1

ΣΕΛ. 93- 127

Δομικά υλικά → πρωτεΐνες, νουκλεϊνικά οξέα

Ενεργειακά υλικά → υδατάνθρακες / λιπαρές ουσίες

Συμπληρωματικά υλικά → πχ. βιταμίνες

2

Τα δομικά υλικά για την κατασκευή των κυττάρων οποιουδήποτε οργανισμού είναι οι θρεπτικές ουσίες. Έτσι τρώγοντας ένα κομμάτι τροφής π.χ κρέας ή φρούτο, μέσα από τα κύτταρα της, παίρνουμε τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες για να φτιάξουμε τα κύτταρα μας.

Βιβλίο σελ. 93-94

Βιβλίο σελ.943

Βιβλίο σελ.95

4

Βιβλίο σελ.95

Ενδοπλασματικό δίκτυο

Συσκευή Golgi

Κυστίδια

Κεντρόσωμα

Ενδοπλασματικό δίκτυο

Συσκευή Golgi

Κυστίδια

Κεντρόσωμα

Ριβοσώματα Ριβοσώματα5

‘Δημαρχείο

Τελωνείο’

Εγκέφαλος’

μέσω της φωτοσύνθεσης

‘Εργαστάσιο

παραγωγής

τροφών

Αρχή

ηλεκτρισμού’

(γλυκόζη που μετατρέπεται σε άμυλο)

7. Ριβόσωμα Σημείο σύνθεσης πρωτεϊνών Ζ.

Γ

‘Αποθήκη’

Εργοστάσιο

παραγωγής

αλυσίδων’

Δ

Α

Σ

τ

Β

Ε

Ζ

6

Βιβλίο σελ.96-98

Τι είναι η μηχανική πέψη;

Βιβλίο σελ.99

Άρα με τη μάσηση καθώς και με τις

περισταλτικές κινήσεις

Οι ιστοί σπάζουν σε κύτταρα

Τα κύτταρα σπάζουν στα κυτταρικά οργανίδια

Τα κυτταρικά οργανίδια σπάζουν στα

μακρομόρια = Η διαδικασία αυτή ονομάζεται

Μηχανική πέψη

Με τη μηχανική πέψη επιτυγχάνεται η διάσπαση της τροφής σε μακρομόρια

π.χ του ρυζιού σε άμυλο.

Αυτά τα μακρομόρια των τροφών πρέπει να διασπαστούν σε ακόμα

μικρότερα κομμάτια.

Εδώ ρόλο έχει μια άλλη διαδικασία που ονομάζεται χημική πέψη που με την

βοήθεια ειδικών χημικών ουσιών που ονομάζονται ένζυμα διασπούν τα

μακρομόρια σε μικρομόρια. π.χ η αμυλάση διασπά το άμυλο σε γλυκόζη

Μηχανική Πέψη

Χημική

άμυλο

10

11 Βιβλίο σελ.100

12 Βιβλίο σελ.101

13

Η πέψη της τροφής δεν οφείλεται μόνο στις μυϊκές κινήσεις του στομαχιού αλλά και

στα υγρά του πεπτικού μας συστήματος, τα οποία περιέχουν ουσίες (γνωστές σήμερα

ως ένζυμα).

Βιβλίο σελ.101

Βιβλίο σελ.102

Το σάλιο περιέχει την αμυλάση η οποία διασπά το άμυλο

σε γλυκόζη

Την ιδιότητα του ιωδίου να ανιχνεύει το άμυλο (αλλάζει χρώμα και

από κιτρινοκαφέ να γίνεται μαύρο όταν συναντήσει άμυλο).

Βιβλίο σελ.103

Χρόνος επώασης στους 37 0C*Τον βαθμό αλλαγήςτου

χρώματος του ιωδίου

Ποσότητα σάλιου

Ποσότητα ιωδίου

Ποσότητα νερού

Βιβλίο σελ.103*χρόνος παραμονής του κάθε δοκιμαστικού σωλήνα στους 37 0C*

0 min στους 37 0C

10 min στους 37 0C

20 min στους 37 0C

30 min στους 37 0C

Mαύρο

Βαθύ γκρι

Ανοικτό γκρι

Κιτρινοκαφέ

*Στην στοματική κοιλότητα γίνεται μερική πέψη* του αμύλου από την

αμυλάση του σάλιου.

Η γλυκιά γεύση από το

μάσημα του ψωμιού

προέρχεται από τη

πέψη του αμύλου σε

απλά σάκχαρα από

την αμυλάση του

σάλιου.

Βιβλίο σελ.104

δόντια

σάλιο σιελογόνους

βλωμού

αμυλάση

Βιβλίο σελ.104

1. Είναι μεγάλα και σύνθετα μόρια (έχουν πολύπλοκη δομή)

2. Παρατηρούνται μοτίβα → δομούνται από επαναλαμβανόμενα

μικρομόρια

Βιβλίο σελ.10519

Βιβλίο σελ.106

20

Οργανισμός

Οργανικό σύστημα

Όργανο

Ιστός

Κύτταρο

Οργανίδιο

21

Βιβλίο σελ.107

Εργοστάσιο παραγωγής Ενέργειας (ΑΗΚ)

Δημαρχείο

Κυτταρικό τοίχωμαΚυτταρική μεμβράνη

Μιτοχόνδριο

Τείχη

Χυμοτόπιο Αποθήκες

Ριβοσώματα

Βιβλίο σελ. 110

22

23 Βιβλίο σελ. 111

Βιβλίο σελ. 112

Το υπόστρωμα διασπάται σε μικρότερα μόρια

Όχι!

Εξοικονόμηση χρόνου και ενέργειας!

(το κύτταρο δεν χρειάζεται να συνθέτει νέα ένζυμα για κάθε

διάσπαση μακρομορίου που χρειάζεται να πραγματοποιήσει)!

24

Πολλά! Το κάθε είδος ενζύμου είναι εξειδικευμένο για να

καταλύει (να επιταχύνει) μια συγκεκριμένη αντίδραση

1. Διαθέτουν ενεργό κέντρο στο οποίο προσδένεται το

υπόστρωμα

2. Παραμένουν αναλλοίωτα (και άρα επαναχρησιμο-

ποιήσιμα)

3. Παρουσιάζουν εξειδίκευση 25 Βιβλίο σελ. 112

ΠΑΓΚΡΕΑΤΙΚΟ

ΥΓΡΟ

Βιβλίο σελ. 113

2.6.3 Να βάλετε + στα σημεία του γαστρεντερικού σωλήνα στα οποία γίνεται χημική πέψη των θρεπτικών ουσιών που φαίνονται στον πίνακα.

+ +

+ +

++

Βιβλίο σελ. 114

Λεπτό

έντεροΠαγκρεατική

λιπάσηΤυρί

Γλυκρόλη

και λιπαρά οξέα

Κοτόπουλο Πρωτεΐνες Λεπτό έντερο Αμινοξέα

ΜαρούλιΝουκλεϊνικά

οξέαΝουκλεάση Λεπτό

έντερο

Κοτόπουλο Πρωτεΐνες Πεψίνη Αμινοξέα

Βιβλίο σελ. 116

Το λεπτό έντερο αποτελείται από πολλές πτυχές λάχνες

και μικρολάχνες οι οποίες βρίσκονται σε άμεση επαφή

με τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία.

Θα καταλήξουν σε όλα τα κύτταρα του οργανισμού. Εκεί θα

χρησιμοποιηθούν από τα κύτταρα α) για να συνθέσουν τις δικές

τους θρεπτικές ουσίες β) για να παράξουν ενέργεια.

Βιβλίο σελ. 117-118

Ημιπερατή δηλ.

διαθέτει πόρους

μέσα από τους

οποίους μπορούν

να περάσουν

μόνο μικρού

μεγέθους μόρια

(μικρομόρια)

Βιβλίο σελ. 119

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ Α: Το Βenedict θα αλλάξει χρώμα από

γαλάζιο σε κεραμιδί. Η αμυλάση διασπά το άμυλο (μακρομόριο)

σε γλυκόζη (μικρομόριο) μέσα στην σακούλα. Η γλυκόζη που

είναι μικρομόριο διαπερνά τα τοιχώματα του σακουλιού και

γι΄αυτό είναι ανιχνεύσιμη στο νερό έξω από το σακούλι.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ Β: Επειδή το άμυλο δεν διασπάται (δεν

υπάρχει αμυλάση να το διασπάσει μέσα στο σακούλι) το

Benedict δεν ανιχνεύει κάτι μέσα στο νερό που βρίσκεται

γύρω από το σακούλι.Βιβλίο σελ. 119

Τα ένζυμα έχουν σημαντικό ρόλο γιατί μετρέπουν τα μακρομόρια των θρεπτικών ουσιών σε

μικρομόρια ώστε να γίνει δυνατή η μεταφορά από τα κύτταρα του βλεννογόνου του λεπτού

εντέρου στα τριοχειδή αιμοφόρα αγγεία και από εκεί με το αίμα να καταλήξουν σε όλο το

σώμα.

Μεμβράνη κυττάρων βλεννογόνου του εντέρου

Αίμα

Εντερικός χυλός

Το ένζυμο παγκρεατική αμυλάση που διασπά το άμυλο στο

λεπτό έντερο.

1. Το έντερο διαθέτει πτυχές λάχνες και μικρολάχνες.

2. Δεν υπάρχει μεμβράνη που να αντιπροσωπεύει την μεμβράνη των τριχοειδών

αιμοφόρων αγγείων

Βιβλίο σελ. 120

Γιατί αυτή είναι η θερμοκρασία του σώματος μέσα στην

οποία λειτουργούν καλύτερα τα ένζυμα.

Β

Δ

Α

Γ Βιβλίο σελ. 120

Βιβλίο σελ.121

Θερμίδες

Περιεκτικότητα σε Υδατάνθρακες

Περιεκτικότητα σε Βιταμίνες

120g * 4 Κcal 480

150g * 4 Kcal 600

30g * 9Kcal 270

1350 Kcal

Βιβλίο σελ.122

36

Βιβλίο σελ.123

37 Βιβλίο σελ.126

Ε

Γ

Β

Α

Στ

Ζ

Δ

στόμα

αμυλάση

δωδεκαδάκτυλο

παγκρεατική αμυλάση

στομάχι

πεψίνη

δωδεκαδάκτυλο

θρυψίνη

Βιβλίο σελ.127

Βιβλίο σελ.127