Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

68
Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 7 ης Ενότητας: ΄΄ Μουσική ΄΄ Κύρια πηγή επανάληψης: e-selides.gr http://e-taksh.blogspot.gr Θεωρία - Γραμματική Επαναληπτικά Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1
  • Upload

    -
  • Category

    Education

  • view

    3.697
  • download

    13

Transcript of Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Page 1: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Επιμέλεια : Χρήστος Χαρμπής

Γλώσσα Ε΄- Επανάληψη 7ης Ενότητας:

΄΄ Μουσική ΄΄

Κύρια πηγή επανάληψης: e-selides.gr

http://e-taksh.blogspot.gr

Θεωρία - Γραμματική

ΕπαναληπτικάΕπιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.1

Page 2: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παλάνης Αθανάσιος

Να αναγνωρίζουμε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα

Τα ρήματα που δείχνουν ότι το υποκείμενό τους ενεργεί και η ενέργειά

τους πηγαίνει (μεταβαίνει) σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα ονομάζονται

μεταβατικά.

π.χ. Η Ελένη ανοίγει το παράθυρο.

Τα ρήματα που δείχνουν ότι το υποκείμενό τους ενεργεί αλλά η ενέργειά

τους δεν πηγαίνει σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα ονομάζονται αμετάβατα.

π.χ. Η Γεωργία τρέχει.

Να αναγνωρίζουμε το υποκείμενο και το αντικείμενο Υποκείμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ποιος, -α, -ο έκανε

ή έπαθε κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

π.χ. Ο τεχνίτης επισκευάζει τη βρύση. Για να βρούμε το υποκείμενο απαντάμε στην ερώτηση ποιος, -α, -ο.

Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική και είναι

συνήθως ουσιαστικό ή αντωνυμία. Μπορεί όμως να είναι και μια ολόκληρη

πρόταση, όταν έχουμε απρόσωπα ρήματα.

Αντικείμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το

πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου.

π.χ. Ο τεχνίτης επισκευάζει τη βρύση. Για να βρούμε το αντικείμενο απαντάμε στην ερώτηση τι ή ποιον.

Το αντικείμενο μπαίνει σε πτώση αιτιατική και είναι συνήθως

ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία ή μετοχή. Μπορεί ακόμα να είναι και

ολόκληρη πρόταση.

π.χ. Θέλω να έρθω μαζί σου. Σε λίγες περιπτώσει το αντικείμενο μπαίνει σε πτώση γενική.

π.χ. Ο Γιώργος μοιάζει του πατέρα. Μερικά ρήματα παίρνουν δύο αντικείμενα.

π.χ. Ο γυμναστής μαθαίνει στα παιδιά χορούς.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.2

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Θ Ε Ω Ρ Ι Α
Page 3: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παλάνης Αθανάσιος

Να ξεχωρίζουμε το αντικείμενο από το κατηγορούμενο

Κατηγορούμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το

υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια

κατάσταση.

Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο ορισμένα ρήματα που λέγονται

συνδετικά, επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο. Τα

συνδετικά ρήματα που συναντάμε πιο συχνά είναι:

είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, γεννιέμαι, θεωρούμαι, λέγομαι, παρουσιάζομαι, ονομάζομαι, ορκίζομαι, διορίζομαι, σπουδάζω κ.ά. Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία,

μετοχή ή και ολόκληρη πρόταση.

Το κατηγορούμενο μπαίνει στην ίδια πτώση, στο ίδιο γένος και στον

ίδιο αριθμό με το υποκείμενο.

π.χ. Ο Μάριος σπουδάζει γιατρός.

Να αναγνωρίζουμε εξαρτημένες προτάσεις ως υποκείμενο,

αντικείμενο ή κατηγορούμενο.

Μια εξαρτημένη πρόταση μπορεί να έχει θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή

κατηγορουμένου.

π.χ. Φαίνεται πως διασκεδάζει.

Ειδική πρόταση, υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος φαίνεται.

π.χ. Θέλω να φύγεις αμέσως.

Βουλητική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος θέλω.

π.χ. Η μπάλα είναι εύπλαστη. Γίνεται ό,τι θέλεις.

Αναφορική πρόταση, κατηγορούμενο του ρήματος γίνεται.

Όταν η πρόταση έχει θέση υποκειμένου, αντικειμένου ή κατηγορουμένου,

δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα από το ρήμα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.3

Page 4: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Γιάννης Μαυροζούμης

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΑ … ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ ΣΤΟ 7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ «ΜΟΥΣΙΚΗ»

«ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ - ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ - ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ –ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ

ΡΗΜΑΤΑ – ΜΟΝΟΠΤΩΤΑ ΚΑΙ ΔΙΠΤΩΤΑ ΡΗΜΑΤΑ – ΑΜΕΣΟ ΚΑΙ ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ»

1. Υποκείμενο

Το υποκείμενο είναι η λέξη που φανερώνει ποιος ενεργεί , ποιος παθαίνει αυτό που λέει το ρήμα , ποιος είναι κάτι ή ποιος βρίσκεται στην κατάσταση που δηλώνει το ρήμα

Για να βρούμε το υποκείμενο του ρήματος ρωτάμε ποιος / ποιοι κάνει /κάνουν ή παθαίνει / παθαίνουν ή βρίσκεται ή βρίσκονται στην κατάσταση που δηλώνει το ρήμα.

Υ Υ

Π.χ. Το παιδί διαβάζει ( ποιος διαβάζει;) O πατέρας κοιμάται (ποιος κοιμάται;)

Υ Υ Παίζεις ( Υ = εσύ, εννοείται) Eγώ και η Μαρία θα πάμε εκδρομή (ποιοι θα πάμε; 2 υποκ)

Το Υποκείμενο ενός ρήματος είναι πάντοτε σε πτώση Ονομαστική , βρίσκεται μπροστά ή πίσω από το ρήμα και δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα. Μερικές φορές παραλείπεται γιατί εννοείται. Το Υποκείμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο αέρας φυσάει δυνατά), αντωνυμία (Εγώ δε θα έρθω), ουσιαστικοποιημένο επίθετο (Οι καλοί αμοίβονται) ή μετοχή (Οι εργαζόμενοι κάνουν απεργία), φράση ή και ολόκληρη πρόταση με άρθρο ή χωρίς άρθρο ( Το ότι απέτυχε δεν εξηγείται)(Δεν επιτρέπεται να μολύνετε το περιβάλλον (Υποκείμενο η δευτερεύουσα πρόταση στο απρόσωπο ρήμα δεν επιτρέπεται))

2. Αντικείμενο

Η λέξη που δηλώνει το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο μεταβαίνει (πηγαίνει) η ενέργεια του ρήματος λέγεται αντικείμενο

Για να το βρούμε, κάνουμε την ερώτηση τι ή ποιον; Π.χ. Ο δάσκαλος εξετάζει τον ασθενή. (Ποιον εξετάζει;)

Ο δάσκαλος τιμώρησε το μαθητή. (Ποιον τιμώρησε;) Φοβάται μήπως βρέξει. (Τι φοβάται;)

Το αντικείμενο ακολουθεί συνήθως το ρήμα ή βρίσκεται και πριν από αυτό(αν είναι προσωπ.αντων.) και ποτέ δε χωρίζεται από το ρήμα με κόμμα.

Το αντικείμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο γεωργός οργώνει το χωράφι), αντωνυμία( (Ο Γιώργος τον χτύπησε), ουσιαστικοποιημένο επίθετο (Να φοβάσαι τους κακούς) ή μετοχή (Να βοηθάς τους δυστυχισμένους), μια εξαρτημένη πρόταση (Δε θέλω να έρθει μαζί μας αυτός -Δεν είπε πού θα πάει) ή άλλο μέρος του λόγου ή φράση(Ρώτησε το πού και πώς).

Σε μερικές περιπτώσεις ένα ορισμένο αντικείμενο εννοείται, όταν η έννοια του ρήματος είναι τέτοια Π.χ. Πήγαινε να αλλάξεις. (εννοείται ρούχα)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.4

Page 5: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Γιάννης Μαυροζούμης

3. Κατηγορούμενο

Το όνομα που δίνει κάποια πληροφορία για το υποκείμενο – φανερώνει δηλαδή κάποια ιδιότητα λέγεται κατηγορούμενο. Η σύνδεση του υποκειμένου με το κατηγορούμενο γίνεται με τη μεσολάβηση του ρήματος είμαι ή άλλου συγγενικού ρήματος που λέγεται συνδετικό, ακριβώς επειδή συνδέει τους δύο όρους της πρότασης. Τα πιο συνηθισμένα συνδετικά ρήματα είναι: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, εμφανίζομαι, παρουσιάζομαι, βρίσκομαι, γεννιέμαι, ζω, μένω, παθαίνω, διορίζομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, θεωρούμαι, αποδεικνύομαι, μοιάζω, εκλέγομαι κλπ

Π.χ. Ο ήλιος είναι φωτεινός. Η κυρία Ελένη είναι νοικοκυρά. Η Κάτια έγινε δασκάλα. Οι αιχμάλωτοι βρέθηκαν δεμένοι. Το ρούχο φαίνεται λερωμένο.

Με μερικά ρήματα που χρησιμοποιούνται ως συνδετικά, το κατηγορούμενο παίρνει μπροστά του συνήθως τα μόρια για, σαν , ως. Π.χ. Ο Σπύρος υπηρέτησε ως αξιωματικός

Το κατηγορούμενο βρίσκεται πάντοτε στην ίδια πτώση με το υποκείμενο (δηλ. σε Ονομαστική) και έτσι δεν το μπερδεύουμε με το αντικείμενο που είναι σε αιτιατική και δε χωρίζεται ποτέ με κόμμα. Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι: ουσιαστικό (Ο πατέρας είναι γιατρός), επίθετο (Η φίλη σου φαίνεται πολύ εργατική), μετοχή (Η μητέρα είναι κουρασμένη), αριθμητικό (Τα Ευαγγέλια είναι τέσσερα),επίρρημα (Το σπίτι είναι άνω κάτω), εμπρόθετος προσδιορισμός (Το δαχτυλίδι είναι από ασήμι) ή εξαρτημένη πρόταση (Η εμφάνισή του ήταν να τον λυπάσαι).

4. Μεταβατικά και Αμετάβατα ρήματα

Τα ρήματα που χρειάζονται αντικείμενο για να συμπληρωθεί η έννοιά τους λέγονται μεταβατικά, ενώ εκείνα που δεν χρειάζονται αντικείμενο λέγονται αμετάβατα. Π.χ. Σκάβω τον κήπο. (Τι σκάβω; τον κήπο [αντικ]. Άρα το σκάβω είναι μεταβατικό)

Κοιμάμαι νωρίς συνήθως. (τι κοιμάμαι; Δεν υπάρχει απάντηση, άρα το ρήμα είναι αμετάβατο)

5. Μονόπτωτα και δίπτωτα ρήματα

Τα μεταβατικά ρήματα χωρίζονται σε δυο κατηγορίες.

Στα μονόπτωτα ρήματα τα οποία χρειάζονται ως συμπλήρωμα ένα μόνο αντικείμενο, που βρίσκεται σε πτώση αιτιατική (συνήθως) ή γενική (σπανιότερα). Π.χ. Η μητέρα καθαρίζει το σπίτι. Ο Γιάννης μου μίλησε άσχημα. Ο οικοδόμος έχτισε τον τοίχο.

Αγόρασε πουκάμισο, σακάκι, παντελόνι και παπούτσια. (περισσότερα αντικείμενα που λογίζονται ως ένα)

Στα δίπτωτα είναι τα ρήματα που χρειάζονται ως συμπλήρωμα δύο αντικείμενα, που βρίσκονται στην ίδια πτώση (αιτιατική) ή και σε διαφορετική πτώση (αιτιατική και γενική). Π.χ. Τα εγγόνια έδωσαν στον παππού δώρα.

Του δάνεισε χρήματα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.5

Page 6: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Γιάννης Μαυροζούμης

6. Άμεσο και Έμμεσο Αντικείμενο

Τα δίπτωτα ρήματα συντάσσονται με δύο αντικείμενα από τα οποία το ένα λέγεται: Άμεσο γιατί σε αυτό μεταβαίνει άμεσα η ενέργεια του ρήματος

και το άλλο Έμμεσο, γιατί σε αυτό μεταβαίνει έμμεσα η ενέργεια του ρήματος.

Το άμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε αιτιατική και απαντά στην ερώτηση «τι;». Το έμμεσο αντικείμενο είναι συνήθως σε πτώση γενική και απαντά στην ερώτηση «σε ποιον;» ή μερικές φορές σε αιτιατική και απαντά στην ερώτηση «ποιον».

Στα ρήματα που συντάσσονται με γενική και αιτιατική το άμεσο είναι αυτό που βρίσκεται σε αιτιατική και το έμμεσο αυτό που βρίσκεται σε γενική.

Π.χ. Του έκανα σινιάλο από μακριά.

έμμεσο άμεσο

Στα ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές το άμεσο είναι αυτό που δηλώνει πρόσωπο, εκτός αν μπορεί να αντικατασταθεί με εμπρόθετο αντικείμενο, οπότε είναι έμμεσο.

Π.χ. Με ρώτησε κάτι.

άμεσο έμμεσο

Διδάσκει τους μαθητές ( στους μαθητές ) μαθηματικά .

έμμεσο άμεσο

Στα ρήματα που συντάσσονται με δύο αιτιατικές που δηλώνουν πράγμα , το έμμεσοαντικείμενο είναι εκείνο που μπορεί να αντικατασταθεί με εμπρόθετο αντικείμενο.

Π.χ. Έσπειρε το χωράφι λαχανικά . ( με λαχανικά)

άμεσο έμμεσο

Π.χ. Διδάσκει το μαθητή χημεία.

έμμεσο άμεσο

αντικείμενο αντικείμενο

Μας είπες ψέματα .

έμμεσο άμεσο

αντικείμενο αντικείμενο

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.6

Page 7: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

1

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΙ ΟΡΟΙ

Η σ ύ ν τ α ξ η μ ι α ς π ρ ό τ α σ η ς

Τα δύο πιο βασικά στοιχεία σε κάθε πρόταση είναι το ρήμα και το ουσιαστικό.

Το κομμάτι της πρότασης που αναφέρεται στο ρήμα το λέμε ρηματικό σύνολο (ΡΣ) ή ρηματικό μέ-

ρος (ΡΜ).

Το κομμάτι της πρότασης που αφορά στο ουσιαστικό λέγεται ονοματικό σύνολο (ΟΣ) ή ονοματικό

μέρος (ΟΜ).

Αν προσθέσουμε στους δύο αυτούς πυρήνες της πρότασης τις λέξεις που είναι τα απαραίτητα συ-

μπληρώματα της έννοιάς τους, φτάνουμε σε οργανωμένα σύνολα λέξεων.

Π.χ.

Ας δούμε την παρακάτω πρόταση…

Όλες οι προτάσεις αποτελούνται από το ονοματικό σύνολο και το ρηματικό σύνολο.

Το ονοματικό σύνολο και το ρηματικό σύνολο είναι οι Κύριοι Όροι μιας πρότασης.

Κέντρο της πρότασης είναι το ρ ή μ α .

Ξεκινώντας πάντα από το ρήμα, βρίσκουμε το υποκείμενο και το αντικείμενο.

Ξεκινώντας πάντα από το ρήμα, βρίσκουμε το υ π ο κ ε ί μ ε ν ο και το α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο .

Τα παιδιά επισκέφθηκαν το μουσείο.

Ονοματικό σύνολο Ρηματικό σύνολο

���� ����

υποκείμενο ρήμα + αντικείμενο

Στο 1ο σύνολο, στο ονοματικό σύνολο κυριαρ-

χεί το όνομα (το ουσιαστικό) “τα παιδιά”. Στο 2ο σύνολο, στο ρηματικό σύνολο

κυριαρχεί το ρήμα “επισκέφθηκαν”.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.7

Page 8: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

2

Υ π ο κ ε ί μ ε ν ο

Τα παιδιά επισκέφθηκαν το μουσείο.

Με την ερώτηση ποιος; + ρήμα βρίσκουμε το υποκείμενο.

Ποιοι επισκέφθηκαν το μουσείο; � τα παιδιά (υποκείμενο).

Το υποκείμενο συνήθως μπαίνει μπροστά από το ρήμα και είναι πάντα σε πτώση ονομαστική.

Το υποκείμενο είναι συνήθως ουσιαστικό ή αντωνυμία. Σε αρκετές περιπτώσεις το υποκείμενο πα-

ραλείπεται, γιατί εννοείται.

� Ουσιαστικό - Ο Πέτρος σκαλίζει τον κήπο.

� Αντωνυμία - Αυτή μαγειρεύει.

Στην περίπτωση όμως που το ρήμα είναι απρόσωπο, το υποκείμενο είναι μία ολόκληρη πρόταση.

Όταν το ρήμα είναι απρόσωπο, η πρόταση -το υποκείμενο στο ρήμα δηλαδή- ξεκινάει με το να, το ότι ή

το πώς. Σε αυτήν την περίπτωση το υποκείμενο απαντά στην ερώτηση τι.

Φαίνεται ότι οι φίλοι μας προτιμούν το ποδόσφαιρο.

� � ρήμα

απρόσωπο υποκείμενο του απρόσωπου ρήματος “φαίνεται”

ΒΑΣΙΚΗ ΑΠΛΗ ΠΡΟΤΑΣΗ

���� ����

ΟΝΟΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΡΟΣ

ΡΗΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΡΟΣ

���� ����

Υποκείμενο Ρήμα

Ο ήλιος λάμπει

(ποιος;) (τι κάνει;)

Υ π ο κ ε ί μ ε ν ο είναι αυτό για το οποίο γίνεται λόγος στην πρόταση,

είναι το όνομα στο οποίο αναφέρεται το ρήμα της κάθε πρότασης.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.8

Page 9: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

3

Α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο

Τα παιδιά επισκέφθηκαν το μουσείο.

Με την ερώτηση ποιον, ποια, ποιο, τι; + ρήμα (+ υποκείμενο), βρίσκουμε το αντικείμενο.

Ποιο (τι) επισκέφθηκαν τα παιδιά; � το μουσείο (αντικείμενο)

Το αντικείμενο μπαίνει συνήθως σε πτώση αιτιατική.

Το αντικείμενο είναι συνήθως ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία. Επίσης, το αντικείμενο

μπορεί να είναι ονοματική φράση (φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα). Σε ορι-

σμένες περιπτώσεις, μία πρόταση μπορεί να έχει δύο αντικείμενα.

� Ουσιαστικό - Ο Πέτρος σκαλίζει τον κήπο.

� Αντωνυμία - Ο πατέρας σε ρώτησε.

� Ουσιαστικοποιημένο επίθετο ή μετοχή - Φρόντισε τους διψασμένους.

� Άλλο μέρος του λόγου ή φράση με άρθρο - Ρώτησε το πού και το πώς.

� Εξαρτημένη (δευτερεύουσα) πρόταση - Είπε ότι θα έρθεις σήμερα.

ΠΡΟΤΑΣΗ

���� ����

ΟΝΟΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΡΟΣ

ΡΗΜΑΤΙΚΟ

ΜΕΡΟΣ

���� ����

Υποκείμενο Ρήμα + Αντικείμενο

Τα παιδιά επισκέφθηκαν το μουσείο

(ποιοι;) (τι έκαναν;) + (τι επισκέφθηκαν)

Α ν τ ι κ ε ί μ ε ν ο είναι το πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, στο οποίο

πηγαίνει (μεταβαίνει) η ενέργεια που κάνει το υποκείμενο του ρήματος.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.9

Page 10: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

4

Μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα

Υπάρχουν πολλά ρήματα που η ενέργειά τους δεν πηγαίνει (δε μεταβαίνει) πουθενά, ούτε σε πρό-

σωπο ούτε σε ζώο ούτε σε πράγμα. Τα ρήματα αυτά λέγονται αμετάβατα και δεν έχουν αντικείμενο.

Παράδειγμα

Τα παιδιά κοιμούνται.

Η ενέργεια του ρήματος δε μεταβαίνει πουθενά. Παραμένει στο ίδιο το υποκείμενο (τα παιδιά).

Αντικείμενο παίρνουν τα ρήματα που είναι μεταβατικά, τα ρήματα στα οποία η ενέργειά τους πη-

γαίνει (μεταβαίνει) κάπου αλλού, σ’ ένα πρόσωπο, ζώο ή πράγμα.

Παράδειγμα

Τα παιδιά αγαπούν τα ζώα.

Τι αγαπούν τα παιδιά; � τα ζώα (αντικείμενο)

Η ενέργεια του ρήματος μεταφέρεται από τα παιδιά στα ζώα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.10

Page 11: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

5

Κ α τ η γ ο ρ ο ύ μ ε ν ο

Πολλές φορές αντί για αντικείμενο έχουμε κατηγορούμενο. Αυτό συμβαίνει όταν το ρήμα της πρό-

τασης είναι συνδετικό. Τα δύο πιο συνηθισμένα συνδετικά ρήματα είναι το είμαι και το γίνομαι.

Π.χ.

Ο Νίκος είναι μαθητής.

Τι είναι ο Νίκος; � μαθητής (κατηγορούμενο)

Η λέξη “μαθητής” βρίσκεται ακριβώς στη θέση του αντικειμένου, όμως λέγεται και είναι κατηγο-

ρούμενο, γιατί αποδίδει στο υποκείμενο (στο Νίκο) μια ιδιότητα, την ιδιότητα του μαθητή. Τον βάζει

δηλαδή σε μια κατηγορία, τον κατηγοριοποιεί (κατηγορούμενο).

Το ρήμα αυτό συνδέει αυτή την ιδιότητα (μαθητής) με το υποκείμενο (Νίκος), γι’ αυτό και λέγεται

συνδετικό.

Άρα…

Άλλα συνδετικά ρήματα:

βρίσκομαι, θεωρούμαι, μοιάζω, ονομάζομαι, φαίνομαι, εκλέγομαι, υπηρετώ κ.ά.

Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ονοματική φράση ή και ολό-

κληρη πρόταση. Το κατηγορούμενο μπαίνει πάντα στην ίδια πτώση, γένος και αριθμό με το υποκείμενο

και απαντά στην ερώτηση “τι”.

� Ουσιαστικό - Ο Πέτρος είναι μαθητής.

� Επίθετο - Η Νίκη είναι καλή.

� Αντωνυμία - Ο πατέρας σε ρώτησε.

� Εξαρτημένη (δευτερεύουσα) πρόταση - Είπε ότι θα έρθεις σήμερα.

Κ α τ η γ ο ρ ο ύ μ ε ν ο είναι το όνομα που μας δείχνει τι είναι το υπο-

κείμενο του ρήματος, ποια ιδιότητα έχει, σε ποια κατηγορία ανήκει.

Σ υ ν δ ε τ ι κ ά είναι τα ρήματα που συνδέουν το υποκείμενο της

πρότασης με το κατηγορούμενο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.11

Page 12: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

© Γρηγόρης Ζερβός

6

Διαφορά αντικείμενου κατηγορουμένου

Το αντικείμενο έχει άμεση σχέση με το ρήμα.

Π.χ.

Τα παιδιά προστατεύουν τα ζώα.

Υ Ρ Α

Η ενέργεια (“προστατεύουν”) των παιδιών μεταβαίνει στα ζώα

Το κατηγορούμενο έχει άμεση σχέση με το υποκείμενο.

Π.χ.

Ο Νίκος είναι στρατιώτης.

Υ Ρ Α

Η λέξη “στρατιώτης” δείχνει μια ιδιότητα του υποκείμενου (Νίκος)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.12

Page 13: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παπατσάνη Κατερίνα

ΑΠΡΟΣΩΠΑ ΡΗΜΑΤΑ-ΑΠΡΟΣΩΠΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ

Απρόσωπα λέμε τα ρήματα που δεν έχουν υποκείμενο πρόσωπο ή πράγμα αλλά

ολόκληρη πρόταση και συνηθίζονται στο τρίτο ενικό πρόσωπο.

π.χ. Απαγορεύεται να καπνίζετε.

απρόσωπο ρήμα υποκείμενο

Εκτός από απρόσωπα ρήματα υπάρχουν και απρόσωπες εκφράσεις. Αυτές

σχηματίζονται συνήθως με το γ' ενικό πρόσωπο του ρήματος είμαι και ένα επίθετο ή

ουσιαστικό. Και η απρόσωπη έκφραση έχει για υποκείμενο μια ολόκληρη πρόταση.

π.χ. Είναι κακό να αδικούμε τους άλλους.

απρόσωπη έκφραση υποκείμενο

Είναι κρίμα να πάει χαμένος.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Ένα ρήμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως προσωπικό είτε ως

απρόσωπο.

π.χ. Φαίνεται πως θα χιονίσει. Το σπίτι φαίνεται μεγάλο.

απρόσωπο προσωπικό

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να κυκλώσεις το απρόσωπο ρήμα ή την απρόσωπη έκφραση και να

υπογραμμίσεις το υποκείμενο στις παρακάτω προτάσεις.

Πρέπει να με ακούσεις οπωσδήποτε.

Δεν πρόκειται να μιλήσω σε καμιά περίπτωση.

Δε συμφέρει να γίνει όπως προτείνεις.

Φαίνεται πως δε θα ξαναγυρίσει.

Ακούστηκε πως σκοτώθηκαν πολλοί.

Κρίμα είναι να χαθεί ο άνθρωπος.

Καλό είναι να πηγαίνουμε τώρα.

Είναι ώρα να πάμε στο σχολείο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.13

Page 14: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παπατσάνη Κατερίνα

Είναι άδικο να τον υποτιμάς.

2. Να χαρακτηρίσεις τα υπογραμμισμένα ρήματα ως απρόσωπα ή

προσωπικά.

Αξίζει να προσπαθήσεις κι άλλο …………………………………………………….

Δεν επιτρέπεται να λες ψέματα. ……………………………………………………

Δεν επιτρέπεται το κάπνισμα. …………………………………………………...

Η Μαρία φαίνεται χαρούμενη. …………………………………………………...

Φαίνεται πως θα βρέξει. …………………………………………………..

Χρειάζεται να έχεις υπομονή. …………………………………………………..

Ο Κώστας χρειάζεται χρήματα. ……………………………………………………

3. Να γράψεις προτάσεις με τα ρήματα φτάνει, ακούγεται, χρειάζεται, αρκεί,

διαδίδεται, αξίζει.

(τα ρήματα να χρησιμοποιηθούν ως προσωπικά και ως απρόσωπα)

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………

Όνομα:………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.14

Page 15: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:………………………………………………………………………………………………………..

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:…………………………………………………………….

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)

Ρήμα: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι

κάποιος ή κάτι ενεργεί, παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια

κατάσταση.

π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.

Υποκείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που δείχνει

κάποιος (κάποια, κάποιο, κάποιοι, κάποιες, κάποια) κάνει

ή παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.

Για να βρούμε το υποκείμενο, απαντούμε στην ερώτηση

ποιος/ ποια/ποιο …

Το υποκείμενο βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική και

είναι (συνήθως) ουσιαστικό ή αντωνυμία. Συχνά το

υποκείμενο παραλείπεται, γιατί εννοείται. Στην

περίπτωση, όμως, που το ρήμα είναι απρόσωπο το

υποκείμενο είναι μία ολόκληρη πρόταση. Όταν το ρήμα

είναι απρόσωπο, η πρόταση (που είναι υποκείμενο στο

ρήμα) ξεκινάει με το να, το ότι ή το πώς. Σε αυτήν την

περίπτωση το υποκείμενο απαντά στην ερώτηση τι.

π.χ. Η μαθήτρια διαβάζει τα μαθήματά της.

(Ποια διαβάζει; Η Ελένη –υποκείμενο/ ουσιαστικό)

Αυτή διαβάζει τα μαθήματά της.

(Ποια διαβάζει; Αυτή –υποκείμενο/ αντωνυμία)

Διαβάζει τα μαθήματά της.

(Ποια διαβάζει; Αυτή –το υποκείμενο εννοείται)

Φαίνεται ότι/ πως θα βρέξει σήμερα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.15

Page 16: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

(Τι φαίνεται; Ότι/Πως θα βρέξει σήμερα. –το

υποκείμενο είναι πρόταση)

Αντικείμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το

πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του

υποκειμένου.

π.χ. Ο Κώστας παίζει κιθάρα.

Για να βρούμε το αντικείμενο, απαντούμε στην ερώτηση τι

ή (σε) ποιον. Το αντικείμενο είναι πάντα σε πτώση

αιτιατική και είναι (συνήθως) ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή

ή αντωνυμία (στην τελευταία περίπτωση συχνά

χρησιμοποιείται ο ασθενής τύπος της αντωνυμίας).

Επίσης, το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση

(φράση χωρίς ρήμα) ή ολόκληρη πρόταση (φράση με ρήμα).

Σε μία πρόταση μπορεί να υπάρχουν δύο αντικείμενα. Τα

ρήματα που έχουν αντικείμενο λέγονται μεταβατικά, ενώ

αυτά που δεν έχουν αμετάβατα.

π.χ.* Η Μαρία μού χάρισε το μολύβι.

(Τι χάρισε; Το μολύβι –αντικείμενο/ ουσιαστικό

Σε ποιον το χάρισε; Σε εμένα/ μου –

αντικείμενο/αντωνυμία- ασθενής

τύπος). Το ρήμα είναι μεταβατικό, γιατί έχει

αντικείμενο.

* Η θεία κάνει παρέα στη μητέρα μου.

(Τι κάνει; Παρέα στη μητέρα μου –

αντικείμενο/ονοματική φράση).Το ρήμα

είναι μεταβατικό.

* Κανονίσαμε να συναντηθούμε.

(Τι κανονίσαμε; Να συναντηθούμε –

αντικείμενο/πρόταση). Το ρήμα είναι

μεταβατικό.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.16

Page 17: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

* Ο Γρηγόρης τρέχει γρήγορα. Το ρήμα είναι

αμετάβατο, γιατί δεν έχει

αντικείμενο.

Κατηγορούμενο: Είναι η λέξη της πρότασης που

φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα

χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση.

Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο ορισμένα ρήματα, τα οποία

ονομάζονται συνδετικά, επειδή συνδέουν το υποκείμενο με

το κατηγορούμενο. Τα πιο συνηθισμένα ρήματα είναι τα

εξής: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, ονομάζομαι,

γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι,

σπουδάζω. ΠΡΟΣΟΧΗ!!! Ορισμένα από αυτά τα ρήματα

μπορεί άλλες φορές να παίρνουν κατηγορούμενο και άλλες

όχι! Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό,

επίθετο, αντωνυμία, ονοματική φράση ή και ολόκληρη

πρόταση. Το κατηγορούμενο μπαίνει πάντα στην ίδια

πτώση, γένος και αριθμό με το υποκείμενο και απαντά

στην ερώτηση τι.

π.χ. Ο Πέτρος φαίνεται αγχωμένος.

(Τι είναι; Αγχωμένος –κατηγορούμενο/μετοχή,

δείχνει την κατάσταση

του υποκειμένου)

Η Τασία σπουδάζει γιατρός.

(Τι σπουδάζει; Γιατρός –κατηγορούμενο/ουσιαστικό,

δείχνει την ιδιότητα

του υποκειμένου)

Ο γείτονάς μας θεωρείται εξαιρετικός στη δουλειά

του.

(Τι θεωρείται; Εξαιρετικός στη δουλειά του –

κατηγορούμενο/ονοματική

φράση, δείχνει ένα χαρακτηριστικό του υποκειμένου)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.17

Page 18: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

Η Δήμητρα ορκίστηκε δασκάλα.

(Τι ορκίστηκε; Δασκάλα –κατηγορούμενο/ουσιαστικό,

δείχνει μία ιδιότητα

του υποκειμένου)

ΟΜΩΣ:

Λέγεται ότι θα πάμε εκδρομή.

(Λέγεται –απρ. ρήμα Τι λέγεται; Ότι θα πάμε εκδρομή

–υποκείμενο)

Ορκίστηκα να μην αποκαλύψω το μυστικό του.

(Ορκίστηκα –ρήμα Τι ορκίστηκα; Να μην αποκαλύψω

το μυστικό του

-αντικείμενο)

Σ’ αυτές τις προτάσεις δεν υπάρχει κάτι που να

φανερώνει ιδιότητα, χαρακτηριστικό ή κατάσταση του

υποκειμένου, οπότε δεν έχουμε κατηγορούμενο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.18

Page 19: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:…………………………………………………………………………………………….

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:……………………………………………………………

ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

(Υποκείμενο, Αντικείμενο, Κατηγορούμενο)

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Βρίσκω τα ρήματα και τα υποκείμενα του παρακάτω κειμένου:

Η Ασπρούδα ήταν το πιο περήφανο πουρνάρι της περιοχής. Ήταν θεόρατο.

Οι ρίζες του έμπαιναν βαθιά κι άγγιζαν την καρδιά της γης. Ο κορμός του

είχε ως δέκα μέτρα περιφέρεια. Και οι κλώνοι του απλώνανε κι άγγιζαν το

παλιόκαστρο. Κι εκείνη η θεόρατη κορυφή του, που πήγαινε μεσούρανα,

περήφανη κι αλύγιστη, όσοι βοριάδες κι αν φυσούσαν…

Ελένη Χωρεάνθη, Η Ασπρούδα

Υποκείμενο Ρήμα

2. Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με Χ

στην κατάλληλη στήλη:

Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο

Ο Γιώργος έφυγε νωρίς.

Η Αντωνία παίζει πιάνο.

Έμαθα πως θα σχολάσουμε νωρίτερα.

Ο πάνθηρας τρέχει γρήγορα.

Το μωρό τρώει κρέμα με λαχανικά.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.19

Page 20: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σιαντίκου Αγγελική

3. Βρίσκω τα συνδετικά ρήματα (αυτά που συνδέουν το υποκείμενο με το

κατηγορούμενο) των παρακάτω προτάσεων και τα γράφω μαζί με τα

κατηγορούμενα:

Ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε στην Πάτρα το 1859. Είναι κορυφαίος

ποιητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας με πολύ αξιόλογο έργο. Εργάστηκε ως

γραμματέας του Πανεπιστημίου Αθηνών και το 1926 έγινε ένας από τους

πρώτους ακαδημαϊκούς. Αγωνίστηκε για την καθιέρωση της δημοτικής

γλώσσας και για την ανανέωση της ποίησης. Με το έργο του κατάφερε να

εκφράσει τις αγωνίες και τους αγώνες του ελληνικού έθνους και θεωρείται

σημαντικότατο. Πέθανε στην Αθήνα το 1943, στη διάρκεια της Κατοχής.

Συνδετικό Ρήμα Κατηγορούμενο

4. Υπογραμμίζω τα μεταβατικά ρήματα των παρακάτω προτάσεων και τα

γράφω στον πίνακα με τα αντικείμενά τους.

Σχεδιάζω να πάω εκδρομή.

Ο αθλητής τρέχει όσο πιο γρήγορα μπορεί.

Η Κορίνα μιλάει ακατάπαυστα.

Ανυπομονώ να πάω στο πάρτι.

Έγραψε μία ευφάνταστη ιστορία.

Η πωλήτρια σού έδωσε το φόρεμα.

Έπαιξε στην κιθάρα ένα γνωστό τραγούδι.

Το εισιτήριο αναγράφει τον αριθμό της θέσης μας.

Μας ζήτησε να σταματήσουμε να μιλάμε.

Ακούγεται ότι θα γίνει μια μεγάλη συναυλία.

Μεταβατικό Ρήμα Αντικείμενο/ Αντικείμενα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.20

Page 21: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΒΑΣΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΣΤΗΝ

ΕΝΟΤΗΤΑ 7: «ΜΟΥΣΙΚΗ»

ΕΓΩ ΣΕ ΣΥΝΑΥΛΙΑ;

συναυλία, καταπληκτικός-ή-ό, θύελλα, είσπραξη, αντέχω,

μελωδία, βέβαιος-η-ο, αναρωτιέμαι

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

όργανο, καρφίτσα, υλικό, περιγράφω-περιγραφή, εφεύρεση,

ορχήστρα, ασφαλώς, ατμόσφαιρα

ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΚΑΙ ΣΤΙΧΟΙ

ελπίδα, λατρεύω-λατρεία, αλήθεια, κιθάρα, κέφι, καλλιεργώ-

καλλιέργεια, εντύπωση, επιτυχία

ΕΙΝΑΙ Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΝΑΣ ΑΚΟΜΑ ΘΟΡΥΒΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ;

γνωριμία, δοκιμάζω-δοκιμή, έστω, αναστατώνω-αναστάτωση,

δικαιολογούμαι-δικαιολογία, θόρυβος

ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ ΚΑΙ ΕΡΜΗΣ (Τετράδιο Εργασιών)

αφιερώνω-αφιέρωση, τοπίο, ωραίος-α-ο, ψυχαγωγώ-

ψυχαγωγία, ευκαιρώ-ευκαιρία, μύθος

ΚΑΙ ΤΩΡΑ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΤΛΗΣΕΤΕ ΓΝΩΣΕΙΣ… (Τετράδιο Εργασιών)

γνώση, βλέπω-βλέμμα, κινώ-κινούμαι, αποφασίζω, βιολί,

ανόητος-η-ο, κατάπληκτος-η-ο, μυαλό

ΓΓ ρρ αα μμ μμ αα ττ ιι κκ ήή :: ΜΜ εε ττ αα ββ αα ττ ιι κκ άά -- αα μμ εε ττ άά ββ αα ττ αα ρρ ήή μμ αα ττ αα ,, υυ ππ οο κκ εε ίί μμ εε νν οο -- ρρ ήή μμ αα --

αα νν ττ ιι κκ εε ίί μμ εε νν οο ,, οο ιι κκ οο γγ έέ νν εε ιι εε ςς λλ έέ ξξ εε ωω νν

ΕΙΡΗΝΗ ΞΑΓΟΡΑΡΗ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.21

Page 22: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Βιολέτα Τσαφαράκη

Μεταβατικά

Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που φανερώνουν ότι η

ενέργεια που κάνει το υποκείμενο πηγαίνει σ’ ένα πρόσωπο,

ζώο ή πράγμα.

Παραδείγματα:

Η μητέρα χτενίζει την Ελένη. Η ενέργεια που κάνει το

υποκείμενο (η μητέρα) πηγαίνει στην Ελένη.

Η Ινώ χαϊδεύει το σκύλο. Η ενέργεια που κάνει το

υποκείμενο ( η Ινώ) πηγαίνει στο σκύλο.

Η Σοφία έκοψε το λουλούδι. Η ενέργεια που

κάνει το υποκείμενο ( η Σοφία) πηγαίνει στο λουλούδι.

Αμετάβατα

Αμετάβατα λέγονται τα ρήματα που η ενέργειά τους δεν

πηγαίνει πουθενά, ούτε σε πρόσωπο, ούτε σε ζώο, ούτε σε

πράγμα.

Παράδειγμα:

Το παιδί χαμογέλασε Η ενέργεια που έκανε το

υποκείμενο (το παιδί) δεν πήγε σε κάτι έξω από αυτό.

Τα αμετάβατα ρήματα δεν έχουν

αντικείμενο!!!

Αντικείμενο είναι το πρόσωπο, το ζώο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει

η ενέργεια που κάνει το υποκείμενο. Μπαίνει συνήθως σε αιτιατική και

το βρίσκουμε αν απαντήσουμε στην ερώτηση τι; ποιον; ποια;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.22

Page 23: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Βιολέτα Τσαφαράκη

1. Εντόπισε τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα:

Το σπίτι γέμισε πουλιά.

Η πληγή αιμορραγεί ασταμάτητα.

Ο αστροναύτης πάτησε το πόδι του στη σελήνη.

Κάποιος μεγάλος ζωγράφος φιλοτέχνησε αυτό τον πίνακα.

Ηρέμισε πια!

Μου ζήτησε το εισιτήριο.

Κλείνει το μικρό τσαντάκι και ανοίγει τη μεγάλη τσάντα.

Λυπάμαι, αλλά είναι αδύνατο να βρω τη λύση.

Η δασική υπηρεσία φροντίζει το δάσος.

Θα κοιμηθώ τώρα επειδή κουράστηκα σήμερα.

Θα καθίσω για να διαβάσω ένα βιβλίο που μου αρέσει πολύ!

Αυτές τις μέρες βήχω πολύ.

Ο Γιάννης ροχαλίζει κάθε βράδυ.

Τον είδα χθες.

2. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: αναπνέω, χαμογελώ, δακρύζω, μένω. Τι

παρατηρείς;

3. Κάνε προτάσεις με τα ρήματα: μαθαίνω, χάνω, βρίσκω, φτιάχνω, λέω. Τι

παρατηρείς;

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.23

Page 24: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Zeleni

Θηλυκά ουσιαστικά σε –ία, -ια, -εία, -εια

1. Η κατάληξη –ιά

Τα θηλυκά που τελειώνουν σε - ιά, δηλαδή όταν το -ιά είναι καταχρηστικός

δίφθογγος (προφέρεται σαν μια συλλαβή), γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: ελιά, ζημιά

Εξαιρούνται και γράφονται με ει (έψιλον γιώτα) όσα παράγονται από ρήματα σε -εύω. Είναι τα: η γιατρειά, η δουλειά, η παντρειά, η σοδειά.

Τα παροξύτονα θηλυκά που τελειώνουν σε - ια και έχουν καταχρηστικό δίφθογγο στηλήγουσα γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: γαρδένια, γκρίνια

Εξαιρείται η φτώχεια.

Τα θηλυκά που τελειώνουν σε -ία και παράγονται από αρσενικά ονόματα σε -ος και -ηςγράφονται με ι (γιώτα). π.χ.: ελευθερία, προδοσία

Εξαιρούνται και γράφονται με ει (έψιλον γιώτα) η εφηβεία (έφηβος) και η επαιτεία (επαίτης).

Τα παροξύτονα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -ώ, γράφονται με ι (γιώτα). π.χ.:αδικία, οδηγία

Τα ουσιαστικά που δηλώνουν επιστήμες ή μαθήματα. π.χ.: Φιλοσοφία, Αρχαιολογία, Ιστορία

Τα παροξύτονα βαφτιστικά κύρια ονόματα και τοπωνύμια. π.χ.: Γεωργία, Ουρανία, Αγγλία,Δανία, Λαμία

Εξαιρούνται τα ονόματα Βασιλεία, Ηλεία, Σητεία, Τροία

2. Η κατάληξη –εια

Τα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -εύω/-εύομαι γράφονται με ει (έψιλονγιώτα).π.χ.: θεραπεία, ληστεία

Εξαιρούνται και γράφονται με ι (γιώτα) τα: γειτονιά, ηγεμονία, περηφάνια, ξενιτιά, ζήλια, αμνηστία, δυσκολία, προεδρία, κηδεμονία

Τα προπαροξύτοντα θηλυκά που παράγονται από ρήματα σε -ώ, γράφονται με ει (έψιλονγιώτα). π.χ.: βοήθεια, ενέργεια

Προσοχή: τα παροξύτονα γράφονται με ι (γιώτα). Εξαιρείται το ουσιαστικό άγνοια

Τα θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε - ης γράφονται με ει (έψιλον γιώτα). π.χ.:αγένεια, επιμέλεια

Τα παροξύτονα θηλυκά που παράγονται από επίθετα σε -υς γράφονται με ει (έψιλον γιώτα).π.χ.: ευθεία, οξεία

Εξαιρούνται και γράφονται με ι (γιώτα) όσα θηλυκά παράγωγα έχουν καταχρηστική δίφθογγο στην κατάληξη. π.χ. (ο βαθύς) η βαθιά, (ο βραδύς) η βραδιά.

Τα προπαροξύτονα βαφτιστικά κύρια ονόματα και τοπωνύμια. π.χ.: Γαλάτεια, Ιφιγένεια,Θάλεια, Δεκέλεια ,Φιλαδέλφεια, Χαιρώνεια

Εξαιρείται το όνομα Ερέτρια

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.24

Page 25: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η: Μουσική Ο εκπαιδευτικός: Τουλιόπουλος Φώτης

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.25

Page 26: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Στόχοι της ενότητας

Αφηγούμαστε πώς περάσαμε σε μια συναυλία

Περιγράφουμε μουσικά όργανα και πώς κατασκευάζονται

Απαγγέλουμε και τραγουδάμε στίχους

Περιγράφουμε έργα τέχνης

Αναγνωρίζουμε τα μεταβατικά από τα αμετάβατα ρήματα

Ξεχωρίζουμε το αντικείμενο από το κατηγορούμενο

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.26

Page 27: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Εγώ σε συναυλία;

Η λέξη συναυλία στην αρχαιότητα σήμαινε το τραγούδι με τη συνοδεία αυλού. Σήμερα σημαίνει εκτέλεση μουσικής μπροστά σε ακροατήριο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.27

Page 28: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ρήμα και Υποκείμενο Ρήμα είναι η βασική λέξη μιας πρότασης και φανερώνει ότι κάποιος ενεργεί, παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Π.χ. Ο Γιώργος διαβάζει.

Η Ειρήνη παίζει μπάλα. Υποκείμενο είναι η λέξη της πρότασης που δείχνει πως κάποιος κάνει κάτι, παθαίνει κάτι ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Π.χ. Ο Γιώργος διαβάζει.

Η Ειρήνη παίζει μπάλα. Για να βρούμε το υποκείμενο της πρότασης κάνουμε την ερώτηση: ποιος, ποια, ποιο Το υποκείμενο είναι συνήθως ουσιαστικό ή αντωνυμία και βρίσκεται πάντα σε πτώση ονομαστική. Μερικές φορές το υποκείμενο λείπει διότι εννοείται. Όταν το ρήμα είναι απρόσωπο, τότε το υποκείμενο μπορεί να είναι μια ολόκληρη πρόταση. Τότε η πρόταση αυτή ξεκινά με το να, ότι ή πώς και απαντά στην ερώτηση τι; Π.χ. Φαίνεται πως θα έχει κρύο σήμερα. (τι φαίνεται; πως θα έχει κρύο σήμερα: υποκείμενο είναι η τονισμένη πρόταση)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.28

Page 29: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Αντικείμενο Είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει το πρόσωπο ή το πράγμα στο οποίο πηγαίνει η ενέργεια του υποκειμένου. Π.χ Η Ειρήνη παίζει μπάλα. Για να βρούμε το αντικείμενο κάνουμε την ερώτηση τι ή (σε) ποιον. Το αντικείμενο είναι ουσιαστικό, επίθετο, μετοχή ή αντωνυμία (ασθενής τύπος) και βρίσκεται πάντα σε αιτιατική πτώση. π.χ. Η Ειρήνη μου χάρισε ένα τετράδιο. Τι χάρισε; Ένα τετράδιο, σε ποιον χάρισε; Σε εμένα (μου) Το αντικείμενο μπορεί να είναι ονοματική φράση ή και ολόκληρη πρόταση, π.χ. Αποφασίσαμε να διαβάσουμε. Τι αποφασίσαμε; να διαβάσουμε Μπορεί να υπάρχουν δύο ή περισσότερα αντικείμενα σε μία πρόταση.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.29

Page 30: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ρήματα μεταβατικά και αμετάβατα

Μεταβατικά λέγονται τα ρήματα που έχουν αντικείμενο, ενώ αμετάβατα αυτά που δεν έχουν. Π.χ. Σκάβω τον κήπο. Τι/ποιον σκάβω; Τον κήπο. Άρα το σκάβω είναι μεταβατικό ρήμα, αφού έχει αντικείμενο (τον κήπο). Ο Γιώργος τρέχει γρήγορα. Τι/ποιον τρέχει; Δεν υπάρχει απάντηση. Άρα το ρήμα είναι αμετάβατο αφού δεν έχει αντικείμενο. Τα περισσότερα ρήματα εμφανίζονται άλλοτε ως αμετάβατα και άλλοτε ως μεταβατικά, ανάλογα με την υπόλοιπη πρόταση. π,χ. Γράφω ένα γράμμα. (τι γράφω; Ένα γράμμα. Άρα το ρήμα είναι μεταβατικό αφού έχει αντικείμενο. Γράφω με μολύβι. (τι γράφω; Δεν υπάρχει απάντηση. Άρα το ρήμα είναι αμετάβατο, αφού δεν υπάρχει αντικείμενο)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.30

Page 31: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Μουσικά όργανα

Υπάρχουν τρεις κατηγορίες μουσικών οργάνων:

Τα έγχορδα (κιθάρα, πιάνο, άρπα, κ.ά.)

Τα πνευστά (κλαρίνο, σαξόφωνο, τρομπέτα, κ.ά. )

Τα κρουστά (τύμπανο, ταμπούρο, ξυλόφωνο, κ.ά.)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.31

Page 32: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Συνδετικά ρήματα- κατηγορούμενο Κατηγορούμενο είναι η λέξη της πρότασης που φανερώνει ότι το υποκείμενο έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό ή βρίσκεται σε μια κατάσταση. Π.χ Ο Γιώργος είναι μαθητής. Ο Γιώργος είναι το υποκείμενο, και η λέξη μαθητής είναι το κατηγορούμενο γιατί δίνει μια ιδιότητα στο Γιώργο. Κατηγορούμενο παίρνουν μόνο τα συνδετικά ρήματα, τα οποία ονομάζονται έτσι επειδή συνδέουν το υποκείμενο με το κατηγορούμενο. Συνδετικά ρήματα: είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, ονομάζομαι, γεννιέμαι, θεωρούμαι, παρουσιάζομαι, ορκίζομαι, σπουδάζω, εκλέγομαι, κ.ά. Το κατηγορούμενο μπορεί να είναι ουσιαστικό, επίθετο, αντωνυμία, ονοματική φράση ή και ολόκληρη πρόταση. Επίσης έχει πάντα πτώση ονομαστική, (οπότε και ξεχωρίζει από το αντικείμενο που βρίσκεται πάντα σε πτώση αιτιατική), ίδιο γένος και αριθμό με το υποκείμενο και το βρίσκουμε με την ερώτηση τι, όπως και το αντικείμενο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.32

Page 33: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Θηλυκά ουσιαστικά σε –ία -ιά Με ια γράφονται: Όλα τα οξύτονα (τονίζονται στη λήγουσα). Π.χ. ελιά, βραδιά, γιαγιά, κ.ά.Εξαιρούνται όσα προέρχονται από ρήματα σε –εύω (δουλειά, γιατρειά, παντρειά, κ.ά.) Τα παροξύτονα που παράγονται από αρσενικά ουσιαστικά σε -ος ή επίθετα. Π.χ.(αεροπόρος - αεροπορία) (δύσκολος – δυσκολία) Τα παροξύτονα που καταλήγουν σε καταχρηστικό δίφθογγο –ια. Π.χ. ζήλια,αρρώστια, κ.ά. (εξαιρείται η φτώχεια) Τα παροξύτονα που προέρχονται από ρήματα της β’ συζυγίας. Π.χ.φορολογώ –φορολογία, βαθμολογώ – βαθμολογία Τα παροξύτονα ονόματα: π.χ. Ελευθερία, Γεωργία, Αγγλία, Δανία, κ.ά. (εξαιρείται ηΒασιλεία) Τα ονόματα επιστημών. Π.χ. βιολογία, ψυχολογία (εξαιρείται η χημεία) Τα προπαροξύτονα που προέρχονται από αρσενικά ουσιαστικά σε –τηςκαι έχουν κατάληξη σε –τρια. Π.χ. αθλητής – αθλήτρια, γυμναστής - γυμνάστρια

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.33

Page 34: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Θηλυκά ουσιαστικά σε -εια

Με –εια γράφονται: Τα παροξύτονα που προέρχονται από ρήματα σε –εύω. Π.χ. παιδεύω-παιδεία που προέρχονται από επίθετα σε –υς. Π.χ. ευθύς - ευθείαΤα προπαροξύτονα που προέρχονται από ρήματα β’ συζυγίας. Π.χ. βοηθώ – βοήθεια(εξαιρείται η άγνοια) που προέρχονται από επίθετα σε –ης. Π.χ. ευγενής – ευγένεια τα κύρια ονόματα. Π.χ. Ιφιγένεια, Θάλεια, Φιλαδέλφεια, Αλεξάνδρεια(εξαιρείται η Ερέτρια)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.34

Page 35: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

MIKRILOULOU

E2

ΓΛΩΣΣΑ ΚΕΦ.7 Αξιολόγηση

ΟΝΟΜΑ:

ΗΜΕΡ/ΝΙΑ:

1.Ακούω και γράφω:

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

_________________________________________________________

2. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα υποκείμενα:

Ο κηπουρός ποτίζει τον κήπο.

Ο δικηγόρος υπαγορεύει την έκθεση.

Ο μανάβης ζυγίζει τα πορτοκάλια.

Ο τραγουδιστής είναι έξυπνος.

Ο γείτονάς μας έγινε βουλευτής.

3. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα αντικείμενα:

Ο τσαγκάρης διορθώνει τις μπότες.

Ο δικηγόρος γράφει την αναφορά του.

Ο δάσκαλος διορθώνει τα τετράδια.

Η μητέρα μου καθαρίζει τις πατάτες.

Ο πατέρας μου βάφει τις καρέκλες..

4. Να κυκλώσεις τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:

Ο Γιάννης είναι ηθοποιός.

Ο γείτονάς μας φαίνεται πολύ δραστήριος.

Η θεία μου είναι κουρασμένη.

Το βραχιόλι είναι από χρυσό.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.35

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Ε Π Α Ν Α Λ Η Π Τ Ι Κ Α
Page 36: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

MIKRILOULOU

5. Να βρεις και να γράψεις στη στήλη που πρέπει το υποκείμενο , το

ρήμα , το αντικείμενο και το κατηγορούμενο.

Ο μαραγκός γυαλίζει το τραπέζι.

Ο ελαιοχρωματιστής βάφει το δωμάτιό μου.

Η μητέρα μου ράβει τη φούστα.

Ο καιρός φαίνεται καλός σήμερα.

Η Μαριάννα εκλέχτηκε πρόεδρος.

6.Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με

Χ στην κατάλληλη στήλη:

7)Γράφω 2 πνευστά,2 κρουστά και 2 έγχορδα μουσικά όργανα:

ΠΝΕΥΣΤΑ ΚΡΟΥΣΤΑ ΕΓΧΟΡΔΑ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΡΗΜΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο

Ο Γιάννης χτύπησε το Θάνο στο πρόσωπο.

Ήρθες αργά χθες;

Δε βγήκαμε έξω σήμερα.

Η Ελένη διαβάζει καθημερινά.

Έφαγα σούπα χθες το βράδυ.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.36

Page 37: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η – Εγώ σε συναυλία

Παγκαλάκης Γεώργιος

[Επιλογή ημερομηνί

ας]

2. Αφού διαβάσεις το κείμενο που ακολουθεί

προσπάθησε να βρεις το υποκείμενο των

υπογραμμισμένων ρημάτων και να συμπληρώσεις τον

πίνακα. ΠΡΟΣΕΞΕ ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΡΟΣΩΠΑ

ΡΗΜΑΤΑ

Όνομα : _________________________________

Ο Παναγιώτης χτύπησε το Βαγγέλη στο πρόσωπο . (……………………………………)

Η Ελένη διαβάζει καθημερινά γιατί θέλει να πάρει καλούς βαθμούς.

(……………………………………………)

Έφαγα σούπα χτες το βράδυ αλλά δεν ήταν νόστιμη. ( ……………………………….)

(…………………………………………………….)

Δε βγήκαμε έξω γιατί έβρεχε. (…………………………………….) ,

(…………………………….)

Ακούγεται ότι με τις χιονοπτώσεις θα αποκλειστούν χωριά .

(…………………………………………..) , ( ………………………………………..)

Ο Χρήστος φωνάζει την γυναίκα του αλλά αυτή κάνει πως δεν ακούει .

( ……………………………………. ) , ( ……………………………………………..)

Είπαν στις ειδήσεις ότι θα χιονίσει . (……………………………………..) ,

(…………………………………………………)

« Σε λίγο κρατούσα στα χέρια μου το νυφικό από το γάμο της μαμάς. Ήταν άσπρο

σατέν με φύλλα εβαζέ και είχε πέπλο για το κεφάλι. Δε χρειαζόταν να σκοτίζομαι

άλλο. Φέτος τις απόκριες θα ντυνόμουν νύφη. Την άλλη μέρα το ανακοίνωσα στην

παρέα μου. Η Άννα ενθουσιάστηκε και είπε πως θα ντυθεί γαμπρός για να είμαστε

ζευγάρι».

Ρήμα Υποκείμενο Ρήμα Υποκείμενο

1. Διάβασε με προσοχή τις παρακάτω

προτάσεις και σημείωσε δίπλα από τα

υπογραμμισμένα ρήματα αν είναι

μεταβατικά , αμετάβατα ή απρόσωπα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.37

Page 38: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η – Εγώ σε συναυλία

Παγκαλάκης Γεώργιος

[Επιλογή ημερομηνί

ας]

3. Διάβασε το κείμενο που ακολουθεί.

Βρες το αντικείμενο των

υπογραμμισμένων ρημάτων και

συμπλήρωσε τον πίνακα που ακολουθεί.

ΠΡΟΣΕΞΕ ΜΗΠΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΠΡΟΣΩΠΑ

Ή ΑΜΕΤΑΒΑΤΑ ΡΗΜΑΤΑ

« Σήμερα ξεκίνησα αργά από το σπίτι γιατί είχα πολλές δουλειές. Προτίμησα όμως

να μην πάρω το λεωφορείο . Καθώς έστριψα στην λεωφόρο Καλοκαιρινού για να

κόψω δρόμο , βλέπω ένα σταματημένο ταξί και δυο άντρες. Μόλις έφτασα κοντά ,

με σταματάει ο ταξιτζής : «Κυρία» , μου λέει «ξέρετε αγγλικά;» Κάτι μου λέει αυτός,

μα δεν τον καταλαβαίνω».

Ρήμα Αντικείμενο Ρήμα Αντικείμενο

Ρήμα Υποκείμενο Αντικείμενο

4. Βρες στο παρακάτω κείμενο τα υποκείμενα και

τα αντικείμενα των υπογραμμισμένων ρημάτων και

συμπλήρωσε τον πίνακα.

« Εγώ κρατούσα το τριγωνάκι μου , Ο

Μίλτος είχε την μελόντικα και ο Σπύρος το

ακορντεόν του. Αρχίσαμε να τραγουδάμε

τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα από την

πόρτα του σχολείου μας. Οι γείτονες του

σχολείου μας έδιναν χρήματα και μας

έλεγαν «και του χρόνου» Μαζέψαμε

αρκετά χρήματα και αποφασίσαμε να τα

δωρίσουμε στο σύλλογο ΕΛΠΙΔΑ».

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.38

Page 39: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Λαμπριάδου Μαρία

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ( ΜΟΥΣΙΚΗ )

ΟΝΟΜΑ : …………………….. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ……………….

1.Να σχηματίσεις ουσιαστικά σε –εια ή -ια :

ομιλώ ………………. εύκολος …………………..

λατρεύω ……………… νηστεύω …………………

προσπαθώ ……………… θεραπεύω …………………

σοφός ……………… κυκλοφορώ …………………

επιθυμώ ………………. ευθύς ………………….

2.Να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα στις παρακάτω προτάσεις:

Ο γιατρός εξέτασε τους ασθενείς. Ο παππούς διάβασε τη εφημερίδα.

Όλοι αγνόησαν το γεγονός. Τον κήπο φροντίζει ο κηπουρός.

3.Να υπογραμμίσεις στις παρακάτω προτάσεις τα υποκείμενα:

Οι μέρες κύλησαν γρήγορα. Τα μαθήματα κράτησαν έναν ολόκληρο μήνα.

Οι φίλοι του να κρύψουν τη στενοχώρια τους.

4.Να συμπληρώσεις τα υποκείμενα και τα αντικείμενα στις παρακάτω

προτάσεις:

Ο ……………………. διορθώνει …………………..

Η …………………… ετοίμασε ………………….

Η …………………….. συνέλαβε τους …………………….

5.Να υπογραμμίσεις τα κατηγορούμενα και να κυκλώσεις τα αντικείμενα στις

προτάσεις:

Ο δικαστής παρέμεινε ανέκφραστος

Ο οδηγός φαίνεται κουρασμένος.

Ο υδραυλικός επισκευάζει τις βρύσες.

Τα τείχη προστάτευαν την πόλη.

6.Να χαρακτηρίσεις συντακτικά τις λέξεις με τα έντονα γράμματα:

Ο κηπουρός φροντίζει τον κήπο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.39

Page 40: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Λαμπριάδου Μαρία

……………………………………………………………………….

Οι μέρες κύλησαν γρήγορα. Οι φίλοι προσπάθησαν να κρύψουν τη

στενοχώρια τους.

………………………………………………………………………………….

Ο Μιχάλης φαινόταν άρρωστος.

………………………………………………………………………………………

Ο πατέρας μου εκλέχτηκε πρόεδρος του συλλόγου.

………………………………………………………………………………………

Ο κατηγορούμενος φαινόταν ανήσυχος.

………………………………………………………………………………………..

7.Παρατηρώ την εικόνα και γράφω λίγα λόγια γι’ αυτήν.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.40

Page 41: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σάσα Κιορπέ

1 ) Κείμενο :

Ο γείτονάς μας αγόρασε ένα καινούριο αυτοκίνητο νέας αντιρρυπαντικής

τεχνολογίας και το πάρκαρε έξω από το σπίτι του . Φαίνεται υπέροχο και πιστεύω

πως όποιος το δει θα συμφωνήσει μαζί μου . Χθες το απόγευμα μας πήγε βόλτα

στο διπλανό χωριό και περάσαμε καταπληκτικά .Μας είπε πως θα μας πάει πάλι

βόλτα το επόμενο Σάββατο . Ο γιος του είναι φίλος μου και συμμαθητής μου .

Κάθε νέα μέρα φαίνεται και γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρουσα στη γειτονιά μας .

2 ) Αναγνωρίζω συντακτικά τις λέξεις που υπογράμμισα στο παραπάνω κείμενο :

Λέξη Συντακτική θέση

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………

3 ) Συμπληρώνω τα κενά με ει ή ι και τόνους όπου χρειάζεται :

Οι γιατροί του είπαν πως στο πρόβλημα που έχει δεν υπάρχει θεραπ…..α.

Το μόνο πράγμα που πρέπει να κάνει είναι να πάρει βοήθ….α και δύναμη

από τον ίδιο του τον εαυτό . Θέλει πολλή προσπάθ…..α , αλλά πιστεύουν

πως θα τα καταφέρει . Η επιθυμ….α του να γιατρευτεί από το άγχος είναι

μεγάλη .

Δεν έχει άλλη προσδοκ….α εκτός από αυτήν. Η χθεσινή βραδ….ά ήταν η

χειρότερη για αυτόν . Είχε τόσο πολύ άγχος που δεν μπορούσε ούτε μια

ευθ…..α να ακολουθήσει στο περπάτημά του . Νιώθει μεγάλη ζήλ….α για

αυτούς που έχουν ηρεμ….α και πρέπει να δώσει και αυτός βάση στην

καλλιέργ…..α αυτού του συναισθήματος . Η κοινων….α έχει απαιτήσεις και

πρέπει να τα καταφέρει . Η ζωή είναι μαγ….α αν τη ζεις σε αρμον…α με

τον εαυτό σου .

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.41

Page 42: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Σάσα Κιορπέ

3 ) Στο παραπάνω κείμενο υπογραμμίζω όλα τα ρήματα , βρίσκω το

υποκείμενό τους και βάζω Χ στη στήλη μεταβατικό ή αμετάβατο :

Ρήμα Υποκείμενο Μεταβατικό Αμετάβατο

π.χ. είπαν οι γιατροί Χ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.42

Page 43: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Θανάσης Πρέντζας

Κριτήριο Αξιολόγησης

Τάξη: Ε΄

Ενότητα: 7η Μουσική

Ονοματεπώνυμο:

Ημερομηνία:

Α. Ακούω και γράφω

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

Β. ΕΡΓΑΣΙΕΣ

1. Υπογράμμισε όλα τα ρήματα στο παρακάτω κείμενο και ξεχώρισέ τα σε

μεταβατικά, αμετάβατα και απρόσωπα.

Η βροχή αντί να κόψει, δυνάμωσε. Έριχνε ολοένα και πιο δυνατά και

φυσούσε. Περπατούσαν βιαστικά κρατώντας τα ψώνια και τα κουτάβια. Στη μάντρα

συνάντησαν το Ζήσιμο να τον σέρνει η μάνα του από το χέρι, ενώ εκείνος κρατούσε

κόντρα με τα πόδια. Ο πάνοπλος πολεμιστής ούρλιαζε και χτυπιόταν για την αδικία

να του διακόψουν τις πολεμικές επιχειρήσεις κι ορκιζόταν εκδίκηση.

Μεταβατικά Αμετάβατα Απρόσωπα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.43

Page 44: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Θανάσης Πρέντζας

2. Σχημάτισε θηλυκά ουσιαστικά σε –ια ή –εια.

Συνοδεύω .....................................

Ελεύθερος .....................................

Έφηβος .....................................

Αδικώ .....................................

Ασφαλής .....................................

Ευφυής .....................................

Γιατρεύω .....................................

Οδηγώ .....................................

Επιμελής .....................................

Πολυτελής .....................................

Δουλεύω .....................................

Πρόεδρος .....................................

Παιδεύω .....................................

Υγιής .....................................

3. Να αναγνωρίσεις, αφού υπογραμμίσεις τις εξαρτημένες προτάσεις και να βρεις

το συντακτικό τους ρόλο.

Φαίνεται πως θα βρέξει σήμερα. (........................................................)

Ο Αντώνης ρώτησε αν είναι όλοι εδώ. (........................................................)

Φοβάμαι μήπως δεν τα καταφέρω. (........................................................)

Αυτό είναι ό,τι απέμεινε. (........................................................)

Χτυπούσε όποιον έβρισκε μπροστά του. (........................................................)

Δε θέλει να φύγει ακόμα. (........................................................)

Όποιος θέλει ας έρθει μαζί μου. (........................................................)

Απορώ γιατί δεν ήρθε στην εκδρομή. (........................................................)

4. Να χαρακτηρίσεις τις έντονα μαυρισμένες λέξεις ως προς τη συντακτική τους

θέση και να συμπληρώσεις τον πίνακα που ακολουθεί.

Η Γκρατσιέλα ήταν μια πεντάμορφη γάτα Αγκύρας που

την είχα γνωρίσει κατά έναν περίεργο τρόπο χάρη δηλαδή σ’

ένα ποντίκι. Κυνηγώντας το ποντίκι αυτό είχα βρεθεί στον κήπο

ενός πλουσιόσπιτου κι εκεί την είχα πρωτοδεί. Ήταν

ξαπλωμένη ανάμεσα στις ανεμώνες και νιβόταν με τη ρόδινη

γλωσσίτσα της. Τι ονειρεμένη ήταν! Τι υπέροχα μάτια ήταν

αυτά! Τι βελούδινο κατάλευκο τρίχωμα είχε! Τι θεσπέσια γάτα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.44

Page 45: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Θανάσης Πρέντζας

ήταν αυτή! την αγάπησα με τα σωστά μου.

Πήγα στη βίλα που ζούσε η Γκρατσιέλα. Την προστάτευε ένα μπουλντόγκ

που ήταν κακομούτσουνο και κακότροπο, ονόματι Μπούλης. Ο Μπούλης ήταν

συνήθως δεμένος σπιτάκι του και εμείς φροντίζαμε να δίνουμε τα ραντεβού μας σε

απόσταση ασφαλείας απ’ αυτόν.

Λέξη Συντακτική θέση

Το αγαπημένο μου μουσικό όργανο

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.........................................................................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

.....................................................................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.45

Page 46: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

«…Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδερφοί. Όπου και να θολώνει ο νους σας 7. ΜΟΥΣΙΚΗ

μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη.»

ΓΛΩΣΣΑ Ε΄ ΤΑΞΗΣ Γραπτή δοκιμασία τ….. μαθητ……. ………………………………………….

Α. Ακούω και γράφω: ………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………..

Β. Διαβάζω τις παρακάτω λέξεις και συμπληρώνω ό,τι λείπει:

σ….γκρ…..τ….μα, μ….χαν….ματα, σ….να….λ….α, δ….άρκ…..α, αγ….ν….α,

μαγν….τ….φ….νο, παρατ….ρ….τ….ρ…., ….σιτ….ριο, σφ….ρ….γμα, φ….τ….γραφ….α,

π…..κ….λ….α, π….λ….τ….σμός, εφε….ρέτ….ς, δ….άσ…..μος, ερασ….τέχν….ς,

γλ….πτ….ς, επ….ρ…..ή, πρ….κ….μ…..α, τρεχαντ….ρι, περ….τ….λ….γμα

Γ. Υπογραμμίζω τα υποκείμενα στις παρακάτω προτάσεις και γράφω στην

παρένθεση αν είναι μεταβατικά ( Μ ) ή αμετάβατα ( Α ) τα ρήματά τους.

▪ Η Μαρία έδεσε την κορδέλα της. (…) ▪ Η καμπάνα χτύπησε. (…)

▪ Τα πουλιά κελαηδούν . (…) ▪ Ο Θανάσης διαβάζει εφημερίδα. (…)

▪ Οι εργάτες βάφουν το σπίτι. (…) ▪ Ο Αντώνης έρχεται. (…)

▪ Ο ήλιος λάμπει. (…) ▪ Η μητέρα συμβουλεύει τα παιδιά. (…)

▪ Ο παππούς αγαπά τα εγγόνια του. (…) ▪ Το τρένο σφύριξε τρεις φορές. (…)

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.46

Page 47: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΦΡΥΔΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Δ. Βρίσκω και σημειώνω με Υ το υποκείμενο, με Ρ το ρήμα, με Α το αντικείμενο και

Κ το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις:

▪ Ο υδραυλικός επισκευάζει τη βρύση. ▪ Ο λαγός είναι γρήγορος.

▪ Ο χειμώνας είναι βροχερός. ▪ Η Σταυρούλα φαίνεται χαρούμενη.

▪ Τα παιδιά γράφουν διαγώνισμα στην Ιστορία. ▪ Ο Γρηγόρης ρώτησε αν θα φύγουμε.

▪ Η μητέρα φροντίζει τα παιδιά της. ▪ Ο Μάρκος είπε να φύγεις.

▪ Η Φανή γράφει μια επιστολή. ▪ Η Γιάννα με φώναξε .

Ε. Παράγω θηλυκά ουσιαστικά σε -εια, -εία, - ειά, - ια, -ία, -ιά:

φυτεύω ……………………………………… λατρεύω ………………………………………

αδικώ ……………………………………….. μιλώ …………………………………………...

μαθητής……………………………………... νηστεύω ………………………………………

συνεπής …………………………………….. πλατύς ………………………………………..

βασιλεύω …………………………………… αλιεύω ………………………………………..

τσιμπώ ……………………………………… αντλώ …………………………………………

ευθύς ……………………………………….. συνήθης ………………………………………

δουλεύω …………………………………… παντρεύω ……………………………………

προσπαθώ …………………………………. λαλώ ………………………………………….

παράξενος …………………………………. διαφανής ……………………………………..

καλλιεργώ …………………………………. επικοινωνώ ………………………………….

ΣΤ. Να βάλεις Σ στη σωστή πρόταση, Λ στη λανθασμένη.:

Τα μεταβατικά ρήματα δεν έχουν αντικείμενο.

Ένα ρήμα μπορεί να έχει δυο αντικείμενα.

Αντικείμενο μπορεί να είναι ολόκληρη πρόταση.

Το αντικείμενο το βρίσκουμε σε ονομαστική πτώση.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.47

Page 48: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

1) Βρίσκω το ρήμα , το υποκείμενο , το αντικείμενο και το

κατηγορούμενο , όπου υπάρχουν στο παρακάτω κείμενο :

Χθες το απόγευμα επισκέφτηκα το σπίτι των γονιών μου στο χωριό. Το

χωριό φαίνεται υπέροχο με τα χιόνια στο δρόμο και στις σκεπές των

σπιτιών .

Οι γονείς μου την ώρα που έφτασα ήταν μόνοι και η έκπληξη για αυτούς

ήταν μεγάλη . Δεν περίμεναν κανέναν για τις γιορτές . Πίστευαν πως θα

μείνουν μόνοι και τους άκουσα θλιμμένους στο τηλέφωνο . Έτσι πήρα την

απόφαση και πήγα στο χωριό μου που θεωρείται έτσι και αλλιώς ιδανικό

μέρος για τις χριστουγεννιάτι-

κες διακοπές . Αυτά τα Χριστούγεννα θα είναι γεμάτα οικογενειακή

θαλπωρή και αγάπη .

2) Συμπληρώνω τα κενά με το ρήμα στην παρένθεση στον κατάλληλο τύπο :

Εγώ και η Μαρία ………………….(θα έρθω ) σε δυο ώρες .Εσείς

………………..(μπορώ)……………………(να κοιμηθώ)ή

………………….(αν θέλω)………………….(να δω) τηλεόραση. Σε καμιά

περίπτωση δεν πρέπει ………………….(να βγω) έξω ή κάποιος από

εσάς……………….. (να βρω ) ευκαιρία για …………………(να προκαλέσω)

αναστάτωση . …………………(όταν επιστρέψω ) σπίτι …………………(θα

μπορέσω) όλοι μαζί ……………………..(να κουβεντιάσω) για το

πώς…………………..(πέρασα) τη μέρα μας .

………………….(εύχομαι )…………………(να είμαι )καλά παιδιά .

3)Βρίσκω το υποκείμενο , το συνδετικό ρήμα , το κατηγορούμενο:

α) Όλοι οι επιβάτες του τρένου είναι σώοι και ασφαλείς .

β)Οι γιατροί σε αυτό το νοσοκομείο θεωρούνται έμπειροι .

γ)Ο Γιώργος αποδείχτηκε ειλικρινής για άλλη μια φορά .

δ)Ο μαθητής της ΣΤ΄ τάξης εκλέχτηκε πρόεδρος .

ε) Η κυρία Παπαδοπούλου διορίστηκε εισαγγελέας .

στ) Η μαμά σου φαίνεται κουρασμένη .

Σάσα Κιορπέ

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.48

Page 49: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

5ο ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ

ΓΛΩΣΣΑ

Α. ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

.............................. ...................................................................................................................

............................................................................................................................. ....................

............................................................................................................................. ....................

........................................................................................................ .........................................

............................................................................................................................. ....................

.................................................................... .............................................................................

............................................................................................................................. ....................

.................................................................................................................................................

............................................................................................................................. ....................

............................................................................................................................. ....................

Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

1. Να σαπακηηπίζεηε ζςνηακηικά ηιρ λέξειρ με ηα ένηονα γπάμμαηα.

Ο κηποςπόρ θξνληίδεη ηνλ κήπο.

……………………………………………………………………….............................................................................

Οη οδηγοί ηα βξάδηα αλάβνπλ ηνπο πποβολείρ.

……………………………………………………………………….............................................................................

Ο Μισάληρ θαηλόηαλ άππυζηορ.

……………………………………………………………………….............................................................................

Ο παηέπαρ κνπ ςεθίζηεθε ππόεδπορ ηνπ ζπιιόγνπ.

……………………………………………………………………….............................................................................

Άκοςζα πυρ θα θύγειρ.

……………………………………………………………………….............................................................................

2. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.

Ο γηαηξόο εμέηαζε ηνπο αζζελείο. Όινη αγλόεζαλ ην γεγνλόο.

Ο παππνύο δηάβαζε ηελ εθεκεξίδα. Τα ηξηαληάθπιια έρνπλ αγθάζηα.

3. Να ςπογπαμμίζεηε ηα καηηγοπούμενα και να κςκλώζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ

πποηάζειρ.

Ο δηθαζηήο παξέκεηλε αλέθθξαζηνο Ο νδεγόο κνηάδεη αλήζπρνο. Ο πδξαπιηθόο επηζθεπάδεη ηηο βξύζεο. Τα ηείρε πξνζηάηεπαλ ηηο πόιεηο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.49

Page 50: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

4. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ςποκείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.

Οη κέξεο θύιεζαλ γξήγνξα. Τα καζήκαηα θξάηεζαλ έλαλ νιόθιεξν κήλα. Οη θίινη ηνπ ηνλ επηζθέθηεθαλ όινη καδί.

5. Με ηα παπακάηυ πήμαηα γπάτηε πποηάζειρ σπηζιμοποιώνηαρ ηα, ππώηα υρ

μεηαβαηικά (Μ) και έπειηα υρ αμεηάβαηα (Α), όπυρ ζηο παπάδειγμα:

(Μ) Τα παηδηά έκλεισαμ ηεκ πόνηα.

(Α) Ο θαηάιμγμξ έκλεισε.

(Μ) (γελώ) ............................................................................................................................................................

(Α) (γελώ) ............................................................................................................................................................

(Μ) (πομάω) .........................................................................................................................................................

(Α) (πομάω) .........................................................................................................................................................

(Μ) (αμοίγω) .........................................................................................................................................................

(Α) (αμοίγω) .........................................................................................................................................................

6. Παπαηηπήζηε ηον πίνακα ηος Βαν Γκογκ και πεπιγπάτηε ηον με λίγα λόγια.

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………………………………….............................................................................

……………………………………………

………………............................................

.................................…………...…………

……………………………………………

……............................................................

.................……………………...…………

………………………………………........

....................................................................

.…………………………………...………

……………………………........................

........................................................………

……………………………………………

…………………........................................

........................................................………

……………………………………………

…………………........................................

.....................................

Παραηηρούμε ηη ζωγραθική

ζύνθεζη

Περιγράθοσμε ηο τώρο, ηα

πρόζωπα και ηα ανηικείμενα ποσ

εικονίζονηαι

Περιγράθοσμε ηα τρώμαηα

ποσ τρηζιμοποίηζε ο καλλιηέτνης

Αναθερόμαζηε ζηον ηρόπο με

ηον οποίο ο καλλιηέτνης απέδωζε

ηο θέμα ηοσ.

Περιγράθοσμε ηα

ζσναιζθήμαηα ποσ μας δημιοσργεί

ηο έργο

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.50

Page 51: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ

ζπλαπιία, θαηαπιεθηηθόο, ζύειια, είζπξαμε, αληέρσ, κεισδία, βέβαηνο,

αλαξσηηέκαη, όξγαλν, θαξθίηζα, πιηθό, πεξηγξάθσ, πεξηγξαθή, εθεύξεζε,

νξρήζηξα, αζθαιώο, αηκόζθαηξα, ειπίδα, ιαηξεύσ, ιαηξεία, αιήζεηα,

θηζάξα, θέθη, θαιιηεξγώ, θαιιηέξγεηα, εληύπσζε, επηηπρία, γλσξηκία,

δνθηκάδσ, δνθηκή, έζησ, αλαζηαηώλσ, αλαζηάησζε, δηθαηνινγνύκαη,

δηθαηνινγία, ζόξπβνο, αθηεξώλσ, αθηέξσζε, ηνπίν, σξαίνο, ςπραγσγώ,

ςπραγσγία, επθαηξώ, επθαηξία, κύζνο, γλώζε, βιέπσ, βιέκκα, θηλώ,

θηλνύκαη, απνθαζίδσ, βηνιί, αλόεηνο, θαηάπιεθηνο, κπαιό

Β. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

1. Να σαπακηηπίζεηε ζςνηακηικά ηιρ ςπογπαμμιζμένερ λέξειρ.

Ο κηποςπόρ θξνληίδεη ηνλ κήπο.

οπμθείμεκμ ακηηθείμεκμ

Οη οδηγοί ηα βξάδπα αλάβνπλ ηνπο πποβολείρ.

οπμθείμεκμ ακηηθείμεκμ

Ο Μισάληρ θαηλόηαλ άππυζηορ.

οπμθείμεκμ θαηεγμνμύμεκμ

Ο παηέπαρ κνπ ςεθίζηεθε ππόεδπορ ηνπ ζπιιόγνπ.

οπμθείμεκμ θαηεγμνμύμεκμ

Άκοςζα πυρ θα θύγειρ.

ΟΙ ΣΩΣΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΣΤΟ 5μ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ

ΓΛΩΣΣΑ!

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.51

Page 52: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

νήμα ακηηθείμεκμ

2. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.

Ο γηαηξόο εμέηαζε ηνπο αζζελείο. Όινη αγλόεζαλ ην γεγνλόο.

Ο παππνύο δηάβαζε ηελ εθεκεξίδα. Τα ηξηαληάθπιια έρνπλ αγθάζηα.

3. Να ςπογπαμμίζεηε ηα καηηγοπούμενα και να κςκλώζεηε ηα ανηικείμενα ζηιρ

πποηάζειρ.

Ο δηθαζηήο παξέκεηλε αλέθθξαζηνο. Ο νδεγόο κνηάδεη αλήζπρνο. Ο πδξαπιηθόο επηζθεπάδεη ηηο βξύζεο. Τα ηείρε πξνζηάηεπαλ ηηο πόιεηο.

4. Να ςπογπαμμίζεηε ηα ςποκείμενα ζηιρ παπακάηυ πποηάζειρ.

Οη κέξεο θύιεζαλ γξήγνξα. Τα καζήκαηα θξάηεζαλ έλαλ νιόθιεξν κήλα. Οη θίινη ηνπ ηνλ επηζθέθηεθαλ όινη καδί.

5. Με ηα παπακάηυ πήμαηα γπάτηε πποηάζειρ σπηζιμοποιώνηαρ ηα, ππώηα υρ

μεηαβαηικά (Μ) και έπειηα υρ αμεηάβαηα (Α), όπυρ ζηο παπάδειγμα:

(Μ) Τα παηδηά έκλεισαμ ηεκ πόνηα.

(Α) Ο θαηάιμγμξ έκλεισε.

(Μ) (γελώ) π.π. Πάιη ζε γειάζακε ζημ μαγαδί επηέξ! (Ακη. ζε, εζέκα)

(Α) (γελώ) π.π. Αμάκ! Δεκ ακηέπω κα ημκ αθμύω! Γειάεη όιε ηεκ ώνα!

(Μ) (πομάω) π.π. Κάκε πημ ζηγά! Με πόκεζεξ! (Ακη. με, εμέκα)

(Α) (πομάω) π.π. Πόκεζε ημ ζηήζμξ ηεξ θαη πήγε γηα ελεηάζεηξ.

(Μ) (αμοίγω) Μμο ακμίγεηξ ηεκ πόνηα ζε παναθαιώ; (Ακη. ηεκ πόνηα)

(Α) (αμοίγω) Άκμηλακ μη μονακμί θαη άνπηζε κα βνέπεη θαηανναθηωδώξ.

Το φφλλο εργασίας το βρήκαμε στο διαδίκτυο.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.52

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/
Page 53: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ ( ΜΟΥΣΙΚΗ )

1.Να ζπεμαηίζεηξ μοζηαζηηθά ζε –εηα ή -ηα :

μμηιώ ………………. εύθμιμξ …………………..

ιαηνεύς ……………… κεζηεύς …………………

πνμζπαζώ ……………… ζεναπεύς …………………

ζμθόξ ……………… θοθιμθμνώ …………………

επηζομώ ………………. εοζύξ ………………….

2.Να οπμγναμμίζεηξ ηα ακηηθείμεκα ζηηξ παναθάης πνμηάζεηξ:

Ο γηαηνόξ ελέηαζε ημοξ αζζεκείξ. Ο παππμύξ δηάβαζε ηε εθεμενίδα.

Όιμη αγκόεζακ ημ γεγμκόξ. Τμκ θήπμ θνμκηίδεη μ θεπμονόξ.

3.Να οπμγναμμίζεηξ ζηηξ παναθάης πνμηάζεηξ ηα οπμθείμεκα:

Οη μένεξ θύιεζακ γνήγμνα. Τα μαζήμαηα θνάηεζακ έκακ μιόθιενμ μήκα.

Οη θίιμη ημο κα θνύρμοκ ηε ζηεκμπώνηα ημοξ.

4.Να ζομπιενώζεηξ ηα οπμθείμεκα θαη ηα ακηηθείμεκα ζηηξ παναθάης

πνμηάζεηξ:

Ο ……………………. δημνζώκεη …………………..

Η …………………… εημίμαζε ………………….

Η …………………….. ζοκέιαβε ημοξ …………………….

5.Να οπμγναμμίζεηξ ηα θαηεγμνμύμεκα θαη κα θοθιώζεηξ ηα ακηηθείμεκα ζηηξ

πνμηάζεηξ:

Ο δηθαζηήξ πανέμεηκε ακέθθναζημξ

Ο μδεγόξ θαίκεηαη θμοναζμέκμξ.

Ο οδναοιηθόξ επηζθεοάδεη ηηξ βνύζεξ.

Τα ηείπε πνμζηάηεοακ ηεκ πόιε.

6.Να παναθηενίζεηξ ζοκηαθηηθά ηηξ ιέλεηξ με ηα έκημκα γνάμμαηα:

Ο κηποσρός θνμκηίδεη ηομ κήπο.

……………………………………………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.53

Page 54: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Οι μέρες θύιεζακ γνήγμνα. Οη θίιμη πνμζπάζεζακ κα θνύρμοκ ηη

ζηεμοτώρια ημοξ.

………………………………………………………………………………….

Ο Μιτάλης θαηκόηακ άρρωζηος.

………………………………………………………………………………………

Ο παηέρας μμο εθιέπηεθε πρόεδρος ημο ζοιιόγμο.

………………………………………………………………………………………

Ο καηηγορούμεμος θαηκόηακ αμήζστος.

………………………………………………………………………………………..

7.Παναηενώ ηεκ εηθόκα θαη γνάθς ιίγα ιόγηα γη’ αοηήκ.

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………

Το θύλλο εργαζίας ηο βρήκαμε ζηο διαδίκησο

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.54

Xristos
Πλαίσιο κειμένου
Πηγή: http://ioannaprangiou.weebly.com/
Page 55: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ____________________________________________________ ΤΑΞΗ Ε

Παλάνης Αθανάσιος

1. Υπογράμμισε το υποκείμενο και κύκλωσε το αντικείμενο στις προτάσεις.

Ο ξυλουργός επισκεύασε το τραπέζι.

Η μητέρα είπε στην Ελένη τι να κάνει.

Ο δάσκαλος ρώτησε ποιος θα απαντήσει.

Τα παιδιά έπαιζαν στον κήπο.

Δε θέλω να περπατήσω.

Ο πατέρας τον προσπέρασε γρήγορα.

2. Υπογράμμισε το υποκείμενο και κύκλωσε το κατηγορούμενο στις προτάσεις.

Ο Μιχάλης θεωρείται καλός παίκτης.

Ο πατέρας μου διορίστηκε φύλακας στο μουσείο.

Η καρέκλα είναι σιδερένια.

Ο πυρετός ήταν ό,τι χειρότερο μπορούσε να της τύχει.

Κληρώθηκα τέταρτος.

3. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις το υποκείμενο και να κυκλώσεις

το αντικείμενο ή τα αντικείμενα του ρήματος.

Η μητέρα μού μαγείρεψε ένα νοστιμότατο φαγητό.

Το καλοκαίρι οι φωτιές έκαψαν πολλά σπίτια και δάση.

Ο πυρετός της Μαρίας δεν υποχωρεί.

Μου είπε ότι θα έρθει σε λίγο.

Του απάντησε ότι δε θα έρθει.

4. Υπογράμμισε τα αντικείμενα και κύκλωσε τα κατηγορούμενα στις προτάσεις.

Ο αδελφός μου διορίστηκε δάσκαλος στα Χανιά.

Οι διακοπές μου στη Ρόδο ήταν αξέχαστες.

Αγόρασε ένα καινούριο ζευγάρι παπούτσια.

Του έδωσα μια εύκολη συνταγή μαγειρικής.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.55

Page 56: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ____________________________________________________ ΤΑΞΗ Ε

Παλάνης Αθανάσιος

5. Στο παρακάτω κείμενο υπογράμμισε τα ρήματα και τοποθέτησέ τα στον

πίνακα στην κατάλληλη στήλη.

Τα παιδιά ετοιμάστηκαν για την εκδρομή τους. Εκείνη τη μέρα θα ανέβαιναν στο

βουνό και θα φύτευαν δέντρα. Ο αρχηγός τους ρώτησε τι εξοπλισμό είχαν μαζί τους.

Δεν έπρεπε να ξεχάσουν τίποτα, για να είναι ασφαλείς. Ξεκίνησαν, ενώ ο αρχηγός

τους έδινε τις τελευταίες οδηγίες. Η ανάβαση στο βουνό αποδείχτηκε δύσκολη. Τα

παιδιά κουράστηκαν αμέσως κι άρχισαν να διαμαρτύρονται. Πολλοί δεν είχαν

φορέσει τα κατάλληλα παπούτσια και φαίνονταν ταλαιπωρημένοι. Φαινόταν ότι δεν

είχαν υπολογίσει καλά τις δυσκολίες.

Ρήματα αμετάβατα Ρήματα μεταβατικά Ρήματα συνδετικά Ρήματα απρόσωπα

6. Συμπλήρωσε τα κενά με τον κατάλληλο τύπο του ουσιαστικού που παράγεται

από το ρήμα ή το επίθετο της παρένθεσης.

Οι μοναχοί υπέβαλλαν το σώμα τους σε δοκιμασίες, όπως νηστεία (νηστεύω).

Οι επιστήμονες δίνουν διαφορετικές ……………………………. (ερμηνεύω)

προσπαθώντας να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο.

Όλο και περισσότερες χώρες στρέφονται στις ανανεώσιμες πηγές

………………………………….. (ενεργώ).

Οι τράπεζες εγγυώνται την ………………………… (ασφαλής) των ηλεκτρονικών

συναλλαγών.

Δεν έπαψε ποτέ να αγωνίζεται για αποκαλυφθεί η ……………………… (αληθής).

Η ωτίτιδα, μετά το συνάχι, είναι η πιο συνηθισμένη ……………………… (ασθενής) της

παιδικής ηλικίας.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.56

Page 57: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΓΛΩΣΣΑ Ε’ ΤΑΞΗ Κεφ.7

ΟΝΟΜΑ: ________________________________________

1.Να υπογραμμίσεις τα συνδετικά ρήματα.

Βρέθηκε από τη νοσοκόμα αναίσθητος.

Αγόρασε ένα καινούργιο παλτό.

Ήταν μαρτύριο να τη βλέπει να υποφέρει.

Η συντροφικότητα και τα κοινά ενδιαφέροντα ενώνουν τους ανθρώπους.

Ο Γιάννης εκλέχτηκε πρόεδρος της τάξης.

Οι δάσκαλοι του σχολείου μας είναι 12.

2. Να υπογραμμίσεις τα αντικείμενα (2 αντικείμενα).

Του φόρεσε τα βαφτιστικά του ρούχα.

Τον γέμισε δώρα.

Μας κέρασε γλυκά και αναψυκτικά.

Μου δίνεις την υπόσχεσή σου;

Της αγόρασε ένα παλτό.

Τους εξέφρασε την άποψή της.

3. Υπογράμμισε τα υποκείμενα των ρημάτων.

Ο πνιγμένος από τα μαλλιά του πιάνεται.

Κάποιος από την παρέα ήταν άρρωστος.

Ο άνθρωπος μπορεί να κάνει πολλά στη ζωή του.

Οι εξεταζόμενοι πρέπει να απαντήσουν σε όλες τις ερωτήσεις.

4. Υπογράμμισε τα κατηγορούμενα.

Ο χρόνος είναι ελάχιστος.

Τα <<χθες>> είναι επίρρημα.

Ο παππούς μου διετέλεσε κοινοτάρχης.

Πρόεδρος του συλλόγου εκλέχτηκε ο πατέρας μου.

Η Ελλάδα αναγνωρίστηκε ανεξάρτητο κράτος.

5. Σημείωσε το συντακτικό ρήμα των λέξεων.

Μας έδωσε χωριάτικο ψωμί.

Τον χειροτόνησαν ιερέα.

Γέμισε το πορτοφόλι κέρματα.

Μου χαμογέλασε.

Ο χρόνος είναι γιατρός.

Το αύριο είναι άγνωστο. Ιωαννίδης Νικόλαος

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.57

Page 58: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η – Κριτήριο Αξιολόγησης

Παγκαλάκης Γεώργιος

26 Ιαν.

Όνομα : ______________________________________

1. Διάβασε το παρακάτω κείμενο και αφού υπογραμμίσεις τα ρήματα

να τα χαρακτηρίσεις ως μεταβατικά , αμετάβατα και απρόσωπα και

να συμπληρώσεις τον πίνακα που ακολουθεί.

« Η βροχή αντί να κόψει δυνάμωνε . Έριχνε ολοένα και πιο δυνατά και

φυσούσε. Περπατούσαν βιαστικά κρατώντας τα ψώνια και τα κουτάβια. Στη

μάντρα συνάντησαν το Ζήσιμο να τον σέρνει η μάνα του από το χέρι , ενώ

εκείνος κρατούσε κόντρα με τα πόδια . Ο πάνοπλος πολεμιστής ούρλιαζε

και χτυπιόταν για την αδικία να του διακόψουν τις πολεμικές επιχειρήσεις

κι ορκιζόταν εκδίκηση».

Μεταβατικά ρήματα Αμετάβατα ρήματα Απρόσωπα ρήματα

2. Κάποια από τα παρακάτω θηλυκά ουσιαστικά είναι σωστά

γραμμένα και κάποια είναι λάθος . Τα ουσιαστικά που είναι λάθος

τα ξαναγράφω δίπλα σωστά .

Ελιά : ……………………………… προμήθεια : …………………………………..

Ομορφειά :……………………………….. γειτονειά : ……………………………………..

Καλαμιά :…………………………………. Αγένια : ………………………………………….

Πονηριά : ……………………………….. δοξολογεία :…………………………………..

Παντριά : ……………………………….. αφέλεια : ………………………………………

Δειλεία : …………………………………. Καλλιέργεια : ………………………………..

Ασφάλια : ………………………………. Βιομηχανία : ………………………………….

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.58

Page 59: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η – Κριτήριο Αξιολόγησης

Παγκαλάκης Γεώργιος

26 Ιαν.

3. Αφού διαβάσεις το παρακάτω κείμενο να χαρακτηρίσεις συντακτικά

τις υπογραμμισμένες λέξεις και να συμπληρώσεις τον πίνακα που

ακολουθεί .

« Πρώτα εξαφανίστηκε ο Μεταξομούρης . Μετά ο Σαλταπήδας . Μετά ο

Νιαουρίνος , ο Γκιουζέπε , η Αραπίνα και η Μπιζού. Όλες αυτές οι γάτες δεν

είχαν κανένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα εκτός από ένα : το

χρώμα τους , το μαύρο κατάμαυρο χρώμα τους. Στην αρχή οι αιφνίδιες

αυτές απουσίες δεν είχαν προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία στο γατόκοσμο

του νησιού. Δεν είναι δα και τόσο σπάνιο για μια γάτα να γίνεται άφαντη

στα καλά καθούμενα . Η εξαφάνισή της μπορεί να οφείλεται σε χίλιες δυο

αιτίες.

Προσωπικά ουδόλως με είχε στενοχωρήσει το θέμα αυτό ως εκείνο το

μοιραίο καλοκαιρινό βράδυ. Το βράδυ εκείνο είχα ραντεβού με τον

Κοψονούρη τον καλύτερό μου φίλο.

( Ευγένιος Τριβιζάς , Η τελευταία μαύρη γάτα, εκδ. Ελληνικά γράμματα)

Λέξη Συντακτική θέση

4. Ακούω και γράφω :

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………….............................................

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.59

Page 60: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Ενότητα 7η – Κριτήριο Αξιολόγησης

Παγκαλάκης Γεώργιος

26 Ιαν.

5. Προσπάθησε να σχηματίσεις θηλυκά ουσιαστικά σε ( -ια ή – εια )

από τα παρακάτω ουσιαστικά , επίθετα και ρήματα .

Συνοδεύω : ………………………… συνεχής : ………………………………

Δυσκολεύω : …………………………… έφηβος : ……………………………….

Αγγαρεύω : ………………………………….. επιμελής : ……………………………..

Ηγεμονεύω : ………………………………… ευσεβής: ……………………………….

Δουλεύω : …………………………………… πρόεδρος : …………………………….

Αδικώ : …………………………………………. Ευφυής : ………………………………..

Θεραπεύω : ………………………………….. ήρεμος : …………………………………

Απεργώ : ………………………………………. Ευθύς : ………………………………….

Αμφιβάλλω : ………………………………….. βραδύς : ………………………………….

Ποσοστό επιτυχίας : Βαθμός :

Υπογραφή γονέα : _________________________________

Παρατηρήσεις :

1. Κάθε άσκηση βαθμολογείται με είκοσι μονάδες .

2. Προσοχή στα θηλυκά ουσιαστικά : από ρήματα σε (-ευω) γράφονται

με (-ει) . Από επίθετα σε (-ης) γράφονται με ( -ει) , από επίθετα σε (-

υς) γράφονται με (-ει) , από ουσιαστικά σε (- ος ή –ης ) γράφονται με

(-ι).

3. Προσοχή στις εξαιρέσεις .

4. Θυμηθείτε ποια ρήματα είναι μεταβατικά , αμετάβατα , απρόσωπα .

5. Θυμηθείτε ποια ρήματα παίρνουν κατηγορούμενο και ποια παίρνουν

αντικείμενο .

6. Συμπληρώνουμε τους πίνακες αφού είμαστε απόλυτα σίγουροι.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.60

Page 61: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παρασχίδου Ελένη

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΑΣ « ΜΟΥΣΙΚΗ »

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ………………………………………………………………………….

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ …………………………………………………………………………………….

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1)Γράφω Σ ή Λ στις παρακάτω προτάσεις :

Τα ρήματα που έχουν αντικείμενο λέγονται αμετάβατα. ……………

Το υποκείμενο απαντά στην ερώτηση ποιος …………..

Το κατηγορούμενο βρίσκεται μαζί με συνδετικά ρήματα. …………..

Ένα ρήμα που έχει υποκείμενο λέγεται μεταβατικό. …………..

Το αντικείμενο μπορεί να είναι μια ολόκληρη πρόταση. …………..

Ένα ρήμα μπορεί να έχει δύο αντικείμενα. ……………

2)Βρίσκω τα ρήματα και τα αντικείμενα του κειμένου και τα γράφω στις

παρακάτω στήλες.

Χθες παρακολούθησα μία θεατρική παράσταση .Ο θίασος άφησε τις

καλύτερες εντυπώσεις. Η παράσταση γοήτευσε τους παρευρισκόμενους. Η

μουσική δημιουργούσε μια συγκλονιστική ατμόσφαιρα. Ο κόσμος σήκωνε τα

χέρια του , για να συμμετέχει ενεργά. Στο τέλος έγινε πανδαιμόνιο. Όλοι

μαζί, θεατές και ηθοποιοί , τραγουδούσαν το τραγούδι του τέλους.

Ρήματα Αντικείμενα

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.61

Page 62: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Παρασχίδου Ελένη

3) Βρίσκω στο κρυπτόλεξο 8 ονόματα μουσικών οργάνων:

Π Η Μ Ε Ρ Τ Λ Υ Θ Ι Κ Ξ

Ρ Σ Α Ν Τ Ο Υ Ρ Ι Ε Α Η

Κ Α Ν Γ Η Α Ρ Γ Ζ Γ Τ Γ

Ι Σ Τ Φ Π Ζ Α Ρ Π Α Υ Φ

Θ Ι Ο Σ Ι Ω Ι Ο Σ Ε Θ Ψ

Α Γ Λ Α Α Ο Υ Ε Χ Ρ Ι Ω

Ρ Μ Ι Ζ Ν Ρ Τ Ρ Ι Τ Κ Μ

Α Π Ν Σ Ο Ξ Μ Π Ο Υ Θ Ν

Π Δ Ο Θ Ι Φ Ρ Ο Α Κ Μ Η

Ο Ρ Σ Υ Ε Σ Ε Σ Ν Ε Ρ Β

Ι Τ Α Θ Ο Ε Δ Χ Α Ι Φ Γ

Θ Υ Τ Ξ Υ Λ Ο Φ Ω Ν Ο Ω

1…………………………………………… 5………………………………………………

2………………………………………….. 6………………………………………………

3………………………………………….. 7……………………………………………..

4………………………………………….. 8…………………………………………………

4) Βάζω κόμμα όπου χρειάζεται:( Χρησιμοποιώ κόκκινο χρώμα )

Η Δέσποινα μου είπε να πάω σπίτι της για να παίξουμε σκάκι. Όταν έφτασα

εκεί όλα ήταν έτοιμα. Ξεκινήσαμε αμέσως το παιχνίδι γιατί ανυπομονούσαμε

να δείξουμε τις γνώσεις μας. Η παρτίδα είχε ενδιαφέρον και αγωνία και

διασκεδάσαμε πολύ. Δεν κατάφερα να κερδίσω όμως δεν πειράζει γιατί

πέρασα πολύ όμορφα. Η Δέσποινα είπε ότι θα ξαναπαίξουμε σύντομα.

5) Βάζω ει ή ι όπου χρειάζεται:

μαντεύω - μαντ…ο νηστεύω - νηστ…α

παντρεύω - παντρ…α μαγεύω - μαγ….α

κοινωνώ - κοινων…α πλατύς - πλατ…α

προσπαθώ – προσπάθ…α πολιτεύω - πολιτ…α

καλή επιτυχία

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.62

Page 63: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

elena

Επαναληπτικό μάθημα στη Γλώσσα - ενότητα 7

Ονοματεπώνυμο : …………………………………………………

1. Ακούω και γράφω:

_______________________________________________________

____________________________________________________________

____________________________________________________________

2. Στις παρακάτω προτάσεις χαρακτηρίζω τις υπογραμμισμένες λέξεις ή φράσεις

(Υ=υποκείμενο, Α= αντικείμενο, Κ= κατηγορούμενο):

o Ο Θωμάς έγινε γιατρός.

o Γύρισαν τα παιδιά από το σχολείο.

o Ο Κωστής διάβασε τα μαθήματά του.

o Η Λένα και η Αποστολία είναι κολλητές φίλες.

o Ο χρόνος είναι πολύτιμος .

o Όλοι οι επιβάτες του τρένου είναι σώοι και ασφαλείς .

3. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα υποκείμενα:

Ο δάσκαλος διαβάζει ένα βιβλίο.

Μου χάρισε ένα βιβλίο ο Χρήστος.

Τον τιμώρησε αυστηρά ο πατέρας του

Ο μανάβης ζυγίζει τα πορτοκάλια.

Ο τραγουδιστής είναι έξυπνος.

Ο γείτονάς μας έγινε βουλευτής.

4. Στις παρακάτω προτάσεις να κυκλώσεις τα αντικείμενα:

Ο τσαγκάρης διορθώνει τις μπότες.

Δεν έχει καθόλου όρεξη.

Εκτιμήσαμε πολύ την προσπάθειά του

Ο δάσκαλος διορθώνει τα τετράδια της ορθογραφία .

Ο πατέρας μου βάφει τις καρέκλες και το τραπέζι.

Τον γέμισε δώρα .

5. Να κυκλώσεις τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:

Ο Γιάννης είναι ηθοποιός.

Ο γείτονάς μας φαίνεται πολύ δραστήριος.

Η θεία μου είναι κουρασμένη.

Το βραχιόλι είναι από χρυσό.

στ) Η μαμά σου φαίνεται κουρασμένη .

6.Υπογραμμίζω τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων και σημειώνω με Χ στην

κατάλληλη στήλη:

Πρόταση Μεταβατικό Αμετάβατο

Ο Γιάννης χτύπησε το Θάνο στο πρόσωπο.

Ο χειμώνας πέρασε .

Δε βγήκαμε έξω σήμερα.

Συνήθως κοιμάμαι νωρίς.

Έφαγα σούπα χθες το βράδυ.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.63

Page 64: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

elena

7. Σχημάτισε ουσιαστικά σε -ία ή εία :

ομιλώ ………………. εύκολος …………………..

λατρεύω ……………… νηστεύω …………………

προσπαθώ ……………… θεραπεύω …………………

σοφός ……………… κυκλοφορώ …………………

επιθυμώ ………………. ήρεμος ………………….

Διάλεξε τρεις από τις παραπάνω λέξεις και φτιάξε προτάσεις :

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Συμπλήρωσε το κείμενο με τα υποκείμενα και τα αντικείμενα που λείπουν

χρησιμοποιώντας τις λέξεις από την παρένθεση:

(βάρκα, φάλαινα, ναύτες, κύκλους, καπετάνιος, ουρά, φάλαινα, αυτοί, κουρασμένοι,

να σκοτώσουν, απογοητευμένοι, ναύτης, κουπιά, πανιά, γραμμή, περιπέτεια, πλοίο)

Στο μεταξύ η κομμένη.................................βούλιαξε και οι.................................της πιά-

στηκαν από ξύλα, που ήταν πάνω στο νερό, για να μην πνιγούν. Η .................................

έκανε ................................. γύρω τους χτυπώντας την ................................. στο κύμα. Ο

.................................φώναξε: «Μόλις η................................. βουτήξει στο νερό

κολυμπήστε προς το πλοίο». Έτσι κι έγινε, και σε λίγο ................................. που

προσπάθησαν .................................τη φάλαινα βρίσκονταν πάνω στο κατάστρωμα

χωρίς να έχουν πετύχει τίποτε. Ήταν

φοβερά.................................κι..................................Η φάλαινα τους είχε ξεφύγει. Όμως

όχι! «Ανοίξτε τα.................................», φώναξε ένας..................................«Πιάστε

τα.................................πάλι. Πάμε κατευθείαν πάνω στη φάλαινα. Φέρτε το καμάκι». Το

.................................άρχισε να ακολουθεί τη.................................που άφηνε στη θάλασσα

η φάλαινα καθώς έφευγε. Οι ναύτες τώρα ονειρεύονταν τη νέα..................................

.

Αντιστοίχισε τις λέξεις με τη σημασία τους:

α. μουσικοσυνθέτης Ι. το να είναι κάτι ευχάριστο στην ακοή

β. μουσικόφιλος 2. ο δάσκαλος της μουσικής

γ. μουσικομανής 3. αυτός που συνθέτει μουσικά έργα

δ. μουσικοδιδάσκαλος 4. αυτός που αγαπά τη μουσική

ε. μουσικότητα 5. φανατικός λάτρης της μουσικής

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.64

Page 65: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Γκουτσίδης Αντώνιος

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:________________________________________________

1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω λέξεων με –ια ή –εια. Να βάλεις τό-

νο όπου χρειάζεται:

ωφέλ__ καθηγήτρ__ ευθ__ συνήθ__

φωλ__ ιστορ__ ενέργ__ λατρ__

κυκλοφορ__ επιθυμ__ ομιλ__ καλλιέργ__

δυσκολ__ διάρκ__ σοφ__ ζήλ__

2. Να χαρακτηρίσεις τα ρήματα των παρακάτω προτάσεων ως μεταβατικά ή α-

μετάβατα, αφού πρώτα τα υπογραμμίσεις:

Α) Οι εργάτες βάφουν το σπίτι. ( __________ )

Β) Ο Γιώργος θα τελειώσει ως τις δέκα το βράδυ. ( __________ )

Γ) Τον γλίτωσε από την καταστροφή την τελευταία στιγμή. ( __________ )

Δ) Το μεσημέρι ο παππούς ξεκουράζεται. ( __________ )

Ε) Είναι συνέταιροι και μοιράζονται τα κέρδη. ( __________ - __________ )

Στ) Από τότε που πέθανε ο πατέρας, έχει αναλάβει αυτός τα βάρη της οικογένειας.

( __________ - __________ )

3. Να σημειώσεις με Υ τα υποκείμενα, με Ρ τα ρήματα, με Α τα αντικείμενα και

με Κ τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:

Α) Αυτή είναι η δασκάλα της Μαίρης.

Β) Η Κάτια κέρδισε το λαχείο.

Γ) Ο Χάρης έσπασε το βάζο με το γλυκό.

Δ) Ο πατέρας φαινόταν κουρασμένος.

Ε) Ο σκύλος και η γάτα είναι κατοικίδια.

Στ) Αυτός είναι ο τέταρτος της παρέας.

Ζ) Οι τεχνίτες έφτιαξαν γέφυρα για τα αυτοκίνητα.

Η) Αυτή είναι η ξαδέλφη της φίλης μου.

Θ) Ο πεινασμένος καρβέλια ονειρεύεται.

Ι) Η Λίνα μαθαίνει κιθάρα.

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.65

Page 66: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

Γκουτσίδης Αντώνιος

4. Το κρυπτόλεξο των μουσικών οργάνων. Να βρεις δέκα μουσικά όργανα στο

παρακάτω κρυπτόλεξο:

Α Β Γ Ε Ζ Σ Ο Τ Ε Υ Ο Π Ρ Τ Υ

Π Θ Τ Χ Ζ Ε Δ Ρ Α Π Λ Ρ Β Λ Κ

Σ Α Γ Ρ Θ Φ Ρ Ο Σ Α Ζ Χ Ψ Δ Ψ

Δ Σ Φ Υ Σ Α Ρ Μ Ο Ν Ι Κ Α Σ Μ

Ρ Ψ Λ Α Ο Κ Ε Π Ρ Η Γ Δ Ε Χ Π

Τ Χ Ο Ζ Γ Ο Α Ε Υ Ε Δ Φ Ψ Τ Ο

Θ Ε Γ Λ Η Ρ Ο Τ Ι Μ Σ Ψ Σ Ρ Υ

Ι Φ Ε Γ Ε Ν Υ Α Ρ Β Ι Ο Λ Α Ζ

Κ Α Ρ Γ Ψ Τ Ζ Χ Ω Φ Η Ο Ι Ω Ο

Λ Ω Α Κ Β Ε Μ Ξ Ο Δ Ε Σ Ω Υ Υ

Ι Δ Γ Ι Ξ Ο Κ Λ Μ Α Ζ Ψ Ω Φ Κ

Ο Σ Α Θ Τ Ν Ε Σ Π Η Γ Ξ Β Ν Ι

Β Α Δ Α Π Ι Α Ν Ο Ε Ρ Τ Υ Ω Ψ

Γ Σ Δ Ρ Η Ξ Ψ Ω Ε Ε Υ Τ Η Κ Λ

Η Σ Ε Α Κ Ο Ν Τ Ρ Α Μ Π Α Σ Ο

5. Διαβάστε το παρακάτω κείμενο και βρείτε για τα υπογραμμισμένα ρήματα το

υποκείμενο, το αντικείμενο ή το κατηγορούμενο: (αν υπάρχουν) Το κλίμα αλλάζει. Οι πάγοι στους πόλους λιώνουν, η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει, α-

κραία καιρικά φαινόμενα μαστίζουν ολόκληρες περιοχές του πλανήτη αφήνοντας πίσω τους ανθρώπι-

να θύματα και υλικές καταστροφές. Οι επιστήμονες και οι κυβερνήσεις παγκοσμίως συμφωνούν: οι

κλιματικές αλλαγές έχουν προκληθεί από ανθρώπινες δραστηριότητες και οι επιπτώσεις τους θα είναι

καταστροφικές. Για το πρόβλημα ευθύνεται κυρίως η παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα. Σή-

μερα γνωρίζουμε αυτό που μας περιμένει, αν δεν περιορίσουμε τις εκπομπές ρύπων στην ατμόσφαιρα.

ΡΗΜΑ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ

βαθμός

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.66

Page 67: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

13/01/11

Σκάρπα Ηλέκτρα

ΕΝΟΤΗΤΑ 7η: ΜΟΥΣΙΚΗ

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

1) Βρίσκω τα κατηγορούμενα στις παρακάτω προτάσεις:

α) Ο Σπύρος αποδείχθηκε ο καλύτερός μου φίλος.

β) Αυτό το φαγητό είναι ισπανικό και ονομάζεται παέγια.

γ) Θεωρείται κακό το να λέμε ψέματα.

δ) Η Κατερίνα εκλέχτηκε πρόεδρος του συλλόγου μας.

ε) Ο Μάριος διορίστηκε δάσκαλος σε ένα χωριό της Μεσσηνίας.

στ) Το ροζ χρώμα στον τοίχο σου δε φαίνεται άσχημο.

ζ) Το χωριό σου είναι μεγάλο ή μικρό;

η) Η Ελένη σπούδασε γιατρός ή λογίστρια;

θ) Το σχολείο μας είναι καινούριο και ονομάζεται πρότυπο.

2) Με τα παρακάτω ρήματα γράφω προτάσεις χρησιμοποιώντας τα σαν

μεταβατικά και σαν αμετάβατα, όπως στο παράδειγμα: κλείνω, γελώ,

πονάω, ανοίγω, χτυπώ

(μεταβατικό) Τα παιδιά έκλεισαν την πόρτα.

(αμετάβατο) Ο κατάλογος έκλεισε.

(μεταβατικό) _____________________________________________

(αμετάβατο) ______________________________________________

(μεταβατικό) _____________________________________________

(αμετάβατο) _____________________________________________

(μεταβατικό) _____________________________________________

(αμετάβατο) _____________________________________________

(μεταβατικό) _____________________________________________

(αμετάβατο) _____________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.67

Page 68: Γλώσσα Ε΄ - Επανάληψη 7ης Ενότητας: ΄΄Μουσική΄΄

ΌΝΟΜΑ:__________________________________________

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΒΙΤΩΡΑΤΟΥ

Υποκείμενο- Ρήμα- Αντικείμενο

1. Ξεχωρίζω στις παρακάτω προτάσεις το ρήμα, το υποκείμενο και το αντικείμενο ή τα αντικείμενα της καθεμιάς, όπου υπάρχουν.

Ο μικρός πρίγκιπας δεν απάντησε.

Ο μικρός πρίγκιπας διέκοψε πάλι τις σκέψεις του.

Τα τριαντάφυλλα έχουν αγκάθια.

Οι μεγάλοι με συμβούλεψαν να ησυχάσω.

Μου αρέσεις να παίζω.

2. Στις παρακάτω προτάσεις υπογράμμισε τα αντικείμενα.

Ο έμπορος έδωσε στον πελάτη την παραγγελία.

Η αλεπού έφαγε τις κότες.

Δεν είπε σε κανέναν ότι θα φύγει.

Ο παππούς άνοιξε την πόρτα.

Τα παιδιά έβγαλαν τα ρούχα τους.

Γέμισε ένα δοχείο με λάδι.

Οι Έλληνες πολέμησαν με τους Ιταλούς.

Η μητέρα σιδέρωσε τα ρούχα.

Ο μάγειρας ετοίμασε το δείπνο.

Ο διαιτητής διέκοψε τον αγώνα.

Το χιόνι απέκλεισε πολλά ορεινά χωριά.

3. Με τα παρακάτω ρήματα γράψε προτάσεις χρησιμοποιώντας τα σαν μεταβατικά και σαν αμετάβατα, όπως στο παράδειγμα: κλείνω, γελώ, πονάω, ανοίγω, χτυπώ.

(μεταβατικό) Τα παιδιά έκλεισαν την πόρτα.

(αμετάβατο) Ο κατάλογος έκλεισε.

(μεταβατικό)_______________________________________________________________

(αμετάβατο)________________________________________________________________

(μεταβατικό)_______________________________________________________________

(αμετάβατο)________________________________________________________________

(μεταβατικό)_______________________________________________________________

(αμετάβατο)________________________________________________________________

(μεταβατικό)_______________________________________________________________

(αμετάβατο)________________________________________________________________

Επιμέλεια επανάληψης: Χρήστος Χαρμπής http://e-taksh.blogspot.gr σελ.68