Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

54
ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Κωνσταντίνα Γιάννης

Transcript of Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Page 1: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΚωνσταντίναΓιάννης

Page 2: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τα Βυζαντινά τείχη της Θεσσαλονίκης έχουν σήμερα μήκος περίπου 4 χιλιομέτρων, αλλά η αρχική περίμετρος που κάλυπταν ήταν περί τα 8 χιλιόμετρα και το ύψος τους ήταν 10-12 μέτρα. Το τείχος για πολλούς αιώνες περιέβαλλε την πόλη, περιλαμβάνοντας στη νοτιοδυτική πλευρά προς το Θερμαϊκό κόλπο παραθαλάσσια τείχη, τα οποία όμως σήμερα δεν υπάρχουν. Στη βορειοανατολική πλευρά ανεβαίνει προς τα υψώματα, περιλαμβάνοντας ακρόπολη, μέσα στην οποία βρίσκεται και το αμυντικό σύμπλεγμα του Επταπυργίου.

Page 3: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Στο δυτικό και ανατολικό τείχος υπάρχουν τριγωνικοί πρόβολοι, ενώ στα πιο ψηλά σημεία και ιδίως στο τμήμα που χωρίζει την ακρόπολη από την πόλη υπάρχουν ορθογώνιοι πύργοι. Το χτίσιμο τους περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες σειρές τούβλων και πετρωμάτων διακοσμημένες με χριστιανικά (σταυρούς) και αρχαιοελληνικά σύμβολα.

Page 4: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Page 5: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

https://el.wikipedia.org/wiki

Page 6: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥΚΑΙ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΡΑΣΣΑΣ

Page 7: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού είναι παλαιό βυζαντινό καθολικό μονής της Θεσσαλονίκης και μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, κτισμένο στις αρχές του 14ου αιώνα.

Page 8: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Στη σημερινή του μορφή ο ναός είναι μια μονόχωρη ξυλόστεγη βασιλική με περίστωο στις τρεις πλευρές, στεγασμένη με δίρριχτη στέγη στον κεντρικό χώρο. Από τις τοιχογραφίες του, η ανέγερση του μνημείο τοποθετείται στα πλαίσια της δεκαετίας 1310-1320.

Page 9: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο ιδιαίτερα πλούσιος τοιχογραφικός διάκοσμος ήρθε στο φως το 1957-1960, κατά τη διάρκεια εργασιών στο μνημείο, και αποτελεί ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα της ζωγραφικής της παλαιολόγειας αναγέννησης.

Page 10: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Η μονή συνέχισε να λειτουργεί ακόμη και κατά την Τουρκοκρατία. Οι τοιχογραφίες καθαρίστηκαν από το σοβά που είχαν ρίξει οι Οθωμανοί μεταξύ 1957 και 1960 κατά τη διάρκεια έργων ανακαίνισης.

Page 11: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Το όνομα του ναού, Ορφανός , συναντάται για πρώτη φορά σε πηγές του 17ου και 18ου αιώνα και ταυτίζεται με τον άγνωστο κτήτορα του μνημείου που ανήκε στην οικογένεια των Ορφανών.

Page 12: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Στη λειτουργία ορφανοτροφείου στο χώρο της μονής , αποδίδεται στην ιδιότητα του Αγίου Νικολάου ως προστάτη των χηρών και των ορφανών.

Page 13: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

https://el.wikipedia.org/wiki/

Page 14: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Page 15: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

O NAOΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων είναι σημαντικό μνημείο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα αρχιτεκτονικής της Παλαιολόγειας περιόδου. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της πόλης, στην αρχή της σημερινής οδού Ολύμπου, κοντά στα δυτικά τείχη.

Page 16: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Κτίστηκε την περίοδο 1310-1314 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νήφωνα τον Α' όπως φαίνεται από επιγραφές της εκκλησίας που φέρουν το όνομά του: Νίφων πατριάρχης και κτητωρ.

Page 17: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο εσωτερικός διάκοσμος σώζεται αποσπασματικά καθώς η εκκλησία υπέστη καταστροφές από τους Οθωμανούς όταν μετατράπηκε σε τζαμί την περίοδο 1520-1530, με την επωνυμία Σοούκ Σου Τζαμί.

Page 18: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Page 19: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο εσωτερικός διάκοσμος αποτελείται από πλούσια ψηφιδωτά στα άνω επίπεδα, εμπνευσμένα από Κωνταντινουπολίτικα πρότυπα. Τα συγκεκριμένα είναι σημαντικά καθώς πρόκειται για τα τελευταία παραδείγματα βυζαντινών ψηφιδωτών και τα τελευταία του είδους τους στη Θεσσαλονίκη. Οι τοιχογραφίες συμπληρώνουν τη διακόσμηση στα κατώτερα επίπεδα του ναού. Και αυτά δείχνουν επίσης επίδραση από την Κωνσταντινούπολη.

Page 20: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

https://el.wikipedia.org/wiki/

Page 21: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΝΑΌΣ ΑΓΊΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΉΜΟΝΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗΣ

Μαρία Χρονοπούλου

Page 22: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ναός αγίου Παντελεήμονα θεσσαλονονίκης

Ο Ναός του Αγίου Παντελεήμονος είναι παλαιό καθολικό βυζαντινής μονής της Θεσσαλονίκης και Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.

Page 23: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα της πολής, στη συνάντηση των οδών Εγνατία και Ιασωνίδου.

Page 24: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ιστορικό Ο ναός χρονολογείται στα τέλη 13ου - αρχές 14ου αιώνα και σύμφωνα με μια εκδοχή ταυτίζεται με τη Μονή της Θεοτόκου Περιβλέπτου.

Page 25: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Εικάζεται ότι η ονομασία Άγιος Παντελεήμων είναι δανεισμός από το ομώνυμο βόρειο παρεκκλήσι του γειτονικού ναού της Παναγούδας, στο οποίο μεταφέρθηκαν τα σκεύη του ναού όταν μετατράπηκε από τους Τούρκους σε τζαμί.

Page 26: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑρχιτεκτονικήΣήμερα ο ναός αποτελείται από τον νάρθηκα, τον κεντρικό «σταυρικό πυρήνα» και δύο παρεκκλήσια, ενώ η στοά έχει καταστραφεί.

Page 27: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑhttps://el.wikipedia.org/

Page 28: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΣΤΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Page 29: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

O NAOΣ ΤΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ο Ναός των Αγίων Αποστόλων είναι σημαντικό μνημείο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης και ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα αρχιτεκτονικής της Παλαιολόγειας περιόδου. Βρίσκεται στο δυτικό τμήμα της πόλης, στην αρχή της σημερινής οδού Ολύμπου, κοντά στα δυτικά τείχη.

Page 30: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Κτίστηκε την περίοδο 1310-1314 από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Νήφωνα τον Α' όπως φαίνεται από επιγραφές της εκκλησίας που φέρουν το όνομά του: Νίφων πατριάρχης και κτητωρ.

Page 31: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο εσωτερικός διάκοσμος σώζεται αποσπασματικά καθώς η εκκλησία υπέστη καταστροφές από τους Οθωμανούς όταν μετατράπηκε σε τζαμί την περίοδο 1520-1530, με την επωνυμία Σοούκ Σου Τζαμί.

Page 32: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Page 33: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο εσωτερικός διάκοσμος αποτελείται από πλούσια ψηφιδωτά στα άνω επίπεδα, εμπνευσμένα από Κωνταντινουπολίτικα πρότυπα. Τα συγκεκριμένα είναι σημαντικά καθώς πρόκειται για τα τελευταία παραδείγματα βυζαντινών ψηφιδωτών και τα τελευταία του είδους τους στη Θεσσαλονίκη. Οι τοιχογραφίες συμπληρώνουν τη διακόσμηση στα κατώτερα επίπεδα του ναού. Και αυτά δείχνουν επίσης επίδραση από την Κωνσταντινούπολη.

Page 34: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

https://el.wikipedia.org/wiki/

Page 35: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΚΕΩΝΞΕΝΙΑ -ΓΙΩΡΓΟΣ

Page 36: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία Αρχαίας Αγοράς, βόρεια της Εγνατίας Οδού στο σημείο που διασταυρώνεται με την λεωφόρο Αριστοτέλους που οδηγεί στην Πλατεία Αριστοτέλους.

Page 37: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Σύμφωνα με την επιγραφή, η Παναγία των Χαλκέων χτίστηκε το 1028 από τον πρωτοσπαθάριο Χριστόφορο, Κατεπάνω . Η τοιχοποιία του ναού είναι από τούβλα με κόκκινο χρώμα «Κόκκινη Εκκλησιά». Ανήκει στον κλασικό βυζαντινό ρυθμό, με τέσσερεις στήλες και τρεις τρούλους. Η εξωτερική της όψη είναι καταστόλιστη από καμάρες και παραστάδες, δίνοντάς της ανάλαφρη χάρη. Τα σκαλιστά της μάρμαρα έχουν διατηρηθεί μέχρι τις ημέρες μας ανέπαφα, καθώς και οι νωπογραφίες που την κοσμούν.

Page 38: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΤΕ

Page 40: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου

Αθηνά,Δημήτρης

Page 41: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο, τον πολιούχο της πόλης.Μετά το 313 μ.Χ. ιδρύεται το πρώτο προσευχητάριο στον τόπο μαρτυρίου του Αγίου, τον 5ο αι. μία τρίκλιτη βασιλική που καίγεται τον 7ο αιώνα και στη θέση της χτίζεται πεντάκλιτη βασιλική. Αυτή καίγεται σχεδόν ολοκληρωτικά το 1917 και αναστηλώνεται μέχρι το 1948.

Page 42: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Η λεηλάτηση του Το 904 ο ναός λεηλατήθηκε από τους

Σαρακηνούς. Το 1185, κατά την άλωση της πόλης από τους Νορμανδούς, αφαίρεσαν το σκήνωμα του Αγίου Δημητρίου που φυλασσόταν σε κιβώριο στο κέντρο του ναού. Βρέθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Λαυρεντίου του Κάμπο στη Βόρεια Ιταλία.

Η κάρα και μέρος των λειψάνων του Αγίου επιστράφηκαν το 1978 και τοποθετήθηκαν στο δυτικό κλίτος σε αργυρή λειψανοθήκη κάτω από το ομοίωμα του παλιού κιβωρίου, έργο του γλυπτικού οίκου Φιλιππότη από την Τήνο.

Page 43: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Η κρύπτη Ήταν το Ρωμαϊκό λουτρό όπου κατά την παράδοση

μαρτύρησε ο Άγιος. Η είσοδος γίνεται από μία σκάλα στο ανατολικό τμήμα του νότιου κλίτους. Το ιερότερο τμήμα της κρύπτης είναι η ημικυκλική δεξαμενή αγιάσματος με τις μαρμάρινες κολώνες, κάτω ακριβώς από το Άγιο Βήμα. Από την κεντρική κόγχη έτρεχε μύρο που έπαιρναν σε φιάλες οι προσκυνητές ως τα χρόνια της Τουρκοκρατίας όταν μετατράπηκε σε τζαμί. Στην κρύπτη λειτουργεί μουσειακή έκθεση από γλυπτή διακόσμηση του ναού κατά τις διάφορες φάσεις της ιστορίας του. Εκτίθενται τμήματα του μαρμάρινου κιβωρίου που περιείχε τη λάρνακα του Αγίου, θωράκια του 6ου - 7ου αιώνα, σχέδια και παλιές φωτογραφίες του ναού.

Page 44: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

Ο ναός είναι ένα ξυλόστεγο κτίσμα, χωρίς θόλο, με διαστάσεις κάτοψης 43,58 μ. μήκος και 33 μ. πλάτος.

Page 45: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

MONH ΛATOMOYΚΩΣΤΑΣ,ΑΛΚΙΝΟΟΣ

Page 46: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΜΟΝΗ ΛΑΤΟΜΟΥ Το παλαιό καθολικό της Μονής Λατόμου, το οποίο

σήμερα είναι εκκλησία αφιερωμένη στον Όσιο Δαυίδ, βρίσκεται στη μαγευτική Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης.

Χτίστηκε στο τέλος του 5ου μ. Χ. αιώνα. Αρχικά πρέπει να ήταν αφιερωμένος στον Χριστό. Στο ψηφιδωτό της κόγχης του ναού φιλοξενείται μια, μοναδική στον κόσμο, παράσταση.

Πρόκειται για όραμα του Ιεζεκιήλ, με τον Χριστό ως Εμμανουήλ, νεαρό δηλαδή, εν μέσω ουράνιου τόξου. Στη σύνθεση απεικονίζονται, ακόμα, ο ίδιος ο Ιεζεκιήλ, καθώς και ο Προφήτης Αβακούμ.

Page 47: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΜΟΝΗ ΛΑΤΟΜΟΥΚτίστηκε πάνω σε ρωμαϊκό κτίσμα.Το 1430 με την άλωση της

Θεσσαλονίκης μετατράπηκε σε τζαμί.

Το μνημείο σήμερα λειτουργεί ως ναός.Αρχικά τετράγωνο κτίσμα με κόγχη στα ανατολικά και είσοδο στα δυτικά. Μικρά τετράγωνα διαμερίσματα στις τέσσερις γωνίες του κτιρίου έδιναν στην κάτοψη του κυρίως ναού σχήμα ισοσκελούς ...

Page 48: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

http://odysseus.culture.gr/h/3/gh3530.jsp?obj_http://www.

visitgreece.gr/el/culture/world_heritage_sites/paleochristian_and_byzantine_thessalonikiid=9141

Page 49: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΟρέστης Μαλο και Δημητρουλα

Σκραπαλιου

Page 50: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ Ο ναός της Αχειροποιήτου ανήκει στον

αρχιτεκτονικό τύπο της παλαιοχριστιανική τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με υπερώα, η οποία καταλήγει στα ανατολικά σε ημικυκλική αψίδα.

Page 51: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

el-wikipedia.gr

Page 52: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ Στο κέντρο της θεσσαλονίκης επί της

όδου,σώζεται και ο ναός της Αχειροποιήτου.

Page 53: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ Η Αχειροποίητος εντάσσεται στον τύπο

της τρίκλιτης ξυλόστεγης βασιλικής με υπερώα, η οποία καταλήγει στα ανατολικά σε ημικυκλική αψίδα. Τα τρία κλίτη του κυρίως ναού χωρίζονται μεταξύ τους με κιονοστοιχίες.

Page 54: Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2

ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟ Ο χριστιανικός ναός κτίσθηκε πάνω στα

ερείπια ένος ρωμαϊκού λουτρού, του οποίου αποκαλύφθηκαν τρία επάλληλα δάπεδα κάτω από το βόρειο κλίτος της βασιλικής. Η έκταση που καταλαμβάνουν τα ερείπια του λουτρώνα δείχνουν ότι επρόκειτο για ένα από τα σημαντικότερα δημόσια κτίρια της Θεσσαλονίκης.