Ένα ταξίδι 76 χρόνων · 2017. 12. 21. · Ένα ταξίδι 76 ......

Ένα ταξίδι 76 χρόνων


ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΑΘΗΝΑ 2017

Copyright: Δημήτριος Γεωργίου

Eπιμέλεια και παραγωγή εντύπου:«Αναγραφή» Δ. Δ. ΓΑΒΑΛΑΣΘίσβης 7, Τ.Κ. 121 32 ΠεριστέριΤηλ.: 210 5722902email: [email protected] www.anagrafi.gr

Aφιερωμένο

Σε όλους αυτούς τους Συνεργάτες και φίλους,όπου μας ένωνε ένας αλληλοσεβασμός

πέρα από κόμματα και παρατάξεις, τα ζιζάνια του συνδικαλιστικού κινήματος και το κέρδος μας είναι μια ωραία φιλία μέσα σ’ αυτό το μεγάλο ταξίδι της ζωής.

Τα βιβλία συνήθως τα γράφουν άνθρωποι που έχουνσχέση με τη γραπτή επικοινωνία. Σπουδαγμένοι, συγ-γραφείς, άνθρωποι που ξέρουν να χειρίζονται τον λόγο,να στήνουν μυθοπλασίες και να ενεργοποιούν το νου τουαναγνώστη με τις εικόνες που τις περισσότερες φορέςκινούνται στη σφαίρα της φαντασίας.

Ό,τι όμως διαβάσετε εδώ, είναι η διήγηση μιας αληθι-νής ζωής, ενός ανθρώπου που τη βίωσε έτσι ακριβώς,όπως την περιγράφει σ’ ένα λόγο που μοιάζει πιο πολύπροφορικός, καθώς είναι ιδιαίτερα ρέον… Σαν ν’ ακούςκάποιον να διηγείται την ιστορία του.

Μερικές φορές ο αναγνώστης ακόμα κι αν έχει μπειμόνο ως επιβάτης στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο, δεν μπο-ρεί παρά να νιώσει συναισθήματα καθώς διαβάζει αυτέςτις σκέψεις.

Ωστόσο είναι βέβαιο πως αν έχει αναλώσει τα καλύ-τερα χρόνια της ζωής του σ’ αυτό το μέσο μεταφοράςκαι το έχει αγαπήσει όσο ο συγγραφέας, είναι βέβαιοότι θα αισθανθεί σαν να κλείνει τα μάτια του και να ζειαυτές τις στιγμές…

Λεπτό το λεπτό… Ώρα την ώρα… Μέρα τη μέρα. Θαδιαπιστώσει πόσο έχουν αλλάξει τα πράγματα στο πέ-ρασμα των χρόνων σε ότι αφορά τις εργασιακές σχέσειςή πόσο… ίδια μένουν κι πέρασαν δεκαετίες από τότε καιέγιναν τόσοι αγώνες από ανθρώπους σαν τον άνθρωπο

Σαν εισαγωγή...

που έγραψε αυτό το βιβλίο, που πρόσφεραν όπως καιπολλοί άλλοι εθελοντικά τον εαυτό τους σε πολύ δύσκολαχρόνια και εποχές, για να βελτιωθούν κάπως τα πράγ-ματα για τους σκληρά εργαζόμενους.

Όχι, το βιβλίο αυτό δεν μπορείς να το κατατάξεις σταμυθιστορήματα. Ένα ζωντανό ρεπορτάζ είναι και ας μηνυπήρξε ποτέ ο συγγραφέας του, επαγγελματίας ρεπόρτερ.

Αυτό που σε κερδίζει, είναι ο ζωντανός, περιγραφικόςλόγος του, που συχνά ξεπερνά τα όρια και τα σημείαενός έργου που μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει καιλογοτεχνικό.

Σας συστήνουμε ν’ αφεθείτε και να το παρακολουθή-σετε με σεβασμό ως προς τα γεγονότα που περιγράφει.Κάποιοι από σας μπορεί να είσαστε εκεί και να θυμη-θείτε στιγμές. Κι αυτό είναι που κάνει ένα βιβλίο ζω-ντανό, ικανό να ζήσει και να αγαπηθεί. Όχι σε κάποιοράφι βιβλιοθήκης, αλλά ικανό να ζωντανέψει μια ολό-κληρη εποχή που χαρακτήρισε τα δύσκολα χρόνια τουηλεκτρικού σιδηρόδρομου και τα πρώτα χρόνια του συν-δικαλιστικού κινήματος στο χώρο.

Ο συγγραφέας διατυπώνει ευθαρσώς τη δική τουγνώμη και άποψη, χωρίς να σας ζητάει να συμφωνήσετε,οπωσδήποτε, μαζί του. Είναι ένας εσωτερικός μονόλογος,μια εξομολόγηση γεμάτη αλήθειες! Αλήθειες που καμιάφορά μπορεί να πονούν και να δημιουργούν ζητήματα,καθώς κάποιοι άνθρωποι που περιγράφονται μπορεί καινα ζουν ακόμα ανάμεσα μας.

Ωστόσο τολμά να πει τα πράγματα με το όνομα τουςκι αυτό είναι το μεγάλο του προτέρημα… Και μόνο γι’αυτό αξίζει να διαβαστεί. Βέβαιοι ότι θα το απολαύσετεως την τελευταία αράδα του σας παραδίδουμε στηνκρίση σας τα περιεχόμενα του βιβλίου… Ελπίζοντας στηνεπιείκεια σας…

10 ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Δεν χρειάζεται να είναι κανείς συγγραφέας για ναφτιάξει ένα ημερολόγιο ζωής σ’ ένα ταξίδι στο χρόνο,καταγράφοντας τις εμπειρίες του έστω και αν δεν εν-διαφέρει κανέναν. Γιατί αν σκεφτούμε τι υπηρεσίεςθα είχαν προσφέρει οι απλοί άνθρωποι αν είχαν κατα-γράψει τις εμπειρίες τους, τις τέχνες τους στα βάθητων αιώνων πόση γνώση πήγε χαμένη, πόσο πιο πλού-σια θα ήταν η ανθρωπότητα, σε γνώση.

Γιατί η ανθρωπότητα άλλαξε από τους περίεργους,τους ανήσυχους και τους χειρώνακτες. Τους περίεργουςθα τους αποκαλούσαν ψώνια, γιατί ήθελαν να ερμη-νεύσουν τα στοιχεία της φύσης, την μέρα, την νύχτα,


τον κεραυνό, την βροχή και τόσα άλλα φαινόμενα πουτρόμαζαν τον πρωτόγονο άνθρωπο.

Και έτσι προχώρησε ο πολιτισμός μέχρι τον μεσαί-ωνα όπου ο φανατισμός του καθολικισμού σταμάτησετην πρόοδο για 400 χρόνια και κατέστρεψε όχι μόνοαριστουργήματα της τέχνης, αλλά και ότι γραπτά κεί-μενα έπεφταν στα χέρια τους. Και ότι διεσώθη οφεί-λεται σε ορισμένους φωτισμένους μοναχούς χριστια-νούς και άραβες όπου με κίνδυνο της ζωής τουςδιέσωσαν ορισμένα.

Οι μόνοι που δεν διώκοντο ήταν όσοι έφτιαχνανπολεμικά όπλα διαφόρων ειδών. Και μάλιστα έπαιρνανκαι τις ευλογίες των ιερέων για να είναι πιο δραστικάστην εξόντωση του ανθρώπου. Στον πρωτόγονο άν-θρωπο που το μυαλό του δούλευε περισσότερο απότους συμπολίτες του και δεν σταματούσε στο μαμ –κακά – αναπαραγωγή και νάνι. Βασικές ανάγκες γιακάθε ζώντα οργανισμό.

Υπήρχαν και κάποιοι ανήσυχοι, περίεργοι και τιςανησυχίες τους αυτές ήθελαν να τις αποτυπώσουν αλλάδεν υπήρχε γραπτός λόγος. Η ανάγκη του να κατα-γράψει την καθημερινότητά του για να τα διαβάσουνοι επόμενες γενιές, έφτιαξε ανεξίτηλα χρώματα με ταπρωτόγονα μέσα που διέθετε. Τα όποια διατηρήθηκανείδη, χιλιάδες χρόνια γράφοντας στις σπηλιές με απλάσχέδια, το δικό του βιβλίο ζωγραφίζοντας την καθημε-ρινότητά του. Αυτός ο πρωτόγονος άνθρωπος που τοκεφάλι του δεν είχε μόνο για να δίνει κουτουλιές στουςαντιπάλους του σαν τα βουβάλια, αλλά για να σκέπτε-ται. Και από αυτόν τον πρωτόγονο ζωγράφο, γλύπτη,αγγειοπλάστη ξεκινάει ο πολιτισμός, από μερικά ψώνιαπου υπήρχαν ανάμεσα στα ανθρωποειδή.


Γιατί μέχρι σήμερα η ανθρωπότητα δεν έφτασε στοδιάστημα από τους δήθεν, αλλά από ανθρώπους πουτο κεφάλι τους δεν το έχουν για να πηγαίνουν στονκουρέα να το κουρεύουν και να του βάζουν αρώματα.Αλλά για να σκέπτονται και αφιέρωσαν την ζωή τουςμέσα στα εργαστήρια και οι περισσότεροι αφανείς.Γιατί τα Μ.Μ.Ε ασχολούνται με τους τίποτα και δεναποτελεί είδηση αν το γεγονός δεν έχει αίμα, σπέρμαή κανένα σαχλαμάρα πολιτικό να μπουρδολογεί στηντηλεόραση.

Έγραψα αυτόν τον μικρό πρόλογο για να δικαιολο-γήσω μάλλον την επιθυμία μου αυτή να καταγράψωτους κυριότερους σταθμούς της ζωής μου. Αυτά τα 76χρόνια άφησαν ανεξίτηλα τα σημάδια τους στην πορείαμου που μπορώ να πω μου διαμόρφωσαν τον χαρα-κτήρα μου.

Ένα τέτοιο περιστατικό που μου άφησε την σφρα-γίδα του ανεξίτηλα και με έκανε πολύ υπεύθυνο καισχολαστικό με την δουλειά μου και να αποφεύγω όσοτο δυνατόν περισσότερο τις επιπολαιότητες, ήταν στα18 μου χρόνια όταν βρέθηκα καταμεσής του Αιγαίουμε ένα ψαροκάικο 12 μέτρων πεζότρατα στις 6-1-1958ταξιδεύοντας για την Χίο.

Νύχτα προς τo ξημερώμα με νότιους ανέμους καιμια θάλασσα με πολύ έντονο κυματισμό και την επι-πολαιότητά μας σε όλο της το μεγαλείο, αδιαφορήσαμεγια τον θυμό της και δεν την σεβαστήκαμε. Και τηνθάλασσα άμα δεν την σέβεσαι, σε εκδικείται.

Γιατί εμείς ταξιδεύαμε με όλο τον δρόμο που μπο-ρούσε να αναπτύξει το καΐκι κόντρα στο κύμα μεαποτέλεσμα από τα χτυπήματα από κύμα σε κύμακάποιο μαδέρι από το πετσόματα να λασκάρει και να

Ένα ταξίδι 76 χρόνων 15

έχουμε εισροή. Είδατον που λένε, ήταν τόσα που μεδυσκολία τα προλαβαίναμε με χειροκίνητη αντλία καιμε κουβάδες για να μην καλύψουν την μηχανή καισβήσει καταμεσής σχεδόν του Αιγαίου. Με υπεράν-θρωπες προσπάθειες κατορθώσαμε να φτάσουμε σταπαράλια της Εύβοιας.

Στην θέση Καλιανού όπου λόγω του Νότιου ανέμουκαι εκεί ήταν Απάγκιο και σωθήκαμε. Όταν πατήσαμεστεριά θα ήταν 9-10 η ώρα το πρωί κάθισα σ’ έναβράχο και παρακολούθησα την πρύμνη του σκάφουςνα την καλύπτει η θάλασσα, η πλώρη του ήταν έξωγιατί ήταν πιο ρηχά τα νερά.

Το καΐκι αυτό ήταν του πατέρα μου στο οποίο εγώδούλευα τη μηχανή του από τα 15 μου χρόνια. Καιεπειδή το πουλήσαμε σε 2 Χιώτες εγώ θα το συνόδευαμέχρι τη Χίο μιας και ήμουν ο μηχανικός του. Το σκά-φος ήταν πεζότρατα, ένα καλό σκαρί φτιαγμένο γιατράτα. Αλλά εμείς το ζορίζαμε πέρα των δυνατοτήτωντου κόντρα στον θυμό της θάλασσας και μας τιμώρησε,παραλίγο ακόμα και με τη ζωή μας. Το σκάφος τοπήρε στην αγκαλιά της για πάντα στις ακτές της Εύ-βοιας.

6-1-1958 των Θεοφανείων: Αυτή η εμπειρία μου μεσημάδεψε για όλη μου την ζωή. Πρώτον γιατί αυτό τοκαΐκι ήταν μέλος της οικογένειάς μου. Το έζησα απότα σκαριά του, γι’ αυτό όταν το έβλεπα να βυθίζεταιβούρκωσα. Δεύτερον, μ’ έκανε πολύ σχολαστικό στηδουλειά μου, γιατί οι επιπολαιότητες κάνουν το αν-θρώπινο λάθος σε κάθε ατύχημα.

Με ότι καταπιανόμουν το έκανα με πολύ σοβαρότρόπο γι’ αυτό και διακρίθηκα στη δουλειά μου, είτεστο εργοστάσιο σαν τεχνίτης, είτε ως ηλεκτροδηγός.


Στους ΕΗΣ έπιασα δουλειά στις 4-2-1958 στους ερ-γολάβους Δημητρακόπουλο-Αυγερίου ως καθαριστήςοχημάτων στο τμήμα του χρωματιστηρίου. Μετά από6-7 μήνες μ’ έστειλαν στη Συντήρηση στο Σιδηρούνμέρος σαν βοηθός τεχνίτη και εκεί παρέμεινα μέχριτον 11ο του 1960 γιατί έφυγα για Στρατιώτης μέχριτον 3ο του 1963 όπου απολύθηκα.

Όταν απολύθηκα με βάση το τότε εργατικό δίκαιο,ο εργοδότης έπρεπε να με επαναπροσλάβει για έναχρόνο. Και έτσι επέστρεψα στο εργοστάσιο στο τμήμαΕπισκευής. Εδώ θα πρέπει ν’ αναφερθώ στα συναι-σθήματα που ένιωσα όταν πρωτοέπιασα δουλειά στομπογιατζίδικο στις 4-2-1958, γιατί ήμουν ένα παιδίπου μεγάλωσα κοντά στη θάλασσα, που αρκετές φορέςείδα τον ήλιο ν’ ανατέλλει μέσα από τη θάλασσα,γιατί οι πεζότρατες ψαρεύουν από κάβο σε κάβο καισε πανέμορφες παραλίες τις οποίες δεν ξέχασα ποτέ.

Και ξαφνικά βρέθηκα στο εργοστάσιο, σ’ ένα μουντόπεριβάλλον όπου γι’ αποδυτήρια οι εργάτες του εργο-λάβου χρησιμοποιούσαν ένα παλιό τραμ της παραλίας.Δεν μας επέτρεπαν να πάμε στ’ αποδυτήρια του μό-νιμου προσωπικού. Ρατσισμός σε όλο του το μεγαλείο.Θα είχα πάρει δρόμο να φύγω γιατί εγώ είχα μάθεινα δουλεύω αλλιώς.

Γιατί οι άνθρωποι της θάλασσας και ειδικότεραστα ψαράδικα έχουν πρώτο μέλημα την αλληλεγγύη.Γιατί από αυτήν εξαρτάται η επιβίωσή τους, γι’ αυτόπίνουν από ένα κύπελλο νερό και τρώνε την κακαβιάτους από ένα βαθύ πιάτο. Και όσοι κι αν είναι λει-τουργούν σαν ένας Άνθρωπος, γι’ αυτό επιβιώνουνστις δύσκολες συνθήκες της θάλασσας.

Γι’ αυτό λοιπόν κι εμένα με στενοχώρησε το περι-


βάλλον που έβλεπα, αλλά με παρηγορούσε η σκέψηότι ήταν προσωρινό. Γιατί μόλις απολυόμουν θα έφευγαπάλι για την αγαπημένη μου θάλασσα γι’ αυτό είχαναυτικό φυλλάδιο. Γιατί λένε οι παραδόσεις ότι όποιοςαπό μικρός βρέξει τον πισινό του με θάλασσα δεν τηνξεχνά ποτέ. Τα πράγματα όμως δεν έρχονται πάνταόπως τα φανταζόμαστε, γιατί διάφοροι παράγοντεςσου ανατρέπουν τη ζωή και παίρνεις άλλο δρόμο.

Έτσι λοιπόν βρέθηκα ξανά μετά τη θητεία μου στονστρατό στο τμήμα Επισκευής οχημάτων τον 3ο του63. Στο τμήμα αυτό επικρατούσαν συνθήκες ρωμαϊκήςγαλέρας με εργολάβο τον εργοδηγό και υπόλοιποι 20δραχμές από τις 3 που σχολούσαμε μέχρι τις 7. Ειδι-κότερα το χειμώνα δεν έβλεπες τον ήλιο. Νύχτα έπια-νες δουλειά, νύχτα σχολούσες. Συνθήκες πρωτόγονες.Μουτζούρα. Εντατική δουλειά και παντού πλανιότανένας φόβος και μια τρομοκρατία.

Και πέραν αυτής της τρομολαγνείας, κάθε εβδομάδασχεδόν είχαμε επίσκεψη ανθρώπου της ασφάλειας Πει-ραιά για πληροφορίες από διάφορους Συναδέλφουςπου συνεργαζόντουσαν. Έτσι λοιπόν φτιαχνόντουσανοι φάκελοι των εργαζομένων που κατέληγαν σ’ ένασημείωμα που σε καλούσε η ασφάλεια. «Περάστε απότο τμήμα στον υπαστυνόμο τάδε για υπόθεσή σας».

Και ο κάθε ταλαίπωρος προσπαθούσε ν’ αποδείξειότι δεν ήταν ελέφαντας. Έτσι το 67 με την δικτατορίαπήραν τους φακέλους έτοιμους ακόμα και πόσες φορέςπήγες για κατούρημα. Και βρέθηκαν πολλοί οικογε-νειάρχες στην απόλυση και στα ξερονήσια από κάτικαλά παιδιά που υπήρχαν στους χώρους δουλειάς.

Αυτούς τους φακέλους έκαψαν στην Υψικάμινο, όχιγια ν’ απαλλάξουν τους κατηγορούμενους του κάθε


φακέλου, αλλά για να μην μάθουμε ποτέ τους ρου-φιάνους, όπως δεν μάθαμε ποτέ για τους συνεργάτεςτων Γερμανών και τους κουκουλοφόρους που έστελναναθώους ανθρώπους στο απόσπασμα.

Σε καμία πολιτισμένη χώρα δεν έγινε αυτό. Καιχώρες που δεν διδάσκονται από το παρελθόν τους καιτην ιστορία τους γεννούν πάντα Εφιάλτες. Εδώ είχαμεμια μεγάλη πόρτα που χωρούσαν να περάσουν κάθελογής καθάρματα πουλώντας εθνικοφροσύνη.

Γιατί στη χώρα μας η εθνικοφροσύνη έδινε ασυλίασε κάθε καθίκι να κάνει οποιαδήποτε παλιανθρωπιάανενόχλητος. Ας αφήσω αυτή την σελίδα της ιστορίαςμας που κράτησε την χώρα πολλά χρόνια πίσω. Γιατίκαι εγώ μελαγχολώ όταν τα σκέφτομαι.

Και ας γυρίσω ξανά στο χώρο της Επισκευής πα-ρόλο που το περιβάλλον ήταν αυτό που περιγράφωπιο πάνω, μου άρεσε. Και μιας και ήταν και ο αδελφόςμου στο δόκιμο προσωπικό, ο Βασίλης, και του άρεσεκαι αυτού το τίμημα γιατί είχε ενδιαφέρον. Βαριάδουλειά, αλλά κάθε φορά που επισκεύαζες ένα όχημακαι το έβγαζες στη δουλειά, το καμάρωνες και το θε-ωρούσες κάτι δικό σου.

Γι’ αυτό αποφασίσαμε να παλέψουμε για να αλλά-ξουν οι συνθήκες. Και αφού μάθαμε πολύ καλά τηδουλειά μας σε πολύ σύντομο διάστημα, σηκώσαμεπαντιέρα, που λέμε. Για το μεροκάματο το οποίο έγινε50 δραχμές το απόγευμα και όχι μόνο. Ζητούσαμεμερδικό για όλους το ίδιο από τις εργολαβίες.

Και αφού δεν δεχόντουσαν οι εργολάβοι δώσαμεπροσφορές και παίρναμε εργολαβία οχήματα και έτσιπαίρναμε όλα τα λεφτά που είχαμε συμφωνήσει καιτα μοιραζόμαστε όσοι δούλευαν στο κάθε όχημα σε


ίσα μερίδια. Από τον 1ο του 64, η εταιρία μας έκανεατομικές συμβάσεις μέχρι την 1/1/65 και αν είμαστεκαλά παιδιά θα μας έκανε έκτακτο προσωπικό.

Αν δεν με απατά η μνήμη μου, είμαστε 6 ή 8 άτοματου εργολάβου. Εγώ λόγω του ότι από τα 15 μου χρό-νια ασχολούμουν με τα μηχανικά μέρη του καϊκιούμας, ακόμα και την συντήρηση και επισκευή της μηχα-νής. Βοηθώντας έμπειρους μηχανικούς της εποχής είχααποκτήσει μεγάλη εμπειρία.

Σε αυτό με βοήθησε και η υπηρεσία για 2 χρόνιαπερίπου στη συντήρηση. Αμέσως κατάλαβα τη σειράπου ακολουθούσαμε στις επισκευές των οχημάτων.Δηλαδή ξεμοντάρισμα, καθαρισμός εξαρτημάτων, αντι-κατάσταση των φθαρμένων ή επισκευή.

Εν συνεχεία μοντάρισμα και αφού το αμάξωμα είχεπεράσει από διάφορα τμήματα, ηλεκτρολόγους, αέρα,μπογιατζίδικο, ξυλουργείο κτλ., το ξαναφέρναμε στηνεπισκευή και εμείς το τελειώναμε και αφού το πηγαί-ναμε δοκιμαστικά δρομολόγια και εάν όλα πήγαινανκαλά, η συντήρηση το παρέδιδε στην κυκλοφορία καιμας έφερνε άλλο.

Γιατί τα οχήματα με βάση τις οδηγίες της κατα-σκευαστικής εταιρίας SIEMENS Μ.Α.Ν., ήταν υποχρε-ωτική η επισκευή κάθε 120 χιλ. χλμ.. Το τμήμα επι-σκευής οχημάτων ήταν από τα σπουδαιότερα τμήματατου Σιδηρόδρομου, γιατί πέραν των επισκευών καιδιασκευών που έκανε στα οχήματα ήταν υπεύθυνοκαι για τις εκτροχιάσεις γι’ αποκατάσταση και όποιαάλλη ζημιά γινόταν στο δίκτυο σε σχέση με τα οχή-ματα, αυτή η δραστηριότητά του μου άρεσε και δού-λευα πάντα με κέφι και αγάπη γι’ αυτό που έκανα,γι’ αυτό διακρίθηκα από τις πρώτες μέρες.


Σ’ ένα τρίμηνο περίπου, ο εργοδηγός μου ανέθεσετην ομάδα, που αποτελείτο από 3-4 άτομα και έτσιμου δόθηκε η ευκαιρία να εφαρμόσω διάφορες τακτι-κές που διευκόλυναν την απόδοσή μας και με πολύλιγότερο κόπο. Γιατί στην επισκευή υπήρχε μια ομάδαεθνικοφρόνων που βρισκόντουσαν στην κορυφή της ιε-ραρχίας και λειτουργούσαν σαν συμμορία και την δου-λειά δεν σου την έδειχναν για να μην χάσουν τα πρω-τεία αλλά έπρεπε να την κλέψεις για να την μάθεις.Και έτσι διατηρούσαν ο καθένας από αυτούς μια ερ-γολαβία για την πάρτη τους. Άλλος τους συμπιεστές,άλλος τους συνδέσμους, άλλος τα φορεία, άλλος τουςκινητήρες κ.λπ..

Οι υπόλοιποι δούλευαν μεροκάματο πείνας, γιατίαν μιλούσες, πέρα από το ρουφιανιλίκι που θα έπεφτεστην υπηρεσία, με ότι αυτό συνεπάγεται για καθυ-


στέρηση βαθμού κ.λπ., είχαν και την ασφάλεια πουτρομοκρατούσαν τον κόσμο και έτσι την βόλευαν. Γι’αυτό πιο πάνω χαρακτηρίζω το χώρο, Ρωμαϊκή γαλέρα.

Αυτά εγώ δεν τα δεχόμουν σαν χαρακτήρας και τοντρόπο που μεγάλωσα σαν ελεύθερος άνθρωπος κοντάστη θάλασσα, που πάντα είχες το ρίσκο σε καθημερινήβάση. Γι’ αυτό αποφασίσαμε με τον αδελφό μου, τονΒασίλη, να συγκρουστούμε μ’ αυτό το καθεστώς καινα το αλλάξουμε, πράγμα πολύ δύσκολο γιατί πρώτονήταν ψηλά στην ιεραρχία πάρα πολλά χρόνια στη δου-λεία και όλο αυτό το καθεστώς είχε μια αλληλοκάλυψη.Και προπαντός με όπλο την εθνικοφροσύνη, γι’ αυτόαπόφευγαν να πάρουν θέση, ακόμα και οι προϊστάμε-νοι μηχανικοί.

Για να επιτεθείς λοιπόν σ’ αυτή τη συμμορία έπρεπεπρώτον να έχεις κότσια, δεύτερον να ξέρεις πολύ καλάτην δουλειά σου, τρίτον να μπαίνεις μέσα σ’ όλα ταδύσκολα και να διακρίνεσαι για την εργατικότητά σουκαι τις λύσεις που προτείνεις. Να γίνονται αποδεκτέςγιατί είχαν λογική, γιατί η δουλειά μας είχε κινδύνους.όταν έχεις να κάνεις με τεράστια βάρη που ζυγίζουντα σιδηροδρομικά οχήματα και πάντα σε περίπτωσηζημιάς χρησιμοποιούσαμε γρύλους Παλάγκα Τακαρίακαι όλα αυτά θα πρέπει να έχουν ασφαλή τοποθέτησηγιατί κινδυνεύουν εργαζόμενοι.

Μ’ αυτά τα εφόδια ζητήσαμε ίσα μερδικά για όλουςπου δούλευαν στο κάθε όχημα και ένα μερδικό γιατον εργοδηγό μιας και ήταν και ο εργολάβος. Χωρίςνα δουλεύει, θα έπαιρνε ένα μερίδιο από όλες τις ομά-δες.

Αυτό χαρακτηρίστηκε επαναστατικό από την συμ-μορία που είχε μάθει αλλιώς αλλά δεν μπορούσε να


κάνει διαφορετικά, γιατί ζητούσαμε λογικά πράγματα.Και αφού κατάλαβαν ότι δεν περνούσε σ’ εμάς η τρο-μοκρατία, αναγκάστηκε σε πρώτη φάση να δώσει 150%αύξηση στο μεροκάματο. Από 20 δρχ. το απόγευματο έκανε 50.

Πέραν αυτού, ζήτησα και πέτυχα να παίρνει ηομάδα μου όλες τις ώρες ανεξάρτητα με το αν τελει-ώναμε το όχημα γρηγορότερα. Εκτός αυτού πάρα πολ-λές φορές με φώναξε και μου πρότεινε «έλα εδώ βρεκόπανε, θες να σου δώσω 100-120 το απόγευμα γιατίξέρω ότι θα τα βγάλεις και με το παραπάνω, γιατίμου ζητάς να δώσω στον τάδε που ξύνεται για να πε-ράσει η ώρα;».

Σε αυτό δεν είχε άδικο. Υπήρχαν και τέτοιοι καιάτεχνοι και κόπροι εδώ που τα λέμε, αλλά τότε νέαπαιδιά μας είχε πιάσει ο σοσιαλισμός. Και θέλαμεόλοι ίδια αμοιβή και προσφορά γι’ αυτό δεν δέχτηκαποτέ τέτοιες συμφωνίες παρόλο που τα είχα ανάγκη.

Περνώντας τα χρόνια και σε διάφορες φάσεις τηςπορείας μου, αυτούς τους συναδέλφους που ευεργετή-θηκαν με δικά μας ρίσκα πολλές φορές τους είχα απέ-ναντι. Έναντι των δικών τους συμφερόντων που νόμιζανότι θα θιγούν. Δεν θα ξεχάσω επίσης ποτέ όταν κάποιοςαπό αυτούς πήρε το θάρρος να του ζητήσει κάτι πα-ραπάνω, τον έδιωξε και του είπε να βλαστημάς τουςΓεωργίου γιατί αν δεν ήταν θα σε είχα με 20 δρχ. τοαπόγευμα και θα μου έλεγες κι ευχαριστώ.

Αυτά όμως για μένα είχαν κόστος, όταν ήρθε ηεποχή για ένταξη στο μόνιμο προσωπικό, γιατί στις31-12-64 έληγε η σύμβαση που είχαμε, ενώ κατέβηκεστην επισκευή ο προϊστάμενος μηχανικός, ο κ. Μιχα-λόπουλος να μας ευχηθεί για την Πρωτοχρονιά, σε


όλους που ήταν με σύμβαση να τους πει ότι εντάσσο-νται στο μόνιμο προσωπικό. Εμένα δεν μου είπε τί-ποτα, παρά ένα χρόνια πολλά και όταν τον ρώτησαμου είπε δεν ξέρω, ενώ με πρόταση δική του ορμώμε-νος από τον εργοδηγό ζήτησε ν’ απολυθώ γιατί ήμουνεπαναστατικό στοιχείο και δεν είχε το θάρρος να μουτο πει.

Έλλειπε την εποχή εκείνη ο Μαρκαντώνης και χρέηΔιευθυντού Έλξεως έκανε ο Χουκ, ένας Γερμανός μη-χανικός που είχαμε και δεν ασχολήθηκε με το θέμα,απλώς προσυπόγραψε την πρόταση της απόλυσής μου.Ωραίο πρωτοχρονιάτικο δώρο μου κάνανε. Να πούμεεδώ ότι ετοιμαζόμουν να παντρευτώ γιατί είχαμε πρό-ωρη εγκυμοσύνη στο γιο μου τον μεγάλο. Καταλαβαίνειο καθένας από εμάς τι κεραμίδα μου πέταξε στο κε-φάλι αυτή η συμμορία γιατί τους χάλασα την πιάτσα.

Για εμένα ήταν μετά την Πρωτοχρονιά του 1958, ηΠρωτοχρονιά του 1965. Είναι από τις πιο μελαγχολικέςπου έζησα. Γιατί για δεύτερη φορά μέσα σε λίγα χρό-νια μου ανατρέπονταν η ζωή, γιατί μου έδινε άλλο έναχαστούκι παρόλο που στη δουλειά έδινα πάντα τονκαλύτερο μου εαυτό.

Αλλά ορισμένοι φοβούμενοι ότι η αυτοκρατορία πουείχαν δημιουργήσει με τις εργολαβίες κινδύνευε ναδιαλυθεί και για να την προστατέψουν δεν δίστασαννα κάνουν οποιαδήποτε παλιανθρωπιά. Το πιο θλιβερόαπ’ όλα είναι ότι είχαν συνένοχο τον προϊστάμενο μη-χανικό, ο οποίος γνώριζε την πραγματικότητα, αλλάφοβούμενος αυτός αυτή τη συμμορία συμμάχησε μαζίτους.

Και με χαρακτήρισε και αυτός επαναστατικό στοι-χείο και ζήτησε να απολυθώ. Ελλάς το μεγαλείο σου.


Ήμουν έτοιμος να βουτήξω το φυλλάδιο και να φύγωγια την αγαπημένη μου θάλασσα. Αυτό που με κρα-τούσε ήταν ο γάμος μου που είχα προγραμματίσει καιαυτό με κράτησε.

Μέσα στη στεναχώρια μου και τα προβλήματά μου,βρέθηκαν δύο συνάδελφοι που είχαν ανθρωπιά , ο Νί-κος ο Πανές ο οποίος μαζί με τον Αντώνη τον Χρόνηέπαιρναν εργολαβίες τα βαψίματα των σταθμών, τουςοποίους γνώριζα από την θητεία μου στο μπογιατζί-δικο. Ας είναι καλά, με φώναξαν και μου είπαν εάνήθελα να δουλέψω, να παίρνω και εγώ ένα μεροκάματομέχρι να δω τι θα γίνει.

Για μένα ήταν φως στο τούνελ που με είχαν ρίξει.Δούλεψα μαζί τους τους επόμενους 8 μήνες ανασφά-λιστος μεν. Και αυτοί είχαν μεγάλο ρίσκο, γιατί εάν


συνέβαινε κανένα ατύχημα θα έβρισκαν τον μπελάτους. Αλλά με βοήθησαν στη πιο άσχημη φάση τηςζωής μου και τους ευχαριστώ.

Παράλληλα, δεν απομακρύνθηκα από το χώρο καιμου δόθηκε η ευκαιρία να πλησιάσω αυτή τη μεγάληπροσωπικότητα τον Βλάγγαλη και να του εξηγήσωγια την πλεκτάνη που είχε κατασκευάσει εις βάροςμου αυτή η συμμορία των εθνικοφρόνων παλιανθρώ-πων.

Αρκεί ν’ αναφερθώ σ’ ένα περιστατικό για να κα-ταλάβει ο κάθε αναγνώστης γιατί αποκαλώ τον αεί-μνηστο Βλάγγαλη μεγάλη προσωπικότητα. Δεχόταντις ρουφιανιές, απεχθανόταν τους ρουφιάνους, δεν τουςείχε σε καμία υπόληψη και όχι μόνο, τους ξεμπρό-στιαζε με πρώτη ευκαιρία, ένα τέτοιο περιστατικόπου συνέβη σε εμένα και έμεινα άφωνος με την εντι-μότητα αυτού του ανθρώπου.

Ένα μεσημέρι ήρθε στο Φάληρο, ο πρώην εργοδηγόςμου στο τμήμα επισκευής, ο Νίκος Τσάλας και μουείπε έλα να πάμε στον Βλάγγαλη να του ζητήσω νασε ξαναπάρει στη δουλειά. Μπήκαμε στο τρένο καιπήγαμε στην Ομόνοια. Ζήτησε από τον προσωπάρχηραντεβού και σε λίγο ανεβήκαμε στον 7ο στο γραφείοτου γενικού του κ. Βλάγγαλη.

Την εποχή εκείνη σ’ έπιανε δέος μόνο στο άκουσμαότι θα βρεθείς τε-τα-τετ και θα συνομιλήσεις μαζί του.Μόλις άνοιξε η πόρτα και μπήκαμε στο εσωτερικότου γραφείου μπροστά ο εργοδηγός και πίσω εγώ.Δεν προλάβαμε να πλησιάσουμε στο γραφείο του καιτον ρωτά «Τι έγινε Νίκο και ήρθες μέχρι εδώ;». Τουαπαντά: «Να κύριε Γενικέ, ήρθα να σας παρακαλέσω


να ξαναπάρουμε στη δουλειά τον Γεωργίου, γιατί πρό-κειται για καλό τεχνίτη».

Ο Βλάγγαλης τον διακόπτει και του λέει και γιατίμου είπες να τον απολύσω, γιατί πρόκειται για επα-ναστατικό στοιχείο. Γύρισε σ’ εμένα και με φωνάζεικοντά στο γραφείο του και μου λέει, έλα εδώ βρε παι-δάκι μου, γιατί ήμουν νεαρός τότε. Σε ήξερα-δε σεήξερα, ήρθαν και μου είπαν να σε απολύσω γιατί είσαιεπαναστάτης και ξεσηκώνεις και τους άλλους.

Εγώ τι να κάνω τώρα; Να φάω την υπογραφή μου;Θα σε πάρω όποτε κρίνω εγώ. Άστους αυτούς. Εγώένας ασήμαντος νεαρός θαύμασα την ντομπροσύνη αυ-τού του πραγματικού άρχοντα. Γι’ αυτό γράφω πιοπάνω, τις άκουγε τις ρουφιανιές, αλλά δεν έτρεφε κα-μία εκτίμηση για τους ρουφιάνους και πάντα άκουγεκαι την άλλη άποψη.


Γύρισα στο Φάληρο και συνέχισα την δουλειά μουσαν μπογιατζής. Στις 9-5-65 παντρεύτηκα έχονταςαυτό το μεροκάματο που μου πρόσφεραν αυτοί οι 2συνάδελφοι και ελπίζοντας ότι σε κάποια φάση θα μεθυμηθεί το αφεντικό, έτσι όπως του άρεσε να τον απο-καλούν.

Μέχρι τον Σεπτέμβρη και ενώ δούλευα στο θυρω-ρείο, το βάφαμε. Ανοίγει η μεγάλη πόρτα και μπαίνειη Κάντιλακ στον χώρο του εργοστασίου. Προς στιγμήςγέμισε ο χώρος από μηχανικούς, εργοδηγούς κ.λπ..

Για την υποδοχή, μπαίνοντας με είδε που δούλευακαι εγώ χαιρέτησα κατά τα καθιερωμένα μόλις στα-μάτησε και κατέβηκε και τον περιστοίχισαν οι παρα-τρεχάμενοι. Αυτός κάτι είπε στον οδηγό του, ένανεξαίρετο σεμνό συνάδελφο, τον Γιάννη τον Στασινόκαι κατευθύνθηκε στο θυρωρείο.

Έρχεται κοντά και μου λέει: «Δημήτρη, σε θέλει τοαφεντικό». Εγώ με τρακ και δέος, γιατί αυτές τιςεποχές υπήρχε μεγάλος σεβασμός στην ιεραρχία καιπροπαντός στον Βλάγγαλη.

Πλησίασα, αποχώρησαν όλοι και παρέμεινε κοντάμόνο ο προϊστάμενος μηχανικός του εργοστασίου, οκ. Μιχαλόπουλος, ο οποίος είχε συμμετοχή στην από-λυσή μου, ίσως γι’ αυτό τον κράτησε κοντά. Μόλιςπλησίασα τον ρωτάω: «Με ζητήσατε;». Ναι μουαπαντά. Να πας αύριο στο γραφείο προσωπικούκαι να πάρεις τα χαρτιά. Να πας στους γιατρούςκαι να πιάσεις δουλειά. Εγώ δεν σε ξέχασα όπωςβλέπεις.

Και άκου να σου πω τη συμβουλή μου. Άσε τιςεπαναστάσεις και κοίτα να πιάσεις τα 15 χρόνια γιατίαυτοί εδώ, και μου δείχνει τον Μιχολόπουλο, θα σε


ξαναφάνε. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο το ειρωνικό τουχαμόγελο. Τον ευχαρίστησα και του είπα ότι μέσααπό την δουλειά μου θα προσπαθήσω να μην σας απο-γοητεύσω για την επιλογή σας, γιατί η επαναφοράμου οφείλεται αποκλειστικά στον ίδιο όπως μου είχεπει και στο γραφείο του.

Ξαναγύρισα στην Επισκευή μετά από 8 μήνες καιεπί 3 χρόνια παρέμεινα έκτακτος πέρα απ’ ότι όριζεο κανονισμός και χρειάστηκε να το ξανασυζητήσω μαζίτου σε μια επίσκεψη του στο εργοστάσιο και ακολού-θησε το πέρασμά μου στο δόκιμο προσωπικό και μό-νιμος.

Παρόλο που είχα δόσει εξέταση και είχα αποκτήσειτην άδεια Ηλεκτροδηγού Περάματος και έκανα μαθη-τεία για την άδεια Σιδηροδρόμου και θυμάμαι έναχαρακτηριστικό μετά τις εξετάσεις. Κατέβηκε ο Μι-χαλόπουλος στο χώρο της Επισκεύης να μας ανακοι-νώσει ποιοι πέρασαν.

Μας φώναξε κοντά και απευθυνόμενος σε όλους,αφού μου έδωσε συγχαρητήρια για την απόδοσή μουκαι κατά την μαθητεία και στις εξετάσεις. Δεν ντρέ-πεστε βρε. Ο Δημήτρης είναι αγράμματος άνθρωπος.Να σας βάλει τα γυαλιά. Και είχε και δίκιο, γιατί ομόνος του Δημοτικού ήμουν εγώ.

Αυτό όμως δεν με εμπόδιζε σε τίποτα, γιατί αγα-πούσα τόσο την δουλειά μου και ήθελα με ότι κατα-πιανόμουν να το κάνω τέλεια. Αυτό το γνώριζαν οιπάντες. Οι αδελφοί Γεωργίου απέκτησαν μια μεγάληαποδοχή από εχθρούς και φίλους και μας είχε φορτώ-σει με μεγάλες ευθύνες, γιατί όπου ζόρικη δουλειά, θαέπρεπε εμείς να την αναλάβουμε.

Και επειδή ο Βλάγγαλης πάντα σε ζημιές εκτρο-


χίασης ήταν πάντα παρόν και το μάτι του έκοβε καιμας παρακολουθούσε για την προσφορά μας είχαμεαποκτήσει μια κάποια άνεση να μιλάμε μαζί του καιν’ ακούει τις απόψεις μας για διάφορα τεχνικά θέματα.Κι έτσι δεν έπιαναν οι ρουφιανιές.

Αν του έλεγαν κάτι για εμάς θα ρώταγε και τη δικήμας άποψη επί του θέματος και την λάμβανε υπόψητου. Έτσι πορευόμαστε με γκρίνιες με την συμμορίαμε καβγάδες, αλλά η δουλειά έβγαινε στην ώρα της,χωρίς καθυστερήσεις άσκοπες. Αυτό ήταν και το ισχυρόατού μας στις διάφορες ρουφιανιές εντός της εταιρίας.

Το 67 γίνεται η δικτατορία. Χωρίς να γνωρίζω τιείχαν κάνει με την ασφάλεια Πειραιά, όπου μας είχανκάνει ένα ογκώδη φάκελο μιας και δεν μπορούσαν τε-χνικά να μας αντιμετωπίσουν. Το ευτύχημα για εμάςκαι γλιτώσαμε την απόλυση, γιατί ένας εξαίρετος συ-


νάδελφος, ο οποίος είχε αδελφό αξιωματικό στην αστυ-νομία και τον ειδοποίησαν να μην κάνει παρέα μαζίμας γιατί είμαστε κομμουνιστές και θα μπλέξει.

Ο συνάδελφος ήταν από τους κολλητούς μας. Πρώ-τον και μας ενημέρωσε και δεύτερον ήταν από τουςεξαίρετους συναδέλφους που γνώρισα και ήταν ο Π.Θεοδωρουλέας. Και δεν μας ενημέρωσε μόνο, αλλάεξήγησε και στον αδελφό του τι ακριβώς συμβαίνειστο χώρο και η διαμάχη μας με την συμμορία δενήταν πολιτική, αλλά γιατί τους χαλάγαμε την πιάτσα.Και πιστεύω γλιτώσαμε άλλη μία απόλυση.

Αλλά είχα άλλα προβλήματα που θ’ αναφερθώ. Είχαδώσει εξετάσεις για την άδεια ηλεκτροδηγού σιδηρο-δρόμου και μάλιστα με είχε συγχαρεί ο προϊστάμενοςμηχανικός που ήταν και επικεφαλής της επιτροπής, κ.Μιχαλόπουλος, για την επίδοσή μου. Αλλά το δίπλωμάμου δεν είχε έρθει από το υπουργείο και ενώ είχανέρθει όλων των άλλων που δώσαμε μαζί εξετάσεις.

Δεν μου είχε περάσει τίποτα από το μυαλό μέχρινα μου ανοίξει τα μάτια ένας συνάδελφος ότι κάτισυμβαίνει με την Ασφάλεια. Είχε κατέβει στην επι-σκευή για την συνηθισμένη βόλτα στα τμήματα ο προϊ-στάμενος μηχανικός κι άνοιξα μια συζήτηση μαζί τουεπειδή βγαίναμε τακτικά και καλύπταμε βάρδιες στοτραμ του Περάματος.

Του ζήτησα να μας φτιάξουν και εμάς μια στολήόταν πηγαίνουμε βάρδια, να δουλεύουμε με ρούχα τηςυπηρεσίας και μου είπε ότι θα το εισηγηθεί. Δίπλαδούλευε ένας από τους ρουφιάνους της Ασφάλειαςπρώην ταγματασφαλίτης και απευθυνόμενος στον Ηλε-κτροσυγκολλητή, που δούλευε μαζί του, του λέει χωρίςπεριστροφές, τι ρούχα ζητάει ο Μήτσος αφού δεν έχει


πιστοποιητικό νομιμοφροσύνης και δεν θα πάρει άδειασιδηροδρόμου.

Έρχεται αργότερα ο καλός συνάδελφος και με ενη-μερώνει. Έτσι κατάλαβα για την καθυστέρηση πουοφείλεται και πηγαίνοντας στην Ασφάλεια να ρωτήσωγιατί καθυστερούν να στείλουν στο Υπουργείο το πι-στοποιητικό με παραπέμπουν σ’ έναν υπαστυνόμο γιατα περαιτέρω.

Όταν πήγα στο γραφείο του, μου κατέβασε ένα φά-κελο και μου διάβασε τα αμαρτήματα μου. Ήταν:πρώτον, χλεύασα στον χώρο της δουλειάς το χάρισματων αγροτικών δανείων από την Εθνική κυβέρνηση.Δεύτερον, θαύμαζα τα ρωσικά επιτεύγματα στο διά-στημα. Τρίτον, ήμουν ψηφοφόρος του κομμουνιστή Π.Ψαρόγιαννη και διάφορες τέτοιες αρλούμπες.

Και μου είπε μάλιστα αυτοί που σε κατηγορούν εί-ναι διαμάντια και μου έκρυβε με το χέρι του τα ονό-ματα που υπογράφουν. Βάζανε και υπογραφές τα κα-θίκια. Του λέω εγώ ότι ένας από αυτούς διώκεται γιαψευδορκία και με ρωτάει ποιος και του απαντάω εγώ.Είναι ο εργοδηγός μου, ο Τσάλας και οι άλλοι είναιδύο αρχιτεχνίτες και ένας τεχνίτης Α’.

Και με ξαναρωτάει ποιος είναι ο εργοδηγός σου,ένας μπούρδας που πηγαινοέρχεται εδώ και του απα-ντάω ναι και αυτός μου απαντά αυτά είναι μυστικάτης υπηρεσίας. Έφυγα πιστεύοντας ότι αυτοί δεν πρό-κειται να μου στείλουν πιστοποιητικό και θα μείνωχωρίς δίπλωμα. Γι’ αυτό θα έπρεπε ν’ ακολουθήσωάλλο δρόμο.

Η Ασφάλεια Πειραιά είχε κλείσει χάρη στις φιλότι-μες προσπάθειες της συμμορίας. Η ταυτότητά μουείχε εκδοθεί στο Μοσχάτο αλλά εγώ έμενα στο Αιγά-


λεω, το οποίο είχε χωροφυλακή και δεν τα πήγαινανκαι πολύ καλά τα δύο σώματα. Έτσι λοιπόν πήγα καιέκανα αίτηση στο σταθμό χωροφυλακής Αιγάλεω γιαέκδοση νομιμοφροσύνης και αφού τους είπα ότι πρέπεινα σταλεί στους ΕΗΣ, μου είπαν οι άνθρωποι, για ναμην αργήσει, πήγαινε στη Ν. Ιωνία στο αρχηγείο, γιατίεμείς εκεί θα το στείλουμε.

Κάνε την αίτησή σου εκεί για να βγει γρήγορα.Πράγματι έτσι έγινε, ας είναι καλά, σε 3-4 μέρες μεειδοποίησε η υπηρεσία ότι το δίπλωμα εκδόθηκε, γιατίη χωροφυλακή δεν είχε σχέση με αυτά τα καθίκια,αλλά αντλούσε πληροφορίες από τους περιπτεράδεςκαι τους διάφορους στις γειτονιές.

Αυτούς τους φακέλους κάψανε για να μην μάθει οκόσμος αυτά τα ρεμάλια και μάλιστα τα συνόδεψεστην Υψικάμινο ο αείμνηστος Φλωράκης και εκεί μέσα


κρυβόταν η νεότερη Ιστορία της χώρας. Κι έτσι έμεινανγια μία ακόμη φορά αλώβητα όλα αυτά τα καθάρματακαι θα περάσει στις επόμενες γενιές: Κάνε όποια πα-λιανθρωπιά θες και δήλωσε εθνικόφρονας και καθάρι-σες. Και έτσι το επαναλαμβάνουν όποτε τους δίνεταιη ευκαιρία.

Ας ξαναγυρίσω στην επισκευή. Γιατί πέρα από τουςκαυγάδες μας με τον εργοδηγό για τις εργολαβίες εί-χαμε μια αλληλοεκτίμηση ο ένας για τον άλλον απάνωστη δουλειά και αυτός ήξερε πολύ καλά την δουλειάτου, αλλά και αυτός γνώριζε ότι και εμείς την ξέραμεκαι είχε εμπιστοσύνη ότι μας ανέθετε, ακόμα και ταπιο δύσκολα ότι θα τα φέρουμε εις πέρας με τον κα-λύτερο τρόπο, γι’ αυτό όπου ζόρικη δουλειά θα τηνανέθετε ή σε εμένα ή στον Βασίλη.

Όσες φορές πήγε να μας παρακάμψει, την πάτησε.Και αξίζει ν’ αναφερθώ σ’ ένα πολύ σημαντικό πουθα έκλειναν την σήραγγα γι’ αρκετές ώρες με απρό-βλεπτες συνέπειες και ήταν τυχεροί γιατί έλλειπε οΒλάγγαλης στο εξωτερικό, γιατί αν ήταν εδώ θα τουςκούρευε όλους με την ψηλή μηχανή για την επιπολαι-ότητά τους.

Ένα τρένο είχε κόψει άξονα και ευτυχώς κατέβηκεαπό Κηφισιά μέχρι την Αττική κάνοντας ένα δυνατό θό-ρυβο. Στην Αττική το απέσυραν για έλεγχο. Διαπίστωσανότι είχε κοπεί ο άξονας δίπλα στο γρανάζι κίνησης.

Πήγαν από την επισκευή, του έβαλαν ένα έλκηθρο,όπως το λέγαμε για να ολισθαίνει απάνω στη γραμμήο κομμένος τροχός και να μη γυρίζει. Η επιπολαιότητασε όλη της τη μεγαλοπρέπεια, γιατί η σήραγγα πρώτον,μέχρι τη Βικτώρια είναι ανάβαση και δεύτερον, έχει


πολύ κλειστές καμπύλες και εάν όλα πήγαιναν καλάη γραμμή θα είχε γεμίσει λάδια και το πρωί θα ήταναδύνατον να κυκλοφορήσουν επιβατικοί συρμοί.

Εγώ δούλευα νυχτερινός με το ντιζελοκίνητο. ΌχημαΥ υπογόμωση και ευθυγράμμιση γραμμής. Ό Τσάλαςμε τον Παπαδημητρίου τον Θανάση θεώρησαν καλόνα μην μας ειδοποιήσουν ούτε έμενα ούτε τον Βασίληπου πάντα είμαστε παρόν σ’ όλες τις αβαρίες. Τηνθεώρησαν εύκολη δουλειά και ήθελαν τα μπράβο γιατην πάρτι τους γιατί όσους ειδοποίησαν ήταν άβουλοι.

Έμαθα το συμβάν στον Πειραιά. Κατά τις 11 η ώραπερίμενα να φύγει το τελευταίο τρένο και να ακολου-θήσω με το Υ για τον τόπο δουλειάς.

Έρχεται ο Μιχαλόπουλος και μ’ ενημερώνει ότι δενθα βγάλω νυχτέρι με το Υ, αλλά θα πάρω την μηχανή 32και να πάω στην Αττική για να τραβήξω το ζευγάρι νατο φέρω στον Πειραιά που έχει κόψει άξονα. Του απα-ντώ ότι αυτό που θα κάνετε είναι λάθος τραγικό, γιατίθα κλείσουμε τη σήραγγα και ποιος μας σώζει όταν θαέρθει ο Βλάγγαλης, γιατί εγώ εκτός από τεχνίτης είμαικαι ηλεκτροδηγός και την ξέρω την γραμμή απ’ έξω καιτο τρένο δεν θα περάσει. Εγώ σας προειδοποιώ ότι δενθα φέρω καμία ευθύνη. Και τι προτείνεις;

Να πάμε ένα φορείο με γερανό στην Αττική καιτους χειροκίνητους γρύλους ανύψωσης οχημάτων καιν’ αλλάξουμε φορείο επί τόπου κι αυτό με το κομμένοάξονα να το φορτώσει ο γερανός στο φορτηγό, να τοπάει στο εργοστάσιο με ασφάλεια. Γιατί έχω συνοδέ-ψει όχημα από το Θησείο στον Πειραιά και ξέρω τιτραβήξαμε επί 5 ώρες.

Και περνώντας στο Φάληρο, ο Τσάλας γονατιστόςέταζε στον Άγιο Δημήτρη κεριά και λαμπάδες, να μας


βοηθήσει να φτάσουμε στον Πειραιά. Το ξέχασε καιτώρα θέλει να το φέρει από την Αττική. Κάνουν τρα-γικό λάθος για τους λόγους που σας είπα. Πες τουςότι θα μπλέξουν άσχημα και τους το λέω εγώ, αν θέ-λουν ας με ακούσουν.

Πήγε και το συζήτησε ότι εγώ έχω αυτή την άποψηκαι έγιναν έξω φρενών μαζί μου και είπαν και οι δυοότι λέω μαλακίες και ότι το τρένο θα έρθει σαν κυρίαστον Πειραιά. Τόσο τους έκοβε.

Καλά του λέω του Μιχαλόπουλου. Μακάρι να κάνωλάθος γιατί αλλιώς θα γελάσει κάθε πικραμένος. Δενανταλλάξαμε καμία άλλη κουβέντα με τον κ. Μιχαλό-πουλο. Το μόνο που του επαναλάμβανα ότι αν κλείσετετην γραμμή εγώ δεν θα φέρω καμία ευθύνη. Εσείςόλοι θα καθαρίσετε με τον κ. Βλάγγαλη. Εγώ πάντωςθα του πω τι σας πρότεινα και με λοιδορήσατε.

Πήγα στους ελιγμούς, έβαλα την μηχανή 32 εμπρόςκαι περίμενα ν’ ακολουθήσω το τελευταίο τρένο μεεπιβάτες για Κηφισιά, γιατί λόγω της μεταφοράς τουσυρμού με τον κομμένο άξονα από την Αττική, η συ-γκοινωνία τελείωνε στις 11 και μισή. Φτάνοντας στηνΑττική στο αμαξοστάσιο κοτσάρισα το ζευγάρι με τηνζημιά για να κάνω τους απαραίτητους ελιγμούς να μεβγάλουν στην κάθοδο της κύριας γραμμής για να φύγωγια Πειραιά.

Στα πρώτα 10 μέτρα ρυμούλκησης το ζευγάριεκτροχιάστηκε. Κατέβηκαν Τσάλας και Σία, έβαλανγρύλους και το ξαναέβαλαν στις ράγες. Ήταν η πρώτημου φορά που παρακολουθούσα εκτροχίαση σαν θε-ατής. Αρχίζω πάλι την ρυμούλκηση αλλά 10 μέτρακαι ξανά εκτροχίαση και φτου κι από την αρχή. Γρύ-λοι, τάκους κ.λ., άλλη καμία ώρα. Και όταν τον έβα-


λαν πάλι στις ράγες γιατί ήταν απάνω σε καμπύλη. Η μηχανή δεν το τραβούσε γιατί πατινάριζε. Επί

τόπου την ξεκοτσάρισα, την πήγα στην άκρη και πήραένα άλλο ζευγάρι και προσπάθησα να το τραβήξω.Μόλις το ξεκίνησα, πάλι εκτροχιάστηκε. Κατέβηκα καιπήγα στο σταθμαρχείο να φτιάξω ένα καφέ μέχρι νατο ξαναβάλουν στις ράγες.

Κάτω από το σταθμαρχείο βρισκόταν ο κ. Μιχαλό-πουλος. Μόλις τον συνάντησα του υπενθύμισα τι τουείπα στον Πειραιά και να κρίνει ποιος απ’ όλους έλεγεμαλακίες. Γιατί η ώρα είχε φτάσει 2 και μισή καιεμείς δεν έχουμε βγει στην κύρια γραμμή και αν πάμεμε αυτόν το ρυθμό στον Πειραιά, θα είμαστε σε 3μέρες αν όλα πάνε καλά και δεν κλείσουμε τη σή-ραγγα, γιατί αυτά που έχουν κάνει σαν προεργασίαγια να πάνε το τρένο σαν κυρία στον Πειραιά απ’ ότιείδα είναι ανεφάρμοστα και αν δεν εφαρμόσουμε αυτάπου σας πρότεινα στον Πειραιά θα μπλέξετε άσχημακι εφόσον είστε παρόν τη μεγαλύτερη ευθύνη θα φέ-ρετε εσείς σαν προϊστάμενος.

Εγώ πάντως νίπτω τας χείρας μου σαν υπεύθυνοςοδηγός γιατί ακόμα και να φτάναμε στον Πειραιά, θαείχαμε αφήσει πίσω μας μια γραμμή γεμάτη λάδιακαι γράσα που το πρωί θα ήταν αδύνατο να γίνει συ-γκοινωνία γιατί θα πατινάρανε όλοι οι επιβατικοί συρ-μοί.

Σε δυόμιση ώρες από τώρα κατάλαβε το λάθοςτους και τις ευθύνες που τους αναλογούσαν και τιτους περίμενε. Μόλις επέστρεψε ο Βλάγγαλης σε 2-3μέρες, φώναξε τον Τσάλα και του έκανε παρατήρησηγιατί δεν ενημέρωσε και τους Γεωργίου ότι έχουμεαυτή τη σοβαρή βλάβη να έρθουν όπως τηλεφώνησες


σ’ άλλους παρατρεχάμενους του δικαιολογήθηκε, ότιδεν μας βρήκε στο τηλέφωνο.

Δεν τη δέχτηκε την δικαιολογία του γιατί ήξερε ότιοι σχέσεις μας ήταν μόνο υπηρεσιακές. Ο Τσάλας ήτανπολύ εγωιστής στη δουλειά γιατί την ήξερε πολύ καλά.Του είχε μεγάλη εμπιστοσύνη και ο Βλάγγαλης, αλλάείχε και πολύ καλές σχέσεις και με τον Ανδιάδη καιγι’ αυτό ήταν πανίσχυρος. Εκείνο το βράδυ έκανε τε-λείως λανθασμένη επιλογή και θέλει να σύρει από τηνΑττική μέχρι τον Πειραιά έναν κομμένο άξονα απάνωσε ένα έλκηθρο που είχαν προσαρμόσει ρίχνοντας λά-δια στη γραμμή για να ολισθάνει χωρίς να περιστρέ-φεται και να κατορθώσουνε να φτάσουνε στον Πειραιά.

Η ζημιά που θα είχαμε προκαλέσει στη γραμμή θαήταν τεράστια. Ένα άλλο πρόβλημα που δεν υπολόγιζεήταν ότι δεν γνώριζε κανείς τους ότι μπορούσαμε ν’αλλάξουμε φορείο με ελάχιστη ανύψωση του οχήματος.Εγώ που το πρότεινα το είχα μελετήσει πολύ καλάπροτού το προτείνω.

Σε λίγο με φώναξαν κοντά τους και μου είπε οΤσάλας «Μήτσο, τι έχεις προτείνει και πως θα το κά-νουμε, γιατί η προετοιμασία που κάναμε από ό,τιβλέπω απέτυχε». Του εξήγησα και συμφώνησε να φέ-ρουμε ένα φορείο από άλλο όχημα που είχαμε στηνεπισκευή και το χαλασμένο να το πάρει ο γερανός,να το φορτώσει στο φορτηγό και να το πάει στο ερ-γοστάσιο και εμείς να βάλουμε το άλλο φορείο στοόχημα και να το πάμε στον Πειραιά χωρίς κανένα ρί-σκο.

Μείναμε σύμφωνοι. Εγώ τράβηξα το χαλασμένο ναμην εμποδίζει το πρωί την έξοδο των επιβατικών συρ-μών που διανυχτέρευαν στην Αττική. Η ώρα είχε πε-


ράσει τις 4. Φύγαμε όλοι και ξαναβρεθήκαμε στις 7στο εργοστάσιο να ετοιμάσουμε όλα αυτά που χρεια-ζόμασταν να τα βάλουμε στο φορτηγό για Αττική.

Τα πράγματα πήγαν όπως τα είχα υπολογίσει καιπριν τις 10 είχαμε τελειώσει και το ετοίμασα για ρυ-μούλκηση για Πειραιά με χωρίς κανένα ρίσκο. Προτούμου ανοίξει γραμμή ο σταθμάρχης για έξοδο, μας φώ-ναξε ο Τσάλας, εμένα και τον Βασίλη κοντά, παρόλοπου είχαμε τεταμένες σχέσεις και μας λέει «Παιδιάεπειδή είστε νέοι και θα καθίσετε αρκετά χρόνια, ότανξανά αντιμετωπίσετε κομμένο άξονα, θα αλλάξετε φο-ρείο επί τόπου.

Μήτσο, συγχαρητήρια για την σκέψη σου και τηνπρότασή σου την οποία δεν είχα σκεφτεί και ίσωςεπιπόλαια την απέρριψα στον Πειραιά». Αυτό δείχνεικαι ένα μεγαλείο του ανθρώπου να δέχεται το λάθος


του και να συγχαίρει έναν συνάνθρωπό του, παρόλοπου οι σχέσεις μας δεν ήταν και οι καλύτερες.

Όταν ήρθε ο Βλάγγαλης τον ενημέρωσαν και κάλεσεόλους τους μηχανικούς στον 7ο όροφο και τους πέρασεγενεές 14 που λέμε, γιατί δέχτηκαν τη πρόταση τουΤσάλα να πασαλείψουν όλη τη γραμμή με λάδια καιλίπη για να γλιστρήσει το έλκηθρο με τον κομμένοάξονα. Φανταστείτε τι θα είχε συμβεί αν είχαν πραγ-ματοποιήσει τη βλακεία τους.

Στην καθημερινότητα της επισκευής μερικά πράγ-ματα θα πρέπει ν’ αναφερθούν. Μερικά γιατί δεν είναιδυνατόν να αναφερθούν όλα τα περιστατικά αυτά τα18 χρόνια στο εργοστάσιο που το κέρδος μας ήτανπέρα από την τεράστια εμπειρία που αποκτήσαμε γιατον σιδηρόδρομο που μας συντρόφευε στο υπόλοιποτης καριέρας μας. Κληρονομήσαμε και ένα ογκώδηφάκελο στην ασφάλεια από την συμμορία του εργο-στασίου.

Ένα άλλο εξίσου σημαντικό περιστατικό που άλλαξετα καθιερωμένα στο χώρο της επισκευής με παρέμ-βαση του ίδιου του Βλάγγαλη, έχει ως εξής, ο Τσάλαςγια να ελέγχει την κατάσταση με τις εργολαβίες είχεκαθιερώσει ένα εφαρμοστή στο χώρο, όπου αυτός ήταντης απόλυτης εμπιστοσύνης του και δεν άφηνε κανέναομαδάρχη να φτιάξει ένα κουζινέτο ή ο,τιδήποτε είχεμε το εφαρμοστήριο, το οποίο είχε σαν συνέπεια ανέπαιρνες καμία εργολαβία για επισκευή οχημάτων, ναεξαρτιόσουν από τη συμμορία.

Εάν θα την τελειώσεις γιατί θα μπορούσε να σουκαθυστερήσει την εφαρμογή των κουζινέτων και διά-φορες άλλες εξειδικευμένες εργασίες και να σε καθυ-


στερήσει. Μόνο και μόνο για να σε εκθέσει για το τί-ποτα, έμενα γιατί μου άρεσαν τα ρίσκα και δεν κώ-λωνα με τίποτα γιατί είχα εμπιστοσύνη στον εαυτόμου.

Τόλμησα και πήρα εργολαβία αρκετά οχήματα. Καιτα χρήματα που παίρναμε τα μοιραζόμαστε όλοι σείδια μερδικά. Τα κουζινέτα τα έφτιαχνε ο συνάδελφοςπου ήταν στο εφαρμοστήριο και τον πληρώναμε καιαυτόν ανάλογα το όχημα. Μέχρι όπου κάποιο απόγευμαμου δήλωσε ότι δεν θα ξαναφτιάξει πλέον καμία εργα-σία, χωρίς να μου δικαιολογήσει την στάση του αυτή.

Δεν χρειάστηκε να τον ρωτήσω γιατί ήξερα ότι τονείχε βάλει ο Τσάλας για να μου δημιουργήσει πρό-βλημα και να μην μπορέσω να ολοκληρώσω την εργα-σία που είχα αναλάβει. Τον ευχαρίστησα τον συνά-δελφο για την συνεργασία μας και του είπα ότιλυπάμαι για της τάση του, γιατί ήταν ένας πολύ αξιό-λογος συνάδελφος αλλά απόλυτα εξαρτημένος από τησυμμορία.

Πήγα αμέσως στον αρχιτεχνίτη τον Θανάση τον Πα-παδημητρίου και του είπα μαστρο-Θανάση έλα να μουδείξεις να στρώσω τα κουζινέτα, γιατί ο Γιώργος δενθα ξαναδουλέψει μαζί μου.

Απάντηση: Άκου Μητσάρα, αν ήθελες να σε βοηθήσωνα φτιάξεις κάτι για το σπίτι σου πολύ ευχαρίστως,αλλά για τα κουζινέτα δεν γίνεται. Του απάντησα ήείσαι τόσο βλάκας ή μου κάνεις τον βλάκα, γιατί εσύείσαι αρχιτεχνίτης για να μας λύνεις κάθε απορία καινα μας μαθαίνεις ό,τι δεν ξέρουμε και όχι να μας βοη-θάς για να φτιάξουμε κάτι για το σπίτι μας.

Φεύγω απόψε και τη διαφορά μας θα την λύσουμετο πρωί με τον προϊστάμενο μηχανικό, ο οποίος ήταν


ο κ. Μιχαλόπουλος. Το πρωί όταν πιάσαμε δουλειάπήγα και το συζήτησα μαζί του και ζήτησα την πα-ρέμβασή του.

Αλλά τον είδα ότι τα μάσαγε, γιατί όπως αναφέρωπιο πάνω φοβόταν αυτή τη συμμορία, γιατί είχαν σχέσημε την ασφάλεια και αφού είδα ότι δε γινόταν τίποτα,το συζητήσαμε με τον αδερφό μου τον Βασίλη καιαποφασίσαμε να ανέβει στον Βλάγγαλη και να τουπει ότι δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση και ότι λει-τουργεί εις βάρος της υπηρεσίας αυτό το κλειστό σύ-στημα και αν θέλει να μάθουν όλη την δουλειά οι τε-χνίτες του θα πρέπει να επέμβει και να διαλύσει ταστεγανά, γιατί λειτουργούν για τα συμφέροντα τουςκαι όχι για την εταιρία.

Όταν θα έρθει η ώρα να φύγουν λόγω γήρατος, τοκενό θα είναι μεγάλο, γι’ αυτό θα πρέπει η υπηρεσίανα λάβει τα μέτρα της. Έφυγε με την φόρμα, πήγεστην Αθηνάς και ζήτησε από τον προσωπάρχη για μιαέκτακτη συνάντηση με τον κ. Γενικό για υπηρεσιακούςλόγους.

Τον δέχτηκε αμέσως μέσα στο γραφείο του. Ήτανκαι ο κ. Μακριδάκης, όπου ήταν νέος μηχανικός εργο-στασίου. Τον ρώτησε θέλει να τα πούμε τώρα ή ότανθα τελειώσω με τον κ. Μακριδάκη. Δεν με πειράζει ηπαρουσία του, άλλωστε είναι και προϊστάμενός μαςκαι καλύτερα να ακούσει τον λόγο της παρουσίας μουεδώ κ. Γενικέ. Σε ακούω του λέει.

Παίρνοντας τον λόγο ο Βασίλης του αναφέρει, κ. Γε-νικέ μ’ έχετε κάνει τεχνίτη Α΄ και σε λίγο αρχιτεχνίτη καιθα έχετε μεγάλες απαιτήσεις από εμένα και με το δίκιοσας, αλλά με το σύστημα έτσι όπως λειτουργεί στοτμήμα, εγώ δεν θα μπορέσω να ανταπεξέλθω όταν θα


έρθει η ώρα. Και του εξιστορεί πως λειτουργεί το σύ-στημα για να υπάρχουν οι απαραίτητοι και τη δουλειάτην κλέβουμε γιατί δεν μας την δίδαξε κανείς. Γι’ αυτόήρθα να σας ενημερώσω. Γιατί η κατάσταση δεν πάειάλλο και εγώ την δουλειά που κάνω θέλω να την κάνωάριστα και δεν θέλω απλώς να τσουλάει το μεροκάματο.Αν δεν με θέλετε άλλο θα μου επιτρέψετε να φύγω καιαν νομίζετε ότι έχω κάποιο δίκιο, παρακαλώ να το εξε-τάσετε το θέμα. Θα το εξετάσω του είπε και ο Βασίληςαποχώρησε αφού τον ευχαρίστησε που τον δέχτηκε.

Μόλις αποχώρησε ο Βασίλης, απ’ ότι μας έλεγε οΜακριδάκης, που αργότερα γίναμε και πολύ καλοίφίλοι, γιατί μας ένωνε η μεγάλη μας αγάπη για τη θά-λασσα, μας είπε λοιπόν ότι ο Βλάγκαλης θαύμαζε τιςκαθαρές κουβέντες και του είπε όσα χρόνια είναι Γε-νικός, είναι η πρώτη φορά που κάποιος εργαζόμενος


δεν του ζήτησε ρουσφέτι-δάνειο κλ., αλλά δουλειά καιθα κατέβει στον Πειραιά να δει τι διάβολο γίνεται.

Πράγματι την άλλη μέρα κατά τις 9, ο Γενικός στηνεπισκευή, εγώ δούλευα στον μεσαίο λάκκο, ο Βασίληςστους κινητήρες, μου φωνάζει με χιούμορ, μεγαλειό-τατε για έλα εδώ, φωνάζει τον Βασίλη, υψηλότατε γιαέλα εδώ. Και αφού πάμε κοντά, φωνάζει τον Τσάλλα,τι έγινε ρε Νίκο, τι το κάνατε εδώ; Μαγαζάκι δικόσας; Δεν αφήνετε κανένα να μάθει τη δουλειά; Φω-νάξτε μου τον Χρόνη από την αποθήκη.

Όταν ήρθε ο Χρόνης του λέει άκου, ότι εργαλείασου ζητήσουν τα παιδιά θα τους τα δόσεις, ότι δενέχεις θα πας να τ’ αγοράσεις. Συνεννοηθήκαμε;

Μόλις έφυγε ο Γενικός, ο Αρχιτεχνίτης έβαλε τηνουρά στα σκέλια που λένε, του έφυγε η μαγκιά, γιατίστον Βλάγκαλη δεν έπιανε η εθνικοφροσύνη και ήρθεστον λάκκο που δούλευα να ταιριάξουμε κουζινέτα.


Εγώ ήξερα να στρώσω κουζινέτα, αλλά αν το έκαναμόνος μου θα με ρουφιάνευαν και ό,τι στραβό γινότανθα το φόρτωναν σε εμένα. Ευκαιρία περίμεναν.

Για να γράψεις όλα τα περιστατικά που έζησα αυτάτα 18 χρόνια στην επισκευή, θα χρειαζόταν ένας τόμος,αλλά προσπαθώ να καταγράψω ορισμένα για την ιστο-ρία όσο ακόμα με βοηθάει η μνήμη μου, γιατί όσοπάω και κουρκουτιένω.

Και επειδή στη ζωή μου έχουν αφήσει και ευχάρι-στες και δυσάρεστες αναμνήσεις, ήθελα πάντα να τιςκαταγράψω, γιατί αποτελούν ένα μικρό κομματάκιστην μακρόχρονη ιστορία του Σιδηροδρόμου που όλοιμας αγαπήσαμε και ο δρόμος που διαβήκαμε, δενήταν ποτέ στρωμένος με ροδοπέταλα.

Άλλο ένα περιστατικό που δημιούργησα καβγά μετ’ αρπακτικά ήταν εξίσου σοβαρό και στο τέλος δέ-χτηκαν τις απόψεις μου. Ένα απόγευμα που δουλεύ-αμε και είχαμε τελειώσει την επισκευή των φορείωνενός οχήματος 5ης παραλαβής και είχαν τελειώσει όλατα συνεργεία στο αμάξωμα του, το έφερα από τομπογιατζίδικο στην επισκευή να του περάσω τα φορείατου για να το βγάλουμε το πρωί από το εργοστάσιονα το παραδώσουμε στη συντήρηση να το ετοιμάσειγια να πάμε για δοκιμή κλ..

Όταν το σήκωσα στους γρύλους σχολαστικός όπωςπάντα, πήρα την λάμπα και επιθεωρούσα το κάτω μέροςτου οχήματος προτού το καθίσω στα φορεία του, Παρα-τήρησα ότι σ’ ένα σημείο είχε μαζέψει ρινίσματα από τατροχοπέδιλα όπου την εποχή εκείνη ήταν από μαντέμικαι κάθε φορά που φρενάριζε το τρένο έβγαζε αυτά ταρινίσματα, λόγω φθοράς των τροχοπέδιλων, αλλά δεν εί-


χαν λόγο να συγκεντρώνονται σε ένα σημείο. Εκτός κιαν υπάρχει ρήγμα και λόγω των κινητήρων που έχουνμεγάλα μαγνητικά πεδία κατά την λειτουργία τους.

Όλος ο χώρος έχει μαγνητιστεί. Για να συγκεντρώ-νονται εκεί θα πρέπει να υπάρχει ρήγμα στον εγκάρσιοδοκό και έχουν δημιουργηθεί άκρα. Πήρα μία συρμα-τόβουρτσα και το καθάρισα και πράγματι είχε ρήγμαλόγω κόπωσης μετάλλων. Κοιτάζοντας πιο σχολαστικά,διαπίστωσα ότι ο δοκός ήταν γεμάτος με ρήγματα.Σταμάτησα κάθε εργασία και τηλεφώνησα στον εργο-δηγό να κατέβει στον Πειραιά γιατί έχουμε πρόβλημακαι το όχημα δεν θα τελειώσει.

Ήρθε πολύ γρήγορα και αφού το έλεγξε και αυτόςμου είπε ευτυχώς που το παρατήρησες, γιατί είναιπολύ σοβαρό το θέμα και τη λύση πρέπει να την δώ-σουν οι μηχανικοί. Φύγαμε και το πρωί παρέλασανόλοι, ο Διευθυντής Έλξεως, οι προϊστάμενοι μηχανικοί,ο σχεδιαστής και άρχισε ο καθένας το κοντό του καιτο μακρύ του, αλλά κανείς δεν έλεγε κάντε αυτό,γιατί θα έπρεπε να συνεννοηθούν πρώτα με την κα-τασκευαστική εταιρία ΜΑΝ το πώς θα το αντιμετω-πίσουν.

Χρονοβόρα διαδικασία και το όχημα δεν μπορούσενα μείνει στους γρύλους για πολύ. Γι’ αυτό αποφασί-στηκε μια πρόχειρη λύση. Να σκαφτούν τα ρήγματακαι να κωλυθούν μέχρι να απαντήσουν οι Γερμανοίγια την οριστική λύση του προβλήματος.

Έπιασα το σκαφτικό πιστολέτο μετάλλου που εί-χαμε, και αφού έσκαψα όλα τα ρήγματα, τα κόλλησεο ηλεκτροσυγκολλητής και αποτελειώσαμε τη δουλειάγια να φύγει το όχημα. Τώρα έπρεπε να φέρουμεμέσα ένα-ένα όλα τα οχήματα της 5ης παραλαβής για


έλεγχο. Έτσι και έγινε. Όλα είχαν το ίδιο πρόβλημακαι κολλήθηκαν, αλλά προσωρινά, μέχρι να αποφασί-σουν τη λύση.

Μέχρι να περάσουμε όλα τα οχήματα από έλεγχο,ήρθε ο Γερμανός μηχανικός και πρότεινε αλλαγή τουδοκού κατά ¾ σχεδόν. Ενημέρωσε το σχεδιαστήριο τοοποίο μας έβγαλε σχέδια το πώς θα γίνει η αλλαγήκαι αφού φτιάξαμε το πρώτο, τα υπόλοιπα τα πήρεεργολαβία ο εργοδηγός και άρχισαν να επισκευάζουν1 κάθε 6 μέρες.

Έφτιαξε ένα συνεργείο από 2 τεχνίτες για τις εφαρ-μογές και 1 ηλεκτροσυγκολλητή κι έπαιρναν από έναπολύ καλό μεροκάματο για κάθε όχημα και τα μισάσχεδόν τα έπαιρνε ο εργοδηγός. Και έκαναν και τηνάλλη πουστιά.

Έβαζε την ομάδα μου να το σηκώσουμε στους γρύ-λους, να ξεμοντάρουμε ότι εξάρτημα είχε ο δοκός, νατον καθαρίσουμε από λάδια, τα γράσα και τα ρινί-σματα στο μεροκάματο και αφού τα ετοιμάζαμε, ερ-χόντουσαν οι μάγκες και έκοβαν τον δοκό και τοποθε-τούσαν τον καινούργιο και όταν τελείωναν, πηγαίναμεεμείς και ολοκληρώναμε την δουλειά μέχρι την έξοδοτου οχήματος από το Εργοστάσιο.

Εγώ μιας και δεν μιλούσε κανείς και δεν ήθελα ναμε περάσουν για ηλίθιο αντέδρασα στο επόμενο όχημα,προτού το σηκώσω στους γρύλους, πήγα στον εργοδηγόκαι του λέω: Μαστρο Νίκο, το όχημα το έχετε πάρειεργολαβία. Η εργολαβία σας δεν είναι μόνο η αλλαγήτης εγκάρσιας δοκού, αλλά το σύνολο της εργασίαςπου απαιτείται.

Εάν λοιπόν εγώ κάνω μέρος της εργασίας, θέλω μερ-δικό, γιατί θεωρώ απαράδεκτο να είμαι ο άνθρωπος


που βρήκε τα ρήγματα, να ετοιμάσω το όχημα για τιςεπισκευές που χρειάζεται και αφού τις τελειώσετε, εγώνα ολοκληρώνω την εργασία και να παραδώσω το όχημαστην συντήρηση για να μπει ξανά στην κυκλοφορία καινα μην παίρνω δραχμή και εσείς με 4 απογεύματα, ναπαίρνετε ένα μεγάλο μεροκάματο. Θεωρώ τον εαυτόμου κόπανο. Από τώρα και στο εξής θα συμμετέχω κιεγώ. Αρκετά οικονόμησαν άλλοι ξεκούραστα.

Η αλήθεια είναι ότι έγινε βαπόρι από την τσαντίλατου, αλλά δεν μπορούσε να κάνει διαφορετικά, γιατίήξερε ότι εγώ θα προχωρούσα. Και εφόσον το αίτημάμου δεν ήταν παράλογο, θα δικαιωνόμουν.

Κι έτσι μ’ έβαλε και στην ομάδα και έπαψε τον 1τεχνίτη και πηγαίναμε διαδοχικά όχημα παρά όχημαεναλλάξ μέχρι που ήρθε το καλοκαίρι και ο Τσάλαςπήρε την άδειά του. Στο διάστημα αυτό, φτιάξαμεδύο οχήματα δουλεύοντας 3 άτομα.

Όταν ήρθε η ώρα να πληρωθούμε, πιάνω τον Θανάσητον Παπαδημητρίου που τον αντικαθιστούσε και τουλέω, Μαστρο Θανάση, το μερδικό μου εγώ το θέλω,να το υπολογίσεις διά του τρία και όχι διά τέσσερα,γιατί ο Τσάλας λείπει σε άδεια. Δεν ξέρω τι θα κάνετεεσείς. Εάν θέλετε να του βγάλετε μεροκάματο, θα τουβγάλετε από το δικό σας. Στήνουμε ένα καβγά τρι-κούβερτο. Οι υπόλοιποι λεβέντες τσιμουδιά, γιατίάκουγαν Τσάλα και τους έφευγε το κατούρημα.

Εγώ επέμενα στις απόψεις μου. Τελικά του τηλεφώ-νησε στην Χαλκίδα και την άλλη μέρα ήρθε στην επι-σκευή, του επανέλαβα τις απόψεις μου και κάνοντας τηνανάγκη φιλοτιμία, δέχτηκε να μην συμμετέχει στο μερ-δικό, τουλάχιστον από τα χρήματα που έπρεπε να πάρω,γιατί οι άλλοι είχαν κατεβάσει τα παντελόνια και τα


υπόλοιπα τα μοίρασαν διά τέσσερα μερδικά. Μέσα στοεργοδηγείο που είχαμε έναν έντονο διάλογο που περιεί-χαν και διάφορες απειλές, του είπα ότι σ’ εμένα γνωρί-ζεις πολύ καλά ότι δεν μ’ ενδιαφέρουν οι απειλές σου,γιατί έχω δώσει δείγματα γραφής με τη δουλειά μουκαι γνωρίζεις πολύ καλά ότι δεν με απασχολεί τι λεςγια εμένα στην υπηρεσία. Άλλωστε σ’ έχω πληρώσεικαι με μια απόλυση.

Αυτό που δεν θα σου συγχωρέσω ποτέ, είναι ότιδεν περιορίστηκες στην υπηρεσία, αλλά αδιαφορώνταςότι εγώ από τα 25 μου χρόνια έχω ένα παιδί, πήγεςκαι με κατηγόρησες εκτός Σιδηροδρόμου, αγνοώνταςότι μπορούσες να μου καταστρέψεις την οικογένεια.Δεν χρειάζεται να σου πω που γνωρίζεις εσύ και με-


ρικοί άλλοι που δίνεται στοιχεία για τους συναδέλφουςσας. Ντροπή σας.

Αυτό που του αναγνωρίζω είναι ότι είχε απέραντηεμπιστοσύνη, όταν μας ανέθετε όποια ζόρικη δουλειάτον απασχολούσε. Θα έστελνε ή εμένα ή τον Βασίλη καιπάντα άκουγε τη γνώμη μας, παρόλο που ουσιαστικάδεν ανταλλάσαμε ούτε καλημέρα σε κάποιες φάσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν όταν μας είχανπαρουσιάσει τα 5ης παραλαβής οχήματα. Ενώ τα βγά-ζαμε από χιλιομετρική επισκευή, μόλις άρχισαν ταδρομολόγια όταν φρενάριζαν χαλούσε ο κόσμος απόένα εκκωφαντικό θόρυβο. Το απέσυραν και το έστελ-ναν πάλι στην επισκευή.

Παρόλο που δεν το είχα εγώ, με απασχόλησε τοθέμα και έψαχνα να βρω το γιατί. Τελικά βρήκα πουείχε κάποια μπόσικα στους αναρτήρες πέδης του υθη-ντίριου οχήματος. Δεν μου είχε αναθέσει να το ψάξωεγώ, γιατί έτυχε μια περίοδο να μην έχω επισκευάσειεγώ 5ης παραλαβής, τους άφησα λοιπόν να το λύσουνμόνοι τους. Το τρένο έβγαινε για δουλειά και ξανάστην επισκευή.

Αυτό επαναλήφθηκε αρκετές φορές και αφού δενεντόπισα τη βλάβη, ασχολήθηκε και ο ίδιος ο εργοδη-γός. Στο τέλος είπε, δεν μπορούμε να το λύσουμε τοπρόβλημα εμείς, ας ασχοληθούν οι μηχανικοί. Προϊ-στάμενος, μηχανικός, εργοστάσιο ήταν ο Σκουλαριώτης,πήγαν στο όχημα και κατέβηκαν στον λάκκο και έγινανσυσκέψεις επί συσκέψεων και φως από πουθενά.

Το τρένο παρέμενε στην 15η τροχιά ακινητοποιημένογια πολλές μέρες. Ρώτησα τον Σκουλαριώτη που κα-τέληξαν και μου απαντά πουθενά. Του λέω εγώ θέλειςνα σου λύσω το πρόβλημα; Μου απαντά και το ρωτάς.


Η υπόθεση είχε φτάσει στον Βλάγγαλη. Του λέω θαμου περάσεις 2 μέρες άδεια, δίνουμε τα χέρια. Νόμιζεότι αστειευόμουν. Το μόνο που θέλω από εσένα ναπεις στον Τσάλα να μου αναθέσει εμένα τη δουλειάκαι σε 1 ώρα θα στο στείλω στη δουλειά, χωρίς κανέναπρόβλημα, μου απαντά με δουλεύεις. Εδώ έχουν ασχο-ληθεί άλλοι και εσύ θα το λύσεις σε μια ώρα; Κάνεεσύ αυτό που σου είπα και εάν δεν το λύσω δέχομαιστέρηση βαθμού που περιμένω τον Δεκέμβρη.

Πράγματι πήγε και το συζήτησε με τον εργοδηγόγιατί σε λίγο με φώναξε και μου είπε να το αναλάβωεγώ. Του είπα πηγαίνω στην 15η τροχιά το μόνο πουθέλω να πας στο μηχανουργείο να μας κόψει μερικέςροδέλες από 1 χιλ. μέχρι 5 και να μου τις στείλεις έξωστον λάκκο.

Είχα πιάσει εγώ και ξεμοντάριζα τα εξαρτήματαπου είχαν μπόσικα για να είμαι έτοιμος. Όταν μουέφερε τις ροδέλες ήρθε ο ίδιος πολύ γρήγορα και μά-λιστα με βοήθησε να μαζέψουμε τα μπόσικα σε διά-φορες λάμες τον αναρτήρων πέδισης. Όταν το ετοιμά-σαμε, φώναξα την συντήρηση να το πάρει για δουλειά.Αφού κυκλοφόρησε χωρίς κανένα πρόβλημα, όταν κα-τέβηκε ο Σκουλαριώτης στην επισκευή.

Του λέω κάτι μου χρωστάς. Πότε θα μου δώσειςτην άδεια που συμφωνήσαμε. Μου απαντά πώς νασου δώσω άδεια βρε Μήτσο και τι να γράψω στονΒλάγκαλη, ότι 20 μέρες τώρα είχαμε το τρένο αραγ-μένο για μια ώρα δουλειά, θα μας πει όλους μαλάκες.Το καταλαβαίνω αυτό που λες, απλώς καλαμπουρίζω.Αυτό που θέλω είναι ότι εσύ γνωρίζεις ότι εγώ έδωσαλύση. Αυτό το αναγνωρίζω και συγχαρητήρια αλλάμέχρι εκεί. Του απαντάω ουδέν σχόλιο.


Με αμέτρητα τέτοια περιστατικά πέρασαν τα χρό-νια, ο Τσάλας έπρεπε να φύγει με σύνταξη. Θα τοναντικαθιστούσε ο Θανάσης για λίγο γιατί και αυτόςπλησίαζε για σύνταξη και έπρεπε να ορίσουν αντι-καταστάτη. Κανονικά θα έπρεπε να ορίσουν τον Βα-σίλη. Αυτός ο ανεγκέφαλος ο Μιχαλόπουλος από πεί-σμα έφερε από το πουθενά τον Στέλιο τον χασομέρηένας καλός μάστορας. Σιδεράς, κάγκελα, για υπό-στεγα κτλ.

Όμως από τρένα δεν είχε μυρωδιά, ούτε πόσουςτροχούς έχει το τρένο. τον απόσπασε στην επισκευή.Λίγες μέρες προτού φύγει ο Τσάλας για να τον έχειέτοιμο μόλις ονόμαζε εργοδηγό τον Θανάση να τονέκανε αρχιτεχνίτη επισκευής και σκέφτηκε ότι στα δύ-


σκολα θα έχει τους Γεωργίου λες κι εμείς θα καθόμα-στε με σταυρωμένα τα χέρια.

Αμέσως μόλις κατέβηκε ο Βλάγκαλης στον Πειραιά,τον πιάσαμε και του ζητήσαμε προτού φύγει να μαςονομάσει Ηλεκτροδηγούς γιατί λόγω εξαγοράς τηςΕταιρίας από το δημόσιο δεν ξέραμε τι μορφή θα πά-ρει και θα ήταν καλύτερα για εμάς να είμαστε Ηλε-κτροδηγοί.

Μας άκουσε και μας απάντησε ότι επειδή μου δου-λέψατε καλά, πριν φύγω θα σας ονομάσω απευθείαςΗλεκτροδηγούς Σιδηροδρόμου γιατί έχετε δουλέψεισιδηροδρόμους αρκετά. Επειδή όταν υπήρχαν κενάστις βάρδιες έπαιρναν εμάς και συμπληρώνανε είτεστο Πέραμα είτε στον σιδηρόδρομο, αφού μας το είπεκαι ξέραμε ότι τηρούσε πάντα το λόγο του, τον ευχα-ριστήσαμε και πήγαμε στις δουλειές μας.

Όταν βγήκε το χαρτί για την συνταξιοδότησή τουΤσάλα, όλοι αυτοί που τον έγλυφαν όταν ήταν πανί-σχυρος του χτυπούσαν ντενεκέδες όταν μάθανε ότιαποχώρησε. Αυτό δεν τους το συγχώρεσα ποτέ, διότιείναι πράξη ανανδρίας και στο κάτω - κάτω είχαν ευ-νοηθεί από τον Τσάλα.

Εμείς παρόλο που είχαμε υποστεί πολλά ντραπή-καμε για λογαριασμό τους και σε πολλούς τους πα-ρατήρησα για τις πράξεις τους, ότι αυτό που κάνουνδεν είναι σωστό. Αν είχαν να πουλήσουν νταηλίκι θαέπρεπε να το κάνουν όταν ήταν πανίσχυρος που τονέβλεπαν και κατουριόντουσαν.

Επειδή ο Θανάσης κάνοντας με το μηχανάκι ένανελιγμό για ρυμούλκηση ενός οχήματος προς το εργο-στάσιο, δουλειά ρουτίνας, σχεδόν καθημερινή, αλλά οικίνδυνοι πάντα υπάρχουν, απρόσεκτος ο κλειδούχος


τον στρίμωξε στον τοίχο και ευτυχώς την γλίτωσε μόνομε σπάσιμο μερικά παΐδια.

Ο Θανάσης όμως τραβιόταν από δικαστήριο σε δι-καστήριο και ευτυχώς βρήκαν ότι κάποτε είχε βγάλειένα δίπλωμα ελιγμοδηγού τραμ της Παραλίας καιτην γλίτωσε γιατί θα κατηγορείτο ότι δεν είχε και δί-πλωμα οδήγησης της μηχανής ρυμούλκησης παρόλοπου είχε κάνει εκατοντάδες τέτοιες μεταφορές οχη-μάτων.

Εγώ και ο Βασίλης κάναμε όλους τους ελιγμούςκαι τις δοκιμές στην κύρια γραμμή. Μετά το περιστα-τικό που δεν επιτρέπανε σε κανέναν να μετακινήσειόχημα εάν δεν είχε δίπλωμα έστω ελιγμοδηγού, πιά-σαμε τον Μιχαλόπουλο που έκανε χρέη διευθυντούέλξεως και του ζητήσαμε να βγάλει μια διαταγή πουνα λέει ότι βρισκόμαστε εν υπηρεσία και τα απογεύ-ματα που δουλεύαμε πέρα του ωραρίου του εργοστα-σίου όταν εκτελούσαμε ελιγμούς, γιατί αν συμβεί κα-νένα ατύχημα, να μην τρέχουμε ν’ αποδείξουμε ότιδεν είμαστε ελέφαντες. Και κάνε και μια πρόταση,γιατί εμείς όλοι στο εργοστάσιο και στη συντήρηση,όπου είχαμε διπλώματα σιδηροδρόμου, μας έδινε ηεταιρία 350 δραχμές τον μήνα με πιστοποίηση, γιατίσε εμάς δεν χορηγούσε χιλιομετρική αποζημίωση πουέδινε στους ηλεκτροδηγούς, ούτε κανένα από τα επι-δόματά τους.

Του ζητούσαμε λοιπόν να το αυξήσει γιατί είναιπάνω από 10 χρόνια το ίδιο. Μας είπε θα το μελετήσεικαι θα κάνει εισήγηση. Που να φανταστούμε ότι αυτότο καθίκι άλλα είχε στο μυαλό του. Ήθελε να μαςεγκλωβίσει στην επισκευή γιατί ήξερε ότι μετά τηνσυνταξιοδότηση του Θανάση του Παπαδημητρίου στην


επισκευή, θα είχε έναν εργοδηγό που δεν είχε μυρωδιάαπό τρένα από εκτροχιάσεις και διάφορες αγγαρείεςκαι δεν ήθελε πάση θυσία να μας ονομάσει Ηλεκτρο-δηγούς μέχρι να φύγει και ο Βλάγκαλης και έτσι ναμας κρατήσει για πάντα στην επισκευή για να τα βγά-λει πέρα ο κολλητός του.

Μια λοιπόν και του ζητήσαμε να προτείνει κάποιαπράγματα στον Βλάγκαλη σαν διευθυντής που ήταν,το αρρωστημένο του μυαλό νόμιζε ότι βρήκε την ευ-καιρία να πείσει τον Γενικό να μην μας ονομάσει.Πήγε και του είπε ότι του κάναμε επανάσταση καιτου ζητούσαμε διάφορα και να μην μας ονομάσει,γιατί θα ξεσηκώναμε και τον κλάδο των ηλεκτροδηγών.

Ο Βλάγκαλης δεν τα έχαψε, επειδή μας ήξερε θέλησενα μάθει και τις δικές μας απόψεις για να αποφασίσει.Τον βλέπουμε να κατεβαίνει στο εργοστάσιο στην επι-σκευή και μας φωνάζει ως συνήθως Υψηλότατε εμένα,Μεγαλειότατε τον Βασίλη, για περάστε. Μόλις πάμεκοντά, μας λέει ότι δεν θα σας βγάλω ηλεκτροδηγούςγιατί από ότι μου είπε ο κ. Μιχαλόπουλος, θα δημιουρ-γείτε επαναστάσεις κι εγώ δεν θέλω να φύγω και ναέχω τέτοια προβλήματα, γιατί ο κλάδος των ηλεκτρο-δηγών είναι ευαίσθητος και δεν χρειάζονται ξεσηκωμοί.

Δεν είναι έτσι κ. Γενικέ αυτά που σας μετέφερε οκ. Μιχαλόπουλος, αλλά του είπαμε να κάνει μια εισή-γηση σε εσάς για τους ελιγμούς και για το επίδομαπου μας χορηγείτε, τα περί επαναστάσεως είναι πα-ραμύθια. Του εξηγούμε τι συζήτηση κάναμε με τον δι-ευθυντή. Καλά μας είπε και συνέχισε τη βόλτα τουστο εργοστάσιο.

Την άλλη μέρα πάλι στην επισκευή μας φωνάζει να’ρθείτε στου κ. Μιχαλόπουλου το γραφείο. Ανεβήκαμε


στο γραφείο, χτυπήσαμε και μπήκαμε. Παίρνει τονλόγο μόλις μπήκαμε και απευθυνόμενος στον Βασίληλέει, πες μας εσύ που είσαι και πιο ζωηρός.

Πριν πάρει τον λόγο ο Βασίλης, μας λέει, αφήστεθα τα πω εγώ απ’ ό,τι μου εξήγησαν τα παιδιά δενπρόκειται περί επαναστάσεως όπως μου είπατε, αλλάπερί ενός αιτήματος που το βρίσκω λογικό, γιατί ναμην βγάλουμε μια διαταγή που να λέει ότι βρίσκονταιεν υπηρεσία όταν κάνουν ελιγμούς με οποιοδήποτεόχημα ανεξαρτήτως ώρας μιας και έχουν όλα τα απα-ραίτητα προσόντα. Αλλά είναι τεχνίτες και όχι οδηγοί.Να την βγάλεις την διαταγή για όλους. Δεύτερον, πράγ-ματι το επίδομα έχει μείνει αναπροσάρμοστο για πάραπολλά χρόνια. Το κάνω από τον επόμενο μήνα 500δραχμές και το επεισόδιο θεωρείται λήξαν.

Παίρνει τον λόγο ο κ. Μιχαλόπουλος και λέει, ηαλήθεια είναι κ. Γενικέ, ότι πρόκειται για άριστουςτεχνίτες και δεν πρέπει να φύγουν από την επισκευή.Βάζει τα γέλια ο Βλάγκαλης και μας λέει, επειδή μουδουλέψατε καλά όλα αυτά τα χρόνια που σας ξέρω, οσιδηρόδρομος στο τέλος του χρόνου περνάει στο κρά-τος. Δεν ξέρει κανείς τι σχήμα θα πάρει.

Εξασφαλισμένος θα είναι μόνο όποιος κρατάει μα-νέτα και επειδή θέλω να σας εξασφαλίσω προτού ναφύγω, θα σας ονομάσω ηλεκτροδηγούς και αφήστετον κ. Μιχαλόπουλο στα όνειρά του. Γιατί πιο πάνωτον ονομάζω άρχοντα γιατί ήταν ένας πανέξυπνος άν-θρωπος που δεν τον έπειθες εύκολα, αλλά ήθελε πάνταν’ ακούσει και την άλλη άποψη και με το αλάνθαστοκριτήριο που είχε και ότι ήξερε σχεδόν όλο το προσω-πικό και είχε για τον καθένα από εμάς την δική τουεικόνα και την δική του εκτίμηση.


Όσο σκαλίζω την μνήμη μου τόσο μου έρχονται στομυαλό περιστατικά που είχαν ενδιαφέρον ν’ αναφερθώ.Θα ήταν το 71 ή το 72. Με φώναξε ο Μιχαλόπουλοςκαι με ρώτησε αν ξέρω γερμανικά, του λέω απορημένοςκ. Διευθυντά, με δουλεύετε; Εγώ δεν έμαθα τα ελλη-νικά καλά, θα ήξερα γερμανικά;

Μου λέει ότι σ’ έχω επιλέξει να πας με τον Σκουλα-ριώτη στην Αυστρία να παραλάβετε ένα καινούργιοόχημα που έχουμε παραγγείλει για την γραμμή πουκάνει υπογόμωση και ευθυγράμμιση της γραμμής.Έμεινε εκεί η κουβέντα μας. Μετά από λίγες μέρεςμου είπε ότι θα έρθει εδώ αυστριακός τεχνικός να μαςμαθητεύσει παράλληλα με την παραλαβή του οχήματος.

Ήρθε και ο αυστριακός και αρχίσαμε δοκιμές καιμαθητεία στα κυκλώματά του, στα υδραυλικά του καιστον χειρισμό του κατά την ώρα εργασίας. Μαθητείακάναμε εγώ και ο Διονύσης ο Ιωαννίδης από τα λεω-φορεία γιατί το όχημα είχε κινητήρα ντίζελ. Δεν λει-


τουργούσε με ρεύμα και όπου δουλεύαμε γινόταν δια-κοπή ρεύματος. Διερμηνέας ήταν ο προϊστάμενος μη-χανικός κ. Σκουλαριώτης.

Τη δεύτερη μέρα ήδη το βγάλαμε νυχτέρι για μα-θητεία σε πραγματικές συνθήκες και είχε ένα διαβο-λεμένο χιονιά με πάρα πολύ κρύο, αλλά έπρεπε νατελειώσει η μαθητεία, να φύγει γιατί οι μέρες παρα-μονής του μάλλον θα είχαν μεγάλο κόστος για τηνεταιρία.

Αν θυμάμαι καλά θα βγήκαμε 4-5 νυχτέρια και δή-λωσε στον κ. Σκουκλαριώτη και στον διευθυντή, ότιδεν χρειαζόταν άλλη μαθητεία και μάλιστα τους δή-λωσε για μένα, ότι πρώτη φορά παραδίδει μηχάνημαπου να έχει τέτοια αντίληψη και εξοικείωση ο μαθη-τευόμενος χειριστής παρόλο που δεν γνώριζα τη γερ-μανική γλώσσα.

Και δεν ήταν μόνο ο χειρισμός, αλλά και η συντή-ρησή του, την οποία κάναμε εμείς. Μου το μεταβίβασεο Σκουλαριώτης, αλλά και ο κ. Μιχαλόπουλος ήρθεστην επισκευή και με συνεχάρη. Δεν αμφέβαλα καθό-λου βρε Μήτσο μου, είπε, γι’ αυτό σε επέλεξα, ήξεραεκ των προτέρων ότι θα ανταποκριθείς. Συγχαρητήρια.

Έγινε και ένα περιστατικό στο Θησείο την ημέρατης παράδοσης που γέλασαν όλοι παρόν και ο Βλά-γκαλης. Το είχαμε στο Θησείο σε μια τροχιά και τοδοκιμάζαμε, μπρος και πίσω και ο τοπογράφος έπαιρνεστοιχεία μέσα από τον χοροβάτη, πόσο σηκώνεστε. Ηγραμμή με κάθε μπουράρισμα του μηχανήματος.

Διαπίστωσε ο τοπογράφος μηχανικός κ. Παπα-μερκουρίου, ότι σηκωνότανε η γραμμή 3-4 πόντουςκαι αυτό δεν είναι σωστό, γιατί έχουμε γέφυρες σή-


ραγγα και αν συνεχίζετε το σήκωμα θα πρέπει κατάκαιρούς να χαμηλώνουμε τη γραμμή. Ο αυστριακόςαπάντησε ότι για το σήκωμα της γραμμής φταίνε οιχειριστές και όχι το μηχάνημα. Μέτρησε λέει, στοντοπογράφο που θα δουλέψω εγώ ότι δεν θα σηκωθείη γραμμή.

Πράγματι, έκανε μια περατζάδα και δεν σηκώθηκεούτε χιλιοστό. Εγώ τον παρακολούθησα βήμα-βήμακαι διαπίστωσα ότι ναι μεν κάρφωνε τους κασμάδεςστο χαλίκι, αλλά δεν τους έκλεινε κάτω από την τρα-βέρσα με αποτέλεσμα να μην σηκώνεται η γραμμή.Έρχεται ο τοπογράφος και λέει μπροστά στον Βλά-γκαλη ότι πράγματι δεν σηκώθηκε η γραμμή.

Πετάγομαι εγώ και απευθυνόμενος στον Σκουλα-ριώτη του λέω, κ. Σκουλαριώτη μήπως ο αυστριακόςμας έχει περάσει για μαλάκες πες του ότι μπορεί νατρώμε φασολάδα αλλά κουβαλάμε και λίγο μυαλό.Πήγαινε σε παρακαλώ και μέτρησε αυτό που θα μπου-ράρω εγώ. Ανέβηκα στο όχημα και έκανα το ίδιο κόλπομε τον γερμανό. Πράγματι η γραμμή δεν πήρε ούτεχιλιοστό.

Τότε το έριξαν όλοι στο καλαμπούρι και δέχτηκε κιαυτός ότι άμα κάνεις σωστή δουλειά, η γραμμή θασηκωθεί. Το ευχαριστήθηκε και από ότι είδα και οΒλάγκαλης που δεν μπόρεσε να μας δουλέψει ο αυ-στριακός, ο οποίος όταν έφευγε μου έδωσε και προ-σωπικά συγχαρητήρια και μου είπε μέσω διερμηνέα,ότι είναι η πρώτη φορά που έκανε τόσο εύκολη μαθη-τεία παρόλο που παραδίδει μηχανήματα σ’ όλο τονκόσμο γιατί ήταν δική τους η πατέντα.

Άλλο ένα περιστατικό που έγινε και ο Βλάγκαλης


ήταν παρόν, ήταν όταν μετά από μεγάλη νεροποντή,έπεσε ο μαντρότοιχος απάνω σε ένα συρμό με οδηγότον Σπυλιωτόπουλο Ιωάννη. Φεύγοντας από Πειραιά,μόλις είχε περάσει κάτω από την ρετσίνα το τρένοεκτροχιάστηκε και όχι μόνο.

Είχε ανέβει και επάνω στα μπάζα του τοίχου πουκατέρρευσε. Ζόρικη δουλειά η αποκατάσταση κι επι-κίνδυνη, γιατί δεν ξέραμε μέχρι που ο τοίχος έχει δια-βρωθεί. Αρχίσαμε τον παραμερισμό των χωμάτων καιτων υλικών του τοίχου για να μπορέσουμε να βάλουμεγρύλους να επαναφέρουμε τον συρμό στις ράγες.

Πάρα πολύ δουλειά και πολύ ιδρώτας, παρόλο πουήταν χειμώνας. Αφού μπορέσαμε να το βάλουμε ξανάστις ράγες, έπρεπε να το μεταφέρουμε πίσω στο αμα-ξοστάσιο. Για να μπορέσουν να δουλέψουν τα συνερ-γεία της γραμμής, να επαναφέρουν τη γραμμή και τηνηλεκτροφόρο για ν’ αρχίσει η συγκοινωνία.

Άρχισαν συσκέψεις επί συσκέψεων, το πώς θα φύγειτο τρένο από εκεί, γιατί ρεύμα δεν μπορούσαν να βά-λουν. Είχε πέσει η ηλεκτροφόρος του λέω, άφησέ τοσ’ εμένα, θα το πάρω εγώ με το Υ. Πήγα στο αμαξο-στάσιο, έβαλα σε λειτουργία το Υ, ζήτησα γραμμή απότον σταθμάρχη και πήγα κοντά στον συρμό.

Ζήτησα ν’ ανέβουν δύο οδηγοί στα χειρόφρενα γιατίτο Υ, δεν είχε τόσο ισχυρή πέδηση ν’ αντέξει το βάροςτου συρμού. Του είπα ότι θα του ζητάω να πεδίζουνμε σφυρίγματα του οχήματος.

Έτσι σε δέκα-δεκαπέντε λεπτά είχα πάρει τονσυρμό κι ελευθέρωσε τη γραμμή και τις επόμενες ώρεςαποκαταστάθηκε η συγκοινωνία. Γι’ αυτό ο Βλάγκαληςείχε ο ίδιος αντίληψη και για την εργατικότητά μας,αλλά και της λύσης που προτείναμε σε δύσκολες ώρες


και πάντα ό,τι και να του έλεγαν οι ρουφιάνοι, ήθελεν’ ακούσει κι εμάς και μετά να αποφασίσει.

Τον Βασίλη τον ονόμασε ηλεκτροδηγό τον Σεπτέμ-βρη, εμένα το Νοέμβρη κι αφού προσπάθησαν να μα-ταιώσουν την ονομασία μου στον κλάδο των ηλεκτρο-δηγών κι αφού δεν μπόρεσαν να μας σταματήσουνπρώτον, μας ονόμασαν Περάματος και όχι μόνο αυτό,μας έβαλαν μπροστά μας γύρω στα 35 άτομα που δενείχαν άδεια σιδηροδρόμου κάνοντας τους από δόκιμουςμόνιμους πριν κλείσουν χρόνο.

Εκμεταλλεύτηκαν ότι έλειπε ο Βλάγκαλης στην Αμε-ρική και την πουστιά αυτή την οργάνωσε ο Λούραςκαθοδηγούμενος από τον Μιχαλόπουλο μιας και δενμπόρεσε να μας κρατήσει στο εργοστάσιο να σιγοντά-


ρουμε την επιλογή του να κάνει εργοδηγό επισκευήςτον χασομέρη που ο άνθρωπος είχε μεσάνυχτα απότρένα.

Και τα πρώτα δείγματα των επιλογών του θα φα-νούν άμεσα μετά την αποχώρησή μας από το εργο-στάσιο. Ήταν όμως τυχερός γιατί έφυγε ο Βλάγκαλης.τα πρώτα δείγματα του μπάχαλου που θ’ ακολουθούσεούτε εγώ δεν το πίστευα ότι θα ερχόντουσαν τόσογρήγορα.

Ήμουν επίκουρος στην Ομόνοια. Από τον Πειραιάερχόταν μια δοκιμή. Πάντοτε τις δοκιμές τις πηγαίναμεστην παλιά Ομόνοια, γιατί είχε λάκκο για να κάνουμεέλεγχο στα κουζινέτα. Έτσι κι αυτή θα πήγαινε στηνπαλιά Ομόνοια.

Μόλις πέρασε τις αλλαγές, οι οποίες έχουν μεγάληκαμπύλη, το τρένο εκτροχιάστηκε, χωρίς κανένα λόγοτο σήμα ανοιχτό πορεία των αλλαγών προς παλιάΟμόνοια το ζευγάρι ήταν 6ης παραλαβής.

Κλείσιμο της γραμμής, διακοπή, μεταφορά των επι-βατών μέσα στην σήραγγα, ο σταθμάρχης ο άνθρωποςψαχνότανε, όλα εντάξει και η χάραξη της γραμμήςσωστή. Πήγα στο σημείο από περιέργεια, αλλά και ναδω τι έγινε για ό,τι δεν μπορούσαν να ερμηνεύσουνέλεγαν μεγάλη ταχύτητα και τα φόρτωναν στον οδηγό.

Το τρένο είχε εκτροχιαστεί στο σημείο που άλλαζεκαμπύλη, από αριστερή γινόταν δεξιά. Αμέσως κατά-λαβα το γιατί, αλλά ήθελα να βεβαιώσω γι’ αυτόέφυγα και πήγα στο σταθμαρχείο μέχρι να τελειώσουνκαι να τραβήξουν συρμό μέσα στην παλιά Ομόνοια.

Όταν έφυγαν όλοι πήγα στο λάκκο και επιβεβαίωσατην σκέψη μου. Αιτία της εκτροχίασης ήταν ο αριστερός


συγκρουστήρας (ταπόνι) είχε σηκώσει μεγάλο γρέζιστην πλάκα ολίσθησης με αποτέλεσμα να μην αφήνειτον συρμό να αλλάξει καμπύλη και είχε σαν αποτέλε-σμα να πετάξει το τρένο έξω από τις ράγες.

Αυτό μας ήταν γνωστό, γι’ αυτό σε κάθε χιλιομε-τρική φροντίζαμε να τροχίζουμε τα ταπόνια να είναιτροχισμένα τα άκρα τους και καμπυλωτά, γιατί ήτανατσάλια και άμα σήκωναν γρέζι στην απέναντι πλάκασε κλειστές καμπύλες σήμαινε εκτροχίαση, γι’ αυτότα ελέγχαμε σχολαστικά.

Το συζήτησα με τον Βαλαχής. Έγινε αποδεκτή ηπαρατήρησή μου. Γι’ αυτό για τον φόβο των Ιουδαίων,σταμάτησαν να στέλνουν της δοκιμές στην Ομόνοιακαι την έστελναν στο Θησείο. Επίσης αφαίρεσαν ταταπόνια απ’ όλα τα οχήματα και άφησαν όλο το φορτίοστα ελατήρια του βραχυσυνδέσμου.

Το επόμενο περιστατικό ήταν πάλι με ένα δοκιμα-στικό συρμό. Μόλις έφυγε από τον σταθμό του Μονα-στηρίου, απάνω στην καμπύλη εκτροχίασης καιπράγμα αδιανόητο, το συζητήσαμε με τον αδερφό μουτον Βασίλη και συμπεράναμε ότι κάποια κακοτεχνίαθα πρέπει να έχουν κάνει, γιατί το ζευγάρι είχε βγειαπό επισκευή.

Αφού το έφεραν στον Πειραιά, το άφησαν στην 10ηγραμμή για να το ξαναβάλουν στο εργοστάσιο τοπρωί. Πήγαμε λοιπόν το απόγευμα και το επιθεωρή-σαμε για να δούμε τι έχει γίνει. Δεν αργήσαμε για ναδούμε το λάθος τους.

Το κάθε φορείο πατούσε και μετέφερε το φορείοστους άξονες απάνω σε 4 ελατήρια, αυτά από τα με-γάλα φορτία που είχαν καθημερινά αρχίσει να πέφτουν


με αποτέλεσμα όταν το όχημα ήταν υπέρβαρο να χτυ-πάει σε κάθε ανωμαλία της γραμμής.

Για να μην πετάξουμε τα ελατήρια με τεράστιο κό-στος, κόψαμε διάφορες ροδέλες από έλασμα από 5χιλ. έως 1 ½ πόντο και αναλόγως βάζαμε πάνω απότα ελατήρια ανάρτησης από μία με την προϋπόθεσηότι θα ήταν και οι 4 το ίδιο πάχος, γιατί τα 6ης και7ης παραλαβής οχήματα είχαν μεγάλο μεταξόνιο (από-σταση μεταξύ των τροχών) και εάν δεν ήταν ομοιό-μορφες οι ροδέλες κινδύνευε σε μια καμπύλη με κλίσηνα μείνει κάποιος τροχός χωρίς πρόσφυση όταν τοτρένο ήταν άδειο από επιβάτες και κινητό με μικρήταχύτητα. Αυτό συνέβη στο Μοναστηράκι.

Είχαν βάλει προσθήκες άλλα ντάλον που λέμε, μεαποτέλεσμα ο τροχός που το νιχιτού ήταν υπεύθυνονα χαράξει την καμπύλη, βρέθηκε χωρίς πρόσφυσηλόγω του ότι το συγκεκριμένο σημείο δεν έχει και αρ-κετή υπερύψωση η δεξιά ράγια.

Φύγαμε και τουλάχιστον ξέραμε ότι ο οδηγός πουήταν ο Μπάμπης, ο Γλατζής δεν είχε καμία ευθύνηαφού πέρασαν μερικές μέρες στο ψάξιμο και τονσυρμό τον έβγαζαν πάλι έξω χωρίς να έχουν δικαιολο-γήσει τη συμπεριφορά του. Επιπολαιότης σε όλο τηςτο μεγαλείο.

Συνάντησα τον κ. Μιχαλόπουλο στον Πειραιά καιτον ρώτησα τι έφταιξε για την εκτροχίαση. Μου απα-ντά ότι δεν βρήκαν τίποτα και το τρένο θα το ξανα-στείλουν για δοκιμή. Που αποδίδετε λοιπόν την εκτρο-χίαση; Μου απαντά, έτρεχε Μήτσο. Του απαντάω ότιδεν περίμενα αυτή την απάντηση από εσάς που οδη-γείτε συχνά. Γιατί για να δεις το σήμα πρέπει να πε-ράσει το μισό σταθμό με πολύ χαμηλή ταχύτητα λόγω


καμπύλης, από εκεί μέχρι το σημείο εκτροχίασης. Καικινητήρες τζετ να είχε το τρένο, δεν μπορεί να ανα-πτύξει τέτοια ταχύτητα που να εκτροχιαστεί. Όποιοςλοιπόν έβγαλε τέτοια συμπεράσματα απλώς αεροβα-τεί. Και τι είναι βρε Μήτσο; Του λέω ότι τα έχουνκάνει μπάχαλο με τις προσθήκες, γιατί κανείς δενγνωρίζει την σπουδαιότητά τους και όταν τις χρησιμο-ποιούσαμε για πρώτη φορά έγινε σε συνεργασία μετο σχεδιαστήριο και την προσοχή μας είχε επισημάνειο κ. Χέρης και το ίδιο πάχος ροδέλες δεν βάζαμε,μόνο στα λιποκιβώτια, αλλά και στους αναστολείς κό-ντευε να τους φύγει η τσάντα από το χέρι έφυγε κα-τευθείαν για την επισκευή.

Πέρασαν κανά δυο μέρες και συναντηθήκαμε ξανάκαι μου λέει με ειρωνικό ύφος: «Για πες μου ρε Μήτσοτην περίφημη σκέψη σου για τις προσθήκες», του απα-ντάω: «Μπορώ να σου το αποδείξω το βράδυ δεν θαπάρει κανείς υπερωρία, θα βγούμε νυχτερινή, το μόνοπου σου ζητάω να έχουμε μαζί έναν γρύλο με πιεσό-μετρο και αφού πάμε τον συρμό ακριβώς στο σημείονα σηκώσουμε τον κάθε τροχό και να καταγράψουμεπόση πίεση χρειάστηκε για τον καθένα και σας πη-γαίνω κι ένα στοίχημα ότι αυτός που εκτροχιάστηκεθα χρειαστούμε την λιγότερη πίεση. Εγώ είμαι διαθέ-σιμος και σας περιμένω να μου αποδείξετε το αντίθετοαπό αυτό που επιμένω εγώ».

Δεν μου απάντησε, γιατί δεν είχε τίποτα να μουπει. Εγώ πήγα και το συζήτησα με τον κ. Βαλαχή πουτουλάχιστον ήταν πολύ μελετημένος μηχανικός. Δέ-χτηκε απόλυτα τις απόψεις μου και το βράδυ έβγαλετο συρμό δοκιμή, πήγε στο συρμό και τοποθέτησεστους 4 τροχούς από ένα κομμάτι φύλλο μολυβί και


πέρασε από πάνω τους τροχούς και όταν το μάζεψεδιαπίστωσε ότι τα 3 φύλλα είχαν πρεσαριστεί, ενώ το4ο ήταν σχεδόν άθικτο, δείγμα ότι πράγματι ο συγκε-κριμένος τροχός είχε χάσει την πρόσφυση του από τιςράγες γιατί τα φορτία είχαν μεταφερθεί στα άλλα ση-μεία λόγω του ότι είχαν χοντρότερες ροδέλες τα ελα-τήριά τους.

Από στενοκεφαλιά και μόνο άρχισαν να μετρούν ταελατήρια της αιωρούμενης έδρας που δεν είχε καμίασχέση με το συμβάν, δεν περίμενα τίποτα άλλο απότον κ. Μιχαλόπουλο, διότι πρώτον ήταν άτεχνος καιδεύτερον είχε πρόβλημα μαζί μας γιατί φύγαμε απότο εργοστάσιο και δεν ήθελε να μας δικαιώσει, αυτόείχε σαν αποτέλεσμα να φάμε γύρω στις 5 εκτροχιά-σεις συρμού από το πουθενά και μάλιστα στο Ηρά-κλειο όπου ο Βαλαχής φώναξε την πυροσβεστική μεμεγάλο γερανό και το έβαλα στη γραμμή εγώ και ο Γ.ο Βούλγαρης μέχρι να έρθουν τα συνεργεία, είχε απο-κατασταθεί η συγκοινωνία κι αυτός ο συρμός είχε αλ-λαντάλλων προσθήκες όπως όλα άρχισαν σιγά-σιγάνα διορθώνουν το λάθος τους στα κρυφά. Για την προ-σφορά μας εμένα και του Βούλγαρη μας έβγαλε καιευαρέσκεια.

Άλλο ένα περιστατικό που πήρα πρωτοβουλία ναεπέμβω παρόλο που δεν ήθελα να αναμειγνύομαι σεκαθήκοντα άλλου, δεν μπορούσα να μείνω απαθήςόταν έβλεπα ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και παίρνοντανλάθος αποφάσεις που μπορούσαν να δημιουργήσουνμεγαλύτερα προβλήματα.

Είχαμε ένα περιστατικό στην κάθοδο στα Άνω Πα-τήσια όταν ο Ηλεκτροδηγός ενός ξύλινου συρμού δεν


πρόσεξε ότι το σώμα εισόδου στα Άνω Πατήσια μεαποτέλεσμα ο συρμός να εκτροχιαστεί κι επειδή η τα-χύτητά του ήταν μεγάλη, έτρεξε απάνω στις τραβέρσεςκαι καρφώθηκε απάνω στην πλατφόρμα. Το ένα βαγόνισχεδόν διαλύθηκε και το μισό μ’ αρκετούς μικροτραυ-ματίες ευτυχώς, γιατί ήταν αργά και η κάθοδος δενείχε πολλούς επιβάτες. Το άσχημο ήταν ότι από τηβάση και κάτω πήγε και σφηνώθηκε γύρω στα 6-7 μέ-τρα κάτω από την αποβάθρα.

Μαζεύτηκαν πάλι όλοι και ο καθένας το κοντό τουκαι το μακρύ του και κατέληξαν να φωνάξουν κο-μπρεσέρ να σπάσουν την πλατφόρμα για να απεγκλω-βίσουν το συρμό για να τον βάλουν ξανά στις ράγες.Εγώ εν τω μεταξύ ρώτησα την πυροσβεστική αν είχεκανένα χοντρό συρματόσχοινο και μου είπε ότι έχει.

Πήγα λοιπόν στο πηγαδάκι των συσκέψεων όπουάκουσα ό,τι κοτσάνα περνούσε από το μυαλό τους.Φώναξα τον κ. Βαλαχή πιο πέρα και του λέω μπορείςνα τους πάρεις όλους πιο μακριά από το συρμό καινα με αφήσεις να το ξεσφηνώσω και εάν δεν τα κατα-φέρω τότε κάνε ό,τι θέλεις. Ο Βαλαχής μου λέει: «Μή-τσο κάνε ό,τι θέλεις κι εγώ θα τους απομακρύνω ναμην έχουμε κανένα ατύχημα».

Μόλις απομακρύνθηκαν όλοι ζήτησα από έναν οδηγόνα φέρει το συρμό που διανυχτερεύει στο σύρτη τωνΆνω Πατησίων κοντά στο ξύλινο τόσο που να μπορώνα τα συνδέσω με το συρματόσχοινο που μου είχε δώ-σει η πυροσβεστική και όταν ήταν όλα έτοιμα του ζή-τησα να κάνει όπισθεν με σκόρτσα με την πρώτη από-πειρα το τρένο ήρθε γύρω στου 30 πόντους έξω με τοδεύτερο σκορτσάρισμα ξεσφήνωσε περίπου 1 μέτρομε το 3-4 βαγόνι είχε απελευθερωθεί.


Το τράβηξα λίγο πάνω στις τραβέρσες σε σημείοπου θα μπορούσαν τα συνεργεία να βάλουν γρύλους,χάζεψαν όλοι γιατί εάν δεν είχα παρέμβει θα είχανσπάσει το πλατυφόρι.

Ο κ. Βαλαχής με συνεχάρη. Δεν μ’ ενδιαφέρουν τουείπα, ούτε ευαρέσκειες ούτε τα λόγια τα παχιά. Εγώδεν θα πάψω να παίρνω πρωτοβουλίες και ευθύνεςπου δεν μου ανήκουν. Εγώ ό,τι έμαθα το έμαθα απότον Σιδηρόδρομο και οι γνώσεις μου ανήκουν σ’ αυτόνκαι όπου τις χρειάζονται θα τις εφαρμόσω ανεξάρτητααπό το αν αρέσουν ή δεν αρέσουν σε πολλούς και ανθέλουν να μην επεμβαίνω καλά θα κάνουν να μάθουντη δουλειά τους από το να σχολιάζουν εμένα ότανβλέπω τα παράξενα και κάνω τις επεμβάσεις μου,γιατί εμείς βάλαμε πολλές φορές το κεφάλι μας στονντουρβά που λέει και ο λαός αδιαφορώντας για το ρί-σκο που αναλαμβάναμε.

Και ξέραμε πάντα ότι πολλοί περίμεναν το λάθοςμας, αλλά είμαστε στην δουλειά μας τόσο σχολαστικοίκαι τόσο σίγουροι γι’ αυτό που αναλαμβάνουμε να τοφέρουμε εις πέρας. Ευτυχώς δεν τους δώσαμε αυτήντην ευτυχία, γιατί πάντα έλεγα ότι αν θέλεις να σε σέ-βονται φρόντισε να μάθεις πολύ καλά την δουλειά γιανα είσαι ανεξάρτητος κι ελεύθερος.

Κάποια μέρα κατέβαινα από την Υγειονομική Υπη-ρεσία και μέσα στο ασανσέρ συναντάω τον πρώην ερ-γοδηγό μου τον Τσάλα. Αυτός αιφνιδιάστηκε όταν μεείδε. Νόμιζε ότι εγώ θα του φερόμουν όπως μερικάγαϊδούρια που όταν ήταν πανίσχυρος τον γλύφανε καιόταν έφυγε τον βρίζανε.

Εγώ τον χαιρέτησα με πολύ εγκαρδιότητα κα με


φιλικότατα χτυπήματα στον ώμο τον είδα να δακρύζεικαι όταν τον ρώτησα γιατί, νόμιζα προς στιγμή ότιτου συμβαίνει κάποιο πρόβλημα υγείας, μου απάντησε:«Μου μιλάς εσύ βρε Μήτσο και με βρίζουν όλοι αυτοίπου βοήθησα».

Του απάντησα φιλικότατα γιατί αυτό πίστευα τουλέω: «Μάστορα εγώ και ο Βασίλης ό,τι διαφορές εί-χαμε ήταν στη δουλειά, τώρα εγώ δεν σου κρατώ κα-μία κακία, ό,τι έκανες καλό ή καλό θα σε ελέγξει ησυνείδησή σου. Δεν παύει όμως το ό,τι ζήσαμε για 17χρόνια στον ίδιο χώρο και όχι μόνο.

Σέβομαι ότι πολλά πράγματα στη δουλειά τα έμαθααπό εσένα και άλλους μαστόρους κι αυτό που σουλέω το πιστεύω. Τώρα σου εύχομαι να περάσεις με


υγεία τη σύνταξή σου. Καθίσαμε αρκετή ώρα έξω απότο σταθμό και συζητούσαμε.

Παρατήρησα ότι δεν τον άφηνε η συγκίνηση για τιςανθρώπινες σχέσεις, άρα αλάθητη η συνείδηση τουκάθε ανθρώπου επειδή έμενε κάπου στον Άγιο Λευ-τέρη τον συναντούσα τακτικά και τον φώναζα πάνταστην καμπίνα. Το ίδιο και ο Βασίλης όταν ήταν στονοσοκομείο φώναξε τον Γιάννη τον Τσάλα και τουείπε πες στα παιδιά τον Μήτσο και στον Βασίλη ότιστην ασφάλεια δεν τους έκανα φάκελο εγώ αλλά άλλοι.Ήρθε λοιπόν ο Γιάννης και μας το είπε. Εμείς του εί-παμε ότι δεχόμαστε ότι σου είπε και δεν θέλουμε νατον βασανίζει το θέμα για εμάς έχει λήξει. Μετά απόλίγες μέρες απεβίωσε.

Αισθάνθηκα πολύ ωραία που έστω και την τελευ-ταία στιγμή του ανακουφίσαμε την συνείδηση του, γι’αυτό ο άνθρωπος πρέπει πάντα να συγχωρεί γιατί εί-μαστε περαστικοί απ’ αυτή τη ζωή και δεν πρέπει νακρατάμε κακίες. Να πολεμάμε πάντα για τις ιδέεςμας, αλλά να μην μπλέκουμε ποτέ τις ανθρώπινες σχέ-σεις με τις διαφορές μας.

Και όπως μου έλεγε ο δάσκαλός μου, στον συνδικα-λισμό ο Μάριος ο Παπακωνσταντίνου με τους λύκουςθα είσαι λύκος και με τα πρόβατα θα είσαι πρόβατο.

Ένα άλλο περιστατικό που αξίζει ν’ αναφέρω, είχασχολάσει και είχα πάει σε κάποιες δουλειές. Όταν γύ-ρισα στην Ομόνοια, είδα στην άνοδο ένα συρμό καιείχε σταματήσει η συγκοινωνία. Οδηγός, αν δεν μεαπατά η μνήμη μου, ήταν ο Θόδωρος ο Βέργος. Τοτρένο είχε εκτροχιαστεί, μπαίνοντας στις αποβάθρεςστο σταθμαρχείο.


Με φωνάζει ο Διευθυντής Γραμμής ο κ. Ψιλόλιγνοςκαι μου λέει, Μήτσο έλα να σου δείξω κάτι. Με πη-γαίνει εκεί που αρχίζει η εκτροχίαση και μου δείχνειτα σημάδια από την αριστερή τροχιά επάνω στις τρα-βέρσες από το νύχι του επισοτρου.

Ενώ από την δεξιά δεν είχε κανένα σημάδι, πράγμαπου έδειχνε ότι ο δεξιός τροχός είχε παραμείνει στηράγα. Του λέω ότι το τρένο έχει κομμένο άξονα γι’αυτό εκτροχιάστηκε και είχαν έρθει εν τω μεταξύ τοσυνεργείο για να εντροχιάσει το βαγόνι.

Βρίσκω τον Σκουλαριώτη και του λέω ότι όταν τοβάλουν στη θέση του μην το μετακινήσετε γιατί έχεικομμένο άξονα. Κάποια στιγμή άκουσα ότι το τρένοείναι έτοιμο για να φύγει. Στην Ομόνοια είχε έρθεικαι ο κ. Χρόνης που ήταν εργοδηγός συντήρησης καιπολύ καλός στη δουλειά του γιατί είχε και αυτός θη-τεύσει στην επισκευή το μεγάλο σχολείο του σιδηρο-δρόμου. Τον φώναξα και του λέω ότι Κώστα πάρε τονφακό και πήγαινε και ψάξε τον 3ο άξονα μεταξύ σό-τρου και γραναζιού και δες ότι είναι κομμένος ο άξο-νας, γιατί εκεί μας κόβονταν πάντα λόγω καταπόνισηςκάθε φορά που ξεκινούσε το τρένο, ο άξονας με τογρανάζι τραβούσε όλο το φορτίο.

Πράγματι ο Κώστας ζήτησε να μην μετακινήσουντο τρένο και μπήκε από κάτω. Βγήκε πολύ σύντομακαι είπε ότι το τρένο δεν μετακινείται γιατί έχει κόψειάξονα.

Μέσα στο Σταθμαρχείο είχαν μαζευτεί γύρω απότον Γενικό όλοι, Βαλαχής, Σκουλαριώτης, εργοδηγόςεπισκευής και σια και έλεγαν άρες μάρες κουκουνάρεςπου λέει ο λαός.

Αφού άκουσα όλους, ζητάω τον λόγο και απευθυνό-


μενος στον Γενικό του λέω, ότι επειδή έχω αντιμετωπίσεισαν τεχνίτης αρκετές φορές τέτοιες καταστάσεις, αν θέ-λετε ακούστε με, αν όχι, κάντε ό,τι θέλετε και προτείνωνα πάνε στον Πειραιά μερικοί και να φέρουν ένα φορείοαπό άλλο όχημα, να το σπρώξουμε με ένα διασκευα-σμένο Τραμ Παραλίας που το χρησιμοποιούσε η Γραμμήγια μεταφορά εργαλείων που εγώ το είχα βαφτίσει«Έντερπραϊζ» γιατί έμοιαζε με αεροπλανοφόρο.

Με άκουσαν και με ρώτησε ο κ. Βαλαχής πως θασηκωθεί το βαγόνι και του εξήγησα όπως το είχαμεξανακάνει στην Αττική και συμφώνησε. Παίρνει τονλόγο ο Γενικός και μου λέει δηλαδή κ. Γεωργίου εμείςτόσην ώρα λέγαμε μαλακίες.

Γελάσαμε. Εργοδηγός, Ηλεκτροδηγός ήταν ο Παύ-λος, ο Παπαφρατζέσκο και μου λέει θα κάτσεις εδώγιατί σε θέλει ο Σκουλαριώτης και να πας το τρένοστον Πειραιά μόλις τελειώσουν αφού ήμουν έξω απότο Σταθμαρχείο.

Έρχεται ο Παπαφραντζέσκο και μου λέει, άκουσατον εργοδηγό της επίσκεψης που έλεγε στον κ. Σκου-λαριώτη μην ακούς τις μαλακίες του Μήτσου το τρένοθα του βάλουμε το έλκηθρο και θα πάει μια χαράστον Πειραιά. Μόλις μου του είπε παίρνω τα πράγ-ματά μου, λέω καληνύχτα και ανεβαίνω μπροστά στηνΔιεύθυνση.

Είχα τη βέσπα και φεύγω για το σπίτι. Το μόνοπου έκανα, είπα στον Σκουλαριώτη επειδή εκτός απόπροϊστάμενος είμαστε και φίλοι. Πρόσεξε επειδή αυτόςπου σου το είπε έχει μεσάνυχτα από τέτοιες ζημιές,θα κλείσετε την Γραμμή και αν φτάσετε στο Θησείοθα έχετε πασαλείψει τη γραμμή με λάδια που θα χρει-αστείς μια βδομάδα να την καθαρίσεις.


Όταν έφτασα στο σπίτι με παίρνει τηλέφωνο ο ερ-γοδηγός ο Παπαφραντζέσκο και μου λέει: Να έρθειςστην Ομόνοια. Του απαντώ ότι δεν έρχομαι γιατί θαμου πουν καμία κουβέντα και θα τους στείλω στοδιάβολο και δεν θέλω. Μου λέει, θα έρθεις οπωσδή-ποτε, πρώτον γιατί μου είπε ο Σκουλαριώτης ότι σεθέλει εδώ και εγώ θέλω μόλις τελειώσουν να πας τοτρένο στον Πειραιά. Εγώ δεν είμαι εργοδηγός στηνΟμόνοια. Εγώ λοιπόν σε θέλω εδώ.

Εγώ όπως αναφέρω παραπάνω, ο Σκουλαριώτηςεκτός από προϊστάμενος ήταν και φίλος και καταλά-βαινα την αγωνία του να πάνε τα πράγματα καλά,γιατί εμπειρία για τέτοιες καταστάσεις δεν είχε κανείς.Εγώ είχα αντιμετωπίσει άλλωστε δική μου πατένταήταν η αλλαγή του φορείου στην Αττική.

Επιτόπου γύρισα στην Ομόνοια και όλα έγιναν έτσιόπως τους επέδειξα μέχρι να έρθει το φορείο από τονΠειραιά. Είχαν αφαιρέσει το χαλασμένο. Το πήγαμεσιγά-σιγά μέσα στη παλιά Ομόνοια. Όταν ήρθε το Τραμμε το φορείο το πέρασαν από κάτω, μάζεψαν τα εργα-λεία, δώσαμε ρεύμα και ετοίμασα τον συρμό για Πειραιά.

Στο Πλατυφόρι ήταν ο Βαλαχής με τον Γενικό τους.Είπα καληνύχτα και ετοιμαζόμουν να ξεκινήσω ότανο Πασάς με φώναξε και μου είπε «Πράγματι κ. Γεωρ-γίου λέγαμε μαλακίες, είχες δίκιο».

Από εκείνη την ημέρα άρχισε να μας ζητάει να επι-στρέψουμε στην Επισκευή. Εμείς απαντήσαμε ότι πρέ-πει να το συνεννοηθεί με τα σώματα, κάτω από ποιεςπροϋποθέσεις θα γίνει. Επίσης και ο κ. Μιχαλόπουλοςαναγνωρίζοντας μάλλον το λάθος των επιλογών του,είχε εκφράσει την επιθυμία να επιστρέψουμε και σε


αυτόν είπαμε να τα βρείτε με τα Σωματεία. Άλλωστεεμείς δεν είχαμε καμία κάψα να γυρίσουμε, γιατί εί-χαμε άριστα προσαρμοστεί σαν οδηγοί.

Και τον χώρο τον γνωρίζαμε γιατί πολύ συχνά δου-λεύαμε στην Κίνηση καλύπτοντας βάρδιες και επί ΕΗΣκαι γνωρίζαμε πολύ καλά και πρόσωπα και πράγματακαι όλοι οι συνάδελφοί μας εκτιμούσαν και αναγνώρι-ζαν τις γνώσεις μας για τον Σιδηρόδρομο γενικά. Γι’αυτό είχαμε μια αποδοχή σε όλους τους χώρους, γιατίμας διέκρινε μια σεμνότητα και αλληλοσεβασμός σεόλους τους χώρους δουλειάς.


Με τα κοινά είχα ασχοληθεί από την πρώτη μέραπου έπιασα δουλειά, η δραστηριότητά μου αυτή μεείχε φιλοδωρήσει με μια απόλυση και ένα φάκελοστην ασφάλεια. Δεν θα μπορούσα λοιπόν να κάτσωήσυχος παρόλο που είχαμε δικτατορία. Άρχισαν ναεπανιδρύονται Σωματεία, αλλά για να συμμετέχειςχρειαζότανε άδεια από την ασφάλεια.

Γι’ αυτό όταν ιδρύθηκε η Ένωση τα μέλη της πουαποτελούσαν την Διοικούσα επιτροπή αποτελείτο απόσούπερ εθνικόφρονες. Έφτιαξαν καταστατικό, πέρασεαπό την ασφάλεια και μετά κατευθύνθηκε στο Πρω-

Το κεφάλαιο Συνδικαλισμός

τοδικείο για να λειτουργήσει ως Ένωση ΕργαζομένωνΕΗΣ, που είχε στις τάξεις του όλο το προσωπικό τωνΕΗΣ.

Αν θυμάμαι καλά θα ήταν το 72΄ όταν έγινε μιαπροσπάθεια να ιδρύσουν σωματείο οι Ηλεκτροδηγοί,αλλά δεν συγκέντρωναν τις απαραίτητες υπογραφέςπου έπρεπε να ήταν 25. Είχαν καμιά δεκαριά. Μάλλονφοβόντουσαν να υπογράψουν οι υπόλοιποι.

Ήρθε και με βρήκε στο εργοστάσιο ο Γ. Βούργαρηςκαι μου είπε την πρόθεσή τους. Αλλά δεν είχαν τιςαπαραίτητες υπογραφές, μου ζήτησε να το συζητήσωμε όλους που είχαν δίπλωμα οδηγού σιδηροδρόμουπου αριθμούσαμε γύρω στους 12-15 τεχνίτες και ναενταχθούμε στο υπό ίδρυση σωματείο ΗλεκτροδηγώνΕΗΣ.

Το συζήτησα με όλους και αποφασίσαμε να εντα-χθούμε στο νέο Σωματείο και 15 περίπου Ηλεκτροδη-γοί που είχαν υπογράψει. Συγκεντρώθηκε ο απαιτού-μενος αριθμός και έτσι ιδρύθηκε το Σωματείο τωνΗλεκτροδηγών και άρχισαν σιγά-σιγά να γράφονταιόλοι μέλη του, οι τεχνίτες του εργοστασίου ήταν ιδρυ-τικά μέλη του Σωματείου Ηλεκτροδηγών .

Όταν όμως εδραιώθηκαν τους τεχνίτες που ήταναπό τα ιδρυτικά μέλη τους έγραψαν στα παλιά τουςυποδήματα, ότι συμφωνούσαν με τη Διεύθυνση δενπεριείχε κάτι για τους τεχνίτες που ήταν μέλη τουίδιου σωματείου και έτσι εμείς ούτε η Ένωση ασχο-λείτο μαζί μας, αλλά ούτε η ηλεκτροδηγοί.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα μέσα στα αιτήματάτους ήταν ένα επίδομα διακόπτη που έπαιρναν οι ηλε-κτροδηγοί από 150 δρχ. το έκαναν 500 δρχ., ενώ γιατους τεχνίτες που παίρναμε 350 δρχ. όσοι είχαμε


άδειες οδηγού ζητήσαμε να γίνει και εμάς 500 αλλάδεν το στήριξε κανείς τους. αυτό έγινε η αιτία να αρ-χίσουν τα πρώτα σύννεφα στις σχέσεις μας με το προ-εδρείο και μάλιστα εγώ πλακώθηκα λεκτικά με τον Γ.τον Βούλγαρη γιατί αυτός ήταν που μεσολάβησε ναγραφτούμε στο υπό ίδρυση Σωματείο.

Από αυτή του την ενέργεια άρχισαν οι κόντρες καιαπό ό,τι κατάλαβα άρχισαν να σκέπτονται ότι η απο-στολή μας είχε τελειώσει και αποτελούσαμε βαρίδιαγια τη διαπραγμάτευσή τους.

Ντρεπόντουσαν όμως να μας το πουν στα ίσα καιεπειδή πλησίαζαν οι εκλογές ήρθε και με έπιασε οΒούλγαρης και μου είπε να συμμετέχω στο ψηφοδέλτιογια να εκπροσωπώ τους τεχνίτες και να σταματήσει ηγκρίνια που είχε αρχίσει. Του είπα ότι εμένα δεν πρό-κειται να μ’ αφήσει η Ασφάλεια, αλλά θα συμμετέχωγια να δω εάν μου το επιτρέπει να κατέβω στις εκλο-γές.

Πράγματι μόλις πήγε το ψηφοδέλτιο στην Ασφάλειαέσβησαν από μέσα εμένα και τον Μάριο τον Παπα-κωνσταντίνου. Εκεί, άρχισε να τελειώνει και η συμμε-τοχή των τεχνιτών στο Σωματείο των Ηλεκτροδηγώνκαι σιγά-σιγά γραφόντουσαν στην Ένωση.

Το 1980 εκλέχτηκα στο Σωματείο και ανέλαβα τοταμείο το ’81. Τα σωματεία μ’ επέλεξαν να εκπροσω-πήσω τους εργαζομένους στο Ταμείο Συντάξεων. Γιαμένα ήταν ένα σχολείο, γιατί γνώρισα από κοντά τηνΚοινωνική Ασφάλιση που με βοήθησε αργότερα στηνπορεία μου.

Επίσης το Σωματείο ήταν ένα σχολείο γιατί εγώ μεό,τι καταπιανόμουν το έκανα με αγάπη και σχολαστι-κότητα. Ο συνδικαλισμός όσο και αν τον κατηγορούν


είναι ένα πανεπιστήμιο. Εάν τον πάρεις στα σοβαράσου δίνει μια μόρφωση όχι επιστημονική αλλά κοινω-νική. Εκεί μαθαίνεις τον άνθρωπο, τις αδυναμίες του,τα προτερήματα του.

Εκεί μαθαίνεις τους πολιτικούς, εκεί γνωρίζειςσπουδαίους ανθρώπους με κουλτούρα, με σοβαρότητα,με αγάπη για τον συνάνθρωπό τους κ.λπ. Αλλά θαγνωρίσεις και τσαρλατάνους, πονηρούληδες ανθρώπουςπου έχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους αλλά καιηλίθιους που ό,τι κάνουν δεν το κάνουν από κακία,αλλά μέχρι εκεί τους κόβει.

Κάνεις πολύ καλούς φίλους, αλλά και φανατικούςεχθρούς και για να επιβιώσεις θα πρέπει να δίνεις κα-θημερινές μάχες στις συνελεύσεις, στους χώρους δου-λειάς προπαντός γιατί υπάρχουν αυτοί οι ανίδεοι πουτα ξέρουν όλα και τα λύνουν όλα με έναν φραπέ στοχέρι και κάτω από την σκιά ενός δένδρου και ουδέποτεανέλαβαν ευθύνες.

Κάνανε πότε τους κομματάρχες, πότε τους αρχηγούςδιαφόρων ομάδων, διαφωνούντων και όταν τους τύ-χαινε καμία στραβή στη δουλειά κατουρούσαν τα πα-ντελόνια τους. Γι’ αυτό ο συνδικαλισμός έχει γι’ αυτούςπου θέλουν να τον υπηρετήσουν πραγματικά πάραπολλές πικρίες και αρκετές φορές θα βρεθείς μόνος μ’έναν πόνο στο στομάχι όταν βλέπεις τα παράξενα καιπολλές φορές θα βρεθείς να σε κριτικάρουν συνάδελφοιπου τους έχεις βοηθήσει σε κάποιες δύσκολες στιγμέςτης ζωής τους.

Αυτά τα είχα επισημάνει στον Μάριο όταν σκέφτηκενα φύγει σε σύνταξη και μου ζήτησε να αναλάβω τοΣωματείο. Του είπα ότι Μάριε παρόλο που σε σέβομαιγιατί διδάχτηκα πάρα πολλά από εσένα και σε ευχα-


ριστώ αλλά δεν έχω καμία όρεξη να αποκτήσω έλκοςτου στομάχου, με αυτά που έχω ζήσει μέχρι σήμεραστον συνδικαλισμό και δεν έχω καμία όρεξη να δέχομαιτην κακόπιστη κριτική από ανθρώπους που δεν έχουνθυσιάσει ούτε μια μέρα από τη ζωή τους για τα κοινά.Άκουσε να δεις μου είπε με αυτήν την βλάχικη προ-φορά.

Μην ξεχνάς ότι εκεί μέσα βρίσκεται και το μεροκά-ματό σου και είσαι υποχρεωμένος να το υπερασπιστείςκαι παντού υπάρχουν και καλοί και κακοί και πονη-ρούληδες και αχάριστοι μ’ αυτούς είσαι υποχρεωμένοςνα δουλέψεις.

Πραγματικά οι κουβέντες του αυτές είχαν μια σοφίαπου με ταρακούνησαν του είπα έχεις δίκιο και θακάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου να δικαιώσω τηνεπιλογή σου. Μου απαντά το μόνο που σε συμβουλεύωγιατί σε βλέπω συναισθηματικό τύπο. Με τους λύκουςθα είσαι λύκος και με τα πρόβατα θα είσαι πρόβατογια να επιβιώσεις.

Γιατί ο χώρος του συνδικαλισμού από ό,τι έχειςδει, δεν απαρτίζετε από αγγέλους, αλλά στο χώροαυτό κατοικούν και πολλοί διαβόλοι που θα συναντάςτακτικά.

Εκλέχτηκα Πρόεδρος των Ηλεκτροδηγών στο τέλοςτου 1987 και το ’88 είχαμε εκλογή Εργατικού Εκπρο-σώπου στο Δ.Σ. της εταιρίας. Σε γενικές εκλογές ολό-κληρου του προσωπικού είμαστε 3 υποψήφιοι, εγώ, οΓ. Σοφιανός και ο Μανώλης ο Φωτόπουλος που ήτανήδη εκπρόσωπος, γιατί σαν αναπληρωματικός πουήταν λόγω αποχώρησης του Χατζηνικολή σε σύνταξητον είχε αντικαταστήσει ο Μανώλης.

Εγώ λοιπόν κατέβηκα ως αουτσάιντερ, γιατί η δύ-


ναμη των ηλεκτροδηγών ήταν το 10% του συνόλου τουπροσωπικού. Είχα όμως μια γενική εκτίμηση από όλουςτους χώρους δουλειάς και ο κόσμος με τίμησε καιτους ευχαριστώ.

Βγήκα πρώτος και με μεγάλη διαφορά και εκλέ-χτηκα εκπρόσωπος στο Δ.Σ. του ΗΣΑΠ για τα επόμενα3 ½ χρόνια ήμουν πρόεδρος των ηλεκτροδηγών, εκ-πρόσωπος στο Δ.Σ. της εταιρίας και εκπρόσωπος στοΤαμείο Συντάξεων.

Ζήτησα λοιπόν από τα σωματεία να στείλουν άλλονστο Ταμείο Συντάξεως, γιατί δεν μπορούσα να έχωόλες αυτές τις δραστηριότητες. Έχω και μια οικογένειαπου με χρειάζεται. Όταν πήγα στο πρώτο Δ.Σ. της εται-ρίας μετά την εκλογή μου, αφού με συνεχάρησαν όλατα μέλη, διαπίστωσα με πόσο σεβασμό άκουγαν τις το-ποθετήσεις μου όχι γιατί ήμουν κανένας φιλόσοφος.

Ήμουν ο πιο αγράμματος απ’ όλους στο Δ.Σ. αλλάστη δουλειά μου ήξεραν όλοι ότι ήμουν πρύτανης.Είχα δώσει διδάγματα γραφής στην καθημερινότητακαι στα προβλήματα της δουλειάς μας, γι’ αυτό γιανα κάνεις συνδικαλισμό θα πρέπει να μάθεις πολύκαλά τη δουλειά σου γιατί αλλιώς δεν σε ακούει κα-νείς.

Εγώ εκτός από την εμπειρία μου ήμουν πανταχούπαρών σε βλάβες, σε συγκρούσεις, σε εκτροχιάσεις, σεπλημμύρες, σε αυτοκτονίες γιατί μ’ ενδιέφερε πρώτααπ’ όλα να κάνουμε συγκοινωνία γι’ αυτό πληρωνό-μαστε και εάν τα τρένα πηγαινοέρχονται μπορείς νακάνεις και συνδικαλισμό και να απαιτείς το καλύτερογια το μέλι σου.

Με αυτές τις απόψεις πορεύτηκα και αυτές τις αρ-


χές είχα. Ένα δεύτερο στοιχείο που θα πρέπει να έχειο συνδικαλιστής είναι η λεγόμενη μπέσα και όταν δί-νεις τον λόγο σου πρέπει να ξέρουν όλοι ότι τον τηρείς,γιατί όλοι μας δίνουμε το δικαίωμα μια φορά να σεκοροϊδέψουν.

Κι αυτό έλεγα και στους συνεργάτες μου και στουςπροέδρους των άλλων σωματείων που συνεργαζόμαστεκαι στους εκάστοτε γενικούς διευθυντές και έτσι πάνταείχα μια καθαρή συνεργασία μ’ όλους και κανείς δενδιανοήθηκε να με γελάσει. Ό,τι συμφωνούσαμε ήτανγια μένα συμβόλαιο ας ήταν και εις βάρος της δημοτι-κότητάς μου, δεν μετρούσα ποτέ τα λεγόμενα κουκιά,πάντα η απόφασή μου ήταν με γνώμονα την πλειοψη-φία των συναδέλφων που με είχαν εμπιστευτεί ναδιαπραγματεύομαι την καλυτέρευση της ζωής τους.

Ήταν τόσο μεγάλη η εμπιστοσύνη όλων στο πρό-σωπό μου που μου ανέθεταν πάντα όταν τελειώναμετις διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις να μου ανα-θέτουν να κάνω εγώ τις τελικές διαπραγματεύσεις για


κάποιες λεπτομέρειες χαμηλού κόστους για να κλί-σουμε την συμφωνία και πάντα τα κατάφερνα ναφέρνω εις πέρας την αποστολή που μου είχαν αναθέσει,γιατί είχα έναν κατάλληλο τρόπο διαπραγμάτευσηςπρώτον και δεύτερον ήξεραν ότι αν τους έλεγα ότικλείσαμε δεν θα πηγαίναμε την άλλη μέρα και θα ζη-τάγαμε άλλα.

Ξέρανε ότι είχαν πέσει οι υπογραφές μόνο με τονκαθαρό λόγο που είχα μαζί μου και ότι έχω συμφωνή-σει με όλους, γιατί εγώ δεν αναλάμβανα τέτοια ευθύνηαν δεν είχαμε συμφωνήσει μέχρι που το πάμε. Δεν ζη-τούσα ποτέ κανένα προσύμφωνο αρκούσε ο λόγος καιαυτό το γνώριζαν όλοι. Οφείλω να ομολογήσω ότι ποτέκανείς δεν αθέτησε τη συμφωνία που είχε κάνει μαζίμου.

Ο συνδικαλισμός ήταν και παραμένει ένα μεγάλοσχολείο. Αν καθόμουν να γράψω τα περιστατικά πουέζησα μέσα σε αυτά τα 50 χρόνια που ασχολήθηκα μετα κοινά, θα έπρεπε να γράψω έναν τόμο αλλά στέκο-μαι σε μερικά που μου έρχονται στο μυαλό γιατί καιαυτό κουρκούτιανε.

Μου έχουν παραμείνει πιο έντονα τα 8 χρόνια τηςπροεδρίας μου στο σωματείο των ηλεκτροδηγών καιτα 3 ½ χρόνια σαν εργατικός εκπρόσωπος, γιατί είχανπολύ πιο έντονο ρυθμό και βρισκόσουν πάντα στηνεπικαιρότητα για τα καλά αλλά και για τα κακά.

Εκπροσώπησα τους συναδέλφους σε δεκάδες πει-θαρχικά συμβούλια με μικρά αλλά και πολύ σοβαράπαραπτώματα τα οποία σχεδόν είχαμε κάθε εβδομάδακαι τους καλαμπούριζα πάντα λέγοντας ότι στο 7οόροφο που γινόντουσαν τα πειθαρχικά πήγαιναν μόνο


οδηγοί είτε των λεωφορείων ή των τρένων και εκδότεςπου είχαν βάλει το χέρι στο μέλι. Αυτή ήταν η πλειο-ψηφία των πειθαρχικών.

Μέσα λοιπόν στα απλά υπήρχαν και τα πολύ ζόρικαπου είχαν να κάνουν με συγκρούσεις, με παραβάσειςσημάτων που ανήκαν στην 5η και 6η κλάση του κανο-νισμού και σήμαινε απόλυση προσωρινή ή οριστική.

Η προσπάθειά μου ήταν να ξεπεράσουν την από-λυση, αλλά και να τιμωρηθούν για να είναι πάνταπροσεχτικοί και να παραδειγματίζονται και οι υπό-λοιποι γιατί μεταφέραμε ανθρώπους και όχι αντικεί-μενα και έπρεπε να είμαστε πολύ προσεχτικοί στηδουλειά μας. Γιατί η κακιά ώρα δεν αργεί να σε βρεικαι όλοι μας μέσα σε αυτά τα χιλιάδες χιλιόμετραπου διανύσαμε θα βρεθήκαμε πάρα πολλές φορές κο-ντά στην κακιά ώρα.

Γιατί στατιστικά σε παγκόσμια κλίμακα πάνω απότο 90% των ατυχημάτων οφείλονται στο ανθρώπινολάθος. Εγώ πάντα όταν με όριζε κάποιος συνάδελφοςγια εκπρόσωπο του υπενθύμιζα ανάλογα το παρά-πτωμα του και τι προβλέπει ο κανονισμός, γιατί είχαμεκαι ορισμένους που ενώ ερχόντουσαν στα πειθαρχικάσαν κατηγορούμενοι και αν τους έπιανες θα τους έβρι-σκες κατουρημένους όταν καθάριζες να την βγάλουνμε τη χαμηλότερη ποινή μετά το πειθαρχικό ούτε λίγοούτε πολύ από τις συζητήσεις που έκανα έβγαζες τοσυμπέρασμα ότι έπρεπε να πάρουν ευαρέσκεια.

Πολλές φορές είχα αναγκαστεί να ανέβω στον Δι-ευθυντή να μεσολαβήσω να μετριάσει την ποινή γιατίήταν υπερβολικά αυστηρή για να μην τον παραπέμψεικάποιον στο Πειθαρχικό και γραφτεί η ποινή του στονφάκελό του, τον τιμωρούσε με 4/4 ή 6/4. 4/4 ήταν ένα


μεροκάματο δούλευε χωρίς να πληρωθεί και εάν ήταν6/4 έχανε ενάμιση μεροκάματο.

Έλεγα λοιπόν στον Διευθυντή ότι δεν θέλω να επεμ-βαίνει το σωματείο σε θέματα διοίκησης, αλλά ότανστερείς στον άλλον ενάμιση μεροκάματο με αναγκάζεινα επέμβω πράγμα που δεν μου αρέσει αλλά με φέρνεισε δύσκολη θέση. Άλλωστε η πειθαρχία δεν αποκτάταιμε το ύψος της ποινής αλλά και μικρότερη ποινή έχειτα ίδια αποτελέσματα, γιατί κανείς από τους συναδέλ-φους δεν έρχεται στη δουλειά με αδιαφορία αλλά μέσαστον φόρτο εργασίας γίνονται και κάποια μικρο-παρα-πτώματα γιατί τα σοβαρότερα πάνε στα πειθαρχικά.

Αυτά ήταν ρουτίνα, σχεδόν καθημερινά γιατί μέσαστις 20 ώρες που δούλευαν τα τρένα και αλλάζανεβάρδιες όλο και κάποιος θα είχε αργήσει κάποιος θαείχε καθυστέρηση δρομολογίου, κάποιος θα είχε 2οάτομο στη καμπίνα, κάποιος δεν θα φόραγε στολή.Για τέτοια παραπτώματα αναφέρομαι. Γιατί τα σο-βαρά είχαν άλλη διαδικασία. Μερικά μόνο θα αναφέρωγιατί μου έχουν μείνει στη μνήμη μου λόγω του ότιαυτοί που το είχαν κάνει όχι μόνο δεν είχαν καταλάβειτι είχαν κάνει αλλά ζητάγανε και τα ρέστα και μεέβριζαν κιόλας.

Ονόματα δεν χρειάζονται, μόνο περιστατικά. Κάθεπρωί ο εκάστοτε πρόεδρος περνούσε από την Αττικήστη αίθουσα ηλεκτροδηγών, εκεί πίναν έναν καφέ ήκολάτσιζαν οι οδηγοί κατά την ώρα του διαλείμματος.Εκεί λοιπόν λυνόντουσαν και τα προβλήματα. Είχαμεαυτούς που πραγματικά ήθελαν μια ενημέρωση γιατα προβλήματα που χώρου και έθεταν ερωτήματα καιαπαντούσα και γινόταν μια ενημέρωση.


Είχαμε όμως και τους εξυπνάκηδες που έλυναν ταπροβλήματα στο γόνατο και πίστευαν ότι είμαστε τοκέντρο του σύμπαντος και μπορούσαμε να πραγματο-ποιήσουμε οποιαδήποτε παπαριά περνούσε από τομυαλό τους και ότι ο σιδηρόδρομος απαρτίζεται μόνοαπό εμάς και από κανέναν άλλο. Εγώ μόλις άκουγατέτοιες κουταμάρες τους έβαζα χέρι και τους έλεγαότι το προσωπικό μόνο ενωμένο πετυχαίνει τους στό-χους του.

Και έτσι ό,τι είχαμε πετύχει το είχαμε πετύχει ενω-μένοι και όχι συντεχνιακά. Ένα πολύ καλό μισθολόγιο,πάρα πολλά θεσμικά θέματα πολύ καλές συνθήκεςδουλειάς και κάθε χρόνο με τις συμβάσεις όλο και κά-ποιες νέες κατακτήσεις προσθέταμε αποφεύγοντας τιςμεγάλες απεργίες γιατί κάναμε συγκοινωνία και ναιμεν στις πρώτες στάσεις εργασίας είχες την συγκατά-θεση του επιβατικού κοινού, αλλά άμα το παρατρα-βάγαμε τους έκανες εχθρούς γιατί και αυτοί στη δου-λειά πήγαιναν και δεν μπορούσαμε εμείς να τουςκαταταλαιπωρούμε για κάτι παραπάνω αυτή την συ-μπεριφορά την είχαν όλα τα σωματεία του χώρου μας.

Γι’ αυτό και τα σωματεία του χώρου μας τα σεβό-ντουσαν πάντα η πολιτική ηγεσία ανεξαρτήτως κομ-μάτων που κυβερνούσαν και πάντα οι πόρτες τουυπουργείου ήταν ανοιχτές ακόμα και όταν βρισκόμα-στε σε αγωνιστικές κινητοποιήσεις.

Αυτά ορισμένοι όμως δεν μπορούσαν να τα κατα-λάβουν, γιατί ήθελαν να σου κάνουν αντιπολίτευσηείτε γιατί δεν είχαν ασχοληθεί ποτέ με τα κοινά καιναι μεν στην αίθουσα ήταν λεβέντες αλλά όταν βρι-σκόντουσαν σε δύσκολη θέση κόβανε ρόδα μυρωμέναπου λέει ο λαός.


Ένα τέτοιο περιστατικό έζησα με έναν λεβέντη. Έναπρωί που πήγα από την αίθουσα είχα πληροφορηθείότι ο λεβέντης αυτός είχε εγκαταλείψει το τρένο στοπλατυφώρι στην Ομόνοια και ανέβαινε τις σκάλες ναφύγει, γιατί δεν είχε η καμπίνα προς Κηφισιά θερμά-στρα κι έλειπε ένα καπάκι από τα ντουλαπάκια τηςκονσόλας και αντί να ζητήσει να γυρίσει πίσω στονΠειραιά λόγω βλάβης να κατεβάσει τους επιβάτες στηνΟμόνοια και να επιστρέψει στον Πειραιά, πράγμα πουδεν θα τον εμπόδιζε κανείς, θα έπρεπε να δικαιολογήσειτην απώλεια δρομολογίου που θα ήταν ένα πταίσμα.

Παράτησε το τρένο με επιβάτες στον σταθμό Ομό-νοιας. Αυτομάτως πήγαινε βάσει του κανονισμού εγκα-τάλειψη θέσεως 6η κλάση, απόλυση. Τόσο μυαλό κου-βάλαγε αυτός ο λεβέντης όταν το άκουσα βγήκα απότα ρούχα μου.

Πήγα λοιπόν στην αίθουσα και βρήκα αυτόν τον λε-βέντη να εξιστορεί την λεβεντιά του. Δεν είπα ούτεκαλημέρα αλλά του λέω, βρε κόπανε δεν σταμάτησεςακόμα να την παίζεις ξέρεις, τι έχεις κάνει, θα παςγια απόλυση, δεν σκέπτεσαι τα παιδιά σου. Είχε 3.

Από αυτήν την στιγμή έσφιξαν οι κώλοι που λένε,του φυγε η μαγκιά γιατί και οι άλλοι συνάδελφοι τουείπαν τα ίδια.

Έπιασα τον εργοδηγό να είναι μαλακός στην ανα-φορά του και προσπαθήσαμε να πέσει στα μαλακά,αλλά όταν κατέβαινε το πρωί ο Σκουλαριώτης πουήταν Διευθυντής Έλξεως τα είχα μάθει όλα με λεπτο-μέρειες γιατί όταν έμπαινε στην καμπίνα κελαϊδάγανεπολύ συνάδελφοι, όταν λοιπόν τον κάλεσε ο διευθυντήςαυτός ο λεβέντης δεν είπε σαν άντρας, ναι εγώ τοέκανα γιατί είχα κρυώσει γιατί είχα εκνευριστεί. Λάθος


μου για να δικαιολογήσει κάπως τη θέση του, αλλάαυτός ο επαναστάτης της πεντάρας είπε ότι ζήτησενα το πάρει το τρένο ο επίκουρος της Ομόνοιας και ηκαθυστέρηση μπήκε από τον επίκουρο και όχι απόεμένα, αμέσως τις ευθύνες του να τις μεταβιβάσει σεάλλον. Είχαμε λοιπόν και τέτοιους επαναστάτες.

Όταν κηρύξαμε απεργία έπρεπε το Σωματείο ναστείλει εγκαίρως και το προσωπικό ασφάλειας βάσειτου νόμου για να μην έχουμε μπελάδες από μερικούςότι βάζεις τους ίδιους. Είχαμε ορίσει από την αρχήτου χρόνου ποιες βάρδιες είναι προσωπικό ασφαλείαςκαι έτσι γύριζαν ρουλεμάν καμιά φορά τύχαινε να πέ-σουν στους ίδιους, γιατί τα διαγράμματα κάθε 3 μήνεςάρχιζαν απ’ την αρχή τότε είχες να αντιμετωπίσειςτους δεκαρολόγους.

Ευτυχώς λίγοι ότι ο τάδε πριν από 6 μήνες ήτανπάλι προσωπικό ασφαλείας λες και το σωματείοπρώτα θα κοίταζε τα διαγράμματα και μετά θα κή-ρυσσε απεργία. Κάποια φορά κατεβαίνοντας από τογραφείο ενώ είχαμε απεργία είχε δηλώσει παρών έναδηλαδή απεργοσπάστης χωρίς να κινείται τρένο, επειδήείχα μεσολαβήσει να πιάσει το παιδί του δουλειά, τονπλησίασα και τον ρώτησα συνάδελφε γιατί δεν είσαιμε τους άλλους που απεργούν και μου είπε θρασύταταότι έχει παράπονο από το σωματείο.

Του απαντάω ότι τα παράπονα τα κάνουμε στιςσυνελεύσεις, καταψηφίζουμε τη διοίκηση, τώρα πρέπεινα δικαιολογήσεις την πράξη σου αυτή όχι σε μένααλλά τους συναδέλφους σου που αγωνίζονται για κάτιαν το κερδίσουν, δεν νομίζω ότι δεν θα το δεχτείς.Γιατί έχεις πρόβλημα με το σωματείο δεν πήρα ακόμααπάντηση.


Παρατήρησα όμως ότι σε κάθε απεργία το κόλποαυτό το έκαναν 2-3 ακόμα, έδιναν παρόν στον εργο-δηγό ασφαλείας και την άραζαν χωρίς αντικείμενο ερ-γασίας. Μόλις το πληροφορήθηκα έδωσα εντολή στονεργοδηγό ότι σε περίπτωση απεργίας όποιος σου δίνειπαρών θα ζητά από τον Σταθμάρχη να βγάζει τρένονα περνάει από τους συναδέλφους του να τον φτύνουνκαι να φορτώσει επιβάτες για να μάθει ότι αυτές δενείναι συμπεριφορές.

Από τότε που ανακοινώθηκε αυτό γιατί είχα ενημε-ρώσει και τον διευθυντή να βγάζουν τρένο είτε είναι 1είτε 2 είτε 3 γιατί ορισμένοι δεν μπορούν να λειτουρ-γούν εις βάρος των υπολοίπων.

Γι’ αυτό γράφω πιο πάνω ότι ο συνδικαλισμός είναιένα μεγάλο σχολείο. Μαθαίνεις τον άνθρωπο. Εκεί


γνωρίζεις σπουδαίους ανθρώπους, Κάνεις καλούς φί-λους, πολλούς εχθρούς κατεργαράκους ανθρώπους πουέχουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους αλλά ακόμακαι ηλίθιους.

Γνωρίζεις τις ανθρώπινες αδυναμίες αλλά και πολ-λούς αχάριστους και ενώ σε κάποια δύσκολη φάσητης ζωής τους, τους έχεις βοηθήσει ήταν οι πιο επικρι-τικοί μαζί σου. Έχω γράψει πιο πάνω ότι δεν χρειάζο-νται ονόματα, απλά παραθέτω περιστατικά μερικάγιατί αν τα έγραφα όλα θα έπρεπε να μου χάριζε οθεός αρκετά χρόνια για να τα ολοκληρώσω. Αλλά με-ρικά αξίζει να αναφερθούν.

Είχαμε σε κάποια φάση αρκετά περιστατικά μεσυγκρούσεις συρμών. Μπορεί να έφταιγε το ότι είχανπιάσει αρκετοί νέοι δουλειά και τα πράγματα είχαναγριέψει γιατί είχαν πάρει και μεγάλη δημοσιότητα.

Ένα πρωινό πηγαίνοντας στην Αττική μαθαίνω ότιένας συνάδελφος νεαρός τότε, είχε πέσει απάνω σεσταματημένο συρμό και το είχαν αποκρύψει και τατρένα συνέχιζαν να δουλεύουν χωρίς κανέναν έλεγχο.Εάν είχαν υποστεί καμία ζημιά που να ήταν επικίνδυνηγια την ασφάλεια των επιβατών, η απόκρυψη ατυχή-ματος μόνη της από τον κανονισμό περνούσε στηνασφάλεια σιδηροδρόμου και ήσουν 6η κλάση χωρίςτην σύγκρουση τους.

Πλακώνω στα καντήλια για την επιπολαιότητάτους και τρέχω να μαζέψω τα αμάζευτα. Παίρνωτον εργοδηγό συντήρησης, του ζητάω να αποσύρειτα τρένα για έλεγχο και να γράψει ότι του το ζήτησεη Αττική.

Πιάνω τον εργοδηγό Αττικής ότι αυτός ζήτησε αλ-


λαγή λόγω του συμβάντος και ότι έλαβε γνώση. Έβαλααρκετούς συναδέλφους σε μπελάδες, γιατί ο οδηγόςήταν νέος και σίγουρα θα τον απολύανε.

Τίποτα όμως δεν έμενε μυστικό γιατί είχαμε καιαυτούς που κελαϊδούσαν όταν κλήθηκε σε απολογία.Γράψαμε κάποιες παπαριές για να δικαιολογήσουμετα αδικαιολόγητα. Στο Πειθαρχικό ήμουν εκπρόσωπόςτου. Τον έπιασα όπως πάντα και του είπα η θέση τουείναι πολύ δύσκολη, γιατί εκτός από τη σύγκρουσηείχε και απόκρυψη του γεγονότος.

Εγώ αυτό που θα προσπαθήσω είναι να μην χάσειςτη δουλειά σου, αλλά με πολύ δυσκολία έπιασε αυτόςτον πατέρα του και ποιος ξέρει τι παπαριές του είπεκαι με πήρε τηλέφωνο και όταν του εξήγησα του είπαμάλιστα ότι εγώ δεν θα επιμένω να μείνει ηλεκτροδη-γός, αλλά στην εταιρία και αργότερα βλέπουμε γιατίαπό ό,τι μου είπε ο γενικός το υπουργείο έχει ζητήσειαπόλυση και αυτό θα στηρίξει ο εκπρόσωπος τουυπουργείου.

Έγινε το πειθαρχικό και δόθηκε μάχη για να τουςπείσω να μεταφερθεί στην Εκμετάλλευση και όπως τουείχα προβλέψει μετά από αρκετό 1-1 ½ χρόνο επανήλθεστους ηλεκτροδηγούς, αυτό λοιπόν το γαϊδούρι δεν μουείπε ποτέ ένα ευχαριστώ και όχι μόνο αυτό αλλά ήτανπάντα εναντίον μου λόγω ιδεολογικών διαφορών, γιατίήταν πιο αριστερός από εμένα απ’ότι έλεγε.

Τέτοιους νέο αριστερούς είχα φάει πολλούς στημάπα. Γιατί εγώ είχα την τύχη να γνωρίσω πολύ σπου-δαίους αριστερούς και σε χρόνια που τα σκίαζε η φο-βέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά και το πρώτο πράγμαπου διέκρινες σε αυτούς τους χιλιοταλαιπωρημένουςανθρώπους ήταν το ήθος.


Άλλο ένα τέτοιο περιστατικό που είχα αντιμετωπί-σει από έναν άλλο χαζοχαρούμενο που είχε προσληφθείγια ηλεκτροδηγός τον είχε προτείνει ο υπουργός τουΠΑΣΟΚ, αλλά ήταν τόσο φελλός που έδωσε δύο φορέςεξέταση και απέτυχε και εάν αποτύχαινε και στηντρίτη θα τον διώχνανε.

Τον είχα πάρει μια μέρα στην καμπίνα για μαθητείακαι μου είπε ότι τον κόβουν για πολιτικούς λόγους καιτου απαντάω ότι είσαι με τα καλά σου, που βρισκόμα-στε στην εποχή του ’60 που εσύ ήσουν αγέννητος.

Κοίτα να διαβάσεις, γιατί έχεις κάνει τρεις φορέςμαθητεία και τώρα το τρένο θα πρέπει να το ξέρειςαπ’ εξω, γιατί αν σε κόψουν ξανά θα πας σπίτι σουκαι άστα τα αντιστασιακά. Εγώ πάντως θα είμαι μέσαστην Επιτροπή και θα παρακολουθήσω και εάν εσύαπαντήσεις σου εγγυώμαι ότι δεν πρόκειται να σε κό-ψει κανείς.

Ήρθε η μέρα των εξετάσεων, ζήτησα από τον διευ-θυντή να μου επιτρέψει να παρακολουθήσω κι έτσιέγινε. Ήρθε και η σειρά του συντρόφου, δεν τον ρώτη-σαν τι έγινε στην 5η Ολομέλεια που θα τους απαντούσεσίγουρα, αλλά τα κυκλώματα του τρένου, ηλεκτρικάαέρος κ.λπ. όπως και στους άλλους δεν απάντησε σχε-δόν σε τίποτα.

Άρες μάρες κουκουνάρες. Μετά από 3 μαθητείεςμόλις έφυγε ήλθε και ένα άλλο αστροπελέκι που δια-βάζανε μαζί φαίνεται γιατί και αυτός μία από τα ίδια.Τους έκοψαν και τους δύο. Ζήτησα από τον διευθυντήνα τον περάσει για να μην απολυθεί και αυτόν και τοάλλο αστροπελέκι και να τους κρατήσει τεχνίτες γιανα μην τους βγάλει στην Κίνηση εάν είχαν δίπλωμαδεν θα απολυόντουσαν.


Μου το απέκλεισε, γιατί όταν έχει δίπλωμα θα τονπιέσουν να βγει στην Κίνηση. Εγώ του λέω ότι σουδίνω τον λόγο μου ότι όσο είμαι Πρόεδρος δεν θα στοζητήσω ποτέ.

Ανένδοτος, πιάνω τον εκπρόσωπο του ΥπουργείουΣυγκοινωνιών και του εξηγώ ότι αν δεν περάσουν θααπολυθούν, ενώ για να ονομαστούν ηλεκτροδηγοί θατο αποφασίσει ο κύριος διευθυντής. Ας μην τους ονο-μάσει ποτέ, ας μείνουν τεχνίτες.

Μετά από πολύωρη συζήτηση μαζί του μου λέει οάνθρωπος, εάν πείσεις τον διευθυντή σου εγώ θα συμ-φωνήσω. Έφαγα αρκετή ώρα να πείσω τον κ. Σκου-λαριώτη να δεχτεί την πρότασή μου.

Με βαριά καρδιά και μάλιστα μου είπε ότι τονέχεις χρεωθεί, τους ευχαρίστησα και βγήκα έξω απότην αίθουσα. Απ’ έξω ήταν και τα δύο ξεφτέρια. Μουλέει ο σύντροφος ότι πρόεδρε σ’ ευχαριστώ. Άκουσατη μάχη που έδωσες.

Σου είχα πει στην καμπίνα, ότι αντί να λες παπαριέςγια φακέλους άνοιξε κανέναν φάκελο και διάβασε γιατα τρένα και άσε τις δικαιολογίες, γιατί σήμερα απ’ότι είδα μόνο το «Ριζοσπάστη» διάβασες.

Αυτός ο λεβέντης ήταν ο πιο πολέμιος απέναντιμου και μου έσουρνε χωρίς ντροπή ό,τι του κατέβαζεη κεφάλα του η κλούβια. Χωρίς να με ντρέπεται, γιατίαν παίρνει ένα μεροκάματο το οφείλει σε μένα και όχιστον υπουργό που τον διόρισε.

Ίσως είμαι λίγο φορτισμένος αλλά εγώ δύο άνθρω-ποι μου έδωσαν ένα μεροκάματο σε κάποια δύσκοληφάση της ζωής μου και δεν τους ξέχασα πότε. Γι’αυτό είμαι τόσο σκληρός με μερικά γαϊδούρια σαν


αυτόν και η πλάκα είναι ότι λέγανε ότι ήταν αριστεροί. Άλλο ένα τέτοιο γαϊδούρι είχα και ζητώ συγνώμη

από τα συμπαθή τετράποδα, αλλά δεν βρίσκω άλληλέξη για έναν πιο αριστερό από εμένα, γιατί εγώ είχατην τύχη όπως γράφω και πιο πάνω να γνωρίσω πραγ-ματικούς αριστερούς και δεν μπορούσα να βάλω τονεαυτό μου στα μεγέθη αυτών των υπέροχων ανθρώ-πων.

Θα ήταν ιεροσυλία, γιατί ήταν άνθρωποι που είχανυποφέρει στη ζωή τους για τις ιδέες τους και παρέ-μειναν υπέροχοι άνθρωποι, γι’ αυτό εμείς λέγαμε ότιείμαστε απλώς δημοκρατικοί. Έναν σύντροφο λοιπόνέσωσα από σίγουρη απόλυση, γιατί πρώτον ήταν δό-κιμος, δεύτερον προσπάθησε να παραπλανήσει τουςπάντες λες και όλοι οι υπόλοιποι βυζαίνανε το δάχτυλοκαι δεν θα καταλαβαίναμε τι είχε συμβεί.

Αυτό λοιπόν το λουλούδι, ο οποίος είχε προσληφθείκατά παράβαση του κανονισμού, γιατί ήταν πέραντων 35 χρόνων που όριζε ο κανονισμός αλλά τα σω-ματεία είχαν ευαισθησία στο να ζητήσουν ν’ απολυθείένας συνάνθρωπός τους γιατί ήταν 1-2 χρόνια μεγα-λύτερος και γι’ αυτό αν καμία φορά συνέβαινε κάτιτέτοιο κάνανε το κορόιδο.

Θα μου πεις κάποιος κακός αλλά δεν ήταν εύκολογια κανέναν μας να ζητήσουμε ν’ απολυθεί κάποιοςλόγω ηλικίας. Αυτός λοιπόν ο λεβέντης, ενώ ήταν δό-κιμος, δηλαδή υπό δοκιμασία ανέβαινε μ’ έναν συρμόπρος Ειρήνη.

Μόλις πέρασε τις αλλαγές το πρώτο βαγόνι πήγεκανονικά στην πορεία του, τα επόμενα γύρισαν οι αλ-λαγές και τον έστειλαν σε άλλη τροχιά με αποτέλεσμανα εκτροχιαστεί. Όταν έφτασα στο σημείο τον φώναξα


και τον ρώτησα, πώς πέρασες το σήμα εισόδου τουσταθμού και μου απαντά κανονικά πράσινο είχε, μά-λιστα μαζί μ’ έναν άλλο συνάδελφο που μου το επιβε-βαίωσε. Δεν με έπεισαν, περίμενα όμως να επαναφέ-ρουν το συρμό στις ράγες για να δούμε τι φταίει.

Ο καιρός ήταν βροχερός και το αναφέρω γιατί απόεκεί έλυσα το μυστήριο. Όταν τελείωσαν όλοι και τοτρένο μετακινήθηκε, άκουσα πως χτυπούσαν τα επί-σωτρα, δείγμα ότι το τρένο κάπου είχε φρενάρει βίαια.Δεν ήθελα ν’ ακούσω τίποτ’ άλλο για να βγάλω το συ-μπέρασμα ότι το σήμα ήταν κόκκινο και φρενάρισε τοτρένο βίαια και λόγω της βροχής έγινε ολίσθηση απάνωστις ράγες, γι’ αυτό χτυπούσαν τα επίσωτρα.

Τους φωνάζω λοιπόν και τους δύο λεβέντες μέσασ’ ένα βαγόνι και τους λέω: «Καλά μήπως έχετε πε-ράσει τον κόσμο κι εμένα μαζί για μαλάκες; Σε ρώτησααπό την αρχή, μήπως σ’ έπιασε το σήμα εισόδου καιμου λες ψέματα ότι ήταν πράσινο. Εγώ εάν δεν ξέρωτην αλήθεια πως θα σε υπερασπιστώ. Άσε λοιπόν ταπαραμύθια, γιατί εγώ ξέρω ότι το σήμα το πέρασεςκλειστό κι έχεις φάει τα επίσωτρα από το βίαιο φρε-νάρισμα. Πες μου λοιπόν την αλήθεια». Ναι μου λέει,έτσι έγινε όπως μου το λες, την ώρα που περνούσα τοσήμα έπεσε. Και τι σου λέει ο κανονισμός που πρό-σφατα διδάχτηκες; Ότι όταν για οποιονδήποτε λόγοσε πιάσει σήμα σταθμού, πας μέχρι τις πρώτες αλλα-γές κι έρχεσαι σε συνεννόηση με το σταθμάρχη για νατις περάσει, γιατί αυτός μπορεί να έχει δώσει άλληεντολή στο μηχάνημα και σου γυρίζουν οι αλλαγές.Έκανες τίποτα από αυτά; Μου απαντά όχι.

Τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα, γιατί πήγαινεγι’ απόλυση. Δεν μπορώ να περιγράψω πόσους συνα-


δέλφους παρακάλεσα και σε πόσους υποχρεώθηκα,για να τον γλυτώσω και κατάφερα να οδηγηθεί στοΠειθαρχικό για παράπτωμα με την κατηγορία, ότι δενείχε γράψει τα νούμερα στο Φύλλο Πορείας από τονμετρητή κλειστού σήματος και έφαγε 2/4 και ότανκλήθηκε στο Πειθαρχικό για την εκτροχίαση επικαλέ-στηκα τον κανονισμό, ότι δεν μπορεί η επιχείρηση ναξαναπεράσει τον εργαζόμενο δεύτερη φορά Πειθαρχικόγια το ίδιο παράπτωμα, άποψη που την δέχτηκε ο εκ-πρόσωπος του υπουργείου κι απαλλάχτηκε από τοκατηγορητήριο και την γλύτωσε.

Αυτός λοιπόν ο λεβέντης ήταν φανατικός πολέμιόςμου, γιατί ήταν έλεγε, πιο αριστερός από εμένα. Μέ-χρις εκεί φτάνει η γαϊδουριά του ανθρώπου.


Αυτά και άλλα πολλά μαθαίνεις σ’ αυτό το μεγάλοπανεπιστήμιο της ζωής, τον συνδικαλισμό, όταν τονζήσεις από μέσα και με αγάπη για αυτό που κάνειςπαρά τις πικρίες που πολλές φορές νιώσαμε όλοι όσοιασχοληθήκαμε με τα κοινά. Είχα το προνόμιο να υπε-ρασπιστώ δεκάδες συναδέλφους στα πειθαρχικά συμ-βούλια κι επειδή γνώριζα πολύ καλά τη δουλειά μουκαι είχα μια αρκετά μεγάλη εμπειρία από όλους τουςχώρους δουλειάς στον σιδηρόδρομο, πάντα τα κατά-φερνα να εξασφαλίζω τις μικρότερες ποινές σε πολύσοβαρά πειθαρχικά.

Ελάχιστες φορές άκουσα ένα ευχαριστώ. Άλλωστεείχαν δίκιο οι αρχαίοι ημών πρόγονοι που έλεγαν «ου-δείς αχαριστότερος από τον ευεργετηθέντα».Άλλο έναπολύ ζόρικο πειθαρχικό που είχα αντιμετωπίσει ήτανόταν ήμουν αντιπρόεδρος του σωματείου με πρόεδροτον Μάριο. Ένας νεαρός συνάδελφος είχε κάνει μιαπολύ γερή σύγκρουση με αρκετούς τραυματίες καιμερικοί σοβαρά.

Τα μέσα ενημέρωσης είχαν δώσει μεγάλη δημοσιό-τητα. Ο οδηγός είχε τεθεί εκτός υπηρεσίας κι ήταναμφίβολο εάν θα ξαναπιάσει δουλειά. Έφτασε η μέρατου Πειθαρχικού. Εκπρόσωποι είχαν οριστεί ο Μάριοςτακτικός και εγώ αναπληρωματικός. Πριν από το Πει-θαρχικό πάντα κάναμε διάφορες συναντήσεις για ναδούμε το πνεύμα που επικρατούσε.

Παντού βρίσκαμε τοίχο και τον Γενικό που συνα-ντήσαμε, μας είπε ότι δεν μπορεί να κάνει τίποταγιατί έχει εντολή από το υπουργείο να εξαντλήσει τονκανονισμό, δηλαδή οριστική απόλυση πριν έρθει ησειρά μας. Ο Μάριος έκανε μια προσπάθεια να μιλήσειμε τον Υπουργό Μεταφορών που είχε καλές σχέσεις.


Μόλις συνδέθηκε μαζί του και του ζήτησε να κάνεικάτι να τιμωρηθεί ο υπάλληλος αλλά να μην απολυθεί,ο υπουργός του το απέκλεισε και του είπε ότι το θέμαέχει πάρει μεγάλη δημοσιότητα και δεν μπορεί να κάνειτίποτα. Ο Μάριος ταράχτηκε τόσο που μου λέει: Δημήτρηπήγαινε εσύ πρώτον γιατί έχω πολύ ταραχτεί και δεύ-τερον υπάρχει ένας βαθμός συγγένειας και δεν θέλω νασκάσει στα χέρια μου η χειροβομβίδα, κάνε ό,τι μπορείς.

Ένα Πειθαρχικό που κράτησε πάνω από 4 ώρες. Ηπρώτη ώρα για μένα ήταν ζόρικη. κανείς δεν ήθελε ν’ακούσει τίποτ’ άλλο από απόλυση, όσο περνούσε ηώρα κι εγώ με διάφορα επιχειρήματα που έβαζα στοτραπέζι, τόσο μαλάκωνε το πράγμα. Άρχισαν κι αυτοίένας ένας να βάζουν μερικά ερωτηματικά, αν πράγματιέφταιγε μόνο αυτός ή έπαιξαν ρόλο και μερικά τεχνητάθέματα που επέμενα εγώ.

Στο τέλος δέχτηκαν να αποσπαστεί στην Εκμετάλ-λευση στα εισιτήρια και να μείνει δυο μήνες εκτόςυπηρεσίας. Όταν τελειώσαμε και βγήκα έξω και τουςείπα τα αποτελέσματα ο Μάριος με αγκάλιασε, γιατίδεν πίστευε ότι θα γλύτωνε την απόλυση. Ο συνάδελ-φος κι αυτός μετά από κανά χρόνο επανήλθε κι απόαυτόν ένα απλό ευχαριστώ δεν άκουσα ποτέ. Τα συ-μπεράσματα δικά σας.

Άλλο ένα πρόβλημα που είχαμε ήταν κατά τη διάρ-κεια των ποδοσφαιρικών αγώνων, πότε στο Καραϊ-σκάκη ή στη Λεωφόρο άρχισαν τα επεισόδια, όχι σταγήπεδα αλλά μέσα στις εγκαταστάσεις κατά μήκοςτης Γραμμής ακόμα και μέχρι το Ολυμπιακό Στάδιο,πετροβολητό και διάλυση των συρμών ακόμα και 3ώρες πριν την έναρξη των αγώνων.


Έκανα μία πρόταση στο συμβούλιο και πέρασε, νασταματάνε τα τρένα 2 ώρες πριν αρχίσουν οι αγώνεςκαι 2 ώρες μετά, κηρύσσοντας απεργία για προστασίατου κοινού και των συρμών. Την πρώτη φορά είχε με-γάλη επιτυχία, γιατί τα επεισόδια είχαν αρχίσει κιαφού τους πήγαμε στην Ειρήνη μετά αποσύραμε τατρένα κι έμειναν όλοι στο γήπεδο.

Την άλλη μέρα το θέμα το είχαν όλες οι εφημερίδεςκαι δόθηκε μεγάλη δημοσιότητα. Ακόμα και ο δημο-σιογράφος ο Μαρίνος που πέταγε σπυράκια στο άκου-σμα συνδικαλισμός και συνδικαλιστές, έγραψε πάλιεγκωμιαστικά σχόλια για την πράξη μας αυτή. Με κυ-νηγούσαν οι δημοσιογράφοι για μερικές δηλώσεις κ.λπ.

Εγώ πάντα δήλωνα, ότι κάθε φορά που θα γίνεταιτο παραμικρό από τους χούλιγκαν θ’ αποσύρουμε τατρένα για προστασία των οχημάτων και του επιβατικούκοινού. Είχαμε ένα ντέρμπυ μεταξύ Ολυμπιακού –ΠΑΟ στο Ολυμπιακό Στάδιο και είχαμε κηρύξει στάσηαπό τις 4 έως τις 10 το βράδυ, τρεις ώρες πριν καιτρεις ώρες μετά.

Μας κάλεσε ο Αττικάρχης στην ΓΑΔΑ στο Αρχηγείοκαι μας είπε τι ζητάμε για την προστασία μας για νααναστείλουμε τη στάση και του λέω ότι θέλουμε αστυ-νομικό στην καμπίνα, θέλουμε ΜΑΤ στους σταθμούςΦαλήρου, Ομόνοια και Βικτώρια. Επίσης αστυνομικόστις γέφυρες, για να μην μας πετούν αντικείμενα καιμοτοσικλετιστές κατά μήκος της γραμμής. Μας απά-ντησε, τα έχετε όλα αυτά που μου ζητάτε. Θα ταεφαρμόσω. Πηγαίνετε, αναστείλατε τη στάση και εάνσυμβεί το παραμικρό τ’ αποσύρετε.

Εγώ ως πρόεδρος του απάντησα, ότι θ’ αναστείλωεάν όλ’ αυτά τηρηθούν. Φύγαμε προς Πειραιά να κά-


νουμε συμβούλιο, ν’ αναστείλουμε. Ο αντιπρόεδρος οοποίος ήταν πιο αριστερός από εμένα είχε εξαφανιστεί,όταν τον έπαιρνε ο γραμματέας που ήταν στο ίδιοψηφοδέλτιο. Του έλεγε πες όχι στην αναστολή.

Όλοι οι άλλοι σύμβουλοι έλεγαν, ότι δεν θέλουν νατους περάσει για μαλάκες ο σύντροφος και ζητούσαναπό τον γραμματέα να του πει ότι, απόφαση δεν θαπάρουν, αν δεν έρθει στο συμβούλιο ο αντιπρόεδροςνα συμφωνήσει ή να διαφωνήσει, αλλά θα είναι παρόνγιατί τα παιχνίδια του τα ξέρουν.

Η ώρα περνούσε και καμία απόφαση δεν φαινότανστον ορίζοντα. Τους λέω «Το συμβούλιο τελείωσε».Λέω του γραμματέα: Γράψε στα πρακτικά ότι η απερ-γία αναστέλλεται ευθύνη του Προέδρου. Βάλε γενικήσυνέλευση την Πέμπτη και θ’ απολογηθώ στο Σώμακι αν δεν εγκρίνει, εγώ θα παραιτηθώ.

Αλλά το σωματείο δεν θ’ αφήσω να το κάνετε ξε-φτίλα, έναντι της πολιτείας που εγκρίθηκε ότι τουςζητήσαμε να το εφαρμόσει ο Αττικάρχης. Έγινε τοντέρμπι και δεν άνοιξε μύτη. Ήταν το πιο ήσυχο ντέρ-μπι που είχαμε ζήσει, με τρομερή αστυνόμευση, ότανπέρασε και τελευταίο τρένο με φιλάθλους από τηνΑττική και δεν έγινε απολύτως τίποτα.

Στο παγκάκι στην Αττική καθόμαστε με τον σύ-ντροφο γραμματέα, του λέω: να σας πάω τώρα σε συ-νέλευση και να σας πηδήξω για την συμπεριφορά σαςκαι την ανευθυνότητα που σας διέπει. Απλώς για κομ-ματικά τερτίπια, αδιαφορώντας για το αν ξεφτιλίσατετο σωματείο, το οποίο λέτε ότι προστατεύετε.

Μου απαντά : έχεις δίκιο πρόεδρε, σε παρακαλώ,μην κάνεις συνέλευση. Εγώ δεν ήθελα να πάρω καμίαρεβάνς, αλλά να τους κάνω πιο προσεκτικούς, γιατί


εκπροσωπούμε εργαζομένους και δεν πρέπει να παί-ζουμε. Γι’ αυτό ανέστειλα την συνέλευση, αλλά όλοιτους πήραν ένα καλό μάθημα. Γιατί εμένα πάντα δενμε φόβιζαν τα ρίσκα στη ζωή μου και σ’ αυτή την πε-ρίπτωση αν γινόταν καμία στραβή θα έβγαιναν όλοιγια την κεφαλή μου.

Επί πινάκι τώρα που λειτούργησαν όλα τέλεια δενείχαν το θάρρος να μου πουν, έχεις δίκιο βρε πρόεδρε.Αυτά τα προβλήματα αντιμετωπίζουμε όλοι όσοι ηγού-νται του συνδικαλιστικού κινήματος, γιατί με τις επι-τυχίες είμαστε όλοι μαζί, με την αποτυχία είσαι μόνοςμ’ ένα πόνο στο στομάχι και μονολογείς κι εσύ βρούτεγια πολλούς από τους συνεργάτες σου.

Άλλο ένα περιστατικό που έπαιξε σημαντικό ρόλοστην εκτόνωση της κατάστασης που είχαμε φτάσειμετά από αλλεπάλληλες στάσεις και απεργίες, γιατίείχαμε ασφαλιστικό και μεγάλες συγκρούσεις με τηνκυβέρνηση Μητσοτάκη, η οποία με την ψήφιση τουασφαλιστικού είχε μεγάλη κόντρα με τα ΜΜΜ, κλεί-σιμο του ΕΑΣ και τα ξεβρακόματα, αλλά και στουςΗΛΠΑΠ είχε προχωρήσει σε απολύσεις, γιατί το προ-σωπικό ασφαλείας δεν κινούσε τα τρόλεϊ, ένα μικρόαριθμό όπως πρόβλεπε ο νόμος, αλλά εμείς πάνταεπιμέναμε ότι το προσωπικό ασφαλείας είναι για φύ-λαξη των εγκαταστάσεων.

Εμείς είχαμε κηρύξει 48ωρη απεργία. Σαν εργατικόςεκπρόσωπος και πρόεδρος των Ηλεκτροδηγών πουήμουν, με πήρε τηλέφωνο ο Γεν. Διευθυντής, ο κ. Κω-στούλας και με ενημέρωσε, ότι δε θέλω πρόεδρε να τοχαρακτηρίσεις ότι στο λέω για να σας φοβίσω, αλλά νασε ενημερώσω κι εσείς κρίνετε τις αποφάσεις που νο-


μίζετε, απλώς όπως και να είναι πιστεύω ότι θα γνωρί-ζετε τις δικές μου κινήσεις, γιατί όπως έχουμε πει οικαλοί λογαριασμοί κάνουν και τους καλούς φίλους.

Έχω εντολή από τον Υπουργό, τον κ. Γκελεστάθηότι τα τρένα που ορίζει ο νόμος θα κυκλοφορήσουν μετο προσωπικό ασφαλείας και όποιος αρνηθεί, άρνησηυπηρεσίας και απόλυση. Του απαντώ, ότι σ’ ευχαριστώγια την ενημέρωση, εγώ θα το μεταφέρω στα σωματείακαι θ’ αποφασίσουμε. Επίσης μου λέει, ότι αν τις με-τατρέψετε σε 4 τετράωρες, μπορώ να το χειριστώ χω-ρίς επιπτώσεις για όλους μας.

Μόλις έκλεισε πήρα τον πρόεδρο του μεγάλου σω-ματείου, το συζητήσαμε κι αποφασίσαμε να καλέσουμεσε σύσκεψη και τα 2 σωματεία, για να το συζητήσουμεκαι ν’ αποφασίσουμε από κοινού.

Όταν μαζευτήκαμε πήρα το λόγο εγώ κι ενώ εξή-γησα τα γεγονότα, ζήτησα να μετατρέψουμε την 48η

σε 4 τετράωρες. Αφού επιχειρηματολόγησαν όλοι, ηπρότασή μου απερρίφθη, μετ’ επαίνων που λέμε, 11από τους 20 είπαν ναι στην 48 και μόνο 9 συστάσειςείχαν ψηφίσει και 2 από τους συμβούλους του σωμα-τείου μου υπέρ της 48ης .

Εγώ διέκρινα όμως, ότι το μεγάλο σωματείο λόγωτου ότι είχε ένα μεγάλο κομμάτι το οποίο θα έβγαινεκομματικά το πρωί και θα έκανε ηρωικό γιουρούσιστη γραμμή με αποτέλεσμα να κάνουν διακοπή τηςσυγκοινωνίας. Όταν διαλύσαμε τη σύσκεψη και βγή-καμε έξω, συζητώντας με τους δικούς μου, τους λέωότι είστε τόσο βλάκες, δώσατε το δικαίωμα σε ορι-σμένους να κάνουν τους ήρωες. Πηγαίνετε τώρα ναβγάλετε τα τρένα το πρωί όσοι είστε προσωπικό ασφα-λείας.


Απ’ έξω ήταν ο Γ. Βούλγαρης και ο Αντρέας Αντω-νακόπουλος και μου είπαν για το λάθος χειρισμό πουκάνουν τα Σωματεία με την απόφασή τους. Η κατά-σταση είναι επικίνδυνη και θα οδηγηθείτε σε περιπέ-τειες.

Πηγαίνοντας για Αττική με παρότρυναν να μιλήσωμε τον Γενικό στο τηλέφωνο, να δούμε και ποιες είναικαι πραγματικά οι προθέσεις της εταιρίας. Πήγα απέ-ναντι στον εργοδηγό στο τηλέφωνο και του τηλεφώ-νησα.

Αφού συζητήσαμε, του είπα ότι δεν πρέπει πάσηθυσία να μπλέξεις τ’ όνομά σου με απολύσεις προσω-πικού. Αυτό δεν έγινε ούτε με τον ιδιώτη. Βρες έναντρόπο να το ξεπεράσεις και μου απαντά: τι τρόπο βρεΔημήτρη; Θέλετε να με πει μαλάκα ο Γκελεστάθης;Και ότι δεν ξέρω να κάνω την δουλειά μου; Του λέω:όχι εμείς δε θέλουμε να σε θίξουμε, αλλά αν θέλεις θασου προτείνω εγώ τι μπορείς να του πεις, για να σουπει και μπράβο. Πες του, ότι αν δεν κυκλοφορήσουντα τρένα δεν θα έχουμε μεγάλες συγκεντρώσεις, γι’αυτό εγώ σας προτείνω, να μην τα βγάλουμε και θ’αποφύγουμε και επεισόδια μεταξύ του προσωπικού.Μου απαντά: κλείνω και θα σε πάρω στην Αττική.

Περίμενα κανένα μισάωρο, είδα που δεν πήρε καιπήγα ν’ ανοίξω την καγκελόπορτα για να βγάλω τοαμάξι μου να φύγω, γιατί και η ώρα ήταν μετά τις 12το βράδυ. Πριν φτάσω στην πόρτα με φωνάζει ο εργο-δηγός ότι με ζητούν στο τηλέφωνο. Όταν πήγα, ήταν ογενικός. Μου είπε, ότι ο Υπουργός συμφωνεί με τιςαπόψεις μου, αλλά πως θα γίνει, οι υπηρεσίες έχουνκυκλοφορήσει. Πώς; Μπορώ εγώ να κάνω ανάκλησητου απαντώ. Εγώ δε θέλω αυτή τη στιγμή ούτε νικητές


ούτε ηττημένους, αλλά να εκτονώσω μία κατάσταση.Πάρε τον υπεύθυνο υπομηχανικό της Εκμετάλλευσηςκαι τον σταθμάρχη Ομονοίας. Εγώ θα ενημερώσω απότην πλευρά μου τον εργοδηγό Αττικής και πες τους,ότι δε θα κυκλοφορήσει κανένας συρμός μέχρι να έρ-θεις εσύ και έλα εσύ στις 10.

Μείναμε σύμφωνοι, το πρωί δεν κυκλοφόρησε τί-ποτα. Όταν πήγα στον Πειραιά, βρήκα το μεγάλο σω-ματείο και καμιά 30αρια στο εργοστάσιο. Αυτό πουείχα προβλέψει και τους χάλασα την σούπα που λέμε,όταν με ρώτησαν τι έγινε και δεν έχει φύγει το υπηρε-σιακό τρένο, τους είπα καλαμπουρίζοντας: «Πάμε γιαπατσά, τα έχω βάλει στον αυτόματο, αφήστε τους η-ρωισμούς για καμιά άλλη φορά».

Γιατί εκτός από συνάδελφοι είμαστε και ορισμένοιφίλοι, αλλά δεν μας άφηναν και τα κομματικά μαςκαθήκοντα. Γιατί την εποχή εκείνη ήταν έντονη η πο-λιτική αντιπαράθεση στα σωματεία. Είχαν κατορθώσει


τα κόμματα να διαβρώσουν τον συνδικαλισμό, που τ’αποτελέσματα τα είδαμε μετά από δεκαετίες με πολύδυσάρεστες συνέπειες για τους εργαζόμενους και τουςσυνταξιούχους.

Άλλο ένα περιστατικό που πήρα πρωτοβουλία νατο λύσουμε. Είχε πάρει έγκριση ο Μπούσμπουρας για110 προσλήψεις. Πάντα όταν γινόντουσαν προσλήψεις,φρόντιζαν τα σωματεία να προτείνουν και μερικά παι-διά συναδέλφων, γιατί πρώτον είχε αποδειχτεί κι απότην εποχή των ΕΗΣ, ότι τα παιδιά αυτά στην πλειο-ψηφία τους γινόντουσαν εξαιρετικοί υπάλληλοι.

Θες γιατί σεβόντουσαν τον πατέρα τους; Θες γιατίείχαν μεγαλώσει σ’ αυτό το περιβάλλον; Φρόντιζαν νακάνουν πολύ καλά τη δουλειά τους. Έτσι λοιπόν κιεμείς κάθε φορά που γινόντουσαν προσλήψεις, απαι-τούσαμε να μην είναι προνόμιο των πολιτικών ή τουεκάστοτε γενικού διευθυντή. Έτσι λοιπόν και το ’88αν θυμάμαι την ημερομηνία, φροντίσαμε να συμπερι-λάβει κι έναν αριθμό παιδιών του προσωπικού.

Όταν τέλειωσαν οι προσλήψεις, το μεγάλο σωματείοκήρυξε στάσεις εργασίας για τις διαδικασίες, λες καιτο υπόλοιπο προσωπικό είχε πιάσει δουλειά μέσα απόδιαδικασίες αμερόληπτες. Όλοι ήταν με διάφορες γνω-ριμίες. Η πρόταση πολιτικών. Κανείς δεν ήταν γραμ-μένος στο Λίμπρο-Ντ’ Όρο (βιβλίο που γράφονταν οιΚερκυραίοι ευγενείς).

Έτσι λοιπόν έγιναν και αυτές οι προσλήψεις και δενέφτανε ότι πήραν απόφαση για στάσεις, αλλά έβγαλανκαι πύρινες ανακοινώσεις, που αργότερα τις παρου-σίασε και στα δικαστήρια από την πλευρά της η εται-


ρία, όταν άλλαξε κυβέρνηση και ήρθε ο Μητσοτάκης κιέκανε εκατοντάδες απολύσεις σε όλες τις ΔΕΚΟ.

Οι μόνοι που δεν απολύθηκαν ήταν οι ηλεκτροδηγοί,γιατί είχα φροντίσει εγκαίρως για την μονιμοποίησήτους. κατά τη διάρκεια της πρόσληψής τους είχαναναγγείλει στάσεις.

Εάν λοιπόν έβγαιναν σ’ αγώνα έπρεπε και εμείς ναακολουθήσουμε, γιατί τη στάση θα έκαναν χωρίς τουςηλεκτροδηγούς, αλλά ανήγγειλαν τις στάσεις χωρίς ναμ’ ενημερώσουν και πιο πολύ είχε να κάνει με παιχνί-δια παρατάξεων και όχι ουσίας, γιατί εάν θέλαμε ναμπει κάποια τάξη θα έπρεπε να είχαμε φροντίσει ναζητήσουν κάποιες διαδικασίες.

Εγώ λόγω του ότι ήμουν και εργατικός εκπρόσωπος,με πήρε στο τηλέφωνο ο Μπούσμπουρας και μου είπε,τι έγινε βρε Μήτσο με δουλεύετε. Εγώ όσους μου φέ-ρατε τους προσέλαβα. Τώρα τι ζητάτε, τι ανακοινώσειςείναι αυτές που κυκλοφόρησαν; Εγώ δεν έχω κανέναπρόβλημα ν’ ακυρώσω τις προσλήψεις.

Του είπα, ότι την επόμενη μέρα θα καλούσα τα σω-ματεία για σύσκεψη και ό,τι αποφασίσουμε. Τον ρώ-τησα μόνο, εάν είχε πιάσει δουλειά από αυτούς. Μουείπε, ότι θα επικοινωνήσει με τον Γιάνναρα που ήτανπροσωπάρχης και θα μάθω. Τώρα δεν μπορώ να σουπω τίποτα.

Ήταν ήδη γύρω στις 5-6 το απόγευμα. Αισθανόμουνπολύ άσχημα, γιατί τα σωματεία αύριο θα αγωνιστούνουσιαστικά για να απολύσουμε κάποιους ανθρώπουςκαι μεταξύ αυτών και παιδιά συναδέλφων. Εγώ αυτόδεν μπορούσα να το δεχτώ, γιατί είχα αυτήν την εμπει-ρία στα νιάτα μου και καταλάβαινα τη μεγάλη απο-γοήτευση αυτών των ανθρώπων.


Είχα κάτσει απάνω στο πεζούλι στις σκάλες, μπρο-στά στο ξενοδοχείο «ΟΜΟΝΟΙΑ» γεμάτος απογοή-τευση και περισυλλογή. Όταν μιλάς με τη συνείδησήσου μπορεί να σου δώσει λύσεις. Έτσι και εγώ έφυγακαι τράβηξα το δρόμο της Κοτοπούλη.

Ήξερα, ότι ο Μπούσμπουρας είχε ένα γραφείο κά-που στην περιοχή. Έμαθα από το τηλέφωνο που ακρι-βώς αλλά δεν θυμάμαι τώρα. Πήγα λοιπόν και τονβρήκα και τον ρώτησα, εάν έμαθε από τον Γιανναράπόσοι είχαν τελειώσει τις ιατρικές εξετάσεις και είχανπιάσει δουλειά.

Ήταν 10-12 και το πρωί θα πήγαιναν στην Έλξηάλλοι 15 να πιάσουν δουλειά. Έφυγα αποφασισμένοςκαι με ήσυχη τη συνείδησή μου, ότι εγώ δεν πρόκειταινα συνηγορήσω σε απολύσεις αυτών των ανθρώπων.Θα το είχα βάρος στη συνείδησή μου.

Το πρωί, όταν μαζευτήκαμε στην αίθουσα του σω-ματείου, πήρα τον λόγο και απευθυνόμενος σ’ όλουςδήλωσα: «Αγαπητοί συνάδελφοι, εγώ δεν μπορώ νασυμμετέχω σε μια απεργία για ν’ απολυθούν εργαζό-μενοι, γιατί αυτή την ώρα που μιλάμε έχουν πιάσειδουλειά ήδη γύρω στους 20-25 και έχουν περάσει ια-τρικές εξετάσεις σχεδόν όλοι. Επειδή έχω κάνει απολυ-μένος, ζητώ ν’ αναστείλετε τις στάσεις εργασίας. Πάρτεόποια απόφαση θέλετε. Εγώ θα τη σεβαστώ, όποια καινα είναι, αλλά θα βγω με ανακοίνωση, ότι έχω διαχωρί-σει τη θέση μου, αλλά θα σεβαστώ την απόφασή σας.

Αφού έγινε διαλογική συζήτηση, δεν μπόρεσαν ναμε πείσουν με τα επιχειρήματά τους. Πήρε το λόγο οΓ. Σοφιανός, ένας από τους έμπειρους συνδικαλιστέςτου χώρου μας και ό,τι συμφωνούσες μαζί του δεν το


έπαιρνε ποτέ πίσω. Είχε τη λεγόμενη μπέσα. Ζήτησεολιγόλεπτο διάλειμμα να το συζητήσουμε.

Του είπα: Γιώργο, εγώ ο Θεός να κατέβει, δε θ’ αλ-λάξω γνώμη, γιατί εάν απολυθεί έστω κι ένας, εγώ δεθα ησυχάσω ποτέ. Θα με βασανίζει η σκέψη, ότι συνη-γόρησα να διωχτούν από τη δουλειά τους άνθρωποικαι επειδή όταν ήμουν νεαρός κι εγώ, έζησα μια τέτοιακατάσταση, γι’ αυτό αντιδρώ έτσι.

Πάρτε όποια απόφαση θέλετε, εγώ θα τη σεβαστώ,αλλά το κρίμα στο λαιμό σας. Τα πνεύματα άλλαξαν.Πήραν απόφαση αναστολής των στάσεων που είχανπροκηρύξει, αλλά οι ανακοινώσεις τους είχαν κυκλο-φορήσει και τις βρήκαν μπροστά τους στα δικαστήριαόταν έτρεχαν να τους υπερασπιστούν, επειδή τους είχεαπολύσει και δεν τους είχε νομιμοποιήσει τον καιρόπου μπορούσαν να πιέσουν, όπως έκανα εγώ και δεναπολύθηκε κανένας Ηλεκτροδηγός. Γι’ αυτό αυτοί πουασχολούνται με τα κοινά, να είναι πάντα πιο προσε-κτικοί. Καλές είναι οι φαμφάρες. Σου φέρνουν πρό-σχερα ψιφαλάκια, αλλά τις βρίσκεις μπροστά σου.

Άλλο ένα εξίσου σημαντικό πειθαρχικό που είχααντιμετωπίσει, ήταν όταν το Πειθαρχικό Συμβούλιο μεόρισε αυτεπάγγελτα να υπερασπιστώ κάποιον συνά-δελφο, ο οποίος είχε να πατήσει στη δουλειά γύρωστις 20 μέρες. Ο κανονισμός αναφέρει, ότι δικαιώματαο εργαζόμενος έχει μέχρι τις 15 και παρών, αν περάσειτις δεκαπέντε μέρες θεωρείται οικειοθελής παραίτησηκαι λύεται η σχέση εργασίας με την εταιρία χωρίς κα-μία αποζημίωση.

Εγώ δεν είχα ενημερωθεί για το θέμα. Τέλος πά-ντων, όταν άρχισε το Πειθαρχικό, το πάλεψα με χωρίς


στοιχεία, αλλά κατόρθωσα να παραμείνει Ηλεκτροδη-γός με μια ποινή 2 μηνών εκτός υπηρεσίας. Την άλλημέρα πήγα και τον συνάντησα σ’ ένα λογιστικό γρα-φείο που διατηρούσε η γυναίκα του και σχεδόν μαμάλωσε, γιατί δεν άφησα ν’ απολυθεί οριστικά, γιατίδεν είχε ανάγκη τη δουλειά που είχε στους ΗΣΑΠ.

Του λέω, άσε τις βλακείες και όταν λήξει η ποινήσου φρόντισε να έρθεις στη δουλειά, γιατί δεν ξέρειςπως έρχεται η ζωή καπάκι και θα χτυπάς το κεφάλισου. Τέλος πάντων μετά από πολύωρες συζητήσεις,τον έπεισα να έρθει στη δουλειά κι αν δεν είχε ερθειγιατί έχει η ζωή γυρίσματα, θα έμενε στο δρόμο, όπωςεξελίχθησαν τα πράγματα στη ζωή του τέλος πάντων.Δεν τελείωσε όμως εδώ.

Πηγαίνοντας για Κηφισιά μ’ ένα συρμό, πέρασε τοσήμα εισόδου της Κηφισιάς κλειστό. τη στιγμή πουαπό την Κηφισιά έβγαινε τρένο για Πειραιά και απο-φεύχθηκε η σύγκρουση χάρις τη γρήγορη επέμβασηενός τεχνίτη που βρισκόταν στο σταθμαρχείο της Κη-φισιάς. Παρατήρησε στον πίνακα, ότι το τρένο πουκανονικά θα έπρεπε να είναι σταματημένο στο σήμαεισόδου, κινείτο και θα έπεφτε απάνω στο εξερχόμενο.

Έτρεξε στη γραμμή και το σταμάτησε σαν τροχο-νόμος λίγο πριν την σύγκρουση. Όταν έμαθα το περι-στατικό πήγα στην Κηφισιά, συζήτησα με τον σταθ-μάρχη, βρήκα τον τεχνίτη και μου εξήγησε τι έγινε.Έπιασα τον Ηλέκτροδηγό κι αντί να μου πει, ρε Πρό-εδρε, την έκανα την παπαριά, άρχισε να με δουλεύεικι εμένα ότι όλα είχαν χαλάσει, ότι πέρασε το σήμαπράσινο και ότι έχουν συνωμοτήσει όλοι εναντίον τουκαι διάφορες τέτοιες κοτσάνες.

Αφού τελείωσε του λέω: Βρε συνάδελφε, μπας και


μ’ έχεις περάσει για ηλίθιο; Έχεις την εντύπωση, ότιεσύ μπορείς να ξεγελάσεις τους πάντες κι ενώ γνωρίζεις,ότι οι κινήσεις και οι δικές σου και του σταθμάρχη κα-ταγράφονται από το σύστημα και όποιος κάνει έλεγχο,θα δει σε ποιον ανήκει το λάθος και επιμένεις, ότι συ-νωμοτούν εναντίον σου. Γιατί δεν μου λες την αλήθεια,γιατί αν δεν την ξέρω πως θα σε υπερασπιστώ. Τι πιοκαλό από ένα λάθος μου, αυτό περιμένω από εσέναγιατί εγώ ξέρω τι έχει συμβεί. Το σήμα σ’ έπιασε καιεσύ θα είπες βλάβη του σήματος και συνέχισες χωρίςνα φανταστείς ότι έβγαινε εκτάκτως συρμός από τηνΚηφισιά. Γιατί τον προηγούμενο τον είχες δει να περ-νάει στην κάθοδο και γελάστηκες και μου αράδιασεςένα κάρο κοτσάνες. Τι θα κάνω τώρα εγώ, που πρινλίγο καιρό έχεις φάει άλλους 2 μήνες από Πειθαρχικό.Θα επικαλεστώ τον πρότερο έντιμο βίο σου; Σε πληρο-φορώ, ότι την έχεις άσχημα. Θα κάνω ό,τι μπορώ ,αλλάδεν ξέρω πως θα το ξεπεράσεις, γιατί πας γι’ απόλυση,να συνεννοούμαστε. Μην μου ζητάς κι εσύ καμία ευα-ρέσκεια. Με προσωπική μου ευθύνη, γιατί δεν γινόταναλλιώς και ασκώντας την επιρροή μου θα μπορούσε ναμου πει κάνεις, λάθος των συνδικαλιστών, και το δέχο-μαι γιατί έτσι είναι, αλλά βρίσκεσαι μπροστά σ’ έναδίλημμα κάποιος να βρεθεί στο δρόμο για ένα λάθοςπου δεν είναι ατύχημα τέλος πάντων.

Η κλήτευση για πειθαρχικό έγινε σε 41 μέρες, αντίμέγιστο 40 που προβλέπει ο κανονισμός. Στο πειθαρ-χικό εγώ το χαρακτήρισα ληξιπρόθεσμο και τον γλί-τωσα. Αργότερα, ο συνάδελφος αυτός αντιμετώπισεμεγάλο πρόβλημα υγείας κι αν στα 2 πειθαρχικά πουέπρεπε να είχε απολυθεί, θα έμενε στον δρόμο, γι’αυτό αρκετές φορές οι συνδικαλιστές κατηγορούνται,


ότι επεμβαίνουν σε πειθαρχικά παραπτώματα υπαλ-λήλων.

Οι περισσότεροι από εμάς το κάναμε, όχι για νακάνουμε συνδιοίκηση, όπως υποστηρίζουν μερικοί,αλλά γιατί πίσω από κάθε άνθρωπο, υπάρχει και μιαοικογένεια με ό,τι αυτό συνεπάγεται, μετά από μιααπόλυση. Και ειδικότερα, εγώ είχα μεγάλη ευαισθησίαστο θέμα των απολύσεων, γιατί αμέσως μου ήρθεστην μνήμη μου η απογοήτευση που ένιωσα την 1-1-1965, όταν έμαθα ότι απολύθηκα, όχι γιατί δεν ήμουνκαλός στη δουλειά μου, αλλά γιατί έτσι το θέλησανμια μερίδα παλιανθρώπων και αναγκαζόμουν ναφεύγω από το σπίτι στις 6:30 η ώρα, γιατί ντρεπόμουννα φεύγει η γυναίκα μου για δουλειά κι εγώ να κοι-μάμαι στα 25 μου χρόνια.

Αυτό μ’ έκανε να μάχομαι με πολύ πείσμα, να υπε-ρασπίζομαι τους συναδέλφους στα μεγάλα πειθαρχικά,ν’ αποφεύγουν την απόλυση κι ίσως γι’ αυτό τα κατά-φερνα πάντα.

Ένα άλλο κεφάλαιο αυτού του ταξιδιού μου, αυτότου εργατικού εκπροσώπου στο Δ.Σ. της εταιρίας.Βρέθηκα σε ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον απόαυτό του Σωματείου, γιατί τα μέλη του Δ.Σ. αποτε-λούνταν εκτός από τον Πρόεδρο που ήταν στην εποχήμου ο εκάστοτε Γενικός Διευθυντής, τα υπόλοιπα μέληήταν δικηγόροι, μηχανικοί, δήμαρχοι κι έτυχα και μεαπόστρατο στρατιωτικό.

Αλλά συμμετείχαν και ο πρόεδρος του ΟΑΣΑ,αλλά και ο γενικός του ΗΛΠΑΠ, όπως καταλαβαίνεικάποιος. Στα Δ.Σ. έπρεπε να πηγαίνεις διαβασμένος,γιατί όλα τα θέματα που είχε βάλει στο συμβούλιο οπρόεδρος και είχαν να κάνουν με την λειτουργία της


εταιρίας, οικονομικά, τιμολογιακή πολιτική, έργα,παραγγελίες στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, καιο ρόλος ο δικός μου ήταν διπλός, γιατί έπρεπε ναισορροπήσεις, γιατί στο Δ.Σ. δεν έπρεπε να ήμουνμόνο ο πρόεδρος των Ηλέκτροδηγών, αλλά και εκ-πρόσωπος ολόκληρου του προσωπικού, παράλληλαν’ ασκείς και διοίκηση ως μέλος του Δ.Σ. της εται-ρίας.

Γι’ αυτό ο εκπρόσωπος των εργαζομένων στα Δ.Σ.των ΔΕΚΟ έχει ένα πολύ δύσκολο έργο να εκπληρώσειμε σοβαρότητα και μεγάλη προσοχή, γιατί βάζει τηνυπογραφή του σε όλα τα θέματα που απασχολούν τηνεταιρία κι έχει να κάνει με εργολαβίες, με ωρομίσθια,υλικό, παραγγελίες οχημάτων, τα οποία γίνονται μεδιαγωνισμούς τους οποίους έχουν μελετήσει διάφορεςεπιτροπές και στέλνουν στο Δ.Σ. τις εισηγήσεις τουςκαι το Δ.Σ. έπαιρνε τις τελικές αποφάσεις.

Παράλληλα, είχες να περάσεις και θέματα προσω-πικού, όπως στολές, φόρμες εργασίας προσωπικού,αλλά και των συλλογικών συμβάσεων στην τελική τουςμορφή. Αισθάνομαι τυχερός, γιατί κατά 3,5 έτη τηςθητείας μου, με πολύ καλή συνεργασία με τα σωμα-τεία, το προσωπικό κέρδισε πολλά και σπουδαία θε-σμικά και οικονομικά θέματα, όπως το σπάσιμο τουαναγκαστικού νόμου της χούντας που είχε περιορίσειτο ΕΦΑΠΑΞ του προσωπικού στο 1/3 του προβλεπό-μενου από τον κανονισμό εργασίας, τον οποίο δενακούμπησε η μεταπολίτευση και με αποφάσεις τουΔ.Σ. κάθε φορά που το κλίμα το επέτρεπε, περνούσααπό το Δ.Σ. 500 χιλ., 800 χιλ. και 1 εκατ.

Παράλληλα, περνούσαμε και το ποσοστό που αντι-στοιχούσε από τις εκάστοτε ΣΣΕ του προσωπικού και


έτσι προσπαθούσαμε ν’ αναπληρώσουμε αυτά που εί-χαμε χάσει με τον αναγκαστικό νόμο της χούντας. Πα-ράλληλα, φτιάξαμε έναν ειδικό λογαριασμό αποθεμα-τικού με 1% του προσωπικού και 1,5% η εταιρία, πουσε βάθος χρόνου θα έδινε αρκετά χρήματα, όταν απο-χωρούσε το προσωπικό πέραν του ΕΦΑΠΑΞ.

Τα χρήματα τα διαχειριζόταν αποκλειστικά το προ-σωπικό και εκπρόσωπος της εταιρίας με πολύ καλάαποτελέσματα, γιατί δεν αφήσαμε ν’ ακουμπήσουν ταβρωμόχερά τους κανένας δημόσιος οργανισμός, γιατίαν αφήναμε θα είχαν την τύχη των αποθεματικών τωνασφαλιστικών ταμείων. Από πλευράς εταιρίας έφτιαξε2 σταθμούς του Ταύρου και του ΚΑΤ πρόεδρος ο Γ.Μπούσμπουρας και ετοιμάστηκε και η παραγγελία25 λεωφορείων.

Όταν έληξε η επιτροπή αξιολόγησης και ήρθε στοΔ.Σ. για έγκριση, είχε επιλεγεί το VOLVO, γιατί είχανήδη μια σειρά σε κυκλοφορία και οι μηχανικοί αξιολό-γησης έκριναν ως καλύτερη λύση. Ένα μέλος του Δ.Σ.έβαλε κάποιες ενστάσεις ως προς την αξιολόγηση. ΟΜπούσμπουρας θεώρησε ότι ήταν αιχμή και το ανέ-βαλε. Παράλληλα όρισε επιτροπή αξιολόγησης καιέβαλε πρόεδρο το διαφωνούντα, μέλος του Δ.Σ. πουήταν ο γιος του Βαλαχή, Γεωλόγος Μηχανικός στοεπάγγελμα.

Αφού συνεδρίασαν και μελέτησαν τα δεδομένα μετάαπό 2-7 μήνες έφεραν πρόταση για τα VOLVO καισυμφώνησαν με την αρχική πρόταση. Ο Γενικός τουςείπε, ότι είναι αργά, γιατί θα γινόντουσαν εκλογές καιδεν ήθελε να δεσμεύσει την τυχόν νέα διοίκηση με πα-ραγγελίες κι έτσι χάθηκαν τα 25 λεωφορεία, μετά χά-θηκε όλη η μονάδα λεωφορείων το επόμενο διάστημα.


Άλλη μία παραγγελία που έμεινε στην μέση, ήταναυτή των συρμών 11ης παραλαβής, αφού τελείωσαν οιαξιολογήσεις, κατέληξαν στα ίδια με τα 10ης παραλα-βής. Δεν έγινε διαγωνισμός, αλλά ρωτήθηκαν οι εται-ρίες που είχαν δώσει προσφορές για τα 10ης παραλα-βής και είχαν μικροδιαφορές κι έτσι καταλήξαμε σταγερμανικά και μάλιστα, εγώ επέμενα, γιατί ήδη στηνΓραμμή κυκλοφορούσαν τα 5ης-6ης-7ης-8ης παραλα-βής που ήταν τα Αν. Γερμανίας τα 9ης και 10ης καιεάν φέρναμε άλλο τύπο οχημάτων θα έπρεπε από τηναρχή να ξανακάνουν μαθητεία οι ηλεκτροδηγοί και οιτεχνίτες.

Έτσι η θέση η δική μου ήταν, ν’ αποφύγουμε έναννέο τύπο οχημάτων, έστω κι αν υπάρχουν και μικρο-διαφορές στην τιμή. Γιατί τα προηγούμενα χρόνια, οιοδηγοί είχαν κουραστεί από τις συνεχείς μαθητείεςκαι προσαρμογή σε κάθε αλλαγή των νέων οχημάτωνκαι καταλήξαμε στα ίδια με τα 10ης παραλαβής, δη-λαδή τα Κολούμπια όπως τα είχα ονομάσει.

Η ονομασία τους αυτή προήλθε από εμένα και πωςπροέκυψε. Είχαμε βάλει στην κυκλοφορία τα Αν. Γερ-μανίας τα 9ης παραλαβής, όταν ήρθαν τα 10ης παρα-λαβής. Με ρώτησε ο Σκουλαριώτης πως τα βλέπειςΜήτσο, τι διαφορές έχουν; Του λέω, όσο τα Κολούμπιααπό το Σογιουζ και έμειναν τα μεν Ανατολικής Γερ-μανίας Σογιουζ τα δε Δυτικής Κολούμπια.

Όταν λοιπόν ήρθε η απόφαση στο Δ.Σ. της εταιρίαςγια την παραγγελία, ο Μπούσμπουρας είχε την ίδιαθέση, δεν κάνω καμία παραγγελία μετά τις εκλογές.Έγιναν οι εκλογές του ’89, άλλαξε το Δ.Σ. και Γενικόςτοποθετήθηκε ο κ. Κ. Κωστούλας Πολιτικός Μηχανικόςκαι εξίσου όπως και ο Μπούσμπουρας άνθρωπος της


αγοράς δημιούργησε και αυτό πολύ καλές σχέσεις μετα σωματεία και πάντα φρόντιζε να εξαντλεί τα οικο-νομικά περιθώρια που του επέτρεπε το Υπουργείο Οι-κονομικών για το προσωπικό, είχε και μεγάλη συμβολήστην καθιέρωση και λειτουργία του ειδικού λογαρια-σμού και στην αύξηση του ΕΦΑΠΑΞ.

Πέραν των εργασιακών θεμάτων έφερε στο Δ.Σ.ξανά για την ολοκλήρωση της παραγγελίας των συρ-μών. Με μια πραγματικά σπουδαία καινοτομία, ταοχήματα θα τα κατασκεύαζαν τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥ-ΠΗΓΕΙΑ και μία μείωση της τιμής 150.000.000 δρχ.Υπογράφτηκαν οι συμβάσεις και τελείωσε η διαδικα-σία, η οποία θα ολοκληρώνονταν σε 3 ή 4 χρόνια.

Σε αυτά τα χρόνια έγιναν πάλι κινητοποιήσεις γιατο ασφαλιστικό, για τον ΕΑΣ κ.λπ. Μια μέρα που εί-μαστε στη Βουλή, με φωνάζει ο πρώην υπουργός ο Γ.Χαραλάμπους και με ύφος 100 καρδινάλιων μου λέει:«Εσύ Γεωργίου συμφώνησες στο Δ.Σ. να δοθεί πα-ραγγελία συρμών με απευθείας ανάθεση και θα βγωστη βουλή, να καταγγείλω τις διαδικασίες που κά-νατε». Του λέω, τελείωσες; Εγώ δεν θ’ απολογηθώ σεσένα ποια ήταν η στάση μου στο Δ.Σ.

Αλλά θέλω να σε προφυλάξω, γιατί αν βγεις καικαταγγείλεις τη σύμβαση θα φας ξεβράκωμα, γιατίαυτά τα ρεμάλια που ήρθαν να κατηγορήσουν εμένα,δε φρόντισαν να σε προφυλάξουν και σου έδωσαν λά-θος στοιχεία για να σου πουλήσουν εκδούλευση καικομματικό καθήκον, αλλά θα σε εκθέσουν μου λέειγιατί ξέχασαν να σου πουν, ότι η παραγγελία ήτανέτοιμη από το προηγούμενο Δ.Σ. που προέδρευε οΜπούσμπουρας αλλά δεν δόθηκε λόγω εκλογών καιοι προκαταβολές ήταν στην τράπεζα και η νέα διοίκηση


έφερε την παραγγελία όπως είχαμε αποφασίσει μεμια λεπτομέρεια που δεν σου επισήμαναν οι συνάδελ-φοι και είναι σημαντική, ότι τα τρένα θα φτιαχτούν με150.000.000 φθηνότερα και τα αμαξώματα θα φτια-χτούν στα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ, γι’ αυτό σουείπα ότι θα φας ξεβράκωμα αν βγεις και καταγγείλεις.Εγώ θέλω να σε προφυλάξω, αν δεν με ακούσεις θατην πατήσεις, γιατί βασίστηκες σε μερικούς κομματι-κούς μαλάκες. Μου είπε, θα το μελετήσω καλύτερα τοθέμα. Δεν βγήκε στη βουλή να καταγγείλει.

Το βράδυ με πήρε στο τηλέφωνο ο Μπούσμπουραςκαι μου ζήτησε να μάθει λεπτομέρειες, γιατί θα τονείχε πάρει ο Γ. Χαραλάμπους, του είπα πως έχουν ταγεγονότα και αν θέλεις να σου φέρω και τα πρακτικά.Φαίνεται ότι και αυτός δεν το πίστευε και μου ζήτησεαν μπορώ να τα πάω. Πήγα λοιπόν στο σπίτι του γιανα πειστεί και μου είπε, ότι ήταν μια καλή συμφωνία,καλύτερη από αυτή που είχαμε αποφασίσει, όχι τόσογια τα χρήματα, όσο ότι θα φτιαχτούν στην χώρα μαςμεγάλο μέρος τους.

Πέρασαν τα χρόνια, ήρθε το πρώτο τρένο και κά-ναμε τα εγκαίνια στο σταθμό του Πειραιά. Με φαν-φάρες και πολλά λόγια απ’ όλους μας. Υπουργός Με-ταφορών ο Γ. Χαραλάμπους με το ψαλίδι για τηνκορδέλα. Μόλις μαζεύτηκαν κάπως οι φανφάρες τονφώναξα στην πάντα και του είπα: «Υπουργέ ξέρεις τιεγκαινιάζεις;

Φαντάζομαι σήμερα αυτά που παραλίγο να μαςκαταγγείλεις όταν ήμουν στο βήμα, μου πέρασε απότο μυαλό να στα ρίξω αλλά δεν ήθελα να χαλάσω τοπανηγυρικό της μέρας, απλώς στο επισημαίνω για ναμην ακούτε τον κάθε κόπανο ό,τι σας μεταφέρει μόνο


και μόνο να σας πουλήσει εκδούλευση και δεν έχειαφιερώσει ούτε ένα λεπτό από τη ζωή του για τακοινά και δεν έχουν και κώλο κάτι τέτοιοι τύποι.

Να έρθουν σε συνέλευση να μας καταγγείλουν, αλλάτους αρέσει να ζουν στο σκοτάδι και να σας κάνουντους κομματάρχες. Εγώ όλους αυτούς τους τύπους, σεσέβομαι να σου πω που τους έχω γραμμένους. Εντάξειμωρέ, γίνονται καμιά φορά και παρεξηγήσεις.

Τι να κάνουμε, μου απαντά. εγώ δε μάσαγα ποτέτα λόγια μου, ό,τι ήθελα να πω το έλεγα καθαρά κιεπειδή στην συνδικαλιστική γλώσσα δεν το συναντάςσυχνά, γιατί όλοι προσπαθούν να προσαρμόζουν τολόγο τους έτσι που να είναι και με τον χωροφύλακακαι με τον αστυφύλακα, για να έχουν διάφορες ερμη-νείες οι απόψεις τους, για να λένε εκ των υστέρων, ότιεγώ το είχα πει αν κάτι πήγαινε στραβά.

Έτσι λοιπόν, οι γενικοί διευθυντές σε ώρες χαλά-ρωσης έκαναν και διάφορα καλαμπούρια για τον κα-θέναν μας, γιατί οι περισσότεροι γενικοί είχαν χιούμορμε κορυφαίο τον Μπούσμπουρα, αλλά και ο Κωστού-λας του άρεσε να μας πειράζει. Θυμάμαι μια μέραπου είμαστε στον 7ο όροφο και περιμέναμε για μιασυνάντηση.

Βγαίνοντας από το γραφείο, μας αιφνιδιάζει γιατίείχε κάποιο φωτογράφο έτοιμο και όπως κουβεντιά-ζαμε με τον Γ. Γαβρίλη μπαίνει ανάμεσά μας και οφωτογράφος, μας βγάζει φωτογραφία και λέει στονΓιώργο, θα τη στείλω στον Ριζοσπάστη και θα γράψω«ότι ο λαός αγκαλιά με το κεφάλαιο».

Τέτοια καλαμπούρια γινόντουσαν, πάντα πειράζο-ντας ο ένας τον άλλον σε στιγμές χαλάρωσης. Τα χρό-


νια της θητείας μου ως εργατικός εκπρόσωπος μουέδωσαν αρκετές εμπειρίες. Οι απόψεις μου στο Δ.Σ.λαμβάνονταν υπόψη σε όλα τα μέλη του Δ.Σ. και πά-ντα μου ζητούσαν τη γνώμη για όλα τα θέματα, παρόλοπου ο ρόλος του εργατικού εκπροσώπου περιορίζεταιπερισσότερο στα εργασιακά θέματα, αλλά όλοι γνώ-ριζαν, ότι ήμουν σιδηροδρομικός και ότι γνώριζα πολύκαλά όλους τους χώρους της εταιρίας γι’αυτό έλεγα:«Πάντα για να σε υπολήπτονται μάθε πρώτα να κάνειςπολύ καλά τη δουλειά σου».

Όταν έληξε η θητεία μου δεν την ξαναδιεκδίκησα,γιατί με είχε κουράσει αυτή η 3ετία, όχι σωματικάαλλά ψυχολογικά, γιατί ήμουν και πρόεδρος των μη-χανοδηγών κι έπρεπε να κρατάω κάποιες ισορροπίες,για να μην δίνω το δικαίωμα να μου λένε, ότι χρησι-μοποιώ την επιρροή μου προς τους οδηγούς ή προς τουπόλοιπό προσωπικό, παρόλο που εγώ πίστευα καιπιστεύω πάντα, ότι το προσωπικό μόνο ενωμένο πέ-τυχε τα καλύτερα αποτελέσματα και οι συντεχνιακέςεπιτυχίες είναι πρόσκαιρες.

Ένα μεγάλο λούκι από απόψεως εργασίας ήταν,όταν ήρθαν τα κίτρινα βαγόνια, τα οποία έπρεπε νατα βάλουμε γρήγορα στην κυκλοφορία, γιατί πλησίαζανοι πανευρωπαϊκοί αγώνες. Μου ζήτησαν, να είμαι κο-ντά στους Γερμανούς για να τα παραλάβουμε, να ταετοιμάσουν και τα πηγαίνουμε δοκιμαστικά δρομολό-για τη νύχτα, για να δούμε τη συμπεριφορά τους στηΓραμμή.

Δούλευα μέρα και νύχτα για 1 ½ μήνα, γιατί ταέφερναν το βράδυ με τον ΟΣΕ απάνω σε φορτηγίδες,όπου έφταναν στις εγκαταστάσεις μας, τα παραλάμ-βανα εγώ με τις δικές μας μηχανές έλξεως, έκανα


όλους τους ελιγμούς για να τα βάλω στο εργοστάσιοκι αφού τα έβαζα στους γρύλους, έπαιρνα τις φορτι-γίδες και τα πήγαινα στη γραμμή εξόδου και ότανέφερναν άλλο το έπαιρνα εγώ και ο ΟΣΕ έπαιρνε τιςφορτιγίδες πίσω στις εγκαταστάσεις του. Δουλειάρουτίνα μεν, αλλά πολύ κουραστική, γιατί τα οχήματατου ΟΣΕ είχαν άλλους γάντζους και δυσκολευόμουνπολλές φορές να τα κοτσάρω και αυτοσχεδίαζα. Έτσιόμως κινδύνευες να κάνεις και καμιά ζημιά και γι’αυτό βρισκόμουν πάντα σε ένταση. Πέραν αυτού δο-κιμάζαμε και τα τρένα μόλις τα τελείωναν οι Γερμανοίτεχνίτες.

Μαζί τους ήταν και 2 μηχανοδηγοί για τη μαθητεία.Μία από αυτές τις μέρες έβγαλα ένα τεσσάρι και τοπήγαινα στην 15η τροχιά που είχε λάκκο. Εγώ είχαπάντα ένα ελάττωμα, να δοκιμάζω τα φρένα πολύμακρύτερα από το τέρμα, επειδή πήγαινα προς την 7ηΓραμμή και αν δεν έχεις πέδηση θα βρεθείς στο λιμάνι.Έκανα μια δοκιμή, γιατί έβγαινα από το εργοστάσιο.Διαπίστωσα, ότι δεν υπήρχε ίχνος πέδης όσο προσπά-θειες κι αν έκανα.

Παρόντες στην καμπίνα ένας Ανατολικογερμανόςοδηγός και ένας τεχνίτης. Χαμηλή ταχύτητα αλλά δενσταματούσε. Δεν έχασα καιρό, πήδησα κάτω, άρπαξαμια τραβέρσα και την έριξα στους τροχούς, με μεγάληπροσπάθεια σταμάτησα το τρένο λίγο πριν τον συ-γκρουστήρα τέρματος.

Οι Γερμανοί δεν πήραν χαμπάρι τι έγινε και μάλλονθα με πέρασαν για τρελό όταν είδαν ενώ το τρένο κι-νείτο. Εγώ άφησα τα χειριστήρια και πήδησα κάτω.Όταν το κατάλαβαν τρελάθηκαν αυτοί, αφού το στα-μάτησα, κατέβηκαν κάτω και το ψάχνανε και βρήκαν


ότι για κάποιο λόγο είχαν κλείσει την κεντρική βαλβίδαπέδηση και είχα απομονώσει όλο το κύκλωμα πέδηςτου συρμού.

Μετά ήρθαν και με αγκάλιασαν και οι 2 και ο Μη-χανοδηγός έλεγε του τεχνίτη νο σπεσιαλίστ, εσύ Μήτσοσπεσιαλίστ. Αυτό μου έδωσε την ευκαιρία να τους κάνωκι εγώ μια πλάκα. Το πρώτο βράδυ που θα πηγαίναμεδοκιμή κι ήταν όλοι μαζεμένοι και περιμέναμε να πε-ράσει το τελευταίο για Κηφισιά και να ακολουθήσουμε,πάω και παίρνω την τραβέρσα που το είχα σταματήσει,την βάζω στον ώμο και κατευθύνομαι στο συρμό.

Με βλέπουν οι Γερμανοί και αναρωτιόντουσαν μετον διερμηνέα τι το θέλω. Τους λέω, για να το σταμα-τήσω, άμα δεν σταματάει. Έπεσε πολύ γέλιο. Τηνπρώτη μέρα των πανευρωπαϊκών βγάλαμε 3ης συρ-μούς με σύνθεση 6 οχημάτων τον πρώτο ο Γερμανός,ο άλλος δεύτερο και εγώ τον τρίτο χωρίς σχεδόν μα-θητεία, ό,τι είχα μάθει από τις δοκιμές.

Το μόνο, ότι μαζί μου ήρθε ο τεχνίτης και στονσταθμό Ειρήνης με φώναξε ο προϊστάμενος αμαξο-στοιχίας, γιατί είχε πάρει φωτιά το χειριστήριο θυ-ρών.Έγιναν οι πανευρωπαϊκοί του ’82, πήγαν όλακαλά. Τα κίτρινα τρένα στρώσαν. Έκαναν μαθητεία κιέτσι αυξήθηκε η μεταφορική μας ικανότητα. Μέχριεδώ όλα καλά.

Αλλά, γιατί πάντα υπάρχει ένα αλλά, γιατί τηνεποχή εκείνη που ήταν έντονη η πολιτική αντιπαράθεσηστα σωματεία υπήρχαν παρατάξεις. Εγώ, ο Μάριοςκαι άλλοι κατεβαίναμε ως ΠΑΣΚΕ, άλλοι ως ΔΑΚΕκ.λπ. Η κυβέρνηση έφερε προς ψήφιση το περίφημοάρθρο 4 του νόμου 1264/82.


Τα περισσότερα σωματεία κήρυξαν απεργία, αλλάμε εντολή της ΠΑΣΚΕ πολλά δημιούργησαν απεργο-σπαστικό μηχανισμό. Σε τέτοιο σημείο είχαν φτάσει,να διεισδύουν τα κόμματα στο συνδικαλιστικό κίνημα.Εμείς το Σωματείο των Ηλεκτροδηγών, παρόλο πουανήκαμε στην ΠΑΣΚΕ, είμαστε από τα λίγα σωματείαπου κάναμε απεργία. Αμέσως συνεδρίασε η ΠΑΣΚΕΗΣΑΠ και έθεσε σε αναστολή την κομματική μας ιδιό-τητα εμένα και του Μάριου και δε μας άφησαν ούτενα μιλήσουμε. Μας έβγαλαν έξω από τη συνεδρίαση.

Και όχι μόνο πήραν τις αποδοχές μου από το λογι-στήριο και το έδωσαν στον Κουτσόγιωργα που αργό-τερα κατηγορήθηκα, ότι είχε βάλει το χέρι στο βάζομε το μέλι του Κοσκωτά και με κατήγγειλε στην βουλήλέγοντας, ότι ο Αντιπρόεδρος του Σωματείου είχε πά-ρει αυτά τα λεφτά και αυτά τα στοιχεία τα είχανδώσει συνάδελφοι αποκρύπτοντας, ότι εγώ επί 1 ½μήνα δούλευα 20 ώρες την ημέρα για να ετοιμάσουμετα κίτρινα τρένα, να τα δοκιμάσουμε και να τα μο-ντάρουμε, να είναι έτοιμα στους πανευρωπαϊκούς αγώ-νες.

Αυτή ήταν η ευαρέσκεια που μου έδωσε ο Κίκηραςμε την παρότρυνση δυστυχώς, συναδέλφων. Δεν μεένοιαξε, γιατί με κατήγγειλε ο Κουτσόγιωργας στηβουλή, γιατί τα χρήματα που είχα πάρει τα είχα δου-λέψει πολύ σκληρά μέρα και νύχτα, αλλά με στενοχώ-ρησε πάρα πολύ η γαϊδουριά των συναδέλφων και μέ-χρι που μπορεί να φτάσει η κομματική πώρωση.

Ανέβηκα λοιπόν στον 7ο όροφο και συναντήθηκα μετον Κίκηρα και του είπα δεν ντρέπεστε, αυτός είναι ομισθός μου και μου απάντησε αυτά τα λεφτά πήρεςκαι γιατί δεν δώσατε μαζί πόσες εργατοώρες δούλεψα,


πόσα νυχτερινά, πόσες Κυριακές κ.λπ. Αυτό είναι ηευαρέσκεια για την προσφορά μου, ακόμα και οι Γερ-μανοί με ευχαρίστησαν για τη βοήθεια που τους πα-ρείχα. Εν πάση περιπτώσει, θέλω αναλυτική κατά-σταση.

Όταν την πήρα, πήγα με τον Μάριο στον Υπουργότον Μιλτιάδη Παπαϊωάννου και του έδωσα την κατά-σταση και του είπα δώσ’ την στο φίλο σου τον Κου-τσόγιωργα να την διαβάσει και να σου πει, αν ποτέστη ζωή του έχει δουλέψει τόσες ώρες. Αυτός όταντην διάβασε μου είπε ότι έχω δίκιο, αλλά δεν έφταιγαναυτοί, αλλά αυτοί που τους έδωσαν αυτά τα στοιχεία.

Αυτά τα βρώμικα παιχνίδια πάρα πολλές φορές μεαπογοήτευαν, γιατί εγώ είχα μάθει να αντιμετωπίζωτους αντιπάλους μου πρόσωπο με πρόσωπο και στοφως και όχι στα σκοτεινά. Και το πιο περίεργο ήταν,ότι όλοι αυτοί οι ζαβολιάρηδες ερχόντουσαν και σεγλύφανε, γιατί στο πίσω μέρος του κρανίου τους είχαντο αχρείαστος να είναι, μπορεί να μας τύχει καμιάστραβή να μας βοηθήσει και όπως έλεγαν οι πρόγονοίμας, χέρι που δεν μπορείς να το δαγκώσεις το φιλάς.

Κατά τη θητεία μου ως πρόεδρος των ηλεκτροδηγώνείχα την τύχη να υπογράψω πάρα πολύ μεγάλες κα-τακτήσεις, τόσο σε οικονομικά θέματα, όσο και σε θε-σμικά μέσα από τις συλλογικές συμβάσεις, όσο καιαπό το Δ.Σ. της Εταιρίας με κορυφαίο τον ειδικό λο-γαριασμό, που στις επόμενες γενιές έδωσαν αρκετάχρήματα μαζί με το εφάπαξ, το οποίο είχαμε σπάσειτον αναγκαστικό νόμο της χούντας. γιατί όσο ήμουνΕργατικός Εκπρόσωπος φρόντιζα πάντα να βάζει ηεταιρία διάφορα ποσά μέσω αποφάσεων του Δ.Σ. καικατόπιν τα περνάγαμε στις συλλογικές συμβάσεις.


Όλες αυτές οι κατακτήσεις έγιναν, γιατί υπήρχε από-λυτη συνεργασία όλων των σωματείων και μιλούσαμεσαν ένας άνθρωπος, γιατί οι εργαζόμενοι κερδίζουνμόνο με την ενότητα και φρόντιζα πάντα γι’ αυτήν τηνενότητα παρόλο που δεχόμουν πολλές επιθέσεις στονχώρο μου από μια μειοψηφία, που ήθελε να λειτουρ-γήσω πιο συντεχνιακά. Είχα την τιμή να εκπροσωπήσωτο προσωπικό στη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή τηςβουλής παρουσία βουλευτών των κομμάτων με άλλουςσυναδέλφους από τα Μέσα μαζικής μεταφοράς.

Δεχόμαστε ερωτήσεις-απαντήσεις από τις 6μ.μ. έωςτις 1μ.μ.. Επίσης, εκπροσώπησα το προσωπικό στηναίθουσα γερουσίας τον καιρό επαναφοράς των λεω-φορείων από τους νοικοκυραίους. Ξανά στο δημόσιοαυτές οι παρουσίες. Ήταν μεγάλη εμπειρία για μένα,γιατί δεν είναι και πολύ εύκολο να ανέβεις στο βήμακαι να απευθύνεσαι στην εθνική αντιπροσωπεία, δενβρίσκεσαι σε συνέλευση που αν πεις και καμία κο-τσάνα θα περάσει απαρατήρητη.

Άφησα τελευταίο το Τραμ του Περάματος, γιατί αναφαιρέσουμε τις λαχτάρες που είχε το δρομολόγιο,γιατί ο Έλληνας άρχιζε σιγά-σιγά ν’ αφήνει τον γάι-δαρο από μεταφορικό μέσο και να παίρνει το αυτοκί-νητο και κανείς τους δεν φύλαγε τις σιδηροδρομικέςγραμμές, γι’ αυτό αναγκαζόμαστε να τους φυλάμεεμείς, γιατί αλλιώς δεν θα έβγαζες δρομολόγιο χωρίςνα τρακάρεις.

Εκτός αυτού το τραμ περνούσε μέσα από τις φτω-χογειτονιές του Πειραιά και μέσα στις γραμμές έπαι-ζαν παιδάκια κι έπρεπε να έχεις μάτια και στον πισινόσου για να την βγάλεις καθαρή. Παρόλη την προσοχήμας πάρα πολλοί συνάδελφοι βρέθηκαν με πολύ με-


γάλες συγκρούσεις με μεγάλα φορτηγά που κινδύνεψεακόμα και η σωματική τους ακεραιότητα. Πέρα όμωςαπό τις λαχτάρες ήταν ευχάριστα δρομολόγια, γιατί οκόσμος που εξυπηρετούσε η γραμμή ήταν υπέροχος.Αγαπούσαν το Τραμ. Σεβόντουσαν το προσωπικό. Ελά-χιστες φορές είχαμε προστριβές με κάποιον.

Τα οχήματα ήταν πάντα γεμάτα επιβάτες, γιατί τοΠέραμα εκτός από τα εργοστάσια που είχε κατά μήκοςτης γραμμής εξυπηρετούσε την ναυπηγοεπισκευαστικήπεριοχή του Περάματος. Μπαίναμε και στην απαγο-ρευμένη ζώνη που άνηκε στον Ναύσταθμό Σαλαμίνοςκαι μεταφέραμε τους ναύτες αξιωματικούς και πολι-τικό προσωπικό του Ναυστάθμου. Πέρα των άλλων ομπροστινός εξώστης γέμιζε από κοπέλες, γιατί το Τραμτο δούλευαν νεαροί από 25-30 χρονών.

Οι περισσότεροι μέσα λοιπόν σ’ αυτό το τσούρμοτων κοριτσιών. Το δρομολόγιο είχε κι ευχάριστες στιγ-μές, γιατί εάν ήθελες να κόψεις και κανένα λουλούδιαπό τον ανθόκηπο που είχε δίπλα σου, έκοβες.

Όταν ήταν γιορτές Χριστούγεννα, Πάσχα και δου-λεύαμε, πάντα μας έφερναν τον μεζέ από τις αυλέςτους. Τέτοιος δεσμός υπήρχε με τους ανθρώπους τουΠεράματος. Είχαμε μεταφέρει όλες αυτές τις ορδέςτων καταπατητών, που σήμερα έχουν σπίτια στο Πέ-ραμα.

Οι πλάκες ατελείωτες με διάφορους τύπους, τακουτσομπολιά, οι έρωτες πάλι ατελείωτοι, όλα αυτάμαζί είχαν δημιουργήσει μία οικειότητα με τους κα-τοίκους, γι’ αυτό όταν η εταιρία αποφάσισε να τοσταματήσει οι κάτοικοι του Περάματος παρόλο πουείχαν πιο γρήγορη συγκοινωνία με τα λεωφορεία έκα-ναν αρκετές διαμαρτυρίες για το τραμάκι τους.


Και πάρα πολλοί συνάδελφοι γνώρισαν τις γυναίκεςτους στο τραμάκι. Ίσως το προσωπικό θα έπρεπε ναείχε αντιδράσει στην κατάργησή του και να είχε ζητή-σει τον εκσυγχρονισμό του, για να γίνει πιο αποδοτικόκαι το προσωπικό να αισθανόταν μεγαλύτερη ασφά-λεια.

Όταν δούλευε δεν το στήριξε, μάλλον γιατί μαςείχαν κουράσει οι μεγάλες καθυστερήσεις που έμπαι-ναν καθημερινά λόγω των εμποδίων που συναντούσαμεστο δρομολόγιο. Όπως αναφέρω και πιο πάνω κανείςδεν σεβόταν την σιδηροδρομική γραμμή, ούτε έδινεκανένα ενδιαφέρον στα σήματα.

Καταγράφοντας αυτά τα 76 χρόνια του ταξιδιούμου, στη ζωή δε θέλησα να γράψω την ιστορία μου, ανήταν καλή ή κακή, αυτό θα το γράψουν άλλοι, γιατίαν ο καθένας έγραφε την ιστορία του θα μεροληπτούσεκαι θα έγραφε ότι τα έκανε όλα τέλεια. Γι’ αυτό τηνγράφουν άλλοι. Εγώ απλώς θέλω να καταγράψω τιςεμπειρίες μου, οι οποίες παραμένουν ανεξίτηλες όσοακόμα με βοηθάει το μυαλό μου λόγω ηλικίας, αλλάτο γεγονός και μόνο ότι ορισμένα μένουν ανεξίτηλαστον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου ήταν σημαντικάκαι συμπεραίνω ότι διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα μου,τις εμπειρίες μου και με βοήθησαν να επιβιώσω στηνενασχόλησή μου με τα κοινά.

Πάνω από 50 χρόνια και τα 35 από αυτά στονπολύ ανταγωνιστικό χώρο του συνδικαλισμού με χαρές,λύπες, απογοητεύσεις. Έναν πολύ δύσκολο δρόμο γιανα τον διαβεί κάποιος αγράμματος σαν εμένα, ν’ ανε-βαίνει στο βήμα χωρίς γραπτό λόγο αλλά να γίνεταιαποδεχτός, γιατί πάντα ήταν αληθινός και πήγαζεμέσα από τις εμπειρίες μου και από την καθημερινό-


τητα και γινόταν εύκολα κατανοητός, είτε απευθυνό-μουν στους συναδέλφους ή σε υπουργούς, είτε σε δη-μοσιογράφους.

Γιατί ο λόγος μου ήταν πάντα σαφής που το πάω,τι ζητάω, που διαφωνώ, που συμφωνώ κι επειδή με-γάλωσα στη θάλασσα ποτέ δεν πατούσα σε 2 βάρκες.

Πάντα είχα μια αντίληψη, να ξέρω ποια πολεμάω,ποια περνούν απαρατήρητα και ποια πρέπει να τσα-κίσεις λεκτικά και σε φίλους και σε αντιπάλους. Γιανα φέρει ο λόγος σου αποτέλεσμα χωρίς μπλα-μπλα-μπλα που κουράζουν τον συνομιλητή σου είτε σε ακρο-ατήριο είτε σε κατ’ ιδίαν συζήτηση, είχα μια ευχέρειαλόγου που με βοήθησε να ανταποκρίνομαι σε οποιεσ-δήποτε προκλήσεις και πάντα σκεπτόμουν τη συμ-βουλή του Μάριου, με τους λύκους θα είσαι λύκοςκαι με τα πρόβατα θα είσαι πρόβατο και προπαντόςθα πρέπει να δώσεις σ’ όλους να καταλάβουν, ότι ηκαρέκλα του προέδρου δεν είναι για σένα αυτοσκοπός,και ότι την κάπα σου που λέμε, την έχεις κρεμάσειστην πόρτα.

Γιατί εγώ δεν ήμουν πρόεδρος της καρέκλας, καιτα ρεπό μου δούλευα όποτε με καλούσαν και νυχτέριαδούλευα είτε το Υ είτε με τα συνεργεία. Εμπορικέςαμαξοστοιχίες με χαλίκια, με μπάζα, με τραβέρσες ήσίδερα όπως αναφέρω πάντα, σε ο,τιδήποτε συνέβαινεστο δίκτυο ήμουν παρόν να βοηθήσω. Έτσι ένα πρωινόμετά από μια πλημμύρα προσπαθούσαμε ν’ ανοίξουμετη γραμμή και αφού ξεκίνησε το πρώτο τρένο αντίστις 4:33 το υπηρεσιακό έφυγε στις 5:15. Το συνόδεψα,για να δω και πως είναι η γραμμή στο Φάληρο.

Είχε ένα νεροφάγωμα κοντά στη γραμμή. Για κά-


ποια έργα που γινόντουσαν, εγώ πήρα στο ραδιοτηλέ-φωνο το Κέντρο και ζήτησα να κατέβει κάποιος στιςγραμμές, να βάλει μια πινακίδα βραδυπορίας για ναπροσέχουν οι οδηγοί. Στο Κέντρο βρισκόταν ο ΓενικόςΔιευθυντής ο Αρ. ο Λαζάρης. Ρώτησε τον εργοδηγό,αν ο Γεωργίου που μίλησε είναι ο πρόεδρος των ηλε-κτροδηγών. Του είπε ναι και του φάνηκε πολύ παρά-ξενο που εγώ ήμουν στον πρώτο συρμό.

Με ξαναβρήκε στον Πειραιά, όταν είχαν πυρπολήσειέναν συρμό, να πολεμάμε να περιορίσουμε την φωτιάσ’ ένα βαγόνι. Αφού το έσβησε η πυροσβεστική και τοαπομακρύναμε από τον σταθμό και αποκαταστάθηκεη συγκοινωνία, με φώναξε ιδιαιτέρως και μου είπε:«Πρόεδρε, είναι η πρώτη φορά που συναντώ τον πρό-εδρο του σωματείου, παρόλο που έχω δουλέψει σεπολλές εταιρίες να είναι μαχόμενος και μου είπε καιγια το πρωινό της πλημμύρας που ήταν στο ΚέντροΕλέγχου και με άκουσε. Σε συναντώ πάντα. όταν υπάρ-χουν προβλήματα στο δίκτυο. Να είσαι παρόν. Αποτε-λείς εξαίρεση. Του απάντησα, ότι κύριε Γενικέ, Πρόε-δρος είμαι, όταν δουλεύουν τα τρένα, γιατί ανδουλεύουν υπάρχουν και σωματεία κύριε πρόεδρε.Γιατί για να πληρωθούμε εμείς πρέπει να τσουλάνε τατρένα, γι’ αυτό φροντίζουμε πάντα πρώτα να κάνουμεσυγκοινωνία και μετά έχουμε τις όποιες διεκδικήσεις.

Μου απάντησε, μακάρι όλοι να σκεπτόντουσαν έτσι,θα ήταν η χαρά μας η πλουσιότερη. Περνώντας ταχρόνια διαπίστωσα, ότι ο χώρος του Ηλεκτρικού πουέχει 150 χρόνια ιστορία, οι συνδικαλιστές του είχανμια άλλη συνδικαλιστική παιδεία λόγω του ότι έρχο-νταν από πολύ μακριά από τα τέλη του 18ου αιώνα.Έτσι λοιπόν, οι εμπειρίες και τα πρότυπα περνούσαν


από γενιά σε γενιά και η κάθε γενιά προσπαθούσε όχιμόνο να μοιάσει στην προηγούμενη, αλλά και να τηνξεπεράσει και μέσα από αυτήν την ευγενή άμιλλα, ναπροχωράμε.

Όσοι δεν σεβάστηκαν αυτές τις παραδόσεις, το ίδιοτο σύστημα, τους απέβαλε, γιατί δεν μπορείς ποτέ ναμηδενίζεις τους αγώνες που έκαναν προηγούμενοι απόεμάς σε πολύ σκληρότερες συνθήκες και τα βρήκαμεεμείς έτοιμα για να τα πάμε λίγα βήματα πιο πέρα,γιατί αποτελούσαμε έναν μόνο κρίκο της αλυσίδαςαπό τον ενάμιση αιώνα ιστορίας του ηλεκτρικού σιδη-ροδρόμου.


Τελειώνοντας, θα ήθελα ν’ αναφέρω λίγα πράγματαγια την άλλη μου αγάπη, τη θάλασσα, την οποία η ζωήτα έφερε και χωρίσαμε νωρίς στα 18 μου χρόνια. Δεντην ξέχασα ποτέ και όποτε μου δινόταν η ευκαιρίαγυρνούσα κοντά της.

Σαν ερασιτέχνης ασχολήθηκα με όλα τα σπορ πουσου προσφέρει και το πιο φανταστικό απ’ όλα, τηνκατάδυση. Σ’ έναν κόσμο εχθρικό, αλλά με άγριαομορφιά, όπου δεν ακούς σχεδόν τίποτα εκτός απότον αναπνευστήρα σου, σ’ αυτόν τον μαγευτικό κόσμοτου βυθού, σ’ έναν κόσμο χωρίς βαρύτητα που είναιτόσο πλάνος, που μπορεί να σε κρατήσει για πάντακοντά του.

Το 1995 τελείωσε αυτό το μεγάλο ταξίδι, όπου όλοιμας περνάμε σαν εργαζόμενοι μετά από 37 χρόνια.Με χαρές, λύπες, απογοητεύσεις, με μάχες κερδισμένεςκαι χαμένες, αλλά ποτέ δεν το έβαλα κάτω, γιατί καιοι χαμένες μάχες σε γεμίζουν εμπειρίες και γνώσειςγια την επόμενη μέρα.

Όλοι εμείς που ασχοληθήκαμε με τα κοινά, όπωςγράφω και σ’ άλλες σελίδες θα πρέπει να ομολογή-σουμε, ότι ο συνδικαλισμός μας μόρφωσε άλλους πε-ρισσότερο και άλλους λιγότερο, ανεξάρτητα αν καιαυτός έχει τις παθογένειές του, είναι και θα παραμείνειένα μεγάλο σχολείο, γιατί σου μαθαίνει πρώτα απ’όλα τον άνθρωπο, τα προτερήματά του και τα ελατ-τώματά του, τις αδυναμίες του.

Μας έδωσε γνώση και αντανακλαστικά, ώστε ν’αντιλαμβάνεσαι αμέσως τις προθέσεις του άλλου καιτους κακόπιστους και τους καλόπιστους, τι ζητάει,που το πάει και να έχεις την ευχέρεια για τον αντίλογο.Σε γεμίζει σιγά-σιγά με αυτοπεποίθηση και δεν κο-μπλάρεις, ανεξάρτητα, αν συνομιλείς με υπουργό, μεγεν. διευθυντή ή με συναδέλφους.

Αρκεί ο λόγος σου να έχει ουσία και επιχειρήματακαι όχι αερολογίες και φανφάρες. Είχα την τύχη ναγνωρίσω και να συνεργαστώ με όλους τους μεγάλουςσυνδικαλιστές που είχε πάντα ο Σιδηρόδρομος λόγωτης μακρόχρονης ιστορίας του. Δεν θ’ αναφέρω κανέ-ναν, γιατί θα ήταν ιεροσυλία να ξεχάσω κάποιον.

Γιατί υπήρξαν δάσκαλοι για εμάς τους νεότερουςπου κληθήκαμε να συνεχίσουμε και να βάλουμε κι εμείςένα μικρό λιθάρι στην πορεία του συνδικαλισμού στοχώρο μας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κλάδο πουυπηρέτησα για 20 χρόνια, τους ηλεκτροδηγούς που μεστήριξαν επί 8 χρόνια ως Πρόεδρο του Σωματείου.

Επίσης, ολόκληρο το προσωπικό που με ανέβασεστην κορυφή του συνδικαλισμού, ως Εργατικό Εκπρό-σωπο στο Δ.Σ. της Εταιρίας, αν και ο κλάδος μουαριθμούσε το 10% του συνόλου του προσωπικού, αλλάείχα την τύχη να εργαστώ άλλα 17 χρόνια στο εργο-


στάσιο, αλλά επειδή ήμουν πολυτάλαντος διατηρούσαπολύ καλές σχέσεις με όλους τους κλάδους του Σιδη-ροδρόμου.

Επίσης, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους εκάστοτε συ-νεργάτες μου, γιατί ποτέ ένας κούκος δε φέρνει τηνάνοιξη. Θα πρέπει εδώ να υπογραμμίσω τις άριστεςσχέσεις που διατηρούσα πάντα με τα σωματεία τουχώρου μας, γιατί πάντα πίστευα στην ενότητα τουπροσωπικού και ότι μόνο ενωμένο μπορεί να προχω-ρήσει ανεξάρτητα από τα κομματικά μας τερτίπια,όπου εμείς δώσαμε το δικαίωμα στα κόμματα να δια-βρώσουν τον συνδικαλισμό όπου σήμερα κάθεται στηνάκρη απαξιωμένος.

Κλείνοντας, αυτό το ωραίο ταξίδι επιτρέπω στονεαυτό μου να κάνει μια διάκριση ν’ αναφέρω τουςδασκάλους μου, τον Μάριο τον Παπακωνσταντίνου, οοποίος με εξόπλισε με δύναμη και επιμονή και απο-φασιστικότητα και τον Γ. Βούλγαρη για την πάνταώριμη σκέψη και τι θα κάνει την επόμενη μέρα πάνταμελετημένη και καλά σχεδιασμένη.

Γεωργίου Δημήτρης25/10/2015


Ένα ταξίδι 76 χρόνων · 2017. 12. 21. · Ένα ταξίδι 76 ......

Documents

Transcript of Ένα ταξίδι 76 χρόνων · 2017. 12. 21. · Ένα ταξίδι 76 ......