Α Θ - Central Bank of Cyprus...3.4 Επιτόκια νέων καταθέσεων σε ΝΧΙ σε...

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

ΛΕΥΚΩΣΙΑ - ΚΥΠΡΟΣ

ΕΤΗΣΙΑ

ΕΚΘΕΣΗ

2010

ΕΥΡΩΣΥΣΤΗΜΑ

Το χαρτί που χρησιμοποιήθηκε σε αυτή την έκθεση είναι πιστοποιημένo από Forest Certification Council, το οποίο επιβεβαιώνει ότι ο αγοραστής έχεισυνεισφέρει στην αειφόρο ανάπτυξη των δασών.

© ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ, 2011

Διεύθυνση Λεωφ. Κέννεντυ 801076 ΛευκωσίαΚύπρος

Ταχ. Διεύθυνση Ταχ. Κιβ 255291395 ΛευκωσίαΚύπρος

Τηλέφωνο +357 22714100Διαδίκτυο http://www.centralbank.gov.cy

Επιμέλεια από το Γραφείο Επικοινωνίας, Εκδόσεων και Δημοσιεύσεων

Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος.Επιτρέπεται η αναπαραγωγή για εκπαιδευτικούς και μη εμπορικούς σκοπούςεφόσον αναφέρεται η πηγή.

ISSN (Έντυπη μορφή) 1450-2593 ISSN (Ηλεκτρονική μορφή) 1986-1036


ΛΕΥΚΩΣΙΑ - ΚΥΠΡΟΣ

ΕΤΗΣΙΑ

ΕΚΘΕΣΗ

2010


πΕριΕχΟμΕνα

2

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

1. Εισαγωγή από το Διοικητή 6

2. Διοίκηση και Οργάνωση της ΚΤΚ 8

2.1 Διοικητικό Συμβούλιο 82.2 Ανώτερη Διευθυντική Ομάδα 102.3 Διευθυντική και Οργανική Δομή 11

3. Οικονομικές Εξελίξεις 12

Διεθνείς οικονομικές εξελίξεις 12Εγχώριες εξελίξεις 13

Νομισματικές εξελίξεις 13Επιτόκια 15Πληθωρισμός 17Ζήτηση 19Παραγωγή 19Ισοζύγιο πληρωμών 20Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών 20Χρηματοδότηση του ελλείμματος του ΙΤΣ 22Συναλλαγματικές ισοτιμίες 22Αγορά εργασίας, παραγωγικότητα και κόστος εργασίας 22Δημόσια οικονομικά 23

Προβλέψεις 26

4. Εργασiες της Τράπεζας 29

4.1 Ρύθμιση και Εποπτεία του Τραπεζικού Τομέα 29Εποπτεία τραπεζικών ιδρυμάτων 29Εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο της τραπεζικής εποπτείας 30• Τροποποιήσεις της Οδηγίας για τον Υπολογισμό των Κεφαλαιακών

Απαιτήσεων και των Μεγάλων Χρηματοδοτικών Ανοιγμάτων του 2006 30• Εποπτικό πλαίσιο για τα καλυμμένα αξιόγραφα 31• Οδηγίες για τον υπολογισμό της προληπτικής ρευστότητας σε ευρώ και ξένα νομίσματα 32• Τροποποίηση της Οδηγίας για το Πλαίσιο Αρχών Λειτουργίας και Κριτηρίων Αξιολόγησης

της Οργανωτικής Δομής, Εσωτερικής Διακυβέρνησης και των Συστημάτων ΕσωτερικούΕλέγχου των Τραπεζών του 2006 - 2010 32

Εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημα 32Συνεργασία με άλλες εγχώριες και ξένες εποπτικές αρχές 34

4.2 Διασφάλιση Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας 35Παρακολούθηση και αξιολόγηση της χρηματοοικονομικής σταθερότητας 35Ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων για τον τραπεζικό τομέα 35Εθνική Επιτροπή Διασφάλισης Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας 36Συμμετοχή σε επιτροπές του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζώνκαι συναντήσεις υψηλού επιπέδου 36Συμμετοχή σε συναντήσεις με εκπροσώπους του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ)και των διεθνών οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας 37Συμμετοχή σε πρόγραμμα τεχνικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) προςυποψήφια και ενδεχόμενα υποψήφια κράτη-μέλη της ΕΕ 37Διαχείριση Ταμείων Προστασίας Καταθετών και Επενδυτών Πελατών Τραπεζών 37Σχέδιο Προστασίας Καταθέσεων 37Ταμείο Αποζημίωσης Επενδυτών Πελατών Τραπεζών 38

4.3 Αδειοδότηση 39Τραπεζικά ιδρύματα 39Ιδρύματα πληρωμών 41Ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος 41Διεθνή συλλογικά επενδυτικά σχέδια 41

4.4 Συστήματα Πληρωμών και Διακανονισμού Συναλλαγών 41Νομικό πλαίσιο 42Συστήματα πληρωμών, εκκαθάρισης και διακανονισμού συναλλαγών 43Ενιαίος χώρος πληρωμών σε ευρώ (SEPA - Single Euro Payments Area) 43Επίβλεψη συστημάτων πληρωμών και διακανονισμού 44• CCBM2 και T2S 44Άλλες εξελίξεις 44• Επέκταση πρόσβασης στο Κεντρικό Αρχείο Πληροφοριών για Εκδότες Ακάλυπτων Επιταγών (Κ.Α.Π.) 44

3Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Τ Ρ Α Π Ε Ζ Α Τ Η Σ Κ Υ Π Ρ Ο Υ

• TARGET2 45• Ηλεκτρονικός συμψηφισμός επιταγών 45• Ιδρύματα πληρωμών 45• Μείωση της χρήσης επιταγών ως μέσο πληρωμής 46

4.5 Έκδοση Tραπεζογραμματίων και Kερμάτων Eυρώ 46Εξορθολογισμός του κύκλου του νομίσματος 46Παραχαραγμένα τραπεζογραμμάτια ευρώ που εντοπίστηκαν στην Κύπρο κατά το 2010 47Νομισματικές εξελίξεις 47• Συλλεκτικά κέρματα για την 50ή Επέτειο της Κυπριακής Δημοκρατίας 47• Πωλήσεις κερμάτων ευρώ και άλλων νομισματικών ειδών 47• Ιστοσελίδα ηλεκτρονικού εμπορίου 47Απόσυρση κυπριακών λιρών 48

4.6 Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες 48• Συναλλαγματικός κίνδυνος 49• Επιτοκιακός κίνδυνος 49• Πιστωτικός κίνδυνος 49• Λειτουργικός κίνδυνος 50• Νομικός κίνδυνος 50Συμμετοχή στη διαχείριση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της ΕΚΤ 50Εφαρμογή της νομισματικής πολιτικής 50

4.7 Διαχείριση Δημόσιου Χρέους 51Κρατικά αξιόγραφα 52

4.8 Οικονομική Έρευνα και Συναφείς Δραστηριότητες 54

4.9 Στατιστική 59Νομισματική χρηματοπιστωτική στατιστική 59Χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί 60Ισοζύγιο πληρωμών και διεθνής επενδυτική θέση 61Δημοσιονομικές και γενικές οικονομικές στατιστικές 63

4.10 Πληροφορική 64Έργα υποδομής 64Έργα εφαρμογής/συντήρησης συστημάτων πληροφορικής 65Ασφάλεια συστημάτων πληροφορικής 66

4.11 Ανθρώπινο Δυναμικό, Οργάνωση και Μεθόδοι 66Αυτοματοποίηση συστημάτων 66Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού 66Θέσεις εργασίας 66Εργασιακά θέματα 66Διοικητική υποστήριξη 66Θέματα οργάνωσης 67Συμμετοχή σε επιτροπές του ΕΣΚΤ 67

4.12 Ασφάλεια και Προφύλαξη 67

4.13 Ασφάλεια και Εγκαταστάσεις 67

5. Οικονομικές Καταστάσεις 2010 71

Ισολογισμός κατά την 31η Δεκεμβρίου 2010 72Λογαριασμός αποτελεσμάτων χρήσεως για την περίοδο 01 Ιαν. - 31 Δεκ. 2010 74Σημειώσεις επί των οικονομικών καταστάσεων 75Έκθεση ανεξάρτητου ελεγκτή 94

πιναΚΕΣ Και ΔιαΓραμμαΤα

ΠΙΝΑΚΕΣ3.1 Δάνεια προς εγχώρια νοικοκυριά 143.2 Καταθέσεις από εγχώρια νοικοκυριά 153.3 Οικονομική δραστηριότητα σε βασικούς τομείς σε σταθερές τιμές 2005 203.4 Ισοζύγιο πληρωμών 213.5 Λογαριασμοί ευρύτερου δημόσιου τομέα 243.6 Προβλέψεις Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου 264.1 Εκδόσεις/Λήξεις ΚΟΧΑ το 2010 534.2 Συνολικά ποσά επενδυτικών προϊόντων 54

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ3.1 ΑΕΠ σε επιλεγμένες χώρες 123.2 Πληθωρισμός σε επιλεγμένες χώρες 123.3 Επιτόκια νέων δανείων των ΝΧΙ σε ευρώ προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ 163.4 Επιτόκια νέων καταθέσεων σε ΝΧΙ σε ευρώ από κατοίκους στη ζώνη του ευρώ 163.5 Εναρµονισµένος πληθωρισµός στην Κύπρο και ζώνη του ευρώ 183.6 Επιλεγμένες ισοτιμίες έναντι του ευρώ 223.7 Σταθμισμένη συναλλαγματική ισοτιμία του κυπριακού νομίσματος (στάθμιση ΔΝΤ) 223.8 Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή απασχόλησης και ποσοστό ανεργίας 233.9 Ονομαστική δαπάνη ανά μισθωτό, παραγωγικότητα και μοναδιαίο εργατικό κόστος 233.10 Λιανικές πωλήσεις 273.11 Δαπάνες κατόχων πιστωτικών καρτών 27

4

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

ΣυνΤΟμΟΓραφιΕΣ Και ΣυμΒΟΛα


ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣΑΕΠ Ακαθάριστο Εγχώριο ΠροϊόνΓΔ Γραμμάτιο ΔημοσίουΔΝΤ Διεθνές Νομισματικό ΤαμείοΔΣ Διοικητικό ΣυμβούλιοΕΕ Ευρωπαϊκή ΈνωσηEEΔ Έρευνα Εργατικού ΔυναμικούΕΚΤ Ευρωπαϊκή Κεντρική ΤράπεζαΕΝΠ Επιτροπή Νομισματικής ΠολιτικήςΕνΔΤΚ Εναρμονισμένος Δείκτης Τιμών ΚαταναλωτήΕΣΚΤ Ευρωπαϊκό Σύστημα Κεντρικών ΤραπεζώνΕΣΛ 95 Ευρωπαϊκό Σύστημα Λογαριασμών 1995Ευρωστάτ Στατιστική Υπηρεσία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ΙΤΣ Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών ΚΑΠ Κεντρικό Αρχείο ΠληροφορειώνΚΟΧΑ Κρατικά Ονομαστικά Χρεόγραφα ΑναπτύξεωςΚΤΚ Κεντρική Τράπεζα της ΚύπρουΜΣΙ ΙΙ Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙΝΧΙ Νομισματικά Χρηματοπιστωτικά ΙδρύματαΟΝΕ Οικονομική και Νομισματική ΈνωσηΣΠΙ Συνεργατικά Πιστωτικά ΙδρύματαΣΥΚ Στατιστική Υπηρεσία της Κυπριακής ΔημοκρατίαςΣΧΑ Στρατηγικά Χαρτοφυλάκια ΑναφοράςXAK Χρηματιστήριο Αξιών Κύπρου

BLS Έρευνα Τραπεζικών ΧορηγήσεωνECOFIN Συμβούλιο των Υπουργών Οικονομικών της ΕΕECP Ευρωπαϊκά Εμπορικά ΧρεόγραφαEFC Economic and Financial Committee (Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή)ΕΜΤΝ Ευρωπαϊκά Μεσοπρόθεσμα ΧρεόγραφαSDDS Ειδικό Πρότυπο Διάδοσης ΣτοιχείωνSDW Statistical Data WarehouseTARGET Διευρωπαϊκό Αυτοματοποιημένο Σύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων σε Συνεχή ΧρόνοTARGET2 Διευρωπαϊκό Αυτοματοποιημένο Σύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε Συνεχή Χρόνο

ΣΥΜΒΟΛΑ£ Κυπριακή λίρα€ Ευρώ

Χιλιάδες, εκατομμύρια και δισεκατομμύρια διαχωρίζονται με μια τελεία (.) και δεκαδικοί διαχωρίζονται με ένα κόμμα (,). Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα συνολικά ποσά στους σχετικούς Πίνακες μπορεί να μην συμποσούνται λόγω στρογγυλοποίησης.

Σημείωση: Τελευταία ημερομηνία ενημέρωσης των στατιστικών στοιχείων είναι η 31η Ιανουαρίου 2011.

6

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Η οικονομία της Κύπρου άρχισε να παρουσιάζεισημάδια ανάκαμψης κατά τη διάρκεια του υπόανασκόπηση έτους, με το πραγματικό ΑΕΠ ναεκτιμάται ότι έχει αυξηθεί κατά 0,9% σε σύγκρισημε συρρίκνωση της τάξης του 1,7% τοπροηγούμενο έτος. Παρά την ανάκαμψη του ΑΕΠ,οι περισσότεροι τομείς της οικονομίαςεξακολούθησαν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ενώη ανεργία αυξήθηκε σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Οεναρμονισμένος πληθωρισμός αυξήθηκε στο 2,6%το 2010 σε σύγκριση με 0,2% το προηγούμενο έτοςκαι 1,6% στη ζώνη του ευρώ. Δεδομένων τωνεξελίξεων στο μέτωπο του πληθωρισμού, καθώςκαι ορισμένων άλλων σχετικών παραγόντων, όπωςγια παράδειγμα οι διαχρονικές διαρθρωτικέςαδυναμίες και δυσκαμψίες στην αγορά εργασίας,η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας συνέχισενα αποτελεί πρόκληση και το 2010. Ωστόσο, ηκύρια πρόκληση που αντιμετωπίζει η οικονομίαμας εξακολουθεί να είναι η ανάγκη για διόρθωσητων δημοσιονομικών ανισορροπιών. Αυτές, σεμεγάλο βαθμό προκλήθηκαν από την ταχείααύξηση των δημόσιων δαπανών, σε μια περίοδοκατά την οποία υπήρχε ταυτόχρονα πιεστικήανάγκη για μεταρρυθμίσεις του συνταξιοδοτικούσυστήματος, λόγω του γρήγορα αυξανόμενουπροβλήματος της γήρανσης του πληθυσμού στηνΚύπρο. Παρά τη μικρή μείωση τουδημοσιονομικού ελλείμματος το 2010, δεν έχεικαταγραφεί σημαντική διαρθρωτική βελτίωση σταδημοσιονομικά μεγέθη κατά τη διάρκεια του έτους.

Κατά τη διάρκεια του υπό επισκόπηση έτους,η κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της ναξεκινήσει έναν κοινωνικό διάλογο γιαδιαρθρωτικές αλλαγές που είναι απαραίτητες καιαυτό είναι μια καλοδεχούμενη εξέλιξη. Ηαναγνώριση του προβλήματος είναι το πρώτοβήμα προς την εξεύρεση λύσης. Παρ όλα αυτά, οι

πρόσφατες εξελίξεις δείχνουν ότι ο διάλογοςαυτός θα πρέπει να κινηθεί πιο γρήγορα και πιοαποφασιστικά. Λόγω της καθυστέρησης στηναποστολή ενός ισχυρού μηνύματος στις αγορέςγια εφαρμογή μεσοπρόθεσμων δημοσιονομικώνκαι διαρθρωτικών προσαρμογών, οι διεθνείςοργανισμοί αξιολόγησης πιστοληπτικήςικανότητας έχουν υποβαθμίσει την πιστοληπτικήικανότητα της Κύπρου. Αυτές οι υποβαθμίσειςέχουν αυξήσει το κόστος δανεισμού τόσο για τονιδιωτικό όσο και τον δημόσιο τομέα και αυτόαποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τις προοπτικέςανάπτυξης της οικονομίας.

Προσβλέποντας στο μέλλον, είναι επιτακτικήη εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων στοσύστημα κοινωνικών μεταβιβάσεων και τιςκρατικές δαπάνες, έτσι ώστε οι βελτιώσεις πουεπιτεύχθηκαν στα δημόσια οικονομικά κατά το2010 θα ακολουθηθούν από περαιτέρω βιώσιμηπρόοδο. Ως πρώτο βήμα, τα μέτρα περιορισμούτων δαπανών στα οποία η κυβέρνηση είχεδεσμευτεί κατά τη διάρκεια της συζήτησης τουπροϋπολογισμού του 2011, θα πρέπει ναεφαρμοστούν. Ο αποτελεσματικός έλεγχος τωνμισθών στο δημόσιο, μέσα και από τη μείωσητου αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατάχίλια άτομα ανά έτος, είναι υψίστης σημασίας.Επιπλέον, υπό το πρίσμα της προβλεπόμενηςαύξησης του δείκτη εξάρτησης ηλικιωμένων,πρέπει να επιδιωχθεί χωρίς καθυστέρησημεταρρύθμιση στο σύστημα των συντάξεων.Επίσης, το τριετές ΜεσοπρόθεσμόΔημοσιονομικό Πλαίσιο (ΜΔΠ), το οποίοστοχεύει στον καθορισμό δεσμευτικών ορίωνγια τις δαπάνες σε κάθε δημόσιο οργανισμόπρέπει να υιοθετηθεί χωρίς περαιτέρωκαθυστέρηση. Αν και το ΜΔΠ συμφωνήθηκε ήδηαπό το Μάιο του 2006, είναι ακόμη σε πολύ

1. ΕΙΣΑΓωΓH ΑΠO ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤH

πρώιμο στάδιο εφαρμογής. Κατά τη διάρκεια του υπό επισκόπηση έτους,

εκφράστηκαν επίσης ανησυχίες σχετικά με τηνέκθεση του τραπεζικού τομέα στημακροοικονομική αναταραχή στην Ελλάδα. ‘Oπωςδιαπιστώθηκε από εκπροσώπους του ΔΝΤ κατά τηδιάρκεια της τελευταίας επίσκεψής τους στηνΚύπρο, αυτοί οι κίνδυνοι είναι διαχειρίσιμοι, μεδεδομένα, μεταξύ άλλων, την ικανοποιητικήκεφαλαιουχική και ρευστοτική επάρκεια και τηναυστηρή εποπτεία από την Κεντρική Τράπεζα.Παρόλα αυτά, σε μια προσπάθεια να προστατευθείπεραιτέρω η σταθερότητα του τραπεζικού τομέα

της χώρας, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρουεπεξεργάζεται επιπρόσθετα μέτρα προς αυτή τηνκατεύθυνση. Σε αυτό το πλαίσιο έχει υποστηρίξειτην επιβολή ειδικής εισφοράς στις τράπεζες, ώστενα δημιουργηθεί ένα οικονομικό ταμείοσταθερότητας, τα αποθέματα του οποίου θαπρέπει να διατηρούνται για την ενίσχυση τουχρηματοπιστωτικού συστήματος της Κύπρου. Τοκύριο ζητούμενο βέβαια εξακολουθεί να είναι ημείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος κατάτρόπο βιώσιμο, διασφαλίζοντας με αυτόν τοντρόπο και την ομαλή λειτουργία τουχρηματοπιστωτικού τομέα.

Δρ. Αθανάσιος ΟρφανίδηςΔιοικητής


2. ΔΙΟIΚΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΓaΝωΣΗ ΤΗΣ ΚΤΚ2.1 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚO ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

8

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Αθανάσιος ΟρφανίδηςΔιοικητής και Πρόεδρος από τις 2 Μαΐου του 2007.

Μάριος ΚλείτουΠρώτος Εκτελεστικός Διευθυντής της Baker TillyKlitou και κάτοχος επαγγελματικών τίτλων από τοInstitute of Chartered Accountants in Englandand Wales και από το Chartered Association ofCertified Accounts. Είναι μέλος του ΣυνδέσμουΕγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ),Πρόεδρος της Επιτροπής Διεθνών Επιχειρήσεων,Ναυτιλίας και Ξένων Επενδύσεων του ΣΕΛΚ καιμέλος του ΔΣ του Κυπριακού ΟργανισμούΠροσέλκυσης Επενδύσεων (CIPA). Διετέλεσεμέλος του Συμβουλίου Οικονο μικών Εμπειρο -γνωμόνων του Προέδρου της ΚυπριακήςΔημοκρατίας και του ΔΣ της Κυπριακής ΤράπεζαςΑναπτύξεως Λτδ. Διορίστηκε μέλος του ΔΣ τηςΚΤΚ τον Απρίλιο του 2008.

Νίκος ΚωνσταντίνουΚατέχει πανεπιστημιακό δίπλωμα σε συστήματαπληροφορικής, μεταπτυχιακό στη διοίκησηεπιχειρήσεων και τον επαγγελματικό τίτλο τουεγκεκριμένου λογιστή / ελεγκτή από το ΗνωμένοΒασίλειο. Είναι μέλος του Συνδέσμου Εγκεκρι -μένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ). Από το 2002είναι διευθύνων συνέταιρος σε ελεγκτικό /συμβουλευτικό οίκο καθώς, επίσης, σύμβουλοςστρατηγικής και ανάπτυξης σε εταιρείες με έδρατην Ευρώπη και Ασία. Διορίστηκε μέλος του ΔΣτης ΚΤΚ το Νοέμβριο του 2008.

ΑθανάσιοςΟρφανίδης

ΝίκοςΚωνσταντίνου

ΜάριοςΚλείτου


Ανδρέας ΜάτσηςΕπιχειρηματίας και Αντιπρόεδρος του ΚυπριακούΕμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου(ΚΕΒΕ). Διετέλεσε Πρόεδρος του Εμπορικού καιΒιομηχανικού Επιμελητηρίου Αμμοχώστου από το2002 μέχρι το 2008 και Μέλος της ΕπιτροπήςΝομισματικής Πολιτικής της ΚΤΚ από το 2000 μέχριτο 2007. Διορίστηκε μέλος του ΔΣ της ΚΤΚ τοΝοέμβριο του 2008.

Πάμπος ΠαπαγεωργίουΔιδάκτορ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου στηνΠολιτική Φιλοσοφία. Από το 1991 εργάζεται στοΚέντρο Ερευνών του Ευρωπαϊκού ΠανεπιστημίουΚύπρου όπου, σήμερα, είναι υπεύθυνος κοινωνικο-οικονομικής και πολιτικής έρευνας. Διετέλεσεμέλος του ΔΣ της Αρχής Τηλε πικοινωνιών Κύπρου(ΑΤΗΚ) από το 2000 μέχρι το 2006. Διορίστηκεμέλος του ΔΣ της ΚΤΚ το Νοέμβριο του 2008.

Χαράλαμπος ΑχνιώτηςΠρωτοδιορίστηκε στην ΚΤΚ το 1963. Από το 1992μέχρι το 2002 ήταν Πρώτος Ανώτερος Διευθυντήςστη Διεύθυνση Οικονομικών Ερευνών καιΔιοικητικών Υπηρεσιών και από το 2002 μέχρι το2009 υπηρέτησε ως Σύμβουλος του Διοικητή τηςΚΤΚ. Στο διάστημα 2000-2007 διετέλεσε μέλος τηςΕπιτροπής Νομισματικής Πολιτικής της ΚΤΚ, ενώήταν επίσης υπεύθυνος για τις προ-ενταξιακέςδιαπραγματεύσεις της Κύπρου στον τομέα τηςΟικονομικής και Νομισματικής Ένωσης. Διετέλεσεεπίσης αναπληρωτής του Διοικητή στο Γενικό καιστο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ από το 2004έως το 2009. Διορίστηκε μέλος του ΔΣ της ΚΤΚ τοΜάιο του 2009.

ΠάμποςΠαπαγεωργίου

ΑνδρέαςΜάτσης

ΧαράλαμποςΑχνιώτης

2.2 ΑΝωΤΕΡΗ ΔΙΕΥθΥΝΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ 2010

10

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Α. ΟρφανίδηςΔιοικητής

Κ. Πουλλής Ανώτερος Διευθυντής • Τμήμα Εποπτείας &

Ρύθμισης ΤραπεζικώνΙδρυμάτων

• Υπηρεσία Αδειοδότησης

Κ. Ζίγκας Ανώτερος Διευθυντής

• ΤμήμαΧρηματοοικονομικών

Αγορών• Υπηρεσία Διαχείρισης

Κινδύνων• Τμήμα Συστημάτων

Πληρωμών & ΛογιστικώνΥπηρεσιών

Σ. ΜιχαηλίδηςΑνώτερος Διευθυντής • Τμήμα Ασφάλειας &

Τεχνικής Υποστήριξης• Υπηρεσία Εκδόσεων &

Δημοσιεύσεων(αφυπηρέτησε την

1η Μαΐου του 2010)

Φ. ΦρανκΑνώτερη Διευθύντρια • Τμήμα Στατιστικής

• Τμήμα Πληροφορικής

Σπ. Σταυρινάκης Ανώτερος Διευθυντής • Τμήμα Ασφάλειας &

Τεχνικής Υποστήριξης

Γ. ΣυρίχαςΑνώτερος Διευθυντής• Τμήμα Οικονομικών

Ερευνών• Τμήμα ΔιασφάλισηςΧρηματοπιστωτικής

Σταθερότητας• Γραφείο Διοικητή

Κ. ΠαπαδόπουλοςΑνώτερος Διευθυντής• Τμήμα Τραπεζικών

Εργασιών Εσωτερικού• Τμήμα Ανθρώπινου

Δυναμικού, Οργάνωσης& Μεθόδων


2.3

ΔΙΕ

ΥθΥ

ΝΤΙ

ΚΗ

ΚΑ

Ι ΟΡΓ

ΑΝ

ΙΚΗ

ΔΟ

ΜΗ

ΔΕΚ

ΕΜΒ

ΡΙΟ

Σ 20

10

∆ιο

ικητ

ήςΑ

. Ορφ

ανίδ

ης∆

ιοικ

ητικ

όΣυ

µβού

λιο

Σπ. Σ

ταυρ

ινάκ

ηςΓ.

Συρί

χας

Φ. Φ

ρανκ

Κ. Π

ουλλ

ήςΚ.

Ζίγκ

ας

Τµήµ

α Επο

πτεία

ς &Ρύ

θµιση

ςΤρ

απεζ

ικών Ι

δρυµ

άτων

Τµήµ

αΧρ

ηµατ

οοικο

νοµικ

ώνΑγ

ορών

Τµήµ

α Ασφ

άλεια

ς &Τε

χνική

ς Υπο

στήρ

ιξης

Τµήµ

α Στα

τιστικ

ήςΤµ

ήµα Ο

ικονο

µικών

Ερευ

νών

Τµήµ

α Πλη

ροφο

ρικής

Τµήµ

α ∆ιασ

φάλισ

ηςΧρ

ηµατ

οπιστ

ωτική

ςΣτ

αθερ

ότητ

ας

Υπηρ

εσία

Διαχε

ίριση

ςΚιν

δύνω

ν

Τµήµ

α Συσ

τηµά

των

Πληρ

ωµών

&Λο

γιστικ

ών Υπ

ηρεσ

ιών

Γραφ

είο ∆ι

οικητ

ή

Κ. Π

απαδ

όπου

λος

Τμήμ

α Τρα

πεζικ

ώνΕρ

γασιώ

ν Εσω

τερικ

ού

Τμήμ

α Ανθ

ρώπιν

ουΔυ

ναμικ

ού, Ο

ργάν

ωσης

&Με

θόδω

νΥπ

ηρεσ

ία Αδ

ειοδό

τηση

ςΝο

µική Υ

πηρε

σία

Τµήµ

α Εσω

τερικ

ήςΕπ

ιθεώρ

ησης

12

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

3. Οικονομικές Εξελίξεις

Διεθνείς οικονομικές εξελίξειςΣτη διάρκεια του 2010 η διεθνής οικονομίαεπανήλθε σε τροχιά αναιμικής ανάπτυξης ενμέσω ετεροχρονισμένων ταχυτήτων μεταξύ τωνχωρών. Το Νοέμβριο του 2009 ξέσπασε ηδημοσιονομική κρίση στην Ελλάδα, η οποίαοδήγησε τη χώρα προς αναζήτηση οικονομικήςβοήθειας από τους Ευρωπαίους εταίρους και τοΔιεθνές Νομισματικό Ταμείο στα μέσα του 2010.Λόγω του κινδύνου εξάπλωσης της κρίσης απότην Ελλάδα και σε άλλες οικονομίες της ζώνης τουευρώ, οι ευρωπαϊκές αρχές και το ΔΝΤανταποκρίθηκαν με ποικιλία μέτρων,συμπεριλαμβανομένου ενός σχεδίου οικονομικήςβοήθειας 110 δις ευρώ για την Ελλάδα. Στα ίδιαπλαίσια δημιουργήθηκε και το Ευρωπαϊκό ΤαμείοΧρηματοπιστωτικής Σταθερότητας ύψους 750 διςευρώ για την υποστήριξη των χωρών της ΟΝΕ μεοικονομικές δυσχέρειες. Οι εντάσεις στις αγορέςκαι οι συζητήσεις για πιθανότητα διπλής ύφεσηςκορυφώθηκαν στις αρχές του τρίτου τριμήνουόταν οι δημοσιονομικές εξελίξεις στην Ευρώπηοδήγησαν τους οίκους αξιολόγησης ναυποβαθμίσουν το χρέος της Ελλάδας, τηςΠορτογαλίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας και τηςΙταλίας. Το Νοέμβριο, η διαφορά στις αποδόσειςκυβερνητικών ομολόγων ορισμένων χωρών τηςζώνης του ευρώ έναντι των γερμανικώνεκτινάχθηκαν σε ιστορικά ψηλά επίπεδα.

Σε ό,τι αφορά την οικονομική δραστηριότητα,σε όλες τις μεγάλες οικονομίες, το ΑΕΠ κατέγραψεθετικούς ετήσιους ρυθμούς μεγέθυνσης. Οι πιοπρόσφατες εκτιμήσεις μέχρι και την τελευταίαημέρα αναθεώρησης των στοιχείων στη παρούσαΈκθεση φέρουν το ΑΕΠ για το 2010 στο 1,7% γιατη ζώνη του ευρώ, 2,8% για τις ΗΠΑ, 1,7% για τοΗνωμένο Βασίλειο και 3,6% για την Ιαπωνία(Διάγραμμα 3.1).

Όσον αφορά το γενικότερο επίπεδο των τιμώνδιεθνώς, αυτό παρουσίασε σημάδια επιτάχυνσηςλόγω, κυρίως, της επίδρασης βάσης από τιςχαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου που είχανκαταγραφεί το 2009. Πιο συγκεκριμένα, το 2010,ο πληθωρισμός ανήλθε κατά μέσο όρο στο 1,6%,1,6%, 3,3% και -0,7% στη ζώνη του ευρώ, τις ΗΠΑ,στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Ιαπωνία,αντίστοιχα (Διάγραμμα 3.2).

Λόγω της συνεχιζόμενης αβεβαιότητας στοοικονομικό περιβάλλον οι μεγάλες κεντρικέςτράπεζες συνέχισαν την επεκτατική πολιτικήδιατηρώντας τα βασικά τους επιτόκια σε πολύχαμηλά επίπεδα. Το Ευρωσύστημα εξακολούθησε

ζώνη του ευρώ Ην. Βασίλειο

ΗΠΑ Ιαπωνία

Προβλ.

2011

2010

Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q3 Q1 Q32003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

-13-11

-9-7-5-3-1246

ΔIAΓPAMMA 3.1 αΕπ σε επιλεγμένες χώρες (ετήσια μεταβολή, %)

Πηγή: Eurostat.Σημείωση: Οι προβλέψεις είναι για το έτος και υπολογίζονται ως οι μέσοι όροι των πιοπρόσφατων προβλέψεων από το Bloomberg, The Economist poll και το ΔΝΤ.

2010

2011

Iαν.2003

Iαν.2004

Iαν.2005

Iαν.2006

Iαν.2007

Iαν.2008

Iαν.2009

Iαν.2010 2

Προβλ.

ζώνη του ευρώ Ην. Βασίλειο

ΗΠΑ Ιαπωνία

-3-2-10123456

ΔIAΓPAMMA 3.2 πληθωρισμός σε επιλεγμένες χώρες(ετήσια μεταβολή, %)

Πηγές: Eurostat, SDW (ΕΚΤ).Σημείωση: Οι προβλέψεις είναι για το έτος και υπολογίζονται ως οι μέσοι όροι των πιοπρόσφατων προβλέψεων από το Bloomberg, The Economist poll και το ΔΝΤ.


1. Όλα τα νομισματικά μεγέθη συμπεριλαμβανομένων των επιτοκίων, αφορούν στοιχεία εξαιρουμένης της ΚΤΚ ή/και του Ευρω-συστήματος. Σημειώνεται, επίσης, ότι τα στοιχεία που αναλύονται στην παρούσα ενότητα της Έκθεσης αναφέρονται σε κατοί-κους Κύπρου και εξαιρούν τους οργανισμούς ή επιχειρήσεις χωρίς φυσική παρουσία στην Κύπρο («brass plate companies»). Ηπιο πάνω επίδραση εξαιρείται ώστε να επιτευχθεί διαχρονική συγκρισιμότητα των στατιστικών στοιχείων και να υποβοηθηθείη εξαγωγή συμπερασμάτων.

2. Το Σεπτέμβριο του 2009 διενεργήθηκε μια σημαντική αλλαγή αναφορικά με τη μεθοδολογία για τον υπολογισμό των ετήσιωνεκατοστιαίων μεταβολών στα νομισματικά μεγέθη με βάση εκείνη που ακολουθείται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οιμηνιαίες συναλλαγές υπολογίζονται από τις μηνιαίες διαφορές στα υπόλοιπα οι οποίες στη συνέχεια προσαρμόζονται ως προςτις αναπροσαρμογές αξίας και τις αναταξινομήσεις/άλλες αναπροσαρμογές που δεν σχετίζονται με συναλλαγές, εκτός από με-ταβολές των συναλλαγματικών ισοτιμιών. Για λεπτομέρειες βλ. την έκδοση «Νομισματικές και Χρηματοοικονομικές Στατιστι-κές» του Τμήματος Στατιστικής της ΚΤΚ η οποία βρίσκεται στον ιστοχώρο της ΚΤΚ.

να παρέχει ρευστότητα προς το τραπεζικόσύστημα της ζώνης του ευρώ ενώ, παράλληλα,άρχισε τη διαδικασία σταδιακής απομάκρυνσηςορισμένων εκτάκτων μέτρων που είχαν ληφθεί.

Αναφορικά με τα επιτόκια, μέχρι το τέλος τουυπό ανασκόπηση έτους η ΟμοσπονδιακήΤράπεζα των ΗΠΑ διατήρησε το βασικό τηςεπιτόκιο αμετάβλητο μεταξύ 0% και 0,25% ενώ ηΤράπεζα της Αγγλίας στο 0,5%. Επιπλέον, τοεπιτόκιο κύριας αναχρηματοδότησης της ΕΚΤπαραμένει αμετάβλητο στο 1% από τις 13 Μαΐουτου 2009.

Οι χρηματιστηριακές αγορές παρουσίασαναυξημένη μεταβλητότητα κατά τη διάρκεια τουχρόνου ως αποτέλεσμα της γενικής αβεβαιότηταςαπό τη δημοσιονομική κρίση και τουπεριορισμένου ενδιαφέροντος για κινδυνοφόρεςεπενδύσεις. Το 2010 οι δείκτες DJ Eurostoxx καιNikkei κατέγραψαν απώλειες 5,8% και 3%,αντίστοιχα, παρά τη θετική τάση που έδειξαν τοδεύτερο εξάμηνο του χρόνου. Σε αντίθεση, ο S&P500 παρουσίασε σημαντική άνοδο 12,8% λόγωτης θετικής πορείας το δεύτερο εξάμηνο πουαντέστρεψε την πορεία του πρώτου μισού του2010.

Το 2011 η οικονομική δραστηριότητααναμένεται να διαφέρει σημαντικά από χώρα σεχώρα. Οι τελευταίες προβλέψεις διεθνώνοργανισμών και αναλυτών για το 2011,

συγκλίνουν προς άνοδο του ΑΕΠ κατά 1,5% στηζώνη του ευρώ, 2,8% στις ΗΠΑ, 2,0% στοΗνωμένο Βασίλειο και 1,4% στην Ιαπωνία.Παράλληλα, ο πληθωρισμός αναμένεται ναφτάσει στο 1,7% για τη ζώνη του ευρώ, 1,4% γιατις ΗΠΑ, 3,1% για το Ηνωμένο Βασίλειο και -0,2%στην Ιαπωνία (Διαγράμματα 3.1 και 3.2, σελ. 12)

Εγχώριες εξελίξειςΝομισματικές εξελίξεις1,2

Το 2010 η κυπριακή οικονομία άνκαι άρχισε ναπαρουσιάζει σημάδια ανάκαμψης, συνέχισε ναεπηρεάζεται από τις αρνητικές διεθνείςοικονομικές συγκυρίες που είχαν σημειωθεί το2009 και αυτό αντικατοπτρίστηκε σε αρκετούςδείκτες, μη εξαιρουμένων των δανείων. Μετά τηνέντονη ανοδική πορεία το 2007 μέχρι και τα μέσατου 2008, ο ρυθμός αύξησης των δανείων τουιδιωτικού τομέα επιβραδύνθηκε έντονα κατά τηδιάρκεια του 2009 και παρέμεινε σχεδόν στα ίδιαεπίπεδα και το 2010. Συγκεκριμένα, ο δανεισμόςπρος τον ιδιωτικό τομέα αυξήθηκε κατά 8,2% τοΔεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση με 8,4% τοναντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους,ωθούμενος κυρίως από την άνοδο σταστεγαστικά δάνεια.

Ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης των δανείων σεεγχώριες μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσειςπαρουσίασε, επίσης, επιβράδυνση στο 6,3% το

14

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Δεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση με 9,2% τοΔεκέμβριο του 2009. Η επιβράδυνση του ρυθμούμεγέθυνσης στα συγκεκριμένα δάνειαενδεχόμενα να συσχετιστεί με τη γενικότερηαβεβαιότητα των μακροοικονομικών συνθηκώνστην Κύπρο και την προσεκτική στρατηγική τωνΝΧΙ για τα δανειακά τους χαρτοφυλάκια.

Σε αντίθεση, ο ετήσιος ρυθμός επέκτασης τωνδανείων σε εγχώρια νοικοκυριά, παρουσίασεμικρή επιτάχυνση (Πίνακας 3.1) φτάνοντας στο9,4% το Δεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση με 8,8%τον αντίστοιχο μήνα του 2009. Η κατανομή τωνδανείων των Νομισματικών και Χρηματο -οικονομικών Ιδρυμάτων (ΝΧΙ) προς εγχώριανοικοκυριά με βάση το σκοπό του δανείου,δείχνει ότι οι πλείστες υποκατηγορίες των εν λόγωδανείων παρουσίασαν ελαφρά αύξηση στουςρυθμούς μεγέθυνσης, με εξαίρεση την κατηγορίατων δανείων για καταναλωτικούς σκοπούς ηοποία συνέχισε να καταγράφει σημαντικήεπιβράδυνση. Συγκεκριμένα, τα στεγαστικάδάνεια κατέγραψαν ετήσια άνοδο 14,3% τοΔεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση με 11,5% τηναντίστοιχη περίοδο του 2009. Μέρος της ανόδου

στα εν λόγω δάνεια, φαίνεται να οφείλεται στηναξιοποίηση των ειδικών κυβερνητικών ομολόγωναπό τις τράπεζες για άντληση φθηνήςρευστότητας από το Ευρωσύστημα. Επίσης,υπήρχαν ενδείξεις ότι στεγαστικά δάνειακατευθύνονταν προς Κυπρίους με σκοπό τηναγορά δεύτερης εξοχικής κατοικίας, λόγω τωνμειώσεων στις τιμές των ακινήτων στιςπαραλιακές, ιδίως, περιοχές.

Όσον αφορά τα λοιπά δάνεια, αυτάπαρουσίασαν ετήσια άνοδο της τάξης του 6,6%τον τελευταίο μήνα του υπό ανασκόπηση έτουςσε σύγκριση με 5,7% τον αντίστοιχο μήνα του2009. Σε αντίθεση με τα προαναφερθέντα δάνεια,η κατηγορία των δανείων για καταναλωτικούςσκοπούς παρουσίασε σημαντική επιβράδυνσηστο 0,3% το Δεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση μεαύξηση της τάξης του 7,5% το Δεκέμβριο του2009. Η γενικότερη αβεβαιότητα επηρέασε τηζήτηση για δάνεια της συγκεκριμένηςκατηγορίας, όπως επιβεβαίωσε και η έρευνατραπεζικών χορηγήσεων που διεξήχθη τέσσεριςφορές το 2010.

Όσον αφορά τις καταθέσεις, ο ετήσιος ρυθμόςμεγέθυνσης των συνολικών καταθέσεων3 τουεγχώριου ιδιωτικού τομέα συνέχισε από την αρχήτου 2010 να καταγράφει πορεία ανόδουφτάνοντας στο 6,3% το Δεκέμβριο του 2010 από2,4% τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενουέτους λόγω, κυρίως, της αύξησης πουκατέγραψαν οι καταθέσεις των μηχρηματοοικονομικών επιχειρήσεων. Η γενικάσυγκρατημένη συμπερι φορά των καταθετών ενμέσω της αβεβαιότητας για τις προοπτικές τηςκυπριακής οικονομίας, συνέχισε να αντανακλάται,εν μέρει, σε περιορισμό της κατανάλωσης και

3. Εξαιρουμένων των καταθέσεων προς ΝΧΙ.

Πίνακας 3.1 Δάνεια προς εγχώρια νοικοκυριά (1), (2)

Υπόλοιπα Ετήσιαως % του ποσοστιαία

συνόλου (3) μεταβολή2010 2009 2010Δεκ. Δεκ. Δεκ.

Εγχώρια νοικοκυριά 100,0 8,8 9,41. Καταναλωτικά δάνεια 15,0 7,5 0,32. Στεγαστικά δάνεια 53,0 11,5 14,33. Λοιπά δάνεια 32,0 5,7 6,6

Πηγή: ΚΤΚ.(1) Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση ΕΣΛ 95.(2) Συμπεριλαμβανομένων των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά.(3) Υπολογίζεται στο υπόλοιπο του τελευταίου διαθέσιμου μήνα. Τo σύνολo μπορεί να μη δίνειτο άθροισμα των επιμέρους, λόγω της στρογγυλοποίησης των αριθμών.


τοποθέτησης των αποταμιεύσεων σε τοκοφόρεςκαταθέσεις. Επίσης, συνεχίστηκαν οι συνθήκεςανταγωνισμού για προσέλκυση καταθέσεων απότα ΝΧΙ, που αποτελεί την κύρια πηγήχρηματοδότησής τους.

Οι καταθέσεις από εγχώριες μη χρηματο -οικονομικές επιχειρήσεις, άνκαι παρου σίασαναρνητικούς ρυθμούς μεγέθυνσης τους πρώτουςτέσσερις μήνες του 2010, από το Μάιο καιμετέπειτα κατέγραψαν θετικές μεταβολές. Πιοσυγκεκριμένα, ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης τωνεν λόγω καταθέσεων κατέγραψε άνοδο της τάξηςτου 6,3% στο τέλος του υπό ανασκόπηση έτουςσε σύγκριση με μείωση 3,7% την αντίστοιχηπερίοδο του 2009.

Σε αντίθεση, ο ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσηςτων καταθέσεων από εγχώρια νοικοκυριά οιοποίες αποτελούν το μεγαλύτερο μερίδιο τωνκαταθέσεων του ιδιωτικού τομέα (Πίνακας 3.2),παρουσίασε σχετικά ελαφρά επιβράδυνση στοτέλος του 2010 σε σχέση με την αντίστοιχηπερίοδο του 2009. Αναλυτικότερα, ο ετήσιοςρυθμός μεγέθυνσής τους έφτασε το 4,6% στοτέλος του υπό ανασκόπηση έτους σε σύγκριση μεάνοδο 5% το 2009. Σημειώνεται ότι μικρήεπιβράδυνση κατέγραψαν οι καταθέσειςπροθεσμίας, οι οποίες παρουσίασαν άνοδο 6% τοΔεκέμβριο του 2010 σε σύγκριση με αύξηση 7,4%το Δεκέμβριο του 2009. Επιπλέον, αρνητικήμεταβολή, άνκαι μικρότερη σε σχέση με τονπροηγούμενο χρόνο, συνέχισε να καταγράφει οετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης των καταθέσεων υπόπροειδοποίηση. Συγκεκριμένα, οι καταθέσειςστην εν λόγω κατηγορία παρουσίασαν μείωση3% το 2010 σε σύγκριση με μείωση 6,7% το 2009.Τα πιο πάνω υποδηλούν ότι η τάση τηςμετατόπισης από βραχυπρόθεσμες σεμακροπρόθεσμες καταθέσεις προθεσμίας μέχρι 2

έτη συνεχίστηκε από το προηγούμενο έτος καιπιθανόν να οφείλεται στη γενικότερηαβεβαιότητα που επικράτησε στην οικονομία γιαεναλλακτικές επενδύσεις και, επομένως, ζήτησηγια εξασφάλιση αποδόσεων από καταθέσειςπροθεσμίας.

ΕπιτόκιαΚατά το 2010, τα επιτόκια των νέων δανείων(Διάγραμμα 3.3, σελ. 16) προς τα νοικοκυριά καιτις επιχειρήσεις στην Κύπρο και στη ζώνη τουευρώ κατέγραψαν αύξηση σε σύγκριση με το2009, με εξαίρεση τα επιτόκια των κατα -ναλωτικών δανείων τα οποία κατέγραψανμείωση. Τα επιτόκια των νέων καταθέσεων προςνοικοκυριά στην Κύπρο και στη ζώνη του ευρώκατέγραψαν μικρή μείωση σε σύγκριση με τοπροηγούμενο έτος με τάσεις σταθεροποίησηςπρος το τέλος του χρόνου. Tα επιτόκια των νέωνκαταθέσεων προς μη χρηματοοικονομικέςεπιχειρήσεις τόσο στη ζώνη του ευρώ όσο καιστην Κύπρο κατέγραψαν αύξηση (Διάγραμμα 3.4,σελ. 16). Όσον αφορά την ψαλίδα μεταξύ των

Πίνακας 3.2 Καταθέσεις από εγχώρια νοικοκυριά (1), (2)

Υπόλοιπα ως Ετήσιαποσοστό % ποσοστιαία

του συνόλου (3) μεταβολή2010 2009 2010Δεκ. Δεκ. Δεκ.

Εγχώρια νοικοκυριά 100,0 5,0 4,6μίας ημέρας 15,0 2,9 3,3Προθεσμίας 75,0 7,4 6,0μέχρι 2 έτη 71,6 8,6 6,8άνω των 2 ετών 3,4 -9,8 -7,7Υπό προειδοποίηση 10,0 -6,7 -3,0μέχρι 3 μήνες 7,5 -10,5 -3,0άνω των 3 μηνών 2,5 4,5 -2,5

Πηγή: ΚΤΚ.(1) Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση ΕΣΛ 95.(2) Συμπεριλαμβανομένων των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά.(3) Υπολογίζεται στο υπόλοιπο του τελευταίου διαθέσιμου μήνα. Τα σύνολα μπορεί να μη δίνουντο άθροισμα των επιμέρους, λόγω της στρογγυλοποίησης των αριθμών.

16

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

δανειστικών επιτοκίων στην Κύπρο και στη ζώνητου ευρώ, αυτή διευρύνθηκε περαιτέρω, ωςαποτέλεσμα της πιο συντηρητικής προσέγγισηςτων ΝΧΙ στη διοχέτευση εταιρικών δανείων. Σεαντίθεση, η ψαλίδα μεταξύ των καταθετικώνεπιτοκίων μειώθηκε κατά την υπό επισκόπησηπερίοδο λόγω ανόδου στα ευρωπαϊκά επιτόκια.Παράλληλα, στην Κύπρο συνέχισαν ναυφίστανται ψηλότερα περιθώρια μεταξύ τωνδανειστικών και καταθετικών επιτοκίων των μηχρηματοοικονομικών επιχειρήσεων από το μέσοόρο της ζώνης του ευρώ σε σύγκριση με τανοικοκυριά. Οι πιο πάνω διαφορές με τη ζώνη τουευρώ οφείλονται, κυρίως, στο γεγονός ότι στην

Κύπρο, ουσιαστικά, δεν υπάρχουν άλλες πηγέςχρηματοδότησης για τα ΝΧΙ εκτός από τιςκαταθέσεις, ενώ ο κύριος παράγονταςεισοδήματός τους είναι τα περιθώρια πουεξασφαλίζουν μεταξύ των δανειστικών καικαταθετικών επιτοκίων.

Ενδεικτικά, το μέσο επιτόκιο για δάνεια σε μηχρηματοοικονομικές επιχειρήσεις άνω του €1εκατ. στην Κύπρο κατέγραψε αύξηση 72 μονάδωνβάσης, από 5,46% το Δεκέμβριο του 2009 στο6,18% το Δεκέμβριο του 2010. Στη ζώνη τουευρώ, το αντίστοιχο μέσο επιτόκιο αυξήθηκελιγότερο, από 2,19% το Δεκέμβριο του 2009 στο2,59% στο τέλος του 2010, αυξάνοντας την

Ιαν. Μαρ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ. Ιαν. Μαρ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ.2009 2010

Ιαν. Μαρ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ. Ιαν. Μαρ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ.2009 2010

Ι

€ €

Κύπρος,μέχρι €1 εκατ.

MH XΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣNOIKOKYΡΙΑ

Κύπρος,άνω του €1 εκατ.

ζώνη του ευρώ,μέχρι €1 εκατ.ζώνη του ευρώ,άνω του €1 εκατ.

Κύπρος,στεγαστικά δάνειαΚύπρος,καταναλωτικά δάνεια

ζώνη του ευρώ,στεγαστικά δάνειαζώνη του ευρώ,καταναλωτικά δάνεια

ε € 1 ε

€ 1 ε

2

4

6

8

10

1

2

3

4

5

6

7

8

€

€

ΔIAΓPAMMA 3.3 Επιτόκια νέων δανείων των νχι σε ευρώ προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ(1)

(% ετησίως, μέσοι όροι περιόδου)

Πηγές: SDW (ΕΚΤ), KTK.(1) Με µεταβαλλόµενο επιτόκιο και αρχικό προσδιορισµό επιτοκίου µέχρι 1 χρόνο.

NOIKOKYΡΙΑ MH XΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ

Κύπρος ζώνη του ευρώΚύπρος ζώνη του ευρώ

Ιαν. Μ2009

Μάρτ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ. Ιαν.2010



Μάρτ. Μάιος Ιούλ. Σεπτ. Νοέμ.

1

2

3

4

5

6

0

1

2

3

4

5

6

ΔIAΓPAMMA 3.4 Επιτόκια νέων καταθέσεων σε νχι σε ευρώ από κατοίκους στη ζώνη του ευρώ (1)

(% ετησίως, μέσοι όροι περιόδου )

Πηγές: SDW (ΕΚΤ), KTK.(1) Προθεσμίας μέχρι 1 έτους.

ψαλίδα έναντι του κυπριακού στις 359 μονάδεςβάσης (Διάγραμμα 3.3, σελ. 16). Τα εν λόγωεπιτόκια επηρεάστηκαν, εν μέρει, και από τηνάνοδο στο Euribor το 2010, γεγονός που ισχύεικαι για τα επιτόκια σε στεγαστικά δάνεια.

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά τα δάνειαπρος νοικοκυριά για στεγαστικούς σκοπούς, τομέσο επιτόκιο στην Κύπρο κατέγραψε αύξηση,φτάνοντας στο 5,16% στο τέλος του 2010 σεσύγκριση με 5,01% στο τέλος του 2009(Διάγραμμα 3.3, σελ. 16). Το αντίστοιχο μέσοεπιτόκιο στη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε, επίσης,ελαφρώς το 2010, καταλήγοντας το Δεκέμβριοτου 2010 στο 2,78% από 2,71% τον αντίστοιχομήνα του 2009. Παράλληλα, το μέσο επιτόκιο γιακαταναλωτικά δάνεια προς νοικοκυριά στηνΚύπρο μειώθηκε ελαφρά από 7,00% τοΔεκέμβριο του 2009 στο 6,80% στο τέλος του2010. Στη ζώνη του ευρώ, η μείωση πουκατέγραψε το αντίστοιχο μέσο επιτόκιο κατά τηδιάρκεια του έτους ήταν πολύ μεγαλύτερη απόαυτή που κατέγραψε το κυπριακό, αφούμειώθηκε στο 5,15% το Δεκέμβριο του 2010 από6,43% τον αντίστοιχο μήνα του 2009,μεγεθύνοντας έτσι τη μεταξύ τους ψαλίδα στις165 μονάδες βάσης.

Παράλληλη πορεία με το μέσο επιτόκιοδανείων ακολούθησε και το μέσο επιτόκιο νέωνκαταθέσεων προθεσμίας μέχρι 1 χρόνο από μηχρηματοοικονομικές επιχειρήσεις (Διάγραμμα3.4, σελ. 16). Συγκεκριμένα, στην Κύπροαυξήθηκε από 2,86% στο τέλος του 2009 στο3,22% το Δεκέμβριο του 2010, ενώ το αντίστοιχοστη ζώνη του ευρώ αυξήθηκε από 0,77% στο1,19%. Αύξηση κατέγραψε, επίσης, και το μέσοεπιτόκιο νέων καταθέσεων προθεσμίας μέχρι έναχρόνο από νοικοκυριά στη ζώνη του ευρώ, με το2010 να κλείνει στο 2,27% σε σύγκριση με 1,67%

στο τέλος του 2009. Αντίθετα, στην Κύπρο τοαντίστοιχο επιτόκιο μειώθηκε στο 3,98% τοΔεκέμβριο του 2010 από 4,13% το Δεκέμβριο του2009 περιορίζοντας έτσι την ψαλίδα με τοαντίστοιχο ευρωπαϊκό στις 171 μονάδες βάσης.

ΠληθωρισμόςΚατά το 2010, ο πληθωρισμός στην Κύπρο, μεβάση τον εθνικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ),σημείωσε επιτάχυνση φθάνοντας στο 2,4% σεσύγκριση με 0,3% το 2009. Στα ίδια περίπουεπίπεδα κυμάνθηκε και ο ΕναρμονισμένοςΔείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), ο οποίοςαυξήθηκε κατά 2,6% σε σύγκριση με 0,2%το 2009.

Αναλυτικότερα, η άνοδος που παρατηρήθηκεστον ΕνΔΤΚ κατά το υπό ανασκόπηση έτος,οφείλεται, κυρίως, στην επίδραση βάσης από τιςχαμηλές τιμές του αργού πετρελαίου που είχανσημειωθεί την αντίστοιχη περίοδο του 2009, στηνυποτίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου ΗΠΑαλλά και σε σημαντικό αριθμό φορολογικών καιάλλων επιβαρύνσεων που επιβλήθηκαν κατά το2010. Πιο συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του2010, η κυβέρνηση επέβαλε φόρο κατανάλωσηςστα καύσιμα. Παράλληλα, η ΑΗΚ προέβη σεσημαντικές αυξήσεις που αφορούσαν τη βασικήτιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και, παράλληλα,επιβλήθηκε πρόστιμο για τους επιπλέον ρύπουςαπό την ΕΕ. Επίσης, επιβλήθηκαν περαιτέρωαυξήσεις για ενίσχυση της Υπηρεσίας ΔημόσιαςΩφέλειας και του Ταμείου Ανανεώσιμων ΠηγώνΕνέργειας. Ως αποτέλεσμα, καταγράφηκεσημαντική αύξηση στις τιμές των εγχώριωνκαυσίμων και του ηλεκτρικού ρεύματος.Συνολικά, το 2010 η κατηγορία των τιμών τηςενέργειας σημείωσε ραγδαία αύξηση κατά 19,6%σε σύγκριση με μείωση 15,7% το 2009.


18

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Στην κατηγορία των τιμών των μηεπεξεργασμένων τροφίμων, καταγράφηκεεπιβράδυνση αφού το 2010 η αύξηση των τιμώνστην κατηγορία αυτή ήταν της τάξης του 1,8% σεσύγκριση με άνοδο 4,2% το 2009,αντικατοπτρίζοντας τη σημαντική επιβράδυνσηπου κατέγραψε η τιμή του κρέατος καθώς και τηνπτώση που σημειώθηκε στις τιμές των φρούτων.Παράλληλα, ο ρυθμός των τιμών τωνεπεξεργασμένων τροφίμων, παρουσίασεμηδενική μεταβολή το 2010 σε σύγκριση μεάνοδο 3,7% το 2009. Αυτό οφείλεται, κυρίως, στησημαντική επιβράδυνση στο ρυθμό μεταβολήςτης τιμής του γάλακτος και των δημητριακών πουκαταγράφηκε από την αρχή του υπό ανασκόπησηέτους. Ο ρυθμός αύξησης των τιμών τωνβιομηχανικών προϊόντων εξαιρουμένης τηςενέργειας, κατέγραψε επίσης μηδενική μεταβολήτο 2010 σε σύγκριση με ελαφρά μείωση της τάξηςτου 0,2% το 2009. Οι σημαντικές μειώσεις πουκαταγράφηκαν στις τιμές των μηχανοκίνητωνοχημάτων το 2010 συνεχίστηκαν από τοπροηγούμενο έτος, λόγω της μειωμένης ζήτησηςστην εν λόγω αγορά.

Όσον αφορά την κατηγορία των τιμών τωνυπηρεσιών, αυτή κατέγραψε ετήσια άνοδο τηςτάξης του 0,7% το 2010 σε σύγκριση με αύξηση3,4% το 2009. Πιο αναλυτικά, οι τιμές τωντουριστικών καταλυμάτων παρουσίασαν κατάμέσο όρο σημαντική πτώση της τάξης του 11,6%το 2010. Οι μεγάλες μειώσεις στιςπροαναφερθείσες κατηγορίες, πραγματοποιή -θηκαν στο πλαίσιο της προσπάθειας γιααναζωογόνηση του τουριστικού προϊόντος καιπροσέλκυση νέων τουριστών. Μεγάλες μειώσειςτης τάξης του 20,2% κατέγραψαν, επίσης, οιτιμές των αεροπορικών μεταφορών λόγω, ενμέρει, του ανταγωνισμού από την είσοδο

καινούριων εταιριών που διεξάγουν πτήσεις απόκαι προς την Κύπρο.

Σημειώνεται ότι η ψαλίδα του εγχώριουεναρμονισμένου πληθωρισμού σε σύγκριση μεεκείνον της ζώνης του ευρώ παρέμεινε από τοΝοέμβριο του 2009 σε θετικά επίπεδα, μεεξαίρεση του τελευταίους δύο μήνες του 2010.Αναλυτικότερα, το 2010 ο πληθωρισμός στηνΚύπρο υπερίσχυε του ευρωπαϊκού μέσου κατά100 μ.β., σε αντίθεση με το 2009 όπου οεγχώριος πληθωρισμός ήταν χαμηλότερος απόαυτόν στη ζώνη του ευρώ κατά 10 μ.β.(Διάγραμμα 3.5). Ο βασικός παράγοντας πουαντέστρεψε την ψαλίδα, ήταν η σημαντικήαύξηση των τιμών των πετρελαιοειδών καθώςκαι οι φορολογικές και άλλες επιβαρύνσεις στοντομέα της ενέργειας κατά το υπό ανασκόπησηέτος. Σημειώνεται, ότι η Κύπρος εξαρτάται απότα πετρελαιοειδή σε μεγαλύτερο βαθμό σεσχέση με το μέσο όρο στη ζώνη του ευρώ και,συνεπώς, οι τιμές των εν λόγω προϊόντωνκατέχουν σημαντικό μερίδιο στο συνολικόεγχώριο ΕνΔΤΚ. Επίσης, η μεταβίβαση τηςανόδου των τιμών του πετρελαίου στην τελικήτιμή της ενέργειας που φτάνει στουςκαταναλωτές φαίνεται να είναι μεγαλύτερη στηνΚύπρο σε σύγκριση με τη ζώνη του ευρώ.

, µ

Ιαν. Απρ. Ιούν. Οκτ.2006





Κύπρος ζώνη του ευρώ

-2

-1

0

1

2

3

4

5

6

ΔIAΓPAMMA 3.5 Εναρµονισµένος πληθωρισµός στηνΚύπρο και ζώνη του ευρώ (ετήσια μεταβολή, %)

Πηγή: Eurostat.


Σημειώνεται, ότι ο δομικός πληθωρισμός,δηλαδή ο εναρμονισμένος πληθωρισμός από τονοποίο εξαιρούνται οι τιμές της ενέργειας και τωντροφίμων, κατέγραψε άνοδο μόλις 0,5% το 2010σε σύγκριση με αύξηση 1,9% το 2009, κυρίωςλόγω σημαντικών επιβραδύνσεων στις τιμές τωνυπηρεσιών.

ΖήτησηΜε βάση τα διαθέσιμα αναλυτικά στοιχεία γιατους πρώτους εννέα μήνες του 2010 η κυπριακήοικονομία κατέγραψε μεγέθυνση της τάξης του0,5% σε σύγκριση με συρρίκνωση 1,3% τηναντίστοιχη περίοδο του 2009. Επίσης, με βάση ταπροκαταρκτικά στοιχεία για το τέταρτο τρίμηνοτου 2010 (flash estimate), η αύξηση του ΑΕΠ γιαολόκληρο το 2010 ανήλθε στο 0,9%.

Πιο αναλυτικά, τους πρώτους εννέα μήνεςτου 2010 η δημόσια κατανάλωση κατέγραψεσημαντική συρρίκνωση της τάξης του 8,5% σεσύγκριση με αύξηση 6,1% την αντίστοιχηπερίοδο του 2009. Η μεγάλη μείωση οφείλεταικυρίως στην επίδραση βάσης, καθώς η ετήσιαμείωση της τάξης του 18,1% το τρίτο τρίμηνοτου 2010 αναμένεται να αντιστραφεί κατά τοτέταρτο τρίμηνο του έτους. Κατά την υπόεξέταση περίοδο, η ιδιωτική κατανάλωσηκατέγραψε οριακή μείωση της τάξης του 0,1%σε σύγκριση με επίσης συρρίκνωση της τάξηςτου 0,8% την αντίστοιχη περίοδο του 2009.Αντίθετα, οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιώνκατέγραψαν οριακή αύξηση της τάξης του0,7% σε σύγκριση με μείωση 20% τηναντίστοιχη περίοδο του 2009. Η μικρή μείωσηστην ιδιωτική κατανάλωση σε συνάρτηση μετη μικρή αύξηση στις εισαγωγές συνέβαλανστην αύξηση των αποθεμάτων την περίοδοαυτή. Οι πάγιες κεφαλαιουχικές επενδύσεις

κατέγραψαν μείωση της τάξης του 5,2% σεσύγκριση με μείωση 8,3% τους πρώτους εννιάμήνες του 2009. Από την άλλη, οι εξαγωγέςαγαθών και υπηρεσιών κατά τους πρώτουςεννέα μήνες ανέκαμψαν στο 4,8% σε σύγκρισημε μείωση 12,4% λόγω της ανάκαμψης τωνεμπορικών μας εταίρων.

ΠαραγωγήΟι τομείς της παραγωγής που κατέγραψανμειώσεις τους πρώτους εννέα μήνες του 2009λόγω της οικονομικής κρίσης, συνέχισαν τηναρνητική τους πορεία και κατά τους πρώτουςεννέα μήνες του 2010 (Πίνακας 3.3, σελ. 20). Πιοσυγκεκριμένα, ο τομέας των κατασκευώνκατέγραψε συρρίκνωση της τάξης του 5,7% κατάτους πρώτους εννέα μήνες του 2010 σε σύγκρισημε μείωση 5,5% την αντίστοιχη περίοδο του 2009.Οι υπόλοιποι τομείς, δηλαδή του χονδρικού καιλιανικού εμπορίου, ξενοδοχείων και εστιατορίων,μεταφορών, αποθηκεύσεων και επικοινωνιώνσυνέχισαν να συρρικνώνονται κατά την υπόεξέταση περίοδο, αν και οριακά σε σχέση με τιςμειώσεις που κατέγραψαν την αντίστοιχηπερίοδο του 2009.

Από την άλλη, ο τομέας των ενδιάμεσωνχρηματοπιστωτικών οργανισμών συνέχισε νακαταγράφει θετικούς, άνκαι επιβραδυνόμενουςρυθμούς ανάπτυξης τους πρώτους εννέα μήνεςτου 2010. Μικρή ανάκαμψη φαίνεται νασημειώνεται και στον τομέα της διαχείρισηςακίνητης περιουσίας. Σχετικοί δείκτες το τέταρτοτρίμηνο του 2010 καταδεικνύουν μικρές αυξήσειςστις πωλήσεις ακινήτων. Από την άλλη, ο δείκτηςακινήτων της ΚΤΚ, κατέγραψε ετήσια μείωση1,8% κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2010.(βλέπε Οικονομικό Δελτίο της ΚΤΚ, Δεκέμβριος2010, σελ. 64).

20

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Ισοζύγιο πληρωμώνΤο έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσώνσυναλλαγών (ΙΤΣ) για το 2010 αναμένεται νακαταγράψει περαιτέρω βελτίωση μετά τησημαντική βελτίωση της τάξης των 9ποσοστιαίων μονάδων που κατέγραψε το 2009.Παρά την προαναφερθείσα αναμενόμενηβελτίωση, η οποία βασίζεται εν μέρει, σεκυκλικούς παρά δομικούς παράγοντες, τοέλλειμμα αναμένεται να παραμείνει σε σχετικάψηλά επίπεδα. Όσον αφορά τη χρηματοδότησητου ελλείμματος του ΙΤΣ, με βάση τααποτελέσματα του πρώτου εννιαμήνου,σημειώνεται ότι σε αντίθεση με το 2009, ηχρηματοδότηση από πιο βραχυπρόθεσμουςπόρους αναμένεται να είναι σημαντική.

Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγώνΣύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία τηςΚΤΚ, το έλλειμμα του ΙΤΣ ανήλθε στα €544 εκατ. ήστο 4,2% του ΑΕΠ για τους πρώτους εννέα μήνεςτου 2010 σε σύγκριση με έλλειμμα €1.036,5 εκατ.ή 8,2% του ΑΕΠ την αντίστοιχη περίοδο του 2009(Πίνακας 3.4, σελ. 21). Οι εξελίξεις στο ΙΤΣ ήταν

κυρίως αποτέλεσμα της σημαντικής βελτίωσηςστο λογαριασμό εισοδημάτων και σε μικρότεροβαθμό στη βελτίωση του λογαριασμούυπηρεσιών.

Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου, μετάτη σημαντική βελτίωση το 2009, κατέγραψεαύξηση της τάξης του 6,4% κατά την υπόεξέταση περίοδο λόγω των αυξημένωνεισαγωγών. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεικυρίως τις αυξημένες τιμές στα πετρελαιοειδήαλλά και την αύξηση των εισαγωγών ενδιάμεσωναγαθών και μεταφορικού εξοπλισμού. Από τηνάλλη, οι εξαγωγές αγαθών αν και κατέγραψανψηλότερες αυξήσεις από τις εισαγωγές αγαθών,δεν είχαν την ανάλογη επίδραση στο εμπορικόισοζύγιο, λόγω του ότι η αξία των εξαγωγώναγαθών είναι πολύ μικρότερη σε σχέση με τηναξία των εισαγωγών αγαθών.

Το πλεόνασμα του λογαριασμού υπηρεσιών −στο οποίο, ιστορικά, στηρίζεται η κυπριακήοικονομία για μείωση του ελλείμματος του ΙΤΣ −αυξήθηκε κατά €65 εκατ. το πρώτο εννιάμηνο του2010 σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του2009. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη

Πίνακας 3.3 Οικονομική δραστηριότητα σε βασικούς τομείς σε σταθερές τιμές 2005(μεθοδολογία αλυσιδωτής σύνδεσης, ετήσια ποσοστιαία μεταβολή)

Πηγή: ΣΥΚ.

Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, Ενδιάμεσοι ξενοδοχεία και εστιατόρια, χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί

Κατασκευές μεταφορές, αποθηκεύσεις, επικοινωνίες και άλλες υπηρεσίεςQ1 2008 8,8 4,1 5,8Q2 2008 4,3 4,0 5,3Q3 2008 1,7 1,5 5,5Q4 2008 -3,2 1,4 5,6Q1 2009 -4,1 -3,6 5,7Q2 2009 -6,0 -6,7 2,5Q3 2009 -6,5 -7,8 0,0Q4 2009 -10,6 -7,3 -1,8Q1 2010 -6,8 -4,2 -0,1Q2 2010 -4,1 -1,0 2,3Q3 2010 -6,4 2,6 3,7


βελτίωση των εσόδων των λοιπών επιχει -ρηματικών υπηρεσιών και στη μείωση τηςταξιδιωτικής δαπάνης των κατοίκων Κύπρου στοεξωτερικό. Σημαντική βελτίωση της τάξης των€578 εκατ. παρουσιάζεται στο λογαριασμό

εισοδημάτων τους πρώτους εννέα μήνες του2010 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του2009, κάτι που, όπως προαναφέρθηκε, οφείλεται,εν μέρει, σε κυκλικούς παρά σε δομικούςπαράγοντες. Τέλος, ο λογαριασμός τρεχουσών

Πίνακας 3.4 ισοζύγιο πληρωμών(€ εκατομύρια)

2009 (Ιαν. - Σεπτ.) 2010 (Ιαν. - Σεπτ.)Καθαρό Καθαρό

Πίστωση Χρέωση ποσό Πίστωση Χρέωση ποσό ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ 7.246,3 8.282,8 -1.036,5 7.759,2 8.303,1 -544,0ΑΓΑΘΑ, ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΑΙ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ 6.910,6 7.810,6 -900,0 7.225,2 7.685,3 -460,1ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 5.105,5 5.795,1 -689,6 5.199,7 6.027,7 -828,0ΑΓΑΘΑ 742,6 3.931,2 -3.188,6 830,5 4.222,3 -3.391,8ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 4.362,9 1.863,9 2.499,0 4.369,2 1.805,4 2.563,8

Μεταφορές 1.098,6 704,5 394,1 1.026,3 737,4 288,9Ταξιδιωτικό 1.278,1 718,4 559,7 1.301,5 638,0 663,5Επικοινωνίες 58,7 60,9 -2,2 48,2 37,1 11,1Κατασκευαστικές υπηρεσίες 32,3 7,7 24,6 31,4 7,5 23,9Ασφάλειες 60,2 30,4 29,8 27,5 22,8 4,6Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες 609,1 52,5 556,7 640,7 143,5 497,2Μηχανοργάνωση και πληροφόρηση 55,2 12,0 43,2 42,1 21,6 20,5Πνευματικά δικαιώματα 7,0 18,1 -11,1 5,3 15,9 -10,6Λοιπές επιχειρηματικές υπηρεσίες 1.035,3 193,6 841,7 1.122,0 114,5 1.007,5Προσωπικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές 18,5 23,4 -4,9 22,7 24,9 -2,3Υπηρεσίες δημοσίου π.δ.κ.α. 109,8 42,3 67,5 101,5 42,0 59,5Υπηρεσίες που δεν έχουν κατανεμηθεί 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0

ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΑ 1.805,1 2.015,5 -210,4 2.025,5 1.657,6 367,9Εισοδήματα από εργασία 26,1 126,0 -99,9 27,7 116,2 -88,4Εισοδήματα από επενδύσεις 1.778,9 1.889,5 -110,6 1.997,7 1.541,5 456,3

Εισοδήματα από άμεσες επενδύσεις 271,7 929,7 -658,0 454,6 488,7 -34,2Εισοδήματα από επενδύσεις χαρτοφυλακίου 638,0 483,9 154,1 674,4 550,0 124,4Εισοδήματα από λοιπές επενδύσεις 869,3 475,9 393,4 868,8 502,8 366,0

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΙΣ 335,7 472,2 -136,5 533,9 617,8 -83,8Γενική κυβέρνηση 94,9 159,0 -64,0 116,1 169,2 -53,1Λοιποί τομείς 240,8 313,2 -72,4 417,8 448,6 -30,8

ΚΙΝΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ & ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ 1.043,1 460,4Κίνηση κεφαλαίων 60,6 34,7 25,9 15,0 28,2 -13,3Χρηματοοικονομικές συναλλαγές 1.017,2 473,7Άμεσες επενδύσεις 1.105,4 -1.087,1

Κατοίκων Κύπρου στο εξωτερικό -824,9 -1.578,6Μη κατοίκων στην Κύπρο 1.930,3 491,5

Επενδύσεις χαρτοφυλακίου -8.037,5 -2.718,5Απαιτήσεις -9.128,9 -3.147,1Υποχρεώσεις 1.091,4 428,6

Χρηματοοικονομικά παράγωγα 289,5 75,1Λοιπές επενδύσεις 7.584,2 4.055,5

Απαιτήσεις -8.923,3 -1.598,0Υποχρεώσεις 16.507,5 5.653,5

Συναλλαγματικά διαθέσιμα 75,5 148,7ΚΑΘΑΡΑ ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ -6,6 83,5

Πηγή: ΚΤΚ.

22

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

μεταβιβάσεων παρουσιάζει μικρή βελτίωση κατάτην υπό εξέταση περίοδο.

Χρηματοδότηση του ελλείμματος του ΙΤΣ Η χρηματοδότηση του ελλείμματος του ΙΤΣ το2009, όπως συμβαίνει διαχρονικά στην Κύπρο, μεεξαίρεση το 2007 – 2008, προήλθε κυρίως από τιςάμεσες ξένες επενδύσεις στην Κύπρο. Τοποσοστό των άμεσων ξένων επενδύσεων ωςπρος το έλλειμμα του ΙΤΣ το 2009 ξεπέρασε το50% όπως συνέβαινε και στα προηγούμενα έτη,με εξαίρεση την περίοδο 2007 – 2008 κατά τηνοποία ήταν πολύ χαμηλότερο.

Συναλλαγματικές ισοτιμίεςΤο ευρώ κατά το 2010 υποτιμήθηκε έναντιτων τριών κύριων διεθνών νομισμάτων. Συγ -κεκριμένα, υποτιμήθηκε κατά 4,8% έναντι τουδολαρίου, 10,6% έναντι του γεν και 3,7% έναντιτης στερλίνας (Διάγραμμα 3.6).

Όσον αφορά την πραγματική συναλ -λαγματική ισοτιμία της Κύπρου, αυτή

υποτιμήθηκε κατά 2,9% τους πρώτους 11μήνες του 2010 σε σχέση με την αντίστοιχηπερίοδο του 2009. Αυτό οφείλεται κυρίως στηνπροαναφερθείσα υποτίμηση του ευρώ(Διάγραμμα 3.7).

Αγορά εργασίας, παραγωγικότητα και κόστοςεργασίαςΗ επίδραση της οικονομικής κρίσης στην αγοράεργασίας συνέχισε και κατά τους πρώτους εννέαμήνες του 2010. Συγκεκριμένα, η απασχόλησηκατέγραψε μείωση 0,3% το πρώτο εννιάμηνο του2010 σε σύγκριση με μείωση 0,4% την αντίστοιχηπερίοδο του 2009 και μείωση 0,8% για ολόκληροτο 2009. Η μείωση για ολόκληρο το 2010αναμένεται να φθάσει γύρω στο 0,2%4. Όσοναφορά την ανεργία, το ποσοστό ανεργίας μεβάση την έρευνα εργατικού δυναμικού (ΕΕΔ),έφθασε στο 6,5% κατά το πρώτο εννιάμηνο του2010 σε σύγκριση με 5,1% την αντίστοιχηπερίοδο του 2009 (Διάγραμμα 3.8, σελ. 23).

Όσον αφορά το ποσοστό των εγγεγραμμένων

δολλάριο γεν στερλίνα

Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ.2006 2007 2008 2009 2010

Ι

100

110

120

130

140

150

160

170

180

ΔIAΓPAMMA 3.6 Επιλεγμένες ισοτιμίες έναντι του ευρώ (Μηνιαία στοιχεία, έτος βάσης 2000=100)

Πηγή: Bloomberg.Σημείωση: Άνοδος (πτώση) στον δείκτη υποδηλοί την ανατίμηση (υποτίμηση) του ευρώέναντι των άλλων νομισμάτων.

Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ. Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ.2007 2008 2009 2010

Π ΠΣΣΙ (ΔΝΤ) ΠΣΣΙ (KTK) OΣΣΙ (KTK)

94

98

102

106

110

114

118

ΔIAΓPAMMA 3.7 Σταθμισμένη συναλλαγματικήισοτιμία του κυπριακού νομίσματος (στάθμιση ΔνΤ)(έτος βάσης 2000=100)

Πηγές: KTK, ΔΝΤ.

4. Τα τριμηνιαία στοιχεία για την απασχόληση αναφέρονται σε φυσικά άτομα ενώ τα ετήσια στο ισοδύναμο των πλήρως απασχο-λουμένων ατόμων.

ανέργων ως προς τον οικονομικά ενεργόπληθυσμό για ολόκληρο το 2010, έφθασε στο5,6% σε σύγκριση με 4,3% το 2009, ενώ ο αριθμόςτων εγγεγραμμένων ανέργων αυξήθηκε κατά30,5% το 2010.

Η παραγωγικότητα του εργατικού δυναμικούστην κυπριακή οικονομία κατέγραψε αύξηση0,8% κατά το πρώτο εννιάμηνο του 2010 έναντιμείωσης 0,9% την αντίστοιχη περίοδο του 2009,και επίσης μείωση 0,9% για ολόκληρο το 2009.Όσον αφορά το 2010, η αύξηση στηνπαραγωγικότητα αναμένεται να ανέλθει στο 0,9%.Αναφορικά με το κόστος εργασίας, η δαπάνη ανάμισθωτό αυξήθηκε κατά 1,6% το πρώτοεννιάμηνο του 2010 σε σχέση με 3,2% τηναντίστοιχη περίοδο του 2009. Ως απόρροια τωνπιο πάνω, το μοναδιαίο κόστος εργασίαςεπιβραδύνθηκε στο 0,8% το πρώτο εννιάμηνοτου 2010 έναντι αύξησης 4,1% την αντίστοιχηπερίοδο του 2009 (Διάγραμμα 3.9).

Δημόσια οικονομικά5

Κατά το 2009, καταγράφηκε δημοσιονομικόέλλειμμα της τάξης του 6,0% του ΑΕΠ, ενώ το2010, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατεςπροβλέψεις της κυβέρνησης6, αυτό τοποθετείταιστο 5,3% του ΑΕΠ. Σημειώνεται ότι η δέσμευσητης Κυπριακής Δημοκρατίας προς τηνΕυρωπαϊκή Επιτροπή όσον αφορά τοδημοσιονομικό έλλειμμα για το 2010 ήταν ναμειωθεί κάτω του 6% ως ποσοστό του ΑΕΠ. Τοκαθαρό δημόσιο χρέος7, το οποίο είχεκαταγράψει σημαντική μείωση 9,9 ποσοστιαίωνμονάδων το 2008, φθάνοντας στο 48,4% του ΑΕΠ(εν μέρει λόγω της σημαντικής συρρίκνωσης τωνχρεολυτικών ταμείων), κατέγραψε σημαντικήάνοδο το 2009 φθάνοντας στο 58% του ΑΕΠ.Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες προβλέψεις τηςκυβέρνησης, το καθαρό δημόσιο χρέοςτοποθετείται στο 60,6% του ΑΕΠ. Το προβλεπόμενομεγάλο έλλειμμα στο πρωτογενές ισοζύγιο8


5. Η ανάλυση βασίζεται στα πιο πρόσφατα στοιχεία της ΣΥΚ που καλύπτουν έσοδα και δαπάνες της γενικής κυβέρνησης για τουςπρώτους εννέα μήνες του 2010.

6. Οι προαναφερθείσες προβλέψεις παρουσιάστηκαν από τον υπουργό Οικονομικών στις 26 Ιανουαρίου 2010.7. Το καθαρό δημόσιο χρέος είναι το σύνολο του δημοσίου χρέους εξαιρουμένου του ενδοκυβερνητικού δανεισμού και των βρα-

χυπρόθεσμων υποχρεώσεων της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ).8. Το πρωτογενές ισοζύγιο είναι το δημοσιονομικό έλλειμμα εξαιρουμένης της καταβολής τόκων.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

% ανεργίας % µεταβολή απασχόλησης

-2-1012345678

ΔIAΓPAMMA 3.8 Eτήσια ποσοστιαία μεταβολήαπασχόλησης και ποσοστό ανεργίας

Πηγή: ΣΥΚ.Σημείωση: Οι αριθµοί για το 2010 αποτελούν εκτιµήσεις της ΚΤΚ.

2003 2004 2005 2006 2007 2008 20102009

παραγωγικότητα

ονοµαστική δαπάνηανά µισθωτό

µοναδιαίο εργατικόκόστος

-2

0

2

4

6

8

10

12

ΔIAΓPAMMA 3.9 Ονοµαστική δαπάνη ανά µισθωτό,παραγωγικότητα και µοναδιαίο εργατικό κόστος(ετήσια μεταβολή, %)

Πηγή: SDW (EKT). Σημείωση : Οι αριθµοί για το 2010 αποτελούν εκτιµήσεις της ΚΤΚ.

24

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

(primary balance) είναι η κύρια αιτία της αύξησηςστο καθαρό δημόσιο χρέος.

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά στοιχεία τηςΣΥΚ που καλύπτουν έσοδα και δαπάνες τηςγενικής κυβέρνησης, κατά τους πρώτους εννέαμήνες του 2010 καταγράφηκε δημοσιονομικόέλλειμμα της τάξης του 2,5% του ΑΕΠ σε σχέσημε έλλειμμα 2,7% του ΑΕΠ την αντίστοιχηπερσινή περίοδο. Το πρωτογενές έλλειμμακατά την υπό αναφορά περίοδο έφθασε το0,4% του ΑΕΠ σε αντίθεση με έλλειμμα τηςτάξης του 0,8% του ΑΕΠ κατά τους πρώτουςεννέα μήνες του 2009. Ωστόσο, η συμβολή τηςμείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος προςτη συνολική μείωση στο δημοσιονομικό

έλλειμμα κατά την υπό αναφορά περίοδομετριάστηκε από την αύξηση των δαπανών γιακαταβολή τόκων εξυπηρέτησης του δημοσίουχρέους (Πίνακας 3.5).

Οι συνολικές δημόσιες δαπάνες παρουσίασανετήσια αύξηση της τάξης του 2,7% κατά την υπόαναφορά περίοδο σε σχέση με 9,4% τηναντίστοιχη περσινή περίοδο. Η σημειωθείσαεπιβράδυνση οφείλεται, κυρίως, στη μείωση τωνδαπανών για κεφαλαιουχικά αγαθά κατά 21,7%(περιλαμβάνει αναπτυξιακές δαπάνες) καιενδιάμεση ανάλωση κατά 5,2% (περιλαμβάνειλειτουργικές δαπάνες). Πρέπει να σημειωθεί πωςη μεγάλη μείωση στις δαπάνες για κεφαλαιουχικάαγαθά οφείλεται, κυρίως, σε επίδραση βάσης

Πίνακας 3.5 Λογαριασμοί ευρύτερου δημόσιου τομέα (€ εκατομύρια)

Iαν-Σεπτ. 2009 Iαν-Σεπτ. 2010 Μεταβολή (€ εκατομμύρια) (€ εκατομμύρια) (%)

ΔΑΠΑΝΕΣΕνδιάμεση ανάλωση 648,3 614,5 -5,2Κεφαλαιουχικά αγαθά 460,4 360,6 -21,7Απολαβές προσωπικού 1.836,2 1.872,6 2,0Άλλοι φόροι επί της παραγωγής 0,1 0,3 200,0Επιδοτήσεις 1,2 11,5 858,3Τόκοι πληρωθέντες 321,8 362,3 12,6Κοινωνικές παροχές 1.645,9 1.840,8 11,8Άλλες τρέχουσες μεταβιβάσεις 544,7 552,0 1,3Μεταβιβάσεις κεφαλαίου 56,4 51,2 -9,2Σύνολο δαπανών 5.515,0 5.665,8 2,7Σύνολο δαπανών ως % του ΑΕΠ 32,5 32,7

ΕΣΟΔΑΠαροχή αγαθών και υπηρεσιών 303,8 300,7 -1,0Φόροι επί της παραγωγής και εισαγωγές 2.007,7 2.013,5 0,3

εκ των οποίων ΦΠΑ 1.256,2 1.243,9 -1,0Εισόδημα περιουσίας 143,7 261,8 82,2Τρέχοντες φόροι στο εισόδημα, πλούτο κλπ 1.359,3 1.335,6 -1,7Κοινωνικές εισφορές 1.144,6 1.221,0 6,7Άλλες τρέχουσες μεταβιβάσεις 95,0 89,8 -5,5Μεταβιβάσεις κεφαλαίου 6,3 6,3 0,0Σύνολο εσόδων 5.060,4 5.228,7 3,3Σύνολο εσόδων ως % του ΑΕΠ 29,9 30,2 -

Πλεόνασμα (+) / Έλλειμμα (-) -454,6 -437,1 -Πλεόνασμα (+) / Έλλειμμα (-) ως % του ΑΕΠ -2,7 -2,5 -

Πηγή: ΣΥΚ.


αφού κατά το 2009 είχε καταγραφεί μεγάληαύξηση των προαναφερόμενων δαπανών λόγωτης αυξημένης υλοποίησης του αναπτυξιακούπροϋπολογισμού της κυβέρνησης ως μέτροαντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης.Επιπρόσθετα, κατά την υπό αναφορά περίοδο,καταγράφηκαν ετήσιες αυξήσεις της τάξης των2% και 11,8% για απολαβές προσωπικού καικοινωνικές παροχές, αντίστοιχα. Επίσης, μεγάληαύξηση παρουσιάστηκε στην κατηγορία «Τόκοιπληρωθέντες» της τάξης του 12,6% κατά τουςπρώτους εννέα μήνες του 2010.

Όσον αφορά, τα συνολικά έσοδα της γενικήςκυβέρνησης κατά τους πρώτους εννέα μήνες του2010 αυτά αυξήθηκαν κατά 3,3% σε σχέση μεμείωση κατά 8,4% την αντίστοιχη περσινήπερίοδο. Αυτή η αύξηση οφείλεται κυρίως στασημαντικά (αλλά και πρόσκαιρα) μη φορολογικάέσοδα που καταγράφηκαν το 2010 στηνκατηγορία «Εισόδημα περιουσίας». Hσυγκεκριμένη κατηγορία περιλαμβάνει τοιστορικά ψηλό μέρισμα από την ΚΤΚ, καθώςεπίσης και έσοδα από τον τερματισμό της πράξηςανταλλαγής επιτοκίων (interest rate swap) στιςαρχές του έτους. Επιπρόσθετα έχει καταγραφείετήσια μείωση της τάξης του 1,7% στα έσοδαστην κατηγορία «Τρέχοντες φόροι στο εισόδημα,πλούτο, κλπ» κατά τους πρώτους εννέα μήνες του2010. Η σημαντική αυτή μείωση οφείλεται,κυρίως, στη συρρίκνωση της οικονομικήςδραστηριότητας κατά το 2009 που επηρέασε τιςεισπράξεις από τον εταιρικό φόρο κατά το 2010,δεδομένου ότι ο εταιρικός φόρος καταβάλλεταιμε καθυστέρηση ενός έτους. Ταυτόχρονα, κατάτους πρώτους εννέα μήνες του 2010, διακρίνεταιοριακή αύξηση της τάξης του 0,3% στα έσοδα τηςγενικής κυβέρνησης στην κατηγορία «Φόροι επίτης παραγωγής και εισαγωγές». Η κατηγορία αυτή

συμπεριλαμβάνει επίσης τα έσοδα από το ΦόροΠροστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), τα οποίαπαρουσιάζουν ετήσια μείωση της τάξης του 1,0%.Η μείωση στα έσοδα από το ΦΠΑ αντικατοπτρίζεικυρίως τη μείωση της ιδιωτικής κατανάλωσης καιεπιβεβαιώνεται και από τα πιο πρόσφατα στοιχείατης Υπηρεσίας ΦΠΑ.

Οι εξελίξεις κατά το 2010 θα πρέπει ναεξεταστούν και με ένα πιο μεσοπρόθεσμο φακό,που να λαμβάνει υπόψη τη μεγάλη διεύρυνσητου δημοσιονομικού ελλείμματος, το οποίο απότο τέλος του 2007 μέχρι το τέλος του 2009αυξήθηκε κατά 9,4 ποσοστιαίες μονάδες. Ηχειροτέρευση από τότε είναι πολύ έντονη καιβασισμένη στην αύξηση δαπανών. Ως εκ τούτου,επιβάλλεται να ληφθούν μέτρα μεσοπρόθεσμηςκαι μακρο πρόθεσμης φύσης που να στοχεύουνστον περιορισμό των δημοσίων δαπανών. Άνκαιυπάρχει πολιτική απόφαση για εισαγωγή τέτοιωνμέτρων, όπως για παράδειγμα η μεταρρύθμισητου συνταξιο δοτικού συστήματος, αυτά τα μέτραείτε δεν έχουν σαφώς καθοριστεί είτε δεν έχουνπεράσει τις σχετικές νομοθετικές διαδικασίες.Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί πως με τηνενδεχόμενη άνοδο των επιτοκίων μακρο -πρόθεσμα, λόγω της αναμενόμενης οικονομικήςανάκαμψης στις χώρες της ζώνης του ευρώ καιτων πρόσφατων υποβαθμίσεων της πιστο -ληπτικής ικανότητας του δημοσίου χρέους τηςΚυπριακής Δημοκρατίας από τους οίκουςαξιολόγησης Standard & Poor’s και Moody’s, καιτης πιθανής υποβαθμίσης από τον οίκο FitchRatings, το καθαρό δημόσιο χρέος αναμένεται νααυξηθεί περαιτέρω λόγω της δημοσιονομικήςεπι βάρυνσης από την καταβολή επιπλέον τόκων.

Σύμφωνα με την απόφαση του ΕυρωπαϊκούΣυμβουλίου, ημερομηνίας 15 Φεβρουαρίου 2011,η οποία επικύρωσε την εισήγηση της Ευρωπαϊκής

26

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Επιτροπής ημερομηνίας 27 Ιανουαρίου 2011σχετικά με τη δράση που ανέλαβε η ΚυπριακήΔημοκρατία για τερματισμό της κατάστασηςυπερβολικού ελλείμματος, οι δημοσιονομικοίστόχοι για την περίοδο 2010-2012 αναμένεται ναεπιτευχθούν. Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί πως, ηπροαναφερθείσα εισήγηση υπογραμμίζει τογεγονός ότι, παρόλο που η Κυπριακή Δημοκρατίακλήθηκε να καθορίσει ένα ολοκληρωμένοπρόγραμμα δημοσιονομικής εξυγίανσης που θαέχει ως βάση την μείωση των κρατικών δαπανών,το πρόγραμμα βασίζεται στην αύξηση τωνεσόδων.

ΠροβλέψειςΣτα πλαίσια των προβλέψεων της ΚΤΚ, οι οποίεςβασίστηκαν στις υποθέσεις εργασίας τουΕυρωσυστήματος, όπως αυτές δημοσιεύθηκανστο Οικονομικό Δελτίο το Δεκέμβριο του 2010, οΕνΔΤΚ στην Κύπρο το 2010 αναμενόταν ναανέλθει στο 2,7% σε σύγκριση με 0,2% το 2009. Ημεγάλη αύξηση στον πληθωρισμό το 2010οφείλεται κυρίως στην αύξηση της τιμής τουπετρελαίου, της υποτίμησης του ευρώ έναντι τουδολαρίου και σε σημαντικό αριθμό φορολογικώνκαι άλλων επιβαρύνσεων που επιβλήθηκαν κατάτο 2010. Το 2011 ο ΕνΔΤΚ αναμένεται να ανέλθειστο 3,4% κυρίως λόγω της επιβολής ΦΠΑ τηςτάξης του 5% στα τρόφιμα και στα φαρμακευτικάπροϊόντα καθώς και της επίδρασης τηςκατηγορίας της ενέργειας. Το 2012 ο ΕνΔΤΚαναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,4%αντικατοπτρίζοντας πιθανή απάμβλυνση τηςεπίδρασης των φορολογικών και τιμολογιακώνμέτρων.

Σε ό,τι αφορά τους εθνικούς λογαριασμούς, οπραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης του ΑΕΠαναμένεται να αυξηθεί κατά 0,7% το 2010, ενώ

προβλέπεται να ανακάμψει περαιτέρω το 2011και 2012, φθάνοντας στο 1,8% και 2,4%αντίστοιχα (Πίνακας 3.6). Οι προβλέψεις για τοΑΕΠ αντικατοπτρίζουν το βελτιωμένο διεθνέςκλίμα που άρχισε ήδη να αποτυπώνεται στηνεγχώρια ζήτηση (Διαγράμματα 3.10 και 3.11,σελ. 27).

Οι υφιστάμενες προβλέψεις για το ΑΕΠ και τονΕνΔΤΚ, όπως αναφέρθηκαν πιο πάνω, θεωρούνταιαβέβαιες και οι αρνητικοί κίνδυνοι και για τα δύοείναι μεγαλύτεροι από την πιθανότηταθετικότερων, ως προς τις αναμενόμενες εξελίξεις.Πιο αναλυτικά, οι αρνητικοί κίνδυνοι για το ρυθμόμεγέθυνσης του ΑΕΠ εστιάζονται στην υιοθέτησηπεραιτέρω μέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης,τα οποία όμως δεν έχουν ληφθεί υπόψη στιςυφιστάμενες προβλέψεις, αφού δεν ήταν σαφώςκαθορισμένα. Επίσης, τα αποτελέσματα τηςαξιολόγησης της Κύπρου από τους οίκουςπιστοληπτικής αξιολόγησης αλλά και ηαβεβαιότητα στις αγορές αποτελούν επίσηςαρνητικούς κινδύνους. Από την άλλη, τα ιστορικάχαμηλά επιτόκια και η συνεπακόλουθη αύξησηστο δανεισμό αλλά και μια ενδεχόμενη ανάκαμψητων εμπορικών μας εταίρων πέραν τηςπροβλεπόμενης, αναμένεται να έχουν θετικήεπίδραση στο προβλεπόμενο ΑΕΠ. Συνολικάόμως, οι κίνδυνοι για προς τα κάτω αναθεώρηση

Πίνακας 3.6 προβλέψεις Κεντρικής Τράπεζας τηςΚύπρου(ετήσια μεταβολή, %)

2009 2010πρ 2011πρ 2012πρEναρμονισμένος ΔΤΚ

Προβλέψεις Δεκεμβρίου 2010 0,2 2,7 3,4 2,4Προβλέψεις Ιουνίου 2010 0,2 2,9 3,2 -

ΑΕΠΠροβλέψεις Δεκεμβρίου 2010 -1,7 0,7 1,8 2,4Προβλέψεις Ιουνίου 2010 -1,7 -0,5 1,3 -

Πηγές: ΣΥΚ, ΚΤΚ.


του ΑΕΠ θεωρούνται μεγαλύτεροι.Σε ό,τι αφορά τους κινδύνους για την τελική

έκβαση του ΕνΔΤΚ και του ΕνΔΤΚ εξαιρουμένηςτης ενέργειας για το 2011 και 2012, τυχόνμεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίουκαι αγροτικών προϊόντων θα οδηγήσουν σεαναθεώρηση του πληθωρισμού προς τα πάνω.Επίσης, το ενδεχόμενο επιβολής νέωνφορολογιών στα πλαίσια πιθανών επιπρόσθετωνμέτρων δημοσιονομικής εξυγίανσης αλλά και ηπιθανή αύξηση στην τιμή του νερού, μπορούν νααυξήσουν τις πληθωριστικές πιέσεις. Παράλληλα,πληθωριστικές πιέσεις πιθανόν να προκύψουναπό ενδεχόμενη αύξηση στην πιστωτική

επέκταση. Από την άλλη, χειροτέρευση στηνκαταναλωτική εμπιστοσύνη καθώς καιυποτονικότητα στην αγορά εργασίας, μπορεί ναέχουν κατασταλτική επίδραση στον πληθωρισμό.Γενικά, οι κίνδυνοι που υποδηλούν ενδεχόμενεςπαρεκκλίσεις προς τα πάνω έχουν μεγαλύτερηστατιστική πιθανότητα να πραγματοποιηθούν.

Οι αναθεωρημένες προβλέψεις της ΚΤΚ γιατην κυπριακή οικονομία θα δημοσιευθούν τονΙούνιο του 2011.

Λ

2006Ιαν. Απρ. Ιούλ. Οκτ.





% μεταβολή προηγούμενου έτους % μεταβολή κινητού μέσου 6 μηνών

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

20

ΔIAΓPAMMA 3.10 Λιανικές πωλήσεις

Πηγή: ΣΥΚ.






δαπάνες κατόχων κυπριακώνπιστωτικών καρτών στην Κύπρο

δαπάνες κατόχων κυπριακώνπιστωτικών καρτών στο εξωτερικό

δαπάνες κατόχων ξένων πιστωτικώνκαρτών στην Κύπρο

-30

-20

-10

0

10

20

30

40

50

ΔIAΓPAMMA 3.11 Δαπάνες κατόχων πιστωτικών καρτών(συσσωρευμένη ετήσια μεταβολή περιόδου από Ιανουάριο)

Πηγή: JCC Payments System Ltd.


4.1 Ρύθμιση και Εποπτεία τουΤραπεζικού Τομέα

Εποπτεία τραπεζικών ιδρυμάτωνΗ ΚΤΚ είναι η αρμόδια αρχή, δυνάμει του περίτης Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, 2002- 2007 και του περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου,1997 - 2009, για την εποπτεία των τραπεζικώνιδρυμάτων, η οποία συμπερι λαμβάνει καιτη χορήγηση άδειας για άσκηση τραπεζικώνεργασιών.

Ο εποπτικός ρόλος της KTK στο ασταθέςπεριβάλλον που χαρακτηρίζει την παγκόσμιαοικονομία λόγω της χρηματοοικονομικήςκρίσης που συνεχίστηκε και κατά το υπόανασκόπηση έτος, είναι ιδιαίτερα σημαντικός. HΚΤΚ εποπτεύει τα τραπεζικά ιδρύματα για ναδιασφαλίσει ότι οι κίνδυνοι που αναλαμβάνουνβρίσκονται σε αποδεκτά επίπεδα, ούτως ώστενα επιτυγχάνεται διατήρηση της σταθερότηταςτου τραπεζικού τομέα, η εμπιστοσύνη τουκοινού προς αυτόν και η προστασία τωνκαταθετών.

Στην άσκηση του εποπτικού της ρόλου, ηΚΤΚ καθοδηγείται από τις συστάσεις τηςΕπιτροπής Τραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας(Basel Committee on Banking Supervision), τιςκατευθυντήριες γραμμές της ΕπιτροπήςΕυρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας(Committee of European Banking Supervisors)η οποία από την 1η Ιανουαρίου έχειαντικατασταθεί από την Ευρωπαϊκή ΑρχήΤραπεζών μέσα στα πλαίσια της αναμόρφωσηςτου Ευρωπαϊκού εποπτικού πλαισίου και τουςκανόνες της ΕΕ που προωθούν την υιοθέτησηβέλτιστων πρακτικών. Εντός των πιο πάνωπλαισίων, η ΚΤΚ εκδίδει Οδηγίες, Εγκυκλίους καιΚατευθυντήριες Γραμμές για σκοπούςπροληπτικής εποπτείας, προς όλα τα τραπεζικά

ιδρύματα που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο.Η εποπτεία της ΚΤΚ ασκείται σε ενοποιημένη

βάση και σ’ αυτήν υπόκεινται τα τραπεζικάιδρύματα που έχουν εγκαθιδρυθεί στην Κύπρομαζί με τις θυγατρικές τους εταιρείες και ταυποκαταστήματά τους που δραστηριο -ποιούνται τόσο στην Κύπρο όσο και στοεξωτερικό. Επίσης, η ΚΤΚ ασκεί εποπτεία, μέσαστα πλαίσια που καθορίζει ο περί ΤραπεζικώνΕργασιών Νόμος και οι συστάσεις της ΕπιτροπήςΤραπεζικής Εποπτείας της Βασιλείας, στιςθυγατρικές εταιρείες και τα υποκαταστήματαξένων τραπεζών που δραστηριοποιούνται στηνΚύπρο. Σήμερα, λειτουργούν στην Κύπρο 40τραπεζικά ιδρύματα. Από αυτά, 15 έχουνσυσταθεί στη Δημοκρατία (εκ των οποίων 8είναι θυγατρικά ξένων τραπεζών), και 25 είναιυποκαταστήματα ξένων τραπεζικών ιδρυμάτων,(εκ των οποίων 9 είναι υποκαταστήματατραπεζικών ιδρυμάτων ιδρυμένων σε άλλακράτη μέλη της Ε.Ε. και 16 είναιυποκαταστήματα τραπεζικών ιδρυμάτων,ιδρυμένων σε τρίτες χώρες). Επιπρόσθετα,λειτουργεί και ένα γραφείο αντιπροσωπείαςξένου τραπεζικού ιδρύματος.

Η εποπτεία των τραπεζικών ιδρυμάτωνδιενεργείται με την εφαρμογή δύο μεθόδων,που συμπληρώνουν η μια την άλλη: (α) τηνπαρακολούθηση της συμμόρφωσης τωντραπεζικών ιδρυμάτων με τις Οδηγίες,Εγκυκλίους και Κατευθυντήριες Γραμμές τηςΚΤΚ μέσω περιοδικών καταστάσεων πουυποβάλλονται στην ΚΤΚ, οι οποίες καλύπτουνένα ευρύ φάσμα των δραστηριοτήτων τωντραπεζών, και (β) την επί τόπου επιθεώρηση, μεσκοπό την αξιολόγηση της οικονομικήςκατάστασης και των κινδύνων που αναλαμβάνειτο συγκεκριμένο τραπεζικό ίδρυμα.

4. Εργασiες της Τράπεζας

30

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Συγκεκριμένα, οι επιτόπιοι έλεγχοι επικε -ντρώνονται σε θέματα οργάνωσης καιδιοίκησης, εσωτερικού ελέγχου, διαχείρισηςκινδύνων (πιστοδοτικού, ρευστότητας,επιτοκίων, συναλλαγματικού κ.α.) επικερδό -τητας / αποδο τικότητας, επάρκειας τωνπροβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, καθώςκαι σε θέματα συμμόρφωσης με τις Οδηγίες,Εγκυκλίους και Κατευθυντήριες Γραμμές τηςΚΤΚ. Η ΚΤΚ σχεδιάζει και διενεργεί τουςεπιτόπιους ελέγχους της με τέτοιο τρόπο ώστενα εποπτεύονται και να παρακολουθούνταιεπαρκώς οι κίνδυνοι που αξιολογούνται ως οιουσιαστικότεροι (risk based supervision). Σταπλαίσια αυτά, εξετάζει όλους τους τομείςδραστηριότητας του κάθε τραπεζικούιδρύματος, εντοπίζει τους κινδύνους πουπηγάζουν από τον κάθε τομέα δραστηριότηταςκαι αξιολογεί τη σημασία τους, εφαρμόζονταςτο δικό της Σύστημα Αξιολόγησης Κινδύνων. Ησυχνότητα και η ένταση του εποπτικού ελέγχουκαθορίζεται από την αρχή της αναλογικότητας(principle of proportionality), δηλαδή, τομέγεθος, τη συστημική σημασία, τη φύση, τηνκλίμακα και την πολυπλοκότητα τωνδραστηριοτήτων του κάθε τραπεζικούιδρύματος.

Εξελίξεις στο θεσμικό πλαίσιο της τραπεζι-κής εποπτείας • Τροποποιήσεις της Οδηγίας για τον Υπολογι-

σμό των Κεφαλαιακών Απαιτήσεων και τωνΜεγάλων Χρηματοδοτικών Ανοιγμάτων του2006

Κατά το 2010 διενεργήθηκαν πέντετροποποιήσεις στην υπό αναφορά Oδηγία. Ηπρώτη τροποποίηση αφορά, κυρίως, τηναύξηση του ορίου για υβριδικά μέσα κεφαλαίου,

που δεν περιλαμβάνουν πρόνοια γιαπροσαύξηση του επιτοκίου, στο 35% από 15%των βασικών ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών,την αλλαγή στη μέθοδο στάθμισης τωνανοιγμάτων έναντι πολυμερών τραπεζώνανάπτυξης, τη διεύρυνση των στοιχείων πουανήκουν στις εποπτικές κατηγορίες υψηλώνκινδύνων και την ενσωμάτωση διορθώσεων καιδιευκρινίσεων που δόθηκαν κατά καιρούς στιςτράπεζες μέσω εγκυκλίων επιστολών.

Οι Τροποποιήσεις 2 έως 4 αφορούνμεταφορά Τροποποιητικών Οδηγιών τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής στην υπό αναφοράΟδηγία της ΚΤΚ. Οι εν λόγω τροποποιήσεις είναιαποτέλεσμα των εργασιών της ΟμάδαςΜεταφοράς της Οδηγίας για τις ΚεφαλαιακέςΑπαιτήσεις (CRDTG) η οποία συστάθηκε από τηνΕυρωπαϊκή Επιτροπή και την ΕπιτροπήΕυρωπαϊκών Αρχών Τραπεζικής Εποπτείας(CEBS) προκειμένου να εξετάσει και να επιλύσειζητήματα που αφορούν την ομοιόμορφημεταφορά και εφαρμογή της Οδηγίας. Σύμφωναμε την Ομάδα αυτή, ορισμένες τεχνικέςδιατάξεις που αφορούν τα τεχνικά κριτήριαοργάνωσης και διαχείρισης κινδύνων, τονυπολογισμό των κεφαλαιακών απαιτήσεων γιατον πιστωτικό κίνδυνο, το λειτουργικό κίνδυνοκαι τον κίνδυνο αγοράς καθώς και ορισμένατεχνικά κριτήρια για τις δημοσιοποιήσειςχρήζουν περαιτέρω αποσαφήνισηςπροκειμένου να διασφαλιστεί η συγκλίνουσαεφαρμογή τους.

Η Τροποποίηση Αρ. 5 αφορά τη μεταφοράτης Ευρωπαϊκής Τροποποιητικής Οδηγίας της16ης Σεπτεμβρίου 2009, η οποία είναι γνωστήως CRD 2. Αυτή η Οδηγία αποτελεί ένασημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση τωναδυναμιών τις οποίες έφερε στην επιφάνεια η

χρηματοοικονομική κρίση. Οι κυριότερεςτροποποιήσεις αφορούν τη θέσπιση κριτηρίωνεπιλεξιμότητας και τον καθορισμό ορίωναναφορικά με την περίληψη των υβριδικώνμέσων κεφαλαίου στα βασικά ίδια κεφάλαια τωντραπεζών, τον ορισμό των μέσων που δύνανταινα θεωρούνται μετοχικό κεφάλαιο, τηναναθεώρηση των υφιστάμενων απαιτήσεων γιατα μεγάλα χρηματοδοτικά ανοίγματα, τιςτιτλοποιήσεις με σκοπό την κατάργηση τηςαπόκλισης των συμφερόντων ανάμεσα σταμεταβιβάζοντα ή ανάδοχα ιδρύματα που«τιτλοποιούν» δάνεια σε διαπραγματεύσιμουςτίτλους και άλλα χρηματοοικονομικά μέσα καιτις εταιρείες που επενδύουν σε αυτούς τουςτίτλους ή αυτά τα μέσα (επενδυτές), και τηνενίσχυση των τεχνικών κριτηρίων για τηνοργάνωση και την αντιμετώπιση του κινδύνουρευστότητας.

Περαιτέρω, η Κεντρική Τράπεζα γνωστο -ποίησε στις τράπεζες τη δημοσίευση στηνΕπίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσηςνέας τροποποιητικής Οδηγίας, γνωστής ως CRDIII. Οι τροποποιήσεις που επιφέρει η CRD IIIαφορούν τον εποπτικό έλεγχο των πολιτικώναποδοχών και τις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τοχαρτοφυλάκιο συναλλαγών και για πράξειςεπανατιτλοποίησης. Η Κεντρική Τράπεζα τηςΚύπρου άρχισε τη διαδικασία τροποποίησης τηςΟδηγίας προς τις τράπεζες για τον Υπολογισμότων Κεφαλαιακών Απαιτήσεων και τωνΜεγάλων Χρηματοδοτικών Ανοιγμάτων μεσκοπό την έγκαιρη μεταφορά των διατάξεωντης εν λόγω Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο τηςΚύπρου.

• Εποπτικό πλαίσιο για τα καλυμμένα αξιόγραφαΗ ΚΤΚ σε συνεργασία με το Υπουργείο

Οικονομικών και την Υπηρεσία Εποπτείας καιΑνάπτυξης Συνεργατικών Εταιρειών ετοίμασε,κατόπιν διαβούλευσης με τον τραπεζικό τομέακαι τη θετική γνώμη της Ευρωπαϊκής ΚεντρικήςΤράπεζας, το νομικό πλαίσιο για την έκδοσηκαλυμμένων αξιογράφων από πιστωτικάιδρύματα που έχουν συσταθεί στη Δημοκρατία.Ο σχετικός περί Καλυμμένων Αξιογράφων Νόμοςτου 2010 τέθηκε σε ισχύ στις 23 Δεκεμβρίου του2010 (130(Ι)/2010). Την ίδια ημερομηνία τέθηκεσε ισχύ και η Οδηγία της ΚΤΚ (Κ.Δ.Π 526/2010) ηοποία εκδόθηκε δυνάμει των προνοιών του πιοπάνω Νόμου και αποτελεί το ρυθμιστικόπλαίσιο για την έκδοση καλυμμένωναξιογράφων.

Τα καλυμμένα αξιόγραφα είναι αξιόγραφατα οποία εξασφαλίζονται με υψηλής ποιότηταςπεριουσιακά στοιχεία του εκδίδοντοςπιστωτικού ιδρύματος, κυρίως ενυπόθηκαδάνεια ή απαιτήσεις έναντι του δημόσιου τομέα,τα οποία καλύπτουν, ανά πάσα στιγμή, τιςαπαιτήσεις που απορρέουν από τα καλυμμένααξιόγραφα. Σε αντίθεση με τις πράξειςτιτλοποίησης, τα καλυπτικά περιουσιακάστοιχεία, καθώς και ο ενεχόμενος σ’ αυτάπιστωτικός κίνδυνος, δεν μεταβιβάζονται σεοντότητα ειδικού σκοπού αλλά παραμένουνστον ισολογισμό του πιστωτικού ιδρύματος πουεκδίδει τα καλυμμένα αξιόγραφα. Σε περίπτωσηόπου το εκδίδον πιστωτικό ίδρυμα τίθεται υπόδιάλυση, τη διαχείριση των καλυπτικώνπεριουσιακών στοιχείων αναλαμβάνειπροσοντούχο πρόσωπο προκειμένου νασυνεχίσει την εξυπηρέτηση των καλυμμένωναξιογράφων. Σε τέτοια περίπτωση, εάν δενικανοποιηθούν στο ακέραιο οι απαιτήσεις πουαπορρέουν από τα καλυμμένα αξιόγραφα μέσωτης εκποίησης ή της διάθεσης των καλυπτικών


32

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

περιουσιακών στοιχείων, οι κάτοχοι τωνκαλυμμένων αξιογράφων καθίστανται μηεξασφαλισμένοι πιστωτές του υπό διάλυσηπιστωτικού ιδρύματος για το μέρος τωναπαιτήσεών τους που δεν ικανοποιείται.

Η έκδοση καλυμμένων αξιογράφωναναμένεται να αποτελέσει εναλλακτική πηγήχρηματοδότησης για τα κυπριακά πιστωτικάιδρύματα, με ευνοϊκούς όρους, κυρίως, λόγωτης ευρύτερης βάσης θεσμικών επενδυτών, τηςδυνατότητας υψηλότερων πιστοληπτικώναξιολογήσεων, και της δυνατότητας χρησιμο -ποίησής τους ως ασφάλεια σε πιστοδοτικέςπράξεις του Ευρωσυστήματος.

• Οδηγίες για τον υπολογισμό της προληπτικήςρευστότητας σε ευρώ και ξένα νομίσματα

Το Σεπτέμβριο του 2010 η ΚΤΚ προχώρησε σετροποποιήσεις των ανωτέρω Οδηγιών. Οιτροποποιήσεις αφορούσαν κυρίως, τονεμπλουτισμό των βέλτιστων αρχών διαχείρισηςρευστότητας που περιέχονται στις εν λόγωΟδηγίες. Πέραν αυτού, οι Οδηγίεςτροποποιήθηκαν έτσι ώστε να επιτρέπεται, υπόπροϋποθέσεις, η τήρηση ρευστών στοιχείωνεκφρασμένων σε ευρώ για σκοπούςσυμμόρφωσης με το δείκτη στοιχείων ενεργητικούάμεσης ρευστότητας σε ξένα νομίσματα.

• Τροποποίηση της Οδηγίας για το ΠλαίσιοΑρχών Λειτουργίας και Κριτηρίων Αξιολόγησηςτης Οργανωτικής Δομής, Εσωτερικής Διακυ-βέρνησης και των Συστημάτων ΕσωτερικούΕλέγχου των Τραπεζών του 2006 - 2010.Τον Ιούνιο του 2010, η ΚΤΚ αναθεώρησε την

υπό αναφορά Οδηγία προσθέτοντας τοπαράρτημα 4, με τίτλο «Βασικές Αρχές καιΔιαδικασίες Εσωτερικού Ελέγχου για τη

Διαχείριση του Κινδύνου ΚανονιστικήςΣυμμόρφωσης», το οποίο καθορίζει βασικέςαρχές και διαδικασίες εσωτερικού έλεγχου πουστοχεύουν στον καθορισμό των ελάχιστωναπαιτήσεων για την αποτελεσματική διαχείρισητου κινδύνου κανονιστικής συμμόρφωσης απότις τράπεζες, συμπεριλαμβανομένων των ρόλωνκαι ευθυνών του Διοικητικού Συμβουλίου, τηςανώτερης διεύθυνσης και της ΜονάδαςΚανονιστικής Συμμόρφωσης.

Εξελίξεις στο τραπεζικό σύστημαΗ επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών στηνΚύπρο και στην Ελλάδα και η κρίσηκυβερνητικού χρέους (sovereign debt crisis)που συνεχίζει να ταλανίζει την ευρωπαϊκήοικονομία αποτέλεσαν τα κυριότερα σημείααναφοράς του 2010.

Οι εν λόγω αρνητικές εξελίξεις στομακροοικονομικό περιβάλλον επηρέασανδυσμενώς την κερδοφορία των τραπεζικώνιδρυμάτων που εποπτεύονται από την ΚΤΚ.Συγκεκριμένα, οι αρνητικές οικονομικέςσυνθήκες συνέβαλαν στη σημαντική αύξησητων προβλέψεων για επισφαλείς απαιτήσεις, καιστη σημαντική μείωση των κερδών απόδιάθεση και επανεκτίμηση αξιών. Επίσης, ηδιατήρηση των επιτοκίων του Ευρώ και τουΑμερικανικού Δολαρίου στις διεθνείς αγορές σειστορικά χαμηλά επίπεδα αποτέλεσε πρόσθετηπηγή πίεσης πάνω στην κερδοφορία τωντραπεζών. Πρέπει να σημειωθεί όμως ότι, παράτο αρνητικό οικονομικό περιβάλλον, oτραπεζικός τομέας παραμένει κερδοφόρος.

Παρά το δυσχερές οικονομικό περιβάλλον,το εγχώριο τραπεζικό σύστημα παραμένει υγιέςμε ισχυρή κεφαλαιακή επάρκεια και πολύικανοποιητική ρευστότητα. Συναφώς, οι

προσπάθειες των τραπεζικών ιδρυμάτων το2010 για ενίσχυση των πρωτοβάθμιωνκεφαλαίων τους (Tier 1) μέσω εκδόσεων νέωνμετοχών και αξιογράφων στέφθηκαν μεεπιτυχία. Οι εν λόγω επιτυχείς εκδόσειςκαταδεικνύουν ότι η αξιοπιστία των κυπριακώντραπεζών στις αγορές κεφαλαίων παραμένειάθικτη παρά το ευμετάβλητο οικονομικόπεριβάλλον εντός του οποίουδραστηριοποιούνται.

Επίσης, τονίζεται ότι οι δύο μεγαλύτερεςτράπεζες που εποπτεύονται από την ΚΤΚ,δηλαδή η Τράπεζα Κύπρου και η Marfin PopularBank, έλαβαν μέρος με επιτυχία στηνΕυρωπαϊκή άσκηση προσομοίωσης ακραίωνκαταστάσεων (EU-Wide Stress Test). Τααποτελέσματα της άσκησης κατέδειξαν τηνύπαρξη προστατευτικών αποθεμάτωνπρωτοβάθμιου κεφαλαίου συνολικού ύψους772εκ. ευρώ και για τις δύο τράπεζες, έναντι τουορίου του 6% του Δείκτη ΠρωτοβάθμιωνΚεφαλαίων που είχε συμφωνηθεί αποκλειστικάγια σκοπούς της άσκησης προσομοίωσης.Επίσης, σε συνεργασία με την ΚΤΚ, η ΕλληνικήΤράπεζα διενήργησε την ίδια άσκησηπροσομοίωσης ακραίων καταστάσεων η οποίακατέδειξε την ύπαρξη προστατευτικώναποθεμάτων πρωτοβάθμιου κεφαλαίου ύψους122εκ. ευρώ έναντι του προαναφερομένουορίου του 6% του Δείκτη ΠρωτοβάθμιωνΚεφαλαίων.

Επιπρόσθετα, η προληπτική ρευστότητα τωντραπεζών παραμένει σε ικανοποιητικά επίπεδα.Ωστόσο, η ΚΤΚ εκφράζει την ανησυχία της γιατο γεγονός ότι τα καταθετικά επιτόκιαπαραμένουν σε ψηλά επίπεδα με αποτέλεσμανα δημιουργείται αρνητική επίδραση στηνπραγματική οικονομία μέσω της μετακύλισης

σημαντικού μέρους του αυξημένου κόστουςκαταθέσεων στο κόστος των τραπεζικώνδιευκολύνσεων. Συνεπώς, η ΚΤΚ θεωρεί ότι ημείωση των καταθετικών επιτοκίων θα αποβείπρος όφελος της οικονομίας και τωντραπεζικών ιδρυμάτων. Προς αυτή τηνκατεύθυνση αναμένεται να βοηθήσει και ηδυνατότητα έκδοσης καλυμμένων αξιογράφωναπό τα τραπεζικά ιδρύματα, για τα οποία έχειπρόσφατα θεσπιστεί το εποπτικό πλαίσιο.

Είναι γενικά παραδεκτό ότι συγκεκριμέναμέτρα που είχαν ληφθεί κατά καιρούς από τηνΚΤΚ επέδρασαν καταλυτικά στη διατήρηση καιδιαφύλαξη της εγχώριας χρηματοπιστωτικήςσταθερότητας. Τα εν λόγω μέτρα περιλάμβαναντον περιορισμό της έκθεσης των τραπεζικώνιδρυμάτων στους κινδύνους που συνδέονται μετην αγορά ακινήτων ως επίσης και την ανάγκηδιατήρησης επαρκούς και ποιοτικήςρευστότητας που να τους επιτρέπει νααντιμετωπίζουν με επιτυχία ακόμα και τιςπροκλήσεις που δημιουργούνται σε περιόδουςσοβαρών χρηματοοικονομικών κρίσεων.

Επιπρόσθετα, η συνεχής ενδυνάμωση καιαναβάθμιση των διαδικασιών διαχείρισηςκινδύνων των τραπεζικών ιδρυμάτων πουεπιτελείται αποτελεί σημαντικό μέτροαντιμετώπισης του πιστωτικού κινδύνου, οοποίος παραμένει αυξημένος λόγω τωναρνητικών μακροοικονομικών συνθηκών.Επίσης, η εν λόγω αναβάθμιση αποτελείσημαντικό πυλώνα στήριξης της προσπάθειαςγια διατήρηση της οικονομικής ευρωστίας τουεγχώριου τραπεζικού συστήματος. Ο ρόλος τηςΚΤΚ προς αυτή την κατεύθυνση είναικαταλυτικός, καθώς η αναβάθμιση τωνεσωτερικών διαδικασιών διαχείρισης κινδύνωνκαι του πλαισίου διακυβέρνησης των


34

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

τραπεζικών ιδρυμάτων γενικότερα, επιτυγ -χάνεται με την παρότρυνση και την εποπτικήκαθοδήγησή της.

Το υπό ανασκόπηση έτος, μπορεί εύστοχανα χαρακτηριστεί ως έτος προκλήσεων σεσχέση με τις εργασίες των τραπεζικώνιδρυμάτων που εποπτεύονται από την ΚΤΚ στηνΕλλάδα λόγω της ουσιαστικής επιδείνωσης τωνμακροοικονομικών συνθηκών στην χώρα αυτή.Συνεπώς, οι διευθύνσεις των τραπεζικώνιδρυμάτων έχουν επικεντρωθεί σε μια συνεχήπροσπάθεια ελαχιστοποίησης των αρνητικώνσυνεπειών.

Επίσης, κατά το 2010 παρατηρήθηκε όξυνσητης κρίσης κυβερνητικού χρέους σε χώρες τηςζώνης του ευρώ, γεγονός που οδήγησε τηνΕυρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και το ΕυρωπαϊκόΣυμβούλιο να λάβουν έκτακτα μέτρα στήριξηςτης ρευστότητας των τραπεζών καιδιασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθε -ρότητας σε επίπεδο ευρωσυστήματος. Τα ενλόγω μέτρα συνέτειναν στο μετριασμό τωνανησυχιών των αγορών αναφορικά με τονκίνδυνο αθέτησης των οφειλών απόαντισυμβαλλόμενους.

Τέλος, η ΚΤΚ αναμένει ότι το 2011 θασυνεχίσει να είναι ένα δύσκολο έτος. Οι κίνδυνοιμε τους οποίους βρίσκεται αντιμέτωπος οτραπεζικός τομέας, άνκαι διαχειρίσημοι,αναμένεται να παραμείνουν αυξημένοι καθώς οιπροκλήσεις του μακροοικονομικούπεριβάλλοντος στην Κύπρο και στην Ελλάδαπαραμένουν μεγάλες. Επίσης, η παγκόσμιαοικονομία και οι αγορές κεφαλαίων παραμένουνευάλωτες ενώ οι κίνδυνοι από τα ιδιαίτερα ψηλάδημοσιονομικά ελλείμματα και κυβερνητικάχρέη, εντός και εκτός του ευρωσυστήματος,είναι αυξημένοι. Παρά ταύτα, η ΚΤΚ εκφράζει τη

βεβαιότητα ότι το τραπεζικό σύστημα τηςΚύπρου διαθέτει τα απαραίτητα εχέγγυα,δηλαδή ισχυρή κεφαλαιακή βάση, επαρκήρευστότητα και αναβαθμισμένο πλαίσιοεσωτερικής διακυβέρνησης, για νααντιμετωπίσει τις προκλήσεις του 2011 μεεπιτυχία.

Συνεργασία με άλλες εγχώριες και ξένες επο-πτικές αρχές Κατά τη διάρκεια του 2010 συνεχίστηκαν οιτακτικές συναντήσεις με τις άλλες αρμόδιεςαρχές του χρηματοοικονομικού τομέα τηςΚύπρου, με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριώνκαι τη συνεργασία σε θέματα κοινούενδιαφέροντος με βάση το μνημόνιοσυνεργασίας το οποίο υπογράφηκε τοΝοέμβριο του 2003. Στον τομέα συνεργασίας μεξένες εποπτικές αρχές, η ΚΤΚ συνέχισε νασυμμετέχει ενεργά στις συναντήσεις καιεργασίες της Επιτροπής Ευρωπαϊκών ΑρχώνΤραπεζικής Εποπτείας (CEBS), καθώς και στιςομάδες εργασίας της πιο πάνω Επιτροπής, πουέχουν ως στόχο να συμβουλεύουν τηνΕυρωπαϊκή Επιτροπή για θέματα κανονιστικήςρύθμισης και εποπτείας του τραπεζικού τομέακαι να συμβάλλουν στην ομοιόμορφηεφαρμογή των κοινοτικών Οδηγιών και τησύγκλιση των εποπτικών πρακτικών πουακολουθούνται στα κράτη μέλη της ΕΕ.

Η ΚΤΚ προσδίδει ιδιαίτερη σημασία στηνανάπτυξη διμερών σχέσεων και επαφών, κατάπροτεραιότητα με εκείνες τις εποπτικές αρχέςξένων χωρών των οποίων τραπεζικά ιδρύματαπροσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην Κύπρομέσω θυγατρικών εταιρειών ή υποκα -ταστημάτων ή διασυνοριακώς χωρίςεγκατάσταση, και με τις εποπτικές αρχές των


χωρών στις οποίες δραστηριοποιούνταιθυγατρικές ή υποκατα στήματα κυπριακώντραπεζών.

Μέσα στα πιο πάνω πλαίσια η ΚΤΚ επιδιώκειτην υπογραφή μνημονίων συνεργασίας στοντομέα της τραπεζικής εποπτείας, με αντίστοιχεςεποπτικές αρχές του εξωτερικού. Η εν λόγωπολιτική συνάδει απόλυτα με τη σχετικήσύσταση της Επιτροπής Τραπεζικής Εποπτείαςτης Βασιλείας (Basel Committee on BankingSupervision), που αποβλέπει σε μια πιοαποτελεσματική εποπτεία των διασυνοριακώνδραστηριοτήτων των τραπεζικών ιδρυμάτων. Οαριθμός των μνημονίων συνεργασίας που έχουνυπογραφεί μεταξύ της ΚΤΚ και άλλωνεποπτικών/ρυθμιστικών αρχών του εξωτερικού,στον τομέα της εποπτείας τραπεζικώνιδρυμάτων ανέρχεται σε 28.

4.2 Διασφάλιση ΧρηματοοικονομικήςΣταθερότητας

Παρακολούθηση και αξιολόγηση της χρημα-τοοικονομικής σταθερότηταςΣτα πλαίσια της άσκησης του ρόλου της για τηδιασφάλιση της σταθερότητας του χρηματο -οικονομικού συστήματος και σύμφωνα με τοάρθρο 6(2) του περί της Κεντρικής Τράπεζας τηςΚύπρου Νόμου, 2002 - 2007, η ΚΤΚ παρακο-λουθεί, σε τακτική βάση, τις κυκλικές καιδιαρθρωτικές εξελίξεις στον χρηματο -οικονομικό τομέα, πρωτίστως στο τραπεζικόσύστημα, καθώς και το μακροοικονομικό καιχρηματοοικονομικό περιβάλλον, με σκοπό τηναξιολόγηση των κινδύνων που απειλούν τηχρηματοοικονομική σταθερότητα καθώς καιτης ικανότητας του τραπεζικού τομέα νααντεπεξέρχεται σε ενδεχόμενους κλυδω -νισμούς. Η δημοσιοποίηση των αποτε -

λεσμάτων της πιο πάνω αξιολόγησης γίνεταιμέσω του εξαμηνιαίου Οικονομικού Δελτίουτης ΚΤΚ.

Στο εν λόγω Δελτίο περιλαμβάνεται μιαενότητα που αφορά τις συνθήκεςχρηματοοικονομικής σταθερότητας, στην οποίααναλύονται οι δυνητικοί κίνδυνοι για τησταθερότητα του εγχώριου χρηματοοικονομικούσυστήματος που πηγάζουν από τομακροοικονομικό και χρηματοοικονομικόπεριβάλλον, με έμφαση στους τομείς τωννοικοκυριών, των μη χρηματοοικονομικώνεπιχειρήσεων και των ακινήτων. Όσον αφορά τοεγχώριο χρηματοοικονομικό σύστημα,επισκοπούνται οι πιο σημαντικές εξελίξεις στιςχρηματοοικονομικές αγορές καθώς και οικυριότερες διαρθρωτικές εξελίξεις στοντραπεζικό τομέα. Η πιο πάνω έκδοσηπεριλαμβάνει, επίσης, μια ανάλυση τηςχρηματοοικονομικής κατάστασης των τραπεζώνκαθώς και μια αξιολόγηση των πιο σημαντικώνδυνητικών κινδύνων που αντιμετωπίζει οτραπεζικός τομέας, ο οποίος αποτελεί τομεγαλύτερο συνιστών στοιχείο του ευρύτερουχρηματοοικονομικού συστήματος της Κύπρου.Παράλληλα, αναλύεται η χρηματοοικονομικήκατάσταση των ασφαλιστικών εταιρειών, ενώαξιολογούνται οι κυριότεροι δυνητικοί κίνδυνοιπου αντιμετωπίζει ο ασφαλιστικός τομέας.Επίσης, επισκοπούνται οι πιο σημαντικέςεξελίξεις που αφορούν τις υποδομές τωνχρηματοοικονομικών αγορών και γίνεται μιααξιολόγηση των δυνητικών κινδύνων πουπηγάζουν από τις εν λόγω υποδομές.

Ασκήσεις προσομοίωσης ακραίων καταστά-σεων για τον τραπεζικό τομέαΚατά το 2010, η ΚΤΚ συνέχισε την τακτική

36

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

διεξαγωγή ασκήσεων προσομοίωσης ακραίωνκαταστάσεων με σκοπό την αξιολόγηση τηςικανότητας του τραπεζικού συστήματος νααντεπεξέρχεται σε ενδεχόμενους κλυδω -νισμούς. Στις ασκήσεις προσομοίωσηςακραίων καταστάσεων που διενεργήθηκανσύμφωνα με την "εκ των άνω προς τα κάτω"(top-down) προσέγγιση, εξετάστηκανδιάφορες πιθανές διαταραχές που αφορούσανμεταβολές σε μεμονωμένους παράγοντεςκινδύνου, δηλαδή τον πιστωτικό κίνδυνο, τονκίνδυνο αγοράς (κίνδυνος επιτοκίου, κίνδυνοςσυναλλάγματος και κίνδυνος από μεταβολέςστις τιμές των μετοχικών τίτλων) και τονκίνδυνο ρευστότητας. Εφαρμόσθηκαν, επίσης,διάφορα σενάρια που περιελάμβανανσυνδυασμούς πιθανών διαταραχών για όλουςτους παράγοντες κινδύνου.

Στις ασκήσεις προσομοίωσης ακραίωνκαταστάσεων που διενεργήθηκαν με βάση την"εκ των κάτω προς τα άνω" (bottom-up)προσέγγιση, στις οποίες έλαβαν μέρος τέσσεριςσυστημικά σημαντικές τράπεζες, εξετάστηκανδιάφορες υποθετικές διαταραχές πουαφορούσαν μεταβολές σε μεμονωμένουςπαράγοντες κινδύνου, δηλαδή τον κίνδυνοεπιτοκίου, τον κίνδυνο συναλλάγματος, τονκίνδυνο από μεταβολές στις τιμές στοιχείωνενεργητικού (κίνδυνος από μεταβολές στις τιμέςμετοχικών τίτλων και κίνδυνος από μεταβολέςστις τιμές των ακινήτων), τον πιστωτικό κίνδυνο,το κίνδυνο συγκέντρωσης και τον κίνδυνοκαθαρού επιτοκιακού περιθωρίου. Για τονκίνδυνο ρευστότητας, εφαρμόσθηκαν διάφορασενάρια, τα οποία αφορούσαν συνδυασμούςπιθανών διαταραχών. Εξετάστηκε, επίσης,αριθμός σεναρίων που περιελάμβανανσυνδυασμούς διαταραχών για διάφορους

παράγοντες κινδύνου.Τα συγκεντρωτικά αποτελέσματα των εν

λόγω ασκήσεων προσομοίωσης ακραίωνκαταστάσεων, σύμφωνα με τις δύοπροαναφερόμενες προσεγγίσεις, έχουν κατα -δείξει ότι η ικανότητα του κυπριακούτραπεζικού συστήματος να απορροφά τουςενδεχόμενους κλυδωνισμούς παραμένειικανοποιητική.

Εθνική Επιτροπή Διασφάλισης Χρηματοοικο-νομικής ΣταθερότηταςΚατά το 2010, η ΚΤΚ συνέχισε να συμμετέχει, ωςΠροεδρέουσα Αρχή, στις συναντήσεις τηςΕθνικής Επιτροπής Διασφάλισης Χρηματο -οικονομικής Σταθερότητας, η οποία συστήθηκετο Νοέμβριο του 2007 με βάση το ΜνημόνιοΣυνεργασίας μεταξύ της ΚΤΚ, της ΥπηρεσίαςΕποπτείας και Ανάπτυξης ΣυνεργατικώνΕταιρειών, της Επιτροπής ΚεφαλαιαγοράςΚύπρου, της Υπηρεσίας Ελέγχου ΑσφαλιστικώνΕταιρειών και του Υπουργείου Οικονομικών.Στην εν λόγω Επιτροπή συζητούνται θέματα πουάπτονται της διασφάλισης της χρημα -τοοικονομικής σταθερότητας, περι λαμβα -νομένων και θεμάτων που αφορούν τηδιαχείριση χρηματοοικονομικών κρίσεων. Στοναπόηχο της παγκόσμιας χρηματο οικονομικήςκαι οικονομικής κρίσης, ο ρόλος της πιο πάνωΕπιτροπής έχει αποκτήσει ιδιαίτερη σημασία γιατη χώρα μας.

Συμμετοχή σε επιτροπές του ΕυρωπαϊκούΣυστήματος Κεντρικών Τραπεζών και συνα-ντήσεις υψηλού επιπέδουΚατά το 2010, στελέχη του ΤμήματοςΔιασφάλισης Χρηματοοικονομικής Σταθερό -τητας συνέχισαν να συμμετέχουν ενεργά στις

συναντήσεις και εργασίες της ΕπιτροπήςΤραπεζικής Εποπτείας (Banking SupervisionCommittee) του Ευρωπαϊκού ΣυστήματοςΚεντρικών Τραπεζών, καθώς και των ομάδωνεργασίας της πιο πάνω Επιτροπής, οι οποίεςχειρίζονταν θέματα που άπτονταν τηςδιασφάλισης της χρηματοπιστωτικής σταθερό -τητας. Οι όροι εντολής της εν λόγω Επιτροπής, ηοποία έχει καταργηθεί από το τέλος Δεκεμβρίου2010, περιελάμβαναν την παρακολούθηση καιαξιολόγηση των κυκλικών και διαρθρωτικώνεξελίξεων στον τραπεζικό της ΕΕ από τη σκοπιάτης διασφάλισης της χρηματοπιστωτικήςσταθερότητας, την ανάλυση των επιπτώσεωντων ρυθμιστικών και εποπτικών απαιτήσεωνστη σταθερότητα και τη δομή τουχρηματοπιστωτικού συστήματος της ΕΕ καθώςκαι την προώθηση της συνεργασίας καιανταλλαγής πληροφοριών ανάμεσα στιςκεντρικές τράπεζες και τις αρμόδιες αρχέςτραπεζικής εποπτείας της ΕΕ σε θέματα κοινούενδιαφέροντος, όπως είναι η διαχείρισηχρηματοοικονομικών κρίσεων. Σημειώνεται ότι,από τον Ιανουάριο 2011, σε αντικατάσταση τηςπιο πάνω Επιτροπής έχει συσταθεί η ΕπιτροπήΧρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (FinancialStability Committee) του ΕυρωπαϊκούΣυστήματος Κεντρικών Τραπεζών.

Ανώτερα στελέχη της Διεύθυνσηςσυμμετείχαν, επίσης, στις τακτικές, υπό τηνπροεδρία της ΚΤΚ, συναντήσεις υψηλούεπιπέδου όλων των εποπτικών αρχών της χώραςμας καθώς και στις συναντήσεις με τουςεκτελεστικούς διευθυντές των εγχώριωντραπεζών όπου, μεταξύ άλλων, συζητούνταιθέματα που άπτονται του τομέα τηςδιασφάλισης της χρηματοοικονομικήςσταθερότητας.

Συμμετοχή σε συναντήσεις με εκπροσώπουςτου Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ)και των διεθνών οίκων αξιολόγησης πιστολη-πτικής ικανότηταςΚατά το 2010, στελέχη του Τμήματοςσυμμετείχαν σε συναντήσεις με εκπροσώπουςτου ΔΝΤ στα πλαίσια των διμερώνδιαβουλεύσεων, σύμφωνα με το "Article IV" τουΤαμείου, καθώς και με εκπροσώπους τωνδιεθνών οίκων αξιολόγησης πιστοληπτικήςικανότητας, στις οποίες συζητήθηκαν θέματαπου άπτονται της σταθερότητας τουχρηματοοικονομικού συστήματος.

Συμμετοχή σε πρόγραμμα τεχνικής βοήθειαςτης Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) προς υποψήφιακαι ενδεχόμενα υποψήφια κράτη-μέλη της ΕΕΚατά το 2010, στελέχη του Τμήματος συμμετείχανως εκπαιδευτές σε πρόγραμμα τεχνικής βοήθειαςτης ΕΕ, υπό το συντονισμό της ΕυρωπαϊκήςΚεντρικής Τράπεζας και σε συνεργασία με άλλεςδεκατρείς κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυ -στήματος, το ΔΝΤ, τη Διεθνή Τράπεζα και άλλουςδιεθνείς οργανισμούς, με στόχο την ενίσχυση τηςμακρο-προληπτικής και μικρο-προληπτικήςεποπτείας σε οκτώ υποψήφια και ενδεχόμεναυποψήφια κράτη-μέλη της ΕΕ.

Διαχείριση Ταμείων Προστασίας Καταθετώνκαι Επενδυτών Πελατών Τραπεζών

Σχέδιο Προστασίας ΚαταθέσεωνΤο 2010 καταβλήθηκε από όλες τις τράπεζεςπου συμμετέχουν στο Σχέδιο ΠροστασίαςΚαταθέσεων η τρίτη δόση της αρχικής εισφοράςπρος το Ταμείο Προστασίας Καταθέσεων. Μετάτην καταβολή του ποσού της εισφοράς, τασυνολικά κεφάλαια του Ταμείου Προστασίας


38

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Καταθέσεων στο τέλος του έτους, ανήλθαν σε€65εκ. περίπου.

Υπενθυμίζεται ότι το Σχέδιο, το οποίολειτουργεί στη βάση πλήρως εναρμονισμένωνμε Οδηγίες της ΕΕ διατάξεων, παρέχει κάλυψημέχρι €100 χιλιάδες για το σύνολο τωνκαταθέσεων που οποιοδήποτε φυσικό ή, μεορισμένες εξαιρέσεις, νομικό πρόσωπο διατηρείμε συγκεκριμένη τράπεζα. Η συμμετοχήστο Σχέδιο είναι υποχρεωτική για όλες τιςτράπεζες οι οποίες έχουν συσταθεί στηνΚυπριακή Δημοκρατία, περιλαμβανομένων τωνυποκαταστημάτων τους που λειτουργούν εκτόςτης Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και γιατις τράπεζες οι οποίες έχουν συσταθεί σε χώραάλλη από την Κυπριακή Δημοκρατία δυνάμειανάλογης νομοθεσίας και οι οποίες λειτουρ-γούν στην Κυπριακή Δημοκρατία μέσωυποκαταστήματος.

Κατά το 2010, εκπρόσωπος της ΚεντρικήςΤράπεζας της Κύπρου συμμετείχε σε ΟμάδαΕργασίας του Συμβουλίου της ΕΕ πουσυστάθηκε για την περαιτέρω μελέτη τωνκανονισμών που διέπουν τα συστήματαεγγύησης των καταθέσεων. Σκοπός τωνεργασιών της εν λόγω Ομάδας Εργασίας είναι ηυιοθέτηση πρόσθετων ρυθμίσεων καιτροποποιήσεων σε υφιστάμενες διατάξεις,ούτως ώστε τα συστήματα εγγύησης τωνκαταθέσεων που λειτουργούν στην επικράτειατης ΕΕ να καταστούν περισσότερο λειτουργικάκαι αποτελεσματικά. Η έκδοση νέας Οδηγίας γιατα Συστήματα Εγγύησης των Καταθέσεωναναμένεται να εγκριθεί από το ΕυρωπαϊκόΚοινοβούλιο αρχές του 2011.

Κατά το ίδιο έτος, η Κεντρική Τράπεζα τηςΚύπρου, συμμετείχε, μέσω εκπροσώπου της, σεσυνέδρια που οργανώθηκαν από το Ευρωπαϊκό

Φόρουμ Ασφαλιστών Καταθέσεων (EuropeanForum of Deposit Insurers-EFDI) στα πλαίσιατων πρόσθετων προσπαθειών πουκαταβάλλονται επί ευρωπαϊκού επιπέδου γιαυιοθέτηση ρυθμίσεων που θα επιφέρουνπεραιτέρω σταθερότητα στα χρηματοοικο -νομικά συστήματα. Στις εν λόγω συναντήσεις,συζητήθηκαν, μεταξύ άλλων, θέματα πουαποσκοπούσαν στην εξεύρεση τρόπωνβελτίωσης του επιπέδου συνεργασίας μεταξύτων ευρωπαϊκών κρατών στον τομέα τηςπαροχής εγγυήσεων σε καταθέτες. Στα πλαίσιααυτά υιοθετήθηκαν εισηγήσεις για συνεχήανταλλαγή πληροφοριών. Επίσης, εξετάστηκετο θέμα της εξεύρεσης πρόσθετων πηγώνχρηματοδότησης για τα ταμεία προστασίαςκαταθέσεων. Σημειώνεται δε ότι, οι συζητήσειςστο σύντομο μέλλον αναμένεται να καλύψουνευρύτερα θέματα με διασυνοριακέςπροεκτάσεις, όπως αυτά που αφορούν τηνέγκαιρη καταβολή της αποζημίωσης σεκαταθέτες υποκαταστήματος τράπεζας πουλειτουργεί σε κράτος άλλο από το κράτος όπουβρίσκεται η έδρα του τραπεζικού ιδρύματος.

Ταμείο Αποζημίωσης Επενδυτών ΠελατώνΤραπεζώνΚατά το 2010 Λειτουργοί της αρμόδιαςΥπηρεσίας της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου,υπό την αιγίδα της οποίας λειτουργεί το Ταμείο,παρείχαν ένα ευρύ φάσμα διοικητικώνυπηρεσιών προς το Ταμείο, μέσα από τις οποίεςκατέστη δυνατή η ομαλή και απρόσκοπτηλειτουργία του. Μεταξύ άλλων, επιβεβαιώθηκεη πλήρης συμμόρφωση των τραπεζών-μελώντου Ταμείου με τις διατάξεις που αφορούν τούψος των εισφορών, ενώ διαπιστώθηκε ηπλήρης εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν

τη διαχείριση των διαθέσιμων αποθεματικών.Παράλληλα, εξετάστηκαν τρόποι διεύρυνσηςτης κεφαλαιακής βάσης του Ταμείου. Επίσης,διερευνήθηκε το ενδεχόμενο παραχώρησης σεορισμένες τράπεζες που δεν ασκούνεπενδυτικές δραστηριότητες, άδειας γιααποχώρηση από μέλη του Ταμείου.

Ενόψει της προωθούμενης από την ΕΕΠρότασης για καταρτισμό νέου θεσμικούπλαισίου που θα διέπει τα συστήματααποζημίωσης επενδυτών, η Κεντρική Τράπεζατης Κύπρου υπέβαλε, μέσω του ΥπουργείουΟικονομικών, λεπτομερείς παρατηρήσεις καθώςκαι εισηγήσεις για περαιτέρω βελτίωση τωνρυθμιστικών διατάξεων, με στόχο τηνυιοθέτηση ενός πρακτικού και, ταυτόχρονα,αποτελεσματικού συστήματος παροχήςαποζημιώσεων. Το νέο θεσμικό πλαίσιοαναμένεται να εγκριθεί από τα αρμόδια όργανατης ΕΕ εντός του 2011.

4.3 Αδειοδότηση Με απόφαση του Διοικητή της ΚΤΚ, στις 8Μαρτίου 2010 υλοποιήθηκε η ενοποίηση όλωντων αρμοδιοτήτων αδειοδότησης της ΚΤΚ,δηλαδή η αδειοδότηση των τραπεζικώνιδρυμάτων, των Ιδρυμάτων Πληρωμών, τωνΙδρυμάτων Ηλεκτρονικού Χρήματος και τωνΔιεθνών Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδίων. Τιςεν λόγω αρμοδιότητες ανέλαβε εξ’ολοκλήρου ηΥπηρεσία Αδειοδότησης ΤραπεζικώνΙδρυμάτων, η οποία μετονομάστηκε σεΥπηρεσία Αδειοδότησης.

Στους σκοπούς της πιο πάνω Υπηρεσίαςεμπίπτουν, επιπρόσθετα, η ανάκληση άδειαςπου έχει εκδοθεί σε χρηματοπιστωτικήοντότητα, καθώς και η χορήγηση έγκρισης γιααπόκτηση ποσοστού ελέγχου στο μετοχικό

κεφάλαιο αδειοδοτημένης οντότητας.Η πιο πάνω αναδιοργάνωση σκοπό είχε την

αποτελεσματικότερη οργάνωση των εργασιώντης ΚΤΚ που σχετίζονται με τη χορήγηση αδειώνή/και άλλων απαραίτητων εγκρίσεων, πουαπαιτούνται να εκδίδονται από την ΚΤΚ, βάσειτων σχετικών νομοθεσιών που διέπουν τηλειτουργία των πιο πάνω οντοτήτων τουχρηματοοικονομικού τομέα. Περαιτέρω, με τηνεισαγωγή ταυτόσημων διαδικασιών καικριτηρίων για την αξιολόγηση αιτήσεων, έχειεπιτευχθεί η δημιουργία συνεργιών, γεγονόςπου είχε ως φυσικό επακόλουθο, τηνεξοικονόμηση πόρων.

Ειδικότερα, η Υπηρεσία Αδειοδότησης κατάτο 2010 ασχολήθηκε, μεταξύ άλλων, με τιςακόλουθες δραστηριότητες:

Τραπεζικά ιδρύματαΚατά το υπό επισκόπηση έτος, η ΥπηρεσίαΑδειοδότησης ανταποκρίθηκε στο έντονοενδιαφέρον το οποίο επεδείχθη απόυποψήφιους νέους αιτητές για σύστασητραπεζικών ιδρυμάτων και για απόκτησηποσοστού ελέγχου σε τραπεζικά ιδρύματαιδρυμένα στην Κύπρο. Επιπρόσθετα,παρατηρήθηκε ενδιαφέρον από τραπεζικάιδρύματα ιδρυμένα στην Κύπρο, για παροχήυπηρεσιών διασυνοριακώς σε κράτη-μέλη τηςΕΕ, και από τραπεζικά ιδρύματα ιδρυμένα σεάλλα κράτη μέλη της ΕΕ για παροχή υπηρεσιώνδιασυνοριακώς στην Κύπρο, βάσει τωνπρονοιών της Οδηγίας 2006/48/ΕΚ.

Συγκεκριμένα, κατά το 2010 αξιολογήθηκαναπό την Υπηρεσία Αδειοδότησης:(α) Δύο αιτήσεις από τραπεζικά ιδρύματα

τρίτων χωρών για να κατέχουν πέραν του50% του μετοχικού κεφαλαίου αντίστοιχου


40

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

αριθμού τραπεζικών ιδρυμάτων ιδρυμένωνστην Κύπρο.

(β) Δεκαεπτά γνωστοποιήσεις από εποπτικέςαρχές κρατών μελών της ΕΕ για την πρόθεσητραπεζών των χωρών τους, να παρέχουνδιασυνοριακώς υπηρεσίες στην Κύπρο,ανεβάζοντας το συνολικό αριθμότραπεζικών ιδρυμάτων από άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ που παρέχουν υπηρεσίες στηνΚύπρο χωρίς εγκατάσταση, στα 227.

(γ) Τέσσερεις γνωστοποιήσεις από ισάριθματραπεζικά ιδρύματα ιδρυμένα στην Κύπρο,τα οποία είχαν επιδείξει ενδιαφέρον για ναπαρέχουν διασυνοριακώς υπηρεσίες σε άλλακράτη μέλη της ΕΕ.

Περαιτέρω, και μέσα στα πλαίσια τωνκαθηκόντων της, η Υπηρεσία Αδειοδότησηςδιεκπεραίωσε τη διαδικασία που αφορούσε τοντερματισμό των εργασιών των ακόλουθων:(α) Δύο τραπεζικών ιδρυμάτων, ιδρυμένων στην

Κύπρο, τα οποία παρέδωσαν στην ΚΤΚεκούσια την τραπεζική τους άδεια, μετά απόσυγχώνευση με τις μητρικές τους τράπεζες.

(β) Ενός τραπεζικού ιδρύματος ιδρυμένου σεάλλο κράτος-μέλος της ΕΕ, το οποίοείχε εξασκήσει το δικαίωμα ελεύθε -ρης εγκατάστασης βάσει του άρθρου 10Ατου περί Τραπεζικών Εργασιών Νόμου, 1997- 2009.

(γ) Υποκαταστήματος τράπεζας από τρίτηχώρα, η οποία παρέδωσε εκούσια τη σχετικήτραπεζική άδεια, με γραπτή ειδοποίησηπρος την ΚΤΚ.

(δ) Γραφείου αντιπροσωπείας τραπεζικούιδρύματος από τρίτη χώρα.

Περαιτέρω, κατά το υπό επισκόπηση έτος, η

ΚΤΚ, εξέδωσε/αναθεώρησε τις πιο κάτωΚατευθυντήριες Γραμμές:1. «Κατευθυντήριες Γραμμές για την προληπτική

αξιολόγηση της απόκτησης και της αύξησηςσυμμετοχών στο μετοχικό κεφάλαιοοντοτήτων του χρηματοοικονομικού τομέα».Οι εν λόγω Κατευθυντήριες Γραμμές έχουνεκδοθεί σύμφωνα με τις πρόνοιες τηςΟδηγίας 2007/44/ΕΚ, η οποία έχειμεταφερθεί στο εθνικό δίκαιο τον Αύγουστοτου 2009. Σκοπός των ΚατευθυντηρίωνΓραμμών είναι η παροχή προς υποψήφιουςαγοραστές, που επιθυμούν να αποκτήσουνποσοστό ελέγχου ή να αυξήσουν περαιτέρωτο ποσοστό ελέγχου που κατέχουν σετραπεζικό ίδρυμα ιδρυμένο στηΔημοκρατία, πληροφόρησης όσον αφοράτις αναγκαίες πληροφορίες που θα πρέπει ναυποβάλουν προς την ΚΤΚ, για τη διενέργειατης αξιολόγησης της προτεινόμενηςαπόκτησης ή αύξησης συμμετοχής.

2. «Αναθεωρημένες Κατευθυντήριες Γραμμέςγια την εγκατάσταση ΓραφείουΑντιπροσωπείας στην Κυπριακή Δημο -κρατία από τραπεζικό ίδρυμα που εδρεύειείτε σε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ είτε σετρίτη χώρα». Σκοπός των εν λόγω Κατευ -θυντηρίων Γραμμών είναι η παροχήπληροφόρησης προς τους ενδιαφε -ρόμενους αιτητές (ξένα τραπεζικάιδρύματα), αναφορικά με τις απαιτούμενεςπληροφορίες και έντυπα που θα πρέπει νασυνοδεύουν τις αιτήσεις που υποβάλλονταιπρος την ΚΤΚ για εγκατάσταση ΓραφείουΑντιπροσωπείας. Το εν λόγω έγγραφοπεριλαμβάνει, επίσης, πληροφόρηση σεσχέση με τις παραμέτρους/κριτήρια, ταοποία λαμβάνονται υπόψη από την ΚΤΚ

κατά την αξιολόγηση των πιο πάνωαιτήσεων, καθώς και για τους όρους καιπροϋποθέσεις που διέπουν τις εργασίες τωνΓραφείων Αντιπροσωπείας που λειτουργούνστην Κύπρο.

Ιδρύματα πληρωμώνΜετά τη μεταφορά στο κυπριακό δίκαιο τηςΟδηγίας 2007/64/ΕΚ της ΕΕ για τις υπηρεσίεςπληρωμών μέσω του περί ΥπηρεσιώνΠληρωμών Νόμου, 2009, η ΚΤΚ προέβη στηναδειοδότηση δύο ιδρυμάτων πληρωμώνκατά το 2010 ενώ κατά το ίδιο έτοςλήφθηκαν, επιπρόσθετα, επτά αιτήσεις γιααδειοδότηση ιδρύματος πληρωμών, οι οποίεςκαι αξιολογούνται.

Λήφθηκαν επίσης 16 γνωστοποιήσεις απόεποπτικές αρχές κρατών μελών της ΕΕ, σχετικάμε την πρόθεση ιδρυμάτων πληρωμών τωνχωρών τους να παρέχουν είτε διασυνοριακώςείτε μέσω αντιπροσώπων υπηρεσίες στην Κύπρο,βάσει των προνοιών της Οδηγίας 2007/64/ΕΚ. Νασημειωθεί ότι η ΚΤΚ έλαβε πέραν των 40γνωστοποιήσεων από άλλες ευρωπαϊκές αρχέςγια την πρόθεση των πιο πάνω αδειοδοτημένωναπό αυτές ιδρυμάτων πληρωμών, να παρέχουνμέσω αντιπροσώπων υπηρεσίες στην Κύπρο.

Ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματοςΜέχρι το τέλος του 2010 λειτουργούσε στηνΚύπρο ένα ίδρυμα ηλεκτρονικού χρήματος, ενώάλλα δεκατρία ιδρύματα με έδρα κράτη μέλητης ΕΕ είχαν εξασκήσει το δικαίωμα παροχήςυπηρεσιών διασυνοριακώς στην Κύπρο, βάσειτων προνοιών της Οδηγίας 2006/48/ΕΚ.

Διεθνή συλλογικά επενδυτικά σχέδιαΚατά το 2010 υποβλήθηκε μεγάλος αριθμός

αιτήσεων για αναγνώριση Διεθνών ΣυλλογικώνΕπενδυτικών Σχεδίων («ΔΣΕΣ»), βάσει του περίΔιεθνών Συλλογικών Επενδυτικών ΣχεδίωνΝόμου, 1999 - 2000. Συγκεκριμένα κατά το υπόανασκόπηση έτος, ανα γνωρίστηκαν από τηνΚΤΚ 16 νέα ΔΣΕΣ, ανεβάζοντας τον αριθμό τωνΔιεθνών Συλλογικών Επενδυτικών Σχεδίων πουλειτουργούσαν στη Δημοκρατία κατά το τέλοςτου 2010 σε 61.

4.4 Συστήματα Πληρωμών και Διακα-νονισμού Συναλλαγών

Τα συστήματα πληρωμών διαδραματίζουνσημαντικό ρόλο στην οικονομία, εφόσον ηοικονομική δραστηριότητα και η ομαλή καιεύρυθμη ανάπτυξή της στηρίζονται στηνύπαρξη έγκαιρων, αποτελεσματικών καιασφαλών τρόπων για τη διενέργειαπληρωμών. Πέραν τούτου, συμβάλουνσημαντικά στη διασφάλιση της χρηματο -οικονομικής σταθε ρότητας, αφού αποτελούντο μέσο με το οποίο μεταδίδονται οιοικονομικές αναταράξεις από ένα χρηματο -οικονομικό τομέα σε άλλο. Επιπλέον, ησημαντική διαχρονική αύξηση στηδραστηριό τητα των χρηματαγορών, αλλά καιοι ραγδαίες αλλαγές στην τεχνολογία,απαιτούν τη συνεχή επισκόπηση θεμάτωνασφάλειας αλλά και αποδοτικότητας τωνσυστημάτων πληρωμών, αυξάνοντας ακόμαπερισσότερο τη σημασία τους.

Για τους λόγους αυτούς η ύπαρξη τουαπαραίτητου θεσμικού πλαισίου που πρέπει ναδιέπει τα συστήματα πληρωμών και η ύπαρξητης αναγκαίας υποδομής για την εύρυθμη,ασφαλή και αποδοτική λειτουργία τους, τόσο σεΕυρωπαϊκό όσο σε εθνικό επίπεδο έχουνιδιαίτερη σημασία. Ιδιαίτερη σημασία δίδεται


42

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

επίσης στην ανάγκη για στενή συνεργασία στοντομέα των συστημάτων πληρωμών μεταξύ τωνδιάφορων συμμετεχόντων. Ως εκ τούτου,προωθείται η συνεργασία της KTK και τουευρύτερου τραπεζικού τομέα της χώρας, γιαδιασφάλιση της έγκαιρης και αποτελεσματικήςανταπόκρισης στις εξελίξεις, τόσο αυτών πουσυνδέονται με τη συμμετοχή της Κύπρου στηζώνη του ευρώ όσο και γενικότερα. Η ανταλλαγήπληροφοριών και ο συντονισμός των ενεργειώνόλων των εμπλεκομένων διεξάγεταιαποτελεσματικά στα πλαίσια διαφόρωνεπιτροπών όπως της Συμβουλευτικής ΕπιτροπήςΠληρωμών, της Επιτροπής του ΚυπριακούΓραφείου Συμψηφισμού Επιταγών και τηςΣυντονιστικής Επιτροπής για τη Μετάπτωσηστον Ενιαίο Χώρο Πληρωμών σε Ευρώ.

Νομικό πλαίσιοΟ ρόλος της KTK στο χώρο των συστημάτωνπληρωμών, όπως αυτός προβλέπεται και μέσααπό το κοινοτικό κεκτημένο, έχει καθοριστείστον περί της Κεντρικής Τράπεζας της ΚύπρουΝόμο, 2002 - 2007. Συγκεκριμένα, το άρθρο6(2)(ζ) του νόμου καθορίζει ως μια από τιςβασικές αρμοδιότητες της ΚΤΚ την προώθηση,ρύθμιση και επίβλεψη της ομαλής λειτουργίαςσυστημάτων πληρωμών και εκκαθάρισης καιδιακανονισμού συναλλαγών. Επιπλέον,σύμφωνα με το άρθρο 48 του ιδίου νόμου, ηΚΤΚ έχει τη δυνατότητα να διαχειρίζεται, νασυμμετέχει ή να γίνεται μέλος οποιουδήποτεσυστήματος πληρωμών, εκκαθάρισης καιδιακανονισμού συναλλαγών και να θέτει υπότην επίβλεψή της συστήματα πληρωμών,εκκαθάρισης και διακανονισμού συναλλαγώνπου λειτουργούν στη Δημοκρατία.Επιπρόσθετα, η ΚΤΚ έχει εξουσία να εκδίδει

οδηγίες για τη ρύθμιση των εργασιών και τουτρόπου λειτουργίας των συστημάτων πουβρίσκονται υπό την επίβλεψή της.

Πρόσθετα, η ΚΤΚ έχει ορισθεί ως η αρμόδιααρχή που δύναται να κηρύσσει τα συστήματαπληρωμών και εκκαθάρισης και διακανονισμούσυναλλαγών που εμπίπτουν στις πρόνοιες τουπερί του Αμετακλήτου του Διακανονισμού σταΣυστήματα Πληρωμών και στα ΣυστήματαΔιακανονισμού Αξιογράφων Νόμου, 2003 - 2006. Ονόμος αυτός παρέχει επίσης στην ΚΤΚ τοδικαίωμα πρόσβασης σε οποιανδήποτεπληροφορία η ίδια κρίνει αναγκαία για τηνάσκηση των αρμοδιοτήτων της, καθώς και τηδυνατότητα επιβολής διοικητικών ποινών σεπερίπτωση μη συμμόρφωσης. Στα πλαίσια τηςεκτέλεσης των αρμοδιοτήτων αυτών η ΚΤΚ έχεικηρύξει το TARGET2-CY καθώς, επίσης και τοΚεντρικό Αποθετήριο και Κεντρικό ΜητρώοΑξιών του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου ωςσυστήματα υπαγόμενα στις πρόνοιες του ενλόγω νόμου.

Πέραν των πιο πάνω, ο περί ΥπηρεσιώνΠληρωμών Νόμος, 2009 και η Οδηγία για ταΙδρύματα Πληρωμών και την Πρόσβαση σταΣυστήματα Πληρωμών του 2009, που τέθηκαν σεισχύ στις 27 Νοεμβρίου 2009, θεσπίζουν, όπωςπροβλέπεται στην Οδηγία 2007/64/ΕΚ της ΕΕ:• τους κανόνες διαφάνειας και τις

υποχρεώσεις ενημέρωσης που πρέπει νατηρούνται σχετικά με τις υπηρεσίεςπληρωμών,

• τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τωνχρηστών υπηρεσιών πληρωμών και τωνπαρεχόντων αυτές (τραπεζών, συνεργατικώνπιστωτικών ιδρυμάτων, ιδρυμάτωνπληρωμών) ως τακτική απασχόληση ήεπιχειρηματική δραστηριότητα, και

• τις προϋποθέσεις, οι οποίες πρέπει ναπληρούνται από τα υφιστάμενα ιδρύματαπληρωμών καθώς και από τα ιδρύματαπληρωμών, που αποτελούν νέους φορείςπαροχής υπηρεσιών πληρωμών, προκει -μένου να αποκτήσουν και να διατηρήσουντη σχετική άδεια λειτουργίας.

Η ΚΤΚ έχει ορισθεί ως η αρμόδια αρχή για τηνεφαρμογή των προνοιών της νομοθεσίας αυτήςκαι έχει προχωρήσει με τη σύσταση επιτροπήςγια εξωδικαστική επίλυση διαφορών πουπροκύπτουν μεταξύ των χρηστών και τωνπαρόχων υπηρεσιών πληρωμών.

Συστήματα πληρωμών, εκκαθάρισης και δια-κανονισμού συναλλαγώνΣτην Κύπρο λειτουργούν σήμερα έξι συστήματαπληρωμών, εκκαθάρισης και διακανονισμούσυναλλαγών. Αυτά αφορούν το TARGET2-CY, τοΚυπριακό Γραφείο Συμψηφισμού Επιταγών, τηνΕκκαθάριση και Διακανονισμό Πληρωμών μεΤραπεζικές Κάρτες, τα Εμβάσματα Μικρής Αξίας(JCCTransfer), τα Κυβερνητικά Εμβάσματακαθώς, επίσης, το Κεντρικό Αποθετήριο καιΚεντρικό Μητρώο Αξιών του ΧρηματιστηρίουΑξιών Κύπρου. Τα ανωτέρω – με εξαίρεση τοΣύστημα Κυβερνητικών Εμβασμάτων και τοΣύστημα TARGET2 το οποίο ανήκει στοΕυρωσύστημα, – περιγράφονται στην τέταρτηέκδοση της έκθεσης της ΕΚΤ “Payment andsecurities settlement systems in the EuropeanUnion” του Αυγούστου 2007 (http://www.ecb.int/paym/market/blue/ html/index.en.html). Η ΚΤΚείναι ο διαχειριστής των συστημάτων πουαφορούν το TARGET2-CY, τα ΚυβερνητικάΕμβάσματα και το Κυπριακό ΓραφείοΣυμψηφισμού Επιταγών.

Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ (SEPA -Single Euro Payments Area)Η ΚΤΚ υποστηρίζει τις προσπάθειες που έχουντροχοδρομηθεί από τον ευρωπαϊκό τραπεζικότομέα, με τη στήριξη και καθοδήγηση τηςΕυρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ, γιαδημιουργία του ρυθμιστικού πλαισίου και τωνενοποιημένων υποδομών, που θα επιτρέψουντη θέσπιση ενός εκσυγχρονισμένου καιαξιόπιστου δικτύου πληρωμών μικρής αξίας μετελικό στόχο την εγκαθίδρυση του SEPA.

Στα πλαίσια των προσπαθειών στο εθνικόεπίπεδο, και σύμφωνα με το Εθνικό ΣχέδιοΜετάπτωσης στο SEPA, δημιουργήθηκε ηΕθνική Συντονιστική Επιτροπή υπό τηνπροεδρία της KTK, η οποία συντονίζει τηνπροσπάθεια του κυπριακού τραπεζικού τομέαγια την αντικατάσταση των υφιστάμενωνεθνικών μέσων πληρωμών από συμβατά με τοSEPA προϊόντα, που θα αφορούν ταεμβάσματα, τις κάρτες πληρωμών και τιςάμεσες χρεώσεις. Η ΚΤΚ στηρίζει τιςπροσπάθειες της Κυβέρνησης της ΚυπριακήςΔημοκρατίας για τη χρήση όσο το δυνατόπερισσότερων συμβατών με το SEPAπροϊόντων. Στα πλαίσια αυτά η ΚΤΚ συνδέθηκετον Οκτώβριο του 2009 με τον μηχανισμόσυναλλαγών RPS της Κεντρικής Τράπεζας τηςΓερμανίας για να μπορεί να αποδέχεται κα νααποστέλλει εμβάσματα SEPA. Όσον αφοράστις διασυνοριακές κυβερνητικές πληρωμές,τόσο εισερχόμενα εμβάσματα όσο καιεξερχόμενες πληρωμές συντάξεων άρχισανεντός του 2010 να διεκπεραιώνονται μεσυμβατά με το SEPA μέσα πληρωμών ενώμέχρι το τέλος του 2011 αναμένεται ότι οιπλείστες κυβερνητικές πληρωμές θαδιεκπεραιώνονται με αυτό τον τρόπο.


44

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Στις εγχώριες ηλεκτρονικές κυβερνητικέςπληρωμές η χρήση του αριθμού τραπεζικούλογαριασμού IBAN είναι ήδη υποχρεωτική.Μέσα στα πλαίσια των σχεδιασμών για ομαλήσταδιακή μετάπτωση όλων των εγχώριωνηλεκτρονικών πληρωμών σε συμβατά με τοSEPA προϊόντα, αναμένεται ότι μέχρι το τέλοςτου 2011 ο αριθμός ΙΒΑΝ θα χρησιμοποιείται γιαόλα σχεδόν τα εγχώρια εμβάσματα. Για τηνεπίτευξη του στόχου αυτού προϋπόθεση είναι οτερματισμός της χρήσης εθνικών, μη συμβατώνμε το ΙΒΑΝ συστημάτων πληρωμών όπως τοJCCTransfer.

Η ανασκόπηση της προόδου τηςμετάπτωσης σε όλους τους τομείς τυγχάνειπανευρωπαϊκής συντονισμένης παρακολού -θησης στα πλαίσια της έκθεσης προόδου πουεγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤσε τακτά χρονικά διαστήματα.(http://www.ecb.int/pub/pdf/other/singleeuropaymentsarea201010en.pdf)

Επίβλεψη συστημάτων πληρωμών και διακα-νονισμούΗ ΚΤΚ, σύμφωνα με τις εξουσίες που τηςπαρέχει η νομοθεσία, έχει θέσει υπό τηνεπίβλεψή της τα συστήματα πληρωμών,εκκαθάρισης και διακανονισμού πουλειτουργούν στην Κύπρο. Κατά την εκπλήρωσητων υποχρεώσεων της αυτών εφαρμόζει στονμεγαλύτερο δυνατό βαθμό, την πολιτική και τιςμεθοδολογίες του Ευρωσυστήματος. Τοέγγραφο πολιτικής της ΚΤΚ βρίσκεται υπόαναθεώρηση και αναμένεται να εγκριθεί και ναδημοσιοποιηθεί αρχές του 2011.

• CCBM2 και T2SΗ ΚΤΚ συμμετέχει σε δυο σημαντικά έργα

υποδομής του Ευρωσυστήματος που αφορούντα συστήματα πληρωμών και διακανονισμούσυναλλαγών σε αξιόγραφα, δηλαδή το CCBM2και το Τ2S. Σκοπός του CCBM2 είναι η αύξησητης αποδοτικότητας των συστημάτωνδιαχείρισης ασφαλίσεων του Ευρωσυστήματος.Το T2S σκοπεύει στην ανάπτυξη ενιαίας αγοράςσε αξιόγραφα, μέσω της προσφοράς ενόςενιαίου χωρίς σύνορα παν-Ευρωπαϊκούχαρτοφυλακίου αξιογράφων και ενόςτεχνολογικά προηγμένου μηχανισμούδιακανονισμού, προς εξυπηρέτηση τωνχρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Και τα δυοέργα βρίσκονται στο στάδιο καθορισμού τωνπροδιαγραφών και ανάπτυξης.

Άλλες εξελίξεις• Επέκταση πρόσβασης στο Κεντρικό Αρχείο

Πληροφοριών για Εκδότες Ακάλυπτων Επιτα-γών (ΚΑΠ)

Το ΚΑΠ λειτουργεί από το 2003 υπό την αιγίδατης ΚΤΚ, στα πλαίσια των συνεχιζόμενωνπροσπαθειών για την μείωση του προβλήματοςπου δημιουργείται από την έκδοση ακάλυπτωνεπιταγών. Σύμφωνα με τις Οδηγίες που διέπουντη λειτουργία του ΚΑΠ, η καταχώρηση τωνεκδοτών ακάλυπτων επιταγών έχει ως συνέπειατην παγοποίηση των τρεχούμενωνλογαριασμών τους σε όλα τα πιστωτικάιδρύματα. Για να καταστεί πιο αποτρεπτικόμέτρο η καταχώρηση κάποιου προσώπου στοΚΑΠ, είχε επεκταθεί τον Ιούλιο του 2009 ηπρόσβαση σε βασικές πληροφορίες τουΑρχείου, μέσω παρόχου υπηρεσιών, σε όλα ταενδιαφερόμενα πρόσωπα που αξιολογούν τοενδεχόμενο σύναψης οικονομικών σχέσεων μεάλλο πρόσωπο. Επιπρόσθετα, από τα μέσα του2010, πληροφορίες και στοιχεία του Αρχείου

45

παρέχονται στην εταιρεία Άρτεμις ΤραπεζικάΣυστήματα Πληροφοριών Λτδ, η οποία είναιΓραφείο Πίστης (Credit Bureau) που ιδρύθηκετον Οκτώβριο του 2008 και ασχολείται με τησυγκέντρωση και τη διατραπεζική διάθεσηπληροφοριών οικονομικής συμπεριφοράςεπιχειρήσεων και ιδιωτών στις τράπεζες.

• TARGET2To TARGET2 (Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer system)είναι το Διευρωπαϊκό ΑυτοματοποιημένοΣύστημα Ταχείας Μεταφοράς Κεφαλαίων σεΣυνεχή Χρόνο. Το TARGET2 αναπτύχθηκε από τιςκεντρικές τράπεζες της Γερμανίας, της Γαλλίαςκαι της Ιταλίας εκ μέρους του Ευρωσυστήματοςκαι τέθηκε σε εφαρμογή στις 19 Νοεμβρίου2007, ενώ η μετάπτωση από το προηγούμενοσύστημα TARGET ολοκληρώθηκε το Μάιο του2008. Το TARGET2 παρέχει τη δυνατότηταάμεσου και αμετάκλητου διακανονισμούπληρωμών σε ευρώ σε συνεχή χρόνο, σε χρήμακεντρικής τράπεζας και χρησιμοποιείται για τοδιακανονισμό των συναλλαγών κεντρικώντραπεζών του Ευρωσυστήματος, ως επίσης γιαδιατραπεζικές μεταφορές μεγάλης αξίας σεευρώ αλλά και γενικότερα για οποιεσδήποτεπληρωμές σε ευρώ.

Η Κύπρος συμμετέχει στο TARGET2 μέσωτου TARGET2-CY το οποίο διέπεται από σχετικήοδηγία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ηοποία έχει εκδοθεί σύμφωνα με τις διατάξειςτου άρθρου 11 και του άρθρου 48(2) του περίτης Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, 2002- 2007. Σχετική είναι και η οδηγία για τηνΠαροχή Ενδοημερήσιας Πίστωσης στουςΣυμμετέχοντες στο Σύστημα ΤαχείαςΜεταφοράς Κεφαλαίων και Διακανονισμού σε

Συνεχή Χρόνο TARGET2-CY και σε οποιοδήποτεάλλο σύστημα διαχειρίζεται η Κεντρική Τράπεζατης Κύπρου που επίσης έχει εκδοθεί σύμφωναμε τις διατάξεις των ιδίων άρθρων τωνπροαναφερθέντων νόμων.

Περισσότερες πληροφορίες για το TARGET2είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα της ΕΚΤ στηδιεύθυνση:http://www.ecb.int/paym/t2/html/index.en.html.

• Ηλεκτρονικός συμψηφισμός επιταγώνΣε συνέχεια της ψήφισης από την Βουλή τωνΑντιπροσώπων της αναγκαίας τροποποίησηςτου Ποινικού Κώδικα για την επιστροφήεπιταγών με ηλεκτρονικά μέσα, η ΚΤΚπροχώρησε στην έγκριση των διαδικασιών πουπρότειναν οι ενδιαφερόμενοι τραπεζικοίοργανισμοί για την ηλεκτρονική ανταλλαγήεπιταγών. Οι διαδικασίες τέθηκαν με επιτυχίασε εφαρμογή από τις 26 Νοεμβρίου 2010 μετάτην ολοκλήρωση της ανάπτυξης τουαυτοματοποιημένου συστήματος. Στονηλεκτρονικό συμψηφισμό επιταγών συμμε -τέχουν όλες σχεδόν οι τράπεζες πουπροσφέρουν βιβλιάρια επιταγών στουςπελάτες τους ενώ ενδιαφέρον για συμμετοχήέχουν εκφράσει και οι τράπεζες που δενσυμμετείχαν αρχικά.

• Ιδρύματα πληρωμώνΜέχρι την ημερομηνία της δημοσίευσης τουπερί Υπηρεσιών Πληρωμών Νόμου, 2009, στις 27Νοεμβρίου 2009, η ρύθμιση και επίβλεψη τηςπαροχής υπηρεσιών διαμεσολάβησης στημεταφορά χρημάτων διενεργούνταν μέσα σταπλαίσια της Οδηγίας ΚΔΠ 659/2003 η οποία είχεεκδοθεί από τη ΚΤΚ, ενεργώντας σύμφωνα μετις αρμοδιότητές της για ρύθμιση και επίβλεψη

Κ Ε Ν Τ Ρ Ι Κ Η Τ Ρ Α Π Ε Ζ Α Τ Η Σ Κ Υ Π Ρ Ο Υ

46

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

των συστημάτων πληρωμών που λειτουργούνστην Κυπριακή Δημοκρατία. Με την ενέργειάτης αυτή, η ΚΤΚ στόχευε τόσο στη διασφάλισητων συμφερόντων των χρηστών των υπηρεσιώναυτών, όσο και στην αποφυγή χρήσης τους γιαπαράνομες δραστηριότητες. Κάτω από τοπλαίσιο αυτό η ΚΤΚ είχε παραχωρήσει άδειαλειτουργίας σε επτά επιχειρήσεις παροχής τωνεν λόγω υπηρεσιών, ενώ στις αρχές του 2009είχε προχωρήσει στην αφαίρεση της μιας απόαυτές τις άδειες.

Από τις 27 Νοεμβρίου 2009, η παροχήτων υπηρεσιών αυτών ρυθμίζεται, μεταξύάλλων, από τις πρόνοιες του περί ΥπηρεσιώνΠληρωμών Νόμου, και της Οδηγίας της ΚΤΚγια τα Ιδρύματα Πληρωμών και τηνΠρόσβαση στα Συστήματα Πληρωμών του2009 ενώ το προηγούμενο πλαίσιο συνεχίζεινα ρυθμίζει τους υφιστάμενους παροχείς τωνυπηρεσιών για μεταβατική περίοδο πουκαθόρισε η ΚΤΚ μέσα στην οποία αυτοίμπορούσαν να υποβάλουν αίτηση στην ΚΤΚγια αδειοδότηση με βάση το νέο πλαίσιο.

• Μείωση της χρήσης επιταγών ως μέσο πλη-ρωμής

Στα πλαίσια των συνεχιζόμενων προσπαθειώνγια μείωση της χρήσης των επιταγών, τοΚυπριακό Γραφείο Συμψηφισμού Επιταγώνπροχώρησε στη σύσταση υποεπιτροπής μεκύριο στόχο τον καταρτισμό πρότασης γιασυντονισμένο σχέδιο δράσης για σταδιακήμακροπρόθεσμη αντικατάσταση των επιταγώνμε πιο σύγχρονα μέσα πληρωμών.

4.5 Έκδοση Tραπεζογραμματίων καιKερμάτων Eυρώ

Το συνολικό ποσό τραπεζογραμματίων ευρώ

που εκδόθηκε από το ευρωσύστημα μέχρι την31 Δεκεμβρίου 2010 ανήλθε σε €839.702,3εκατ., σημειώνοντας αύξηση 4,1% σε σχέση μετο τέλος του 2009.

Λόγω της ελεύθερης διακίνησης ανθρώπωνκαι αγαθών δημιουργούνται εισροές και εκροέςνομίσματος οι οποίες δεν είναι δυνατόν ναμετρηθούν με ακρίβεια για τους σκοπούςυπολογισμού του πραγματικού ποσού ευρώ σεκυκλοφορία σε κάθε χώρα.

Κατά την περίοδο από την εισαγωγή τουευρώ στην Κύπρο μέχρι το τέλος του 2010, ηαξία του νομίσματος (τραπεζογραμμάτια καικέρματα) που εκδόθηκε από την ΚΤΚ,αφαιρουμένου του ποσού που αποσύρθηκε,έφθασε τα €1.296,3 εκατ. Κατά τη διάρκεια του2010 η εν λόγω ποσότητα νομίσματος μειώθηκεκατά €86,8 εκατ. Αποσύρθηκαν από τηνκυκλοφορία τραπεζογραμμάτια ευρώ αξίας€96,6 εκατ. και εκδόθηκαν στην κυκλοφορίακέρματα ευρώ αξίας €9,8 εκατ.

Εξορθολογισμός του κύκλου του νομίσματοςΑπό την 1 Ιανουαρίου 2010, παράλληλα με τηνεφαρμογή του Πλαισίου ΑνακύκλωσηςΤραπεζογραμματίων ευρώ, τέθηκε σε εφαρμογή τοΣχέδιο «Νόμισμα εις διαταγή της ΚεντρικήςΤράπεζας». Το Σχέδιο έχει συμβάλει στηδημιουργία ενός αποδοτικότερου τρόπουεπεξεργασίας και διοχέτευσης τραπεζο γραμματίωνστην αγορά, μειώνοντας τα κόστη και ενισχύονταςτην ασφάλεια στον κύκλο του νομίσματος.

Στα πλαίσια του Σχεδίου, παρέχεται ηευχέρεια στις συμμετέχουσες τράπεζες ναδιακρατούν, υπό ορισμένους όρους,τραπεζογραμμάτια και κέρματα για λογαριασμότης ΚΤΚ. Στο Σχέδιο συμμετέχουν οκτώ τράπεζες,οι οποίες έχουν αναθέσει σε τρίτο φορέα τις

εργασίες φύλαξης και επεξεργασίας τωντραπεζογραμματίων τους. Κατά τη διάρκεια τουέτους, έτυχαν επεξεργασίας από τον τρίτο φορέα104,5 εκατ. τεμάχια τραπεζογραμματίων ευρώ,εκ των οποίων 17,4% κρίθηκαν ακατάλληλα γιακυκλοφορία. Η ΚΤΚ επεξεργάστηκε 51,3 εκατ.τραπεζογραμμάτια ευρώ.

Παράλληλα, για πιο αποτελεσματικήδιαχείριση των αλλαγών που επέφερε τοΠλαίσιο Ανακύκλωσης Τραπεζογραμματίωνευρώ και το Σχέδιο «Νόμισμα εις διαταγή τηςΚεντρικής Τράπεζας», από την 1 Ιανουαρίου2010 τέθηκε σε εφαρμογή το νέο σύστημαδιαχείρισης του νομίσματος, CashSSP, πουχρησιμοποιείται ήδη από τέσσερις άλλεςκεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος.

Παραχαραγμένα τραπεζογραμμάτια ευρώπου εντοπίστηκαν στην Κύπρο κατά το 2010Κατά τη διάρκεια του έτους εντοπίστηκαν εντόςκυκλοφορίας 646 παραχαραγμένα τεμάχιατραπεζογραμματίων ευρώ διαφόρων αξιών, σεσύγκριση με 604 τεμάχια το 2009. Τοτραπεζογραμμάτιο των €50 παρέμεινε, όπως καιτο 2009, η πιο συχνά παραχαραγμένη αξίααντιπροσωπεύοντας το 58,8% του συνόλου. Ταπλείστα παραχαραγμένα τεμάχια τα οποία καιαποσύρθηκαν από την κυκλοφορία, εντο -πίσθηκαν από ταμίες των πιστωτικών ιδρυμάτων.Σε σχετικούς όρους, ο αριθμός τωνπαραχαραγμένων τραπεζογραμματίων ευρώ πουεντοπίστηκαν εντός κυκλοφορίας στην Κύπροείναι πολύ μικρός. Ανέρχονται περίπου σε 8παραχαραγμένα τραπεζογραμμάτια ανά 10.000κατοίκους το χρόνο, καθιστώντας την Κύπρο έκτηχαμηλότερη μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης.

Η ΚΤΚ είχε κατά τη διάρκεια του έτους στενήσυνεργασία με την Κυπριακή Αστυνομία, στο

πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας πουυπεγράφη ανάμεσα στα δύο μέρη το 2009 μεστόχο την προστασία του ευρώ από τηνπαραχάραξη και την κιβδηλεία.

Νομισματικές εξελίξεις• Συλλεκτικά κέρματα για την 50ή Επέτειο τηςΚυπριακής ΔημοκρατίαςMε την ευκαιρία της 50ής επετείου τηςΚυπριακής Δημοκρατίας, η ΚΤΚ εξέδωσε τοΝοέμβριο του 2010 χρυσά και αργυράσυλλεκτικά κέρματα με ονομαστικές αξίες €20και €5, αντίστοιχα. Τα κέρματα, είναιυποδειγματικής κατάστασης και έχουνταυτόσημο σχέδιο, το οποίο φιλοτεχνήθηκε απότην κα Κλάρα Ζαχαράκη-Γεωργίου. Το σχέδιοαπεικονίζει σχηματοποιημένο δέντρο με τασύνθετα κλαδιά του να αγκαλιάζουν έναπεριστέρι, συμβολίζοντας τις κοινότητες τηςΚυπριακής Δημοκρατίας να αγκαλιάζουν τονπόθο για ειρηνική συμβίωση.

Εκδόθηκαν 750 χρυσά και 5.000 αργυράκέρματα και διατέθηκαν όλα με πολύ μεγάληεπιτυχία. Το χρυσό κέρμα εξαντλήθηκε τηνπρώτη μέρα των πωλήσεων και το αργυρόκέρμα σε λιγότερο από ένα μήνα.

• Πωλήσεις κερμάτων ευρώ και άλλωννομισματικών ειδώνΣυνεχίστηκε και κατά το 2010 το ενδιαφέρον

για τα κυπριακά κέρματα ευρώ. Πωλήθηκαν, γιασυλλεκτικούς σκοπούς, σε εμπόρους καισυλλέκτες νομισματικών ειδών, κυπριακάκέρματα ευρώ ακυκλοφόρητης κατάστασηςσυνολικής αξίας €442.500 περίπου.

• Ιστοσελίδα ηλεκτρονικού εμπορίουΤο 2010 ήταν το πρώτο πλήρες έτος λειτουργίας


48

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

του ιστοχώρου ηλεκτρονικού εμπορίου(http://eshop.centralbank.gov.cy) για συλλε -κτικά και άλλα νομισματικά είδη που εκδίδει ηΚΤΚ. Υπήρξε ζωηρό ενδιαφέρον από τουςσυλλέκτες και σημειώθηκαν πωλήσειςσυνολικής αξίας €55.000.

Απόσυρση κυπριακών λιρώνΣυνεχίστηκε και κατά το 2010 η ανταλλαγήτραπεζογραμματίων κυπριακών λιρών. Κατάτη διάρκεια του έτους ανταλλάχτηκαντραπεζογραμμάτια συνολικής αξίας £1,6εκατ. για το συνολικό ποσό των €2,8 εκατ. ΗΚΤΚ θα συνεχίσει να ανταλλάσσει τρα -πεζογραμμάτια κυπριακών λιρών μέχρι τις 31Δεκεμβρίου 2017.

4.6 Χρηματοοικονομικές Δραστηριό-τητες

Στις 31 Δεκεμβρίου 2010, τα διαθέσιμα της ΚΤΚ,συμπεριλαμβανομένου και του αποθέματος σε

χρυσό αξίας €471,8 εκ., ανέρχονταν σε €3.867,3εκ. σε σχέση με €3.641,5 εκ. στο τέλος του 2009.

Το ύψος των διαθεσίμων και του χρυσού πουκατέχει η ΚΤΚ μεταβλήθηκε κατά τη διάρκειατου έτους λόγω του εισοδήματος από τόκουςεπί των διαθεσίμων, των αποτιμήσεων τωνεπενδύσεων με βάση τις τρέχουσες αγοραίεςτιμές, της μεταβολής της συναλλαγματικήςαξίας των ξένων νομισμάτων έναντι του ευρώ,καθώς και των καθαρών ροών σε ξένανομίσματα.

Με βάση το πλαίσιο της ΕπενδυτικήςΠολιτικής (ΕΠ) της KTK, η διαχείριση τωνδιαθεσίμων σε ευρώ, συνάλλαγμα και χρυσόεπικεντρώνεται στη μεγιστοποίηση τηςμακροχρόνιας απόδοσής τους, χωρίς φυσικά ναπαραγνωρίζονται άλλοι διαχρονικοί και καίριαςσημασίας στόχοι, όπως η ασφάλεια τωνδιαθεσίμων και η προστασία της αξίας τους απόενδεχόμενη μείωση. Τα έσοδα από τηδιαχείριση των διαθεσίμων αποτελούν τηνκυριότερη πηγή χρηματοδότησης τωνδραστηριοτήτων της ΚΤΚ και διασφάλισης τηςοικονομικής της αυτοτέλειας.

Η ΕΠ διαλαμβάνει την επένδυση τωνδιαθεσίμων και του χρυσού σε εγκεκριμένεςεπενδυτικές τάξεις με τη διενέργεια πράξεωνεγκεκριμένων τύπων που διεκπεραιώνονταιμέσω εγκεκριμένων αντισυμβαλλόμενων, οιοποίοι μπορεί να είναι τραπεζικοί οργανισμοί ήοργανισμοί παροχής επενδυτικών υπηρεσιών.Βασικός πυλώνας της ΕΠ είναι η χρήσηεπιλεγμένων στρατηγικών χαρτοφυλακίωναναφοράς (ΣΧΑ) (benchmark portfolios). Ηχρήση ΣΧΑ παρέχει τη δυνατότητα συγκριτικήςεπιμέτρησης της απόδοσης αλλά και τηςαξιολόγησης των ενεχόμενων κινδύνων των υπόδιαχείριση κεφαλαίων έναντι παραμέτρων που

αντανακλούν το προφίλ απόδοσης – κινδύνουτης ΚΤΚ.

Κατά τη διάρκεια του 2010, το γενικό πλαίσιοστρατηγικής επενδύσεων της ΚΤΚ, στο οποίοκαθορίζεται, μεταξύ άλλων, ο χαρακτήρας τόσοτων εγκεκριμένων επενδυτικών τάξεων όσο καιτων ΣΧΑ, έχει αποδειχθεί ως η πλέον κατάλληλη,υπό τις επικρατούσες συνθήκες, επιλογή αφούέχει προστατεύσει την αξία των διαθεσίμων στηδίνη της συνεχιζόμενης χρηματοπιστωτικήςκρίσης και των αβέβαιων διεθνών επενδυτικώνσυνθηκών. Στο πλαίσιο της συνεχούςαναπροσαρμογής των παραμέτρων της ΕΠ καιμε στόχο την περαιτέρω διασπορά τωνεπενδυτικών επιλογών και κινδύνων,συμπεριλήφθηκαν κατά το 2010 στιςεγκεκριμένες επενδυτικές τάξεις στις οποίεςμπορούν να επενδυθούν τα διαθέσιμα της ΚΤΚκαι καλυμμένα ομόλογα που πληρούνσυγκεκριμένους υψηλούς δείκτες ασφάλειας.

Το όλο πλαίσιο της παρακολούθησης και τουελέγχου των κινδύνων που σχετίζονται με τηδιαχείριση των διαθεσίμων τυγχάνει συνεχούςπαρακολούθησης και αναπροσαρμόζεται μεβάση τα εκάστοτε δεδομένα.

• Συναλλαγματικός κίνδυνοςΣυναλλαγματικός κίνδυνος θεωρείται ο κίνδυνοςμείωσης της αγοραίας αξίας των επενδύσεωνλόγω της μεταβολής της συναλλαγματικήςισοτιμίας του ευρώ έναντι των άλλωννομισμάτων στα οποία η ΚΤΚ τηρεί διαθέσιμα.Κατά το 2010 η ΚΤΚ τηρούσε διαθέσιμα κυρίωςσε ευρώ και, σε πολύ μικρότερο βαθμό, σεδολάρια ΗΠΑ και σε στερλίνες. Η πολιτική τηςΚΤΚ για μη έκθεση σε σημαντικόσυναλλαγματικό κίνδυνο συνεχίστηκε και κατάτο 2010. Η στρατηγική αυτή έχει ως στόχο την

αποτροπή ζημιών οι οποίες, ενδεχομένως,να προκύψουν από τη μεταβολή στιςσυναλλαγματικές ισοτιμίες του δολαρίου ΗΠΑκαι της στερλίνας έναντι του ευρώ.

• Επιτοκιακός κίνδυνοςΕπιτοκιακός κίνδυνος θεωρείται ο κίνδυνοςμείωσης της αγοραίας αξίας των επενδύσεωνπου προκύπτει από μεταβολές των αγοραίωνεπιτοκίων. Λόγω της αστάθειας πουπαρουσίαζαν οι χρηματοπιστωτικές αγορές καιμε γνώμονα τον περιορισμό της έκθεσης στονεπιτοκιακό κίνδυνο, η μέση σταθμική διάρκειατων επενδυτικών χαρτοφυλακίων κατά τηδιάρκεια του 2010, διαμορφώθηκε σε επίπεδαχαμηλότερα από τη μέση σταθμική διάρκειατων αντίστοιχων ΣΧΑ. Η έκθεση στον επιτοκιακόκίνδυνο περιορίστηκε περαιτέρω με τησυνέχιση της πρακτικής διατήρησηςσημαντικού μέρους των επενδύσεων τωνχρεωγράφων σε ευρώ στο χαρτοφυλάκιοεπενδύσεων που διακρατούνται μέχρι τη λήξητους. Παράλληλα, ίσχυσε, όπως και σταπροηγούμενα χρόνια, ο περιορισμός των πέντεχρόνων ως το μέγιστο επιτρεπόμενο υπόλοιποζωής των χρεογράφων στα οποία μπορούν ναεπενδύονται τα διαθέσιμα.

• Πιστωτικός κίνδυνοςΠιστωτικός κίνδυνος (default risk) θεωρείται οκίνδυνος ένα αντισυμβαλλόμενο μέρος ή έναςεκδότης χρεογράφων να αδυνατεί ναανταποκριθεί στις συμβατικές ή νομικές τουυποχρεώσεις για ολόκληρο ή μέρος τουσυμφωνηθέντος ποσού κατά τη διάρκεια τηςσυμβατικής σχέσης. Ο πιστωτικός κίνδυνοςπεριλαμβάνει, επίσης, τον κίνδυνο μείωσης τηςαξίας των επενδύσεων λόγω υποβάθμισης


50

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

(downgrade risk) της πιστοληπτικής ικανότηταςεκδοτών χρεογράφων.

Κατά το 2010, περίοδο κατά την οποία οιχρηματοπιστωτικές αγορές συνέχισαν ναπαρουσιάζουν έντονη αβεβαιότητα καιμεταβλητότητα, οι τοποθετήσεις σεεμπρόθεσμες καταθέσεις διατηρήθηκαν σεχαμηλά επίπεδα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος τωνδιαθεσίμων επενδύθηκε σε κυβερνητικάχρεόγραφα χωρών που διαχρονικά τιςχαρακτηρίζει πολιτική και οικονομικήσταθερότητα και φέρουν επαρκώς ψηλέςβαθμίδες πιστοληπτικής ικανότητας.

• Λειτουργικός κίνδυνοςΛειτουργικός κίνδυνος είναι ο κίνδυνος μείωσηςτης αγοραίας αξίας των επενδύσεων ή απώλειάςτους λόγω λαθών που οφείλονται είτε σεανεπαρκείς διαδικασίες και συστήματα είτεστον ανθρώπινο παράγοντα.

Για την ομαλή και ασφαλή διαχείριση τωνδιαθεσίμων εφαρμόστηκε και κατά το 2010 ηπάγια πολιτική για ελαχιστοποίηση τωνλειτουργικών κινδύνων και αυστηρόδιαχωρισμό αρμοδιοτήτων σε ό,τι αφορά:α) τη συνομολόγηση και εκτέλεση πράξεων τόσο

για επενδύσεις των διαθεσίμων και γιαπληρωμές όσο και για την εφαρμογή τηςνομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος˙

β) το διακανονισμό των συναλλαγών˙γ) την παρακολούθηση των ανοικτών θέσεων

για συμμόρφωση προς τα εκάστοτεκαθορισμένα όρια και περιορισμούς.

• Νομικός κίνδυνοςΟ νομικός κίνδυνος συνίσταται στην απουσίαή στην ανεπάρκεια νομικού πλαισίου που νακαλύπτει τις δραστηριότητες της ΚΤΚ. Για το

μετριασμό του κινδύνου αυτού, συνεχίστηκανοι διεργασίες για τη σύναψη συμβάσεωνπλαισίων για πράξεις αντιστάθμισης σε ξένονόμισμα και χρυσό. Στα πλαίσια αυτά, κατά τηδιάρκεια του 2010, ολοκληρώθηκε και τέθηκεσε εφαρμογή αριθμός διμερών συμφωνιών μεεγκεκριμένα τραπεζικά ιδρύματα στη βάσηδιεθνώς αποδεκτών προτύπων.

Συμμετοχή στη διαχείριση των συναλλαγμα-τικών αποθεμάτων της ΕΚΤΗ διαχείριση των συναλλαγματικώναποθεμάτων της ΕΚΤ διεξάγεται αποκεντρωτικάαπό τις εθνικές κεντρικές τράπεζες των χωρώνπου υιοθέτησαν το ευρώ και οι οποίες ενεργούνεκ μέρους της ΕΚΤ. Η ΚΤΚ συμμετέχει στηδιαχείριση των συναλλαγματικών αποθεμάτωντης ΕΚΤ με κοινοπρακτική διαχείριση τωναναλογούντων αποθεμάτων με την Τράπεζα τηςΕλλάδας.

Εφαρμογή της νομισματικής πολιτικήςΕκ μέρους της ΕΚΤ, που είναι αρμόδια για τηχάραξη της νομισματικής πολιτικής στη ζώνητου ευρώ, η ΚΤΚ συμμετέχει ομοιόμορφα καιισότιμα με τις άλλες εθνικές κεντρικές τράπεζεςτων κρατών μελών που ανήκουν στη ζώνη τουευρώ στην εφαρμογή της ενιαίας νομισματικήςπολιτικής, όπως αυτή καθορίζεται από τιςαποφάσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές τουΔιοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ. Ως εκ τούτου,τα πιστωτικά ιδρύματα που είναιεγκατεστημένα στην Κυπριακή Δημοκρατία,συμμετέχουν και έχουν πρόσβαση, μέσω τηςΚΤΚ, στις πράξεις ανοικτής αγοράς και στιςπάγιες διευκολύνσεις του Ευρωσυστήματος.

Το 2010 συνεχίστηκε η διενέργεια τακτικώνκαι συμπληρωματικών πράξεων ανοικτής


αγοράς. Στις αρχές του 2010, στα πλαίσια τηςπολιτικής για σταδιακό τερματισμό τωνέκτακτων μέτρων για παροχή ρευστότητας πουτέθηκαν σε εφαρμογή το 2008, διενεργήθηκεδημοπρασία μακρο πρόθεσμης αναχρηματο -δότησης διάρκειας τριών μηνών μεκυμαινόμενο αντί σταθερό επιτόκιο. Ωστόσο, μετην εκ νέου εμφάνιση δυσμενών και ασταθώνσυνθηκών στις αγορές, λόγω της κρίσης πουξέσπασε στην αγορά κρατικών ομολόγωνπεριφερειακών χωρών της Ευρωζώνης τηνΆνοιξη του 2010, οι υπόλοιπες δημοπρασίες τουίδιου τύπου διεξήχθηκαν με σταθερό επιτόκιο.Επίσης, ως αποτέλεσμα της κρίσηςενεργοποιήθηκε ξανά η διενέργεια πράξεων γιαχορήγηση ρευστότητας στα πιστωτικάιδρύματα σε δολάρια ΗΠΑ, η οποία είχενωρίτερα τερματισθεί.

Κατά το 2010, ως μέρος της τακτικήςαναθεώρησης του πλαισίου ελέγχου κινδύνωνγια τις πιστοδοτικές πράξεις τουΕυρωσυστήματος, θεσπίστηκαν νέα κριτήριακαταλληλότητας που αφορούσαν τίτλους πουπροέρχονται από τιτλοποίηση (asset-backsecurities), καθώς και συγκεκριμένα καλυμμέναομόλογα. Πρόσθετα, αποφασίστηκε ηεφαρμογή νέου ελάχιστου απαιτούμενου ορίουπιστοληπτικής διαβάθμισης για τιςεμπορεύσιμες και μη εμπορεύσιμες αποδεκτέςασφάλειες, εξαιρουμένων των τίτλων πουπροέρχονται από τιτλοποιήσεις. Επιπλέον,εισήχθηκε και νέο πλαίσιο περικοπώναποτίμησης (haircuts).

Μέχρι το τέλος Ιουνίου 2010, όπωςπροβλεπόταν, συνεχίστηκε και το ΠρόγραμμαΑγοράς Καλυμμένων Ομολόγων απόπρωτογενείς και δευτερογενείς αγορές χωρών-μελών της Ευρωζώνης. Το Πρόγραμμα αυτό

εισήχθηκε το 2009 και αποτελούσε ένα από ταμη συμβατικά μέτρα άσκησης της νομισματικήςπολιτικής. H ΚΤΚ συμμετείχε στο εν λόγωΠρόγραμμα αγοράζοντας καλυμμένα ομόλογαονομαστικής αξίας €108 εκατ., όπωςκατανεμήθηκε από το Ευρωσύστημα.Περαιτέρω, η KTΚ συμμετέχει στο ΠρόγραμμαΑγοράς Κρατικών Χρεογράφων τουΕυρωσυστήματος το οποίο εισήχθηκε το Μάιοτου 2010, ως ένα επιπρόσθετο μέτρο για ναβελτιώσει τόσο τις δυσλειτουργίες πουπαρουσιάσθηκαν σε αγορές χρεωγράφωνορισμένων περιφερειακών χωρών τηςΕυρωζώνης όσο το μηχανισμό αποτελεσματικήςμετάδοσης της νομισματικής πολιτικής. Προςαποφυγή τυχόν αρνητικών επιπτώσεων στηνεφαρμοζόμενη νομισματική πολιτική, τοΕυρωσύστημα διενεργεί εβδομαδιαίεςαντισταθμιστικές πράξεις απορρόφησης τηςρευστότητας που πηγάζει από το εν λόγωΠρόγραμμα.

4.7 Διαχείριση Δημόσιου ΧρέουςΗ διαχείριση του δημόσιου χρέους, περιλα -μβανομένης και της έκδοσης αξιογράφων τηςΚυπριακής Δημοκρατίας, η οποία διενεργείτοαπό την ΚΤΚ από το έτος ίδρυσής της (1963),έχει αναληφθεί από το ΥπουργείοΟικονομικών από την 1η Αυγούστου 2010,κατόπιν σχετικής απόφασης του ΥπουργικούΣυμβουλίου που λήφθηκε με βάση τιςπρόνοιες του άρθρου 51(γ) του περί τηςΚεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου. Ως εκτούτου, η αναφορά στην Ετήσια Έκθεση τηςΚΤΚ για θέματα διαχείρισης δημόσιου χρέουςκαλύπτει αποκλειστικά την περίοδο 1Ιανουαρίου 2010 έως 31 Ιουλίου 2010.

Μέσα στα πλαίσια της διαχείρισης του

52

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

δημόσιου χρέους, η ΚΤΚ χειρίστηκε κατά την ενλόγω περίοδο τα πιο κάτω θέματα:• τα λειτουργικά και διαχειριστικά θέματα που

αφορούσαν τις εκδόσεις χρεογράφων• την τήρηση των μητρώων κατόχων (όπου

τούτο απαιτείτο)• την καταβολή τόκου και την αποπληρωμή

των χρεογράφων στη λήξη τους• την εξεύρεση χρηματοδοτικών πηγών από

το εξωτερικό• τη συγκριτική αξιολόγηση χρηματοδοτικών

προτάσεων• τη διαπραγμάτευση των σχετικών

συμφωνιών• την καταγραφή του δημόσιου χρέους.

Βασική επιδίωξη κατά τη διαχείριση τουδημόσιου χρέους ήταν η επίτευξη των πιο κάτωστόχων:• Η διασφάλιση ομαλής κάλυψης των

εκάστοτε χρηματοδοτικών αναγκών τηςΚυβέρνησης, τόσο από την εγχώρια αγοράόσο και μέσω απρόσκοπτης πρόσβασης στιςδιάφορες διεθνείς αγορές πιστώσεων καικεφαλαίων

• Η ελαχιστοποίηση του κόστους τουδημόσιου χρέους, λαμβανομένων υπόψητόσο των επικρατουσών συνθηκών στηνεγχώρια και στις διεθνείς αγορές, όσο καιενός αποδεκτού επιπέδου κινδύνου πουσχετίζεται με τις διακυμάνσεις νομισμάτωνκαι επιτοκίων

• Η επίτευξη μιας ισοζυγισμένης και κατά τοδυνατόν πιο μακροπρόθεσμης δομήςλήξεων του χρέους, με απώτερο στόχο τηναποφυγή συγκέντρωσης μαζικώναποπληρωμών σε κάποιες ημερομηνίες πουδυνητικά θα επιβάρυναν απότομα τη

δημοσιονομική κατάσταση του κράτους ήθα καθιστούσαν την αναχρηματοδότηση τουχρέους πιο δύσκολη και λιγότερο ευνοϊκή.

Κρατικά αξιόγραφαΜεγάλο μέρος των χρηματοδοτικών αναγκών τηςΚυβέρνησης ικανοποιούνται με εκδόσεις από τηνΚΤΚ, εκ μέρους και για λογαριασμό της Κυβέρνησης,Γραμματίων του Δημοσίου (ΓΔ), ΚρατικώνΟνομαστικών Χρεογράφων Αναπτύξεως (ΚΟΧΑ) 2-ετούς, 5-ετούς, 10-ετούς και 15-ετούς διάρκειας,Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Χρεογράφων (EMTN)και Ευρωπαϊκών Εμπορικών Χρεογράφων (ECP). Ηχρηματοδότηση των αναγκών της Κυβέρνησηςμέσω της έκδοσης Κρατικών ΟνομαστικώνΧρεογράφων Αναπτύξεως (ΚΟΧΑ) 3-ετούς διάρκειαςκαθώς, επίσης, Πιστοποιητικών Αποταμιεύσεως (ΠΑ)με πενταετή λήξη είχε ανασταλεί από το Σεπτέμβριοτου 2007, ενώ η έκδοση Ομολογιών Αποταμιεύσεωςείχε τερματιστεί.

Τα ΓΔ, διάρκειας 13 εβδομάδων, εκδίδονταιείτε σε σταθερές τιμές (για ικανοποίηση τωνεπενδυτικών αναγκών των κυβερνητικώνταμείων των οποίων η διαχείριση είχε ανατεθείστην ΚΤΚ) είτε μέσω δημοπρασίας. Τα ΓΔ 13εβδομάδων δεν εισάγονται στο ΧρηματιστήριοΑξιών Κύπρου (ΧΑΚ) για διαπραγμάτευση και,συνεπώς, δεν υφίσταται δευτερογενής αγορά γιααυτά. Τα ΓΔ διάρκειας 26 και 52 εβδομάδωνεκδίδονται μόνο με δημοπρασία και εισάγονταιγια διαπραγμάτευση στο ΧΑΚ. Η συνολικήονομαστική αξία των εκδοθέντων ΓΔ ήταν€7.926,2 εκατ. στις 31 Ιουλίου 2010, έναντι€7.384,7 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2009. Κατά την31η Ιουλίου 2010, τα υπό διαχείριση κυβερνητικάταμεία κατείχαν ΓΔ ύψους €7.378,2 εκατ., ενώ τατραπεζικά ιδρύματα κατείχαν ΓΔ ύψους €548,0εκατ. Σημειώνεται ότι κατά τους πρώτους επτά

μήνες του 2010 έγιναν εκδόσεις ΓΔ μεδημοπρασία, διάρκειας 26 και 52 εβδομάδων.

Τα ΚΟΧΑ 2-ετούς, 5-ετούς, 10-ετούς και 15-ετούς διάρκειας εκδίδονται με δημοπρασία, ενώτα τριετή ΚΟΧΑ, πριν ανασταλεί η έκδοσή τους,εκδίδονταν στο άρτιο και προσφέρονταν μόνοσε φυσικά πρόσωπα. Η έκδοση τίτλων τουδημοσίου με τη μέθοδο της δημοπρασίαςεπιτρέπει στα επιτόκια δανεισμού νααντανακλούν τις συνθήκες της αγοράς. Κατάτους πρώτους επτά μήνες του 2010, η ΚΤΚδιεκπεραίωσε μια έκδοση ΚΟΧΑ πουαναφέρεται στον πίνακα «Εκδόσεις/ΛήξειςΚΟΧΑ το 2010». Στον ίδιο πίνακα αναγράφονταιεπίσης οι λήξεις ΚΟΧΑ κατά την περίοδοΙανουαρίου-Ιουλίου 2010 (Πίνακας 4.1 καιΠίνακας 4.2, σελ. 54)).

Τα χρεόγραφα που εκδίδονται μεδημοπρασία εισάγονται και τυγχάνουνδιαπραγμάτευσης στο ΧΑΚ. Σε περίπτωση πουη ΚΤΚ έκρινε αναγκαίο, μπορούσε, με βάση τουςΌρους Έκδοσης των εν λόγω χρεογράφων, ναπαρεμβαίνει στη δευτερογενή αγορά γιαδιατήρηση ομαλών συνθηκών αγοράς. Ουδεμίατέτοια παρέμβαση θεωρήθηκε αναγκαία κατάτους πρώτους επτά μήνες του 2010.

Ο δανεισμός της Κυβέρνησης με τη μορφήΠΑ είχε ανασταλεί από το Σεπτέμβριο του 2007.Το συνολικό ποσό των ΠΑ όλων των Σειρών,που δεν είχαν εξαργυρωθεί, ήταν €54,0 εκατ.στις 31 Ιουλίου 2010, σημειώνοντας μείωση€12,2 εκατ. σε σύγκριση με τις 31 Δεκεμβρίου2009. Στον πίνακα «Συνολικά ποσά επενδυτικώνπροϊόντων» παρουσιάζονται τα υπόλοιπα όλωντων επενδυτικών προϊόντων κατά τις 31Δεκεμβρίου 2009 και 31 Ιουλίου 2010.

Το συνολικό κυβερνητικό χρέος(εξαιρουμένου του ενδοκυβερνητικού χρέους)

αυξήθηκε σε €9.631,7 εκατ. στις 31 Ιουλίου2010, από €9.016,0 εκατ. στο τέλος του 2009. Ηαύξηση οφείλεται κυρίως σε νέο δανεισμό μέσωτου Προγράμματος Ευρωπαϊκών Μεσο -πρόθεσμων Χρεογράφων (ΕΜΤΝ).

Το μεγαλύτερο μέρος του υφιστάμενουσυνολικού κυβερνητικού χρέους (εξαιρουμένουτου ενδοκυβερνητικού χρέους) αποτελείται απόεκδόσεις ΚΟΧΑ. Το ποσοστό του κυβερνητικούχρέους από εκδόσεις ΚΟΧΑ ήταν 33,9% τουσυνόλου στις 31 Ιουλίου 2010 (εξαιρουμένουτου ενδοκυβερνητικού χρέους και του ειδικούδανείου από την ΚΤΚ), ενώ η χρηματοδότησητης Κυβέρνησης μέσω του ΕΜΤΝ αποτελούσε το43,7%. Άλλες πηγές χρηματοδότησης τηςΚυβέρνησης ήταν το Πρόγραμμα ΕυρωπαϊκώνΕμπορικών Χρεογράφων με ποσοστό 5,4%, ηΕυρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και η ΤράπεζαΑναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης μεσυνολικό ποσοστό 9,7%. Το ευρώ παραμένει τοκύριο νόμισμα στο οποίο είναι εκφρασμένο τοκυβερνητικό χρέος με ποσοστό 95,9%.Μικρότερα ποσά χρέους είναι εκφρασμένα σεδολάριο ΗΠΑ, γεν, δηνάριο Κουβέιτ, ελβετικόφράγκο, και στερλίνα.

Τα ποσοστά του κυβερνητικού χρέους μεσταθερό και διακυμαινόμενο επιτόκιο ήταν93,9% και 6,1%, αντίστοιχα, στις 31 Ιουλίου


Πίνακας 4.1 Εκδόσεις/Λήξεις ΚΟχα το 2010(€ εκατομύρια)

Τύπος Εκδόσεις ΛήξειςΧρεογράφων Αρ. Εκδόσεων Ποσό ΠοσόΔιετή1) 1 116,0 -Τριετή - - 71,0Πενταετή1) - - 357,3Δεκαετή1) - - 51,5Δεκαπενταετή1) - - - Σύνολο 116,0 479,8

Πηγή: ΚΤΚ.1) Με δημοπρασία.

54

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

2010, σε σύγκριση με 93,3% και 6,7%,αντίστοιχα, κατά το τέλος του 2009. Η μέσησταθμική διάρκεια και το μέσο σταθμικόεπιτόκιο του κυβερνητικού χρέους (εξαι -ρουμένου του ενδοκυβερνητικού χρέους καιτου ειδικού δανείου από την ΚΤΚ) ήταν 5,6χρόνια και 4,08% αντίστοιχα, στις 31 Ιουλίου2010, έναντι 5,5 χρόνων και 4,07%, αντίστοιχα,στο τέλος του 2009.

Στις 3 Φεβρουαρίου 2010, πραγμα -τοποιήθηκε η έκδοση ευρωχρεογράφουΕΜΤΝ ύψους €1.000 εκατ. προς διεθνείςθεσμικούς επενδυτές με επιτόκιο πουαντιστοιχούσε με 125 μονάδες βάσης πάνωαπό τη μέση τιμή ανταλλαγής επιτοκιακώνυποχρεώσεων (mid-swaps). Το ευρωχρεό -γραφο έχει δεκαετή διάρκεια και φέρει ετήσιοτοκομερίδιο 4,625%. Κύριοι ανάδοχοι τηςέκδοσης ήταν οι τράπεζες Deutshe Bank AG,Societe Generale και UBS Limited, ενώ στονόμιλο των συνδιαχει ριστριών τραπεζώνσυμμετείχαν η Τράπεζα Κύπρου ΔημόσιαΕταιρεία Λτδ, η Συνεργατική ΚεντρικήΤράπεζα Λτδ και η Marfin Popular Bank PublicCo. Ltd. Οι μεγαλύτεροι ξένοι επενδυτέςπροέρχονταν από τη Γερμανία, την Αυστρία,τη Γαλλία και την Ισπανία.

4.8 Οικονομική Έρευνα και ΣυναφείςΔραστηριότητες

Το Τμήμα Οικονομικών Ερευνών (TOE)αναλύει και παρακολουθεί σε βάθος την

εγχώρια οικονομία, την οικονομία της ζώνηςτου ευρώ καθώς και το διεθνές οικονομικόπεριβάλλον γενικότερα, στηριζόμενο στηλεπτομερή ανάλυση στοιχείων και στηδιεκπεραίωση ερευνών, τα αποτελέσματα τωνοποίων δημοσιοποιούνται στο εξαμηνιαίοΟικονομικό Δελτίο της ΚΤΚ, σε δοκίμιαεργασίας ή άλλες εκδόσεις της ΚΤΚ.Παράλληλα, γίνεται συστηματική ενημέρωσητου Διοικητή για τις οικονομικές εξελίξεις,καθώς επίσης για τις εκτιμήσεις καιπροβλέψεις που αφορούν τόσο την κυπριακήοικονομία όσο και την οικονομία στη ζώνητου ευρώ στα πλαίσια της συμμετοχής τουστο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ. Στελέχητου Τμήματος συμμετέχουν επίσης σεΕπιτροπές της ΕΚΤ και της ΕΕ.

Άλλες συναφείς δραστηριότητες περιλα -μβάνουν διεκπεραίωση μεγάλων ερευνητικώνπρογραμμάτων, όπως η κατασκευή του δείκτητιμών ακινήτων και η έρευνα για τηχρηματοοικονομική κατάσταση και τιςκαταναλωτικές συνήθειες των νοικοκυριών,συναντήσεις με κλιμάκια διεθνών οργανισμώνπου επισκέπτονται την Κύπρο και σχετικέςπαρουσιάσεις και αναλύσεις για τρέχονταοικονομικά θέματα, καθώς και συντονισμός τουπρογράμματος συναντήσεων όπου είναιαπαραίτητο. Επίσης, οργανώνονται ενημε -ρωτικές παρουσιάσεις σε διάφορους φορείςόπως κολλέγια, σχολεία, εμπορικάεπιμελητήρια, κλπ.

Πίνακας 4.2 Συνολικά ποσά επενδυτικών προϊόντων(€ εκατομύρια)

Κ Ο Χ ΑΚατά την ΓΔ 2-ετή 3-ετή 5-ετή 10-ετή 15-ετή ΠΑ EMTN ECP Σύνολο31η Δεκ. 2009 7.384,7 0,0 86,3 1.612,3 1.214,9 204,5 66,2 2.550,0 625,6 13.744,531η Ιουλίου 2010 7.926,2 116,0 15,3 1.254,9 1.163,4 204,5 54,0 3.550,0 436,5 14.720,8

Πηγή: ΚΤΚ.

Πιο αναλυτικά, κατά το 2010 δημοσιεύθηκανδύο εξαμηνιαία Οικονομικά Δελτία, τον Ιούνιοκαι το Δεκέμβριο. Το Οικονομικό Δελτίοαναφέρεται στις κυριότερες οικονομικέςεξελίξεις, τόσο στη διεθνή σκηνή όσο και στιςεγχώριες αγορές, καθώς και στις προβλέψειςτης ΚΤΚ για την κυπριακή οικονομία, σεσυνάρτηση με τους πιθανούς κινδύνουςαπόκλισης από το κεντρικό σενάριο, με τηχρήση εξειδικευμένων στατιστικώνγραφημάτων (fan charts). Τα Οικονομικά Δελτίαετοιμάζονται στα ελληνικά και αγγλικά καιδημοσιεύονται στην ιστοσελίδα της ΚΤΚ. Κατάτο 2010 δημοσιεύτηκαν στο εν λόγω Δελτίοεξειδικευμένες αναλύσεις που αφορούσαν τηδημοσιονομική εξυγίανση, τη χρήση τουμέγιστου επιτρεπτού ποσοστούχρηματοδότησης ως εργαλείο της μακρο-προληπτικής εποπτείας, και το δείκτη τιμώνοικιστικών ακινήτων της ΚΤΚ.

Συνεχίστηκε και κατά το υπό εξέταση έτος ηστήριξη και προετοιμασία του Διοικητή για τιςσυναντήσεις του Διοικητικού Συμβουλίου τηςΕΚΤ, σε θέματα που άπτονται της νομισματικήςπολιτικής, καθώς και σε θέματα που αφορούν τοχρηματοπιστωτικό τομέα γενικότερα.Συγκεκριμένα, στα πλαίσια της προετοιμασίαςτου Διοικητή για τις συναντήσεις αυτές,ετοιμάζονται μηνιαίες παρουσιάσεις για τοΔιοικητή, οι οποίες αναλύουν τιςμακροοικονομικές εξελίξεις στη ζώνη του ευρώαλλά και στην παγκόσμια οικονομία, με έμφασηστους δείκτες που αντανακλούν τις προσδοκίεςγια τη μελλοντική πορεία της οικονομίας.

Στελέχη της Τράπεζας συμμετέχουν επίσηςστην Επιτροπή Νομισματικής Πολιτικής ΕΝΠ του

ΕΣΚΤ και στις Ομάδες Εργασίας που υπάγονταισε αυτή και οι οποίες έχουν ως κύριεςθεματολογίες: (α) τις οικονομικές προβλέψεις(β) την οικονομετρική μοντελοποίηση και (γ)την ανάλυση των δημοσίων οικονομικών. ΗΕπιτροπή και οι Ομάδες Εργασίας πουυπάγονται στην ΕΝΠ του ΕΣΚΤ παρακολουθούντις οικονομικές και νομισματικές εξελίξεις στηζώνη του ευρώ και γενικότερα στην ΕΕ καιετοιμάζουν αναφορές που στηρίζουν τόσο τιςνομισματικές αποφάσεις του ΔιοικητικούΣυμβουλίου της ΕΚΤ, όσο και άλλες αποφάσειςπου αφορούν τις εξουσίες της νομισματικήςαρχής γενικότερα.

Με τη συμμετοχή στην Ομάδα ΕργασίαςΠροβλέψεων, η ΚΤΚ συμμετέχει στις προβλέψειςτου Ευρωσυστήματος που καταρτίζονται δύοφορές το χρόνο και που δημοσιεύονται κάθεΙούνιο και Δεκέμβριο. Οι προβλέψεις αυτές, πουπεριλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα βασικάμακροοικονομικά μεγέθη, ετοιμάζονταιυιοθετώντας κοινές υποθέσεις εργασίας γιαόλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ, έτσι ώστενα είναι εφικτή η συγκεντρωτική ανάλυση τηςοικονομίας της ζώνης του ευρώ. Επιπρόσθετα,τέσσερις φορές το χρόνο γίνονται προβλέψειςγια τον πληθωρισμό, δύο στα πλαίσια τηςολοκληρωμένης άσκησης μακροοικονομικώνπροβλέψεων του Ευρωσυστήματος και δύοστα ενδιάμεσα τρίμηνα των γενικότερωνπροβλέψεων1.

Στα πλαίσια της συμμετοχής της ΚΤΚ στηνΟμάδα Εργασίας Οικονομετρικής Μοντελο -ποίησης, πέραν της δημιουργίας τουεξειδικευμένου οικονομετρικού μοντέλου(Multi-Country Model), έχουν μελετηθεί


1. Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό δημοσιοποιούνται στην Κύπρο συνολικά δύο φορές το χρόνο.

56

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

διάφορα σενάρια δημοσιονομικής εξυγίανσης.Ειδικότερα, το συγκεκριμένο μοντέλο έχειχρησιμοποιηθεί για τη διερεύνηση τωνεπιπτώσεων διάφορων σεναρίων δημοσιο -νομικής εξυγίανσης στην οικονομικήδραστηριότητα και στην ανεργία.

Η συμμετοχή της ΚΤΚ στην Ομάδα Εργασίας τουΕΣΚΤ για τα Δημόσια Οικονομικά, έχει ως απόρροιατην εντατικοποίηση της παρακολούθησης τωνδημοσιονομικών εξελίξεων, με στόχο τηδιαμόρφωση ιδίας άποψης από την KTK και τονκαταρτισμό ανεξάρτητων προβλέψεων, καθώςεπίσης την εκπόνηση διάφορων μελετών, εντός τουπροαναφερθέντος πλαισίου.

Αρμόδια στελέχη της ΚΤΚ έλαβαν επίσηςμέρος σε συναντήσεις ειδικών ομάδων εργασίαςτου ΕΣΚΤ με στόχο την ανάλυση και τηνυιοθέτηση εργαλείων μακρο-προληπτικήπολιτικής υπό το φως / πρίσμα των εργασιών γιασύσταση του Ευρωπαϊκού ΣυμβουλίουΣυστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ).

Πέραν των πιο πάνω στελεχών, κατά το υπόεπισκόπηση έτος, συνεχίστηκε η συμμετοχήστελεχών της ΚΤΚ στην Οικονομική καιΔημοσιονομική Επιτροπή (Economic andFinancial Committee) της ΕΕ. Η EFCπροετοιμάζει το έργο του ΣυμβουλίουΥπουργών Οικονομικών της ΕΕ (ECOFIN).

Το 2010 συνεχίστηκε η διεξαγωγή σετριμηνιαία βάση της Έρευνας ΤραπεζικώνΧορηγήσεων (Bank Lending Survey - "BLS")προς κατοίκους της ζώνης του ευρώ, στοπλαίσιο ευρύτερης αντίστοιχης έρευνας σεεπίπεδο Ευρωσυστήματος. Βασικός στόχος τηςέρευνας αυτής είναι η βαθύτερη κατανόησητου ρόλου των πιστώσεων στο μηχανισμό

μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής, ώστενα εμπλουτιστούν τα στοιχεία στα οποίαβασίζεται η ανάλυση και η αξιολόγηση τηςνομισματικής πολιτικής. Το ερωτηματολόγιοαποστέλλεται σε συγκεκριμένα ΝΧΙ και τααποτελέσματά του παρακολουθούνται από τηΝομισματική Αρχή, σε συνάρτηση πάντα με τασυγκεντρωτικά αποτελέσματα τουΕυρωσυστήματος. Από το 2010, η ΚΤΚδημοσιοποιεί κάθε τρίμηνο τα αποτελέσματατης Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων για τηνΚύπρο σε συγκεντρωτική βάση.

Η ανάγκη για στενότερη παρακολούθησηκαι ανάλυση της αγοράς ακινήτων, ιδιαίτερα σεσχέση με τις τιμές, οδήγησε το 2010 τιςτράπεζες-μέλη του Συνδέσμου ΤραπεζώνΚύπρου, τη Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα καιτην Eurobank να συνεργαστούν με την ΚΤΚ γιατη δημιουργία εξειδικευμένης ερευνητικήςμονάδας προς το σκοπό αυτό. Συγκεκριμένα,τον Ιανουάριο του 2010 συστάθηκε στην ΚΤΚ ηΜονάδα Παρακολούθησης Ακινήτων (ΜοΠΑ).Κύριος σκοπός της ΜοΠΑ είναι η δημιουργίαενός οικιστικού δείκτη και υποδεικτών τιμώνακίνητης περιουσίας, αλλά και δεικτών τιμώνάλλων κατηγοριών ακινήτων με βάση τιςεκτιμήσεις που συλλέγονται από τις τράπεζες,καθώς επίσης και η γενικότερη συστηματικήπαρακολούθηση και ανάλυση της αγοράςακινήτων.

Κατά το εν λόγω έτος, μαζί με τη σύστασητης ΜοΠΑ, συστάθηκε επίσης ΣυμβουλευτικήΕπιτροπή καθώς και Ομάδες Εργασίας μεσυντονιστή την ΚΤΚ και συμμετέχοντες όλες τιςσυμβαλλόμενες τράπεζες, με σκοπό τηνανταλλαγή απόψεων ως προς τα διάφορα

θέματα που προκύπτουν κατά την υλοποίησητης προαναφερθείσας εργασίας.

Όπως προαναφέρθηκε, η ετοιμασία τωνδεικτών βασίζεται σε εκτιμήσεις ακινήτων όπωςαυτές καταγράφονται από τις συμβαλλόμενεςτράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους λαμβάνουντη σχετική πληροφόρηση από γραφείαεκτιμήσεων ακινήτων για σκοπούςπαραχώρησης δανείων. Τα στοιχεία είναιαντιπροσωπευτικά της ευρύτερης αγοράςακινήτων της Κύπρου. Για την κατασκευή τωνδεικτών τιμών ακινήτων ακολουθήθηκε ηωφελιμιστική μεθοδολογία (hedonicmethodology), η οποία χρησιμοποιείταιεκτενώς στην κατασκευή τέτοιων δεικτώνδιεθνώς. Τα πρώτα αποτελέσματα του γενικούδείκτη τιμών οικιστικών ακινήτων, ο οποίοςκαλύπτει την περίοδο 2006Q1 μέχρι 2010Q3,δημοσιεύθηκαν στο Οικονομικό ΔελτίοΔεκεμβρίου του 2010 της ΚΤΚ.

Το κύριο όφελος που προκύπτει από τουςδείκτες αυτούς είναι η δυνατότηταχρησιμοποίησης τους ως εργαλείο αποτελε -σματικής παρακολούθησης της αγοράςακινήτων, η οποία αποτελεί ένα από τουςσημαντικότερους τομείς της κυπριακήςοικονομίας. Παράλληλα, αυτοί μπορούν ναχρησιμοποιούνται από τις συμβαλλόμενεςτράπεζες προς αποτελεσματικότερη εφαρμογήτης Οδηγίας της ΚΤΚ για υπολογισμό τωνκεφαλαιακών τους απαιτήσεων. Επιπλέον, ηδημοσίευση των δεικτών ενισχύει τη διαφάνειακαι την πληροφόρηση στην αγορά ακινήτων, μεσημαντικό όφελος για πολλούςενδιαφερόμενους, όπως νοικοκυριά, ιδιώτεςεπενδυτές, κτηματομεσίτες και εταιρείεςανάπτυξης γης.

Επιπλέον, κατά το υπό ανασκόπηση έτος, το

Τμήμα συμμετείχε στο Δίκτυο για τηΧρηματοοικονομική Κατάσταση και τιςΚαταναλωτικές Συνήθειες των νοικοκυριών(Household Finance and Consumption Network- "HFCN"). Στόχος του δικτύου είναι ηπροετοιμασία και διαχείριση δειγματοληπτικήςέρευνας που αφορά τη χρηματοοικονομικήκατάσταση και τις καταναλωτικές συνήθειες τωννοικοκυριών και διεξάγεται ξεχωριστά σε κάθεχώρα μέλος της ζώνης του ευρώ.

Η έρευνα γίνεται υπό την αιγίδα της ΕΚΤ καιτο ερωτηματολόγιο περιλαμβάνει κοινέςερωτήσεις. Ο στόχος της έρευνας είναι ησυλλογή στοιχείων με σκοπό την ανάλυση τωναποφάσεων που λαμβάνουν τα νοικοκυριά σετομείς όπως η αποταμίευση, οι επενδύσεις, ταστοιχεία ενεργητικού και η χρηματοδότησήτους, ο δανεισμός και η κατανάλωση. Επίσηςσυλλέγονται στοιχεία που αφορούνδημογραφικά δεδομένα, απασχόληση καικληρονομιές. Ειδικότερα, η έρευνα στοχεύειστην διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης εικόναςτης σύνθεσης των χρηματοοικονομικώνστοιχείων, των στοιχείων ενεργητικού, τωνχρεών, των καταθέσεων και της ασφαλιστικήςκάλυψης των κυπριακών νοικοκυριών.Επιπρόσθετα, η έρευνα αποσκοπεί στηδημιουργία περιεκτικής βάσης δεδομένων γιαυψηλής ποιότητας έρευνα και την κατάρτισηστατιστικών, καθώς και για περαιτέρωαναλύσεις που θα αποτελέσουν πηγήπληροφόρησης για αποτελεσματικότερηάσκηση νομισματικής πολιτικής και διασφάλισητης χρηματοοικονομικής σταθερότητας, προςόφελος όλων των κατοίκων της Κύπρου αλλάκαι των χωρών της ζώνης του ευρώ.

Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε στηνΚύπρο για την επιλογή του δείγματος των


58

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

νοικοκυριών είναι η στρωματοποιημένηδειγματοληψία σε πρώτη φάση και ησυστηματική δειγματοληψία (εντός τωνστρωμάτων) σε δεύτερη φάση. Έχει επιλεγείεπαρκής αριθμός νοικοκυριών παγκύπρια, έτσιώστε να εξασφαλισθεί με δείγμα γύρω στα1200 νοικοκυριά η αντιπροσωπευτικότητατόσο σε επίπεδο Κύπρου όσο και σε επίπεδοευρωζώνης. Η εργασία πεδίου για την πρώτηφάση της έρευνας αυτής διεξάχθηκε καιουσιαστικά ολοκληρώθηκε κατά το 2010 υπότην αιγίδα της ΚΤΚ. Η μέθοδος συλλογής τωνδεδομένων έγινε αποκλειστικά μέσωπροσωπικών συνεντεύξεων, λόγω τηςεμπιστευτικότητας των στοιχείων και τηςέκτασης του ερωτηματολογίου.

Η ΚΤΚ συμμετείχε επίσης στη διεκπεραίωσηέρευνας της ειδικής ομάδας εργασίας πουσυστάθηκε από την ΕΚΤ με στόχο τηδιερεύνηση του τομέα του διανεμητικούεμπορίου και την ολοκλήρωση έκθεσης μεστόχο την υποβολή της στο ΕυρωπαϊκόΚοινοβούλιο το 2011. Κύριος σκοπός της ενλόγω έρευνας είναι όπως παρουσιαστούν καιαναλυθούν οι συσχετισμοί μεταξύ λιανικών καιχονδρικών αγορών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μειδιαίτερη έμφαση στη ζώνη του ευρώ. Επίσης,πρόκειται να παρουσιαστούν οι επιπτώσειςτου διανεμητικού εμπορίου στις τιμές, τηνοικονομική δραστηριότητα και τηναπασχόληση.

Ταυτόχρονα, το Φεβρουάριο του 2010επαναλήφθηκε για δεύτερη φορά δειγματο -ληπτική έρευνα με αντικείμενο τη διαδικασίακαι τους παράγοντες που επηρεάζουν τονκαθορισμό των τιμών και μισθών στις εγχώριεςεπιχειρήσεις. Θα ακολουθήσει μια τρίτη έρευνα,το 2011 μετά από την οποία θα γίνει συγκριτική

ανάλυση για τη συμπεριφορά των επιχειρήσεωνκατά την κρίσιμη περίοδο 2009-2011.

Το 2010 επισκέφθηκαν την Κύπρο οι οίκοιαξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότηταςFitch, Moody's και Standard & Poor's. Οι εν λόγωοίκοι, σε τακτά χρονικά διαστήματα, εξετάζουντην κυπριακή οικονομία και εκδίδουνανεξάρτητες αξιολογήσεις. Η αντιπροσωπείατων Fitch επισκέφθηκε την Κύπρο το Μάρτιοτου 2010, των Standard & Poor's τον Ιούνιο του2010 και των Moody's τον Ιούλιο του 2010.Επίσης, οργανώθηκε επίσκεψη αξιολόγησης τουκλιμακίου του ΔΝΤ κατά τους μήνες Ιούνιο -Ιούλιο του 2010. Τέλος, κατά το Νοέμβριο του2010, κλιμάκιο της ΕΚΤ πραγματοποίησεδιήμερη επίσκεψη.

Κατά το 2010, στελέχη της ΚΤΚ συμμετείχανστην προετοιμασία του Διοικητή σε ό,τι αφοράτη δημόσια επικοινωνία του με άρθρα,συνεντεύξεις, ομιλίες και δηλώσεις.Επιπρόσθετα, τον Οκτώβριο του 2010πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο η έκτηΕυρωμεσογειακή διάσκεψη υψηλού επιπέδου,στην οποία συμμετείχαν οι κεντρικές τράπεζεςτου Ευρωσυστήματος και των χωρών τηςνοτιοανατολικής Μεσογείου, η οποίασυνδιοργανώθηκε από την ΚΤΚ και την ΕΚΤ.

Τέλος, κατά το 2010 έγιναν παρουσιάσεις σεδιάφορα εσωτερικά εργαστήρια (workshops),με εισηγήσεις για διάφορα οικονομικά θέματα.Πέραν τούτου, διάφορες ερευνητικές μελέτεςτου προσωπικού έχουν δημοσιευτεί στη σειράΔοκιμίων Εργασίας (Working Paper Series) τηςΚΤΚ, με θέματα που άπτονται των εργασιών τηςΤράπεζας. Τέλος, στο πλαίσιο συνεργασίας μεάλλες κεντρικές τράπεζες και ακαδημαϊκάιδρύματα, στελέχη της ΚΤΚ εκπροσώπησαν τηνΤράπεζα σε διάφορα συνέδρια και σεμινάρια

τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό,παρουσιάζοντας ερευνητικές μελέτες.

4.9 ΣτατιστικήΤο Τμήμα Στατιστικής κατά το 2010, είχε ωςκύρια αρμοδιότητά του την παραγωγήαξιόπιστων στοιχείων όσον αφορά τιςεξωτερικές και νομισματικές / χρηματο -πιστωτικές στατιστικές της Κύπρου. Παράλληλα,συνέχισε τη συλλογή και επεξεργασίαοικονομικών, δημοσιονομικών και άλλωνστατιστικών. Τα προαναφερόμενα στοιχεία,καταρτίζονται σύμφωνα με ευρωπαϊκά καιδιεθνή στατιστικά πρότυπα και ακολούθωςαποστέλλονται στην ΕΚΤ, ΕΕ, ΔΝΤ και άλλουςεξωτερικούς και εσωτερικούς χρήστες. Μετάτην ολοκλήρωση βασικών στατιστικώνυποδομών που είχαν τροχοδρομηθεί τατελευταία χρόνια, το Τμήμα κατά το υπόαναφορά έτος έδωσε έμφαση στηνκαλυτέρευση της ποιότητας των παραγομένωνστοιχείων, καθώς και στην αναβάθμιση τωνσυστημάτων συλλογής στοιχείων καιπληροφοριών.

Τον Ιούνιο του 2010, ολοκληρώθηκε ηαπόσπαση στελέχους της ΕΚΤ στο ΤμήμαΣτατιστικής της ΚΤΚ, η οποία είχε ξεκινήσει τοΣεπτέμβριο του 2009 και η αντίστοιχηεργοδότηση λειτουργού του ΤμήματοςΣτατιστικής της ΚΤΚ στην Γενική ΔιεύθυνσηΣτατιστικής της ΕΚΤ, η οποία είχε ξεκινήσει τοΜάιο του 2009, με ουσιαστικό όφελος και για τιςδύο πλευρές.

Νομισματική χρηματοπιστωτική στατιστική Αξιοσημείωτη εξέλιξη στον τομέα τηςνομισματικής χρηματοπιστωτικής στατιστικήςκατά το υπό επισκόπηση έτος αποτέλεσε η

εφαρμογή πέντε αναθεωρημένων ΟδηγιώνΑναφοράς της ΚΤΚ, σύμφωνα με νέεςαπαιτήσεις της ΕΚΤ και της ΕΕ αναφορικά με ταστατιστικά στοιχεία μηνιαίας λογιστικήςκατάστασης (ΜΛΚ), αναπροσαρμογών ροών,επιτοκίων, κατάταξης θεσμικών μονάδωνσύμφωνα με το ευρωπαϊκό σύστημαλογαριασμών (ΕΣΟΛ 1995) και ταξινόμησηςδανείων κατά οικονομική δραστηριότητα μεβάση το σύστημα NACE Aναθ.2. Οι εν λόγωαναθεωρημένες οδηγίες αποστάληκαν σταΝομισματικά Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα (ΝΧΙ)στις αρχές του έτους και τέθηκαν σε ισχύσύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα της ΕΚΤ μεμήνα αναφοράς τον Ιούνιο 2010. Έκτοτε όλα ταπιο πάνω στοιχεία υποβάλλονται με τιςπροδιαγραφές των νέων οδηγιών.

Η έκδοση με τίτλο “Νομισματικές καιΧρηματοπιστωτικές Στατιστικές”, στην οποίαπαρουσιάζονται επιλεγμένα στατιστικά στοιχείαπου παράγει το Τμήμα, συνέχισε ναδημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της ΚΤΚ σεμηνιαία βάση και να αξιοποιείται απόδιάφορους εσωτερικούς και εξωτερικούςχρήστες.

Όσον αφορά το θέμα της ποιότητας, από τιςαρχές του Νοεμβρίου 2010, η ΚΤΚ λαμβάνειμέρος στην “άσκηση ποιότητας στατιστικώνστοιχείων” της ΕΚΤ αναφορικά, κυρίως, με τανέα στατιστικά στοιχεία που εισήχθηκαν τονΙούνιο 2010 με τους αναθεωρημένουςΚανονισμούς. Η άσκηση συνίσταται στηναναλυτική εξέταση των στοιχείων μέσωδιαφόρων δεικτών που υπολογίστηκαν τόσοανά χώρα όσο και για το σύνολο τηςευρωζώνης. Παράλληλα, αξιολογούνται οιειδικές εκθέσεις που υποβλήθηκαν από τουςεσωτερικούς/εξωτερικούς ελεγκτές των ΝΧΙ που


60

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

αφορούν τον έλεγχο του 2010, στα πλαίσια τηςσυνεχούς προσπάθειας βελτίωσης τηςποιότητας των υποβαλλόμενων στοιχείων ΜΛΚ,ροών και επιτοκίων. Ταυτόχρονα συνεχίζεται ηδιαβίβαση στην ΕΚΤ, μηνιαίων και τριμηνιαίωνστοιχείων ισολογισμού και αναπροσαρμογώνροών των ΝΧΙ και της ΚΤΚ.

Συνεχίστηκε επίσης η υποβολή στοιχείωνισολογισμού, αναπροσαρμογών καισυναλλαγών από τα επενδυτικά ταμεία, σεμηνιαία βάση, σύμφωνα με τον ΚανονισμόΕΚΤ/2007/8, ενώ αναπτύχθηκαν περαιτέρω ηβάση δεδομένων και το σύστημα επεξεργασίαςτων στοιχείων. Επίσης, συνεχίστηκε ηαναθεώρηση και η αποστολή προς την ΕΚΤ τουκαταλόγου των επενδυτικών ταμείων σετριμηνιαία βάση, καθώς και η υποβολήτριμηνιαίων στατιστικών στοιχείων ισολογισμούκαι ροών προς την ΕΚΤ για κάθε κατηγορία τουτομέα «λοιποί ενδιάμεσοι χρηματοοικονομικοίοργανισμοί εκτός ασφαλιστικών εταιρειών καιταμείων προνοίας» εξαιρουμένων τωνεπενδυτικών ταμείων, σύμφωνα με τηνΚατευθυντήρια Γραμμή ΕΚΤ/2007/9. Σύμφωναμε τις οδηγίες της ΕΚΤ, συνεχίστηκε και ηαποστολή στοιχείων για τον τομέα«ασφαλιστικές εταιρείες και ταμείαπρονοίας/συντάξεως» που αφορούν υπόλοιπακαι συναλλαγές, σε τριμηνιαία βάση.

Κατά το 2010 εξακολούθησε η αποστολήαπό τα ΝΧΙ προς την ΚΤΚ στατιστικών για ταεπιτόκια που εφαρμόζουν τα ΝΧΙ σε καταθέσειςκαι δάνεια που αφορούν τους τομείς«νοικοκυριά», «μη κερδοσκοπικά ιδρύματα» και«μη χρηματοδοτικές εταιρείες». Σκοπός είναι ηπαροχή στην ΚΤΚ και την ΕΚΤ ολοκληρωμένης,λεπτομερούς και εναρμονισμένης εικόνας τουύψους και των μεταβολών των επιτοκίων, τα

οποία είναι απαραίτητα για την άσκηση τηςνομισματικής πολιτικής και την αξιολόγηση τηςχρηματοπιστωτικής σταθερότητας της χώραςμας. Τα στοιχεία αυτά αποστέλλονται στην ΕΚΤεπί μηνιαίας βάσης.

Το Τμήμα συνέχισε την παραγωγή καιυποβολή στοιχείων που αφορούν τις εκδόσειςτίτλων, δηλαδή χρεογράφων και μετοχών. Σεαυτό το πλαίσιο, αποστέλλονται στην ΕΚΤστατιστικές για τις εκδόσεις τίτλων σε μηνιαίαβάση, σύμφωνα με την Κατευθυντήρια Γραμμήτης ΕΚΤ (ΕΚΤ/2009/23). Τα στοιχεία αυτάκαλύπτουν εκδόσεις τίτλων σε οποιοδήποτενόμισμα από κατοίκους Κύπρου και αφορούνόλους τους θεσμικούς τομείς της οικονομίας.Στην ΕΚΤ αποστέλλονται επίσης στοιχείασχετικά με την απόδοση των δεκαετώνονομαστικών χρεογράφων αναπτύξεως ταοποία χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμότου μακροπρόθεσμου επιτοκίου.

Η Υπηρεσία Νομισματικής Χρηματο -πιστωτικής Στατιστικής και Χρηματο -οικονομικών Λογαριασμών ασχολήθηκε και μεδιάφορες άλλες εργασίες όπως η παραγωγήστοιχείων διάρθρωσης του χρηματοπιστωτικούτομέα, τα οποία αποστέλλονται στην ΕΚΤ και τηνΕυρωστάτ μέσω της ΣΥΚ και η τακτικήαναθεώρηση του Καταλόγου των ΝΧΙ. Επίσης,ετοιμάστηκαν και αποστάληκαν στην ΕΚΤ οιστατιστικές που αφορούν συστήματαπληρωμών, με έτος αναφοράς το 2009, ενώσυνεχίστηκε απρόσκοπτα η διαβίβασητριμηνιαίων στοιχείων ισολογισμού προς τηνΤράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.

Χρηματοοικονομικοί λογαριασμοί Κατά το υπό επισκόπηση έτος συνεχίστηκε ηυποβολή των τριμηνιαίων χρηματοοικονομικών

λογαριασμών στην ΕΚΤ, σύμφωνα με τηνΚατευθυντήρια Γραμμή ΕΚΤ/2005/13 (όπωςτροποποιήθηκε). Παράλληλα, η ΚΤΚ ξεκίνησετην υποβολή προς την ΕΚΤ συμπληρωματικώνστοιχείων για τους τριμηνιαίους χρηματο -οικονομικούς λογαριασμούς, στα πλαίσια τουστόχου της ΕΚΤ για την παραγωγή εκτιμήσεωνγια τους τριμηνιαίους χρηματοοικονομικούςλογαριασμούς της ευρωζώνης σε πιο στενάχρονικά όρια. Πρόσθετα, η ΚΤΚ ενσωμάτωσεστο σύστημα παραγωγής των λογαριασμώντους ελέγχους συνέπειας της ΕΚΤ, πουαποσκοπούν στη βελτίωση της ποιότητας τωνστοιχείων.

Ισοζύγιο πληρωμών και διεθνής επενδυτικήθέση Το 2010 εξακολούθησε η συλλογή, παραγωγήκαι έγκαιρη αποστολή στην ΕΚΤ μηνιαίων καιτριμηνιαίων στοιχείων για το ισοζύγιοπληρωμών, σύμφωνα με τις προδιαγραφές πουακολουθούν οι χώρες μέλη της ευρωζώνηςκαθώς, επίσης, των στατιστικών για τασυναλλαγματικά διαθέσιμα, σύμφωνα με τιςαπαιτήσεις του «προτύπου διεθνώνδιαθεσίμων», όπως αυτό ορίζεται στο σχετικόεγχειρίδιο του ΔΝΤ. Επιπλέον, συνεχίστηκε ηέγκαιρη υποβολή στην Ευρωστάτ και στο ΔΝΤτων τριμηνιαίων και ετήσιων στοιχείων για τοισοζύγιο πληρωμών, σύμφωνα με τις κοινοτικέςκαι διεθνείς προδιαγραφές. Παράλληλα,συνεχίστηκε η παραγωγή της ολοκληρωμένηςτριμηνιαίας και ετήσιας κατάστασης τηςδιεθνούς επενδυτικής θέσης της Κύπρουαναφορικά με τις χρηματοοικονομικέςαπαιτήσεις και υποχρεώσεις των κατοίκωνΚύπρου έναντι των κατοίκων εξωτερικού,καθώς και η παραγωγή στοιχείων αναφορικά με

το εξωτερικό χρέος της Κύπρου.Κατά το υπό ανασκόπηση έτος,

σημειώθηκαν σημαντικές τροποποιήσεις καθ’όσον αφορά τη συλλογή στοιχείων στον τομέατων εξωτερικών συναλλαγών και, ιδιαίτερα, τωνυπηρεσιών, με κύριους άξονες τη βελτίωση τηςποιότητας των στοιχείων του λογαριασμούτρεχουσών συναλλαγών και, την έναρξησυλλογής πιο αναλυτικών στοιχείων, όπως αυτάπρονοούνται από την κοινοτική νομοθεσία.

Η έρευνα ασφαλιστικών εταιρειών, έτυχεσημαντικών βελτιώσεων, τόσο σε θέματαπεριεχομένου για καλύτερη κάλυψη τωνσυναλλαγών των εταιρειών με μη κατοίκουςΚύπρου, όσον και σε θέματα δειγματοληψίας. Οιτροποποιήσεις που εφαρμόστηκαν στησυγκεκριμένη έρευνα κρίθηκαν απαραίτητεςπροκειμένου να υπάρξει η όσον το δυνατόκαλύτερη κάλυψη των διαφόρων εσόδων καιεξόδων του κλάδου, ιδιαίτερα αυτών πουπηγάζουν από τις επενδυτικές δραστηριότητεςτων ασφαλιστικών εταιρειών, οι οποίεςαπέκτησαν ιδιαίτερη σημασία τα τελευταίαχρόνια.

Στοχεύοντας στην εξασφάλιση πιοολοκληρωμένων στοιχείων και στηνπληρέστερη ανάλυση των εισοδημάτων καιδαπανών που αφορούν τις πλοιοκτήτριεςεταιρείες και τις εταιρείες που εμπίπτουν στηνέρευνα λοιπών επενδύσεων, οι σχετικές έρευνεςέχουν αναθεωρηθεί. Συγκεκριμένα, στηνπερίπτωση της έρευνας πλοιοκτητριώνεταιρειών, έχουν προστεθεί νέα πεδία γιαεξασφάλιση επιπρόσθετων πληροφοριώναναφορικά με το είδος, την ηλικία και τομέγεθος κάθε πλοίου, με στόχο την πιο ακριβήεκτίμηση της αξίας του. Στην περίπτωση τηςέρευνας λοιπών επενδύσεων, έχουν σχεδιαστεί


62

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

και ενσωματωθεί καινούργια ερωτηματολόγιααποκλειστικά για τη συλλογή εμπορικώνπιστώσεων και χρεώσεων, όπως απαιτείται απότην ΕΚΤ.

Έχοντας ως κύρια πηγή πληροφόρησης τηνέρευνα πλοιοδιαχειριστριών εταιρειών, το 2010ολοκληρώθηκε και δημοσιεύθηκε το πρώτοεξαμηνιαίο δελτίο που αφορά τον κλάδο τηςπλοιοδιαχείρησης. Στόχος του εν λόγω δελτίουείναι η παραγωγή μιας συνοπτικής κατάστασηςτων εσόδων και εξόδων του κλάδου ανά χώρακαι είδος ναυτιλιακής υπηρεσίας, καθώς επίσηςκαι των εκτιμήσεων του συνολικού μεγέθουςτου κλάδου σε σχέση με το ακαθάριστο εγχώριοπροϊόν της Κύπρου. Εξετάζεται το ενδεχόμενοεπέκτασης της εν λόγω έρευνας για σκοπούςκατάρτισης ενός δείκτη τιμών για τον κλάδο.

Όσον αφορά τα στοιχεία αξιογράφων, πέραναπό αυτά που συλλέγονται, αναλύονται καιπαράγονται ανά αξιόγραφο σε μηνιαία βάση,συνεχίστηκε η συμμετοχή της ΚΤΚ στις ετήσιεςέρευνες του ΔΝΤ με τίτλο, “Co-coordinatedPortfolio Investment Survey” (CPIS) και “Surveyof Securities held as Foreign Exchange Reserves”(SEFER), αντίστοιχα. Παράλληλα, η ΚΤΚσυμμετείχε στην διερεύνηση του ΔΝΤ γιααναβάθμιση των πιο πάνω ερευνών σύμφωναμε τις εισηγήσεις των υπουργών οικονομικώνκαι διοικητών των κεντρικών τραπεζών των G-20 χωρών, αναφορικά με τις πληροφοριακέςανάγκες που προέκυψαν από την παγκόσμιαοικονομική κρίση.

Κατά το 2010, συνεχίστηκε η μηνιαίααποστολή στοιχείων στη βάση δεδομένων γιααξιόγραφα του ΕΣΚΤ (Centralised SecuritiesDatabase) καθώς και οι διαδικασίες ποιοτικήςδιαχείρισής της. Τα στοιχεία της εν λόγωβάσης δεδομένων (περίπου επτά

εκατομμύρια τίτλοι) χρησιμοποιούνται γιασκοπούς επεξεργασίας και παραγωγής τωνεπενδύσεων χαρτο φυλακίου και τωνστατιστικών αναφορικά με τα επενδυτικάταμεία καθώς και για εμπλουτισμό τωνστατιστικών αναφορικά με τις εκδόσειςτίτλων. Η χρήση των εν λόγω στοιχείωναναμένεται να επεκταθεί και στην κάλυψηπρόσθετων στατιστικών και μη αναγκών.

Η ειδική έρευνα για τη συλλογή ετήσιωνπληροφοριών για αλλοδαπές επιχειρήσεις, οιοποίες ελέγχονται (με ποσοστό συμμετοχήςτουλάχιστον ίσον με 50%) από μητρικές νομικέςοντότητες/φυσικά πρόσωπα κατοίκους Κύπρου,έχει διευρυνθεί. Τα στοιχεία που συλλέχθηκαν,χρησιμοποιήθηκαν στην ετοιμασία τωνστατιστικών για τη διάρθρωση και τηδραστηριότητα των αλλοδαπών συνδεόμενωνεπιχειρήσεων (OFATS), σύμφωνα με τημεθοδολογία και το βαθμό ανάλυσης πουκαθορίζει η Ευρωστάτ.

Από την 1η Ιανουαρίου 2010, πέραν από τατριμηνιαία και ετήσια στοιχεία πουαποστέλλονται στην ΕΚΤ και Ευρωστάτ γιαάμεσες ξένες επενδύσεις (ΑΞΕ), η ΚΤΚσυμμετέχει και στην ετήσια έρευνα που διεξάγειτο ΔΝΤ με τίτλο, ‘Coordinated Direct InvestmentSurvey (CDIS). Στην εν λόγω έρευνασυμμετέχουν 132 χώρες οι οποίες αποστέλλουνστοιχεία που αφορούν τις θέσεις τους σε ΑΞΕκατά χώρα του αντισυμβαλλόμενου προσώπου.Η πρώτη αποστολή στοιχείων διεκπεραιώθηκετο Σεπτέμβριο του 2010 για στοιχεία του έτουςαναφοράς 2009.

Το 2010 άρχισε η δημοσιοποίηση στηνιστοσελίδα της ΚΤΚ αναλυτικών στοιχείων σεσχέση με τις άμεσες ξένες επενδύσεις, τα οποίααφορούν θέσεις και ροές κατά χώρα και κατά

οικονομική δραστηριότητα.

Δημοσιονομικές και γενικές οικονομικέςστατιστικέςΤο 2010 συνεχίστηκε η διαβίβαση δημο -σιονομικών και γενικών στατιστικών στοιχείων,εντός των προκαθορισμένων χρονικώνπεριθωρίων. Σημειώνεται ότι λόγω τηςχρηματοοικονομικής κρίσης που ταλανίζειχώρες της ευρωζώνης όπως είναι η Ελλάδα, ηΙρλανδία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, ηπαρακολούθηση των δημοσιονομικώνστοιχείων αποκτά ιδιαίτερη σημασία.

Σε ότι αφορά την αποστολή στοιχείων, τονΑπρίλιο και το Σεπτέμβριο του 2010,πραγματοποιηθήκαν δύο διαβιβάσεις ετήσιωνδημοσιονομικών στατιστικών προς την ΕΚΤ γιατο έτος 2009, οι οποίες περιέλαβαν επίσης τααναθεωρημένα στοιχεία για την περίοδο 1995-2008. Σημειώνεται ότι οι εν λόγω διαβιβάσειςέγιναν σύμφωνα με τη νέα μεθοδολογία ESA 95η οποία προνοείται στην νέα ΚατευθυντήριαΓραμμή ΕΚΤ/2009/20. Οι διαβιβάσεις του 2010έγιναν στη βάση των αναθεωρημένων πινάκωντων δημοσιονομικών στατιστικών οι οποίοιπεριλαμβάνουν στοιχεία για τα δημοσιονομικάτης γενικής κυβέρνησης, των επιδράσεων τωνροών από και προς την ΕΕ, της κατανάλωσηςτης κυβέρνησης, του δημοσιονομικούισοζυγίου και της χρηματοδότησής του, τουχρέους με βάση το σχετικό κριτήριο τουΜάαστριχτ καθώς επίσης και του συνολικούχρέους της γενικής κυβέρνησης. Επίσης, τοΜάρτιο και τον Οκτώβριο, έγιναν διαβιβάσειςετήσιων δημοσιονομικών στοιχείων προς τηνΕΚΤ με βάση τις πρόνοιες της διαδικασίαςυπερβολικού ελλείμματος για την πενταετία2005-2009. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του

έτους, αποστάληκαν στην ΕΚΤ στοιχεία γιατην οικονομική στήριξη του χρηματο -οικονομικού τομέα για την αντιμετώπιση τηςοικονομικής κρίσης.

Σε ότι αφορά την οικονομική στήριξη τηςΕλλάδας, οι χώρες της ζώνης του ευρώ στήριξαντην Ελλάδα μέσω της παροχής ενοποιημένωνδιμερών δανείων τα οποία διαχειρίζεται εκμέρους των χωρών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. ΗΕΚΤ, ζήτησε στοιχεία και λεπτομέρειες από τηνκάθε χώρα αναφορικά με την πιο πάνω στήριξηπρος την Ελλάδα τα οποία περιλαμβάνουν τοποσό της βοήθειας/συνεισφοράς, καθώς επίσηςκαι τις αναμενόμενες επιπτώσεις πάνω στοχρέος και στο έλλειμμα για τα έτη 2010 και 2011.Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω, στις συναντήσειςτων διαφόρων ομάδων εργασίας της Ευρωστάτκαι της ΕΚΤ για θέματα δημοσιονομικών, δίνεταιιδιαίτερη βαρύτητα στην ποιότητα και την ορθήκαταχώρηση των εν λόγω στοιχείων.

Η Υπηρεσία Γενικής Στατιστικής (ΥΓΣ) τουΤμήματος Στατιστικής συνέχισε να συμμετέχειστη συνεισφορά του ΕΣΚΤ σχετικά με τηναναθεώρηση του Εγχειριδίου του ΕυρωπαϊκούΣυστήματος Λογαριασμών 1995 για τοκυβερνητικό έλλειμμα και το χρέος. Το 2010πραγματοποιήθηκε νέα έκδοση του εν λόγωεγχειριδίου. Επίσης, συνέβαλε στην ετοιμασίατης ετήσιας έκθεσης για το 2010 της ΕΚΤ για τηνποιότητα των δημοσιονομικών στοιχείων. Η ενλόγω έκθεση, η οποία αξιολογεί την ποιότητατων ετήσιων δημοσιονομικών στατιστικών γιατην εξαετία 2004-2009, υποβάλλεται στοΔιοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ και ακολούθως,υποβάλλεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στοΣυμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ.

Κατά το υπό επισκόπηση έτος συνέχισε ηδιαβίβαση προς την ΕΚΤ των απαιτούμενων


64

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

στοιχείων για τις γενικές οικονομικέςστατιστικές, όπως για παράδειγμα το ΔείκτηΤιμών Καταναλωτή, τον Πυρήνα Δείκτη ΤιμώνΚαταναλωτή, τη συνολική ανεργία, τοποσοστό ανεργίας και τις κενές θέσειςεργασίας. Η ΚΤΚ συνέχισε, επίσης, ναδιαβιβάζει προς την ΕΚΤ το ημερολόγιοανακοινώσεων των 18 προκαθορισμένωνδεικτών γενικής οικονομικής στατιστικής.Επίσης, τον Ιανουάριο του 2010 στάληκανστην ΕΚΤ στοιχεία για τις τιμές των εμπορικώνακινήτων ενώ τον Ιούνιο του 2010 στοιχεία γιατις τιμές των οικιστικών ακινήτων. Τέλος, τονΑύγουστο του ιδίου έτους, στάληκαν στην ΕΚΤστοιχεία για την δημογραφία τωνεπιχειρήσεων (business demography) και γιατην αγορά εργασίας.

Ως γνωστό, η Κύπρος υιοθέτησε από την 1ηΔεκεμβρίου 2009 το Ειδικό Πρότυπο ΔιάδοσηςΣτοιχείων (Special Data Dissemination Standard(SDDS)) του ΔΝT. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2010,η Κύπρος τήρησε με επιτυχία, έγκαιρα και μεσυνέπεια όλες τις υποχρεώσεις της έναντι τουSDDS, γεγονός που καταγράφηκε σε όλες τιςμηνιαίες εκθέσεις παρακολούθησης τηςτήρησης του εν λόγω προτύπου.

4.10 ΠληροφορικήΚατά το 2010 οι κύριες εργασίες του ΤμήματοςΠληροφορικής, σύμφωνα με τις προτεραιότητεςτου χαρτοφυλακίου των έργων Πληροφορικήςτης Τράπεζας, ήταν η ανάπτυξη νέωνσυστημάτων, ιδιαίτερα για την υλοποίηση τωναποφάσεων αναφορικά με την εποπτεία τωνΤραπεζικών Ιδρυμάτων και την εκτέλεση τηςνομισματικής πολιτικής, η αναβάθμιση τηςυποδομής πληροφορικής της Τράπεζας και ηαναβάθμιση υφισταμένων συστημάτων, κυρίως

λόγω αναθεωρήσεων που προέρχονταν από τοΕυρωσύστημα.

Επίσης συνεχίστηκε η συστηματικήαξιολόγηση και ενίσχυση του επιπέδουασφάλειας, διαθεσιμότητας και αποδοτικότηταςτου περιβάλλοντος πληροφορικής τηςΤράπεζας.

Παράλληλα το Τμήμα συμμετείχε στιςεργασίες της Επιτροπής και των ΟμάδωνΕργασίας Πληροφορικής του ΕυρωπαϊκούΣυστήματος Κεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) καιπροχώρησε, σε τοπικό επίπεδο, στην έγκαιρηυλοποίηση των έργων και άλλων αποφάσεωντου ΕΣΚΤ.

Έργα υποδομήςΚατά το 2010 άρχισαν δύο πολύ σημαντικάέργα, το έργο της εισαγωγής της νέαςΑρχιτεκτονικής Διαδικτύου που συνδυάστηκεμε την αναβάθμιση του Δικτύου ESCB-Net καισυστημάτων ασφάλειας που απορρέουν απόΠολιτικές του ΕΣΚΤ και το έργο τηςαναβάθμισης της υποδομής αυτοματοποίησηςγραφείου. Τα έργα αυτά υλοποιούνται σε φάσειςκαι θα ολοκληρωθούν το 2011.

Το πρώτο έργο ενισχύει το επίπεδοασφάλειας και απόδοσης και επιτρέπει τηχρήση περισσότερων και πιο ανα -βαθμισμένων υπηρεσιών Διαδικτύου καθώςκαι την αναβάθμιση τοπικής υποδομής τηςδιασύνδεσης με την ΕΚΤ και τις άλλεςκεντρικές Τράπεζες του ΕΣΚΤ σύμφωνα με τιςτεχνικές και λειτουργικές ανάγκες του ΕΣΚΤ.Με το δεύτερο έργο αντικαταστάθηκεπαλαιός εξοπλισμός, εκσυγχρονίστηκαν οιυπηρεσίες αυτομα τοποίησης γραφείου και το2011 θα εισαχθεί σύστημα διαχείρισης καιυποστήριξης για βελτίωση του τρόπου

διαχείρισης συμβάντων και προληπτικήςπαρακολούθησης.

Έχει επίσης ενισχυθεί σημαντικά ηδιαθεσιμότητα, επεκτασιμότητα και ηδυνατότητα ανάκαμψης από καταστροφή τωνΣυστημάτων Πληροφορικής της Τράπεζας μετην υλοποίηση ενιαίας υποδομής, και τηνεισαγωγή νέων τεχνολογιών, διαδικασιών καιάλλων διευθετήσεων.

Τέλος, συνεχίστηκε η αντικατάστασημεγάλου μέρους της τεχνολογίας των χρηστών,η οποία περιλαμβάνει εκτυπωτές καιπροσωπικούς και φορητούς υπολογιστές.

Έργα εφαρμογής/συντήρησης συστημάτωνπληροφορικής

Ολοκληρώθηκαν τα πιο κάτω:

• Η συμμετοχή στο σύστημα ΗλεκτρονικούΣυμψηφισμού Επιταγών (ΗΣΕ) και ηδιασύνδεσή του με τα εσωτερικά συστήματατης Τράπεζας. Το σύστημα ΗΣΕ είναι έργο τουΣυνδέσμου Εμπορικών Τραπεζών και με τηνεισαγωγή του αυτοματοποιείται η διαδικασίατου συμψηφισμού επιταγών καιαντικαθίσταται η φυσική ανταλλαγή τωνεπιταγών με την ανταλλαγή των εικόνων τους.

• Το σύστημα συλλογής και επεξεργασίαςστοιχείων σχετικά με τους δείκτεςχρηματοοικονομικής ευρωστίας, για τηνπαρακολούθηση των Τραπεζικών Ιδρυ -μάτων και την υποβολή εκθέσεων στην ΕΚΤκαι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

• Η πρώτη φάση για τη συλλογή, φύλαξη καιμερική επεξεργασία στοιχείων για τοσύστημα παρακολούθησης των χρηματο -πιστωτικών ιδρυμάτων Financial Reporting

(FINREP) και άλλων εκθέσεων για χρήσηαπό το Τμήμα Εποπτείας ΤραπεζικώνΙδρυμάτων. Η δεύτερη φάση που αφοράτην περεταίρω αξιοποίηση αυτών τωνπληροφοριών έχει αρχίσει και θαολοκληρωθεί το 2011.

• Το σύστημα συλλογής, φύλαξης καιεπεξεργασίας στοιχείων σχετικά με τηναξιολόγηση τιμών ακινήτων που γίνεται απόκτηματομεσιτικά γραφεία για λογαριασμότων Τραπεζών για παραχώρηση δανείωνστους πελάτες τους. Τα στοιχείααποστέλλονται από τις Τράπεζες στηνΚεντρική Τράπεζα για τον καταρτισμόδεικτών εκτίμησης ακίνητης περιουσίας γιατοπική χρήση και για αποστολή στην ΕΚΤ.

• Αναβάθμιση της εφαρμογής για αποστολήεμβασμάτων συμβατών με το Single EuroPayments Area (SEPA) με νέαλειτουργικότητα και ενσωμάτωση νέωνειδών πληρωμών ενώ έχει αρχίσει και ηενσωμάτωση στο SEPA των εμβασμάτων τηςΚυβέρνησης που αναμένεται ναολοκληρωθεί το 2011.

Μέσα στα πλαίσια της συντήρησης συστημάτωνπληροφορικής έγιναν αλλαγές σε αρκετάσυστήματα. Αναφέρονται οι πιο σημαντικές:• Αλλαγές στο Σύστημα Διαχείρισης

Ασφαλειών και το σύστημα ΔιαχείρισηςΠράξεων Ανοιχτής Αγοράς λόγω τηςσυνέχισης της οικονομικής κρίσης και τωναλλαγών που επέβαλε το ΕΣΚΤ στονομισματικό πλαίσιο.

• Δημιουργία επιπρόσθετων εκθέσεων,συμπεριλαμβανομένης και της δημιουργίαςχρονοσειρών, για το Τμήμα ΟικονομικώνΕρευνών όσον αφορά νομισματικάδεδομένα.


66

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Επιπρόσθετα το Τμήμα Πληροφορικήςσυνεργάστηκε με το Τμήμα ΤραπεζικώνΕργασιών Εσωτερικού και το ΥπουργείοΟικονομικών για τη μεταφορά της διαχείρισηςτου Δημόσιου Χρέους στην Κυβέρνηση.

Ασφάλεια συστημάτων πληροφορικήςΣυνεχίστηκε η συστηματική αξιολόγησηκινδύνων αναφορικά με την υποδομή και τιςεφαρμογές Πληροφορικής και η ενίσχυση τηςασφάλειας εκεί όπου κρίθηκε σκόπιμο. Μέσα σεαυτά τα πλαίσια συνεχίστηκε η διεξαγωγήελέγχων ασφάλειας και η αξιολόγησηεφαρμογών σε σχέση με την εμπιστευτικότητα,ακεραιότητα και διαθεσιμότητα τωνπληροφοριών που διαχειρίζονται.

Τέλος, οργανώθηκαν ειδικά σεμινάρια σταπλαίσια ενημέρωσης και διαφώτισης όλου τουπροσωπικού της Τράπεζας σε θέματαασφάλειας, τα οποία συνέβαλαν σημαντικάστην προσπάθεια εμπέδωσης συνείδησηςασφάλειας.

4.11 Ανθρώπινο Δυναμικό, Οργάνωσηκαι Μεθόδοι

Το ανθρώπινο δυναμικό διαδραματίζει κύριορόλο στην επίτευξη της αποστολής και τωνστόχων της Τράπεζας. Βασικό μέλημα τουΤμήματος Ανθρώπινου Δυναμικού, Οργάνωσηςκαι Μεθόδων είναι η καλύτερη διαχείριση καιαξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού μέσααπό τη βελτίωση υφιστάμενων διαδικασιών καιτην εισαγωγή νέων πρακτικών.

Αυτοματοποίηση συστημάτων Στα πλαίσια της συνεχούς βελτίωσης καιπεραιτέρω αξιοποίησης της τεχνολογίας, άρχισετο 2010 η εγκατάσταση σύγχρονου

αυτοματοποιημένου συστήματος διαχείρισηςανθρώπινου δυναμικού. Το σύστημα θαπροσφέρει στο Τμήμα καθώς και στη διεύθυνσητης Τράπεζας άμεση πληροφόρηση σε θέματαανθρώπινου δυναμικού. Το προσωπικό θα έχειπρόσβαση σε εφαρμογές του συστήματος εντόςτου 2011.

Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού Ολοκληρώθηκε η διοργάνωση ενδοεπιχει -ρησιακών προγραμμάτων σε θέματαπληροφορικής. Επιπρόσθετα, το Τμήμα σεσυνεργασία με την ΕΚΤ, διοργάνωσε στηνΚύπρο εκπαιδευτικά προγράμματα του ΕΣΚΤστα οποία συμμετείχαν μέλη του προσωπικούάλλων εθνικών κεντρικών τραπεζών και τηςΚΤΚ. Συνέβαλε επίσης στη διαμόρφωσηεκπαιδευτικών προγραμμάτων πουαπευθύνονται σε όλο το προσωπικό εθνικώνκεντρικών τραπεζών του ΕΣΚΤ.

Θέσεις εργασίας Εφαρμόστηκαν σύγχρονες διαδικασίεςπρόσληψης και πληρώθηκε περιορισμένοςαριθμός κενών θέσεων εξειδικευμένουπροσωπικού.

Εργασιακά θέματαΠερί τα τέλη του 2010, άρχισε η διαδικασία γιατη συνομολόγηση νέας συλλογικής σύμβασηςμεταξύ της Ένωσης Τραπεζικών ΥπαλλήλωνΚύπρου (ΕΤΥΚ) και της Κεντρικής Τράπεζας τηςΚύπρου, η οποία έληξε στις 31 Δεκεμβρίου2010.

Διοικητική υποστήριξη Το Τμήμα συνέβαλε ενεργά στη διοργάνωσηεκδηλώσεων του ΕΣΚΤ στην Κύπρο. Παράλληλα,

με στόχο τη συγκράτηση του διοικητικούκόστους που απορρέει από τη συμμετοχή μελώντου προσωπικού στις δραστηριότητες του ΕΣΚΤ,υπήρξε συνεργασία με άλλες εθνικές κεντρικέςτράπεζες για αξιοποίηση συνεργιών σε σχέση μετα υπηρεσιακά ταξίδια προσωπικού.

Θέματα οργάνωσηςΟλοκληρώθηκε ο πρώτος κύκλος τηςδιαχείρισης επιχειρησιακών κινδύνων από όλατα Τμήματα της Τράπεζας, στα πρότυπα τουΕυρωσυστήματος. Επιπρόσθετα, το Τμήμασυμμετείχε στη διενέργεια μελετών πουάπτονται θεμάτων οργάνωσης καιαπασχόλησης στο Ευρωσύστημα.

Συνεχίστηκε η υποστήριξη των Τμημάτωντης Τράπεζας για τον επανασχεδιασμόεσωτερικών τους διαδικασιών καιδιασφαλίστηκε η ομαλή λειτουργία τουενδοδικτυακού χώρου και, σε συνεργασία με τοΓραφείο Επικοινωνίας, Εκδόσεων καιΔημοσιεύσεων, του ιστοχώρου της Τράπεζας.

Συμμετοχή σε επιτροπές του ΕΣΚΤΑντιπρόσωποι του ΤΑΔ, Ο&Μ συμμετείχανενεργά σε επιτροπές και ομάδες εργασίας τουΕυρωσυστήματος και του ΕΣΚΤ ανάλογα με τοντομέα των αρμοδιοτήτων τους.

4.12 Ασφάλεια και Προφύλαξη Η Τράπεζα αποδίδει πρωταρχική σημασία σταθέματα Ασφάλειας και Υγείας, και στα πλαίσιατης εταιρικής κοινωνικής της ευθύνης,λαμβάνονται όλα τα ενδεικνυόμενα μέτρα: • για τη διασφάλιση της προστασίας και της

υγείας του προσωπικού και τρίτωνπροσώπων (επισκεπτών, συνεργατών) πουεπηρεάζονται από τις δραστηριότητές της,

• για συμμόρφωση με τις νομοθετικέςδιατάξεις που ισχύουν στην ΚυπριακήΔημοκρατία για τα θέματα Ασφάλειας καιΥγείας στην εργασία.

Στόχος είναι η διαρκής βελτίωση των συνθηκώνεργασίας, η λήψη προληπτικών μέτρων για τημείωση και εξάλειψη εργατικών ατυχημάτων καιεπαγγελματικών ασθενειών, και η διατήρησηενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντοςεργασίας.

Προς τούτο διεξήχθηκε, με τη συμβολήεξωτερικού συμβούλου, μελέτη εκτίμησηςκινδύνων και αναπτύχθηκε σύστημα ασφάλειαςκαι υγείας στη βάση του διεθνούς προτύπουOHSAS 18001:2007, που περιλαμβάνει κυρίως: • τη διεξαγωγή ελέγχων και επιθεωρήσεων με

στόχο την αναγνώριση και εκτίμηση τωνεπαγγελματικών κινδύνων,

• τη λήψη προληπτικών και αποτελεσματικώνμέτρων για μείωση και εξάλειψη τωνεπαγγελματικών κινδύνων και τηδιασφάλιση της υγείας και προστασίας τουπροσωπικού,

• την υλοποίηση κατάλληλων καιαποτελεσματικών προγραμμάτων εκπαί -δευσης και τη συνεχή ενημέρωση καιπαροχή πληροφόρησης σε θέματαΑσφάλειας και Υγείας στο προσωπικό μεστόχο την ευαισθητοποίησή του,

• τη σύσταση και αποτελεσματική λειτουργίαΕπιτροπής Ασφάλειας και Υγείας,

• τη στενή συνεργασία και διαβούλευση με τοπροσωπικό και εξωτερικούς αρμόδιουςφορείς και υπηρεσίες.

4.13 Ασφάλεια και Εγκαταστάσεις Οι κύριες αρμοδιότητες του Τμήματος


68

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Ασφάλειας και Τεχνικής Υποστήριξης αφορούντη λήψη των απαραίτητων μέτρων ασφάλειαςγια την προστασία του κτηρίου, τωνεγκαταστάσεων, του προσωπικού, τωνεπισκεπτών και των περιουσιακών στοιχείωντης ΚΤΚ και τη διατήρηση του κτηρίου και τωνεγκαταστάσεων της ΚΤΚ σε άρτια λειτουργικήκατάσταση ώστε να διασφαλίζεται η ομαλή καιαπρόσκοπτη διεκπεραίωση των εργασιών της.Κύρια αρμοδιότητα του τμήματος αποτελείεπίσης η διατήρηση στην ΚΤΚ ενός ασφαλούςεργασιακού περιβάλλοντος, κατάλληλου γιαευχάριστη και αποδοτική απασχόληση για όλοτο προσωπικό.

Εντός του πλαισίου των πιο πάνωαρμοδιοτήτων συνεχίστηκε κατά τοεπισκόπηση έτος, η εκπαίδευση τουπροσωπικού ασφάλειας σε συνεργασία με τηνΑστυνομία. Επιπρόσθετα, κατά τη διάρκεια του2010, στελέχη του Τμήματος συμμετείχαν στηνΟμάδα Εργασίας Ασφάλειας του ΕΣΚΤ η οποίαασχολείται με θέματα ασφάλειας του ευρώκαθώς, επίσης, και στην Ομάδα ΠροϊσταμένωνΑσφάλειας των Κεντρικών Τραπεζών της ΕΕ καιτων G10, η οποία ασχολείται με θέματαασφάλειας των Κεντρικών Τραπεζών.

Κατά το υπό επισκόπηση έτος άρχισε ηεγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στοπλαίσιο συνεισφοράς στις ανανεώσιμες πηγέςενέργειας, ενώ αναβαθμίστηκε και βελτιώθηκεο μηχανολογικός εξοπλισμός με στόχο τημείωση της κατανάλωσης ενέργειας.Ταυτόχρονα έγινε η αναβάθμιση της υποδομήςγια αδιάλειπτη παροχή ηλεκτρικού ρεύματοςτων συστημάτων του ΤΠ και η αντικατάστασητων δύο παλιών ψυκτών του συστήματοςκλιματισμού με νέους τελευταίας τεχνολογίας.Προχώρησε επίσης η εκπαίδευση του τεχνικού

προσωπικού στην εφαρμογή κανονισμών γιαηλεκτρικές εγκαταστάσεις, στα ψυκτικάσυστήματα και σε θέματα ασφάλειας και υγείας.Δημιουργήθηκαν, επίσης, νέοι χώροι εργασίαςγια προσληφθέν νέο προσωπικό. Ο έλεγχος καιη παρακολούθηση των περιβαλλοντικώνσυνθηκών και της λειτουργίας του εξοπλισμούμέσω του συστήματος διαχείρισης του κτηρίουήταν συνεχής, όπως και κατά τις προηγούμενεςχρονιές.

Για το προσεχές μέλλον, μεταξύ άλλων,προγραμματίζονται η αντικατάσταση μέρουςτου μηχανολογικού εξοπλισμού με νέοεξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας ώστε ναμειωθεί η κατανάλωση ενέργειας, η ανακαίνισηενός από τους ανελκυστήρες της ΚΤΚ, εργασίεςσυντήρησης στο κτήριο, εγκατάστασησυστήματος διαχείρισης κτηριακώνεγκαταστάσεων και η αναβάθμιση τουσυστήματος ασφάλειας.

5. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ2010



72

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Κεντρική Τράπεζα της ΚύπρουΕυρωσύστημα

ιΣΟΛΟΓιΣμΟΣ ΚαΤα Την 31η ΔΕΚΕμΒριΟυ 2010

31-Δεκ-2010 31-Δεκ-2009ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ €'000 €'000 €'0001 Χρυσός και απαιτήσεις σε χρυσό 471.800 342.3722 Απαιτήσεις σε συνάλλαγμα έναντι μη κατοίκων ζώνης ευρώ 373.698 540.850

2.1 Απαιτήσεις έναντι του ΔΝΤ 177.819 160.806

2.2 Καταθέσεις σε τράπεζες, χρεόγραφα, δάνεια και λοιπά στοιχεία ενεργητικού 195.879 380.044

3 Απαιτήσεις σε συνάλλαγμα έναντι κατοίκων ζώνης ευρώ 536.272 522.4464 Απαιτήσεις σε ευρώ έναντι μη κατοίκων ζώνης ευρώ 0 0

4.1 Καταθέσεις σε τράπεζες, χρεόγραφα και δάνεια 0 0

4.2 Απαιτήσεις που απορρέουν από πιστωτικές διευκολύνσεις στο πλαίσιο του ΜΣΙ ΙΙ 0 0

5 Δάνεια σε ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα ζώνης ευρώ, σχετιζόμεναμε πράξεις νομισματικής πολιτικής 5.466.000 7.559.4005.1 Πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης 613.000 30.000

5.2 Πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης 4.853.000 7.529.400

5.3 Αντιστρεπτέες πράξεις εξομάλυνσης βραχυχρόνιων διακυμάνσεωντης ρευστότητας 0 0

5.4 Διαρθρωτικές αντιστρεπτέες πράξεις 0 0

5.5 Διευκόλυνση οριακής χρηματοδότησης 0 0

5.6 Πιστώσεις για την κάλυψη περιθωρίων 0 0

6 Λοιπές απαιτήσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων ζώνης ευρώ 472 1.2977 Χρεόγραφα σε ευρώ κατοίκων ζώνης ευρώ 2.916.517 2.473.386

7.1 Χρεόγραφα για σκοπούς νομισματικής πολιτικής 247.145 51.099

7.2 Χρεόγραφα για σκοπούς εκτός νομισματικής πολιτικής 2.669.372 2.422.287

8 Χρέος γενικής κυβέρνησης σε ευρώ 1.502.882 1.550.6649 Απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματος 418.865 259.871

9.1 Συμμετοχή στο κεφάλαιο της ΕΚΤ 28.956 26.674

9.2 Απαιτήσεις που αντιστοιχούν στη μεταβίβαση συναλλαγματικών διαθεσίμων 78.863 78.863

9.3 Απαιτήσεις που συνδέονται με γραμμάτια τα οποία καλύπτουντην έκδοση χρεογράφων της ΕΚΤ 0 0

9.4 Καθαρές απαιτήσεις που συνδέονται με την κατανομή τωντραπεζογραμματίων ευρώ εντός του Ευρωσυστήματος 311.046 154.334

9.5 Λοιπές απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματος (καθαρές) 0 0

10 Στοιχεία υπό τακτοποίηση 29.438 39.93211 Λοιπά στοιχεία ενεργητικού 168.266 168.000

11.1Κέρματα ζώνης ευρώ 0 0

11.2Πάγια στοιχεία ενεργητικού 12.665 13.202

11.3Λοιπά Χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού 0 0

11.4Διαφορές από αναπροσαρμογή της αξίας πράξεων εκτός ισολογισμού 0 9.375

11.5Δεδουλευμένα έσοδα και προπληρωθέντα έξοδα 96.263 88.970

11.6Διάφορα στοιχεία 59.338 56.453

Σύνολο Ενεργητικού 11.884.210 13.458.218

Οι "Σημειώσεις στις Οικονομικές Καταστάσεις" στις σελίδες 75-93 αποτελούν μέρος των Οικονομικών Καταστάσεων.



ιΣΟΛΟΓιΣμΟΣ ΚαΤά Την 31η ΔΕΚΕμΒριΟυ 2010

31-Δεκ-2010 31-Δεκ-2009ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑθΗΤΙΚΟΥ €'000 €'000 €'0001 Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία 1.515.662 1.455.5722 Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων ζώνης ευρώ,

σχετιζόμενες με πράξεις νομισματικής πολιτικής 2.288.989 3.100.9872.1 Τρεχούμενοι λογαριασμοί (που καλύπτουν το σύστημα ελάχιστων αποθεματικών) 1.191.731 1.237.2042.2 Διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων 1.097.258 1.863.7832.3 Καταθέσεις προθεσμίας 0 02.4 Αντιστρεπτέες πράξεις εξομάλυνσης βραχυχρόνιων διακυμάνσεων της ρευστότητας 0 02.5 Καταθέσεις για την κάλυψη περιθωρίων 0 0

3 Λοιπές υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων ζώνης ευρώ 0 04 Εκδοθέντα χρεόγραφα 0 05 Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι λοιπών κατοίκων ζώνης ευρώ 278.525 452.908

5.1 Γενική κυβέρνηση 270.047 444.5495.2 Λοιπές υποχρεώσεις 8.478 8.359

6 Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι μη κατοίκων ζώνης ευρώ 102.775 115.0077 Υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα έναντι κατοίκων ζώνης ευρώ 23 1908 Υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα έναντι μη κατοίκων ζώνης ευρώ 0 44.158

8.1 Καταθέσεις, υπόλοιπα και λοιπές υποχρεώσεις 0 44.1588.2 Υποχρεώσεις που απορρέουν από πιστωτικές διευκολύνσεις στο πλαίσιο του ΜΣΙ ΙΙ 0 0

9 Λογαριασμός ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων του ΔΝΤ 153.679 144.57110 Υποχρεώσεις εντός του Ευρωσυστήματος 6.442.464 7.127.899

10.1 Υποχρεώσεις που αντιστοιχούν στη μεταβίβαση συναλλαγματικών διαθεσίμων 0 010.2 Υποχρεώσεις που συνδέονται με γραμμάτια τα οποία καλύπτουν

την έκδοση χρεογράφων της ΕΚΤ 0 010.3 Καθαρές υποχρεώσεις που συνδέονται με την κατανομή των

τραπεζογραμματίων ευρώ εντός του Ευρωσυστήματος 0 010.4 Λοιπές υποχρεώσεις εντός του Ευρωσυστήματος (καθαρές) 6.442.464 7.127.899

11 Στοιχεία υπό τακτοποίηση 29.834 45.73412 Λοιπές υποχρεώσεις 258.423 240.828

12.1 Διαφορές από αναπροσαρμογή της αξίας πράξεων εκτός ισολογισμού 38.790 11.13812.2 Δεδουλευμένα έξοδα και προεισπραχθέντα έσοδα 9.647 6.30412.3 Διάφορα στοιχεία 209.986 223.386

13 Προβλέψεις 203.655 181.75714 Λογαριασμοί αναπροσαρμογής 478.068 369.53715 Κεφάλαιο και αποθεματικά 116.712 63.623

15.1 Κεφάλαιο 60.000 30.00015.2 Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο 56.712 33.623

16 Καθαρό πλεόνασμα χρήσεως 15.401 115.447Σύνολο Παθητικού 11.884.210 13.458.218


74

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

ΛΟΓαριαΣμΟΣ απΟΤΕΛΕΣμαΤΩν χρηΣΕΩΣγια την περίοδο 01 ιάν. - 31 Δεκ. 2010


2010 2009€'000 €'000 €'000 €'000

1.1 Τόκοι-έσοδα 218.831 235.175

1.2 Τόκοι-έξοδα (105.469) (106.582)

1 Καθαροί τόκοι - έσοδα 113.362 128.5932.1 Πραγματοποιηθέντα κέρδη από χρηματοοικονομικές πράξεις 2.375 12.825

2.2 Αποσβέσεις χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού και θέσεων (16.561) (1.265)

2.3 Μεταφορές προς προβλέψεις έναντι κινδύνων (20.000) (14.516)

2 Καθαρό αποτέλεσμα από χρηματοοικονομικές πράξεις,αποσβέσεις και προβλέψεις για κινδύνους (34.186) (2.956)

3.1 Έσοδα από αμοιβές και προμήθειες 1.961 1.586

3.2 Έξοδα για αμοιβές και προμήθειες - (146)

3 Καθαρά έσοδα από αμοιβές και προμήθειες 1.961 1.4404 Έσοδα από μετοχές και συμμετοχές 335 4.420

5 Καθαρό αποτέλεσμα από τη συγκέντρωση και την αναδιανομήτου νομισματικού εισοδήματος 1.143 (7.275)

6 Λοιπά έσοδα 1.186 36.633

Σύνολο καθαρών εσόδων 83.801 160.8557 Δαπάνες προσωπικού (30.847) (38.671)

8 Διοικητικές δαπάνες (4.654) (4.413)

9 Αποσβέσεις ενσώματων πάγιων στοιχείων ενεργητικού (2.199) (1.924)

10 Υπηρεσίες παραγωγής τραπεζογραμματίων και κερμάτων - -

11 Λοιπά έξοδα (700) (400)

Σύνολο Εξόδων (38.400) (45.408)Πλεόνασμα χρήσεως 45.401 115.447Μεταφορά στο Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο (30.000) -Καθαρό Πλεόνασμα Χρήσεως 15.401 115.447Κατανομή Καθαρού Πλεονάσματος

Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο 3.080 23.089

Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας 12.321 92.358

Καθαρό πλεόνασμα χρήσεως 15.401 115.447


Δρ. Αθανάσιος ΟρφανίδηςΔιοικητής

14 Μαρτίου 2011

ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣΓενικές αρχές κατάρτισης των οικονομικών κα-ταστάσεωνΟι οικονομικές καταστάσεις της ΚεντρικήςΤράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ) καταρτίζονται,σύμφωνα με το άρθρο 57(2) του περί τηςΚεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, 2002 - 2007,με βάση εγκεκριμένες λογιστικές αρχές πουεκάστοτε ισχύουν για το Ευρωπαϊκό ΣύστημαΚεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) όπως αυτέςκαθορίζονται από την Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα στην Κατευθυντήρια ΓραμμήΕΚΤ/2010/20.

Οι αρχές αυτές, αν και βασίζονται σε γενικώςαποδεκτές λογιστικές αρχές, έχουν σχεδιαστεί κατάτρόπο ώστε να λαμβάνουν υπόψη το ιδιαίτεροκαθεστώς λειτουργίας των εθνικών κεντρικώντραπεζών (ΕθνΚΤ) του Ευρωσυστήματος.

Βασικές λογιστικές αρχέςΟι βασικές λογιστικές αρχές, οι οποίες ισχύουν γιατο Ευρωσύστημα και εφαρμόζονται και από τηνΚΤΚ, είναι οι εξής:• Η αρχή της οικονομικής πραγματικότητας και της

διαφάνειας στην απεικόνιση των χρηματο -οικονομικών στοιχείων της Τράπεζας ώστε ναπαρουσιάζουν την πραγματική οικονομική τηςκατάσταση.

• Η αρχή της συντηρητικότητας. Με βάση τηναρχή αυτή, τα μη πραγματοποιηθέντα κέρδηαπό την αποτίμηση του χρυσού, τωνχρηματοοικονομικών μέσων σε ξένο νόμισμακαι των χρεογράφων δεν λογίζονται ως έσοδαστο λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσεως,αλλά μεταφέρονται απευθείας σε λογα -

ριασμούς αναπροσαρμογής (revaluationaccounts). Αντίθετα, οι μη πραγματοποιηθείσεςζημιές από αποτίμηση που προκύπτουν στοτέλος της χρήσεως και υπερβαίνουνπροηγούμενα μη πραγματοποιηθέντα κέρδηπου έχουν καταγραφεί στους λογαριασμούςαναπροσαρμογής λογίζονται ως έξοδα καιμεταφέρονται στο λογαριασμό αποτελε -σμάτων χρήσεως.

• Η αρχή της αναγνώρισης γεγονότων πουσυνέβησαν μεταξύ της ημερομηνίας κλεισίματοςτου ετήσιου ισολογισμού και της ημερομηνίαςέγκρισης των οικονομικών καταστάσεων. Εφόσοντα γεγονότα αυτά επηρεάζουν ουσιωδώς τηνοικονομική κατάσταση της Τράπεζας,πραγματοποιείται προσαρμογή των στοιχείωνενεργητικού και παθητικού.

• Η αρχή της ουσιαστικότητας των λογιστικώνγεγονότων.

• Η αρχή της συνεχιζόμενης δραστηριότητας. Οιοικονομικές καταστάσεις καταρτίζονται μεβάση την αρχή της συνεχιζόμενηςδραστηριότητας.

• Η αρχή των δεδουλευμένων εσόδων / εξόδων. Ταέσοδα και τα έξοδα αναγνωρίζονται στοοικονομικό έτος το οποίο αφορούν,ανεξάρτητα από το χρόνο είσπραξης ήπληρωμής τους.

• Η αρχή της συνέπειας και συγκρισιμότητας.Τα κριτήρια για την αποτίμηση των στοιχείωντου ισολογισμού και τη λογιστικοποίησητων αποτελεσμάτων εφαρμόζονται μεσυνέπεια, προκειμένου να διασφαλίζεταιη συγκρισιμότητα των στοιχείων στιςοικονομικές καταστάσεις.


ΣημΕιΩΣΕιΣ Επι ΤΩν ΟιΚΟνΟμιΚΩν ΚαΤαΣΤαΣΕΩν

76

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Αναγνώριση των στοιχείων του ενεργητικού καιπαθητικούΈνα στοιχείο του ενεργητικού ή του παθητικούαναγνωρίζεται στον ισολογισμό μόνο όταν είναιπιθανό ότι κάθε μελλοντικό οικονομικό όφελοςπου σχετίζεται με το εν λόγω στοιχείο θα εισρέειστην ΚΤΚ ή θα εκρέει από αυτήν, όλοι ουσιαστικάοι κίνδυνοι και τα οφέλη που σχετίζονται με το ενλόγω στοιχείο έχουν μεταβιβαστεί στην ΚΤΚ και τοκόστος ή η αξία του στοιχείου του ενεργητικού ήτο ποσό της υποχρέωσης είναι δυνατό ναυπολογιστούν με αξιόπιστο τρόπο.

Λογιστική καταγραφή συναλλαγώνΣυναλλαγές σε ξένο νόμισμα, χρηματοοικονομικάμέσα σε ξένο νόμισμα και δεδουλευμένοι τόκοικαταγράφονται με ημερομηνία αξίας τηνημερομηνία του διακανονισμού της συναλλαγής(μέθοδος οικονομικής προσέγγισης).

Οι δεδουλευμένοι τόκοι των χρηματο -οικονομικών μέσων καθώς και οι σχετικέςδιαφορές υπέρ ή υπό το άρτιο υπολογίζονται καιλογιστικοποιούνται σε ημερήσια βάση.

Στο τέλος του οικονομικού έτους ταχρηματοοικονομικά μέσα και υποχρεώσειςαποτιμώνται στις τρέχουσες τιμές της αγοράς.Αυτό ισχύει για συναλλαγές τόσο εντός όσο καιεκτός ισολογισμού.

Το μέσο αγοραίο κόστος και η αξία για κάθετοποθέτηση σε ξένο νόμισμα υπολογίζονται στηβάση του συνόλου των στοιχείων ενεργητικού καιπαθητικού σε κάθε νόμισμα, τόσο γιατοποθετήσεις εντός ισολογισμού όσο καιτοποθετήσεις εκτός ισολογισμού.

Κανόνες αποτίμησης του ισολογισμούΟι απαιτήσεις και υποχρεώσεις της Τράπεζας σεξένα νομίσματα και χρυσό αποτιμώνται με βάση

τις ισχύουσες ισοτιμίες της ημερομηνίαςκλεισίματος του ισολογισμού που αναφέρονταιστο δελτίο συναλλαγματικών ισοτιμιών της ΕΚΤ.

Τα έσοδα και τα έξοδα μετατρέπονται σε ευρώμε την ισοτιμία που ίσχυε κατά το χρόνο τηςσυναλλαγής.

Για το χρυσό δεν γίνεται καμία διάκριση μεταξύτων διαφορών από αναπροσαρμογή της τιμής καιτης συναλλαγματικής ισοτιμίας. Λογιστικοποιείταιμία και μόνη αποτίμηση της αξίας του χρυσού μεβάση την τιμή του σε ευρώ ανά ουγγία καθαρούχρυσού, όπως αυτή προκύπτει από τησυναλλαγματική ισοτιμία ευρώ / δολαρίου ΗΠΑτην ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού.

Η αναπροσαρμογή της αξίας των απαιτήσεωνκαι υποχρεώσεων σε συνάλλαγμα γίνεται χωριστάκατά νόμισμα, συμπεριλαμβανομένων των εντόςκαι εκτός ισολογισμού στοιχείων.

Αναγνώριση εσόδωνΤα πραγματοποιηθέντα κέρδη και οιπραγματοποιηθείσες ζημιές από πράξεις επίσυναλλάγματος και χρεογράφων μεταφέρονταιστο λογαριασμό αποτελεσμάτων χρήσεως. Τοαγοραίο κόστος των στοιχείων που έχουν διατεθείυπολογίζεται με βάση τη μέθοδο του μέσουαγοραίου κόστους των αντίστοιχων στοιχείων σεημερήσια βάση, λαμβάνοντας υπόψη τηνεπίδραση των οποιωνδήποτε διαφοροποιήσεωνστις τιμές συναλλάγματος και στις αγοραίες τιμές.

Μη πραγματοποιηθέντα κέρδη απόαποτιμήσεις σε οποιοδήποτε χρεόγραφο ήνόμισμα ή διαθέσιμα σε χρυσό δεναναγνωρίζονται ως έσοδα αλλά μεταφέρονταιαπευθείας σε λογαριασμούς αναπροσαρμογής.Μη πραγματοποιηθείσες ζημιές από αποτιμήσεις,στο βαθμό που υπερβαίνουν προηγούμενα κέρδηαπό αποτίμηση και τα οποία έχουν καταγραφεί

στον αντίστοιχο λογαριασμό αναπροσαρμογής,αναγνωρίζονται στο λογαριασμό αποτελεσμάτωνχρήσεως και δεν μπορούν να αντιστραφούν έναντιμελλοντικών μη πραγματοποιηθέντων κερδών.Διαφορές υπέρ ή υπό το άρτιο που προκύπτουναπό αγορασθέντα χρεόγραφα υπολογίζονται καιαποσβένονται κατά την εναπομένουσα ζωή τωνχρεογράφων και εμφανίζονται ως μέρος τωνεσόδων από τόκους.

Στοιχεία πάγιου ενεργητικούΤα στοιχεία πάγιου ενεργητικού αποτιμώνται στοκόστος μείον συσσωρευμένες αποσβέσεις. Οιαποσβέσεις διενεργούνται με τη μέθοδο τηςσταθερής απόσβεσης για όλη τη διάρκεια τηςπροσδοκώμενης ωφέλιμης ζωής του κάθεστοιχείου ως ακολούθως:

Κατηγορία παγίων Περίοδος απόσβεσηςΕξοπλισμός πληροφορικής,μηχανοκίνητα 4 χρόνιαΈπιπλα, κτιριακός εξοπλισμόςκαι άλλος εξοπλισμός 10 χρόνιαΚτίρια 25 χρόνιαΣτοιχεία αγοραίας αξίαςκάτω των €10.000 Δεν κεφαλαιοποιούνται

Σχέδιο συνταξιοδότησηςΗ ΚΤΚ λειτουργεί σχέδιο καθορισμένωνσυνταξιοδοτικών παροχών για το προσωπικό της.Η υποχρέωση που αναγνωρίζεται στον ισολογισμόόσον αφορά το σχέδιο καθορισμένων παροχώνείναι η παρούσα αξία των δεσμεύσεων γιακαθορισμένες παροχές κατά την ημερομηνίακλεισίματος του ισολογισμού. Οι δεσμεύσεις γιακαθορισμένες παροχές υπολογίζονται με βάση τημέθοδο της προβαλλόμενης μονάδας πίστωσης. Γιανα προσδιοριστεί η παρούσα αξία των δεσμεύσεων

για καθορισμένες παροχές, επί των εκτιμώμενωνμελλοντικών εισοδηματικών ροών εφαρμόζονταιως προεξοφλητικά επιτόκια τα επιτόκια εταιρικώνομολόγων υψηλής ποιότητας που εκφράζονται σεευρώ και έχουν παρόμοιες διάρκειες με τη διάρκειατης συναφούς συνταξιοδοτικής υποχρέωσης.Αναλογιστικά κέρδη και ζημιές μπορεί ναπροκύψουν από αναπροσαρμογές (σε περίπτωσηπου τα πραγματικά αποτελέσματα διαφέρουν απότις υποθέσεις της αναλογιστικής μελέτης), καθώςκαι από μεταβολές των αναλογιστικών υποθέσεων.Το καθαρό ποσό που αναγνωρίζεται στααποτελέσματα χρήσεων περιλαμβάνει το κόστοςτρέχουσας υπηρεσίας για τις παροχές πουσυσσωρεύονται για το έτος και τους τόκους βάσειπροεξοφλητικού επιτοκίου επί των δεσμεύσεων γιακαθορισμένες παροχές και το κόστος υπηρεσίαςπροηγούμενων ετών.

Κεφαλαιουχική κλείδα ΕΣΚΤΗ κεφαλαιουχική κλείδα αποτελεί ένα μέτρο τουσχετικού εθνικού μεγέθους κάθε χώρας μέλουςτης ΕΕ και υπολογίζεται, κατά ίσα μέρη, στη βάσητου ΑΕΠ και του πληθυσμού. Η κλείδαχρησιμοποιείται ως η βάση για την κατανομή τουκεφαλαίου της ΕΚΤ στις ΕθνΚΤ, και, σύμφωνα με τοΚαταστατικό του ΕΣΚΤ, αυτή θα πρέπει νααναθεωρείται κάθε πέντε χρόνια και κάθε φοράπου ένα νέο κράτος γίνεται μέλος της ΕΕ.

Η κλείδα του Ευρωσυστήματος αποτελεί τηνκεφαλαιουχική κλείδα προσαρμοσμένη για τις ΕθνΚΤτου Ευρωσυστήματος μόνο και χρησιμοποιείται ωςβάση για την κατανομή του νομισματικούεισοδήματος, των τραπεζογραμματίων σε κυκλο -φορία και των κερδοζημιών της ΕΚΤ.

Χαρτοφυλάκιο Χρεογράφων Διαπραγματεύσιμα χρεόγραφα εξαιρουμένων των


78

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

χρεογράφων που κρατούνται μέχρι την λήξηαποτιμώνται στις μέσες αγοραίες τιμές τηςημερομηνίας κλεισίματος του ισολογισμού,χωριστά για κάθε τίτλο (κατά ISIN).Διαπραγματεύσιμα χρεόγραφα που κρατούνταιμέχρι την λήξη και μη διαπραγματεύσιμαχρεόγραφα αποτιμώνται στην αποσβεσθείσα τιμήκτήσης και υπόκεινται σε έλεγχο απομείωσης.

Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορίαΤα τραπεζογραμμάτια ευρώ εκδίδονται από την ΕΚΤκαι τις ΕθνΚΤ που μαζί αποτελούν το Ευρωσύστημα.Το 8% της συνολικής αξίας των τραπεζογραμματίωνσε κυκλοφορία εκδίδεται για λογαριασμό της ΕΚΤκαι το υπόλοιπο 92% για λογαριασμό των ΕθνΚΤ. Ησυνολική αξία των κυκλοφο ρούντων τραπεζο -γραμματίων κατανέμεται στις ΕθνΚΤ τουΕυρωσυστήματος κατά την τελευταία εργάσιμημέρα κάθε μήνα σύμφωνα με τη κλείδα κατανομήςτραπεζογραμματίων. Το μερίδιο της αξίας τωντραπεζογραμματίων σε κυκλοφορία που αναλογείστην ΚΤΚ απεικονίζεται στον ισολογισμό στοστοιχείο παθητικού «Τραπεζογραμμάτια σεκυκλοφορία».

Η διαφορά μεταξύ της αξίας τωντραπεζογραμματίων που κατανέμεται σε κάθεΕθνΚΤ σύμφωνα με την κλείδα κατανομήςτραπεζογραμματίων και της αξίας τωντραπεζογραμματίων που αυτή πράγματι θέτει σεκυκλοφορία, δημιουργεί υπόλοιπα απαιτήσεων ήυποχρεώσεων εντός του Ευρωσυστήματος. Αυτέςοι απαιτήσεις ή υποχρεώσεις, οι οποίες είναιέντοκες, απεικονίζονται αντίστοιχα στα στοιχείατου ισολογισμού στις «καθαρές απαιτήσεις σχετικέςμε την κατανομή των τραπεζογραμματίων ευρώστο Ευρωσύστημα» ή «καθαρές υποχρεώσειςσχετικές με την κατανομή των τραπεζογραμματίωνευρώ στο Ευρωσύστημα» κάτω από τα στοιχεία

«Απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματος» ή«Υποχρεώσεις εντός του Ευρωσυστήματος».

Κατά τα πρώτα πέντε έτη που ακολουθούν τηναλλαγή του νομίσματος ενός κράτους μέλους καιτην εισαγωγή του ευρώ, οι απαιτήσεις ήυποχρεώσεις εντός του Ευρωσυστήματος πουπροκύπτουν από την κατανομή των τραπεζο -γραμματίων ευρώ, αναπροσαρμόζονται έτσι πουνα αποφεύγονται σημαντικές διαφοροποιήσειςστα εισοδήματα της συγκεκριμένης ΕθνΚΤ σεσύγκριση με προηγούμενα χρόνια. Αυτές οιαναπροσαρμογές λαμβάνουν υπόψη τις διαφορέςμεταξύ της μέσης αξίας των τραπεζογραμματίωνσε κυκλοφορία για κάθε ΕθνΚΤ κατά την υπόαναφορά περίοδο και την μέση αξία τωντραπεζογραμματίων που θα κατανέμονταν στηνίδια ΕθνΚΤ με βάση την κλείδα κατανομήςτραπεζογραμματίων κατά την ίδια περίοδο. Ηαναπροσαρμογή αυτή μειώνεται σταδιακά κάθεέτος μέχρι την πρώτη μέρα του έκτου έτους πουακολουθεί την αλλαγή του νομίσματος οπότεπλέον τα έσοδα από τα τραπεζογραμμάτιακατανέμονται κατ’ αναλογία της συμμετοχής τηςκάθε ΕθνΚΤ στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. Για την ΚΤΚ ηπερίοδος αναπροσαρμογής λήγει στις 31Δεκεμβρίου 2013.

Τα έσοδα ή έξοδα από τόκους που απορρέουναπό αυτές τις απαιτήσεις ή υποχρεώσειςεκκαθαρίζονται μέσω των λογαριασμών της ΕΚΤκαι απεικονίζονται στον λογαριασμό αποτελε -σμάτων χρήσεως στο στοιχείο 1 – «Καθαρά έσοδααπό τόκους».

Ενδιάμεση διανομή κερδών της ΕΚΤ Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ έχει αποφασίσειότι τα έσοδα που απορρέουν από το μερίδιό της(8%) επί της συνολικής αξίας τωνκυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων που έχουν

εκδοθεί για λογαριασμό της, και τα καθαρά έσοδααπό το πρόγραμμα αγοράς χρεογράφων τουΕυρωσυστήματος, «Securities Markets Programme»(SMP), θα αναγνωρίζονται στις ΕθνΚΤ κατά τοοικονομικό έτος το οποίο αφορούν και θαδιανέμονται τη δεύτερη εργάσιμη μέρα τουεπόμενου έτους υπό τη μορφή ενδιάμεσηςδιανομής κέρδους. Τα έσοδα αυτά θα διανέμονταιεξ’ ολοκλήρου εκτός αν το καθαρό κέρδος της ΕΚΤγια το συγκεκριμένο έτος είναι μικρότερο τουεισοδήματός της επί των τραπεζογραμματίων σεκυκλοφορία και με την επιφύλαξη τυχόναπόφασης του Διοικητικού Συμβουλίου να μειώσειαυτό το εισόδημα λόγω εξόδων της ΕΚΤ σε σχέσημε την έκδοση και διαχείριση τραπεζογραμματίωνευρώ. Το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ μπορείεπίσης να αποφασίσει την παρακράτηση μέρουςή ολόκληρων των εσόδων που προκύπτουν απότο πρόγραμμα αγοράς χρεογράφων SMP και ανείναι απαραίτητο μέρους ή ολόκληρων τωνεσόδων από το εκδοτικό δικαίωμα της ΕΚΤ καιμεταφορά τους στην πρόβλεψη έναντισυναλλαγματικού κινδύνου, κινδύνου επιτοκίου,πιστωτικού κινδύνου και κινδύνου τιμής χρυσού.

Για το 2010, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤαποφάσισε κατά την συνεδρία του στις 16Δεκεμβρίου 2010 την παρακράτηση τωνεισοδημάτων που απορρέουν από το εκδοτικόδικαίωμα και από το πρόγραμμα αγοράςχρεογράφων SMP, και τη μεταφορά τους στηνπρόβλεψη έναντι συναλλαγματικού κινδύνου,κινδύνου επιτοκίου, πιστωτικού κινδύνου καικινδύνου τιμής χρυσού.

Υπόλοιπα εντός του ΕυρωσυστήματοςΥπόλοιπα εντός του Ευρωσυστήματος που δημι-ουργούνται ως αποτέλεσμα της κατανομής των τρα-πεζογραμματίων ευρώ απεικονίζονται στον ισο-

λογισμό κάτω από το στοιχείο «Καθαρές Απαιτήσειςπου συνδέονται με την κατανομή των τραπεζο-γραμματίων ευρώ εντός του Ευρωσυστήματος».

Γεγονότα που επήλθαν μετά την ημερομηνίακλεισίματος του ισολογισμούΤα στοιχεία ενεργητικού και παθητικούπροσαρμόζονται ώστε να περιλαμβάνουνγεγονότα που επέρχονται από την ημερομηνίακλεισίματος του ετήσιου ισολογισμού έως και τηνημερομηνία κατά την οποία το ΔιοικητικόΣυμβούλιο εγκρίνει τις οικονομικές καταστάσεις,εφόσον τα εν λόγω γεγονότα επηρεάζουνουσιαστικά την κατάσταση των ως άνω στοιχείωντην ημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού.

Σημαντικά γεγονότα που επέρχονται μετά τηνημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμού και δενεπηρεάζουν το ενεργητικό και παθητικό κατά τηνημερομηνία κλεισίματος του ισολογισμούεμφανίζονται στις σημειώσεις.

ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ1. Χρυσός και έσοδα από χρυσόΤο στοιχείο αυτό περιλαμβάνει τα διαθέσιμα τηςΚΤΚ σε χρυσό διεθνών προδιαγραφών τα οποίαστις 31 Δεκεμβρίου 2010 παρέμειναν αμετάβληταστις 446.794,82 ουγγίες όπως στις 31/12/2009. Μεαγοραία αξία €1.055,42 ανά ουγγία (31/12/2009 -€766,4), τα διαθέσιμα χρυσού της ΚΤΚαποτιμούνταν στα €471,8 εκατ. (31/12/2009 -€342,4 εκατ.) κατά την ημερομηνία τουισολογισμού. Τα διαθέσιμα σε χρυσό φυλάσσονταισε κεντρικές τράπεζες του εξωτερικού.

Η αποτίμηση του χρυσού γίνεται με βάση τηντιμή του σε ευρώ ανά ουγγία καθαρού χρυσού πουισχύει στο τέλος του έτους και αναφέρεται στοειδικό δελτίο συναλλαγματικών ισοτιμιών της ΕΚΤ.


80

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Πίνακας 1 απαιτήσεις σε SDR έναντι του ΔνΤ

31 Δεκεμβρίου 31 Δεκεμβρίου2010 2009 Αλλαγή

€΄000 €΄000 €΄000Μερίδιο συμμετοχής της Κύπρου στο ΔΝΤ

(SDR139,6 εκατ. στις 31 Δεκεμβρίου 2010 και 2009) 161.545 151.970 9.575

Καταθέσεις ΔΝΤ (125.000) (121.107) (3.893)

Αποθεματικό με ΔΝΤ 36.545 30.863 5.682

Διαθέσιμα SDRs 141.274 129.943 11.331

Σύνολο απαιτήσεων έναντι του ΔΝΤ 177.819 160.806 17.013

31 Δεκεμβρίου 31 Δεκεμβρίου 2010 2009 Αλλαγή

€΄000 €΄000 €΄000Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού 57.496 123.487 (65.991)

Εμπορεύσιμοι μη προθεσμιακοί τίτλοι 138.218 256.387 (118.169)

Άλλες απαιτήσεις 165 170 (5)

Σύνολο 195.879 380.044 (184.165)

Πίνακας 2 απαιτήσεις σε συνάλλαγμα

Η τιμή ευρώ ανά ουγγία προκύπτει με βάση τηνισχύουσα τιμή του χρυσού σε δολάρια ΗΠΑ σεσυνάρτηση με την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου ΗΠΑτην ίδια ημερομηνία.

Το ποσό ανατίμησης που έχει προκύψει απότην άνοδο της τιμής του χρυσού κατά το 2010ανέρχεται σε €129,4 εκατ. (2009 - €64,7 εκατ.). Τοσυνολικό ποσό ανατίμησης της τιμής του χρυσούστις 31/12/2010 σε σχέση με το μέσο κόστοςκτήσης (μη πραγματοποιηθέν κέρδος) ανήλθε σε€458,0 εκατ. (2009 - €328,5 εκατ.) και περιλαμ -βάνεται στο στοιχείο 14 του παθητικού.

2. Απαιτήσεις σε συνάλλαγμα έναντι μη κατοί-κων ζώνης ευρώΣτο στοιχείο αυτό περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις

σε ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα (Special DrawingRights - SDRs) έναντι του Διεθνούς ΝομισματικούΤαμείου (ΔΝΤ) και άλλες απαιτήσεις σεσυνάλλαγμα από χώρες εκτός ζώνης ευρώ.

2.1 Απαιτήσεις σε SDR έναντι του ΔΝΤ (Πίνακας 1)Οι απαιτήσεις έναντι του ΔΝΤ που παρουσιάζονταιστον Πίνακα 1 αποτιμήθηκαν με την ισχύουσα στις31 Δεκεμβρίου 2010 ισοτιμία του SDR έναντι τουευρώ όπως αναφέρεται στο Δελτίο ΙσοτιμιώνΑναφοράς της ΕΚΤ, δηλαδή 1SDR=€1,1572 (31Δεκεμβρίου 2009: 1SDR=€1,0886).

2.2 Απαιτήσεις σε συνάλλαγμαΟι απαιτήσεις σε συνάλλαγμα αναλύονται στονΠίνακα 2.

3. Απαιτήσεις σε συνάλλαγμα έναντι κατοίκωνζώνης ευρώ (Πίνακας 3)

5. Δάνεια σε ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματαζώνης ευρώ σχετιζόμενα με πράξεις νομι-σματικής πολιτικής

Στο στοιχείο αυτό εμφανίζονται τα υπόλοιπα τωνλογαριασμών χορηγήσεων της ΚΤΚ προς ταπιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο, στο πλαίσιοάσκησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στιςχώρες της ζώνης του ευρώ (Πίνακας 4).

5.1 Πράξεις κύριας αναχρηματοδότησηςΟι πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης αποτελούν πρά-ξεις ανοικτής αγοράς, που διενεργούνται από το Ευ-ρωσύστημα, με τη μορφή αντιστρεπτέων συναλλαγών,μέσω εβδομαδιαίων τακτικών δημοπρασιών. Έχουνδιάρκεια μίας εβδομάδας και αποσκοπούν στην παροχήρευστότητας προς το πιστωτικό σύστημα.

5.2 Πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησηςΟι πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότη-σης αποτελούν πράξεις ανοικτής αγοράς, που διε-νεργούνται από το Ευρωσύστημα με τη μορφή αντι-στρεπτέων συναλλαγών, μέσω μηνιαίων τακτικώνδημοπρασιών. Είναι, συνήθως, διάρκειας τριών μη-νών και αποσκοπούν στην παροχή πρόσθετης, πιομακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης προς το πι-στωτικό σύστημα. Στο υπόλοιπο περιλαμβάνονταικαι οι συμπληρωματικές πράξεις παραχώρησης μα-κροπρόθεσμης ρευστότητας (supplementary LTRO)που έγιναν στα πλαίσια αντιμετώπισης της οικονο-μικής κρίσης με διάρκεια τριών μηνών.

6. Λοιπές απαιτήσεις σε ευρώ έναντι πιστωτι-κών ιδρυμάτων ζώνης ευρώ Οι απαιτήσεις αυτές αφορούν κυρίωςπροθεσμιακές καταθέσεις της ΚΤΚ, σε ευρώ, μεαντισυμβαλλόμενους πιστωτικά ιδρύματα της


Πίνακας 3 απαιτήσεις σε συνάλλαγμα έναντι κατοίκων ζώνης του ευρώ


€΄000 €΄000 €΄000Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα του εξωτερικού 81.118 244.892 (163.774)

Εμπορεύσιμοι μη προθεσμιακοί τίτλοι 455.154 277.554 177.600

Σύνολο 536.272 522.446 13.826

Πίνακας 4 Δάνεια σε ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα ζώνης του ευρώ σχετιζόμενα με πράξειςνομισματικής πολιτικής


€΄000 €΄000 €΄0005.1 Πράξεις κύριας αναχρηματοδότησης 613.000 30.000 583.000

5.2 Πράξεις πιο μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης 4.853.000 7.529.400 (2.676.400)

Σύνολο 5.466.000 7.559.400 (2.093.400)

82

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

ζώνης του ευρώ και δεν σχετίζονται με πράξειςνομισματικής πολιτικής.

7. Χρεόγραφα σε ευρώ κατοίκων ζώνης ευρώ

7.1 Χαρτοφυλάκιο Χρεογράφων για σκοπούς νομισματικής πολιτικής (Πίνακας 5)

Το στοιχείο αυτό περιλαμβάνει χρεόγραφα πουαγοράστηκαν από την ΚΤΚ στα πλαίσια τουπρογράμματος αγοράς καλυμμένων χρεο -γράφων και δημόσια γραμμάτια στα πλαίσια τουπρογράμματος αγοράς χρεογράφων SMP. Ταχρεόγραφα θα κρατηθούν μέχρι τη λήξη τους.Το Ευρωσύστημα είχε στην κατοχή του στις 31Δεκεμβρίου 2010 χρεόγραφα SMP συνολικήςαποσβεσμένης αξίας €73.976 εκατ. Στα βιβλίατης ΚΤΚ στις 31 Δεκεμβρίου 2010 ήτανκαταχωρημένα €137,9 εκατ. χρεόγραφα τουπρογράμματος SMP. Σύμφωνα με το άρθρο 32.4του Καταστατικού του ΕΣΚΤ, το εισόδημα καιτυχόν ζημιές από την κατοχή χρεογράφων SMP,κατανέμονται στις ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος,σύμφωνα με την ισχύουσα κεφαλαιουχικήκλείδα τους.

7.2 Χαρτοφυλάκιο Χρεογράφων για σκοπούςεκτός νομισματικής πολιτικής (Πίνακας 6, σελ. 83)

Τα χρεόγραφα σε αποσβεσμένο κόστος αφορούνχρεόγραφα με καθορισμένες ή προσδιορισμένες

πληρωμές και καθορισμένη λήξη και αποτελούνεπενδυτικό χαρτοφυλάκιο που προορίζεται ναδιακρατηθεί μέχρι τη λήξη του.

8.Χρέος γενικής κυβέρνησης σε ευρώΑφορά αποκλειστικά τις απαιτήσεις της ΚΤΚ επί τηςΚυπριακής Κυβέρνησης για το μακροπρόθεσμοδάνειο που εκδόθηκε πριν την ένταξη της Κύπρουστην ΕΕ. Το δάνειο είναι αρχικής διάρκειας 30 ετών,από τις 4 Ιουλίου 2002, με τα πρώτα πέντε έτη ωςπερίοδο χάριτος όσον αφορά το κεφάλαιο και μεετήσιο επιτόκιο 3% βάσει επίσημης συμφωνίαςμεταξύ της ΚΤΚ και του Υπουργείου Οικονομικών.

Κατά τη διάρκεια του 2010 έγιναν απο -πληρωμές κεφαλαίου ύψους €47,8 εκατ. (2009:€46,4 εκατ.) και πληρωμές τόκων ύψους €46,5εκατ. (2009: €47,9 εκατ.).

9. Απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματος9.1 Συμμετοχή στο κεφάλαιο της ΕΚΤΤο στοιχείο αυτό περιλαμβάνει τη συμμετοχή τηςΚΤΚ στο κεφάλαιο της ΕΚΤ. Σύμφωνα με το άρθρο28 του Καταστατικού του ΕΣΚΤ, οι ΕθνΚΤ του ΕΣΚΤείναι οι μόνοι εγγεγραμμένοι μεριδιούχοι καικάτοχοι του κεφαλαίου της ΕΚΤ. Η εγγραφή στοκεφάλαιο της ΕΚΤ πραγματοποιείται σύμφωνα μετην κλείδα κατανομής κάθε ΕθνΚΤ, η οποία ισούταιμε το άθροισμα του 50% του μεριδίου συμμετοχήςτου οικείου κράτους-μέλους στο ακαθάριστο

Πίνακας 5 χαρτοφυλάκιο χρεογράφων για σκοπούς νομισματικής πολιτικής


€΄000 €΄000 €΄000Καλυμμένα χρεόγραφα 109.257 51.099 58.158

Χρεόγραφα SMP 137.888 0 137.888

Σύνολο 247.145 51.099 196.046


εγχώριο προϊόν της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του50% του μεριδίου συμμετοχής του στον πληθυσμότης Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 29 παρ. 1 τουΚαταστατικού του ΕΣΚΤ).

Με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου τηςΕΚΤ στις 16 Δεκεμβρίου 2010 το εκδοθένκεφάλαιο της ΕΚΤ αυξήθηκε κατά €5 δις από€5,76 δις σε €10,76 δις από τις 29 Δεκεμβρίου2010. Οι ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος θαπληρώσουν το μερίδιο τους στην αύξηση τουκεφαλαίου σε τρεις ίσες ετήσιες δόσεις. Η πρώτηδόση πληρώθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2010, και οιυπόλοιπες δύο θα πληρωθούν στο τέλος του2011 και 2012 αντι στοί χως. Ως εκ τούτου η ΚΤΚστις 29 Δεκεμβρίου 2010 κατέβαλε €2,3 εκατ. ωςτην πρώτη δόση της. Οι υπόλοιπες δύο δόσειςείναι συνολικού ύψους €4,6 εκατ.

9.2 Απαιτήσεις από τη μεταβίβαση συναλλαγματικώνδιαθεσίμων στην ΕΚΤ

Αφορούν τις απαιτήσεις της ΚΤΚ που απορρέουναπό τη μεταφορά συναλλαγματικών διαθεσίμωνστην ΕΚΤ, σύμφωνα με τις διατάξεις της ΣυνθήκηςΊδρυσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (άρθρο 30 τουΚαταστατικού του ΕΣΚΤ).

Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα μεταφέρθηκανκατ’ αναλογία του μεριδίου συμμετοχής της ΚΤΚ στοκαταβεβλημένο κεφάλαιο της ΕΚΤ και αφορούσαν

κατά 85% δολάρια ΗΠΑ και κατά 15% χρυσό.Οι απαιτήσεις αυτές μεταφράστηκαν σε ευρώ,

με βάση τις ισοτιμίες που ίσχυαν κατά το χρόνο τηςμεταβίβασης τους και αποφέρουν τόκο πουυπολογίζεται με το εκάστοτε οριακό επιτόκιοκύριας αναχρηματοδότησης, εκτός του μέρουςπου αποτελείται από χρυσό και το οποίο φέρειμηδενικό επιτόκιο.

9.4 Καθαρές απαιτήσεις από την κατανομή των τραπεζογραμματίων ευρώ στη ζώνη του ευρώ

Στο στοιχείο αυτό περιλαμβάνονται οι απαιτήσειςκαι οι υποχρεώσεις της ΚΤΚ έναντι τουΕυρωσυστήματος σε σχέση με την κατανομή τωντραπεζογραμματίων ευρώ στο Ευρωσύστημα(βλέπε «Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία» και«Υπόλοιπα εντός του Ευρωσυστήματος» στιςσημειώσεις για τις λογιστικές αρχές).

10. Στοιχεία ενεργητικού υπό τακτοποίησηΠεριλαμβάνονται υπόλοιπα υπό τακτοποίησηδιαφόρων ενδιάμεσων λογαριασμών και αφορούν,κατά κύριο λόγο, επιταγές που διακανονίζονταιμέσω του Κυπριακού Γραφείου Συμψηφισμούεπιταγών.

Πίνακας 6 χαρτοφυλάκιο χρεογράφων για σκοπούς εκτός νομισματικής πολιτικής


€΄000 €΄000 €΄000Χρεόγραφα που αποτιμούνται σε δίκαιη αξία 1.377.724 1.336.651 41.073

Χρεόγραφα σε αποσβεσμένο κόστος 1.291.648 1.085.636 206.012

Σύνολο 2.669.372 2.422.287 247.085

84

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

11. Λοιπά στοιχεία ενεργητικού11.2 Πάγια στοιχεία ενεργητικού Τα πάγια στοιχεία ενεργητικού αναλύονται στονΠίνακα 7.

ΠΑΘΗΤΙΚΟ1. Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορίαΤο στοιχείο αυτό αναφέρεται στο μερίδιο της ΚΤΚστο σύνολο των κυκλοφορούντων τραπεζο -γραμματίων ευρώ, υπολογιζόμενο με βάση τηνκλείδα κατανομής τραπεζογραμματίων της Τράπεζας(βλέπε «Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία» στιςσημειώσεις για τις λογιστικές αρχές).

Τα τραπεζογραμμάτια σε κυπριακή λίρασυνολικής αξίας €72,1 εκατ. που έπαυσε να είναινομίμως κυκλοφορούν νόμισμα μετά τηνεισαγωγή του ευρώ, τα οποία, μέχρι την 31ηΔεκεμβρίου 2010 δεν είχαν επιστραφεί γιαανταλλαγή με ευρώ απεικονίζεται στο στοιχείο 12

του παθητικού του ισολογισμού - «Λοιπέςυποχρεώσεις». Το αντίστοιχο ποσό κατά την 31ηΔεκεμβρίου 2009 ήταν €74,6 εκατ.

2. Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικώνιδρυμάτων ζώνης ευρώ σχετιζόμενες με πρά-ξεις νομισματικής πολιτικής (Πίνακας 8, σελ. 85)

2.1 Τρεχούμενοι λογαριασμοί (συμπεριλαμβα-νομένων υποχρεωτικών καταθέσεων)

Οι λογαριασμοί αυτοί περιέχουν τις καταθέσειςτων εγχώριων πιστωτικών ιδρυμάτων με την ΚΤΚοι οποίες χρησιμοποιούνται για την εκπλήρωσητης υποχρέωσης τους για τήρηση ελάχιστωναποθεματικών στο Ευρωσύστημα και για τηντακτοποίηση των μεταξύ τους πληρωμών.

2.2 Διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεωνΑφορά την πάγια διευκόλυνση αποδοχής

Πίνακας 7 πάγια στοιχεία ενεργητικού

ΕξοπλισμόςΟικόπεδα Έπιπλα & πληροφορικής

& κτίρια εξοπλισμός & λογισμικό Μηχανοκίνητα Σύνολο€’000 €’000 €’000 €’000 €’000

ΚόστοςΚατά 01/01/2010 22.210 11.858 5.915 892 40.875

Προσθήκες 5 454 1.191 12 1.662

Διάθεση (6) (204) (476) (58) (744)

Κατά 31/12/2010 22.209 12.108 6.630 846 41.793

Συσσωρευμένες αποσβέσειςΚατά 01/01/2010 12.311 8.798 5.672 892 27.673

Χρέωση 805 566 824 4 2.199

Διάθεση (6) (204) (476) (58) (744)

Κατά 31/12/2010 13.110 9.160 6.020 838 29.128

Καθαρή αξίαΚατά 31/12/2010 9.099 2.948 610 8 12.665Κατά 01/01/2010 9.899 3.060 243 0 13.202


καταθέσεων που παρέχει το Ευρωσύστημα σταπιστωτικά ιδρύματα.

Ειδικότερα πρόκειται για τις καταθέσεις μίαςημέρας (overnight), με προκαθορισμένο επιτόκιο,των πιστωτικών ιδρυμάτων στην ΚΤΚ, στο πλαίσιοάσκησης της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στιςχώρες της ζώνης του ευρώ.

5. Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι κατοίκων ζώνηςευρώ Περιλαμβάνει κατά κύριο λόγο τα υπόλοιπα τωνκαταθέσεων της κυβέρνησης και άλλωνοργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα.

6. Υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι μη κατοίκωνζώνης ευρώΠεριλαμβάνει κατά κύριο λόγο τα υπόλοιπακαταθέσεων σε ευρώ της Ευρωπαϊκής Επιτροπήςγια την επαναχρηματοδότηση έργων στην Κύπρο.

7. Υποχρεώσεις σε συνάλλαγμα έναντι κατοί-κων ζώνης ευρώΑφορούν κατά κύριο λόγο έντοκες καταθέσειςδημόσιων οργανισμών σε συνάλλαγμα.

9. Λογαριασμός ειδικών τραβηκτικών δικαιω-μάτων του ΔΝΤΣτο λογαριασμό αυτό εμφανίζονται οι

υποχρεώσεις της ΚΤΚ προς το ΔΝΤ απόκατανομές ειδικών τραβηκτικών δικαιωμάτων(SDRs) ύψους SDR 132,8 εκατ. ως αποτέλεσμα τηςσυμμετοχής της Κύπρου στο ΔΝΤ (31/12/2009SDR132,8 εκατ.).

10. Υποχρεώσεις εντός του ΕυρωσυστήματοςΠρόκειται για τις καθαρές υποχρεώσεις έναντι τηςΕΚΤ που απορρέουν από τις διασυνοριακέςσυναλλαγές της Τράπεζας με τις λοιπές ΕθνΚΤ τουΕυρωσυστήματος, με την ΕΚΤ, καθώς και με τιςΕθνΚΤ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης πουσυμμετέχουν στο σύστημα TARGET2.

Η δημιουργία των υποχρεώσεων αυτώνοφείλεται αφενός στη μεταφορά τηςυπερβάλλουσας ρευστότητας των εγχώριωνπιστωτικών ιδρυμάτων προς πιστωτικά ιδρύματατης Ευρωπαϊκής Ένωσης με την ένταξη στην ΟΝΕτην 1 Ιανουαρίου 2008 και αφετέρου σε πιστωτικέςπράξεις προς πιστωτικά ιδρύματα στην Κύπρο, στοπλαίσιο άσκησης της ενιαίας νομισματικήςπολιτικής.

11. Στοιχεία παθητικού υπό τακτοποίησηΑφορά κατά κύριο λόγο υποχρέωση προς τηνκυβέρνηση σε σχέση με τις επιταγές πουδιακανονίζονται μέσω του Κυπριακού ΓραφείουΣυμψηφισμού επιταγών.

Πίνακας 8 υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών ιδρυμάτων ζώνης ευρώ σχετιζόμενες με πράξειςνομισματικής πολιτικής


€΄000 €΄000 €΄0002.1 Τρεχούμενοι λογαριασμοί (συμπεριλαμβανομένων

υποχρεωτικών καταθέσεων) 1.191.731 1.237.204 (45.473)

2.2 Διευκόλυνση αποδοχής καταθέσεων 1.097.258 1.863.783 (766.525)

Σύνολο 2.288.989 3.100.987 (811.998)

86

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

12. Λοιπές υποχρεώσεις12.1 Διαφορές από αναπροσαρμογή της αξίας

πράξεων εκτός ισολογισμούΑφορά αποτίμηση συμβολαίων ανταλλαγήςνομισμάτων με βάση τις ισοτιμίες νομισμάτωνκατά το τέλος του έτους.

12.3 Διάφορα στοιχείαΑφορά κατά κύριο λόγο τα κέρματα ευρώ στηνκυκλοφορία αξίας €91,6 εκατ. (2009 - €81,8 εκατ.)και τα τραπεζογραμμάτια στην κυπριακή λίρααξίας €72,1 εκατ. (2009 - €74,6 εκατ.) (βλέπεσημείωση «Τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία»).

13. Προβλέψεις (Πίνακας 9)

Συνταξιοδοτικά ωφελήματα Η Τράπεζα διατηρεί Σχέδιο Συντάξεων, το οποίοπαρέχει συνταξιοδοτικά ωφελήματα στουςαφυπηρετούντες υπαλλήλους με βάση τον τελικόσυντάξιμο μισθό τους. Οι υπάλληλοι δενκαταβάλλουν εισφορές, εκτός για σκοπούςμεταβίβασης της σύνταξής τους στο χήρο ή τηχήρα και τα ορφανά τέκνα τους. Η εν λόγωυποχρέωση της Τράπεζας αναφορικά με τη

συντάξιμη υπηρεσία των υπαλλήλων υπολογίζεταικατά τακτικά διαστήματα από Οίκο αναλογιστών.Η αναλογιστική μελέτη που έγινε κατά την 31ηΔεκεμβρίου 2009 έδειξε αναλογιστικό έλλειμμα€4,1 εκατ. Με απόφαση του ΔιοικητικούΣυμβουλίου ολόκληρο το έλλειμμα καλύφθηκεαπό το πλεόνασμα χρήσεως του 2009. Επιπλέονόπως προκύπτει από την αναλογιστική μελέτη τοποσοστό εισφοράς της Τράπεζας στο Σχέδιοδιαμορφώθηκε από την 01/01/2010 σε 23,4% τωνμισθών από 28,9% που ήταν προηγουμένως. Ηεπόμενη αναλογιστική μελέτη θα γίνει μεημερομηνία αναφοράς την 31η Δεκεμβρίου 2012.Οι πληρωμές συντάξεων και εφάπαξ ποσώναφυπηρετήσεων κατά το 2010, όπως και σεπροηγούμενα χρόνια, χρεώθηκαν απ’ ευθείας στολογαριασμό πρόβλεψης του Σχεδίου Σύνταξης.(Πίνακας 10, σελ. 87).

Πρόβλεψη έναντι κινδύνων που απορρέουν από τιςκύριες δραστηριότητες της ΚΤΚ Η ΚΤΚ διατηρεί ενιαία πρόβλεψη έναντι τωνκινδύνων που απορρέουν από τις κύριεςδραστηριότητές της και αφορούν τον πιστωτικόκαι λειτουργικό κίνδυνο, τον κίνδυνο αγοράς

Πίνακας 9 προβλέψεις


€΄000 €΄000 €΄000Συνταξιοδοτικά ωφελήματα 119.012 113.353 5.659

Πρόβλεψη έναντι κινδύνων που απορρέουν

από τις κύριες δραστηριότητες της ΚΤΚ 75.000 55.000 20.000

Ειδική Πρόβλεψη έναντι κινδύνων αντισυμβαλλομένων

σε πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος 3.955 7.188 (3.233)

Πρόβλεψη για το κόστος κοπής κερμάτων και την

προμήθεια τραπεζογραμματίων ευρώ 5.688 6.216 (528)

Σύνολο 203.655 181.757 21.898

(επιτοκιακό και συναλλαγματικό), τον κίνδυνο απόπράξεις νομισματικής πολιτικής και τον κίνδυνοχορήγησης επείγουσας ρευστότητας. ΤοΔιοικητικό Συμβούλιο της ΚΤΚ λαμβάνονταςυπόψη τη συνεχιζόμενη χρηματοοικονομικήαστάθεια αποφάσισε την αύξηση της πρόβλεψηςκατά €20 εκατ. με μεταφορά από το λογαριασμόαποτελεσμάτων χρήσεως.

Ειδική πρόβλεψη έναντι κινδύνων αντισυμβαλλομέ-νων σε πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρω-συστήματοςΕφαρμόζοντας τη γενική λογιστική αρχή τηςσυντηρητικότητας, το Διοικητικό Συμβούλιο τηςΕΚΤ έκρινε απαραίτητη τη δημιουργία στουςλογαριασμούς των ΕθνΚΤ για το 2008 ειδικήςπρόβλεψης συνολικού ύψους €5.736 εκατ. έναντικινδύνων αντισυμβαλλομένων σε πράξειςνομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος.Σύμφωνα με το άρθρο 32.4 του Καταστατικού τουΕΣΚΤ, η ειδική αυτή πρόβλεψη χρηματοδοτήθηκεαπό τις ΕθνΚΤ των συμμετεχόντων κρατών μελώνκατ’ αναλογία της κεφαλαιουχικής τους κλείδαςστο Ευρωσύστημα στο ύψος που αυτή βρισκότανκατά το 2008.

Ως αποτέλεσμα, και με βάση τηνκεφαλαιουχική κλείδα της ΚΤΚ στο Ευρωσύστημα

κατά το 2008 που ανερχόταν σε 0,17921%, το ποσότης ειδικής πρόβλεψης που αναλογούσε στην ΚΤΚστις 31 Δεκεμβρίου 2008 ανερχόταν σε €10,3 εκατ.

Στη συνεδρία του, στις 4 Φεβρουαρίου 2010,το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε τημείωση του ύψους της ειδικής πρόβλεψης σε€4.011 εκατ. με εφαρμογή από την 31ηΔεκεμβρίου 2009. Ως εκ τούτου, το ποσό το οποίοαναλογούσε στην ΚΤΚ κατά την 31η Δεκεμβρίου,2009 μειώθηκε κατά €3,1 εκατ. και ανερχόταν σε€7,2 εκατ.

Στη συνεδρία του, στις 3 Φεβρουαρίου 2011, τοΔιοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ επανεξέτασε τηνεπάρκεια της ειδικής αυτής πρόβλεψης καιαποφάσισε τη μείωση του ύψους της σε €2.207 εκατ.με εφαρμογή από την 31η Δεκεμβρίου 2010. Ωςαποτέλεσμα της απόφασης αυτής, το ποσό πουαναλογεί στην ΚΤΚ κατά την 31η Δεκεμβρίου, 2010μειώθηκε κατά €3,2 εκατ. και ανέρχεται σε €4,0 εκατ.

Πρόβλεψη για το κόστος κοπής κερμάτων και τη προμήθεια τραπεζογραμματίων ευρώΑφορά το προβλεπόμενο κόστος για την κοπήκερμάτων και την προμήθεια τραπεζογραμματίωνευρώ. Κατά το 2010 έχει χρησιμοποιηθεί ποσό €0,5εκατ. για την κάλυψη του κόστους κοπήςκερμάτων ευρώ.


Πίνακας 10 Κίνηση της καθαρής υποχρέωσης

2010 2009 Αλλαγή€΄000 €΄000 €΄000

Καθαρή υποχρέωση κατά την 1η Ιανουαρίου 113.353 98.351 15.002

Επιβάρυνση έτους 3.736 12.954 (9.218)

Κεφαλαιοποίηση τόκων 5.435 4.816 619

Εισφορές Υπαλλήλων στο Ταμείο Χηρών και Ορφανών 170 179 (9)

Ωφελήματα που πληρώθηκαν (3.682) (2.947) (735)

Καθαρή υποχρέωση κατά την 31η Δεκεμβρίου 119.012 113.353 5.659

88

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

14. Λογαριασμοί αναπροσαρμογήςΣύμφωνα με τις λογιστικές αρχές, οι οποίες ισχύουνγια το Ευρωσύστημα και εφαρμόζονται και από τηνΚΤΚ, ιδίως την αρχή της συντηρητικότητας, τα μηπραγματοποιηθέντα κέρδη που προκύπτουν απότην αποτίμηση του χρυσού, των χρηματο -οικονομικών μέσων σε ξένο νόμισμα και τωνχρεογράφων δεν αναγνωρίζονται ως έσοδα αλλάμεταφέρονται απευθείας σε λογαριασμούςαναπροσαρμογής (λειτουργούν ως αποθεματικάμόνο για τα συγκεκριμένα περιουσιακά στοιχεία).Με βάση τις ίδιες αρχές, μη πραγματοποιηθείσεςζημιές από αποτίμηση που προκύπτουν στο τέλοςτου έτους λογίζονται ως έξοδα και μεταφέρονταιστα αποτελέσματα χρήσεως.

Κατά την αποτίμηση στο τέλος της χρήσεως2010 τα συνολικά μη πραγματοποιηθέντα κέρδηαυξήθηκαν κατά €108,5 εκατ. (2009 - €43,6 εκατ.) καιεμφανίζονται αναλυτικά στον Πίνακα 11.

Τα ποσά αυτά αντιπροσωπεύουν αποθεματικάασφάλειας έναντι πιθανών μελλοντικών δυσμενώνεξελίξεων στη διακύμανση της τιμής του χρυσού,των τιμών χρεογράφων και των ισοτιμιών τωννομισμάτων στα οποία τηρούνται συναλλαγματικάαποθέματα.

15. Κεφάλαιο και αποθεματικά (Πίνακας 12, σελ. 89)Το Διοικητικό Συμβούλιο αποφάσισε την έκδοση

νέου κεφαλαίου με την κεφαλαιοποίηση €30 εκατ.από το Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο. Ωςαποτέλεσμα της απόφασης αυτής, το κεφάλαιο τηςΤράπεζας αυξήθηκε από €30 εκατ. σε €60 εκατ.Η πιο πάνω απόφαση λήφθηκε σύμφωνα με τοάρθρο 58(2) του περί Κεντρικής Τράπεζας τηςΚύπρου Νόμου, 2002 - 2007.

Το Διοικητικό Συμβούλιο ασκώντας τιςεξουσίες που του παρέχονται από το άρθρο 58(1)του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου,αποφάσισε, με κριτήριο τη διασφάλιση τηςδιαρκούς και εύρυθμης λειτουργίας της Τράπεζαςκαι της απαραίτητης οικονομικής ανεξαρτησίαςγια επίτευξη των στόχων της, τη μεταφορά €30εκατ. από το λογαριασμό αποτελεσμάτωνχρήσεως του έτους που έληξε στις 31 Δεκεμβρίου2010 στο Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο.

Στο Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο μεταφέρ-θηκε επίσης το 20% του καθαρού πλεονάσματοςκατά το 2009 όπως προνοείται στο άρθρο 59(β)του περί Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου.Το υπόλοιπο 80% του καθαρού πλεονάσματοςεκάστης χρήσεως μεταφέρεται στο Γενικό Κυβερ-νητικό Λογαριασμό σε πίστη του Πάγιου Ταμείουτης κυβέρνησης, εκτός εάν το Συμβούλιο αποφα-σίσει την περαιτέρω παρακράτηση κερδών σε πε-ρίπτωση που τούτο επιβάλλεται κατά την κρίσητου από εξαιρετικές περιστάσεις.

Πίνακας 11 Λογαριασμοί αναπροσαρμογής


€΄000 €΄000 €΄000Αναπροσαρμογές προ-σταδίου III 241.007 241.306 (299)

Συναλλαγματικές αναπροσαρμογές 226.687 94.401 132.286

Αναπροσαρμογές τιμής 10.374 33.830 (23.456)

Σύνολο 478.068 369.537 108.531

Λογαριασμοί εκτός ισολογισμού

Πράξεις αντιστάθμισης συναλλαγματικών κινδύνωνΣτα πλαίσια της πολιτικής αντιστάθμισης τουσυναλλαγματικού κινδύνου η ΚΤΚ προέβη κατά το2010 σε πράξεις προθεσμιακής παράδοσης καιανταλλαγής νομισμάτων. Το προθεσμιακό σκέλος απότις συμφωνίες ανταλλαγής νομισμάτων και πράξειςπροθεσμιακής παράδοσης, οι οποίες εκκρεμούσανκατά την 31 Δεκεμβρίου 2010 και αφορούσαν ΗΠΑ$674 εκατ. και στερλίνες 151 εκατ. περιλαμβάνονταιστα στοιχεία εκτός ισολογισμού.


Πίνακας 12 Κεφάλαιο και αποθεματικά


€΄000 €΄000 €΄000Κεφάλαιο 60.000 30.000 30.000

Γενικό Αποθεματικό Κεφάλαιο 56.712 33.623 23.089

Σύνολο 116.712 63.623 53.089

90

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Όπως προνοούν οι λογιστικές αρχές, οι οποίεςισχύουν για το Ευρωσύστημα και εφαρμόζονταικαι από την ΚΤΚ, τα έσοδα από τόκουςπεριλαμβάνουν τις διαφορές υπέρ ή υπό το άρτιοπου προκύπτουν από αγορασθέντα χρεόγραφακατά το μέρος που έχουν αποσβεσθεί μέσα στοέτος. Για σκοπούς σύγκρισης τα ποσά όπωςπαρουσιάζονται στην ετήσια έκθεση του 2009έχουν αναπροσαρμοστεί ανάλογα αφού ηαποσβεσθείσα διαφορά υπέρ το άρτιοπαρουσιαζόταν στα έξοδα τόκων.

2. Καθαρό αποτέλεσμα από χρηματοοικονομι-κές πράξεις, αποσβέσεις και προβλέψεις γιακινδύνους Οι αποσβέσεις χρηματοοικονομικών μέσων και το-ποθετήσεων απεικονίζουν κατά κύριο λόγο τη μεί-ωση, πέραν του καθαρού κόστους κτίσης, της αγο-ραίας αξίας χρεογράφων χωρών τουΕυρωσυστήματος οι οποίες έχουν πληγεί από τηνεπιδείνωση της χρηματοοικονομικής αβεβαιότη-τας και αδυνατούν να αντλήσουν κεφάλαια απότις διεθνείς χρηματαγορές.

4. Έσοδα από μετοχές και συμμετοχέςΤο Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ, στη συνεδρία

ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤωΝ ΧΡΗΣΕωΣ 2010

Πίνακας 13 Καθαρά έσοδα από τόκους

2010 2009 Αλλαγή€΄000 €΄000 €΄000

Έσοδα από τόκους επίΑπαιτήσεων σε συνάλλαγμα 26.225 27.266 (1.041)

Απαιτήσεων σε ευρώ 68.803 80.154 (11.351)

Απαιτήσεων από τη μεταβίβαση συναλλαγματικών

διαθεσίμων στην ΕΚΤ 680 869 (189)

Καθαρής απαίτησης που προκύπτει από την κατανομή

τραπεζογραμματίων ευρώ 1.456 1.714 (258)

Δανείων προς πιστωτικά ιδρύματα 75.692 77.770 (2.078)

Μακροχρόνιου δανείου στην κυβέρνηση 45.807 47.221 (1.414)

Δανείων προσωπικού 168 181 (13)

Σύνολο εσόδων από τόκους 218.831 235.175 (16.344)Έξοδα σε τόκους επίΥποχρεώσεων σε συνάλλαγμα 448 5.080 (4.632)

Υποχρέωσης στο TARGET2 84.919 80.741 4.178

Υποχρεωτικών καταθέσεων πιστωτικών ιδρυμάτων 13.759 16.103 (2.344)

Άλλων καταθέσεων πιστωτικών ιδρυμάτων 1.988 841 1.147

Άλλων υποχρεώσεων σε ευρώ 4.355 3.817 538

Σύνολο εξόδων σε τόκους 105.469 106.582 (1.113)Καθαρά έσοδα από τόκους 113.362 128.593 (15.231)


του στις 3 Μαρτίου 2011 αποφάσισε τη διανομήτου καθαρού κέρδους για το 2010 ύψους €170,8εκατ. Το ποσό που αναλογεί στην ΚΤΚ ανέρχεται σε€0,3 εκατ. Η διανομή του καθαρού κέρδους για το2009 ήταν ύψους €1,8 δις και το ποσό πουαναλογούσε στην ΚΤΚ ανερχόταν σε €2,9 εκατ.

5. Καθαρό αποτέλεσμα από τη συγκέντρωση καιτην αναδιανομή του νομισματικού εισοδήματοςΝομισματικό εισόδημα είναι το εισόδημα πουσυγκεντρώνουν οι ΕθνΚΤ κατά την άσκηση τωνκαθηκόντων τους στον τομέα της νομισματικήςπολιτικής του Ευρωσυστήματος.

Το ποσό του νομισματικού εισοδήματος κάθεΕθνΚΤ προσδιορίζεται με υπολογισμό τωνπραγματικών ετήσιων εσόδων που απορρέουναπό τα στοιχεία του ενεργητικού που έχει στηνκατοχή της έναντι της νομισματικής βάσης.

Η νομισματική βάση αποτελείται από ταακόλουθα στοιχεία του παθητικού:• τραπεζογραμμάτια σε κυκλοφορία,• υποχρεώσεις σε ευρώ έναντι πιστωτικών

ιδρυμάτων της ζώνης του ευρώ σχετιζόμενεςμε πράξεις νομισματικής πολιτικής,

• καθαρές υποχρεώσεις εντός του Ευρωσυστήματοςπου απορρέουν από το υπόλοιπο του λογαρια-σμού δοσοληψιών με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Κε-ντρικών Τραπεζών (TARGET2),

• καθαρές υποχρεώσεις που απορρέουν από τηνκατανομή, εντός του Ευρωσυστήματος, τωνκυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων ευρώ.

Ποσά τόκων που έχουν πληρωθεί επί τωνπαραπάνω υποχρεώσεων που αποτελούν τηνομισματική βάση αφαιρούνται από τονομισματικό εισόδημα κάθε ΕθνΚΤ.

Τα στοιχεία του ενεργητικού οι αποδόσεις των

οποίων λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμότου νομισματικού εισοδήματος είναι τα ακόλουθα:• δάνεια σε ευρώ προς πιστωτικά ιδρύματα της

ζώνης του ευρώ σχετιζόμενα με πράξειςνομισματικής πολιτικής,

• απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματος από τημεταβίβαση συναλλαγματικών διαθεσίμωνστην ΕΚΤ,

• καθαρές απαιτήσεις εντός του Ευρωσυστήματοςπου απορρέουν από το υπόλοιπο τουλογαριασμού δοσοληψιών με το ΕυρωπαϊκόΣύστημα Κεντρικών Τραπεζών (TARGET2),

• καθαρές απαιτήσεις που απορρέουν από τηνκατανομή, εντός του Ευρωσυστήματος, τωνκυκλοφορούντων τραπεζογραμματίων ευρώ,

• ένα ελάχιστο ποσό διαθεσίμων χρυσού γιακάθε ΕθνΚΤ, κατ' αναλογία της κλείδαςκατανομής κάθε ΕθνΚΤ. Ο χρυσός θεωρείται ότιδεν παράγει εισόδημα.

Στις περιπτώσεις που η αξία των στοιχείων τουενεργητικού οι αποδόσεις των οποίωνλαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό τουνομισματικού εισοδήματος υπερβαίνει ήυπολείπεται της αξίας της νομισματικής βάσης, ηαπόδοση της διαφοράς (gap) υπολογίζεται με βάσητο μέσο ετήσιο ύψος της εν λόγω διαφοράς επί τημέση ετήσια εκατοστιαία απόδοση των κοινών γιαόλες τις ΕθνΚΤ του Ευρωσυστήματος στοιχείων τουενεργητικού που αναφέρονται παραπάνω.

Στο τέλος κάθε οικονομικού έτους το συνολικόποσό του συγκεντρωθέντος νομισματικούεισοδήματος του Ευρωσυστήματος αναδιανέμεταιμεταξύ των ΕθνΚΤ, κατ' αναλογία των αντίστοιχωνκαταβεβλημένων μεριδίων συμμετοχής τους στοκεφάλαιο της ΕΚΤ.

Η διαφορά, ύψους €1,9 εκατ. (2009 - €10,4 εκατ.),

92

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

μεταξύ του νομισματικού εισοδήματος, ύψους €22,4εκατ. (2009 - €32,7 εκατ.), που η ΚΤΚ συγκέντρωσεστη χρήση 2010 και του νομισματικού εισοδήματος,ύψους €20,5 εκατ. (2009 - €22,3 εκατ.), που τηςαναλογεί από την αναδιανομή, σύμφωνα με τομερίδιο της στο καταβεβλημένο κεφάλαιο της ΕΚΤ,αντιστοιχεί στο καθαρό αποτέλεσμα από τησυγκέντρωση και την αναδιανομή του νομισματικούεισοδήματος του Ευρωσυστήματος. Επιπλέον, λόγωαναθεώρησης του νομισματικού εισοδήματος τουΕυρωσυ στήματος για το 2008 και 2009, η ΚΤΚ έχεινα πληρώσει €133 χιλιάδες και €14 χιλιάδεςαντιστοίχως.

6.Λοιπά έσοδαΤα λοιπά έσοδα αφορούν κατά κύριο λόγο καθαρά

έσοδα ύψους €674 χιλιάδων από τη διάθεσημετάλλων των κερμάτων της κυπριακής λίρας καιέσοδα ύψους €420 χιλιάδων από νομισματικέςεκδόσεις. Το ποσό που αναφέρεται για το 2009αφορούσε κυρίως την αξία των κυπριακώνκερμάτων (€36,5 εκατ.) που δεν είχαν επιστραφείγια ανταλλαγή σε ευρώ μέχρι την 31η Δεκεμβρίου2009, τελευταία ημερομηνία ανταλλαγής τους,όπως ορίζεται από τον περί της Υιοθέτησης τουΕυρώ Νόμο, 2007.

7.Δαπάνες προσωπικούΟι δαπάνες προσωπικού αναλύονται στονΠίνακα 14.

Πίνακας 14 Δαπάνες προσωπικού

2010 2009 Αλλαγή€΄000 €΄000 €΄000

Βασικοί μισθοί 14.221 14.109 112

Αυτόματη τιμαριθμική αναπροσαρμογή 3.435 3.187 248

Εργοδοτικές εισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών

Ασφαλίσεων και άλλες εισφορές 2.594 2.401 193

Υπερωριακή εργασία και άλλα επιδόματα 1.280 1.099 181

Εκπαίδευση προσωπικού 146 105 41

Πρόβλεψη για το Ταμείο Συντάξεων 9.171 17.770 (8.599)

Σύνολο 30.847 38.671 ( 7.824)

Πίνακας 15 πρόβλεψη για τοΤαμείο Συντάξεων

2010 2009 Αλλαγή€΄000 €΄000 €΄000

Κόστος υπηρεσίας για το υπό αναφορά έτος 3.736 6.234 (2.498)

Τόκος επί του Ταμείου Συντάξεων 5.435 4.816 619

Κόστος υπηρεσίας προηγούμενων ετών - 6.720 (6.720)

Σύνολο 9.171 17.770 (8.599)

Πρόβλεψη για το Ταμείο ΣυντάξεωνΗ επιβάρυνση για τα συνταξιοδοτικά ωφελήματατων μελών του προσωπικού αναλύεται στονΠίνακα 15 (σελ. 92).

Κύριες αναλογιστικές υποθέσεις Κατά την αναλογιστική μελέτη που έγινε μεημερομηνία αναφοράς 31η Δεκεμβρίου, 2009χρησιμοποιήθηκαν οι κύριες αναλογιστικέςπαραδοχές που παρουσιάζονται στον Πίνακα 16.

8. Διοικητικές δαπάνεςΟι διοικητικές δαπάνες περιλαμβάνουν δαπάνεςγια τηλεπικοινωνίες, ασφάλιση και συντήρηση τουκτιρίου και του εξοπλισμού, και τρέχουσεςλειτουργικές δαπάνες.

Ενδεχόμενες και ανειλημμένες υποχρεώσειςΕντός του 2010 ανελήφθησαν από την ΚΤΚυποχρεώσεις για έργα πληροφορικής συνολικούύψους €0,3 εκατ.

Γεγονότα μετά την ημερομηνία του ισολογισμούΤην 1η Ιανουαρίου 2011 ως αποτέλεσμα τηςένταξης της Eesti Pank στο Ευρωσύστημα η κλείδατης ΚΤΚ στο Ευρωσύστημα διαμορφώθηκε σε0,19565% από 0,19616%. Το μερίδιο συμμετοχήςτων ΕθνΚΤ στο κεφάλαιο της ΕΚΤ δεν επηρεάζεται

και ως εκ τούτου η κεφαλαιουχική κλείδα της ΚΤΚπαραμένει στο 0,1369%.


Πίνακας 16 Κύριες αναλογιστικές υποθέσεις

Προεξοφλητικό επιτόκιο 4,80%

Μέσος ρυθμός αύξησης μισθών 3,00%

Πληθωρισμός 2,00%

Αύξηση βασικών ασφαλιστέων αποδοχών 3,50%

Ποσοστό αύξησης συντάξεων 3,00%

Ποσοστό αύξησης αναλογικών συντάξεων από κοινωνικές ασφαλίσεις 2,00%

Έκθεση ανεξάρτητου Ελεγκτήπρος το Συμβούλιο της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου

94

Ε Τ Η Σ Ι Α Ε Κ Θ Ε Σ Η 2 0 1 0

Έκθεση επί των Οικονομικών ΚαταστάσεωνΈχουμε ελέγξει τις συνημμένες οικονομικέςκαταστάσεις της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου(η «Τράπεζα») στις σελίδες 72 μέχρι 93, οι οποίεςαποτελούνται από τον ισολογισμό στις 31Δεκεμβρίου 2010, και το λογαριασμό αποτελε -σμάτων της χρήσεως που έληξε την ημερομηνίααυτή, καθώς και περίληψη σημαντικών λογιστικώνπολιτικών και λοιπές επεξηγηματικές σημειώσεις.

Ευθύνη του Διοικητή και του Συμβουλίου για τις Οικο-νομικές ΚαταστάσειςΟ Διοικητής και το Συμβούλιο της Τράπεζας είναιυπεύθυνοι για την κατάρτιση οικονομικώνκαταστάσεων που να δίνουν αληθινή και δίκαιηεικόνα σύμφωνα με το άρθρο 57(2) του περί τηςΚεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου, 2002 - 2007,με βάση εγκεκριμένες λογιστικές αρχές πουεκάστοτε ισχύουν για το Ευρωπαϊκό ΣύστημαΚεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) όπως αυτέςκαθορίζονται από την Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα στην Κατευθυντήρια ΓραμμήΕΚΤ/2010/20. Η ευθύνη αυτή περιλαμβάνει:σχεδιασμό, εφαρμογή και τήρηση εσωτερικώνδικλίδων σχετικών με την κατάρτιση και τη δίκαιηπαρουσίαση οικονομικών καταστάσεων απαλ -λαγμένων από ουσιώδες σφάλμα, είτε οφείλεται σεαπάτη είτε σε λάθος επιλογή και εφαρμογήκαταλλήλων λογιστικών πολιτικών και υπολογισμόλογιστικών εκτιμήσεων που είναι λογικές για τιςπεριστάσεις.

Ευθύνη του ΕλεγκτήΗ δική μας ευθύνη είναι να εκφράσουμε γνώμη επίαυτών των οικονομικών καταστάσεων με βάση τονέλεγχό μας. Διενεργήσαμε τον έλεγχό μαςσύμφωνα με τα Διεθνή Πρότυπα Ελέγχου. ΤαΠρότυπα αυτά απαιτούν να συμμορφωνόμαστε με

κανόνες δεοντολογίας καθώς και να σχεδιάζουμεκαι να διενεργούμε τον έλεγχο με σκοπό τηναπόκτηση λελογισμένης διασφάλισης για το εάν οιοικονομικές καταστάσεις είναι απαλλαγμένες απόουσιώδες σφάλμα.

Ένας έλεγχος περιλαμβάνει τη διενέργειαδιαδικασιών για την απόκτηση ελεγκτικώντεκμηρίων σχετικά με τα ποσά και τιςγνωστοποιήσεις στις οικονομικές καταστάσεις. Οιεπιλεγόμενες διαδικασίες βασίζονται στην κρίσητου ελεγκτή, περιλαμβανομένης της εκτίμησηςτων κινδύνων ουσιώδους σφάλματος τωνοικονομικών καταστάσεων, είτε οφείλεται σεαπάτη είτε σε λάθος. Κατά τη διενέργεια αυτώντων εκτιμήσεων κινδύνων, ο ελεγκτής εξετάζει τιςεσωτερικές δικλίδες που σχετίζονται με τηνκατάρτιση οικονομικών καταστάσεων τηςοντότητας που δίνουν αληθινή και δίκαιη εικόναμε σκοπό το σχεδιασμό ελεγκτικών διαδικασιώνκατάλληλων για τις περιστάσεις, αλλά όχι με σκοπότην έκφραση γνώμης επί της αποτελε -σματικότητας των εσωτερικών δικλίδων τηςοντότητας. Ο έλεγχος περιλαμβάνει επίσης τηναξιολόγηση της καταλληλότητας των λογιστικώνπολιτικών που χρησιμοποιήθηκαν και τουλελογισμένου των λογιστικών εκτιμήσεων πουέγιναν από τον Διοικητή και το Συμβούλιο, καθώςκαι την αξιολόγηση της συνολικής παρουσίασηςτων οικονομικών καταστάσεων.

Πιστεύουμε ότι τα ελεγκτικά τεκμήρια πουέχουμε αποκτήσει είναι επαρκή και κατάλληλα γιανα παράσχουν βάση για την ελεγκτική μας γνώμη.

ΓνώμηΚατά τη γνώμη μας, οι οικονομικές καταστάσειςδίνουν αληθινή και δίκαιη εικόνα της οικονομικήςθέσης της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου στις 31Δεκεμβρίου 2010, και της χρηματοοικονομικής

επίδοσης της για τη χρήση που έληξε τηνημερομηνία αυτή σύμφωνα με το άρθρο 57(2)του περί της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου Νόμου,με βάση εγκεκριμένες λογιστικές αρχές πουεκάστοτε ισχύουν για το Ευρωπαϊκό ΣύστημαΚεντρικών Τραπεζών (ΕΣΚΤ) όπως αυτέςκαθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζαστην Κατευθυντήρια Γραμμή ΕΚΤ/2010/20.

Άλλο ΘέμαΑυτή η έκθεση, περιλαμβανομένης και της γνώμης,ετοιμάστηκε για το Συμβούλιο της Τράπεζας ωςσώμα και μόνο και για κανένα άλλο σκοπό. Δίνονταςαυτή τη γνώμη δεν αποδεχόμαστε ή αναλαμβά-νουμε ευθύνη για οποιονδήποτε άλλο σκοπό ή προςοποιοδήποτε άλλο πρόσωπο στη γνώση του οποίουαυτή η έκθεση δυνατόν να περιέλθει.

PricewaterhouseCoopers LimitedChartered Accountants

Λευκωσία, 14 Μαρτίου 2011


ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ (ΕΣωΤΕΡΙΚωΝ ΣΕΛΙΔωΝ):FBRH CONSULTANTS ΛΤΔ - ΣΑΙΜΟΝ ΠΙΤΣΙΛΛΙΔΗΣ, MBA, FCIM (UK), CHARTERED MARKETER

www.fbrh.eu

ΕΚΤΥΠωΣΗ:CASSOULIDES MASTERPRINTERS

www.fbrh.eu

Α Θ - Central Bank of Cyprus...3.4 Επιτόκια νέων καταθέσεων σε ΝΧΙ σε...

Documents

Transcript of Α Θ - Central Bank of Cyprus...3.4 Επιτόκια νέων καταθέσεων σε ΝΧΙ σε...