5 ε-ι-λέον5 αυτές οι συντακτικές μορφές ε3ναι τελειότερες και μεγαλτερης α=3ας

7ς -ρος την ορθή έκφραση τής ανθρ6-ινης 0ιανόησης.

dστόσο5 καμμ3α γλ6σσα 0εν ε3ναι αν6τερη α-ό τις άλλες ε-ει0ή α-λά

και μόνον ε3ναι αραιότερη 8ή -ιό σγρονη95 αν και μ-ορομε να -ομε ότι ένας

άνθρ7-ος5 -ου 0εν μιλά την ελληνική5 α-έναντι σε έναν άλλον άνθρ7-ο5 -ου

κατέει την κλασική ελληνική5 ε3ναι σαν κά-οιον5 -ου -άσει α-ό 0αλτονισμό5 και

έρεται αντιμέτ7-ος με κά-οιον άλλον5 -ου 0ναται να 0ει όλα τα ρ6ματα. W-οιος

μιλά μόνον μ3α λατινογενή ή γερμανική ή σλα1ική ή – -ολ -ερισσότερο – μ3α

σημιτική γλ6σσα5 3σ7ς να σκέφτεται5 μέσα στην άγνοιά του5 ότι αντιλαμ1άνεται τα

30ια -ράγματα με ό-οιον κατέει την κλασική ελληνική5 ό-7ς συμ1α3νει με τους

0αλτονικος -ροτο κά-οιος τους α-οκαλ/ει ότι υ-ολε3-ονται σε κάτι. Μόνον

ό-οιος 0εν -άσει α-ό 0αλτονισμό5 1λέ-ει ε-ι-λέον την 0ιαφορά μετα= το

κόκκινου και το -ράσινου5 ρ6ματα -ου – αναλογικά – συγέει ό-οιος 0εν γν7ρ3?ει

αρα3α ελληνικά.

# σανσκριτική γλ6σσα 0εν 0ιαθέτει τις τρεις εγκλ3σεις5 τις ο-ο3ες

0ιαθέτει η κλασική ελληνική και οι ο-ο3ες μάς ε-ιτρέ-ουν να υ-ο0ε3=ουμε:

8α!9 με την 2οριστική4 το -ραγματικό5

Page 13: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 13/72

81!9 με την 2υ-οτακτική4 την υ-οκειμενική σκέ/η και

8γ!9 με την 2ευκτική4 το ε-ιθυμητό.

%ν65 λοι-όν5 η λατινική γλ6σσα 0ιαθέτει μόνον την οριστική και την υ-οτακτική

έγκλιση5 η σανσκριτική 0εν 0ιαθέτει -αρά μόνον την οριστική και την ευκτική.

Μάλιστα την 0ετερη5 την ρησιμο-οιε3 με έναν αρκετά εσφαλμένο τρό-ο. Αυτό -ουσυμ1α3νει σε έναν άνθρ7-ο5 ο ο-ο3ος εκφρά?εται 0ιά μέσου μιάς λατινογενος

γλ6σσας – 0ηλα0ή5 ε3τε 0ιά μέσου τής κλασικής λατινικής ε3τε 0ιά μέσου μιάς

 νεολατινικής γλ6σσας – ή μιάς γερμανικής ή μιάς σλα1ικής5 ε3ναι το να σκέφτεται

ότι5 όταν μας 0ιηγε3ται κάτι5 0εν κάνει τ3-οτε άλλο α-ό το να μας αναφέρει κάτι -ου

αντικειμενικά συμ1α3νει ή έει συμ1ε3. Αντ3θετα5 όταν ένας άνθρ7-ος εκφρά?εται

στην αρα3α ελληνική γλ6σσα5 κατZ ανάγκη γν7ρ3?ει ότι – κάτ7 α-ό τέτοιες

γλ7σσικές συνθήκες – αυτό -ου κάνει ε3ναι να εκθέτει την γν6μη του γιZ αυτό -ου

0ιηγε3ται5 υ-ο0εικνοντας εάν -ρόκειται

8α!9 ε3τε γιά μ3α γν6μη -ου ο 30ιος κρ3νει 7ς υ-οκειμενική

81!9 ε3τε γιά μ3α γν6μη -ου ο 30ιος κρ3νει 7ς αντικειμενική.

 lσ7ς γιZ αυτόν τον λόγο5 οι καλλιεργημένοι άνθρ7-οι τής αρα3ας D6μης

 υιοθέτησαν την ελληνική γλ6σσα ευθς μόλις την γν6ρισαν5 και συνέισαν να

ρησιμο-οιον την λατινική μόνον σε οτι0ή-οτε σετι?όταν με την -ολιτική και τον

στρατό ή όταν ε-ρόκειτο να α-ευθυνθον σε γυνα3κες5 εν6 καλλιεργημένοι

θε7ρονταν ότι ήταν μόνον εκε3νοι οι άνθρ7-οι5 οι ο-ο3οι γν6ρι?αν να εκφρά?ονται

με άνεση στην ελληνική γλ6σσα.

' mSTPST nKTL oSOISPpSTU 8+C*+`+CqY95 αυτός ο σγρονος φυσικός – 

γιά τον ο-ο3ον θα μ-οροσαμε να -ομε ότι ε3ναι -ατέρας τής 2\έας Φυσικής4

τόσο5 όσο ε3ναι και ο 30ιος ο eLpSTM GOPIMSOP5 αφο ο GOPIMSOP5 με την ε7ρ3α τής

(ετικότητας5 έθεσε τις 1άσεις στις ο-ο3ες ερε30εται η σγρονη αντ3λη/η -ερ3

Φυσικής5 εν6 ο oSOISPpSTU ήταν εκε3νος -ου έ07σε νόημα σε αυτή την \έα Φυσική

 – στο 1ι1λ3ο του 2 * πε!ί φύσεως αντίλη(η τής σύγχ!ονης υσικής 45

0ια-ραγματευόμενος το θέμα 2 Πε!ί τής σχέσεως τής ανθ!ωπιστικής παιδείας, τής 

φυσικής επιστήμης και τής -ύσης 45 αναρ7τιέται:

2 Ποιοί είναι οι λόγοι που π!οβάλλονται από τους 

υπε!ασπιστές τού ανθ!ωπιστικού ιδε"δους και γιατί αυτοί 

τους επικαλούνται )ανά και )ανά% ατ. α!χήν

υποδεικνύεται – και δικαιολογημένα – ότι ολόκλη!ος ο

πολιτισμικός βίος μας, η δ!αστη!ιότητά μας, ο τ!όπος μετον οποίο σκεφτόμαστε και συναισθανόμαστε, έχει τις !ί/ες 

του στην πνευματική υπόσταση τής ευ!ωπα0κής -ύσης,

δηλαδή στην υπόσταση που εντοπί/ουμε στην '!χαιότητα,

στης οποίας την α!χή υπά!χει η ελληνική τέχνη, η ελληνική

ποίηση και η ελληνική ιλοσοφία+4.

Και συνε3?ει ε=ηγ6ντας:

2 ατά δεύτε!ο λόγο, επιμένουν σε κάτι που είναι

πολύ σημαντικό1 στο ότι ολόκλη!η η ισχύς και η !"μη τού

δυτικού πολιτισμού μας έχει την !ί/α της, και πάντοτε τηνείχε, στην στενή σχέση που διατη!ούσε, εντός τού ίδιου τού

Page 14: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 14/72

πολιτισμού μας, η αμφισβήτηση των π!αγμάτων – μέχ!ι και

τού σημείου των π!ωτα!χικ"ν αιτίων αυτ"ν των

π!αγμάτων – και ο συσχετισμός τους με την καθημε!ινή

π!ακτική# 2σον αφο!ά την καθημε!ινή π!ακτική, και άλλοι

 λαοί ή πολιτισμικοί κύκλοι υπή!)αν τόσο ειδήμονες, όσο οι

3λληνες, όμως εκείνο που ε) α!χής διέκ!ινε την ελληνικήσκέ(η από τον τ!όπο σκέ(ης άλλων λα"ν ήταν η

ικανότητα, που είχαν οι 3λληνες, να μελετούν και να

κ!ίνουν τα ε!ωτήματα που τους πα!ουσιά/ονταν,

ε!ευν"ντας τα μέχ!ι την π!ωτα!χική αιτία τους και

φτάνοντας – κατ. αυτόν τον τ!όπο – σε επό(εις, που έθεταν

σε τά)η την πολυποικιλότητα τής εμπει!ίας και που ήταν

π!οσβατές από την ανθ!"πινη σκέ(η# 'υτή η σχέση μετα)ύ

τής αμφισβήτησης των π!αγμάτων – μέχ!ι και τού σημείου

των π!ωτα!χικ"ν αιτίων τους – και τής καθημε!ινής 

π!ακτικής υπή!)ε κυ!ίως εκείνο το χα!ακτη!ιστικό, που

πάντοτε διέκ!ινε το ελληνικό πνεύμα, εν" αυτή η ίδια ησχέση ήταν πα!ούσα όταν η -ύση ανασταινόταν εκ νέου,

κατά την εποχή τής 'ναγέννησης, τότε που γεννιόνταν οι

σύγχ!ονες επιστήμες τής ύσης και τής 4εχνολογίας#

5ποιοσδήποτε ενδιαφε!θεί γιά την ιλοσοφία των

 6λλήνων, σε κάθε βήμα του θα πέφτει επάνω στην

ικανότητά τους να ανάγουν τις αμφισβητήσεις τους μέχ!ι

τις π!ωτα!χικές αιτίες αυτ"ν των αμφισβητήσεων, και έτσι

 – μελετ"ντας τους 3λληνες – θα μπο!έσει να γίνει κύ!ιος 

αυτού τού πανίσχυ!ου πνευματικού ε!γαλείου, το οποίο

δημιου!γήθηκε από την δυτική σκέ(η# ατ. αυτή την έννοια

οφείλουμε να πούμε ότι όσα μάθαμε στο λασικό $υμνάσιο

είναι πολύ επωφελή+4.

'ι λόγοι -ου -ρο1άλλονται α-ό τον oSOISPpSTU5 6στε να καταστε3

-ροφανής η ανάγκη να μάθουμε καλά την κλασική ελληνική γλ6σσα5

ε-ανεμφαν3?ονται κυρ37ς στις μέρες μας. lσ7ς η -ολιτισμική καθυστέρηση τής

$σ-αν3ας να οφε3λεται στην ελλι-ή γν6ση τής αρα3ας ελληνικής γλ6σσας5 και αυτό

0εν συμ1α3νει τόσο ε= αιτ3ας το ραιτικο τρό-ου5 με τον ο-ο3ο αυτή η γλ6σσα

0ι0άσκεται στην μέση εκ-α30ευση – όταν 0ι0άσκεται – όσο και ε= αιτ3ας τής όι

λιγότερο ραιτικής γν6σης5 -ου 0ιαθέτουν οι καθηγητές τής 0ευτερο1άθμιας και τής

-ανε-ιστημιακής εκ-α30ευσηςq

.  # θέση μας: :&#  ε3ναι ':)&6  όλες οι γλ6σσες5 οτε έουν την 30ια

σημασ3α. Αυτή την α-ο0οή τής ισότητας την ακομε -άντοτε α-ό τα στόματα τ7ν

μέτρι7ν ανθρ6-7ν5 ό-7ς ε-3σης – τηρουμέν7ν τ7ν αναλογι6ν – ακογεται και η

α-ο0οή τής ισότητας μετα= όλ7ν τ7ν ανθρ6-7ν5 αλλά -άντοτε α-ό τα στόματα

ό-οι7ν α=3?ουν λιγότερο5 3σ7ς οτε καν λ3γο5 αλλά καθόλου.

(ήμερα5 η αρα3α ελληνική γλ6σσα ε3ναι το καλτερο εργαλε3ο -ου ο

άνθρ7-ος έει στην 0ιάθεσή του γιά να ανα-τ=ει το μυαλό του. %ν6-ιον τής

ελληνικής γλ6σσας όλες οι άλλες γλ6σσες – και ορθά λέ7 /&6  – ε3ναι

ελαττ7ματικές5 κάτι -ου -ροφαν6ς οι α0ιάλλακτοι εθνικιστές 0εν ε-ιθυμον να

ακοσουν5 ι0ια3τερα όταν ε3ναι μέλη μεγάλ7ν εθν6ν.

q # 30ια κατάσταση ε-ικρατε3 και στην σημερινή %λλά0α.

Page 15: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 15/72

(το έργο του 2Aλ6σσα και Ανατροφή45 ο rMMV sTOSQTOtf uVLLPVv

 υ-οστηρ3?ει τα -αρακάτ7:

2 * γλ"σσα π!οκαθο!ί/ει εκείνο που ο άνθ!ωπος 

π!όκειται να συλλάβει, εκείνο που π!όκειται να αισθανθεί 

και να μην αισθανθεί, αλλά η γλ"σσα – πέ!α από όλατούτα – καθο!ί/ει ολόκλη!η την πο!εία του σε αυτόν τον

κόσμο# 4ου καθο!ί/ει τους σκοπούς, που επιθυμεί να

επιτύχει, όπως και τα μέσα, που έχει στην διάθεσή του γιά

να τους επιτύχει# 5 άνθ!ωπος σκέφτεται, αισθάνεται και

 βι"νει μόνον μέσα στην γλ"σσα+4.

Με αυτή την λογική γ3νεται κατανοητό το ότι οι -ρ6τοι >λληνες

φιλόσοφοι γεννήθηκαν στην Μ3λητο5 0ηλα0ή στην $7ν3α5 αφο η ελληνική

λογοτενική γλ6σσα έει τις 1άσεις της στην αρα3α ιονική 0ιάλεκτο5 την γλ6σσα

-ου ρησιμο-ο3ησε ο Wμηρος5 ο ο-ο3ος καταγόταν α-ό την (μρνη.

# αττική 0ιάλεκτος5 ε-3σης5 ε3ναι μ3α α-ό τις ιονικές 0ιαλέκτους. &ιάμέσου τής αττικής 0ιαλέκτου5 ή0η α-ό την ε-οή το Περικλή5 ανα-τθηκε ο

ελληνικός -ολιτισμός5 εν6 α-ό την 30ια 0ιάλεκτο -ροέρεται και η 2ελληνιστική

κοινή4. Ποτέ 0εν υ-ήρ=ε άλλη γλ6σσα με τόσο μεγάλο λε=ιλογικό -λοτο5 ό-7ς

αυτός τής κλασικής ελληνικής5 με τόσο ακρι1ε3ς όρους5 όι μόνον γιά να εκφράσει

τις λε-τομέρειες5 αλλά και τις λιγότερο ή -ερισσότερο αφηρημένες έννοιες. Aιά κάθε

μ3α λατινική λέ=η υ-άρουν α-ό [* έ7ς ,* ελληνικές λέ=εις5 οι ο-ο3ες υ-ο0εικνουν

έναν τεράστιο -λοτο εννοιολογικ6ν α-ορ6σε7ν. jέει ο rMMV sTOSQTOtf uVLLPVv:

25 κόσμος κατασκευά/ει τους ανθ!"πους του

κατά την δομή τής γλ"σσας τους, και κάθε νέα γλωσσική

διακ!ίβωση είναι – ταυτόχ!ονα – μία αύ)ηση και ένας 

εμπλουτισμός τού κόσμου τους+4.

&εν ε3ναι σημαντικό μόνον το ότι κά-οιος 0ναται να -ροσ0ιορ3σει τα

-ράγματα 0ιά μέσου το μεγαλτερου ή μικρότερου λε=ιλογικο -λοτου5 ή τ7ν

γραμματικ6ν μορφ6ν5 τις ο-ο3ες ρησιμο-οιε3 ένα συγκεκριμένο λε=ιλόγιο5 αλλά

και το ότι άρη στην -αρ=η τέτοι7ν όρ7ν το υ-οκε3μενο 0ναται να αντιληφθε3 τις

αλλαγές5 και άρη σZ αυτές ο άνθρ7-ος 0ναται να ε=ελιθε3 ανθρ6-ινα. (ημει6νει

και -άλι ο rMMV sTOSQTOtf uVLLPVv:

2 -ιά μέσου τής γλ"σσας δεν π!αγματοποιείται μόνον η ενσυνείδητη αντίλη(η τού κόσμου, αλλά και ο

ίδιος ο άνθ!ωπος μέσω τής γλ"σσας αναπτύσσει την

ιδιαίτε!η υπόσταση τής ουσίας του+4.

Page 16: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 16/72

E7 Ο) Y1#&6 π-.(10-$!)0.' 3)/(.3.)

Θ$/*6 . Μ)/*().6

' -ρ6τος >λληνας φιλόσοφος ήταν ο αλής ο Μιλήσιος 8-ριν α-ό το

Y** -.<.9. (ε μεταγενέστερες ε-οές5 -αρόμοια με όσα λέγονταν γιά άλλες

-ροσ7-ικότητες ή καταστάσεις5 και με σκο-ό να -ροσ06σουν σZ αυτές αραιότατη

καταγ7γή ή -ροέλευση5 λεγόταν και γιά τον αλή ότι ε3ε έρθει α-ό την Α3γυ-το

στην Μ3λητο όντας ή0η ηλικι7μένος. ' Αέτιος σημει6νει]:

25 7αλής 8+9 αφού φιλοσόφησε στην 'ίγυπτο,

ή!θε π!εσβύτε!ος στην :ίλητο4.

8Αέτιος5 +5 [5 +9

Aιά τον αλή τον Μιλήσιο λέγεται ότι ε3ναι 2ο -ρ6τος φιλόσοφος45

ε-ει0ή εκτεταμένα εφαρμό?ει μ3α νέα γλ6σσα5 όταν μιλά γιά τα φαινόμενα. α

μ-οροσαμε να -ομε ότι μέρι την ε-οή του οι άνθρ7-οι ε3αν μιά μαγική

αντ3λη/η γιά τον κόσμο και ότι σε όλα τα μέρη του έ1λε-αν -νεματα ή θεος -ου

εμ/7ναν τον κόσμο. Τα φαινόμενα ερμηνεονταν 7ς -ρά=εις -ου εκτελονταν

α-ό -νεματα5 τα ο-ο3α α-οτελοσαν μέρος τ7ν γεγονότ7ν. Με τον αλή5 ο

]  Wλες οι νεοελληνικές μεταφράσεις τ7ν αραιοελληνικ6ν α-οσ-ασμάτ7ν τής

-αροσας έκ0οσης -ραγματο-οιήθηκαν α-ό τον Αθανάσιο Τσακνάκη5 κατευθε3αν

α-ό το -ρ7τότυ-ο κε3μενο. ' Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο -αρέθετε το

-ρ7τότυ-ο αραιοελληνικό κε3μενο και την μετάφρασή του στην ισ-ανική γλ6σσα.

Page 17: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 17/72

άνθρ7-ος αρ3?ει να 0ιερ7τάται μέσ7 γενικ6ν συλλογισμ6ν και φυσικ6ν κανόν7ν.

%3ναι -ροφανές ότι5 εάν σήμερα μεταφράσουμε κατά λέ=η -ολλές α-ό τις εκφράσεις

το αλή5 αυτές θα μας φανον ακόμη αρκετά συν0ε0εμένες με το -αρελθόν5 αλλά

εάν τις συγκρ3νουμε με την μορφή τ7ν -αλαιότερ7ν εκφράσε7ν5 θα -αρατηρήσουμε

την μεγάλη ε=έλι=η -ου σημα3νεται α-ό αυτόν τον νέο τρό-ο σκέ/ης και ομιλ3ας

τ7ν $6ν7ν. Wι ά0ικα α-ο030εται στον αλή και η ανακάλυ/η μαθηματικ6ν νόμ7ν5εφόσον ε3ναι εμφανές ότι η ανα?ήτηση 2λογικ6ν4 συλλογισμ6ν σημα3νει κυρ37ς την

α-ό0οση μαθηματικ6ν μορφ6ν – ολοένα και -ερισσότερο αφηρημέν7ν – στα

φαινόμενα. Aράφει ο &ιογένης ο jαέρτιος:

25 ;ε!"νυμος δηλ"νει ότι ο 7αλής μέτ!ησε και

τις πυ!αμίδες διά μέσου τής σκιάς τους, πα!ατη!"ντας 

πότε η σκιά μας έχει το ίδιο μέγεθος μ. εμάς+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 +5 )q9

' Πρόκλος 8F+*`F], μ.<.9 ε=ηγε3 -αρομο37ς αυτή την μαθηματικήικανότητα το αλή5 λέγοντας:

25 6ύδημος, στην ;στο!ία τής $εωμετ!ίας, στον

7αλή αποδίδει αυτό το θε"!ημα, επειδή ισχυ!ί/εται ότι ο

τ!όπος, με τον οποίον λέγεται ότι απέδει)ε την απόσταση

των πλοίων, που β!ίσκονται στην θάλασσα, αναγκαστικά

π!ο<ποθέτει χ!ήση αυτού τού θεω!ήματος+4.

8Πρόκλος5 εις %υκλε30ην5 [,)9

Aιά τον αλή – ό-7ς και γιά τους -ροφήτες ή τους σε0όν -ροφήτες – 

λέγεται ότι 0εν έγρα/ε τ3-οτε5 αλλά οι ι0έες του α-έκτησαν τόση 0ναμη5 -ου

 υ-ερέ1η όσους -ριν α-ό αυτόν θέλησαν -αρομο37ς να 0ιερευνήσουν -ερισσότερο

τους φυσικος νόμους. ' (ιμ-λ3κιος λέει στα 2Φυσικά4 του:

2 * πα!άδοση λέει ότι ο 7αλής ήταν ο π!"τος που

αποκάλυ(ε στους 3λληνες την φυσική ιστο!ία και – πα!ά

το ότι υπή!)αν πολλοί άλλοι π!ιν από αυτόν, όπως νομί/ει

και ο 7εόφ!αστος – ο ίδιος τους υπε!έβη κατά πολύ και

επισκίασε όλους τους π!ογενέστε!ούς του# =έγεται, επίσης,

ότι δεν άφησε κανένα γ!απτό κείμενο, εκτός από τηνκαλούμενη >αυτική 'στ!ολογία+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

(μφ7να με όσα τότε ήταν γν7στά 7ς ε-ιστήμη5 και τα ο-ο3α

=εκινοσαν α-ό τους (ουμέριους5 ο αλής αφιερ6θηκε ε-ι-λέον στην έρευνα το

ουρανο και τ7ν αστέρ7ν5 ε-ει0ή σZ αυτος τους κλά0ους τής γν6σης 0ιέ1λε-ε την

μορφή τής νέας ε-ιστήμης5 στης ο-ο3ας την λειτουργ3α και την -αρουσ3αση

α-οστασιο-οιήθηκε ευρέ7ς α-ό οτι0ή-οτε σετι?όταν με τους <αλ0α3ους. >τσι5

λοι-όν5 λέγεται γιZ αυτόν ότι:

Page 18: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 18/72

23γ!α(ε σε στίχο επικό γιά τα ου!άνια σ"ματα,

γιά τις ισημε!ίες και άλλα πολλά+4.

8jε=ικόν (ο0α9

# ε-ιστημονική γλ6σσα του – την ο-ο3α -ρ6τος αυτός σφυρηλάτησε – έει -ροφαν6ς αρκετά μαγικά στοιε3α σε -ολλά σημε3α της5 ό-7ς -αρατήρησαν και

μερικο3 >λληνες τής κλασικής ε-οής. Aιά τοτον τον λόγο5 ο Αριστοτέλης και ο

$--3ας ισυρ3?ονταν ότι ο αλής μετέ0ι0ε /υή ακόμη και σε ά/υα όντα5

καταλήγοντας σε τέτοιες εικασ3ες ε= αιτ3ας το μαγνήτη και το ήλεκτρου.

Α#$Z'+$#:-.6 . Μ)/*().6

Ανάμεσα στους l7νες φιλοσόφους5 τον αλή ακολουθε3 ένας άλλος σοφός

άν0ρας5 γεννημένος ε-3σης στην Μ3λητο5 γρ7 στο Y** -.<.5 ο Ανα=3μαν0ρος5 οο-ο3ος έγινε γν7στός ε-ει0ή άλλα=ε ρι?ικά την α-άντηση στο ερ6τημα 2τι ήταν η

-ρ6τη ληw4. Κατά τον &ιογένη τον jαέρτιο:

25 'να)ίμανδ!ος ο :ιλήσιος, γιός τού Π!α)ιάδη,

έλεγε ότι α!χή και στοιχείο των πάντων υπή!)ε το άπει!ο,

 χω!ίς να το εντοπί/ει ούτε στον αέ!α ούτε στο ύδω! ούτε

σε κάτι άλλο+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 )9

(Z αυτόν – ό-7ς και στον αλή – α-ο030ονται οι εφευρέσεις 0ιαφόρ7ν

ε-ιστημονικ6ν οργάν7ν5 ό-7ς ο γν6μονας. ' &ιογένης ο jαέρτιος συνε3?ει:

2 Π!"τος εφηύ!ε τον γν"μονα και τον έστησε

επάνω στα ηλιακά ω!ολόγια τής =ακεδαίμονας – σύμφωνα

 με όσα λέει ο αβω!ίνος στην Παντοδαπή ;στο!ία – "στε

να σημαίνει τις τ!οπές και τις ισημε!ίες, εν" κατασκεύασε

και ω!οδείκτες, χά!α)ε π!"τος την πε!ίμετ!ο τής 

υδ!ογείου, αλλά κατασκεύασε και σφαί!α+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 )9

# ε-ιστημονική 0ραστηριότητά του5 7ς αρτογράφου5 -ροηγε3ται

εκε3νης του %κατα3ου5 -ου ε-3σης ήταν Μιλήσιος. ' Αγαθήμερος αναφέρει σετικά:

25 'να)ίμανδ!ος ο :ιλήσιος, μαθητής τού 7αλή,

υπή!)ε ο π!"τος που τόλμησε να σχεδιάσει σε πίνακα την

οικουμένη# :ετά από αυτόν, ο 6καταίος ο :ιλήσιος,

άνδ!ας πολυτα)ιδεμένος, έκανε ακ!ιβέστε!ο τον χά!τη,

"στε αυτό το π!άγμα να είναι α)ιοθαύμαστο+4.

8Αγαθήμερος5 +5 +9

Page 19: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 19/72

%άν5 λοι-όν5 ό-7ς -ροε3-αμε5 ορισμένες α-ό τις εκφράσεις -ου

ρησιμο-οιονταν α-ό αυτος τους -ρ6τους φυσικος – -ου εγκατέλει-αν στην

άκρη τον μαγικό κόσμο5 με σκο-ό να -εράσουν στον κόσμο τής λογικής – μάς

φα3νονται σήμερα σαν μ3α γλ6σσα ελάιστα κατάλληλη5 θα 0ια-ιστ6σουμε ότι και

στην σγρονη ε-οή οι ;ορειοαμερικανο3 ε-ιστήμονες κατασκευά?ουν εκ νέου ένα

ε30ος γλ6σσας5 η ο-ο3α μάς υ-ενθυμ3?ει – και μάλιστα σε υ-ερ1ολικό 1αθμό – εκε3νη την ε-ιστημονική γλ6σσα τ7ν -ρ6τ7ν φυσικ6ν. Μιλ6ντας γιά τον

Ανα=3μαν0ρο5 ο $--όλυτος μάς -ληροφορε3:

24ο σχήμα, λοιπόν, τής γης είναι καμπύλο,

στ!ογγυλό, πα!απλήσιο με σπόνδυλο κίονα, εν" εμείς 

επιβαίνουμε στην μία επιφάνεια, και υπά!χει και η

αντίθετη+4.

8$--όλυτος5 >λεγος5 +9

Μή-7ς αυτές οι α-ό/εις τ7ν Μιλησ37ν γιά τον Κόσμο – ότι5 0ηλα0ή5ε3ναι καμ-λος5 ότι έει κυλιν0ρική μορφή και ότι5 στην -ροκειμένη -ερ3-τ7ση5 οι

γαλα=3ες 1ρ3σκονται το-οθετημένοι ε-άν7 σε μ3α ε-ιφάνεια5 καθ6ς και ότι α-ό την

άλλη -λευρά μ-ορε3 να υ-άρει ένας άλλος Κόσμος – 0εν μάς θυμ3?ουν αρκετά όλες

εκε3νες τις σγρονες κοσμογονικές θε7ρ3εςw

' Ανα=3μαν0ρος ε3ναι γν7στός 7ς ο 2φιλόσοφος το α-ε3ρου4. '

Αριστοτέλης ο (ταγειρ3της5 αναφερόμενος στο 2ά-ειρο45 σημει6νει:

25ύτε είναι, λοιπόν, αναγκαίο γιά το αισθητό

σ"μα να είναι άπει!ο ως π!ος την ενέ!γεια, "στε να μην

σταματήσει η γένεση, αφού είναι δυνατόν η φθο!ά τού ενός 

να είναι γένεση τού άλλου, καθ"ς και το σύμπαν να είναι

πεπε!ασμένο+4.

8Αριστοτέλης5 Φυσικά5 A9

Α#$Z)+>#"6 . Μ)/*().6

Ας -εράσουμε τ6ρα στον Ανα=ιμένη5 -ου ήκμασε γρ7 στο ,,* -.<.

(μφ7να με τον &ιογένη τον jαέρτιο:

25 'να)ιμένης ο :ιλήσιος, γιός τού 6υ!ύστ!ατου,

πα!ακολούθησε τα μαθήματα τού 'να)ίμανδ!ου – με!ικοί 

 λένε ότι πα!ακολούθησε και τού Πα!μενίδη – και είπε ότι

α!χή είναι ο αέ!ας και το άπει!ο, ότι τα άστ!α δεν

κινούνται κάτω από την γη, αλλά γύ!ω από την γη+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 )9

%06 -ιά ε3ναι -ροφανές ότι έει εγκαταλειφθε3 ο αλ0α@κός τρό-ος

σκέ/ης5 -ου θε7ροσε ότι η γη ανα-αυόταν ε-άν7 στην θάλασσα και ότι κατά την ντα τα άστρα -ερνοσαν κάτ7 α-ό την γη. Αν και ακόμη 1ρισκόμαστε αρκετά

Page 20: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 20/72

μακριά α-ό το ηλιοκεντρικό σστημα το Αρ3σταρου το (άμιου5 τουλάιστον

0ιαθέτουμε μ3α θε7ρ3α5 με τής ο-ο3ας τις συλλή/εις -λησιά?ουμε αρκετά στο

γε7κεντρικό σστημα. # ι0έα το Ανα=ιμένη γιά τον 2αέρα45 μάς θυμ3?ει την -ολ

μεταγενέστερη ι0έα γιά τον 2αιθέρα4. α ήταν αρκετό να αντικαθιστοσαμε την

λέ=η 2αέρας4 με την λέ=η 2αιθέρας4 στους ορισμος το Ανα=ιμένη5 6στε σε -ολλά

σημε3α να κατανοήσουμε τι ε3ναι αυτός ο 0ιαστρικός 6ρος5 -ου τόσο -ολ μάςθυμ3?ει τον 2αιθέρα4 – γιά να μην -7 ότι ε3ναι ακρι16ς ο 30ιος με αυτόν – ο ο-ο3ος

κυριαροσε στην Φυσική μέρι την εμφάνιση τής ε7ρ3ας τής (ετικότητας. Το

Ανα=ιμένη5 ε-3σης5 ήταν η ι0έα ότι τα -ρ6τα ?6α έ?ησαν στα 0ατα5 και με εκε3νη

την ι0έα του συμφ7νον οι σγρονες ε-ιστημονικές έρευνες.

[&#.35#"6 . Κ./.3X#).6

Α-ό την $7ν3α καταγόταν και αυτός ο -ροσ7κρατικός φιλόσοφος – όι

όμ7ς α-ό την Μ3λητο5 αλλά α-ό τον Κολοφ6να – εν6 τον θε7ροσαν ι0ρυτή τήςκαλομενης 2%λεατικής (ολής4. # -όλη τής %λέας ι0ρθηκε α-ό -ρόσφυγες5 οι

ο-ο3οι -ροέρονταν α-ό την Φ6καια. %κε3 ανα0θηκε μ3α φιλοσοφική σολή5

γεγονός -ου α-ό μόνο του σαφ6ς α-ετέλεσε μ3α μεγάλη -ρόο0ο5 τέτοια -ου θα

μ-οροσαμε να -ομε ότι ε-άν7 στην 1άση τ7ν μελετ6ν το kήν7να το %λεάτη

γεννήθηκε η 30ια η ε7ρ3α τής (ετικότητας5 αφο ο eLpSTM GOPIMSOP ε-ιε3ρησε να

ε-ιλσει τις αντιφάσεις -ου ο kήν7ν ε=έθετε στο έργο του και – ανα?ητ6ντας την

λση – κατέλη=ε να 0ιατυ-6σει την σγρονη ε7ρ3α τής (ετικότητας.

Α-ό την ε-οή το xενοφάνη και έ-ειτα5 η ελληνική Φιλοσοφ3α α-οκτά

ένα ι0ια3τερο αρακτηριστικό5 το ο-ο3ο θα α-οτελέσει στοιε3ο 0ικό της5 αλλά και

όλ7ν τ7ν ε-ιστημ6ν -ου θα -ροέλθουν α-ό αυτή: ο xενοφάνης εισήγαγε στην

έρευνα την 2ηθική ι0έα45 αρνομενος να α-ο0ετε3 ότι θα μ-οροσε να ήταν

αληθινό κάτι -ου ε3ναι ηθικά αρνητικό. Με αυτή την σλλη/η -ροσ030ει στην

γν6ση μ3α αν7τερότητα. Το α-οτέλεσμα αυτής τής θέσης του ήταν να α-ορρ3/ει τον

 Wμηρο και τον #σ3ο0ο5 -ου τότε α-οτελοσαν την 1άση τής ελληνικής -αι0ε3ας και

θε7ρονταν 7ς τα θεμέλια5 ε-άν7 στα ο-ο3α οικο0ομήθηκε η 30ια η ελληνική

 υ-όσταση. dστόσο5 οι 0ο ε-ικο3 -οιητές θα συνε3σουν γιά -ολ ακόμη καιρό να

α-οτελον τις 1άσεις τής καλλιτενικής 0ημιουργ3ας. ' &ιογένης ο jαέρτιος γράφει:

25 ?ενοφάνης ο ολοφ"νιος, γιός τού -ε)ίου – ή

τού 5!θομένη, κατά τον 'πολλόδω!ο – 8+9 αφού

ε)ο!ίστηκε από την πατ!ίδα του, /ούσε στην @άγκλη τής  Aικελίας και στην ατάνη 8+9 έγ!αφε έπη και ελεγείες και

ιάμβους λογοκ!ίνοντας όσα αυτοί Bο *σίοδος και ο

2μη!οςC είχαν πει γιά τους 7εούς+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 ]9

(ε ένα -ο3ημα το xενοφάνη 0ια1ά?ουμε τα -αρακάτ7:

25 2μη!ος και ο *σίοδος απέδωσαν στους 7εούς 

όλα όσα αποτελούν όνειδος και (όγο γιά τους ανθ!"πους,

την κλοπή, την μοιχεία, την αλληλοε)απάτηση+4.

Page 21: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 21/72

8xενοφάνης5 Α-όσ-ασμα ++9

Αυτός ο l7νας5 λοι-όν5 υ-ήρ=ε ο -ρ6τος άνθρ7-ος -ου 0ιατ-7σε την

ά-ο/η ότι 0εν ε3ναι οι εο3 εκε3νοι -ου 0ημιοργησαν τους ανθρ6-ους5 αλλά – 

αντ3θετα – ε3ναι οι άνθρ7-οι αυτο3 -ου έουν 0ημιουργήσει τους εος κατZ εικόνα

και ομο37ση 0ική τους:

25ι θνητοί νομί/ουν ότι οι 7εοί γεννιούνται και

ότι έχουν ένδυμα και φωνή και σ"μα ανθ!"πινα+4.

8xενοφάνης5 Α-όσ-ασμα +F9

AιZ αυτό 0ηλ6νει ότι οι εο3 0ημιουργονται κατZ εικόνα και ομο37ση

το ανθρ6-ου και ότι

25ι 'ιθίοπες θέλουν τους 7εούς τους σιμούς και

 μελανόχ!ωμους, εν" οι 7!άκες τους θέλουν με γαλανά μάτια και με πυ!!όχ!ωμα μαλλιά+4.

8xενοφάνης5 Α-όσ-ασμα +Y9

Προσθέτει5 ακόμη5 ότι εάν τα 1ό0ια και τα λιοντάρια ή=εραν να

?7γραφ3?ουν5 θα ε3αν 0ημιουργήσει τους εος τους με μορφές -αρόμοιες -ρος τις

0ικές τους5 εν6 -ρ6τος αυτός 0έεται α=ι7ματικά ότι όλα τα -ράγματα ε3ναι ένα και

μονα0ικό5 και αυτό ε3ναι ο εός. ' Αριστοτέλης ο (ταγειρ3της5 στο έργο του 2Μετά

τα Φυσικά45 σημει6νει:

25 ?ενοφάνης ήταν ο π!"τος που ενοποίησε τα

πάντα – γιά τον Πα!μενίδη λέγεται ότι ήταν μαθητής του – 

δεν διασαφήνισε τίποτε, ούτε φαίνεται να έθι)ε καμμία από

τις φύσεις των δύο α!χ"ν αλλά, αποβλέποντας σε

ολόκλη!ο τον ου!ανό, λέει ότι ο 7εός είναι το ένα+4.

8Αριστοτέλης5 Μετά τα Φυσικά5 Α9

xεκιν6ντας α-ό την ι0έα του γιά την ηθική5 και υ-οθέτοντας ότι – σε

αντ3θεση με όλους τους μθους γιά τους εος – -ρέ-ει να υ-άρει μόνον ένας

εός5 ηθικός5 ή0η ε3ε -ρο1λέ/ει αυτό -ου -ολ αργότερα θα α-ο0έονταν οιριστιανο35 τον μονοθε@σμό5 την -αρ=η ενός εο5 ενός εο -ου 0εν ομοιά?ει με

κανέναν θνητό5 οτε στο σ6μα οτε στις σκέ/εις. &ιατυ-6νοντας την ι0έα του γιά

τον ένα και μονα0ικό εό5 καθ3σταται -ολ -ιό σγρονος α-ό την μεσαι7νική

ριστιανική εολογ3α. Τόσο σε τοτη την -ερ3-τ7ση5 όσο και σε άλλες5 η σγρονη

ριστιανική εολογ3α 1ρ3σκεται -ιό κοντά στην ελληνική ι0έα5 -αρά στην ιου0α@κή5

εφόσον ο xενοφάνης α-ο0έεται ότι αυτός ο εός οτε κινε3ται οτε αλλά?ει θέσεις5

αλλά -ραγματο-οιε3 – μόνον με την σκέ/η του και 7ρ3ς κό-ο – όλο αυτό -ου ε3ναι

2?7ή μέσα στον Κόσμο4. Προσθέτει ε-3σης ότι αυτός ο μονα0ικός εός 1λέ-ει τα

-άντα5 νοε3 τα -άντα και ακοει τα -άντα:

Page 22: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 22/72

23νας είναι ο 7εός, μέγιστος μετα)ύ 7ε"ν και

ανθ!"πων, ούτε στο σ"μα όμοιος με τους θνητούς, ούτε

στον νου+45

2 Πάντοτε πα!αμένει στον ίδιο τόπο, καθόλου δεν

κινείται, ούτε του π!έπει κάθε φο!ά να παί!νει και άλληθέση+45

2 'λλά χω!ίς καταπόνηση, τα πάντα κινεί με την

νοητική δύναμη+45

25λόκλη!ος βλέπει, ολόκλη!ος νοεί και

ολόκλη!ος ακούει+4.

8xενοφάνης5 Α-οσ-άσματα )[5 )Y5 ), και )F9

Αντ3θετα με την εολογ3α του5 οι ι0έες -ου υ-οστηρ3?ει γιά την φσητο ήλιου και τ7ν αστέρ7ν 0εν ε3ναι σμφ7νες με τα -ορ3σματα τ7ν σγρον7ν

ερευν6ν. dστόσο5 γιά μ3α ακόμη φορά – όταν -ρόκειται γιά καθαρά μεταφυσικές

θε7ρήσεις – εκφρά?εται με ένα τρό-ο -αντελ6ς σγρονο5 αφο α-ο0έεται ότι:

24ο σαφές, λοιπόν, δεν το είδε κανείς, ούτε θα το

γνω!ίσει, γύ!ω από τους 7εούς και απ. όσα λέω γιά τα

πάντα# 'κόμη και αν κάποιος τύχει να πει την πιό τέλεια

αλήθεια, ο ίδιος δεν το γνω!ί/ει# $ιά όλα υπά!χουν

δο)ασίες+4.

8xενοφάνης5 Α-όσ-ασμα [F9

Η-50/&)!.6 . Ε3>().6

' #ράκλειτος καταγόταν α-ό την >φεσο. yκμασε γρ7 στο ,** -.<.

και -αρέμεινε γν7στός κυρ37ς 7ς ο 2σκοτεινός φιλόσοφος4. %κτός α-ό 2σκοτεινός4

ονομα?όταν και 2αινικτήςC4. (Z αυτόν α-ο030εται η σκέ/η ότι το -υρ υ-ήρ=ε η -ηγή

όλ7ν τ7ν -ραγμάτ7ν5 ό-7ς και ότι αυτός ο Κόσμος 1ρ3σκεται σε 0ιαρκή κ3νηση5

0ηλα0ή ότι 2-άντα ρει4 ή 2-άντα 7ρε34. Α-ό την άλλη -λευρά5 υ-οστήρι?ε και τηνι0έα ότι όλα τα -ράγματα ε3ναι ένα:

2 'φού ακούσετε τον λόγο, και όχι εμένα, είναι

σοφό να ομολογήσετε ότι τα πάντα είναι ένα+4.

8#ράκλειτος5 Αq9+*

Το #ράκλειτου ε3ναι και η ακόλουθη ρήση:

C &ηλα0ή: 2αυτός -ου ε-ικοιν7νε3 με αιν3γματα ή με υ-αινιγμος4.+* Aιά το αραιοελληνικό κε3μενο τ7ν α-οσ-ασμάτ7ν το #ράκλειτου -αρα-έμ-7

στο 1ι1λ3ο 2&ιανέλος Aε7ργο0ης A.5  *!άκλειτος 6φέσιος – είμενα5

Πανε-ιστημιακές %κ0όσεις εσσαλ3ας4.

Page 23: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 23/72

2 * οδός π!ος τα άνω και π!ος τα κάτω είναι μία

και είναι η ίδια+4.

8#ράκλειτος5 ΑFF9

(ε -ιό γενική μορφή5 -αρα0έεται ότι:

2 -ιασυνδέσεις είναι όλα και όχι όλα, συγκλίνον

αποκλίνον, συνάδον απάδον, από τα πάντα ένα και από ένα

τα πάντα+4.

8#ράκλειτος5 Α[)9

%-3σης5 όλα τα -ράγματα μετα1άλλονται και γιZ αυτό:

2 -εν είναι δυνατόν δύο φο!ές να μπεις στον ίδιοποταμό+4.

8#ράκλειτος5 ΑF+9

(το -υρ και στον -όλεμο ο #ράκλειτος 1λέ-ει τις 0υνάμεις -ου

0ιατηρον τα στοιε3α σε ?7ή και -ου ο0ηγον στην -ρόο0ο. (μφ7να με την

γλ6σσα εκε3νης τής ε-οής5 η ενέργεια 0εν έει ακόμη αυτό το όνομα5 αλλά

α-οκαλε3ται -υρ. jέει5 λοι-όν5 αρακτηριστικά:

25 πόλεμος είναι πατέ!ας των πάντων, αλλά και

 βασιλιάς των πάντων# Dλλους, λοιπόν, απέδει)ε 7εούς και

άλλους ανθ!"πους, άλλους έκανε δούλους και άλλους 

ελεύθε!ους+45

24ο πυ! ανταλλάσσεται με τα πάντα, και τα πάντα

 με το πυ!, όπως ο χ!υσός με τα π!άγματα, και τα π!άγματα

 με τον χ!υσό+4.

8#ράκλειτος5 ;++F και Α[[9

Το αρακτηριστικό το #ράκλειτου5 το ο-ο3ο ι0ιαιτέρ7ς τόνι?αν οιαρα3οι5 ήταν η α-έθειά του γιά τον όλο. Αυτό εκ0ηλ6νει υ-οστηρ3?οντας ότι:

25ι κύνες γαβγί/ουν π!ος όποιον δεν

γνω!ί/ουν+45 23νας – γιά μένα – ισούται με δέκα

 χιλιάδες, εάν αυτός είναι ά!ιστος+4.

8#ράκλειτος5 ;YC και ;]Y9

Αυτή5 όμ7ς5 η α-έθειά του 0εν -ήγα?ε α-ό κά-οια 0ήθεν 2κακή γν6μη4

το #ράκλειτου γιά τον άνθρ7-ο. Αυτό φα3νεται στο ακόλουθο α-όσ-ασμα:

Page 24: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 24/72

25 ομο!φότε!ος πίθηκος είναι άσχημος, όταν

συγκ!ίνεται με το γένος των ανθ!"πων+4.

8#ράκλειτος5 ;+*)9

ΠαρZ όλZ αυτά:

25 πιό σοφός άνθ!ωπος θα φανεί πίθηκος 

απέναντι στον 7εό, και στην σοφία και στο κάλλος και σε

όλα τ. άλλα+4.

8#ράκλειτος5 ;+*[9

Ακόμη και όταν αναγν7ρ3?ει ότι η κρ3ση και η σκέ/η ε3ναι κοινά

αρακτηριστικά όλ7ν τ7ν ανθρ6-7ν5 0εν θε7ρε3 ότι όλοι σκέφτονται καλά:

24ο καλύτε!ο δεν θα ήταν να γίνονταν όλα όσαθέλουν οι άνθ!ωποι+4.

8#ράκλειτος5 ;qY9

Κατά τον #ράκλειτο:

2 * σωφ!οσύνη είναι μέγιστη α!ετή, η σοφία είναι

να λες και να κάνεις τα αληθινά υπακούοντας στην φύση

τους+45

2 'υτόν τον όσμο, τον ίδιο γιά όλους, δεν τον

κατασκεύασε ούτε κάποιος 7εός ούτε κάποιος άνθ!ωπος,

αλλά πάντοτε ήταν και είναι και θα είναι αεί/ωο πυ!, που

ανάβει και σβήνει με μέτ!ο+4.

8#ράκλειτος5 ;]* και Α))9

Page 25: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 25/72

B7 Ο) )!$/)X!&6 π-.(10-$!)0.' 3)/(.3.)

!*6 Μ&%5/"6 Ε//5:$6

,W4$%-$6

Μετα= τ7ν -ροσ7κρατικ6ν φιλοσόφ7ν5 ο &ιογένης ο jαέρτιος

=ε7ρ3?ει 0ο ομά0ες: την ομά0α τής Ανατολ3ας και την ομά0α τής $ταλ3ας. Ανάμεσα

στους 0ετερους 0ιακρ3νεται ο Πυθαγόρας5 ο ο-ο3ος έ0ρασε στην $ταλ3α γρ7 στο

,** -.<.5 αλλά ήταν l7νας στην καταγ7γή5 αφο ε3ε γεννηθε3 στο νησ3 τής (άμου.

(την ιστοριογραφ3α5 ο Πυθαγόρας έει 0ι-λή -ροσ7-ικότητα: γιά ορισμένους ε3ναι

ένα ε30ος 2ασκητή45 -ου ε-ι030εται στην μαγε3α5 εν6 γιά κά-οιους άλλους ε3ναι ένας

μαθηματικός.

# αντιμετ6-ιση το Πυθαγόρα 7ς μάγου φα3νεται να ε3ναι το

α-οτέλεσμα μ3ας ανάμει=ης 0ιαφόρ7ν στοιε37ν5 τα ο-ο3α ε-ινοήθηκαν κατά την

ριστιανική ε-οή. ΚατZ αυτή την θε6ρηση5 ο Πυθαγόρας – ό-7ς και αρκετο3 άλλοιι0ρυτές μυστικιστικ6ν ή μαγικ6ν σολ6ν – 0εν έγρα/ε τ3-οτε5 εν6 σε0όν όλες οι

ι0έες και οι θε7ρ3ες5 -ου του α-ο030ονται5 ε3ναι καθZ ολοκληρ3αν ε-ινοημένες α-ό

άλλους. (ε αυτό το κλ3μα5 ο φιλόσοφος εμφαν3?εται να εκ-ροσ7-ε3 μ3α

2θρησκευτική4 θε6ρηση τής φσης5 η ο-ο3α α-οτελε3 ένα ε30ος αντ30ρασης στην

ε-ιστημονική σκέ/η.

 y0η α-ό την αρα3α ε-οή5 λεγόταν γιά τον Πυθαγόρα ότι5 εν6 όντ7ς

μελέτησε -ολ5 0εν έμαθε τ3-οτε. Τέτοια ήταν και η γν6μη το #ράκλειτου. '

&ιογένης ο jαέρτιος γράφει:

25 Πυθαγό!ας, γιός τού :νησά!χου, επιδόθηκε

στην έ!ευνα πε!ισσότε!ο απ. όλους τους ανθ!"πους,

Page 26: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 26/72

επέλε)ε αυτά τα συγγ!άμματα και κατασκεύασε την σοφία

του, που είναι πολυμάθεια και κακοτεχνία+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 ]9

' Πυθαγόρας υ-ερασ-3στηκε μετα= τ7ν %λλήν7ν την θε7ρ3α τήςμετενσάρκ7σης5 την ο-ο3α φα3νεται να 0ανε3στηκε α-ό τους Αιγ-τιους5 -ου

-3στευαν ότι ο άνθρ7-ος – όταν -εθα3νει – μετενσαρκ6νεται σε κά-οιο ?6ο5

-ραγματο-οι6ντας έτσι έναν κκλο ε-ανενσαρκ6σε7ν5 ο ο-ο3ος 0ιαρκε3 τρεις

ιλιά0ες έτη5 μέρι η ανθρ6-ινη /υή εκ νέου να ενσαρκ7θε3 σε έναν άνθρ7-ο. '

-υθαγορισμός συσετ3?εται με τον 'ρφέα5 γιά τον ο-ο3ον – στην -ραγματικότητα – 

το μόνον -ου μ-ορομε να -ομε ε3ναι ότι υ-ήρ=ε μυθικό -ρόσ7-ο5 το ο-ο3ο

1ε1α37ς 0εν έ?ησε -οτέ. Wμ7ς5 ε3τε υ-ήρ=ε ε3τε όι5 οι αρα3οι ή0η γν6ρι?αν ότι τα

γρα-τά κε3μενα5 -ου α-ο030ονταν στον 'ρφέα5 ε3αν συνταθε3 α-ό τους μαθητές

το Πυθαγόρα.

# $στορ3α αναφέρει ότι ο Πυθαγόρας εγκατέλει/ε την (άμο5 στην ο-ο3α

1ασ3λευε ο Πολυκράτης5 και μετεγκαταστάθηκε στην $ταλ3α5 στον Κρότ7να5 ό-ου30ρυσε μ3α θρησκευτική α3ρεση. %κε35 όταν ήταν ή0η ηλικι7μένος5 έγινε

ε-ανάσταση. Τότε ο φιλόσοφος εκ0ι6τηκε και κατέφυγε στο Μετα-όντιο5 ό-ου

α-ε137σε μετά α-ό αρκετά έτη. (την $ταλ3α ε-ινοήθηκαν -ολλο3 θρλοι γιά τον

Πυθαγόρα. Μετα= άλλ7ν5 τον α-οκαλοσαν 2z-ερ1όρειο Α-όλλ7να45 εν6

έφτασαν στο σημε3ο να 1ε1αι6νουν ότι κατε3ε το άρισμα τής 2-ανταο

-αρουσ3ας45 αφο ορισμένοι ισυρ3?ονταν ότι τον ε3αν 0ει και στο Μετα-όντιο και

στον Κρότ7να την 30ια 6ρα.

 W-7ς συμ1α3νει σε όλες τις αιρέσεις5 τα μέλη της 0ιατηροσαν την

ενότητά τους μέσ7 τής εφαρμογής συγκεκριμέν7ν τελετ6ν. Αυτές οι τελετές

ονομά?ονταν 2ακοσματα4. yταν συνταγμένα σε μ3α αρκετά 0υσνόητη γλ6σσα5

6στε να καθ3στανται -ερισσότερο μυστηρι60η.

,$-+&#':"6 . Ε/&5!"6

Με τον Παρμεν30η και τον kήν7να τον %λεάτη εισερόμαστε -ιά στην

0ιαλεκτική μέθο0ο5 γρ7 στο ,** μ.<. ' Παρμεν30ης έθεσε τις -ρ6τες 1άσεις γιά

τοτες τις 1αθυστόαστες ερ7τήσεις5 αλλά ήταν ο kήν7ν εκε3νος -ου ανέ-τυ=ε τις

2α-ορ3ες4. # %λέα ήταν κ7μό-ολη -ου θεμελι6θηκε α-ό Φ7καε3ς τής $7ν3ας5 οι

ο-ο3οι – κατά την άφι=η τ7ν Περσ6ν στην -όλη τους – -ροτ3μησαν να ε-ι1ι1άσουνόσα -ράγματα μ-οροσαν στα -λο3α τους5 και να εγκαταλε3/ουν την 6ρα τους5

-αρά να υ-οταθον σε =ένους τυραννικος κυ1ερνήτες.

Με τον Παρμεν30η τα -ρο1λήματα τ3θενται σε ακόμη -ιό φιλοσοφική

1άση – έντονα ρ7ματισμένη5 7στόσο5 α-ό την θεολογ3α – ακόμη και αν τα

α=ι6ματά του αγγ3?ουν το -αράλογο5 εφόσον τόσο ο Παρμεν30ης5 όσο και ο kήν7ν5

ε3αν ε-ιειρήματα5 αλλά 0εν ε3αν α-ο0ε3=εις. Πράγματι5 ο Παρμεν30ης συγέει την

λογική α-ό0ει=η με την οντολογική5 και το κάνει με τέτοιο τρό-ο5 6στε να

-ροκαλέσει την αντ30ραση όσ7ν υ-ερασ-3?ονται την ε-ιστημονική μέθο0ο5 αφο

ένα -ράγμα 0εν υ-άρει ή -αει να υ-άρει5 ε-ει0ή αυτό α-ο0εικνεται α-ό λογικά

συμ-εράσματα. Αντ3θετα5 γιά τον Παρμεν30η το λογικό ε3ναι -ραγματικό5 και το

-ραγματικό ε3ναι λογικό. dς εκ τοτου γράφει:

Page 27: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 27/72

2 6μπ!ός, λοιπόν1 εγ" θα πω κ. εσύ άκουσε και

π!όσε)ε τον λόγο μου# >α ποιές είναι οι δύο οδοί, οι

αποδεκτές από την νόηση1 η π!"τη ότι ένα π!άγμα είναι

και ότι δεν γίνεται να μην είναι – αυτός είναι ο δ!όμος τής 

πειθούς, που ακολουθεί την αλήθεια – και η δεύτε!η ότι δεν

είναι και ότι είναι υποχ!εωτικό να μην είναι# =έω, λοιπόν,ότι η δεύτε!η οδός είναι ατ!απός αδιό!ατη, επειδή

αδυνατείς να γνω!ίσεις το μη ον – αυτό είναι ακατό!θωτο

 – ούτε να το εκφ!άσεις+4.

8Πρόκλος5 εις Τ3μαιον5 +9

Αυτό το -ρό1λημα 0ιατηρήθηκε μέρι την ε-οή μας5 και υ-ήρ=ε ο

Aερμανός φιλόσοφος G{{KPHSL nKPM εκε3νος -ου το έλυσε5 στο έργο του 2 !ιτική

τού αθα!ού =όγου4 8+q]+9. Ακόμη και έτσι5 όμ7ς5 ένας φιλόσοφος σαν τον oSUSL

έ-εσε εκ νέου στο 30ιο λάθος5 καθ6ς και όσοι ακολοθησαν την σολή του5 τόσο οι

2αριστερο34 – γιά -αρά0ειγμα: οι μαρ=ιστές – όσο και οι καθολικο3 νέο`αριστοτελικο35 α-ό την -λευρά τής 20ε=ιάς4. AιZ αυτό μερικο3 ελεατικο3 θα -ουν:

2 :ία μόνον οδός πα!αμένει, εκείνη τού

EείναιF+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

Με αυτόν τον τρό-ο καταλήγουν σε λογικότερα συμ-εράσματα:

24ίποτε δεν διαι!είται, επειδή τα πάντα είναι

όμοια+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

\*#1# . Ε/&5!"6

Περισσότερο 0ιάσημος ακόμη και α-ό τον 0ι0άσκαλό του υ-ήρ=ε ο

kήν7ν ο %λεάτης. # -ιό σημαντική συνεισφορά του στην Φιλοσοφ3α ήταν τέτοια5

6στε στις ονομα?όμενες 2α-ορ3ες4 ή 2-αρά0ο=α4 το kήν7να και στον σετικό-ρο1ληματισμό του 1ασ3στηκε η ε7ρ3α τής (ετικότητας το eLpSTM GOPIMSOP. Τα

-αρά0ο=α ε3ναι τα ακόλουθα:

8α!9 ο Αιλλες και η <ελ6να

81!9 το 1έλος

8γ!9 οι 0ρομε3ς το (τα03ου

(την -ρ6τη -ερ3-τ7ση αντιμετ7-3?εται ο ε=ής συλλογισμός:

 >ουμε μ3α 0ε0ομένη α-όσταση. %μ-ρός α-ό τον Αιλλέα5 ο ο-ο3ος

τρέει5 ορμά μ3α ελ6να. ' Αιλλες την ακολουθε35 αλλά -οτέ 0εν θα κατορθ6σει

 να την -ροφτάσει αφο5 όταν ο Αιλλες φτάσει στο σημε3ο ό-ου -ριν 1ρισκόταν ηελ6να5 αυτή θα έει μετατο-ιστε3 κατά ένα 0ιάστημα – όσο μικρό και αν το

Page 28: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 28/72

φαντα?όμαστε ότι θα ε3ναι – ο-ότε εκ νέου ο Αιλλες αναλαμ1άνει το 30ιο

εγε3ρημα α-ό το νέο σημε3ο ό-ου 1ρ3σκεται. # ελ6να5 όμ7ς5 -άντοτε

μετατο-3?εται κατά ένα 0ιάστημα και 0ιατηρε3 το -ρο1ά0ισμα5 6στε ο Αιλλες να

μην 0ναται -οτέ να την -ροφτάσει.

(την 0ετερη -ερ3-τ7ση τ3θεται ο ακόλουθος -ρο1ληματισμός:

z-οθέτουμε ότι ένας το=ότης ρ3νει ένα 1έλος. %3ναι -ροφανές ότι αυτόθα κινηθε3. Αν5 όμ7ς5 το 1έλος καταλαμ1άνει έναν 6ρο μέσα στο 0ιάστημα5 0εν θα

μ-οροσε να κινηθε3 α-ό αυτόν τον 6ρο5 ε-ει0ή θα έ-αυε να υ-άρει στον 6ρο.

%-3σης5 το 1έλος 0εν 0ναται να κινηθε3 οτε στον 6ρο5 στον ο-ο3ον ακόμη 0εν

1ρ3σκεται. Eρα5 λογικά5 ένα 1έλος 0εν 0ναται να μετατο-ιστε3.

(την τρ3τη -ερ3-τ7ση -ρο1άλλεται ο -αρακάτ7 συλλογισμός:

%άν α-έναντι α-ό έναν -αρατηρητή5 ο ο-ο3ος -αραμένει ακ3νητος5

-ερνον ταυτόρονα 0ο 0ρομε3ς5 οι ο-ο3οι τρέουν ο ένας αντ3θετα α-ό τον άλλον5

η τατητα το -ρ6του – 7ς -ρος τον ακ3νητο -αρατηρητή – έει ένα σταθερό

μέγεθος. (την -ερ3-τ7ση5 λοι-όν5 -ου όντ7ς έει σταθερό μέγεθος5 η τατητα το

30ιου 0ρομέα 7ς -ρος τον άλλον – ο ο-ο3ος τρέει -ρος την αντ3θετη κατεθυνση – 

ε3ναι η άθροιση τ7ν 0ο ταυτήτ7ν.

?A7 Ο) π-.(10-$!)0.' 3)/(.3.) !*6 Κ/$()0*6 Επ.*6

Ο P-W(6 $)X#$6Q !.2 ,&-)0/*

%άν ε3ναι όντ7ς αλήθεια ότι στην $στορ3α τής Φιλοσοφ3ας η τομή5 -ου

γ3νεται με την -ροσ7-ικότητα το (7κράτη 8FYC`[CC -.<.9 και ι0ιαιτέρ7ς έτσι ό-7ς

την -εριγράφει ο Πλάτ7ν 8F)q`[Fq -.<.95 αντι-ροσ7-εει μ3α κορυφα3α

ρονολογ3α5 στην $στορ3α το %λληνικο Πολιτισμο έουμε μ3α -ροηγομενη

ρονολογ3α5 η ο-ο3α σηματο0οτε3 την έναρ=η το <ρυσο Αι6να το %λληνικο

Πολιτισμο. Αυτή την ρονολογ3α 3σ7ς -ρέ-ει να την ταυτ3σουμε με την ε-οή τής

οικο0όμησης το Παρθεν6να 8α-ό το FFq μέρι το F[] -.<.95 0ηλα0ή με τον 2αι6να

το Περικλή4 8FC*`F)C -.<.9. Μετα=5 λοι-όν5 τής ε-οής το Ανα=αγόρα 8,**`F)]

-.<.9 και τής ε-οής το Πλάτ7να 0εν υ-άρει μεγάλο ρονικό κενό. (την 0ιάρκεια

και τ7ν 0ο αυτ6ν ε-ο6ν ο ελληνικός -ολιτισμός εκτελε3 μ3α -λήρη ανά-τυ=η.(τον 6ρο το εάτρου αρ3?ουμε με τον Αισλο5 ο ο-ο3ος ά0ει την

 ναυμα3α τής (αλαμ3νας5 στα ε-ιν3κια τής ο-ο3ας συμμετέει ο νεαρός (οφοκλής5

εν6 λέγεται ότι την 30ια ρονιά γεννιέται και ο %υρι-30ης. ' Αισλος και ο

(οφοκλής ανταγ7ν3?ονται στην τραγ703α5 μέρι -ου ο 0ετερος5 όντας μαθητής το

-ρ6του5 κερ03?ει τον 0ιαγ7νισμό τραγικής -ο3ησης το FY] -.<. Αυτο3 οι

0ιαγ7νισμο3 τραγικής -ο3ησης ε3αν ε-ινοηθε3 στην Αθήνα5 κατά το έτος ,[F -.<.5

α-ό τον Πεισ3στρατο5 ο ο-ο3ος υ-ήρ=ε ο -ρ7το-όρος τής -ολιτισμικής λάμ/ης τής

-όλης. ' (οφοκλής5 όντας κατά 0εκα-έντε έτη μεγαλτερος α-ό τον %υρι-30η5

-έθανε μόλις ένα έτος -ριν α-ό αυτόν.

(τον 6ρο τής Αριτεκτονικής αρκε3 η αναφορά στην κατασκευή το

Παρθεν6να5 ενός έργου -ου -ερατ6θηκε ε=αιτ3ας τής ε-ιμονής το Περικλή. Την0ιεθυνση το έργου ανέλα1ε ο Φει03ας5 ο ο-ο3ος υ-ήρ=ε -ροσ7-ικός φ3λος το

Page 29: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 29/72

μεγάλου Αθηνα3ου -ολιτικο άν0ρα. ' 0ιάσημος καλλιτένης 0ημιοργησε έναν

μεγάλο αριθμό αγαλμάτ7ν και αναγλφ7ν5 εν6 την 0ομική κατασκευή το ναο

ανέθεσε στον $κτ3νο και τον Καλλικράτη. >τσι5 λοι-όν5 μετα= τ7ν ετ6ν FFq -.<.

και F[] -.<. – όσο 0ιάρκεσε η κατασκευή αυτο το θαυμάσιου οικο0ομήματος – 

έουμε μ3α α-οκορφ7ση τής καλλιτενικής 0ημιουργ3ας μέσα στην $στορ3α το

ανθρ7-3νου γένους. Aιά τοτους κυρ37ς τους λόγους θε7ρομε ότι τα ρόνια τήςμεγάλης -ολιτιστικής ακμής – 7ρ3ς να υ-ολογ3?ουμε την Φιλοσοφ3α – υ-ήρ=αν

εκε3να κατά τα ο-ο3α 0ημιουργήθηκαν τα έργα το Περικλή.

Α#$Z$%-$6 . Κ/$].+>#).6

' 2ρυσός4 αι6νας έλα1ε αυτό το όνομα ε=αιτ3ας το μεγάλου

-ρ7ταγ7νιστή του5 το Περικλή5 και γιZ αυτόν τον λόγο ε3ναι ε=αιρετικά σημαντικό

 να 0ομε -οιός ήταν ο 0ι0άσκαλος το 30ιου το Περικλή. Ας μιλήσουμε5 λοι-όν5 γιά

τον Ανα=αγόρα.' Ανα=αγόρας ε3ναι γν7στός κυρ37ς 7ς ο φιλόσοφος το 2νοός45

0ηλα0ή το -νεματος. # ε-ιρροή του στην ανά-τυ=η τής ελληνικής σκέ/ης υ-ήρ=ε

μεγάλη5 και το γεγονός ότι οι ι0έες του ε3ναι λιγότερο γν7στές α-ό εκε3νες το

Πλάτ7να 3σ7ς να οφε3λεται στο ότι αργότερα – κατά την ε=ά-λ7ση το

<ριστιανισμο – ο Πλάτ7ν υ-ήρ=ε ο φιλόσοφος ο ο-ο3ος ενέ-νευσε την νέα

θρησκε3α -ερισσότερο και α-ό τον 30ιο τον <ριστό5 αλλά και α-ό τις ε1ρα@κές

-αρα0όσεις.

&εν θα έ-ρε-ε5 λοι-όν5 -οτέ να λησμονομε ότι ο Περικλής ήταν

μαθητής το Ανα=αγόρα. ' Πλάτ7ν σημει6νει σετικά:

22λες οι μεγάλες τέχνες χ!ειά/ονται εκτεταμένες 

συ/ητήσεις και αν"τε!ες γν"σεις φυσικής# 'υτή η υ(ηλή

νοημοσύνη και η τελειότητα σε όλους τους τομείς φαίνεται

ότι π!οέ!χεται από τούτα# 'υτά απέκτησε επιπλέον ο

 Πε!ικλής, πέ!α από την φυσική ευφυGα του, αφού νομί/ω

ότι πα!ακολούθησε τον 'να)αγό!α, που ήταν τέτοιος 

άνθ!ωπος, και γέμισε ο νους του από αν"τε!ες γν"σεις 

και έφτασε να γνω!ίσει την φύση τού νοός και τής άνοιας – 

τα οποία ο 'να)αγό!ας δίδασκε κατά κύ!ιο λόγο – και από

αυτά άντλησε τα πιό π!όσφο!α γιά την !ητο!ική τέχνη+4.

8Πλάτ7ν5 Φα30ρος5 )q*9

%=3σου ε-ηρεασμένος α-ό τον Ανα=αγόρα θε7ρε3ται και ο τρ3τος

μεγάλος 0ραματουργός5 ο %υρι-30ης. (ε τοτον τον κκλο5 ο ο-ο3ος 0έτηκε την

ε-ιρροή το 30ιου 0ι0ασκάλου5 συγκαταλέγεται τόσο ο #ρό0οτος5 όσο και ο

(οφοκλής5 οι ο-ο3οι ήταν φ3λοι το Περικλή.

' Ανα=αγόρας αντι-ροσ7-εει την κορφ7ση τής ιονικής ε-ιστημονικής

σκέ/ης εκε3νης τής ε-οής. ' &ιογένης ο jαέρτιος 0ιηγε3ται ότι ο Ανα=αγόρας – 

εκτός α-ό φιλόσοφος – ήταν ένας καλός ιατρός και ένας καλός ρήτορας5 καθ6ς και

ότι ο Aοργ3ας υ-ήρ=ε ε-3σης μαθητής του:

Page 30: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 30/72

25 Aάτυ!ος, στις βιογ!αφίες του, λέει ότι Bο

 'να)αγό!αςC ήταν και ιατ!ός και !ήτο!ας ά!ιστος, εν" ο

 $ο!γίας ο =εοντίνος έγινε μαθητής του+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 ]9

Παρά το ότι ο Ανα=αγόρας έγινε ευρέ7ς γν7στός α-λά 7ς 2ο φιλόσοφος

το νοός45 ε3ναι 1έ1αιο ότι υ-ήρ=ε -ρο -αντός ένας καλλιεργημένος άνθρ7-ος με

-νευματικές συλλή/εις -αγκοσμ3ου αρακτήρα. # ι0έα το 2νοός4 σε τ3-οτε 0εν τον

εμ-ό0ι?ε να ε3ναι -ρ6τZ α-Z όλα ένας λογικός5 -αρά ένας 0ιαισθητικός φιλόσοφος.

dστόσο5 η σλλη/η τής ι0έας το 2νοός4 0εν -αει να ε3ναι λαμ-ρή5 αφο στις

μέρες μας κρ3νεται 7ς -ρο@όν μεγάλης 0ιορατικότητας. ' (ιμ-λ3κιος αναφέρει στα

2Φυσικά4 του:

22λα τα άλλα έχουν ένα μέ!ος από το καθένα,

εν" ο νους είναι άπει!ος και αυτοκ!ατής και δεν

αναμειγνύεται με κανένα π!άγμα, αλλά ο ίδιος είναι μόνος και κυ!ια!χεί στον εαυτό του# 6άν δεν ήταν κυ!ία!χος τού

εαυτού του, αλλά αναμειγμένος με κάτι άλλο, θα μετείχε σε

όλα τα π!άγματα, εάν είχε αναμειχτεί με κάτι, εφόσον στο

καθένα υπά!χει ένα μέ!ος από τα πάντα, όπως έχω πει

π!οηγουμένως# 4α π!άγματα, που θ. αναμειγνύονταν μα/ί 

του, θα τον εμπόδι/αν και δεν θα επικ!ατούσε σε κανένα

π!άγμα, όπως κάνει τ"!α που είναι μόνος κυ!ία!χος τού

εαυτού του# 6ίναι, λοιπόν, το λεπτότε!ο και καθα!ότε!ο

απ. όλα τα π!άγματα, εν" κατέχει κάθε γν"ση γιά τα πάντα

και είναι μέγιστο στην ισχύ# 5 νους επικ!ατεί σε όλα τα

έμ(υχα – και στα μεγαλύτε!α και στα μικ!ότε!α – και ο

νους επικ!άτησε σε σύμπασα την πε!ιστ!οφική κίνηση,

"στε να γίνει η α!χή τής πε!ιστ!οφής# * πε!ιστ!οφή

ά!χισε π!"τα από έναν μικ!ό τόπο, εν" τ"!α γίνεται σε

 μεγαλύτε!ο και μελλοντικά θα γίνει σε ακόμη μεγαλύτε!ο#

5 νους γν"!ι/ε όλα όσα αναμειγνύονταν, αποχω!ί/ονταν

και διαχω!ί/ονταν, καθ"ς και π"ς έμελλε αυτά να είναι

και π"ς ήταν, και όσα τ"!α δεν υπά!χουν και όσα τ"!α

υπά!χουν και π"ς θα είναι, όλα τα τακτοποίησε ο νους,

όπως και αυτή την πε!ιστ!οφική κίνηση, κατά την οποία

τ"!α πε!ιστ!έφονται τα άστ!α και ο ήλιος και η σελήνηκαι ο αέ!ας και ο αιθέ!ας, οι οποίοι αποχω!ί/ονται# 'υτή

η πε!ιστ!οφή π!οκάλεσε τον αποχω!ισμό# 'ποχω!ί/εται,

 λοιπόν, το πυκνό από το α!αιό, το θε!μό από το (υχ!ό, το

 λαμπ!ό από το /οφε!ό, και το )η!ό από το υγ!ό# Hπά!χουν,

όμως, πολλά μέ!η από πολλά π!άγματα και – εκτός από

τον νου – κανένα τους δεν αποχω!ί/εται ούτε διαχω!ί/εται

εντελ"ς από τα άλλα# 5λόκλη!ος ο νους είναι όμοιος, και

όντας μεγαλύτε!ος και όντας μικ!ότε!ος# 4ίποτε άλλο,

όμως, δεν είναι όμοιο με κάτι άλλο, αλλά καθένα τους 

καθιστά και καθιστούσε π!όδηλο εκείνο το χα!ακτη!ιστικό,

το οποίο πε!ιέχει σε μεγαλύτε!η ποσότητα+4.

Page 31: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 31/72

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

# αν7τέρ7 εικόνα ε3ναι ακρι16ς εκε3νη -ου σε -ολλά σημε3α της

-αρα-έμ-ει σε σγρονες θε7ρ3ες τής Κοσμολογ3ας5 οι ο-ο3ες ε-3σης ε3ναι

2α=ι7ματικά εμ-νευσμένες45 ακόμη και αν -ρόκειται γιά 2εμ-νεσεις4 -ου

ε-ιθυμον να ε3ναι ε-ιστημονικές – κάτι -ου συμ1α3νει μετα= τ7ν σημεριν6ναστρονόμ7ν – αλλά -ου 1ασ3?ονται στην 0ια3σθηση και5 7ς εκ τοτου5 εφόσον 0εν

-αρέουν α-ο0ε3=εις5 0εν -αουν να ε3ναι κατZ ουσ3α 2μεταφυσικές4.

 >τσι5 λοι-όν5 ο Ανα=αγόρας – κατZ αυτόν τον τρό-ο – 0ιατηρε3 την

2έμ-νευση4 εντός ορ37ν και 0εν φτάνει στο σημε3ο να -αράγει 2ε=7φρενισμος4

α-ό αυτήν. 'μο37ς συμ-ληρ6νει:

2 'φού ο νους ά!χισε να κινεί, αποχω!ίστηκε απ. 

όλα τα κινούμενα, και όσο κινούσε ο νους, τα πάντα

διαχω!ί/ονταν, εν" όσο κινούνταν και διαχω!ί/ονταν,

τόσο πε!ισσότε!ο η πε!ιστ!οφική κίνηση αύ)ανε τον

διαχω!ισμό+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

2 αθ"ς αυτά έτσι πε!ιστ!έφονταν,

αποχω!ί/ονταν μέσω τής βίας και τής ταχύτητας# * 

ταχύτητα πα!άγει την βία# * ταχύτητα αυτ"ν δεν ομοιά/ει

 με την ταχύτητα κανενός π!άγματος, από εκείνα που τ"!α

υπά!χουν μετα)ύ των ανθ!"πων, αλλά οπωσδήποτε είναι

πολλαπλάσια αυτής+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

25 νους, λοιπόν, που υπά!χει πάντοτε, και τ"!α

οπωσδήποτε β!ίσκεται εκεί όπου β!ίσκονται όλα τ. άλλα,

στην πε!ιέχουσα μά/α και σε όσα συνεν"θηκαν και σε όσα

αποχω!ίστηκαν+4.

8(ιμ-λ3κιος5 Φυσικά9

' Ανα=αγόρας5 ό-7ς και οι άλλοι l7νες φιλόσοφοι5 ε-ιθυμοσε να

κατανοήσει τον Κόσμο α-οκλειστικά μέσ7 τ7ν φυσικ6ν αιτ37ν5 και όιανατρέοντας σε θεολογικές έννοιες. Aιά τον Ανα=αγόρα ο yλιος 0εν 0ιαθέτει τ3-οτε

το θε@κό5 αλλά ε3ναι ένας -υρ7μένος λ3θος5 και η (ελήνη ε3ναι ένας -λανήτης -ου

ομοιά?ει -ρος την Aη. ' φιλόσοφος έκρινε ότι όλες οι οντότητες α-οτελονται α-ό

τα 30ια στοιε3α και 0ήλ7σε ότι αυτά τα στοιε3α5 κατά τον τρέοντα ρόνο5

1ρ3σκονται σε κατάσταση 0ια7ρισμο ε-ει0ή υφ3στανται έναν στρο1ιλισμό5 ο

ο-ο3ος 0ια7ρ3?ει το -υκνό α-ό το αραιό5 το θερμό α-ό το /υρό5 και το =ηρό α-ό

το υγρό. Αυτές οι -οιότητες5 όμ7ς5 0εν ε3ναι εντελ6ς 0ια7ρισμένες οτε

α-οκομμένες – σαν να τις α-οκό/αμε με έναν -έλεκυ – αλλά ε3ναι συν0ε0εμένες

μετα= τους.

 W-οιος στις μέρες μας ακοσει τους σγρονους φιλοσόφους και τους

θε7ρητικος τής αστρονομ3ας να μιλον5 θα 0ια-ιστ6σει ότι αυτο3 οι σγρονοισοφο35 το εικοστο μετά <ριστόν αι6να5 ρησιμο-οιον συνότατα ένα λε=ιλόγιο

Page 32: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 32/72

-ολ -ιό -αι0ικό α-ό εκε3νο τ7ν -ροσ7κρατικ6ν φιλοσόφ7ν. Τέτοια ε3ναι5 7ρ3ς

αμφι1ολ3α5 η -ερ3-τ7ση τής θε7ρ3ας το καλομενου 2pOU pKPU45 η ο-ο3α – ή0η στο

όνομά της – φέρει -ολ -αι0ικά στοιε3α. ' 2ι0ιοφυής4 εμ-νευστής της την ονόμασε

μZ έναν όρο λα@κό5 την λέ=η 2pKPU4 – -ου -ρ6τZ α-Z όλα ε3ναι ηομιμητική και -ου

αντιστοιε3 στην καστιλλιανική λέ=η 2tKMK|L}P++4 – τής ο-ο3ας η 0ιατ-7ση το

-ροέκυ/ε 7ς ανάμνηση το λον0ρέ?ικου ρολογιο το mSIM{OPIMST5 -ου ονομά?εται2uOU uSP4. >να λε=ιλόγιο με τόσο -αι0ικές -αρηήσεις5 ό-7ς αυτό -ου

ρησιμο-οιε3ται α-ό τους σγρονους 2ε-ιστήμονες4 και ει0ικά α-ό τους

Αμερικανος -ου έουν σ-ου0άσει σε αμερικανικά -ανε-ιστήμια5 ε3ε ή0η

=ε-εραστε3 κατά -ολ α-ό τους l7νες φιλοσόφους5 ε06 και ).,** έτη.

' Ανα=αγόρας υ-ερασ-ι?όταν -ολλές ορθές α-ό/εις5 οι ο-ο3ες – 

μερικος αι6νες αργότερα – κατά την ε-οή το ριστιανικο σκοτα0ισμο θα

εγκαταλε3-ονταν στην λήθη. Τέτοια ήταν και η ακόλουθη γν6μη του:

25 ήλιος δίνει την λαμπ!ότητα στην σελήνη+4.

8Πλοταρος5 Περ3 το εμφαινομένου κ.τ.λ.5 +Y9

%-3σης ε3ε αντιληφθε3 ότι

2&!ιδα καλούμε την αντανάκλαση τού ήλιου στα

νέφη+4.

8Α-όσ-ασμα +C5 σόλιο ;Τ στην $λιά0α D ,Fq9

'ι αστρονομικές -ε-οιθήσεις του ήταν ακόμη -ιό ορθές. Aιά τον

Ανα=αγόρα ο yλιος5 η (ελήνη και όλα τZ άστρα ήταν -υρακτ7μένοι λ3θοι -ου

1ρ3σκονται σε κ3νηση. >λεγε5 ε-3σης5 ότι 0εν αισθανόμαστε την θερμότητα τ7ν

άστρ7ν5 ε-ει0ή αυτά 1ρ3σκονται -ολ μακριά α-ό εμάς. z-οστήρι?ε ότι η (ελήνη

0εν έει 0ικό της φ7ς5 αλλά 0έεται φ7ς α-ό τον yλιο. %3ε σ7στές θέσεις γιά την

φση τ7ν εκλε3/ε7ν και 030ασκε ότι οι εκλε3/εις το yλιου οφε3λονται στο ότι μας

τον α-οκρ-τει η (ελήνη. Aιά την 30ια την (ελήνη έλεγε ότι ε3ναι -λασμένη α-ό

6μα και ότι έει -ε0ιά0ες και άσματα. &ήλ7νε ότι στην Aη τα -οτάμια

0ημιουργονται α-ό τα 0ατα -ου φέρνουν οι 1ροές και ότι – μερικές φορές – μέσα

στην Aη υ-άρουν και εσ7τερικά 0ατα5 0ηλα0ή 2-ηγα3α45 τα ο-ο3α ε-3σης

-αρέουν στους -οταμος το υγρό στοιε3ο τους. Aιά τον -οταμό \ε3λο5

συγκεκριμένα5 έλεγε ότι αυ=άνεται κατά το θέρος5 ε-ει0ή τήκονται τα ιόνια το

 \ότου. Αναφερόμενος στην καταγ7γή τ7ν ?67ν5 υ-οστήρι?ε ότι αυτά

-ρ7τοεμφαν3στηκαν στα 0ατα. Αντιλήφθηκε5 ε-3σης5 ότι οι σ-όροι αναμειγνονται

με τον αέρα5 -αρασρονται α-ό αυτόν5 -έφτουν ε-άν7 στην γη και α-ό τους 30ιους – 

με την 1οήθεια τής 1ροής – 1λαστα3νουν τα φυτά. Aιά τον Ανα=αγόρα ο άνθρ7-ος

ε3ναι το -ιό σοφό α-Z όλα τα ?6α. Αυτή η ι0ιότητα συν0έεται με το γεγονός ότι ο

άνθρ7-ος έει έρια. (ε αυτό το σημε3ο φα3νεται ότι ο φιλόσοφος αναστρέφει τους

όρους5 αφο τον ακομε να μιλά γιά κάτι -ου μετά α-ό εικοσιτέσσερις αι6νες θα

αντηήσει στον zλισμό5 ό-7ς θα τον 0ιαμορφ6σουν οι μαρ=ιστές το εικοστο

αι6να.

Μ-ορομε α0ιαμφισ1ήτητα να υ-οστηρ3=ουμε ότι η μελλοντική

ανά-τυ=η τής Αθήνας οφε3λεται στον Ανα=αγόρα5 ο ο-ο3ος ο0ήγησε την Φιλοσοφ3α++ Αντ3στοιη τής ελληνικής ηομιμητικής λέ=ης 2μ-αμ4.

Page 33: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 33/72

-ρος αυτή την -όλη. Τα ρόνια α-ό τον Ανα=αγόρα μέρι τον (7κράτη

αρακτηρ3?ονται α-ό την εμφάνιση ενός αριθμο σοφ6ν ανθρ6-7ν5 οι ο-ο3οι

ονομάστηκαν 2σοφιστές4. # σκληρή κριτική -ου ασκήθηκε εναντ3ον τους α-ό τα

γρα-τά το Πλάτ7να5 ο ο-ο3ος ρησιμο-ο3ησε το στόμα το (7κράτη5 -ροσέ07σε

στον όρο 2σοφιστής4 μ3α σαφ6ς αρνητική έννοια. Μετα= εκε3ν7ν τ7ν αν0ρ6ν

 υ-ήρ=αν -ολλο3 -ου 0εν ά=ι?αν την -εριφρόνηση -ου τους έ0εινε ο Πλάτ7ν.Αντ3θετα5 -ολλά στοιε3α 0ικαιολογον την ά-ο/η ότι μετα= τ7ν 2σοφιστ6ν4

 υ-ήρ=αν άνθρ7-οι αντά=ιοι τής εκτ3μησης -ου έαιρε και α3ρει ο 30ιος ο Πλάτ7ν.

Ε+π&:.0/*6 . Α0-$%$#!'#.6

' %μ-ε0οκλής καταγόταν α-ό τον Ακράγαντα τής (ικελ3ας. Αν και ήταν

-ολ νε6τερος το Ανα=αγόρα5 =εκ3νησε ν7ρ3τερα α-ό αυτόν την 0ραστηριότητά

του. ' Αριστοτέλης ο (ταγειρ3της αναφέρει:

25 'να)αγό!ας ο λα/ομένιος ήταν μεγαλύτε!ος 

από τον 6μπεδοκλή, αλλά ανέπτυ)ε δ!αστη!ιότητα μετά

από αυτόν+4.

8Αριστοτέλης5 Μετά τα Φυσικά5 C]F9

' %μ-ε0οκλής υ-οστήρι?ε ότι όλα τα -ράγματα και τα συστατικά τους

κυριαρονται α-ό 0ο 0υνάμεις. # μ3α τα εν6νει – η καλομενη 2έλ=η4 – και ο

%μ-ε0οκλής την ονομά?ει 2φιλότητα4. # άλλη τα 0ια7ρ3?ει – η 2α-6θηση4 – και ο

30ιος την ονομά?ει 2νε3κος4.

22πως, λοιπόν, είπα και π!ιν, αγγί/οντας τα πέ!ατα

των λόγων, κάτι διπλό θα πω# Dλλοτε αυ)άνεται, "στε να είναι

ένα μόνο από τα πολλά, και άλλοτε πάλι διαχω!ί/εται, "στε να

είναι πολλά από το ένα, πυ! και ύδω! και γη και άπλετο ύ(ος 

τού αέ!α, και χω!ιστά από τούτα το ολέθ!ιο νείκος, ισόβα!ο με

αυτά ως π!ος τα πάντα, κ. εντός τους η φιλότητα, ίση μ. αυτά

στο μήκος και στο πλάτος# 'υτήν κοίτα με νου, και όχι με

θαμπωμένους οφθαλμούς+4.

8%μ-ε0οκλής5 Περ3 φσε7ς5 Α-όσ-. +q5 στ3οι +,`)+9

Αυτή η 0ιατ-7ση ανακαλε3 στην μνήμη μας εκε3νες τις σγρονες

κοσμογονικές θε7ρ3ες5 οι ο-ο3ες μας μιλον γιά έναν Κόσμο -ου 1ρ3σκεται σε

ε=ά-λ7ση και -ου 0ναται να φτάσει σε μ3α τέτοια κατάσταση5 6στε αυτή η 0ναμη

 νZ αλλά=ει και τα συστατικά μέρη του νZ αρ3σουν εκ νέου νZ ανα0ι-λ6νονται.

 Wταν αναγιγν6σκουμε τον %μ-ε0οκλή5 εν3οτε μας 0ημιουργε3ται η

εντ-7ση ότι εν6-ιόν μας έουμε έναν άνθρ7-ο κατά μ3α γενιά αραιότερο το

Ανα=αγόρα. >τσι5 λοι-όν5 θα 0ομε ότι ο %μ-ε0οκλής ε3ναι ένας φιλόσοφος -ου σε

-ολλά θέματα ακολουθε3 κατά κριο λόγο ένα ε30ος -υθαγορισμο5 με θε7ρ3ες και

α-ό/εις κά-7ς μαγικές και μυστικιστικές5 εν6 στον Ανα=αγόρα κυριαρε3 -άντοτε η

ε-ιστημονική σκέ/η5 ανα-τυγμένη ε-άν7 στις 1άσεις -ου έθεσαν οι Μιλήσιοιφιλόσοφοι. AιZ αυτόν τον λόγο5 στην Αθήνα5 οι -ολ3τες -ου αντι-ροσ6-ευαν την

Page 34: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 34/72

αρα3α και λα@κή σκέ/η α-ο-ειράθηκαν να κατα0ικάσουν τον Ανα=αγόρα με την

κατηγορ3α τής αθεGας 5 0ηλα0ή τής έλλει/ης -3στης -ρος τους εος5 τής

-ροσ-άθειας ε=ήγησης το Κόσμου μέσ7 τ7ν αιτι6ν5 τ7ν 0ράσε7ν και τ7ν

αντι0ράσε7ν -ου σήμερα θZ α-οκαλοσαμε ε-ιστημονικές. Αυτό5 όμ7ς5 0εν ε3ναι

κάτι -αρά=ενο. Ακόμη και ε3κοσι αι6νες μετά τον Ανα=αγόρα και τον %μ-ε0οκλή5 η

ριστιανική %υρ6-η -ορευόταν μέσα στο 30ιο κλ3μα α0ιαλλα=3ας. %άν κά-οιοιφιλόσοφοι5 ό-7ς ο ~SvMVP5 κατόρθ7σαν να καταστήσουν α-ο0εκτές τις α-ό/εις

τους5 αυτό συνέ1η μόνον και μόνον ε-ει0ή οι ριστιανικές -ε-οιθήσεις τους τος

ο0ηγοσαν να -αρατηρήσουν κά-οια 2θε@κή θεμελ37ση4 μέσα στους νόμους τής

Φσης.

Λ&20)ππ.6 . Μ)/*().6

0$) ^"+0-)!.6 . Α<:"-'!"6

Ανάμεσα σε αυτος τους σοφος άν0ρες – οι ο-ο3οι 0έτηκαν τόσεςκριτικές – υ-ήρ=αν ορισμένοι5 ό-7ς οι -ρ7τεργάτες τής Ατομικής ε7ρ3ας5 τ7ν

ο-ο37ν οι φιλοσοφικές 1άσεις ε-ι137σαν μέρι την 30ια την σγρονη ε-ιστήμη. #

1άση τής Ατομικής ε7ρ3ας φα3νεται ότι γεννήθηκε α-ό τον jεκι--ο5 ο ο-ο3ος

ήκμασε γρ7 στο F,* -.<. και ήταν – ακρι16ς ό-7ς εκε3νοι οι μεγάλοι φυσικο3 τ7ν

-ροηγομεν7ν αι6ν7ν – γέννημα και θρέμμα τής Μιλήτου. Μερικο3 σολιαστές

συμ-εριλαμ1άνουν τους -ρ7τεργάτες τής Ατομικής ε7ρ3ας μετα= τ7ν σοφιστ6ν5

αλλά αυτό το γεγονός μο φα3νεται ά0ικο5 αφο οι -ρ6τοι ε3ναι εκε3νοι ακρι16ς5 οι

ο-ο3οι ε=ακολοθησαν να εκ-ροσ7-ον την ε-ιστημονική τάση τής φιλοσοφικής και

φυσικής θε6ρησης τής γν6σης στην %λλά0α.

' mSTPST nKTL oSOISPpSTU5 αφο ε=ηγε3 -όσα οφε3λουν οι θε7ρ3ες του

στην ανάγν7ση το -λατ7νικο 2Τ3μαιου+)45 εκφρά?ει την λ-η του γιά ορισμένα

λάθη -ου -ραγματο-οιήθηκαν κατά τον ιθ! αι6να στην κατανόηση τής Ατομικής

ε7ρ3ας5 ό-7ς και γιά το ότι εκε3νοι5 οι ο-ο3οι 0ιαμόρφ7σαν την θε7ρ3α γιά τα

άτομα και γιά τα στοιε3α5 0εν ε3αν μελετήσει -ρ7ττερα τον Πλάτ7να. ' 30ιος

συνε3?ει ε=ηγ6ντας -6ς έφτασε στην 0ική του θε7ρ3α:

2 ατ. αυτόν τον τ!όπο έφτασα – χω!ίς να

γνω!ί/ω καλά το π"ς – σε μία από τις μεγάλες ιδέες τής 

φυσικής ιλοσοφίας των 6λλήνων, που συμβολί/ει την

γέφυ!α ανάμεσα στην '!χαία και στην Aύγχ!ονη εποχή, η

οποία αναπτύχθηκε πηγά/οντας με δύναμη μέσα από την 'ναγέννηση# 'υτή η τάση τής ελληνικής ιλοσοφίας 

συνήθως ονομά/εται E'τομική 7εω!ία τού =εύκιππου και

τού -ημόκ!ιτουF, η EHλισμόςF# Π!όκειται, όμως, γιά το

αποτέλεσμα μιάς ονομασίας που από ιστο!ικής από(εως 

είναι σωστή, αλλά που σήμε!α δύναται με ευκολία να

πα!ε!μηνευτεί, αφού κατά την διά!κεια τού ιθI αι"να

επιδέχτηκε έναν μονομε!ή χ!ωματισμό, ο οποίος με τίποτε

δεν ανταποκ!ίνεται στην ε)έλι)η τής ελληνικής φυσικής 

ιλοσοφίας+4.

+) ;λέ-ε: Τσακνάκης Α.5 Πλάτων1 4ίμαιος 5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5 )**,.

Page 35: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 35/72

' mSTPST nKTL oSOISPpSTU υ-οστηρ3?ει5 στην συνέεια5 ότι αυτό το

ερμηνευτικό λάθος 0εν ε-ικρατοσε ανέκαθεν. Μας ε3ναι αρκετό να 0ια-ιστ6σουμε

ότι5 κατά τον ι?! αι6να5 ο γαλλικής καταγ7γής ριστιανός θεολόγος και φιλόσοφος

RKIISPQO υ-ήρ=ε εκε3νος -ου εκ νέου υ-ερασ-3στηκε την Ατομική ε7ρ3α. Aιά τον

oSOISPpSTU5 ο zλισμός και η Ατομική ε7ρ3α το ιθ! αι6να οφε3λουν την ε=έλι=ή

τους σε καρτεσιανές ι0έες. AιZ αυτόν τον λόγο5 0εν μ-ορομε να α-ο06σουμε τηνκαρτεσιανή έννοια στον ελληνικό zλισμό5 οτε – 1ε1α37ς – και την μαρ=ιστική.

'ι -ρ7τεργάτες5 λοι-όν5 τής Ατομικής ε7ρ3ας 0ιαμόρφ7σαν

φιλοσοφικές θέσεις -ου 1ρ3σκονται σε -λήρη συμφ7ν3α με τις -ιό σγρονες

φυσικές και φιλοσοφικές συλλή/εις. ' (έ=τος γράφει:

2 6νίοτε ο -ημόκ!ιτος αναι!εί όσα φαίνονται στις 

αισθήσεις και λέει ότι κανένα από αυτά δεν εμφανί/εται ως 

σύμφωνο π!ος την αλήθεια, αλλά μόνον π!ος την δο)ασία,

εν" το αληθινό – που υπά!χει στα όντα – είναι τα άτομα

και το κενό# =έει, λοιπόν, ότι Eκατά σύμβαση υπά!χει το

γλυκό και κατά σύμβαση το πικ!ό, κατά σύμβαση το θε!μόκαι κατά σύμβαση το (υχ!ό και κατά σύμβαση το χ!"μα,

εν" στην π!αγματικότητα υπά!χουν άτομα και κενόF+4.

8(έ=τος %μ-ειρικός5 Προς Μαθηματικος9

'ι γν6μες το jεκι--ου και το &ημόκριτου μάς ηον τόσο

σγρονες – αφο τις 1λέ-ουμε να ε-ι1ε1αι6νονται α-ό την σγρονη Αστρονομ3α

και την Φυσική – 6στε στην -ερ3-τ7ση τ7ν -ρ7τεργατ6ν τής Ατομικής ε7ρ3ας θα

θε7ροσαμε ότι έουμε να κάνουμε με -ροφήτες. ' jεκι--ος 1ε1α37νε ότι:

24ίποτε δεν συμβαίνει μάταια, αλλά τα πάντα

συμβαίνουν γιά κάποιον λόγο και κατ. ανάγκη+4.

8(το1α3ος5 Ανθολόγιον9

' $--όλυτος5 ε=άλλου5 μάς -ληροφορε3 ότι:

25 -ημόκ!ιτος μιλά όμοια με τον =εύκιππο γιά τα

στοιχεία, το πλή!ες και το κενό 8+9 και μιλούσε

δημιου!γ"ντας την εντύπωση ότι τα όντα κινούνται στο

κενό, ότι οι όσμοι είναι άπει!οι και διαφέ!ουν ως π!ος το μέγεθος, εν" σε με!ικούς δεν υπά!χει ήλιος ούτε σελήνη,

σε με!ικούς αυτά τα σ"ματα είναι μεγαλύτε!α απ. όσο στον

δικό μας, και σε με!ικούς είναι πε!ισσότε!α, και ότι τα

διαστήματα μετα)ύ των όσμων είναι άνισα και αλλού

υπά!χουν πε!ισσότε!οι όσμοι, αλλού λιγότε!οι, άλλοι

αναπτύσσονται, άλλοι ακμά/ουν, άλλοι φθίνουν, αλλού

γίνονται, αλλού αποσυντίθενται, και φθεί!ονται όταν

π!οσπίπτουν ο ένας στον άλλον, εν" με!ικοί όσμοι είναι

έ!ημοι από /"α και φυτά και από κάθε είδος υγ!ού+4.

8$--όλυτος5 >λεγος5 +9

Page 36: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 36/72

Αυτές οι α-ό/εις σήμερα γ3νονται σε τέτοιο 1αθμό α-ο0εκτές5 -ου μας

ε-ιτρέ-εται να σκεφτομε ότι οι σγρονες θε7ρ3ες 1ασ3?ονται σε αυτές τις ι0έες ή – 

τουλάιστον – ότι οι συγγραφε3ς τ7ν νέ7ν θε7ρι6ν ε3αν μελετήσει τις γν6μες το

jεκι--ου και το &ημόκριτου και τις συμ-εριέλα1αν στα θεμέλια τής σκέ/ης τους.

Το ότι τα άτομα ε3ναι – στο μεγαλτερο μέρος τους – κενό5 το ο-ο3ο

 υφ3σταται ακρι16ς μετα= το -υρήνα και τ7ν ηλεκτρον37ν5 το ότι τα άτομα1ρ3σκονται σε συνεή κ3νηση5 το ότι ολόκληρος ο Κόσμος -εριστρέφεται στο

0ιάστημα ό-7ς τα ηλεκτρόνια τ7ν ατόμ7ν5 το ότι οι γαλα=3ες 0ιαφέρουν 7ς -ρος το

μέγεθος5 το ότι υ-άρουν συστήματα με -λανήτες και ήλιους5 καθ6ς και 7ρ3ς

αυτος5 το ότι κά-οιοι γαλα=3ες ε3ναι -ιό -ολυμελε3ς α-ό άλλους5 το ότι σε ορισμένα

σημε3α το Κόσμου υ-άρει μ3α κατανομή γαλα=ι6ν σε -ολ μεγαλτερη -υκνότητα

α-Z ότι σε άλλα5 το ότι υ-άρουν τόσο γαλα=3ες όσο και ήλιοι -ου αυ=άνονται

καταναλ6νοντας την 30ια την λη τους5 το ότι υ-άρουν ήλιοι -ου έφτασαν στην

-ληρότητά τους5 ό-7ς ε3ναι τα κυανόρ7μα άστρα`γ3γαντες5 το ότι υ-άρουν

2νό1α+[4 -ου τ6ρα γεννιονται και υ-ήρ=αν 2νό1α4 -ου ε=αφαν3στηκαν5 και το ότι5

τελικά5 τα -ρ7τόνια5 τα νετρόνια και τα άλλα σ7ματ30ια καταστρέφονται α-ό

συγκροσεις• ε3ναι θέσεις -ου α-οτελον τις 1ασικές αρές τ7ν σγρον7νφυσικ6ν θε7ρι6ν. Πέρα α-ό τοτα5 όμ7ς5 υ-άρουν και ορισμένες αρές τής

<ημε3ας – ό-7ς το ότι τα άτομα συνεν6νονται λόγ7 συγγένειας γιά να σηματ3σουν

μεγαλτερα σ6ματα – οι ο-ο3ες α-οτελον θε7ρ3ες ή0η 0ιατυ-7μένες α-ό τον

&ημόκριτο.

&εν θα αναφερθομε στον Aοργ3α5 ο ο-ο3ος υ-ήρ=ε μαθητής το

Ανα=αγόρα5 αλλά ας -ομε ότι ο 30ιος υ-ήρ=ε 0ι0άσκαλος το $σοκράτη5 το

καλτερου >λληνα -ε?ογράφου5 -ου με την σειρά του υ-ήρ=ε 0ι0άσκαλος το

&ημοσθένη5 αφο ο Aοργ3ας – -άν7 α-Z όλα – θε7ροσε τον εαυτό του ρήτορα και

όι σοφιστή.

,-1!$%-$6

%ν τέλει θα αναφερθομε στον Πρ7ταγόρα5 τον φιλόσοφο γιά τον ο-ο3ον

ο Πλάτ7ν έγρα/ε τον ομ6νυμο 0ιάλογο.

# κρια συνεισφορά το Πρ7ταγόρα στην φιλοσοφ3α5 0ναται να

συνο/ιστε3 7ς ε=ής: έτσι α-ατηλές ό-7ς ε3ναι οι αισθήσεις μας5 καταλήγουμε να

αντιληφθομε ότι – στην -ραγματικότητα – τ3-οτε 0εν ε3ναι α-όλυτο5 και ότι ο

άνθρ7-ος5 γιZ αυτόν τον λόγο5 ε3ναι το μέτρο γιά όλα τα -ράγματα. ' Πρ7ταγόρας

030ασκε ότι:

25 άνθ!ωπος είναι το μέτ!ο γιά όλα τα π!άγματα1

αυτ"ν που υπά!χουν, ότι υπά!χουν, και αυτ"ν που δεν

υπά!χουν, ότι δεν υπά!χουν+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 C9

%3ε την γν6μη ότι όλα τα θέματα μ-ορον να ει07θον και να

αντιμετ7-ιστον α-ό 0ο -λευρές5 αντ3θετες μετα= τους. %-3σης 030ασκε ότι τ3-οτε

0εν μ-ορομε να -ομε οτε γιά τους εος οτε γιά την -αρ=ή τους:

+[  \ό1α: το άστρο -ου -ροσ7ρινά α-οκτά ισυρότερη λάμ/η α-ό εκε3νη -ου

συνήθ7ς έει.

Page 37: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 37/72

2 -εν έχω τ!όπο γιά να γνω!ίσω τους 7εούς – εάν

υπά!χουν ή εάν δεν υπά!χουν – επειδή τα κωλύματα π!ος 

αυτή την γν"ση είναι πολλά, όπως η έλλει(η βεβαιότητας 

και η β!αχύτητα τού ανθ!"πινου βίου+4.

8&ιογένης jαέρτιος5 C9

??7 ,/5!1# 0$) Α-)(!.!>/"6

,/5!1#

# άλλη κορυφή το ελληνικο -ολιτισμο ε3ναι ο φιλόσοφος Πλάτ7ν8F)q`[Fq -.<.9. # α=3α του ε3ναι τόσο μεγάλη5 6στε το έργο του καθορ3?ει τον

0ια7ρισμό ανάμεσα στην -ρογενέστερη φιλοσοφ3α5 την ονομα?όμενη

2-ροσ7κρατική4 – αφο ο Πλάτ7ν ρησιμο-οιε3 την -ροσ7-ικότητα το (7κράτη5

αν και στην -ραγματικότητα ο 30ιος ε3ναι ο θεμελι7τής τής 2σ7κρατικής4

φιλοσοφ3ας – και στην μεταγενέστερη.

' Πλάτ7ν5 κατά κά-οια έννοια5 ε3ναι το 2μη0έν άγαν4 τής Φιλοσοφ3ας.

Αυτός 03νει ?7ή στην ευθυκρισ3α5 ό-7ς κάνουν με τους ναος και με τα αγάλματα οι

καλλιτένες το <ρυσο Αι6να. ' Πλάτ7ν ε3ναι φιλόσοφος μέσ7 τής ανάλυσης και

-οιητής μέσ7 τής σνθεσης. Αντ3θετα -ρος τους -ρογενέστερος του φιλοσόφους`

ε-ιστήμονες5 οι ο-ο3οι κατόρθ7σαν να κατε1άσουν τους εος στην γη5 ο Πλάτ7ν

ενασολήθηκε με την άνο0ο το ανθρ6-ου στους ουρανος5 σαφ6ς – όμ7ς – μετάα-ό τον ε-3γειο θάνατο το ανθρ6-ου. AιZ αυτόν τον λόγο5 η -λατ7νική θε7ρ3α

ε-ικαλφθηκε μερικ6ς α-ό την ι0έα τής αθανασ3ας τής /υής5 την ο-ο3α αργότερα

0ανε3στηκαν α-ό τον φιλόσοφο οι ριστιανο35 αφο οι $ου0α3οι κατανοοσαν μόνον

την αθανασ3α το σ6ματος. Αναμφ31ολα5 λοι-όν5 αυτή ε3ναι η αιτ3α γιά την ο-ο3α οι

-ρ6τοι ριστιανο3 συγγραφε3ς – μετα= τ7ν ο-ο37ν και ο Αυγουστ3νος Αυρήλιος5

%-3σκο-ος $--6νος 8[,F`F[* μ.<.9 – -εριορ3?ονταν στο ι0εολογικό -ερι1άλλον το

-λατ7νισμο. Αυτή5 όμ7ς5 ε3ναι και η αιτ3α γιά την ο-ο3α τα έργα το Πλάτ7να

0ιασ6θηκαν στην ακεραιότητά τους μέρι τις μέρες μας.

'φε3λουμε να ε-ι-ροσθέσουμε ότι5 7ρ3ς την ελληνική γλ6σσα5 το

μεγαλτερο μέρος τ7ν υ/ηλότερ7ν ι0ε6ν – τις ο-ο3ες -εριέει η Καινή &ιαθήκη5 σε

αντ3θεση με την Παλαιά – 0εν θα μ-οροσε να ερμηνευτε3. Πολ 0σκολα τέτοιεςι0έες θα μ-οροσαν να 0ιατυ-7θον στην αραμα@κή ή σε κά-οια άλλη σημιτική

Page 38: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 38/72

γλ6σσα5 οτε καν στην λατινική5 κάτι -ου καθ3σταται εμφανέστατο όταν

μελετήσουμε μερικά τεράστια λάθη5 τα ο-ο3α υ-άρουν στην λατινική μετάφραση

τής Καινής &ιαθήκης5 στην έκ0οση -ου ονομά?εται 2_HLUKMK45 γιά τα ο-ο3α η μόνη

0ικαιολογ3α ε3ναι ότι αυτή η έκ0οση ρησιμο-οιήθηκε – ό-7ς υ-ο0εικνει και το

όνομά της 82_HLUHI4 σημα3νει όλος9 – γιά να υ-ο1ι1άσει το γλ7σσικό ε-3-ε0ο το

κειμένου5 με σκο-ό να καταστήσει την Καινή &ιαθήκη -ροσιτή στον όλο. Αντ3θετα5γιά την ελληνική γλ6σσα μ-ορομε να -ομε ότι ο 30ιος ο εός 1ρισκόταν σε

αναμονή5 μέρι αυτή να ε=α-λ7θε3 στην Μέση Ανατολή – κατά την ε-οή -ου μέρι

και στην $ου0α3α και στην Aαλιλα3α η ελληνική έφτασε να ε3ναι η γλ6σσα το

καλλιεργημένου -ληθυσμο – και μόνον τότε α-οφάσισε να στε3λει τον zιό του

στην Aη.

Α-)(!.!>/"6 . =!$%&)-'!"6

Τον Πλάτ7να ακολουθε3 ο Αριστοτέλης 8[]F`[)) -.<.95 τον ο-ο3ον σετ3-οτε 0εν -ρέ-ει να υ-οτιμομε5 οτε να τον το-οθετομε αμηλότερα α-ό τον

Πλάτ7να5 αφο και αυτός 1ρ3σκεται στην κορυφή τής ανά-τυ=ης τής ανθρ6-ινης

σκέ/ης5 μόνον -ου – εφευρ3σκοντας την jογική – αυτό -ου έκανε ήταν να θέσει

 νοητική τροο-έ0η στην ελεθερη ανά-τυ=η τής ?7ής5 -ροσ0ιορ3?οντας τα

0ιατυ-6ματα τής σκέ/ης. ' Αριστοτέλης θεμελ37σε την αρή τής ταυτότητας5 η

ο-ο3α α-οτελε3 τόσο την 1άση τής κρ3σης5 όσο – γιά ορισμένους σγρονους

0ιανοητές5 ό-7ς ο oSPTO ^KpVTOM – και την -ιό 0υσο37νη 0ιατ-7ση -ου έγινε -οτέ.

Αρικά5 κατά την 0ιάρκεια ολόκληρου το Μεσα37να5 ο ριστιανισμός

ήταν κατZ α-οκλειστικότητα -λατ7νικός5 εν6 η ρ7μαιοκαθολική εκκλησ3α

κατα03κα?ε τον αριστοτελισμό 7ς εσφαλμένη θε7ρ3α. AιZ αυτόν τον λόγο λέγεται ότι

ο ριστιανισμός5 αρικά5 0εν ήταν α-λ6ς και μόνον ελληνικός5 αλλά – -ιό

συγκεκριμένα – -λατ7νικός. Αργότερα5 και μόνον άρη στο έργο το 7μά Ακινάτη

8+))F`+)qF μ.<.95 ο Αριστοτέλης εισέρεται 7ς 0ογματικά α-ο0εκτός στον 6ρο το

0υτικο ριστιανισμο. Ας σημει7θε3 ε06 ότι η καλομενη 2αρα1ική φιλοσοφ3α4

0εν ε3ναι κάτι -ερισσότερο α-ό ένα σνολο σολιασμ6ν στο έργο το Αριστοτέλη.

Αν5 όμ7ς5 ο Πλάτ7ν καταλαμ1άνει την κορυφή τής #θικής και τής

Πολιτικής5 στην υ-όλοι-η ε-ιστήμη μ-ορομε να -ομε ότι κάνει ένα 1ήμα -ρος τα

-3σ75 όσον αφορά την ε-ιστημονική 0ιατ-7ση αυτή καθZ αυτήν. (την 2Πολιτε3α4

του5 στο τελευτα3ο 1ι1λ3ο5 οι α-ό/εις του ελάιστα θα μ-οροσαν να εκληφθον 7ς

καθαυτό ε-ιστημονικές. Μάλλον α-οτελον μ3α θεολογική και ε-αρκ6ς -υθαγορική

έκθεση5 η ο-ο3α 0εν έει καμμ3α σέση με την ε-ιστημονική νοοτρο-3α. Aιά τονΠλάτ7να5 λοι-όν5 μ-ορομε να -ομε ότι α-οτελε3 το α-οκορφ7μα τής

-υθαγορικής σκέ/ης. Ακρι16ς ε-άν7 σε τοτες τις μη ε-ιστημονικές ι0έες θα

1ασιστον οι νεο-λατ7νικο35 οι ο-ο3οι θα ασκήσουν μεγάλη ε-ιρροή κατά τον

Μεσα37να. ' Πλάτ7ν5 λοι-όν5 μέσα α-ό την θε7ρ3α του γιά τις ι0έες5 7ς όντα -ου

 υ-άρουν εκτός το ανθρ7-3νου νοός και -ου αυτά ακρι16ς ε3ναι οι αυθεντικές

οντότητες5 ε-ιειρε3 – με αυτόν τον τρό-ο – να 0ιασφαλ3σει την αθανασ3α τής /υής.

' Αριστοτέλης5 αντ3θετα5 αφιερ6νεται στην -αρατήρηση μέσ7 το

ε-ιστημονικο έργου και 1ασ3?ει την θε7ρ3α του στην -ρά=η5 ε-άν7 σε 0ε0ομένα

-αρατηρημένα α-ό την εμ-ειρ3α. z-ήρ=ε τόσο μεγάλος φιλόσοφος5 όσο υ-ήρ=ε – 

3σ7ς – και ο μεγαλτερος 1ιολόγος και ερευνητής ολόκληρης τής αραιότητας. '

Μέγας Αλέ=αν0ρος5 το ο-ο3ου υ-ήρ=ε 0ι0άσκαλος5 το έστελνε μέσ7αγγελιαφόρ7ν – κατά την 0ιάρκεια τής εκστρατε3ας του στην Περσ3α και στην $ν03α

Page 39: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 39/72

 – 0ε3γματα φυτ6ν και -ετρ7μάτ7ν5 τα ο-ο3α συναντοσε στην 0ια0ρομή του και γιά

τα ο-ο3α -3στευε ότι 3σ7ς να εν0ιέφεραν τον 0ι0άσκαλό του. >τσι5 λοι-όν5 ο

Αριστοτέλης μ-όρεσε να ε=ετάσει τα υλικά α-ευθε3ας5 εν6 κανε3ς άλλος σοφός 0εν

μ-οροσε να το κάνει 7ρ3ς να φγει εκτός %λλά0ας.

(ε αντ3θεση με τον Πλάτ7να5 ο Αριστοτέλης 0εν α-ο0έεται ότι οι ι0έες

ε3ναι αυθ-αρκτες5 αλλά θε7ρε3 ότι ε3ναι συν0ε0εμένες με τα -ράγματα5 καιακρι16ς άρη σε αυτή την αριστοτελική κριτική -ρος τις ι0έες5 η φιλοσοφ3α εκ νέου

0ναται να συμ1α03σει με την ε-ιστήμη.

' Αριστοτέλης5 λαμ1άνοντας την ι0έα α-ό τους -ροκατόους του5 οι

ο-ο3οι ε3αν -ροσεγγ3σει τα α3τια με 0ιαφορετικό τρό-ο5 τα συνεν6νει και

θεμελι6νει τέσσερις τ-ους αιτ37ν:

8α!9 την ύλη5 -ου 03νει α-άντηση στην ι7νική φιλοσοφ3α5

81!9 την ουσία5 -ου 03νει α-άντηση στους -υθαγορε3ους και στην ι0έα

το αριθμο5

8γ!9 το κινούν αίτιο5 -ου 0ικαιολογε3 τον #ράκλειτο και

80!9 την τελική αιτία5 -ου 03νει α-άντηση στον (7κράτη.

 Wντας5 όμ7ς5 μαθητής το Πλάτ7να5 0ιατηρε3 μέσα στο έργο του

ορισμένες σημαντικές θεολογικές -λευρές5 ό-7ς φα3νεται στις αστρονομικές

0ιατυ-6σεις του – ό-ου οι -λανήτες 0ιαγράφουν κυκλικές τροιές5 ε-ει0ή ο κκλος

ε3ναι μ3α θε@κή ο0ός – ή ό-7ς φα3νεται στο 0ετερο 1ι1λ3ο τ7ν 2Φυσικ6ν4 του5 στο

όγ0οο κεφάλαιο.

Page 40: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 40/72

?7 Α/&Z5#:-&)$

# 30ρυση αυτής τής -όλης5 κοντά σε μ3α α-ό τις εκ1ολές το -οταμο

 \ε3λου5 0ημιοργησε τον 6ρο ό-ου θα συγκεντρ7νόταν η ε-ιστήμη το Αρα3ου

Κόσμου. (Z αυτόν τον τό-ο έγινε φανερό ότι ο ελληνικός κόσμος εισερόταν στην

εντελ6ς ε-ιστημονική φάση του.

'ι Αλε=αν0ρινο3 αφιερ6θηκαν κυρ37ς στην έρευνα5 τόσο τής φσης5 όσο

και τ7ν 1ι1λ37ν5 καθ6ς και στην 0ιόρθ7ση και τακτο-ο3ηση τ7ν κορυφα37ν έργ7ντο γρα-το λόγου. (το Μουσε3ο τής Αλε=άν0ρειας συγκεντρ6νονταν οι

μεγαλτεροι σοφο3 ολόκληρου το ελληνικο κόσμου.

'ι Πτολεμα3οι συγκέντρ7σαν στην Αλε=άν0ρεια τόσο μεγάλη -οσότητα

1ι1λ37ν5 6στε σήμερα η ;ι1λιοθήκη της θε7ρε3ται ότι ήταν η -ρ6τη Τρά-ε?α

&ε0ομέν7ν τής Ανθρ7-ότητας. ΚατZ αυτή την έννοια ακολοθησαν την τάση το

Αριστοτέλη – και ορισμέν7ν -ρογενέστερ6ν του σοφιστ6ν – οι ο-ο3οι έκλιναν -ρος

την 2-αγκόσμια μάθηση45 όντας άνθρ7-οι -ου εν0ιαφέρονταν γιά οτι0ή-οτε

συνέ1αινε στον Κόσμο και -ου ε-ιθυμοσαν να γν7ρ3?ουν τα -άντα.

(την Αλε=άν0ρεια μορφο-οιήθηκε η μουσική θε7ρ3α5 η ο-ο3α

ε-εκτάθηκε σε όλους τους -ολιτισμος5 συμ-εριλαμ1ανομένης και τής Κ3νας. (την

Αλε=άν0ρεια εφευρέθηκαν και τα -ρ6τα μηανοκ3νητα ανθρ7-οει0ή 8TVpVMI9. (τηνΑλε=άν0ρεια συντάθηκε η -ρ6τη Aραμματική τής ελληνικής γλ6σσας5 η ο-ο3α

ε=υ-ηρέτησε 7ς 1άση και 7ς -ρότυ-ο γιά όλες τις λοι-ές γλ6σσες. (την

Αλε=άν0ρεια5 ε-3σης5 η Αστρονομ3α έκανε μεγάλες -ροό0ους5 ό-7ς και η $ατρική.

%κε35 τέλος5 έ?ησαν οι 0ιασημότεροι >λληνες μαθηματικο35 ό-7ς ο

ΕW0/&':"6  8γρ7 στο [** -.<.95 ο Α-)+*:"6  8)]q`)+) -.<.95 ο Απ.//X#).6 .

,&-%$'.6  8γρ7 στο )** -.<.95 καθ6ς και αστρονόμοι ό-7ς ο Α-'(!$-.6 .

=5+).6 8[)*`),* -.<.95 ο Ε-$!.(4>#"6 8γ! αι6νας -.<.9 και ο Yππ$-.6 81! αι6νας

-.<.9.

ΕW0/&':"6

Page 41: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 41/72

' %υκλε30ης5 στο έργο του 2(τοιε3α45 συνέλε=ε όλες τις γν6σεις -ου

ε3αν α-οκτηθε3 μέρι την ε-οή του – ή0η α-ό τον ε! αι6να -.<. – στον 6ρο τής

Aε7μετρ3ας. # 2ευκλε30ειος γε7μετρ3α4 ε=ακολοθησε να ε3ναι η 1άση τής μελέτης

αυτής τής ε-ιστήμης μέρι την εμφάνιση τ7ν uVLh€O5 ^VpKtfSvIJh και OS{KPP5

ο-ότε -ρ7το-αρουσιά?ονται και οι 2μη ευκλε30ειες γε7μετρ3ες4. Αυτές οιγε7μετρ3ες συν3στανται στην -αράλη/η το καλομενου 2α=ι6ματος τ7ν

-αραλλήλ7ν4.

'ι 2Wροι4 το %υκλε30η – 0ηλα0ή οι γε7μετρικο3 ορισμο3 του – ε3ναι

εικοσιτρε3ς και αρ3?ουν 7ς ε=ής:

BαIC Aημείο είναι εκείνο που δεν με!ί/εται#

BβIC * γ!αμμή είναι μήκος χω!ίς πλάτος#

BγIC 4α πέ!ατα τής γ!αμμής είναι σημεία#

8%υκλε30ης5 Wροι9

(υνε3?ουν έτσι μέρι τον τελευτα3ο ορισμό5 ο ο-ο3ο 0ηλ6νει:

BκγIC Πα!άλληλες είναι οι ευθείες, οι οποίες 

 β!ίσκονται στο ίδιο επίπεδο και – αν επεκταθούν μέχ!ι το

άπει!ο και από τις δύο με!ιές – σε κανένα σημείο δεν θα

συμπέσουν η μία με την άλλη#

8%υκλε30ης5 Wροι9

Το -έμ-το α-ό τα 2Αιτήματά4 του ε3ναι το ακόλουθο ?ητομενο5 και ε-3

-ολλος αι6νες υ-ήρ=ε αφορμή γιά α-ό-ειρες α-ό0ει=ης ή α-όρρι/ής του:

BεIC 6άν σε δύο ευθείες, οι οποίες τέμνονται από

άλλη ευθεία, οι εντός και επί τα αυτά μέ!η γωνίες είναι

 μικ!ότε!ες των δύο ο!θ"ν, οι δύο ευθείες, οι οποίες 

π!οεκτείνονται στο άπει!ο, να τέμνονται π!ος τα μέ!η

όπου σχηματί/ονται οι μικ!ότε!ες των δύο ο!θ"ν γωνίες#

8%υκλε30ης5 Αιτήματα9

Α-'(!$-.6 . =5+).6

' αστρονόμος Αρ3σταρος ο (άμιος έ?ησε γρ7 στα [)*`),* -.<. και

τελειο-ο3ησε την θε7ρ3α το ηλιοκεντρικο συστήματος. %=έφρασε α-ό/εις -ου

ταυτ3?ονται με τις σγρονες ε-ιστημονικές θέσεις. ' (το1α3ος -αρα030ει σετικά:

25 '!ίστα!χος ο Aάμιος ήταν μαθηματικός και

 μαθητής τού Aτ!άτωνα# -ίδασκε ότι το χ!"μα είναι φως 

που επιπίπτει στα υποστ!"ματα+4.

8(το1α3ος5 Ανθολόγιον9

Page 42: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 42/72

Α-)+*:"6 . =W-$0.2().6

' Αριμή0ης α-ό τις (υρακοσες ε3ναι γν7στός στην $στορ3α κυρ37ς γιάτις -ολεμικές μηανές -ου εφηρε 6στε να εμ-ο03σει την κατάκτηση τής -ατρ30ας

του α-ό τα ρ7μα@κά στρατεματα5 γεγονός -ου το -ροσέ07σε μεγάλο κρος ακόμη

και μετα= τ7ν εθρ6ν του. %κτός α-ό αυτή την φήμη5 όμ7ς5 7ς μηανικο5 στην

ε-ιστήμη αυτή καθZ αυτήν ο Αριμή0ης υ-ήρ=ε ο -ρ6τος άνθρ7-ος -ου 0ιατ-7σε

τον νόμο τού μοχλού ό-7ς ε-3σης τον νόμο τού ειδικού βά!ους των στοιχείων και τον

ορισμό ότι η ευθεία γ!αμμή είναι η συντομότε!η μετα)ύ δύο σημείων. ' Πά--ος ο

Αλε=αν0ρες σημει6νει ότι η θε7ρ3α τής κ3νησης 0ε0ομένου 1άρους μέσ7

0ε0ομένης 0ναμης ε3ναι μηανικό ερημα το Αριμή0η5 γιά το ο-ο3ο ο 30ιος ο

εφευρέτης ε3-ε το ε=ής -ερ3φημο ρητό: 2:X(& +.W +>-.6 #$ (!$4X 0$) 4$ 0)#*(1

!"# _"4.

(τον Αριμή0η α-ο030εται – μετα= άλλ7ν – και η εφερεση τοελικοει0ος κολ3α5 ο ο-ο3ος ρησ3μευε στην άντληση υ0άτ7ν. Αυτή η κατασκευή

τέθηκε σε εφαρμογή στην Α3γυ-το5 -ρος όφελος τ7ν Αιγυ-τ37ν5 α-ό τον 30ιο τον

μεγάλο μηανικό5 όταν ε-ισκέφτηκε την 6ρα τ7ν -υραμ307ν.

Ε-$!.(4>#"6

' %ρατοσθένης οφε3λει την φήμη του – μετα= άλλ7ν – στο ότι μέτρησε

το μήκος το μεσημ1ρινο τής Aης κατά τρό-ο ε-αρκ6ς ακρι1ή5 1ασι?όμενος στο

γεγονός ότι η Αλε=άν0ρεια και το Ασσουάν 1ρ3σκονται το-οθετημένες στον 30ιο

μεσημ1ρινό και γν7ρ3?οντας ότι5 όταν ο yλιος 1ρ3σκεται ε-άν7 α-ό το Ασσουάν

κατά την ημέρα το ηλιοστασ3ου5 στο μεσημέρι5 αγγ3?ει το ?εν3θ του5 εν6 κατά την

30ια ημερομην3α5 0ε0ομένου το ότι η Αλε=άν0ρεια 1ρ3σκεται -ιό 1όρεια5 -αρέει

μ3α γ7ν3α -ροσ0ιορι?όμενη α-ό έναν γν6μονα -ου το-οθετε3ται εκε3.

ε7ρ6ντας: 8α9 ότι οι ακτ3νες το yλιου -έφτουν -αράλληλες ε-άν7

στην Aη5 819 ότι κατά την 0ιάρκεια το θερινο ηλιοστασ3ου η ακτ3να5 -ου -έφτει

ε-άν7 σZ έναν γν6μονα5 στο Ασσουάν5 -ροεκτε3νεται υ-οθετικά μέρι το κέντρο τής

Aης5 8γ9 ότι -αρομο37ς η υ-οθετική -ροέκταση ενός γν6μονα5 το-οθετημένου στην

Αλε=άν0ρεια5 φτάνει μέρι το κέντρο τής Aης5 809 ότι η ακτ3να -ου -έφτει ε-άν7

στην Aη5 στην Αλε=άν0ρεια5 σηματ3?ει μ3α γ7ν3α5 8ε9 ότι η ευθε3α -ου =εκινά α-ότον γν6μονα τής Αλε=άν0ρειας ε3ναι σαν μ3α γραμμή -ου τέμνει 0ο -αράλληλες5

8στ9 ότι η α-όσταση μετα= Αλε=άν0ρειας και Ασσουάν ε3ναι το τό=ο το κκλου

το μεσημ1ρινο5 τό=ο -ου εκτε3νεται ε-άν7 στις -λευρές Ασσουάν`Κέντρο τής Aης

και Αλε=άν0ρεια`Κέντρο τής Aης5 το ο-ο3ου η γ7ν3α σηματ3?εται μετα= τ7ν 0ο

-αράλληλ7ν ακτιν6ν 8-ου ε3ναι υ-οθετικές -ροεκτάσεις τ7ν ακτιν6ν το #λ3ου9

-ου 0ιέρονται α-ό το Ασσουάν και την κορυφή το γν6μονα τής Αλε=άν0ρειας5 8?9

ότι η γ7ν3α με την κορυφή ε-άν7 στο Κέντρο τής Aης αντιστοιε3 στην γ7ν3α -ου

σηματ3?εται στην Αλε=άν0ρεια α-ό την ακτ3να το yλιου5 η ο-ο3α τέμνει τον

γν6μονα5 και 8η9 ότι η α-όσταση μετα= Ασσουάν και Αλε=άν0ρειας ισο0υναμε3 με

το ένα -εντηκοστό τ7ν τεσσάρ7ν ορθ6ν γ7νι6ν5 υ-ολόγισε το μήκος το

μεσημ1ρινο σε ),*.*** στά0ια. Αυτός ε3ναι ο μεγαλτερος κκλος -ου 0ναται νααρατε3 ε-άν7 στον -λανήτη μας.

Page 43: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 43/72

?R7 Ι$!-)0*

Ιππ.0-5!"6

(ε λ3γες ανθρ6-ινες 0ραστηριότητες 0ναται κά-οιος να αντιληφθε3 και

 να κατανοήσει την 1αθτατη σημασ3α το 2ελληνικο θαματος45 εκε3νου το

1ήματος -ου -ραγματο-οιήθηκε στην -εριοή τής Μιλήτου και 6θησε την

ανθρ7-ότητα 6στε να -εράσει α-ό το όνειρο στην -ραγματικότητα5 α-ό την μαγικήσκέ/η στην λογική σκέ/η5 ε-ιτρέ-οντας την γέννηση τής %-ιστήμης. ' $--οκράτης5

λοι-όν5 ο ο-ο3ος γεννήθηκε -ριν α-ό το FY* -.<. και καταγόταν α-ό την ιονική νήσο

Κ75 υ-ήρ=ε εκε3νος -ου εισήγαγε στην $ατρική όι μόνον την ε-ιστημονική μέθο0ο5

αλλά και τις -ιό υ/ηλές αρές τής ηθικής.

ερα-ευτές5 μάγοι και άλλοι -αρόμοιοι ε-ιτη0ευματ3ες υ-ήραν -άντοτε

σε όλα τα μέρη τής Aης. ' μάγος τής φυλής ή το λαο συνε3?ει5 σε ορισμένες

-εριοές5 να κατέει την θέση -ου – άρη στον ελληνικό -ολιτισμό – κατέει σήμερα

στις κοιν7ν3ες μας η $ατρική. # -ρο`ε-ιστημονική $ατρική ήταν ένα ε30ος μαγε3ας5 η

ο-ο3α τις -ερισσότερες φορές κυρ37ς σκότ7νε. (ε -ολλά μέρη αυτή η 2λα@κή

$ατρική4 0εν -αει να ε3ναι μ3α 2σαμανιστική+F -ρακτική45 εν6 οι 2θερα-ευτές4

αφθονον και σε -ολλές ευρ7-α@κές 6ρες.

Aιά να κατανοήσουμε την συμ1ολή το $--οκράτη στην $ατρική5 ε3ναι

αρκετό να αναγν6σουμε τις -ρ6τες -ροτάσεις το συγγράμματός του γιά την

ε-ιλη/3α5 η ο-ο3α – εκε3νη την ε-οή – ονομα?όταν α-ό -ολλος 2ιερή νόσος4.

Ακόμη και σήμερα5 όμ7ς5 ).,** ρόνια μετά α-ό την ε-οή το Πατέρα τής

$ατρικής5 σε -ολλά μέρη το -λανήτη μας οι άνθρ7-οι ε=ακολουθον να

-αρατηρον την ε-ιλη/3α με τα -ρο`ε-ιστημονικά μάτια τους.

Μιλ6ντας γιά την 2ιερή νόσο45 λοι-όν5 ο $--οκράτης αναφέρει τα

ακόλουθα:

+F (αμανισμός: ασιατική θρησκε3α στηρι?όμενη στην μαγε3α.

Page 44: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 44/72

2 Aχετικά με την ονομα/όμενη Eιε!ή νόσοF τα π!άγματα

έχουν ως ε)ής1 σε τίποτε δεν μου φαίνεται να είναι θε0κότε!η

ή ιε!ότε!η από τις άλλες νόσους, αλλά και αυτή έχει την ίδια

φύση με τα λοιπά νοσήματα, από τα οποία π!οέ!χεται# 5ι

άνθ!ωποι πίστε(αν ότι η φύση και η αιτία της είναι μία θε0κή

π!ά)η, λόγω τής απει!ίας και τής απο!ίας τους, αφού σετίποτε δεν έμοια/ε με τις άλλες νόσους+4.

8$--οκράτης5 Περ3 ιερής νοσου9

Ο )ππ.0-$!)06 -0.6

(ετικά με τις υ/ηλές ηθικές α=3ες5 οι ο-ο3ες -ρέ-ει να κυριαρον στην

$ατρική5 ε3ναι αρκετό να σημει6σουμε ότι ο $--οκράτης υ-ήρ=ε ο εμ-νευστής το

-ερ3φημου 2Wρκου45 τον ο-ο3ον – -αλαιότερα – υ-ορε7νόταν να 06σει καθένας-ου θα αφιερ7νόταν στην σ-ου0ή τής ιατρικής ε-ιστήμης. (την ε-οή μας φα3νεται

ότι λησμονε3ται εκε3νη η ορκ7μοσ3α5 αφο ο όρκος οτε 030εται οτε εφαρμό?εται

εκ μέρους όσ7ν αυτοα-οκαλονται 2-ροο0ευτικο34.

'λόκληρος ο ι--οκρατικός όρκος έει 7ς ε=ής:

25!κί/ομαι στον ιατ!ό 'πόλλωνα και στον

 'σκληπιό και στην Hγεία και στην Πανάκεια και σε όλους 

τους 7εούς και τις 7εές, ο!ί/οντάς τους μά!τυ!ες, ότι θα

εκπλη!"σω κατά την δική μου δύναμη και κ!ίση αυτόν τον

ό!κο και αυτό το συμβόλαιο, ότι θα θεω!" ως ίσο π!ος 

τους γονείς μου εκείνον που μου δίδα)ε αυτή την τέχνη, ότι

θα τον κάνω κοινωνό τού βίου μου, ότι θα του δίνω από τα

δικά μου όταν έχει ανάγκη, ότι θα υπολογί/ω τους γιούς του

ως αδελφούς μου και θα τους διδά)ω αυτή την τέχνη χω!ίς 

 μισθό ή συμβόλαιο, εάν επιθυμούν να την μάθουν#

 -ικαίωμα πα!ακολούθησης στις γ!απτές 

πα!αδόσεις και στην π!οφο!ική διδασκαλία και σε όλα τα

 λοιπά μαθήματα θα έχουν οι δικοί μου γιοί και οι γιοί τού

διδασκάλου μου και όσοι μαθητές – κατά τον ιατ!ικό νόμο

 – με συμβόλαιο και ό!κο συνδέονται μα/ί μου# Dλλος 

κανένας# ατά την δική μου δύναμη και κ!ίση θα

 χ!ησιμοποι" τις ιατ!ικές συνταγές μόνον π!ος ωφέλεια

των ασθεν"ν, εν" θα φυλάγομαι "στε να μην π!οκαλ"

 βλάβη ή κακό# 'κόμη και αν μου το /ητήσουν, σε κανέναν

δεν θα δ"σω θανατηφό!ο φά!μακο ούτε θα πα!άσχω

τέτοιου είδους συμβουλή και ομοίως σε γυναίκα δεν θα

δ"σω εκτ!ωτικό υπόθετο# :ε αγνότητα και καθα!ότητα θα

διατη!ήσω τον βίο μου και την τέχνη μου#

 -εν θα εγχει!ίσω ούτε κάποιον που υποφέ!ει από

 λιθίαση, αλλά τέτοιες π!ά)εις θα τις αφήνω σε

ειδικευμένους ανθ!"πους# Aε όσες οικίες εισέ!χομαι, θαεισέ!χομαι π!ος ωφέλεια των ασθεν"ν, μένοντας μακ!ιά

Page 45: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 45/72

από κάθε εκούσια αδικία και φθο!ά, ιδίως από

αφ!οδισιακές π!ά)εις επάνω σε γυναικεία και ανδ!ικά

σ"ματα ελεύθε!ων και δούλων#

2σα δω ή ακούσω θε!απεύοντας – ή ακόμη και

αν δεν θε!απεύω, κατά την συναναστ!οφή μου με

ανθ!"πους – τα οποία δεν π!έπει ποτέ να ειπωθούν π!ος τους έ)ω, θα τα αποσιωπήσω, θεω!"ντας ότι αυτά είναι

ά!!ητα#

2σο εκπλη!"νω και δεν καταπατ" αυτόν εδ" τον

ό!κο μου, είθε να χαί!ομαι τον βίο και την τέχνη μου,

παντοτινά δο)α/όμενος απ. όλους τους ανθ!"πους# 'ν τον

πα!αβ" και επιο!κήσω, να υποστ" τα αντίθετα4.

8$--οκράτης5 Wρκος9

_$/"#6

dς -ρος την φήμη5 0ιά0οος το $--οκράτη υ-ήρ=ε ο Κλα0ιος Aαληνός5

ο ο-ο3ος γεννήθηκε στα +[+ -.<.5 στην Πέργαμο5 και θε7ρονταν μαθητής το

μεγάλου 0ι0ασκάλου τής $ατρικής5 ακρι16ς ε-ει0ή ακολοθησε τις ι0έες του. '

Aαληνός ήταν γιός ενός κατα=ι7μένου αριτέκτονα5 το \3κ7να. ' 30ιος ο γιός

έλεγε γιά τον -ατέρα του ότι ήταν άνθρ7-ος α=ιαγά-ητος5 03καιος5 καλός και

αγαθός5 σε αντ3θεση με την μητέρα του5 η ο-ο3α ήταν ε-ιθετική5 εριστική α-έναντι

στον σ?υγό της και κακότρο-η με όλους τους ανθρ6-ους.

Κατά τον Μεσα37να5 ο Aαληνός υ-ήρ=ε ο κατZ ε=οήν ιατρός5 σε τέτοιο

1αθμό5 6στε ρησιμο-οιοσαν το όνομά του 7ς -ροσ7νμιο5 γιά να υ-ο0ηλ6σουν

τον ο-οιον0ή-οτε ιατρό. ' άρα1ας ιατρός Α1ικέννας 8$μ-ν`(ιννά ή Α1ιτ?ιανός9

μετέφρασε τα έργα το Aαληνο στην αρα1ική γλ6σσα κατά τον ια! αι6να. Αυτή η

μετάφραση έγινε γν7στή στην &ση 7ς το 1ασικό 1ι1λ3ο τής α!αβικής ιατ!ικής .

 Wταν τα φ6τα τής Αναγέννησης έφτασαν στην %υρ6-η5 κατέστη 0υνατή η σγκριση

τ7ν αυθεντικ6ν κειμέν7ν το Aαληνο με εκε3να -ου εμφαν3?ονταν σε λατινική

μετάφραση5 η ο-ο3α ε3ε -ραγματο-οιηθε3 μέσ7 τής αρα1ικής μετάφρασης τ7ν

ελληνικ6ν -ρ7τοτ-7ν.(την ε-οή μας5 τα έργα το Aαληνο – και μέσ7 αυτ6ν τα έργα το

$--οκράτη – θε7ρονται εκ νέου α=ιόλογο αντικε3μενο μελέτης. ' Aαληνός

αναγν6ρισε στον Κ6ο 0ι0άσκαλό του τον -ρ6το άνθρ7-ο -ου κατόρθ7σε να

συν0υάσει και να συνεν6σει την $ατρική με την Φιλοσοφ3α και – γιZ αυτόν τον λόγο

 – τον -ρ6το άνθρ7-ο -ου ε-α=37ς έφερε το όνομα το ιατρο.

' Aαληνός ανήκε στην ομά0α τ7ν ιατρ6ν -ου θε7ροσαν ότι αυτό5 το

ο-ο3ο ε3ναι ο άνθρ7-ος5 1ρ3σκεται εντός το ανθρ6-ου5 εκλαμ1ανομένου 7ς μ3α

ενότητα. Π3στευε ότι οφε3λουμε να φροντ3?ουμε τον άνθρ7-ο και ότι 0εν οφε3λουμε

 να κατα-ολεμομε μόνον νόσους. Aιά τον Aαληνό5 η Φση έει μ3α 0ημιουργική

0υναμική. # Φση ε3ναι σαν τον ?7ντανό οργανισμό5 σαν έναν καλλιτένη5 και

0ναται να θερα-ευτε3 μόνη της. 'μο37ς -ρος τον 0ι0άσκαλό του5 $--οκράτη5 οAαληνός θε7ροσε υ/3στης σημασ3ας την κλινική -αρατήρηση5 6στε μέσ7 αυτής να

Page 46: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 46/72

ε=ασφαλ3?ουμε τις α-ο0ε3=εις -ου μας -αρέουν οι αισθήσεις και οι ο-ο3ες ε3ναι

α-αρα3τητες5 αφο 7ρ3ς αυτές η ιατρική γν6ση καθ3σταται α0νατη. ' 30ιος -οτέ

0εν συμ1ι1α?όταν με τις α-λές 2ακα0ημα@κές4 α-ό/εις5 αλλά α-ο?ητοσε την άμεση

-ληροφόρηση. Τόσο ο Aαληνός5 όσο και ο $--οκράτης5 0εν =ε7ρ3?ουν μόνον γιά

την μεγάλη ευφυBα τους5 αλλά ακόμη -ερισσότερο γιά την 1αθτατη ηθική τους. AιZ

αυτος5 ένας αυθεντικός ιατρός οφε3λει να ε-ι030εται στην Φιλοσοφ3α5 στην Φυσικήκαι στην #θική.

Αυτός ο μεγάλος ιατρός όι μόνον έγρα/ε σε μ3α α-ό τις -ιό καθαρές

μορφές τής αττικής 0ιαλέκτου5 αλλά ε-ι-λέον α-αιτοσε να 0ιατηρον -άντοτε την

-ιό 0ιάφανη και ομοιογενή μορφή τους όλες οι έννοιες και οι όλοι οι όροι -ου

ρησιμο-οιονταν στην ε-ιστήμη του. Τα ανθρ7-ιστικά συναισθήματά του

α-αιτοσαν να αντιμετ7-3?εται -άν7 α-Z όλα 7ς άνθρ7-ος το αντικε3μενο -ου

1ρ3σκεται εν6-ιον τ7ν οφθαλμ6ν ενός ιατρο5 και όι 7ς κάτι -ου ε=ετά?εται με

σκο-ό να 0ετε3 μ3α -ινακ30α με το όνομα τής ασθένειας α-ό την ο-ο3α -άσει.

Α-αιτοσε να θε7ρε3ται ο άνθρ7-ος 7ς κάτι ενια3ο5 το ο-ο3ου όλα τα μέλη

α-οτελον ένα σνολο και -3στευε ότι5 γιά να αντιμετ7-ιστε3 η νόσος5 -ρέ-ει να

θε7ρομε τον ασθενή κατά την ανθρ6-ινη -οιότητά του.

?T7 Θ>$!-.

Η Τ-$%1:'$

dστόσο5 0εν -ρέ-ει να -ερατ6σουμε αυτή την μελέτη γιά τον %λληνικό

Κόσμο – γιά το -6ς στην %λλά0α ο άνθρ7-ος -έρασε 2α-ό το όνειρο στην-ραγματικότητα4 – 7ρ3ς να μιλήσουμε5 έστ7 και με λ3γες μόνον λέ=εις5 γιά το

%λληνικό &ράμα.

dς -ρος την καταγ7γή της5 η ελληνική Τραγ703α ε3ναι μ3α -ρακτική τής

θρησκευτικής λατρε3ας5 μ3α μαγική λειτουργ3α. Κατά τα φαινόμενα5 η Τραγ703α

ανα0θηκε α-ό τα 0ιονυσιακά άσματα5 τα ο-ο3α στην αρή ήταν λυρικές ορ703ες5

αλλά ή0η α-ό την ε-οή τ7ν -ρ6τ7ν 0ραματουργ6ν – -ρογενέστερ7ν το Αισλου

 – οι -οιητές 0ια6ρισαν την ορ703α5 τον 2ορό45 σε 0ο μέρη5 θέτοντας ε-ικεφαλής

το καθενός έναν 2κορυφα3ο4. # ε=έλι=η5 όμ7ς5 0εν σταμάτησε σε τοτο το σημε3ο.

' 0ραματουργός έσ-ις 8στ! αι6νας -.<.9 εισήγαγε και έναν 2-ρ7ταγ7νιστή45 εν6

εκε3νος ο ο-ο3ος οργάν7σε στην Αθήνα τον εορτασμό ει0ικ6ν αγ6ν7ν γιά την

1ρά1ευση τ7ν καλτερ7ν τραγ70ι6ν υ-ήρ=ε ο Πεισ3στρατος 8Y*,`,)q -.<.9.

Α)(2/.6` =.3.0/*6` ΕW-)π':"6

Α-ό τους τρεις γν7στος5 μεγάλους >λληνες 0ραματουργος5 ο

Αισλος – γιός το %υφορ37να – ε3ναι ο αραιότερος. Φα3νεται ότι γεννήθηκε γρ7

στο ,), -.<. Πολέμησε στην μάη το Μαραθ6να 8FC* -.<.95 στην ο-ο3α έασε

έναν α0ελφό του5 τον Κυνα3γειρο. Aιά τα θεατρικά έργα του 1ρα1ετηκε 0εκατρε3ς

φορές. # -ρ6τη τραγ703α του ήταν 2'ι Πέρσες4 8FqY -.<.9. (ετικά ν7ρ3ς το

-αρουσιάστηκε ένας ανταγ7νιστής5 αρκετά ρόνια νε6τερός του5 ο γν7στός(οφοκλής 8FCY`F*Y -.<.95 γιός το (οφ3λλου5 ο ο-ο3ος στα FY] -.<. ν3κησε γιά

Page 47: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 47/72

-ρ6τη φορά στον θεατρικό 0ιαγ7νισμό. ' τρ3τος μεγάλος 0ραματουργός ήταν ο

%υρι-30ης5 νε6τερος α-ό τον (οφοκλή κατά -ερ3-ου 0εκα-έντε έτη. (την 0ιάρκεια

το 13ου αυτ6ν τ7ν τρι6ν αν0ρ6ν -ραγματο-οιε3ται μ3α ε-ανάσταση5 η ο-ο3α θα

α-αιτοσε αι6νες γιά να συμ1ε3 σε κά-οιο άλλο μέρος το Κόσμου.

# Τραγ703α το Αισλου ε3ναι -ερισσότερο λυρική5 εν6 ο ορός

κατέει σημα3νουσα θέση στα 0ια0ραματι?όμενα. y0η με τον (οφοκλή αφαιρε3ταια-ό τον ορό ένα μέρος τής σημασ3ας του5 εν6 ανα1αθμ3?ονται τα -ρόσ7-α το

0ράματος5 τα ο-ο3α α-οτελον ανα-αράσταση 2αφηρημέν7ν αρακτήρ7ν4. Αυτά τα

-ρόσ7-α γ3νονται -ερισσότερο ανθρ6-ινα με τον %υρι-30η. Τ6ρα5 -λέον5

εμφαν3?εται η ε=έλι=ή τους κατά την 0ιάρκεια τής -αράστασης. ΚατZ αυτή την

έννοια ο %υρι-30ης ε3ναι ο -ατέρας το σγρονου θεάτρου. W-7ς -αρατηρομε

αργότερα και στον μεγαλτερο σγρονο 0ραματουργό5 τον mOLLOK{ afKJSI|SKTS5

0εν υ-άρει -ροσ7-ικότητα -ου να ε3ναι οτε -αντελ6ς καλή οτε εντελ6ς κακή. #

ε=έλι=η το αττικο 0ράματος ε3ναι -αράλληλη με την ε=έλι=η -ου – σε μεγαλτερη

κλ3μακα – -ραγματο-οιε3ται στο σνολο τής ελληνικής λογοτεν3ας.

?@7 Η &//"#)0* 8)/.(.3'$ 0$) " &//"#)0* Επ)(!*+"

05!1 $π !. 316 !*6 (2%-.#"6 >-&W#$6

Η +.#$:)0!"!$ !.2 Ε//"#)0.2 Θ$2+$!.6

 W-7ς 0ια1άσαμε στα λόγια το ^S_h`aMTKHII5 εκε3νο -ου συνέ1η και

ανα-τθηκε στην %λλά0α ε3ναι ένα αυθεντικό θαύμα5 και 7ς τέτοιο οφε3λουμε να το-αρα0εόμαστε και να το εκ0ηλ6νουμε. Το %λληνικό αμα 0εν 0ναται να

ε=ισ7θε3 με κανένα άλλο. Παρόμοια -ρος την %λλά0α5 υ-ήρ=αν ε-ι-λέον στον

Κόσμο και κά-οια άλλα μέρη5 λ3γα5 ό-ου ε-3σης οι σκε-τόμενοι άνθρ7-οι

κατέ1αλαν μεγάλες συνεισφορές στον 6ρο το ε=ανθρ7-ισμο και το

εκ-ολιτισμο το ανθρ6-ου. Τ3-οτε α-ό αυτά5 όμ7ς5 0εν 0ναται να ε=ισ7θε3 με το

%λληνικό αμα. Τόσο στην (ουμερ3α5 όσο και στην Α3γυ-το5 ο άνθρ7-ος

-ραγματο-ο3ησε μεγάλες -νευματικές -ροό0ους και κατακτήσεις5 αλλά αυτο3 οι

0ρόμοι σε καμμ3α -ερ3-τ7ση 0εν ο0ήγησαν σε έναν στοασμό5 ο ο-ο3ος θα έφτανε

στο σημε3ο να συμ-εριλά1ει και να κατανοήσει τις -ρ7ταρικές αιτ3ες.

' άνθρ7-ος τής (ουμερ3ας – -αρά το ότι 1ρέθηκε σZ εκε3νον τον 6ρο5

στον ο-ο3ον εφευρέθηκε η Τένη τής Aραφής – ή ο άνθρ7-ος τής Αιγ-τουσυνέισαν να σκέφτονται κατά τον μαγικό τρό-ο. Μόνον η %λλά0α υ-ήρ=ε ο τό-ος

ό-ου το ανθρ6-ινο γένος έμαθε να σκέφτεται λογικά. # 0ιαισθητική σκέ/η

συνυ-άρει με κάθε ε30ος ?6ου5 ή0η α-ό την ε-οή κατά την ο-ο3α τα ?6α

-ρ7τοεμφαν3στηκαν ε-άν7 στην Aη. Μόνον στον άνθρ7-ο5 όμ7ς5 ανα0εται η

έλλογη σκέ/η.

Ε//"#)0* %/X(($ 0$) >//.%" (0>"

Ακόμη και αν έτσι έουν τα -ράγματα5 θα -εράσει -ολς καιρός μέρι ο

άνθρ7-ος να σφυρηλατήσει ένα εργαλε3ο αντά=ιο τής ελληνικής γλ6σσας5 αφοαυτή ε3ναι α-ό μόνη της ένα αυθεντικό θαμα5 εν6 άρη σZ αυτήν ο ανθρ6-ινος

Page 48: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 48/72

εγκέφαλος ανα-τσσει και στερε6νει την έλλογη σκέ/η. Αυτή η θέση ε3ναι τόσο

αληθινή5 όσο αληθινό ε3ναι και το ότι – ακόμη και στις μέρες μας – υ-άρουν στην

 υ0ρόγειο ολόκληρες -εριοές5 μέσα στις ο-ο3ες οι άνθρ7-οι ε=ακολουθον να

αγνοον την έλλογη σκέ/η5 εν6 οι κοιν7ν3ες τους ε3ναι α-λ6ς 20ιαισθητικές4.

$0ο5 όμ7ς5 και το ειρότερο: μέσα σε μεγάλους -ολιτισμος και μεγάλες

μά?ες ανθρ6-7ν5 στον 30ιο τον 6ρο το %λληνικο Πολιτισμικο Κκλου5ε=ακολουθον να υ-άρουν 20ιαισθητικές κοιν7ν3ες4• οι ο-ο3ες αγνοον την

έλλογη σκέ/η. 'ρμ6μενος α-ό αυτή την -ραγματικότητα5 ο ‚VIS|f ƒKPQThSI5

%-3τιμος Κοσμήτορας τής Φιλοσοφικής (ολής το Πανε-ιστημ3ου το Παρισιο5

όταν ρ7τήθηκε -οιά γλ6σσα α=3?ει να αναγν7ριστε3 7ς 2αν6τερη4 – αφο

-αρα0έτηκε ότι τόσο η γαλλική5 όσο και η αγγλική γλ6σσα 0ιακρ3νονται γιά την

-λαστικότητα την ευκρ3νεια και την ευκαμ/3α τους – -ρόσθεσε τα ακόλουθα:

2 6άν, όμως, ήταν απα!αίτητο να επιλέ)ουμε ποιά

 μετα)ύ όλων είναι εκείνη που α)ί/ει το β!αβείο, ποιός θα

τολμούσε να θυσιάσει την ελληνική γλ"σσα% 'υτή η

γλ"σσα έχει θε0κή ουσία# 2ταν κάποιος δοκιμάσει τηνγεύση της, κάθε άλλη γλ"σσα τού φαίνεται πικ!ή ή

άγευστη# -εν π!όκειται μόνον γιά τις ιδέες, των οποίων την

έκφ!αση υπη!έτησε αυτή η γλ"σσα, ή γιά τούτη την

 λογοτεχνία, η οποία είναι σχολείο επιστήμης και ομο!φιάς,

ένας Eθησαυ!ός γιά την σωτη!ία τής (υχήςF όπως έλεγαν

οι 'ιγύπτιοι# Π!άγματι, η ε)ωτε!ική μο!φή τής ελληνικής 

γλ"σσας είναι από μόνη της ένα ό!γανο ικανοποίησης τού

πνεύματος# * α!μονία των !υθμ"ν της, η ομο!φιά των

ήχων της, ο πλούτος τού λε)ιλογίου της, ούτε καν αυτά δεν

αποτελούν τα πιό πολύτιμα π!οσόντα της# Aτον χ"!ο τής 

γ!αμματικής η ελληνική γλ"σσα υπε!έχει έναντι όλων των

γλωσσ"ν λόγω τής ακ!ίβειας των μο!φημάτων της, τα

οποία καθιστούν λαμπ!ή την διαμό!φωση των λέ)ε"ν της,

 λόγω τής πλαστικότητας τού συντακτικού της, το οποίο

αποδίδει στην σκέ(η ολόκλη!η την α)ία της, ακολουθεί 

όλους τους κυματισμούς της, επιτ!έπει να ιδωθούν με

διαφάνεια όλες οι εννοιολογικές αποχ!"σεις της# Ποτέ δεν

σφυ!ηλατήθηκε ένα ε!γαλείο πιό ω!αίο, γιά να εκφ!άσει

την ανθ!"πινη σκέ(η+4.

PΜ":># 5%$#Q 0$) $#4-Xπ)#.6 &%0>3$/.6

'ι σγρονες έρευνες γιά την λειτουργ3α το ανθρ7-3νου εγκεφάλου μάς

ο0ήγησαν στην 0ιάκριση τρι6ν ?7ν6ν μέσα σε αυτόν5 0ηλα0ή τ7ν δύο ημισφαι!ίων

 – ενός 0ε=ιο και ενός αριστερο – και το τυλ"δους σ"ματος JK5 το ο-ο3ο

εντο-3?εται μετα= αυτ6ν. 'ι 30ιες έρευνες α-έ0ει=αν ότι ο τρό-ος λειτουργ3ας το

αριστερο ημισφαιρ3ου ε3ναι 0ιαφορετικός α-ό εκε3νον το 0ε=ιο. %-3σης5 έουμε

-ρόσφατα μάθει ότι η έλλογη μάθηση ε3ναι κάτι -ου εμφαν3?εται και ανα-τσσεται

με την ε=έλι=η το ανθρ7-3νου γένους.

+, Τυλ60ες σ6μα: το τμήμα το εγκεφάλου -ου αλλι6ς καλε3ται 2μεσολό1ιο4 και

ρησιμεει 7ς σν0εσμος τ7ν 0ο 2εγκεφαλικ6ν ημισφαιρ37ν4.

Page 49: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 49/72

Κατέστη 0υνατό να ε=ακρι17θε3 ότι5 εντός το ανθρ7-3νου εγκεφάλου5

το 0ε=ιό ημισφα3ριο ε3ναι ο τό-ος ό-ου κυρ37ς εντο-3?ονται οι 0ιαισθητικές

ικανότητες5 οι ο-ο3ες αντιστοιον – κατά το μάλλον ή ήττον – στον κόσμο -ου θα

α-οκαλοσαμε διονυσιακό. Α-ό την άλλη -λευρά5 το αριστερό ημισφα3ριο ε3ναι το

μέρος ό-ου εντο-3?ονται οι λογικές ικανότητες το ανθρ6-ου.

%=αιτ3ας τ7ν -ροαναφερομέν7ν5 στο 1ι1λ3ο μου 2Cobuter Soc`fascoOia` Jo AA?+Y4 υ-οστήρι?α ότι η αντ3θεση 7ς -ρος αντ3λη/η το Κόσμου

δεν οφείλεται σε κάποια αντίθεση μετα)ύ τού απολλ"νιου και τού διονυσιακού

στοιχείου5 αλλά οφε3λεται στο ότι α-έναντι α-ό το 0ιονυσιακό στοιε3ο 1ρ3σκεται

εκε3νο -ου α-οκάλεσα 2ε!μα0κό45 εν6 το απολλ"νιο είναι η σωστή ισο!!οπία μετα)ύ

τού διονυσιακού και τού ε!μα0κού. %άν5 λοι-όν5 ε3ναι αλήθεια ότι το 0ε=ιό

ημισφα3ριο ε3ναι κατά κριο λόγο ο 6ρος τ7ν 0ιαισθητικ6ν ικανοτήτ7ν5 το

αριστερό ημισφα3ριο ε3ναι ο 6ρος τ7ν αντιστο37ν λογικ6ν.

' „KTL aKUKP σημει6νει:

24ο α!ιστε!ό ημισφαί!ιο επε)ε!γά/εται την

πλη!οφο!ία διαδοχικά, εν" το δε)ιό ταυτόχ!ονα, λαμβάνοντας κατά την ίδια στιγμή διάφο!α δεδομένα# 4ο

α!ιστε!ό ημισφαί!ιο ε!γά/εται σε σει!ά, εν" το δε)ιό

ε!γά/εται πα!άλληλα+4.

 >τσι5 λοι-όν5 -αρατηρομε ότι – ε-ει0ή η ελληνική νοοτρο-3α και ο

ελληνικός -ολιτισμός το-οθετονται στο τυλ"δες σ"μα  – 0ιατηρον αυτή την

ισορρο-3α -ου αρακτηρ3?εται α-ό το 2+":># 5%$#4. %-ι-λέον5 ολόκληρη η ε=έλι=η

τής ελληνικής νοοτρο-3ας – ή0η α-ό την αραιότητα – συν3σταται σε έναν συνεή

-ρο1ι1ασμό -ρος την ενσ7μάτ7ση ολοένα -ερισσότερ7ν έλλογ7ν στοιε37ν5 7ρ3ς

όμ7ς να -αρατηρε3ται άρνηση ή εγκατάλει/η τής 0ια3σθησης.

%ν6-ιον αυτής τής ελληνικής νοοτρο-3ας5 η ο-ο3α γν7ρ3?ει -6ς να 03νει

?7ή στην -έτρα5 0ημιουργ6ντας ε3τε αγάλματα ε3τε ναος5 έουμε α-ό την μ3α

-λευρά έναν -ολιτισμό ό-7ς ο )#:)065 ο ο-ο3ος ε3ναι 0ιαισθητικός και 0ιονυσιακός

σε0όν κατZ α-οκλειστικότητα5 και α-ό την άλλη -λευρά έουμε τον 0)#&])0

-ολιτισμό5 ο ο-ο3ος -ροτιμά να ε3ναι ερμα@κός. # ιν0ική φιλοσοφ3α ε3ναι κατά το

μεγαλτερο τμήμα της – σε0όν ολόκληρη – θρησκευτική5 εν6 η κινε?ική φιλοσοφ3α

ε3ναι ένα ε30ος 2ευ0αιμονολογ3ας45 κάτι -ου ισει κυρ37ς στον κομφουκιανισμό.

_/X(($ 0$) )(!.-).%-$3'$

%ν6 οι >λληνες έουν τον #ρό0οτο5 τον -ατέρα τής $στορ3ας5 και τον

ουκυ030η5 τον φιλόσοφο τής $στορ3ας5 ο ιν0ικός -ολιτισμός – αντ3θετα – στερε3ται

εντελ6ς την $στορ3α. Μόνον σε μ3α -εριθ7ριακή ?6νη5 σαν αυτή τής Κε…λάνης5

1ρέθηκαν κά-οτε μερικά 2ρονικά4. Με τους Κινέ?ους5 όμ7ς5 0εν συμ1α3νει κάτι

τέτοιο. Αυτή την α0ιαφορ3α γιά το ιστορικό γ3γνεσθαι – γιά την ροή το ρόνου – 

ορισμένοι σολιαστές την -αρατήρησαν να ανακλάται ακόμη και στις 30ιες τις

ιν0ικές γλ6σσες. Aιά -αρά0ειγμα: στην ιν0οστανική γλ6σσα5 με την λέ=η 2JKL4

σημα3νεται τόσο η έννοια 2αριο45 όσο και η έννοια 2εθές4.

+Y  %κτενέστατο φιλοσοφικό5 ιστορικό5 -ολιτικό και -ολιτιστικό σγγραμμα το

Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο5 συνταγμένο στην ισ-ανική γλ6σσα.

Page 50: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 50/72

_/X(($ 0$) %-$3*

' τρό-ος γραφής στην σανσκριτική5 την κινε?ική και την ελληνική

γλ6σσα μάς φανερ6νει α-ό μόνος του την φση τ7ν γλ7σσ6ν.# σανσκριτική γλ6σσα γράφεται με ενο-οιημένες φράσεις5 οι ο-ο3ες

λαμ1άνουν την μορφή στ37ν. Κάθε στ3ος ή ημιστ3ιο εμφαν3?εται ολόκληρος σαν

 να ήταν μ3α και μόνη λέ=η5 και συνεν6νει εντός του τις 0ιάφορες λέ=εις – 

συμ-εριλαμ1άνοντας μέρι και τις εν0ε0ειγμένες φ7νητικές αλλαγές – σαν να

ε-ρόκειτο γιά ένα λε=ιλογικό λήμμα.

# κινε?ική γλ6σσα5 -άλι5 η ο-ο3α έει ένα -εριορισμένο αριθμό

συλλα16ν5 εμφαν3?ει 0υσκολ3ες στην -ροφορική έκφραση τ7ν ι0ε6ν. Αυτές οι

ε-ικοιν7νιακές 0υσκολ3ες 0νανται να αμ1λυνθον μόνον με την σ-ου0αιότητα -ου

α-ο030εται στην γρα-τή γλ6σσα έναντι τής -ροφορικής.

(την κινε?ική5 λοι-όν5 γράφουμε εκφρά?οντας κάθε μ3α ι0έα μέσ7 ενός

0ιαφορετικο ι0εογράμματος5 το ο-ο3ο ε3ναι εντελ6ς 0ια7ρισμένο α-ό το ε-όμενο.Τα ρήματα 0εν υ-ο0ηλ6νουν οτε ρόνους οτε εγκλ3σεις. # κυριαρ3α τής γρα-τής

ε-άν7 στην -ροφορική γλ6σσα γ3νεται εμφανής5 όταν -αρατηρήσουμε ότι ορισμένα

φ7νήματα – 0ηλα0ή συλλα1ές με τον κατάλληλο τονισμό – -ροφέρονται -άντοτε με

τον 30ιο ακρι16ς τρό-ο5 αλλά έουν 0ιαφορετικό νόημα5 ανάλογα με το σμ1ολο

8ι0εόγραμμα9 -ου τις α-οτυ-6νει. Ακόμη και σήμερα5 λοι-όν5 οι Κινέ?οι -ου

συνομιλον5 οφε3λουν να ε3ναι εφο0ιασμένοι με ένα σημει7ματάριο ή με έναν μικρό

-3νακα5 έτσι 6στε να καταφέρουν να συνεννοηθον5 ε-ι0εικνοντας σε -οιό

σμ1ολο αντιστοιε3 η λέ=η -ου μόλις -ρόφεραν5 αφο 7ρ3ς αυτή την 0ιευκρ3νιση5

η μετά0οση τής -ληροφορ3ας θα καταστε3 α0νατη.

%ν6-ιον αυτ6ν τ7ν 0ο ακροτήτ7ν5 η ελληνική γλ6σσα γράφεται με

λέ=εις5 εν6 -αράλληλα γν7ρ3?ει -6ς να 0ιαμορφ6νει νέες έννοιες συνεν6νοντας

λέ=εις και -ροσθέτοντας καταλή=εις. Το ρήμα της5 όι μόνον έει ρόνους και

εγκλ3σεις5 ό-7ς και στην σανσκριτική5 αλλά ε-ι-λέον τής -ροσθέτει το -λεονέκτημα

το -λοτου και τής ακρ31ειας στην έκφραση. # ελληνική γλ6σσα 0εν αναμιγνει

α0ιάκριτα όλες τις λέ=εις σε ένα μόνο σνολο. Κατασκευά?ει5 1έ1αια5 νέες λέ=εις γιά

 να ανα-αραστήσει νέες ι0έες5 ό-7ς κάνει και η κινε?ική γλ6σσα5 μόνον -ου η

τελευτα3α τις 0ιακρ3νει ρησιμο-οι6ντας 0ιαφορετικά ι0εογράμματα5 εν6 η ελληνική

γλ6σσα 03νει =ε7ριστή ορθογραφ3α και =ε7ριστή -ροφορά σε κάθε νέα λέ=η.

 >τσι5 λοι-όν5 η 30ια η ελληνική γλ6σσα ε3ναι έκφανση το ρητο 2+":># 5%$#4 και

ασφαλ6ς α-οτελε3 το εργαλε3ο5 το ο-ο3ο ε-έτρε/ε την ανά-τυ=η το ελληνικο

-νεματος5 ακρι16ς ό-7ς μάς α-ο0εικνουν οι ε-ιστημονικές έρευνες γιά την φσητής γλ6σσας.

&εν -ρέ-ει5 λοι-όν5 να μας =αφνιά?ει το γεγονός ότι οι καλλιεργημένοι

άνθρ7-οι τής αρα3ας D6μης μιλοσαν την ελληνική γλ6σσα5 εν6 0ιατηροσαν την

λατινική μόνον στην 0ικαιοσνη και στον στρατό. # λατινική υ-ήρ=ε η γλ6σσα το

όλου και γιZ αυτό η μετάφραση τής ;31λου στην λατινική ονομάστηκε 2_HLUKMK4

8α-ό την λέ=η 2_HLUHI45 -ου σημα3νει 2όλος49.

%-ι-λέον5 όταν οι 1άρ1αροι λαο3 κατέλα1αν την &ση5 η γν6ση τής

ελληνικής γλ6σσας ε=αφαν3στηκε. Τότε αυτό το τμήμα τής %υρ6-ης 1υθ3στηκε

μέσα στον μεσαι7νικό σκοτα0ισμό. Α-ό αυτόν τον σκοτα0ισμό θα ελευθερ7νόταν η

%υρ6-η μόνον κατά την Αναγέννηση και μόνον όταν θα ε-έστρεφε στην μελέτη τ7ν

αρα37ν %λλήν7ν συγγραφέ7ν. %κε3νες ακρι16ς οι 6ρες ε3ναι οι 30ιες με αυτές5 οιο-ο3ες μελέτησαν σε 1άθος την αρα3α ελληνική γλ6σσα και 0ιαθέτουν -ιό

Page 51: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 51/72

καλλιεργημένο -νεμα5 οι 6ρες -ου 03καια 1ρ3σκονται ε-ικεφαλής το -ολιτισμο5

ό-7ς αρικά ήταν η $ταλ3α5 αργότερα και η Αγγλ3α και η Aερμαν3α. <άρη στην

ελληνική γλ6σσα γεννήθηκε η σγρονη ε-ιστήμη. 'ι άλλες 6ρες5 εκε3νες -ου

φάνηκαν φει07λές α-έναντι στην εκμάθηση τής αρα3ας ελληνικής γλ6σσας – ό-7ς

φάνηκαν οι 6ρες τής ι1ηρικής ερσονήσου – -αρέμειναν καθυστερημένες.

_/X(($ 0$) π./)!)(+6

%065 όμ7ς5 0εν γ3νεται λόγος μόνον γιά εκε3νες τις ε-αληθεσεις5 οι

ο-ο3ες αφορον τους ανθρ6-ους -ου εκ0ηλ6νουν ένα α-οκλειστικό εν0ιαφέρον

μόνον γιά την -νευματική -ρόο0ο το -ολιτισμο. ' ‚SKP sVHTKIMO† – γιά τον ο-ο3ον

ο ‚SKP XVPSM ε3-ε ότι υ-ήρ=ε ο μονα0ικός αυθεντικός οικονομολόγος -ου ε3ε

γν7ρ3σει – στο 1ι1λ3ο του 2# Παραγ7γικότητα45 γράφει:

2 * επιστημονική, τεχνολογική, οικονομική καικοινωνική π!όοδος είναι συνδεδεμένες με πολύ ισχυ!ούς 

δεσμούς αλληλε)ά!τησης# * κοινωνική π!όοδος π!οκύπτει

από την τεχνολογική, η οποία μετ!άται από την π!όοδο τής 

πα!αγωγικότητας, εν" η οικονομική π!όοδος πα!άγει την

κοινωνική#

4ο επιστημονικό, οικονομικό και κοινωνικό

πε!ιβάλλον είναι συνδεδεμένα με πολύ ισχυ!ούς δεσμούς 

αλληλε)ά!τησης# * οικονομική π!όοδος ε)α!τάται από την

τεχνολογική, εν" η τεχνολογική καθοδηγείται από την

επιστημονική+4.

 y0η5 λοι-όν5 έουμε 0ει γιατ3 αυτό ακρι16ς το 2%λληνικό αμα4 ε3ναι

το θαμα -ου 0ημιοργησε τον -ροο0ευμένο κόσμο5 αφο ο ελληνικός -ολιτισμός

 υ-ήρ=ε εκε3νος5 ο ο-ο3ος ο0ήγησε τον άνθρ7-ο α-ό την μαγική και -ρ7τόγονη

 νοοτρο-3α στην ε-ιστημονική αντ3λη/η. AιZ αυτόν τον λόγο5 μετά α-ό λ3γες

-αραγράφους5 ο ‚SKP sVHTKIMO† -ροσθέτει:

2 * πα!αγωγικότητα ε)α!τάται κυ!ίως από την

σύμπνοια μετα)ύ των ανθ!ωπιστικ"ν και των φυσικ"ν

επιστημ"ν, από την αλληλεγγύη μετα)ύ των ανθ!"πων, και

από την αλληλε)ά!τηση των εποχ"ν+45

25 αληθινός πα!άγοντας που οδηγεί στην αύ)ηση

τής πα!αγωγικότητας δεν είναι τεχνικής υφής# * επιστήμη

είναι η ίδια γιά όλους τους ανθ!"πους# 5ι π!όγονοί μας – 

οι οποίοι την θεμελίωσαν και την ανέπτυ)αν – πάντοτε την

καθιστούσαν δημόσια+45

2 * φιλοσοφία των πολιτισμ"ν και η νοοτ!οπία

των λα"ν, λοιπόν, συμβάλλει κατά τ!όπο πολύ σημαντικό

στην υλική π!αγματικότητά μας+4.

Page 52: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 52/72

%-3σης5 ή0η έουμε 0ει -6ς η γλ6σσα – κατά τον rMMV sTOSQTOtf uVLLPVv

 – ε-ι1άλλει τον τρό-ο σκέ/ης5 και γν7ρ3?ουμε ότι εάν η %υρ6-η ε3ναι %υρ6-η5 το

οφε3λει στις ευρ7-α@κές γλ6σσες και στον ευρ7-α@κό -ολιτισμό. Aν7ρ3?ουμε5

ε-3σης5 ότι όλες οι λα@κές ευρ7-α@κές γλ6σσες γονιμο-οιήθηκαν άρη στην ε-ιρροή

τής ελληνικής γλ6σσας και το ελληνικο -ολιτισμο5 εφόσον ο άνθρ7-ος έει

-ροο0εσει μέσ7 τής ανθρ6-ινης γλ6σσας. &3καια ο gKHL „fKHtfKTQ γράφει στο1ι1λ3ο του5 2' Ανθρ6-ινος %γκέφαλος4:

2 -εδομένου ότι το ό!γανο τελειοποίησης τής 

ε)έλι)ης, το ό!γανο τής ατομικής και τής συλλογικής 

ε)ανθ!ωπιστικής π!οόδου τού πολιτισμού είναι ο

εγκέφαλος, μπο!ούμε να πούμε ότι Eείμαι άνθ!ωποςF

σημαίνει Eδίνω στον εγκέφαλό μου όλες τις αν"τε!ες 

δυνατότητες και τού ε)ασφαλί/ω μία λειτου!γική

ισο!!οπία, ικανή να τού επιτ!έπει μεγαλύτε!η συλλογιστική

ικανότητα και ελεύθε!η επιλογήF+4.

Αναφερθήκαμε ε-3σης στον ‚VIS|f ƒKPQThSI5 ο ο-ο3ος μ3λησε γιά την

αν7τερότητα τής ελληνικής γλ6σσας 7ς εργαλε3ου λειτουργ3ας το εγκεφάλου.

%3ναι -ασ3γν7στο ότι 7ρ3ς ανθρ6-ους5 -ου να αφιερ6νονται στην έρευνα5 μ3α

6ρα 0εν 0ναται να -ροο0εσει. AιZ αυτό -αρατηρήσαμε και τον mSTPST nKTL

oSOISPpSTU να υ-οστηρ3?ει -αρομο37ς ότι όσα 0ι0άτηκε στο Κλασικό Aυμνάσιο

ε3ναι -ολ ρήσιμα γιά την ?7ή και γιά την -ρόο0ο στις ε-ιστήμες.

Page 53: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 53/72

?U7 Ε//5:$ 0$) ΕW-Xπ"

%3μαστε %υρ7-α3οι μόνον και μόνον ε=αιτ3ας τής ελληνικής -αι0ε3ας

μας. Ανήκουμε στον -ροο0ευμένο και -λοσιο Κόσμο ε=αιτ3ας το ελληνικο

-ολιτισμο μας5 7ρ3ς τον ο-ο3ον 0εν θα ήταν – σε καμμ3α -ερ3-τ7ση – εφικτή η

-ρόο0ός μας5 εν6 οι 6ρες5 ό-7ς οι αφρικανικές και η $ν03α και η Κ3να5 οι ο-ο3ες

:&# έουν συμμετάσει στην ελληνική -ολιτισμική -αρά0οση5 α-οτελον 03καια τον

Τρ3το Κόσμο5 ακόμη και αν εν3οτε συνέ1η να ανέ-τυ=αν μεγάλους -ολιτισμος.Αυτά μας έλεγε και ο ‚SKP sVHTKIMO†. AιZ αυτόν τον λόγο5 αν συνε3σουμε να

σκεφτόμαστε κατά τον ‚SKP sVHTKIMO†5 ε3ναι α-αρα3τητο να 0ιατηρήσουμε την

2αλληλε=άρτηση τ7ν ε-ο6ν4. Κανε3ς 0εν 0ναται να 0ιασ-άσει την -ολιτισμική

-αρά0οση5 ό-7ς 0ιατε3νονται στις μέρες μας ορισμένοι κυ1ερν6ντες5

-αρασκευά?οντας 2-ροο0ευτικά -ρογράμματα γιά την εκ-α30ευση45 εντός τ7ν

ο-ο37ν κατα-ν3γονται ι0ιαιτέρ7ς οι κλασικές σ-ου0ές5 και κυρ37ς η αρα3α

ελληνική γλ6σσα5 -ου α-οτελε3 την -ηγή α-ό την ο-ο3α ανα1λ?ει η μελλοντική

ευημερ3α και ο μελλοντικός -ολιτισμός τής Ανθρ7-ότητας.

AιZ αυτόν5 λοι-όν5 τον λόγο – ε-ει0ή μάς μετέ07σε την -ολιτισμική

-αρά0οση – ολόκληρη η ανθρ7-ότητα ε3ναι οφειλέτης έναντι τής ;υ?αντινής

Αυτοκρατορ3ας5 η ο-ο3α 0ιατήρησε εκε3νη την ιστορική κληρονομιά τής Μιλήτου5

τής Αθήνας5 τής Αλε=άν0ρειας5 τής Αντιόειας και τ7ν άλλ7ν -όλε7ν. &εν υ-ήρ=ε5

λοι-όν5 μεγαλτερη κακοτυ3α α-ό την κατάκτηση τής Κ7νσταντινο-ολης α-ό τις

τουρκικές ορ0ές5 και 3σ7ς να μην υ-άρει μεγαλτερη ατ3μ7ση γιά την %υρ6-η α-ό

το να -ρέ-ει να ατεν3?ει τον τουρκικό 1αρ1αρισμό μέσα στην Μ3λητο5 στην >φεσο5

στην Πέργαμο5 στο ;υ?άντιο5 στην (μρνη 8την -ατρ30α το 'μήρου95 στην

Α0ριανο-ολη5 στην Αντιόεια5 στην Τρα-ε?οντα και αλλο5 στις -όλεις -ου ήταν

-άντοτε ελληνικές.

Φεδερίκο Κάρλος Κρούτβιγκ Σαγρέδο

 Χώρα των Βάσκων, Μάιος τού 1993

Page 54: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 54/72

, Α h Α h Τ Η Μ Α Α

Η π$!-':$ !.2 8&:&-'0. Κ5-/.6 Κ-.2!<)%0 =$%->:.

$7 _&1%-$3'$

# %υρ7-α@κή >ν7ση έει στις μέρες μας την μορφή μιάς υ-ό οικο0όμηση

οικονομικής συμμα3ας κρατ6ν. Το κάθε ένα α-ό αυτά τα κράτη ε3ναι ε3τε

0ημιοργημα ενός έθνους 8%λλά0α5 &αν3α5 Πορτογαλ3α κ.ά.95 ε3τε -ολιτικό

α-οτέλεσμα τής εκοσιας ή ακοσιας συμμετοής 0ο ή -ερισσοτέρ7ν εθν6ν

8;έλγιο5 ;ρεταν3α5 $σ-αν3α κ.ά.9.

&ιερευν6ντας την -ολιτική -ραγματικότητα στην 0ετερη κατηγορ3α κρατ6ν5

0ια-ιστ6νουμε – στην ε-ικράτεια ορισμέν7ν ε= αυτ6ν – την -αρ=η 2εθν6ν4 -ου

κατέλη=αν 27ρ3ς κράτος45 0ηλα0ή εθν6ν τ7ν ο-ο37ν η ουσιαστική συμμετοή στην

κεντρική κρατική 0ιο3κηση ε3ναι υ-οτυ-60ης ή αν-αρκτη5 κυρ37ς λόγ7 το

αριθμητικ6ς -εριορισμένου -ληθυσμο τους. Μ3α -αρόμοια 2-αρά=ενη4 κατάσταση

1ι6νει στις μέρες μας η <6ρα τ7ν ;άσκ7ν5 η Πατρική Aη το ;ασκικο >θνους.

Μοιρασμένη ανάμεσα στην ισ-ανική και την γαλλική ε-ικράτεια5 με τα Πυρηνα3α

 Wρη να την 7ρ3?ουν σε 0ο άνισα τμήματα5 1ρ3σκεται η -ανάραια <6ρα τ7ν

;άσκ7ν5 η καλομενη α-ό τους κατο3κους της 2%ουσκάλ %ρρ3α4 8GHIJKL oSTTOK ‡ Aη

τ7ν ;άσκ7ν9 ή 2%ουσκά0η4 8GHIJKQO ‡ ;ασκ7ν3α9. Wμορφη και -ερι-οιημένη ό-7ς

η %λ1ετ3α5 οργαν7μένη και λειτουργική ό-7ς η (ουη03α5 φιλό=ενη και -ρόσαρη σαν

την %λλά0α5 η ;ασκ7ν3α καταλαμ1άνει σήμερα )*.]YF τετραγ7νικά ιλιόμετρα

ευρ7-α@κο ε0άφους5 στα ο-ο3α 0ιαμένουν -ερ3-ου [.***.*** κάτοικοι5 το C+ˆ τ7ν

ο-ο37ν συναριθμε3ται μετα= τ7ν -ολιτ6ν το ;ασιλε3ου τής $σ-αν3ας και το Cˆμετα= τ7ν -ολιτ6ν τής Aαλλικής &ημοκρατ3ας.

Page 55: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 55/72

'ι αραιολογικές ανασκαφές και οι συνακόλουθες ανθρ7-ολογικές μελέτες

κατέλη=αν στο συμ-έρασμα ότι η -εριοή -ρ7τοκατοικήθηκε -ριν α-ό τουλάιστον

+,*.*** ρόνια. # μέρι σήμερα ιστορική έρευνα εντό-ι7ν και =έν7ν ε-ιστημόν7ν

α-έ0ει=ε ότι οι ;άσκοι ε3ναι λαός γηγενής – ο αραιότερος τής &υτικής %υρ6-ης – 

το ο-ο3ου τα ι0ιά?οντα εθνο`1ιολογικά αρακτηριστικά άρισαν ναα-οκρυσταλλ6νονται -ριν α-ό -ερ3-ου q.*** ρόνια. Πρόκειται γιά έναν λαό

ανέκαθεν υ-ερήφανο και 0υναμικό5 φιλελεθερο και -ε3σμ7να5 φιλό=ενο και

λιγόλογο. # -ολρονη ιστορ3α του ε3ναι γεμάτη α-ό κάθε ε30ους -ερι-έτειες:

0ι7γμος και ηρ7ισμος5 μεταναστεσεις και ε-ανα-ατρισμος5 θριάμ1ους και

καταστροφές.

# σγρονη 1ασκική κοιν7ν3α – -ιστή στις εθνικές -αρα0όσεις της5 αλλά και ανοιτή

στις -οικ3λες -ροκλήσεις και -ροσκλήσεις τής ε-οής μας – γν7ρ3?ει να αναμειγνει

ε-ά=ια το -ρ7το-οριακό με το -αρα0οσιακό στοιε3ο5 να συνταιριά?ει 0ημιουργικά

το =ενικό με το εντό-ιο και να εν6νει ε-οικο0ομητικά την -αράτολμη με την συνετή

συμ-εριφορά. 'ι ;άσκοι ε3ναι -άντοτε 2μικρο3 στα λόγια5 αλλά μεγάλοι στα έργα45κατά τον ε-ιτυή5 λακ7νικό αρακτηρισμό το ταλαντοου -οιητή Τ3ρσο 0ε

Μολ3να.

Aε7γραφικ6ς η ;ασκ7ν3α 7ρ3?εται στην ;όρεια και στην \ότια <6ρα 8‰|KTTKLQS

και oSUVKLQS9. Το 1όρειο τμήμα της εντο-3?εται μέσα στην σημερινή γαλλική

ε-ικράτεια και συμ-εριλαμ1άνει τρ3α α-ό τα εφτά $στορικά %0άφη τής ;ασκ7ν3ας:

το jα1ορτιο 8^K|HTQO95 την (ουμ-έροα 8ŠHpSTVK9 και την Κάτ7 \α1άρρα 8uSfS

 ~K‹KTTVK ή uSPK‹KTTVK9. Το νότιο τμήμα της εντάσσεται στην ισ-ανική ε-ικράτεια και

εμ-ερικλε3ει τα άλλα τέσσερα $στορικά %0άφη: την Αρά1α 8eTKpK95 την ;ισκάια

8uONJKOK95 την Aκι-οσκοα 8RO|HNJVK9 και την \α1άρρα 8~K‹KTTVK9.

Το jα1ορτιο5 η (ουμ-έροα και η Κάτ7 \α1άρρα α-οτελον κομμάτι το νομο τ7ν

2Πυρηνα37ν το Ατλαντικο45 ο ο-ο3ος ανήκει στο -ολιτικό 0ιαμέρισμα τής

Ακου@ταν3ας 8eJOMKPOK95 με -ρ7τεουσα την γαλλική -όλη το Μ-ορντ6. Αυτό το

τμήμα τής ;ασκ7ν3ας 0εν έει α-οκτήσει ακόμη καμμ3α ι0ια3τερη -ολιτική οντότητα5

εν6 η μητρική γλ6σσα τ7ν κατο3κ7ν του – η 1ασκική – 0εν αναγν7ρ3?εται 7ς

ε-3σημη γλ6σσα τής -εριοής. Τα 1ασκικά ήθη και έθιμα 0ιατηρονται ?7ντανά με

0υσκολ3α5 αντιμαόμενα την φθορά -ου φέρνει ο ρόνος και αντιμετ7-3?οντας την

α0ιαφορ3α τής ε-ικρατοσας γαλλικής -ολιτικής και κοιν7νικής -ραγματικότητας.

%ντός τής ισ-ανικής ε-ικράτειας5 η Αρά1α με -ρ7τεουσα την Aαστε3?η 8RKIMSON95 η;ισκάια με -ρ7τεουσα το ;ιλ1άο 8uOLpKV ή uOLpV9 και η Aκι-οσκοα με

-ρ7τεουσα τον Eγιο (ε1αστιανό 8ŒVPVIMO9 α-οτελον α-ό το έτος +CqC την

2Αυτόνομη ;ασκική Κοινότητα45 με το-ική Κυ1έρνηση και Κοινο1ολιο5 αλλά

7ρ3ς ανε=άρτητη κρατική υ-όσταση. Πρ7τεουσα τής Αυτόνομης ;ασκικής

Κοινότητας ε3ναι η γραφική Aαστε3?η5 εν6 το υ-ερσγρονο ;ιλ1άο – εφο0ιασμένο

με ένα α-ό τα μεγαλτερα και α-ο0οτικότερα λιμάνια τής %υρ6-ης – α-οτελε3 το

σημαντικότερο κέντρο οικονομικ6ν συναλλαγ6ν ολόκληρης τής ;ασκ7ν3ας.

(ε τοτη την -εριοή ε3ναι νομικ6ς κατουρ7μένη η 0ιγλ7σσ3α: τόσο η 1ασκική όσο

και η ισ-ανική αναγν7ρ3?ονται 7ς ε-3σημες γλ6σσες τής Αυτόνομης Κοινότητας. #

μεγάλη -ρο6θηση -ου 0όθηκε α-ό τις το-ικές κυ1ερνήσεις τ7ν 0ο τελευτα37ν0εκαετι6ν στην 0ιάσ7ση5 μελέτη και 0ιά0οση τής 1ασκικής γλ6σσας5 -ολιτισμικής

Page 56: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 56/72

-αρά0οσης και -αι0ε3ας κατέστησαν την Αυτόνομη ;ασκική Κοινότητα

μητρο-ολιτικό κέντρο ολόκληρης τής ανά τον κόσμο ;ασκοσνης.

# \α1άρρα – το -άλαι -οτέ ανε=άρτητο 1ασκικό 1ασ3λειο και έν0ο=η κοιτ30α το

1ασκικο -ολιτισμο – α-οτελε3 μ3α ακόμη 2Αυτόνομη Κοινότητα4 μέσα στις

0εκαεφτά -ου συνα-αρτ3?ουν την σημερινή ισ-ανική ε-ικράτεια5 με 0ική της0ιοικητική οργάν7ση -εριορισμέν7ν αρμο0ιοτήτ7ν και 0υνατοτήτ7ν. Πρ7τεουσά

της ε3ναι η έν0ο=η $ρονιεα 8‰THPSK95 γν7στή και με το λατινογενές όνομα Παμ-λόνα

8gK{|LVPK9.

# -εριοή τής \α1άρρας 7ρ3?εται γλ7σσικ6ς σε 0ο ?6νες: στην 1όρεια ?6νη οι

κάτοικοι ε3ναι 03γλ7σσοι και μιλον την 1ασκική και την ισ-ανική5 εν6 στην νότια

?6νη ομιλε3ται μόνον η ισ-ανική. Μιά -ρόσφατη α-όφαση τής το-ικής Κυ1έρνησης

ε-ιε3ρησε να στερήσει α-ό τον 1ασκόφ7νο -ληθυσμό το 0ικα37μα να ρησιμο-οιε3

ε-ισήμ7ς την μητρική γλ6σσα του στην 0ημόσια ?7ή5 με α-οτέλεσμα να έουν

-ροκληθε3 ελογες αντι0ράσεις σZ ένα -ολ μεγάλο μέρος το 1ασκικο λαο.

# σθεναρή 1ασκική οικονομ3α στηρ3?εται σε μιά ολοένα και -ερισσότερο

ανα-τυσσόμενη 1ιομηαν3α5 τής ο-ο3ας η τατατη -ρόο0ος ε-ηρεά?ει θετικά το

εμ-όριο και την ναυτιλ3α. # κτηνοτροφ3α και η αλιε3α α-οτελον5 ε-3σης5 -ηγές

-λοτου γιά τον 1ασκικό λαό -ου φημ3?εται γιά την ενσυνε30ητη εργατικότητα και

την έμφυτη ε-ι0ε=ιότητα σε κάθε ασολ3α του. Το -ολ υ/ηλό – σε σέση με -ολλές

άλλες ευρ7-α@κές -εριοές – 1ιοτικό ε-3-ε0ο τ7ν ;άσκ7ν τής \ότιας <6ρας

-ροστατεεται και ενισεται α-ό την άρτια οργαν7μένη το-ική αυτο0ιο3κηση και

α-ό μιά κοιν7ν3α -ου γν7ρ3?ει καλά -6ς να α-αιτε3 και να κερ03?ει εκε3νο -ου

-ραγματικά τής α=3?ει.

<7 _/X(($

# 1ασκική γλ6σσα5 γν7στή 7ς 2εουσκάρα45 ανήκει στην κατηγορ3α τ7ν

2συγκολλητικ6ν γλ7σσ6ν4. # σντα=ή της στηρ3?εται σε μιά μεγάλη -οικιλ3α

-ροθημάτ7ν5 ενθημάτ7ν και ε-ιθημάτ7ν5 μέσ7 τ7ν ο-ο37ν εκφέρονται οι -τ7τικές

αλλαγές ουσιαστικ6ν και ε-ιθέτ7ν5 οι αριθμο35 τα -ρόσ7-α και οι ρόνοι τ7ν

ρημάτ7ν5 τα άρθρα και τα ε-ιρρήματα. Α-ουσιά?ει εντελ6ς η 0ιαφορο-ο3ηση τ7ν

γραμματικ6ν γεν6ν στα κρια ονόματα5 εν6 η -λειο/ηφ3α τ7ν ρημάτ7ν α-ο030εται

-εριφραστικά5 με ευρε3α ρήση τ7ν 1οηθητικ6ν 2ONKP4 8α-αρέμφατο το 2ε3μαι49και 2SQHP4 8α-αρέμφατο το 2έ749. # 0ομή υ-οκε3μενο`αντικε3μενο`ρήμα α-οτελε3

την 1άση τής -ρότασης5 μέσα στην ο-ο3α τα λοι-ά μέρη το λόγου κατέουν μ3α

αυστηρά -ροκαθορισμένη θέση. # -ροφορά της 0εν -αρουσιά?ει καμμ3α σε0όν

0υσκολ3α στους φυσικος ομιλητές τής νέας ελληνικής5 αφο οι ήοι τής

2εουσκάρας4 α-ο0εικνονται ι0ια3τερα οικε3οι στον σγρονο >λληνα5 εν6 η

ορθογραφ3α της συνο/3?εται σε λ3γους ευνόητους κανόνες. # μελέτη της5 ακόμη και

αν 0εν α-ο1λέ-ει στην εν0ελεή εκμάθηση και ρήση τής γλ6σσας5 μ-ορε3

ο-7σ0ή-οτε να καταστε3 μ3α συναρ-αστική και λ3αν ε-οικο0ομητική -νευματική

άσκηση.

%7 _0&-#'0$

Page 57: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 57/72

o όμορφη και φιλό=ενη -όλη τής Aκερν3κας 1ρ3σκεται στην ;ισκάια5 στα

1ορειο0υτικά τής μεγαλο-ολης το ;ιλ1άου5 σε ε0άφη -ου -ρ7τογν6ρισαν την

ανθρ6-ινη -αρουσ3α γρ7 στο +,.*** -.<. $0ρθηκε στις )] Α-ριλ3ου +[YY5 α-ό τον

άροντα &ον Τέλλιο5 ο ο-ο3ος την =ε6ρισε 0ιοικητικά α-ό την γρ7 -εριοή τοjονου. Κατά τον Μεσα37να έγινε το σμ1ολο τής εθνικής ανε=αρτησ3ας και τ7ν

0ημοκρατικ6ν ι0ε706ν το 1ασκικο λαο5 ε-ει0ή εκε3 συγκαλονταν οι Aενικές

(υνελεσεις τ7ν αντι-ροσ6-7ν τ7ν κοινοτήτ7ν τής ;ισκάιας5 γιά να νομοθετήσουν

και να -άρουν α-οφάσεις σετικές με 0ιάφορα ?ητήματα.

Μετά την ατυή έκ1αση τ7ν 0ο Καρλικ6ν Πολέμ7ν – και συγκεκριμένα στα +]]) – 

η Aκερν3κα εν6θηκε 0ιοικητικά με τον jονο. (τα τέλη το +Cου και αρές το )*ο

αι6να η -όλη γν6ρισε στιγμές -ατρι7τικο ενθουσιασμο5 αφο α-ετέλεσε ένα α-ό

τα -νευματικά κέντρα το 0υναμικο αγ6να γιά την 0ημιουργ3α ενός ανε=άρτητου

;ασκικο Κράτους. Αυτή ακρι16ς την τιμητική θέση τής -όλης -λήρ7σαν με την

?7ή τους οι κάτοικο3 της5 το α-όγευμα τής )Yης Α-ριλ3ου +C[q5 όταν η Aκερν3κα1ομ1αρ03στηκε ανελέητα ε-3 τέσσερις 6ρες α-ό την να?ιστική αερο-ορ3α5 με την

συγκατάθεση το 30ιου το Φρανθ3σκο Φράνκο. Α-ό αυτό το φρικτό έγκλημα κατά

το 1ασκικο λαο5 ο Πάμ-λο Πικάσσο εμ-νεστηκε και – μέσα σZ έναν μόνο μήνα

α-ό τον 1ομ1αρ0ισμό – ?7γράφισε τον γν7στό και ομ6νυμο -ρος την μαρτυρική

-όλη -3νακά του5 ο ο-ο3ος εκτ3θεται στο Μουσε3ο το Πρά0ου5 στην Μα0ρ3τη.

:7 Τ. Ι&- ^>#!-. !*6 _0&-#'0$6

'ι 2(υνελεσεις τ7ν Κοινοτήτ7ν4 υ-ήρ=αν -ανάραια συνήθεια τ7ν ;άσκ7ν τής

;ισκάιας. 'ι κάτοικοι κάθε -όλης ή 7ριο5 -ου α-οτελοσε ι0ια3τερη 0ιοικητική

-εριοή5 συγκεντρ6νονταν κάτ7 α-ό τα 2$ερά &έντρα4 – συνήθ7ς μεγάλες σε ηλικ3α

1αλανι0ιές – και συ?ητοσαν τα θέματα -ου α-ασολοσαν την κοινότητα5

εφαρμό?οντας μ3α -αρά=ενη – γιά την μεσαι7νική &υτική %υρ6-η – μορφή

0ημοκρατικο 0ιαλόγου5 -ριν α-ό την λή/η κάθε α-όφασης. # $ερή ;αλανι0ιά τής

Aκερν3κας άρισε να α-οκτά =ε7ριστό κρος5 όταν κάτ7 α-ό την σκιά της5 μετά α-ό

ει0ική θρησκευτική τελετή5 συγκαλονταν οι 2Aενικές (υνελεσεις τής ;ισκάιας45

στις ο-ο3ες η κάθε κοινότητα συμμετε3ε με 0ο αντι-ροσ6-ους. Καρ-ός αυτ6ν τ7ν

Aενικ6ν (υνελεσε7ν – τ7ν ο-ο37ν η μακρα37νη -αρά0οση 0ιακό-ηκε στα +]qY5

μετά την ήττα τ7ν ;άσκ7ν στον 0ετερο Καρλικό Πόλεμο – υ-ήρ=αν τα 2φουέρος45οι κ60ικες τής -αρα0οσιακής νομοθεσ3ας5 την τήρηση τ7ν ο-ο37ν ορκ3?ονταν5 κάτ7

α-ό την 30ια $ερή ;αλανι0ιά5 οι ;ασιλιά0ες τής Καστ3λλης5 γιά να μ-ορον να ε3ναι

και Κριοι τής ;ισκάιας.

# σημασ3α το -ατρο-αρά0οτου 1ασιλικο όρκου κάτ7 α-ό το συγκεκριμένο $ερό

&έντρο5 σμ1ολο τ7ν ελευθερι6ν το ;ασκικο >θνους5 ήταν ανέκαθεν -ολ

μεγάλη. <αρακτηριστική ε3ναι η -ερ3-τ7ση το ;ασιλιά τής Καστ3λλης $7άννη ;!

8+F*,`+F,F95 στου ο-ο3ου τους α-εσταλμένους οι ;άσκοι αρνήθηκαν να κατα1άλουν

την α-αιτηθε3σα φορολογ3α5 ε-ει0ή ο μονάρης 0εν ε3ε 06σει τον α-αρα3τητο όρκο

κάτ7 α-ό την $ερή ;αλανι0ιά. Αυτή η στάση τ7ν ;άσκ7ν υ-ορέ7σε την

Αικατερ3νη5 μητέρα και κη0εμόνα το ανήλικου $7άννη ;!5 να μετα1ε3 στηνAκερν3κα και να ορκιστε3 εκ μέρους το γιο της. Τον 30ιο ιερό όρκο έ07σε στις [

Page 58: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 58/72

$ουλ3ου +]q, ο ε-30ο=ος 1ασιλιάς τής Καστ3λλης &ον Κάρλος τ7ν ;ουρ16ν7ν5

-ροκειμένου να ε-ικυρ6σει την συμμα3α το ;ασκικο >θνους κατά τον 0ετερο

Καρλικό Πόλεμο.

(τα +])Y5 κοντά στο $ερό &έντρο5 =εκ3νησε α-ό τον uάσκο αριτέκτονα Αντ6νιο 0ε

%τσεμ-αρρ3α η κατασκευή το κτιρ3ου το 2'3κου τ7ν Aενικ6ν (υνελεσε7ν τής;ισκάιας45 αν7τάτου οργάνου τής λα@κής εκ-ροσ6-ησης και συμμετοής στα κοινά.

(το κτ3ριο αυτό5 στα +CqC5 μετά α-ό έναν αι6να σι7-ής5 οι Aενικές (υνελεσεις

ε-αναλειτοργησαν μέσα σε κλ3μα γενικο ενθουσιασμο. Τον κή-ο το -ερ3τενου

οικο0ομήματος στολ3?ουν5 σήμερα5 τρεις $ερές ;αλανι0ιές: η 2αρα3α45 ηλικ3ας

-ερ3-ου [** ετ6ν5 -ου -ροστατεεται α-ό ένα -εριστλιο 07ρικο ρυθμο5 η 2νέα45

φυτεμένη το έτος +]Y* μ-ροστά στην ε3σο0ο τής α3θουσας συνε0ριάσε7ν και η

20ιά0οος45 1λαστός τής 2νέας45 φυτεμένη κατά το +CqC. Τοτη η 0ια0οή τ7ν $ερ6ν

&έντρ7ν συμ1ολ3?ει την 1ασκική /υή5 ό-7ς αυτή 0ιαι7ν3?εται μέσα α-ό την κάθε

γενιά -ου κληρονομε3 την γη τ7ν -ρογόν7ν. (τον ιερό αυτόν 6ρο5 κατά την

ανάλη/η τ7ν καθηκόντ7ν του5 ορκ3?εται -άντοτε ο εκάστοτε Πρόε0ρος τής

Κυ1έρνησης τής ;ασκικής Αυτονομ3ας 80ηλα0ή ο Πρ7θυ-ουργός τής Αυτόνομης;ασκικής Κοινότητας95 ε-αναλαμ1άνοντας τον όρκο το -ρ6του Προέ0ρου της5 το

μεγάλου ;άσκου -ατρι6τη <οσέ Αντ6νιο 0ε Αγκ3ρρε ι jεκομ-ε 8;ασκ7ν3α5 +C*F`

Aαλλ3α5 +CY*9.

Το 2&έντρο τής Aκερν3κας4 – 2RSTPOJKJV eTpVLK4 στην 1ασκική γλ6σσα – 7ς

σμ1ολο ελευθερ3ας5 ειρήνης και 0ημοκρατ3ας5 υμνήθηκε α-ό τον ;άσκο -οιητή

<οσέ Μαρ3α 0ε $-αρραγκ3ρρε5 στο ομ6νυμο τραγο0ι του5 το ο-ο3ο έγινε ο %θνικός

 μνος τής ;ασκ7ν3ας. ' -οιητής Μελσόρ 0ε Παλάου αναφέρει σετικά: 2Το &έντρο

τής Aκερν3κας ε3ναι μνος έντονου -άθους5 μελ703α λατρε3ας5 μεγαλο-ρε-ής κραυγή

τα-εινότητας και ελ-30ας5 στην -ρ7τόγονη α-λότητα τής ο-ο3ας φα3νεται να

αντικατο-τρ3?εται η ι0ιοσυγκρασ3α ενός ολόκληρου λαο και τής ο-ο3ας οι τόνοι

?ητον α-ό την αγά-η5 -ου εν0υναμ6νει και εν6νει5 αυτό -ου 0εν 0ναται να φέρει

το μ3σος5 -ου 7ρ3?ει και ε=οργ3?ει4.

Page 59: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 59/72

, Α h Α h Τ Η Μ Α ;

Η &π.* !.2 8&:&-'0. Κ5-/.6 Κ-.2!<)%0 =$%->:.

$7 =$<'#.6 ,./20$-π.6 Α-5#$ _0)-"

Α-ό τα τέλη το +Cου μέρι τις αρές το )*ο αι6να η $1ηρική <ερσόνησος

-ερνοσε με έκ0ηλη αργο-ορ3α στην ε-οή τής κεφαλαιοκρατικής ανά-τυ=ης και τής

-αράλληλης – και άμεσα συν0ε0εμένης -ρος αυτή – αριθμητικής α=ησης τής

εργατικής τά=ης. Αρικά5 η ;ασκ7ν3α εμφανι?όταν οικονομικά κατεστραμμένη και

κοιν7νικά α-ο0ιοργαν7μένη5 έοντας υ-οστε3 το μεγαλτερο 1άρος τ7ν Καρλικ6ν

Πολέμ7ν5 -ου ο0ήγησαν τους αγρος στην ερήμ7ση και την σι0ηρουργ3α της σε μιά

-ροσ7ρινή -αρακμή. # αγροτική5 εργατική και μέση αστική τά=η 137νε στο έ-ακρο

τις 0υσάρεστες συνέ-ειες τής γενικής α-οσνθεσης και υ-έφερε καθημερινά τα 0εινά

ενός 0υσ1άστακτου οικονομικο μαρασμο. dστόσο5 τα μεταλλε3α το

(ομορρόστρου 8στην ;ισκάια9 α-ετέλεσαν -όλο έλ=ης γιά νέους ε-εν0υτές – 

;άσκους και =ένους κεφαλαιοκράτες – ε-ει0ή -ρόσφεραν -ρ6τη λη υ/ηλής-οιότητας σε μιά -εριοή ό-ου τα εργατικά έρια αφθονοσαν. (Z αυτή και σε

-αρόμοιες ευκαιρ3ες 1ασ3στηκε η συντήρηση και εν0υνάμ7ση τής μεγαλοαστικής

τά=ης5 τής ο-ο3ας οι -ολιτικές -ροτιμήσεις έρονταν σε αντ3θεση μZ εκε3νες τ7ν

οικονομικά ασθενέστερ7ν ομά07ν5 7ρ3ς να λε3-ουν και οι μεμον7μένες ε=αιρέσεις.

%=3σου τραγική γιά ολόκληρη την ;ασκοσνη υ-ήρ=ε και η κατάργηση τής το-ικής

-αρα0οσιακής νομοθεσ3ας 8+]qY9 – εγγυήτριας τής κατά καιρος αυ=ημένης ή

-εριορισμένης 1ασκικής αυτονομ3ας – καθ6ς και η -λήρης α-ορρόφηση τής

-ολιτικής υ-όστασης τής ;ασκ7ν3ας α-ό την κεντρική ισ-ανική και γαλλική ε=ουσ3α.

'ι νέες συνθήκες 0εν έγιναν α-ο0εκτές α-ό τον 1ασκικό λαό5 ο ο-ο3ος ανέ0ει=ε

αμέσ7ς ηρ7ικές ηγετικές μορφές5 -ρόθυμες να αγ7νιστον με όλες τις 0υνάμεις τουςγιά την αναγέννηση το >θνους. # 1αριά εθνική τα-ε3ν7ση και η α-οτυ3α το

Page 60: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 60/72

2καρλικο κινήματος4 μετατρά-ηκε γρήγορα σε έντονο αγ7νιστικό ενθουσιασμό5

εν6 η α-ογοήτευση τ7ν -ρ6τ7ν μετα-ολεμικ6ν ετ6ν έ07σε την θέση της σε μιά

σειρά α-ό 0υναμικές κινητο-οιήσεις -ατρι7τικ6ν ομά07ν5 -ου στόευαν ευθέ7ς

στην αφ-νιση και στην ε-ανα0ραστηριο-ο3ηση κάθε 1ασκικής /υής.

Μέσα α-ό αυτόν τον κοιν7νικό ανα1ρασμό γεννήθηκε στα +]C, το 2;ασκικό%θνικιστικό Κόμμα45 με ε-ικεφαλής τον ακάματο 1ισκαBνο -ατρι6τη (α13νο

Πολκαρ-ο Αράνα Aκόιρη 8+]Y,`+C*[9. # τα-ειν7τική υ-οταγή τής ;ισκάιας στο

ισ-ανικό στέμμα και η αρήστευση τ7ν -ατρο-αρά0οτ7ν θεσμ6ν της 6θησαν τον

φλογερό ;άσκο να αντι0ράσει 0υναμικά. z-οστηρ3?οντας ότι οι ;ισκαBνοι 0εν -ρέ-ει

 να έουν καμμ3α σέση με τους $σ-ανος – εφόσον οι τελευτα3οι 0εν σε1άστηκαν

οτε την -ολιτική5 οτε την -ολιτισμική ι0ιαιτερότητα τής ;ισκάιας – καλοσε τους

συμ-ατρι6τες του να αντισταθον στην σκληρή -ραγματικότητα και να α-αιτήσουν

όλα όσα 0ικαι7ματικά τους ανήκαν. (το -λευρό του αγ7νι?όταν ο α0ελφός του5

jουής5 και ένα εκλεκτό ε-ιτελε3ο ;άσκ7ν -ατρι7τ6ν5 μετα= τ7ν ο-ο37ν =ε6ρι?αν

οι 0υναμικές μορφές το Κυριάκου jιό0ιο5 το <ουάν Αραμ-ουρουσαμ-άλα5 το

(αλ1α0όρ %τσέιτα5 το #λ3α jεκοε και το Φαμ-ιάν $σ-3σουα.

# μαητική αρθρογραφ3α του και ο ανυ-ο6ρητος αγ6νας γιά την 0ιά0οση τ7ν

-ολιτικ6ν -ε-οιθήσε6ν του κόστισαν στον Αράνα ασταμάτητους 0ι7γμος5

ανελέητους 1ασανισμος και ε-ανειλημμένες φυλακ3σεις. (τις )+ \οεμ1ρ3ου +C*)5

έοντας 0ετε3 -ολλές α-ειλές κατά τής ?7ής του και με κλονισμένη την ανέκαθεν

εθραυστη υγε3α του5 αναγκάστηκε να καταφγει στον Eγιο $7άννη τής jο@σονης

8στην γαλλική ε-ικράτεια9. >ναν ρόνο αργότερα η ηγεσ3α το 2;ασκικο

%θνικιστικο Κόμματος4 -έρασε στα έρια το Eγγελου (α1άλα και σημε37σε ένα

ι0ια3τερα ενθαρρυντικό α-οτέλεσμα στις 0ημοτικές εκλογές το ;ιλ1άου.

%μ1ολιασμένο α-ό τις 6ριμες εθνοκεντρικές ι0εολογ3ες5 -ου ανα137ναν εκε3νη την

ε-οή σε ολόκληρη την %υρ6-η5 το -ολιτικό κ3νημα το Αράνα =ε-έρασε τον

το-ικιστικό αρακτήρα του και στα0ιακά αγκάλιασε την -λειο/ηφ3α το ;ασκικο

 >θνους5 το ο-ο3ο ανα?ητοσε εναγ7ν37ς την -ολιτική και κοιν7νική ε-ανέν7σή του5

καθ6ς και το 0ικα37μά του να ρησιμο-οιε3 την -ανάραια γλ6σσα του σε κάθε

γ7νιά τής υ-ερήφανης Πατρ30ας του. (ε ιερό σμ1ολο τ7ν νέ7ν αγ6ν7ν

ανα0ε3τηκε η $κουρρ3νια5 2η (ημα3α τ7ν %-τά $στορικ6ν %0αφ6ν τής ;ασκ7ν3ας45

τα ρ6ματα τής ο-ο3ας =εκ3νησαν α-ό την ;ισκάια και σκέ-ασαν όλες τις -όλεις και

τα 7ριά τής ;ασκοσνης5 ενσαρκ6νοντας τα οράματα ολόκληρου το >θνους.

' -ατρι7τικός λόγος`σ-όρος το Αράνα έ-εσε σε εφορες /υές και οι ε-όμενες0εκαετ3ες αρακτηρ3στηκαν α-ό την ρ7μαλέα αφ-νιση τής 1ασκικής συνε30ησης και

την αυ=ημένη συμμετοή το λαο στον κοινό αγ6να. (τα +C[)5 ογ0όντα ιλιά0ες

;άσκοι συγκεντρ6θηκαν στο ;ιλ1άο και γιόρτασαν -ανηγυρικά την 2#μέρα τής

Πατρ30ας45 μέσα σε κλ3μα γενικο ενθουσιασμο. Τέσσερα ρόνια αργότερα5 ο

0ιακεκριμένος ;άσκος -ολιτικός <οσέ Αντ6νιο 0ε Αγκ3ρρε ι jεκομ-ε 8+C*F`+CY*9

σημάτισε την -ρ6τη ;ασκική Κυ1έρνηση και ο0ήγησε οργαν7μένα τους ένο-λους

;άσκους αγ7νιστές στον -όλεμο εναντ3ον τ7ν στρατευμάτ7ν το Φρανθ3σκο

Φράνκο5 ο ο-ο3ος ε3ε αρ3σει να κατασκευά?ει το κατάλληλο -ερι1άλλον γιά την

ε-ι1ολή τής στυγνής στρατοκρατ3ας του. Τον ε-όμενο ρόνο – και συγκεκριμένα στις

)Y Α-ριλ3ου +C[q – οι ανυ-ο/3αστοι κάτοικοι τής όμορφης Aκερν3κας θα -ληρ6σουν

με την ?7ή τους την ε-ιθυμ3α ενός ολόκληρου λαο να ?ήσει ελεθερος καιανενόλητος στην γη ό-ου γεννήθηκε.

Page 61: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 61/72

<7 8-$#4'(0. 8-5#0.

j3γο καιρό μετά α-ό την ανακήρυ=η τής ;ασκικής Ανε=αρτησ3ας5 τα -άνο-λαστρατεματα το Φρανθ3σκο Φράνκο ε-έ1αλαν την αιμοσταγή ε=ουσ3α τους στην

<6ρα τ7ν ;άσκ7ν5 καταλαμ1άνοντας το ;ιλ1άο στις +C $ουν3ου +C[q. #

στρατοκρατ3α – -ου με την 1οήθεια τής να?ιστικής αερο-ορ3ας ε3ε ισο-ε06σει στις

)Y Α-ριλ3ου την φιλήσυη Aκερν3κα – α-εκάλεσε υ-οκριτικά την ;ισκάια και την

Aκι-οσκοα 2-ρο0οτικές ε-αρ3ες4 και ανέλα1ε να 2νουθετήσει4 τον εντό-ιο

-ληθυσμό ρησιμο-οι6ντας μεθό0ους ή0η γν7στές και 0οκιμασμένες α-Z όλα τα

αυταρικά καθεστ6τα.

' 0ημοκρατικός στρατός 0εν μ-όρεσε να 1οηθήσει τον ειμα?όμενο 1ορρά5 ο ο-ο3ος

ε3ε -ερικυκλ7θε3 α-ό τους στρατι6τες και τον -ολεμικό στόλο το Φράνκο.

<αρακτηριστική5 όμ7ς5 ήταν και η α0ικαιολόγητη α-ουσ3α τ7ν κομμουνιστ6ν α-ότις συρρά=εις στην ;ασκ7ν3α. Το α-οτέλεσμα υ-ήρ=ε φρικτό: μετρ6ντας ,*.***

 νεκρος και -ερισσότερους α-ό )**.*** ε=όριστους5 ο 1ασκικός λαός εισερόταν σε

μ3α α-ό τις σκοτεινότερες -εριό0ους τής $στορ3ας του.

# ε=ιστόρηση τ7ν -αθ6ν τ7ν ;άσκ7ν κατά την τεσσαρακονταετή φρανκική

στρατοκρατ3α θα μ-οροσε να α-οτελέσει -ολτομο έργο5 στις σελ30ες το ο-ο3ου ο

ηρ7ισμός θα συναντοσε την α-ελ-ισ3α5 ο -όνος θα αγκάλια?ε την υ-ομονή και η 13α

θα -άλευε με το θάρρος. Αρκον5 όμ7ς5 και λ3γες γραμμές γιά να μετα06σουν στον

αναγν6στη το κλ3μα εκε3νης τής ε-οής5 -ου στιγμάτισε 1αθιά ολόκληρη την

;ασκοσνη5 κάτ7 α-ό τα υ-οκριτικά 1λέμματα τ7ν κυ1ερνήσε7ν τής υ-όλοι-ης

%υρ6-ης.

Μ3α α-ό τις -ρ6τες αφορμές5 γιά την εκ0ήλ7ση τής 1ασκικής αντ30ρασης στην

 νεοε-ι1ληθε3σα στρατοκρατ3α5 υ-ήρ=ε η 2(υλλογική ε-ιστολή τ7ν $σ-αν6ν

%-ισκό-7ν45 -ου ανακοιν6θηκε την +η $ουλ3ου +C[q α-ό τον καρ0ινάλιο Aκόμα

Τομάς5 αριε-3σκο-ο το Τολέ0ου5 κατό-ιν εγκρ3σε7ς το 30ιου το Φράνκο. (το

κε3μενο εκε3νο ο -όλεμος εναντ3ον τής 0ημοκρατ3ας -αρουσια?όταν 7ς

2σταυροφορ3α4 γιά την σ7τηρ3α τής $σ-αν3ας α-ό τους εθρος τής ρησκε3ας και

εκ0ηλ7νόταν η 0ιάθεση τής $σ-ανικής %κκλησ3ας να -αραμε3νει σταθερή στις

σέσεις της με την D7μαιοκαθολική $εραρ3α το ;ατικανο. # υ-ογραφή το

γεννα3ου ;άσκου %-ισκό-ου τής Aαστε3?ης α-ουσ3α?ε α-ό το έγγραφο5 ό-7ς κZεκε3νη το Καταλανο %-ισκό-ου τής Ταρραγ6νας. Την +η 'κτ71ρ3ου το 30ιου

έτους ο -α-ικός α-εσταλμένος Αντ7νιοττη ε-έ07σε στον Φράνκο τα 0ια-ιστευτήριά

του. # Αγ3α >0ρα5 λοι-όν5 ανεγν6ρισε ε-3σημα το νέο καθεστ6ς5 με το ο-ο3ο

0ιατήρησε άριστες σέσεις αλληλοκατανόησης5 αλληλοκάλυ/ης και -ρόθυμης

συνεργασ3ας μέρι και το +Cq,.

z-ό την -νευματική -ροστασ3α το ;ατικανο ο Φράνκο -ρο6ρησε στην έκ0οση

μ3ας σειράς 0ιαταγμάτ7ν -ου ανακαλοσαν τον 7ρισμό %κκλησ3ας`Κράτους5

καταργοσαν τον -ολιτικό γάμο και το 0ια?γιο5 καθιστοσαν υ-ορε7τική την

θρησκευτική εκ-α30ευση και έ0ιναν στην το-ική εκκλησιαστική ιεραρ3α το

0ικα37μα να λογοκρ3νει κάθε 2-ο-το4 κε3μενο και να ε-ι1άλλει τις ανάλογεςκυρ6σεις. Το 0ραστήριο τάγμα τ7ν $ησου@τ6ν Μονα6ν5 1αρυνόμενο α-ό -ολρονη

Page 62: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 62/72

εγκληματική 0ράση στο -λευρό 0ιαφόρ7ν τυράνν7ν5 έγινε και -άλι 0εκτό στην

ισ-ανική ε-ικράτεια 8[ Μαρτ3ου +C[]95 εν6 στην ;ασκ7ν3α α-αγορετηκε 0ιά νόμου

η ρήση τ7ν αρα37ν 1ασκικ6ν ονομάτ7ν κατά τις 1α-τ3σεις τ7ν νέ7ν ριστιαν6ν.

Κοντά σε όσα 0εινά ε-ιφυλάσσει συνήθ7ς μιά α-ολυταρ3α στον κάθε λαό -ου

 υ-ορε6νεται να την υ-οστε35 η φρανκική στρατοκρατ3α ε-ι0όθηκε ε-ι-λέον – με=ε7ριστό -άθος – στην -ροσ-άθεια εκρ3?7σης τής 1ασκικής εθνικής συνε30ησης.

Κάτ7 α-ό αυτή την -ροο-τική5 τις σκληρότερες ε-ιθέσεις το νέου καθεστ6τος

0έτηκε ε=αρής η 1ασκική γλ6σσα5 αυτός ο αραιότατος φορέας τ7ν εθνικ6ν

-αρα0όσε7ν και εκφραστής το ι0ια3τερου -ολιτισμικο ιστο τής 1ασκικής

κοιν7ν3ας. Με αυστηρότατες -οινές γιά τους -αρα1άτες5 α-αγορετηκε η ρήση τής

2εουσκάρας4 τόσο στην -ροσ7-ική όσο και στην 0ημόσια ?7ή5 κρ3θηκε -αράνομη

και -ρο0οτική η 0ι0ασκαλ3α της και -αρα0όθηκαν στην -υρά τα 1ασκόγλ7σσα 1ι1λ3α

μα?3 με τα κτ3ρια -ου φιλο=ενοσαν 1ασκόφ7να φροντιστήρια και σολε3α. >νας

ολόκληρος λαός υ-ορε6θηκε 0ιά τής 13ας να συνηθ3σει – όσο τατερα γινόταν – να

?ει σZ ένα 0ιαφορετικό5 -ρ7τόγν7ρο -ολιτισμικό -ερι1άλλον και να ε-ικοιν7νε3

κάνοντας ρήση μιάς άλλης γλ6σσας5 τής ισ-ανικής5 -ου στην -λειο/ηφ3α τουαγνοοσε εντελ6ς.

<άρη στις ε-ι0έ=ιες 0ι-λ7ματικές κινήσεις το Φράνκο και στις άριστες σέσεις -ου

0ιατηροσε αρικά με τον <3τλερ και τον Μουσσολ3νη και αργότερα με την

Αμερικανική Κυ1έρνηση5 ο &ετερος Παγκόσμιος Πόλεμος 0εν άγγι=ε την ισ-ανική

ε-ικράτεια. dστόσο5 ένας μεγάλος αριθμός ;άσκ7ν -ατρι7τ6ν -ολέμησε θαρραλέα

στο -λευρό τ7ν (υμμά7ν και 0ιακρ3θηκε σε όλα τα μέτ7-α το -ολυα3μακτου

αγ6να. Wταν η Aαλλ3α υ-έκυ/ε με σετική ευκολ3α στα ιτλερικά ό-λα5 έντεκα

ιλιά0ες ;άσκοι αντιστασιακο3 ο0ηγήθηκαν στα ηλυγα3α στρατό-ε0α συγκέντρ7σης5

μέσα στα ο-ο3α ελάιστοι κατόρθ7σαν να ε-ι?ήσουν. Μεγάλος ήταν και ο αριθμός

τ7ν αγ7νιστ6ν -ου -αρα0όθηκαν στις φρανκικές αρές5 α-ό τους Aερμανος και

τους $ταλος5 γιά να εκτελεστον με τον -ιό α-άνθρ7-ο τρό-ο5 λόγ7 τής -ολεμικής`

αντιστασιακής 0ράσης τους. Παρά τους σκληρος 0ι7γμος5 οι ;άσκοι -ατρι6τες

συνέισαν τον ένο-λο αγ6να ακόμη και μετά το τέλος το &ευτέρου Παγκοσμ3ου

Πολέμου. (υγκεντρ6νονταν στα γαλλο`1ασκικά σνορα και α-ό τα στενά τ7ν

Πυρηνα37ν 0ιε3σ0υαν στην -ατρ30α τους γιά να αντιμετ7-3σουν τις ένο-λες 0υνάμεις

το Φράνκο5 -ου μεθο0ικά κατέστρεφαν την ;ασκ7ν3α.

# στρατοκρατ3α ε-έ0ει=ε σετική ανοή α-έναντι στην ισυρή 1ασκική 1ιομηαν3α5

η ανο0ική -ορε3α τής ο-ο3ας ε=ασφάλι?ε -ολλα-λά οικονομικά οφέλη στην κεντρική

0ιο3κηση. Παρά το γεγονός τοτο5 στα +CFq η μα?ική συμμετοή το 1ασκικο λαοστον ετήσιο εορτασμό τής 2#μέρας τής Πατρ30ας4 έ07σε στην ισ-ανική αστυνομ3α

την αφορμή να συλλά1ει και να φυλακ3σει γρ7 στους Y.*** ενθουσι60εις εργάτες.

# κ3νηση αυτή α-έ1λε-ε στην κατατρομοκράτηση τ7ν εργατικ6ν σ7ματε37ν5 μέσα

στα ο-ο3α 0ιενεργονταν ε-ικ3ν0υνες γιά το καθεστ6ς -ολιτικές ?υμ6σεις και

ετοιμά?ονταν κατά καιρος 0ιάφορες εκ0ηλ6σεις ε-αναστατικο`εθνικιστικο

αρακτήρα.

Α-ό τα +C,+ μέρι τα +C,q μιά σειρά 0υναμικ6ν κινητο-οιήσε7ν και -ολυήμερ7ν

α-εργι6ν συγκλόνισαν την ;ισκάια και την Aκι-οσκοα. Τα εργατικά σ7ματε3α τής

<6ρας τ7ν ;άσκ7ν αντι0ροσαν στην κατα-άτηση τ7ν -ολιτικ6ν και οικονομικ6ν

0ικαι7μάτ7ν τ7ν μελ6ν τους5 η -λειο/ηφ3α τ7ν ο-ο37ν εργα?όταν στονε=ελισσόμενο 1ιομηανικό τομέα5 7ρ3ς όμ7ς να 0ια-ιστ6νει κά-οια ανάλογη υλική

Page 63: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 63/72

ή -νευματική -ρόο0ο στην καθημερινή ?7ή τ7ν κατα-ιεσμέν7ν εργατικ6ν

οικογενει6ν. Μέσα σZ αυτή την -ερ3ο0ο συγκροτήθηκαν και ανέλα1αν 0ράση οι

κυριότερες μυστικές οργαν6σεις ένο-λου αγ6να5 τ7ν ο-ο37ν η μελλοντική -ορε3α

αρακτηρ3στηκε 2ε-αναστατική4 ή 2τρομοκρατική45 2α-ελευθερ7τική4 ή

2εγκληματική45 ανάλογα με τις εκάστοτε -ολιτικές συγκυρ3ες.

'ι α-εργιακές κινητο-οιήσεις γν6ρισαν νέα έ=αρση στις αρές τής 0εκαετ3ας το Zq*.

(την ;ασκ7ν3α =έσ-ασαν ταραές 7ρ3ς -ροηγομενο. (το -λευρό τ7ν

αγανακτισμέν7ν εργατ6ν μάονταν -ροο0ευτικο3 ;άσκοι ιερε3ς και 0ιανοομενοι5

εν6 το καθεστ6ς έ0εινε -λέον εμφανή σημά0ια εσ7τερικής φθοράς5 -αρακμής και

α0υναμ3ας να αντιμετ7-3σει με τις γν7στές μεθό0ους το ολοένα αυ=ανόμενο κμα

αντ30ρασης τ7ν ε-3 0εκαετ3ες 1ασανι?ομέν7ν -ολιτ6ν.

%7 ̂ "+.0-$!'$ 0$) $W!.#.+'$

Μετά α-ό τον θάνατο το Φρανθ3σκο Φράνκο 8+Cq,95 η 0ιο3κηση το κράτους

-έρασε στα έρια το Α0όλφου (ουάρεθ – -αλαιο α=ι7ματοου το

α-ολυταρικο καθεστ6τος – και =εκ3νησε η -υρετ60ης -ροετοιμασ3α γιά την

2-ολιτική αναμόρφ7ση4 τής ισ-ανικής ε-ικράτειας. (την ;ασκ7ν3α συγκροτήθηκε η

τρικομματική 2&ημοκρατική (υνέλευση τής <6ρας τ7ν ;άσκ7ν45 με σκο-ό να

καθο0ηγήσει τα τέσσερα $στορικά %0άφη 8;ισκάια5 Aκι-οσκοα5 Αρά1α και

 \α1άρρα9 στα -ρ6τα -ολιτικά 1ήματα αυτής τής τόσο ταραγμένης μετα1ατικής

-εριό0ου. 'ι κοιν7νικές ?υμ6σεις τ7ν τελευτα37ν ετ6ν τής φρανκικής

στρατοκρατ3ας 1ρήκαν 0ιέ=ο0ο στην 0ημιουργ3α ενός -λήθους μικρ6ν αλλά ενεργ6ν

κομμάτ7ν5 τ7ν ο-ο37ν οι συνεε3ς αντι-αραθέσεις και συγκροσεις καθιστοσαν

ολοένα 0υσκολότερη την -ολιτική ανα0ιοργάν7ση τής ;ασκ7ν3ας. Προ1ληματική

γιά την εσ7τερική ισορρο-3α τής 6ρας ήταν και η 0ράση τ7ν μυστικ6ν ένο-λ7ν

ομά07ν5 -ου άφηναν το στ3γμα το α3ματος σε μιά σειρά 13αι7ν αλλά όι -άντοτε

α0ικαιολόγητ7ν ενεργει6ν.

'ι μεγάλες λα@κές 0ιαμαρτυρ3ες και οι έντονες 0ιαμάες – -ου εν3οτε έ-αιρναν την

μορφή τραγικ6ν συγκροσε7ν – ήταν το 1ασικό αρακτηριστικό το κοιν7νικο

κλ3ματος τής ε-οής και αντικατό-τρι?αν -λήρ7ς την οικονομική αστάθεια και την

α1ε1αιότητα γιά το μέλλον τής -εριοής. # 1ασκική 1ιομηαν3α έτεινε -ρος τηνολοκληρ7τική 0ιάλυση5 ο0ηγ6ντας έναν μεγάλο αριθμό εργατ6ν στην ανεργ3α και

την φτ6εια. # αγροτική καλλιέργεια και -αραγ7γή γν6ρι?ε μιά -ερ3ο0ο

ανησυητικής -αρακμής και στεροσε την 6ρα α-ό τα ε30η -ρ6της ανάγκης. #

κρ3ση τής ναυτιλ3ας και τής αλιε3ας – ο0υνηρό α-οτέλεσμα τής ανό0ου τ7ν τιμ6ν στα

κασιμα και τής άμεσης ε=άρτησης τ7ν ;άσκ7ν -λοιοκτητ6ν α-ό =ένους 0ανειστές – 

ε=7θοσε τον 1ασκικό -ληθυσμό στην μετανάστευση. &ε3γμα τής έκρυθμης

κατάστασης α-οτελε3 και η αμηλή συμμετοή τ7ν ;άσκ7ν στο γενικό 0ημο/ήφισμα

γιά την 2-ολιτική αναμόρφ7ση4 το ισ-ανικο κράτους5 -ου 0ιοργάν7σε η κεντρική

κυ1έρνηση το Α0όλφου (ουάρεθ τον &εκέμ1ριο το +CqY.

'ι ε-ικρατοσες -ροτάσεις γιά το -ολιτικό μέλλον τής <6ρας τ7ν ;άσκ7ν ήταν 0ο:η μ3α -ρέσ1ευε την α-ο0οή τής μετα-ολιτευτικής κατάστασης 7ς 1άσης γιά την

Page 64: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 64/72

οικο0όμηση τής νέας ;ασκ7ν3ας και η άλλη υ-οστήρι?ε την άμεση και οριστική

α-οκο-ή τ7ν τεσσάρ7ν $στορικ6ν %0αφ6ν α-ό την κεντρική ισ-ανική ε=ουσ3α. Τα

-ολιτικά κόμματα – -ου ερμήνευαν -οικιλοτρό-7ς και ε=έφρα?αν μερικ6ς ή

ε=ολοκλήρου κά-οια α-ό τις 0ο -ροτεινόμενες λσεις – ε=αντλοσαν την

0ραστηριότητά τους στις μετα= τους συμμα3ες και αντι-αραθέσεις5 γεγονός -ου 0εν

ε-έτρε-ε την εμφανή υ-ερ3συση κανενός ε= αυτ6ν και έθετε σε συνεή κ3ν0υνο τηνενότητα το ;ασκικο >θνους. j3γους μήνες -ριν α-ό το γενικό 0ημο/ήφισμα5 οι

-όλεις τής Aαστε3?ης και τής Μοντεγιορρας συγκλον3στηκαν α-ό αιματηρές

ταραές5 εν6 την +η $ουλ3ου +CqY συγκεντρ6θηκαν στην ;εργάρα -ερισσότερες α-ό

+**.*** ;άσκ7ν -ολιτ6ν5 με ε-ικεφαλής -ολλος 0ημάρους5 γιά να 0ια0ηλ6σουν

 υ-έρ τής 1ασκικής αυτονομ3ας και κατά τής ανε=έλεγκτης τρομοκρατικής 0ράσης

τ7ν 0υνάμε7ν ασφαλε3ας τής Κυ1έρνησης (ουάρεθ και τ7ν -αραστρατι7τικ6ν

ομά07ν`καταλο3-7ν το φρανκικο καθεστ6τος.

Τον Μάιο το +Cqq οι ισυρότερες -ολιτικές 0υνάμεις τής ;ασκ7ν3ας έθεσαν σε

λειτουργ3α τον μηανισμό σε0ιασμο5 ε-ε=εργασ3ας5 σντα=ης και έγκρισης ενός

2Καταστατικο <άρτη τής ;ασκικής Αυτονομ3ας45 με γν6μονα την -αρα0οσιακή1ασκική νομοθεσ3α και τον σε1ασμό α-έναντι στις το-ικές ι0ιαιτερότητες καθενός

α-ό τα τέσσερα $στορικά %0άφη. ' ανυ-ο6ρητος αγ6νας υ-έρ το 0ικαι6ματος τής

ελεθερης ρήσης και 0ι0ασκαλ3ας τής 1ασκικής γλ6σσας5 καθ6ς και τής -αροής

γενικής αμνηστ3ας στους -ολιτικος ε=όριστους και κρατουμένους έγινε ακόμη

εντονότερος5 -ροκαλ6ντας την α0ικαιολόγητα 1άναυση αντ30ραση τ7ν -ολιτικ6ν

0υνάμε7ν τής Μα0ρ3της.

(τις +, $ουν3ου +Cqq -ραγματο-οιήθηκαν εκλογές σε ολόκληρη την ισ-ανική

ε-ικράτεια. (την ;ασκ7ν3α το εκλογικό σ6μα ανέ0ει=ε τους αντι-ροσ6-ους του5 α-ό

τους ο-ο3ους σηματ3στηκε η 2(υνέλευση τ7ν ;άσκ7ν ;ουλευτ6ν4 8Aκερν3κα5 F

$ανουαρ3ου +Cq]9. (τις +q Φε1ρουαρ3ου +Cq] 0ημιουργήθηκε το 2Aενικό ;ασκικό

(υμ1ολιο45 7ς -ροσ7ρινή κυ1έρνηση 2-ρο`αυτονομιακής4 μορφής5 η θητε3α τής

ο-ο3ας έλη=ε στα +C]*. (το 2Aενικό ;ασκικό (υμ1ολιο4 ανατέθηκε τελικά η

0ιεκ-ερα37ση τ7ν ?ητημάτ7ν -ου σετ3?ονταν με τον 2Καταστατικό <άρτη τής

;ασκικής Αυτονομ3ας45 τον γν7στό και 7ς 2Καταστατικό4 ή 2(νταγμα τής

Aκερν3κας4. # -ουλη ε-έμ1αση τής Μα0ρ3της υ-ήρ=ε καταλυτική γιά το έργο το

(υμ1ουλ3ου. Αρικά κατάφερε να θέσει ένα -λήθος -ροσκομμάτ7ν στην ομαλή

λειτουργ3α του και να -εριορ3σει την ολοένα αυ=ανόμενη ε-ιρροή τ7ν 1ασκικ6ν

εθνικιστικ6ν 0υνάμε7ν. (την συνέεια – υ-ο1οηθομενη α-ό την να1αρρική

φιλοφρανκική και σοσιαλιστική μειο/ηφ3α – υ-ορέ7σε τους εκ-ροσ6-ους τής

 \α1άρρας να κρατήσουν αρνητική στάση α-έναντι στην συμμετοή τής -εριοήςτους στην Αυτόνομη ;ασκική Κοινότητα5 κα3τοι αυτή η ε-ιλογή ερόταν σε -λήρη

αντ3θεση με την εκ-εφρασμένη ε-ιθυμ3α και τις εμφανε3ς ε-ι0ι6=εις τής συντρι-τικής

-λειο/ηφ3ας το να1αρρικο λαο. Τοτη η -ολιτική 0ιάσ-αση υ-ήρ=ε ένα α-ό τα

ισυρότερα τυ-ήματα -ου έ-λη=αν την ;ασκοσνη κατά την μετα`φρανκική

-ερ3ο0ο. 'ι 0υσμενε3ς συνέ-ειές του ε=ακολουθον να μαστ3?ουν μέρι σήμερα την

;ασκ7ν3α και να ορθ6νονται 7ς α-ροσ-έλαστο εμ-ό0ιο στην -ροσ-άθεια

ε-ανέν7σης ολόκληρου το ;ασκικο >θνους.

(τις Y &εκεμ1ρ3ου +Cq]5 μέσα σε 1αρ -ολιτικό κλ3μα5 0ιε=ήθη το γενικό

0ημο/ήφισμα γιά το $σ-ανικό (νταγμα. Το 2;ασκικό %θνικιστικό Κόμμα4 ε-έ0ει=ε

σαφή τάση υ-έρ τής α-οής α-ό την 0ια0ικασ3α και 1ρήκε ουσιαστική αντα-όκρισηα-ό την -λειο/ηφ3α τ7ν ;άσκ7ν -ολιτ6ν. j3γες μέρες μετά5 η 2(υνέλευση τ7ν

Page 65: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 65/72

;άσκ7ν ;ουλευτ6ν4 ενέκρινε το σέ0ιο το 2Καταστατικο <άρτη τής ;ασκικής

Αυτονομ3ας4 8)C &εκεμ1ρ3ου +Cq]9 και ε-ι0όθηκε με ?ήλο στην -ροετοιμασ3α το

σετικο 0ημο/ηφ3σματος και τ7ν το-ικ6ν εκλογ6ν τής Αυτονομ3ας.

# Eνοι=η το +CqC ε-εφλα=ε 0ο σημαντικές ν3κες στο 2;ασκικό %θνικιστικό

Κόμμα4. Τόσο οι γενικές εκλογές το Μαρτ3ου5 όσο και οι 0ημοτικές εκλογές τοΑ-ριλ3ου5 το ανέ0ει=αν -ρ6το στις -ροτιμήσεις το 1ασκικο -ληθυσμο. (την

Aαστε3?η5 μετά α-ό λ3γες ε10ομά0ες 8[ $ουν3ου +CqC95 οι νεοεκλεγμένοι εκ-ρόσ7-οι

το 1ασκικο λαο ενέκριναν το 2Καταστατικό τής Aκερν3κας4 και στις ),

'κτ71ρ3ου ?ήτησαν με 0ημο/ήφισμα την γν6μη τ7ν ;άσκ7ν -ολιτ6ν. z-έρ το

Καταστατικο τάθηκε το ,C5qqˆ το -ληθυσμο5 εν6 η α-οή =ε-έρασε το F*ˆ5

λόγ7 τής αρνητικής στάσης -ου κράτησαν οι ρι?οσ-αστικές 0υνάμεις τής 1ασκικής

αντι-ολ3τευσης. # α-όσιση τής \α1άρρας α-ό την λοι-ή ;ασκ7ν3α – ο0υνηρό

α-οτέλεσμα τ7ν συνε6ν -ολιτικ6ν ο-ισθο7ρήσε7ν τ7ν αμφισ1ητομεν7ν ηγετ6ν

της – υ-ορέ7σε τον να1αρρικό λαό να -εριμένει μέρι το +C]) γιά να α-οκτήσει τον

0ικό του Καταστατικό <άρτη5 γν7στό 7ς 2;ελτ37ση τής Αυτονομ3ας τής

 \α1άρρας4.

'ι εκλογές τής Cης Μαρτ3ου +C]* ο0ήγησαν το 2;ασκικό %θνικιστικό Κόμμα4 σε

 νέο θρ3αμ1ο και έ07σαν στα ικανά στελέη του την ευκαιρ3α να ασοληθον

α-οφασιστικά με τα φλέγοντα -ρο1λήματα τής ταλανισμένης -ατρ30ας τους: την

ε-3τευ=η τής -ολιτικής ευτα=3ας5 την οικονομική εν3συση τ7ν -ολιτισμικ6ν

ι0ρυμάτ7ν5 την εν0υνάμ7ση τής 0ι0ασκαλ3ας τής 1ασκικής γλ6σσας5 την εσ7τερική

ειρήνευση και την ανεργ3α. Το α=37μα το Προέ0ρου τής ;ασκικής Κυ1έρνησης

8Πρ7θυ-ουργο9 -έρασε στον Κάρλος Aκαρα@κοετσέα και στην θέση το Προέ0ρου

το ;ασκικο Κοινο1ουλ3ου ανα0ε3τηκε ο <ουάν <οσέ Πουάνα Eρθα5 σημερινός

Πρόε0ρος τής %λληνικής Ακα0ημ3ας τής ;ασκ7ν3ας. Τα ονόματα τ7ν 0ο αν0ρ6ν

συν0έθηκαν αργότερα με μ3α σειρά ε-αναστατικ6ν -ρ7το1ουλι6ν υ-έρ τής 0ιά0οσης

τής μελέτης και 0ι0ασκαλ3ας τής Αρα3ας %λληνικής Aλ6σσας και Aραμματε3ας5

03νοντας νέα -νοή στους φιλελληνικος κκλους τής αναγεννημένης ;ασκ7ν3ας.

Page 66: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 66/72

, Α h Α h Τ Η Μ Α _

Μεταφρασμένο στην νεοελληνική γλ6σσα ανα0ημοσιεεται -αρακάτ7 το

ισ-ανόγλ7σσο άρθρο 2Ποιός ε3ναι και -οιός 0εν ε3ναι Μακε0όνας45 το ο-ο3ο

γράφτηκε και 0ημοσιετηκε α-ό τον Φε0ερ3κο Κάρλος Κροτ1ιγκ (αγρέ0ο5 στην

<6ρα τ7ν ;άσκ7ν5 με αφορμή την ανα137ση το γν7στο -ρο1λήματος μετα=

%λλά0ος και (κο-37ν5 κατά την 0εκαετ3α το ZC*.

,.)6 &'#$) 0$) π.)6 :&# &'#$) Μ$0&:#$6

Aιά να κατανοήσουμε καλά -οιά ε3ναι στον κόσμο η ελληνική ε-ιρροή – εκε3νη -ου

οφε3λεται στην μακε0ονική ε=ά-λ7ση – θα -ρέ-ει να σημει6σουμε ότι

αναφερόμαστε α-οκλειστικά και μόνον στους ελληνικής καταγ7γής Μακε0όνες5 οι

ο-ο3οι 0εν ε3αν -οτέ καμμ3α α-ολτ7ς σέση με τους σλά1ους5 -ου εμφαν3στηκαν

3λια ρόνια μετά και -ου τ6ρα έ07σαν το όνομα 2Μακε0ον3α4 σε κά-οιες εκτάσεις5

οι ο-ο3ες υ-ήρ=αν ιλλυρικές και θρακικές.

Κοντά σZ εκε3νη την ελληνική -εριοή5 -ου α-οτελε3 την -ραγματική Μακε0ονική

Aη5 υ-άρει και ένας άλλος λαός5 -ου έφτασε να α-οκαλε3ται 2μακε0ονικός4 7ρ3ς να ε3ναι. (την -ερ3-τ7ση αυτή θα ήταν -ροτιμότερο να μιλομε γιά 2/ευ0ο`

Μακε0όνες4 ή 2κλε-το`Μακε0όνες4. Ας ε=ετάσουμε το γιατ3.

'ι σλά1οι -ρ7τοεμφαν3?ονται στην ευρ7-α@κή ιστορ3α 3λια -ερ3-ου ρόνια μετά

α-ό την μακε0ονική ε=ά-λ7ση. Πρόκειται γιά έναν α-ό εκε3νους τους λαος -ου5

ε-ει0ή ακρι16ς 0εν ε3αν τ3-οτε5 0εν ε3αν οτε όνομα. # λέ=η 2σλά1ος45 -ου κά-οτε

αναφέρεται και 7ς 2σκλά1ος45 με την έννοια το αλυσο0εμένου εργάτη5 φα3νεται να

-ροέρεται α-ό τον όρο 2ILVvV45 ο ο-ο3ος -ιστεεται ότι σημα3νει 2λόγος4. Αυτο35

λοι-όν5 ήταν οι λαο35 τους ο-ο3ους οι D7μα3οι α-οκαλοσαν 2IST_O4 – το σε0όν

2εθνικό4 όνομά τους – το ο-ο3ο στην συνέεια ρησιμο-οιήθηκε γιά να υ-ο0ηλ6σει

τους νικημένους5 κυριευμένους και άμοιρους -αντός ανθρ7-3νου 0ικαι6ματος λαος.

Page 67: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 67/72

 Wταν5 7στόσο5 εμφαν3?ονται στην $στορ3α5 το κάνουν 7ς αγέλες υ-οταγμέν7ν μα?6ν5

στερημέν7ν -αντός ανθρ7-3νου 0ικαι6ματος5 7ς ένας λαός γιά τον ο-ο3ο μ-ορε3

κανε3ς να -ει ότι – ακρι16ς γιά τον λόγο αυτό – το όνομα το γένους ή το έθνους

του5 2σλά1ος4 ή 2σκλά1ος45 θα ρησιμο-οιηθε3 στο ε=ής γιά να ονομάσει τους

αλυσο0εμένους ανθρ6-ους5 τους στερημένους ελευθερ3ας και κάθε 0ικαι6ματος5 -ου

εν3οτε ρησιμο-οιονται μέρι και σαν κτήνη. (την -ραγματικότητα5 λοι-όν5 ότανεμφαν3?ονται συμμετέοντας στις =ενικές εισ1ολές5 οι σλά1οι φα3νονται να ε3ναι

 υ-οταγμένοι και κατακτημένοι τόσο α-ό τους Α1άρους5 έναν λαό τουρκικής

καταγ7γής5 όσο και α-ό τους ;ουλγάρους5 άλλον έναν λαό τουρκικής καταγ7γής. (Z

αυτές τις -ερι-τ6σεις5 ο κυρ3αρος λαός -ου ε-ιτ3θεται στην D7μα@κή Αυτοκρατορ3α

ε3ναι οι Τορκοι5 -ου φέρνουν μα?3 τους μιά αγέλη ανθρ6-7ν5 τής ο-ο3ας τους

άν0ρες υ-ορε6νουν να -ολεμον5 εν6 τις γυνα3κες να 1α03?ουν κυρ37ς εμ-ρός α-ό

τις άμα=ες5 σαν κτήνη έλ=ε7ς. Τους ρησιμο-οιον5 ε-3σης5 στις κατZ ο3κον εργασ3ες

και στην καλλιέργεια τής γης. Αυτή η κατάσταση έει 7ς συνέ-εια την α-ελευθέρ7ση

τ7ν σλά17ν και την -αραμονή τους εκε3 ό-ου τους έουν φέρει 7ς σκλά1ους5 κάθε

φορά -ου οι Τορκοι – όντας -άντοτε μιά μειονότητα -ου ενσ7ματ6νει στον στρατό

της υ-οταγμένους λαος – υφ3στανται κά-οια μεγάλη ήττα και ε=αφαν3?ονται α-ό τονάρτη και α-ό την $στορ3α. (την -ερ3-τ7ση τ7ν σκλά17ν τ7ν ;ουλγάρ7ν5 -ου 7ς

σλά1οιŽσκλά1οι 0εν ε3αν οτε όνομα5 οτε -ροσ7-ικότητα5 συνέ1η το ε=ής:

 υιοθέτησαν το όνομα τ7ν -αλαι6ν κυρ37ν και αφεντ6ν τους5 αν και στην -ερ3-τ7ση

τ7ν Α1άρ7ν ε=αφαν3στηκαν εντελ6ς.

Μετά την -τ6ση τ7ν Α1άρ7ν εμφαν3?ονται κά-οια σλα1ικά 2φλα45 μετα= τ7ν

ο-ο37ν οι 2σε1έρεοι5 σμολεάνοι5 σαγου0άτες5 1ελεγε?ήτες5 0ραγο13τσες4 και άλλοι5

ονόματα τα ο-ο3α στην -ραγματικότητα 0ανε3?ονται α-ό μικρές λ3μνες και ρυάκια

γρ7 α-ό τα ο-ο3α εγκαθ3στανται5 αφο οι σλά1οι – εραστές τής ελευθερ3ας μέρι

-αραλογισμο – 0εν σημάτι?αν -οτέ -ολιτικο τ-ου ενότητες μεγαλτερες τής

μορφής -ου οι 30ιοι ονόμα?αν 2NKQTHUK45 0ηλα0ή 2οικογένεια4 με την ευρτερη

έννοια. ' 6ρος συγκέντρ7σης μιάς ομά0ας ονομα?όταν 2NfH|K4 και αυτή

κυ1ερνιόταν α-ό τους γεροντότερους5 οι ο-ο3οι συνήθι?αν να εκλέγουν έναν ε=

αυτ6ν5 τον καλομενο 2NH|KP4 ή5 μετα= τ7ν Κροατ6ν5 2pKPHI4.

 >τσι5 λοι-όν5 οι σλά1οι 0εν ε3αν -οτέ αυθεντικά εθνικά ονόματα5 αφο -οτέ 0εν

σημάτισαν έθνος. 'ι 30ιοι οι ανατολικο3 σλά1οι5 -ου σήμερα ονομά?ονται στην

-λειονότητά τους 2D6σοι45 φέρουν ένα όνομα 0ανεικό. Αυτο3 ?οσαν στα ανατολικά

τής %υρ6-ης5 σε ε0άφη ό-ου υ-ήραν κάτοικοι 0ιαφόρ7ν -ροελεσε7ν5 ει0ικά -ρος

τον ;ορρά5 ό-ου ?οσαν λαο3 φιλλαν0ικής καταγ7γής 8συνά αναμεμειγμένοι με

2σλά1ους49 ε-3 τ7ν ο-ο37ν ε3ε εγκατασταθε3 η κυριαρ3α τ7ν (ουη06ν5 ενόςγερμανικο λαο. 'ι Φιλλαν0ο35 -ου έφταναν μέρι τον -οταμό &13να5 α-οκαλοσαν

τους (ουη0ος 2THVMIO4 και στους σλά1ους -ου τους υ-ηρετοσαν – 0ηλα0ή στους

σκλά1ους τ7ν (ουη06ν – έ07σαν το 30ιο το όνομα τ7ν κυρ37ν τους. 'ι 2υ-ηρέτες

τ7ν (ουη06ν4 8στα φιλλαν0ικά: 2THVMIO49 κατέλη=αν να ονομά?ονται α-λ6ς

2(ουη0ο345 0ηλα0ή 2THVMIO4. Αυτό το όνομα5 η αρική -ροέλευση το ο-ο3ου 0εν

ε3ναι ε=ακρι17μένη5 0όθηκε αρικά στους κατο3κους τής -εριοής το Κιέ1ου

80ηλα0ή τής 'υκραν3ας9 και αργότερα σε όσους ?οσαν γρ7 α-ό το \ο1γκορόντ και

την Μοσο13α.

'ι (ουη0ο3 συνέισαν να ε3ναι οι κριοι όλης τής κατοικημένης -εριοής τής \ότιας

Φιλλαν03ας5 ό-ου έμεναν φιλλαν0ικο3 λαο35 ό-7ς ήταν οι %σθονο3 και οι jι1ονο35 οιΚαρέλιοι και οι κάτοικοι του καλουμένου 2‰PUST{KPLKPQ4. Μόνον μετά α-ό την μάη

Page 68: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 68/72

τής Πολτά1ας5 ο Μέγας Πέτρος κατέλα1ε αυτά τα φιλλαν0ικά ε0άφη και5 γιά να

εκ-ολιτ3σει την 6ρα5 έφερε Aερμανος α-ο3κους5 με τους ο-ο3ους 30ρυσε και

ε-ο3κησε την -όλη gSMSTIpHTU 8Πετρο-ολη95 ό-7ς και τις -όλεις nTVPIMKQ5

atfLcIISLpHTU5 rTKPOSPpHTU και άλλες5 -ου -ήραν και ε=ακολουθον να έουν

γερμανικά ονόματα. %κε3 κατέφθασαν και οι σλά1οι5 0ηλα0ή οι σκλά1οι τ7ν

(ουη06ν 8THVMIO9 γιά να 0ουλέ/ουν 7ς υ-ηρέτες τ7ν Aερμαν6ν α-ο3κ7ν. ' ΜέγαςΠέτρος ονόμα?ε την -εριοή5 -ου α-ο3κησαν οι Aερμανο35 2-αραθυράκι -ρος την

%υρ6-η4 και ε3ναι -ροφανές ότι5 ε-ιθυμ6ντας να ε=ευρ7-αBσει και να εκ-ολιτ3σει

την αυτοκρατορ3α του5 0εν ε3ε καμμ3α ε-ιθυμ3α να ε-ιτρέ/ει τον εκρ7σισμό τ7ν

Aερμαν6ν.

(τα νότια το &ονα1η5 μετα= τ7ν λα6ν -ου ε-3σης τέθηκαν στην υ-ηρεσ3α τ7ν

Τορκ7ν κατακτητ6ν5 ε3-αμε ότι υ-ήραν και οι 2σκλά1οι τ7ν ;ουλγάρ7ν4 8στην

τουρκική γλ6σσα 2pHL4 σημα3νει 2ευγενής4 και αρικά ήταν μόνον το όνομα τής

ηγετικής ομά0ας9. Αυτο3 εγκαταστάθηκαν σε -εριοές στα 0υτικά τής -όλης τής

(όφιας.

'ι σγρονοι ;ολγαροι θε7ρον ότι 2τοτοι οι σημερινο3 σλα1ο`Μακε0όνες ε3ναι

α-λά ένας 1ουλγαρικός κλά0ος και ότι η εφερεση τής σλα1ικής μακε0ονικής

εθνότητας ε3ναι μ3α α-ό-ειρα ακρ7τηριασμο τής 8σλα1ο`9 1ουλγαρικής εθνότητας45

α-ό την ο-ο3α λ3γο μόνον 0ιαφέρουν τοτοι οι /ευ0ε3ς Μακε0όνες. %3ναι -ροφανές

ότι5 -ροσ030οντας το όνομα 2Μακε0όνες4 σε τοτους τους σλά1ους5 0ια-ράττεται

μ3α 0ιανοητική και -ολιτική α-άτη5 αφο οι αυθεντικο3 Μακε0όνες ήταν μ3α ελληνική

ομά0α5 τής ο-ο3ας η γλ6σσα ελάιστα 0ιέφερε α-ό τις άλλες ελληνικές 0ιαλέκτους.

Aν7ρ3?ουμε5 γιά -αρά0ειγμα5 ότι τα ονόματα 2Φ3λι--ος4 και 2Φερεν3κη4

-ροφέρονταν 7ς 2;3λι--ος4 και 2;ερεν3κη4 μετα= τ7ν Αρα37ν Μακε0όν7ν5 και

ότι έλεγαν 2-τόλις4 αντ3 2-όλις4 και 2-τόλεμος4 αντ3 2-όλεμος4 8-ου ε3ναι

ελληνικο3 τ-οι5 αραιότεροι α-ό τους συνηθέστερους ι7νικος5 07ρικος και

αα@κος9. Αυτές οι μορφές -αρέμειναν ?7ντανές σε ονόματα αν0ρ6ν5 ό-7ς

2Πτολεμα3ος45 αλλά και ελλην307ν ;ασιλισσ6ν τής Μακε0ον3ας5 ό-7ς 2;ερεν3κη4.

'ι Μακε0όνες5 ε=άλλου5 συμμετε3αν α-ό ν7ρ3ς στους 'λυμ-ιακος Αγ6νες5 στους

ο-ο3ους μ-οροσαν να συμμετέουν μόνον οι >λληνες.

'ι σλά1οι5 -ου υιοθέτησαν το όνομα 2Μακε0όνες45 -ρ7τοεμφαν3στηκαν5 ό-7ς

-ροε3-α5 3λια με 3λια 0ιακόσια ρόνια μετά α-ό την ε=ά-λ7ση τ7ν %λλήν7ν

Μακε0όν7ν. %3ναι -ροφανές ότι υιοθέτησαν το όνομα τ7ν γειτόν7ν τους ε-ει0ή οι

30ιοι 0εν ε3αν – οτε εκε3 – 0ικό τους εθνικό όνομα5 ό-7ς -οτέ οι σλά1οι 0εν ε3αν

0ικά τους εθνικά ονόματα5 σε κανένα μέρος τής γης. Aιά τοτους τους λόγους5 οισλά1οι -ου σήμερα έφτασαν να α-οκαλονται 2Μακε0όνες4 και -ου κατοικον στα

-ερ37ρα τ7ν (κο-37ν5 0εν έουν α-ολτ7ς καμμ3α σέση με τους αυθεντικος

Μακε0όνες5 οι ο-ο3οι ?οσαν στην ελληνική -εριοή -ου μέρι σήμερα ονομά?εται

Μακε0ον3α. Α-ό την γη αυτή5 κάτ7 α-ό τις 0ιαταγές το >λληνα Μακε0όνα ;ασιλιά

Αλε=άν0ρου5 κατέκτησαν την Περσική Αυτοκρατορ3α5 ε=α-λ6νοντας μέρι εκε3 τον

%λληνικό Πολιτισμό και υ-ο1άλλοντας την ελληνική κλασική νοοτρο-3α σε μ3α

αυθεντική ε-ανάσταση5 αφο α-ό εκε3νη την στιγμή οι >λληνες5 -ου ε3αν συνηθ3σει

 να ?ουν σε μικρές 8και μόνον κατZ ε=α3ρεση σε κά-7ς μεγαλτερες9 -όλεις5

αντιμετ6-ι?αν μ3α -αγκόσμια α-οστολή 7ς κληρονόμοι και μεταλαμ-α0ευτές το -ιό

έ=οου -ολιτισμο -ου 0ημιοργησε η Ανθρ7-ότητα. Αυτο3 οι άνθρ7-οι έφτασαν να

τ3σουν ελληνόφ7νες -όλεις μέρι την $ν03α5 το Αφγανιστάν5 την Μεσο-οταμ3α καιαλλο

Page 69: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 69/72

(τα τέλη το Cου μ.<. αι6να5 ανέρεται στον Πατριαρικό ρόνο τής

Κ7νσταντινου-όλε7ς ο Φ6τιος5 μ3α α-ό τις μεγαλτερες μορφές τής 0ιανόησης -ου

γέννησε ο ;υ?αντινός Πολιτισμός. Αυτός ο άν0ρας5 -ου 0ιακρ3θηκε γιά την ευρε3α

καλλιέργειά του5 ευνόησε ένα ε30ος Αναγγένησης το %λληνικο Κλασικο

Πολιτισμο. Μετα= τ7ν -ε-ραγμέν7ν του – εκτός το α=3ου κατορθ6ματός του να0ιακό/ει τις σέσεις του με την D6μη5 στην ο-ο3α κυριαροσε ο 1αρ1αρισμός5

ακόμη και μέσα στο Πα-ικό Κράτος – συγκαταλέγεται και η ανάθεση σε 0ο >λληνες

τής εσσαλον3κης5 στους α0ελφος Κ7νσταντ3νο 8ονομα?όμενο και Κριλλο9 και

Μεθό0ιο5 τής μετάφρασης τής Αγ3ας Aραφής στην γλ6σσα τ7ν σλά17ν.

Αυτο3 υιοθέτησαν5 γιά τοτον τον σκο-ό5 την γλ6σσα -ου ρησιμο-οιοσε κά-οια

α-ό εκε3νες τις σλα1ικές φυλές5 -ου ακόμη -εριφέρονταν -ο-τα γρ7 α-ό την

εσσαλον3κη5 μετά α-ό την ήττα τ7ν ;ουλγάρ7ν και τ7ν λοι-6ν Τορκ7ν. Πρέ-ει

 να τονιστε35 λοι-όν5 ότι 0εν ήταν σλά1οι εκε3νοι -ου μετέφρασαν την ;31λο5 αλλά

0ο >λληνες5 οι ο-ο3οι το κατάφεραν εφευρ3σκοντας γιά τον σκο-ό αυτό μέρι και το

σλα1ικό αλφά1ητο5 το α-οκαλομενο γλαγολιτικό. Αυτή η μετάφραση 1οήθησε τουςσλά1ους να μην α-ορροφηθον α-ό άλλους λαος5 κάτι -ου ο-7σ0ή-οτε θα ε3ε

συμ1ε3 7ρ3ς ένα τέτοιο λογοτενικό έργο. # σλα1ική γλ6σσα αυτής τής μετάφρασης

ονομά?εται τόσο 2αρα3α 1ουλγαρική45 όσο και 2αρα3α σλα1ική4. # μετάφρασή

της5 την ο-ο3α -ραγματο-ο3ησαν οι 0ο >λληνες λόγιοι α-ό την 30ια την ελληνική

γλ6σσα τους στην σλα1ική5 συνέ1αλε στην στερεο-ο3ηση τής -ροσέγγισης τ7ν

σλά17ν στο ;υ?άντιο. Τοτη η ;31λος μετατρά-ηκε σε γλ6σσα τής θρησκε3ας και

τής γρα-τής ε-ικοιν7ν3ας5 ρησιμο-οιομενη μέρι -ροσφάτ7ς στην 30ια την D7σική

Αυτοκρατορ3α. Πρόκειται5 λοι-όν5 γιά μιά 0ετερη ελληνική -ολιτισμική ε=ά-λ7ση

-ου κατορθ6θηκε =εκιν6ντας α-ό την Μακε0ον3α5 μέσ7 τής μετάφρασης τής ;31λου

στην γλ6σσα τ7ν σλά17ν. Τοτο το έργο υ-ήρ=ε η 1άση το ε=ευρ7-α@σμο τ7ν

D6σ7ν5 οι ο-ο3οι ε=α-λ6θηκαν στην ευρτερη -εριοή τής σημερινής D7σ3ας μετά

α-ό το ριστιανικό 1ά-τισμα το ;λαντισλά1.

8&:&-'0. Κ5-/.6 Κ-.2!<)%0 =$%->:.

Page 70: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 70/72

Ε//"#%/1((" ;)</).%-$3'$

+. ;αρ1ιτσι6της .5 =ε)ικόν '!χαίων 6λλήνων5 Αθήνα5 +CCq.

). ;ιθένς ;31ες <.5  Aύντομη ;στο!ία τής ;σπανίας 5 %κ0.: Α3ολος Ž ερ1άντες5

Αθήνα5 +CCq.

[. uHtfvKLQ m. – oVfLvSU e. – gTOPN rM.5 LMNOMPMQ – =ε)ικόν5 %κ0.:

Αθανάσιος Φουρλάς5 Αθήνα5 +CC[.

F. uHTJSTM m.5 '!χαία 6λληνική 7!ησκεία5 %κ0.: Καρ0αμ3τσα5 Αθήνα5 +CC[.

,. εο07ρ30ης <.5 6ισαγωγή στη ιλοσοφία 8ανατ-7ση95 Αθήνα5 )***.

Y.  ;στο!ία τού 6λληνικού 3θνους 5 %κ0.: %κ0οτική Αθην6ν Α.%.5 Αθήνα5 +Cq+`

+CqC.

q. nTVf g.5  =ε)ικό '!χαίων Aυγγ!αφέων5 %κ0.: PO_STIOMh aMHQOV gTSII5

εσσαλον3κη5 +CCY.

]. jέσκυ Α.5  ;στο!ία τής '!χαίας 6λληνικής =ογοτεχνίας 5 %κ0.: Κυριακ30η5εσσαλον3κη5 +CC*.

C. j7ρέντης \.5  =ε)ικόν των '!χαίων :υθολογικ"ν, ;στο!ικ"ν και

 $εωγ!αφικ"ν υ!ίων 5νομάτων5 ;ιέννη5 +][q.

+*. Ματσοκας \.5 ;στο!ία τής ιλοσοφίας 5 εσσαλον3κη5 +CC[.

++. Παγκόσμιος ;στο!ία5 %κ0.: %λευθερου0άκης5 Αθήνα5 +C[).

+). Τσακνάκης Α.5 Rασκωνία5 %κ0.: Κυρομάνος5 εσσαλον3κη5 )**).

+[. Τσακνάκης Α.5  6πίκτητος1 6γχει!ίδιο5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5

)**,.

+F. Τσακνάκης Α.5  Πλάτων1 6!ασταί – ιλοκε!δής 5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5

εσσαλον3κη5 )**F.

+,. Τσακνάκης Α.5 Πλάτων1 &ων5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5 )**F.+Y. Τσακνάκης Α.5 Πλάτων1 Πε!ί φιλίας 5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5 )**,.

+q. Τσακνάκης Α.5 Πλάτων1 4ίμαιος 5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5 )**,.

+]. Τσακνάκης Α.5  Πλούτα!χος1 &σις και 2σι!ις 5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5

εσσαλον3κη5 )**,.

+C. Τσακνάκης Α.5 Πλούτα!χος1 4ο δελφικό 6ι5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5 εσσαλον3κη5

)**,.

)*. Τσακνάκης Α.5  Aαλούστιος1 Πε!ί 7ε"ν και όσμου5 %κ0.: ;ι1λιο1άρ0ια5

εσσαλον3κη5 )**,.

)+. Τσέλλερ`\έστλε5 ;στο!ία τής 6λληνικής ιλοσοφίας 5 Αθήνα5 )***.

)). !άνκο5 %κ0.: Τ-ος Α.%.5 Αθήνα5 +Cq).

Page 71: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 71/72

[&#%/1((" ;)</).%-$3'$

+.  STUVWXYXTU ZT[M[WY[ 5 %κ0.: GHIJV ^SUSpOLMNKTTK5 ƒOMVTOK`RKIMSON5 )***.

). ŒSIOQSTO e.5 \]WX^Y T N]WX^W_XY`^Y5 %κ0.: R. ŒZ ePPK5 XOLKPV5 +C]C.

[. ŒS T‘K ‚. ‰.5 ZWN aQ^_WN bTP cYdN5 %κ0.: „r‰~geae5 +CC].

F.  eMN[Yb^ – fU gMTVPW bT eMXWgY YV^TX]W YP QMUbW5 %κ0.: GHIJV ‚KHTLKTOMNK5)***.

,. hTXU^[Y[W iY]jYX e]kTY5 %κ0.: uKMNKT ~KUHIOKJ5 uONJKOK.

Y. hTXU^[Y[W iY]jYX e]kT[W TX]^ ]Y [WUbY^XYbMU PT^YXlY]TXgTY5 %κ0.: RSTPOJKJV

uKMNKT GMbSK5 uONJKOK.

q. RHMfTOS m. n. „.5 a m^N]WXn W` hXTT[ co^PWNWgon5 _VL. ‰ƒ5 „K{pTOQUS5 +Cq,.

]. ‰PMbKHIMO ‚.5 eMN[YXY1 PY PTU_MY bT PWN pYNOWN5 %κ0.: RVpOSTPV ƒKItV5 ƒOMVTOK`

RKIMSON.

C. nOPU e. . – rLKONVLK GLVTQO u.5 qWPPWrM^YP iYNrMT5 %κ0.: VHMLSQUS5

GPULKPQ5 +CCY.

+*. nTHMvOU aKUTSQV s. „.5 qWQgM]TX \oWO[lsYNOWU^YlatW uvvJ5 GHIJKQO5 +C]F.

++. ^KTTSK aKUKT{OPKUK X. e. – XOSNK XOSU . X.5  eMN[YPTXX^[W m^N]WX^YXTU

\YXXTXY5 %κ0.: uONJKOJV uKMNKT ~KUHIOKJ5 +CC+.

+). ^SMK{SPQOK ‚. e.5  iY[YX[Y  8+`,95 %κ0.: G^ne^e~Ge~ a. ^.5 ŒVPVIMOK5

+CCC.

+[. rMSTV ’.5  eMN[YP mTXX^Y – eNTU]j^Y[ 5 %κ0.: “’r‰e GGne~5 GHIJKL

oSTTOK.

+F. cYdN sYNOW5 %κ0.: GQOtOVPSI “OS{|V a. e.5 XKQTOQ.

+,. gH”KPK eTNK ‚. ‚. – uSLKHIMSUHOUVOMOK R.5 sYNOWN N^U `XWU]TXYN5 %κ0.:

„r‰~geae5 +CCq.

+Y. gH”KPK eTNK ‚. ‚.5 cWP^]T^Y5 %κ0.: nLKIOJVKJ a. e.5 uOLpV5 +CC[.

+q. “TKIJ ̂ .5 LoT m^N]WXn W` iYNrMT5 %κ0.: VHMLSQUS5 ~Sv VTJ5 +CCq.

^)$:)0!W$0>6 π"%>6

+. vvv.KLK_K.PSM

). vvv.pKIHSKTMI.tV{

[. vvv.pONJKOKUHOK.tV{

F. vvv.pONJKOK.PSM

,. vvv.pHpST.PSM

Y. vvv.t‹PK_KTTK.SI

q. vvv.thpSTSHIJKQO.tV{]. vvv.SHIJKQO.JKObV.tV{

C. vvv.SHIJKQOJKLOMKMSK.PSM

+*. vvv.SHIJKQO.PSM

++. vvv.SHIJKLfSTTOK.tV{

+). vvv.SHIJVKLJKTMKIHPK.VTU

+[. vvv.SHIJKL`{HISVK.VTU

+F. vvv.SHIJKLPSM.PSM

+,. vvv.SHIJKLMNKOPQOK.PSM

+Y. vvv.SHIJV.PSM

+q. vvv.SHIJVPSvI.tV{

+]. vvv.USVtOMOSI.tV{Ž|KOI_KItVfOIMVTOK+C. vvv.UO|HNJVK.PSM

Page 72: ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

7/21/2019 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΚΝΑΚΗΣ - F. C. KRUTWIG SAGREDO - "ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΑΥΜΑ"

http://slidepdf.com/reader/full/-f-c-krutwig-sagredo- 72/72

)*. vvv.””UUpOIJKOK.PSM

)+. vvv.PK_KTTK.PSM

)). vvv._KItVPOK.PSM

)[. vvv._KItV|TSII.tV{

)F. vvv._OIOMKSHIJKQO.tV{

),. vvv.vS.Lt.SfH.SIŽgKOIƒKItV