ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗΑΣΚΗΣΗ

ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΑΠΟΜΟΝΩΣΗΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝΝΟΥΚΛΕΪΚΩΝΟΞΕΩΝΟΞΕΩΝ ((DNADNA ΚΑΙΚΑΙRNARNA)) AAΠΟΠΟ ΦΥΤΙΚΑΦΥΤΙΚΑΚΥΤΤΑΡΑΚΥΤΤΑΡΑ

ΕΚΦΕ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣΥΠΕΥΘΥΝΟΣ : ΒΑΤΣΙΟΣ ΞΕΝΟΦΩΝ

TTιι θαθα χρειαστώχρειαστώ……

ΓουδίΓουδί

1 1 μπανάναμπανάναΜαχαίριΜαχαίρι

ΚουταλάκιΚουταλάκι τουτου γλυκούγλυκού

1 1 ποτήριποτήριζέσεωςζέσεως500 500 mlml

3 3 ποτήριαποτήρια ζέσηςζέσης τωντων 4040 mlml

χάρτινοχάρτινο φίλτροφίλτρο

2 2 πλαστικέςπλαστικές πιπέτεςπιπέτες

ΔοκιμαστικοίΔοκιμαστικοί σωλήνεςσωλήνες2 2 ράβδουςράβδους ανάδευσηςανάδευσης

ΔιαλύμαΔιαλύμα πεψίνηςπεψίνης 11gg/100 /100 mlml

παγωμένηπαγωμένη αιθανόληαιθανόλη

1010mlmlυγρόυγρόπιάτωνπιάτων

απεσταγμένοαπεσταγμένο νερόνερό

3g 3g μαγειρικόμαγειρικό αλάτιαλάτι

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΟΥΤΟΥΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ

•• ΤηνΤην προηγούμενηπροηγούμενη ημέραημέρα απόαπό τηντηνπραγματοποίησηπραγματοποίηση τουτου πειράματοςπειράματος βάζουμεβάζουμε6 6 ml ml αιθανόληςαιθανόλης ((ήή καθαρόκαθαρό οινόπνευμαοινόπνευμα τουτουεμπορίουεμπορίου 959500) ) σεσε έναένα ποτήριποτήρι ζέσηςζέσης τωντων40 40 mlml, , τοτο σκεπάζουμεσκεπάζουμε καικαι τοτο τοποθετούμετοποθετούμεστηνστην κατάψυξηκατάψυξη τουτου ψυγείουψυγείου. . ΕάνΕάν δενδενυπάρχειυπάρχει ψυγείοψυγείο μπορούμεμπορούμε νανα βάλλουμεβάλλουμε λίγηλίγηαιθανόληαιθανόλη σεσε έναένα πλαστικόπλαστικό μπουκάλιμπουκάλι καικαι νανα τοτοτοποθετήσουμετοποθετήσουμε σεσε έναένα μεγάλομεγάλο ποτήριποτήρι ζέσηςζέσηςπουπου τοτο έχουμεέχουμε γεμίσειγεμίσει μεμε πάγοπάγο. .

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ

•• ΚόβουμεΚόβουμε καικαιξεφλουδίζουμεξεφλουδίζουμε τηντηνμισήμισή μπανάναμπανάνα. .

•• ΠολτοποιούμεΠολτοποιούμε όσοόσοκαλύτερακαλύτερα μπορούμεμπορούμετηντην μπανάναμπανάνα στοστογουδίγουδί. .

•• ΣτοΣτο ποτήριποτήρι τωντων40 40 ml ml προσθέτουμεπροσθέτουμε1 1 κουταλιάκουταλιά τουτουγλυκούγλυκού υγρόυγρόπιάτωνπιάτων. .

•• ΠροσθέτουμεΠροσθέτουμε λίγολίγομαγειρικόμαγειρικό αλάτιαλάτι στοστουγρόυγρό πιάτωνπιάτων..

•• ΣτοΣτο μίγμαμίγμαπροσθέτουμεπροσθέτουμε4 4 κουταλιέςκουταλιέςαποσταγμένοαποσταγμένο νερόνερό. .

•• ΑνακατεύουμεΑνακατεύουμε τοτομίγμαμίγμα μεμε τηντην ράβδοράβδοανάδευσηςανάδευσης, , προσεκτικάπροσεκτικά ώστεώστε ναναμηνμην δημιουργηθείδημιουργηθείαφρόςαφρός. .

•• ΣεΣε ποτήριποτήρι ζέσεωςζέσεωςτωντων 500 500 ml ml ρίχνουμερίχνουμε250 250 ml ml αποσταγμένοαποσταγμένο νερόνερόκαικαι προσθέτουμεπροσθέτουμετηντην πολτοποιημένηπολτοποιημένημπανάναμπανάνα. .

•• ΑνακατεύουμεΑνακατεύουμε καλάκαλάτοτο μίγμαμίγμα μεμε τηντηνράβδοράβδο ανάδευσηςανάδευσης, , αφούαφού τηντηνκαθαρίσουμεκαθαρίσουμε, , ώστεώστενανα ομογενοποιηθείομογενοποιηθεί..

• Στο διάλυμα τουυγρού πιάτων πουέχουμε ετοιμάσει, προσθέτουμε τρειςκουταλιές από τομίγμα της μπανάνας.

•• ΑναδεύουμεΑναδεύουμε τοτοδιάλυμαδιάλυμα μεμε τηντηνράβδοράβδο ανάδευσηςανάδευσης((αφούαφού τηντηνκαθαρίσουμεκαθαρίσουμεπρώταπρώτα).).

• Τοποθετούμε το φίλτρο τουκαφέ σ΄ ένα δεύτερο ποτήριζέσης των 40ml, στερεώνοντας το άκρο τουστο χείλος του ποτηριού καιπροσέχοντας ώστε το φίλτρονα μην ακουμπά στονπυθμένα του ποτηριού. Ρίχνουμε το διάλυμα πουέχουμε ετοιμάσει καιφιλτράρουμε.

•• ΜετάΜετά απόαπό λίγαλίγαλεπτάλεπτά στονστον πυθμέναπυθμένατουτου δοχείουδοχείου θαθαστραγγίσουνστραγγίσουνπερίπουπερίπου10 10 mLmL διαλύματοςδιαλύματοςμπανάναςμπανάνας. .

•• ΣτοΣτο διάλυμαδιάλυμαπροσθέτουμεπροσθέτουμε 22--3 3 σταγόνεςσταγόνες τουτουδιαλύματοςδιαλύματος πεψίνηςπεψίνηςκαικαι αναδεύουμεαναδεύουμε τοτομίγμαμίγμα..

•• ΓεμίζουμεΓεμίζουμε τηντηνπλαστικήπλαστική πιπέταπιπέτα ((ήήτηντην σύριγγασύριγγα ) ) μεμελίγολίγο απόαπό τοτοδιάλυμαδιάλυμα. .

•• ΠροσθέτουμεΠροσθέτουμε τοτοδιάλυμαδιάλυμα σεσεδοκιμαστικόδοκιμαστικόσωλήνασωλήνα. .

•• ΓεμίζουμεΓεμίζουμε μιαμια άλληάλληπλαστικήπλαστική πιπέταπιπέτα μεμεπαγωμένοπαγωμένοοινόπνευμαοινόπνευμα. .

•• ΠροσθέτουμεΠροσθέτουμεπροσεκτικάπροσεκτικά τοτοοινόπνευμαοινόπνευμα στονστονδοκιμαστικόδοκιμαστικό σωλήνασωλήναπουπου είχαμεείχαμεπροσθέσειπροσθέσει τοτοδιάλυμαδιάλυμα..

•• ΑφήνουμεΑφήνουμε τοτο μίγμαμίγμα σεσεηρεμίαηρεμία γιαγια 2 2 έωςέως 3 3 λεπτάλεπτά. . ΠαρατηρούμεΠαρατηρούμε ότιότιθαθα δημιουργηθούνδημιουργηθούν δύοδύοφάσειςφάσεις, , μεμε τηντην φάσηφάση τουτουοινοπνεύματοςοινοπνεύματος απόαπόπάνωπάνω..

•• ΠροσοχήΠροσοχή! ! ΜηνΜηνκουνάτεκουνάτε τοτο σωλήνασωλήνα..

•• ΠαρατηρούμεΠαρατηρούμε τηντηνδημιουργίαδημιουργίαφυσαλίδωνφυσαλίδων στοστο όριοόριοτωντων δύοδύο φάσεωνφάσεων..

•• ΣεΣε λίγαλίγα λεπτάλεπτά μέσαμέσαστηνστην φάσηφάση τουτουοινοπνεύματοςοινοπνεύματοςαναδύεταιαναδύεται τοτο DNA DNA σανσαν έναένα νεφέλωμανεφέλωμα..

ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΣΗΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΣΗ((ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΑ))

•• ΜπορούμεΜπορούμε μεμε έναένα ξυλάκιξυλάκι νανα μαζέψουμεμαζέψουμεκομμάτιακομμάτια τουτου DNA DNA καικαι νανα τατατοποθετήσουμετοποθετήσουμε σεσε αντικειμενοφόροαντικειμενοφόροπλάκαπλάκα, , πουπου έχουμεέχουμε προσθέσειπροσθέσει μιαμιασταγόνασταγόνα αποσταγμένοαποσταγμένο νερόνερό καικαι νανακαλύψουμεκαλύψουμε μεμε καλυπτρίδακαλυπτρίδα. . ΣτηνΣτηνσυνέχειασυνέχεια παρατηρούμεπαρατηρούμε τοτο δείγμαδείγμα σεσεοπτικόοπτικό μικροσκόπιομικροσκόπιο. .

ΕΙΚΟΝΕΣΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟΑΠΟ ΤΟΤΟΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΟ

ΣΥΧΝΕΣΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

ΓιατίΓιατί προσθέτωπροσθέτω απορρυπαντικόαπορρυπαντικό;;

•• ΓιαΓια νανααπομονώσουμεαπομονώσουμε τοτογενετικόγενετικό υλικόυλικό, , πρέπειπρέπει νανα

σπάσουμεσπάσουμε τηντηνκυτταρικήκυτταρική καικαι τηντην

πυρηνικήπυρηνικήμεμβράνημεμβράνη……

•• ΑυτόΑυτό τοτοεπιτυγχάνουμεεπιτυγχάνουμε μεμετηντην προσθήκηπροσθήκη τουτουαπορρυπαντικούαπορρυπαντικού……

•• ΟιΟι μεμβράνεςμεμβράνες τουτου κυττάρουκυττάρου είναιείναιλιποπρωτεϊνικήςλιποπρωτεϊνικής σύστασηςσύστασης……

•• ΤαΤα μόριαμόρια τουτου λίπουςλίπους καικαι τουτου απορρυπαντικούαπορρυπαντικού((σαπούνισαπούνι) ) έχουνέχουν παρόμοιαπαρόμοια δομήδομή καθώςκαθώςαποτελούνταιαποτελούνται απόαπό υδρόφιλεςυδρόφιλες κεφαλέςκεφαλές καικαι

υδρόφοβεςυδρόφοβες ουρέςουρές……

•• ΈτσιΈτσι, , ότανόταν έναένα απορρυπαντικόαπορρυπαντικόαλληλεπιδράσειαλληλεπιδράσει μεμε λίποςλίπος, , σχηματίζονταισχηματίζονται

σφαιρίδιασφαιρίδια απορρυπαντικούαπορρυπαντικού--λίπουςλίπους ((λόγωλόγω τηςτηςπαρόμοιαςπαρόμοιας δομήςδομής τουςτους))……

•• ΣτοΣτο πείραμάπείραμά μαςμας, , τοτο απορρυπαντικόαπορρυπαντικό((σαπούνισαπούνι) ) έρχεταιέρχεται σεσε επαφήεπαφή μεμε τιςτις μεμβράνεςμεμβράνεςτουτου κυττάρουκυττάρου, , συνδέεταισυνδέεται μεμε τατα λίπηλίπη καικαι τιςτις

πρωτεΐνεςπρωτεΐνες τουςτους καικαι τιςτις καταστρέφεικαταστρέφει..

•• ΚατάΚατά τοτο φιλτράρισμαφιλτράρισματουτου διαλύματοςδιαλύματος

κατακρατούνταικατακρατούνται ταταλιπίδιαλιπίδια καικαι οιοιπρωτεΐνεςπρωτεΐνες τηςτηςμεμβράνηςμεμβράνης στοστο

φίλτροφίλτρο..

ΓιατίΓιατί προσθέτωπροσθέτω πεψίνηπεψίνη;;

•• ΓιαΓια νανα απομονώσουμεαπομονώσουμε τοτο νουκλεϊκόνουκλεϊκό οξύοξύαπόαπό τιςτις πρωτεΐνεςπρωτεΐνες μεμε τιςτις οποίεςοποίες είναιείναι

συνδεδεμένοσυνδεδεμένο..

ΠουΠου χρειάζεταιχρειάζεται ηη αιθανόληαιθανόληκαικαι τοτο αλάτιαλάτι;;

•• ΤοΤο DNADNA τωντων κυττάρωνκυττάρων βρίσκεταιβρίσκεται στοστοδιήθημαδιήθημα καικαι τοτο αλάτιαλάτι επιτρέπειεπιτρέπει στοστο DNADNAνανα αναδυθείαναδυθεί παρουσίαπαρουσία τηςτης παγωμένηςπαγωμένης

αιθανόληςαιθανόλης ((οινοπνεύματοςοινοπνεύματος).).

ΜπορώΜπορώ νανα παρατηρήσωπαρατηρήσω μεμετοτο μικροσκόπιομικροσκόπιο τοτο DNADNA πουπου

απομόνωσααπομόνωσα;;

•• ΔυστυχώςΔυστυχώς, , μεμε τοτο μικροσκόπιομικροσκόπιο δενδεν μπορούμεμπορούμενανα δούμεδούμε τητη δομήδομή τηςτης διπλήςδιπλής έλικαςέλικας τουτου

μορίουμορίου τουτου DNADNA. . ΤοΤο μόνομόνο πουπου μπορούμεμπορούμε ναναδιακρίνουμεδιακρίνουμε είναιείναι μιαμια συμπαγήσυμπαγή μάζαμάζα απόαπόπάραπάρα πολλάπολλά μόριαμόρια DNADNA. . ΑυτόΑυτό συμβαίνεισυμβαίνει

επειδήεπειδή τοτο πλάτοςπλάτος τηςτης διπλήςδιπλής έλικαςέλικας τουτου DNADNAείναιείναι περίπουπερίπου έναένα δισεκατομμυριοστόδισεκατομμυριοστό τουτουμέτρουμέτρου, , έτσιέτσι δενδεν είναιείναι δυνατόνδυνατόν νανα τοτο δούμεδούμεακόμηακόμη καικαι μεμε τοτο πιοπιο ισχυρόισχυρό μικροσκόπιομικροσκόπιο! !

• Υπάρχει πειραματική διαδικασία που μαςεπιτρέπει τη βαφή των νουκλεϊκών οξέων. Όμως, η διαδικασία είναι περίπλοκη, δενμπορεί να πραγματοποιηθεί στο σχολικόεργαστήριο και, επίσης, η χρήση τωναντιδραστηρίων που χρησιμοποιούνται

απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. • Έτσι, πρέπει να εμπιστευθείς ότι τα μόριαπου κατακρημνίστηκαν στην αλκοόλη είναι

νουκλεϊκά οξέα.

ΠληροφορίεςΠληροφορίες απόαπό τοτοδιαδίκτυοδιαδίκτυο

• http://www.pasteur.gr• http://www.biologyreference.com/index.

html• http://biotech.biology.arizona.edu/labs/D

NA_extraction_onion_studt.html

ΚΑΛΗΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑΕΠΙΤΥΧΙΑ!!