ΗΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥΤΟΥ

ΑΡΧΑΙΟΥΑΡΧΑΙΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥΘΕΑΤΡΟΥ

ΗΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑΟΡΧΗΣΤΡΑ

ΗΗ ΣΚΗΝΗΣΚΗΝΗ

ΤΟΤΟ ΚΟΙΛΟΝΚΟΙΛΟΝ

ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΑΚΟΥΣΤΙΚΗ

ΗΗ ορχήστραορχήστρα

ΉτανΉταν µιαµια κυκλικήκυκλική, , συχνάσυχνάπλακόστρωτηπλακόστρωτη, , πλατείαπλατεία στοστοκέντροκέντρο τουτου θεάτρουθεάτρου. . ΜεΜεάλλαάλλα λόγιαλόγια ήτανήταν ηη σκηνήσκηνήτωντων σηµερινώνσηµερινών θεάτρωνθεάτρων..

ΣτηνΣτην ορχήστραορχήστρα έπαιρνεέπαιρνεθέσηθέση µεµε τηντην έναρξηέναρξη τηςτηςθεατρικήςθεατρικής παράστασηςπαράστασης οοχορόςχορός..

ΣτοΣτο κέντροκέντρο τηςτης ορχήστραςορχήστραςβρισκότανβρισκόταν ηη θυµέληθυµέλη, , έναςέναςβωµόςβωµός γιαγια τοτο θεόθεό ∆ιόνυσο∆ιόνυσο..

ΗΗ σκηνήσκηνή

ΉτανΉταν έναένα ορθογώνιοορθογώνιο, , µακρόστενοµακρόστενοστεγασµένοστεγασµένο κτίριοκτίριο πουπουπροστέθηκεπροστέθηκε τοντον 55οο αιαι. . ππ..ΧΧ..

ΑρχικάΑρχικά ηη σκηνήσκηνή ήτανήταν ισόγειαισόγεια καικαιχρησιµοποιούντανχρησιµοποιούνταν µόνοµόνο όπωςόπως τατασηµερινάσηµερινά παρασκήνιαπαρασκήνια καικαι τατακαµαρίνιακαµαρίνια..

ΑργότεραΑργότερα ηη σκηνήσκηνή έγινεέγινε διώροφηδιώροφη. . ΣχηµάτιζεΣχηµάτιζε ένανέναν εξώστηεξώστη στονστονοποίοοποίο µεταφέρθηκεµεταφέρθηκε ηη δράσηδράση τωντωνυποκριτώνυποκριτών. . ΟΟ εξώστηςεξώστης αυτόςαυτόςονοµάστηκεονοµάστηκε λογείονλογείον..

ΤοΤο κοίλονκοίλον

ΟνοµαζότανΟνοµαζόταν έτσιέτσι λόγωλόγω τουτου

σχήµατόςσχήµατός τουτου ((κεκλιµένοκεκλιµένο

χωνοειδέςχωνοειδές επίπεδοεπίπεδο).).

ΉτανΉταν οο χώροςχώρος όπουόπου

απλώνονταναπλώνονταν αµφιθεατρικάαµφιθεατρικά

τατα εδώλιαεδώλια ((καθίσµατακαθίσµατα τωντων

θεατώνθεατών).).

ΉτανΉταν τοτο µεγαλύτεροµεγαλύτερο τµήµατµήµα

τουτου θεάτρουθεάτρου..

ΣτηνΣτην πρώτηπρώτη σειράσειρά τουτου κοίλουκοίλου, , στηνστην περίµετροπερίµετρο τηςτης ορχήστραςορχήστρας, , βρισκότανβρισκόταν ηη προεδρίαπροεδρία, , µιαµιαηµικυκλικήηµικυκλική σειράσειρά λίθινωνλίθινωνκαθισµάτωνκαθισµάτων ήή θρόνωνθρόνωνπροορισµένωνπροορισµένων γιαγια τουςτουςαξιωµατούχουςαξιωµατούχους καικαι τατα τιµώµενατιµώµεναπρόσωπαπρόσωπα..

ΤαΤα υπόλοιπαυπόλοιπα καθίσµατακαθίσµατα µπορείµπορείνανα ήτανήταν λίθιναλίθινα ήή απόαπό ξύλοξύλο ((ικρίαικρία) ) πάνωπάνω σεσε λίθινολίθινο υπόβαθρουπόβαθρο..

ΠάνωΠάνω απόαπό τηντην τελευταίατελευταία σειράσειράκαθισµάτωνκαθισµάτων µπορούσεµπορούσε ναναεπεκταθείεπεκταθεί τοτο θέατροθέατρο, , αναν τοτοεπέβαλλανεπέβαλλαν οιοι ανάγκεςανάγκες, , µεµε τηντηνπροσθήκηπροσθήκη επιθεάτρουεπιθεάτρου..

ΑκουστικήΑκουστική

ΗΗ καλήκαλή ακουστικήακουστική ήτανήταν τοτο κυριότεροκυριότερο

χαρακτηριστικόχαρακτηριστικό τηςτης αρχιτεκτονικήςαρχιτεκτονικής τωντων

αρχαίωναρχαίων ελληνικώνελληνικών θεάτρωνθεάτρων..

∆εν∆εν είναιείναι ακόµαακόµα γνωστόγνωστό αναν ηη ακουστικήακουστική αυτήαυτή

ήτανήταν αποτέλεσµααποτέλεσµα ειδικήςειδικής µελέτηςµελέτης τωντων

αρχιτεκτόνωναρχιτεκτόνων ήή απλώςαπλώς συµπτωµατικήσυµπτωµατική..

Μηχανήµατα αρχαίου θεάτρου

Κλασικά µηχανήµατα είναι το«εκκύκληµα» που µε τη στροφήτου παρουσίαζε τα συµβαίνονταµέσα στη σκηνή, η «µηχανή», είδος γερανού που ανέβαζε ήκατέβαζε τους θεούς («απόµηχανής θεός»), το «θεολογείο»ένας εξώστης απ’ όπου µιλούσανθεοί και ηµίθεοι, το «βροντείον» ή«κεραυνοσκοπείον», οι«χαρώνειες κλίµακες» και το«αναπίεσµα», δύο µηχανήµατα, ταοποία ανέβαζαν τις ψυχές από τονΆδη. Από τις «χαρώνειεςκλίµακες» ανέβαιναν στη σκηνήυποχθόνιες θεότητες, ερινύες, φαντάσµατα κ.λπ.

ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙ∆ΑΥΡΟΥΣτο ακρωτήρι " Νησί" της Επιδαύρου σώζεται σεκαλή κατάσταση το θέατρο της αρχαίας πόλης, στηµορφή που προσέλαβε στους ύστερους χρόνους της

χρήσης του. Το κοίλο, εκτός από ελάχιστα εδώλια, είναι κατασκευασµένο από τιτανόλιθο, ενώ οι

κλίµακες ανόδου από πωρόλιθο.

Μέχρι σήµερα έχουν αποκαλυφθεί 9 κερκίδες µε 18 σειρές καθισµάτων, αρχικής χωρητικότητας 2000 περίπου θεατών. Όλα τα εδώλια του θεάτρου και οι

θρόνοι φέρουν επιγραφές µε ονόµατα χορηγών και

υποδηλώνουν παράλληλα την άµεση σχέση του

µνηµείου µε την λατρεία του ∆ιονύσου.

Στους ρωµαϊκούς χρόνους, η ορχήστρα γίνεται

ηµικυκλική µε την ανέγερση του σκηνικού

οικοδοµήµατος πλησιέστερα στο κοίλο. Το κατώτεροτµήµα της σκηνής αυτής σώζεται µέχρι σήµερα. Εδώλια του κοίλου χρησιµοποιήθηκαν στο τείχος των

ύστερων χρόνων, που κτίσθηκε στην κορυφή του

δεύτερου λόφου του ακρωτηρίου.

ΘΕΑΤΡΟ ∆ΙΟΝΥΣΟΥ (ΑΘΗΝΑ) Το θέατρο του ∆ιονύσου είναι ο

σηµαντικότερος γνωστός υπαίθριοςθεατρικός χώρος της αρχαιότητας. Αποτελούσε µέρος του ιερού τουΕλευθερέως ∆ιονύσου που βρισκόταν στιςπαρυφές της Ακρόπολης και υπήρξε οβασικός τόπος παράστασης του αττικούδράµατος αφού φιλοξενούσε τα Μεγάλα∆ιονύσια, τη µεγαλύτερη θεατρική γιορτήτης πόλης των Αθηνών. Οι σωζόµενεςτραγωδίες και κωµωδίες του 5ου και του4ου π.Χ. αι. γράφτηκαν -τουλάχιστον οιπερισσότερες- για να παιχτούν σε αυτόν.

Το θέατρο του ∆ιονύσου θεµελιώθηκεπιθανώς τον 6ο π.Χ. αι., στην περίοδο τηςδυναστείας των Πεισιστρατιδών. Έκτοτεεπανοικοδοµήθηκε και επεκτάθηκεπολλές φορές, και έτσι είναι δύσκολο νακαθορίσουµε ποια ήταν η αρχική µορφήτου. Σήµερα στον ίδιο χώρο βρίσκονταιτα ερείπια ενός ρωµαϊκού θεάτρου.

ΘΕΑΤΡΟ ∆Ω∆ΩΝΗΣ Το αρχαίο θέατρο της ∆ωδώνης στην Ήπειρο

είναι από τα µεγαλύτερα και καλύτερασωζόµενα αρχαία ελληνικά θέατρα. Ηχωρητικότητα του θεάτρου είναι 18.000 θεατές.

Το θέατρο της ∆ωδώνης αποτελούσε τµήµατου πανελλήνιου ιερού της ∆ωδώνης καικατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα π.Χ. από τονβασιλιά της Ηπείρου Πύρρο (297-272 π.Χ.) πουθέλησε µε αρχιτεκτονικά µνηµεία καιοικοδοµήµατα να στολίσει τις περιοχές τουβασιλείου του. Την ίδια εποχήκατασκευάστηκε και το µικρό θέατρο τηςαρχαίας Αµβρακίας.

Το κοίλο του θέατρου της ∆ωδώνηςτοποθετήθηκε στους πρόποδες του όρουςΤόµαρος σε φυσική κοιλότητα ώστε ναεκµεταλευτεί το επικλινές έδαφος, πράγµα πουήταν η συνηθισµένη πρακτική στηνκατασκευή των αρχαίων ελληνικών θεάτρων. Η ορχήστα του θεάτρου δεν είναιολοκληρωµένος κύκλος και έχει µεγαλύτερηδιάµετρο 18,70.

Το αρχαίο θέατρο της ∆ωδώνης βρίσκεται σεαπόσταση 22 χιλιοµέτρων από τα Γιάννενα.

ΟΜΑ∆ΑΟΜΑ∆Α ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ

ΤΜΗΜΑΤΟΣΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΒ’’ 33

ΚατερίναΚατερίνα ΦωστίνηΦωστίνη

ΜατίναΜατίνα ΠαπαντωνίουΠαπαντωνίου

ΓκλορίνΓκλορίν ΤσιούρεαΤσιούρεα

ΜιχάληςΜιχάλης ΧαραλαµπόπουλοςΧαραλαµπόπουλος

ΠαναγιώτηςΠαναγιώτης ΟικονοµόπουλοςΟικονοµόπουλος