8

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

8ος ΤΟΜΟΣΟ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟ ΞΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ

(1453-1821)

Εκδότες

ΗΛΙΑΣ ΜΑΝΙΑΤΕΑΣΙΩΑΝΝΗΣ ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ

Σχεδιασmicroός Συντονισmicroός Δρ ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣ

Σύmicroβουλος Έκδοσης Δρ ΣΩΤΗΡΗΣ ΡΙΖΑΣ

Διευθυντής Ερευνών ΚΕΙΝΕ Ακαδηmicroίας Αθηνών

Υπεύθυνος ηλεκτρονικής έκδοσηςΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΤΣΚΑΣ

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟ ΞΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ (1453-1821)

ΕΠΟΠΤΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣ

Καθηγητής Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα

ΣυγγραφείςΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Διευθυντής Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών ΕρευνώνΕθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΚΝΕΕΙΕ)ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΡΩΞΑΝΗ Διευθύντρια Ερευνών Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΕΙΕ)ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Σ Αρχαιολόγος Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ερευνητής Κέντρο Έρευνας Βυζαντινής-Μεταβυζαντινής ΤέχνηςΑκαδηmicroία ΑθηνώνΒΛΑΜΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Ερευνήτρια Κέντρο Ερεύνης Μεσαιωνικού και Νέου ΕλληνισmicroούΑκαδηmicroία ΑθηνώνΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Δρ Ιστορικός ndash Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστηmicroών Πανεπιστηmicroίου ΑθηνώνΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Δρ Ιστορίας Ιατρικής Πρόεδρος Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-ΡήγαΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ ΧΑΡΙΤΩΝ Ερευνητής Κέντρο Ερεύνης Μεσαιωνικού και Νέου ΕλληνισmicroούΑκαδηmicroία ΑθηνώνΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ Καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας Ιόνιου ΠανεπιστηmicroίουΚΑΡΔΑΣΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Καθηγητής Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα Πανεπιστηmicroίου ΚρήτηςΚΟΤΑΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Παντείου ΠανεπιστηmicroίουΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Καθηγήτρια Πανεπιστηmicroίου (Universite Paris ndash Sorbonne Paris IV)ΠΕΤΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΠΙΤΣΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Καθηγητής Ιστορίας Δικαίου Νοmicroικής Σχολής Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου ΘράκηςΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΙστορικόςΤΑΜΠΑΚΗ ΑΝΝΑ Καθηγήτρια Πανεπιστηmicroίου ΑθηνώνΤΟΛΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Διευθυντής Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών ΕρευνώνΕθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΚΝΕΕΙΕ)

Γλωσσική Επιmicroέλεια - ΔιόρθωσηΜΑΡΙΑΝΝΑ ΓΙΑΓΙΑ ΑΛΕΚΑ ΣΦΥΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΣΙΩΚΟΥ

Εικονογραφική ΤεκmicroηρίωσηΟΛΓΑ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΜΠΙΔΙΚΟΥΔΗ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΚΥ ΤΣΑΜΗ

Δηmicroιουργικό ΑτελιέΗΡΩ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ ΜΑΡΙΝΕΖΑ ΡΕΒΕΚΚΑ ΚΑΛΙΜΤΖΑΚΗ ΟΛΓΑ ΚΟΝΤΟΝΗ

ΝΙΚΗ ΞΕΝΙΚΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΧΡΟΝΗ

Γραφικά ηλεκτρονικής έκδοσηςΜΑΡΙΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ

Προγραmicromicroατισmicroός - ΥλοποίησηΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΙΛΙΤΣΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΒΕΡΟΝΙΚΑ ΤΡΟΥΠΟΣΚΙΑΔΗ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ

Μια φράση microε microεγάλη βαρύτητα αναφέρει πως laquoένας λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του είναι καταδικασmicroένος να αφανιστείraquo Στις αρχές του 21ου αιώνα οι Έλληνες ένας λαός microε ιστορία χιλιετιών και παρουσία σε όλα τα microήκη και τα πλάτη της Γης αλλά συνδεδεmicroένοι άρρηκτα microε τις ρίζες τους στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι από τα πιο προοδευmicroένα έθνη του κόσmicroου και ασφαλώς έχουν αποδείξει ότι αγαπούν και microελετούν την ιστορία τουςΟι Εκδόσεις Δοmicroή microε microια παρουσία δεκαετιών στον εκδοτικό χώρο έχουν συmicroβάλει στη διατήρηση και στην ανάδειξη του ελλαδικού πολιτιστικού και ιστορικού πλούτου Η ανανεωmicroένη έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας Δοmicroή αγκαλιάστηκε από microια νέα γενιά αναγνωστών που εξακολουθεί να δείχνει την εmicroπιστοσύνη της σε έναν εκπαιδευτικό τίτλο κύρους Και τώρα microε όλο τον σεβασmicroό προς το αναγνωστικό microας κοινό προσφέρουmicroε άλλο ένα ανεκτίmicroητο έργο γνώσης την laquoΙστορία των ΕλλήνωνraquoΗ 16τοmicroη laquoΙστορία των Ελλήνωνraquo προσφέρει microια συνολική εικόνα της ιστορικής πορείας του ελληνικού έθνους από τους προϊστορικούς χρόνους έως σήmicroερα την αυγή του 21ου αιώναΤο έργο αυτό είναι προϊόν συλλογικής προσπάθειας συντεταγmicroένο από δεκάδες ειδικούς επιστήmicroονες και ιστορικούς Ενσωmicroατώνει τις πιο σύγχρονες ιστοριογραφικές τάσεις αλλά είναι γραmicromicroένο σε απλή και εύληπτη γλώσσα Ταυτόχρονα συνταιριάζει αρmicroονικά σε ένα λειτουργικό σύνολο κείmicroενο και εικόνα σε microια προσπάθεια να απευθυνθεί σε ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό τόσο στον αναγνώστη που αγαπά την ιστορία όσο και στον ειδικό επιστήmicroονα και στον εκπαιδευτικό που αναζητά έναν τίτλο αναφοράς αλλά προπάντων στον microαθητή και στον φοιτητή που καλείται να γνωρίσει την ιστορία του από microια πηγή έγκυρη και αξιόπιστηΠιστεύουmicroε ότι ανταποκριθήκαmicroε στις απαιτήσεις αυτού του microεγάλου εγχειρήmicroατος και σας ευχόmicroαστε καλή ανάγνωση

Οι εκδότεςΗλίας Μανιατέας - Ιωάννης Τεγόπουλος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι συγγραφείς του παρόντος τόmicroου ασχολούνται microε την περίοδο της οθωmicroανικής κατάκτησης του ελλαδικού χώρου Πρόκειται για microία από τις σηmicroαντικότερες περιόδους της ιστορίας του Ελληνισmicroού Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης της πρωτεύουσας του Βυζαντίου το 1453 σήmicroανε την οριστική εξαφάνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Ακολούθησε η σηmicroαντική υποχώρηση των Ενετών της Γαληνοτάτης Δηmicroοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως συνέπεια των τουρκοβενετικών πολέmicroων Οι σπουδαίες ως προς την ένταση και το πάθος των εmicroπολέmicroων όσο και αιmicroατηρές εστίες αντίστασης που σηmicroειώθηκαν κυρίως στο νησιωτικό χώρο microε αποκορύφωmicroα την πολύχρονη πολιορκία της Κρήτης δεν απέτρεψαν την ολοκληρωτική κυριαρχία του Ισλάmicro απλώς καθυστέρησαν την επιβολή του Η καθολική κατάκτηση του ελληνικού ηπειρωτικού χώρου και της νησιωτικής Ελλάδας ndashπλην των Επτανήσων- από τους Τούρκους ήταν πλέον γεγονός τον 17ο αιώνα Ο Απόστολος Διαmicroαντής αναφέρεται στα κείmicroενά του στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις αυτές που σηmicroατοδότησαν την ισλαmicroική επικράτηση Ο Νίκος Καραπιδάκης προσεγγίζει τα δεδοmicroένα της ενετικής παρουσίας της κοινωνικής και οικονοmicroικής οργάνωσης των ενετικών κτήσεων στον ελλαδικό χώρο Στο άρθρο του δικαιολογηmicroένα θέτει ως αφετηρία το 1204 την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης microε την οποία εγκαινιάστηκε η παρουσία των Ενετών στην Ανατολή κι αυτό αποτελεί microεθοδολογική αναγκαιότητα προκειmicroένου αναλυθεί microε όρους ιστορικής συνέχειας η ενετική κατάκτηση Ωστόσο παρά την τουρκική κατάκτηση και αντίθετα microε την επί πολύ χρόνο κυριαρχούσα άποψη η περίοδος αυτή δεν συνιστά περίοδο αδράνειας του Ελληνισmicroού Η Αικατερίνη Κουmicroαριανού ασχολείται microε την πνευmicroατική Αναγέννηση που προκάλεσε η microετακίνηση των Ελλήνων λογίων στη Δύση Η καθίδρυση φιλοσοφικών σχολών η ενίσχυση της εκmicroάθησης των ελληνικών γραmicromicroάτων η τυπογραφική παραγωγή των αρχαιοελληνικών συγγραmicromicroάτων αποτελούν χαρακτηριστική πνευmicroατική συνεισφορά των λογίων στο δυτικό πολιτισmicroό Ο Δηmicroήτρης Αποστολόπουλος microας εισαγάγει στη θέσmicroιση της Εκκλησίας και κυρίως του Οικουmicroενικού Πατριαρχείου ως αυτοδιοικούmicroενου εξουσιαστικού microηχανισmicroού ndashεννοείται microε την έγκριση και υπό την επίνευση των Τούρκων- των χριστιανικών πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Κωνσταντίνος Πιτσάκης αναλύει το ζήτηmicroα της διατήρησης του βυζαντινού δικαιικού microορφώmicroατος στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου και των δικαιοδοτικών αρmicroοδιοτήτων της Εκκλησίας Ο Γιάννης Βιταλιώτης αναδεικνύει τα θέmicroατα που σχετίζονται microε την τέχνη και την αρχιτεκτονική εmicromicroένοντας περισσότερο στα ζητήmicroατα της ζωγραφικής την οποία χαρακτηρίζει εύλογα ως microεταβυζαντινή τέχνη ακριβώς για να καταδείξει τη συνέχεια και τις επιρροές της βυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης Ο Κώστας Πέτσιος αναφέρεται στις φιλοσοφικές διεργασίες αυτής της περιόδου Με απαρχή την αριστοτελική και την πλατωνική παράδοση και το συγκρουσιακό περιβάλλον ανάmicroεσα στα δύο ρεύmicroατα ιδεών microετακινείται στην επίδραση της δυτικής σκέψης microετά τον 17ο αιώνα Ο Χαρίτωνας Καρανάσιος στο κείmicroενό του ασχολείται microε το ζήτηmicroα της εκπαίδευσης τόσο στην πρώτη microεταβυζαντινή περίοδο microε την εντονότατη επιρροή της εκκλησιαστικής παράδοσης όσο και στην περίοδο της ύστερης οθωmicroανοκρατίας τότε δηλαδή που άλλαξε ριζικά το περιεχόmicroενο του εκπαιδευτικού έργου Αναφέρεται στην εξέλιξη των εκπαιδευτηρίων και σε σχολές δασκάλους εγχειρίδια Η Άννα Ταmicroπάκη σε συνεργασία microε τη Ρωξάνη Αργυροπούλου διεισδύουν από κοινού στο θέmicroα του νεοελληνικού διαφωτισmicroού όπως εννοιολογικά ορίστηκε από τον ΚΘ Δηmicroαρά η ανάπτυξη της επιρροής των Φώτων στην ελληνική πνευmicroατική παραγωγή του 18ου και των απαρχών του 19ου αιώνα Ο Δηmicroήτρης Καραmicroπερόπουλος παρουσιάζει τις ιδιαίτερες συνιστώσες της συmicroβολής του Ρήγα Φεραίου στην αφύπνιση των βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή τους και τη συγκρότηση οmicroόσπονδου κράτους Ο Γιώργος Τόλιας περιηγείται τα πεδία της πρόσληψης της Ελλάδας στο δυτικό κόσmicroο Αναδεικνύει τα

στοιχεία της αναζήτησης του αρχαιοελληνικού παρελθόντος αλλά και του ενδιαφέροντος των ξένων για τις προοπτικές και το microέλλον της κοινωνίας των κατακτηmicroένων Ελλήνων Ο Απόστολος Διαmicroαντής και ο Νίκος Βαρδιάmicroπασης σε χωριστά κείmicroενά τους εξετάζουν το κοινοτικό ζήτηmicroα Η αυτοδιοίκηση η οργάνωση και οι θεσmicroοί της κοινοτικής εξουσίας αποτελούν αναmicroφισβήτητα ενδιαφέρουσα συνιστώσα στη microελέτη της ζωής των κατακτηmicroένων πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Νίκος Κοταρίδης αναλύει το ζήτηmicroα του αρmicroατολισmicroού Αναδεικνύει τις σχέσεις του κόσmicroου των ανυπότακτων microε την οθωmicroανική εξουσία συσχετίζει τους κλέφτες και τους αρmicroατολούς εξετάζει τους όρους της microετάβασης από τη microια ιδιότητα στην άλλη Ο Γιώργος Προγουλάκης γράφει για την αγροτική οικονοmicroία Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής η κτηνοτροφία τα προϊόντα η οικιακή βιοτεχνία και η εmicroπορευmicroατοποίηση είναι θέmicroατα που ανακύπτουν από τη microελέτη των τεκmicroηρίων της περιόδου Η Δέσποινα Βλάmicroη microελετά το ζήτηmicroα της ελληνικής διασποράς Η microετανάστευση στην Κεντρική Ευρώπη και στις πιάτσες της Μεσογείου η οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων η συγκρότηση δικτύων από τους εmicroπορικούς οίκους συνιστούν τα πεδία του άρθρου της συγγραφέως Τέλος ο Βασίλης Καρδάσης αναφέρεται στην ανάπτυξη του εmicroπορίου και της ναυτιλίας microετά το 18ο αιώνα Με επίκεντρο τη δυτική ζώνη του ελλαδικού χώρου η έντονη ανάmicroιξη του αγγλικού και γαλλικού εmicroπορίου θα αναδείξει τον έλληνα έmicroπορο σε πρωταγωνιστή των εmicroπορικών ανταλλαγών Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί (1774) το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό θα κυριαρχήσει στις εmicroπορικές microεταφορές microικρών και microεγάλων αποστάσεων στο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου

Βασίλης Καρδάσης

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟ ΞΕΝΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ (1453-1821)

ΕΠΟΠΤΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣ

Καθηγητής Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα

ΣυγγραφείςΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Διευθυντής Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών ΕρευνώνΕθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΚΝΕΕΙΕ)ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΡΩΞΑΝΗ Διευθύντρια Ερευνών Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΕΙΕ)ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Σ Αρχαιολόγος Δρ Βυζαντινής Αρχαιολογίας Ερευνητής Κέντρο Έρευνας Βυζαντινής-Μεταβυζαντινής ΤέχνηςΑκαδηmicroία ΑθηνώνΒΛΑΜΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ Ερευνήτρια Κέντρο Ερεύνης Μεσαιωνικού και Νέου ΕλληνισmicroούΑκαδηmicroία ΑθηνώνΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Δρ Ιστορικός ndash Εργαστήριο Κοινωνικών Επιστηmicroών Πανεπιστηmicroίου ΑθηνώνΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Δρ Ιστορίας Ιατρικής Πρόεδρος Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-ΡήγαΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ ΧΑΡΙΤΩΝ Ερευνητής Κέντρο Ερεύνης Μεσαιωνικού και Νέου ΕλληνισmicroούΑκαδηmicroία ΑθηνώνΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ Καθηγητής Μεσαιωνικής Ιστορίας Ιόνιου ΠανεπιστηmicroίουΚΑΡΔΑΣΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ Καθηγητής Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα Πανεπιστηmicroίου ΚρήτηςΚΟΤΑΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Παντείου ΠανεπιστηmicroίουΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Καθηγήτρια Πανεπιστηmicroίου (Universite Paris ndash Sorbonne Paris IV)ΠΕΤΣΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΠΙΤΣΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Καθηγητής Ιστορίας Δικαίου Νοmicroικής Σχολής Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου ΘράκηςΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΙστορικόςΤΑΜΠΑΚΗ ΑΝΝΑ Καθηγήτρια Πανεπιστηmicroίου ΑθηνώνΤΟΛΙΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ Διευθυντής Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών ΕρευνώνΕθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών (ΚΝΕΕΙΕ)

Γλωσσική Επιmicroέλεια - ΔιόρθωσηΜΑΡΙΑΝΝΑ ΓΙΑΓΙΑ ΑΛΕΚΑ ΣΦΥΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΤΣΙΩΚΟΥ

Εικονογραφική ΤεκmicroηρίωσηΟΛΓΑ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ ΖΩΓΡΑΦΙΑ ΜΠΙΔΙΚΟΥΔΗ ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ ΒΙΚΥ ΤΣΑΜΗ

Δηmicroιουργικό ΑτελιέΗΡΩ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ ΒΑΜΒΑΚΑΡΗ ΜΑΡΙΝΕΖΑ ΡΕΒΕΚΚΑ ΚΑΛΙΜΤΖΑΚΗ ΟΛΓΑ ΚΟΝΤΟΝΗ

ΝΙΚΗ ΞΕΝΙΚΑΚΗ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΧΡΟΝΗ

Γραφικά ηλεκτρονικής έκδοσηςΜΑΡΙΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ

Προγραmicromicroατισmicroός - ΥλοποίησηΧΡΗΣΤΟΣ ΓΚΙΛΙΤΣΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΒΕΡΟΝΙΚΑ ΤΡΟΥΠΟΣΚΙΑΔΗ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ

Μια φράση microε microεγάλη βαρύτητα αναφέρει πως laquoένας λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του είναι καταδικασmicroένος να αφανιστείraquo Στις αρχές του 21ου αιώνα οι Έλληνες ένας λαός microε ιστορία χιλιετιών και παρουσία σε όλα τα microήκη και τα πλάτη της Γης αλλά συνδεδεmicroένοι άρρηκτα microε τις ρίζες τους στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι από τα πιο προοδευmicroένα έθνη του κόσmicroου και ασφαλώς έχουν αποδείξει ότι αγαπούν και microελετούν την ιστορία τουςΟι Εκδόσεις Δοmicroή microε microια παρουσία δεκαετιών στον εκδοτικό χώρο έχουν συmicroβάλει στη διατήρηση και στην ανάδειξη του ελλαδικού πολιτιστικού και ιστορικού πλούτου Η ανανεωmicroένη έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας Δοmicroή αγκαλιάστηκε από microια νέα γενιά αναγνωστών που εξακολουθεί να δείχνει την εmicroπιστοσύνη της σε έναν εκπαιδευτικό τίτλο κύρους Και τώρα microε όλο τον σεβασmicroό προς το αναγνωστικό microας κοινό προσφέρουmicroε άλλο ένα ανεκτίmicroητο έργο γνώσης την laquoΙστορία των ΕλλήνωνraquoΗ 16τοmicroη laquoΙστορία των Ελλήνωνraquo προσφέρει microια συνολική εικόνα της ιστορικής πορείας του ελληνικού έθνους από τους προϊστορικούς χρόνους έως σήmicroερα την αυγή του 21ου αιώναΤο έργο αυτό είναι προϊόν συλλογικής προσπάθειας συντεταγmicroένο από δεκάδες ειδικούς επιστήmicroονες και ιστορικούς Ενσωmicroατώνει τις πιο σύγχρονες ιστοριογραφικές τάσεις αλλά είναι γραmicromicroένο σε απλή και εύληπτη γλώσσα Ταυτόχρονα συνταιριάζει αρmicroονικά σε ένα λειτουργικό σύνολο κείmicroενο και εικόνα σε microια προσπάθεια να απευθυνθεί σε ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό τόσο στον αναγνώστη που αγαπά την ιστορία όσο και στον ειδικό επιστήmicroονα και στον εκπαιδευτικό που αναζητά έναν τίτλο αναφοράς αλλά προπάντων στον microαθητή και στον φοιτητή που καλείται να γνωρίσει την ιστορία του από microια πηγή έγκυρη και αξιόπιστηΠιστεύουmicroε ότι ανταποκριθήκαmicroε στις απαιτήσεις αυτού του microεγάλου εγχειρήmicroατος και σας ευχόmicroαστε καλή ανάγνωση

Οι εκδότεςΗλίας Μανιατέας - Ιωάννης Τεγόπουλος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι συγγραφείς του παρόντος τόmicroου ασχολούνται microε την περίοδο της οθωmicroανικής κατάκτησης του ελλαδικού χώρου Πρόκειται για microία από τις σηmicroαντικότερες περιόδους της ιστορίας του Ελληνισmicroού Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης της πρωτεύουσας του Βυζαντίου το 1453 σήmicroανε την οριστική εξαφάνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Ακολούθησε η σηmicroαντική υποχώρηση των Ενετών της Γαληνοτάτης Δηmicroοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως συνέπεια των τουρκοβενετικών πολέmicroων Οι σπουδαίες ως προς την ένταση και το πάθος των εmicroπολέmicroων όσο και αιmicroατηρές εστίες αντίστασης που σηmicroειώθηκαν κυρίως στο νησιωτικό χώρο microε αποκορύφωmicroα την πολύχρονη πολιορκία της Κρήτης δεν απέτρεψαν την ολοκληρωτική κυριαρχία του Ισλάmicro απλώς καθυστέρησαν την επιβολή του Η καθολική κατάκτηση του ελληνικού ηπειρωτικού χώρου και της νησιωτικής Ελλάδας ndashπλην των Επτανήσων- από τους Τούρκους ήταν πλέον γεγονός τον 17ο αιώνα Ο Απόστολος Διαmicroαντής αναφέρεται στα κείmicroενά του στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις αυτές που σηmicroατοδότησαν την ισλαmicroική επικράτηση Ο Νίκος Καραπιδάκης προσεγγίζει τα δεδοmicroένα της ενετικής παρουσίας της κοινωνικής και οικονοmicroικής οργάνωσης των ενετικών κτήσεων στον ελλαδικό χώρο Στο άρθρο του δικαιολογηmicroένα θέτει ως αφετηρία το 1204 την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης microε την οποία εγκαινιάστηκε η παρουσία των Ενετών στην Ανατολή κι αυτό αποτελεί microεθοδολογική αναγκαιότητα προκειmicroένου αναλυθεί microε όρους ιστορικής συνέχειας η ενετική κατάκτηση Ωστόσο παρά την τουρκική κατάκτηση και αντίθετα microε την επί πολύ χρόνο κυριαρχούσα άποψη η περίοδος αυτή δεν συνιστά περίοδο αδράνειας του Ελληνισmicroού Η Αικατερίνη Κουmicroαριανού ασχολείται microε την πνευmicroατική Αναγέννηση που προκάλεσε η microετακίνηση των Ελλήνων λογίων στη Δύση Η καθίδρυση φιλοσοφικών σχολών η ενίσχυση της εκmicroάθησης των ελληνικών γραmicromicroάτων η τυπογραφική παραγωγή των αρχαιοελληνικών συγγραmicromicroάτων αποτελούν χαρακτηριστική πνευmicroατική συνεισφορά των λογίων στο δυτικό πολιτισmicroό Ο Δηmicroήτρης Αποστολόπουλος microας εισαγάγει στη θέσmicroιση της Εκκλησίας και κυρίως του Οικουmicroενικού Πατριαρχείου ως αυτοδιοικούmicroενου εξουσιαστικού microηχανισmicroού ndashεννοείται microε την έγκριση και υπό την επίνευση των Τούρκων- των χριστιανικών πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Κωνσταντίνος Πιτσάκης αναλύει το ζήτηmicroα της διατήρησης του βυζαντινού δικαιικού microορφώmicroατος στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου και των δικαιοδοτικών αρmicroοδιοτήτων της Εκκλησίας Ο Γιάννης Βιταλιώτης αναδεικνύει τα θέmicroατα που σχετίζονται microε την τέχνη και την αρχιτεκτονική εmicromicroένοντας περισσότερο στα ζητήmicroατα της ζωγραφικής την οποία χαρακτηρίζει εύλογα ως microεταβυζαντινή τέχνη ακριβώς για να καταδείξει τη συνέχεια και τις επιρροές της βυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης Ο Κώστας Πέτσιος αναφέρεται στις φιλοσοφικές διεργασίες αυτής της περιόδου Με απαρχή την αριστοτελική και την πλατωνική παράδοση και το συγκρουσιακό περιβάλλον ανάmicroεσα στα δύο ρεύmicroατα ιδεών microετακινείται στην επίδραση της δυτικής σκέψης microετά τον 17ο αιώνα Ο Χαρίτωνας Καρανάσιος στο κείmicroενό του ασχολείται microε το ζήτηmicroα της εκπαίδευσης τόσο στην πρώτη microεταβυζαντινή περίοδο microε την εντονότατη επιρροή της εκκλησιαστικής παράδοσης όσο και στην περίοδο της ύστερης οθωmicroανοκρατίας τότε δηλαδή που άλλαξε ριζικά το περιεχόmicroενο του εκπαιδευτικού έργου Αναφέρεται στην εξέλιξη των εκπαιδευτηρίων και σε σχολές δασκάλους εγχειρίδια Η Άννα Ταmicroπάκη σε συνεργασία microε τη Ρωξάνη Αργυροπούλου διεισδύουν από κοινού στο θέmicroα του νεοελληνικού διαφωτισmicroού όπως εννοιολογικά ορίστηκε από τον ΚΘ Δηmicroαρά η ανάπτυξη της επιρροής των Φώτων στην ελληνική πνευmicroατική παραγωγή του 18ου και των απαρχών του 19ου αιώνα Ο Δηmicroήτρης Καραmicroπερόπουλος παρουσιάζει τις ιδιαίτερες συνιστώσες της συmicroβολής του Ρήγα Φεραίου στην αφύπνιση των βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή τους και τη συγκρότηση οmicroόσπονδου κράτους Ο Γιώργος Τόλιας περιηγείται τα πεδία της πρόσληψης της Ελλάδας στο δυτικό κόσmicroο Αναδεικνύει τα

στοιχεία της αναζήτησης του αρχαιοελληνικού παρελθόντος αλλά και του ενδιαφέροντος των ξένων για τις προοπτικές και το microέλλον της κοινωνίας των κατακτηmicroένων Ελλήνων Ο Απόστολος Διαmicroαντής και ο Νίκος Βαρδιάmicroπασης σε χωριστά κείmicroενά τους εξετάζουν το κοινοτικό ζήτηmicroα Η αυτοδιοίκηση η οργάνωση και οι θεσmicroοί της κοινοτικής εξουσίας αποτελούν αναmicroφισβήτητα ενδιαφέρουσα συνιστώσα στη microελέτη της ζωής των κατακτηmicroένων πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Νίκος Κοταρίδης αναλύει το ζήτηmicroα του αρmicroατολισmicroού Αναδεικνύει τις σχέσεις του κόσmicroου των ανυπότακτων microε την οθωmicroανική εξουσία συσχετίζει τους κλέφτες και τους αρmicroατολούς εξετάζει τους όρους της microετάβασης από τη microια ιδιότητα στην άλλη Ο Γιώργος Προγουλάκης γράφει για την αγροτική οικονοmicroία Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής η κτηνοτροφία τα προϊόντα η οικιακή βιοτεχνία και η εmicroπορευmicroατοποίηση είναι θέmicroατα που ανακύπτουν από τη microελέτη των τεκmicroηρίων της περιόδου Η Δέσποινα Βλάmicroη microελετά το ζήτηmicroα της ελληνικής διασποράς Η microετανάστευση στην Κεντρική Ευρώπη και στις πιάτσες της Μεσογείου η οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων η συγκρότηση δικτύων από τους εmicroπορικούς οίκους συνιστούν τα πεδία του άρθρου της συγγραφέως Τέλος ο Βασίλης Καρδάσης αναφέρεται στην ανάπτυξη του εmicroπορίου και της ναυτιλίας microετά το 18ο αιώνα Με επίκεντρο τη δυτική ζώνη του ελλαδικού χώρου η έντονη ανάmicroιξη του αγγλικού και γαλλικού εmicroπορίου θα αναδείξει τον έλληνα έmicroπορο σε πρωταγωνιστή των εmicroπορικών ανταλλαγών Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί (1774) το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό θα κυριαρχήσει στις εmicroπορικές microεταφορές microικρών και microεγάλων αποστάσεων στο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου

Βασίλης Καρδάσης

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤΩΝ ΕΚΔΟΤΩΝ

Μια φράση microε microεγάλη βαρύτητα αναφέρει πως laquoένας λαός που δεν γνωρίζει την ιστορία του είναι καταδικασmicroένος να αφανιστείraquo Στις αρχές του 21ου αιώνα οι Έλληνες ένας λαός microε ιστορία χιλιετιών και παρουσία σε όλα τα microήκη και τα πλάτη της Γης αλλά συνδεδεmicroένοι άρρηκτα microε τις ρίζες τους στην Ελλάδα και στην Κύπρο είναι από τα πιο προοδευmicroένα έθνη του κόσmicroου και ασφαλώς έχουν αποδείξει ότι αγαπούν και microελετούν την ιστορία τουςΟι Εκδόσεις Δοmicroή microε microια παρουσία δεκαετιών στον εκδοτικό χώρο έχουν συmicroβάλει στη διατήρηση και στην ανάδειξη του ελλαδικού πολιτιστικού και ιστορικού πλούτου Η ανανεωmicroένη έκδοση της Εγκυκλοπαίδειας Δοmicroή αγκαλιάστηκε από microια νέα γενιά αναγνωστών που εξακολουθεί να δείχνει την εmicroπιστοσύνη της σε έναν εκπαιδευτικό τίτλο κύρους Και τώρα microε όλο τον σεβασmicroό προς το αναγνωστικό microας κοινό προσφέρουmicroε άλλο ένα ανεκτίmicroητο έργο γνώσης την laquoΙστορία των ΕλλήνωνraquoΗ 16τοmicroη laquoΙστορία των Ελλήνωνraquo προσφέρει microια συνολική εικόνα της ιστορικής πορείας του ελληνικού έθνους από τους προϊστορικούς χρόνους έως σήmicroερα την αυγή του 21ου αιώναΤο έργο αυτό είναι προϊόν συλλογικής προσπάθειας συντεταγmicroένο από δεκάδες ειδικούς επιστήmicroονες και ιστορικούς Ενσωmicroατώνει τις πιο σύγχρονες ιστοριογραφικές τάσεις αλλά είναι γραmicromicroένο σε απλή και εύληπτη γλώσσα Ταυτόχρονα συνταιριάζει αρmicroονικά σε ένα λειτουργικό σύνολο κείmicroενο και εικόνα σε microια προσπάθεια να απευθυνθεί σε ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο κοινό τόσο στον αναγνώστη που αγαπά την ιστορία όσο και στον ειδικό επιστήmicroονα και στον εκπαιδευτικό που αναζητά έναν τίτλο αναφοράς αλλά προπάντων στον microαθητή και στον φοιτητή που καλείται να γνωρίσει την ιστορία του από microια πηγή έγκυρη και αξιόπιστηΠιστεύουmicroε ότι ανταποκριθήκαmicroε στις απαιτήσεις αυτού του microεγάλου εγχειρήmicroατος και σας ευχόmicroαστε καλή ανάγνωση

Οι εκδότεςΗλίας Μανιατέας - Ιωάννης Τεγόπουλος

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι συγγραφείς του παρόντος τόmicroου ασχολούνται microε την περίοδο της οθωmicroανικής κατάκτησης του ελλαδικού χώρου Πρόκειται για microία από τις σηmicroαντικότερες περιόδους της ιστορίας του Ελληνισmicroού Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης της πρωτεύουσας του Βυζαντίου το 1453 σήmicroανε την οριστική εξαφάνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Ακολούθησε η σηmicroαντική υποχώρηση των Ενετών της Γαληνοτάτης Δηmicroοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως συνέπεια των τουρκοβενετικών πολέmicroων Οι σπουδαίες ως προς την ένταση και το πάθος των εmicroπολέmicroων όσο και αιmicroατηρές εστίες αντίστασης που σηmicroειώθηκαν κυρίως στο νησιωτικό χώρο microε αποκορύφωmicroα την πολύχρονη πολιορκία της Κρήτης δεν απέτρεψαν την ολοκληρωτική κυριαρχία του Ισλάmicro απλώς καθυστέρησαν την επιβολή του Η καθολική κατάκτηση του ελληνικού ηπειρωτικού χώρου και της νησιωτικής Ελλάδας ndashπλην των Επτανήσων- από τους Τούρκους ήταν πλέον γεγονός τον 17ο αιώνα Ο Απόστολος Διαmicroαντής αναφέρεται στα κείmicroενά του στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις αυτές που σηmicroατοδότησαν την ισλαmicroική επικράτηση Ο Νίκος Καραπιδάκης προσεγγίζει τα δεδοmicroένα της ενετικής παρουσίας της κοινωνικής και οικονοmicroικής οργάνωσης των ενετικών κτήσεων στον ελλαδικό χώρο Στο άρθρο του δικαιολογηmicroένα θέτει ως αφετηρία το 1204 την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης microε την οποία εγκαινιάστηκε η παρουσία των Ενετών στην Ανατολή κι αυτό αποτελεί microεθοδολογική αναγκαιότητα προκειmicroένου αναλυθεί microε όρους ιστορικής συνέχειας η ενετική κατάκτηση Ωστόσο παρά την τουρκική κατάκτηση και αντίθετα microε την επί πολύ χρόνο κυριαρχούσα άποψη η περίοδος αυτή δεν συνιστά περίοδο αδράνειας του Ελληνισmicroού Η Αικατερίνη Κουmicroαριανού ασχολείται microε την πνευmicroατική Αναγέννηση που προκάλεσε η microετακίνηση των Ελλήνων λογίων στη Δύση Η καθίδρυση φιλοσοφικών σχολών η ενίσχυση της εκmicroάθησης των ελληνικών γραmicromicroάτων η τυπογραφική παραγωγή των αρχαιοελληνικών συγγραmicromicroάτων αποτελούν χαρακτηριστική πνευmicroατική συνεισφορά των λογίων στο δυτικό πολιτισmicroό Ο Δηmicroήτρης Αποστολόπουλος microας εισαγάγει στη θέσmicroιση της Εκκλησίας και κυρίως του Οικουmicroενικού Πατριαρχείου ως αυτοδιοικούmicroενου εξουσιαστικού microηχανισmicroού ndashεννοείται microε την έγκριση και υπό την επίνευση των Τούρκων- των χριστιανικών πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Κωνσταντίνος Πιτσάκης αναλύει το ζήτηmicroα της διατήρησης του βυζαντινού δικαιικού microορφώmicroατος στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου και των δικαιοδοτικών αρmicroοδιοτήτων της Εκκλησίας Ο Γιάννης Βιταλιώτης αναδεικνύει τα θέmicroατα που σχετίζονται microε την τέχνη και την αρχιτεκτονική εmicromicroένοντας περισσότερο στα ζητήmicroατα της ζωγραφικής την οποία χαρακτηρίζει εύλογα ως microεταβυζαντινή τέχνη ακριβώς για να καταδείξει τη συνέχεια και τις επιρροές της βυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης Ο Κώστας Πέτσιος αναφέρεται στις φιλοσοφικές διεργασίες αυτής της περιόδου Με απαρχή την αριστοτελική και την πλατωνική παράδοση και το συγκρουσιακό περιβάλλον ανάmicroεσα στα δύο ρεύmicroατα ιδεών microετακινείται στην επίδραση της δυτικής σκέψης microετά τον 17ο αιώνα Ο Χαρίτωνας Καρανάσιος στο κείmicroενό του ασχολείται microε το ζήτηmicroα της εκπαίδευσης τόσο στην πρώτη microεταβυζαντινή περίοδο microε την εντονότατη επιρροή της εκκλησιαστικής παράδοσης όσο και στην περίοδο της ύστερης οθωmicroανοκρατίας τότε δηλαδή που άλλαξε ριζικά το περιεχόmicroενο του εκπαιδευτικού έργου Αναφέρεται στην εξέλιξη των εκπαιδευτηρίων και σε σχολές δασκάλους εγχειρίδια Η Άννα Ταmicroπάκη σε συνεργασία microε τη Ρωξάνη Αργυροπούλου διεισδύουν από κοινού στο θέmicroα του νεοελληνικού διαφωτισmicroού όπως εννοιολογικά ορίστηκε από τον ΚΘ Δηmicroαρά η ανάπτυξη της επιρροής των Φώτων στην ελληνική πνευmicroατική παραγωγή του 18ου και των απαρχών του 19ου αιώνα Ο Δηmicroήτρης Καραmicroπερόπουλος παρουσιάζει τις ιδιαίτερες συνιστώσες της συmicroβολής του Ρήγα Φεραίου στην αφύπνιση των βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή τους και τη συγκρότηση οmicroόσπονδου κράτους Ο Γιώργος Τόλιας περιηγείται τα πεδία της πρόσληψης της Ελλάδας στο δυτικό κόσmicroο Αναδεικνύει τα

στοιχεία της αναζήτησης του αρχαιοελληνικού παρελθόντος αλλά και του ενδιαφέροντος των ξένων για τις προοπτικές και το microέλλον της κοινωνίας των κατακτηmicroένων Ελλήνων Ο Απόστολος Διαmicroαντής και ο Νίκος Βαρδιάmicroπασης σε χωριστά κείmicroενά τους εξετάζουν το κοινοτικό ζήτηmicroα Η αυτοδιοίκηση η οργάνωση και οι θεσmicroοί της κοινοτικής εξουσίας αποτελούν αναmicroφισβήτητα ενδιαφέρουσα συνιστώσα στη microελέτη της ζωής των κατακτηmicroένων πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Νίκος Κοταρίδης αναλύει το ζήτηmicroα του αρmicroατολισmicroού Αναδεικνύει τις σχέσεις του κόσmicroου των ανυπότακτων microε την οθωmicroανική εξουσία συσχετίζει τους κλέφτες και τους αρmicroατολούς εξετάζει τους όρους της microετάβασης από τη microια ιδιότητα στην άλλη Ο Γιώργος Προγουλάκης γράφει για την αγροτική οικονοmicroία Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής η κτηνοτροφία τα προϊόντα η οικιακή βιοτεχνία και η εmicroπορευmicroατοποίηση είναι θέmicroατα που ανακύπτουν από τη microελέτη των τεκmicroηρίων της περιόδου Η Δέσποινα Βλάmicroη microελετά το ζήτηmicroα της ελληνικής διασποράς Η microετανάστευση στην Κεντρική Ευρώπη και στις πιάτσες της Μεσογείου η οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων η συγκρότηση δικτύων από τους εmicroπορικούς οίκους συνιστούν τα πεδία του άρθρου της συγγραφέως Τέλος ο Βασίλης Καρδάσης αναφέρεται στην ανάπτυξη του εmicroπορίου και της ναυτιλίας microετά το 18ο αιώνα Με επίκεντρο τη δυτική ζώνη του ελλαδικού χώρου η έντονη ανάmicroιξη του αγγλικού και γαλλικού εmicroπορίου θα αναδείξει τον έλληνα έmicroπορο σε πρωταγωνιστή των εmicroπορικών ανταλλαγών Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί (1774) το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό θα κυριαρχήσει στις εmicroπορικές microεταφορές microικρών και microεγάλων αποστάσεων στο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου

Βασίλης Καρδάσης

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Οι συγγραφείς του παρόντος τόmicroου ασχολούνται microε την περίοδο της οθωmicroανικής κατάκτησης του ελλαδικού χώρου Πρόκειται για microία από τις σηmicroαντικότερες περιόδους της ιστορίας του Ελληνισmicroού Η Άλωση της Κωνσταντινούπολης της πρωτεύουσας του Βυζαντίου το 1453 σήmicroανε την οριστική εξαφάνιση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας Ακολούθησε η σηmicroαντική υποχώρηση των Ενετών της Γαληνοτάτης Δηmicroοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο ως συνέπεια των τουρκοβενετικών πολέmicroων Οι σπουδαίες ως προς την ένταση και το πάθος των εmicroπολέmicroων όσο και αιmicroατηρές εστίες αντίστασης που σηmicroειώθηκαν κυρίως στο νησιωτικό χώρο microε αποκορύφωmicroα την πολύχρονη πολιορκία της Κρήτης δεν απέτρεψαν την ολοκληρωτική κυριαρχία του Ισλάmicro απλώς καθυστέρησαν την επιβολή του Η καθολική κατάκτηση του ελληνικού ηπειρωτικού χώρου και της νησιωτικής Ελλάδας ndashπλην των Επτανήσων- από τους Τούρκους ήταν πλέον γεγονός τον 17ο αιώνα Ο Απόστολος Διαmicroαντής αναφέρεται στα κείmicroενά του στις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις αυτές που σηmicroατοδότησαν την ισλαmicroική επικράτηση Ο Νίκος Καραπιδάκης προσεγγίζει τα δεδοmicroένα της ενετικής παρουσίας της κοινωνικής και οικονοmicroικής οργάνωσης των ενετικών κτήσεων στον ελλαδικό χώρο Στο άρθρο του δικαιολογηmicroένα θέτει ως αφετηρία το 1204 την πρώτη άλωση της Κωνσταντινούπολης microε την οποία εγκαινιάστηκε η παρουσία των Ενετών στην Ανατολή κι αυτό αποτελεί microεθοδολογική αναγκαιότητα προκειmicroένου αναλυθεί microε όρους ιστορικής συνέχειας η ενετική κατάκτηση Ωστόσο παρά την τουρκική κατάκτηση και αντίθετα microε την επί πολύ χρόνο κυριαρχούσα άποψη η περίοδος αυτή δεν συνιστά περίοδο αδράνειας του Ελληνισmicroού Η Αικατερίνη Κουmicroαριανού ασχολείται microε την πνευmicroατική Αναγέννηση που προκάλεσε η microετακίνηση των Ελλήνων λογίων στη Δύση Η καθίδρυση φιλοσοφικών σχολών η ενίσχυση της εκmicroάθησης των ελληνικών γραmicromicroάτων η τυπογραφική παραγωγή των αρχαιοελληνικών συγγραmicromicroάτων αποτελούν χαρακτηριστική πνευmicroατική συνεισφορά των λογίων στο δυτικό πολιτισmicroό Ο Δηmicroήτρης Αποστολόπουλος microας εισαγάγει στη θέσmicroιση της Εκκλησίας και κυρίως του Οικουmicroενικού Πατριαρχείου ως αυτοδιοικούmicroενου εξουσιαστικού microηχανισmicroού ndashεννοείται microε την έγκριση και υπό την επίνευση των Τούρκων- των χριστιανικών πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Κωνσταντίνος Πιτσάκης αναλύει το ζήτηmicroα της διατήρησης του βυζαντινού δικαιικού microορφώmicroατος στο χώρο του ιδιωτικού δικαίου και των δικαιοδοτικών αρmicroοδιοτήτων της Εκκλησίας Ο Γιάννης Βιταλιώτης αναδεικνύει τα θέmicroατα που σχετίζονται microε την τέχνη και την αρχιτεκτονική εmicromicroένοντας περισσότερο στα ζητήmicroατα της ζωγραφικής την οποία χαρακτηρίζει εύλογα ως microεταβυζαντινή τέχνη ακριβώς για να καταδείξει τη συνέχεια και τις επιρροές της βυζαντινής ζωγραφικής παράδοσης Ο Κώστας Πέτσιος αναφέρεται στις φιλοσοφικές διεργασίες αυτής της περιόδου Με απαρχή την αριστοτελική και την πλατωνική παράδοση και το συγκρουσιακό περιβάλλον ανάmicroεσα στα δύο ρεύmicroατα ιδεών microετακινείται στην επίδραση της δυτικής σκέψης microετά τον 17ο αιώνα Ο Χαρίτωνας Καρανάσιος στο κείmicroενό του ασχολείται microε το ζήτηmicroα της εκπαίδευσης τόσο στην πρώτη microεταβυζαντινή περίοδο microε την εντονότατη επιρροή της εκκλησιαστικής παράδοσης όσο και στην περίοδο της ύστερης οθωmicroανοκρατίας τότε δηλαδή που άλλαξε ριζικά το περιεχόmicroενο του εκπαιδευτικού έργου Αναφέρεται στην εξέλιξη των εκπαιδευτηρίων και σε σχολές δασκάλους εγχειρίδια Η Άννα Ταmicroπάκη σε συνεργασία microε τη Ρωξάνη Αργυροπούλου διεισδύουν από κοινού στο θέmicroα του νεοελληνικού διαφωτισmicroού όπως εννοιολογικά ορίστηκε από τον ΚΘ Δηmicroαρά η ανάπτυξη της επιρροής των Φώτων στην ελληνική πνευmicroατική παραγωγή του 18ου και των απαρχών του 19ου αιώνα Ο Δηmicroήτρης Καραmicroπερόπουλος παρουσιάζει τις ιδιαίτερες συνιστώσες της συmicroβολής του Ρήγα Φεραίου στην αφύπνιση των βαλκανικών λαών για την απελευθέρωσή τους και τη συγκρότηση οmicroόσπονδου κράτους Ο Γιώργος Τόλιας περιηγείται τα πεδία της πρόσληψης της Ελλάδας στο δυτικό κόσmicroο Αναδεικνύει τα

στοιχεία της αναζήτησης του αρχαιοελληνικού παρελθόντος αλλά και του ενδιαφέροντος των ξένων για τις προοπτικές και το microέλλον της κοινωνίας των κατακτηmicroένων Ελλήνων Ο Απόστολος Διαmicroαντής και ο Νίκος Βαρδιάmicroπασης σε χωριστά κείmicroενά τους εξετάζουν το κοινοτικό ζήτηmicroα Η αυτοδιοίκηση η οργάνωση και οι θεσmicroοί της κοινοτικής εξουσίας αποτελούν αναmicroφισβήτητα ενδιαφέρουσα συνιστώσα στη microελέτη της ζωής των κατακτηmicroένων πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Νίκος Κοταρίδης αναλύει το ζήτηmicroα του αρmicroατολισmicroού Αναδεικνύει τις σχέσεις του κόσmicroου των ανυπότακτων microε την οθωmicroανική εξουσία συσχετίζει τους κλέφτες και τους αρmicroατολούς εξετάζει τους όρους της microετάβασης από τη microια ιδιότητα στην άλλη Ο Γιώργος Προγουλάκης γράφει για την αγροτική οικονοmicroία Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής η κτηνοτροφία τα προϊόντα η οικιακή βιοτεχνία και η εmicroπορευmicroατοποίηση είναι θέmicroατα που ανακύπτουν από τη microελέτη των τεκmicroηρίων της περιόδου Η Δέσποινα Βλάmicroη microελετά το ζήτηmicroα της ελληνικής διασποράς Η microετανάστευση στην Κεντρική Ευρώπη και στις πιάτσες της Μεσογείου η οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων η συγκρότηση δικτύων από τους εmicroπορικούς οίκους συνιστούν τα πεδία του άρθρου της συγγραφέως Τέλος ο Βασίλης Καρδάσης αναφέρεται στην ανάπτυξη του εmicroπορίου και της ναυτιλίας microετά το 18ο αιώνα Με επίκεντρο τη δυτική ζώνη του ελλαδικού χώρου η έντονη ανάmicroιξη του αγγλικού και γαλλικού εmicroπορίου θα αναδείξει τον έλληνα έmicroπορο σε πρωταγωνιστή των εmicroπορικών ανταλλαγών Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί (1774) το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό θα κυριαρχήσει στις εmicroπορικές microεταφορές microικρών και microεγάλων αποστάσεων στο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου

Βασίλης Καρδάσης

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

στοιχεία της αναζήτησης του αρχαιοελληνικού παρελθόντος αλλά και του ενδιαφέροντος των ξένων για τις προοπτικές και το microέλλον της κοινωνίας των κατακτηmicroένων Ελλήνων Ο Απόστολος Διαmicroαντής και ο Νίκος Βαρδιάmicroπασης σε χωριστά κείmicroενά τους εξετάζουν το κοινοτικό ζήτηmicroα Η αυτοδιοίκηση η οργάνωση και οι θεσmicroοί της κοινοτικής εξουσίας αποτελούν αναmicroφισβήτητα ενδιαφέρουσα συνιστώσα στη microελέτη της ζωής των κατακτηmicroένων πληθυσmicroών της Οθωmicroανικής αυτοκρατορίας Ο Νίκος Κοταρίδης αναλύει το ζήτηmicroα του αρmicroατολισmicroού Αναδεικνύει τις σχέσεις του κόσmicroου των ανυπότακτων microε την οθωmicroανική εξουσία συσχετίζει τους κλέφτες και τους αρmicroατολούς εξετάζει τους όρους της microετάβασης από τη microια ιδιότητα στην άλλη Ο Γιώργος Προγουλάκης γράφει για την αγροτική οικονοmicroία Η οργάνωση της αγροτικής παραγωγής η κτηνοτροφία τα προϊόντα η οικιακή βιοτεχνία και η εmicroπορευmicroατοποίηση είναι θέmicroατα που ανακύπτουν από τη microελέτη των τεκmicroηρίων της περιόδου Η Δέσποινα Βλάmicroη microελετά το ζήτηmicroα της ελληνικής διασποράς Η microετανάστευση στην Κεντρική Ευρώπη και στις πιάτσες της Μεσογείου η οργάνωση των ελληνικών κοινοτήτων η συγκρότηση δικτύων από τους εmicroπορικούς οίκους συνιστούν τα πεδία του άρθρου της συγγραφέως Τέλος ο Βασίλης Καρδάσης αναφέρεται στην ανάπτυξη του εmicroπορίου και της ναυτιλίας microετά το 18ο αιώνα Με επίκεντρο τη δυτική ζώνη του ελλαδικού χώρου η έντονη ανάmicroιξη του αγγλικού και γαλλικού εmicroπορίου θα αναδείξει τον έλληνα έmicroπορο σε πρωταγωνιστή των εmicroπορικών ανταλλαγών Μετά τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζί (1774) το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό θα κυριαρχήσει στις εmicroπορικές microεταφορές microικρών και microεγάλων αποστάσεων στο θαλάσσιο χώρο της Μεσογείου

Βασίλης Καρδάσης

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΕΙΔΙΚΉ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Άmicroαντος Κ Σχέσεις Ελλήνων και Τούρκων Αθήνα 1955Ζακυθηνός Δ Η Τουρκοκρατία Αθήνα 1957Κωνσταντινίδης Γ Ιστορία της πόλεως των Αθηνών Από Χριστού γεννήσεως microέχρι του έτους 1821 Αθήνα 1876Λάmicroπρος Σ Βραχέα χρονικά Αθήνα 1932Μέρτζιος Κ Μνηmicroεία Μακεδονικής ιστορίας Θεσσαλονίκη 1947Σάθας Κ Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς Ιστορικόν δοκίmicroιον περί των προς αποτίναξιν του οθωmicroανικού ζυγού επαναστάσεων του ελληνικού έθνους (1453-1821) Αθήνα 1869Μεταλληνός Γ Τουρκοκρατία Οι Έλληνες στην οθωmicroανική αυτοκρατορία Αθήνα 1988Μπρωντέλ Φ Η Μεσόγειος και ο microεσογειακός κόσmicroος στην εποχή του Φιλίππου Βrsquo τ3 Αθήνα 1993Παπαρρηγόπουλος Κ Ιστορία του ελληνικού έθνους Από των αρχαιοτάτων χρόνων microέχρι των καθ΄ ηmicroάς βιβλίον 14ον Αθήνα 1860Φίνλεϋ Γ Ιστορία της τουρκοκρατίας και της ενετοκρατίας στην Ελλάδα Αθήνα 1957Χασιώτης Ι Μεταξύ οθωmicroανικής κυριαρχίας και ευρωπαϊκής πρόκλησης Ο ελληνικός κόσmicroος στα χρόνια της τουρκοκρατίας Θεσσαλονίκη 2001- Οι Έλληνες το πρόβληmicroα της ανεξαρτησίας και τα πολεmicroικά γεγονότα στον ελληνικό χώρο laquoΙστο-ρία του Ελληνικού Έθνουςraquo τ Ι σελ 246-355 Αθήνα 1974

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Ασδραχάς Σπ Ι Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αιώνας microε τη συνεργασία των Ν Ε Καρα-πιδάκη Όλγας Κατσιαρδή-Hering Ευτυχίας Δ Λιάτα Άννας Ματθαίου Michel Sivignon Train Stoianovich τ 1-2 Αθήνα Μορφωτικό Ίδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς 2003Αρβανιτάκης Δ Δ Το Ρεmicroπελιό των Ποπολάρων (1628) Αθήνα Μουσείο Μπενάκη-ΕΛΙΑ 2001Βλάσση Δέσποινα laquoΈνταξη νέων microελών στο Συmicroβούλιο της Κεφαλονιάς από το γενικό προβλεπτή

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

θαλάσσης Francesco Grimani (1760)raquo Κεφαλληνιακά Χρονικά 5 (1986) Αφιέρωmicroα στον ακαδηmicroα-ϊκό Διονύσιο Ζακυνθηνό 74-127Ζαπάντη Σταmicroατούλα Κεφαλονιά 1500-1571 Η συγκρότηση της Ιστορίας του νησιού Θεσσαλο-νίκη 1999 Καραπιδάκης Ν laquoΗ κερκυραϊκή ευγένεια των αρχών του ΙΖrsquo αιώναraquo Τα Ιστορικά 23 (1985) σελ 95-124Λεοντσίνης Γ Ν laquoΚοινότητα των ευγενών στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίαςraquo Πρακτικά του Εrsquo Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου (Αργοστόλι-Ληξούρι 17-21 Μαίου 1986) Γ Μοσχό-πουλος (επιmicro) τ 1 Αργοστόλι 1989 σελ 181-225Μαλτέζου Χρύσα laquoΗ Κρήτη στη διάρκεια της περιόδου της βενετοκρατίας (1211-1669raquo Κρήτη Ιστορία και Πολιτισmicroός Ν Παναγιωτάκης (επιmicro) τ 2 Ηράκλειο Βικελαία Δηmicroοτική Βιβλιοθήκη- Σύνδεσmicroος Τοπικών Ενώσεων και Κοινοτήτων Κρήτης 1988 σελ 105-161Μαλτέζου Χρύσα Βενετική παρουσία στα Κύθηρα Αρχειακές microαρτυρίες Αθήνα 1991 Παπαδία-Λάλα Αναστασία Ο θεσmicroός των αστικών κοινοτήτων στον ελληνικό χώρο κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας (13ος-18ος αι) Μια συνθετική προσέγγιση Βενετία 2004 [Βιβλιοθήκη του Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας-αριθ 24]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Σπ Λάmicroπρος Έκθεσις περί πολιορκίας των Αθηνών υπό του Μοροζίνι laquoΝέος Ελληνοmicroνήmicroωνraquo 20 (1926) σελ 209-214Κ Μέρτζιος Παρθενών- Μοροζίνι και το δράmicroα των Αθηνών laquoΑθηνάraquo 55(1951) σελ 241-272Κ Σάθας Η κατά τον ΙΖ αιώνα επανάστασις της ελληνικής φυλής (1684-1715) Αθήναι 1865ndash Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης- Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51 Αθήνα 1980

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΕΚΚΛΗΣΙΑ Δ Γ Aποστολόπουλος Aνάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroο-θεσίαraquo Aθήνα 1999― Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας amp Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Π Kονόρτας Oθωmicroανικές θεωρήσεις για το Oικουmicroενικό Πατριαρχείο Bεράτια για τους προκαθη-microένους της Mεγάλης Eκκλησίας (17οςndashαρχές του 20ου αιώνα) Aθήνα 1998Π Δ Mιχαηλάρης Aφορισmicroός H προσαρmicroογή microιάς ποινής στις αναγκαιότητες της Tουρκοκρατίας Aθήνα 2004Mάχη Παΐζη amp Δ Γ Aποστολόπουλος Aφιερώmicroατα και δωρεές τον 16ο αι στη M Eκκλησία Θεσmicroι-κές όψεις της ευσέβειας Aθήνα 2002X Γ Πατρινέλης laquoEκκλησίαraquo Iστορία του Eλληνικού Eθνους τ 11 Aθήνα 1975 σ 123ndash134AN Π Xριστοφιλόπουλος Eλληνικόν Eκκλησιαστικόν Δίκαιον Aθήνα 21965

ΔΙΚΑΙΟ ΔΓ Αποστολόπουλος Ανάγλυφα microιας τέχνης νοmicroικής βυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo[=Θεσmicroοί και ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών 69] Αθήνα 1999ΗΝ Αρναούτογλου- ΓΑ Ροδολάκης laquoΒιβλιογραφία Ιστορίας Ελληνικού Δικαίου 1990-2000raquo στην Επετηρίδα του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 35 (200) 377-459 (για την microεταβυζαντινή περίοδο σσ 444-459) ΔΣ Γκίνης Κείmicroενα βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου εις χειρογράφους εν Ελλάδι κώδικας Αθήνα 1963ΔΣ Γκίνης Περίγραmicromicroα ιστορίας του microεταβυζαντινού δικαίου [=Πραγmicroατείαι της Ακαδηmicroίας Αθη-νών 26] Αθήνα 1966

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

GGeib Η κατάσταση του δικαίου στην Ελλάδα microετ Ίρις Αυδή Καλκάνη πρόλογος ΝΙ Πανταζό-πουλος Αθήνα 1995GWE Heimbach laquoGriechisch ndashromisches Recht im Mittelalter und in der Neuzeit III Periode 1453-1860raquo στην Allgemeine Encyklopadie der Wissenschaften und Kunste των Erch ndashGruber Ι 87 (laquoGriechenland B Griechenland im Mittelalter und in der Neuzeitraquo) Λειψία 1869 σσ 1-106Ι Λυκούρης Η διοίκησις και δικαιοσύνη των τουρκοκρατούmicroενων νήσων Αθήνα 1954GL von Maurer Das griechische Volk Χαϊδελβέργη 1835 = Ο Ελληνικός Λαός Μετ Χρ Πράτσι-κας ndash Ευ Καραστάθης Αθήνα 1943 = Ελληνικός Λαός Μετ Όλγα Πουmicroπάκη Αθήνα 1976ΠΔ Μιχαηλάρης Αφορισmicroός Η προσαρmicroογή microιας ποινής στις αναγκαιότητες της Τουρκοκρατίας [=Θεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Κέντρο Νεοελληνι-κών Ερευνών 60] Αθήνα 1997ΝΓ Μοσχοβάκης Το εν Ελλάδι δηmicroόσιον δίκαιον επί Τουρκοκρατίας Αθήνα 1882ΝΙ Πανταζόπουλος Από της laquoλογίαςraquo παραδόσεως εις τον Αστικόν Κώδικα Αθήνα 1947Ελευθερία Σπ Παπαγιάννη Η νοmicroολογία των εκκλησιαστικών δικαστηρίων της βυζαντινής και microεταβυζαντινής περιόδου σε θέmicroατα περιουσιακού δικαίου Ι-ΙΙ [=Forschungen zur byzantini-schen Rechtsgeschichte Athener Reihe hrsg Von Spyros Troianos 6 11] Αθήνα ndash Κοmicroοτηνή 1977 Β Σφυρόερας Οι δραγοmicroάνοι του στόλου Ο θεσmicroός και οι φορείς Αθήνα 1965 [=Επετηρίς Μεσαιωνικού Αρχείου Ακαδηmicroίας Αθηνών 14 (1964) σσ 1-192] ΜΑ Τουρτόγλου ndashΛυδία Παπαρρήγα ndash Αρτεmicroιάδη Η συmicroβολή των δραγοmicroάνων του στόλου στην προαγωγή της διακιοσύνης των νήσων του Αιγαίου [=Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Ελληνικού Δικαίου της Ακαδηmicroίας Αθηνών 36 Παράρτηmicroα ΙΙ] Αθήνα 2002

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Εικόνες του Βυζαντινού Μουσείου Αθηνών Αθήνα 1998Μ Αχειmicroάστου-Ποταmicroιάνου Οι τοιχογραφίες της microονής των Φιλανθρωπηνών στο Νησί των Ιωαν-νίνων Αθήνα 2004

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΚΒαφειάδης Τοιχογραφίες στις Καρυές του Αγίου Όρους από το 15ο έως τις αρχές του 19ου αιώνα Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 25 (2004) σ 37-56Π Βοκοτόπουλος Εικόνες της Κερκύρας Αθήνα 1990Π Βοκοτόπουλος Το θείον Πάθος σε πίνακα του Γεωργίου Κλόντζα Αθήνα 2005Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή Τέχνη Αθήνα 1985Ν Γκιολές Η χριστιανική τέχνη στην Κύπρο Λευκωσία 2003Γ Γούναρης Μεταβυζαντινές τοιχογραφίες στη Λέσβο (16ος-17ος αι) Αθήναι 1999Γ Δηmicroητροκάλλης Παραδοσιακή ναοδοmicroία στην Τήνο Αθήναι 2004Ευ Δρακοπούλου (επιmicro) Ζητήmicroατα Μεταβυζαντινής Ζωγραφικής στη microνήmicroη του Μανόλη Χατζη-δάκη Αθήνα 2002Α Δρανδάκη Εικόνες 14ος-18ος αιώνας Συλλογή Ρ Ανδρεάδη Αθήνα 2002Εικόνες της Κρητικής Τέχνης (Από τον Χάνδακα ως την Μόσχα και την Αγία Πετρούπολη) Ηράκλειον 1993Εκκλησίες στην Ελλάδα microετά την Άλωση τ 1-6 Αθήνα 1979-2002Θησαυροί του Αγίου Όρους Θεσσαλονίκη 1997 (2η έκδ)Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου Οι τοιχογραφίες του καθολικού Άγιον Όρος 2003Χ Κοιλάκου Επισήmicroανση τοιχογραφιών του εργαστηρίου των θηβαίων ζωγράφων Γεωργίου και Φράγγου Κονταρή στην περιοχή της γενέτειράς τους Δελτίον της Χριστιανικής Αρχαιολογικής Εταιρείας περ Δ΄ 22 (2001) σ 191-206Η Κόλλιας Η microνηmicroειακή εκλεκτική ζωγραφικη στη Ρόδο στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα Μνήmicroη Μανόλη Χατζηδάκη Αθήνα 2000Δ Κωνστάντιος Προσέγγιση στο έργο των ζωγράφων από το Καπέσοβο της Ηπείρου Αθήνα 2001Χ Μπούρας Βυζαντινή και Μεταβυζαντινή αρχιτεκτονική στην Ελλάδα Αθήνα 2001Ζ Μυλωνά Μουσείο Ζακύνθου Αθήνα 1998 Α Ξυγγόπουλος Σχεδίασmicroα ιστορίας της θρησκευτικής ζωγραφικής microετά την Άλωσιν Αθήναι 1957Ο Περίπλους των Εικόνων Κέρκυρα 14ος-18ος αιώνας Υπουργείο Πολιτισmicroού 1994Μ Παϊσίδου Οι τοιχογραφίες του 17ου αιώνα στους ναούς της Καστοριάς Αθήνα 2002

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

Θ Παπαζώτος Η Βέροια και οι ναοί της (11ος-18ος αι) Αθήνα 1994Δ Πάλλας Περί της ζωγραφικής εις την Κωνσταντινούπολιν και την Θεσσαλονίκην microετά την Άλωσιν Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 42 (1975-76) σ 101-211Μ Πολυβίου Τοι καθολικό της Μονής Ξηροποτάmicroου Αθήνα 1999Ι Ρηγόπουλος Ο αγιογράφος Θεόδωρος Πουλάκης και η φλαmicroανδική χαλκογραφία Αθήνα 1979Εύ Σαmicroπανίκου Ο ζωγραφικός διάκοσmicroος του παρεκκλησίου των Τριών Ιεραρχών της microονής Βαρ-λαάmicro στα Μετέωρα (1637) Τρίκαλα 1997Σ Σδρόλια Οι τοιχογραφίες του καθολικού της microονής Πέτρας (1625) και η ζωγραφική των ναών των Αγράφων του 17ου αιώνα Ιωάννινα 2000 (αδηmicroοσ διδ διατριβή)Δ Σοφιανός Ευ Τσιγαρίδας (επιmicro) Άγια Μετέωρα ndash Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά Ιστορία ndash τέχνη Τρίκαλα 2003Α Τούρτα Οι ναοί του Αγίου Νικολάου στη Βίτσα και του Αγίου Μηνά στο Μονοδένδρι Αθήνα 1991Δ Τριανταφυλλόπουλος Μελέτες για τη microεταβυζαντινή ζωγραφική Ενετοκρατούmicroενη και τουρκο-κρατούmicroενη Ελλάδα και Κύπρος Αθήναι 2002M Χατζηδάκης Εικόνες της Πάτmicroου Αθήναι 1977M Χατζηδάκης Ο κρητικός ζωγράφος Θεοφάνης Η τελευταία φάση της τέχνης του στις τοιχογρα-φίες της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα Άγιον Όρος 1986Μ Χατζηδάκης Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 1 Αθήνα 1987Μ Χατζηδάκης Ευ Δρακοπούλου Έλληνες ζωγράφοι microετά την Άλωση (1450-1830) τ 2 Αθήνα 1997Μ Χατζηδάκης Δ Σοφιανός Το Μεγάλο Μετέωρο Ιστορία και τέχνη Αθήνα 1990Byzantium Faith and Power (1261-1557) The Metropolitan Museum of Art Yale University Press 2004M Chatzidakis Recherches sur le peintre Theacuteophane le Creacutetois Dumbarton Oaks Papers 23-24 (1969-70) σ 309-352Stella Frigerio-Zeniou Lrsquoart laquoItalo-Byzantinraquo agrave Chypre au XVIe Siegravecle trois teacutemoins de la peinture religieuse Panagia Podithou la chapelle latine et Panagia Iamatikecirc Venise 1998M Garidis La peinture murale orthodoxe apregraves la chute de Byzance (1450-1600) et dans les pays

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

sous domination etrangegravere Athegravenes 1989Ε Georgitsoyanni Les peintures murales du Vieux Catholicon du monastegravere de la Transfiguration aux Meacuteteacuteores Athegravenes 1992T Kanari Les peintures du Catholicon du monastegravere de Galataki en Eubeacutee 1586 Athegravenes 2003A Koliou Der Esonarthex des Penteli Klosters in Attika Ikonographische und stilistische Untersu-chung der Wandmalereien Athen 2002A Lazaridou Les peintures murales de la Panaghia Phaneacuterocircmeni agrave Salamine (1735) Paris 2002 (ανέκδ διδ διατριβή)A Seacutemoglou Le deacutecor mural de la chapelle athonite de Saint-Nicolas (1560) Paris 1995A Stavropoulou-Makri Les peintures murales de lrsquoeacuteglise de la Transfiguration agrave Veltsista (1568) en Epire et lrsquoatelier des peintres Kondaris Ioannina 1989D Triantaphyllopoulos Die Nachbyzantinische Wandmalerei auf Kerkyra und den anderen ioni-schen Inseln Muumlnchen 1985J Vereecken L Hadermann-Misguich Les oracles de Leacuteon le Sage illustreacutes par Georges Klontzas La version Barozzi dans le Codex Bute Venise 2000Ι Vitaliotis Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales Villeneuve drsquoAscq 1998 (2001)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Α Βακαλόπουλος Ο Μέγας Πέτρος και οι Έλληνες κατά τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνος ldquoΕΕΦΣΠΘrdquo ΙΑ (1971)Του ιδίου Αι εν έτει 1770 ναυmicroαχίαι microεταξύ ρωσικού και τουρκικού στόλου εις την λαϊκήν microας ποίησιν ldquoΕλληνικάrdquo 11 (1951)Α Γριτσόπουλος Τα ορλωφικά Η εν Πελοποννήσω επανάστασις του 1770 και τα επακόλουθα αυτής Αθήναι 1967Του ιδίου Οι Ρώσοι εις το Αιγαίον κατά το 1770 ldquoΑθηνάrdquo 71 (1970)Σ Κουγέας Συmicroβολαί εις την ιστορίαν της υπό τους Ορλώφ πελοποννησιακής επαναστάσεως (1770) ldquoΠελοποννησιακάrdquo 1 (1956)Μ Σακελλαρίου Η Πελοπόννησος κατά την δευτέραν Τουρκοκρατίαν 1715-1821 Αθήναι 1939

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Αποστολόπουλος Δηmicroήτρης Γ Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Μικρά αναλυτικά Αθήνα 2003 Αργυροπούλου Ρωξάνη Νεοελληνικός Ηθικός και Πολιτικός Στοχασmicroός Από τον Διαφωτισmicroό στον Ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη 2003Βλαχάκης Γεώργιος Ν laquoΗ άλλη άποψη η ldquoΕπιτοmicroή Φυσικής Ακροάσεωςrdquo του Σέργιου Μακραίουraquo στο Οι Επιστήmicroες στον Ελληνικό χώρο Τόmicroος Α΄ Αθήνα 1997σσ 249-260 Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα Αθήνα 1993Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Αθανασία Νεοελληνική φιλοσοφία Θέmicroατα πολιτικής και ηθικής Αθήνα 2001Ιστορία και Φιλοσοφία των Επιστηmicroών στον Ελληνικό χώρο (17ος-19ος αι) Επιmicro Γιάννης Καράς Αθήνα 2003Karanasios Charitonas Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princes der Exegese zu ldquode virtuterdquo des Pseudo- Aristoteles Wiesbaden 2001 Καραφύλλης Γρηγόρης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-χωρία του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη 1993Καράς Γιάννης Οι Επιστήmicroες στην Τουρκοκρατία Χειρόγραφα και έντυπα Τόmicroος Αrsquo Τα Μαθηmicroα-τικά Αθήνα 1992 Τόmicroος Βrsquo Οι Επιστήmicroες της φύσης Αθήνα 1993 Τόmicroος Γrsquo Οι Επιστήmicroες της Ζωής Αθήνα 1994Καράς Γιάννης Γερmicroανικές επιδράσεις στη σκέψη των χρόνων της νεοελληνικής αναγέννησης Στέφανος Δούγκας ή περί φυσικής φιλοσοφίας Αθήνα 1993Κονδύλης Παναγιώτης Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Οι φιλοσοφικές ιδέες Αθήνα 1988 Κύρκος Βασίλειος Α Ο Κοραής και η laquoυγιής φιλοσοφίαraquo Πρακτικά Συνεδρίου ο laquoΚοραής και Χίοςraquo Τόmicroος Β΄ Αθήνα 1985 σσ 7-16 Κύρκος Βασίλειος Α laquoImmanuel Kant και Αθανάσιος Ψαλίδαςraquo στο Αφιέρωmicroα στον Ε Π Παπα-νούτσο Τόmicroος Α΄ Αθήνα σσ 249-282 Makrides Vasilios Die religioumlse Kritik am kopernikanischen Weltbild in Griechenland zwischen 1794 und 1821 Aspecte griechisch-orthodoxer Apologetik angesichts naturwissenschaftlicher Fort-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

schritte Frankfurt am Main 1995Μπενάκης Λίνος Γ Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Αθήνα 2001Μπενάκης Λίνος Γ Βυζαντινή Φιλοσοφία Κείmicroενα και Μελέτες Αθήνα 2002Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική laquoΟ Μεθόδιος Ανθρακίτης και τα ldquoΤετράδιαrdquoraquo Ελληνικά 45 (1995) σσ 111-127Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ο Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία - Εργογραφία 1700-1754 Αθήνα ΜΙΕΤ 1998 Μπόmicroπου - Σταmicroάτη Βασιλική Ιστορικής έρευνας αποτελέσmicroατα Μαρτυρίες για τη νεοελληνική παιδεία και ιστορικά microελετήmicroατα (16ος -19ος αι) Αθήνα 2002Μύαρης Γεώργιος Κ laquoΟ φιλόσοφος του 17ου αιώνα Ιωάννης Κωττούνιος και η ιδεολογική προ-σέγγιση του έργου τουraquo στο Κύθηρα Μύθος και Πραγmicroατικότητα Πρακτικά Α΄ Διεθνούς Συνε-δρίου Κυθηραϊκών Μελετών Τόmicroος Β΄ Εκκλησία - Εκπαίδευση ndash Φιλοσοφία Κύθηρα 2003 σσ 305-332Νούτσος Παναγιώτης Χρ Ο Νοmicroιναλισmicroός Οι κοινωνικοπολιτικές προϋποθέσεις της υστεροmicroεσαι-ωνικής φιλοσοφίας Αθήνα 1980Νούτσος Παναγιώτης Χρ Οι Λόγιοι του Βυζαντίου στη Δύση Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 2004Νούτσος Παναγιώτης Χρ Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Τα όρια της διακινδύνευσης Αθήνα 2005Πέτσιος Κώστας Θ laquoΠαρατηρήσεις στην πολιτική σκέψη του Ρήγαraquo Δωδώνη 28Γ΄ (1999) σσ 53-69Πέτσιος Κώστας Θ laquoἩ διδασκαλία της Λογικής κατά την περίοδο του Νεοελληνικού Δια-φωτισmicroούraquo στο Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός (Απόπειρα microιας νέας ερευνητικής συγκοmicroιδής) Κοζάνη 1999 σσ 351-378Πέτσιος Κώστας Θ laquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνος Descartes και νεοελληνική σκέψη raquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 44 -79Πέτσιος Κώστας Θ Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Β΄ Ιωάννινα 1999Πέτσιος Κώστας Θ laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός καταγραφή microιας γνωριmicroίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Επιmicro Κωνσταντίνος Βουδούρης Αθήνα 2000 σσ 235-257 Πέτσιος Κώστας Θ laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1692-

1761) Νέα στοιχείαraquo Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96Πέτσιος Κώστας Θ laquoΜεθόδιος Ανθρακίτης Εργοβιογραφική ανασυγκρότηση Ένα άγνωστο φιλο-σοφικό ldquoΤετράδιοrdquo H Φυσικήraquo στo Η Λογιοσύνη του Ανατολικού Ζαγορίου Πρακτικά Αrsquo Πανελλή-νιου Επιστηmicroονικού Συνεδρίου Ιωάννινα 2002 σσ 69-120 Πέτσιος Κώστας Θ (Εισαγ επιmicro σχόλ) Ρήγας Φυσικής Απάνθισmicroα στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλήνων 2002Πέτσιος Κώστας Θ Η περί φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα Ιωάννινα 22003Ψηmicromicroένος Νίκος Κ Η Ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Τόmicroος Αrsquo Η κυριαρχία του αριστοτελισmicroού Προκορυδαλική και κορυδαλική περίοδος Αθήνα 1988 Τόmicroος Βrsquo Η επικράτηση της νεωτερικής φιλοσοφίας Μετακορυδαλική περίοδος Αθήνα 1988Ψηmicromicroένος Νίκος Κ laquoΎβρις και Επιχείρηmicroα Ο Ματθαίος Καmicroαριώτης για τον Γεώργιο Γεmicroιστό-Πλή-θωναraquo Δωδώνη Γrsquo (2003) σσ 49-101Ψηmicromicroένος Νίκος Κ Μελετήmicroατα Νεοελληνικής Φιλοσοφίας Αrsquo Οι πηγές της νεοελληνικής φιλοσο-φίας Ιωάννινα 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Aγγέλου A laquoH εκπαίδευσηraquo Iστορία του Eλληνικού Έθνους τ IA΄ Eκδοτική Aθηνών Aθήνα 1975 σ 306ndash328Aγγέλου A Tων Φώτων Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού τ A΄ndashB΄ Aθήνα 1988 1999Aγγέλου A Tο κρυφό σχολειό Xρονικό ενός microύθου Aθήνα 1997Aραβαντινός Π Iστορία της ελληνικής παιδείας παρrsquo Έλλησιν εισndashεπιmicro K E I Nικολαΐδου Iωάννινα 1986Bακαλόπουλος A E Iστορία του Nέου Eλληνισmicroού τ ArsquondashErsquo 2η έκδ Θεσσαλονίκη 1974ndash80Bακαλόπουλος A ndash Zώρας Γ ndash Aγγέλου A ndash Πατρινέλης X Γ laquoΠνευmicroατικός βίος και παι-δείαraquo Iστορία του Eλληνικού Έθνους τ Irsquo Eκδοτική Aθηνών Aθήνα 1974 σ 356ndash381Γεδεών M I H πνευmicroατική κίνησις του Γένους κατά τον ιη΄ και ιθ΄ αιώνα εκδ φροντίδα A Aγγέλου ndash Φ Hλιού Aθήνα 1976

Γριτσόπουλος T A Πατριαρχική Mεγάλη του Γένους Σχολή τ Arsquo Aθήνα 1966 τ Brsquo Aθήνα 1971Γριτσόπουλος T A Σχολή Δηmicroητσάνης Aθήνα 1962Camariano-Cioran Ariadna Les Acadeacutemies Princiegraveres de Bucarest et de Jassy et leurs professeurs Θεσσαλονίκη 1974Crusius Martinus Turcograecia Bασιλεία 1584Eυαγγελίδης Tρ H παιδεία επί Tουρκοκρατίας Ελληνικά σχολεία από της Aλώσεως microέχρι Kαποδι-στρίου τ 1ndash2 Aθήνα 1936Zαχαρόπουλος N Γρ H Παιδεία στην Tουρκοκρατία Θεσσαλονίκη 1998Zιώγας Π X Προβλήmicroατα Παιδείας του ελληνισmicroού κατά τον πρώτο αιώνα της Tουρκοκρατίας διδακτ διατρ Θεσσαλονίκη 1982Hλιού Φ Kοινωνικοί αγώνες και Διαφωτισmicroός H περίπτωση της Σmicroύρνης (1819) microετάφρ Iωάννα Πετροπούλου 2η έκδ Aθήνα 1986Hλιού ΦTύφλωσον Kύριε τον λαόν σου Aθήνα 1988Geanakoplos D J Greek Scholars in Venice Massachusetts 1962 (ελλην microετ X Γ Πατρινέλης Aθήνα 1965)Henderson G P The Revival of the Greek Thought (1620ndash1830) Nέα Yόρκη 1970 (ελλην microετ Aθήνα 1977) Hering G Oumlkumenisches Patriarchat und europaumlische Politik 1620ndash1638 Wiesbaden 1968 (ελλην microετ Δηmicroοσθ Kούρτοβικ Aθήνα 1992)Kαραθανάσης A E Έλληνες λόγιοι στη Bλαχία (1670ndash1714) Θεσσαλονίκη 1982Kαραθανάσης A E H Φλαγγίνειος Σχολή της Bενετίας Θεσσαλονίκη 1975Kαραθανάσης A E laquoTα ελληνικά σχολεία στην τουρκοκρατούmicroενη Mακεδονίαraquo στον τόmicroο A E Kαραθανάσης Θεσσαλονικεία και Mακεδονικά Θεσσαλονίκη 1996Karanasios Char laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993Kαρανάσιος Xαρ laquoH Σχολή Kοζάνης κατά τον 18ο αι βάσει χειρογράφων εγγράφων και εντύπων της Δηmicroοτικής Bιβλιοθήκης Kοζάνηςraquo Πρακτικά Πανελληνίου συνεδρίου laquoNεοελληνικός Διαφωτι-σmicroόςraquo Kοζάνη 8ndash10111996 Kοζάνη 1999 σ 143ndash179Kαράς Γ Oι θετικές επιστήmicroες στον ελληνικό χώρο (15ος ndash 19ος αιώνας) Aθήνα 1991

Kούmicroας K M laquoKατάστασις της παιδείας των νεωτέρων Eλλήνωνraquo Iστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων τ IBrsquo Bιέννη 1832 σ 554ndash599Λάππας K laquoΠατριαρχική σύνοδος lsquoπερί καθαιρέσως των φιλοσοφικών microαθηmicroάτωνrsquo τον Mάρτιο του 1821 Mία microαρτυρία του Kων Oικονόmicroουraquo Mνήmicroων 11 (1987) 123ndash153 Λάππας K laquoH εκπαίδευση Oργάνωση και λειτουργία των σχολείων 1770ndash1821raquo Iστορία του Nέου Eλληνισmicroού 1770ndash2000 τ 2 Aθήνα 2003 σ 75ndash100 Mαλανδράκης M H H Πατmicroιάς Σχολή Aθήνα 1911Nηmicroάς Θ A H εκπαίδευση στη Δυτική Θεσσαλία κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας διδακτ διατρ Θεσσαλονίκη 1995Παπαδάκη Λυδία H αλληλοδιδακτική microέθοδος διδασκαλίας στην Eλλάδα του 19ου αιώνα Aθήνα ndash Γιάννενα 1992Papaderos Al Metakenosis Das kulturelle Zentralproblem des neuen Griechenland bei Korais und Oikonomos διδακτ διατρ Mainz 1962Παρανίκας Mατθ K Σχεδίασmicroα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραmicromicroάτων από της αλώσεως Kωνσταντινουπόλεως (1453 microX) microέχρι των αρχών της ενεστώσης (ιθrsquo) εκατονταε-τηρίδος Kωνσταντινούπολη 1885Podskalsky G Griechische Theologie in der Zeit der Tuumlrkenherrschaft (1453ndash1821) Mόναχο 1988 (ελλην microετ π Γ Mεταλληνός Aθήνα 2005)Σκαρβέλη-Nικολοπούλου Aγγελική Tα microαθηmicroατάρια των ελληνκών σχολείων της Tουρκοκρατίας διδακτ διατρ Aθήνα 1993Σκουβαράς B Iωάννης Πρίγκος (1725ndash1789) H ελληνική παροικία του Άmicroστερνταmicro H Σχολή και η Bιβλιοθήκη της Zαγοράς Aθήνα 1964Στεργέλλης Α Π Τα δηmicroοσιεύmicroατα των Ελλήνων σπουδαστών του Πανεπιστηmicroίου της Πάδοβας τον 17ο και 18ο αι διδακτ διατρ Αθήνα 1970Tσιρπανλής Z N Tο Eλληνικό Kολλέγιο της Pώmicroης και οι microαθητές του (1576ndash1700) Θεσσαλο-νίκη 1980Tsourkas Cl Les deacutebuts de lrsquo enseignement philosophique et de la libre penseacutee dans les Balkans La vie et lrsquooeuvre de Theacuteophile Corydaleacutee (1570ndash1646) 2η έκδ Θεσσαλονίκη 1967Φιλαδελφεύς Θ N Iστορία των Aθηνών επί Tουρκοκρατίας τ ArsquondashBrsquo Aθήνα 1902 (επανατ 1991)

Xατζόπουλος K Eλληνικά σχολεία στην περίοδο της οθωmicroανικής κυριαρχίας (1453ndash1821) Θεσ-σαλονίκη 1991Ψηmicromicroένος N H Eλληνική Φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 τ ArsquondashBrsquo Aθήνα 1988ndash89

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Άλκης Aγγέλου Tων Φώτων Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 9 1988mdashmdashmdash Tων Φώτων Brsquo Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνι-κής Tραπέζης 1999

Pωξάνη Δ Aργυροπούλου Nεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη Bάνιας 2003mdashmdashmdash O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα Aθήνα Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών 20032mdashmdashmdash Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας Θεσσαλονίκη Bάνιας 2004Aθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Nεοελληνική αισθητική και ευρωπαϊκός Διαφωτισmicroός Aθήνα 1989mdashmdashmdash Nεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα εκδόσεις Tολίδη Aθήνα 1993

K Θ Δηmicroαράς Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 2 19854

G P Henderson H αναβίωση του ελληνικού στοχασmicroού 1620-1830 H ελληνική φιλοσοφία στα χρόνια της Tουρκοκρατίας microετ Φ K Bώρου Kέντρον Eρεύνης της Eλληνικής Φιλοσοφίας της Aκαδηmicroίας Aθηνών Aθήνα 19942

Γιάννης Kαράς Oι επιστήmicroες στην Tουρκοκρατία Xειρόγραφα και έντυπα τ Arsquo-Brsquo-Γrsquo Aθήνα Bιβλι-οπωλείον της laquoEστίαςraquo 1992-1994

Γρηγόρης Kαραφύλλης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-

χωρία του Νεοελληνικού και Ευρωπαϊκού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη Bάνιας 1993

Π M Kιτροmicroηλίδης Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες microετ Στέλλας Nικολούδη Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 1996mdashmdashmdash Iώσηπος Mοισιόδαξ Oι συντεταγmicroένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 20042

Παναγιώτης Kονδύλης O Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι φιλοσοφικές ιδέες Aθήνα Θεmicroέλιο 1988

Λίνος K Mπενάκης Mεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Aθήνα Παρουσία 2001

Βασιλική Μπόmicroπου-Σταmicroάτη Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία-Εργογραφία 1700-1754 βrsquo έκδοση Αθήνα ΜΙΕΤ 1998

Παναγιώτης Xρ Nούτσος Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Tα όρια της διακινδύνευσης Aθήνα Eλληνικά Γράmicromicroατα 2005

Pήγα Bελεστινλή Άπαντα τα Σωζόmicroενα 5 τόmicroοι Aθήνα Bουλή των Eλλήνων 2000-2002 [Γενική Επιmicroέλεια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης] Α Σχολείον των ντελικάτων εραστών Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Παναγιώτης Σ ΠίσταςΒ Φυσικής Aπάνθισmicroα διά τους Aγχίνους και Φιλοmicroαθείς Έλληνας Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Kώστας Θ ΠέτσιοςΓ O Hθικός Tρίπους Eισαγωγή Άννα Tαmicroπάκη Φιλολογική Eπιmicroέλεια Ines di Salvo Δ Δ Νέος Ανάχαρσις Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Άννα ΤαmicroπάκηΕ Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούmicroελης της Μικράς Ασίας των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχοmicroπογδανίας Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης

Άννα Tαmicroπάκη Περί Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη Aθήνα Ergo 2004mdashmdashmdash Tο Nεοελληνικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις Aθήνα Δίαυλος

2005

Nίκος Ψηmicromicroένος H ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Aνθολογία κειmicroένων microε εισαγωγή και σχόλια τ Arsquo-Brsquo Aθήνα Γνώση 1988-1989mdashmdashmdash Mελετήmicroατα νεοελληνικής φιλοσοφίας Arsaquo Oι πηγές της νεοελληνικής φιλοσοφίας Iωάν-νινα εκδόσεις Δώτιον 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Λουκάς Αξελός Ρήγας Βελεστινλής Σταθmicroοί και όρια στην διαmicroόρφωση της εθνικής και κοινωνι-κής συνείδησης στην Ελλάδα εκδ Στοχαστης Αθήνα 2003Λέανδρος Βρανούσης Ρήγας Βασική Βιβλιοθήκη αρ 10 Αθήνα 1954Λέανδρος Βρανούσης laquoΗ σηmicroαία το εθνόσηmicroο και η σφραγίδα της ΄Ελληνικής Δηmicroοκρατίας΄ του Ρήγαraquo Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρίας Ελλάδος τόmicro 8 1992 σελ 347-388Απ Δασκαλάκης Το πολίτευmicroα του Ρήγα Βελεστινλή Πρώτον Σύνταγmicroα Ελληνικής Δηmicroοκρατίας και ελευθέρας διαβιώσεως των Βαλκανικών λαών εκδ Ε Γ Βαγιονάκη Αθήναι 1976ΚΘΔηmicroαράς Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας όγδοη έκδοση Ικαρος Αθήνα 1987Δηmicro Καρmicroπερόπουλος laquoΗ Γαλλική Encyclopedie ένα πρότυπο του εργου του Ρήγα ΄΄Φυσικής απάνθισmicroα΄΄raquo Ο Ερανιστής τόmicro 21 1997 σελ 95-128Δηmicro Καραmicroπερόπουλος laquoΗ ΄΄Χάρτα της Ελλάδος΄΄ του Ρήγα Τα πρότυπά της και νέα στοι-χείαraquo στο Η Χάρτα τους Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελε-στίνου-Ρήγα Αθήνα 1998 Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Η επαναστατική φυσιογνωmicroία του Ρήγα Βελετινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2000Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Ο Ρήγας microεταφραστής των ΄΄Ολυmicroπίων΄΄ του Μεταστάσιο έκδ Επιστη-microονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2001Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Οι Χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας του Ρήγα Βελεστινλή Νέα στοιχεία - Ευρετήριο - Αυθεντική επανέκδοση έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2005Γεώργιος Λάϊος laquoΟι χάρτες του Ρήγα ΄Ερευνα επί νέων πηγώνraquo Δελτίο Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας τόmicro 14 1960 σελ 231-312

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Kούmicroας K M laquoKατάστασις της παιδείας των νεωτέρων Eλλήνωνraquo Iστορίαι των ανθρωπίνων πράξεων τ IBrsquo Bιέννη 1832 σ 554ndash599Λάππας K laquoΠατριαρχική σύνοδος lsquoπερί καθαιρέσως των φιλοσοφικών microαθηmicroάτωνrsquo τον Mάρτιο του 1821 Mία microαρτυρία του Kων Oικονόmicroουraquo Mνήmicroων 11 (1987) 123ndash153 Λάππας K laquoH εκπαίδευση Oργάνωση και λειτουργία των σχολείων 1770ndash1821raquo Iστορία του Nέου Eλληνισmicroού 1770ndash2000 τ 2 Aθήνα 2003 σ 75ndash100 Mαλανδράκης M H H Πατmicroιάς Σχολή Aθήνα 1911Nηmicroάς Θ A H εκπαίδευση στη Δυτική Θεσσαλία κατά την περίοδο της Tουρκοκρατίας διδακτ διατρ Θεσσαλονίκη 1995Παπαδάκη Λυδία H αλληλοδιδακτική microέθοδος διδασκαλίας στην Eλλάδα του 19ου αιώνα Aθήνα ndash Γιάννενα 1992Papaderos Al Metakenosis Das kulturelle Zentralproblem des neuen Griechenland bei Korais und Oikonomos διδακτ διατρ Mainz 1962Παρανίκας Mατθ K Σχεδίασmicroα περί της εν τω ελληνικώ έθνει καταστάσεως των γραmicromicroάτων από της αλώσεως Kωνσταντινουπόλεως (1453 microX) microέχρι των αρχών της ενεστώσης (ιθrsquo) εκατονταε-τηρίδος Kωνσταντινούπολη 1885Podskalsky G Griechische Theologie in der Zeit der Tuumlrkenherrschaft (1453ndash1821) Mόναχο 1988 (ελλην microετ π Γ Mεταλληνός Aθήνα 2005)Σκαρβέλη-Nικολοπούλου Aγγελική Tα microαθηmicroατάρια των ελληνκών σχολείων της Tουρκοκρατίας διδακτ διατρ Aθήνα 1993Σκουβαράς B Iωάννης Πρίγκος (1725ndash1789) H ελληνική παροικία του Άmicroστερνταmicro H Σχολή και η Bιβλιοθήκη της Zαγοράς Aθήνα 1964Στεργέλλης Α Π Τα δηmicroοσιεύmicroατα των Ελλήνων σπουδαστών του Πανεπιστηmicroίου της Πάδοβας τον 17ο και 18ο αι διδακτ διατρ Αθήνα 1970Tσιρπανλής Z N Tο Eλληνικό Kολλέγιο της Pώmicroης και οι microαθητές του (1576ndash1700) Θεσσαλο-νίκη 1980Tsourkas Cl Les deacutebuts de lrsquo enseignement philosophique et de la libre penseacutee dans les Balkans La vie et lrsquooeuvre de Theacuteophile Corydaleacutee (1570ndash1646) 2η έκδ Θεσσαλονίκη 1967Φιλαδελφεύς Θ N Iστορία των Aθηνών επί Tουρκοκρατίας τ ArsquondashBrsquo Aθήνα 1902 (επανατ 1991)

Xατζόπουλος K Eλληνικά σχολεία στην περίοδο της οθωmicroανικής κυριαρχίας (1453ndash1821) Θεσ-σαλονίκη 1991Ψηmicromicroένος N H Eλληνική Φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 τ ArsquondashBrsquo Aθήνα 1988ndash89

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Άλκης Aγγέλου Tων Φώτων Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 9 1988mdashmdashmdash Tων Φώτων Brsquo Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνι-κής Tραπέζης 1999

Pωξάνη Δ Aργυροπούλου Nεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη Bάνιας 2003mdashmdashmdash O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα Aθήνα Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών 20032mdashmdashmdash Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας Θεσσαλονίκη Bάνιας 2004Aθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Nεοελληνική αισθητική και ευρωπαϊκός Διαφωτισmicroός Aθήνα 1989mdashmdashmdash Nεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα εκδόσεις Tολίδη Aθήνα 1993

K Θ Δηmicroαράς Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 2 19854

G P Henderson H αναβίωση του ελληνικού στοχασmicroού 1620-1830 H ελληνική φιλοσοφία στα χρόνια της Tουρκοκρατίας microετ Φ K Bώρου Kέντρον Eρεύνης της Eλληνικής Φιλοσοφίας της Aκαδηmicroίας Aθηνών Aθήνα 19942

Γιάννης Kαράς Oι επιστήmicroες στην Tουρκοκρατία Xειρόγραφα και έντυπα τ Arsquo-Brsquo-Γrsquo Aθήνα Bιβλι-οπωλείον της laquoEστίαςraquo 1992-1994

Γρηγόρης Kαραφύλλης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-

χωρία του Νεοελληνικού και Ευρωπαϊκού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη Bάνιας 1993

Π M Kιτροmicroηλίδης Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες microετ Στέλλας Nικολούδη Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 1996mdashmdashmdash Iώσηπος Mοισιόδαξ Oι συντεταγmicroένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 20042

Παναγιώτης Kονδύλης O Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι φιλοσοφικές ιδέες Aθήνα Θεmicroέλιο 1988

Λίνος K Mπενάκης Mεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Aθήνα Παρουσία 2001

Βασιλική Μπόmicroπου-Σταmicroάτη Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία-Εργογραφία 1700-1754 βrsquo έκδοση Αθήνα ΜΙΕΤ 1998

Παναγιώτης Xρ Nούτσος Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Tα όρια της διακινδύνευσης Aθήνα Eλληνικά Γράmicromicroατα 2005

Pήγα Bελεστινλή Άπαντα τα Σωζόmicroενα 5 τόmicroοι Aθήνα Bουλή των Eλλήνων 2000-2002 [Γενική Επιmicroέλεια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης] Α Σχολείον των ντελικάτων εραστών Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Παναγιώτης Σ ΠίσταςΒ Φυσικής Aπάνθισmicroα διά τους Aγχίνους και Φιλοmicroαθείς Έλληνας Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Kώστας Θ ΠέτσιοςΓ O Hθικός Tρίπους Eισαγωγή Άννα Tαmicroπάκη Φιλολογική Eπιmicroέλεια Ines di Salvo Δ Δ Νέος Ανάχαρσις Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Άννα ΤαmicroπάκηΕ Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούmicroελης της Μικράς Ασίας των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχοmicroπογδανίας Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης

Άννα Tαmicroπάκη Περί Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη Aθήνα Ergo 2004mdashmdashmdash Tο Nεοελληνικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις Aθήνα Δίαυλος

2005

Nίκος Ψηmicromicroένος H ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Aνθολογία κειmicroένων microε εισαγωγή και σχόλια τ Arsquo-Brsquo Aθήνα Γνώση 1988-1989mdashmdashmdash Mελετήmicroατα νεοελληνικής φιλοσοφίας Arsaquo Oι πηγές της νεοελληνικής φιλοσοφίας Iωάν-νινα εκδόσεις Δώτιον 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Λουκάς Αξελός Ρήγας Βελεστινλής Σταθmicroοί και όρια στην διαmicroόρφωση της εθνικής και κοινωνι-κής συνείδησης στην Ελλάδα εκδ Στοχαστης Αθήνα 2003Λέανδρος Βρανούσης Ρήγας Βασική Βιβλιοθήκη αρ 10 Αθήνα 1954Λέανδρος Βρανούσης laquoΗ σηmicroαία το εθνόσηmicroο και η σφραγίδα της ΄Ελληνικής Δηmicroοκρατίας΄ του Ρήγαraquo Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρίας Ελλάδος τόmicro 8 1992 σελ 347-388Απ Δασκαλάκης Το πολίτευmicroα του Ρήγα Βελεστινλή Πρώτον Σύνταγmicroα Ελληνικής Δηmicroοκρατίας και ελευθέρας διαβιώσεως των Βαλκανικών λαών εκδ Ε Γ Βαγιονάκη Αθήναι 1976ΚΘΔηmicroαράς Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας όγδοη έκδοση Ικαρος Αθήνα 1987Δηmicro Καρmicroπερόπουλος laquoΗ Γαλλική Encyclopedie ένα πρότυπο του εργου του Ρήγα ΄΄Φυσικής απάνθισmicroα΄΄raquo Ο Ερανιστής τόmicro 21 1997 σελ 95-128Δηmicro Καραmicroπερόπουλος laquoΗ ΄΄Χάρτα της Ελλάδος΄΄ του Ρήγα Τα πρότυπά της και νέα στοι-χείαraquo στο Η Χάρτα τους Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελε-στίνου-Ρήγα Αθήνα 1998 Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Η επαναστατική φυσιογνωmicroία του Ρήγα Βελετινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2000Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Ο Ρήγας microεταφραστής των ΄΄Ολυmicroπίων΄΄ του Μεταστάσιο έκδ Επιστη-microονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2001Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Οι Χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας του Ρήγα Βελεστινλή Νέα στοιχεία - Ευρετήριο - Αυθεντική επανέκδοση έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2005Γεώργιος Λάϊος laquoΟι χάρτες του Ρήγα ΄Ερευνα επί νέων πηγώνraquo Δελτίο Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας τόmicro 14 1960 σελ 231-312

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Xατζόπουλος K Eλληνικά σχολεία στην περίοδο της οθωmicroανικής κυριαρχίας (1453ndash1821) Θεσ-σαλονίκη 1991Ψηmicromicroένος N H Eλληνική Φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 τ ArsquondashBrsquo Aθήνα 1988ndash89

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10 Άλκης Aγγέλου Tων Φώτων Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 9 1988mdashmdashmdash Tων Φώτων Brsquo Όψεις του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνι-κής Tραπέζης 1999

Pωξάνη Δ Aργυροπούλου Nεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον ροmicroαντισmicroό Θεσσαλονίκη Bάνιας 2003mdashmdashmdash O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα Aθήνα Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών 20032mdashmdashmdash Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας Θεσσαλονίκη Bάνιας 2004Aθανασία Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη Nεοελληνική αισθητική και ευρωπαϊκός Διαφωτισmicroός Aθήνα 1989mdashmdashmdash Nεοελληνική φιλοσοφία Πρόσωπα και θέmicroατα εκδόσεις Tολίδη Aθήνα 1993

K Θ Δηmicroαράς Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Aθήνα Eρmicroής Nεοελληνικά microελετήmicroατα αρ 2 19854

G P Henderson H αναβίωση του ελληνικού στοχασmicroού 1620-1830 H ελληνική φιλοσοφία στα χρόνια της Tουρκοκρατίας microετ Φ K Bώρου Kέντρον Eρεύνης της Eλληνικής Φιλοσοφίας της Aκαδηmicroίας Aθηνών Aθήνα 19942

Γιάννης Kαράς Oι επιστήmicroες στην Tουρκοκρατία Xειρόγραφα και έντυπα τ Arsquo-Brsquo-Γrsquo Aθήνα Bιβλι-οπωλείον της laquoEστίαςraquo 1992-1994

Γρηγόρης Kαραφύλλης Η φιλοσοφική προβληmicroατική του Δηmicroητρίου-Δανιήλ Φιλιππίδη Στην ευρυ-

χωρία του Νεοελληνικού και Ευρωπαϊκού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη Bάνιας 1993

Π M Kιτροmicroηλίδης Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες microετ Στέλλας Nικολούδη Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 1996mdashmdashmdash Iώσηπος Mοισιόδαξ Oι συντεταγmicroένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 20042

Παναγιώτης Kονδύλης O Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι φιλοσοφικές ιδέες Aθήνα Θεmicroέλιο 1988

Λίνος K Mπενάκης Mεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Aθήνα Παρουσία 2001

Βασιλική Μπόmicroπου-Σταmicroάτη Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία-Εργογραφία 1700-1754 βrsquo έκδοση Αθήνα ΜΙΕΤ 1998

Παναγιώτης Xρ Nούτσος Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Tα όρια της διακινδύνευσης Aθήνα Eλληνικά Γράmicromicroατα 2005

Pήγα Bελεστινλή Άπαντα τα Σωζόmicroενα 5 τόmicroοι Aθήνα Bουλή των Eλλήνων 2000-2002 [Γενική Επιmicroέλεια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης] Α Σχολείον των ντελικάτων εραστών Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Παναγιώτης Σ ΠίσταςΒ Φυσικής Aπάνθισmicroα διά τους Aγχίνους και Φιλοmicroαθείς Έλληνας Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Kώστας Θ ΠέτσιοςΓ O Hθικός Tρίπους Eισαγωγή Άννα Tαmicroπάκη Φιλολογική Eπιmicroέλεια Ines di Salvo Δ Δ Νέος Ανάχαρσις Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Άννα ΤαmicroπάκηΕ Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούmicroελης της Μικράς Ασίας των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχοmicroπογδανίας Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης

Άννα Tαmicroπάκη Περί Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη Aθήνα Ergo 2004mdashmdashmdash Tο Nεοελληνικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις Aθήνα Δίαυλος

2005

Nίκος Ψηmicromicroένος H ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Aνθολογία κειmicroένων microε εισαγωγή και σχόλια τ Arsquo-Brsquo Aθήνα Γνώση 1988-1989mdashmdashmdash Mελετήmicroατα νεοελληνικής φιλοσοφίας Arsaquo Oι πηγές της νεοελληνικής φιλοσοφίας Iωάν-νινα εκδόσεις Δώτιον 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Λουκάς Αξελός Ρήγας Βελεστινλής Σταθmicroοί και όρια στην διαmicroόρφωση της εθνικής και κοινωνι-κής συνείδησης στην Ελλάδα εκδ Στοχαστης Αθήνα 2003Λέανδρος Βρανούσης Ρήγας Βασική Βιβλιοθήκη αρ 10 Αθήνα 1954Λέανδρος Βρανούσης laquoΗ σηmicroαία το εθνόσηmicroο και η σφραγίδα της ΄Ελληνικής Δηmicroοκρατίας΄ του Ρήγαraquo Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρίας Ελλάδος τόmicro 8 1992 σελ 347-388Απ Δασκαλάκης Το πολίτευmicroα του Ρήγα Βελεστινλή Πρώτον Σύνταγmicroα Ελληνικής Δηmicroοκρατίας και ελευθέρας διαβιώσεως των Βαλκανικών λαών εκδ Ε Γ Βαγιονάκη Αθήναι 1976ΚΘΔηmicroαράς Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας όγδοη έκδοση Ικαρος Αθήνα 1987Δηmicro Καρmicroπερόπουλος laquoΗ Γαλλική Encyclopedie ένα πρότυπο του εργου του Ρήγα ΄΄Φυσικής απάνθισmicroα΄΄raquo Ο Ερανιστής τόmicro 21 1997 σελ 95-128Δηmicro Καραmicroπερόπουλος laquoΗ ΄΄Χάρτα της Ελλάδος΄΄ του Ρήγα Τα πρότυπά της και νέα στοι-χείαraquo στο Η Χάρτα τους Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελε-στίνου-Ρήγα Αθήνα 1998 Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Η επαναστατική φυσιογνωmicroία του Ρήγα Βελετινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2000Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Ο Ρήγας microεταφραστής των ΄΄Ολυmicroπίων΄΄ του Μεταστάσιο έκδ Επιστη-microονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2001Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Οι Χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας του Ρήγα Βελεστινλή Νέα στοιχεία - Ευρετήριο - Αυθεντική επανέκδοση έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2005Γεώργιος Λάϊος laquoΟι χάρτες του Ρήγα ΄Ερευνα επί νέων πηγώνraquo Δελτίο Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας τόmicro 14 1960 σελ 231-312

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

χωρία του Νεοελληνικού και Ευρωπαϊκού Διαφωτισmicroού Θεσσαλονίκη Bάνιας 1993

Π M Kιτροmicroηλίδης Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι πολιτικές και κοινωνικές ιδέες microετ Στέλλας Nικολούδη Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 1996mdashmdashmdash Iώσηπος Mοισιόδαξ Oι συντεταγmicroένες της βαλκανικής σκέψης τον 18ο αιώνα Aθήνα Mορφωτικό Ίδρυmicroα Eθνικής Tραπέζης 20042

Παναγιώτης Kονδύλης O Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Oι φιλοσοφικές ιδέες Aθήνα Θεmicroέλιο 1988

Λίνος K Mπενάκης Mεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος-19ος αιώνας Έρευνα στις πηγές Aθήνα Παρουσία 2001

Βασιλική Μπόmicroπου-Σταmicroάτη Βικέντιος Δαmicroοδός Βιογραφία-Εργογραφία 1700-1754 βrsquo έκδοση Αθήνα ΜΙΕΤ 1998

Παναγιώτης Xρ Nούτσος Nεοελληνικός Διαφωτισmicroός Tα όρια της διακινδύνευσης Aθήνα Eλληνικά Γράmicromicroατα 2005

Pήγα Bελεστινλή Άπαντα τα Σωζόmicroενα 5 τόmicroοι Aθήνα Bουλή των Eλλήνων 2000-2002 [Γενική Επιmicroέλεια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης] Α Σχολείον των ντελικάτων εραστών Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Παναγιώτης Σ ΠίσταςΒ Φυσικής Aπάνθισmicroα διά τους Aγχίνους και Φιλοmicroαθείς Έλληνας Eισαγωγή ndash Eπιmicroέλεια ndash Σχόλια Kώστας Θ ΠέτσιοςΓ O Hθικός Tρίπους Eισαγωγή Άννα Tαmicroπάκη Φιλολογική Eπιmicroέλεια Ines di Salvo Δ Δ Νέος Ανάχαρσις Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Άννα ΤαmicroπάκηΕ Νέα Πολιτική Διοίκησις των κατοίκων της Ρούmicroελης της Μικράς Ασίας των Μεσογείων Νήσων και της Βλαχοmicroπογδανίας Εισαγωγή ndash Επιmicroέλεια ndash Σχόλια Πασχάλης Μ Κιτροmicroηλίδης

Άννα Tαmicroπάκη Περί Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη Aθήνα Ergo 2004mdashmdashmdash Tο Nεοελληνικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις Aθήνα Δίαυλος

2005

Nίκος Ψηmicromicroένος H ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Aνθολογία κειmicroένων microε εισαγωγή και σχόλια τ Arsquo-Brsquo Aθήνα Γνώση 1988-1989mdashmdashmdash Mελετήmicroατα νεοελληνικής φιλοσοφίας Arsaquo Oι πηγές της νεοελληνικής φιλοσοφίας Iωάν-νινα εκδόσεις Δώτιον 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Λουκάς Αξελός Ρήγας Βελεστινλής Σταθmicroοί και όρια στην διαmicroόρφωση της εθνικής και κοινωνι-κής συνείδησης στην Ελλάδα εκδ Στοχαστης Αθήνα 2003Λέανδρος Βρανούσης Ρήγας Βασική Βιβλιοθήκη αρ 10 Αθήνα 1954Λέανδρος Βρανούσης laquoΗ σηmicroαία το εθνόσηmicroο και η σφραγίδα της ΄Ελληνικής Δηmicroοκρατίας΄ του Ρήγαraquo Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρίας Ελλάδος τόmicro 8 1992 σελ 347-388Απ Δασκαλάκης Το πολίτευmicroα του Ρήγα Βελεστινλή Πρώτον Σύνταγmicroα Ελληνικής Δηmicroοκρατίας και ελευθέρας διαβιώσεως των Βαλκανικών λαών εκδ Ε Γ Βαγιονάκη Αθήναι 1976ΚΘΔηmicroαράς Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας όγδοη έκδοση Ικαρος Αθήνα 1987Δηmicro Καρmicroπερόπουλος laquoΗ Γαλλική Encyclopedie ένα πρότυπο του εργου του Ρήγα ΄΄Φυσικής απάνθισmicroα΄΄raquo Ο Ερανιστής τόmicro 21 1997 σελ 95-128Δηmicro Καραmicroπερόπουλος laquoΗ ΄΄Χάρτα της Ελλάδος΄΄ του Ρήγα Τα πρότυπά της και νέα στοι-χείαraquo στο Η Χάρτα τους Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελε-στίνου-Ρήγα Αθήνα 1998 Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Η επαναστατική φυσιογνωmicroία του Ρήγα Βελετινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2000Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Ο Ρήγας microεταφραστής των ΄΄Ολυmicroπίων΄΄ του Μεταστάσιο έκδ Επιστη-microονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2001Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Οι Χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας του Ρήγα Βελεστινλή Νέα στοιχεία - Ευρετήριο - Αυθεντική επανέκδοση έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2005Γεώργιος Λάϊος laquoΟι χάρτες του Ρήγα ΄Ερευνα επί νέων πηγώνraquo Δελτίο Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας τόmicro 14 1960 σελ 231-312

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

2005

Nίκος Ψηmicromicroένος H ελληνική φιλοσοφία από το 1453 ώς το 1821 Aνθολογία κειmicroένων microε εισαγωγή και σχόλια τ Arsquo-Brsquo Aθήνα Γνώση 1988-1989mdashmdashmdash Mελετήmicroατα νεοελληνικής φιλοσοφίας Arsaquo Oι πηγές της νεοελληνικής φιλοσοφίας Iωάν-νινα εκδόσεις Δώτιον 2004

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 Λουκάς Αξελός Ρήγας Βελεστινλής Σταθmicroοί και όρια στην διαmicroόρφωση της εθνικής και κοινωνι-κής συνείδησης στην Ελλάδα εκδ Στοχαστης Αθήνα 2003Λέανδρος Βρανούσης Ρήγας Βασική Βιβλιοθήκη αρ 10 Αθήνα 1954Λέανδρος Βρανούσης laquoΗ σηmicroαία το εθνόσηmicroο και η σφραγίδα της ΄Ελληνικής Δηmicroοκρατίας΄ του Ρήγαraquo Δελτίο Εραλδικής και Γενεαλογικής Εταιρίας Ελλάδος τόmicro 8 1992 σελ 347-388Απ Δασκαλάκης Το πολίτευmicroα του Ρήγα Βελεστινλή Πρώτον Σύνταγmicroα Ελληνικής Δηmicroοκρατίας και ελευθέρας διαβιώσεως των Βαλκανικών λαών εκδ Ε Γ Βαγιονάκη Αθήναι 1976ΚΘΔηmicroαράς Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας όγδοη έκδοση Ικαρος Αθήνα 1987Δηmicro Καρmicroπερόπουλος laquoΗ Γαλλική Encyclopedie ένα πρότυπο του εργου του Ρήγα ΄΄Φυσικής απάνθισmicroα΄΄raquo Ο Ερανιστής τόmicro 21 1997 σελ 95-128Δηmicro Καραmicroπερόπουλος laquoΗ ΄΄Χάρτα της Ελλάδος΄΄ του Ρήγα Τα πρότυπά της και νέα στοι-χείαraquo στο Η Χάρτα τους Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελε-στίνου-Ρήγα Αθήνα 1998 Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Η επαναστατική φυσιογνωmicroία του Ρήγα Βελετινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2000Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Ο Ρήγας microεταφραστής των ΄΄Ολυmicroπίων΄΄ του Μεταστάσιο έκδ Επιστη-microονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2001Δηmicro Καραmicroπερόπουλος Οι Χάρτες Βλαχίας και Μολδαβίας του Ρήγα Βελεστινλή Νέα στοιχεία - Ευρετήριο - Αυθεντική επανέκδοση έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 2005Γεώργιος Λάϊος laquoΟι χάρτες του Ρήγα ΄Ερευνα επί νέων πηγώνraquo Δελτίο Ιστορικής Εθνολογικής Εταιρείας τόmicro 14 1960 σελ 231-312

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Νικόλαος Πανταζόπουλος Μελετήmicroατα για τον Ρήγα Βελεστινλή έκδ Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα Αθήνα 1998Ρήγα Βελεστινλή Απαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Πέmicroπτος Εισαγωγή-Επιmicroέλεια-Σχόλια Πασχάλης Κιτροmicroηλίδης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000 CM Woodhouse Ρήγας Βελεστινλής ο πρωτοmicroάρτυρας της Ελληνικής Επανάστασης microετάφραση Νικ Νικολούδης Εκδόσεις Παπαδήmicroα Αθήνα1997

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12 Berchet Jean-Claude Le Voyage en Orient Anthologie des voyages franccedilais dans le Levant au XIXe siegravecle Paris Lafont 1985Bernal Martin Black Athena The Afroasiatic Roots of Classical Civilization vol I The Fabrication of Ancient Greece 1785-1985 Rutgers University Press Brunwick New Jersey 1987Canat Reneacute Lrsquo Helleacutenisme des romantiques Tome I La Gregravece retrouveacutee Paris Didier 1951Constantine David Early Greek Travellers and the Hellenic Ideal Cambridge Cambridge Univer-sity Press 1984Duchecircne Herveacute Le Voyage en Gregravece Paris Lafont 2003Eisner Robert Travelers to an Ancient Land The History and Literature of Travel to Greece Ann Arbor University of Michigan Press 1991 Eacutetienne Roland amp Etienne Franccediloise La Gregravece ancienne archeacuteologie drsquoune deacutecouverte Paris Deacutecouverte Gallimard 1990Gourgouris Stathis Dream Nation Enlightenment Colonization and the Institution of Modern Greece Stanford Stanford University Press 1996Henderson GP The Revival of Greek Thought (1620-1830) Albany State University of New York Press 1970Iorga Nicolai Les voyageurs franccedilais dans lrsquoOrient europeacuteen Paris Boivin et Gamber 1928Marchand Suzanne Down from Olympus Archaelogy and Philhellenism in Germany 1750-1970 Princeton NJ Princeton University Press 1996Momigliano Arnaldo Dante Studies in Historiography London Weidenfeld and Nicolson 1966Saladin Jean ndash Michel La Bataille du Grec agrave la Renaissance Paris Les Belles Lettres 2001

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Schnapp Allain La conquecircte du passeacute Aux origines de lrsquo Archeacuteologie Paris Le Livre de Poche reacutefeacuterences 1993Spencer Terence Ο Αγγλικός φιλολογικός Φιλελληνισmicroός από τον Σαίξπηρ ως τον Μπάυρον microετά-φραση Πάνος Καραγιώργος Αθήνα Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίmicroων Βιβλίων 1990Stoneman Richard Αναζητώντας την Κλασική Ελλάδα microετάφραση Ελένη Αγγελοmicroάτη ndash Τσουγκα-ράκη Αθήνα ΜΙΕΤ 1996Tolias Georges La meacutedaille et la rouille images de la Gregravece moderne dans la presse litteacuteraire pari-sienne sous la directoire le consulat et lrsquoempire (1796-1815) Paris et Athegravenes Hatier 1997Vidal ndash Naquet Pierre La deacutemocratie Grecque vue drsquo ailleurs Paris Flamarion 1990Vingopoulou Ioli Le monde Grec vu par les voyageurs du XVIe siegravecle Athegravenes INRNHRF 2004Γιακωβάκη Νάσια Ευρώπη microέσω Ελλάδας Μία καmicroπή στη ευρωπαϊκή αυτοσυνειδησία 17ος-18ος αι Αθήνα Εστία 2005Σιmicroόπουλος Κυριάκος Ξένοι Ταξιδιώτες στην Ελλάδα 3 τόmicroοι Αθήνα 1972-1989

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 13 Βασίλη Βλ Σφυρόερα Οι Έλληνες επί Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδόσεις Αθήνα 1971Μ Οικονόmicroου Ιστορία της Ελληνικής Παλιγεννεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνω Αγών Σειρά Αποmicroνη-microονεύmicroατα αγωνιστών του rsquo21 Αριθmicro 14 επιmicro ΕΓΠρωτοψάλτηΤάκη Α Σταmicroατόπουλου Ο εσωτερικός αγώνας τ 1Απ Β Δασκαλάκη Ο Ελληνικός Λαός κατά την περίοδον της Τουρκοκρατίας Πανεπιστ Παραδ Αθήναι 1959 Καmicroπούρογλου Ιστορία των Αθηναίων τ ΒrsquoΚων Μ Κούmicroα Ιστορία των ανθρωπίνων πράξεων τ ΙΒrsquo Εν Βιέννη 1832Πασχάλης Κοτζαmicroπάσηδες Ηmicroερολόγιο της Μεγάλης Ελλάδος 1935Φωτάκος Αποmicroνηmicroονεύmicroατα βλ κεφ Κοmicromicroατικοί ανταγωνισmicroοίΠαπατσώνης Αποmicroνηmicroονεύmicroατα από των χρόνων της Τουρκοκρατίας microέχρι της βασιλείας Γεωρ-γίου Αrsquo Βιβλιοθήκη ΓΑΚ ανατύπ Αθήνα 1993Επιστολαί Λύσεις Θεσπίσmicroατα των αγιοτάτων Πατριαρχών Εκ του Πατριαρχικού Τυπογραφείου Εν Κωνσταντινουπόλει 1888

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 14 Alexader J C (1985) Brigandage and Public Order in the Morea 1685-1806 Αθήνα

Ασδραχάς Σπ (1982) Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη lsaquo και ιθrsaquo αι (Υποθέσεις και προ-σεγγίσεις) Αθήνα Ερmicroής

Βασδραβέλλης Ι (1970) Αρmicroατολοί και κλέφτες εις την Μακεδονίαν Θεσσαλονίκη Εται-ρεία Μακεδονικών Σπουδών

Βλαχογιάννης Γ (1935) Κλέφτες του Μοριά Αθήνα

Boeschoten Riki Van (1991) laquoΚλεφταρmicroατολοί ληστές και κοινωνική ληστείαraquo Μνήmicroων 13 Δαmicroιανάκος Στ (1987) Παράδοση ανταρσίας και λαϊκός πολιτισmicroός Αθήνα Πλέθρον

Καmicroτπούρογλου Δ(1916) Αρmicroατωλοί και κλέφτες (1453-1821) Αθήνα

Κασοmicroούλης Ν (1939) Ενθυmicroήmicroατα στρατιωτικά της επαναστάσεως των Ελλήνων 1821-1833 Προτάσσεται ιστορία του αρmicroατολισmicroού τ Αrsquo Αθήνα

Καψωmicroένος Ερ (1990) Δηmicroοτικό τραγούδι Μια διαφορετική προσέγγιση Αθήνα Αρσενίδης

Κοταρίδης Ν (1993)΅Παραδοσιακή επανάσταση και εικοσιένα Αθήνα Πλέθρον

Παναγιωτόπουλος Β (1956) laquoΝέα στοιχεία περί το θεσmicroού των κάπων εν Πελοποννήσωraquo Δελτίο της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 11

Πολίτης Α (1987) laquoΗ laquomicroορφήraquo του καπετάν Μπασδέκηraquo Μνήmicroων 2

Politis A (1985) laquo Brigandage ndash exceacutedents eacuteconomiques ndash eacutelevage hypothegraveses pour une deacutefinition de lrsquo interimbrication de ces eacuteleacutements dans un circuit commun (XVIII-XIXs)raquo Actes du IIe Colloque International drsquo Histoire Economies mediterraneennes eacutequilibres et intercommunications XIIIE-XIX siegravecles Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ τ Βrsquo

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 15 Ασδραχάς Σπ Μηχανισmicroοί της αγροτικής οικονοmicroίας στην Τουρκοκρατία (ιε΄-ιστ΄ αιώνας) Θεmicroέ-

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

λιο Αθήνα 1978--- (επιmicro) Η οικονοmicroική δοmicroή των βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας ιε΄- ιθ΄ αιώνας Μέλισσα Αθήνα 1979--- Ελληνική κοινωνία και οικονοmicroία ιη΄ και ιθ΄ αι Υποθέσεις και προσεγγίσεις Ερmicroής Αθήνα 1982--- Ζητήmicroατα ιστορίας Θεmicroέλιο Αθήνα 1983--- Οικονοmicroία και νοοτροπίες Ερmicroής Αθήνα 1988Ασδραχάς Σπ κά Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ιε΄-ιθ΄ αιώνας τ Αrsquo τ Βrsquo (επιmicro Ε Λιάτα) Πολιτιστικό Ιδρυmicroα Οmicroίλου Πειραιώς Αθήνα 2003Adanir F ndash Faroqhi S (επιmicro) The Ottomans and the Balkans A Discussion of Historiography Brill 2002E Balta LrsquoEubeacutee agrave la fin du XVe siegravecle παράρτ τ 26 Αρχείου Ευβοϊκών Μελετών Αθήνα 1989--- laquoΑπό το φορολογικό τεκmicroήριο στην αγροτική οικονοmicroία οι καλλιέργειες στη Σαντορίνη τον 18ο αιώναraquo Τα Ιστορικά τ 6Darling L Revenue-Raising and Legitimacy Tax Collection and Finance Administration in the Otto-man Empire 1560-1660 Brill 1996Inallcik H ndash Quataert D (επιmicro) An Economic and Social History of the Ottoman Empire 1300-1914 Cambridge University Press Cambridge 1994H İslamoğlu-İnan (επιmicro) The Ottoman Empire and the World-Economie Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1987Κρεmicromicroυδάς Β Εισαγωγή στην ιστορία της νεοελληνικής κοινωνίας (1700-1821) Αθήνα 1976Κωστής Κ Αφορία Ακρίβεια και Πείνα Αλεξάνδρεια Αθήνα 1993McGowan B Economic Life in Ottoman Europe 1600-1800 Cambridge University Press Editions de la Maison des Sciences de lrsquoHomme Cambridge 1981McGrew W Land and Revolution in Modern Greece 1800-1881 The Kent State University Press 1985Γ Προγουλάκης laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo Οι συλλογικοί φόβοι στην Ιστορία Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών Αθήνα 2000--- laquoΣτα εδάφη του Αλή Πασά παραγωγή γαιοπρόσοδος και κερδοφορία του χρήmicroατοςraquo Τα

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Ιστορικά τ 32Μ Πύλια laquoΗ γαιοκτησία στην περιοχή της Τριπολιτσάς κατά την τουρκοκρατίαraquo Τα Ιστορικά τ 33

N Todorov Η βαλκανική πόλη 15ος-19ος αιώνας Αθήνα Θεmicroέλιο 1986

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Γ Α Αρς laquoΈλληνες διανοούmicroενοι-έmicroποροι ευεργέτες της εθνικής παιδείας στη Ρωσία 18ος -19ος αιraquo Χίλια χρόνια Ελληνισmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 167-198Σπ Ι Ασδραχάς ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΗ διακίνηση των ανθρώπων και των αγαθών Μία τυπολογία των microετακινήσεωνraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕrsquo-ΙΘrsquo αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 219-247Απ Βακαλόπουλος laquoΟι Δυτικοmicroακεδόνες απόδηmicroοι επί Τουρκοκρατίαςraquo Παγκαρπία Μακεδονικής Γης Θεσσαλονίκη 1980 σ 403-448Απ Βακαλόπουλος laquoΟ Ελληνισmicroός της Διασποράςraquo Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ ΙΑrsquo Αθήνα 1975 σ 231-243 Δέσποινα Βλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1868 Αθήνα 2000I K Γιαννακόπουλος Έλληνες λόγιοι εις την Bενετίαν Mελέται επί της διαδόσεως των ελληνικών γραmicromicroάτων από του Bυζαντίου εις την δυτικήν Eυρώπην Aθήνα 1965 (microετφρ X Γ Πατρινέλης)G B Dertilis (ed) Banquiers usuriers et paysans reacuteseaux de creacutedit et strateacutegies du capital en Gregravece 1780-1930 Παρίσι 1988G B Dertilis laquoEntrepreneurs grecs trois generations 1770-1900raquo στο F Angiolini amp D Roche (eds) Cultures et formations neacutegociantes dans lrsquo Europe moderne Παρίσι 1995 σ 111-130P Echinard Grecs et Philhellegravenes agrave Marseille de la Reacutevolution franccedilaise agrave lrsquo Indeacutependence de la Gregravece Μασσαλία 1973Σωφρ Ευστρατιάδης Ο εν Βιέννη Ναός του Αγίου Γεωργίου και η Κοινότης των Οθωmicroανών Υπηκόων Aλεξάνδρεια 1912 (ανατ Αθήνα 1997)J Fοssey (ed) Proceedings of the first international congress on the hellenic diaspora from antiquity to modern times τ 2 Άmicroστερνταmicro 1991

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Ouml Fuumlves Οι Έλληνες της Ουγγαρίας Θεσσαλονίκη 1965Gelina A Ηarlaftis History of Greek owned shipping The making of international trap fleet1830 to the present day Λονδίνο-Νέα Υόρκη 1996Chr Hatziiossif La colonie grecque en Egypte 1833-1856 διδ διατρ Παρίσι 1981J Hassiotis laquoLa comunitagrave greca di Napoli dal XV al XVI secraquo Il Veltro 1983 σ 477-489Ath E Karathanassis Lrsquo Helleacutenisme en Transylvanie Lrsquo activiteacute culturelle nationale et religieuse des companies commerciales helleniques de Sibiu et de Brasov aux XVIII-XIX siegravecles Θεσσαλονίκη 1989Β Καρδάσης Έλληνες Οmicroογενείς στη Νότια Ρωσία 1775-1861 Αθήνα 1998V Karidis laquoThe Mariupol Greeks Tsarist treatment of an ethnic minority c 1776-1856raquo Journal of Modern Hellenism 3 (1986) σ 57-74V Karidis laquoA Greek mercantile paroikiaraquo στο Richard Clogg (ed) Balkan society in the Greek Independence New Jersey 1981 σ 111-136Όλγα Κατσιαρδή-Hering Η ελληνική παροικία της Τεργέστης 1750-1830 τ Αrsquo-Βrsquo Αθήνα 1986Όλγα Κατσιαρδή-Hering Λησmicroονηmicroένοι ορίζοντες Ελλήνων εmicroπόρων Το πανηγύρι στη Senigallia (18ος ndash αρχές 19ου αιώνα) Αθήνα 1989Π Ι Κιτροmicroηλίδης laquoΑπό την ορθόδοξη κοινοπολιτεία στις εθνικές κοινότητες το πολιτικό περι-εχόmicroενο των ελληνορωσικών πνευmicroατικών σχέσεων κατά την τουρκοκρατίαraquo Χίλια χρόνια Ελληνι-σmicroού-Ρωσίας Αθήνα 1994 σ 139-165Αικατερίνη Κουmicroαριανού Ο ελληνικός προεπαναστατικός τύπος Παρίσι-Βιέννη Αθήνα 1995Γ Λάιος Η Σιάτιστα και οι εmicroπορικοί οίκοι Χατζηmicroιχαήλ και Μανούση (17ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1982Σπ Λάmicroπρος laquoΣελίδες εκ της ιστορίας του εν Ουγγαρία και Αυστρία microακεδονικού Ελληνισmicroούraquo Νέος Ελληνοmicroνήmicroων 8 σ 257-300Anna Mandilara The Greek Business Community in Marseilles 1816-1900 Individual and Network Strategies διδ διατριβή Φλωρεντία 1998Άννα Μανδυλαρά laquoΕλληνική Διασπορά Διαδροmicroές αδιέξοδα επανεκτιmicroήσειςraquo Μνήmicroων 22 (2000) σ 239-246Δ Μανγκριώτης laquoΗ δηmicroογραφική ιστορία της ελληνικής εmicroπορικής παροικίας του Λονδίνου

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

1837-1881raquo Ιστορικά 3 6 (1986) σ 349-369Μ Μανούσακας laquoΗ εν Βενετία ελληνική κοινότης και ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείαςraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 37 (1970) σ 170-210 Φανή Μαυροειδή Συmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής Αδελφότητας Βενετίας του ΙΣΤ΄αιώνα Αθήνα 1976A Μehlan laquoΟι εmicroπορικοί δρόmicroοι στα Βαλκάνια κατά την Τουρκοκρατίαraquo Η Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών (15ος-19ος αι) Αθήνα 1979 σ 367-407Άρτεmicroη Ξανθοπούλου-Κυριακού Η ελληνική κοινότητα της Βενετίας (1797-1866) Διοικητική οργάνωση εκπαιδευτική και πολιτική δραστηριότητα Θεσσαλονίκη 1978Γ Παπαγεωργίου laquoΣυmicroβολή στην ιστορία της ελληνικής παροικίας της Αγκώναςκατά τον 19ο αιώναraquo Δωδώνη 4 (1975) σ 293-340Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες πάροικοι του Σεmicroλίνου (18ος-19ος αι) Θεσσαλονίκη 1988Ι Παπαδριανός Οι Έλληνες απόδηmicroοι στις γιουγκοσλαβικές χώρες (18ος-20ος αιώνας) Θεσσα-λονίκη 1993Αικατερίνη Παπακωνσταντίνου Ελληνικές εmicroπορικές επιχειρήσεις στην κεντρική Ευρώπη το β΄ microισό του 18ου αιώνα Η οικογένεια Πόνδικα διδ διατρ Aθήνα 2002Στ Πέτρου Γράmicromicroατα από το Αmicroστερνταmicro επιmicro Φ Ηλιού Αθήνα 1964Βασιλική Σειρινίδου Έλληνες στη Βιέννη 1750-1850 διδ διατρ Aθήνα 2002Ν Σβορώνος laquoΗ ελληνική παροικία της Μινόρκας Συmicroβολή στην ιστορία του ελληνικού εmicroπο-ρικού ναυτικού τον 180 αιώναraquo Meacutelanges offerts agrave Octave et Melpo Merlier agrave l^occasion du 25 anniversaire de leur arriveacutee en Gregravece Αθήνα 1956 σ 323-349Βαγγ Σκουβαράς Ιωάννης Πρίγκος (1725-1789) Η ελληνική παροικία του Αmicroστερνταmicro Η σχολή και η βιβλιοθήκη της Ζαγοράς Αθήνα 1964B G Slot laquoΟ Δ Κουρmicroούλης και το διεθνές εmicroπόριο των Ελλήνων κατά τα έτη 1770-1784raquo Μνηmicroοσύνη 5 (1974-75) σ 115-149B G Slot laquoΣχέσεις microεταξύ Ολλανδίας και Ελλάδας από τον ΙΖrsquo αιώνα microέχρι τον Καποδίστριαraquo Παρνασσός 19 (1977) σ 263-285Tr Stoianovich laquoThe conquering balkan orthodox merchantraquoThe Journal of Economic History 20 (1960) σ 234-311

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Tr Stoianovich ndash Όλγα Κατσιαρδή-Hering laquoΕσωτερικό και εξωτερικό εmicroπόριο Κέντρα Δίκτυα Πηγέςraquo στο Σπ Ι Ασδραχάς (επιmicro) Ελληνική Οικονοmicroική Ιστορία ΙΕ΄-ΙΘ΄αι τ 1 Αθήνα 2003 σ 423-481Β Τσιmicroπίδαρος Οι Έλληνες στην Αγγλία Λονδίνο 1974Ζαχ Τσιρπανλής laquoΗ lsquoΣοσιετά των Γραικώνrsquo στην αυτοκρατορία των Αψβούργων 1720raquo Δωδώνη 3 (1974) σ 153-170Ζαχ Τσιρπανλής laquoΟι Έλληνες φοιτητές στα ευρωπαϊκά Πανεπιστήmicroια και η παρουσία τους στην πανεπιστηmicroιακή ζωή της Νεώτερης Ελλάδας (1800-1850)raquo Παρνασσός 21 (1979) σ 321-346Δέσποινα-Ειρήνη Τσούρκα-Παπαστάθη Η ελληνική εmicroπορική κοmicroπανία του Σιmicroπίου Τρανσυλβανίας 1636-1848 Θεσσαλονίκη 1994Ν Β Τωmicroαδάκης laquoΝαοί και θεσmicroοί της ελληνικής κοινότητας του Λιβόρνουraquo Επετηρίς Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 16 (1940) σ 81-127Ν Β Τωmicroαδάκης Συmicroβολή των Ελληνικών Κοινοτήτων του Εξωτερικού ώς τον Αγώνα της Ελευθε-ρίας Αθήνα 1953Ι Κ Χασιώτης Επισκόπηση της Ιστορίας της Νεοελληνικής Διασποράς Θεσσαλονίκη 1993Χρ Χατζηιωσήφ laquoΕmicroπορικές παροικίες και ανεξάρτητη Ελλάδα ερmicroηνείες και προβλήmicroαταraquo Ο Πολίτης 62 (1983) σ28-34

Ν Ψυρούκης Το νεοελληνικό παροικιακό φαινόmicroενο 2η έκδ Αθήνα 1975

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 17 ΚΑ Aλεξανδρής Η αναβίωσις της θαλασσίας δυνάmicroεως κατά την τουρκοκρατίαν Αθήνα 1960 Αρχείον Κοινότητος Yδρας 1778-1832 16 τόmicroοι Αθήνα 1921 Δ Bλάmicroη Το φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Eλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο 1750-1865 Θεmicroέλιο Αθήνα 2000ΝΣ Bλασσόπουλος Η ναυτιλία των Ιονίων νήσων 1700-1864 2 τόmicroοι Αθήνα 1995ΗΠ Γεωργίου Επισιτισmicroός Γαλλίας υπό ελληνικής εmicroπορικής ναυτιλίας (1789-1815) Αθήνα 1969 Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος Αθήνα 1973Α Kραντονέλλη Ελληνική πειρατεία και κούρσοι Αθήνα 1998

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Β Kρεmicromicroυδάς Το εmicroπόριο της Πελοποννήσου τον 18ο αιώνα (1715-1792) Αθήνα 1972Β Kρεmicromicroυδάς Ελληνική ναυτιλία 1776-1835 2 τόmicroοι Iδρυmicroα Eρευνας και Παιδείας Εmicroπορικής Τράπεζας Αθήνα 1985Β Kρεmicromicroυδάς Έmicroποροι και εmicroπορικά δίκτυα στα χρόνια του Εικοσιένα (1820-1835) Κυκλαδίτες έmicroποροι και πλοιοκτήτες Ναυτικό Μουσείο Αιγαίου Αθήνα 1996Τ Kωνσταντινίδης Καράβια καπετάνιοι συντροφοναύται 1800-1830 Αθήνα 1954Γ Λεονταρίτης Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία (1453-1850) Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισmicroού-Μνήmicroων Αθήνα 1981Α Λιγνός Ιστορία της νήσου Yδρας 2 τόmicroοι Αθήνα 1946Σ Mάξιmicroος Το ελληνικό εmicroπορικό ναυτικό κατά τον ΧVIII αιώνα εισαγ-σχόλια Λουκάς Αξελός 2η έκδ Στοχαστής Αθήνα 1976 (Στην πρώτη έκδοση του 1940 ο συγγραφέας χρησιmicroοποιεί το ψευδώνυmicroο Σ Βόρειος)Α Mιαούλης Υπόmicroνηmicroα περί της νήσου Yδρας Αφrsquo ης εποχής κατωκήθη microέχρι του έτους 1821 αrsquo έκδ 1864 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1975Α Oρλάνδος Περί της νήσου Πέτσας ή Σπετσών αrsquo έκδ 1877 ανατύπωση Βιβλιοπωλείο Ν Καραβία Αθήνα 1976Φ Tαmicroβακάκης Oι ελληνικοί πορτολάνοι Εκάτη Αθήνα 2000Α Ι Τζαmicroτζής Η ναυτιλία του Πηλίου στην τουρκοκρατία Βιβλιοπωλείο της Εστίας Αθήνα χχΛ Xουmicroανίδης Περί της οικονοmicroίας και ναυσιπλοΐας των τριών νήσων Yδρα Σπέτσες Ψαρά κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας Αθήνα 1972

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 18 Α Βακαλόπουλος Ιστορία του Νέου Ελληνισmicroού Θεσσαλονίκη 1973Δ Ζακυθηνού Η τουρκοκρατία Εισαγωγή εις την νεωτέραν ιστορίαν του ελληνισmicroού Αθήναι 1957Κ Σάθας Τουρκοκρατουmicroένη Ελλάς 1453-1821 Αθήναι 1869Α Υψηλάντης-Κοmicroνηνός Τα microετά την Άλωσιν 1453-1789 Κωνσταντινούπολις 1870Ι Χασιώτης Η κάmicroψη της οθωmicroανικής δυνάmicroεως laquoΙστορία του Ελληνικού Έθνουςraquo ΤΙ σελ 8-51

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Αθήνα 1980

Γενική ΒιβλιογραφίαΑσδραχάς Σπ Faits eacuteconomiques et choix culturels a propos du commerce delivres entre Venise et Meacutediterraneacute orientale au XVIIIe sieacutecle lsquoStudi Venezianirsquo XIII (1971) 587-621Βελουδής Γ Η οικονοmicroική άποψη του βιβλίου η οικονοmicroική επιχείρηση των Γλυκήδων 1670-1854 Στο Οικονοmicroική δοmicroή των Βαλκανικών χωρών στα χρόνια της οθωmicroανικής κυριαρχίας Αθήνα 1979Βελούδος Ι Ελλήνων ορθοδόξων αποικία εν Βενετίαhellip εκδ Βrsquo Βενετία 1893Βερνάρδος Μ περί της εν Ιασίω συστηθησοmicroένης ελληνικής τυπογραφίας laquoΕρmicroής ο Λόγιοςraquo 1812 161-167Βρανούσης Λ Εφηmicroερίς Η αρχαιότερη ελληνική εφηmicroερίδα που έχει διασωθεί Βιέννη 1790-1797 φωτοτυπική επανέκδοση Ακαδηmicroία Αθηνών Κέντρον ερεύνης του Μεσαιωνικού και νεω-τέρου ελληνισmicroού 1995-2000Γιαννακόπουλος Δ Έλληνες λόγιοι εις την Βενετίανhellip Μετάφραση ΧΓ Πατρινέλη Αθήνα 1965 Τίτλος πρωτοτύπου Geanakoplos DJ Greek scholars in Venice Cambridge Mass 1962Ηλιού Φιλ Ελληνική Βιβλιογραφία του 19ου αιώνα Βιβλία-Φυλλάδια Τόmicroος πρώτος 1801-1818 Βιβλιολογικό εργαστήρι Ελληνικό λογοτεχνικό και Ιστορικό αρχείο Αθήνα 1997Ηλιού Φιλ Ιστορίες του ελληνικού βιβλίου Εκδοτική φροντίδα Άννα Ματθαίου Στράτης Μπουρ-νάζος Πόπη Πολέmicroη Πανεπιστηmicroιακές εκδόσεις Κρήτης Ηράκλειο 2005Ηλιού Φιλ Προσθήκες στην Ελληνική βιβλιογραφία Αrsquo Τα βιβλιογραφικά κατάλοιπα του E Leacutegrand και του Hurbet Pernot Αθήνα 1973Κουmicroαριανού Αικατερίνη Ο Ελληνικός προεπαναστατικός Τύπος Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995Κουmicroαριανού Αικ Δρούλια Λουκία Layton Ε Το Ελληνικό Βιβλίο 1476-1830 Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας Αθήνα 1968Λαδάς ΓΓ ndash Χατζηδήmicroος Αθ Δ Ελληνική βιβλιογραφία των ετών 1791-1795 Αθήνα 1970Λάιος Γ Αφιέρωmicroα στον Ζακύνθιο Γεώργιο Βεντότη 1757-1795hellip laquoΕπτανησιακά Φύλλαraquo 1958 αρ φύλλου 6

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Λάιος Γ Οι αδελφοί Μαρκίδες Πουλίου ο Γεώργιος Θεοχάρης και άλλοι σύντροφοι του Ρήγα Ανέκ-δοτα έγγραφα από τα Αρχεία της Βιέννης Δελτίον ΙΕΕ 12 1957 202-270Legrand Em Bibliographie Helleniquehellip XV et XVI s Παρίσι 1885-1906Lane Fr Venise Une republique maritinehellip Παρίσι 1973 Μετάφρ Από το αγγλικό πρωτότυπο Venice A Maritime republic J Hopkins University Press 1973Μανούσακας Μ ndash Στάικος K Lrsquo Activiteacute editoriale des Grecs pendant la Ranaissanmcehellip Catalo-gue redigeacute par M Manousakas et C Staikoshellip Αθήνα 1988Στάικος Κ Σπ Χάρτα της Ελληνικής Τυπογραφίας Τ Αrsquo 15ος αιώνας Αθήνα 1989Στάικος Κ Σπ Ελληνικές εκδόσεις στα χρόνια του νεοελληνικού Διαφωτισmicroού Κατάλογος Έκθε-σηςhellip Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών Αθήνα 1998Στάικος Κ Σπ ndash Σκλαβενίτης ΤΕ Πεντακόσια Χρόνια έντυπης παράδοσης του Νέου Ελληνισmicroού 1499-1999 Κατάλογος Έκθεσης Βουλή των Ελλήνων Αθήνα 2000Τωmicroαδάκης ΝΒ Les communauteacutes helleacuteniques en Autriche Στο Festschrift ndash zur Feier des zweihundert-jahrigen Bestanden des Haus Hof- und Staatarchivs Βιέννη 1952 ΙΙ 452-461

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

ΝΙΚΟΣ ΒΑΡΔΙΑΜΠΑΣΗΣΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1947 Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών (πτυχίο 1975) και παρακολούθησε microαθήmicroατα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών (1975 ndash 1977) Αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1978 Ειδικεύτηκε στην Παθολογία Εργάστηκε στην Πανεπιστηmicroιακή Κλινική του Νοσοκοmicroείου ο Ευαγγελισmicroός (1982) και στο Γενικό Νοσοκοmicroείο Αεροπορίας (1984) Το 1985 εκλέχτηκε λέκτορας στη Σχολή Επιστηmicroών Υγείας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών όπου δίδαξε αυτοδύναmicroα για microια τετραετία (1985-1989) Επίσης εργάστηκε ως γιατρός στον ΕΟΦ και διετέλεσε τακτικό microέλος της Επιτροπής Εθνικού Συνταγολογίου (1988) Παράλληλα microε τη διδασκαλία και την άσκηση της ιατρικής (έως το 2000) ασχολείται microε το ραδιόφωνο την τηλεόραση και τον Τύπο microε τη διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσαςΡΑΔΙΟΦΩΝΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣlaquoΓιατί το λέmicroε έτσιraquo Πρώτο Πρόγραmicromicroα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας 1982-1988 laquoΚάθε microέρα και microια λέξηraquo laquoΑθήνα 984raquo 1988-1991 ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΕΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ laquoΙστορία microιας λέξηςraquo Τηλεόραση ΕΤ-2 1995-1997laquoΟι λέξεις στη ζωή microαςraquo MEGA 1998 ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑ Συντάκτης της Ελευθεροτυπίας από το 1990 σε θέmicroατα Γλώσσας και Ιστορίας Συντονιστής ndash Επιmicroελητής του laquoΕraquo ΙΣΤΟΡΙΚΑΑρχισυντάκτης του laquoΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑraquoΣυντονιστής του laquoΕraquo Ιστορικά ndash Πρωτοπόροι ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ (Εκτός Ιατρικής) Στο Δηmicroοσιογραφικό Εργαστήρι (1994) Στην Σχολή Υποκριτικής του Κ Καζάκου (1996) (Μάθηmicroα Ελληνική γλώσσα και ιστο-ρία)ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Ιατρικό Ιστορικό (Εκδ laquoΗριδανόςraquo)Ευρύλοχος (Εκδ laquoΗριδανόςraquo) Τειρεσίας (Εκδ laquoΚέδροςraquo)Ετυmicroολογικό Αλφαβητάριο (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)Ιστορία microιας Λέξης (διαχρονική ιστορία της ελληνικής γλώσσας) Τόmicroοι Αrsquo Βrsquo Γrsquo Δrsquo Εrsquo (Εκδ ΑΑ Λιβάνη)

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΑΡΔΑΣΗΣΓεννήθηκε στη Δηmicroητσάνα το 1956 Σπούδασε οικονοmicroικά στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών και οικονοmicroική ιστορία στο Πανεπιστήmicroο Παρίσι-1 Πάνθεον-Σορβόννη Υπέβαλλε τη διδακτορική του διατριβή στο Τmicroήmicroα Πολιτικών Επιστηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών το 1986Ο τίτλος της διατριβής του ήταν Σύρος σταυροδρόmicroι της Ανατολικής Μεσογείου 1832-1857 microελέτη που εκδόθηκε από το Μορφωτικό Ίδρυmicroα της Εθνικής Τράπεζας (1987) Από το 1987 διδάσκει οικονοmicroική ιστορία στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης όπου είναι ΚαθηγητήςΤο έργο του αναφέρεται σε θέmicroατα οικονοmicroικής και κοινωνικής ιστορίας του 18ου και 19ου αιώνα και έχει δηmicroοσιευθεί σε ελληνικά και ξένα επιστηmicroονικά περιοδικά Ορισmicroένοι τίτλοι από βιβλία του είναι Από του ιστίου εις τον ατmicroόν Ελληνική εmicroπορική ναυτιλία 1858-1914 (Πολιτιστικό-Τεχνολογικό Ίδρυmicroα ΕΤΒΑ 1993) Έλληνες Οmicroογενείς στη νότια Ρωσία 1775-1861 (Αλεξάνδρεια 1997) Ο Ελληνισmicroός του Ευξείνου Πόντου (Μίλητος 1998) Greek Diaspora Merchants (Lexington Books 2000) Ολυmicroπιακοί Αγώνες στην Αθήνα 1896-1906 (Έφεσος 2003) Επίσης είναι συγγραφέας άρθρων σε συλλογικούς τόmicroους Υπήρξε microέλος της συντακτικής οmicroάδας του περιοδικού Ε-Ιστορικά που εξέδωσε η εφηmicroερίδα Ελευθεροτυπία (2000-2005)Το ερευνητικό ενδιαφέρον του σήmicroερα εστιάζεται στο εmicroπόριο και τις οικονοmicroικές νοοτροπίες του πρώιmicroου 18ου αιώνα

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ AΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣΕίναι Διευθυντής Eρευνών στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών Σπούδασε Nοmicroικά και Πολιτική Eπιστήmicroη στην Aθήνα το Nανσύ και το Παρίσι Διδά-κτωρ των Πανεπιστηmicroίων Aθηνών και Παρισιού δίδαξε microετά τη Mεταπολίτευση στην Πάντειο Aνωτάτη Σχολή Πολιτικών Eπιστηmicroών και στη συνέχεια (το 1980) οργάνωσε στο Eθνικό Ίδρυmicroα Eρευνών το ερευνητικό πρόγραmicromicroα laquoΘεσmicroοί και Ιδεολογία στη νεοελληνική κοινωνία 15ος ndash 19ος αιώναςraquo το οποίο διευθύνει ως σήmicroεραΔηmicroοσίευσε microεταξύ άλλων H εmicroφάνιση της Σχολής του Φυσικού Δικαίου στην laquoτουρ-κοκρατούmicroενηraquo ελληνική κοινωνία Aθήνα 1980ndash1983 Aνάγλυφα microιάς τέχνης νοmicroικής Bυζαντινό δίκαιο και microεταβυζαντινή laquoνοmicroοθεσίαraquo Aθήνα 1999 Για τους Φαναριώτες Δοκιmicroές ερmicroηνείας και Mικρά αναλυτικά Aθήνα 2003Tο 1989 βραβεύτηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών laquoγια την ουσιαστική συmicroβολή του στη διερεύνηση αγνώστων πτυχών της ελληνικής Iστορίαςraquo και ονοmicroάστηκε Fellow του Eρευνητικού Kέντρου Dumbarton Oaks της Ουάσινγκτον το 2001 εκλέχθηκε Professeur inviteacute της Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales του Παρισιού και το 2003 Aντιπρόεδρος της International Society for EighteenthndashCentury Studies Aπό το 1991 είναι ο εκδότης του επιστηmicroονικού περιοδικού O Eρανιστής που εξειδι-κεύεται στη microελέτη του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού

PΩΞΑΝΗ Δ AΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥΔιευθύντρια Eρευνών στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών Γεννήθηκε στην Aθήνα σπούδασε φιλοσοφία στο πανεπιστήmicroιο Παρισίων (Σορβόννη) και είναι διδάκτωρ του πανεπιστηmicroίου Θεσσαλονίκης Aσχολείται microε την ιστορία της φιλοσοφίας και των ιδεών στο επίκεντρο των ερευνών της βρίσκεται η νεοελληνική φιλοσοφία από τον δέκατο όγδοο ώς τις αρχές του εικοστού αιώνα εντάσσοντας συγκριτικά τις ιδεολογικές εκδηλώσεις του νεότερου ελληνισmicroού στο ευρωπαϊκό περίγραmicromicroα Eίναι συγγραφέας των εξής βιβλίων O Bενιαmicroίν Λέσβιος και η ευρωπαϊκή σκέψη του δεκάτου ογδόου αιώνα ( KNE-EIE 2003) Σε συνεργασία microε την Άννα Tαmicroπάκη Tα ελληνικά προεπαναστατικά περιοδικά

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Eυρετήρια Γrsquo laquoEιδήσεις δια τα Aνατολικά microέρη 1811 Eλληνικός Tηλέγραφος 1812-1836 Φιλολογικός Tηλέγραφος 1817-1821 (KNE-EIE 1983) N Kαζάζης H Γαλλική Eπανάστα-σις Mέρος έκτον Eισαγωγή-έκδοση κειmicroένου-σχόλια (KNE-EIE-Tροχαλία 1993) Bενια-microίν Λέσβιος Στοιχεία ηθικής Eισαγωγή-σχόλια-κριτικό υπόmicroνηmicroα (KNE-EIE 1994) H Φιλοσοφική σκέψη στην Eλλάδα από το 1820 ώς το 1922 Arsquo Eυρωπαϊκές επιδράσεις και προσπάθειες microιας εθνικής φιλοσοφίας (1828-1875) Brsquo H φιλοσοφία microεταξύ επιστήmicroης και θρησκείας 1876-1922 (Γνώση 1995-1998) Les intellectuels grecs agrave la recherche de Byzance (1860-1912) (KNE-EIE 2001) O νεοελληνικός ηθικός και πολιτικός στοχασmicroός Aπό τον Διαφωτισmicroό στον Pοmicroαντισmicroό (Bάνιας 2003) Προσεγγίσεις της νεοελληνικής φιλοσοφίας (Bάνιας 2004)

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ ΒΙΤΑΛΙΩΤΗΣΓεννήθηκε στον Πειραιά Πτυχιούχος του Τmicroήmicroατος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) όπου απέκτησε Δίπλωmicroα Εmicroπεριστατωmicroένων Σπουδών (θέmicroα Les repreacutesentations des heacutereacutetiques dans lrsquoart byzantin) καθώς και διδακτορικό (θέmicroα Le vieux catholicon du monastegravere Saint-Etienne aux Meacuteteacuteores la premiegravere phase des peintures murales εκδ Septentrion 2001) Εργάστηκε στο Υπουργείο Πολιτισmicroού microέχρι το 2001 οπότε εξελέγη ερευνητής στο Κέντρο Έρευνας της Βυζαντινής και Μεταβυζαντινής Τέχνης της Ακαδηmicroίας Αθηνών Συmicromicroετείχε στη διοργάνωση εκθέσεων και στη συγγραφή εκπαιδευτικών εγχειριδίων Συνέγραψε κείmicroενα και λήmicromicroατα για καταλόγους εκθέσεων (The Splendour of Heaven Μυστήριον Μέγα και Παράδοξον Ώρες Βυζαντίου) για τον Αρχαιολογικό Άτλαντα του Αιγαίου (1998) καθώς και για την υπό έκδοση Εncyclopedia of Early Christian Art and Archaeology (University of Missouri) Συνεργάζεται microε το Ινστιτούτο Αρχαιο-λογίας των Τιράνων στην ανασκαφή και δηmicroοσίευση βυζαντινών ναών στην Αλβανία (Candavia 1 [2004] 2 [2005]) Έχει συmicromicroετάσχει microε ανακοινώσεις σε συνέδρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό Δηmicroοσιεύmicroατα (επιλογή) laquoLe lsquoconseil des impiesrsquo dans les psautiers Vat gr 1927 et de Kievraquo Cahiers archeacuteologiques 43 (1995) laquoLe programme iconographique

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

lsquoclassiquersquo de lrsquoeacuteglise byzantine expression de la doctrine christologiqueraquo Cristo nellrsquoArte Bizantina e Postbizantina Venezia 2002 laquoΙστορικός και λειτουργικός χρό-νος στο εικονογραφικό πρόγραmicromicroα του βυζαντινού και microεταβυζαντινού ναούraquo Κλη-ρονοmicroία 35 (2003) laquoΠαρατηρήσεις στη microνηmicroειακή εκκλησιαστική ζωγραφική του πρώτου microισού του 17ου αιώνα στη Θεσσαλίαraquo Τρικαλινά 24 (2004) laquoRemarques sur lrsquoemplacement des saints eacutevecircques et des saints moines dans le naos et le sanctuaire du catholicon de Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocideraquo Βυζαντιακά 23 (2003) laquoLes compartiments SO et NO du catholicon du monastegravere Saint-Luc (Hosios Loukas) en Phocide quelques remarques sur leur fonctionraquo Βυζαντιακά 24 (2004) Έχει ασχοληθεί microε την καταγραφή γλωσσικού υλικού από την Άνδρο τόπο καταγωγής του

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΛΑΜΗΓεννήθηκε στην Αθήνα σπούδασε Πολιτικές Επιστήmicroες στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπι-στηmicroίου Αθηνών και πολιτικές επιστήmicroες και ιστορία στη Φλωρεντία και στο Λονδίνο (1989-1991) Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστηmicroιακού Ινστιτούτου της Φλωρεντίας (1996) Η διατριβή της είχε θέmicroα Business Community and Ethnic Identity the Greeek Merchants in Livorno (1700-1900) Από το 2003 είναι ερευνήτρια στο Κέντρο Μεσαιωνικού και Νέου Ελληνισmicroού της Ακαδηmicroίας Αθηνών ΔηmicroοσιεύσειςΤο Φιορίνι το σιτάρι και η οδός του Κήπου Έλληνες έmicroποροι στο Λιβόρνο (1750-1868) Αθήνα εκδ Θεmicroέλιο 2000 laquoΚοινωνικότητα Πολιτικές Επιδιώξεις Οικονοmicroικές Επενδύσεις η αναρρίχηση των Ελλήνων εmicroπόρων στην κοινωνική ιεραρχία του Λιβόρνου τον 19ο αιώναraquo Ιστορικά τ 15 τεύχ 2829 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1998 σ 81-109laquoCommerce et identiteacute dans les communauteacutes grecques Livourne aux XVIII et XIX siegraveclesraquo Diogegravene n 177 Janvier-Mars 1997 Identiteacute Cultures et Creacuteativiteacute p 75-95laquoΗ οικογένεια των Ελλήνων εmicroπόρων της Διασποράς microερικές παρατηρήσεις για την περίπτωση του Λιβόρνουraquo Ιστορικά τ 13 τεύχ 2425 Ιούνιος-Δεκέmicroβριος 1996 σ 177-205

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΗΣΓεννήθηκε στο Βόλο το 1955 Σπούδασε οικονοmicroικά στην Αθήνα και ιστορία στο Παρίσι (Πανεπιστήmicroιο Paris I) Εργάστηκε στο Πανεπιστήmicroιο Θεσσαλίας και στο Κέντρο Νεο-ελληνικών Ερευνών Συνεργάζεται microε την εφηmicroερίδα ldquoΕλευθεροτυπίαrdquo και το περιο-δικό Αντί δηmicroοσιεύοντας βιβλικριτικές και κριτικά σηmicroειώmicroατα Υπήρξε συνεργάτης του περιοδικού Ε- Ιστορικά και σήmicroερα απασχολείται στο Εργαστήριο Κοινωνικών Επι-στηmicroών του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (Παιδαγωγικό Τmicroήmicroα) Έχει δηmicroοσιεύσει άρθρα πάνω σε θέmicroατα νεώτερης ελληνικής ιστορίας ενώ είναι υπό έκδοση το έργο του ldquoΤύποι εmicroπόρων και microορφές συνείδησης στην νεώτερη Ελλάδαrdquo από τις εκδόσεις της Εστίας καθώς και το έργο ldquoΙστορικοί σταθmicroοί της δεύτερης χιλιετίαςrdquo σε συνεργασία microε τον καθηγητή του Πανεπιστηmicroίου Κρήτης Βασίλη Καρδάση Κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις της Εστίας το βιβλίο του ldquoΑινιγmicroατικά πρόσωπαrdquo

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣΓεννήθηκε το 1945 στο Βελεστίνο Μαγνησίας ζει και εργάζεται στην Κηφισιά ως παι-δίατρος Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιστορίας της Ιατρικής του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών (1996) και ασχολείται ιδιαίτερα microε την εποχή του Νεοελληνικού Διαφωτισmicroού καθώς και microε τους κλασσικούς ιατρούς της αρχαιότητος Ιπποκράτη και ΓαληνόΕίναι πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Εταιρείας Μελέτης Φερών-Βελεστίνου-Ρήγα και επιmicroελείται την έκδοση των έργων του Ρήγα Βελεστινλή καθώς και την έκδοση του Συντάγmicroατός του σε εννέα microέχρι τώρα γλώσσες Βαλκανικές και Ευρωπαϊκές Έχει παρουσιάσει τις τρεις σηmicroαντικότερες έρευνες των τελευταίων δεκαετιών για τον ΡήγαΗ Γαλλική Εγκυκλοπαιδεία ένα πρότυπο του βιβλίου Φυσικής απάνθισmicroα (1994)Τα πρότυπα της Χάρτας της Ελλάδος (1998) Ο Ρήγας microεταφραστής των Ολυmicroπίων του Μεταστάσιο (2001)

XΑΡΙΤΩΝ KΑΡΑΝΑΣΙΟΣΓεννήθηκε στα Σέρβια Kοζάνης το 1963 και εργάζεται ως ερευνητής στο Kέντρον Eρεύνης του Mεσαιωνικού και Nέου Eλληνισmicroού της Aκαδηmicroίας Aθηνών Σπούδασε

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Kλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Aριστοτελείου Πανεπιστηmicroίου Θεσσαλο-νίκης και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στο Freie Universitaumlt Bερολίνου (1992) Έχει συmicromicroετάσχει σε διάφορα επιστηmicroονικά συνέδρια καθώς και σε ερευνητικές αποστολές σχετικά microε χειρόγραφα στο Άγιον Ορος τη Pουmicroανία την Kωνσταντινούπολη και την Άγκυρα ενώ έχει δηmicroοσιεύσει αρκετές φιλολογικές και παλαιογραφικές εργασίεςΚυριότερα έργα Sebastos Trapezuntios Kyminetes (1632-1702) Biographie Werkheuristik und die editio princeps der Exegese zu De virtute des Pseudo-Aristoteles Reichert Verlag Wiesbaden 2001Eκδόσεις και χειρόγραφα του Nεοελληνικού Διαφωτισmicroού (1707-1832) Kοζάνη 1996 [Kατάλογος Έκθεσης στη Δηmicroοτική Bιβλιοθήκη Kοζάνης]laquoBericht uumlber die griechischen Handschriften in Ankara und Bemerkungen zu den codd EΦΣK 10 62 und 132raquo Eλληνικά 42 (1991-1992) 317-327laquoDie Begegnung der Neugriechen mit Aristoteles im Rahmen der ideologischen Auseinandersetzungen im griechischen Raum zu Beginn des 17 Jhraquo Symbolae Berolinenses fuumlr Dieter Harlfinger σ 219ndash235 Άmicroστερνταmicro 1993laquoRecherche uumlber die griechischen Handschriften in Rumaumlnienraquo Balkan Studies 34 (1993) 5-16laquoMαρτυρίες αναφορικά microε τη χρονολόγηση γεγονότων του βίου του ιατροφιλοσόφου Γεωργίου Σακελλαρίουraquo O Eρανιστής έτος ΛΣTrsquo-ΛZrsquo 22 (1999) 117-135laquoΦιλοσοφικά και επιστηmicroονικά ελληνικά χειρόγραφα στην Πανεπιστηmicroιακή Bιβλιοθήκη Eminescu του Iασίουraquo Nεοελληνική Φιλοσοφία επιmicro K Bουδούρης Aθήνα 2000 σ 127-137

NΙΚΟΣ E ΚΑΡΑΠΙΔΑΚΗΣ Καθηγητής στο Τmicroήmicroα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστηmicroίου Πρώην διευθυντής των Γενικών Αρχείων του ΚράτουςΓεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1955Σπούδασε Κλασική Φιλολογία- Πανεπιστήmicroιο του Στρασβούργου 1977 Είναι απόφοι-τος της Ecole nationale des chartes (Παρίσι) 1982 και Διδάκτωρ Ιστορίας του πανε-πιστηmicroίου της Σορβόννης 1988

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Ειδικεύεται στην ιστορία της Μεσαιωνικής Δύσης και στην ιστορία των λατινικών εγκα-ταστάσεων στην Ανατολική Μεσόγειο Έχει δηmicroοσιεύσει ανεξάρτητες microονογραφίες και άρθρα σε επιστηmicroονικά περιοδικά και σε συλλογικές επιστηmicroονικές εκδόσεις Ως επι-σκέπτης καθηγητής έχει διδάξει στη Γαλλία και την Ιταλία

ΝΙΚΟΣ ΚΟΤΑΡΙΔΗΣ Γεννήθηκε στην Καστοριά και αποφοίτησε από την Πάντειο ΑΣΠΕ το 1981 Ολοκλή-ρωσε τη διδακτορική του διατριβή στο Paris I-Pantheacuteon Sorbonne υπό την επο-πτεία του καθηγητή Σπύρου Ασδραχά Ερευνητής στο Centre drsquoΈtudes Byzantines et du Proche Orient Chreacutetien (1983-7) και του ΜΙΕΤ (1989-90) διδάσκει από το 1990 κοινωνική ιστορία στο Τmicroήmicroα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστηmicroίου Είναι υπεύθυνος της Επιθεώρησης Κοινωνικών Σπουδών δοκιmicroές και microέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού Ο Πολίτης Έργα του La socieacuteteacute traditionnelle face agrave lrsquoΈtat moderne Έtude sur la reacutevolte de 1848 en Gregravece Paris I 1987 διδακτορική διατριβή Παραδοσιακή επανάσταση και Εικοσιένα Πλέθρον 1993 (εισαγωγή-επιmicroέλεια) Ρεmicroπέ-τες και ρεmicroπέτικο τραγούδι Πλέθρον 1996 Μάνθος Αθηναίος Φιγούρες και σκηνικά του θεάτρου σκιών Βιβλιόραmicroα 2002 (σε συνεργασία microε τον Ν Θεοτοκά) Παράδοση και νεοτερικότητα Δοκίmicroια ιστοριογραφίας Βιβλιόραmicroα 2006

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ Αθηναία microε οικογενειακές ρίζες στην Κωνσταντινούπολη (Πρίγκηπος) από την πλευρά του πατέρα στην Χίο από την microητέρα τηςΣπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών φιλολογία ιστορία αρχαι-ολογία Πραγmicroατοποίησε microεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι στην Ecole en Sciences Sosiales (πρ Ecole Pratique des Hautes Etudes)Ονοmicroάσθηκε Professeur Associeacute στο Πανεπιστήmicroιο της Σορβόννης (Universiteacute Paris-Sorbonne Paris IV) και διευθύντρια του Institut Neohellegravenique του ίδιου Πανεπιστη-microίου (1978-1983)Επισκέπτης καθηγητής στη Νοmicroική σχολή του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών στο Τmicroήmicroα Πολι-τικής Επιστήmicroης και στο Πανεπιστήmicroιο Κύπρου στο Τmicroήmicroα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών (1999 2004 2005)

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Οι εργασίες της έχουν ως αντικείmicroενο τη νεοελληνική Γραmicromicroατεία και παιδεία σε σχέση microε την ευρωπαϊκή ιστορία των ιδεώνΈχει δηmicroοσιεύσει βιβλία microελετήmicroατα και άρθρα γύρω από το κίνηmicroα του νεοελληνι-κού Διαφωτισmicroού microε έmicroφαση στην ιστορία του ελληνικού αλλά και του ξένου Τύπου την ιστορία της ελληνικής εκδοτικής παραγωγής (15ος-19ος αι) τον περιηγητισmicroό την κίνηση των ιδεών στον ελληνικό χώροΠρόσφατα δηmicroοσιεύmicroατα-laquoΕνηmicroερωτικά Δυτικά Φύλλα (1572-1572) Ο Πόλεmicroος της Κύπρου Λευκωσία Πολι-τιστικό Ίδρυmicroα Τραπέζης Κύπρου 2004-laquoΑθήνα Η πόλη ndash Οι άνθρωποι Αφηγήσεις και microαρτυρίες 12ος-19ος αιraquo Αθήνα εκδ Ποταmicroός 2005Διετέλεσε Ειδική Σύmicroβουλος στη Γενική Γραmicromicroατεία Τύπου και Πληροφοριών (1974-1978) και Σύmicroβουλος στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1992-1998)

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Θ ΠΕΤΣΙΟΣΕπίκουρος Καθηγητής Ιστορίας της Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Γεννή-θηκε στα Γιάννενα όπου ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του Σπούδασε στη Νοmicroική Σχολή Αθηνών και στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων και παρακο-λούθησε Μεταπτυχιακά microαθήmicroατα Φιλοσοφίας και Πολιτικής Επιστήmicroης στο Πανεπιστή-microιο του Bamberg της Γερmicroανίας Το 1993 αναγορεύθηκε microε τον βαθmicroό Άριστα Διδά-κτωρ Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων microε τη διατριβή laquoΦιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Αττικούς Ρήτορεςraquo Το 1997ndash1998 δίδαξε στο Πανεπιστήmicroιο της Θεσσαλίας ως επιστηmicroονικός συνεργάτης και το 1998 εκλέχθηκε Λέκτορας Φιλοσοφίας στον Τοmicroέα Φιλοσοφίας του Τmicroήmicroατος Φιλοσοφίας ndash Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστηmicroίου ΙωαννίνωνΤο 2001 εκλέχθηκε στη βαθmicroίδα του Επίκουρου Καθηγητή microε αντικείmicroενο διδασκαλίας την Ιστορία της Φιλοσοφίας Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα άπτονται της Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Νεώτερης Ευρωπαϊκής και της Νεοελληνικής Φιλοσοφίας ενώ αρκετές microελέτες του έχουν ως αντικείmicroενο διερεύνησης τις φιλοσοφικές συναρτήσεις ανάmicroεσα στην ευρωπαϊκή και τη νεοελληνική σκέψη του 17ου του 18ου και του 19ου αιώνα Είναι Διευθυντής του Εργαστηρίου Ερευνών Νεοελληνικής Φιλοσοφίας του Τοmicroέα

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Φιλοσοφίας του Πανεπιστηmicroίου Ιωαννίνων Από το συγγραφικό του έργο ΒΙΒΛΙΑ Φιλοσοφικές έννοιες ως τρόπος επιχειρηmicroατολογίας στους Aττικούς Ρήτορες Ιωάννινα 1993 Η Λογική στη Νεότερη Ελλάδα Τόmicroος Βrsquo Ιωάννινα Πανεπιστήmicroιο Ιωαννίνων 1999 Ρήγας Βελεστινλής Φυσικής Απάνθισmicroα Εν Βιέννη 1790 Κριτική έκδοση εισαγωγή σχόλια στο Ρήγα Βελεστινλή Άπαντα τα σωζόmicroενα Τόmicroος Βrsquo Αθήνα Βουλή των Ελλή-νων 2002 Η περί Φύσεως συζήτηση στη Νεοελληνική Σκέψη Όψεις της φιλοσοφικής διερεύνησης από τον 15ο ως τον 19ο αιώνα (Δεύτερη έκδοση 2003) ΜΕΛΕΤΕΣlaquoΑνθρωπολογία και Γνωσιοθεωρία στις απαρχές του 18ου αιώνα Descartes και Νεοελλη-νική Σκέψηraquo Ο Ερανιστής 22 (1999) σσ 47-79laquoImmanuel Kant και Νεοελληνικός Διαφωτισmicroός Καταγραφή microιας φιλοσοφικής γνωρι-microίαςraquo στο Νεοελληνική Φιλοσοφία Αθήνα Ελληνικά Γράmicromicroατα 2000 σσ 235-257laquoΝικόλαος Ζερζούλης (ca 1710-1773) και Petrus van Musschenbroek (1662-1761) Ο Ερανιστής 23 (2001) σσ 48-96laquoΟ microεσαιωνικός ndash σχολαστικός αριστοτελισmicroός ως πλαίσιο της φιλοσοφικής διδασκαλίας στη Βενετία κατά τον 17ο αιώνα το παράδειγmicroα του Ματθαίου (Μελέτιου) Τυπάλδου Μια (ανα) σύνθεση του Υποmicroνήmicroατος του Νικολάου Κούρσουλα στο Περί Φυσικής Ακρο-άσεως του Αριστοτέλουςraquo στο Βυζάντιο ndash Βενετία ndash Νεώτερος Ελληνισmicroός Μια περι-πλάνηση στον κόσmicroο της επιστηmicroονικής σκέψης Αθήνα Εθνικό Ίδρυmicroα Ερευνών 2004 σσ 245-281

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Γ ΠΙΤΣΑΚΗΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1944 Σπούδασε Νοmicroικά στο Πανεπιστήmicroιο Αθηνών Διδά-κτωρ της Νοmicroικής (1985) Ασχολήθηκε microε το βυζαντινό δίκαιο κοσmicroικό και εκκλησι-αστικό Το 1971 επιmicroελήθηκε την αναδηmicroοσίευση της Εξαβίβλου του Κωνσταντίνου Αρmicroενοπούλου microε microακρά εισαγωγή σηmicroειώσεις και γλωσσάριο για την οποία βρα-βεύθηκε από την Ακαδηmicroία Αθηνών Η διδακτορική του διατριβή έχει ως αντικεί-

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

microενο τα κωλύmicroατα γάmicroου στο βυζαντινό δίκαιο Τα δηmicroοσιεύmicroατά του αναφέρονται κυρίως σε θέmicroατα ιστορίας των πηγών και κριτικής των κειmicroένων του βυζαντινού και microεταβυζαντινού δικαίου στη νοmicroική προσωπογραφία και εργογραφία σε ζητήmicroατα οικογενειακού δικαίου σχέσεων Εκκλησίας και Πολιτείας στο Βυζάντιο βυζαντινής πολιτικής θεωρίας και ιδεολογίας και ιστορίας των θεσmicroών καθώς και στην ιστορία περιθωριακών κοινωνικών οmicroάδωνΤο 1992 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής της Ιστορίας του Βυζαντινού και Μεταβυ-ζαντινού Δικαίου στο Τmicroήmicroα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δηmicroοκριτείου Πανεπιστηmicroίου Θράκης και από το έτος 1998 διδάσκει το ίδιο αντικείmicroενο στη Νοmicroική Σχολή του Πανεπιστηmicroίου όπου είναι σήmicroερα Καθηγητής Έχει διδάξει σε microεταπτυχιακά τmicroήmicroατα στο Πανεπιστήmicroιο ldquoLa Sapienzardquo της Ρώmicroης και από το έτος 1998-1999 στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales στο Παρίσι ως Professeur ndash Directeur drsquoeacutetudes associeacute Έχει συνεργασθεί σε διεθνείς ερευνητικές οmicroάδες και επιστηmicroονικά προγράmicro-microατα σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήmicroια και στο Max-Planck-Institut fuumlr europaumlische Rechtsgeschichte (Φραγκφούρτη)Μέλος πολλών επιστηmicroονικών εταιρειών στην Ελλάδα και το εξωτερικό και microέλος του ΔΣ της Ελληνικής Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών της Ελληνικής Ιστορικής Εταιρείας και της Διεθνούς Εταιρείας για το Δίκαιο των Ανατολικών Εκκλησιών (Βιέννη) έχει microετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια και επιστηmicroονικές συναντήσεις Διετέλεσε Πρόε-δρος της Επιτροπής Εκδόσεων της Εθνικής Τραπέζης της Ελλάδος και microέλος της Επο-πτικής Επιτροπής του Ελληνικού Ινστιτούτου Βενετίας του Εφορευτικού Συmicroβουλίου της Εθνικής Βιβλιοθήκης και της Εφορείας των Γενικών Αρχείων του Κράτους Σήmicroερα είναι Πρόεδρος της Επιστηmicroονικής Επιτροπής του Ιδρύmicroατος της Βουλής των Ελλήνων για τη Δηmicroοκρατία και τον Κοινοβουλευτισmicroό

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΡΟΓΟΥΛΑΚΗΣΓεννήθηκε στα Χανιά το 1958 Φοίτησε στο Οικονοmicroικό Τmicroήmicroα του Πανεπιστηmicroίου Αθηνών από το οποίο και έλαβε διδακτορικό δίπλωmicroα (microε ειδίκευση στην Οικονοmicroική Ιστορία) Το 2003 δηmicroοσίευσε την microονογραφία Ανάmicroεσα στην τιmicroή και το χρήmicroα Η Κέρκυρα στα χρόνια της αγγλικής κυριαρχίας (1814-1864)Αλλες δηmicroοσιεύσεις

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

- laquoΣτρατηγικές ιδιοποίησης του πλεονάσmicroατα Από τις προσωπικές πρακτικές στους φορείς των οικονοmicroικών λειτουργιώνraquo Μνήmicroων τ 20 Αθήνα 1998- laquoΟικονοmicroία και φόβος από την αφορία στην καταχρέωσηraquo στο Οι συλλογικοί φόβοι στην ιστορία εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2000- laquoΠαραγωγή γαιοπρόσοδος κερδοφορία του χρήmicroατος στα εδάφη του Αλή Πασάraquo Τα Ιστορικά τχ 32 Ιούνιος 2000- laquoΟι έλληνες ιστορικοί και το πρόβληmicroα της εκβιοmicroηχάνισης microεταξύ των δύο πολέ-microωνraquo στο Ιστοριογραφία της νεότερης και σύγχρονης Ελλάδας 1833-2002 εκδ ΚΝΕ ndash ΕΙΕ Αθήνα 2004

ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗKαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδων του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών Γεννήθηκε στον Πειραιά Aπόφοιτος της Eλληνο-Γαλλικής Σχολής Πειραιώς laquoJeanne DrsquoArcraquo Πτυ-χιούχος Eλληνικής και Γαλλικής Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Aθηνών ακολού-θησε ως υπότροφος της Γαλλικής Κυβέρνησης και microετέπειτα του Ιδρύmicroατος laquoΑλέξαν-δρος Σ Ωνάσηςraquo microεταπτυχιακές σπουδές στη Γαλλία microε εξειδίκευση στους τοmicroείς της Συγκριτικής Γαλλικής και Nεοελληνικής Φιλολογίας Υπήρξε microαθήτρια του ΚΘΔηmicroαρά στο Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης Έλαβε το διδακτορικό της δίπλωmicroα από την Eacutecole des Hautes Eacutetudes en Sciences Sociales (Παρίσι) Eργάσθηκε ως ερευνήτρια (1980-2000) στο Kέντρο Nεοελληνικών Eρευνών του Eθνικού Iδρύmicroατος Eρευνών όπου παραmicroένει υπεύθυνη του ερευνητικού προγράmicromicroατος laquoNεοελληνικές Mεταφρά-σειςraquo (1997 κε) Δίδαξε (1995-2000) στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστη-microίου Πατρών Tο 1999 εξελέγη Aναπληρώτρια Kαθηγήτρια στο Tmicroήmicroα Θεατρικών Σπου-δών του Πανεπιστηmicroίου Aθηνών και το 2004 Kαθηγήτρια στο ίδιο τmicroήmicroα Aσχολείται microε θέmicroατα συγκριτικής φιλολογίας microε έmicroφαση στην ιστορία των ιδεών (επαφές της νεοελληνικής γραmicromicroατείας microε την Aνατολή και τη Δύση) στη microελέτη του microεταφραστι-κού φαινοmicroένου και στην ιστορία και θεωρία της νεοελληνικής δραmicroατουργίας (18ος-19ος αι) Έχει συmicromicroετάσχει σε πολυάριθmicroα διεθνή Συνέδρια έχει διοργανώσει ειδικές θεmicroατικές συνεδρίες Στρογγυλά Τραπέζια και διεθνή Συmicroπόσια Έχει συνεργαστεί σε διεθνή επιστηmicroονικά δίκτυα όπως της European Science Foundation και της Association Internationale de Litteacuterature compareacutee Μέλος πολλών επιστηmicroονικών Eταιρειών

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

microεταξύ άλλων του laquoOmicroίλου Mελέτης Eλληνικού Διαφωτισmicroούraquo της laquoEλληνικής Eπιτρο-πής Σπουδών Nοτιο-ανατολικής Eυρώπηςraquo της laquoSocieacuteteacute francaise drsquoEacutetude du XVIIIe siegravecleraquo και της laquoSocieacuteteacute Voltaireraquo Έχει δηmicroοσιεύσει microόνη ή σε συνεργασία δέκα τέσ-σερα (14) αυτοτελή βιβλία (microονογραφίες και συλλογικούς τόmicroους) και εκατόν είκοσι (120) περίπου εργασίες σε έγκριτα ελληνικά και διεθνή περιοδικά (Eacutetudes Balkaniques Revue des Eacutetudes Sud-Est Europeacuteennes Syntheacutesis Neohelicon Studies on Voltaire and the 18th century κά) Εχει συντάξει τα λήmicromicroατα για τον νεοελληνικό Διαφωτισmicroό στην Encyclopedia of Greece and the Hellenic Tradition (Λονδίνο-Σικάγο 2000) και την Encyclopedia of the Enlightenment επιmicro Alan Charles Kors (Oxford University Press 2003) Aπό τα πρόσφατα αυτοτελή της δηmicroοσιεύmicroατα Περί νεοελληνικού Διαφωτι-σmicroού Pεύmicroατα ιδεών και δίαυλοι επικοινωνίας microε τη δυτική σκέψη (Aθήνα 2004) Greek Romanian Relations Interculturalism and National Identity (Aθήνα 2004) Tο Nεοελλη-νικό θέατρο (18ος-19ος αι) Eρmicroηνευτικές προσεγγίσεις (Aθήνα 2005)ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΟΛΙΑΣΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1959 Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστηmicroίου της Σορβόν-νης (1993) και Habiliteacute agrave Diriger des Recherches του Πανεπιστηmicroίου της Νικαίας (2000) Έχει δηmicroοσιεύσει microονογραφίες και άρθρα γύρω από την πρόσληψη του ελληνικού χώρου την ιστορία της αρχαιολογίας και των ελληνικών σπουδών την ιστορία της γεωγραφικής σκέψης της περιηγητικής γραmicromicroατείας και της χαρτογραφικής παραγω-γής Είναι κάτοχος του βραβείου Zappas της Association pour lrsquoEncouragement des Etudes Grecques (1998) και της υποτροφίας Holzheimer (υποτροφία David Woodward) του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών του Πανεπιστηmicroίου του Madison (2001-2) Έχει εργασθεί στο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού (1993-1995) Από το 1995 είναι ερευνη-τής στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύmicroατος Ερευνών Βασικό έργο La Meacutedaille et la Rouille Images de la Gregravece Moderne dans la Presse Litteacuteraire Parisienne 1794-1815 Paris amp Athegravenes Hatier 1997 530 p Οι ελληνικοί ναυτικοί χάρτες - πορτολάνοι συmicroβολή στην microεσογειακή χαρτογραφία των νεωτέρων χρόνων Αθήνα ΚΝΕΕΙΕ 1999 221 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ

Τα Νησολόγια η microοναξιά και η συντροφιά των νησιών Επιλεγόmicroενα Σπύρος Ι Ασδρα-χάς Αθήνα Ολκός 2002 192 σΆλλες δηmicroοσιεύσειςAνταποκρίσεις από την Ελλάδα 1879-1897 εθνικές διεκδικήσεις Ολυmicroπιακοί Αγώνες καταστροφή του lsquo97 κείmicroενα των Ζοζέφ Ρενάκ Σαρλ Μωράς και Ζαν Μορεάς Αθήνα Ολκός 1993 143 σBritish Travellers in Greece 1750-1820 εισαγωγή Αικατερίνη Κουmicroαριανού (Κατάλο-γος έκθεσης) Αθήνα amp Λονδίνο Ίδρυmicroα Ελληνικού Πολιτισmicroού 1995 135 σΟ Πυρετός Των Μαρmicroάρων Μαρτυρίες για την Λεηλασία των Ελληνικών Μνηmicroείων 1800-1820 Αθήνα Ολκός 1996 265 σ