Ένζηαζη – Προζθσγή – Δπανάληυη ηης ... · 2011-02-17 · 6 SU...

81
Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ Κ΄ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΔΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέμα: Ένζηαζη – Προζθσγή – Δπανάληυη ηης Πειθαρτικής Γιαδικαζίας ζηον ιζτύονηα Τπαλληλικό Κώδικα (Ν. 3528/2007) Δπιβλέποσζα: ηέλλα Υαρίηοσ ποσδαζηής: Υρήζηος Καριενηίδης ΑΘΗΝΑ - 2010

Transcript of Ένζηαζη – Προζθσγή – Δπανάληυη ηης ... · 2011-02-17 · 6 SU...

Δ

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ

Κ΄ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ

ΣΜΗΜΑ

ΓΔΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ

ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

Θέμα:

Ένζηαζη – Προζθσγή – Δπανάληυη

ηης Πειθαρτικής Γιαδικαζίας

ζηον ιζτύονηα Τπαλληλικό Κώδικα

(Ν. 3528/2007)

Δπιβλέποσζα:

ηέλλα Υαρίηοσ

ποσδαζηής:

Υρήζηος Καριενηίδης

ΑΘΗΝΑ - 2010

2

ΠΠΔΔΡΡΙΙΔΔΥΥΟΟΜΜΔΔΝΝΑΑ

ΔΔΤΤΥΥΑΑΡΡΗΗΣΣΗΗΔΔ ..................................................................................................................... 4

ΠΠΔΔΡΡΗΗΛΛΖΖΦΦΖΖ ......................................................................................................................... 5

ΔΔΗΗΑΑΓΓΧΧΓΓΖΖ

ε αλαδήηεζε κεζνδνινγίαο .................................................................................... 8

Ζ έλλνηα ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο ................................................................ 9

ρέζε πεηζαξρηθνχ θαη πνηληθνχ δηθαίνπ: Αιιειεμαξηήζεηο θαη αληηζέζεηο ......... 10

Ζ πεηζαξρηθή απφθαζε ........................................................................................... 13

Σα έλδηθα κέζα ....................................................................................................... 14

Σαμηλφκεζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ ........................................................................... 16

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΗΗΟΟ 11νν

ΖΖ ΔΔΝΝΣΣΑΑΖΖ .................................................................................................................. 19

Πεξηπηψζεηο πνπ ππνβάιιεηαη έλζηαζε ................................................................. 20

Πνηνη κπνξνχλ λα αζθήζνπλ έλζηαζε ................................................................... 22

Πξνζεζκίεο άζθεζεο έλζηαζεο .............................................................................. 23

Ο ηχπνο ................................................................................................................... 24

Αλαζηαιηηθφ απνηέιεζκα ...................................................................................... 25

Μεηαρείξηζε ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ ζε δεχηεξν βαζκφ ............................. 26

Έθδνζε απφθαζεο επί ελζηάζεσο .......................................................................... 32

Ο Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ....................................................... 33

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΗΗΟΟ 22νν

ΖΖ ΠΠΡΡΟΟΦΦΤΤΓΓΖΖ ............................................................................................................... 38

Πεξηπηψζεηο πνπ ππνβάιιεηαη πξνζθπγή .............................................................. 39

Πνηνη κπνξνχλ λα αζθήζνπλ πξνζθπγή ................................................................. 42

Πξνζεζκίεο άζθεζεο πξνζθπγήο ........................................................................... 44

3

Ο ηχπνο – Ζ δηαδηθαζία .......................................................................................... 45

Αλαζηαιηηθφ απνηέιεζκα ...................................................................................... 48

Ζ εθδίθαζε ησλ ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ

ην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο ......................................................................... 50

ην Γηνηθεηηθφ Δθεηείν ...................................................................................... 54

Σα απνηειέζκαηα ηεο πξνζθπγήο .......................................................................... 55

Ζ απνηειεζκαηηθφηεηα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ δησθφκελνπ:

Ο «κεηξηαζκφο» ζηνλ ηζρχνληα ΤΚ ....................................................................... 56

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΗΗΟΟ 33νν

ΖΖ ΔΔΠΠΑΑΝΝΑΑΛΛΖΖΦΦΖΖ ΣΣΖΖ ΠΠΔΔΗΗΘΘΑΑΡΡΥΥΗΗΚΚΖΖ ΓΓΗΗΑΑΓΓΗΗΚΚΑΑΗΗΑΑ ......................................................... 58

ρέζε πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο θαη πνηληθήο δίθεο ............................................... 58

Ο ζθνπφο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ.................................................................................. 63

Πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο επηηξέπεηαη

ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ............................................................ 64

Πνηνη κπνξνχλ λα δεηήζνπλ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ................. 67

Πξνζεζκία άζθεζεο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ................................................................ 69

Ο ηχπνο – Ζ δηαδηθαζία .......................................................................................... 69

Έθδνζε απφθαζεο χζηεξα απφ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ............ 70

ΤΤΝΝΟΟΦΦΖΖ -- ΤΤΜΜΠΠΔΔΡΡΑΑΜΜΑΑΣΣΑΑ ................................................................................... 73

ΒΒΗΗΒΒΛΛΗΗΟΟΓΓΡΡΑΑΦΦΗΗΑΑ ............................................................................................................ 77

4

ΔΔΤΤΥΥΑΑΡΡΙΙΣΣΙΙΔΔ

Θεξκέο επραξηζηίεο νθείινληαη ζηελ θ. Σηέιια Φαξίηνπ, Αλαπιεξψηξηα Γηεπζχληξηα

ηεο Γεληθήο Γξακκαηείαο Ηζφηεηαο ησλ Φχισλ, γηα ηελ θαζνξηζηηθή ζπκβνιή ηεο ζηελ

νινθιήξσζε ηεο αλά ρείξαο εξγαζίαο, γηα ηελ ππνκνλή ηεο, θαζψο θαη γηα ην

«αδηφξαην» έξγν ηεο ζπλερνχο εζηθήο ζηήξημεο πνπ απιφρεξα παξείρε. Δπίζεο, ζα

ήζεια λα επραξηζηήζσ ηελ θ. Ισάλλα Παρσπνχ, ππάιιειν ηεο Γξακκαηείαο ηνπ

Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ε νπνία είρε ηελ επγελή θαινζχλε λα ζέζεη

ππφςε κνπ ηδηαηηέξσο ρξήζηκα, ελδηαθέξνληα θαη θαηαηνπηζηηθά ζηνηρεία ζρεηηθά κε

ηε ρξήζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ ελψπηνλ ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ.

5

ΠΠΔΔΡΡΙΙΛΛΗΗΦΦΗΗ

Ζ παξνχζα εξγαζία απνζθνπεί ζηελ αλαιπηηθή παξνπζίαζε ησλ ηξηψλ έλδηθσλ κέζσλ

πνπ πξνβιέπνληαη ζηνλ ηζρχνληα Τπαιιειηθφ Κψδηθα (λφκνο 3528/2007): Πξφθεηηαη

γηα ηελ έλζηαζε, ηελ πξνζθπγή θαη ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. Σα

έλδηθα κέζα παξέρνληαη απφ ην λφκν γηα ηελ πξνζβνιή πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ πνπ

έρνπλ ήδε εθδνζεί, δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα θξίζεο ηεο ππφζεζεο θαη ζε δεχηεξν βαζκφ,

κε ζθνπφ ηελ εμαθάληζε ή ηε κεηαηξνπή ηεο πξνζβαιιφκελεο απφθαζεο.

ην πιαίζην απηφ, ε αλάιπζε θάζε έλδηθνπ κέζνπ γίλεηαη κε ηε ρξήζε

ζπγθεθξηκέλσλ ζεκαηηθψλ παξακέηξσλ, πξνθεηκέλνπ ε παξνπζίαζε λα δηαξζξσζεί ζε

θνηλνχο άμνλεο θαη λα απνθηήζεη εληαία δνκή ην ζχλνιν ηεο εξγαζίαο. Πεξαηηέξσ,

αλαιχνληαη νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο είλαη δπλαηή ε ρξήζε θάζε έλδηθνπ κέζνπ,

θαζψο θαη ηα πξφζσπα πνπ δηθαηνχληαη λα ην αζθήζνπλ. Δπίζεο, αλαθέξνληαη νη

πξνζεζκίεο πνπ ηάζζνληαη απφ ην λφκν, φπσο θαη νη πεξηπηψζεηο χπαξμεο

αλαζηαιηηθνχ απνηειέζκαηνο σο πξνο ηελ εθηέιεζε ηεο αξρηθήο απφθαζεο κεηά ηε

ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ. Δπηπιένλ, θαηαγξάθνληαη νη επηκέξνπο δηαδηθαζηηθέο

ιεπηνκέξεηεο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ, ελψ επεμεγείηαη θαη

ν ηξφπνο κε ηνλ νπνίν γίλεηαη ε θξίζε ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο ζε δεχηεξν βαζκφ.

Σα παξαπάλσ, φπνπ είλαη δπλαηφλ, ηεθκεξηψλνληαη κε ηελ παξάζεζε

πξαγκαηηθψλ παξαδεηγκάησλ απφ ππνζέζεηο πνπ θξίζεθαλ απφ ην Γεπηεξνβάζκην

Πεηζαξρηθφ πκβνχιην. Αθφκε, εμεηάδεηαη ν ξφινο ηνπ Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο

Γηνίθεζεο σο πξνο ηελ άζθεζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ ηνπ Τπαιιειηθνχ Κψδηθα,

ζχκθσλα θαη κε ηηο ηειεπηαίεο λνκνζεηηθέο αιιαγέο. Σέινο, ζε θάζε έλδηθν κέζν

επηζεκαίλνληαη θαη ζρνιηάδνληαη ηπρφλ ζεκεία πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγήζνπλ

αληηθάζεηο ή θαη πξνβιήκαηα θαηά ηελ άζθεζε ηνπ κέζνπ απφ ηε Γηνίθεζε θαη θπξίσο

απφ ην δησθφκελν ππάιιειν.

6

SSUUMMMMAARRYY

This paper aims to provide a thorough presentation of the three remedies which are

foreseen by the current Code of Civil Servants (law 3528/2007): It is about the

exception, the resource and the repetition of disciplinary proceedings. The remedies are

given by the law for challenging disciplinary decisions already issued, providing the

opportunity to judge the disciplinary case in second instance. The aim is to repudiate or

to alter the challenging decision.

According to this scope, the analysis of each legal remedy uses certain thematic

parameters; so that the presentation is assembled in common axes and the whole paper

will acquire a unified structure. Furthermore, there is an analysis of the cases in which

the use of the remedies is open, as well as of the persons who are entitled to use them.

Moreover, the day-limits set by the law are mentioned together with the occasions of the

suspension of the disciplinary decision’s enforcement after the use of the remedies.

Also, the procedural particulars required for the use of the remedies are recorded and

the way the disciplinary case judged in second instance is being explained.

Wherever possible, all the above are proved by quoting real life examples from

cases judged by the Second Instance Service Council. Yet, the role of the General

Inspector of the Public Administration concerning the use of the remedies provided by

the Code of Civil Servants is highlighted, according to the latest changes in provisions.

At the end, there is a commentary on any remedy’s points that could arise contradictions

when the Administration and especially the prosecuted civil servant use it.

7

ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΦΙΔ

ΑΔΗ Αλψηαηα Δθπαηδεπηηθά Ηδξχκαηα

ΑΣΔΗ Αλψηαηα Σερλνινγηθά Δθπαηδεπηηθά Ηδξχκαηα

ΓΔΓΓ Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο

ΓΔΠ Γηδαθηηθφ Δξεπλεηηθφ Πξνζσπηθφ

ΓΔθ Γηνηθεηηθφ Δθεηείν

ΔΓΔ Έλνξθε Γηνηθεηηθή Δμέηαζε

ΔΓΓ Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο

Γ Γηνηθεηηθφ πκβνχιην

ΝΠΓΓ Ννκηθφ Πξφζσπν Γεκνζίνπ Γηθαίνπ

ΝΠΗΓ Ννκηθφ Πξφζσπν Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ

ΝΚ Ννκηθφ πκβνχιην ηνπ Κξάηνπο

ΟΣΑ Οξγαληζκνί Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο

Παξ. Παξάγξαθνο

ΠΓ Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα

ΠΚ Πνηληθφο Κψδηθαο

ηΔ πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο

ΤΚ Τπαιιειηθφο Κψδηθαο

ΛΔΞΔΙ-ΚΛΔΙΓΙΑ

Τπαιιειηθφο Κψδηθαο, Πεηζαξρηθφ Γίθαην, πεηζαξρηθή δηαδηθαζία, πεηζαξρηθή

απφθαζε, δησθφκελνο ππάιιεινο, έλδηθα κέζα, έλζηαζε, πξνζθπγή, ππαιιειηθή

πξνζθπγή, επαλάιεςε πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο (ηΔ),

Γηνηθεηηθφ Δθεηείν (ΓΔθ), Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην, πξσηνβάζκην

πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην, Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

8

ΔΔΙΙΑΑΓΓΧΧΓΓΗΗ

Σε αλαδήηεζε κεζνδνινγίαο

Ζ εθπφλεζε θάζε ηειηθήο εξγαζίαο, ζην πιαίζην ηεο νινθιήξσζεο ελφο θχθινπ

ζπνπδψλ, έξρεηαη πάληνηε λα ππεξεηήζεη ηελ θάιπςε ελφο βαζηθνχ ζθνπνχ. Απηφο δελ

είλαη άιινο απφ ηελ εκβάζπλζε θαη ηε ιεπηνκεξή ελαζρφιεζε κε έλα ζπγθεθξηκέλν

ζεκαηηθφ πεδίν, έπεηηα απφ ηελ παξαθνινχζεζε ελφο ζπγθεθξηκέλνπ θαη ζεκαηηθά

εζηηαζκέλνπ πξνγξάκκαηνο ζπνπδψλ. Ζ παξνχζα εξγαζία επηθεληξψλεηαη ζηελ

αλαιπηηθή παξνπζίαζε ησλ ηξηψλ έλδηθσλ κέζσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηνλ ηζρχνληα

Τπαιιειηθφ Κψδηθα (ΤΚ). Ζ δηάξζξσζή ηεο γίλεηαη ζπλνιηθά κέζα απφ δχν –

θαηλνκεληθά ζπγθξνπφκελεο αιιά ηειηθψο αιιεινζπκπιεξνχκελεο– δηαζηάζεηο: κηα

ζηελφηεξε θαη κηα πεξηζζφηεξν επξεία. Δλ «ζηελή ελλνία», ινηπφλ, ε παξνπζίαζε ησλ

έλδηθσλ κέζσλ ηνπ ΤΚ ζεκαίλεη ηελ επηθέληξσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο εξγαζίαο

απνθιεηζηηθά θαη κφλνλ ζηα ηξία έλδηθα κέζα πνπ πξνβιέπνληαη απφ ην λφκν

3528/2007. Χζηφζν, πξφζεζε δελ ππήξμε ε παξαγσγή ελφο απζηεξά λνκηθνχ θεηκέλνπ,

ην νπνίν ζα πξνζπαζνχζε λα ζπκπεξηιάβεη θαηά ην δπλαηφλ εμαληιεηηθά πεξίπινθνπο

λνκηθνχο ζπιινγηζκνχο, επηζηεκνληθέο ζέζεηο θαη αλαθνξέο ζηελ πιένλ πξφζθαηε

λνκνινγία. Αληίζεηα, ε δνκή ηεο εξγαζίαο επηθεληξψζεθε θπξίσο ζηελ αλάδεημε κηαο

απιήο θαη εχιεπηεο, ιεηηνπξγηθήο θαη ζπλζεηηθήο παξνπζίαζεο ησλ κέζσλ κε ηα νπνία

κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ νη πεηζαξρηθέο απνθάζεηο. Με άιιεο ιέμεηο, «θηινδνμία» ηεο

παξνχζαο εξγαζίαο είλαη λα απνηειέζεη έλαλ επζχλνπην «νδεγφ», απιφ ζηε δνκή,

ιεηηνπξγηθφ θαη θαηαλνεηφ αθφκε θαη απφ ηνλ «ακχεην» ζην πεηζαξρηθφ δίθαην. Γηα ην

ζθνπφ απηφ, ε δηάξζξσζε ηνπ θεθαιαίνπ πνπ αθηεξψλεηαη ζε θάζε έλδηθν κέζν έγηλε

κε θχξην θξηηήξην ηε δπλαηφηεηα ηνπ αλαγλψζηε λα αλαηξέμεη κε επθνιία, πξνθεηκέλνπ

λα εληνπίζεη ην ζηνηρείν ή ηα ζεκεία πνπ πηζαλψο ηνλ ελδηαθέξνπλ.

Δίλαη επλφεην φηη ε παξνχζα εξγαζία δελ θηινδνμεί λα δηεθδηθήζεη ζηνηρεία

πξσηνηππίαο. Πεξηνξίδεηαη ζηε ζπλζεηηθή αμηνπνίεζε ηεο έξεπλαο θαη ηεο κειέηεο

έγθξηησλ ή ιηγφηεξν γλσζηψλ κειεηεηψλ, νη νπνίνη έρνπλ αζρνιεζεί ζπζηεκαηηθψο κε

ην αληηθείκελν ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ, φζν θαη ζπλαδέιθσλ –απνθνίησλ πιένλ– ηεο

ΔΓΓ, πνπ ζε πξνεγνχκελεο εθπαηδεπηηθέο ζεηξέο θιήζεθαλ λα θαηαζέζνπλ ηε δηθή

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

9

ηνπο ζπλεηζθνξά ζην ζπγθεθξηκέλν επηζηεκνληθφ πεδίν. Με ηνλ ηξφπν απηφ

αλαδεηθλχεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν ν εξγαιεηαθφο ραξαθηήξαο ηεο αλά ρείξαο ηειηθήο

εξγαζίαο. Όκσο, αθφκε θαη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε δελ αλαηξείηαη ν ζεκειηψδεο

ζθνπφο θάζε –κηθξνχ ή κεγαιχηεξνπ– πλεπκαηηθνχ πνλήκαηνο: λα έξζεη ζε επαθή κε

ηελ επηζηεκνληθή γλψζε θαη λα κάζεη πξσηίζησο ν ζπληάθηεο ηεο.

Η έλλνηα ηνπ πεηζαξρηθνύ παξαπηώκαηνο

Σν πεηζαξρηθφ παξάπησκα έρεη ζεκειηψδε ζεκαζία γηα ηε ζπλνιηθή νξγάλσζε ηεο

απνλνκήο ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ.1 Ο ηδηαίηεξνο δεζκφο πνπ θαζηεξψλεηαη κεηαμχ ηνπ

δεκνζίνπ ππαιιήινπ θαη ηνπ Κξάηνπο2 ζηνηρεηνζεηεί ηαπηφρξνλα θαη κηα απηφλνκε

έλλνκε ππεξεζηαθή ηάμε, ε νπνία έρεη σο θχξην ζηφρν ηνλ θαζνξηζκφ ηεο

ζπκπεξηθνξάο ηνπ ππαιιήινπ ηφζν ζην πιαίζην άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπ φζν θαη

εθηφο ππεξεζίαο. Με άιια ιφγηα, ην πεηζαξρηθφ δίθαην απνβιέπεη ζηελ εμαζθάιηζε ηεο

ηήξεζεο ησλ ππνρξεψζεσλ ηνπ ππαιιήινπ θαη ζηελ ηηκσξία θάζε «παξαβαηηθήο»

ππαιιειηθήο ζπκπεξηθνξάο.3

ην άξζξν 106 ηνπ ΤΚ δίλεηαη ν νξηζκφο ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο, ην

νπνίν «απνηειεί θάζε παξάβαζε ππαιιειηθνχ θαζήθνληνο πνπ ζπληειείηαη κε ππαίηηα

πξάμε ή παξάιεηςε ηνπ ππαιιήινπ θαη κπνξεί λα θαηαινγηζηεί ζηνλ ππάιιειν».

Δπνκέλσο, ε έλλνηα ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο ζπλδέεηαη κε ηελ έλλνηα ηνπ

ππαιιειηθνχ θαζήθνληνο, ελψ κε ηνλ φξν «πεηζαξρηθφ παξάπησκα» γίλεηαη κηα

επξχηεξε αλαθνξά ζε θάζε παξάβαζε ηνπ ππαιιειηθνχ θαζήθνληνο. Καη απηφ γηαηί

δελ είλαη δπλαηφλ λα πξνζδηνξηζηεί κε αθξίβεηα, εθφζνλ ε βιαπηηθή γηα ηε δεκφζηα

ππεξεζία ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ είλαη δπλαηφλ λα εθδεισζεί κε πνιιέο θαη

δηαθνξεηηθέο κνξθέο. ηελ νπζία, νπνηαδήπνηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ κπνξεί λα

παξαβαίλεη ην ππαιιειηθφ θαζήθνλ είλαη δπλαηφλ λα ππαρζεί απφ ην πεηζαξρηθφ

φξγαλν ζηελ έλλνηα ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο. Πάλησο, κε πξφζρεκα ην

«ππαιιειηθφ θαζήθνλ» δελ κπνξεί ζε θακία πεξίπησζε λα επηβιεζεί ζηνλ ππάιιειν

1 Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη, «ν αδφθηκνο ζηελ επνρή καο φξνο πεηζαξρηθφ "αδίθεκα"

αληηθαηαζηάζεθε κε ηνλ φξν "παξάπησκα", ψζηε λα ηνληζζεί φηη πξφθεηηαη γηα παξάβαζε δηνηθεηηθή θαη

φρη πνηληθή», βι. «Έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο ηνπ άξζξνπ 31 παξ. 6 ηνπ λ. 2190/1994 γηα ηε ζχληαμε λένπ

Κψδηθα Καηάζηαζεο ησλ Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ Γηνηθεηηθψλ Τπαιιήισλ (Μέξνο Δ΄)» ζην Δηζεγεηηθή

Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κχξσζε Κψδηθα Καηάζηαζεο Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ Γηνηθεηηθψλ Υπαιιήισλ

θαη Υπαιιήισλ ΝΠΓΓ θαη άιιεο δηαηάμεηο». 2 Παξ. 1 άξζξν 103 ηνπ πληάγκαηνο.

3 Φζελάθεο Υξίζηνο, Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια,

Αζήλα-Κνκνηελή 2000, ζει. 149. Δπίζεο, Μαξίλνο Αλαζηάζηνο, Τα βαζηθά ηνπ δεκνζηνυπαιιειηθνχ

δηθαίνπ, εθδφζεηο Αλη. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1996, ζει. 147-148.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

10

πξάμε ή παξάιεηςε ε νπνία πξνδήισο λα είλαη αληίζεηε πξνο ηηο δηαηάμεηο ηνπ

πληάγκαηνο.

Σν ππαιιειηθφ θαζήθνλ λνείηαη ζρεηηδφκελν κε ηξεηο επηκέξνπο πηπρέο. Ζ

πξψηε αλαθέξεηαη ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ ζηελ ππεξεζία θαηά ηελ άζθεζε

ησλ θαζεθφλησλ ηνπ, ελψ ε δεχηεξε ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ απέλαληη ζηνπο

πνιίηεο. Ζ ηειεπηαία πηπρή ζρεηίδεηαη κε ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ σο ηδηψηε

εθηφο ππεξεζίαο, ζηελ πεξίπησζε πνπ ε ηδησηηθή δσή θαη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ κπνξεί λα

επεξεάδνπλ ηφζν ην θχξνο φζν θαη ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο.4

Χζηφζν, γηα λα ζηνηρεηνζεηεζεί ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα ζα πξέπεη λα ζπληξέρνπλ νη

παξαθάησ πξνυπνζέζεηο: α) λα ππάξρεη νπσζδήπνηε πξάμε ή παξάιεηςε ηνπ

ππαιιήινπ. Γειαδή, παξά ηα φζα πξνβιέπεη ν λφκνο, ν ππάιιεινο λα κελ έρεη πξνβεί

ζηελ νθεηιφκελε ελέξγεηα ρσξίο λα πθίζηαηαη δηθαηνινγεκέλνο ιφγνο, β) λα ππάξρεη

νπσζδήπνηε δφινο ή ακέιεηα (ππαηηηφηεηα) θαη γ) λα πθίζηαηαη θαηαινγηζκφο ηεο

πξάμεο ή ηεο παξάιεηςεο, δειαδή απηή λα εμαξηάηαη ζεηηθά ή αξλεηηθά απφ ηε

βνχιεζε ηνπ ππαιιήινπ (χπαξμε πλεπκαηηθήο σξηκφηεηαο, ςπρηθήο πγείαο θαη

αδηαηάξαθηεο ζπλείδεζεο).5 ε θάζε πεξίπησζε, πάλησο, ε δηάπξαμε ηνπ πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο πξνυπνζέηεη ηελ χπαξμε ηεο ηδηφηεηαο ηνπ δεκνζίνπ ππαιιήινπ.6

Σρέζε πεηζαξρηθνύ θαη πνηληθνύ δηθαίνπ:

Αιιειεμαξηήζεηο θαη αληηζέζεηο

Ο φξνο «πεηζαξρηθφ δίθαην» αλαθέξεηαη ζην ζχλνιν ησλ λνκηθψλ θαλφλσλ, νη νπνίνη

ξπζκίδνπλ ηα ζρεηηθά κε ηελ πεηζαξρηθή επζχλε ηνπ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Σν

πεηζαξρηθφ δίθαην ππνδηαηξείηαη ζε δχν ηκήκαηα: α) ζην νπζηαζηηθφ πεηζαξρηθφ δίθαην,

πνπ αλαθέξεηαη ζηα παξαπηψκαηα θαη ζηηο πνηλέο θαη β) ζην δηθνλνκηθφ, πνπ θαζνξίδεη

ηελ αθνινπζεηέα δηαδηθαζία γηα ηελ επηβνιή ησλ πξναλαθεξφκελσλ πνηλψλ. Ζ

απνλνκή ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ ζπλδπάδεη δχν δηαθνξεηηθέο «ππνζηάζεηο», είλαη

δειαδή δηηηήο θχζεσο. Απηφ πξνθχπηεη απφ ην γεγνλφο φηη, ελψ νπζηαζηηθά πξφθεηηαη

γηα κηα δηαδηθαζία πξσηίζησο δηνηθεηηθνχ ραξαθηήξα, αλαθεξφκελε ζηα interna

4 Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 153-154 θαη 156-157.

5 Φζελάθεο Υ., φ.π., ζει. 152-153 θαη πειησηφπνπινο Δπακεηλψλδαο-Υξπζαλζάθεο Υαξάιακπνο,

Βαζηθνί ζεζκνί δεκνζηνυπαιιειηθνχ δηθαίνπ, 5ε έθδνζε, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή

1999, ζει. 129-130. 6 χκθσλα κε ηελ ηδηαίηεξε ζρέζε πνπ εγθαζηδξχεηαη κεηαμχ θξάηνπο θαη δεκνζίνπ ππαιιήινπ, ν

ηειεπηαίνο «είλαη ππεξέηεο ηνπ ιανχ πνπ ζέηεη ζε ιεηηνπξγία ηελ θξαηηθή κεραλή πξνο εμππεξέηεζε ηνπ

ιανχ», Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 155.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

11

corporis ηεο Γηνίθεζεο7, ελ ηνχηνηο εκθαλίδνληαη νκνηφηεηεο θαη κε ηελ αληίζηνηρε ηεο

απνλνκήο ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ, νξγαλψλνληαο (ην πεηζαξρηθφ δίθαην) ηε δίσμε ησλ

πεηζαξρηθψλ παξαπησκάησλ θαηά έλαλ ηξφπν παξφκνην κε απηφλ πνπ δηεμάγεηαη

ελψπηνλ ησλ δηθαζηεξίσλ.8 Άιισζηε, ν ίδηνο ν ΤΚ δηεπθξηλίδεη ζηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ

108 φηη κηα ζεηξά θαλφλσλ θαη αξρψλ ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ βξίζθνπλ αλαινγηθή

εθαξκνγή θαη ζηελ απνλνκή ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ, κε ηελ πξνυπφζεζε βεβαίσο φηη

δελ ζπγθξνχνληαη κε ηηο ινηπέο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ θαη ηελ ππφινηπε πεηζαξρηθή

δηαδηθαζία. Αλ θαη ζην άξζξν 114 ηνπ ΤΚ θαζηεξψλεηαη ε απηνηέιεηα ηεο πνηληθήο απφ

ηελ πεηζαξρηθή δίθε, ηειηθά ην πεηζαξρηθφ δίθαην δηαζέηεη ζαθψο «πνηληθφ» ραξαθηήξα.

Οη δηαθνξέο κεηαμχ πνηληθήο θαη πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο είλαη ζαθείο. θνπφο

ηελ πεηζαξρηθήο πνηλήο είλαη ε έθθξαζε απαμίαο ηεο Πνιηηείαο γηα κηα ζπγθεθξηκέλε

ζπκπεξηθνξά ηνπ ππαιιήινπ. Έηζη, ην πεηζαξρηθφ δίθαην, νη θαλφλεο ηνπ νπνίνπ

ξπζκίδνληαη απφ ην Γηνηθεηηθφ Γίθαην, αζθείηαη απφ ηε Γηνίθεζε –δειαδή απφ ηελ

εθηειεζηηθή εμνπζία– ζηα φξγαλά ηεο, ζηηο πεξηπηψζεηο παξάβαζεο ηνπ ππαιιειηθνχ

θαζήθνληνο, κε ζεκαληηθφηεξν ζθνπφ ηε δηαζθάιηζε ηεο εζσηεξηθήο έλλνκεο ηάμεο

ηεο Γηνίθεζεο, δειαδή ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο.9 Γη’ απηφ θαη ε

απφιεμε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο είλαη ε έθδνζε εθηειεζηψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ.

Αληίζεηα, ε απφδνζε πνηληθήο επζχλεο αζθείηαη απφ ην Κξάηνο, θαη ζπγθεθξηκέλα απφ

ηε δηθαζηηθή εμνπζία, έλαληη ηδησηψλ. θνπφο είλαη ε εμαζθάιηζε ηεο θνηλσληθήο

επηαμίαο, ε πξνζηαζία ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ θαη ε ηηκσξία αδηθεκάησλ –φπσο απηά

αλαθέξνληαη ζηνλ Πνηληθφ Κψδηθα (ΠΚ)– κέζσ ηεο έθδνζεο δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ.10

Σα πνηληθά αδηθήκαηα πνπ δηθάδνληαη κπνξεί λα δηαπξάηηνληαη ζε φιε ηελ ειιεληθή

επηθξάηεηα, ελψ ν πεηζαξρηθφο έιεγρνο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ κπνξεί λα αλαθέξεηαη

θαη ζε εθείλνπο πνπ εξγάδνληαη ζε ππεξεζίεο ηνπ εμσηεξηθνχ. Σα ηειεπηαία ρξφληα,

αθνινπζψληαο ηηο ζχγρξνλεο ηάζεηο ηεο Γηνηθεηηθήο Δπηζηήκεο, ε απνλνκή ηνπ

πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ ζπκπνξεχεηαη κε εθείλεο ηηο αξρέο πνπ απαηηνχλ κηα δεκφζηα

7 Γαξδέληαο Δκκ., «Σα κεγάια πξνβιήκαηα ηνπ πεηζαξρηθνχ Γηθαίνπ. Κξηηηθή εηζαγσγή», πεξηνδηθφ

Διιεληθή Γηθαηνζχλε, ηφκνο 32νο

, επηέκβξηνο 1991, ζει. 1199. Δπίζεο, Γέλδηαο Μηραήι, Γηνηθεηηθφλ

Γίθαηνλ, ηφκνο Α΄, β΄ έθδνζε, εθδφηεο Αξγ. Παπαδήζεο, Αζήλαη 1944, ζει. 368-370. 8 Κξπζηάιιεο σηήξεο, Η δηθαζηηθή πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ θαηά ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ηνπ ΥΚ,

ηειηθή εξγαζία ηελ ΔΓΓ, ΗΖ΄ εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2007, ζει. 22. 9 Χζηφζν, φπσο παξαηεξεί ν Γαξδέληαο, ην πεηζαξρηθφ δίθαην ζα πξέπεη λα «ηζνξξνπεί» κεηαμχ ηεο

πξνάζπηζεο ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο αιιά θαη ηεο εγγχεζεο ησλ αηνκηθψλ

δηθαησκάησλ ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, Γαξδέληαο Δκκ., φ.π., ζει. 1199-1200. 10

Αλαιπηηθά επίζεο Σάρνο Α.Η., Γεκφζην – ππαιιειηθφ δίθαην, Δηδηθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, ηεχρνο 2ν, 2

ε

έθδνζε, εθδφζεηο άθθνπια, Θεζζαινλίθε 1991, ζει. 194-195.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

12

δηνίθεζε αλνηρηή πξνο ηνλ πνιίηε, παξέρνληαο ζε θάζε πεξίπησζε ερέγγπα γηα ηελ

αθεξαηφηεηα, ηελ νξζή θαη ηελ απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία ηεο.

Απφ ηηο βαζηθφηεξεο δηαθνξέο είλαη ην γεγνλφο φηη ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία

δελ πθίζηαληαη νη ζπληαγκαηηθέο εγγπήζεηο πνπ πεξηβάιινπλ ηελ πνηληθή δηαδηθαζία.11

Δηδηθφηεξα, ε απαξίζκεζε ησλ πεηζαξρηθψλ παξαπησκάησλ ζην άξζξν 107 ηνπ ΤΚ

είλαη ελδεηθηηθή («Πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα απνηεινχλ ηδίσο»). Δπνκέλσο, δελ ηζρχεη ν

ζεκειηψδεο θαη ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλνο θαλφλαο φηη δελ ππάξρεη έγθιεκα νχηε

κπνξεί λα επηβιεζεί πνηλή ρσξίο ηελ χπαξμε λφκνπ, ν νπνίνο λα πθίζηαηαη πξηλ απφ

ηελ ηέιεζε ηεο πξάμεο («nullum crimen nulla poena sine lege»).12

πλεπψο, ζηελ

πνηληθή δηαδηθαζία γηα λα επηβιεζεί νπνηαδήπνηε πνηλή ρξεηάδεηαη λα πθίζηαηαη λφκνο

φηαλ ε ππφζεζε εθδηθάδεηαη απφ ην αληίζηνηρν δηθαζηήξην, ελψ ν δηθαζηήο δηαζέηεη ηελ

εμνπζία λα επηβάιεη ην εθ ηνπ λφκνπ πξνβιεπφκελν είδνο πνηλήο γηα έλα ζπγθεθξηκέλν

αδίθεκα, έρνληαο ηελ επρέξεηα λα επηκεηξήζεη ην χςνο ηεο πνηλήο. Αληίζεηα, ζην

πεηζαξρηθφ δίθαην δελ απαηηείηαη ε χπαξμε δηαηάμεσλ πνπ λα θαζνξίδνπλ επαθξηβψο

πνηα ζηνηρεία ζεκειηψλνπλ ηελ πξαγκαηηθή θαη ππνθεηκεληθή ππφζηαζε ηνπ θάζε

παξαπηψκαηνο, θαζψο θαη ην πνηα πνηλή αληηζηνηρεί ζε θαζεκία πεξίπησζε. Καηά

ζπλέπεηα, αλήθεη ζηελ θξίζε ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαζηή ε έληαμε πξάμεο ή παξάιεηςεο

δεκνζίνπ ππαιιήινπ ζηε ζθαίξα ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο θαη αληηζηνίρσο ν

θαζνξηζκφο ηεο επηβιεηέαο πνηλήο. Αλ θαη ν ΤΚ πξνβαίλεη ζηελ ελδεηθηηθή θαη κφλνλ

απαξίζκεζε νξηζκέλσλ πεηζαξρηθψλ παξαπησκάησλ –ελ είδεη ραξαθηεξηζηηθψλ

πεξηπηψζεσλ13

–, πεξηνξηζηηθή αλαθνξά γίλεηαη κφλνλ γηα φζα επηζχξνπλ ηελ πνηλή ηεο

νξηζηηθήο παχζεο.14

Σέινο, ελψ ε πεηζαξρηθή δίσμε αζθείηαη απηεπάγγειηα θαη

ππνρξεσηηθά, ζχκθσλα κε ηηο παξ. 1 θαη 2 ηνπ άξζξνπ 110 ηνπ ΤΚ, νξηζκέλα πνηληθά

αδηθήκαηα δηψθνληαη κφλνλ θαηφπηλ άζθεζεο έγθιεζεο.

11

Κξπζηάιιεο ., φ.π., ζει. 1. 12

Παξ. 1 άξζξν 7 ηνπ πληάγκαηνο, φπνπ αλαθέξεηαη φηη «Έγθιεκα δελ ππάξρεη νχηε πνηλή επηβάιιεηαη

ρσξίο λφκν πνπ λα ηζρχεη πξηλ ηελ ηέιεζε ηεο πξάμεο θαη λα νξίδεη ηα ζηνηρεία ηεο». Πάλησο, ην ηΔ

έθξηλε φηη ε παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 7 ηνπ πληάγκαηνο δελ αλαθέξεηαη ζηηο πεηζαξρηθέο πνηλέο. Γηα ην ίδην

δήηεκα, Σάρνο Α.Η.-πκεσλίδεο Η.Λ., Δξκελεία Υπαιιειηθνχ Κψδηθα (ζην εμήο ΔξκΥΚ), η. Β΄, 3ε έθδνζε

ζει. 1189. Δμαηηίαο ηεο κε εθαξκνγήο ηεο παξαπάλσ ζπληαγκαηηθήο δηάηαμεο, νη πεηζαξρηθέο δηαηάμεηο

κπνξεί λα έρνπλ αλαδξνκηθφηεηα κε νηηδήπνηε απηφ κπνξεί λα ζπλεπάγεηαη γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ

δησθφκελνπ ππαιιήινπ, βι. θαη Σνπινππάθε Καηεξίλα, Η πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ ζην

πεηζαξρηθφ δίθαην (λ. 3528/2007), ηειηθή εξγαζία ζηελ ΔΓΓ, ΗΘ΄ εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2008, ζει.

22-23. 13

ηνλ ηζρχνληα ΤΚ (παξ. 1 άξζξν 107) αλαθέξνληαη ελδεηθηηθά είθνζη ηξεηο πεξηπηψζεηο πνπ

ζηνηρεηνζεηνχλ πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα. 14

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1185-1186, πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 128, 130-

132 θαη Φζελάθεο Υ., φ.π., ζει. 150-151. Αθφκε, Σάρνο Α.Η., φ.π., ζει. 198 θαη Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει.

149-150.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

13

Οη πεηζαξρηθέο πνηλέο ζπληζηνχλ έλα αθφκε ζεκείν δηαθνξνπνίεζεο. ηνλ ΠΚ

νη πνηλέο είλαη είηε ρξεκαηηθέο είηε αλαθέξνληαη ζε ζηέξεζε ηεο ειεπζεξίαο. ην

πεηζαξρηθφ δίθαην ε απζηεξφηεξε είλαη απηή ηεο νξηζηηθήο παχζεο, ελψ κνλαδηθή

νκνηφηεηα είλαη ε χπαξμε ηεο πνηλήο ηνπ πξνζηίκνπ. Σν ζεκαληηθφηεξν, πάλησο, είλαη

φηη πθίζηαληαη κεγάια πεξηζψξηα δηαθξηηηθήο επρέξεηαο γηα ην πεηζαξρηθφ φξγαλν σο

πξνο ηελ επηβνιή ηεο πνηλήο, θαζψο δελ ππάξρεη πιήξεο αληηζηνίρεζε πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο θαη πνηλήο. Με ηελ εμαίξεζε ηεο νξηζηηθήο παχζεο, πνπ –φπσο

πξναλαθέξζεθε– επηβάιιεηαη γηα ζπγθεθξηκέλα παξαπηψκαηα, είλαη δπλαηφλ λα

επηβιεζνχλ δηαθνξεηηθνχ είδνπο πεηζαξρηθέο πνηλέο γηα ην ίδην πεηζαξρηθφ

παξάπησκα.15

ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία νξίδεηαη φηη «δελ επηηξέπεηαη δεχηεξε δίσμε γηα ην

ίδην πεηζαξρηθφ παξάπησκα» (παξ. 3 άξζξν 110 ΤΚ). Δπνκέλσο, ηζρχεη φηη δελ κπνξεί ν

ππάιιεινο λα δησρζεί δχν θνξέο γηα ηελ ίδηα πεξίπησζε, φπσο επίζεο θαη λα ηνπ

επηβιεζνχλ δχν πνηλέο γηα ην ίδην πεηζαξρηθφ παξάπησκα.16

Ζ εθαξκνγή ηεο

ζπγθεθξηκέλεο αξρήο «νπ δηο επί ησ απηψ» («non bis in idem») εκθαλίδεη ηδηνκνξθίεο

φηαλ έλαο ππάιιεινο εγθαιείηαη πεηζαξρηθά θαη ηαπηφρξνλα δηψθεηαη θαη πνηληθά γηα

πξάμε ή παξάιεηςή ηνπ, ε νπνία ζπληζηά θαη πεηζαξρηθφ παξάπησκα αιιά θαη

αμηφπνηλε ζπκπεξηθνξά κε βάζε ηνπο θαλφλεο ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ. Λφγσ ηεο

απηνηέιεηαο ηεο πεηζαξρηθήο δίθεο έλαληη ηεο πνηληθήο, πθίζηαληαη δχν δηαθνξεηηθά-

δηαθξηηά πιαίζηα. Έηζη, παξακέλεη ε ππνρξέσζε ηεο Πνιηηείαο, εθηφο απφ ηελ πνηληθή

ηηκσξία, λα επηβάιεη θαη δηνηθεηηθέο θπξψζεηο ζηνλ ππάιιειν. πλεπψο, ζηηο

ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο είλαη ζπκβαηφ λα ππάξρεη παξάιιεια πνηληθή ηηκσξία ηνπ

ππαιιήινπ αιιά θαη πεηζαξρηθή πνηλή.17

Η πεηζαξρηθή απόθαζε

Ζ έθδνζε απφθαζεο απφ ην αξκφδην πεηζαξρηθφ φξγαλν απνηειεί ην ηέινο ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. Σν πεηζαξρηθφ φξγαλν, αθνχ έρεη ειεχζεξα εθηηκήζεη ηα

απνδεηθηηθά ζηνηρεία θαη έρεη πξνβεί ζηε δηάγλσζε ηεο πεηζαξρηθήο επζχλεο ηνπ

15

Κξπζηάιιεο ., φ.π., ζει. 5. 16

Βι. επίζεο γεληθφηεξα Μαθξηδάθεο Δκκαλνπήι, Πεηζαξρηθφλ Γίθαηνλ, Θεζζαινλίθε 1973, ζει. 133-

136. 17

Μαξίλνο Αλ., φ.π., 157-158 θαη Φζελάθεο Υξίζηνο, Σχζηεκα ππαιιειηθνχ δηθαίνπ θαηά ηνλ Κψδηθα,

ηφκνο Γ΄, Αζήλαη 1967, ζει. 238. Δπίζεο, Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ

ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 152 θαη πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 133. Αθφκε, βι. Γαξδέληαο

Δκκ., φ.π., ζει. 1201 θαη Γέλδηαο Μηραήι, Γηνηθεηηθφλ Γίθαηνλ, φ.π., ζει. 370-371. Δπηπξφζζεηα, βι. θαη

παξαθάησ, ζην θεθάιαην γηα ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, ζει. 58 θαη εμήο ηεο

παξνχζαο εξγαζίαο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

14

δησθφκελνπ ππαιιήινπ, κέζσ ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο εθδειψλεη ηελ θξίζε θαη ηε

ζέιεζή ηνπ. ην άξζξν 140 ηνπ ΤΚ πξνζδηνξίδνληαη κε αθξίβεηα ηα ζηνηρεία πνπ

πξέπεη λα πεξηιακβάλνληαη θαηά ηελ θαηάξηηζε ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο, θαζψο ζε

δηαθνξεηηθή πεξίπησζε ε ηειεπηαία κπνξεί λα πξνζβιεζεί γηα αθπξφηεηα. Ζ

πεηζαξρηθή απφθαζε έρεη πάληνηε έγγξαθν ραξαθηήξα θαη απαξηίδεηαη απφ ηξία

δηαθξηηά κέξε. Δηδηθφηεξα: α) ην ηζηνξηθφ, πνπ πεξηιακβάλεη φια ηα ζρεηηθά κε ηνλ

ηφπν, ην ρξφλν, ηε ζχλζεζε αλ πξφθεηηαη γηα ζπιινγηθφ (πεηζαξρηθφ) φξγαλν, ην φλνκα

ηνπ ππαιιήινπ θ.ιπ. β) ην ζθεπηηθφ, φπνπ αλαπηχζζεηαη ε αηηηνινγία ηνπ πεηζαξρηθνχ

νξγάλνπ θαη γ) ην δηαηαθηηθφ, ζην νπνίν αλαθέξεηαη είηε ε αζψσζε ηνπ δησθνκέλνπ

ππαιιήινπ είηε ε επηβαιιφκελε πνηλή. ε θάζε πεξίπησζε απαηηείηαη λα εκπεξηέρεηαη

πιήξεο θαη εηδηθή αηηηνινγία, ε νπνία λα πεξηιακβάλεη ηφζν ηα πξαγκαηηθά

πεξηζηαηηθά πνπ ζπλζέηνπλ ηελ αληηθεηκεληθή ππφζηαζε ηνπ παξαπηψκαηνο, φζν θαη ηα

αληίζηνηρα πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ ηελ ππαηηηφηεηα θαη ηελ ελνρή ηνπ ππαιιήινπ.18

Μεηά ηελ έθδνζε ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο ε Γηνίθεζε δηαζέηεη νξηζκέλεο

επηπιένλ ππνρξεψζεηο. Πξψηηζηε είλαη ε θνηλνπνίεζε αληηγξάθνπ απηήο ζην

δησθφκελν ππάιιειν, θαηά ηνλ ηξφπν πνπ πξνβιέπεη ν ΤΚ ζην άξζξν 138.

Παξάιιεια, ζα πξέπεη λα γίλεη γλσζηνπνίεζε ζηνλ ππάιιειν ησλ έλδηθσλ κέζσλ πνπ

κπνξεί λα αζθεζνχλ ζε βάξνο ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο. Ζ ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε

έρεη μερσξηζηή ζεκαζία, θαζψο ε πεηζαξρηθή απφθαζε δελ ππφθεηηαη θαη’ αξρήλ ζε

αλάθιεζε. Γη’ απηφ ε εμαθάληζε ή ε κεηαηξνπή ηεο είλαη δπλαηή κφλνλ ζηελ

πεξίπησζε πνπ επδνθηκήζεη ην έλδηθν κέζν πνπ πξνβιέπεηαη γηα ηελ πξνζβνιή ηεο.

Σέινο, ε Γηνίθεζε νθείιεη λα γλσζηνπνηήζεη ηελ πεηζαξρηθή απφθαζε θαη ζε εθείλα ηα

φξγαλα πνπ θαηά ην λφκν δηθαηνχληαη λα θάλνπλ ρξήζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ.

Τα έλδηθα κέζα

Οη απνθάζεηο πνπ εθδίδνληαη απφ ηα πξσηνβάζκηα πεηζαξρηθά φξγαλα ππφθεηληαη ζε

έιεγρν λνκηκφηεηαο θαη νπζίαο ζε δεχηεξν βαζκφ. Σν γεγνλφο απηφ ζπληζηά έκπξαθηε

αλαγλψξηζε φηη θάζε πεηζαξρηθή απφθαζε –φπσο θαη ε αληίζηνηρε δηθαζηηθή– είλαη

πξντφλ αλζξψπηλεο ζθέςεο θαη θξίζεο θαη, θαηά ζπλέπεηα, δχλαηαη λα ππνπέζεη ζε

ιάζε. Απφ ηελ άιιε πιεπξά, παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα ζηνλ ππάιιειν λα δηεθδηθήζεη

18

Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 188-189. Δπίζεο,

πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 144-145. Όπσο πξνθχπηεη απφ ηε λνκνινγία, ε πεηζαξρηθή

απφθαζε είλαη δπλαηφλ λα πξνζδίδεη δηαθνξεηηθφ λνκηθφ ραξαθηεξηζκφ ζηα πξαγκαηηθά γεγνλφηα πνπ

ζπληζηνχλ ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα. ε θακία φκσο πεξίπησζε δελ είλαη δπλαηή ε επηβνιή πνηλήο γηα

πεηζαξρηθφ παξάπησκα πνπ δελ κλεκνλεχεηαη ζην ζψκα ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο, Σάρνο Α.Η., φ.π.,

ζει. 205.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

15

ηελ εθ λένπ δηεξεχλεζε θαη θξίζε ηεο ππφζεζεο, εθφζνλ ζεσξεί ηνλ εαπηφ ηνπ

αδηθεκέλν, αιιά θαη ζηε Γηνίθεζε εθφζνλ ζεσξεί φηη ε επηβιεζείζα πνηλή ήηαλ

ππεξβνιηθά απζηεξή ή επηεηθήο.19

Σν «πέξαζκα» ηελ ππφζεζεο ζε αλψηεξν βαζκφ

θξίζεο γίλεηαη κε ηε ρξήζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ, ελψ ππνζηεξίδεηαη ε άπνςε φηη κφλνλ

κε ηε ζέζπηζή ηνπο κπνξεί λα επηηεπρζεί ε νπζηαζηηθή πξαγκάησζε ηνπ δηθαηψκαηνο

δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο, φπσο παξέρεηαη απφ ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 20 ηνπ

πληάγκαηνο ζην πιαίζην ηνπ θξάηνπο δηθαίνπ.20

ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία έλδηθα

νλνκάδνληαη ηα κέζα εθείλα πνπ παξέρνληαη απφ ην λφκν ζε θάπνηνλ δηάδηθν,

πξνθεηκέλνπ λα πξνζβάιεη απφθαζε πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ, δεηψληαο ηελ εμαθάληζε

(ηελ αθχξσζε δειαδή), ηε κεηαηξνπή ή ηελ αληηθαηάζηαζε απηήο, θαζψο θαη ηε λέα

θξίζε ηεο ππφζεζεο ζε άιιν νκνηφβαζκν ή αλψηεξν πεηζαξρηθφ φξγαλν (ή δηθαζηήξην).

Δπνκέλσο, ηα έλδηθα κέζα ζηξέθνληαη θαηά πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ πνπ έρνπλ ήδε

εθδνζεί. Να ζεκεησζεί, βέβαηα, φηη ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ν φξνο «έλδηθα κέζα»

ρξεζηκνπνηείηαη ελ επξεία ελλνία, θαζψο κε απηά δελ πξνζβάιινληαη απνθάζεηο

δηθαζηεξίσλ αιιά πξάμεηο νξγάλσλ ηεο Γηνίθεζεο.21

ηνλ ηζρχνληα ΤΚ, θαη εηδηθφηεξα ζηα άξζξα 141, 142 θαη 143, παξέρεηαη ε

δπλαηφηεηα ρξήζεο ηξηψλ έλδηθσλ κέζσλ: ηεο έλζηαζεο, ηεο πξνζθπγήο θαη ηεο

επαλάιεςεο ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. ηελ επξχηεξε δηθαζηηθή πξνζηαζία ηνπ

δεκνζίνπ ππαιιήινπ θαηά ηελ απνλνκή ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ εληάζζεηαη θαη ην

έλδηθν κέζν ηεο αίηεζεο αθχξσζεο, φπσο πξνβιέπεηαη θαη απφ ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ

95 ηνπ πληάγκαηνο. Με ηελ αίηεζε αθχξσζεο κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ πεηζαξρηθέο

απνθάζεηο ελψπηνλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο (ηΔ) θαη ηνπ Γηνηθεηηθνχ

Δθεηείνπ (ΓΔθ),22

ε εθδίθαζή ηνπο φκσο πξνβιέπεη κφλνλ ηελ άζθεζε ειέγρνπ

λνκηκφηεηαο θαη φρη ειέγρνπ νπζίαο, δειαδή εμέηαζεο ησλ πξαγκαηηθψλ γεγνλφησλ ηεο

19

Φζελάθεο Υ., Σχζηεκα ππαιιειηθνχ δηθαίνπ, φ.π., ζει. 319 θαη Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ

Γίθαην, γ΄ έθδνζε, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει. 806-807. 20

θνπξήο Βαζίιεηνο, Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, ηφκνο Η, εθδφζεηο άθθνπια, Θεζζαινλίθε 1991,

ζει. 52-53 θαη Φζελάθεο, ζει. 192. Αθφκε, Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 810-

811. 21

Σάρνο Α.Η.-πκεσλίδεο Η.Λ., ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1175. 22

Όπσο αλαθέξεηαη θαη ζηα επηκέξνπο θεθάιαηα ηεο παξνχζαο εξγαζίαο, κε αίηεζε αθχξσζεο

πξνζβάιινληαη φιεο νη απνθάζεηο πνπ δελ ππφθεηληαη ζε πξνζθπγή ή ζε άιιν έλδηθν κέζν.

Αλαιπηηθφηεξα: 1) πεηζαξρηθέο απνθάζεηο πξσηνβάζκησλ ππεξεζηαθψλ-πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ πνπ

επηβάιινπλ ηελ πνηλή ηεο έγγξαθεο επίπιεμεο θαη ηνπ πξνζηίκνπ απνδνρψλ έσο δχν κήλεο, 2)

πεηζαξρηθέο απνθάζεηο ζε δεχηεξν βαζκφ, πνπ εθδίδνληαη έπεηηα απφ άζθεζε έλζηαζεο, θαη επηβάιινπλ

ηηο πνηλέο ηεο έγγξαθεο επίπιεμεο θαη ηνπ πξνζηίκνπ απνδνρψλ έσο έλαλ κήλα, 3) νη απνθάζεηο ηνπ

πξσηνβάζκηνπ ππεξεζηαθνχ-πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ πνπ εθδίδνληαη θαηφπηλ άζθεζεο έλζηαζεο θαηά

ησλ απνθάζεσλ ησλ πεηζαξρηθψο πξντζηακέλσλ πνπ νξίδνληαη ζην άξζξν 141 παξ. 1., κε ηηο νπνίεο

επηβάιινληαη ζε δεχηεξν βαζκφ άιιεο πνηλέο. Βι. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1175, 1440-

1441. Αθφκε, πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 174-177.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

16

ππφζεζεο. Ζ αίηεζε αθχξσζεο δελ εκπίπηεη ζηνλ θχθιν εμέηαζεο ηεο παξνχζαο

εξγαζίαο θαζψο δελ πξνβιέπεηαη ζηνλ παξφληα ΤΚ, αλαθνξέο σζηφζν ζην

ζπγθεθξηκέλν έλδηθν κέζν γίλνληαη ζην πιαίζην εμέηαζεο ησλ ππνινίπσλ ηξηψλ.

Ταμηλόκεζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ

Γηα ηελ πιεξέζηεξε θαη αξηηφηεξε θαηαλφεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηεο ιεηηνπξγίαο

ηνπο, ηα έλδηθα κέζα κπνξεί λα ηαμηλνκεζνχλ ζηηο εμήο επηκέξνπο θαηεγνξίεο: 1)

δηνηθεηηθά θαη δηθαζηηθά, 2) ηαθηηθά θαη έθηαθηα, 3) κεηαβηβαζηηθά θαη κε

κεηαβηβαζηηθά θαη 4) αλαζηαιηηθά θαη κε αλαζηαιηηθά. Σα ραξαθηεξηζηηθά θάζε

θαηεγνξίαο είλαη ηα εμήο:23

1) Γηνηθεηηθά θαη δηθαζηηθά: Όπσο είλαη επλφεην, δηνηθεηηθά είλαη εθείλα ηα έλδηθα

κέζα πνπ αζθνχληαη ελψπηνλ δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ –δειαδή πεηζαξρηθψλ

ζπκβνπιίσλ–, ζην πιαίζην ησλ νξίσλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Σν θαη’ εμνρήλ

δηνηθεηηθφ έλδηθν κέζν είλαη ε έλζηαζε θαη, θπζηθά, θαη ε επαλάιεςε ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. Καη’ αληηδηαζηνιή, ηα δηθαζηηθά έλδηθα κέζα

αζθνχληαη ελψπηνλ ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, ηα νπνία ζχκθσλα κε ηηο

δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ θαινχληαη λα θξίλνπλ ζε αλψηεξν βαζκφ ηηο πεηζαξρηθέο

ππνζέζεηο. Γηθαζηηθφ έλδηθν κέζν είλαη ε πξνζθπγή (θαη ε αίηεζε αθχξσζεο).

2) Ταθηηθά θαη έθηαθηα: Ο δηαρσξηζκφο κεηαμχ ησλ δχν θαηεγνξηψλ αλαθέξεηαη

ζηηο πεξηπηψζεηο γηα ηηο νπνίεο πξνβιέπεηαη ε ρξήζε ηνπο. Έηζη, ηαθηηθά είλαη

ηα έλδηθα κέζα πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαηά ηνπ ζπλφινπ ησλ

πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ θαη γηα νπνηνδήπνηε ιφγν. Μφλνλ ζε πεξηπηψζεηο πνπ

αλαθέξνληαη ζην λφκν κπνξεί λα κε γίλεηαη ρξήζε ησλ ηαθηηθψλ έλδηθσλ

κέζσλ. ηνλ παξφληα ΤΚ, ηαθηηθά έλδηθα κέζα ζεσξνχληαη ε έλζηαζε θαη ε

πξνζθπγή. Αληηζέησο, σο έθηαθην ραξαθηεξίδεηαη έλα έλδηθν κέζν φηαλ ε

ρξήζε ηνπ επηηξέπεηαη κφλνλ ζε ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο, γηα νξηζκέλνπο

ιφγνπο θαη θαηά ζπγθεθξηκέλσλ απνθάζεσλ. Δλ πξνθεηκέλσ, ε επαλάιεςε ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο έρεη ηέηνην ραξαθηήξα.

3) Μεηαβηβαζηηθά θαη κε: Πξφθεηηαη γηα εθείλα ηα έλδηθα κέζα ησλ νπνίσλ ε

ρξήζε έρεη σο απνηέιεζκα ηε «κεηαθνξά» ηεο νπζηαζηηθήο εθδίθαζεο ηεο

πεηζαξρηθήο ππφζεζεο ζε αλψηεξν βαζκφ. Αληίζηξνθα, ηα κε κεηαβηβαζηηθά

23

Βι. αλαιπηηθά Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 384-385. Δπηπιένλ, Σάρνο Α.Η.,

Γεκφζην-ππαιιειηθφ δίθαην, φ.π., ζει. 206-207 θαη Νηαζθαγηάλλεο Μηραήι, «Σα έλδηθα κέζα θαηά ησλ

πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ», πεξηνδηθφ Γηνηθεηηθή Δλεκέξσζε, ηεχρνο 32, Ηαλνπάξηνο-Φεβξνπάξηνο-

Μάξηηνο 2005, ζει. 57-58.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

17

πξνθαινχλ ηε λέα θξίζε ηεο ππφζεζεο απφ ην πεηζαξρηθφ εθείλν φξγαλν πνπ

εμέδσζε ηελ απφθαζε πνπ πξνζβάιιεηαη θαη φρη απφ αλψηεξν. Μεηαβηβαζηηθφ

απνηέιεζκα έρνπλ ζε θάζε πεξίπησζε ε έλζηαζε θαη ε άζθεζε ηεο πξνζθπγήο,

ελψ κε κεηαβηβαζηηθφ απνηέιεζκα ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, ε

νπνία θέξεη μαλά ηελ πεηζαξρηθή ππφζεζε ελψπηνλ ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ

πνπ είρε εμεηάζεη θαη πην πξηλ ηελ ππφζεζε.

4) Αλαζηαιηηθά θαη κε: Αλ ε πξνζεζκία άζθεζεο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ φζν θαη απηή

θαζαπηή ε άζθεζή ηνπ αλαζηέιινπλ απηνδίθαηα –δειαδή ρσξίο λα απαηηείηαη

θακία άιιε πεξαηηέξσ ελέξγεηα– ηελ εθηέιεζε ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο πνπ

πξνζβάιιεηαη, ηφηε ν ραξαθηήξαο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ έρεη αλαζηαιηηθφ

ραξαθηήξα. Αληίζηξνθα, αλ ε ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ δελ επηθέξεη ηελ

απηνδίθαηε αλαζηνιή εθηέιεζεο ηεο απφθαζεο, ην έλδηθν κέζν δελ έρεη

αλαζηαιηηθφ ραξαθηήξα. χκθσλα κε ηα νξηδφκελα ζηνλ ΤΚ, ακηγψο

αλαζηαιηηθφ ραξαθηήξα δελ έρεη θαλέλα απφ ηα ηξία πξνβιεπφκελα ζε απηφλ

έλδηθα κέζα. Μεξηθψο θαη κφλνλ αλαζηαιηηθφ ραξαθηήξα έρνπλ ε έλζηαζε θαη

ε πξνζθπγή, θαζψο αλαζηνιή ρνξεγείηαη κφλνλ ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ έρνπλ

επηβιεζεί νη πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο ή ηεο νξηζηηθήο παχζεο.

Καηά ηελ ηδηαίηεξε εμέηαζε θαζελφο απφ ηα ηξία αλαθεξφκελα ζηνλ ΤΚ έλδηθα

κέζα γίλεηαη αλαθνξά ζηηο ηδηαίηεξεο πξνυπνζέζεηο πνπ ζπληζηνχλ ην παξαδεθηφ ηνπο.

Γειαδή ζε εθείλα ηα ραξαθηεξηζηηθά πνπ πξέπεη ππνρξεσηηθψο λα πιεξνχληαη εθ ησλ

πξνηέξσλ, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί δπλαηή ε νπζηαζηηθή δηεξεχλεζε εθείλσλ ησλ

ιφγσλ βάζεη ησλ νπνίσλ δεηείηαη ε αθχξσζε ή ε κεηαηξνπή ηεο ππάξρνπζαο

πεηζαξρηθήο απφθαζεο. ε θάζε πεξίπησζε ζα πξέπεη λα ηεξνχληαη νη πξνυπνζέζεηο: 1)

γηα ηηο πεξηπηψζεηο εθείλεο θαηά ηηο νπνίεο ε πεηζαξρηθή απφθαζε επηδέρεηαη ηελ

πξνζβνιή κε ζπγθεθξηκέλν έλδηθν κέζν, 2) γηα ηα πξφζσπα ηα νπνία λνκηκνπνηνχληαη

ζηε ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ, 3) γηα ηελ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ εληφο ησλ

πξνζεζκηψλ πνπ πξνβιέπνπλ ζπγθεθξηκέλεο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ ή άιισλ λφκσλ θαη 4)

γηα ηε ρξήζε ησλ εηδηθφηεξσλ ηχπσλ πνπ πξνβιέπνληαη ζε θάζε έλδηθν κέζν απφ ην

λνκνζέηε. Οη παξαπάλσ πξνυπνζέζεηο, νη νπνίεο εμεηάδνληαη κε ηε ζεηξά πνπ

παξνπζηάζηεθαλ, ζπληζηνχλ ην παξαδεθηφ ηνπ έλδηθνπ κέζνπ. ε αληίζεηε πεξίπησζε,

εθφζνλ δελ πιεξνχληαη δειαδή, ε πεηζαξρηθή ππφζεζε δελ πξφθεηηαη λα εμεηαζηεί ζε

δεχηεξν βαζκφ. Μφλνλ αλ ηεθκεξηψλεηαη ην παξαδεθηφ ηεο άζθεζεο ηνπ έλδηθνπ

κέζνπ, γίλεηαη ε εμέηαζε ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο σο πξνο ηε λνκηκφηεηα αιιά θαη

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δηζαγσγή

18

σο πξνο ηελ νπζία ηεο, δειαδή εξεπλψληαη ηφζν νη λνκηθνί ιφγνη φζν θαη ηα

πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ πξνβάιινληαη.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

19

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΙΙΟΟ 11οο

ΗΗ ΔΔΝΝΣΣΑΑΗΗ

Ζ πεηζαξρηθή απφθαζε ππφθεηηαη ζην ηαθηηθφ δηνηθεηηθφ έλδηθν κέζν ηεο έλζηαζεο

ζχκθσλα κε ην άξζξν 141 ηνπ ΤΚ. Ζ πξφβιεςε επαλεμέηαζεο ηεο πεηζαξρηθήο

απφθαζεο ζε δεχηεξν βαζκφ απνζθνπεί πξσηίζησο ζηελ εμαζθάιηζε ηεο νξζήο

απνλνκήο ηνπ δηθαίνπ, ζηελ πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ πνπ ηηκσξήζεθε, αιιά θαη ζηελ

πξνζηαζία ησλ ππεξεζηαθψλ έλλνκσλ αγαζψλ.

Σν έλδηθν κέζν ηεο έλζηαζεο εηζήρζε γηα πξψηε θνξά κε ην άξζξν 142 ηνπ

λφκνπ 2683/1999, δειαδή κε ηνλ πξντζρχζαληα ΤΚ. Με ηε ζεηξά ηεο, ε ζπγθεθξηκέλε

λνκνζεηηθή πξφβιεςε αληηθαηέζηεζε ην άξζξν 243 ηνπ ΠΓ 611/1977 –δειαδή ηνπ ΤΚ

πνπ ίζρπε απφ ηε Μεηαπνιίηεπζε24

–, φπνπ γηλφηαλ αλαιπηηθή πεξηγξαθή ηνπ έλδηθνπ

κέζνπ ηεο «έθεζεο». Οη βαζηθφηεξεο δηαηάμεηο πνπ πξνβιέπνληαλ γηα ηελ άζθεζε

έθεζεο ζην ζπγθεθξηκέλν ΠΓ πξνζνκνηάδνπλ κε ηηο αληίζηνηρεο γηα ηε δηαδηθαζία ηεο

έλζηαζεο. Απφ ηηο ζεκαληηθφηεξεο δηαθνξνπνηήζεηο ππήξμε ε πεξηνξηζκέλε πξνζεζκία

–κφιηο 15 εκεξψλ– πνπ δηλφηαλ ζηνλ ΤΚ ηνπ 1977 γηα ηελ άζθεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ

έλδηθνπ κέζνπ.25

Ο φξνο «έθεζε» αλαθεξφηαλ πεξηζζφηεξν ζηε δηθνλνκία, ζε αληίζεζε κε ηνλ

αληίζηνηρν ηεο «έλζηαζεο», ηνπ νπνίνπ ε εηζαγσγή θαη ρξήζε θαίλεηαη νξζφηεξε ζηε

δηνηθεηηθή δηαδηθαζία ηεο απνλνκήο ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ. Ζ άζθεζε ηεο έλζηαζεο

απνζθνπεί ζηελ εθ λένπ θξίζε ηεο ππφζεζεο ζε δεχηεξν βαζκφ απφ ην αξκφδην

ππεξεζηαθφ-πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην. Με ηε ζπγθεθξηκέλε δηαδηθαζία επηδηψθεηαη ε λέα

επί ηεο νπζίαο εμέηαζε ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο, ν εληνπηζκφο θαη ε δηφξζσζε ηπρφλ

δηθνλνκηθψλ ζθαικάησλ, θαζψο θαη ε παξνπζίαζε λνκηθψλ ή πξαγκαηηθψλ

ηζρπξηζκψλ πνπ δελ εκθαλίζηεθαλ ζηελ πξσηνβάζκηα θξίζε. Σειηθφο ζθνπφο είλαη ε

ιήςε κηαο λέαο απφθαζεο πεξηζζφηεξν νξζήο θαη δίθαηεο.26

24

ΠΓ 611 «Πεξί θσδηθνπνηήζεσο εηο εληαίνλ θείκελνλ, ππφ ηίηινλ “Τπαιιειηθφο Κψδημ”, ησλ

ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ ησλ αλαθεξνκέλσλ εηο ηελ θαηάζηαζηλ ησλ ππαιιήισλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη ησλ

λπδδ», ΦΔΚ 198/Α/15-7-1977. 25

Σάρνο Α.Η., Γεκφζην-ππαιιειηθφ δίθαην, φ.π., ζει. 207. 26

Νηαζθαγηάλλεο Μ., «Σα έλδηθα κέζα θαηά ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ», φ.π., ζει. 59.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

20

Πεξηπηώζεηο πνπ ππνβάιιεηαη έλζηαζε

ην άξζξν 141 αλαθέξνληαη νη πεξηπηψζεηο ζηηο νπνίεο αζθείηαη ην έλδηθν κέζν ηεο

έλζηαζεο. Δηδηθφηεξα:

1) Έλζηαζε αζθείηαη ελψπηνλ ηνπ αξκφδηνπ ππεξεζηαθνχ ζπκβνπιίνπ θαηά ησλ

απνθάζεσλ ησλ πεηζαξρηθψο πξντζηακέλσλ, δειαδή κνλνκειψλ πεηζαξρηθψλ

νξγάλσλ. Δλ πξνθεηκέλσ, πθίζηαληαη δχν ζεκαληηθέο εμαηξέζεηο: (1α) Γελ

ππφθεηληαη ζε έλζηαζε νη απνθάζεηο –νπνηαδήπνηε πνηλή θαη αλ επηβάιινπλ–

ηνπ ππνπξγνχ, ηνπ δηνηθεηή ηνπ Αγίνπ Όξνπο, ηνπ πξνέδξνπ ή ηνπ επηθεθαιήο

Αλεμάξηεηεο Γηνηθεηηθήο Αξρήο θαη, ηέινο, ηνπ δηνηθεηή ή ηνπ πξνέδξνπ

ζπιινγηθνχ νξγάλνπ, ν νπνίνο αζθεί ηε δηνίθεζε ΝΠΓΓ (ΗΚΑ, ΟΑΔΔ, θ.ιπ.). Ζ

ζπγθεθξηκέλε εμαίξεζε απνξξέεη απφ ην γεγνλφο φηη ηα δεδνκέλα πεηζαξρηθά

φξγαλα βξίζθνληαη ζηελ θνξπθή ηεο ηεξαξρίαο, αζθψληαο αξκνδηφηεηεο

αλψηαησλ πξντζηακέλσλ. Καηά ζπλέπεηα, ε ηπρφλ εμέηαζε ηεο πεηζαξρηθήο

ππφζεζεο απφ άιιν ζπιινγηθφ φξγαλν, ην νπνίν ζίγνπξα ζα βξηζθφηαλ ζε

θαηψηεξε βαζκίδα, ζα ζήκαηλε ηελ αλαηξνπή ηεο ηεξαξρηθήο ηάμεο.27

Γηα ην

ιφγν απηφ, νη ζπγθεθξηκέλεο πεηζαξρηθέο απνθάζεηο πξνζβάιινληαη κε

απεπζείαο πξνζθπγή ζην ΓΔθ. (1β) Γελ ππφθεηληαη ζε έλζηαζε νη πεηζαξρηθέο

πνηλέο πνπ επηβάιινληαη απφ ηα Γ ΝΠΓΓ θαη νη νπνίεο θπκαίλνληαη απφ ηελ

έγγξαθε επίπιεμε έσο θαη ην πξφζηηκν ησλ απνδνρψλ ελφο κελφο, φπσο

ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη θαη ζην άξζξν 119 ηνπ ΤΚ. ηηο ζπγθεθξηκέλεο

πεξηπηψζεηο, ην Γ αζθεί πεηζαξρηθή εμνπζία παξφκνηα κε απηήλ ηνπ

κνλνκεινχο πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ, ελψ ηαπηφρξνλα απνηειεί θαη ην αλψηαην

δηνηθεηηθφ ζπιινγηθφ φξγαλν γηα θάζε ΝΠΓΓ.28

2) Έλζηαζε αζθείηαη ελψπηνλ ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ Σπκβνπιίνπ ζε

βάξνο ησλ απνθάζεσλ ππεξεζηαθψλ-πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ πνπ έθξηλαλ κηα

πεηζαξρηθή ππφζεζε ζε πξψην βαζκφ.

ηε ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε δηαθξίλνληαη δχν επηκέξνπο ππνπεξηπηψζεηο.

Έηζη, έλζηαζε κπνξεί λα αζθεζεί απφ ηνλ ππάιιειν πνπ ηηκσξείηαη φηαλ ηνπ

επηβάιινληαη ζπγθεθξηκέλεο πεηζαξρηθέο πνηλέο, πνπ αλαθέξνληαη ζην άξζξν 109 ηνπ

ΤΚ:

Πξφζηηκν απνδνρψλ δχν (2) κελψλ θαη άλσ.

27

ηΔ 1552/1990 ζην Ναππιηψηεο Γεψξγηνο, Πεηζαξρηθφ Γίθαην, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-

Κνκνηελή 2003, ζει. 398. 28

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1313-1314 θαη Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ

δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 192.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

21

ηέξεζε ηνπ δηθαηψκαηνο γηα πξναγσγή απφ έλα έσο πέληε έηε.

Τπνβηβαζκφο θαηά έλα βαζκφ.

Πξνζσξηλή παχζε ηξηψλ έσο έμη κελψλ κε πιήξε ζηέξεζε απνδνρψλ.

Οξηζηηθή παχζε.

Ζ αλαθνξά ησλ παξαπάλσ πνηλψλ είλαη απνθιεηζηηθή. Γειαδή, ν ππάιιεινο

κπνξεί λα αζθήζεη έλζηαζε ζε βάξνο πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ πξψηνπ βαζκνχ κφλνλ

γηα ηηο πνηλέο ηεο επηβνιήο πξνζηίκνπ απνδνρψλ ηνπιάρηζηνλ δχν κελψλ, ηεο ζηέξεζεο

δηθαηψκαηνο γηα πξναγσγή, ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο θαη ηεο νξηζηηθήο

παχζεο. Δπνκέλσο, γηα ηηο πνηλέο ηεο έγγξαθεο επίπιεμεο θαη ηνπ πξνζηίκνπ ζηέξεζεο

απνδνρψλ κηθξφηεξν ησλ δχν κελψλ νη απνθάζεηο παξακέλνπλ αλέθθιεηεο, θαζψο

πξνθαλψο ζεσξνχληαη απφ ην λνκνζέηε φηη δελ έρνπλ βαξχ θπξσηηθφ ραξαθηήξα.29

Αλ

θαη δελ νξίδεηαη κε ζαθήλεηα ζηνλ ΤΚ κε πνην έλδηθν κέζν πξνζβάιινληαη απνθάζεηο

ησλ πξσηνβάζκησλ πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ πνπ επηβάιινπλ ηηο πξναλαθεξφκελεο

πνηλέο, ελ ηνχηνηο, εθφζνλ νη ζπγθεθξηκέλεο ζεσξνχληαη εθηειεζηέο δηνηθεηηθέο

πξάμεηο, θαηά ζπλέπεηα κπνξεί λα πξνζβιεζνχλ κε αίηεζε αθχξσζεο είηε ζην ηΔ

(εθφζνλ νη πεξηπηψζεηο αθνξνχλ αλψηαηνπο ππαιιήινπο) είηε ζην ΓΔθ (γηα ηνπο

ππφινηπνπο δεκνζίνπο ππαιιήινπο).30

ηε δεχηεξε ππνπεξίπησζε, έλζηαζε κπνξεί λα αζθεζεί θαη απφ ηε Γηνίθεζε ζε

βάξνο απνθάζεσλ πξσηνβάζκησλ πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ, δειαδή απφ θάζε

πεηζαξρηθψο πξντζηάκελν, ν νπνίνο είλαη αλψηεξνο απηνχ πνπ εμέδσζε ηελ

πξνζβαιιφκελε απφθαζε. Θεκειηψδεο δηαθνξά είλαη φηη, ελ πξνθεηκέλσ, δελ

πθίζηαηαη, φπσο ζηελ πξνεγνχκελε ππνπεξίπησζε, θαλέλαο πεξηνξηζκφο σο πξνο ηελ

πνηλή πνπ έρεη επηβιεζεί ζηνλ ηηκσξεζέληα ππάιιειν.

3) Έλζηαζε αζθείηαη ελψπηνλ ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ Σπκβνπιίνπ θαη

γηα ηηο κε νξηζηηθέο απνθάζεηο, πνπ αθνξνχλ ηελ αλαζηνιή ή κε ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο. Γειαδή, ησλ απνθάζεσλ πνπ αλαζηέιινπλ (ή φρη) ηελ πεηζαξρηθή

δηαδηθαζία –εθφζνλ ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα απνηειεί ηαπηφρξνλα θαη πνηληθφ

29

Μάιινλ νξζά ζεσξείηαη φηη ν ππάιιεινο είλαη έθζεηνο απέλαληη ζηε Γηνίθεζε, εθφζνλ είλαη δπλαηφλ

γηα νπνηνδήπνηε ιφγν λα παξαπεκθζεί ε ππφζεζή ηνπ ζε δεπηεξνβάζκηα θξίζε, θηλδπλεχνληαο λα ηνπ

επηβιεζεί απζηεξφηεξε πνηλή. Απηφ ζπκβαίλεη θαζψο θπξηαξρεί ε αληίιεςε ηεο ακθηζβήηεζεο ηεο

αληηθεηκεληθφηεηαο ηεο θξίζεο ησλ ππεξεζηαθψλ ζπκβνπιίσλ, πνπ ζπλήζσο θαηαιήγνπλ ζε ππέξ ην δένλ

επλντθέο γηα ηνλ ππάιιειν απνθάζεηο. Βι. Σνπινππάθε Καηεξίλα, Η πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ

ππαιιήινπ ζην πεηζαξρηθφ δίθαην, φ.π., ζει. 42. 30

ηΔ 3397/1987, 761/1988 θαη 1653/1995 ζην Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 60.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

22

αδίθεκα– έσο ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο ηνπ πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ, κε βάζε θαη ηα

νξηδφκελα ζηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 114 ηνπ ΤΚ.31

Πνηνη κπνξνύλ λα αζθήζνπλ έλζηαζε

Οη δηθαηνχκελνη λα αζθήζνπλ ην έλδηθν κέζν ηεο έλζηαζεο είλαη: α) ν ππάιιεινο πνπ

ηηκσξήζεθε, β) ε Γηνίθεζε θαη γ) ν Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (ΓΔΓΓ).

Δηδηθφηεξα, ζηελ πεξίπησζε πνπ ε Γηνίθεζε αζθεί έλζηαζε θαηά απφθαζεο

πξσηνβάζκηνπ ππεξεζηαθνχ ζπκβνπιίνπ ή κνλνκεινχο πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ, απηή

αζθείηαη είηε ππέξ ηνπ ππαιιήινπ είηε ππέξ ηεο. Όηαλ αζθείηαη ππέξ ηνπ ππαιιήινπ

έρεη ην ραξαθηήξα παξνρήο επηπιένλ πξνζηαζίαο ζε απηφλ απφ ηπρφλ απζαηξεζίεο ησλ

πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ ζε βάξνο ηνπ, ζεσξψληαο είηε φηη ν δησρζείο είλαη αζψνο είηε φηη

ε επηβιεζείζα πνηλή είλαη άδηθε ή δπζαλάινγε. Ο ραξαθηήξαο ηεο ζπγθεθξηκέλεο

ξχζκηζεο πξνέξρεηαη απφ ηελ επηδίσμε ηεο εζσηεξηθήο ηάμεο θαη ηεο νκαιήο

ιεηηνπξγίαο κηαο δεκφζηαο ππεξεζίαο, κέζσ ηεο ηηκσξίαο φζσλ ππέπεζαλ ζε

πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα αιιά θαη κέζσ ηεο αζψσζεο φζσλ ππαιιήισλ δελ ππέρνπλ

θάπνηαο ζρεηηθήο επζχλεο.

Όηαλ ε έλζηαζε αζθείηαη ππέξ ηεο Γηνίθεζεο, έρεη ηελ έλλνηα ηεο αληέλζηαζεο

θαηά ηνπ ππαιιήινπ θαη γίλεηαη ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ απφ θάζε αλψηεξν

πεηζαξρηθψο πξντζηάκελν απηνχ.32

ηηο πεξηπηψζεηο ππαιιήισλ πνπ ππεξεηνχλ ζε

ΝΠΓΓ, ηελ έλζηαζε λνκηκνπνηείηαη λα αζθήζεη ν πξφεδξνο ηνπ Γ, ν ππνπξγφο ή ν

γεληθφο γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο πνπ ηπρφλ επνπηεχνπλ ην ΝΠΓΓ.33

Αλ ε έλζηαζε

αζθείηαη ππέξ ηεο Γηνίθεζεο, κπνξεί λα ζηξέθεηαη αθφκε θαη θαηά αζσσηηθψλ

απνθάζεσλ,34

επηδηψθνληαο –πξνθαλψο θαη ζε θάζε πεξίπησζε– ηελ επηδείλσζε ηεο

ζέζεο ηνπ ππαιιήινπ. Αληηζέησο, ν ππάιιεινο πάληνηε δηά ηεο ελζηάζεσο επηδηψθεη

ηε βειηίσζε ηεο ζέζεο ηνπ, κέζσ ηεο κείσζεο ηεο επηβιεζείζαο ζε πξψην βαζκφ

πνηλήο ή αθφκε θαη ηεο πιήξνπο απαιιαγήο ηνπ. Οη πεξηπηψζεηο άζθεζεο έλζηαζεο

απφ ην ΓΔΓΓ εμεηάδνληαη παξαθάησ.

31

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1430-1431. Γηα ηελ αίηεζε αθχξσζεο βι. θαη πειησηφπνπινο-

Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 174-177. Δθεί αλαθέξεηαη φηη ε αίηεζε αθχξσζεο αζθείηαη ελψπηνλ ηνπ ηΔ γηα

ηηο πεξηπηψζεηο ηεο ππεξεζηαθήο θαηάζηαζεο αλψηαησλ ππαιιήισλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, ελψ ζην ΓΔθ

γηα ηηο πεξηπηψζεηο ησλ ππνινίπσλ. Γηα ην ίδην ζέκα, βι. παξαπάλσ ππνζεκείσζε ππ’ αξηζκ. 22, θαζψο

θαη παξαθάησ ζει. 59-60 ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 32

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1431. 33

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 401. 34

Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 192.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

23

Πξνζεζκίεο άζθεζεο έλζηαζεο

Οη πξνζεζκίεο άζθεζεο ηεο έλζηαζεο –είηε απφ ηνλ ππάιιειν είηε απφ ηε Γηνίθεζε–

αλαθέξνληαη κε ζαθήλεηα ζηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 141. πγθεθξηκέλα, ην ρξνληθφ

δηάζηεκα γηα ηελ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ είλαη ηξηάληα εκέξεο, δέθα δειαδή

πεξηζζφηεξεο ζε ζρέζε κε ηνλ πξντζρχζαληα ΤΚ. Δπηπξφζζεηα, πξνβιέπεηαη θαη

επηπιένλ παξάηαζε ηξηάληα εκεξψλ «γηα εθείλνπο πνπ δηακέλνπλ ζην εμσηεξηθφ»,

εθφζνλ βέβαηα παξέρεηαη επίζεκε πξνο ηνχην δηαβεβαίσζε.35

Οη παξαπάλσ πξνζεζκίεο

ραξαθηεξίδνληαη σο απνθιεηζηηθέο ή αλαηξεπηηθέο, γεγνλφο πνπ ζεκαίλεη φηη κεηά ηελ

παξέιεπζή ηνπο ράλεηαη ην δηθαίσκα άζθεζεο έλζηαζεο.36

Οη πξνζεζκίεο γηα ηελ θαηάζεζε έλζηαζεο μεθηλνχλ απφ ηελ επφκελε εκέξα ηεο

θνηλνπνίεζεο ζηνλ ηηκσξεζέληα ππάιιειν ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο, ζχκθσλα θαη κε

ηα νξηδφκελα ζην άξζξν 138 ηνπ ΤΚ. Γηα φζα φξγαλα ηεο Γηνίθεζεο λνκηκνπνηνχληαη

ζηελ άζθεζε έλζηαζεο νη πξνζεζκίεο μεθηλνχλ επίζεο απφ ηελ επφκελε εκέξα ηεο

πεξηέιεπζεο ηεο απφθαζεο ζηηο ζπγθεθξηκέλεο ππεξεζίεο, νπζηαζηηθά δειαδή απφ ηελ

εηζαγσγή ηεο ζην πξσηφθνιιν.37

Χο πξνο ηελ θαηάζεζε ηεο έλζηαζεο απφ ηνλ ππάιιειν, απηή θαηαρσξίδεηαη

απζεκεξφλ ζην πξσηφθνιιν εηζεξρνκέλσλ εγγξάθσλ ηεο ππεξεζίαο. Δπάλσ ζηελ

έλζηαζε ζπληάζζεηαη πξάμε πνπ αλαθέξεη ηελ εκεξνκελία θαη ηνλ αξηζκφ

πξσηνθφιινπ, ελψ ηελ πξάμε απηή ππνγξάθνπλ ν ππάιιεινο πνπ ηελ θαηαζέηεη θαη

απηφο πνπ ηελ παξαιακβάλεη.38

Χο θαηάζεζε έλζηαζεο ζε πξσηνβάζκην πεηζαξρηθφ

ζπκβνχιην λνείηαη θαη ε ηαρπδξνκηθή απνζηνιή απηήο, ελψ ζηε ζπγθεθξηκέλε

πεξίπησζε ε εκπξφζεζκε θαηάζεζε ζπλάγεηαη απφ ηελ εκεξνκελία πνπ αλαθέξεηαη

ζηνλ ηαρπδξνκηθφ θάθειν.39

Αλ ε ηειεπηαία εκέξα ηεο πξνζεζκίαο γηα ηελ άζθεζε

έλζηαζεο δελ είλαη εξγάζηκε (αξγία, Κπξηαθή ή εμαηξεηέα), ε πξνζεζκία ιήγεη ηελ

ακέζσο επφκελε εξγάζηκε εκέξα.

35

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1432. 36

Μφλνλ ιφγνη αλσηέξαο βίαο, φπσο βαξηά εγθεθαιηθή δηάζεηζε θαη καθξά ςπρηθή λφζνο, κπνξεί λα

δηθαηνινγήζνπλ ηελ παξάηαζε ησλ παξαπάλσ πξνζεζκηψλ. Αληίζεηα, δελ ζεσξείηαη πεξίπησζε

αλσηέξαο βίαο ε απιή αζζέλεηα (φπσο ε γξηππψδεο εκπχξεηνο βξνγρίηηδα), ε θπιάθηζε, ε εθηφπηζε, ε

πξνθνξηθή ππφζρεζε ππαιιήινπ φηη ζα ηαθηνπνηεζεί ε ππφζεζε ή ε απνρή ησλ δηθεγφξσλ. Σν βάξνο

απφδεημεο γηα ηελ πεξίπησζε αλσηέξαο βίαο ην θέξεη ν ππάιιεινο πνπ πξνβάιιεη ην ζπγθεθξηκέλν

ηζρπξηζκφ, ελψ ζε θάζε πεξίπησζε ην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην πξέπεη λα αηηηνινγεί ηελ αλαγλψξηζε ή κε

ηεο αλσηέξαο βίαο γηα ηελ ππέξβαζε ηεο πξνζεζκίαο άζθεζεο ηεο έλζηαζεο, βι. αλαιπηηθά

Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 61 θαη πειησηνπνχινο Δπακεηλψλδαο, Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ,

11ε έθδνζε (2005), εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή, ζει. 489-490. Βι. επίζεο παξαθάησ

θαη ηα αληίζηνηρα γηα ηηο πξνζεζκίεο άζθεζεο πξνζθπγήο, ζει. 44-45 ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 37

Πξφθεηηαη γηα ηε ζεσξία ηεο παξαιαβήο θαη φρη ηεο γλψζεο. ηελ πεξίπησζε απηή εθαξκφδνληαη

αλαιφγσο ηα άξζξα 241-245 ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα. Βι. θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 403. 38

Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 62. 39

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1436.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

24

Ο ηύπνο

Όπσο πξναλαθέξζεθε, απφ ηα βαζηθφηεξα ζηνηρεία ηεο έλζηαζεο είλαη φηη πάληνηε

είλαη έγγξαθε, δειαδή ζε θακία πεξίπησζε δελ κπνξεί λα έρεη πξνθνξηθφ ραξαθηήξα.

Ο ηπρφλ εζθαικέλνο ραξαθηεξηζκφο ηνπ έλδηθνπ βνεζήκαηνο ζην έγγξαθν πνπ

θαηαηίζεηαη ζε θακία πεξίπησζε δελ θαζηζηά ηελ αζθνχκελε έλζηαζε απαξάδεθηε.40

Ζ

έλζηαζε απεπζχλεηαη ζην πξσηνβάζκην ππεξεζηαθφ-πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην, εθφζνλ

ζηξέθεηαη θαηά απφθαζεο πεηζαξρηθψο πξντζηακέλνπ.41

Αξκφδην πεηζαξρηθφ

ζπκβνχιην είλαη ην ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην ηεο ππεξεζίαο ζηελ νπνία ππάγεηαη

νξγαληθά ν ππάιιεινο θαηά ην ρξφλν ηέιεζεο ηνπ παξαπηψκαηνο.42

Δμαίξεζε ππάξρεη

ζηελ πεξίπησζε πνπ ν δησθφκελνο ππάιιεινο ππεξεηεί κε νπνηαδήπνηε ζρέζε ή

θαηάζηαζε ζε άιιε ππεξεζία, νπφηε αξκφδην ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην είλαη απηφ ηεο

ππεξεζίαο ζηελ νπνία ππεξεηεί, κε ηελ πξνυπφζεζε, βεβαίσο, φηη ην πεηζαξρηθφ

παξάπησκα ζρεηίδεηαη κε ηα ζπγθεθξηκέλα θαζήθνληα πνπ αζθεί ζηελ αλσηέξσ

ππεξεζία. ηελ ηειεπηαία πεξίπησζε, πάλησο, παξαηεξείηαη ην «παξάδνμν» θαηλφκελν

λα εμαθνινπζεί λα παξακέλεη αξκφδηνο πεηζαξρηθψο πξντζηάκελνο απηφο ζηνλ νπνίν

νξγαληθά ππάγεηαη ν ππάιιεινο θαηά ην ρξφλν ηέιεζεο ηνπ παξαπηψκαηνο, δειαδή ν

πξντζηάκελνο ηεο νξγαληθήο ηνπ ζέζεο. Ζ έλζηαζε δηαβηβάδεηαη ην ηαρχηεξν δπλαηφλ

ζην αξκφδην ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην, ζπλνδεπφκελε απφ ην θάθειν ηεο ππφζεζεο.

Δπίζεο, ε έλζηαζε κπνξεί λα απεπζχλεηαη θαη ζην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ

πκβνχιην, εθφζνλ ζηξέθεηαη θαηά απφθαζεο πξσηνβάζκηνπ πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ.

ηελ παξαπάλσ πεξίπησζε, ε έλζηαζε θαηαηίζεηαη ζηε γξακκαηεία ηνπ ππεξεζηαθνχ-

πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ πνπ έθξηλε ηελ ππφζεζε ζε πξψην βαζκφ. Όπσο νξίδεηαη ζηελ

παξάγξαθν 7 ηνπ άξζξνπ 141 ηνπ ΤΚ, κεηά ηελ απζεκεξφλ θαηαρψξηζε ηεο έλζηαζεο

ζην πξσηφθνιιν ηεο ππεξεζίαο, απηή δηαβηβάδεηαη «ακειιεηί» ζην Γεπηεξνβάζκην

Πεηζαξρηθφ πκβνχιην καδί κε ηνλ πιήξε θάθειν ηεο ππφζεζεο.

Όπσο πξναλαθέξζεθε, ζην δεχηεξν βαζκφ γίλεηαη εθ λένπ θαη’ νπζία εμέηαζε

ηεο ππφζεζεο. ην πιαίζην απηφ, θαηά ηελ εκέξα ζπδήηεζεο ηεο έλζηαζεο γίλεηαη

θιήζε ηνπ εγθαινχκελνπ ππαιιήινπ, πξνθεηκέλνπ λα ππνζηεξίμεη θαη πξνθνξηθά ηα

40

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 400. 41

Παλαγφπνπινο Θεφδσξνο, Υπαιιειηθφ Γίθαην, η΄ έθδνζε, εθδφζεηο Αζ. ηακνχιε, Αζήλα 2003, ζει.

252. 42

Βι. παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 120 ζε αληηπαξαβνιή κε ηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 118 ηνπ ηζρχνληνο ΤΚ.

χκθσλα κε ηνλ πξνεγνχκελν ΤΚ, αξκφδην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην ήηαλ εθείλν ζην νπνίν ππαγφηαλ ν

ππάιιεινο ηνπηθά θαη ρξνληθά θαηά ην ρξφλν άζθεζεο ηεο έλζηαζεο, φρη δειαδή εθείλν θαηά ην ρξφλν

πνπ δηαπξάρζεθε ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα, Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 192 θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει.

399.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

25

επηρεηξήκαηά ηνπ αιιά θαη γηα λα αληηθξνχζεη ηελ απνδηδφκελε θαηεγνξία. Γεληθφηεξα,

ε αλαθνίλσζε ζην δησθφκελν ππάιιειν ηεο εκεξνκελίαο εθδίθαζεο ηεο ππφζεζήο ηνπ

θαη ηεο θαη’ απηνχ πεηζαξρηθήο δίθεο ζπληζηά νπζηψδε ηχπν ηεο δηαδηθαζίαο, ε

έιιεηςε ηνπ νπνίνπ κπνξεί λα νδεγήζεη ηελ φιε δηαδηθαζία ζε αθπξφηεηα. Ζ

απηνπξφζσπε παξνπζία ηνπ ππαιιήινπ ζπκβάιιεη φρη κφλνλ ζηελ πξνθνξηθή

ππνζηήξημε ηεο απνινγίαο ηνπ, αιιά επηπξφζζεηα δηεπθνιχλεη ην απνθαζίδνλ φξγαλν

ζηελ θαηαλφεζε ηεο ππφζεζεο, εμαζθαιίδνληαο ηελ αξηηφηεηα ηνπ έξγνπ ηεο

πεηζαξρηθήο δίσμεο.43

Αλαζηαιηηθό απνηέιεζκα

Σν αλαζηαιηηθφ θαη ην κεηαβηβαζηηθφ είλαη ηα δχν βαζηθά απνηειέζκαηα πνπ επηθέξεη

ε άζθεζε ηεο έλζηαζεο. Όπσο αλαθέξζεθε θαη ζηελ εηζαγσγή, ν φξνο

«κεηαβηβαζηηθφ» ζεκαίλεη φηη πεξηέξρεηαη ε πεηζαξρηθή ππφζεζε γηα θξίζε ζε δεπηέξνπ

βαζκνχ πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην. Ζ έλζηαζε έρεη αλαζηαιηηθφ ραξαθηήξα αιιά γηα

ζπγθεθξηκέλεο κφλνλ πεηζαξρηθέο πνηλέο. πγθεθξηκέλα, φηαλ ε απφθαζε πνπ

πξνζβάιιεηαη κε έλζηαζε αθνξά ηηο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο θαη ηεο

νξηζηηθήο παχζεο, ηφηε δελ εθηειείηαη γηα φζν ρξφλν εθθξεκεί ε ζε δεχηεξν βαζκφ

θξίζε απφ ην αξκφδην πεηζαξρηθφ φξγαλν. Ζ αλαζηνιή γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο

πεξηπηψζεηο είλαη ππνρξεσηηθή θαη παξέρεηαη απηνδηθαίσο, ελψ αθφκε θαη αλ δελ

αζθεζεί έλζηαζε, ε παξερφκελε πξνζεζκία ησλ ηξηάληα εκεξψλ γηα ηελ άζθεζή ηεο –

θαη αληίζηνηρα ησλ ζπλνιηθά εμήληα εκεξψλ αλ ν ππάιιεινο δηακέλεη ζην εμσηεξηθφ–

αλαζηέιιεη ηελ εθηέιεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ.

Αληηζέησο, γηα ηηο ππφινηπεο πνηλέο, δειαδή ηεο έγγξαθεο επίπιεμεο, ηεο

ζηέξεζεο ησλ απνδνρψλ έσο θαη ηξεηο κήλεο, θαζψο θαη ηεο ζηέξεζεο ηνπ δηθαηψκαηνο

γηα πξναγσγή, δελ πξνβιέπεηαη αλαζηνιή. Καηά ζπλέπεηα, απηέο εθηεινχληαη ακέζσο.

Ζ ζπγθεθξηκέλε ξχζκηζε πξνβιέθζεθε κε λεφηεξε ηξνπνπνίεζε ηνπ λφκνπ 3528/2007,

θαζψο ζηελ αξρηθή δηαηχπσζε ηεο παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 141 εκθαληδφηαλ ην παξάδνμν

έσο θαη αθαηαλφεην «θαηλφκελν» λα παξέρεηαη αλαζηνιή εθηέιεζεο γηα ηηο

ειαθξχηεξεο πνηλέο ηεο έγγξαθεο επίπιεμεο, ηεο ζηέξεζεο απνδνρψλ θαη ηνπ

ππνβηβαζκνχ. Αληηζέησο, νη βαξχηεξεο πεηζαξρηθέο πνηλέο, φπσο ε πξνζσξηλή ή ε

νξηζηηθή παχζε, ζα έπξεπε λα εθηειεζηνχλ ακέζσο, ρσξίο δειαδή λα δίλεηαη αλαζηνιή

κε ηελ αζθνχκελε έλζηαζε! Έηζη, φκσο, ήηαλ πξαγκαηηθά νξαηφο ν θίλδπλνο λα

43

ηΔ 4920/1997 ζην Παπατσάλλνπ Ε., Δθαξκνγέο Γεκνζηνυπαιιειηθνχ Γηθαίνπ κε βάζε ηε λνκνινγία

ησλ Γηθαζηεξίσλ, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2000, ζει. 86.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

26

επέιζεη αλεπαλφξζσηε βιάβε ζηνλ ηηκσξεζέληα ππάιιειν, ελψ ηαπηφρξνλα ε

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ζα εθθξεκνχζε ζε δεχηεξν βαζκφ.44,

45

Μεηαρείξηζε ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ ζε δεύηεξν βαζκό

Σν πεηζαξρηθφ φξγαλν πνπ ζα επηιεθζεί ηεο ππφζεζεο ζε δεχηεξν βαζκφ είλαη

ππνρξεσκέλν λα ηελ εξεπλήζεη εμαξρήο, λα ηελ εμεηάζεη εθ λένπ θαη σο πξνο ηε

λνκηκφηεηα θαη σο πξνο ηελ νπζία ηεο, ελψ δχλαηαη λα απνθαζίζεη ειεχζεξα, ρσξίο

δειαδή λα πεξηνξηζηεί κφλνλ ή απνθιεηζηηθά ζηνλ έιεγρν ηεο πξσηνβάζκηαο

απφθαζεο. Δπνκέλσο, ην δεπηεξνβάζκην φξγαλν είλαη ζε ζέζε λα απνθαζίζεη

ειεχζεξα, ρσξίο λα πεξηνξίδεηαη απφ ηελ απφθαζε ηνπ αληίζηνηρνπ πξσηνβάζκηνπ.46

πλεπψο, εθφζνλ ζην δεχηεξν βαζκφ ε ππφζεζε θξίλεηαη απφ ηελ αξρή, ν εληζηάκελνο

ππάιιεινο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα επηθαιεζηεί λέα απνδεηθηηθά ζηνηρεία, λα

παξνπζηάζεη λένπο νπζηαζηηθνχο θαη λνκηθνχο ηζρπξηζκνχο, αιιά θαη λα επηζεκάλεη

ειαηηψκαηα ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο θαη ηεο πξσηνβάζκηαο απφθαζεο. Δθφζνλ

αζθεζεί ε έλζηαζε, ην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην είλαη ππνρξεσκέλν λα εθδψζεη απφθαζε,

ρσξίο λα έρεη δηθαίσκα λα παξαπέκςεη ηελ ππφζεζε ζε άιιν φξγαλν.47

Χζηφζν, ζε

δεχηεξν βαζκφ δελ είλαη ππνρξεσηηθή ε δηελέξγεηα αλάθξηζεο (δελ απνηειεί νπζηψδε

ηχπν ηεο δηαδηθαζίαο), εθηφο αλ έρνπλ πξνθχςεη λέα ζηνηρεία θαη ρξεηάδεηαη

ζπκπιήξσζε ην πξαγκαηηθφ ή ην λνκηθφ κέξνο ηεο ππφζεζεο, είηε εάλ ν ππάιιεινο ή ε

Γηνίθεζε πξνβάιινπλ λένπο νπζηψδεηο ηζρπξηζκνχο θαη ζηνηρεία.48

Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε την ένσταση υπαλλήλου κατά απόφασης

Υπηρεσιακού Πειθαρχικού Συμβουλίου του Υπουργείου Μεταφορών που επέβαλε στην

υπάλληλο την πειθαρχική ποινή της προσωρινής παύσης τριών (3) μηνών με πλήρη στέρηση

αποδοχών για τα πειθαρχικά παραπτώματα: 1) της παράβασης καθήκοντος κατά τον ΠΚ

(άρθ. 107 παρ. 1 περ. β΄), (2) της παράβασης του υπαλληλικού καθήκοντος (άρθρ. 106 παρ. 1

και 2) και (3) της αμέλειας καθώς και της ατελούς εκπλήρωσης του καθήκοντος (άρθ. 107 παρ.

1 περ. στ΄ του Ν. 2683/1999). Ύστερα από την εξέταση των στοιχείων του πειθαρχικού

44

Βι. ηελ παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 30 ηνπ λφκνπ 3731/2008 «Αλαδηνξγάλσζε ηεο Γεκνηηθήο Αζηπλνκίαο θαη

ξπζκίζεηο ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ» (ΦΔΚ 263/Α/23-12-2008). 45

ηνλ πξντζρχζαληα ΤΚ ε πξνζεζκία ηεο άζθεζεο έληαζεο θαη ε άζθεζή ηεο αλέζηεηιαλ απηνδηθαίσο

ηελ εθηέιεζε θάζε πνηλήο, ζεσξψληαο φηη πθίζηαην εθθξεκνδηθία θαη φηη απαηηνχληαλ ε έθδνζε λέαο

απφθαζεο. Αλαιπηηθά, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 405 θαη Παλαγφπνπινο Θεφδσξνο, Δγρεηξίδην

Υπαιιειηθνχ Γηθαίνπ, ε΄ έθδνζε, εθδφζεηο ηακνχιε, Αζήλα 1999, ζει. 259. 46

ηΔ 1820/1977, ζην Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 63. 47

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 400. 48

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 399-400.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

27

φακέλου, την εισήγηση και όσα κατέθεσαν αυτοπροσώπως η ενιστάμενη και ο πληρεξούσιος

δικηγόρος της, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την αναπομπή

της υπόθεσης στο Πρωτοβάθμιο Υπηρεσιακό Συμβούλιο του Υπουργείου Μεταφορών για τη

διεξαγωγή ανάκρισης.49

Παξά ην γεγνλφο φηη ην δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ φξγαλν θξίλεη εμαξρήο θαη

ζηελ νπζία ηελ ππφζεζε, ζηελ παξάγξαθν 5 ηνπ άξζξνπ 141 ηνπ ΤΚ δηεπθξηλίδεηαη φηη

ηφζν ηα πξσηνβάζκηα ππεξεζηαθά-πεηζαξρηθά ζπκβνχιηα φζν θαη ην Γεπηεξνβάζκην

Πεηζαξρηθφ πκβνχιην, αλαιφγσο απφ πνηνλ αζθείηαη ε έλζηαζε, είλαη ππνρξεσκέλα

κέρξηο ελφο βαζκνχ λα θηλεζνχλ εληφο ζπγθεθξηκέλσλ πιαηζίσλ φζνλ αθνξά ηελ

επηβαιιφκελε πνηλή. Δηδηθφηεξα, φηαλ θξίλνπλ χζηεξα απφ έλζηαζε πνπ ππέβαιε ν

ηηκσξεζείο ππάιιεινο ή ε Γηνίθεζε ππέξ ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ, δελ κπνξνχλ

ζε θακία πεξίπησζε λα «ρεηξνηεξεχνπλ ηε ζέζε ηνπ», δειαδή κπνξεί λα επηβάιινπλ είηε

ηελ ίδηα είηε ειαθξχηεξε πνηλή. ε θακία πεξίπησζε φκσο δελ κπνξεί λα επηβάινπλ

πνηλή βαξχηεξε απφ απηήλ πνπ επηβιήζεθε ζε πξψην βαζκφ.50

Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε την ένσταση υπαλλήλου κατά απόφασης

του Πρωτοβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, με την

οποία του επιβλήθηκε η πειθαρχική ποινή της προσωρινής παύσης με πλήρη στέρηση των

αποδοχών του για τέσσερις (4) μήνες για το πειθαρχικό παράπτωμα της ατελούς εκπλήρωσης

καθήκοντος. Το παράπτωμα αφορούσε επιθεώρηση πλοίου, το οποίο ύστερα από ένα μήνα

βυθίστηκε προκαλώντας και την απώλεια ανθρώπινων ζωών. Ο εισηγητής της υπόθεσης

υποστήριξε ότι ο διωκόμενος υπάλληλος υπέπεσε στο πειθαρχικό παράπτωμα της αμέλειας

λόγω πλάνης. Τελικώς, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε τον ενιστάμενο

ομόφωνα ένοχο, επιβάλλοντάς του όμως κατά πλειοψηφία την ποινή του προστίμου αποδοχών

τριών (3) μηνών (μειοψήφησε ένας ο οποίος πρότεινε την ίδια με την αρχική ποινή).51

49

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 72, πλεδξίαζε 5-11-

2002, 6ε ππφζεζε.

50 Πξφθεηηαη γηα ηελ αξρή «non reformation in peius». Γεληθφηεξα, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν αλ θξίλεη ζε

δεχηεξν βαζκφ, κπνξεί λα επηδεηλψζεη ηε ζέζε ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ κφλνλ αλ ηνχην

πξνβιέπεηαη ξεηά απφ λφκν, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1432. Σέινο, λα ζεκεησζεί φηη ε παξ.

8 ηνπ άξζξνπ 141 ηνπ ηζρχνληνο ΤΚ («Τα ππεξεζηαθά ζπκβνχιηα θαη ην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ

Σπκβνχιην δελ κπνξνχλ λα ρεηξνηεξεχζνπλ ηε ζέζε ηνπ ππαιιήινπ φηαλ ε έλζηαζε αζθείηαη απφ ηνλ ίδην ή

ππέξ απηνχ») απαιείθζεθε κε ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 30 ηνπ λφκνπ 3731 «Αλαδηνξγάλσζε ηεο δεκνηηθήο

αζηπλνκίαο θαη ξπζκίζεηο ινηπψλ ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ» ΦΔΚ 263/Α/23-12-

2008. 51

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 72, πλεδξίαζε 5-11-

2002, 4ε ππφζεζε.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

28

Με βάζε ηα αλσηέξσ, είλαη ραξαθηεξηζηηθέο νη πεξηπηψζεηο απφ ηε λνκνινγία:

(α) Καηφπηλ αθπξσηηθήο απφθαζεο απφ ην ηΔ, ην δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ φξγαλν

δελ κπνξεί λα επηβάιεη πνηλή βαξχηεξε απφ εθείλε πνπ επέβαιε ην πξσηνβάζκην:

Δάσκαλος τιμωρήθηκε από το ΠΥΣΠΕ Ανατολικής Αττικής για το πειθαρχικό παράπτωμα

της αδικαιολόγητης αποχής από την άσκηση των καθηκόντων του για πάνω από 30 ημέρες με

την ποινή της οριστικής παύσης. Ο τιμωρηθείς υπάλληλος προσέφυγε στο ΣτΕ, το οποίο με

απόφασή του ακύρωσε την ως άνω απόφαση του ΠΥΣΠΕ Ανατολικής Αττικής για τυπικούς

λόγους και ανέπεμψε την υπόθεση στη Διοίκηση. Στη συνέχεια, το ΠΥΣΠΕ Β΄ Αθήνας

επέβαλε, ύστερα από τις νόμιμες διαδικασίες, στο διωκόμενο υπάλληλο την ποινή του

υποβιβασμού. Και η δεύτερη αυτή απόφαση του ΠΥΣΠΕ Β΄ Αθήνας ακυρώθηκε εκ νέου για

τυπικούς λόγους από το ΣτΕ και η υπόθεση αναπέμφθηκε για δεύτερη φορά στη Διοίκηση.

Μετά και τη νέα ακυρωτική απόφαση του ΣτΕ, της υπόθεσης επελήφθη το Β΄ ΠΥΣΠΕ

Αθήνας, το οποίο επανέλαβε την πειθαρχική διαδικασία και επέβαλε στο διωκόμενο την ποινή

της προσωρινής παύσης έξι (6) μηνών με πλήρη στέρηση των αποδοχών του. Ο ενιστάμενος

προσέφυγε στο Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, εκτός άλλων λόγων, και για το

γεγονός ότι «κακώς επιβλήθηκε σε αυτόν με την προσβαλλόμενη απόφαση ποινή βαρύτερη (προσωρινή

παύση έξι μηνών με πλήρη στέρηση των αποδοχών του) από εκείνη που του είχε επιβληθεί με την

απόφαση του ΠΥΣΠΕ που ακυρώθηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας (υποβιβασμός)». Τελικώς,

το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, αφού έκρινε ένοχο το διωκόμενο υπάλληλο για το

συγκεκριμένο παράπτωμα, θεώρησε βάσιμο το συγκεκριμένο λόγο της ένστασής του,

επιβάλλοντάς του τελικώς την πειθαρχική ποινή του υποβιβασμού κατά ένα βαθμό.52

(β) Όηαλ ην πεηζαξρηθφ φξγαλν πνπ θξίλεη ζε δεχηεξν βαζκφ επηβάιιεη βαξχηεξε πνηλή

απφ απηήλ πνπ επέβαιε ην πξσηνβάζκην, ηφηε ην δεπηεξνβάζκην ππνπίπηεη ζε

παξαλνκία. ηελ πεξίπησζε απηή ε πνηλή πνπ ζα πξέπεη λα εθαξκνζηεί είλαη εθείλε

ηνπ πξσηνβάζκηνπ νξγάλνπ, θαζψο, εθφζνλ ην δεπηεξνβάζκην επέβαιε παξαλφκσο

κεγαιχηεξε πνηλή, ζεκαίλεη φηη εγθξίλεη θαη ηελ ειαθξχηεξε ηνπ πξσηνβάζκηνπ.53

ηηο πεξηπηψζεηο πνπ ε έλζηαζε αζθείηαη ππέξ ηεο Γηνίθεζεο54

, ηφηε ν

λνκνζέηεο πξνέβιεςε φηη ηα πεηζαξρηθά φξγαλα πνπ θξίλνπλ ζε δεχηεξν βαζκφ δελ

κπνξνχλ λα επηβάινπλ πνηλή ειαθξχηεξε απφ απηήλ πνπ ήδε επηβιήζεθε. Πξαθηηθά

52

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 117, πλεδξίαζε 16-12-

2003, 8ε ππφζεζε.

53 ηΔ 2340/1987, ζην Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 404. Δπίζεο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει.

1437. 54

Δίλαη επλφεην φηη ζηηο ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο εληάζζεηαη θαη ε άζθεζε έλζηαζεο απφ ην ΓΔΓΓ.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

29

δειαδή δίλεηαη ε δπλαηφηεηα επηβνιήο είηε βαξχηεξεο πνηλήο είηε δηαηήξεζεο ηεο

πνηλήο πνπ πξνβιέπεηαη ζηελ απφθαζε πνπ πξνζβάιιεηαη κε έλζηαζε.55

Ο υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών άσκησε ένσταση κατά απόφασης του Γ΄

Πενταμελούς Υπηρεσιακού Συμβουλίου με την οποία: α) ένας τελωνειακός υπάλληλος

κηρύχθηκε αθώος των πειθαρχικών παραπτωμάτων της παράβασης καθήκοντος και της

ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός υπηρεσίας και β) ένας ακόμη τελωνειακός υπάλληλος

κηρύχθηκε ένοχος για τα ίδια παραπτώματα και του επιβλήθηκε η ποινή του προστίμου

αποδοχών δεκαπέντε (15) ημερών. Η κατηγορία αφορούσε την εικονική εξαγωγή οχήματος

και τη διαφυγή δασμών. Ωστόσο, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε ότι δεν

αποδείχθηκε και για τους δύο διωκόμενους υπαλλήλους η τέλεση των συγκεκριμένων πράξεων

και παραλείψεων, οι οποίες θα συνιστούσαν το πειθαρχικό παράπτωμα της ατελούς

εκπλήρωσης καθηκόντων. Γι’ αυτό, κήρυξε ομόφωνα αθώο τον υπάλληλο που είχε κριθεί

αθώος και από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό όργανο. Ωστόσο, στο δεύτερο υπάλληλο επέβαλε

υποχρεωτικά την ποινή του προστίμου αποδοχών 15 ημερών, καθώς επειδή «την υπό κρίσιν

ένσταση άσκησε υπέρ της Διοίκησης, ο Υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών, το Δευτεροβάθμιο

Πειθαρχικό Συμβούλιο δεσμεύεται, μη δυνάμενο να θεωρήσει ότι δεν ετέλεσε παράπτωμα και να

επιβάλει ποινή ελαφρότερη από την επιβληθείσα».56

Δηδηθφηεξα, ε Γηνίθεζε δχλαηαη λα αζθήζεη έλζηαζε αθφκε θαη θαηά απαιιαθηηθψλ

απνθάζεσλ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν λνκνζέηεο, κε ηνλ ηξφπν απηφ, παξέρεη ηε δπλαηφηεηα

ηηκσξίαο ηνπ ππαιιήινπ ζε δεχηεξν βαζκφ, αθφκε θαη κε βαξχηεξε πεηζαξρηθή

πνηλή.57

Ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών άσκησε ένσταση κατά απόφασης του Γ΄ Πενταμελούς

Υπηρεσιακού Συμβουλίου του Υπουργείου Οικονομικών με την οποία κηρύχθηκαν ομόφωνα

αθώοι τρεις τελωνειακοί υπάλληλοι οι οποίοι διώκονταν για τα πειθαρχικά παραπτώματα: α)

της παράβασης καθήκοντος κατά τον ποινικό ή άλλους ειδικούς νόμους και β) της

χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς, εντός υπηρεσίας, διαγωγής υπαλλήλου. Τα πραγματικά

περιστατικά αφορούσαν την κατηγορία της διάπραξης εικονικών εξαγωγών. Η υπόθεση είχε

ανατεθεί σε εισαγγελέα, αλλά «εκ των στοιχείων του φακέλλου δεν προκύπτει η περαιτέρω εξέλιξις

της υποθέσεως», η οποία συνέχισε να παραμένει στο στάδιο της ανάκρισης κατά τη διεξαγωγή

55

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 404. 56

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 117, πλεδξίαζε 16-12-

2003, 7ε ππφζεζε.

57 Παλαγφπνπινο Θ., Υπαιιειηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 251.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

30

της πειθαρχικής διαδικασίας. Τελικώς, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, ύστερα από

την εξέταση τόσο των τυπικών λόγων όσο κυρίως των πραγματικών γεγονότων της πειθαρχικής

υπόθεσης, έκρινε βάσιμη την υποβληθείσα ένσταση του αρμόδιου υφυπουργού Οικονομικών.

Έτσι, επέβαλε ομόφωνα σε δεύτερο βαθμό και στους τρεις υπαλλήλους την ποινή της

προσωρινής παύσης έξι (6) μηνών με πλήρη στέρηση των αποδοχών τους.58

Ζ θξίζε ησλ πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ ζε δεχηεξν βαζκφ δελ πθίζηαηαη θαλέλαλ

απνιχησο πεξηνξηζκφ φηαλ έλζηαζε θαηά ηεο ίδηαο απφθαζεο αζθείηαη ηαπηφρξνλα θαη

απφ ηνλ ππάιιειν θαη απφ ηε Γηνίθεζε (ή ην ΓΔΓΓ) ππέξ ηεο.59

Δίλαη δπλαηφλ δειαδή

γηα ηελ ίδηα πξσηνβάζκηα ππφζεζε λα αζθεζνχλ ελζηάζεηο ηφζν απφ ηνλ ηηκσξεζέληα

ππάιιειν φζν θαη ζπγρξφλσο απφ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο πεηζαξρηθψο πξντζηακέλνπο

ηνπ. ηηο πεξηπηψζεηο απηέο, ηα δεπηεξνβάζκηα φξγαλα ζπλεθδηθάδνπλ ηηο ελζηάζεηο

θαη δελ ππάξρεη θακία απνιχησο δέζκεπζε γηα ηελ ηειηθή πνηλή πνπ ζα επηβιεζεί ζε

δεχηεξν βαζκφ, δειαδή κπνξεί απηή λα είλαη είηε βαξχηεξε είηε ειαθξχηεξε απφ ηελ

αληίζηνηρε ζε πξψην βαζκφ. Ζ ζπλεθδίθαζε ησλ ελζηάζεσλ πνπ θαηαηίζεληαη

πξνβιέπεηαη γηα ηελ απνθπγή ηεο έθδνζεο αληηθαηηθψλ απνθάζεσλ γηα ηελ ίδηα

ππφζεζε, ελψ είλαη θαη ζχκθσλε κε ηελ αξρή ηεο νηθνλνκίαο ηεο δίθεο. Απηνλφεηε,

σζηφζν, πξνυπφζεζε είλαη κελ έρεη εθδνζεί νξηζηηθή απφθαζε απφ πεηζαξρηθφ

ζπκβνχιην γηα θάπνηα απφ ηηο ελζηάζεηο πνπ έρνπλ αζθεζεί.60

Το Γ΄ Πενταμελές Υπηρεσιακό Συμβούλιο του Υπουργείου Οικονομικών, κατόπιν της υπ’

αριθμ. Εμπ. […] πειθαρχικής αγωγής του υφυπουργού Οικονομικών, κήρυξε ενόχους

συνολικώς δεκατρείς (13) παραπεμφθέντες τελωνειακούς υπαλλήλους για τα πειθαρχικά

παραπτώματα της παράβασης καθήκοντος κατά τον ποινικό ή άλλους ειδικούς νόμους και της

χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς διαγωγής υπαλλήλου εντός υπηρεσίας. Τα αδικήματα

αφορούσαν εικονικούς ανεφοδιασμούς ποντοπόρων πλοίων, ψευδείς βεβαιώσεις και συνέργεια

σε λαθρεμπορία. Ως προς τη συγκεκριμένη απόφαση άσκησε ένσταση ενώπιον του

Δευτεροβάθμιου Πειθαρχικού Συμβουλίου ο υφυπουργός Οικονομικών κατά έντεκα από τους

δεκατρείς τιμωρηθέντες υπαλλήλους, ζητώντας την επιβολή αυστηρότερων ποινών. Ο

58

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 117, πλεδξίαζε 16-12-

2003, 5ε ππφζεζε.

59 Δλ πξνθεηκέλσ, εθαξκφδνληαη νη αξρέο «reformatio in melius» ή «reformatio in peius».

60 Ζ ζπλεθδίθαζε θαζηεξψζεθε αξρηθά κε ηελ παξ. 8 άξζξνπ 243 ηνπ ΠΓ 611/1977, αιιά ζεσξείηαη

απηνλφεηνο θαλφλαο θαη ζηνλ ηζρχνληα ΤΚ. Πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί ε ζπλεθδίθαζε, ην

δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ φξγαλν έρεη ηε δπλαηφηεηα αλαβνιήο ηεο ζπδήηεζεο ησλ ππνβιεζεηζψλ

ελζηάζεσλ, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 401-402.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

31

υφυπουργός δεν άσκησε ένσταση για τους υπόλοιπους δύο τελωνειακούς υπαλλήλους στους

οποίους επιβλήθηκε από το πρωτοβάθμιο πειθαρχικό όργανο η ποινή της οριστικής παύσης.

Από την πλευρά τους, συνολικά εννέα τιμωρηθέντες υπάλληλοι άσκησαν και αυτοί ένσταση

κατά της συγκεκριμένης απόφασης. Τελικώς, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο θα

έπρεπε να κρίνει:

εννέα ενστάσεις υπαλλήλων και υφυπουργού (Διοίκησης) κατά της ίδιας πειθαρχικής

απόφασης – για τις οποίες δεν δεσμευόταν από την απόφαση που ελήφθη σε πρώτο

βαθμό,

μία ένσταση που ασκήθηκε από υπάλληλο, αλλά όχι ταυτόχρονα και από τη

Διοίκηση, στον οποίο δεν θα μπορούσε να επιδεινώσει τη θέση του,

δύο ενστάσεις που υποβλήθηκαν μόνον από τη Διοίκηση σε βάρος υπαλλήλων – για

τους οποίους το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο θα μπορούσε να επιβάλει

ακόμη και βαρύτερες ποινές.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι εννέα ενστάσεις που υποβλήθηκαν και από τη

Διοίκηση και από τους υπαλλήλους. Ως προς αυτές, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό

Συμβούλιο: επέβαλε στον υπάλληλο […] την ποινή της οριστικής παύσης (από την προσωρινή

παύση έξι μηνών σε πρώτο βαθμό), στον υπάλληλο […] την ποινή της οριστικής παύσης (από

το πρόστιμο αποδοχών ενός μηνός σε πρώτο βαθμό), στον υπάλληλο […] την ποινή της

οριστικής παύσης (από την προσωρινή παύση έξι μηνών σε πρώτο βαθμό), στον υπάλληλο […]

την ποινή της προσωρινής παύσης έξι μηνών (από την προσωρινή παύση τριών μηνών σε

πρώτο βαθμό), στον υπάλληλο […] την ποινή της προσωρινής παύσης τεσσάρων μηνών (από

την προσωρινή παύση τριών μηνών σε πρώτο βαθμό), στον υπάλληλο […] την ποινή της

προσωρινής παύσης τριών μηνών (όμοια και στον πρώτο βαθμό). Ωστόσο, για τρεις

υπαλλήλους κήρυξε απαράδεκτη την πειθαρχική δίωξη λόγω παραγραφής (και στους τρεις είχε

επιβληθεί σε πρώτο βαθμό η ποινή του προστίμου αποδοχών ενός μηνός).

Ως προς την ένσταση υπαλλήλου που ασκήθηκε μόνον από αυτόν κατά της

πρωτοβάθμιας πειθαρχικής απόφασης, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο τον έκρινε

ένοχο επιβάλλοντας την ποινή της προσωρινής παύσης τριών μηνών. Σε πρώτο βαθμό ο

συγκεκριμένος υπάλληλος είχε τιμωρηθεί με οριστική παύση.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

32

Ως προς τις ενστάσεις που υπέβαλε μόνον η Διοίκηση για δύο τελωνειακούς

υπαλλήλους, και στους δύο επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης, ενώ σε πρώτο βαθμό

είχαν τιμωρηθεί με προσωρινή παύση τριών και έξι μηνών αντιστοίχως.61

Έθδνζε απόθαζεο επί ελζηάζεσο

Ζ απφθαζε πνπ εθδίδεηαη γηα ηελ θξίζε έλζηαζεο ζα πξέπεη λα εκπεξηέρεη εηδηθή θαη

πιήξε αηηηνιφγεζε, εθπιεξψλνληαο ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ ηίζεληαη ζην άξζξν 140 ΤΚ.

Μάιηζηα, ε ηήξεζε ησλ παξαπάλσ πξνυπνζέζεσλ ζα πξέπεη λα ζπκβαίλεη εηδηθφηεξα

ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ ην δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ φξγαλν παίξλεη ζέζε δηαθνξεηηθή

απφ εηζήγεζε πνπ δηαηππψζεθε θαη, ελ ζπλερεία, δελ επηηξέπεηαη ε άζθεζε θαλελφο

άιινπ έλδηθνπ κέζνπ.62

Όηαλ ην δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ φξγαλν εμεηάζεη ηελ έλζηαζε πνπ

θαηαηέζεθε θαη πξνβεί ζηελ έθδνζε απφθαζεο, ζεσξείηαη απαξάδεθηε ε άζθεζε λέαο

έλζηαζεο θαηά ηεο απφθαζεο πνπ εθδφζεθε ζε δεχηεξν βαζκφ. Δπνκέλσο, δελ είλαη

δπλαηή ε άζθεζε θαη δεχηεξεο έλζηαζεο θαηά ηεο ίδηαο πξσηνβάζκηαο απφθαζεο,

ελαληίνλ ηεο νπνίαο ζηξεθφηαλ ε πξνεγνχκελε. Απηφ πξνθχπηεη θαζψο δελ

πξνβιέπεηαη ηξηηνβάζκηα πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία, γεγνλφο πνπ ζεκαίλεη φηη θαηά ηελ

θξίζε ηεο έλζηαζεο ηνπ δεπηεξνβάζκηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ, εμαληιείηαη θαη ε

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία εληφο ησλ νξίσλ ηεο Γηνίθεζεο.63

Παξ’ φια απηά, ν ηηκσξεζείο ππάιιεινο κπνξεί λα ζπλερίζεη ηελ πεηζαξρηθή

δηαδηθαζία, απηήλ ηε θνξά φκσο θαηαθεχγνληαο ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα θαη

αζθψληαο –γηα ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο– ην έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο, ην νπνίν

εμεηάδεηαη ζην ακέζσο επφκελν θεθάιαην. Απφ ην γεγνλφο απηφ θαηαδεηθλχεηαη φηη ην

έλδηθν κέζν ηεο έλζηαζεο ζπληζηά ελδηθνθαλή δηνηθεηηθή πξνζθπγή.64

Οη ελδηθνθαλείο

πξνζθπγέο θαζηζηνχλ δπλαηή ηελ εμέηαζε ηεο ππφζεζεο θαη απφ λνκηθή θαη απφ

νπζηαζηηθή πιεπξά, ρσξίο λα επηηξέπνπλ ηελ επηδείλσζε ηεο ζέζεο ηνπ δηνηθνχκελνπ.

ε θάζε πεξίπησζε ε άζθεζε ηεο ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο ζπληζηά πξνυπφζεζε γηα ην

παξαδεθηφ ηεο πξνζθπγήο είηε ζην ηΔ είηε ζην ΓΔθ, αλαιφγσο ηεο επηβιεζείζαο

61

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 72, πλεδξίαζε 5-11-

2002, 2ε ππφζεζε θαη Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 90,

πλεδξίαζε 27-2-2003, 3ε ππφζεζε.

62 Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 405.

63 Παξ. 9 άξζξνπ 243 ηνπ ΠΓ 611/1977. Δπίζεο Παλαγφπνπινο Θ., Δγρεηξίδην Υπαιιειηθνχ Γηθαίνπ, φ.π.,

ζει. 260, Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 62-63 θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 402. 64

Βι. Γαξακάξαο Κ., Θενδσξάηνο Ζι., Καηξνχγθαινο Γ., Παπαδφπνπινο Η., Σζηκάξαο Κ., Καλφλεο

Γηνηθεηηθήο Γξάζεο Γεκνζίνπ Τνκέα, Δθπαηδεπηηθφ Τιηθφ Κνηλήο Φάζεο πνπδψλ ΔΓΓ, Κ΄

εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2008, ζει. 56.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

33

πεηζαξρηθήο πνηλήο. Άιισζηε, φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, κε ηελ άζθεζε ηεο

έλζηαζεο (ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο) ζηελ νπζία εμαληιείηαη θαη ε δηνηθεηηθή

δηαδηθαζία.65

ηελ πεξίπησζε πνπ απνξξηθζεί ε έλζηαζε ηνπ ππαιιήινπ, ν ηειεπηαίνο

θαηά ηεο απφθαζεο ηνπ πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ πνπ θξίλεη ζε δεχηεξν βαζκφ κπνξεί

λα αζθήζεη ην έλδηθν κέζν ηεο αίηεζεο αθχξσζεο, εθφζνλ ε πεξίπησζή ηνπ δελ

εληάζζεηαη ξεηά ζε εθείλεο πνπ ππφθεηληαη ζηελ άζθεζε πξνζθπγήο.66

Πξέπεη,

βεβαίσο, λα ζεκεησζεί φηη αλ αθπξσζεί ζε δεχηεξν βαζκφ απφθαζε πξσηνβάζκηνπ

νξγάλνπ γηα «ηππηθφ ειάηησκα» (παξάβαζε ηχπνπ), απηφ ζε θακία πεξίπησζε δελ

κπνξεί λα ζεκαίλεη φηη ζα ππάξμεη αηηκσξεζία θαη απνθπγή ηεο πεηζαξρηθήο δίσμεο

ηνπ ππαιιήινπ, κε πξφζρεκα φηη «ε θαηφπηλ εθέζεσο έθδνζηο νξηζηηθήο απνθάζεσο

θαζηζηά απαξάδεθηνλ πάζαλ άιιελ έθεζηλ».67

Καη απηφ γηαηί ε δίσμε θαη ε ηηκσξία ησλ

πεηζαξρηθψλ παξαπησκάησλ «πξέπεη λα γίλεηαη θαη θαη’ νπζίαλ, δειαδή ππφ ηελ έλλνηα

ηεο δηαπίζησζεο, εθηίκεζεο ησλ πξαγκαηηθψλ γεγνλφησλ θαη ηεο επηβνιήο θχξσζεο

βάζεη απηψλ».68

Ο Γεληθόο Επηζεσξεηήο Δεκόζηαο Δηνίθεζεο

Ο ΓΔΓΓ δηαζέηεη, ζχκθσλα κε ηνλ ηζρχνληα ΤΚ, αλαβαζκηζκέλν ξφιν ζηελ

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία. Αλαιπηηθφηεξα, ζηελ παξ. ζη΄ ηνπ άξζξνπ 116 ηνπ ΤΚ

πξνβιέπεηαη ε άζθεζε πεηζαξρηθήο εμνπζίαο ζε φινπο ηνπο ππαιιήινπο,

αλαδεηθλχνληαο έηζη ην κνλνκειέο απηφ ειεγθηηθφ φξγαλν ζε έλα «είδνο ππέξηαηνπ

πεηζαξρηθνχ, γεληθά, πξντζηακέλνπ φισλ ησλ ππαιιήισλ θαη φισλ ησλ πξντζηακέλσλ

ηνπο».69

Όπσο πξνβιέθζεθε ζην λφκν 3074/2002 θαη ζηηο κεηαγελέζηεξεο

ηξνπνπνηήζεηο ηνπ, ν ΓΔΓΓ κπνξεί λα δηεμάγεη ΔΓΔ, λα αζθήζεη ή λα δηαηάμεη ηελ

άζθεζε πεηζαξρηθήο δίσμεο ή ηε ιήςε άιισλ δηνηθεηηθψλ κέηξσλ, ελψ επηπιένλ έρεη

ηε δπλαηφηεηα παξαπνκπήο κηαο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο ζην ακέζσο αλψηεξν

πεηζαξρηθφ φξγαλν θάλνληαο ρξήζε ησλ έλδηθσλ κέζσλ πνπ παξέρεη ν λφκνο.70

ήκεξα,

65

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 492. 66

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 401. 67

Ζ ζπγθεθξηκέλε δηάηαμε αλαθεξφηαλ ζηελ παξ. 9 ηνπ άξζξνπ 243 ηνπ ΤΚ 1977 (ΠΓ 611/1977).

Δπηπιένλ, Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 815. 68

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1433-1434. 69

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., 1314-1315. 70

Πεξίπησζε δ΄ ηεο παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ λφκνπ 3074 «Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο.

Αλαβάζκηζε ηνπ ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ – Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηνπ πληνληζηηθνχ

Οξγάλνπ Δπηζεψξεζεο θαη Διέγρνπ θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 296/Α/4-12-2002). Δπίζεο, βι. θαη ηηο

κεηαγελέζηεξεο ηξνπνπνηήζεηο ηεο πεξίπησζεο δ΄ ηεο παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 1 ηνπ λφκνπ 3074/2002: (1) ηελ

παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 26 ηνπ λφκνπ 3200/2003 «Σξνπνπνηήζεηο ηνπ Ν. 1388/1983 “Ίδξπζε Δζληθνχ

Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο”, ίδξπζε Δζληθήο ρνιήο Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο»

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

34

χζηεξα θαη απφ ηε δεκνζίεπζε ηνπ λφκνπ 3613/2007, ν ξφινο ηνπ ΓΔΓΓ ζηελ

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία εκθαλίδεηαη αθφκε πεξηζζφηεξν ελδπλακσκέλνο, αζθψληαο

επξχηεξε αξκνδηφηεηα δηεμαγσγήο πεηζαξρηθνχ ειέγρνπ. Θα πξέπεη, κάιηζηα, λα

ζεκεησζεί φηη ζπγθεθξηκέλε δηθαηνδνζία επεθηείλεηαη ζηνπο γηαηξνχο ηνπ ΔΤ, ηα

κέιε ΓΔΠ ησλ ΑΔΗ, ην δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ ησλ ΑΣΔΗ, θαζψο θαη ζην πξνζσπηθφ ηνπ

δεκνζίνπ ηνκέα πνπ είλαη ηδησηηθνχ δηθαίνπ ανξίζηνπ ρξφλνπ (ΗΓΑΥ).

χκθσλα κε ηνλ πξναλαθεξζέληα λφκν, ε δηεχξπλζε ηεο πεηζαξρηθήο εμνπζίαο

ηνπ ΓΔΓΓ πεξηιακβάλεη θαη ηε ρξήζε έλδηθσλ κέζσλ. Ο βαζηθφο ζθνπφο ηεο

ζπκκεηνρήο ηνπ ΓΔΓΓ ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία κέζσ ηεο άζθεζεο έλζηαζεο

πξνζδηνξίδεηαη κε αθξίβεηα ζηελ ηειεπηαία εηήζηα δεκνζηεπκέλε έθζεζή ηνπ. Όπσο

ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη, κέζσ ησλ ελζηάζεσλ πνπ ππνβάιιεη επηδηψθνληαη «ε

απνηειεζκαηηθφηεξε απνλνκή ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ θαη ν πεξηνξηζκφο ηεο

πηζαλφηεηαο κε επηβνιήο ηεο πξέπνπζαο πεηζαξρηθήο πνηλήο ή ηεο αηηκσξεζίαο ησλ

ππαιιήισλ ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο πνπ έρνπλ ππνπέζεη ζε πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα».71

ην πιαίζην απηφ, κπνξεί λα αζθεί έλζηαζε θαηά νπνηαζδήπνηε πεηζαξρηθήο απφθαζεο

πνπ εθδίδεηαη απφ φια ηα πεηζαξρηθά ζπκβνχιηα ησλ θνξέσλ ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ

ΝΠΓΓ, ησλ ΟΣΑ πξψηνπ θαη δεπηέξνπ βαζκνχ, ησλ επηρεηξήζεψλ ηνπο, ησλ θξαηηθψλ

ΝΠΗΓ θαη ησλ δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ ή επηρεηξήζεσλ ηε δηνίθεζε ησλ νπνίσλ νξίδεη

άκεζα ή έκκεζα ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρνο. Σαπηφρξνλα, ν ΓΔΓΓ

έρεη ην δηθαίσκα λα παξαπέκπεη αζθψληαο ην έλδηθν κέζν ηεο έλζηαζεο: 1) ην

ακέζσο αλψηεξν πεηζαξρηθφ φξγαλν εθείλεο ηηο ππνζέζεηο γηα ηηο νπνίεο έρεη εθδνζεί

απφθαζε απφ θαηψηεξν πεηζαξρηθφ φξγαλν, 2) ην νηθείν δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ

ζπκβνχιην εθείλεο ηηο απνθάζεηο γηα ηηο νπνίεο πθίζηαηαη απφθαζε κνλνκεινχο

πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ. Δμαίξεζε, θπζηθά, απνηεινχλ νη πεηζαξρηθέο απνθάζεηο ησλ

ππνπξγψλ θαη ησλ πθππνπξγψλ γηα ηηο νπνίεο πξνβιέπεη δηαθνξεηηθά θαη ν ΤΚ.72

(ΦΔΚ 281/Α/9-12-2003), (2) ηελ παξ. 10 ηνπ άξζξνπ 6 ηνπ λφκνπ 3491 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ Δζληθνχ

Κέληξνπ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απηνδηνίθεζεο θαη ινηπψλ ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ

Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο» (ΦΔΚ 207/Α/2-10-2006). 71

Δηήζηα Έθζεζε Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, έηνο 2008, Αζήλα, Ηνχληνο 2009, ζει. 64. 72

Παξ. 5 άξζξνπ 3 ηνπ λφκνπ 3613 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ Αλεμάξηεησλ Αξρψλ, Γεληθνχ Δπηζεσξεηή

Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ινηπψλ δεηεκάησλ

αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ» (ΦΔΚ 263/Α/23-11-2007). Πάλησο, ε ελίζρπζε ηεο πεηζαξρηθήο

εμνπζίαο ηνπ ΓΔΓΓ ζεσξείηαη «παξάδνμε», θαζψο νδεγεί ζε ππνθαηάζηαζε δηνηθεηηθψλ νξγάλσλ,

ηδηαίηεξα φζσλ έρνπλ αξκνδηφηεηα πξντζηακέλνπ, αλαηξεί ηε δνκή ηεο δηνηθεηηθήο ηεξαξρίαο, εηδηθφηεξα

ηεο ζέζεο ησλ ππνπξγψλ σο αλψηαησλ πξντζηακέλσλ, ελψ αλαηξεί θαη ηηο βαζηθέο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ σο

πξνο ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ θαη ηελ πεηζαξρηθή επζχλε ηνπο. Έηζη,

παξέρεηαη γεληθή αξκνδηφηεηα άζθεζεο πεηζαξρηθνχ ειέγρνπ επί ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, γεγνλφο πνπ

ζπληζηά ππνθαηάζηαζε ηεο πεηζαξρηθήο εμνπζίαο κε ηνλ ηξφπν πνπ ηελ νξγαλψλεη ν ΤΚ. Αλαιπηηθά

επηρεηξήκαηα γηα ην ζπγθεθξηκέλν ζπιινγηζκφ, βι. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1341-1315.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

35

Απφ ηηο πιένλ πξφζθαηεο ξπζκίζεηο σο πξνο ηελ πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία ηνπ

ΓΔΓΓ ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη απηή πνπ νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηηο πξνζεζκίεο άζθεζεο

ηεο έλζηαζεο θαη ηεο πξνζθπγήο. Δηδηθφηεξα, ε πξνζεζκία γηα ηελ άζθεζε έλζηαζεο ή

πξνζθπγήο –φπσο δηεπθξηλίδεηαη ζην ηειεπηαίν εδάθην ηεο παξ. 5 ηνπ άξζξνπ 3 ηνπ

λφκνπ 3613/2007– αξρίδεη απφ ηελ ππνρξεσηηθή θνηλνπνίεζε φισλ ησλ πεηζαξρηθψλ

απνθάζεσλ ζην Γξαθείν ηνπ ΓΔΓΓ. ην πιαίζην απηφ, νη απνθάζεηο ησλ κνλνκειψλ

πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ ή ησλ ππεξεζηαθψλ-πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ πξέπεη λα

θνηλνπνηνχληαη ηαπηφρξνλα ζηνλ νηθείν ππνπξγφ ή ην κνλνκειέο εθείλν φξγαλν πνπ

έρεη δηθαίσκα ππνβνιήο έλζηαζεο ζην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην, φπσο

επίζεο θαη ζην ΓΔΓΓ. Δπηπιένλ, νη απνθάζεηο πνπ εθδίδνληαη θαηφπηλ έλζηαζεο ηνπ

ΓΔΓΓ, νη απνθάζεηο ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, θαζψο θαη ηνπ

Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ ησλ ΟΣΑ πξψηνπ βαζκνχ, φπσο θαη φζεο

εθδίδνληαη απφ θάζε άιιν δεπηεξνβάζκην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην πνπ ιεηηνπξγεί ζε

φινπο ηνπο θνξείο ζηνπο νπνίνπο επεθηείλεηαη ε πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία ηνπ ΓΔΓΓ

πξέπεη ππνρξεσηηθά λα θνηλνπνηνχληαη ζην Γξαθείν ηνπ. Πξαθηηθά απηφ ζεκαίλεη φηη ε

πξνζεζκία γηα ηελ άζθεζε ελζηάζεσλ ή πξνζθπγψλ αξρίδεη απφ ηελ ππνρξεσηηθή

θνηλνπνίεζή ηνπο ζην Γξαθείν ηνπ Γεληθνχ Δπηζεσξεηή, ελψ νη πεηζαξρηθέο απνθάζεηο

κπνξεί λα ζεσξεζνχλ ηειεζίδηθεο κφλνλ κεηά ηελ θνηλνπνίεζή ηνπο ζην Γξαθείν ηνπ

ΓΔΓΓ θαη ηελ άπξαθηε παξέιεπζε ηεο πξνζεζκίαο γηα ηελ άζθεζε έλζηαζεο ή

πξνζθπγήο εθ κέξνπο ηνπ. Αληίζεηα, ηπρφλ παξάιεηςε θνηλνπνίεζεο ησλ πεηζαξρηθψλ

απνθάζεσλ ζην ΓΔΓΓ ζπληζηά πεηζαξρηθφ παξάπησκα γηα ηα φξγαλα πνπ ππέρνπλ ηε

ζπγθεθξηκέλε ππνρξέσζε.73

Σέινο, κε ην λφκν 3613/2007, ν ΓΔΓΓ εμνπιίζηεθε θαη κε

ην δηθαίσκα πξνζθπγήο ελψπηνλ ηνπ ηΔ ή ηνπ ΓΔθ θαηά ηνπ ζπλφινπ ησλ

ηειεζίδηθσλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ φισλ ησλ πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ –κνλνκειψλ

ή ζπιινγηθψλ– φισλ ησλ θνξέσλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα.74

Χζηφζν, ζα πξέπεη λα

ζεκεησζεί φηη, παξά ηε δηεχξπλζε ηνπ πεδίνπ άζθεζεο ηεο πεηζαξρηθήο δηθαηνδνζίαο

ηνπ, ν ΓΔΓΓ δελ έρεη αξκνδηφηεηα λα δεηήζεη ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο. ηελ παξάγξαθν 1 ηνπ άξζξνπ 143, ζε ζπλδπαζκφ κε ηηο παξ. 1 θαη 2 ηνπ

άξζξνπ 123 ΤΚ, απαξηζκψληαη πεξηνξηζηηθά νη δηθαηνχκελνη λα δεηήζνπλ ηελ

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. ε απηνχο πεξηιακβάλνληαη απφ ηελ πιεπξά

73

Αλαιπηηθφηεξα, βι. Δγθχθιην ππ’ αξηζκ. πξση. ΓΗΓΑΓ/Φ. 58/267/4169 ηεο 13-2-2008, κε ζέκα

«Πεηζαξρηθή αξκνδηφηεηα ηνπ Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο ζχκθσλα κε ην λφκν

3613/2007». Δπίζεο, Δηήζηα Έθζεζε Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, έηνο 2008, φ.π., ζει. 63-

65. 74

Δηήζηα Έθζεζε Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, έηνο 2008, φ.π., ζει. 63. Βι. θαη ην θεθάιαην

γηα ηελ Πξνζθπγή ζηελ παξνχζα εξγαζία.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

36

ηεο Γηνίθεζεο –πεξηνξηζηηθά– ν ππνπξγφο, ν γεληθφο γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο,

θαζψο θαη ην Γ λνκηθνχ πξνζψπνπ.

Δμεηάδνληαο ηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία σο πξνο ηελ άζθεζε ελζηάζεσλ, πνπ

αλαθέξνληαη ζηελ εηήζηα έθζεζε ηνπ ΓΔΓΓ, κπνξεί λα δηαηππσζνχλ νξηζκέλεο

ρξήζηκεο δηαπηζηψζεηο. Δλδεηθηηθά παξαηεξείηαη φηη ην 2007 θνηλνπνηήζεθαλ ζην

ΓΔΓΓ 995 πεηζαξρηθέο ππνζέζεηο. Γηα ηηο 194 απφ απηέο (πνζνζηφ 19,5%) ππέβαιε

έλζηαζε γηα θξίζε απφ αλψηεξν πεηζαξρηθφ φξγαλν. Αληηζέησο, ην 2008, κεηά θαη ηελ

έθδνζε ηνπ λφκνπ 3613/2007, ην ζχλνιν ησλ πεηζαξρηθψλ ππνζέζεσλ πνπ

παξαπέκθζεθαλ ζην ΓΔΓΓ γηα ηελ άζθεζε έλδηθσλ κέζσλ αλήιζε ζηηο 2.408

απνθάζεηο (κνλνκειψλ θαη ζπιινγηθψλ νξγάλσλ). Καηαγξάθζεθε δειαδή αχμεζε ηεο

ηάμεο ηνπ 142% ζε ζρέζε κε ην πξνεγνχκελν έηνο. Παξ’ φια απηά, νη ελζηάζεηο πνπ

ππνβιήζεθαλ ην έηνο 2008 θαηά ησλ πξσηνβάζκησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ έθηαζαλ

ηηο 212 (πνζνζηφ 8,8%). εκεηψζεθε δειαδή κείσζε θαηά 10,5% ζε ζρέζε κε ην

ακέζσο πξνεγνχκελν έηνο, ελψ ν απφιπηνο αξηζκφο ηνπο απμήζεθε κφιηο θαηά 18.75

Αθφκε, ηδηαίηεξν ελδηαθέξνλ παξνπζηάδνπλ νη ιφγνη γηα ηνπο νπνίνπο άζθεζε έλζηαζε

ν ΓΔΓΓ, νη νπνίνη ήηαλ: α) ε επηβνιή ππεξβνιηθά επηεηθψλ πνηλψλ ζε ζρέζε πξνο ηε

βαξχηεηα ησλ παξαπησκάησλ, β) ε κε νξζή εθηίκεζε ησλ απνδεηθηηθψλ ζηνηρείσλ,

κέζσ ησλ νπνίσλ δηαπηζηψλεηαη ε ηέιεζε πεηζαξρηθψλ παξαπησκάησλ θαη γίλεηαη ε

παξαπνκπή γηα πεηζαξρηθφ έιεγρν, γ) ε αλεπαξθήο, κε λφκηκε ή ε παληειήο απνπζία

αηηηνιφγεζεο ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ, ζχκθσλα θαη κε ηηο ζεκειηψδεηο αξρέο ηνπ

Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ θαη δ) ε εζθαικέλε εξκελεία λφκνπ θαηά ηε δηαδηθαζία εθηίκεζεο

ησλ απνδεηθηηθψλ ζηνηρείσλ.76

Σέινο, ν ηζρχσλ ΤΚ, ζηελ παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 117, παξέρεη δηεπξπκέλε

πεηζαξρηθή δηθαηνδνζία θαη ζηνλ ππνπξγφ Δζσηεξηθψλ, Απνθέληξσζεο θαη

Ζιεθηξνληθήο Γηαθπβέξλεζεο γηα παξαπηψκαηα ππαιιήισλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε κε

εμππεξέηεζε πνιηηψλ, γηα αλάξκνζηε ζπκπεξηθνξά πξνο απηνχο, γηα άξλεζε

ζπλεξγαζίαο κε ηα Κέληξα Δμππεξέηεζεο Πνιηηψλ (ΚΔΠ), θαζψο θαη γηα κε εθαξκνγή

ησλ δηαδηθαζηψλ γηα ηελ απινχζηεπζε ησλ δηαδηθαζηψλ θαη ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο

75

Σπλνπηηθή Παξνπζίαζε Δηήζηαο Έθζεζεο 2007, Αζήλα, Ηνχληνο 2008, ζει. 10 θαη 16. Δπίζεο, βι.

αληίζηνηρα Σπλνπηηθή Παξνπζίαζε Δηήζηαο Έθζεζεο 2008, Αζήλα, Ηνχληνο 2009, ζει. 10 θαη 19.

εκαληηθφ ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη θαη ε ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ηξηάληα κίαο ππνζέζεσλ γηα ηηο νπνίεο

αζθήζεθε έλζηαζε, βι. Δηήζηα Έθζεζε Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, έηνο 2008, φ.π., ζει.

66-81. 76

Βι. Δηήζηα Έθζεζε Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, έηνο 2008, φ.π., ζει. 65-66, φπνπ θαη

παξαηίζεηαη αλαιπηηθά πεξίιεςε ηθαλνχ αξηζκνχ πεξηπηψζεσλ ζηηο νπνίεο αζθήζεθε έλζηαζε απφ ην

ΓΔΓΓ.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Έλζηαζε

37

γξαθεηνθξαηίαο. Οκνίσο, ν ζπγθεθξηκέλνο ππνπξγφο δηαζέηεη απμεκέλε πεηζαξρηθή

δηθαηνδνζία θαη έλαληη ησλ ππαιιήισλ ησλ ΚΔΠ. Καη’ απηφλ ηνλ ηξφπν, ζεσξείηαη

πιένλ σο ν αλψηεξνο πεηζαξρηθψο πξντζηάκελνο, αθφκε θαη ζε ζρέζε κε ηνλ θαζ’ χιελ

αξκφδην ππνπξγφ, ν νπνίνο είλαη ν αλψηαηνο πεηζαξρηθψο θαη ηεξαξρηθψο πξντζηάκελνο

θάζε ππαιιήινπ.77

77

Ζ εμέιημε απηή κάιινλ έξρεηαη ζε αληίζεζε πξνο ηε ζπληαγκαηηθή αξρή ηεο ηεξαξρηθήο νξγάλσζεο

θαη ηεο δξάζεο ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο, εθφζνλ ν ππνπξγφο Δζσηεξηθψλ δχλαηαη λα ππνθαηαζηήζεη ηελ

πεηζαξρηθή εμνπζία φισλ ησλ ππνινίπσλ ππνπξγψλ.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

38

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΙΙΟΟ 22οο

ΗΗ ΠΠΡΡΟΟΦΦΤΤΓΓΗΗ

ην άξζξν 142 ηνπ λφκνπ 3528/2007 αλαθέξνληαη αλαιπηηθά νη δηαηάμεηο πνπ δηέπνπλ

ην έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο θαη ηνλ ηξφπν άζθεζήο ηνπ. Έσο ηελ έθδνζε ηνπ

ηζρχνληνο ΤΚ δηθαίσκα άζθεζεο πξνζθπγήο είρε απνθιεηζηηθά ν ππάιιεινο πνπ

ηηκσξήζεθε, σζηφζν –φπσο πξναλαθέξζεθε– κε ην λφκν 3613/2007 αληίζηνηρν

δηθαίσκα πξνβιέθζεθε θαη γηα ην ΓΔΓΓ. Δπνκέλσο, κεηά ηελ εμάληιεζε ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο εληφο ησλ νξίσλ ηεο Γηνίθεζεο, νη δχν πξναλαθεξφκελνη

επηδηψθνπλ ελψπηνλ ηεο Γηνηθεηηθήο Γηθαηνζχλεο ηε δηαθχιαμε ησλ «ζπκθεξφλησλ»

ηνπο – ν ΓΔΓΓ απηψλ ηεο Γηνίθεζεο. Ζ πξνζθπγή εθδηθάδεηαη είηε απφ ην ηΔ είηε απφ

ην ΓΔθ, ζχκθσλα κε ηα νξηδφκελα ζην άξζξν 103 ηνπ πληάγκαηνο.

Σν έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο θαιείηαη θαη ππαιιειηθή πξνζθπγή. Οπζηαζηηθά

πξφθεηηαη γηα έλδηθν βνήζεκα, ην νπνίν αζθείηαη θαηά ζπγθεθξηκέλσλ δηνηθεηηθψλ

πξάμεσλ, νη νπνίεο ζρεηίδνληαη κε νξηζκέλεο κφλνλ πεξηπηψζεηο ηεο ππεξεζηαθήο

θαηάζηαζεο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ. Ζ άζθεζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο

ζπληζηά ηνλ ηειεπηαίν βαζκφ ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, απνηειψληαο ην κνλαδηθφ

έλδηθν δηθαζηηθφ κέζν πνπ επηηξέπεη ζηνλ ηηκσξεζέληα ππάιιειν λα πξνζβάιεη θαη’

νπζία απνθάζεηο ησλ πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ. Παξάιιεια, ζπληζηά «παγθνζκίνπ

επηπέδνπ δηθνλνκηθή πξσηνηππία».78

Όπσο ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεη ν Δπ. πειησηφπνπινο, ε ππαιιειηθή

πξνζθπγή «είλαη έλδηθν βνήζεκα θαζαξψο ειιεληθήο επηλφεζεο» θαη ζρεηίδεηαη κε ηελ

θαζηέξσζε γηα πξψηε θνξά ηεο κνληκφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ ζην χληαγκα

ηνπ 1911, ζπληζηψληαο κηα απφ ηηο πιένλ νπζηαζηηθέο εγγπήζεηο απηήο.79

ηελ παξ. 4

ηνπ άξζξνπ 103 ηνπ πληάγκαηνο πξνβιέπεηαη φηη νη κφληκνη δεκφζηνη ππάιιεινη «δελ

κπνξνχλ… νχηε λα ππνβηβαζηνχλ ή λα παπζνχλ ρσξίο απφθαζε ππεξεζηαθνχ

ζπκβνπιίνπ… Καηά ησλ απνθάζεσλ ησλ ζπκβνπιίσλ απηψλ επηηξέπεηαη πξνζθπγή ζην

Σπκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο». Δπνκέλσο, πξφθεηηαη γηα ην κνλαδηθφ ζπληαγκαηηθά

78

Γαξδέληαο Δκκ., φ.π., ζει. 1200. 79

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 539-540 θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει.

213.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

39

θαηνρπξσκέλν έλδηθν κέζν.80

πλεπψο, ε άζθεζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο

εληάζζεηαη ζηνλ θχθιν ηεο δηθαζηηθήο πξνζηαζίαο πνπ απνιακβάλεη ν δεκφζηνο

ππάιιεινο, ε νπνία ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ ηδηαίηεξσλ επεξγεηεκάησλ πνπ ηνπ

παξέρνληαη (ηδηαίηεξε δηνηθεηηθή πξνζηαζία, απαιιαγή νξηζκέλσλ ππαιιήισλ απφ ηελ

ππεξεζία ηνπ ελφξθνπ θ.ά.).81

πλαθφινπζα, ελψ ε αξκνδηφηεηα ηνπ ηΔ γηα ηελ

εθδίθαζε πξνζθπγψλ επί ζεκάησλ ππνβηβαζκνχ ή παχζεο θαηνρπξψλεηαη απφ ην

χληαγκα, ε αξκνδηφηεηα θξίζεο πξνζθπγψλ θαηά ησλ άιισλ πεηζαξρηθψλ πνηλψλ

πξνέξρεηαη απφ ηνλ θνηλφ λνκνζέηε θαη, θαηά ζπλέπεηα, κπνξεί λα κεηαβιεζεί κε

κεγαιχηεξε επρέξεηα.

Πεξηπηώζεηο πνπ ππνβάιιεηαη πξνζθπγή

ηηο παξαγξάθνπο 1 θαη 2 ηνπ άξζξνπ 142 πεξηγξάθνληαη εθείλεο νη πεηζαξρηθέο

απνθάζεηο ζηηο νπνίεο είλαη δπλαηή ε άζθεζε πξνζθπγήο:

1) Δλψπηνλ ηνπ Σπκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο κπνξεί λα πξνζθχγνπλ νη κφληκνη

ππάιιεινη θαηά απνθάζεσλ ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ κε

ηηο νπνίεο επηβάιινληαη νη πεηζαξρηθέο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ82

θαη ηεο

νξηζηηθήο παχζεο. χκθσλα θαη κε ηελ πξναλαθεξζείζα παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 103

ηνπ πληάγκαηνο, ε ππαιιειηθή πξνζθπγή αζθείηαη κφλνλ θαηά πξάμεσλ

ζπιινγηθψλ νξγάλσλ, δειαδή ππεξεζηαθψλ ζπκβνπιίσλ, θαη φρη θαηά

απνθάζεσλ κνλνκειψλ.83

2) Δλψπηνλ ηνπ Γηνηθεηηθνχ Δθεηείνπ κπνξεί λα πξνζθχγνπλ νη κφληκνη ππάιιεινη:

(2.1) Καηά ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ ζπγθεθξηκέλσλ κνλνκειψλ

πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ κε ηηο νπνίεο επηβάιιεηαη νπνηαδήπνηε πνηλή.

Δηδηθφηεξα, πξφθεηηαη γηα ηηο απνθάζεηο ηνπ ππνπξγνχ, ηνπ δηνηθεηή ηνπ

Αγίνπ Όξνπο, ηνπ πξνέδξνπ ή ηνπ επηθεθαιήο Αλεμάξηεηεο Γηνηθεηηθήο

Αξρήο, φπσο επίζεο θαη ηνπ δηνηθεηή ή πξνέδξνπ ζπιινγηθνχ νξγάλνπ ν

νπνίνο αζθεί ηε δηνίθεζε λνκηθνχ πξνζψπνπ, ηνπ πξχηαλε ΑΔΗ, ηνπ γεληθνχ

γξακκαηέα ηεο Αθαδεκίαο, ηνπ πξνέδξνπ ηεο Βνπιήο. ηηο αλσηέξσ

80

Κξπζηάιιεο ., Η δηθαζηηθή πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ θαηά ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ηνπ ΥΚ, φ.π.,

ζει. 37. 81

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ηφκνο Α΄, ζει. 456-457. 82

Καηά ηελ άπνςε ηνπ Φζελάθε, ν ππνβηβαζκφο θαηά έλα βαζκφ είλαη πνιχ ζνβαξή πνηλή, θαζψο

κεηψλεη κε πνιχ έληνλν ηξφπν ηελ πξνζσπηθφηεηα ηνπ ππαιιήινπ. Ο ίδηνο ππνζηεξίδεη φηη κεηαμχ

ππνβηβαζκνχ θαη απφιπζεο είλαη πξνηηκφηεξν λα πξνθξίλεηαη ε πνηλή ηεο απφιπζεο, Φζελάθεο Υ., Η

πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 166. 83

Δλδεηθηηθά βι. ηΔ 2293/1983, 4900/1995, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ , φ.π., ηφκνο Α΄, ζει. 458, φπνπ

θαη αλάιπζε γηα ηηο πεξηπηψζεηο ησλ ππεξεζηαθψλ κεηαβνιψλ ηεο απφιπζεο θαη ηνπ ππνβηβαζκνχ.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

40

πεξηπηψζεηο εκπίπηνπλ νη πεηζαξρηθέο απνθάζεηο ηνπ δηνηθεηή (γηα

παξάδεηγκα ηνπ ΟΑΔΓ), ηνπ ππνδηνηθεηή ΝΠΓΓ εθφζνλ δηαζέηεη πεηζαξρηθή

αξκνδηφηεηα, φπσο θαη ηνπ γεληθνχ γξακκαηέα ΝΠΓΓ εθφζνλ κεηέρεη ζηε

δηνίθεζε. Γεληθφηεξα, κε πξνζθπγή ζην ΓΔθ πξνζβάιινληαη νη πεηζαξρηθέο

απνθάζεηο ηνπ αλψηαηνπ νξγάλνπ ησλ ΝΠΓΓ (δηνηθεηήο), ην νπνίν αζθεί απφ

ην λφκν ηε δηεχζπλζε ή ηελ επνπηεία ηνπ πξνζσπηθνχ ηνπ λνκηθνχ πξνζψπνπ,

έζησ θαη αλ ην ζπγθεθξηκέλν φξγαλν κεηέρεη ή φρη ζηε δηνηθεηηθή ηεξαξρία.84

Να πξνζηεζεί φηη νη απνθάζεηο ησλ παξαπάλσ νξγάλσλ –φπσο ξεηά

αλαθέξεηαη θαη ζηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 141– δελ ππφθεηληαη ζην έλδηθν κέζν

ηεο έλζηαζεο, γηαηί θάηη ηέηνην ζα ζπληζηνχζε αλαηξνπή ηεο ηεξαξρηθήο

ηάμεο, φπσο πξναλαθέξζεθε. Δπίζεο, ζχκθσλα κε ηε λνκνινγία, κπνξεί λα

αζθεζεί πξνζθπγή ελψπηνλ ηνπ ΓΔθ γηα ηηο πεηζαξρηθέο απνθάζεηο

πθππνπξγψλ κε ηηο νπνίεο επηβάιιεηαη νπνηαδήπνηε πεηζαξρηθή πνηλή. Απηφ

πξνθχπηεη απφ ην χληαγκα ην νπνίν νξίδεη φηη «νη Υθππνπξγνί αζθνχλ ηηο

αξκνδηφηεηεο πνπ ηνπο αλαζέηεη κε θνηλή απφθαζε ν Πξσζππνπξγφο θαη ν

νηθείνο Υπνπξγφο».85

Πξνζθπγή ζην ΓΔθ πξνβιέπεηαη θαη γηα ηηο απνθάζεηο

ηνπ γεληθνχ γξακκαηέα ππνπξγείνπ, κφλνλ φκσο ζηελ πεξίπησζε πνπ απηέο

εθδίδνληαη κε εληνιή ππνπξγνχ.86

(2.2) Καηά ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ

πκβνπιίνπ κε ηηο νπνίεο επηβάιινληαη νη πνηλέο ηνπ πξνζηίκνπ ησλ

απνδνρψλ ελφο κελφο θαη άλσ, ηεο ζηέξεζεο ηνπ δηθαηψκαηνο γηα πξναγσγή,

θαζψο θαη ηεο πξνζσξηλήο παχζεο.87

(2.3) Καηά ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ πνπ εθδίδνληαη απφ ηα ζπιινγηθά

φξγαλα πνπ αλαθέξνληαη ζην άξζξν 119 ηνπ ηζρχνληνο ΤΚ, δειαδή ησλ Γ

84

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1460. Δπίζεο, Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 70 θαη Ναππιηψηεο

Γ., φ.π., ζει. 220-221. 85

Παξ. 2 άξζξνπ 83 ηνπ πληάγκαηνο. Δπίζεο, αλαιπηηθή αλαθνξά ζε αληίζηνηρεο απνθάζεηο ηνπ ηΔ,

Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 93 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1457. 86

ε δηαθνξεηηθή πεξίπησζε πξνβιέπεηαη ε άζθεζε αίηεζεο αθπξψζεσο, βι. Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π.,

ζει. 70. Έηζη, αλ ν γεληθφο ή ν εηδηθφο γξακκαηέαο επηβάιινπλ –ζην πιαίζην άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ

ηνπο– ηελ πνηλή ηνπ πξνζηίκνπ, απηή πξνζβάιιεηαη κε αίηεζε αθχξσζεο (ηΔ 2719/1990),

Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 95. 87

Πξφθεηηαη πξαγκαηηθά γηα έλα αθφκε απφ ηα «πεξίεξγα» ηνπ ηζρχνληνο ΤΚ. Γειαδή ελψ ε θαηψηεξε

πνηλή γηα ηελ νπνία κπνξεί λα αζθήζεη έλζηαζε ν ππάιιεινο είλαη ε πνηλή ηνπ πξνζηίκνπ απνδνρψλ δχν

(2) κελψλ (παξ. 2 άξζξν 141), παξ’ φια απηά ζε επίπεδν δεπηεξνβάζκηαο θξίζεο –ελψπηνλ κάιηζηα ησλ

δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ θαη φρη νξγάλσλ ηεο Γηνίθεζεο–, ε θαηψηεξε πνηλή δεπηεξνβάζκηνπ

πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ πνπ κπνξεί λα πξνζβάιεη ν ππάιιεινο είλαη απηή ηνπ πξνζηίκνπ απνδνρψλ

ελφο (1) κήλα (!), βι. Κξπζηάιιεο ., φ.π., ζει. 32.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

41

ησλ ΝΠΓΓ. Σα ελ ιφγσ φξγαλα κπνξνχλ λα επηβάινπλ ηηο πνηλέο ηεο

έγγξαθεο επίπιεμεο θαη ηνπ πξνζηίκνπ έσο θαη ηηο απνδνρέο ελφο κελφο.

Μφλνλ νη πξναλαθεξφκελεο πεηζαξρηθέο απνθάζεηο-πνηλέο ππφθεηληαη ζην

έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο.88

Αληίζεηα, κε αίηεζε αθχξσζεο πξνζβάιινληαη νη

δηνηθεηηθέο πξάμεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ηνπ ππαιιήινπ,

φπσο ε πξναγσγή, ε κεηάζεζε, ε απφζπαζε, ε κηζζνδνζία θαη ε κεηάηαμε.89

ην

πιαίζην απηφ, δελ ρσξεί πξνζθπγή θαηά απνθάζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παχζε

άζθεζεο θαζεθφλησλ πξντζηακέλνπ Σκήκαηνο, Γηεχζπλζεο ή Γεληθήο Γηεχζπλζεο πξηλ

απφ ηε ιήμε ηεο πξνβιεπφκελεο ηξηεηνχο ζεηείαο. Ζ ζπγθεθξηκέλε πξάμε δελ

ζεσξείηαη φηη ζπληζηά ππνβηβαζκφ, εθφζνλ –νχησο ή άιισο– ε αλάζεζε ηεο άζθεζεο

θαζεθφλησλ πξντζηακέλνπ ππεξεζηαθήο κνλάδαο είλαη ρξνληθά πεξηνξηζκέλε θαη δελ

απνηειεί θαηά θαλέλα ηξφπν πξναγσγή, δειαδή κεηαβνιή ηεο βαζκνινγηθήο

θαηάζηαζεο ηνπ ππαιιήινπ. Δπνκέλσο, θαη νη ζπγθεθξηκέλεο απνθάζεηο

πξνζβάιινληαη κε αίηεζε αθχξσζεο. Οκνίσο, πξνζβάιινληαη κε ην ίδην έλδηθν κέζν ε

απφθαζε γηα ηελ επηβνιή ηνπ δηνηθεηηθνχ κέηξνπ ηεο αξγίαο –θαζψο απηή δελ

ηζνδπλακεί νχηε κε απφιπζε νχηε κε ππνβηβαζκφ–, φπσο θαη ε απφθαζε κε ηελ νπνία

έπαπζε ε πεηζαξρηθή δίσμε ππαιιήινπ. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηελ πεξηθνπή απνδνρψλ

ιφγσ ζπκκεηνρήο ζε απεξγία, κέηξν πνπ ζπληζηά ζπλέπεηα νηθνλνκηθήο θχζεο. 90

Πάλησο, εθηφο απφ ηελ άζθεζε πξνζθπγήο, ν ηηκσξεζείο ππάιιεινο κπνξεί λα

αζθήζεη θαη αίηεζε αθχξσζεο –γηα ιφγνπο αλαθεξφκελνπο ζηελ εμσηεξηθή ή ηελ

εζσηεξηθή λνκηκφηεηα– θαηά ησλ εθηειεζηψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ πνπ απνηέιεζαλ ηα

επηκέξνπο βήκαηα (πξννηκηαθή δηαδηθαζία) γηα ηελ έθδνζε ηεο ηειηθήο πεηζαξρηθήο

απφθαζεο. Παξαδείγκαηα ηέηνησλ εθηειεζηψλ πξάμεσλ είλαη ε αλάθξηζε θαη ην

πφξηζκα ζην νπνίν απηή θαηέιεμε, ε θιήζε ζε απνινγία, ην παξαπεκπηήξην έγγξαθν

(αλ δελ πεξηιακβάλεη ηνπο φξνπο πνπ απαηηνχληαη), ε πξφζθιεζε ηνπ δησθφκελνπ λα

παξαζηεί θαηά ηε ζπδήηεζε (εθφζνλ έρεη παξαιεθζεί). Αλ φκσο αζθεζεί πξνζθπγή γηα

88

Γηα ηελ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο δελ ρξεηάδεηαη ε πξνεγνχκελε άζθεζε ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο,

φπσο ηζρχεη ζηελ πεξίπησζε ηεο αίηεζεο αθχξσζεο. Χζηφζν, ν ΤΚ νξίδεη φηη κε πξνζθπγή

πξνζβάιινληαη ζπγθεθξηκέλεο απνθάζεηο ηνπ Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ. Καηά

ζπλέπεηα, δελ πξνζβάιινληαη κε πξνζθπγή απνθάζεηο πξσηνβάζκησλ πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ. Άξα, ελ

πξνθεηκέλσ δεκηνπξγείηαη δηθνλνκηθφ απνηέιεζκα έκκεζα φκνην κε εθείλν ηνπ δηθνλνκηθνχ

απαξάδεθηνπ γηα ηελ αίηεζε αθχξσζεο ιφγσ κε άζθεζεο ελδηθνθαλνχο πξνζθπγήο, Σάρνο-πκεσλίδεο,

ΔξκΥΚ , φ.π., ηφκνο Α΄, ζει. 463 θαη ηΔ 1897/1987 ζην Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 88. 89

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 555. 90

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1456-1460. Δπίζεο, Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 92-94.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

42

ππνβηβαζκφ ή γηα παχζε, ηφηε ζπκπξνζβάιινληαη θαη νη πξναλαθεξφκελεο δηνηθεηηθέο

πξάμεηο.91

Πνηνη κπνξνύλ λα αζθήζνπλ πξνζθπγή

Έσο ην Φεβξνπάξην ηνπ 2007, φηαλ ηέζεθε ζε ηζρχ ν λφκνο 3528, πξνζθπγή είρε

δηθαίσκα λα αζθήζεη απνθιεηζηηθά θαη κφλνλ ν ηηκσξεζείο ππάιιεινο. Απηφ ζήκαηλε

φηη δελ λνκηκνπνηνχληαλ ζηελ άζθεζή ηεο νχηε ε ζχδπγνο, νχηε ε κεηέξα ηνπ

ππαιιήινπ ή αθφκα πεξηζζφηεξν ηπρφλ ηξίηνο πνπ ελδηαθεξφηαλ γηα ηε δηαηήξεζε ηνπ

ππαιιήινπ ζηελ ππεξεζία ή γηα ηα πεξηνπζηαθά/εζηθά ηνπ ζπκθέξνληα.92

Χζηφζν, ην

Ννέκβξην ηνπ ίδηνπ έηνπο, χζηεξα απφ ηε δεκνζίεπζε ηνπ πξναλαθεξφκελνπ λφκνπ

3613, δηθαίσκα πξνζθπγήο δφζεθε θαη ζην ΓΔΓΓ. Ο ηειεπηαίνο κπνξεί πιένλ λα

πξνζθχγεη ελψπηνλ ηνπ ηΔ θαηά ηνπ ζπλφινπ ησλ ηειεζίδηθσλ απνθάζεσλ ησλ

πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ ΝΠΓΓ θαη ησλ ΟΣΑ πξψηνπ θαη

δεπηέξνπ βαζκνχ κε ηηο νπνίεο επηβάιινληαη νη πνηλέο ηεο νξηζηηθήο παχζεο ή ηνπ

ππνβηβαζκνχ. Δπηπιένλ, πξνζθπγή κπνξεί λα αζθήζεη θαη ελψπηνλ ηνπ ΓΔθ θαηά ησλ

ηειεζίδηθσλ απνθάζεσλ κνλνκειψλ ή πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ πνπ επηβάιινπλ ηηο

ππφινηπεο πνηλέο γηα ηηο νπνίεο αζθείηαη ην έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο. ηηο

πεξηπηψζεηο πξνζθπγήο απηή ππνγξάθεηαη απφ ην ΓΔΓΓ, ελψ θαηά ηε ζπδήηεζή ηνπο

παξίζηαηαη κέινο ηνπ ΝΚ.

Χο πξνο ηνπο δησθφκελνπο ππαιιήινπο, δηθαίσκα άζθεζεο πξνζθπγήο έρνπλ

κφλνλ: 1) Οη κφληκνη δεκφζηνη ππάιιεινη. Γειαδή απηνί νη νπνίνη, ζχκθσλα κε ηελ

παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 103 ηνπ πληάγκαηνο, θαηέρνπλ λνκνζεηεκέλεο νξγαληθέο ζέζεηο ζε

ζπγθεθξηκέλε δεκφζηα ππεξεζία, απνιαχνληαο ηνπ ζεζκνχ ηεο κνληκφηεηαο. 2) Όζνη

ππάιιεινη θαηέρνπλ ηαθηηθή ζέζε επί ζεηεία θαη φζνη δηαλχνπλ ηε δηεηή πεξίνδν ηεο

δνθηκαζηηθήο ππεξεζίαο. 3) Οη κφληκνη ή δφθηκνη ππάιιεινη ηεο Βνπιήο, ησλ ΟΣΑ

πξψηνπ θαη δεχηεξνπ βαζκνχ θαη ησλ ΝΠΓΓ. 4) Σν πξνζσπηθφ ηνπ Ππξνζβεζηηθνχ

ψκαηνο, θαζψο ζεσξείηαη φηη αλήθεη ζηα ψκαηα Αζθαιείαο, αιιά ηνπ έρεη απνδνζεί

ε ηδηφηεηα ηνπ κφληκνπ δεκνζίνπ ππαιιήινπ κε ην λφκν 1481/1984.93

91

Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 194-195. Αλαιπηηθφηεξα,

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 558 θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 222-

223. 92

Ζ ζχδπγνο δελ κπνξεί λα αζθήζεη πξνζθπγή έζησ θαη αλ αλήθεη ζηνλ ίδην θιάδν ή ζηελ ίδηα ππεξεζία,

βι. ηΔ 494/1991 θαη ηΔ 1109/1980 ζην Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 414. Δπίζεο, Σάρνο-πκεσλίδεο,

ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 460-461 θαη ζει. 1465, φπνπ θαη αλαιπηηθή αλαθνξά θαηεγνξηψλ ππαιιήισλ κε

δηθαίσκα άζθεζεο πξνζθπγήο. 93

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1454.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

43

ε αληηδηαζηνιή, δελ κπνξνχλ λα θάλνπλ ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ηεο

πξνζθπγήο: 1) νη κεηαθιεηνί ππάιιεινη, 2) φζνη ππεξεηνχλ κε ζρέζε εξγαζίαο

ηδησηηθνχ δηθαίνπ ανξίζηνπ ρξφλνπ (ΗΓΑΥ) ζην Γεκφζην, ηε Βνπιή, ηνπο ΟΣΑ πξψηνπ

θαη δεχηεξνπ βαζκνχ θαη ζηα ΝΠΓΓ, 3) φζνη θαηέρνπλ ζέζε έθηαθηνπ ππαιιήινπ, 4)

φζνη πξνζθέξνπλ ηηο ππεξεζίεο ηνπο κε ζχκβαζε, 5) νη ζηξαηησηηθνί, 6) νη θαζεγεηέο

ησλ ΑΔΗ θαη νη δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί94

7) φζνη ππεξεηνχλ ζηελ Διιεληθή Αζηπλνκία,

θαζψο θέξνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ζηξαηησηηθνχ θαη φρη ηνπ πνιηηηθνχ ππαιιήινπ, 8) νη

δηθεγφξνη κε ζρέζε έκκηζζεο εληνιήο θαη νη δηθαζηηθνί ππάιιεινη95

θαη 9) ν εθεκέξηνο

ηεξνχ λανχ, ν νπνίνο δελ ζεσξείηαη δηνηθεηηθφο ππάιιεινο, αιιά έρεη ηελ ηδηφηεηα ηνπ

ζξεζθεπηηθνχ θαη πλεπκαηηθνχ ιεηηνπξγνχ.96

Γηα φζνπο δελ εληάζζνληαη ζην

ζπληαγκαηηθφ πξνλφκην ηεο κνληκφηεηαο ηνπ άξζξνπ 103, ε πξνζβνιή ησλ

πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ κνλνκειψλ ή ζπιινγηθψλ πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ δελ γίλεηαη

κε πξνζθπγή αιιά κε αίηεζε αθχξσζεο.97

Ξερσξηζηφ ελδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ν ηηκσξεζείο

ππάιιεινο ππέβαιε παξαίηεζε ε νπνία θαη έγηλε απνδεθηή. Όκσο, αθφκε θαη ζε απηήλ

ηελ πεξίπησζε, παξά δειαδή ηε ιχζε ηεο ππαιιειηθήο ζρέζεο, εμαθνινπζεί λα

πθίζηαηαη ην δηθαίσκα γηα ηελ άζθεζε πξνζθπγήο. Απηφ πξνθχπηεη απφ ην γεγνλφο φηη

ν δησθφκελνο ππάιιεινο δελ ζηεξείηαη ηνπ έλλνκνπ ζπκθέξνληφο ηνπ, ηδηαίηεξα αλ

ιεθζεί ππφςε φηη ε απνκάθξπλζε απφ ηελ ππεξεζία δελ εμαιείθεη «απηφκαηα» θαη ηελ

εζηθή κείσζε ηελ νπνία επηζχξεη ε επηβνιή ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο.98

Άιισζηε, ζηελ

αληίζηξνθε πεξίπησζε, ε πεηζαξρηθή δίσμε κπνξεί λα ζπλερηζηεί θαη κεηά ηε ιχζε ηεο

94

Οη θαζεγεηέο ησλ ΑΔΗ ραξαθηεξίδνληαη απφ ην χληαγκα σο δεκφζηνη ιεηηνπξγνί θαη, επνκέλσο,

παξέρνληαη ζε απηνχο αληίζηνηρεο εγγπήζεηο πξνο ηνπο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο. Έηζη, ζχκθσλα θαη κε

λεφηεξε λνκνινγία (ηΔ 2238/1999), θαηά ησλ απνθάζεσλ ησλ πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ κε ηηο νπνίεο

επηβάιιεηαη ε πνηλή ηεο παχζεο κπνξεί λα αζθήζνπλ αίηεζε αθχξσζεο θαη φρη πξνζθπγή νπζίαο,

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 556 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π.,

ζει. 460-461. Δπίζεο, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 216-217. 95

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 218-219. Ζ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ησλ δηθαζηηθψλ ππαιιήισλ ξπζκίδεηαη

απφ ην άξζξν 92 ηνπ πληάγκαηνο. 96

Αλαιπηηθφηεξε αλαθνξά ζε πεξηπηψζεηο πξνζψπσλ πνπ δηθαηνχληαη λα αζθήζνπλ ηε

δεκνζηνυπαιιειηθή πξνζθπγή, βι. Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 88-92 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ,

φ.π., ζει. 1450-1456. 97

Γελ κπνξνχλ λα θάλνπλ ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ηεο πξνζθπγήο νη γηαηξνί ηνπ ΔΤ πνπ εθηεινχλ ηε

ιεγφκελε ππεξεζία ππαίζξνπ («αγξνηηθφ»), εθφζνλ ε ζπγθεθξηκέλε ζέζε είλαη πξνζσξηλή θαη δελ

πθίζηαηαη ε δεκνζηνυπαιιειηθή ζρέζε πνπ πξνβιέπεηαη απφ ηνλ ΤΚ. Σν αληίζεην ηζρχεη γηα ηνπο

ππφινηπνπο γηαηξνχο ηνπ ΔΤ, γηα ηνπο νπνίνπο ππάξρεη ε πξνβιεπφκελε εθ ηνπ ΤΚ

δεκνζηνυπαιιειηθή ζρέζε, βι. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1440, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει.

415. Δπίζεο, Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 102. 98

Δλδεηθηηθά ηΔ 423/1970, 4598/1983, 3979/1988 θαη ηΔ 2557/1982, 2546/1985, 2288/1987, θαζψο

θαη 2816/2000, βι. Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 416-417. Δπηπιένλ, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει.

1442 θαη 1464.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

44

ππαιιειηθήο ζρέζεο, εθηφο βεβαίσο απφ ηελ πεξίπησζε ηνπ ζαλάηνπ.99

Πξνθαλψο, ην

δηθαίσκα πξνζθπγήο ηνπ ππαιιήινπ ηζρχεη θαη γηα ηελ απηνδίθαηε έθπησζε ιφγσ

πνηληθήο θαηαδίθεο, πξηλ απφ ηελ νξηζηηθή θαη ακεηάθιεηε ιχζε ηεο ππαιιειηθήο

ζρέζεο.

Πξνζεζκίεο άζθεζεο πξνζθπγήο

Οη πξνζεζκίεο άζθεζεο πξνζθπγήο ηφζν γηα ην ηΔ φζν θαη γηα ην ΓΔθ, φπσο

ραξαθηεξηζηηθά αλαθέξεηαη ζηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 142 ΤΚ, δηέπνληαη θαηά βάζε απφ

ηηο «θείκελεο δηαηάμεηο». Έηζη, ζχκθσλα κε ηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 41 ηνπ ΠΓ

18/1989,100

πνπ αλαθέξεηαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ηΔ, ε πξνζεζκία γηα ηηο ππαιιειηθέο

πξνζθπγέο νξίδεηαη ζε εμήληα (60) εκέξεο απφ ηελ επφκελε εκέξα ηεο θνηλνπνίεζεο

ζηνλ ηηκσξεζέληα ππάιιειν ηεο πξνζβαιιφκελεο απφθαζεο, δειαδή απφ ηελ επίζεκε

επίδνζή ηεο – θαη φρη απφ ηελ κε νπνηνδήπνηε άιιν ηξφπν ιήςε γλψζεο απηήο. ε θάζε

πεξίπησζε ε θνηλνπνίεζε πξέπεη λα είλαη πιήξεο, δειαδή λα πεξηέρεη φιε ηελ πξάμε

θαη ηελ αηηηνινγία απηήο.101

Δθφζνλ θαη ν ΓΔΓΓ λνκηκνπνηείηαη ζηελ άζθεζε

πξνζθπγήο –θαη έρνληαο ππφςε ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 41 ηνπ ΠΓ 18/1989–, ε

αληίζηνηρε πξνζεζκία ησλ εμήληα εκεξψλ μεθηλά απφ ηελ επφκελε εκέξα ηεο

θνηλνπνίεζεο ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο ζην Γξαθείν ηνπ.102

Να ζεκεησζεί φηη ε

πξνζεζκία γηα φζνπο δηακέλνπλ ζην εμσηεξηθφ παξαηείλεηαη γηα ηξηάληα επηπιένλ

εκέξεο, δειαδή ζπλνιηθά θζάλεη ηηο ελελήληα εκέξεο.103

Γηα ην έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο δελ ζπληξέρεη πεξίπησζε δηαθνπήο ηεο

παξερφκελεο πξνζεζκίαο άζθεζήο ηεο, φπσο ζπκβαίλεη κε ηελ αίηεζε αθχξσζεο.

Χζηφζν, φπσο θαη ζηελ έλζηαζε, κπνξεί λα αλαγλσξηζηνχλ ιφγνη αλσηέξαο βίαο ηθαλνί

99

Όπσο ραξαθηεξηζηηθά ηνλίδεη ν Ναππιηψηεο, ε πεηζαξρηθή δίθε έρεη θαζαξά πξνζσπνπαγή

ραξαθηήξα, εθφζνλ άιισζηε δελ θαηαιείπνληαη έλλνκεο ζπλέπεηεο γηα ηνπο θιεξνλφκνπο ηνπ

ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ. Γη’ απηφ θαη νη ηειεπηαίνη δελ λνκηκνπνηνχληαη ζηε ζπλέρηζή ηεο, Ναππιηψηεο

Γ., φ.π., ζει. 417. 100

ΠΓ 18 «Κσδηθνπνίεζε δηαηάμεσλ λφκσλ γηα ην πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο», ΦΔΚ 8/Α/9-1-1989. 101

ηΔ 4024/1998 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1442-1443. Δθεί επίζεο ζεκεηψλεηαη φηη –

ζχκθσλα κε λεφηεξε λνκνινγία ηνπ ηΔ–, παξά ην γεγνλφο φηη ν κνλαδηθφο ηξφπνο θίλεζεο ηεο

πξνζεζκίαο γηα ηελ ππαιιειηθή πξνζθπγή είλαη ε γξαπηή θνηλνπνίεζή ηεο, ελ ηνχηνηο δελ απνθιείεηαη –

φπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο έλζηαζεο– ε άζθεζή ηεο θαη πξηλ απφ ηελ πξνβιεπφκελε έγγξαθε

θνηλνπνίεζε (ηΔ 575/2005). Δπίζεο, βι. θαη Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, φ.π., ζει.

829-830. Βεβαίσο, πθίζηαηαη θαη ε πεξίπησζε ε πξνζεζκία άζθεζεο πξνζθπγήο λα παξέιζεη θαη ρσξίο

έγγξαθε θνηλνπνίεζε ηεο απφθαζεο ζηνλ ππάιιειν, εθφζνλ πεξάζεη άπξαθην πνιχ κεγάιν ρξνληθφ

δηάζηεκα, κεγαιχηεξν γηα παξάδεηγκα ησλ δπφκηζη εηψλ. Δλ πξνθεηκέλσ, ζπλάγεηαη φηη ν ππάιιεινο

γλσξίδεη ηελ απφθαζε αλεμάξηεηα απφ ηελ θνηλνπνίεζή ηεο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1462. 102

Ρεηά νξίδεηαη φηη «Η πξνζεζκία γηα ηελ άζθεζε… πξνζθπγψλ αξρίδεη απφ ηελ ππνρξεσηηθή

θνηλνπνίεζε ησλ πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ ζην Γξαθείν ηνπ», παξ. 5 άξζξνπ 3 ηνπ λφκνπ 3613/2007. 103

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 490-491 θαη 557.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

45

λα παξαηείλνπλ ηελ πξνζεζκία ησλ εμήληα εκεξψλ πνπ δίλεηαη. Πεξίπησζε αλσηέξαο

βίαο ζεσξείηαη ε «πξαγκαηηθή αδπλακία πξνο επηκέιεηα ησλ ηδίσλ ππνζέζεσλ

απηνπξνζψπσο ή δη’ αληηπξνζψπνπ». Ζ ζπγθεθξηκέλε αδπλακία πξέπεη νπσζδήπνηε λα

πθίζηαηαη ηνπιάρηζηνλ έσο ηε ιήμε ηεο πξνζεζκίαο, αιιά θαη λα δηαξθεί θαη έπεηηα

απφ απηήλ θαη έσο ηελ θαηάζεζε ηεο πξνζθπγήο, ηελ νπνία ν ππάιιεινο νθείιεη

ακέζσο λα αζθήζεη.104

Δπίζεο, νη πξνζεζκίεο γηα ηελ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο –φπσο

θαη ησλ ππνινίπσλ έλδηθσλ βνεζεκάησλ θαη κέζσλ ελψπηνλ ηνπ ηΔ θαη ηνπ ΓΔθ–

αλαζηέιινληαη γηα ην ρξνληθφ δηάζηεκα απφ 1εο

έσο 31εο

Απγνχζηνπ, ελψ γίλεηαη δεθηφ

φηη γηα ηνλ ππνινγηζκφ ηεο εκπξφζεζκεο άζθεζεο ηεο πξνζθπγήο δελ ιακβάλεηαη

ππφςε θαη ην δηάζηεκα ησλ δηθαζηηθψλ δηαθνπψλ, απφ 1 Ηνπιίνπ έσο 15

επηεκβξίνπ.105

Όπσο θαη γηα ηελ έλζηαζε, εθφζνλ ε ηειεπηαία εκέξα ηεο πξνζεζκίαο

είλαη αξγία, εμαηξεηέα ή Κπξηαθή, ηφηε ε πξνζεζκία παξαηείλεηαη έσο ηελ επφκελε

εξγάζηκε. Δθφζνλ ε ππαιιειηθή πξνζθπγή θαηαηεζεί θαζ’ ππέξβαζε ησλ 60 εκεξψλ –

ή αληίζηνηρα ησλ 90 εκεξψλ γηα ηνπο δηακέλνληεο ζην εμσηεξηθφ– πνπ πξνβιέπνληαη,

ηφηε απηνκάησο ζεσξείηαη απαξάδεθηε.

Ο ηύπνο – Η δηαδηθαζία

Ζ άζθεζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο εκθαλίδεη κεγαιχηεξε πνιππινθφηεηα ζε

ζρέζε κε ηα αληίζηνηρα πνπ πξνβιέπνληαη γηα ηελ έλζηαζε, θαζψο άιισζηε ε

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία δελ βξίζθεηαη πιένλ εληφο ησλ νξίσλ ηεο Γηνίθεζεο αιιά ηεο

Γηνηθεηηθήο Γηθαηνζχλεο. Ζ άζθεζε ηεο πξνζθπγήο πξαγκαηνπνηείηαη κέζσ ηεο

θαηάζεζεο ηνπ αληίζηνηρνπ δηθνγξάθνπ ζηε γξακκαηεία ηνπ ηΔ ή ηνπ ΓΔθ ή κέζσ ηεο

θαηάζεζεο απηνχ ζε δεκφζηα αξρή.106

Ζ ηειεπηαία είλαη ππνρξεσκέλε λα ην

απνζηείιεη, αλαιφγσο, ζηηο γξακκαηείεο ησλ πξναλαθεξφκελσλ δηθαζηεξίσλ. ε θάζε

πεξίπησζε ζα πξέπεη λα θαηαβιεζνχλ, είηε ηε ζηηγκή ηεο θαηάζεζεο είηε εληφο ελφο

κήλα απφ ηε ζηηγκή πνπ πεξηέξρεηαη ην δηθφγξαθν ζην δηθαζηήξην, ηα πξνβιεπφκελα

ηέιε θαη ηα παξάβνια. Γηαθνξεηηθά ε πξνζθπγή θξίλεηαη εμαξρήο απαξάδεθηε.

104

ηΔ 414/1992 ζην Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 419. 105

Παξ. 1 άξζξνπ 4 ηνπ λφκνπ 2479 «Αλψηαην Δηδηθφ Γηθαζηήξην, επηηάρπλζε δηθψλ, δηθνλνκηθέο

απινπζηεχζεηο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 61/Α/6-5-1997. Δπίζεο, πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην

Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 489. 106

Γαγηφγινπ Π., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 817-818. Γεκφζηα αξρή ζεσξείηαη θάζε

δεκφζηα ππεξεζία θαη θάζε ΝΠΓΓ, Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 71. Σν δηθφγξαθν πξέπεη νπσζδήπνηε

λα αλαθέξεη ην φλνκα θαη ηε δηεχζπλζε ηνπ πξνζθεχγνληνο ππαιιήινπ, ηελ απφθαζε πνπ

πξνζβάιιεηαη, ηνπο ιφγνπο πνπ ζεκειηψλνπλ ηελ πξνζθπγή. Δπηπξφζζεηα, ζα πξέπεη λα ππάξρνπλ

εκεξνκελία θαη ππνγξαθή, βι. παξ. 2 άξζξν 17 ηνπ ΠΓ 18/1989.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

46

Ηδηαηηέξσο κεγάιε ζεκαζία έρεη ε εκεξνκελία άζθεζεο ηεο πξνζθπγήο.

Δηδηθφηεξα, σο εκεξνκελία άζθεζήο ηεο ζεσξείηαη εθείλε ηεο θαηάζεζεο ηνπ

δηθνγξάθνπ ζηε γξακκαηεία ηνπ ηΔ ή ηνπ ΓΔθ. ηελ πεξίπησζε πνπ ην δηθφγξαθν

ηεο πξνζθπγήο θαηαηεζεί ζε δεκφζηα αξρή, αξρηθά απηφ θαηαρσξίδεηαη ζην

πξσηφθνιιν ηεο ππεξεζίαο θαη γηα ηελ θαηάζεζε ζπληάζζεηαη ζην ζψκα ηνπ

δηθνγξάθνπ πξάμε πνπ πεξηιακβάλεη ηνλ αξηζκφ πξσηνθφιινπ θαη ηε ρξνλνινγία. Σελ

πξάμε ππνγξάθνπλ ν ππάιιεινο πνπ παξέιαβε ην δηθφγξαθν θαη ν θαηαζέηεο. Χζηφζν,

σο εκεξνκελία θαηάζεζεο ηεο πξνζθπγήο λνείηαη απηή θαηά ηελ νπνία ην δηθφγξαθν,

αθνχ ην απέζηεηιε ε ππεξεζία ζην ηΔ ή ην ΓΔθ, θαηαρσξίζζεθε ζην εηδηθφ βηβιίν

πνπ ηεξείηαη ζηε γξακκαηεία ησλ παξαπάλσ δηθαζηεξίσλ. ηηο πεξηπηψζεηο πνπ

δεκηνπξγνχληαη ακθηβνιίεο, επηθξαηεί ε εκεξνκελία θαηαρψξηζεο ζηε Γξακκαηεία.107

Σν δηθφγξαθν ηεο πξνζθπγήο κπνξεί λα ππνγξάθεηαη είηε απφ ηνλ ηηκσξεζέληα

ππάιιειν είηε απφ δηθεγφξν. Όκσο, ν ππάιιεινο πνπ πξνζέθπγε κπνξεί λα παξαζηεί

θαηά ηε ζπδήηεζε απηνπξνζψπσο, δίρσο δειαδή ηελ χπαξμε πιεξεμνχζηνπ

δηθεγφξνπ.108

Χζηφζν, ε ζπδήηεζε ζην ηΔ ή ζην ΓΔθ κπνξεί λα γίλεη αθφκε θαη αλ

απνπζηάδεη ν ππάιιεινο, εθφζνλ βεβαίσο έρεη γίλεη εκπξφζεζκε θνηλνπνίεζε ηεο

εκεξνκελίαο ηεο ζπδήηεζεο είηε ζε απηφλ είηε ζην δηθεγφξν πνπ ηνλ εθπξνζσπεί. Αλ

ην δηθφγξαθν ηεο πξνζθπγήο δελ ππνγξάθεηαη απφ ηνλ πξνζθεχγνληα αιιά απφ

δηθεγφξν, ηφηε ν ππάιιεινο πνπ πξνζθεχγεη έρεη ηελ ππνρξέσζε λα εκθαληζηεί έσο θαη

ηε ζπδήηεζε ζην αθξναηήξην, πξνθεηκέλνπ λα δειψζεη πξνθνξηθά φηη πξάγκαηη

εγθξίλεη ηελ πξνζθπγή πνπ αζθήζεθε γηα ινγαξηαζκφ ηνπ. ηελ πεξίπησζε πνπ δελ

παξαζηεί ζηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο, ζα πξέπεη λα πξνζθνκηζηεί ζπκβνιαηνγξαθηθφ

πιεξεμνχζην ην νπνίν λα λνκηκνπνηεί ηνλ ππνγξάθνληα δηθεγφξν, γηαηί δηαθνξεηηθά ε

πξνζθπγή απνξξίπηεηαη σο απαξάδεθηε. ηελ πεξίπησζε απηή ν ππάιιεινο

θαηαδηθάδεηαη ζηε δηθαζηηθή δαπάλε.109

ην ίδην δηθφγξαθν κπνξεί λα ππάξμεη ζψξεπζε πξνζθπγήο νπζίαο θαη αίηεζεο

αθχξσζεο. Γηα παξάδεηγκα, ζηελ πεξίπησζε ππαιιήινπ λνκαξρηαθήο απηνδηνίθεζεο

107

Παξ. 1-3 ηνπ άξζξνπ 19 ηνπ ΠΓ 18/1989. Δπίζεο, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 418-419. Αλαιπηηθφηεξα,

γηα ηε δηαδηθαζία άζθεζεο ηεο πξνζθπγήο ζην ηΔ βι. πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην, ζει. 489 θαη

ζει. 556 θαη εμήο. Όηαλ ε πξνζθπγή θαηαηίζεηαη ζε αζηπλνκηθφ ηκήκα, ηφηε ε πξάμε θαηαζέζεσο

(έθζεζε εγρεηξίζεσο) ζα πξέπεη λα θαηαρσξίδεηαη ζε μερσξηζηφ θχιιν, λα ππνγξάθεηαη απφ ην

αζηπλνκηθφ φξγαλν πνπ ηελ παξαιακβάλεη, λα ηίζεηαη ε ζθξαγίδα ηεο ππεξεζίαο θαη λα αλαγξάθεηαη ε

εκεξνκελία κε επθξίλεηα. ε αληίζεηε πεξίπησζε, βάζεη ηεο λνκνινγίαο ηνπ ηΔ, ε θαηάζεζε δελ

ζεσξείηαη έγθπξε, βι. Ναππιηψηεο, φ.π., ζει. 421. 108

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ , φ.π., ζει. 581. Ο Φζελάθεο είλαη ν κφλνο πνπ

ππνζηεξίδεη φηη είλαη απαξαίηεηε ζηε ζπδήηεζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο ε παξνπζία δηθεγφξνπ, βι.

Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 194. 109

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 423.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

47

ζηνλ νπνίν επηβιήζεθε ε πεηζαξρηθή πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο αζθείηαη ην έλδηθν

κέζν ηεο πξνζθπγήο. Με ην ίδην, φκσο, δηθφγξαθν ν ππάιιεινο ζηξάθεθε θαηά ηεο

απφθαζεο ηνπ λνκάξρε γηα ηε ζέζε ηνπ ζε αξγία, έλδηθν κέζν πνπ έρεη ην ραξαθηήξα

αίηεζεο αθχξσζεο. Όκσο, ιφγσ ηεο ζηελήο ζπλάθεηαο ησλ δχν πξάμεσλ, ε ππφζεζε

εθδηθάδεηαη απφ ην η΄ Σκήκα ηνπ ηΔ.110

Σν δηθαζηήξην νθείιεη λα θαιέζεη ζηε ζπδήηεζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο

θαη εθπξφζσπν ηεο Γηνίθεζεο. ε θάζε πεξίπησζε πθίζηαηαη αλαιπηηθή έγγξαθε

πξνδηθαζία, πξνθεηκέλνπ ε Γηνίθεζε λα παξαζηεί σο αληίδηθνο θαηά ηε ζπδήηεζε.

πλεζέζηεξα, σο εθπξφζσπνο νξίδεηαη κέινο ηνπ ΝΚ. Όκσο, κπνξεί λα εκθαληζηεί

θαη λα παξαζηαζεί θαη ν δηεπζπληήο ηεο ππεξεζίαο ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ ή ν

πξφεδξνο ηνπ Γ ΝΠΓΓ, θαζψο θαη θάζε πξφζσπν πνπ θξίλεη ε ππεξεζία φηη ζα είλαη

ζε ζέζε λα ελεκεξψζεη πιεξέζηεξα ην δηθαζηήξην. Καηά ηε ζπδήηεζε ζην αθξναηήξην

παξέκβαζε ππέξ ηνπ θχξνπο ησλ πξάμεσλ πνπ πξνζβάιινληαη κε ηελ πξνζθπγή δελ

κπνξεί λα αζθήζεη θαλέλαο νχηε θαη ν ππνπξγφο πνπ αζθεί επνπηεία ζε ζπγθεθξηκέλν

λνκηθφ πξφζσπν. Πνιχ δε πεξηζζφηεξν δελ κπνξεί λα είλαη θχξηνο δηάδηθνο.

Παξέκβαζε αζθείηαη κφλνλ ζηελ πεξίπησζε απφιπζεο ιφγσ θαηάξγεζεο ζέζεο απφ

εθείλνλ ηνλ ππάιιειν πνπ θηλδπλεχεη λα απνιπζεί αληί γηα ηνλ πξνζθεχγνληα, ζηελ

πεξίπησζε βεβαίσο πνπ γίλεη ηειηθά δεθηή ε πξνζθπγή.111

Γηθαίσκα ηνπ ππαιιήινπ ζπληζηά θαη ε παξαίηεζε ζπλνιηθά απφ ηελ πξνζθπγή

πνπ άζθεζε. Βεβαίσο, απηφ επηηξέπεηαη πξηλ απφ ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο θαη νδεγεί

ζπλαθφινπζα θαη ζηε κε πξαγκαηνπνίεζε ηεο δίθεο. ηελ παξαίηεζε απφ ηελ

πξνζθπγή, είηε είλαη έγγξαθε είηε πξνθνξηθή ζην αθξναηήξην, δελ κπνξεί λα ππάξρνπλ

φξνη ή λα ππνβάιιεηαη ππφ αίξεζε, θαζψο ζε απηή ηελ πεξίπησζε δελ γίλεηαη

απνδεθηή. Δμάιινπ, δελ κπνξεί λα γίλεη αλάθιεζε ηεο παξαίηεζεο απφ ηελ πξνζθπγή.

Σέινο, θαηά ηε δηαδηθαζία ζην αθξναηήξην κπνξεί λα γίλεη παξαίηεζε θαη απφ

ζπγθεθξηκέλνπο κφλν ιφγνπο ηεο πξνζθπγήο.112

110

Καη φρη απφ ην Γ΄ Σκήκα ηνπ ηΔ, ην νπνίν είλαη αξκφδην γηα ηελ εθδίθαζε ησλ αηηήζεσλ

αθπξψζεσο. Βι. ηΔ 2920/1998, 4257/2000, 1185/2001 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1468-

1469. 111

Άξζξν 44 ΠΓ 18/1989. Δπίζεο, Σάρνο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 457 θαη ζει. 1465-1466.

Αθφκε, πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 576-577. 112

Ναππιηψηεο, φ.π., ζει. 424 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1466-1467. Αθφκε, Σάρνο Α.,

Διιεληθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, 9ε έθδνζε, εθδφζεηο άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2008, ζει. 867.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

48

Αλαζηαιηηθό απνηέιεζκα

Οη ΤΚ ηνπ 1951 θαη ηνπ 1977, θαη αξρηθψο θαη απηφο ηνπ 1999, ζηηο δηαηάμεηο πνπ

θαζφξηδαλ ηα ζρεηηθά κε ην έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο δηεπθξίληδαλ ζε ηδηαίηεξε

παξάγξαθν φηη ε πξνζεζκία θαζψο θαη ε άζθεζή ηεο παξείραλ απηνδηθαίσο αλαζηνιή

ζηελ εθηέιεζε ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο.113

Παξ’ φια απηά, ην 2000 ηξνπνπνηήζεθε ε

παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 144 ηνπ λφκνπ 2683/1999, πεξηνξίδνληαο ηειηθά ηελ αλαζηνιή

εθηέιεζεο κφλνλ ζηηο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο θαη ηεο νξηζηηθήο

παχζεο. Έηζη, έπεηηα απφ 50 ρξφληα ζπλερνχο ηζρχνο, θαηαξγήζεθε ε πξνζσξηλή

δηθαζηηθή πξνζηαζία πνπ δηλφηαλ ζην δησθφκελν ππάιιειν.114

Ζ ζπγθεθξηκέλε

ξχζκηζε κεηαθέξζεθε θαη ζην λφκν 3528/2007, κεηαηξέπνληαο ηειηθψο ζε θαλφλα ηνπ

πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ ηελ θαη’ εμαίξεζε κφλνλ ρνξήγεζε αλαζηνιήο.

Δηδηθφηεξα, ζηελ παξ. 4 ηνπ άξζξνπ 142 πξνβιέπεηαη φηη ε πξνζεζκία γηα ηελ

άζθεζε ηεο πξνζθπγήο θαη ε άζθεζή ηεο δελ αλαζηέιινπλ ηελ εθηέιεζε ηεο

πεηζαξρηθήο πνηλήο έσο ηελ εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο απφ ην ηΔ ή ην ΓΔθ. Οη κνλαδηθέο

εμαηξέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη είλαη γηα ηηο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο θαη

ηεο νξηζηηθήο παχζεο.115

Ζ ζπγθεθξηκέλε λνκνζεηηθή πξφβιεςε είλαη απηνλφεηε,

ιακβαλνκέλσλ ππφςε ησλ πνιιψλ –θαη θπξίσο δπζκελψλ– επηπηψζεσλ πνπ ζα

κπνξνχζε λα έρεη ζηελ επαγγεικαηηθή, νηθνλνκηθή θαη νηθνγελεηαθή δσή ησλ

ηηκσξεζέλησλ ππαιιήισλ ε άκεζε εθηέιεζε ηφζν ζεκαληηθψλ πνηλψλ. Χο πξνο ηηο

πξναλαθεξφκελεο πνηλέο, δελ κπνξεί λα εθδνζεί δηνηθεηηθή πξάμε γηα ηε ιχζε ηεο

ππαιιειηθήο ζρέζεο φζν δηαξθεί ε πξνζεζκία γηα άζθεζε πξνζθπγήο θαη κέρξη ηελ

έθδνζε απφθαζεο επί απηήο απφ ην αξκφδην δηνηθεηηθφ δηθαζηήξην. Άξα, ν ππάιιεινο

παξακέλεη ζηε ζέζε ηνπ.116

Όκσο, πθίζηαληαη νξηζκέλνη πεξηνξηζκνί, πνπ ζα εθηεζνχλ

ακέζσο παξαθάησ.

113

Βι. παξ. 4 άξζξν 244 ΠΓ 611/1977 θαη αληίζηνηρα παξ. 3 άξζξν 144 ηνπ λφκνπ 2683/1999. Όκνηα

αλαθνξά ππήξρε θαη ζηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 14 ηνπ Ν. 1811/1951 «Πεξί θψδηθνο θαηαζηάζεσο

δεκνζίσλ πνιηηηθψλ δηνηθεηηθψλ ππαιιήισλ» (πξψηνο ΤΚ): «Η έθεζηο θαη ε πξνζθπγή θαη ε πξνο

άζθεζηλ απηψλ πξνζεζκία αλαζηέιινπλ ηελ εθηέιεζηλ» ζην θνξδάθεο Γ., Δξκελεία ηνπ Υπαιιειηθνχ

Κψδηθνο θαη εηδηθψλ δηαηάμεσλ ησλ ΝΠΓΓ, Αζήλαη 1963, ζει. 173. Αθφκε, βι. θαη Σάρνο Α., Διιεληθφ

Γηνηθεηηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 876. 114

Παξ. 8 άξζξν 15 ηνπ λφκνπ 2839/2000 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο

Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 196/Α/12-9-2000. Δπίζεο, Παλαγφπνπινο Θ.,

Υπαιιειηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 254. 115

Ζ παξερφκελε αλαζηνιή ζηελ πεξίπησζε ηεο πνηλήο ηεο νξηζηηθήο παχζεο ζπλδπάδεηαη κε ηελ

απηνδίθαηε ζέζε ηνπ ππαιιήινπ ζε αξγία θαηά ηηο πξνβιέςεηο ηνπ άξζξνπ 103 ηνπ ΤΚ (παξ. 2 θαη 4). 116

Αλαιπηηθά γηα ηε ζπγθεθξηκέλε λνκνινγία, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1472.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

49

Ο ζεζκφο ηεο αλαζηνιήο εθηέιεζεο δηαζέηεη εμαηξεηηθά θνκβηθή ζεκαζία γηα

ηελ πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ πνπ ηηκσξήζεθε.117

Με απηφ ην δεδνκέλν θαη

αληηζηαζκηζηηθά σο πξνο ηελ θαηάξγεζε ηεο αλαζηνιήο γηα φιεο ηηο πνηλέο, ν

λνκνζέηεο πξνέβιεςε φηη γηα ηηο πεξηζζφηεξν ήπηεο κπνξεί –χζηεξα απφ αίηεζε ηνπ

ππαιιήινπ– λα ρνξεγεζεί αλαζηνιή εθηέιεζεο απφ ην ηΔ ή απφ ην ΓΔθ ζηηο

πεξηπηψζεηο πνπ θξίλνπλ είηε φηη είλαη πνιχ πηζαλή ε πξφθιεζε αλεπαλφξζσηεο

βιάβεο ζηνλ ππάιιειν πνπ πξνζθεχγεη,118

είηε φηη ππάξρνπλ πηζαλφηεηεο ε

θαηαηεζείζα πξνζθπγή λα γίλεη ηειηθψο δεθηή. Ζ αλαζηνιή ηεο εθηέιεζεο αλαθέξεηαη

ζην ζπλνιηθφ πεξηερφκελν ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο θαη φρη ζε ηπρφλ επηκέξνπο

ζεκεία ηεο.119

Χζηφζν, ε ρνξήγεζε αλαζηνιήο εθηέιεζεο ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο δελ

παξέρεηαη εάλ ζπληξέρνπλ ιφγνη δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο.

Ζ δηάξθεηα ηεο αλαζηνιήο είλαη ξεηά θαζνξηζκέλε θαη αξθεηά πεξηνξηζκέλε,

ηνπιάρηζηνλ γηα ηα ειιεληθά δεδνκέλα. Σν πιένλ ζεκαληηθφ –αιιά θαη έσο έλα βαζκφ

αλεζπρεηηθφ– είλαη φηη εμαξηάηαη ε εθηέιεζε ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο απφ ηελ

ηαρχηεηα απνλνκήο ηνπ δηθαίνπ – ηδηαηηέξσο ζην ειιεληθφ δηθαζηηθφ ζχζηεκα, φπνπ

είλαη γλσζηφ φηη εκθαλίδνληαη αξθεηέο «δπζθνιίεο» θαη θαζπζηεξήζεηο ζην

ζπγθεθξηκέλν ηνκέα. ηηο πεξηπηψζεηο ρνξήγεζεο αλαζηνιήο γηα ηηο ειαθξχηεξεο

πνηλέο, ε εθδίθαζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο πξέπεη ππνρξεσηηθά λα γίλεη εληφο

νθηψ κελψλ. Γηαθνξεηηθά ε αλαζηνιή παχεη λα ηζρχεη, γεγνλφο πνπ ζεκαίλεη φηη

εθηειείηαη ε πεηζαξρηθή πνηλή αθφκε θαη αλ δελ έρεη ζπδεηεζεί ε πξνζθπγή ζην

αθξναηήξην. Κάηη αλάινγν ηζρχεη θαη ζηηο πξνζθπγέο γηα ηηο βαξχηεξεο πνηλέο ηνπ

ππνβηβαζκνχ, ηεο πξνζσξηλήο ή ηεο νξηζηηθήο παχζεο. Αλ θαη ε αλαζηνιή παξέρεηαη

απηνδηθαίσο, ελ ηνχηνηο αλ ε πξνζθπγή γηα ηηο δεδνκέλεο πνηλέο δελ εθδηθαζηεί εληφο

έμη κελψλ απφ ηε ρνξήγεζή ηεο, ν ππνβηβαζκφο, ε πξνζσξηλή ή ε νξηζηηθή παχζε

εθηεινχληαη απφ ηελ αξκφδηα ππεξεζία. Έηζη, παιαηφηεξα ε ππαιιειηθή ζρέζε

δηαηεξείην ζηελ πεξίπησζε πεηζαξρηθήο απφθαζεο γηα νξηζηηθή παχζε έσο ηελ

εθδίθαζε ηεο πξνζθπγήο ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ θαη ηελ έθδνζε θαη

θνηλνπνίεζε ηεο απφθαζεο ηνπ δηθαζηεξίνπ.120

Με ηνλ ηζρχνληα φκσο ΤΚ ζα είλαη

117

Βι. θαη Σνπινππάθε Καηεξίλα, Η πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ ζην πεηζαξρηθφ δίθαην, φ.π.,

ζει. 45-46. 118

σζηά επηζεκαίλεηαη φηη δελ ζπλάδεη ν φξνο «αλεπαλφξζσηε βιάβε» κε ηηο επηφηεξεο πνηλέο πνπ

κπνξεί λα θξηζνχλ ζηελ άζθεζε πξνζθπγήο, φπσο ε έγγξαθε επίπιεμε ή ην πξφζηηκν απνδνρψλ έσο

ηξεηο κήλεο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1441. Παξ’ φια απηά, ν ηηκσξεζείο ππάιιεινο,

πξνηνχ ππνζηεί ηελ πνηλή, ζα ήηαλ ζθφπηκν λα κπνξεί λα εμαληιήζεη φια ηα έλδηθα κέζα πνπ ηνπ

παξέρεη ν λφκνο. 119

Παλαγφπνπινο Θ., Υπαιιειηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 255. 120

Δλδεηθηηθά ηΔ 3532/1974 θαη 1828/1995, βι. Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 425.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

50

δπλαηή ε έθδνζε πξάμεο απφιπζεο θαη πξηλ απφ ηελ έθδνζε ηεο πξναλαθεξζείζαο

δηθαζηηθήο απφθαζεο. Σέινο, παξάδνμν είλαη θαη ην γεγνλφο φηη ζηηο πην ειαθξέο

πνηλέο ην ρξνληθφ δηάζηεκα ηεο αλαζηνιήο –έζησ θαη αλ δελ ρνξεγείηαη απηνκάησο–

είλαη κεγαιχηεξν ζε ζρέζε κε απηφ πνπ παξέρεηαη απφ ην λφκν γηα ηηο βαξχηεξεο.

Γεληθφηεξα, έρεη εχζηνρα παξαηεξεζεί φηη ε ζπγθεθξηκέλε εμάξηεζε ηεο δηθαζηηθήο

αλαζηνιήο θαη ηεο εθηέιεζεο ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο απφ ηελ ηαρχηεηα απφδνζεο ηεο

Γηθαηνζχλεο αγγίδεη ηα φξηα ηεο αληηζπληαγκαηηθφηεηαο.121

Πξνθαλέζηαηα, πξφζεζε ηνπ λνκνζέηε ήηαλ λα επηηαρχλεη ηελ απνλνκή ηνπ

πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ θαη ηελ απνθπγή ησλ καθξνρξφλησλ δηθαζηηθψλ αγψλσλ. Παξ’

φια απηά, δελ θαίλεηαη λα ιήθζεθε ζνβαξά ππφςε ε πξαγκαηηθφηεηα ηεο ειιεληθήο

Γηθαηνζχλεο κε ηνλ ηεξάζηην θφξην ππνζέζεσλ ησλ δηθαζηεξίσλ θαη ηηο κεγάιεο

θαζπζηεξήζεηο. Οπζηαζηηθά, ε αλαζηνιή πνπ ρνξεγείηαη αθφκε θαη ζηηο πνηλέο ηνπ

ππνβηβαζκνχ θαη ηεο πξνζσξηλήο ή νξηζηηθήο παχζεο δελ απνβαίλεη πξνο φθεινο ηνπ

ππαιιήινπ, θαζψο ππφ ηηο ζεκεξηλέο ζπλζήθεο είλαη πνιχ δχζθνιν λα εθδηθαζηεί

ππφζεζε ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα πξνηνχ πεξάζεη έλαο ρξφλνο. Δπνκέλσο, είλαη πνιχ

πηζαλφλ ζηελ πξάμε φιεο νη πεηζαξρηθέο πνηλέο λα εθηειεζηνχλ πξνηνχ ν δησθφκελνο

ππάιιεινο θαηνξζψζεη λα επηηχρεη ηελ πιήξε δηθαζηηθή πξνζηαζία ηνπ.

Η εθδίθαζε ησλ ππαιιειηθώλ πξνζθπγώλ

ΣΟ ΤΜΒΟΤΛΙΟ ΣΗ ΔΠΙΚΡΑΣΔΙΑ

Γηα πξψηε θνξά ν ηζρχσλ ΤΚ δηαθνξνπνηεί ηελ ππαγσγή ησλ ππαιιειηθψλ

πξνζθπγψλ ζηε Γηνηθεηηθή Γηθαηνζχλε αλαιφγσο κε ηε βαξχηεηα ηεο επηβιεζείζαο

πνηλήο. Έηζη, νη ππνζέζεηο επηκεξίδνληαη κεηαμχ ηνπ ηΔ θαη ηνπ ηξηκεινχο ΓΔθ, κε

ζθνπφ ηελ επηηάρπλζε απνλνκήο ηεο Γηθαηνζχλεο.122

Σν ηΔ, φπσο νξίδεηαη θαη απφ ην

χληαγκα, έρεη ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπ ηελ εθδίθαζε ππνζέζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηηο

πεηζαξρηθέο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ θαη ηεο νξηζηηθήο παχζεο, ηηο νπνίεο θξίλεη θαη’

νπζία.

Έσο ην 1994 αξκφδην γηα ηελ εθδίθαζε ησλ ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ ήηαλ ην

Γ΄ Σκήκα ηνπ ηΔ, ζήκεξα φκσο νη ζπγθεθξηκέλεο ππνζέζεηο παξαπέκπνληαη ζην η΄

121

Όπσο επηζεκαίλεηαη, πξφθεηηαη γηα παξαβίαζε ησλ άξζξσλ 20 (παξ. 1), 95 θαη 103 (παξ. 4) ηνπ

πληάγκαηνο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1441-1442, φπνπ αλαπηχζζεηαη θαη ν αληίζηνηρνο

ζπιινγηζκφο. 122

Βι. παξαπάλσ ζει. 39 θαη εμήο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο αλαιπηηθά γηα ην πνηεο ππνζέζεηο δηθάδεη θάζε

δηθαζηήξην.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

51

Σκήκα.123

Απηφ εμεηάδεη ηελ ππφζεζε ζε δεχηεξν θαη ηειεπηαίν βαζκφ, δηθάδνληαο σο

δεπηεξνβάζκην δηθαζηήξην νπζίαο, δειαδή εξεπλψληαο ηελ ππφζεζε απφ ηελ αξρή, ζην

ζχλνιφ ηεο, θαη θαηά ην λφκν θαη θαηά ηελ νπζία ηεο, δειαδή εθηηκψληαο θαη ηα

πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά.124

Δπνκέλσο, ν έιεγρνο ηνπ η΄ Σκήκαηνο αθνξά ηελ

εμσηεξηθή θαη ηελ εζσηεξηθή λνκηκφηεηα ηεο πξάμεο.125

Κπξηφηεξα, φκσο, αλαθέξεηαη

ζηε ζπλνιηθή δηεξεχλεζε ηεο ππφζεζεο, φπσο θαη ζηελ απηνηειή εθηίκεζε ησλ

πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ απηήο, πξνθεηκέλνπ γηα ην ζρεκαηηζκφ πιήξνπο εηθφλαο γηα

ηελ επζχλε ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ, κε ηειηθφ ζθνπφ ηελ επηβνιή ηεο

αξκφδνπζαο πνηλήο.126

Δπεηδή ε ππφζεζε θξίλεηαη απφ ηελ αξρή, ν δησθφκελνο

ππάιιεινο έρεη ηε δπλαηφηεηα λα πξνβάιεη λένπο λνκηθνχο θαη νπζηαζηηθνχο

ηζρπξηζκνχο, λα πξνρσξήζεη ζηελ πξνζβνιή ηεο δηαπίζησζεο θαη ηεο εθηίκεζεο ησλ

πξαγκαηηθψλ πξνυπνζέζεσλ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ απφ ην

πεηζαξρηθφ φξγαλν πνπ εμέδσζε ηελ πξνζβαιιφκελε απφθαζε, λα επηθαιεζηεί θάζε

λέν ζηνηρείν πνπ κπνξεί λα αλαπιεξψζεη ηπρφλ έιιεηςε θαη, ελ γέλεη, λα εκθαλίζεη

νπνηαδήπνηε θαηλνχξηα απνδεηθηηθά ζηνηρεία.127

Γεληθφηεξα, ην ηΔ δηαζέηεη κεγάιε «επρέξεηα θηλήζεσλ». ην πιαίζην απηφ,

κπνξεί λα ιάβεη ππφςε ηνπ λέα ζπκπιεξσκαηηθά ζηνηρεία, λα δεηήζεη ηελ παξνρή

επηπιένλ πιεξνθνξηψλ απφ ηε Γηνίθεζε, λα δηαηάμεη λέεο απνδείμεηο, ιακβάλνληαο

ππφςε αληίζηνηρα θαη ηηο θαηλνχξηεο πνπ ηπρφλ πξνβάιιεη ν ππάιιεινο. Αθφκε, έρεη ηε

δηθαηνδνζία λα αλαβάιεη ηελ εθδίθαζε ηεο ππφζεζεο ψζπνπ ε Γηνίθεζε λα απνζηείιεη

ηα απαξαίηεηα δεηνχκελα ζηνηρεία ή λα δηαηάμεη ηελ έθδνζε πξνδηθαζηηθήο απφθαζεο

γηα ηελ πεξαηηέξσ έξεπλα ηεο ππφζεζεο. Σέινο, έρεη ηελ εμνπζία λα δηαηάμεη αθφκε θαη

ηε δηελέξγεηα αλάθξηζεο, θαζψο ην πξσηνβάζκην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην δελ είλαη

απνθιεηζηηθά αξκφδην γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζή ηεο.128

Απφ ηα παξαπάλσ κπνξεί

εχθνια λα δηαπηζησζεί φηη ε έξεπλα θαη ε αμηνιφγεζε ηφζν ηνπ πθηζηάκελνπ

123

ΠΓ 239/1994 «Σξνπνπνίεζε θαη πκπιήξσζε ηνπ ΠΓ 309/1986 Καηαλνκή ζε ηκήκαηα ησλ

ππνζέζεσλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο (ΦΔΚ 136/8.9.1986, η. Α΄)» ΦΔΚ 135/Α/30-8-1994. 124

Παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 43 ηνπ ΠΓ 18/1989. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1473-1474. 125

Οη ιφγνη αθχξσζεο κηαο δηνηθεηηθήο πξάμεο πνπ εληνπίδνληαη ζηελ εμσηεξηθή (ηππηθή) λνκηκφηεηά

ηεο είλαη: 1) Ζ αλαξκνδηφηεηα ηεο δηνηθεηηθήο αξρήο πνπ εμέδσζε ηελ πξάμε, 2) ε παξάβαζε νπζηψδνπο

ηχπνπ ηεο δηαδηθαζίαο, 3) ε παξάβαζε δηάηαμεο λφκνπ θαη 4) ε θαηάρξεζε εμνπζίαο. Γηα ηελ εμέηαζε

ηεο εζσηεξηθήο (νπζηαζηηθήο) λνκηκφηεηαο κηαο πξάμεο εμεηάδνληαη ε αηηηνινγία κηαο πξάμεο, ην

αληηθείκελν θαη ν ζθνπφο ηεο βι. πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 512.

Δπίζεο, Γαξακάξαο, Θενδσξάηνο, Καηξνχγθαινο, Παπαδφπνπινο, Σζηκάξαο, Καλφλεο Γηνηθεηηθήο

Γξάζεο Γεκνζίνπ Τνκέα, φ.π., ζει. 68-70. 126

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 413. 127

πειησηφπνπινο Δπ., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, φ.π., ζει. 557. 128

Αλαιπηηθφηεξα θαη κε πινχζηα παξαπνκπή ζε λνκνινγία ηνπ ηΔ, βι. Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 413-

414.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

52

απνδεηθηηθνχ πιηθνχ ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο φζν θαη ηνπ ηπρφλ λένπ πνπ

πξνζθνκίδεηαη είλαη εκβξηζέζηαηεο.

Πνιιαπιέο είλαη νη δπλαηφηεηεο πνπ δηαζέηεη ην ηΔ θαη σο πξνο ηελ ηειηθή

απφθαζε ηεο θξηλφκελεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο. Δθηηκψληαο δηαθνξεηηθά ηα

πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά, ηε βαξχηεηα ηνπ πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο θαη

ζηαζκίδνληαο ηηο ζπλζήθεο ηέιεζήο ηνπ, έρεη ηελ επρέξεηα λα πξνβεί ζηελ αλακφξθσζε

ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο πνπ πξνζβάιιεηαη. ην πιαίζην απηφ, έρεη ηε δπλαηφηεηα λα

εθδψζεη:

Απνξξηπηηθή απφθαζε. ηελ πεξίπησζε απηή απνξξίπηεηαη ε ππαιιειηθή

πξνζθπγή θαη επηθπξψλεηαη ε πεηζαξρηθή πνηλή πνπ επηβιήζεθε απφ ην

κνλνκειέο ή ην ζπιινγηθφ πεηζαξρηθφ φξγαλν. Μεηά ηε δεκνζίεπζε ηεο

απφθαζεο ηνπ ηΔ, ε πξσηνβάζκηα πεηζαξρηθή απφθαζε απνθηά ηελ ηζρχ

δεδηθαζκέλνπ θαη ε αξρηθή πνηλή πνπ επηβιήζεθε, θαη γηα ηελ νπνία έγηλε

ε πξνζθπγή, πξέπεη λα εθηειεζηεί.

Αθπξσηηθή απφθαζε εμαθαλίδνληαο «ελ φισ ή ελ κέξεη» ηελ πεηζαξρηθή

απφθαζε. Απηφ εμαξηάηαη απφ ην δηαηαθηηθφ ηεο απφθαζεο ηνπ ηΔ.

Αθπξσηηθή απφθαζε, ζεσξψληαο ζην ζθεπηηθφ ηεο φηη δελ ππάξρεη

πεηζαξρηθή επζχλε. Δλ πξνθεηκέλσ, ν ππάιιεινο απαιιάζζεηαη.

Αθπξσηηθή απφθαζε έρνληαο δηαγλψζεη ηελ παξάιεηςε νπζηψδνπο ηχπνπ

θαηά ηε δηεμαγσγή ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. ηελ πεξίπησζε απηή ε

ππφζεζε αλαπέκπεηαη ζηε Γηνίθεζε, πξνθεηκέλνπ λα δηελεξγεζεί

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, κε ζθνπφ ηελ θάιπςε ηνπ ηχπνπ

γηα ηνλ νπνίν πθίζηαηαη παξάιεηςε αιιά θαη γηα ηε λέα θξίζε ηνπ

δησθφκελνπ ππαιιήινπ.129

Όκσο, αλαπνκπή ηεο ππφζεζεο ζηε Γηνίθεζε

κπνξεί λα γίλεη θαη γηα ηε ζπγθέληξσζε πεξηζζφηεξσλ ζηνηρείσλ. ε θάζε

πεξίπησζε, επηδίσμε παξακέλεη ν ζρεκαηηζκφο θαηά ην δπλαηφλ

πιεξέζηεξεο θαη νξζφηεξεο θξίζεο γηα ηελ πεηζαξρηθή ππφζεζε.

Γεληθφηεξα, φπσο θαη ζε θάζε άιιε πεξίπησζε αθπξσηηθήο απφθαζεο, ε

απφθαζε ηνπ δηθαζηεξίνπ νδεγεί ζηελ εμαθάληζε ηεο πξνζβιεζείζαο

129

Ζ λέα θξίζε ζα πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί κε βάζε ηηο νπζηαζηηθέο δηαηάμεηο πνπ ίζρπαλ θαηά ην

ρξφλν έθδνζεο ηεο πξάμεο πνπ αθπξψζεθε, εθηφο αλ ν λεφηεξνο λφκνο έρεη αλαδξνκηθή ηζρχ ή

απαγνξεχεη ηελ εθαξκνγή ησλ παιαηφηεξσλ δηαηάμεσλ. ηελ πεξίπησζε, φκσο, πνπ ε Γηνίθεζε δελ

ζπκκνξθψλεηαη κε φζα νξίδνληαη ζηελ αθπξσηηθή απφθαζε, ην γεγνλφο απηφο απνηειεί έκκεζε

νκνινγία φηη δελ είλαη ζε ζέζε λα ζηεξίμεη ηελ θαηεγνξία ζε βάξνο ηνπ ππαιιήινπ, κε ζπλέπεηα ηελ

απαιιαγή ηνπ (ηΔ 837/1997), βι. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1490-1492.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

53

πεηζαξρηθήο απφθαζεο, ρσξίο κάιηζηα λα απαηηείηαη απφ ηελ πιεπξά ηεο

Γηνίθεζεο ε έθδνζε θάπνηαο αλαθιεηηθήο απφθαζεο.

Σέινο, ην ηΔ κπνξεί αθφκε θαη θεξχμεη άθπξε ηελ πξνζβαιιφκελε πεηζαξρηθή

απφθαζε θαη λα πξνρσξήζεη ην ίδην ζηελ εμέηαζε ηεο νπζίαο ηεο ππφζεζεο,

εθπιεξψλνληαο –θαιχπηνληαο δειαδή– αθφκε θαη ηνλ νπζηψδε ηχπν πνπ δελ

ηεξήζεθε. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε, σζηφζν, γηα κηα ηέηνηα εμέιημε είλαη ε ππφζεζε λα

έρεη απνζαθεληζηεί σο πξνο ηηο ππφινηπεο πηπρέο ηεο.130

Χο πξνο ηελ επηβαιιφκελε πνηλή, ε κνλαδηθή δέζκεπζε πνπ πθίζηαηαη

αλαθέξεηαη ζηελ αδπλακία ρεηξνηέξεπζεο ηεο ζέζεο ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ,

φπσο δηεπθξηλίδεηαη θαη ζηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 142 ηνπ ΤΚ.131

Απηφ πξαθηηθά

ζεκαίλεη φηη ην ηΔ –θαη αληίζηνηρα ην ΓΔθ– δελ κπνξεί λα επηβάιεη βαξχηεξε πνηλή

απφ απηήλ πνπ έρεη ήδε επηβιεζεί ζην δησθφκελν ππάιιειν θαη γηα ηελ νπνία απηφο

έρεη πξνζθχγεη. Δηδηθφηεξα, ην ηΔ, ζχκθσλα θαη κε ηε λνκνινγία, έρεη ηηο εμήο

δπλαηφηεηεο:

1. Να αζσψζεη ηνλ ππάιιειν αλ δελ απνδεηρζνχλ νη θαηεγνξίεο ελαληίνλ ηνπ,

εθφζνλ δελ ηεθκεξηψλεηαη δφινο ή ακέιεηα, είηε επεηδή δελ θέξεη επζχλε γηα ηηο

ελέξγεηεο πνπ ηνπ απνδίδνληαη ή αλ πθίζηαηαη έκπξαθηε κεηάλνηα. Αζψσζε

κπνξεί λα ππάξμεη, επίζεο, αλ ν ππάιιεινο δελ έρεη ηθαλφηεηα πξνο

θαηαινγηζκφ ή αλ ππάξρεη λνκηθή ή πξαγκαηηθή πιάλε πεξί ηα πξάγκαηα.

2. Να αθήζεη ηελ πνηλή ακεηάβιεηε εμαηηίαο ηεο βαξχηεηαο ηνπ πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο (ηΔ 2223/1962).

3. Να αλακνξθψζεη ηελ πνηλή πνπ επηβιήζεθε απφ ην κνλνκειέο ή ην ζπιινγηθφ

πεηζαξρηθφ φξγαλν ηεο Γηνίθεζεο, κεηξηάδνληαο απηήλ είηε σο πξνο ην είδνο

είηε σο πξνο ηελ έθηαζε. ηελ πεξίπησζε απηή θξηηήξηα γηα ηελ απφθαζε

κπνξεί λα απνηειέζνπλ: ε νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ

(ηΔ 1908/1963, 229/1973), ε ππεξεζηαθή ηνπ απφδνζε (1517/1965), ν

ραξαθηεξηζκφο ηνπ σο «επζπλείδεηνπ» (ηΔ 2612/1964), ινηπά ζηνηρεία απφ

ηνλ αηνκηθφ ηνπ θάθειν (1841/1965, 172/1973), ην ιεπθφ πεηζαξρηθφ ηνπ

κεηξψν (2938/1964) θαη, ηέινο, νη εηδηθέο ζπλζήθεο πνπ ηπρφλ ζπληξέρνπλ (ηΔ

304/1962, 2617/1966).

130

Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 194 θαη Ναππιηψηεο Γ.,

φ.π., ζει. 426-427. Αθφκε, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1474-1475, φπνπ θαη παξαπνκπέο ζηε

λνκνινγία. 131

Απηφ ηνπιάρηζηνλ ίζρπε έσο ην 2007. Έθηνηε, έρνπλ επέιζεη πνιχ ζεκαληηθέο αιιαγέο κε ηελ παξ. 3

ηνπ άξζξνπ 3 ηνπ λφκνπ 3613/2007, βι. παξαθάησ, ζει. 56-57 ζηελ παξνχζα εξγαζία.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

54

4. Να κεηξηάζεη ηελ πνηλή ή λα απαιιάμεη ηνλ ππάιιειν ζηελ πεξίπησζε πνπ ε

αηηηνινγία ηεο πξνζβαιιφκελεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο είλαη πιεκκειήο,

αηηηνινγψληαο εηδηθά θαη αλαιπηηθά ζε θάζε πεξίπησζε ηε δηθαζηηθή απφθαζε.

Πάλησο, ζε θακία πεξίπησζε ην δηθαζηήξην δελ κπνξεί «λα κεηαβάιεη ή λα

ζπκπιεξψζεη ηελ πάζρνπζα αηηηνινγία ηεο πεηζαξρηθήο απνθάζεσο (ΣηΔ 227/1942,

1887/47)».132

ΣΟ ΓΙΟΙΚΗΣΙΚΟ ΔΦΔΣΔΙΟ

Ζ εθδίθαζε ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ απφ ην ηξηκειέο ΓΔθ γίλεηαη κε βάζε ην άξζξν 4

ηνπ λφκνπ 2944/2001.133

ε απηφ νξίδεηαη φηη ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπ εκπίπηνπλ ε θξίζε

ζε πξψην θαη ηειεπηαίν βαζκφ ησλ ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ, κε εμαίξεζε θπζηθά

εθείλεο πνπ ζχκθσλα κε ην χληαγκα εθδηθάδνληαη απφ ην ηΔ. Δπνκέλσο, εθηφο απφ

ηηο πεξηπηψζεηο ησλ πεηζαξρηθψλ πνηλψλ ηνπ ππνβηβαζκνχ θαη ηεο νξηζηηθήο παχζεο, νη

ππφινηπεο πνπ επηβάιινληαη είηε απφ ηα κνλνκειή ή ηα ζπιινγηθά πεηζαξρηθά φξγαλα

ηεο Γηνίθεζεο είηε απφ ην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην ππάγνληαη ζηε

δηθαηνδνζία ηνπ ΓΔθ.134

Πξαθηηθά, επνκέλσο, ην ΓΔθ κπνξεί λα θξίλεη πεηζαξρηθέο

πνηλέο πνπ θπκαίλνληαη απφ ηελ έγγξαθε επίπιεμε ε ειαθξχηεξε έσο ηελ πξνζσξηλή

παχζε ε ζνβαξφηεξε. Δπηπξφζζεηα, φπσο πξναλαθέξζεθε, ζηελ αξκνδηφηεηά ηνπ

ππάγεηαη θαη ε εθδίθαζε αηηήζεσλ αθχξσζεο αηνκηθψλ δηνηθεηηθψλ πξάμεσλ νη νπνίεο

ζρεηίδνληαη γεληθά κε ηελ θαηάζηαζε ηνπ πξνζσπηθνχ (αλεμαξηήησο εξγαζηαθήο

ζρέζεο) ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ ΟΣΑ θαη ησλ ππνινίπσλ λνκηθψλ πξνζψπσλ.135

Όιεο νη επηκέξνπο πηπρέο θξίζεο ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο ζην ΓΔθ

ξπζκίδνληαη απφ ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 4 ηνπ λφκνπ 2944/2001.136

Οπζηαζηηθά,

ηζρχνπλ νη δηαηάμεηο γηα ηελ εηζαγσγή θαη ηελ εθδίθαζε ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο

ζην ηΔ, ρσξίο λα ππάξρεη θακία απνιχησο δηαθνξνπνίεζε ηνπιάρηζηνλ σο πξνο ην

132

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 427. 133

Νφκνο 2944 «Σξνπνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο θαη ησλ δηνηθεηηθψλ

δηθαζηεξίσλ» ΦΔΚ 222/Α/8-10-2001. 134

Δίλαη ζχλλνκν λα νξίδνληαη κε λφκν θαηλνχξηεο θαηεγνξίεο δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο θαη λα

θαηαλέκνληαη απηέο κεηαμχ ησλ δηθαζηεξίσλ ηεο Γηνηθεηηθήο Γηθαηνζχλεο. Ο κνλαδηθφο πεξηνξηζκφο

είλαη ε ζπγθεθξηκέλε θάζε θνξά θαηαλνκή λα κελ νδεγεί ζε αθαίξεζε νπζηψδνπο δηθαηνδνηηθήο χιεο

απφ απηήλ πνπ ζχκθσλα κε ην χληαγκα θαηέρεη ην ηΔ. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 461 θαη

ζει. 1477. Δπίζεο, Σάρνο Α., Διιεληθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 867. 135

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1452 θαη 1475-1476. Αθφκε, βι. ηΔ 1926/2002, ζην ίδην, ζει.

462. 136

Αλαθέξεηαη φηη εθαξκφδνληαη νη παξ. 41-44 ηνπ ΠΓ 18/1989, δειαδή νη δηαηάμεηο πνπ θαζνξίδνπλ ηα

ζρεηηθά κε ηελ εθδίθαζε ησλ ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ απφ ην ηΔ.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

55

δηαδηθαζηηθφ ηκήκα: εκεξνκελίεο, νπζηαζηηθή εμέηαζε ηεο ππφζεζεο, επρέξεηα σο πξνο

ηελ επηβιεηέα πνηλή, κε επηδείλσζε ηεο ζέζεο ηνπ πξνζθεχγνληνο.

Τα απνηειέζκαηα ηεο πξνζθπγήο

Αλαθνξηθά κε ην δησθφκελν ππάιιειν, εθφζνλ αζθήζεθε πξνζθπγή θαη απνξξίθζεθε

γηα ηππηθνχο ιφγνπο, δελ κπνξεί λα αζθεζεί λεφηεξε γηα ηελ ίδηα απφθαζε.

πλνιηθφηεξα, κεηά ηελ έθδνζε απφθαζεο γηα ηελ πξψηε, απαγνξεχεηαη ε άζθεζε θαη

δεχηεξεο πξνζθπγήο θαηά ηεο ίδηαο πξνζβαιιφκελεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο.137

Ζ Γηνίθεζε κε ηε ζεηξά ηεο, φπσο επηηάζζεη ην χληαγκα, νθείιεη ζε θάζε

πεξίπησζε λα ζπκκνξθσζεί πξνο ην πεξηερφκελν ηεο απφθαζεο ηνπ δηθαζηεξίνπ πνπ

έθξηλε θαηφπηλ πξνζθπγήο, αθφκα θαη φηαλ πθίζηαηαη απιή αθπξσηηθή απφθαζε.138

Πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, ε ζπκκφξθσζε πνπ απαηηείηαη πξέπεη πξσηίζησο λα

ιακβάλεη ρψξα εληφο εχινγνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο,139

ελψ θαηά θχξην ιφγν νθείιεη

λα έρεη αξλεηηθφ αιιά θαη νξηζκέλεο θνξέο ζεηηθφ ραξαθηήξα. Χο πξνο ηελ πξψηε

πηπρή, ε Γηνίθεζε νθείιεη λα απέρεη απφ θάζε ελέξγεηα πνπ ζα εξρφηαλ ζε αληίζεζε κε

ηε δηθαζηηθή απφθαζε πνπ εθδφζεθε. Γηα παξάδεηγκα, εάλ θξίζεθε αζψνο ν

πξνζθεχγσλ ππάιιεινο, ζα πξέπεη λα ζπλερίζεη λα αζθεί ηα θαζήθνληά ηνπ σζάλ λα

κελ ηνπ επηβιήζεθε πνηέ νπνηαδήπνηε πνηλή.

Άιιεο θνξέο ε ζπκκφξθσζε ηεο Γηνίθεζεο κπνξεί λα ιακβάλεη θαη ζεηηθφ

πεξηερφκελν. Δλ πξνθεηκέλσ, πξνυπνζέηεη ζπγθεθξηκέλεο ελέξγεηεο γηα ηελ

απνθαηάζηαζε ησλ πξαγκάησλ ζηελ θαηάζηαζε πξηλ απφ ηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο

πνπ αθπξψζεθε απφ ηε Γηνηθεηηθή Γηθαηνζχλε θαη ε νπνία είρε αξλεηηθέο ζπλέπεηεο

γηα ην δησρζέληα ππάιιειν. ε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο νη ζεηηθέο ελέξγεηεο ηεο

Γηνίθεζεο εληνπίδνληαη ζηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, είηε νιφθιεξεο

είηε απφ ζπγθεθξηκέλν ζεκείν (ζηάδην) θαη έπεηηα, κε ηελ πξνυπφζεζε βεβαίσο φηη δελ

ζα επαλαιεθζεί ην ειάηησκα ην νπνίν νδήγεζε ζηελ έθδνζε ηεο απφθαζεο πνπ

αθπξψζεθε. Πάλησο, ζε θακία πεξίπησζε δελ επαλαιακβάλεηαη κφλνλ ε αθπξσζείζα

ελέξγεηα.140

Χο πξνο ην ελδερφκελν ηεο επαλάιεςεο, ε Γηνίθεζε κπνξεί –παξά ηελ

137

Γελ επηηξέπεηαη απφ ην λφκν ε άζθεζε δχν πξνζθπγψλ θαηά ηεο ίδηαο δηνηθεηηθήο πξάμεο, βι. ηΔ

3751/1980 θαη ηΔ 4920/1997, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1467 θαη 1473. 138

Παξ. 5 άξζξν 95 ηνπ πληάγκαηνο, ζε ζπλδπαζκφ θαη κε ηελ παξ. 4 άξζξν 50 ηνπ ΠΓ 18/1989.

Δπίζεο, Σάρνο Α., Διιεληθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 877. 139

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1489. 140

Δθφζνλ ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ζεσξείηαη ζχλζεηε δηνηθεηηθή ελέξγεηα, ζηηο πεξηπηψζεηο

αθπξσηηθψλ απνθάζεσλ, ε Γηνίθεζε νθείιεη λα επαλαιάβεη ηε δηαδηθαζία απφ ηελ πξάμε εθείλε πνπ

ζεσξήζεθε ειαηησκαηηθή (θαη αθπξψζεθε) θαη έπεηηα. Μπνξεί, σζηφζν, ε δηαδηθαζία λα επαλαιεθζεί

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

56

χπαξμε ηεο δηθαζηηθήο απφθαζεο– λα επαλαιάβεη νιφθιεξε ηε δηαδηθαζία, λα

δηνξζψζεη απηή ηε θνξά ηα ηπρφλ λνκηθά ειαηηψκαηα πνπ επηζεκάλζεθαλ ζηελ

απφθαζε πνπ πξνζβιήζεθε κε πξνζθπγή, λα αηηηνινγήζεη ηε ζέζε ηεο λφκηκα θαη

επαξθψο, αιιά ηειηθά λα επηβάιεη ηελ ίδηα πεηζαξρηθή πνηλή κε απηήλ πνπ αθπξψζεθε

ζηελ πξνζβιεζείζα κε πξνζθπγή απφθαζε.141

Έλα ηειεπηαίν δήηεκα αλαθέξεηαη ζην ζέκα ησλ πξνζψπσλ έλαληη ησλ νπνίσλ

ε Γηνίθεζε νθείιεη λα εθαξκφζεη ηε δηθαζηηθή απφθαζε πνπ εθδίδεηαη θαηφπηλ ηεο

ππαιιειηθήο πξνζθπγήο. Δηδηθφηεξα, ππάξρεη ππνρξέσζε ζπκκφξθσζεο κφλνλ σο

πξνο ηνλ ππάιιειν πνπ έθαλε ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ, δειαδή δελ πθίζηαηαη

αληίζηνηρε ππνρξέσζε θαη γηα άιιεο φκνηεο πεξηπηψζεηο. Δπνκέλσο, πξαθηηθά ππάξρεη

ε δπλαηφηεηα αθφκε θαη άξλεζεο αλάθιεζεο δηνηθεηηθήο πξάμεο ε νπνία, κε βάζε

δηθαζηηθή απφθαζε, ζεσξείηαη πιένλ παξάλνκε. Δμάιινπ, παξαηεξείηαη ε χπαξμε

λνκνζεηηθνχ ειιείκκαηνο σο πξνο ηε ζπκκφξθσζε ηεο Γηνίθεζεο πξνο ηηο απνθάζεηο

ησλ δηθαζηεξίσλ, θαη ζπλαθφινπζα ηεο ηήξεζεο ησλ δηαηάμεσλ ηεο παξ. 5 ηνπ άξζξνπ

95 ηνπ πληάγκαηνο.142

Η απνηειεζκαηηθόηεηα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ δησθόκελνπ:

Ο «κεηξηαζκόο» ζηνλ ηζρύνληα ΥΚ

ηηο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ ηνπ 1951 πξνβιεπφηαλ φηη, εθηφο ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ,

δπλαηφηεηα πξνζθπγήο είρε θαη φπνηνο είρε αζθήζεη ηελ πεηζαξρηθή αγσγή, δειαδή ε

Γηνίθεζε. Καηά ηελ θξίζε ηεο ππφζεζεο, αλ ε πξνζθπγή είρε αζθεζεί απφ ην

δησθφκελν ππάιιειν, δελ ήηαλ δπλαηφλ λα επηβιεζεί βαξχηεξε πνηλή. ηηο πεξηπηψζεηο

φκσο πνπ ηελ πξνζθπγή αζθνχζε ε Γηνίθεζε, δελ ήηαλ δπλαηφλ λα επηβιεζεί

ειαθξχηεξε πνηλή ζηνλ ππάιιειν.143

Δλ νιίγνηο, ίζρπαλ γηα ηελ πξνζθπγή απηά πνπ

ζήκεξα πξνβιέπνληαη γηα ηε κεηαρείξηζε ηνπ ππαιιήινπ ζηελ πεξίπησζε ηεο

έλζηαζεο.

Χζηφζν, απφ ηνλ επφκελν ΤΚ (ΠΓ 611/1977) έσο ηα ηέιε ηνπ 2007

πξνβιέθζεθε ξεηά φηη ζηελ άζθεζε πξνζθπγήο λνκηκνπνηνχληαλ απνθιεηζηηθά θαη

θαη ζε ζηάδην πνπ πξνεγείηαη ηεο απφθαζεο πνπ αθπξψζεθε ή αθφκε θαη λα μεθηλήζεη απφ ηελ αξρή,

εθφζνλ απηφ θξηζεί ζθφπηκν. Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1485-1487. 141

Γηα παξάδεηγκα, αλ ε απφθαζε εθδφζεθε απφ αλαξκφδην φξγαλν, ζηελ επαλάιεςε εθδίδεηαη απφ ην

αξκφδην ή, αλ παξαβηάζηεθε νπζηψδεο ηχπνο, επαλαιακβάλεηαη ε δηαδηθαζία κε ηελ ηήξεζε ηνπ ηχπνπ,

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 428-429. Γηεμνδηθή αλαθνξά ζε πεξηπησζηνινγία, βι. Σάρνο-πκεσλίδεο,

ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1491-1493. 142

ηΔ 2463/1989 ζην Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 97 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 465 θαη

ζει. 1485. 143

Άξζξν 14 ηνπ λφκνπ 1811/1951 ζην θνξδάθεο Γ., φ.π., ζει. 173-174.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Η Πξνζθπγή

57

κφλνλ ν ππάιιεινο πνπ ηηκσξήζεθε. Ζ πξνζθπγή ζην ηΔ ζπληζηνχζε ηελ πιένλ

απνηειεζκαηηθή θαη ππέξηαηε εγγχεζε ηεο κνληκφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ

έλαληη ησλ βαξχηεξσλ κνξθψλ κεηαβνιήο ηεο ππεξεζηαθήο ηνπο θαηάζηαζεο, φπσο ν

ππνβηβαζκφο θαη ε νξηζηηθή παχζε. Καη’ απηφ ηνλ ηξφπν, επί ηξηάληα ρξφληα ην

ζπγθεθξηκέλν έλδηθν κέζν ιεηηνχξγεζε απνθιεηζηηθά γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ

ππαιιήινπ, ηδηαηηέξσο επεηδή πξνβιέπεηαη εμέηαζε ηφζν ηεο νπζίαο φζν θαη ηεο

λνκηκφηεηαο ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο. ε ζπλδπαζκφ θαη κε ην γεγνλφο φηη ην

αξκφδην δηθαζηήξην κπνξνχζε είηε λα εμαθαλίζεη ηελ αξρηθή απφθαζε είηε λα ηελ

ηξνπνπνηήζεη, ρσξίο φκσο λα επηδεηλψζεη ηε ζέζε ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ, φια

απηά αλέδεημαλ ηνλ «πξνζηαηεπηηθφ» ραξαθηήξα ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο.144

ην

πιαίζην απηφ, ε ςήθηζε ην 2001 ηνπ λφκνπ 2944, κε ηε λνκνζέηεζε εθδίθαζεο

πξνζθπγψλ θαη απφ ην ΓΔθ, παγίσζε πεξαηηέξσ ην ζπγθεθξηκέλν ραξαθηεξηζηηθφ

απηνχ ηνπ έλδηθνπ κέζνπ.

Όκσο, απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 2000 επήιζαλ δχν ζεκαληηθέο

ζρεηηθνπνηήζεηο ζην «απφιπην» πξνζηαηεπηηθφ δηθαίσκα ηεο πξνζθπγήο. Ζ πξψηε,

φπσο αλαθέξζεθε παξαπάλσ, πξαγκαηνπνηήζεθε κε ηε κεηαηξνπή ηεο αλαζηνιήο

εθηέιεζεο ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο απφ θαλφλα ζε εμαίξεζε. Ζ δεχηεξε, φηαλ

θαζηεξψζεθε κε ηελ παξ. 3 ηνπ λφκνπ 3613/2007 ην δηθαίσκα ηνπ ΓΔΓΓ γηα άζθεζε

πξνζθπγήο. Οπζηαζηηθά, πξφθεηηαη γηα κηα κνξθή «νπηζζνδξφκεζεο», θαζψο –έζησ

θαη κεξηθψο– ε Γηνίθεζε απνθηά εθ λένπ ην δηθαίσκα άζθεζεο πξνζθπγήο. Αλ θαη έσο

ζήκεξα (Μάηνο 2010) δελ ππάξρεη ζρεηηθή λνκνινγία, είλαη βέβαην φηη ε άζθεζε

πξνζθπγήο απφ ην ΓΔΓΓ πξνθαλψο επηδηψθεη ηελ επηδείλσζε ηεο ζέζεο ηνπ

δησθφκελνπ ππαιιήινπ. Δπηπιένλ, είλαη επλφεην φηη ζηηο πεξηπηψζεηο ηαπηφρξνλεο

άζθεζεο πξνζθπγψλ θαη απφ ηνλ ππάιιειν θαη απφ ην ΓΔΓΓ, ηα δηνηθεηηθά

δηθαζηήξηα δελ ζα δεζκεχνληαη ζηηο θξίζεηο ηνπο. Έηζη φκσο, ινγηθά νδεγνχκαζηε ζηελ

εθ ησλ πξαγκάησλ θαηάξγεζε ηεο παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 142 ηνπ ΤΚ: «Τν Σπκβνχιην ηεο

Δπηθξαηείαο ή ην Γηνηθεηηθφ Δθεηείν, φηαλ θξίλνπλ κεηά απφ πξνζθπγή, δελ δχλαληαη λα

ρεηξνηεξεχνπλ ηε ζέζε ηνπ ππαιιήινπ».

144

Δπηπξφζζεηα, ν πξφεδξνο ηνπ ηΔ δελ κπνξεί λα πξνζθχγεη θαηά ηνπ ππαιιήινπ πνπ αζσψζεθε ή

ηηκσξήζεθε κε ειαθξχηεξε πνηλή, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 415 θαη 418.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

58

ΚΚΔΔΦΦΑΑΛΛΑΑΙΙΟΟ 33οο

ΗΗ ΔΔΠΠΑΑΝΝΑΑΛΛΗΗΦΦΗΗ ΣΣΗΗ ΠΠΔΔΙΙΘΘΑΑΡΡΥΥΙΙΚΚΗΗ ΓΓΙΙΑΑΓΓΙΙΚΚΑΑΙΙΑΑ

Ζ έλζηαζε θαη ε πξνζθπγή απνηεινχλ ηαθηηθά έλδηθα κέζα. Αληίζεηα, ε επαλάιεςε

ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ζπληζηά έθηαθην έλδηθν κέζν, δειαδή ε άζθεζή ηεο δελ

πξνβιέπεηαη ζε φιεο ηηο πεξηπηψζεηο, αιιά επηηξέπεηαη κφλνλ φηαλ ζπληξέρνπλ

ζπγθεθξηκέλεο πξνυπνζέζεηο θαη γηα ηνπο ιφγνπο πνπ αλαθέξνληαη ζην άξζξν 143 ηνπ

ΤΚ, απνζθνπψληαο ζηελ αλαηξνπή ηνπ δεδηθαζκέλνπ κηαο απφθαζεο. ηελ πξάμε ε

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο απνθηά ην ραξαθηήξα έλδηθνπ βνεζήκαηνο –

δειαδή ζεσξείηαη φηη εηζάγεη κηα δηαθνξά πξνο θξίζε ζε έλα πεηζαξρηθφ φξγαλν–,

θαζψο κέζσ απηήο επαλαθέξεηαη ζε ηζρχ ε πεηζαξρηθή δίθε.145

πλνιηθφηεξα, ην έλδηθν

απηφ κέζν βξίζθεηαη ζε επζεία ζπζρέηηζε κε ην απνηέιεζκα ηεο αληίζηνηρεο δίθεο πνπ

δηεμήρζε ζε πνηληθφ επίπεδν θαη αθνξνχζε (εκκέζσο) θαη ηα απνδηδφκελα ζην

δησθφκελν ππάιιειν πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα.

Σρέζε πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο θαη πνηληθήο δίθεο

(1) Απηνηειήο θαη αλεμάξηεηε

ην άξζξν 114 ηνπ ΤΚ ν λνκνζέηεο πξνέβιεςε φηη ε εμέιημε ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο είλαη «απηνηειήο θαη αλεμάξηεηε απφ ηελ πνηληθή ή θάζε άιιε δίθε»,

εθφζνλ άιισζηε ε πεηζαξρηθή επζχλε είλαη δηνηθεηηθή θαη φρη πνηληθή. Απηνηειήο

ραξαθηήξαο ζεκαίλεη φηη ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία δελ ηαπηίδεηαη κε ηελ πνηληθή δίθε,

αλ θαη κπνξεί λα πηνζεηήζεη θαλφλεο θαη αξρέο ηεο,146

ελψ ην γεγνλφο φηη είλαη

αλεμάξηεηε ππνδειψλεη φηη ε πεηζαξρηθή δίθε «δελ επεξεάδεηαη, θαη’ αξρήλ, απφ ηηο

ζπλέπεηεο ηεο πνηληθήο». Δπηπιένλ, ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία είλαη απηνηειήο θαη

αλεμάξηεηε θαη απφ θάζε άιιε αζηηθή ή δηνηθεηηθή δίθε, κε ηελ εμαίξεζε βεβαίσο ηεο

εθδίθαζεο ηεο ππαιιειηθήο πξνζθπγήο απφ ην ηΔ ή ην ΓΔθ.147

ε έλα επξχηεξν

145

Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει. 195. 146

ην άξζξν 108 ηνπ ΤΚ νξίδεηαη φηη «Καλφλεο θαη αξρέο ηνπ πνηληθνχ δηθαίνπ θαη ηεο πνηληθήο

δηθνλνκίαο εθαξκφδνληαη αλάινγα θαη ζην πεηζαξρηθφ δίθαην, εθφζνλ… ζπλάδνπλ κε ηε θχζε θαη ην ζθνπφ

ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο». Δπηπιένλ, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1307, φπνπ ππάξρεη θαη

πιήξεο αλαθνξά ζηε λνκνινγία ζρεηηθά κε ηελ απηνηέιεηα ηεο πεηζαξρηθήο θαη ηεο πνηληθήο

δηαδηθαζίαο. 147

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1304.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

59

πιαίζην, ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία θαιείηαη λα πξνζηαηεχζεη ηα ππεξεζηαθά έλλνκα

αγαζά, δειαδή έρεη δηαθνξεηηθφ ζθνπφ απφ ηελ αληίζηνηρε πνηληθή δηαδηθαζία, πνπ

απνζθνπεί ζηελ πεξηθξνχξεζε ηεο θνηλσληθήο επηαμίαο.

Πξαθηηθή ζπλέπεηα ηεο απηνηέιεηαο ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο είλαη φηη

δχλαηαη λα μεθηλήζεη ρσξίο λα πεξηκέλεη πξνεγνπκέλσο ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο ηελ

έλαξμε ηεο πνηληθήο δίθεο.148

Καη αληίζηξνθα, νχηε ε πνηληθή δίθε επεξεάδεηαη ή

αλαζηέιιεη ηελ εμέιημε ηεο πεηζαξρηθήο. Δπηπιένλ, ε πεηζαξρηθή δίθε κπνξεί λα

πξαγκαηνπνηεζεί αλεμαξηήησο αλ ην ζπγθεθξηκέλν πεηζαξρηθφ παξάπησκα ζα δησρζεί

θαη θαηά ηνλ πνηληθφ λφκν.149

Ζ απηνηέιεηα ησλ δχν δηαδηθαζηψλ απνζθνπεί, εθηφο ησλ

άιισλ, θαη ζηε δηαζθάιηζε ηεο ηαρχηεηαο απνλνκήο ηνπ δηθαίνπ, θαζψο –σο γλσζηφλ–

ε εμέιημε κηαο πνηληθήο δίθεο είλαη δπλαηφλ λα απαηηήζεη εμαηξεηηθά κεγάιν ρξνληθφ

δηάζηεκα, κε ζπλέπεηα λα είλαη νξαηφο ν θίλδπλνο παξαγξαθήο ηνπ πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο.150

(2) Φνξήγεζε αλαζηνιήο κόλνλ θαη’ εμαίξεζε

Θεκειηψδεο θαλφλαο γηα ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία είλαη ε κε ρνξήγεζε αλαζηνιήο

εμαηηίαο ηεο πνηληθήο δίθεο. ην πιαίζην απηφ, ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο κπνξεί λα

εθδηθάζεη ππφζεζε εθφζνλ έρεη δηακνξθψζεη άπνςε απφ ηα ζηνηρεία πνπ ηέζεθαλ

ππφςε ηνπ θαη, θαηά ζπλέπεηα, εθφζνλ κπνξεί λα ζεκειηψζεη εθηίκεζε γηα ηα γεγνλφηα.

Παξ’ φια απηά, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν δηαζέηεη ηε δηαθξηηή επρέξεηα γηα ηε ρνξήγεζε

αλαζηνιήο εθφζνλ εθθξεκεί πνηληθή δίθε, χζηεξα φκσο απφ εηδηθή θαη αηηηνινγεκέλε

απφθαζή ηνπ. Ζ ηειεπηαία εθδίδεηαη απφ ην πεηζαξρηθφ φξγαλν είηε απηεπάγγειηα είηε

έπεηηα απφ αίηεζε ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ. Πάλησο, ζα πξέπεη λα ζπληξέρνπλ

ηδηαηηέξσο ζνβαξνί ιφγνη, νη νπνίνη λα ζρεηίδνληαη κε ηελ εμαζθάιηζε ηεο πξνζηαζίαο

ησλ ππεξαζπηζηηθψλ ζπκθεξφλησλ θαη ηεο πξνζσπηθφηεηαο ηνπ ππαιιήινπ.151

Ζ

δηάξθεηα ηεο αλαζηνιήο δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ρξνληθά ην έλα έηνο –ζε κηα

πξνζπάζεηα δηαζθάιηζεο ηφζν ηεο εζσηεξηθήο επηαμίαο ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο φζν

θαη ησλ εγγπήζεσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ απφ απζαίξεηεο θξίζεηο–,152

ελψ

ην πεηζαξρηθφ φξγαλν πνπ ηε ρνξήγεζε κπνξεί λα ηελ αλαθαιέζεη νπνηεδήπνηε χζηεξα

148

ηΔ 3932/1998 ζην Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 82. 149

Βι. θαη ηΔ 3902 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1308. 150

Παπατσάλλνπ Ε., φ.π., ζει. 87 θαη Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 166-167. 151

ηΔ 2713/1992 ζην Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 157-158. 152

Σνλ ίδην ζθνπφ, δειαδή ηελ εμαζθάιηζε ηεο εζσηεξηθήο επηαμίαο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ

ππαιιήινπ, επηδηψθνπλ θαη νη αληίζηνηρεο πξνζεζκίεο γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο,

βι. αηηηνινγηθή έθζεζε ηνπ λφκνπ 2683/1999, Μέξνο Α΄- Γεληθφ, V, Μέξνο Δ΄.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

60

απφ λέα εθηίκεζε ησλ «εμαηξεηηθψλ ιφγσλ». ε θακία πεξίπησζε δελ κπνξεί λα δνζεί

αλαζηνιή εθφζνλ απφ ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα πξνθιήζεθε δεκφζην ζθάλδαιν ή έρεη

ηξσζεί ζνβαξά ην θχξνο ηεο ππεξεζίαο.153

(3) Δέζκεπζε ηνπ πεηζαξρηθνύ δηθαζηή

σο πξνο ηα απνδεηρζέληα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά

Αλ θαη δελ πθίζηαηαη θακία δέζκεπζε σο πξνο ην ρξφλν έλαξμεο ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο ζε ζρέζε κε ηελ αληίζηνηρε πνηληθή, ελ ηνχηνηο ην πεηζαξρηθφ φξγαλν

δεζκεχεηαη απφ ην απνηέιεζκα ηεο πνηληθήο δίθεο. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε είλαη λα

έρεη εθδνζεί ακεηάθιεηε απφθαζε πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ154

ή λα εκπεξηέρεηαη θξίζε ζε

ακεηάθιεην απαιιαθηηθφ βνχιεπκα. Αλαιπηηθφηεξα, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν δεζκεχεηαη

κφλνλ σο πξνο ηελ χπαξμε ή κε ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ –δειαδή σο πξνο ην

πξαγκαηηθφ κέξνο ηεο ππφζεζεο–, πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα, ην

νπνίν ηαπηφρξνλα απνηειεί θαη πνηληθφ αδίθεκα. Αληίζεηα, δελ πθίζηαηαη δέζκεπζε

απφ ηηο λνκηθέο ζπλέπεηεο ηνπ πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ, δειαδή ηελ αζψσζε ή ηελ

θαηαδίθε ηνπ θαηεγνξνπκέλνπ. Δπνκέλσο, ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο δεζκεχεηαη σο πξνο

ηε δηαπίζησζε απφ ην πνηληθφ δηθαζηήξην ηεο χπαξμεο ή ηεο αλππαξμίαο ησλ

πξαγκαηηθψλ εθείλσλ πεξηζηαηηθψλ επί ησλ νπνίσλ ζεκειηψλεηαη ε πεηζαξρηθή δίσμε

θαη ηα νπνία απνηεινχλ ηα ίδηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά ζηα νπνία ζηεξίρζεθε θαη ε

έθδνζε ηεο πνηληθήο απφθαζεο.155

πκπεξαζκαηηθά, ε πνηληθή απφθαζε ιεηηνπξγεί

θαηά ηξφπν βεβαησηηθφ σο πξνο ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά, πηζηνπνηψληαο είηε φηη

έγηλαλ είηε φηη δελ έγηλαλ, ελψ ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο δελ κπνξεί λα εθηηκήζεη

δηαθνξεηηθά ην απνδεηθηηθφ πιηθφ.

Χζηφζν, απαηηείηαη ε εμαθξίβσζε θαη φρη ν απιφο ραξαθηεξηζκφο ησλ

πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ. Πξαθηηθά απηφ ζεκαίλεη φηη γηα ηελ απφδεημή ηνπο δελ

153

Ο φξνο «ζθάλδαιν» αλαθέξεηαη είηε ζε ζπκπεξηθνξά ε νπνία είλαη πξνθιεηηθά αληίζεηε πξνο ηελ

αμηνπξέπεηα θαη ηελ αμία, φπσο απηέο νξίδνληαη απφ ηελ ηξέρνπζα θνηλσληθή εζηθή, είηε ζε ζπκπεξηθνξά

πνπ κπνξεί λα πξνθαιέζεη αγαλάθηεζε, δπζθνξία ή ηελ έληνλε αληίζεζε ησλ άιισλ. Ο πξνζδηνξηζκφο

«ζνβαξά» σο πξνο ηελ πξνζβνιή ηεο ππεξεζίαο αλαθέξεηαη ζην γεγνλφο φηη ε ζπκπεξηθνξά ηνπ

δησθφκελνπ ππαιιήινπ είρε κεγάιεο επηπηψζεηο ηφζν πνηνηηθά φζν θαη πνζνηηθά ζην θχξνο ηεο

ππεξεζίαο, Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1304. 154

Ζ απφθαζε πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα είλαη ακεηάθιεηε θαη φρη ηειεζίδηθε. Σειεζίδηθε είλαη ε

νξηζηηθή απφθαζε πνπ δελ πξνζβάιιεηαη κε ηαθηηθά έλδηθα κέζα, ελψ ακεηάθιεηε είλαη ε ηειεζίδηθε

απφθαζε πνπ δελ πξνζβάιιεηαη κε έθηαθηα έλδηθα κέζα. 155

Απηφ πξαθηηθά ζεκαίλεη φηη, αλ ν πνηληθφο δηθαζηήο ζεσξήζεη φηη ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ

ζηνηρεηνζεηνχλ ην αδίθεκα δελ έιαβαλ ρψξα, ηφηε θαη ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο δελ κπνξεί λα δερζεί απηά

σο απνδεηρζέληα, ζηεξίδνληαο επάλσ ζε απηά ηελ χπαξμε πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο. Καη αληίζηξνθα,

αλ ε πνηληθή απφθαζε δερζεί ηελ χπαξμε ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ πνπ ζεκειηψλνπλ ην

πεηζαξρηθφ παξάπησκα, δελ κπνξεί ην πεηζαξρηθφ φξγαλν λα ζεσξήζεη φηη απηά δελ έιαβαλ ρψξα.

Αλαιπηηθά, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 159 θαη Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1308-1309.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

61

αξθεί ε αζψσζε ηνπ θαηεγνξνχκελνπ ππαιιήινπ ιφγσ ακθηβνιηψλ, άξζεο ηνπ

αμηφπνηλνπ, θαζψο επίζεο θαη εμαηηίαο παξαγξαθήο ή άξζεο ηνπ θαηαινγηζκνχ ηεο

πξάμεο θαηά ηνλ πνηληθφ λφκν.156

Γηα παξάδεηγκα, ζα πξέπεη λα αλαθέξεηαη θαη λα

ηεθκεξηψλεηαη ξεηά ζηελ ακεηάθιεηε αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε φηη δελ

απνδείρζεθαλ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά ηα νπνία ζηνηρεηνζεηνχλ ηελ αληηθεηκεληθή

ππφζηαζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ πνηληθνχ αδηθήκαηνο-πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο.

Πάλησο, αθφκε θαη ζε απηή ηελ πεξίπησζε, δελ ππάξρεη δέζκεπζε σο πξνο ηελ

ππαγσγή ησλ ζπγθεθξηκέλσλ πεξηζηαηηθψλ «ζηελ έλλνηα νξηζκέλνπ ή γεληθψο ηνπ

πεηζαξρηθνχ αδηθήκαηνο». Απφ ηελ άιιε πιεπξά, δελ πθίζηαηαη θακία δέζκεπζε γηα ηνλ

πεηζαξρηθφ δηθαζηή φηαλ δελ ζπκπίπηνπλ ηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά ηνπ πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο θαη ηνπ πνηληθνχ αδηθήκαηνο. Σν ίδην ηζρχεη θαη φηαλ –χζηεξα απφ

λεφηεξε θξίζε ή απφθαζε πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ– ππήξμε κεηαβνιή ζηα πξαγκαηηθά

ζηνηρεία θαη, επνκέλσο, επήιζε αλαηξνπή ηεο βάζεο ηεο αηηηνινγίαο πνπ ζηεξηδφηαλ ζε

απηά.157

Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε την αίτηση του υπαλλήλου του ΙΚΑ […] με

βαθμό Β΄/ΔΕ σύμφωνα με την οποία τιμωρήθηκε από το Α΄ Υπηρεσιακό Συμβούλιο του

ΙΚΑ με την ποινή της οριστικής παύσης για τα παραπτώματα της παράβασης καθήκοντος

κατά τον Ποινικό Κώδικα ή άλλους ειδικούς ποινικούς νόμους, της χρησιμοποίησης της

δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας ή πληροφοριών που κατέχει ο υπάλληλος λόγω υπηρεσίας ή

της θέσης του για εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων του ιδίου ή τρίτων προσώπων, της

αποδοχής οποιασδήποτε υλικής εύνοιας ή ανταλλάγματος που προέρχεται από πρόσωπο του

οποίου τις υποθέσεις χειρίζεται ή πρόκειται να χειριστεί κατά την άσκηση των υπηρεσιακών

του καθηκόντων, της σύναψης στενών σχέσεων με πρόσωπα των οποίων ουσιώδη συμφέροντα

εξαρτώνται από τον τρόπο αντιμετώπισης θεμάτων της αρμοδιότητας του υπαλλήλου και της

χαρακτηριστικώς αναξιοπρεπούς ή ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός ή εκτός της

υπηρεσίας. Κατόπιν άσκησης ένστασης, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο

επιλήφθηκε της υπόθεσης σε δεύτερο βαθμό, επιβάλλοντας την ίδια ποινή (οριστική παύση).

156

Ζ παχζε ηεο δίσμεο δηαθέξεη νπζηαζηηθά απφ ηελ αζσσηηθή απφθαζε, θαζψο ζηελ πεξίπησζε απηή

ζηακαηά ε πνηληθή δίσμε θαη δελ πθίζηαηαη νπζηαζηηθή θξίζε ηνπ πνηληθνχ δηθαζηή ζρεηηθά κε ηελ

χπαξμε ή κε ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ ηεο απνδηδφκελεο θαηεγνξίαο. Αθφκε, δελ κπνξεί λα

ζεκειησζεί επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο φηαλ απαιιαρζεί ν θαηεγνξνχκελνο-δησθφκελνο

ππάιιεινο γεληθά ή εηδηθά ιφγσ ακθηβνιηψλ σο πξνο ηελ χπαξμε δφινπ, πξφζεζεο ή ππαηηηφηεηαο. Σν

ίδην ηζρχεη θαη αλ ν θεξπρζεί αζψνο είηε επεηδή δελ απνδείρζεθε ε ελνρή ηνπ είηε επεηδή ην δηθαζηήξην

δελ πείζζεθε πιήξσο γηα απηήλ. Οκνίσο, αλ έπαπζε νξηζηηθά ε δίσμε ιφγσ αλάθιεζεο ηεο έγθιεζεο ή

ιφγσ παξαγξαθήο. Βι. θαη ηΔ 3140/2004 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1310. 157

Δλδεηθηηθά ηΔ 925/1970, 2299/1971, 2009/1994 θαη 4758/1997 ζην Ναππιηψηεο Γ., φ.π. ζει. 163.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

62

Ύστερα από την έκδοση των αμετάκλητων αποφάσεων του Β΄ Τριμελούς Εφετείου

Πλημμελημάτων Αθηνών και του Θ΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Αθηνών, ο διωκόμενος

υπάλληλος κηρύχθηκε αθώος των συναπτόμενων με τα πειθαρχικά παραπτώματα ποινικών

αδικημάτων, για τα οποία είχε καταδικαστεί και πειθαρχικώς. Κατά συνέπεια, με νέα αίτησή

του ζήτησε την επανάληψη της πειθαρχικής διαδικασίας από το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό

Συμβούλιο για την επάνοδό του στην υπηρεσία και την απόδοση σε αυτόν των αποδοχών που

στερήθηκε κατά το χρόνο της αργίας του.

Σύμφωνα με την αμετάκλητη απόφαση του Θ΄ Τριμελούς Πλημμελειοδικείου

Αθηνών, αν και ο διωκόμενος υπάλληλος κηρύχθηκε αθώος, εν τούτοις το δικαστήριο δέχθηκε

ότι τέλεσε τις αποδιδόμενες πράξεις, κρίνοντας όμως ότι αυτές δεν συνιστούν πλαστογραφία,

για την οποία και μόνον είχε ασκηθεί ποινική δίωξη, αλλά ενδεχομένως ψευδή βεβαίωση ή

απάτη, δηλαδή εγκλήματα για τα οποία δεν είχε διωχθεί. Κατά την επανάληψη της

πειθαρχικής διαδικασίας, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο έκρινε ότι η αμετάκλητη

απόφαση του Β΄ Τριμελούς Εφετείου Πλημμελημάτων Αθηνών, με την οποία ο διωκόμενος

υπάλληλος κηρύχθηκε αθώος του εγκλήματος της πλαστογραφίας μετά χρήσεως –η οποία

αφορά μέρος μόνον των πράξεων για τις οποίες είχε διωχθεί και πειθαρχικώς–, «δεν μεταβάλλει

τα πράγματα, δεδομένου ότι το Δικαστήριο απέληξε στην αθωωτική του απόφαση λόγω αμφιβολιών».

Κατόπιν αυτού του σκεπτικού, το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο, και μετά την

επανάληψη της πειθαρχικής διαδικασίας, επέβαλε ξανά στον υπάλληλο την ποινή της οριστικής

παύσης.158

Οινθιεξψλνληαο, ν πεηζαξρηθφο δηθαζηήο δεζκεχεηαη κφλνλ σο πξνο ηελ εμαθξίβσζε

ησλ πξαγκαηηθψλ ζηνηρείσλ ηεο ππφζεζεο απφ ην πνηληθφ δηθαζηήξην. Καηά ηα ινηπά,

δελ ππάξρεη δέζκεπζε σο πξνο ηελ έθδνζε αθφκε θαη αληίζεηεο απφθαζεο απφ ηελ

αληίζηνηρε πνηληθή,159

ελψ γεληθψο είλαη ειεχζεξνο σο πξνο ηελ επηβνιή ή κε

πεηζαξρηθήο πνηλήο θαη γηα ηελ επηκέηξεζε απηήο.

158

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 117, πλεδξίαζε 16-

12-2003, 9ε ππφζεζε.

159 Γηα παξάδεηγκα, είλαη δπλαηφλ ν ππάιιεινο λα αζσσζεί απφ ηηο πνηληθέο θαηεγνξίεο, κπνξεί φκσο λα

ηηκσξεζεί πεηζαξρηθψο φρη γηα ηηο ζπγθεθξηκέλεο πξάμεηο πνπ θαηεγνξείην, αιιά γηα ακέιεηα θαηά ηελ

άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ. Αθφκε, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν κπνξεί λα ηηκσξήζεη ππάιιειν πνπ

αζσψζεθε απφ ηηο θαηεγνξίεο ηεο ςεπδνχο βεβαηψζεσο θαη ηεο απηζηίαο πεξί ηελ ππεξεζία, απνδίδνληάο

ηνπ φκσο ην πεηζαξρηθφ παξάπησκα ηεο αηεινχο εθπιήξσζεο θαζήθνληνο θαη ζεσξψληαο φηη νη

ζπγθεθξηκέλεο πξάμεηο έγηλαλ ρσξίο γλψζε ηεο πξαγκαηηθήο θαηάζηαζεο θαη ρσξίο ηελ πξφζεζε

σθέιεηαο ή βιάβεο ηξίησλ, Βι. ελδεηθηηθά θαη κφλνλ ηΔ 672/1987 θαη ηΔ 708/1989 ζην Ναππιηψηεο

Γ., φ.π., ζει. 161 θαη 164. Δπίζεο, πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 149-150.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

63

Ο ζθνπόο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ

Απφ ηα πξναλαθεξζέληα εχθνια εμάγεηαη ην ζπκπέξαζκα φηη, αλ θαη νη δχν δηαδηθαζίεο

είλαη αλεμάξηεηεο, παξ’ φια απηά ε πνηληθή αζθεί θαίξηα επίδξαζε ζηελ αληίζηνηρε

πεηζαξρηθή. Ζ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δίθεο ζπληζηά παξέθθιηζε απφ ηε

γεληθφηεξε αξρή ηνπ απηνηεινχο ραξαθηήξα πνπ δηαζέηεη σο πξνο ηελ πνηληθή.160

Όκσο, ε απμεκέλε ζεκαζία πνπ απνδίδεηαη ζηελ απνδεηθηηθή δηαδηθαζία ηεο πνηληθήο

δίθεο ηζνζηαζκίδεηαη απφ ηε δπλαηφηεηα ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ –χζηεξα θαη απφ

ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο– λα εκκείλεη ζηελ αξρηθψο επηβιεζείζα

πεηζαξρηθή πνηλή. Απηήλ αθξηβψο ηελ έιιεηςε ρξνληθνχ ζπληνληζκνχ κεηαμχ ησλ δχν

δηαδηθαζηψλ έξρεηαη νπζηαζηηθά λα αλαπιεξψζεη ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο, απνζθνπψληαο ζηελ επίηεπμε ελαξκφληζεο κεηαμχ ηεο πνηληθήο θαη ηεο

πεηζαξρηθήο απφθαζεο, έζησ θαη αλ θαηλνκεληθά κπνξεί λα θξηζεί σο απνδπλάκσζε

ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο έλαληη ηεο πνηληθήο. Πάλησο, ε αξρή ηεο απηνηέιεηαο ηεο

πεηζαξρηθήο απφ ηελ πνηληθή δηαδηθαζία δελ ζπληζηά θάκςε ηνπ θαλφλα «non bis in

idem» («νπ δηο επί ησ απηψ»). Απηφ δηθαηνινγείηαη απφ ην γεγνλφο φηη ηφζν ε

πεηζαξρηθή φζν θαη ε πνηληθή δίθε θηλνχληαη ζε δηαθνξεηηθά πιαίζηα, επηδηψθνληαο ηε

ζεξαπεία δηαθνξεηηθψλ ζθνπψλ ζε δχν ηειείσο μερσξηζηά πεδία.161

Με ην ζθεπηηθφ

απηφ, κπνξεί λα ππνηεζεί φηη νη απνθάζεηο πνπ εθδίδνληαη ζε πεηζαξρηθφ θαη πνηληθφ

επίπεδν ζηνηρεηνζεηνχλ δχν παξαπιεξσκαηηθέο φςεηο ζηελ πξνζπάζεηα πιεξέζηεξεο

απνλνκήο ηνπ δηθαίνπ.162

Δίλαη, επνκέλσο, θαίξηνο ν ξφινο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ έλδηθνπ κέζνπ. Ζ

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ζηνρεχεη ζηελ θάιπςε ηπρφλ θελψλ

λνκηκφηεηαο αιιά θαη ηεο έιιεηςεο πξνζηαζίαο πνπ δεκηνπξγείηαη απφ ηε κε ρνξήγεζε

απηνδίθαηεο αλαζηνιήο σο πξνο ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία θαηά ην ρξνληθφ δηάζηεκα

εθθξεκφηεηαο ηεο πνηληθήο δίθεο.163

πλνιηθφηεξα, ν ξφινο ηεο επαλάιεςεο ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο απνζθνπεί ζηελ ηήξεζε ηεο λνκηκφηεηαο, ησλ έλλνκσλ

ππεξεζηαθψλ αγαζψλ θαη ζπλνιηθά ηεο επηαμίαο ζην ρψξν ηεο δεκφζηαο δηνίθεζεο.

160

Αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά ν Φζελάθεο φηη ην ζπγθεθξηκέλν έλδηθν κέζν «αλαδσππξψλεη ηελ

πεηζαξρηθή δίθε, απνηειεί φκσο παξέθθιηζε απφ ηε γεληθή αξρή ηεο απηνηέιεηαο θαη ηεο αλεμαξηεζίαο

κεηαμχ πεηζαξρηθήο θαη πνηληθήο δίθεο», Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ,

φ.π., ζει. 195. Δίλαη, βεβαίσο, απηνλφεην φηη ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία δελ επαλαιακβάλεηαη ζε θάζε

πεξίπησζε, παξά κφλνλ αλ ε επαλάιεςε έρεη λφεκα, δειαδή κφλνλ φηαλ ππάξρεη ζχγθξνπζε κεηαμχ

πνηληθήο θαη πεηζαξρηθήο απφθαζεο, Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 167. 161

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 156. 162

Βι. γηα ην ίδην ζέκα θαη ζει. 13 ζηελ εηζαγσγή ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. 163

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 168.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

64

Πεξηπηώζεηο ζηηο νπνίεο επηηξέπεηαη

ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

ηηο παξαγξάθνπο 4 θαη 5 ηνπ άξζξνπ 114 ηνπ ΤΚ θαζνξίδνληαη νη πεξηπηψζεηο ζηηο

νπνίεο κπνξεί λα αζθεζεί ην ππφ εμέηαζε έλδηθν κέζν. Πξνυπφζεζε απνηειεί ε έθδνζε

ακεηάθιεηεο θαηαδηθαζηηθήο ή αζσσηηθήο απφθαζεο, ε νπνία ζπγθξνχεηαη σο πξνο ην

πεξηερφκελν κε ηε ρξνληθά πξνεγεζείζα πεηζαξρηθή απφθαζε. Δηδηθφηεξα, ε

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο πξνβιέπεηαη:

1) Όηαλ έρεη εθδνζεί ακεηάθιεηε θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε, ζχκθσλα κε ηελ

νπνία δηαπηζηψλνληαη πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ πεηζαξρηθφ

παξάπησκα, ην νπνίν κπνξεί λα επηζχξεη ηελ πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο (παξ.

2 άξζξν 109 ΤΚ). Απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο:

i. Να έρεη πξνεγεζεί πεηζαξρηθή απφθαζε είηε αζσσηηθή είηε

επηβάιινπζα πνηλή θαηψηεξε ηεο νξηζηηθήο παχζεο.

ii. Ζ ακεηάθιεηε θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε λα αλαθέξεηαη ζηελ ίδηα

πξάμε γηα ηελ νπνία ηηκσξήζεθε ν ππάιιεινο κε ηελ πεηζαξρηθή

απφθαζε.164

2) Όηαλ έρεη εθδνζεί ακεηάθιεηε αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε ή ακεηάθιεην

απαιιαθηηθφ βνχιεπκα. Απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο:

i. Να έρεη πξνεγεζεί θαηαδηθαζηηθή πεηζαξρηθή απφθαζε αλεμαξηήησο

πνηαο πνηλήο επηβάιιεη.

ii. Ζ πνηληθή απφθαζε λα έρεη εθδνζεί κεηαγελέζηεξα.

iii. Ζ ακεηάθιεηε αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε πξέπεη λα αλαθέξεηαη ζηελ

ίδηα πξάμε γηα ηελ νπνία ηηκσξήζεθε ν ππάιιεινο κε ηελ πεηζαξρηθή

απφθαζε.

iv. ηελ πνηληθή απφθαζε πξέπεη λα βεβαηψλεηαη ξεηά φηη: α) είηε ην

αδίθεκα δελ πξαγκαηνπνηήζεθε πνηέ, β) είηε ν ππάιιεινο δελ πξνέβε ή

δελ ζπκκεηείρε ζηε δηάπξαμή ηνπ.165

v. Γελ ζπληξέρεη επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο φηαλ ε πνηληθή

απφθαζε ζέηεη ηελ ππφζεζε ζην αξρείν, ε αζψσζε ηνπ ππαιιήινπ

γίλεηαη ιφγσ ακθηβνιηψλ ή ιφγσ άξζεσο ηνπ αμηφπνηλνπ ή ηνπ

θαηαινγηζκνχ.166

164

ηΔ 2717/1990 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1520. 165

ηΔ 577/1973 ζην Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 66 θαη Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 407. 166

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει.1308-1309.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

65

Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο κλήθηκε να αποφασίσει επί αίτησης επανάληψης

της πειθαρχικής διαδικασίας της υπαλλήλου του ΙΚΑ […] με βαθμό Γ΄/ΔΕ και κατά

προηγούμενης πειθαρχικής απόφασης με την οποία της επιβλήθηκε σε δεύτερο βαθμό η

πειθαρχική ποινή της οριστικής παύσης για το παράπτωμα της χαρακτηριστικώς

αναξιοπρεπούς ή ανάξιας για υπάλληλο διαγωγής εντός υπηρεσίας. Η εν λόγω υπάλληλος είχε

κατηγορηθεί για υποβολή στην υπηρεσία της αντιγράφων πλαστού τίτλου σπουδών το 1988,

προκειμένου να διοριστεί σε μόνιμη θέση, καθώς και στις αρχές Απριλίου 1996 για την

προαγωγική της εξέλιξη. Για τη δεύτερη χρήση του πλαστού εγγράφου καταδικάστηκε και

ποινικώς. Ωστόσο, σύμφωνα με νεότερη απόφαση του Α΄ Τριμελούς Εφετείου

Πλημμελημάτων Αθηνών –η οποία κατέστη αμετάκλητη–, η εν λόγω υπάλληλος κηρύχθηκε

αθώα του εγκλήματος χρήσης πλαστού εγγράφου, πράξη η οποία ήταν ίδια με εκείνην για την

οποία και τιμωρήθηκε πειθαρχικώς. Το Δευτεροβάθμιο Πειθαρχικό Συμβούλιο αναφέρει στο

σκεπτικό της απόφασής του: «Η αθωωτική αυτή ποινική απόφαση, με την οποία έγινε δεκτό ότι δεν

αποδείχθηκε ότι η αιτούσα ετέλεσε την πράξη της χρήσης πλαστού εγγράφου, δεσμεύει το πειθαρχικό

συμβούλιο, το οποίο δεν δύναται να εκτιμήσει διαφορετικά το αποδεικτικό υλικό, και έχει καταστεί

αμετάκλητη». Γι’ αυτό, τελικώς, κήρυξε την υπάλληλο αθώα του συγκεκριμένου πειθαρχικού

παραπτώματος. Ωστόσο, απέρριψε το παρεπόμενο αίτημά της για βαθμολογική και

μισθολογική αποκατάσταση.167

3) Όηαλ έρεη εθδνζεί θαηαδηθαζηηθή πεηζαξρηθή απφθαζε, ε νπνία φκσο δελ έιαβε

ππφςε ηεο θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε πνπ πξνεγήζεθε ρξνληθά.

Οπζηαζηηθά, απηφ ζεκαίλεη φηη:

i. Ζ πνηληθή απφθαζε είλαη πξνγελέζηεξε. πγθεθξηκέλα, δελ απαηηείηαη ε

απφθαζε λα είλαη ακεηάθιεηε, αξθεί επνκέλσο λα είλαη νξηζηηθή ή

ηειεζίδηθε.168

ii. Σν πεηζαξρηθφ φξγαλν, αλ θαη είρε ιάβεη έγθαηξα γλψζε ηεο πνηληθήο

απφθαζεο, ελ ηνχηνηο ηελ αγλφεζε. Γηα ηελ απνθπγή ηέηνησλ

πεξηπηψζεσλ, ν λνκνζέηεο θαζηέξσζε ζηελ παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 114 ηε

ζπλεξγαζία κεηαμχ δηνηθεηηθψλ θαη δηθαζηηθψλ αξρψλ, κε ζθνπφ ηελ

νξζφηεξε θαη πιεξέζηεξε απνλνκή ηνπ δηθαίνπ. ην πιαίζην απηφ, ν

εηζαγγειέαο Πιεκκειεηνδηθψλ έρεη ηελ ππνρξέσζε λα ελεκεξψλεη ηελ

167

Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ 72, πλεδξίαζε 5-11-

2002, 5ε ππφζεζε.

168 Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1306.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

66

«πξντζηακέλε αξρή» ηνπ ππαιιήινπ, θαζψο θαη ην ΓΔΓΓ ζηηο

πεξηπηψζεηο: α) άζθεζεο πνηληθήο δίσμεο ελαληίνλ ηνπ ππαιιήινπ, β)

ηεξκαηηζκνχ ηεο πνηληθήο δίσμεο κε απφθαζε ή βνχιεπκα, γ) πνηληθήο

θαηαδίθεο. Με ηνλ φξν «πξντζηακέλε αξρή» δελ λνείηαη απιψο ν άκεζνο

πξντζηάκελνο ηνπ ππαιιήινπ, αιιά ν αλψηαηνο ζηνλ νπνίν νξγαληθά

ππάγεηαη, δειαδή ν ππνπξγφο, ν γεληθφο γξακκαηέαο ηεο Πεξηθέξεηαο, ν

πξχηαλεο, ν πξφεδξνο ηνπ Γ ηνπ ΝΠΓΓ. Με ηε ζεηξά ηεο ε

πξντζηακέλε αξρή ζα πξνβεί ζε ελεκέξσζε ηεο ππεξεζίαο ζηελ νπνία

αλήθεη ν ζπγθεθξηκέλνο ππάιιεινο. Παξφκνηα ππνρξέσζε ελεκέξσζεο

έρεη θαη ν δηεπζπληήο θπιαθήο, ζηελ πεξίπησζε εγθιεηζκνχ δεκνζίνπ

ππαιιήινπ. Δμάιινπ, φπσο πξνβιέπεηαη ζηελ παξ. 1 ηνπ άξζξνπ 103

ηνπ πληάγκαηνο, ε ζηέξεζε ηεο πξνζσπηθήο ειεπζεξίαο ζπλεπάγεηαη

απηνδηθαίσο ηε ζέζε ηνπ ππαιιήινπ ζε αξγία.169

iii. Ζ Γηνίθεζε «επηηξέπεηαη» λα επαλαιάβεη ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία φρη

κφλνλ φηαλ ηα πνξίζκαηα ηεο πνηληθήο δίθεο επηβάιινπλ ηελ πνηλή ηεο

νξηζηηθήο παχζεο, αιιά θαη φηαλ πθίζηαηαη ζεκαληηθή δηαθνξά κεηαμχ

ησλ απνδεηρζέλησλ ζηελ πνηληθή απφθαζε πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ

θαη ηεο αμηνιφγεζεο ησλ αληίζηνηρσλ απφ ηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία.170

4) Όηαλ έρεη εθδνζεί αθπξσηηθή απφθαζε απφ ην ΣηΔ γηα ηελ παξάιεηςε

νπζηψδνπο ηχπνπ θαηά ηε δηεμαγσγή ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο. ηελ

πεξίπησζε απηή δηαηάζζεηαη ε ζπλνιηθή αλαπνκπή ηεο ππφζεζεο ζηε Γηνίθεζε,

κε ζθνπφ λα επαλαιεθζεί ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία γηα ηελ θάιπςε ηνπ ηχπνπ –

γηα ηνλ νπνίν πθίζηαηαη παξάιεηςε– θαη γηα ηε λέα θξίζε ηνπ δησθφκελνπ

ππαιιήινπ.171

Δπίζεο, φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ, αλαπνκπή ηεο

ππφζεζεο ζηε Γηνίθεζε κπνξεί λα γίλεη θαη γηα ηε ζπγθέληξσζε πεξηζζφηεξσλ

ζηνηρείσλ. Αθφκε, ζηελ πεξίπησζε πνπ ην ηΔ θάλεη δεθηή πξνζθπγή θαη

εμαθαλίζεη ηελ επηβιεζείζα πνηλή, ν ππάιιεινο, εθφζνλ ηηκσξήζεθε κε ηελ

169

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1306-1307. Τπνρξέσζε ελεκέξσζεο, φπσο πξνβιέπεηαη ζηελ

παξ. 6 ηνπ άξζξνπ 114 ηνπ ΤΚ, πθίζηαηαη θαη γηα ηηο πεξηπηψζεηο παχζεο, ηεξκαηηζκνχ ηεο δίσμεο,

απαιιαγήο ή αζψσζεο ηνπ ππαιιήινπ. Χζηφζν, ε παξάιεηςε ελεκέξσζεο ηεο πξντζηακέλεο αξρήο ηνπ

ππαιιήινπ δελ ζπλεπάγεηαη αθπξφηεηα ηεο δηαδηθαζίαο, παξά κφλνλ πεηζαξρηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ ελ

ιφγσ παξάιεηςε, βι. Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 173-174. Αληίζηξνθα, θαη ε Γηνίθεζε έρεη ππνρξέσζε

ελεκέξσζεο ηνπ αξκφδηνπ εηζαγγειέα ζηελ πεξίπησζε πνπ απνδηδφκελε πξάμε ή παξάιεηςε ππαιιήινπ

κπνξεί λα απνηειεί πνηληθφ αδίθεκα, πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει. 148. 170

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 172-173. 171

Ζ ππφζεζε αλαπέκπεηαη ζηε Γηνίθεζε, πξνθεηκέλνπ λα κε ζηεξεζεί ν ππάιιεινο πνπ άζθεζε

πξνζθπγή ηελ θξίζε ηεο ππφζεζήο ηνπ ζε πξψην βαζκφ. Βι. πειησηφπνπινο-Υξπζαλζάθεο, φ.π., ζει.

180-181 θαη παξαπάλσ ην θεθάιαην γηα ηελ Πξνζθπγή, ζει. 52 ηεο παξνχζαο εξγαζίαο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

67

πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο, κπνξεί λα δεηήζεη ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο.172

Αληηζηξφθσο, ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο δελ πξνβιέπεηαη ζηηο

πεξηπηψζεηο πνπ ε ακεηάθιεηε πνηληθή αζσσηηθή απφθαζε εθδφζεθε πξηλ απφ ηελ

πεηζαξρηθή. Σν ίδην ηζρχεη θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ην πεηζαξρηθφ φξγαλν, θξίλνληαο

ζηνλ ηειεπηαίν βαζκφ, πξνέβε ζε νπζηαζηηθή εμέηαζε ηεο ππφζεζεο, εθηηκψληαο ηα

πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ πνηληθή δίθε ε νπνία κεζνιάβεζε

ζην κεηαμχ. Δηζάγνληαο εμαίξεζε απφ ηνλ θαλφλα, ην ηΔ δέρζεθε κε απφθαζή ηνπ φηη

κπνξεί λα επαλαιεθζεί ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία αθφκε θαη ζηελ πεξίπησζε πνπ ε

ακεηάθιεηε απφθαζε πξνέξρεηαη απφ πνιηηηθφ δηθαζηήξην, κε ηελ πξνυπφζεζε

βεβαίσο φηη δηαζαθελίδεη ή αθφκα θαη αίξεη ηα πξαγκαηηθά γεγνλφηα, ηα νπνία

απνηέιεζαλ ηε βάζε γηα ηελ έθδνζε ηεο πεηζαξρηθήο απφθαζεο.173

Πνηνη κπνξνύλ λα δεηήζνπλ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

Οη δηθαηνχκελνη λα θάλνπλ ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ηεο επαλάιεςεο ηεο πεηζαξρηθήο

δηαδηθαζίαο είλαη ε Γηνίθεζε θαη ν ππάιιεινο.174

Οη πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη

δηαθξίλνληαη αλαιφγσο ηνπ είδνπο ηεο απφθαζεο –αζσσηηθήο ή θαηαδηθαζηηθήο– ηνπ

πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ:

1) Αλ ππάξρεη ακεηάθιεηε θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε:

i. Σφηε κπνξεί λα θάλνπλ ρξήζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ν πξντζηάκελνο

ππνπξγφο ή ν πθππνπξγφο, θαη εηδηθφηεξα γηα ηνπο ππαιιήινπο πνπ

ππεξεηνχλ ζε ΝΠΓΓ ν ππνπξγφο ή ν γεληθφο γξακκαηέαο ηεο

Πεξηθέξεηαο πνπ αζθεί επνπηεία ζε απηφ ή ην Γ ηνπ ελ ιφγσ

λνκηθνχ πξνζψπνπ.

ii. Σα πξναλαθεξφκελα φξγαλα έρνπλ ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα

δεηήζνπλ ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο («κπνξνχλ λα

δεηήζνπλ…», παξ. 1 άξζξν 143 ΤΚ). Οξζά ππνγξακκίδεηαη φηη, γηα

ηελ ηήξεζε ηεο εζσηεξηθήο έλλνκεο ηάμεο ηεο ππεξεζίαο, ζα έπξεπε

172

ηΔ 1597/1996 ζην Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1520. 173

ηΔ 1132, 1133/1954 θαη ηΔ 408/1970, 517/1957, ζην Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 65-66. Δπίζεο,

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 408, θαζψο θαη ηΔ 1347/1957, ζην ίδην, ζει. 169. 174

Όπσο πξναλαθέξζεθε, ζχκθσλα κε ην λφκν 3613/2007, δελ ζπληξέρεη πεξίπησζε ρξήζεο ηνπ έλδηθνπ

κέζνπ ηεο επαλάιεςεο ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο απφ ην ΓΔΓΓ, βι. θαη παξαπάλσ, ζει. 35-36 ηεο

παξνχζαο εξγαζίαο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

68

λα πξνβιέπεηαη αληίζηνηρε δπλαηφηεηα ηεο Γηνίθεζεο θαη ζηηο

πεξηπηψζεηο αζσσηηθψλ πνηληθψλ απνθάζεσλ γηα ηνλ ππάιιειν.175

iii. Ζ θαηαδηθαζηηθή απφθαζε ζα πξέπεη λα πηζηνπνηεί ηε δηάπξαμε

πεηζαξρηθνχ παξαπηψκαηνο ην νπνίν κπνξεί λα επηζχξεη ηελ πνηλή

ηεο νξηζηηθήο παχζεο.

iv. Ο ππάιιεινο ζα πξέπεη πξνεγνπκέλσο είηε λα έρεη αζσσζεί είηε λα

έρεη ηηκσξεζεί πεηζαξρηθά κε πνηλή ειαθξχηεξε ηεο νξηζηηθήο

παχζεο.176

2) Αλ ππάξρεη ακεηάθιεηε αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε ή ακεηάθιεην

απαιιαθηηθφ βνχιεπκα:

i. Σφηε κπνξεί ν ππάιιεινο πνπ θαηαδηθάζζεθε απφ ην πεηζαξρηθφ

φξγαλν λα δεηήζεη ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο,

θαηαζέηνληαο αίηεζε ζηελ νπνία ζα αλαιχνληαη νη ιφγνη πνπ ηελ

επηβάιινπλ.

ii. Ο δησθφκελνο ππάιιεινο ζα πξέπεη λα πξνζθνκίζεη ηελ αζσσηηθή

απφθαζε ζηελ αίηεζε επαλάιεςεο πνπ ζα θαηαζέζεη.

iii. Ζ πεηζαξρηθή πνηλή πνπ είρε πξνγελέζηεξα ηεο πνηληθήο απφθαζεο

επηβιεζεί ζην δησθφκελν ππάιιειν κπνξεί λα είλαη νπνηαδήπνηε.

iv. Δθφζνλ δεηεζεί απφ ην δησθφκελν ππάιιειν, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν

είλαη ππνρξεσκέλν λα επαλαιάβεη ηε δηαδηθαζία. ε δηαθνξεηηθή

πεξίπησζε πθίζηαηαη παξάιεηςε νθεηιφκελεο λφκηκεο ελέξγεηαο.177

Γεληθφηεξα, φηαλ ππάξρεη θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε θαη βαξχ πεηζαξρηθφ

παξάπησκα, ην νπνίν είλαη δπλαηφλ λα νδεγήζεη ζηελ πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο,

επαλαιακβάλεηαη ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία χζηεξα απφ αίηεκα ηεο Γηνίθεζεο.

Αληίζηξνθα, ζην ελδερφκελν έθδνζεο μεθάζαξεο αζσσηηθήο απφθαζεο, αλ ν

ηηκσξεζείο ππάιιεινο ππνβάιιεη αίηεζε, ε επαλάιεςε είλαη ππνρξεσηηθή νπνηνδήπνηε

θαη αλ ήηαλ ην κέγεζνο ηεο αξρηθψο επηβιεζείζαο πεηζαξρηθήο πνηλήο.

175

Ζ νκαιή ιεηηνπξγία κηαο ππεξεζίαο πιήηηεηαη εμίζνπ θαη φηαλ δελ ηηκσξνχληαη νη ππάιιεινη πνπ

ππέπεζαλ ζε πεηζαξρηθά παξαπηψκαηα, αιιά θαη φηαλ ηηκσξνχληαη ή ηηκσξήζεθαλ, φπσο απνδεηθλχεηαη

εθ ησλ πζηέξσλ, αδίθσο φζνη δελ παξελέβεζαλ ηηο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ, Κξπζηάιιεο ., φ.π., ζει. 52. 176

Γελ επηβάιιεηαη επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ζηελ πεξίπησζε πνπ ν ππάιιεινο είρε

ηηκσξεζεί κε ηελ πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο αιιά κε αηηηνινγία δηαθνξεηηθή απφ απηήλ πνπ αλαθέξεηαη

ζηελ πνηληθή απφθαζε, Μαξίλνο Αλ., φ.π., ζει. 167. 177

Ζ αξλεηηθή απφθαζε ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ γηα ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

πξνζβάιιεηαη κε αίηεζε αθπξψζεσο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

69

Πξνζεζκία άζθεζεο ηνπ έλδηθνπ κέζνπ

Ζ πξνζεζκία γηα λα δεηεζεί ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο έρεη

απνθιεηζηηθφ ραξαθηήξα θαη είλαη ίδηα θαη γηα ηε Γηνίθεζε θαη γηα ην δησθφκελν

ππάιιειν. Οξίδεηαη ζπγθεθξηκέλα ζην ρξνληθφ δηάζηεκα ηνπ ελφο έηνπο απφ ηε

δεκνζίεπζε ηεο πνηληθήο απφθαζεο. Αλ παξέιζεη άπξαθην ην παξαπάλσ ρξνληθφ

δηάζηεκα, εμαιείθεηαη ηαπηφρξνλα θαη ην δηθαίσκα ρξήζεο απηνχ ηνπ έλδηθνπ κέζνπ.

Πξέπεη, φκσο, λα ζεκεησζεί φηη ζηνλ ηζρχνληα ΤΚ ε πξνζεζκία πνπ ηίζεηαη

είλαη πην πεξηνξηζκέλε ζε ζρέζε κε ηελ αληίζηνηρε ζηνλ πξντζρχζαληα ΤΚ. χκθσλα

κε ην λφκν 2683/1999 (παξ. 1 άξζξν 143), ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

έπξεπε λα ιάβεη ρψξα εληφο απνθιεηζηηθήο πξνζεζκίαο ελφο έηνπο. Γειαδή, θαηά ηελ

εξκελεία πνπ δφζεθε, κέζα ζε έλαλ ρξφλν αθφηνπ είρε θαηαζηεί ακεηάθιεηε. Σν

«παξάδνμν» είλαη φηη κε ηνλ ηζρχνληα ΤΚ νξίδεηαη φηη ε πξνζεζκία ηνπ έηνπο αξρίδεη

απφ ηε δεκνζίεπζε ηεο πνηληθήο απφθαζεο. Χζηφζν, απηφ ζεκαίλεη φηη θαηά ηε

δηάξθεηα ηνπ ελφο έηνπο κπνξεί ε πνηληθή απφθαζε λα κελ έρεη πξνιάβεη λα θαηαζηεί

ακεηάθιεηε. Δπνκέλσο, ππάξρεη ην ελδερφκελν λα παξέιζεη άπξαθηε ε εκεξνκελία

άζθεζεο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ έλδηθνπ κέζνπ, εθφζνλ νπζηαζηηθή πξνυπφζεζε απνηειεί

ε χπαξμε ακεηάθιεηεο πνηληθήο απφθαζεο.178

Ο ηύπνο – Η δηαδηθαζία

Ζ άζθεζε ηνπ έλδηθνπ κέζνπ ηεο επαλάιεςεο ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο γίλεηαη

κέζσ αίηεζεο, ε νπνία απεπζχλεηαη είηε ζην νηθείν πξσηνβάζκην ππεξεζηαθφ-

πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην είηε ζην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην. ηελ πξψηε

πεξίπησζε, αξκφδην ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην –ζχκθσλα κε ηελ παξ. 2 ηνπ άξζξνπ 143

ηνπ ΤΚ– είλαη εθείλν «ζην νπνίν ππαγφηαλ ν ππάιιεινο θαηά ην ρξφλν ηέιεζεο ηνπ

παξαπηψκαηνο».179

ηελ αίηεζε πνπ θαηαηίζεηαη αλαθέξνληαη αλαιπηηθά φινη νη ιφγνη

πνπ θαζηζηνχλ επηβεβιεκέλε ηελ επαλάιεςε ηεο δηαδηθαζίαο. Σν αξκφδην

πξσηνβάζκην ή ην Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην θξίλεη ην βάζηκν ησλ

πξνβαιιφκελσλ ιφγσλ θαη απνθαζίδεη γηα ηελ επαλάιεςε ηεο δηαδηθαζίαο. Όκσο, ζηελ

πεξίπησζε πνπ ε αίηεζε γηα ηελ επαλάιεςε απνξξηθζεί κε απφθαζε ππνπξγνχ, ηφηε

κπνξεί λα θαηαηεζεί αίηεζε αθχξσζεο.180

178

Κξπζηάιιεο ., φ.π., ζει. 53-54. 179

Αλ θαη ε αλαθνξά γίλεηαη ζην ζηνηρείν ηνπ ρξφλνπ, ελ ηνχηνηο εκκέζσο πξνζδηνξίδεηαη θαη ην ηνπηθά

αξκφδην πεηζαξρηθφ φξγαλν λα επηιεθζεί ηεο επαλάιεςεο ηεο δηαδηθαζίαο, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει.

408. 180

ηΔ 2722 θαη 2723/1984 ζην Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 67.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

70

Ζ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο πεξηιακβάλεη ηελ εθ λένπ θαη’ νπζία

εμέηαζε ηνπ ζπλφινπ ηεο πεηζαξρηθήο ππφζεζεο, ππφ ην πξίζκα ησλ πξαγκαηηθψλ

γεγνλφησλ φπσο θαηαγξάθνληαη ζηελ θαηαδηθαζηηθή ή ηελ αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε

θαη «ρσξίο λα επεθηείλεη ηελ έξεπλά ηνπ [ην πεηζαξρηθφ φξγαλν] επί παξαπησκάησλ κε

απνηειεζάλησλ αληηθείκελν ηεο επαλαιακβαλφκελεο πεηζαξρηθήο δίθεο».181

Όπσο

πξναλαθέξζεθε, βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ηε λέα δηεξεχλεζε ηεο ππφζεζεο είλαη ε

ηαχηηζε ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ ηεο πνηληθήο θαη ηεο αξρηθήο πεηζαξρηθήο

απφθαζεο. Αληίζηνηρα, πθίζηαηαη δέζκεπζε ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ λα ιεθζεί

ππνρξεσηηθψο ππφςε ην πεξηερφκελν ηεο πνηληθήο απφθαζεο σο πξνο ηα πξαγκαηηθά

ζηνηρεία, κε ηνλ ηξφπν πνπ απηά δηαπηζηψζεθαλ απφ ην πνηληθφ δηθαζηήξην.182

Όκσο,

ππάξρνπλ θαη πεξηζψξηα δηαθξηηηθήο επρέξεηαο γηα ην πεηζαξρηθφ φξγαλν. χκθσλα θαη

κε ηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 136 ηνπ ΤΚ, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν έρεη ηε δπλαηφηεηα,

εθφζνλ ην θξίλεη αλαγθαίν, λα δηαηάμεη λέα αλάθξηζε θαη λέα θιήζε ζε απνινγία, ελψ

κπνξεί λα πξνρσξήζεη ζηελ εθηίκεζε λέσλ πξαγκαηηθψλ ηζρπξηζκψλ ή λέσλ

απνδείμεσλ, ρσξίο ζε θακία πεξίπησζε λα δεζκεχεηαη απφ ηελ πξνεγνχκελε

δηαδηθαζία.183

Οη ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηε ζχλζεζε ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ αλαθέξνληαη

ζηελ παξ. 3 ηνπ άξζξνπ 137 ηνπ ΤΚ. Δηδηθφηεξα, πξνβιέπεηαη φηη ζηηο πεξηπηψζεηο

επαλάιεςεο ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο απνθιείνληαη απφ ηε ζχλζεζε ηνπ

ππεξεζηαθνχ-πεηζαξρηθνχ ζπκβνπιίνπ πξφζσπα πνπ είραλ δηελεξγήζεη αλάθξηζε ή

ζπκκεηείραλ ζην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην θαηά ηελ πξψηε θξίζε ηεο ππφζεζεο.184

Έθδνζε απόθαζεο ύζηεξα από επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

Μεηά ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δίθεο, ηα ελδερφκελα σο πξνο ην είδνο ηεο

απφθαζεο πνπ ζα ιεθζεί είλαη πνιιαπιά, εμαξηψκελα πάληνηε απφ ην αλ ε πνηληθή

απφθαζε ππήξμε θαηαδηθαζηηθή ή αζσσηηθή:

1. Αλ ππάξρεη ακεηάθιεηε θαηαδηθαζηηθή πνηληθή απφθαζε, ην πεηζαξρηθφ

φξγαλν κπνξεί:

181

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 170. 182

Βι. παξαπάλσ ηε ζρέζε κεηαμχ πνηληθήο θαη πεηζαξρηθήο δίθεο. Δπίζεο, ηΔ 2507/1973 ζην

Νηαζθαγηάλλεο Μ., φ.π., ζει. 67. 183

ηΔ 905/1990. Καη αληηζηξφθσο, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν κπνξεί λα κε δηελεξγήζεη αλάθξηζε νχηε λα

θξίλεη αλ ε ΔΓΔ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ήηαλ επαξθήο, Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 409. Δπίζεο, βι.

Παλαγφπνπινο Θ., Υπαιιειηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 253. 184

Πάλησο, ε λνκνινγία έρεη θξίλεη θαη πεξί ηνπ αληηζέηνπ, φηη δειαδή νχηε δηάηαμε λφκνπ νχηε θάπνηα

άιιε γεληθή αξρή επηβάιιεη ηε δηαθνξεηηθή ζχλζεζε ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ πνπ ζα θξίλεη ζηελ

επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, βι. Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 409.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

71

i. Να επηβεβαηψζεη ηελ ήδε επηβιεζείζα πνηλή.

ii. Να επηβάιεη βαξχηεξε πνηλή απφ ηελ αξρηθή, ρσξίο φκσο

ππνρξεσηηθά λα πξνηείλεη απηήλ ηεο νξηζηηθήο παχζεο.

2. Αλ ππάξρεη ακεηάθιεηε αζσσηηθή πνηληθή απφθαζε, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν

κπνξεί:

i. Να επηβεβαηψζεη ηελ επηβιεζείζα πνηλή. Γηα παξάδεηγκα, αλ

απνδείρζεθε ε αζσφηεηα ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ σο πξνο ην

αδίθεκα ηεο εθβίαζεο, αιιά φρη θαη πξνο ην αληίζηνηρν ηεο

δσξνδνθίαο.

ii. Να επηβάιεη ειαθξχηεξε πνηλή ζε ζρέζε κε ηελ αξρηθή. Έηζη, κπνξεί

ν ππάιιεινο λα αζσψζεθε απφ ηελ απνδηδφκελε θαηεγνξία ιφγσ

πξαγκαηηθήο πιάλεο θαη έιιεηςεο δφινπ. Χζηφζν, ην πεηζαξρηθφ

φξγαλν κείσζε ηελ πνηλή ηεο νξηζηηθήο παχζεο ζε επηβνιή

πξνζηίκνπ, θαζψο ζεψξεζε φηη δελ ζα είρε ππνπέζεη ζε πιάλε ν

ππάιιεινο αλ ήηαλ πεξηζζφηεξν πξνζεθηηθφο.185

iii. Να πξνβεί ζηελ πιήξε απαιιαγή ηνπ ππαιιήινπ.

Γεληθφηεξα, φηαλ ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δίθεο έρεη δεηεζεί απφ ηε Γηνίθεζε

θαηφπηλ θαηαδηθαζηηθήο απφθαζεο, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν κπνξεί λα επηβάιεη θαη

βαξχηεξε πνηλή. Αληίζεηα, αλ ε επαλάιεςε έρεη δεηεζεί απφ ην δησθφκελν ππάιιειν

θαηφπηλ αζσσηηθήο απφθαζεο, ην πεηζαξρηθφ φξγαλν κπνξεί λα πξνρσξήζεη απφ ηελ

επηβνιή ειαθξχηεξεο πνηλήο έσο ηελ έθδνζε αζσσηηθήο απφθαζεο.186

Γειαδή,

νπζηαζηηθά, δελ κπνξεί λα επηδεηλψζεη ηε ζέζε ηνπ.

Γηα ηελ πεξίπησζε αζψσζεο απφ ηηο βαξχηεξεο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ, ηεο

πξνζσξηλήο θαη ηεο νξηζηηθήο παχζεο, ν λνκνζέηεο πξνρψξεζε θαη ζε πξφβιεςε γηα

ηελ απνθαηάζηαζε ηνπ –αδίθσο φπσο ηειηθά απνδείρζεθε δησρζέληνο– ππαιιήινπ. Με

βάζε ηηο δηαηάμεηο ηνπ ΤΚ (εδάθην γ΄ παξ. 3 άξζξν 143), ην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην

θαηά ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο έρεη ηε δηαθξηηηθή επρέξεηα λα

απνθαζίζεη, είηε απηεπάγγειηα είηε έπεηηα απφ αίηεζε ηνπ ππαιιήινπ, ηε βαζκνινγηθή

185

Γηα ηα παξαδείγκαηα ησλ πεξηπηψζεσλ i θαη ii βι. ηΔ 2822/2000 θαη ηΔ 3364/1990 ζην

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 410-411. 186

Δπηπξφζζεηα, αλ ν ππάιιεινο αζσσζεί γηα κεξηθά κφλνλ αδηθήκαηα γηα ηα νπνία είρε ηηκσξεζεί

πεηζαξρηθά, ππάξρεη ππνρξέσζε ηνπ πεηζαξρηθνχ νξγάλνπ θαηά ηελ επαλάιεςε γηα ηε κείσζε ηεο

αξρηθήο πνηλήο. Αθφκε, κείσζε ηεο πνηλήο πξνβιέπεηαη θαη αλ ην πνηληθφ δηθαζηήξην απνθαλζεί γηα

πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνπ ζπλζέηνπλ δηαθνξεηηθήο βαξχηεηαο θαη είδνπο πεηζαξρηθφ παξάπησκα απφ

απηφ γηα ην νπνίν αξρηθά ηηκσξήζεθε ν ππάιιεινο. Σν ίδην ηζρχεη θαη αλ ν λνκνζέηεο, κε επλντθφηεξε

ηξνπνπνίεζε λφκνπ, απνδψζεη ζηα πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά πνηληθφ αδίθεκα άιινπ είδνπο θαη κεγέζνπο.

Ναππιηψηεο Γ., φ.π., ζει. 170 θαη 409-410.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Δπαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο

72

ή ηε κηζζνινγηθή ηνπ απνθαηάζηαζε. χκθσλα κε ηε δηαηχπσζε ηεο δηάηαμεο, ε

απνθαηάζηαζε κπνξεί λα είλαη κφλν βαζκνινγηθή, θαζψο ε κηζζνινγηθή πξνβιέπεηαη

σο πξφζζεην κέηξν (δηαδεπθηηθά). Ζ απνθαηάζηαζε ζε θακία πεξίπησζε δελ

επεθηείλεηαη θαη ζηελ άξζε ησλ ζπλεπεηψλ πνπ είρε γηα ην δησθφκελν ππάιιειν ε

άζθεζε πεηζαξρηθήο δίσμεο – γηα παξάδεηγκα, ζηελ απφδνζε ηνπ παξαθξαηεζέληνο

κέξνπο ησλ απνδνρψλ ηνπ, αλ είρε ηεζεί ζε αξγία, ή ζηελ εγγξαθή ηνπ ζηνπο πίλαθεο

πξναθηέσλ, αλ είρε απνθαζηζηεί ε κε εγγξαθή ηνπ ιφγσ εθθξεκνχο πνηληθήο ή

πεηζαξρηθήο θαηεγνξίαο.

Με ηηο αλσηέξσ δηαηάμεηο νινθιεξψλεηαη ε απνθαηάζηαζε ηνπ δησρζέληνο

ππαιιήινπ. Μηα ηέηνηα απφθαζε ζεκαίλεη ζηελ πξάμε φηη ν ππάιιεινο –αθφκε θαη αλ

πξνζσξηλά απψιεζε ηελ ηδηφηεηά ηνπ ιφγσ ηεο πνηλήο ηεο νξηζηηθήο παχζεο–

θαηαιακβάλεη ηπρφλ ππάξρνπζα θελή ζέζε πνπ αληηζηνηρεί ζην βαζκφ ζηνλ νπνίν

απνθαζίζηαηαη. Γίλεηαη έκθαζε ζηελ απνθαηάζηαζε ηνπ ππαιιήινπ ζε ζέζε θαη φρη

πάληνηε θαη σο πξνο ην βαζκφ, θαζψο πιένλ νη ζέζεηο έρνπλ θαηαζηεί βαζκνινγηθά

εληαίεο. Αλ φκσο δελ ππάξρεη θελή ζέζε γηα ηελ απνθαηάζηαζή ηνπ, ν ππάιιεινο

παξακέλεη ππεξάξηζκνο κε δηθαίσκα θαηάιεςεο ηεο πξψηεο αληίζηνηρεο ζέζεο πνπ ζα

θελσζεί ζην κέιινλ.187

187

Σάρνο-πκεσλίδεο, ΔξκΥΚ, φ.π., ζει. 1519. Οξζά παξαηεξεί ν Φζελάθεο φηη «Η δηάηαμε απηή

εκπεξηέρεη ην ζπέξκα ηεο παξάιιειεο απνθαηάζηαζεο δηθαίαο ηάμεο κεηαμχ ηνπ ηηκσξεζέληνο ππαιιήινπ

θαη ησλ νκνηνβάζκσλ ηνπ, απφξξνηα άιισζηε ηεο απνλνκήο δηθαηνζχλεο πνπ επέθεξε ε επαλάιεςε ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο», Φζελάθεο Υ., Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, φ.π., ζει.

196. Δπίζεο, Παλαγφπνπινο Θ., Υπαιιειηθφ Γίθαην, φ.π., ζει. 254.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Σχλνςε - Σπκπεξάζκαηα

73

ΤΤΝΝΟΟΦΦΗΗ -- ΤΤΜΜΠΠΔΔΡΡΑΑΜΜΑΑΣΣΑΑ

Σα έλδηθα κέζα απνηεινχλ ηελ νπζηαζηηθή παξαδνρή φηη ε πεηζαξρηθή απφθαζε –φπσο

θαη θάζε άιιε αληίζηνηρε δηθαζηηθή θξίζε– ελδέρεηαη είηε λα κελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ

αιήζεηα είηε λα κελ απνδίδεη ηελ πξαγκαηηθφηεηα ηεο δηάπξαμεο ελφο πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο ζε φιεο ηνπ ηηο δηαζηάζεηο. Γηα ην ιφγν απηφ δφζεθε ε δπλαηφηεηα ηεο

εθ λένπ εμέηαζεο ησλ απνθάζεσλ, κε επαλαμηνιφγεζε ηφζν ηεο λνκηκφηεηαο φζν θαη

ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ δηαζθαιίδνληαη ηα ζπκθέξνληα ηεο

ππεξεζίαο (εζσηεξηθή ηάμε, εχξπζκε ιεηηνπξγία) θαη ηνπ ππαιιήινπ, θαζψο θαη ε

ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλε αξρή ηεο πξνζηαζίαο ηνπ δησθφκελνπ. ε δηαθνξεηηθή

πεξίπησζε ζα ήηαλ νξαηφο ν θίλδπλνο θινληζκνχ ηεο εκπηζηνζχλεο πξνο ην ζχζηεκα

απνλνκήο ηεο πεηζαξρηθήο δηθαηνζχλεο. Μέζσ ηνπ ΤΚ (λφκνο 3528/2007) παξέρεηαη ε

δπλαηφηεηα ρξήζεο απφ ην δησθφκελν ππάιιειν ηξηψλ έλδηθσλ κέζσλ: α) ηεο

έλζηαζεο (άξζξν 141), β) ηεο πξνζθπγήο (άξζξν 142) θαη γ) ηεο επαλάιεςεο ηεο

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο (άξζξν 143). Απφ ηα παξαπάλσ, δηνηθεηηθνχ ραξαθηήξα είλαη

ε έλζηαζε θαη ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο, ελψ ε πξνζθπγή είλαη ην

κνλαδηθφ έλδηθν κέζν δηθαζηηθνχ ραξαθηήξα. Δπηπξφζζεηα, ηαθηηθά θαη

κεηαβηβαζηηθνχ ραξαθηήξα ζεσξνχληαη ε έλζηαζε θαη ε πξνζθπγή, ελψ ε επαλάιεςε

ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο ζπληζηά έθηαθην έλδηθν κέζν κε κε κεηαβηβαζηηθφ

απνηέιεζκα. χκθσλα κε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ ηζρχνληνο ΤΚ, θαλέλα απφ ηα ηξία

πξνβιεπφκελα έλδηθα κέζα δελ έρεη ακηγψο αλαζηαιηηθφ ραξαθηήξα, ελψ ε ρνξήγεζε

αλαζηνιήο εθηέιεζεο ηεο πεηζαξρηθήο πνηλήο απνηειεί πιένλ ηελ εμαίξεζε.

Ο φξνο «έλζηαζε» έθαλε γηα πξψηε θνξά ηελ εκθάληζή ηνπ ζηνλ πξνεγνχκελν

ΤΚ (λφκνο 2683/1999), αληηθαζηζηψληαο ηελ έσο ηφηε πθηζηάκελε «έθεζε». Με ηελ

έλζηαζε ν δησθφκελνο ππάιιεινο επηδηψθεη ηε λέα νπζηαζηηθή θξίζε ηεο ππφζεζήο ηνπ

απφ ζπιινγηθφ φξγαλν ζε δεχηεξν βαζκφ. Έλζηαζε κπνξεί λα αζθεζεί ζε βάξνο

απνθάζεσλ είηε κνλνκειψλ πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ –νπφηε θξίλεηαη απφ ην αξκφδην

ππεξεζηαθφ ζπκβνχιην– είηε ππεξεζηαθψλ ζπκβνπιίσλ, νπφηε επηιακβάλεηαη ην

Γεπηεξνβάζκην Πεηζαξρηθφ πκβνχιην. Έλζηαζε κπνξνχλ λα αζθήζνπλ ε Γηνίθεζε, ν

ππάιιεινο θαη ν ΓΔΓΓ. Ο ππάιιεινο ζε θάζε πεξίπησζε επηδηψθεη ηε βειηίσζε ηεο

ζέζεο ηνπ, δειαδή ηε κείσζε ηεο αξρηθήο πνηλήο ή ηελ αζψσζή ηνπ. Όκσο, κπνξεί λα

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Σχλνςε - Σπκπεξάζκαηα

74

θάλεη ρξήζε ηεο έλζηαζεο κφλνλ θαηφπηλ επηβνιήο ζπγθεθξηκέλσλ πνηλψλ, απφ ην

πξφζηηκν ησλ απνδνρψλ δχν κελψλ θαη άλσ έσο ηελ νξηζηηθή παχζε.

Αληηζέησο, ηφζν ε Γηνίθεζε φζν θαη ν ΓΔΓΓ, κε ζθνπφ ηελ πεξηθξνχξεζε ηεο

νκαιήο ιεηηνπξγίαο ηεο δεκφζηαο ππεξεζίαο, έρνπλ δηθαίσκα άζθεζεο έλζηαζεο ζε

βάξνο φισλ ησλ πεηζαξρηθψλ πνηλψλ πνπ επηβάιινληαη ζε πξψην βαζκφ. Αλ θαη

έλζηαζε κπνξεί λα αζθεζεί θαη απφ ηε Γηνίθεζε ππέξ ηνπ ππαιιήινπ –δειαδή γηα ηελ

πξνζηαζία ηνπ–, ελ ηνχηνηο ζπλήζσο επηδηψθεηαη ε επηδείλσζε ηεο ζέζεο ηνπ

δησθφκελνπ, ζεσξψληαο φηη ε πξσηνβάζκηα πνηλή ππήξμε επηεηθήο. Μφλνλ φηαλ

αζθείηαη ηαπηφρξνλα έλζηαζε απφ ηνλ ππάιιειν θαη ηε Γηνίθεζε ( ή ην ΓΔΓΓ) ε θξίζε

ζε δεχηεξν βαζκφ δελ πθίζηαηαη θακία δέζκεπζε. Καηά ηελ άζθεζε έλζηαζεο, ε

ρνξήγεζε αλαζηνιή βξίζθεηαη ζε επζεία ζπλάξηεζε κε ην χςνο ηεο πεηζαξρηθήο

πνηλήο, θαζψο αλαζηαιηηθφ απνηέιεζκα επέξρεηαη κφλνλ γηα ηηο βαξχηεξεο

(ππνβηβαζκφο, πξνζσξηλή θαη νξηζηηθή παχζε).

εκαληηθά αλαβαζκηζκέλνο ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία εκθαλίδεηαη ν ξφινο

ηνπ ΓΔΓΓ. Δθηφο απφ ηε δπλαηφηεηα άζθεζεο έλζηαζεο θαηά νπνηαζδήπνηε απφθαζεο

πεηζαξρηθψλ ζπκβνπιίσλ ησλ θνξέσλ ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ ΝΠΓΓ θαη ησλ ΟΣΑ θαη ησλ

δχν βαζκψλ, κε βάζε ην λφκν 3613/2007, ηφζν νη πξνζεζκίεο άζθεζεο έλζηαζεο φζν

θαη πξνζθπγήο μεθηλνχλ απφ ηελ θνηλνπνίεζε ησλ αληίζηνηρσλ απνθάζεσλ ζην

Γξαθείν ηνπ. Απηφ ζεκαίλεη ηελ άκεζε εκπινθή ηνπ ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία γηα ην

ζχλνιν (ζρεδφλ) ησλ ππαιιήισλ ηνπ δεκφζηνπ ηνκέα.

Σν έλδηθν κέζν ηεο πξνζθπγήο ζπληζηνχζε έσο ηε δεκνζίεπζε ηνπ

πξναλαθεξφκελνπ λφκνπ 3613/2007 κηα απφ ηηο νπζηαζηηθφηεξεο εγγπήζεηο ηνπ

ζπληαγκαηηθά θαηνρπξσκέλνπ ζεζκνχ ηεο κνληκφηεηαο ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ.

Καζαξψο ειιεληθήο επηλφεζεο, απνηειεί έλα κνλαδηθήο ζεκαζίαο έλδηθν κέζν, πνπ

επηηξέπεη ζην δησθφκελν ππάιιειν ηελ θαη’ νπζία θαη ζε βάζνο εμέηαζε ηεο

πεηζαξρηθήο ππφζεζεο απφ ηε Γηνηθεηηθή Γηθαηνζχλε. ηε ρξήζε ηεο πξνζθπγήο –θαηά

ζπγθεθξηκέλσλ απνθάζεσλ κνλνκειψλ πεηζαξρηθψλ νξγάλσλ θαη θαηά απνθάζεσλ

δεπηεξνβάζκησλ ζπιινγηθψλ– λνκηκνπνηνχληαη φζνη θαηέρνπλ νξγαληθέο ζέζεηο,

ηαθηηθέο ζέζεηο επί ζεηεία, φπσο θαη νη δφθηκνη ππάιιεινη. Γηα ηνπο ππνινίπνπο

πξνβιέπεηαη κφλνλ ε άζθεζε αίηεζεο αθχξσζεο. Απφ ην 2001, κεηά ηε δεκνζίεπζε

ηνπ λφκνπ 2944, ε εθδίθαζε ησλ ππαιιειηθψλ πξνζθπγψλ επηκεξίζηεθε κεηαμχ ηνπ

ηΔ θαη ηνπ ΓΔθ, κε ην αλψηαην δηθαζηήξην λα δηαηεξεί ζηελ –θαηνρπξσκέλε θαη

ζπληαγκαηηθά– αξκνδηφηεηά ηνπ ηηο πνηλέο ηνπ ππνβηβαζκνχ θαη ηεο νξηζηηθήο παχζεο.

Ζ θαηάζεζε ηεο πξνζθπγήο γίλεηαη κε δηθφγξαθν ζηε γξακκαηεία ηνπ αξκφδηνπ

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Σχλνςε - Σπκπεξάζκαηα

75

δηθαζηεξίνπ, ην νπνίν κπνξεί λα ππνγξάθεηαη θαη απφ ηνλ πξνζθεχγνληα ππάιιειν,

ελψ θαηά ηε ζπδήηεζε ηεο ππφζεζεο ν ηειεπηαίνο κπνξεί λα εκθαληζηεί αθφκε θαη

ρσξίο δηθεγφξν.

Ο παξψλ ΤΚ επέθεξε πνιχ ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηελ «απφιπηε» πξνζηαζία

πνπ θάπνηε πξνζέθεξε ζηνλ ππάιιειν ε πξνζθπγή. Απφ ηα ηέιε ηνπ 2007, θαη χζηεξα

απφ 30 ρξφληα, ε Γηνίθεζε –κέζσ ηνπ ΓΔΓΓ– απέθηεζε μαλά ην δηθαίσκα πξνζθπγήο

ζηε Γηνηθεηηθή Γηθαηνζχλε ζε βάξνο πεηζαξρηθψλ απνθάζεσλ. Έηζη, ε ακηγψο θάπνηε

«ππαιιειηθνχ» ραξαθηήξα πξνζθπγή, ζήκεξα πιένλ απνηειεί θαη δηθαίσκα ηεο

Γηνίθεζεο. Δπηπξφζζεηα, απφ ην 2000, θαη έπεηηα απφ 50 ρξφληα, ε απηνδίθαηε

αλαζηνιή πνπ πξνβιεπφηαλ κε ηελ άζθεζή ηεο έπαςε λα ηζρχεη. Έθηνηε, έγηλε θαλφλαο

ε θαη’ εμαίξεζε θαη ζε εηδηθψο κφλνλ πξνβιεπφκελεο πεξηπηψζεηο ρνξήγεζε

αλαζηνιήο, κε ηελ θαηαθαλέζηαηε πξφζεζε ηνπ λνκνζέηε γηα επηηάρπλζε ηεο

απνλνκήο ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ θαη γηα ηελ απνθπγή παξαγξαθήο ηνπ πεηζαξρηθνχ

παξαπηψκαηνο, θαζψο θαη ησλ φπνησλ πξνζθνκκάησλ κπνξνχζαλ λα ηεζνχλ απφ ην

δησθφκελν ππάιιειν ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία. Αιιά ε εμάξηεζε εθηέιεζεο ηεο

πεηζαξρηθήο πνηλήο απφ ηελ ηαρχηεηα απφδνζεο ηεο Γηθαηνζχλεο –κέζσ ηεο ζέζπηζεο

ζπγθεθξηκέλσλ ρξνληθψλ νξίσλ γηα ηελ εθδίθαζε ησλ πξνζθπγψλ απφ ηα δηνηθεηηθά

δηθαζηήξηα– κάιινλ θαζηζηά ηειηθά άλεπ νπζίαο ηελ (έζησ θαη θαη’ εμαίξεζε)

ρνξήγεζε αλαζηνιήο. Έηζη, φκσο, θηάλνπκε ζην άιιν άθξν. Γελ είλαη πιένλ ν

δησθφκελνο ππάιιεινο πνπ ζέηεη εκπφδηα ζηελ πεηζαξρηθή δηαδηθαζία, αιιά απηή ηε

θνξά ε πξνζηαζία ηνπ εμαξηάηαη απφ παξακέηξνπο πνπ νχηε κπνξεί νχηε δχλαηαη εθ

ηνπ λφκνπ λα επεξεάζεη.

Ζ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο απνηειεί έθηαθην έλδηθν κέζν,

απφξξνηα ηεο εηδηθήο ζρέζεο πνπ πθίζηαηαη κεηαμχ ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο θαη

ηεο πνηληθήο δίθεο. Αλ θαη ε πεηζαξρηθή δηαδηθαζία είλαη αλεμάξηεηε απφ ηελ πνηληθή,

ππάξρεη νπζηαζηηθή δέζκεπζε γηα ηνλ πεηζαξρηθφ δηθαζηή σο πξνο ηελ εθηίκεζε απφ ην

πνηληθφ δηθαζηήξην ησλ πξαγκαηηθψλ πεξηζηαηηθψλ ηεο πξάμεο ε νπνία ηαπηφρξνλα

ζηνηρεηνζεηεί θαη πεηζαξρηθφ παξάπησκα. Καη απηφ θαζψο ζηελ πνηληθή δίθε

παξέρνληαη πεξηζζφηεξα ερέγγπα θαη δηθνλνκηθέο πξνυπνζέζεηο γηα ηελ αλαδήηεζε ηεο

δηθαληθήο αιήζεηαο. Γη’ απηφ, ε επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο έξρεηαη λα

αλαπιεξψζεη ηελ έιιεηςε ρξνληθήο ζχκπησζεο κεηαμχ ηεο πεηζαξρηθήο θαη ηεο

πνηληθήο δίθεο, ελαξκνλίδνληαο ηελ πεηζαξρηθή απφθαζε κε ηελ πνηληθή, κε ζθνπφ ηελ

πιεξέζηεξε πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ, θαζψο θαη ηε δηαζθάιηζε ηεο λνκηκφηεηαο απφ

ηελ ηπρφλ χπαξμε δηαθνξνπνηήζεσλ κεηαμχ ησλ δχν δηαδηθαζηψλ. Σελ επαλάιεςε ηεο

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Σχλνςε - Σπκπεξάζκαηα

76

πεηζαξρηθήο δηαδηθαζίαο κπνξεί λα δεηήζεη αθελφο ε Γηνίθεζε ζηηο πεξηπηψζεηο

ακεηάθιεηεο θαηαδηθαζηηθήο πνηληθήο απφθαζεο, εθφζνλ λσξίηεξα ν ππάιιεινο είρε

αζσσζεί ή θαηαδηθαζηεί ζε πνηλή θαηψηεξε ηεο νξηζηηθήο παχζεο. Αθεηέξνπ ν

ππάιιεινο, κεηά ηελ έθδνζε ακεηάθιεηεο αζσσηηθήο πνηληθήο απφθαζεο ή αζσσηηθνχ

βνπιεχκαηνο, αλεμάξηεηα απφ ην χςνο ηεο πνηλήο πνπ ηνπ επηβιήζεθε αξρηθψο. Όπσο

θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο έλζηαζεο, αλ ε επαλάιεςε αζθείηαη έπεηηα απφ αίηεζε ηεο

Γηνίθεζεο, ηφηε ην πεηζαξρηθφ φξγαλν κπνξεί λα επηδεηλψζεη ηε ζέζε ηνπ ππαιιήινπ,

ελψ αληίζεηα, αλ ε επαλάιεςε έρεη δεηεζεί απφ ηνλ ππάιιειν, ηφηε δελ κπνξεί λα ηνπ

επηβιεζεί βαξχηεξε πνηλή. Πάλησο, ζα ήηαλ ζθφπηκε ε επέθηαζε ηεο επρέξεηαο ηεο

Γηνίθεζεο γηα ηελ επαλάιεςε ηεο πεηζαξρηθήο δίθεο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο αζσσηηθψλ

απνθάζεσλ. Άιισζηε, θαη απηή θαη ν δησθφκελνο ππάιιεινο κπνξνχλ, εθηφο απφ

«δηάδηθνη» κε αληηκαρφκελα «ζπκθέξνληα», λα επηδηψμνπλ απφ θνηλνχ ηελ απφδνζε

ηνπ δηθαίνπ θαη, ηειηθά, ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγίαο ηεο ππεξεζίαο.

εκείν πξνβιεκαηηζκνχ απνηειεί ε πξνζεζκία γηα ην ρξφλν άζθεζεο ηνπ

ζπγθεθξηκέλνπ έλδηθνπ κέζνπ. Ζ πξφβιεςε γηα έλαλ κφλν ρξφλν απφ ηελ έθδνζε ηεο

πνηληθήο απφθαζεο κπνξεί λα νδεγήζεη ζηελ πξάμε ζηελ «αρξήζηεπζή» ηνπ, θαζψο

νπζηψδεο πξνυπφζεζε γηα ηελ επαλάιεςε είλαη ν ακεηάθιεηνο ραξαθηήξαο ηεο

απφθαζεο ηνπ πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ. Δθ ησλ πξαγκάησλ, φκσο, είλαη πηζαλφλ κηα

απφθαζε λα κελ έρεη θαηαζηεί ακεηάθιεηε έλαλ κφιηο ρξφλν κεηά ηελ έθδνζή ηεο.

Ζ δηαθάλεηα θαη ε πξνζπάζεηα εμάιεηςεο ησλ θαηλνκέλσλ δηαθζνξάο

βξίζθνληαη ηα ηειεπηαία ρξφληα –ή αθξηβέζηεξα ηηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο– κεηαμχ ησλ

πξψησλ ζηφρσλ ηεο ειιεληθήο δεκφζηαο δηνίθεζεο. Ο εθζπγρξνληζκφο θαη ν

εμνξζνινγηζκφο ηνπ ηξφπνπ απνλνκήο ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ απνηεινχλ αλακθίβνια

κείδνλεο παξακέηξνπο πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, κε ηνλ αθξηβή θαζνξηζκφ ηεο

ρξήζεο ησλ έλδηθσλ κέζσλ λα δηαδξακαηίδεη ζεκαίλνληα ξφιν. Άιισζηε, ε νπζηαζηηθή

πξνζηαζία ηφζν ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο Γηνίθεζεο φζν θαη ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ

ζα ζπκβάιεη θαηαιπηηθά ζηελ εχξπζκε θαη απνηειεζκαηηθή ιεηηνπξγία κηαο δεκφζηαο

δηνίθεζεο, ε νπνία απφ παξάγνληαο αλάζρεζεο είλαη επηηαθηηθή αλάγθε ησλ θαηξψλ λα

εμειηρζεί ζε θχξην εθαιηήξην ππνζηήξημεο ηεο αλάπηπμεο θαη ηεο πξνφδνπ ηεο ρψξαο.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Βηβιηνγξαθία

77

ΒΒΙΙΒΒΛΛΙΙΟΟΓΓΡΡΑΑΦΦΙΙΑΑ

1. Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, Δηήζηεο Δθζέζεηο, έηε 2007 θαη

2008.

2. Γαγηφγινπ Π.Γ., Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, γ΄ έθδνζε, εθδφζεηο Αλη. Ν.

άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004.

3. Γαξακάξαο Κ., Θενδσξάηνο Ζι., Καηξνχγθαινο Γ., Παπαδφπνπινο Η.,

Σζηκάξαο Κ., Καλφλεο Γηνηθεηηθήο Γξάζεο Γεκφζηνπ Τνκέα, Δθπαηδεπηηθφ

Τιηθφ Κνηλήο Φάζεο πνπδψλ ΔΓΓ, Κ΄ εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2008.

4. Γαξδέληαο Δκκαλνπήι, «Σα κεγάια πξνβιήκαηα ηνπ πεηζαξρηθνχ δηθαίνπ.

Κξηηηθή εηζαγσγή» ζην πεξηνδηθφ Διιεληθή Γηθαηνζχλε, ηφκνο 32νο

,

επηέκβξηνο 1991, ζει. 1199-1202.

5. Γέλδηαο Μηραήι Α., Γηνηθεηηθφλ Γίθαηνλ, ηφκνο Α΄, β΄ έθδνζε, εθδφηεο Αξγ.

Παπαδήζεο, Αζήλαη 1944.

6. Μαθξηδάθεο Δκκαλνπήι, Πεηζαξρηθφλ Γίθαηνλ, Θεζζαινλίθε 1973.

7. Μαξίλνο Αλαζηάζηνο, Τα βαζηθά ηνπ δεκνζηνυπαιιειηθνχ δηθαίνπ, εθδφζεηο

Αλη. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1996.

8. Νηαζθαγηάλλεο Μηραήι Ζι., «Σα έλδηθα κέζα θαηά ησλ πεηζαξρηθψλ

απνθάζεσλ», πεξηνδηθφ Γηνηθεηηθή Δλεκέξσζε, ηεχρνο 32, Ηαλνπάξηνο-

Φεβξνπάξηνο-Μάξηηνο 2005.

9. Ναππιηψηεο Γεψξγηνο, Πεηζαξρηθφ Γίθαην, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-

Κνκνηελή 2003.

10. Παλαγφπνπινο Θεφδσξνο, Δγρεηξίδην Υπαιιειηθνχ Γηθαίνπ, ε΄ έθδνζε, εθδφζεηο

Αζ. ηακνχιε, Αζήλα 1999.

11. Παλαγφπνπινο Θεφδσξνο, Υπαιιειηθφ Γίθαην, ζη΄ έθδνζε, εθδφζεηο Αζ.

ηακνχιε, Αζήλα 2003.

12. Παπατσάλλνπ Εσή, Δθαξκνγέο Γεκνζηνυπαιιειηθνχ δηθαίνπ κε βάζε ηε

λνκνινγία ησλ δηθαζηεξίσλ, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή

2000.

13. θνξδάθεο Γεκνζζέλεο, Δξκελεία ηνπ ππαιιειηθνχ θψδηθνο θαη εηδηθψλ

δηαηάμεσλ ησλ ΝΠΓΓ, Αζήλαη 1963.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Βηβιηνγξαθία

78

14. θνπξήο Βαζίιεηνο, Γηνηθεηηθφ Γηθνλνκηθφ Γίθαην, ηφκνο Η, εθδφζεηο άθθνπια,

Θεζζαινλίθε 1991.

15. πειησηφπνπινο Δπακεηλψλδαο-Υξπζαλζάθεο Υαξάιακπνο, Βαζηθνί ζεζκνί

δεκνζηνυπαιιειηθνχ δηθαίνπ, εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή

1999.

16. πειησηφπνπινο Δπακεηλψλδαο Π., Δγρεηξίδην Γηνηθεηηθνχ Γηθαίνπ, 11ε έθδνζε,

εθδφζεηο Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή (αλαηχπσζε) 2005.

17. Σάρνο Α.Η., Γεκφζην-ππαιιειηθφ δίθαην, Δηδηθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, ηεχρνο 2ν, 2

ε

έθδνζε, εθδφζεηο άθθνπια, Θεζζαινλίθε 1991.

18. Σάρνο Α.Η., Διιεληθφ Γηνηθεηηθφ Γίθαην, 9ε έθδνζε, εθδφζεηο άθθνπια, Αζήλα-

Θεζζαινλίθε 2003.

19. Σάρνο Α.Η.-πκεσλίδεο Η.Λ., Σχζηεκα Γεκνζηνυπαιιειηθνχ Γηθαίνπ, Δξκελεία

Υπαιιειηθνχ Κψδηθα, η. Α΄ & Β΄, 3ε έθδνζε, εθδφζεηο άθθνπια, Αζήλα-

Θεζζαινλίθε 2007.

20. Φζελάθεο Υξίζηνο, Σχζηεκα Υπαιιειηθνχ Γηθαίνπ θαηά ηνλ Κψδηθα, ηφκνο Γ΄,

1ε έθδνζε, Αζήλαη 1967.

21. Φζελάθεο Υξίζηνο, Η πνιηηεία θαη ην δίθαην ησλ δεκνζίσλ ππαιιήισλ, εθδφζεηο

Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2000.

ΣΔΛΙΚΔ ΔΡΓΑΙΔ

1. Κξπζηάιιεο σηήξεο, Η δηθαζηηθή πξνζηαζία ηνπ ππαιιήινπ θαηά ηελ

πεηζαξρηθή δηαδηθαζία ηνπ ΥΚ, ηειηθή εξγαζία ζηελ ΔΓΓ, Σκήκα ηειερψλ

Δπηθνηλσλίαο, ΗΖ΄ εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2007.

2. Σνπινππάθε Καηεξίλα, Η πξνζηαζία ηνπ δησθφκελνπ ππαιιήινπ ζην

πεηζαξρηθφ δίθαην (λ. 3528/2007), ηειηθή εξγαζία ηελ ΔΓΓ, Σκήκα Γεληθήο

Γηνίθεζεο, ΗΘ΄ εθπαηδεπηηθή ζεηξά, Αζήλα 2008.

ΝΟΜΟΙ – ΠΡΟΔΓΡΙΚΑ ΓΙΑΣΑΓΜΑΣΑ – ΔΓΚΤΚΛΙΟΙ

1. Ν. 2479 «Αλψηαην Δηδηθφ Γηθαζηήξην, επηηάρπλζε ησλ δηθψλ, δηθνλνκηθέο

απινπζηεχζεηο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 67/Α/6-5-1997.

2. Ν. 2683 «Κχξσζε ηνπ Κψδηθα Καηάζηαζεο ησλ Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ

Γηνηθεηηθψλ Τπαιιήισλ θαη Τπαιιήισλ ΝΠΓΓ θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ

19/Α/9-2-1999.

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Βηβιηνγξαθία

79

3. Ν. 2839 «Ρπζκίζεηο ζεκάησλ ηνπ Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ, Γεκφζηαο

Γηνίθεζεο θαη Απνθέληξσζεο θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 196/Α/12-9-2000.

4. Ν. 2944 «Σξνπνπνίεζε ηεο λνκνζεζίαο ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο

θαη ησλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ» ΦΔΚ 222/Α/8-10-2001.

5. Ν. 3074 «Γεληθφο Δπηζεσξεηήο Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, αλαβάζκηζεο ψκαηνο

Δπηζεσξεηψλ-Διεγθηψλ Γεκφζηαο Γηνίθεζεο θαη ηνπ πληνληζηηθνχ

Οξγάλνπ Δπηζεψξεζεο θαη Διέγρνπ θαη άιιεο δηαηάμεηο» ΦΔΚ 296/Α/4-12-

2002.

6. Ν. 3528 «Κχξσζε Κψδηθα Καηάζηαζεο Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ Γηνηθεηηθψλ

Τπαιιήισλ θαη Τπαιιήισλ ΝΠΓΓ» ΦΔΚ 26/Α/9-2-2007.

7. Ν. 3613 «Ρπζκίζεηο Θεκάησλ Αλεμάξηεησλ Αξρψλ, Γεληθνχ Δπηζεσξεηή

Γεκφζηαο Γηνίθεζεο, ψκαηνο Δπηζεσξεηψλ Διεγθηψλ Γεκφζηαο

Γηνίθεζεο θαη ινηπψλ δεηεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ»

ΦΔΚ 263/Α/23-11-2007.

8. Ν. 3731 «Αλαδηνξγάλσζε ηεο δεκνηηθήο αζηπλνκίαο θαη ξπζκίζεηο ινηπψλ

ζεκάησλ αξκνδηφηεηαο Τπνπξγείνπ Δζσηεξηθψλ» ΦΔΚ 263/Α/23-12-2008.

9. ΠΓ 611 «Πεξί θσδηθνπνηήζεσο εηο εληαίνλ θείκελνλ, ππφ ηίηινλ

“Τπαιιειηθφο Κψδημ”, ησλ ηζρπνπζψλ δηαηάμεσλ ησλ αλαθεξφκελσλ εηο

ηελ θαηάζηαζηλ ησλ ππαιιήισλ ηνπ Γεκνζίνπ θαη ησλ λπδδ» ΦΔΚ

198/Α/15-7-1977.

10. ΠΓ 18 «Κσδηθνπνίεζε δηαηάμεσλ λφκσλ γηα ην πκβνχιην ηεο

Δπηθξαηείαο» ΦΔΚ 8/Α/9-1-1989.

11. ΠΓ 239/1994 «Σξνπνπνίεζε θαη ζπκπιήξσζε ηνπ ΠΓ 309/1986 Καηαλνκή

ζε ηκήκαηα ησλ ππνζέζεσλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο (ΦΔΚ

136/8.9.1986, η. Α΄)» ΦΔΚ 135/Α/30-8-1994.

12. Δγθχθιηνο ππ’ αξηζκφλ πξσηνθφιινπ ΓΗΓΑΓ/Φ. 58/267/4169 ηεο 13-2-

2008, κε ζέκα «Πεηζαξρηθή αξκνδηφηεηα ηνπ Γεληθνχ Δπηζεσξεηή Γεκφζηαο

Γηνίθεζεο ζχκθσλα κε ην λφκν 3613/2007».

13. «Έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο ηνπ άξζξνπ 31 παξ. 6 ηνπ λ. 2190/1994 γηα ηε

ζχληαμε λένπ Κψδηθα Καηάζηαζεο ησλ Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ Γηνηθεηηθψλ

Τπαιιήισλ» ζην Δηζεγεηηθή Έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Κχξσζε Κψδηθα

Καηάζηαζεο Γεκνζίσλ Πνιηηηθψλ Γηνηθεηηθψλ Υπαιιήισλ θαη Υπαιιήισλ

ΝΠΓΓ θαη άιιεο δηαηάμεηο» (λ. 2683/1999).

ΣΑ ΔΝΓΗΚΑ ΜΔΑ ΣΟΤ ΤΠΑΛΛΖΛΗΚΟΤ ΚΧΓΗΚΑ Βηβιηνγξαθία

80

ΠΡΑΚΣΙΚΑ – ΑΠΟΦΑΔΙ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΟΤ ΠΔΙΘΑΡΥΙΚΟΤ ΤΜΒΟΤΛΙΟΤ

1. Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ

72, πλεδξίαζε 5-11-2002.

2. Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ

90, πλεδξίαζε 27-2-2003.

3. Πξαθηηθφ – Απφθαζε Γεπηεξνβάζκηνπ Πεηζαξρηθνχ πκβνπιίνπ, ππ’ αξηζκφλ

117, πλεδξίαζε 16-12-2003.

Δζληθή ρνιή Γεκφζηαο Γηνίθεζεο (ΔΓΓ)

Πεηξαηψο 211. ΣΚ 177 78, Σαχξνο

Σει.: 213 1306 225, fax: 210 34 28 042

www.ekdd.gr