ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Δήμος ΡόδουΔιεύθυνση Περιβάλλοντος και ΠρασίνουΤμήμα Περιβάλλοντος

Ποθητός Σταματιάδης, Πολιτικός Μηχανικός, Μηχανικός Περιβάλλοντος M.Sc.Κωνσταντινιά Παπαστεργίου, Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση M.Sc.

Διαχείριση απορριμμάτων

• Χωματερές ή • Ανακύκλωση;

• 3.600.000 τόνοι οικιακών απορριμμάτων παράγονται ετησίως στην Ελλάδα.

• Τα απορρίμματα αυτά αρκούν για να καλύψουν με τον όγκο τους την εθνική οδό από το Ναύπλιο ως την Αλεξανδρούπολη με στρώμα ύψους 1μ.!

• Στη χώρα μας υπάρχουν 396 παράνομες χωματερές (78 ενεργές και 318 ανενεργές αλλά μη αποκατεστημένες ακόμη).

Μέθοδοι Διάθεσης Απορριμμάτων• Υγειονομική Ταφή

Απορριμμάτων• Καύση - Αποτέφρωση• Ανακύκλωση• Λιπασματοποίηση

(Κομποστοποίηση)

Υγειονομική Ταφή Απορριμμάτων

• Τα απορρίμματα τοποθετούνται σε στρώσεις και καλύπτονται με αδρανή υλικά και στο τέλος με χώμα φύτευσης.

• Εκεί όταν σαπίσουν και διαλυθούν, εκλύουν κάποια υγρά, τα στραγγίσματα και το λεγόμενο βιοαέριο, τα οποία μαζεύονται σε σωλήνες και επεξεργάζονται με ειδικούς τρόπους.

• Οι τοξικές ουσίες (βαρέα μέταλλα, χλωριωμένες ενώσεις) διαπερνούν το προστατευτικό στρώμα και ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και το έδαφος.

Προβλήματα

• Η ταφή δεν είναι η οριστική λύση του προβλήματος, απλά το «θάβει»!

ΥΛΙΚΟ ΧΡΟΝΟΣ

Εισιτήριο λεωφορείου 2-4 εβδομάδεςΒαμβακερό ύφασμα 1-5 μήνες

Σχοινί 3-14 μήνεςΜάλλινο ύφασμα 1 χρόνος

Βαμμένο ξύλο 13 χρόνιαΤενεκεδάκι κονσέρβας 50-100 χρόνια

Αλουμινένιο κουτί 100-200 χρόνιαΠλαστικό μπουκάλι 100-200 χρόνιαΓυάλινο μπουκάλι Άγνωστο

Χρόνος αποικοδόμησης θαμμένων υλικών

Καύση - Αποτέφρωση

• Η αποτέφρωση ή πιο κοινά η καύση των στερεών απορριμμάτων είναι μια διεργασία, η οποία περιλαμβάνει την ανάπτυξη υψηλών θερμοκρασιών, με παρουσία φλόγας, για την οξείδωση των επιμέρους στοιχείων αυτών, δηλαδή την ένωσή τους με το οξυγόνο.

• Στόχος είναι η εξάτμιση, η αποσύνθεση και/ή η καταστροφή των οργανικών στοιχείων των απορριμμάτων, παρουσία οξυγόνου, καθώς και η ταυτόχρονη μείωση του προς τελική διάθεση όγκου τους.

• Η αποτέφρωση επικίνδυνων και μη επικίνδυνων αποβλήτων μπορεί να προκαλέσει εκπομπές ουσιών που ρυπαίνουν τον αέρα, το νερό και το έδαφος και οι οποίες έχουν επιβλαβείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου.

Προβλήματα

Ανακύκλωση

Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές & λαμπτήρες

Τα σκουπίδια από τον ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό αυξάνουν κατά 16-28% κάθε 5 χρόνια, δηλαδή 3 φορές πιο γρήγορα από τα δημοτικά σκουπίδια…!!!Οι καταναλωτές ενθαρρύνονται να επιστρέφουν τον παλιό εξοπλισμό τους και οι κατασκευαστές να αναλαμβάνουν την ευθύνη παραλαβής και ανακύκλωσης των άχρηστων ηλεκτρικών κι ηλεκτρονικών εξοπλισμών…

Μπαταρίες

Για μπαταρίες μολύβδου (αυτοκινήτων, μηχανημάτων) – απευθυνόμαστε στα σημεία πώλησης ή συνεργεία αυτοκινήτων.

Για μπαταρίες συσκευών - απλές, αλκαλικές & επαναφορτιζόμενες, η εταιρία ΑΦΗΣ έχει βάλει σε διάφορα σημεία ειδικά δοχεία συλλογής.

Μπαταρίες

Υπάρχουν πολλές εναλλακτικές λύσεις για να μειώσουμε τις πλαστικές σακούλες ψώνιων.

• σακούλες από βιοδιασπώμενο πλαστικό,

Πλαστικές σακούλες• πάνινες σακούλες

Λιπασματοποίηση (Composting)• Λιπασματοποίηση είναι η φυσική

διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα (φρούτα, λαχανικά, κλαδέματα κτλ) μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μείγμα (φυτόχωμα ή κομπόστ) το οποίο χρησιμοποιείται για τη βελτίωση της ποιότητας του εδάφους.

ΚόμποστΆνθρακας

pH

ΘερμότηταΥγρασία

Οξυγόνο

Μικροοργανισμοί

Άζωτο

Παράγοντες που επιδρούν κατά την κομποστοποίηση

Πλεονεκτήματα κομποστοποίησης

Μειώνονται οι συνολικές ποσότητες αποβλήτων που στέλνει ο κάθε Δήμος στο ΧΥΤΑ. Με τον τρόπο αυτό αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα του συνεχώς αυξανόμενου ρυθμού παραγωγής αποβλήτων, ενώ παράλληλα αυξάνεται η διάρκεια ζωής του ΧΥΤΑ. Μειώνονται τα δρομολόγια των απορριμματοφόρων που ασχολούνται με την περισυλλογή των απορριμμάτων και συνεπώς μειώνονται οι εκπομπές καυσαερίων.

Περιορίζουμε τη ρύπανση του εδάφους, των υπόγειων υδάτων και της ατμόσφαιρας

Βελτίωση της ποιότητας του χώματος του κήπου μας και καταπολέμηση των βλαβερών μικροοργανισμών στα φυτά μας.

Εξοικονόμηση χρημάτων αφού δεν χρειάζεται η αγορά λιπασμάτων.

Πλεονεκτήματα κομποστοποίησης

Μειώνει την παραγωγή αερίων του θερμοκηπίου.

Είναι το καλύτερο λίπασμα που υπάρχει.

Πλεονεκτήματα κομποστοποίησης

Κάνει το έδαφος εύφορο. Ορισμένα οργανικά και ανόργανα συστατικά μέσω του κομποστ επιστρέφουν στη γη, προσδίδοντας γονιμότητα και βελτιώνοντας τη φυσική δομή του χώματος.

Οι μικροοργανισμοί που αναπτύσσονται είναι ωφέλιμοι γιατί καταπολεμούν τους βλαβερούς.

Οικονομικό όφελος στους πολίτες από τη μη αγορά εδαφοβελτιωτικού.

Μειονεκτήματα κομποστοποίησης

• Η παραγωγή του compost απαιτεί πιο μεγάλο χρονικό διάστημα.

• Το συνολικό κόστος επεξεργασίας είναι υψηλό, όταν πρόκειται για κομποστοποίηση σε επίπεδο πόλης.

• Η πιθανή ύπαρξη οσμών, όταν δεν γίνει σωστά η διαδικασία.

Ποια υλικά βάζουμε στον κάδο για κομποστοποίηση;

Τεμαχισμένα κλαδιά από δέντρα και θάμνους, κλαδέματα, ξερά φύλλα, κομμένο γρασίδι.

Φλούδες και υπολείμματα φρούτων εφόσον δεν είναι ψεκασμένα και ωμά ή βρασμένα λαχανικά.

Υπολείμματα από σαλάτες, χωρίς τα υγρά.

Στάχτη π.χ από τζάκι.

Κέλυφος αυγών.

Ποια υλικά βάζουμε στον κάδο για κομποστοποίηση;

Χαρτιά κουζίνας (ρολό κουζίνας, χαρτοπετσέτες, χαρτόνι).

Πριονίδι (ειδικά αν είναι πολύ υγρό το κομπόστ).

Οργανικά λιπάσματα.

Καφές και τσάι μαζί με τα φίλτρα και τα σακουλάκια τους.

Τι ΔΕΝ μπορούμε να κομποστοποιήσουμε;

Φλούδια εσπεριδοειδών (πορτοκάλια, λεμόνια, μανταρίνια, κλπ)

Φύλλα ευκαλύπτου (είναι τοξικά), Φύλλα συκιάς

Πευκοβελόνες (μέχρι ποσοστό 10 % δεν βλάπτουν)

Νοβοπάν (περιέχει χαλκό, αρσενικό και χρώμιο)

Χαρτί γυαλιστερό

Χαρτί με χρώμα ή μελάνι

Κρέας και ζωικά προϊόντα γενικώς

Τι ΔΕΝ μπορούμε να κομποστοποιήσουμε;

Λάδι, Γαλακτοκομικά

Πλαστικά

Μέταλλα, Χημικά (ζιζανιοκτόνα, μυκητοκτόνα κλπ)

Άρρωστα φύλλα ή φυτά και ζιζάνια

Περιττώματα ζώων

Πόσο γρήγορα γεμίζει ο κάδος;

Ο κάδος κομποστοποίησης δεν γεμίζει τόσο γρήγορα.

Ο σωρός μικραίνει καθώς οι μικροοργανισμοί αποσυνθέτουν τα υλικά.

Ας μην ξεχνάμε ότι τα φρούτα και λαχανικά που βάζουμε στον κάδο χάνουν το νερό τους με αποτέλεσμα να μειώνεται σημαντικά ο όγκος τους.

Πως λειτουργεί;

Μικροοργανισμοί από το έδαφος θα μετατρέψουν τα υλικά σε λίπασμα.

Για να λειτουργεί σωστά χρειάζονται αέρα και λίγη υγρασία.

ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΜΑΣ

1ο Βήμα:

Συλλογή των οργανικών υπολειμμάτων σε κεντρικό σημείο που έχει οριστεί από το δήμο.

2ο Βήμα:

Ο χώρος επεξεργασίας που έχει επιλεχθεί

3ο Βήμα:

Όλα μπαίνουν στο θρυμματιστή

4ο Βήμα:

Το υλικό μπαίνει σε σειρές στο πάτωμα

5ο Βήμα:

Ανακατεύεται 1 με 2 φορές την εβδομάδα

Δεν είναι σκόνη αλλά εξάτμιση 70ο C

ΟΙΚΙΑΚΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Η οικιακή κομποστοποίηση είναι μία απολύτως ασφαλής μέθοδος και πολύ εύκολα μπορεί να την κάνει πράξη ο καθένας μας. Επιστρέφουμε στη φύση, με τον καλύτερο τρόπο, την οργανική ύλη που καθημερινά καταναλώνουμε.

Όλα τα υλικά φυτικής προελεύσεως και οποιοδήποτε άλλο οργανικό υπόλοιπο που τα πετάμε σαν σκουπίδια και γεμίζουμε με αυτά τις χωματερές, είναι η απαραίτητη τροφή για το χώμα.

Μπορούμε και πρέπει λοιπόν όλοι μαζί να κάνουμε την κομποστοποίηση πράξη στο σπίτι μας, στη γειτονιά μας, στο χωριό μας, στην πόλη μας, στην Ελλάδα μας.

Αν τα χρησιμοποιήσουμε σωστά, δηλαδή αν τα κομποστοποιήσουμε και επιστρέψουμε το κομπόστ στο χώμα το εμπλουτίζουμε με την απαραίτητη οργανική ύλη χούμο.

Τι χρειαζόμαστε για να κομποστοποιήσουμε στο σπίτι;Χρειαζόμαστε ένα ειδικό κάδο κομποστοποίησης και ένα μακρύ ξύλο για ανακάτεμα.Αν επιθυμούμε να επιταχύνουμετη διαδικασία μπορούμε να αγορά-σουμε έτοιμους μικροοργανισμούς(επιταχυντές).Ο κάδος πρέπει να τοποθετείταιστη σκιά και σε χώμα ούτως ώστε οι διάφοροι μικροοργανισμοί και οι γαιοσκώληκες να μπορούν να εισέρχονται σε αυτόν.

Από το Α ως το Ω:

Αρχικά τα ερωτήματα είναι πολλά. Οι γαιοσκώληκες θα μείνουν περιορισμένοι ή θα αρχίσουν να κόβουν βόλτες στο μπαλκόνι μου; Θα μυρίζει ο κάδος; Θα μαζεύονται γύρω του μυγάκια;

Τοποθετούμε λοιπόν σε μια γωνιά του μπαλκονιού μας έναν κομποστοποιητή.

Κάδοι για οικιακή Κομποστοποίηση

Για ξεκίνημα, τοποθετούμε στη βάση του κάδου έναν κύβο από ίνες κοκοφοίνικα, αφού τον μουσκέψουμε, με σκοπό να αποτελέσει το θρεπτικό υπόστρωμα που θα δώσει ώθηση στην ανάπτυξη του αρχικού πληθυσμού των κοκκινωπών κατοίκων (γαιοσκώληκες!).

Στη συνέχεια περιμένουμε ένα χρονικό διάστημα (περίπου τέσσερις μήνες) και μετά αρχίζουμε να ρίχνουμε μέσα τα υπολείμματα των τροφών μας που επιτρέπονται.

Οι γαιοσκώληκες θα ξεκινήσουν να καταβροχθίζουν ότι τους δίνουμε και τίποτα δεν θα προλαβαίνει να μυρίσει.

Τα κρίσιμα σημεία:1) Είδος τροφής: Πολύ προσοχή στο είδος τροφών που βάζουμε στον κάδο. Αν, π.χ. αποφασίσουμε να ταΐσουμε τους γαιοσκώληκες με πορτοκαλόφλουδες, θα δούμε ότι αυτοί θα κάνουν μεν φιλότιμες προσπάθειες για να τις αποδομήσουν, αλλά μετά από λίγες μέρες θα δούμε ότι ο κάδος θα αποκτήσει μια δυσάρεστη οσμή και ότι ο μισός πληθυσμός θα έχει... αποδημήσει! Βλέπετε, τα καλόβολα πλασματάκια δεν μπορούν να αντέξουν το έντονα όξινο περιβάλλον που επικράτησε λόγω του κιτρικού οξέος στις πορτοκαλόφλουδες (και γενικά σε κάθε είδος εσπεριδοειδούς).

Η κατάσταση τότε απαιτεί δραστικές λύσεις. Καθημερινές πλύσεις του κάδου με νερό, καλό ανακάτεμα και προσθήκη αλισίβας (σταχτόνερου), προκειμένου να φύγει η οξύτητα που εξολοθρεύει τους γαιοσκώληκες και να επανέλθει η αρχική ισορροπία.

2) Υγρασία: Πολύ σημαντικό επίσης, είναι να μην ξεχνάμε να ποτίζουμε συχνά τον κάδο. Γιατί αυτό που θα καταφέρουμε είναι να εξοντώσουμε άθελά μας το μεγαλύτερο ποσοστό των φιλήσυχων γαιοσκωλήκων, οι οποίοι παρεμπιπτόντως ουδέποτε εγκαταλείπουν την «πολιτεία» τους!

3) Φυσικοί «εχθροί» (μυρμήγκια): Εφόσον ο κάδος μας είναι στο μπαλκόνι του σπιτιού μας, θα πρέπει να τοποθετήσουμε το κάθε πόδι του μέσα σε μια γαβάθα νερό, έτσι η «πολιτεία» μας να αποκτήσει μια υδάτινη τάφρο. Αυτή θα αποτρέψει τα μυρμήγκια να εισβάλλουν στον κάδο μας προς αναζήτηση τροφής!

1) Ο κάδος κομποστοποίησης λειτουργεί κανονικά χωρίς να υπάρχουν δυσάρεστες οσμές όταν η ποσότητα των οργανικών απορριμμάτων είναι η απαιτούμενη. Αν υπερβαίνεται, τότε τα παραπάνω αναιρούνται.

Χρήσιμες συμβουλές:

2) Επίσης, καλό είναι να αποφεύγουμε να ρίχνουμε φλούδες πορτοκαλιών, λεμονιών και λοιπών εσπεριδοειδών. Αντίθετα, οι γαιοσκώληκες κάνουν κυριολεκτικά πάρτι με τις πατατόφλουδες και με ότι έχει να κάνει με ζυμαρικά και ψωμιά.

3) Συνιστάται το εβδομαδιαίο πότισμα, ενώ ο κάδος πρέπει να τοποθετείται σε σκιερό μέρος. Τις δε κρύες μέρες, η προσθήκη μιας κουβέρτας που θα τον καλύπτει και θα τον προστατεύει δεν είναι κακή ιδέα.

4) Τέλος, θα πρέπει να κάνουμε υπομονή! Αν τηρούνται όλα τα παραπάνω, τότε θα έχουμε τη χαρά να απολαύσουμε το καλύτερο βιολογικό κομπόστ (το κομπόστ γαιοσκωλήκων θεωρείται κλάσεις ανώτερο από οποιοδήποτε άλλο) και να γοητευτούμε από το χορό των ακούραστων εργατών μιας δικής μας καστροπολιτείας!

Σας ευχαριστούμε πολύ!