Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ...

18
ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ: 1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο 2. Ορισμός αστοχίας [τ max ή (τ/σ’) max ?] 3. Κριτήριο αστοχίας Μohr 4. Κριτήριο αστοχίας Mohr – Coulomb 5. Πρακτικές σχέσεις & συνέπειες του κριτηρίου Μ-C 6. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχή των ΑΜΜΩΝ 7. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχή των ΑΡΓΙΛΩΝ Παράμετροι διατμητικής αντοχής c & φ Συνήθεις τιμές για άμμους και αργίλους ΑΣΤΟΧΙΑ & ∆ΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Ε∆ΑΦΩΝ ΑΣΤΟΧΙΑ & ∆ΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Ε∆ΑΦΩΝ Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 125

Transcript of Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ...

Page 1: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

ΚΕΦΑΛΑΙΟ VΙ:

1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο

2. Ορισμός αστοχίας [τ max ή (τ/σ’) max ?]

3. Κριτήριο αστοχίας Μohr

4. Κριτήριο αστοχίας Mohr – Coulomb

5. Πρακτικές σχέσεις & συνέπειες του κριτηρίου Μ-C

6. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχήτων ΑΜΜΩΝ

7. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχήτων ΑΡΓΙΛΩΝ

Παράμετροι διατμητικής αντοχής c & φ Συνήθεις τιμές για άμμους και αργίλους

ΑΣΤΟΧΙΑ & ∆ΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Ε∆ΑΦΩΝΑΣΤΟΧΙΑ & ∆ΙΑΤΜΗΤΙΚΗ ΑΝΤΟΧΗ Ε∆ΑΦΩΝ

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 125

Page 2: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

αστοχία πρανούςαστοχία πρανούς

1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο1. Αστοχία εδαφών στην φύση & στο εργαστήριο

κατολίσθηση Νεμέας 2002κατολίσθηση Νεμέας 2002

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 126

Page 3: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

μηχανισμός αστοχίας ……….μηχανισμός αστοχίας ……….

Αστοχία (κατάρρευση) τοίχου αντιστήριξηςΑστοχία (κατάρρευση) τοίχου αντιστήριξης

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 127

Page 4: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

μηχανισμός αστοχίας ……….μηχανισμός αστοχίας ……….

αστοχία τοίχου αντιστήριξης . . . . . . .αστοχία τοίχου αντιστήριξης . . . . . . .

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 128

Page 5: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

αστοχία θεμελίου . . . . . . .αστοχία θεμελίου . . . . . . .

τριαξονική φόρτιση

αστοχία

απλή διάτμηση

απ’ευθείας διάτμηση

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 129

Page 6: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Όλα τα παραπάνω παραδείγματα αστοχίας εδαφών στην φύση και στο

εργαστήριο, έχουν τα εξής βασικά κοινά χαρακτηριστικά:

- δημιουργείται μία ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΣΤΟΧΙΑΣ,

- επί της οποίας έχουμε ΟΛΙΣΘΗΣΗ, όταν αυτό είναι κινηματικά

δυνατόν, ή

- με άλλα λόγια, υπέρβαση της οριακής αντίστασης ΤΡΙΒΗΣ.

ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΑΣΤΟΧΙΑΣ

ΟΛΙΣΘΗΣΗ

ΤΡΙΒΗ

ΝΟΜΟΣ ΤΡΙΒΗΣCOULOMBΝΟΜΟΣ ΤΡΙΒΗΣCOULOMB

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 130

Page 7: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Νόμος τριβής COULOMBΝόμος τριβής COULOMBCOULOMB

T T N

tan

α

α

μ

τ τ σ μτ

μ φσ

≤ = ⋅

⇒ ≤ = ⋅

⇒ ≤ =

γωνία τριβής

2. Ορισμός Αστοχίας (τι προκαλεί την αστοχία ……… ;)2. Ορισμός Αστοχίας (τι προκαλεί την αστοχία ……… ;)

Ολισθαίνον ΣτερεόΟλισθαίνον Στερεόα.αα..

aυξάνει έως την αστοχία

= ⋅

=

=

h o v

i

i

σ K σ

τmax σταθερό

σ

; ; ;

=

= +h

v h v

i

i

σ σταθερό

σ σ Δσ

τmax

σ

συμπιεσόμετρο

τριαξονική φόρτιση σε θλίψη

Ε δ α φ ο ςΕ δ α φ ο ςβ.ββ.

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 131

Page 8: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Ά Ρ Α . . . .

σε διατμητική φόρτιση υπάρχει μία

μέγιστη τιμή του λόγου διατμητικής τάσης (τ/σ’)max

[ΟΧΙ της διατμητικής τάσης]

πέραν της οποίας έχω αστοχία,

ήτοι θραύση με πολύ μεγάλες παραμορφώσεις…..

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 132

Page 9: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Για να απαντήσω στα παραπάνω ερωτήματα, χρειάζομαι ένα. . . .

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΣΤΟΧΙΑΣ μία σχέση δηλαδή μεταξύ των διαφόρωντάσεων στην κατάσταση αστοχίας

Πρακτικό Πρόβλημα:

Σε δοκιμή απ’ ευθείας διάτμησης αμμώδους δοκιμίου μετρήθηκαν οιπαρακάτω τάσεις αστοχίας:

τα=200 kPa, σ’v=300 kPa

(α) Στην ίδια δοκιμή, τα=; όταν σ’v=100 kPa

(β) Σε δοκιμή απλής διάτμησης τα=; όταν σ’v=200 kPa καισ’h=100 kPa

(γ) Σε δοκιμή τριαξονικής φόρτισης ∆σVα=; όταν σ’vo=σ’ho=150 kPa

Πρακτικό Πρόβλημα:

Σε δοκιμή απ’ ευθείας διάτμησης αμμώδους δοκιμίου μετρήθηκαν οιπαρακάτω τάσεις αστοχίας:

τα=200 kPa, σ’v=300 kPa

(α) Στην ίδια δοκιμή, τα=; όταν σ’v=100 kPa

(β) Σε δοκιμή απλής διάτμησης τα=; όταν σ’v=200 kPa καισ’h=100 kPa

(γ) Σε δοκιμή τριαξονικής φόρτισης ∆σVα=; όταν σ’vo=σ’ho=150 kPa

3. Κριτήριο Αστοχίας MOHR3. Κριτήριο Αστοχίας MOHR

Για ένα δεδομένο εδαφικό σημείο, όλοι οι κύκλοι MOHR τωνενεργών τάσεων αστοχίας εφάπτονται μίας κοινήςπεριβάλλουσας αστοχίας.

Η περιβάλλουσα αστοχίας είναι ανεξάρτητη από τον τρόποφόρτισης, τις συνοριακές συνθήκες, την ύπαρξη νερού, κ.λ.π.

Αποτελεί δηλαδή μηχανική ιδιότητα του εδαφικού σκελετού(και μόνον)

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 133

Page 10: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

H περιβάλλουσα αστοχίας ορίζει τρεις ¨περιοχές τάσεων¨:(i) εφικτή – σταθερή(ii) εφικτή – αστοχία(iii) ανέφικτη

τα = c + σα΄tanφ

c = ¨συνοχή¨ (σε kPa)

φ = γωνία (εσωτερικής) τριβής

τταα = c + = c + σσαα΄tantanφφ

c = ¨συνοχή¨ (σε kPa)

φ = γωνία (εσωτερικής) τριβής

oc 0 , 3 0 4 5φ= = ÷

oc 0 , 2 0 3 5φ= = ÷

( )[ ] ( )[ ]vv OCRPIOCRc σφσ ,,,,

ΑΜΜΟΙ:

ΑΡΓΙΛΟΙ – OCR=1.0 :

ΑΡΓΙΛΟΙ – OCR>1.0 :

Για αναλυτικούς υπολογισμούς, είναι πρακτική η έκφραση του κριτηρίουαστοχίας με μία απλή, γραμμική σχέση. Έτσι . . . . .

4. Κριτήριο Αστοχίας MOHR - COULOMB4. Κριτήριο Αστοχίας MOHR - COULOMB

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 134

Page 11: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

−=

+ +

= ⋅ −

⎛ ⎞= −⎜ ⎟⎝ ⎠

−= = = ⋅

+

1 ,α 3 ,α

1 ,α 3 ,α

3 ,α 1 ,α α α

2

α

1 ,α 3 ,α

3 ,α 1 ,α α1 ,α 3 ,α

σ σsinφ

σ σ 2c / tanφ

σ σ K 2c K

φK tan 45

2

σ σγια c 0 : sinφ ή σ σ K

σ σ

και λίγα είναι…

5. Πρακτικές σχέσεις και συνέπειες κριτηρίου αστοχίαςΜΟHR-COULOMB

5. Πρακτικές σχέσεις και συνέπειες κριτηρίου αστοχίαςΜΟHR-COULOMB

α. Σχέσεις μεταξύ των κυρίων τάσεων κατά την αστοχίααα.. Σχέσεις μεταξύ των κυρίων τάσεων κατά την αστοχία(να αποδειχθούν)

Το επίπεδο αστοχίας σχηματίζει γωνία + (45+φ/2) με τοεπίπεδο της μέγιστη κύριας τάσης . . . . . . .

Το επίπεδο αστοχίας σχηματίζει γωνία + (45+φ/2) με τοεπίπεδο της μέγιστη κύριας τάσης . . . . . . .

Το συμπέρασμα αυτό έχει μικρή πρακτική χρησιμότητα, αλλά αρκετόενδιαφέρον ως προς την απόδειξη του.

Αξίζει να δοκιμάσετε……

β.

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 135

Page 12: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Για να δούμε, τώρα που έχουμε το κριτήριο αστοχίας μπορούμε να τολύσουμε;

Πρακτικό Πρόβλημα:

Σε δοκιμή απ’ ευθείας διάτμησης αμμώδους δοκιμίου μετρήθηκαν οιπαρακάτω τάσεις αστοχίας:

τα=200 kPa, σ’v=300 kPa

(α) Στην ίδια δοκιμή, τα=; όταν σ’v=100 kPa

(β) Σε δοκιμή απλής διάτμησης τα=; όταν σ’v=200 kPa καισ’h=100 kPa

(γ) Σε δοκιμή τριαξονικής φόρτισης ∆σVα=; όταν σ’vo=σ’ho=150 kPa

Πρακτικό Πρόβλημα:

Σε δοκιμή απ’ ευθείας διάτμησης αμμώδους δοκιμίου μετρήθηκαν οιπαρακάτω τάσεις αστοχίας:

τα=200 kPa, σ’v=300 kPa

(α) Στην ίδια δοκιμή, τα=; όταν σ’v=100 kPa

(β) Σε δοκιμή απλής διάτμησης τα=; όταν σ’v=200 kPa καισ’h=100 kPa

(γ) Σε δοκιμή τριαξονικής φόρτισης ∆σVα=; όταν σ’vo=σ’ho=150 kPa

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 136

Page 13: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Παραμένουσα αντοχή

Μέγιστη αντοχή

6. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχή AMMOY6. Παράγοντες που επιδρούν στην διατμητική αντοχή AMMOY

Μέγιστη γωνία τριβής φMAX

Παραμένουσα γωνία τριβής φRES

Γωνία τριβής μεταξύ κόκκων φS

Πως ορίζονται, τι σχέση έχουνμεταξύ τους, ποιοι παράγοντες τιςεπηρεάζουν;

Μέγιστη γωνία τριβής φMAX

Παραμένουσα γωνία τριβής φRES

Γωνία τριβής μεταξύ κόκκων φS

Πως ορίζονται, τι σχέση έχουνμεταξύ τους, ποιοι παράγοντες τιςεπηρεάζουν;

Αποτελέσματα δοκιμής ΑΠΛΗΣ ∆ΙΑΤΜΗΣΗΣ

φmax

τριβήμεταξύ κόκκων

???

Επίδραση της Σχετικής Πυκνότηταςστην διατμητική αντοχή των ΑΜΜΩΝ

Επίδραση της Σχετικής Πυκνότηταςστην διατμητική αντοχή των ΑΜΜΩΝ

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 137

Page 14: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

Εξήγηση: ∆ιαστολικότητα ……..

ΙΙ

ΙΙΙ

Ι αρχικήκατάσταση

Μείωση του όγκου(συστολή)

Αύξηση του όγκου(διαστολή)

τριβήμεταξύκόκκων

αλληλεμπλοκήμεταξύ κόκκων

( )

i i i

i i i

i

i i

iii i μ

i

i

N R cos α S sin α

T R sin α S cos α

Stan α

T RSN 1 tan α T N tan φ αR

Stan φ

R

= − ⎫⎬= + ⎭

⎫+ ⎪⎪=⎪− = +⎬⎪⎪

= ⎪⎭

φ

Άρα, κατά την αστοχία, η σχετική ολίσθηση των κόκκων

συμβαίνει επί κεκλιμένου (όχι οριζόντιου) επιπέδου

Άρα, κατά την αστοχία, η σχετική ολίσθηση των κόκκων

συμβαίνει επί κεκλιμένου (όχι οριζόντιου) επιπέδου

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 138

Page 15: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

φmax = 30 ÷ 45o

φr = 28 ÷ 30o

φμ = 20 ÷ 25o

φmax = 30 ÷ 45o

φr = 28 ÷ 30o

φμ = 20 ÷ 25o

φmax

τριβήμεταξύ κόκκων

αλληλεμπλοκήμεταξύ κόκκων

Παράγοντες που συμβάλλουνστην διατμητική αντοχή των ΑΜΜΩΝ

Παράγοντες που συμβάλλουνστην διατμητική αντοχή των ΑΜΜΩΝ

( )( ) v

vol

hv

hv

vol

v

h

dd

dd

εε

μσσσσ

γε

μστ

−=+−

−=

322//

(απλή διάτμηση)

(τριαξονική φόρτιση)

( )4342144 344 21

γσμεσγτ ddd vvolvh ⋅=⋅+⋅

έργο εξωτερικώντάσεων

έργο εσωτερικώντάσεων τριβής

=

tan tan φφ = = tan tan φφμμ + tan + tan ψψ

ΨΨ==tantan--11 ((--ddεεvolvol/d/dγγ))MMΑΧΑΧ = = γωνίαγωνία διαστολικότηταςδιαστολικότητας

Εναλλακτική Θεώρηση:

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 139

Page 16: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

tan tan φφ = = tan tan φφμμ + tan + tan ψψ

ΨΨ==tantan--11 ((--ddεεvolvol/d/dγγ))MMΑΧΑΧ = = γωνίαγωνία διαστολικότηταςδιαστολικότητας

Εναλλακτική Θεώρηση:

τριβήμεταξύ κόκκων

αλληλεμπλοκήμεταξύ κόκκων

Ερωτήσεις :

γιατί φχαλυβας < φξύλο < φσκυρόδεμα ?

γιατί η φ μικραίνει με την σ’V ?

ΕρωτήσειςΕρωτήσεις ::

γιατί φφχαλυβαςχαλυβας < < φφξύλοξύλο < < φφσκυρόδεμασκυρόδεμα ?

γιατί η φφ μικραίνει με την σσ’’VV ?

σε ομοίωμα θεμελίουαπό:

- σκυρόδεμα- ξύλο- χάλυβα

Π Ε Ι Ρ Α Μ ΑΠ Ε Ι Ρ Α Μ Α

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 140

Page 17: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

ανακατάταξη&

αλληλεμπλοκήκόκκων

τριβήμεταξύκόκκων

7. Παράγοντες που συμβάλλουν στην διατμητική αντοχή ΑΡΓΙΛΩΝ7. Παράγοντες που συμβάλλουν στην διατμητική αντοχή ΑΡΓΙΛΩΝ

επίδραση του

δείκτη πλασιμότητας

στην

παραμένουσα

γωνία τριβής φr

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 141

Page 18: Παράμετροιδιατμητικήςαντοχής c φ ...users.ntua.gr/gbouck/downfiles/soil_mechanics-2014-CHAP-6.pdf · ΚΕΦΑΛΑΙΟVΙ: 1. Αστοχίαεδαφώνστηνφύση&

33..Bασικά σημεία κεφαλαίου . . .

Πως εκδηλώνεται η διατμητική αστοχία του εδάφους σε τεχνικά έργα καισε εργαστηριακές δοκιμές;

Περιβάλλουσα αστοχίας Mohr-Coulomb: συνοχή (c) και γωνία εσωτερικήςτριβής (φ).

Μέγιστη και παραμένουσα γωνία τριβής (φmax & φres): παράγοντες που τιςεπηρεάζουν σε άμμους και αργίλους.

Τι σχέση έχουν μεταξύ τους η φmax, η φres και ο συντελεστής τριβήςμεταξύ των κόκκων μ; Που οφείλονται οι διαφορές;

Απόδειξη του ρόλου της αλληλεμπλοκής μεταξύ των κόκκων με τοπροσομοίωμα του ολισθαίνοντος στερεού επί κεκλιμένου εδάφους.

Σχέση μεταξύ των τάσεων αστοχίας που ασκούνται σε επίπεδο (απ’ έξω).

Σχέσεις μεταξύ των τάσεων αστοχίας που ασκούνται σε σημείο(απ΄έξω..).

Γ. Δ. Μπουκοβάλας, Καθηγητής Σχολής Πολ. Μηχανικών, Ε.Μ.Π. 142