Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

109
Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr/ Γλώσσα Δ΄- Ενότητα 9η - Κεφάλαιο 3 ο : ΄΄ Όρνιθες ΄΄ Γραμματική Φύλλα εργασιών Παρουσιάσεις Κόμικ Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

Transcript of Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Page 1: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

http://xristx.blogspot.gr/

Γλώσσα Δ΄- Ενότητα 9η - Κεφάλαιο 3ο:

΄΄ Όρνιθες ΄΄

Γραμματική

Φύλλα εργασιών

Παρουσιάσεις

Κόμικ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.1

Page 2: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Δημιουργός: eva-edu xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής

Όρνιθες

Γειά σου Χρύσα! Τι κάνεις; Είσαι καλά

Καλά είµαι Φανή! Θα πάω κάπου σε λίγο

Στον ευθύ λόγο ακούµε ή διαβάζουµε τακάποιου όπως ακριβώς αυτός τα είπε.

- Θα πάω στο πάρκο σήµερα το απόγευµα

Στον πλάγιο λόγο ακούµε ή διαβάζουµελόγια κάποιου όχι όπως ακριβώς αυτόςαλλά όπως µας τα είπε κάποιος άλλος

Η Εύα µου είπε ότι θα πάει στοσήµερα το απόγευµα.

Χρήστος Χαρμπής

Είσαι καλά;

κάπου σε λίγο!

διαβάζουµε τα λόγια αυτός τα είπε.

σήµερα το απόγευµα

ή διαβάζουµε τα ακριβώς αυτός τα είπε κάποιος άλλος

ότι θα πάει στο πάρκο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.2

Page 3: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Δημιουργός: eva-edu

Ο Κώστας ρώτησεεστιατόριο και ο Γιάννης

Ευθύς λόγοΝίκος

Μαµά

Τάκης

Μαµά

Θέλεις να

Ναι θέλω

Μαµά να φάωγλυκό

Όχι. Τώρα θαφαγητό

xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής

Κώστας ρώτησε το Γιάννη αν θέλει να πάνεκαι ο Γιάννης απάντησε πως θέλει να πάνε.

λόγος πλάγιο

Ο Τάκης ρώτησε τηπαίξει µε τη µπάλα καιπως φυσικά και µπορεί

Γράψε ποιά λόγια είναι στον ευθύ λόγο καιλόγια είναι στον πλάγιο λόγο

Θέλεις να πάµε στο εστιατόριο;

Ναι θέλω να πάµε.

Μαµά να φάω ένα γλυκό;

Όχι Τώρα θα φάµε φαγητό.

Χρήστος Χαρμπής

θέλει να πάνε στο στο

πλάγιος λόγος

Τάκης ρώτησε τη µαµά του αν µπορεί να µε τη µπάλα και η µαµά του,του είπε

φυσικά και µπορεί να παίξει.

λόγο και ποιά λόγο

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.3

Page 4: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

Ο λόγος κατά τον οποίο ακούµε ή διαβάζουµε τα λόγια κάποιου προσώπου έτσι ακριβώς όπως τα είπε λέγεταιευθύς λόγος.Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που µιλάει τα βάζουµε µέσα σε εισαγωγικά ή βάζουµε µπροστά από τα λόγια του µια παύλα.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣΟ λόγος κατά τον οποίο ακούµε ή διαβάζουµε τα λόγια κάποιου προσώπου όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως µας τα µεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεται πλάγιος λόγος.Στον πλάγιο λόγο δε βάζουµε εισαγωγικά ή παύλες.

ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟΌταν µετατρέπουµε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, κάνουµε κι ορισµένες αλλαγές σχετικά µε : Τα πρόσωπα που µιλούν, τα οποία πρέπει να το δηλώνουµε είτε µε το όνοµά τους ή µε κάποια αντωνυµία.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Πότε θα φύγεις;Αύριο θα φύγω.

Η Μαρία ρώτησε το Νίκοπότε θα φύγει κι εκείνοςαπάντησε πώς θα φύγει αύριο.

Τους συνδέσµους (ότι, πως, να, αν κ.α.), που πολλές φορές είναι απαραίτητο να τους προσθέσουµε για να συνδεθούν οι προτάσεις µεταξύ τους.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Φύγε αµέσως» του φώναξε.«Θα φύγω όποτε θέλω» της είπε.

Του φώναξε να φύγει αµέσως κι εκείνος της είπεπως θα έφευγε όποτε ήθελε.

Τα πρόσωπα των ρηµάτων(που συνήθως µπαίνουν στο τρίτο πρόσωπο) και τις αντωνυµίες.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.4

Page 5: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Θα έρθεις µαζί µου;∆εν ξέρω ακόµα.

Τον ρώτησε αν θα έρθει µαζί της και εκείνος απάντησε πως δεν ήξερε ακόµη.

Προσθέτουµε τα ρήµατα που χρειάζονται, αν δε µας δίνονται, για να εισάγουµε τον πλάγιο λόγο. Τα ρήµατα που χρησιµοποιούµε συνήθως είναι τα λέω, υποστηρίζω, ρωτώ, απαντώ, παρακαλώ, ζητώ κά.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Εγώ δε θέλω να έρθω». Είπε ότι αυτή δε θέλει να έρθει.

Όταν µετατρέπουµε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο, µπορεί να υπάρξουν αλλαγές και στους χρόνους των ρηµάτων, ανάλογα µε το τι θέλει να πει κάθε φορά ο οµιλητής.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Πού πας;» µε ρώτησε. Με ρώτησε πού πάω. Ή Με ρώτησε πού πήγαινα.

ΟΝΟΜΑ: ......................................................... ΗΜΕΡ. ...........................................1. Να αλλάξετε ό,τι χρειάζεται, ώστε να µετατρέψετε τον ευθύ λόγοσε πλάγιο και αντίστροφα.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

Η Βασιλική ρώτησε τον ταµία του θεάτρου αν έχει αρχίσει η παράσταση κι εκείνος της απάντησε ότι θα ξεκινήσει σε δέκα λεπτά..

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

Ο σκηνοθέτης ρώτησε τους ηθοποιούς αν είναι έτοιµοι για την πρόβα κι εκείνοι απάντησαν ότι µπορούν να ξεκινήσουν.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.5

Page 6: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

.................................................................

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ο Στέφανος ρώτησε:- Πώς ονοµάζεται αυτό το θεατρικό έργο;- ∆ε θυµόµαστε, απάντησαν τα παιδιά.

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

Η δασκάλα ρώτησε:- Πώς σας φάνηκε η παράσταση, παιδιά;- Υπέροχη, απάντησαν εκείνα.

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

-Πόσο χρονών είσαι; Ρώτησε η Κική.- ∆ώδεκα, της απάντησε εκείνος.

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

.................................................................

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

.................................................................

.................................................................

.................................................................

Τον ρώτησε αν θα έρθει µαζί της κι εκείνος απάντησε πως δεν ήξερε ακόµα.

Πηγή: Γ΄- ∆΄ ΤΑΞΗ ΤΟΥ 5ΟΥ ∆ΗΜ. ΣΧ. ΒΕΡΟΙΑΣ

xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρμπής

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

87

ΌΌρρννιιθθεεςς

Ευθύς και πλά γιος λόγος

Στον ευθύ λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια ενός προσώπου άμεσα, δηλαδή έτσι ακριβώς όπως τα είπε.

π.χ. Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα: - Γιατί άργησες;

Στον πλάγιο λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια ενός προσώπου έμμεσα, δηλαδή όχι ακριβώς όπως τα είπε, άλλα όπως μα τα μεταφέρει κάποιο άλλο πρόσωπο.

π.χ. Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα γιατί άργησε.

Μπορούμε νε μετατρέψουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο ως εξής:

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα: Η μητέρα ρώτησε τον Αντρέα - Γιατί άργησες; γιατί άργησε κι εκείνος απάντησε Εκείνος απάντησε: πως είχε πολλή δουλειά. - Είχα πολλή δουλειά

Κατά τη μετατροπή του λόγου από ευθύ σε πλάγιο γίνονται αλλαγές που αφορούν το είδος των προτάσεων, το χρόνο και τα πρόσωπα των ρημάτων, τις αντωνυμίες και συχνά τα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα που υπάρχουν στην πρόταση.

Ασκήσεις 1. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.

α) Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά: ……………………………………………………… - Διάβασε με προσοχή τις ……………………………………………………… οδηγίες. ………………………………………………………

β) Οι οδηγίες μας λένε: ……………………………………………………… - Μάθετε τα χρήσιμα ………………………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.7

Page 8: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

88

τηλέφωνα και έχετε ……………………………………………………… κοντά σας ένα φορητό ……………………………………………………… τηλέφωνο. ………………………………………………………

γ) Ο δάσκαλος ρώτησε τα παιδιά: ……………………………………………………… - Διαβάσατε τις οδηγίες; ……………………………………………………… Τα παιδιά απάντησαν ……………………………………………………… - Τις διαβάσαμε, αλλά δεν ……………………………………………………… τις καταλάβαμε. ………………………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.8

Page 9: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

55

Όρνιθες

1. Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο.

α) Ο διευθυντής ρώτησε: - Ποιος θα πάει εκδρομή; - Όλοι θα πάμε, απάντησαν τα παιδιά.

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... β) Ο δάσκαλος ρώτησε: - Ποιος έγραψε στον πίνακα τη Γραμματική; - Ο ∆ημήτρης, απάντησαν τα παιδιά.

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... γ) Η δασκάλα μας είπε: - ∆ιαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες για τους σεισμούς.

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... δ) Ο γιος τους τους υποσχέθηκε: «Θα έρθω το καλοκαίρι να περάσουμε λίγες μέρες μαζί».

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... ε) Οι γείτονές τους φώναξαν: «Σταματήστε αμέσως την μουσική, γιατί θα καλέσουμε την αστυνομία».

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

Ευθύς και πλάγιος λόγος Στον ευθύ λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα λέει.

Στον πλάγιο λόγο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου, όχι ακριβώς όπως τα είπε, αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα τρίτο πρόσωπο.

΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.9

Page 10: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

56

στ) Ο δάσκαλος τον ρώτησε: «Γιατί άργησες να έρθεις στο σχολείο;»

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... ζ) Η αδερφή του Πέτρου είπε: «Προτιμώ να πέσω για ύπνο, από το να διαβάσω».

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... 2. Να μετατρέψεις τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. α) Ο δάσκαλος ρώτησε ποιος πέταξε τα σκουπίδια στην αυλή και τα παιδιά απάντησαν ότι τα πέταξαν τα παιδιά των μικρών τάξεων. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................... β) Οι οδηγίες μας λένε να έχουμε μαζί μας πάντα ένα ραδιόφωνο μπαταρίας και να ακολουθούμε τις οδηγίες για τους σεισμούς.

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... γ) Ο δάσκαλος ρώτησε ποιος έσπασε την κορνίζα και όλα τα παιδιά απάντησαν πως δε γνωρίζουν.

....................................................................................................................................................

.................................................................................................................................................... 3. Να μετατρέψεις το παρακάτω κείμενο από τον πλάγιο λόγο στον ευθύ λόγο για να μάθεις τι διηγείται ο πατέρας στα παιδιά του.

Ο πατέρας λέει στα αγαπημένα του παιδιά ότι τις μέρες των Απόκρεω ξαναγυρίζει με τις σκέψεις του στα νεανικά του χρόνια και θυμάται τις θαυμάσιες εκείνες μέρες που περνούσε στην Ξάνθη, όταν ήταν νέος και είχε τους φίλους του να τον φροντίζουν και να τον βοηθούν.

« Τις μέρες των Απόκρεω ...................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

΄Εκδοση των Εκπαιδευτηρίων «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ»Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ

Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου προσώπου έτσι ακριβώς όπως τα είπε λέγεται ευθύς λόγος. Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που μιλάει τα βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά ή βάζουμε μπροστά από τα λόγια του μια παύλα. Π.χ. – Τι θα κάνεις τώρα; - Θα παίξω μπάλα. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου προσώπου όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεται πλάγιος λόγος. Στον πλάγιο λόγο δε βάζουμε εισαγωγικά ή παύλες. Π.χ. Ο Άκης με ρώτησε τι θα κάνω τώρα. Εγώ του απάντηση ότι θα παίξω μπάλα.

ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΥΜΕ ΤΟΝ ΕΥΘΥ ΛΟΓΟ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, κάνουμε κι ορισμένες αλλαγές σχετικά με :

Τα πρόσωπα που μιλούν, τα οποία πρέπει να το δηλώνουμε είτε με το όνομά τους ή με κάποια αντωνυμία.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

- Πότε θα φύγεις; - Αύριο θα φύγω.

Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα φύγει κι εκείνος απάντησε πώς θα φύγει αύριο.

Τους συνδέσμους (ότι, πως, να, αν κ.α.), που πολλές φορές είναι απαραίτητο να τους προσθέσουμε για να συνδεθούν οι προτάσεις μεταξύ τους.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ «Φύγε αμέσως» του φώναξε. «Θα φύγω όποτε θέλω» της είπε.

Του φώναξε να φύγει αμέσως κι εκείνος της είπε πως θα έφευγε όποτε ήθελε.

Τα πρόσωπα των ρημάτων(που συνήθως μπαίνουν στο τρίτο πρόσωπο) και τις

αντωνυμίες.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ - Θα έρθεις μαζί μου; - Δεν ξέρω ακόμα.

Τον ρώτησε αν θα έρθει μαζί της και εκείνος απάντησε πως δεν ήξερε ακόμη.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.11

Page 12: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Προσθέτουμε τα ρήματα που χρειάζονται, αν δε μας δίνονται, για να εισάγουμε τον πλάγιο λόγο. Τα ρήματα που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα λέω, υποστηρίζω, ρωτώ, απαντώ, παρακαλώ, ζητώ κά.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Εγώ δε θέλω να έρθω». Είπε ότι αυτή δε θέλει να έρθει.

Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ σε πλάγιο λόγο, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και στους χρόνους των ρημάτων, ανάλογα με το τι θέλει να πει κάθε φορά ο ομιλητής.

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

«Πού πας;» με ρώτησε. Με ρώτησε πού πάω. Ή Με ρώτησε πού πήγαινα.

Εξάσκηση

1. Μετατρέπω τον ευθύ σε πλάγιο λόγο:

Ο πατέρας είπε : « Θα τελειώσω νωρίς τη δουλειά μου».

Ο πατέρας είπε ότι θα τελειώσει νωρίς τη δουλειά του.

Ο αδελφός μου μας υποσχέθηκε: « Το καλοκαίρι θα έρθω στην Ελλάδα για

διακοπές».

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Οι γείτονες φώναξαν: « Σταματήστε να κάνετε φασαρία, αλλιώς θα καλέσουμε

την αστυνομία».

_________________________________________________________________

_________________________________________________________________

Η δασκάλα ρώτησε: « Γιατί, Μάκη, δεν έχεις διαβάσει σήμερα;».

_________________________________________________________________

Η πινακίδα γράφει: « Απαγορεύεται το κάπνισμα».

_________________________________________________________________

2. Μετατρέπω τον πλάγιο λόγο σε ευθύ:

Η δασκάλα μας εξήγησε ότι αυτό είναι ένα σταυροδρόμι.

«Αυτό είναι ένα σταυροδρόμι» μας εξήγησε η δασκάλα.

Ο δάσκαλος είπε στους μαθητές ότι δε θα κάνουν γραμματική σήμερα.

____________________________________________________________

Ο Μιχάλης θυμάται πόσο όμορφα πέρασε στη Χαλκιδική.

____________________________________________________________

Ο Μηνάς ρώτησε πόσο κάνει ένα αγωνιστικό αυτοκίνητο.

____________________________________________________________

Η Ιωάννα έλεγε ότι προσπάθησε πολύ όλη τη χρονιά.

____________________________________________________________

Sxolikes ataxies

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ενότητα 6 «Οι φίλοι μας, οι φίλες ας» - © Γρηγόρης Ζερβός 1

Ε υ θ ύ ς ονοµάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου µεταδίδονται αυτούσια, δηλαδή

όπως ακριβώς τα είπε. Στην περίπτωση αυτή τα λόγια του οµιλητή µπαίνουν σε εισαγωγικά («»)

και πριν από αυτά ή ανάµεσα από αυτά µπαίνει κάποιο λεκτικό ή ερωτηµατικό ρήµα ή κάποια

φράση µε παρόµοια σηµασία.

Π.χ.:

«Πού πήγες;» τον ρώτησε.

Κι εκείνος απάντησε: «Πήγα στο σπίτι του Κώστα».

Πλ ά γ ι ο ς ονοµάζεται ο λόγος κατά τον οποίο τα λόγια κάποιου µεταδίδονται έµµεσα, δηλα-

δή όχι ακριβώς όπως τα λέει το πρόσωπο που µιλάει, αλλά αλλαγµένα στη µορφή. Στην περί-

πτωση αυτή τα λόγια του οµιλητή δεν µπαίνουν εισαγωγικά («»).

Π.χ.:

Τον ρώτησε πού πήγε µετά το σχολείο.

Κι εκείνος του απάντησε ότι πήγε στο σπίτι του Κώστα.

Περ ισσότερες… λεπτοµέρε ιες

Όταν µας ζητείται να µετατρέψουµε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, πρέπει να προσέξουµε κά-

ποιες αλλαγές που αφορούν:

Τα πρόσωπα που µιλούν, τα οποία πρέπει να δηλώνονται είτε µε το όνοµά τους είτε µε

κάποια αντωνυµία.

Π.χ.

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

«Πότε θα φύγεις;»

«Θα φύγω αύριο».

Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα φύγει κι

εκείνος της απάντησε ότι θα φύγει αύριο.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ενότητα 6 «Οι φίλοι μας, οι φίλες ας» - © Γρηγόρης Ζερβός 2

Τους συνδέσµους (ότι, πως, να, αν κ.ά.), που χρειάζεται να προστεθούν σε πολλές περι-

πτώσεις για να συνδεθούν οι προτάσεις µεταξύ τους.

Π.χ.:

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

«Θα φύγω αµέσως» του φώναξε.

«Θα φύγω όποτε θέλω» της είπε.

Του φώναξε να φύγει αµέ-

σως κι εκείνος της είπε πως

θα έφευγε όποτε ήθελε.

Τα ρήµατα που χρειάζεται να χρησιµοποιήσουµε, αν δε µας δίνονται, για να εισάγουµε

τον πλάγιο λόγο. Τα ρήµατα που χρησιµοποιούνται συνήθως σε µια τέτοια περίπτωση εί-

ναι: λέω, υποστηρίζω, αναφέρω, ρωτώ, απαντώ, διατάζω, παρακαλώ, ζητώ κ.ά.

Π.χ.

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

«Θα έρθεις µαζί µου;»

«Δεν ξέρω ακόµη».

Τον ρώτησε αν θα έρθει µαζί της κι ε-

κείνος απάντησε πως δεν ήξερε ακόµη.

Τα πρόσωπα των ρηµάτων, που, κατά κανόνα, αλλάζουν και µπαίνουν στο γ΄ ενικό ή

πληθυντικό, ανάλογα, πρόσωπο και τις αντωνυµίες.

Π.χ.

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

«Εγώ δε θέλω να έρθω» Είπε ότι αυτή δε θέλει να έρθει.

Σηµείωση

Κατά τη µετατροπή του ευθύ λόγου σε πλάγιο µπορεί επίσης να υπάρξουν αλλαγές και

στους χρόνους των ρηµάτων, ανάλογα µε το τι θέλει κάθε φορά ο οµιλητής.

Π.χ.

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

«Πού πας;» µε ρώτησε.

Με ρώτησε πού πάω.

Ή

Με ρώτησε πού πήγαινα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.14

Page 15: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΓΛΩΣΣΑ ΣΤ΄ - Ενότητα 6, «Οι φίλοι µας, οι φίλες µας» © Γρηγόρης Ζερβός 1

1) Μ ε τ α τ ρέ π ω τ ο ν ε υθ ύ λ ό γο σ ε πλάγ ι ο .

«Γιατί είσαι ακόµα εδώ;» τον ρώτησε ο Γιάννης.

Ο Γιάννης τον ρώτησε γιατί είναι ακόµα εκεί.

«Τι ώρα θα γυρίσεις;» ρώτησε ο πατέρας την Ελένη.

………………………………………………………………………………………………………..

«Εγώ θα φύγω σε λίγο» είπε η Μιµή.

………………………………………………………………………………………………………..

«Να προσέχεις όταν οδηγείς» τη συµβούλεψε ο δάσκαλος.

………………………………………………………………………………………………………

«Θα έρθουµε να σας δούµε το καλοκαίρι» είπαν τα παιδιά.

………………………………………………………………………………………………………..

2 ) Μ ε τ α τ ρέ π ω τ ο ν πλ άγ ι ο λό γο σ ε ε υθ ύ .

Ο Νίκος είπε ότι θα τελειώσει αργά απόψε.

«Θα τελειώσω αργά απόψε» είπε ο Νίκος.

Τη ρώτησε πόσο είχε αγοράσει το φόρεµα.

……………………………………………………………………………………………………

Μου είπε ότι, αν διαβάζω, θα περάσω.

………………………………………………………………………………………………………

Είπε ότι θα φύγει γιατί είναι κουρασµένος.

………………………………………………………………………………………………………..

3) Χ α ρ α κτ ηρ ίζ ω τ ις π αρ α κ άτ ω π ρ ο τ άσ ε ις ω ς π ρ ο ς τ ο π ε ρ ιε χ ό µ ε ν ό τ ο υς ( κ ρ ί -

σ ε ως , ε π ιθ υµ ία ς , ε π ιφ ω νη µ ατ ι κέ ς , ε ρω τ η µ α τ ι κέ ς ) .

Αύριο θα πάµε εκδροµή. (………………………………………………)

Πώς περάσατε στις διακοπές; (…………………………………………)

Αχ, πόσο άσχηµα νιώθω. (………………………………………………)

Μη λερώνεις το χαλί. (………………………………………………)

Ο διευθυντής λείπει στο εξωτερικό. (……………………………………)

Μήπως ξέρετε αυτή την οδό; (…………………………………………)

Όνοµα: …………………………………….. ΣΤ΄

……/……/……

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.15

Page 16: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

™™˘ÓÓııÓıÓı¤¤ÙÙˆ ÊÊÊÚÚÚ¿¿ÛÛÂÂÈȘ Îη·Î·ÈÈ ÚÚÚÚÔÔÔÙÙÙ¿¿¿Ù¿Ù¿ÛÂȘ

200

¢ƒ∞™∆∏ƒπ√∆∏∆∞ 38 µÚ›ÛΈ ÙȘ ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÛÙÔ ·Ú·Î¿Ùˆ ΛÌÂÓÔ Î·È·Ó·ÁÓˆÚ›˙ˆ Û ÔÈ· ›‰Ë ·Ó‹ÎÔ˘Ó:

√ ∞Ú›ˆÓ, Ô˘ ¤ÌÂÓ ÂΛÓÔ ÙÔÓ Î·ÈÚfi ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ ¶ÂÚ›·Ó‰ÚÔ˘, ı¤ÏËÛ ӷ Ù·Íȉ¤„ÂÈÛÙËÓ πÙ·Ï›· Î·È ÙË ™ÈÎÂÏ›·. ∂Λ ÂÚÁ¿ÛÙËΠÔχ ηÈ, ·ÊÔ‡ ·¤ÎÙËÛ ÔÏÏ¿ ¯Ú‹Ì·Ù·,› ӷ Á˘Ú›ÛÂÈ ›Ûˆ ÛÙËÓ ∫fiÚÈÓıÔ. ¡·‡ÏˆÛ ¤Ó· ÎÔÚÈÓıÈ·Îfi ηڿ‚È, ÂÂȉ‹ ›¯Â ÂÌÈ-ÛÙÔÛ‡ÓË ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ ∫ÔÚ›ÓıÈÔ˘˜. øÛÙfiÛÔ, ÛÙË Ì¤ÛË ÙÔ˘ ÂÏ¿ÁÔ˘˜, ·˘ÙÔ› ÛΤÊÙËÎ·Ó Ó·ÙÔÓ Ú›ÍÔ˘Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ· ÁÈ· Ó· ¿ÚÔ˘Ó Ù· ÏÔ‡ÙË ÙÔ˘. ∂ΛÓÔ˜, ÌÈ· Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡ÛÂÓ· οÓÂÈ Ù›ÔÙ ¿ÏÏÔ, Û˘ÌÊÒÓËÛÂ. ∆Ô˘˜ ÚÒÙËÛ fï˜ ·Ó ı· ÙÔÓ ¿ÊËÓ·Ó Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰‹-ÛÂÈ ÁÈ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÊÔÚ¿ ÛÙÔ Î·Ù¿ÛÙڈ̷, ÊÔÚÒÓÙ·˜ Ù· ηϿ ÙÔ˘.

∏Úfi‰ÔÙÔ˜, √ ∞Ú›ˆÓ Î·È ÙÔ ‰ÂÏÊ›ÓÈ (¢È·Û΢‹)

– ∆È ÛÔ˘ Û˘Ó¤‚Ë;– ªÂ ¤ÚÈÍ·Ó ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ·ÏÏ¿ ¤Ó· ‰ÂÏÊ›ÓÈ, Ô˘ Ì·Á‡ÙËΠ·fiÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÌÔ˘, Ì ¤‚Á·Ï ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿.

∂˘ı‡˜ ÏfiÁÔ˜

√È „·Ú¿‰Â˜ ÚÒÙËÛ·Ó ÙÔÓ ∞Ú›ˆÓ· ÙÈ ÙÔ˘ ›¯Â Û˘Ì‚Â› ÎÈ ÂΛÓÔ˜ ·¿-ÓÙËÛ fiÙÈ ÙÔÓ Â›¯·Ó Ú›ÍÂÈ ÛÙË ı¿Ï·ÛÛ·, ·ÏÏ¿ ¤Ó· ‰ÂÏÊ›ÓÈ, Ô˘ Ì·Á‡-ÙËΠ·fi ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘, ÙÔÓ ¤‚Á·Ï ÛÙË ÛÙÂÚÈ¿.

¶Ï¿ÁÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜

«£¤Ïˆ Ê·ÁËÙfi», Â›Â Ô ∞Ú›ˆÓ·˜.∆· ÏfiÁÈ· ÙÔ˘ ∞Ú›ˆÓ· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Ì¤Û· Û ÂÈÛ·ÁˆÁÈο, «…»,¿Ú·… ¤¯Ô˘Ì ¢ı‡ ÏfiÁÔ.

√ ∞Ú›ˆÓ·˜ › fiÙÈ ‹ıÂÏ ʷÁËÙfi.∂‰Ò ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÂÈÛ·ÁˆÁÈο, ¿Ú·… ¤¯Ô˘Ì ϿÁÈÔ ÏfiÁÔ.

1166..55 ∂∂˘ıı‡‡˜ –– ÏÏ¿¿ÁÁÈÈÔÔ˜ ÏÏfifiÁÁÔÔ˜

AA,, Îη·ÈÈ

Îο¿ÙÙÈÈ ¿¿ÏÏÏÏÔÔ

™ÙÔÓ Â˘ı‡ ÏfiÁÔ ·Îԇ̠ٷ ÏfiÁÈ· οÔÈÔ˘ fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ù· ϤÂÈ, ÂÓÒÛÙÔÓ Ï¿ÁÈÔ ÏfiÁÔ Ù· ÏfiÁÈ· ·˘Ù¿ Ù· ÌÂٷʤÚÂÈ Î¿ÔÈÔ ÙÚ›ÙÔ ÚfiÛˆÔ.°È· Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤„ˆ ÙÔÓ Â˘ı‡ Û ϿÁÈÔ ÏfiÁÔ:1. ¶ÚÔÛı¤Ùˆ Ù· ÔÓfiÌ·Ù· ÙˆÓ ÚÔÛÒˆÓ.2. µ¿˙ˆ Û˘Ó‰¤ÛÌÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÓÒÛˆ ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ.3. ÃÚËÛÈÌÔÔÈÒ Ú‹Ì·Ù· fiˆ˜ ÚÒÙËÛÂ, ·¿ÓÙËÛÂ, › Î.¿.4. ªÂÙ·ÙÚ¤ˆ ÙȘ ·ÚȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ Û ÂÍ·ÚÙË̤Ó˜.5. ∞ÏÏ¿˙ˆ ÙÔ ÚfiÛˆÔ ÙˆÓ ÚËÌ¿ÙˆÓ ·fi ÚÒÙÔ/‰Â‡ÙÂÚÔ Û ÙÚ›ÙÔ

(.¯. ‹ıÂÏ· → ‹ıÂÏÂ).6. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ·ÏÏ¿˙ˆ Î·È ÙÔÓ ¯ÚfiÓÔ ÙÔ˘ Ú‹Ì·ÙÔ˜

(.¯. ¤ÚÈÍ·Ó → ›¯·Ó Ú›ÍÂÈ).

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και τον πλάγιο σε ευθύ: 1. Ο καθηγητής μου είπε: «Γράψε πιο καθαρά»

…………………………………………………………………………………….. 2. Άκουσα στο ράδιο πως στην Κίνα έγινε φοβερός σεισμός

………………………………………………………………......................... 3. Ο Γιάννης μου φώναξε από μακριά: «αν έλθεις νωρίς , θα πάμε στο

θέατρο»…………………………………………………………………………. 4. Με ρώτησε τι θέλω…………………………………………………………. 5. Με ρώτησε : «Θα πας ταξίδι;»

………………………………………………………………………………………… 6. Του φώναξε θυμωμένος : «Φύγε γρήγορα από εδώ»

………………………………………………………………………………………….

Να υπογραμμίσεις τις πλάγιες ερωτήσεις και να τις μετατρέψεις σε πλάγιες ερωτήσεις κάνοντας τις αναγκαίες αλλαγές.

1. Κανένας δεν ξέρει για ποιο λόγο με τιμώρησαν. …………………………………………………………………………………………………..

2. Ρώτησε τον αν θα μείνει στο σπίτι μας ή θα πάει στο ξενοδοχείο. ……………………………………………………………………………………………………

3. Απορώ πώς έγραψε τόσο καλά στις εξετάσεις. ……………………………………………………………………………………………………

4. Σκέψου γιατί συμπεριφέρθηκε έτσι. …………………………………………………………………………………………………….

5. Όλοι νοιάζονταν πώς θα με βοηθήσουν. ……………………………………………………………………………………………………...

Τις παρακάτω ευθείες ερωτήσεις να τις μετατρέψετε σε πλάγιες , αφού τις εξαρτήσετε από το ρήμα που βρίσκεται στη δεξιά στήλη.

1. Πήρες το γράμμα που σου έστειλα; Τον ρώτησε ................................................... ..........................................................................

2. Πώς ζει άραγε το παιδί μου; Αναρωτιόταν………………………………………………. …………………………………………………………………..

3. Πόσο θα μας κοστίσει αυτή η δουλεία;

Σκεφτόταν…………………………………………………….. ……………………………………………………………………..

4. Έχεις την πρόθεση να μας συμπαρασταθεί;

Αμφιβάλλω……………………………………………………. ………………………………………………………………………..

5. Τι θα κάνουμε αύριο; Σκέφτονται……………………………………………………… ………………………………………………………………………..

ΕΥΘΥΣ - ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΣΤΗ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Στο κείμενο του Ηροδότου που ακολουθεί, οι δυο νέοι Σπαρτιάτες που πήγαν στην Περσία, για να θυσιαστούν για την πατρίδα τους , είπαν τα εξής στον Πέρση στρατηγό Υδάρνη, όταν τους πρότεινε να γίνουν υπήκοοι του Πέρση βασιλιά. «Υδάρνη, η συμβουλή που μας απευθύνεις δε δίνεται με ίσους όρους , γιατί μας συμβουλεύεις έχοντας εμπειρία από το ένα , ενώ είσαι άπειρος από το άλλο. Ξέρεις δηλ. καλά τι σημαίνει να είσαι δούλους , δε γνώρισες όμως ακόμη την ελευθερία ούτε ξέρεις αν είναι ή δεν είναι ευχάριστη. Γιατί, αν την είχες δοκιμάσει, θα μας συμβούλευες να πολεμάμε γι΄ αυτήν όχι μόνο με δόρατα αλλά και τσεκούρια.» Να μεταφέρετε το κείμενο που βρίσκεται μέσα σε εισαγωγικά από τον ευθύ λόγο σε πλάγιο , εξαρτώντας το από τη φράση: Οι δυο νέοι Σπαρτιάτες απάντησαν στον Υδάρνη…………………………………………… ..……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Να μετατρέψεις το παρακάτω κείμενο σε διάλογο (τον πλάγιο λόγο σε ευθύ ) Ο μαθητής ζήτησε από τη μητέρα του να μαντέψει το βαθμό που πήρε στο μάθημα της Ιστορίας. Εκείνη πρότεινε τον αριθμό 19 , όμως ο μαθητής την ενημέρωσε ότι ήταν πολύ χαμηλότερος, δηλ. 11. Η μητέρα δήλωσε ότι είναι απογοητευμένη από την επίδοση του παιδιού της, αφού η ίδια τον εξέτασε μια μέρα πριν τη γραπτή δοκιμασία. Τότε ο μαθητής απάντησε ότι αγχώθηκε πολύ.. ..…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΟΤΙ:

• ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ :Τα λόγια κάποιου που ακούγονται άμεσα(όπως ο ίδιος τα απευθύνει) π.χ. θα σου απαντήσω…

• ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τα λόγια κάποιου , όπως μεταφέρονται έμμεσα σε κάποιον άλλο π.χ. Μου είπε πως θα μου απαντήσει…

ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΕΥΘΕΩΣ ΛΟΓΥ ΣΕ ΠΛΑΓΙΟ:

• Ο ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Δέχτηκα ένα σημαντικό τηλεφώνημα. ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι δέχτηκε ένα σημαντικό τηλεφώνημα.(δ. ειδική προτ.) (ρήμα εξάρτησης)

• ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΑΣ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΒΟΥΛΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: π.χ. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Μην αποφεύγεις το θέμα ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον προέτρεψε να μην αποφύγει το θέμα. (δ. βουλητική προτ.) (ρήμα εξάρτησης)

• ΟΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΛΑΓΙΕΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ π.χ. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Πού θα πας; ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Τον ρώτησε πού θα πάει. (πλάγια ερώτηση) (ρήμα εξάρτησης)

• ΟΙ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΑΡΑΜΕΝΟΥΝ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΙΔΙΟΥ ΕΙΔΟΥΣ π.χ. ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ: Το έκανα , επειδή τον σέβομαι (δευτερεύουσα αιτιολογική) ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ: Είπε ότι το έκανε , επειδή τον σέβεται ( δ. αιτιολογική) (ρήμα εξάρτησης) (δ. ειδική) ΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΑΦΟΡΟΥΝ:

I. Στα ρηματικά πρόσωπα :συνήθως το α΄ και β΄ ενικό /πληθυντικό πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πληθυντικό.

II. Στα πρόσωπα των αντωνυμιών: α, β΄ πρόσωπο τρέπεται σε γ΄ πρόσωπο. III. Στους ρηματικούς χρόνους:

-Αν η εξάρτηση είναι αρκτικού χρόνου , ο χρόνος διατηρείται: π.χ. Ε.Λ. : Είναι σίγουρο πως θα φύγει. Π.Λ. Λέει ότι είναι σίγουρο πως θα φύγει -Αν η εξάρτηση είναι ιστορικού χρόνου , έχουμε τις παρακάτω αλλαγές: ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ/ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ/ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ /ΘΑ +ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ

ΘΕΩΡΙΑ ΕΥΘΥ –ΠΛΑΓΙΟΥ ΛΟΓΟΥ

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.19

Page 20: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

IV. Στα τοπικά ή χρονικά επιρρήματα: Τώρα τότε. Αύριο την επομένη. Σήμερα την ίδια ημέρα. Χθες την προηγούμενη ημέρα. Αυτή τη στιγμή εκείνη τη στιγμή.

ΤΣΑΠΡΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΕ02

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ενότητα 9δ Όρνιθες

Ευνίκη ΤοκατλήΕπιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επανάληψη στη Γλώσσα – 9η Ενότητα «Όρνιθες»

Ονοµατεπώνυµο: …………………………………………………………………………Ηµεροµηνία: ……………….

Στις παρακάτω προτάσεις να αναγνωρίσετε το είδος του λόγου (ευθύς ή πλάγιος) γράφοντας το σωστό στην παρένθεση. Έπειτα να ξαναγράψετε τις προτάσεις, µετατρέποντας τον ευθύ σε πλάγιο λόγο ή και το αντίστροφο.

Να είσαι φρόνιµος µέχρι να γυρίσω, µου ζήτησε ο µπαµπάς. (………………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Εγώ του υποσχέθηκα πως θα παίξω ήσυχα χωρίς να ενοχλώ κανένα. (………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Την παρακάλεσε να του δανείσει το βιβλίο της. (………………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

Θέλετε να σας το εξηγήσω πάλι; µας ρώτησε η δασκάλα. (………………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Προσέχετε πώς περνάτε το δρόµο! µας φώναξε η µαµά. (………………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

Πού πας; Θ’ αργήσεις να γυρίσεις; τον ρώτησε ανήσυχη η Μαρία. (…………… λόγος).

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

kyra_daskala xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Όνομα:………………………….. 29/02/12 Μάθημα: Όρνιθες

Ερωτήσεις κατανόησης κειμένου 1. Παρατήρησε την πρώτη εικόνα του κόμικ. Ποια στοιχείατου σύγχρονου κόσμου και ποια του αρχαίου εντοπίζεις;

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. Ποια παράπονα ακούγονται από τους θεατές;……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. Ο Αριστοφάνης ήταν κωμικός θεατρικός συγγραφέας. Τιήταν αυτό που σας έκανε να γελάσετε;

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Γραμματικό φαινόμενο: ευθύς και πλάγιος λόγος

Να μεταφέρεις το παρακάτω κείμενο από ευθύ λόγο σε πλάγιο:

Ακούστε προσεχτικά: Ευθύς λόγος είναι όταν ακούμε τα λόγια κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε. Πλάγιος λόγος είναι όταν ακούμε ή διαβάζουμε τα λόγια κάποιου, όχι ακριβώς όπως τα είπε αλλά όπως μας τα μεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο.

Ευθύς λόγος Η κοπέλα τον ρώτησε: - Πώς έμαθες τι συνέβη; Εκείνος της απάντησε: - Μου τηλεφώνησε η αδελφή σου και μου είπε τα νέα.

Πλάγιος λόγος ...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.23

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Δημιουργός: Μαριάνθη Χαλκίτη
Page 24: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣΟΡΝΙΘΕΣ 1.1.1.1.Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:Να μετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και αντίστροφα:

Ευθύς λόγοςΕυθύς λόγοςΕυθύς λόγοςΕυθύς λόγος Πλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγοςΠλάγιος λόγος

-Μαρίνα, τι θα ντυθείς στο αποκριάτικο πάρτι; - Δε θα σου πω Γιάννη, για να δω αν θα με

γνωρίσεις!

Ο Δημήτρης ρώτησε τη δασκάλα αν μπορούν να παίξουν στην αυλή την τελευταία ώρα κι εκείνη του απάντησε πως θα παίξουν μόνο αν έχουν τελειώσει τις

ασκήσεις τους.

Η μαμά είπε:

- Επειδή είναι ωραία μέρα σήμερα, λέω να

πάμε μια βόλτα στην εξοχή!

- Ζήτω! Φωνάξαμε εμείς.

Ο Γιώργος ρώτησε τη μαμά του τι φαΐ

έχουν και εκείνη του απάντησε πως έχουν

το αγαπημένο του.

Λαµπριάδου Μαρία xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:_______________________________________ ___/___/________

1.1.1.1. Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.Να µεταφέρεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο λόγο.

2.2.2.2. Να µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίΝα µετατρέψεις τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο.στροφο.στροφο.στροφο.

Παλάνης Αθανάσιος xristx.blogspot.gr Χρήστος Χαρµπής

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

Ο δάσκαλος είπε στα παιδιά:

Διαβάστε µε προσοχή τις

οδηγίες.

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

Οι οδηγίες µάς λένε:

Μάθετε τα χρήσιµα

τηλέφωνα και έχετε κοντά σας

ένα φορητό τηλέφωνο.

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

Ο δάσκαλος ρώτησε τα παιδιά:

Διαβάσατε τις οδηγίες;

Τα παιδιά απάντησαν:

Τις διαβάσαµε, αλλά δεν τις

καταλάβαµε.

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

Ευθύς λόγος Πλάγιος λόγος

Η κοπέλα τον ρώτησε:

Πώς έµαθες τι συνέβη;

Εκείνος της απάντησε:

Μου τηλεφώνησε η αδερφή

σου και µου είπε τα νέα.

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

……………………………………………………………

Ο δάσκαλος µας ρώτησε αν η

εργασία µάς φάνηκε δύσκολη κι

εµείς του απαντήσαµε πως ήταν

πολύ εύκολη.

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

………………………………Η Παναγιώτα ρώτησε τη φίλη της

αν µπορεί να την περιµένει να

φύγουν µαζί κι εκείνη της απάντησε

πως έπρεπε να φύγει αµέσως, γιατί

είχε ραντεβού µε το γιατρό.

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

………………………………………

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.25

Page 26: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Κατερίνα ΛάζαρηΚατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.26

Page 27: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ευθύς λόγος Όταν σε κάποιο κείμενο που ακούμε ή διαβάζουμε,

μεταφέρονται τα λόγια κάποιου προσώπου όπως ακριβώς τα

είπε, τότε ο λόγος αυτός ονομάζεται ευθύς .

Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου που μιλάει

μπαίνουν σε εισαγωγικά ή βρίσκονται απευθείας σε

διάλογο.

π.χ. Ο Γιάννης είπε: «Το απόγευμα πρέπει να συγυρίσω το

δωμάτιό μου.»

Κατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.27

Page 28: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Πλάγιος λόγος

Όταν τα λόγια που είπε κάποιος μεταφερθούν προφορικά ή

σε κάποιο κείμενο αλλαγμένα και όχι αυτούσια (όπως

ακριβώς τα είπε ), τότε ο λόγος αυτός ονομάζεται πλάγιος.

π.χ. Ο Γιάννης είπε ότι το απόγευμα πρέπει να συγυρίσει το

δωμάτιό του.

Κατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Μετατροπή από ευθύ λόγο σε πλάγιο

• Προσθέτουμε τα ονόματα των προσώπων.

• Βάζουμε συνδέσμους για να ενώσουμε τις προτάσεις.

• Χρησιμοποιούμε ρήματα όπως "ρώτησε", "απάντησε", "είπε"

κ.ά.

• Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων από πρώτο σε τρίτο.

• Παραλείπουμε τις παύλες.

Κατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Παράδειγμα Ευθύς λόγος: - Έχεις πολύ διάβασμα;

Πλάγιος λόγος: Η μαμά τον ρώτησε αν έχει πολύ

διάβασμα.

«η μαμά», «τον» (δηλαδή αυτόν) , επομένως μπαίνουν τα

πρόσωπα

«αν» , μπαίνει ο σύνδεσμος που ενώνει τις προτάσεις

«ρώτησε» , το ρήμα που χρησιμοποιούμε

το ρήμα «έχεις» μετατρέπεται από δεύτερο σε τρίτο

πρόσωπο «έχει»

Κατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Μετατροπή από ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο

Ευθύς λόγος

Η κοπέλα τον ρώτησε: Πώς έμαθες τι συνέβη; Εκείνος της απάντησε: Μου τηλεφώνησε ο αδερφός σου και μου είπε τα νέα.

Πλάγιος λόγος

Η κοπέλα τον ρώτησε πώς έμαθε τι συνέβη κι εκείνος της απάντησε ότι του τηλεφώνησε ο αδερφός της και του είπε τα νέα.

Κατερίνα Λάζαρη

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.32

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
http://mia4sthneapolh.blogspot.gr
Page 33: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

στον ευθύ λόγο ακούμε τα λόγια κάποιου όπως ακριβώς τα λέει

κάποιος μου πήρε

τον πυρήνα!

στον ευθύ λόγο χρησιμοποιούμε τα εισαγωγικά για να δείξουμε ότι τα λόγια ειπώθηκαν έτσι ακριβώς

«κάποιος μου πήρε τον πυρήνα»

ή την παύλα του διαλόγου

- κάποιος μου πήρε τον πυρήνα

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

στον πλάγιο λόγο τα λόγια αυτά τα μεταφέρει κάποιος σε κάποιον άλλο

είπε ότι κάποιος της

πήρε τον πυρήνα!

είπε

με τη βοήθεια του ρήματος

με τον ειδικό σύνδεσμο ότι

με την αλλαγή της προσωπικής αντωνυμίας μου - της

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο

• προσθέτω τα ονόματα των προσώπων

Ιωάννα

Η Ιωάννα μου είπε ….

• βάζω συνδέσμους για να ενώσωτις προτάσεις ότι , πως , να …

ότι …. • χρησιμοποιώ ρήματα όπως:ρώτησε, απάντησε , είπε ….

• μετατρέπω τις κύριες σε εξαρτημένες

Κάποιος μου πήρε…

ότι της πήρε …

• αλλάζω την προσωπική αντωνυμία

κάποιος μου

πήρε…

ότι της πήρε …

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.35

Page 36: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

για να μετατρέψω τον ευθύ σε πλάγιο

αλλαγές στο ρήμα

αλλάζω το πρόσωπο του ρήματος από πρώτο ή δεύτερο σε τρίτο

ήθελα να κερδίσω

είπε ότι ήθελε να κερδίσει ήθελα ήθελε

να κερδίσω να κερδίσει

μερικές φορές αλλάζει και ο χρόνος του ρήματος

έριξαν πρώτοι

είπε ότι είχαν ρίξει

πρώτοι

έριξαν είχαν ρίξει

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ευθύς και πλάγιος λόγος

για να μετατρέψω τον πλάγιο σε ευθύ

• αφαιρώ τα ονόματα αν υπάρχουν• αφαιρώ τα ρήματα:είπε, απάντησε, ρώτησε … • αφαιρώ τους συνδέσμουςώστε οι εξαρτημένες προτάσεις να γίνουν κύριες

• αλλάζω ή αφαιρώ τις προσωπικέςαντωνυμίες αν χρειάζεται

• αλλάζω τα πρόσωπα των ρημάτων

Θέλω βοήθεια

βάζω τα λόγια σε εισαγωγικά

μου είπε «θέλω βοήθεια»

μου είπε η Νατάσα ότι

θέλει βοήθεια

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.37

Page 38: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

θέλω

είπε ότι

θέλει είπε ότι θα τρέξει

να τρέξω

..

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.38

Page 39: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Ευθύς και πλάγιος λόγος

Γ.Φ. Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.39

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Γιάννης Φερεντίνος
Page 40: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΕΥΘΥΣ ΛΟΓΟΣ • Ο λόγος, κατά τον οποίο ακούμε, ή διαβάζουμε

τα λόγια κάποιου προσώπου, έτσι ακριβώς όπωςτα είπε, λέγεται ευθύς λόγος.

• Στον ευθύ λόγο τα λόγια του προσώπου πουμιλάει τα βάζουμε μέσα σε εισαγωγικά («» )ή βάζουμε μπροστά τους μια παύλα ( - )

«Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;» ή

- Τι θα κάνουμε σήμερα στη μουσική;

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.40

Page 41: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

• Ο λόγος κατά τον οποίο ακούμε ή διαβάζουμετα λόγια κάποιου προσώπου όχι όπωςακριβώς τα είπε, αλλά όπως μας ταμεταφέρει ένα άλλο πρόσωπο λέγεταιπλάγιος λόγος.

Τα παιδιά ρώτησαν τη δασκάλα τι θα κάνουν σήμερα στη μουσική.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.41

Page 42: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Πώς μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο;

Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, κάνουμε και ορισμένες αλλαγές σχετικά με: τα πρόσωπα που μιλούν τους συνδέσμους τα ρήματα τα πρόσωπα των ρημάτων

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.42

Page 43: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αλλάζοντας:

τα πρόσωπα που μιλούν, τα οποία πρέπει νατα δηλώνουμε είτε με το όνομά τους είτε με κάποια αντωνυμία.

Ευθύς λόγος

«Πότε θα φύγεις;» «Σε δυο μέρες θα φύγω».

Πλάγιος λόγος

Η Μαρία ρώτησε το Νίκο πότε θα φύγει κι εκείνος απάντησε πως θα φύγει σε δυο μέρες

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αλλάζοντας:

τους συνδέσμους (ότι, πως, να ,αν κ.ά. ) πουπολλές φορές είναι απαραίτητο να τους προσθέσουμε, για να συνδεθούν οι προτάσεις μεταξύ τους.

Ευθύς λόγος

«Φύγε αμέσως» του φώναξε. «Θα φύγω όποτε θέλω» της είπε.

Πλάγιος λόγος

Του φώναξε να φύγει αμέσως κι εκείνος είπε πως θα έφευγε όποτε ήθελε.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

τα ρήματα που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε,αν δε μας δίνονται, για να εισάγουμε τον πλάγιο λόγο.

• Τα ρήματα που χρησιμοποιούμε συνήθως είναι τα:λέω, υποστηρίζω, αναφέρω, απαντώ, ρωτώ,διατάζω, παρακαλώ, ζητώ κ.ά.

Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αλλάζοντας:

Ευθύς λόγος

«Θα έρθεις μαζί μου;» «Δεν ξέρω ακόμα»

Πλάγιος λόγος

Τον ρώτησε αν θα έρθει μαζί της κι εκείνος απάντησε ότι δεν ήξερε ακόμα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, αλλάζοντας:

τα πρόσωπα των ρημάτων ( που αλλάζουν,μπαίνουν στο γ΄ ενικό ή πληθυντικό πρόσωπο) ή τις αντωνυμίες

Ευθύς λόγος

«Εγώ δε θέλω να έρθω».

Πλάγιος λόγος

Είπε ότι αυτή δεν θέλει να έρθει.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Να θυμάσαι ότι:

A. Όταν μετατρέπουμε τον ευθύ λόγο σε πλάγιο, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές και στους χρόνους των ρημάτων, ανάλογα με το τι θέλει να πει κάθε φορά ο ομιλητής.

Ευθύς λόγος

«Πού πας;» με ρώτησε.

Πλάγιος λόγος

Με ρώτησε που πάω. ή

Με ρώτησε που πήγα.

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Να θυμάσαι ότι:

Β. Στον πλάγιο λόγο δε βάζουμε εισαγωγικά ή παύλες.

Πχ. Η μητέρα ρώτησε την Ελένη αν έγραψε τις ασκήσεις τωνμαθηματικών κι εκείνη απάντησε ότι έχει τελειώσει τις μισές.

Γιάννης Φερεντίνος

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

ΕΥΘΥΣ –

– ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

α. ΕΥΘΥΣΛΟΓΟΣ

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

• Όταν ακούμε κάποιοννα μιλάει, λέμε ότι ακούμε«ευθύ λόγο».

• Όταν ακούμε τα λόγια κάποιου, απόκάποιον άλλον, ακριβώς όπως τα είπε, επίσης λέμε ότι τα ακούμε σε «ευθύλόγο».

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Παραδείγματα:

• Τι κάνεις;• Είμαι κουρασμένος!• Είπε αυτό ακριβώς: «Ελπίζω να μην σεξαναδώ να πειράζεις τον αδελφό μου!»

• κλπ.

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.52

Page 53: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Υπάρχουν, δηλαδή, δύο τρόποιγια να εκφραστούμεσε ευθύ λόγο:

1. Να γράψουμε απ’ ευθείας τα λόγιακάποιου:Άνοιξε το παράθυρο!

2. Να γράψουμε μέσα στο κείμενό μας ταλόγια κάποιου, ακριβώς όπως τα είπε, ταοποία τα ξεχωρίζουμε βάζοντας πρινάνω-κάτω τελεία και εισαγωγικά:Ο Πέτρος δήλωσε: «Δεν ξαναπάω εκεί!».

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

β. ΠΛΑΓΙΟΣΛΟΓΟΣ

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.54

Page 55: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Εάν τα λόγια κάποιουδεν τα λέμε ακριβώς το ίδιο, αλλά τα περιγράφουμε, τότε λέμε πως έχουμεπλάγιο λόγο.

• Με ρώτησε να του πω τι ώρα είναι.• Τους ανακοίνωσε πως θα παντρευόταν

σε λίγο καιρό.• κλπ.

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Από ανεξάρτητη, δηλαδή, που είναι η πρότασηστον ευθύ λόγο, στον πλάγιο γίνεται εξαρτημένη:

• «Δώσε μου το βιβλίο μου!»«Του ζήτησε να της δώσει το βιβλίο της.»

• «Τα γατιά δεν έφαγαν το φαγητό τους!»«Διαπίστωσε πως τα γατιά δεν είχαν φάειτο φαγητό τους.»

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Για να μετατρέψουμεευθύ λόγο σε πλάγιο...

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

1. Γράφουμε τα ονόματατων προσώπων(Ο Γιάννης είπε πως..., η Μαρία πρότεινε να...).

2. Βάζουμε συνδέσμουςγια να ενώσουμε τις προτάσεις.

3. Χρησιμοποιούμε διαφορετικά ρήματα καιόχι μόνον το «είπε» (για ποικιλία), όπως: απάντησε, διέταξε, ρώτησε, ανακοίνωσε, πρότεινε, κλπ.

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

4. Μετατρέπουμετις κύριες προτάσειςσε εξαρτημένες:«Δώσε μου το ποτήρι!»«Του ζήτησε να του δώσει το ποτήρι.»«Θα πάω να δουλέψω!»Τους ανακοίνωσε πως θα πήγαινε ναδουλέψει.»

5. Αλλάζουμε το πρόσωπο των ρημάτων, από πρώτο (ή δεύτερο) σε τρίτο:Έλα, κοντά μου!»«Του ζήτησε να πάει κοντά του.»

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

6. Τις περισσότερες φορέςαλλάζουμε τους χρόνουςτων ρημάτων(ο Ενεστώτας γίνεται Παρατατικός, ο Αόριστος και ο Παρακείμενοςγίνονται Υπερσυντέλικος, κλπ.).«Πηγαίνω σινεμά.»«Είπε πως πήγαινε σινεμά.»«Δεν πεινάω! Έχω φάει.»Είπε πως δεν πεινούσε επειδή είχεφάει.»

zootnikos

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.68

Page 69: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.69

Page 70: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.70

Page 71: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.71

Page 72: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.72

Page 73: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.73

Page 74: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.74

Page 75: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.75

Page 76: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.76

Page 77: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.77

Page 78: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.78

Page 79: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.79

Page 80: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.80

Page 81: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.81

Page 82: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.82

Page 83: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.83

Page 84: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.84

Page 85: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.85

Page 86: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.86

Page 87: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.87

Page 88: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.88

Page 89: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.89

Page 90: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.90

Page 91: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.91

Page 92: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.92

Page 93: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.93

Page 94: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.94

Page 95: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.95

Page 96: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.96

Page 97: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.97

Page 98: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.98

Page 99: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.99

Page 100: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.100

Page 101: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.101

Page 102: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.102

Page 103: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.103

Page 104: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.104

Page 105: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.105

Page 106: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.106

Page 107: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.107

Page 108: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.108

Page 109: Γλώσσα Δ΄ 9. 3. ΄΄ Όρνιθες΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής http://xristx.blogspot.gr σελ.109