60

«¢ÂÏÙ›ÔÓ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ∂ȯÂÈÚ‹Ûˆӻ, ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡ÓÈÔ˜ 2016, Δ‡¯Ô˜ 418Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

™ÙÔ ¿ÚıÚÔ ·˘Ùfi ÂȯÂÈÚÂ›Ù·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ë ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÎÚ˘ÙÔÓÔÌ›ÛÌ·ÙÔ˜ Bitcoin, ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ‚·ÛÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘,

·ÏÏ¿ Î·È ¿ÁÓˆÛÙ˜ Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘, fiˆ˜ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÍfiڢ͢. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ë ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ÔÚ›· ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ Î·È Ù· ΢ÚÈfiÙÂÚ· ÁÂÁÔÓfiÙ·

Ô˘ ÂËÚ¤·Û·Ó Î·È ‰È·ÌfiÚÊˆÛ·Ó ÙËÓ ÙÈÌ‹ ÙÔ˘. ¶·Ú¿ ÙȘ ÚÔÊ·Ó›˜ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙÔ˘, fiϘ ÔÈ ÌÂϤÙ˜ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Ó fiÙÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 2025 Ù· ·Ú·‰ÔÛȷο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù·

ı· ˘Ô¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ù· „ËÊȷο ÓÔÌ›ÛÌ·Ù· ı· ΢ÚÈ·Ú¯‹ÛÔ˘Ó.

ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;

TˆÓ Î.Î.¡ÈÎÔÏ¿Ô˘ º›ÏÈ·,∫·ıËÁËÙ‹ ÃÚËÌ·ÙÔÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÙÔ˘ ΔÌ‹Ì·ÙÔ˜ √.¢.∂.ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜

M¿ÚÈÔ˘ ƒÔ‡ÎË,ÀÔ„‹ÊÈÔ˘ ¢È‰¿ÎÙÔÚÔ˜ ÙÔ˘ ΔÌ‹Ì·ÙÔ˜ √.¢.∂.ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ¶ÂÈÚ·ÈÒ˜

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:11 ™ÂÏ›‰·60

61

¡›ÎÔ˜ º›ÏÈ·˜ - ª¿ÚÈÔ˜ ƒÔ‡Î˘: «ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;» Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

π. ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹

Τα κρυπτονομίσματα είναι μια μορφή ηλεκτρονικούχρήματος που χρησιμοποιούνται περιορισμένα μέ-

χρι στιγμής ως μέσο συναλλαγών, αλλά φαίνεται ότι θααποτελέσουν το κυρίαρχο νόμισμα στην μελλοντική πα-γκόσμια ψηφιακή οικονομία .

Τα κρυπτονομίσματα έχουν παρόμοιες ιδιότητες μετα παραδοσιακά νομίσματα, αλλά διαφοροποιούνται επει-δή χρησιμοποιούν κρυπτογραφία για την κωδικοποίησηκαι απόκρυψη πληροφοριών.1 Κρυπτογραφία είναι τοδιεπιστημονικό γνωστικό πεδίο το οποίο ασχολείται μετεχνικές κρυπτογράφησης και αποκρυπτογράφησης δε-δομένων. Η κρυπτογράφηση δεδομένων γίνεται με χρή-ση των μαθηματικών και είναι μια πολύ σημαντική λει-τουργία αφού χάρη σε αυτή διατηρείται το προσωπικόαπόρρητο του κάθε χρήστη και αποφεύγονται οι ηλεκ-τρονικές κλοπές από επιθέσεις των hackers.

Η χρησιμοποίηση κρυπτονομισμάτων στοιχίζει λιγό-τερο από τα παραδοσιακά νομίσματα, ενισχύει και το-νώνει τη διαφάνεια των συναλλαγών2 (αφού τα πάνταείναι δημόσια και διαθέσιμα στην αλυσίδα των blocks)και έχουν σχεδιαστεί να αντιστέκονται στη διαχρονικήμείωση της αξίας τους από το πληθωρισμό. Είναι δύσκο-λο να πλαστογραφηθούν, είναι άυλα και πιο -δημοκρα-τικά- για τους πολίτες επειδή είναι αποκεντροποιημένα,με την έννοια ότι δεν ελέγχονται από κάποια κυβέρνησηή κεντρική τράπεζα.

Ο τρόπος παραγωγής και διανομής κρυπτονομισμά-των θα αναλυθεί στη συνέχεια του άρθρου όπου θα επι-κεντρωθούμε κυρίως στο κρυπτονόμισμα Bitcoin πουείναι το πρώτο κρυπτονόμισμα στην ιστορία.

Πολλοί ισχυρίζονται ότι η θεωρητική βάση των κρυ-πτονομισμάτων (μεταξύ άλλων και η Κεντρική Ευρωπαϊ-κή Τράπεζα, Οκτώβριος 2012)3 έχει τις ρίζες της στονΑυστριακό οικονομολόγο F. A. Hayek. Στο βιβλίο του, μετίτλο: Denationalisation of Money, (1976), ο συγγραφέ-ας οραματίσθηκε ένα νομισματικό σύστημα που δεν θαελέγχεται από κάποια κυβέρνηση και τα νομίσματα πουθα εκδίδονται από τις κεντρικές τράπεζες, θα συνυπάρ-χουν μαζί με άλλα που θα εκδίδονται από ιδιώτες.

Οι γρήγοροι ρυθμοί εξέλιξης της τεχνολογίας, η πα-γκοσμιοποίηση, καθώς και η εύκολη πρόσβαση των αν-θρώπων στο Internet, έχουν δημιουργήσει πλέον τιςπροϋποθέσεις ώστε το όραμα του F.A. Hayek να υλοποι-ηθεί σύντομα.

To Bitcoin είναι μία πρωτοποριακή μορφή κρυπτονο-μίσματος το οποίο προτάθηκε από τον Satoshi Nakamo-to σε ένα άρθρο που δημοσίευσε το Νοέμβριο του 2008

και άρχισε να συναλλάσσεται ηλεκτρονικά από τον Ια-νουάριο του 2009. Ο Nakamoto δεν έχει αποκαλύψει τηταυτότητα του μέχρι σήμερα και μπορεί να είναι έναάτομο ή μια ομάδα ατόμων με αυτό το ψευδώνυμο.

Το Bitcoin ανήκει στην κατηγορία των κρυπτονομι-σμάτων και είναι το πρώτο αποκεντρωμένο δίκτυο πλη-ρωμής, όπου όλοι οι χρήστες που συμμετέχουν σε αυτόείναι ίσοι μεταξύ τους, από την άποψη ότι δεν υπάρχεικάποια συγκεκριμένη ιεραρχία και η επικοινωνία τωνχρηστών γίνεται άμεσα, χωρίς διαμεσολάβηση τρίτων.

Το Bitcoin όπως και όλα τα άλλα κρυπτονομίσματα,είναι ένα άυλο ψηφιακό νόμισμα που υπάρχει μόνο στοInternet. Οποιοσδήποτε χρήστης που έχει πρόσβασηστο Internet, μπορεί να δημιουργήσει το δικό του ψηφι-ακό Bitcoin πορτοφόλι σε κάποιο Bitcoin ανταλλακτή-ριο. Ο χρήστης πληκτρολογεί το ποσό των χρημάτων τουπου επιθυμεί να κάνει Bitcoin και αυτά στη συνέχεια κα-τατίθενται στο ανταλλακτήριο. Ανάλογα με το ποσό τωνχρημάτων που κατάθεσε ο χρήστης, το ανταλλακτήριοκαταγράφει τη συναλλαγή στο ψηφιακό του πορτοφόλι.Το ψηφιακό πορτοφόλι του κάθε χρήστη είναι μοναδικόκαι μπορεί να έχει πρόσβαση σε αυτό μόνο όποιος γνω-ρίζει τους κωδικούς εισόδου για το συγκεκριμένο πορτο-φόλι. Ο κάθε χρήστης μπορεί να στέλνει ή να λαμβάνειbitcoins μέσω του ψηφιακού του πορτοφολιού και επι-λεγμένα καταστήματα (από καφετέριες μέχρι μεσιτικάγραφεία για αγορές ακινήτων) επιτρέπουν τις αγορέςαγαθών με χρήση Bitcoin εισάγοντας απλά τη κωδικο-ποιημένη διεύθυνση του ψηφιακού πορτοφολιού τουπαραλήπτη.

Η αποκεντροποιημένη φύση του Bitcoin καθιστά τιςκυβερνήσεις ανήμπορες να ελέγξουν τα ψηφιακά Bit-coin πορτοφόλια και όπως έχει δείξει η ιστορία, δεν εί-ναι λίγες οι φορές που το Bitcoin έχει αποτελέσει διέξο-δο για τη μαύρη αγορά , αλλά και για παράνομες εμπορι-κές δραστηριότητες. (π.χ. η διαδικτυακή μαύρη αγοράγνωστή ως Silk Road)

Μαύρη αγορά ή παραοικονομία, θεωρείται η οικονο-μική δραστηριότητα που κάνουν κάποιοι με παράνομοτρόπο, όπως για παράδειγμα η δημιουργία, πώληση καιεμπορία προϊόντων και υπηρεσιών χωρίς αυτά να ελέγ-

1. Αξιοσημείωτο είναι πως δυο πρωτοπόροι της κρυπτογραφίας, οWhitfield Diffie και ο Martin Hellman, βραβεύτηκαν τη 1η Μαρ-τίου του 2016 με το φετινό βραβείο Νόμπελ της Πληροφορικής(βραβείο Τούρινγκ).

2. Yermack, D., 2013. Is Bitcoin a Real Currency? An EconomicAppraisal. Technical Report. National Bureau of Economic Re-search.

3.https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/virtualcurrencyschemes201210en.pdf

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:11 ™ÂÏ›‰·61

χονται και να φορολογούνται από το κράτος. Το παγκό-σμιο Α.Ε.Π. σήμερα υπολογίζεται στα 76 περίπου τρισε-κατομμύρια δολάρια και η παγκόσμια μαύρη αγορά γύ-ρω στα 10 τρισεκατομμύρια δολάρια αποτελώντας τητρίτη μεγαλύτερη οικονομία παγκοσμίως μετά από τηνοικονομία της Αμερικής και της Κίνας.4 Ως εκ τούτου, οιδυνατότητες ανάπτυξης του Bitcoin και μόνο από τηνμαύρη αγορά είναι τεράστιες αφού η κεφαλαιοποίησήτου είναι μόλις 7 δισεκατομμύρια δολάρια .

Η αξία του Bitcoin καθορίζεται αποκλειστικά απότους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης και τηςαποδοχής του ή μη απ' τους συναλλασσόμενους.

Το 2015 αποτέλεσε τη χρονιά όπου τα επιχειρηματι-κά κεφάλαια και η Wall Street πίστεψαν στην τεχνολο-γία που χρησιμοποιεί το Bitcoin, τη λεγόμενη τεχνολο-γία των blocks. Εταιρείες όπως η Goldman Sachs, η Ame-rican Express, το χρηματιστήριο του Nasdaq καθώς καιη Kleiner Perkins, επένδυ-σαν στο τομέα της τεχνολο-γίας των blocks επιχειρημα-τικά κεφάλαια περίπου αξί-ας 314 εκατομμυρίων δολα-ρίων. Το ενδιαφέρον τηςWall Street για το Bitcoinεπιβεβαιώνεται από το γε-γονός ότι το 2015 δημιουρ-γήθηκε στο Χρηματιστήριοτης Νέας Υόρκης, δείκτης γιατην πορεία του Bitcoin(NYXBT). Επιπλέον, δημι-ουργήθηκε το Bitcoin Investment trust (GBTC), τουοποίου οι μετοχές μπορούν να επενδυθούν και να δια-κρατηθούν σε διάφορους συνταξιοδοτικούς λογαριασμούς(όπως IRA, Roth IRA, κτλ.). Τα αδέρφια Winklevossίδρυσαν ένα πλήρως πιστοποιημένο Bitcoin ανταλλα-κτήριο (το λεγόμενο Gemini) και έχουν δημιουργηθεί ETFsσε Bitcoin τα οποία μπορούν να προσελκύσουν ιδρύμα-τα και συνταξιοδοτικά προγράμματα, όπου δεν μπορούν(ή δεν θέλουν) να αγοράσουν το κρυπτονόμισμα κατευ-θείαν, αλλά επιθυμούν την έμμεση επένδυση σε αυτό.5

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι αρκετές εταιρείεςπροσφέρουν πλέον Bitcoin χρεωστικές κάρτες. Πιο συ-γκεκριμένα η εταιρεία BitPay αποτελεί φορέα παροχήςυπηρεσιών για πληρωμές σε Bitcoin και προσφέρει μια

Bitcoin χρεωστική κάρτα η οποία εκδίδεται από την Me-tropolitan Commercial Bank και είναι διαθέσιμη για τις50 πολιτείες των ΗΠΑ.

Η Bitcoin χρεωστική κάρτα λειτουργεί όπως όλες οιάλλες χρεωστικές κάρτες (debit cards) με την διαφοράότι τα χρήματα του χρήστη της, αντλούνται απ' το ψηφι-ακό πορτοφόλι του Bitcoin και όχι από κάποιο τραπεζι-κό του λογαριασμό. Η κάρτα αυτή είναι αποδεκτή γιαπληρωμές σε όλους τους φορείς που δέχονται Visa καιαναλήψεις χρημάτων μπορούν να πραγματοποιηθούναπό οποιοδήποτε ATM.

ππ. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ Bitcoin

Τον Ιανουάριο του 2009 δημιουργήθηκε το πρώτοblock (genesis block) της αλυσίδας των blocks και η

πρώτη συναλλαγή με Bitcoin πραγματοποιήθηκε στις 12Ιανουαρίου του 2009 στοblock 170, από τον δημι-ουργό του Bitcoin, SatoshiNakamoto στον προγραμ-ματιστή H. Finney ο οποίοςήταν από τους πρώτουςχρήστες του Bitcoin.

Το πρώτο χρόνο το Bit-coin συναλλασσόταν απο-κλειστικά από άτομο σεάτομο χωρίς τη διαμεσολά-βηση ανταλλακτηρίων καιστις 5 Οκτωβρίου του 2009

η New Liberty Standard δημοσιεύει τη πρώτη συναλ-λαγματική ισοτιμία δολαρίου σε Bitcoin η οποία ήταν 1$ ίσομε 1.309 BTC.

Τον Ιούλιο του 2010 δημιουργήθηκε ένα από τα πρώ-τα ανταλλακτήρια Bitcoin το οποίο λεγόταν Mt.Gox καιστη συνέχεια δημιουργήθηκαν και άλλα ιδιωτικά Bitcoinανταλλακτήρια, όμως το Mt.Gox ήταν το κυρίαρχο,αφού το 2013 εκτελούσε το 70% όλων των συναλλαγώνBitcoin. Στα τέλη του 2013 προέκυψαν προβλήματααναλήψεων κεφαλαίων από τους πελάτες του Mt.Goxκαι το τέλος του ανταλλακτηρίου ήρθε το Φεβρουάριοτου 2014 όταν έκλεισε την ιστοσελίδα του και χρεοκό-πησε μη μπορώντας να ανακτήσει 744.408 bitcoins πουείχε χάσει από μια επίθεση που δέχθηκε στο σύστημαασφαλείας του από hacker. To γεγονός αυτό καθώς καιάλλα θέματα ασφαλείας που παρατηρήθηκαν σε άλλαανταλλακτήρια από επιθέσεις hackers, είχαν σαν αποτέ-λεσμα να προκαλέσουν μια σημαντική πτώση στη τιμήτου Bitcoin στα τέλη του 2013. (Βλέπε Διάγραμμα 1)

62

«¢ÂÏÙ›ÔÓ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ∂ȯÂÈÚ‹Ûˆӻ, ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡ÓÈÔ˜ 2016, Δ‡¯Ô˜ 418Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

4. http://www.forbes.com/sites/benzingainsights/2011/11/07/rise-of-the-shadow-economy-second-largest-economy-in-the-world/#fcc51115d38f

5. http://www.forbes.com/sites/laurashin/2015/12/11/should-you-invest-in-bitcoin-10-arguments-in-favor-as-of-december-2015/#1081b60d540e

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:11 ™ÂÏ›‰·62

63

¡›ÎÔ˜ º›ÏÈ·˜ - ª¿ÚÈÔ˜ ƒÔ‡Î˘: «ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;» Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

Το Bitcoin δεν είναι το μόνο κρυπτονόμισμα. ΤονΑύγουστο του 2015 κατεγράφησαν πάνω από 600 κρυ-πτονομίσματα με τα πιο γνωστά μέσα σε αυτά το Ethe-reum, το Ripple και το Litecoin. Το Bitcoin είναι με δια-φορά το πιο γνωστό και με την υψηλότερη κεφαλαιοποί-ηση. Το Ethereum είναι δεύτερο με κεφαλαιοποίηση γύ-ρω στα 750 εκατομμύρια δολάρια και το Ripple τρίτο μεσυνολική κεφαλαιοποίηση 200 εκατομμύρια δολάρια.

πππ. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ Bitcoin

Το Bitcoin έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί παρουσιά-ζει πολλά πλεονεκτήματα όπου το καθιστούν ξεχω-

ριστό, καινοτόμο και ιδανικό για τις αγορές και τις ανά-γκες της μελλοντικής ψηφιακής παγκόσμιας οικονομίας.

Η μεγάλη καινοτομία του Bitcoin είναι ότι δεν ελέγ-χεται από κάποια κυβέρνηση ή κεντρική τράπεζα, οπότεδίνεται η ευκαιρία στους χρήστες του να διαμορφώσουντους δικούς τους δημοκρατικούς όρους συναλλαγών. Οιχρήστες μπορούν να στεί-λουν ή να λάβουν οποιοδή-ποτε ποσό, σε οποιοδήποτεψηφιακό πορτοφόλι Bitcoin,οποιαδήποτε στιγμή, απλάμε το πάτημα λίγων κουμπι-ών από τον υπολογιστή τουςή το κινητό τους.

Οι προοπτικές του Bit-coin είναι πραγματικά τε-ράστιες. Σύμφωνα με πρό-σφατα στατιστικά στοιχεία της GSMA Intelligence(2014), οι ενεργές συσκευές κινητών είναι περισσότερεςπλέον από το πληθυσμό της ανθρωπότητας. Επιπρόσθε-τα σημειώνεται ότι δύο δισεκατομμύρια έφηβοι μπο-ρούν να αποκτήσουν πρόσβαση στο παγκόσμιο χρημα-τοοικονομικό σύστημα με τη χρήση του Bitcoin μέσωτων smartphone κινητών τους, παρά τους κινδύνους πουμπορεί αυτό να ελλοχεύει. Ένα άλλο πλεονέκτημα είναιότι το κόστος των συναλλαγών με bitcoins είναι πάραπολύ μικρό και σε ορισμένες περιπτώσεις μηδενικό. Μετην χρήση του Bitcoin ξεπερνιέται το εμπόδιο των δια-κρατικών ελέγχων κεφαλαίων, αφού ο κάθε χρήστηςμπορεί να αντλήσει οποιοδήποτε χρηματικό ποσό επιθυ-μεί από το ψηφιακό του πορτοφόλι και τα εμβάσματαγίνονται πιο εύκολα, με χαμηλό κόστος προμηθειών καιπιο γρήγορα από ποτέ.

Να σημειωθεί ότι οι Bitcoin συναλλαγές είναι ασφα-λείς, αλλά μη αναστρέψιμες. Οι χρήστες του Bitcoin έχουντον πλήρη έλεγχο του ψηφιακού τους πορτοφολιού καικαμία κυβέρνηση δεν μπορεί να τους το «παγώσει». Για

αυτό το λόγο το Bitcoin είναι ιδιαίτερα γνωστό στις μαύ-ρες αγορές για μεταφορά μαύρου χρήματος και αγοράπαράνομων αγαθών, καθώς οι συναλλαγές μπορούν ναδιεξαχθούν χωρίς να συνδέονται με προσωπικές πληρο-φορίες των συμμετεχόντων.

Όπως προαναφέρθηκε το Bitcoin είναι ανεξάρτητοαπό οποιαδήποτε κυβέρνηση ή κεντρική τράπεζα. Στοδίκτυο του Bitcoin δεν υπάρχει κάποιος κεντρικός δια-χειριστής υπεύθυνος για ολόκληρο το δίκτυο, αλλά ο κά-θε χρήστης είναι ίσος ως προς τους άλλους με την έννοιαότι τα δεδομένα των συναλλαγών είναι κοινά για όλους.Τα μαθηματικά φροντίζουν για την λειτουργία και τηνασφάλεια όλου του δικτύου, όπως εξηγείται παρακάτωστη διαδικασία της εξόρυξης.

Το Bitcoin χρησιμοποιεί λογισμικό ανοικτού κώδικαμε την έννοια ότι ο κώδικας που χρησιμοποιείται, είναιδημόσιος και επιτρέπεται σε οποιοδήποτε προγραμματι-στή πού έχει σχετική τεχνογνωσία, να τον τροποποιήσει(open source). Οι προγραμματιστές δεν μπορούν να εξα-

ναγκάσουν καμία αλλαγήστο πρωτόκολλο Bitcoin,όμως μπορούν να προτεί-νουν μια νέα καλύτερη έκ-δοση του λογισμικού αν τοκρίνουν απαραίτητο και οιχρήστες είναι ελεύθεροι ναεπιλέξουν την έκδοση τουλογισμικού που θα χρησι-μοποιούν. Το Bitcoin δεν είναι ανώνυ-

μο και η ανωνυμία δεν είχε συμπεριληφθεί σαν ένας απότου στόχους κατά τη σχεδίαση του (S. Nakamoto, nodate). Συχνά υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι τοBitcoin είναι ανώνυμο επειδή είναι εφικτό να στείλει ήνα λάβει κάποιος bitcoins χωρίς να χρειαστεί να δώσεικάποια πληροφορία πιστοποίησης, παρά μόνο τον κωδι-κοποιημένο αριθμό του ψηφιακού πορτοφολιού του.Ωστόσο αν θέλει κάποιος να πετύχει πλήρη μορφή ανω-νυμίας, υπάρχουν ιστοσελίδες που το προσφέρουν αυτό,αλλά η διαδικασία αυτή εγκυμονεί κινδύνους να χάσου-με τα Bitcoin μας επειδή πρέπει να τα εμπιστευτούμε σετρίτους, χρησιμοποιώντας τα λεγόμενα Mixing Services.Όπως θα δούμε παρακάτω στη διαδικασία της εξόρυξης,η διαφάνεια είναι επίσης ένα από τα χαρακτηριστικάτου Bitcoin.

Άρα μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι το Bitcoin είναιένα νόμισμα που χρησιμοποιεί ψευδώνυμα και ο καθέ-νας μας μπορεί να έχει το δικό του ψηφιακό πορτοφόλιχωρίς να χρειάζεται να δώσει προσωπικές πληροφορίεςταυτοποίησης.

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:11 ™ÂÏ›‰·63

64

«¢ÂÏÙ›ÔÓ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ∂ȯÂÈÚ‹Ûˆӻ, ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡ÓÈÔ˜ 2016, Δ‡¯Ô˜ 418Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ÂÍfiڢ͢ Οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται στο Bitcoin

δίκτυο καταγράφονται περίπου ανά 10 λεπτά, σε μιαψηφιακή λίστα που ονομάζεται block. Το λογιστικό βι-βλίο (ledger), που έχει καταγεγραμμένες όλες τις συναλ-λαγές που έχουν γίνει από τη πρώτη μέρα δημιουργίαςτου Bitcoin, είναι μια μεγάλη λίστα από πολλά blocksπου συνδέονται μεταξύ τους και ονομάζεται η αλυσίδατων blocks (block chain).

Περίπου ανά 10 λεπτά δημιουργείται ένα νέο blockπου έχει αποθηκευμένες νέες πληροφορίες εκκρεμώνσυναλλαγών και προστίθεται στο τέλος της αλυσίδαςτων blocks. Η αλυσίδα των blocks ανανεώνεται συνεχώςμε τις νέες ενημερώσεις των ολοκληρωμένων συναλλα-γών και είναι σε ψηφιακή μορφή δημόσια για όλους τουςχρήστες στο δίκτυο του Bitcoin. Αξίζει να σημειωθεί ότιοποιοσδήποτε χρησιμοποιεί το δίκτυο του bitcoin, μπο-ρεί να δει οποιαδήποτε συναλλαγή που έχει πραγματο-ποιηθεί στο παρελθόν όπωςκαι το ποσόν των bitcoinsπου κατέχει ο κάθε χρήστης.Όπως έχει ήδη αναφερθεί,τα προσωπικά στοιχεία τουκάθε χρήστη δε φαίνονταιπαρά μόνο μια κωδικοποιη-μένη αλφαριθμητική ακο-λουθία που τον αντιπροσω-πεύει. Για τον λόγο αυτό λέ-με ότι το Bitcoin είναι ψευδώνυμο και όχι ανώνυμο.

Τα αρχεία είναι όλα ψηφιακά και πρέπει να είμαστεσίγουροι για την αυθεντικότητά τους και πως δεν έχουντροποποιηθεί σκοπίμως από κάποιους για εξαπάτηση. Ηδιασφάλιση της αυθεντικότητας του λογιστικού βιβλίουπου έχει καταγεγραμμένες όλες τις συναλλαγές στηνιστορία του Bitcoin, γίνεται μέσω της εξόρυξης (mining).

Η εξόρυξη διασφαλίζει την εγκυρότητα των πληρο-φορίων των συναλλαγών και τη δημιουργία νέων Bit-coin, διαδικασία που συμβάλλει ταυτόχρονα και στηναύξηση της ρευστότητας του νομίσματος αυτού.

Οποιοσδήποτε χρήστης με ψηφιακό πορτοφόλι Bit-coin μπορεί εθελοντικά, χωρίς να είναι απαραίτητο, ναλάβει μέρος στη διαδικασία της εξόρυξης. Στη περίπτω-ση αυτή ο χρήστης θα ονομάζεται εξορύχος (miner).

Μέσω της εξόρυξης οι πληροφορίες των συναλλαγώνπου βρίσκονται σε ένα block, κωδικοποιούνται καθώςμετατρέπονται σε ένα αλφαριθμητικό αποτέλεσμα με τηχρήση κρυπτογραφίας. Το αλφαριθμητικό αποτέλεσμαλέγεται hash και αυτή είναι η μορφή με την οποία οιπληροφορίες αποθηκεύονται στο block. Οι hashes είναι

μοναδικές και εύκολα δημιουργήσιμες από τους υπολο-γιστές ανεξάρτητα από το μέγεθος των πληροφοριών. Ηhash του κάθε block συνδέεται με τη hash του προηγού-μενου block έτσι ώστε να υπάρχει ενημέρωση του υπο-λοίπου στα ψηφιακά πορτοφόλια που συμμετέχουν σεκάποια συναλλαγή. Όταν κάποιος προσπαθήσει να τρο-ποποιήσει μια υπάρχουσα hash (δηλαδή να εξαπατήσεισε κάποια συναλλαγή), η τροποποιημένη μη-αληθήςhash εντοπίζετε από τους εξορύχους (miners) και τόσοτο block με τη πλαστή hash, όσο και τα επακόλουθαblocks που συνδέονται με αυτό ακυρώνονται.

Το μόνο που πρέπει να κάνουν οι εξορύχοι για νασυμμετάσχουν στη διαδικασία της εξόρυξης, είναι ναεπιτρέπουν εκούσια στο δίκτυο του Bitcoin να χρησιμο-ποιεί τη κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) του υπο-λογιστή τους για την επίλυση σύνθετων προβλημάτωνμαθηματικής κρυπτογραφίας προκειμένου να γίνεταιεπιβεβαίωση των Bitcoin συναλλαγών που είναι σε εξέ-

λιξη. Οι εξορύχοι επιλέγουναν ο υπολογιστής τους θακάνει εξόρυξη αποκλειστι-κά «μόνος» του ή σε συνερ-γασία με άλλους υπολογι-στές άλλων εξορύχων. Οεξορύχος σε αυτή την περί-πτωση επιλέγει σε ποιαομάδα υπολογιστών θα βά-λει τον υπολογιστή του να

κάνει εξόρυξη και η κάθε μια από αυτές τις ομάδες υπο-λογιστών ονομάζεται πισίνα εξόρυξης (mining pool). Οιυπολογιστές των εξορύχων που βρίσκονται στην ίδιαπισίνα εξόρυξης, μοιράζονται μαζί τα αποτελέσματάτους για τα μαθηματικά προβλήματα κρυπτογραφίαςπροκειμένου να δημιουργούν επιτυχώς και γρήγοραhashes, συνεπώς και καινούρια blocks.

Οπότε η απάντηση στο εύλογο ερώτημα: Πως ελέγ-χονται όλες οι συναλλαγές μέσα στο δίκτυο του Bitcoin;είναι πως οι υπολογιστές των εξορύχων φροντίζουν για αυτό!

Σύμφωνα με τους κανόνες που διέπουν την εξόρυξη,ο αριθμός των νέων bitcoins που δημιουργούνται υπό-διπλασιάζεται ανά 4 χρόνια. Το καλοκαίρι του 2016 στις23 Ιουλίου θα γίνει ο δεύτερος υποδιπλασιασμός. Πιοσυγκεκριμένα, όταν ξεκίνησε η κυκλοφορία του Bitcoin,50 νέα Bitcoin δημιουργούνταν ανά 10 λεπτά μέσω τηςεξόρυξης από τους εξορύχους. Σήμερα δημιουργούνται25 νέα bitcoin ανά 10 λεπτά και στις 23 Ιουλίου του 2016θα πέσει ο αριθμός των νέων bitcoins που θα δημιουρ-γούνται στα 12,5 ανά 10 λεπτά. Η δημιουργία νέων bit-coins θα σταματήσει το 2140 όπου θα έχουν παραχθεί

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·64

65

¡›ÎÔ˜ º›ÏÈ·˜ - ª¿ÚÈÔ˜ ƒÔ‡Î˘: «ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;» Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

21 εκατομμύρια bitcoin. Αυτή τη στιγμή είναι σε κυκλο-φορία πάνω από 15 εκατομμύρια bitcoin.

Με αυτό το τρόπο το Bitcoin καταφέρνει να αντιμε-τωπίσει το πρόβλημα της πιθανής μείωσης της διαχρονι-κής αξίας του νομίσματος. Πρέπει να σημειωθεί ότι ένααπό τα βασικά μειονεκτήματα των παραστατικών χρη-μάτων είναι ότι οι κεντρικές τράπεζες, στα πλαίσια τηςνομισματικής τους πολιτικής, μπορούν να τυπώσουν όσανέα χρήματα επιθυμούν και αν τυπώσουν πολλά, οι νό-μοι της προσφοράς και της ζήτησης βεβαιώνουν ότι ηπραγματική αξία του νομίσματός τους θα μειωθεί καιπολλές φορές με δραματικό τρόπο.

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2011 σε 775 παραστατι-κά χρήματα από το DollarDaze.org, ο μέσος όρος ζωήςγια ένα παραστατικό νόμισμα, πριν αντικατασταθεί λό-γω του εκμηδενισμού της αξίας του, είναι 27 χρόνια.

Οι κύριοι λόγοι αποτυχίας των παραστατικών χρημά-των φαίνεται να είναι ο υπερπληθωρισμός, οι πόλεμοικαι φυσικά η τάση των κεντρικών τραπεζών να εκδίδουνανεξέλεγκτα πολλές φορές, όσα χρήματα θέλουν. Το πιοεπιτυχημένο παραστατικό χρήμα στο χρόνο είναι η αγ-γλική λίρα η οποία έχει καταφέρει να επιβιώσει για 323χρόνια, έχοντας όμως χάσει από το 1694 όπου δημιουρ-γήθηκε το 99,5% της πραγματικής της αξίας .

Τελικά η εξόρυξη είναι ένας διαγωνισμός, μια λοτα-ρία θα μπορούσαμε να πούμε, όπου είναι τυχαίο ποιοςεξορύχος θα επιβεβαιώσει κάποια συναλλαγή. Οι υπολο-γιστές των τυχαία επιλεγμένων εξορύχων που θα συμ-βάλουν στην έγκριση μιας συναλλαγής, θα ανταμείβο-

νται με ένα μέρος από τα νέα bitcoins που θα δημιουρ-γούνται ανάλογα με την ποσοστιαία συμβολή τους στηνεπίλυση των μαθηματικών προβλημάτων κρυπτογραφί-ας. Έτσι όπως είναι σχεδιασμένο το πρωτόκολλο τουBitcoin αυτή τη στιγμή, μετά από το 2140 θα έχουν πα-ραχθεί όλα τα Bitcoin και οι εξορύχοι θα παίρνουν απο-κλειστικά σαν ανταμοιβή το ποσοστό προμήθειας απότις συναλλαγές που εγκρίνουν.

Ο Satoshi Nakamoto θέσπισε τους κανόνες που αφο-ρούν το Bitcoin με τέτοιο τρόπο ώστε να το προσομοιά-σει με το χρυσό. Υπάρχουν περιορισμένα αποθέματαχρυσού στο κόσμο και για κάθε γραμμάριο χρυσού πουγίνεται εξόρυξη τόσο δυσκολότερο είναι να εξορυχθεί ουπολειπόμενος. Αντίστοιχα ο μέγιστος αριθμός bitcoinπου θα υπάρξει είναι 21 εκατομμύρια το 2140 και όσοπερνάει ο χρόνος η εξόρυξη νέων bitcoins από τους χρή-στες, θα γίνεται όλο και πιο πολύ ανταγωνιστική καιόπως εξηγείται παρακάτω λιγότερο επικερδής. Εξαιτίαςαυτής της περιορισμένης παραγωγής, ένας από τους λό-γους που ο χρυσός έχει καταφέρει να διατηρήσει τηναξία του για πολλά χρόνια είναι τα περιορισμένα τουαποθέματα και οι υποστηρικτές των ψηφιακών νομι-σμάτων ευελπιστούν ότι το ίδιο θα συμβεί και με το Bitcoin.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η εξόρυξη είναι η πιο σημα-ντική διαδικασία για το Bitcoin, αφού δημιουργούνταινέα bitcoins στην αγορά συμβάλλοντας στην ρευστότη-τα και στην ομαλή εκπλήρωση των συναλλαγών όλουτου δικτύου.

Συνοπτικά καταγράφονται στον ακόλουθο Πίνακα 1τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του Bitcoin.

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·65

66

«¢ÂÏÙ›ÔÓ ¢ÈÔÈ΋Ûˆ˜ ∂ȯÂÈÚ‹Ûˆӻ, ª¿ÈÔ˜ - πÔ‡ÓÈÔ˜ 2016, Δ‡¯Ô˜ 418Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

IV. ΔÔ Bitcoin ˆ˜ ¤Ӊ˘ÛË

Όταν ξεκίνησε η λειτουργία του ανταλλακτηρίουMt.Gox στις 18/07/2010, το ένα Bitcoin ήταν ίσο

με $0,07 και στις 29/11/2013 καταγράφηκε η μέγιστηιστορικά τιμή στα $1.242. Ισοδύναμα, αν κάποιος είχεεπενδύσει $1.000 το 2010 σε Bitcoin και τα διακρατού-σε, το Νοέμβριο του 2013 αυτά θα αξίζαν πάνω από 17εκατομμύρια δολάρια.

Ο Weber (2014) επισημαίνει ότι το 70% από τα Bitc-oin που ήταν σε κυκλοφορία μέχρι το 2014, βρίσκοντανσε αδρανείς λογαριασμούς. Το γεγονός αυτό επιβεβαιώ-νεται και από τον Yermack (2013) όπου σημειώνει ότι οιαγοραστές του Bitcoin, το χρησιμοποιούν κυρίως ως μιαεπένδυση παρά σαν ένα νόμισμα,

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από το CoinDesk,αυξάνονται σημαντικά οι ρυθμοί αφομοίωσης του Bit-coin ως μέσο συναλλαγών. Πράγματι, ο μέσος όρος τουημερήσιου αριθμού των συναλλαγών που γίνονταν μεBitcoin to 2014 ήταν 69.200, ενώ για το 2015 ο αριθμόςαυξήθηκε στις 125.100.

Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, όταν κάποιος χρήστηςχάσει τους κωδικούς εισόδου για το ψηφιακό του πορτο-φόλι χάνει και τη πρόσβαση στα bitcoins μέσα σε αυτό.Τα χαμένα bitcoins παραμένουν ακόμα στην αλυσίδατων blocks, μέχρι ο κάτοχος να εισάγει τους σωστούςκωδικούς για το ψηφιακό πορτοφόλι που αυτά ανήκουν.Συχνοί λόγοι απώλειας του κωδικού εισόδου είναι η αμέ-λεια και ο θάνατος του χρήστη χωρίς να γνωστοποιήσειτο κωδικό εισόδου στους κληρονόμους του. Επίσης σεορισμένες περιπτώσεις κάποιοι χρήστες αποθηκεύουντο κωδικό εισόδου τους στο σκληρό δίσκο του υπολογι-στή χωρίς να τον απομνημονεύσουν και όταν προκύψεικάποιο τεχνικό πρόβλημα στο σκληρό δίσκο, χάνουν τηπρόσβαση στο ψηφιακό τους πορτοφόλι.

√È Î›Ó‰˘ÓÔÈ ÙÔ˘ BitcoinΟ τρόπος λειτουργίας του Bitcoin είναι πρωτότυπος

και τόσο τα χαρακτηριστικά του, όσο και οι κίνδυνοι πουσυνδέονται με αυτό, είναι δύσκολο να γίνουν κατανοη-τά από τους μη-ειδικούς. Το γεγονός αυτό αποτελεί έναναπό τους βασικούς λόγους που η χρήση του Bitcoin δεν

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·66

67

¡›ÎÔ˜ º›ÏÈ·˜ - ª¿ÚÈÔ˜ ƒÔ‡Î˘: «ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;» Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

είναι γνωστή στο ευρύτερο κοινό.Το Bitcoin είναι περιουσιακό στοιχείο, αλλά και δί-

κτυο ταυτόχρονα. Οι κίνδυνοι που το επηρεάζουν είναιόχι μόνο αυτοί που επηρεάζουν τα περιουσιακά στοιχείαγενικά, αλλά και πιθανά τεχνικά προβλήματα που μπο-ρεί να προκαλέσουν τη δυσλειτουργία (ίσως και την κα-τάρρευση) ολόκληρου του Bitcoin δικτύου.

Η αποκεντροποιημένη φύση του αποτελεί σημαντικόπλεονέκτημα, αλλά και ταυτόχρονα μειονέκτημά του.Πλεονέκτημα για όλους τους λόγους που έχουν προανα-φερθεί, αλλά και μειονέκτημα από την άποψη ότι ανπροκύψουν κάποια προβλήματα είναι δύσκολο να απα-ντηθούν τα ερωτήματα: Πως και ποιος θα τα επιλύσει..αν φυσικά μπορούν να επιλυθούν;

Η αποδοχή του Bitcoin ως επίσημη μορφή νομίσμα-τος είναι ακόμα υπό αμφισβήτηση και γι' αυτό επικρατείθεσμική αβεβαιότητα γύρω από αυτό. Γενικά τα κρυ-πτονομίσματα έχουν υψηλό νομοθετικό ρίσκο (regulato-ry risk) επειδή οι κυβερνήσεις ίσως θεσπίσουν νόμουςγια να ελέγξουν, φορολογήσουν ή και να απαγορεύσουντη χρήση τους. Δεν υπάρχει ομοιομορφία γύρω από τονομοθετικό πλαίσιο για το Bitcoin αφού είναι διαφορετι-κό από χώρα σε χώρα και σε ορισμένες χώρες δεν υπάρ-χει καν κάποιος νόμος για αυτό. Έμμεσα οι κυβερνήσειςμπορούν να επηρεάσουν το μέλλον του Bitcoin με τηνχρήση ευνοικών ή μη φορολογικών και άλλων ρυθμίσεων.

Οι μη αναστρέψιμες συναλλαγές, η ψευδώνυμη φύσητου Bitcoin που προσφέρει κάποια μορφή ανωνυμίας,καθώς και η άμεση μεταβίβαση-ρευστοποίηση των κλεμμένωνbitcoins ακόμα και μετά τη διαπίστωση της κλοπής,έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον των εγκληματιών καιτων hackers. Η κοινότητα του Bitcoin έχει υποχρέωσηνα συνεργαστεί με τις ανεξάρτητες και άλλες αρχές, γιατη διατήρηση της καλής φήμης του, ώστε να μην γίνει ηχρήση του συνώνυμη με την παραβατικότητα.

Αν κάποιος hacker αποκτήσει πρόσβαση στο ψηφια-κό μας πορτοφόλι και κλέψει τα Bitcoin που βρίσκονταισε αυτό, δεν θα μπορούμε να τα ανακτήσουμε σε αντίθε-ση με τις τράπεζες όπου φροντίζουν την αποζημίωσητων πελατών τους σε περίπτωση που πέσουν θύματαεπιθέσεων από hackers.

Έναν άλλο προβληματισμό αποτελεί η αμοιβή πουλαμβάνουν οι εξορύχοι για τη συμμετοχή τους στη δια-δικασία της εξόρυξης. Η αμοιβή τους αποτελείται από τανέα Bitcoin που κυκλοφορούν στην αγορά ανά 10 λεπτάκαθώς και από τα κόστη των συναλλαγών που εγκρί-νουν. Η αμοιβή από τη δημιουργία νέων Bitcoin μειώνε-ται συνεχώς επειδή όπως έχει ήδη αναφερθεί, σύμφωναμε το πρωτόκολλο ο ρυθμός των νέων Bitcoin που βγαί-

νουν στην αγορά υποδιπλασιάζεται ανά 4 χρόνια. Αν τακόστη συναλλαγών αυξηθούν θα γίνει λιγότερο ελκυστι-κή η χρήση του Bitcoin, ενώ αν δεν αυξηθούν, όλο καιλιγότεροι εξορύχοι θα βρίσκουν τη διαδικασία της εξό-ρυξης δελεαστική στο μέλλον επειδή δεν θα μπορούν νακαλύψουν τα κόστη τους (π.χ. το κόστος για το ηλεκτρι-κό ρεύμα). Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θέσει την ασφά-λεια όλου του Bitcoin δικτύου σε ρίσκο αφού οι εξορύχοιθα είναι όλο και λιγότεροι, το δίκτυο δεν θα είναι πιααποκεντροποιημένο αλλά θα εξαρτάται αποκλειστικάστους λίγους εναπομείναντες εξορύχους και αυτό θα κά-νει το δίκτυο πιο επιρρεπής στις επιθέσεις από hackers.

Όπως έχουμε αναφέρει το Bitcoin αποτελεί και δί-κτυο, οπότε είναι σημαντικό να εξετάσουμε τη δομή τουγια να βγάλουμε συμπεράσματα για το πόσο εφικτήείναι διαχρονικά η ομαλή λειτουργία, αλλά και η επέ-κτασή του στο μέλλον. Το Bitcoin δίκτυο χρησιμοποιείλογισμικό ανοικτού κώδικα και προσφέρει ευελιξία στουςπρογραμματιστές να αντιμετωπίσουν πιθανά προβλή-ματα που ίσως προκύψουν, αλλά ήδη υπάρχουν κάποιαπου προβληματίζουν.

Ο όγκος των Bitcoin συναλλαγών αυξάνεται συνεχώςαπό χρονιά σε χρονιά και ένα δυνητικό πρόβλημα είναιη δυνατότητα κλιμάκωσης της χρήσης του Bitcoin. Τομέγεθος του κάθε block που δημιουργείται ανά 10 λε-πτά, είναι σχεδιασμένο ώστε να μπορεί να εμπεριέχειδεδομένα χωρητικότητας μέχρι 1 ΜΒ. Αυτό επιτρέπειστο δίκτυο να επεξεργάζονται μόλις 7 συναλλαγές τοδευτερόλεπτο σε αντίθεση με το δίκτυο της Visa το οποίομπορεί να επεξεργάζεται μέχρι και 65.000 συναλλαγέςτο δευτερόλεπτο.6

Αν διατηρηθεί ίδιο το μέγεθος των blocks, θα προτα-θούν νέα υψηλότερα κόστη συναλλαγών και θα δίνεταιμεγαλύτερο κίνητρο στους εξορύχους να συμμετάσχουνστην διαδικασία της εξόρυξης. Τα υψηλότερα κόστη συ-ναλλαγών θα αντιμετωπίσουν το παραπάνω πρόβλημαπου αναφέραμε για τις αμοιβές των εξορύχων, αλλάίσως τότε πολλοί χρήστες να βρίσκουν την αποστολήBitcoin ακριβή. Από την άλλη μεριά, αν αυξηθεί το μέγε-θος των blocks, θα χαθεί η αποκεντροποιημένη φύσητου Bitcoin από μεγάλες εταιρείας τεχνολογίας (για τε-χνικούς λόγους που δεν θα αναλύσουμε-running full nodes).

Ο ψηφιακός κόσμος εγκυμονεί κινδύνους αυθεντικό-τητας των προϊόντων και υπηρεσιών που βρίσκονται σεαυτόν και αντίστοιχα στη περίπτωση του Bitcoin υπάρ-χουν πολλών ειδών απάτες, τόσο από κάποια ανταλλα-

6. http://www.forbes.com/sites/laurashin/2015/12/28/should-you-invest-in-bitcoin-10-arguments-against-as-of-december-2015/#47ef8fe05466

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·67

68

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·68

κτήρια που δεν επιστρέφουν τα χρήματα που έχουν κα-ταθέσει οι επενδυτές σε αυτά, όσο και από διάφορεςεταιρείες οι οποίες υπόσχονται υψηλές εγγυημένες απο-δόσεις αν επενδύσετε τα Bitcoin σας σε αυτές. Οι εται-ρείες αυτού του είδους λειτουργούν με βάση το σχήμαΠόντσι (Ponzi scheme) σύμφωνα με το οποίο οι παλαιό-τεροι επενδυτές πληρώνονται από τα κεφάλαια των με-ταγενέστερων επενδυτών. Όταν δεν θα υπάρχουν νέοιεπενδυτές το σχέδιο αποπληρωμής καταρρέει.

Όλοι οι παραπάνω κίνδυνοι, η πιθανή ανακάλυψηενός καλύτερου ψηφιακού νομίσματος, καθώς και ηυψηλή μεταβλητότητα των τιμών του Bitcoin, το καθι-στούν ως μια από τις πιο ριψοκίνδυνες επενδύσεις πουπροσφέρει όμως ιδιαίτερα υψηλές αποδόσεις.

Σύμφωνα με το γραφείο χρηματοπιστωτικής προ-στασίας των καταναλωτών (Consumer Financial Prote-ction Bureau), η τιμή του Bitcoin σημείωσε 61% πτώσημέσα σε μια μέρα του 2013, ενώ τα κακά νέα που ανα-κοινώθηκαν το 2014 για το ανταλλακτήριο Mt.Gox, προ-κάλεσαν πτώση της τιμής του Bitcoin γύρω στο 80% γιαλίγα μόλις δευτερόλεπτα.

Αναμφίβολα μιλάμε για ένα καινοτόμο κρυπτονόμι-σμα με πολλά πλεονεκτήματα, αλλά πριν αποφασίσετενα επενδύσετε σε αυτό πρέπει να λάβετε υπ όψιν σαςτους ανωτέρω κινδύνους, ορισμένοι εκ των οποίων σύ-ντομα θα εξαλειφθούν.

V. ∏ ‰È·¯ÚÔÓÈ΋ ÔÚ›· ÙÔ˘ Bitcoin

Σ το Διάγραμμα 1 απεικονίζεται η πορεία των τιμώντου δείκτη του Bitcoin (Bitcoin Price Index) για την

περίοδο 18/07/2010 - 31/01/2016, καθώς και τα σημαντι-κότερα γεγονότα που τον επηρέασαν θετικά ή αρνητικά.

VI. ™˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·

Παρά το γεγονός ότι υπάρχει ανησυχία για την μα-κροπρόθεσμη πορεία του Bitcoin, φαίνεται ότι την

ίδια στιγμή η τεχνολογία που χρησιμοποιεί είναι η βάσητου μέλλοντος για τα νομίσματα της νέας ψηφιακής εποχής.

Εξειδικευμένες εταιρείες χρηματοοικονομικών υπη-ρεσιών σχεδιάζουν να αφομοιώσουν τη τεχνολογία τωνblocks σαν ένα μητρώο για το ποιός κατέχει τι, αντί γιαμια σειρά από εσωτερικά λογιστικά βιβλία, το οποίο θατους δώσει πιο αποτελεσματικές πρακτικές και εξοικο-νόμηση κόστους. Πιο συγκεκριμένα η ισπανική τράπεζαSantander υπολογίζει ότι η χρήση της τεχνολογίας τωνblocks θα μπορούσε να εξοικονομήσει στις τράπεζες μέ-χρι και 20 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο έως το 2022.7

Η κυκλοφορία ψηφιακών νομισμάτων προσφέρει πολ-λά πλεονεκτήματα, αλλά θα μπορούσαμε να πούμε πωςακόμα είναι σε πειραματικό στάδιο καθώς υπάρχουν αρ-κετά προβλήματα που πρέπει να επιλυθούν. Για παρά-δειγμα, ο τρόπος λειτουργίας του Bitcoin δικτύου έχειβελτιωθεί σε αρκετούς τομείς αλλά χρειάζονται περαιτέ-ρω αναβαθμίσεις, όπως επίσης ότι η ασφάλεια των αν-ταλλακτηρίων πρέπει να γίνει απόρθητη από τις επιθέ-σεις των hackers.

Οι αλυσίδες των blocks μπορούν να έχουν εναλλακτι-κές χρήσεις επειδή ικανοποιούν τα κριτήρια για την δια-τήρηση ενός αξιόπιστου μητρώου συναλλαγών, το οποίοείναι πολύ σημαντικό για συναλλαγές οποιουδήποτε εί-δους. Μια ιδέα για παράδειγμα είναι να φτιαχτούν φτη-νές σε κόστος κατασκευής, απαραβίαστες και δημόσιεςβάσεις δεδομένων π.χ. για τα υποθηκοφυλάκεια (η Ον-δούρα και η Ελλάδα ενδιαφέρονται για αυτό).8

Η blockchain τεχνολογία θα επιφέρει στουςοργανισμούς που θα την χρησιμοποιήσουν, δια-φάνεια, αξιοπιστία, και συνεχή επίβλεψη για τηναυθεντικότητα των μητρώων συναλλαγών οποι-ουδήποτε είδους, με πολύ μικρότερο κόστος καιαδιαμφισβήτητα μπορούμε να πούμε ότι μιλάμεγια μια τεχνολογία όπου έχει την δυνατότητα νααλλάξει το τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι και οιεπιχειρήσεις θα συνεργάζονται στο άμεσο μέλλον.Το bitcoin φαίνεται ότι ήρθε για να μείνει!

69

¡›ÎÔ˜ º›ÏÈ·˜ - ª¿ÚÈÔ˜ ƒÔ‡Î˘: «ΔÔ ÎÚ˘ÙÔÓfiÌÈÛÌ· Bitcoin ı· Â›Ó·È ÙÔ ÓfiÌÈÛÌ· Ù˘ Ó¤·˜ „ËÊȷ΋˜ ÂÔ¯‹˜;» Ã∏ª∞Δ√√π∫√¡√ªπ∫∞

7. http://www.economist.com/news/leaders/21677198-techno-logy-behind-bitcoin-could-transform-how-economy-works-trust-machine

8. http://www.economist.com/news/leaders/21677198-tech-nology-behind-bitcoin-could-transform-how-economy-works-trust-machine.

REFERENCESñ Φίλιππας Ν., Ρούκης Μ., Πειραιάς 2016, Τιμητικός τόμος γιατον ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιώς Οικονόμου Γ.

ñ Dwyer G., 2015. The economics of Bitcoin and similar privatedigital currencies, Journal of Financial Stability, 17, 81-91

ñ Nakamoto S., no date. Bitcoin: A Peer-to-peer Electronic CashSystem, Unpublished paper available at: http://bitcoing.org/bitcoin.pdf

ñ Pekas N., 2013, November. Country Rankings by Relative Bit-coin Adoption. http://nikola.pekas.org/wp0/science-technolo-gy/bitcoin/comparison-of-bitcoin-adoption-rates-across-the-world-december-2013/

ñ Yermack, D., 2013. Is Bitcoin a Real Currency? An EconomicAppraisal. Technical Report. National Bureau of Economic Re-search.

ñ Weber, B., 2014. Bitcoin and the legitimacy crisis of money.Cambridge Journal of Economics, http://dx.doi.org/10.1093/cje/beu067.

FILIPPAS 3.qxd 28-06-16 10:12 ™ÂÏ›‰·69