Φυσική Ε΄ - Επανάληψη 7ης ενότητας: ΄΄ Φως΄΄

Επιμέλεια: Χρήστος Χαρμπής

Φυσική Ε΄ Τάξης - Επανάληψη 7ης Ενότητας:

΄΄ Φως ΄΄

-Θεωρία, παρουσιάσεις, ασκήσεις, επαναληπτικά

http://e-taksh.blogspot.gr

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Φως Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης


Το φως μεταφέρει ενέργεια που λέγεται φωτεινή ενέργεια. Το φως προέρχεται από σώματα που ονομάζονται πηγές φωτός. Υπάρχουν οι τεχνητές πηγές όπως η λάμπα και οι φυσικές όπως ο ήλιος. Η κύρια πηγή φωτός για τη Γη είναι ο ήλιος. Για να δούμε ένα αντικείμενο αυτό πρέπει να στείλει μία δέσμη φωτός στο μάτι μας. Αυτό σημαίνει πως για να δούμε κάτι πρέπει να το φωτίσουμε.

Το φως είναι μία ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία Τι είναι το φως

Η Γη είναι ένας πλανήτης και φωτίζεται από τον

ήλιο. Είναι ένα ετερόφωτο σώμα όπως

και η Σελήνη.

Ο ήλιος είναι ένα αστέρι και αποτελεί

ένα αυτόφωτο σώμα.


Το φως άλλοτε εκδηλώνεται ως κύμα και άλλοτε ως δέσμη σωματιδίων που λέγονται φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα, μόνο ενέργεια. Το φως ταξιδεύει πάντα ευθύγραμμα και αποτελείται από λεπτές γραμμές που ονομάζονται φωτεινές ακτίνες. Πολλές ακτίνες μαζί αποτελούν μια φωτεινή δέσμη. Η ταχύτητα διάδοσης του φωτός είναι η μεγαλύτερη που υπάρχει στη φύση. Ταξιδεύει με 300.000 χμ το δευτερόλεπτο.

Το φως συμπεριφέρεται ως κύμα και ως δέσμη σωματιδίων Κύμα ή σωματίδια

Το φως εμφανίζεται με δύο μορφές: φωτεινό

κύμα ή σωματίδια που ονομάζονται φωτόνια.

Φωτόνια: Είναι τα στοιχειώδη σωμάτια (κβάντα)

φωτός. .


Από κάθε σώμα περνάει διαφορετική ποσότητα φωτός Διαφανή, ημιδιαφανή και αδιαφανή σώματα

Διαφανή: λέγονται τα σώματα τα οποία αφήνουν το φως να τα διαπεράσει εύκολα.

Μπορούμε να διακρίνουμε καθαρά τα σώματα που βρίσκονται πίσω τους. Διαφανή είναι το γυαλί ή ο αέρας.

Ημιδιαφανή λέγονται τα σώματα που αφήνουν ένα μέρος του φωτός να τα

διαπεράσει. Δε μπορούμε να διακρίνουμε καθαρά τα σώματα που βρίσκονται πίσω

τους. Τέτοιο είναι το θαμπό γυαλί, η χαρτοπετσέτα, κ.ά.

Αδιαφανή λέγονται τα σώματα που δεν αφήνουν το φως να περάσει από μέσα τους. Δεν μπορούμε να δούμε καθόλου τα σώματα

που βρίσκονται πίσω τους. Τέτοιο είναι το ξύλο, ο τοίχος ,κ.ά.


Όταν ανάμεσα σε μία πηγή φωτός και σε μία επιφάνεια παρεμβληθεί ένα αδιαφανές σώμα, τότε κάποιες ακτίνες δε μπορούν να φτάσουν στην επιφάνεια. Η σκοτεινή περιοχή που δημιουργείται στην επιφάνεια λέγεται σκιά. Η σκιά είναι μεγαλύτερη όσο πιο κοντά στο σώμα βρίσκεται η πηγή του φωτός ή όσο πιο μακριά βρίσκεται η επιφάνεια προβολής. Όταν η πηγή του φωτός δεν είναι σημειακή, τότε δημιουργείται μια περιοχή μερικώς φωτισμένη που ονομάζεται παρασκιά.

Τα αδιαφανή σώματα δημιουργούν σκιές Φως και σκιές


ΑΝΑΚΛΑΣΗ Αν στην πορεία μιας φωτεινής δέσμης βρεθεί εάν λείο και στιλπνό αντικείμενο (καθρέπτης) τότε η δέσμη αλλάζει κατεύθυνση. Το φαινόμενο αυτό λέγεται ανάκλαση του φωτός. Η γωνία με την οποία οι ακτίνες πέφτουν πάνω στην επιφάνεια λέγεται γωνία πρόσπτωσης και είναι ίση με τη γωνία με την οποία οι ακτίνες ανακλώνται και λέγεται γωνία ανάκλασης.

Όταν μια φωτεινή δέσμη πέσει πάνω σε μια τραχιά επιφάνεια τότε ανακλάται σε πολλές τυχαίες κατευθύνσεις. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διάχυση.

ΔΙΑΧΥΣΗ

Ανάκλαση και διάχυση Όταν μια φωτεινή ακτίνα συναντήσει υπό γωνία ένα εμπόδιο τότε

αλλάζει κατεύθυνση

Ανάκλαση Διάχυση


Απορρόφηση του φωτός ονομάζεται το φαινόμενο της μεταφοράς της ενέργειας του φωτός στο σώμα το οποίο συναντά.

Η απορρόφηση του φωτός εξαρτάται από:

Το φως μεταφέρει ενέργεια Απορρόφηση του φωτός

Μεγάλη απορρόφηση: Τα αδιαφανή

σώματα Τα σώματα με τραχιά

επιφάνεια Οι σκουρόχρωμες

επιφάνειες

Μικρή απορρόφηση: Τα διαφανή ή

αδιαφανή σώματα Τα σώματα με λεία

και στιλπνή επιφάνεια Οι ανοιχτόχρωμες

επιφάνειες

Ας μάθουμε κάτι: Το να λέμε «μαύρο

χρώμα» είναι λάθος. Το μαύρο δεν είναι χρώμα, αντίθετα είναι έλλειψη χρώματος. Ένα σώμα

είναι μαύρο όταν απορροφά όλη την

ακτινοβολία που πέφτει πάνω του, με

αποτέλεσμα να μη διαχέεται καθόλου


1

ΦΩΣ

Στο μικρόκοσμο θεωρούμε ότι το φως έχει δυο μορφές. Άλλοτε το αντιμετωπίζουμε με τη μορφή σωματιδίων που ονομάζουμε φωτόνια. Τα φωτόνια δεν έχουν μάζα αλλά μόνον ενέργεια. Άλλοτε πάλι αντιμετωπίζουμε το φως ως κύμα ηλεκτρομαγνητικό, φωτεινό κύμα, το οποίο μεταφέρει ενέργεια. Μπορούμε μάλιστα να αντιμετωπίσουμε το φως και με τις δυο μορφές συγχρόνως, με τη μορφή του κύματος και με τη μορφή των σωματιδίων. Δεν πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι το φως είναι μια μορφή ενέργειας που την ονομάζουμε φωτεινή ενέργεια. Για να διακρίνουμε ένα αντικείμενο, δεν είναι αρκετό να έχουμε τα μάτια μας ανοιχτά. Πρέπει ταυτόχρονα το αντικείμενο να φωτίζεται. Έτσι βλέπουμε κατά τη διάρκεια της ημέρας επειδή υπάρχει το φως του ήλιου, ενώ δεν βλέπουμε στο σκοτάδι το οποίο είναι ανυπαρξία φωτός. Όταν φως που προέρχεται από ένα αντικείμενο εισέλθει στα μάτια μας διεγείρει τα οπτικά κύτταρα. Η διέγερση αυτή μεταβιβάζεται στον εγκέφαλο ο οποίος επεξεργάζεται κατάλληλα το σήμα και βλέπουμε. .Κάθε υλικό μέσο που έχει σε όλα τα σημεία του τις ίδιες ιδιότητες (την ίδια θερμοκρασία, πυκνότητα κ.α.) ονομάζεται ομογενές υλικό μέσο. Μέσα σε κάθε ομογενές υλικό το φως διαδίδεται ευθύγραμμα. Ξέρουμε ότι το ηλιακό φως φθάνει στη γη, αν και όπως γνωρίζουμε ο περισσότερος χώρος μεταξύ του ήλιου και του πλανήτη μας είναι κενός. Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι το φως διαδίδεται στο κενό.

ΠΟΥ ΔΙΑΔΙΔΕΤΑΙ ΤΟ ΦΩΣ

Βλέπουμε αντικείμενα ακόμα και όταν παρεμβάλλεται αέρας, νερό ή γυαλί ανάμεσα σε αυτά και στα μάτια μας. Ωστόσο δε διακρίνουμε αντικείμενα πίσω από τοίχους ή ξύλινες πόρτες. Τα σώματα μέσα στα οποία διαδίδεται το φως τα ονομάζουμε διαφανή. Αντιθέτως τα σώματα μέσα από τα οποία δε διαδίδεται το φως τα ονομάζουμε αδιαφανή. Υπάρχουν σώματα, πίσω από τα οποία δε διακρίνουμε καθαρά τα αντικείμενα. Αυτά τα σώματα τα ονομάζουμε ημιδιαφανή.

ΦΩΣ ΚΑΙ ΣΚΙΑ

Σκιά σχηματίζουν τα αδιαφανή σώματα όταν αυτά φωτίζονται από μια φωτεινή πηγή. Η σκιά ενός σώματος σχηματίζεται στις περιοχές εκείνες όπου δε φτάνουν οι ακτίνες που προέρχονται από τη φωτεινή πηγή, γιατί στην πορεία τους παρεμβάλλεται το αδιαφανές σώμα. Το φως δε στρίβει από τις γωνίες του αδιαφανούς σώματος. Η δημιουργία της σκιάς είναι αποτέλεσμα της ευθύγραμμης διάδοσης του φωτός. (Εικόνα 1) Η σκιά δημιουργείται από την έλλειψη φωτός, αλλά για τη δημιουργία της είναι αναγκαία η ύπαρξη φωτός και το αδιαφανές σώμα. Αν παρατηρήσεις προσεκτικά τις σκιές που σχηματίζονται γύρω σου, βλέπεις ότι κάποιες από αυτές έχουν σαφή όρια. Οι περισσότερες όμως σκιές δεν έχουν σαφή όρια. Στο κεντρικό τμήμα της σκιάς υπάρχει συνήθως μια σκοτεινή περιοχή που είναι η κυρίως σκιά, ενώ γύρω από την σκιά υπάρχει μια περιοχή που φωτίζεται εν μέρει και ονομάζεται παρασκιά.


Xristos

Πλαίσιο κειμένου

ekfe-nikaias.att.sch.gr

2

Στην περιοχή της σκιάς δε φτάνει καμιά από τις φωτεινές ακτίνες που προέρχονται από τη φωτεινή πηγή, ενώ στη περιοχή της παρασκιάς φτάνουν μόνο ορισμένες από τις φωτεινές ακτίνες, ενώ οι υπόλοιπες αποκόπτονται από το σώμα (Εικόνα 2) Φαινόμενα που οφείλονται στη δημιουργία της σκιάς της σελήνης και της γης είναι οι εκλείψεις του ήλιου και της σελήνης.

Εικόνα 1. Εικόνα 2.

ΑΝΑΚΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Όταν μια δέσμη ακτίνων φωτός συναντήσει μια λεία και στιλπνή επιφάνεια, όπως είναι η επιφάνεια ενός καθρέφτη, αλλάζει πορεία ,ανακλάται. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται κατοπτρική ανάκλαση. Η γωνία πρόσπτωσης των φωτεινών ακτίνων είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης (Εικόνα 3).

Εικόνα 3. ΔΙΑΧΥΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Όταν μια λεπτή φωτεινή δέσμη συναντά ένα λευκό φύλλο χαρτί, δεν μπορούμε να διακρίνουμε ανακλώμενη δέσμη. Τα αντικείμενα δεν καθρεφτίζονται πάνω σε αυτό. Από το χαρτί το φως διαδίδεται προς κάθε κατεύθυνση (Εικόνα 4).

Εικόνα 4 Σε κάθε τέτοια ανάλογη περίπτωση λέμε ότι το φως διαχέεται και το αντίστοιχο είδος ανάκλασης το ονομάζουμε διάχυση. Διάχυση συμβαίνει όταν η επιφάνεια που συναντά το φως είναι τραχιά, όπως το χαρτιού. Λόγω της διάχυσης μπορούμε να βλέπουμε τα αντικείμενα όταν φωτίζονται, να παρατηρούμε την υφή και το χρώμα τους και να τα διακρίνουμε από το περιβάλλον τους. Την ημέρα σε ένα δωμάτιο μπορεί να υπάρχει φως χωρίς αυτό να φωτίζεται απευθείας από τον ήλιο. Το φως του ήλιου διαχέεται από τα μόρια του αέρα και εισέρχεται στο δωμάτιο Γιατί μια τραχιά επιφάνεια διαχέει το φως; Μπορούμε να υποθέσουμε ότι μια τραχιά επιφάνεια αποτελείται από πολλούς μικροσκοπικούς καθρέφτες με τυχαίους προσανατολισμούς Σε κάθε μικροσκοπικό καθρέφτη το φως υφίσταται κατοπτρική ανάλυση. Επειδή όμως οι μικροσκοπικοί καθρέφτες έχουν τυχαίους προσανατολισμούς, οι ανακλώμενες από αυτούς ακτίνες


3

μιας παράλληλης προσπίπτουσας δέσμης έχουν τυχαίες διευθύνσεις. Επομένως η λεπτή δέσμη φωτός μετά την ανάκλασή της στην τραχιά επιφάνεια διαχέεται προς κάθε κατεύθυνση

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Όταν το φως πέσει σε μια επιφάνεια, εκτός από την ανάκλαση, τη διάχυση και τη διάθλαση μπορεί να υποστεί και απορρόφηση. Το τι ακριβώς θα συμβεί κάθε φορά εξαρτάται από τη φύση της επιφάνειας στην οποία προσπίπτει. Στα διαφανή υλικά το φως κυρίως διαθλάται και αν έχουν χρώμα απορροφάται εν μέρει. Στα αδιαφανή υλικά συμβαίνει ανάκλαση ή διάχυση ανάλογα με το πόσο στιλπνή και λεία είναι η επιφάνεια, αλλά και απορρόφηση ανάλογα με το χρώμα και την υφή της επιφάνειας (λεία ή τραχιά). Την απορρόφηση του φωτός από σκουρόχρωμες επιφάνειες εκμεταλλευόμαστε σε πολλές περιπτώσεις στην καθημερινή μας ζωή, όπως π.χ. στον ηλιακό θερμοσίφωνα και γι’ αυτό φτιάχνουμε μαύρες και όχι λείες τις συλλεκτικές επιφάνειες. Τη μη απορρόφηση του φωτός από ανοιχτόχρωμες επιφάνειες εκμεταλλευόμαστε σε πολλές περιπτώσεις στην καθημερινή μας ζωή, όπως π.χ. όταν φοράμε ανοιχτόχρωμα ρούχα το καλοκαίρι για να ζεσταινόμαστε όσο γίνεται λιγότερο.

ΔΙΑΘΛΑΣΗ ΤΟΥ ΦΩΤΟΣ

Αν παρατηρήσουμε τη διάδοση μιας λεπτής δέσμης φωτός από τον αέρα στο γυαλί, διαπιστώνουμε ότι ένα μέρος από το φως της προσπίπτουσας δέσμης ανακλάται και ένα μέρος εισέρχεται στο γυαλί ακολουθώντας διαφορετική διεύθυνση από την προσπίπτουσα. Εικόνα 5 Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται όταν το φως διαδίδεται από τον αέρα στο νερό και σε κάθε διαφανές σώμα Γνωρίζουμε ότι η ταχύτητα του φωτός στο νερό, στο γυαλί κ.α. είναι μικρότερη από την ταχύτητα του στον αέρα. Λέμε ότι αυτά τα υλικά (γυαλί, νερό) είναι οπτικά πυκνότερα από τον αέρα. Όταν το φως περνά από ένα διαφανές υλικό σε ένα άλλο διαφανές υλικό, στο οποίο διαδίδεται με διαφορετική ταχύτητα, η διεύθυνση διάδοσής του αλλάζει. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται διάθλαση (Εικόνα 5).

ΦΩΣ ΚΑΙ ΧΡΩΜΑΤΑ.

Πρώτος ο Newton το 1666 απέδειξε πειραματικά ότι το λευκό φως δεν είναι αμιγές αλλά μπορεί να αναλυθεί στα ακόλουθα χρώματα κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, γαλάζιο, μπλε και μοβ. Η ανάλυση γίνεται όταν το φως περάσει από διαφανές αντικείμενο κατάλληλου σχήματος, όπως π.χ. ένα πρίσμα. Η φωτεινή ταινία με τα διάφορα αυτά χρώματα αποτελεί το φάσμα του λευκού φωτός. Ο Newton απέδειξε ακόμα ότι τα χρώματα αυτά δεν .μπορούν να αναλυθούν σε άλλα απλούστερα Από τον ίδιο αποδείχτηκε ότι είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί και το αντίστροφο φαινόμενο της ανάλυσης . Η ανάμειξη των χρωμάτων που εμφανίζονται κατά την ανάλυση του φωτός δημιουργεί εκ νέου το λευκό φως. Η διαδικασία αυτή


4

ονομάζεται σύνθεση του λευκού φωτός. Για να δημιουργήσουμε την αίσθηση του λευκού φωτός δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιήσουμε όλα τα χρώματα του φάσματος του λευκού φωτός. Αν φωτίσουμε μια οθόνη με τρεις προβολείς που εκπέμπουν κόκκινο, πράσινο και μπλε φως, η περιοχή στην οποία οι δέσμες και των τριών προβολέων αλληλεπικαλύπτονται, εμφανίζεται λευκή. Εφαρμογή της σύνθεσης των χρωμάτων με τη χρήση των τριών βασικών αποτελεί η έγχρωμη τηλεόραση και η έγχρωμη εκτύπωση. Κατά την τηλεοπτική λήψη, φως από το αντικείμενο εισέρχεται στην κάμερα, αναλύεται και καταγράφονται μόνο τα τρία βασικά χρώματα. Στην οθόνη της τηλεόρασης εμφανίζονται κουκίδες μόνον των τριών βασικών χρωμάτων. Επειδή οι κουκίδες είναι πολύ κοντά μεταξύ τους, η εντύπωση είναι αποτέλεσμα του συνδυασμού των τριών βασικών χρωμάτων. Έτσι, όταν κουκίδες και των τριών χρωμάτων βρεθούν στην ίδια περιοχή της οθόνης, δημιουργείται η εντύπωση ότι σε αυτή την περιοχή υπάρχει λευκό φως. Όταν σε ορισμένη περιοχή δεν υπάρχουν έγχρωμες κουκίδες, η περιοχή φαίνεται μαύρη.

ΦΑΚΟΙ Οπτικός φακός ονομάζεται ένα διαφανές σώμα, από γυαλί, το οποίο έχει καμπύλες επιφάνειες (σφαιρικές ή κυλινδρικές). Όταν μια φωτεινή δέσμη περάσει μέσα από ένα φακό, λόγω του φαινομένου της διάθλασης κάμπτεται πολύ έντονα. Υπάρχουν δυο κύρια είδη φακών. Οι κυρτοί φακοί (Εικόνες 7.1-7.2 -7.3) είναι παχύτεροι στο μέσον και λεπτότεροι στο άκρο και μετατρέπουν μια παράλληλη δέσμη σε συγκλίνουσα, γι αυτό και ονομάζονται συγκλίνοντες φακοί. Ο μεγεθυντικός φακός είναι συγκλίνων φακός. Στις παρακάτω εικόνες φαίνονται μερικά από τα χαρακτηριστικά των κυρτών φακών. (συγκλίνουσα δέσμη, μέγεθος ματιού μεγαλύτερο από ότι είναι στην πραγματικότητα-μεγεθυντικός φακός)

Εικόνα 7.1 Εικόνα 7.2

Εικόνα 7.3 Οι κοίλοι φακοί (εικόνες 8.1-8.2) είναι λεπτότεροι στο μέσο και παχύτεροι στα άκρα. Μετατρέπουν μια δέσμη παράλληλων φωτεινών ακτίνων σε αποκλίνουσα, γι αυτό ονομάζονται αποκλίνοντες φακοί.


5

Τέτοιου είδους φακοί χρησιμοποιούνται στο σκόπευτρο της φωτογραφικής μηχανής.

Εικόνα 8.1 Εικόνα 8.2

ΕΙΚΟΝΕΣ ΣΕ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ Αν τοποθετήσουμε ένα κερί μπροστά από ένα καθρέφτη(εικόνα 9) παρατηρούμε να σχηματίζεται η εικόνα του σε αυτόν. Η εικόνα ενός αντικειμένου που σχηματίζεται από έναν καθρέφτη (κάτοπτρο) ονομάζεται είδωλο

Εικόνα 9 Σχηματισμός ειδώλου σε επίπεδο κάτοπτρο

ΚΑΜΠΥΛΟΙ ΚΑΘΡΕΦΤΕΣ Στην καθημερινή μας ζωή δεν χρησιμοποιούμε μόνο επίπεδους καθρέφτες αλλά και καμπύλους. Καμπύλοι καθρέφτες υπάρχουν στα αυτοκίνητα, στις διασταυρώσεις των δρόμων κ.α. Καμπύλος καθρέφτης είναι η εσωτερική και η εξωτερική επιφάνεια ενός καλογυαλισμένου κουταλιού. Όταν η ανακλαστική επιφάνεια είναι καμπύλη προς τα μέσα, όπως η εσωτερική επιφάνεια του κουταλιού. τον ονομάζουμε κοίλο (Εικόνα 10). Όταν είναι καμπύλη προς τα έξω, όπως η εξωτερική επιφάνεια του κουταλιού, τον ονομάζουμε κυρτό (Εικόνα 11).

Εικόνα 10 Εικόνα 11

(α) (β)


Διονύσης Λυμούρης

13ο Δημ. Σχ. Αμαρουσίου Ε΄2 Παρασκευή, 27 Μαρτίου 2009

Ονομ/μο: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ 7ης ΕΝΟΤΗΤΑΣ (Φως)

1. Σχεδίασε την πορεία του φωτός από το φακό μέχρι το μάτι του παιδιού.

α) Ποιο όργανο πρέπει να χρησιμοποιήσεις για να σχεδιάσεις

σωστά την πορεία του φωτός; Γιατί; ………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………..

β) Αν μετακινήσεις ένα από τα χαρτονάκια με τις τρυπούλες λίγο

δεξιά ή αριστερά τι νομίζεις ότι θα συμβεί; …………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………….. 2. α) Συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα:

ΥΛΙΚΟ

ΠΟΣΟ ΦΩΣ ΠΕΡΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΥΛΙΚΟ;

β) Γράψε το συμπέρασμα χρησιμοποιώ-ντας και τις λέξεις:

ΠΟΛΥ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ (φως, σώματα, χαρακτηρίζονται, διαφανή, ημιδια-φανή, αδιαφανή)

γυαλί χαρτοπετσέτα

χαρτόνι νερό

πάγος λευκό χαρτί

άχρωμη ζελατίνα μαύρο χαρτί

αέρας

3. Σχεδίασε παρακάτω τη σκιά της κιμωλίας που σχηματίζεται στο χαρτόνι.

Ποιο συμπέρασμα βγαίνει για το μέγεθος της σκιάς; …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

4. Συμπλήρωσε τα κενά των προτάσεων:

Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν ………………. και …………………… επιφάνειες, αλλάζουν πορεία. Το φαινόμενο

αυτό ονομάζεται ………………………………. του φωτός.

Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν ………………….. και ……………………… επιφάνειες, διασκορπίζονται, ανακλώνται

σε πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ……………………………….. του φωτός.


Διονύσης Λυμούρης

Όλες οι επιφάνειες απορροφούν ένα μέρος του φωτός που πέφτει πάνω τους. Περισσότερο φως απορροφούν

οι ……………………………………… επιφάνειες και λιγότερο οι ……………………………… επιφάνειες.

Όταν πάνω σε ένα ………………………. σώμα πέσει φως, τότε ο χώρος πίσω από το σώμα δε φωτίζεται, δηλ. είναι

σκοτεινός. Το σκοτεινό αυτό χώρο τον ονομάζουμε ……………………..

5. Όταν γράφεις με το δεξί σου χέρι, πού πρέπει να βάλεις τη λάμπα του γραφείου σου; Πίσω από το

τετράδιό σου, αριστερά ή δεξιά του και γιατί;

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................

6. Ποιο λάθος παρατηρείς στην εικόνα;……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………….......

…………………………………………………………………………………………...

7. Τα τζάμια των ασθενοφόρων είναι (να τσεκάρεις τη σωστή απάντηση): πίσω αδιαφανή, μπροστά διαφανή πίσω διαφανή, μπροστά ημιδιαφανή πίσω ημιδιαφανή, μπροστά αδιαφανή πίσω αδιαφανή, μπροστά ημιδιαφανή πίσω ημιδιαφανή, μπροστά διαφανή

8. Το καλοκαίρι ανοιχτόχρωμα ή σκουρόχρωμα ρούχα πρέπει να φοράμε και γιατί;

............................................................................................................................. ............................................................

.........................................................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ............................................................

9. Γιατί το καλοκαίρι, όταν το φως του ήλιου είναι έντονο, πρέπει να φοράμε σκουρόχρωμα γυαλιά;

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………..

10. Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα:

ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΩΣ ΣΥΝΑΝΤΑ … ΤΟΤΕ…

… μια λεία, γυαλιστερή επιφάνεια, …

… μια ανοιχτόχρωμη, όχι όμως γυαλιστερή επιφάνεια, …

… μια σκουρόχρωμη επιφάνεια, …


Τετάρτη 7 Μαρτίου 2007 Τμήμα Ε2

ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΣΙΚΑ

ΦΩΣ

1. Με ειδικές φωτεινές πηγές τα lasers, μπορούμε να στείλουμε μηνύματα μέχρι τη σελήνη.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ίδια τεχνική, για να στείλουμε μηνύματα σε

μακρινές ηπείρους; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

……………………………………………………………………........

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………


ΥΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΦΩΣ ΠΕΡΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΥΛΙΚΟ;

ΠΟΛΥ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ

άχρωμη ζελατίνα

μαύρο χαρτόνι

αλουμινόφυλλο

ρυζόχαρτο

λευκό χαρτί

γυαλί

Συμπέρασμα

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

3. Μπορείς να βρεις το λάθος στην εικόνα;

..............................................................................

…………………………………………………..

…………………………………………………..

………………………………………………….

………………………………………………….

………………………………………………….


Τετάρτη 7 Μαρτίου 2007 Τμήμα Ε2

ΓΙΑΝΝΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

4. Τι συμβαίνει όταν το φως συναντά μια λεία και γυαλιστερή επιφάνεια;

…………………………………………………….....

…………………………………………………….....

……………………………………………………….

……………………………………………………….

……………………………………………………….

……………………………………………………….

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται …………………………………………………………………

5. Τι συμβαίνει όταν το φως συναντά μια τραχιά επιφάνεια;

…………. ………………………………………..

……………………………………………………

……………………………………………………

……………………………………………………

…………………………………………………...

……………………………………………………

Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται …………………………………………………………………

6. Γιατί το καλοκαίρι, όταν το φως του ήλιου είναι έντονο, φοράμε σκουρόχρωμα γυαλιά;

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………….


ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΩΣ ΣΥΝΑΝΤΑ … ΤΟΤΕ

μια λεία, γυαλιστερή επιφάνεια

μια ανοιχτόχρωμη, όχι όμως γυαλιστερή επιφάνεια

μια σκουρόχρωμη επιφάνεια


ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

ΦΥΣΙΚΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ

« Και είπεν ο Θεός γεννηθήτω φως ΦΩΣ και εγένετο φως »

Ανακεφαλαιωτική γραπτή δοκιμασία τ…. μαθητ……. ……………………………………..

Α. Απαντώ με λίγα λόγια τι ονομάζονται:

Φωτεινές πηγές …………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………...……

Αυτόφωτα σώματα …………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………...……

Ετερόφωτα σώματα ……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………...……

Διαφανή σώματα ……………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………...……

Ημιδιαφανή σώματα …………………………………………………………………………………...

…………………………………………………………………………………………………………...……

Αδιαφανή σώματα ……………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………...……

Β. Συμπληρώνω τα κενά με τις κατάλληλες λέξεις:

Η σημαντικότερη πηγή φωτός για τη γη είναι ο ………………...…………. .Το φως διαδίδεται

………………...………….. Αποτέλεσμα της ευθύγραμμης διάδοσης του φωτός είναι η .……….

Όταν το φως συναντά μια λεία και γυαλιστερή επιφάνεια ………………...…………. . Όταν το

φως συναντά μια τραχιά επιφάνεια ………………...…………. . Οι επιφάνειες των σωμάτων

………………...…………. ένα μέρος του φωτός.

Τα σωματίδια του φωτός ονομάζονται………………...…………. .

Γ. Αντιστοιχίζω ό,τι ταιριάζει:

Απορρόφηση Λεία και γυαλιστερή επιφάνεια

Ανάκλαση Τραχιά και ανοιχτόχρωμη επιφάνεια

Διάχυση Τραχιά και σκουρόχρωμη επιφάνεια


ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Δ. Γράφω ( Σ ) για το σωστό και ( Λ ) για το λάθος:

Το φως τρέχει σε ένα δευτερόλεπτο 300 χιλιόμετρα. ………………………………………

Το φως το αντιμετωπίζουμε και ως ηλεκτρομαγνητικό κύμα. ……………………………

Με το φως μεταδίδονταν απλά μηνύματα και πληροφορίες ( φρυκτωρίες ). ……………..

Τα τζάμια των αυτοκινήτων είναι ημιδιαφανή ………………………………………………

Στο φαινόμενο της σκιάς στηρίζεται και το « θέατρο σκιών ». …………………………..

Σκιά δημιουργείται πίσω από τα διαφανή σώματα. ………………………………………...

Οι καθρέφτες προκαλούν ολική ανάκλαση του φωτός. …………………………………...

Τα λευκά ρούχα απορροφούν περισσότερο το φως. …………………………………...….

Ε. Απαντώ σύντομα:

α. Γιατί πρέπει να φοράμε γυαλιά ηλίου;

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……

β. Γιατί μια μέρα με πολλή συννεφιά , που δεν φαίνεται ο ήλιος, λιγοστεύει το φως αλλά δεν έχουμε και

σκοτάδι;

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……

γ. Όταν γράφεις, πού πρέπει να βάλεις τη λάμπα του γραφείου σου: αριστερά ή δεξιά σου και γιατί;

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……

δ. Θέλεις να αγοράσεις ένα χειμωνιάτικο μπουφάν. Τι χρώματα θα προτιμήσεις και γιατί;

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……

ε. Τι πρέπει να προσέχουμε για την ασφάλειά μας, όταν κινούμαστε πεζοί ή με το ποδήλατό μας τη νύχτα;

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……

…………………………………………………………………………………………………………...……


ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄

ΓΕΡΟΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ 1

Φ Ω Σ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ :___________________ ΕΠΙΔΟΣΗ

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ :________________________

1. Σχεδίασε την πορεία του φωτός από το φακό μέχρι το μάτι του παιδιού.

Ποιο όργανο πρέπει να χρησιμοποιήσεις για

να σχεδιάσεις σωστά την πορεία του φωτός;

Γιατί;

Αν μετακινήσεις ένα από τα χαρτονάκια με τις τρυπούλες λίγο δεξιά ή αριστερά τι νομίζεις ότι θα συμβεί;

2. Συμπλήρωσε τα κενά των προτάσεων.

Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν …………… και …………………… επιφάνειες, αλλάζουν πορεία. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ………………………… του φωτός. Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν ……………… και ……………………… επιφάνειες,

διασκορπίζονται, ανακλώνται σε πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις. Το φαινόμενο

αυτό ονομάζεται ……………………… του φωτός. Όλες οι επιφάνειες απορροφούν ένα μέρος του φωτός που πέφτει πάνω τους.

Περισσότερο φως απορροφούν οι ………………………………… επιφάνειες και

λιγότερο οι …………………………… επιφάνειες. Όταν πάνω σε ένα ………………… σώμα πέσει φως τότε ο χώρος πίσω από το σώμα

δε φωτίζεται, είναι σκοτεινός. Το σκοτεινό αυτό χώρο τον ονομάζουμε ……………

3. Κάνε την αντιστοίχιση.

(ΠΡΟΣΕΧΕ! Μία επιλογή της δεύτερης στήλης περισσεύει και δεν πρέπει να την αντιστοιχίσεις)

διαφανή σώματα Σώματα που επιτρέπουν στο φως να τα διαπεράσει.

ημιδιαφανή σώματα Σώματα που αλλάζουν χρώμα όταν τα διαπερνά το φως.

αδιαφανή σώματα Σώματα που δεν επιτρέπουν στο φως να τα διαπεράσει.

Σώματα που επιτρέπουν ένα μόνο μέρος του φωτός να τα διαπεράσει.

/100

/ 16

/ 8

/ 15


ΕΡΕΥΝΩ ΚΑΙ ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΦΥΣΙΚΗ Ε΄

ΓΕΡΟΓΙΩΡΓΗΣ ΑΝΤΩΝΗΣ 2

4. Συμπλήρωσε τον πίνακα.

ΥΛΙΚΟ

ΠΟΣΟ ΦΩΣ ΠΕΡΝΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΥΛΙΚΟ;

Γράψε το συμπέρασμα χρησιμοποιώντας και τις λέξεις:

ΠΟΛΥ ΛΙΓΟ ΚΑΘΟΛΟΥ

φως, σώματα, χαρακτηρίζονται, διαφανή, ημιδιαφανή, αδιαφανή

γυαλί

χαρτοπετσέτα

χαρτόνι

νερό

πάγος


άχρωμη ζελατίνα

μαύρο χαρτί

αέρας

5. Με ειδικές φωτεινές πηγές τα lasers, μπορούμε να στείλουμε μηνύματα

μέχρι τη σελήνη. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ίδια τεχνική, για να στείλουμε μηνύματα σε μακρινές ηπείρους; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου;

6. Σχεδίασε σε κάθε σκίτσο τη σκιά που δημιουργείται πίσω από την κιμωλία. Ποιο συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε για το μέγεθος της σκιάς;

7. Ποιο λάθος παρατηρείς στην εικόνα;

/ 16

/ 15

/ 16

/ 14


Ενότητα: Φως Ευσταθοπούλου Ερασμία 17-03-2008

6ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΦΥΣΙΚΗΣ

ΟΝΟΜΑ:……………………………………………………………………

ΒΑΘΜΟΣ: 1. Συμπλήρωσε τον πίνακα με τις παρακάτω λέξεις:

γυαλί, ρυζόχαρτο, χαρτοπετσέτα, λευκό χαρτόνι, άχρωμη ζελατίνα, μαύρο χαρτόνι,

κουρτίνα, αλουμινόφυλλο.

ΔΙΑΦΑΝΕΣ ΗΜΙΔΙΑΦΑΝΕΣ ΑΔΙΑΦΑΝΕΣ

2. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις:

Διαφανή λέγονται τα σώματα που ………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Ημιδιαφανή λέγονται τα σώματα που …………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Αδιαφανή λέγονται τα σώματα που ……………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Το φως διαδίδεται ……………………… .

Τι ονομάζεται ανάκλαση του φωτός; …………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Τι ονομάζεται διάχυση του φωτός; ……………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………

Στις ανοιχτόχρωμες επιφάνειες το φως ………………………, ενώ στις σκουρόχρωμες

……………………… .

3. Σχεδίασε στα παρακάτω σκίτσα τη σκιά που σχηματίζεται στο χαρτόνι και

μετά συμπλήρωσε το συμπέρασμα.

Συμπέρασμα:……………………………………………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………


7. ΦΩΣ Ε΄ ΤΑΞΗ

ΟΝΟΜΑ: ______________________________________

Συμπλήρωσε τα κενά με τις σωστές λέξεις:

1. Φωτεινές πηγές ονομάζονται τα σώματα που ακτινοβολούν _______.

2. Τα σώματα που επιτρέπουν στο φως να τα διαπεράσει ονομάζονται ____________.

3. Τα σώματα που αφήνουν μέρος του φωτός να τα διαπεράσει ονομάζονται ________

______.

4. Τα σωματίδια του φωτός ονομάζονται ___________.

5. Η αλλαγή της κατεύθυνσης του φωτός, όταν αυτό συναντά μια λεία επιφάνεια, ονομά-

ζεται _____________.

6. Το φως, όταν συναντά τραχιές επιφάνειες, οδηγείται σε πολλές διαφορετικές κατευ-

θύνσεις. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται _______________.

7. Τη μεταφορά της ενέργειας του φωτός στο σώμα το οποίο αυτό συναντά, την ονομά-

ζουμε ______________ του φωτός.

8. Το φως διαδίδεται _______________.

9. Το φως μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη μορφή ____________ ή με τη μορφή ____

________.

10. Αποτέλεσμα της ______________ διάδοσης του φωτός είναι η σκιά.

11. Χάρη στη _________ βλέπουμε τα διάφορα αντικείμενα γύρω μας.

12. Μέρος του φωτός _____________ από τις επιφάνειες των σωμάτων.

13. Στις ανοιχτόχρωμες επιφάνειες το φως κυρίως ____________, ενώ στις σκουρό-

χρωμες επιφάνειες _______________.

Ιωαννίδης Νικόλαος


ΗΡΩ

ΟΝΟΜΑ :………………………………………………………………………………………………………

ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ

ΤΑΞΗ Ε΄ ΕΝΟΤΗΤΑ 7Η ΦΩΣ

1. Συμπλήρωσε τα κενά των προτάσεων: ( βαθμοί 20 )

Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν ……………………….. και …………………… …..επιφάνειες, αλλάζουν

πορεία. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ………………………………. ……του φωτός.

Όταν οι φωτεινές ακτίνες συναντούν ……………………… ……και ……………………… …επιφάνειες,

διασκορπίζονται, ανακλώνται σε πολλές και διαφορετικές κατευθύνσεις. Το φαινόμενο αυτό

ονομάζεται ……………………………….. του φωτός.

Όλες οι επιφάνειες απορροφούν ένα μέρος του φωτός που πέφτει πάνω τους. Περισσότερο φως

απορροφούν οι ……………………………………… επιφάνειες και λιγότερο οι ……………………………… επιφάνειες.

Όταν πάνω σε ένα ………………………………. σώμα πέσει φως, τότε ο χώρος πίσω από το σώμα δε

φωτίζεται, δηλ. είναι σκοτεινός. Το σκοτεινό αυτό χώρο τον ονομάζουμε …………………………………

2. Τα τζάμια των ασθενοφόρων είναι (να υπογραμμίσεις τη σωστή απάντηση):

( βαθμοί 5 )

πίσω αδιαφανή, μπροστά διαφανή

πίσω διαφανή, μπροστά ημιδιαφανή

πίσω ημιδιαφανή, μπροστά αδιαφανή

πίσω αδιαφανή, μπροστά ημιδιαφανή

πίσω ημιδιαφανή, μπροστά διαφανή

3. Κάνε την αντιστοίχιση. ( βαθμοί 15 )

4. Με ειδικές φωτεινές πηγές τα lasers, μπορούμε να στείλουμε μηνύματα

μέχρι τη σελήνη.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την ίδια τεχνική, για να στείλουμε μηνύματα σε

μακρινές ηπείρους; Μπορείς να εξηγήσεις την απάντησή σου; ( βαθμοί 10 )

διαφανή σώματα Σώματα που επιτρέπουν στο φως να τα

διαπεράσει.

ημιδιαφανή σώματα Σώματα που επιτρέπουν ένα μόνο μέρος

του φωτός να τα διαπεράσει.

αδιαφανή σώματα Σώματα που δεν επιτρέπουν στο φως να

τα διαπεράσει.

Ο ΒΑΘΜΟΣ ΜΟΥ

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


ΗΡΩ

5. Σχεδίασε σε κάθε σκίτσο τη σκιά που δημιουργείται πίσω από την κιμωλία.

( βαθμοί 20 )

Ποιο συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε για το μέγεθος της σκιάς; ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………


( βαθμοί 10 )

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................

....................................................................................................................................................

7. Ζωγράφισε τη σκιά του πύργου του Άιφελ : ( βαθμοί 10 )

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ !


Όνομα: _______________________________________

7. Πώς ονομάζονται τα ουράνια σώματα που εκπέμπουν

φως και πώς τα σώματα που φωτίζουν επειδή φωτίζονται; Μπορείτε να αναφέρετε παραδείγματα;

8. Πώς διαδίδεται το φως;

9.

Πότε χαρακτηρίζουμε ένα σώμα διαφανές, πότε ημιδιαφανές και πότε αδιαφανές; Να αναφέρεις μερικά παραδείγματα.

10 Από τι εξαρτάται το μέγεθος και το σχήμα της σκιάς ενός σώματος;

Πηγή: http://users.sch.gr/xariskuts/E'%20TAXH.htm#ΦΥΣΙΚΗ


ΔΟΣΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ τάξη Ε

ΟΝΟΜΑ …………………………………………………………………… Ημερομηνία ………………

1.- Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων: ( 10 μονάδες) (……)

Τα σώματα αποτελούνται από μικροσκοπικά σωματίδια, τα ………………. που στο κέντρο έχουν έναν

……………. όπου υπάρχουν νετρόνια και ………………. Γύρω από τον πυρήνα περιστρέφονται τα …………

που είναι φορτισμένα ............................. φορτίο. Τα πρωτόνια έχουν …………………. φορτίο ενώ τα νετρόνια

είναι …………………….. Ηλεκτρικό ρεύμα ονομάζουμε την κίνηση ……………. ………………. Όταν

από ένα σώμα που δεν είναι φορτισμένο φύγουν ηλεκτρόνια , τότε το σώμα αυτό φορτίζεται με …………….

φορτίο , ενώ αν δεχτεί ηλεκτρόνια , τότε αυτό φορτίζεται με …………….. φορτίο.

2.- Να διαγράψετε ό,τι δεν είναι σωστό: ( 10 μονάδες) (……)

α.- Αγωγοί είναι τα υλικά μέσα από τα οποία δεν περνά το ηλεκτρικό ρεύμα.

β.- Οι μονωτές εμποδίζουν τη ροή του ηλεκτρικού ρεύματος.

γ.- Η ηλεκτρική πηγή αναγκάζει τα ελεύθερα ηλεκτρόνια να κινηθούν προκαλώντας ηλεκτρ. Ρεύμα. .

δ.- Όταν ανάβει το φως το ηλεκτρικό κύκλωμα είναι ανοιχτό.

ε.- Σε μια παράλληλη σύνδεση , αν διακοπεί το ρεύμα σε μια συσκευή, τότε δε λειτουργούν και οι άλλες

συσκευές.

στ.- Όταν κλείνουμε το φως, το κύκλωμα ανοίγει.

ζ.- Στη σύνδεση στη σειρά , αν καεί η πρώτη λάμπα, οι άλλες δεν ανάβουν.

η.- Για να ανάψει μια λάμπα, συνδέουμε τη λάμπα μόνο με τον ένα πόλο μας μπαταρίας.

θ.- Το σώμα μας επιτρέπει τη ροή του ηλεκτρικού ρεύματος.

ι.- Ο χρυσός λειτουργεί σαν μονωτής του ηλεκτρικού ρεύματος.

3.- Να σχεδιάσετε ένα κλειστό και ένα ανοιχτό ηλεκτρικό κύκλωμα : ( 10 μονάδες) (…..)

Κλειστό ηλεκτρ. Κύκλωμα Ανοιχτό ηλεκτρ. Κύκλωμα

4.- Να σχεδιάσετε μια σύνδεση σε σειρά και μια παράλληλη σύνδεση: ( 20 μονάδες) (…..)

Σύνδεση σε σειρά Παράλληλη σύνδεση

Καλή επιτυχία.


σελίδα1 90ο Δ.Σ. Αθηνών Αναγνώστου Χρήστος

7ο ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΕΡΕΥΝΩ & ΑΝΑΚΑΛΥΠΤΩ ΕΝΟΤΗΤΑ: Φως ΤΑΞΗ Ε΄

ΟΝΟΜΑ: …………………………………………………… ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: …………………...

1. Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις.

Τα σώματα που ακτινοβολούν φως ονομάζονται ........................................ ............................... και χωρίζονται

σε φ......................... και τ.............................. πηγές.

Τα σώματα ανάλογα με το πόσο φως περνά μέσα απ' αυτά χαρακτηρίζονται σε ..............................................,

........................................ και .........................................

Η σκιά είναι αποτέλεσμα της ................................................ ..................................... του φωτός. Αν στην

πορεία των φωτεινών ακτίνων βρεθεί ένα ..................................σώμα, πίσω του σχηματίζεται σκιά.

Στις ανοιχτόχρωμες επιφάνειες το φως κυρίως ................................................, ενώ στις σκουρόχρωμες

...........................................

2. Ποιες από τις παρακάτω υποθέσεις αποδείχθηκαν με τα πειράματα σωστές;

(Σημείωσε τη σωστή υπόθεση με Σ και τη λανθασμένη με Λ στο αντίστοιχο κενό)

α) Όσο πιο κοντά είναι το αντικείμενο στη φωτεινή πηγή τόσο μεγαλύτερη είναι η σκιά του ..................

β) Όσο πιο κοντά είναι το αντικείμενο στη φωτεινή πηγή τόσο μικρότερη είναι η σκιά του. .....................

γ) Όταν μια φωτεινή ακτίνα συναντά μια τραχιά επιφάνεια, ανακλάται σε πολλές κατευθύνσεις. ...............

δ) Όταν μια φωτεινή ακτίνα συναντά μια τραχιά επιφάνεια, ανακλάται προς μια ορισμένη κατεύθυνση. ........

3. Να περιγράψεις ένα πείραμα που αποδεικνύει την ευθύγραμμη διάδοση του φωτός.

Υλικά: ..................................................................................................................................................................

Περιγραφή:

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................Παρατήρηση

:

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

........................................................................................................................................................

Συμπέρασμα: ........................................................................................................................................................

4. Εξήγησε το παρακάτω φαινόμενο, εφαρμόζοντας το συμπέρασμά σου:

..........................................................................................................................

..........................................................................................................................



..........................................................................................................................

..........................................................................................................................

5. Τι ονομάζουμε διαφανή, τι ημιδιαφανή και τι αδιαφανή σώματα;

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................................

6. Να κάνεις τις αντιστοιχίσεις:

διαφανή σώματα άχρωμη ζελατίνα


ριζόχαρτο

ημιδιαφανή σώματα μαύρο χαρτόνι

αλουμινόφυλλο

χαρτοπετσέτα

αδιαφανή σώματα ξύλινη πόρτα


...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................


ΟΤΑΝ ΤΟ ΦΩΣ ΣΥΝΑΝΤΑ … ΤΟΤΕ

μια λεία, γυαλιστερή επιφάνεια

μια ανοιχτόχρωμη, όχι όμως γυαλιστερή επιφάνεια

μια σκουρόχρωμη επιφάνεια

9. Όταν γράφεις με το δεξί σου χέρι, πού πρέπει να βάλεις τη λάμπα του γραφείου σου; πίσω από το

τετράδιό σου, αριστερά ή δεξιά του και γιατί;

...............................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................



...............................................................................................................................................................................

10. Γιατί το καλοκαίρι, όταν το φως του ήλιου είναι έντονο, πρέπει να φοράμε σκουρόχρωμα γυαλιά;

..............................................................................................................................................

..........................................................................................................................................


ΣΑΪΤΟΓΛΟΥ ΜΠΑΜΠΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΤΕΣΤ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΦΩΣ Καρπερή 18 Απριλίου 2007

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:…………………………………..

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Κατά τη γνώμη σας ποια είναι η μεγαλύτερη πηγή ενέργειας;

2. Πώς ονομάζουμε τα αστέρια που έχουν δικό τους φως; :

3. Ανέφερε τρεις πηγές φωτός:

4. Ο ήχος ή το φως διαδίδεται(κινείται ) πιο γρήγορα;

5. Το φως μπορεί να στρίβει όπως τα αυτοκίνητα. ΣΩΣΤΟ Ή ΛΑΘΟΣ

6. Θέλω να βάλω στο σαλόνι του νέου μου σπιτιού τζάμια. Τι είδους τζάμια πρέπει να

βάλω;(Αδιαφανή, Ημιδιαφανή ή Διαφανή) Εξήγησε την απάντησή σου.

7. Τα ασθενοφόρα έχουν τα ίδια τζάμια στο μπροστινό και στο πίσω μέρος ; Γιατί;

8. Σε μια παγωμένη λίμνη μπορώ να δω τον βυθός Γιατί;

9. Ζωγραφίστε τη σκιά του Πύργου του Άιφελ.

10. Είμαι στην καφετέρια και απέναντί μου είναι ένα κτίριο μόνο με παράθυρα. Ο ήλιος

βρίσκεται πίσω μου και όμως με τυφλώνει. Πώς το εξηγείται αυτό;


ΣΑΪΤΟΓΛΟΥ ΜΠΑΜΠΗΣ

11. Μία μητέρα αγόρασε στο αγοράκι της άσπρα χειμωνιάτικα ρούχα και σκούρα μπλε

για το καλοκαίρι. Έπραξε σωστά ή λάθος και γιατί;

12. Έχω παρατηρήσει ότι όταν χιονίζει και το στρώνει τότε οι νύχτες γίνονται πιο

φωτεινές. Μπορείς να εξηγήσεις αυτό το φαινόμενο;

13. Γιατί δεν μπορώ να δω τι γίνεται πίσω από μια κλειστή κουρτίνα ενός

δοκιμαστηρίου ρούχων;


Άγγελος Μπαστέας

Επανάληψη στο φως.

1. Ποιες ονομάζουμε φωτεινές πηγές; (σελ. 218 – 219)

2. Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται οι φωτεινές πηγές (σελ. 221)

3. Ποια σώματα ονομάζουμε αυτόφωτα και ποια ετερόφωτα; ( σελ. 220)

4. Ανάφερε μερικά αυτόφωτα και μερικά ετερόφωτα σώματα

5. ανάφερε μερικές τεχνητές φωτεινές πηγές που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα και

μερικές που λειτουργούν χωρίς αυτό.

6. Τι άλλο εκπέμπουν οι φωτεινές πηγές εκτός από φως; (σελ. 221)

7. Πώς διαδίδεται το φως; Ανάφερε ένα παράδειγμα για να το αποδείξεις.

(σελ.224 – 226)

8. Ποια υλικά ονομάζουμε διαφανή, ποια ημιδιαφανή και ποια αδιαφανή; (σελ.229)

9. Από τι εξαρτάται η διαφάνεια ενός υλικού; (σελ. 230).

10. Πότε δημιουργείται η σκιά; (σελ. 231)

11. Πότε μεγαλώνει η σκιά και πότε μικραίνει; (σελ. 232 – 233)

12. Πότε θα έχει το σώμα σου μεγαλύτερη σκιά, το πρωί ή το μεσημέρι; γιατί; (σελ.233)

13. Στο παρακάτω αντικείμενο σχημάτισε τη σκιά του, που θα πέσει πάνω στον τοίχο.


Φυσική Ε΄ - Επανάληψη 7ης ενότητας: ΄΄ Φως΄΄

Education

Transcript of Φυσική Ε΄ - Επανάληψη 7ης ενότητας: ΄΄ Φως΄΄