Ελκώδης κολίτιδα, Νόσος Crohn ...

33
ελκώδης κολίτιδα ελκώδης κολίτιδα συχνή στις δυτικές κοινωνίες και του Εβραίους συχνή στις δυτικές κοινωνίες και του Εβραίους συχνότητα: 6-12 / 100.000 πληθυσμού / έτος συχνότητα: 6-12 / 100.000 πληθυσμού / έτος άνδρες/γυναίκες: 5/4 άνδρες/γυναίκες: 5/4 αιχμές ηλικιών εμφάνισης: 15-20 έτη και 60-70 έτη αιχμές ηλικιών εμφάνισης: 15-20 έτη και 60-70 έτη θετικό οικογενειακό ιστορικό: 15% των περιπτώσεων θετικό οικογενειακό ιστορικό: 15% των περιπτώσεων ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ διαταραχή ανοσολογικής απάντησης – αντίδραση υπερευαισθησίας διαταραχή ανοσολογικής απάντησης – αντίδραση υπερευαισθησίας ιοί, εντεροβακτηρίδια, μακρομοριακές ουσίες ιοί, εντεροβακτηρίδια, μακρομοριακές ουσίες -> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο -> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο νεογνού νεογνού επανέκθεση σε βακτηρίδια ή ουσίες με ανάλογη αντιγονικότητα επανέκθεση σε βακτηρίδια ή ουσίες με ανάλογη αντιγονικότητα -> ανώμαλη ανοσολογική απάντηση -> ανώμαλη ανοσολογική απάντηση καταλυτική δράση: καταλυτική δράση: μεταβολικών, ισχαιμικών μεταβολικών, ισχαιμικών λοιμωδών, ψυχικών διαταραχών λοιμωδών, ψυχικών διαταραχών

Transcript of Ελκώδης κολίτιδα, Νόσος Crohn ...

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα

• συχνή στις δυτικές κοινωνίες και του Εβραίουςσυχνή στις δυτικές κοινωνίες και του Εβραίους

• συχνότητα: 6-12 / 100.000 πληθυσμού / έτοςσυχνότητα: 6-12 / 100.000 πληθυσμού / έτος

• άνδρες/γυναίκες: 5/4άνδρες/γυναίκες: 5/4

• αιχμές ηλικιών εμφάνισης: 15-20 έτη και 60-70 έτηαιχμές ηλικιών εμφάνισης: 15-20 έτη και 60-70 έτη

• θετικό οικογενειακό ιστορικό: 15% των περιπτώσεωνθετικό οικογενειακό ιστορικό: 15% των περιπτώσεων

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑδιαταραχή ανοσολογικής απάντησης – αντίδραση υπερευαισθησίαςδιαταραχή ανοσολογικής απάντησης – αντίδραση υπερευαισθησίας

ιοί, εντεροβακτηρίδια, μακρομοριακές ουσίεςιοί, εντεροβακτηρίδια, μακρομοριακές ουσίες

-> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο νεογνού-> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο νεογνού

επανέκθεση σε βακτηρίδια ή ουσίες με ανάλογη αντιγονικότηταεπανέκθεση σε βακτηρίδια ή ουσίες με ανάλογη αντιγονικότητα

-> ανώμαλη ανοσολογική απάντηση-> ανώμαλη ανοσολογική απάντησηκαταλυτική δράση:καταλυτική δράση: μεταβολικών, ισχαιμικώνμεταβολικών, ισχαιμικών

λοιμωδών, ψυχικών διαταραχώνλοιμωδών, ψυχικών διαταραχών

ΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗΟΞΕΙΑ ΦΑΣΗ• αποστημάτιααποστημάτια στις κρύπτες του στις κρύπτες του LieberkunLieberkun, υποβλεννογόνια επέκταση, υποβλεννογόνια επέκταση• αγγειακή συμφόρηση και οίδημα βλεννογόνου, αγγειακή συμφόρηση και οίδημα βλεννογόνου, κοκκιώδης εμφάνισηκοκκιώδης εμφάνιση • κατά τόπους απόπτωση του βλεννογόνου -> κατά τόπους απόπτωση του βλεννογόνου -> αιμορραγούντα έλκηαιμορραγούντα έλκη

επηρμένα χείλη ελκών -> επηρμένα χείλη ελκών -> ψευδοπολύποδεςψευδοπολύποδες• κατάργηση φυσιολογικού υποβλεννογονίου αγγειακού δικτύουκατάργηση φυσιολογικού υποβλεννογονίου αγγειακού δικτύου• σε κεραυνοβόλο μορφή: νέκρωση μυεντερικών πλεγμάτων, διάτασησε κεραυνοβόλο μορφή: νέκρωση μυεντερικών πλεγμάτων, διάταση

ΧΡΟΝΙΑ ΦΑΣΗΧΡΟΝΙΑ ΦΑΣΗ• βλεννογόνος: κοκκιώδης και ωχρός, ουλές στα έλκη και ψευδοπολύποδεςβλεννογόνος: κοκκιώδης και ωχρός, ουλές στα έλκη και ψευδοπολύποδες• υποβλεννογόνιος: φλεγμονώδης διήθηση και τηλεαγγειεκτατικό δίκτυουποβλεννογόνιος: φλεγμονώδης διήθηση και τηλεαγγειεκτατικό δίκτυο

ορθό πάντα προσβεβλημένο, μόνο το ορθό προσβεβλημένο: 50%ορθό πάντα προσβεβλημένο, μόνο το ορθό προσβεβλημένο: 50%

πανκολίτιδα: 30%πανκολίτιδα: 30%

πανκολίτιδα με προσβολή του τελικού ειλεού (πανκολίτιδα με προσβολή του τελικού ειλεού (backwash ileitis)backwash ileitis): 10%: 10%

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδαπαθολογική ανατομικήπαθολογική ανατομική

κεραυνοβόλος μορφή – οξεία εισβολή (30%) (θνητότητα: 10-20%)κεραυνοβόλος μορφή – οξεία εισβολή (30%) (θνητότητα: 10-20%)• βλεννο-πυο-αιματηρή διάρροια, 30-40 κενώσεις/24ωροβλεννο-πυο-αιματηρή διάρροια, 30-40 κενώσεις/24ωρο• κωλικοειδή κοιλιακά άλγη, τεινεσμός, ακράτειακωλικοειδή κοιλιακά άλγη, τεινεσμός, ακράτεια• έμετοι, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, αφυδάτωσηέμετοι, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, αφυδάτωση• αναιμία, υποπρωτεϊναιμία, απώλεια βάρουςαναιμία, υποπρωτεϊναιμία, απώλεια βάρους• πυρετός, τοξική εικόνα, βαρεία γενική κατάστασηπυρετός, τοξική εικόνα, βαρεία γενική κατάσταση

ήπια μορφή (30%)ήπια μορφή (30%)• εξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτωνεξάρσεις και υφέσεις των συμπτωμάτων

συγκίνηση, φυσική άσκηση, εγκυμοσύνη, οξεία λοίμωξησυγκίνηση, φυσική άσκηση, εγκυμοσύνη, οξεία λοίμωξη

αντιβιοτικά, καθαρτικά, αντιχολινεργικά φάρμακααντιβιοτικά, καθαρτικά, αντιχολινεργικά φάρμακα• διάρροια, μικρές βλεννο-πυο-αιματηρές κενώσειςδιάρροια, μικρές βλεννο-πυο-αιματηρές κενώσεις• ήπια κωλικοειδή κοιλιακά άλγη, τεινεσμόςήπια κωλικοειδή κοιλιακά άλγη, τεινεσμός• χαμηλός πυρετός, ήπια αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχέςχαμηλός πυρετός, ήπια αφυδάτωση και ηλεκτρολυτικές διαταραχές

εικόνα με δυσκοιλιότητα ή εξωκολικές εκδηλώσεις (σπάνιαεικόνα με δυσκοιλιότητα ή εξωκολικές εκδηλώσεις (σπάνια))

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδακλινική εικόνακλινική εικόνα

• εξέταση κοιλίας (ευαισθησία)εξέταση κοιλίας (ευαισθησία)

• δακτυλική εξέταση πρωκτούδακτυλική εξέταση πρωκτούσπασμός, ραγάδα, συρίγγια, αποστήματα, στένωσησπασμός, ραγάδα, συρίγγια, αποστήματα, στένωση

βλέννη, πύο, αίμα στην κορυφή του δακτύλουβλέννη, πύο, αίμα στην κορυφή του δακτύλου

• πρωκτοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπησηπρωκτοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπησηοξέως:οξέως: υπεραιμικός, εύθρυπτος, αιμορραγών βλεννογόνοςυπεραιμικός, εύθρυπτος, αιμορραγών βλεννογόνος

έλκη, ψευδοπολύποδεςέλκη, ψευδοπολύποδες

εξαφάνιση αγγειακού δικτύου, εξαφάνιση αγγειακού δικτύου,

βλέννη, πύο, αίμα στον αυλόβλέννη, πύο, αίμα στον αυλό

χρονίως:χρονίως: βλεννογόνος ωχρός, με ουλές βλεννογόνος ωχρός, με ουλές ψευδοπολύποδες, τηλεαγγειεκτατικό δίκτυο ψευδοπολύποδες, τηλεαγγειεκτατικό δίκτυο

έλεγχος για δυσπλασίες έλεγχος για δυσπλασίες

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδακλινική εξέτασηκλινική εξέταση

• αναιμία, λευκοκυττάρωση, αύξηση της ΤΚΕαναιμία, λευκοκυττάρωση, αύξηση της ΤΚΕ

• υποπρωτεϊναιμαίαυποπρωτεϊναιμαία

• ηλεκτρολυτικές διαταραχέςηλεκτρολυτικές διαταραχές

αφυδάτωση, υπονατριαιμία, υποκαλιαιμίααφυδάτωση, υπονατριαιμία, υποκαλιαιμία

• ευρήματα στεατόρροιαςευρήματα στεατόρροιας

• καλλιέργεια κοπράνωνκαλλιέργεια κοπράνων

αποκλεισμός ύπαρξης μικροβίων, παρασίτωναποκλεισμός ύπαρξης μικροβίων, παρασίτων

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα εργαστηριακά ευρήματαεργαστηριακά ευρήματα

απλή ακτινογραφία κοιλίαςαπλή ακτινογραφία κοιλίαςδιαδοχικές για έλεγχο τοξικού μεγακόλου (εγκάρσιο: > 6διαδοχικές για έλεγχο τοξικού μεγακόλου (εγκάρσιο: > 6cmcm))

βαριούχος υποκλυσμόςβαριούχος υποκλυσμόςχωρίς προετοιμασίαχωρίς προετοιμασία

οδόντωση παρυφής (έλκη)οδόντωση παρυφής (έλκη)

εξαφάνιση κολικών κυψελώνεξαφάνιση κολικών κυψελών

στενώματα (καρκίνος στενώματα (καρκίνος ;;;;;;))

ψευδοπολύποδεςψευδοπολύποδες

βράχυνση και στένωση εντέρουβράχυνση και στένωση εντέρου

διεύρυνση ιερο-ορθικού διαστήματος διεύρυνση ιερο-ορθικού διαστήματος

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα ακτινολογικά ευρήματαακτινολογικά ευρήματα

ΕΞΩΚΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣΕΞΩΚΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ• βλάβες δέρματοςβλάβες δέρματος γαγγραινώδες πυόδερμα, οζώδες ερύθημαγαγγραινώδες πυόδερμα, οζώδες ερύθημα

πολύμορφο ερύθημα, αφθώδης στοματίτιδαπολύμορφο ερύθημα, αφθώδης στοματίτιδα• οφθαλμικές βλάβεςοφθαλμικές βλάβες επιπεφυκίτιδα, σκληρίτιδα, ιριδοκυκλίτιδαεπιπεφυκίτιδα, σκληρίτιδα, ιριδοκυκλίτιδα• περικαρδίτιδαπερικαρδίτιδα• ηπατικές βλάβεςηπατικές βλάβες λιπώδης διήθηση, περιχολαγγειϊτιδαλιπώδης διήθηση, περιχολαγγειϊτιδα

σκληρυντική χολαγγειϊτιδα, σκληρυντική χολαγγειϊτιδα, χολαγγειοκαρκίνωμαχολαγγειοκαρκίνωμα

• διάμεση παγκρεατίτιδα διάμεση παγκρεατίτιδα • πυελονεφρίτιδα, νεφρολιθίαση, λιθίαση ουροποιητικούπυελονεφρίτιδα, νεφρολιθίαση, λιθίαση ουροποιητικού• βλάβες οστών-αρθρώσεωνβλάβες οστών-αρθρώσεων οστεοπόρωση, αρθρίτιδαοστεοπόρωση, αρθρίτιδα

αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδααγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα• αγγειακές θρομβώσεις, περιφερική νευροπάθειααγγειακές θρομβώσεις, περιφερική νευροπάθεια• αμυλοείδωσηαμυλοείδωση• κακή θρέψη, καθυστέρηση ανάπτυξης, αμηνόρροιακακή θρέψη, καθυστέρηση ανάπτυξης, αμηνόρροια

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα επιπλοκέςεπιπλοκές

ΟΡΘΟΠΡΩΚΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣΟΡΘΟΠΡΩΚΤΙΚΕΣ ΒΛΑΒΕΣ• αποστήματα, συρίγγια, ραγάδα, στενώματααποστήματα, συρίγγια, ραγάδα, στενώματα

ΤΟΞΙΚΟ ΜΕΓΑΚΟΛΟΤΟΞΙΚΟ ΜΕΓΑΚΟΛΟ• νεκρωτική φλεγμονή μυϊκού χιτώνα, βλάβη μυεντερικού πλέγματοςνεκρωτική φλεγμονή μυϊκού χιτώνα, βλάβη μυεντερικού πλέγματος• σταδιακή διάταση παχέος εντέρουσταδιακή διάταση παχέος εντέρου• έκλυση μετά:έκλυση μετά: υπολευκωματιναιμία, υποκαλιαιμίαυπολευκωματιναιμία, υποκαλιαιμία

βαριούχο υποκλυσμό, αντιχολινεγικά, οπιοειδήβαριούχο υποκλυσμό, αντιχολινεγικά, οπιοειδή• επιδεινούμενη τοξική εικόνα με ελάττωση των διαρροϊκών κενώσεωνεπιδεινούμενη τοξική εικόνα με ελάττωση των διαρροϊκών κενώσεων• διαδοχικές α/α κοιλίας: διάμετρος εγκαρσίου > 6διαδοχικές α/α κοιλίας: διάμετρος εγκαρσίου > 6cmcm: κολεκτομή: κολεκτομή• συντηρητική θεραπείασυντηρητική θεραπεία

ρινογαστρική αναρρόφηση, χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτώνρινογαστρική αναρρόφηση, χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτώνολική παρεντερική διατροφή, αίμα, πρωτεϊνες, αντιβιοτικάολική παρεντερική διατροφή, αίμα, πρωτεϊνες, αντιβιοτικά

• χειρουργική θεραπείαχειρουργική θεραπεία (αποτυχία βελτίωσης κλινικής εικόνας μετά 3-7 ημ.) (αποτυχία βελτίωσης κλινικής εικόνας μετά 3-7 ημ.)υφολική κολεκτομή, τελική ειλεοστομίαυφολική κολεκτομή, τελική ειλεοστομία

• θνητότητα: 20%θνητότητα: 20%

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα επιπλοκέςεπιπλοκές

ΔΙΑΤΡΗΣΗ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ (3%)ΔΙΑΤΡΗΣΗ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ (3%)• στο μεσεντερικό χείλος του ΑΡ κόλου (σπληνική καμπή)στο μεσεντερικό χείλος του ΑΡ κόλου (σπληνική καμπή)

• μετά οξεία εισβολή, τοξικό μεγάκολο, πανκολίτιδαμετά οξεία εισβολή, τοξικό μεγάκολο, πανκολίτιδα

ΜΑΖΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ (σπανίως)ΜΑΖΙΚΗ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑ (σπανίως)

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ• προδιαθεσικοί παράγοντες: προδιαθεσικοί παράγοντες:

έναρξη σε νεαρή ηλικία, πανκολίτιδαέναρξη σε νεαρή ηλικία, πανκολίτιδα

σοβαρή πρώτη προσβολή, συνεχή συμπτώματασοβαρή πρώτη προσβολή, συνεχή συμπτώματα

• συχνότητασυχνότηταστα 10 έτη: <5%, στα 20 έτη: 20%, στα 30 έτη: 30-40%στα 10 έτη: <5%, στα 20 έτη: 20%, στα 30 έτη: 30-40%

• πολλαπλά καρκινώματαπολλαπλά καρκινώματα

• ετήσια κολονοσκόπηση -> δυσπλασία -> ολική κολεκτομήετήσια κολονοσκόπηση -> δυσπλασία -> ολική κολεκτομή

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα επιπλοκέςεπιπλοκές

• διαρροϊκά σύνδρομα μικροβιακής αιτολογίαςδιαρροϊκά σύνδρομα μικροβιακής αιτολογίαςσαλμονέλλωση, σιγγέλωσησαλμονέλλωση, σιγγέλωσηcambylobacter jejunicambylobacter jejuni, άλλες δυσεντερίες, άλλες δυσεντερίες

• φυματίωση, γονοκοκκική ορθίτιδαφυματίωση, γονοκοκκική ορθίτιδα• παρασιτικές νόσοιπαρασιτικές νόσοι

αμοιβάδωση, σχιστοσωμίαση, ιστοπλάσμωσηαμοιβάδωση, σχιστοσωμίαση, ιστοπλάσμωση

• νόσος μεγαλοκυτταρικών εγκλείστωννόσος μεγαλοκυτταρικών εγκλείστων• μη τροπικό μη τροπικό spruesprue, σύνδρομα δυσαπορρόφησης, σύνδρομα δυσαπορρόφησης• νόσος του νόσος του CrohnCrohn• ισχαιμική κολίτιδαισχαιμική κολίτιδα• ψευδομεμβρανώδης κολίτιδαψευδομεμβρανώδης κολίτιδα• καρκίνοςκαρκίνος• εκκολπωματίτιδαεκκολπωματίτιδα• σύνδρομο καρκινοειδούςσύνδρομο καρκινοειδούς

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα διαφορική διάγνωσηδιαφορική διάγνωση

ΣΤΟΧΟΣ: τερματισμός κρίσης, πρόληψη υποτροπώνΣΤΟΧΟΣ: τερματισμός κρίσης, πρόληψη υποτροπώνήπια εισβολήήπια εισβολή

ανάπαυση, διατροφή χωρίς γαλακτοκομικάανάπαυση, διατροφή χωρίς γαλακτοκομικάαντιδιαρροϊκά, σουλφασαλαζίνη ή σουλφισοξαζόλη (αντιδιαρροϊκά, σουλφασαλαζίνη ή σουλφισοξαζόλη (per os)per os)κορτικοστεροειδή (υποκλυσμοί)κορτικοστεροειδή (υποκλυσμοί)σίδηρος, κάλιο, ασβέστιο, βιταμίνεςσίδηρος, κάλιο, ασβέστιο, βιταμίνες

οξεία εισβολήοξεία εισβολήνοσηλείανοσηλείαολική παρεντερική διατροφή, μεταγγίσειςολική παρεντερική διατροφή, μεταγγίσειςυγρά, ηλεκτρολύτες, πρωτεϊνες, βιταμίνες, σίδηρος, ασβέστιουγρά, ηλεκτρολύτες, πρωτεϊνες, βιταμίνες, σίδηρος, ασβέστιοαντιβιοτικά, κορτικοστερροειδή, σουλφασαλαζίνηαντιβιοτικά, κορτικοστερροειδή, σουλφασαλαζίνη

θεραπεία συντήρησηςθεραπεία συντήρησηςσουλφασαλαζίνη, κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικάσουλφασαλαζίνη, κορτικοστεροειδή, ανοσοκατασταλτικά

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα συντηρητική θεραπείασυντηρητική θεραπεία

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ• χρονιότητα νόσου:χρονιότητα νόσου:κοινωνικός περιορισμός, ακράτεια, κακή θρέψηκοινωνικός περιορισμός, ακράτεια, κακή θρέψη

δυσμηνόρροια, καθυστέρηση ανάπτυξηςδυσμηνόρροια, καθυστέρηση ανάπτυξης• μερική απόφραξημερική απόφραξη• συγκαλυμένη διάτρησησυγκαλυμένη διάτρηση• εξωκολικές εκδηλώσειςεξωκολικές εκδηλώσεις• ανάπτυξη καρκίνουανάπτυξη καρκίνου

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ• τοξικό μεγάκολο, διάτρησητοξικό μεγάκολο, διάτρηση• μαζική αιμορραγία (σπανίως)μαζική αιμορραγία (σπανίως)• απόφραξηαπόφραξη• οξεία προσβολή με συνεχή επιδείνωσηοξεία προσβολή με συνεχή επιδείνωση

ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣπρωκτοκολεκτομή με ειλεοστομίαπρωκτοκολεκτομή με ειλεοστομίαυφολική κολεκτομή με ειλεοορθική αναστόμωσηυφολική κολεκτομή με ειλεοορθική αναστόμωσηολική κολεκτομή με ειλεοδακτυλική αναστόμωση (νεο-ειλεο-λήκυθος)ολική κολεκτομή με ειλεοδακτυλική αναστόμωση (νεο-ειλεο-λήκυθος)

ελκώδης κολίτιδαελκώδης κολίτιδα χειρουργική θεραπείαχειρουργική θεραπεία

νόσος του νόσος του CrohnCrohn

5 νέες περιπτώσεις/100.000 κατοίκους/έτος5 νέες περιπτώσεις/100.000 κατοίκους/έτος

αιχμή ηλικίας εμφάνισης: 20-40 έτηαιχμή ηλικίας εμφάνισης: 20-40 έτη

άνδρες/γυναίκες: 1/1άνδρες/γυναίκες: 1/1

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ• οικογενής προδιάθεση (15-20% θετικό οικογενειακό ιστορικό)οικογενής προδιάθεση (15-20% θετικό οικογενειακό ιστορικό)

• διαταραχή ανοσολογικής απάντησηςδιαταραχή ανοσολογικής απάντησηςιοί, βακτηρίδια (μυκοβακτηρίδια, ψευδομονάδα, γερσίνια)ιοί, βακτηρίδια (μυκοβακτηρίδια, ψευδομονάδα, γερσίνια)

-> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο-> διαπερνούν τον μη διαμορφωμένο εντερικό βλεννογόνο

-> ανώμαλη ανοσολογική απάντηση-> ανώμαλη ανοσολογική απάντηση

• προϊόντα γάλακτοςπροϊόντα γάλακτος

• αποφρακτική λεμφαγγειϊτιδα, σαρκοείδωσηαποφρακτική λεμφαγγειϊτιδα, σαρκοείδωση

• ψυχικές διαταραχέςψυχικές διαταραχές

ΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑΜΑΚΡΟΣΚΟΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ• στένωση αυλού, πάχυνση τοιχώματος εντέρουστένωση αυλού, πάχυνση τοιχώματος εντέρου

• πάχυνση μεσεντερίου, κάλυψη εντέρουπάχυνση μεσεντερίου, κάλυψη εντέρου

• διόγκωση λεμφαδένωνδιόγκωση λεμφαδένων

• συμφυόμενες έλικες με εξίδρωμασυμφυόμενες έλικες με εξίδρωμα

• αποστήματααποστήματα

• συρίγγιασυρίγγια

δυνατή προσβολή όλου του ΓΕΣδυνατή προσβολή όλου του ΓΕΣ

τμηματικές βλάβες: 15%τμηματικές βλάβες: 15%

προσβολή μόνο λεπτού εντέρου: 15-30%προσβολή μόνο λεπτού εντέρου: 15-30%

προσβολή τελικού ειλεού και παχέος εντέρου: 40-60%προσβολή τελικού ειλεού και παχέος εντέρου: 40-60%

προσβολή παχέος εντέρου: 25-30%προσβολή παχέος εντέρου: 25-30%

προσβολή δωδεκαδακτύλου: 0.5-7%προσβολή δωδεκαδακτύλου: 0.5-7%

νόσος του νόσος του CrohnCrohnπαθολογική ανατομικήπαθολογική ανατομική

ΠΡΩΚΤΟΣΙΓΜΟΕΙΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (θετική: 50% των περιπτώσεων)ΠΡΩΚΤΟΣΙΓΜΟΕΙΔΟΣΚΟΠΗΣΗ (θετική: 50% των περιπτώσεων)πρώιμη φάση: πρώιμη φάση: ερυθρότητα και οίδημα κατά τόπουςερυθρότητα και οίδημα κατά τόπους

ενδιάμεση φάση: ενδιάμεση φάση: επιμήκη έλκη, ενδιάμεσες ραβδώσεις, οίδημαεπιμήκη έλκη, ενδιάμεσες ραβδώσεις, οίδημα

εικόνα πλακοστρώτου (εικόνα πλακοστρώτου (cobblestone)cobblestone)

όψιμη φάση:όψιμη φάση: έλκη, στενώματα, νησίδες ατροφικού βλεννογόνου έλκη, στενώματα, νησίδες ατροφικού βλεννογόνου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑαναιμία, λευκοκυττάρωση, αύξηση ΤΚΕαναιμία, λευκοκυττάρωση, αύξηση ΤΚΕ

υποπρωτεϊναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχέςυποπρωτεϊναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές

ευρήματα στεατόρροιαςευρήματα στεατόρροιας

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ (βαριούχος υποκλυσμός, εντερόκλυση)ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ (βαριούχος υποκλυσμός, εντερόκλυση)πάχυνση τοιχώματος, στενώματα, εικόνα πλακοστρώτουπάχυνση τοιχώματος, στενώματα, εικόνα πλακοστρώτου

συρίγγια, αποστήματασυρίγγια, αποστήματα

παραμόρφωση τυφλούπαραμόρφωση τυφλού

U/S, C/TU/S, C/Tμάζα, αποστήματαμάζα, αποστήματα

νόσος του νόσος του CrohnCrohn

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ (όπως η ελκώδης κολίτιδα)ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ (όπως η ελκώδης κολίτιδα)

ΕΝΤΕΡΙΚΕΣΕΝΤΕΡΙΚΕΣ• εντερική απόφραξη, αποστήματα, συρίγγιαεντερική απόφραξη, αποστήματα, συρίγγια• πρωκτικά αποστήματα, ραγάδες, συρίγγια, στενώματαπρωκτικά αποστήματα, ραγάδες, συρίγγια, στενώματα• αιμορραγίααιμορραγία• τοξικό μεγάκολο (5%)τοξικό μεγάκολο (5%)• διάτρησηδιάτρηση• καρκίνοςκαρκίνος

20πλάσιος του φυσιολογικού πληθυσμού 20πλάσιος του φυσιολογικού πληθυσμού

νόσος του νόσος του CrohnCrohnεπιπλοκέςεπιπλοκές

• όπως σε ελκώδη κολίτιδαόπως σε ελκώδη κολίτιδα

• λέμφωμαλέμφωμα

• οξεία σκωληκοειδίτιδαοξεία σκωληκοειδίτιδα

• οξεία τελική ειλεϊτιδαοξεία τελική ειλεϊτιδα

νόσος του νόσος του CrohnCrohnδιαφορική διάγνωσηδιαφορική διάγνωση

ΣΚΟΠΟΣΣΚΟΠΟΣ- τερματισμός των κρίσεωντερματισμός των κρίσεων- αποφυγή - πρόληψη υποτροπώναποφυγή - πρόληψη υποτροπών

- ανάπαυσηανάπαυση- δίαιτα χαμηλού υπολείμματοςδίαιτα χαμηλού υπολείμματος- αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντωναποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων- ολική παρεντερική διατροφήολική παρεντερική διατροφή- σουλφασαλαζίνη, σουλφασαλαζίνη, 5ASA5ASA- κορτιζόνηκορτιζόνη- αντιβιοτικάαντιβιοτικά- ανοσοκατασταλτικά (αζαθειοπρίνη)ανοσοκατασταλτικά (αζαθειοπρίνη)

νόσος του νόσος του CrohnCrohnσυντηρητική θεραπείασυντηρητική θεραπεία

ΕΝΔΕΙΞΕΙΣΕΝΔΕΙΞΕΙΣ• μη υποχώρηση ενοχλημάτων (μη υποχώρηση ενοχλημάτων (intractability)intractability)• συχνές υποτροπές συχνές υποτροπές • απόφραξη απόφραξη • διάτρηση, συρίγγια, αποστήματαδιάτρηση, συρίγγια, αποστήματα• αιμορραγίααιμορραγία• περιπρωκτικές βλάβεςπεριπρωκτικές βλάβες• εξωεντερικές βλάβεςεξωεντερικές βλάβες• κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνουκίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου• καθυστέρηση ανάπτυξηςκαθυστέρηση ανάπτυξης

νόσος του νόσος του CrohnCrohnχειρουργική θεραπείαχειρουργική θεραπεία

ΣΤΟΧΟΣΣΤΟΧΟΣαντιμετώπιση επιπλοκής - διατήρηση μήκους εντέρουαντιμετώπιση επιπλοκής - διατήρηση μήκους εντέρουresolve complicationresolve complication – – preserve bowelpreserve bowel

• εκτομή πάσχοντος τμήματος με ή χωρίς αναστόμωσηεκτομή πάσχοντος τμήματος με ή χωρίς αναστόμωση• ειλεοκολεκτομή με ειλεοορθική αναστόμωσηειλεοκολεκτομή με ειλεοορθική αναστόμωση• ειλεοπρωκτοκολεκτομή με τελική ειλεοστομίαειλεοπρωκτοκολεκτομή με τελική ειλεοστομία• παράκαμψη στενωμάτωνπαράκαμψη στενωμάτων• απλή ειλεοστομίααπλή ειλεοστομία• στενωματοπλαστικήστενωματοπλαστική

ΥΠΟΤΡΟΠΗΥΠΟΤΡΟΠΗ20% στα 5 έτη, 40-75% στα 15 έτη20% στα 5 έτη, 40-75% στα 15 έτη80-85% των ασθενών: φυσιολογική ζωή ή χρονιότητα80-85% των ασθενών: φυσιολογική ζωή ή χρονιότητα

νόσος του νόσος του CrohnCrohnχειρουργική θεραπείαχειρουργική θεραπεία

ισχαιμική κολίτιδαισχαιμική κολίτιδααιχμή ηλικίας εμφάνισης: 60 έτηαιχμή ηλικίας εμφάνισης: 60 έτη

αιτιολογίααιτιολογίααρτηριακή εμβολήαρτηριακή εμβολή ανεύρυσμα αορτήςανεύρυσμα αορτής

θρόμβωση μεσεντερίων αγγείωνθρόμβωση μεσεντερίων αγγείων μικροαγγειοπάθειαμικροαγγειοπάθεια

παθολογική ανατομικήπαθολογική ανατομικήσυχνότερη θέση: σπληνική καμπή, ΑΡ κόλον (75%)συχνότερη θέση: σπληνική καμπή, ΑΡ κόλον (75%)

• παροδική ισχαιμική κολίτιδαπαροδική ισχαιμική κολίτιδαέλκος βλεννογόνου -> επούλωση εντός 2-3 ημερώνέλκος βλεννογόνου -> επούλωση εντός 2-3 ημερών

• στενωτική ισχαιμική κολίτιδαστενωτική ισχαιμική κολίτιδααιμορραγικό έμφρακτο βλεννογόνου -> έλκος ->αιμορραγικό έμφρακτο βλεννογόνου -> έλκος ->

επιμόλυνση -> ανάπτυξη ουλής -> στένωσηεπιμόλυνση -> ανάπτυξη ουλής -> στένωση

• γαγγραινώδης ισχαιμική κολίτιδαγαγγραινώδης ισχαιμική κολίτιδαπλήρης αρτηριακή απόφραξη -> έμφρακτο ->πλήρης αρτηριακή απόφραξη -> έμφρακτο ->

γάγγραινα-νέκρωση τοιχώματος -> διάτρησηγάγγραινα-νέκρωση τοιχώματος -> διάτρηση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (ήπια ή κεραυνοβόλος μορφή)ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (ήπια ή κεραυνοβόλος μορφή)οξύ κοιλιακό κωλικοειδές άλγοςοξύ κοιλιακό κωλικοειδές άλγος αίμα από το ορθόαίμα από το ορθό

εικόνα οξείας κοιλίας-περιτονίτιδαςεικόνα οξείας κοιλίας-περιτονίτιδας πυρετός, κακουχίαπυρετός, κακουχία

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑαιματολογικάαιματολογικά βιοχημικάβιοχημικά

ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗοιδηματώδης, αιμορραγικός, εξελκωμένος, βλεννογόνοςοιδηματώδης, αιμορραγικός, εξελκωμένος, βλεννογόνος

αίμα στον αυλόαίμα στον αυλό

ΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΑΚΤΙΝΟΛΟΓΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑδιάταση παχέος εντέρουδιάταση παχέος εντέρου αέρας στο τοίχωμα (αέρας στο τοίχωμα (thumb print sign)thumb print sign)

σπασμόςσπασμός εξέλκωση, στενώματαεξέλκωση, στενώματα

ισχαιμική κολίτιδαισχαιμική κολίτιδα

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ• χορήγηση υγρών, μακρομοριακών δεξτρανών χορήγηση υγρών, μακρομοριακών δεξτρανών I.V.I.V.• αντιβιοτικάαντιβιοτικά• παρακολούθησηπαρακολούθηση

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ -> εκτομή του πάσχοντος τμήματοςΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ -> εκτομή του πάσχοντος τμήματος• σε κεραυνοβόλο μορφήσε κεραυνοβόλο μορφή• σε μη απάντηση στην συντηρητική αγωγήσε μη απάντηση στην συντηρητική αγωγή• σε ανάπτυξη στενωμάτωνσε ανάπτυξη στενωμάτων

ισχαιμική κολίτιδαισχαιμική κολίτιδαθεραπείαθεραπεία

ψευδομεμβρανώδης κολίτιδαψευδομεμβρανώδης κολίτιδα• κλινδαμυκίνη, λινκομυκίνηκλινδαμυκίνη, λινκομυκίνη αλλαγή εντερικής χλωρίδαςαλλαγή εντερικής χλωρίδας

• πενικιλλίνη, αμπικιλλίνηπενικιλλίνη, αμπικιλλίνη

• κεφαλοσπορίνεςκεφαλοσπορίνες ανάπτυξηανάπτυξη clostridium clostridium difficiledifficile

• τερτακυκλίνη, χλωραμφενικόλητερτακυκλίνη, χλωραμφενικόλη και τοξίνης τουκαι τοξίνης του

ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ• βλεννογόνος οιδηματώδης, ερυθρός, με λευκοπράσινες ψευδομεμβράνεςβλεννογόνος οιδηματώδης, ερυθρός, με λευκοπράσινες ψευδομεμβράνες• υποβλεννογόνιος διηθημένος με λευκά, πλασματοκύτταρα, ηωσινόφιλαυποβλεννογόνιος διηθημένος με λευκά, πλασματοκύτταρα, ηωσινόφιλα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (ήπια ή βαρεία)ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ (ήπια ή βαρεία)υδαρής ή αιματηρή διάρροιαυδαρής ή αιματηρή διάρροια κωλικοειδές κοιλιακό άλγοςκωλικοειδές κοιλιακό άλγος

έμετοιέμετοι πυρετός, κακουχίαπυρετός, κακουχία

έναρξηέναρξη 2 ημέρες μετά την έναρξη των αντιβιοτικών ή 2 ημέρες μετά την έναρξη των αντιβιοτικών ή

2 εβδομάδες μετά την διακοπή των αντιβιοτικών2 εβδομάδες μετά την διακοπή των αντιβιοτικών

ΔΙΑΓΝΩΣΗΔΙΑΓΝΩΣΗ• κολονοσκόπησηκολονοσκόπηση• απλή ακτινογραφία κοιλίας (διάταση παχέος εντέρου)απλή ακτινογραφία κοιλίας (διάταση παχέος εντέρου)• εργαστηριακήεργαστηριακή λευκοκυττάρωσηλευκοκυττάρωση

καλλιέργεια καλλιέργεια clostridium difficileclostridium difficile

ανίχνευση τοξίνης του στα κόπραναανίχνευση τοξίνης του στα κόπρανα

ΕΠΙΛΟΚΕΣΕΠΙΛΟΚΕΣ• τοξικό μεγάκολοτοξικό μεγάκολο• αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχέςαφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές• διάτρηση παχέος εντέρουδιάτρηση παχέος εντέρου

ψευδομεμβρανώδης κολίτιδαψευδομεμβρανώδης κολίτιδα

ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ• διακοπή αντιβιοτικούδιακοπή αντιβιοτικού• χορήγηση χολεστυραμίνης χορήγηση χολεστυραμίνης per osper os ( (4g x 4 4g x 4 επί 7-10 ημέρες)επί 7-10 ημέρες)• βανκομυκίνη (125-500βανκομυκίνη (125-500mg x 4, mg x 4, επί 7-10 ημέρες)επί 7-10 ημέρες)

υποτροπή: 15-20%υποτροπή: 15-20%

εναλλακτικώς: μετρονιδαζόλη, βακιτρακίνηεναλλακτικώς: μετρονιδαζόλη, βακιτρακίνη

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (εκτομή)ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ (εκτομή)• σε τοξικό μεγάκολοσε τοξικό μεγάκολο• σε διάτρηση του παχέος εντέρουσε διάτρηση του παχέος εντέρου

ψευδομεμβρανώδης κολίτιδαψευδομεμβρανώδης κολίτιδα

κολοκυστικά συρίγγιακολοκυστικά συρίγγια

άνδρες/γυναίκες: 3/1άνδρες/γυναίκες: 3/1

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ• καρκίνος παχέος εντέρου ή ουροδόχου κύστηςκαρκίνος παχέος εντέρου ή ουροδόχου κύστης• εκκολπωματίτιδαεκκολπωματίτιδα• τραυματισμός (ιατρογενής)τραυματισμός (ιατρογενής)• νόσος του νόσος του CrohnCrohn• ακτινική εντερίτιδαακτινική εντερίτιδα

• ασυμπτωματικάασυμπτωματικά

• πρωτοπαθούς νόσουπρωτοπαθούς νόσου

• υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξειςυποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις

• πνευματουρία, κοπρουρίαπνευματουρία, κοπρουρία

κολοκυστικά συρίγγιακολοκυστικά συρίγγιακλινική εικόνακλινική εικόνα

• εξέταση ούρων, ουροκαλλιέργειαεξέταση ούρων, ουροκαλλιέργεια

• ενδοσκόπηση πεπτικού (κολονοσκόπηση)ενδοσκόπηση πεπτικού (κολονοσκόπηση)

• κυστεοσκόπησηκυστεοσκόπηση

• διαγνωστική έγχυση χρωστικήςδιαγνωστική έγχυση χρωστικής

• πυελογραφίαπυελογραφία

• βαριούχος υποκλυσμόςβαριούχος υποκλυσμός

κολοκυστικά συρίγγιακολοκυστικά συρίγγιαδιάγνωσηδιάγνωση

χειρουργική αφαίρεσηχειρουργική αφαίρεση

εντέρου και τμήματος κύστης εντέρου και τμήματος κύστης en blocken block

κολοκυστικά συρίγγιακολοκυστικά συρίγγιαθεραπείαθεραπεία

μαζική αιμορραγίαμαζική αιμορραγίακατωτέρου πεπτικού (από το ορθό)κατωτέρου πεπτικού (από το ορθό)

βλάβες στομάχου, δωδεκαδακτύλου, λεπτού εντέρουβλάβες στομάχου, δωδεκαδακτύλου, λεπτού εντέρου

βλάβες παχέος εντέρουβλάβες παχέος εντέρου• εκκολπωμάτωσηεκκολπωμάτωση• αγγειεκτασίες (αγγειοδυσπλασίες)αγγειεκτασίες (αγγειοδυσπλασίες)• μονήρες έλκος ορθούμονήρες έλκος ορθού• φλεγμονώδεις νόσοιφλεγμονώδεις νόσοι• ισχαιμική κολίτιδαισχαιμική κολίτιδα• νεοπλάσματανεοπλάσματα• διάφορα αίτια (ακτινική εντερίτιδα, αντιπηκτικά φάρμακα)διάφορα αίτια (ακτινική εντερίτιδα, αντιπηκτικά φάρμακα)

• ρινογαστρικός σωλήνας, ενδοσκόπησηρινογαστρικός σωλήνας, ενδοσκόπηση

• πρωκτοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπησηπρωκτοσιγμοειδοσκόπηση, κολονοσκόπηση

• αγγειογραφίααγγειογραφία

• σπινθηρογραφικές μέθοδοισπινθηρογραφικές μέθοδοι

• ερευνητική-θεραπευτική λαπαρατομίαερευνητική-θεραπευτική λαπαρατομίαυφολική κολεκτομή, ειλεοορθική αναστόμωσηυφολική κολεκτομή, ειλεοορθική αναστόμωση

μαζική αιμορραγίαμαζική αιμορραγίακατωτέρου πεπτικού (από το ορθό)κατωτέρου πεπτικού (από το ορθό)

διαγνωστικοί-θεραπευτικοί χειρισμοίδιαγνωστικοί-θεραπευτικοί χειρισμοί