μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... ·...

85
Διαδίκτυο και νέες μορφές κακοποίησης παιδιών και εφήβων Γιώργος Τσουβέλας Ψυχολόγος, MSc, MPH, cPhD

Transcript of μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... ·...

Page 1: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Διαδίκτυο και νέες

μορφές κακοποίησης

παιδιών και εφήβων

Γιώργος Τσουβέλας

Ψυχολόγος, MSc, MPH, cPhD

Page 2: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 3: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Περιεχόμενα

ΚαΠα-π

Διαδικτυακός εθισμός

Εθισμός στα διαδικτυακά παιχνίδια

Διαδικτυακός εκφοβισμός

Διαδικτυακή αποπλάνηση

Sexting

Neknominate

Κυβερνοαυτοκτονίες

Page 4: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Η θυματοποίηση παιδιών, όπως αυτή μπορεί να εμφανιστεί στο σχολείο, αφορά παιδιά που μπορεί:

να υφίστανται βία στο χώρο του σχολείου από συμμαθητές/-τριες τους ή άλλους μαθητές/-τριες

να υφίστανται

να υφίστανται βία στο οικογενειακό τους περιβάλλον από τους γονείς ή άλλα μέλη της οικογένειας

Page 5: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Κακοποίηση - Παραμέληση των Παιδιών

Page 6: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

• Σωματική κακοποίηση

• Παραμέληση

• Σεξουαλική κακοποίηση

• Ψυχολογική – Συναισθηματική κακοποίηση –παραμέληση

• Σύνδρομο «Μυνχάουζεν δι΄ αντιπροσώπου»

• Κακοποίηση από Υπηρεσίες («συστεμική»)

• Έκθεση σε σκηνές βίας – σύνδρομο του «αμέτοχου θεατή»

• Υπολειπόμενη ανάπτυξη μη-οργανικής αιτιολογίας

• Σωματική τιμωρία

• «Ασύμμετρη» Βία μεταξύ ανηλίκων (“Bullying”)

• Κακοποίηση – παραμέληση των παιδιών σε Ιδρύματα

• Παιδική εργασία

• Σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων, παιδικό trafficking

• Παιδική κακοποίηση μέσω του Διαδικτύου

Page 7: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Oρίζοντας τη Βία

• Βία είναι η εμπρόθετη χρήση φυσικής δύναμης ή εξουσίας, επαπειλούμενη ή πραγματική, εναντίον ενός άλλου προσώπου, του ίδιου του εαυτού ή μιας ομάδας ανθρώπων, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επέλευση ή την αυξημένη πιθανότητα επέλευσης, τραυματισμού, θανάτου, ψυχολογικής βλάβης, στρεβλής ανάπτυξης ή αποστέρησης

Page 8: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τυπολογία της Βίας (W.H.O., 1995)

Βία

Προς Εαυτόν

Αυτοκτονικότητα Αυτοκαταστροφικότητα

Διαπροσωπική Συλλογική

Κοινωνική Πολιτική Οικονομική

Page 9: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τυπολογία της Βίας (W.H.O., 1995)

Διαπροσωπική

Βία

Page 10: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τυπολογία της Διαπροσωπικής Βίας

Διαπροσωπική Βία

Ενδοοικογενειακή/ΒΕΣ

Κακοποίηση-παραμέληση

παιδιών

Βία μεταξύ ερωτικών

συντρόφων

Κακοποίηση ατόμων τρίτης ηλικίας

Βία στην Κοινότητα

Από γνωστά άτομα

Από άγνωστα

άτομα

Page 11: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Το φάσμα της σωματικής

κακοποίησης παιδιών

Ήπια σωματική τιμωρία

Βαριά σωματική τιμωρία

Σωματική κακοποίηση

Θανατηφόρα σωματική

κακοποίηση

Page 12: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Το φάσμα της σεξουαλικής κακοποίησης

παιδιών

Έκθεση σε πορνογραφικό

υλικό

Λεκτική σεξουαλική

παρενόχληση

Σεξουαλική παρενόχληση με

επαφή

Σεξουαλική παραβίαση/

Βιασμός

Page 13: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Το φάσμα της Ψυχολογικής Κακοποίησης

Φωνές, τιμωρία Απειλές, ύβρεις Τρομοκράτηση,

εκβιασμός Διαφθορά,

απομόνωση

Page 14: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Το φάσμα της παραμέλησης

Γονεϊκή (α)καταλληλότητα

Παραμέληση εκπαιδευτικών

αναγκών

Ανεπαρκής κάλυψη ιατρικών

αναγκών

Εγκατάλειψη

Page 15: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Παιδική Κακοποίηση

Μέγεθος του φαινομένου:

λόγω

μη αναφοράς /καταγγελίας

ελλιπούς / μη συστηματικής καταγραφής

Page 16: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Το «παγόβουνο» της ΚαΠα-Π

Αναφερθέντα

περιστατικά

Άγνωστα

περιστατικά

Τεκμηριωμένα

περιστατικά

Περιστατικά που

εγείρουν υποψία

Μη-αναφερόμενα

περιστατικά: ένα τρίτο

πρόσωπο γνωρίζει για

ένα περιστατικό αλλά

δεν το αναφέρει

Ατεκμηρίωτα

περιστατικά

Άγνωστα περιστατικά:

περιστατικά που

γνωρίζουν μόνο το

θύμα και ο-η/οι

δράστες/-τριες

Άσχετα περιστατικά

Child Abuse-Incidence Of Child

Maltreatment

J Rank

Page 17: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Γιατί φοβούνται τον δράστη Γιατί φοβούνται τις συνέπειες Γιατί φοβούνται μήπως δε γίνουν πιστευτά Γιατί νιώθουν ένοχα Γιατί είναι ένα θέμα ταμπού Γιατί φοβούνται ενδεχόμενο ξυλοδαρμό Γιατί δωροδοκούνται από τον δράστη Γιατί δεν γνωρίζουν τη γλώσσα (προέρχονται από

άλλη χώρα)

Page 18: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Γιατί είναι με κάποιον που εμπιστεύονται

Γιατί αρχίζουν να κατανοούν τι είναι φυσιολογικό και τι όχι

Γιατί αρχίζουν να κατανοούν τι τους συμβαίνει

Γιατί ο πόνος τους είναι πολύ μεγάλος

Για να προλάβουν πριν συμβεί στα μικρότερα αδέρφια τους ή/και σε άλλα παιδιά

Page 19: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 20: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τι πρέπει/ τι μπορείτε να κάνετε εσείς

Έχετε και να προβαίνετε σε

αναφορά

Page 21: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Υποχρεώσεις Εκπαιδευτικών

πρωτοβάθμιας - δευτεροβάθμιας (δημόσιας & ιδιωτικής) εκπαίδευσης

Διευθυντή/-τρια

Αρμόδιο

Εισαγγελέα ή Αστυνομία

Page 22: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

• Επειδή οι εκπαιδευτικοί έχουν καθημερινή επαφή με τα παιδιά

• Οι συνέπειες της κακοποίησης αποτελούν εμπόδιο για τη μάθηση

• Επειδή όπως όλοι οι πολίτες, οι εκπαιδευτικοί είναι εξουσιοδοτημένοι/-ες να προβαίνουν σε αναφορές κάθε φορά που υποψιάζονται κακοποίηση

Page 23: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 24: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Προβολή: savemitsos.gr

Page 25: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Διαδικτυακός εθισμός

Page 26: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Eίναι η υπερβολική χρήση του Διαδικτύου που

παρεμβαίνει στην προσωπική ζωή. Αν και ο όρος «εθισμός» στο Διαδίκτυο παραμένει αμφιλεγόμενος από

την επιστημονική κοινότητα

Έχουν αναφερθεί αρκετές περιπτώσεις παιδιών και

εφήβων που δαπανούν υπερβολικά πολλές ώρες

μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή σε:

Ενώ ξεχνούν ή παραμελούν άλλες σημαντικές

δραστηριότητες.

Ηλεκτρονικά

διαδικτυακά

παιχνίδια

Μιλώντας σε

chat rooms

Σελίδες

κοινωνικής

δικτύωσης

Page 27: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Υπερβολική

χρήση του

ΗΥ-internet

(πολύ χρόνο).

Παραμονή όλο

και

περισσότερο

χρόνο

↑ευχαρίστηση/

διασκέδαση.

Δεν μπορεί να

μειώσει ή να

σταματήσει τον

ΗΥ-internet

παρά

προσπάθειες

Καταφεύγει στο

ΗΥ-internet

όποτε δεν

αισθάνεται καλά

Παραμελεί φίλους,

οικογένεια,

σχολείο,

δραστηριότητες,

αθλήματα για τον

ΗΥ-internet

Αισθάνεται

νευριασμένος ή

θυμωμένος κάθε

φορά που

προσπαθεί να

μειώσει τον ΗΥ-

internet.

Μένει στο

internet για

περισσότερο

απ’ όσο

υπολόγιζε

Προσπαθεί να

κρύψει τι κάνει

στο internet

από φίλους και

οικογένεια

Θα πρέπει κάποιος να συγκεντρώνει τα περισσότερα από τα παραπάνω

για κάποιο διάστημα

Page 28: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Αιτιοπαθογενετικοί παράγοντες ή

Γιατί «κολλάμε» στο διαδίκτυο;

Page 29: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Γιατί «κολλάμε» στο διαδίκτυο;

Προσβασιμότητα

Αντιλαμβανόμενος Έλεγχος

Διέγερση

Εγκατάσταση Διαδικτυακού

Εθισμού (Young 1998)

Page 30: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

διαδίκτυο ως φυγή

Κίνητρα

διαδίκτυο ως

καταφυγή σε δράση

Κίνητρα εμπλοκής (Cantelmi and Talli, 2007)

Page 31: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τύποι εφήβων με Υπερβολική

Εμπλοκή (μελέτη www.eunetadb.eu

Tsitsika, Tzavela, Mavromati & EU NET ADB Consortium, 2012)

Page 36: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακός εθισμός

Διαδίκτυο & ηλεκτρονικός υπολογιστής απεριόριστες πηγές διασκέδασης, επικοινωνίας και χαράς. Σημαντικό να ενημερωνόμαστε και να γνωρίζουμε για την ύπαρξη του «εθισμού», ώστε: Να βάλουμε τα απαραίτητα ΟΡΙΑ και να απολαμβάνουμε τα

θετικά της τεχνολογίας χωρίς αρνητικές συνέπειες.

Να αναζητήσουμε βοήθεια, εάν χρειαστεί.

Να ενημερώσουμε τους φίλους μας εάν ΔΕΝ βάζουν όρια ή χρειάζονται βοήθεια.

Να μην παραμελούμε τις δραστηριότητές μας, τον ύπνο μας, τους φίλους μας και την οικογένειά μας προς χάρη του Διαδικτύου.

(http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category264&childobjId=Category280&parentobjId=Page187)

Page 37: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακός εθισμός

Ας έχουμε υπόψη μας ότι:

Εάν το πρόβλημα αναγνωριστεί σε αρχικό στάδιο, είναι πολύ πιο εύκολο να αντιμετωπισθεί.

Όταν οι μαθητές παίζουν ηλεκτρονικά παιχνίδια μετά την επιστροφή από το σχολείο, η απόδοσή τους στις άλλες δραστηριότητες

(διάβασμα, αθλητισμός κλπ) είναι σαφώς περιορισμένη.

(http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category264&childobjId=Category280&parentobjId=Page187)

Page 38: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Διαδικτυακός εκφοβισμός

Page 39: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

= Όταν παιδί ή έφηβος δέχεται απειλές, παρενοχλείται, ταπεινώνεται ή γίνεται στόχος από κάποιο άλλο παιδί ή έφηβο, συνήθως με επαναλαμβανόμενο τρόπο, μέσω της χρήσης των νέων τεχνολογιών, του Διαδικτύου ή των κινητών τηλεφώνων.

υπηρεσίες άμεσης

ανταλλαγής μηνυμάτων.

e-mail chat-rooms

ιστότοποι Κοινωνικής Δικτύωσης

ιστοσελίδες με ηλεκτρονικά παιχνίδια

Page 40: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Η κ. Δήμητρα, φιλόλογος της Α Γυμνασίου

ανακαλύπτει ότι υπάρχει ένα group στο

Facebook που έχει το όνομα «μισώ τη

Κωσταντίνα», μια μαθήτρια της τάξης στην

οποία είναι υπεύθυνη. Κάποιοι από τους

μαθητές του σχολείου είναι μέσα σε αυτή την

ομάδα και έχουν ποστάρει φωτογραφίες που

έχουν ως στόχο να γελοιοποιήσουν την

μαθήτρια. Μάλιστα κάποιες από αυτές έχουν

τύχει ειδικής επεξεργασίας και έχουν το

πρόσωπό της και άλλο σώμα.

Page 41: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Τι θα την συμβουλεύαμε να

κάνει;

Page 42: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Ερωτήματα

Ποια είναι τα πιθανά θέματα/ζητήματα που αναδύονται από το σενάριο;

Σχολικός κανονισμός – επαγγελματική δεοντολογία;

Πιθανές αρνητικές συνέπειες για την εκπαιδευτικό, τους μαθητές και την σχολική κοινότητα;

Ποιες ενέργειες θα είχαν περισσότερο θετικά αποτελέσματα;

Ποιες ενέργειες θα μπορούσαν να γίνουν από την εκπαιδευτικό σε επίπεδο τάξης;

Page 43: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακός εκφοβισμός

Δε δίνουμε ποτέ τους κωδικούς μας σε κανέναν, ούτε στους καλύτερους φίλους μας.

Ας μη στέλνουμε μηνύματα όταν είμαστε θυμωμένοι. Είναι δύσκολο να πάρουμε πίσω αυτά που έχουμε πει πάνω στο θυμό μας.

Όταν κάτι δεν φαίνεται σωστό σε έναν ιστοχώρο ή μια συνομιλία, τότε κατά πάσα πιθανότητα δεν είναι. Γι’ αυτό, εάν αισθανθούμε άσχημα, ας βγούμε αμέσως από αυτό τον ιστοχώρο ή ας διακόψουμε αμέσως τη συνομιλία.

Ας συνειδητοποιήσουμε ότι η διαδικτυακή επικοινωνία δεν είναι πάντα ιδιωτική, καθώς οι άλλοι μπορούν να αντιγράψουν, να εκτυπώσουν και να μοιραστούν με άλλους τα λεγόμενά μας ή τις φωτογραφίες μας.

http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category281&childobjId=Category285&parentobjId=Page187

Page 44: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακός εκφοβισμός

Τι μπορούμε να κάνουμε αν κάποιος στέλνει σε εμάς ή σε κάποιον άλλο εκφοβιστικά μηνύματα;

Μπορούμε να βοηθήσουμε όλοι να σταματήσει ο διαδικτυακός εκφοβισμός! Ας μιλήσουμε!

Page 45: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Report!- Αναφορά!

Page 46: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Εθισμός στα games

Page 47: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 48: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Υπερβολική Χρήση ή «Εθισμός» στα Διαδικτυακά Παιγνίδια

Συστημα PEGI

Τα κίνητρα που καθοδηγούν την συμμετοχή σε μοναχικά/ατομικά παιχνίδια (stand alone games) είναι η πρωτίστως διασκέδαση, η πνευματική διέγερση και η περιέργεια.

Για τα διαδραστικά (multiplayer) παιχνίδια το κίνητρο συμμετοχής αναφέρεται η πρόκληση, ο ανταγωνισμός, η διαφυγή από τη πραγματικότητα και η κοινωνική αλληλεπίδραση.

Τα κίνητρα συμμετοχής στα μαζικής αλληλεπίδρασης παιχνίδια MMORPG διαφοροποιούνται από τα υπόλοιπα παιχνίδια.

Page 49: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

4 βασικά κίνητρα

ανάγκη για κοινωνική αλληλεπίδραση (κοινωνικοποίηση, σχέσεις και συνεργασία)

πλήρη «απορρόφηση» στο παιχνίδι

επίτευξη στόχων.

ανάγκες αλληλεπίδρασης.

Page 50: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Βία και διαδικτυακά παιχνίδια

Σχέση μεταξύ βίαιων παιχνιδιών και επιθετικής συμπεριφοράς είναι σχεδόν όσο δυνατή όσο η σχέση τσιγάρου και καρκίνου του πνεύμονα: δεν θα νοσήσουν όλοι όσοι καπνίζουν, ούτε βιαιοπραγούν όλοι όσοι παίζουν βίαια παιχνίδια, αλλά η σύνδεση των δύο είναι σημαντική.

Παράγοντας κινδύνου & αυξάνει την παιδική επιθετικότητα.

Page 51: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 52: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Διαδικτυακή αποπλάνηση

= Όταν ένας ενήλικας προσεγγίζει ένα παιδί ή έφηβο μέσω του Διαδικτύου, με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση.

«Grooming» αναφέρεται στη συμπεριφορά εκείνη του διαδικτυακού χρήστη που έχει σκοπό να εμπνεύσει εμπιστοσύνη στο παιδί, ώστε να πραγματοποιήσει μαζί του μια μυστική συνάντηση.

Grooming διεξάγεται μέσω:

Διαδικτύου σελίδες κοινωνικής δiκτύωσης

δωμάτια συνομιλιών

παιχνιδιών

Κινητών τηλεφώνων, ή άλλων τεχνολογιών. http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category286&childobjId=Category290&parentobjId=Page187

Page 53: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακή αποπλάνηση

Θυμόμαστε: είναι εύκολο στο Διαδίκτυο να πει κάποιος ψέματα για το ποιος πραγματικά είναι.

Ακόμα και αν έχουμε συχνή επικοινωνία με κάποιον και αισθανόμαστε ότι τον γνωρίζουμε καλά, θυμόμαστε ότι δεν μπορούμε να ξέρουμε ποτέ, εάν κάποιος λέει την αλήθεια στο Διαδίκτυο.

Ακόμα και αν κάποιος μας δείξει τη φωτογραφία του, αυτή η φωτογραφία μπορεί να είναι ψεύτικη.

Kάμερα: Το να δούμε έναν άνθρωπο σε βίντεο δεν σημαίνει ότι είναι και ο ίδιος!

http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category286&childobjId=Category290&parentobjId=Page187

Page 54: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακή αποπλάνηση

Ας είμαστε προσεκτικοί ποιους αποδεχόμαστε να γίνουν «φίλοι» και με ποιούς μιλάμε στο Διαδίκτυο.

Yπάρχουν ενήλικοι με κακές προθέσεις που χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο προκειμένου να πλησιάσουν τα παιδιά. είμαστε περισσότερο ασφαλείς όταν μιλάμε στο Διαδίκτυο με

ανθρώπους που γνωρίζουμε και στον πραγματικό κόσμο.

Χρησιμοποιούμε τις ρυθμίσεις απορρήτου στους ιστοχώρους που επισκεπτόμαστε. Προσαρμόζουμε τις ρυθμίσεις, έτσι ώστε να μη βλέπουν όλοι το προφίλ μας ή τις φωτογραφίες μας!

http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category286&childobjId=Category290&parentobjId=Page187

Page 55: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Διαδικτυακή αποπλάνηση

Δεν κανονίζουμε συναντήσεις με ανθρώπους που στην ουσία δεν γνωρίζουμε, ακόμα και αν έχουμε γίνει «φίλοι» στο διαδίκτυο. Κάποιος που δεν έχουμε δει ποτέ στον πραγματικό κόσμο

παραμένει να είναι ένας ξένος!

Χρησιμοποιούμε την κάμερα του υπολογιστή μόνο με τους ανθρώπους που γνωρίζουμε, και πάντα την αποσυνδέουμε όταν δεν τη χρησιμοποιούμε.

Έχουμε πάντα στο μυαλό μας όταν πλοηγούμαστε στο Διαδίκτυο και όταν συνομιλούμε, ότι υπάρχουν ενήλικες που έρχονται σε επαφή με τα παιδιά και τους εφήβους, επειδή έχουν κακές προθέσεις.

http://www.saferinternet.gr/index.php?objId=Category286&childobjId=Category290&parentobjId=Page187

Page 56: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Neknominate

Page 57: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 58: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

http://internet-safety.sch.gr/index.php/articles/parents/item/309-nknm

Page 59: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Sexting

Page 60: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 61: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Sexting

=Aποστολή σεξουαλικών μηνυμάτων ή φωτογραφιών μέσω κινητών τηλεφώνων (sms,mms), μέσω υπηρεσιών άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων (chat), ή μέσω των ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης.

«Sexting» σοβαρές νομικές συνέπειες, καθώς είναι παράνομη η διαδικασία της παραγωγής και της διανομής σεξουαλικών φωτογραφιών που αφορούν ανηλίκους. Κάποια παιδιά έχουν κατηγορηθεί για αυτή τους την πράξη, ενώ δεν το ήξεραν.

Περιπτώσεις που κάποια παιδιά έχουν καταδικαστεί με την κατηγορία της διανομής παιδικής πορνογραφίας.

Χρήσιμο άρθρο: Τσουβέλας, Γιωτάκος & Λούβρης (2014). Sexting: φαινομενολογία, πρόληψη και προτάσεις για δομικές πολυεπίπεδες παρεμβάσεις σε επίπεδο σχολικής κοινότητας http://internet-safety.sch.gr/index.php/ekp/167-sexting

Page 62: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

TIPS Sexting

Ας θυμόμαστε ότι από τη στιγμή που στέλνουμε μια φωτογραφία μας σε άλλον αποστολέα, μέσω Διαδικτύου ή μέσω κινητού τηλεφώνου, ακόμα και αν διατηρούμε μαζί του/της ερωτική σχέση, χάνουμε τον έλεγχο της φωτογραφίας αυτής για πάντα.

Η φωτογραφία αυτή μπορεί να βγει σε αντίτυπα και να διανεμηθεί σε άπειρους άλλους ανθρώπους πάρα πολύ γρήγορα, ενώ δεν μπορούμε να επανακτήσουμε τον έλεγχό της. Όταν μια φωτογραφία φεύγει από τη δική μας κατοχή, μπορεί να παραμείνει στο Διαδίκτυο για πάντα.

Οι φωτογραφίες αυτές μπορούν να μας «κυνηγούν» σε 10, 20, ή και 30 χρόνια από τώρα.

Page 63: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Κυβερνοαυτοκτονία

Page 64: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Κυβερνοαυτοκτονία

οι ιστοχώροι σχετικά με την αυτοκτονία (π.χ. suicide websites) μπορεί να προωθούν την αυτοκτονία και έτσι να συντελούν στην αύξηση των ποσοστών της κυβερνοαυτοκτονίας.

«Doctor Kiriko» Ιαπωνία 1998: 27χρονος άνδρας δημιούργησε έναν ιστοχώρο με το όνομα «The

counseling Office of Dr. Kiriko» μέσω του οποίου έστειλε ποτάσιο σε έξι άτομα που ήθελαν να αυτοκτονήσουν 1 στους 6

Ιαπωνία: από κοινού αυτοκτονία μέσω διαδικτυου (Internet Joint Suicides). Σε αυτή την περίπτωση άτομα που δε γνωρίζονται μεταξύ τους

έρχονται σε επαφή και γνωρίζονται διαδικτυακά και έπειτα συγκεντρώνονται σε ένα συγκεκριμένο τόπο προκειμένου να αυτοκτονήσουν από κοινού.

Page 65: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Live αυτοκτονίες

Εκτός από την από κοινού αυτοκτονία στο διαδίκτυο υπάρχει και η περίπτωση που κάποιος χρήστης διαπράττει την πράξη αυτή ενώ είναι συνδεδεμένος στο διαδίκτυο και άλλοι χρήστες τον παρακολουθούν σε πραγματικό χρόνο μέσω καμερών. 21χρονος νεαρός αυτοκτόνησε παίρνοντας υπερβολική δόση

ναρκωτικών χαπιών ενόσω οι «φίλοι» του τον παρακολουθούσαν μέσω κάμερας. μερικοί αποθαρρύνοντας τον και μερικοί προκαλώντας τον.

Page 66: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Χαρακτηριστικά διαδικτύου & κυβερνοαυτοκτονίες

2 ή περισσότερα άτομα μπορούν να επικοινωνήσουν μεταξύ τους (άλλα άτομα που μοιράζονται τις ίδιε τάσεις, ανεξάρτητα τη γεωγραφική περιοχή).

Bloqs και ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης για ανταλλαγή απόψεων-τεχνικών

Ανωνυμίας. με αποτέλεσμα οι χρήστες να νιώθουν ενδεχομένως άνεση και ασφάλεια να αποκαλύψουν και να μοιραστούν με ειλικρίνεια τις πιο ενδόμυχες σκέψεις και συναισθήματα τους.

Αποκάλυψη αυτοκτονίας υποστήριξη από άλλους

Ερμηνεία διαδικτυακών μηνυμάτων με υπερβολικό ή και διαστρεβλωμένο τρόπο (απουσία εξωλεκτικών μηνυμάτων)

Αυτοκτονικό ιδεασμό επιβεβαίωση για την αυτοκτονική τους επιθυμίας, έχουν την τάση να ερμηνεύουν τα μηνύματα κατά βούληση και ως επιβεβαιωτικά, ακόμα και αν αυτό δεν ισχύει.

Εξιδανίκευσης άλλων χρηστών ενίσχυση διάπραξης αυτοκτονίας

Page 67: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Ομαδικές αυτοκτονίες

Η συντροφιά κάνει το άτομο να αισθάνεται λιγότερο δυστυχισμένο για τη δική του αυτοκτονία

Ομαδικές αυτοκτονίες: «είμαι πολύ μόνος για να πεθάνω μόνος», «υπάρχει κανείς που να θέλει να πεθάνει μαζί μου γιατί δεν μπορώ να πεθάνω μόνος μου; Σας παρακαλώ, ας πεθάνουμε μαζί».

Ομάδα ατόμων σύμφωνο αυτοκτονίας (suicide pact) ίδιο τόπο & χρονική στιγμή.

Εάν κάποιο μέλος αλλάξει την απόφαση του να μην μπορεί να ξεφύγει εξαιτίας της πίεσης που ασκεί η ομάδα.

Page 68: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Παράγοντες κινδύνου εφηβεία

γενετικές προδιαθέσεις

ψυχιατρικές διαταραχές

χαμηλή αυτο-αποτελεσματικότητα και ελλειμματικές δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων

σεξουαλική ή σωματική κακοποίηση

έντονοι προβληματισμοί σχετικά με τη σεξουαλική ταυτότητα και τον σεξουαλικό προσανατολισμό

aπώλεια

αναπηρία και η βίωση κάποιας σωματικής ασθενείας που είναι χρόνια και καταληκτική.

Page 69: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Εφηβική αυτοκτονία και ψηφιακά μέσα

Έφηβοι με αυτοκτονικές τάσεις τείνουν να αναζητούν και να αποκτούν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με την αυτοκτονία και του αυτοτραυματισμού μέσω διαδικτύου.

Αυτοκτονικός ιδεασμός r εμπειρίες άγχους ή συναισθηματικού πόνου σχετιζόμενα με το διαδίκτυο (cyberbullving) και με την έλλειψη εμπιστοσύνη από την πλευρά των εφήβων στους ανθρώπους γύρω τους.

Aνωνυμία διαδικτύου να μιλήσουν σε αυτούς για τα συναισθήματα τους. (+αυτοκτονικό ιδεασμό).

Ιαπωνικό πληθυσμό, υποστηρίχθηκε ότι μετά την 1η αυτοκτονία εφήβου CO αυξήθηκαν δραματικά οι αυτοκτονίες με την ίδια μέθοδο στον εφηβικό πληθυσμό r διάφορους ιστότοπους.

Page 70: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Οργανισμός Στοιχεία Επικοινωνίας

Εθνικής Εμβέλειας

Εισαγγελία

Ελληνική Αστυνομία

100

Υποδιεύθυνση Προστασίας Ανηλίκων (Δ/σνη Ασφάλειας Αττικής)

1ο Τμήμα Προστασίας Ανηλίκων: 210-64.76.370 2ο Τμήμα Ειδικής Μεταχείρισης Ανηλίκων: 210-

64.76.270

Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ)

1107-Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας (δωρεάν, 24ωρη βάση / 7 ημέρες την εβδομάδα)

Τηλ.: 213-20.39.772, 213-20.39.702, 213-20.39.729

Το Χαμόγελο του Παιδιού

1056-Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα παιδιά SOS (δωρεάν, 24ωρη βάση / 7 ημέρες την εβδομάδα)

Τηλ.: 210-33.06.140 & 210-33.06.170 - Fax: 210-38.43.038

Συνήγορος του Παιδιού 800.11.32000-Γραμμή για Παιδιά Τηλ: 210-72.89.703 (Γραμματεία)

Page 71: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Οργανισμός Στοιχεία Επικοινωνίας

Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Δ/νση Ψυχικής Υγείας & Κοινωνικής Πρόνοιας

Τηλ: 210-77.15.791 & 210-77.93.648

Πανελλαδική Τηλεφωνική Γραμμή «Μαζί για το Παιδί»

115 25-(χρέωση μια αστική μονάδα για αστικές και υπεραστικές κλήσεις, 9.00-

21.00, Δευτέρα-Παρασκευή) Τηλ: 210-74 82 690

Ευρωπαϊκή Τηλ. Γραμμή Στήριξης Παιδιών & Εφήβων Εταιρεία Ψυχοκοινωνικής Υγείας Παιδιού & Εφήβου-ΕΨΥΠΕ

116 111 (δωρεάν, 14.00 – 20.30 / Δευτέρα - Παρασκευή)

Τηλ: 210 6546524

ΑΡΣΙΣ – Κοινωνική υποστήριξη Νέων

Τηλ: 210-82.59.880

Παιδικά Χωριά SOS Ελλάδος Τηλ..: 210-32.38.048, 210-33.13.661-3

Page 72: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 73: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 74: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 75: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός
Page 76: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Χρήσιμες διευθύνσεις:

Ελληνικός Κόμβος Ασφαλούς Διαδικτύου http://www.saferinternet.gr

Ελληνική Aνοιχτή Γραμμή για το παράνομο περιεχόμενο στο Διαδίκτυο (report)

http://www.safeline.gr/report Cyberethics

http://www.cyberethics.info Ασφάλεια στο Διαδίκτυο: Ενημερωτικός κόμβος Πανελληνίου

Σχολικού Δικτύου http://internet-safety.sch.gr

Ομπρέλα: Διεπιστημονική Εταιρεία Ψυχολογικής Παρέμβασης www.obrela.gr

Ελληνική Εταιρεία Διαταραχής Εθισμού από το Διαδίκτυο http://www.hasiad.gr/

Page 77: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

http://www.saferinternet.gr

Page 78: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

http://internet-safety.sch.gr

Page 79: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

http://hasiad.gr/

Page 80: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

http://www.help-line.gr/

Page 81: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

www.cyberkid.gov.gr

Page 82: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Χρήσιμο υλικό

Ασφάλεια στο διαδίκτο - Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο http://internet-safety.sch.gr Δικαιώματα ανηλίκων - Συνήγορος του Παιδιού http://www.0-18.gr/gia-paidia/ta-dikaiomata-soy

Τηλεφωνικές γραμμές

ΓΡΑΜΜΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΩ (Μ.Ε.Υ.)

800 11 800 15

Γραμμή Βοηθείας help-line

210 6007686

Page 83: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Χρήσιμα βιβλία

Page 84: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

www.obrela.gr

Page 85: μορφές κακοποίησηςisecurenet.sch.gr/portal/wp-content/uploads/2015/03... · 2015-03-06 · Διαδικτυακός εκφοβισμός- τραμπουκισμός

Σας ευχαριστώ [email protected]