Τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη

Τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη

2

9 Μάη 1936. Σχεδόν όλη η Θεσσαλονίκη απεργεί. Κλειστά και τα μαγαζιά, απεργούν

και οι φοιτητές. Οι σιδηροδρομικοί, οι τροχιοδρομικοί επιστρατεύονται. Οι απεργοί

αγνοούν ολότελα το διάταγμα της επιστράτευσης. Ολη η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στους

δρόμους οργανωμένα. Διαδηλώνει. Η διαδήλωση γίνεται ολοένα και μεγαλύτερη...

Ταυτόχρονα η Θεσσαλονίκη στρατοκρατείται. Η κυβέρνηση Μεταξά προκειμένου να

αντιμετωπίσει την πολυήμερη μαχητική απεργία των καπνεργατών, στους οποίους με

απεργία συμπαραστέκονταν και άλλοι κλάδοι αλλά και οι μικρομαγαζάτορες, έχει

αποφασίσει να χτυπήσει με το στρατό και τη χωροφυλακή. Ουσιαστικά οι κρατικές

αρχές της Θεσσαλονίκης δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν το μεγάλο απεργιακό

ορμητικό ποτάμι και την αντίθεσή του εκφρασμένη με οργανωμένο ταξικό πανεργατικό

αγώνα. Ο στρατός παρά τις διαταγές δεν χτυπά τους διαδηλωτές. Στη συγκεκριμένη

στιγμή εκφράζεται συναδέλφωση λαού - στρατού. Και οι επικεφαλής αξιωματικοί των

τμημάτων που διατάχτηκαν να χτυπήσουν αρνούνται να εκτελέσουν τη διαταγή.

Ο «Ριζοσπάστης» την επομένη στις 10 Μάρτη 1936 έγραφε: «Καθ' όλη τη διάρκεια

των συγκρούσεων, ο στρατός κράτησε μια υπέροχη στάση. Ούτε ένας φαντάρος δεν

πυροβόλησε. Ο κόσμος ζητωκραύγαζε υπέρ των στρατιωτών».

Χτυπά όμως στο ψαχνό η χωροφυλακή. Πρώτος νεκρός ο αυτοκινητιστής Τάσος

Τούσης. Την επομένη 10 Μάη ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει τη συγκλονιστική

φωτογραφία του νεκρού Τάσου Τούση με τη μάνα πάνω από το γιο από την οποία ο

κομμουνιστής ποιητής και συνεργάτης τότε του «Ριζοσπάστη» Γιάννης Ρίτσος θα

εμπνευστεί και θα γράψει τον «Επιτάφιο».

Η τεράστια εργατική διαδήλωση συνεχίζεται με ακόμη μεγαλύτερο ταξικό πείσμα. Η

χωροφυλακή ξαναχτυπά με τα όπλα. Οι δρόμοι γεμίζουν αίμα. Κι άλλοι νεκροί. Παρ'

όλα αυτά η κυριαρχία του λαού στη Θεσσαλονίκη με επικεφαλής την εργατική τάξη

είναι γεγονός. Το απόγευμα της 9ης Μάη γίνεται νέο συλλαλητήριο. Η κυβέρνηση

στέλνει νέες στρατιωτικές δυνάμεις από τη Λάρισα και τέσσερα αντιτορπιλικά, για να

τσακίσει κυριολεκτικά το κίνημα. Δεν θα τα καταφέρει. Απ' αυτή τη μάχη οι εργάτες στο

τέλος βγήκαν νικητές.

Ο «Ριζοσπάστης» στις 12 Μάη 1936 γράφει:

«ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΗΚΕ ΠΡΑΧΤΙΚΟ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΩΝ - ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ

ΤΑ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΑ ΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ 94 ΩΣ 110 ΔΡΑΧΜΕΣ»...

Ας δούμε πώς ξεκίνησε αυτή η μεγάλη ταξική απεργιακή μάχη. Στις 29 Απρίλη

αποφασίζεται η απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη. Η συνέλευση του

σωματείου ήταν μαζικότατη. Ο «Ριζοσπάστης», την επομένη στις 30 Απρίλη έγραφε

χαρακτηριστικά: «Επειδή ο χώρος της αίθουσας του κινηματογράφου ήταν ανεπαρκής

έγιναν ταυτόχρονα τρεις συγκεντρώσεις: Μια στην αίθουσα, μια στην ταράτσα του

κινηματογράφου και τρίτη έξω, στην οδό Εγνατίας». Οι καπνεργάτες εξέλεξαν και

Κεντρική Απεργιακή Επιτροπή. Βασικά αιτήματα των απεργών ήταν η αύξηση του

μεροκάματου, εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Την ίδια μέρα, ξεκινά η

απεργία στο Λαγκάδα, στις Σέρρες, το Βόλο. Τις επόμενες μέρες η απεργία επεκτείνεται

στην Ξάνθη, την Λαμία, τον Αλμυρό Βόλου, στην Κομοτηνή, το Κιλκίς, την Καρδίτσα,

την Σάμο. Η απεργία παντού είναι καθολική, οργανωμένη, μαχητική, περιφρουρημένη».

Ο «Ριζοσπάστης» στις 3 Μάη 1936 έγραφε: «Οι απεργιακές φρουρές με

εναλλασσόμενες βάρδιες περιφρουρούν μαχητικά καθ' όλη τη διάρκεια του

ημερονυχτίου την απεργία».


3

Οι καπνέμποροι χρησιμοποιούν όλα τα μέσα για να σπάσουν την απεργία.

Τρομοκρατούν τους καπνεργάτες, πάνε να δημιουργήσουν απεργοσπαστικό μηχανισμό,

προπαγανδίζουν ότι η απεργία θα ζημιώσει τους καπνοπαραγωγούς για να στρέψουν

τους αγρότες ενάντια στους απεργούς εργάτες, ενώ προπαγανδίζουν μαζί με την

κυβέρνηση ότι η απεργία καταστρέφει το «εθνικό προϊόν» και την «εθνική οικονομία».

Η απεργία όμως συνεχίζεται και εξαπλώνεται. Η κυβέρνηση βάζει μπροστά τον κρατικό

κατασταλτικό μηχανισμό. Η χωροφυλακή αρχίζει τις επιδρομές στα καπνομάγαζα για

να χτυπήσει τις απεργιακές φρουρές. Στις 3 Μάη η αστυνομία κατέλαβε το Ενωτικό

Εργατικό Κέντρο, ενώ ισχυρές δυνάμεις της χωροφυλακής και του στρατού γύριζαν σ'

όλη τη Θεσσαλονίκη.

Ο «Ριζοσπάστης» στις 4 Μάη 1936 γράφει: «Η Ασφάλεια για να κτυπήσει το ηθικό

των απεργών μετέφερε το πρωί με αυτοκίνητα χωροφύλακες ντυμένους με πολιτικά και

τους παρουσίασε σαν απεργοσπάστες. Οι φρουροί (σ.σ. της απεργιακής φρουράς) τους

αντελήφθησαν και τους γιουχάισαν, αναγκάζοντάς τους να φύγουν».

Στις 4 Μάη, η χωροφυλακή με επελάσεις έφιππων δυνάμεων και η αστυνομία

προσπαθούν να εμποδίσουν και να διαλύσουν τη διαδήλωση 5.000 χιλιάδων

καπνεργατών της Θεσσαλονίκης προς το τηλεγραφείο της πόλης. Δεν τα καταφέρνουν,

τραυματίζουν όμως μια καπνεργάτρια. Οι στρατιώτες δεν χτυπάνε τους εργάτες.

Η Ενωτική ΓΣΕΕ με ανακοίνωσή της ζητά από τη ΓΣΕΕ σε περίπτωση που οι αρχές

κάνουν πράξη τις απειλές τους ενάντια στους εργάτες να προκηρυχθεί άμεσα

Πανελλαδική Απεργία. Η ΓΣΕΕ αρνείται. Η Ενωτική ΓΣΕΕ είχε ταξικό περιεχόμενο

και προσανατολισμό στη δράση της. Η ΓΣΕΕ ήταν ρεφορμιστική. Η ΓΣΕΕ, μόνον

ύστερα από τη γενίκευση της απεργίας και το χτύπημά της με τα όπλα στις 9 Μάη,

αποφασίζει να κηρύξει και αυτή απεργία.

Στις 5 Μάη ο «Ριζοσπάστης» γράφει στην πρώτη σελίδα: «Απεργούν 30.000

καπνεργάτες. Η απεργία επεχτάθηκε και στην Καβάλα, τον Πειραιά, το Πράβι, την

Ελευθερούπολη, το Δοξάτο κλπ».

Στις 6 Μάη στο Βόλο κατεβαίνουν σε απεργία και οι τυπογράφοι, οι φορτοεκφορτωτές,

οι καραγωγείς και οι επαγγελματοβιοτέχνες.

Στις 7 Μάη η Ενωτική ΓΣΕΕ, η Ομοσπονδία Ηλεκτρισμού, η Ομοσπονδία Επισιτισμού,

η Ομοσπονδία Ιματισμού, η Ομοσπονδία Δέρματος, η Ομοσπονδία Κουρέων, η

Ναυτεργατική Ενωση Ελλάδας, η Ομοσπονδία Φυματικών, η Πανελλήνια Επιτροπή

Αρτεργατών, το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Αθήνας και η Ομοσπονδία Οικοδόμων

βγάζουν κοινή ανακοίνωση αλληλεγγύης στους καπνεργάτες.

Στις 7 Μάη 1936 ο «Ριζοσπάστης» γράφει σε άρθρο του στην πρώτη σελίδα:

«ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ, ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΤΙΣ ΣΕΡΡΕΣ,

ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΣΤΟΥΣ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΕΣ - ΣΤΟ ΒΟΛΟ ΜΕΤΑΦΕΡΘΗΚΕ ΛΟΧΟΣ

ΠΕΖΙΚΟΥ ΚΑΙ ΙΛΗ ΙΠΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΤΟΚΥΛΙΣΜΑ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΩΝ - ΟΙ

ΠΡΟΔΟΤΕΣ ΠΕΚΟΣ ΚΑΙ ΜΑΛΑΜΙΔΑΣ ΗΡΘΑΝ ΜΕ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΓΙΑ ΝΑ

ΠΟΥΛΗΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑ.

ΑΠ' ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΖΕΤΑΙ Η ΔΙΑΣΠΑΣΤΙΚΗ

ΤΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ Ε.Ο.Κ.Σ.Ε.

Η ηρωική απεργία των καπνεργατών, απεργία για το ψωμί και τα δικαιώματά τους, που

τους αφαιρούν οι ληστές καπνέμποροι, επεκτάθηκε ήδη σε όλα τα καπνεργατικά κέντρα.

Πάνω από 40.000 καπνεργάτες παλεύουν με αξιοθαύμαστη συνοχή και πειθαρχία,

ακλόνητοι μπροστά στις τρομοκρατικές αυθαιρεσίες των καπνεμπόρων και τις


4

διασπαστικές ενέργειες των προδοτών της Ε.Ο.Κ.Σ.Ε. και του Καλομοίρη της Γενικής

Συνομοσπονδίας.

Και στον αγώνα τους αυτόν δεν είναι μόνοι. Είναι πρωτοφανές για την ιστορία του

καπνεργατικού κινήματος το κύμα των παλλαϊκών απεργιών αλληλεγγύης που ξέσπασε

στη Δράμα, στην Καβάλα, τις Σέρρες και που επεκτείνεται και στις άλλες πόλεις της

Ελλάδας. Οι επαγγελματίες βγαλμένοι κι αυτοί μέσα απ' τα σπλάχνα του λαού, έχουν τις

ίδιες τύχες με τους καπνεργάτες. Συνδέεται η ζωή τους, η ύπαρξή τους, το ψωμί τους με

τον αγώνα των καπνεργατών. Γι' αυτό από την πρώτη στιγμή τάχθηκαν στο πλευρό

τους. Αλλά κι όλος ο άλλος εργαζόμενος λαός παρακολουθεί με θαυμασμό και

συμπάθεια τον αγώνα των καπνεργατών.

Κι όμως το κράτος των καπνεμπόρων δεν θέλησε να ακούσει τα δίκαια αιτήματα, τη

φωνή των καπνεργατών. Απεναντίας τάσσεται φανερά και απροκάλυπτα με το μέρος

των καπνεμπόρων. Από το ένα μέρος ενεργεί αθρόες συλλήψεις, προστατεύει τους

ελεύθερους εργάτες και χρησιμοποιεί ακόμα και χωροφύλακες για απεργοσπάστες. Και

με το πρόσχημα ότι απειλείται το «εθνικόν προϊόν», τα συμφέροντα δηλαδή των

καπνεμπόρων, χωρίς όμως να λαμβάνει υπόψη ότι απειλείται η ζωή 40.000 σκλάβων

του καπνεμπορικού κεφαλαίου, θέλει να προετοιμάσει το ματοκύλισμα των

καπνεργατών.

Κι από το άλλο μέρος ετοιμάζει με τους προδότες και εργατοκάπηλους Μπέκους,

Μαλαμίδηδες και Καλομοίρηδες, τη διάσπαση του αγώνα των καπνεργατών. Τα χτεσινά

τηλεγραφήματα αναφέρουν ότι ο Μπέκος και Μαλαμίδας ήρθαν με αεροπλάνο από η

Δράμα στην Αθήνα με σκοπό να πουλήσουν τον αγώνα των καπνεργατών.

Μα οι καπνεργάτες μένουν ακλόνητοι και αδιάσπαστοι. Κυνηγάν τους προδότες. Και

από όλα τα καπνεργατικά κέντρα ακούγεται η ίδια φωνή: «Κάτω οι διασπαστές

εργατοκάπηλοι της Ε.Ο.Κ.Σ.Ε. και της Γενικής Συνομοσπονδίας». Οι καπνεργάτες

χωρίς τον παραμικρό κλονισμό και πειθαρχικοί συγκεντρώνονται γύρω από την

Πανελλαδική Καπνεργατική Ομοσπονδία, έτοιμοι να συνεχίσουν την απεργία τους μέχρι

τη νίκη. Μα ο προδοτικός ρόλος των εργατοκάπηλων της Γενικής Συνομοσπονδίας δεν

περιορίζεται μόνο εδώ. Οπως γράψαμε και χτες, ο Καλομοίρης και Ευαγγέλου

αρνήθηκαν να δεχθούν τις προτάσεις της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας για την

κήρυξη απεργίας αλληλεγγύης προς τους αγωνιζόμενους καπνεργάτες, εξυπηρετώντας,

με τον τρόπο αυτό, τα συμφέροντα των καπνεμπόρων.

Οι καπνεργάτες έχουν όλη τη δύναμη όχι μόνο να αντιμετωπίσουν τις απειλές του

κράτους, αλλά και να παραλύσουν κάθε διασπαστική κίνηση των Μπέκηδων και

Μαλαμίδηδων, όταν με την ίδια συνοχή συνεχίσουν τον αγώνα τους ως τη νίκη.

Εχουν όμως παράλληλα χρέος και όλοι οι εργάτες, όλος ο εργαζόμενος λαός, να μην

αφήσουν μόνους τους τους καπνεργάτες, αλλά να τους ενισχύσουν στον δίκαιο αγώνα

τους με συγκεντρώσεις, εράνους και απεργίες αλληλεγγύης. Γι' αυτό ο αγώνας των

καπνεργατών είναι και αγώνας όλου του εργαζόμενου λαού».

Στις 8 Μάη γίνεται μεγάλη συγκέντρωση στη Θεσσαλονίκη, «Πρέπει να τους

δείξουμε τη γροθιά μας» φωνάζουν οι απεργοί. Η αστυνομία χτυπά με αγριότητα,

επιτίθεται η αστυνομία ακόμα και σε μικρά κορίτσια. Για 3,5 ώρες η Θεσσαλονίκη

ήταν σε κατάσταση μάχης. 300 τραυματίες. Στήνονται οδοφράγματα...

Τη συνέχεια θα τη δώσουμε μέσα από τα ρεπορτάζ των σελίδων του «Ριζοσπάστη»

του 1936.

***


5

″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ″ ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΜΑΗ 1936

ΤΟ ΜΑΤΟΚΥΛΙΣΜΑ ΤΩΝ ΑΠΕΡΓΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

300 ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΕΝΟΙ

ΣΤΗΝΟΝΤΑΙ ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ - ΟΙ ΦΑΝΤΑΡΟΙ ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΝΑ

ΧΤΥΠΗΣΟΥΝ

Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ «ΛΥΣΗ» ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΚΟΡΟΪΔΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ

ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΕΣ - Ο ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΔΗΛΩΣΕ ΧΘΕΣ ΟΤΙ ΘΑ ΚΗΡΥΞΕΙ ΤΟ

ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΝΟΜΟ

ΚΟΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΙ ΔΙΑΒΗΜΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΩΤΙΚΗΣ

ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗ, 8 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). - Η αστυνομία έδειξε σήμερα

καθαρά πως παίζει το ρόλο του υπηρέτη του καπνεμπορικού και του άλλου

κεφαλαίου. Με αγριότητα και βανδαλισμούς επιτέθηκε κατά των άοπλων

καπνεργατών και καπνεργατριών, των υφαντουργών, των μικρών κοριτσιών (12 ως

15 χρόνων) και τους ματοκύλισε. Επί 3 1/2 ώρες η Θεσσαλονίκη βρισκότανε χτες σε

κατάσταση μάχης, μεταξύ των δυνάμεων της αστυνομίας και ενός μεγάλου μέρους

της εργατικής τάξης. Η στάση της αστυνομίας έχει εξεγείρει όλο το λαό.

Στις 10 1/2 γίνηκε συγκέντρωση 7 χιλιάδων απεργών καπνεργατών έξω από τα

γραφεία του σωματείου τους και άκουσαν τους ομιλητές της απεργιακής επιτροπής

που κατηγορήσανε την κυβέρνηση ότι παρελκύει την επίλυση των αιτημάτων τους

και προσπαθεί να χρησιμοποιήσει τους Κουτουρίδη, Μαλαμίδη κλπ. στο ξεπούλημα

της απεργίας. Οι συγκεντρωμένοι απεργοί ξεσπάσανε σε αποδοκιμασίες και φώναζαν

πως πρέπει εντονότερα να διεκδικήσουν τα αιτήματά τους.

«Πρέπει να τους δείξουμε τη γροθιά μας», φώναζαν μ' ένα στόμα.

Στο τέλος εγκρίθηκε ψήφισμα διαμαρτυρίας για τη στάση της κυβέρνησης και

ζητείται η άμεση επίλυση των αιτημάτων τους.

Για την επίδοση του ψηφίσματος στη Γενική Διοίκηση προτάθηκε 15μελής επιτροπή

καπνεργατών. Τότε όλη η μάζα των συγκεντρωμένων με μια φωνή φώναξε: «Ολοι

μαζί θα πάμε, όλοι μαζί», και ξεχύθηκαν οι απεργοί από την οδό Ελένης Σβορώνου,

όπου βρίσκεται το σωματείο τους, στην οδό Εγνατίας, για να πάνε στη Γενική

Διοίκηση. Στην οδό Εγνατίας είχαν παραταχτεί μεγάλες δυνάμεις πεζής και έφιππης

χωροφυλακής, στρατός και αντλίες. Μόλις οι καπνεργάτες προχώρησαν, οι

χωροφύλακες όρμησαν και, σταματώντας τους για λίγο, αφήσανε να περάσουν μόνο

όσοι αποτελούσαν την επιτροπή για την επίδοση του ψηφίσματος. Οι καπνεργάτες δε

δείλιασαν. Μια στιγμή σπάσανε τη ζώνη και συνεχίσανε το δρόμο τους. Τότε

επιτεθήκανε όλες οι δυνάμεις της αστυνομίας. Οι έφιπποι με σπαθιά και οι πεζοί με

υποκοπάνους χτυπούσαν με λύσσα άντρες και γυναίκες, όποιον βρίσκανε μπροστά

τους.

Οι απεργοί αμυνθήκανε χρησιμοποιώντας ό,τι βρίσκανε, ξύλα, τούβλα, σκάλες, κλπ.

Η αστυνομία άρχισε τότε να πυροβολεί.

ΣΚΗΝΕΣ ΗΡΩΙΣΜΟΥ

Ξετυλίχτηκαν τότε σκηνές πραγματικού ηρωισμού των διαδηλωτών. Οι γυναίκες

ρίχνονταν χάμω και τσαλαπατιώνταν, τους σκίζανε τα ρούχα και τις χτυπούσαν με τα

σπαθιά και τους υποκοπάνους, που δεν πάψανε ν' ανεβοκατεβαίνουνε πάνω στους

διαδηλωτές, ενώ οι σφαίρες σφυρίζανε παντού. Οι διαδηλωτές αμύνονταν ηρωικά,


6

απελευθέρωναν συναδέλφους τους και αποκρούανε τις επιθέσεις. Μερικοί αρπάξανε

από τους χωροφύλακες 2 όπλα και τα κάνανε συντρίμμια. Μια εργάτρια τραυμάτισε

με τούβλο και έριξε χάμω έναν αστυνομικό, ενώ άλλοι τραβούσαν τα όπλα από τους

χωροφύλακες, συγκρούονταν στήθος προς στήθος με αυτούς και χρησιμοποιούσαν

για όπλα τις πέτρες. Από τα παράθυρα των σπιτιών και τα πατάρια των μαγαζιών, οι

κάτοικοι και οι εργάτες ζητωκραύγαζαν υπέρ των διαδηλωτών και ρίχνανε πέτρες,

γλάστρες και ό,τι άλλο βρίσκανε ενάντια στους χωροφύλακες.

Υστερώτερα γίνηκε επέλαση ενάντια στη μεγαλύτερη ομάδα των καπνεργατών που

είχε μείνει στην οδό Ελ. Σβορώνου. Οι καπνεργάτες αφόπλισαν πολλούς

χωροφύλακες. Οι απεργοί καταδιωκόμενοι ανασυγκροτηθήκανε παρακάτω και

εξακολουθήσανε ν' αμύνονται με πέτρες.

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Οι επαγγελματίες τούς έπαιρναν μέσα στα μαγαζιά τους για να τους προστατεύσουνε

και να περιποιηθούνε τους τραυματίες, γιατί πολλοί είχανε κιόλας τραυματιστεί. Ολη

η οδός Εγνατίας από την οδό Αριστοτέλους ώσαμε την πλατεία Βαρδάρι

αναστατώθηκε. Οι επαγγελματίες κλείνανε τα μαγαζιά τους και αγανακτισμένοι

καταφέρνονταν κατά της αστυνομίας. Οι οικοδόμοι που δούλευαν στις οικοδομές της

οδού Εγνατίας, γιουχαΐζανε την αστυνομία και ζητωκραύγαζαν υπέρ των απεργών.

ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

Στο Βαρδάρι γίνηκε νέα σύγκρουση, όταν μια μεγάλη ομάδα απεργών έφτασε κει από

τις παρόδους της οδού Βασιλέως Κωνσταντίνου και ενώθηκε με τους τσαγκάρηδες,

λαστιχάδες και τις καρεκλούδες, που κείνη την ώρα βγαίνανε από το Ενωτικό

Κέντρο. Στη γωνία Ερμού και Βασιλέως Κωνσταντίνου γίνηκε κοινή εκδήλωση και

όλος ο συγκεντρωμένος κόσμος τους χειροκροτούσε και ζητωκραύγαζε. Τότε αμέσως

γίνηκε επέλαση της έφιππης χωροφυλακής και τραυματιστήκανε τρεις διαδηλωτές.

Στους δρόμους Βασιλέως Κωνσταντίνου και Μεγάλου Αλεξάνδρου κάθε φορά που

περνούσαν αντλίες και έφιππη χωροφυλακή, ξεχύνονταν από τις παρόδους και

βγαίναν από τα μαγαζιά οι εργάτες και αποδοκιμάζανε.

Οταν η αστυνομία κατόρθωσε ν' αδειάσει την οδό Εγνατίας από τους διαδηλωτές,

άρχισε ν' ανοίγει τα καταστήματα και να τραβάει έξω τους απεργούς που είχανε

προφυλαχτεί μέσα. Τότε οι χωροφύλακες ξεσπούσαν με λύσσα πάνω στους άοπλους

εργάτες.

ΔΙΑΔΗΛΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ

ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΠΕΡΓΟΥΣ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΟΥΣ

Την ίδια περίπου ώρα που διαδραματίζονταν οι ηρωικές συγκρούσεις των

διαδηλωτών καπνεργατών απεργών, 2.500 απεργοί υφαντουργοί κι υφαντουργίνες,

ύστερα απ' τη συγκέντρωσή τους στο Μπεξινάρ, όπου τους αναγγέλθηκε η κάθοδος

στην απεργία και των υπόλοιπων εργοστασίων, διαδήλωσαν στην οδό 26 Οχτωβρίου

με κατεύθυνση προς τη Γενική Διοίκηση. Συνόδευαν την απεργιακή επιτροπή τους

που θα επέδιδε στο γενικό Διοικητή το ψήφισμα της συγκέντρωσης.

Παρά τη Γέφυρα του σταθμού ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις είχαν φράξει το δρόμο

κι απαγόρευαν στους διαδηλωτές να προχωρήσουν προς την πλατεία Βαρδαρίου. Οι

απεργοί τότε τράβηξαν απ' τις παρόδους και συγκεντρώθηκαν στην οδό

Μοναστηρίου, όπου συνάντησαν παραταγμένες καινούργιες αστυνομικές δυνάμεις.

Προσπάθησαν να διασπάσουν τη ζώνη των χωροφυλάκων κι επακολούθησε άγρια

συμπλοκή. Οι καννίβαλοι χωροφύλακες επετέθηκαν με τους υποκοπάνους έχοντας

σαν κυριότερο στόχο μικρά κορίτσια 12 χρονών κι άλλοι με τα πιστόλια στα χέρια


7

πυροβολούσαν συνεχώς για εκφοβισμό. Στον τόπο της σύγκρουσης συγκεντρώθηκαν

αμέσως χιλιάδες πολίτες και ξέσπασαν σ' άγρια αποδοκιμασία των χωροφυλάκων,

ενθαρρύνοντας τους απεργούς.

Μια γριά, βλέποντας να κτυπούν οι καννίβαλοι ένα μικρό κοριτσάκι, πέταξε έναν

κυβόλιθο και τραυμάτισε έναν αξιωματικό της χωροφυλακής.

Η έφιππη χωροφυλακή έκαμε αλλεπάλληλες επελάσεις για να σκορπίσει τους

απεργούς. Μα αυτοί από μέσα απ' τα στενά τράβηξαν προς τη Γενική Διοίκηση όπου

έφθασαν στις 12 1/2 η ώρα.

Στο αναμεταξύ στη Γενική Διοίκηση που είχε καταληφθεί στρατιωτικά, είχαν

συγκεντρωθεί κι οι απεργοί καπνεργάτες, τσαγκάρηδες κλπ. κι αποδοκίμαζαν

συνεχώς τους χωροφύλακες.

Διατάχθηκαν οι φαντάροι να επιτεθούν κατά των απεργών. Μ' αυτοί αρνήθηκαν ν'

ακολουθήσουν τους επικεφαλής αξιωματικούς στην επίθεση κι έτσι αναγκάσθηκαν

να ξαναγυρίσουν κι αυτοί στις θέσεις τους. Την ίδια στιγμή έκαμε επέλαση η έφιππη

χωροφυλακή. Ανάμεσα στους χωροφύλακες και τους φαντάρους προκλήθηκε

ψυχρότητα κι άλλαξαν βαρειές φράσεις. Οι χωροφύλακες βρίζανε τους φαντάρους.

Αυτοί τους απάντησαν: «Θα σας δείξουμε». Οι επικεφαλής αξιωματικοί εξάλλου

έπιασαν ένα λοχία και βρίζοντάς τον του έλεγαν: «και συ εργάτης είσαι

παλιάνθρωπε»;

ΟΙ ΑΠΕΡΓΟΙ ΣΤΗΝΟΥΝ ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ

Οι διαδηλωτές υποχωρώντας ύστερα απ' τις συνεχείς επελάσεις της εφίππου

χωροφυλακής, σταμάτησαν μπροστά σ' ένα σωρό από σκύρα κι άρχισαν μ' αυτά ν'

αποκρούουν τις επελάσεις. Οι απεργοί στήσαν αμέσως οδοφράγματα για να

παρεμποδίσουν τις επελάσεις. Μάχονταν αποφασιστικά. Οι γυναίκες έδειξαν επίσης

άφθαστο ηρωισμό. Αποκρούσθηκαν 5 συνεχείς επελάσεις της εφίππου χωροφυλακής

και τις αντλίες.

Απ' τους πυροβολισμούς που διαρκώς έπεφταν κι απ' τις φωνές των άγρια

συγκρουομένων απεργών και χωροφυλάκων, αναστατώθηκε ολόκληρος η άνω πόλη.

Ο κόσμος συγκεντρώθηκε στους εξώστες, στα παράθυρα και τις ταράτσες και

διαμαρτύρονταν για τις δολοφονικές επιθέσεις των χωροφυλάκων. Οι οικοδόμοι μιας

διπλανής οικοδομής μπήκαν στο πλευρό των αγωνιζομένων απεργών και πετούσαν

πέτρες κατά των ορδών των χωροφυλάκων. Σε μια στιγμή ακούονται να χτυπούν

δυνατά οι καμπάνες της άνω πόλης και να σημαίνουν συναγερμό. Απ' τις συνοικίες

και τους συνοικισμούς κατεβαίνουν ομάδες, ομάδες γυναίκες και με φωνές ζητούν

τους δικούς των.

Οι συγκρούσεις στο αναμεταξύ συνεχίζονταν και γενικεύονταν. Σ' όλα τα γύρω στενά

γίνονταν αληθινές μάχες. Κουστωδίες χωροφυλάκων αρπάζουν με τις επιθέσεις τους

απεργούς κι ιδιαίτερα γυναίκες και τις δέρνουν άγρια. Οι απεργοί κι ο κόσμος που

συγκεντρώθηκε κάνουν εξορμήσεις κι αποσπούν απ' τα χέρια των μαινόμενων

χωροφυλάκων αιμόφυρτες εργάτριες. Μια νέα εργάτρια έριξε κάτω από το άλογο

έναν έφιππο χωροφύλακα.

Υστερα απ' τις επελάσεις των εφίππων και τις άγριες επιθέσεις των πεζών

χωροφυλάκων που η μια διαδεχόταν την άλλη, κατορθώθηκε να σκορπισθούν οι

συγκεντρωμένοι.


8

ΤΡΑΥΜΑΤΙΕΣ ΚΑΙ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ

Στις συγκρούσεις αυτές τραυματίσθηκαν 70 απεργοί. Αμέσως μετά τα γεγονότα

άρχισαν ομαδικές συλλήψεις. Συλλαμβάνονταν όπου κι αν βρίσκονταν εργάτες κι

εργάτριες των διαφόρων επαγγελμάτων. Ο αριθμός των συλληφθέντων είναι

άγνωστος. Μόνο στο τμήμα καταδίωξης κρατούνται 12 εργάτριες και στο 8ο τμήμα

άλλες 6.

Ο αριθμός των τραυματισθέντων σ' όλες τις συγκρούσεις είναι ανυπολόγιστος. Κατά

πάσαν πιθανότητα πλησιάζει τους 300. Βαρειά τραυματισμένοι είναι οι: Αναστ.

Κοσμίδης, τραύμα με υποκόπανο στο κεφάλι, Αβραάμ Γιουνάς, Κωνστ.

Μουλαδούλης, Ελευθέριος Σιμτσαρής, Ελένη Χαραλαμπίδου, Σοφία Μυστακίδου,

Βασιλ. Γαρουφαλίδου, στο χέρι με ξίφος, Μαριάνθη Πατεμλή, Αριστ. Βασιλειάδης,

Κλεοπάτρα Υπερηφάνου κι άλλοι που δεν εξακριβώθηκαν ακόμη.

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΚΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ

Ολος ο εργαζόμενος κόσμος είναι καταγανακτισμένος για τις δολοφονικές επιθέσεις

της χωροφυλακής. Παντού ακούει κανένας συζητήσεις για την αγριότητα των ορδών

των χωροφυλάκων. Το Ενωτικό Κέντρο καλεί τις οργανώσεις της δύναμής του να

κατέβουν σε 24ωρη απεργία αμέσως. Οι επαγγελματίες της οδού Εγνατίας

αποφάσισαν να κατέβουν αύριο σε 24ωρη απεργία σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τα

αιματηρά γεγονότα και αλληλεγγύης προς τους απεργούς.

Η απεργιακή επιτροπή των καπνεργατών, η Πανελλαδική Καπνεργατική

Ομοσπονδία, το σωματείο των υφαντουργών κι όλες σχεδόν οι λοιπές οργανώσεις με

ανακοινωθέντα διαμαρτύρονται για τις δολοφονικές επιθέσεις της χωροφυλακής και

ζητούν την βαρειά τιμωρία των υπευθύνων και την επίλυση των ζητημάτων των

απεργών.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΝΩΤΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

Πήραμε και δημοσιεύουμε την παρακάτω ανακοίνωση:

«Οι Διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών, ενδιαφερόμενες για τη νικηφόρο έκβαση

του αγώνος των καπνεργατών, ανέλαβαν να διεξάγουν από κοινού τας

διαπραγματεύσεις με την Κυβέρνηση και τους καπνεμπόρους.

Η λύσις θα είναι έγκυρος και οριστική μόνον εφ' όσον θα είναι σύμφωνοι και οι

αντιπρόσωποι των καπνεργατών.

Οι Διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών καλούν τους καπνεργάτες, καπνεργάτριες

και στοιβαδόρους να συνεχίσουν με συνοχήν και φανατισμόν τον αγώνα τους,

ενωμένοι μέχρι της τελικής νίκης.

Οι συγκρούσεις και οι ξυλοδαρμοί εναντίον των καπνεργατών μόνον τους εχθρούς

των καπνεργατών εξυπηρετούν. Αποδοκιμάζομεν κάθε τέτοια ενέργεια από

οπουδήποτε κι αν προέρχεται και πρέπει να τεθεί οριστικόν τέρμα σ' αυτές. Οι

καπνεργάτες, καπνεργάτριες και στοιβαδόροι, ανεξαρτήτως των πραγματικών τους

διαφορών, οφείλουν ν' αντιμετωπίσουν ενωμένοι τους κοινούς τους εχθρούς

καπνεμπόρους και απεργοσπάστες.

Σήμερα οι Διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών κάνουν κοινά διαβήματα στην

Κυβέρνηση για την ικανοποίηση των αιτημάτων των καπνεργατών.

Καλούμεν ολόκληρον την εργατική τάξιν της χώρας να ευρίσκεται σε επιφυλακή,

έτοιμη να κατέλθει στον αγώνα σε ενίσχυση των ηρωικά αγωνιζομένων

καπνεργατών».


9

Αθήνα, 8 Μαΐου 1936

Διά την Γενικήν Συνομοσπονδίαν

Ο Γενικός Γραμματέας Ι. Καλομοίρης

Διά την Ενωτικήν Γεν. Συνομ/δίαν

Ο Γενικός Γραμματέας Κ. Θέος

ΚΟΙΝΟ ΔΙΑΒΗΜΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ

Επίσης, πήραμε την παρακάτω ανακοίνωση των δύο Συνομοσπονδιών:

«Οι Διοικήσεις των δύο Εργατικών Συνομοσπονδιών παρουσιάσθηκαν στον

Υφυπουργό της Εθν. Οικονομίας και εζήτησαν εξ ονόματος ολόκληρης της εργατικής

τάξης και όλων των απεργούντων καπνεργατών, όπως δοθεί το ταχύτερον μια

ικανοποιητική λύσις στα αιτήματα των καπνεργατών.

Επίσης, επέστησαν την προσοχήν του κ. Υφυπουργού επί των τρομοκρατικών μέτρων

των αρχών και ιδίως του Βόλου, όπου την εργατικήν τάξιν ανησυχεί η παρουσία του

ήρωος των γεγονότων των Καλαμών και Ηρακλείου αξιωματικού Παπασταματίου.

Ο κ. Υφυπουργός διαβεβαίωσε τους αντιπροσώπους των δύο Συνομοσπονδιών, ότι

εντός της ημέρας θα δοθεί λύσις εις τα αιτήματα των καπνεργατών.

Οι Διοικήσεις των δύο Συνομοσπονδιών εζήτησαν ακρόασιν παρά τω Πρωθυπουργώ,

όπως εκθέσωσιν εις αυτόν τας απόψεις του συνόλου της εργατικής τάξης.

Οι καπνεργάτες οφείλουν να επιμείνουν ακλόνητοι στον αγώνα».

Διά την Γενικήν Συνομοσπονδίαν Εργατών Ελλάδος

Ο Γεν. Γραμματεύς ΙΩΑΝ. ΚΑΛΟΜΟΙΡΗΣ

Διά την Ενωτικήν Γενικήν Συνομοσπονδίαν Εργατών Ελλάδος

Ο Γεν. Γραμματεύς ΚΩΣΤΑΣ ΘΕΟΣ

Αθήνα, 8 Μαΐου 1936

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ

Ελάβαμε αργά το βράδυ το παρακάτω ανακοινωθέν:

«Χθες το εσπέρας εις το Υπουργείον των Εσωτερικών εκλήθησαν οι δύο

Συνομοσπονδίες και τους ανεκοινώθη η απάντηση της Κυβέρνησης.

Οι Διοικήσεις των δύο Συνομοσπονδιών, συνελθούσαι εις σύσκεψιν και ζητήσασαι

και την γνώμην και των εκπροσώπων των καπνεργατών, συνεζήτησαν διά μακρών επί

της απαντήσεως. Διεπιστώθη ομοφώνως εκ της συζητήσεως, ότι η απάντησις της

Κυβερνήσεως όχι μόνον δεν ικανοποιεί τας απαιτήσεις των καπνεργατών, αλλά και

σε ωρισμένας περιπτώσεις υποβιβάζει το σημερινόν ημερομίσθιον των καπνεργατών.

Αποτελεί λοιπόν πρόκλησιν προς τον καπνεργατικόν κόσμο καθ' όσον δι' αυτής

αφαιρούνται κεκτημένα δικαιώματα.

Οι διοικήσεις και των δύο Συνομοσπονδιών επιδίδουν σήμερον αναλυτικήν

απάντησιν, συνερχόμεναι δε εκτάκτως εντός της σήμερον θέλουν καθορίσει την

περαιτέρω στάσιν της εργατικής τάξεως».

ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

Το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο Αθήνας χαιρετίζει το γεγονός της κοινής εμφάνισης

των δύο ανωτέρων συνδικαλιστικών οργανισμών της χώρας μας, της Ενωτικής

Γενικής Συνομοσπονδίας των Εργατών και της Γενικής Συνομοσπονδίας των

Εργατών και εκφράζει την ευχή, πως η συνεργασία αυτή επιβάλλεται να συνεχιστεί

και να αποκρυσταλλωθεί μόνιμα για το συμφέρον των εργαζομένων.


10

Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΗΛΕΧΤΡΙΣΜΟΥ

Η Ομοσπονδία Ηλεχτρισμού μάς έστειλε την παρακάτω ανακοίνωση:

«Η Εκτελεστική Επιτροπή της Ομοσπονδίας Εργατών Ηλεκτρισμού, λαβούσα γνώσιν

της επελθούσης συμφωνίας μεταξύ της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος

και της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος διά την από κοινού

αντιμετώπισιν του δημιουργηθέντος καπνεργατικού ζητήματος, ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ το

γεγονός αυτό.

Πλην πρέπει να αποτελέση την απαρχήν της αποκαταστάσεως της Συνδικαλιστικής

Ενότητας των Εργατών της Χώρας μας.

Εξ ονόματος των χιλιάδων εργατών που εκπροσωπεί η Ομοσπονδία μας

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΕΤΑΙ εντονότατα για την μη επίλυσιν των αιτημάτων των

καπνεργατών, διά την παρελκυστικήν τακτικήν της Κυβερνήσεως και τα

λαμβανόμενα τρομοκρατικά μέτρα (συλλήψεις, τραυματισμούς κλπ.) κατά των

απεργών και ζητεί την άμεσον ικανοποίησιν των δικαίων αιτημάτων αυτών, ως και

την κατάπαυσιν της τρομοκρατίας.

Καλούμεν όλα τα Τμήματά μας και ιδιαίτερα τα ευρισκόμενα σε Καπνεργατικά

Κέντρα, να ενισχύσωσι με όλα τα μέσα τους αγωνιζόμενους Καπνεργάτας, γιατί η

νίκη τους είναι και νίκη ολοκλήρου της Εργατικής τάξεως.

Εν Αθήναις τη 8 Μαΐου 1936

Εκ του Γραφείου της Ομοσπονδίας»

ΘΑ ΚΗΡΥΧΤΕΙ Ο ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ

ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΓΟΘΕΤΗ

Ο Υπουργός των Εσωτερικών Λογοθέτης δήλωσε χτες ότι μετά τη χτεσινή σύσκεψη

που έγινε μαζί με τους εκπροσώπους των καπνεμπόρων, δεν δικαιολογείται η

συνέχιση της απεργίας των καπνεργατών.

«Αν συνεχισθεί η απεργία, είπε ο Λογοθέτης, τότε η Κυβέρνηση θα πάρει το μέρος

των καπνεμπόρων, θα εφαρμόσει αυστηρά μέτρα κατά των απεργών και θα

προστατεύσει με κάθε τρόπο την ελευθερία της εργασίας».

Η Κυβέρνηση, πρόσθεσε ο Λογοθέτης, θα εφαρμόσει και το στρατιωτικό νόμο στην

περίπτωση που η απεργία συνεχισθεί.

Για το ζήτημα των αυστηρών μέτρων κατά των απεργών συνεργάστηκε χτες ο

Λογοθέτης με τους διοικητές των δύο Ασφαλειών Αγγελέτο και Κατραμπασά.

ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ, ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΕΣ

ΠΕΙΡΑΙΑΣ, 8 του Μάη, - Διαμαρτυρόμεθα δολοφονικήν επίθεσιν αστυνομικών

αρχών Βόλου - Θεσσαλονίκης εναντίον απεργών, συλλήψεις και εξαπολυθείσαν

τρομοκρατίαν, αιτούμεν άμεσον αποδοχήν αιτημάτων, τιμωρίαν δολοφόνων,

συνδικαλιστικάς ελευθερίας.

Εντολή 1.800 απεργών καπνεργατών Χαραλάμπους,

ΚΑΡΔΙΤΣΑ, 8 του Μάη, - Επαγγελματικός, βιοτεχνικός και εργατικός κόσμος

Καρδίτσης ζητεί ταχείαν επίλυσιν δικαίων καπνεργατικών αιτημάτων, συμφώνως

υπομνήματος Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας.

Ομοσπονδία επαγγελματιών Καρδίτσης Παπαμάνος, Σύλλογος Παντοπωλών

Τσιαμτσακόπουλος, Σύλλογος υποδηματεργατών Μαστρογεώργος, Σύλλογος

οινομαγείρων Καζάσης, Σύλλογος κουρέων Πετρόπουλος, Σύλλογος ραπτών

Χαρκπλιάς, Σύλλογος εγχώριων προϊόντων Καφαντάρης, Σύλλογος καρροποιών

Χονδρομάρης, επαγγελματικός Σύλλογος Ρουσμένης, Σύλλογος χρυσοχόων και


11

ωρολογοποιών Παύλου, Σύλλογος ατυχησάντων καπνεμπόρων Τσάνος, Σύλλογος

αμαξοκαρραγωγέων Ζαφείρης, Σύλλογος καφεζαχαροπλαστών Τσούτσιος, Σύλλογος

σαγματοποιών Αμπατζής, Σύλλογος γαλακτοπωλών Τσιάκος, Καπνεργατική Ενωσις

Καρδίτσης Τσερέκας, Σύλλογος εργατών οικοδομών Ψύχος, Συνδικάτον εργατών

σκαπανέων Κουτσομπός, Σωματείον υποδηματεργατών Σικιώτης, Σωματείον

φορτοεκφορτωτών Κατσάνης, Συνδικάτον εργατών επισιτισμού Γουσόπουλος,

Ενωσις φυματικών Τσερέπος, Σωματείον αρτεργατών Μουργκάνης.


12

ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ″

ΣΤΙΣ 9 ΜΑΗ

ΜΕ ΘΩΡΑΚΙΣΜΕΝΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ ΠΟΛΥΒΟΛΑ ΚΑΙ ΤΑΝΚΣ

ΜΑΤΟΚΥΛΙΣΑΝ ΟΙ ΑΡΧΕΣ ΤΟ ΛΑΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΕΞΑΚΡΙΒΩΘΗΚΑΝ ΤΡΙΑΝΤΑ ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ ΩΣ ΤΗ ΣΤΙΓΜΗ -

ΚΗΡΥΧΤΗΚΕ ΠΑΛ. ΑΠΕΡΓΙΑ - ΠΟΛΥΩΡΕΣ ΜΑΧΕΣ ΜΕ

ΟΔΟΦΡΑΓΜΑΤΑ

ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΠΕΤΥΧΕ 100% Η ΑΠΕΡΓΙΑ

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΧΙΟΔΡΟΜΙΚΩΝ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). - Η απεργία των

αυτοκινητιστών και των τροχιοδρομικών πέτυχε απόλυτα. Κανένα αυτοκίνητο και

κανένα τραμ δεν κινήθηκε. Το ίδιο, πέτυχε απόλυτα και η απεργία των

σιδηροδρομικών της Βόρειας Ελλάδας. Στο πλευρό των αγωνιζόμενων απεργών

κατεβήκανε οι ραφτεργάτες, οι οικοδόμοι, όλοι οι εργάτες και οι εργάτριες

πλεκτηρίων, οι εργάτες υποκαμίσων αποφασισμένοι και αυτοί να αγωνιστούνε για

την τελειωτική νίκη. Οι χωροφύλακες πήγαν να εμποδίσουν τις εργάτριες πλεκτηρίων

να βγουν από το εργοστάσιο αλλά επενέβηκε ο κόσμος και ανάγκασε τους

χωροφύλακες να υποχωρήσουνε. Οι παραπάνω απεργοί υπολογίζονται σε 600.

Η Θεσσαλονίκη στρατοκρατείται. Περίπολα στρατού και χωροφυλακής, αντλίες και

θωρακισμένα αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνουν στους δρόμους. Στα κεντρικά και στα

επίκαιρα σημεία της πόλης στήθηκαν πολυβόλα.

Το Γ' Σώμα Στρατού τοιχοκόλλησε σ' όλους τους δρόμους ανακοινωθέν με τα

διατάγματα για την επιστράτευση των σιδηροδρομικών, των τροχιοδρομικών και των

ηλεκτρολόγων. Οπως είναι γνωστό, οι παραπάνω απεργοί καλούνται να

παρουσιαστούνε ώσαμε τις 12 το μεσημέρι, αλλοιώς θα συλλαμβάνουνται σα

λιποτάχτες και θα δικάζουνται στα στρατοδικεία.

Οι επαγγελματίες των κεντρικών δρόμων κλείσανε τα μαγαζιά τους (90%) χωρίς να

πάρουν εντολή από την Ομοσπονδία τους και τρομοκρατημένοι και αγαναχτισμένοι

από τα στρατοκρατικά μέτρα πήρανε απόφαση να παρουσιαστούνε σήμερα με τη

διοίκηση της Ομοσπονδίας τους στη Γενική Διοίκηση και να απαιτήσουν την

αποδοχή των αιτημάτων των καπνεργατών.

Στη Γενική Διοίκηση θα παρουσιαστούνε στις 12 και όλες οι εργατικές οργανώσεις

και θα ζητήσουν το άνοιγμα των Κέντρων, την αθώωση όλων των συλληφθέντων και

την αποδοχή των αιτημάτων όλων των εργατικών κλάδων.

Με πρωτοβουλία της Ομοσπονδίας των Επαγγελματιών γίνεται μεγάλη σύσκεψη των

επαγγελματικών, κοινωνικών και επιστημονικών οργανώσεων της Θεσσαλονίκης.

Στη σύσκεψη αυτή θα συζητηθούνε τα αιτήματα των εργατών και θα υποβληθεί

υπόμνημα και διαμαρτυρία στη Γενική Διοίκηση.

Ολος ο κόσμος συγκεντρώνεται στους δρόμους. Οι ένοπλες δυνάμεις προσπαθούν με

κάθε τρόπο να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους και συνεχώς δημιουργούνται

επεισόδια.

Στο καπνομάγαζο της Αυστροελληνικής, η αστυνομία επετέθηκε και χτύπησε την

απεργιακή φρουρά. Ο κόσμος, που παίρνει πάντοτε μέρος στο πλευρό των

αγωνιζομένων, επενέβηκε και ματαίωσε τα σχέδια των χωροφυλάκων. Γίνηκε

σύγκρουση μεταξύ αστυνομίας από τη μια και κόσμου και απεργιακής φρουράς από


13

την άλλη. Σ' αυτήν εδώ την σύγκρουση τραυματίστηκε ο απεργός καπνεργάτης

Διαμαντόπουλος.

Στο πλεκτήριο Μαυρίδη γίνηκε άλλη σύγκρουση αστυνομίας και εργατριών, που

πήγαν να διώξουν τις λίγες απεργοσπάστριες. Ο κόσμος κι εδώ επεμβαίνοντας έδειξε

πάλι ότι βρίσκεται στο πλευρό των αγωνιζόμενων απεργών.

Παρ' όλα αυτά τα άγρια μεσαιωνικά μέτρα, οι ηρωικοί απεργοί, σιδηροδρομικοί και

τροχιοδρομικοί, πήραν την απόφαση και δήλωσαν πως δεν θα παρουσιαστούνε εκεί

που τους καλούν τα διατάγματα της επιστράτευσης και δε θα υποχωρήσουνε μπροστά

σε κανένα μέτρο των υπηρετών του κεφαλαίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη (Ωρα 12.30).

Αυτή τη στιγμή όλη η Θεσσαλονίκη βουίζει απ' τους πυροβολισμούς. Εξω απ' το

Συνδικάτο των Αυτοκινητιστών στάθηκε ένα αυτοκίνητο γεμάτο από χωροφύλακες.

Οι εργάτες κατέβηκαν, κυνήγησαν τους χωροφύλακες και κυρίευσαν το αυτοκίνητο.

Αμέσως έγινε επέλαση ιππικού κατά του πλήθους, που ήταν συγκεντρωμένο στην οδό

Εγνατίας, στις γωνίες των οδών Μεγάλου Αλεξάνδρου και Βενιζέλου. Τα πλήθη

έστησαν οδοφράγματα από βαρέλια και άλλα αντικείμενα σε πολλά σημεία των

δρόμων. Ο κόσμος αντεπιτίθεται κατά της αστυνομίας με πέτρες και ό,τι άλλο

βρίσκει μπροστά του. Η αστυνομία πυροβολεί συνεχώς. Υπάρχουν 20 τραυματίες. Ο

ισραηλίτης εργάτης (νικελωτής) Ιντο σκοτώθηκε με τραύμα σφαίρας στο κεφάλι. Στο

σταθμό πρώτων βοηθειών μεταφέρονται συνεχώς θύματα. Ο κόσμος είναι

καταγαναχτισμένος. Σ' όλους τους δρόμους είναι συγκεντρωμένα μεγάλα πλήθη από

εργάτες και επαγγελματίες, στους οποίους μιλάνε διάφοροι ρήτορες.

Τα θωρακισμένα αυτοκίνητα περιτρέχουν τους δρόμους. Ολα τα μαγαζιά κλείσανε.

Απήργησαν κι οι λιμενεργάτες. Το λιμάνι είναι νεκρωμένο.

Μπροστά στο υφαντουργείο Υφανέτ έγινε σύγκρουση εργατριών και χωροφυλάκων.

Επενέβη το πλήθος και υπεράσπισε τις εργάτριες.

17 ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΕΣ

Κατά πληροφορίες απ' τη Θεσσαλονίκη προς τις εργατικές οργανώσεις ως τις 6 η ώρα

μ.μ. είχαν βρεθεί 17 σκοτωμένοι και 140 τραυματίες. Πολλοί απ' τους τελευταίους

είναι βαρειά τραυματισμένοι. Αρκετοί απ' τους σκοτωμένους έχουν χτυπηθεί με

πολυβόλα και τα κορμιά τους έχουν τεμαχιστεί. Αυτοκίνητα του δήμου και του

Ερυθρού Σταυρού γυρίζουν την πόλη και μαζεύουν πτώματα σκοτωμένων και

τραυματίες που μεταφέρονται στο δημοτικό νοσοκομείο και τις κλινικές.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, οι σιδηροδρομικοί της Θεσσαλονίκης στις 6 η ώρα είχαν

συγκεντρωθεί στο σύνδεσμό τους κι ότι συνεχίζουν την απεργία.

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΜΕ ΝΕΚΡΟ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 - 5 - 1936. (Του ανταποκριτού μας).-- Σχετικά με τα πρωινά

γεγονότα σας δίνω και τις εξής πληροφορίες. Οταν σκοτώθηκε στην σύγκρουσι που

έγινε στους δρόμους Μ. Αλεξάνδρου, Πτολεμαίου, Συγγρού και Εγνατίας ένας σωφέρ

οι χιλιάδες των απεργών παρά τις καννιβαλικές επιθέσεις των αρχών και τους

πυροβολισμούς που ρίχνονταν κατόρθωσαν να γίνουν κύριοι της καταστάσεως.

Πήραν το νεκρό, τον έβαλαν σε αυτοκίνητο και όλη η ανθρωποθάλασσα με κατάρες

και αναθέματα και ζητωκραυγές υπέρ της απεργίας τους πήγαν στη Γενική Διοίκηση.

Ηταν τόσο μεγάλος ο όγκος και τέτοια η αγανάχτηση και μαχητικότητα των

διαδηλωτών που οι αρχές δεν τόλμησαν πια να επέμβουν. Οι διαδηλωτές

λιθοβόλησαν το Διοικητήριο και κατόπιν όλοι μαζί τράβηξαν προς το Βαρδάρι.


14

ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΕΙΤΑΙ Η ΠΟΛΗ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη.-- Ολη η πόλη έχει αποκλειστεί από τμήματα στρατού,

πολυβόλα, θωρακισμένα αυτοκίνητα και τανκς. Τη διοίκηση της πόλης ανάλαβε ο

σωματάρχης Ζέππος, στα διάφορα δε διαμερίσματα της πόλης εγκαταστάθηκαν και

διοικητές στρατιωτικοί συνταγματάρχες. Η κατάσταση παρουσιάζει όψη πολεμική.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 - 5 - 1936. (Του ανταποκριτού μας). (ώρα 4 μ.μ.) - Η κατάστασις

που επικρατεί σ' όλη την πόλη είναι τέτοια που δύσκολα κανείς μπορεί να δώσει

συγκεκριμένες πληροφορίες. Σ' όλη την πόλη συμπλοκές και συγκρούσεις λαβαίνουν

χώρα. Η πόλη στρατοκρατείται. Οι συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις διαδέχονται η μια

την άλλη.

Οι τροχιοδρομικοί και σιδηροδρομικοί σε συγκεντρώσεις τους αποφάσισαν να

συνεχίσουν τον αγώνα τους παρά το διάταγμα για επιστράτευσή τους.

Συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις μαζικότατες λαβαίνουν χώρα επίσης στους

συνοικισμούς. Ιδιαίτερα στην Τούμπα οι υφαντουργοί απεργοί συγκρότησαν

αλλεπάλληλες συγκεντρώσεις και διαδηλώσεις μεγάλες. Εγιναν συγκρούσεις. Οι

αρχές πυροβόλησαν.

ΕΓΙΝΑΝ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 - 5 - 1936. (Του ανταποκριτού μας).-- Την πόλη περιτρέχουν

ισχυρές περιπολίες πεζές και έφιππες και τανκς. Ο στρατιωτικός διοικητής με

προκήρυξή του απαγορεύει κάθε συγκέντρωση έστω και λίγων. Ωστόσο μεγάλες

μάζες εργατών περιτρέχουν τους δρόμους της πόλης.

Επίσης όλες οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπάν για να συγκεντρωθεί ο λαός σε

πάνδημο συλλαλητήριο.

Εχουν ενεργηθεί εκατοντάδες συλλήψεων μέχρι στιγμής, εξακολουθούν δε να

γίνονται και άλλες. Παρ' όλα αυτά η συνοχή των απεργών είναι απερίγραπτη.

Μεταξύ των συλληφθέντων είναι και ο απότακτος ίλαρχος κ. Σταυρούδης. Στο

φρουραρχείο εγκαταστάθηκε ειδικός Εισηγητής του Γ' Σώματος Στρατού ο οποίος

ετοιμάζει αράδα δικογραφίες για παραπομπή στο Στρατοδικείο κείνων απ' τους

απεργούς Σιδηροδρομικών και Τροχιοδρομικών που ως το μεσημέρι δεν έλυσαν την

απεργία.

Οι απεργιακές επιτροπές των διαφόρων κλάδων έβγαλαν ανακοινωθέντα που

τονίζουν ότι οι αγώνες θα συνεχισθούν ως την τελική νίκη.

ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).-- Απήργησαν και οι εργάτες

ηλεκτροφωτισμού. Μόνο τρεις ξένοι μηχανικοί δουλεύουν που κατά πάσα

πιθανότητα κι αυτοί θα πάρουν μέρος στον αγώνα. Ετσι κατά πάσα πιθανότητα η

πόλη θα 'ναι απόψε βυθισμένη στο σκότος.

Επίσης απήργησαν και οι αρτεργάτες όλοι. Διατάχθηκε δύναμη στρατού για την

παρασκευή ψωμιού μα είναι βέβαιο πως θα παρουσιαστεί έλλειψη μεγάλη.

Υπάρχει η πληροφορία ότι εντός της σήμερα θ' απεργήσουν και οι τυπογράφοι.

Μπορεί να πει κανείς πως στο σύνολό της η εργατική τάξη της Θεσσαλονίκης

βρίσκεται σε απεργία. Επίσης έκλεισαν τα καταστήματά τους όλοι οι επαγγελματίες.

Η απεργία είναι πραγματικά παλλαϊκή και υπολογίζεται ότι οι απεργοί εργάτες

φτάνουν τις 25-30 χιλιάδες.


15

Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του αγώνα αυτού είναι: Πρωτοφανής συνοχή,

ενότητα, μαχητικότητα και ηρωισμός των απεργών. Απ' τ' άλλο μέρος: Πρωτοφανή

τρομοκρατικά μέτρα.

Σ' ΟΛΗ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).-- Πληροφορίες απ' τις πόλεις

της Μακεδονίας και Θράκης αναφέρουν ότι παντού συνεχίζονται οι απεργίες των

καπνεργατών με μεγάλο φανατισμό, στις Σέρρες συνεχίζεται σ' όλους τους κλάδους,

εις δε τη Δράμα κατέβηκαν και δυο-τρεις άλλοι εργατικοί κλάδοι.

Η αγανάχτηση σ' όλη τη Μακεδονία και Θράκη ύστερα απ' τα εδώ αιματηρά

γεγονότα είναι μεγάλη ενάντια των αρχών και της Κυβέρνησης.

Υπάρχουν πληροφορίες ότι πρόκειται ν' απεργήσουν και οι σιδηροδρομικοί της

Θράκης.

ΚΑΙ ΟΙ ΦΟΙΤΗΤΕΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας).-- Υστερα απ' τα γνωστά

γεγονότα απήργησαν και οι φοιτητές, οι οποίοι αποδοκίμασαν και τον Κανελλόπουλο

που πήγε στο Πανεπιστήμιο.

ΔΟΛΟΦΟΝΗΣΑΝ ΑΝΑΝΔΡΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ

Ο ΛΑΟΣ ΘΑ ΤΟΥΣ ΕΚΔΙΚΗΘΕΙ!

1) Δ. Αγλανίδης, 2) Ι. Πανόπουλος, 3) Σ. Ματαράνος, 4) Ε. Ζαχαρίου, 5) Ευδοκία

Καρανικόλα, 6) Ι. Σενιόρ, 7) ένας σωφέρ, 8) ένας αγνώστου επωνύμου, 9) ένα

κοριτσάκι 16 χρονών και άλλοι τρεις που δε μαθεύτηκαν τα ονόματά τους. Επίσης και

άλλοι σκοτωμένοι που δεν εξακριβώθησαν ακόμα.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ

Οι δυο Εργατικές Συνομοσπονδίες (Ενωτική και Γενική) έδωκαν προς δημοσίευση το

παρακάτω ανακοινωθέν σήμερα. Το ανακοινωθέν βγήκε πριν ακόμα παρθούν οι

πληροφορίες για τις σφαγές της Θεσσαλονίκης:

«Οι Διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών κατόπιν ομοφώνου γνώμης και των

αντιπροσώπων των καπνεργατών, απορρίπτουν την από της Κυβερνήσεως

προτεινόμενην λύσιν για τα ζητήματα των καπνεργατών. Η προτεινομένη λύσις

χαρακτηρίσθηκε ως πρόκλησις εναντίον υπέρ σαράντα χιλιάδων αγωνιζομένων

καπνεργατών και εναντίον ολοκλήρου της εργατικής τάξεως που τάχθηκε

αλληλέγγυος μ' αυτούς. Γιατί η προτεινομένη λύσις ΕΛΑΤΤΩΝΕΙ τα μεροκάματα

των καπνεργατών αντί να τα αυξήση.

Οι διοικήσεις των δυο Συνομοσπονδιών παρουσιάζονται απόψε στον κ. Πρόεδρο της

κυβερνήσεως για να εκθέσουν και λεπτομερώς τα συγκεκριμένα στοιχεία επί των

οποίων βασίζονται αι διαπιστώσεις αυτές.

Διαμαρτυρόμεθα εξ ονόματος ολοκλήρου της εργατικής τάξεως δια τα μελετώμενα

και λαμβανόμενα τρομοκρατικά μέτρα εναντίον των καπνεργατών και εναντίον

ολοκλήρου της εργατικής τάξεως, διά τη δολοφονικήν επίθεσιν εναντίον των αόπλων

και αθώων καπνεργατών Θεσσαλονίκης, Βόλου, Ξάνθης κλπ.

Ζητούμεν να μην επιστρατευθούν οι Σιδηροδρομικοί, Τροχιοδρομικοί κλπ. εργάται.

Ζητούμεν να μην εφαρμοσθή η υποχρεωτική διαιτησία που στραγγαλίζει το δικαίωμα

της εργατικής τάξεως ν' αμύνεται με το μέσον της απεργίας.

Ζητούμεν να αρθούν όλα τα στρατοκρατικά, τρομοκρατικά μέτρα εναντίον των

εργατών.

Καλούμεν όλους τους καπνεργάτας να επιμείνουν ακλόνητοι εις τον αγώνα.


16

Κάνουμε έκκληση σ' όλους τους εργάτες και στα στελέχη και των δυο

Συνομοσπονδιών ν' αφήσουν οριστικά τας συγκρούσεις μεταξύ τους και ν'

αδελφωθούν για ν' αντιμετωπίσουμε από κοινού και αποφασιστικά τας κρίσιμους

στιγμάς που διέρχεται το εργατικό κίνημα.

Εφόσον τους αγώνας των καπνεργατών και ολοκλήρου της εργατικής τάξεως τον

διαχειρίζονται από κοινού οι δυο Συνομοσπονδίαι κάθε σύγκρουση ανάμεσα στους

οπαδούς και στα στελέχη των δυο Συνομοσπονδιών και των παράλληλων

Ομοσπονδιών και Σωματείων, δυσκολεύει την οργάνωση του κοινού αγώνα.

Ενωμένη η εργατική τάξη έχει όλη τη δύναμη να επιβάλει τα δίκαια των

καπνεργατών και όλων των άλλων εργατών.

Για τη Γ.Σ.Ε.Ε.: Ο Γενικός Γραμματεύς Ι. Καλομοίρης

Για την Ε.Γ.Σ.Ε.Ε.: Ο Γενικός Γραμματεύς Κ. Θέος».

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ Π.Κ.Ο.

Η αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας έβγαλε σήμερα το

παρακάτω ανακοινωθέν, σχετικά με τη λύση που δίνει στο καπνεργατικό ζήτημα η

κυβέρνηση:

«Η αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας, λαβούσα υπ'

όψει της την δημοσιευθείσαν εις τον τύπον λύσιν του καπνεργατικού ζητήματος, διά

του οποίου ο κ. υφυπουργός προσπαθεί να παρουσιάση την δεδομένην λύσιν ως

ικανοποιούσαν τας καπνεργατικάς αξιώσεις.

Ανακοινούμεν ότι όχι μόνον εις τον τερματισμόν του αγώνος δεν συνέτεινε η

δεδομένη λύσις, αλλά τουναντίον αυτή αποτελεί πρόκλησιν και ειρωνείαν διά τους

καπνεργάτας και ότι η καπνεργατική τάξις προκαλουμένη πλέον θα συνεχίση τον

αγώνα της καθοδηγουμένη υπό των δύο Γενικών Συνομοσπονδιών, εις τας οποίας

ανετέθη η περαιτέρω διαχείρισις του ζητήματος.

Είμεθα υποχρεωμένοι όπως διαμαρτυρηθώμεν εντόνως διότι η Κυβέρνησις

κωλυσιεργείσασα επί σειράν ημερών δια την εξεύρεσιν δήθεν ικανοποιητικής

λύσεως, μας παρουσίασε σήμερα ένα κατασκεύασμα του καπνεργατικού κεφαλαίου,

διά του οποίου προσπαθούν να δημιουργήσουν εντύπωσιν ότι ικανοποιούνται αι

εργατικαί αξιώσεις, ενώ τουναντίον ουδεμία βελτίωσις επέρχεται, εις πολλά δε

σημεία και ειδικά επί των ημερομισθίων της Τόγκας μείωσις συντελείται

λαμβανομένης υπ' όψει της λύσεως της 24ης Μαρτίου.

Η θέσις αυτή της Κυβερνήσεως ως και η εξαπολυθείσα βία και τρομοκρατία

μαρτυρούν απροκάλυπτα ότι η καπνεργατική τάξις ετέθη εν διωγμώ και ότι η

προστασία και η δικαιοσύνη του Κράτους απονέμεται μόνον εις το καπνεμπορικόν

κεφάλαιον, το οποίον διά της χρησιμοποιήσεως του κρατικού μηχανισμού προσπαθεί

να πνίξη στο αίμα την καπνεργατικήν αφύπνισιν και τούτο το επέτυχε διά της

ομαδικής δολοφονίας των καπνεργατών Θεσσαλονίκης - Βόλου.

Διαμαρτυρόμεθα εντόνως διά τα μέτρα αυτά και καλούμεν την καπνεργατικήν τάξιν

να συνεχίση τον αγώνα της μέχρι πλήρους αποδοχής των αιτημάτων της.

Η Αντιπροσωπεία της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας

Αθήνα, τη 9 - 5 - 1936».


17

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

Συντάκτης μας βρήκε τους αντιπροσώπους της Πανελλαδικής Καπνεργατικής

Ομοσπονδίας, οι οποίοι του δήλωσαν τα παρακάτω:

«Από την πρώτη μέρα της απεργίας ο Γεν. Διοικητής της Μακεδονίας δήλωσε στους

καπνεργάτες: "Η δέχεσθε να γίνετε ένα μέρος από σας απεργοσπάστες, ή είμαι ο

ισχυρότερος εγώ, έχω το στρατό και τη χωροφυλακή και θα επιβληθώ". Βλέπουμε

έτσι πως πραγματοποίησε τις απειλές του σήμερα, που ανακοινώθηκε και το

κατασκεύασμα - η λύση - που μαγείρεψε στην καπνεμπορική κουζίνα ο υφυπουργός

Κασιμάτης.

Το στρατό και τη χωροφυλακή την έστρεψαν κατά των αόπλων εργατών και

βάφτηκαν με εργατικό αίμα τα λιθόστρωτα Θεσσαλονίκης. Τα κοινωνικά ζητήματα, η

...φιλεργατική Κυβέρνηση τα έλυσε με το καυτό μολύβι. Οι καπνεργάτες θα

ενισχύσουν αλύγιστοι τον αγώνα και θα νικήσουν. Αυτό ας το ξέρουν οι νοσηροί

εγκέφαλοι των "κοινωνιολόγων υπουργών"».

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ

Ο πρωθυπουργός Μεταξάς έκανε σήμερα τις εξής ανακοινώσεις με τις οποίες

προσπαθεί να ρίξη τις ευθύνες στους απεργούς, φτάνει μάλιστα στο σημείο να μιλάει

για πυροβολισμούς που τάχα έρριξαν οι απεργοί και άλλοι από τα σπίτια. Κι αυτά τη

στιγμή που κι αυτός ο αστικός τύπος δημοσιεύει ανταποκρίσεις απ' τη Θεσσαλονίκη

ότι πυροβόλησαν οι αρχές, οι οποίες και σκότωσαν πολλούς εργάτες. Σκοπός των

τέτοιων δηλώσεων του Μεταξά είναι να καλμάρει την αγανάχτηση που προκλήθηκε

σ' όλο το λαό απ' τις δολοφονίες αυτές και να προετοιμάσει το έδαφος για νέο,

μεγαλύτερο ματοκύλισμα.

ΑΝΑΣΤΑΤΟΙ ΟΙ ΕΡΓΑΤΕΣ - ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΣΤΗ ΜΥΤΙΛΗΝΗ

Οι εργάτες της Αθήνας έχουν κυριολεκτικά ξεσηκωθεί απ' τις δολοφονικές σκηνές

κατά των αγωνιζομένων ηρωικών αδελφών τους της Θεσσαλονίκης. Δεν έμεινε

σωματείο και των τριών Εργατικών Κέντρων που να μη διαμαρτυρηθεί τηλεγραφικά

στην κυβέρνηση.

Το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο κάλεσε τα δύο άλλα ρεφορμιστικά Κέντρα στην από

κοινού άμεση οργάνωση και κάθοδο σε πανεργατική απεργία. Ολα τα εργαζόμενα

στρώματα του πληθυσμού της πρωτεύουσας και του Πειραιά βρίσκονται σε

εξαιρετικό αναβρασμό.

Στον Πειραιά 800 καπνεργάτες διαδηλώσανε απ' τα γραφεία τους προς το

Ταχυδρομείο με τα συνθήματα: «Κάτω οι δολοφόνοι», «θάνατος στους δολοφόνους»,

«μεροκάματο», και επέδωσαν έντονο τηλεγράφημα στην κυβέρνηση. Η αστυνομία

παρακολουθούσε από μακρυά δίχως να τολμήσει να προκαλέσει.

Επίσης σωρεία τηλεγραφημάτων διαμαρτυρίας πήραμε απ' τις επαρχίες.

ΜΥΤΙΛΗΝΗ, 9 του Μάη. (Τηλεγράφημα του ανταποκριτού μας).-- Η συνέλευση των

συμβουλίων των Ανεξάρτητων Συνδικάτων Μυτιλήνης αποφάσισε την κάθοδο σε

απεργία αλληλεγγύης προς τους απεργούντας καπνεργάτες όλης της Ελλάδας και

τους απεργούς λατόμους Μυτιλήνης.

ΩΡΑ 8.30 Μ.Μ. - ΠΟΛΥΩΡΗ ΣΥΣΚΕΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΟ

ΖΗΤΗΜΑ - 30 ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΗΜΕΝΟΙ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΕΓΙΝΕ ΝΕΑ

ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ ΑΠΕΡΓΩΝ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (ώρα 7 μ.μ.).-- Παρά τα εξαιρετικά έκτακτα

τρομοκρατικά μέτρα της κυβέρνησης, αυτή τη στιγμή συγκροτήθηκε νέα διαδήλωση.

Οι διαδηλωτές φωνάζουν: «Θέλουμε ψωμί, εκδίκηση, κάτω η κυβέρνηση».


18

Αύριο, επειδή απεργούν και οι τυπογράφοι, καμία εφημερίδα δε θα βγει.

Κανένας σιδηροδρομικός και τροχιοδρομικός δεν προσήλθε ως τη στιγμή και ούτε θα

προσέλθει να δουλέψει.

30 ΟΙ ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ

Σύμφωνα με πληροφορίες απ' τη Θεσσαλονίκη στις 8 η ώρα το βράδυ, οι σκοτωμένοι

ανέρχονται στους 30 και στους 200 περίπου οι τραυματισμένοι. Οταν κανείς πάρει υπ'

όψει ότι το πρωί ένα μονάχα έφερναν για σκοτωμένο, νοιώθει πως και άλλοι εκτός

των 30 θα υπάρχουν.

Η ΣΥΣΚΕΨΗ

Σήμερα στις 4 το απόγευμα στο υπουργείο των Εξωτερικών έγινε σύσκεψη στην

οποία πήραν μέρος αντιπρόσωποι της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας, της

Γενικής Συνομοσπονδίας, της αντιπροσωπείας της Πανελλαδικής Καπνεργατικής

Ομοσπονδίας, των καπνεμπόρων, ο πρωθυπουργός Μεταξάς, οι υπουργοί

Εσωτερικών, Γεωργίας, Εθνικής Οικονομίας, ο υφυπουργός του Πολιτικού Γραφείου

και οι αρμόδιοι υπάλληλοι των υπουργείων, για το καπνεργατικό ζήτημα. Είναι η ώρα

8.30 και η σύσκεψη συνεχίζεται.


19

″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ″ ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΜΑΗ 1936

Η ΧΤΕΣΙΝΗ ΑΓΡΙΑ ΣΦΑΓΗ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

30 ΣΚΟΤΩΜΕΝΟΙ - ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΦΗΜΕΣ ΓΙΑ 100

ΚΑΤΩ Η ΜΟΝΑΡΧΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΟΛΟΦΟΝΟΥ ΤΟΥ

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ ΜΕΤΑΞΑ

ΕΜΠΡΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

Στη Θεσσαλονίκη δολοφονήθηκαν δεκάδες απεργοί και σ' όλα τα καπνεργατικά

κέντρα, όπου άναψε η δίκαιη και ηρωική απεργία, χύνεται αίμα, ξεφαντώνει η

τρομοκρατία. Για μια ακόμα φορά η εργατιά, πολλές δεκάδες χιλιάδες απόκληροι,

μονάχα στη δύναμή τους και στους σκληρούς αγώνες βλέπουν την τελευταία ελπίδα

τους. Και, για μια ακόμα φορά, το πλουτοκρατικό κράτος αμολά το καφτό μολύβι

στα στήθια των απεργών.

Οι πιο αιμοβόρες ύαινες της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, οι καπνέμποροι άρπαξαν

και έκλεψαν τα τελευταία χρόνια εκατοσταριές πολλές από εκατομμύρια,

δισεκατομμύρια! Το κράτος τους με την απέραντη λοβιτούρα του Ελληνογερμανικού

κλήριγκ τους άφησε λέφτερους να θησαυρίζουν στην πλάτη του λαού, πρώτα απ' όλα

ρουφώντας το αίμα των καπνεργατών και καπνοπαραγωγών.

Και όταν οι καπνεργάτες άνεργοι τους έξι και περισσότερους μήνες το χρόνο,

νηστικοί, με επιδόματα πείνας, σακατεμένοι απ' το χτικιό ζητάν ένα μέρος απ' τον

κόπο τους, απ' το δίκιο τους, δέχονται σφαίρες, κυλιόνται στο αίμα, δολοφονιένται.

Για να «σωθούν» οι καπνέμποροι!

Για μια ακόμα φορά το πλουτοκρατικό χτήνος ξεσκεπάζει όλο τον αποτρόπαιο

σαδισμό του. Ξεγυμνώνεται απ' την απάτη και την ψευτιά και τη δημαγωγία που ο

αυλόδουλος Μεταξάς διακήρυξε προχτές απ' τη Θεσσαλονίκη: Για ν' απεργούν οι

εργάτες θα πει πως έχουν δίκιο! Μα αυτό ήταν το δηλητήριο, το ναρκωτικό. Γιατί

ύστερα από 24 ώρες ξαπόλυσε το χάρο. Και μόνο στη Θεσσαλονίκη μέσα σε λίγες

ώρες είχαμε τρακόσιους λαβωμένους απεργούς.

Οταν το πλουτοκρατικό τέρας βλέπει ότι οι εργάτες και οι άλλοι εργαζόμενοι ζητάν

ψωμί, ζητάν ένα μικρό κομμάτι απ' το δίκιο τους, απ' τη ζωή που αυτοί δημιουργούν,

και υπάρχει πιθανότητα να λιγοστέψει το χρυσάφι του της κλεψιάς ξαπολά ενάντια

στους άοπλους απεργούς τον εμφύλιο πόλεμο: Στρατιωτικό νόμο, επιστράτευση,

επελάσεις, ομαδικές δολοφονίες, συλλήψεις, φυλακή, εξόντωση με όλα τα μέσα της

βίας και της τρομοκρατίας!

Αυτό είναι το σημερινό μοναρχοπλουτοκρατικό κράτος. Αυτή η κυβέρνηση των

εκμεταλλευτών του Λαού. Και όσο υπάρχουν τέτοιο κράτος και τέτοια κυβέρνηση

στον τόπο αυτόν όλα πρέπει να προσκυνάν τα παράσιτα, τις βδέλλες, την

πλουτοκρατία. Γι' αυτήν τίποτε άλλο δεν υπάρχει παρά το χρήμα, το κέρδος, το

ξέγδαρμα του Λαού. Για να φυλαχθεί το «εθνικό» προϊόν - πλουτοκρατικό κέρδος ας

χαθούν, ας εξοντωθούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, ολόκληρος ο Λαός, όλος ο

τόπος. Αυτός είναι ο υπέρτατος, ο απαραβίαστος και ιερός νόμος της

μοναρχοπλουτοκρατικής Ελλάδας!

Τις μέρες αυτές όλος ο εργαζόμενος Λαός παίρνει στο πρόσωπο των καπνεργατών

και των άλλων απεργών σκληρά μα διδαχτικά μαθήματα.

Καινούργια στρώματα εργαζομένων μαθαίνουν τι είναι το μοναρχοπλουτοκρατικό

κράτος και πως πρέπει να λογαριάζονται μαζί του. Οι σημερινές απεργίες, ο ηρωικός


20

αγώνας των καπνεργατών, τα αγροτικά ξεσηκώματα, οι παλλαϊκές απεργίες

αλληλεγγύης, όλο αυτό το λαϊκό φούντωμα δεν αποτελεί παρά έναν κρίκο στην

αλυσίδα των απελευθερωτικών αγώνων του εργαζόμενου Λαού.

Ησυχία και τάξη η Ελλάδα δεν μπορεί να γνωρίσει όσο για έμβλημα θα 'χει: Πάνω

απ' όλα το πλουτοκρατικό κέρδος. «Εθνικό προϊόν» είναι το χρήμα των

εκμεταλλευτών!

Ο αγώνας των καπνεργατών είναι παλλαϊκός και άγιος γιατί περικλείει και

βροντοφωνά τούτο το βαθύ και αληθινό σύνθημα:

Πρωταρχικό, ανώτατο, μοναδικό εθνικό προϊόν και κεφάλαιο, είναι ο εργαζόμενος

Λαός που παράγει και δημιουργεί το παν!

Μόνο κάτω απ' αυτή τη σημαία η Ελλάδα μπορεί να ευημερήσει, να προοδεύσει, να

ευτυχήσει!

Αυτό το σύνθημα φέρουν όλοι οι λαϊκοί αγώνες: το σύνθημα της παλλαϊκής

νεοελληνικής αναδημιουργίας!

Πρωτοπόροι στον αγώνα αυτόν στέκονται σήμερα οι καπνεργάτες. Γι' αυτό και η

απεργία τους είναι υπόθεση όλου του Λαού, γι' αυτό συγκινεί και κινητοποιεί σε ένα

πλατύ κύμα αλληλεγγύης μεγάλα λαϊκά στρώματα.

Γι' αυτό το λόγο, επειδή εκφράζει τον παλλαϊκό πόθο και συμφέρο, η απεργία πρέπει

να νικήσει. Και θα νικήσει ενάντια σε κάθε βία, φασιστική τρομοκρατία, δολοφονία!

Ολόκληρη η εργατιά και όλος ο εργαζόμενος Λαός πρέπει να σηκωθούν στο πόδι και

με τη δύναμή τους, την παλλαϊκή απεργία να επιβάλουν:

- Να σηκωθεί ο στρατιωτικός νόμος. Να σταματήσουν τα φασιστικά μέτρα και η

τρομοκρατία. Να ελευθερωθούν αυτοί που πιάστηκαν. Να τιμωρηθούν οι δολοφόνοι!

- Να ικανοποιηθούν αμέσως όλα τα αιτήματα των καπνεργατών και των άλλων

απεργών!

- Να παραιτηθεί αμέσως η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά.

- Να συγκληθεί αμέσως η Βουλή.

Το παλλαϊκό ξεσήκωμα πρέπει να σαρώσει την αντιλαϊκή μοναρχοπλουτοκρατική

κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά, που εχτελεί τους απεργούς και προστατεύει τους

έκφυλους κηφήνες εκμεταλλευτές!

- Ζήτω η απεργία των καπνεργατών!

- Ζήτω η παλλαϊκή αλληλεγγύη!

- ΖΗΤΩ Η ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ!

Αυτή η κραυγή σήμερα κυριαρχεί σ' όλη τη χώρα.

Υστερα απ' τη Δράμα, Ξάνθη, Σέρρες, Καβάλα και η Θεσσαλονίκη της δουλειάς και

του πόνου σαν ένας άνθρωπος κατέβηκε σε γενική απεργία, ξεχύθηκε στους δρόμους,

στο πλευρό των καπνεργατών, υφαντουργών και των άλλων απεργών. Το τίμιο

εργατικό αίμα ξανάβαψε τα πεζοδρόμιά της.

Ολη η εργαζόμενη Ελλάδα, η Αθήνα και ο Πειραιάς πρέπει να την ακολουθήσουν!

Η κυβερνητική εγκληματικότητα και η πλουτοκρατική χτηνώδικη αχορτασιά

ξαναματοκυλάν την εργαζόμενη Ελλάδα. Η μοναρχία απ' την πρώτη πραγματική

λαϊκή δοκιμασία βγαίνει βαμμένη με αθώο λαϊκό αίμα. Τα πράγματα εξελίσσονται

σοβαρά. Και προς το συμφέρον του Λαού μπορούν να κατευθυνθούν μόνο απ' τη

Γενική Παλλαϊκή Πανελλαδική Απεργία. Ετσι μόνον ο εργαζόμενος Λαός θα βρει το

δίκιο του.


21

Οι δυο Συνομοσπονδίες, Ενωτική και Γενική, το ανώτατο συνδικαλιστικό εργατικό

επιτελείο της χώρας, ένα πράγμα μένει ν' αποφασίσουν! Να καλέσουν σε γενικό

συναγερμό και να ρίξουν στη μάχη, στη γενική απεργία, όλη την εργατιά της χώρας,

όλον τον εργαζόμενο Λαό.

Η πλουτοκρατική έχιδνα και η αυλόδουλη κυβέρνησή της πρέπει να υποχωρήσει!

Σήμερα η λαοκρατική - δημοκρατική Ελλάδα δίνει μια απ' τις πιο γερές μέχρι τώρα

μάχες της ενάντια στο πλουτοκρατικό τέρας, τη μοναρχοπλουτοκρατική κυβέρνηση,

το φασισμό!

Στη μάχη όλος ο Λαός!

Ζήτω η νίκη!

Κάτω οι εκμεταλλευτές!

Κάτω η κυβέρνηση του δολοφόνου Μεταξά!

Κάτω ο φασισμός!

Να συνέλθει αμέσως η Βουλή και να καθαιρέσει και τιμωρήσει τον δολοφόνο

πρωθυπουργό και τους υπουργούς της Μοναρχίας.

ΤΟ ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΥΝΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας. Ωρα 12 τα μεσάνυχτα). - Καθ'

όλη τη διάρκεια των συγκρούσεων, ο στρατός κράτησε μια υπέροχη στάση. Ούτε

ένας φαντάρος δεν πυροβόλησε. Ο κόσμος ζητωκραύγαζε υπέρ των στρατιωτών. Οι

χαφιέδες για να εξαγριώσουν το στρατό κατά του πλήθους και να τον στρέψουν

εναντίον του, έρριχναν επίτηδες πέτρες κατά των φαντάρων για να τους ερεθίσουν.

Υπάρχει η πληροφορία ότι από τους πυροβολισμούς που έρριχναν οι χαφιέδες από τα

μέγαρα σκοτώθηκαν πέντε φαντάροι. Επίσης υπάρχει η πληροφορία ότι κατά τη

διάρκεια των συμπλοκών, όταν ο Ντάκος διέταξε έναν υπίλαρχο να δώσει το

σύνθημα του πυρός, αυτός αρνήθηκε, λέγοντας ότι δεν μπορεί να πυροβολήσει το

λαό. Λέγεται ότι ο υπίλαρχος συνελήφθηκε και θα περάσει από Στρατοδικείο.

Μετά τα γεγονότα απεργήσανε όλοι οι κλάδοι και κλείσανε όλα ανεξαιρέτως τα

μαγαζιά. Στο εργοστάσιο ηλεκτροφωτισμού δουλεύουν μόνο ο μηχανικός μαζί με

ορισμένους άλλους μηχανικούς. Ο φωτισμός στους δρόμους είναι ατελής.

Την ώρα που περνούσε στην πλατεία Ελευθερίας μέσα απ' το πλήθος ο Γερμανός

πρόξενος με το αυτοκίνητό του, το πλήθος τον αποδοκίμασε.

Στις 3 μ.μ. το Γ' Σώμα Στρατού τοιχοκόλλησε την εξής ανακοίνωση:

«Ημείς, ο στρατηγός του Γ' Σώματος Στρατού, αναλαβόντες, κατόπιν διαταγής του

υπουργείου Στρατιωτικών την τήρησιν της τάξεως εν τη πόλει της Θεσσαλονίκης και

εν τη περιοχή, διατάσσομεν:

1) Απαγορεύομεν πάσαν συγκέντρωσιν και ολίγων ακόμα προσώπων εις κλειστόν και

ανοικτόν χώρον.

2) Το κλείσιμον πάντων των καταστημάτων εν τη πόλει Θεσσαλονίκης μέχρι

νεωτέρας διαταγής.

Θεσσαλονίκη 9 Μαΐου 1936

Ο διοικητής του Γ' Σ. Στρατού

Ν. ΖΕΠΠΟΣ

Αντιστράτηγος».

Αλλά παρά την απαγόρευση, τα εξαγριωμένα πλήθη εξεγείρονται και συγκροτούν

τεράστια διαδήλωση σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες.


22

Η ΧΤΕΣΙΝΟΒΡΑΔΙΝΗ ΔΙΑΔΗΛΩΣΗ

Η διαδήλωση προχωρώντας συναντά δύναμη χωροφυλάκων στην οδό Εγνατίας και

απαιτεί απ' αυτούς να φύγουν. Ο κόσμος αρχίζει να διώχνει τους χωροφύλακες που

αναγκάστηκαν τελικά ν' αποσυρθούνε, ενώ η λαϊκή μάζα γίνεται κυρίαρχος του

δρόμου. Μ' ένα στόμα, όλοι μαζί, φωνάζουνε: «Κάτω οι δολοφόνοι, κάτω ο

Μεταξάς». Ολοι μαζί τραβάν για το ταχυδρομείο. Μπροστά στη Λέσχη των

Ελευθεροφρόνων σταμάτησαν κι αφού αποδοκιμάσανε τον Μεταξά, σπάσανε τα

τζάμια. Στο τηλεγραφείο δώσανε το παρακάτω τηλεγράφημα:

«Παλλαϊκή συγκέντρωσις Θεσσαλονίκης απαιτεί σύλληψιν Ντάκου, αντικατάστασιν

Πάλλη, απελευθέρωσιν συλληφθέντων, επίλυσιν αιτημάτων και να επιτραπή δι' αύριον

παλλαϊκόν μνημόσυνον.

Προϊστάμενος Τσίκας».

Στην πλατεία Ελευθερίας συγκεντρώθηκε κι άλλος κόσμος και παντού ακούγεται μια

φωνή, η επιθυμία κάθε πολίτη: «Κάτω ο Μεταξάς, Εκδίκηση!».

Πάνω σ' ένα ψηλό κοντάρι κυματίζει ένα μαύρο πανί. Στο θέαμά του οι διαδηλωτές

τραγουδάνε το πένθιμο εμβατήριο με ψηλά τις σφιγμένες γροθιές τους. Ο κόσμος που

βρίσκεται στα μπαλκόνια με χειρονομίες εκφράζει την αλληλεγγύη του.

«ΕΚΔΙΚΗΣΗ! ΕΚΔΙΚΗΣΗ!»

Οταν οι διαδηλωτές στρίψανε την οδό Αγίας Σοφίας ενώθηκαν με άλλη μεγάλη

διαδήλωση, Είναι απερίγραπτες οι σκηνές της έκφρασης της συναδέλφωσης των

απεργών. Παντού κυριαρχούν τα συνθήματα: «Εκδίκηση, ζήτω η απεργία!». Μόλις

ενώθηκαν τράβηξαν για την οδό Εγνατίας. Από τα παράθυρα της λέσχης τους οι

τραπεζιτικοί υπάλληλοι τους χαιρετούν και παίρνουν το λόγο διάφοροι και μιλούν

από τα παράθυρα. Ενας του Ενωτικού μιλά για την ενοποίηση και το ενωτικό

συνέδριο. Από τα στόματα όλων ακούγεται: «Ζήτω η ενότητα!». Στο αντίκρυσμα

έφιππης περιπόλου οι διαδηλωτές φωνάζουνε: «Ζήτω οι φαντάροι». Οι φαντάροι

συναδελφώνονται με τους διαδηλωτές και περνούν ήσυχα. Μιαν άλλη περίπολο που

συναντήσανε παρακάτω τη διασπούν και προχωρούν με πολλές ζωηρές εκδηλώσεις.

Κάτω από τα γραφεία της εφημερίδας «Φως» ένας διαδηλωτής φωνάζει: «να μη βγει

καμιά εφημερίδα!». Η μάζα το απαιτεί. Ενας παλαιός πολεμιστής ανεβασμένος πάνω

σ' ένα αυτοκίνητο δείχνει ένα μετάλλιο και λέγει: «μ' αυτό προσπαθούνε να μας

ξεγελούνε και μ' αυτό θένε να θρέφουμε τα παιδιά μας!».

Το πλήθος του φωνάζει να το πετάξει. Μέσα σε θύελλα χειροκροτημάτων ανεβαίνει

μια καπνεργάτρια και καλεί το λαό να εκδικηθεί τα θύματα. Με τον ίδιο ενθουσιασμό

οι διαδηλωτές υποδέχονται και έναν φοιτητή που τονίζει πως ο φοιτητικός κόσμος

της Θεσσαλονίκης κατέβηκε στην απεργία για να παλέψουνε στο πλευρό των

αδελφών τους απεργών.

ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗ

Η διαδήλωση όλο και ογκώνεται και τραβάει για την οδό Αγίου Δημητρίου. Απ' όπου

κι αν περνούν οι διαδηλωτές, ο κόσμος τους επιδοκιμάζει και ενώνεται με αυτούς.

Μπροστά στον Αγιο Δημήτρη η διαδήλωση σταματά για λίγο. Οι καμπάνες χτυπάνε

πένθιμα και σιγά τραγουδιέται απ' όλους το πένθιμο εμβατήριο.


23

ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ

Οταν οι πρώτοι διαδηλωτές πλησιάζανε τη Γενική Διοίκηση, οι τελευταίοι

βρίσκονταν στην οδό Αγίας Σοφίας. Στη Γενική Διοίκηση απ' όξω διασπάσανε τη

ζώνη της έφιππης χωροφυλακής και με πέτρες και ξύλα αναγκάσανε τους πεζούς

χωροφύλακες να μπούνε μέσα.

ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΑΙΜΑΤΟΒΑΜΜΕΝΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ

Αυτή τη στιγμή οι διαδηλωτές φτάνουν τις 20 χιλιάδες και προχωρούν προς την οδό

Βασ. Κωνσταντίνου. Οταν φτάσανε πάλι στην οδό Εγνατία ένας ομιλητής ανεβαίνει

στο ματοβαμμένο περίπτερο και τονίζει τη σημασία της παλλαϊκής συγκέντρωσης και

καλεί τους επαγγελματίες να κατεβούνε στο πλευρό του αγωνιζόμενου λαού.

ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ

Συνεχίζοντας ο ίδιος ομιλητής διαβάζει το ακόλουθο ψήφισμα:

«Απας ο λαός της Θεσσαλονίκης συγκεντρωθείς εις παλλαϊκήν συγκέντρωσιν και

ακούσας των ρητόρων αποφασίζει:

1) Εκφράζει τον αποτροπιασμόν και την αγανάκτησίν του διά τας δολοφονίας.

2) Διαδηλώνει την συμπάθειάν του προς τους αγωνιζομένους απεργούς.

και ζητεί

1) Παραίτησιν της κυβερνήσεως.

2) Αμεσον σύλληψιν του διευθυντού της Αστυνομίας Ντάκου και την αντικατάστασιν

του Γενικού Διοικητού Πάλλη.

3) Επίλυσιν όλων των αιτημάτων των απεργών και ακύρωσιν της αποβολής του

φοιτητού Καββαδία.

4) Απελευθέρωσιν όλων των συλληφθέντων.

5) Απόδοσιν των θυμάτων εις τα εργατικά σωματεία προς κήδευσιν.

και 6) να επιτραπή αύριο η τέλεσις παλλαϊκού μνημοσύνου.

Δηλώνει:

ότι θα συνεχίσει την απεργίαν μέχρι της πλήρους επιλύσεως όλων των αιτημάτων και

αναθέτει εις τον διοικητήν του Γ' Σώματος Στρατού την διαβίβασιν του παρόντος

ψηφίσματος εις την κυβέρνησιν».

(σελίδα 6)


24

ΕΚΤΑΚΤΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ″

ΩΡΑ 11.30 π.μ.

ΣΗΜΕΡΑ ΣΥΓΚΡΟΤΕΙΤΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΕΠΕΤΡΑΠΗΚΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ

ΑΠ' ΤΑ ΕΡΓΑΤΙΚΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ

ΟΛΟΣ Ο ΛΑΟΣ ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΑΔΕΛΦΩΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ

ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

ΜΙΑ ΦΩΝΗ ΑΚΟΥΕΤΑΙ: ΚΑΤΩ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΜΕΤΑΞΑ, ΝΑ ΣΥΛΛΗΦΘΕΙ Ο

ΔΟΛΟΦΟΝΟΣ ΝΤΑΚΟΣ!

ΠΑΛΛΑΪΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ Σ' ΟΛΗ ΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --

Οι απεργιακές επιτροπές όλων των εργατικών κλάδων που παρουσιάστηκαν στον

διοικητή του Γ' Σώματος Στρατού και ζήτησαν να επιτραπεί ελεύθερα η κηδεία των

δολοφονηθέντων εργατών συζήτησαν μαζί του ως τις 3 μετά τα μεσάνυχτα. Τελικά ο

διοικητής δέχθηκε να γίνει η κηδεία όλων των θυμάτων στην εκκλησία της

Ευαγγελίστριας επίσημα από μέρους των εργατικών σωματείων. Θα πάρει μέρος όλος

ο λαός συνταγμένος κατά τετράδες και με επικεφαλής τα σωματεία του.

ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ

Εξάλλου στις 12 1/2 η ώρα στη μεγάλη πλατεία της Ελευθερίας θα συγκροτηθεί

Παλλαϊκό συλλαλητήριο.

Ο διοικητής δήλωσε ότι θα αφεθούν ελεύθεροι όλοι οι συλληφθέντες το μεσημέρι. Οι

γυναίκες απολύθηκαν απ' τη νύχτα.

ΜΕ ΜΑΥΡΕΣ ΣΗΜΑΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ

Από πολύ πρωί σήμερα όλος ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους με μαύρες σημαίες

και κατά ομάδες. Από τους προλεταριακούς συνοικισμούς κατεβαίνουν όλοι, άνδρες,

γυναίκες και παιδιά, καταρώμενοι τους δολοφόνους. Ολων το σύνθημα είναι: «Κάτω

η κυβέρνηση Μεταξά», «να συλληφθεί ο Ντάκος», «εκδίκηση, εκδίκηση!».

Τα μέρη που δολοφονήθηκαν οι εργάτες στρώθηκαν από καινούργια λουλούδια που

τα πηγαίνουν οι γυναίκες του λαού με σπαρακτικές κραυγές.

Σήμερα στις 8 1/2 η ώρα στη γωνία των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου έγινε

συγκέντρωση με πάνω από 5 χιλιάδες λαό. Πάνω απ' το ματοβαμμένο περίπτερο

μίλησαν ομιλητές της Πανελλαδικής Καπνεργατικής Ομοσπονδίας μέσα σ' ακράτητο

ενθουσιασμό. Οι ομιλητές σύστησαν στους συγκεντρωμένους να συνεχίσουν την

πάλη για την πλήρη ικανοποίηση των αιτημάτων τους και τους κάλεσαν να πάρουν

μέρος στην κηδεία και στο Παλλαϊκό συλλαλητήριο.

ΧΤΥΠΑΝ ΠΕΝΘΙΜΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.9.36. (Ωρα 11 π.μ.). --

Ολες οι καμπάνες των εκκλησιών της πόλης χτυπάν πένθιμα. Οι δρόμοι πάλι σήμερα

ανήκουν στο λαό. Σφίγγεται η καρδιά του ανθρώπου απ' το κλάμα των χιλιάδων

γυναικόπαιδων για το μεγάλο έγκλημα της κυβέρνησης ενάντια στο λαό. Παράλληλα

υψώνουνται οι γροθιές του λαού ανεξαρτήτως φρονήματος που ορκίζεται

ΕΚΔΙΚΗΣΗ. Ολος ο κόσμος βρίσκεται πια στους κεντρικούς δρόμους κι

αναθεματίζει τους δολοφόνους.


25

Στους τοίχους κολλιούνται μεγάλα αφφίς από άπειρα συνεργεία εργαζομένων με τα

οποία καλείται ο λαός να πάρει όλος μέρος στο συλλαλητήριο και την κηδεία και να

ορκιστεί πως θα εκδικηθεί το αίμα τους και θα συνεχίσει το ηρωικό τους παράδειγμα.

ΑΠΟΣΥΡΘΗΚΕ Η ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ

Οι αστυνομικές δυνάμεις αποσύρθηκαν τελείως από τους δρόμους ύστερα από την

απερίγραπτη αγανάχτηση του λαού.

Οπου παρουσιάζεται κανένας χωροφύλακας ο κόσμος εξαγριώνεται. Χάνεται κάτω

απ' τους γιουχαϊσμούς και τον κίνδυνο να λυντσαριστεί.

ΟΙ ΦΑΝΤΑΡΟΙ ΜΕ ΤΟ ΛΑΟ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.5.36 (Του ανταποκριτή μας). --

Στους δρόμους γυρίζουν μόνο αραιές περιπολίες φαντάρων. Ολος ο κόσμος στην

εμφάνισή τους τούς χειροκροτεί και φωνάζει: «Ζήτω οι φαντάροι», «ζήτω τ' αδέρφια

μας!». Και οι φαντάροι με τη στάση που τηρούν έναντι των εκδηλώσεων δείχνουν

πως πονάν οι ίδιοι και πως είναι επίσης παιδιά του λαού.

ΑΝΟΙΞΑΝ ΤΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ

Η διοίκηση του Σώματος, ύστερα από απαίτηση παλλαϊκών επιτροπών αναγκάστηκε

να επιτρέψει το άνοιγμα των Εργατικών Κέντρων και των σωματείων, τα οποία

κατακλείστηκαν από εργάτες.

ΠΑΛΛΑΪΚΑ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΑ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --

Σημερινές πληροφορίες από τις Σέρρες, Δράμα και Καβάλα αναγγέλνουν, ότι οι

σκοτωμοί προκάλεσαν βαθιά αγανάχτηση σ' όλα τα στρώματα του πληθυσμού. Οι

απεργίες σ' όλες τις μακεδονοθρακικές πόλεις συνεχίζονται.

Επίσης σήμερα σύμφωνα με τις πληροφορίες σ' όλες τις πόλεις της Μακεδονίας -

Θράκης θα γίνουν παλλαϊκά συλλαλητήρια διαμαρτυρίας για τις δολοφονίες και

αλληλεγγύης προς τους αγωνιζομένους καπνεργάτες.

ΔΕΝ ΒΓΗΚΑΝ ΟΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ


Σήμερα δεν βγήκαν οι εφημερίδες γιατί κατέβηκαν σε απεργία και οι τυπογράφοι.

ΣΥΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΩΝ

Αυτή τη στιγμή που βγαίνουμε άρχισε η σύσκεψη των δυο Εργατικών

Συνομοσπονδιών (Ενωτικής και Γενικής) για να παρθούν αποφάσεις πάνω στα

γεγονότα Θεσσαλονίκης και για την 24ωρη Πανελλαδική πανεργατική απεργία.

Η ΕΝΩΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΚΑΛΕΙ ΣΕ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ

ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ

ΕΚΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΕΧΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΗΣ ΕΝΩΤΙΚΗΣ

Χθες, στη Θεσσαλονίκη έγινε ένα μακελειό χωρίς προηγούμενο στην ιστορία του

εργατικού κινήματος. Δεκάδες εργάτες και εργάτριες δολοφονήθηκαν και

εκατοντάδες τραυματίσθηκαν από τα όργανα της κυβέρνησης Μεταξά, κι

εκατοντάδες τραυματίσθηκαν βαριά. Τα μπουντρούμια γεμίσανε από τους

συλληθφέντες. Στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας κηρύχθηκε ουσιαστικά ο

στρατιωτικός νόμος και κυριαρχεί το κράτος του τρόμου και του αίματος.

Η μοναρχική κυβέρνηση του στρατοκράτη δήμιου Μεταξά αντί να λύσει τα δίκαια

και ζωτικότατα καπνεργατικά αιτήματα, όπως ζητούσε, εκτός των καπνεργατών, και


26

ολόκληρος ο Μακεδονικός και Θρακικός λαός, που κατέβηκε σε παλλαϊκές απεργίες

αλληλεγγύης μ' αυτούς, αντί να ικανοποιήσει χωρίς χρονοτριβή τις αξιώσεις των

απεργών υφαντουργών κι όλων των αγωνιζομένων εργατών, ΔΙΕΤΑΞΕ ΠΥΡΑ

ΟΜΑΔΟΝ, ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΕ ΤΟΥΣ ΤΡΟΧΙΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ

ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΞΑΠΟΛΥΣΕ ΜΙΑ ΠΡΩΤΟΦΑΝΗ ΜΕΧΡΙ

ΕΞΟΝΤΩΣΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ Σ' ΟΛΑ ΤΑ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ.

ΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΠΡΩΤΑΚΟΥΣΤΕΣ ΣΦΑΓΕΣ

ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ. Η προσπάθειά

της να επιρρίψει τις ευθύνες στα αθώα θύματά της δεν πρόκειται να εξαπατήσει

κανένα. Ο ελληνικός λαός ξέρει και βλέπει ότι η κυβέρνηση αυτή τάχθηκε στο

πλευρό και στην υπηρεσία των καπνεμπόρων και δεν ενδιαφέρεται παρά για την

προστασία των εκατομμυρίων τους. Οι άνανδρες δολοφονίες της Θεσσαλονίκης

αποδείχνουν ξεκάθαρα τον αντιδραστικό και φιλοφασιστικό χαραχτήρα της

κυβέρνησης και αποτελούν μια χωρίς προηγούμενο πρόκληση κατά της εργατικής

τάξης και του συνόλου του ελληνικού λαού.

Εργάτες, εργάτριες, ελληνικέ λαέ. Στην πρόκληση των δολοφόνων μια απάντηση

πρέπει να δοθεί: Η ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.

Η άμεση και μαχητική εκδήλωση της θέλησής σας να προστατέψετε τη ζωή σας, τις

ελευθερίες σας, το ψωμί σας και η απαλλαγή της Ελλάδας από τους δημίους του λαού

της.

Αδελφωμένοι και σε κοινό μέτωπο, εργάτες, αγρότες, επαγγελματίες και

διανοούμενοι, όλος ο κόσμος της δουλειάς, ας δώσει ένα ισχυρό και συντριφτικό

μάθημα στο φασισμό και στους δολοφόνους κυβερνήτες. Ρεφορμιστές και ενωτικοί

εργάτες, χέρι με χέρι είναι έτοιμοι ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΚΑΤΕΒΟΥΝ ΣΤΗ

ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.

Διαφυλάξετε το ενιαίο μέτωπο από κάθε εχθρική επίθεση και βαδίστε με σιδερένιες

τις γραμμές σας στη γενική απεργία.

-- Για την άμεση παραίτηση της κυβέρνησης Μεταξά.

-- Για την αντικατάσταση του Γενικού διοικητή Μακεδονίας και του αστυνομικού

διευθυντή Θεσσαλονίκης.

-- Για την αυστηρά τιμωρία των δολοφόνων.

-- Για την άμεσο απελευθέρωση όλων των συλληφθέντων εργατών. Για την

ικανοποίηση των αιτημάτων των καπνεργατών κι όλων των απεργών εργατών και

επαγγελματιών.

-- Για την αύξηση των μεροκάματων.

- Για την εφαρμογή των Κοινωνικών Ασφαλίσεων και την προστασία των ανέργων.

- Για την επίλυση των ζητημάτων των αγροτών και όλων των εργαζομένων.

- Για τις συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες.

ΕΜΠΡΟΣ, ΣΑΝ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΗ ΚΑΙ

ΠΑΛΛΑΪΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ.

Η Εκτελεστική Επιτροπή της Ενωτικής Γεν. Συνομοσπονδίας.


27

ΤΟ ΕΝΩΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΩΝ

Η δολοφονική ενέδρα των οργάνων της κρατικής βίας κατά των τίμιων απεργών

καπνεργατών, αυτοκινητιστών κλπ., η ομαδική σφαγή ηρωικών αγωνιστών της

Μακεδονικής πρωτεύουσας ξεσήκωσε την αγανάκτηση όλων των εργαζομένων και

δεν άφησε ασυγκίνητο κάθε τίμιο άνθρωπο σ' οποιαδήποτε τάξη και αν ανήκει. Ο

ηρωισμός των απεργών ενθουσίασε όλους τους εργαζομένους που είναι έτοιμοι στο

πρώτο σύνθημα των ανώτερων οργανισμών τους να ξεχυθούνε στους δρόμους για την

υπεράσπιση των ελευθεριών τους και του ψωμιού τους.

Οι προλετάριοι της Αθήνας κινητοποιούν τας φάλαγγάς τους για να δώσουνε ένα

συντριπτικότερο μάθημα στους στρατοκράτες, τους μεγαλοκαρχαρίες και την

εγκληματική τους Κυβέρνηση.

Το Ενωτικό Εργατικό Κέντρο καλεί όλες τις εργατικές οργανώσεις σε συναγερμό για

τη γενική απεργία.

Καλεί τις διοικήσεις των δυο ρεφορμιστικών κέντρων στην αδερφική κοινή

προετοιμασία των ενιαίων εργατικών δυνάμεων.

Δεν υπάρχει καιρός για συζητήσεις. Το αίμα των αδερφών μας έβαψε και

εξακολουθεί να βάφει τα λιθόστρωτα της Μακεδονικής πρωτεύουσας.

Βοήθεια φωνάζουνε οι ηρωικοί απεργοί πίσω απ' τα οδοφράγματά τους. Αυτός που

θα μείνει ασυγκίνητος στο ταξικό προσκλητήριο θα πέσει στην αιώνια περιφρόνηση

των εργαζομένων.

Οι διοικήσεις των σωματείων πρέπει άμεσα να προετοιμαστούν για να κατορθωθεί η

πλατύτερη συμμετοχή των εργαζομένων της Αθήνας στην απεργία.

Με τηλεγράφημα και διαμαρτυρίες ας στιγματίσουν την Κυβέρνηση που ματοκύλισε

τους τίμιους απεργούς της Θεσσαλονίκης, απαιτώντας την αποδοχή των αιτημάτων

τους.

Η Εκτελεστική του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου της Αθήνας

ΤΟ ΠΑΝΕΡΓΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ

Το Πανεργατικό Κέντρο Πειραιά διαμαρτύρεται για τις δολοφονίες των αδερφών μας

εργατών Θεσσαλονίκης και τις δηλώσεις του Μεταξά. Το Πανεργατικό Κέντρο

ζήτησε άδεια συγκέντρωσης στον Πειραιά μα η αστυνομία αρνήθηκε να δώσει. Ο

συνάδελφος Τσαπής περιμένει για τον κοινό αγώνα την εντολή του συν. Καλομοίρη.

Νομίζουμε ότι δεν μας περιμένουν οι ώρες. Το αίμα των αδερφών μας μας καλεί.

Καλούμε όλα τα ανεξάρτητα σωματεία καθώς κι όλους τους εργάτες να είναι σε

επιφυλακή για την κάθοδο σε πανεργατική απεργία. Ολοι οι εργάτες πρέπει αμέσως

μόλις δοθεί το σύνθημα να κατέβουνε στους δρόμους και να απαιτήσουν: Τη

σύλληψη του Πάλλη, του Ντάκου κι όλων των υπευθύνων. Να λυθούν τα αιτήματα

των εργατών, να αποζημιωθούν τα θύματα και να αποκατασταθούν οι ελευθερίες του

λαού.

Το Πανεργατικό Κέντρο Πειραιά.

* * *

ΑΓΡΙΝΙΟ, 9 του Μάη. (Του ανταποκριτή μας). --

Χτες το βράδυ η επιτροπή αγώνος των καπνεργατών κάλεσε τα διοικητικά συμβούλια

όλων των εργατικών οργανώσεων σε σύσκεψη. Αποφασίστηκε η κάθοδος σε 24ωρη

πανεργατική απεργία τη Δευτέρα.

Η σύσκεψη αποτάνθηκε στα διοικητικά συμβούλια του Επαγγελματικού

Επιμελητηρίου, του Εμπορικού Επιμελητηρίου και του Δικηγορικού Συλλόγου και


28

ζήτησε την ενίσχυσή τους στην απεργία. Τα διοικητικά συμβούλια επιφυλάχτηκαν να

απαντήσουν αύριο.

Το ηθικό των απεργών καπνεργατών είναι ακμαιότατο. Οι λίγοι απεργοσπάστες

προσχώρησαν στην απεργία.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΗΣ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

Η αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο. προέβη εις τας τελευταίας δυνατάς υποχωρήσεις επί

των αιτημάτων των καπνεργατών. Ούτω:

Αντίς των 105 δρχ. κατώτατον και 135 ανώτερον ημερομίσθιον που ήτο το αρχικόν

αίτημα, εδέχθη να καθοριστεί το ημερομίσθιον σε τρία κλιμάκια ανάλογα με τις

ικανότητες ενός εκάστου εργάτου, ήτοι 90, 100 και 110 δραχμές.

Εδέχθη ακόμα να καθοριστούν δυο κλιμάκια εις την τόγκαν, 75 και 85 δραχμές.

Εδέχθη για τας γυναίκας δυο κλιμάκια 45 και 50 δραχ.

Υπεχώρησεν ακόμα στο να καθοριστεί κατά 5% ολιγότερον το ημερομίσθιον εις την

Ξάνθην και Παλ. Ελλάδα. Οσον αφορά τα αιτήματα για το Τ.Α.Κ. και την τόγκα

εζητήσαμεν κατηγορηματική υπόσχεση της Κυβερνήσεως ότι θα τα λύσει

ικανοποιητικά για τους εργάτας.

Εν τούτοις η Κυβέρνησις δεν ηθέλησε να υιοθετήσει και να επιβάλει εις τους

καπνεμπόρους την λύσιν αυτήν. Αντίθετα υιοθέτησε τας προτάσεις των καπνεμπόρων

οι οποίοι δεν θέλουν τον καθορισμόν των κλιμακίων και επιμένουν εις τον

αφηρημένον όρον του «μέσου όρου» για να μπορούν να πληρώνουν ό,τι τους αφήνει

η ψυχή τους, αφού κανείς καπνεργάτης δεν θα 'ναι σε θέση να ελέγξει τα βιβλία των

εργοδοτών για να εξακριβώσει τον μέσον όρον των πληρωνομένων ημερομισθίων.

Επί πλέον οι καπνέμποροι διά πρώτην φοράν προβάλλουν την εξωφρενικήν αξίωσιν

να καθοριστεί χαμηλότερον ακόμα μεροκάματο για τα ρεφούζια, ενώ είναι

καθιερωμένον ανέκαθεν τα ρεφούζια να δουλεύονται απ' τους ίδιους εργάτας και με

το ίδιο μεροκάματο και ενώ τα ρεφούζια είναι πιο επικίνδυνα για την υγεία του

εργάτου.

Αλλά και εις το κατώτερον όριον ημερομισθίου οι καπνέμποροι προβάλλουν την

αξίωσιν να είναι πολύ κάτω των 90 δρχ. σ' όλες τις άλλες πόλεις εκτός της

Θεσσαλονίκης και της Καβάλας. Για τις εργάτριες το κατώτερο ημερομίσθιον που

καθορίζουν οι καπνέμποροι, είναι κατά 6 μέχρι 10 δραχ. ολιγότερον του από μας

προτεινόμενου, χωρίς επίσης να δέχονται και το ανώτερον.

Η βασική διαφωνία μας με την λύσιν της Κυβερνήσεως, και εις την οποίαν δεν

υπάρχει έδαφος υποχωρήσεως εκ μέρους μας, είναι:

1ον. Οτι δεν θέλει να αποδεχτεί εκτός του κατώτερου και ανώτερου ημερομισθίου και

επιμένει εις τον αφηρημένον «μέσον όρον» που δεν εξασφαλίζει, τίποτα το

συγκεκριμένο εις τους εργάτας.

2ον. Εις το ζήτημα των ρεφουζιών. Η Κυβέρνησις προτιμά να σκοτώνει τους

καπνεργάτας, παρά να δυσαρεστήσει τους καπνεμπόρους. Δώδεκα συνεχείς ώρας -

μέχρι της στιγμής - κατά εκατοντάδες σφάζονται οι εργάται της Θεσσαλονίκης απ' το

Γενικό Διοικητή Μακεδονίας και το Διοικητή Χωροφυλακής, προσφερόμενοι θύματα

στο αχόρταγο για αίμα εργατών καπνεμπορικό κεφάλαιο. Η αντιπροσωπεία των

καπνεργατών, αποκρούοντας την πρόταση των καπνεμπόρων και της Κυβερνήσεως,

εδήλωσεν ότι οι τάφοι και το αίμα των αθώων εργατών Θεσσαλονίκης που

δολοφονήθηκαν από την Κυβέρνηση δεν μπορούν να λησμονηθούν. Ανεξαρτήτως

του αν θα ικανοποιηθούν ή όχι τα οικονομικά αιτήματα των καπνεργατών, η απεργία

θα λυθεί μόνο εφ' όσον:


29

1. Αντικατασταθούν ο Γενικός Διοικητής Μακεδονίας και ο Διοικητής

Χωροφυλακής.

2. Απολυθούν όλοι οι συλληφθέντες εργάται Θεσσαλονίκης, Βόλου, Ξάνθης, κλπ.

3. Εξασφαλισθή η περίθαλψις των τραυματιών.

4. Συνταξιοδοτηθούν οι οικογένειες των θυμάτων.

5. Τιμωρηθούν παραδειγματικά τα υπεύθυνα κρατικά όργανα.

Η κυβέρνησις για να καλύψη τας ευθύνας της ομιλεί περί πολιτικών υποκινήσεων της

απεργίας, ενώ είναι πασίγνωστον ότι σύσσωμοι οι καπνεργάτες αγωνίζονται

ανεξαιρέτως πολιτικών φρονημάτων για την ικανοποίησιν των αιτημάτων τους ενή η

Κυβένρησις τους σκοτώνει.

Αν η απαίτησις των καπνεργατών ν' αφαιρεθή η εξουσία από τους δολοφόνους των

εργατών Γενικού Διοικητού και Διοικητού Χωροφυλακής είναι απαίτησις πολιτική -

είναι εντούτοις απαίτησις όλου του εργαζόμενου λαού και όχι μόνον των οπαδών

ενός κόμματος. Και η αιτία για τη διατύπωση αυτής της απαίτησης είναι η ίδια η

Κυβέρνησις που έδωσε την εντολήν να χτυπήσουν αόπλους και αθώους εργάτας.

Η αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο. κάνει έκκληση σ' ολόκληρον την εργατική τάξη να

ενισχύσει τον τίμιον αγώνα των αδίκως δολοφονημένων εργατών Θεσσαλονίκης.

Οι ανοιχτοί τάφοι και το αίμα των αδερφών μας στη Θεσσαλονίκη μας υποχρεώνουν

όλους τους εργάτες και όλους τους εργαζομένους να διεκδικήσωμεν αποφασιστικά

τιμωρία των ενόχων.

Για την αντιπροσωπεία της Π.Κ.Ο.

Ο Γεν. Γραμματέας

Δ. ΧΑΤΖΗΑΠΟΣΤΟΛΟΥ


30

″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ″ ΔΕΥΤΕΡΑ 11 ΜΑΗ

Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΚΗΔΕΙΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, 10.5.1936.--

Στις 10 η ώρα ενώ χτυπάν οι καμπάνες πένθιμα απ' τις συνοικίες και τους

συνοικισμούς κατεβαίνουν συνεχώς χιλιάδες κόσμου. Ολος ο κόσμος, νέοι, γέροι,

παιδιά και γυναίκες κρατούν στεφάνια, ανθοδέσμες ή μαύρες σημαίες. Σ' όλους τους

κεντρικούς δρόμους, όπου υπάρχουν τεράστιες μάζες λαού μιλάν διάφοροι ομιλητές.

Την ίδια σχεδόν ώρα ξεκινάει απ' τα γραφεία του Ενωτικού Εργατικού Κέντρου

μεγάλη διαδήλωση με πάνω από 20 χιλιάδες λαό και με επικεφαλής μαύρες σημαίες,

στέφανα και πλακάτ που γράφουν: «Τιμή στα ηρωικά θύματα του τίμιου αγώνα μας»,

«Να παραιτηθή η Κυβέρνηση», «Αμεση σύλληψη των δολοφόνων», «πέθανε για το

ψωμί του», «γενική αμνηστεία», «ισόβια σύνταξη στις οικογένειες των θυμάτων»,

«εκδικηθήτε το αίμα των αδερφών μας».

Οταν η διαδήλωση των τροχιοδρομικών κινούσε από το Ντεπό για να συναντηθεί με

την κεντρική διαδήλωση και περνούσε κάτω από το ισπανικό προξενείο με σφιγμένες

γροθιές φώναζαν «Ισπανία! Ισπανία!».

ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ

Η διαδήλωση προχωρεί προς την οδό Εγνατίας, όπου συναντιέται με πολλάς άλλας

χιλιάδας λαού, που έρχονται από κάθε γωνιά. Στη γωνία των οδών Εγνατίας και

Αριστοτέλους, όπου το Γ' αστυνομικόν τμήμα, υπάρχει φρουρά από στρατιώτες που

προσπαθεί να εμποδίσει τη διαδήλωση. Οι διαδηλωτές αγκαλιάζουν τους φαντάρους

και προχωρούν ζητωκραυγάζοντες: «Ζήτω ο στρατός», «ζήτω τ' αδέρφια μας». Οι

φαντάροι είναι κατασυγκινημένοι και απαντούν στις ζητωκραυγές του λαού με

συναδέλφωση. Την ίδια στιγμή ο επικεφαλής της φρουράς ταγματάρχης αγκαλιάζεται

απ' το πλήθος με ζητωκραυγές για το στρατό. Τον σηκώνουν στα χέρια και του

δίνουν μια ανθοδέσμη. Ο ταγματάρχης με καταφανή συγκίνηση και κάτω απ' τις

αδιάκοπες φωνές του λαού «είστε παιδιά μας κι αδέρφια μας», «ζήτω ο στρατός»,

λέει τα εξής χαρακτηριστικά:

«Ο στρατός είναι ένα κομμάτι από σας, από το λαό. Ολος ο στρατός είναι στο πλευρό

σας. Νοιώθουμε κι εμείς όλο το μέγεθος του πόνου σας, πονάμε κι εμείς όπως εσείς».

Η συγκίνηση του πλήθους και οι εκδηλώσεις δεν περιγράφονται. Οι διαδηλωτές, 50

χιλιάδες αυτή τη στιγμή, προχωρούν επί αρκετό διάστημα κρατώντας στα χέρια τον

ταγματάρχη, ενώ συγχρόνως αποδοκιμάζουν τους δολοφόνους.

Κατόπιν σηκώνουν στα χέρια τον βουλευτή του Παλλαϊκού Μετώπου σ. Σινάκο και

προχωρούν. Η διαδήλωση διαρκώς και μεγαλώνει. Από τα παράθυρα των σπιτιών

που περνά πετούν άνθη, ενώ οι διαδηλωτές τραγουδάνε το πένθιμο εργατικό

εμβατήριο, υψώνουν τις γροθιές τους και φωνάζουν: Παραίτηση της Κυβέρνησης,

κάτω ο Μεταξάς. Οι σκηνές που διαδραματίζονται είναι απερίγραπτες.

Μαυροφορεμένα κορίτσια ρίχνουν συνεχώς άνθη, οι γυναίκες κλαίνε απαρηγόρητα,

γιατί πονάνε τα παιδιά τους που τ' ανάθρεψαν με ένα σωρό πίκρες για να τα

δολοφονήσουν οι άτιμοι εκμεταλλευτές τους. Η διαδήλωση σταματάει πολλές φορές

και ανεβαίνουν διάφοροι ρήτορες που μιλούν.

Οταν περνούν απ' το συντριβάνι, όπου το Α' αστυνομικό τμήμα και η έφιππος

χωροφυλακή, σπάζουν με πέτρες τα τζάμια και αποδοκιμάζουν τους δολοφόνους.

Ενώ η διαδήλωση προχωρεί προς το νεκροταφείο καταφθάνουν νέες χιλιάδες λαού με

στεφάνια. Επικεφαλής της διαδήλωσης υπάρχουν τα στεφάνια των σωματείων και


31

του «Ριζοσπάστη» και χιλιάδες μαύρες σημαίες. Οταν η κεφαλή έφτασε στο

νεκροταφείο, όλη η οδός της Εθνικής Αμύνης ήταν κατάγιομη πλήθους. Κατά τους

μετριότερους υπολογισμούς το πλήθος υπερβαίνει τις 150 χιλιάδες. Ανδρες, γυναίκες,

γριές, παιδιά, ανάπηροι, όλοι φωνάζουν αγαναχτισμένοι: ΕΚΔΙΚΗΣΗ, ΕΚΔΙΚΗΣΗ.

Πάνω απ' την πόρτα του νεκροταφείου μιλάν αντιπρόσωποι του Ενωτικού Κέντρου,

της Εργατικής Βοήθειας, του Κομμουνιστικού Κόμματος και ο σ. Σινάκος. Μεταξύ

των άλλων τόνισαν ότι θα εμμείνουν εις την αποδοχή των αιτημάτων τους οι απεργοί

και πως αξίωση του λαού είναι να παραιτηθεί η Κυβέρνηση, να συλληφθούν οι

δολοφόνοι και να δοθούν πλήρεις ελευθερίες. Κατόπιν μίλησε ξανά ο ταγματάρχης, ο

οποίος καταθέτοντας στους νεκρούς του λαού στεφάνι, είπε μέσα σε απερίγραπτη

συγκίνηση: «Ολες οι αρχές και οι εξουσίες πηγάζουν από το λαό και για το λαό

οφείλουν να ενδιαφέρονται. Σας βεβαιώνω ότι ο στρατός ως ένα κομμάτι του λαού

βρίσκεται στο πλευρό σας». Και για ένδειξη της αλληλεγγύης κατέθεσε στεφάνι εκ

μέρους του στρατού.

Ολοι σηκώνουν τότες τις γροθιές και φωνάζουν: Ζήτω ο στρατός, εκδίκηση, να

παραιτηθεί η Κυβέρνηση, να συλληφθούν οι δολοφόνοι.

Οταν κατεβάζουν τα φέρετρα των 9 νεκρών (τόσους παρουσίασαν οι αρχές)

εκτυλίσσονται σκηνές απερίγραπτης αγωνίας. Ολοι έχουν σηκωμένες τις γροθιές

τους, κλαίνε και φωνάζουν: Κατάρα στους δολοφόνους, να παραιτηθεί η κυβέρνηση.

Εν τω μεταξύ από τα γύρω χωριά κατεβαίνουν με μαύρες σημαίες νέες χιλιάδες λαού.

ΤΟ ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ

Υστερα απ' το νεκροταφείο οι διαδηλωτές ξεκίνησαν διαδηλώνοντες στην οδό

Εθνικής Αμύνης. Εξω απ' το τμήμα της Γενικής Ασφάλειας οι διαδηλωτές ξέσπασαν

σε ασταμάτητες αποδοκιμασίες. Λιθοβόλησαν το μέγαρο της Γενικής Ασφάλειας και

κάνανε θρύψαλα τα τζάμια. Σ' όλη τη διάρκεια της διαδρομής οι διαδηλωτές ψάλλουν

το «Πέσατε θύματα αδέρφια εσείς σε άνισο μάχη κι αγώνα...».

Με τις γροθιές υψωμένες ο αγαναχτισμένος λαός φωνάζει: «Εκδίκηση», «Εκδίκηση»!

Εξω απ' το Φρουραρχείο οι διαδηλωτές σταματάνε και φωνάζουν «απελευθερώστε το

λοχία μας!». (Οπως είναι γνωστό ο λοχίας αυτός συνελήφθη γιατί πυροβόλησε ένα

δολοφόνο χωροφύλακα που πυροβολούσε πάνω στην αδερφή του).

Ολοι οι διαδηλωτές, μια πραγματική φουρτουνιασμένη ανθρωποθάλασσα

κατευθύνεται προς την πλατεία Ελευθερίας. Εκεί καταφτάνουν απ' όλους τους

δρόμους χιλιάδες άλλος λαός με στεφάνια και με μαύρες σημαίες.

Οταν φτάνουν στην πλατεία απ' ολονών τα στόματα αντηχεί διάτορα το τραγούδι της

Διεθνούς. Οταν συγκεντρώθηκαν όλοι οι διαδηλωτές έφταναν τις 150 χιλιάδες.

Στήσανε ένα πρόχειρο βήμα από βαρέλια κι από κει πάνω μίλησαν οι αρχηγοί του

λαού.

Πρώτος ανεβαίνει στο βήμα ο Γραμματέας της Πανελλαδικής Καπνεργατικής

Ομοσπονδίας Μέρκατας. Καταγγέλνει τη δολοφονική ενέδρα των αστυνομικών

αρχών που πυροβόλησαν με λύσσα κατά των άοπλων εργατών. Ολοι οι διαδηλωτές

ξεσπάνε σε κατάρες «κάτω οι δολοφόνοι», «κάτω οι χαφιέδες», «κρεμάλα στον

αρχιδολοφόνο Ντάκο». Συνεχίζοντας λέγει, πως οι ηρωικοί απεργοί δεν θα

δειλιάσουν μα θα εξακολουθήσουν τον αγώνα ως την πλήρη επίλυση των αιτημάτων

τους.

Τον Μέρκατα διαδέχεται στο βήμα αντιπρόσωπος των σιδηροδρομικών. Τονίζει πως

πρέπει να συνεχιστεί ο αγώνας όλων των εργαζομένων για τη διεκδίκηση όλων των

ελευθεριών τους. Αλλος αντιπρόσωπος της απεργιακής επιτροπής των καπνεργατών


32

λέγει: «Δίνουμε διορία στην κυβέρνηση ως αύριο το μεσημέρι να ικανοποιήσει τα

αιτήματά μας. Αυτή δεν είναι απαίτηση μόνο των καπνεργατών μα ολόκληρου του

εργαζόμενου λαού της χώρας».

ΑΦΕΘΗΚΕ Ο ΛΟΧΙΑΣ

Τη στιγμή εκείνη ο προϊστάμενος της συγκέντρωσης αναγγέλνει στους διαδηλωτές

πως ο ηρωικός λοχίας αφέθηκε ελεύθερος. Ολοι οι διαδηλωτές ξεσπάνε σε

ζητωκραυγές και φωνάζουν: «Την πρώτη νίκη την κερδίσαμε»! Δεν πρέπει να μείνει

κανένας αδερφός μας μέσα στο αστυνομικό μπουντρούμι»!

Σε μια στιγμή ολονών τα βλέμματα στρέφονται προς το αριστερό μέρος, όπου

ζητωκραυγάζεται ο σ. Σινάκος, βουλευτής Θεσσαλονίκης του Παλλαϊκού Μετώπου

που είχε πάει επικεφαλής επιτροπής μετά την κηδεία των θυμάτων στο Γ' Σώμα

στρατού.

Οι συγκεντρωμένοι τον αρπάζουν στα χέρια και μέσα σ' ένα πανδαιμόνιο

ζητωκραυγών υπέρ του Παλλαϊκού Μετώπου τον ανεβάζουν στο βήμα. Οι γροθιές

υψώνονται αντιφασιστικά. Οι ζητωκραυγές υπέρ του Παλλαϊκού Μετώπου

συνεχίζονται επί πολλή ώρα.

ΚΙ ΑΛΛΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΣΤΡΑΤΟ


Από την Τούμπα κατέβηκαν δέκα χιλιάδες κάτοικοι για να παρακολουθήσουν την

κηδεία. Οι διαδηλωτές με ζητωκραυγές υπέρ του στρατού κατάθεσαν στέφανο στο

ηρώο των πεσόντων στον πόλεμο και αγκάλιαζαν τους φαντάρους της τιμητικής

φρουράς. Κοπέλες έβαζαν λουλούδια στις κάννες των όπλων τους.

Ενώ προχωρούσε η διαδήλωση περνούσε ίλη ιππικού. Οι διαδηλωτές σταμάτησαν

τους ιππείς και μοίρασαν στους αξιωματικούς και φαντάρους ιππείς ανθοδέσμες. Ο

επικεφαλής αξιωματικός της ίλης εκδηλώνοντας τη συγκίνησή του, διέταξε ένα

απόσπασμα να συνοδεύσει τιμητικά τους διαδηλωτές ως το νεκροταφείο.

Οι εκδηλώσεις αυτές δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι συμπαθούν τους τίμιους

αξιωματικούς και γενικά το στρατό, που νοιώθουν τον πόνο τους. Αντίθετα ο λαός

αποδοκιμάζει τους φασίστες στρατοκράτες που τίθενται αντιμέτωποι στα συμφέροντα

των εργαζομένων.


33

″ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ″ ΤΡΙΤΗ 12 ΜΑΗ

ΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ

ΥΠΟΓΡΑΦΗΚΕ ΠΡΑΧΤΙΚΟ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΩΝ - ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΩΝ

ΤΑ ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΑ ΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ 94 ΩΣ 110 ΔΡΑΧΜΕΣ

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΝΑ ΤΟ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΣΤΟΥΣ

ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΟΥΣ

Οι αντιπρόσωποι των δυο Συνομοσπονδιών και των καπνεργατών πήγανε χτες το

μεσημέρι στο υπουργείο Εθν. Οικονομίας και δόσανε σημείωμα στον υφυπουργό με

τις απόψεις των καπνεργατών, πάνω στις οποίες γίνηκε συζήτηση επί πολλή ώρα, που

κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία την οποία θα έθεταν υπ' όψη του Πρωθυπουργού

και των καπνεμπόρων.

Το απόγευμα γένηκε νέα σύσκεψη στην οποία πήρανε μέρος εχτός από τον

υφυπουργό και τους αντιπροσώπους των εργατών, ο Πρωθυπουργός και οι

αντιπρόσωποι των καπνεμπόρων. Σ' αυτή τη σύσκεψη συμφώνησαν οι καπνέμποροι

με τους αντιπροσώπους των εργατών κυρίως πάνω στο οικονομικό μέρος των

διεκδικήσεων και καθορίστηκε έτσι μέσος όρος μεροκάματου.

Οι καπνέμποροι θέλησαν να φέρουν αντιρρήσεις, αλλά υποχωρήσανε ύστερα από

επέμβαση της κυβέρνησης.

Υστερα απ' τη συμφωνία συντάχθηκε το πρακτικό που υπογράψανε για τους εργάτες

οι αντιπρόσωποι της Ενωτικής και Γενικής Συνομοσπονδίας και των καπνεργατών, οι

αντιπρόσωποι των καπνεμπόρων, ο Πρωθυπουργός και ο υφυπουργός της Εθνικής

Οικονομίας. Το πρακτικό κατατέθηκε στο αρχείο του υπουργείου Εθν. Οικονομίας

και στηρίζεται πάνω στις βάσεις αυτές:

«Καθορίζεται μέσος όρος ημερομισθίων διά τας διαφόρους πόλεις και τα διάφορα

είδη επεξεργασίας. Ο μέσος αυτός όρος είναι ο ίδιος με τον αναγγελθέντα υπό της

Κυβερνήσεως την πρωίαν του παρελθόντος Σαββάτου ήτοι διά την Καβάλαν και

Θεσσαλονίκην ανδρών 94 - 100 και γυναικών 39 - 41.

2) Καθορίσθη ως κατώτατον όριον ημερομισθίου το υπό της Κυβερνήσεως προταθέν

κατά το παρελθόν Σάββατον ποσόν των 90 δρχ. διά την Καβάλαν και Θεσσαλονίκην

και αναλόγως διά τας άλλας πόλεις.

3) Καθορίσθη ανώτατον όριον ημερομισθίου δρχ. 110 διά τας δυο ανωτέρω πόλεις

και αναλόγως διά τας λοιπάς.

4) Εν πάση περιπτώσει καθορίσθη ότι θα δοθή αύξησις των ημερομισθίων των μεν

ανδρών εις 5 δρχ. τουλάχιστον και των γυναικών 2 τουλάχιστον δρχ.

5) Ορίσθη ότι η ρύθμισις αύτη ισχύει δι' 8ωρον εργασίας μέχρι τέλος Φεβρουαρίου

1937».

Οι αντιπρόσωποι των καπνεργατών υπογράψανε με τη δήλωση ότι δέχονται τη λύση

αυτή σαν ικανοποιητική. Οι αντιπρόσωποι όμως των καπνεμπόρων υπογράψανε με τη

δήλωση ότι η υπογραφή τους έχει την έννοιαν ότι πήραν γνώση του πραχτικού και

της δήλωσης της κυβέρνησης ότι επιθυμεί την εφαρμογή του.

Ωστόσο οι υπογραφές του Πρωθυπουργού και του υπουργού της Εθν. Οικονομίας

μπήκανε με την έννοια ότι αν οι καπνεργάτες δεν προβάλλουν άλλη αξίωση

οικονομική, θα είναι υποχρεωμένη η κυβέρνηση να επιβάλει τη λύση αυτή.


34

Οι αντιπρόσωποι των εργατών δηλώσανε στον Πρωθυπουργό πως μετά την

υπογραφή του πραχτικού η απεργία θεωρείται λυμένη, αλλά επειδή η 24ωρη απεργία

θα γίνει οπωσδήποτε, οι εργάτες θα επαναλάβουνε τις δουλειές τους την Πέμπτη το

πρωί.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΑ

Σχετικά με το ζήτημα της εφαρμογής του πραχτικού ο Πρωθυπουργός δήλωσε ότι η

αποδοχή του θα επιβληθεί οπωσδήποτε στους καπνεμπόρους.

ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ σ. ΘΕΟΥ

Την ώρα που γινόταν η σύσκεψη των αρχηγών, σ' άλλη αίθουσα του υπουργείου

Εξωτερικών οι εκπρόσωποι των δυο Συνομοσπονδιών σ.σ. Θέος, Σ. Σκλάβαινας, Ι.

Καλομοίρης και Γ. Λάσκαρης, με τον υφυπουργό Κασιμάτη συσκέπτονταν. Η

σύσκεψη έγινε ύστερα από πρόσκληση της κυβέρνησης, κράτησε δε πάνω από 4

ώρες.

Κατά τις 9 1/2 βγήκε από την αίθουσα ο σ. Θέος και ανακοίνωσε στους

δημοσιογράφους ότι η κυβέρνηση δέχθηκε τα οικονομικά αιτήματα των απεργών και

ότι επρόκειτο να υπογραφεί σχετικό πρακτικό με τους καπνέμπορους και την

κυβέρνηση.

«Το πρακτικό όμως, συνέχισε ο σ. Κ. Θέος, θα υπογραφεί μόνον αφού προηγουμένως

ο πρόεδρος της κυβέρνησης μας δώσει ρητή και κατηγορηματική απάντηση και στ'

άλλα αιτήματα: 1) Απόλυση όλων των συλληφθέντων εργατών, όχι μόνο στη

Θεσσαλονίκη, αλλά και στις Σέρρες, στη Δράμα, στο Βόλο και σ' οποιαδήποτε άλλη

πόλη. 2) Αυστηρά τιμωρία όλων των υπευθύνων κρατικών οργάνων. 3) Περίθαλψη

και συνταξιοδότηση των οικογενειών των θυμάτων. 4) Επαναπρόσληψη όλων των

απεργών εργατών.

Σ' ερώτηση των δημοσιογράφων αν θα κηρυχθεί η 24ωρη πανεργατική πανελλαδική

απεργία, ο σ. Κ. Θέος είπε ότι η απεργία θα κηρυχθεί χωρίς άλλο από σήμερα στις 12

τη νύχτα μέχρι αύριο την ίδια ώρα σ' ένδειξη διαμαρτυρίας για τις σφαγές

Θεσσαλονίκης.

Τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη

Documents

Transcript of Τα ιστορικά γεγονότα της 9ης Μάη 1936 στη Θεσσαλονίκη