Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια...

65
Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 - Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση για την GR1130006

Transcript of Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια...

Page 1: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Ενιαία ΜΠΚΕ ΕλλάδαςΠαράρτημα 8.8 - Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση γιατην GR1130006

Page 2: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 2 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5

1.1 Σκοπός της Μελέτης 5

1.2 Νομοθετικό Πλαίσιο και Καθοδήγηση για την Εκπόνηση ΕΟΑ σε περιοχές Natura 2000 5

1.3 Προκαταρκτικά Βήματα: Στάδιο 1 – Έλεγχος Εφαρμογής 8

2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ 10

2.1 Γενική Θεώρηση 10 2.1.1 Επισκόπηση Έργου 10

2.2 Κατασκευή του Αγωγού και Δοκιμαστική Λειτουργία 11 2.2.1 Μέθοδοι Κατασκευής 11 2.2.1.1 Τοπογραφική Αποτύπωση και Καθαρισμός Ζώνης Εργασίας 11 2.2.1.2 Απομάκρυνση Επιφανειακής Στοιβάδας Εδάφους 13 2.2.1.3 Διαμόρφωση 14 2.2.1.4 Διάνοιξη Τάφρου 14 2.2.1.5 Χρήση Εκρηκτικών 15 2.2.1.6 Επίχωση 16 2.2.1.7 Διασταυρώσεις Υδάτινων Ρευμάτων 16 2.2.1.8 Καθαρισμός και Αποκατάσταση 18 2.2.2 Δοκιμές Πίεσης κατά την Κατασκευή (Υδραυλικές Δοκιμές) 18 2.2.2.1 Φιλοσοφία των Υδραυλικών Δοκιμών 18 2.2.2.2 Πηγές Απομάστευσης Υδάτων 19 2.2.2.3 Επιλογές Απόρριψης / Διάθεσης 20

2.3 Λειτουργία και Συντήρηση 21

2.4 Φάση Τερματισμού Λειτουργίας 22

2.5 Ασφάλεια και Έκτακτα Περιστατικά 23

3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 24

3.1 Εισαγωγή 24

3.2 Αξιολόγηση της Σημασίας 25 3.2.1 Οικότοποι 27 3.2.1.1 Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για Οικοτόπους / Οικοσυστήματα 27 3.2.1.2 Κριτήρια Μεγέθους των Επιπτώσεων για τους Οικοτόπους/ Οικοσυστήματα 28 3.2.2 Είδη 29 3.2.2.1 Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για τα Είδη 29 3.2.2.2 Κριτήρια Μεγέθους Επίπτωσης για τα Είδη 30

4 ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 ΠΟΤΑΜΟΣ ΦΙΛΙΟΥΡΗΣ (ΕΖΔ GR1130006) 32

4.1 Εισαγωγή 32

4.2 Δεδομένα Υφιστάμενης Κατάστασης 33

Page 3: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 3 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.3 Περιγραφή δραστηριοτήτων έργου που πιθανόν θα επηρεάσουν την

περιοχή Natura 2000 (ΕΖΔ GR1130006, Ποταμός Φιλιούρης) 36 4.3.1 Η σχέση της ΕΖΔ με την κατασκευή του ΤΑΡ 36 4.3.2 Άλλα έργα και σχέδια που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην

ΕΖΔ 37

4.4 Περιγραφή Υφιστάμενης Κατάστασης Περιοχής NATURA 2000 GR1130006 Ποταμός Φιλιούρης 38

4.4.1 Γενική Περιγραφή 38 4.4.2 Στόχοι Καθορισμού και Διατήρησης 38 4.4.3 Ενδιαφέροντα Χαρακτηριστικά: Οικότοποι της ΕΖΔ GR1130006 41 4.4.3.1 Τύπος Οικοτόπου 92A0 «Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba» 42 4.4.3.2 Τύπος Οικοτόπου 3280 «Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή του

Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba στις όχθες τους» 43

4.4.3.3 Ελληνικός τύπος οικοτόπου 72A0 «Καλαμιώνες» 43 4.4.4 Ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά: Είδη της περιοχής NATURA 2000 - ΕΖΔ

GR1130006 44 4.4.5 Ευαισθησία Προστατευόμενης Περιοχής 50

4.5 Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων του Παραρτήματος Ι λόγω δραστηριοτήτων του Έργου 50

4.5.1 Αναγνώριση πιθανών επιπτώσεων 50 4.5.2 Εκτίμηση Επιπτώσεων 51 4.5.2.1 Απώλεια Οικοτόπων 51 4.5.2.2 Κατακερματισμός Οικοτόπου 52

4.6 Εκτίμηση Επιπτώσεων σε Είδη του Παραρτήματος ΙΙ λόγω των δραστηριοτήτων του Έργου 53

4.6.1 Προσδιορισμός Επιπτώσεων 53 4.6.2 Αξιολόγηση Επιπτώσεων 53 4.6.2.1 Απώλεια Οικοτόπου / υποβάθμιση 53 4.6.2.2 Κατακερματισμός οικοτόπου 54 4.6.2.3 Όχληση (Φωτισμός, Θόρυβος και Ανθρώπινη Παρουσία) 55 4.6.2.4 Απώλεια ατόμων 55

4.7 Εκτίμηση Σωρευτικών Επιπτώσεων 56

4.8 Μέτρα Αντιμετώπισης 57 4.8.1 Απώλεια Οικοτόπων / Υποβάθμιση και Κερματισμός των Οικοτόπων 57 4.8.2 Όχληση 58 4.8.3 Απώλεια Ατόμων 59

4.9 Αξιολόγηση Υπολειμματικών Επιπτώσεων 60

4.10 Εναλλακτικές (συμπεριλαμβανομένης της Μηδενικής Λύσης) 62 4.10.1 Σύγκριση Εναλλακτικών 62 4.10.1.1 Απώλεια Οικοτόπων και Κατακερματισμός 62 4.10.1.2 Απώλεια ατόμων 63 4.10.2 Μηδενική Λύση 63

4.11 Αντισταθμιστικά Μέτρα 63

4.12 Συμπεράσματα 63 4.12.1 Οικότοποι 63 4.12.2 Είδη 63

Page 4: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 4 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1-1 Διαδικασία ελέγχου για τις προστατευόμενες περιοχές που πιθανώς θα

επηρεασθούν από το Έργο 9 Πίνακας 2-1 Απαιτήσεις νερού για τις υδραυλικές δοκιμές 20 Πίνακας 3-1 Εκτίμηση ευπάθειας/ ευαισθησίας για Οικότοπους 28 Πίνακας 3-2 Εκτίμηση Ευπάθειας/ Ευαισθησίας για τα Είδη 30 Πίνακας 4-1 Κάλυψη τύπων οικοτόπων Παραρτήματος Ι 42 Πίνακας 4-2 Προστατευτέα χαρακτηριστικά: είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας

92/43/ΕΚ στην ΕΖΔ GR1130006 46 Πίνακας 4-3 Πιθανές επιπτώσεις λόγω των δραστηριοτήτων του Έργου 51 Πίνακας 4-4 Οικότοποι που επηρεάζονται από τα στοιχεία του Έργου 51 Πίνακας 4-5 Πιθανές επιπτώσεις στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ λόγω των

δραστηριοτήτων του Έργου 53 Πίνακας 4-6 Υπολειμματικές επιπτώσεις που συνδέονται με τις δραστηριότητες του

Έργου 60

ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 1-1 Στάδια Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης 6 Σχήμα 1-2 Περιοχές Νatura 2000 που ενδέχεται να επηρεαστούν από το έργο 8 Σχήμα 2-1 Όδευση του Αγωγού 11 Σχήμα 2-2 Τυπική Ζώνη Εργασίας 12 Σχήμα 2-3 Μειωμένη Ζώνη Εργασίας 13 Σχήμα 2-4 Τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην τάφρο 15 Σχήμα 2-5 Οριζόντια Κατευθυνόμενη Διάτρηση (HDD) 17 Σχήμα 3-1 Αξιολόγηση σημασίας επίπτωσης 26 Σχήμα 4-1 Ευρύτερη περιοχή της ΕΖΔ GR1130006 Ποταμός Φιλιούρης (μπλε

περιοχή) 32 Σχήμα 4-2 Διασταύρωση Ποταμού Φιλιούρη με HDD 37 Σχήμα 4-3 Θέση οικοτόπων Παραρτήματος Ι στην περιοχή του Έργου (διασταύρωση

Ποταμού Φιλιούρη) 44

Page 5: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 5 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1 Σκοπός της Μελέτης

Η παρούσα Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση (ΕΟΑ) εκπονήθηκε στη βάση των συμπερασμάτων

που παρουσιάζονται στην Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης και

αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ΜΠΚΕ του Έργου ΤΑΡ.

Η παρούσα έκθεση παρέχει μια λεπτομερή οικολογική περιγραφή της περιοχής Natura 2000 ΕΖΔ

GR 1130006 (Ποταμός Φιλιούρης), από την οποία θα διέλθει ο αγωγός ΤΑΡ και μία εκτίμηση των

ενδεχόμενων επιπτώσεων στη διατήρηση της οικολογικής ακεραιότητας της περιοχής.

Η ΕΟΑ εκπονήθηκε βασιζόμενη στις ενδεχόμενες επιπτώσεις του Έργου στους στόχους

διατήρησης της περιοχής και στα ειδικά της χαρακτηριστικά και περιλαμβάνει τα κατάλληλα

μέτρα, ώστε να διασφαλιστεί ότι το Έργο δεν θα επιδράσει αρνητικά στην ακεραιότητα της ΕΖΔ.

Ως αναφορά, η έκθεση περιέχει επίσης τα αποτελέσματα της διαδικασίας Ελέγχου Εφαρμογής

της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Ενότητα 1.3). Αναφορά στην Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής

Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (Παράρτημα 8.6) για περισσότερες λεπτομέρειες (π.χ. φάση

διαδικασίας ελέγχου, νομικό πλαίσιο και διαδικασίες της ).

1.2 Νομοθετικό Πλαίσιο και Καθοδήγηση για την Εκπόνηση ΕΟΑ σε περιοχές Natura 2000

Το δίκτυο Natura 2000 έχει ως στόχο να διασφαλίσει την μακροπρόθεσμη επιβίωση των πιο

πολύτιμων και απειλούμενων ειδών και οικοτόπων. Αποτελείται από ΕΖΔ οι οποίες

προσδιορίζονται στην Οδηγία της ΕΕ για τους Οικοτόπους (92/43/EEC) και από ΖΕΠ που

προσδιορίζονται στην Οδηγία της ΕΕ για τα Πουλιά (2009/147/EC).

Η Οδηγία της ΕΕ για τους Οικοτόπους ορίζει τις διάφορες διαδικασίες και δεσμεύσεις σχετικά με

την διαχείριση διατήρησης της φύσης στις περιοχές Natura 2000, των οικοτόπων και των ειδών

που υπάρχουν σε αυτές, περιλαμβανομένης μιας σειράς διαδικαστικών και ουσιωδών μέτρων

προστασίας που πρέπει να εφαρμόζονται σε σχέδια και έργα που πιθανώς έχουν σημαντική

Page 6: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 6 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

επίδραση σε τέτοιες περιοχές. Αυτές οι διατάξεις έχουν μεταφερθεί στην Ελληνική Νομοθεσία

μέσω του Νόμου 3937/2011 και του Νόμου 4014/2011. Αυτός ο Νόμος ορίζει την υποχρέωση

εκπόνησης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΕΟΑ) ως αναπόσπαστο κομμάτι της Μελέτης

Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (π.χ. ΜΠΚΕ) όταν ένα Έργο μπορεί να προκαλέσει σημαντικές

περιβαλλοντικές επιδράσεις σε κάποια περιοχή του Ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου Natura

2000.

Απουσία εθνικής καθοδήγησης για τις προδιαγραφές της ΕΟΑ, η παρούσα έκθεση εκπονήθηκε

με βάση τις διατάξεις που προσδιορίζονται στην Εκτίμηση σχεδίων και έργων που επηρεάζουν

σημαντικά περιοχές Natura 2000 – μεθοδολογική καθοδήγηση για τις διατάξεις του Άρθρου 6 (3)

και (4) της Οδηγίας για τους Οικοτόπους 92/43/EEC.

Με βάση τις αρχές που προβλέπονται στην Οδηγία Πλαίσιο της ΕΕ, έχει γίνει γενικά αποδεκτό ότι

οι απαιτήσεις αξιολόγησης του άρθρου 6 ακολουθούν την προσέγγιση των διαδοχικών σταδίων

(stage-by-stage approach). Τα συγκεκριμένα στάδια συνοψίζονται διαγραμματικά στο ακόλουθο

σχήμα (Σχήμα 1-1), ενώ ακολουθεί και μια συνοπτική περιγραφή των βημάτων και των

διαδικασιών που εμπλέκονται για την ολοκλήρωση του κάθε σταδίου.

Σχήμα 1-1 Στάδια Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης

Πρώτο Στάδιο: Έλεγχος Εφαρμογής – η διαδικασία που αναγνωρίζει τις πιθανές επιπτώσεις σε

μια περιοχή Natura 2000 ενός έργου ή σχεδίου, είτε αυτόνομα, ή σε συνδυασμό με άλλα έργα ή

σχέδια, και κρίνει αν είναι πιθανό αυτές οι επιπτώσεις να είναι σημαντικές.

Δεύτερο Στάδιο: Δέουσα εκτίμηση επιπτώσεων – η μελέτη των επιπτώσεων του έργου ή

σχεδίου στην ακεραιότητα των περιοχών Natura 2000, είτε αυτόνομα, ή σε συνδυασμό με άλλα

έργα ή σχέδια, αναφορικά με τη δομή, τη λειτουργία και τους στόχους διατήρησης της περιοχής.

Επιπροσθέτως, όπου υπάρχουν δυσμενείς επιπτώσεις, μια εκτίμηση της πιθανής άμβλυνσης

των επιπτώσεων αυτών.

Στάδιο 4 ΕΛΣΔΣ

Στάδιο 3 Εναλλακτικές

Λύσεις

Στάδιο 2 ΕΟΑ

Στάδιο 1 Έλεγχος

Εφαρμογής ΕΟΑ

Page 7: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 7 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Τρίτο Στάδιο: Εκτίμηση εναλλακτικών λύσεων – η διαδικασία που εξετάζει εναλλακτικούς

τρόπους επίτευξης των στόχων του έργου ή σχεδίου οι οποίοι αποφεύγουν τις δυσμενείς

επιπτώσεις στην ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000.

Τέταρτο Στάδιο: Εκτίμηση όπου δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και όπου οι δυσμενείς

επιπτώσεις παραμένουν – μια εκτίμηση των ανταποδοτικών μέτρων όπου, δεδομένης μιας

εκτίμησης επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος (ΕΛΣΔΣ), θεωρείται ότι το έργο

ή σχέδιο πρέπει να προχωρήσει (πρέπει να σημειωθεί ότι αυτή η οδηγία δεν ασχολείται με την

εκτίμηση των επιτακτικών λόγων σημαντικού δημοσίου συμφέροντος).

Κάθε στάδιο της διαδικασίας εκτίμησης και αξιολόγησης προηγείται και αποτελεί βάση για τα

επόμενα βήματα. Η διαδικασία και τα αποτελέσματα κάθε σταδίου πρέπει επομένως να

τεκμηριώνεται και να καταγράφεται προσεκτικά ώστε να προσφέρει ανιχνευσιμότητα και

διαφάνεια των ειλημμένων αποφάσεων.

Η διαδικασία λήψης αποφάσεων του Άρθρου 6 στηρίζεται από την «προστατευτική αρχή» καθώς

και την προώθηση της ιεραρχίας της αποφυγής, άμβλυνσης και ανταποδοτικών μέτρων που

πρέπει να ληφθούν κατά την διαδικασία ειδικής οικολογικής αξιολόγησης:

• Αποφυγή: Αρχικά, ένα έργο θα πρέπει να έχει ως στόχο να αποφύγει οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις στις περιοχές Natura 2000 αναγνωρίζοντας τις πιθανές επιπτώσεις νωρίς στον σχεδιασμό του έργου και μετέπειτα επιλέγοντας την πιο κατάλληλη λύση από την άποψη της αποφυγής τέτοιων περιβαλλοντικών επιπτώσεων.

• Άμβλυνση: Θα πρέπει να εφαρμοστούν μέτρα αντιμετώπισης κατά την διαδικασία ΕΟΑ στο βαθμό που δεν παραμένουν δυσμενείς επιπτώσεις στην περιοχή.

• Ανταποδοτικά μέτρα: Στην χειρότερη περίπτωση, ένα σχέδιο μπορεί να χρειαστεί να υποβληθεί σε εκτίμηση εναλλακτικών λύσεων. Σε αυτό το στάδιο εκτίμησης επιπτώσεων, ανταποδοτικά μέτρα απαιτούνται για τις παραμένουσες δυσμενείς επιδράσεις, αλλά επιτρέπονται μόνο αν δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις και το σχέδιο απαιτείται για επιτακτικούς λόγους σημαντικού δημοσίου συμφέροντος.

Page 8: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 8 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

1.3 Προκαταρκτικά Βήματα: Στάδιο 1 – Έλεγχος Εφαρμογής

Εννέα περιοχές Natura 2000 έχουν εντοπιστεί στην ευρύτερη περιοχή του προτεινόμενου έργου

στην Ελλάδα οι οποίες ενδέχεται να επηρεαστούν από τις δραστηριότητες του έργου, είτε επειδή

διασταυρώνονται με τον αγωγό ή βρίσκονται πλησίον της περιοχής του αγωγού και των συνοδών

εγκαταστάσεων – βλέπε Σχήμα 1-2.

Σχήμα 1-2 Περιοχές Νatura 2000 που ενδέχεται να επηρεαστούν από το έργο

Πηγή: NCC (2013)

Σύστημα Συντεταγμένων: WGS 1984 Web Mercator Auxiliary Sphere Ημερ.: 10/05/2013

Page 9: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 9 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Ένας προκαταρτικός έλεγχος πραγματοποιήθηκε για αυτές τις περιοχές1 και εξήχθη το

συμπέρασμα ότι υπάρχει πιθανότητα το Έργο να έχει σημαντικές επιδράσεις στα ειδικά

χαρακτηριστικά ή την ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000 του Ποταμού Φιλιούρη (ΕΖΔ,

GR1130006) (σχετικός ο Πίνακας 1-1). Για το λόγο αυτό, το δεύτερο στάδιο της Ειδικής

Οικολογικής Αξιολόγησης ακολουθήθηκε όπως παρουσιάζεται στο Κεφάλαιο 4 της παρούσας

έκθεσης. Η απαίτηση για Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση προκύπτει λόγω της άμεσης

διασταύρωσης του άξονα του αγωγού με την περιοχή για ένα τμήμα μήκους 0,5 km (από την

Χ.Θ. 77.3 έως την Χ.Θ. 77.7)

Πίνακας 1-1 Διαδικασία ελέγχου για τις προστατευόμενες περιοχές που πιθανώς θα

επηρεασθούν από το Έργο Όνομα περιοχής /Κωδικός ΕΕ: GR1130006 ΕΖΔ Ποταμός Φιλιούρης

Χ.Θ. Αγωγού: 77.3-77.7

Περιγραφή Natura 2000: Η περιοχή βρίσκεται στην Ανατολική Μακεδονία – Θράκη και καλύπτει έκταση 2,058.440 στρεμμάτων κατά μήκος του επίπεδου τμήματος του Ποταμού Φιλιούρη από το ανατολικό τμήμα των Βουνών της Ροδόπης. Χαρακτηρίζεται από την παρουσία καλά διατηρημένων παρόχθιων δασών και σχετιζόμενης άγριας ζωής.

Ανεξάρτητα στοιχεία του έργου που πιθανά θα αυξήσουν τις επιπτώσεις στην περιοχή Natura 2000: Η όδευση του αγωγού διασχίζει την περιοχή Natura 2000, στη Χ.Θ. 77.3.4 εγγύς του οικισμού Λοφάριο. Αναμένεται οι κατασκευαστικές εργασίες όπως ο καθορισμός της κατασκευαστικής ζώνης, η διάνοιξη της τάφρου , η τοποθέτηση του αγωγού και η αποκατάσταση, να επηρεάσουν την προστατευόμενη περιοχή.

Πιθανές επιπτώσεις/πιθανές μεταβολές στην περιοχή: Οι κατασκευαστικές δραστηριότητες έχουν πιθανότητα να αυξήσουν την απώλεια οικοτόπου, διάσπαση και όχληση. Κάποιες από τις επιπτώσεις αυτής της φάσης είναι προσωρινές και περιορίζονται στην ζώνη εργασίας του αγωγού. Στην φάση λειτουργίας αναμένεται μόνιμη απώλεια του οικοτόπου στην ζώνης προστασίας 8μ. του αγωγού. Για τη διαδικασία της υδραυλικής δοκιμής, νερό θα ληφθεί και θα απορριφθεί στο υδάτινο σώμα του Φιλιούρη και για αυτό αναμένονται πιθανές επιπτώσεις από την εφαρμογή αυτής της μεθόδου στην περιοχή και στα χαρακτηριστικά της.

Αποτέλεσμα ελέγχου εφαρμογής: Η περιοχή επηρεάζεται από τις δραστηριότητες του Έργου. Απαιτείται ΕΟΑ. Πηγή: EXERGIA (2012)

1 Περισσότερες λεπτομέρειες για την διαδικασία ελέγχου εφαρμογής παρέχονται στο έγγραφο: Έκθεση Ελέγχου Εφαρμογής Οικολογικής Αξιολόγησης

Page 10: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 10 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

2 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

2.1 Γενική Θεώρηση Αυτό το κεφάλαιο περιλαμβάνει μια σύντομη περιγραφή των δραστηριοτήτων του έργου, που

πιθανώς από να προκαλέσουν επιπτώσεις στην χλωρίδα, την πανίδα, και τους αντίστοιχους

οικοτόπους. Οι δραστηριότητες του έργου που περιγράφονται εν συντομία εδώ, αναλύονται

λεπτομερώς στην Ενότητα 4 της ΜΠΚΕ και στο Παράρτημα 8.6 - Έκθεση Διαδικασίας Ελέγχου

Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης.

2.1.1 Επισκόπηση Έργου

Ο Διαδριατικός Αγωγός (TransAdriaticPipeline, TAP) είναι ένας υπό μελέτη αγωγός στον Νότιο

Διάδρομο Φυσικού Αερίου που θα μεταφέρει αέριο από νέες πηγές στην περιοχή της Κασπίας

προς τη Δυτική και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ο αγωγός TAP θα συνδεθεί σε υπάρχοντα δίκτυα

Φυσικού Αερίου και θα ξεκινάει από την Ελλάδα, θα διασχίζει την Αλβανία και την Αδριατική

Θάλασσα και θα καταλήγει στη νότια Ιταλία. Το Ελληνικό τμήμα του ΤΑΡ θα αποτελείται από έναν

αγωγό συνολικού μήκους ~ 543 χιλιόμετρα. Ο αγωγός θα κατασκευαστεί από σωλήνες με

συγκολλημένο ατσάλι διαμέτρου 48" (1.2 m) και μήκους 18 m κατά μέσο όρο. Εξωτερικά θα

επικαλυφθεί με πολυαιθυλένιο 3 στρώσεων, προκειμένου να προστατεύεται από τη διάβρωση.

Εσωτερικά θα εφαρμοστεί εποξειδική επίστρωση, για να μειώσει την τριβή της ροής του αερίου.

Ο αγωγός θα είναι υπόγειος μέσα σε τάφρο για ολόκληρο το μήκος του και θα προστατεύεται

από τη διάβρωση από σύστημα καθοδικής προστασίας. Συνολικά το έργο αποτελείται από

διάφορα συνοδά έργα όπως 22 βαλβιδοστάσια (BVSs), 2 σταθμούς συμπίεσης, 8 εργοτάξια και

17 χώρους αποθήκευσης τμημάτων του αγωγού.

Page 11: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 11 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 2-1 Όδευση του Αγωγού

Πηγή: TAP (2012)

2.2 Κατασκευή του Αγωγού και Δοκιμαστική Λειτουργία

2.2.1 Μέθοδοι Κατασκευής 2.2.1.1 Τοπογραφική Αποτύπωση και Καθαρισμός Ζώνης Εργασίας

Η ζώνη εργασίας, δηλαδή η απαιτούμενη έκταση για την κατασκευή του αγωγού, πρέπει να

παρέχει χώρο για την κατασκευή του αγωγού καθώς και για ταυτόχρονες κινήσεις των οχημάτων,

και τα δύο με ασφαλή τρόπο. Σε γενικές γραμμές, η ζώνη εργασίας απαιτεί μια λωρίδα πλάτους

περίπου 38 m (Σχήμα 2-2), αλλά και σε περιοχές όπου υπάρχουν περιορισμοί κατασκευής (π.χ.

περιβαλλοντικοί ή περιορισμοί χρήσης γης) και γενικά όπου ο χώρος είναι περιορισμένος, η ζώνη

εργασίας μπορεί να είναι μειώνεται από 38 m έως 28 m) (Σχήμα 2-3).

Page 12: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 12 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 2-2 Τυπική Ζώνη Εργασίας

Πηγή: CPL00-ENT-100-F-DFT-0011_02

Page 13: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 13 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 2-3 Μειωμένη Ζώνη Εργασίας

Πηγή: CPL00-ENT-100-F-DFT-0011_02

Η ζώνη εργασίας θα οριοθετηθεί και η προετοιμασία της θα περιλαμβάνει δραστηριότητες

αποψίλωσης και διαμόρφωσης. Ο καθαρισμός θα περιλαμβάνει την απομάκρυνση όλων των

δομών, δέντρων, θάμνων, πετρών, κλπ, καθώς και την αφαίρεση ριζών και κορμών δέντρων από

την τάφρο, έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιαδήποτε παρεμβολή με τη λειτουργία του μηχανήματος

διάνοιξης. Η περιγραφή των απαιτούμενων δραστηριοτήτων διαμόρφωσης παρουσιάζεται

παρακάτω στην Ενότητα 2.2.1.3.

2.2.1.2 Απομάκρυνση Επιφανειακής Στοιβάδας Εδάφους

Οι επιφανειακές στοιβάδες εντός της ζώνης εργασίας θα αφαιρεθούν προσεκτικά,

χρησιμοποιώντας εκσκαφείς με επίπεδους πλάτους 2 m / 3 m κάδους. Το γόνιμο επιφανειακό

έδαφος (συνήθως 0,3-0,5 m πάχος) θα πρέπει να αφαιρεθεί πάνω από πλάτος περίπου 22-24

m. Οι επιφανειακές στοιβάδες του εδάφους αποθηκεύονται προσωρινά σε ένα άκρο της ζώνης

εργασίας. Το μη-γόνιμο "υπο-έδαφος" που λαμβάνεται από την εκσκαφή των τάφρων του

Page 14: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 14 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

αγωγού θα πρέπει να αποθηκεύεται στην αντίθετη πλευρά της ζώνης εργασίας. Το γόνιμο

επιφανειακό έδαφος θα τοποθετηθεί εκ νέου στην κορυφή του μη γόνιμου εδάφους, ώστε να

εξασφαλιστεί η επαρκής ανάπτυξη καλλιεργειών ή βλάστησης.

2.2.1.3 Διαμόρφωση

Όπως περιγράφεται ανωτέρω, η ζώνη εργασίας πρέπει να παρέχει επαρκή χώρο εργασίας για

την κατασκευή του αγωγού και για ταυτόχρονες κινήσεις των οχημάτων. Κατά συνέπεια, η

οριοθετημένη ζώνη θα διαμορφωθεί με ειδικό εξοπλισμό, όπως μπουλντόζες και γκρέιντερ στο

απαιτούμενο πλάτος έτσι ώστε να προσομοιάζει κατά κάποιον τρόπο με μη ασφαλτοστρωμένο

δρόμο. Ωστόσο, η διαβάθμιση θα είναι λιγότερο εκλεπτυσμένη από αυτό που απαιτείται για ένα

δρόμο, καθώς ο εξοπλισμός της κατασκευής μπορεί να κινηθεί σε πιο απότομο και ανώμαλο

έδαφος από ό, τι τα επιβατικά οχήματα. Όλες οι δραστηριότητες διαμόρφωσης θα γίνουν με

προσοχή, έτσι ώστε να διευκολυνθούν πιθανά μέτρα αποκατάστασης που ενδεχομένως θα

εφαρμοστούν μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του έργου.

2.2.1.4 Διάνοιξη Τάφρου

Ο αγωγός θα τοποθετηθεί υπόγεια μέσα σε μια τάφρο σε όλο το μήκος του και θα προστατεύεται

από τη διάβρωση με σύστημα καθοδικής προστασίας. Οι απαιτούμενες εργασίες εκσκαφής θα

πραγματοποιηθούν κυρίως από εκσκαφείς, Το πλάτος της τάφρου θα καθορίζεται από το

διαθέσιμο βάθος, έτσι ώστε να αποφευχθεί οποιοδήποτε περιστατικό αστάθειας. Σε κάθε

περίπτωση το πλάτος της τάφρου θα επιτρέπει την εύκολη τοποθέτηση του σωλήνα και την

προστασία της εξωτερικής επικάλυψης του. Για λόγους ασφαλείας και προκειμένου να

ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις σε ήδη υφιστάμενες χρήσεις γης (π.χ. γεωργία) ο υπόγειος

αγωγός θα έχει τουλάχιστον 1μ κάλυψη εδάφους, ωστόσο, μεγαλύτερο βάθος θα απαιτηθεί κατά

τη διέλευση υφιστάμενων υποδομών (1.2-1.5m). Μια τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην

τάφρο αποτυπώνεται στο Σχήμα 2-4.

Page 15: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 15 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 2-4 Τυπική διατομή του αγωγού μέσα στην τάφρο

Πηγή: ENT (2012)

Είναι πιθανό να χρειαστεί αποστράγγιση υδάτων του ορύγματος εάν το έδαφος είναι πολύ υγρό.

Σε αυτά τα τμήματα, το νερό θα οδηγείται σε ρέματα, ποτάμια ή αρδευτικά κανάλια σε

συνεννόηση με τις αρμόδιες αρχές.

2.2.1.5 Χρήση Εκρηκτικών

Σε σκληρό έδαφος, όπου οι παραδοσιακές μέθοδοι διάνοιξης δεν είναι αποτελεσματικές,

απαιτείται ανατίναξη. Σε τέτοιες περιπτώσεις, γίνεται ελεγχόμενη χρήση εκρηκτικών υλών για να

σπάσουν και να αφαιρεθούν τυχόν βράχοι και ως εκ τούτου να ανασκαφεί η τάφρος. Συνήθως

τοποθετούνται πάνω από τις εκρήξεις, πατάκια ανατίναξης για να απορροφήσουν την ενέργεια

που ελευθερώνεται και για να μειώσουν το θόρυβο και τη σκόνη που δημιουργείται.

Δεν αναμένεται να πραγματοποιηθούν ανατινάξεις κατά τη διέλευση της περιοχής Natura

GR113006.

Page 16: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 16 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

2.2.1.6 Επίχωση

Η επίχωση θα γίνεται επάνω από τον αγωγό αμέσως μετά την καταβίβαση κάθε τμήματος του

αγωγού μέσα στην τάφρο. Το υλικό επίχωσης θα έχει συμπιεστεί σε στρώματα. Θα

χρησιμοποιηθούν μπουλντόζες για την επιστροφή του υλικού εκσκαφής στο όρυγμα και την

κάλυψη του αγωγού. Σε περιοχές με μεγάλες ποσότητες βράχων, επιλεγμένο υλικό

επιχωμάτωσης μπορεί να προστεθεί στο πρώτο στρώμα επίχωσης του αγωγού, ή ειδικές

μηχανές παραγεμίσματος ώστε να κοσκινίσουν τους βράχους από την επίχωση. Θα δοθεί

ιδιαίτερη προσοχή κατά την αρχική επίχωση, ώστε να αποτραπεί τυχόν φθορά της επίστρωσης

του αγωγού. Μετά την τοποθέτηση του αρχικού στρώματος από κοσκινισμένο υλικό στην τάφρο,

η επίχωση μπορεί να ολοκληρωθεί με χρήση του υπόλοιπου μείγματος χώματος και βράχων.

2.2.1.7 Διασταυρώσεις Υδάτινων Ρευμάτων

Η όδευση του αγωγού εντός της ΕΖΔ διασταυρώνεται με τον ποταμό Κομψάτο στις Χ.Θ. 112.5 -

113 και το ρεύμα «Διαβολόρεμα» της περιοχής στη Χ.Θ. 120. Επιπλέον, διασχίζει το ρεύμα

«Κούκος» της περιοχής σε KP118, που δεν επικαλύπτεται με την περιοχή Natura 2000. Η

μέθοδος ανοικτής εκσκαφής είναι η προτιμώμενη επιλογή για τη διέλευση από υδάτινα ρεύματα.

Οι μέθοδοι ανοικτής εκσκαφής απαιτούν άνοιγμα τάφρου κατά μήκος του υδάτινου ρεύματος. Η

τάφρος σχηματίζεται ανάλογα της σταθερότητας του εδάφους και είναι τόσο βαθειά, όσο

απαιτείται ώστε να προσφέρει την ελάχιστη κάλυψη στον αγωγό μετά την εγκατάσταση του. Η

επιφάνεια (η κοίτη του ποταμού ή του ρεύματος) τότε, επανέρχεται στην αρχική της κατάσταση

μετά την επίχωση της τάφρου. Ένα κύριο μειονέκτημα της μεθόδου ανοικτής εκσκαφής είναι ότι

στα υδάτινα συστήματα, το άνοιγμα της τάφρου μπορεί να δημιουργήσει αιωρούμενα στερεά,

που μπορεί να φτάσουν τιμές που είναι μεγαλύτερες από τις τωρινές συγκεντρώσεις. Ειδική

μέριμνα πρέπει να ληφθεί κατά την εκτέλεση των χωματουργικών εργασιών στα υδάτινα αυτά

ρεύματα τα οποία εμπλουτίζουν τη λεκάνη απορροής της Λίμνης Βιστωνίδας με ετήσια εισροή.

Ωστόσο, η μέθοδος διέλευσης χωρίς την διάνοιξη τάφρου θα χρησιμοποιηθεί για τη

διασταύρωση του Ποταμού Κομψάτου, δηλαδή η μέθοδος της Οριζόντιας Κατευθυνόμενης

Διάτρησης (HDD) – όπως απεικονίζεται στο Σχήμα 2-5

Η ΟΚΔ (ή HDD) είναι μια εναλλακτική τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την εγκατάσταση

αγωγών κάτω από ευαίσθητες περιοχές ή υποδομές. Η μέθοδος ξεκινάει με διάτρηση μίας

Page 17: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 17 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

οριζόντιας οπής μικρής διαμέτρου (οπή οδηγός) κάτω από το σημείο διέλευσης (π.χ. ποταμός)

με χαλύβδινο διατρητικό στέλεχος. Μόλις το χαλύβδινο διατρητικό στέλεχος εμφανιστεί στην

απέναντι πλευρά της διέλευσης, προσαρμόζεται ένα ειδικό κοπτικό εξάρτημα και έλκεται και πάλι

πίσω μέσα από την πιλοτική οπή. Το κοπτικό εξάρτημα διευρύνει την πιλοτική οπή ώστε να

μπορεί να περάσει ο αγωγός από μέσα της. Συνήθως, ο αγωγός έλκεται από την πλευρά της

διέλευσης που είναι απέναντι από το διατρητικό εξοπλισμό. Η ΟΚΔ είναι μια μέθοδος

διασταύρωσης που τυπικά προσφέρει σταθερότητα και σχεδόν χωρίς απαιτήσεις συντήρησης, με

ελάχιστη όχληση στην κοίτη του ποταμού ή του ρεύματος.

Σχήμα 2-5 Οριζόντια Κατευθυνόμενη Διάτρηση (HDD)

Πηγή: ΤΑΡ (2011)

Page 18: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 18 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

2.2.1.8 Καθαρισμός και Αποκατάσταση

Μετά την ολοκλήρωση της επίχωσης θα ξεκινήσουν οι εργασίες αποκατάστασης. Το επιφανειακό

χώμα που είχε αφαιρεθεί, θα τοποθετείται ξανά επάνω στο διάδρομο εργασίας. Οι αρχικές

ισοϋψείς του εδάφους θα αποκατασταθούν με όσο το δυνατόν πιστότερο τρόπο. Ως μέρος της

διαδικασίας αποκατάστασης, θα απομακρυνθούν όλα τα σημεία πρόσβασης του εξοπλισμού.

Όπου είναι απαραίτητο οι όχθες των ποταμών θα σταθεροποιηθούν, θα αποκατασταθούν και

σταδιακά θα αναμορφωθούν ώστε να επιστρέψει η περιοχή στην αρχική της κατάσταση.

Κάθε ζημιά προερχόμενη από τις δραστηριότητες του Έργου στα αποχετευτικά και αρδευτικά

συστήματα θα αποκατασταθεί σε συμφωνία με τον ιδιοκτήτη τους. Το ίδιο ισχύει για κάθε ζημιά

σε δημόσιο δρόμο ή καλλιεργήσιμα τμήματα. Αγροτικές δραστηριότητες όπως το όργωμα και η

βόσκηση μπορούν να συνεχιστούν μετά την κατασκευή μέσα στη ζώνη εργασίας 8μ, ωστόσο δεν

επιτρέπεται το φύτεμα βλάστησης βαθιών ριζών (δηλαδή δέντρα). Η όδευση του αγωγού θα

μαρκαριστεί ώστε να μπορεί να επιθεωρηθεί από το έδαφος και τον αέρα.

2.2.2 Δοκιμές Πίεσης κατά την Κατασκευή (Υδραυλικές Δοκιμές) 2.2.2.1 Φιλοσοφία των Υδραυλικών Δοκιμών

Η υδραυλική δοκιμή είναι η συνηθέστερη μέθοδος δοκιμής της ακεραιότητας ενός αγωγού και

ελέγχου πιθανών διαρροών (π.χ. από ρωγμές στον αγωγό) πριν από τη θέση σε λειτουργία. Η

δοκιμή περιλαμβάνει την εισαγωγή νερού στον αγωγό υπό συγκεκριμένη πίεση προκειμένου να

ελεγχθεί ότι ο αγωγός δεν έχει βλάβες και δεν θα παρουσιάσει διαρροή κατά τη λειτουργία.

Το πρώτο βήμα της υδραυλικής δοκιμής είναι ο καθαρισμός του αγωγού. Αυτό πραγματοποιείται

με συσκευή ελέγχου της διαμέτρησης αγωγού ή «γουρουνάκι (pig)», το οποίο είναι ένα εργαλείο

που εισάγεται στον αγωγό και προωθείται από την πίεση του ίδιου του προϊόντος μέσα στον

αγωγό π.χ. του νερού που χρησιμοποιείται στην υδραυλική δοκιμή ή του αέρα που

χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό των σωλήνων. Υπάρχουν τρεις βασικές δραστηριότητες που

θα πραγματοποιούνται από τα γουρουνάκια πριν και μετά την υδραυλική δοκιμή:

1. Καθαρισμός του εσωτερικού του αγωγού, ο οποίος πραγματοποιείται με γουρουνάκι τύπου βούρτσας, το οποίο κινείται κατά μήκος του αγωγού με αέρα πριν από την υδραυλική δοκιμή.

Page 19: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 19 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

2. Έλεγχο διαμετρήματος του αγωγού χρησιμοποιώντας γουρουνάκι το οποίο φέρει δίσκο

διαμέτρησης αγωγού. Αυτό το γουρουνάκι διέρχεται από όλο το μήκος του αγωγού για έλεγχο για κοψίματα, ατέλειες και φθορές. Όταν εντοπίζεται κάποια γίνεται επισκευή του φθαρμένου τμήματος του αγωγού πριν από την υδραυλική δοκιμή.

3. Στέγνωμα του αγωγού χρησιμοποιώντας γουρουνάκια με αφρώδη υλικά για καθαρισμό, μετά την υδραυλική δοκιμή

Ο αγωγός στη συνέχεια πληρώνεται με νερό υπό πίεση. Η υδραυλική δοκιμή θα

πραγματοποιηθεί κατά τμήματα το μήκος των οποίων φτάνει τα 20 km. Οι δραστηριότητες

υδραυλικής δοκιμής αναμένονται να απαιτήσουν 5 έως 6 μήνες συνολικά και θα ολοκληρωθούν

πριν από τις δραστηριότητες θέσης σε λειτουργία.

Το χρησιμοποιούμενο νερό θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από ρύπους και να είναι σχετικά

ουδέτερο (pH μεταξύ 5 και 8), ενώ δεν θα χρησιμοποιούνται πρόσθετα, αντιδιαβρωτικές ουσίες ή

χημικά. Στη συνέχεια πραγματοποιείται συμπίεση με αντλία υψηλής πίεσης.

Μετά την πλήρωση και συμπίεση του αγωγού, και τη μέτρηση όλων των απαραίτητων

παραμέτρων, πραγματοποιείται αποστράγγιση και αφύγρανση του αγωγού.

2.2.2.2 Πηγές Απομάστευσης Υδάτων

Έχει εξεταστεί η χρήση πηγών επιφανειακών υδάτων με μεγάλη ροή νερού για την απομάστευση

και την απόρριψη του νερού. Ο Πίνακας 2-1, παρουσιάζει τις εν δυνάμει πηγές υδάτων που

εντοπίζονται κατά μήκος της όδευσης του αγωγού ΤΑΡ και τους όγκους που απαιτούνται για την

υδραυλική δοκιμή κάθε κύριου τμήματος. Ο χρόνος εκτέλεσης των δραστηριοτήτων υδραυλικών

δοκιμών θα λαμβάνει υπόψη τις εποχικές μεταβολές των ποτάμιων ροών και των μειωμένων

ροών κατά τους θερινούς μήνες.

Page 20: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 20 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πίνακας 2-1 Απαιτήσεις νερού για τις υδραυλικές δοκιμές

Σημείο άντλησης νερού (Χ.Θ.) Σημείο απόρριψης νερού (Χ.Θ.) Απαιτούμενος κατά προσέγγιση όγκος (m3)

Ποταμός Έβρος (Χ.Θ. 0) Ποταμός Έβρος (Χ.Θ. 0) 51880

Ποταμός Φιλιούρης (Χ.Θ.77,4) Ποταμός Φιλιούρης (Χ.Θ.77,4) 40200

Ξηροπόταμος (Χ.Θ. 113,0) Ξηροπόταμος (Χ.Θ. 113,0 33820

Ποταμός Κόσυνθος (Ξάνθης)(Χ.Θ.136,0) Ποταμός Κόσυνθος (Ξάνθης) (Χ.Θ. 136,0) 31170

Ποταμός Νέστος (Χ.Θ. 153,6) Ποταμός Νέστος (Χ.Θ. 153,6) 25230

Αγγίτης I (Χ.Θ. 223,7) Αγγίτης I (KP 223,7) 55620

Στρυμόνας (Χ.Θ. 290,3) Στρυμόνας (Χ.Θ. 290,3) 62230

Παρθενόρεμα (ΧΘ 382,3) Αξιός (ΧΘ 376) 28970

Ποταμός (ΧΘ 419,9) Αμμορυχεία (ΧΘ 469,3) 52870

Αμμορυχεία (ΧΘ 469,3) Αμμορυχεία (ΧΘ 469,3) 33040

Αλιάκμονας (ΧΘ 524,6) Αλιάκμονας (ΧΘ 524,6) 43200

Πηγή: (ENT, 2012)

Ο ανάδοχος της υδραυλικής δοκιμής θα λάβει έγγραφες εγκρίσεις από τις κατά τόπους αρχές και

τον ιδιοκτήτη ή ιδιοκτήτες όπου βρίσκεται η πηγή νερού, πριν από την απομάστευση.

Ο ποταμός Φιλιούρης έχει επιλεγεί ως πηγή άντλησης νερού. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις

προτεινόμενες εργασίες της υδραυλικής δοκιμής παρουσιάζονται στην Ενότητα 4 της ΜΠΚΕ.

2.2.2.3 Επιλογές Απόρριψης / Διάθεσης

Εφόσον οι δοκιμές πραγματοποιηθούν με επιτυχία, το χρησιμοποιημένο νερό θα επιστραφεί σε

υδάτινο σώμα μετά την παραμονή του σε λεκάνη ιζηματοποίησης, διαμέσου της οποίας το νερό

θα ρέει με πολύ χαμηλή ταχύτητα. Αυτές οι λεκάνες είναι διαστασιολογημένες έτσι ώστε να

παρέχουν χρόνο κατακράτησης 5 λεπτών, ο οποίος θεωρείται επαρκής προκειμένου να

επιτρέπει στα στερεά σωματίδια που έχουν απομακρυνθεί από τον αγωγό να επικάθονται και να

παραμένουν στον πυθμένα της λεκάνης. Μετά την ολοκλήρωση των υδραυλικών δοκιμών, ο

ρυθμός απόρριψης θα ακολουθεί τους αντίστοιχους κανόνες του ρυθμού άντλησης. Οι

περιβαλλοντικές επιπτώσεις αναμένεται να είναι ελάχιστες ή αμελητέες όταν τα ποσοστά

απόρριψης είναι κάτω από το 10% της ροής του ποταμού. Το νερό απόρριψης θα είναι

απαλλαγμένο από τυχόν χημικές ουσίες.

Page 21: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 21 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Ο ανάδοχος των υδραυλικών δοκιμών θα λάβει έγγραφες εγκρίσεις από τις τοπικές αρχές και τον

ιδιοκτήτη ή ιδιοκτήτες για το σημείο όπου θα απορριφθεί το νερό των υδραυλικών δοκιμών. Δεν

θα πραγματοποιηθεί απόρριψη νερού σε οποιοδήποτε υδάτινο σώμα χωρίς την άδεια της

αρμόδιας τοπικής αρχής.

Ο ποταμός Φιλιούρης έχει επιλεγεί ως θέση απόρριψης του νερού. Περισσότερες λεπτομέρειες

για τις προτεινόμενες εργασίες της υδραυλικής δοκιμής παρουσιάζονται στην Ενότητα 4 της

ΜΠΚΕ.

2.3 Λειτουργία και Συντήρηση

Επειδή ο αγωγός στην Ελλάδα θα είναι υπόγειος σε όλο το μήκος του, δεν αναμένονται

αλληλεπιδράσεις με το περιβάλλον κατά την ομαλή λειτουργία του, ούτε επιπτώσεις.

Το σύστημα του ΤAP θα βρίσκεται υπό παρακολούθηση και συντήρηση ώστε να εξασφαλίζεται

ότι το σύστημα, όπως σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε και δοκιμάστηκε, παραμένει «κατάλληλο για

την προοριζόμενη χρήση» καθ' όλη τη σχεδιασμένη διάρκεια λειτουργίας, ενώ παράλληλα

ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο (βλ. Ενότητα 2.5). Γενικά, θα

γίνεται επόπτευση του αγωγού, έλεγχοι λειτουργίας και παρακολούθηση της κατάστασης

προκειμένου να προβλέπονται προβλήματα του συστήματος και να δίνεται η δυνατότητα για

έγκαιρη διόρθωσή τους.

Οι εργασίες επιθεώρησης και συντήρησης κατά τη λειτουργία του αγωγού, θα περιλαμβάνουν τα

παρακάτω:

• παρακολούθηση αγωγού,

• επόπτευση διαδρομής αγωγού (πιθανότατα με οχήματα και ελικόπτερα),

• επιθεώρηση σημείων ειδικών διασταυρώσεων,

• παρακολούθηση του πληθυσμού και των δραστηριοτήτων που πραγματοποιούνται από τρίτους κοντά στην περιοχή του αγωγού,

• παρακολούθηση συστήματος καθοδικής προστασίας,

• παρακολούθηση απογραφής μηχανημάτων και εξοπλισμού,

Page 22: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 22 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• ελέγχους λειτουργίας και επαλήθευση της κατάστασης της εγκατάστασης και του

εξοπλισμού, και

• τακτική συντήρηση εγκατάστασης και εξοπλισμού σε προκαθορισμένα διαστήματα.

Ο εσωτερικός έλεγχος (με ξέστρα) του αγωγού θα πραγματοποιείται σε τακτική βάση, με σκοπό

την επιβεβαίωση της γεωμετρίας του αγωγού, τον έλεγχο και παρακολούθηση του πάχους των

τοιχωμάτων του αγωγού, ειδικότερα, μετά από πιθανή φθορά ή σεισμό.

2.4 Φάση Τερματισμού Λειτουργίας

Η διάρκεια ζωής του αγωγού είναι σχεδιασμένη για 50 χρόνια και του εξοπλισμού του σταθμού

συμπίεσης για 25 χρόνια. Σήμερα δεν μπορεί να προβλεφθεί η προσέγγιση που θα υιοθετηθεί

κατά τον τερματισμό της λειτουργίας, αλλά η TAP AG δεσμεύεται ότι θα είναι η πλέον σύγχρονη,

τη στιγμή που θα συμβεί. Οποιεσδήποτε δραστηριότητες τερματισμού λειτουργίας θα υπόκεινται

στις απαιτήσεις αδειοδότησης που θα ισχύουν εκείνη τη στιγμή και σε διαβουλεύσεις με τους

επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες και άλλους εμπλεκόμενους των ιδιοκτησιών και υποδομών που θα

επηρεάζονται. Θα καταρτιστεί Σχέδιο Εγκατάλειψης Αγωγού που θα καλύπτει όλα τα συναφή

ζητήματα πριν από οποιεσδήποτε εργασίες τερματισμού λειτουργίας. Αυτό το Σχέδιο θα

υποβληθεί στις ελληνικές αρχές εγκαίρως πριν από το πέρας της διάρκειας ζωής του Έργου. Το

Σχέδιο θα περιλαμβάνει επίσης μία αξιολόγηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών

επιπτώσεων των προτεινόμενων μέτρων τερματισμού λειτουργίας. Οι επιπτώσεις θα εξαρτηθούν

προφανώς από την προσέγγιση τερματισμού λειτουργίας και από τις διαθέσιμες τεχνικές

αποσυναρμολόγησης τη στιγμή του τερματισμού λειτουργίας. Η τρέχουσα διεθνής βέλτιστη

πρακτική2, είναι να μένει ο αγωγός στο έδαφος (εγκατάλειψη στη θέση του) και να εξασφαλίζεται

από δομική κατάρρευση η οποία θα μπορούσε να προκαλέσει καθιζήσεις εδάφους. Σε αυτή την

περίπτωση, οι επιπτώσεις στο περιβάλλον, τη χρήση της γης και τις υποδομές θα είναι ελάχιστες.

Αν ο αγωγός ανασυρθεί, π.χ. για την ανάκτηση του χαλύβδινου σωλήνα, οι επιπτώσεις θα είναι

παρεμφερείς με το στάδιο κατασκευής. Για τις διασταυρώσεις υποδομών και υδάτινων ρευμάτων

ωστόσο, φαίνεται πιθανότερο το αντίστοιχο τμήμα του αγωγού να παραμείνει απλά στη θέση του

και να διασφαλιστεί μόνο η δομική του κατάσταση.

Page 23: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 23 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

2.5 Ασφάλεια και Έκτακτα Περιστατικά

Πραγματοποιήθηκε μια προκαταρκτική εκτίμηση κινδύνου της όδευσης του αγωγού, με σκοπό να

επιβεβαιωθεί η ασφάλεια του. Η προκαταρκτική εκτίμηση έδειξε πως η όδευση είναι εφικτή με

σεβασμό προς την ασφάλεια του αγωγού και των παρακείμενων πληθυσμών. Σε λίγα πιο

πυκνοκατοικημένα τμήματα αναγνωρίστηκε μια πιθανή βελτιστοποίηση της όδευσης ώστε να

μειώσει ακόμα περισσότερο τη γειτνίαση με οικισμούς. Επιπλέον, τα πιο πυκνοκατοικημένα

τμήματα που αναγνωρίστηκαν είναι σχετικά μικρά, επιτρέποντας να εφαρμοστεί μια ικανή τεχνική

μετρίασης του κινδύνου όπου χρειάζεται ή απαιτείται. Μια λεπτομερής ανάλυση ασφαλείας θα

πραγματοποιηθεί στις επόμενες φάσεις σχεδιασμού και επιπλέον θα είναι μέρος της διαδικασίας

αδειοδότησης.

Page 24: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 24 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

3 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

3.1 Εισαγωγή

Το κεφάλαιο της εκτίμησης των επιπτώσεων της Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης εξετάζει τις

επιπτώσεις στα προστατευτέα χαρακτηριστικά της περιοχής Natura 2000 από την ανάπτυξη του

έργου. Τα στοιχεία του έργου, οι σχετικές δραστηριότητες, η υφιστάμενη κατάσταση του

περιβάλλοντος των περιοχών Natura 2000 και οι τύποι των επιπτώσεων καθορίζουν τη

γεωγραφική έκταση της ενδεχομένως επηρεαζόμενης περιοχής. Συνεπώς, η περιοχή μελέτης της

Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης ορίζεται έτσι ώστε να συμπεριλαμβάνει όλη την περιοχή που

ενδεχομένως να επηρεαστεί για κάθε εξεταζόμενη παράμετρο. Η αξιολόγηση αποσκοπεί στην

αντιμετώπιση διαφόρων τύπων επιπτώσεων συμπεριλαμβανομένων:

• Θετικών και δυσμενών (αρνητικών) επιπτώσεων,

• Επιπτώσεων που δημιουργούνται μόνιμα ως συνέπεια της ανάπτυξης (απώλεια

οικοτόπων ή χρήση γης), προσωρινά κατά την περίοδο κατασκευής (θόρυβος από

χωματουργικές εργασίες), και μακροπρόθεσμα κατά τη λειτουργία της εγκατάστασης

(επιπτώσεις στην ποιότητα του αέρα λόγω εκπομπών),

• Πρωτογενείς και δευτερογενείς επιπτώσεις που προκαλούνται ως αποτέλεσμα της αρχής

δράσης και αντίδρασης στο περιβάλλον,

• Επιπτώσεων που δημιουργούνται άμεσα από το Έργο ή έμμεσα σαν συνέπεια αλλαγών

που δημιουργούνται από το Έργο.

Οι επιπτώσεις αξιολογούνται συγκρίνοντας την υφιστάμενη κατάσταση (δηλαδή την κατάσταση

πριν την πραγματοποίηση του Έργου) με τις συνθήκες που θα επικρατήσουν εάν το Έργο

κατασκευαστεί και λειτουργήσει.

Για αυτό το λόγο υπάρχουν τέσσερα στάδια κλειδιά της αξιολόγησης:

• Αναγνώριση της υφιστάμενης κατάστασης χωρίς το Έργο και την ευαισθησία και σημασία των αποδεκτών και πηγών κινδύνου.

Page 25: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 25 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• Πρόβλεψη του μεγέθους της επίπτωσης σε αυτούς τους αποδέκτες και πηγές,

συμπεριλαμβανομένης και της φύσης, βαθμίδας, έκτασης και διάρκειας της αλλαγής και στην περίπτωση των επιπτώσεων εκτός προγράμματος, την πιθανότητα ή συχνότητα εμφάνισης τους.

• Αξιολόγηση της σημασίας των επιπτώσεων έτσι ώστε αυτοί που αποφασίζουν να καταλαβαίνουν το βάρος που πρέπει να δώσουν σε αυτές παίρνοντας αποφάσεις για το Έργο.

• Διερεύνηση επιλογών για την αντιμετώπιση των σημαντικών δυσμενών επιπτώσεων και συμφωνία ώστε να ενσωματωθούν μέτρα στις προτάσεις του Έργου με τον κύριο του Έργου.

3.2 Αξιολόγηση της Σημασίας

Η σημασία μιας επίπτωσης εξαρτάται από το υπολογιζόμενο μέγεθος της (βασιζόμενο στη

βαθμίδα, έκταση και διάρκεια), και από την αξία ή σημασία του επηρεαζόμενου αποδέκτη ή

πόρου. Η αξιολόγηση της σημασίας της επίπτωσης παρουσιάζεται στο Σχήμα 3-1.

Page 26: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 26 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 3-1 Αξιολόγηση σημασίας επίπτωσης

Πηγή: ERM (2012)

Την ίδια στιγμή, η σημασία των επιπτώσεων θα πρέπει να προσδιορίζεται σε σχέση με τα ειδικά

χαρακτηριστικά και τις περιβαλλοντικές συνθήκες της προστατευόμενης περιοχής που αφορά το

έργο, λαμβάνοντας υπόψη τους στόχους διατήρησης της περιοχής.

Σε γενικές γραμμές, οι δείκτες σημαντικότητας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• επιπτώσεις στους τύπους οικοτόπων του Παραρτήματος Ι (συμπεριλαμβανομένης της απώλειας ή μείωσης του μεγέθους - ποσοστό σχετικό με τη συνολική έκταση του οικοτόπου στην περιοχή, διαταραχή της λειτουργίας)

Page 27: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 27 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• κατακερματισμό του τύπου οικοτόπου ή του πληθυσμού (ανάλογα με τη διάρκεια ή

σταθερότητα)

• διαταραχή (θόρυβος, φως, κλπ. - απόσταση, διάρκεια)

• επιπτώσεις στους πληθυσμούς των ειδών (άμεση ή έμμεση βλάβη στο μέγεθος, μοτίβα αναπαραγωγής κλπ.)

• αλλαγές στην ποιότητα του νερού.

3.2.1 Οικότοποι

Η σημασία των πιθανών επιπτώσεων στους οικοτόπους έχει εκτιμηθεί λαμβάνοντας υπόψη, τους

ακόλουθους παράγοντες:

• Το μέγεθος των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων, όπως καθορίζονται από την ένταση, συχνότητα και έκταση,

• Την ευπάθεια/ ευαισθησία του οικοτόπου ή του είδους (αποδέκτη) στην αλλαγή που προκαλείται από την ανάπτυξη,

• Την ικανότητα του οικοτόπου να επανέλθει, λαμβάνοντας υπόψη πόσο εύθραυστος και ανεκτικός είναι, και

• Την αξία, με όρους διατήρησης της φύσης και οικολογίας, των επηρεαζόμενων αποδεκτών συμπεριλαμβανομένων ειδών, πληθυσμών, κοινοτήτων, οικοτόπων και οικοσυστημάτων.

3.2.1.1 Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για Οικοτόπους / Οικοσυστήματα

Στον Πίνακα 3-1 παρουσιάζονται τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της

ευπάθειας/ ευαισθησίας των οικοτόπων κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού

Page 28: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 28 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πίνακας 3-1 Εκτίμηση ευπάθειας/ ευαισθησίας για Οικότοπους Ευπάθεια/Ευαισθησία Χαμηλή Μέτρια Υψηλή

Κριτήρια

Τύποι Οικοτόπων βάση της 92/43 ΕΕΚ

Διαδεδομένοι οικότοποι στην Ελλάδα

Σπάνιοι οικότοποι στην Ελλάδα, δεν περιλαμβάνονται αυτοί που θεωρούνται ως τύποι προτεραιότητας βάση της 92/43 ΕΕΚ

Σπάνιοι οικότοποι στην Ελλάδα και τύπος προτεραιότητας βάση της 92/43 ΕΕΚ

Κατάσταση διατήρησης/ Ανθρώπινη επίδραση

Κοντά σε αστικά κέντρα ή βιομηχανικές περιοχές

Πεδινές περιοχές όπου υπάρχει βόσκηση ή αγροτικές δραστηριότητες

Δασικά τμήματα (ή άλλος οικότοπος) που δεν έχουν συνδεθεί ή βρίσκονται κάτω από ειδικά σχέδια διαχείρισης ή δεν είναι οδικώς προσβάσιμες

Πηγή: ERM (2012)

3.2.1.2 Κριτήρια Μεγέθους των Επιπτώσεων για τους Οικοτόπους/ Οικοσυστήματα

Το μέγεθος της επίπτωσης είναι συνδυασμός διάφορων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων:

• Τη χωρική έκταση όπου βιώνεται η επίπτωση,

• Τη διάρκεια της επίπτωσης και/ ή την έκταση που επαναλαμβάνεται,

• Το βαθμό του κατακερματισμού του οικοτόπου,

• Αν είναι συνολική απώλεια για το αποτύπωμα του Έργου ή προσωρινή που μπορεί να αποκατασταθεί,

• Για άλλες φυσικές αλλαγές (υδρολογικός κύκλος), η έκταση της αλλαγής, και

• Το μέγεθος του αποτυπώματος στο πλαίσιο της ευρύτερης περιοχής του οικοτόπου που υπάρχει.

Για έκτακτα περιστατικά όπως μία έκρηξη, η πιθανότητα του γεγονότος να συμβεί στην

πραγματικότητα, είναι μέρος του μεγέθους.

Page 29: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 29 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πλαίσιο 3-1 Κριτήρια μεγέθους των επιπτώσεων για τους Οικότοπους/ Οικοσυστήματα

Υψηλό Μέγεθος Επίπτωσης: Το Έργο (είτε μόνο του ή μαζί με άλλα έργα) μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ακεραιότητα ενός οικοτόπου, αλλάζοντας ουσιαστικά μακροπρόθεσμα τα οικολογικά του χαρακτηριστικά, σε όλη ή στο μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής του, που του επιτρέπουν τη διατήρηση του οικοτόπου, συγκρότημα των οικοτόπων και /ή τα επίπεδα των ειδών πληθυσμού που τον κάνουν σημαντικό. Μέτριο Μέγεθος Επίπτωσης: Η ακεραιότητα του οικοτόπου δεν θα επηρεαστεί αρνητικά μακροπρόθεσμα, αλλά η επίπτωση θα είναι σημαντική βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμα σε τμήματα, αν όχι σε όλα τα οικολογικά χαρακτηριστικά, δομές και λειτουργίες του. Ο οικότοπος μπορεί να επανέλθει βάσει της φυσικής αναγέννησης και αποκατάστασης, στην κατάστασή του την περίοδο της υφιστάμενης μελέτης. Μικρό Μέγεθος Επίπτωσης: Δεν εφαρμόζεται κανένα από τα παραπάνω, αλλά κάποιες μικρές επιπτώσεις μικρής έκτασης ή σε κάποια στοιχεία του οικοτόπου, ενώ ο οικότοπος θα επανέλθει άμεσα μέσω της φυσικής αναγέννησης

Πηγή: ERM (2012)

3.2.2 Είδη

Η σημασία στις πιθανές επιπτώσεις στην πανίδα έχουν εκτιμηθεί λαμβάνοντας υπόψη τους

ακόλουθους παράγοντες:

• Το μέγεθος των θετικών και αρνητικών επιπτώσεων, όπως καθορίζονται από την ένταση, συχνότητα και έκταση,

• Την ευπάθεια/ ευαισθησία του είδους (αποδέκτη) στην αλλαγή που προκαλείται από την ανάπτυξη,

• Την ικανότητα του να επανέλθει, λαμβάνοντας υπόψη πόσο εύθραυστος και ανεκτικός είναι, και

• Την αξία, με όρους διατήρησης της φύσης και οικολογίας, των επηρεασμένων αποδεκτών συμπεριλαμβανομένων ειδών, πληθυσμών, κοινοτήτων, οικοτόπων και οικοσυστημάτων.

3.2.2.1 Ευπάθεια / Κριτήρια Ευαισθησίας για τα Είδη

Ο Πίνακας 3-2 παρουσιάζει τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται για την εκτίμηση της ευπάθειας/

ευαισθησίας των ειδών κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού.

Page 30: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 30 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πίνακας 3-2 Εκτίμηση Ευπάθειας/ Ευαισθησίας για τα Είδη

Σημασία Χαμηλή Μέτρια Υψηλή

Κατάσταση προστασίας

Όχι προστατευόμενα ή σε λίστα

Εισηγμένα ή ξενικά είδη

• Τρωτά (VU), Εξαρτώμενο από Μέτρα Διατήρησης (CD), Σχεδόν Απειλούμενα (NT) ή Μειωμένου Ενδιαφέροντος (LC) στη παγκόσμια IUCN Κόκκινη Λίστα.

• Εθνικά Προστατευόμενα Είδη

• Είδη στο Παράρτημα III της Σύμβασης της Βέρνης

• Τρωτά, Σχεδόν Απειλούμενα ή Μειωμένου Ενδιαφέροντος στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο

• Είδη Ανεπαρκώς Γνωστά (DD), ή Μη Αξιολογηθέντα (NE) σε παγκόσμιο ή εθνικό επίπεδο που είναι πιθανό να απαιτηθεί διατήρηση.

• Κρισίμως Κινδυνεύοντα (CR) ή Κινδυνεύοντα (EN) είτε στη Παγκόσμια IUCN Λίστα, είτε στην Εθνική Κόκκινη Λίστα

• Μείωση του αριθμού των ειδών που είναι τρωτά (VU) ή χαμηλότερα στο Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο.

• Σπάνια, Απειλούμενα ή Κινδυνεύοντα στη IUCN.

• Είδη στο Παράρτημα II της Σύμβασης της Βέρνης

• Είδη στο Παράρτημα II,IV της Οδηγίας των Οικοτόπων

• Είδη στο Παράρτημα I της Οδηγίας των Πτηνών

Κατάσταση Διατήρησης

Κοινά/αφθονία • Είδος κοινό παγκοσμίως αλλά σπάνιο στην Ελλάδα

• Σπάνιο ή πληθυσμός σε μείωση.

• Τοπικά ενδημικό ή τοπικά διακριτοί υποπληθυσμοί.

• Στα όρια της εμβέλειας του.

• Είδη που βρίσκονται κάτω από ενεργό πρόγραμμα διαχείρισης.

• Ομάδες που ήταν ή βρίσκονται κάτω από ενεργές επιστημονικές μελέτες.

• Προστατευόμενα όπως παραπάνω

Πηγή: ERM (2012)

3.2.2.2 Κριτήρια Μεγέθους Επίπτωσης για τα Είδη

Το μέγεθος της επίπτωσης είναι συνδυασμός διάφορων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων:

• Την χωρική έκταση όπου βιώνεται η επίπτωση,

• Την έκταση που επηρεάζεται ο οικότοπος στον οποίο βρίσκονται τα είδη (όπως εκτιμήθηκε στο Κεφάλαιο 3.2.1),

• Ο πληθυσμός ή το ποσοστό που επηρεάστηκε,

• Τη διάρκεια της επίπτωσης και/ ή την έκταση που επαναλαμβάνεται,

• Το μέγεθος του στοιχείου (θόρυβος, φώς, αριθμός κίνησης αυτοκινήτων),

Page 31: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 31 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• Το μέγεθος του αποτυπώματος στο πλαίσιο της ευρύτερης περιοχής που ζει ένα είδος,

• Ο βαθμός της προκαλούμενης αλλαγής (ποιότητα νερού), και

• Η έκταση που ένα φυσικό ή χημικό χαρακτηριστικό εισάγεται στο περιβάλλον (το μέγεθος μιας δομής ή η τοξικότητα ενός χημικού).

Τα κριτήρια που έχουν χρησιμοποιηθεί για να εκτιμήσουν το μέγεθος των οικολογικών

επιπτώσεων (βασιζόμενα στους Duinker και Beanlands 1986) δίνονται στο Πλαίσιο 3-2.

Πλαίσιο 3-2 Κριτήριο μεγέθους της επίπτωσης για τα Είδη

Ένα Υψηλό Μέγεθος Επίπτωσης επηρεάζει έναν ολόκληρο πληθυσμό ή είδη σε επαρκή βαθμό ώστε να προκαλέσει μείωση της αφθονίας και/ή αλλαγή στην κατανομή τους, ώστε οι φυσικές προσθέσεις (αναπαραγωγή, μετανάστευση από ανεπηρέαστες περιοχές) δεν θα επιστρέψουν στον πληθυσμό ή το είδος, ή οποιονδήποτε άλλο πληθυσμό ή είδος που εξαρτάται από αυτόν, στο προηγούμενο επίπεδο για πολλές γενεές*. Μια επίπτωση υψηλού μεγέθους στα είδη θα έχει αρνητική επίπτωση στην ακεραιότητα της περιοχής, οικοτόπου ή οικοσυστήματος. Μια δευτερεύουσα επίπτωση υψηλού μεγέθους μπορεί επίσης να επηρεάσει τη διαβίωση ή την εμπορική χρήση των πόρων (αλιεία) στο βαθμό που η ευημερία του χρήστη επηρεάζεται μακροπρόθεσμα. Ένα Μέτριο Μέγεθος Επίπτωσης επηρεάζει ένα μέρος του πληθυσμού και μπορεί ίσως να επιφέρει κάποια αλλαγή στην αφθονία και/ή στην κατανομή μίας ή περισσότερων γενεών*, αλλά δεν απειλούν την ακεραιότητα του πληθυσμού ή οποιοδήποτε πληθυσμού που εξαρτάται από αυτόν. Ένα μέτριο μέγεθος επίπτωσης μπορεί επίσης να επηρεάσει την οικολογική λειτουργία μιας περιοχής, οικοτόπου ή οικοσυστήματος αλλά χωρίς να επηρεάσει αρνητικά την ολική ακεραιότητα της. Το μέγεθος της επίπτωσης είναι επίσης σημαντικό. Ένα μέτριο μέγεθος επίπτωσης πολλαπλασιαζόμενο σε μια ευρύτερη περιοχή θα ληφθεί ως υψηλό. Η ευημερία του χρήστη επηρεάζεται βραχυπρόθεσμα και αποτελεί μια δευτερεύουσα μέτρια επίπτωση. Ένα Μικρό Μέγεθος Επίπτωσης επηρεάζει μια συγκεκριμένη ομάδα τοπικών ατόμων μέσα σε ένα πληθυσμό βραχυπρόθεσμα (μια γενιά* ή λιγότερο), αλλά δεν επηρεάζει άλλα τροφικά επίπεδα ή τον πληθυσμό. [*σημείωση: Αυτές οι γενεές των ειδών ζώων/ φυτών είναι υπό εξέταση.]

Πηγή: ERM (2012)

Page 32: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 32 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4 ΕΙΔΙΚΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 ΠΟΤΑΜΟΣ ΦΙΛΙΟΥΡΗΣ (ΕΖΔ GR1130006)

4.1 Εισαγωγή

Αυτό το τμήμα παρουσιάζει την ΕΟΑ της περιοχής Natura 2000 ΕΖΔ GR1130006 «Ποταμός

Φιλιούρης» , καθορισμένης ως ΕΖΔ βάσει της Οδηγίας Οικοτόπων της ΕΕ. Η GR1130006

(σχετικός ο Πίνακας 1-1 της Ενότητας 1.3) έχει θεωρηθεί ως περιοχή που πιθανά θα επηρεαστεί

από τις δραστηριότητες του προτεινόμενου Έργου, δεδομένου ότι διασταυρώνεται από την

προτεινόμενη όδευση του αγωγού. Το Σχήμα 4-1 περιγράφει την περιοχή που ορίζεται από τη

χαρακτηρισμένη περιοχή και τη θέση της.

Σχήμα 4-1 Ευρύτερη περιοχή της ΕΖΔ GR1130006 Ποταμός Φιλιούρης (μπλε περιοχή)

Πηγή: EXERGIA (2012)

Page 33: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 33 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Η Οδηγία Οικοτόπων της ΕΕ περιέχει λίστα οικοτόπων (Παράρτημα I) και ειδών (Παράρτημα II)

για το ποιες Ειδικές Περιοχές Διατήρησης πρέπει να δημιουργηθούν από τα Κράτη Μέλη. Αυτές

αναφέρονται ως ‘Ειδικής Διατήρησης’. Το κεφάλαιο εστιάζει στα ειδικά ενδιαφέροντα της

περιοχής, ειδικά στις ευαισθησίες και στους στόχους διατήρησης. Η πληροφόρηση για τη

στήριξη αυτής της περιγραφής προέρχεται από τα ακόλουθα:

• Τυποποιημένα Δελτία Δεδομένων Natura 2000,

• Το Ελληνικό Έργο Οικοτόπων Natura 2000, Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (1996),

• Λεγάκης, A. & Μαραγκού, Π., Το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο της απειλούμενης πανίδας, Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία, σελ.528 (2009),

• Συλλογή δεδομένων κατά τις εργασίες πεδίου του Οκτωβρίου 2012 και Μαΐου 2013 και

• Βιβλιογραφικά δεδομένα

4.2 Δεδομένα Υφιστάμενης Κατάστασης

Μια μελέτη πεδίου έλαβε χώρα με σκοπό να παρέχει δεδομένα υφιστάμενης κατάστασης για την

ΜΠΚΕ σχετικά με την πανίδα, χλωρίδα, βλάστηση όπως και για άλλες οικολογικές παραμέτρους

που μπορεί να επηρεαστούν και/ή πρέπει να ελεγχθούν κατά τη διάρκεια της φάσης κατασκευής

και λειτουργίας του έργου. Η οικολογική μελέτη πεδίου του 2012 (αρχές Αυγούστου, μέσα

Σεπτεμβρίου και Οκτώβριο) και του 2013 (Απρίλιος και Μάιος) κινητοποίησε μια ομάδα

εικοσιτριών (23) επιστημόνων, που πέρασαν συνολικά περίπου εκατόν τριάντα επτά (137)

ημέρες στο πεδίο, καλύπτοντας τη συνολική απόσταση της όδευσης του αγωγού από τα

ελληνοτουρκικά σύνορα έως την περιοχή του Θεσσαλονίκης, συλλέγοντας δεδομένα χερσαίας και

υδατικής οικολογίας.

Εκτεταμένη έρευνα στη βιβλιογραφία πριν και μετά τη μελέτη πεδίου προσέφεραν πολύτιμα

δεδομένα στα βιογεωγραφικά και οικολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής, παρόλα αυτά η

μελέτη πεδίου εστίασε σε ορισμένα στοιχεία της πανίδας, χλωρίδας και βλάστησης των χαμηλών

υψομέτρων της Θράκης. Αυτά τα στοιχεία, είτε taxa (είδη) ή κοινότητες:

Page 34: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 34 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• Είναι ισχυρού ενδιαφέροντος διατήρησης σε Ευρωπαϊκό ή και ακόμα παγκόσμιο επίπεδο ή

είναι σπάνια στην Ελλάδα

• Θεωρούνται ότι θα επηρεαστούν κατά τη διάρκεια της κατασκευής ή σε μερικές περιπτώσεις στην λειτουργία του αγωγού

• Παρέχουν ένα αξιόπιστο μέσο για τον έλεγχο ορισμένων περιβαλλοντικών παραγόντων του Έργου

• Δεν έχουν ταξινομικές ή βιογεωγραφικές ασάφειες

• Είναι εφικτό να παρατηρηθούν και να καταγραφούν λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τους περιορισμούς του Έργου

Ειδικότερα:

Η μελέτη χλωρίδας και βλάστησης εστίασε στην καταγραφή των πιο κοινών πληθυσμών των

ειδών χλωρίδας με ενδιαφέρον διατήρησης εντός της ζώνης των 500μ με ένα στατιστικά ισχυρό

τρόπο, δηλαδή χωρίς να υπερ-αντιπροσωπευτούν μερικές περιοχές και να αγνοηθούν άλλες.

Αναφορικά με τους οικοτόπους, η προσέγγιση ήταν η χαρτογράφηση των φυσικών οικοτόπων

εντός της ζώνης των 500 m, συμπεριλαμβανομένων των Ευρωπαϊκών Τύπων Οικοτόπων (όπως

προσδιορίστηκαν με την Οδηγία 92/43/ΕΚ).

Η μελέτη για τα μεγάλα θηλαστικά, εστίασε σε δυο είδη υψηλού ενδιαφέροντος διατήρησης:

τον λύκο (Canis lupus) και την αρκούδα (Ursus arctos). Βιβλιογραφία και δεδομένα πεδίου

συνδυάστηκαν ώστε να δώσουν μια ρεαλιστική προσέγγιση στο εύρος των ειδών που

αναμένονται κοντά στο Έργο. Εμπειρική πληροφόρηση για την παρουσία ενός τρίτου είδους που

είναι η βίδρα (Lutra lutra) στα σημεία διασταύρωσης, συλλέχθηκε κατά τη διάρκεια της μελέτης

οικολογίας ποταμού αλλά η ακτίνα κατοίκησης του είδους ποικίλει πάρα πολύ και δεν είναι

γνωστό στη Θράκη και στην υπόλοιπη Βόρεια Ελλάδα.

Η μελέτη οικολογίας/ υδροβιολογίας ποταμού εστίασε σε όλα τα βασικά σημεία

διασταύρωσης του αγωγού με τα ποτάμια και τα ρεύματα συνεχής ροής. Παράλληλα με τις

απαιτήσεις της Οδηγίας Πλαισίου για τα Νερά, μετρήθηκαν φυσικοχημικές παράμετροι και δόθηκε

ποσοτική πληροφόρηση ώστε να υπολογιστούν διάφοροι δείκτες ποιότητας οικολογικού νερού

αναφορικά με την παρόχθια βλάστηση, ψάρια του γλυκού νερού, μακροασπόνδυλα και διάτομα.

Έχουν συλλεχθεί σημαντικές πληροφορίες για την κοινότητα των ψαριών γλυκού νερού στα

Page 35: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 35 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

σημεία διασταύρωσης, τα οποία επίσης είναι και υψηλού ενδιαφέροντος διατήρησης διότι

τουλάχιστον οκτώ έχουν καταγραφθεί ως βαλκανικά ενδημικά είδη.

Η μελέτη για τα πτηνά έδωσε έμφαση στα είδη που αναφέρονται στο ΦΕΚ1495/B/2010 ειδικά

για τις περιοχές Νatura 2000 και τα Καταφύγια Άγριας Ζωής που διασταυρώνονται από τον

αγωγό. Η μελέτη εστίασε στους διαχειμάζοντες ή μόνιμους πληθυσμούς και συλλέχθηκαν

ποσοτικά δεδομένα με βάση τον αριθμό εμφάνισης των ειδών ενδιαφέροντος. Δόθηκε

προτεραιότητα στην εύρεση των θέσεων αναπαραγωγής, όπου ήταν εφικτό. Μελετήθηκαν

επίσης, σχετικά σπάνιοι οικότοποι όπως απομεινάρια παρόχθιων δασών που μπορούν να

φιλοξενήσουν πληθυσμούς ειδών με ενδιαφέρον διατήρησης.

Η μελέτη για τα ερπετά/ αμφίβια είχε ως σκοπό την εκτίμηση της παρουσίας και αφθονίας των

ειδών ερπετών και αμφιβίων κατά μήκος της όδευσης του αγωγού και της ζώνης δουλείας. Η

ερπετοπανίδα της περιοχής μελέτης συμπεριλαμβάνει 37 είδη: 8 άνουρα και 2 ουροδελή αμφίβια,

2 χελώνες, 10 σαύρες και 13 φίδια. Δόθηκε έμφαση στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας

92/43/ΕΚ ελληνική χελώνα (Testudo graeca), μεσογειακή χελώνα (Testudo hermanni), σπιτόφιδο

(Zamenis situlus), γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys rivulata) στικτή νεροχελώνα (Emys

orbicularis), ένα πρώην είδος του Triturus, κοκκινομπομπίνα (Bombina bombina) και

κιτρινομπομπίνα (Bombina variegata).

Η μελέτη για τα μικρά θηλαστικά εστίασε στη συστηματική καταγραφή της εξάπλωσης των

αποικιών του λαγόγυρου (Spermophilus citellus) εντός της ζώνης των 500μ: το είδος είχε ήδη

πέσει σε χειμερία νάρκη κατά τη διάρκεια της περιόδου δειγματοληψίας και οι ενεργές αποικίες

ήταν αδύνατο να καταγραφούν. Η μελέτη οδήγησε στην εμπειρική πληροφόρηση επίσης και για

άλλα taxa (Microtus, Talpa, Rattus), ωστόσο, αυτά τα ζώα αντιμετωπίζουν πολλές ταξινομικές

δυσκολίες ώστε να εκτιμηθούν κατά τη διάρκεια της εργασίας πεδίου. Από την άλλη, ο λαγόγυρος

είναι ένα θηλαστικό με μεγάλο ενδιαφέρον διατήρησης, γνωστό ότι επηρεάζεται άμεσα από τις

εναλλαγές στη χρήση της γης, και ένα είδος που έχει ανάγκη ειδικά μέτρα αντιμετώπισης όταν

φτιάχνει υπόγειες κατασκευές μέσα στον οικότοπο του.

Page 36: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 36 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.3 Περιγραφή δραστηριοτήτων έργου που πιθανόν θα επηρεάσουν την

περιοχή Natura 2000 (ΕΖΔ GR1130006, Ποταμός Φιλιούρης)

4.3.1 Η σχέση της ΕΖΔ με την κατασκευή του ΤΑΡ

Η όδευση του αγωγού θα διέλθει από την περιοχή από τα ανατολικά στα δυτικά

διασταυρώνοντας τον ποταμό Φιλιούρη στη Χ.Θ. 77.3, βορειοδυτικά του χωριού Λοφάριο. Το

συνολικό μήκος της διασταύρωσης είναι περίπου 500 m, από τη Χ.Θ.77.3 έως τη Χ.Θ. 77.8

(επιφάνεια 0.014 km2 υπολογίζοντας εύρος 38m κατασκευαστικής ζώνης).

Όπως αναφέρθηκε στο Κεφάλαιο 2, η επιλεγμένη μέθοδος διασταύρωσης για τον Ποταμό

Φιλιούρη, επιτρεπόμενη από τις γεωτεχνικές συνθήκες, είναι η Οριζόντια Κατευθυνόμενη

Διάτρηση (HDD). Η εφαρμογή αυτής της μεθόδου χωρίς διάνοιξη τάφρου έχει τις λιγότερο

δυνατές επιπτώσεις στους επίγειους οικοτόπους, κοίτες του ποταμού και γενικά στον ποταμό

από την κατασκευή του αγωγού, Ο αγωγός θα εγκατασταθεί υπόγεια ξεκινώντας από τη θέση

του εξοπλισμού που βρίσκεται στην καλλιεργήσιμη έκταση εκτός των ορίων της

προστατευόμενης περιοχής και θα εμφανισθεί πάλι στην πλευρά υποδοχής νοτιοδυτικά από την

κοίτη του ποταμού, έξω από την προστατευόμενη περιοχή.

Έτσι, εντός της προστατευόμενης περιοχής δεν αναμένεται καμία έκταση να επηρεασθεί άμεσα

από τις κατασκευαστικές δραστηριότητες.

Page 37: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 37 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 4-2 Διασταύρωση Ποταμού Φιλιούρη με HDD

Πηγή: ENT (2013)

4.3.2 Άλλα έργα και σχέδια που ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ΕΖΔ

Δεν υπάρχουν άλλα γνωστά έργα και σχέδια για την περιοχή της ΕΖΔ Ποταμός Φιλιούρης.

Θέση εξοπλισμού (Rig Side)

Θέση Σωλήνα (Pipe Side)

Προτεινόμενη χάραξη Δρόμοι πρόσβασης Διασταύρωση HDD

Page 38: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 38 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.4 Περιγραφή Υφιστάμενης Κατάστασης Περιοχής NATURA 2000 GR1130006 Ποταμός Φιλιούρης

4.4.1 Γενική Περιγραφή

Η ΕΖΔ GR1130006 Ποταμός Φιλιούρης βρίσκεται στα νότια της Π.Ε. Ροδόπης και καλύπτει

έκταση 2,0580.44 στρεμμάτων. Το βόρειο τμήμα της περιοχής είναι μια απότομη κοιλάδα, με

βραχώδεις όψεις και υπολείμματα από τους λόφους του Ντεμίρ Τσαλ. Αποτελείται από δάση

δρυός και βοσκοτόπια. Υπολείμματα παρόχθιου δάσους απαντώνται κατά μήκος του ποταμού

όπως επίσης και εντός διάφορων αγροτικών καλλιεργειών. Ο Φιλιούρης είναι ένας μεσαίου

μεγέθους ποταμός με πολλούς παραποτάμους που εκχέονται στο υδάτινο σώμα του.

Στο νότιο επίπεδο τμήμα, η περιοχή έχει γραμμική μορφή και αποτελείται από το σώμα του

ποταμού που ρέει μέσα σε γεωργική γη. Εκεί, ο ποταμός διευθετήθηκε με αναχώματα στις δύο

πλευρές και η ραγδαία επέκταση γεωργικής ή εκμετάλλευσης μέσω συστημάτων ανάκτηση γης

έχει προκαλέσει την απώλεια ενός μεγάλου μέρους της πρώην φυσικών οικοτόπων του

υγροτόπου. Έτσι, τα περισσότερα από τα έλη γλυκού νερού και τους καλαμιώνες

αποστραγγίστηκαν κατά μήκος του ποταμού, ενώ κόπηκαν τα παρόχθια δάση. Η καταστροφή

των υγροτοπικών οικοτόπων. με τον πλούτο και την ποικιλομορφία που περιγράφεται, επίσης

είχε πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τους θηρευτές και τα ψάρια στις παρακείμενες ορεινές

περιοχές. Τα λιπάσματα και τα απόβλητα έχουν αλλάξει την ποιότητα του νερού προς τον

ευτροφισμό και επηρέασαν το οικολογικό χαρακτήρα του ποταμού, που πλέον είναι ευαίσθητος

στη ρύπανση από συστατικά γεωργικής προέλευσης. Υπάρχουν επίσης δρόμοι, γέφυρες,

καθώς και σιδηροδρομικές τροχιές εντός της περιοχής.

Εντός της περιοχής, το έργο ακολουθεί τον υφιστάμενο αγωγό φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ, που

διασχίζει ένα μικρό τμήμα του στο νότιο τμήμα της περιοχής Natura 2000, Ποταμός Φιλιούρης,

για περίπου 500 m.

4.4.2 Στόχοι Καθορισμού και Διατήρησης

Οι Στόχοι Διατήρησης για τις ΕΖΔ προσδιορίζονται από την Οδηγία Οικοτόπων και αποσκοπούν

στη διασφάλιση ότι οικότοποι του Παραρτήματος Ι και τα είδη του Παραρτήματος ΙΙ που είναι

παρόντα σε μία περιοχή διατηρούνται σε ικανοποιητική κατάσταση.

Page 39: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 39 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Το άρθρο 6(3) της Ευρωπαϊκής Οδηγίας Οικοτόπων αναφέρει ότι: «κάθε σχέδιο, μη άμεσα

συνδεόμενο ή αναγκαίο για τη διαχείριση του τόπου, το οποίο όμως είναι δυνατόν να επηρεάζει

σημαντικά τον εν λόγω τόπο, καθεαυτό ή από κοινού με άλλα σχέδια, εκτιμάται δεόντως ως προς

τις επιπτώσεις του στον τόπο, λαμβανομένων υπόψη των στόχων διατήρησής του».

Στο άρθρο 1 δηλώνεται ότι για το σκοπό της Οδηγίας «Διατήρηση σημαίνει ένα σύνολο μέτρων

που απαιτούνται για να διατηρηθούν ή αποκατασταθούν οι φυσικοί οικότοποι και οι πληθυσμοί

ειδών αγρίας χλωρίδας και πανίδας σε ικανοποιητική κατάσταση...». Όπως δηλώνεται στο άρθρο

2, ο απώτερος σκοπός της Οδηγίας Οικοτόπων είναι η συμβολή της στην προστασία της

βιολογικής ποικιλομορφίας, μέσω της διατήρησης των φυσικών οικοτόπων, καθώς και της άγριας

χλωρίδας και πανίδας. Τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται σύμφωνα με την οδηγία αποσκοπούν

στη διασφάλιση της διατήρησης ή της αποκατάστασης σε «ικανοποιητική κατάσταση

διατήρησης» και ότι η μακροχρόνια επιβιώσή τους διασφαλίζεται σε όλο το φυσικό εύρος

κατανομής τους στην Ε.Ε.

Ως εκ τούτου, στην πλέον γενική έννοια, ο στόχος διατήρησης είναι η προδιαγραφή του

συνολικού στόχου για τα είδη ή/και του τύπους οικοτόπων για τα οποία χαρακτηρίζεται μια

περιοχή προκειμένου να συνεισφέρει στη διατήρηση ή στην επίτευξη της ικανοποιητικής

κατάστασης των τύπων οικοτόπων και των ειδών ενδιαφέροντος, σε εθνικό, σε βιογεωγραφικό ή

ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η κατάσταση διατήρησης των φυσικών τύπων οικοτόπων ορίζεται στο άρθρο 1(ε) ως «το

αποτέλεσμα του συνόλου των παραγόντων που επιδρούν σε ένα φυσικό οικότοπο, καθώς και στα

χαρακτηριστικά είδη που βρίσκονται σε αυτόν και οι οποίοι παράγοντες μπορούν να αλλοιώσουν

μακροπρόθεσμα την φυσική του κατανομή, τη δομή του και τις λειτουργίες του, καθώς και την

μακροπρόθεσμη επιβίωση των χαρακτηριστικών ειδών του». Η κατάσταση διατήρησης θεωρείται

ικανοποιητική όταν:

• η περιοχή της φυσικής κατανομής του και οι εκτάσεις που περιέχει μένουν σταθερές ή αυξάνονται και

• η δομή και οι ειδικές λειτουργίες που απαιτούνται για την μακροπρόθεσμη συντήρησή του υφίστανται και είναι δυνατόν να συνεχίσουν να υφίστανται κατά το προβλεπτό μέλλον και

• επιπλέον, η κατάσταση της διατήρησης των χαρακτηριστικών ειδών κρίνεται ικανοποιητική

Page 40: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 40 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Η κατάσταση διατήρησης για τα είδη ορίζεται στο άρθρο (1α) ως «το αποτέλεσμα του συνόλου

των παραγόντων που, επιδρώντας στο οικείο είδος, είναι δυνατόν, να αλλοιώσουν

μακροπρόθεσμα την κατανομή και το μέγεθος των πληθυσμών του...». Κρίνεται ως ικανοποιητική

όταν:

• Οι πληθυσμοί συντηρούνται από μόνοι τους μακροπρόθεσμα και δεν δείχνουν σημάδια μείωσης,

• Η περιοχή της φυσικής κατανομής δεν φθίνει,

• Υπάρχει και θα συνεχίσει πιθανόν να υπάρχει ένας οικότοπος σε επαρκή έκταση ώστε οι πληθυσμοί του να διατηρηθούν μακροπρόθεσμα.

Οι στόχοι διατήρησης για κάθε περιοχή Natura 2000 πρέπει να προσδιορίζονται σε επίπεδο

κράτους μέλους. Παρ’ όλα αυτά δεν έχουν ακόμα ιδρυθεί από τις αρμόδιες Εθνικές Αρχές, για

όλες τις προστατευόμενες περιοχές. Καθώς δεν υπάρχει βάση αναφοράς και για τους σκοπούς

αυτής της αξιολόγησης, οι στόχοι διατήρησης που παρέχονται, βασίζονται στην υπόθεση

εργασίας ότι οι τρέχουσες συνθήκες είναι ικανοποιητικές για τα περισσότερα ενδιαφέροντα

χαρακτηριστικά.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να γίνει αναφορά στην προσπάθεια προσδιορισμού των στόχων

διατήρησης των περιοχών Natura 2000 από το Ν.39737/2012 περί διατήρησης της

βιοποικιλότητας αναφορικά με τη διατήρηση των ειδών και τύπων οικοτόπων σε ικανοποιητική

κατάσταση. Αυτοί είναι για τα είδη και τους οικότοπους:

α. οικολογικές απαιτήσεις

β. κατάσταση διατήρησης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο

γ. κίνδυνοι υποβάθμισης, καταστροφής και όχλησης

δ. εθνική και ευρωπαϊκή σημασία για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας

ε. συνολική συνοχή του δικτύου «Natura 2000»

Γενικοί Στόχοι Διατήρησης προσδιορίζονται στην ΚΥΑ 33318/3028/11-12-1998 (ΦΕΚ 1289/Β/28-

12-98) (εναρμόνιση της Οδηγίας 92/43/ΕΚ στο ελληνικό Δίκαιο) και ΚΥΑ 294283/23-12-1997

(ΦΕΚ 68/Β/4-2-98) (εναρμόνιση της Οδηγίας 79/409/ΕΚ στο ελληνικό Δίκαιο)).

Page 41: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 41 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Παρακάτω δίδεται, βάσει των ανωτέρω ο χαρακτηρισμός των στόχων διατήρησης της ΕΖΔ GR

1130006 «Ποταμός Φιλιούρης».

Πλαίσιο 4-1 Στόχοι Διατήρησης της ΕΖΔ GR1130009

Στόχος 1: Διατήρηση των τύπων οικοτόπων του Παραρτήματος Ι για τους οποίος η ΕΖΔ επιλέχθηκε στην ικανοποιητική κατάσταση: Μεσογειακά εποχικά τέλματα, Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή του Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba στις όχθες τους, Μεικτά δάση με Quercus robur, Ulmus laevis, Ulmus minor, Fraxinus excelsior ή Fraxinus angustifolia (Ulmenion minoris) κατά μήκος μεγάλων ποταμών, Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba, Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis) και Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae).

Στόχος 2: Διατήρηση των ειδών του Παραρτήματος ΙΙ για τα οποία οποίος η ΕΖΔ επιλέχθηκε στην ικανοποιητική κατάσταση: Βίδρα (Lutra lutra), Κόκκινομπομπίνα (Bombina bombina), Λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata), Στικτή νεροχελώνα (Emys orbicularis), γραμμωτή νεροχελώνα (Mauremys caspica), Ελληνική χελώνα (Testudo graeca), Μεσογειακή χελώνα (Eurotestudo hermanni), Λοφιοφόρος τρίτωνας (Triturus karelinii), γελάρτζα (Chalkaburnus chalcoides), και Rodeus sericeus amarus.

Στόχος 3: Η διατήρηση της έκτασης, της αφθονίας ειδών και βιοποικιλότητας όλης της περιοχής.

Πηγή: Σύνταξη από Exergia (2012) (προσαρμογή από ΤΔΔ της GR1130006)

4.4.3 Ενδιαφέροντα Χαρακτηριστικά: Οικότοποι της ΕΖΔ GR1130006

Το ρέοντα ύδατα καλύπτουν το 21.25% της περιοχής Natura 2000. Τα εσωτερικά ύδατα που

διασταυρώνονται από τον αγωγό, περιορίζονται < 0.1% της περιοχή Natura 2000 και είναι μόνο

εντός του Ποταμού Φιλιούρη. Αν και ο αγωγός διασχίζει παραπόταμους μόνο ένας

χαρακτηρίζεται από μόνιμη ροή νερού. Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής Natura 2000

καλύπτεται από αγροτική αρόσιμη γη καλύπτοντας άνω του 35% και ανοικτές χέρσες περιοχές

(20.23%) ενώ οι δασωμένες εκτάσεις καλύπτουν το 21.27% της χαρακτηρισμένης περιοχής.

Στην περιοχή Natura 2000 η παρόχθια βλάστηση αναπτύσσεται κατά μήκος του ποταμού και των

παραποτάμων του κυρίως σε ασύνδετα, περιορισμένα και φτωχά τέλματα, ενώ σε πολλές

περιπτώσεις περιορίζεται σε συστάδες με καλάμια και μοναδιαία διάσπαρτα άτομα παρόχθιων

ειδών, όπως η λευκή ιτιά (Salix alba), ο πλάτανος (Platanus orientalis) ή ο νερόφραξος (Fraxinus

angustifolia).

Ο Πίνακας 4-1 παρουσιάζει την κάλυψη με τύπους οικοτόπων του Παραρτήματος I εντός της

περιοχής Natura 2000 του Ποταμού Φιλιούρη.

Page 42: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 42 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πίνακας 4-1 Κάλυψη τύπων οικοτόπων Παραρτήματος Ι Παρ/μα I Κωδ. Οικοτόπου

Τύπος Οικοτόπου Παρ/τος Ι Οδηγίας Οικοτόπου

Έκταση οικοτόπου εντός κατασκευαστικής ζώνης (πλάτους 38 m) σε (m2)

Ολική κάλυψη % στην Natura 2000

3170 Μεσογειακά εποχικά τέλματα Δεν διασταυρώνεται3 0,00

3280 Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή του Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba στις όχθες τους

485 20,23

91F0 Μεικτά δάση με Quercus robur, Ulmus laevis, Ulmus minor, Fraxinus excelsior ή Fraxinus angustifolia (Ulmenion minoris) κατά μήκος μεγάλων ποταμών

Δεν διασταυρώνεται 0,37

92A0 Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba

1567 14,69

92C0 Δάση Platanus orientalis και Liquidambar orientalis (Platanion orientalis)

Δεν διασταυρώνεται 6,70

92D0 Νότια παρόχθια δάση-στοές και λόχμες (Nerio-Tamaricetea και Securinegion tinctoriae)

Δεν διασταυρώνεται 0,10

Σημ: *Δεν ελήφθη υπ’ όψιν η χρήση τεχνικής HDD. Εάν ληφθεί υπ’ όψιν η HDD τότε κανένας Οικότοπος του Παραρτήματος Ι δεν διασταυρώνεται Πηγή: Σύνταξη απόNCC (2013)

Βάσει της χαρτογράφησης των Τύπων Οικοτόπων από το δίκτυο περιβαλλοντικών πληροφοριών

του ΥΠΕΚΑ και των πληροφοριών που συλλέχθηκαν κατά τις εργασίες πεδίου, η προτεινόμενη

όδευση του αγωγού διασταυρώνεται με τον Τύπο Οικοτόπου 3280 (Ποταμοί της Μεσογείου με

μόνιμη ροή του Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix

και Populus alba στις όχθες τους) και 92A0 (Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba).

Παρ’ όλα αυτά η υιοθέτηση της τεχνικής διέλευσης HDD θα οδηγήσει στην αποφυγή κάθε

δραστηριότητας σε αυτούς τους οικότοπους και έτσι καμία επιφάνεια οικοτόπου του

Παραρτήματος Ι δεν θα επηρεασθεί.

4.4.3.1 Τύπος Οικοτόπου 92A0 «Δάση-στοές με Salix alba και Populus alba»

Αυτός ο οικότοπος αναφέρεται σε ένα από τα πλέον κοινά παρόχθια δάση της μεσογειακής και

κεντροευρωπαϊκής περιοχής, που έχουν διάσπαρτη εμφάνιση στην Ελλάδα. Κυριαρχούνται από

3 Για τη χαρτογράφηση των Τύπων Οικοτόπων του Παρ/τος Ι βλ http://short.oikoskopio.gr/12h, πρόσβαση Φεβρ 2013.

Page 43: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 43 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

τη λευκή ιτιά (Salix alba) και τη λεύκα (Populus alba) και αναπτύσσονται στον πυθμένα ποταμών

και εποχιακά καλύπτονται από νερό. Καλά σχηματισμένες στοές από Salix alba και Populus alba

υπάρχουν περίπου στη Χ.Θ. 77 στον Ποταμό Φιλιούρη (και στους παραποτάμους του, έξω από

την περιοχή Natura 2000 περίπου στη Χ.Θ. 82). Παρόχθια είδη που εμφανίζονται σε αυτές τις

στοές είναι λευκές ιτιές (Salix alba), καβάκια (Populus nigra), λεύκες, νερόφραξοι (Fraxinus

angustifolia), σκλήθρα (Alnus glutinosa), Salix amplexicaulis, δέντρα πλατάνου (Platanus

orientalis), αγριοκρανιές (Cornus sanguine), λυγαριές (Vitex agnus-castus) κλπ.

Έξω από την περιοχή Natura 2000 κοντά σε παραπόταμο του Φιλιούρη περίπου στη Χ.Θ. 74-75,

υπάρχουν συστάδες με πολύ μεγάλα άτομα νερόφραξου (Fraxinus angustifolia) μαζί με καβάκια

(Populus nigra) εντός καλλιεργειών. Αυτές οι συστάδες είναι πιθανώς υπολείμματα ενός πρώην

εκτεταμένου παρόχθιου δάσους της περιοχής. Οι στοές με Salix alba και Populus alba

αναπτύσσονται κατά μήκος των ρεμάτων, αλλά συχνά συρρικνώνονται λόγω ανθρώπινων

δραστηριοτήτων σε άτομα που αναπτύσσονται κοντά σε όχθες ρεμάτων.

4.4.3.2 Τύπος Οικοτόπου 3280 «Ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή του

Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba στις όχθες τους»

Αποτελεί έναν τυπικό οικότοπο ποταμών της Μεσογείου μόνιμης ροής όλο το χρόνο. Η βλάστηση

αποτελείται από ετήσια νιτρόφιλα και γρασίδια και διαπλάσεις σπαθόχορτων στις αλλουβιακές

όχθες των μεγάλων ποταμών της Μεσογείου, με Paspalum paspalodes, Paspalum vaginatum,

Agrostis semiverticillata, Cyperus fuscus, και με παραπετάσματα από ιτιές (Salix sp.) και λεύκες

(Populus alba).

4.4.3.3 Ελληνικός τύπος οικοτόπου 72A0 «Καλαμιώνες»

Αν και δεν είναι τύπος οικοτόπου του Παραρτήματος Ι, είναι ευρέως διαδεδομένος οικότοπος

στην Ελλάδα και η πλέον κοινός παρόχθιος κατά μήκος της όδευσης και αναπτύσσεται σε ρέματα

παροδικής ροής, στάσιμα νερά και αργά ρέοντα ύδατα. Κυριαρχείται από καλάμια (Phragmites

australis) και Typha sp

Page 44: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 44 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Σχήμα 4-3 Θέση οικοτόπων Παραρτήματος Ι στην περιοχή του Έργου (διασταύρωση Ποταμού

Φιλιούρη)

Πηγή: EXERGIA (2013)

4.4.4 Ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά: Είδη της περιοχής NATURA 2000 - ΕΖΔ GR1130006

Ο Πίνακας 4-2 παρουσιάζει τα «ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά / είδη» της περιοχής ΕΖΔ.

Ειδικότερα, παρουσιάζονται τα είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/EEC που έχουν

καταγραφθεί στην περιοχή.

Στην ΕΖΔ του Ποταμού Φιλιούρη και συγκεκριμένα στα πεδινά της περιοχής όπου θα

εγκατασταθεί η ζώνη εργασίας, υπάρχουν καταγραφές ειδών εκτός του Παραρτήματος ΙΙ, αλλά

παρ’ όλα αυτά ευαίσθητα, όπως το φυτό Satureja pilosa subsp. οriganita, ένα ενδημικό υποείδος

του Έβρου και της Ροδόπης, τοπικά κοινό στα κράσπεδα των δρόμων στο σημείο διασταύρωσης

του Φιλιούρη. Άλλα τέτοια είδη, αποτελούν αμφίβια και ερπετά, που περιλαμβάνονται στο

Παράρτημα ΙΙ της Συνθήκης της Βέρνης και στο Παράρτημα IV της Οδηγίας Οικοτόπων, όπως ο

ΥΠΟΜΝΗΜΑ Τύποι Οικοτόπων του Παραρτήματος Ι

Προτεινόμενη Χάραξη

Page 45: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 45 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

δενδροβάτραχος (Hyla arborea), οι πρασινόσαυρες (Lacerta sp.) και η τοιχογουστέρα (Podarcis

muralis), είδη που ήταν σε αφθονία κατά την έρευνα πεδίου.

Page 46: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 46 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076 Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας

Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006 Πίνακας 4-2 Προστατευτέα χαρακτηριστικά: είδη του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας 92/43/ΕΚ στην ΕΖΔ GR1130006

ΚΩΔ ΟΝΟΜΑ Κατάσταση διατήρησης

Καταγραφή στην περιοχή

κατά την εργασία πεδίου

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οικότοπος και Επικράτεια Κατάσταση στην Ελλάδα

Αναμενόμενη κατάσταση

στην περιοχή NATURA 2000

Μόνιμος Μεταναστευτικό

Αναπαρ. Διαχειμ. Στάση

1355 Βίδρα

(Lutra lutra)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: EN

IUCN: LC

Ναι 1-20i Οι βίδρες στην Ελλάδα ζουν σε ένα ευρύ φάσμα των υδατικών οικοτόπων, στα γλυκά νερά, ποτάμια, ρέματα, κανάλια, λίμνες, έλη και δέλτα. Η επικράτεια ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό.

Διαδεδομένη σε μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής χώρας και επίσης σε κάποια νησιά. Είναι πιο συνήθης στα βορειοανατολικά

Ίχνη και περιττώματα βρέθηκαν στην Natura 2000.

Λαγόγυρος (Spermophilus citellus)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: VU

IUCN: VU

Οι λαγόγυροι εξαρτώνται από ανοικτούς οικότοπους με χαμηλά χόρτα και προτιμούν λιβάδια και σχεδόν ανοίγματα.

Υπάρχει μόνο στη βόρεια Ελλάδα και περιλαμβάνει 3 καθαρά προσδιορισμένους και πιθανώς απομονωμένους υπο-πληθυσμούς, στη δυτική Μακεδονία, στην κεντρική Μακεδονία και στη Θράκη. Στη Θράκη, υπάρχουν πληθυσμοί στην Αλεξανδρούπολη, στο δέλτα Έβρου και σε απομονωμένες περιοχές του βόρειου / βορειοανατολικού τμήματος της Π.Ε. Έβρου.

Πιθανή αποικία μεταξύ Λοφαρίου και Αετολόφου (Χ.Θ. 75 – 76) έξω από την Natura 2000. Σε λιβάδια με Paliurus spp.

1188 Κόκκινομπομπίνα (Bombina bombina)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: EN

IUCN: LC

Όχι P Θα πρέπει να απαντάται σε ρηχά στάσιμα τέλματα και κανάλια με καθαρό νερό και σε υψόμετρα μέχρι 250μ. Περιστασιακά κατοικεί σε ημι-τρεχούμενα νερά.

Εμφανίζεται σε μικρό τμήμα του ποταμού Έβρου, όπου έχει κερματισμένη κατανομή.

Άγνωστη, αλλά πιθανώς όχι παρούσα

Page 47: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 47 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076 Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας

Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

ΚΩΔ ΟΝΟΜΑ Κατάσταση διατήρησης

Καταγραφή στην περιοχή

κατά την εργασία πεδίου

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οικότοπος και Επικράτεια Κατάσταση στην Ελλάδα

Αναμενόμενη κατάσταση

στην περιοχή NATURA 2000

Μόνιμος Μεταναστευτικό

Αναπαρ. Διαχειμ. Στάση

1171 Λοφιοφόρος τρίτωνας (Trituris karelinii)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: NT

IUCN: LC

Όχι P Στην Ελλάδα εξαπλώνεται στην Κεντρική Μακεδονία (ανατολικά του ποταμού Αξιού) και στη Θράκη.

Ευρεία ποικιλία χερσαίων ενδιαιτημάτων όπως και σε μόνιμα και εποχικά στάσιμα νερά

Άγνωστη.

1279 Λαφιάτης (Elaphe quatuorlineata)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: LC

IUCN: NT

Όχι Σε όλους τους τύπος μεσογειακών οικοτόπων. Πιθανώς περισσότερο κοινός σε υψόμετρα άνω των 600m.

Από το 2001 υποείδος του λαφιάτη επεκτάθηκε ανατολικά του ποταμού Στρυμόνα και αναβαθμίστηκε σε είδος ως Elaphe sauromates.

Δεν βρέθηκε.

1220 Γραμμωτή νεροχελώνα (Emys orbicularis)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: NT

IUCN: NT

Ναι P Υδάτινα σώματα, όπως λίμνες, μικρά ποτάμια και μεγάλες λίμνες σε χαμηλά και μεσαία υψόμετρα. Προτιμά στάσιμα ή αργά ρέοντα νερά στα οποία περιλαμβάνονται τεχνητές δομές. Δεν ανέχεται οικοτόπους που αποστραγγίζουν περιοδικά.

Σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων της Πελοποννήσου και των Νησιών Εύβοια, Θάσος, Σαμοθράκη, Σάμος, Κως και Λέσβος. Όχι στην Κρήτη.

Παρουσία.

1222 Στικτή νεροχελώνα

(Mauremys rivulata)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: LC

IUCN: NE

Ναι P Βρίσκεται σε μια ποικιλία των οικοτόπων μέχρι 800 m asl. Υδατικά συστήματα, όπως λίμνες, μικρά ποτάμια και μεγάλες λίμνες σε χαμηλά και μεσαία υψόμετρα. Προτιμά στάσιμο ή με αργή ροή γλυκό νερό και μπορεί να ανεχτεί διαταραγμένους οικότοπους.

Σε όλη την ηπειρωτική Ελλάδα και σε νησιά αρκετά μεγάλα ώστε να έχουν κατάλληλους υγροτόπους.

Παρουσία..

1219 Ελληνική χελώνα

Κόκκινο Βιβλίο

Ναι P Σε ποικιλία οικοτόπων συμπεριλαμβανομένων ανοικτών

Στην Ελλάδα βρίσκεται στη Θράκη και στη

Παρατηρήθηκε και με καλή

Page 48: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 48 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076 Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας

Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

ΚΩΔ ΟΝΟΜΑ Κατάσταση διατήρησης

Καταγραφή στην περιοχή

κατά την εργασία πεδίου

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οικότοπος και Επικράτεια Κατάσταση στην Ελλάδα

Αναμενόμενη κατάσταση

στην περιοχή NATURA 2000

Μόνιμος Μεταναστευτικό

Αναπαρ. Διαχειμ. Στάση (Testudo graeca)

Ειδών Ελλάδας: LC IUCN: VU

δασών και αραιών δασών, λιβάδια, σταθεροποιημένες θίνες και ξηρούς παράκτιους ερεικώνες. Στην περιοχή του Έργου κυρίως σε μη-εντατικές καλλιέργειες, ανοικτές περιοχές κοντά σε φυσικούς φυτοφράκτες.

Μακεδονία όπως και στα νησιά του βόρειου και ανατολικού Αιγαίου.

συχνότητα.

1217 Βαλκανική χελώνα

(Testudo hermanni)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: VU IUCN: NT

Ναι P Παρόμοιοι οικότοποι με T. graeca αλλά μπορεί να βρεθεί σε περιοχές με πυκνότερη βλάστηση. Μη-εντατικές καλλιέργειες, ανοικτές περιοχές κοντά σε φυσικούς φυτοφράκτες

Σχεδόν με ευρεία κατανομή στην Ελλάδα, ειδικότερα σε πεδινές περιοχές μακριά από οικισμούς.

Δεν παρατηρήθηκε αλλά θεωρείται ότι είναι παρούσα σε χαμηλή συχνότητα.

1134 Μουρμουρίτσα

(Rhodeus sericeus amarus)

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: LC

IUCN: LC

Ναι C Κυρίως απαντάται σε μόνιμα ή αργά ρέοντα ύδατα με πυκνή υδατική βλάστηση και αμμο-ιλυώδη πυθμένα όπως τέλματα, κανάλια, αργά ρέοντα ποτάμια, σε νερά ανάντη φραγμάτων και αποκομμένους μαιάνδρους (oxbows), όπου υπάρχει παρουσία διθύρων.

Κοινή

1141 Γελάρτζα (Alburnus vistonicus)

Το είδος αναφέρεται στο Παράρτημα II ως Chalcaburnus

Κόκκινο Βιβλίο Ειδών Ελλάδας: CR

IUCN: CR

Συλλέχθηκε και αναγνωρίστηκε στον ποταμό Φιλούρη για πρώτη φορά.

.

R Ένα ισχυρά μεταναστευτικό ψάρι, που κινείται ανάντη ώστε να αποθέσει τα αυγά του σε υποστρώματα από βότσαλα -–χαλίκια – κροκάλες ποταμών μέτριας ροής – το ψάρι κινείται κατάντη συχνά σε χαμηλές περιοχές που φτάνουν σε λιμναία σώματα εκτός εποχής ωοτοκίας.

Ενδημικό είδος του συστήματος της λίμνης Βιστωνίδας. Η ανακάλυψη του πληθυσμού του στο μεσαίο τμήμα του Φιλιούρη έχει υψηλή σημασία για τη

Άγνωστη

Page 49: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 49 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076 Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας

Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

ΚΩΔ ΟΝΟΜΑ Κατάσταση διατήρησης

Καταγραφή στην περιοχή

κατά την εργασία πεδίου

ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Οικότοπος και Επικράτεια Κατάσταση στην Ελλάδα

Αναμενόμενη κατάσταση

στην περιοχή NATURA 2000

Μόνιμος Μεταναστευτικό

Αναπαρ. Διαχειμ. Στάση chalcoides) Ζει στο λιμναίο τμήμα γιατί

αδυνατεί να διασχίσει τμήματα υψηλής αλατότητας. Αποθέτει τα αυγά του σε παραπόταμους που ρέουν σε λίμνες.

διατήρησή του.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ: IUCN: Κινδυνεύοντα (En): Μείωση του πληθυσμού έως >50%, περιορισμένο εύρος ή χαμηλό μέγεθος πληθυσμού, οπότε αντιμετωπίζει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στην άγρια φύση. Τρωτά (VU): Μείωση του πληθυσμού έως >30%, περιορισμένο εύρος ή χαμηλό μέγεθος πληθυσμού, οπότε αντιμετωπίζει πολύ υψηλό κίνδυνο εξαφάνισης στην άγρια φύση. Εγγύς Απειλούμενα (NT): Είδη που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις των πιο πάνω κατηγοριών, αλλά βρίσκονται κοντά στο να το κάνουν ή είναι πιθανό να το κάνουν στο άμεσο μέλλον. Τα είδη που δεν πληρούν αυτά τα κριτήρια θεωρούνται ως Μειωμένου Ενδιαφέροντος (LC), και σε κάποια που η πληροφόρηση είναι σχετικά περιορισμένη επισημαίνονται ως Ανεπαρκώς Γνωστά (DD). Μια πρόσθετη κατηγορία, τα Εξαφανισθέντα (EX), αφορά τα είδη που δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τ και το τελευταίο άτομο έχει αποβιώσει. Μόνιμος: βρίσκεται σε όλη τη διάρκεια του έτους στην περιοχή Αναπαραγωγή: χρησιμοποιεί την περιοχή για να φτιάξει φωλιές και να μεγαλώσει τα νεογνά Στάση: χρησιμοποιεί την περιοχή για μετανάστευση ή για να αλλάζει το φτέρωμα του έξω από τα αναπαραγωγικά εδάφη Διαχείμαση: χρησιμοποιεί την περιοχή κατά τη διάρκεια του Χειμώνα P: Παρών R: Σπάνιο C: Κοινό

Οι αριθμοί κάτω από τη στήλη “Πληθυσμός” προσδιορίζουν το εκτιμούμενο μέγεθος του πληθυσμού του συγκεκριμένου είδους

Πηγή: EXERGIA (2012)

Page 50: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 50 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.4.5 Ευαισθησία Προστατευόμενης Περιοχής

Οι κύριες απειλές των επιλεγμένων ειδών της ΕΖΔ είναι:

• Εγκατάλειψη των παραδοσιακών γεωργικών πρακτικών και χρήσεων γης, συμπεριλαμβανομένης της εκτακτικής γεωργίας,

• Επέκταση – εντατικοποίηση γεωργίας,

• Παράνομο κυνήγι – καταστροφή φωλιών,

• Ρύπανση από αγροτικές δραστηριότητες,

• Επιχωματώσεις ποταμών και καταστροφή οχθών και παρόχθιων οικοτόπων.

Άλλες απειλές είναι το κυνήγι και τα εγγειοβελτιωτικά έργα.

4.5 Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων του Παραρτήματος Ι λόγω δραστηριοτήτων του Έργου

4.5.1 Αναγνώριση πιθανών επιπτώσεων

Οι δραστηριότητες που περιγράφονται στο Κεφάλαιο 2 πιθανότατα να αυξήσουν τους

ακόλουθους τύπους επιπτώσεων (Πίνακας 4-3) του Παραρτήματος I.

Page 51: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 51 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Πίνακας 4-3 Πιθανές επιπτώσεις λόγω των δραστηριοτήτων του Έργου Αποδέκτης Φάση Έργου Δραστηριότητα Επίπτωση

Οικότοποι της Λίστας του Παραρτήματος I της Οδηγίας Οικοτόπων

Κατασκευή

Καθαρισμός περιοχών εργασίας Οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης

Λειτουργία μηχανημάτων

Αποκατάσταση

Λόγω της ΟΚΔ, δεν αναμένονται άμεσες επιπτώσεις στην περιοχή Natura 2000.

Μικρής κλίμακας έμμεση όχληση στον οικότοπο ενδέχεται να υπάρξει λόγω λειτουργίας των μηχανημάτων στα όρια της περιοχής Natura για την κατασκευή της ΟΚΔ

Λειτουργία και συντήρηση

Δεν αναμένονται δραστηριότητες. Καθώς η διασταύρωση θα πραγματοποιηθεί με ΟΚΔ, δεν αναμένεται κάποια τακτική συντήρηση της ζώνης προστασίας του αγωγού

Δεν αναμένονται επιπτώσεις

Τέλος Λειτουργίας Καμία δραστηριότητα Δεν αναμένονται επιπτώσεις

Ασφάλεια και έκτακτα γεγονότα

Δραστηριότητες επισκευής σε περίπτωση διαρροής ή ζημίας από δραστηριότητες τρίτων

Παραπλήσιες επιπτώσεις με τις δραστηριότητες κατασκευής.

Πηγή: ERM (2012)

4.5.2 Εκτίμηση Επιπτώσεων

4.5.2.1 Απώλεια Οικοτόπων

Κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων κατασκευής, η απώλεια οικοτόπων θα είναι περιορισμένη

στις γεωργικές περιοχές στα όρια της περιοχής Natura 2000 στα δύο τμήματα του ποταμού,

όπου θα βρίσκεται και η πλευρά εξοπλισμού και πλευρά υποδοχής του αγωγού για την HDD.

Πίνακας 4-4 Οικότοποι που επηρεάζονται από τα στοιχεία του Έργου

Τμήμα όδευσης του αγωγού (ΧΘ)

Οικότοποι που διασταυρώνονται με την όδευση

Επηρεαζόμενη περιοχή (m2)

Τύπος επίπτωσης

Πεδιάδα Έβρου (77.5 -77.6)

Παρόχθιο δάσος με Salix και Populus alba (οικότοπος 92A0)

Δεν επηρεάζεται λόγω της διασταύρωσης με τη μέθοδο χωρίς διάνοιξη τάφρου

Καμία επίπτωση

Πεδιάδα Έβρου (77.5)

Οι ποταμοί της Μεσογείου με μόνιμη ροή: Paspalo-Agrostidion και πυκνή βλάστηση με μορφή παραπετάσματος από Salix και Populus alba κατά μήκος των οχθών τους (οικότοπος 3280)

Δεν επηρεάζεται λόγω της διασταύρωσης με τη μέθοδο χωρίς διάνοιξη τάφρου

Καμία επίπτωση

Πεδιάδα Έβρου (77.3 - 77.5, 77.6-77.8)

Γεωργική γη Δεν επηρεάζεται λόγω της διασταύρωσης με τη μέθοδο χωρίς διάνοιξη τάφρου

Καμία επίπτωση

Πηγή: EXERGIA (2012)

Page 52: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 52 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Κατά τη διάρκεια των κατασκευαστικών εργασιών η βλάστηση στη ζώνη εργασίας εντός της

περιοχής Natura 2000 δεν θα επηρεασθεί λόγω της εφαρμογής τεχνικών χωρίς διάνοιξη

ορύγματος στη διέλευση του ποταμού Φιλιούρη. Μικρής κλίμακας έμμεση όχληση στους

οικότοπους θα υπάρξει, διότι ιη εγκατάσταση της HDD απαιτεί λειτουργία μηχανολογικού

εξοπλισμού στα όρια (έξω) από την περιοχή Natura 2000, αλλά αυτή η όχληση θα είναι μικρής

διάρκειας και αναστρέψιμη. Έτσι λοιπόν, θεωρείται ότι δεν θα υπάρξει επίπτωση σε οικότοπους

του Παραρτήματος Ι από την κατασκευή του αγωγού.

Σε κάθε περίπτωση, οι παρόχθιες συστάδες από Salix και Populus alba είναι μεσαίας

ευαισθησίας αλλά αξιολογούνται ως υπερβολικά υποβαθμισμένες , από τη στιγμή που η

συνολική βαθμολογία του Δείκτη Ποιότητας Παρόχθιας Βλάστησης (QBR) ήταν 254.

Στη διέλευση του ποταμού Φιλιούρη δεν υπάρχουν άλλοι αγωγοί ή εγκαταστάσεις και δεν θα

κατασκευαστούν δρόμοι πρόσβασης διότι η ζώνη εργασίας θα χρησιμοποιηθεί για αυτό το

σκοπό. Το μέγεθος θα είναι μικρό και έτσι η επίπτωση είναι μη σημαντική.

Κατά τη φάση λειτουργίας δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στην προστατευόμενη περιοχή.

4.5.2.2 Κατακερματισμός Οικοτόπου

Ο καθαρισμός της ζώνης εργασίας θα έχει ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό οικοτόπων στις

γεωργικές περιοχές που διασταυρώνονται από τον αγωγό και τα εργοτάξια HDD έξω από την

προστατευόμενη περιοχή, αλλά θα έχουν μικρή διάρκεια (εκτιμάται περίπου σε 2 μήνες). Για αυτό

το λόγο, η επίπτωση θεωρείται ως μη σημαντική.

Κατά τη διάρκεια λειτουργίας, όλες οι αγροτικές περιοχές θα αποκατασταθούν και δεν

αναμένονται επιπλέον επιπτώσεις.

4 Στοιχεία από έρευνα πεδίου – Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Υδροβιολογίας (Οκτώβριος 2012).

Page 53: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 53 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.6 Εκτίμηση Επιπτώσεων σε Είδη του Παραρτήματος ΙΙ λόγω των δραστηριοτήτων του Έργου

4.6.1 Προσδιορισμός Επιπτώσεων

Οι δραστηριότητες που περιγράφονται στο Κεφάλαιο 2 πιθανότατα να αυξήσουν τους

ακόλουθους τύπους επιπτώσεων (Πίνακας 4-5) του Παραρτήματος ΙI.

Πίνακας 4-5 Πιθανές επιπτώσεις στα είδη του Παραρτήματος ΙΙ λόγω των δραστηριοτήτων του

Έργου Αποδέκτης Φάση Έργου Δραστηριότητα Επίπτωση

Είδη της Λίστας του Παραρτήματος ΙI της Οδηγίας Οικοτόπων

Κατασκευή

Καθαρισμός περιοχών εργασίας Οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης

Λειτουργία μηχανημάτων

Αποκατάσταση

Υδραυλικές δοκιμές

Προσωρινή απώλεια ενδιαιτημάτων τροφοληψίας

Προσωρινός κατακερματισμός.

Προσωρινή όχληση.

Απώλεια ατόμων

Λειτουργία και συντήρηση

Δεν προβλέπονται δραστηριότητες. Η διέλευση θα γίνει με HDD και έτσι δεν απαιτείται ο τυπικός καθαρισμός της ζώνη προστασίας του αγωγού

Καμία επίπτωση

Τέλος Λειτουργίας Δεν προβλέπονται δραστηριότητες Καμία επίπτωση

Ασφάλεια και έκτακτα γεγονότα

Επισκευές σε περίπτωση διαρροής ή ζημίας από δραστηριότητες τρίτων

Παραπλήσιες επιπτώσεις με τις δραστηριότητες κατασκευής.

Πηγή: ΕΧΕRGIA (2012)

4.6.2 Αξιολόγηση Επιπτώσεων

4.6.2.1 Απώλεια Οικοτόπου / υποβάθμιση

Λόγω της τεχνικής χωρίς διάνοιξη τάφρου που θα χρησιμοποιηθεί στη ζώνη εργασίας, δεν θα

επηρεασθεί η βλάστηση και δεν αναμένεται καμία απώλεια οικοτόπου στα παρόχθια δάση, που

παρέχουν πιθανώς κατάλληλο οικότοπο για θηλαστικά σαν τη βίδρα (Lutra lutra).

Ο λαγόγυρος (Spermophilus citellus) είναι πιθανώς ευαίσθητος στις δραστηριότητες κατασκευής,

επειδή κατασκευάζει υπόγειες αποικίες. Δεν καταγράφηκαν αποικίες λαγόγυρου στην

Page 54: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 54 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

προστατευόμενη περιοχή και λόγω της εφαρμογής μεθόδου HDD οι βιότοποί του στην περιοχή

δεν θα επηρεασθούν.

Λόγω της εφαρμογής μεθόδου HDD δεν αναμένονται επιπτώσεις στα ερπετά ή στα αμφίβια εντός

της περιοχής.

Η απώλεια οικοτόπων θα είναι προσωρινή και θα περιορίζεται σε αγροτικές περιοχές, στις δύο

πλευρές του ποταμού Φιλιούρη, έξω από την προστατευόμενη περιοχή, λόγω των εργασιών που

σχετίζονται με την HDD. Η περιοχή θα αποκατασταθεί, μετά την κατασκευή, επομένως η απώλεια

οικοτόπων θεωρείται ως προσωρινή και βραχυπρόθεσμη. Κανένας άλλος αγωγός,

εγκαταστάσεις ή πρόσθετος δρόμος πρόσβασης δεν απαιτείται στον ποταμό Φιλιούρη.

Πάνω από όλα, όσον αφορά τα θηλαστικά, αμφίβια και ερπετά του Παραρτήματος ΙΙ της Οδηγίας

92/43/ΕΚ και σχετικά με αυτά που μπορούν να υποστηριχθούν από κατάλληλους βιότοπους

εντός της ζώνης μελέτης, αναμένεται ότι θα δεν υπάρξουν σημαντικές επιπτώσεις προς την

περιοχή της φυσικής κατανομής τους πληθυσμού, διότι τα ενδιαιτήματά τους μετά την κατασκευή

μπορεί να επανέλθουν στην προηγούμενη τους κατάσταση, δηλαδή, αρκετά μεγάλα ώστε να

διατηρήσουν τους πληθυσμούς σε μακροπρόθεσμη βάση.

Κατά τη λειτουργία, δεν θα υπάρξει καμία επίπτωση στην προστατευόμενη περιοχή.

4.6.2.2 Κατακερματισμός οικοτόπου

Ο καθαρισμός της ζώνης εργασίας θα έχει ως αποτέλεσμα τον προσωρινό κατακερματισμό του

οικοτόπου. Αυτό μπορεί πιθανά να επηρεάσει τοπικά και ευαίσθητα είδη. Ερπετά, αμφίβια, μικρά

θηλαστικά και πτηνά κατά την περίοδο αναπαραγωγής όπου είναι πιο επιρρεπείς στον

κατακερματισμό οικοτόπου. Επειδή, δεν θα λάβουν χώρα δραστηριότητες στη λεκάνη του

ποταμού και στην περιοχή Natura 2000 και δεν θα υποστεί κατακερματισμό και για λόγους

προσωρινής διάρκειας των δραστηριοτήτων εκτός της περιοχής Natura 2000, η επίπτωση

θεωρείται ως μη σημαντική.

Κατά τη διάρκεια λειτουργίας, λόγω του γεγονότος ότι η προστατευόμενη περιοχή δεν θα

επηρεασθεί καθόλου, και εξαιτίας της απουσίας φραγμάτων (ορύγματα) κατά μήκος του αγωγού,

η επίπτωση θεωρείται ως μη σημαντική.

Page 55: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 55 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.6.2.3 Όχληση (Φωτισμός, Θόρυβος και Ανθρώπινη Παρουσία)

Η λειτουργία των μηχανημάτων, βαρύ εξοπλισμού, υποστηρικτικών οχημάτων και η ανθρώπινη

παρουσία κατά τη διάρκεια της κατασκευής είναι πηγή θορύβου, φωτός και οπτικής επίπτωσης,

ακόμα και αν αυτές οι δραστηριότητες λάβουν χώρα στα όρια και εκτός της προστατευόμενης

περιοχής. Θηλαστικά όπως η βίδρα (Lutra lutra) αναμένεται να απομακρυνθούν από τη πηγή

όχλησης. Ωστόσο η όχληση από τις δραστηριότητες κατασκευής είναι πιο πιθανό να επηρεάσει

το Λαγόγυρο (Spermophilus citellus) αν υπάρχει αποικία κοντά στην περιοχή κατασκευής.

Συμπερασματικά, λόγω της περιορισμένης έκθεσης των ειδών σε παράγοντες όχλησης (2 μήνες

κατασκευής), αναμένεται ότι οποιαδήποτε όχληση θα είναι μικρής διάρκειας, τοπική και μικρή.

Καμία όχληση δεν αναμένεται κατά τη φάση λειτουργίας.

4.6.2.4 Απώλεια ατόμων

Αναμένεται η αυξημένη κυκλοφορία οχημάτων να προκαλέσει αύξηση στις απώλειες χελωνών και

φιδιών. Οι χελώνες δεν εμφανίζουν εδαφική συμπεριφορά αλλά δείχνουν πιστότητα στις περιοχές

χειμερίας νάρκης τους, οπότε μπορεί να μην αποτραπούν λόγω των δραστηριοτήτων

κατασκευής. Είναι πιθανό η θνησιμότητα των χελωνών να αυξηθεί και 1-2 χρόνια μετά την

κατασκευή λόγω της αυξημένης ορατότητας των μικρών και ευαίσθητών ατόμων από αρπακτικά

στις περιοχές εργασίας. Τούτο όμως, δεν αναμένεται να σχετίζεται στην περίπτωσή αυτού

του συγκεκριμένου τμήματος του αγωγού, διότι επιπρόσθετα θα βρίσκεται εκτός της

προστατευόμενης περιοχής, με την πλειοψηφία της διασταυρούμενης αρόσιμης γης να είναι

ενεργή και για αυτό δεν αναμένονται αλλαγές στην ορατότητα από την κατασκευή. Η επίπτωση

αναμένεται Μικρή.

Δεν αναμένεται όχληση ή απώλεια ατόμων στους πληθυσμούς των ψαριών του Ποταμού

Φιλιούρη, αφού δεν θα υπάρξουν δραστηριότητες κατασκευής εντός του καναλιού του ποταμού.

Ωστόσο, ο Ποταμός Φιλιούρης, βάσει του σχεδιασμού του έργου, θεωρείται ένα σημείο άντλησης

και απόρριψης υδάτων για τις υδραυλικές δοκιμές του αγωγού,– σχετικός ο Πίνακας 2-1.

Η άντληση του νερού για την υδραυλική δοκιμή μπορεί να οδηγήσει στο συμπαρασυρμό μικρών

αυγών ψαριών και μακροασπόνδυλων. Τα αυγά των ψαριών θα μπορούσε να επηρεαστούν

Page 56: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 56 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

μέσω της αποστράγγισης εάν πέσει η στάθμη των υδάτων, ωστόσο είναι απίθανο ότι θα

επηρεαστούν από την άντληση αυτή καθ’ αυτή, διότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα αυγά των

ψαριών του γλυκού νερού παραμένουν επί του πυθμένα του ποταμού σε όλη την ανάπτυξη. Τα

ιχθύδια ωστόσο θα μπορούσε να είναι ευπαθή στο συμπαρασυρμό κατά τη διάρκεια της

άντλησης νερού. Ως πάγια πρακτική, ο σχεδιασμός της υδραυλικής δοκιμής προβλέπει τη χρήση

του κατάλληλου πλέγματος (οπή διαμέτρου ~ 3mm) για την αποφυγή παρασυρμού ψαριών. Ως

εκ τούτου, οιεσδήποτε επιπτώσεις θεωρούνται μικρές.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις αναμένονται να είναι ελάχιστες ή αμελητέες όταν ο δείκτης εκροής

είναι κάτω του 10% της λαμβανόμενης ροής του ποταμού. Λαμβάνοντας υπόψη το σχετικά

σημαντικό, πολυετή δείκτη ροής του Ποταμού Φιλιούρη, η ευαισθησία του υδάτινου ρεύματος

θεωρείται χαμηλή. Η προσωρινή φύση των υδραυλικών δοκιμών που σχετίζονται με το υδάτινο

ρεύμα, το γεγονός ότι το νερό θα έχει περάσει από μια πισίνα ιζηματοποίησης πριν την εκροή του

(Βλ. Κεφάλαιο 2.2.2.3), όσο και το ότι θα απορρίπτεται με ελεγχόμενο ρυθμό, το μέγεθος της

επίπτωσης θεωρείται μικρό. Οπότε οι επιπτώσεις θεωρούνται ως μη σημαντικές.

4.7 Εκτίμηση Σωρευτικών Επιπτώσεων

Η περιοχή ήδη επηρεάζεται από ανθρωπογενείς αλλαγές: δύο οικισμοί βρίσκονται σχετικά κοντά

στο προτεινόμενο σημείο διασταύρωσης με τον Ποταμό Φιλιούρη, η Εγνατία Οδός που διασχίζει

την περιοχή Natura 2000 και η Εθνική Οδός Κομοτηνής – Αλεξανδρούπολη, ενώ διάφοροι

δευτερεύοντες δρόμοι υπάρχουν κοντά στον ποταμό, που κυρίως χρησιμοποιούνται από αγρότες

που καλλιεργούν τη γη στην ανατολική και δυτική πλευρά του. . Ωστόσο, όπως περιγράφτηκε

στο Κεφάλαιο 4.3.2, δεν υπάρχουν άλλα γνωστά προγραμματισμένα έργα ή επενδύσεις εντός της

περιοχής Natura 2000 οπότε δεν αναμένονται σωρευτικές επιπτώσεις κατά τη διάρκεια

κατασκευής του αγωγού. Το Έργο θα χρησιμοποιήσει την υπάρχουσα υποδομή και καμία άλλη

κατασκευαστική εγκατάσταση του Έργου (χώροι αποθήκευσης σωλήνων, εργοτάξια κτλ) δεν θα

βρίσκεται στην περιοχή.

Κατά τη φάση της λειτουργίας, δεν αναμένονται σωρευτικές επιπτώσεις εφόσον ο αγωγός θα

είναι υπόγειος και καμία άλλη εγκατάσταση του αγωγού (βαλβιδοστάσια κτλ) δεν θα βρίσκεται

στην περιοχή.

Page 57: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 57 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.8 Μέτρα Αντιμετώπισης

Για να ελαχιστοποιηθούν,, αντιμετωπιστούν ή να αποφευχθούν εντελώς οι πιθανές επιπτώσεις

κατά τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας του αγωγού, θα εφαρμοστούν μέτρα αντιμετώπισης

κατά τη διάρκεια των διαφορετικών φάσεων του Έργου. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να σημειωθεί

ότι το βασικό μέτρο αντιμετώπισης που είναι ενσωματωμένο στο σχεδιασμό του Έργου και που

θα εφαρμοστεί κατά την κατασκευή, είναι η χρήση της Οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης

σαν τεχνική διασταύρωσης με τον Ποταμό Φιλιούρη, αφού έτσι αποφεύγονται όλες οι άμεσες

επιπτώσεις στους παρόχθιους οικοτόπους και στο ίδιο το υδάτινο ρεύμα.

Τα ακόλουθα μέτρα έχουν χωριστεί σε κατηγορίες αλλά δεν εφαρμόζονται σε μια μόνο από

αυτές.

4.8.1 Απώλεια Οικοτόπων / Υποβάθμιση και Κερματισμός των Οικοτόπων

Τα ακόλουθα μέτρα θα εφαρμοστούν για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις αναφορικά με την

απώλεια οικοτόπου, υποβάθμιση και / ή κερματισμό:

• Δημιουργία και καθορισμός ζώνης εργασίας ώστε να διασφαλιστεί ότι οι επιπτώσεις περιορίζονται σε αυτή την περιοχή

• Η πρόσβαση και μεταφορά των μηχανημάτων να γίνει από τους υπάρχοντες δρόμους και τις ζώνες εργασίας. Να μη γίνει αναβάθμιση ή κατασκευή καινούριων δρόμων εντός της προστατευόμενης περιοχής.

• Δεν θα ληφθούν υλικά κατασκευής από το γύρω περιβάλλον εκτός κι αν έχουν εγκριθεί από την υπεύθυνη αρχή,

• Κατά τη διάρκεια των εκσκαφικών δραστηριοτήτων το επιφανειακό έδαφος θα πρέπει να λαμβάνεται και να αποθηκεύεται προσεκτικά, ενώ διαβροχή πρέπει να γίνεται όταν είναι απαραίτητο.

• Αποκατάσταση των περιοχών στην αρχική τους κατάσταση όπου είναι δυνατό μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, Στενή συνεργασία με όλους τους θεσμοθετημένους ενδιαφερόμενους κατά τη διάρκεια της σύνταξης Μελέτης Αποκατάστασης.

• Διατήρηση αρχικής βλάστησης όπου είναι δυνατό για την αποκατάσταση,

Page 58: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 58 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

• Καταγραφή της προ- και μετά- κατασκευής υφιστάμενης κατάστασης της βιοποικιλότητας

βάσει της οποίας θα μπορούν να μετρηθούν η αντιμετώπιση, αποκατάσταση και απώλεια/ υποβάθμιση,

• Να διατηρηθεί πέρασμα για τα είδη , όσο το δυνατόν περισσότερο, κατά μήκος του διαδρόμου και μετά τις εργασίες η αποκατάσταση του περάσματος να γίνει άμεσα μετά την ολοκλήρωση του τμήματος του αγωγού.

• Η εργασία θα πραγματοποιηθεί υπό την εποπτεία ειδικού Περιβαλλοντικού Επόπτη Εργασιών

• Κάθε δυνατή προσπάθεια θα καταβληθεί ώστε να προστατευτούν συστάδες δένδρων και μεμονωμένα δένδρα στα αγροτικές ή κτηνοτροφικές εκτάσεις. Το ίδιο θα ισχύει και για συστάδες ώριμων δένδρων.

• Δεν θα πραγματοποιηθούν απολήψεις νερού σε οποιοδήποτε από τα υδάτινα σώματα, χωρίς την κατάλληλη άδεια από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές.

• Δεν θα διεξαχθούν απορρίψεις νερού σε οποιοδήποτε από τα υδατικά συστήματα, χωρίς την κατάλληλη άδεια από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές.

• Θα πρέπει να εξετάζονται αντισταθμιστικά μέτρα για τους οικοτόπους, όπου απαιτείται για να αντικατασταθούν μόνιμες απώλειες και κατακερματισμένοι οικότοποι. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη δημιουργία νέων οικοτόπων, την αποκατάσταση των κατακερματισμένων και την ενίσχυσή τους,

• Θα πρέπει να παρέχεται εκπαίδευση οικολογικής ευαισθητοποίησης σε όλο το προσωπικό.

4.8.2 Όχληση

Τα ακόλουθα μέτρα θα εφαρμοστούν για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις αναφορικά με την

όχληση των ειδών:

• Παρακολούθηση επιπτώσεων στα είδη του Παραρτήματος II,

• Να συμπεριληφθούν ενέργειες διαχείρισης για τα απειλούμενα/ προστατευόμενα είδη εντός του Σχεδίου Διαχείρισης Βιοποικιλότητας (το οποίο περιλαμβάνει όλα τα Σχέδια Δράσης Βιοποικιλότητας που αναφέρονται στη ΣΠΚΔ),

• Χρήση κατευθυνόμενου φωτισμού,

• Πρέπει να υιοθετηθούν οι βέλτιστες πρακτικές κατασκευής στην περιοχή ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι δυσμενών επιπτώσεων σε γειτονικούς οικοτόπους /είδη από τις δραστηριότητες

Page 59: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 59 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

κατασκευής (σκόνη, θόρυβος, διάθεση αποβλήτων κτλ). Αυτές θα περιλαμβάνουν κατάλληλες εγκαταστάσεις υγιεινής και συλλογής απορριμμάτων εποπτευόμενες από τον Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών,

• Η πρόσβαση στους χώρους εργασίας θα επιτρέπεται μόνο σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό και οι κινήσεις των οχημάτων θα πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο και στους χώρους εργασίας

• Αν απαιτηθεί, θα τοποθετηθούν προστατευτικά παραπετάσματα γύρω από το χώρο εργασίας ως φράγμα στις πηγές οπτικής ρύπανσης, φωτορύπανσης και ηχορύπανσης, σε περιοχές όπου είδη προτεραιότητας έχουν αναγνωριστεί να βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 m

• Οι νυχτερινές εργασίες πρέπει να είναι περιορισμένες και να μειωθεί η χρήση φωτισμού κατά μήκος της ζώνης εργασίας,

• Όλες οι σημαντικές θέσεις (πχ θέση φωλεοποίησης, αναπαραγωγής, τροφοληψίας) για τα προστατευόμενα είδη που θα αναγνωριστούν από τον Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών θα αποφευχθούν κατά τη διάρκεια των εργασιών, όσο το δυνατόν περισσότερο.

• Σε όλο το προσωπικό πρέπει να παρασχεθεί εκπαίδευση οικολογικής ευαισθητοποίησης.

4.8.3 Απώλεια Ατόμων

Τα ακόλουθα μέτρα θα εφαρμοστούν για να αντιμετωπίσουν τις επιπτώσεις αναφορικά με την

απώλεια ατόμων:

• Εποπτεία της εργασίας στην περιοχή από Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών,

• Περιορισμό στην πρόσβαση στις παρόχθιες περιοχές κατά τη διάρκεια και μετά την κατασκευή,

• Περιορισμός ταχύτητας οχημάτων σε όλους τους δρόμους του εργοταξίου

• Πριν την κατασκευή θα οργανωθεί μια ταχεία επιθεώρηση των περιοχών που θα καθαριστούν ώστε να απομακρυνθούν και να μεταφερθούν με τα χέρια όσες χελώνες παρατηρηθούν, σε παρακείμενες τοποθεσίες. Τούτο αναμένεται να μειώσει τη θνησιμότητα,

• Δεν θα πρέπει να συλλαμβάνονται ή να φονεύονται είδη πανίδας κατά την κατασκευή,

• Καθορισμός διαδικασίας αποφυγής, ελέγχου και ρύθμισης των χωροκατακτητικών ειδών, αν κριθεί αναγκαίο.

Page 60: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 60 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.9 Αξιολόγηση Υπολειμματικών Επιπτώσεων

Η εφαρμογή των προαναφερόμενων μέτρων αντιμετώπισης θα μετριάσει τη σημασία της

επίπτωσης. Ο Πίνακας 4-6 παρουσιάζει τις υπολειμματικές επιπτώσεις.

Πίνακας 4-6 Υπολειμματικές επιπτώσεις που συνδέονται με τις δραστηριότητες του Έργου Επίπτωση / Κίνδυνος Μέτρο Αντιμετώπισης που Απευθύνεται στην

Επίπτωση /Κίνδυνο Σημασία Υπολειμματικής Επίπτωσης

Φάση κατασκευής

Επίπτωση που προέρχεται από την απώλεια οικοτόπου/ Υποβάθμιση & Κατακερματισμός οικοτόπου στα είδη

• Δημιουργία και καθορισμός ζώνης εργασίας • Η πρόσβαση και μετατόπιση των μηχανημάτων να

γίνει από τους υπάρχοντες δρόμους και τις ζώνες εργασίας. Να μη γίνει αναβάθμιση ή κατασκευή καινούριων δρόμων εντός της προστατευόμενης περιοχής.

• Δεν θα ληφθούν υλικά κατασκευής από το γύρω περιβάλλον εκτός κι αν έχουν εγκριθεί από την υπεύθυνη αρχή,

• Κατά τη διάρκεια των εκσκαφικών δραστηριοτήτων το επιφανειακό έδαφος θα πρέπει να λαμβάνεται και να αποθηκεύεται προσεκτικά, ενώ διαβροχή πρέπει να γίνεται όπου είναι απαραίτητο.

• Αποκατάσταση των περιοχών στην αρχική τους κατάσταση όπου είναι δυνατό μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής. Στενή συνεργασία με όλους τους θεσμοθετημένους ενδιαφερόμενους κατά τη διάρκεια της σύνταξης της Μελέτης Αποκατάστασης.

• Διατήρηση αρχικής βλάστησης όπου είναι δυνατό για την αποκατάσταση,

• Καταγραφή της προ- και μετά- κατασκευής υφιστάμενης κατάστασης της βιοποικιλότητας,

• Να διατηρηθεί πέρασμα των ειδών, όσο το δυνατόν περισσότερο, κατά μήκος του διαδρόμου και μετά την εργασία η αποκατάσταση του περάσματος να γίνει άμεσα μετά την ολοκλήρωση του τμήματος του αγωγού.

• Εποπτεία της εργασίας στην περιοχή από Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών,

• Κάθε δυνατή προσπάθεια θα καταβληθεί ώστε να προστατευτούν συστάδες δένδρων και μεμονωμένα δένδρα στις αγροτικές ή κτηνοτροφικές εκτάσεις. Το ίδιο θα ισχύει και για συστάδες ώριμων δένδρων.

• Δεν θα πραγματοποιηθούν απολήψεις νερού σε οποιοδήποτε από τα υδάτινα σώματα, χωρίς την κατάλληλη άδεια από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές.

• Δεν θα διεξαχθούν απορρίψεις νερού σε οποιοδήποτε από τα υδατικά συστήματα, χωρίς την κατάλληλη άδεια από τις αρμόδιες δημόσιες αρχές.

• Θα πρέπει να εξετάζονται αντισταθμιστικά μέτρα για τους οικοτόπους, όπου απαιτείται.

• Θα πρέπει να παρέχεται εκπαίδευση οικολογικής ευαισθητοποίησης σε όλο το προσωπικό.

Όχι Σημαντική Οι επιπτώσεις από την απώλεια οικοτόπων, υποβάθμιση και κατακερματισμό είναι προσωρινές και περιορισμένες στα καλλιεργήσιμα εδάφη, εκτός της προστατευόμενης περιοχής

Page 61: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 61 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

Επίπτωση / Κίνδυνος Μέτρο Αντιμετώπισης που Απευθύνεται στην

Επίπτωση /Κίνδυνο Σημασία Υπολειμματικής Επίπτωσης

Απώλεια Ατόμων • Εποπτεία της εργασίας στην περιοχή από Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών,

• Περιορισμό στην πρόσβαση στις παρόχθιες περιοχές κατά τη διάρκεια και μετά την κατασκευή,

• Περιορισμός ταχύτητας οχημάτων σε όλους τους δρόμους του εργοταξίου

• Πριν την κατασκευή θα οργανωθεί μια ταχεία επιθεώρηση των περιοχών που θα καθαριστούν ώστε να απομακρυνθούν και να μεταφερθούν με τα χέρια όσες χελώνες παρατηρηθούν, σε παρακείμενες τοποθεσίες.

• Δεν θα πρέπει να συλλαμβάνονται ή να φονεύονται είδη πανίδας κατά την κατασκευή,

• Καθορισμός μιας διαδικασίας αποφυγής, ελέγχου και ρύθμισης των χωροκατακτητικών ειδών αν κριθεί αναγκαίο.

Μικρή Οι επιπτώσεις που σχετίζονται με την απώλεια ατόμων αναμένονται να είναι ελάχιστες και θεωρούνται:

• Σχετικά χαμηλές σε εμφάνιση και

• Περιορισμένες σε έκτακτες αιτίες.

Οι επιπτώσεις είναι πιθανό να είναι περιορισμένες στις τοπικές περιοχές και προσωρινές στη φύση και εκτός της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000.

Όχληση Ειδών και Μετατόπιση

• Παρακολούθηση επιπτώσεων στα είδη του Παραρτήματος II,

• Να συμπεριληφθούν ενέργειες διαχείρισης για τα απειλούμενα/ προστατευόμενα είδη εντός του Σχεδίου Διαχείρισης Βιοποικιλότητας (το οποίο περιλαμβάνει όλα τα Σχέδια Δράσης Βιοποικιλότητας που αναφέρονται στη ΣΠΚΔ),

• Χρήση κατευθυνόμενου φωτισμού, • Πρέπει να υιοθετηθούν οι βέλτιστες πρακτικές

κατασκευής στην περιοχή ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι δυσμενών επιπτώσεων σε γειτονικούς οικοτόπους /είδη από τις δραστηριότητες κατασκευής (σκόνη, θόρυβος, διάθεση αποβλήτων κτλ).

• Η πρόσβαση στους χώρους εργασίας θα επιτρέπεται μόνο σε εξουσιοδοτημένο προσωπικό και οι κινήσεις των οχημάτων θα πρέπει να περιορίζονται στο ελάχιστο και στους χώρους εργασίας

• Αν απαιτηθεί θα τοποθετηθούν προστατευτικά παραπετάσματα γύρω από το χώρο εργασίας ως φράγμα στις πηγές οπτικής ρύπανσης, φωτορύπανσης και ηχορύπανσης, σε περιοχές όπου είδη προτεραιότητας έχουν αναγνωριστεί να βρίσκονται σε απόσταση μικρότερη των 500 m

• Οι νυχτερινές εργασίες πρέπει να είναι περιορισμένες και να μειωθεί η χρήση φωτισμού κατά μήκος του διαδρόμου,

• Όλες οι σημαντικές θέσεις (πχ θέση φωλεοποίησης, αναπαραγωγής, τροφοληψίας) για τα προστατευόμενα είδη που θα αναγνωριστούν από τον Περιβαλλοντικό Επόπτη Εργασιών θα αποφευχθούν κατά τη διάρκεια των εργασιών, όσο το δυνατόν περισσότερο.

• Σε όλο το προσωπικό πρέπει να παρασχεθεί εκπαίδευση οικολογικής ευαισθητοποίησης.

Μικρή Οι επιπτώσεις που σχετίζονται με όχληση και μετατόπιση αναμένονται να είναι ελάχιστες και θεωρούνται:

• Σχετικά χαμηλές σε εμφάνιση,

• Χαμηλής σημασίας σε πληθυσμούς ειδών λόγω της μικρής έκτασης που θα επηρεασθεί.

Πηγή: EXERGIA (2013)

Page 62: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 62 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.10 Εναλλακτικές (συμπεριλαμβανομένης της Μηδενικής Λύσης)

Η ΕΖΔ του Ποταμού Φιλιούρη σχηματίζει ένα φυσικό φράγμα από το οποίο, κάθε υποδομή που

πρέπει να περάσει στη Θράκη από τα ανατολικά στα δυτικά, αναγκαστικά θα διέλθει.

Με βάση την υπόθεση ότι η περιοχή πρέπει να διασταυρωθεί, ο αρχικός διαχωρισμός αυτών

των επιλογών αποδεικνύει ότι η διασταύρωση στη συγκεκριμένη θέση είναι η προτεινόμενη, για

τους εξής λόγους:

• Αποφεύγει το Εθνικό Πάρκο και την περιοχή Ramsar της Ισμαρίδας – Βιστωνίδας που είναι στα νότια,

• Διασταυρώνεται με εκτάσεις χαμηλής αξίας διατήρησης (πχ. γεωργική γη) όπου η επίπτωση είναι ελάχιστη.

Επιπρόσθετα, πρέπει να γίνει αναφορά στη διέλευση του ποταμού με την μέθοδο διέλευσης

(HDD) που ελαχιστοποιεί τις επιπτώσεις στον ποταμό και στον πυθμένα και αποφεύγει τελείως

κάθε άμεση εμπλοκή με την περιοχή.

4.10.1 Σύγκριση Εναλλακτικών

4.10.1.1 Απώλεια Οικοτόπων και Κατακερματισμός

Η εναλλακτική της ανοικτής εκσκαφής, έχει σαν αποτέλεσμα μεγαλύτερη επίπτωση σχετικά με

την απώλεια οικοτόπου. Επειδή το τμήμα της διασταύρωσης με την περιοχή Natura 2000 έχει

μήκος περίπου 0.5 km και η ζώνη εργασίας είναι 38 μ, η επηρεαζόμενη περιοχή από τις εργασίες

κατασκευής θα είναι 19,000 m2 στην περίπτωση της ανοιχτής εκσκαφής.

Επιπλέον, η ανοιχτή εκσκαφή θα επηρεάσει την παρόχθια βλάστηση, συμπεριλαμβανομένης και

της μόνιμης απώλειας της εντός της ζώνης προστασίας του αγωγού 8 m, για τη φάση

λειτουργίας. Κανένας Ευρωπαϊκός Οικότοπος δεν επηρεάζεται άμεσα με την εναλλακτική της

Οριζόντιας Κατευθυνόμενης Διάτρησης. Η εναλλακτική της ανοιχτής διάνοιξης θα επηρεάσει

άμεσα και τους υδατικούς οικοτόπους από τις εργασίες εντός του ποταμού και πιθανώς θα

επηρεαστούν είδη όπως η βίδρα.

Page 63: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 63 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

4.10.1.2 Απώλεια ατόμων

Οι εργασίες της επιλογής της ανοιχτής διάνοιξης επηρεάζουν όχι μόνο τους χερσαίους

οικότοπους, αλλά και τους υδατικούς και θεωρείται ότι η εν δυνάμει θνησιμότητα των

προστατευομένων ειδών ( ιδιαίτερα, ψάρια) θα είναι υψηλότερη με αυτή την επιλογή.

4.10.2 Μηδενική Λύση

Η μηδενική εναλλακτική είναι η εναλλακτική να μην γίνει το έργο. Αυτή η εναλλακτική προτείνει

διατήρηση της παρούσας κατάστασης της ΕΖΔ ή την αλλαγή του λόγω φυσικών περιβαλλοντικών

γεγονότων (κλιματική αλλαγή κλπ).

4.11 Αντισταθμιστικά Μέτρα

Δεν έχουν προβλεφθεί αντισταθμιστικά μέτρα.

4.12 Συμπεράσματα

4.12.1 Οικότοποι

Δεν αναμένονται επιπτώσεις σε σπάνιους ή Τύπους Οικοτόπων του Παραρτήματος I, διότι η

διέλευση με HDD δεν θα επηρεάσει την προστατευόμενη περιοχή. Η γεωργική γη και οι ανοιχτοί

οικότοποι στην άκρη της προστατευόμενης περιοχής θα αποκατασταθούν στην αρχική τους

κατάσταση. Ως αποτέλεσμα, δεν υπάρχει σημαντική αλλαγή στο χαρακτήρα του οικοτόπου της

περιοχής.

4.12.2 Είδη

Μέσω του σχεδιασμού του Έργου και της εφαρμογής των μέτρων αντιμετώπισης, κανένας

κατακερματισμός των οικοτόπων δεν θα σημειωθεί. Κάθε αλληλεπίδραση με τα είδη

ενδιαφέροντος θα ελαχιστοποιηθούν ισοδύναμα μέσω της κατάλληλης εκπαίδευσης των

εργαζομένων ώστε να αποφεύγουν τις παρόχθιες περιοχές και μέσω ερευνών προ της

Page 64: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

Σελίδα 64 από 64

Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0076

Αναθ.: 01 Τίτλος εγγράφου Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική Αξιολόγησης για τη GR1130006

κατασκευής. Παρά τις πιθανές μικρές υπολειμματικές επιπτώσεις στα είδη, αυτές παραμένουν σε

ατομικό επίπεδο. Καμία παρεμβολή στην ισορροπία, κατανομή και πυκνότητα των βασικών

ειδών ή μείωση στους πληθυσμούς των ειδών ή πληθυσμών παγκόσμιου ενδιαφέροντος

διατήρησης αναμένονται λόγω της:

• Απόλυτης αποφυγής κάθε κατασκευαστικής δραστηριότητας εντός της προστατευόμενης περιοχής,

• Προσωρινής και βραχυπρόθεσμης φύσης των δραστηριοτήτων κατασκευής (που λαμβάνουν χώρα εκτός της προστατευόμενης περιοχής),

• Μη παρεμβατική φύση του αγωγού κατά τη διάρκεια λειτουργίας του (υπόγειος),

• Τα μέτρα αντιμετώπισης που θα εφαρμοστούν.

Άρα, μόνο ασήμαντες υπολειμματικές επιπτώσεις στα είδη αναμένονται ως αποτέλεσμα της

κατασκευής και λειτουργίας του Έργου του αγωγού οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν θέτουν σε

κίνδυνο την ακεραιότητα της περιοχής Natura 2000.

Page 65: Παράρτημα 8.8 - ΕιδικήΟικολογικήΑξιολόγησηγια GR1130006...Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 8.8 – Ειδική Οικολογική

21ος Όρο

Ημερομηνία 06/2013

Copyright Reserved: This document may not be copied, shown to or placThe latest version of the document is registered in the TAP Project's DataThe latest version of the document is registered in the TAP Project s Data

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος: Απαγορεύεται η αντιγραφή του ππροηγούμενη συγκατάθεση της εταιρείας TAP AG.Η τελευταία έκδοση του εγγράφου έχει καταχωρηθεί στη βάση δεδομένων

Trans Adriatic Pipeline AG – Ελλάδα (Παράρτημα)οφος, Πύργος Αθηνών, Λεωφόρος Μεσογείων 2-4, 11527

Αθήνα, ΕλλάδαΤηλέφωνο: + 30 210 7454613

Fax: + 30 210 7454300Fax: + 30 210 7454300

[email protected]

ced at the disposal of third parties without prior consent of TAP AG.abaseabase.

παρόντος εγγράφου, η επίδειξη του ή η διάθεση του σε τρίτους χωρίς την

ν του Έργου ΤΑΡ.