Το Διαδίκτυο στη

ζωή των εφήβων

ΔΡΔΤΝΖΣΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ

Β΄ΣΔΣΡΑΜΖΝΟ 2011-2012

4Ο

ΛΤΚΔΗΟ ΚΔΡΑΣΗΝΗΟΤ

Πεξηερόκελα

1 ΠΔΡΗΛΖΦΖ ................................................................................................................................................ 4

2 ΔΗΑΓΧΓΖ ................................................................................................................................................. 5

3 ΒΑΗΚΟ ΟΡΗΜΟ ηνπ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ................................................................................................... 7

4 Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ................................................................................................................ 7

5 Ζ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ...................................................................................................... 9

5.1 Πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν ....................................................................................................................... 11

6 ΟΗ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ .....................................................................................................12

7 ΔΝΖΜΔΡΧΖΖ ΜΔΧ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ..................................................................................................13

7.1 Οη ηάζεηο γηα ελεκέξσζε κέζσ Γηαδηθηχνπ ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθφ............................................. 16

7.2 Διεπζεξία Λφγνπ .................................................................................................................................... 17

7.3 Παξαπιεξνθφξεζε ................................................................................................................................ 20

8 ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΚΑΗ Ζ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ ..................................................................................................22

8.1 Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηχσζεο ................................................................................................................. 23

8.2 Chat Rooms ............................................................................................................................................ 32

8.3 Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηχσζεο : Πιενλεθηήκαηα , Μεηνλεθηήκαηα .......................................................... 32

9 ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΑ ΠΑΗΥΝΗΓΗΑ ...................................................................................................................34

9.1 Ση είλαη ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα; .......................................................................................................... 34

9.2 Σπρεξά παηρλίδηα .................................................................................................................................... 34

9.3 Γηαηί αξέζεη ζηα παηδηά λα παίδνπλ δηαδηθηπαθά παηρλίδηα; ..................................................................... 35

9.4 Πξνθαινχλ ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα εμάξηεζε;..................................................................................... 35

9.5 Ση είδνπο θίλδπλνη ππάξρνπλ φηαλ ηα παηδηά παίδνπλ ζην Γηαδίθηπν; ...................................................... 35

9.6 Ση είδνπο πξνβιήκαηα πξνθαιεί ν εζηζκφο ησλ δηαδηθηπαθψλ παηρληδηψλ; .............................................. 36

9.7 Πνηέο αθαηάιιειεο ζπκπεξηθνξέο κπνξεί θαλείο λα ζπλαληήζεη ζε έλαλ εηθνληθφ θφζκν παηρληδηνχ; ..... 36

9.8 Έξεπλεο ζρεηηθά κε ηα Γηαδηθηπαθά παηρλίδηα ........................................................................................ 37

9.9 πκβνπιέο πξνο γνλείο γηα ηε κείσζε ησλ θηλδχλσλ απφ ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα ................................ 38

10 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ .................................................................................................................40

10.1 Δίλαη αζθαιέο νη online αγνξέο? ............................................................................................................. 41

10.2 Πφηε κηα εκπνξηθή ηζηνζειίδα είλαη αζθαιήο? ....................................................................................... 42

10.3 Αζθαιείο Αγνξέο κέζσ Γηαδηθηχνπ ........................................................................................................ 43

11 GREEKLISH..........................................................................................................................................44

11.1 Ση είλαη ηα Greeklish ............................................................................................................................... 44

11.2 Κηλδπλεχεη ε ειιεληθή γιψζζα απφ ηα greeklish; ................................................................................... 45

12 ΝΟΜΗΚΑ ΚΑΗ ΖΘΗΚΑ ΕΖΣΖΜΑΣΑ ....................................................................................................47

12.1 Καηέβαζκα (Downloading) θαη Γηθαηψκαηα Πλεπκαηηθήο Ηδηνθηεζίαο ................................................... 48

13 ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΟΗ ΚΗΝΓΤΝΟΗ ..............................................................................................................50

1. Πξφθιεζε δεκηψλ ζην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα .................................................................................... 50

2. Πξφθιεζε δεκηψλ ζε πξνζσπηθά δεδνκέλα......................................................................................... 51

3. Με «παξαθνινπζεί» θαλείο; ................................................................................................................ 53

4. Τπνθινπή ηαπηφηεηαο ........................................................................................................................ 54

5. Ση είλαη ην Phishing ............................................................................................................................. 56

6. Αλάξκνζην θαη επηβιαβέο πεξηερφκελν ............................................................................................... 58

7. Παξάλνκν πεξηερφκελν ....................................................................................................................... 59

8. Δλνριεηηθά κελχκαηα θαη θαθφβνπιε επηθνηλσλία ............................................................................. 60

9. Απνζηνιή κελπκάησλ κε εξσηηθφ πεξηερφκελν ................................................................................... 62

10. Γηαρείξηζε θήκεο ............................................................................................................................ 64

11. Γηαδηθηπαθέο αγνξέο ....................................................................................................................... 66

12. Γηαθήκηζε κέζσ δηαδηθηχνπ θαη θηλεηνχ ......................................................................................... 67

13. Οη θίλδπλνη ηνπ Facebook ............................................................................................................... 68

14. Γηαδηθηπαθή απνμέλσζε ................................................................................................................. 70

15. Γηαδηθηπαθή απνπιάλεζε αλειίθνπ ................................................................................................ 71

16. Απηνθηνλίεο κέζσ Γηαδηθηχνπ ........................................................................................................ 74

17. Γηαδίθηπν θαη Τγεία ........................................................................................................................ 75

18. Γηαδίθηπν θαη Φπρνινγηθά πξνβιήκαηα .......................................................................................... 76

19. ΔΚΦΟΒΗΜΟ .............................................................................................................................. 77

Ση είλαη ν παξαδνζηαθφο εθθνβηζκφο (Bulling); ......................................................................................77

Ση είλαη ν Δθθνβηζκφο κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ (Cyber Bullying); ..............................................................77

Δίδε Δθθνβηζκνχ ...................................................................................................................................79

Ση πεξηιακβάλεη ν εθθνβηζκφο κέζσ δηαδηθηχνπ; ....................................................................................80

Γηαηί ν νπνηνζδήπνηε λα εθθνβίδεη κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ; ......................................................................80

Δκθαλίδεηαη ην θαηλφκελν ηνπ εθθνβηζκνχ κέζσ δηαδηθηχνπ ζηελ Διιάδα; ...........................................81

Facebook θαη Twitter ην πην πξφζθνξν έδαθνο! .....................................................................................83

Αληηκεηψπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ ................................................................................................................83

Οδεγίεο γηα ηνπο Μαζεηέο - Ση κπνξψ λα θάλσ; .....................................................................................85

20. EΘΙΜΟ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ ................................................................................................................ 87

Ση είλαη ν εζηζκφο ζην δηαδίθηπν: ............................................................................................................88

Έξεπλεο ρεηηθά κε ην Γηαδηθηπαθφ Δζηζκφ ...........................................................................................91

Έθεβνη εζηζκέλνη ζηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα ..........................................................................................93

Γηαδηθηπαθφο εζηζκφο θαη δηαδηθηπαθφο ηδφγνο.......................................................................................94

Καηάρξεζε θαη εμάξηεζε .......................................................................................................................94

Πνηέο είλαη νη αηηίεο ηνπ θαηλνκέλνπ; ......................................................................................................95

Πνηνί θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ εζηζκφ ζην Ίληεξλεη ......................................................................96

Γεληθά πξνεηδνπνηεηηθά ζεκάδηα ............................................................................................................97

Σα πκπηψκαηα ......................................................................................................................................98

Οη επηπηψζεηο .........................................................................................................................................99

Πψο λα πξνιάβνπκε ην πξφβιεκα ..........................................................................................................99

Αληηκεηψπηζε εζηζκνχ ..........................................................................................................................102

20 ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΑ ΓΔΓΟΝΟΣΑ ...............................................................................................................104

21 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΔΤΝΑ ...........................................................................................................108

22 ΤΜΒΟΤΛΔ ΓΗΑ ΑΦΑΛΖ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ ..............................................................133

22.1 Οδεγίεο γηα πξνζηαζία ζην Facebook ................................................................................................... 133

22.2 Οδεγίεο γηα πξνζηαζία ζην Twitter ....................................................................................................... 136

22.3 Πξνζηαζία θαηά ηελ πεξηήγεζε ζην Γηαδίθηπν ..................................................................................... 137

22.4 πκβνπιέο γηα αζθαιείο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο ................................................................................ 138

22.5 Πξνζηαζία απφ ην Spam ....................................................................................................................... 140

22.6 Πξνζηαζία απφ θαθφβνπιν ινγηζκηθφ .................................................................................................. 141

22.7 Πξνζηαζία απφ παξελνριήζεηο ............................................................................................................. 142

22.8 Οδεγίεο πξνο ηνπο γνλείο ...................................................................................................................... 143

22.9 Σξφπνη πξνζηαζίαο απφ ην ζρνιείν ....................................................................................................... 145

23 ΔΠΗΛΟΓΟ ..........................................................................................................................................147

24 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ ..................................................................................................................................149

25 ΥΔΣΗΚΔ ΓΗΔΤΘΤΝΔΗ................................................................................................................149

1 ΠΔΡΗΛΖΦΖ

Ο ζθνπφο ηεο έξεπλαο πνπ δηεμήγαγαλ νη καζεηέο ηνπ 4νπ

ΓΔΛ Κεξαηζηλίνπ ζηα πιαίζηα ηνπ

καζήκαηνο ηνπο είλαη λα αλαδεηρζνχλ νη θίλδπλνη ηεο ρξήζεο ησλ ηζηνηφπσλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

Οη καζεηέο ρσξίζηεθαλ ζε ηέζζεξηο νκάδεο ησλ ηεζζάξσλ αηφκσλ.

Ζ πξψηε νκάδα ……………………...

Ζ δεχηεξε νκάδα………...

Ζ ηξίηε νκάδα ……………………..

Σέινο ε ηέηαξηε νκάδα …………………...

Οη καζεηέο πνπ απαξηίδνπλ ηηο νκάδεο είλαη νη :

θνπφο ηεο εξγαζίαο είλαη λα αλαδείμεη ηνπο ζνβαξφηαηνπο θηλδχλνπο πνπ δηαηξέρεη θπξίσο έλαο

αλήιηθνο ρξήζηεο ηζηνηφπσλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο έηζη ψζηε λα ηνλ αθππλίζεη κε ζηφρν ηελ

πξνζεθηηθή ηνπο ρξήζε θαη ηελ φζν δπλαηφλ κηθξφηεξε έθζεζε ηεο πξνζσπηθήο ηνπ δσήο ζην

δηαδίθηπν.

Σα απνηειέζκαηα είλαη ………………..

ΟΜΑΓΑ 1

•

ΟΜΑΓΑ 3

•

ΟΜΑΓΑ 2

•

ΟΜΑΓΑ 4

•

2 ΔΗΑΓΧΓΖ

Σν Γηαδίθηπν ή Ίληεξλεη (Internet) είλαη έλα επηθνηλσληαθφ δίθηπν ειεθηξνληθψλ

ππνινγηζηψλ, πνπ επηηξέπεη ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ κεηαμχ ησλ δηαζπλδεδεκέλσλ ππνινγηζηψλ.

Πξφθεηηαη δειαδή γηα έλα πιέγκα απφ εθαηνκκχξηα ζπλδεδεκέλνπο ππνινγηζηέο κεηαμχ ηνπο, ην νπνίν

εθηείλεηαη ζρεδφλ ζε θάζε γσληά ηνπ πιαλήηε θαη παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ ζε εθαηνκκχξηα ρξήζηεο.

Σν παγθφζκην απηφ δίθηπν έρεη γλσξίζεη ηεξάζηηα αλάπηπμε ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο θαη έηζη έρεη

απνθηήζεη κεγάιε δεκνηηθφηεηα, θαζψο νη ρξήζηεο ηνπ δελ ππφθεηληαη ζε πεξηνξηζκνχο ειηθίαο,

ζξεζθείαο, ππεθνφηεηαο, θχινπ θαη θπιήο θαη κπνξνχλ λα ην ρξεζηκνπνηνχλ γηα φζν ρξνληθφ δηάζηεκα

επηζπκνχλ, αθνχ ην Γηαδίθηπν δελ έρεη σξάξην θαη νη δηθηπαθνί ηφπνη είλαη δηαζέζηκνη ζπλερψο.

Δπηπιένλ, δελ ππάξρεη θάπνηνο θεληξηθφο νξγαληζκφο πνπ λα δηεπζχλεη ην δηαδίθηπν θαη πνπ λα

ιακβάλεη απνθάζεηο ζρεηηθά κε ην είδνο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δηαθηλνχληαη. Δίλαη κε ιίγα ιφγηα

πιήξσο αλεμάξηεην, ρσξίο φκσο απηφ λα απνηειεί απαξαηηήησο πξνηέξεκα.

Ζ παξνπζία ηνπ Γηαδηθηχνπ ηα ηειεπηαία ρξφληα έρεη αιιάμεη ηελ δσή ησλ ρξεζηψλ ηνπ

θάλνληάο ηελ επθνιφηεξε θαη απινχζηεξε. Απηφ φκσο γίλεηαη κφλν ππφ κία ζεκαληηθή πξνυπφζεζε: λα

γίλεηαη ζσζηή ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ θαη ν εθάζηνηε ρξήζηεο λα γλσξίδεη πσο ζα θηλεζεί θαη πψο ζα

δξάζεη φηαλ είλαη ζπλδεδεκέλνο. Ο ρξήζηεο νθείιεη λα ρξεζηκνπνηεί ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη

ην Γηαδίθηπν κε ππεπζπλφηεηα θαη απηνπεηζαξρία. Σν λα μέξεη λα ειέγρεη απηφ πνπ θάλεη είλαη πνιχ

ζεκαληηθφ, θαζψο κπνξεί αλά πάζα ζηηγκή λα έρεη κεγάια πξνβιήκαηα, αθφκα θαη λα ζέζεη ηελ

ζσκαηηθή ηνπ αθεξαηφηεηα ή θαη ηελ δσή ηνπ ζε κεγάιν θίλδπλν.

Παξφια απηά φκσο, ην Γηαδίθηπν έρεη πεξηζζφηεξν ζεηηθέο παξά αξλεηηθέο ζπλέπεηεο ζηε δσή

καο. Γηεπθνιχλεη ηελ θαζεκεξηλφηεηα καο, ηελ εξγαζία καο, ηελ ςπραγσγία καο θαη ηελ δηεχξπλζε ηνπ

πλεπκαηηθνχ καο νξίδνληα. Απνηειεί κία γηγαληηαία πεγή πιεξνθφξεζεο θαη γλψζεο θαζψο νη

πιεξνθνξίεο απαηηνχλ ειάρηζηα δεπηεξφιεπηα πξνθεηκέλνπ λα θάλνπλ ηνλ γχξν ηνπ θφζκνπ

αλεμαξηήησο φγθνπ θαη πεξηερνκέλνπ. Δπηπιένλ ε αλεμάληιεηε απηή πεγή πιεξνθνξηψλ είλαη αλνηρηή

θαη δηαζέζηκε ζε φινπο, θαζηζηψληαο έηζη ηζρπξφηεξν ηνλ κέζν άλζξσπν, θαζψο ηνπ δίλεη ηε

δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε κεγάιν φγθν πιεξνθνξηψλ ζπγθεληξσκέλσλ ζε έλα "ρψξν" θαη ηελ

δπλαηφηεηα ηεο πξνζσπηθήο επηινγήο ησλ πιεξνθνξηψλ απηψλ.

ην Γηαδίθηπν κπνξείο πιένλ λα αλαδεηήζεηο θαη λα βξεηο νηηδήπνηε ζειήζεηο. Τπάξρνπλ ηα

πάληα. Απφ ην λα αθνχζεηο θαη λα θαηεβάζεηο έλα ηξαγνχδη πνπ ζνπ αξέζεη κέρξη αθφκα θαη λα κάζεηο

ζεσξεηηθά «εκπηζηεπηηθέο» πιεξνθνξίεο θξαηψλ. Βέβαηα απηφ δελ είλαη δπλαηφ ζηνλ θαζέλα θαη

ζίγνπξα δελ είλαη πάληα λφκηκν, απνηειεί φκσο αθξάδαλην ζηνηρείν ηεο ηζρχνο πνπ έρεη απνθηήζεη ην

Γηαδίθηπν. Γίλεηαη έηζη θαηαλνεηφ πσο ν φγθνο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ δηαρεηξίδεηαη ην δηαδίθηπν, είλαη

ηεξάζηηνο.

Δθηφο απφ ηελ πιεξνθφξεζε φκσο, ρξεζηκνπνηνχκε ην Γηαδίθηπν θαη γηα θαζεκεξηλέο αζρνιίεο

φπσο είλαη ε ελεκέξσζε, ε νπνία κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ θαζίζηαηαη νιφελα πην άκεζε θαη εχθνιε.

Χζηφζν απηφ δελ είλαη απαξαίηεηα ζεηηθφ, θαζψο ηα Μέζα Μαδηθήο Δλεκέξσζεο κπνξνχλ λα

απνηειέζνπλ κέζν θαηεπζπλφκελεο πιεξνθφξεζεο, πξνθαιψληαο έηζη έιιεηςε ηεο πξνζσπηθήο καο

άπνςεο θαη θξίζεο, δίλνληαο ην δηθαίσκα ζηνλ θαζέλα λα καο θαηεπζχλεη θαη λα καο ρξεζηκνπνηήζεη

φπσο εθείλνο ζέιεη.

Ζ επηθνηλσλία εμάιινπ κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ γίλεηαη άκεζε θαη ακθίδξνκε. Γίλεηαη ε

δπλαηφηεηα ζε θάζε ρξήζηε ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ζπλδεδεκέλνπ ζην Γηαδίθηπν λα επηθνηλσλήζεη

΄κε άιινπο ρξήζηεο, αληαιιάζζνληαο απφςεηο κέζσ ελφο ζπκκεηνρηθφηεξνπ δηαχινπ επηθνηλσλίαο.

Οη δηαδηθηπαθέο αγνξέο, επίζεο, απνηεινχλ κηα θαηλνηφκν ηερλνινγία, πνπ γλσξίδεη πνιχ

κεγάιε αλάπηπμε θαη ππάξρεη πνιχ κεγάιε πνηθηιία αλαξίζκεησλ πξντφλησλ. Δπηπιένλ, ην online

banking καο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα πιεξψζνπκε ινγαξηαζκνχο θαη λα δηαρεηξηζηνχκε ηα ρξήκαηα καο

ρσξίο θαλ λα βγνχκε απφ ην ζπίηη καο.

Σέινο, κε ην Γηαδίθηπν κπνξνχκε λα ςπραγσγεζνχκε κέζσ ηεο ελαζρφιεζεο καο κε

ειεθηξνληθά παηρλίδηα, ηελ πξνβνιή θηλεκαηνγξαθηθψλ ηαηληψλ θαη ηελ επαθή κε ηελ κνπζηθή.

Σν Γηαδίθηπν απνηειεί θαηά βάζε δηεπθφιπλζε γηα ηε δσή καο θαζψο εμππεξεηεί γξήγνξα,

εχθνια θαη πνιιέο θνξέο δίρσο ρξεκαηηθφ αληίηηκν, αξθεηέο αλάγθεο καο. Παξφια απηά φκσο, θξχβεη

θαη πνιινχο θηλδχλνπο, θαζψο ην πνιηηηζκέλν πεξηβάιινλ πνπ πξνβάιιεηαη κπνξεί εχθνια λα

κεηαηξαπεί ζε επηζεηηθφ θαη ε ειεπζεξία πνπ έρνπκε λα γίλεη γξήγνξα κία «θιεηζηή θπιαθή».

3 ΒΑΗΚΟ ΟΡΗΜΟ ηνπ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

Σν δηαδίθηπν είλαη έλα πιέγκα απφ εθαηνκκχξηα δηαζπλδεδεκέλνπο ππνινγηζηέο πνπ εθηείλεηαη

ζρεδφλ ζε θάζε γσληά ηνπ πιαλήηε θαη παξέρεη ηηο ππεξεζίεο ηνπ ζε εθαηνκκχξηα ρξήζηεο. Καηά κηα

έλλνηα, ζα κπνξνχζακε λα πνχκε πψο απνηειεί έλα κέζν καδηθήο ελεκέξσζεο (ΜΜΔ, φπσο είλαη θαη ε

ηειεφξαζε, αλ θαη ε ηειεπηαία, έρεη πνιχ πεξηνξηζκέλν ακθίδξνκν ραξαθηήξα. Χο κέζν έρεη δηπιή

ππφζηαζε: ε πιηθή (πνπ απνηειείηαη απφ ηνλ ζπλδπαζκφ δηθηχσλ βαζηζκέλσλ ζε ινγηζκηθφ θαη πιηθφ),

θαη ε άπιε (απηφ, δειαδή, πνπ "θάλεη" , νη παξερφκελεο ππεξεζίεο, ε πξνζθνξά ηνπ Γηαδηθηχνπ σο

κέζν ζηελ θνηλσλία).

4 Ζ ΗΣΟΡΗΑ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

Σν ζεκεξηλφ Internet απνηειεί εμέιημε ηνπ ARPANET, ελφο δηθηχνπ πνπ άξρηζε λα

αλαπηχζζεηαη πεηξακαηηθά ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 60. Σελ επνρή εθείλε ζηα παλεπηζηήκηα ησλ

ΖΠΑ νη εξεπλεηέο μεθηλνχλ λα πεηξακαηίδνληαη κε ηε δηαζχλδεζε απνκαθξπζκέλσλ ππνινγηζηψλ

κεηαμχ ηνπο. Σν δίθηπν ARPANET γελληέηαη ην 1969 κε πφξνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο ARPA (Advanced

Research Project Agency) ηνπ Τπνπξγείνπ Άκπλαο, κε ζθνπφ λα ζπλδέζεη ην Τπνπξγείν κε

ζηξαηησηηθνχο εξεπλεηηθνχο νξγαληζκνχο θαη λα απνηειέζεη έλα πείξακα γηα ηε κειέηε ηεο αμηφπηζηεο

ιεηηνπξγίαο ησλ δηθηχσλ.

Σν αξρηθφ ζεσξεηηθφ ππφβαζξν δφζεθε απφ ηνλ Σδ. Ληθιάηληεξ (J.C.R. Licklider) πνπ αλέθεξε

ζε ζπγγξάκκαηά ηνπ ην "γαιαμηαθφ δίθηπν". Ζ ζεσξία απηή ππνζηήξηδε ηελ χπαξμε ελφο δηθηχνπ

ππνινγηζηψλ πνπ ζα ήηαλ ζπλδεδεκέλνη κεηαμχ ηνπο θαη ζα κπνξνχζαλ λα αληαιιάζζνπλ γξήγνξα

πιεξνθνξίεο θαη πξνγξάκκαηα. Σν επφκελν ζέκα πνπ πξνέθππηε ήηαλ φηη ην δίθηπν απηφ ζα έπξεπε λα

ήηαλ απνθεληξσκέλν έηζη ψζηε αθφκα θη αλ θάπνηνο θφκβνο ηνπ δερφηαλ επίζεζε λα ππήξρε δίνδνο

επηθνηλσλίαο γηα ηνπο ππφινηπνπο ππνινγηζηέο. Σε ιχζε ζε απηφ έδσζε ν Πνι Μπάξαλ (Paul Baran) κε

ηνλ ζρεδηαζκφ ελφο θαηαλεκεκέλνπ δηθηχνπ επηθνηλσλίαο πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ηελ ςεθηαθή

ηερλνινγία. ηελ αξρηθή ηνπ κνξθή, ην πξφγξακκα απέβιεπε ζηνλ πεηξακαηηζκφ κε κηα λέα ηερλνινγία

γλσζηή ζαλ κεηαγσγή παθέησλ (packet switching), ζχκθσλα κε ηελ νπνία ηα πξνο κεηάδνζε δεδνκέλα

θφβνληαη ζε παθέηα θαη πνιινί ρξήζηεο κπνξνχλ λα κνηξαζηνχλ ηελ ίδηα επηθνηλσληαθή γξακκή.

ηφρνο ήηαλ ε δεκηνπξγία ελφο δηαδηθηχνπ πνπ ζα εμαζθάιηδε ηελ επηθνηλσλία κεηαμχ

απνκαθξπζκέλσλ δηθηχσλ, έζησ θαη αλ θάπνηα απφ ηα ελδηάκεζα ζπζηήκαηα βξίζθνληαλ πξνζσξηλά

εθηφο ιεηηνπξγίαο. Σν παξαπάλσ ζχζηεκα ζα επέηξεπε ζε ππνινγηζηέο λα κνηξάδνληαη δεδνκέλα θαη ζε

εξεπλεηέο λα πινπνηήζνπλ ην ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν.

ηεξηδφκελν ινηπφλ ζε απηέο ηηο ζεσξίεο δεκηνπξγήζεθε ην πξψην είδνο δηαδηθηχνπ γλσζηφ σο

ARPANET. Δγθαηαζηάζεθε θαη ιεηηνχξγεζε γηα πξψηε θνξά ην 1969 κε 4 θφκβνπο κέζσ ησλ νπνίσλ

ζπλδένληαη 4 κίλη ππνινγηζηέο (mini computers 12k): ηνπ παλεπηζηεκίνπ ηεο Καιηθφξληα ζηελ άληα

Μπάξκπαξα ηνπ παλεπηζηεκίνπ ηεο Καιηθφξληα ζην Λνο Άληδειεο, ην SRI ζην ηάλθνξλη θαη ην

παλεπηζηήκην ηεο Γηνχηα. Ζ ηαρχηεηα ηνπ δηθηχνπ έθζαλε ηα 50 kbps θαη έηζη επηηεχρζεθε ε πξψηε dial

up ζχλδεζε κέζσ γξακκψλ ηειεθψλνπ. Μέρξη ην 1972 νη ζπλδεδεκέλνη ζην ARPANET ππνινγηζηέο

έρνπλ θηάζεη ηνπο 23, νπφηε θαη εθαξκφδεηαη γηα πξψηε θνξά ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο ειεθηξνληθνχ

ηαρπδξνκείνπ(e-mail).

Σν πξσηφθνιιν πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ην ARPANET ήηαλ ην NCP (Network Control Protocol),

ην νπνίν, φκσο, είρε ην κεηνλέθηεκα φηη ιεηηνπξγνχζε κφλν κε ζπγθεθξηκέλνπο ηχπνπο ππνινγηζηψλ.

Έηζη, δεκηνπξγήζεθε ε αλάγθε ζηηο αξρέο ηνπ 1970 γηα έλα πξσηφθνιιν πνπ ζα έλσλε φια ηα δίθηπα

πνπ είραλ δεκηνπξγεζεί κέρξη ηφηε. Απφ ηελ έξεπλα γελληέηαη κηα λέα ηερληθή, ην Internet Protocol

(IP) (Πξσηφθνιιν Γηαδηθηχσζεο), απφ ηελ νπνία ζα πάξεη αξγφηεξα ην φλνκά ηνπ ην Internet.

Γηαθνξεηηθά δίθηπα πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην θνηλφ πξσηφθνιιν IP κπνξνχλ λα ζπλδένληαη θαη λα

απνηεινχλ έλα δηαδίθηπν. ε έλα δίθηπν IP φινη νη ππνινγηζηέο είλαη ηζνδχλακνη, νπφηε ηειηθά ν

νπνηνζδήπνηε ππνινγηζηήο ηνπ δηαδηθηχνπ κπνξεί λα επηθνηλσλεί κε νπνηνλδήπνηε άιινλ. Οξίδνληαη

πξνδηαγξαθέο γηα ηε κεηαθνξά αξρείσλ κεηαμχ ππνινγηζηψλ (FTP) θαη γηα ην ειεθηξνληθφ

ηαρπδξνκείν (E-mail). Σν 1974 δεκνζηεχεηαη ε κειέηε ησλ Βηλη εξθ (Vint Cerf) θαη Μπνκπ Κάαλ

(Bob Kahn) απφ ηελ νπνία πξνέθπςε ην πξσηφθνιιν TCP (Transmission Control Protocol) πνπ

αξγφηεξα ην 1978 έγηλε TCP/IP, πξνζηέζεθε δειαδή ην Internet Protocol (IP), θαη ηειηθά ην 1983 έγηλε

ην κνλαδηθφ πξσηφθνιιν πνπ αθνινπζνχζε ην ARPANET. ηαδηαθά ζπλδένληαη κε ην ARPANET

ηδξχκαηα απφ άιιεο ρψξεο, κε πξψηα ην University College of London (Αγγιία) θαη ην Royal Radar

Establishment (Ννξβεγία).

Σν 1983, ην πξσηφθνιιν TCP/IP (δει. ν ζπλδπαζκφο ησλ TCP θαη IP) αλαγλσξίδεηαη σο

πξφηππν απφ ην Τπνπξγείν Άκπλαο ησλ ΖΠΑ. Ζ έθδνζε ηνπ ιεηηνπξγηθνχ ζπζηήκαηνο Berkeley UNIX

ην νπνίν πεξηιακβάλεη ην TCP/IP ζπληειεί ζηε γξήγνξε εμάπισζε ηεο δηαδηθηχσζεο ησλ ππνινγηζηψλ.

Δθαηνληάδεο Παλεπηζηήκηα ζπλδένπλ ηνπο ππνινγηζηέο ηνπο ζην ARPANET, ην νπνίν επηβαξχλεηαη

πνιχ θαη ην 1983, ρσξίδεηαη ζε δχν ηκήκαηα: ζην MILNET (γηα ζηξαηησηηθέο επηθνηλσλίεο) θαη ζην λέν

ARPANET (γηα ρξήζε απνθιεηζηηθά απφ ηελ παλεπηζηεκηαθή θνηλφηεηα θαη ζπλέρηζε ηεο έξεπλαο ζηε

δηθηχσζε).

Σν 1984 πινπνηείηαη ην πξψην DNS (Domain Name System) ζχζηεκα ζην νπνίν θαηαγξάθνληαη

1000 θεληξηθνί θφκβνη θαη νη ππνινγηζηέο ηνπ δηαδηθηχνπ πιένλ αλαγλσξίδνληαη απν δηεπζχλζεηο

θσδηθνπνηεκέλσλ αξηζκψλ.

Σν 1985, ην National Science Foundation (NSF) δεκηνπξγεί έλα δηθφ ηνπ γξήγνξν δίθηπν, ην

NSFNET ρξεζηκνπνηψληαο ην πξσηφθνιιν TCP/IP, πξνθεηκέλνπ λα ζπλδέζεη πέληε θέληξα ππεξ-

ππνινγηζηψλ κεηαμχ ηνπο θαη κε ηελ ππφινηπε επηζηεκνληθή θνηλφηεηα. ηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 80,

φιν θαη πεξηζζφηεξεο ρψξεο ζπλδένληαη ζην NSFNET (Καλαδάο, Γαιιία, νπεδία, Απζηξαιία,

Γεξκαλία, Ηηαιία, θ.α.). ιν θαη πεξηζζφηεξεο ρψξεο ζπλδένληαη ζην NSFNET, κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη

ε Διιάδα TO 1990. Υηιηάδεο παλεπηζηήκηα θαη νξγαληζκνί δεκηνπξγνχλ ηα δηθά ηνπο δίθηπα θαη ηα

ζπλδένπλ πάλσ ζην παγθφζκην απηφ δίθηπν ην νπνίν αξρίδεη λα γίλεηαη γλσζηφ ζαλ INTERNET θαη λα

εμαπιψλεηαη κε ηξνκεξνχο ξπζκνχο ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν.

Σν 1993, ην εξγαζηήξην CERN ζηελ Διβεηία παξνπζηάδεη ην World Wide Web (WWW)

(Παγθφζκην Ηζηφ) πνπ αλαπηχρζεθε απφ ηνλ Tim Berners-Lee. Πξφθεηηαη γηα έλα ζχζηεκα δηαζχλδεζεο

πιεξνθνξηψλ ζε κνξθή πνιπκέζσλ (multimedia) πνπ βξίζθνληαη απνζεθεπκέλεο ζε ρηιηάδεο

ππνινγηζηέο ηνπ Internet ζε νιφθιεξν ηνλ θφζκν θαη παξνπζίαζήο ηνπο ζε ειεθηξνληθέο ζειίδεο, ζηηο

νπνίεο κπνξεί λα πεξηεγεζεί θαλείο ρξεζηκνπνηψληαο ην πνληίθη. To γξαθηθφ απηφ πεξηβάιινλ έθαλε

ηελ εμεξεχλεζε ηνπ Internet πξνζηηή ζηνλ απιφ ρξήζηε. Παξάιιεια, εκθαλίδνληαη ζην Internet

δηάθνξα εκπνξηθά δίθηπα πνπ αλήθνπλ ζε εηαηξίεο παξνρήο ππεξεζηψλ Internet (Internet Service

Providers - ISP) θαη πξνζθέξνπλ πξφζβαζε ζην Internet γηα φινπο. Οπνηνζδήπνηε δηαζέηεη PC θαη

modem κπνξεί λα ζπλδεζεί κε ην Internet ζε ηηκέο πνπ κεηψλνληαη δηαξθψο. Σν 1995, ην NSFNET

θαηαξγείηαη πιένλ επίζεκα θαη ην θνξηίν ηνπ κεηαθέξεηαη ζε εκπνξηθά δίθηπα.

Ζ αλαθάιπςε ηνπ WWW ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ επθνιία απφθηεζεο πξφζβαζεο ζην Internet

πξνζέιθπζε έλαλ κεγάιν αξηζκφ θαηλνχξγησλ ρξεζηψλ θαη έθεξε ηελ “έθξεμε” πνπ παξαθνινπζήζακε

ηα ηειεπηαία ρξφληα. ήκεξα, ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ πιεζπζκνχ ηεο Γεο δεη ζε ρψξεο πνπ είλαη

ζπλδεδεκέλεο ζην Internet. Παξαηεξνχκε φηη θαζεκεξηλά πεξηνδηθά θαη εθεκεξίδεο εθδίδνληαη “on-

line” θαη καο παξαπέκπνπλ ζηηο δηεπζχλζεηο ηνπο, επηρεηξήζεηο θαη ηδηψηεο θηηάρλνπλ ηηο δηθέο ηνπο

ζειίδεο ζην WWW, θιπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ην δηαδίθηπν δελ απνηειεί πιένλ έλα δίθηπν ησλ θνηηεηψλ

θαη ησλ εξεπλεηψλ, αιιά φηη επεθηείλεηαη θαη επηδξά ζηηο θαζεκεξηλέο πξαθηηθέο φισλ καο. Ήδε

κηιάκε γηα ειεθηξνληθφ εκπφξην, ηειεξγαζία, ηειεθπαίδεπζε, ηειεταηξηθή, θιπ. ια απηά κε ιίγα θιηθ,

κέζα απφ ην δηαδίθηπν!

5 Ζ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

Σν Internet είλαη έλα δηαδίθηπν. Πξφθεηηαη δειαδή γηα έλα δίθηπν απνηεινχκελν απφ δίθηπα

ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ.

Αο δνχκε ινηπφλ πξψηα ηη είλαη δίθηπν ππνινγηζηψλ: Γχν ή πεξηζζφηεξνη ππνινγηζηέο πνπ

ζπλδένληαη κεηαμχ ηνπο ζρεκαηίδνπλ έλα δίθηπν. Οη θπξηφηεξνη ιφγνη χπαξμεο ελφο δηθηχνπ είλαη: α) λα

κπνξνχλ νη ρξήζηεο ησλ ππνινγηζηψλ λα επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο θαη β) λα ρξεζηκνπνηνχλ απφ

απφζηαζε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη θάπνηνο ππνινγηζηήο ηνπ δηθηχνπ.

Ζ θπζηθή δηάηαμε ησλ ζπλδέζεσλ ηνπ δηθηχνπ νλνκάδεηαη ηνπνινγία. Οη ηξεηο πην

ζπλεζηζκέλεο ηνπνινγίεο είλαη:

Αζηέξαο

Τπάξρεη έλαο θεληξηθφο ππνινγηζηήο ζηνλ νπνίνλ ζπλδένληαη νη ππφινηπνη ππνινγηζηέο ηνπ

δηθηχνπ.

Γαθηύιηνο (ring)

ινη νη ππνινγηζηέο είλαη ζπλδεδεκέλνη ζε έλαλ πιήξε θιεηζηφ δαθηχιην.

Γίαπινο (bus)

ινη νη ππνινγηζηέο ζπλδένληαη θαηά κήθνο ελφο θεληξηθνχ αγσγνχ

Σα δίθηπα, αλάινγα κε ην εχξνο ηεο πεξηνρήο πνπ θαιχπηνπλ, ρσξίδνληαη ζε 3 θαηεγνξίεο:

Σνπηθά Γίθηπα (Local Area Network - LAN) : πλδένπλ ππνινγηζηέο πνπ απέρνπλ

κεηαμχ ηνπο κηθξέο απνζηάζεηο, π.ρ. ππνινγηζηέο πνπ βξίζθνληαη ζην ίδην ή ζε γεηηνληθά θηίξηα.

Γίθηπα Μεηξνπνιηηηθήο Πεξηνρήο (Metropolitan Area Network - MAN) πλδένπλ

ππνινγηζηέο πνπ απέρνπλ κεηαμχ ηνπο κεζαίεο απνζηάζεηο, π.ρ. ππνινγηζηέο πνπ

βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθά ζεκεία ηεο ίδηαο πφιεο.

Γίθηπα Δπξείαο Πεξηνρήο (Wide Area Network - WAN) : πλδένπλ ππνινγηζηέο πνπ

απέρνπλ κεηαμχ ηνπο κεγάιεο απνζηάζεηο, π.ρ. ππνινγηζηέο πνπ βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθέο

πφιεηο.

Έλα ζχλνιν απφ θαλφλεο πνπ νλνκάδεηαη πξσηόθνιιν δηθηύσζεο, θαζνξίδεη ην πψο

επηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο νη ππνινγηζηέο ηνπ δηθηχνπ. Μεξηθά απφ ηα πην γλσζηά δηαδηθηπαθά

πξσηφθνιια είλαη ην IP, TCP, ην UDP, ην DNS, ην PPP, ην SLIP, ην ICMP, ην POP3, IMAP, ην SMTP,

ην HTTP, ην HTTPS, ην SSH, ην Telnet, ην FTP, ην LDAP θαη ην SSL.

Μεξηθέο απφ ηηο πην γλσζηέο Γηαδηθηπαθέο ππεξεζίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ απηά ηα πξσηφθνιια

είλαη:

Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν (e-mail),

Οη νκάδεο ζπδεηήζεσλ (newsgroups),

Ζ δηακνίξαζε αξρείσλ (file sharing)

Ζ επηθφξησζε αξρείσλ (file transfer)

Ο Παγθφζκηνο Ηζηφο (World Wide Web).

ήκεξα, κε ηνλ φξν “Internet” δελ ελλννχκε νπνηνδήπνηε δηαδίθηπν, αιιά ην Παγθόζκην

Γηαδίθηπν, δειαδή ηε ζπλέλσζε ησλ ρηιηάδσλ δηθηχσλ δηαθνξεηηθψλ κεγεζψλ πνπ θαιχπηεη ζρεδφλ

νιφθιεξε ηελ πδξφγεην.

Ζ ηερλνινγία ηνπ είλαη θπξίσο βαζηζκέλε ζηελ δηαζχλδεζε επηκέξνπο δηθηχσλ αλά ηνλ θφζκν

θαη πνιπάξηζκα ηερλνινγηθά πξσηφθνιια, κε θχξην ην TCP/IP. Σν Γηαδίθηπν ρξεζηκνπνηεί κεηαγσγή

παθέησλ (packet switching) θαη ηε ζηνίβα πξσηνθφιισλ TCP/IP.

5.1 Πξόζβαζε ζην Γηαδίθηπν

Κνηλέο κέζνδνη πξφζβαζεο ζην Γηαδίθηπν είλαη ε επηινγηθή θαη ε επξπδσληθή. Γεκφζηνη ρψξνη

γηα ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ πεξηιακβάλνπλ ηηο βηβιηνζήθεο θαη ηα Internet cafes, φπνπ ππάξρνπλ

δηαζέζηκνη Ζ/Τ κε ζχλδεζε ζην Γηαδίθηπν. Τπάξρνπλ, επίζεο, ζεκεία πξφζβαζεο ζην Γηαδίθηπν ζε

δεκφζηνπο ρψξνπο φπσο αίζνπζεο αλακνλήο αεξνδξνκίσλ, κεξηθέο θνξέο κφλν γηα ζχληνκε ρξήζε

ελφζσ βξηζθφκαζηε ζε αλακνλή. Σέηνηα ζεκεία είλαη γλσζηά θαη κε δηάθνξνπο άιινπο φξνπο, φπσο

«δεκφζηα πεξίπηεξα Γηαδηθηχνπ», «δεκφζηα ηεξκαηηθά Γηαδηθηχνπ» θαη «ηζην - ηειέθσλα».

Ζ δηθηχσζε κέζσ Wi-Fi παξέρεη αζχξκαηε πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν. Αζχξκαηα ζεκεία

πξφζβαζεο (hotspot) πνπ παξέρνπλ ηέηνηα πξφζβαζε πεξηιακβάλνπλ ηα Wifi-cafes, φπνπ θάπνηνο αξθεί

λα θέξεη ηηο δηθέο ηνπ/ηεο αζχξκαηεο ζπζθεπέο φπσο θνξεηφ Ζ/Τ ή PDA. Οη ππεξεζίεο απηέο κπνξεί

λα είλαη δσξεάλ ζε φινπο, είηε δσξεάλ κφλν ζε πειάηεο, είηε επί πιεξσκή. Έλα hotspot δελ ρξεηάδεηαη

λα πεξηνξίδεηαη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ. Οιφθιεξεο παλεπηζηεκηνππφιεηο θαη πάξθα έρνπλ

απηή ηε δπλαηφηεηα, αθφκα θαη νιφθιεξεο πεξηνρέο. Πξνζπάζεηεο λα ζπλδεζεί θαη ν αγξνηηθφο

πιεζπζκφο έρνπλ νδεγήζεη ζηα αζχξκαηα θνηλνηηθά δίθηπα.

Σα πιενλεθηήκαηα ηεο πξφζβαζεο ελφο ρξήζηε κέζσ ηνπ δηθνχ ηνπ ππνινγηζηή (αληί κέζσ

δεκφζηνπ ηεξκαηηθνχ) πεξηιακβάλνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα θαηέβαζκα θαη αλέβαζκα αξρείσλ ρσξίο

πεξηνξηζκνχο, ηε ρξήζε ηνπ αγαπεκέλνπ ηνπ θπιινκεηξεηή (web browser) θαη ησλ ξπζκίζεσλ απηνχ

θαη ηελ εθηέιεζε δξαζηεξηνηήησλ ζην Ίληεξλεη κε ηε ρξήζε δηθψλ ηνπ πξνγξακκάησλ θαη δεδνκέλσλ.

Υψξεο κε πνιχ θαιή πξφζβαζε ζην Ίληεξλεη πεξηιακβάλνπλ ηελ Νφηηα Κνξέα, φπνπ ην 50%

ηνπ πιεζπζκνχ έρεη επξπδσληθή πξφζβαζε, ηε νπεδία θαη ηηο ΖΠΑ.

6 ΟΗ ΠΛΖΡΟΦΟΡΗΔ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ

Σν Ίληεξλεη, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ νινέλα αλαπηπζζφκελε ςεθηαθή ηερλνινγία, έρεη

δεκηνπξγήζεη κία ηεξάζηηα αγνξά γλψζεσλ/πιεξνθνξηψλ. Παξαδνζηαθέο κνξθέο ηέρλεο (φπσο γηα

παξάδεηγκα ν θηλεκαηνγξάθνο θαη ε κνπζηθή) κέζσ ηεο ςεθηαθήο ηερλνινγίαο παίξλνπλ ηελ ίδηα

κνξθή (αξρείσλ δεδνκέλσλ) κε αληηθείκελα πνπ εθ πξψηεο φςεσο είλαη εληειψο δηαθνξεηηθά (φπσο γηα

παξάδεηγκα ε ηαηξηθή επηζηήκε ή θάπνην πξφγξακκα ινγηζκηθνχ). Παξαηεξείηαη ινηπφλ κία

ζπγθέληξσζε γλψζεο ή, αλ είλαη δπλαηφ λα ιερηεί, πνιηηηζηηθήο θιεξνλνκηάο, πνπ ζρεηίδεηαη άκεζα κε

ην Ίληεξλεη. Σν κεγάιν εξψηεκα πνπ πξνθχπηεη πιένλ είλαη ην "πνηνο ζα δηνηθήζεη, πνηνο ζα ειέγμεη

ηελ γλψζε απηή".

Απφ ηε ζηηγκή πνπ ην Γηαδίθηπν είλαη έλα δίθηπν ζπλδεδεκέλσλ ππνινγηζηψλ, θάζε ρξήζηεο

έρεη ηελ δπλαηφηεηα λα κνηξαζηεί πιεξνθνξίεο κε άιινπο ρξήζηεο γελφκελνο, πνιιέο θνξέο, ν ίδηνο

δεκηνπξγφο θαη πάξνρνο ησλ πιεξνθνξηψλ απηψλ. Γελ ππάξρεη άκεζνο έιεγρνο ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ

"αλεβαίλνπλ" ζην Γηαδίθηπν απφ θάπνηνλ ηεξαξρηθά αλψηεξν ρξήζηε ή νξγαληζκφ. Σν ζέκα ηεο κε

ηεξαξρεκέλεο πιεξνθνξίαο, φκσο, ηίζεηαη ππφ ακθηζβήηεζε. Ο φγθνο ηεο πιεξνθνξίαο ζην Γηαδίθηπν

είλαη πξάγκαηη κεγάινο. Παξ' φια απηά, ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο επθνιφηεξα θαη δπζθνιφηεξα

πξνζβάζηκεο απφ ηνλ ρξήζηε.

Σν Ίληεξλεη έθαλε δπλαηή ηελ ζπγθέληξσζε κεγάινπ φγθνπ πιεξνθνξηψλ θαη επεξέαζε

ζεκαληηθά ηνλ ηξφπν δηάζεζήο ηνπο. Γελ ζπκβαίλεη, φκσο, ζηνλ ίδην βαζκφ ην ίδην θαη ζηνλ ηξφπν

παξαγσγήο απηψλ. Γηα παξάδεηγκα, ν ηξφπνο παξαγσγήο κηαο θηλεκαηνγξαθηθήο ηαηλίαο δελ έρεη

επεξεαζηεί ζεκαληηθά απν ηελ χπαξμε ηνπ Ίληεξλεη, αλεμάξηεηα απφ ην αλ έρεη επεξεαζηεί ή φρη απφ

ηελ ςεθηαθή ηερλνινγία. Παξ' φια απηά, θαη ζχκθσλα κε ηελ ηληεξλεηνθηιηθή πξνζέγγηζε, ην

Γηαδίθηπν αζθεί κεγάιε επίδξαζε ζηελ δηαδηθαζία παξαγσγήο δεκνζηνγξαθηθψλ πξντφλησλ. Ζ

δεκηνπξγία ηεο είδεζεο παχεη λα είλαη πιένλ κνλνπψιην ιίγσλ, αθνχ ν θάζε ρξήζηεο κπνξεί εάλ ην

επηζπκεί λα δεκηνπξγήζεη πιεξνθνξία αλά πάζα ζηηγκή. Σν πην ηξαληαρηφ παξάδεηγκα ηεο επίδξαζεο

απηήο είλαη ηα ηζηνινγία (blogs), φπνπ κπνξεί θαλείο λα εθθέξεη απφςεηο θαη λα ζρνιηάζεη γεγνλφηα

πάζεο θχζεσο (βι. δεκνζηνγξαθία ζηνλ ηζηφ θαη δεκνζηνγξαθία ησλ πνιηηψλ). Χο απνηέιεζκα ηεο

επηξξνήο απηήο ηνπ Ίληεξλεη ζηε παξαγσγή εηδήζεσλ ηα φξηα κεηαμχ ελφο απινχ ρξήζηε ηνπ

δηαδηθηχνπ θαη ελφο επαγγεικαηία δεκνζηνγξάθνπ γίλνληαη πεξηζζφηεξν δπζδηάθξηηα. Απηφ κε ηε

ζεηξά ηνπ νδεγεί ζηελ αλάγθε γηα επαλαπξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο ηεο δεκνζηνγξαθίαο θαζψο θαη ηεο

απαξαίηεηεο εθπαίδεπζεο ησλ δεκνζηνγξάθσλ. Ζ αλάγθε γηα ηνλ επαλαπξνζδηνξηζκφ ηεο

δεκνζηνγξαθίαο, φκσο, δελ είλαη ηφζν κεγάιε ζχκθσλα κε ηνπο ππνζηεξηρηέο ηεο "αληη-

πινπξαιηζηηθήο" πξνζέγγηζεο, θαζψο ζεσξνχλ πσο ην Ίληεξλεη δελ κπνξεί λα αζθήζεη νπζηαζηηθή

επίδξαζε ζηελ επηθνηλσλία γεληθφηεξα θαη ζηελ δεκνζηνγξαθία εηδηθφηεξα.

Δπίζεο, ιφγσ ηεο κεγάιεο ζπγθέληξσζεο γλψζεο ζην Γηαδίθηπν, ε έλλνηα ηεο θνηλσληθήο

ηζφηεηαο παίξλεη θαη πάιη κεγάιε ζεκαζία. Σν ράζκα αλάκεζα ζε πιεξνθνξηαθά πινχζηνπο θαη

πιεξνθνξηαθά θησρνχο ζα δηεπξχλεηαη φζν απμάλεηαη ε ζπγθέληξσζε ηεο γλψζεο απηήο. Σν παξαπάλσ

απνηειεί αθφκα έλαλ ιφγν πνπ θάλεη πην επηηαθηηθή ηελ αλάγθε γηα δηεξεχλεζε ηνπ αξρηθνχ

εξσηήκαηνο "πνηνο ζα ειέγμεη ηε γλψζε απηή".

Ζ γιψζζα πνπ ρξεζηκνπνηείηαη πεξηζζφηεξν ζηε δηαθίλεζε ηεο πιεξνθνξίαο ζην Γηαδίθηπν

είλαη ε Αγγιηθή. Έρνληαο αλαπηπρζεί ηα ηειεπηαία ρξφληα, ην Γηαδίθηπν πεξηιακβάλεη πιένλ πνηνηηθά

θαη πνζνηηθά επξχ πεξηερφκελν θαη ζηηο ππφινηπεο γιψζζεο ησλ πεξηζζφηεξν αλαπηπγκέλσλ ρσξψλ.

7 ΔΝΖΜΔΡΧΖΖ ΜΔΧ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

Oη εκέξεο πνπ ε ηειεφξαζε, νη εθεκεξίδεο, ηα πεξηνδηθά θαη ην ξαδηφθσλν θπξηαξρνχζαλ ζην

ηνπίν ηεο ελεκέξσζεο έρνπλ πεξάζεη. Σα ηειεπηαία ρξφληα ην Ηnternet απνηειεί φιν θαη πεξηζζφηεξν

ηελ πξψηε επηινγή γηα φζνπο ζέινπλ λα ελεκεξσζνχλ γηα ηελ επηθαηξφηεηα θαη λα πιεξνθνξεζνχλ φζα

ζπκβαίλνπλ ζηνλ θφζκν, θπξίσο αλάκεζα ζηνπο λένπο.

Οη αιιαγέο πνπ έρεη επηθέξεη ζην ηνπίν ηεο ελεκέξσζεο ην Ηnternet είλαη θνζκνγνληθέο. Οη

δπλαηφηεηεο πνπ παξέρεη ζηνπο ρξήζηεο γηα πιεξέζηεξε πιεξνθφξεζε απφ δηαθνξεηηθέο πεγέο, γηα

ζπκκεηνρή ζηελ ηειηθή δηακφξθσζε ηεο είδεζεο θαη γηα ζπλερή επαθή κε ηελ επηθαηξφηεηα, θάλνπλ

ηελ ελεκέξσζε κέζσ απηνχ κηα δηαδηθαζία ηδηαίηεξα ειθπζηηθή γηα ηε λεφηεξε γεληά.

Με ηελ ηερλνινγηθή «ζπλάληεζε» ηνπ Ηnternet θαη ησλ θηλεηψλ ηειεθψλσλ ηξίηεο γεληάο,

νπνηνζδήπνηε δηαζέηεη iΡhone θξαηά ζηελ παιάκε ηνπ έλα «κηληηαθφ πεξηβάιινλ» πξνζαξκνζκέλν ζηηο

πξνζσπηθέο ηνπ πξνηηκήζεηο, κε «αγαπεκέλνπο» πξννξηζκνχο πνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλνπλ

εηδεζενγξαθηθά πξαθηνξεία, ειεθηξνληθέο εθδφζεηο εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ, ζπλαζξνηζηέο

εηδήζεσλ, ηειενπηηθνχο θαη ξαδηνθσληθνχο ζηαζκνχο, αιιά θαη ηζηνιφγηα, θφξνπκ θαη ηζηνζειίδεο

θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Με ην «πεξηβάιινλ» απηφ νη ρξήζηεο είλαη ελ δπλάκεη «ζε επαθή» επί 24ψξνπ

βάζεσο.

Αξρήο γελνκέλεο απφ ηηο ζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ηχπνπ MySpace θαη FaceBook, φπνπ ε

-κε ηελ πιαηηά έλλνηα- ελεκέξσζε δηαηεξεί ηε κνξθή ζρνιίνπ θαη ηειεγξαθηθνχ λένπ.

Σν YouTube θπζηθά, κε ηα άθξσο ελεκεξσκέλα βηληεάθηα ηνπ, αιιά θαη ην Flickr, ν λαφο ηεο

θσηνγξαθίαο, θξαηνχλ κεξίδην ζηελ ελεκέξσζε ησλ λέσλ (θαη φρη κφλν βεβαίσο). Δπηπιένλ, ηφζν ηα

sites ησλ ζπκβαηηθψλ ΜΜΔ - είηε πξφθεηηαη γηα εθεκεξίδεο θαη πεξηνδηθά είηε γηα ξαδηφθσλα θαη

ηειενπηηθά θαλάιηα- φζν θαη ησλ ακηγψο online Μέζσλ Μαδηθήο Δπηθνηλσλίαο, βξίζθνληαη αλάκεζα

ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ λεαξψλ ρξεζηψλ ηνπ Γηαδηθηχνπ.

Φπζηθά, έλα κεγάιν θνκκάηη απφ ηε δηαδηθηπαθή «πίηα» ηεο ελεκέξσζεο, ππφ ηε κνξθή άπνςεο

θαη ζρνιίνπ θπξίσο, αλήθεη δηθαησκαηηθά ζηα blogs. Δηδήζεηο πνπ θπθινθνξνχλ ειεχζεξεο ζην

Γηαδίθηπν ή ζηα ζπκβαηηθά ΜΜΔ αλαπαξάγνληαη θαη ζρνιηάδνληαη κε επξεκαηηθφ θαη ρηνπκνξηζηηθφ

ζπλήζσο ηξφπν. Φπζηθά, ππάξρνπλ θαη blogs ηα νπνία πξνρσξνχλ ζε απαηηεηηθφ ξεπνξηάδ ή

εκπεξηζηαησκέλε έξεπλα, γηα ηα ζέκαηά ηνπο, ραξίδνληαο κε ηε ζεηξά ηνπο ζέκαηα θαη πεδία έξεπλαο

ζηνπο δεκνζηνγξάθνπο.

ζνλ αθνξά ηελ ελεκέξσζε θαη γεληθφηεξα ηελ κεηάδνζε ησλ πιεξνθνξηψλ, ην Γηαδίθηπν σο

θαλάιη/κέζνλ αλακθηζβήηεηα έρεη αλαηξέςεη ηνλ παξαδνζηαθφ «απφ-πάλσ-πξνο-ηα-θάησ» ηξφπν πνπ

απνθιεηζηηθά μέξακε κέρξη πξφζθαηα. ήκεξα, έλαο πνιίηεο κπνξεί λα παξαθάκςεη ηα κέζα πνπ κέρξη

πξηλ ιίγα ρξφληα είραλ ηελ απνθιεηζηηθφηεηα ηνπ ξφινπ λα ελεκεξψλνπλ ην θνηλφ. Πιένλ ν

πνιίηεο (ηψξα δηαδηθηπαθφο “netizen”) έρεη ην πάλσ ρέξη:

Μπνξεί λα επηιέμεη ηελ πεγή πνπ ζέιεη λα ελεκεξσζεί (π.ρ. πξαθηνξείν εηδήζεσλ μέλεο ρψξαο,

εμεηδηθεπκέλεο ηζηνζειίδεο θαη blogsθιπ).

Μπνξεί λα ςάμεη απφ κφλνο ηνπ ζην δηαδίθηπν γηα έλα ζέκα ην νπνίν ηνλ ελδηαθέξεη (π.ρ. κέζσ

θάπνηαο κεραλήο αλαδήηεζεο, λα αλαδεηήζεη ζην αξρείν θάπνηαο ελεκεξσηηθήο ηζηνζειίδαο,

ζε online ζπιινγέο πιεξνθνξηψλ φπσο ην Wikipedia θ.α.).

Μπνξεί επίζεο λα επηιέμεη θαη ηνλ ηξφπν πνπ ζέιεη λα ιακβάλεη θαη γεληθά λα βηψλεη ηελ

ελεκέξσζή ηνπ, αθφκα θαη λα νξίδεη ν ίδηνο ηε δηαδξαζηηθφηεηα καδί ηεο (π.ρ. ζε

κνξθή onlineβίληεν, ζε κνξθή θεηκέλνπ, εληφο ηνπ πιαηζίνπ κηαο ζπδήηεζεο ζε έλα θφξνπκ, κε

απηφκαηεο εηδνπνηήζεηο ζην email ηνπ ακέζσο ηε ζηηγκή πνπ ζπκβαίλεη έλα γεγνλφο πνπ

ηαπηίδεηαη κε ηα θξηηήξηα πνπ ν ρξήζηεο φξηζε απφ πξνεγνπκέλσο θιπ).

Αλακθηζβήηεηα, ην ηεξάζηην πιενλέθηεκα φισλ ησλ πξναλαθεξζέλησλ είλαη φηη πιένλ ν

ρξήζηεο δελ εμαξηάηαη απφ ηα παξαδνζηαθά κέζα γηα λα ελεκεξσζεί θαη έηζη εθκεηαιιεπφκελνο ηελ

πνιπθσλία πνπ ηνπ πξνζθέξεηαη, κπνξεί θαιχηεξα λα δεκηνπξγεί γλψκε απφ κφλνο ηνπ, νπζηαζηηθά

παξαθάκπηνληαο πιήξσο κε απηφ ηνλ ηξφπν ηα παξαδνζηαθά ΜΜΔ.

Σα δεηήκαηα ειεπζεξίαο ηεο έθθξαζεο θαη πξνζηαζίαο ηεο πξνζσπηθφηεηαο νμχλνληαη κε ηελ

αικαηψδε αλάπηπμε ησλ ηζηνινγηψλ σο έλα λέν πεδίν επηθνηλσλίαο θαη ελεκέξσζεο. Ζ κπινγθφζθαηξα

αλαπηχζζεηαη κε ηεξάζηηνπο ξπζκνχο θαζψο δίλεηαη ζπρλά ζηνπο πνιίηεο ε δπλαηφηεηα λα κεηάζρνπλ

ζηελ παξαγσγή εηδήζεσλ θαη λα δηακνξθψζνπλ έλα λέν είδνο δεκνζηνγξαθίαο, ελψ ζπρλά παξάγνληαη

θείκελα κε ζεκαληηθέο ινγνηερληθέο αξεηέο πνπ βξίζθνπλ έηζη έλα δίαπιν δεκνζηφηεηαο πέξαλ απφ ηελ

θιαζζηθή έληππε κνξθή.

ήκεξα ππάξρνπλ αξθεηέο αμηφινγεο πξνζσπηθέο δηαδηθηπαθέο ηζηνζειίδεο πνπ αληαγσλίδνληαη

ζε επηζθεςηκφηεηα, εηδεζενγξαθηθέο ηζηνζειίδεο κεγάισλ εθεκεξίδσλ. ε απηέο δίλεηαη ε δπλαηφηεηα

λα εθθξαζηνχλ απφςεηο πνπ δελ βξίζθνπλ πξφζβαζε ζηα επξέσο δηαδεδνκέλα ΜΜΔ αλ θαη αθφκα

είλαη ρακειή ε αμηνπηζηία ηνπο σο πεγψλ ελεκέξσζεο (πάληα ζε κέζνπο φξνπο) .

Έλα λέν ζηνηρείν πνπ εηζθέξνπλ ηα blog είλαη ε δηαδξαζηηθφηεηα κέζσ ησλ ζρνιίσλ πνπ

δεκηνπξγεί κηα ελαιιαθηηθή πεγή αμηφπηζηεο ελεκέξσζεο, αθνχ νη αξρηθέο εηδήζεηο εκπινπηίδνληαη

ζπλερψο.

Ζ θξίζε ζηελ Δλεκέξσζε είλαη πιένλ νξαηή θαη έρεη ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά. Σελ

απνηππψλνπλ ηα ζηνηρεία ηεο κείσζεο ησλ αλαγλσζηψλ, ησλ αθξναηψλ, ησλ ηειεζεαηψλ (εθεκεξίδεο,

ξαδηφθσλν, ηειεφξαζε). Καηαγξάθεηαη κε ηελ εηζβνιή άιισλ – λέσλ – κνξθψλ «επηθνηλσλίαο» θαη

ελεκέξσζεο (δηαδίθηπν, θηλεηή ηειεθσλία, ειεθηξνληθά βηβιία θ.ά.), θπξίσο ζηα ζηξψκαηα ησλ λέσλ

επηζηεκφλσλ θαη ηεο λενιαίαο

Παξά ηε κεηαθίλεζε ησλ δεθηψλ ηεο ελεκέξσζεο πξνο λέα ηερλνινγηθά κέζα, κεηψλεηαη ν

αξηζκφο απηψλ πνπ ελδηαθέξνληαη γηα ηελ ελεκέξσζε, κε ηε κνξθή πνπ ηελ γλσξίδνπκε κέρξη ζήκεξα.

Ζ αδηαθνξία γηα ηελ ελεκέξσζε δελ είλαη έλα ζχκπησκα ην νπνίν παξαηεξείηαη κφλν ζηε ρψξα καο.

Αληίζεηα, ζπληζηά ζχκπησκα εμαπισκέλν ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε.

Οη έξεπλεο δείρλνπλ φηη ζηαδηαθά απμάλεη ν κέζνο φξνο ηεο ειηθίαο ησλ αλαγλσζηψλ

εθεκεξίδσλ. Οη λεφηεξνη κνηάδεη λα αδηαθνξνχλ γηα ηελ γεληθήο – θαη ηδηαίηεξα πνιηηηθήο – πθήο

ελεκέξσζε θαη ζηξέθνληαη ζε εμεηδηθεπκέλα ζέκαηα (ηδίσο αζιεηηθά, πιεξνθνξηθή, ρφκπη,

επαγγεικαηηθά θ.ά.).

Με ηελ εηζβνιή ηεο ηερλνινγίαο, απηή ε πξαγκαηηθφηεηα δείρλεη λα αιιάδεη θαη κάιινλ

νξηζηηθά. Ζ πνηθηιία θαη ε πνζφηεηα ηεο πιεξνθνξίαο πνπ δηαρέεηαη ζην δηαδίθηπν, ε ακεζφηεηα θαη ε

επθνιία ηεο πξφζβαζεο ζε απηή, ε δηαηχπσζε ιφγνπ θαη ειεχζεξνπ αληηιφγνπ πξνζθέξεη ζε ελεξγνχο

πνιίηεο ηελ επρεξή δπλαηφηεηα ιήςεο ηεο πιεξνθνξίαο θαη ηαπηφρξνλα ειέγρνπ ηεο ηπρφλ αμηνπηζηίαο

απηήο.

ια ινηπφλ αιιάδνπλ θαη κάιηζηα ξαγδαία, ζην ρψξν ηεο ελεκέξσζεο. Δλδερνκέλσο, λα

θχγνπκε ζηαδηαθά απφ ην ραξηί θαη λα πεξάζνπκε ζε πην πξνσζεκέλεο ειεθηξνληθέο κνξθέο

δεκνζηνγξαθίαο, ψζηε ηα γεγνλφηα πνπ έρνπλ εηδεζενγξαθηθή αμία, λα θηάλνπλ σο εηδήζεηο ζε

ειάρηζην ρξφλν ζηνπο ηειηθνχο απνδέθηεο.

Δπρή θαη ειπίδα φηη κέζα απφ απηή ηελ θξίζε αλαηέιιεη έλαο λένο θφζκνο πιεξνθφξεζεο, ν

νπνίνο ζα κεηαηξέςεη ηα κέζα ελεκέξσζεο ζε κέζα πξαγκαηηθήο επηθνηλσλίαο. Έηζη ψζηε ν πνιίηεο λα

κπνξεί απφ δέθηεο κελπκάησλ λα κεηαηξέπεηαη θαηά βνχιεζε θαη ζε πνκπφ, ζπκκεηέρνληαο ζηε λέα

θαηάζηαζε, κε δπλαηφηεηα κάιηζηα λα κεηαηξέπεηαη ν ίδηνο ζε «ξεπφξηεξ», ν νπνίνο ζα κεηαθέξεη

εηδήζεηο ζηνπο ππνινίπνπο ζπκκέηνρνπο ηεο λέαο ειεθηξνληθήο δεκνζηνγξαθίαο.

7.1 Οη ηάζεηο γηα ελεκέξσζε κέζσ Γηαδηθηύνπ ζηελ Διιάδα θαη ην εμσηεξηθό

Ζ αλάδεημε ηνπ Ηnternet ζε πεγή ελεκέξσζεο πξνθχπηεη απφ δηάθνξεο έξεπλεο: χκθσλα κε ηα

ηειεπηαία ζηνηρεία (Γεθέκβξηνο ηνπ 2009) ηεο εηαηξείαο ΑGΒ Νielsen, νη πεξηζζφηεξνη έιιελεο

ρξήζηεο ηνπ (83,32%) δειψλνπλ φηη ην ρξεζηκνπνηνχλ γηα αλαδήηεζε εηδήζεσλ.

Σα ζηνηρεία απφ ηελ έξεπλα Web ΗD, ηεο εηαηξείαο Focus Βari, δεηθλχνπλ φηη παξαηεξείηαη

απμεκέλε ρξήζε ηνπ Ηnternet φρη κφλνλ αλάκεζα ζηνπο λένπο, αιιά ζρεδφλ ζε φιεο ηηο ειηθηαθέο

νκάδεο. Γηα ηνπο λένπο 13 σο 17 εηψλ ην πνζνζηφ πνπ δήισλε ην 2007 φηη ην ρξεζηκνπνηεί σο κέζν

ελεκέξσζεο αλεξρφηαλ ζην 37%, ελψ ην 2009 έθηαζε ζην 50%. Γηα ηνπο λένπο 18 σο 25 εηψλ ηα

αληίζηνηρα πνζνζηά είλαη 45% θαη 61%, ελψ γηα ηελ ειηθηαθή νκάδα 25 σο 34 εηψλ είλαη 52% θαη 65%,

αληηζηνίρσο γηα ηηο δχν ρξνληέο.

χκθσλα κε ηα ζηνηρεία άιιεο έξεπλαο, ηελ νπνία δηελήξγεζαλ νη ζπνπδαζηέο ηνπ ηκήκαηνο

Γεκνζηνγξαθίαο ηνπ ΗΔΚ Αθκή απφ ηνλ Ννέκβξην σο ηνλ Γεθέκβξην ηνπ 2009 ζε δείγκα 400 αηφκσλ,

ην Ηnternet, κε πνζνζηφ 47,3%, αλαδεηθλχεηαη ην δεχηεξν κέζν πνπ πξνηηκνχλ νη λένη ειηθίαο 18 σο 24

γηα ηελ ελεκέξσζή ηνπο, κε ηελ ηειεφξαζε λα θξαηάεη ηα πξσηεία κε πνζνζηφ 55,2%. ηελ ηξίηε ζέζε

θαηαηάζζεηαη ην ξαδηφθσλν (15,7%) θαη ζηελ ηέηαξηε νη εθεκεξίδεο (13,1%).

Σν Ηnternet εμειίζζεηαη ξαγδαία σο κέζν ελεκέξσζεο θαη γηα ηελ ειηθηαθή νκάδα ησλ 25 σο 45

εηψλ, ζηελ νπνία θαηαιακβάλεη επίζεο ηε δεχηεξε ζέζε κε πνζνζηφ 47,5%, ελψ ε ηειεφξαζε, πνπ

έξρεηαη θαη εδψ πξψηε, ζπγθεληξψλεη πνζνζηφ 50%. Αθνινπζνχλ νη εθεκεξίδεο (27,5%) θαη ην

ξαδηφθσλν (25%).

Οη ηάζεηο απηέο θαηαγξάθνληαη, θαη κάιηζηα πην έληνλεο, ζε ρψξεο ηνπ εμσηεξηθνχ φπσο νη

ΖΠΑ, φπνπ κάιηζηα, φπσο πξνθχπηεη απφ έξεπλα ηνπ εξεπλεηηθνχ θέληξνπ Ρew, ην 2008 ήηαλ ε πξψηε

ρξνληά πνπ ην Ηnternet ηζνθάξηζε κε ηελ ηειεφξαζε ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ ρξεζηψλ ειηθίαο θάησ ησλ 30

εηψλ σο πξσηαξρηθφ κέζν ελεκέξσζεο. πγθεθξηκέλα, Ηnternet θαη ηειεφξαζε ζπγθέληξσζαλ ηελ

πξνηίκεζε ηνπ 59% ησλ λέσλ, κε ηηο εθεκεξίδεο λα θαηαιακβάλνπλ ηελ ηξίηε ζέζε (28%) θαη ην

ξαδηφθσλν ηελ ηέηαξηε (18%).

Δπίζεο, έπεηηα απφ έξεπλα πνπ δηελεξγήζεθε πξηλ απφ ιίγν θαηξφ ζηελ Δπξσπατθή Δλσζε

Γηαδξαζηηθήο Γηαθήκηζεο ζην Ζλσκέλν Βαζίιεην, ηε Γεξκαλία, ηε Γαιιία, ηελ Ηζπαλία, ηελ Ηηαιία,

ηελ Οιιαλδία, ην Βέιγην θαη ηηο ζθαλδηλαβηθέο ρψξεο πξνθχπηεη φηη δχν ζηνπο ηξεηο ρξήζηεο ηνπ

Ηnternet ζηελ Δπξψπε πξνηηκνχλ λα ελεκεξψλνληαη απφ ηα ρηιηάδεο εηδεζενγξαθηθά ζάηη, αθήλνληαο

ζηελ άθξε ηηο παξαδνζηαθέο πεγέο ελεκέξσζεο.

Ζ θπξία Μπέηπ Σζαθαξέζηνπ, θαζεγήηξηα ζην ηκήκα Δπηθνηλσλίαο, Μέζσλ θαη Πνιηηηζκνχ

ζην Πάληεην Παλεπηζηήκην επηζεκαίλεη: «Απηφ πνπ δηαπηζηψλνπκε, θαη θπξίσο γηα ηνπο λεφηεξνπο

αλζξψπνπο, ειηθίαο 18 σο 30 εηψλ,αιιά θαη γηα κεγαιχηεξεο ειηθίεο (35 σο 45), είλαη φηη πηνζεηείηαη

φιν θαη πεξηζζφηεξν ε ρξήζε ηνπ Ηnternet γηα ηελ ελεκέξσζε- πιεξνθφξεζε κέζα απφ ελεκεξσηηθά

ζάηη,ειεθηξνληθέο εθδφζεηο εθεκεξίδσλ θαη πεξηνδηθψλ,αιιά θαη κπινγθ, θφξνπκ, θηι.».

Οπσο ηνλίδεη ε θπξία Σζαθαξέζηνπ, ην Ηnternet «δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα

ζπκκεηέρεη ζηε δηαδηθαζία ηεο ελεκέξσζεο. Σνλ θάλεη ελεξγεηηθφ ζηε δηαδηθαζία ζπιινγήο θαη

δηαλνκήο εηδήζεσλ» ζεκεηψλεη θαη εμεγεί φηη ε δπλαηφηεηα ζρνιηαζκνχ θαη αλάγλσζεο ησλ ζρνιίσλ

ζηηο ειεθηξνληθέο εθδφζεηο ησλ εθεκεξίδσλ κεγαιψλεη αθφκα πεξηζζφηεξν ηε ζπκκεηνρή ησλ ρξεζηψλ

ζηελ ηειηθή δηακφξθσζε ηεο είδεζεο. «ην Ηnternet εχιε δελ “θιείλεη” πνηέ. Αληηζέησο παξακέλεη

ζπλερψο ππφ δηακφξθσζε θαη εκπινπηηζκφ, κε λέα ζηνηρεία 24 ψξεο ην 24σξν» ηνλίδεη.

7.2 Διεπζεξία Λόγνπ

Ζ δηάδνζε ηνπ Γηαδηθηχνπ έθεξε κηα επαλάζηαζε ζηνλ ηνκέα ηεο πιεξνθφξεζεο αιιά θαη ηεο

έθθξαζεο. ην Γηαδίθηπν, κπνξεί θάπνηνο λα βξεη νπνηαδήπνηε ζρεδφλ πιεξνθνξία ζειήζεη, ρσξίο

θαλέλα πεξηνξηζκφ θαη δελ ππάξρεη πξνιεπηηθφο ή θαηαζηαιηηθφο έιεγρνο (ινγνθξηζία), ν θαζέλαο

κπνξεί λα αλαπηχζζεη ειεχζεξα ηηο απφςεηο ηνπ.

Μέζα απφ ην δηαδίθηπν ην άηνκν είλαη ειεχζεξν λα εθθξάδεη απφςεηο, ηδέεο, κελχκαηα, εηδήζεηο

θαη γεληθά νηηδήπνηε αθνξά ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπ. Ο θαζέλαο κπνξεί λα δηακνξθψλεη ειεχζεξα ηε

γλψκε ηνπ κε ιφγν θαη εηθφλα θαη λα ηελ δηαδίδεη ζε φπνην ρξφλν θαη κε φπνην ηξφπν ζέιεη, ρσξίο

δπζκελείο γη‟ απηφλ ζπλέπεηεο. ηελ ειεπζεξία έθθξαζεο ηζρχνπλ, σζηφζν, νη γεληθνί θαλφλεο πνπ

ηζρχνπλ γηα φινπο, αλεμαξηήησο ηνπ κέζνπ πνπ ζα επηιέμνπλ. Γελ ππάξρεη, δειαδή, ειεπζεξία ζην λα

βξίδεηο θάπνηνλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, λα πξνζβάιιεηο ηα πξνζσπηθά ηνπ δεδνκέλα, λα ηνλ εμαπαηάο ή

λα πξνζβάιεηο ην δηθαίσκα ζηελ πλεπκαηηθή ηνπ ηδηνθηεζία.

Ζ ειεπζεξία ηνπ ιφγνπ απνηειεί ην ζπνπδαηφηεξν κέζν έθθξαζεο θαη επηθνηλσλίαο ησλ

αλζξψπσλ. Γελ είλαη κφλν κία εζσηεξηθή αλάγθε ηνπ αλζξψπνπ αιιά είλαη θαη ην ζπνπδαηφηεξν κέζν

ηεο δεκνθξαηίαο. Υσξίο απηήλ, δελ είλαη δπλαηή θακία δεκνθξαηηθή δηαδηθαζία. Σν δηαδίθηπν είλαη έλα

κέξνο πνπ ν θαζέλαο κπνξεί λα αλαπηχζζεη ειεχζεξα ηηο απφςεηο ηνπ θαζψο δελ ππάξρεη ινγνθξηζία. Ζ

ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο πεξηιακβάλεη ηελ ειεπζεξία ηνπ πιεξνθνξείλ θαη ηνπ πιεξνθνξείζζαη, ρσξίο

απηφ λα ζεκαίλεη φηη θάζε πιεξνθνξία κπνξεί λα είλαη πξνζηηή ζε φινπο, ηδίσο φηαλ αθνξά ζηελ

ηδησηηθή δσή θαη ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ησλ πνιηηψλ.

Ζ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο θαη δηάδνζεο ησλ ζηνραζκψλ απνηειεί ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηεο

πξνζσπηθφηεηαο πνπ θαηνρπξψλεηαη θαη λνκηθά (άξζξν 14 παξ. 1 ηνπ ). ηελ έθθξαζε

πεξηιακβάλνληαη ηδέεο, γεγνλφηα, κελχκαηα εηδήζεηο θαη γεληθφηεξα θάζε άπνςε κε ηελ νπνία ην

πξφζσπν εθθξάδεη ηα ζπλαηζζήκαηα θαη ηηο ηδέεο ηνπ. Δπνκέλσο θάζε είδνπο κήλπκα πνπ κεηαδίδεηαη

ζην δηαδίθηπν πξνζηαηεχεηαη σο ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν θαζέλαο κπνξεί λα

δηακνξθψλεη ειεχζεξα ηελ γλψκε ηνπ κε ιφγν θαη κε εηθφλα θαη λα ηελ δηαδίδεη ζην ρξφλν θαη ην ρψξν

επηινγήο ηνπ ζην δηαδίθηπν, ρσξίο δπζκελείο γη‟ απηφλ ζπλέπεηεο. Δπνκέλσο νχηε ν παξνρέαο

πξφζβαζεο, νχηε ην θξάηνο, κπνξνχλ θαηαξρήλ λα ζέζνπλ φξνπο ηφζν σο πξνο ηηο εμσηεξηθέο

ζπλζήθεο, φζν θαη σο πξνο ην πεξηερφκελν ηεο επηθνηλσλίαο. Βέβαηα ην δηθαίσκα απηφ δελ

πεξηιακβάλεη ηελ δσξεάλ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν κνινλφηη ην θξάηνο θαη κε ζπληαγκαηηθή επηηαγή

(5Α παξ. 2 ) έρεη ππνρξέσζε λα δηεπθνιχλεη κε πιηθά κέζα ηελ πξφζβαζε θαη λα ηελ θαηαζηήζεη

ηερλνινγηθά θαη νηθνλνκηθά πξνζηηή ζε φινπο (πξσηίζησο ζην εθπαηδεπηηθφ ζχζηεκα).

Ζ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο αζθείηαη ππφ ηελ επηθχιαμε ησλ γεληθψλ θαλφλσλ πνπ ηζρχνπλ γηα

φινπο ηνπο πνιίηεο αλεμαξηήησο ηνπ κέζνπ πνπ ζα επηιέμνπλ. Δπνκέλσο δελ ππάξρεη ειεπζεξία ζην λα

βξίδεηο θάπνηνλ κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, λα πξνζβάιιεηο ηα πξνζσπηθά ηνπ δεδνκέλα, λα ηνλ εμαπαηάο ή

λα πξνζβάιεηο ην δηθαίσκα ζηελ πλεπκαηηθή ηνπ ηδηνθηεζία. ξηα ζηελ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο

ζέηνπλ θαη νη ππφινηπεο ζπληαγκαηηθέο δηαηάμεηο πνπ πξνζηαηεχνπλ ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ αηφκνπ,

ηελ παηδηθή ειηθία θαη ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα. Δπνκέλσο ε απαγφξεπζε εηζαγσγήο πνξλνγξαθηθνχ

πιηθνχ ή πιηθνχ κε βίαηεο ζθελέο, φπσο επίζεο θαη ε πνηληθνπνίεζε ηεο δηείζδπζεο ζε αξρεία κε

εκπηζηεπηηθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ εζληθή άκπλα απνηεινχλ ζεκηηνχο πεξηνξηζκνχο ηεο ειεπζεξίαο ηεο

πιεξνθφξεζεο ζην δηαδίθηπν. Θεκηηνί ζεσξνχληαη θαη νη πεξηνξηζκνί πνπ αθνξνχλ ζηελ

παξαπιαλεηηθή θαη αζέκηηε δηαθήκηζε, θαζψο θαη φζνη απνξξένπλ απφ ηα εγθιήκαηα θαηά ηεο ηηκήο

θαη φζνη ζρεηίδνληαη κε ηελ αζθάιεηα ησλ ηειεπηθνηλσληψλ. Σα παξαπάλσ αθνξνχλ πξσηίζησο ζε

ρψξεο κε δεκνθξαηηθά θαζεζηψηα θαη θαηνρχξσζε ησλ ζεκειησδψλ ειεπζεξηψλ, δηφηη παγθνζκίσο

ππάξρνπλ ρψξεο πνπ απαγνξεχνπλ εμνινθιήξνπ ηελ πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν (Βφξεηα Κνξέα), ηελ

εμαξηνχλ απφ πξνεγνχκελε άδεηα, απαγνξεχνπλ ζπγθεθξηκέλεο ηζηνζειίδεο, επηβάιινλ ινγνθξηζία,

ειέγρνπλ ηα δεκνζηνγξαθηθά site (Κίλα), ππνρξεψλνπλ ηνπ παξφρνπο πξφζβαζεο λα θξαηνχλ αξρεία

θαη ζπρλά θιείλνπλ ηα internet θαθέ.

Ζ ειεπζεξία ιφγνπ δηαδξακαηίδεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηελ θνηλσληθή πξαγκαηηθφηεηα αθνχ έηζη

γίλεηαη θνηλσληθφο έιεγρνο θάζε αηαζζαιίαο θαη αζπδνζίαο κε πγηή ηξφπν, επηηπγράλεηαη επαγξχπλεζε

ησλ πνιηηψλ θαη επαηζζεηνπνίεζή ηνπο κέζα απφ ηελ ελεξγή ηνπο ζπκκεηνρή ζε ζπδεηήζεηο θαη κέζσ

ηεο αίζζεζεο ειεπζεξίαο ιφγνπ. Καλείο δελ ζα ηνπο θαηαθξίλεη, θαλείο δελ ζα ηνπο ηηκσξήζεη, θαλείο

δελ κπνξεί λα ηνπο ζηεξήζεη ην δηθαίσκα λα θαηαγγέιλνπλ ηα θαηλφκελα πνπ δηαδξακαηίδνληαη

θαζεκεξηλά γχξσ ηνπο θαη απνηεινχλ κάζηηγα γηα ηελ θνηλσλία ηνπ ζήκεξα. Δπίζεο, επηηπγράλεηαη ε

εγθαζίδξπζε ηεο δεκνθξαηίαο θαη ηνπ θηιειεπζεξηζκνχ, αθνχ ν θάζε πνιίηεο κπνξεί ειεχζεξα λα

δηαηππψλεη ηηο πνιηηηθέο ηνπ πεπνηζήζεηο, λα θαηαθξίλεη νηηδήπνηε δελ ηνλ βξίζθεη ζχκθσλν, λα

θαηαζηέιιεη νπνηαδήπνηε αληηδεκνξαηηθή ελέξγεη θαη λα έρεη ελεξγή ζπκκεηνρή ζηα πνιηηηθά δξψκελα

κέζα απφ ηελ πγηή αληαιιαγή απφςεσλ αιιά θαη ηελ παξαγσγή ξεαιηζηηθψλ ιχζεσλ.

Σν δηαδίθηπν ινηπφλ δίλεη «θσλή» ζηνλ άλζξσπν θαη κηα δχλακε πξσηνθαλή, βάδνληαο φινπο

ηνπο πνιίηεο ζε κηα επζεία ηζνηηκίαο.

Αλψηαηα ζηειέρε δηεζλψλ νξγαληζκψλ γηα ηα αλζξψπηλα δηθαηψκαηα δήηεζαλ απφ ηηο

θπβεξλήζεηο, λα θάλνπλ πεξηζζφηεξα ππέξ ηνπ ζεβαζκνχ ηεο ειεπζεξίαο ηεο έθθξαζεο ζην δηαδίθηπν.

Ζ Δπξσβνπιή ππνζηεξίδεη ηελ ειεπζεξία έθθξαζεο ζην Ηληεξλεη θαη θαηαδηθάδεη απεξίθξαζηα ηνπο

πεξηνξηζκνχο ζην πεξηερφκελν ηνπ δηαδηθηχνπ, εθηφο βέβαηα απφ απηνχο ησλ νπνίσλ ν ζηφρνο είλαη νη

παξάλνκεο δξαζηεξηφηεηεο, θαζψο θαη ηελ παξελφριεζε θαη ηε θπιάθηζε ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ.

Δίλαη ζσζηφ λα ππάξρεη ηηκσξία γηα απηνχο πνπ πξνζπαζνχλ λα εθκεηαιιεπηνχλ ηνπο αλππνςίαζηνπο

πνιίηεο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ θαη λα ππάξρεη θαη ε αλάινγε πνηλή. Αιιά ε παξεκπφδηζε ηεο άζθεζεο

θξηηηθήο ζεκαίλεη θαηάιπζε ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ιφγνπ. Καη θαηάιπζε ηεο ειεπζεξίαο ηνπ ιφγνπ

ζεκαίλεη θαηάξγεζε ηεο ίδηαο ηεο δεκνθξαηίαο.

Οη πεξηνξηζκνί ζηελ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο ζην δηαδίθηπν πνηθίινπλ απφ ρψξα ζε ρψξα.

Πνιιά θξάηε ζεσξνχλ φηη ππέξηαηε αμία είλαη ε ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο θαη φηη ν κηζαιιφδνμνο

ιφγνο, νη ξαηζηζηηθέο απφςεηο αιιά θαη ε πνξλνγξαθία π.ρ δελ πξέπεη λα αληηκεησπηζηνχλ κε ηα

θαηαζηαιηηθά κέζα ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ. Σέηνηα είλαη ε πεξίπησζε ησλ ΖΠΑ ε νπνία έρεη εμειηρζεί ζε

θαηαθχγην site θαζηζηηθψλ νκάδσλ νη νπνίεο έηζη δηαθεχγνπλ απφ ηελ απζηεξή επξσπατθή λνκνζεζία,

πνπ ζε νξηζκέλεο ρψξεο απαγνξεχεη ηε ξαηζηζηηθή πξνπαγάλδα φπσο ε Γαιιία θαη ε Γεξκαλία (γλσζηή

είλαη ε ππφζεζε ηεο YahooFrance).

Δπεηδή ζην δηαδίθηπν ην θνηλφ ζην νπνίν απεπζχλεζαη δπλεηηθά είλαη παγθφζκην θαη επεηδή νη

αξρέο θαη νη θαλφλεο πεξί ρξεζηψλ εζψλ θαη δεκνζίαο αηδνχο πνηθίινπλ απφ πεξηβάιινλ ζε πεξηβάιινλ

θαη άξα ηα θξηηήξηα δελ κπνξεί λα είλαη εληαία, γη‟ απηφ κπνξνχκε λα θάλνπκε κηα δηάθξηζε κεηαμχ

παξάλνκνπ θαη επηδήκηνπ πεξηερνκέλνπ. Ζ παηδηθή πνξλνγξαθία π.ρ. απνηειεί πνηληθφ αδίθεκα ζηα

πεξηζζφηεξα θξάηε ελψ ππάξρεη ε βνχιεζε γηα ζπληνληζκφ εζληθήο θαη δηεζλνχο θαηαζηνιήο (ππάξρεη

θαη ζρεηηθή χκβαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ εγθιήκαηνο ζηνλ

θπβεξλνρψξν). Αληηζέησο ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ζίγνληαη νη αληηιήςεηο πεξί εζηθήο ελφο κέξνπο ηνπ

θνηλσληθνχ ζπλφινπ θαη ην πεξηερφκελν ζεσξείηαη επηδήκην ζα πξέπεη λα είκαζηε πνιινί θεηδσινί

ψζηε λα δερηνχκε απαγνξεχζεηο, αθνχ ην βάξνο πέθηεη ζηελ αηνκηθή επζχλε ηνπ ρξήζηε θαη ζηνπο

ειέγρνπο πνπ αζθεί ε θάζε νηθνγέλεηα ζηνπο αλήιηθνπο ρξήζηεο.

Ζ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο πεξηιακβάλεη ηελ ειεπζεξία ηνπ πιεξνθνξείλ θαη ηνπ

πιεξνθνξείζζαη, ρσξίο απηφ λα ζεκαίλεη φηη θάζε πιεξνθνξία κπνξεί λα είλαη πξνζηηή ζε φινπο, ηδίσο

φηαλ αθνξά ζηελ ηδησηηθή δσή θαη ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ησλ πνιηηψλ, ζηα επαγγεικαηηθά,

θνξνινγηθά, ηαηξηθά, θαη δηθεγνξηθά απφξξεηα θαζψο θαη ζε πεδία ηεο θξαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο πνπ

ζπλδένληαη κε ηελ δεκφζηα ηάμε θαη αζθάιεηα (π.ρ εζληθή άκπλα). Ζ δηείζδπζε ζε αξρεία κε ηελ ρξήζε

απαγνξεπκέλσλ θσδηθψλ (hacking) δελ ζπληζηά άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηνπ πιεξνθνξείζζαη.

.

7.3 Παξαπιεξνθόξεζε

Με πάλσ απφ έλα ηξηζεθαηνκκχξην URL (δηεπζχλζεηο ηζηνηφπσλ), ην δηαδίθηπν είλαη κηα

θαληαζηηθή πεγή πιεξνθνξίαο. Μηα πειψξηα βηβιηνζήθε ζηηο άθξεο ησλ δαρηχισλ ζαο.

Χζηφζν, επεηδή νπνηνζδήπνηε κπνξεί λα ζηήζεη έλαλ ηζηφηνπν, λα δεκηνπξγήζεη έλα blog ή λα

ελεκεξψζεη έλα wiki (ηχπνο ηζηνηφπνπ πνπ επηηξέπεη ζε νπνηνλδήπνηε λα δεκηνπξγήζεη θαη λα

επεμεξγαζηεί ηηο ζειίδεο ηνπ), φιεο νη πιεξνθνξίεο δελ αιεζεχνπλ θαη κπνξεί λα είλαη παξαπιαλεηηθέο.

Γηα παξάδεηγκα, θάπνηνη ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν γηα λα πξνσζήζνπλ αθξαίεο πνιηηηθέο ζέζεηο θαη

λα ελζαξξχλνπλ επηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά.

Αξθεηνί ηζηφηνπνη εκθαλίδνπλ πιεξνθνξίεο, νη νπνίεο θαηλνκεληθά είλαη αθξηβείο ή αλαθέξνπλ

απφιπηα αμηφπηζηνπο δεκηνπξγνχο ή πεγέο. To θίλεηξν γηα ηέηνηεο πξάμεηο κπνξεί λα είλαη είηε ε

απνθνκηδή ηδίνπ νθέινπο είηε, απιά, ε ραξά ηεο παξαπιάλεζεο ησλ (αγλψζησλ) ρξεζηψλ. Ο φξνο πνπ

πεξηγξάθεη απηνχ ηνπ ηχπνπ ηελ παξαπιάλεζε είλαη "Hoax".

κσο, ηη γίλεηαη φηαλ π.ρ. ν blogger, ή έλα email, ή κηα ηζηνζειίδα ιέεη ςέκαηα; ηαλ

επηθαιείηαη αλππφζηαηεο πιεξνθνξίεο; ηαλ θαηαζθεπάδεη ςεπδείο πιεξνθνξίεο θαη ζπθνθαληίεο

ππνζάιπνληαο πξφζσπα θαη θαηαζηάζεηο; ηαλ ζπέξλεη ηελ παξαπιεξνθφξεζε κε ζθνηεηλνχο

ζθνπνχο; Καη θπζηθά, ηη ζπκβαίλεη ζην ηέινο εάλ έρνπκε έλα δηαδηθηπαθφ θνηλφ, ην νπνίν πηζηεχεη

απηέο ηηο ςεπδείο πιεξνθνξίεο εθιακβάλνληάο ηα σο πξαγκαηηθά γεγνλφηα;

Σν Γηαδίθηπν παξέρεη αλεμάληιεηνπο πφξνπο θαη επθαηξίεο κάζεζεο. Πεξηέρεη, φκσο, θαη πάξα

πνιιέο πιεξνθνξίεο πνπ κπνξεί λα κελ είλαη νχηε σθέιηκεο νχηε αμηφπηζηεο.

Απφ ηε κηα πιεπξά ε θαζ' φια ζεκηηή πνιπθσλία ηνπ κέζνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ αθνχζηα

παξαπιεξνθφξεζε, απφ ηελ άιιε πιεπξά είλαη ζαθέζηαηα εθηθηή θαη ε ζπλεηδεηή παξαπνίεζε

πιεξνθνξηψλ, απφ άηνκα, νκάδεο ή αθφκε θαη θξαηηθνχο κεραληζκνχο. ρεηηθά πξφζθαην παξάδεηγκα

απνηειεί ε παξαπνίεζε δεδνκέλσλ ζηελ Wiki (ειεχζεξε δηαδηθηπαθή εγθπθινπαίδεηα) απφ

ζπγθεθξηκέλεο πνιπεζληθέο εηαηξίεο.

Παξαδνζηαθά, νη έληππεο πεγέο είραλ ηνπο θχιαθέο ηνπο, ηνπο επηκειεηέο θαη ηνπο δηνξζσηέο

πνπ δηφξζσλαλ ηα ιάζε θαη δηέγξαθαλ ηηο ςεπδείο θαη αλαθξηβείο πιεξνθνξίεο. Χζηφζν, ην Γηαδίθηπν,

ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο δελ δηαζέηεη αζθαιηζηηθέο δηθιείδεο γηα ηνλ έιεγρν ηεο εγθπξφηεηαο ησλ

πιεξνθνξηψλ πνπ δεκνζηεχνληαη.

Οη λένη ηδηαίηεξα, ζπλήζσο πηζηεχνπλ πσο “Δάλ είλαη ζην Γηαδίθηπν, πξέπεη λα είλαη αιήζεηα”.

Θα κπνξνχζαλ λα βξνπλ έλαλ ηζηφηνπν ζε κηα κεραλή αλαδήηεζεο θαη λα κελ είλαη ζε ζέζε λα

εθηηκήζνπλ ηελ πνηφηεηα θαη ηελ αθξίβεηα ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ πεξηέρεη. χκθσλα κε ηελ Ofcom,

πάλσ απφ ην 1/4 ησλ 12ρξνλσλ-15ρξνλσλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ κεραλέο αλαδήηεζεο πηζηεχνπλ πσο

απηέο δίλνπλ απνηειέζκαηα κφλνλ απφ ηζηνηφπνπο πνπ πεξηέρνπλ αιεζείο πιεξνθνξίεο.

Αλ αλαδεηνχλ πιεξνθνξίεο γηα κηα ζρνιηθή εξγαζία, γηα παξάδεηγκα, ν δάζθαιφο ηνπο ίζσο

ηνπο πξνηείλεη κεξηθνχο ρξήζηκνπο ηεθκεξησκέλνπο ηζηνηφπνπο, αιιά ίζσο αλαδεηήζνπλ θη άιινπο

ηζηνηφπνπο απφ κφλνη ηνπο. Μπνξεί λα κελ αληηιακβάλνληαη φηη ηζηφηνπνη ζαλ ηε Wikipedia

βαζίδνληαη ζε πεξηερφκελν παξαγφκελν απφ ρξήζηεο. Με άιια ιφγηα, φηη άιινη ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ

έρνπλ αλεβάζεη ηηο πιεξνθνξίεο. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ίζσο πέζνπλ πάλσ ζε αθίλδπλεο θάξζεο, αιιά

ζα κπνξνχζαλ επίζεο λα έρνπλ πξφζβαζε ζε παξαπιαλεηηθφ πεξηερφκελν ηνπ νπνίνπ νη επηπηψζεηο λα

είλαη ζεκαληηθέο.

Σαπηφρξνλα, ίζσο ζηξαθνχλ ζην δηαδίθηπν γηα λα βξνπλ πιεξνθνξίεο γηα δηθή ηνπο πξνζσπηθή

ρξήζε. Γηα παξάδεηγκα, αλ έρνπλ κηα εξψηεζε ζρεηηθά κε ηελ πγεία ή ηελ επεμία ηνπο. Δλψ πνιινί

νξγαληζκνί ππνζηήξημεο έρνπλ εμαίξεηνπο ηζηνηφπνπο, ππάξρνπλ επίζεο ηζηφηνπνη πνπ είλαη

παξαπιαλεηηθνί, φπσο θάπνηνη πνπ ελζαξξχλνπλ ηηο δηαηαξαρέο πξφζιεςεο ηξνθήο θαη ηελ πξφθιεζε

ζθφπηκεο βιάβεο απφ ην άηνκν ζηνλ ίδην ηνπ ηνλ εαπηφ.

Πνηεο νη ζπλέπεηεο ινηπφλ ηεο Γηαδηθηπαθήο παξαπιεξνθφξεζεο; Μα θπζηθά νη ίδηεο κε ηηο

ζπλέπεηεο θαη ηεο «παξαδνζηαθήο» παξαπιεξνθφξεζεο. χγρπζε, πιάλε, εζθαικέλεο εληππψζεηο,

επηθαλεηαθφηαηα, απνπζία θξίζεο, παξσπηδηζκφο θ.α.

Ζ παξαπιεξνθφξεζε κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ φκσο απνθηά ηδηαίηεξα επηθίλδπλεο δηαζηάζεηο

αλαινγηδφκελνη ηε δπλαηφηεηα ηνπ Γηαδηθηχνπ λα δηαθηηλίδεη αθηιηξάξηζηεο πιεξνθνξίεο βάζεη ηνπ

«απφ-πνιινχο-ζε-πνιινχο» ρξήζηεο, έλαληη ηνπ παξαδνζηαθνχ «απφ-πάλσ-πξνο-ηα-θάησ». Καη φια

απηά ζηελ ηαρχηεηα ηνπ θσηφο θαη κε γεσκεηξηθή πξφνδν. Πξνθαλψο, απηφ είλαη θαη επινγία θαη

θαηάξα. Οη ρξήζηεο ζα πξέπεη ινηπφλ λα αλαπηχμνπλ ηθαλφηεηεο θξηηηθήο ζθέςεο, ψζηε λα θξίλνπλ ηελ

αθξίβεηα ησλ πιεξνθνξηψλ απηψλ θαη λα δηαζηαπξψλνπλ ηηο πεγέο ησλ πιεξνθνξηψλ ηνπο γηα λα

απνθεχγνπλ ηελ παξαπιεξνθφξεζε.

8 ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ ΚΑΗ Ζ ΔΠΗΚΟΗΝΧΝΗΑ

Οη δξαζηεξηφηεηεο πνπ αθνξνχλ ζηελ επηθνηλσλία κέζσ δηαδηθηχνπ βξίζθνληαη ζηελ πξψηε

γξακκή ησλ πξνηηκήζεσλ ησλ πνιηηψλ. Σν ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν, ε πξψηε ππεξεζία πνπ είρε

καδηθή απήρεζε ζηελ ηζηνξία ηνπ δηαδηθηχνπ, απνηειεί ζηηο κέξεο καο κηα παξαδνζηαθή πιένλ

ππεξεζία επηθνηλσλίαο κε 53% ησλ Δπξσπαίσλ θαη 24% ησλ Διιήλσλ λα ηελ ρξεζηκνπνηνχλ ζπρλά. Ζ

ακεζφηεηα, ην κηθξφ θφζηνο θαη ε επρέξεηα ζηελ αληαιιαγή απφςεσλ θαη ηδεψλ πνπ ην ραξαθηεξίδνπλ

ην θαηαηάζζνπλ πξψην ζηηο πξνηηκήζεηο θπξίσο ησλ λέσλ αλζξψπσλ.

Πξαγκαηηθά, ε επηθνηλσλία κε άιια άηνκα ζην Γηαδίθηπν είλαη ζπλαξπαζηηθή, ηδηαίηεξα γηα

ηνπο λένπο. Μέζσ ησλ δπλαηνηήησλ πνπ παξέρεη, αλνίγεηαη έλαο νιφθιεξνο θφζκνο γλσξηκίαο κε

άιιεο ρψξεο, άιιεο γιψζζεο, άιινπο πνιηηηζκνχο θαη άιιεο εκπεηξίεο, ηηο νπνίεο κπνξνχκε λα

κνηξαζηνχλ.

Με ηελ εκθάληζε νπνηνπδήπνηε λένπ κέζνπ, ν ηνκέαο ηεο επηθνηλσλίαο αλακθηζβήηεηα

επεξεάδεηαη. Ζ επίδξαζε απηή πεγάδεη θπξίσο απφ ηελ ηερλνινγία ηνπ λένπ κέζνπ. ε ηη επίπεδν

κπνξεί ε ηερλνινγία ηνπ Γηαδηθηχνπ λα αιιάμεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν επηθνηλσλνχλ θαη

πιεξνθνξνχληαη καδηθά νη άλζξσπνη; Τπάξρνπλ δηαθνξεηηθέο θαη αληηθξνπφκελεο πξνζεγγίζεηο πάλσ

ζην ζέκα.

χκθσλα κε ηελ κηα πξνζέγγηζε, ην Γηαδίθηπν, αιιά θαη ε ςεθηαθή ηερλνινγία γεληθφηεξα,

έρνπλ ηελ ηθαλφηεηα λα δεκηνπξγνχλ εηθνληθνχο "ρψξνπο", εηθνληθέο "θνηλφηεηεο", φπνπ παχνπλ λα

πθίζηαληαη νη θνηλσληθέο θαη πνιηηηζηηθέο δηαρσξηζηηθέο γξακκέο πνπ ππάξρνπλ ζηνλ πξαγκαηηθφ

θφζκν. Ζ επηθνηλσλία κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ γίλεηαη άκεζε θαη ακθίδξνκε, εθκεδελίδνληαο ηηο

απνζηάζεηο θαη πξνζθέξνληαο γξήγνξε θαη εχθνιε πξφζβαζε ζηελ πιεξνθφξεζε. Γίλεηαη ε

δπλαηφηεηα ζε θάζε ρξήζηε ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή ζπλδεδεκέλνπ ζην Γηαδίθηπν λα πιεξνθνξεζεί

αιιά θαη λα πιεξνθνξήζεη αληαιιάζζνληαο απφςεηο κέζσ ελφο ζπκκεηνρηθφηεξνπ θαη ιηγφηεξν

ειεγρφκελνπ δηαχινπ επηθνηλσλίαο.

Οη ρξήζηεο απνθηνχλ νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ηελ ηδηφηεηα ηνπ παγθφζκηνπ πνιίηε. Έηζη ην

Γηαδίθηπν ζεσξείηαη έλα άθξσο δεκνθξαηηθφ κέζν καδηθήο επηθνηλσλίαο, ην νπνίν θαζηζηά ηζρπξφηεξν

ηνλ κέζν άλζξσπν, θαζψο δίλεη ζηνλ ηειεπηαίν ηε δπλαηφηεηα πξφζβαζεο ζε κεγάιν φγθν

πιεξνθνξηψλ ζπγθεληξσκέλσλ ζε έλα "ρψξν" θαη ηελ δπλαηφηεηα ηεο πξνζσπηθήο επηινγήο ησλ

πιεξνθνξηψλ απηψλ. πλεπψο, ε βαζηθή ζέζε ηεο πξνζέγγηζεο απηήο είλαη φηη ην Γηαδίθηπν ζα

εθδεκνθξαηίζεη ηελ θνηλσλία κε ην λα βειηηψζεη ηελ επηθνηλσλία θαηαξγψληαο ηελ αλάγθε γηα

δηακεζνιάβεζε.

Ζ παξαπάλσ ζεψξεζε πξνυπνζέηεη φηη ε ηερλνινγία είλαη νπδέηεξε, απιψο έλα εξγαιείν

αλεπεξέαζην απφ άιινπο παξάγνληεο. ε απηφ ην ζεκείν έξρεηαη ν αληίινγνο, πνπ ζεσξεί φηη ε

ηερλνινγία (γηα παξάδεηγκα έλα πξφγξακκα ινγηζκηθνχ) εμ νξηζκνχ δηακεζνιαβεί ηελ επηθνηλσλία.

Καηά απηήλ ηελ πξνζέγγηζε, ην Γηαδίθηπν, δελ κπνξεί λα βειηηψζεη ηελ επηθνηλσλία θαη ηελ θνηλσλία

ζην βαζκφ πνπ ηζρπξίδνληαη νη ππνζηεξηθηέο ηνπ.

Ακθηζβήηεζε ηίζεηαη θαη ζην θαηά πφζν ην Γηαδίθηπν είλαη παγθφζκην. χκθσλα κε έξεπλεο,

κφλν ην 8% ηνπ παγθφζκηνπ πιεζπζκνχ είλαη on-line. Ζ χπαξμε απηνχ ηνπ ςεθηαθνχ ράζκαηνο, φπσο

έρεη νλνκαζηεί, απνηειεί έλα πνιχ ζεκαληηθφ επηρείξεκα ππέξ ηεο άπνςεο απηήο. Δθηφο απφ ην ράζκα

απηφ θαζαπηφ, παξαηεξείηαη θαη δπζαλαινγία δπλαηφηεηαο γηα ηαρχηεηα ιήςεο-κεηάδνζεο δεδνκέλσλ

θαη ρσξεηηθφηεηα απφ ηφπν ζε ηφπν, γεγνλφο πνπ απηνκάησο απνθιείεη νξηζκέλνπο ρξήζηεο απφ

πιεξνθνξίεο πνπ πεξηέρνληαη, γηα παξάδεηγκα, ζε αξρεία ππφ ηε κνξθή βίληεν.

Αθφκα έλα επηρείξεκα πξνο απηή ηελ θαηεχζπλζε είλαη ε εθηεηακέλε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ γηα

εκπνξηθνχο ζθνπνχο, θάηη πνπ απμάλεη θαηά πνιχ ηνλ έιεγρν ηφζν ηνπ κέζνπ φζν θαη ησλ

πιεξνθνξηψλ. Δπίζεο, ε ακθηδξνκηθφηεηα δελ είλαη απφιπηε ζε θάζε έθθαλζε ηεο ρξήζεο ηνπ

Γηαδηθηχνπ. Σέινο, άιιν έλα ζηνηρείν πνπ απνδεηθλχεη ηελ ειεγρφκελε θχζε ηνπ Γηαδηθηχνπ είλαη ε

εθηεηακέλε ηεξάξρεζε πνπ έρεη δερηεί ε on-line πιεξνθνξία απφ ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο (π.ρ. Google).

Σν δηαδίθηπν κπνξεί λα δηεπθνιχλεη ηελ επηθνηλσλία ησλ αλζξψπσλ σζηφζν δεκηνπξγεί θαη

ηεξάζηηα πξνβιήκαηα . Ζ αιφγηζηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ απφ ηνπο πεξηζζφηεξνπο ρξήζηεο νδεγεί ζηελ

θξίζε ησλ δηαπξνζσπηθψλ ζρέζεσλ εθφζνλ δαπαλνχλ κπξνζηά ζηνλ ππνινγηζηή ακέηξεηεο ψξεο κε

απνηέιεζκα λα εκπνδίδεηαη ε επηθνηλσλία ηφζν ησλ κειψλ κηαο νηθνγέλεηαο φζν θαη κεηαμχ θίισλ.

Δχινγε ινηπφλ είλαη ε δηαπίζησζε φηη ζήκεξα νη δηαδηθηπαθνί <<θίινη>> είλαη αξθεηέο θνξέο

πεξηζζφηεξνη απφ ηνπο πξαγκαηηθνχο .

8.1 Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηύσζεο

ιν θαη πεξηζζφηεξνη άλζξσπνη ρξεζηκνπνηνχκε ηα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαζεκεξηλά,

ζε βαζκφ πνπ απηά λα απνηεινχλ πιένλ αλαπφζπαζην κέξνο ηεο δσήο καο. Δπηζπκνχκε δηαξθψο λα

επηθνηλσλνχκε κε ηνπο γλσζηνχο καο θαη λα είκαζηε ζε επαθή κε ηνπο πάληεο θαη ηα πάληα. Γελ είλαη

ηπραίν φηη πνιιέο εηαηξίεο δεκηνπξγνχλ ινγαξηαζκνχο ζε ηέηνηεο ηζηνζειίδεο κε απψηεξν ζθνπφ

βέβαηα, ηελ δεκφζηα θαη ζπλερή πξνβνιή ηνπο. Απηή ε λέα θαζεκεξηλή ζπλήζεηα πνιιψλ απφ εκάο ζηηο

κέξεο καο, έρεη γελλήζεη πνιιέο απνξίεο θαη εξσηήκαηα, ζρεηηθά κε ην ηη είλαη θαη ηη επηδξάζεηο έρνπλ

ζηε δσή καο ηα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

Με ηνλ φξν κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο αλαθεξφκαζηε ζηε ρξήζε εξγαιείσλ βαζηζκέλσλ ζην

δηαδίθηπν ηα νπνία πξνζθέξνπλ επηθνηλσλία κέζσ δηαδξαζηηθψλ δηαιφγσλ. Γηα λα ην εμεγήζνπκε πην

απιά, πξφθεηηαη γηα ηζηφηνπνπο, νη νπνίνη δελ παξέρνπλ απιά πιεξνθνξία, αιιά επηπιένλ

αιιειεπηδξνχλ κε ηνπο ρξήζηεο θαζψο απηνί δίδνπλ/αλεβάδνπλ πιεξνθνξίεο. Σα κέζα θνηλσληθήο

δηθηχσζεο θαζνξίδνληαη επίζεο σο νκάδεο κε βάζε ην δηαδίθηπν πνπ έρνπλ εθαξκνγέο νη νπνίεο

αμηνπνηνχλ ηα ηερλνινγηθά επξήκαηα ηνπ δηαδηθηχνπ θαη πνπ επηηξέπνπλ ηε δεκηνπξγία θαη ηελ

αληαιιαγή πξνζσπηθψλ πιεξνθνξηψλ.

Οη ππεξεζίεο απηέο ζηνρεχνπλ ζηε δεκηνπξγία on-line θνηλνηήησλ απφ αλζξψπνπο κε θνηλά

ελδηαθέξνληα θαη δξαζηεξηφηεηεο, θάηη ην νπνίν ηηο έρεη θαηαζηήζεη ηδηαηηέξσο δεκνθηιείο ζηηο κέξεο

καο. Οη ρξήζηεο ησλ ππεξεζηψλ απηψλ κπνξνχλ λα δεκνζηνπνηνχλ θαη λα κνηξάδνληαη πξνζσπηθέο ηνπο

πιεξνθνξίεο -φπσο ρφκπη θαη πξνηηκήζεηο- κε άιιεο νκάδεο ρξεζηψλ,. Δπίζεο έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα

εθθξάδνπλ ζέκαηα πνπ ηνπο απαζρνινχλ, κέζσ ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπο πξνθίι αιιά θαη ππφ κνξθή

κελπκάησλ, θσηνγξαθηψλ ή θαη βίληεν.

Δίλαη φκσο ηειηθά ε επηθνηλσλία ν θχξηνο ιφγνο πνπ καο «σζεί» καδηθά ζηελ ρξήζε ησλ κέζσλ

θνηλσληθήο δηθηχσζεο; χκθσλα κε έξεπλεο ε αλαζθάιεηα πνπ αηζζαλφκαζηε ιφγσ ησλ θαζεκεξηλψλ

θαηαζηάζεσλ πνπ βηψλνπκε, αιιά θαη ηεο θαζεκεξηλήο πίεζεο πνπ καο αζθείηαη, καο παξνηξχλεη ζηε

θαζεκεξηλή παξνπζία καο ζηνπο ηζηφηνπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, θαζψο εθεί κπνξνχκε λα είκαζηε

πην «ειεχζεξνη» θαη λα πξνβάιινπκε έλα δηαθνξεηηθφ εαπηφ, ν νπνίνο δελ είλαη απαξαίηεηα αιεζηλφο.

Έηζη πηζηεχνπκε πσο φζνπο πεξηζζφηεξνπο θίινπο ή “likes” έρνπκε ζην Facebook ή φζνη πεξηζζφηεξνη

καο θάλνπλ “follow” ζην Twitter, γηα παξάδεηγκα, ηφζν πην απνδεθηνί γηλφκαζηε απφ ηελ θνηλσλία ηνπ

Γηαδηθηχνπ.

Σα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη πνιχ δεκνθηιή ζηηο κέξεο καο, θάηη πνπ καξηπξείηαη θαη

απφ ηνλ επξχ αξηζκφ θαη πνηθηιία ηνπο. Facebook, Twitter, Msn, MySpace θαη Google Buzz είλαη κφλν

κεξηθά απφ απηά, θαζψο ν πξαγκαηηθφο ηνπο αξηζκφο αλέξρεηαη ζε εθαηνληάδεο. Δίλαη κία λέα

ηερλνινγία θαη έλαο λένο ηξφπνο επηθνηλσλίαο ν νπνίνο βέβαηα, έρεη πνιιέο πηπρέο πξνο αλάιπζε.

Ση είλαη νη ηζηόηνπνη θνηλσληθήο δηθηύσζεο;

Οη ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζην Internet είλαη ηζηφηνπνη (websites) πνπ σο ζηφρν έρνπλ

ηελ αλάπηπμε online εηθνληθψλ θνηλνηήησλ θπζηθψλ πξνζψπσλ πνπ κνηξάδνληαη θνηλά ελδηαθέξνληα

θαη δξαζηεξηόηεηεο.

Γπλαηόηεηεο θνηλσληθήο δηθηύσζεο

• Γεκηνπξγία δεζκψλ κε άηνκα πνπ κπνξεί λα βξίζθνληαη ζε κεγάιε γεσγξαθηθή απφζηαζε ην

έλα απφ ην άιιν.

• Δπαθή κε πνιινχο δηαθνξεηηθνχο πνιηηηζκνχο θαη επνκέλσο δηεχξπλζε ησλ γλψζεσλ θαη ησλ

πλεπκαηηθψλ νξηδφλησλ καο.

• Γξαζηεξηνπνίεζε θαη ζχκπξαμε γηα θνηλνχο ζθνπνχο κε άηνκα πνπ κπνξεί λα βξίζθνληαη

νπνπδήπνηε ζηε γε κε απνηέιεζκα ηελ ελίζρπζε ηνπ θνηλνχ ζθνπνχ κε κεγάιν πιήζνο

ζπκκεηερφλησλ.

Οθέιε από πξόζβαζε ζε ρξήζηκν πεξηερόκελν

• Δχξεζε πεξηερνκέλνπ (θσηνγξαθηψλ, βίληεν θιπ) ζην νπνίν νη ρξήζηεο δε ζα κπνξνχζαλ λα

έρνπλ πξφζβαζε κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν.

• Άκεζε θαη απφ πξψην ρέξη ελεκέξσζε γηα νηηδήπνηε ζπκβαίλεη ζηνλ θφζκν, ζε ειάρηζην ρξφλν.

• Δχθνιε πξφζβαζε ζε ςπραγσγηθφ πεξηερφκελν, απφ ην ζπίηη, είηε κε παξαθνινχζεζε βίληεν

θιηπ είηε κε εθαξκνγέο ςπραγσγηθνχ ραξαθηήξα φπσο ηα παηρλίδηα.

Γλσζηέο Δθαξκνγέο

• Facebook

• Twitter

• Skype

• Msn

• Hi5

• Myspace

• Yahoo

FACEBOOK

Σν Facebook πξφθεηηαη γηα έλαλ ηζηνρψξν θνηλσληθήο δηθηχσζεο ν νπνίνο μεθίλεζε ζηηο 4

Φεβξνπαξίνπ ηνπ 2004. Οη ρξήζηεο κπνξνχλ λα επηθνηλσλνχλ κέζσ κελπκάησλ κε ηηο επαθέο ηνπο θαη

λα ηνπο εηδνπνηνχλ φηαλ αλαλεψλνπλ ηηο πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ηνπο. ινη έρνπλ ειεχζεξε

πξφζβαζε ζην λα ζπκκεηάζρνπλ ζε δίθηπα πνπ ζρεηίδνληαη κέζσ παλεπηζηεκίνπ, ζέζεσλ απαζρφιεζεο

ή γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ.

Ο Μαξθ Εάθεξκπεξγθ ίδξπζε ην Facebook σο κέινο ηνπ παλεπηζηεκίνπ ηνπ Harvard. Αξρηθά

δηθαίσκα ζπκκεηνρήο είραλ κφλν νη θνηηεηέο ηνπ Harvard. Σν 2005 ην δηθαίσκα πξφζβαζεο

επεθηάζεθε ζε καζεηέο ζπγθεθξηκέλσλ ιπθείσλ θαη κέιε νξηζκέλσλ καζεηηθψλ θνηλνηήησλ, ελψ ην

2006 ε ππεξεζία έγηλε πξνζβάζηκε ζε θάζε άλζξσπν ηνπ πιαλήηε πνπ ε ειηθία ηνπ μεπεξλνχζε ηα 13

ρξφληα.

Σν Facebook ζήκεξα έρεη πάλσ απφ 800 εθαηνκκχξηα ελεξγνχο

ρξήζηεο, θαηαηάζζνληάο ην έηζη ζηε ιίζηα ηαμηλφκεζεο ηνπ Alexa σο έλα

απφ ηα δεκνθηιέζηεξα web sites ηνπ πιαλήηε (2ν κεηά ην google). Δπίζεο,

ην Facebook είλαη έλα απφ ηα δεκνθηιέζηεξα sites γηα αλέβαζκα

θσηνγξαθηψλ κε πάλσ απφ 14 εθαηνκκχξηα θσηνγξαθίεο θαζεκεξηλά.

Με αθνξκή ηε δεκνηηθφηεηά ηνπ, ην Facebook έρεη ππνζηεί θξηηηθή θαη έρεη θαηεγνξεζεί ζε

ζέκαηα πνπ αθνξνχλ ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα θαη ηηο πνιηηηθέο απφςεηο ησλ ηδξπηψλ ηνπ. Χζηφζν ε

ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα παξακέλεη ε πην δηάζεκε θνηλσληθή πεξηνρή δηθηχσζεο ζε πνιιέο

αγγιφθσλεο ρψξεο. χκθσλα κε εθηηκήζεηο ην Facebook είρε 138.900.000 κνλαδηθνχο επηζθέπηεο ζηηο

ΖΠΑ ηνλ Μάην ηνπ 2011. χκθσλα κε ην Social Media Today, ηνλ Απξίιην ηνπ 2010 εθηηκάηαη φηη

41,6% ηνπ πιεζπζκνχ ησλ ΖΠΑ είραλ έλα ινγαξηαζκφ ζην Facebook. Παξ' φια απηά, ε αλάπηπμε ηεο

αγνξάο ηνπ Facebook θαζπζηέξεζε ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο.

Σν Facebook είλαη έλαο θαιφο ηξφπνο δηθηχσζεο κε θίινπο θαη γλσζηνχο. Παξά ην φηη ελέρεη

θηλδχλνπο (θπξίσο γηα παξαβίαζε πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ), ν πξνζεθηηθφο ρξήζηεο δελ έρεη πξφβιεκα.

Χζηφζν, κε βάζε ηνλ νξγαληζκφ ConsumersReports.org ηνλ Μάην ηνπ 2011, ππάξρνπλ 7.500.000

παηδηά θάησ ησλ 13 εηψλ κε ινγαξηαζκνχο, παξαβηάδνληαο ηνπο φξνπο ηεο ηζηνζειίδαο ηεο ππεξεζίαο.

Top 10 ρώξεο ζηελ ρξεζηκνπνίεζε facebook

Θέζε Υψξα Υξήζηεο

1. Ζ.ΠΑ. 155.981.460

2. Ηλδνλεζία 40.829.720

3. Ηλδία 38.045.000

4. Αγγιία 30.481.300

5. Σνπξθία 30.473.280

6. Βξαδηιία 30.453.260

7. Μεμηθφ 30.121.400

8. Φηιηππίλεο 26.752.000

9. Γαιιία 23.248.340

10. Γεξκαλία 21.634.380

TIMELINE ην κέιινλ ηνπ Facebook

Πξηλ ιίγν θαηξφ παξνπζηάζηεθε ην λέν Facebook πξνθίι κε ηελ νλνκαζία "Timeline",

έλα ςεθηαθφ ιεχθσκα πνπ ζα δεκηνπξγέίηαη απηφκαηα κέζα απφ ηε ζπλνιηθή δξαζηεξηφηεηά ελφο

ρξήζηε ηνπ Facebook φια απηά ηα ρξφληα.

Φσηνγξαθίεο, ελεκεξψζεηο θη φηη άιιν θαλείο έρεη θάλεη, ζα ζπγθεληξσλψλνληαη ζε αληίζηξνθε

ρξνλνινγηθή ζεηξά, δηακνξθψλνληαο απηφ πνπ πεξηγξάθεηαη σο ε "ηζηνξία ηεο δσήο ζνπ". Αθφκε θαη

πνηνχο θίινπο έζβεζεο ζα δείρλεη.

TWITTER

Σν Twitter δεκηνπξγήζεθε ην Μάξηην ηνπ 2006 απφ ηνλ Jack Dorsey θαη είλαη έλαο ηζηνρψξνο

θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ λα ζηέιλνπλ θαη λα δηαβάδνπλ κελχκαηα

κηθξφηεξα ησλ 140 ιέμεσλ, επξέσο γλσζηά σο “tweets”.

Πνιχ γξήγνξα ην Twitter δηαδφζεθε παγθνζκίσο, κε 200 εθαηνκκχξηα ρξήζηεο απφ ην 2011,

παξάγεη πάλσ απφ 200 εθαηνκκχξηα tweets θαη ρεηξίδεηαη πάλσ απφ 1,6 δηζ. εξσηήκαηα αλαδήηεζεο

ηελ εκέξα. Μεξηθέο θνξέο πεξηγξάθεηαη σο "ην SMS ζην Γηαδίθηπν ».

Σν Twitter έρεη ρξεζηκνπνηεζεί γηα δηάθνξνπο ζθνπνχο ζε δηάθνξνπο θιάδνπο παξαγσγήο θαη

ζελάξηα. Γηα παξάδεηγκα, έρεη ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα δηνξγαλσζνχλ δηαδειψζεηο.

Σν Twitter ρξεζηκνπνηείηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν γηα ηελ παξαγσγή ηειενπηηθψλ πξνγξακκάησλ

κε πην δηαδξαζηηθφ θαη θνηλσληθφ πεξηερφκελν. Λφγσ απηνχ ηνπ απνηειέζκαηνο κεξηθέο θνξέο ην

twitter αλαθέξεηαη σο ε «εηθνληθή watercooler" ή θνηλσληθή ηειεφξαζε. Σν Twitter έρεη

ρξεζηκνπνηεζεί κε επηηπρία γηα λα ελζαξξχλεη ηνπο αλζξψπνπο λα παξαθνινπζήζνπλ δσληαλά

γεγνλφηα.

Φεκνινγείηαη φηη ηα έζνδα ηνπ ζηηο Ζ.Π.Α. ην 2010 άγγημαλ ηα

140.000.000 δνιάξηα ελψ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2010 ην Twitter αλαθνίλσζε κηα

"ζεκαληηθή" απφδνζε ησλ επελδχζεσλ απφ ηελ Digital Technology Sky, 800

εθαη. δνιαξίσλ, ε νπνία αλαθέξεηαη σο ε κεγαιχηεξε απφδνζε επελδχζεσλ

επηρείξεζεο ζηελ ηζηνξία.

SKYPE

To Skype ηδξχζεθε ην 2003 απφ ηελ Γαλή επηρεηξεκαηία Janus Friis θαη ηε νπεδή

επηρεηξεκαηία Niklas Zennstrom. Δίλαη κηα εμαηξεηηθά δεκνθηιήο εθαξκνγή VoIP (επηθνηλσλία θσλήο

κέζσ Γηαδηθηχνπ) κε εθαηνκκχξηα ρξήζηεο απφ φινλ ηνλ θφζκν.

Αξρηθά ήηαλ γηα επηθνηλσλία απφ Ζ/Τ ζε Ζ/Τ. Πιένλ πξνζθέξεη

θιήζεηο ζε νπνηνδήπνηε κέξνο ηνπ θφζκνπ, ζε νπνηνδήπνηε δίθηπν

ηειεθσλίαο, ζηαζεξήο θαη θηλεηήο, κε ρακειέο ρξεψζεηο, Instant Messenger,

δπλαηφηεηα απνζηνιήο SMS, απνζηνιήο αξρείσλ θαη δπλαηφηεηα

ζπλδηάζθεςεο. Με ην Skype κπνξείο λα θαιέζεηο κέζσ δηαδηθηχνπ κε απιή

θιήζε ή videoθιήζε νπνηνλδήπνηε άιιν ρξήζηε ηνπ Skype, δσξεάλ θαη ρσξίο ρξνληθφ πεξηνξηζκφ,

θαηαζηψληαο ηελ επηθνηλσλία πην εχθνιε θαη άκεζε απφ πνηέ!

Δπίζεο παξέρεη ππεξεζίεο πνπ θαηαβάιινληαη ρξεκαηηθά πνζά φπσο SkypeOut, SkypeIn, θαη

θσλεηηθφ ηαρπδξνκείν. Δπηηξέπεη ζηελ εηαηξεία λα απμάλεη ηα έζνδά ηεο θάλνληαο ηηο ηνπηθέο θαη

δηεζλείο ηειεθσληθέο θιήζεηο πην εχθνιεο λα εθηεινχληαη κέζσ ηνπ ππνινγηζηή ηνπ ρξήζηε, πην

θζελά απφ ηα πνζνζηά άιισλ εηαηξεηψλ γηα παξφκνηεο ππεξεζίεο.

Σν Μάην ηνπ 2011, ε Microsoft ζπκθψλεζε λα

αγνξάζεη ην Skype γηα 8.500.000.000 δνιάξηα, θαη ε

εηαηξεία ελζσκαηψζεθε σο ηκήκα ηεο Microsoft πνπ

νλνκάδεηαη Microsoft Skype Division θαη πήξε ηελ έγθξηζε

ηεο Δ.Δ. ζηηο 7 Οθησβξίνπ 2011.

Σν Skype αληηκεησπίδεη πξνθιήζεηο γηα ηελ πλεπκαηηθή ηδηνθηεζία ηνπ θαη ηηο πνιηηηθέο

αλεζπρίεο απφ ηηο θπβεξλήζεηο πνπ επηζπκνχλ λα ειέγμνπλ ηα ζπζηήκαηα ηειεπηθνηλσληψλ ηνπο. Απφ

ην 2010, ην Skype ήηαλ δηαζέζηκν ζε 27 γιψζζεο θαη έρεη 660 εθαηνκκχξηα ρξήζηεο ζε φιν ηνλ θφζκν,

θαηά κέζν φξν πάλσ απφ 100 εθαηνκκχξηα ελεξγνχο θάζε κήλα.

MYSPACE

Σν Myspace είλαη κία ππεξεζία θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ αλήθεη ζηελ εηαηξεία Specific Media

lLc θαη ζηνλ ηξαγνπδηζηή Justin Timberlake. To Myspace άλνημε ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2003 θαη ηα

θεληξηθά ηνπ βξίζθνληαη ζην Μπέβεξιη Υίιο ζηελ Καιηθφξληα. Σνλ Αχγνπζην ηνπ 2011 ην Myspace

είρε 33 εθαηνκκχξηα επηζθέπηεο κφλν απφ ηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο ηεο Ακεξηθήο.

Απφ ην 2005 κέρξη ηηο αξρέο ηνπ 2008, ην Myspace ήηαλ ην πην επηζθεπηφκελν κέζν θνηλσληθήο

δηθηχσζεο ζηνλ θφζκν, μεπεξλψληαο ην 2006 ην Google ζε επηζθεςηκφηεηα ζηελ Ακεξηθή. Σνλ

Απξίιην ηνπ 2008 ην Facebook μεπέξαζε ην Myspace ζε αξηζκφ επηζθεπηψλ ζε παγθφζκην επίπεδν, ελψ

ην μεπέξαζε θαη ζε αξηζκφ επηζθεπηψλ ζηελ Ακεξηθή ηνλ Μάην ηνπ 2009. Απφ ηφηε ν αξηζκφο

επηζθεπηψλ ηνπ Myspace ειαηηψλεηαη φιν θαη πεξηζζφηεξν θηάλνληαο ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2011 ζηελ

103ε ζέζε επηζθεςηκφηεηαο.

ηηο 29 ηνπ Απξηιίνπ 2008, μεθίλεζε ην

ksolo.myspace.com, είλαη έλαο ζπλδπαζκφο ηνπ Myspace θαη

kSolo, ην νπνίν επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα αλεβάζνπλ

ερνγξαθήζεηο ηνπ εαπηνχ ηνπο ηξαγνπδψληαο ζε ζειίδα ηνπ πξνθίι ηνπο. Φίινη ησλ ρξεζηψλ είλαη ζε

ζέζε λα αμηνινγήζνπλ ηηο επηδφζεηο.

ηηο 29 Ηνπλίνπ 2011, ην Myspace αγνξάζηεθε απφ ηελ Social Media LLC θαη απφ ηνλ Justin

Timberlake ζηελ ηηκή ησλ 35 εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ.

I5

HI5

H εηαηξεία ηδξχζεθε ην 2003 απφ ηνλ Ramu Yalamanchi. Μέρξη ην 2008, ε score.com αλέθεξε

φηη ην hi5 είρε γίλεη ην ηξίην πην δεκνθηιέο site θνηλσληθήο δηθηχσζεο απφ ηελ άπνςε ησλ κεληαίσλ

επηζθεπηψλ.

ην hi5 νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα δεκηνπξγήζνπλ έλα πξνθίι κε ζθνπφ λα

δείμνπλ πιεξνθνξίεο φπσο ηα ελδηαθέξνληα, ηελ ειηθία θαη ηελ παηξίδα ηνπο.

Οη ρξήζηεο κπνξνχλ επίζεο λα αλεβάζνπλ θσηνγξαθίεο θαη λα δεκηνπξγήζνπλ

ηα πξνζσπηθά ηνπο θσηνγξαθηθά άικπνπκ, φπνπ νη άιινη ρξήζηεο κπνξνχλ λα

δεκνζηεχνπλ ζε απηά ζρφιηα. Σν hi5 επηηξέπεη επίζεο ζην ρξήζηε λα παίμεη

online παηρλίδηα θαη λα δεκηνπξγήζεη κηα ζπζθεπή αλαπαξαγσγήο κνπζηθήο ζην πξνθίι ηνπ. Οη

ρξήζηεο κπνξνχλ επίζεο λα ζηείινπλ αηηήζεηο θηιίαο κέζσ e-mail ζε άιινπο ρξήζηεο.

Μεξηθνί ρξήζηεο επηιέγνπλ λα θάλνπλ ην πξνθίι ηνπο δηαζέζηκν γηα ηνλ θαζέλα ζην hi5 ελψ

άιινη ρξήζηεο θάλνπλ ην πξνθίι ηνπο νξαηφ κφλν ζε εθείλνπο πνπ βξίζθνληαη ζηε ιίζηα επαθψλ ηνπο.

MSN

Σν MSN (αξρηθά ην δίθηπν ηεο Microsoft) είλαη κηα

ζπιινγή απφ ηζηνζειίδεο θαη ππεξεζίεο πνπ

παξέρνληαη απφ ηελ Microsoft. Ζ Microsoft

ρξεζηκνπνίεζε ην MSN σο ζήκα γηα ηελ πξνψζεζε

πνιπάξηζκσλ δεκνθηιψλ web-based ππεξεζηψλ ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, θπξίσο ηνπ Hotmail

θαη Messenger.

MSN Hotmail : κηα δσξεάλ ππεξεζία ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ζην

δηαδίθηπν. Κπθινθφξεζε ην 1996 θαη ήηαλ κία απφ ηηο πξψηεο δσξεάλ

ππεξεζίεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ.

MSN Spaces : έλαο ηζηφηνπνο ηεο Microsoft γηα ηε δεκηνπξγία

ηζηνινγίσλ θαη θνηλσληθψλ ζπλνκηιηψλ. Ζ ππεξεζία θπθινθφξεζε

αξρηθά ην 2004 κε ηελ νλνκαζία MSN Spaces, σο ν θχξηνο

αληαγσληζηήο ησλ MySpace. Σν Live Spaces θηινμελεί 27 εθαηνκκχξηα

επηζθέπηεο ην κήλα απφ ηνλ Αχγνπζην ηνπ 2007.

MSN Messenger : είλαη ινγηζκηθφ instant messaging (πξφγξακκα κε ην

νπνίν κπνξνχκε λα επηθνηλσλήζνπκε άκεζα, δειαδή ρσξίο λα

πεξηκέλνπκε πνιιή ψξα γηα λα θηάζεη ην κήλπκα ζηνλ παξαιήπηε) απφ

ηελ Microsoft.

Σν MSN.com είλαη ζήκεξα ε 11ε δεκνθηιέζηεξε ηζηνζειίδα ζηνλ θφζκν. Πνιιέο απφ ηηο

ππεξεζίεο ηνπ MSN αλαδηνξγαλψζεθαλ ην 2005 θαη ην 2006 θάησ απφ έλα λέν εκπνξηθφ ζήκα, ην

Windows Live.

YAHOO

Ζ Yahoo! (Γηαρνχ) είλαη εηαηξεία δηαδηθηπαθψλ ππεξεζηψλ. Δίλαη έλαο απφ ηνπο πην γλσζηνχο

θαη παιηνχο ζεκαηηθνχο θαηαιφγνπο ηνπ δηαδηθηχνπ. Αλ θαη μεθίλεζε σο

ζεκαηηθφο θαηάινγνο, αξγφηεξα εμειίρηεθε θαη ζε κηα παλίζρπξε κεραλή

αλαδήηεζεο. Πξνζθέξεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ έλαλ κεγάιν αξηζκφ ππεξεζηψλ, πνπ

πεξηιακβάλνπλ ειεθηξνληθφ ηαρπδξνκείν (Yahoo! Mail), κεραλή

αλαδήηεζεο, νκάδεο ρξεζηψλ, λέα, παηρλίδηα, δηαθεκίζεηο θαη αθφκα θαη έλα

πξφγξακκα γηα άκεζα ειεθηξνληθά κελχκαηα, ην Yahoo! Messenger.

Ηδξχζεθε ηνλ Ηαλνχαξην ηνπ 1994 απφ ηνπο ηφηε ηειεηφθνηηνπο ηνπ παλεπηζηεκίνπ

ηάλθνξλη, David Filo θαη Jerry Yang φηαλ ζέιαλε λα νκαδνπνηήζνπλ θαη λα θαηαγξάςνπλ

δηαδηθηπαθέο ηνπνζεζίεο κείδνλνο ελδηαθέξνληνο θαη λα ηηο ηαμηλνκήζνπλ ζε ζεκαηηθέο ελφηεηεο, Σν

φλνκα "Yahoo" πξνέξρεηαη απφ ηα αξρηθά ησλ ιέμεσλ "Yet Another Hierarchical Officious Oracle",

αιιά νη δεκηνπξγνί ηνπ, Filo θαη Yang, αλαθέξνπλ πσο ην επέιεμαλ

απφ ην φλνκα θάπνησλ θαληαζηηθψλ πιαζκάησλ (Γηαρνχ) ζην

ηέηαξην κέξνο ηνπ βηβιίνπ ηνπ Σδφλαζαλ νπίθη «Σα Σαμίδηα ηνπ

Γθηνχιηβεξ», ηα νπνία πεξηγξάθνληαη σο "αγελή, απιντθά θαη

άμεζηα" πιάζκαηα.

Οη δσξεάλ ππεξεζίεο ηνπ Yahoo! θαιχπηνπλ ηα έμνδά ηνπο απφ ηελ δηαθεκηζηηθή θακπάληα ηνπ

θφκβνπ θαη νη βαζηθφηεξεο είλαη νη εμήο:

Yahoo! Mail: Τπεξεζία ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκίνπ

Yahoo! Search: Μεραλή αλαδήηεζεο

Yahoo! Radio: Ραδηφθσλν (θπξίσο ακεξηθάληθε κνπζηθή)

Yahoo! Music Videos: Μνπζηθά βίληεν

Yahoo! News: Δηδήζεηο απφ φιν ηνλ θφζκν

Yahoo! Weather: Καηξφο ζε ρηιηάδεο πεξηνρέο.

Yahoo! Finance: Υξεκαηεζηεξηαθέο εηδήζεηο θαη παξαθνινπζήζεηο ραξηνθπιαθίσλ.

Yahoo! Games: Παηρλίδηα γηα έλαλ παίθηε ή νκαδηθά κε δηαδηθηπαθή ζχλδεζε

Yahoo! Movies: Βάζε δεδνκέλσλ ακεξηθάληθσλ ηαηληψλ

Yahoo! kids: Ηζηνζειίδα γηα παηδηά

Yahoo! Messenger: Πξφγξακκα αληαιιαγήο άκεζσλ κελπκάησλ

Yahoo! Maps: Υάξηεο απφ φιν ηνλ θφζκν.

Yahoo! Groups: Οκάδεο ζπδεηήζεσλ.

Yahoo! 360: Γεκηνπξγία πξνζσπηθήο ζειίδαο.

Yahoo! Buzz: Social Bookmarking Site.

Flickr: Γεκνζίεπζε θσηνγξαθηψλ.

MyBlogLog: Γεκηνπξγία lifestream θαη θνηλνηήησλ γηα δηαδηθηπαθνχο ηφπνπο.

8.2 Chat Rooms

Σα chat rooms είλαη απφ ηα πην γξήγνξα αλαπηπζζφκελα θνκκάηηα ηνπ δηαδηθηχνπ, είηε ζαλ

απηφλνκεο ππεξεζίεο ή ζπλδεδεκέλα κε θάπνηα ηζηνζειίδα γλσξηκηψλ. Σν chat είλαη έλαο ρψξνο πνπ

επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ λα ζπλνκηινχλ κεηαμχ ηνπο. Δίηε κε γξαπηφ θείκελν ζε

πξαγκαηηθφ ρξφλν, είηε κε video θαη ήρν, αλ δηαζέηνπλ ηνλ θαηάιιειν εμνπιηζκφ (θάκεξα θαη

κηθξφθσλν). Οη ζπλνκηιίεο κπνξνχλ λα είλαη δεκφζηεο ή ηδησηηθέο. ε θάζε πεξίπησζε ηα chat rooms

είλαη ηδηαίηεξα δεκνθηιή θαη απηή ε δεκνηηθφηεηα ηνπο φιν ζα απμάλεηαη θαζψο ε αλάγθε επηθνηλσλίαο

θάλεη ηνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ λα ηα ζεσξνχλ έλα πνιχ ρξήζηκν εξγαιείν. Δθηφο απφ ηα chat rooms

πνπ πξνζθέξνληαη ζε δηάθνξεο ηζηνζειίδεο ππάξρνπλ θαη πξνγξάκκαηα άκεζεο επηθνηλσλίαο θαη

κελπκάησλ πνπ επηηξέπνπλ λα είκαζηε ζε επαθή κε ηνπο θίινπο καο, λα βιέπνπκε πφηε είλαη

ζπλδεδεκέλνη ζην δηαδίθηπν ψζηε λα κπνξνχκε λα ηνπο ζηείινπκε θαη άκεζα κελχκαηα. Σα

ζπγθεθξηκέλα πξνγξάκκαηα ιέγνληαη Messengers θαη ηα πην δεκνθηιή είλαη απηά πνπ πξνζθέξνπλ

δσξεάλ ην msn, ην yahoo, ην facebook, ην skype θαη ηειεπηαία ζηα πξνγξάκκαηα απηά έρεη πξνζηεζεί

θαη ην google talk.

8.3 Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηύσζεο : Πιενλεθηήκαηα , Μεηνλεθηήκαηα

Σα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο γλσξίδνπλ ηεξάζηηα αλάπηπμε ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη φζν νη

ρξήζηεο ηνπο πνιιαπιαζηάδνληαη, ηφζν πςψλνληαη θαη νη θσλέο απηψλ πνπ αληηζηέθνληαη ζζελαξά

ζηελ ηδέα απηνχ ηνπ λένπ ηξφπνπ δσήο θαη θνηλσληθνπνίεζεο. Σειηθά ε ηερλνινγία καο θάλεη

πεξηζζφηεξν ή ιηγφηεξν θνηλσληθνχο; Απνηεινχλ πξαγκαηηθά ηα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο απεηιή

γηα ηελ θαζεκεξηλή αλζξψπηλε επαθή ή είλαη έλαο ρψξνο πνπ καο επηηξέπεη λα δηαηεξήζνπκε ζρέζεηο,

λα επηθνηλσλήζνπκε θαη παξάιιεια λα ελεκεξσζνχκε θαη λα δηαζθεδάζνπκε;

Σειηθά είλαη δχζθνιν λα απνθαζίζεηο εάλ είλαη πξαγκαηηθά αζθαιή ή φρη.

Ζ πηζαλφηεηα ρξεζηκνπνηψληαο ηα λα γίλεη ππνθινπή ησλ πξνζσπηθψλ καο δεδνκέλσλ θαη

ζηνηρείσλ ή ησλ θσηνγξαθηψλ απνηειεί κηα ππαξθηή απεηιή. ζν πξνζεθηηθνί θαη λα είκαζηε ζρεηηθά

κε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ επηιέγνπκε λα κνηξαζηνχκε είλαη πηζαλφ αθφκα θαη νη πξνζσπηθνί δηάινγνη ηνπ

θαζελφο απφ εκάο, λα γίλνπλ γλσζηνί δεκνζίσο.

Πνιινί έθεβνη πνηέ δελ δηάβαζαλ ηνπο «Όξνπο Φξήζεο» θαη ηελ «Πνιηηηθή Απνξξήηνπ»

(γλσζηψλ θαη σο «Terms» θαη «Privacy Policy») φπνπ πεξηγξάθνληαη νη πξαθηηθέο δηαρείξηζεο ησλ

πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ καο θαη αθφκα ιηγφηεξνη ηα έρνπλ θαηαλνήζεη. Απηφ φκσο, δελ ηνπο εκπφδηζε

λα εγγξαθνχλ ζηελ ηζηνζειίδα απνδερφκελνη απηφκαηα ηνπο φξνπο ηεο θαη ρσξίο λα έρνπλ κία ζαθή

ηδέα ηνπ ηξφπνπ ιεηηνπξγίαο θαη δε ηνπ ηξφπνπ ρξήζεο ηνπο.

Έλα αθφκα γεγνλφο πνπ παξαηεξείηαη ζηε ρξήζε ησλ κεζψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη ν

εζηζκφο ζε απηά. χκθσλα κε κηα λέα έξεπλα, πεξίπνπ ην 54% ησλ ρξεζηψλ ηνπ ειεθηξνληθνχ

ππνινγηζηή ληψζεη εζηζκέλν ζηα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Πνιινί έθεβνη πεξλνχλ αηέιεησηεο ψξεο

κπξνζηά απφ ηελ νζφλε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηνπο ππνινγηζηή ζπλνκηιψληαο κε θίινπο, γλσζηνχο ή

αθφκα θαη κε άγλσζηνπο, ζπδεηψληαο ηα πξνζσπηθά ηνπο πξνβιήκαηα ή δηαζθεδάδνληαο.

Γηα λα απνηξαπεί απηφ αιιά θαη άιινη θίλδπλνη πνπ θξχβνπλ ηα social networks πξέπεη λα κελ

δεκνζηνπνηνχκε πιηθφ κε πξνζσπηθά καο δεδνκέλα, απνθεχγνληαο έηζη ηνλ θίλδπλν ηεο ππνθινπήο

ηνπο, λα κελ εκπηζηεπφκαζηε άηνκα ηα νπνία δελ γλσξίδνπκε, θαζψο αθφκα θαη νη ζεσξεηηθά γλσζηνί

κπνξεί λα απνδεηρζνχλ άγλσζηνη θαη ζε θακία πεξίπησζε δελ πξέπεη λα ζπλαληάκε άηνκα κε ηα νπνία

γλσξηζηήθακε ζην Γηαδίθηπν ή ζε θάπνην chatroom, λα κελ δεκνζηνπνηνχκε θσηνγξαθίεο κε ην ζπίηη

καο ή ηνπο ηφπνπο πνπ ζπρλάδνπκε θαη εάλ θάηη δελ πάεη θαιά ή καο παξελνριήζνπλ ζε θάπνηα

ηζηνζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ην θαιχηεξν πνπ κπνξνχκε λα πξάμνπκε είλαη λα θιείζνπκε ηνλ

ινγαξηαζκφ καο.

Δθηφο φκσο απφ ηνπο θηλδχλνπο πνπ θξχβνπλ ηα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη ηα

κεηνλεθηήκαηά ηνπο, κε ηε ζσζηή ρξήζε ηνπο, κπνξεί λα γίλνπλ θαη πνιχ ρξήζηκα. Μέζσ απηψλ είλαη

δπλαηφ λα επαλαζπλδεζείο κε παιηνχο θίινπο θαη ζπκκαζεηέο ή λα έρεηο επηθνηλσλία κε ζπγγελείο θαη

γλσζηνχο νη νπνίνη κέλνπλ ζε άιιε ρψξα ή είλαη δχζθνιν λα ηνπο ζπλαληήζεηο θαη έηζη λα απνηεινχλ

έλα κνλαδηθφ ζχλδεζκν θαη γέθπξα επηθνηλσλίαο. Τπφ απζηεξέο πξνυπνζέζεηο κπνξνχλ λα

ιεηηνπξγήζνπλ σθέιηκα θαη λα βνεζήζνπλ, παξακέλνληαο φκσο κέζα επηθνηλσλίαο θαη ηίπνηα άιιν. Οη

δεκνζηεχζεηο θαη νη ελεκεξψζεηο ησλ ινγαξηαζκψλ δελ απνηεινχλ άκεζν ηξφπν επηθνηλσλίαο θαη

απνθιίλνπλ απφ ηελ ρξήζε γηα ηελ νπνία δεκηνπξγήζεθαλ.

Σα κέζα θνηλσληθήο δηθηχσζεο έρνπλ νξηζκέλα ζεηηθά ραξαθηεξηζηηθά αιιά θξχβνπλ θαη

πιεζψξα θηλδχλσλ θαη πξέπεη λα μέξεηο πσο λα ηα ρξεζηκνπνηήζεηο, έηζη ψζηε λα είζαη αζθαιήο θαη

γηα λα κελ έρεηο κεγάια πξνβιήκαηα λα αληηκεησπίζεηο εάλ θάηη πάεη ζηξαβά.

9 ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΑ ΠΑΗΥΝΗΓΗΑ

9.1 Ση είλαη ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα;

Σα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα είλαη

δηζδηάζηαηα ή ηξηζδηάζηαηα παηρλίδηα πνπ

παίδνληαη ζηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή ή ζηηο

παηρληδνκεραλέο (π.ρ. Playstation) θαη, κέζσ

ηνπ δηαδηθηχνπ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα παίδεη θαη

λα αιιειεπηδξά κε ρξήζηεο απφ δηάθνξεο

ρψξεο, πνιχ ζπρλά, ζε έλαλ εληαίν, εηθνληθφ

θφζκν. Ζ ζεκαηνινγία ηνπο πνηθίιεη, φκσο ηα

πεξηζζφηεξα θαη πην δηαδεδνκέλα δηαδηθηπαθά

παηρλίδηα είλαη παηρλίδηα ξφισλ θαη

παξνπζηάδνπλ έλα πιαίζην Ζξσηθήο Φαληαζίαο

(Massively Multiplayer Online Role Play Games).

9.2 Σπρεξά παηρλίδηα

Πνιιά παηδηά θαη έθεβνη δηαζθεδάδνπλ

παίδνληαο παηρλίδηα ζην δηαδίθηπν, αιιά κπνξεί

επίζεο λα πέζνπλ ηπραία πάλσ ζε ηζηνηφπνπο

ηπρεξψλ παηρληδηψλ ελψ βξίζθνληαη ζην δηαδίθηπν.

Μπνξεί θαηά ιάζνο λα επηιέμνπλ έλα δηαθεκηζηηθφ

πιαίζην (banner) ή έλα αλαδπφκελν παξάζπξν (pop-

up), ή λα αλαδεηήζνπλ απφ πεξηέξγεηα έλαλ ηζηφηνπν

ηπρεξψλ παηρληδηψλ.

Οη ηζηφηνπνη ηπρεξψλ παηρληδηψλ ζπκπεξηιακβάλνπλ πφθεξ, θαδίλν, αζιεηηθά ζηνηρήκαηα θαη

κπίλγθν. Απηνχ ηνπ είδνπο νη ηζηφηνπνη ελ γέλεη απαηηνχλ πηζησηηθή θάξηα, αιιά, ζε θάπνηεο

πεξηπηψζεηο, ρξεσζηηθέο θάξηεο, πνπ είλαη δηαζέζηκεο σο θαη ζε παηδηά 11 ρξνλψλ, γίλνληαη δεθηέο. Οη

λένη θάησ ησλ 18 εηψλ ίζσο δελ ζπλεηδεηνπνηνχλ πσο είλαη παξάλνκν λα παίδνπλ ηπρεξά παηρλίδηα ή

πσο ζα κπνξνχζαλ λα ράζνπλ κεγάια πνζά.

9.3 Γηαηί αξέζεη ζηα παηδηά λα παίδνπλ δηαδηθηπαθά παηρλίδηα;

Δίλαη πνιχ δηαζθεδαζηηθφ λα παίδεη θαλείο ζην Γηαδίθηπν θαη είλαη έλαο ηφπνο φπνπ ηα παηδηά

κπνξνχλ ηαπηφρξνλα λα ζπλνκηινχλ θαη λα παίδνπλ. Οη ζπλνκηιίεο έρνπλ ζαλ ζέκα ην εθάζηνηε

παηρλίδη θαη ζπρλά νη παίθηεο αληαιιάδνπλ νλφκαηα ρξεζηψλ (user names) γηα λα πξνρσξήζνπλ ζην

επφκελν επίπεδν.

9.4 Πξνθαινύλ ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα εμάξηεζε;

Οη έξεπλεο δείρλνπλ φηη ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ ρξεζηψλ ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ

παξνπζηάδνπλ ππεξελαζρφιεζε ή εζηζκφ ζε απηφ, είλαη παίθηεο δηαδηθηπαθψλ παηρληδηψλ. Πξάγκαηη, ηα

ραξαθηεξηζηηθά ησλ παηρληδηψλ θαη ησλ θηλήηξσλ γηα ηα νπνία παίδεη θαλείο, έρνπλ ηαπηηζηεί κε ηνλ

εζηζκφ ζην δηαδίθηπν, αθνχ ζηα παηρλίδηα ζπγθεληξψλνληαη ηφζν δηαδηθηπαθέο, φζν δηαδξαζηηθέο-

θνηλσληθέο ζπλζήθεο, πνπ απμάλνπλ πνιχ ηηο πηζαλφηεηεο γηα αλάπηπμε εζηζκνχ. ηε δηαδηθαζία απηή

ζπκβάιινπλ θαη ηα παηρλίδηα, θαζψο αλ ζέιεη θαλείο λα δηαθξηζεί ζε απηά, ρξεηάδεηαη λα δαπαλήζεη

αξθεηέο ψξεο ηελ εβδνκάδα. πγθεθξηκέλα, πξνηείλεηαη φηη αλ θάπνηνο παίδεη 40 ψξεο ηελ εβδνκάδα,

είλαη ζίγνπξν φηη ζα έρεη αξλεηηθέο επηπηψζεηο ζηελ θαζεκεξηλφηεηα ηνπ θαη ζεσξείηαη εζηζκέλνο. ε

θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα γίλεηαη ζαθήο δηάθξηζε κεηαμχ ελαζρφιεζεο, εληαηηθήο ελαζρφιεζεο θαη

εμάξηεζεο.

9.5 Ση είδνπο θίλδπλνη ππάξρνπλ όηαλ ηα παηδηά παίδνπλ ζην Γηαδίθηπν;

Σα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα είλαη άθξσο δηαζθεδαζηηθά γηα ηα παηδηά φκσο φπσο θαη ζε άιιεο

δξαζηεξηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη ε δηαδηθηπαθή ηερλνινγία, ππάξρνπλ θίλδπλνη.

Οη ηξεηο ζεκαληηθόηεξνη θίλδπλνη είλαη:

Δζηζκόο.

Σα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα κπνξνχλ ζπρλά λα εζίζνπλ

ηα παηδηά. Απνξξνθνχληαη ηφζν πνιχ απφ ηηο θνηλφηεηεο ησλ

παηρληδηψλ πνπ ράλνπλ ηελ επαθή κε ηνπο θίινπο ηνπο ζην

θπζηθφ θφζκν θαη δηαζέηνπλ ην ρξφλν ηνπο ζηνπο

δηαδηθηπαθνχο ηνπο θίινπο. Πνιινί ζπαηαινχλ πνιιέο ψξεο

ηε λχρηα παίδνληαο, εηδηθά κεηά πνπ θνηκνχληαη νη γνλείο

ηνπο. Γηα ην ιφγν απηφ ζπζηήλεηαη ν ππνινγηζηήο λα ηνπνζεηείηαη ζε επηβιέςηκν ρψξν. Έηζη νη γνλείο

ζα κπνξνχλ λα ειέγρνπλ ηα παηρλίδηα πνπ παίδνπλ ηα παηδηά ηνπο ψζηε λα ζηγνπξεχνληαη φηη απηά είλαη

θαηάιιεια γηα ηελ ειηθία ηνπο.

Σπξαλλία.

Μεξηθά παηδηά πνπ παίδνπλ δηαδηθηπαθά παηρλίδηα κπνξνχλ λα βαζαλίζνπλ άιινπο παίρηεο. Ζ

εθάζηνηε επηζεηηθή ζπκπεξηθνξά εκθαλίδεη πνηθηινκνξθία. Μπνξεί λα είλαη απιά δπζάξεζηα ζρφιηα

ζην δσκάηην ζπλνκηιίαο ηνπ παηρληδηνχ κέρξη ηε κφληκε λίθε θαη ηελ άξλεζε γλψζεσλ ζην πψο λα

πξνρσξήζεη θάπνηνο ζην επφκελν επίπεδν. πληζηάηαη ζηα παηδηά λα ζπκπεξηθέξνληαη ζηνπο

αληηπάινπο ηνπο ζηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα κε ηνλ ίδην ηξφπν πνπ ζα ήζειαλ λα ηνπο ζπκπεξηθέξνληαη.

Δπηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά.

Τπάξρνπλ παηδηά πνπ ζέηνπλ ηνπο εαπηνχο ηνπο ζε θίλδπλν γηα λα κπνξέζνπλ λα θιέςνπλ ή λα

ελεκεξσζνχλ γηα ην πψο ζα ζπλερίζνπλ ην παηρλίδη. Δλήιηθεο ησλ νπνίσλ νη ζεμνπαιηθέο ηάζεηο

πεξηιακβάλνπλ παηδηά, ηα παξνηξχλνπλ λα εκπιαθνχλ ζε αθαηάιιειεο ζπκπεξηθνξέο κέζσ θάκεξαο ή

ζπλνκηιηψλ ζεμνπαιηθνχ πεξηερνκέλνπ αληαιιάζζνληαο γηα ηηο ζπκπεξηθνξέο απηέο σο επηβξάβεπζε

ηηο γλψζεηο πνπ έρνπλ. Σα παηδηά πξέπεη λα θαηαιάβνπλ φηη ε ζπκπεξηθνξά ηνπο ζην Γηαδίθηπν έρεη

ζπλέπεηεο θαη εθηφο Γηαδηθηχνπ θαη φηη εάλ θάπνηνο ηα παξνηξχλεη λα εκπιαθνχλ ζε ζεμνπαιηθέο

δξαζηεξηφηεηεο ζα πξέπεη ακέζσο λα ελεκεξψζνπλ θάπνηνλ ελήιηθα πνπ εκπηζηεχνληαη.

9.6 Ση είδνπο πξνβιήκαηα πξνθαιεί ν εζηζκόο ησλ δηαδηθηπαθώλ παηρληδηώλ;

Σα άηνκα πνπ παξνπζηάδνπλ εζηζκφ ζηα παηρλίδηα έρνπλ πνιιά πξνβιήκαηα ζηελ

θαζεκεξηλφηεηα ηνπο θαη ηε ςπρηθή ηνπο δηάζεζε. Δπεξεάδεηαη ε εξγαζία ηνπο (γηα ηνπο ελήιηθεο), ε

αθαδεκατθή πνξεία ή επίδνζε ζην ζρνιείν, νη ζρέζεηο ηνπο κε γνλείο θαη ζπλνκειίθνπο, αθνχ ην

παηρλίδη γίλεηαη, φρη απιά ε θχξηα αζρνιία, αιιά ην κνλαδηθφ πξάγκα πνπ απαζρνιεί ηε ζθέςε ηνπο θαη

ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο. ε επίπεδν ςπρηθήο πγείαο θαη ιεηηνπξγίαο, ν εζηζκφο ζηα παηρλίδηα ζπζρεηίδεηαη

κε Γηαηαξαρή Διιεηκκαηηθήο Πξνζνρήο, κε αηζζήκαηα κνλαμηάο θαη θελνχ, Καηάζιηςε, λεπξσηηζκφ,

απνθεπθηηθή ζπκπεξηθνξά θαη άιια πξνβιήκαηα πνπ δελ αξγνχλ λα γίλνπλ εκθαλή ζην άηνκν.

9.7 Πνηέο αθαηάιιειεο ζπκπεξηθνξέο κπνξεί θαλείο λα ζπλαληήζεη ζε έλαλ εηθνληθό

θόζκν παηρληδηνύ;

πσο πξναλαθέξζεθε, ε θνηλσλία ηνπ παηρληδηνχ είλαη κηα κηθξνγξαθία ηεο θνηλσλίαο, κε φιεο

ηηο πηζαλέο ζπκπεξηθνξέο λα είλαη δπλαηφλ λα εκθαληζηνχλ. Σηο πεξηζζφηεξεο θνξέο, ε ζπκπεξηθνξά

ελφο παίθηε δελ είλαη θαηεμνρήλ αξλεηηθή, έρεη ηφζν αξλεηηθά, φζν θαη ζεηηθά ζηνηρεία. Κάπνηεο θνξέο,

φκσο, νη παίθηεο παξνπζηάδνπλ κηα απνθιίλνπζα ζπκπεξηθνξά, ε νπνία ηνπο ραξαθηεξίδεη, ηδίσο ζηε

ζρέζε ηνπο κε ηνπο άιινπο παίθηεο. Οη ζπκπεξηθνξέο θπκαίλνληαη απφ άθξσο εγσθεληξηθή ζέαζε ηνπ

παηρληδηνχ, δπλαζηεπηηθή ζπκπεξηθνξά, ππεξβνιηθή θαρππνςία, ξαηζηζκφ, ζπλαηζζεκαηηθή εμάξηεζε

απφ ην παηρλίδη θαη ππεξβνιηθή επέλδπζε ζε απηφ, θαηαλαγθαζηηθή ζπκπεξηθνξά θ.α.

9.8 Έξεπλεο ζρεηηθά κε ηα Γηαδηθηπαθά παηρλίδηα

Γηαδηθηπαθά παηρλίδηα, δηαδηθηπαθά ζηνηρήκαηα, δηαδηθηπαθή πνξλνγξαθία, άγλσζηνη εηθνληθνί

«θίινη», αληηθνηλσληθφηεηα θαη απνκφλσζε, είλαη ε λέα πξαγκαηηθφηεηα ησλ παηδηψλ.

Αχμεζε δηαδηθηπαθψλ ζηνηρεκάησλ αλειίθσλ

χκθσλα κε έξεπλα, 4% ησλ αγνξηψλ 16-24 ρξνλψλ θαη 4-7% ησλ αγνξηψλ 11-18 ρξνλψλ,

παίδνπλ δηαδηθηπαθά παηρλίδηα.

ρεδφλ ην 3% ηνπ δείγκαηνο είραλ εζηζκφ, ελψ 27% ήηαλ έλα βήκα πξηλ απφ ηνλ εζηζκφ. Γελ

ππήξρε νπζηαζηηθή δηαθνξά ζηα αγφξηα απφ ηα θνξίηζηα. Σν 3,4% ησλ παηδηψλ ήηαλ εμαξηεκέλνη,

ζχκθσλα κε ην φξην ηεο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη μφδεπαλ πάλσ απφ 20 ψξεο εβδνκαδηαίσο.

Παξαδνζηαθνί «εζηζκνί» είλαη ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα, ε δηαδηθηπαθή πνξλνγξαθία, ηα

δηαδηθηπαθά ζηνηρήκαηα (θαδίλν, πνδφζθαηξν, πνληάξηζκα ζηε δηάξθεηα άιισλ παηρληδηψλ), ηα

chartrooms, ηα email θαη ε θνηλσληθή δηθηχσζε (facebook θιπ). Σα παηρλίδηα είλαη εζηζηηθά γηαηί είλαη

ειθπζηηθά, έρνπλ πνηθηιία ζεκάησλ, παξέρνπλ αλεμαξηεζία ζηελ επηινγή, θπξηαξρία, ζπκκαρίεο θιπ.

Σα παηδηά πνπ ηδνγάξνπλ ζπλήζσο έρνπλ πην πνιιά πνζνζηά εζηζκνχ

Αλήιηθνη καζεηέο παίδνπλ ειεθηξνληθφ ηδφγν κε ηα ρξήκαηα ησλ γνληψλ ηνπο -θαη θξπθά,

βέβαηα, απφ απηνχο- θαη εθαηνληάδεο είλαη εζηζκέλνη ζην δηαδίθηπν, ηφληζε κε έκθαζε ζηε «» ε

παηδίαηξνο Γέζπνηλα Οηθνλφκνπ, κέινο ηεο Δπηηξνπήο Δθεβηθήο Τγείαο ηεο Παηδηαηξηθήο Δηαηξείαο

Κχπξνπ.

Αξγνπνξεκέλνη ζην ζρνιείν

χκθσλα κε ηελ ίδηα έξεπλα, ζρεδφλ ην 35% ησλ παηδηψλ ειηθίαο 14-16 ρξφλσλ ζηελ Κχπξν,

θαηαπηάλνληαη κε ηνλ ηδφγν ζην δηαδίθηπν. Ζ πιεηνςεθία απηψλ δήισζαλ φηη ε θχξηα ηνπνζεζία

πξφζβαζεο ζην δηαδίθηπν ήηαλ ηα Internet cafe. Άιιν εχξεκα είλαη φηη ηα παηδηά πνπ παίδνπλ θαη ζην

ζπίηη θαη ζην Internet cafe, έρνπλ κεγαιχηεξε πηζαλφηεηα λα είλαη εζηζκέλα. Σα παηδηά πνπ

αζρνινχληαη κε ειεθηξνληθφ ηδφγν, ζπλήζσο έρνπλ πην πνιιά πνζνζηά εζηζκνχ θαη βέβαηα δελ

αζρνινχληαη κε ην δηαδίθηπν γηα λα κνξθσζνχλ θαη λα κάζνπλ.

πσο πξνέθπςε απφ ηελ έξεπλα, απηνί πνπ είλαη εζηζκέλνη, παίδνπλ ειεθηξνληθά παηρλίδηα θαη ηα

παηρλίδηα είλαη κε ηέηνην ηξφπν θηηαγκέλα, πνπ δελ αθήλνπλ ηα παηδηά λα ζηακαηήζνπλ.

Αληηθνηλσληθφηεηα

Έλα άιιν εχξεκα είλαη φηη νη έθεβνη πνπ αζρνινχληαη κε δηαδηθηπαθά ζηνηρήκαηα, ζπλδένληαη

κε πξάμεηο παξαβαηηθφηεηαο θαη εγθιεκαηηθφηεηα, δηαηαξαρέο ζηηο νηθνγελεηαθέο, θηιηθέο θαη

εξγαζηαθέο ηνπο ζρέζεηο, ελψ έρνπλ ζρνιηθή απνηπρία.

Οη ζπλνιηθέο ςπρνθνηλσληθέο δπζθνιίεο, νη ζπλαηζζεκαηηθέο δπζθνιίεο, ε ππεξθηλεηηθφηεηα,

είλαη ζηαηηζηηθά πςειφηεξεο ζηνπο «εζηζκέλνπο» εθήβνπο ζηε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζε ζρέζε κε ηνπο

ππφινηπνπο.

Λφγνη αχμεζεο ησλ δηαδηθηπαθψλ παηρληδηψλ

Απφ ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο πξνθχπηεη φηη νη ιφγνη αχμεζεο ησλ δηαδηθηπαθψλ παηρληδηψλ είλαη:

Μεγάιε πνηθηιία παηρληδηψλ. Τπάξρνπλ πάλσ απφ 1700 δηαδηθηπαθά είδε ζηνηρεκάησλ

(εηθνληθά θαδίλν, ινηαξίεο θ.ιπ).

Τπάξρεη δπλαηφηεηα λα παίμνπλ ζηνηρήκαηα 24 ψξεο κε επθνιία απφ ην ζπίηη.

Τπάξρεη απμεκέλνο θίλδπλνο πξφζβαζεο απφ παηδηά.

Ζ απνξξφθεζε απφ ην δηαδίθηπν νδεγεί ηνλ άλζξσπν ζην λα ράζεη ηελ αίζζεζε ηνπ ρξφλνπ θαη

ηελ αίζζεζε ηεο αμίαο ησλ κεηξεηψλ, κε απνηέιεζκα νη παίθηεο λα μερλνχλ φηη μνδεχνπλ

πξαγκαηηθά ιεθηά.

9.9 πκβνπιέο πξνο γνλείο γηα ηε κείσζε ησλ θηλδύλσλ από ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα

Δγθαηαζηήζηε ηνπο Γνληθνχο Διέγρνπο ζηνλ νηθνγελεηαθφ ζαο ππνινγηζηή ψζηε λα εκπνδίζεηε ζην

παηδί ζαο ηελ πξφζβαζε ζε ηζηνηφπνπο ηπρεξψλ παηρληδηψλ. Αιιά λα ζπκάζηε, ίζσο δελ είλαη 100%

απνηειεζκαηηθνί θαη νχηε ππνθαζηζηνχλ ηε γνληθή επίβιεςε.

Δμεγήζηε ηνπ ηε δηαθνξά αλάκεζα ζηα παηρλίδηα θαη ηα ηπρεξά παηρλίδηα.

Πξνηξέςηε ην παηδί ζαο λα δειψλεη κε εηιηθξίλεηα ηελ ειηθία ηνπ νπνηεδήπνηε εγγξάθεηαη ζε

νπνηνλδήπνηε ηζηφηνπν. Τπάξρνπλ φξηα ειάρηζηεο ειηθίαο, πνπ βνεζνχλ λα πξνζηαηεχνληαη νη λένη

φηαλ είλαη ζην δηαδίθηπν.

Σα δηαδηθηπαθά ηπρεξά παηρλίδηα ζπρλά απαηηνχλ πηζησηηθή θάξηα, έηζη λα ‟ρεηε ηε δηθή ζαο θαιά

θπιαγκέλε θάπνπ. Αλ ην παηδί ζαο, ζαο δεηήζεη λα πιεξψζεη γηα θάηη ζην δηαδίθηπν, θάληε ην ν ίδηνο,

κελ ηνπ δαλείζεηε απιψο ηελ θάξηα ζαο.

Μελ μερλάηε πσο, αλ ην παηδί ζαο ρξεζηκνπνηήζεη ηελ πηζησηηθή ζαο θάξηα γηα λα παίμεη ηπρεξά

παηρλίδηα ζην δηαδίθηπν, δελ παξαβαίλεη απιψο ην λφκν, αιιά ζα κπνξνχζε επίζεο λα ζπζζσξεχζεη

κεγάια ρξέε θαη λα επεξεάζεη έηζη ηε δηθή ζαο (θαη ηε δηθή ηνπ) κειινληηθή πηζηνιεπηηθή ηθαλφηεηα.

Δμεγήζηε ηνπ φηη ηα δηαδηθηπαθά ηπρεξά παηρλίδηα κπνξεί λα είλαη εζηζηηθά, θαζψο ζα κπνξνχζε

θάπνηνο λα παίδεη γηα ψξεο αηειείσηεο.

Σα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα είλαη κηα ζπλεζηζκέλε ελαζρφιεζε γηα ηα παηδηά αιιά ζαλ γνλείο κπνξεί λα

κελ θαηαιαβαίλεηε γηαηί ην παηδί ζαο απαζρνιείηαη ηφζεο ψξεο παίδνληαο ή πψο κπνξείηε λα ην

πξνζηαηεχζεηε. Μηα θαιή ηδέα είλαη λα ηνπνζεηήζεηε ηνλ ππνινγηζηή ζε έλα επηβιέςηκν δσκάηην.

Έηζη, κπνξείηε λα επνπηεχεηε ηα παηρλίδηα πνπ παίδεη ην παηδί ζαο ζην Γηαδίθηπν, λα δηαζθαιίδεηε ηελ

θαηαιιειφηεηα ηνπ παηρληδηνχ θαη επίζεο λα βεβαηψλεζηε φηη ην παηδί δελ εκπιέθεηαη ζε

δξαζηεξηφηεηεο πνπ κπνξνχλ λα ην βιάςνπλ. Αθφκα, κε ηνλ ηξφπν απηφ ηα παηδηά δε ζα έρνπλ ηελ

επθαηξία λα παίδνπλ αλεμέιεγθηα ζην δσκάηην ηνπο ελψ εζείο θνηκφζαζηε!

Γπζηπρψο ππάξρνπλ θάπνηνη ελήιηθεο πνπ ελδηαθέξνληαη ζεμνπαιηθά γηα ηα παηδηά θαη ρξεζηκνπνηνχλ

ηα παηρλίδηα σο κέζν γηα λα ηα πξνζειθχζνπλ (ε δηαδηθαζία απηή νλνκάδεηαη grooming).

Δλζαξξχλνπλ ηα παηδηά λα εκπιαθνχλ ζε αλάξκνζηεο ζπκπεξηθνξέο αληακείβνληαο ηα κε γλψζεηο πνπ

έρνπλ γηα ην παηρλίδη. πρλά ηα παηδηά δελ θαηαιαβαίλνπλ εηο βάζνο ηνπο θηλδχλνπο θαη ζα πξέπεη λα

παξνηξχλνληαη λα κηιήζνπλ ζε έλαλ έκπηζην ελήιηθα εάλ έξζνπλ αληηκέησπα κε κηα ηέηνηα

θαηάζηαζε. αλ γνλέαο είλαη ζεκαληηθφ λα κηιάηε κε ην παηδί ζαο γηα λα ζηγνπξεπηείηε φηη γλσξίδεη

πψο λα ζπκπεξηθεξζεί παίδνληαο.

10 ΖΛΔΚΣΡΟΝΗΚΟ ΔΜΠΟΡΗΟ

Χο Ζιεθηξνληθό Δκπόξην (Ζ.Δ.),ή επξέσο γλσζηφ σο e-commerce, eCommerce ή e-

comm,νξίδεηαη ην εκπφξην παξνρήο αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ πνπ πξαγκαηνπνηείηαη εμ απνζηάζεσο κε

ειεθηξνληθά κέζα, βαζηδφκελν δειαδή ζηελ ειεθηξνληθή κεηάδνζε δεδνκέλσλ, ρσξίο λα θαζίζηαηαη

αλαγθαία ε θπζηθή παξνπζία ησλ ζπκβαιινκέλσλ κεξψλ, πσιεηή - αγνξαζηή. Πεξηιακβάλεη ην

ζχλνιν ησλ δηαδηθηπαθψλ δηαδηθαζηψλ: αλάπηπμεο, πξνψζεζεο, πψιεζεο, παξάδνζεο, εμππεξέηεζεο

θαη πιεξσκήο γηα πξντφληα θαη ππεξεζίεο. Σν εχξνο ησλ αληαιιαγψλ πνπ δηεμάγνληαη ειεθηξνληθά,

έρεη απμεζεί αζπλήζηζηα κε ηελ επξεία ρξήζε ηνπ internet. Ζ ρξήζε ηνπ εκπνξίνπ δηεμάγεηαη θαη‟απηφλ

ηνλ ηξφπν, παξαθηλψληαο θαη απνξξνθψληαο θαηλνηνκίεο ζηελ ειεθηξνληθή κεηαθνξά ρξεκαηηθψλ

πφξσλ (electronic funds transfer), ζηε δηαρείξηζε ηεο εθνδηαζηηθήο αιπζίδαο (supply chain

management), ζην δηαδηθηπαθφ marketing (Internet marketing), ζηε δηεθπεξαίσζε δηαδηθηπαθψλ

δηαδηθαζηψλ (online transaction processing), ζηελ αληαιιαγή ειεθηξνληθψλ δεδνκέλσλ (electronic data

interchange), ζηελ θαηαγξαθή ζπζηεκάησλ δηνίθεζεο (inventory management) θαη ζηελ

απηνκαηνπνίεζε ζπζηεκάησλ ζπγθέληξσζεο δεδνκέλσλ.

Αξρηθά, ην ειεθηξνληθφ εκπφξην αλαγλσξίζηεθε σο ε δηεπθφιπλζε ειεθηξνληθψλ εκπνξηθψλ

ζπλαιιαγψλ, ρξεζηκνπνηψληαο ηερλνινγίεο φπσο ε ειεθηξνληθή αληαιιαγή δεδνκέλσλ (EDI) θαη ε

ειεθηξνληθή κεηαθνξά ρξεκάησλ (EFT). Απηέο εηζήρζεζαλ ζηα ηέιε ηνπ 1970 επηηξέπνληαο ζηηο

επηρεηξήζεηο λα ζηέιλνπλ εκπνξηθά θπιιάδηα φπσο παξαγγειίεο αγνξάο ή ειεθηξνληθή έθδνζε

ηηκνινγίσλ. ηηο κέξεο καο ην ειεθηξνληθφ εκπφξην πεξηιακβάλεη ηα πάληα, απφ ηελ παξαγγειία

ςεθηαθνχ πεξηερνκέλνπ γηα άκεζε δηαδηθηπαθή θαηαλάισζε έσο θαη ηελ παξαγγειία ζπκβαηηθψλ

αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ, αιιά θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ δηεπθνιχλνπλ άιιεο κνξθέο ειεθηξνληθνχ

εκπνξίνπ. ε εξεπλεηηθφ επίπεδν, κεγάιεο εηαηξίεο θαη νηθνλνκηθά ηδξχκαηα ρξεζηκνπνηνχλ ην

δηαδίθηπν γηα λα αληαιιάμνπλ ρξεκαηννηθνλνκηθά δεδνκέλα πνπ ππνβνεζνχλ εγρψξηεο θαη δηεζλήο

εηαηξίεο.

Σo ειεθηξνληθφ εκπφξην έρεη αιιάμεη δξακαηηθά ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν πξαγκαηνπνηνχληαη νη

αγνξέο ζηηο επηρεηξήζεηο αιιά θαη ζηνλ ηειηθφ πειάηε. Δκθαλίδνληαη πνιιέο αγνξαζηηθέο επθαηξίεο ζην

Γηαδίθηπν, πξνζθέξνληαο αγαζά απφ ςεθηαθά CD κέρξη βηβιία, απηνθίλεηα, σο θαη ζπίηηα. Σν

ειεθηξνληθφ εκπφξην έρεη απμεζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα, πεξηιακβάλνληαο γηα ηελ

πξαγκαηνπνίεζή ηνπ εηδηθέο θάξηεο αγνξψλ.

Ζ αθεξαηφηεηα θαη ε αζθάιεηα ησλ δεδνκέλσλ απνηεινχλ θξίζηκα δεηήκαηα ηνπ ειεθηξνληθνχ

εκπνξίνπ.

Ζιεθηξνληθέο ζπλαιιαγέο

Σν Γηαδίθηπν καο πξνζθέξεη (πέξαλ ησλ άιισλ πηπρψλ ηνπ) πνηθίιεο δπλαηφηεηεο

δηεθπεξαίσζεο ζπλαιιαγψλ καο κέζα απφ ην ζπίηη καο, κε κεξηθά κφλν «θιηθ»: κε ην Γεκφζην (ε

ιεγφκελε ειεθηξνληθή δηαθπβέξλεζε ή αιιηψο «e-government»), κε ηξάπεδεο φπνπ παξέρεηαη ε

δηεθπεξαίσζε πιεζψξαο πιεξσκψλ ηειεθψλνπ, ΓΔΖ, ΔΤΓΑΠ, αζθαιεηψλ, δεκνζίσλ ηακείσλ, θ.ιπ.

(ην ιεγφκελν «e-banking»), ή κε επηρεηξήζεηο (ην ιεγφκελν «e-commerce»).

Απηή ε δηάζηαζε ηνπ Γηαδηθηχνπ είλαη φκσο κηα απφ ηηο πην παξεμεγεκέλεο, ζα ιέγακε κάιηζηα

ελνρνπνηεκέλεο, θαζψο, ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο, επηθξαηεί ε ιαλζαζκέλε άπνςε φηη θάζε είδνπο

ζπλαιιαγή ζην Γηαδίθηπν είλαη αλαμηφπηζηε θαη κπνξεί λα νδεγήζεη ζε απψιεηα ρξεκάησλ (απάηεο) ή

θαθή ρξήζε πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ.

Αο ξίμνπκε ινηπφλ κηα ςχρξαηκε θαη θξηηηθή καηηά ζην ζέκα, δηαθξίλνληαο πξψηα απ΄φια ηα

πνιιαπιά νθέιε πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ εθκεηάιιεπζε ησλ εθαξκνγψλ ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ:

γξεγνξφηεξε εμππεξέηεζε,

επθνιία πξφζβαζεο απφ άηνκα κε θηλεηηθέο δπζθνιίεο,

κεδέλ ρξφλνο αλακνλήο ζε νπξέο,

ζπρλά κηθξφηεξν ρξεκαηηθφ θφζηνο,

πξφζβαζε ζε εκπνξηθά αγαζά θαη ππεξεζίεο απφ φιν ηνλ θφζκν 24 ψξεο ην 24σξν,

εχθνιε ζχγθξηζε ηηκψλ θαη πξνζθνξψλ απφ δηαθνξεηηθνχο πξνκεζεπηέο.

Απφ ηελ άιιε πιεπξά ρξεηάδεηαη πξνζνρή θαη εμνηθείσζε κε ηε ζσζηή ρξήζε ησλ αληίζηνηρσλ

εθαξκνγψλ ηνπ «e-επηρεηξείλ», ψζηε λα κπνξεί ν απιφο ρξήζηεο λα αληηιεθζεί άκεζα θαη εχθνια κηα

αλαμηφπηζηε ππεξεζία ή κηα πξνζπάζεηα νηθνλνκηθήο εμαπάηεζήο ηνπ.

10.1 Δίλαη αζθαιέο νη online αγνξέο?

Μφιηο 4 ζηνπο 100 Έιιελεο ρξεζηκνπνηνχλ ην internet γηα ηηο

αγνξέο ηνπο ελψ αληίζηνηρα ν επξσπατθφο κέζνο φξνο βξίζθεηαη ζην

20%. Απηφ νθείιεηαη ζηνλ θφβν πσο νη θσδηθνί ηεο πηζησηηθήο θάξηαο

ηνπο κπνξεί λα ππνθιαπνχλ. Πνιινί άλζξσπνη έρνπλ κείλεη αθφκα κε ηελ

ηδέα φηη ε αγνξά πξντφλησλ θαη ππεξεζηψλ κέζσ internet είλαη πνιχ

επηθίλδπλε, φκσο ε ηερλνινγία έξρεηαη λα ηνπο δηαςεχζεη κε δεθάδεο

ηερληθέο θξππηνγξάθεζεο πξνζηαζίαο ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ θαη

ησλ πηζησηηθψλ θαξηψλ.

Ζ δηαθνξά online θαη offline αγνξψλ έρεη λα θάλεη κε ην πψο έρνπκε ζπλεζίζεη λα ςσλίδνπκε.

Ξέξνπκε θαη έρνπκε κάζεη κε ηνλ θαηξφ φηη πξέπεη λα θιεηδψλνπκε ην απηνθίλεην, λα κελ θξαηάκε

πνιιά κεηξεηά θαη λα κελ ηα κεηξάκε κπξνζηά ζε μέλνπο, λα κελ αθήλνπκε ην πνξηνθφιη καο ζην

θαξφηζη κε ηα ςψληα ρσξίο λα ην παξαθνινπζνχκε, λα κελ δίλνπκε ηνλ αξηζκφ PIN ζε θαλέλαλ θ.α. Σν

ίδην αθξηβψο είλαη θαη νη online αγνξέο. Μαζαίλνπκε κε ηνλ θαηξφ πσο είλαη κηα αζθαιή ζπλαιιαγή,

πψο λα πξνζηαηεχνπκε ηελ πηζησηηθή καο θάξηα θαη λα απνθεχγνπκε ηνπο παξάλνκνπο δηθηπαθνχο

ηφπνπο.

10.2 Πόηε κηα εκπνξηθή ηζηνζειίδα είλαη αζθαιήο?

Οη αμηφπηζηεο εκπνξηθέο ηζηνζειίδεο παξέρνπλ ζπλαιιαγέο κφλν κέζσ κεζφδσλ «αζθαιψλ

ειεθηξνληθψλ ζπλαιιαγψλ» (SSL).

Μπνξνχκε λα αληηιεθζνχκε αλ παξέρνληαη ηέηνηνπ είδνπο ππεξεζίεο ειέγρνληαο φηη, ηε ζηηγκή

πνπ εηζεξρφκαζηε ζε ηζηνζειίδεο φπνπ ζα πξέπεη λα θαηαρσξίζνπκε πξνζσπηθά καο ζηνηρεία ζε

ειεθηξνληθέο θφξκεο ή πιεξνθνξίεο πιεξσκήο (π.ρ. δεδνκέλα ηεο πηζησηηθήο θάξηαο), ε δηεχζπλζε ηεο

ηζηνζειίδαο ζηελ νπνία βξηζθφκαζηε μεθηλά κε https:// («s» απφ ηελ ιέμε «secure», δειαδή αζθαιέο)

θαη φρη απιά κε “http://”. Δπίζεο, ζην θάησ δεμί κέξνο ηνπ browser ζαο ζα πξέπεη λα βξίζθεηαη έλα

ινπθεηάθη. αο παξαζέηνπκε παξαθάησ έλα παξάδεηγκα αλαγλψξηζεο ησλ παξαπάλσ ζε κία

ηζηνζειίδα.

Σέινο ηελ ψξα ηεο πιεξσκήο ζα πξέπεη λα ειέγμνπκε λα δνχκε ζηελ δηεχζπλζε αλ φλησο

παξακέλνπκε ζην αξρηθφ δηθηπαθφ ηφπν ή ζπλεξγαδφκελε ηξάπεδα θαη φρη ζε έλα ηξίην site εμαπάηεζεο

θαη θινπήο ησλ ζηνηρείσλ καο.

10.3 Αζθαιείο Αγνξέο κέζσ Γηαδηθηύνπ

ηαλ ζέινπκε λα θάλνπκε κία αγνξά κέζσ

internet θαη βξηζθφκαζηε ζε θάπνην δηθηπαθφ ηφπν

είλαη νξζφ λα θάλνπκε ηελ έξεπλά καο γηα ηελ

πηζηφηεηα θαη ηελ αζθάιεηα πνπ πξνζθέξεη ν

πσιεηήο, ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ πξντφληνο, ηα έμνδα

απνζηνιήο θαζψο επίζεο θαη ηελ πνιηηηθή επηζηξνθήο

ρξεκάησλ ή απνδεκηψζεσο-αιιαγήο ζε πεξίπησζε

ειαηησκαηηθνχ πξντφληνο. Δπίζεο λα ειέγμνπκε αλ

ζπλεξγάδεηαη φλησο κε Visa θαη Mastecard ή αθφκα

θαη κε ελδηάκεζνπο φπσο Paypal θαη Google account.

Οη πξνπιεξσκέλεο πηζησηηθέο θάξηεο φπσο θαη νη ρξεσζηηθέο είλαη νη πιένλ αζθαιείο γηα λα

πξαγκαηνπνηήζνπλ νη θαηαλαισηέο αγνξέο κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ ρσξίο πεξηπέηεηεο. Σν πιένλ αζθαιέο

εξγαιείν είλαη νη πξνπιεξσκέλεο θάξηεο γηα ην ιφγν φηη είλαη “θνξησκέλεο” κε νξηζκέλν ρξεκαηηθφ

πνζφ θαη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα θάζε ηχπνπ αγνξέο, ςεθηαθέο θαη κε. Καζψο ινηπφλ ην

πηζησηηθφ ηνπο φξην είλαη ζπγθεθξηκέλν θαη κηθξφ, ε “δεκηά” -αλ ηα ζηνηρεία ηεο θάξηαο θιαπνχλ -

είλαη απφ ειάρηζηε έσο κεδεληθή.

Αλ πάιη δελ έρεηε πξνπιεξσκέλε θάξηα θαη ζέιεηε λα ρξεζηκνπνηήζεηε ρξεσζηηθή θάξηα, ε

αζθαιέζηεξε δηαδηθαζία πνπ κπνξείηε λα αθνινπζήζεηε είλαη νη εμήο: Ο θαηαλαισηήο, ζηελ ηξάπεδα

πνπ δηαηεξεί ηνλ θχξην ινγαξηαζκφ ηνπ, αλνίγεη έλαλ δεχηεξν, κε κεδεληθφ ππφινηπν θαη δεηά ηελ

έθδνζε ρξεσζηηθήο θάξηαο ηχπνπ Electron Visa. Αλάινγα κε ην χςνο ηεο αγνξάο πνπ ζέιεη λα

πξαγκαηνπνηήζεη, θαηαζέηεη ζηνλ δεχηεξν απηφ ινγαξηαζκφ ην ζπγθεθξηκέλν πνζφ. Καζψο ινηπφλ, ε

αμία ηεο αγνξάο αθαηξείηαη απηφκαηα απφ ην ινγαξηαζκφ, αθφκα θαη αλ δηαξξεχζνπλ ηα ζηνηρεία ηεο

θάξηαο, ε δεκηά γηα ηνλ θάηνρν ζα είλαη κεδεληθή. Μάιηζηα, νη θαηαλαισηέο κπνξνχλ κέζσ ηνπ e-

banking ησλ ηξαπεδψλ, λα κεηαθέξνπλ άκεζα θαη ρσξίο θφζηνο ρξήκαηα απφ ηνλ βαζηθφ ηνπο

ινγαξηαζκφ ζηνλ δεπηεξεχνληα, πνπ ρξεζηκνπνηείηαη απνθιεηζηηθά γηα ηηο ειεθηξνληθέο αγνξέο.

Αλ θαη πάιη δελ ζέιεηε λα αθνινπζήζεηε απηέο ηηο κεζφδνπο, ππάξρεη θαη άιιε ιχζε. Μπνξείηε

λα αλνίμεηε ινγαξηαζκφ ζε θάπνηα απφ ηηο ειεθηξνληθέο ηξάπεδεο ηνπ Γηαδηθηχνπ θαη ζηε ζπλέρεηα λα

πξαγκαηνπνηείηε θαηάζεζε ρξεκάησλ, απεπζείαο απφ ηνλ ηξαπεδηθφ ινγαξηαζκφ ηνπο κέζσ e-banking ή

αθφκα θαη απφ θαηάζηεκα ηεο ηξάπεδαο κε ηελ νπνία ζπλεξγάδεζηε. ηελ ζπλέρεηα, κπνξείηε λα θάλεηε

ηηο αγνξέο ζαο ρξεζηκνπνηψληαο ηα ζηνηρεία θαη ην ππφινηπν ηνπ πνζνχ πνπ ππάξρεη ζηελ ειεθηξνληθή

ηξάπεδα. Σα ζηνηρεία απηά δελ εκθαλίδνληαη πνπζελά νπφηε δελ κπνξνχλ λα ππνθιαπνχλ.

11 GREEKLISH

11.1 Ση είλαη ηα Greeklish

Σα Greeklish, απφ ηηο ιέμεηο greek (ειιεληθά) θαη english (αγγιηθά), είλαη ε γξαθή ειιεληθψλ

ιέμεσλ κε ιαηηληθνχο ραξαθηήξεο. Δίλαη έλα είδνο κεηαγξαθήο. Σα greeklish κπήθαλ επηηαθηηθά ζηε

δσή καο ην 1993 ηαπηφρξνλα κε ηελ εκθάληζε ησλ θηλεηψλ ηειεθψλσλ. Ζ ηερλνινγηθή πξφνδνο πνπ ζα

καο «έιπλε ηα ρέξηα» είρε έλα πξφβιεκα πνπ ηφηε ήηαλ δπζεπίιπην: Οη ζπζθεπέο απηέο δελ δέρνληαλ

ηνπο ειιεληθνχο ραξαθηήξεο. Έηζη, αλαγθαζηηθά φινη έγξαθαλ κε ιαηηληθνχο.

χκθσλα κε πνξίζκαηα εξεπλψλ, ε κεγαιχηεξε άλζεζε ησλ greeklish εκθαλίζηεθε ζηα sms, ηα

νπνία δηαδέρηεθαλ ιίγν αξγφηεξα ηα e-mails θαη ην δηαδηθηπαθφ chat. Ζ ζπγθεθξηκέλε ηάζε πξνήιζε

απφ ηνπο Άγγινπο λεαξήο ειηθίαο, νη νπνίνη άξρηζαλ λα θφβνπλ ιέμεηο γηα ιφγνπο ζπληνκίαο αιιά θαη

κφδαο θαη εμαπιψζεθε επξχηεξα κέζα απφ ην δεκνθηιέο κνπζηθφ θαλάιη ΜΣV. Σελ αγγιηθή αξγθφ

ινηπφλ κε θάπνηεο παξαιιαγέο αθνινχζεζαλ θαη νη λεψηεξνη Έιιελεο, νη νπνίνη πηνζέηεζαλ πιήξσο ηα

greeklish, είηε γηα ζπληνκία είηε γηαηί ζε θάπνηεο ζπζθεπέο δελ ππήξραλ ηα ειιεληθά.

Ζ ηερλνινγηθή αδπλακία δελ θξάηεζε πεξηζζφηεξν απφ δχν ρξφληα, ε γξαθή φκσο κε ιαηηληθνχο

ραξαθηήξεο παξέκεηλε. Σα greeklish φρη κφλν δελ εμαθαλίζηεθαλ, αιιά θαζηεξψζεθαλ, δηαδφζεθαλ,

εμειίρζεθαλ θαη ζήκεξα πιένλ απνηεινχλ ηε βαζηθή γιψζζα επηθνηλσλίαο κεηαμχ ησλ Διιήλσλ

ρξεζηψλ θαη ηνπ Γηαδηθηχνπ.

ηε ζπλέρεηα έγηλαλ πεξηζζφηεξν γλσζηά κέζσ ρξεζηψλ ζην Facebook. Οη κεγαιχηεξνη ζε

ειηθία ηα ζεσξνχλ «άζρεκα» θαη ηα αληηκεησπίδνπλ σο «απεηιή» απέλαληη ζηελ ειιεληθή γιψζζα.

ινη φκσο ηα ρξεζηκνπνηνχλ ζρεδφλ πάληα. Γηαηί ηα ιαηηλνειιεληθά (ή greeklish, ζχκθσλα κε ηνλ φξν

πνπ έρεη επηθξαηήζεη) ηείλνπλ λα θαζηεξσζνχλ σο ε... επίζεκε γιψζζα ησλ Διιήλσλ, ζην Internet.

Πξηλ απφ ιίγα ρξφληα ήηαλ ε ηερλνινγία πνπ δελ επέηξεπε ηε ρξήζε ηνπ ειιεληθνχ αιθαβήηνπ.

ήκεξα, δελ ην επηηξέπεη ν... εζηζκφο ζηα greeklish. Ζ ηερλνινγία εμειίρζεθε, ηα πεξηζζφηεξα

πξνγξάκκαηα είλαη πιένλ ζπκβαηά κε ηνπο ειιεληθνχο ραξαθηήξεο, φκσο ηα κελχκαηα πνπ

αληαιιάζζνπλ νη Έιιελεο κέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ γξάθνληαη ζε «θξαγθνρηψηηθα»,

ζρεδφλ θαη' απνθιεηζηηθφηεηα. Οθηψ ζηνπο δέθα Έιιελεο πνπ δνπλ ζην εμσηεξηθφ γξάθνπλ πάλσ απφ

ηα κηζά ηνπο κελχκαηα ζε ιαηηλνειιεληθά, ελψ γηα ηνπο θαηνίθνπο ηεο Διιάδαο, ην αληίζηνηρν

πνζνζηφ θηάλεη ην 69%.

Σν πψο «γελληέηαη» θαη ρξεζηκνπνηείηαη κηα «λέα» γιψζζα επηρείξεζε λα θαηαγξάςεη

επηζηεκνληθά έλαο Έιιελαο γισζζνιφγνο απφ ην Παλεπηζηήκην ηεο Υατδειβέξγεο, ν Γξ. Γηάλλεο

Αλδξνπηζφπνπινο, ν νπνίνο, ζηηο αξρέο ηνπ 1999, έζηεηιε ζε δηάθνξεο ειιεληθέο ιίζηεο ειεθηξνληθνχ

ηαρπδξνκείνπ κηα ζεηξά απφ εξσηεκαηνιφγηα, δεηψληαο απφ ηνπο απνζηνιείο θαη παξαιήπηεο

ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ λα αμηνινγήζνπλ ηα... θξαγθνιεβαληίληθα ηνπ θπβεξλνρψξνπ.

Σα απνηειέζκαηα θαη νη αλαιχζεηο παξνπζηάζηεθαλ πξηλ απφ ιίγν θαηξφ ζην Αξηζηνηέιεην

Παλεπηζηήκην Θεζζαινλίθεο θαη ζηελ 20ή πλάληεζε Δξγαζίαο ηνπ Σνκέα Γισζζνινγίαο πνπ

πξαγκαηνπνηήζεθε εθεί. Ο θ. Αλδξνπηζφπνπινο, αλαθνηλψλνληαο ηελ εξγαζία ηνπ, ηφληζε απηφ πνπ ηνλ

εληππσζίαζε πεξηζζφηεξν απ' φια: πσο, παξ' φιν πνπ ηα greeklish ρξεζηκνπνηνχληαη επξέσο απφ ηνπο

Έιιελεο ρξήζηεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, δελ ππάξρεη έλα ζπγθεθξηκέλν θαη θαζνξηζκέλν

ιαηηλνειιεληθφ αιθάβεην, ην νπνίν λα αθνινπζείηαη πηζηά. «Οη ρξήζηεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ

κεηαγξάθνπλ ηα ειιεληθά αλάινγα κε ηελ ηδηνζπγθξαζία ηνπο, ρξεζηκνπνηψληαο ν θαζέλαο ην

πξνζσπηθφ ηνπ ιαηηλνειιεληθφ αιθάβεην, κε ζπλέπεηα άιινηε κεγαιχηεξε θη άιινηε κηθξφηεξε»,

ζεκεηψλεη.

11.2 Κηλδπλεύεη ε ειιεληθή γιώζζα από ηα greeklish;

Δθφζνλ ηα greeklish θεξδίδνπλ ζπλερψο έδαθνο ζην Γηαδίθηπν θαη ήδε θνηηεηέο θαη καζεηέο

ιφγσ ηεο ζπρλήο ρξήζεο ηνπο θάλνπλ γξακκαηηθά, ζπληαθηηθά θαη νξζνγξαθηθά ιάζε, θηλδπλεχεη ε

ειιεληθή γιψζζα απφ απηά;

«Γελ λνκίδσ φηη ππάξρνπλ θίλδπλνη γηα ηελ ειιεληθή γιψζζα απφ ηα greeklish», ππνζηεξίδεη ν

θ. άββαο Σζνραηδίδεο, θαζεγεηήο ζην Σκήκα Φηινινγίαο ζην Αξηζηνηέιεην Παλεπηζηήκην

Θεζζαινλίθεο θαη δηεπζπληήο ηνπ Σνκέα Γισζζνινγίαο. Γηεπθξηλίδεη, κάιηζηα, φηη ε ζέζε ηνπ Σνκέα

Γισζζνινγίαο γηα ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα είλαη ε αθφινπζε: «Οη γιψζζεο θηλδπλεχνπλ φηαλ ράλνπλ

ηνπο νκηιεηέο ηνπο. Αθνχ ηα greeklish δελ έρνπλ σο απνηέιεζκα ην λα ζηακαηήζνπλ απηνί πνπ ηα

ρξεζηκνπνηνχλ λα κηινχλ ειιεληθά, δελ θηλδπλεχεη ε ειιεληθή γιψζζα. Γειαδή νη γιψζζεο παχνπλ λα

ππάξρνπλ φηαλ δελ έρνπλ νκηιεηέο, άζρεηα απφ ην ηη γξαθηθφ ζχζηεκα ρξεζηκνπνηνχλ νη νκηιεηέο».

χκθσλα φκσο κε ηα επξήκαηα έξεπλαο ηνπ Παηδαγσγηθνχ Σκήκαηνο Νεπηαγσγψλ ηνπ

Παλεπηζηεκίνπ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο - ε νπνία δηελεξγήζεθε ηελ πεξαζκέλε ζρνιηθή ρξνληά ζε καζεηέο

φισλ ησλ βαζκίδσλ Γεπηεξνβάζκηαο Δθπαίδεπζεο ζε ζρνιεία ηεο Κνδάλεο θαη ζε θηινιφγνπο -

επηζεκαίλεηαη φηη ε ρξήζε ησλ greeklish έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ησλ νξζνγξαθηθψλ ιαζψλ ζηα

γξαπηά. Σα είδε ησλ ιαζψλ ησλ καζεηψλ εληνπίζηεθαλ θπξίσο ζηελ παξάιεηςε ηνληζκνχ ή ζεκείσλ

ζηίμεο θαη ζηε ρξήζε αγγιηθψλ ζεκείσλ ζηίμεο, ζην ζπλδπαζκφ ειιεληθψλ θαη ιαηηληθψλ γξακκάησλ

ζε κία ιέμε, ζηα νξζνγξαθηθά ιάζε (φπσο “ν” αληί γηα “σ”), ζηα θσλεηηθά ιάζε (ηδηαίηεξα ζηνπο

θζφγγνπο “ks” αληί γηα “μ”), θαζψο θαη ζηε ζχληκεζε ιέμεσλ (“tespa” αληί “ηέινο πάλησλ”, “tpt” αληί

γηα “ηίπνηα”).

Οη θηιφινγνη δήισζαλ φηη ζπλάληεζαλ ιέμεηο γξακκέλεο ζε greeklish ζε γξαπηά ηνπ ζρνιείνπ

ζε πνζνζηφ 64,3% θαη φηη παξαηεξήζεθαλ θαη κε αλακελφκελα ιάζε, φπσο αιιαγή ρξφλνπ ή

πξνζψπνπ ζηα ξήκαηα, αιιαγή πηψζεο ζηα νπζηαζηηθά, αληηθαηάζηαζε ιέμεο κε άιιε, ε νπνία είρε

εληειψο δηαθνξεηηθή ζεκαζία.

Γεκνθηιέζηεξνο ιφγνο ρξήζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηξφπνπ γξαθήο είλαη, ζχκθσλα κε ηνπο

καζεηέο, ε ζπλήζεηα ζε πνζνζηφ 83,9%. Αθνινπζνχλ: εμνηθνλφκεζε ρξφλνπ 75,8%, ρξήζηκν ή βνιηθφ

εξγαιείν 71,4%, απνθπγή νξζνγξαθηθψλ ιαζψλ 38,7% θαη ηάζε ηεο κφδαο 33,9%.

Κάπνηεο θνξέο ηα greeklish παίδνπλ ηνλ ξφιν ηεο ζηελνγξαθίαο, κηαο θαη ζηελ επνρή καο είλαη

ιίγνη εθείλνη πνπ ηε γλσξίδνπλ. πκβνινπνηείο φκσο ηα πξάγκαηα, γηαηί ζέιεηο λα ηα ζπκππθλψζεηο.

ηελ νπζία ινηπφλ, ηα greeklish απνηεινχλ ζπκπηεζηή ηεο γιψζζαο καο, εκπεξηέρνληαο σζηφζν κία

αζπίδα λα θξχβεηαη θαλείο γξακκαηηθά, γισζζηθά θαη εθθξαζηηθά, ιαλζάξνληαο ηαπηφρξνλα κία κφδα.

πλ φηη είλαη θαη βνιηθά, δηφηη εθηφο απφ κηα ζχληνκε επηθνηλσλία, ηα greeklish δελ βνεζνχλ ηε

γιψζζα ή ηνλ πνιηηηζκφ καο. Μεηψλνληαο ηηο ιέμεηο, κεηψλνπκε νπζηαζηηθά θαη ηνλ θφζκν καο, αθνχ

ηα φξηα ηεο γιψζζαο καο είλαη ηα φξηα ηνπ θφζκνπ καο.

12 ΝΟΜΗΚΑ ΚΑΗ ΖΘΗΚΑ ΕΖΣΖΜΑΣΑ

Ζ παξαβίαζε πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ, ε πνξλνγξαθία, ε ςεπδνπξνζσπία θαη ε πξνζθνξά

παξαλφκσλ πξντφλησλ είλαη θαηλφκελα ππαξθηά ζην Ίληεξλεη θαη ν πεξηνξηζκφο ηνπο είλαη ηδηαίηεξα

δχζθνινο. Γηα παξάδεηγκα, ε ιέμε "sex" παξακέλεη κία απφ ηηο πιένλ δεκνθηιείο ζηηο κεραλέο

αλαδήηεζεο. πρλά, ε αλεζπρία απηή, πνπ ζεσξείηαη απφ θάπνηνπο αβάζηκε, κπνξεί λα ππνζηεξηρζεί

απφ θάπνηα εγθιήκαηα ή απνηξφπαηεο θαηαζηάζεηο (ζπλήζσο πεξηπηψζεηο παηδεξαζηίαο θ.ά.).

Δπηπιένλ, ην Γηαδίθηπν είλαη κε ειεγρφκελν, κε ηελ έλλνηα φηη δελ ππάξρεη θάπνηα εληαία

θπβεξλεηηθή ή άιιε, αληίζηνηρε, αξρή, ε νπνία λα ειέγρεη ην πεξηερφκελφ ηνπ πξηλ απηφ δεκνζηεπζεί -

ζχκθσλα κε πνιινχο ρξήζηεο απηφ ζα απνηεινχζε ινγνθξηζία. πσο ραξαθηεξηζηηθά ιέγεηαη "ην

Γηαδίθηπν ειέγρεηαη απφ ηνπο ρξήζηεο ηνπ". Βεβαίσο, νη θξαηηθέο ππεξεζίεο θαη αζηπλνκίεο ζε θάζε

ρψξα, θαζψο θαη νη αληίζηνηρεο λνκνζεηηθέο ξπζκίζεηο, παξεκβαίλνπλ γηα ηελ αλαζηνιή ησλ

αμηφπνηλσλ πξάμεσλ πνπ δηαπξάηηνληαη κέζσ Γηαδηθηχνπ.

Δίλαη γεγνλφο φηη ην δηαδίθηπν απνηειεί ελ δπλάκεη κηα ζεκαληηθή πεγή θηλδχλσλ γηα ηελ

πξνζσπηθφηεηα, θαζψο ν ρξήζηεο ηνπ, ζπρλά θαιππηφκελνο απφ ηελ αλσλπκία, κπνξεί λα δηαζπείξεη

εηδήζεηο πνπ πξνζβάιινπλ ηελ πξνζσπηθφηεηα ηξίησλ.

Δίλαη αλακθίβνιν φηη φπνηνο κεηαδίδεη κηα είδεζε, δειαδή έλα γεγνλφο ηεο αληηθεηκεληθήο

πξαγκαηηθφηεηαο πνπ αθνξά ηελ θνηλσλία, δηαρεηξίδεηαη έλα δεκφζην αγαζφ. πλεπψο, ζα πξέπεη λα ην

θάλεη κε αίζζεκα επζχλεο, πξνθεηκέλνπ λα κελ πξνθαιέζεη ζχγρπζε, παληθφ, λα κελ ζίμεη αλαίηηα θαη

πέξαλ ηνπ κέηξνπ ππνιήςεηο αλζξψπσλ, λα κελ παξαβηάζεη θξαηηθά κπζηηθά.

Έλα απφ ηα πξφζθαηα δεηήκαηα πνπ έρνπλ αλαθχςεη είλαη ην είδνο ηεο επζχλεο ηνπ παξφρνπ

πξφζβαζεο ζην δηαδίθηπν. Απφ ηελ ζηηγκή πνπ ν πάξνρνο ιάβεη γλψζε ηνπ παξάλνκνπ πεξηερνκέλνπ

έρεη ππνρξέσζε λα απνζχξεη άκεζα ηηο πιεξνθνξίεο.

Δπηπιένλ ζηα ηζηνιφγηα βξίζθνπλ θαηαθχγην αξθεηά ζπρλά θαθφβνπια θαη ζπθνθαληηθά ζρφιηα

πνπ ζίγνπλ ηξίηα πξφζσπα θαιππηφκελα απφ ηελ αλσλπκία ησλ blogger. Δδψ δεκηνπξγείηαη έλα δήηεκα

γηα ην πφηε επηβάιιεηαη θαη πφηε επηηξέπεηαη ε δηαγξαθή ζρνιίσλ πνπ θηινμελνχληαη ζε blog ηδηαίηεξα

φηαλ απηά είλαη πξνζβιεηηθά γηα άηνκα πνπ είηε ζπκκεηέρνπλ ζηελ ζπδήηεζε (δεηψληαο ή φρη ηελ

δηαγξαθή ησλ ζρνιίσλ), είηε είλαη απφληα.

ηελ Διιάδα ν εληνπηζκφο ελφο blogger πξνυπνζέηεη άδεηα άξζεο ηνπ απφξξεηνπ ησλ

επηθνηλσληψλ ηνπ, θαζψο ε αλσλπκία ηνπ απνξξέεη θαη απφ ηελ πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ

δεδνκέλσλ.

Πξφβιεκα ππάξρεη επίζεο φηαλ δηαδίδεηαη κηα πιεξνθνξία ζε blog πνπ αθνξά ζηελ ηδησηηθή

θαη νηθνγελεηαθή δσή ελφο πξνζψπνπ, ρσξίο ηελ ζπγθαηάζεζή ηνπ θαη ρσξίο ην πξφζσπν απηφ λα

απνηειεί πξφζσπν ηεο δεκνζηφηεηαο εθ ηεο ηδηφηεηά ηνπ ή ιφγσ πεξηζηάζεσλ.

Άξαγε απαηηείηαη εηδηθή απζηεξφηεξε λνκνζεζία γηα ηα blog ή αξθνχλ νη ηζρχνπζεο δηαηάμεηο;

Γηα ην ζέκα, κε αθνξκή ηελ ππφζεζε ηνπ press.gr, ε ΔΖΔΑ (Έλσζε πληαθηψλ Ζκεξεζίσλ

Δθεκεξίδσλ Αζελψλ) ηνπνζεηήζεθε αξλεηηθά, ηζρπξηδφκελε φηη κηα απζηεξφηεξε λνκνζεζία ζα

πεξηνξίζεη ηελ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο, ελψ πξνηηκφηεξε είλαη ε απηνδέζκεπζε θαη ε ηήξεζε θαλφλσλ

δενληνινγίαο.

ηνλ αληίπνδα βξίζθεηαη ε άπνςε φηη ε αλσλπκία ησλ ηζηνινγηψλ αλνίγεη πεδίν γηα

αλππφζηαηεο θαη ζπθνθαληηθέο επηζέζεηο θαηά αηφκσλ πνπ ζπηιψλνληαη ρσξίο λα κπνξνχλ λα

αληηδξάζνπλ.

ε θάζε πεξίπησζε είλαη πξνθαλέο φηη ην δηαδίθηπν αληαλαθιά αιιά θαη δηακνξθψλεη ηελ

θνηλσληθή πξαγκαηηθφηεηα. Ζ ρξήζε ηνπ πξνυπνζέηεη ζπλερή εθπαίδεπζε ελψ ε νπνηαδήπνηε

λνκνζεηηθή ξχζκηζε ζα πξέπεη λα ζέβεηαη ηελ ηδηαηηεξφηεηα ηεο δηαδηθηπαθήο επηθνηλσλίαο θαζψο θαη

ην ζπληαγκαηηθφ πιαίζην πνπ θαηνρπξψλεη ηελ ειεπζεξία ηεο έθθξαζεο θαη ην απφξξεην ηεο

επηθνηλσλίαο.

12.1 Καηέβαζκα (Downloading) θαη Γηθαηώκαηα Πλεπκαηηθήο Ηδηνθηεζίαο

Σν θαηέβαζκα είλαη ε δηαδηθαζία ιήςεο δεδνκέλσλ απφ ην δηαδίθηπν θαη απνζήθεπζήο ηνπο ζην

ζθιεξφ δίζθν ηνπ ππνινγηζηή ζαο ή ζε άιιε ςεθηαθή ζπζθεπή. πρλά αλαθέξεηαη σο «αληηγξαθή

αξρείνπ». Σν θαηέβαζκα κνπζηθήο, βίληεν, παηρληδηψλ θαη ήρσλ θιήζεο είλαη ηδηαίηεξα δεκνθηιέο

κεηαμχ ησλ λέσλ.

Αλ πάξνπκε σο παξάδεηγκα ηε κνπζηθή, αληί λα αγνξάζεηε έλα CD κπνξείηε λα επηζθεθζείηε

έλαλ ηζηφηνπν ζαλ ην HMV ή ην iTunes θαη λα πεξηεγεζείηε ζην κνπζηθφ θαηάινγφ ηνπ. Καηφπηλ

πιεξψλεηε γηα λα θαηεβάζεηε κνπζηθά θνκκάηηα θαη άικπνπκ (σο αξρείν MP3 ή άιιε κνξθή), ψζηε

λα κπνξείηε λα η‟ αθνχζεηε ζηνλ ππνινγηζηή ζαο, ηε θνξεηή ζαο ζπζθεπή αλαπαξαγσγήο κνπζηθήο ή

ην θηλεηφ ζαο, ή λα ηα αληηγξάςεηε ζε CD εάλ απηφ επηηξέπεηαη απφ ηελ ππεξεζία. Νέεο ππεξεζίεο

πξνζθέξνπλ επίζεο κηα επξεία γθάκα κνπζηθήο, παηρληδηψλ θαη άιισλ πνπ κπνξείηε λα θαηεβάζεηε

γηα ην θηλεηφ, ηνλ πξνζσπηθφ ππνινγηζηή ή ην Mac ζαο.

Σν θαηέβαζκα είλαη δηαθνξεηηθφ απφ ηε ζπλερή ξνή (streaming), φπνπ αθνχηε κνπζηθή ζην

δηαδίθηπν (ζε ηζηνηφπνπο ζαλ ην Last.fm ή ην Spotify), αιιά δελ ηε ζψδεηε ζηηο δηθέο ζαο ζπζθεπέο

γηα κειινληηθή ρξήζε.

Οη λένη φιν θαη πεξηζζφηεξν έρνπλ πξφζβαζε ζε κνπζηθή, βίληεν, παηρλίδηα θαη άιιν

ζπλαξπαζηηθφ πεξηερφκελν ζε ηζηνηφπνπο «θαηεβάζκαηνο» θαη θνηλσληθήο δηθηχσζεο, δίθηπα

P2P θαη κνηξάδνληαη απηφ ην πεξηερφκελν. Οη λένη ζπρλά έιθνληαη απφ ην «δσξεάλ» πεξηερφκελν πνπ

πξνζθέξεηαη απφ δίθηπα δηακνηξαζκνχ αξρείσλ (sharing) ή P2P. Δδψ, νη ρξήζηεο θαηεβάδνπλ

ινγηζκηθφ P2P ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο ψζηε λα κπνξνχλ λα ζπλδεζνχλ ζε έλα δίθηπν θαη λα

αληαιιάζζνπλ κε άιινπο κνπζηθή ή άιια αξρεία.

ζνλ αθνξά ζηνπο ηζηνηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζαλ ην Bebo, ην Facebook θαη ην

MySpace, ζπλήζσο δελ ππάξρεη πξφβιεκα νη λένη λα παξαθνινπζνχλ βίληεν θαη λα αθνχλ ηξαγνχδηα.

Αλ φκσο αληηγξάςνπλ (θαηεβάζνπλ) πεξηερφκελν, φπσο έλα κνπζηθφ θνκκάηη, ζηνλ ππνινγηζηή ηνπο

ή ζ‟ άιιε ζπζθεπή, θαη ην κνηξαζηνχλ κε άιινπο ή ην ρξεζηκνπνηήζνπλ νη ίδηνη (γηα παξάδεηγκα, σο

κνπζηθή ππφθξνπζε ζ‟ έλα βίληεν πνπ θηηάρλνπλ), ζα κπνξνχζαλ λα ππάξμνπλ λνκηθέο ζπλέπεηεο.

Απηφ πνπ δελ γλσξίδνπλ φκσο είλαη φηη ε δηαλνκή ή ε αληηγξαθή πιηθνχ πνπ πξνζηαηεχεηαη απφ

δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο - φπσο κνπζηθψλ θνκκαηηψλ ή παηρληδηψλ - ρσξίο ηελ άδεηα ηνπ

δεκηνπξγνχ, είλαη παξάβαζε ηνπ λφκνπ πεξί πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο.

χκθσλα κε ηo Intellectual Property Office, ην βξεηαληθφ νξγαληζκφ πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο,

ηα δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο «πξνζηαηεχνπλ ηα γξαπηά, ζεαηξηθά, κνπζηθά θαη

θαιιηηερληθά έξγα, θαζψο θαη ηαηλίεο, θάζε κνξθή βηβιίνπ, ερνγξαθήζεηο θαη κεηαδφζεηο».

Πλεπκαηηθφ Γηθαίσκα ή Πλεπκαηηθή Ηδηνθηεζία απνθηά ν πλεπκαηηθφο δεκηνπξγφο πάλσ ζην

πξσηφηππν έξγν ηνπ, πνπ πεξηιακβάλεη: «πλεπκαηηθφ δεκηνχξγεκα ιφγνπ, ηέρλεο ή επηζηήκεο, πνπ

εθθξάδεηαη κε νπνηαδήπνηε κνξθή, ηδίσο ηα γξαπηά, ή πξνθνξηθά θείκελα, νη κνπζηθέο ζπλζέζεηο, κε

θείκελν ή ρσξίο, ηα ζεαηξηθά έξγα, κε κνπζηθή ή ρσξίο, νη ρνξνγξαθίεο θαη νη παληνκίκεο, ηα

νπηηθναθνπζηηθά έξγα, ηα έξγα ησλ εηθαζηηθψλ ηερλψλ, ζηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ηα ζρέδηα, ηα

έξγα δσγξαθηθήο θαη γιππηηθήο, ηα ραξαθηηθά έξγα θαη νη ιηζνγξαθίεο, ηα αξρηηεθηνληθά έξγα, νη

θσηνγξαθίεο, ηα έξγα ησλ εθαξκνζκέλσλ ηερλψλ, νη εηθνλνγξαθήζεηο, νη ράξηεο, ηα ηξηζδηάζηαηα

έξγα πνπ αλαθέξνληαη ζηε γεσγξαθία, ηελ ηνπνγξαθία, ηελ αξρηηεθηνληθή ή ηελ επηζηήκε».

«Δλψ ππάξρεη ηεξάζηηα πνζφηεηα πεξηερνκέλνπ ζηελ νπνία κπνξεί θάπνηνο λα έρεη δσξεάλ

πξφζβαζε ζην δηαδίθηπν, γηα πνιινχο δελ είλαη μεθάζαξν ηη κπνξεί λα απνθηεζεί λφκηκα». Μάιηζηα,

έξεπλεο ζηε Μεγάιε Βξεηαλία δείρλνπλ φηη δχν ζηνπο πέληε 12ρξνλνπο-15ρξνλνπο πηζηεχνπλ φηη ην

λα θαηεβάδεηο αληίγξαθα κνπζηθήο θαη ηαηληψλ δελ ζα έπξεπε λα είλαη παξάλνκν.

Οη εηαηξείεο κέζσλ, φπσο νη δηζθνγξαθηθέο θαη νη θαηαζθεπάζηξηεο παηρληδηψλ, παίξλνπλ πνιχ

ζηα ζνβαξά ηελ παξάβαζε ηνπ λφκνπ πεξί πλεπκαηηθψλ δηθαησκάησλ.

13 ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΟΗ ΚΗΝΓΤΝΟΗ

Ζ πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν ζήκεξα δελ είλαη αθίλδπλε, αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν ρξήζεο ησλ

ππεξεζηψλ ηνπ. Τπάξρνπλ θαθφβνπινη ρξήζηεο θαη αξθεηέο δπλαηφηεηεο πξφθιεζεο δεκηψλ ηφζν ζην

επίπεδν ηνπ ρξεζηκνπνηνχκελνπ ινγηζκηθνχ θαη πιηθνχ, φζν θαη ζε πξνζσπηθφ επίπεδν.

1. Πξόθιεζε δεκηώλ ζην ππνινγηζηηθό ζύζηεκα

Ο θχξηνο θίλδπλνο πξφθιεζεο δεκηψλ ζην ππνινγηζηηθφ ζχζηεκα ελφο αλχπνπηνπ ρξήζηε είλαη

ε κφιπλζε ηνπ ζπζηήκαηνο κε θάπνηνλ ηφ. Ηφο δελ είλαη ηίπνηα παξαπάλσ απφ έλαλ θψδηθα ν νπνίνο

αληηγξάθεη ηνλ εαπηφ ηνπ, ρσξίο λα ηνλ αληηιακβάλεηαη ν ρξήζηεο. Οη ηνί πξνζθνιιψληαη ζε αξρεία θαη

πξνγξάκκαηα πνπ δηαζέηεη ν ρξήζηεο ζηνλ ππνινγηζηή ηνπ θαη ζπλήζσο αθνινπζνχλ θάπνηα βήκαηα

ψζηε λα κελ είλαη αληηιεπηνί απφ ην ρξήζηε. Ζ κφιπλζε γίλεηαη φηαλ ν ρξήζηεο θαιείηαη λα ιάβεη

θάπνην αξρείν, θαηλνκεληθά αζψν, φπσο έλα θείκελν ή κηα θσηνγξαθία θαη, φηαλ δνθηκάζεη λα ην

ρξεζηκνπνηήζεη, ν ηφο αλαιακβάλεη δξάζε επηκνιχλνληαο ην ζχζηεκα θαη κπνξεί λα θαηαζηξέςεη

αξρεία ή θαη νιφθιεξν ην ζθιεξφ δίζθν ηνπ ζπζηήκαηνο. Άιιεο θνξέο είλαη δπλαηή ε απνζηνιή ηνχ

απεπζείαο απφ ηνλ ηζηνηφπν πνπ επηζθέπηεηαη ν ρξήζηεο, ρσξίο λα εκθαληζζεί θάπνηα έλδεημε ιήςεο

αξρείνπ. Ζ πεξίπησζε απηή εθκεηαιιεχεηαη θελά αζθαιείαο ζην ινγηζκηθφ ηνπ ρξήζηε (θπιινκεηξεηή

ή Λεηηνπξγηθφ ζχζηεκα).

Παξφκνηαο δξάζεο είλαη θαη έλα πξφγξακκα πνπ απνθαιείηαη worm (θαηά ιέμε κεηάθξαζε

ζθνπιήθη). Δίλαη παξφκνην ζε απνηέιεζκα κε ηνλ ηφ, αιιά, αληίζεηα απφ απηφλ, δελ απαηηεί ηελ

"πξνζθφιιεζή" ηνπ ζε έλα αξρείν, έρνληαο έηζη πεξηζζφηεξε απηνλνκία. H βιάβε πνπ πξνθαιεί ην

worm δελ είλαη ηφζν επξεία ζην ζχζηεκα, φζν ζην δίθηπν ζχλδεζεο, επεηδή θαηαλαιψλεη ζεκαληηθφ

εχξνο δψλεο (bandwidth).

Άιινο θίλδπλνο είλαη ν Γνχξεηνο Ίππνο, έλα πξφγξακκα πνπ μεγειά ην ρξήζηε ηνπ, ν νπνίνο

ρξεζηκνπνηψληαο ην λνκίδεη φηη εθηειεί θάπνηα εξγαζία, ελψ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα εθηειεί θάπνηα

άιιε, ζπλήζσο εγθαηάζηαζε άιισλ θαθφβνπισλ πξνγξακκάησλ. Αληίζεηα απφ ηνπο ηνχο, νη δνχξεηνη

ίππνη δελ επηκνιχλνπλ αξρεία.

Ο ππνινγηζηήο ζαο ζα κπνξνύζε λα κνιπλζεί εάλ:

Δπηζθέπηεζζε ηζηνηφπνπο ζθφπηκα ζρεδηαζκέλνπο γηα λα πξνζβάινπλ ηνλ ππνινγηζηή ζαο κε

θάπνηνλ ηξφπν, ή πεγαίλεηε ζε ηζηνηφπνπο πνπ ζα πεξηκέλαηε λα είλαη αμηφπηζηνη, αιιά πνπ

θάπνηνπο έρεη εηζβάιεη ζ‟ απηνχο θαη έρεη εηζάγεη θάπνηνλ θαθφβνπιν θψδηθα.

Έξρεζηε ζε επαθή κε αξρεία πξνζβεβιεκέλα απφ ηνχο. Ίζσο ζαο ζηάιζεθε ην αξρείν κε email ή

άκεζν κήλπκα, ή ην απνθηήζαηε άζειά ζαο σο κέξνο ελφο ηζηνηφπνπ δηακνηξαζκνχ αξρείσλ, γηα

παξάδεηγκα.

Δγθαζηζηάηε έλα πξφγξακκα πνπ πεξηέρεη δνχξεην ίππν.

Με ην πνπ ν ππνινγηζηήο ζαο κνιύλεηαη, ην θαθόβνπιν ινγηζκηθό ζα κπνξνύζε:

Να ζπιιέμεη πιεξνθνξίεο γηα εζάο, φπσο ηξαπεδηθά ζηνηρεία, νλφκαηα θαη θσδηθνχο πξφζβαζεο

ινγαξηαζκψλ. Απηφ ζπρλά γίλεηαη απφ ινγηζκηθφ ππνθινπήο ή κε παξαθνινχζεζε ηεο

πιεθηξνιφγεζεο, φπνπ θάπνηνο θαηαγξάθεη εμ απνζηάζεσο ηα πιήθηξα πνπ παηάηε ζην

πιεθηξνιφγην ηνπ ππνινγηζηή ζαο.

Να ρξεζηκνπνηήζεη ηνλ ππνινγηζηή ζαο γηα λα ζηείιεη θαθφβνπια κελχκαηα, φπσο spam, ζε

άιινπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ. Οη ράθεξ ρξεζηκνπνηνχλ ηεξάζηηα δίθηπα απφ κνιπζκέλνπο

ππνινγηζηέο, πνπ απνθαινχληαη δίθηπα ξνκπφη (ή ππνινγηζηψλ/πξνγξακκάησλ ξνκπφη/botnets),

γηα λα ζηέιλνπλ αλεπηζχκεηα κελχκαηα.

Να πεξηκέλεη εληνιέο απ‟ απηφλ πνπ ην ειέγρεη, κεηαηξέπνληαο ηνλ ππνινγηζηή ζαο ζε «δφκπη».

2. Πξόθιεζε δεκηώλ ζε πξνζσπηθά δεδνκέλα

ηελ θαηεγνξία απηή ππάγνληαη ηφζν νη δνχξεηνη ίππνη πνπ πξναλαθέξζεθαλ, φζν θαη

θαθφβνπια κελχκαηα ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Με ηνλ ηξφπν απηφ φρη κφλνλ είλαη δπλαηφ λα

πθαξπαγνχλ πξνζσπηθά δεδνκέλα θάπνηνπ ρξήζηε,

φπσο ν αξηζκφο ηαπηφηεηάο ηνπ ή ην ΑΦΜ ηνπ, φζν

θαη, πην ζεκαληηθφ, αξηζκνί πηζησηηθψλ θαξηψλ,

ινγαξηαζκψλ Σξαπέδεο θηι. Αλάινγε κέζνδνο

αθνινπζείηαη θαη απφ νξηζκέλνπο ηζηνηφπνπο, ζηνπο

νπνίνπο ν αλχπνπηνο ρξήζηεο θαηαρσξεί παξφκνηα

ζηνηρεία παξαγγέιλνληαο έλα πξντφλ, ην νπνίν φρη κφλν δε ζα ιάβεη πνηέ, αιιά ηα δεδνκέλα ηνπ

κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ απφ ηνπο δεκηνπξγνχο ηνπ ηζηνηφπνπ γηα λα πξαγκαηνπνηήζνπλ νη ίδηνη

αγνξέο, ρξεψλνληαο ηνλ "πειάηε" ηνπο. Ζ κέζνδνο πθαξπαγήο πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ κέζσ

ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ απνθαιείηαη "Phishing" (παξαθζνξά ηεο ιέμεο fishing = ςάξεκα). Αξθεηά

πξνγξάκκαηα πεξηήγεζεο (browsers) αλαγλσξίδνπλ ηνπο ηζηνηφπνπο ζηνπο νπνίνπο παξαπέκπνπλ ηα

παξαπιαλεηηθά κελχκαηα, σζηφζν απηφ δελ ζπκβαίλεη ζε πνζνζηφ 100%. Οη ρξήζηεο είλαη θαιφ λα

γλσξίδνπλ φηη θαλείο ρξεκαηνπηζησηηθφο θνξέαο δελ ρξεζηκνπνηεί ην Γηαδίθηπν γηα λα αλαλεψζεη

πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο, ελψ έλαο πξνζηαηεπκέλνο ηζηνηφπνο αξρίδεη πάληα κε ην πξφζεκα https

(secure, αζθαιήο).

χκθσλα κε έξεπλα ηεο GetSafeOnline ην

Φεβξνπάξην ηνπ 2009, ην 23% ησλ ρξεζηψλ ηνπ

δηαδηθηχνπ ζηε Μεγάιε Βξεηαλία είπαλ φηη νη ίδηνη

ή ζηελνί θίινη ηνπο ή κέιε ηεο νηθνγέλεηάο ηνπο

έπεζαλ ζχκαηα (ή γλψξηδαλ θάπνηνλ πνπ έπεζε

ζχκα) κηαο εθζηξαηείαο ειεθηξνληθνχ ςαξέκαηνο

θαηά ηνπο ηειεπηαίνπο 6 κήλεο.

Hacking είλαη ε ηθαλφηεηα λα κπνξεί θάπνηνο λα έρεη πξφζβαζε ζε έλαλ ππνινγηζηή, server ή

νπνηνδήπνηε site, ρσξίο ηελ άδεηα ηνπ ηδηνθηήηε ή δεκηνπξγνχ, κε ζθνπφ ηελ πιεξνθφξεζε γηα

ζπλήζσο απαγνξεπκέλα ή πξνζσπηθά ζέκαηα.

Πξνζερηηθνί πξέπεη λα είκαζηε θαη φηαλ ζπκκεηέρνπκε ζε νκάδεο ζπδεηήζεσλ (groups ή

listserves) ηνπ Γηαδηθηχνπ φπνπ είκαζηε κέιε θαη δίλνπκε πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ζε φια ηα κέιε ηεο

νκάδαο (π.ρ. δηεχζπλζε ηνπ ειεθηξνληθνχ καο ηαρπδξνκείνπ). Γελ απαγνξεχεηαη ζε κέινο λα πάξεη θαη

λα δηαλέκεη ηε δηεχζπλζή καο.

Γηα λα πξνζηαηέςεηε ην απφξξεηφ ζαο ζην δηαδίθηπν, ζε θηλεηά θη άιιεο ζπζθεπέο, πξέπεη λα

αλαινγηζηείηε ηη πιεξνθνξίεο απνθαιχπηεηε ζρεηηθά κε εζάο θαη πνηνο έρεη πξφζβαζε ζ‟ απηέο,

θαζψο ζα κπνξνχζαηε άζειά ζαο λα απνθαιχςεηε πάξα πνιιά πξνζσπηθά δεδνκέλα. Γηα παξάδεηγκα:

Πξνζσπηθά ζηνηρεία θαη θσηνγξαθίεο ζην πξνθίι ζαο ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζα κπνξνχζαλ

λα πέζνπλ ζε ιάζνο ρέξηα, έρνληαο πηζαλψο σο απνηέιεζκα ην δηαδηθηπαθφ εθθνβηζκφ ή ηε

δηαδηθηπαθή απνπιάλεζε.

Κάπνηνη απνζηνιείο ελνριεηηθψλ κελπκάησλ καδεχνπλ ειεθηξνληθέο δηεπζχλζεηο απφ ην

δηαδίθηπν, έηζη κπνξεί λα ιάβεηε ελνριεηηθή αιιεινγξαθία ή email «ειεθηξνληθνχ

ςαξέκαηνο», αλ δψζεηε ζε δεκφζηνπο ηζηνηφπνπο ηελ αιεζηλή ειεθηξνληθή δηεχζπλζή ζαο.

Ίζσο λα λνκίδεηε φηη είζηε αλψλπκνη φηαλ βξίζθεζηε ζην δηαδίθηπν ή ην θηλεηφ ζαο, θαη λα

ζπκπεξηθέξεζηε αιιηψηηθα απ‟ φ,ηη ζα θεξφζαζηαε ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν (π.ρ. αζθψληαο

δηαδηθηπαθφ εθθνβηζκφ ζε άιινπο ή θαηεβάδνληαο παξάλνκα κνπζηθή), αιιά ζηελ

πξαγκαηηθφηεηα κπνξεί λα εληνπηζηείηε απφ ηε κνλαδηθή ζαο δηεχζπλζε δηαδηθηπαθνχ

πξσηνθφιινπ ή ηνλ αξηζκφ ηνπ θηλεηνχ ζαο.

εκαληηθφ είλαη λα γλσξίδνπκε φηη θαηά ηελ πινήγεζή καο ζην Γηαδίθηπν κε ρξήζε

νπνηνπδήπνηε θπιινκεηξεηή αθήλνπκε ίρλε. ηαλ απιά θνηηάδνπκε πιεξνθνξίεο ζην Γηαδίθηπν πνιχ

πηζαλφλ ν θπιινκεηξεηήο καο λα δίλεη ηνλ αξηζκφ ηνπ ππνινγηζηή θαη ηηο ζειίδεο πνπ επηζθεθζήθακε

ζηνλ πάξνρν Γηαδηθηχνπ. Αλ ν θπιινκεηξεηήο ρεηξίδεηαη θαη ην ειεθηξνληθφ καο ηαρπδξνκείν, ηφηε

πνιχ πηζαλφλ λα παξέρεη ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε θαη ην ηειέθσλφ καο.

χκθσλα κε ηελ Ofcom, πάλσ απφ ηνπο κηζνχο (54%) ησλ 11ρξνλσλ-16ρξνλσλ ζηε Μεγάιε

Βξεηαλία ιέλε φηη νη λένη ρξεηάδνληαη ζπκβνπιέο γηα ην πψο λα δηαηεξνχλ ηα πξνζσπηθά ηνπο

δεδνκέλα απφξξεηα ζην δηαδίθηπν.

Πνιινί πάξνρνη ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ, θηλεηήο ηειεθσλίαο, θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη παηρληδηψλ

αλαγλσξίδνπλ φηη ην απφξξεην είλαη κηα έγλνηα γηα ηνπο ρξήζηεο ηνπ, ηδηαίηεξα γηα ηα παηδηά θαη ηνπο

εθήβνπο. Παξέρνπλ ελζσκαησκέλα ραξαθηεξηζηηθά απνξξήηνπ, φπσο ηε δπλαηφηεηα λα επηιέγνπλ

πνηνο ζα βιέπεη ην πξνθίι ηνπο ηεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο ή λα απνθιείνπλ ηα email απφ

ζπγθεθξηκέλνπο αλζξψπνπο.

3. Με «παξαθνινπζεί» θαλείο;

Έρεηο θαηαιάβεη πφζν ζπρλά ηα πξνζσπηθά ζνπ δεδνκέλα απνηεινχλ αληηθείκελν επεμεξγαζίαο;

θέςνπ κηα κέξα ζηε δσή ζνπ... Δίλαη θαιφ λα γλσξίδεηο πφζν ζπρλά αθήλεηο «ίρλε» γχξσ ζνπ... Ίζσο

θάπνηεο θνξέο λα κελ ην ζέιεηο...

7:15 Γηαβάδεηο ην e-mail ζνπ – ν πάξνρνο ειεθηξνληθψλ επηθνηλσληψλ θαηαγξάθεη ηελ ψξα πνπ κπήθεο

ζην ινγαξηαζκφ ζνπ, ηνλ απνζηνιέα ηνπ κελχκαηφο ζνπ, θαζψο θαη ηελ ψξα πνπ ζνπ έζηεηιε ην

κήλπκα.Μάζε πεξηζζφηεξα

7:30 «Καηεβάδεηο» έλα ηξαγνχδη ζην iPod – ε εηαηξεία πνπ ζνπ πνπιάεη ην ηξαγνχδη θαηαγξάθεη ην e-

mail ζνπ θαη ηηο κνπζηθέο ζνπ πξνηηκήζεηο.

7:50 Ζ κεηέξα ζνπ ζε πάεη κε ην απηνθίλεην ζην ζρνιείν – ην απηνθίλεην δηαζέηεη ζπζθεπή GPS πνπ

θαηαγξάθεη ηε δηαδξνκή ζαο απφ ην ζπίηη ζην ζρνιείν. ε θάπνηα ζεκεία ηεο δηαδξνκήο ππάξρνπλ

θάκεξεο ξχζκηζεο ηεο θπθινθνξίαο θαη ειέγρνπ παξαβηάζεσλ ηνπ Κψδηθα Οδηθήο Κπθινθνξίαο.

10:10 Μπαίλεηο ζηελ ηάμε – ζην απνπζηνιφγην ηνπ ηκήκαηφο ζνπ θαηαγξάθνληαη νη απφληεο γηα θάζε

δηδαθηηθή ψξα. Ο ζρνιηθφο ζνπ θάθεινο πεξηιακβάλεη ηνπο βαζκνχο θαη ηηο αμηνινγήζεηο πνπ ζε

αθνξνχλ.

12:00 Ο θνιιεηφο ζνπ ζε ηξαβάεη κηα θσηνγξαθία κε ην θηλεηφ – ε θσηνγξαθία είλαη αζηεία θαη ιέεη

πσο κπνξεί αξγφηεξα λα ηελ αλεβάζεη ζην Facebook.

15:00 εξθάξεηο ζην δηαδίθηπν απφ ην ζπίηη – ν θπιινκεηξεηήο (browser) πνπ ρξεζηκνπνηείο

θαηαγξάθεη ηηο ζειίδεο πνπ επηζθέπηεζαη. Κάπνηεο ζειίδεο εγθαζηζηνχλ ζηνλ ππνινγηζηή ζνπ κηθξά

αξρεία (cookies) ψζηε λα κπνξνχλ λα ζε αλαγλσξίδνπλ φηαλ ζα ηηο μαλαεπηζθεπηείο.Μάζε

πεξηζζφηεξα.

15:15 Κιηθάξεηο κηα δηαθήκηζε πνπ έρεη ελδηαθέξνλ – ε δηαθεκηζηηθή εηαηξεία θαηαγξάθεη ηηο

πξνηηκήζεηο ζνπ ψζηε λα κπνξεί λα ζνπ ζηέιλεη πξνζθνξέο γηα πξντφληα πνπ ζε ελδηαθέξνπλ.

15:30 ηέιλεηο κηα ειεθηξνληθή θάξηα ζε έλαλ θίιν πνπ έρεη γελέζιηα – γηα ηελ απνζηνιή ηεο θάξηαο

πξέπεη λα ζπκπιεξψζεηο κηα θφξκα κε δηάθνξα πξνζσπηθά ζνπ ζηνηρεία θαη ην email ζνπ.

16:00 Φάρλεηο ζηνηρεία γηα ηελ έθζεζε πνπ πξέπεη λα παξαδψζεηο αχξην – ζην Google θαηαγξάθνληαη

φιεο νη αλαδεηήζεηο πνπ πξαγκαηνπνηείο, καδί κε ηελ ρξνληθή ζηηγκή ηεο αλαδήηεζεο θαη ηε δηεχζπλζε

δηθηχνπ (ΗΡ) κε ηελ νπνία ν ππνινγηζηήο ζνπ ζπλδέεηαη, κέζσ ηνπ παξφρνπ, ζην δηαδίθηπν. Μάζε

πεξηζζφηεξα.

18:00 Πεγαίλεηο ζην γπκλαζηήξην – ζηελ είζνδν ππάξρεη θάκεξα πνπ θαηαγξάθεη φζνπο κπαίλνπλ θαη

βγαίλνπλ. ηελ ππνδνρή «πεξλάο» ηελ θάξηα κέινπο ζνπ απφ ην εηδηθφ κεράλεκα πνπ ηελ ζθαλάξεη θαη

εκθαλίδεη ηα ζηνηρεία ζνπ ζηελ νζφλε.

19:00 Αθνχο ηα θσλεηηθά ζνπ κελχκαηα ζην θηλεηφ – ην ηειέθσλν ζνπ θαηαγξάθεη φινπο φζνπο ζε

θάιεζαλ, ηνπο αξηζκνχο ηειεθψλνπ ηνπο θαη ηηο ψξεο θιήζεο.

22:00 Μπαίλεηο ζην Facebook – δηαβάδεηο ηη έθαλαλ ζήκεξα νη θίινη ζνπ θαη γξάθεηο ηα δηθά ζνπ λέα.

Βιέπεηο φηη έρεηο γίλεη tagged ζηελ ζεκεξηλή θσηνγξαθία πνπ αλέβαζε ν θνιιεηφο ζνπ θαη θάπνηνη

έρνπλ ήδε βάιεη ζρφιηα. Γέρεζαη λα θάλεηο «θίινπο» δχν λέα άηνκα, παξφιν πνπ ην έλα δελ ην μέξεηο

πνιχ θαιά.

4. Τπνθινπή ηαπηόηεηαο

Τπνθινπή ηαπηφηεηαο είλαη φηαλ θάπνηνο παίξλεη ηα πξνζσπηθά ζαο

δεδνκέλα θαη παξηζηάλεη φηη είλαη εζείο γηα πξνζσπηθφ (ζπρλά νηθνλνκηθφ)

θέξδνο.

θνπφο φζσλ επηρεηξνχλ θινπή ηαπηφηεηαο κπνξεί λα είλαη ε

νηθνλνκηθή εμαπάηεζε αιιά θαη ν εμεπηειηζκφο ή ε δηάδνζε θεκψλ γηα έλα

άηνκν ζην δηαδηθηπαθφ ηνπ πεξηβάιινλ.

Δγθιεκαηίεο θιέβνπλ ηελ ηαπηφηεηά ζαο γηα λ‟ αλνίμνπλ,

παξαδείγκαηνο ράξε, ηξαπεδηθνχο ινγαξηαζκνχο ή γηα λα πάξνπλ πηζησηηθέο

θάξηεο, δηαβαηήξηα, ζπκβφιαηα θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη άιια έγγξαθα ζην φλνκά ζαο.

Δθηφο απφ ην λα βξίζθνπλ πξνζσπηθά δεδνκέλα ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν (παίξλνληαο γηα

παξάδεηγκα έγγξαθα απφ ηα ζθνππίδηα ζαο ή θιέβνληαο ηελ αιιεινγξαθία, ην πνξηνθφιη ή ην

ηζαληάθη ζαο), εγθιεκαηίεο ρξεζηκνπνηνχλ φιν θαη πην πνιχ ηελ ηερλνινγία γηα λα θάλνπλ

επθνιφηεξε ηελ ππνθινπή ηαπηφηεηαο.

ηέιλνπλ email πνπ ηζρπξίδνληαη πσο είλαη απφ ηελ ηξάπεδά ζαο θαη ζαο δεηνχλ λα

επηβεβαηψζεηε ηα ζηνηρεία ηνπ ινγαξηαζκνχ ζαο θαη ηνλ θσδηθφ πξφζβαζήο ζαο· ζηήλνπλ

παξαπιαλεηηθνχο ηζηνηφπνπο θαη επηιέγνπλ, σο ζηφρν ηνπο, ρξήζηεο θηλεηνχ πνπ έρνπλ Bluetooth ζην

ηειέθσλφ ηνπο.

Μηα έξεπλα ην 2010 απφ ηνλ Get Safe Online απνθάιπςε φηη ε ξαγδαία αχμεζε ησλ «έμππλσλ»

ηειεθψλσλ (smartphones) θάλεη ηνπο αλζξψπνπο επάισηνπο, κε ην 67% απηψλ πνπ έρνπλ πξφζβαζε

ζην δηαδίθηπν απφ ην θηλεηφ ηνπο λα κελ ρξεζηκνπνηεί θσδηθφ πξφζβαζεο ή αξηζκφ PIN. Σα

«έμππλα» ηειέθσλα (smartphones) ζα πξέπεη λα αληηκεησπίδνληαη σο κίλη θνξεηφο ππνινγηζηήο. Αλ

ζαο θιέςνπλ ην θηλεηφ, ν θιέθηεο ίζσο έρεη πξφζβαζε ζηα email ζαο, ην πξνθίι ζαο θνηλσληθήο

δηθηχσζεο ή αθφκα θαη ην δηαδηθηπαθφ ηξαπεδηθφ ινγαξηαζκφ ζαο.

Ζ ππνθινπή ηαπηφηεηαο απμάλεηαη ζηε Μεγάιε

Βξεηαλία, κε ηελ θπβέξλεζε λα ππνινγίδεη φηη γηα ην 2008 ε

πιαζηνπξνζσπία (identity fraud) θφζηηζε ζηε βξεηαληθή

νηθνλνκία 1,2 δηζεθαηνκκχξην ιίξεο εηεζίσο.

Ίζσο πηζηεχεηε φηη ε ππνθινπή ηαπηφηεηαο είλαη δήηεκα

πνπ αθνξά πεξηζζφηεξν ηνπο ελήιηθεο παξά ηα παηδηά. κσο

νη λένη κπνξνχλ επίζεο λα πέζνπλ ζχκαηα ππνθινπήο

ηαπηφηεηαο, πνπ ζα κπνξνχζε λα πεξάζεη απαξαηήξεηε γηα

πνιιά ρξφληα, σζφηνπ ζειήζνπλ λ‟ αλνίμνπλ ηνλ ηξαπεδηθφ ηνπο ινγαξηαζκφ ή λα πάξνπλ θνηηεηηθφ

δάλεην, γηα παξάδεηγκα.

Γηα ηελ αθξίβεηα, κηα έξεπλα πνπ εθπνλήζεθε ζηηο

αξρέο ηνπ 2010 απνθάιπςε πσο νη 16ρξνλνη-24ρξνλνη

θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν λα πέζνπλ ζχκαηα δηαδηθηπαθήο

απάηεο, απ‟ φ,ηη νπνηαδήπνηε άιιε ειηθηαθή νκάδα ζηε

Μεγάιε Βξεηαλία, θαζψο είλαη πην πηζαλφ λα θάλνπλ ηηο

αγνξέο ηνπο, αιιά θαη νηηδήπνηε άιιν, ζην

δηαδίθηπν. Δπίζεο ζε έξεπλα ηνπ 2010 γηα ηνπο εθήβνπο ζηε

Μεγάιε Βξεηαλία, απνθάιπςε φηη ν 1 ζηνπο 4 έρεη

απνπεηξαζεί λα κπεη ζηνπο ινγαξηαζκνχο ζην Facebook ησλ

θίισλ ηνπ, σο επί ην πιείζηνλ γη‟ αζηείν.

Οη κηθξφηεξεο ειηθίαο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη ηδηαίηεξα επάισηνη, θαζψο ίζσο είλαη πην

εχπηζηνη απέλαληη ζε αγλψζηνπο. Δπηπιένλ δελ ζπλεηδεηνπνηνχλ πψο θάπνηνο ζα κπνξνχζε λα

ρξεζηκνπνηήζεη θαθφβνπια ηα πξνζσπηθά ηνπο δεδνκέλα. Έηζη είλαη ζεκαληηθφ φιε ε νηθνγέλεηά ζαο

λα θαηαιάβεη πψο ζα ειαρηζηνπνηήζεη ηνπο θηλδχλνπο ηεο ππνθινπήο ηαπηφηεηαο.

Μεξηθέο ζπκβνπιέο γηα λα πξνζηαηέςεηε ηελ ειεθηξνληθή ζαο «ηαπηφηεηα» :

Πξέπεη λα ζπλεηδεηνπνηήζνπκε πφζν ζεκαληηθφ είλαη λα θξαηάκε θξπθά ηα πξνζσπηθά καο

δεδνκέλα, φπσο ην φλνκα, ε δηεχζπλζε, ν αξηζκφο ηειεθψλνπ θαη ε εκεξνκελία γέλλεζεο,

αιιά θαη νη αξηζκνί ηξαπεδηθνχ ινγαξηαζκνχ θαη δηαβαηεξίνπ, νη θσδηθνί πξφζβαζεο ζηνλ

ππνινγηζηή θαη ην δηαδίθηπν.

Υξεζηκνπνηείζηε ηζρπξνχο θσδηθνχο πξφζβαζεο (έλα ζπλδπαζκφ γξακκάησλ, ζπκβφισλ

θαη ςεθίσλ) ζηνλ ππνινγηζηή θαη ζ‟ νπνηνπζδήπνηε ηζηνηφπνπο.

Μελ αλνίγεηε ζπλεκκέλα ζε email, εθηφο αλ γλσξίδεηε πνηνο ηα έζηεηιε θαη λα θαηεβάδεηε

πεξηερφκελν κφλνλ απφ αμηφπηζηνπο θαη αζθαιείο ηζηνηφπνπο.

Σέινο αλ πέζεηε ζχκα ππνθινπήο ηαπηφηεηαο, αλαθέξεηέ ην ζηελ αζηπλνκία.

5. Ση είλαη ην Phishing

Σν phishing είλαη κηα κέζνδνο ππνθινπήο πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ αμηνπνηήζηκσλ γηα κε

εμνπζηνδνηεκέλεο/παξάλνκεο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο ζην Γηαδίθηπν. Σν ηδηφηππν απηφ "ςάξεκα"

επηρεηξείηαη φιν θαη ζπρλφηεξα κε ηε ρξήζε ζπλδπαζκνχ spam mail θαη "πιαζηψλ" ηζηνζειίδσλ, πνπ

κηκνχληαη φζν πεηζηηθφηεξα κπνξνχλ ηα αληίζηνηρα ησλ λφκηκσλ επηρεηξήζεσλ/ρξεκαηνπηζησηηθψλ

νξγαληζκψλ.

πσο ην ίδην ην φλνκά ηνπ ππνλνεί -παξαιιαγή ηνπ αγγιηθνχ «fishing» (ςάξεκα), ην phishing

αλαθέξεηαη ζηελ πξνζπάζεηα απφζπαζεο πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ ρξεζηκνπνηψληαο

σο δόισκα θάπνην ςεχηηθν πξφζρεκα. Οη απάηεο ςαξέκαηνο κπνξεί επίζεο λα γίλνπλ θαη

απηνπξνζψπσο ή κέζσ ηειεθψλνπ. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε, ζε αληίζεζε κε ηα θνηλά phishing e-

mails, δελ ππάξρεη δηεχζπλζε ή URL γηα λα απαληήζεη θαλείο, αιιά έλα ηειεθσληθφ λνχκεξν, φπνπ

πξέπεη ν παξαιήπηεο λα ηειεθσλήζεη θαη λα παξάζρεη ηηο δεηνχκελεο πιεξνθνξίεο. Καιψληαο ην

λνχκεξν απηφ, ηνπο ρξήζηεο θαισζνξίδεη ζπλήζσο έλα ερνγξαθεκέλν κήλπκα, ην νπνίν ηνπο

θαζνδεγεί ζηελ ζπλέρεηα ζηελ παξαρψξεζε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο ζηνηρείσλ.

Ο αξηζκφο θαη ε "πνηφηεηα" ησλ κελπκάησλ phishing πνπ απνζηέιινληαη ζε θαηαλαισηέο θαη

επηρεηξήζεηο απμάλνληαη γεσκεηξηθά. Παξφηη ε ειεθηξνληθή ηξαπεδηθή (e-banking) θαη ην

ειεθηξνληθφ εκπφξην ζεσξνχληαη εμαηξεηηθά αζθαιή, ζα πξέπεη λα είζηε ηδηαίηεξα πξνζεθηηθνί φζνλ

αθνξά ζηηο πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο πνπ δίλεηε, θαη θπξίσο ζε πνηνπο ηηο δίλεηε. Σν Anti-Phishing

Working Group [APWG] έρεη δεκνζηεχζεη κηα ζεηξά απφ ζπκβνπιέο πξνο ηνπο Ακεξηθαλνχο

θαηαλαισηέο, νη νπνίεο έρνπλ γεληθφηεξε ηζρχ, αλ ιεθζεί ππφςε φηη ε Διιάδα, θαη γεληθφηεξα ε ΔΔ,

αθνινπζνχλ ζπλήζσο ζε λνκηθφ επίπεδν θαη ζην επίπεδν ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ηηο ΖΠΑ:

1. Να είζηε γεληθά θαρχπνπηνη έλαληη νπνηνπδήπνηε κελχκαηνο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ πνπ

ζαο δεηά αμηνπνηήζηκεο πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο επαίζζεηνπ νηθνλνκηθνχ ραξαθηήξα, εθηφο

εάλ είλαη ςεθηαθά ππνγεγξακκέλν. Αθφκε θαη ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε, αλ δελ είζηε βέβαηνη,

επηθνηλσλήζηε κε ηνλ απνζηνιέα ηνπ ηειεθσληθά, γηα λα επηβεβαηψζεηε φηη δελ πξφθεηηαη γηα

πεξίπησζε απάηεο ή spoofing.

2. Σα κελχκαηα ησλ phishers ζπλήζσο πεξηέρνπλ πιεξνθνξίεο γηα θάπνην πξφβιεκα ή γηα

θάπνηα "επθαηξία" ζηελ νπνία ηα επίδνμα ζχκαηα "πξέπεη λα απαληήζνπλ άκεζα", είηε γηα λα

απνθαηαζηαζεί ην πξφβιεκα είηε γηα λα αδξάμνπλ ηελ επθαηξία. Φπζηθά, πξφθεηηαη γηα

δφισκα.

3. πλήζσο δεηνχλ πιεξνθνξίεο φπσο ην λνκα Υξήζηε (username), ν Κσδηθφο Πξφζβαζεο

(password), Κσδηθφ έθδνζεο πηζηνπνηεηηθψλ γηα νπνηαδήπνηε ππεξεζία, αξηζκνχο πηζησηηθψλ

θαξηψλ (αξηζκφο, εκεξνκελία ιήμεο θαη CVV), αξηζκνχο θνηλσληθήο αζθάιηζεο ή ηαπηφηεηαο

ή δηαβαηεξίνπ θ.ν.θ. Σα ζηνηρεία απηά ηνπο δηεπθνιχλνπλ λα πξνρσξήζνπλ ζε

πιαζηνπξνζσπία θαη άιιεο απάηεο.

4. Με ρξεζηκνπνηείηε ηνπο ζπλδέζκνπο (links) πνπ βξίζθνληαη ζε έλα κήλπκα ειεθηξνληθνχ

ηαρπδξνκείνπ γηα λα κεηαθεξζείηε ζε κηα ζειίδα ηνπ web, αλ ππνπηεχεζηε φηη ην κήλπκα απηφ

κπνξεί λα κελ είλαη απζεληηθφ. Τπάξρνπλ απηφκαηα scripts πνπ ζπιιέγνπλ πξνζσπηθά

ζηνηρεία. Δπίζεο, απνθεχγεηε λα επηζθέπηεζηε ηέηνηεο ζειίδεο ρξεζηκνπνηψληαο ηνλ Internet

Explorer, θαζψο είλαη πην επάισηνο ζε πηζαλφ URL spoofing.

5. Καιέζηε ηελ εηαηξία πνπ παξνπζηάδεηαη σο απνζηνιέαο ή επηζθεθζείηε ηελ θεληξηθή ηεο

ζειίδα γηα λα δηαζηαπξψζεηε φηη πξάγκαηη απηή ζαο έζηεηιε ην κήλπκα θαη φηη απηή ζαο δεηά

ζηνηρεία. ε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε, κε ζηείιεηε θαλέλα ζηνηρείν.

6. Απνθχγεηε λα ζπκπιεξψλεηε θφξκεο κε επαίζζεηα νηθνλνκηθά ζηνηρεία θαη λα ηηο

απνζηέιιεηε κέζσ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ ρσξίο λα είλαη θξππηνγξαθεκέλεο. Πέξαλ ηνπ

θηλδχλνπ απάηεο, ιφγσ ηνπ ηξφπνπ απνζηνιήο ησλ κελπκάησλ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ

γεληθά (απνζεθεχνληαη ζε πνιινχο servers ζηελ πνξεία) ππάξρεη πάληνηε ην ξίζθν ππνθινπήο

ησλ ζηνηρείσλ απηψλ.

7. Να δίλεηε πιεξνθνξίεο φπσο ν αξηζκφο ηεο πηζησηηθήο ζαο θάξηαο ή ζηνηρεία ινγαξηαζκψλ

ζαο κέζσ αζθαινχο ζχλδεζεο ζην web ή κέζσ ηειεθψλνπ - ζηελ ηειεπηαία πεξίπησζε,

θαιχηεξα λα έρεηε θάλεη εζείο ην ηειεθψλεκα ή λα γλσξίδεηε κε επαιεζεχζηκν ηξφπν φηη

δίλεηε ηηο πιεξνθνξίεο ζην πξφζσπν πνπ πξέπεη.

8. Δμαθξηβψζηε θαη δηαζθαιίζηε φηη ρξεζηκνπνηείηε αζθαιή ζχλδεζε web φηαλ δίλεηε ηέηνηεο

επαίζζεηεο πιεξνθνξίεο. Πξνζέμηε ηελ ειεθηξνληθή δηεχζπλζε ζηελ νπνία βξίζθεζηε: ζα

πξέπεη λα αξρίδεη κε "https://" αληί γηα ην απιφ "http://". ηελ πξψηε πεξίπησζε επηζεκαίλεηαη

φηη ρξεζηκνπνηείηε ηελ αζθαιή έθδνζε ηνπ πξσηνθφιινπ κεηάδνζεο ππεξθεηκέλνπ (secure

http).

9. Τπάξρνπλ εθαξκνγέο φπσο κπάξεο εξγαιείσλ (toolbars) πνπ ελζσκαηψλνληαη ζηνπο

θπιινκεηξεηέο ηζηνζειίδσλ (browsers), εηδηθά ζρεδηαζκέλεο γηα ηελ πξνζηαζία ζαο απφ

απφπεηξεο απάηεο.

10. Να ειέγρεηε ζπρλά ηνπο online ινγαξηαζκνχο ζαο. Να ειέγρεηε επίζεο πξνζεθηηθά ηελ θίλεζή

ηνπο θαη θάζε ζπλαιιαγή μερσξηζηά, ψζηε λα είζηε βέβαηνη φηη εγθξίλεηε φ,ηη έρεη ρξεσζεί.

11. Διέγμηε φηη ν browser πνπ ρξεζηκνπνηείηε είλαη φζν αζθαιήο γίλεηαη. Αλ ρξεζηκνπνηείηε ηνλ

Internet Explorer (πνπ είλαη γεληθά πην επάισηνο) γηα online ζπλαιιαγέο, επηζθεθζείηε ηε

δηεχζπλζε http://www.microsoft.com/security/, φπνπ ζα βξείηε κεηαμχ άιισλ εηδηθά patches

(κηθξέο ζπκπιεξσκαηηθέο εθαξκνγέο) γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ phishing.

6. Αλάξκνζην θαη επηβιαβέο πεξηερόκελν

πσο κπνξεί λα ππάξρεη αλάξκνζην πεξηερφκελν ζε έλα ζπγθεθξηκέλν

ηειενπηηθφ πξφγξακκα ή κηα ηαηλία, ή ζε έλα ζπγθεθξηκέλν πεξηνδηθφ,

επεηδή πξννξίδνληαη γηα ελήιηθεο, θαηά ηνλ ίδην ηξφπν κπνξεί λα ππάξρεη

ζην δηαδίθηπν, ην θηλεηφ ή κηα θνλζφια παηρληδηψλ.

ε απηά κπνξεί λα πεξηιακβάλνληαη βίαηεο ή πνξλνγξαθηθέο

εηθφλεο, ηζηφηνπνη ηπρεξψλ παηρληδηψλ, chatrooms ρσξίο επίβιεςε απφ

ελήιηθν (κε ειεγρφκελα) ή ηζηνηφπνη δηακνηξαζκνχ βίληεν (video-

sharing) θαη θφξνπκ (forum) πνπ ελζαξξχλνπλ ηελ αληηθνηλσληθή ή

επηθίλδπλε ζπκπεξηθνξά, φπσο ηελ θαηάρξεζε νπζηψλ ή ην βαλδαιηζκφ.

Σν ελ ιφγσ πεξηερφκελν ίζσο δελ είλαη παξάλνκν, αιιά ζα κπνξνχζε λα είλαη αλεζπρεηηθφ, ελνριεηηθφ

ή απιψο αθαηάιιειν.

Ίζσο πέζεηε άζειά ζαο πάλσ ζε αθαηάιιειν ή αλεζπρεηηθφ πεξηερφκελν, κέζσ κηαο κεραλήο

αλαδήηεζεο ή επηιέγνληαο έλα ζχλδεζκν ή έλα αλαδπφκελν παξάζπξν, ή πιεθηξνινγψληαο ιάζνο κηα

δηεχζπλζε ηζηνηφπνπ.

χκθσλα κε ην πξφγξακκα EU Kids Online: «Τπάξρνπλ δηαθνξέο ζηνπο θηλδχλνπο, αλάινγα κε

ην θχιν: Σα αγφξηα είλαη πην πηζαλφ λα αλαδεηήζνπλ πξνζβιεηηθφ ή βίαην πεξηερφκελν, λα έρνπλ

πξφζβαζε ζε πνξλνγξαθηθφ πεξηερφκελν ή λα ηνπο ζηαινχλ ζχλδεζκνη κε πνξλνγξαθηθνχο ηζηνηφπνπο·

ηα θνξίηζηα, απφ ηελ άιιε, δείρλεη πην πηζαλφ λα αλαζηαησζνχλ απφ πξνζβιεηηθφ, βίαην θαη

πνξλνγξαθηθφ πιηθφ».

Πνιινί απφ ηνπο θχξηνπο παξφρνπο ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ, θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη παηρληδηψλ

παξέρνπλ Γνληθνχο Διέγρνπο θαη Αζθαιή Αλαδήηεζε, βνεζψληαο ζαο λα απνθιείζεηε ηελ πξφζβαζε

ησλ ρξεζηψλ κηθξφηεξεο ειηθίαο ζε πεξηερφκελν ραξαθηεξηζκέλν σο θαηάιιειν γηα άηνκα άλσ ησλ 18

εηψλ.

Δπηπιένλ, νη θχξηεο ππεξεζίεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, φπσο ην Facebook, θαη ππεξεζίεο θηλεηήο

ηειεθσλίαο ζαλ ην Vodafone 360, έρνπλ θψδηθα ζπκπεξηθνξάο θαη Οδεγίεο γηα ηελ Κνηλφηεηα, πνπ δελ

επηηξέπνπλ ζηα κέιε ηνπο λα αλαξηνχλ αλάξκνζην πεξηερφκελν, φπσο άζεκλεο εηθφλεο ή πξνζβιεηηθά

κελχκαηα. Απηνί νη ηζηφηνπνη ζα θάλνπλ ηηο απαηηνχκελεο ελέξγεηεο αλ θάπνηνο θάλεη κηα θαηαγγειία·

γηα παξάδεηγκα, ζα θαηαξγήζνπλ αλάξκνζην πεξηερφκελν ή ζα αλαζηείινπλ ην ινγαξηαζκφ κειψλ.

Αλ αλεζπρείηε φηη θάηη πνπ είδαηε δελ είλαη απιψο αλάξκνζην αιιά ζα κπνξνχζε λα ‟λαη

παξάλνκν, αλαθέξεηέ ην ζηνλ πάξνρφ ζαο ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ, θηλεηήο ηειεθσλίαο ή παηρληδηψλ

(πεγαίλεηε ζηε «Βνήζεηα» ή ηελ «Αζθάιεηα» ζηνλ ηζηφηνπφ ηνπ, γηα λα αλαθαιχςεηε ηνλ ηξφπν) θαη

ζηελ αξκφδηα αλνηρηή γξακκή ζηε ρψξα ζαο, φπσο είλαη γηα παξάδεηγκα ε Safeline.

7. Παξάλνκν πεξηερόκελν

πσο εγθιεκαηίεο δξνπλ ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν, έηζη δηαπξάηηνληαη πνηληθά αδηθήκαηα ζην

δηαδίθηπν, πνπ ζρεηίδνληαη θαη κε παξάλνκν πεξηερφκελν θαη κε παξάλνκε δξαζηεξηφηεηα. Έλαο

γεληθφο θαλφλαο είλαη πσο, νηηδήπνηε ζα ήηαλ παξάλνκν ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν, είλαη επίζεο

παξάλνκν ζηνλ ςεθηαθφ.

Αλ θαη εμαξηάηαη απφ ηνπο λφκνπο θάζε ρψξαο, ην παξάλνκν πεξηερφκελν ζηνλ ςεθηαθφ θφζκν

ζπκπεξηιακβάλεη ηηο εηθφλεο παηδηθήο ζεμνπαιηθήο θαθνπνίεζεο θαη αθξαίαο βίαο, θαη ην ξαηζηζηηθφ

πιηθφ.

χκθσλα κε έξεπλα ηνπ Δπξσβαξφκεηξνπ πνπ δηεμήγαγε ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή, «έλαο

θίλδπλνο, πνπ νη γνλείο ζηελ Δπξψπε πεξηζζφηεξν θνβνχληαη φηη ηα παηδηά ηνπο ίζσο αληηκεησπίζνπλ

ζην δηαδίθηπν, είλαη ε έθζεζε ζε αλάξκνζην ή παξάλνκν πεξηερφκελν, φπσο αθξαίεο εηθφλεο ζεμ ή

βίαο, ξαηζηζηηθφ πεξηερφκελν, αιιά επίζεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ πξφθιεζε ζθφπηκεο βιάβεο

απφ θάπνηνλ ζηνλ ίδην ηνπ ηνλ εαπηφ, ηελ απηνθηνλία θαη ηηο δηαηαξαρέο πξφζιεςεο ηξνθήο».

Viviane Reading, Δπξσπαία Δπίηξνπνο γηα ηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο θαη ηα Μέζα

Δλεκέξσζεο, από ηελ νκηιία ηεο ηελ Ζκέξα Αζθαινύο Γηαδηθηύνπ, Φεβξνπάξηνο 2009

«Αλ πέζεηε ηπραία πάλσ ζε εηθφλεο παηδηθήο

ζεμνπαιηθήο θαθνπνίεζεο, είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο

λα καο ην αλαθέξεηε. Δζηηάδνπκε ηηο πξνζπάζεηέο

καο ζηελ ηαρεία εμαθάληζε απηψλ ησλ εηθφλσλ θαη

ζην λα βνεζήζνπκε ζηελ παγθφζκηα πξνζπάζεηα λα

νδεγεζνχλ νη ππεχζπλνη ελψπηνλ ηεο δηθαηνζχλεο

θαη λα γιηηψζνπλ ηα παηδηά απφ ηε ζεμνπαιηθή εθκεηάιιεπζε».

Peter Robins, OBE, QPM, ηνπ Internet Watch Foundation (IWF).

8. Δλνριεηηθά κελύκαηα θαη θαθόβνπιε επηθνηλσλία

ινη νη ρξήζηεο ππεξεζηψλ email θαη θηλεηήο ηειεθσλίαο ζα έρνπλ δερηεί θάπνηα ζηηγκή

αλεπηζχκεηα, άρξεζηα ή ελνριεηηθά κελχκαηα. Απηά ζπλήζσο ζηέιλνληαη απφ θάπνηνλ πνπ δελ

γλσξίδεηε, σο κέξνο καδηθήο απνζηνιήο email (bulk email) ή γξαπηψλ κελπκάησλ. Ζ ειεθηξνληθή

δηεχζπλζή ζαο ή ν αξηζκφο ηνπ θηλεηνχ ζαο ζπρλά επηιέγεηαη ηπραία ή βξίζθεηαη ζην δηαδίθηπν.

Σα ελνριεηηθά κελχκαηα πνπ ζηέιλνληαη κε email ζα κπνξνχζαλ λα πεξηέρνπλ δηαθεκίζεηο γηα

θάξκαθα, γηα νηθνλνκηθέο ζπκβνπιέο, γηα πνξλνγξαθία ή γηα ζεμνπαιηθά βνεζήκαηα. ε κεξηθέο

πεξηπηψζεηο κπνξεί λα ηζρπξίδνληαη φηη πξνέξρνληαη απφ θάπνηνλ αμηφπηζην νξγαληζκφ, φπσο ηελ

ηξάπεδά ζαο, θαη λα ζηέιλνληαη κε ζηφρν λα απνζπάζνπλ επαίζζεηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ζαο φπσο

ηνλ θσδηθφ πξφζβαζήο ζαο ή ηα ζηνηρεία ηεο πηζησηηθήο ζαο θάξηαο (απηφ νλνκάδεηαη «ειεθηξνληθφ

ςάξεκα»). Έρεη ππνινγηζηεί φηη νη Βξεηαλνί ιακβάλνπλ ζπλνιηθά πάλσ απφ 420.000 αλεπηζχκεηα

email θάζε ψξα.

Μηα απφ ηηο πην αλζεξέο απάηεο κέζσ email απνθαιείηαη «απάηε κε ηε κέζνδν ηεο

πξνθαηαβνιήο» («advanced fee fraud»). ‟ απηήλ, έλαο άγλσζηνο ζαο ζηέιλεη email φπνπ ζαο ιέεη φηη

έρεη έλα κεγάιν ρξεκαηηθφ πνζφ ζε θάπνηα καθξηλή ρψξα θαη ζαο δεηά ηνλ αξηζκφ ηνπ θηλεηνχ ζαο

θαη ηα ζηνηρεία ηνπ ηξαπεδηθνχ ζαο ινγαξηαζκνχ, ψζηε λα βνεζήζεηε ζηε κεηαθνξά ησλ ρξεκάησλ

απφ ηε κηα ρψξα ζηελ άιιε. αο ππφζρεηαη έλα κεξίδην απφ ην πνζφ, ζ‟ αληάιιαγκα γηα ηε βνήζεηά

ζαο, αιιά ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ν απαηεψλαο ζέιεη λα πάξεη κία ή πεξηζζφηεξεο «πξνθαηαβνιέο»

πξνηνχ κεηαθέξεη ηα ρξήκαηα.

Σα αλεπηζχκεηα κελχκαηα θαη ε θαθφβνπιε επηθνηλσλία δελ είλαη απιψο ελφριεζε, αιιά

κπνξεί λα έρνπλ σο απνηέιεζκα ηελ απψιεηα ρξεκάησλ, ηελ ππνθινπή ηαπηφηεηαο θαη ηελ πξνζβνιή

απφ ηνχο.

Έρνληαο απηφ θαηά λνπ, νη βηνκεραλίεο ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ηεο θηλεηήο ηειεθσλίαο έρνπλ ιάβεη

κέηξα. Οη πάξνρνη ππεξεζηψλ email, φπσο νη AOL θαη Yahoo!, ρξεζηκνπνηνχλ θίιηξα πνπ εμεηάδνπλ

ηα email πνπ εηζέξρνληαη ζην δίθηπφ ηνπο αλαδεηψληαο ζπγθεθξηκέλεο ιέμεηο-θιεηδηά ή θξάζεηο,

θαζψο θαη ην ίδην email ζε κεγάινπο αξηζκνχο. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο ν πάξνρνο ζα ζηείιεη ν ίδηνο ηα

ελνριεηηθά κελχκαηα ζηελ «Αλεπηζχκεηε αιιεινγξαθία», ηε δηθή ζαο ή ηνπ παηδηνχ ζαο. Οη ρξήζηεο

κπνξνχλ επίζεο λα πξνζδηνξίζνπλ νη ίδηνη ηελ αλεπηζχκεηε αιιεινγξαθία (αλ πεξλά απφ ην θίιηξν)

θαη θάζε αλαθνξά γηα αλεπηζχκεηε αιιεινγξαθία πνπ ζηέιλεηε βνεζά ηνλ πάξνρν ηεο ππεξεζίαο ζαο

email λα βειηηψζεη ηα θίιηξα ηνπ.

Ση κπνξώ λα θάλσ;

ηγνπξεπηείηε φηη έρεηε ελεκεξσκέλν αληητηθφ ινγηζκηθφ, εξγαιεία θαηά ηνπ ινγηζκηθνχ

ππνθινπήο θαη ηείρνο πξνζηαζίαο ζηνλ ππνινγηζηή ζαο. Μπνξείηε επίζεο λα εγθαηαζηήζεηε

αληητηθφ ινγηζκηθφ θαη ηείρνο πξνζηαζίαο ζην θηλεηφ ζαο.

Δθκεηαιιεπηείηε ζην κέγηζην ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία φπσο ηα θίιηξα απνθιεηζκνχ ηεο

ελνριεηηθήο αιιεινγξαθίαο θαη ηνλ απνθιεηζκφ ησλ αλαδπνκέλσλ παξαζχξσλ.

Αλ έρεηε αζχξκαην δίθηπν ζην ζπίηη, ζηγνπξεπηείηε φηη είλαη θξππηνγξαθεκέλν.

Γελ ζα πξέπεη λα θαηεβάδεηε ινγηζκηθφ ζηνπ ππνινγηζηή ή ην θηλεηφ ζαο παξά κφλνλ αλ

πξνέξρεηαη απφ αμηφπηζηε πεγή.

ηγνπξεπηείηε φηη θξαηάηε ζε ηαθηή βάζε αληίγξαθα αζθαιείαο ησλ αξρείσλ ζηνλ ππνινγηζηή

ζαο, πνπ είλαη ζεκαληηθά γηα εζάο.

Γελ ζα πξέπεη λα θαλεξψλεηε πξνζσπηθά δεδνκέλα αλ ζαο δεηεζνχλ κε email ή γξαπηφ κήλπκα,

απφ έλα άηνκν ή κηα εηαηξεία πνπ δελ γλσξίδεηε.

ηγνπξεπηείηε φηη έρεηε εγθαηαζηήζεη ηζρπξφ θσδηθφ πξφζβαζεο (έλα ζπλδπαζκφ γξακκάησλ,

αξηζκψλ θαη ζπκβφισλ) ζηνλ ππνινγηζηή ζαο θαη ζηνπο πξνζηαηεπφκελνπο κε θσδηθφ

πξφζβαζεο ηζηνηφπνπο (φπσο ηεο ηξάπεδάο ζαο).

Αλ βξείηε ζηα εηζεξρφκελά ζαο έλα κήλπκα πνπ λα ‟λαη είηε ελνριεηηθφ είηε απάηε, ζαο

ζπληζηνχκε λα κελ ην αλνίμεηε θαζψο κπνξεί λα πεξηέρεη πξνζβιεηηθφ πεξηερφκελν ή θάπνηνλ

ηφ. Απιψο αλαθέξεηέ ην ζηνλ πάξνρν ηεο ππεξεζίαο ζαο email θαη θαηφπηλ δηαγξάςηε ην. Αλ ν

πάξνρνο ηεο ππεξεζίαο ζαο email δελ παξέρεη ελζσκαησκέλα θίιηξα γηα ηελ αλεπηζχκεηε

αιιεινγξαθία, κπνξείηε λα ηα εγθαηαζηήζεηε ν ίδηνο.

9. Απνζηνιή κελπκάησλ κε εξσηηθό πεξηερόκελν

Μεξηθνί λένη ζηέιλνπλ θαη ιακβάλνπλ ζεμνπαιηθέο, ή ππαηληθηηθά εξσηηθέο,

γπκλέο ή εκίγπκλεο θσηνγξαθίεο θαη βίληεν. Γλσζηέο σο sexting, απηέο νη εηθφλεο

αληαιιάζζνληαη κέζσ γξαπηψλ κελπκάησλ, email ή Bluetooth, θαη έρνπλ αηπρψο

απνθηήζεη "αμία κέζσ αληαιιάγκαηνο" ζηηο ζρέζεηο.

Δίλαη γλσζηφ φηη κεξηθνί λένη ζπκκεηέρνπλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο ζηελ απνζηνιή

εξσηηθψλ κελπκάησλ. Μεηαμχ απηψλ ησλ ηξφπσλ είλαη:

Γχν άλζξσπνη, πνπ έρνπλ ζρέζε, λα αληαιιάζζνπλ εηθφλεο, φπνπ ην εηθνληδφκελν άηνκν είηε ζπλαηλεί

είηε εμαλαγθάδεηαη λα ζπκκεηέρεη.

Δξσηηθνί ζχληξνθνη λα κνηξάδνληαη εηθφλεο (πνπ έπξεπε ππνηίζεηαη λα είλαη πξνζσπηθέο) κε άιινπο

έμσ απφ ηε ζρέζε (π.ρ. θπθινθνξψληαο ηεο ζηε ζρνιηθή θνηλφηεηα). Έλα λεαξφ άηνκν πνπ ε ζρέζε

ηνπ έρεη ιήμεη ζα κπνξνχζε λα είλαη ηδηαίηεξα επάισην αλ έρεη αληαιιάμεη εξσηηθέο εηθφλεο κε

ηνλ/ηελ πξψελ ηνπ.

Γχν άλζξσπνη, πνπ αθφκε δελ έρνπλ ζρέζε, αιιά πνπ ν έλαο ειπίδεη λα ηα θηηάμνπλ, λα κνηξάδνληαη

εηθφλεο, φπνπ ην εηθνληδφκελν άηνκν είηε ζπλαηλεί είηε εμαλαγθάδεηαη λα ζπκκεηέρεη. χκθσλα κε κηα

ακεξηθαληθή έξεπλα ην 2009, πάλσ απφ ην 1/3 ησλ εθήβσλ ιέεη φηη ε αληαιιαγή απηνχ ηνπ είδνπο

πεξηερνκέλνπ θάλεη πηζαλφηεξν ην εξσηηθφ ξαληεβνχ.

Παξαιήπηεο εηθφλσλ, πνπ έρνπλ ηξαβερηεί/θπθινθνξήζεη ρσξίο ηελ άδεηα ηνπ εηθνληδφκελνπ αηφκνπ,

λα ηηο δηακνηξάδνληαη κε άιινπο (π.ρ. ζηέιλνληάο ηεο κε γξαπηφ κήλπκα ή κε email ζε θίινπο).

χκθσλα κε ηνλ νξγαληζκφ Common Sense Media, ηα παηδηά ζηέιλνπλ κελχκαηα κε εξσηηθφ

πεξηερφκελν γηα λα θάλνπλ επίδεημε, λα γνεηεχζνπλ έηζη θάπνηνλ, λα δείμνπλ ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα

θάπνηνλ ή λα απνδείμνπλ πσο ηνπ είλαη πηζηνί.

πσο απνθαιχπηεη κηα έξεπλα ηνπ Beatbullying, πάλσ απφ ην 1/3 ησλ λέσλ θάησ ησλ 18 εηψλ

ζηε Μεγάιε Βξεηαλία έρνπλ ιάβεη κηα πξνζβιεηηθή ή δπζάξεζηε ζεμνπαιηθή εηθφλα κέζσ ηνπ

θηλεηνχ ηνπο ή ηνπ ππνινγηζηή ηνπο.

Δλψ νη λένη ζα κπνξνχζαλ λα μεθηλήζνπλ ηελ απνζηνιή ηέηνησλ κελπκάησλ «γηα πιάθα»,

κπνξεί λα ππάξμνπλ εμαηξεηηθά ζνβαξέο επηπηψζεηο γηα ην εηθνληδφκελν άηνκν (γηα ηελ ππφιεςή ηνπ

θαη ηελ πξνζσπηθή ηνπ αζθάιεηα), ηνπο απνζηνιείο θαη ηνπο παξαιήπηεο. ηνλ ςεθηαθφ θφζκν, νη

εηθφλεο κπνξνχλ λα αληηγξαθνχλ, λα ππνζηνχλ επεμεξγαζία, λα αλαξηεζνχλ ζην δηαδίθηπν ή λα

ζηαινχλ ζ‟ άιινπο κέζα ζε ιίγα δεπηεξφιεπηα.

Δηθφλεο κπνξνχλ εχθνια λα ζηαινχλ ζε άιινπο κε θηλεηά θαη άιιεο ζπζθεπέο. ,ηη άξρηζε σο

πξνζσπηθφ κήλπκα αλάκεζα ζε δχν αλζξψπνπο, κπνξεί γξήγνξα λα θηάζεη ζε ζπκκαζεηέο, αθφκα θαη

ζε αγλψζηνπο. Κη απηφ κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ηνλ εμεπηειηζκφ θαη ην δηαδηθηπαθφ εθθνβηζκφ.

Αλ νη εηθφλεο αλαξηεζνχλ ζην δηαδίθηπν, γηα παξάδεηγκα ζ‟ έλαλ ηζηφηνπν θνηλσληθήο

δηθηχσζεο ή έλα blog, ζα κπνξνχζαλ λα παξακείλνπλ εθεί γηα πάληα θαη λα ηηο δεη νπνηνζδήπνηε,

ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θαζεγεηψλ, θαζψο θαη ησλ κειινληηθψλ εξγνδνηψλ.

Ζ αζηπλνκία αλεζπρεί φηη δξάζηεο ζεμνπαιηθψλ αδηθεκάησλ ζα κπνξνχζαλ λα έρνπλ

πξφζβαζε ζε ηέηνηεο εηθφλεο ζην δηαδίθηπν θαη λα έξζνπλ ζε επαθή κε ην εηθνληδφκελν άηνκν ζηε

θσηνγξαθία ή ην βίληεν, λα παξαζηήζνπλ πσο είλαη απηφο ζηελ εηθφλα γηα λα έξζνπλ ζε επαθή κε

άιινπο λένπο, ή λα θπθινθνξήζνπλ επξχηεξα ηελ εηθφλα.

Αλ θαη πνιινί λένη ζα πξνηηκνχζαλ λα κηιήζνπλ ζε ζπλνκειίθνπο ηνπο γηα ζέκαηα ζρεηηθά κε

ηελ απνζηνιή κελπκάησλ κε εξσηηθφ πεξηερφκελν (ζχκθσλα κε κηα έξεπλα ηνπ South West Grid for

Learning, ην 70% ησλ εθήβσλ ζα πξνηηκνχζαλ λα απνηαζνχλ ζηνπο θίινπο ηνπο γηα ζπκβνπιέο, παξά

ζηνπο γνλείο ή ηνπο δαζθάινπο), είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο λα ζπδεηήζεηε κε ην γην ζαο ή ηελ θφξε ζαο

γη‟ απηήλ ηελ ηάζε πνπ παίξλεη φιν θαη κεγαιχηεξεο δηαζηάζεηο.

Πώο λα πξνζηαηεπζώ;

«θέθηνκαη πξνηνχ αλαξηήζσ». Με ην πνπ κηα εηθφλα ή κηα πιεξνθνξία ζηέιλεηαη ζε θηλεηά ή ζην

δηαδίθηπν, είλαη δχζθνιν λα ηελ αλαθαιέζεηο. Ρσηήζηε ηνλ εαπηφ ζαο πψο ζα έλησζε αλ έβιεπαλ

απηέο ηηο εηθφλεο νη θίινη ζαο, εζείο, έλαο δάζθαινο, έλαο κειινληηθφο εξγνδφηεο ή έλαο άγλσζηνο.

Μελ ζηέιλεηε απηνχ ηνπο είδνπο ηηο εηθφλεο φηαλ ηηο ιακβάλεηε, αθφκα θη αλ ζαο παξαθηλνχλ νη

ζπλνκήιηθνί ζαο. Ο δηακνηξαζκφο απηψλ ησλ εηθφλσλ ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί εθθνβηζκφο, πνπ

ζε θάζε πεξίπησζε είλαη θάηη αλεπηζχκεην θη απαξάδεθην θαη ζα κπνξνχζε αθφκα θαη λα παξαβηάδεη

ην λφκν.

Έρεηε ππφςε ζαο φηη είλαη παξάλνκν λα ηξαβάηε, λα έρεηε ζηελ θαηνρή ζαο ή λα δηακνηξάδεηζηε

άζεκλεο εηθφλεο νπνηνπδήπνηε θάησ ησλ 18 εηψλ.

Αλ θάπνηνο ζαο ζηείιεη άζεκλεο θσηνγξαθίεο ή βίληεν, ή αλ έλαο άγλσζηνο επηθνηλσλήζεη θαη‟

αλάξκνζην ηξφπν καδί ζαο ζην δηαδίθηπν, αλαθέξεηέ ην ζηνλ πάξνρφ ζαο ησλ ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ

ή θηλεηήο ηειεθσλίαο θαη ζηηο αξκφδηεο αξρέο.

10. Γηαρείξηζε θήκεο

ινη έρνπκε έλα «ςεθηαθφ απνηχπσκα». Κάζε θνξά πνπ επηζθέπηεζηε έλαλ ηζηφηνπν, απηφ

απνζεθεχεηαη ζην ηζηνξηθφ ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζήο ζαο· αλ πνπιάηε πξάγκαηα ζην eBay, θάζε

πψιεζε πνπ θάλεηε θαηαρσξίδεηαη, θαηαγξάθεηαη θαη κπνξεί λα αμηνινγεζεί απφ ηνλ αγνξαζηή· αλ

αλαξηήζεηε έλα ζρφιην ζ‟ έλαλ εηδεζενγξαθηθφ ηζηφηνπν, ίζσο παξακείλεη εθεί γηα πάληα.

Σαπηφρξνλα, άιινη κπνξεί επίζεο λα θάλνπλ ζρφιηα γηα εζάο ή λα πξνζζέζνπλ εηηθέηα ζαο (tag) ζε

κηα θσηνγξαθία ζην δηαδίθηπν κε πξφζεζε λα ζαο δηαβάιινπλ.

Οη λένη φιν θαη πεξηζζφηεξν δεκηνπξγνχλ ην δηθφ ηνπο ςεθηαθφ πεξηερφκελν σο ηξφπν

έθθξαζεο ηεο άπνςήο ηνπο θαη επηθνηλσλίαο κε άηνκα πνπ γη‟ απηνχο είλαη ζεκαληηθά. κσο, επεηδή

κεγάισζαλ κε ηελ ηερλνινγία, ίζσο δελ είλαη ηφζν πξνζερηηθνί φηαλ θνηλνπνηνχλ πιεξνθνξίεο γηα

ηνλ εαπηφ ηνπο ζην δηαδίθηπν ή ζηέιλνπλ θάηη κέζσ ηνπ θηλεηνχ ηνπο θαη άιισλ ζπζθεπψλ. Μπνξεί

κάιηζηα ζην δηαδίθηπν λα πηνζεηνχλ κηα ηειείσο δηαθνξεηηθή ηαπηφηεηα.

Γελ ζπλεηδεηνπνηνχλ φηη ην λα αλαξηάο θάηη ζην δηαδίθηπν είλαη ζαλ λα ηππψλεηο θάηη ζηελ

πξψηε ζειίδα κηαο εθεκεξίδαο˙ ζχληνκα νη πάληεο ζα κπνξνχζαλ λα ην κάζνπλ. Με άιια ιφγηα, φ,ηη

κπαίλεη ζην δηαδίθηπν, κέλεη ζην δηαδίθηπν.

«,ηη θάλνπλ νη λένη ζην δηαδίθηπν ζπκβάιεη ζηελ ςεθηαθή ηνπο ππφιεςε. Βνεζήζηε ηνπο λα

θαιιηεξγήζνπλ κηα ππφιεςε ζην δηαδίθηπν, πνπ λα ‟λαη πξνζφλ θη φρη εκπφδην». Marsali Hancock,

Internet Keep Safe Coalition

χκθσλα κε κηα έξεπλα ηεο Microsoft ην 2010, ην 43% ησλ Δπξσπαίσλ εθήβσλ πηζηεχεη φηη

είλαη απνιχησο αζθαιέο λα αλαξηά πξνζσπηθά δεδνκέλα ζην δηαδίθηπν. Δπίζεο ην 71% ζηέιλεη

θσηνγξαθίεο θαη βίληεν, ηνπ ίδηνπ θαη ησλ θίισλ ηνπ, ζε ηζηνηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

Σειηθά, ίζσο δελ αληηιακβάλεζηε φηη ηα πξάγκαηα πνπ γξάθεηε ή νη εηθφλεο πνπ αλαξηάηε ή

ζηέιλεηε ζηνλ ςεθηαθφ θφζκν ζα κπνξνχζαλ γηα πνιχ θαηξφ λα έρνπλ ηεξάζηην αληίθηππν ζηελ

ππφιεςή ζαο ζηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν. Ο θχξηνο ιφγνο είλαη πσο νηηδήπνηε αλαξηάο ζην δηαδίθηπν

κπνξεί άιινη λα ην αλαδεηήζνπλ θαη λα ην θπιάμνπλ. Mε ην πνπ δεκνζηεχεηαη, δελ κπνξείο λα ην

αλαθαιέζεηο.

Γηα παξάδεηγκα:

Σν ηζηνιφγηφ ζαο ή ην πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζήο ζαο ζα κπνξνχζε λα πεξηέρεη ζρφιηα,

θσηνγξαθίεο ή βίληεν πνπ δελ ζα ζέιαηε νη ζπκκαζεηέο ζαο ή νη δάζθαινί ζαο λα ηα δνπλ. Γελ

είλαη αζπλήζηζην, γηα παξάδεηγκα, εξγνδφηεο λα αλαδεηνχλ ζην δηαδίθηπν πιεξνθνξίεο γηα

ππνςεθίνπο, έηζη κπνξεί λα δηαθπβεχεηε κηα κειινληηθή δνπιεηά αλ θέξεζηε αλεχζπλα ζηνλ

ςεθηαθφ θφζκν.

Ίζσο θαηεβάζεηε θαη δηακνηξαζηείηε (sharing) κνπζηθή ή άιιν πεξηερφκελν παξάλνκα.

Θα κπνξνχζαηε λα θάλεηε έλα δπζάξεζην ζρφιην (θάηη πνπ ζπρλά απνθαιείηαη δηαδηθηπαθφο

εθθνβηζκφο ή θαη «flaming») ζε έλα άκεζν ή γξαπηφ κήλπκα, ζ‟ έλα email ή ζηνλ ηνίρν θάπνηνπ

(ζηε ζειίδα ηνπ ζ‟ έλαλ ηζηφηνπν θνηλσληθήο δηθηχσζεο), ή ζ‟ έλα blog, ζρφιην γηα ην νπνίν

αξγφηεξα λα κεηαληψζεηε.

Κάπνηνο άιινο ζα κπνξνχζε λα θηηάμεη έλα πιαζηφ πξνθίι ζαο ζ‟ έλαλ ηζηφηνπν θνηλσληθήο

δηθηχσζεο θαη λα πεη αξλεηηθά πξάγκαηα γηα ζαο ή λα δψζεη ηελ εληχπσζε φηη ε ζπκπεξηθνξά

ζαο είλαη άζρεκε.

Δίλαη επνκέλσο δσηηθήο ζεκαζίαο λα αληηιεθηείηε ηηο δπλεηηθέο επηπηψζεηο ηεο ζπκπεξηθνξάο ζαο

ζηνλ ςεθηαθφ θφζκν, ψζηε λα κπνξεί λα πξνζηαηέςεηε ηελ ππφιεςή ζαο ζηελ πξαγκαηηθή δσή.

Πώο κπνξώ λα πξνζηαηεπζώ;

Έρεηε ππφςε φηη ην δηαδίθηπν είλαη δεκφζηνο ρψξνο θη φηη νπνηνζδήπνηε ζα κπνξνχζε λα δεη ηη

αλαξηάηε, φπσο ζρφιηα ή εηθφλεο, πνπ κπνξεί χζηεξα λα βξίζθνληαη εθεί γηα πάληα. Θα ‟ζέιαηε

νη ζπκκαζεηέο ζαο, νη δάζθαινί ζαο, νη θαζεγεηέο ζαο, κειινληηθνί εξγνδφηεο ή άγλσζηνη, λα

δνπλ πξνζβιεηηθή γιψζζα ή αλάξκνζηεο θσηνγξαθίεο πνπ αλαξηήζαηε;

Δθκεηαιιεπηείηε ζην κέγηζην ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία. Γηα παξάδεηγκα κπνξείηε ζ‟ έλαλ

ηζηφηνπν θνηλσληθήο δηθηχσζεο λα επηιέμεηε λα είλαη ε ζειίδα ζαο «απφξξεηε», ψζηε κφλνλ

φζνη πξνζθαιείηε λα κπνξνχλ λα ηε δνπλ. Πξέπεη λα ζπλεηδεηνπνηήζεηε πφζν ζεκαληηθφ είλαη

λα θξαηάηε ρσξηζηέο ηελ ηδησηηθή θαη ηε δεκφζηα δσή ζαο.

Κάζε θνξά πνπ κπαίλεηε ζην δηαδίθηπν αθήλεηε έλα ίρλνο. Γελ είζηε αλψλπκνη, έηζη κπνξεί λα

αληρλεπζείηε κέζσ ηεο κνλαδηθήο ζαο δηεχζπλζεο δηαδηθηπαθνχ πξσηνθφιινπ. Οκνίσο, φηαλ

ρξεζηκνπνηείηε ην θηλεηφ ζαο, ν πάξνρνο ηνπ δηθηχνπ θαηαγξάθεη φιεο ηηο θιήζεηο.

Να πιεθηξνινγείηε ην φλνκά ζαο ζπρλά ζε κηα κεραλή αλαδήηεζεο γηα λα βιέπεηε ηη είδνπο

πιεξνθνξίεο εκθαλίδνληαη γηα εζάο.

Να δεηάηε ηελ άδεηα πξνηνχ δεκνζηεχζεηε ζην δηαδίθηπν θσηνγξαθίεο θαη βίληεν ησλ θίισλ ή

ηεο νηθνγέλεηάο ζαο (θαη λα δεηήζεηε απφ ηνπο θίινπο ζαο λα θάλνπλ ην ίδην). Γελ ζέινπλ νη

πάληεο λα γίλνπλ δηάζεκνη.

Έρεηε ππφςε πψο ζα κπνξνχζαηε λα παξαβηάδεηε ην λφκν αλ θάλεηε ζρφιηα γηα θάπνηνλ ζην

δηαδίθηπν (αλ απηφ πνπ ιέηε είλαη ζπθνθαληηθφ, γηα παξάδεηγκα).

Μελ θνηλνπνηείηε ζην δηαδίθηπν ή κνηξάδεζηε κε άιινπο κέζσ ηνπ θηλεηνχ ζαο, εξσηηθέο ή

γπκλέο εηθφλεο («sexting»).

11. Γηαδηθηπαθέο αγνξέο

Ζ δηαδηθηπαθή αγνξά δψξσλ, ηξνθίκσλ, δηαθνπψλ θαη πνιιψλ άιισλ, έρεη πνιιά

πιενλεθηήκαηα. Δίλαη βνιηθή (κπνξείηε λα ηελ θάλεηε κε ηελ άλεζή ζαο απφ ην ζπίηη ζαο

νπνηαδήπνηε ζηηγκή, απνθεχγνληαο ηηο νπξέο!), ζαο πξνζθέξεη επξεία γθάκα πξντφλησλ θαη

ππεξεζηψλ γηα λα δηαιέμεηε, θαη, ζπγθξίλνληαο ηηκέο ζε δηαθνξεηηθά θαηαζηήκαηα, ζαο βνεζά λα

εμνηθνλνκήζεηε ρξήκαηα.

Απηά ηα πιενλεθηήκαηα είλαη ειθπζηηθά θαη γηα ηνπο λεαξνχο αγνξαζηέο. Έλαο έθεβνο κπνξεί

λα ζέιεη λα αγνξάζεη εηζηηήξηα γηα κηα ζπλαπιία, λα βξεη βηβιία θαη CD ζε ζπκθέξνπζεο ηηκέο ή λα

πάξεη ην ηειεπηαίν κνληέιν αζιεηηθψλ παπνπηζηψλ απηφο πξψηνο, αλάκεζα ζηνπο θίινπο ηνπ. Καζψο

πξνζθέξεη έλαλ αξηζκφ δηαθνξεηηθψλ επηινγψλ πιεξσκήο, π.ρ., κε ρξεσζηηθή θάξηα, κε αλαλέσζε

ηεο πίζησζεο (top-up), κε πξνπιεξσκέλε θάξηα, ην δηαδίθηπν είλαη απφ ηα πξψηα κέξε φπνπ νη

έθεβνη ζα αλαδεηήζνπλ θάηη.

Δίλαη φκσο ζεκαληηθφ λα γλσξίδνπλ πνηνη είλαη νη πηζαλνί θίλδπλνη ζηηο δηαδηθηπαθέο αγνξέο

ηνπο. Μπνξεί θαλείο λα εμαπαηεζεί θαη λα αγνξάζεη θάηη απφ έλαλ πιαζηφ ηζηφηνπν, κπνξεί λα αγλνεί

φηη ππάξρεη θαη επηπξφζζεην θφζηνο (π.ρ., γηα ηελ παξάδνζε) ή θαηά ιάζνο λα δψζεη ηα πξνζσπηθά

ηνπ δεδνκέλα ζ‟ έλαλ απαηεψλα, γηα παξάδεηγκα.

Πώο κπνξώ λα πξνζηαηεπζώ;

ηγνπξεπηείηε φηη ν ππνινγηζηήο ζαο έρεη ελεκεξσκέλν αληητηθφ ινγηζκηθφ θαη ηείρνο πξνζηαζίαο,

γηα ηελ πξνζηαζία ζαο φηαλ θάλεηε αγνξέο ζην δηαδίθηπν.

Υξεζηκνπνηήζηε δηαδηθηπαθά θαηαζηήκαηα πνπ εζείο εκπηζηεχεζηε ή πνπ ζαο ηα έρνπλ πξνηείλεη

θίινη ή ζπγγελείο.

Δίλαη θαιφ λα αλαδεηήηε πξψηα ηηο θαιχηεξεο πξνζθνξέο θαη λα ειέγρεηε ηελ πνιηηηθή

επηζηξνθψλ θαη απνξξήηνπ ελφο ηζηνηφπνπ, πξνηνχ αγνξάζεηε νηηδήπνηε.

ηγνπξεπηείηε φηη έρεηε ηζρπξφ θσδηθφ πξφζβαζεο (έλα ζπλδπαζκφ γξακκάησλ, αξηζκψλ θαη

ζπκβφισλ) ζε ηζηνηφπνπο απ‟ φπνπ ςσλίδεηε.

ηγνπξεπηείηε φηη αληηιακβάλεζηε πνηα είλαη ε φςε ελφο αζθαινχο ηζηνηφπνπ. Θα πξέπεη λα

αλαδεηείηε ην ζχκβνιν ινπθέηνπ θάησ δεμηά ζην παξάζπξν ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζεο, θαζψο

θαη δηεπζχλζεηο ηζηνηφπσλ πνπ αξρίδνπλ απφ https (ην «s» ζεκαίλεη security /αζθάιεηα).

ε πεξίπησζε πνπ ζειήζεηε λα δαλεηζηείηε ηελ πηζησηηθή θάξηα ησλ γνληψλ ζαο γηα λα αγνξάζεηε

θάηη ζην δηαδίθηπν, είλαη πξνηηκφηεξν λα θάλνπλ ηελ αγνξά νη ίδηνη.

Μηιήζηε κε ηνπο γνλείο ζαο ζρεηηθά κε ηνπο ελδερφκελνπο θηλδχλνπο ησλ δηαδηθηπαθψλ αγνξψλ,

φπσο είλαη ππνθινπή ηαπηφηεηαο, ε αζθάιεηα θαη ην δηνγθνχκελν θφζηνο.

Δθηππψζηε έλα αληίγξαθν νπνηαζδήπνηε δηαδηθηπαθήο παξαγγειίαο ζαο θαη λα ειέγρεηε ηα

αληίγξαθα θίλεζεο ησλ ηξαπεδηθψλ ηνπ ινγαξηαζκψλ αθνχ θάλεηε νπνηαδήπνηε αγνξά ζην

δηαδίθηπν.

12. Γηαθήκηζε κέζσ δηαδηθηύνπ θαη θηλεηνύ

πσο εηαηξείεο κπνξεί λα έρνπλ σο ζηφρν ηνπο εθήβνπο κέζσ δηαθεκίζεσλ ζε πεξηνδηθά,

εθεκεξίδεο θαη ζηελ ηειεφξαζε, πνιιέο κάξθεο αλαγλσξίδνπλ ηψξα ηε δχλακε πνπ έρνπλ ηα λέα

κέζα λα επεξεάδνπλ ηνπο εθήβνπο. Έλαο θαηαζθεπαζηήο αζιεηηθψλ πξντφλησλ κπνξεί λα θάλεη

δηαθεκηζηηθή θακπάληα ζ‟ έλαλ ηζηφηνπν θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζαλ ην Facebook, έλαο κνπζηθφο ζα

κπνξνχζε λα πξνσζήζεη κέζσ γξαπηνχ κελχκαηνο ηελ πψιεζε ησλ εηζηηεξίσλ γηα κηα ζπλαπιία, ή ζα

κπνξνχζε κηα ηαηλία λα δηαθεκηζηεί ζε κπάλεξ (δηαθήκηζε ζε πιαίζην), γηα παξάδεηγκα.

Δλψ νη δηαθεκίζεηο ζηα παξαδνζηαθά κέζα ζπρλά εληνπίδνληαη εχθνια (π.ρ. έλα δηαθεκηζηηθφ

δηάιεηκκα ζ‟ έλα ηειενπηηθφ πξφγξακκα), πνιιή απφ ηε δηαθήκηζε κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ θαη ησλ

θηλεηψλ είλαη ελζσκαησκέλε ζ‟ άιιν πεξηερφκελν, έηζη νη έθεβνη ίζσο δελ κπνξνχλ λα δηαθξίλνπλ

κεηαμχ ησλ δχν.

Γη‟ απηφ ζα πξέπεη λα γλσξίδεηε φηη:

Ίζσο πέζεηε ηπραία πάλσ ζε αθαηάιιειεο δηαθεκίζεηο (π.ρ., εξσηηθνχ πεξηερνκέλνπ, γηα ηπρεξά

παηρλίδηα ή γηα νηλνπλεπκαηψδε πνηά) ζε ηζηνηφπνπο πνπ απεπζχλνληαη ζε ελήιηθεο.

Θα κπνξνχζαηε λα ζπλαηλέζεηε λα ιακβάλεηε δηαθεκίζεηο ζε αληάιιαγκα γηα κηα ππεξεζία.

Οη αγαπεκέλνη ζαο ηζηφηνπνη ίζσο ζαο ρξεψλνπλ γηα ππεξεζίεο πξφζζεηεο ρξέσζεο, φπσο

θαηέβαζκα ελφο ήρνπ θιήζεο.

Μπνξεί λα παξνηξπλζείηε λα ζηείιεηε πξνζσπηθά δεδνκέλα, λα ζπκκεηάζρεηε ζε δηαδηθηπαθέο

έξεπλεο αγνξάο ή λα «δψζεηε ην φλνκα ελφο θίινπ ζαο» ζε αληάιιαγκα γηα έλα βξαβείν. Αλ

ζηείιεηε ηα πξνζσπηθά δεδνκέλα ηνπ θίινπ ηνπ ρσξίο λα πάξεηε ηε ζπγθαηάζεζή ηνπ,

παξαβαίλεηε θαλνληζκνχο ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία δεδνκέλσλ.

Ζ επηινγή ελφο αλαδπνκέλνπ παξαζχξνπ ή ελφο ζπλδέζκνπ ζ‟ έλα email, ζα κπνξνχζε λα έρεη

σο απνηέιεζκα ηα πξνζσπηθά ζαο δεδνκέλα λα ζπιιερζνχλ απφ απνζηνιείο ελνριεηηθψλ

κελπκάησλ (spams) ή λα νδεγεζείηε ζ‟ έλαλ αθαηάιιειν ηζηφηνπν.

Πώο κπνξώ λα πξνζηαηεπζώ;

Μελ θαλεξψλεηε πξνζσπηθά δεδνκέλα, θαζψο ζα κπνξνχζαλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα λα ζαο

ζηέιλνληαη δηαθεκηζηηθά email ή λα δνζνχλ ζε άιιεο εηαηξείεο.

Θπκεζείηε ηη ζα κπνξνχζε λα ζπκβεί αλ επηιέμεηε έλα αλαδπφκελν παξάζπξν, έλα κπάλεξ ή έλα

ζχλδεζκν ζ‟ έλα δηαθεκηζηηθφ email. Θα κπνξνχζαηε λα νδεγεζείηε ζ‟ έλαλ αθαηάιιειν

ηζηφηνπν ή θαη λα δηαθπβεπζεί ε αζθάιεηα ηνπ ππνινγηζηή ζαο.

Δλεκεξσζείηε γηα ηηο δηαθεκηζηηθέο απάηεο. Αλ θάηη δείρλεη πνιχ θαιφ γηα λα ‟λαη αιεζηλφ,

θαηά πάζα πηζαλφηεηα φλησο δελ είλαη αιεζηλφ.

Πιεξνθνξεζείηε φηη ζηα δεκφζηα (public) rooms κπνξεί κέζσ ηεο εληνιήο «Block» λα

απνθιείζεηε έλαλ ζπγθεθξηκέλν ρξήζηε απφ ην λα ζαο απνζηέιιεη γξαπηά κελχκαηα (δειαδή,

πιεθηξνινγψληαο ηε ιέμε «Block» θαη ηνλ αξηζκφ ηνπ θηλεηνχ ηειεθψλνπ ή ην ςεπδψλπκν ηνπ

ρξήζηε θαη απνζηέιινληαο ηα κε γξαπηφ κήλπκα ζην 19567).

Αλ ζα πξνηηκνχζαηε λα κελ κπνξεί λα αληρλεπζεί ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ πνπ θάλεηε,

απελεξγνπνηήζηε ηα cookies ζην πξφγξακκα πεξηήγεζήο ζαο.

ηγνπξεπηείηε φηη έρεηε ελεκεξσκέλν αληητηθφ ινγηζκηθφ ζηνλ ππνινγηζηή ζαο θαη

εθκεηαιιεπηείηε ζην κέγηζην ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία πνπ πξνζθέξνληαη απφ ηνλ πάξνρν ηεο

δηαδηθηπαθήο ππεξεζίαο, φπσο γηα παξάδεηγκα, ηνλ απνθιεηζκφ ησλ αλαδπνκέλσλ παξαζχξσλ

θαη ηα θίιηξα απνθιεηζκνχ ηεο ελνριεηηθήο αιιεινγξαθίαο.

13. Οη θίλδπλνη ηνπ Facebook

Σα ηειεπηαία ρξφληα ην Facebook είλαη ε δεκνθηιέζηεξε ηζηνζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

Υηιηάδεο λένη θαη λέεο «ζεξθάξνπλ» θαζεκεξηλά ζε απηφ, επηθνηλσλνχλ κε θίινπο θαη καζαίλνπλ λέα

κέζσ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ ηζηφηνπνπ. Σν ηίκεκα φκσο ηνπ ζχγρξνλνπ, άκεζνπ ηξφπνπ επηθνηλσλίαο

είλαη φηη ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ηνπ ρξήζηε πεξλνχλ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ Facebook. Οη λεφη – θαη φρη

κφλν- αλεβάδνπλ ρσξίο δεχηεξε ζθέςε ηε θσηνγξαθία ηνπο θαη ηνλ αξηζκφ ηνπ θηλεηνχ ηνπο

ηειεθψλνπ ζην Facebook. «Αλεβάδνπλ» ζην Γηαδίθηπν κε επθνιία ηα πξνζσπηθά ηνπο δεδνκέλα, ηε

δηεχζπλζή ηνπο, αθφκε θαη ηηο πην κχρηεο ζθέςεηο ηνπο.

«Με ηελ απνδνρή ησλ φξσλ ρξήζεο ηεο ηζηνζειίδαο, ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ηνπ ρξήζηε είλαη

ζηε δηάζεζε ηεο εηαηξείαο πνπ ηε δηαρεηξίδεηαη. Μπνξεί λα ηα θάλεη φ,ηη ζέιεη, λα ηα ρξεζηκνπνηήζεη

φπσο εθείλε λνκίδεη», ηνλίδεη ζε αλαθνίλσζή ηεο ε Με Κπβεξλεηηθή Οξγάλσζε «Νένη Δπξσπαίνη

Οξγαλσκέλνη Ηθαλνί» (ΝΔΟΗ).

«Οη πεξηζζφηεξνη λένη δείρλνπλ ηπθιή εκπηζηνζχλε ζηελ θνηλφηεηα ρξεζηψλ ηνπ Facebook,

ρξεζηκνπνηψληαο γηα παξάδεηγκα ην πξαγκαηηθφ ηνπο φλνκα, δηεχζπλζε ή θσηνγξαθία, ρσξίο

πξνεγνπκέλσο λα έρνπλ δηαβάζεη ηα "κηθξά γξάκκαηα", ηνπο φξνπο ρξήζεο δειαδή», πξνεηδνπνηεί ε

δηθεγφξνο Άλλα Δπζπκίνπ, πξφεδξνο ηεο ΜΚΟ πνπ αλαιακβάλεη δξάζεηο θαη πξσηνβνπιίεο ζε πνιινχο

ηνκείο, αλάκεζά ηνπο θαη ζ' εθείλν ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ. «Γερηήθακε ην ηειεπηαίν δηάζηεκα πνιιέο

εξσηήζεηο απφ πξνβιεκαηηζκέλνπο λένπο γηα ηε δηαθχιαμε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπο δεδνκέλσλ. Με ηελ

εγγξαθή ζην Facebook νη ρξήζηεο απηνκάησο ζπκθσλνχλ κε ηνπο φξνπο ρξήζεο. Οη φξνη απηνί

κπνξνχλ λα αιιάμνπλ νπνηεδήπνηε ρσξίο πξνεηδνπνίεζε, θάηη πνπ είλαη ηππνπνηεκέλν γηα έλαλ

ηζηνρψξν. ηε ζπγθεθξηκέλε ηζηνζειίδα, φκσο, ε δήισζε απηή εκθαλίδεηαη ζηηο πξψηεο-πξψηεο ζεηξέο,

πνπ ζεκαίλεη φηη ν ρξήζηεο απηνκάησο ζπκθσλεί θαη κε φιεο ηηο αιιαγέο πνπ κπνξεί λα γίλνπλ ρσξίο

πξνεγνχκελε ελεκέξσζε. Οη ρξήζηεο ηνπ Facebook πνπ ρξεζηκνπνηνχλ εθαξκνγέο νη νπνίεο

πξνέξρνληαη απφ ηξίηνπο, φπσο παηρλίδηα, πξέπεη λα γλσξίδνπλ φηη αλ νη πξνζσπηθέο ηνπο πιεξνθνξίεο

δηαξξεχζνπλ κέζα απφ ηα πξσηφθνιια αζθάιεηαο ηνπ Facebook, ε εηαηξεία δελ θέξεη θακία επζχλε»,

εμεγεί ε θ. Δπζπκίνπ.

Ζ εθπξφζσπνο ηεο ΜΚΟ επηζεκαίλεη, αθφκε, φηη ην ζεκαληηθφηεξν φισλ είλαη πσο

αλεβάδνληαο νπνηνδήπνηε πεξηερφκελν, δίλνπκε ζην Facebook ηελ άδεηα λα ην ρξεζηκνπνηήζεη κε

φπνηνλ ηξφπν ζέιεη. Γειαδή, νη ρξήζηεο δελ ειέγρνπλ πιένλ ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηνπ πιηθνχ πνπ

«ξίρλνπλ» ζην Facebook». Ση ζεκαίλεη απηφ; Οη πξνζσπηθέο ζθέςεηο ελφο ρξήζηε ηεο ηζηνζειίδαο

ελδέρεηαη λα θαηαιήμνπλ, ελ αγλνία ηνπ, βηβιίν ρσξίο ν «ζπγγξαθέαο» ηνπ λα γλσξίδεη ηίπνηα ή λα έρεη

δηθαηψκαηα ζηηο πσιήζεηο.

πσο εμεγεί ε θ. Δπζπκίνπ: «Αλ, γηα παξάδεηγκα, "θνξηψζεηε" κηα θσηνγξαθία ζαο, πξέπεη λα

γλσξίδεηε -κε βάζε φζα αλαγξάθνληαη ζηνπο φξνπο- φηη ην Facebook κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη

αληίγξαθά ηεο θαη λα ηα πνπιήζεη έλαληη πιεξσκήο ή κε ζε ηξίηνπο ρσξίο ηελ άδεηά ζαο. Αλ θξαηάηε

θάπνηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ζην Facebook ή πξνζσπηθέο ζθέςεηο, ην Facebook κπνξεί λα ηηο

κεηαηξέςεη ζε βηβιίν, λα δεκηνπξγήζεη αληίγξαθα θαη λα ηα πξνσζήζεη ζηελ αγνξά». ηελ αζηπλνκία,

πάλησο, έρνπλ θηάζεη θαηαγγειίεο γηα πξνζσπηθά ζηνηρεία αηφκσλ θαη θσηνγξαθίεο πνπ νη ίδηνη νη

θάηνρνί ηνπο είραλ θαηαρσξήζεη ζε ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, αιιά δηαπίζησζαλ φηη ζηε

ζπλέρεηα αλαξηήζεθαλ θαη ζε άιιεο ηζηνζειίδεο, κε ζπθνθαληηθά ζρφιηα ή άιια εξσηηθνχ

πεξηερνκέλνπ.

Ζ θχξηα ζπκβνπιή είλαη φηη νη ρξήζηεο ζα πξέπεη λα κάζνπλ λα δηαβάδνπλ πξψηα ηνπο φξνπο

εγγξαθήο θαη λα είλαη πην πξνζεθηηθνί φζνλ αθνξά ηηο πιεξνθνξίεο θαη ην πεξηερφκελν πνπ

«αλεβάδνπλ» ζην Γηαδίθηπν, αθνχ είλαη άγλσζηνο ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν κπνξεί λα γίλεη ε δηαθίλεζή

ηνπο.

14. Γηαδηθηπαθή απνμέλσζε

Ζ απνμέλσζε πνπ έρεη ζρέζε κε ηελ αιινηξίσζε, ζεκαίλεη ηε δηάζηαζε, ηνλ απνρσξηζκφ ηεο

πξνζσπηθφηεηαο ηνπ αηφκνπ απφ ηνλ θφζκν ηεο εκπεηξίαο. Ο άλζξσπνο δειαδή αηζζάλεηαη πιένλ φηη

δελ αλήθεη, δε ζπκκεηέρεη ζηελ θνηλσλία πνπ ηνλ πεξηβάιιεη, είηε ζηνλ ζηελφ θχθιν ηεο νηθνγέλεηαο,

ηνπ ζρνιείνπ, ησλ γλσζηψλ, είηε ζηνλ επξχηεξν θχθιν φπνπ βξίζθεηαη.

ήκεξα κάιηζηα, ζε κηα επνρή πνπ ηα κέζα ζπγθνηλσλίαο θαη επηθνηλσλίαο έρνπλ θζάζεη ζην

χςηζην ζεκείν ηεο εμέιημεο ηνπο παξαηεξείηαη ην παξάδνμν ν άλζξσπνο ηεο επνρήο καο λα ληψζεη

πεξηζζφηεξν απνμελσκέλνο θαη αιινηξησκέλνο.

«Έρσ ρίιηνπο θίινπο» ή «δχν ρηιηάδεο θίινπο» ή «πεληαθφζηνπο θίινπο» είλαη ζηηο κέξεο καο κηα

επαλαιακβαλφκελε θνπβέληα ησλ λέσλ. Μα ηη ζεκαίλεη θίινο; Πψο κπνξεί λα πξνθχςεη κηα θηιία θαη

κηα θνηλσληθνπνίεζε κπξνζηά ζε κηα νζφλε, πηέδνληαο απιψο θάπνηα πιήθηξα, ζπλνκηιψληαο κε

αλζξψπνπο πνπ πηζαλφλ δελ έρεηο δεη πνηέ θαη πνπ κπνξεί ηα ζηνηρεία ηνπο λα είλαη ςεχηηθα;

Ζ δηαδηθηπαθή θνηλσληθνπνίεζε, δπζηπρψο, είλαη κηα απηαπάηε. Απφ ηε ζηηγκή πνπ δελ βιέπεηο ηνλ

άιιν πξφζσπν κε πξφζσπν θαη δελ δεκηνπξγείο κηα πξαγκαηηθή ζρέζε θαη θηιία, είλαη κηα εηθνληθή

ζρέζε.

Απελαληίαο, ε αιφγηζηε θαη πνιχσξε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ, δεκηνπξγεί ζπλαηζζεκαηηθή απφζηαζε

θαη αιινηψλεη ηελ πνηφηεηα επηθνηλσλίαο αλάκεζα ζηνπο αλζξψπνπο, θάηη ην νπνίν πνιιέο θνξέο

νδεγεί ζηελ απνμέλσζή ηνπο απφ ηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν.

Αξθεηνί είλαη απηνί νη νπνίνη μνδεχνπλ άπεηξεο ψξεο κπξνζηά ζηνλ ππνινγηζηή παίδνληαο

δηαδηθηπαθά παηρλίδηα, ζεξθάξνληαο ζην Γηαδίθηπν ή αθφκα θαη επηθνηλσλψληαο κε θίινπο ηνπο κέζσ

ηνπ Γηαδηθηχνπ. Ζ πνιχσξε ελαζρφιεζε κε ηα πην πάλσ, νδεγεί πνιιέο θνξέο ζηελ απνμέλσζε απφ

ηνλ πξαγκαηηθφ θφζκν εθφζνλ επηηξέπεη ζηνπο αλζξψπνπο λα ςπραγσγνχληαη ή λα επηθνηλσλνχλ ρσξίο

ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηεο πξνζσπηθήο επαθήο. Αξθεηνί είλαη απηνί γηα παξάδεηγκα

νη νπνίνη αλαπηχζζνπλ Γηαδηθηπαθέο (on-line) ζρέζεηο ρσξίο λα εγθαηαιείπνπλ ηα ζπίηηα ηνπο.

ια απηά γίλνληαη ζε βάξνο ηνπ ρξφλνπ πνπ δηαθνξεηηθά κπνξνχλ λα έρνπλ δηαζέζηκν γηα ηε

ζπκκεηνρή ζε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο κε θίινπο, γείηνλεο ή νκάδεο αλζξψπσλ κε θνηλά ελδηαθέξνληα.

Χο απνηέιεζκα, θάπνηνη άλζξσπνη δελ κπνξνχλ λα ηαπηηζηνχλ κε ηνπο άιινπο ληψζνληαο

απνθιεηζκέλνη ζηελ εληφο ηνπ Γηαδηθηχνπ θνηλσληθή ηνπο δσή.

15. Γηαδηθηπαθή απνπιάλεζε αλειίθνπ

Τπάξρνπλ πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο ςπρηθά πξνβιεκαηηθά άηνκα κπαίλνπλ ζε site θνηλσληθήο

δηθηχσζεο θαη ιέλε ςέκαηα γηα ηνλ εαπηφ ηνπο, κφλν θαη κφλν γηα λα κηιήζνπλ κε παηδηά ή θαη

έθεβνπο κε ζθνπφ λα βξεζνχλ καδί ηνπο.

H δηαδηθηπαθή απνπιάλεζε αλειίθνπ (grooming) είλαη ε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία παηδφθηινη,

πξνζπνηνχκελνη φηη είλαη έθεβνη, ρξεζηκνπνηνχλ ηα δσκάηηα αλνηρηήο επηθνηλσλίαο (chat rooms), ηηο

ηζηνζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο θαη άιινπο ρψξνπο δηαδηθηπαθήο επηθνηλσλίαο γηα λα

πξνζειθχζνπλ παηδηά κε ζθνπφ λα ηα θαθνπνηήζνπλ. πρλά ηέηνηνπ είδνπο ηζηνρψξνη ζεσξνχληαη

απφ ηα παηδηά αζθαιείο ηφπνη ζπλνκηιίαο ζην Γηαδίθηπν, ηφζν εμαηηίαο ηεο δεκφζηαο θχζεο ηεο

ζπδήηεζεο, αιιά θαη ηεο ιαλζαζκέλεο εθηίκεζεο ησλ παηδηψλ φηη δηαηεξείηαη ε αλσλπκία ηνπο.

Οη παηδφθηινη μεθηλνχλ ζπδεηήζεηο κε ηα πηζαλά ζχκαηα κε ζθνπφ λα αλαπηχμνπλ θηιηθή ζρέζε

κε απηά θαη λα απνζπάζνπλ φζν ην δπλαηφλ πεξηζζφηεξεο πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηνλ ηφπν δηακνλήο

ηνπο, ηα ελδηαθέξνληα, ηα ρφκπη θαη ηηο ζεμνπαιηθέο ηνπο εκπεηξίεο. Οη ζπδεηήζεηο κπνξεί λα

δηαξθέζνπλ εκέξεο, εβδνκάδεο, αθφκε θαη κήλεο, κέρξη ν παηδφθηινο λα απνθηήζεη ηελ εκπηζηνζχλε

ηνπ παηδηνχ.

Μέζα απφ ηελ ζρέζε απηή πξνθαινχλ ζηγά ζηγά ζπδεηήζεηο ζεμνπαιηθήο θχζεσο θαη πνιιέο

θνξέο νη παηδφθηινη ζηέιλνπλ ζηα ππνςήθηα ζχκαηα θσηνγξαθίεο παηδηθήο πνξλνγξαθίαο αιιά θαη

πνξλνγξαθίαο ελειίθσλ γηα λα δψζνπλ ηελ αίζζεζε φηη απηφ είλαη θάηη ην απνδεθηφ θαη θπζηνινγηθφ.

Ζ ηαθηηθή απηή ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα ππνλνκεχζεη ηελ απξνζπκία ησλ παηδηψλ ζην λα ιάβνπλ κέξνο

ζε ζεμνπαιηθή επαθή. Υξεζηκνπνηείηαη επίζεο γηα λα απνηξέςεη ην ζχκα απφ ην λα δεηήζεη

πξνζηαζία απφ ηνπο γνλείο θαη ηνπο δαζθάινπο ηνπ, αθνχ θαηαιήγεη λα ληψζεη έλνρν πνπ έρεη

αληαιιάμεη ηέηνηνπ είδνπο θσηνγξαθίεο.

Οη δξάζηεο ζεμνπαιηθήο θαθνπνίεζεο ρξεζηκνπνηνχλ δηάθνξεο ηερληθέο γηα λα έξζνπλ ζε επαθή

θαη λα δεκηνπξγήζνπλ ζρέζεηο κε λένπο, φπσο:

Να ζπιιέγνπλ πξνζσπηθά δεδνκέλα ζην δηαδίθηπν (π.ρ., ειηθία, φλνκα, αξηζκφ θηλεηνχ θαη

ζρνιείν), απφ ηζηνηφπνπο θνηλσληθήο δηθηχσζεο, παηρλίδηα γηα πνιινχο παίθηεο θαη άιια

δηαδηθηπαθά θφξνπκ (forum).

Να πξνζθέξνπλ επθαηξίεο γηα δνπιεηά κνληέινπ, εηδηθά ζε λέεο θνπέιεο.

Να ππφζρνληαη ζπλαληήζεηο κε δηαζεκφηεηεο θαη λα πξνζθέξνπλ δψξα, φπσο βηληενπαηρλίδηα ή

εηζηηήξηα γηα ζπλαπιίεο πνπ κνπζηθήο.

Να θεξδίδνπλ ηελ εκπηζηνζχλε ηνπ παηδηνχ παξέρνληαο ζεηηθή πξνζνρή ή ζπκπάζεηα, φηαλ απηφ

ζπδεηά γηα πξνβιήκαηά ηνπ.

Να εκθαλίδνληαη κε πιαζηή ηαπηφηεηα, παξηζηάλνληαο φηη είλαη νη ίδηνη παηδηά, ψζηε λα θεξδίζνπλ

ηελ εκπηζηνζχλε.

Να αζθνχλ δηαδηθηπαθφ εθθνβηζκφ, απεηιέο ή εθβηαζκφ.

Έλα παηδί κπνξεί λα πέζεη ζχκα εθκεηάιιεπζεο ζην δηαδίθηπν ρσξίο λα ζπκβεί ζπλάληεζε δηά

δψζεο ή ζσκαηηθή επαθή. Γηα παξάδεηγκα, ν δξάζηεο ηεο θαθνπνίεζεο ζα κπνξνχζε λα ηνπ

δεηήζεη λα ζηείιεη γπκλέο θσηνγξαθίεο ή λα ηειέζεη ζεμνπαιηθέο πξάμεηο κπξνζηά ζε webcam θαη

λα ζηείιεη ηηο εηθφλεο ζε άιινπο.

Με ην πνπ ζα θεξδίζεη ν δξάζηεο ηελ εκπηζηνζχλε ηνπ παηδηνχ ζην δηαδίθηπν, ίζσο ηνπ πξνηείλεη

λα ζπλαληεζνχλ δηά δψζεο.

,ηη κνξθή θη αλ έρεη ε απνπιάλεζε αλειίθνπ, πνιιά λεαξά ζχκαηα ληψζνπλ επζχλε θαη ελνρέο

θαη δπζθνιεχνληαη λα δεηήζνπλ βνήζεηα. ε κεξηθέο πεξηπηψζεηο ίζσο δελ ζπλεηδεηνπνηνχλ θαλ πσο

φ,ηη ζπκβαίλεη είλαη θαθνπνίεζε θαη κπνξεί λα πηζηεχνπλ φηη έρνπλ ζρέζε κε ην δξάζηε, έρνληαο

θηάζεη λα ληψζνπλ θνληά ηνπ θαη λα ηνλ εκπηζηεχνληαη.

Γπζηπρψο ηα παηδηά θαη νη λένη δείρλνπλ ζπρλά κεγάιε εππηζηία. Μφλν ην 2010 ε βξεηαληθή

ππεξεζία θαηαπνιέκεζεο ηεο online δηαθίλεζεο εγθιεκαηηθνχ πεξηερνκέλνπ εληφπηζε θαη αλέιαβε

δξάζε γηα πεξίπνπ 16.700 πεξηζηαηηθά ζεμνπαιηθήο θαθνπνίεζεο αλειίθσλ πνπ αλαθέξζεθαλ.

χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Unicef 350.000 παηδφθηινη "βνιηάξνπλ" αλελφριεηνη εκεξεζίσο ζην

ίληεξλεη, ελψ ηα παηδηθά πνξλνγξαθηθά site έρνπλ απμεζεί ζε πνζνζηφ 350%, ζπλαγσληδφκελα απηά

ησλ λαξθσηηθψλ.

Δπίζεο ππνινγίδεηαη φηη ζην δηαδίθηπν θπθινθνξνχλ εθαηνκκχξηα εηθφλεο ζεμνπαιηθήο

θαθνπνίεζεο αλειίθσλ, ζηηο νπνίεο ηα ζχκαηα είλαη δεθάδεο ρηιηάδεο αλήιηθνη. χκθσλα κε ηελ ίδηα

πεγή, ν κέζνο φξνο ειηθίαο ηνπο κεηψλεηαη δηαξθψο, κε ην 73% ησλ ζπκάησλ λα είλαη παηδηά θάησ ησλ

10 εηψλ.

Παξ‟ φιν πνπ ε Interpol ρξεζηκνπνηεί πιένλ πξντφληα ινγηζκηθνχ πνπ ηεο επηηξέπνπλ λα

επηηαρχλεη ηηο έξεπλεο (π.ρ. ζπγθξίλνληαο απηφκαηα κέζα απφ κεγάιεο βάζεηο δεδνκέλσλ θσηνγξαθίεο

αλειίθσλ), ζεσξείηαη βέβαην φηη ζε πνιιέο ρψξεο ζα πάξεη ρξφληα κέρξη λα απνθηήζνπλ λνκνζεζία θαη

εηδηθά ηκήκαηα αζηπλφκεπζεο θαη αθφκε πεξηζζφηεξα γηα λα ζπληνληζηνχλ ζε έλα πιαίζην δηεζλνχο

ζπλεξγαζίαο.

Πώο κπνξώ λα πξνζηαηεπζώ;

Θπκεζείηε φηη ην δηαδίθηπν είλαη δεκφζηνο ρψξνο θη φηη εθεί δελ δειψλνπλ νη πάληεο ηελ αιεζηλή

ηνπο ηαπηφηεηα.

Μελ θαλεξψλεηε πνηέ πξνζσπηθά δεδνκέλα (π.ρ. φλνκα, δηεχζπλζε θαη ζρνιείν) ή ζηέιλεηε

πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο (ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θσηνγξαθηψλ θαη ησλ βίληεν) ζε αγλψζηνπο

ζην δηαδίθηπν ή κέζσ ηνπ θηλεηνχ ζαο.

Απνθχγεηε ηε ρξήζε ησλ webcam, ησλ ςεθηαθψλ θσηνγξαθηθψλ κεραλψλ/θακεξψλ θαη ησλ

ηειέθσλσλ κε θσηνγξαθηθή κεραλή/θάκεξα.

Θπκεζείηε φηη γίλεζηε επάισηνη ζηε δηαδηθηπαθή απνπιάλεζε φηαλ δηαηεξείηε ινγαξηαζκνχο ζε

πνιινχο δηαδηθηπαθνχο δεκφζηνπο ρψξνπο, φπσο νη ηζηφηνπνη παηρληδηψλ κε πνιινχο παίθηεο, ηα

chatrooms θαη νη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

Μηιήζηε γηα νηηδήπνηε ζαο θάλεη λα αηζζάλεζηε άβνια ζην δηαδίθηπν ή ην θηλεηφ ζαο, φπσο φηη

έλαο άγλσζηνο ήξζε ζε επαθή καδί ζαο θαη λα ζψδεηε ηα email, ηα γξαπηά κελχκαηα θαη άιια

ζηνηρεία.

Απνθχγεηε λα ζπλαληήζεηε άηνκα πνπ επηθνηλσλείηε κέζσ ησλ ηζηφηνπσλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο

ή/θαη ησλ chatrooms. Δάλ επηκέλεηε ε ζπλάληεζε ζα πξέπεη λα γίλεη ζε δεκφζην ρψξν κε πνιχ

θφζκν.

Αλαθέξεηε νπνηνδήπνηε πεξηζηαηηθφ δηαδηθηπαθήο απνπιάλεζεο ζηελ αξκφδηα αξρή.

πδεηήζηε κε ηνπο γνλείο ζαο ην δπλεηηθφ θίλδπλν ηεο απνπιάλεζεο ζην δηαδίθηπν. Μελ

πεξηκέλεηε λα ζπκβεί θάηη.

«Τπάξρνπλ κεξηθά απιά κέηξα πνπ κπνξνχλ νη γνλείο λα ιάβνπλ, θαζψο θαη κεξηθά ζεκάδηα γηα ηα

νπνία κπνξνχλ λα έρνπλ ην λνπ ηνπο, αιιά ην θιεηδί είλαη λα αγξππλνχλ θαη λα θξαηνχλ ηελ

επηθνηλσλία κε ην παηδί ηνπο αλνηρηή». - Zoe Hilton ηνπ Κέληξνπ γηα ηελ Παηδηθή Δθκεηάιιεπζε θαη

Πξνζηαζία ζην Γηαδίθηπν (CEOP).

16. Απηνθηνλίεο κέζσ Γηαδηθηύνπ

Ζ απηνθηνλία δελ είλαη κηα ηπραία πξάμε. Ζ απηνθηνλία ζπλδέεηαη κε αηζζήκαηα απειπηζίαο θαη

καηαίσζεο, κε αίζζεζε ηνπ αβνήζεηνπ ή ηεο κε εθπιήξσζεο αλαγθψλ θαη κε ακθηζπκηθέο

ζπγθξνχζεηο κεηαμχ επηβίσζεο θαη αλππφθνξνπ άγρνπο, κε πεξηνξηζκφ ησλ επηινγψλ θαη κηα αλάγθε

γηα δξαπέηεπζε. Ζ πεξίνδνο ηεο εθεβείαο εηδηθά πνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ξεπζηφηεηα, αιιαγέο,

πξνφδνπο θαη ππνηξνπέο, δεκηνπξγεί ζπρλά ζηνπο εθήβνπο άγρε θαη αίζζεκα αδηεμφδνπ - παξνδηθφ είηε

παξαηεηακέλν.

χκθσλα κε ςπρνιφγνπο, ζε φηη αθνξά ηελ αλαθνίλσζε κηαο απφπεηξαο απηνθηνλίαο ζην

δηαδίθηπν, ν αζπλείδεηνο ζθνπφο κηαο ηέηνηαο αλαθνίλσζεο απνηειεί ην χζηαην θάιεζκα γηα

βνήζεηα. πλήζσο φζνη είλαη απνθαζηζκέλνη λα απηνθηνλήζνπλ ρσξίο λα ππάξρεη κέζα ηνπο πηα ε

παξακηθξή ειπίδα γηα θάηη θαιχηεξν, ην θάλνπλ θξπθά, ρσξίο λα ην αλαθνηλψζνπλ θαη ρσξίο

πξνεηδνπνίεζε. Γη‟ απηφ θάζε αλαθνξά, θάζε ππφλνηα ή θάζε ππνςία γηα απφπεηξα απηνθηνλίαο, ζα

πξέπεη λα ιακβάλεηαη πνιχ ζνβαξά ππφςηλ απφ ην πεξηβάιινλ θαη λα αμηνινγείηαη απφ εηδηθνχο.

Αθφκα θαη αλ απηή ε έλδεημε κνηάδεη λα είλαη ρεηξηζηηθή ή αζηεία ή ρσξίο ιφγν.

Ζ ζεκεξηλή πξαγκαηηθφηεηα ζηελ Διιάδα

ε θαζεκεξηλφ «πνλνθέθαιν» έρνπλ εμειηρηεί γηα ηε Γίσμε Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο νη

ππνζέζεηο λεαξψλ αηφκσλ πνπ ζρεδηάδνπλ λα βάινπλ ηέινο ζηε δσή ηνπο θαη ην αλαθνηλψλνπλ κέζσ

ηνπ δηαδηθηχνπ. ε απηέο ηηο πεξηπηψζεηο, νη αξρέο επεκβαίλνπλ άκεζα, βξίζθνπλ ηα ειεθηξνληθά

«ίρλε» θαη ζηέιλνπλ ςπρνιφγνπο γηα λα ζηεξίμνπλ ην παηδί θαη ηελ νηθνγέλεηα ηνπ.

«Παιαηφηεξα είρακε κία ππφζεζε απφπεηξαο απηνθηνλίαο ην

ρξφλν, ζηε ζπλέρεηα ην εμάκελν θαη κεηά ην κήλα. Πιένλ, αλάινγεο

ππνζέζεηο θηάλνπλ ζρεδφλ θαζεκεξηλά ζηα γξαθεία καο.

Καηαγξάθνπκε πεξίπνπ 20 - 25 πεξηπηψζεηο απφπεηξαο απηνθηνλίαο

ην κήλα απφ λεαξνχο πνπ ην αλαθνηλψλνπλ κέζσ ηνπ internet»,

ζχκθσλα κε ηνλ πξντζηάκελν ηνπ Σκήκαηνο Ζιεθηξνληθνχ

Δγθιήκαηνο Αζθάιεηαο Αηηηθήο, Μαλφιε θαθηαλάθε.

Ο θ. θαθηαλάθεο αλαθέξεη πσο απφ ηνλ Ννέκβξην ηνπ 2006 νπφηε θαη θαηαγξάθεθε ν πξψηνο

λεθξφο ζηελ Διιάδα, πνπ είρε εθδειψζεη ηελ επηζπκία λα απηνθηνλήζεη κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ, έσο ην

2009 εληνπίζηεθαλ θαη βνεζήζεθαλ 201 λεαξά άηνκα ηα νπνία επηρείξεζαλ ή ζρεδίαδαλ λα βάινπλ

ηέινο ζηε δσή ηνπο. Ζ αζηπλνκία ζε ζπλεξγαζία κε ςπρνιφγνπο θαηάθεξε λα απνηξέςεη ηνπο λεαξνχο,

ελψ κφιηο ζε 15 πεξηπηψζεηο ππήξμαλ ηξαπκαηίεο. «Γερφκαζηε θαζεκεξηλά θιήζεηο θαη απφ κηθξά

παηδηά φηη θίινη ηνπο αληηκεησπίδνπλ ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα θαη αλαθνηλψλνπλ ζρέδηα γηα

απηνθηνλία κέζσ ηνπ δηαδηθηχνπ. Πξνζπαζνχκε λα ηα εληνπίζνπκε άκεζα θαη λα ζηείινπκε εηδηθνχο

πξνηνχ γίλεη ην θαθφ», αλέθεξε ν θ.θαθηαλάθεο. Παξάιιεια, ζπκβνχιεςε ηα παηδηά λα κελ θάλνπλ

θίινπο ζε ζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο άηνκα πνπ δελ γλσξίδνπλ. «Κάλεηε αγψλα δξφκνπ λα

ζπγθεληξψζεηε 1.500 θίινπο φκσο δελ μέξεηε πνηνο ζέιεη λα ζαο βιάςεη. Δίλαη θξπκκέλνη δηάθνξνη πνπ

πξνζπαζνχλ κε αιινησκέλεο θσηνγξαθίεο λα δηεηζδχζνπλ ζηελ παξέα ζαο. Γπζηπρψο κε ιάζνο

θηλήζεηο κπνξεί λα ραζνχλ δσέο».

Σν έηνο πνπ πέξαζε (2011) ε ππεξεζία απηή εληφπηζε ζηηο ςεθηαθέο έξεπλεο ηνπ δηαδηθηχνπ

226 αλζξψπνπο πνπ εθδήισζαλ πξφζεζε απηνθηνλίαο κέζσ δηαδηθηχνπ θαη πξνρψξεζε άκεζα ζηηο

απαξαίηεηεο αζηπλνκηθέο ελέξγεηεο γηα ηελ απνηξνπή ηνπο. Αλαιπηηθά, νη ππνζέζεηο απνηξνπήο

απηνθηνλίαο αλά κήλα, πνπ ρεηξίζηεθε ε Γίσμε Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο είλαη:

Ηαλνπάξηνο 6

Φεβξνπάξηνο 14

Μάξηηνο 14

Απξίιηνο 11

Μάηνο 12

Ηνχληνο 14

Ηνχιηνο 18

Αχγνπζηνο 39

επηέκβξηνο 26

Οθηψβξηνο 29

Ννέκβξηνο 16

Γεθέκβξηνο 27

πλνιηθά 226

Δίλαη ζεκαληηθή ε ζπλεξγαζία ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο Γίσμεο Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο κε

εμεηδηθεπκέλνπο επηζηήκνλεο απφ Με Κπβεξλεηηθέο Οξγαλψζεηο (ΜΚΟ) πνπ ζπλδξάκνπλ ζηε

πξνζπάζεηεο γηα ηε κεηέπεηηα ςπρνινγηθή ππνζηήξημε ησλ αλζξψπσλ απηψλ.

Τπελζπκίδεηαη φηη ζηελ Τπεξεζία Οηθνλνκηθήο Αζηπλνκίαο θαη Γίσμεο Ζιεθηξνληθνχ

Δγθιήκαηνο ιεηηνπξγεί ζε 24σξε βάζε, ε ηειεθσληθή γξακκή 11012, ζηελ νπνία νπνηνζδήπνηε

πνιίηεο, αλψλπκα ή επψλπκα, κπνξεί λα πξνζθέξεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ πξφιεςε αιιά θαη ηελ άκεζε

απνηξνπή ηέηνησλ πεξηπηψζεσλ.

17. Γηαδίθηπν θαη Τγεία

Ζ εθεβεία είλαη κηα πεξίνδνο ζσκαηηθψλ θαη ζπλαηζζεκαηηθψλ αιιαγψλ. Οη έθεβνη φκσο

ζπρλά δελ ζέινπλ λα κηιήζνπλ ζηνπο γνλείο, ζηνπο δαζθάινπο ηνπο, αθφκα θαη ζηνπο θίινπο ηνπο, γηα

φζα ηνπο απαζρνινχλ, έηζη ίζσο ζηξαθνχλ αιινχ γηα βνήζεηα.

Σν δηαδίθηπν ηνπο δίλεη έλα ρψξν φπνπ ζα βξνπλ πιεξνθνξίεο θαη ζα ζπδεηήζνπλ γηα ζέκαηα

φπσο νη ζρέζεηο, ν εθθνβηζκφο, ε θαηάρξεζε αιθνφι θαη λαξθσηηθψλ νπζηψλ, ην άγρνο, ε απψιεηα

αγαπεκέλσλ πξνζψπσλ, νη δηαηαξαρέο πξφζιεςεο ηξνθήο, ε πξφθιεζε ζθφπηκεο βιάβεο απφ ην άηνκν

ζηνλ ίδην ηνπο ηνλ εαπηφ.

Οη ηζηφηνπνη θνηλσληθήο δηθηχσζεο, ηα

chatrooms θαη νη πίλαθεο αλαθνηλψζεσλ ηνπο παξέρνπλ

ηελ επθαηξία λα κηιήζνπλ κε άιινπο λένπο πνπ

βξίζθνληαη ζηελ ίδηα θαηάζηαζε ή λα έξζνπλ ζε επαθή

κε εηδηθνχο θαη ζπκβνχινπο. Ή κπνξεί αθφκα θαη λα

επηιέμνπλ λα εθθξάζνπλ ζε έλα blog, ή ζε άιιν

δηαδηθηπαθφ θφξνπκ (forum), φ,ηη αηζζάλνληαη ζε ζρέζε

κε ηελ πγεία ηνπο ή ηε ζπλαηζζεκαηηθή ηνπο επεμία.

Γηα θάπνηνπο, ην δηαδίθηπν έρεη γίλεη «γξακκή δσήο» θαη ππάξρνπλ πνιινί ρξήζηκνη ηζηφηνπνη

πνπ παξέρνπλ ζπκβνπιέο θαη ππνζηήξημε ζε παηδηά θαη εθήβνπο.

ε κηα έξεπλα ηνπ 2009 απφ ηε YouthNet, 32% ησλ 16ρξνλσλ-24ρξνλσλ ζπκθψλεζαλ φηη

βξίζθνπλ ζην δηαδίθηπν φζεο πιεξνθνξίεο ρξεηάδνληαη, έηζη δελ είλαη αλάγθε λα κηιήζνπλ ζε θάπνηνλ

γηα ηα πξνβιήκαηά ηνπο. Γηα ην 62% ησλ λέσλ, ε αλσλπκία ήηαλ ν πιένλ ζεκαληηθφο ιφγνο πνπ

αλαδεηνχλ ζπκβνπιέο ζην δηαδίθηπν, αληί λα ηηο δεηήζνπλ απφ άιιεο πεγέο.

Οη έθεβνη ζα πξέπεη φκσο λα έρνπλ ππφςε ηνπο φηη θαηά ηελ πεξηήγεζή ηνπο ζε ηέηνηεο

ηζηνζειίδεο ίζσο πέζνπλ ηπραία πάλσ ζε ηζηνηφπνπο ή ζειίδεο θνηλσληθήο δηθηχσζεο πνπ ελζαξξχλνπλ

ηηο δηαηαξαρέο πξφζιεςεο ηξνθήο, ηελ πξφθιεζε ζθφπηκεο βιάβεο απφ ην άηνκν ζηνλ ίδην ηνπ ηνλ

εαπηφ, ή ηελ απηνθηνλία, γηα παξάδεηγκα· ηδηαίηεξα αλ ςάρλνπλ ζε κεραλή αλαδήηεζεο ρσξίο

θίιηξν. Δάλ κάιηζηα έλα λεαξφ άηνκν είλαη ήδε επάισην εμαηηίαο θάπνηνπ ζσκαηηθνχ ή

ζπλαηζζεκαηηθνχ πξνβιήκαηνο πγείαο, ίζσο ην πξνζειθχζνπλ απηνί νη ηζηφηνπνη θαη δελ αληηιεθζεί

φηη ελζαξξχλνπλ επηθίλδπλεο ζπκπεξηθνξέο.

18. Γηαδίθηπν θαη Φπρνινγηθά πξνβιήκαηα

Ζ θαηάρξεζε ηνπ δηαδηθηχνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη πνιιψλ εηδψλ ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα

αθφκα θαη ζηνπο πην πγηείο. χκθσλα κε έξεπλα πνπ δηεμήρζε ζηελ Απζηξαιία νη ρξήζηεο πνπ κέλνπλ

γηα κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα ζην δηαδίθηπν κπνξεί λα απνθηήζνπλ ζπκπηψκαηα θαηάζιηςεο. Δπίζεο

ην δηαδίθηπν κπνξεί αθφκα λα πξνμελήζεη πξνβιήκαηα ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ ησλ αλζξψπσλ ιφγσ ηεο

απνκφλσζεο – απνμέλσζεο ή κηαο πην επηζεηηθήο ζπκπεξηθνξάο (άκεζν απνηέιεζκα ηεο θαηάρξεζεο).

Άιια είδνπο πξνβιήκαηα πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη ε ππεξβνιηθή ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ είλαη ην

άγρνο, ε κείσζε ηεο ζρνιηθήο επίδνζεο, νη δηαηαξαρέο χπλνπ, νη πνλνθέθαινη θαη άιια.

19. ΔΚΦΟΒΗΜΟ

Τη είλαη ν παξαδνζηαθόο εθθνβηζκόο (Bulling);

Ο εθθνβηζκφο (Βullying) είλαη κία επηζεηηθή ζπκπεξηθνξά κε

πξφζεζε θάπνηνο δπλαηφο λα βιάςεη, λα εθθνβίζεη θαη λα ηαπεηλψζεη

θάπνην πην αδχλακν άηνκν (πνπ είλαη δχζθνιν λα ππεξαζπηζηεί ηνλ

εαπηφ ηνπ). Mπνξεί λα πεξηιακβάλεη ζσκαηηθή αιιά θαη ςπρνινγηθή βία

γηα παξάδεηγκα: «αλ είζαη θίινο κε απηφλ θαλείο απφ εκάο δελ ζα ζνπ

μαλακηιήζεη».

Ζ βία ζην ζρνιείν, νξίδεηαη σο ε επηβνιή ηεο βνχιεζεο ελφο

κέξνπο ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο ζε θάπνην άιιν, κε ζθνπφ ηε

πξφθιεζε δεκηάο ή βιάβεο. Ο εθθνβηζκφο έρεη επαλαιεπηηθφ

ραξαθηήξα, αληζφηεηα δχλακεο θαη αληθαλφηεηα ηνπ ζχκαηνο λα

ακπλζεί.

Τη είλαη ν Εθθνβηζκόο κέζσ ηνπ Δηαδηθηύνπ (Cyber Bullying);

Ο εθθνβηζκφο κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ είλαη νπνηαδήπνηε πξάμε εθθνβηζκνχ, επηζεηηθφηεηαο,

παξελφριεζεο, ηξνκνθξαηηθήο ή απηαξρηθήο ζπκπεξηθνξάο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηεο ρξήζεο

δηαδηθηχνπ θαη άιισλ ζχγρξνλσλ κέζσλ,. Ο φξνο cyber bulling δεκηνπξγήζεθε απφ ηνλ Καλαδφ Bill

Belsey θαη έρεη ηηο ξίδεο ηνπ ζηνλ παξαδνζηαθφ ζσκαηηθφ ή ςπρνινγηθφ εθθνβηζκφ φπνπ ν ζηφρνο ηνπ

επηηηζέκελνπ είλαη λα πξνθαιέζεη δεκηά ή λα βιάςεη ην ζχκα ηνπ.

Απηνί πνπ αζθνχλ ηνλ ζπγθεθξηκέλν εθθνβηζκφ ρξεζηκνπνηνχλ ηηο λέεο ηερλνινγίεο γηα λα

απεηιήζνπλ, λα παξελνριήζνπλ, λα δπζθεκίζνπλ, λα ππνδπζνχλ απηνχο πνπ εθθνβίδνπλ, λα

ππνθιέςνπλ ηελ ηαπηφηεηά ηνπο, λα ριεπάζνπλ, λα ζπθνθαληήζνπλ.

Μεξηθέο απφ ηηο πην θνηλέο κεζφδνπο είλαη νη εμήο:

Δθθνβηζκφο κε γξαπηφ κήλπκα: ν έθεβνο ίζσο ιάβεη δπζάξεζηα, πξνζβιεηηθά ή απεηιεηηθά

κελχκαηα.

Παξελφριεζε/θιήζεηο-θάξζα: θάπνηνο ίζσο θαιεί επίκνλα ην παηδί ζην θηλεηφ ηνπ θαη ηνπ ιέεη

δπζάξεζηα θαη πξνζβιεηηθά πξάγκαηα.

Γεκνζίεπζε θαη δηακνηξαζκφο εηθφλσλ ρσξίο ηε ζπγθαηάζεζε ηνπ εθήβνπ: θσηνγξαθίεο, βίληεν ή

νπηηθφ πιηθφ ηξαβεγκέλν κε webcam, φπνπ εκθαλίδεηαη ν έθεβνο, ζα κπνξνχζαλ λα

θπθινθνξήζνπλ κέζσ email ή κελπκάησλ, λα αλαξηεζνχλ ζην δηαδίθηπν ή λα κπνπλ ζε δεκφζην

ηζηφηνπν κε ην φλνκα ηνπ εθήβνπ ζε εηηθέηα.

«Happy slapping»: θάπνηνο ζα κπνξνχζε κε ην θηλεηφ ηνπ λα θσηνγξαθίζεη ή λα βηληενζθνπήζεη

ηνλ έθεβν θαζψο ην θαθνπνηεί ιεθηηθά ή ζσκαηηθά.

Δθθνβηζκφο ζε chatroom: έλαο άιινο ρξήζηεο ηνπ chatroom ζα κπνξνχζε λα πεη αγελή πξάγκαηα

ζην, ή γηα ηνλ έθεβν.

Δθθνβηζκφο κέζσ θνηλσληθνχ δηθηχνπ: θάπνηνο ζα κπνξνχζε λα αλαξηήζεη δπζάξεζηα ή

πξνζβιεηηθά κελχκαηα γηα ηνλ έθεβν ζ‟ έλαλ ηζηφηνπν ζαλ ην Bebo, ην Facebook ή ην MySpace,

ή λα θηηάμεη έλα πιαζηφ πξνθίι ηνπ.

Δθθνβηζκφο ζηε δηάξθεηα ελφο δηαδξαζηηθνχ παηρληδηνχ: αλ ν έθεβνο παίδεη παηρλίδηα γηα πνιινχο

παίθηεο, θάπνηνο ζπκπαίθηεο ηνπ ίζσο πξνζπαζήζεη λα ην απνθιείζεη ή λα ην αγλνήζεη. Οη

έξεπλεο δείρλνπλ πσο απηνχ ηνπ είδνπο ν δηαδηθηπαθφο εμνζηξαθηζκφο έρεη αληίθηππν ζηελ

απηνεθηίκεζε.

Σν θαηλφκελν απηφ, απαζρνιεί νινέλα θαη πεξηζζφηεξνπο εξεπλεηέο θαη ιακβάλεη ρψξα ζε

παγθφζκην αιιά θαη ζε ειιεληθφ επίπεδν. Αξθεηέο έξεπλεο έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί απφ παλεπηζηήκηα

θαη επηζηεκνληθέο εηαηξίεο, πνπ θαηαδεηθλχνπλ ηελ ζπλερή αχμεζε ηνπ θαηλφκελνπ.

Είδε Εθθνβηζκνύ

Φπζηθόο ζσκαηηθόο εθθνβηζκόο

Ξπινδαξκφο

Κινπή πξνζσπηθψλ αληηθεηκέλσλ

Δπηζεηηθή ζπκπεξηθνξά (κπνπληέο, θισηζηέο)

Σζαθσκνί

πλαηζζεκαηηθόο εθθνβηζκόο

Πξνθιεηηθή ιεθηηθή ζπκπεξηθνξά πνπ πεξηιακβάλεη ζαξθαζκφ, ππνηίκεζε,

ηαπείλσζε, απαμίσζε, ξαηζηζηηθά ή ζεμηζηηθά ζηνηρεία.

Μπζηηθνπάζεηα

Απνθιεηζκφο απφ παξέα

Γηάδνζε ςεχηηθσλ θεκψλ

Λεθηηθόο εθθνβηζκόο

Ζ πην ζπλήζεο κνξθή εθθνβηζκνχ ηφζν γηα αγφξηα φζν θαη γηα θνξίηζηα είλαη ε ιεθηηθή, κε ηε

ρξήζε ππνθνξηζηηθψλ ή κε παξαηζνχθιηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εκθάληζε ή ηνλ ηξφπν πνπ κηιάεη

θάπνηνο. Οη ιέμεηο έρνπλ πνιχ κεγάιε δχλακε θαη εθθξάδνληαη κε ηέηνην ηξφπν πνπ δελ δείρλνπλ ίρλνο

ζεβαζκνχ πξνο ην άηνκν πνπ απεπζχλνληαη. `

Απεηιέο, πξνζβνιέο, εμεπηειηζκνί

Λεθηηθή παξελφριεζε

Αξλεηηθά ζρφιηα ζε ζρέζε κε ηελ εκθάληζε θαη ην ζηπι, ηα ξνχρα, ην ζψκα ή ηε λνεκνζχλε

Τη πεξηιακβάλεη ν εθθνβηζκόο κέζσ δηαδηθηύνπ;

Πεηξάγκαηα κε ζηφρν ηε δηαζθέδαζε

Γηάδνζε άζρεκσλ-πξνζβιεηηθψλ θεκψλ on-line

Απνζηνιή αλεπηζχκεησλ κελπκάησλ (πβξηζηηθά-

πξνζβιεηηθά)

Παξελφριεζε

Γπζθήκεζε ζε ηξίηνπο (άιινπο πιένλ ηνπ ζχκαηνο)

Μέζσ ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ, κελπκάησλ

κέζσ θηλεηνχ, θσηνγξαθίεο θαη βίληεν ζην

δηαδίθηπν, ηζηνζειίδεο, κπινγθο, chat rooms θ.ά.

Υαξαθηεξηζηηθά κελχκαηα εθθνβηζκνχ:

Μελύκαηα κίζνπο: "ε κηζψ! ινη ζε

κηζνχλ!" είηε επψλπκα είηε αλψλπκα.

Απεηιεηηθέο εθθξάζεηο: " Ξέξσ πνπ

κέλεηο, δε ζα κνπ γιηηψζεηο" αλψλπκα ή

επψλπκα.

Aξλεηηθή θξηηηθή πξνο ην "αδχλακν"

παηδί. Polls ηνπ ηχπνπ "ςεθίζηε ην πην

ρνληξφ παηδί ηνπ ζρνιείνπ θάλνληαο θιηθ

ζηε θσηνγξαθία ηνπ".

Γηαηί ν νπνηνζδήπνηε λα εθθνβίδεη κέζσ ηνπ Δηαδηθηύνπ;

Γπζηπρψο, αλ θαη ππάξρνπλ αξθεηέο ππνζέζεηο ζρεηηθά κε ηνπο «εθθνβηζηέο ζην δηαδίθηπν»

ζηελ πξαγκαηηθφηεηα γλσξίδνπκε πνιχ ιίγα ζρεηηθά κε ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αηφκσλ απηψλ θαη ησλ

θηλήηξσλ ηνπο. Πνιινί παξάγνληεο κπνξνχλ λα νδεγήζνπλ έλα άηνκν ζην λα αζθεί ηέηνηεο βίαηεο

ζπκπεξηθνξέο φπσο:

1. Ζ αλάγθε γηα επηβνιή δχλακεο

2. πζζσξεπκέλνο ζπκφο

3. Ζ αλάγθε γηα λα επηθεληξψζεη ηε πξνζνρή

4. Βαξεκάξα

Έλαο άιινο εμίζνπ ζεκαληηθφο ιφγνο ελδέρεηαη λα είλαη φηη ν εθθνβηζκφο ζην δηαδίθηπν είλαη

πην αζθαιήο απφ φηη ν παξαδνζηαθφο εθθνβηζκφο γηαηί είλαη αλψλπκνο θαη ππάξρνπλ κηθξφηεξεο

πηζαλφηεηεο λα πηαζηεί ν ζχηεο. Σέινο θίλεηξν κπνξεί λα απνηειεί απιά ε επραξίζηεζε λα πξνθαιεί

θαλείο πφλν.

Οη εθθνβηζηέο έρνπλ αλάγθε λα λνηψζνπλ δπλαηνί θαη αληινχλ επραξίζηεζε κε ην λα

θαθνκεηαρεηξίδνληαη ηνπο άιινπο. Παξάιιεια είλαη αλππάθνπνη, πξνθιεηηθνί θαη θέξνληαη λα έρνπλ

ππεξβνιηθή απηνεθηίκεζε. Σνπο δηαθξίλεη επίζεο ην φηη έρνπλ κάζεη λα αληεπηηίζεληαη κε βηαηφηεηα γηα

λα δηαρεηξηζηνχλ φπνηα πξνβιήκαηα έρνπλ.

Απφ ηελ άιιε, ηα ζχκαηα ηνπ

εθθνβηζκνχ είλαη ζπλήζσο ήζπρνη θαη

επαίζζεηνη λένη, αγρψδεηο θαη αλαζθαιείο.

ζπάληα ακχλνληαη αθφκε θαη φηαλ δέρνληαη

πξνζβνιέο. Σν θπξηφηεξν ραξαθηεξηζηηθφ ησλ

ζπκάησλ είλαη φηη πζηεξνχλ ζε δχλακε θαη

εμνπζία απφ ηνλ ζχηε. Δίλαη ληξνπαιά θαη

ήζπρα άηνκα, έρνπλ ιίγνπο θίινπο, εθηφο

ζρνιείνπ θαη ελδερνκέλσο θαλέλα ζηελφ θίιν

ζην ζρνιείν, κε απνηέιεζκα λα είλαη

απνκνλσκέλνη. Τπεηζέξρνληαη θαη άιινη

παξάγνληεο πνπ ηνπο ραξαθηεξίδνπλ φπσο

είλαη ε ζσκαηηθή αλαπεξία θαη ν ξαηζηζκφο.

Εκθαλίδεηαη ην θαηλόκελν ηνπ εθθνβηζκνύ κέζσ δηαδηθηύνπ ζηελ Ειιάδα;

Σν θαηλφκελν ηνπ εθθνβηζκνχ κέζσ δηαδηθηχνπ απαζρνιεί νινέλα θαη πεξηζζφηεξν ηνπο

ζχγρξνλνπο εξεπλεηέο, θαζψο ιακβάλεη ρψξα αξθεηά ζπρλά πιένλ ζε παγθφζκην επίπεδν αιιά θαη

ζηελ ειιεληθή πξαγκαηηθφηεηα. χκθσλα κε ηα ζηνηρεία πνπ πξνέθπςαλ απφ απνγξαθηθή έξεπλα ζηελ

λήζν Κσ, πξνέθπςε φηη ην 14,7% ηνπ δείγκαηνο είρε δερηεί παξελφριεζε κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ. Απφ

απηφ ην πνζνζηφ ην 15,2% ήηαλ αγφξηα θαη ην 19,5% θνξίηζηα (Πξαθηηθά 1νπ Παλειιελίνπ πλεδξίνπ

Δ.Δ.Μ.Γ.Δ.Γ, 2009).Δπηπιένλ δελ βξέζεθε αμηφινγε δηαθνξά σο πξνο ηνλ κ.ν ειηθίαο κεηαμχ φζσλ

εθήβσλ βίσζαλ cyber-bullying θαη φζνπο φρη. Αξηζκεηηθά ζπρλφηεξε ήηαλ ε αλαθνξά απφ 17ρξνλνπο,

φκσο εμίζνπ πηζαλφ ήηαλ λα ην αλαθέξνπλ θαη 14ρξνλνη πνπ πινεγνχληαη ζην Γηαδίθηπν.

Έξεπλα ηεο ΜΚΟ "Νένη", απνδεηθλχεη φηη ε δηαδηθηπαθή θαθνπνίεζε (cyber bulling),

ηξνκνθξαηεί ζηηο κέξεο καο φιν θαη πεξηζζφηεξνπο Έιιελεο έθεβνπο. πγθεθξηκέλα: ην 25,5% ησλ

εθήβσλ ζηελ Διιάδα, έρεη βηψζεη ζην παξειζφλ έζησ θαη κηα δηαδηθηπαθή παξελφριεζε (απνζηνιή

πβξηζηηθψλ κελπκάησλ), ην 32% έρεη δερηεί εθθνβηζκφ κε δεκνζίεπζε πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ

(θσηνγξαθίεο) ζην δηαδίθηπν. Έλα 10% έθεβσλ αγνξηψλ παξαδέρεηαη, φηη έρεη θάλεη cyber bulling ζε

έλα ζπκκαζεηή ηνπ, θπξίσο γηα "δπζθήκηζε", ελψ άιινη πηζαλνί ιφγνη κπνξεί λα είλαη ε "εθδίθεζε" ή

ε "πιάθα".

Αληίζηνηρε ακεξηθάληθε έξεπλα, αλαθνξηθά κε ην cyber

bulling, πνπ δηεμήρζε απφ ην θαλάιη ΜΣV απνηειεί ηξαληαρηφ

πεηζηήξην ηεο θιηκαθνχκελεο επηθηλδπλφηεηαο.

ηελ έξεπλα, ζρεδφλ ην 50% ησλ εθήβσλ θαη ησλ λέσλ

ελειίθσλ έρνπλ ππνζηεί ή έρνπλ εκπεηξία απφ Cyber Bullying,

θαη, ηαπηφρξνλα, 30% απηψλ έρεη ιάβεη ή έρεη ζηείιεη γπκλέο

θσηνγξαθίεο.

Πεξίπνπ 10% απηψλ ησλ αηφκσλ έρνπλ ζηείιεη γπκλέο

θσηνγξαθίεο θαη ε πιεηνςεθία απηψλ ήηαλ γπλαίθεο. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη γπλαίθεο είλαη ειαθξψο πην

πηζαλέο ζην λα κνηξαζηνχλ κία γπκλή θσηνγξαθία ηνπ εαπηνχ ηνπο (13%) απφ φ,ηη νη άληξεο (9%), ελψ

ην πνζνζηφ ησλ γπλαηθψλ απηψλ είλαη ζρεδφλ δηπιάζην, αλ ιάβνπκε ππφςε κφλν ηα άηνκα πνπ είλαη

ζεμνπαιηθά ελεξγά (17% γπλαίθεο έλαληη 8% άληξεο).

Ίζσο αθφκε πην ελδηαθέξνλ είλαη φηη 17% αλαθέξνπλ φηη έρνπλ δψζεη ηε γπκλή θσηνγξαθία ζε

θάπνηνλ άιινλ θαη 9% έρνπλ δψζεη ηε γπκλή θσηνγξαθία ηνπο ζε πεξηζζφηεξνπο απφ έλαλ άιινπο

αλζξψπνπο. Σξνκαθηηθφηεξν είλαη ην πνζνζηφ 29% απηψλ πνπ δίλνπλ ηε γπκλή ηνπο θσηνγξαθία ζε

θάπνηνλ άιινλ ζην Γηαδίθηπν πνπ δελ ηνλ έρνπλ ζπλαληήζεη πνηέ, αιιά απνηειεί κφλν έλαλ "θίιν" ηνπ

θπβεξλνρψξνπ.

Ο θαζεγεηήο Παηδαγσγηθήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Ησαλλίλσλ θ. Αζαλάζηνο Γθφηνβνο

αλαθεξφκελνο ζην ζέκα ζρνιίαζε φηη «ην θαηλφκελν ηεο παξελφριεζεο ζην ζρνιείν φρη κφλν εκπνδίδεη

ηελ νκαιή αλάπηπμε ηεο πξνζσπηθφηεηαο, αιιά ζπκβάιιεη ζηελ θαιιηέξγεηα θαη ηελ επηθξάηεζε

ηχπσλ πξνζσπηθφηεηαο πνπ απνθιίλνπλ αηζζεηά απφ ην ζεζκνζεηεκέλν θαη πνιηηηζκηθά επηζπκεηφ

παηδαγσγηθφ ηδεψδεο».

Facebook θαη Twitter ην πην πξόζθνξν έδαθνο!

Ζ πιένλ δηαδεδνκέλε κνξθή παξελφριεζεο, δηεπθξηλίδνπλ πεγέο ηεο ΔΛ.Α., γίλεηαη κέζσ ηνπ

Facebook, φπνπ νη αλήιηθνη ρξήζηεο

απνζεθεχνπλ θσηνγξαθίεο αθφκα θαη απφ

πξνζσπηθέο ηνπο ζηηγκέο. «Οη δξάζηεο, πνπ

ζπλήζσο πξνέξρνληαη απφ ην ζρνιηθφ

πεξηβάιινλ, θιέβνπλ θσηνγξαθίεο απφ ην

ειεθηξνληθφ πξνθίι ζπκκαζεηψλ ηνπο θαη

έπεηηα απφ εηδηθφ κνληάδ εκθαλίδνπλ ηα ζχκαηα

λα πξσηαγσληζηνχλ, γηα παξάδεηγκα, ζε εξσηηθέο ζθελέο ή ζε “ξνδ” αγγειίεο κε ζηφρν δήζελ ηελ

αλαδήηεζε εξσηηθνχ ζπληξφθνπ» ιέεη αμησκαηηθφο ηεο ΔΛ.Α.

ε άιιεο πεξηπηψζεηο ε παξελφριεζε γίλεηαη κέζσ ηζηνζειίδσλ φπνπ ν ρξήζηεο κπνξεί λα

αλαξηήζεη βηληενζθνπεκέλν πιηθφ. «Οη ζπκκαζεηέο ελφο αλειίθνπ κε πξφβιεκα ζηελ νκηιία ηνλ

βηληενζθφπεζαλ ηελ ψξα ηνπ καζήκαηνο θαη αλέβαζαλ ην ζρεηηθφ πιηθφ ζην δηαδίθηπν. Σν απνηέιεζκα

ήηαλ ην παηδί λα απαηηήζεη απφ ηνπο γνλείο ηνπ αιιαγή ζρνιηθνχ πεξηβάιινληνο».

Έξεπλα ζηελ νπεδία απέδεημε φηη ηα θνηλσληθά κέζα δηθηχσζεο φπσο ην facebook, ην twitter

θιπ απνηεινχλ έλα λέν θαη πξφζθνξν έδαθνο παξελφριεζεο θαη πξνζβνιήο απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο

ζπκκαζεηέο ησλ ρξεζηψλ. Ζ θαζεγήηξηα ςπρνινγίαο Ann Frisen

απφ ην παλεπηζηήκην ηνπ Γθέηεκπνξγθ ζηε νπεδία δήισζε πσο

ν ηχπνο απηφο παξελφριεζεο είλαη πην ζνβαξφο απφ φηη ν

ζπκβαηηθφο.

Σα ζχκαηα ηνπ δηαδηθηχνπ δελ βξίζθνπλ πνπζελά θαηαθχγην

δηαθπγήο. Ζ ηερλνινγία επηηξέπεη ζηελ ζπλερφκελε παξελφριεζε

κέζα απφ κελχκαηα θηλεηνχ ηειεθψλνπ θαη ηζηνζειίδσλ, ελψ

ζπγρξφλσο ηα ζπθνθαληηθά ζρφιηα κπνξνχλ λα θπθινθνξήζνπλ

παληνχ θαη άκεζα ρσξίο θακία δπλαηφηεηα παξεκπφδηζήο ηνπο.

Σν πην αλεζπρεηηθφ είλαη φηη ν εληνπηζκφο ηνπ δξάζηε είλαη εμαηξεηηθά δχζθνινο!

Αληηκεηώπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ

Οη ζηξαηεγηθέο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο είλαη ε πξφιεςε ηεο παηδηθήο επηζεηηθφηεηαο

γεληθά. Πξνο απηή ηε θαηεχζπλζε ζα πξέπεη λα αιιάμνπλ πνιιά θαη νη αιιαγέο απηέο δελ πεξηνξίδνληαη

κφλν ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο θαη ζην ζρνιείν, αιιά αθνξνχλ θαη ηνπο γνλείο θαη ηα ΜΜΔ. Μφλν κία

νιηζηηθή αληηκεηψπηζε ηνπ πξνβιήκαηνο κπνξεί λα θέξεη νξαηά απνηειέζκαηα.

Ο ξφινο ησλ γνλέσλ ζηελ πξφιεςε ηνπ θαηλνκέλνπ είλαη ζεκαληηθφο. Ο ςεθηαθφο

αλαιθαβεηηζκφο ησλ γνλέσλ, ηνπο νδεγεί ζε δαηκνλνπνίεζε ηνπ ππνινγηζηή θαη ηνπ δηαδηθηχνπ, ην

νπνίν φκσο είλαη έλα εμαηξεηηθά ζεκαληηθφ εξγαιείν πνπ ρξεηάδεηαη ζσζηή ρξήζε.

Δπνκέλσο νη γνλείο πξέπεη:

Να αθηεξψζνπλ ρξφλν θαη δηάζεζε ψζηε λα αζρνιεζνχλ καδί κε ην παηδί ζε ζέκαηα δηαδηθηχνπ

Να ηνπνζεηήζνπλ ηνλ ππνινγηζηή ζε θνηλφρξεζην ρψξν ψζηε λα κελ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα

απνκφλσζεο ηνπ παηδηνχ.

Να ρξεζηκνπνηνχλ θίιηξα γηα επηβιαβείο ηζηνζειίδεο

Να ελεκεξψλνπλ ηα παηδηά κε απιά ιφγηα απφ κηθξή ειηθία γηα ηα θαηλφκελα ηνπ εθθνβηζκνχ

θαη ηεο παξελφριεζεο

ρη ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή γηα επηβξάβεπζε ή ηηκσξία

Να ζέηνπλ φξην θαη κέηξν ζηε ζπκπεξηθνξά ησλ παηδηψλ.

Να βάδνπλ φξηα ζηα παηδηά πνπ αζρνινχληαη κε ην δηαδίθηπν.

Να αζρνινχληαη γεληθά πεξηζζφηεξν κε ηα παηδηά ηνπο.

Οη εθπαηδεπηηθνί ζα πξέπεη:

Να αληηκεησπίδνπλ κε ηδηαίηεξε θαηαλφεζε ηελ παηδηθή επηζεηηθφηεηα.

Να γλσξίδνπλ φηη κεξηθέο θνξέο ε βία είλαη θξαπγή θαη έθθιεζε πνπ θξχβεη πνιχ πφλν θαη

απνγνήηεπζε.

Ο εθπαηδεπηηθφο έρεη θαζήθνλ, λα κελ απαληά ζηε βία κε βίαηε αληίδξαζε, γηαηί γλσξίδεη φηη ε

βία γελλά βία.

Ζ πην ζεκαληηθή ζπλέπεηα κηαο θαηαζηαιηηθήο δξάζεο ηνπ εθπαηδεπηηθνχ είλαη ε δεκηνπξγία

θφβνπ ζηα παηδηά, εμαηηίαο ηνπ νπνίνπ δπζθνιεχνληαη λα εθθξάζνπλ ηη αηζζάλνληαη, έηζη

νδεγνχληαη ζε δχν επηινγέο: ή λα γίλνπλ επηζεηηθά, ή λα θιεηζηνχλ ζηνλ εαπηφ ηνπο.

Σα παηδηά, φπσο θαη νη εθπαηδεπηηθνί έρνπλ ην δηθαίσκα λα ζπκψλνπλ ρσξίο αηζζήκαηα ελνρήο

ή θφβνπ. Σν ζεκαληηθφ γηα ηνπο εθπαηδεπηηθνχο, είλαη λα βξνπλ ηξφπνπο ψζηε λα κάζνπλ ηνπο

καζεηέο λα ειέγρνπλ απηά ηα αξλεηηθά ζπλαηζζήκαηα.

Σέινο, ν θαιχηεξνο ηξφπνο γηα ηε κείσζε ηεο επηζεηηθήο ζπκπεξηθνξάο ησλ παηδηψλ είλαη ε

γνλετθή θαη εθπαηδεπηηθή αγάπε θαη θαηαλφεζε απέλαληη ζηα παηδηά, θαζψο θαη ε θαιιηέξγεηά ηνπο γηα

ζεβαζκφ θαη αγάπε.

Οδεγίεο γηα ηνπο Μαζεηέο - Τη κπνξώ λα θάλσ;

Απεπζπλζείηε ζηνπο γνλείο ή ηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζαο :

Αλ ιάβεηε θάπνην email ή γξαπηφ κήλπκα πνπ ζαο αλαζηαηψζεη.

Αλ αλάξηεζε θαλείο ζην δηαδίθηπν κηα θσηνγξαθία ζαο ή έλα βίληεν, ρσξίο λα ζαο δεηήζεη

ηελ άδεηα.

Αλ πέζεηε ζχκα δηαδηθηπαθνχ εθθνβηζκνχ:

Μελ απαληάηε ζηνλ εθθνβηζκφ, θαζψο απηφ ζα κπνξνχζε λα ρεηξνηεξέςεη ηα πξάγκαηα.

Καηαγξάςεηε ην πεξηζηαηηθφ εθθνβηζκνχ θαη ζπιιέμεηε ζηνηρεία, π.ρ. ζψδνληαο γξαπηά

κελχκαηα ή εθηππψλνληαο email θαη ζηηγκηφηππα νζφλεο. Μελ ζβήζεηε ηίπνηε.

Μηιήζηε ζηνπο γνλείο ζαο ή/θαη ζηνπο εθπαηδεπηηθνχο ζαο.

Αλ πηζηεχεηε πσο απηφο πνπ δηέπξαμε ηνλ εθθνβηζκφ είλαη ζπκκαζεηήο ζαο, κηιήζηε ζηνλ

θαζεγεηή ζαο γη‟ απηφ.

ε πεξηπηψζεηο φπνπ ηα κελχκαηα επηκέλνπλ θαη πξνέξρνληαη απφ άγλσζην απνζηνιέα,

κπνξείηε λα δεηήζεηε βνήζεηα απφ ηε Γίσμε Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο.

Δθκεηαιιεπζείηε ζην κέγηζην ηα ελζσκαησκέλα εξγαιεία ζηηο ππεξεζίεο δηαδηθηχνπ ή θηλεηήο

ηειεθσλίαο, ψζηε λα απνηξέςεηε πεξαηηέξσ εθθνβηζκφ. Γηα παξάδεηγκα, κπνξείηε λα

αθαηξέζεηε απφ ηηο ιίζηεο ησλ «θίισλ» ζαο απηφλ πνπ δηέπξαμε ηνλ εθθνβηζκφ θαη λα

ξπζκίζεηε ην πξνθίι θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζαο ψζηε λα είλαη «απφξξεην», αλ δελ είλαη ήδε.

Δπηθνηλσλήζηε κε ηνλ πάξνρν ησλ ππεξεζηψλ δηαδηθηχνπ, θηλεηήο ηειεθσλίαο ή θνηλσληθήο

δηθηχσζεο. Αλ φ,ηη ζπλέβε παξαβαίλεη ηνπο ξνπο Υξήζεο ή ηηο Οδεγίεο Κνηλφηεηαο ηνπ

παξφρνπ, απηφο κπνξεί λα αλαζηείιεη ην ινγαξηαζκφ ηνπ αηφκνπ πνπ δηέπξαμε ηνλ εθθνβηζκφ,

λα θαηαξγήζεη πεξηερφκελν ή λα εγθαηαζηήζεη λέν αξηζκφ θηλεηνχ, γηα παξάδεηγκα.

Δθφζνλ έρεηε αληηιεθζεί θάπνηα ηζηνζειίδα φπνπ ρξεζηκνπνηνχληαη πξνζσπηθά δεδνκέλα ζαο

ή θηινμελνχληαη ξαηζηζηηθά ζρφιηα γηα εζάο κπνξείηε λα ηελ αλαθέξεηε ζηελ Διιεληθή

Aλνηθηή Γξακκή γηα ην παξάλνκν πεξηερφκελν ζην Γηαδίθηπν (www.safeline.gr) νη νπνίνη θαη

ζα πξνβνχλ ζηηο απαξαίηεηεο ελέξγεηεο.

Facebook – Μπνξείηε λα θάλεηε αλαθνξά επηιέγνληαο ηελ επηινγή „Report‟ („αλαθνξά) πνπ

ππάξρεη ζηηο ζειίδεο ή λα ζηείιεηε e-mail ζην abuse@facebook.com. Έλαο θαιφο νδεγφο

αζθάιεηαο γηα παηδηά θαη γνλείο βξίζθεηαη ζην www.facebook.com/safety.

Αλ πηζηεχεηε φηη δηαηξέρεηε άκεζν θίλδπλν, ελεκεξψζηε ηνπο γνλείο ζαο θαη επηθνηλσλήζηε κε

ηελ αζηπλνκία.

20. EΘΗΜΟ ΣΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟ

Νχρηα-κέξα «αγθαιηά» κε ηνλ ππνινγηζηή είλαη φιν θαη πεξηζζφηεξα παηδηά ζηε ρψξα καο. Σν

Γηαδίθηπν φκσο δελ θξχβεη κφλν γνεηεία, αιιά θαη θηλδχλνπο. Ο εζηζκφο ζην Ηnternet θαηξνθπιαθηεί...

Ώξα 15.00. Πξηλ απφ ιίγν γχξηζε απφ ην ζρνιείν. Πξέπεη λα θάεη θαη λα δηαβάζεη αθνχ ζε δχν ψξεο

έρεη θξνληηζηήξην. ε ιηγάθη φκσο, δηφηη ηψξα πξέπεη λα αλνίμεη ηνλ ππνινγηζηή. Σνλ πεξηκέλνπλ νη

ππφινηπνη παίθηεο ζην ηειεπηαίν online παηρλίδη πνπ αλαθάιπςε. Δίλαη θξίζηκε ε θάζε: είλαη έηνηκνο

λα θαηαηξνπψζεη ηνπο αληηπάινπο ηνπ, θεξδίδνληαο ηνπο πχξγνπο ηνπο. Θα παίμεη κηζή ψξα θαη κεηά ζα

θάλεη φζα άιια πξέπεη.

Ώξα 17.15. Πσπψ! Μφιηο πήξε είδεζε φηη έραζε ην θξνληηζηήξην. Δπηπρψο πνπ ιείπνπλ νη γνλείο ηνπ

θαη δελ ζα ην θαηαιάβνπλ. Θα παίμεη ιίγν αθφκε θαη κεηά ζα θάλεη φια ηα ππφινηπα πνπ πξέπεη. Γελ

έρεη θάεη θηφιαο...

Ώξα 21.00. Μφιηο κπήθαλ νη γνλείο ηνπ. Χξαία, ζα ηνλ βξνπλ ζην δσκάηηφ ηνπ θαη ζα πηζηέςνπλ φηη

δηαβάδεη. Θα δηαβάζεη δειαδή, αιιά φρη αθφκε, ζε ιίγν. Γηφηη ηψξα ην παηρλίδη βξίζθεηαη ζε θξίζηκε

θακπή.

Ώξα 9.00 ην πξσί ηεο επνκέλεο. Πέξαζε ζρεδφλ φιε ηε λχρηα μχπληνο επεηδή θάπνηα ζηηγκή,θαη ελψ

γηλφηαλ ν ρακφο ζην παηρλίδη, «θξάζαξε» ν ππνινγηζηήο ηνπ. Γελ έθαγε, δελ δηάβαζε, ζρεδφλ δελ

θνηκήζεθε αιιά θαηάθεξε λα ηνλ θηηάμεη θαη λα πεξάζεη κηα πνιχ δχζθνιε πίζηα. Πξηλ απφ ιίγν, φηαλ

κπήθε κέζα ζην δσκάηηφ ηνπ έμαιινο ν παηέξαο ηνπ γηα λα ηνπ δεηήζεη ηνλ ιφγν πνπ έραζε ηελ πξψηε

ψξα ζην ζρνιείν, εθείλνο πξνζπάζεζε λα ηνπ εμεγήζεη γηα ην «θξαζάξηζκα» ηνπ...εξγαιείνπ

(απέθξπςε βέβαηα ηα ππφινηπα γηα ηηο αηειείσηεο ψξεο δηαδηθηπαθνχ παηρληδηνχ). Ο παηέξαο ηνλ

θνίηαμε κε ην γλσζηφ χθνο «ζε ηη γιψζζα κνπ κηιάο;» θαη ηνπ είπε ηε γλσζηή θξάζε: «ηε κάλα ζνπ

ην πεο;».

Μπνξεί απηή ε ηζηνξία λα κνηάδεη βγαικέλε απφ δηαθήκηζε πνπ πξνθαιεί ην γέιην, σζηφζν

απνηειεί απηή πξαγκαηηθφηεηα γηα πνιιέο νηθνγέλεηεο ζηε ρψξα καο. Ζ ζχληνκε απηή καηηά ζην 24σξν

ελφο εθήβνπ απνηειεί δπζηπρψο φρη κφλν έλα 24σξν αιιά ηελ θαζεκεξηλφηεηα πνιχ πεξηζζφηεξσλ

λεαξψλ, θπξίσο αγνξηψλ, εζηζκέλσλ ζην Γηαδίθηπν. Πξφθεηηαη γηα κηα δηαηαξαρή πνπ κπνξεί λα έρεη

ζνβαξέο επηπηψζεηο ζηε δσή ελφο παηδηνχ ην νπνίν βξίζθεηαη ζηελ πην θξίζηκε ειηθία ηνπ, εθείλε πνπ

ρηίδεη ην κέιινλ ηνπ.

Γηα ηνπο εθήβνπο, ην λα κπαίλνπλ ζην δηαδίθηπν έρεη γίλεη

δσηηθήο ζεκαζίαο θνηλσληθή δξαζηεξηφηεηα. Σν λα ζπλδένληαη

ζην Facebook ή ζε άιινλ ηζηφηνπν θνηλσληθήο δηθηχσζεο, φηαλ

γπξλνχλ απ‟ ην ζρνιείν, είλαη φπσο φηαλ νη παιηφηεξνη

έζπεπδαλ ζην ζπίηη απ‟ ην ζρνιείν, γηα λα ηειεθσλήζνπλ ζε

θίινπο ηνπο. Καη ην λα παίμνπλ ζην PSP ηνπο ή ηε Wii ηνπο

είλαη πιένλ, γηα πνιιά παηδηά, θάηη πνπ νπσζδήπνηε ζα θάλνπλ ηα βξάδηα θαη ηα ζαββαηνθχξηαθα.

Τη είλαη ν εζηζκόο ζην δηαδίθηπν:

Ο εζηζκφο ζην Γηαδίθηπν είλαη κηα ζρεηηθά λέα κνξθή εμάξηεζεο, ε νπνία βξίζθεηαη αθφκα ππφ

εμέηαζε απφ ηελ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα πξνθεηκέλνπ λα νξηνζεηεζεί. Ζ εμάξηεζε απφ ην δηαδίθηπν

δελ απνηειεί αθφκε κηα θιηληθή νληφηεηα πνπ ζπλαληάκε ζε εγρεηξίδηα ςπρηαηξηθά, αλ θαη απνηειεί

ζπρλή παζνινγία ζηηο κέξεο καο. Απηή ε αθξαία κνξθή ελαζρφιεζεο κε ην δηαδίθηπν ζα κπνξνχζε λα

νξηζηεί σο ηελ «ελαζρφιεζε κε ην δηαδίθηπν γηα άληιεζε αηζζήκαηνο ηθαλνπνίεζεο πνπ ζπλνδεχεηαη

κε αχμεζε ηνπ ρξφλνπ πνπ θαηαλαιψλεηαη γηα ηελ άληιεζε απηνχ ηνπ αηζζήκαηνο θαη ε νπνία

επεξεάδεη ηελ θαζεκεξηλή καο δσή θαη δξαζηεξηφηεηα».

Πεξηιακβάλεη πνηθίιεο επηκέξνπο εζηζηηθέο ζπκπεξηθνξέο, φπσο ηε δηαξθή αλαδήηεζε

πιεξνθνξηψλ θαη εηδήζεσλ ζε forum θαη ηζηνζειίδεο, ηε δηαξθή ελαζρφιεζε κε δηαδηθηπαθά

ειεθηξνληθά παηρλίδηα ή παηρλίδηα ξφισλ, ην ζπλερέο chatting, ηελ ελαζρφιεζε κε ηζηνζειίδεο, forum,

chat εξσηηθνχ πεξηερνκέλνπ, ηελ αλάιεςε ζηνηρεκάησλ online θαζψο θαη ηνπ ηδφγνπ κέζσ Γηαδηθηχνπ,

θαζψο θαη ηηο αγνξέο κέζσ δηαδηθηχνπ. ε απηνχ ηνπ είδνπο ην πξφβιεκα είλαη πην επηξξεπείο νη έθεβνη

θαη νη λένη, αιιά θαη νη κεγαιχηεξνη ζε ειηθία κε ηε δηάγλσζε ζηε δεχηεξε νκάδα λα είλαη πην

δχζθνιε, αιιά θαη ν ηξφπνο αληηκεηψπηζεο ηνπ πξνβιήκαηνο λα είλαη πην πνιχπινθνο.

Σα ηειεπηαία ρξφληα ε παγθφζκηα ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ έρεη εκθαλίζεη ζεκαληηθή αχμεζε-

εθηηκάηαη φηη ζήκεξα ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ ζε παγθφζκην επίπεδν μεπεξλάεη ηα 1,3 δηζ. άηνκα. ηελ

Διιάδα ηα πνζνζηά ησλ

ρξεζηψλ έρνπλ παξνπζηάζεη

έθξεμε - απφ 9% ην 1999 ζε

33,7% ην 2006-, αλ θαη

παξακέλνπλ ζρεηηθά ρακειά ζε

ζχγθξηζε κε άιιεο επξσπατθέο

ρψξεο. χκθσλα κε ζηνηρεία,

ηνλ επηέκβξην ηνπ 2007 3,8

εθαη. Διιελεο είραλ πξφζβαζε

ζην Ηnternet, σζηφζν ζηα άηνκα

12-18 εηψλ ηα πνζνζηά ησλ

ρξεζηψλ άγγηδαλ ην 70%-80%.

Χο γλσζηφλ, φια ηα λνκίζκαηα έρνπλ δχν φςεηο. Δηζη θαη ζηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε, νη

ζηελέο ζρέζεηο νινέλα πεξηζζφηεξσλ παηδηψλ κε ην λέν... ειεθηξνληθφ ζχκπαλ ην νπνίν πξάγκαηη

πξνζθέξεη γλψζε, πιεξνθφξεζε, αιιά θαη ςπραγσγία ζε θιάζκαηα ηνπ δεπηεξνιέπηνπ έρνπλ ζηελ

άιιε, ηε ζθνηεηλή πιεπξά ηνπ «λνκίζκαηνο», ηνλ ηίηιν ησλ... επηθίλδπλσλ ζρέζεσλ. Γηφηη ν εζηζκφο

ζην Γηαδίθηπν κπνξεί λα απνηειέζεη έλαλ θίλδπλν ηθαλφ λα ζπείξεη κεγάιε θαηαζηξνθή θαη φρη

εηθνληθή, φπσο ζπκβαίλεη ζηα πάκπνιια βηληενπαηρλίδηα.

πσο πξνθχπηεη απφ ηα επξήκαηα ηεο «Παλειιήληαο έξεπλαο γηα ηηο ζπκπεξηθνξέο ησλ εθήβσλ

πνπ ζπλδένληαη κε ηελ πγεία ησλ καζεηώλ», ηελ νπνία δηεμήγαγε ην Δξεπλεηηθφ Παλεπηζηεκηαθφ

Ηλζηηηνχην Φπρηθήο Τγηεηλήο (ΔΠΗΦΤ), ε ρξήζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή θαη ε πξφζβαζε ζην

Ίληεξλεη απνηεινχλ ζήκεξα θπξίαξρνπο ηξφπνπο πιεξνθφξεζεο, επηθνηλσλίαο, ςπραγσγίαο θαη

θνηλσληθνπνίεζεο ησλ ειιήλσλ εθήβσλ.

Οη καζεηέο γπκλαζίνπ θαη ιπθείνπ αθηεξψλνπλ πνιχ απφ ηνλ ειεχζεξν ρξφλν ηνπο ζε

εβδνκαδηαία βάζε γηα λα «θαηεβάζνπλ» κνπζηθή απφ ην Ίληεξλεη, λα «αλεβάζνπλ» θσηνγξαθίεο, λα

παίμνπλ παηρλίδηα θαη λα επηθνηλσλήζνπλ κε ηνπο θίινπο ηνπο κέζσ ησλ ηζηφηνπσλ θνηλσληθήο

δηθηχσζεο (facebook, twitter θ.ιπ.).

Οη επηζηήκνλεο δηαπίζησζαλ φηη νη έθεβνη ζεξθάξνπλ ζην Ίληεξλεη ή παίδνπλ ειεθηξνληθά

παηρλίδηα (π.ρ. Playstation, Xbox,Wii) ζπρλά ρσξίο έιεγρν, ρσξίο φξηα θαη γηα πνιιέο ψξεο. Ζ

ππεξβνιηθή ρξήζε πνπ θάλνπλ, εμειίζζεηαη - ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο - ζε εμάξηεζε, ελψ δπλεηηθά

ζρεηίδεηαη κε ςπρνθνηλσληθέο δπζθνιίεο (επηζεηηθφηεηα, ρακειή απηνεθηίκεζε, άγρνο, ζπκπηψκαηα

θαηάζιηςεο θαη θνηλσληθή θνβία).

Σαπηφρξνλα, ε ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ δηθηχσλ ηνπ Ίληεξλεη κπνξεί λα ιάβεη αξλεηηθέο

δηαζηάζεηο ζε πεξηπηψζεηο πνπ νη έθεβνη ζπλνκηινχλ θαη αλαπηχζζνπλ ζρέζεηο κε αγλψζηνπο (π.ρ.

ζεμνπαιηθή παξελφριεζε, cyberbullying).

Γηα πνιινχο γνλείο ην ρξνληθφ δηάζηεκα πνπ ηα παηδηά ηνπο αζρνινχληαη κε ην Γηαδίθηπν

απνηειεί βαζηθή αηηία εθλεπξηζκνχ. Αξρηθά νη γνλείο ππνδέρηεθαλ ην Γηαδίθηπν ζηα ζπίηηα ηνπο,

ειπίδνληαο φηη ζα άλνηγε λένπο νξίδνληεο ζηηο εθπαηδεπηηθέο επθαηξίεο ησλ παηδηψλ ηνπο. Χζηφζν,

πνιινί γνλείο ζπλεηδεηνπνίεζαλ γξήγνξα φηη ηα παηδηά ηνπο, αληί γηα ηα καζήκαηά ηνπο θαη γηα έξεπλα,

πεξλνχζαλ ψξεο ζπλνκηιψληαο ειεθηξνληθά κε ηνπο θίινπο ηνπο, παίδνληαο παηρλίδηα ή κηιψληαο κε

αγλψζηνπο ζην δηαδίθηπν.

Σν λα δηαηεξήζνπλ κηα πγηή ηζνξξνπία αλάκεζα ζηα κέζα ςπραγσγίαο θαη ζηηο άιιεο

δξαζηεξηφηεηεο ζηε δσή ησλ παηδηψλ ηνπο, απνηεινχζε πάληα κηα πξφθιεζε γηα ηνπο γνλείο. Σν

Γηαδίθηπν έθαλε απηή ηελ πξφθιεζε αθφκα πην έληνλε. Ζ δεζκεπηηθή θχζε ησλ δηαδηθηπαθψλ

επηθνηλσληψλ θαη ησλ δηαδξαζηηθψλ παηρληδηψλ νδεγεί πνιιά παηδηά θαη εθήβνπο ζην ζεκείν λα κελ

αληηιακβάλνληαη πφζε ψξα παξακέλνπλ ζην Γηαδίθηπν.

Γπζηπρψο, γνλείο θαη θαζεγεηέο δελ θαηαιαβαίλνπλ ην πξφβιεκα, πξηλ απηφ γίλεη ζνβαξφ.

Απηφ ζπκβαίλεη γηαηί φηη γίλεηαη ζην Γηαδίθηπν είλαη εχθνιν λα θξπθηεί θαη γηαηί ν εζηζκφο ζην

Γηαδίθηπν δελ είλαη επξέσο αλαγλσξηζκέλνο απφ ηελ ηαηξηθή θνηλφηεηα. (Οη ςπρίαηξνη ζπλερίδνπλ λα

δηαθσλνχλ γηα ην αλ απηή ε ζπκπεξηθνξά κπνξεί λα ραξαθηεξηζηεί «εζηζκφο», κε κεξηθνχο λα

πξνηηκνχλ λα ηελ απνθαινχλ «θαηαλαγθαζηηθή ζπκπεξηθνξά».)

Σα παηδηά θαη γεληθφηεξα νη λένη κπνξεί εχθνια λα «θνιιήζνπλ» ζε online δξαζηεξηφηεηεο

φπσο παηρλίδηα κε πνιινχο ρξήζηεο, άκεζα κελχκαηα, πνξλνγξαθία θαη chat rooms. Σα πην επάισηα

παηδηά είλαη απηά πνπ είλαη κνλαρηθά θαη βαξηνχληαη ή απφ νηθνγέλεηεο φπνπ θαλείο δελ είλαη ζην ζπίηη

γηα λα κηιήζνπλ κεηά ην ζρνιείν. Σα παηδηά πνπ δελ είλαη δεκνθηιή ή είλαη ληξνπαιά, έιθνληαη απφ ηηο

επθαηξίεο δεκηνπξγίαο κηαο λέαο ηαπηφηεηαο ζε ειεθηξνληθέο θνηλφηεηεο. Αγφξηα θπξίσο, είλαη νη

ζπζηεκαηηθνί ρξήζηεο ησλ online παηρληδηψλ ξφισλ, ζηα νπνία δεκηνπξγνχλ κηα άιιε πξνζσπηθφηεηα

θαη ζπλνκηινχλ κε ηνπο άιινπο παίρηεο. Αλ θαη απηφ θαίλεηαη σο κηα θνηλσληθή δξαζηεξηφηεηα, γηα ην

εζσζηξεθέο άηνκν, ε ππεξβνιηθή ελαζρφιεζε κε ηέηνηνπ είδνπο παηρλίδηα κπνξεί λα ζεκαίλεη ηελ

απνκφλσζε απφ ηνπο θίινπο θαη ηνπο ζπλνκειίθνπο.

ε ζπάληεο πεξηπηψζεηο, ζε παηδηά θαη εθήβνπο ε ηερλνινγία, θαη ηδηαίηεξα ηα παηρλίδηα ζηνλ

ππνινγηζηή, κπνξεί λα ηνπο γίλεη έκκνλν πάζνο.

Έξεπλεο Σρεηηθά κε ην Γηαδηθηπαθό Δζηζκό

χκθπηε κε ηελ θαζεκεξηλφηεηα ησλ εθήβσλ ζηελ Διιάδα είλαη ζήκεξα ε ρξήζε ηνπ Ίληεξλεη

θαη ησλ ειεθηξνληθψλ παηρληδηψλ. χκθσλα κε έξεπλα ηνπ Δξεπλεηηθνχ Παλεπηζηεκηαθνχ Ηλζηηηνχηνπ

Φπρηθήο Τγηεηλήο (ΔΠΗΦΤ), έλαο ζηνπο ηέζζεξηο εθήβνπο ζεξθάξεη ζην Γηαδίθηπν γηα ηνπιάρηζηνλ

ηξεηο ψξεο ηελ εκέξα, ελψ ζρεδφλ νη κηζνί παίδνπλ ειεθηξνληθά παηρλίδηα θαζεκεξηλά, «ζπρλά ρσξίο

έιεγρν θαη ρσξίο φξηα».

Παξάιιεια, ζρεδφλ έλαο ζηνπο έμη 15ρξνλνπο εκθαλίδεη ζπκπεξηθνξέο εμάξηεζεο απφ ηε ρξήζε

ηνπ Ίληεξλεη.

Ο θίλδπλνο ρηππάεη ηελ πφξηα φιν θαη πεξηζζφηεξσλ ειιεληθψλ ζπηηηψλ, θπξίσο ηεο

πεξηθέξεηαο, ζχκθσλα κε κηα λέα κειέηε πνπ δείρλεη φηη ην 8,2% ησλ παηδηψλ πνπ δνπλ ζηε Θεζζαιία

είλαη εζηζκέλα ζην Γηαδίθηπν!

Ζ κειέηε απηή δηεμήρζε ζην πιαίζην ηεο δηδαθηνξηθήο δηαηξηβήο ηνπ θ. Κ.ηψκνπ, δηδάθηνξα

ηεο Ηαηξηθήο ρνιήο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο θαη εηδηθεπφκελνπ ςπρηάηξνπ παηδηψλ θαη εθήβσλ

ζην Ηππνθξάηεην Ννζνθνκείν ηεο Θεζζαινλίθεο. Ζ έξεπλα βαζίζηεθε ζε δείγκα 2.200 καζεηψλ

ειηθίαο 12-18 εηψλ 85 ζρνιείσλ ηεο Θεζζαιίαο θαη δεκνζηεχηεθε ζην επηζηεκνληθφ έληππν

«Cyberpsychology & Βehavior» ζηηο 9 Ννεκβξίνπ.

πσο πξνέθπςε, ην 70,8% ησλ παηδηψλ είρε πξφζβαζε ζην Ηnternet. Ζ πην ζπρλή ρξήζε ηνπ

Γηαδηθηχνπ αθνξνχζε ηα νnline βηληενπαηρλίδηα (50,9% ησλ ρξεζηψλ) θαη ηηο ππεξεζίεο πιεξνθνξηψλ

(46,8%). Σν πνζνζηφ ηνπ εζηζκνχ ζην Ηnternet κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ ήηαλ 8,2%, κε ηα αγφξηα λα έρνπλ

ηελ πξσηνθαζεδξία (πνζνζηφ 6,2% ζε ζχγθξηζε κε 2% γηα ηα θνξίηζηα). πλνιηθά κεηαμχ ησλ

ρξεζηψλ ε ραξαθηεξηδφκελε πξνβιεκαηηθή ρξήζε ηνπ Ηnternet (εζηζκφο, αιιά θαη ζπκπεξηθνξέο

επηθίλδπλεο νη νπνίεο φκσο δελ έρνπλ θαηαιήμεη αθφκε ζε εζηζκφ) ήηαλ ηεο ηάμεσο ηνπ 26,3% (18,1%

γηα ηα αγφξηα θαη 8,2% γηα ηα θνξίηζηα).

«Ο εζηζκφο ζην δηαδίθηπν απνηειεί ζνβαξή ςπρηθή δηαηαξαρή, ε νπνία ζπλνδεχεηαη, ζε πςειφ

πνζνζηφ, απφ άιιεο ςπρηθέο δηαηαξαρέο θαη αλαδεηθλχεηαη κεγάιε αλάγθε εθπαίδεπζεο ησλ εηδηθψλ

ςπρηθήο πγείαο ζηελ αλαγλψξηζε ηεο δηαηαξαρήο, κε ηε ρξήζε πηζηνπνηεκέλσλ θιηκάθσλ θαη

δνκεκέλσλ θιηληθψλ ζπλεληεχμεσλ. Ζ δεκηνπξγία εμεηδηθεπκέλσλ ζεξαπεπηηθψλ δνκψλ θηιηθψλ πξνο

ηνπο εθήβνπο, νη νπνίεο ζα παξέρνπλ απνηειεζκαηηθή ζεξαπεία ζηε ζπγθεθξηκέλε δηαηαξαρή, θξίλεηαη

απαξαίηεηε», αλέθεξε ζηελ αλαθνίλσζή ηνπ ν θ. ηψκνο.

πσο πξνέθπςε απφ ηε κειέηε απηή, ν εζηζκφο ζην Ηnternet απνδεηθλχεηαη θπξίσο «αλδξηθφ

ζπνξ». «Πξάγκαηη ηα ηξία ηέηαξηα ησλ εζηζκέλσλ, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία, ήηαλ αγφξηα. Απηφ

νθείιεηαη θπξίσο ζην φηη ηα αγφξηα αζρνινχληαη πεξηζζφηεξν κε ηηο λέεο ηερλνινγίεο, κε απνηέιεζκα

λα απμάλεηαη θαη ν θίλδπλνο εζηζκνχ» επηζεκαίλεη ν θ. ηψκνο. Πξνζζέηεη σζηφζν φηη «νη λέεο

ηερλνινγίεο απνηεινχλ “θξέζθν” θαηλφκελν ζηε ρψξα καο θαη εθηηκάηαη φηη ζηα ρξφληα πνπ έξρνληαη

κε ηελ νινέλα κεγαιχηεξε δηάδνζε ηνπ Γηαδηθηχνπ ηα πνζνζηά αγνξηψλ θαη θνξηηζηψλ ζα εμηζσζνχλ».

Δίλαη βέβαηα εχινγν ην εξψηεκα ζρεηηθά κε ην αλ ε εηθφλα πνπ παξνπζηάδεη ε λέα κειέηε

ζρεηηθά κε ηε Θεζζαιία αληηθαηνπηξίδεη θαη ηελ θαηάζηαζε ζηελ ππφινηπε Διιάδα. «ηνηρεία πνπ

έρνπλ πξνθχςεη απφ εηδηθνχο ηνπ Ννζνθνκείνπ Παίδσλ “Αγιαΐα Κπξηαθνχ” ζε δείγκα εθήβσλ ειηθίαο

15-16 εηψλ έδεημε πνζνζηφ ηεο ηάμεσο ηνπ 12,8% παηδηψλ πνπ ήηαλ ζηα φξηα ηνπ εζηζκνχ, ελψ νη

εζηζκέλνη ζην Γηαδίθηπν εκθάληδαλ πνζνζηφ ρακειφηεξν απφ απηφ ηεο δηθήο καο κειέηεο, ηεο ηάμεσο

ηνπ 1%» απαληά ν θ. ηψκνο θαη εμεγεί: « Δίλαη πηζαλφλ πξάγκαηη ηα παηδηά ηεο επαξρίαο λα εζίδνληαη

πεξηζζφηεξν ζην Γηαδίθηπν, θαζψο δελ έρνπλ ηφζεο επηινγέο γηα ελαζρφιεζε κε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο

ζηα κέξε φπνπ δνπλ. ε θάζε πεξίπησζε ηα εξσηήκαηα απηά πξέπεη λα απνηειέζνπλ ηψξα αληηθείκελν

θνηλσληνινγηθήο κειέηεο».

Σα πνζνζηά πνπ εμήρζεζαλ απφ ηε κειέηε ζηε Θεζζαιία είλαη θαλεξά πςειφηεξα απφ

αληίζηνηρα πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί ζε άιιεο ρψξεο, φπσο αλαθέξεη ν εξεπλεηήο. Γηα παξάδεηγκα,

παξφκνηεο κειέηεο ζηε Ννξβεγία (φπνπ ππάξρεη θαη ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ δηθηχσζεο ηνπ γεληθνχ

πιεζπζκνχ ζην Γηαδίθηπν, κε ηα πνζνζηά ρξεζηψλ λα θζάλνπλ ζην 88%) δείρλνπλ εζηζκφ ησλ εθήβσλ

ζην Γηαδίθηπν ηεο ηάμεσο ηνπ 1,98%, ζηελ Ηηαιία ηεο ηάμεσο ηνπ 5,4%, ζηε Νφηηα Κνξέα ηεο ηάμεσο

ηνπ 1,6%, ελψ ζηελ Κίλα δχν δηαθνξεηηθέο κειέηεο έδεημαλ πνζνζηά 2,4% θαη 5,52% αληηζηνίρσο.

χκθσλα κε ηνλ θ. ηψκν «θαίλεηαη φηη δελ είλαη ηπραίν φηη ζε ρψξεο φπσο ε Νφηηα Κνξέα ή ε

Κίλα, φπνπ ε εμάπισζε ησλ ππνινγηζηψλ ήηαλ ηαρχηαηε, θαηαγξάθνληαη κεγαιχηεξα πξνβιήκαηα

εζηζκνχ ζην Γηαδίθηπν, ελψ παξφκνηα είλαη ε εηθφλα θαη γηα ηελ Διιάδα. Πηζαλφηαηα θαηλφκελα ηνπ

εζηζκνχ ζρεηίδνληαη κε ηελ ηαρεία εμάπισζε ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ ζηνλ πιεζπζκφ ». ε ρψξεο φπσο ε

δηθή καο, ε Κνξέα ή ε Κίλα ν «ςεθηαθφο αιθαβεηηζκφο» δελ έγηλε ζην πιαίζην κηαο ζπληνληζκέλεο

καζεζηαθήο δηαδηθαζίαο φπσο, γηα παξάδεηγκα, ζηελ «παξαδνζηαθή» ζηε δηθηχσζε Ννξβεγία.

«Οπζηαζηηθψο ε φιε δηαδηθαζία ήηαλ εκπεηξηθή θαη βαζηδφηαλ ζηελ αηνκηθή ελαζρφιεζε ηνπ θάζε

ρξήζηε, κε απνηέιεζκα λα είλαη πην εχθνιν λα πέζεη ζχκα ησλ θηλδχλσλ ηνπ Γηαδηθηχνπ».

Δπίζεο, έξεπλα ηνπ ΔΠΗΦΤ θαηέδεημε φηη έλαο ζηνπο ηέζζεξηο έθεβνπο (πνζνζηφ 24,3%)

αζρνιείηαη γηα ηνπιάρηζηνλ ηξεηο ψξεο ηελ εκέξα ηηο θαζεκεξηλέο κε ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή θαη

ην Ίληεξλεη, ελψ ην πνζνζηφ απηφ ζρεδφλ δηπιαζηάδεηαη ηα αββαηνθχξηαθα (41%).

Σα πνζνζηά απμάλνληαη αλάινγα κε ηελ ειηθία: 14,1% ησλ

11ρξνλσλ, 25,8% ησλ 13ρξνλσλ θαη 33,7% ησλ 15ρξνλσλ.

Σαπηφρξνλα, πνηθίιινπλ αλάινγα κε ην θχιν: 26,8% ησλ αγνξηψλ

έλαληη 21,9% ησλ θνξηηζηψλ.

Απφ ην 2006 έσο ην 2010 έρεη ηεηξαπιαζηαζηεί ν αξηζκφο ησλ εθήβσλ πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ

ππνινγηζηή θαη ην Ίληεξλεη γηα ηνπιάρηζηνλ ηξεηο ψξεο θαζεκεξηλά (απφ 5,7% ζε 21,7% αληίζηνηρα).

Σν 47,8% ησλ εθήβσλ, θπξίσο ηα αγφξηα θαη νη καζεηέο ειηθίαο 13 θαη 15 εηψλ, παίδνπλ

ειεθηξνληθά παηρλίδηα απφ κηζή έσο θαη δχν ψξεο ηηο θαζεκεξηλέο, ελψ ην πνζνζηφ απηφ δηπιαζηάδεηαη

ηα αββαηνθχξηαθα.

Παξάιιεια, ζρεδφλ έλαο ζηνπο έμη 15ρξνλνπο (πνζνζηφ 15,5%) εκθαλίδεη ζπκπεξηθνξέο

εμάξηεζεο απφ ηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ. Σν 5,5% ηνπ ζπλφινπ ησλ εθήβσλ - θπξίσο αγφξηα -

αλαθέξνπλ ζπκπηψκαηα εμάξηεζεο απφ ηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα.

χκθσλα κε πξφζθαηε Διιεληθή έξεπλα (Frangos C., 2010), 11,6% θνηηεηψλ ρξεζηψλ

είλαη εζηζκέλνη ελψ 34,7% βξίζθνληαη ζε θίλδπλν λα εμαξηεζνχλ.

Έθεβνη εζηζκέλνη ζηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα

Δζηζκέλνη ζηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα απνδείρηεθαλ, ζε πνζνζηφ 95% νη έθεβνη, πνπ

επηζθέθζεθαλ ην ηαηξείν γηα ηνλ εζηζκφ ζην δηαδίθηπν ηνπ Ηππνθξάηεηνπ Ννζνθνκείνπ Θεζζαινλίθεο,

απφ ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2008 έσο ηνλ Απξίιην ηνπ 2010. Παξάιιεια, δηαπηζηψζεθε φηη 50% ηνπ

δείγκαηνο παξνπζίαζαλ ζπλλνζεξφηεηα κε ςπρηθέο δηαηαξαρέο.

Σα ζηνηρεία απηά παξνπζηάζηεθαλ ζε ζπλέδξην απφ ηνλ ςπρίαηξν παίδσλ, Κσλζηαληίλν ηψκν,

θαη αθνξνχλ κηθξφ δείγκα 43 εθήβσλ (39 αγφξηα θαη 4 θνξίηζηα). Οη έμη απφ ηνπο εθήβνπο κε

δηαηαξαρή εζηζκνχ ζην δηαδίθηπν ππνβιήζεθαλ ζε ελδν-λνζνθνκεηαθή ζεξαπεία. Οη ππφινηπνη 37

αθνινχζεζαλ ζεξαπεία εθηφο λνζνθνκείνπ.

Γηαδηθηπαθόο εζηζκόο θαη δηαδηθηπαθόο ηδόγνο

Ο δηαδηθηπαθφο ηδφγνο θαίλεηαη φηη ζπλδέεηαη κε ηνλ δηαδηθηπαθφ εζηζκφ θαη ηελ θαηάρξεζε

αιθνφι, ζχκθσλα κε κειέηε ησλ Γηψξγνπ Σζνπβέια θαη Οξέζηε Γησηάθνπ απφ ηε Γηεπηζηεκνληθή

Δηαηξεία Φπρνινγηθήο Παξέκβαζεο Πξνζαξκνγή θαη ηελ Διιεληθή Δηαηξεία Μειέηεο θαη Πξφιεςεο

εμνπαιηθήο Καθνπνίεζεο "Οκπξέια".

Απφ ηε κειέηε, πνπ βαζίζηεθε ζε δείγκα 211 θνηηεηψλ ηνπ Δζληθνχ Καπνδηζηξηαθνχ

Παλεπηζηεκίνπ Αζελψλ θαη ηνπ Παληείνπ θαη αθνξνχζε ηε δηεξεχλεζε ηνπ δηαδηθηπαθνχ εζηζκνχ, ηνπ

δηαδηθηπαθνχ ηδφγνπ θαη παξαγφλησλ ηεο ρξήζεο ςπρνηξφπσλ νπζηψλ, πξνέθπςε φηη 11% ηνπ

δείγκαηνο βξίζθνληαη ζηα φξηα ηεο παζνινγηθήο ρξήζεο, ελψ 2,9% αληηκεησπίδνπλ έληνλα ζπκπηψκαηα

δηαδηθηπαθνχ εζηζκνχ.

Οη άληξεο ηνπ δείγκαηνο εκθάληζαλ ζπζηεκαηηθά πςειφηεξα επίπεδα δηαδηθηπαθνχ εζηζκνχ θαη

εζηζκνχ ζην δηαδηθηπαθφ ηδφγν. Απφ ηε κειέηε πξνέθπςε αθφκε φηη ν δηαδηθηπαθφο ηδφγνο ζπλδέεηαη

κε ηε ζπκκεηνρή ζε δηαδηθηπαθά αιιειεπηδξαζηηθά παηρλίδηα, ηε ζπκκεηνρή ζε θφξνπκ θαη ηε ρξήζε

πξνπιεξσκέλεο θάξηαο.

«Μνπ γίλεηαη παξαηήξεζε απφ ζπγγελείο ή θίινπο γηα ην ρξφλν πνπ είκαη ζην δηαδίθηπν», « Ζ

εξγαζηαθή κνπ απφδνζε επεξεάδεηαη αξλεηηθά απφ ην δηαδίθηπν», «Πξνζπαζψ λα θξχςσ πφζν

δηάζηεκα ήκνπλ ζπλδεδεκέλνο ζην δηαδίθηπν», είλαη κεξηθέο απφ ηηο εθθξάζεηο, πνπ δηαηχπσζαλ νη

κεηέρνληεο ζην δείγκα ηεο έξεπλαο.

Καηάρξεζε θαη εμάξηεζε

Σξεηο ζηνπο πέληε 15ρξνλνπο καζεηέο (πνζνζηφ 59,4%) παξακέλνπλ ζην Ίληεξλεη πεξηζζφηεξεο

ψξεο απφ φηη αξρηθά πξνγξακκαηίδνπλ.

Γχν ζηνπο πέληε (πνζνζηφ 42,3%) παξαδέρνληαη φηη ην Ίληεξλεη

βξίζθεηαη ζπλερψο ζην κπαιφ ηνπο, ελψ ζρεδφλ έλαο ζηνπο ηξεηο (πνζνζηφ

30,8%) ρξεζηκνπνηεί ην Γηαδίθηπν σο κέζν γηα λα μεθχγεη απφ ηα

πξνβιήκαηά ηνπ θαη λα αλαθνπθίζεη δπζάξεζηα ζπλαηζζήκαηα (απειπηζία,

ελνρή, άγρνο, θαηάζιηςε θ.ά.).

Δπηπιένλ, έλαο ζηνπο ηέζζεξηο (πνζνζηφ 25,4%) ληψζεη φηη πξέπεη

λα βξίζθεηαη ζην Ίληεξλεη νινέλα θαη πεξηζζφηεξν πξνθεηκέλνπ λα

αληιήζεη ηθαλνπνίεζε, ελψ αλάινγν πνζνζηφ έρεη πεη ςέκαηα ζηελ

νηθνγέλεηά ηνπ ή ζε θάπνηνλ άιιν γηα λα απνθξχςεη ην βαζκφ ελαζρφιεζήο

ηνπ.

Σαπηφρξνλα, έλαο ζηνπο πέληε εθήβνπο (πνζνζηφ 19,7%) αλαθέξεη φηη έρεη πξνβεί θαη‟

επαλάιεςε ζε απνηπρεκέλεο πξνζπάζεηεο λα ειέγμεη, λα πεξηνξίζεη ή λα ζηακαηήζεη ηε ρξήζε ηνπ

Ίληεξλεη, ελψ έλαο ζηνπο έμη (πνζνζηφ 16,8%) έρεη ζέζεη ζε θίλδπλν θάηη ζεκαληηθφ (π.ρ. ζρέζε,

εξγαζία, εθπαίδεπζε) ιφγσ ηεο ππεξβνιηθήο ελαζρφιεζήο ηνπ κε ην Γηαδίθηπν.

Ζ ππεξβνιηθή ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή θαη ηνπ Ίληεξλεη θαίλεηαη, επίζεο, λα ζρεηίδεηαη κε ηελ

εκθάληζε ςπρνζσκαηηθψλ ζπκπησκάησλ, φπσο πνλνθέθαινο, πφλνο ζην ζηνκάρη, πφλνο ζηε κέζε,

αθεθηά, λεπξηθφηεηα, δπζθνιία ζηνλ χπλν, δαιάδα θαη δπζθνιία ζπγθέληξσζεο.

Πνηέο είλαη νη αηηίεο ηνπ θαηλνκέλνπ;

Σν Γηαδίθηπν έρεη ηελ ηθαλφηεηα λα θαιχςεη ζπγθεθξηκέλεο ςπρνινγηθέο αλάγθεο ελφο αηφκνπ.

Έλα απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ κέζνπ πνπ πξνθχπηεη απφ ηε θχζε ηνπ είλαη φηη κπνξεί λα

δεκηνπξγήζεη κηα «ηδαληθή θαηάζηαζε εαπηνχ», φπνπ ην άηνκν κπνξεί λα εμεξεπλήζεη δηάθνξεο πηπρέο

ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ ρσξίο λα έρεη πεξηνξηζκνχο θαη ζπλέπεηεο. ην Γηαδίθηπν δελ ππάξρνπλ

άκεζεο ζπλέπεηεο ησλ πξάμεσλ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα κπεη θαη λα βγεη φπνηε ζέιεη, ελψ κπνξεί λα

θαιχςεη ηελ φπνηα εμσηεξηθή εκθάληζε, αθνχ δελ ππάξρεη, πνιιέο θνξέο, νπηηθή επαθή.

Σαπηφρξνλα, ν έθεβνο κπνξεί λα ελζαξθψζεη δηαθνξεηηθνχο ξφινπο, ή λα πηνζεηήζεη

δηαθνξεηηθέο ηαπηφηεηεο αλάινγα κε ηελ εθάζηνηε δηαδηθηπαθή εκπεηξία, εμαηηίαο ηεο αλσλπκίαο, πνπ

ζπληζηά θαηεμνρήλ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ Γηαδηθηχνπ. πλήζσο, ηα παηδηά πνπ αληηκεησπίδνπλ ην

πξφβιεκα ηνπ εζηζκνχ ζην δηαδίθηπν είλαη αγφξηα θαη κεγαιψλνπλ ζε δχζθνιεο θαηαζηάζεηο

(δπζιεηηνπξγηθέο νηθνγέλεηεο).

«Σηελ πεξίνδν ηεο εθεβείαο, ην δηαδίθηπν πξνζθέξεη δηέμνδν από ηελ πηεζηηθή θαη αγρώδε

θαζεκεξηλόηεηα θαη επθαηξίεο θνηλσληθνπνίεζεο, ρσξίο θίλδπλν απόξξηςεο, αθνύ ζηα δηαδηθηπαθά

παηρλίδηα θαη ζηνπο ηζηόηνπνπο

θνηλσληθήο δηθηύσζεο νη έθεβνη

κπνξνύλ λα παξνπζηάζνπλ ό,ηη εηθόλα

ηνπ εαπηνύ ηνπο επηζπκνύλ. Δπηπιένλ, νη

παίθηεο θνηλσληθνπνηνύληαη,

ζπκκεηέρνληαο ζε νκαδηθέο απνζηνιέο

θαη απνθηώληαο δηαδηθηπαθνύο

"θίινπο", κε θνηλά ελδηαθέξνληα»,

αλαθέξεη έξεπλα ηεο λνζειεχηξηαο

Διέλεο αθειιαξίνπ θαη ηνπ

ςπρνιφγνπ πγείαο Γεψξγηνπ Κνπιηεξάθε. χκθσλα κε ηνπο ίδηνπο, ζηελ Διιάδα ην θαηλφκελν ηνπ

εζηζκνχ ζηνπο εθήβνπο καζεηέο ππνινγίδεηαη κεηαμχ 1-8,2%.

Απφ ηε ζπγθεθξηκέλε έξεπλα, πνπ έγηλε ζε έλα δείγκα 363 εθήβσλ καζεηψλ Α΄ θαη Β΄ ιπθείνπ,

πξνέθπςε φηη 41,6% πξνηηκνχζαλ θπξίσο δηαδηθηπαθά παηρλίδηα δξάζεο, κε ζεκαληηθφηεξν ιφγν

ελαζρφιεζεο λα αλαθέξεηαη ην αίζζεκα ηεο θνηλσληθνπνίεζεο (34,4%). ηνπο καζεηέο κε ήπηα θαη

ζνβαξή εμάξηεζε ζην δηαδίθηπν (34,4%), νη πξνζδηνξηζηηθνί παξάγνληεο γηα ηνλ εζηζκφ ήηαλ:

1. ε επηθνηλσλία κεηαμχ γνλέσλ-παηδηψλ (φζν ρεηξφηεξε ηφζν κεγαιχηεξνο ν βαζκφο εμάξηεζεο),

2. ε επηθνηλσλία κεηαμχ ησλ γνλέσλ (φζν ρεηξφηεξε ηφζν κεγαιχηεξνο ν βαζκφο εμάξηεζεο),

3. νη εβδνκαδηαίεο ψξεο ελαζρφιεζεο κε ηα δηαδηθηπαθά παηρλίδηα (ηα παηδηά πνπ έπαηδαλ

πεξηζζφηεξεο απφ 11 ψξεο ηελ εβδνκάδα είραλ ην κεγαιχηεξν βαζκφ εμάξηεζεο).

ε φηη αθνξά ηνπο παξάγνληεο πνπ νδεγνχλ ζηνλ εζηζκφ ηνπ εθήβνπ ζην Γηαδίθηπν, νκάδεο

εηδηθψλ μεθαζαξίδνπλ αξρηθά φηη ε εμάξηεζε κπνξεί λα είλαη ην απνηέιεζκα άιισλ ςπρηθψλ

δηαηαξαρψλ, φπσο θαηάζιηςε, αγρψδεηο δηαηαξαρέο, δηαηαξαρέο πξνζσπηθφηεηαο θαη θνηλσληθή θνβία,

κεηαμχ άιισλ.

Δμάιινπ, ην ζέκα ηεο «ζπλνζεξφηεηαο», ηεο ηαπηφρξνλεο χπαξμεο δειαδή άιισλ δηαηαξαρψλ

πνπ έρνπλ σο απνηέιεζκα ηε ζπγθεθξηκέλε εμάξηεζε είλαη δήηεκα πνπ εμεηάδεηαη θαη ζηε Μνλάδα

Δθεβηθήο Τγείαο.

Πνηνί θηλδπλεύνπλ πεξηζζόηεξν από εζηζκό ζην Ίληεξλεη

Σν θαηλφκελν κπνξεί λα εκθαληζηεί ζε εθήβνπο θαηά ηελ πξψηκε εθεβεία (10-14 εηψλ) ή θαη ζε

κηθξφηεξε αθφκε ειηθία. Δίλαη πην ζπρλφ θαηά ηελ κέζε εθεβεία (15-17 εηψλ), θαηά ηελ νπνία νη

έθεβνη πεηξακαηίδνληαη θαη ζηαδηαθά απηνλνκνχληαη, θαζψο θαη θαηά ηελ φςηκε εθεβεία (> 17 εηψλ).

Απηνί πνπ θηλδπλεχνπλ πεξηζζφηεξν απφ εζηζκφ ζην Ίληεξλεη είλαη:

Σα άηνκα πνπ βαξηνχληαη θαη δελ έρνπλ βξεη άιινπο ελδηαθέξνληεο ηξφπνπο λα πεξλνχλ ηνλ

ειεχζεξν ρξφλν ηνπο.

Πνιχ έμππλα άηνκα πνπ δελ έρνπλ βξεη άιιεο πξνθιήζεηο.

Σα αλαζθαιή άηνκα.

Σα παηδηά πνπ κέλνπλ πνιιέο ψξεο κφλα ζην ζπίηη.

Απηνί πνπ βξίζθνπλ ειθπζηηθά ηα πνιπκέζα ιφγσ πξνζσπηθψλ πξνηηκήζεσλ.

Απηνί πνπ ελζνπζηάδνληαη απφ ηα παηρλίδηα ζην δηαδίθηπν (Interacting videogames).

Γεληθά πξνεηδνπνηεηηθά ζεκάδηα

Πψο κπνξνχκε, ινηπφλ, λα δηαθξίλνπκε ηνλ έθεβν ή ηελ έθεβε πνπ είλαη ζηα πξφζπξα λα

εζηζηεί ή έρεη ήδε εζηζηεί ζηνλ Ζ/Τ ηνπ; Τπάξρνπλ θάπνηα πξνεηδνπνηεηηθά ζεκάδηα. χκθσλα κε ηελ

Διιεληθή Δηαηξεία Μειέηεο ηεο Γηαηαξαρήο Δζηζκνύ ζην Γηαδίθηπν, ηα ζεκάδηα πνπ πξνκελχνπλ

εζηζκφ είλαη:

Οη εζηζκέλνη εμηδαληθεχνπλ ην δηαδίθηπν θαη ληψζνπλ φηη ν θφζκνο είλαη πιεθηηθφο θαη θελφο

ρσξίο απηφ.

Πεξλνχλ ηελ πεξηζζφηεξε ψξα ηεο εκέξαο ζην δηαδίθηπν ή ζθέθηνληαη ηε ζηηγκή πνπ ζα

πινεγεζνχλ θαη πάιη ζ' απηφ.

ηαλ δηαθφπηεηαη ε ζχλδεζή ηνπο ζπκψλνπλ θαη γίλνληαη λεπξηθνί θαη επεξέζηζηνη.

Υάλνπλ ηελ αίζζεζε ηνπ πξαγκαηηθνχ ρξφλνπ, κε απνηέιεζκα λα παξακέλνπλ ζε ζχλδεζε

πεξηζζφηεξν απφ φ, ηη αξρηθά ζρεδίαδαλ.

Έλα επίζεο ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ, είλαη φηη νη εζηζκέλνη δελ αληηιακβάλνληαη ηελ φιε ηνπο

απνδηνξγάλσζε θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο πξνβιεκαηηθήο ρξήζεο ζε ςπρνινγηθφ, θνηλσληθφ επίπεδν

θαζψο θαη ζηελ επίδνζε ηνπο ζηηο ζρνιηθέο θαη καζεζηαθέο δξαζηεξηφηεηεο. Έηζη ζπλερίδνπλ

ηελ ελαζρφιεζε ζηνλ ίδην βαζκφ, κέρξη θάπνηνο άιινο, ηνπ ζηελνχ πεξηβάιινληφο ηνπο,

θηλεηνπνηεζεί γηα απηνχο.

Τα Σπκπηώκαηα

σκαηηθέο Δλδείμεηο :

1) πκπηψκαηα ζπλδξφκνπ απφζπξζεο, φπσο ςπρνθηλεηηθή δηέγεξζε, εθνχζηα ή αθνχζηα θίλεζε

δαθηπινγξάθεζεο ησλ δαθηχισλ ηνπ ρεξηνχ.

2) Μεηά ηνλ εζηζκφ ζην δηαδίθηπν παξαηεξνχληαη ζπρλά κπνζθειεηηθέο παζήζεηο (π.ρ. ζθνιίσζε),

κεησκέλε αζιεηηθή δξαζηεξηφηεηα, μεξά κάηηα - κπσπία θαη εκηθξαλίεο.

3) ε πξνρσξεκέλεο πεξηπηψζεηο ν έθεβνο δελ θνηκάηαη(δηαηαξαρέο χπλνπ) ή ν χπλνο δελ είλαη

ζπλερήο θαη ήξεκνο, παξακειεί ηελ πξνζσπηθή ηνπ πγηεηλή, κπνξεί λα ζηακαηήζεη αθφκα θαη ην

ζρνιείν.

4) Έθπησζε ιεηηνπξγηθφηεηαο ηνπ αηφκνπ ζε θνηλσληθφ, νηθνγελεηαθφ αιιά θαη πξνζσπηθφ

επίπεδν.

Φπρνινγηθέο Δλδείμεηο :

1) Άγρνο, έκκνλε ζθέςε γηα ην δηαδίθηπν θαη φλεηξα γηα ην δηαδίθηπν.

2) Καηαλάισζε ππεξβνιηθνχ ρξφλνπ ή θαη ρξήκαηνο ζε δξαζηεξηφηεηεο ζρεηηθέο κε ην δηαδίθηπν

(ινγηζκηθφ, ζθιεξνί δίζθνη).

3) Μεησκέλε επίδνζε ζην ζρνιείν ιφγσ ησλ πνιιψλ σξψλ πνπ πεξλάεη ν έθεβνο ζην δηαδίθηπν.

4) Δμηδαλίθεπζε ηνπ κέζνπ. Ο ρξήζηεο ζεσξεί ηνλ ειεθηξνληθφ ππνινγηζηή ή ην Γηαδίθηπν ην

ζεκαληηθφηεξν «θεθάιαην» ηεο θαζεκεξηλφηεηάο ηνπ.

5) Σξνπνπνίεζε ηεο δηάζεζεο. ε φζνπο εζίδνληαη ζηα ειεθηξνληθά παηρλίδηα παξνπζηάδεηαη

αχμεζε ηεο παξαγσγήο ηνπ λεπξνδηαβηβαζηή ηνπ εγθεθάινπ ληνπακίλε, ε νπνία ζπλδέεηαη κε

ηελ επραξίζηεζε.

6) Αλνρή. Σν άηνκν ρξεηάδεηαη ζηαδηαθά φιν θαη πεξηζζφηεξεο ψξεο ρξήζεο ηνπ ππνινγηζηή ψζηε

λα ληψζεη επραξίζηεζε.

7) χγθξνπζε. Δλψ ην παηδί αηζζάλεηαη φηη έρεη πξφβιεκα, δελ κπνξεί λα θάλεη θάηη γηα λα

πεξηνξίζεη ηε ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή.

8) Δλαζρφιεζε αξρηθά κε επηφηεξεο θαη φρη ηφζν εζηζηηθέο ιεηηνπξγίεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, φπσο είλαη

ε απνζηνιή ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ, θαη ζηαδηαθή κεηάβαζε ζε πην δηαδξαζηηθέο

δηαδηθηπαθέο ιεηηνπξγίεο φπσο ηα δσκάηηα ζπλνκηιηψλ, νη νκάδεο εηδήζεσλ ή αθφκε θαη ηα

απνθαινχκελα θνηλσληθά παηρλίδηα.

9) Σν άηνκν είλαη ζηελαρσξεκέλν φηαλ δε βξίζθεηαη ζηνλ ππνινγηζηή. ηαλ ηνπ απνζπνχλ ην

κέζν δηαζθέδαζεο ηνπ γίλεηαη νμχζπκν θαη εξηζηηθφ.

10) ε πξνρσξεκέλεο πεξηπηψζεηο ν έθεβνο δελ θνηκάηαη, παξακειεί ηελ πξνζσπηθή ηνπ πγηεηλή.

Αθφκε, απνκνλψλεηαη απφ ηελ νηθνγέλεηα θαη ηνπο θίινπο ηνπ, γίλεηαη επηζεηηθφο.

Οη επηπηώζεηο

πσο ζεκεηψλνπλ νη επηζηήκνλεο πνπ επεμεξγάζηεθαλ ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο, νη έθεβνη πνπ

αζρνινχληαη ηνπιάρηζηνλ ηξεηο ψξεο ηελ εκέξα κε ηνλ ππνινγηζηή θαη ην Ίληεξλεη παξνπζηάδνπλ ζε

πςειφηεξα πνζνζηά δηαηαξαρή ζπλαηζζήκαηνο, θαθή δηαγσγή ή ππεξθηλεηηθφηεηα θαη ειιεηκκαηηθή

πξνζνρή. πλνιηθά, θαίλεηαη λα εκθαλίδνπλ ζε δηπιάζην πνζνζηφ ςπρνθνηλσληθέο δπζθνιίεο

ζπγθξηηηθά κε εθείλνπο πνπ αζρνινχληαη κε ηνλ ππνινγηζηή ιηγφηεξν ζπρλά.

1. Ζ θαηάρξεζε ηνπ Ίληεξλεη νδεγεί ζε εμαζζέλεζε επαγγεικαηηθψλ θαη θνηλσληθψλ

αιιειεπηδξάζεσλ πνπ γίλνληαη πξφζσπν κε πξφζσπν.

2. Ζ πξφζβαζε ζε άθζνλν πνξλνγξαθηθφ πιηθφ κπνξεί λα έρεη βιαβεξέο ζπλέπεηεο ζηελ αλάπηπμε

ησλ παηδηψλ θαη ησλ εθήβσλ θαη λα επεξεάζεη ηελ κεηέπεηηα θνηλσληθή θαη ζεμνπαιηθή ηνπο

ζπκπεξηθνξά.

3. Με ηελ παξαηεηακέλε ρξήζε ηνπ Ίληεξλεη δηαηαξάζζνληαη νη ζρέζεηο ησλ κειψλ ηεο νηθνγέλεηαο.

Γνλείο καξηπξνχλ πσο εηζέπξαηηαλ ηελ επηζεηηθφηεηα ή ηελ απνμέλσζε θαη ηελ αδηαθνξία ησλ

παηδηψλ ηνπο (φηαλ ηα παηδηά ρξεζηκνπνηνχζαλ ην δηαδίθηπν γηα θνηλσληθνχο θαη φρη

εθπαηδεπηηθνχο ζθνπνχο.)

Πώο λα πξνιάβνπκε ην πξόβιεκα

Ο ξφινο ησλ γνλέσλ είλαη πάξα πνιχ ζεκαληηθφο ηφζν γηα ηελ πξφιεςε, φζν θαη γηα ηελ

αληηκεηψπηζε ηνπ εζηζκνχ ησλ παηδηψλ ηνπο απφ ην δηαδίθηπν.

ζνλ αλαθνξά ηελ πξφιεςε ην ζεκαληηθφηεξν πξάγκα πνπ ρξεηάδεηαη λα θάλνπλ νη γνλείο

πξνθεηκέλνπ λα κπνξνχλ λα ειέγρνπλ απνηειεζκαηηθά ηε ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ απφ ηα παηδηά ηνπο,

είλαη λα γλσξίζνπλ νη ίδηνη ην κέζν.

Πξνο ην παξφλ, νη πεξηζζφηεξνη γνλείο δε γλσξίδνπλ επαξθψο ηνλ ππνινγηζηή θαη ην δηαδίθηπν

θαη επηπιένλ δε θαίλνληαη δηαηεζεηκέλνη λα έιζνπλ ζε επαθή κε απηφ, Σαπηφρξνλα δελ ελδηαθέξνληαη

γηα ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ παηδηψλ ηνπο ζην Ίληεξλεη. Δίλαη ζεκαληηθφ νη γνλείο λα ρξεζηκνπνηνχλ ην

Γηαδίθηπν καδί κε ην παηδί, ψζηε λα ηνπ δίλνπλ ηηο απαξαίηεηεο θαηεπζχλζεηο, ελψ ε εγθαηάζηαζε

θάπνησλ θίιηξσλ ζηνλ ππνινγηζηή είλαη δπλαηφ λα απνηξέςεη ηελ εκθάληζε αθαηάιιεισλ γηα ην παηδί

ηζηνζειίδσλ. Δπηπιένλ, είλαη απαξαίηεην λα έρνπλ ηεζεί θάπνηεο βάζεηο φηαλ ην παηδί θηάλεη ζηελ

εθεβεία, λα ζέζνπλ δειαδή ζαθή φξηα. Γηα λα ππάξμνπλ σζηφζν φξηα ζα πξέπεη νη γνλείο λα κπνξνχλ

λα δηαζέζνπλ ηνλ απαξαίηεην ρξφλν. Δίλαη δχζθνιν γηα ελνρηθνχο γνλείο, γνλείο πνπ δελ είλαη

νπζηαζηηθά θαη ηππηθά θνληά ζηα παηδηά ηνπο θαη αηζζάλνληαη ηχςεηο, λα ζέζνπλ φξηα.

ε πην πξαθηηθφ επίπεδν, ν ππνινγηζηήο είλαη θαιφ λα βξίζθεηαη ζε θνηλφρξεζην ρψξν θαη φρη

ζην δσκάηην ηνπ παηδηνχ, ψζηε λα ειέγρεηαη δηαθξηηηθά ε δξαζηεξηφηεηα ηνπ εθήβνπ ζην δηαδίθηπν.

Σέινο, νη γνλείο ζα πξέπεη λα ζπδεηνχλ γηα ηηο δηαδηθηπαθέο δηαδξνκέο ηνπ παηδηνχ ηνπο, ψζηε λα έρνπλ

πάληνηε ελεκέξσζε γηα ηηο ηζηνζειίδεο πνπ επηζθέπηεηαη, ηα άηνκα κε ηα νπνία ζπλνκηιεί θαη ηηο

πιεξνθνξίεο πνπ αληαιιάζεη κε άιια άηνκα.

Αλ ηα παηδηά πεξλνχλ πνιχ ψξα ζην Γηαδίθηπν ρξεηάδεηαη λα δεκηνπξγεζεί κηα ηζνξξνπία

κεηαμχ ηνπ δηαδηθηχνπ θαη άιισλ δξαζηεξηνηήησλ. Αλ ην παηδί αζρνιείηαη ππεξβνιηθά κε ην

Γηαδίθηπν, γνλείο θαη εθπαηδεπηηθνί νθείινπλ λα εμεηάζνπλ αλ ν έθεβνο απνζπάηαη απφ ην ζρνιείν,

ηελ πγεία ηνπ θαη ηηο ζρέζεηο κε ηελ νηθνγέλεηα θαη ηνπο θίινπο ηνπ. Αλ δείρλεη ηζρπξά ζεκάδηα

εμάξηεζεο είλαη απαξαίηεηε ε ιήςε βνήζεηαο απφ εηδηθφ.

πσο ήδε αλαθέξζεθε ε θαηαλαγθαζηηθή ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ κπνξεί λα απνηειεί ζχκπησκα

άιισλ πξνβιεκάησλ φπσο ε θαηάζιηςε, ν ζπκφο θαη ε ρακειή απηνεθηίκεζε. Οθείινπκε λα

εμεηάζνπκε ηα πξφηππα πνπ δέρεηαη ν έθεβνο αλαθνξηθά κε ηηο online ζπλήζεηεο. Αλ εληφο ηεο

νηθνγέλεηαο ή ζην ζρνιείν ζπλαλαζηξέθεηαη άηνκα ηα νπνία δπζθνιεχνληαη λα ειέγμνπλ ηελ ρξήζε ηνπ

δηαδηθηχνπ νθείινπκε λα αλαξσηεζνχκε ζρεηηθά κε ην πφζν ζπνπδαίν κνληέιν ξφινπ κπνξεί γνλείο ή

εθπαηδεπηηθνί λα απνηεινχλ γηα ην παηδί.

Καιφ είλαη λα δεκηνπξγεζεί έλαο θαηάινγνο κε ηνπο θαλφλεο ρξήζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, ζηνλ

νπνίν ζα πεξηιακβάλνληαη ηα είδε ησλ ηζηνζειίδσλ πνπ ζεσξνχληαη εθηφο νξίσλ. Δίλαη απαξαίηεην λα

κελ απαγνξεχνπκε θάηη έηζη απιά, αιιά λα εμεγνχληαη νη ιφγνη πνπ νδεγνχλ ζε κηα ηέηνηα απαγφξεπζε

έηζη ψζηε λα απνθεχγνληαη ηπρφλ πξνζηξηβέο. Δίλαη ζεκαληηθφ λα κηιάεη θαλείο κε ηνπο εθήβνπο γηα

ηνπο online θίινπο θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ηνπο. Δίλαη θαιφ λα γλσξίδνπκε ζε πνηα δσκάηηα

ζπδεηήζεσλ ή πίλαθεο κελπκάησλ επηζθέπηνληαη ηα παηδία θαη ζε πνηφλ κηινχλ γηα απηά. ε θάζε

πεξίπησζε πξέπεη λα δεηήζνπκε απφ ηα παηδηά λα απνθεχγνπλ λα ζπλνκηινχλ κε αγλψζηνπο .

Οη γνλείο πξέπεη λα επηκέλνπλ λα ελεκεξψλνληαη απφ ηα παηδηά ηνπο αλ επηζπκνχλ λα

ζπλαληήζνπλ έλα online θίιν. Οθείινπλ λα ηνπο κηιήζνπλ γηα ηελ πνξλνγξαθία ζην Γηαδίθηπν θαη λα

ηα θαηεπζχλνπλ ζε ηζηνζειίδεο γηα ηελ πγηή ζεμνπαιηθφηεηα.

Δίλαη ζεκαληηθφ νη έθεβνη λα δηδαρζνχλ πνηα είλαη ε ππεχζπλε ζπκπεξηθνξά ζην Γηαδίθηπν. Σα

παηδηά πξέπεη λα ελζαξξχλνληαη λα δεκηνπξγνχλ ζρέζεηο κε ζπλνκήιηθα παηδηά θαη λα πξνηξέπνληαη

ζηηο αζιεηηθέο δξαζηεξηφηεηεο. ηαλ νη γνλείο λνηθηάδνπλ παηρλίδηα γηα ην παηδί ηνπο απφ θάπνην

θαηάζηεκα βίληεν ηεο γεηηνληάο ή γλσξίδνπλ φηη ην παηδί πήξε θάπνην παηρλίδη απφ έλα θίιν ηνπ, θαιφ

είλαη λα ελεκεξψλνληαη γηα ην πεξηερφκελν ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ παηρληδηνχ θαη γηα ηελ ειηθία πνπ

πξννξίδεηαη. Σν πην απιφ θαη πην ζσζηφ βέβαηα είλαη ν γνληφο λα παίμεη κηα θνξά ην παηρλίδη κε ην

παηδί θαη λα δηαπηζηψζεη θαη κφλνο ην πφζε βία ή ζεμ πεξηέρεη. Έρεη πάλησο ηδηαίηεξε βαξχηεηα ζην λα

κε ζεσξήζνπλ νη γνλείο ην Γηαδίθηπν ηνλ θαθφ δαίκνλα ησλ θαηξψλ θαη λα κελ ελζηεξληζηνχλ ηελ

βνιηθή άπνςε φηη πξνθαιεί εζηζκφ.

ε επίπεδν πνιηηηθήο ν έιεγρνο είλαη απαξαίηεηνο, ε ζπλεηζθνξά ηεο ηερλνγλσζίαο θαζψο θαη ε

ζπλεξγαζία ησλ ρσξψλ κειψλ ηεο Δπξσπατθήο Οηθνγέλεηαο. Δίλαη απαίηεζε πηα λα θαηαζθεπάδνληαη

παηρλίδηα πην θηιηθά πξνο ηελ αλζξψπηλε ςπρή θαη ηνλ πνιηηηζκφ. Δπίζεο είλαη απαξαίηεην λα

αλαγξάθνληαη νη θαηάιιειεο πξνεηδνπνηήζεηο ζε φζα παξαβηάδνπλ βαζηθέο θνηλσληθέο αξρέο. Ζ

ελεκέξσζε ησλ εθπαηδεπηηθψλ θαη ηα ζεκηλάξηα ζηνπο έθεβνπο απφ εηδηθνχο καδί κε ηε ζπλεξγαζία

ηεο νηθνγέλεηαο κπνξνχλ λα βνεζήζνπλ ζεκαληηθά ζηε εθπαίδεπζε ησλ λέσλ σο πξνο ηελ αλαθάιπςε

ηεο πγηνχο θαη ζπλεηήο ρξήζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ.

Ζ εμέηαζε ησλ αηφκσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θίλδπλν ζην ζρνιηθφ πεξηβάιινλ, ζεσξείηαη σο κηα

ζηξαηεγηθή έγθαηξεο πξφιεςεο. πλεπψο, έλα πξφγξακκα αλαγλψξηζεο ηεο παζνινγηθήο ρξήζεο ηνπ

internet, ην νπνίν ζα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηείηαη ζε φια ηα δεπηεξνβάζκηα ζρνιεία, κε ζηφρν ηελ

έγθαηξε αλαγλψξηζε εθείλσλ ησλ λέσλ πνπ θηλδπλεχνπλ, ζα νδεγνχζε ζηελ έγθαηξε ζπκβνπιή θαη

ζεξαπεία ηνπο.

Σν Γηαδίθηπν είλαη έλα κέζν επηθνηλσλίαο, γλψζεο, αιιά θαη ςπραγσγίαο. Δίλαη ρξήζηκν, ζεηηθφ

θαη βαζηθά, απαξαίηεην. Ζ αηνκηθή καο επζχλε σο πξνο ηε ζπλεηή ρξήζε ηνπ είλαη κεγάιε.

Αληηκεηώπηζε εζηζκνύ

Ο εζηζκφο απφ ην δηαδίθηπν αλαγλσξίδεηαη πηα απφ ηελ ςπρηαηξηθή θνηλφηεηα σο μερσξηζηή

ςπρνζσκαηηθή δηαηαξαρή γη‟ απηφ ρξήδεη εηδηθήο ζεξαπείαο. ηελ Διιάδα ππάξρνπλ πνιιά θέληξα πνπ

βνεζνχλ ηνπο εθήβνπο λα μεθχγνπλ απφ ηνλ εζηζκφ ηνπο.

Ζ παξαθνινχζεζε θάζε πεξίπησζεο γίλεηαη απφ ηεηξακειή νκάδα ζηελ νπνία ζπκκεηέρνπλ

παηδίαηξνο, παηδνςπρίαηξνο, παηδνςπρνιφγνο θαη νηθνγελεηαθφο ζχκβνπινο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο

ζεξαπείαο δε δηαθφπηεηαη ε ρξήζε, αιιά ν έθεβνο καζαίλεη λα ζέηεη φξηα ζηε ρξήζε θαη λα αξρίζεη θαη

πάιη ηελ ελαζρφιεζε κε άιιεο δξαζηεξηφηεηεο. Παξ‟ φια απηά, ζε πεξίπησζε πνπ θάπνην απφ ηα

παηδηά αληηκεησπίδεη θαη άιια πξνβιήκαηα πέξα απφ ηνλ εζηζκφ ηνπ, ππάξρεη θαη θαηάιιειε

θαξκαθνινγία. χκθσλα κε κειέηεο, ην 1/3 απφ ηα παηδηά αληαπνθξίλεηαη πνιχ ζεηηθά, εηδηθά φηαλ ε

εμάξηεζε βξίζθεηαη ζε πξψηκν ζηάδην.

χκθσλα κε ηνλ Κσλζηαληίλν ηψκν, Φπρίαηξν παηδηψλ θαη εθήβσλ, Πξνέδξνπ ηεο Διιεληθήο

Δηαηξείαο Μειέηεο ηεο Γηαηαξαρήο Δζηζκνχ ζην Γηαδίθηπν, ν εζηζκφο ζην Γηαδίθηπν απνηειεί έλα

θαζαξά ςπρηαηξηθφ θαηλφκελν θαη ε αληηκεηψπηζή ηνπ αλήθεη ζην θάζκα ησλ ςπρηαηξηθψλ λνζεκάησλ.

πσο φια δείρλνπλ, ην δηαδηθηπαθφ κέιινλ δηαγξάθεηαη αθφκε πην... εζηζηηθφ θαη γηα ηνλ ιφγν απηφ,

ζχκθσλα κε ηνλ θ. ηψκν, πξέπεη λα ππάξμεη ηαρεία αληίδξαζε ηεο πνιηηείαο ψζηε λα πξνιάβεη απηά

πνπ έξρνληαη. «Δίλαη ζεκαληηθφ λα ππάξμεη επαηζζεηνπνίεζε ηνπ θνηλνχ θαη ηεο πνιηηείαο ζρεηηθά κε

ην δήηεκα. Ζ Διιάδα έρεη απηή ηε ζηηγκή ρακειφ πνζνζηφ ρξήζεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, σζηφζν ηα επφκελα

ρξφληα ην πνζνζηφ ζα εμηζσζεί κε εθείλν ησλ άιισλ επξσπατθψλ ρσξψλ φπσο ε Ννξβεγία, άξα ζα

απμεζεί θαη ν εζηζκφο ζην Γηαδίθηπν. Σν πξφβιεκα αλακέλεηαη λα πιήμεη φρη κφλν ηηο κηθξέο ειηθίεο,

αιιά θαη ηνπο ελειίθνπο».

Σν πξώην ηαηξείν «ειεθηξνληθνύ εζηζκνύ»

Απφ ην 2008 έρεη μεθηλήζεη ζην Ηππνθξάηεην Ννζνθνκείν ηεο Θεζζαινλίθεο ε ιεηηνπξγία ηνπ

πξψηνπ εμεηδηθεπκέλνπ ςπρηαηξηθνχ ηαηξείνπ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ εζηζκνχ παηδηψλ θαη εθήβσλ

ζηνπο ειεθηξνληθνχο ππνινγηζηέο θαη ζην Γηαδίθηπν. Σν ηαηξείν, ην νπνίν έρεη ήδε αληηκεησπίζεη 20

θιηληθά πεξηζηαηηθά, ζηειερψλεηαη απφ δηεπηζηεκνληθή νκάδα επαγγεικαηηψλ Φπρηθήο Τγείαο

δηαθνξεηηθψλ εηδηθνηήησλ κε επηζηεκνληθά ππεχζπλν ηνλ θ. Κξ.Υξηζηηαλφπνπιν θαη ππεχζπλν

ζρεδηαζκνχ θαη νξγάλσζεο ηνλ θ. ηψκν.

Κχξηνη ζηφρνη ηνπ ηαηξείνπ απνηεινχλ ε εμέηαζε φισλ ησλ εθήβσλ 10-18 εηψλ κε

πξνβιεκαηηθή ρξήζε ησλ ειεθηξνληθψλ ππνινγηζηψλ θαη ηνπ Γηαδηθηχνπ, ε δηάγλσζε κε βάζε

ζπγθεθξηκέλεο επηζηεκνληθέο θιίκαθεο θαη βέβαηα ε ζεξαπεπηηθή αληηκεηψπηζε ησλ δηαγλσζκέλσλ

πεξηπηψζεσλ εζηζκνχ ζην Γηαδίθηπν.

Οη ζεξαπεπηηθέο πξνζεγγίζεηο αθνξνχλ ζπκβνπιεπηηθή παξέκβαζε ζηνλ έθεβν θαη ζηελ

νηθνγέλεηα, εηδηθφ εμαηνκηθεπκέλν πξφγξακκα πεξηνξηζκνχ ηεο ππεξβνιηθήο ρξήζεο θαη εθκάζεζεο

ελφο νξζνινγηθφηεξνπ ηξφπνπ ρξήζεο ησλ λέσλ ηερλνινγηψλ απφ ηνλ έθεβν, γλσζηηθνζπκπεξηθνξηθή

ςπρνζεξαπεπηηθή παξέκβαζε ή θαξκαθνζεξαπεία.

ε πνιχ ζνβαξέο πεξηπηψζεηο, φπνπ κπνξεί λα ζπλππάξρεη απηνθηνληθφο ηδεαζκφο θαη κείδσλ

θαηαζιηπηηθή δηαηαξαρή, θαζψο θαη ζπκπηψκαηα θαρεμίαο εμαηηίαο ηεο ζπλερφκελεο πνιπήκεξεο

ελαζρφιεζεο κε ην Γηαδίθηπν (π.ρ., δηαδηθηπαθά παηρλίδηα) ππάξρεη ε δπλαηφηεηα ελδνλνζνθνκεηαθήο

λνζειείαο ζηελ Φπρηαηξηθή Κιηληθή Παηδηψλ θαη Δθήβσλ. Σν εηδηθφ ηαηξείν ιεηηνπξγεί θάζε Πέκπηε 9

π.κ.- 2 κ.κ. ζηνλ ρψξν ησλ Δμσηεξηθψλ Ηαηξείσλ ηεο Φπρηαηξηθήο Κιηληθήο Παηδηψλ θαη Δθήβσλ ηνπ

Ηππνθξάηεηνπ Ννζνθνκείνπ θαη ην ηειέθσλν επηθνηλσλίαο είλαη ην 2310 892.417.

Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη θαη ζηελ Αζήλα εηδηθνί ηεο Μνλάδαο Δθεβηθήο Τγείαο ζην Ννζνθνκείν

Παίδσλ «Αγιαΐα Κπξηαθνχ» (θπξία Αξηεκηο Σζίηζηθα, θ. Γ.Κφξκαο ππφ ηε δηεχζπλζε ηνπ θαζεγεηή θ.

Γ. Καθεηδή) δέρνληαη πεξηπηψζεηο εζηζκέλσλ παηδηψλ ζην Γηαδίθηπν.

20 ΠΡΑΓΜΑΣΗΚΑ ΓΔΓΟΝΟΣΑ

ΘΤΜΑ ΒΗΑΜΟΤ 16ΥΡΟΝΟ

Θχκα βηαζκνχ έπεζε 16ρξνλνο απφ ηε Κχπξν. Σν 16ρξνλν παηδί είρε επηθνηλσλία κέζσ

Facebook κε έλαλ 49ρξνλν άληξα. Οη γνλείο ηνπ παηδηνχ άξρηζαλ λα θαηαιαβαίλνπλ πσο θάηη θαθφ

γηλφηαλ γηαηί ην παηδί έιεηπε πνιιέο ψξεο απφ ην ζπίηη. Σειηθά ν 16ρξνλνο νκνιφγεζε πσο είρε

ζπλαληεζεί κε ηνλ 49ρξνλν θαη απηφο ηνλ βίαζε.

ΒΗΑΜΟ 11ΥΡΟΝΖ

Έλαο 39ρξνλνο έιιελαο ζηξαηησηηθφο ζπλειήθζε ζηελ Κχπξν κε ηελ θαηεγνξία ηνπ βηαζκνχ

11ρξνλεο, ηελ νπνία είρε γλσξίζεη ζε ηζηνζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο. Ζ καζήηξηα απνθάιπςε ζηνπο

γνλείο ηεο φηη γλσξίζηεθαλ πξηλ απφ 3 κήλεο κέζσ facebook θαη αλέπηπμαλ ζηελή ζρέζε πνπ νδήγεζε

ζηελ αληαιιαγή ειεθηξνληθψλ κελπκάησλ θαη ηειεθσληθψλ ζπλνκηιηψλ, ελψ ν 39ρξνλνο δελ ηεο είρε

δψζεη ηα πξαγκαηηθά ηνπ ζηνηρεία θαζψο ηεο είρε ζπζηεζεί σο πνιχ λεψηεξνο. Όζηεξα απφ ηηο πξψηεο

ηνπο ηειεθσληθέο επηθνηλσλίεο ν άληξαο ηελ πίεδε πνιχ γηα λα ζπλαληεζνχλ θαη ην ξαληεβνχ ηνπο

ηειηθά θιείζηεθε ζε πεξηνρή πνιχ θνληά ζην ζπίηη ηεο καζήηξηαο φπνπ ν άληξαο ηελ νδήγεζε ζε πάξθν

θαη ηε βίαζε.

ΑΠΟΠΔΗΡΑ ΑΠΟΠΛΑΝΖΖ ΑΝΖΛΗΚΧΝ

Έλαο 60ρξνλνο είρε δεκηνπξγήζεη πξνζσπηθή ζειίδα ζε δεκνθηιέο κέζν θνηλσληθήο δηθηχσζεο,

ζηελ νπνία είρε παξαζέζεη ςεπδή θαη παξαπιαλεηηθά πξνζσπηθά ζηνηρεία, κε ζθνπφ λα γλσξίδεη

αλήιηθνπο ρξήζηεο ηνπ Γηαδηθηχνπ, νη νπνίνη δελ γλψξηδαλ πξαγκαηηθά κε πνηνλ είραλ λα θάλνπλ.

Πξάγκαηη, πνιιά αλππνςίαζηα παηδηά πίζηεςαλ ζηα ιεγφκελα ηνπ 60ρξνλνπ θη έπεζαλ ζηελ παγίδα

ηνπ, αθνχ κέζα απφ δηαδηθηπαθέο ζπδεηήζεηο ν δξάζηεο θαηάθεξε λα θεξδίζεη ηελ εκπηζηνζχλε ηνπο

θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηα πξνζθαιέζεη ζην ζπίηη ηνπ, φπνπ δηεπθφιπλε αζειγείο πξάμεηο κεηαμχ ηνπο θαη

κάιηζηα ζε πνιιέο πεξηπηψζεηο ηα θσηνγξάθηδε! Οη αζηπλνκηθνί ηνπ Σκήκαηνο Αζθάιεηαο Καιάκνπ

θαηάθεξαλ λα θηάζνπλ ζηα ίρλε ηνπ 60ρξνλνπ έπεηηα απφ ιεπηνκεξή δηεξεχλεζε ζρεηηθήο θαηαγγειίαο

πνπ αθνξνχζε ηελ παξάλνκε δξάζε ηνπ θαη πνιχ ζχληνκα δηαπίζησζαλ πσο ν

ν άληξαο πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ην Ηληεξλεη σο κέζν γλσξηκίαο πξνθεηκέλνπ λα "ςαξεχεη" παηδηά θαη ζηε

ζπλέρεηα λα ηα νδεγεί ζην ζπίηη ηνπ, φπνπ ηα θσηνγξάθηδε θαη ηα πξνέηξεπε λα πξνρσξνχλ ζε άζεκλεο

πξάμεηο κεηαμχ ηνπο.

ΑΤΣΟΚΣΟΝΗΑ ΔΦΖΒΖ ΜΔΣΑ ΑΠΟ ΓΗΑΓΗΚΣΤΑΚΖ ΔΡΧΣΗΚΖ ΑΠΟΓΟΖΣΔΤΖ

Ζ κφιηο 13ρξνλε Megan M. έβαιε ηέινο ζηελ δσή ηεο, απνγνεηεπκέλε απφ κελχκαηα κίζνπο

πνπ ππνηίζεηαη φηη δερφηαλ απφ ζπκκαζεηή ηεο κε ηνλ νπνίν ήηαλ εξσηεπκέλε. Μεηά ηνλ ζάλαηφ ηεο

απνδείρζεθε φηη ηα κελχκαηα ηα έζηειλε ε κεηέξα ζπκκαζήηξηάο ηεο, κε ηελ νπνία ε ίδηα είρε πξν

θαηξνχ καιψζεη. H ηειεπηαία πξνζπνηνχκελε δηαδηθηπαθά έλαλ έθεβν, εξσηεπκέλν κε ηελ Megan, ηεο

έζηειλε κελχκαηα πνπ κέξα κε ηελ κέξα γηλφληνπζαλ φιν θαη πην ερζξηθά. Απνηειέζκα, ε

απνγνήηεπζε, ν δηαζπξκφο θαη ζην ηέινο ε απηνθηνλία ηεο άηπρεο έθεβεο!

[ Οιφθιεξε ε ζιηβεξή ηζηνξία..

Γχν παηδηά ζηελ εθεβεία ηνπο γλσξίδνληαη κέζα απφ κηα δεκνθηιή ηζηνζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο, έλα site κε

εθαηνκκχξηα κέιε αλά ηελ πθήιην. Ο Σδνο Έ., 16 εηψλ, κφιηο κεηαθνκίδεη ζηε γεηηνληά ηεο 13ρξνλεο Μέγθαλ, αξρίδεη λα

επηθνηλσλεί δηαδηθηπαθά καδί ηεο. ηγά ζηγά, νη «ζπλνκηιίεο» γίλνληαη φιν θαη πην εμνκνινγεηηθέο. Έλα «εμ απνζηάζεσο

εηδχιιην» δελ αξγεί λα αλζήζεη. (Φπζηθά, δελ έρνπλ ζπλαληήζεη πνηέ ν έλαο ηνλ άιινλ). Ζ Μέγθαλ ραξνχκελε, εηνηκάδεη ην

πάξηη γελεζιίσλ ηεο. Σφηε, εληειψο μαθληθά, ν 16ρξνλνο αιιάδεη. Γίλεηαη επηζεηηθφο, ζαξθαζηηθφο, ηε βξίδεη, ηελ θαηεγνξεί

φηη είλαη δηπξφζσπε. Ζ Μέγθαλ ηα ράλεη, απνζπληνλίδεηαη, παγψλεη. Καη δελ μέξεη αθφκα φηη ηα ρεηξφηεξα έξρνληαη. Γηαηί ν

Σδνο είρε απνζεθεχζεη φιεο ηηο ζπλνκηιίεο ηνπο. Καη κηα κέξα δεκνζηνπνηεί ηελ ηζηνζειίδα πνπ πεξηείρε ηηο εμνκνινγήζεηο

ηεο, ηα κπζηηθά ηεο, ηε δσή ηεο νιφθιεξε. Έηζη, θάλεη ηελ ςπρή ηεο βνξά ζηα θνθηεξά δφληηα γλσζηψλ θαη αγλψζησλ. Ζ

Μέγθαλ δελ αληέρεη ηνλ ριεπαζκφ, ηνλ δηαζπξκφ απφ γλσζηνχο, γείηνλεο, ζπκκαζεηέο, θίινπο. Κη φηαλ ν Σδνο ηεο έζηεηιε

ην ηειεπηαίν κήλπκα «Ννκίδσ φηη ν θφζκνο ζα είλαη πνιχ θαιχηεξνο ρσξίο εζέλα», ην 13ρξνλν θνξηηζάθη θξεκηέηαη ζηελ

ληνπιάπα ηνπ παηδηθνχ ηνπ δσκαηίνπ. Μεηά ηνλ ζάλαηφ ηεο, βγήθαλ φια ζηε θφξα. Ο εζηθφο απηνπξγφο ηνπ εγθιήκαηνο, ν

16ρξνλνο Σδνο, νχηε Σδνο ιεγφηαλ νχηε 16ρξνλνο ήηαλ, αιιά ε κεηέξα (!!!) κηαο ζπκκαζήηξηαο ηεο Μέγθαλ κε ηελ νπνία ε

ίδηα είρε πξηλ απφ θαηξφ καιψζεη. ιν απηφ ην εηδχιιην, φιε απηή ε θξηθαιέα εηθνληθή πξαγκαηηθφηεηα πνπ νδήγεζε ζηελ

απηνθηνλία ηεο κηθξήο Μέγθαλ, ήηαλ ην δεκηνχξγεκα ηεο γπλαίθαο απηήο, πξνθεηκέλνπ λα εθδηθεζεί ηε λεαξή θίιε ηεο

θφξεο ηεο.. ]

ΔΚΒΗΑΜΟ Δ 30 ΑΣΟΜΑ

Πεξηζζφηεξνπο απφ 30 ζπκκαζεηέο ηνπ εθβίαδε

έλαο 18ρξνλνο απφ ην Μηιγνπφθη ησλ ΖΠΑ γηα

ηνπιάρηζηνλ 2 ρξφληα. Ο λεαξφο είρε δεκηνπξγήζεη δχν

ινγαξηαζκνχο ζην Facebook -σο θνξίηζη- κε ηα νλφκαηα

Κάηια θαη Έκηιπ θαη κέζσ απηψλ πξνζέγγηδε ηνπο

ζπκκαζεηέο ηνπο θαη ηνπο έπεηζε λα ηνπ ζηέιλνπλ γπκλέο

θσηνγξαθίεο ηνπο. ηαλ ηνπ έζηειλαλ ην πιηθφ, ηνπο έιεγε

πνηφο ήηαλ θαη ζηε ζπλέρεηα ηνπο εθβίαδε φηη ζα ηνπο

δηαζχξεη ζην δηαδίθηπν αλ δελ έρνπλ εξσηηθέο πεξηπηχμεηο

καδί ηνπ.

ΔΚΒΗΑΜΟ Δ ΓΤΟ ΚΟΠΔΛΔ ΜΔΧ FACEBOOK

Γπν θνπέιεο, κηα 24ρξνλε ππάιιεινο εηαηξείαο απφ ηε Βφξεην Διιάδα θαη κηα 19ρξνλε

θνηηήηξηα θνιεγίνπ απφ ηελ Αζήλα έπεζαλ ζχκαηα εξαζηψλ πνπ γλψξηζαλ κέζσ ηνπ Facebook. Οη

αλππνςίαζηεο θνπέιεο έθαλαλ cyber sex κε ηνπο εξαζηέο πνπ γλψξηζαλ ζην δηαδίθηπν θαη νη νπνίνη

θαηέγξαςαλ ην ηληεξλεηηθφ ζεμ εθβηάδνληάο ηεο ζηε ζπλέρεηα φηη αλ δελ έθαλαλ ζεμ κε δπν, ηξεηο ή θαη

πεξηζζφηεξνπο θίινπο ηνπο ζα δεκνζηνπνηνχζαλ ζε φιεο ηηο "επαθέο" ησλ θνξηηζηψλ ηα ελ ιφγσ βίληεν.

Οη θνπέιεο αξλήζεθαλ λα ππνθχςνπλ θαη νη εθβηαζηέο ηνπο έθαλαλ πξάμε ηηο απεηιέο ηνπο! Ζ άζρεκε

ςπρνινγηθή θαηάζηαζε ησλ δπν γπλαηθψλ ηηο ψζεζε λα επηθνηλσλήζνπλ κελ κε ηε Γίσμε

Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο, ρσξίο φκσο λα ππνβάιινπλ κελχζεηο ελαληίνλ ησλ δπν εθβηαζηψλ.

ΠΟΡΝΟΓΡΑΦΗΚΟ SITE ΑΝΖΛΗΚΧΝ ΣΟ ΚΑΡΑΜΑΓΚΑ

Ζ "νλεηξηθή νηθνγέλεηα", dream family, γηα έλαλ 28ρξνλν ππάιιειν ησλ Ναππεγείσλ

θαξακαγθά, απνηεινχληαλ απφ έλα πνξλνγξαθηθφ site αλειίθσλ, ηεο νπνίαο ηελ "δεζηαζηά", θπζηθά

κνηξαδφηαλ κε άιινπο ρξήζηεο.

ΝΔΤΡΗΚΟ ΚΛΟΝΗΜΟ

ηελ Αγγιία κηα καζήηξηα παζαίλεη λεπξηθφ θινληζκφ, φηαλ θίιεο ηεο ηελ εμέζεζαλ

αλεβάδνληαο ζην youtube βηληεάθηα κε ηελ ίδηα, ζε θαζφινπ θνιαθεπηηθέο ζηηγκέο.

ΔΦΖΒΟ ΘΤΜΑ ΞΤΛΟΓΑΡΜΟΤ

Έλαο 12ρξνλνο έπεζε ζχκα μπινδαξκνχ ζην δξφκν, απφ νκάδα νπαδψλ ζπγθεθξηκέλεο

πνδνζθαηξηθήο νκάδαο, δηφηη ζην Facebook αλέθεξε εθθξάζεηο πνπ πξνζέβαιαλ ηνπο ζπγθεθξηκέλνπο

νπαδνχο, εκκέζσο ή απεπζείαο.

ΘΤΜΑ ΒΗΑ ΓΝΧΣΟ ΜΟΝΣΔΛΟ

Έλα γλσζηφ κνληέιν απφ ηελ Ακεξηθή έπεζε ζχκα βίαο. Ζ λεαξή θνπέια είρε ζρέζε κε έλαλ

άληξα πνπ γλψξηζε κέζσ Facebook. Απηφο κία κέξα ζχκσζε κε ηελ θνπέια θαη ηελ ρηχπεζε πνιχ.

Απηή απνθάζηζε λα ηνλ ρσξίζεη θαη απηφο θέξζεθε πνιχ βίαηα ξίρλνληαο ηεο νμχ ζην πξφζσπν.

ΔΘΗΜΟ Δ ΠΑΗΥΝΗΓΗΑ ΣΟΤ FACEBOOK

Σν Farmville είλαη αλακθίβνια έλα απφ ηα πην δεκνθηιή παηρλίδηα ζην Facebook. Πξφζθαηα,

κηα γπλαίθα απφ ην Ζλσκέλν Βαζίιεην αλαθάιπςε κε άζρεκν ηξφπν πφζν πνιχ ν 12ρξνλνο γηφο ηεο

αγαπνχζε ην παηρλίδη. Ζ γπλαίθα, πνπ επηζπκεί λα δηαηεξήζεη ηελ αλσλπκία ηεο, δήισζε φηη ν γηφο ηεο

αθνχ μφδεςε ηα 383 επξψ πνπ είρε ζε απνηακηεχζεηο έθιεςε ηελ πηζησηηθή ηεο θάξηα θαη ηελ ρξέσζε

κε αθφκα 900 δνιάξηα.

ΓΤΝΑΗΚΑ ΠΟΤ ΔΥΑΔ ΣΖ ΓΟΤΛΔΗΑ ΣΖ ΔΞΑΗΣΗΑ ΣΟΤ FACEBOOK.

Μία Διβεηή ππάιιεινο ζηελ αζθαιηζηηθή Nationale

Suisse πήξε άδεηα επεηδή ηαιαηπσξηφηαλ απφ εκηθξαλίεο.

Παξά ηνλ ηζρπξηζκφ ηεο φηη έπξεπε λα πεξάζεη κηα κέξα ζπίηη

κε θιεηζηά ηα θψηα, ν εξγνδφηεο ηεο ηελ "ηζάθσζε" λα είλαη

online ζην Facebook θαη ηελ απέιπζε! Ζ ίδηα παξαδέρηεθε

πσο είρε κπεη ζην δηαδίθηπν αιιά φηαλ βξηζθφηαλ κφλε ηεο

ζην ζπίηη ηεο.

ΜΖΣΔΡΑ ΔΜΑΘΔ ΜΔΧ FACEBOOK ΠΧ ΠΔΘΑΝΔ Ο ΓΗΟ ΣΖ

Μεηέξα έκαζε κέζσ Facebook φηη πέζαλε ν γηνο ηεο. Μηα ηξαγηθή ηζηνξία εμειίρζεθε ζηε Νέα

Τφξθε ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ θαζψο κηα κεηέξα έκαζε κέζσ Facebook φηη ν γηνο ηεο πέζαλε κεηά

απφ ηξαχκα ζην θεθάιη πνπ ηνπ δεκηνπξγήζεθε θαηά ηε δηάξθεηα αγψλα ξάγθκπη. Ζ κεηέξα δήισζε

«ην Facebook έκαζα γηα ηνλ ζάλαην ηνπ γηνπ κνπ. Πεξηκέλακε φιε κέξα θαη θαλείο δελ καο είρε πάξεη

έλα ηειέθσλν».

ΚΛΟΠΔ ΚΧΓΗΚΧΝ ΣΖ ΣΤΝΖΗΑ

Μία ζεηξά παξάμελσλ γεγνλφησλ παξαηεξήζεθε ζηελ Σπλεζία

γηα φζνπο είραλ ινγαξηαζκφ ζην FACEBOOK. Ζ θπβέξλεζε ηεο

Σπλεζίαο πξνζπάζεζε λα θάλεη καδηθή θινπή ζηνπο θσδηθνχο

πξφζβαζεο ζηνπο ινγαξηαζκνχο ζην FACEBOOK. Βξέζεθε φκσο ιχζε

θαη ηψξα δελ θηλδπλεχεη θαλέλαο.

21 ΑΠΟΣΔΛΔΜΑΣΑ ΔΡΔΤΝΑ

ηα πιαίζηα ηεο εξγαζίαο καο πξαγκαηνπνηήζακε ζην ζρνιείν καο κηα έξεπλα κε ζηφρν λα

κειεηήζνπκε ηε ζρέζε ησλ εθήβσλ κε ην Γηαδίθηπν.

ηελ έξεπλα ζπκκεηείραλ 100 καζεηέο φισλ ησλ ηάμεσλ ηνπ ιπθείνπ καο. Δπίζεο 78 ελήιηθνη

έιαβαλ ην εξσηεκαηνιφγην θαη έδσζαλ ηε δηθή ηνπο άπνςε πάλσ ζην ζέκα.

ηε ζπλέρεηα ζαο παξνπζηάδνπκε ηα ζεκαληηθφηεξα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο καο.

1. Έρεηε πξόζβαζε ζην δηαδίθηπν ζην ζπίηη ζαο;

Ζ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ (94% ησλ καζεηψλ θαη 88% ησλ ελειίθσλ) έρνπλ

πξφζβαζε ζην Internet απφ ην ζπίηη ηνπο.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

2. Από πνύ έρεηε ζπλήζσο πξόζβαζε ζην δηαδίθηπν;

Ζ πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν απφ ηνλ ρψξν ηνπ ζπηηηνχ ηνπο.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

Δπίζεο νη πεξηζζφηεξνη καζεηέο έρνπλ Ζ/Τ ζην δσκάηηφ ηνπο.

NAI 94%

OXI 6%

NAI 88%

OXI 12%

0

20

40

60

80

100

ΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΙ INTERNETCAFÉ

ΑΛΛΟΤ 0

10

20

30

40

50

60

ΔΟΤΛΕΙΑ ΠΙΣΙ INTERNETCAFÉ

ΑΛΛΟΤ

ΔΩΜΑΣΙΟ 70%

ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΟ ΧΩΡΟ

30%

3. πρλόηεηα ζύλδεζεο ζην δηαδίθηπν

Δίλαη ζεκαληηθφ φηη 7 ζηνπο 10 καζεηέο ζπλδένληαη θαζεκεξηλά ζην Internet. Σν ίδην πεξίπνπ πνζνζηφ

ηζρχεη θαη ζηνπο ελήιηθεο.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

ζνλ αθνξά ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ δχν θχισλ ζρεηηθά κε ηε ζπρλφηεηα ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, ηα

αγφξηα θαίλεηαη λα αζρνινχληαη πεξηζζφηεξν (πην ζπρλά) κε ην δηαδίθηπν ζε ζρέζε κε ηα θνξίηζηα, ελψ

ζηνπο ελήιηθεο ε δηαθνξά απηή εκθαλίδεηαη κεησκέλε (69% έλαληη 60%).

4. Πόζεο ώξεο ζεξθάξεηε ζην δηαδίθηπν ηελ εβδνκάδα ;

Υαξαθηεξηζηηθά, νη έθεβνη απάληεζαλ φηη ζεξθάξνπλ ζην δηαδίθηπν 15 ψξεο ηελ εβδνκάδα θαηά κέζν

φξν ! Αληίζηνηρεο ήηαλ θαη νη απαληήζεηο ησλ ελειίθσλ (14 ψξεο εβδνκαδηαίσο).

ΚAΘΔ

ΜΔΡΑ

69%

ΚΑΘΔ

ΜΔΡΑ

66%

0%10%20%30%40%50%60%70%80%

ΑΓΟΡΙΑ ΚΟΡΙΣΙΑ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΚΑΘΕ 2-3 ΜΕΡΕ

ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΣΗΝ

ΕΒΔΟΜΑΔΑ

ΑΝΣΡΕ ΓΤΝΑΙΚΕ

ΜΕ

Ο

ΟΡ

Ο

19,4

12,5

ΚΟΡΙΣΙΑ ΑΓΟΡΙΑ

5. Υξήζε δηαδηθηύνπ

Οη καζεηέο απάληεζαλ φηη ρξεζηκνπνηνχλ ην δηαδίθηπν πεξηζζφηεξν γηα θνηλσληθή δηθηχσζε θαη γηα λα

αθνχλ θαη λα θαηεβάδνπλ κνπζηθή, ελψ ζηηο απαληήζεηο ησλ ελειίθσλ ζεκαληηθή είλαη θαη ε ρξήζε ηνπ

δηαδηθηχνπ γηα ελεκέξσζε.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

ζνλ αθνξά ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ δχν θχισλ ζρεηηθά κε ηνπο ιφρνπο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηχνπ, ηα

αγφξηα θαίλεηαη λα αζρνινχληαη πεξηζζφηεξν κε παηρλίδηα θαη ελεκέξσζε ζην δηαδίθηπν ζε ζρέζε κε

ηα θνξίηζηα.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΕΡΓΑΙΕ ΕΝΗΜΕΡΩΗ ΜΟΤΙΚΗ ΣΑΙΝΙΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΚΣΤΩΗ

ΑΓΟΡIA ΚΟΡΙΣΙΑ

6. Λνγαξηαζκνί ζε ζειίδεο θνηλσληθήο δηθηύσζεο

Ζ ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία ησλ εξσηεζέλησλ (9 ζηνπο 10 καζεηέο θαη 7 ζηνπο 10 ελειίθνπο) δειψλνπλ

φηη έρνπλ ινγαξηαζκφ ζε θάπνηα ζειίδα θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

7. Πόζν ζπρλά επηζθέπηεζηε ηνλ ινγαξηαζκό ζαο;

Ζ είζνδνο ζε ινγαξηαζκνχο θνηλσληθήο δηθηχσζεο είλαη θαηά βάζε θαζεκεξηλή, ηφζν ζηνπο καζεηέο

φζν θαη ζηνπο ελήιηθεο.

ΝΑΗ

92%

ΟΥΗ

8%

LΜΑΘΖΣΔ

ΝΑΗ

74%

ΟΥΗ

26%

ΔΝΖΛΗΚΔ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΚΑΘΕ 2-3 ΜΕΡΕ ΜΙΑ ΦΟΡΑ ΣΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

ΑΝΗΛΙΚΟΙ ΕΝΗΛΙΚΟΙ

8. Δίδνο ινγαξηαζκνύ θνηλσληθήο δηθηύσζεο

Σν Facebook θαη ην MSN είλαη νη δεκνθηιέζηεξεο εθαξκνγέο επηθνηλσλίαο θαη θνηλσληθήο δηθηχσζεο.

9. ε ηη ειηθία δεκηνπξγήζαηε γηα πξώηε θνξά ινγαξηαζκό ζε θάπνηα ηέηνηα εθαξκνγή;

Οη καζεηέο δεκηνχξγεζαλ ινγαξηαζκφ ζε εθαξκνγή θνηλσληθήο δηθηχσζεο γηα πξψηε θνξά ζηελ

ειηθία ησλ 14 εηψλ (θαηά κέζν φξν), ελψ 3 ζηνπο 10 καζεηέο δήισζαλ φηη δεκηνχξγεζαλ γηα πξψηε

θνξά ινγαξηαζκφ ζε εθαξκνγή θνηλσληθήο δηθηχσζεο ζε ειηθία κηθξφηεξε ησλ 13 εηψλ (δειαδή ζην

δεκνηηθφ).

FACEBOOK; 81

MY SPACE; 10

TWITTER; 21

HI5; 10

MSN; 53

ΜΕ

Ο

ΟΡ

Ο

13,6

14,0

ΚΟΡΙΣΙΑ ΑΓΟΡΙΑ

10. Λόγνο ρξήζεο εθαξκνγώλ Κνηλσληθήο Γηθηύσζεο

Σα πεξηζζφηεξα άηνκα (ηφζν καζεηέο φζν θαη ελήιηθνη) απάληεζαλ πσο ρξεζηκνπνηνχλ ηηο ηζηνζειίδεο

θνηλσληθήο δηθηχσζεο σο κέζν επηθνηλσλίαο.

ζνλ αθνξά ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ δχν θχισλ ζρεηηθά κε ηνπο ιφρνπο ρξήζεο ησλ θνηλσληθψλ

δηθηχσλ, πεξηζζφηεξα αγφξηα δήισζαλ πσο πέξα απφ κέζν επηθνηλσλίαο, ρξεζηκνπνηνχλ ηα δίθηπα

απηά γηα λέεο γλσξηκίεο θαη γηα δηαζθέδαζε.

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΕ ΔΙΑΚΕΔΑΗ

ΜΑΘΗΣΕ ΕΝΗΛΙΚΟΙ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΕ ΔΙΑΚΕΔΑΗ

ΑΓΟΡIA ΚΟΡΙΣΙΑ

11. Τπάξρνπλ θίλδπλνη από ηε ρξήζε εθαξκνγώλ Κνηλσληθήο Γηθηύσζεο;

Σν 90% ησλ καζεηψλ πηζηεχνπλ πσο ππάξρνπλ θίλδπλνη απφ ηε ρξήζε ηζηνζειίδσλ θνηλσληθήο

δηθηχσζεο, ελψ κφιηο 3 ζηνπο 10 ελήιηθεο ζεσξνχλ πσο ππάξρνπλ ηέηνηνη θίλδπλνη.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

12. πλεζίδεηε λα δίλεηε πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία ζην δηαδίθηπν;

Ζ πιεηνςεθία ησλ καζεηψλ (79%) αιιά θαη ησλ ελειίθσλ (65%) δελ ζπλεζίδνπλ λα δίλνπλ πξνζσπηθά

ζηνηρεία ηνπο ζην δηαδίθηπν.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

Δπίζεο, πεξηζζφηεξα αγφξηα απφ θνξίηζηα δήισζαλ πσο ζπλεζίδνπλ λα δίλνπλ πξνζσπηθά ζηνηρεία

ηνπο ζην δηαδίθηπν.

.

ΝΑΗ

89%

ΟΥΗ

11% ΟΥΗ 67%

ΝΑΗ 33%

ΝΑΙ 21%

ΟΧΙ 79%

ΟΧΙ 65%

ΝΑΙ 35%

0% 10% 20% 30%

124%

18% ΚΟΡΙΣΙΑ

ΑΓΟΡΙΑ

13. πλεζίδεηε λα αλεβάδεηε θσηνγξαθίεο ζαο ζην δηαδίθηπν;

Γπζηπρψο κεγάιν πνζνζηφ καζεηψλ (νη 8 ζηνπο 10) ζπλεζίδνπλ λα αλεβάδνπλ θσηνγξαθίεο ηνπο ζην

δηαδίθηπν, ελψ ην πνζνζηφ απηφ ζηνπο ελήιηθεο είλαη πνιχ κηθξφηεξν (4 ζηνπο 10).

14. Αλεζπρείηε γηα ηε δεκνζίεπζε ησλ πξνζσπηθώλ ζαο ζηνηρείσλ / θσηνγξαθηώλ;

Μεγάινο αξηζκφο καζεηψλ (1 ζηνπο 2) αλεζπρεί γηα ηελ δεκνζίεπζε ησλ πξνζσπηθψλ ηνπ ζηνηρείσλ,

ελψ ην κεγαιχηεξν πνζνζηφ ησλ ελειίθσλ δελ αλεζπρεί ηδηαίηεξα.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

83%

43%

ΜΑΘΖΣΔ

ΝΑΗ

53%

ΟΥΗ

47%

ΝΑΗ

39%

ΟΥΗ

61%

ΔΝΖΛΗΚΔ

15. Έρεη ζπκβεί πνηέ θάπνηνο γλσζηόο ζαο λα αλεβάζεη θσηνγξαθία ζαο ζην δηαδίθηπν ρσξίο λα

ζαο ελεκεξώζεη;

Γπζηπρψο ζε κεγάιν πνζνζηφ καζεηψλ (48%) έρεη ηχρεη λα αλεβάζεη θάπνηνο θσηνγξαθία ηνπο ζην

δηαδίθηπν ρσξίο λα ηνπο ελεκεξψζεη, ελψ ην πνζνζηφ απηφ ζηνπο ελήιηθεο είλαη πνιχ κηθξφηεξν (25%).

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

16. αο έρνπλ ππνθιέςεη πνηέ ην ινγαξηαζκό ηνπ πξνθίι ζαο;

ηελ πιεηνςεθία ησλ καζεηψλ (76%) αιιά θαη ησλ ελειίθσλ (91%) δελ έρνπλ ππνθιέςεη πνηέ ην

ινγαξηαζκφ ηνπ πξνθίι ηνπο. Παξφια απηά ππάξρεη έλα αμηφινγν πνζνζηφ καζεηψλ (1 ζηνπο 5) ζηνπο

νπνίνπο απηφ έρεη ζπκβεί.

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

ΝΑΗ

48% ΟΥΗ

52%

ΝΑΗ

25%

ΟΥΗ

75%

ΝΑΗ

24%

ΟΥΗ

76%

ΝΑΗ

9%

ΟΥΗ

91%

17. πλνκηιία κε αγλώζηνπο

1 ζηνπο 3 καζεηέο ζπλεζίδνπλ λα ζπλνκηινχλ κε άγλσζηα άηνκα ζην δηαδίθηπν !

1 ζηνπο 2 ελειίθνπο παξαδέρνληαη φηη ζπλνκηινχλ κε άηνκα πνπ δελ γλσξίδνπλ !

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

18. πλάληεζε κε αγλώζηνπο

Σo 40% ησλ καζεηψλ θαη ην 20% ησλ ελειίθσλ έρνπλ ζπλαληήζεη θάπνηνλ πνπ γλψξηζαλ κέζα απφ ην

δηαδίθηπν !

ΑΝΖΛΗΚΟΗ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

19. πκπεξάζκαηα ηεο έξεπλαο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε θνηλσληθώλ δηθηύσλ

Δλψ ε πιεηνςεθία ησλ καζεηψλ πηζηεχεη φηη ππάξρνπλ θίλδπλνη απφ ηε ρξήζε ησλ θνηλσληθψλ

δηθηχσλ, πξνθαλψο ζεσξνχλ φηη νη θίλδπλνη απηνί δελ αθνξνχλ ηνπο ίδηνπο, θαζψο δελ εκθαλίδνληαη

ηδηαίηεξα πξνζεθηηθνί - αλεβάδνπλ θσηνγξαθίεο ηνπο (83%), ζπλνκηινχλ κε αγλψζηνπο (33%) ή θαη

ζπλαληνχλ αγλψζηνπο πνπ γλψξηζαλ κέζα απφ ηέηνηεο ηζηνζειίδεο (38%).

Αληηζέησο, ελψ νη ελήιηθνη δελ θαίλεηαη λα αλεζπρνχλ ηδηαίηεξα γηα ηνπο θηλδχλνπο ησλ

θνηλσληθψλ δηθηχσλ, εληνχηνηο είλαη πνιχ πην πξνζεθηηθνί ζηε ρξήζε ηνπο ! (ίζσο γη‟ απηφ άιισζηε

δελ αλεζπρνχλ ηδηαίηεξα).

ΝΑΗ

33% ΟΥΗ

67% ΟΥΗ

81%

ΝΑΗ

19%

ΝΑΗ

38%

ΟΥΗ

62%

ΝΑΗ

20%

ΟΥΗ

80%

20. Διιεληθά ή Greeklish;

To 62% ησλ καζεηψλ φηαλ επηθνηλσλνχλ κε άιινπο ζην δηαδίθηπν γξάθνπλ ζε greeklish θαη κφλν ην

37% γξάθνπλ ειιεληθά!

21. Υξεζηκνπνηείηε ην δηαδίθηπν γηα ελεκέξσζε;

Παξαηεξνχκε φηη ην δηαδίθηπν ρξεζηκνπνηείηαη θαη σο κέζν ελεκέξσζεο, ηφζν απφ ηνπο ελειίθνπο φζν

θαη απφ ηνπο καζεηέο.

57%

43%

37%

61%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

ΔΛΛΖΝΗΚΑ GREEKLISH

ΔΝΖΛΗΚΔ

ΜΑΘΖΣΔ

ΜΑΘΗΣΕ

ΕΝΗΛΙΚΕ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΧΝΑ ΠΑΝΙΑ ΠΟΣΕ

22%

43%

24%

11%

29%

38%

18% 16%

22. Πηζηεύεηε όηη είλαη έγθπξεο νη πιεξνθνξίεο ηνπ δηαδηθηύνπ;

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

ε κεγάιν πνζνζηφ νη εξσηεζέληεο πηζηεχνπλ φηη νη πιεξνθνξίεο ζην Γηαδίθηπν είλαη ζηελ πιεηνςεθία

ηνπο έγθπξεο.

23. Έρεηε πέζεη πνηέ ζύκα παξαπιεξνθόξεζεο;

Έλα αξθεηά κεγάιν πνζνζηφ (40%) ηφζν ησλ ελειίθσλ φζν θαη ησλ καζεηψλ δειψλεη πσο έρεη πέζεη

ζχκα παξαπιεξνθφξεζεο ζην Γηαδίθηπν.

ΣΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ

ΣΟΤ 70%

ΣΗΝ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑ

ΣΟΤ 30%

ΣΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ

ΣΟΤ 72%

ΠΑΝΙΑ 28%

40%

60%

ΝΑΗ ΟΥΗ

24. Δπαιεζεύεηε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ βξίζθεηε από ην Γηαδίθηπν;

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

25. Πόζν αζθαιείο πηζηεύεηε όηη είλαη νη ζπλαιιαγέο-αγνξέο από ην δηαδίθηπν;

ΤΧΝΑ 60%

ΠΑΝΙΑ 40%

ΤΧΝΑ 53%

ΠΑΝΙΑ 47%

ΜΑΘΗΣΕ

ΕΝΗΛΙΚΟΙ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

ΚΑΘΟΛΟΤ ΛΙΓΟ ΑΡΚΕΣΑ ΠΟΛΥ

18%

40% 35%

6%

21%

34%

43%

1%

26. Πόζν ζπρλά θάλεηε αγνξέο κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

27. Γηα πνηνπο ιόγνπο πξνηηκάηε ηηο αγνξέο κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΠΟΣΕ 42%

ΠΑΝΙΑ 29%

ΤΧΝΑ 29%

ΠΟΣΕ 34%

ΠΑΝΙΑ 51%

ΤΧΝΑ 15%

ΜΑΘΗΣΕ

ΕΝΗΛΙΚΟΙ

0%

10%

20%

30%

40%

50%

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΡΗΜΑΣΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΧΡΟΝΟΤ

ΕΤΚΟΛΙΑ ΠΟΙΚΙΛΙΑ ΑΓΑΘΩΝ

ΑΛΛΟ

36%

26% 28% 32%

18%

48%

33% 31%

17% 12%

28. Με πνηό ηξόπν πιεξώλεηε ζπλήζσο ηηο αγνξέο ζαο κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

29. Έρεηε πέζεη πνηέ ζύκα εμαπάηεζεο από αγνξά κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

PayPal 30%

Πιστωτική κάρτα 36%

Αντικαταβολή 34%

PayPal 26%

Πιστωτική κάρτα 19%

Αντικαταβολή

55%

ΝΑΙ 9%

ΟΧΙ 91%

ΟΧΙ 79%

ΝΑΙ 21%

30. αο έρεη ζπκβεί πνηέ ην αγαζό πνπ αγνξάζαηε λα κελ είλαη όπσο ην δηαθήκηδε ε ηζηνζειίδα;

31. Δίζηε γεληθά ηθαλνπνηεκέλνη από ηηο αγνξέο πνπ θάλαηε κέρξη ζήκεξα κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΝΑΙ 23%

ΟΧΙ 77%

0

10

20

30

40

ΠΟΛΥ ΜΕΣΡΙΑ

ΚΑΘΟΛΟΤ

ΜΑΘΗΣΕ

ΕΝΗΛΙΚΕ

32. Πόζεο ώξεο θαζεκεξηλά παίδεηε παηρλίδηα ζηνλ ππνινγηζηή;

Υαξαθηεξηζηηθά, νη έθεβνη απάληεζαλ φηη παίδνπλ θαηά κέζν φξν 3,3 ψξεο ζην δηαδίθηπν θαζεκεξηλά,

κε ηα αγφξηα λα αζρνινχληαη εκθαλψο πεξηζζφηεξεο ψξεο κε δηαδηθηπαθά παηρλίδηα (κε κέζν φξν 5

ψξεο εκεξεζίσο!)

33. Ση είδνπο παηρλίδηα παίδεηε ζηνλ ππνινγηζηή;

Καη ηα δχν θχιια πξνηηκνχλ λα αζρνινχληαη κε παηρλίδηα δξάζεο – πεξηπέηεηαο. Δπίζεο ηα αγφξηα

δείρλνπλ πξνηίκεζε ζηα πνιεκηθά θαη ζηα αζιεηηθά παηρλίδηα, ελψ ηα θνξίηζηα ζε θνξηηζίζηηθα

παηρλίδηα θαη ζε παηρλίδηα γλψζεο.

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0

ΜΕ

Ο

ΟΡ

Ο

5,3

2,2

Πόςεσ ώρεσ καιημερινά παίζετε παιχνίδια ςτον υπολογιςτθ;

ΚΟΡΙΣΙΑ

ΑΓΟΡΙΑ

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

ΠΡΟΣΙΜΩΜΕΝΑ ΕΙΔΗ ΠΑΙΧΝΙΔΙΩΝ

ΑΓΟΡΙΑ

ΚΟΡΙΣΙΑ

34. Καηεβάδεηε παηρλίδηα / κνπζηθή / ηαηλίεο από ην δηαδίθηπν;

35. Παξάλνκν ινγηζκηθό

Οη 7 ζηνπο 10 καζεηέο δελ ρξεζηκνπνηνχλ παξάλνκν ινγηζκηθφ, παξφιν πνπ ζρεδφλ φινη θαηεβάδνπλ

παξάλνκα ηαηλίεο θαη κνπζηθή.

ΠΟΛΤ

ΤΥΝΑ

68%

ΜΔΡΗΚΔ

ΦΟΡΔ

22%

ΠΑΝΗΑ

5%

ΠΟΣΔ

5%

ΝΑΙ 32%

ΟΧΙ 68%

36. αο απαζρνιεί ε θαηαπάηεζε ησλ πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ από ηε ρξήζε παξάλνκνπ

ινγηζκηθνύ;

37. αο απαζρνιεί ε θαηαπάηεζε ησλ πλεπκαηηθώλ δηθαησκάησλ ιόγσ παξάλνκεο δηαλνκήο

(downloading) ηαηλώλ / κνπζηθήο θιπ. κέζσ δηαδηθηύνπ;

ΝΑΙ 32%

ΟΧΙ 68%

ΝΑΙ 25%

ΟΧΙ 75%

38. Δίζηε ππέξ ηεο ζεζκνζέηεζεο λνκηθώλ κέηξσλ θαηά ηεο πεηξαηείαο ζην Γηαδίθηπν;

Σν 75% ησλ καζεηψλ απάληεζαλ πσο είλαη θαηά ησλ λνκηθψλ κέηξσλ πεξί πεηξαηείαο ζην δηαδίθηπν,

ελψ νη ελήιηθνη εκθαλίδνληαη δηραζκέλνη ζην ζέκα απηφ.

39. Δζηζκόο ζην Γηαδίθηπν

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΟΗ

1 ζηνπο 2 καζεηέο δειψλνπλ φηη δελ αληέρνπλ κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα ρσξίο Internet, ελψ ην ίδην

ηζρχεη ζηνπο ελειίθνπο ζε κηθξφηεξν φκσο βαζκφ (35%).

ΝΑΗ

25%

ΟΥΗ

75%

ΜΑΘΖΣΔ ΝΑΗ

50%

ΟΥΗ

50% ΔΝΖΛΗΚΔ

ΝΑΗ

48% ΟΥΗ

52%

ΝΑΗ

65%

ΟΥΗ

35%

40. Έρεηε παξακειήζεη ηελ εξγαζία ζαο γηα λα αζρνιεζείηε κε ην Γηαδίθηπν;

Σν 74% ησλ καζεηψλ δειψλνπλ λαη (!) ελψ ην αληίζηνηρν πνζνζηφ ζηνπο ελήιηθεο είλαη (επηπρψο)

αξθεηά ρακειφηεξν.

41. Έρεηε παξακειήζεη πνηέ ηηο πξνζσπηθέο ζαο αλάγθεο (π.ρ. θαγεηό) γηα λα αζρνιεζείηε κε ην

Γηαδίθηπν;

Ο έλαο ζηνπο 5 καζεηέο θαη ν έλαο ζηνπο 4 ελήιηθεο έρνπλ παξακειήζεη αθφκα θαη πξνζσπηθέο ηνπο

αλάγθεο (π.ρ. θαγεηφ) γηα λα αζρνιεζνχλ κε ην Γηαδίθηπν!

74%

26%

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΔ

20%

23%

ΜΑΘΖΣΔ ΔΝΖΛΗΚΔ

42. Πξνηηκάηε λα αζρνιείζηε κε ην Γηαδίθηπν από ην λα θάλεηε θάπνην άζιεκα ή λα πάηε θάπνπ

κε θίινπο;

ηελ εξψηεζε απηή επηπρψο νη έθεβνη απαληνχλ ζηελ πιεηνςεθία ηνπο αξλεηηθά.

43. Δθθνβηζκόο (Bullying) κέζσ δηαδηθηύνπ

αο έρνπλ δπζθεκήζεη κέζσ Γηαδηθηχνπ; αο έρνπλ απεηιήζεη κέζσ Γηαδηθηχνπ;

1 ζηνπο 3 καζεηέο δήισζαλ πσο έρνπλ δπζθεκηζηεί / θαθνινγεζεί κέζσ δηαδηθηχνπ.

1 ζηνπο 5 καζεηέο δήισζαλ φηη έρνπλ απεηιεζεί κέζσ δηαδηθηχνπ.

ΝΑΙ 5%

ΟΧΙ 95%

ΝΑΗ

33%

ΟΥΗ

67% ΝΑΗ

18%

ΟΥΗ

82%

44. Έρεη κνιπλζεί ν ππνινγηζηήο ζαο από ηό πνπ κπήθε ζην ζύζηεκά ζαο κέζσ ηνπ δηαδηθηύνπ;

45. Τπάξρεη εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Ζ/Τ ζαο πξόγξακκα πξνζηαζίαο από ηνπο ηνύο;

ΝΑΙ 70%

ΟΧΙ 30%

ΝΑΙ 91%

ΟΧΙ 9%

46. Τπάξρεη εγθαηεζηεκέλν ζηνλ Ζ/Τ ζαο πξόγξακκα επηβνιήο πεξηνξηζκώλ ζε δηαδηθηπαθέο

ηνπνζεζίεο, κε βάζε ην πεξηερόκελό ηνπο;

47. Έρεηε ελεκεξσζεί γηα ηνπο θηλδύλνπο ηνπ δηαδηθηύνπ;

ηελ πιεηνςεθία ηνπο νη καζεηέο δήισζαλ πσο έρνπλ ελεκεξσζεί γηα ηνπο θηλδχλνπο ηνπ δηαδηθηχνπ,

ελψ κφλν ην 10% απάληεζαλ πσο δελ έρνπλ ελεκεξσζεί πνηέ.

ΝΑΙ 41%

ΟΧΙ 59%

ΑΠΟ ΣΟ

ΥΟΛΔΗΟ

43%

ΑΠΌ ΣΟΤ

ΓΟΝΔΗ

47%

ΟΥΗ

10%

22 ΤΜΒΟΤΛΔ ΓΗΑ ΑΦΑΛΖ ΥΡΖΖ ΣΟΤ ΓΗΑΓΗΚΣΤΟΤ

22.1 Οδεγίεο γηα πξνζηαζία ζην Facebook

Κάληε ηηο απαξαίηεηεο ξπζκίζεηο απνξξήηνπ:

Κάληε θιηθ ζην βέινο (arrow) πάλσ δεμηά ηεο νζφλεο ηνπ πξνθίι ζαο. Δδψ επηιέμηε – Privacy

Settings απφ ην drop-down menu.

Οη πξψηεο ηξεηο επηινγέο ειέγρνπλ ην πνηνο βιέπεη ηηο πιεξνθνξίεο φπσο contact information,

κε πνηνχο κπνξείηε λα γίλεηε θίινη θαη πνηφο κπνξεί λα ζαο ζηείιεη κήλπκα. Γηα κέγηζηε

αζθάιεηα αιιάμηε ηελ πξψηε θαη ηελ ηξίηε επηινγή ζε Friends. Έηζη κε ηνλ ηξφπν απηφ

απνθιείεηε φινπο ηνπο άιινπο άγλσζηνπο θιπ.

Ζ δεχηεξε επηινγή θνληξνιάξεη πνηνο κπνξεί λα ζαο δεηήζεη λα γίλεηε θίινη. Δδψ εμαξηάηαη

πφζν αλνηρηνί είζηε θαη πφζν επηιεθηηθνί είζηε. Ζ επηινγή κέγηζηεο αζθάιεηαο είλαη –Friends

of Friends, αιιά κε απηφλ ηνλ ηξφπν κεηψλεηαη θαη πηζαλφηεηα θαηλνχξησλ επαθψλ.

Γηαθνξεηηθά αθήζηε ην ζην–Everyone.

Οη δχν ηειεπηαίεο επηινγέο ειέγρνπλ ην πνηνο κπνξεί λα “πνζηάξεη” ζην timeline ζαο θαζψο θαη

πνηνο κπνξεί λα δεη ηα posts ζαο. Πξνθαλψο ην –Only Me είλαη ε πην αζθαιήο επηινγή αιιά

επηιέγνληαο απηφ κεηψλεηε ηελ δηαδξαζηηθφηεηα ζαο κε άιινπο ρξήζηεο θαη ζε απηήλ ηελ

πεξίπησζε θαιχηεξα λα παξαηήζεηε ην Facebook.

o Έλα άιιν δήηεκα πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ είλαη ηα tags. Ζ επηινγή –How Tags Work πξέπεη

λα δηακνξθσζεί πξνζεθηηθά θαζψο κεξηθέο ελέξγεηο tagging απφ άιινπο ρξήζηεο ίζσο είλαη

ελνριεηηθέο.

o Οη επηινγέο –Timeline Review θαη –Tag Review είλαη πνιχ ρξήζηκεο θαη ζα πξέπεη λα

δψζεηε πξνζνρή. Δάλ ζέιεηε λα θνληξνιάξεηε πνηφο ζαο θάλεη tagging πξέπεη λα

ελεξγνπνηήζεηε θαη ηηο δχν απηέο επηινγέο γηα κέγηζηε αζθάιεηα θαη θνληξφι.

o Ζ ηξίηε επηινγή –Maximum Timeline Visibility, πξέπεη λα είλαη ζεηαξηζκέλε ζην Friends ή

customized γηα ζπγθεθξηκέλνπο θίινπο γηα λα είζηε ζίγνπξνη φηη ηα tagged posts, κεηά ηελ

απνδνρή απφ εζάο δελ είλαη νξαηά απφ νπνηνλδήπνηε.

o Απελεξγνπνηήζηε ηελ ηέηαξηε επηινγή –Tag Suggestions θαη ηελ πέκπηε επηινγή –Friends

can Check you Into Places γηα κέγηζηε αζθάιεηα θαη πεξηνξηζκφ ησλ παξαβηάζεσλ

πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ.

Πώο λα θαηαξγήζεηε ηνλ εαπηό ζαο από ηα Απνηειέζκαηα Αλαδήηεζεο ηνπ Facebook:

Σψξα πνπ έρεηε απνθαζίζεη φηη ζέιεηε λα θαηαξγήζεηε ηνλ εαπηφ ζαο απφ ηα απνηειέζκαηα

αλαδήηεζεο ηνπ Facebook, εδψ είλαη ν ηξφπνο: Δπηζθεθηείηε ηελ ζειίδα: ξπζκίζεηο απνξξήηνπ

1. ην "νξαηφηεηα" επηιέμηε "Μφλν Φίινη" (ζπκάζηε, κε απηφ ηνλ ηξφπν ζα ζαο αθαηξέζεη ην

Facebook απφ ηα απνηειέζκαηα αλαδήηεζεο, νπφηε βεβαησζείηε φηη ζέιεηε λα αθαηξεζείηε

εληειψο. Γηαθνξεηηθά, κπνξείηε λα επηιέμεηε κηα άιιε νκάδα, φπσο «Γίθηπα θαη νη Φίινη κνπ",

ην νπνίν είλαη ε πξνεπηινγή.)

2. Κάληε θιηθ ζην θνπκπί “Απνζήθεπζε αιιαγψλ”

Αθαηξέζηε ηνλ εαπηό ζαο από ην Google

Με ηελ επίζθεςε ηεο ίδηαο ζειίδαο πνπ αλαθέξεηαη ζην πξνεγνχκελν βήκα, κπνξείηε λα ειέγμεηε ηελ

νξαηφηεηα ησλ δεκνζίσλ ιηζηψλ αλαδήηεζεο ζαο πνπ είλαη νξαηέο ζην Google θαη ζε άιιεο κεραλέο

αλαδήηεζεο. Μπνξείηε λα απελεξγνπνηήζεηε ηελ εκθάληζε ησλ ζηνηρείσλ ζαο ζηελ δεκφζηα αλαδήηεζε

απιά απελεξγνπνηψληαο ην πιαίζην δίπια ζηε θξάζε «Γεκηνπξγία δεκφζηαο ιίζηαο αλαδήηεζεο», φπσο

απεηθνλίδεηαη ζηελ παξαθάησ εηθφλα.

Κάληε Σα ηνηρεία Δπηθνηλσλίαο ζαο Πξνζσπηθά

Αλ έρεηε επηιέμεη λα εηζάγεηε ηα ζηνηρεία επηθνηλσλίαο ζαο, ζα δείηε «Πιεξνθνξίεο επαθήο» θάησ απφ

ην "πιεξνθνξίεο" ζηελ θαξηέια ηνπ πξνθίι ζαο. Αλ εκθαληζηεί, απιά θάληε θιηθ ζην "Δπεμεξγαζία"

θαη ζηε ζπλέρεηα κηα νζφλε φπσο απηή απεηθνλίδεηαη.

Γηα θάζε ζεκείν επαθήο πνπ έρεηε ζην πξνθίι ζαο, ζα πξέπεη λα νξίζεηε πξνζαξκνζκέλεο ξπζκίζεηο

απνξξήηνπ, έηζη ψζηε επαθέο πνπ δελ είλαη θίινη ζαο λα κελ έρνπλ πξφζβαζε ζηνλ αξηζκφ ηειεθψλνπ

ζαο θαη e-mail. Δίλαη κηα κηθξή αιιαγή, αιιά κπνξεί λα ζαο γιηηψζεη απφ ηνλ θφπν λα ελνριεζείηε

απφ ηνπο αλζξψπνπο πνπ δελ γλσξίδεηε θαιά.

Απνθύγεηε ελνριεηηθά ζρόιηα ζηνλ ηνίρν ζαο

Μέζα ζηελ ζειίδα ηνπ πξνθίι ζαο κπνξείηε λα ειέγρεηε πνηνο κπνξεί λα δεη ηηο θαηαρσξίζεηο ζηνλ

ηνίρν ζαο πνπ πξαγκαηνπνηνχληαη απφ ηνπο θίινπο ζαο. Γηα λα ην θάλεηε απηφ, θάληε θιηθ ζην

εηθνλίδην "ξπζκίζεηο " ζηνλ ηνίρν ζαο. ηε ζπλέρεηα, βξείηε ην πιαίζην πνπ απεηθνλίδεηαη ζηελ

παξαπάλσ εηθφλα θαη πξνζαξκφζηε ηε ξχζκηζε πνπ ιέεη «Πνηνο κπνξεί λα δεη κελχκαηα πνπ

ζηάιζεθαλ απφ θίινπο;" ρξεζηκνπνηψληαο κηα ζηξαηεγηθή παξφκνηα κε απηήλ πνπ πεξηγξάθεηαη ζην

πξνεγνχκελν βήκα ζρεηηθά κε ηα ζηνηρεία επηθνηλσλίαο.

22.2 Οδεγίεο γηα πξνζηαζία ζην Twitter

Γηαηί λα πξνζηαηέςεηε ηα tweets ζαο;

Αλ ε ηδέα ησλ μέλσλ λα δηαβάδνπλ ηα κελχκαηα ζαο, ζαο θάλεη λα αηζζάλεζηε ιίγν πεξίεξγα δνθηκάζηε

ηελ πξνζηαζία ησλ Tweets ζαο γηα αξρή. Μπνξείηε πάληα λα αιιάμεηε γλψκε αξγφηεξα. ηαλ

πξνζηαηεχεηε ηα tweets ζαο, νη αθφινπζνη πεξηνξηζκνί ηίζεληαη ζε εθαξκνγή:

Οη άλζξσπνη ζα πξέπεη λα επηιέμνπλ λα ζαο αθνινπζήζνπλ θαη θάζε αίηεκα ζα πξέπεη λα εγθξηζεί.

Σα Tweets ζαο ζα είλαη νξαηά κφλν ζηνπο ρξήζηεο πνπ έρεηε εγθξίλεη, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη νη

άιινη ρξήζηεο δελ ζα είλαη ζε ζέζε λα θάλνπλ retweet ζηα Tweets ζαο.

Πξνζηαηεπκέλα Tweets δελ ζα εκθαλίδνληαη ζηελ αλαδήηεζε ηνπ Twitter.

Γελ κπνξείηε λα κνηξαζηείηε κφληκεο ζπλδέζεηο κε ηα tweets ζαο κε νπνηνλδήπνηε άιινλ εθηφο απφ

εγθεθξηκέλνπο νπαδνχο ζαο.

Πώο κπνξώ λα πξνζηαηέςσ ηα tweets κνπ;

Μπνξείηε λα πξνζηαηέςεηε ηα tweets ζηηο ξπζκίζεηο ηνπ ινγαξηαζκνχ ζηελ ζειίδα ζαο, αθνινπζψληαο

ηα παξαθάησ βήκαηα:

1. πλδεζείηε ζην ινγαξηαζκφ Twitter πνπ έρεηε.

2. Δπηζθεθηείηε ζαο Ρπζκίζεηο ινγαξηαζκνχ επηιέγνληαο Ρπζκίζεηο απφ ην drop-down κελνχ ζηε δεμηά

πιεπξά ηεο νζφλεο ζαο.

3. Μεηαθηλεζείηε πξνο ηα θάησ θαη επηιέμηε ην πιαίζην δίπια ζην Πξνζηαζία Tweets κνπ

4. Απνζεθεύζηε ηηο αιιαγέο ζαο

ηαλ θάλεηε πινήγεζε ζηελ αξρηθή ζαο ζειίδα κεηά απφ ηελ πξνζηαζία ησλ tweets ζαο, ζα δείηε κηα

εηδνπνίεζε πνπ ζα ζαο ππελζπκίζεη φηη ηα tweets ζαο ηψξα πξνζηαηεχνληαη. Λνγαξηαζκνί κε

πξνζηαηεπκέλα Tweets κπνξνχλ πάληα λα μαλαγίλνπλ δεκφζηα ξπζκίδνληαο ην πιαίζην ζηηο ξπζκίζεηο

ηνπ ινγαξηαζκνχ κε ηνλ ίδην ηξφπν.

22.3 Πξνζηαζία θαηά ηελ πεξηήγεζε ζην Γηαδίθηπν

Σπκβνπιέο γηα εθήβνπο

Με δίλεηε ζε θαλέλαλ, αθφκα θαη ζηνλ θαιχηεξφ ζαο θίιν, ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο ζην Γηαδίθηπν.

Σα κφλα άηνκα πνπ ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ ηνλ θσδηθφ είλαη νη γνλείο ζαο.

Μελ απαληάηε ζε ειεθηξνληθά κελχκαηα πνπ ζαο θάλνπλ λα αηζζάλεζηε «άβνια». ε πεξίπησζε

πνπ ιάβεηε έλα ηέηνην κήλπκα, κε δηζηάζεηε λα ην πείηε ζηνπο γνλείο ζαο ή ζε θάπνην πξφζσπν

πνπ εκπηζηεχεζηε.

Αλ αηζζαλζείηε άβνια ηελ ψξα πνπ ζπλνκηιείηε κέζσ chatroom, δηαθφςηε ακέζσο ηε ζπλνκηιία.

Απνθχγεηε λα ζηέιλεηε ηε θσηνγξαθία ζαο θαη ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ζαο κέζσ Γηαδηθηχνπ ζε

άγλσζην.

θεθηείηε πνιχ θαιά πξηλ απνθαζίζεηε λα ζπλαληεζείηε κε θάπνην άηνκν πνπ γλσξίζαηε ζην

Γηαδίθηπν. Εεηείζηε ηελ άπνςε ησλ γνληψλ ζαο ζρεηηθά κε απηφ ην ζέκα.

ε πεξίπησζε πνπ απνθαζίζεηε λα ζπλαληεζείηε κε ην «δηαδηθηπαθφ ζαο θίιν», ελεκεξψζηε ηνπο

γνλείο ζαο ή θάπνην άηνκν πνπ εκπηζηεχεζηε θαη θξνληίζηε απηή ε ζπλάληεζε λα γίλεη ζε

δεκφζην ρψξν.

Αλαπηχμηε θξηηηθή δηάζεζε ζε φ,ηη δηαβάδεηε ζην Γηαδίθηπν. Μελ εκπηζηεχεζηε ακέζσο φηη δείηε.

Μηιήζηε ζηνπο γνλείο ζαο γηα ηα φζα βιέπεηε θαη δείηε φηαλ «ζεξθάξεηε» ζην Internet.

Σπκβνπιέο γηα ηνπο Γνλείο

Πξνηηκήζηε λα ηνπνζεηήζεηε ηνλ Ζ/Τ ζαο ζε ρψξνπο, φπσο είλαη ην ζαιφλη θαη φρη ζε

ππλνδσκάηηα. Έηζη ζα έρεηε ηε δπλαηφηεηα λα επηβιέπεηε ην παηδί ζαο, ρσξίο ην ίδην λα

αηζζάλεηαη φηη ειέγρεηαη.

Κάληε ηελ πινήγεζε ζην Γηαδίθηπν κία νηθνγελεηαθή δξαζηεξηφηεηα. Υξεζηκνπνηείζηε ηνλ

H/Τ καδί κε ηα παηδηά ζαο.

Δλεκεξψζηε ηα παηδηά ζαο γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ ππάξρνπλ φηαλ ζπλνκηινχλ κε αγλψζηνπο

κέζσ chatrooms.

πδεηήζηε κε ηα παηδηά ζαο γηα ζέκαηα αζθάιεηαο (επηθνηλσλία κε επηθίλδπλα άηνκα,

πξφζβαζε ζε sites κε βιαβεξφ πεξηερφκελν) πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ πινήγεζε ζην

Γηαδίθηπν.

Γηδάμηε ηνπο λα κελ δίλνπλ πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο ρσξίο ηελ άδεηά ζαο (επίζεην, φλνκα

ειηθία, δηεχζπλζε θαηνηθίαο, αξηζκφ ηειεθψλνπ, νηθνγελεηαθφ εηζφδεκα, αθφκα θαη σξάξηα

ζρνιείνπ νλφκαηα θίισλ θ.ιπ.) θαη λα κελ ρξεζηκνπνηνχλ ηελ θάξηα ζαο.

Mελ επηηξέπεηε πνηέ ζηα παηδηά ζαο λα ζπλαληεζνχλ κε άηνκα πνπ γλψξηζαλ κέζσ

Γηαδηθηχνπ.

Γηδάμηε ηα επίζεο, λα αξλνχληαη απφ κφλα ηνπο λα ζπλαληεζνχλ πξνζσπηθά κε άηνκα πνπ

έρνπλ γλσξίζεη ζην Γηαδίθηπν. Δμεγήζηε ηνπο φηη νη άγλσζηνη κε ηνπο νπνίνπο ζέινπλ λα

ζπλαληεζνχλ, κπνξεί λα είλαη επηθίλδπλνη.

Υξεζηκνπνηείζηε ηα ιεγφκελα «θίιηξα» πνπ είλαη εηδηθά πξντφληα ινγηζκηθνχ κε ζθνπφ ηελ

παξεκπφδηζε ηεο πξφζβαζεο ζε κε επηζπκεηέο ζειίδεο (βία, πνξλνγξαθία).

Διέγμηε ην πεξηερφκελν νπηηθναθνπζηηθνχ πιηθνχ, φπσο CDs, δηζθέηεο θ.α., πνπ αγνξάδνπλ

ηα παηδηά ζαο ή αληαιιάζζνπλ κε ηνπο θίινπο ηνπο.

Δλεκεξσζείηε ζρεηηθά κε ηηο αξκφδηεο αξρέο, πνπ ζα πξέπεη λα επηθνηλσλήζεηε ζε πεξίπησζε πνπ

ζπλαληήζεηε βιαβεξφ ή παξάλνκν πεξηερφκελν ζην Internet.

22.4 πκβνπιέο γηα αζθαιείο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο

Βαζηθέο Οδεγίεο

1. Απνθεχγεηε λα πξαγκαηνπνηείηε νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο κέζσ Γηαδηθηχνπ απφ Internet café,

δεκφζηεο βηβιηνζήθεο θαη άιινπο ρψξνπο ζηνπο νπνίνπο πνιινί ρξήζηεο έρνπλ πξφζβαζε ζηνπο

ίδηνπο ππνινγηζηέο . Πξνηηκήζηε ηνλ πξνζσπηθφ ζαο ππνινγηζηή ή θάπνηνλ γηα ηνλ νπνίν είζηε

βέβαηνη γηα ην επίπεδν αζθάιεηαο.

2. Χο πξνο ηνπο θσδηθνχο πξφζβαζεο πνπ ρξεζηκνπνηείηε γηα ηηο δηαδηθηπαθέο ζπλαιιαγέο:

Αιιάδεηε ζπρλά ηνπο θσδηθνχο πξφζβαζεο θαη πάληα ζηελ πεξίπησζε πνπ ππνςηάδεζηε φηη

έρνπλ εθηεζεί.

Απνθεχγεηε λα ρξεζηκνπνηείηε σο θσδηθφ πξφζβαζεο ηελ εκεξνκελία γέλλεζεο, ηνλ αξηζκφ

ηειεθψλνπ ή άιια πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία πνπ κπνξεί λα βξεζνχλ θαη απφ άιια έγγξαθα

Απνθεχγεηε λα έρεηε ηνλ πξνζσπηθφ ζαο θσδηθφ πξφζβαζεο κέζα ζε πνξηνθφιηα, ηζάληεο ή

αηδέληεο. ε πεξίπησζε απψιεηαο ή θινπήο ηνπο ζα δηεπθνιχλεηε πνιχ ηνπο δξάζηεο.

Απνθεχγεηε λα ρξεζηκνπνηείηε ηνπο ίδηνπο θσδηθνχο πξφζβαζεο ζε πεξηζζφηεξεο απφ κηα

θάξηεο ζαο.

Μελ δίλεηε ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο ζαο ζε νπνηνλδήπνηε θαη θάησ απφ νπνηεζδήπνηε

πεξηζηάζεηο. Δάλ θάπνηνο, γηα παξάδεηγκα επηθαιεζηεί φηη ηειεθσλεί απφ ηελ ηξάπεδα θαη

δεηήζεη ηνλ αξηζκφ πξφζβαζεο γηα επαιήζεπζε, κελ ηνλ δψζεηε. Οη Σξάπεδεο δελ αθνινπζνχλ

απηή ηελ πξαθηηθή. Δάλ έρεηε αλαγλψξηζε θιήζεο, θαηαγξάςηε ηνλ αξηζκφ πνπ αλαγξάθεθε

ζηελ ηειεθσληθή ζαο ζπζθεπή θαη ελεκεξψζηε ακέζσο ηελ Αζηπλνκία.

3. Απελεξγνπνηήζηε ηε ιεηηνπξγία «Απηφκαηεο Καηαρψξεζεο» ηνπ πξνγξάκκαηνο πεξηήγεζεο. Ζ

ιεηηνπξγία απηή απνζεθεχεη ηνπο θσδηθνχο ζαο ζηνλ ππνινγηζηή, γεγνλφο πνπ ηνπο θαζηζηά

έθζεηνπο.

4. Κάλεηε αγνξέο κφλν απφ γλσζηέο εηαηξείεο πνπ ζαο παξέρνπλ εγγπήζεηο αζθάιεηαο. Αλ θάλεηε

ζπρλά αγνξέο απφ ην Γηαδίθηπν, ρξεζηκνπνηείηε κηα θάξηα, απνθιεηζηηθά γηα απηή ηε ρξήζε. Έηζη,

αλ πέζεηε ζχκα απάηεο δελ ζα ρξεηαζηεί λα αθπξψζεηε φιεο ηηο θάξηεο ζαο.

5. Φξνληίζηε λα δηαηεξείηε ζε πςειφ επίπεδν ηελ αζθάιεηα ηνπ ππνινγηζηή ζαο.

Δηδηθφηεξα:

Φξνληίζηε λα ιακβάλεηε ηαθηηθά ηηο ελεκεξσκέλεο εθδφζεηο ησλ πξνγξακκάησλ πνπ

ρξεζηκνπνηήζηε θαη θπξίσο ηηο «επηδηνξζψζεηο αζθαιείαο». Πξφθεηηαη γηα πξνγξάκκαηα πνπ

εθδίδνπλ νη εηαηξείεο απφ ηηο νπνίεο έρεηε αγνξάζεη ην ινγηζκηθφ πνπ ρξεζηκνπνηείηε θαη

θαιχπηνπλ ηπρφλ θελά αζθαιείαο πνπ δηαπηζηψζεθαλ κεηά ηελ έθδνζε ηνπ.

Δγθαηαζηήζηε έλα πξφγξακκα πξνζηαζίαο απφ ηνπο ηνχο (antivirus) θαη έλα δίρηπ πξνζηαζίαο

(firewall), θαη θξνληίζηε λα ιακβάλεηε ηαθηηθά ηηο ελεκεξσκέλεο εθδφζεηο ηνπο. Σν δίρηπ

πξνζηαζίαο ζαο πξνθπιάζζεη ζε κεγάιν βαζκφ απφ ηηο πηζαλέο «εηζβνιέο» πνπ ζα δερηείηε

θαηά ηηο πεξηεγήζεηο ζαο ζην δηαδίθηπν.

Πξνζηαηέςηε ηνλ ππνινγηζηή ζαο κε θσδηθφ πξφζβαζεο πξνθεηκέλνπ λα απνηξέςεηε ηελ

πξφζβαζε ζε απηφλ κε εμνπζηνδνηεκέλσλ ρξεζηψλ

7. Αλ είζηε ρξήζηεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (e-mails):

Μελ αλνίγεηε ηα ειεθηξνληθά κελχκαηα (e-mails) γηα ηελ πξνέιεπζε ή ηνλ απνζηνιέα ησλ

νπνίσλ δελ είζηε βέβαηνη. Ηδηαίηεξα επηθίλδπλα είλαη ηα ειεθηξνληθά κελχκαηα άγλσζηεο

πξνέιεπζεο πνπ πεξηέρνπλ ζπλεκκέλα αξρεία κε θαηάιεμε .exe, .pif, ή .vbs. Δπίζεο, ζα πξέπεη

λα γλσξίδεηε φηη νξηζκέλνη ηνί ζηέιλνπλ αληίγξαθά ηνπο ζε φιεο ηηο επαθέο πνπ ππάξρνπλ ζην

βηβιίν δηεπζχλζεσλ ηνπ ππνινγηζηή. Απηφ ζεκαίλεη φηη ην ειεθηξνληθφ κήλπκα κπνξεί λα

θαίλεηαη φηη έρεη ζηαιεί απφ θάπνηνλ γλσζηφ ζαο.

Μελ απαληάηε ζε ειεθηξνληθά κελχκαηα κέζσ ησλ νπνίσλ δεηνχληαη πξνζσπηθά ζαο

ζηνηρεία. Δπίζεο, κελ ζηέιλεηε πνηέ πξνζσπηθά ζαο ζηνηρεία ή ζηνηρεία ησλ ζπλαιιαγψλ ζαο

κέζσ κίαο θνηλήο δηεχζπλζεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (webmail). Δίλαη εχθνιε ε ππνθινπή

ησλ ζηνηρείσλ απφ ηξίηα, κε εμνπζηνδνηεκέλα άηνκα.

22.5 Πξνζηαζία από ην Spam

Να κελ απαληάηε πνηέ ζ‟ έλα spam e-mail θαη λα κελ θάλεηε πνπζελά θιηθ, γηαηί απινχζηαηα

ε απάληεζή ζαο ή θαη ε άξλεζή ζαο ζα επηβεβαηψζεη ηελ εγθπξφηεηα ηνπ δηθνχ ζαο e-mail

θαη έηζη ην e-mail ζαο ζα γίλεη κηα πνιχηηκε πιεξνθνξία γηα πνιινχο spammers.

Να έρεηε κηα πξφρεηξε θαη κε ζπρλά ρξεζηκνπνηνχκελε ειεθηξνληθή δηεχζπλζε, εθηφο θπζηθά

απφ ηελ θαλνληθή, θαη λα ηελ δίλεηε ζε πξψηε δήηεζε έηζη ψζηε λα πεγαίλνπλ εθεί φια ηα

αλεπηζχκεηα e-mails.

Αλαδεηήζηε θαη εγθαηαζηήζηε εηδηθά πξνγξάκκαηα θαη θίιηξα πνπ κπινθάξνπλ ηα spam e-

mails. Να ειέγρεηε πάληα αλ απηά ηα πξνγξάκκαηα-θίιηξα θάλνπλ ζσζηά ην κπινθάξηζκα

ησλ spam e-mails.

Να κελ θάλεηε πνηέ πξνψζεζε (forward) ησλ spam e-mails ζε θίινπο ή θαη ηξίηνπο, γηαηί θη

απηνί ζα πξνζηεζνχλ ζηελ ιίζηα απνδνρήο.

Να κελ παξαζχξεζηε πνηέ απφ δειεαζηηθνχο ηίηινπο, φπσο a very special message for you,

earn money easily, urgent and confidential θ.ά.

Να κελ δεκνζηεχεηαη ηελ δηεχζπλζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (e-mail). Ζ χπαξμε ηεο

ειεθηξνληθήο δηεχζπλζεο ζε κηα ηζηνζειίδα, είλαη ζρεδφλ ζίγνπξν φηη ζχληνκα ζα θέξεη

πνιιά κελχκαηα spam ζην γξακκαηνθηβψηην ζαο.

Να κελ δίλεηε εχθνια ηελ δηεχζπλζε ηνπ ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ (e-mail). Πξέπεη λα

είζηε πξνζεθηηθνί φηαλ επηζθεπηφζαζηε δηάθνξνπο δηθηπαθνχο ηφπνπο θαη δεηείηαη ε

ζπκπιήξσζε πξνζσπηθψλ ζηνηρείσλ θαη ζηνηρείσλ επηθνηλσλίαο, φπσο είλαη ην e-mail. Θα

πξέπεη λα δηαβάζεηε πξνζεθηηθά ηνπο φξνπο ρξήζεο θαη ηελ πνιηηηθή ερεκχζεηαο γηα ηελ νπνία

δεζκεχεηαη ν δεκηνπξγφο ηεο ηζηνζειίδαο.

Να ρξεζηκνπνηείηε εηδηθά πξνγξάκκαηα-θίιηξα.

22.6 Πξνζηαζία από θαθόβνπιν ινγηζκηθό

Δπηινγή ελφο θαινχ antivirus πξνγξάκκαηνο

πλερήο αλαλέσζε (update) ηνπ antivirus θαη ηαθηηθή αλίρλεπζε φινπ ηνπ δίζθνπ

Έιεγρνο θάζε δηζθέηαο/cd κε ην antivirus πξηλ ηελ αλνίμεηε

Σήξεζε αληηγξάθσλ αζθαιείαο φισλ ησλ αξρείσλ ζαο ζε cd ή δηζθέηα

πρλέο επηζθέςεηο ζηελ ηνπνζεζία ησλ θξίζηκσλ ελεκεξψζεσλ ησλ Windows φπνπ

πξνζθέξνληαη δσξεάλ πξνγξάκκαηα (patches) δηφξζσζεο/θάιπςεο ησλ πηζαλψλ ειιείςεσλ ηνπ

ιεηηνπξγηθνχ ζαο.

Αλ ρξεζηκνπνηείηε IRC chat, απελεξγνπνηείζηε ηελ επηινγή απηφκαηεο απνδνρήο αξρείσλ θαη

απηφκαηεο εθηέιεζεο ησλ αξρείσλ πνπ ζαο ζηέιλνπλ.

Δπηιέμηε ηελ πιήξε εκθάληζε ησλ ηχπσλ αξρείσλ ζηνλ Ζ/Τ ζαο. Ίζσο θάπνηνο λα ζαο ζηείιεη

κηα «θσηνγξαθία» σο photo.jpg.vbs. Αλ δελ έρεηε ηελ παξαπάλσ επηινγή ελεξγνπνηεκέλε, ζα

εθηειέζεηε ην αξρείν ην νπνίν ζα πεξηέρεη θάζε άιιν παξά θσηνγξαθία.

Γηαηεξείηε θαη αλαλεψλεηε ζπρλά κηα δηζθέηα γηα απνθαηάζηαζε δεκηψλ απφ ηνχο, ηελ νπνία

πξνζθέξνπλ ζπλήζσο ηα ίδηα ηα αληηβηνηηθά πξνγξάκκαηα.

Γηαηήξεζε ηεο αλσλπκίαο ζαο κε ηελ ελεκέξσζε ηνπ θπιινκεηξεηή πνπ ρξεζηκνπνηείηε.

Πξνηηκήζηε πάληα ηελ πην πξφζθαηε έθδνζε θαη θπζηθά θξνληίζηε λα ηελ ελεκεξψλεηε

ηαθηηθά.

σζηή ξχζκηζε ησλ δηθηπαθψλ εθαξκνγψλ. Οη πεξηζζφηεξνη θπιινκεηξεηέο δηαζέηνπλ

ξπζκίζεηο αζθαιείαο πνπ θαζνξίδνπλ πνηα πξφζζεηα κπνξνχλ λα «εθηειεζηνχλ», ελψ

επηηξέπνπλ πιένλ θαη κηα πην έμππλε θαη αζθαιή δηαρείξηζε ησλ cookies.

Αλ ρξεζηκνπνηείηε instant messengers, λα απνθεχγεηε λα ζπλνκηιείηε κε μέλνπο

22.7 Πξνζηαζία από παξελνριήζεηο

Δπηιέμηε έλα νπδέηεξν φλνκα ρξήζηε, e-mail θιπ. Απνθχγεηε νηηδήπνηε ραξηησκέλν,

ζεμνπαιηθφ, ή γπλαηθείν.

Γηαηεξείζηε ηε βαζηθή ζαο δηεχζπλζε ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ κπζηηθή. Να ηελ

ρξεζηκνπνηείηαη κφλν κε αλζξψπνπο πνπ γλσξίδεηε θαη εκπηζηεχεζηε.

Γεκηνπξγείζηε έλα ειεχζεξν ινγαξηαζκφ ειεθηξνληθήο αιιεινγξαθίαο ηνλ νπνίν λα

ρξεζηκνπνηείηαη ζηηο on-line δξαζηεξηφηεηέο ζαο.

Μελ δίλεηαη πξνζσπηθέο ζαο πιεξνθνξίεο απιά επεηδή ηηο δεηάλε. Πνιινί δηθηπαθνί ηφπνη

δεηάλε λα δψζεηε ην πιήξεο φλνκά ζαο, εκεξνκελία γέλλεζεο, δηεχζπλζε, αξηζκφ

ηειεθψλνπ,e-mail, θ.α. Γψζηε φζν ην δπλαηφλ ιηγφηεξεο πιεξνθνξίεο.

ηαλ ζπλνκηιείηε ζε έλα chat room, λα απνθιείεηε ρξήζηεο πνπ ζαο ελνρινχλ ξπζκίδνληαο

ηνπο παξακέηξνπο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζπλνκηιίαο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη.

Πξηλ ζπκκεηάζρεηε ζε νπνηαδήπνηε on-line δξαζηεξηφηεηα, παξαθνινπζείζηε γηα αξθεηφ

ρξνληθφ δηάζηεκα ην πεξηερφκελν ησλ ζπδεηήζεσλ.

Δάλ ρξεηαζηεί λα αιιάμεηε ην φλνκα ρξήζηε γηα λα απνθχγεηε θάπνηνλ πνπ ζαο παξελνριεί,

λα θξνληίζεηε ψζηε ην λέν φλνκα πνπ ζα δηαιέμεηε λα κελ έρεη θακηά ζρέζε κε απηφ πνπ

ρξεζηκνπνηνχζαηε.

Πνηέ κελ ρξεζηκνπνηείηε ηα ζηνηρεία ηνπ ζρνιείνπ ζαο ή ηνπ ζπηηηνχ ζαο (δηεχζπλζε,

ηειέθσλν θιπ.) ζε κηα δεκφζηα ζπδήηεζε ζην δηαδίθηπν.

Πνηέ κελ δίλεηε ην θσδηθφ πξφζβαζεο ζε θαλέλαλ.

22.8 Οδεγίεο πξνο ηνπο γνλείο

Γηαβάζηε ηνπο όξνπο ρξήζεο ησλ ηζηνζειίδσλ πνπ ηα παηδηά ζαο επηζθέπηνληαη. ηα ςηιά

γξάκκαηα βξίζθνληαη αλαιπηηθά νη ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν πνπ δηαρεηξίδνληαη ηα

πξνζσπηθά καο δεδνκέλα. ηε ζπλέρεηα ζπζηήζηε θαη ζηα παηδηά ζαο λα θάλνπλ ην ίδην θαη

ζπδεηήζηε παξέα ηα δηθαηψκαηα πνπ έρνπλ.

Ζ αλσλπκία ζην internet θαη ε δπλαηφηεηα δεκηνπξγίαο ςεχηηθσλ πξνθίι, νδεγεί ζην λα κελ

μέξνπκε πξαγκαηηθά κε πνηφλ επηθνηλσλνχκε. Άληξεο ρξεζηκνπνηνχλ πξνθίι κε γπλαηθεία

ραξαθηεξηζηηθά θαη ην αληίζηξνθν, πξνζπαζψληαο λα απνζπάζνπλ ηα πξνζσπηθά ζηνηρεία ελφο

παηδηνχ θαη λα ην παξαζχξνπλ. Γηδάμηε ζην παηδί ζαο φηη πνηέ δελ μέξεη πνηνο πξαγκαηηθά

θξχβεηαη πίζσ απφ έλα πξνθίι θαη φηη δελ δίλνπκε ηα ζηνηρεία καο ζε αγλψζηνπο.

πκβνπιεχζηε ην παηδί ζαο λα κελ δεκνζηεύεη θσηνγξαθίεο ή βίληεν πνπ δελ ζα έδεηρλε ζε

αλζξψπνπο ζηνλ «πξαγκαηηθφ θφζκν» ή πνπ ζα κπνξνχζαλ λα ην θέξνπλ ζε δχζθνιε ζέζε φηαλ

κεγαιψζεη (π.ρ. κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ εηο βάξνο ηνπ απφ θάπνην κειινληηθφ εξγνδφηε).

Σνλίζηε ηνπ φηη ε δεκνζηνπνίεζε πιηθνχ (θσηνγξαθίεο ή βίληεν) πνπ αθνξά ηξίηνπο, απαηηεί

ζε θάζε πεξίπησζε ηελ άδεηα ηνπο.

Δθφζνλ ην παηδί δηαζέηεη ην δηθφ ηνπ ηζηνιφγην, βεβαησζείηε φηη ην πεξηερφκελφ ηνπ δελ είλαη

πβξηζηηθό ή ξαηζηζηηθό.

Μελ απαγνξεχεηε ηα παηδηά ζαο ηελ πξφζβαζε ζηα Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηχσζεο. πλήζσο,

απηφ ζπλήζσο νδεγεί ζε αληίζεηα απνηειέζκαηα.

Δλεκεξψζηε ηα παηδηά ζαο γηα ηνπο θηλδχλνπο πνπ ειινρεχνπλ φηαλ ζπλνκηινχλ κε αγλψζηνπο

κέζσ chatrooms.

Γηδάμηε ηα, επίζεο, λα αξλνχληαη απφ κφλα ηνπο λα ζπλαληεζνχλ πξνζσπηθά κε άηνκα πνπ

έρνπλ γλσξίζεη ζηα Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηχσζεο. Δμεγήζηε ηνπο φηη νη άγλσζηνη κε ηνπο

νπνίνπο ζέινπλ λα ζπλαληεζνχλ κπνξεί λα είλαη επηθίλδπλνη.

Αλ αληηιεθζνχκε φηη έρνπλ θιέςεη ηνλ ινγαξηαζκφ ην δηθφ καο ή ησλ παηδηψλ καο

επηθνηλσλνχκε κε ηελ Γίσμε Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο.

Να έρεηε ππφςε ζαο φηη γηα νηηδήπνηε δεκνζηεχνπκε ζηα Μέζα Κνηλσληθήο Γηθηχσζεο

απνπνηνχκαζηε ηα πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα. Απηφ ζεκαίλεη φηη θαιφ ζα ήηαλ λα κε

δεκνζηεχνληαη ζηνηρεία θαη θσηνγξαθίεο πνπ ζα έθεξλαλ ην παηδί ζε δχζθνιε ζέζε ηψξα ή ζην

κέιινλ, θαζψο, αθφκα θαη φηαλ ην παηδί δηαγξάςεη ην πξνθίι, πνιιέο πιεξνθνξίεο δελ

αθαηξνχληαη θαη ην παηδί κπνξεί λα ηεο ζπλαληήζεη θαη αιινχ ζην Internet κειινληηθά.

Δίλαη πνιχ ζεκαληηθφ λα έρνπλ ελεκεξψζεη ηα παηδηά εθ ησλ πξνηέξσλ φηη εάλ δερηνχλ

απεηιεηηθά ή πξνζβιεηηθά κελχκαηα λα ηα απνζεθεχζνπλ θαη φρη λα ηα δηαγξάςνπλ, λα

θξαηήζνπλ δειαδή φια ηα απνδεηρηηθά ζηνηρεία. Δπηπιένλ κπνξνχλ νη γνλείο λα κάζνπλ ζηα

παηδηά φηη πξέπεη αθφκα θαη λα εθηππψζνπλ ηα απεηιεηηθά κελχκαηα πνπ ελδερνκέλσο ιάβνπλ

θαη βεβαίσο λα ηνπο ηα δείμνπλ.

ε πεξηπηψζεηο φπνπ ηα κελχκαηα επηκέλνπλ θαη πξνέξρνληαη απφ άγλσζην απνζηνιέα, νη

γνλείο κπνξνχλ λα δεηήζνπλ βνήζεηα απφ ηε Γίσμε Ζιεθηξνληθνχ Δγθιήκαηνο θαη λα πάξνπλ

πιεξνθνξίεο απφ ηελ Αζθαιή Πινήγεζε ζην Γηαδίθηπν.

Ζ επηθνηλσλία κε ην παηδί είλαη ην θιεηδί. Δίλαη ζεκαληηθφ νη γνλείο λα αθνχζνπλ πξνζερηηθά ηη ιέεη

ην παηδί γηα ηηο online εκπεηξίεο ηνπ θαη λα εμνηθεησζνχλ θαη νη ίδηνη κε ην δηαδίθηπν, θαζψο απνηειεί

αλαπφζπαζην πιένλ θνκκάηη ηεο δσήο καο, αιιά θαη λα επηζθεθηνχλ ηα sites πνπ ην παηδί ηνπο

επηζθέπηεηαη. Ζ δαηκνλνπνίεζε ηνπ δηαδηθηχνπ ζίγνπξα δελ σθειεί θαλέλαλ θαη αο κελ μερλάκε φηη

είλαη έλα πνιχ ζεκαληηθφ εξγαιείν ηεο ηερλνινγίαο πνπ ήξζε θαη ζα κείλεη ζηε δσή καο. Ζ

εκπηζηνζχλε ηνπ παηδηνχ ζαο ζηε θαηαλφεζε πνπ ζα ιάβεη απφ εζάο, ρσξίο παληθνχο θαη

ζπλαηζζεκαηηθέο εμάξζεηο, είλαη ε εγγχεζε φηη ζα ζαο πιεζηάζεη κε νηηδήπνηε ην απαζρνιεί θαη ην

επηβαξχλεη ζπλαηζζεκαηηθά.

Ξεθηλήζηε βάδνληαο σξάξην ζηε ρξήζε ηνπ ππνινγηζηή ηφζν ζε εζάο φζν θαη ζηα παηδηά ζαο. 1.5 ψξα

ηε κέξα αξθεί γηα λα ςπραγσγεζείηε αιιά θαη λα πάξεηε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ρξεηάδεζηε.

Μία κέξα εθηφο δηαδηθηχνπ κπνξεί λα ζαο θαλεί θαη πην ελδηαθέξνπζα θαη πην δηαζθεδαζηηθή. Μελ

μερλάηε φηη ηνλ ρξφλν πνπ πεξλάηε κπξνζηά ζηνλ ππνινγηζηή ζπλήζσο ηνλ ζηεξείηε απφ θάπνηνλ

αγαπεκέλν ζαο.

πλάςηε ζχκθσλν κε ηα παηδηά ζαο κε θνηλά απνδεθηνχο φξνπο πνπ ζα βάιεηε δίπια ζηνλ ππνινγηζηή

θαη ζα ηνπο ηεξείηε θαη νη δχν.

Αθηεξψζηε πεξηζζφηεξν ρξφλν ζε άιιεο δξαζηεξηφηεηέο πνπ ζαο επραξηζηνχλ ή ειάηε ζε επαθή κε

ρακέλνπο θίινπο ζαο θαη δηαζθεδάζηε καδί ηνπο.

22.9 Σξόπνη πξνζηαζίαο από ην ζρνιείν

Σν Παλειιήλην ρνιηθφ Γίθηπν γηα λα πξνζηαηεχζεη ηνπο καζεηέο απφ ην παξάλνκν θαη αθαηάιιειν

πεξηερφκελν παξέρεη ηελ Τπεξεζία Διεγρφκελεο Πξφζβαζεο (Web-Filtering) ζηνλ παγθφζκην ηζηφ. Με

ηνλ ηξφπν απηφ απαγνξεχεηαη ε πξφζβαζε ζε ζειίδεο:

-πνπ πξνπαγαλδίδνπλ ηελ επηζεηηθή ζπκπεξηθνξά, ην κίζνο θαη ηε βία

-πνπ πξνσζνχλ ηα λαξθσηηθά

- κε ηπρεξά παηρλίδηα

-κε πνξλνγξαθηθφ πεξηερφκελν

-πνπ πξνσζνχλ ην ξαηζηζκφ

Αλ νη καζεηέο ή νη εθπαηδεπηηθνί ζπλαληήζνπλ θάπνηα ζειίδα κε αθαηάιιειν πεξηερφκελν ε νπνία δελ

απνθφπηεηαη απφ ηελ ππεξεζία Διεγρφκελεο Πξφζβαζεο ζα πξέπεη λα επηθνηλσλνχλ κε ηνλ δηαρεηξηζηή

ηεο ππεξεζίαο (cachemaster@sch.gr) γηα λα δεηήζνπλ ηελ απαγφξεπζε ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζειίδαο.

Αλ εληνπίζνπλ ζειίδα πνπ αλήθεη ζηελ θαηεγνξία ηνπ παξάλνκνπ πεξηερνκέλνπ ηφηε κπνξνχλ λα

επηθνηλσλήζνπλ κε ηελ Διιεληθή Γξακκή Αλαθνξάο Παξάλνκνπ Πεξηερνκέλνπ ζην Internet

(www.safeline.gr).

Ζ πξφζβαζε ζην Γηαδίθηπν κέζα απφ ην ζρνιείν πξέπεη λα γίλεηαη πάληα κε ηελ επίβιεςε ηνπ

εθπαηδεπηηθνχ.

Οη εθπαηδεπηηθνί πξέπεη λα είλαη ελεκεξσκέλνη γηα ην Γηαδίθηπν, ηηο πνιιέο λέεο δπλαηφηεηεο πνπ

παξέρεη αιιά θαη ηνπο θηλδχλνπο πνπ ππάξρνπλ. Να είλαη ελεκεξσκέλνη ηη θάλνπλ νη καζεηέο ηνπο ζην

Γηαδίθηπν θαη κε ηη ζθνπφ ην ρξεζηκνπνηνχλ.

Οη εθπαηδεπηηθνί κπνξνύλ:

- Να θάλνπλ κηα ζπδήηεζε κε ηνπο καζεηέο ηνπο ζην επίπεδν ηεο ηάμεο θαη κηα ζπκθσλία ζηε

ζπλέρεηα, γηα ηελ ρξήζε ηνπ Γηαδηθηχνπ

- Να δεκηνπξγήζνπλ ηε δηθή ηνπο ιίζηα κε πξνηεηλφκελεο ζειίδεο κε θαηάιιειν πεξηερφκελν πνπ ζα

αλαδεηθλχεη ηηο αλζξψπηλεο αμίεο θαη ζα πξνάγεη ην γλσζηηθφ θαη πλεπκαηηθφ επίπεδν ησλ καζεηψλ

- Να δηδάζθνπλ ηνπο καζεηέο ηνπο λα κελ δίλνπλ πνηέ πξνζσπηθά ζηνηρεία θαη πιεξνθνξίεο

- Να επηβιέπνπλ ηελ ρξήζε ησλ ππνινγηζηψλ κε ζχλδεζε ζην Γηαδίθηπν απφ ηνπο καζεηέο ηνπο

- Να ειέγρνπλ ηα bookmarks (Αγαπεκέλα) θαη ην Ηζηνξηθφ (ην history) ηνπ πξνγξάκκαηνο

θπιινκεηξεηή (browser) γηα λα δνπλ πνηεο ζειίδεο επηζθέπηνληαη νη καζεηέο ηνπο.

Αλ εληνπίζνπλ ηζηνζειίδεο κε αλεπίηξεπην πεξηερφκελν πνπ πηζαλά πεξλάλε απφ ηα θίιηξα ηνπ ΠΓ ζα

πξέπεη λα ζηέιλνπλ άκεζα ζρεηηθή αλαθνξά ζηνλ cachemaster@sch.gr.

23 ΔΠΗΛΟΓΟ

Σν δηαδίθηπν έρεη δηεηζδχζεη ζηελ θαζεκεξηλή καο δσή θαη ζηγά ζηγά επεξεάδεη θάζε αλζξψπηλε

δξαζηεξηφηεηα. Μπνξνχκε λα ζεσξήζνπκε ην δηαδίθηπν ζαλ κηα ηεξάζηηα απνζήθε πιεξνθνξίαο, κηα

παγθφζκηα βηβιηνζήθε. ηνπο ππνινγηζηέο ηνπ, βξίζθνληαη απνζεθεπκέλα ρηιηάδεο γθηγθακπάηηο

(gigabites,GB) πιεξνθνξίαο, αξθεηά απφ ηα φπνηα δηαηίζεληαη ειεχζεξα ζηνπο ρξήζηεο ηνπ. Έηζη

ινηπφλ έρνπκε ηελ δπλαηφηεηα λα ρξεζηκνπνηνχκε απνκαθξπζκέλεο βάζεηο δεδνκέλσλ, λα αλαθηάκε

αξρεία κε πξνγξάκκαηα, εηθφλεο, θείκελα θιπ., λα έρνπκε πξφζβαζε ζε βηβιηνζήθεο, λα δηαβάδνπκε

ειεθηξνληθέο εθεκεξίδεο θαη πεξηνδηθά, αθφκα θαη λα παξαθνινπζνχκε ξαδηνθσληθά πξνγξάκκαηα.

Ζ ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ θάησ απφ ζπγθεθξηκέλεο πξνυπνζέζεηο, κπνξεί λα πξνζθέξεη πνιιά

ζεηηθά ζηελ πλεπκαηηθή αλάπηπμε ησλ λέσλ. Δίλαη κηα αλεμάληιεηε πεγή ζηνλ ηνκέα ηεο ςπραγσγίαο

θαη πξνζθέξεη εχθνιε πξφζβαζε ζε θάζε είδνπο πιεξνθνξία, ελεκέξσζε, επηκφξθσζε θαη έρεη

ζεκαηηθή πνηθηιία.

Οη καζεηέο κπνξνχλ εχθνια λα δηεμάγνπλ έξεπλα γηα ηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο ηνπο, λα

ςπραγσγεζνχλ θαη λα εθηνλσζνχλ.

Έλα άιιν ζεηηθφ ηνπ είλαη ε δηάδνζε πνιηηηζκηθψλ ζηνηρείσλ αιιά θαη επαθή δηαθφξσλ

πνιηηηζκψλ αιιά θαη δηεπθφιπλζε δηαπξνζσπηθήο επηθνηλσλίαο, δπλαηφηεηεο αληαιιαγήο απφςεσλ θαη

δπλαηφηεηεο δηαζπλδέζεσλ. ια απηά απνηεινχλ νθέιε ηεο δηαδηθηπαθήο θνηλσλίαο πνπ θαλείο πηα δελ

επηζπκεί λα βγάιεη απφ ηελ δσή ηνπ.

Δπίζεο είλαη έλα κέζν πνπ καο επηηξέπεη λα εξρφκαζηε ζε επαθή κε αλζξψπνπο κε αλάινγν

ελδηαθέξνλ θαη λα ζπδεηήζνπκε ζέκαηα θνηλνχ ελδηαθέξνληνο γξήγνξα θαη εχθνια. Αθφκα λα

παίμνπκε κηα ζεηξά απφ παηρλίδηα κε πνιινχο αληίπαινπο ηαπηφρξνλα πνπ κπνξεί λα βξίζθνληαη

δηαζθνξπηζκέλνη ζε δηάθνξα κέξε ηνπ θφζκνπ. Με ην δηαδίθηπν ινηπφλ κπνξνχκε λα θάλνπκε ηνλ γχξν

ηνπ θφζκνπ κε κεξηθά «θιηθ» ρσξίο λα ρξεηαζηεί λα κεηαθηλεζνχκε απφ ηνλ ππνινγηζηή καο.

Πηζηεχνπκε ινηπφλ πσο, φηαλ ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ γίλεηαη νξζά, κπνξεί λα ηθαλνπνηήζεη ηελ

αλάγθε ησλ λέσλ γηα θνηλσληθφηεηα, ελεκέξσζε θαη ςπραγσγία, ελψ φηαλ γίλεηαη ιαλζαζκέλα κπνξεί

λα δεκηνπξγήζεη πξνβιήκαηα ςπρηθά, θνηλσληθά σο θαη ζσκαηηθά. Απηφ ζεκαίλεη πσο ην

απνηέιεζκα δελ εμαξηάηαη ηφζν απ' ην κέζν φζν απ' ην ρξήζηε: ην ίδην κέζν κε δηαθνξεηηθή ρξήζε

επηθέξεη δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα.

χκθσλα κε φια ηα παξαπάλσ νδεγνχκαζηε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε ρξήζε ηνπ δηαδηθηχνπ απφ ηνπο

εθήβνπο ζα πξέπεη αλακθίβνια λα γίλεηαη ππφ πξνυπνζέζεηο, ψζηε λα ηεξνχληαη νη αθφινπζνη απινί

θαλφλεο:

(α) λα κελ απνζπά κεγάιν κέξνο απ' ηνλ ειεχζεξν ρξφλν καο θαη λα κελ απνβαίλεη ζε βάξνο άιισλ

δξαζηεξηνηήησλ,

(β) λα θαζνδεγείηαη απ' ην ζεβαζκφ πξνο ηνλ εαπηφ καο θαη ηνλ άιιν θαη

(γ) λα πινπνηείηαη κε απζηεξή επηινγή ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη πξνζνρή ζε ζέκαηα αζθάιεηαο.

Αλ ζα κπνξνύζακε λα ζπλνςίζνπκε ηνπο θαλόλεο ρξήζεο ηνπ δηαδηθηύνπ κε 4 ιέμεηο απηέο ζα ήηαλ:

ππεπζπλόηεηα, απηνζπγθξάηεζε, ηζνξξνπία θαη κέηξν.

24 ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ

1. Safeline, www.safeline.gr

2. Safer Internet, www.saferinternet.gr , http://www.saferinternet.org

3. Αζθάιεηα ζην Γηαδίθηπν : Δλεκεξσηηθφο θφκβνο ηνπ Παλειιήληνπ ζρνιηθνχ δηθηχνπ,

http://internet-safety.sch.gr

4. Ζιεθηξνληθφ έγθιεκα, http://www.e-crime.gr/security_tips.htm

5. Αζιαλίδνπ ., Οηθνλφκνπ Α. (2006), Nέoη θαη δηαδίθηπν: ρξήζε θαη πξαθηηθέο ζην ζρνιείν, 5ν

πλέδξην ΔΣΠΔ αλαξηήζεθε απφ

http://www.etpe.gr/files/proceedings/22/1234434966_5%20etpe%20424-431.pdf

6. Δθαξκνγέο πιεξνθνξηθήο – ππνινγηζηψλ, ηνπ Γεληθνύ Λπθείνπ ηνπ ΟΔΓΒ

7. Δπξσπατθή Δπηηξνπή, Safer Internet Programme: Empowering and Protecting Children

Online, http://ec.europa.eu/information_society/activities/sip/index_en.htm

8. Κέθθεξεο Γ., Γέιιαο . (2005), Υπεύζπλε θαη Αζθαιήο Φξήζε ηνπ Γηαδηθηύνπ: κηα

Γηδαθηηθή Πξόηαζε, Πξαθηηθά 3νπ

πλεδξίνπ ησλ εθπαηδεπηηθψλ γηα ηελ Αμηνπνίεζε ησλ

ΣΠΔ ζηε δηδαθηηθή πξάμε, χξνο

9. Έξεπλα & ζπιινγή πιεξνθνξηψλ ζην δηαδίθηπν , Βέγιεο Αλ. , Πνκπόξηζεο Αλ., Αβξάακ

Δ., Δθδόζεηο ΤΕΗΟΛΑ

10. Σερλνινγίεο δηαδηθηχνπ 2ε ΔΚΓΟΖ, Βεληέξεο Η., Δθδόζεηο ΤΕΗΟΛΑ

11. Πψο μεθίλεζε ην Internet, ηαλ μαγξππλνχλ νη ηδηνθπΐεο, Κέηηη Υάθλεξ, Μάζηνπ Λάηνλ ·

κεηάθξαζε Κψζηαο Θενδσξήκπαζεο. - Δθδόζεηο ΡΔΧ, 2005

12. Internet ν εχθνινο ηξφπνο: Πιήξεο νδεγφο ρξήζεο ησλ ππεξεζηψλ ηνπ Internet, McBride,

Peter K., Δθδόζεηο Γίαπινο

13. Οκάδα δξάζεο γηα ηελ ςεθηαθή αζθάιεηα DART, kids.dart.gov.gr

14. Σξπθηάηεο Η., ηηβαθηάθε Μ. (2009), Οη θίλδπλνη ζην δηαδίθηπν: Μηα ζπλεξγαηηθή

δξαζηεξηόηεηα ζην πιαίζην ηεο δξάζεο «SaferInternet», 1ν Δθπαηδεπηηθφ πλέδξην

«Έληαμε θαη ρξήζε ησλ ΣΠΔ ζηελ εθπαηδεπηηθή δηαδηθαζία», Βφινο

25 ΥΔΣΗΚΔ ΓΗΔΤΘΤΝΔΗ

http://ekatoflorinas.iosites.org/2010/EKATOFlorinas-SafeInternetForAll-14BW.pdf

http://spc.web.auth.gr/biblia/bullying.pdf

http://www.ekato.org/gr/research/2006/Cyberbullying_survey.pdf

http://www.makthes.gr/index.php?name=News&file=article&sid=49534

http://blogs.sch.gr/tgiakoum/archives/tag/bullying

http://georgelaios.blogspot.com/2009/07/cyber-bullying.html