ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2Ο ΛΥΚΕΙΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

ΘΕΜΑ: ΜΟΡΦΕΣ ΒΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ Α3 ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2014-15

ΥΠΕΥΘ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΑΛΑΦΟΔΗΜΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ

Οι μαθητές του τμήματος

Λάμπρος Λινάρδος Ευαγγελία Μάγαλου Βασιλική Μαρσέλου Παναγιώτα Μελέτη Μαρία Μελικόκη Νίκη Μεταξιώτη Μαρία Μούρκα Κων/νος Μπαλτάς Κων/νος Μπενάτος Κων/να Μπούζα Παναγιώτα Μπουρμπούλη Ελευθέριος Νταλιάνης Ειρήνη Ντόβα Παρασκευή Ξεσφίγγη Όλγα Παναγιωτοπούλου Παναγιώτα Πανάρετου Αλεξάνδρα Παπανικολάου

Βία είναι …

Κάθε συμπεριφορά ή συστηματική πολιτική συμπεριφοράς που χρησιμοποιείται για να εξαναγκάσει, να κυριαρχήσει ή να απομονώσει το θύμα. Είναι κάθε σωματική, ψυχολογική και λεκτική κακοποίηση ανθρώπου που δημιουργεί σωματικό ή και ψυχικό πόνο ή και πληγές, Είναι η χρήση κάθε μορφής εξουσίας που επιβάλλεται στο άλλο άτομο για τη διατήρηση του ελέγχου της σχέσης και της συμπεριφοράς του θύματος. Συχνά συμπεριλαμβάνει παραβίαση των δικαιωμάτων του θύματος.

Συναισθηματική Βία

Συναισθηματική βία είναι ένα σύνολο επιζήμιων συμπεριφορών ελέγχου που ασκούνται από τον ένα σύντροφο προς τον άλλον (συνήθως άντρες προς γυναίκες) με στόχο να τον εξουσιάσουν. Το αποτέλεσμα τέτοιων συμπεριφορών είναι το να ζει το άτομο που δέχεται τη συναισθηματική βία (συνήθως η γυναίκα) μέσα στο φόβο, να διαστρέφονται οι σκέψεις, τα συναισθήματα και η συμπεριφορά του και να αρνείται τις ανάγκες του ώστε να αποφύγει την κακοποίηση.

Λεκτική Βία

Λεκτική βία είναι οι φραστικές απειλές ή ύβρεις ενός ισχυρού απέναντι σε ασθενέστερο κοινωνικοοικονομικά άτομο ( παρενόχληση) , πριν εξελιχτεί σε σωματική βία ( ενδοοικογενειακή, ενδοσχολική ή ενδοεργασιακή ).

Διαπροσωπική Βία Η διαπροσωπική βία αφορά κυρίως ατομικές ή ομαδικές συμπεριφορές κυριαρχίας ενός ή περισσοτέρων ατόμων σε κάποιο άλλο ή άλλα, με τη χρήση σωματικής, ψυχολογικής ή άλλης βίας .

Παθολογική Βία Ορισμένοι άνθρωπου έχουν μέσα τους βία σε αυξημένο παθολογικό βαθμό. Η οργανική αυτή πάθηση επιβεβαιώθηκε και κλινικά στις αρχές του περασμένου αιώνα. Έτσι δεν είναι διόλου περίεργο που πράξεις παράλογης βίας ( πολλαπλά επαναλαμβανόμενα αμόκ σε σχολείο των ΗΠΑ κ.λπ. ) δικαιολογούνται ως παθολογικές.

Εγκληματική Βία

Την ζούμε κάθε μέρα. Περιέχει το κοινό έγκλημα, αυθόρμητο ή εκ προμελέτης. Προκαλείται από κοινωνικές. Οικονομικές ή ψυχοπαθητικές αιτίες και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας μας.

Κρατική Βία Τα κράτη εφαρμόζουν ή διεκδικούν το « μονοπώλιο της νόμιμης βίας », με το να εφαρμόζουν τις δικαστικές αποφάσεις ή την διασφάλιση της δημόσιας τάξης. Σε περίπτωση δε πολέμου το κράτος δικαιώνει τον επονομαζόμενο δίκαιο πόλεμο, με ανάλογη βία.

Αόρατη Βία Ενυπάρχει στις δομές μιας κοινωνίας με τη μορφή άδικων νόμων, την ευνοιοκρατία, την αξιοκρατία, την ασυλία κ.λπ. Απέναντί της οι απλοί πολίτες είναι ανίσχυροι. Εδώ προστίθεται και η βία εναντίον των μειονοτήτων, αλλά και αυτή εναντίον των περιθωριοποιημένων κοινωνικών ομάδων ( άνεργοι, άστεγοι, νεόπτωχοι κ.λπ. )

Πολιτική Βία Περιλαμβάνει τις βίαιες ενέργειες μιας πολιτείας που γίνονται με πολιτικά κριτήρια σε βάρος των πολιτών της : όπως καταστολή επανάστασης που αποβλέπει στην ανατροπή του καθεστώτος, σύλληψη για αντίσταση κατά της αρχής κ.λπ. Αντίθετα η νόμιμη εξέγερση του λαού και η βία που θα ασκήσει εναντίον σφετεριστών.

Οικονομική Βία Δημιουργήθηκε λόγω της αλόγιστης μεταπολιτευτικής δανεικής ζωής μας ως ατόμων και κράτους. Με τη διόγκωση των χρεών και την αδυναμία πληρωμής τους η βία, ατομική ή κρατική, βρέθηκε σε πρώτο πλάνο. Για να επιτευχθεί δε ο τελικός στόχος, το κράτος καταστρέφει σιγά - σιγά κι ανεπανόρθωτα τον κοινωνικό ιστό, διαλύοντας για λόγους οικονομίας όλες τις βασικές συνεκτικές δομές της κοινωνίας.

Φυσική Βία Περιλαμβάνει τις καταστροφές που προκαλούν οι ανεξέλεγκτες δυνάμεις της φύσης (καταιγίδες, τρικυμίες, πλημμύρες, σεισμοί, πυρκαγιές, τσουνάμι, καύσωνες κ.λπ.) Φυσική θεωρείται και η βία των ζώων απέναντι στα άλλα, αλλά και τον ανθρώπων. Εξ ου η έκφραση κτηνώδης βία.

Διαδικτυακή Βία Φαινόμενο της τεχνολογικής προόδου του ανθρώπου. Πρόκειται για ανεξέλεγκτη βία σε λεκτική ή εικονική μορφή, που αποβλέπει στην υποτίμηση ή απαξίωση, προσβολή ή γελοιοποίηση ενός ατόμου ή ομάδας στο διαδίκτυο.

Διαχωρίζεται άραγε η βία σε καλή ή κακή, υποκειμενική ή αντικειμενική, δίκαιη ή άδικη; Είναι άραγε η βία έμφυτη ή επίκτητη; Πολλά τα πρόσωπα της βίας, περισσότερα το ερωτήματα γι’αυτήν. Ένα είναι βέβαιο πως ποτέ η ωμή βία δεν έλυσε κι ούτε πρόκειται να λύσει κανένα πρόβλημα..

Τα διάφορα είδη βίας

Η βία χωρίζεται σε πολλά είδη, τα οποία δεν είναι σε καμία περίπτωση θετικά. Μπορούν να καταστρέψουν την ψυχολογία, την αυτοπεποίθηση και τα συναισθήματα των άλλων. ΜΗΝ χρησιμοποιείται κανένα από τα παρακάτω είδη βίας!:

Λεκτική βία:

Η λεκτική βία χρησιμοποιείται κυρίως από έφηβους.. Συνήθως είναι κάποια βρισιά ή κάποια προσβλητική φράση.

Ρατσιστική βία:

Ο ρατσισμός από Έλληνα μαθητή προς αλλοδαπό μαθητή οφείλεται συνήθως στην κακή διαπαιδαγώγηση των παιδιών από το σπίτι. Συνήθως συνδυάζεται με τη λεκτική βία. Δεν είναι σωστό να χρησιμοποιείται ειδικότερα στους σχολικούς χώρους. Πιο συχνά χρησιμοποιείται από παιδιά του Δημοτικού και λιγότερο από παιδιά Γυμνασίου και Λυκείου. Μειώνει τα ψυχικά συναισθήματα και την αυτογνωσία των θυμάτων αυτού του είδους βίας.

Σωματική βία

Όταν κάποιος χτυπάει ένα παιδί για οποιοδήποτε λόγο, αυτός ο κάποιος δεν θεωρείται νταής, αλλά δειλός, διότι χτυπάει τους πιο αδύναμους και τους μικρότερους τους .Οι συμπεριφορά αυτή των νταήδων χαρακτηρίζεται ως υβριστική και ,όπως κι στα ομηρικά έπη ,μετά την ύβρη έρχεται η τύση (η τιμωρία).Η τιμωρία θα έρθει από το νόμο μετά από καταγγελία του θύματος .Στους σχολικούς χώρους το θύμα(δηλαδή ο μαθητής που δέχτηκε οποιοδήποτε είδος βίας)πρέπει να αναφέρει το περιστατικό σε κάποιον καθηγητή ή στην διευθύντρια χωρίς φόβο.

Ψυχολογική βία:

Η ψυχολογική βία είναι όταν καταπατούνται τα συναισθήματα, οι σκέψεις και γενικώς η αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση των θυμάτων. Συνδυάζεται και αυτή ,όπως και τα περισσότερα είδη βίας, με την λεκτική. Τα αποτελέσματα στο θύμα είναι τραγικά: 1.Το θύμα <<κλείνεται>> στον εαυτό του. 2.Γίνεται λιγότερο κοινωνικό. 3.Καταστέφεται η αυτοπεποίθηση και η αυτογνωσία του. 4.Σε περίπτωση που έχει οποιοδήποτε πρόβλημα ή έχει την ανάγκη να μιλήσει σε κάποιον, τα κρατάει όλα μέσα του και δεν αναφέρει τίποτα σε κανέναν.

Σεξουαλική βία:

Σεξουαλική βία είναι όταν ο θύτης παρενοχλεί το θύμα σεξουαλικά. Φυσικά, είναι ανεπίτρεπτο να χρησιμοποιείται από μαθητές οποιασδήποτε ηλικίας. Περισσότερες φορές ,θύματα του συγκεκριμένου είδους βίας είναι ανήλικα κορίτσια. Το περιστατικό αυτό, όπως και άλλα είδη βίας, δεν αναφέρονται αποτελέσματα εδώ είναι τα αρνητικά: 1.Το θύμα χάνει την αξιοπρέπειά του. 2.Νιώθει απομονωμένο. 3.Δεν αναφέρει το περιστατικό, διότι ίσως ντρέπεται ή φοβάται για τα χειρότερα. Αν αυτού του είδους βίας χρησιμοποιείται από μαθητές Γυμνασίου ή Λυκείου μπορεί να οδηγήσει σε εγκυμοσύνη.

Ηλεκτρονική βία:

Ηλεκτρονική βία είναι όταν χρησιμοποιείται ένα οποιοδήποτε ηλεκτρονικό μηχάνημα εναντίον κάποιου άλλου π.χ. το να τραβάμε φωτογραφίες κάποιον ενώ εκείνος βρίσκεται στην τουαλέτα ημίγυμνος παρά τη θέλησή του, να δημοσιεύουμε φωτογραφίες ή βίντεο κάποιου ενώ βρίσκεται σε προσωπική στιγμή παρά την θέλησή του και να τον κοροϊδεύουμε

ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Η ενδοσχολική βία αυξάνεται όλο και περισσότερο στις μέρες μας. Τα

βασικότερα αίτια είναι:

α) η συμπεριφορά του θύτη

β) η οικογένεια

γ) το σχολείο

δ)τα κοινωνικά προβλήματα.

Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΘΥΤΗ

Ένα από τα κυριότερα αίτια επιθετικής συμπεριφοράς είναι τα

ατομικά χαρακτηριστικά των παιδιών όπως για παράδειγμα η χαμηλή

αυτοεκτίμηση και η ανασφάλεια του θύτη. Όταν ένα παιδί δεν έχει

συμφιλιωθεί με τον εαυτό του και την προσωπικότητα του, ξεσπώντας με

βία στους συμμαθητές του προσπαθεί να φανεί ανώτερος από αυτούς.

Πρέπει να προσθέσουμε ότι οι δράστες είναι διασπαστικά άτομα που δεν

μπορούν να ελέγξουν τις ενορμήσεις τους και αρέσκονται στο να

αρχίζουν καβγάδες. Τέλος υπάρχουν και κάποια σύνδρομα βιολογικής

βάσης τα οποία προκαλούν επιθετικές συμπεριφορές.

H ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ

Το πρόβλημα της σχολικής βίας και πιο συγκεκριμένα η παιδική και

εφηβική επιθετικότητα και παραβατικότητα που εκδηλώνεται κυρίως στο

σχολείο είναι σύνηθες φαινόμενο που μαστίζει στις μέρες μας. Ένας από

τους κύριους παράγοντες που ωθούν τα παιδιά να ασκήσουν βία είναι το

οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο ζουν. Έτσι, οι υπερβολικές

στερήσεις και οι συνεχείς απαγορεύσεις που επιβάλλουν οι γονείς στα

παιδιά τους μπορεί να προκαλέσουν ψυχική αναταραχή και απογοήτευση

σε αυτά, ιδίως όταν αισθάνονται ότι δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν

μια επιθυμία τους. Έτσι οι υπερβολικά αυστηροί γονείς ενισχύουν τις

επιθετικές τάσεις του αλλά και αντίθετα οι υπερβολικά παραχωρητικοί

γονείς δεν θέτουν όρια στη συμπεριφορά του παιδιού. Ένας ακόμη λόγος

που οδηγεί τα παιδιά στην ενδοσχολική βία είναι η παραμέληση ή η

απόρριψη από τους γονείς τους. Η στέρηση της προσοχής των γονιών

τους γεννά σε ορισμένα άτομα εσωτερική ανασφάλεια, έλλειψη

αυτοπεποίθησης και δυστυχία.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Το σχολείο είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες, το οποίο

επηρεάζει το προφίλ του θύτη καθώς εξίσου και το προφίλ του θύματος.

Το σχολείο διέπεται από κανόνες, που ρυθμίζουν την συμπεριφορά των

μελών του και προβλέπει ποινές για όσους δεν υπακούν σε αυτούς τους

κανονισμούς. Στόχος των ποινών είναι οι μαθητές να συμπεριφέρονται

υπεύθυνα και ώριμα. Ωστόσο κάποιες φορές οι ποινές αυτές δεν

εφαρμόζονται πάντα, με αποτέλεσμα οι μαθητές να κρίνουν πως η βίαιη

συμπεριφορά είναι και σωστή .Οι συνθήκες του σχολείου επηρεάζουν

αρνητικά τους μαθητές, τους δημιουργούν συναισθήματα λύπης, το

υπερφορτωμένο πρόγραμμα δεν τους επιτρέπει να έχουν άλλες

δραστηριότητες, με αποτέλεσμα να έχουν τάσεις εσωστρέφειας, να είναι

αντικοινωνικοί, η υπομονή τους να εξαντλείται εύκολα και να

οδηγούνται στο να ξεσπάνε σε συνομήλικους ή μικρότερους μαθητές του

σχολείο τους. Οι εκπαιδευτικοί με τη σειρά τους δεν βρίσκονται δίπλα

στους μαθητές και ίσως αυτό να οφείλεται και στις πολυάριθμες τάξεις

που δεν τους επιτρέπουν να έχουν άμεση να επικοινωνιακή επαφή με

τους μαθητές. Έτσι οι μαθητές χωρίς να ξέρουν σε ποιον να

απευθυνθούν, καταλήγουν στη βία, πιστεύοντας ότι εκείνη είναι η

μοναδική λύση για τα προβλήματά τους. Το άτομο μπορεί να εμφανίσει

νευρολογικά και παθολογικά προβλήματα.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Οι σχέσεις των ανθρώπων χαρακτηρίζονται πολλές φορές από

βιαιότητα κάθε είδους, που είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ανασφάλεια,

την ανεργία, τις ελαστικές σχέσεις εργασίας και τις κάθε μορφής

ανισότητες. Η πολλαπλή κρίση της σύγχρονης κοινωνίας είναι ένα

βασικό αίτιο της έξαρσης της ενδοσχολικής βίας που παρατηρείται τα

τελευταία χρόνια. Κρίση οικονομική, οικογενειακή, πνευματική, ηθική

οδηγούν σε πράξεις βίας από την νεαρή ηλικία του ατόμου.

ΒΙΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Ο όρος «βία κατά των γυναικών» περιλαμβάνει κάθε πράξη βίας που

στηρίζεται στο φύλο και έχει ως αποτέλεσμα ή είναι δυνατό να έχει ως

αποτέλεσμα, την σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή πόνο για

τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των απειλών τέτοιων πράξεων, τον

εξαναγκασμό ή την αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας είτε αυτό

προκύπτει στην δημόσια είτε στην ιδιωτική ζωή.

. Εκατομμύρια γυναίκες παγκοσμίως πέφτουν θύματα βίας με

αποτέλεσμα τον σωματικό ή ψυχολογικό τραυματισμό τους ή ακόμα και

το θάνατο. Η βία εμφανίζεται σε πολλές μορφές: από την

ενδοοικογενειακή βία και τους βιασμούς μέχρι τους γάμους μικρών

κοριτσιών και τις παραδοσιακές πρακτικές κάποιων χωρών σύμφωνα με

ήθη και έθιμά τους, όπως είναι οι κλειτοριδεκτομές κ.α.

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΠΑΡΕΝΟΧΛΗΣΗ

Η σεξουαλική παρενόχληση είναι η εκάστοτε συμπεριφορά σεξουαλικού περιεχομένου ή άλλη έμφυλη συμπεριφορά, η οποία παραβιάζει την αξιοπρέπεια γυναικών και ανδρών στον χώρο εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της συμπεριφοράς των προϊσταμένων και των συναδέλφων.

Είναι μια ανυπόφορη παραβίαση της αξιοπρέπειας των εργαζομένων ή των εκπαιδευομένων και είναι απαράδεκτη στις περιπτώσεις που:

o Μια τέτοια συμπεριφορά είναι ανεπιθύμητη, αθέμιτη και προσβλητική.

o Εργοδότες ή συνάδελφοι χρησιμοποιούν την απόρριψη ή την αποδοχή μιας τέτοιας συμπεριφοράς εκ μέρους ενός προσώπου ως βάση για μια απόφαση που επηρεάζει την πρόσβαση του εργαζομένου στην επαγγελματική κατάρτιση, στην εργασία, στη συνέχιση της απασχόλησης, στην προαγωγή, στο μισθό ή και σε άλλες συνθήκες εργασίας.

o Τέτοιου είδους συμπεριφορά δημιουργεί ένα κλίμα εργασίας εκφοβιστικό, εχθρικό ή ταπεινωτικό για το εν λόγω άτομο.

o Η σεξουαλική παρενόχληση συνδέεται με ένα ανασφαλές, αβέβαιο και επικίνδυνο ψυχοκοινωνικά εργασιακό περιβάλλον

ΒΙΑΣΜΟΣ

Βιασμός είναι ο εξαναγκασμός ατόμου, με σωματική βία ή με απειλή σπουδαίου και άμεσου κινδύνου, σε συνουσία ή σε άλλη ασελγή πράξη ή σε ανοχή της (άρθρο 336 παράγραφος 1 του Ποινικού Κώδικα). Ο βιασμός είναι το πιο αποτρόπαιο έγκλημα. Είναι ένα έγκλημα εξουσίας και επιβολής που προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα και την αξιοπρέπεια του θύματος.

1 στις 5 γυναίκες θα πέσει θύμα βιασμού ή απόπειρας βιασμού.

Σεξουαλική βία και παρενόχληση

Εννοώντας την επιβολή σεξουαλικής πράξης ή συμπεριφορών ενάντια

στη θέληση του θύματος, πίεση για σεξουαλικές συμπεριφορές που μας

κάνουν να νοιώθουμε άσχημα, κριτικάρισμα της σεξουαλικής

συμπεριφοράς. Διαθέσιμα στοιχεία και δεδομένα έχουν παραχθεί από το

Παιδαγωγικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πατρών4 σύμφωνα με τα οποία

προκύπτει ότι:

• το 66,7% των γυναικών έχει δεχτεί τουλάχιστον 1 φορά κάποια μορφή

σεξουαλικής παρενόχλησης στο εργασιακό χώρο και μόνο το 1,6% έχει

προσφύγει στην ελληνική δικαιοσύνη.

• Το 51 -76% των γυναικών αναφέρουν σεξουαλική παρενόχληση στην

εργασία και μόλις το 3% των γυναικών καταγγέλλουν σε επίσημες αρχές

ανάλογα περιστατικά. Το 8% απευθύνεται στον εργοδότη, αναφέροντας

την παρενόχληση. Συχνότερος δράστης σεξουαλικής παρενόχλησης είναι

ο ισόβαθμος συνάδελφος της γυναίκας, ενώ έπεται ο προϊστάμενός της.

Οι συχνότερες εμπειρίες παρενόχλησης, αφορούν σε ανεπιθύμητα

σεξουαλικά πειράγματα, αστεία, σχόλια, ερωτήματα, ανεπιθύμητα

«πονηρά» βλέμματα, χειρονομίες και σφυρίγματα:

• 24% αφορούν σε φορτική πίεση για έξοδο-ραντεβού.

• 23% σε αστεία-συζητήσεις με σεξουαλικό περιεχόμενο.

• 22% σε προκλητικές χειρονομίες.

• 17% πίεση για σύναψη σχέσης.

• 11% σε ανεπιθύμητη επαφή-άγγιγμα.

• 3% σε πίεση για σεξουαλική συνεύρεση.

Η συντριπτική πλειοψηφία των δραστών σεξουαλικής παρενόχλησης

είναι άνδρες (97%).

• 36,7% δήλωσε ότι η παρενόχληση συνέβη μόνο μια φορά από το

συγκεκριμένο πρόσωπο,

• 81,7% των περιπτώσεων συνέβησαν όταν δεν υπήρχαν άλλα πρόσωπα

παρόντα πέραν του δράστη και του θύματος κατά την διάρκεια της

σεξουαλικής παρενόχλησης.

• Το 78,3% των θυμάτων σεξουαλικής παρενόχλησης παύει να εργάζεται

στον χώρο είτε λόγω οικειοθελούς αποχώρησης (παραίτηση 86,2%), είτε

εξαιτίας απόλυσης (8,5%).

Οι γυναίκες που υφίστανται σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο

εργασίας, εμπιστεύονται την δυσάρεστη εμπειρία κυρίως σε φίλους και

σε μέλη της οικογένειας τους (48,3%). Το 44,2% των συναδέλφων το

είχε αντιληφθεί αλλά κράτησαν αποστάσεις και δεν είχαν καμία

αντίδραση.

Άλλες μορφές βίας είναι η συναισθηματική βία που αφορά κυρίως την

εκμετάλλευση της ψυχολογικής και συναισθηματικής εξάρτησης του

θύματος, η καταστροφή περιουσίας, η παραμέληση-στέρηση βασικών

δικαιωμάτων, ιδ. ελευθερίας, επικοινωνίας, βασικών αναγκών (και

συναισθηματικών) αναγκών σωματικής και ψυχικής υγείας, εκπαίδευσης,

κλπ. Αλλά και η οικονομική βία.

Η βία κατά των γυναικών καταλήγει τόσο σε σωματικής όσο και

ψυχολογικές συνέπειες, εξίσου επιβλαβής για το θύμα.

Μία σύντομη αναφορά αυτών χωρίζει τις ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ συνέπειες

σε:

• σωματικούς τραυματισμούς

• ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη

• σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα

• κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών

• επιβλαβείς συμπεριφορές ελέγχου βάρους5

Και τις ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ συνέπειες σε:

• ασθένεια εξαιτίας του άγχους

• απόδοση ευθυνών στον εαυτό τους

• έλλειψη εμπιστοσύνης στους άλλους και στον εαυτό τους

• χαμηλή αυτοεκτίμηση

• αποδοχή της κακοποίησης ως φυσικής ενοχής

• απομόνωση

• ντροπή

• θυμό

• φόβο για επανάληψη ή επιστροφή στη βία

Η Γραμμή SOS 15900 είναι µια υπηρεσία εθνικής εµβέλειας που δίνει τη δυνατότητα στις γυναίκες θύµατα βίας ή σε τρίτα πρόσωπα να επικοινωνήσουν άµεσα µε ένα φορέα αντιµετώπισης της έµφυλης βίας. Τη γραμμή στελεχώνουν ψυχολόγοι και κοινωνιολόγοι που παρέχουν άμεση βοήθεια σε έκτακτα και επείγοντα περιστατικά βίας σε 24ωρη βάση, 365 µέρες το χρόνο. Ταυτόχρονα υπάρχει δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας των γυναικών µέσω της διεύθυνσης e-mail: sos15900@isotita.gr. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις αρχές και τον τρόπο λειτουργίας της Γραμμής SOS 15900 είναι διαθέσιμες εδώ:Κανονισμός Λειτουργίας Τηλεφωνικής Γραμμής SOS 15900

25η Νοεμβρίου: Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών

“ΜΗΝ ΦΟΒΑΣΑΙ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙΣ …”

ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΒΙΑ Ο ορισμός Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως ενδοοικογενειακή βία ορίζεται η κάθε σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βία που ασκείται σε βάρος του θύματος από τον (πρώην) σύζυγο ή από το σύντροφο ή άλλα μέλη της οικογένειας. Η ενδοοικογενειακή βία θεωρείται ως καταστρατήγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και επιφέρει αρνητικές συνέπειες στο θύμα και στα άλλα μέλη της οικογένειας του, επηρεάζοντας σημαντικά την υγεία τους, σωματική και ψυχική.

ΑΙΤΙΕΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ

Υπάρχει ένας αριθμός παραγόντων που σχετίζονται με την ενδοοικογενειακή βία στις ετερόφυλες σχέσεις και η συνήθης λίστα αυτών είναι η ακόλουθη :

Ιστορικό επιθετικής συμπεριφοράς

Ιστορικό κακοποίησης σαν παιδί ή μαρτυρίας γονικής

κακοποίησης

Μεγάλη κοινωνική δύναμη ή επίπεδο status

Ελεγκτικές σχέσεις

Λανθασμένα ορισμένος ανδρισμός και ταυτότητα

Ψυχική ασθένεια όπως αλκοολισμός ή άλλη χρήση ουσιών

Το γενικό μοντέλο εξήγησης της ενδοοικογενειακής βίας αφορά την ανδρική δύναμη και δικαιώματα που εν τέλει οδηγούν στο λογικό συμπέρασμα, αυτό της κακοποίησης των γυναικών. Το 1996 όμως ο Merrill αναφέρθηκε σε ένα ανεξάρτητο-φύλου μοντέλο που θα σας περιγράψω παρακάτω. Σύμφωνα με αυτόν, υπάρχουν 3 υποβόσκουσες αιτίες για την ενδοοικογενειακή βία και αφορούν ετεροφυλικές όπως και ομοφυλοφιλικές σχέσεις.

1.Υπάρχει το μάθημα της κακοποίησης. Έτσι λοιπόν, το μάθημα να επιλέγεις την βία πηγάζει από 3 παράγοντες. Την διδαχή από άλλους να δρας βίαια ή απειλητικά, τον παραδειγματισμό βίαιης ή ελεγκτικής συμπεριφοράς, και την επιβράβευση της ελεγκτικής και απειλητικής συμπεριφοράς. Αυτό το μοντέλο είναι συμβατό με τους προαναφερθέντες παράγοντες

κινδύνου στο ότι η διδαχή και ο παραδειγματισμός μπορεί και οι 2 να συσχετίζονται με ένα ιστορικό κακοποίησης από το παρελθόν ή και μαρτυρίας κακοποίησης. Και τέτοια κακοποίηση μπορεί να διδάξει ότι ο θύτης έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί την βία για να πετύχει τις επιθυμίες του. Η επιβράβευση της βίαιης συμπεριφοράς μπορεί να δίνεται άμεσα στον θύτη ή να παρατηρείται σε περιπτώσεις άλλων που δρουν απειλητικά και επιβραβεύονται. Η `άλλη όψη του νομίσματος` μπορεί επίσης να έρθει στο προσκήνιο, κι εκεί δεν υπάρχει καμία επιβράβευση, αλλά ούτε και τιμωρία ή συνέπεια. Για παράδειγμα, αν η αστυνομία κληθεί σε μια οικιακή αναταραχή και φύγει χωρίς να κάνει κάποια παρέμβαση, ο θύτης μπορεί να μάθει ότι η όποια εξωτερική παρέμβαση στο σπίτι δεν αποτελεί αντικείμενο έγνοιας ή φόβου.

2.Αφού κάποιος μάθει να είναι βίαιος, πρέπει να έχει την ευκαιρία να κακοποιήσει. Αυτό το μοντέλο είναι συμβατό με τους προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου στο ότι οι 2 παράγοντες θα προσφέρουν την ευκαιρία να κακοποιήσει : οι διαφορές δύναμης και η απομόνωση. Οι διαφορές δύναμης μπορεί να πηγάζουν από έναν αριθμό παραγόντων, όπως :

Σεξισμός

Ομοφοβία

Ρατσισμός

Διαφορά εισοδήματος

Ηλικία

Αναπηρία

Υγεία (συμπεριλαμβανομένου και της εγκυμοσύνης)

Απομόνωση σημαίνει ότι :

Ο θύτης είναι λιγότερο πιθανό να συλληφθεί

Η σύγκρουση είναι πιο πιθανό να κλιμακωθεί

Το θύμα είναι πιο πιθανό να πέσει σε κατάθλιψη και λιγότερο

πιθανό να κοιτάξει πως να βγει από την σχέση

3.Δεδομένου της μάθησης και της ευκαιρίας, ο θύτης πρέπει να επιλέξει να κακοποιήσει. Αυτό το μοντέλο είναι συμβατό με τους

προαναφερθέντες παράγοντες κινδύνου στο ότι οι κακές δεξιότητες στην επικοινωνία, ο έλεγχος των παρορμήσεων που έχει αποδυναμωθεί λόγω της χρήσης ουσιών, και οι διαταραγμένες ιδέες για τους ρόλους των φύλων και η επιτρεψιμότητα της βίας μπορεί να οδηγήσει στην επιλογή κατάληξης σε απειλές, έλεγχο, και βία σαν μέσα για την εκπλήρωση των επιθυμιών.

Οι επιπτώσεις της κακοποίησης είναι πολύ σοβαρές σε κάθε τομέα της ζωής του θύματος. Σωματικά, είναι αυτονόητο ότι μπορεί να υπάρξουν τραυματισμοί που να απαιτούν ιατρική φροντίδα, μέχρι και την απόκτηση χρόνιων προβλημάτων υγείας. Οι γυναίκες που κακοποιούνται αντιμετωπίζουν σοβαρά ψυχικά προβλήματα.

Φαίνεται ότι το 60% πληροί τα διαγνωστικά κριτήρια για την κατάθλιψη, ενώ υπάρχει σημαντικά αυξημένος κίνδυνος απόπειρας αυτοκτονίας. Εκτός από την κατάθλιψη, τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας βιώνουν συνήθως άγχος και πανικό, και είναι πιθανό να πληρούν τα διαγνωστικά κριτήρια για κάποια αγχώδη διαταραχή. Πέραν αυτών, η πιο συχνά αναφερόμενη ψυχολογική επίπτωση για τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι η διαταραχή μετατραυματικού στρες, η οποία χαρακτηρίζεται από τη συνεχή αναδρομή και αναβίωση ενοχλητικών σκηνών του παρελθόντος.

Ο ύπνος τους είναι διαταραγμένος, ενώ συχνά έχουν εφιάλτες και αποφεύγουν κάθε ερέθισμα που σχετίζεται με την κακοποίηση. Τα προβλήματα αυτά τις οδηγούν στην απομόνωση από την υπόλοιπη οικογένεια και τον φιλικό περίγυρο, απαγορεύοντάς τους να παραμείνουν λειτουργικές στην καθημερινότητά τους. Επιπλέον, ο ρόλος τους ως μητέρα επηρεάζεται και αυτός με τη σειρά του, καθώς οι ανικανοποίητες συναισθηματικές και μη ανάγκες και επιθυμίες σαφώς και εκδηλώνονται στη συμπεριφορά και τη σχέση με τα παιδιά τους, για τα οποία οι επιπτώσεις είναι ίσως οι σοβαρότερες, καθώς δεν μεγαλώνουν σε ένα ασφαλές, ήρεμο, αλλά και υποστηρικτικό περιβάλλον. Αντίθετα, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα κακομεταχείρισης και των ίδιων των παιδιών. Βρίσκονται σε απόλυτο κίνδυνο τραυματισμού κατά τη διάρκεια των βίαιων πράξεων ανάμεσα στους γονείς. Ενώ, αισθάνονται έντονο φόβο, άγχος, ενοχές και ντροπή με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε συμπτώματα τραύματος με χαρακτηριστικό τους εφιάλτες.

Αντιμετώπιση Η ενδοοικογενειακή βία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σε κοινωνικό πλαίσιο όσον αφορά αξίες και στερεότυπα που υπάρχουν. Η ουσιαστική παιδεία και κοινωνική δικαιοσύνη είναι τα βασικά και απαραίτητα στοιχεία που χρειάζονται για τη μείωση αν όχι εξάλειψη της

επιθετικότητας καθώς και της βίας. Όσο περισσότερο μορφώνονται οι άνθρωποι και καλλιεργούνται εσωτερικά όπως επίσης όσο πιο καλά οργανωμένο σύστημα δικαιοσύνης υπάρχει τόσο πιο πολύ θα ελέγχονται καταστάσεις ενδοοικογενειακής βίας που βιάζουν ουσιαστικά την ίδια την κοινωνία.

Ωστόσο είναι πολύ βασικό για όσους είναι θύματα βίας μέσα στην ίδια τους την οικογένεια να μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους καθώς και τα ανήλικα ή μη μέλη της οικογένειας. Είναι απαραίτητο να έχουμε έναν κύκλο συγγενών, φίλων, γειτόνων κ.λ.π. που να είναι πρόθυμοι να μας βοηθήσουν παρέχοντάς μας βασικά αγαθά όπως στέγη, τροφή, χρήματα κλ.π. στην περίπτωση που χρειαστούμε. Είναι επίσης βασικό να έχουμε σκεφτεί την κάθε μας κίνηση στην περίπτωση που χρειαστεί να εγκαταλείψουμε τη στέγη μας.

Να απευθυνόμαστε στην αστυνομία και σε κάποιο νοσοκομείο όταν είμαστε δέκτες σωματικής ή σεξουαλικής βίας. Ο δικηγόρος είναι ένας απαραίτητος επαγγελματίας στη συγκεκριμένη περίπτωση. Επίσης υπάρχουν τηλεφωνικές γραμμές με εξειδικευμένους ανθρώπους που βοηθούν θύματα βίας. Αντίστοιχα λειτουργούν σταθμοί δημοτικοί και μη με εξειδικευμένους επιστήμονες όπως ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς που στηρίζουν τέτοιες περιπτώσεις.

Ο νόμος που αφορά την ενδοοικογενειακή βία απαγορεύει την οποιαδήποτε πράξη βίας μεταξύ των μελών μιας οικογένειας. Τιμωρεί το βιασμό μέσα στο γάμο, τη σωματική ή διανοητική βλάβη, τις απειλές που προκαλούν τρόμο ή ανησυχία ή απομόνωση του θύματος ή προσβολή της αξιοπρέπειάς του. Συνήθως σε βάρος του δράστη εφαρμόζεται αυτόφωρη διαδικασία. Συνεπώς ο νόμος μας καλύπτει. Κυρίως όμως χρειάζεται εμείς να συνειδητοποιήσουμε ότι δεν αξίζουμε να δεχόμαστε την οποιαδήποτε μορφή βίας ή να τη δίνουμε αντίστοιχα. Ο φόβος είναι ένας ανασταλτικός παράγοντας που μπορεί να κάνει ώστε να περάσει ολόκληρη η ζωή μας υπομένοντας και ζώντας καθημερινά δυστυχισμένα. Το θάρρος και η ελπίδα είναι οι βασικοί οδηγοί των ανθρώπων-θυμάτων της ενδοοικογενειακής βίας. Συνήθως αυτό που αντιμετωπίζουμε όταν παίρνουμε την απόφαση να υπερασπιστούμε τα δικαιώματά μας και να διαφυλάξουμε την αξιοπρέπειά μας είναι πολύ πιο εύκολο από αυτό που φανταζόμαστε ότι θα είναι.

Συνέντευξη στη Μαρία Θωμοπούλου

Υπάρχουν γυναίκες που πίσω από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού τους ζουν ξανά και ξανά τον ίδιο εφιάλτη…Γυναίκες που βιώνουν την κακοποίηση αλλά λόγω του φόβου για αυτό που πρόκειται να συμβεί και των απειλών των συντρόφων τους, υπομένουν την κόλαση,

βυθίζονται στην κατάθλιψη και τελικά να χάνουν την ψυχή τους…Οι αριθμοί σοκάρουν…Μία στις τέσσερις γυναίκες έχει ήδη υποστεί ή πρόκειται να πέσει θύμα κακοποίησης από το σύντροφό της. Μία από αυτές τις γυναίκες είναι και η Ελένη, 35 χρόνων σήμερα, μητέρα ενός 5χρονου κοριτσιού. Αυτό το παιδί ήταν ο λόγος που σώθηκε…Από αυτό το παιδί πήρε τη δύναμη να φύγει και τα τελευταία δύο χρόνια προσπαθεί να κάνει μία νέα αρχή στη ζωή της. Η Ελένη ανοίγει την ψυχή της, μοιράζεται τις πιο δύσκολες στιγμές που βίωσε στα χέρια του βίαιου συντρόφου της για να δώσει δύναμη σε όλες όσες ζουν τον ίδιο εφιάλτη, να ξυπνήσουν…

Μιλήστε μας για τον πρώην σύντροφό σας, τι άνθρωπος ήταν;

Ήταν ένας ιδιαίτερα μορφωμένος άνθρωπος, πολύ τρυφερός μαζί μου, μου έλεγε λόγια τα οποία θα μπορούσε να πει ακόμα και ένας πατέρας. Πολύ σύντομα με κέρδισε, τον ερωτεύτηκα και μείναμε μαζί σχεδόν τρία χρόνια.

Πότε και πώς μπήκε η βία στη σχέση σας;

Αρχικά ήταν λεκτική, η οποία τις περισσότερες φορές είναι πιο επώδυνη. Η πρώτη φορά θυμάμαι ήταν για ένα ασήμαντο περιστατικό, όταν άρχισε να με βρίζει χυδαία και να με ταπεινώνει. Φυσικά δεν το άντεξα και του είπα να χωρίσουμε. Όμως ήμουν πολύ ερωτευμένη μαζί του, εκείνος είχε πάντα κάτι ωραίο να πει, ζητούσε συγγνώμη, έλεγε πως θα αλλάξει και εγώ ήθελα πολύ να πιστέψω το ψέμα του. Ήθελα να είναι αλήθεια…Σήκωσε χέρι πάνω μου όταν ήμουν έγκυος. Θυμάμαι με χτυπούσε πολύ αλλά δε μου άφηνε σημάδια κι όταν σε κάποια στιγμή απόγνωσης τον ρώτησα "γιατί δε μου αφήνεις σημάδια", μου απάντησε "δεν είμαι ηλίθιος να σου δώσω άλλοθι, αποδείξεις...". Όμως ήθελα να μου αφήσει σημάδια όχι μόνο για να έχω αποδείξεις αλλά ο πόνος που ένιωθα μέσα μου ήθελα να αποτυπωθεί και στο σώμα μου...

Ποια είναι η χειρότερη στιγμή που έχετε βιώσει;

Σε κάποια φάση είχαμε χωρίσει και με κάλεσε στο σπίτι του για να μιλήσουμε και να τα ξαναβρούμε. Είχε μαζέψει τους φίλους του, προκειμένου να με κάνει ρεζίλι. Θυμάμαι έχυνε ποτά επάνω μου, με έφτυνε, με έβριζε και δε θα ξεχάσω ποτέ όταν μεταξύ άλλων προσβολών μου είπε ότι το "σε αγαπώ" που μου έλεγε, ήταν σαν αυτό που λένε οι άνδρες στις πόρνες. Όταν πήγε να με χτυπήσει, τότε αντέδρασαν οι φίλοι του. Κατάφερα και του ξέφυγα και εκείνος ήρθε κάτω από το σπίτι μου και χτυπούσε τις πόρτες. Όταν με τα πολλά του άνοιξα μου είπε ότι με αγαπάει και όλες αυτές οι καταστάσεις είναι μέρος του πάθους. Η χειρότερη βέβαια από όλες τις στιγμές που έχω βιώσει δίπλα του ήταν

όταν με έριξε κάτω ενώ κρατούσα στα χέρια μου το παιδί μου, το οποίο δεν ήταν ούτε καν δυόμιση μηνών.

Πώς αντέδρασε όταν του ανακοινώσατε ότι είσαστε έγκυος; Το ήθελε αυτό το παιδί;

Στην αρχή δεν του το είχα πει καθώς είχα αποφασίσει να κάνω έκτρωση αλλά τελικά δε μπόρεσα. Όταν του το ανακοίνωσα καθίσαμε, μιλήσαμε, μου είπε ότι το θέλει, ότι θα με στηρίξει και θα κάνει μια προσπάθεια να αλλάξει. Τελικά στον τρίτο μήνα της εγκυμοσύνης κι ενώ είχα απολυθεί από τη δουλειά μου, με εγκατέλειψε. Έπαθα κατάθλιψη και ειλικρινά έφερα αυτό το παιδί στον κόσμο με μεγάλο αγώνα.

Πώς βρήκατε τη δύναμη να φύγετε από αυτή την καταστροφική σχέση;

Το παιδί μου μου έδωσε τη δύναμη να φύγω. Παρά το γεγονός ότι ήταν μωρό ήξερα ότι όλα αυτά που έβλεπε, δηλαδή το να κλείνουν τη μαμά του έξω από το σπίτι, να τη χτυπούν, να της μιλούν άσχημα τα ένιωθε και με κάποιο τρόπο περνούσαν μέσα στην ψυχή του. Είχα φθάσει στο μηδέν, ωστόσο ήξερα ότι έπρεπε να κάνω κάτι…Πήρα δύναμη από το παιδί μου κι έφυγα…

Ποια είναι η σχέση του σήμερα με το παιδί;

Προσέχει αλλά πάντα υπάρχουν στιγμές που ξεφεύγει για αυτό μονίμως είμαι υπ’ ατμό καθώς ο τρόπος που αγαπάει αυτός ο άνθρωπος εμπεριέχει και τη βία. Και να σας πω και κάτι άλλο…Ένας άνθρωπος που είναι βίαιος, είναι γενικά βίαιος αλλά δυστυχώς δεν υπάρχουν οικογενειακά δικαστήρια. Οι ίδιοι που δικάζουν τις πινακίδες, αποφασίζουν και για τα παιδιά μας. Οι γυναίκες δεν έχουν χρήματα και πολλές φορές ενώ θέλουν να φύγουν λένε "που θα πάω", "που θα βρω δουλειά", "θα με δικαιώσουν στα δικαστήρια" και τελικά μένουν. Χρειάζεται περισσότερη ευαισθησία από τους δικαστές και τους εισαγγελείς για να μπορούν οι γυναίκες να καταγγέλλουν και αυτοί οι άνθρωποι να συμμορφώνονται. Οι γυναίκες πρέπει να αντιμετωπίζονται με ευαισθησία και όχι σαν να έχουν κάνει εκείνες το σφάλμα. Δεν πρέπει να τις δικάζουν για το βιασμό ή τη βία που έχουν υποστεί ξανά και ξανά.

Ποια είναι η ψυχολογία σας όταν η κόρη σας είναι με τον πατέρα της;

Διαλύομαι…Προσπαθώ όμως να στέκομαι στα πόδια μου για να μη με βλέπει η μικρή. Θέλω να έχει πατέρα αλλά θέλω να είναι σε πλαίσια και να λειτουργεί υπέρ της.

Κι όταν συναντάτε αυτόν τον άνθρωπο;

Στην αρχή φοβόμουν πολύ αλλά τώρα όχι. Αντιμετωπίζοντας τα θηρία μέσα μου, κατάφερα να αντιμετωπίζω κι εκείνον.

Τι έχετε να πείτε στις γυναίκες που βιώνουν τον εφιάλτη της κακοποίησης;

Θα τους πω να φύγουν και ότι δεν έχουν να χάσουν τίποτα, γιατί ήδη έχουν χάσει τον εαυτό τους…Το λιγότερο που μπορούν να κερδίσουν -που είναι το περισσότερο- είναι ο εαυτός τους...Να φύγουν...

Πηγή : http://kmas01.pblogs.gr/2013/01/ta-eidh-ths-bias.html https://www.google.gr/photo