¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

52
Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων µας - Δήµητρας Βασίλα-Ζιάκου, Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ, Διδάγµατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ, Φωτορεπορτὰζ, Ἐκδροµὴ νέων τῆς Ἐ.ΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη, Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου µοναχοῦ, Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγµα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου, Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας, Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦµα , Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα, Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ, Ἡ ἁγία µεγαλοµάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ,.. Διµηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ‘’ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ’’ Τεῦχος 7 ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 Ρ ωµ νιός
  • Upload

    -
  • Category

    Education

  • view

    8.416
  • download

    0

description

ΤΟ ΤΜΗΝΑ ΝΕΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ ΣΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΑΚΟΜΗ ΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΩΡΑ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΘΟΝΗ ΤΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗ ΣΑΣ. ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ - ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Γραφεῖα Θεσσ/νίκης: Μοναστηρίου 225, Μενεμένη, 54628 τηλ: 2310552207, τηλεομοιότυπο: 2310552209 Γραφεῑα Ἀθηνῶν: Πανεπιστημίου 34 καί Ἱπποκράτους γωνία, Στοά Παλλάδος 10679, 2ος ὄροφος, τηλ.2105227967 καί Πανεπιστημίου 39, Στοά Πεσματζόγλου 10679, 5ος ὄροφος, τηλ.2106930355 http://www.enromiosini.gr/ http://www.romnios.gr/

Transcript of ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

Page 1: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

ΟΙ EΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑ ΤΟΜΟΣ 4ος

ΤΗΛ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ 2310 552207

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑNeanikeσ εκδοσεισ

ΤΑ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑΒΙΒΛΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥΚΑΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΤΣΙΟΥΔασκάλου

νεα εκδοση

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

24 Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

6 Κωνσταντινούπολη ἡ ΒασιλεύουσαΣτυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

8 Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

12 Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα

14 Φωτορεπορτὰζ

Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

18 Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα Συνεσίου μοναχοῦ

Λόγοι ἁγίων πατέρων

22 Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

24 Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας

3

Ρωμνιός τεῦχος 7

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα 28 Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους29 Πατρίδα Δάφνης Μπάλλα

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

30 Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquoΒουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

Πατριδογνωσία

34 Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

Ἡ ἱστορία μας

38 Ἕνα κιτρινισμένο χειρόγραφο ἀποκαλύπτει τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζαντίου

Ἄρη Τσοκώνα

40 Σχολια - ζωντας Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία

Ἀναστασίας Κουρῆ φιλολόγου

42 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

Μαρίας Λουπίδου

46 Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 2: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΟΙ EΚΔΟΣΕΙΣ ΜΑΣ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑ ΤΟΜΟΣ 4ος

ΤΗΛ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΩΝ 2310 552207

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΝΑΜΑΤΑNeanikeσ εκδοσεισ

ΤΑ ΝΕΟΤΑΞΙΚΑΒΙΒΛΙΑ ΓΛΩΣΣΑΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥΚΑΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΔΗΜΗΤΡΗ ΝΑΤΣΙΟΥΔασκάλου

νεα εκδοση

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

24 Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

6 Κωνσταντινούπολη ἡ ΒασιλεύουσαΣτυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

8 Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

12 Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα

14 Φωτορεπορτὰζ

Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

18 Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα Συνεσίου μοναχοῦ

Λόγοι ἁγίων πατέρων

22 Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

24 Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας

3

Ρωμνιός τεῦχος 7

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα 28 Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους29 Πατρίδα Δάφνης Μπάλλα

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

30 Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquoΒουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

Πατριδογνωσία

34 Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

Ἡ ἱστορία μας

38 Ἕνα κιτρινισμένο χειρόγραφο ἀποκαλύπτει τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζαντίου

Ἄρη Τσοκώνα

40 Σχολια - ζωντας Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία

Ἀναστασίας Κουρῆ φιλολόγου

42 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

Μαρίας Λουπίδου

46 Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 3: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΕΚΔΟΣΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΟΜΟΠαπαδόπουλος Θεόφιλος-ΠρόεδροςΚιν 6985085012 ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣΚατσιαμάνης ΔημήτριοςΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣΒασίλας Μιχάλης ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗΚεσελόπουλος ΓεώργιοςΚουρῆ ΣτυλιανὴΛουπίδου ΘωμαΐςΜιχαήλ ΚατερίναΠρωτόπαππας Σπύρος

ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣΠαπαδόπουλος Γεώργιος Κουρῆ Ἀναστασία

ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Ἀνανιάδης Γεώργιος

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ amp ΣΥΝΔΡΟΜΕΣἹωαννίδου ΜαρίαTηλ 2310 552719Καπετάνιου Ἀγγελικὴ Tηλ 210 5227967

laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 55 2207 Τηλεμοιότυπο 2310 55 2209

httpromniosgr - E-mail romniosenromiosinigrhttpwwwenromiosinigr - E-mail contactenromiosinigr

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΝΕΟΤΗΤΑΣ

IΔΙΟΚΤΗΤΗΣ-ΕΚΔΟΤΗΣlaquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo

ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ

Ἡ ἐπικοινωνία καί συνεργασία μέ νέους εἶναι ἂμεση ἐπιθυμία καί ἐπιδίωξη τοῦ περιοδικοῦ μας Ἐλπίζουμε ὃτι θά ἀνταποκριθεῖτε κομίζοντας προτάσεις καί ἂρθρα

ISSN 1792-9431

Ρωμνιός

K υ κ λ ο φ ό ρ η σ εἀπὸ τὶς ἐκδόσεις

τῆς ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

24 Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

6 Κωνσταντινούπολη ἡ ΒασιλεύουσαΣτυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

8 Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

12 Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα

14 Φωτορεπορτὰζ

Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

18 Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα Συνεσίου μοναχοῦ

Λόγοι ἁγίων πατέρων

22 Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

24 Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας

3

Ρωμνιός τεῦχος 7

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα 28 Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους29 Πατρίδα Δάφνης Μπάλλα

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

30 Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquoΒουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

Πατριδογνωσία

34 Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

Ἡ ἱστορία μας

38 Ἕνα κιτρινισμένο χειρόγραφο ἀποκαλύπτει τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζαντίου

Ἄρη Τσοκώνα

40 Σχολια - ζωντας Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία

Ἀναστασίας Κουρῆ φιλολόγου

42 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

Μαρίας Λουπίδου

46 Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 4: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

2

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

24 Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

6 Κωνσταντινούπολη ἡ ΒασιλεύουσαΣτυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

8 Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

12 Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα

14 Φωτορεπορτὰζ

Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

18 Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα Συνεσίου μοναχοῦ

Λόγοι ἁγίων πατέρων

22 Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

ἐκ τοῦ Οἴκου

24 Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας

3

Ρωμνιός τεῦχος 7

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα 28 Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους29 Πατρίδα Δάφνης Μπάλλα

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

30 Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquoΒουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

Πατριδογνωσία

34 Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

Ἡ ἱστορία μας

38 Ἕνα κιτρινισμένο χειρόγραφο ἀποκαλύπτει τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζαντίου

Ἄρη Τσοκώνα

40 Σχολια - ζωντας Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία

Ἀναστασίας Κουρῆ φιλολόγου

42 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

Μαρίας Λουπίδου

46 Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 5: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

3

Ρωμνιός τεῦχος 7

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

26 Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα 28 Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους29 Πατρίδα Δάφνης Μπάλλα

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

30 Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquoΒουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

Πατριδογνωσία

34 Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

Ἡ ἱστορία μας

38 Ἕνα κιτρινισμένο χειρόγραφο ἀποκαλύπτει τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζαντίου

Ἄρη Τσοκώνα

40 Σχολια - ζωντας Ἡ ἁγία μεγαλομάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία

Ἀναστασίας Κουρῆ φιλολόγου

42 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

Μαρίας Λουπίδου

46 Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 6: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

4

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων μας

Στὴν ἀρχὴ τῆς νεότητός μου τὴν ἀποκά-λεσα laquoΠόλη τῶν ὀνείρων μουraquo Κι ὅταν ὁ Θεὸς ὁδήγησε τὰ βήματά μου ἐκεῖ

ἀγάπησα καὶ τὸ πιὸ μικρὸ κομμάτι της τὸ πιὸ κρυφὸ στρατί της τὸ πιὸ μελαγχολικὸ ξημέρωμά της Ὄχι δὲν ἦταν ταξίδι Ἦταν προσκύνημα σ΄ ἕναν τόπο πού γιὰ μένα δὲν εἶναι προορισμὸς ἀλλὰ ἀφετηρία Γιατί ἡ Κωνσταντινούπολη δὲν εἶναι ἕνα μέρος στὸ ὁποῖο πᾶς ἀλλὰ ἕνας τόπος στὸν ὁποῖο πάντα ἐπιστρέφεις ἱστορικά πολιτισμικά συναισθηματικά

Συμπληρώνονται φέτος 559 χρόνια ἀπὸ ἐκείνη τὴν ἀποφράδα μέρα τῆς ἅλωσης ὅπου μαζὶ μὲ τὴ Βασιλεύουσα χάσαμε κι ἕνα κομ-μάτι τοῦ ἑλληνισμοῦ ἕνα κομμάτι ἀπὸ τὸν ἑαυτό μας Γιατί καταδικαστήκαμε ἀπὸ τότε

νὰ τὴν ἐπιζητοῦμε νὰ τὴν ἐπιθυμοῦμε νὰ τὴν ὀνειρευόμαστε Κι ἔτσι κάθε ταξίδι μας στὴν Πόλη νὰ γίνεται πάντα μrsquo ἕναν κόμπο στὸν

λαιμὸ καὶ τὴν καρδιά Καὶ νὰ δακρύζουν τὰ μάτια καθὼς ἀντικρύζουν τὴν Ἁγιὰ Σοφιά τὴ Μονὴ τῆς Χώρας τὴν ὄμορφη γειτονιὰ τοῦ Πέ-ραν τὰ γλυκὰ ἡλιοβασιλέματα στὸν Βόσπορο Λαχταροῦμε νὰ ἀποκτήσουμε ξανὰ αὐτὸν τὸν χαμένο παράδεισο ποὺ ἡ ἱστορία τὸν τύλιξε οἱ μύθοι τὸν μάγεψαν καὶ τὰ τραγούδια τὸν ὕμνησαν μέσα σrsquo ὅλες τὶς γενιὲς ποὺ πορεύ-θηκαν ἕως σήμερα

Προσκύνημα εἶναι ἡ κάθε ἐπίσκεψή μου στὴν Πόλη Προσπαθώντας νὰ ἀνακαλύψω τὶς ὀμορφιές της νὰ ἀφουγκραστῶ τοὺς ἤχους της νὰ τὴν ἀγκαλιάσω καὶ νὰ τὴ νιώσω μrsquo ὅλες μου τὶς αἰσθήσεις ἀφήνω τὴ ματιὰ μου

Δήμητρας Βασίλα-Ζιάκου

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 7: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

5

νὰ κυλήσει στοὺς λόφους της χαϊδεύω τὰ λουλούδια της μυρίζω τὸ ἄρωμα ποὺ ἀφήνει πίσω του τὸ παρελθόν βλέπω τὶς πέτρες νὰ ἀχνίζουν στὸν ἥλιο Ἡ ἱστορία ὅλη πλανιέται στὸν ἄνεμο ἑκατοντάδες χρόνια γραμμένα στὸ χῶμα στὰ κτίρια στοὺς ἀνθρώπους κι ἡ φύση μοῦ ψιθυρίζει τὰ μυστικά της Ὅλα εἶναι ἐδῶ ὅπως τότε ἀλλὰ ὅλα εἶναι ἀλλιῶς Ὅλα τα καλύπτει μιὰ ξενιτιὰ καὶ μιὰ ὁλοφά-νερη φθορά κυρίως τὰ ὀρθόδοξα μνημεῖα καὶ τοὺς ἱερούς μας ναούς Νιώθω πὼς ὅλα ἀγκομαχοῦν ἐγκλωβισμένα σrsquo ἕνα παρὸν ποὺ δὲν τοὺς πρέπει καὶ σὲ μιὰ ἀνθρώπινη συμπεριφορὰ ποὺ συνεχῶς τὰ ἀδικεῖ καὶ τὰ πληγώνει

Πατρίδα ἀλησμόνητη Ποτισμένη μὲ αἷμα Ἁγίων Μαρτύρων χιλιάδων ψυχῶν Ὁ νοῦς δὲν ξεχνᾶ τὸν μαλακώνει ἡ καρδιὰ μὰ πάντα

καρτερεῖ περιμένει τὸ θάμα Ὄχι δὲν νιώθω ξένη ὅταν τὴν ἐπισκέπτομαι αἰσθάνομαι ὅμως πρόσφυγας σ΄ ἕναν τόπο ἀπὸ τὸν ὁποῖο οἱ δικοί μου πρόγονοι δὲν ἔφυγαν ποτέ Γιατί

ἀπὸ μικρὸ παιδί μὲ ἕλκει σὰν μαγνήτης σὰν νὰ βρίσκεται κάτι δικὸ μου ἐκεῖ θαμμένο πε-ριμένει νὰ τὸ βρῶ Στέκει καρτερικὴ μέσα στὸν χῶρο καὶ τὸν χρόνο καὶ περιμένει Περιμένει νὰ ἀκούσει ξανὰ τὶς καμπάνες νὰ ἠχοῦν στὸ Μέγα Μοναστήρι νὰ δεῖ τὴν ἑλληνικὴ σημαία νὰ κυματίζει περήφανη στὸν Βόσπορο νὰ γί-νει καὶ πάλι τὸ κέντρο τοῦ ἑλληνισμοῦ

Ἡ Πόλη τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου ποὺ ἑνώνει δυὸ ἠπείρους καὶ δυὸ θάλασσες εἶναι πάντα καὶ πάνω ἀπrsquo ὅλα βασίλισσα στὴν καρδιὰ μας καὶ μᾶς γοητεύει ὅσα χρόνια κι ἂν περάσουν Γιὰ τὴν πλούσια ἱστορία της τὴν παγκόσμια συμβολὴ της σὲ κάθε ἐπίπεδο καὶ σὲ κάθε ἐποχή γιὰ τὸ ἰσχυρὰ ὀρθόδοξο πνεῦμα ποὺ ἀποπνέει - ἀκόμα καὶ κάτω ἀπὸ τὴ σκιὰ τῆς ἡμισελήνου - ἀλλὰ καὶ γιὰ τὰ ὄνειρά μας ποὺ τῆς τὰ ἐμπιστευτήκαμε ἐδῶ κι αἰῶνες

μέσα σὲ ἀναστεναγμούς ποιήματα καὶ τρα-γούδια Καλὴ ἀντάμωση ἀγαπημένη Πόλη

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 8: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

6

Ἡ Κωνσταντινούπολη ἢ ἁπλῶς ἡ Πόλη ὅπως τὴν ἀποκαλεῖ ὁ ἑλληνικὸς λαός ὑπῆρξε ἡ πρωτεύουσα γιὰ

πάνω ἀπὸ 1200 χρόνια τῆς Ἑλληνορωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας γνωστῆς καὶ μὲ τὸ ὄνομα ποὺ τῆς δόθηκε ἀργότερα Βυζαντινὴ Αὐτοκρα-τορία Ἡ Πόλη θεμελιώθηκε στὶς 3 Νοεμβρίου τοῦ 324 μ Χ καὶ τὰ ἐγκαίνιά της ἔγιναν τὴν

1η Μαΐου τοῦ ἔτους 330 ἀπὸ τὸν Μεγάλο Κωνσταντῖνο στὰ πλαίσια τῆς ἀνανέωσης τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Βρίσκεται σὲ μία τριγωνικὴ χερσόνησο ἀνάμεσα στὴν Εὐρώπη καὶ τὴν Ἀσία στὴ θέση ὅπου παλαιὰ ὑπῆρχε ἡ ἀρχαία πόλη τοῦ Βυζαντίου Ἡ μικρὴ πόλη τοῦ Βυζαντίου κτίσθηκε ἀπὸ τὸν Βύζαντα ἀρχηγὸ τῶν Ἑλλήνων Μεγαρέων ποὺ ἔφθα-σαν ἐκεῖ γύρω στὸ 65 π Χ Τὴ μικρὴ αὐτὴν

πόλη καὶ τὴ γύρω περιοχὴ διάλεξε ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος γιὰ νὰ κτίσει τὴ Νέα Ρώμη ποὺ ἀναπτυσσόταν ἀπὸ τὴν Προποντίδα πρὸς τὴν κοιλάδα τοῦ ποταμοῦ Λύκου καὶ κατέληγε στὸν Κεράτιο Κόλπο Ὅπως καὶ ἡ παλαιὰ Ρώμη ἔτσι καὶ ἡ Νέα Ρώμη κτίσθηκε ἐπάνω σε ἑπτὰ λό-φους ἀπὸ τοὺς ὁποίους σημαντικότερος ἦταν ὁ λόφος πρὸς τὸν Βόσπορο ὅπου βρισκόταν

τὸ Μέγα Παλάτιον καὶ ὅλα τὰ πιὸ σημαντικὰ δημόσια καὶ ἐκκλησιαστικὰ κτίρια Ὑπῆρξε ἡ γέφυρα μεταξὺ ἀνατολῆς καὶ δύσης

Ἡ παρουσία τοῦ αὐτοκράτορα καὶ τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριαρχείου ἔδιναν ἰδιαίτερη ἀκτινοβολία καὶ ἀποτελοῦσαν πηγὴ οἰκουμε-νικότητας γιὰ τὴν πόλη Εἶναι λογικό λοιπόν ἐκεῖ νὰ ἐκφράζεται ὄχι μόνο ὁ πλοῦτος ἡ δύ-ναμη καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἀλλὰ καὶ

Στυλιανῆς Κουρῆ φιλολόγου

Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 9: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

7

τὸ πνεῦμα καὶ ἡ τέχνη ὅπως ἄλλωστε αὐτὰ ἀναπτύχθηκαν στὴ μακραίωνη ζωὴ της Ἡ τα-χύτατη πολεοδομικὴ καὶ πληθυσμιακὴ ἀνάπτυ-ξή της -τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (527- 565) ὁ πληθυσμὸς της ἔφθανε τοὺς πεντακόσιους χιλιάδες κατοίκους- προσέθετε αἴγλη καὶ πα-γκόσμια ἀκτινοβολία στὴν πόλη Ἦταν τὸ κέντρο τῶν πολιτικῶν καὶ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων τοῦ τότε χριστιανικοῦ κόσμου Τὸ 425 ὁ Θεοδόσιος (408-450) ἵδρυσε τὸ πρῶτο πανεπιστήμιο Κάθε ἱστορικὴ ἐποχὴ πλούτιζε μὲ νέα στοιχεῖα τὴ μεγαλοπρέπεια καὶ τὸ με-γαλεῖο της Φιλοσοφικὲς σχολές καλλιτεχνικὰ ἐργαστήρια καὶ ὀνομαστὲς βιβλιοθῆκες κο-σμοῦσαν τὴν Πόλη Θεολογικὲς καὶ φιλοσοφικὲς ἀναζητήσεις καὶ συζητήσεις ἐλάμβαναν χώρα καὶ ἀπὸ ἐκεῖ ἐξαπλώνονταν πρὸς ὅλα τὰ ἄκρα τῆς ἀπέραντης αὐτοκρατορίας Ὅλα αὐτὰ ἀνε-δείκνυαν τὴ σπουδαιότητα καὶ τὸν ρόλο της ὡς πολιτικοῦ καὶ ἐκκλησιαστικοῦ κέντρου ξακου-στοῦ σὲ ὅλο τὸν τότε γνωστὸ κόσμο Ἦταν τὸ κέντρο σφοδρῶν θεολογικῶν καὶ φιλοσοφικῶν συγκρούσεων καὶ κατάφερε νὰ δημιουργήσει ἕναν νέο πολιτισμό ἐντελῶς διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνον τῆς παλαιᾶς Ρώμης Ὁ νέος αὐτὸς πο-λιτισμὸς εἶχε ὡς βάση του τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ σκέψη τὴν πατερικὴ σοφία καὶ τὴ χριστιανικὴ διδασκαλία

Ἡ νέα χριστιανικὴ τέχνη δανείστηκε τὴ φόρμα καὶ τὰ σχήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαία ἑλλη-νική ἔδωσε ὅμως νέο νόημα καὶ περιεχόμενο στὸ ἔργο της ἐντελῶς δικό της Ἡ λαμπρότη-τα τοῦ παλατιοῦ καὶ τοῦ πατριαρχείου καὶ ὅλων των ἄλλων κτισμάτων καὶ ἐκκλησιῶν μὲ τὰ ὡραῖα ψηφιδωτὰ δάπεδα ποὺ στόλιζαν τὶς μεγάλες ἐπιφάνειές τους εἶναι σαφῆ δείγματα τοῦ πλούτου καὶ τῆς δύναμης τῆς αὐτοκρα-τορίας δείχνοντας τὸ πολιτιστικὸ ἐπίπεδο στὸ ὁποῖο εἶχε φθάσει ἡ Βασιλεύουσα Τὰ ψηφι-δωτὰ δάπεδα τοῦ Ἱεροῦ Παλατίου ποὺ ἔχουν διατηρηθεῖ μέχρι τὶς μέρες μας παριστάνουν σκηνὲς ἀπὸ τὴν ἀγροτικὴ ζωή ἀπὸ κυνήγια καὶ ἀπὸ εἰδυλλιακὰ τοπία

Ὁ ἕκτος αἰώνας φέρνει τὴ μεγάλη τέχνη στὴ Βασιλεύουσα Σημαντικότατο μνημεῖο τῆς ἐποχῆς αὐτῆς εἶναι ἡ Ἁγία Σοφία Πρωτοχτί-σθηκε ἐπὶ Μεγάλου Κωνσταντίνου ὡς ξυλόστε-γη βασιλική καὶ ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες Ἀνθέμιο καὶ Ἰσίδωρο

οἱ ὁποῖοι δημιούργησαν ἕναν νέο ρυθμό τὴ βασιλικὴ μὲ τροῦλο Ὁ τεράστιος τροῦλος κυριαρχεῖ σὲ ὅλο το οἰκοδόμημα Τὸ χτίσιμο κράτησε πέντε χρόνια (532- 537 μ Χ) Τὸ 557 ὁ τροῦλος ἔπεσε καὶ ξαναχτίστηκε ἀπὸ τὸν Ἰσί-δωρο τὸν νεώτερο Στὴν Ἁγία Σοφία βρίσκουμε τὸν πνευματικὸ χαρακτήρα τῆς βυζαντινῆς τέχνης Ψηφιδωτά δαντελωτὰ κιονόκρανα κι-ονοστοιχίες θόλοι τόξα ὁ τροῦλος καὶ μαζὶ μὲ ὅλα αὐτὰ ἑκατὸ παράθυρα ποὺ ἐπιτρέπουν τὴ διάχυση ἄπλετου ἡλιακοῦ φωτός διαλύουν τοὺς ὄγκους καὶ προσδίδουν χάρη καὶ ὀμορ-φιά Τὸ ἀρχαιότερο ψηφιδωτό τὸ ὁποῖο κατα-σκευάστηκε γύρω στὰ 842 μὲ 867 καὶ σώζεται μέχρι σήμερα εἶναι ἡ ἔνθρονη Παναγία μὲ τὸν Χριστὸ στὴν ἀγκαλιά της Στὰ χρόνια μάλιστα τοῦ Βασιλείου Β΄ (976- 1025) ἱστορήθηκε αὐτὸ τὸ ψηφιδωτὸ μὲ τὴν ἔνθρονη Βρεφοκρατοῦσα Θεοτόκο ὅπως καὶ αὐτὸ μὲ τοὺς αὐτοκράτορες -Μέγας Κωνσταντῖνος καὶ Ἰουστινιανὸς- στὴ νότια εἴσοδο τοῦ ἐσωνάρθηκα Κατὰ τὴ Λατι-νοκρατία (1204- 1261) πολλοὶ ναοὶ ὅπως καὶ τὸ Ἱερὸ Παλάτιο λεηλατήθηκαν Εἰκόνες σταυ-ροί λειψανοθῆκες ἱερὰ σκεύη ἐλεφαντοστά μικρογραφημένα χειρόγραφα μεταφέρθηκαν στὴ Δύση καὶ βρίσκονται σήμερα σὲ μουσεῖα ναοὺς καὶ βιβλιοθῆκες διαφόρων χωρῶν τῆς Δύσης Ἡ φρικτὴ λεηλασία τῆς Βασιλεύουσας ἀπὸ τοὺς Φράγκους Σταυροφόρους στέρησε τὴν πόλη ἀπὸ τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τέχνης μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε πλουτισθεῖ στὴ μακραίωνη πορεία της Ἡ Πόλη γιὰ μισὸ αἰώνα βρισκόταν σὲ κατάσταση παρακμῆς ἐπειδὴ οἱ Φράγκοι κατακτητὲς δὲν μποροῦσαν νὰ ἀντα-ποκριθοῦν στὶς ἀπαιτήσεις γιὰ τὴ λειτουργία τοῦ μηχανισμοῦ τῆς διοικητικῆς οἰκονομικῆς καὶ κοινωνικῆς ζωῆς της

Ἡ ἀνάκτηση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Βυζαντι-νούς τὸ 1261 ἀποκατέστησε τὴ λειτουργικό-τητά της καί κάπως τὴν ἀκτινοβολία της Τὰ σημάδια ὅμως τῆς παρακμῆς δὲν ἐξαλείφθηκαν τελείως καὶ ἔτσι ἡ Βασιλεύουσα ἔπεσε τελικὰ στὶς 29 Μαΐου τοῦ 1453 καὶ παραδόθηκε στὴ βαρβαρότητα καὶ στὴ ληστρικὴ μανία τῶν νέων κατακτητῶν Τούρκων Ἡ ἀκτινοβολοῦσα καὶ παντοδύναμη πρωτεύουσα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου ἔσβησε καὶ ἔκτοτε παρέμεινε στοὺς θρύλους τοῦ Γένους παραμύθι ζωντανό

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 10: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

8

Πόσα ἀκούει ἢ διαβάζει ὁ καθένας μας ἀπὸ παιδὶ ἀκόμα γιὰ τὴν τόσο

προσφιλῆ σὲ ἐμᾶς γωνιὰ τῆς γῆς τὴν ἀλησμόνητη Πόλη Τὴν κουβαλάει κάθε Ρωμηὸς μέσα στὴν καρδιὰ του σὰν νὰ τοῦ κληροδοτεῖται μrsquo ἕναν τρόπο μυ-στικὸ ἡ ἀγάπη γιrsquo αὐτήν Ποιὸν δὲν ἀγγίζουν διηγήσεις θρύλων καὶ παραδόσεων γύρω ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη Ποιὸς δὲν συγκλονίζεται καὶ δὲν συγκι-νεῖται ὅποτε γίνεται ἀναφορὰ σὲ αὐτήν τόσο στὰ χρόνια τῆς ἀκμῆς της ὅσο καὶ σrsquo αὐτὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τῆς ζωῆς της Πόθο καὶ λαχτάρα γεννᾶ μέσα μας τὸ ἄκουσμα τοῦ ὀνόματός της Πόθο καὶ λαχτάρα νὰ τὴ χαροῦμε μιὰ μέρα καὶ πάλι σὲ χέρια ἑλληνικά ὀρθόδοξα

Ὅσα ὅμως κι ἂν εἰπωθοῦν ἢ γραφοῦν γιὰ τὴ Βασιλίδα τῶν Πόλεων θὰ ἀποδειχθοῦν λίγα γιὰ νὰ ἀποδώσουν τὸ μεγαλεῖο καὶ τὴ λαμπρότητα τοῦ πολιτισμοῦ ποὺ ἤκμασε στὸ σταυροδρόμι αὐτὸ τῶν ἠπείρων Ὡστόσο ἔχει ὁ κα-θένας μας σήμερα τὴ δυνατότητα νὰ ταξιδέψει ὡς ἐκεῖ καὶ νὰ θαυ-μάσει ὅτι ἀπέμεινε ἀπὸ τὶς ἀδιά-κοπες ἐπιδρομὲς τῶν ἀλλοφύλων καὶ ἀλλοθρήσκων

Εἶναι μοιραῖο ndash ἂν βρεθεῖς ποτὲ σου ἐκεῖ ndash νὰ σὲ διατρέξει ἕνα ἀνεξέλεγκτο ρίγος μόλις στα-θεῖς μπροστὰ στὴν κορωνίδα τῆς ἀρχιτεκτονικῆς τὸν ναὸ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Πόσο μᾶλλον μό-

Κατερίνας Μιχαὴλ δασκάλας

Διδάγματα ἀπὸ τὴν Ἅλωση

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 11: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

9

λις δρασκελίσεις τὸ κατώφλι της καὶ βρεθεῖς μέσα σrsquo αὐτὸ τὸ ἀληθινὸ κομψοτέχνημα Πῶς νὰ μὴν θαυμάσεις τὰ λαμπρὰ ψηφιδωτὰ ποὺ αἰῶνες τώρα φιλοξενεῖ ἡ Μονὴ τῆς Χώρας τὰ πλέον ἀριστουργηματικά τοῦ εἴδους τους Πῶς νὰ μὴν νιώσεις δέος καὶ ἱερὴ συγκίνηση ψάλλοντας μέσα στὴ Μονὴ Βλαχερνῶν τὸ laquoΤῇ Ὑπερμάχῳraquo νιώθοντας κι ἐσὺ ἕνας ἀπὸ τοὺς δοκιμαζόμενους κατοίκους τῆς Πόλης ποὺ προσέφυγαν στὴ βοήθεια τῆς Παναγίας γιὰ νὰ τοὺς γλιτώσει Πῶςhellipπῶςhellip Ἀναρίθμητες οἱ ἀφορμὲς ποὺ παίρνεις καθὼς περιδιαβαί-νεις τὴν Πόλη γιὰ νὰ τὴ νιώσεις πιὸ ἔντονα καὶ νὰ τὴ βάλεις ἀκόμα πιὸ βαθιὰ στὴν καρδιὰ

σου Κι ἐκεῖ σὲ ἀνταμώνει ἕνα ἐρώτημα ποὺ ἴσως καὶ νὰ σὲ βασανίζει ἀπὸ καιρό laquoΓιατί ἕνας τόσο λαμπρὸς πολιτισμός μιὰ ἄριστα ὀργανωμένη κοινωνία ἕνα λιμάνι ὀρθοδοξίας νὰ πέσει σὲ ἐχθρικὰ χέρια Πῶς καὶ γιατί ὁ Θεὸς νὰ ἐπιτρέψει κάτι τέτοιοraquo

Λέγεται πὼς μὲ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανοὺς Τούρκους τὸ 1453 ἐπῆλθε καὶ ἡ ὁριστικὴ πτώση τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας Ὅπως πολὺ σωστά ὅμως ἐπισημαίνεται ἡ πραγματικὴ πτώση συντελέ-στηκε κατὰ τὴν Δ΄ Σταυροφορία Τότε ἦταν ποὺ κυριολεκτικὰ οἱ Φράγκοι κατάφεραν ἕνα δυνατὸ χτύπημα στὴν καρδιὰ τῆς αὐτοκρατο-ρίας καὶ τῆς ἔδωσαν τὴ χαριστικὴ βολή Ἔκτο-τε τὸ ἀνατολικὸ τμῆμα τῆς αὐτοκρατορίας δὲν κατάφερε νὰ ἀνακτήσει τὶς χαμένες δυνάμεις

του καὶ νὰ ἀνασυνταχθεῖ οὔτε νὰ ἀγγίζει κάτι ἀπὸ τὴν παλιὰ του αἴγλη Ἔτσι ἄνοιξε πλέον ὁ δρόμος γιὰ τὸν Μωάμεθ τὸν Πορθητή

Ἀλήθεια φταίει ἄραγε μόνο ἡ δράση τῶν σταυροφόρων ὥστε νὰ βροῦνε οἱ Ὀθωμανοὶ τόσο εὐάλωτη τὴν Κωνσταντινούπολη Μιὰ γρήγορη ματιὰ στὶς πηγὲς τῆς ἐποχῆς ἐξηγεῖ γιατί ἡ πρωτεύουσα βρέθηκε σὲ τόσο δεινὴ θέση ὥστε νὰ ἀδυνατεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει καὶ αὐτὸν τὸν τελευταῖο ἐχθρό ὅπως ἔκανε ἄλλωστε μὲ τόσους ἄλλους στὴ διάρκεια τῆς μακραίωνης ζωῆς της

Μετὰ τὴν Ἅλωση τῆς Πόλης ἀπrsquo τοὺς Φρά-γκους τὸ 1204 ἐκπρόσωποι τῆς πολιτικῆς καὶ

ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας ἐγκατέλειψαν τὴν πρωτεύουσα ἡ ὁποία στεροῦνταν ἡγετικῶν μορφῶν ποὺ θὰ προστάτευαν καὶ θὰ καθοδη-γοῦσαν τὸν λαό Καὶ σὰν νὰ μὴν ἔφτανε αὐτό οἱ Φράγκοι δὲν ἔχαναν εὐκαιρία νὰ ἐπιδεικνύ-ουν τὸ μίσος ποὺ ἔτρεφαν γιὰ τὴν ὀρθόδοξη ἀνατολικὴ αὐτοκρατορία ἀφοῦ μοναδικός τους στόχος ἦταν νὰ τὴν παρασύρουν στὸ δικό τους ξεστράτισμα Καὶ δυστυχῶς κατὰ καιροὺς τὸ κατάφεραν μὲ εὐθύνη κυρίως τῆς Πολιτείας

Δὲν ἦταν ὅμως καὶ ὁ λαὸς ἄμοιρος εὐθυνῶν Ὁ κάθε ἁπλὸς ἄνθρωπος ἔσπρωχνε κατὰ κά-ποιον τρόπο τὸ χέρι τοῦ Θεοῦ νὰ βάλει τὴν ὑπογραφὴ του γιὰ τὴν πτώση τῆς Πόλης στὰ χέρια τῶν ἀπίστων Ὁ πλοῦτος καὶ ἡ δόξα τῆς αὐτοκρατορίας ἔκαναν τοὺς ἀνθρώπους νὰ

Η Άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως όπως απεικονίζεται σε εξωτερικό τοίχο της Μονής Μολντόβιτσα της Ρουμανίας

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 12: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

10

ξεχάσουν τὸν Θεό νὰ τὸν βγάλουν συνειδητὰ ἀπὸ τὴ ζωή τους καὶ νὰ παραβαίνουν καθημε-ρινὰ τὶς σωτήριες ἐντολές του Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν ἀποστασία ἀπὸ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ κα-

ταδεικνύει καὶ θρηνεῖ γιrsquo αὐτὴν ὁ ἃγιος Συ-μεὼν Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης λέγοντας laquoΚαταφρονήσαμε ἀλλοίμονο τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ βλέπουμε μόνο τὰ σαρκικά Ἐπειδὴ ἀγαποῦμε τὰ πρόσκαιρα ὑποφέρουμε ἐγκα-ταλελειμμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸ δικαίως διότι δὲν

ζητοῦμε τὰ τοῦ Θεοῦ Γιrsquo αὐτὸ μᾶς κατακυ-ριεύουν οἱ ἐχθροί μᾶς τυραννοῦν καὶ ὑβρί-ζουν τὴ μόνη καὶ ἀληθινὴ πίστη τοῦ Χριστοῦ Ὑφιστάμεθα διώξεις καὶ φοβερὲς ταπεινώσεις

καὶ δὲν ὑπάρχει κανεὶς νὰ μᾶς βοηθήσει καὶ ἐλευ-θερώσει ἐπειδὴ ἀκριβῶς laquoοὐκ ἔστιν ὁ συνιών οὐκ ἔστιν ὁ ἐκζητῶν τὸν Θεόνraquo ὅπως λέγει ἡ Γραφὴraquo1

Ἀκόμη ἡ πρόθεση τῶν ἡγετῶν νὰ παραβλέψουν τὸ χάσμα ποὺ χώριζε τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολὴ ἀπὸ τὴν Παπικὴ Δύση προ-κειμένου νὰ ἐπιτύχουν στρατιωτικὴ βοήθεια ἀπὸ τὴ δεύτερη δείχνει πόσο laquoνερὸ εἶχαν βάλει στὸ κρασὶ τουςraquo στὰ θέματα τοῦ ὀρθόδοξου δόγματος Στὴν Κωνσταντινούπολη ὅπου ἐπιτεύχθηκε ἡ θε-οκρατικὴ ὀργάνωση τῆς κοινωνίας μὲ πυρήνα τὸν Σωτήρα Χριστό σrsquo αὐτὴν τώρα ὑποσκάπτεται ἡ ὀρθὴ πίστη ἀπὸ ἐξωτερι-κοὺς καὶ ἐσωτερικοὺς πα-ράγοντες Ὅμως ὁ Θεὸς δὲν ἐπέτρεψε τέτοιο κα-τρακύλισμα Ἦταν ὅπως ἀποδείχθηκε λιγότερο ἐπιβλαβὲς καὶ ἐπικίνδυ-νο γιὰ τοὺς χριστιανοὺς νὰ ὑποδουλωθοῦν στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους παρὰ νὰ προσκυνήσουν τὴν laquoαὐθεντίαraquo τοῦ πάπα Κι ἔτσι φτάνει ἡ ἀποφρά-δα ἐκείνη ἡμέρα τῆς Ἁλώ-

σεως τῆς Πόλης ἀπὸ τοὺς ἀπίστους Οἱ καταστροφές οἱ λεηλασίες οἱ σφαγές οἱ ἐξανδραποδισμοὶ δὲν ἀφήνουν τί-ποτα ὄρθιο στὴν πάλαι ποτὲ λαμπρὴ πρωτεύ-ουσα τοῦ ἀνατολικοῦ ρωμαϊκοῦ κράτους

Τί νόημα ἔχει ὅμως ἡ ἁπλὴ ἀναφορά μας σὲ γεγονότα τόσο μακρινὰ χρονικὰ ἀπὸ ἐμᾶς

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 13: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

11

ἂν δὲν ἀποσκοπεῖ στὸ νὰ μᾶς διδάξει καὶ νὰ προλάβει τὴν ἀπὸ μέρους μας ἐπανάληψη τῶν ἴδιων τραγικῶν λαθῶν Ἄραγε ἀναρωτηθήκα-με ποτὲ πόσο διαφέρει ἡ σημερινὴ εἰκόνα τῆς πατρίδας μας τοῦ ἔθνους μας τῆς ψυχῆς μας ἀπὸ ἐκείνη τὴν ὁποία παρουσίαζε ἡ Πόλη ὀλίγον πρὸ τῆς Ἁλώσεως Μᾶς προβλημάτισε ποτὲ τὸ γεγονὸς τῆς δικῆς μας ἀποστασίας ἀπὸ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ καὶ ὁ ἑκούσιος ἐξο-βελισμός Του ἀπὸ τὴ ζωή μας Πόσο εἶναι ὁ Θεὸς αὐτὸς ποὺ καθορίζει τὶς ἐπιλογὲς καὶ ἀποφάσεις μας Πόσο εἶναι αὐτὸς ποὺ καθο-δηγεῖ τοὺς κυβερνῶντες στὸ ἔργο τους Ἄρα-γε μιὰ νέα μορφὴ ὑποδού-λωσης στὴν Παπικὴ Δύση δὲν εἶναι καὶ ἡ κατάσταση ποὺ τόσο τραγικὰ βιώνει ἡ πατρίδα μας σήμερα Οἰκο-νομικὴ δυσπραγία πνευμα-τικὴ παρακμή κρίση ἡγεσί-ας ἔλλειψη παιδείας στὸν λαό

Ἃς μὴν κλείνουμε λοι-πόν τὰ μάτια μπροστὰ σrsquo ὅλα αὐτά Μπορεῖ νὰ γί-νουν ἡ ἀφορμὴ γιὰ μιὰ νέα Ἅλωση ἴσως καὶ χειρότερη ἀπὸ αὐτὴν τοῦ 1453 Μιὰ

ἅλωση τῶν ψυχῶν καὶ τῶν συνειδήσε-ών μας ποὺ ἂν δὲν προσέξουμε θὰ μᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀπώ-λεια Ἡ χιλιόχρονη πορεία τῆς Βασι-λεύουσας μπορεῖ νὰ ἀποδειχθεῖ τόσο διδακτικὴ γιὰ ἐμᾶς σrsquoαὐτὴν τὴν κρίσι-μη περίοδο ποὺ δι-ανύουμε Μακάρι νὰ ἐμπνευστοῦμε ἀπὸ τὴ φιλοπα-τρία τὸ θάρρος καὶ τὴν αὐταπάρνηση ἀνθρώπων ὅπως ὁ

τελευταῖος αὐτοκρά-τορας Κωνσταντῖνος ΙΑ΄ Παλαιολόγος ὁ

ὁποῖος ὄχι μόνο δὲν δέχτηκε νὰ παραδώσει τὴν Πόλη ἀλλὰ ἔπεσε μαχόμενος γιrsquo αὐτὴν ἀνάμεσα στοὺς ἄλλους στρατιῶτες καὶ νὰ ἀντισταθοῦμε κι ἐμεῖς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια μὲ ζῆλο καὶ φιλότιμο

1 Συμεὼν Θεσσαλονίκης Ἐπιστολὴ προτρεπτικὴ πρὸς σωτηρίας ὁδόνἀποσταλεῖσα ἐν ταῖς κατὰ πᾶσαν τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ ἁγίαις τοῦ Θεοῦ ἐκκλησίαιςπαρὰ Balfour David Ἔργα θεολογικά ἐκδ Πατρκοῦ Ἱδρύμ Πατερικῶν Μελετῶν Θεσνίκη 1981 σ 87

Μέρος ἀπὸ τὰ τείχη τῆς Βασιλεύουσσας Ἡ πύλη τῆς Καλιγαρίας (σημερινὸ Ἀγρὶ Καπού)

Τὰ βυζαντινὰ τείχη τῆς Πόλης

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 14: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

12

Σὲ περίοδο ἀνασυγκρότησης καὶ ἀνα-γέννησης βρίσκεται ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἡ ὁποία κάθε στιγμὴ

προσπαθεῖ νὰ ἀναβιώσει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ ἤθη καὶ ἔθιμα μὲ τὰ ὁποῖα ἡ Ρωμηοσύνη βίωνε τὶς γιορτὲς της Συμπα-ραστάτης ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ὁ ὁποῖος βρίσκεται καθη-μερινὰ κοντὰ στὸ ποίμνιό του σὲ γιορτές σὲ πανηγύρια σὲ Λειτουργίες σὲ ἑσπε-ρινοὺς διαψεύδοντας τὶς laquoΚασσάνδρεςraquo οἱ ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ δηλώσουν ὅτι ἡ laquoΡωμηοσύνη τελείωσεraquo

Ἦταν συνήθεια στὴν Πόλη οἱ Ρωμηοὶ νὰ ζοῦνε κάτω ἀπὸ τὴ σκέπη τῆς Ἐκκλη-σίας Μέσα στοὺς αὐλόγυρους τῶν ἐκκλη-σιῶν ἦταν οἱ ἀθλητικοὶ καὶ πολιτιστικοὶ σύλλογοι τὰ σωματεῖα καὶ γιόρταζαν τὶς γιορτὲς τους μὲ τὴν παρουσία τῆς Ἐκκλη-σίας καὶ τῆς λαϊκῆς παράδοσης καὶ μου-σικῆς Ἔτσι γλεντοῦσε ὁ κόσμος Καὶ σήμε-ρα αὐτὸ προσπαθοῦν νὰ κάνουν οἱ ἐναπο-

μείναντες laquoὀλίγοι μέν πολλοὶ δέraquo Γιόρτασαν τὴν Ἁγία Παρασκευὴ στὴν Κοινότητα τοῦ Νεοχωρίου στὸν Βόσπορο μὲ τὴν παρουσία τοῦ Πατριάρχη τῆς συνοδείας του καὶ πλήθους κόσμου Ἔβλεπε κανεὶς Ρωμη-ούς Ἀρμένιους Ἑβραίους καὶ Τούρκους Μία πολυπολιτισμικὴ καὶ πολυθρη-σκευτικὴ Κοινό-

τητα χωρὶς διαφορὲς καὶ καταβολέςΠροηγουμένως προσευχήθηκαν λαμ-

βάνοντας τὴν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη καὶ προσκύνησαν τὴν Ἁγία Παρασκευή ἡ ὁποία βρίσκεται στὸν λόφο τῆς Κοινότητας καὶ φέρεται νὰ χτίστηκε τὸν 16ο αἰώνα Βρίσκεται σὲ laquoλόφο σκιερόraquo ἐνῷ τὸ Ἁγίασμα εἶναι ἕνας μικρὸς ναΐσκος μὲ ὀροφὴ ἀπὸ κεραμοσκεπὴ ἕνα πέτρινο πηγάδι ἀπὸ ὅπου ἀναβλύζει laquoὕδωρ τὸ ζῶνraquo καὶ περιβάλλεται ἀπὸ δέντρα μέσα σὲ ἕναν μπαχτσέ Ἐκεῖ ἔγινε τὸ γλέντι μὲ πολίτικα τραγούδια καὶ μὲ τὸν ἦχο τῆς λατέρνας νὰ φέρνει τὸν κόσμο πίσω ὅταν γλεντοῦσαν ὅλοι μαζί Τοῦρκοι Ρωμηοί Ἀρμένιοι Ἑβραῖοι καὶ Λεβαντίνοι

Τραγούδησαν ἔφαγαν ἤπιαν καὶ χό-ρεψαν Μαζί τους καὶ ὁ Πατριάρχης ὁ ὁποῖος ἔδειχνε τὴν εὐχαρίστησή του ἀφοῦ κάποια στιγμὴ σιγοτραγουδοῦσε νησιώτικα τραγούδια καὶ πρὶν ἀναχωρήσει γύρισε καὶ δύο φορὲς τὸ χερούλι τῆς λατέρνας Ἐκείνη

Ἡ Ὁμογένεια τῆς Πόλης ἀναβιώνει πολιτιστικὰ καὶ θρησκευτικὰ

ἤθη καὶ ἔθιμα

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 15: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

13

τὴ στιγμὴ λὲς καὶ ἡ μουσικὴ ἔγινε ἀγγελική θεϊκή εὐφρόσυνη

Τερματίζοντας τὴ μουσικὴ ἀπευθύνθηκε σὲ ὅλους καὶ εἶπε γιὰ τὴ Ρωμηοσύνη ποὺ συ-

νεχίζει καὶ ὑφίσταται Ὁ πρόεδρος τῆς Κοινότητας Παντελὴς

Βίγγας εἶπε ὅτι ὅπως εἶναι laquoἀστείρευτη ἡ πηγὴ τοῦ ἁγιάσματος ἔτσι θὰ παραμείνει

ἀστείρευτο καὶ στὸ μέλλον τὸ σθένος τῶν Ρωμηῶνraquo Κλῆρος καὶ λαὸς ἀπέδειξαν γιὰ μία ἀκόμη φορὰ ὅτι ξέρουν νὰ κρατοῦν Θερμο-πύλες Ἀλλὰ καὶ τὸ Νιχώρι ἀπέδειξε ὅτι δικαι-ολογημένα ἔφερνε ἀπὸ παλιὰ τὸν τίτλο ἑνὸς ἀπὸ τὰ καλύτερα laquoχωριὰraquo τῆς Πόλης

Καὶ βέβαια ὅλοι θυμήθηκαν τὸν Καβάφη ὁ ὁποῖος ὅταν διέμενε στὸ Νιχώρι κοντὰ στὸν παπποὺ του εἶχε γράψει

laquoξένε σὰν δεῖς ἕνα χωριὸ ὅπου γελάει ἡ φύσις κι εἰς κάθε πλάτανο

κοντὰ ποὺ κρύπτεται μία κόρη ὡραία σὰν τὸ τριαντάφυλλο

ndashἐκεῖ νὰ σταματήσειςndash ἔφθασες ξένε στὸ Νιχώριraquo

Πηγή Ἐλευθεροτυπία Νιχώρι τοῦ Βοσπόρου Στὸν Ἱ Ναό τῆς Παναγίας Κουμαριώτισσας στὴν ἐορτὴ τῆς Ἀπόδοσης τῆς Κοι-μήσεως τῆς Παναγίας

Νιχώ

ρι το

ῦ Βο

σπόρ

ου

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 16: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

14

ΥΔΡΑΓωΓΕΙΟΤο ὑδραγωγεῖο ἀπὸ τὰ βυζαντινὰ χρόνια στὸ κέντρο τῆς Πόλης

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ΕΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

Η ΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧωΡΑΣ μὲ τὰ μοναδικὰ ψηφιδωτὰ καὶ ἁγιογραφίες Τὸ χρησιμοποίησαν οἱ Ὀθωμανοὶ ὡς τζαμὶ ἀλλὰ πλέον λειτουργεῖ ὡς μουσεῖο Παρόλο ποὺ εἶναι κατεστραμμένα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὰ ψηφι-δωτὰ καὶ τὶς ἁγιογραφίες ὅσα διασώζονται μᾶς φανερώνουν τὸ μεγαλεῖο τοῦ Βυζαντίου

ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΑξΙΜἩ καρδία τῆς σύγχρονης Κωνσταντινούπολης Ἀπὸ αὐτὴν ξεκινάει μεγάλος πεζόδρομος τὸν ὁποῖο διασχίζει τὸ μι-κρό κόκκινο τράμ Ἡ περιοχὴ ὀνομάζεται πλατεία Ταξὶμ καὶ ἀποτελεῖ συνοικία τοῦ Πέραν Σήμερα ὑπάρχει ἀκόμα ὁ μεγάλος ὀρθόδοξος ναὸς τῆς Ἁγίας Τριάδας

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 17: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

15

Ἡ ἐξιστόρηση ἑνὸς μικροῦ ταξιδιοῦ ποὺ ἔκαναν οἱ νέοι τῆς ΕΡΩ στὴν Πόλη

ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΣΟΦΙΑΣ- ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΠρόκειται γιὰ ἀρχιτεκτονικὸ ἀριστούργημα καθὼς καὶ κορυφαῖο σύμβολο τῆς Ὀρθο-δοξίας καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 18: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

16

Φωτορεπορτὰζ Ἐκδρομὴ τῶν νέων τῆς ἘΡΩ Κωνσταντινούπολη 17-20 Ἀπριλίου 2012

ΣΚΕΠΑΣΤΗ ΑΓΟΡΑ (ΚΑΠΑΛΙ ΤΣΑΡΣΙ)Κοσμοπολίτικη ἀγορὰ ποὺ λειτουργεῖ ἀπὸ τὸ 1461 καὶ εἶναι γνωστὴ γιὰ τὰ καρυκεύματα ὑφάσματα μαντίλια κοσμήματα ἐνῷ βρίσκει κανεὶς ἀνατολίτικα γλυκὰ ἀλλὰ καὶ αὐθεντικέςhellip ἀπομιμήσεις δυτικῶν προϊόντων

ΡΟΥΜΕΛΙ ΧΙΣΑΡ ὀχυρωματικὸ συγκρό-

τημα πύργων καὶ τειχῶν στὸν Βόσπορο

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ ΓΑΛΑΤΑΠανοραμικὴ εἰκόνα τοῦ Βοσπόρου καὶ τοῦ Κεράτιου κόλπου τῆς ἱστορικῆς χερσονήσου τῆς Κωνσταντινούπολης Στὸ Γαλατὰ διέμενε μεγάλο μέρος τῶν Ἑλλήνων τῆς Πόλης Τὸ Ἑλληνικὸ ὄνομα τῆς περιοχῆς Galata εἶναι το Πέραν καθὼς βρίσκεται πέρα ἀπὸ τὸ ἱστορικὸ κέντρο

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 19: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

17

ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ

Βρίσκεται στὸ Φανάρι καὶ ἡ πορεία του συνδέεται ἄμεσα

καὶ μὲ τὴν ἱστορία τῆς Πόλης

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤωΝ ΒΛΑΧΕΡΝωΝὉ ἱστορικὸς ναὸς ὅπου ἐψάλλη γιὰ πρώτη φορὰ ὁ Ἀκάθιστος Ὕμνος τὸ 626 ὡς εὐχαριστήρι-ος ὕμνος στὴν Παναγία ποὺ προστάτευσε τὴν Πόλη ἀπὸ τοὺς πολιορκητές Ἔπειτα ἀπὸ τὴν ἅλωση τῆς Κωνσταντινούπολης ὁ ναὸς καταστράφηκε ὁλοσχερῶς καὶ ἀργότερα ἀναστηλώθηκε μερικῶς ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο

ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΙΣΤΕΡΝΑ (ΔΕξΑΜΕΝΗ)

Εἶναι κτισμένη κάτω ἀπὸ τὸ Μέγα Παλάτιο ἀπὸ τὸν 6αι μΧ (περίοδος βασιλείας Ἰουστινιανοῦ) καὶ

καλύπτει μία ἔκταση 9800 τετραγωνικῶν μέτρων

Φωτογραφίες Λουπίδου Ἀγγελικής Σπύρου Καρακαλίδη

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 20: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

18

Συνεσίου μοναχοῦ Ἱ Ἡσυχ Ὁσίου Ἀρσενίου τοῦ Καππαδόκου

Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα

Σούρουπο στή Βασιλεύουσα Ὁ ἥλιος τρέχει νά κρυφτεῖ πίσω ἀπό τά γερα-σμένα Θεοδοσιανά τείχη καί νά βασι-

λέψει ὁλοπόρφυρος στήν ἀπέ ραντη θρακική πεδιάδα Τό πρόγραμμα τῶν ξεναγήσεων ἔχει τελειώσει καί οἱ προσκυνητές ἔχουν σκορπί-σει κατά παρέες στήν ἀγορά γιά ψώνια καί βραδυνό φαγητό

Ἡ δική μας συντροφιά -ἑπτά ψυχές- βαδί-ζει στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη ψάχνοντας μέσα στήν σύγχρονη πόλη τῶν 15 ἑκατομ-μυρίων κάποια λείψανα τῆς βυζαντινῆς Βα-σιλίδος τῶν πόλεων Ἀπόψε τελευταία νύχτα τοῦ προσκυνήματος θά ἐπιχειρούσαμε νά βρεθοῦμε σέ κάποιες βυζαντινές χιλιόχρονες καί πλέον ἐκκλησιές πού στέκουν ἀκόμα ξεχα-

σμένες ἀπό τόν χρόνο ἀλλά δυστυχῶς καί ἀπό τούς Ἕλληνες ἐπισκέ πτες τῆς Πόλης

Περνᾶμε ἕναν κεντρικό δρόμο καί στρίβου-με ἀριστερά σ᾽ ἕνα μικρότερο Μπροστά μας ὀρθώνεται ἕνα μεγάλο τέμενος πού φέρει ἐξω-τερικά τά γνωρίσματα ἑνός καθολικοῦ Μονῆς ἐκτός ἀπό τόν Σταυρό πού ἀπουσιάζει ἐδῶ καί κάποιους αἰῶνες ἀπό τόν τροῦλλο του

Προχωροῦ με καί ζητᾶμε ἀπό τόν χότζα τήν ἄδεια νά μποῦμε μέσα Ἐκεῖνος πρόθυμος καί φιλικός μᾶς καλωσορίζει καί μᾶς ἐπιτρέπει τήν εἴσοδο Παράλληλα μᾶς ἐξηγεῖ ὅτι ἐδῶ ἦταν στά βυζαντινά χρόνια ἡ περίφημη μονή τοῦ Ἀκαταλήπτου Ὅμως ἡ ὥρα τῆς προσευχῆς πλησιάζει γιά τούς πιστούς μουσουλμάνους ὁ χότζας μᾶς ἀφήνει καί ντυμένος μέ τήν ἐπί-

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 21: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

19

σημη στολή του μπαίνει στό ἐσωτερικό καί ἀρχίζει τό ναμάζι [Ναμάζι lt(τουρκ) namaz (ναμάζ) = προσευχή τῶν μουσουλμάνων μέ γονυκλισίες] Κοντά του συγκεντρώνονται κα-μιά δεκαριά ἄνδρες πού ἐπαναλαμβάνουν κά-ποιες προσευχές καί γονατίζουν ὅταν αὐτός δίνει τό παράγγελμα

᾽Εμεῖς ἀνυπόδητοι καί σιωπηλοί περιερ-γαζόμαστε ἐσω τερικά τό τέμενος ψάχνοντας ἐπίμονα στούς τοίχους καί στίς ἁψίδες κάποια σπα ράγματα τοιχογραφίας ἤ ψηφιδωτοῦ Τί-ποτε ὅμως δέν διακρίνουμε μιᾶς καί ὁ σοβάς ἔχει ξυθεῖ μαζί μέ τίς ἁγι ο γρα φί ες πού εἶχε ἱστορημένες πάνω του (τό ἀνεικονικό ἰσλάμ ἀπαγορεύει αὐστηρά τήν ἀποτύπωση τῆς μορφῆς τοῦ Θεοῦ καί τῶν προφητῶν Του) Μόνο στήν ἁψίδα τῆς κεντρικῆς εἰσόδου ἀπό

τή λιτή στόν κυρίως ναό διακρίνουμε ἴχνη ἀπό φρέσκο Οἱ μορφές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωριστοῦν

Βγαίνουμε ἀπό τό τζαμί χωρίς νά ἔχουμε ἱκανοποιήσει τήν ἐπιθυμία μας νά ἀνακαλύ-ψουμε κάτι τό μοναδικό ἀπό τά χρόνια τῆς δόξης τοῦ Βυζαντίου Καθώς στεκόμαστε στήν αὐλή τοῦ τεμέ νους παρατηροῦμε συμμετρικά

πρός τό κεντρικό κτίσμα οἰκοδομήματα πού θά μποροῦσαν νά εἶναι τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ

Καθώς ἔχει ἤδη νυχτώσει γιά τά καλά προχωροῦμε στ᾽ ἀριστερά καί μπαίνουμε σ᾽ ἕναν κῆπο μέ δένδρα ὅπου ὑπάρχουν πολλά χαλάσματα ἀτάκτως ἐρριμμένα ποιός ξέρει ἀπό πότε Μάρμαρα λαξευμένα κιονό κρανα σπασμένες κολό νες πέτρες καί ἕνας τοῖχος στή βόρεια πλευρά τοῦ κήπου ἀλλοῦ γκρεμι-σμέ νος ἀλλοῦ γερός Ἦταν σάν νά μπήκαμε σέ μιάν ἄλλη ἐποχή Λίγα βήματα πίσω μας ἦταν ἡ Πόλη τοῦ 21ου αἰώνα κι ὅμως σ᾽ ἐκεῖνο τόν χῶρο νιώθαμε ὅτι ὁ χρόνος εἶχε σταμα-τήσει νά μετρᾶ Μέ ἀρκετό δισταγμό καί μέ κάποιο φόβο μήπως κανείς μᾶς στα ματήσει μπαίνουμε μέσα στά χαλάσματα καί προχω-

ροῦμε στό βάθος ὅπου φαίνεται μιά πόρτα μέ σιδεριά Μήπως εἶναι τό παρεκκλήσι Ἀφοῦ δια σχίσουμε τόν κῆπο τῶν ἐρειπίων φθάνου-με στήν κλειδωμένη πόρτα Τό παράθυρό της δέν ἔχει τζάμι καί στό ἀμυδρό φῶς μποροῦμε νά διακρίνουμε τό ἐσωτερικό Πράγματι φαί-νεται νά εἶναι ἕνα ἀ πό τά παρεκκλήσια τοῦ καθολικοῦ Δέν φαίνονται ὅμως σ᾽ αὐτό οὔτε

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 22: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

20

τοιχο γραφίες οὔτε ψηφιδωτά ὅπως φανταζό-μασταν παρά μόνον εἴδη καθαριό τη τος κά-δοι ἀπορριμ μάτων σκοῦπες φαράσια στολές ὁδοκαθαριστῶν

Ἐπι στρέφουμε κάπως ἀπογοητευμένοι ἀλλά κάτι δέν μᾶς ἀφήνει νά ἐγκατα λείψουμε ἀκόμα τό μέρος ἐκεῖνο Ψάχνουμε μέσα στά χαλάσματα Σταμα τᾶμε σέ μιά μεγάλη μαρ-μάρινη πλάκα ἀκουμπισμένη σ᾽ ἕνα πεζούλι Εἶναι ἄραγε τό θωράκιο τοῦ παλαιοῦ τέμπλου Ἔχει κάπου ἀνάγλυφους σταυρούς καί ἄλλα σύμβολα χριστιανικά Σέ λίγο δέν θ᾽ ἀργήσου-με νά καταλάβουμε ὅτι τό μάρμαρο αὐτό εἶναι Ἁγία Τράπεζα Φαίνεται καθαρά ἡ θήκη τῶν ἐγ καινίων ἀπό τήν ὁποία ἀπουσιάζει τό πῶμα καί φυσικά τό περιεχόμενό της Ἐκεῖ λυγίζουμε καθώς αἰσθανόμαστε ὅτι βρισκόμαστε μπρο-στά σ᾽ ἕνα συ λημένο ἅγιο Θυσιαστήριο σ᾽ ἕνα ἀπό τά τόσα πού βεβηλώθηκαν καί κατα-στράφηκαν μετά τήν Ἅλωση Συγκλο νισμένοι ἀσπαζόμαστε τό ἄκρο της

Βγαίνουμε ἀπό τόν κῆπο καί ἐπιστρέφου-με στό τζαμί Θέλουμε νά παρακα λέσουμε τόν καλόκαρδο χότζα νά μᾶς ἀνοίξει τό δεξί πα-ρεκκλήσι τήν εἴ σοδο τοῦ ὁποίου ἔχουμε ἤδη ἐντοπίσει ἀνάμεσα σέ χόρτα καί θάμνους στήν ἄλλη πλευρά τοῦ τεμένους Ἐκεῖνος παίρνει τά κλειδιά κι ἐμεῖς τόν ἀκο λουθοῦμε μέ δέος καί μ᾽ ἐλπίδα Διασχίζουμε πάλι ἕναν ἄλλο κῆπο μέ λιγότερα χαλάσματα καί φθάνουμε στή σιδε-ρένια πόρτα Στό σημεῖο αὐτό πέφτει ἐξωτερι-

κά τό φῶς ἑνός προβολέα ἀλλά τό ἐσωτερικό τοῦ παρεκκλη σίου παραμένει σκοτεινό Ἔχει πολλούς μικρούς χώρους κόγχες ἁψίδες ἰ δ-ανικός τόπος γιά μιά ἀγρυπνία

Ὁ ὁδηγός μᾶς δείχνει ἕναν τάφο ἀλλά τά λίγα του ἀγγλικά δέν τοῦ ἐπιτρέπουν νά μᾶς ἐξηγήσει περισσότε-ρα Μᾶς ἐ πιτρέπει ὅμως νά φωτογρα-φίσουμε καθώς μᾶς ἐφιστᾶ τήν προσο-χή στά σημεῖα πού ὑπάρχουν σπαράγ-ματα τοιχογραφί-ας-φρέσκο ὅπως τό ἀποκα λεῖ Στό φλάς τῆς φωτογραφικῆς μηχανῆς διακρίνου-με πράγματι λίγες

ἁ γιογραφίες διατηρημένες σέ πολύ καλύτερη κατάσταση ἀπ᾽ αὐτές τοῦ Καθολικοῦ Σέ μιά κόγχη ἡ παράσταση τῆς Θεοτόκου ‒στόν τύπο τῆς Πλα τυτέρας‒ καί ἑκατέρωθεν αὐτῆς ἡ ἐπι-γραφή Παναγία ἡ Κυριώτισσα

Προσκυνοῦμε τήν τοιχογραφία τῆς Πανα-γίας μουρμουρίζοντας τό laquoἊξιόν ἐστίraquo Σέ λίγο βγαίνουμε ἀπό τό κατανυκτικό παρεκκλήσι καί ὁ χότζας κλειδώνει πάλι τή σκουριασμένη κλειδαριά Μᾶς λέει ὅτι αὔριο θά μπορού σαμε νά ἐρχόμασταν ὅλοι οἱ προσκυνητές νά δοῦμε τό μνημεῖο αὐτό Εὐ χαριστοῦμε καί φεύγουμε ἀλλά δέν μᾶς κάνει καρδιά νά γυρίσουμε στό ξε νοδοχεῖο Τελευταῖο βράδυ στήν Πόλη καί θά θέλαμε νά ζήσουμε καί ἄλλα μυστικά της

Παίρνουμε τώρα βόρεια κατεύθυνση συ-νεχίζοντας τήν πορεία μας στίς παλιές γειτο-νιές Κάπου περνοῦμε κάτω ἀπό μιά καμάρα τῶν βυζαντι νῶν χρόνων ἐρείπιο πού στέκει ἀκόμη Δίπλα της ἕνα θεόρατο πλατάνι Τώ-ρα τά φῶτα λιγοστεύουν καί ἡ περιοχή μοιά-ζει μέ ἀπόμερη συνοικία Σέ μιά ἀνοιχτωσιά μέσα στό μισοσκόταδο μερικά παιδιά παί-ζουν μπάλα Στό τέ λος τοῦ μικροῦ δρόμου πού διασχίζουμε στρίβουμε σ᾽ ἕνα σοκάκι καί βρι σκόμαστε μπροστά σέ μιά μικρή ἀλλά πανέμορφη καί ἄριστα διατηρημένη ἐξωτε-

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 23: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

21

ρικά τουλάχιστον βυζαντινή ἐκκλησία Ἕνα κομψοτέχνημα μέ τόν κεντρικό της τροῦλλο τούς τρεῖς μικρότερους τρούλλους στόν νάρ-θηκα καί τά δύο παρεκκλήσια ἐνσωματωμένα στό ὅλο κτίσμα Ἐσωτερικά ὅμως καί αὐτή ἡ ἐκκλησούλα εἶναι τέμενος μουσουλμανικό Ἐν τούτοις βλέπουμε μέ ἔκπληξη χριστιανικά σύμβολα νά μᾶς ὑποδέχονται ἀνάγλυφα στίς ἐντοιχι σμένες μαρμάρινες πλάκες ἑκατέρωθεν τῆς κεντρικῆς εἰσόδου

Ἡ ὥρα εἶναι περασμένη καί ἡ πόρτα κλει-στή Ὅμως κάποιος φαίνεται νά εἶναι μέσα καί ἐμεῖς παίρνουμε τό θάρρος καί χτυπᾶμε νά μᾶς ἀνοίξει Εἶναι ὁ χότζας τοῦ τεμένους ὄχι τόσο πρόσχαρος ὅσο ὁ προηγούμενος καί σπεύδει νά μᾶς δείξει τό φρέσκο στόν δεξιό τροῦλλο τοῦ νάρθηκα Στό περιορισμένο φῶς βλέπουμε τόν Χριστό Παντοκράτορα στό κέ-ντρο τοῦ θόλου καί γύρω Του μιά χορεία Ἁγί-ων Ὁ μεσαῖος τροῦλλος καί ὁ ἀριστερός εἶναι σοβατισμένοι ἐσωτερικά Στόν κυρίως ναό δέν ὑπάρχει τίποτα πού νά θυμίζει τό βυζαντινό παρελθόν τοῦ κτίσματος αὐτοῦ παρά μόνο μερικά κιονόκρανα κορινθιακοῦ ρυθμοῦ Τό παρεκκλήσι στά δεξιά χρησιμεύει σάν ἀποθήκη εἶναι κλειστό Στ᾽ ἀριστε-ρά τό ἄλλο παρεκκλήσι εἶναι ἀνοιχτό καί φωτι-σμένο Ἔχει μετατραπεῖ σέ ἀποχωρητήριο τρεῖς τουαλέτες στή σειρά στό χῶρο πού κάποτε ἦταν τό ἅγιο Βῆμα Κάπου ἐκεῖ μιά πορτούλα καί μιά στε-νή σχεδόν κρυφή σκάλα πού ὁδηγεῖ ψηλά σ᾽ ἕνα δωματιάκι

ndash Ἐκεῖ ἔμενε ὁ παπάς μᾶς ἐξηγεῖ ὁ χότζας καί προσθέτει μέ τά σπα σμένα του ἀγγλικά βυζάνς ἁγιά-σμα δείχνοντάς μας μιά πέτρινη ὑδρία στόν νάρθηκα γεμάτη μέ νερό Τί νά εἶναι ἄραγε αὐτό Φιάλη ἁγιασμοῦ ἀπό τά βυζαντινά χρό-νια πού ἔχει ἀλλάξει χρήση καί χρησιμεύει γιά τό πλύσιμο τῶν πιστῶν τοῦ Ἀλλάχ πρίν τό ναμάζι τους

Εὐχαριστοῦμε τόν χότζα ζητώντας συγ-

γνώμη γιά τή βραδινή ἐνό χληση καί πᾶμε νά φύγουμε Στήν ἔξοδο τοῦ τεμένους ἔχει τοπο-θετηθεῖ ἕνα πανεράκι καί μᾶς ζητεῖται νά ρί-ξουμε ἐκεῖ ὅτι ἔχουμε εὐχαρίστηση Βγαί νουμε καί παίρνουμε τόν δρόμο τῆς ἐπιστροφῆς Εἶναι ἤδη ἀργά ἀλλά δέν βιαζόμαστε νά γυρί-σουμε Στόν ψυχικό μας κόσμο ἀνάμεικτα τά συναι σθήματα ἰδίως αὐτῶν πού ἔρχονταν γιά πρώτη φορά στήν παλιά Κωνσταν τινούπολη Καθένας ἀναλογίζεται τά ὅσα εἶδε ἀπόψε

Ἔχουν περάσει πάνω ἀπό πεντακόσια χρόνια ἀπό τότε πού ἡ Βασιλίδα τῶν πόλεων ἁλώθηκε ἀλλά κάποια χιλιόχρονα καί πλέον κτίσματα μένουν ὄρθια προκαλώντας μέ τήν παρουσία τους τόν καταλύτη χρόνο Μένουν ὄρ θια καί περιμένουν Τί νά περιμένουν ἄραγε Περιμένουν τούς εὐαίσθητους διεθνεῖς ὀργανι-σμούς νά τά προστατέψουν καί νά σταματή-σουν τό ἔργο τῆς βεβήλωσης Περιμένουν τούς τουρίστες νά τά φωτογραφήσουν Περιμένουν τούς Ἕλληνες ἐπισκέπτες πού τά ἔχουν ὁλότε-λα ξεχάσει Περιμένουν λιβά νι νά μοσχοβολή-σει κεριά καί πολυκάνδηλα νά φωτίσουν τούς κουμπέδες τους [Κουμπές lt(τουρκ) kubbe =

ὁ θόλος ὁ τροῦλλος] Περιμένουν ν᾽ ἀκουστεῖ κάτω ἀπό τίς χιλιό-

χρονες ἁψίδες τους τό Χριστός ἀνέστηΚαί ὅμως περιμένουν

Περιοδικὸ laquoΠολύγυροςraquo τεῦχος Μαΐου-Ἰουνίου 2011

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 24: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

22

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

laquoΔὲν ἔπρεπε νὰ πάψουν νὰ μαθαίνουν στὰ παιδιὰ τὴν παλιὰ γλώσσα

Εἶναι ψυχολογικοὶ οἱ λόγοι ποὺ δυσκολεύ-ουν τὰ παιδιὰ στὴ μάθηση ὄχι πὼς εἶναι δύσκολο νὰ μάθουν τὰ ἀρχαῖα

Καὶ ἦταν μία σπουδαία ἄσκηση αὐτὴ γιὰ τὰ παιδιά Μία ἐξάσκηση τοῦ νοῦ

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα Ἔχουν πεῖ τόσο βαθιὰ πράγματα σrsquo

αὐτὴν τὴ γλώσσα καὶ δὲν πρέπει ἐμεῖς νὰ τὴν ἀφήσουμε γιατί θὰ φτωχύνουμε πολύ

Θὰ καταργηθοῦν ὅλα ἀλλὰ ὕστερα ἀπὸ χρόνια οἱ ἄνθρωποι θὰ ἀναζητήσουν πάλι τὴν παλιὰ γλώσσα καὶ τὰ κείμενα ἐκεῖνα

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 25: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

23

Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγμα

λΟΓΟΙ ΑΓΙΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ

Γιατί θὰ κουραστοῦν θrsquo ἀδειάσουνἩ λέξη ποὺ χρησιμοποιεῖ ὁ παλιὸς ἔχει

σημασία

Ἡ φράση laquoμέσα στὸν Χριστὸraquo διαφέ-ρει ἀπὸ τὴ φράση laquoἐν τῷ Χριστῷraquo ἢ laquoἐν Χριστῷraquo καὶ ἂς φαίνεται ὅτι εἶναι τὸ ἴδιο

Λοιπόν ἔπρεπε νὰ συνεχίσουν νὰ μα-θαίνουν τὰ ἀρχαῖα τὰ παιδιὰ καὶ οἱ λογοτέ-χνες οἱ ποιητὲς ἂς ἔγραφαν στὴ νέα ὅπως θέλουν κι ἂς τοὺς διαβάζουν τὰ παιδιὰ καὶ ὅλοι

Ἐκείνη τὴ γλώσσα ὅμως νὰ μὴν τὴν ἀφή-ναμε δὲν ἔπρεπε

Φτωχαίνουμε πολύΜrsquo ἀρέσει αὐτὴ ἡ ἀρχαία γλώσσα Δὲν τὴν καταλαβαίνω μὲ εὐκολία ἀλλὰ

μrsquo ἀρέσει Μοῦ φαίνεται πιὸ ἁγία Δὲν ξέρω γιατί Ἴσως κάνω λάθος Μοῦ ἀρέσει ποὺ ἡ κάθε λέξη εἶναι

ἀκριβῶς στὴ θέση της Δὲν εἶναι λίγο πιὸ δῶ λίγο πιὸ κεῖ Σὰν πέτρα ποὺ μπαίνει ἀπὸ τὸν κτίστη

στὴ θέση ποὺ εἶναι γιrsquo αὐτήνraquo

Γέροντος Πορφυρίου Μαθητεύοντας στὸν Γέροντα Πορφύριο Μήλεσι 2011

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 26: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

24

Ἡ παιδεία στὰ

Φάρασα Καππαδοκίας

ἐκ τοῦ Οἴκου

Ἡ φαρασιώτικη γλώσσα-Στὰ Φάρασαθεῖε μι-

λοῦσαν τουρκικά-Στὴν περιοχή μας γιὲ μου τὰ Φά-

ρασα ἦταν τὸ μόνο ἀμιγὲς ἑλληνικὸ χριστιανικὸ χωριό ὅπου δὲν μιλοῦσαν τουρκικά

Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα ποὺ εἶχαν ὡς βάση τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ γλώσσα καὶ εἶχαν ὁμοιότητες μὲ τὴν κυπριακὴ διάλεκτο

Ἡ προφορὰ ἔμοιαζε καὶ μὲ τὴν κρητική

Ὑπῆρχαν βέβαια καὶ τρεῖς οἰκογέ-νειες Τούρκων

Σιγὰ-σιγὰ ὅμως καὶ αὐτὲς ἀφομοιώ-θηκαν μὲ τοὺς Φαρασιῶτες Μιλοῦσαν τὰ φαρασιώτικα καὶ συμμετεῖχαν σὲ ὅλες τὶς ἐκδηλώσεις μας

Τὰ σχολεῖα καὶ οἱ δάσκαλοι τῶν Φαράσων

-Πατέραλένε μερικοὶ ὅτι στὸν Βα-ρασὸ τὰ παιδιὰ μάθαιναν γράμματα ἀπὸ τοὺς παπάδες Δὲν εἴχατε σχολεῖα καὶ δασκάλους

-Σχολεῖα πάντα ὑπῆρχαν στὸν Βαρασό ἀλλὰ οἱ Τοῦρκοι στὰ παλιὰ χρόνια δὲν ἄφηναν νὰ λειτουργήσουν τὰ ἑλληνικὰ σχολεῖα Ἔτσι τὰ παιδιὰ μάθαιναν κρυφὰ ἀνάγνωση καὶ γραφὴ ἀπὸ τὰ βιβλία τῆς ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς παπάδες Ἀργότερα ὅταν ἡσύχασαν κάπως τὰ πράγματα ἄνοιξαν τὰ σχο-λεῖα καὶ Βαρασιῶτες δάσκαλοι μάθαιναν γράμματα στὰ παιδιά Γυμνάσιο ὅμως δὲν εἴχαμε Πολλοὶ δάσκαλοι ἦταν πα-παδάσκαλοι []

Στὰ δικά μας τὰ χρόνια δάσκαλος στὸν Βαρασὸ ἦταν ὁ Χατζεφεντής []

Ὁ Παΐσιος (Μητροπολίτης Καισα-ρείας Παΐσιος Βrsquo 1777-1871) ἤξερε ὅτι τὰ Φάρασα εἶχαν ἀνάγκη ἀπὸ δάσκαλο Ἤξερε ἐπίσης καὶ τοὺς κινδύνους ποὺ διέτρεχαν τὰ ὀρθόδοξα χριστιανικὰ

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 27: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

25

ἐκ τοῦ Οἴκου

χωριὰ ἀπὸ τοὺς πλανόδιους πλάνους τοῦ Παπισμοῦ Ἔτσι θεώρησε τὸν Χατζεφεντὴ (δηλ τὸν Ἅγιο Ἀρσένιο ἐκ Φαράσων) ὡς τὸν πλέον κατάλληλο νὰ ἀναλάβει στὸν Βαρασὸ τὸ ἔργο τοῦ παπᾶ καὶ τοῦ δασκάλου []

Ἡ διδασκαλία τῆς ἀνάγνωσης καὶ τῆς ζωγραφικῆς

Στὴν ἀρχὴ τὰ παιδιὰ μάθαιναν τὸ ἀλφά-βητο καὶ τὸν συλλαβισμὸ ἀναλυτικά Ἔλεγαν δηλαδὴ ἄλφα βήτα γάμμα καὶ συλλαβίζανε laquoβήτrsquo ἄλφα βά βήτrsquo ἔψιλον βέraquo

Τὸ σύστημα αὐτὸ τὸ ἔλεγαν laquolsquoπὸ lsquoπου-κάτουraquo laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπουκάτουraquo ἔλεγαν τὰ παιδιὰ καὶ ἐννοοῦσαν τὸν συλλαβισμό laquoΨαλλαίνω lsquoπὸ lsquoπάνουraquo ἔλεγαν γιὰ τὴν ἀνά-γνωση Ἀφοῦ μάθαιναν νὰ διαβάζουν τὰ ἑλληνικά μάθαιναν καὶ τοὺς ἀριθμούς τις τέσσερις πράξεις τὴν τουρκικὴ καὶ ἀρμενικὴ γραφὴ καὶ ἀνάγνωση Βιβλία εἶχαν τὰ βιβλία

τῆς ἐκκλησίας τὴν Ὀκτώηχο τὸ Ψαλτήρι τὴν Παλαιὰ καὶ Καινὴ Διαθήκη καὶ βίους Ἁγίων

Ἔκαναν καὶ μάθημα ζωγραφικῆς Ὁ Χατζεφεντὴς τοὺς ἔδειχνε μιὰ τυπω-

μένη εἰκόνα Ἁγίου ἢ ζωγράφιζε ὁ ἴδιος δυὸ-τρεῖς Ἁγίους σὲ χαρτί τὸ κολλοῦσε στὸν πί-νακα καὶ ἔλεγε στὰ παιδιά laquoΦτιάξτε ὅποια εἰκόνα σᾶς ἀρέσειraquo

Τὰ παιδιὰ ἔφερναν μαζί τους μέσα σὲ μπουκαλάκια μελάνες μὼβ φτιαγμένες μὲ λαλέδες ποὺ ἦταν εἶδος κρίνου κίτρινες φτιαγμένες ἀπὸ βρασμένες φλοῦδες ροδιοῦ μαῦρες ἀπὸ καπνιὰ καὶ κόκκινες ἀπὸ ριζά-ρι Εἶχαν καὶ πένες ἀπὸ νεροκάλαμα ἢ ἀπὸ φτερὰ ἀετοῦ κι ἔτσι ζωγράφιζαν

Τὰ Φάρασα τῆς Καππαδοκίας ndash Μνῆμες Φαρασιωτῶν

γερόντων Ἔκδοση Ἱεροῦ Ἡσυχαστηρίου Μοναζουσῶν laquoΕὐαγγελιστὴς Ἰωάννης ὁ Θεολόγοςraquo

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 28: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

26

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Ἕνα κοριτσάκι πῆρε τὸν κουμπαρὰ του κι ἄδει-ασε τὸ περιεχόμενο

Μέτρησε τρεῖς φορὲς τὰ κέρμα-τά του γιὰ νὰ μὴν κάνει κανένα λάθος Ἦταν ἔνα δολαριο καὶ 11 σέντς Πῆρε τὰ κέρματα καὶ πῆγε στὸ φαρμακεῖο τῆς γειτο-νιᾶς

Ὁ φαρμακοποιός ἐκείνη τὴ στιγμή μιλοῦσε μὲ ἕνα καλοντυ-μένο κύριο καὶ δὲν πρόσεξε τὴ μικρή Τὸ κοριτσάκι ἔκανε κά-ποιο θόρυβο μὲ τὰ πόδια του ἀλλὰ τίποτε Τότε πῆρε ἕνα ἀπὸ τὰ κέρματά της καὶ τὸ χτύπησε πάνω στὸ γραφεῖο του

- Τί θέλεις τὴ ρωτᾶ κάπως ἐκνευρισμένος ἐκεῖνος Δὲν βλέ-πεις ὅτι μιλῶ μὲ τὸν ἀδελφό μου ποὺ ἔχω χρόνια νὰ τὸν δῶ

Τότε ἡ μικρὴ τοῦ εἶπε- Θέλω νὰ σοῦ μιλήσω γιὰ

τὸν ἀδελφό μου ποὺ εἶναι πολὺ ἄρρωστος καὶ θέλω νὰ ἀγορά-σω ἕνα θαῦμα

- Συγγνώμη τῆς ἀπάντη-σε αὐτός ἀλλὰ δὲν πουλᾶμε θαύματα

- ξέρετε εἶπε τὸ κοριτσάκι ὁ ἀδελφός μου ἔχει κάτι στὸ κε-φάλι του ποὺ μεγαλώνει κι ὁ μπαμπάς μου λέει ὅτι μόνο ἕνα θαῦμα θὰ μᾶς σώσει Λοιπόν πόσο κάνει ἕνα θαῦμα γιὰ νὰ τὸ

Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 29: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

27

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ἀγοράσω Ἔχω χρήματα Ὁ ἀδελφός τοῦ φαρμακοποιοῦ ποὺ

παρακολουθοῦσε μὲ ἐνδιαφέρον τὴ συζήτηση ρώτησε τὴ μικρὴ τί εἴδους θαῦμα χρειαζόταν ὁ ἀδελφὸς της

- Δὲν ξέρω τοῦ ἀπάντησε μὲ μάτια βουρκωμένα Ἐκεῖνο ποὺ ξέρω εἶναι ὅτι χρειάζεται ἐγχείρηση καὶ ὁ μπαμπὰς δὲν ἔχει τὰ χρήματα Γι αὐτό θέλω νὰ πληρώσω ἐγώ μὲ τὰ δικὰ μου χρήματα

Στὴν ἐρώτηση τοῦ καλοντυμένου κυρίου πόσα λεπτὰ ἔχει ἡ μικρὴ τοῦ ἀπάντησε laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς κι ἂν χρειασθοῦν καὶ ἄλλα θὰ τὰ βρῶraquo

- Τί σύμπτωση χαμογέλασε ὁ κα-λοντυμένος κύριος Εἶναι τὸ ἀκριβὲς ἀντίτιμο γιὰ ἕνα θαῦμα γιὰ ἕναν μικρὸ ἀδελφό Ἕνα δολάριο καὶ 11 σέντς

Πῆρε τὰ λεπτά ἔπιασε τὴ μικρὴ ἀπ τὸ χεράκι καὶ τῆς εἶπε laquoΠᾶμε μαζὶ στὸ σπίτι σου γιὰ νὰ δῶ τὸν ἀδελφό σου καὶ τοὺς γονεῖς σου καὶ νὰ κάνουμε τὸ θαῦμαraquo

Ὁ καλοντυμένος κύριος ἦταν ὁ Κάρτον Ἄρσμποργκ ὁ γνωστὸς νευροχειρουργός

Ἡ ἐγχείρηση ἔγινε μὲ ἐπιτυχία καὶ ὁ μικρὸς ἀδελφὸς ἐπέστρεψε στὸ σπίτι του ὑγιής

- Ἡ ἐγχείρηση ἦταν ἕνα ἀληθινὸ θαῦμα ψιθύρισε ἡ μαμά Ἀπορῶ πόσο θὰ κόστισε

Ἡ μικρούλα χαμογέλασε Ἤξερε ἀκριβῶς πόσο κοστίζει ἕνα θαῦμα laquoἝνα δολάριο καὶ 11 σέντς σὺν τὴν πίστη ἑνὸς μικροῦ παιδιοῦraquo

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 30: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

28

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

Θαύματα μὲ τοὺς ἀπίστους Προφορικές διηγήσεις

laquoἮταν ἕνας μου-σουλμάνος ποὺ ὅμως

εἶχε στὸ σπίτι του τὴν εἰκό-να τοῦ ἁγίου Δημητρίου καὶ Γεωργίου Εἶχε μαγαζὶ ὡραῖο νοικοκυρεμένο Μία φορά μπῆκαν κλέφτες καὶ τὸ ἔκλε-ψαν Μόλις γύρισε τὸ εἶδε καὶ στενοχωρήθηκε καὶ λέει στοὺς Ἁγίους

-Καλὰ ἐγὼ σᾶς ἔχω ἐδῶ γιὰ φύλακες καὶ ἐσεῖς ἀφή-σατε νὰ μὲ κλέψουν Καὶ σᾶς πιστεύω

Τί κάνατε ἐσεῖς Σὲ λίγο ἔρχονται οἱ κλέφτες φορτω-μένοι μὲ τὰ πράγματα ποὺ πήρανε

ndashΣοῦ τὰ φέραμε πίσω Τί εἶσαι σύ Ἦρθαν δύο μὲ τὰ ἄλογα καὶ μᾶς κυνηγοῦσαν νὰ τὰ φέρουμε πίσω ἀλλιῶς μᾶς εἶπαν δὲν θὰ προλάβου-με νὰ πᾶμε στὸ σπίτι μας

Ποιοὶ ἦταν αὐτοί Αὐτὸς κατάλαβε δὲν εἶπε τίποτα καὶ πῆγε προσκύνησε τοὺς Ἁγί-ους καὶ τοὺς εὐχαρίστησεraquo

Διήγηση κ ΔιαμαντῆlaquoἘκεῖ στὴ Θράκη ποὺ ἦταν οἱ παπποῦδες

μου ὑπῆρχε ἕνα ἁγίασμα laquoἡ Παναγία ἡ Γα-λαντοτροφοῦσαraquo ἢ laquoΓαλακτερὴraquo κατὰ τοὺς ντόπιους Ἐκεῖ ὅσες γυναῖκες τάϊζαν τὰ παιδιά τους καὶ κοβόταν τὸ Γάλα ἔπαιρναν ἁγιασμό τὸν πίνανε καὶ ἔφερνε ἡ μάνα γάλα Κάποτε πῆγε στὸ μοναστήρι ὁ παππούς μου καὶ τοῦ εἶπε μία Μουσουλμάνα

-Μιὰ ποὺ θὰ πᾶς στὴν Παναγία σας βάλε μου σὲ ἕνα μπουκαλάκι ἀπὸ τὸ ἁγίασμα νὰ

μοῦ φέρεις γιὰ νὰ τὸ πιῶ νὰ βγάλω γάλα νὰ ταΐσω τὸ παιδί μου

Ὁ παππούς μου πῆγε ἀλλὰ σκέφτηκε -Ε Μουσουλμάνα θὰ πιεῖ ἀπὸ τὸν ἁγια-

σμό Ποῦ ξέρει ἀπὸ αὐτά Στὴν ἐπιστροφὴ παίρνει νερὸ ἀπὸ μία βρύση καὶ τῆς τὸ πη-γαίνει γιὰ ἁγίασμα Αὐτὴ ἐπειδὴ εἶχε πίστη καὶ ἤξερε γιὰ τὸ θαῦμα τῆς Παναγίας τὸ ἤπιε μὲ πίστη ἔκανε καὶ τὸν σταυρό της καὶ ἀμέσως ἔφερε γάλα Καὶ δὲν τὸ πίστευε ὁ παππούς μου καὶ τὸ λέγανε καὶ στὸ χωριόraquo

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 31: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

29

Μικρή κοινωνία μεγάλη οἰκογένεια

ΠατρίδαΔάφνης Μπάλλα

Πατρίδα μου θέλω νὰ ζωγραφίσω τὰ κάλλη σου Νὰ ὑμνήσω τὴν ξακουστὴ σου ὀμορφιὰ μrsquo ὅλα τὰ χρώματα τῆς δόξας νὰ κάνω μὲ μιὰ πινελιά τὴ δικὴ σου ζωγραφιά Τὸν οὐρανὸ σου τrsquo ἀστέρια τὸ φεγγάρι τὴν πούλια τὴν γέρικη ἐλιά τὴν ὀξιά τὰ πράσινα βουνά τὴ λαλιὰ τοῦ γκιώνη τὸ κελάηδημα ἀπrsquo τὸ χελιδόνι

Τὰ νησάκια τοὺς ψαράδες τὴν παρατημένη μάνα τὰ γραφικὰ λιμανάκια τὴ θάλασσα τὰ βουτσαλάκια καὶ τὰ λευκὰ τὰ καραβάκια Τὰ κάτασπρα σπιτάκια τὶς ἀσβεστωμένες αὐλές τὰ γεράνια τὸ βασιλικό τὰ μπαλκόνια μὲ τὶς κληματαριές τοὺς κήπους τὸ ἁγιόκλημα καὶ τὶς λεμονιές

Τῆς ἀνατολῆς τὸ γλυκοχάραμα μὲ τὸν αὐγερινό τὴ χρυσαφένια δύση τὸ ὄμορφο δειλινό Τὴν καμπάνα τὸν ὄρθρο τὸν ἑσπερινὸ τὸ ἐκκλησάκι στὸ βουνό τὴν πίστη στὸ Χριστό

Πατρίδα μοσχομύριστη λιακάδα καὶ θυμάρι τὸ ἀρχαῖο κάλλος τὴ μαρμάρινη κολώνα τὸ Σωκράτη τὸν Περικλῆ τὸν Παρθενώνα τὸ Λεωνίδα σου τὸ Μαραθώνα

Πατρίδα μου θέλω νὰ σοῦ κάνω μιὰ μεγάλη ζωγραφιὰ μές τὰ μελισσοβότανα καὶ στὰ γιασεμιὰ γιὰ νὰ lsquoσαι ἀκόμη πιὸ ὄμορφη κι ἀκόμη πιὸ πλατιὰ καὶ νὰ μυροβολᾶς αἰώνια σὰν φρεσκολιβανισμένη ἐκκλησιά Ἑλλάδα μου ἀθάνατη πατρίδα μου γλυκιά

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 32: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

30

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

Γνωρίστηκα μὲ τὸν Θανασάκη στὶς 15 Σε-πτεμβρίου τοῦ 2010

Μόλις εἶχα πρωτοδιοριστεῖ στὴ Ζαβέρ-δα Βόνιτσσας Αἰτωλοακαρνίας Ἦταν ἡμέρα Τρίτη Τὴν προηγούμενη εἶχε τελεστεῖ ὁ Ἁγια-

σμός ποὺ κατόπιν ἀδείας ἀπουσίαζα Ἔτσι ἡ πρώτη μου μέρα ἦταν ἡ Τρίτη Εἴχαμε ἐνημερω-θεῖ ὅτι θὰ εἴχαμε στὴν Α΄ Γυμνασίου καὶ ἕνα παιδὶ μὲ σύνδρομο Down Ἤξερα ἀπὸ ἐμπει-ρία ἑνὸς ἔτους σὲ Εἰδικὸ Σχολεῖο πὼς αὐτὰ τὰ παιδιὰ ἔχουν περισσότερη ἀνάγκη ἀπὸ τὰ ὑπόλοιπα στὸ νὰ μάθουν σὲ μία ἀσφάλεια σὲ μία σιγουριά καὶ ὅτι κάποιος νοιάζεται γιὰ αὐτά Στὸ διάλειμμα λοιπόν ἔκανα μία βόλτα στὸ προαύλιο καὶ τὸν ἐντόπισα νὰ παίζει μὲ ἄλλα παιδιὰ Ἔκανα πὼς γνωριζόμουνα μὲ τὰ παιδιὰ καὶ ἀπευθύνθηκα καὶ σὲ αὐτόν Μοῦ φάνηκε πολὺ ἁπλὸ μὰ καὶ σημαντικὸ νὰ πρά-ξω ἔτσι Καὶ πράγματι τὴν ἄλλη μέρα μὲ τὸ ποὺ μὲ εἶδε μὲ ἕσφιξε στὴν ἀγκαλιὰ του μαζὶ

μὲ τὸ τεράστιο ἐκεῖνο χαμόγελό τουΔὲν εἶμαι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ὡραι-

οποιοῦν τὰ πράγματα Οὔτε ἀπὸ ἐκείνους ποὺ λένε ὅτι τὸ χωριὸ εἶναι ὡραῖο καὶ ἡ πόλη ἀπαί-σια καὶ τὸ ἀντίθετο Ἂν καὶ ὑπὸ διαφορετικὲς

συνθῆκες ἡ ζωὴ εἶναι ἴδια ἀνάλογα μὲ τὸ τί ζητᾶς καὶ τί ὑποχωρήσεις θέλεις νὰ κά-νεις Ἐκεῖνο ὅμως ποὺ ἔχει τὸ χωριὸ εἶναι τὸ ζήτημα τῆς διαφο-ρετικότητας Ὄχι πάντα σὲ ὁρισμένες πτυχὲς αὐτῆς Ὅπως μὲ τὸν Θανασάκη Τὰ παιδιὰ εἶχαν μεγαλώσει μαζί

του ἀπὸ τότε ποὺ θυμόντουσαν τὸν ἑαυτό τους ἤξεραν καὶ τὸν Θανασάκη Ἑπομένως δὲν τοὺς ἔκανε καθόλου ἐντύπωση ἡ διαφο-ρετικότητά του Τὸν θεωροῦσαν σὰν ἕναν ἀπὸ αὐτοὺς καὶ καθόλου δὲν τὸν ξεχώριζαν Καὶ μάλιστα τὸν πρόσεχαν κατὰ δύναμιν Τὰ ἔβλεπα αὐτὰ καὶ ἀναρωτιόμουν Ἂν ὁ Θανα-σάκης ζοῦσε στὴν Πάτρα ἢ σὲ κάποια ἄλλη πόλη καὶ πήγαινε σὲ κάποιο γυμνάσιο πόσο δύσκολα θὰ περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὸν χλευασμὸ καὶ τὸν ρατσισμὸ τῶν συμμαθητῶν του ποὺ στὴν οὐσία εἶναι ὁ χλευασμὸς τῆς ἴδιας της κοινωνίας πρὸς τὸν ἑαυτό της Εἶναι ὁ ἐγω-ισμὸς τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀπαρτίζουν τὴν κοι-νωνία Ὁ καθένας θεωρεῖ πὼς εἶναι ἀνώτερος

Γνωριμία μὲ τὸν laquoΘανασάκηraquo

Βουτσινᾶ Ἠλία ἐκπαιδευτικοῦ

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 33: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

31

ἀπὸ τοὺς ἄλλους οἱ ὅμοιοι ἀνώτεροι ἀπὸ τοὺς ἄλλους ὅμοιους καὶ ἡ κάθε κοινωνία ἀνώτερη ἀπὸ τὶς ἄλλες Ἕνα ἐλάττωμα μία διαφορετι-κότητα κάτι ποὺ νὰ ἐξέχει τοὺς χαλάει αὐτὸν τὸν κόσμο ποὺ προσπαθοῦν νὰ φτιάξουν γιὰ αὐτὸ καὶ τὸ ἐξοβελίζουν τὸ χλευάζουν τὸ κα-τακρίνουν τὸ ἀπομονώνουν Τοὺς χαλάει τὴν οὐτοπία τῆς ἰδανικῆς κοινωνίας στὴν ὁποία πιστεύουν πὼς ζοῦν

Στὴν πραγματικότητα αὐτὲς οἱ διαφορετι-κότητες ποὺ βλέπουν εἶναι κόλαφος γιὰ τοὺς ἴδιους Εἶναι ἔλεγχος γιὰ τὸν ἐγωισμό τους τὴν ἀτομικότητά τους τὴν ἀδιαφορία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ τὴν προσοχὴ τους ὁλοκληρωτικὰ στὸν ἑαυτούλη τους Ἔλε-γε κάποτε συνάδελφος θε-ολόγος χαρακτηρίζοντας ἕνα περιστατικό ποὺ ἕνας μαθητὴς σὲ ἀναπηρικὸ κα-ρότσι παρακολουθεῖ μαθή-ματα σὲ κανονικὰ Δημοτικὸ μαζὶ μὲ τὰ ἄλλα παιδιά πὼς αὐτὸ δὲν εἶναι σωστὸ γιατί εἶναι ἀντιαισθητικὸ νὰ τὸν βλέπουν τὰ κανονι-κά Καὶ δικαιολογοῦσε τὴν ἄποψή του λέγοντας πὼς ὑπάρχουν θεωρίες παιδα-γωγῶν καὶ ἐπιστημόνων

Αὐτὸ θὰ μᾶς φάει Ἡ θεοποίηση τῆς γνώσης τῆς ὀρθολογιστικῆς σκέ-ψης καὶ ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀγάπης Γνώση χωρὶς ἀγάπη κριτικὴ σκέ-ψη ἄνευ ὁρίων ἀγάπης πρὸς τὸν ἄλλο εἶναι καταστροφή Καὶ ἀγράμματος νὰ εἶσαι ἅμα ξέρεις νὰ ἀγαπᾶς μορφώνεις περισσότερο ἀπὸ ὅτι 100 διανοούμενοι ποὺ τοὺς λείπει ἡ ἀγάπη Ἀγάπη σημαίνει νὰ βλέπεις τὸν ἄλλο ὡς πρόσωπο Θεοῦ Νὰ βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Θεό ξέρω εἶναι δύσκολο νὰ ἀγαπᾶς ὅλους καὶ πρῶτος ἐγώ Μπορεῖς ὅμως νὰ μὴν κρίνεις τοὺς ἄλλους μέσα ἀπὸ τὰ δικά σου μέτρα καὶ σταθμά Μὲ βάση αὐτὸ ποὺ ἐσὺ πιστεύεις θεωρεῖς νομίζεις κρίνεις Ὅταν πιστεύεις ὅτι ἔχεις δίκαιο καὶ θὲς τοὺς ἄλλους νὰ συμμορ-φώνονται σύμφωνα μὲ τὸ δικό σου θέλω Αὐτὸ εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα Ἀλλὰ πολὺ σημαντικό

Ἡ ἄνευ ὅρων ἀγάπη ναί εἶναι δύσκολη καὶ θέλει δυνατὸ καὶ μακροχρόνιο πνευματικὸ ἀγώνα Ἀλλὰ τὸ πρῶτο βῆμα μποροῦμε νὰ τὸ κάνουμε Ἂς μὴν ἀγαπᾶμε τοὺς ἄλλους μὲ τὰ ἐλαττώματά τους Ἂς τοὺς ἀνεχόμαστε ὅμως ἂς τοὺς σεβόμαστε ἂς τοὺς δεχόμαστε Γιατί καὶ ἐμεῖς δὲν εἴμαστε καλύτεροι Ἂν δὲν μπο-ροῦμε νὰ σεβόμαστε τοὺς ἄλλους σημαίνει πὼς ἔχουμε τέτοιο ἐγωισμὸ ποὺ ἔχουμε τυ-φλωθεῖ Καὶ νομίζουμε πὼς ἁπλὰ κάνουμε τὸ σωστὸ διορθώνοντας τοὺς ἄλλους Μά σοῦ ζήτησε ἢ σὲ διόρισε κανένας τιμητὴ καὶ διορ-θωτὴ τῶν ἄλλων Ὄχι Κρίνε πρῶτα τὸν ἑαυτό σου καὶ ἄσε τοὺς ἄλλους Ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικό

του σχέδιο γιὰ τὸν καθένα laquoὍτι τὴν ἀνομίαν μου ἐγὼ γινώσκω καὶ ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μοὺ ἐστι διὰ παντόςraquo

Εὐτυχῶς ὅμως ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι ἄνθρω-ποι ποὺ δὲν σκέφτονται ἔτσι Μοῦ ἔλεγε ndash σὲ ἀντιδιαστολὴ μὲ τὸ προηγούμενο περιστατικὸ ndash συνάδελφος φιλόλογος πὼς ἐνῷ ἡ κόρη της ἡλικίας 4 ἐτῶν ἔπαιζε μὲ τὶς κοῦκλες της ἔσπασε τὸ χέρι μίας κούκλας καὶ ἤθελε νὰ τὴν πετάξει Καὶ ἡ συνάδελφος τί ἔκανε Τῆς εἶπε Ὄχι δὲν θὰ τὴν πετάξουμε Ἐπειδὴ ἔσπασε τὸ χέρι δὲν σημαίνει πὼς εἶναι ἄχρηστη Καὶ τὴν ἔχουν ἐκεῖ καὶ παίζει ἀκόμα ἡ μπέμπα της Καὶ αὐτὸ τὸ ἔκανε ὅπως μοῦ εἶπε γιὰ νὰ μά-θει στὴν κόρη της ἀπὸ τὴ μικρὴ ἡλικία πῶς

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 34: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

32

νὰ ἀντιμετωπίζουμε ἀνθρώπους ποὺ εἶναι διαφορετικοὶ ἀπὸ ἐμᾶς Περιττὸ νὰ πῶ πὼς ἡ ἔκπληξή μου ἦταν τεράστια Ἀφενὸς γιατί ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ σκέφτονται μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο ἀφετέρου γιατί δὲν εἶχα σκεφτεῖ κἂν αὐτὸ τὸ συμβολικὸ πράγμα

Ἂς ἐπανέλθουμε ὅμως στὸν φίλο μου τὸν Θανασάκη

Ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα γίναμε κολλητοί Προ-σπαθοῦσα στὰ διαλείμματα νὰ κλέβω χρόνο καὶ νὰ παίζουμε μαζί Στὸ μεταξύ ἐπειδή ἔκα-νε φασαρία κατά τὴ διάρκεια τοῦ μαθήματος πράγμα ἐντελῶς φυσικό γιατὶ τὸ νὰ παρακο-

λουθεῖ ἕνα παιδὶ μὲ νοητικὴ ἡλικία πεντάχρο-νου μία κανονικὴ τάξη Α΄ Γυμνασίου εἶναι σὰν νὰ παρακολουθοῦμε οἱ περισσότεροι μαθήματα κβαντικῆς μηχανικῆς κάποιοι συ-νάδελφοι δὲν τὸ θέλανε στήν τάξη τους γιατί τοὺς χαλοῦσε τὸ μάθημα Γιὰ αὐτό ὕστερα ἀπὸ αἴτημά τους καὶ σὲ συνεννόηση μὲ τὴ δι-ευθύντρια τὸν ἔπαιρνα στὰ κενά μου καὶ τοῦ ἔκανα μάθημα

Ὅταν λέμε μάθημα μὴν φανταστεῖτε τί-ποτε τὸ ἰδιαίτερο Ἁπλῶς τὸν ἀπασχολοῦσα γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ νιώθει μία οἰκειότητα μία ζεστασιά μία ἀσφάλεια Παίζαμε λέγαμε τὴν ἀλφαβήτα μπαίναμε στὸ διαδίκτυο κάναμε ἀστεῖα Θυμᾶμαι ὃτι μία μέρα τοῦ Δεκέμβρη εἶχα μάθημα στὸν πάνω ὄροφο στὴν Γ΄ Λυκεί-ου καὶ μάλιστα μάθημα κατεύθυνσης ξάφνου κτυπάει τὴν πόρτα μία συνάδελφος ποὺ εἶχε

κενὸ καὶ μοῦ εἶπε νὰ κατέβω κάτω διότι ὑπάρ-χει πρόβλημα Τί εἶχε συμβεῖ Ἂς ἀφήσω νὰ τὰ διηγηθεῖ ἡ συνάδελφος ποὺ εἶχε μάθημα

Μπαίνει λοιπὸν ἡ συνάδελφος μέσα στὴν τάξη ὅταν κτύπησε τὸ κουδούνι Δὲν εἶδε τὸν Θανασάκηmiddot laquoκαλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἔτσι θὰ κάνω μάθημα μὲ τὴν ἡσυχία μουraquo Περνάει κανένα 15λέπτο ὅταν μία μαθήτρια ποὺ καθόταν στὸ πρῶτο θρανίο μπροστὰ ἀπὸ τὴν ἕδρα φωνάζει laquoΚυρία ὁ Θανασάκης μοῦ πειράζει τὰ πόδιαraquo Τί εἶχε συμβεῖ Τόση ὥρα ὁ Θανασάκης ἦταν κάτω ἀπὸ τὴν ἕδρα καὶ δὲν τὸν εἶχε πάρει εἴδηση Πάει ἡ συνάδελφος νὰ

τὸν βγάλει δὲν ἔβγαι-νε laquoΕ καλύτεραraquo εἶπε ἀπὸ μέσα της laquoἀφοῦ κάθεσαι ἥσυχος κάτσε ἐκεῖraquo Μόνο ποὺ ὕστερα ἀπὸ λίγο ὁ Θανασάκης ἄρχισε νὰ κτυπάει τὴν ἕδρα μὲ τὸ κεφάλι του Ἐκεῖ τὰ χρειάστηκε ἡ συνάδελφος σοῦ λέει laquoμὴ συμβεῖ τίποτα καὶ βρῶ τὸν μπελά μουraquo Πάει νὰ τὸν βγάλει δὲν ἔβγαινεmiddot φωνάζει μία ἄλλη συνάδελφο ἀπὸ τὸ γραφεῖο τίποταmiddot φωνά-ζει τὴν ὑποδιευθύντρια

πάλι τίποτε Ἔτσι φωνάζουν ἐμένα Τοῦ λέω laquoΘανασάκη βγὲς γιατί θὰ φωνάξω τὸν ξάδελφό σου τὸν Βασίληraquo Καὶ νὰ δεῖτε τὸν Θανασάκη Λούης ἔγινε Δὲν ἔκανα κάτι τὸ σοφὸ ἢ ἰδιαί-τερης δυσκολίας Ἀλλὰ ἐπειδὴ εἶχα ἀσχοληθεῖ λίγο μὲ τὸ παιδί ἤξερα τί τὸ φοβίζει καὶ τί ὄχι Δὲν χρειάζεται νὰ εἶσαι ἔξυπνος ἢ εἰδικός Λίγη ἀσχολία μαζί τους θέλουν ὅλοι Καὶ ὅλα λύνονται

Γιὰ αὐτὸ ἐρχόσουν μόνος σου κάθε μέρα καὶ μὲ ρώταγες ἂν ἔχουμε μάθημα

Ἀλλὰ ποὺ νὰ ἀσχοληθεῖς μὲ τοὺς ἄλλους ὃταν κλεισμένος στὸ καβούκι σου τὸ μόνο ποὺ σκέφτεσαι εἶναι πῶς νὰ βρεῖς τρόπους νὰ περνᾶς ἐσὺ καλά Ὁ Σὰρτρ ἔλεγε πὼς laquoἡ κόλασή μου εἶναι οἱ ἄλλοιraquo Ναί ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν μᾶς ἐνοχλοῦν τὰ πάντα σὲ αὐτούς ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν

λόγος ἐκ τοῦ κόσμου

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 35: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

33

θέλουμε νὰ τοὺς κάνουμε σύμφωνα μὲ τὰ δικά μας θέλω ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ὅταν τοὺς ζηλεύουμε καὶ δὲν μᾶς φτάνει ἡ δικιά μας εὐτυχία ἀλλὰ θέλουμε νὰ κατα-στρέψουμε ἢ νὰ ξεπεράσουμε τὴν εὐτυχία τῶν ἄλλων ναὶ ἡ κόλασή μας εἶναι οἱ ἄλλοι Ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ποὺ χωρὶς νὰ ἔχουμε κά-νει κάτι οἱ ἄλλοι μᾶς πολεμᾶνε δὲν χρειάζεται νὰ πέφτουμε στὴν κατάθλιψη Ἂς τοὺς βλέ-πουμε ὡς ἐξαπατημένους ἀπὸ τὸν ἐχθρό ὡς ὑποχείριά του καὶ ἔτσι θὰ τοὺς δικαιολογοῦμε καὶ ἡ θλίψη μας θὰ εἶναι πιὸ ὑποφερτή καθὼς θὰ πιστεύουμε ὅτι δὲν προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἀλλὰ ἀπὸ τὸν διάβολο Καὶ νὰ τότε πῶς ὁ ἄλλος παύει νὰ εἶναι ἡ κόλασή μας

Ἂς ἐπανέλθουμε πάλι στὸν Θανασάκη

Ἦταν Ἀπρίλιος Τε-λευταία βδομάδα πρὶν τὶς διακοπὲς τοῦ Πά-σχα Τὴν Πέμπτη τὸ Γυμνάσιο θὰ πήγαινε ἐκδρομὴ στὴν Πάτρα Θὰ τὸ συνοδεύανε τέσ-σερις συνάδελφοι Δύο μέρες πρίν μὲ καλεῖ ἡ Διευθύντρια καὶ μοῦ ἀνακοινώνει πὼς οἱ συ-νοδοὶ συνάδελφοι δὲν δεχόντουσαν νὰ ἀνα-λάβουν τὸν Θανασάκη καὶ ἢ θὰ ἔπρεπε νὰ ὑπάρχει εἰδικὰ γιὰ αὐτὸν συνοδός ἢ δὲν θὰ πήγαινε μαζί τους ἢ δὲν θὰ συνοδεύανε Καὶ μοῦ ζητᾶ νὰ τὸν συνοδεύσω ἐγὼ καὶ νὰ εἶμαι συνέχεια μαζί του Καὶ πράγματι ἔτσι ἔγινε Πήγαμε βόλτα στὴν Πάτρα ἢπιαμε τὴν πορ-τοκαλάδα μας ψωνίσαμε παιχνίδια φάγαμε καὶ γυρίσαμε πίσω στὴν ἓδρα μας Δὲν μὲ ἐνό-χλησε δὲν μοῦ δημιούργησε πρόβλημα ὅλα ἦταν ἤρεμα Ἁπλῶς ἤθελε κάποιον ἄνθρωπο πάνω κατὰ πάνω Καὶ φυσικὰ αὐτὸ δημιουρ-γοῦσε πρόβλημα στοὺς συναδέλφους ποὺ εἶχαν ἀμολήσει τὰ παιδιὰ στὸ ἐμπορικὸ κέντρο καὶ εἴχανε πάει στὸ παρακείμενο ἑστιατόριο καὶ ἀνοίγανε κρασιὰ καὶ τρώγανε

Καὶ πέρασε ἡ χρονιά Καὶ τὴν ἑπομένη δὲν ἤμουν πάλι στὸ ἴδιο σχολεῖο Καὶ μὲ ζή-

ταγε ὁ Θανασάκης Καὶ ἐγὼ τὸν ζήταγα Καὶ πέρασε καὶ ἡ νέα χρονιὰ ἀπὸ μακριά Ἦρθε τὸ καλοκαίρι

Καὶ ξαφνικά στὶς 22 Ἰούλη μαθαίνω Θα-νασάκη ὅτι εἶχες πάει γιὰ μπάνιο ὡς συνήθως μὲ πλημμελῆ ἐπιτήρηση Καὶ ἔπαθες ἐπιληψία ἐνῷ κολυμποῦσες Καὶ τὸ σῶμα σου γιὰ ὥρα κείτονταν στὴ θάλασσα

Ἔπαθα σόκ Καὶ δὲν ὁδηγοῦσα νὰ ἐρχό-μουν στὴν κηδεία νὰ σὲ ἔβλεπα γιὰ τελευταία φορά Μοῦ στοίχισε Ἀλλὰ τώρα ἐλπίζω πὼς θὰ εἶσαι στὸν Παράδεισο Ἕνα παιδί μὲ νο-ητικὴ ἡλικία πεντάχρονου τί ἁμαρτίες νὰ ἔχει

κάνει Καὶ ἐλπίζω ὅταν ἔρθει ἡ δικιά μου ὥρα τοῦ θανάτου νὰ πεῖς κανέναν καλὸ λόγο γιὰ τὸν παλιό σου καθηγητὴ στὸν Θεό γιὰ νὰ μὲ βάλει σὲ καμιὰ γωνία ἐκεῖ στὴν ἄκρη τοῦ Παραδείσου

laquoΕἶδες τὸν διπλανό σου εἶδες τὸν Θεό σουraquo λένε οἱ Ἅγιοι Πατέρες

Ὅταν ἀγαπᾶς τὸν ἄλλο ὂντως βλέπεις τὸν Θεό σου

Γιατί laquoὁ Θεὸς εἶναι ἀγάπηraquo ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Καὶ εἶναι ψεύτης ὅποιος λέει ὅτι ἀγαπάει τὸν Θεὸ ἀλλὰ δὲν ἀγαπάει τὸν διπλανό του Γιατί πῶς εἶναι δυ-νατὸ νὰ ἀγαπᾶς τὸν Θεό ποὺ δὲν βλέπεις καὶ νὰ μὴν ἀγαπᾶς τὸν διπλανό σου ποὺ τὸν βλέπεις

Ἀντίο Θανασάκη Καὶ καλὴ ἀντάμωση

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 36: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

34

Σταυρὸν ἐκ νεότητος ἀναλαβόμενοςπορείαν διήνυσας στενὴν καὶ ἐπίπονον οἰκήσας ἐν ὄρεσινὅθεν αὐλιζόμενος εἰς εὐρύχωρον πλάτοςδόξης καὶ βασιλείας τοῦ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος Λουκᾶ θεομακάριστε ὑπὲρ ἡμῶν ἀεὶ ἱκέτευε

Ἀπολυτίκιον

Σὲ γραφικὴ πλαγιὰ στὶς δυτικὲς ὑπώρειες τοῦ Ἑλικώνα κοντὰ στὴν ἀρχαία Στειρί-δα δεσπόζει τo σπουδαιότερο βυζαντινὸ

μνημεῖο τῆς Ἑλλάδας τοῦ 11ου αἰ ἡ Μονὴ τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ τοῦ ἐν Στείρῳ Τὸ μοναστήρι μὲ τὶς δύο μεγάλες ἐκκλησίες (τὸν ναὸ τῆς Πα-ναγίας καὶ τὸ Καθολικό) τὴν Κρύπτη τὸ κα-μπαναριό τὰ κελιὰ καὶ τrsquo ἄλλα κτίσματα ποὺ εἶναι ἀφιερωμένο στὸν θαυματουργὸ τοπικὸ ἅγιο ἀπέκτησε σύντομα μοναδικὴ ἀκτινοβο-λία καὶ τοῦτο γιατί ἡ μορφὴ τῆς τέχνης του θεωρεῖται πρότυπο γιὰ τὰ βυζαντινὰ μνημεῖα τοῦ 11ου αἰ σὲ ὅλη τὴν Ἑλλάδα Ἡ οἰκοδομὴ τοῦ Καθολικοῦ ποὺ τοποθετεῖται χρονολογικὰ στὶς πρῶτες δεκαετίες τοῦ 11ου αἰ ἀποδί-

δεται σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση σὲ τρεῖς αὐτοκράτορες τοῦ Βυζαντίου Τὸν Ρωμανὸ Β΄ (959-963) τὸν Βασίλειο τὸν Βουλγαροκτόνο (976-1028) καὶ τὸν Κωνσταντῖνο Θ΄ τὸν Μο-νομάχο (1042-1056) μὲ ἐπικρατέστερη τὴ συμβολὴ τοῦ τελευταίου Ἡ ἵδρυση τοῦ με-γαλόπρεπου ναοῦ καθὼς καὶ τοῦ ὀγκώδους συγκροτήματος τοῦ εἴδους καὶ τῆς ἀξίας τῶν ὑλικῶν του παραπέμπουν σὲ πλούσια βασιλικὰ θησαυροφυλάκια καὶ καλλιτέχνες ποὺ κόσμησαν αὐτοκρατορικὰ κτίσματα Ἡ προσωνυμία laquoβασιλομονάστηροraquo ἀποδίδει τὴν αὐτοκρατορικὴ καταγωγὴ τῆς Μονῆς καθὼς καὶ τὴν αἴσθηση τοῦ πλούτου καὶ τῆς τελειότητας τοῦ μνημείου ἀπὸ τοὺς μεταγενέστερους Ἡ ζωὴ τοῦ μοναστηριοῦ

Πατριδογνωσία

Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 37: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

35

Πατριδογνωσία

ἀπὸ τὴν ἵδρυσή του μέχρι καὶ σήμερα ταυτί-ζεται μὲ τὴν ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους Τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες τῆς ὕπαρξής της ἡ Μοναστικὴ κοινότητα ἀποτελοῦσε πηγὴ Χρι-στιανικῆς πίστης καὶ θείας εὐλογίας Κατὰ τὴ διάρκεια τῆς Φραγκοκρατίας (1204 καὶ ἑξῆς) ἀλλὰ καὶ ἀργότερα τῆς Τουρκοκρατίας (1460 καὶ ἑξῆς) βοήθησε τὴν πατρίδα διαθέτοντας τὴν περιουσία του ὑπὲρ τοῦ ἀπελευθερωτι-κοῦ ἀγώνα χρησίμευσε ὡς στρατηγεῖο τῶν ἀγωνιστῶν συχνὰ καταληστεύθηκε λεηλα-τήθηκε κινδύνεψε μὲ ἀφανισμό καὶ φυσικὰ δέχθηκε πολλάκις τὴν καταστροφικὴ μανία τῶν κατακτητῶν Ἐπὶ Καποδίστρια καὶ Ὄθωνα ἐρημώθηκε ἐπὶ Γεωργίου τοῦ Α΄ (1863-1913) ἄρχισε νὰ ἀναστηλώνεται ἀλλὰ δυστυχῶς ἐν συνεχειᾳ ἐπλήγη ἀπὸ τὴν καταστροφικὴ μα-νία τῶν Γερμανῶν Κατὰ τὶς πολυετεῖς ἐργασίες ἀναστήλωσης ἀπὸ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ἑταιρεία καὶ τὴν Ἀρχαιολογικὴ Ὑπηρεσία ἀναστηλώθη-καν τὰ κτήρια τῆς Μονῆς καὶ στερεώθηκαν καὶ καθαρίσθηκαν οἱ σπάνιες τοιχογραφίες της

Ὁ Ὅσιος καταγόταν ἀπὸ τὸ Καστρὶ τῆς

Φωκίδας τοὺς σημερινοὺς Δελφούς Οἱ πρό-γονοὶ του ἦταν Αἰγινῆτες οἱ ὁποῖοι γιὰ νὰ ἀποφύγουν τὶς ληστρικὲς ἐπιδρομὲς τῶν Ἀγαρηνῶν (Τούρκων) ἀρχικὰ διέμειναν στὸ Ἰωαννίτζη τῆς Δεσφίνας καὶ ἀργότερα ἐγκα-ταστάθηκαν στοὺς Δελφούς

Ὁ Λουκᾶς ὁ τρίτος στὴ σειρὰ μεταξὺ ἑπτὰ ἀδελφῶν γεννήθηκε στὶς 29 Ἰουλίου τοῦ 896 Ἡ παιδική του ἡλικία ἦταν γεμάτη στερήσεις σκληρὴ ἐργασία ἀλλὰ καὶ πίστη στὸν Θεό Ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατο τοῦ πατέ-ρα του ἀπορροφήθηκε στὴ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καὶ τὴν προσευχή

Σὲ ἡλικία 14 ἐτῶν κατέφυγε κρυφὰ ἀπὸ τὴ μητέρα του στὴ Μονὴ τῆς Παντάνασσας (Μοναστηράκι) Ἐπέστρεψε ὅμως γιὰ νὰ πάρει τὴ συγκατάθεσή της καὶ ἀποσύρθηκε γιὰ νὰ μονάσει στὸ Ἰωαννίτζη Ἐκεῖ παρέμεινε ἀπὸ

τὸ 910 ὡς τὸ 917 Ἐξαιτίας τῶν βουλγάρικων καὶ τούρκικων ἐπιδρομῶν σὲ Βοιωτία καὶ Φω-κίδα ἀναγκάστηκε νὰ ἀσκητεύει σὲ διάφορες γειτονικὲς τοποθεσίες γιὰ 28 χρόνια Τὸ 945 ἐγκαταστάθηκε ὁριστικὰ πλέον στὴ σημερινὴ θέση τοῦ μοναστηριοῦ ὅπου καὶ ἐκοιμήθη στὶς 7 Φεβρουαρίου τοῦ 953

Στὸ Στείρι τὸν ἐπισκέπτονταν χιλιάδες πιστοὶ ποὺ ζητοῦσαν συμπαράσταση στὶς δυ-σκολίες τους καὶ θεία φώτιση στὴ ζωή τους Ὁ Ὅσιος διακρίθηκε γιὰ τὴν ἐργατικότητα τὴ φιλοκαλία τὴν ἐγκράτεια τὴν εὐσπλαχνία τὴ φιλοξενία τὴ φιλανθρωπία Εἶχε προικι-σθεῖ ἐπίσης μὲ προφητικὴ ἱκανότητα ἡ ὁποία ἀποδείχθηκε ἀλάνθαστη τόσο στὸν ἐθνικὸ ὅσο καὶ στὸν ἰδιωτικὸ βίο Προεφήτευσε τὴν ἀπε-

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 38: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

36

λευθέρωση τῆς Κρήτης ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Στὰ θεῖα χαρίσματα τοῦ ἀσκητῆ Ὁσίου ὀφειλόταν ἡ στενή του σχέση μὲ τοὺς Πόθο καὶ Πρωτοσπα-θάριο Κρηνίτη στρατηγοὺς τοῦ Θέματος τῆς Ἑλλάδος μὲ ἕδρα τὴν ἀκμάζουσα τότε Θήβα Ὁ Κρηνίτης μάλιστα ἄρχισε νὰ κτίζει μὲ ἔξοδά του ἐκκλησία ὅσο ζοῦσε ὁ Ὅσιος τὸ 946 στὸ

ὄνομα τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Στὸ ταπεινὸ κελλί του δίπλα στὸ μισοτελειωμένο ἐκκλησάκι τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἑπτὰ χρόνια μετὰ τὴν ἀρχική του ἐγκατάσταση στὸ Στείρι σὲ ἡλικία 56 ἐτῶν ὁ Ὅσιος ἔκλεισε γιὰ πάντα τὰ μάτια του

Δύο χρόνια μετὰ τὸν θάνατό του μερικοὶ ἀπὸ τοὺς μαθητὲς του ὁλοκλήρωσαν τὸν ναὸ τῆς Ἁγίας Βαρβάρας Ἐν συνεχείᾳ μετέτρε-ψαν τὸ κελλί του ὅπου ἦταν καὶ ὁ τάφος του σὲ laquoἱερὸν εὐκτήριονraquo μὲ σχῆμα σταυρικὸ καὶ

ἀνοικοδόμησαν νέα κελιὰ καὶ ξενῶνες καὶ ἔτσι ἱδρύθηκε ἡ πρώτη μοναστικὴ κοινότητα στὰ 955 Σύμφωνα μὲ τὸν Ε Στίκα ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Βαρβάρας ταυτίζεται μὲ τὸν ναὸ τῆς Παναγίας καὶ ὁ εὐκτήριος οἶκος μὲ τὴν Κρύπτη

Ἡ παράδοση τοῦ μοναστηριοῦ βεβαιώνει ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τοῦ Ὁσίου εἶχαν ἁρπα-

γεῖ κατὰ τὸν 13ο αἰ ἀπὸ τοὺς Σταυροφόρους καὶ εἶχαν με-ταφερθεῖ - μέσῳ ἐνδιάμεσων σταθμῶν σὲ Λευκάδα Βοσνία καὶ Βενετία - στὸ Βατικανό Ὁ σεπτός του τάφος ὅμως παρέμενε ἡ σωτήρια ἐλπίδα ἡ ὁποία laquoἀνέβλυζε ἀενάους ἰάσειςraquo καθὼς ὁ ἅγιος θερά-πευε καὶ ἔσωζε ἀνθρώπινες ζωές Στὶς 11 Ὀκτωβρίου τοῦ 1986 ὕστερα ἀπὸ ἐνέργει-ες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Θηβῶν καὶ Λεβαδείας καὶ ὅλων τῶν τοπικῶν ἀρχόντων τῆς Βοιωτίας δηλαδὴ μετὰ ἀπὸ 526 ὁλόκληρα χρόνια ἀντιπροσωπεία της παρέλαβε τὰ Ἱερὰ λείψανα καὶ τὰ ἐπα-νατοποθέτησε μὲ τιμὲς στὶς 13 Δεκεμβρίου τοῦ 1986 στὴ λειψανοθήκη τοῦ Καθολικοῦ ὅπου καίει ἀκοίμητη κανδήλα Χιλιάδες θαύματα ἀποδίδο-νται στὸν Ὅσιο ἀπὸ τότε ποὺ ἦταν ἐν ζωῇ ἕως σήμερα καὶ ἀτέλειωτα πλήθη συρρέουν καθημερινὰ νὰ προσκυνήσουν στὴ Χάρη Του Τὴν Εὐχή Του νὰ ἔχουμε

Ἄλλα τοπικὰ ἀξιοθέατά της περιοχῆς

Α) Ἡ Ἀκρόπολη τῆς Ἀρχαίας ΣτείριδαςΒρίσκεται στὸ κέντρο τῆς κοιλάδας ποὺ

σήμερα ὀνομάζεται Λάκκα στὴν κορυφὴ τοῦ λόφου Μπούλιο Ἡ ἀκρόπολη στὴ βορειανατο-λικὴ καὶ δυτικὴ πλευρὰ της εἶναι φυσικὰ ὀχυρω-μένη ἀπὸ ἀπότομα βράχια ἐνῷ στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχει τεχνητὴ ὀχύρωση κυκλικοῦ τεί-χους ἀπὸ ἀκατέργαστες πέτρες Στὸ ἐσωτερικό τῆς ἀκρόπολης ὑπάρχουν δεξαμενή λίθινες γοῦρνες λιοτρίβια καὶ οἰκιστικὰ κατάλοιπα

Πατριδογνωσία

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 39: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

37

Ἐπίσης στὴν ἀνατολικὴ πλευρὰ ὑπάρχουν δύο πύλες διακρίνονται δύο πύργοι καὶ τὸ νεκροταφεῖο μὲ τοὺς λαξευτοὺς ταφικοὺς θα-λάμους σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς ὁποίους ἀσκήτεψε ὁ Ὅσιος Λουκᾶς τὰ τελευταῖα ἑπτὰ χρόνια τῆς

ζωῆς του καὶ λέγεται ἀσκηταριόΒ) Τὸ φαράγγι τῆς Κλεισούρας Ἕνα φαράγγι βατό μήκους περίπου 6 χλμ

μὲ ἀπότομες ψηλές βραχώδεις πλαγιές ἀλλὰ σχετικὰ εὔκολο καὶ εὐχάριστο γιὰ πεζοπορία Ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα μέχρι στὴ δεκαετία τοῦ 1950 ἦταν ὁ κυριότερος δρόμος ἐπικοινωνί-

ας τῶν Στειριωτῶν καὶ τῆς μονῆς τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ μὲ τὸν Κορινθιακὸ κόλπο Στὴν εἴσοδο τοῦ φαραγγιοῦ τῆς Κλεισούρας ἀπὸ τὴ μεριὰ τοῦ Στειρίου ὑπάρχει τὸ πέτρινο γεφύρι τοῦ Λεόντιου μὲ δύο τόξα πιθανῶς βυζαντινῆς

ἐποχῆς κατασκευασμένο ἀπὸ κάποιον Λεό-ντιο μοναχό τοῦ Ὁσίου Λουκᾶ

Οἱ πληροφορίες ἀντλήθηκαν ἀπὸ τὸ site τοῦ μονα-στηριοῦ httposiosloukasgr

Πατριδογνωσία

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 40: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

38

Ἡ ἱστορία μας

ΕΝΑ ΚΙΤΡΙΝΙΣΜΕΝΟ ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ

Ἄρη Τσοκώνα

Ἕνα ξεχασμένο laquoκιτρινισμένοraquo χειρό-γραφο ποὺ βρέθηκε καταχωνιασμένο στὸ ἀρχεῖο τοῦ Παλατιοῦ τοῦ Τόπ

Καπὶ μὲ τὸν κωδικὸ CI3 ἔκρυβε ἱστορικὰ γε-γονότα γιὰ τὰ τελευταῖα χρόνια τοῦ Βυζα-ντίουhellip

Σὲ αὐτὸ ὁ ἐξέχων Ἰμβριώτης γαιοκτήμο-νας Κριτόβουλος κατέγραψε τὰ ὅσα συνέβη-σαν τὰ δύο τελευταῖα χρόνια τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας δίνοντας σημαντικὲς πληρο-φορίες γιὰ τὴν κατάκτηση τῶν νησιῶν τοῦ Βορειοανατολικοῦ Αἰγαίου βασιζόμενος στὰ προσωπικὰ του βιώματα ἀλλὰ καὶ σὲ ἀφηγή-σεις συγχρόνων του

Δὲν περιορίστηκε ὅμως μόνο σrsquo αὐτά ἀλλὰ συνέχισε νὰ καταγράφει καὶ τὰ ὅσα δια-δραματίστηκαν κατὰ τὰ πρῶτα 17 χρόνια μετὰ τὴν Ἅλωση βασιζόμενος σὲ πληροφορίες ποὺ εἶχε λόγῳ τῆς προσωπικῆς του σχέσης τόσο μὲ τὸν Πα-τριάρχη Γεννάδιο ὅσο καὶ μὲ τὸν νεαρὸ τότε Σουλτάνο Μώ-αμεθ τὸν Πορθητή

Τὸ χειρόγραφο τοῦ Κριτό-βουλου παρέχει σημαντικὲς πληροφορίες οἱ ὁποῖες δὲν ἀπαντῶνται ἀλλοῦ γιὰ θέ-ματα ὅπως εἶναι οἱ ἔριδες μεταξύ τῶν φόρου ὑποτελῶν κρατιδίων κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πτώσης τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας τὶς σχέσεις

τους μὲ τοὺς Ὀθωμανοὺς ἢ τὸν ἀνταγωνισμὸ Βενετῶν-Γενοβέζων

Δίνει ἀκόμη αὐθεντικὲς καὶ λεπτομερεῖς πληροφορίες γιὰ τὴν ἀνοικοδόμηση τοῦ Φρουρίου τῆς Ρούμελης τὴν κατασκευὴ τῶν ὀβίδων τὰ σημεῖα τοποθέτησης τῶν ἐπικεφαλῆς τοῦ στρατοῦ ποὺ πολιόρκησε τὴν πόλη καὶ τὴν πρώτη ὀβίδα ποὺ χρησι-μοποιήθηκε ποτέ Ὁ Κριτόβουλος συνέταξε τὴν πλέον εὐρεία καὶ ἀντικειμενικὴ ἱστορία τῆς περιόδου ἐπωφελούμενος τόσο ἀπὸ Βυζαντινοὺς ὅσο καὶ Ὀθωμανοὺς αὐτόπτες μάρτυρες

iefimeridagr

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 41: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

39

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 42: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

40

σχολια-ζωντας

Η ΑΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΚΥΡΑΝΝΑ Η ΟΣΣΑΙΑ

Ἀναστασίας ΚουρῆΦιλολόγου

Στὰ χρόνια ποὺ ζοῦμε χρόνια δύσκολα ἀπὸ τὴν ὕπουλη σκλαβιὰ τοῦ ἔθνους σὲ δόλιες καὶ ἀφανεῖς δυνάμεις ποὺ

δὲν τὶς βλέπουμε ἄμεσα καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο εἶναι σημαντικὸ νὰ φέρνουμε στὴ μνήμη μας ἄνδρες καὶ γυναῖκες ποὺ ἀντιστά-θηκαν στὰ πλούτη καὶ τὴ δόξα στὶς ὑπο-σχέσεις καὶ τὶς φοβέρες τοῦ κατακτητῆ Μία ἀπὸ αὐτοὺς εἶναι καὶ ἡ Νεομάρτυς ἁγία Κυ-ράννα Ἡ Ἁγία γεννήθηκε πρὶν ἀπὸ λιγότερο τρεῖς αἰῶνες στὸ χωριὸ Ὄσσα ἢ Ἀβυσσώνα (Βυσσώκα) ΒΔ τοῦ Λαγκαδᾶ σὲ ἀπόσταση περίπου 37 χλμ ἀπὸ τὴ Θεσσαλονίκη ποὺ βρίσκεται στὶς πλαγιὲς τοῦ βουνοῦ Βερτί-σκου στὰ χρόνια τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ

Ἡ Κυράννα ἦταν ἕνα σεμνὸ καὶ ὄμορφο κορίτσι πιστὴ χριστιανή ποὺ ἀγαποῦσε μὲ πάθος τὸν Χριστό Ζοῦσε μὲ τοὺς γονεῖς της Ἕλληνες στὴν καταγωγὴ καὶ χριστιανοὶ στὸ θρήσκευμα Στὰ δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια ὁ τύραννος ἐξουσίαζε τὰ πάντα χωράφια καὶ περιουσίες ἐνῷ ὁ ἄμοιρος ραγιὰς βρι-σκόταν στὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ Ὁ Ἕλληνας καὶ ὁ Χριστιανὸς ἦταν πάντοτε ἀδικημένοι Τί-ποτα δὲν ἐξουσίαζαν οὔτε τὴ γῆ τους οὔτε τὴν οἰκογένειά τους Ἔπρεπε νὰ πληρώνουν τοὺς φόρους καὶ τὰ χαράτσια στὸν ἀφέ-ντη τύραννο ποὺ ἐρχόταν νὰ τὰ μαζέψει ὁ Τοῦρκος σούμπασης

Μιὰ μέρα τὴν εἶδε ἕνας Γενίτσαρος καὶ σατανικὸς ἔρωτας ρίζωσε στὴν καρδιὰ του γιrsquo αὐτὴν τὴν ἀθώα κόρη Τῆς εἶπε ὅτι ἤθελε νὰ τὴν κάνει χανούμισσά του καὶ τῆς ἔταξε πολύτιμα στολίδια καὶ πανέμορφα φορέμα-τα Ὁ Τοῦρκος τὴν τυραννοῦσε νύχτα-μέρα

καὶ ἡ Ἁγία δὲν μποροῦσε νὰ βγεῖ στὸν δρό-μο διότι ὁ Γενίτσαρος παραφύλαγε γιὰ νὰ τὴν καλοπιάσει Ὅσο ὅμως ἐκεῖνος ἔλεγε καὶ ἔταζε τόσο ἡ Ἁγία τὸν ἀποστρεφόταν διότι εἶχε στὴν ψυχὴ της τὸν Χριστό Ὥσπου μιὰ μέρα ὁ Τοῦρκος γεμάτος ὀργὴ καὶ θυμό τὴν ἅρπαξε καὶ τὴ μετέφερε στὸν κριτὴ τῆς Θεσ-σαλονίκης Ἔπρεπε τώρα ἡ Ἁγία νrsquoἀποδείξει πὼς δὲν ὑποσχέθηκε ποτὲ στὸν Τοῦρκο ὅτι θὰ τὸν κάνει σύντροφό της οὔτε εἶπε ποτὲ πὼς θὰ γίνει Τουρκάλα

Τὴν ἔκλεισαν στὴ φυλακὴ καὶ κάθε μέρα ἐρχόταν ὁ γενίτσαρος καὶ μαζὶ μὲ ἄλλους γε-νιτσάρους τὴ βασάνιζαν ἀνελέητα Ἡ Ἁγία ἔκλεινε τὰ μάτια καὶ εἶχε τὸ νοῦ της στὸν Χριστό οὔτε τοὺς ἔβλεπε οὔτε τοὺς ἀπα-ντοῦσε Στὴν ἀρχὴ τὴν καλόπιαναν μετὰ τὴ χτυποῦσαν τὴν κλωτσοῦσαν τὴν πλήγωναν μὲ ξύλα καὶ μαχαίρια καὶ ἀφοῦ τὴν ἄφηναν ἑτοιμοθάνατη ἔφευγαν Τὰ ἴδια ἔκανε καὶ ὁ δεσμοφύλακας στὴ συνέχεια Κάθε νύχτα τὴν κρεμοῦσε ἀπrsquoτὶς μασχάλες καὶ μrsquoἕνα ξύλο τὴν χτυποῦσε ὥσπου νὰ κουραστεῖ Τότε τὴν ἄφηνε καὶ πήγαινε νὰ κοιμηθεῖ Ἕνας Χριστιανὸς ἐπιστάτης παρακαλοῦσε τὸν δεσμοφύλακα καὶ ὅταν καταλάγιαζε κά-πως ἡ λύσσα του πήγαινε καὶ τὴν ξεκρέμαγε Χριστιανοὶ φυλακισμένοι ἀλλὰ καὶ Τουρκά-λες βαρυποινίτισσες διαμαρτύρονταν στὸν δεσμοφύλακα λόγῳ τῶν ἀφόρητων δοκιμα-σιῶν καὶ κραυγῶν τῆς Ἁγίας ὅταν τὴ βασά-νιζαν Τὴ δέκατη νύχτα ἦταν τόσο τὸ ξύλο ποὺ τῆς ἔδωσε καθὼς τὴν εἶχε κρεμασμένη ποὺ κουράστηκε ὅσο ποτὲ καὶ ζήτησε καφὲ γιὰ νὰ συνέλθει Ὁ Χριστιανὸς τὸν φοβέρισε

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 43: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

41

καὶ οἱ Τουρκάλες φυλακισμένες τοῦ φώναξαν πολύ ποὺ ἔπεσε κάτω κλαίγοντας ἐνῷ ἔτρε-με ἀπrsquoτὴν ντροπή του

Ὅμως ξαφνικὰ μέσα στὸ σκοτάδι τῆς νύχτας οὐράνιο φῶς ἄστραψε στὴ φυλακὴ ποὺ ἔλουσε τὸ κρεμασμένο σῶμα τῆς Ἁγίας Μπρούμυτα ἔπεσαν οἱ Ἑβραῖοι οἱ Τουρ-κάλες χτυποῦσαν τὰ στήθη τους λέγοντας ὅτι τὸ κρίμα τῆς Ρωμηᾶς μᾶς βρῆκε σὰν ἀστραπὴ νὰ μᾶς κάψει

Ὁ δεσμοφύλακας τότε ἔδωσε ἐντολὴ στὸν Χριστιανὸ νὰ τὴν ξεκρεμάσει κι ἔγινε πάλι σκοτάδι στὴ φυλακὴ καὶ χύθηκε παντοῦ ἄρρητη εὐωδία Ὁ Χριστιανὸς ἔκανε τὸν σταυρό του καὶ ἀφοῦ φίλησε μrsquoεὐλάβεια τὰ μαρτυρικὰ ἐκεῖνα χέρια τὰ σταύρωσε πάνω στὸ μακάριο σῶμα Περιποιήθηκε τὸ ἅγιο λείψανο ἄναψε φῶτα καὶ προσκύνησε Τὴν ἑπομένη διαδόθηκε στὴν πόλη ἡ φήμη τοῦ Μαρτυρικοῦ τέλους τῆς Ἁγίας Οἱ Τοῦρκοι ντροπιασμένοι ἔδωσαν ἄδεια νὰ παραλά-βουν τὸ τίμιο Λείψανὸ της οἱ χριστιανοὶ καὶ νὰ τὸ κάνουν ὅτι θέλουν Πομπὴ τῶν χριστιανῶν μετέφερε τὸ ἅγιο Λείψανό της στὸ κοιμητήριο τῶν χριστιανῶν ἔξω ἀπὸ τὴν πόλη Τὸν Βίο καὶ τὸ Μαρτύριο τῆς Ἁγίας περιέλαβε ὁ ἃγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης στὸ laquoΝέο Μαρτυρολόγιοraquo Οἱ εὐσεβεῖς κά-τοικοι τῆς Ὄσσας τιμοῦν μὲ ἰδιαίτερη εὐλά-βεια τὴ μνήμη τῆς ἁγίας Κυράννας στὶς 8 Ἰανουαρίου κάθε χρόνο Τὸ 186869 οἱ κά-τοικοι τῆς Ὄσσας ἔχτισαν λαμπρὸ ἱερὸ ναὸ πρὸς τιμὴν τῆς Ἁγίας στὸ κέντρο περίπου τοῦ σημερινοῦ Δημοτικοῦ Διαμερίσματος τῆς Ὄσσης Λαγκαδᾶ

Τὴν προπαραμονὴ τοῦ Τιμίου Σταυροῦ τὸ 2011 ὁ ἥλιος ἀνέτειλε λαμπρότερος ὅπως ποτὲ ἄλλοτε στὴν Ὄσσα Τὰ θεμέλια τοῦ ἱεροῦ ναοῦ τῶν Παμμεγίστων Ταξιαρχῶν ἐκεῖ ὅπου βαφτίστηκε καὶ ἐκκλησιαζόταν ἡ ἁγία Κυράννα ταρακουνήθηκαν καὶ τὸ δά-πεδο τοῦ ἱεροῦ Βήματος σκίστηκε στὰ δυό ἀποκαλύπτοντας τὰ εὐωδιάζοντα καὶ χαρι-τόβρυτα Ἱερὰ Λείψανα τῆς ἁγνῆς κόρης τῆς νύμφης τοῦ Χριστοῦ

Στὶς 11 Ὀκτωβρίου 2011 τελέστηκε σrsquoαὐτὸν τὸν ναὸ μεγαλοπρεπέστατη Δοξο-λογία μὲ τὴν παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη κκ Βαρθολομαίου γιὰ τὴν ἀνεύ-ρεση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων τῆς Ἁγίας καὶ τὴν ἐπέτειο 260 ἐτῶν ἀπὸ τὸ Μαρτύριό της Στὴν Δοξολογία ἦταν παρόντες ὁ Ἀρχιεπίσκοπος

Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κκ Ἱερώνυμος μαζὶ μὲ 30 ἱεράρχες τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλη-σίας ἐκπρόσωποι τῆς Πολιτείας Μοναχοὶ καὶ Μοναχές ἐκπρόσωποι τοῦ Ἁγίου Ὂρους καὶ πλῆθος κόσμου ποὺ προσέτρεξαν γιὰ νὰ τιμήσουν τὴ Μεγαλομάρτυρα Κυράννα Ἃς ἔχουμε τὴ βοήθειά της καὶ νὰ θυμόμαστε τὴ θαυμαστὴ ἐπιμονὴ στὴν πίστη της στὸν Χριστὸ καὶ τὴ ρωμηοσύνη

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 44: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

42

Εἴχαμε τὴν εὐκαιρία νὰ κάνουμε αὐτὴν τὴ συνομιλία καὶ νὰ τοῦ ζητήσουμε συνέντευξη ὥστε νὰ ὠφεληθεῖ ὁ κάθε

ἕνας ποὺ θὰ μοιραζόταν τὸ βίωμα αὐτοῦ τοῦ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου Τὸ βίωμα τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς ἀγαπητικῆς σχέσης ποὺ ἔζησε μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Ἅγιον Ὂρος ὁ Βασίλης Τερλέγκας τὸ μετέτρεψε σὲ μιὰ πηγαία διάθεση νὰ βοηθήσει ἐμᾶς στὴ συνέντευξη νὰ μιλήσει ἀπὸ τὸ βάθος τῆς καρδιᾶς του νὰ μοιραστεῖ τὰ ὅσα ἔχει ζήσει καὶ νὰ δηλώσει ὅτι αὐτὴ ἡ Ἀγάπη τὸν ἔχει σκλαβώσει Ἁπλός ἀληθινός πονεμέ-νος πολὺ καὶ οὐσιαστικὸς στὰ λόγια του ὁ Βασίλης Τερλέγκας μᾶς μίλησε ἀπὸ τὴν καρδιά του

Γεννήθηκε καὶ μεγάλωσε σὲ ἕνα χωριὸ ἀπὸ αὐτὰ τῶν Καλαβρύτων Στὰ ὀρεινὰ μέρη τῆς Πελοποννήσου Ἐκεῖ ποὺ δὲν εἶχε τρόπους νὰ ἐπικοινωνήσεις μὲ τὸν ὑπόλοιπο κόσμο laquoὌχι φροντιστήρια δὲν εἶχε τίποτε δὲν εἶχεraquo λέει Μόνο τὸ φυσικὸ περιβάλλον ἦταν γύρω του Στὴ φύση διδάχτηκε τὸν πολιτισμό Καὶ τὸ laquoσχολεῖοraquo του ἦταν τὸ

χωριὸ του Ἀναφέρει ὅτι ἐκεῖνα τὰ χρόνια ἦταν πολὺ δύσκολα ὅμως συνεχίζει ἐξηγώ-ντας ὅτι laquoκάθε δυσκολία ποὺ ἀντιμετωπίζει ὁ κάθε ἄνθρωπος ἐμπεριέχει μιὰ εὐλογία γιατὶ αὐτὴ τὸν προβληματίζει καὶ γίνεται πολὺ καλύτερος μετάraquo laquoΣκέψου ὅτι ἔπρε-πε νὰ ἀγωνιστοῦμε γιὰ νὰ κάνουμε ψωμὶ νὰ φᾶμε Γιὰ νὰ φᾶμε κρέας ἔπρεπε νὰ σφά-ξουμε τὸν κόκορα πρῶτα Ὅμως αὐτὰ τὰ χρόνια ἦταν εὐλογία Ἀπὸ ἐκεῖ παίρνεις καὶ συγκρίνεις μὲ τὴν εὐτυχία τοῦ σήμερα γιὰ νὰ δεῖς καὶ νὰ ξέρεις τί εἶναι πραγματικὴ εὐτυχία καὶ ποιὸς εἶναι ὁ παράδεισος τῶν ἀνθρώπων Τότε μὲ κόπο πήγαινες παντοῦ Σκέψου ὅτι 16 χρονῶν εἶδα πρώτη φορὰ θά-λασσα Εἶχα πολλοὺς φόβους καὶ διάβαζα μὲ τὸ λυχνάριraquo

Πρὶν προχωρήσει νὰ ἐξηγήσει πῶς ἔφτα-σε στὴν Ἀθήνα τὸν ρωτῶ μὲ ποιὸ τρόπο ἀναπτύσσονται οἱ καλλιτεχνικὲς εὐαισθη-σίες σὲ ἕνα τέτοιο περιβάλλον καὶ ἀπαντᾶ μὲ τὸν βιωματικὸ τρόπο laquoὉ παππούς μου μιὰ τραγουδοῦσε καὶ μιὰ ἔψαλλε Ἄκουγα μὲ εὐλάβεια τοὺς ντόπιους μουσικοὺς στὰ πανηγύρια νὰ παίζουν Ἤμουν μωρὸ παι-δί Δὲν ξέρω ἂν γεννήθηκα ἔτσι ἢ ἂν στὴν πορεία ἐκεῖ γύρω στὰ 7 γεννήθηκε ἡ ἐπι-θυμία γιὰ ἔκφραση Πάντως τὰ παιδικὰ μου παιχνίδια ἦταν μουσικὰ ὄργανα Ἔκανα τὸν πανηγυρτζήraquo

Ρωτῶ laquoὙπῆρχε λοιπὸν κάποιος ποὺ σᾶς βοήθησε σrsquo αὐτόraquo

Καὶ ἡ ἀπάντηση ἀκολουθεῖ laquoΜὲ βοήθη-σαν πολλοὶ ὅμως μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἔγινε φανερὰ ἀντιληπτός Οἱ θεῖοι μου γιὰ παρά-δειγμα Μὲ ἄκουγαν καὶ μοῦ εἶπαν ἔλα μαζί μας νὰ παίξειςraquo

laquoΚαὶ ὡς πρὸς τὴ διαμόρφωση τοῦ ἤθους καὶ τῆς προσωπικότητάς σας ποιὸς σᾶς βοήθησεraquo Στὴν ἀπάντηση αὐτῆς τῆς ἐρώ-τησης συγκεντρώνονται πολλὰ πρόσωπα συγκεντρώνεται καὶ διαφαίνεται ὁ πυρήνας τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 45: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

43

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

Ἀρχικὰ ἀπαντᾶ μὲ λέξεις laquoὉ πατέρας ἡ μητέρα ἡ γιαγιά ὁ παππούςraquo Συνεχίζει περιγράφοντας βιωματικὰ καὶ σημαντικὰ γιὰ τὴν προσωπικότητά του περιστατικά

laquoἩ ἀγάπη τοῦ πατέρα μου πρὸς ἐμένα ὅπως τὴν ἔζησα καὶ μὲ μεγάλωσε μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο φαίνεται ἀπὸ αὐτό Ὁ πατέρας μου ἔπρεπε νὰ μὲ πάρει μαζί του στὰ πρό-βατα Εἶχε πολὺ κρύο Ὅμως δὲν μποροῦσε νὰ μὲ ἀφήσει πίσω Μοῦ ἄναψε λοιπὸν μιὰ φωτιὰ γιὰ νὰ μὴν κρυώσω Ὅμως (συνεχίζει καὶ νιώθει ὅτι εἶναι σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ θὰ πεῖ) κατάγομαι ἀπὸ ἕναν Ἅγιο ἀπὸ τὸν Ἅγιο Παῦλο τὸν ἐκ Σωποτοῦ Καλαβρύτων Εἶναι Νέος Ὁσιομάρτυρας ποὺ μαρτύρησε στὶς 28 Μαΐου τοῦ 1818 Σφαγιάστηκε ἀπὸ τοὺς Τούρκους Τὸ πραγματικό του ὄνο-μα εἶναι Παναγιώτης Πανουτσόπουλος Ἡ μνήμη του τιμᾶται μαζὶ μὲ αὐτὴν τοῦ ἁγίου Δημητρίου τοῦ νέου ποὺ εἶναι πολιοῦχος Τριπόλεως Καὶ ἀκόμη νὰ σᾶς πῶ ὅτι ὁ προ-πάππους μου ἦταν ἱερέαςraquo

Ἀκόμη ἀναφέρει τὴν Παναγία τοῦ χω-ριοῦ του σὰν ἕνα ζωντανὸ πρόσωπο ποὺ διαμόρφωσε τὴν προσωπικότητά του Ἡ ἀναφορὰ σὲ αὐτὴν τὴν Παναγιὰ εἶναι ξεχω-ριστὴ καὶ στὸ αὐτοβιογραφικό του σημείωμα στὴν προσωπική του σελίδα ὡς καλλιτέχνη στὸ διαδίκτυο

Λέει laquoἩ Παναγία τοῦ χωριοῦ μου εἶναι θαυματουργή Τὸ ἔνιωθα ἀπὸ μικρὸς αὐτό Καὶ εἶδα πολλὰ θαύματα Τὴ μητέρα μου συ-νέχεια ἐκεῖ τὴν ἔβρισκα γονατιστὴ καὶ τὴν παρακαλοῦσε Ὅταν ἔλειπε ὁ πατέρας μου στὸν πόλεμο μοῦ ἔλεγε ὅτι ἡ μητέρα μου πή-γαινε καὶ τὴν παρακαλοῦσε νὰ γυρίσει πίσω Κι Ἐκείνη ἐμφανίστηκε στὸν πατέρα μου καὶ τοῦ τὸ εἶπε Θυμᾶμαι ἀκόμη τὴν προσευχή της στὴν Παναγία στὴν ὁποία ἀπευθυνόταν καὶ μιλοῦσε ὅπως ἔκανε μὲ τοὺς ἀνθρώπους καὶ τῆς ἔλεγε Φρόντισε νὰ ἔχει ὁ Θεὸς καλὰ ὅλα τα παιδιὰ τοῦ κόσμου καὶ τελευταῖα τὰ δικὰ μουraquo

Στὴ συνέχεια τῆς κουβέντας τὸν ρωτῶ γιὰ αὐτὸ τὸ βίωμα τῆς πίστης ποὺ δὲν διδά-χτηκε ποτὲ μὲ λόγια ἀλλὰ πέρασε μέσα του ἁπλὰ καὶ ἀληθινὰ ζωντας μὲ τὴν οἰκογένειά του σὲ ἕνα ἑλληνικὸ χωριὸ καὶ μοῦ λέει ὅτι laquoἩ πίστη εἶναι θεμέλιος λίθος Αὐτὸς στὸν ὁποῖο πατᾶς γιὰ νὰ σοῦ ἀποκαλυφθεῖ ὁ Θεός τὸ φῶς ἡ ἀλήθεια Τὸ βλέπουμε γύρω μας ὅτι ὑπάρχει Θεός τὸ βλέπουμε δίπλα μας Τὸ ζοῦμε ὅτι ὑπάρχει Θεός Εἶναι πα-νταχοῦ παρὼν δὲν χρειάζεται νὰ τὸ ἀναλύ-σουμε αὐτό Ἡ πίστη εἶναι στὴν οὐσία τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκατάλη-πτη Ο Μ Βασίλειος λέει ὅτι εἶναι παραπά-νω ἀπὸ τὴν ἀντιληπτική μας ἱκανότητα τὸ νὰ πιστέψουμε σὲ ἐκεῖνο ποὺ δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμεraquo

Ρωτῶ laquoΠῶς ἐκφράζεται ἡ πραγματικὴ μαγκιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου μὲ ἀληθινὲς εὐαι-σθησίεςraquo Πραγματικά μὲ ἐντυπωσιάζει τὸ γεγονὸς ὅτι ἕνας ἄνθρωπος laquoτῆς νύχταςraquo ἐκφράζει μὲ τόση αὐθεντικότητα τὴν πίστη του καὶ τὴν καλλιέργειά του σὲ σχέση μὲ τὸ ὀρθόδοξο βίωμα Προσπαθῶ νὰ ἀμβλύνω τὴν ἀντικρουόμενη εἰκόνα ποὺ δημιουργεῖ ἐντυπωσιασμὸ καὶ νὰ βρῶ τὸ βάθος καὶ τὴν οὐσία

Ἀπαντᾶ laquoΜαγκιὰ δὲν εἶναι νὰ πουλᾶς μούρη καὶ ἐγωισμούς Μαγκιὰ εἶναι νὰ ἔχεις ἠθικὲς ἀξίες Μάγκας γιὰ ἐμένα εἶναι ἐκεῖνος ποὺ μπορεῖ νὰ κρατήσει τὸν ἑαυτό του νὰ μὴν παρεμβάλλονται πράγματα ποὺ τὸν ἀλλοιώνουν σὰν ἄνθρωπο Μήπως δὲν εἶναι μαγκιὰ ὁ θάνατος τοῦ Παπαφλέσσα Ἢ τοῦ Εὐγένιου Ροντιόνωφ γιὰ νὰ μὴν βγάλει τὸν σταυρό του Τί εἶναι μαγκιά Εἶναι νὰ ζεῖς στὴ σύγχρονη ζωὴ καὶ νὰ κοιτᾶς τὸν στόχο σου Αὐτὸ τὸ καταφέρνεις μὲ τὴν στάση σου σὰν ἄνθρωπος ἀπέναντι στὶς ἠθικὲς ἀξίες Μοῦ ἔχει μείνει χαραγμένη στὸ μυαλὸ καὶ στὴν καρδιὰ ἡ φράση τοῦ δασκάλου μου στὸ Δημοτικὸ σχολεῖο Ἰσχύς μου ὁ ἄνθρωπος καὶ πίστη μου ὁ Θεός Δὲν τὸ ξεχνῶraquo

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 46: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

44

Ἐρώτηση Τί συναισθήματα ἔχετε λοιπὸν ὅταν τραγουδᾶτε Αὐτὰ τὰ ὁποῖα ἐκφράζουν οἱ στίχοι τῶν τραγουδιῶν

Ἀπαντᾶ καὶ πάλι βιωματικά laquoὍταν πρω-τοένιωσα τὸν ἑαυτὸ μου ἔγραψα τραγούδια μόνος μου καὶ ἐξέφρασα μιὰ μελαγχολία Ἡ μουσικὴ ἐπένδυσὴ τους ἦταν ἀπὸ τὸ Δημοτικὸ τραγούδι καὶ τὴ Βυζαντινὴ μου-σική Νομίζω πὼς ἐκφράζω συναισθήματα

μὲ βυζαντινὸ τρόπο Πολλοὶ λένε πὼς εἶμαι ὁ ψάλτης τῆς νύχτας Δὲν εἶμαι Εἶμαι μόνο τραγουδιστὴςraquo

Ἀρχίζει ξαφνικὰ νὰ μοῦ μιλᾶ γιὰ αὐτὸ ποὺ ἔπαθε καὶ ἄλλαξε τὴ ζωή του

laquoΠρὶν ἀπὸ 13 χρόνια ἔπεσα σὲ κατάθλι-ψη Οἱ γιατροὶ τὸ λέγανε ἔτσι Ἐγὼ γέλασα Δὲν μπορεῖ νὰ εἶχα κατάθλιψη ὅμως δὲν ἤμουν καλά

Τότε ἡ μόνη μου διέξοδος ἦταν ὁ Χρι-στός ξεκίνησα πῆγα στὴ Μυτιλήνη στὸν ἃγιο Ραφαὴλ καὶ μετὰ γύρισα στὴν Ἀθήνα στοὺς καλύτερους γιατρούς Ὁ πιὸ ὀνο-μαστὸς γιατρὸς ποὺ ὑπάρχει στὴν Ἑλλάδα μοῦ εἶπε ὅτι ἔχω laquoδιαταραχὴ πανικοῦraquo καὶ πάλι γέλασα Μὲ φόρτωσε μὲ ψυχοφάρμακα

γιατί δὲν μποροῦσα νὰ λειτουργήσω ἀλλιῶς Δὲν μποροῦσα νὰ τραγουδῶ καὶ νὰ γράφω οὔτε γενικὰ νὰ δουλεύω χωρὶς αὐτά Ὅμως δὲν ἤμουν καθόλου καλά Ἔλεγα ἐφόσον ὑπάρχει ὁ Χριστός ἔχει ὁ Θεός Πέρασα μαρτυρικά Γιατί πιστεύετε ὅτι τὸ ἐπέτρεψε αὐτὸ ὁ Θεός Γιὰ δικιὰ μου εὐλογίαraquo

Τοῦ λέω ὅτι κρίνοντας μὲ βάση τὰ στε-ρεότυπα ποὺ κυκλοφοροῦν γιὰ τοὺς τρα-

γουδιστὲς θὰ πίστευε κανεὶς ὅτι αὐτὴ ἡ laquoσκοτεινὴ περίοδοςraquo ἀπὸ τὸ 1997 μέχρι τὸ 2010 ποὺ ἀναφέρει στὸ βιογραφικὸ του στὴν προσωπικὴ του σελίδα στὸ ἴντερνετ καὶ ποὺ λέει ὅτι laquoβα-θιὰ θλίψη γέμιζε τὴν ψυχὴ καὶ τὰ μάτια τουraquo θὰ φανταζόταν κανεὶς ὅτι σχετίζεται μὲ ναρκωτικά Εἶναι κατηγορηματ ι κὰ ἀρνητικός

Λέει laquoὌχι Μα-κριὰ ἀπὸ ἐμένα αὐτὰ

τὰ πράγματα Ἐγὼ ἕνα τσιγάρο καπνίζω καὶ αὐτὸ προσπαθῶ νὰ τὸ κόψω

Ἦταν δαιμόνιο Πήγαινα νὰ φωνάξω Χριστέ μου βοήθεια Καὶ μοῦ φώναζε σκά-σε καὶ μὴ μιλᾶς Δὲν μποροῦσε νὰ καθίσει ἄνθρωπος κοντὰ μουraquo καὶ ἀμέσως συνεχί-ζει laquoΔόξα τῷ Θεῷ Εὐχαριστῶ τὸν Θεὸ ποὺ μοῦ ἔδωσε τὸ μάθημαraquo

ξαφνικὰ σὰν ποιητὴς ποὺ εἶναι -ἀφοῦ γράφει στίχους- συνεχίζει laquoΤώρα ποὺ μιλᾶμε ἂν δεῖς ἔξω ἀπὸ τὸ παράθυρο θὰ δεῖς ἕνα δέντρο ἢ μιὰ πέτρα Εἶναι ἡ κτίση τοῦ Θεοῦ Πάντα ἐν σοφίᾳ ἐποίησας

Ὁ Θεὸς εἶναι πανταχοῦ παρών Διάβασα πατέρα Παΐσιο καὶ τότε κατάλαβα ὅτι θὰ μὲ ἀπαλλάξει ὁ Θεός Τὸ δύσκολο ἦταν μετὰ

Συνέντευξη Βασίλης Τερλέγκας τραγουδιστὴς

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 47: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

45

νὰ συγχωρήσω αὐτοὺς ποὺ μοῦ ἔκαναν τὴ δουλειά Θέλει δύναμη ἀλλὰ εἶναι εὔκολο Πρέπει νὰ τὸ ἔχεις βάλει στὴν καρδιὰ σου Ἐγὼ εἶμαι καλύτερος ἄλλωστε Θέλω καὶ ἐγὼ νὰ μὲ συγχωροῦν καὶ πρέπει πρῶτος νὰ συγχωρῶraquo

Συνεχίζει laquoἩ μετάνοια εἶναι τὸ πιὸ σημαντικὸ πράγμα Εἶναι ἀναβάπτιση τοῦ ἀνθρώπου καὶ μέσα ἀπὸ αὐτὸ τὸ μυστήριο σώζει τὴν ψυχὴ του Τὸν ἑαυτὸ του

Τὸ μυστήριο τῆς ἐξο-μολόγησης καὶ ἡ Θεία Κοινωνία εἶναι ἡ ἀπό-λυτη λύτρωση γιὰ ἕναν ἄνθρωπο Δὲν μποροῦμε νὰ γλιτώσουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἔχουμε ὅμως τὴν ἐξομολόγηση Τὸ μόνο ποὺ ζήτησα ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους μου ἂν ὁποιαδήποτε στιγμὴ πλη-σιάζει τὸ τέλος μου εἶναι νὰ μοῦ φέρουν ἕναν ἱερέα νὰ ἐξομολογηθῶ Ἐπειδὴ δὲν εἶμαι σωστὸς τρέχω πίσω ἀπὸ ἕνα πετραχήλι νὰ ἐξομολογηθῶ Καὶ στοὺς ἄλλους τὸ λέω Μπὲς μέσα σὲ μιὰ Ἐκκλησία Θὰ νιώσεις καλύτερα Θὰ γαληνέψει ἡ καρ-διὰ σουraquo

Ἑπόμενη ἐρώτηση Οἱ περισσότεροι πι-στεύουν ὅτι γιὰ τοὺς καλλιτέχνες ὅλα ἐπι-τρέπονται καὶ ἀποδέχονται ὅτι ὑπάρχουν διαφορετικὰ ἠθικὰ κριτήρια γιὰ ἀνθρώπους αὐτοῦ τοῦ χώρου

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ γιὰ ἐμᾶς νὰ μᾶς πεῖτε τὴ γνώμη σας γὶ αὐτὸ μιλώντας προσωπικά

Ἀπαντάει laquoὍλοι θεωροῦν ὅτι λόγῳ τοῦ χώρου σχετίζομαι μὲ αὐτὰ τὰ πράγματα ὅμως ἐγὼ ἀπὸ πάντα ἔνιωθα ἀποστροφὴ καὶ ἀηδία γιὰ αὐτά Καὶ νὰ σοῦ πῶ ἡ πιὸ μεγάλη παγίδα γιὰ τοὺς νέους ὅπως τὴ βλέπω μέσα

στὰ μαγαζιὰ εἶναι ὁ ἀλκοολισμόςἈκριβῶς ἐπειδὴ θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἐπι-

τρεπτὸ ἄρα εἶναι καὶ καλό Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι Ἂν θεωρήσω ὅτι ἂν πιῶ ἕνα ποτήρι οὐίσκι θὰ χαμογελῶ περισσότερο δὲν εἶμαι σωστὸς καλλιτέχνης Δὲν θέλω νὰ ζῶ μὲ ὑπο-βοηθήματα ἀλλὰ ἀληθινὰ καὶ δυνατὰ τὴν κάθε στιγμήraquo

Τὸν ρωτῶ πόσο καὶ τί διαβάζει

Απαντᾶ laquoΔιαβάζω λίγα καὶ καλά Εἶναι Θεολογικὰ καὶ Ἱστορικὰ ὅσα διαβά-

ζω Μοῦ ἀρέσει ἡ ἱστορία τῆς Ἑλλάδας μου Μοὺ ἀρέσει καὶ ἡ δημοτικὴ παράδοση γιατί ἐκφράζει τὸν Ἕλληνα ἀπὸ καταγωγῆς του Ἔχει ἀγχωθεῖ ὁ σύγχρονος Ἕλληνας ἀπὸ δυ-τικὲς ἐπιρροὲς καὶ αὐτὸ εἶναι τὸ χειρότερο Αὖτο ἔλεγε καὶ ὁ πατροΚοσμᾶςraquo

Τέλος μοῦ ζήτησε νὰ γράψω τὴ συνέντευ-ξη μὲ προσοχὴ καὶ προσευχὴ καὶ ἦταν πολὺ ἥσυχος καὶ χαρούμενος Τὶς ἑπόμενες ἡμέ-ρες μοῦ εἶπε ὅτι εἶχε laquoπόλεμοraquo ἐπειδὴ μίλη-σε ἀλλὰ εἶναι σίγουρος ὅτι ἦταν γιὰ καλό

Μαρία Λουπίδου

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Ησ υ ν έ ν τ ε υ ξ η

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 48: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

46

Ταινιοπαρουσίαση the Truman show

Ὁ Τ ρ ο ύ μ α ν Μπέρμπανκ εἶναι ἕνας

φιλήσυχος καλο-συνάτος ἄνθρωπος ποὺ ἐργάζεται σὲ μιὰ ἑταιρεία Ζεῖ μὲ τὴ σύζυγό του μιὰ ζωὴ συνηθισμένη χωρὶς ἰδιαίτερες ἐκπλήξεις καὶ ἀπρόοπτα Δὲν ἔχει βγεῖ ποτὲ ἔξω ἀπὸ τὸν μικρόκοσμο τῆς

μικρῆς του κωμόπολης Αὐτὸ ὀφείλεται στὸ ὅτι βρίσκεται κτισμένη πάνω σὲ ἕνα νησὶ καὶ ὁ ἴδιος ἔχει μιὰ φοβία ποὺ τὸν ἀποτρέπει ἀπὸ τὸ νὰ διασχίσει τὸ ὑγρὸ στοιχεῖο Παρrsquo ὅλα αὐτά δείχνει νὰ εἶναι εὐχαριστημένος μὲ τὴ ζωή του μέχρι ποὺ μιὰ μέρα ἀρχίζει νὰ συνειδητοποιεῖ ὅτι κάτι δὲν πάει καλὰ μὲ τὸν κόσμο ποὺ τὸν περιβάλλει

Αὐτὸ ποὺ ὁ Τρούμαν ἀγνοεῖ εἶναι ὅτι ἀπὸ τὴ βρεφικὴ του ἡλικία κάθε του κίνηση λέξη καὶ ἐμπειρία καταγράφεται ἀπὸ χιλιάδες κάμερες καὶ μικρόφωνα καὶ μεταδίδεται ζω-

ντανά 24 ὧρες τὸ 24ωρο σὲ ὅλο τὸν κόσμο Εἶναι ἐν ἀγνοίᾳ του ὁ πρωταγωνιστὴς τῆς δημοφιλέστερης τηλεοπτικῆς ἐκπομπῆς στὸν πλανήτη Ὁ ἄνθρωπος ποὺ κινεῖ τὰ νήματα στὸν κόσμο τοῦ Τρούμαν εἶναι ἕνας ἰδιοφυὴς σκηνοθέτης ποὺ εἶχε συλλάβει τὴν ἰδέα γιὰ μιὰ τέτοια ἐκπομπὴ ἤδη ἀπὸ τὴν ἐποχὴ ποὺ ὁ Τρούμαν ἦταν μωρό Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πλαι-σιώνουν τὸν Τρούμαν στὴν καθημερινότητά του δὲν εἶναι παρὰ ἠθοποιοὶ -ἀκόμα καὶ ἡ ὑποτιθέμενη σύζυγός του- ἐνῷ ὅλος ὁ κό-σμος ποὺ τὸν περιβάλλει εἶναι στὴν πραγμα-τικότητα ἕνα τεράστιο τηλεοπτικὸ στούντιο στεγαζόμενο κάτω ἀπὸ ἕναν γιγαντιαῖο θόλο ποὺ δίνει στὸν σκηνοθέτη τὴ δυνατότητα νὰ ρυθμίζει τὶς καιρικὲς συνθῆκες τὴ διάρκεια τῆς μέρας ἀλλὰ καὶ κάθε λεπτομέρεια τῆς ζωῆς τοῦ κεντρικοῦ ἥρωα Ὁ Τρούμαν εἶναι τὸ πλέον ἀναγνωρίσιμο πρόσωπο στὸν κόσμο καὶ ἡ ἐκπομπὴ σημειώνει ρεκὸρ τηλεθέασης ὅπου κι ἂν προβάλλεται

Ὅμως ὅσο καλὰ κι ἂν εἶναι στημένο ἕνα ψέμα δὲν μπορεῖ νὰ σταθεῖ γιὰ πά-ντα Μιὰ σειρὰ ἀπὸ τυχαῖα γεγονότα θὰ κάνει τὸν Τρούμαν νὰ ἀρχίσει νὰ βλέπει μὲ

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 49: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

47

Π Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ ΗΤαινιοπαρουσίαση the Truman show

ἀμφισβήτηση -καὶ ἔπειτα μὲ ὑποψία- τὸν κό-σμο γύρω του Τὸ lsquorsquoσύστημαrsquorsquo θὰ προσπα-θήσει νὰ τὸν ἀποτρέψει ἀπὸ σκέψεις καὶ ἐνέργειες ποὺ θὰ μποροῦσαν νὰ τὸν ὁδηγή-σουν στὴν ἀλήθεια Θὰ καταφέρει νὰ συνει-δητοποιήσει ὅτι σὲ ὅλη του τὴ ζωὴ ὑπῆρξε μιὰ μαριονέτα Κι ἂν ναί θὰ ἔχει τὴ δύναμη καὶ τὸ θάρρος νὰ κόψει τὶς κλωστὲς ποὺ τὸν ἤλεγχαν ὡς τώρα καὶ νὰ σταθεῖ στὰ πόδια του Καὶ πῶς θὰ γίνει αὐτό ὅταν κάθε του κίνηση παρακολουθεῖται

Ἡ εὐρηματικὴ καὶ πολυεπίπεδη ταινία τοῦ Πίτερ Γουίαρ (1998) εἶναι -πρωτίστως- ἕνας σχολιασμὸς πάνω στὴν ἀπόλυτη ἐμπορευ-ματοποίηση τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καὶ ἀξιο-πρέπειας γιὰ χάρη τῆς τηλεθέασης καὶ τοῦ κέρδους Εἶναι ὅμως καὶ μιὰ ἔμμεση φωνὴ δι-αμαρτυρίας ἐνάντια σὲ ὅλα τα μέτρα ἐλέγχου καὶ ἐποπτείας ποὺ κάποιοι lsquorsquoἄνωθενrsquorsquo θέλουν νὰ μᾶς ἐπιβάλλουν Εἰδικὰ στὴν ἐποχή μας ὅπου ὁ κλοιὸς τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς κλείνει γύρω μας ὅλο καὶ πιὸ ἀσφυκτικὰ (κά-μερες παντοῦrsquorsquoἔξυπνεςrsquorsquo κάρτες ἄνευ προη-γουμένου lsquorsquoφακέλωμαrsquorsquo τῶν πολιτῶν στὰ πλαί-σια τῆς lsquorsquoἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησηςrsquorsquo κἂ) εἶναι πιὸ εὔκολο ἀπὸ ποτὲ νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ καθένας μας ὅτι βρισκόμαστε σὲ ἀνάλογη

θέση μὲ τὸν πρωταγωνιστή Καὶ ὅτιἀργὰ ἢ γρήγορα ὀφείλουμε νὰ ξυπνήσουμε ἀπὸ τὸν λήθαργο καὶ νὰ δράσουμε

Ἐξάλλου ἀκόμα καὶ τὸ ὄνομα τοῦ πρω-ταγωνιστῆ κρύβει μιὰ ἀλληγορικὴ σημασία Truman=true man δηλ ἀληθινὸς ἄνθρωπος Ἀληθινὸς γιατί ἂν καὶ πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ μόνος ποὺ δὲν ὑποκρίνεται ἀλλὰ καὶ ἐπειδὴ ἡ ἀνακάλυψη τῆς ἀλήθειας εἶναι τὸ μονοπάτι μέσα ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ κληθεῖ νὰ σπάσει τὰ δεσμὰ του κατὰ τὸ lsquorsquoγνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶςrsquorsquo (Ἰω832)

Μιχάλης Βασίλας

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 50: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

48

Πρὸς laquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗraquo ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣΜοναστηρίου 225 54 628 Μενεμένη-Θεσσαλονίκη Τηλέφωνο 2310 552207 Τηλεμοιότυπο2310 552209

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΗ(ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΤΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΔΙΑ)

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ _____________________________________________________________________________________________________

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ _____________________________________________________________________________________________________________

ΤΚ_________________________ ΠΟΛΗ__________________________________________ ΧΩΡΑ ___________________________________

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ __________________________________________________________________________________________________

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ______________________________________________ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ___________________________________

ΔΕΛΤΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΗΣ

ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ἐσωτερικοῦ 15euro Ἐξωτερικοῦ 25euro emai contactenromiosinigr

ΤΡΑΠΕΖΙΚΟΣ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ Eurobank BIC EFGBGRAA IBAN GR4002603220000140200352972

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1 Κανόνας ποὺ ψάλλεται τὸν 15Αύγουστο2 Ἡμιπολύτιμος λίθος κρυσταλλικὴ μορφὴ τοῦ χα-λαζία - Ὅμοια γράμματα3 Μαῦρο ἐκκλησιαστικὸ ἔνδυμα4 Ἔτσι χαρακτηρίζεται ὁ laquoυἱὸςraquo τῆς laquoΠαραβολῆςraquo

5 Ἀγροτικὸ ἐργαλεῖο στὴ βάση τοῦ ἀρό-τρου - Ὡς τέτοιος λογίζεται ἡ ἁμαρτία γιὰ τὴν ψυχὴ μας6 Ὁ ἀριθμὸς 105 - Τὸ πάτωμα7 Ὁ ἀριθμὸς 11 - Ἐπικίνδυνο ἐνδοκυττα-ρικὸ παράσιτο8 Στὸ hellip τῶν Ἐλαιῶν ἔγινε ἡ Ἀνάληψη - Ὀπτικὰ ἀριθμός9 Ἀρχιερεὺς τῶν Ἰσραηλιτῶν ἔχρισε βασι-λέα τὸν Σολομώντα - Δηλώνουν ἐξαιρετικὴ ποιότητα

ΚΑΘΕΤΑ1 Καυσοκαλυβίτης ἱερομόναχος ποὺ ἁγίασε στὶς μέρες μας2 Πρόθεση - Ἀποτελεῖ laquoνέο νόμοraquo στὸ νο-μοθετικὸ ἔργο τοῦ Ἰουστινιανοῦ3 Τὸ laquoγλίτωσεraquo στὴν Κυριακὴ Προσευχή - Ὁ ἀριθμὸς 744 Θλίψη στὰ ἀρχαῖα ἑλληνικά - laquoΔικό σουraquo στὰ ἀρχαῖα (δοτική)5 Ὁ ἀριθμὸς 21 - Ἐκκλησιαστικὲς ἀκολουθίες 6 Ἔλεος χωρίςhellip φωνήεντα - Προτύπωση 7 Τάσεις μεταφορικά8 Ὁ ἀριθμὸς 6 - Ἀρχὴ Σοδόμων - Ὁ ἀριθμὸς 119 Τὸ ὄγδοο γράμμα τοῦ ἀλφαβήτου (ὁλο-γράφως) - Γιορτάζει στὶς 17 Σεπτεμβρίου

Σ Τ Α Υ Ρ Ο Λ Ε Ξ Ο

ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ1ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ 2 ΟΝΥΧΑΣ - ΤΤ 3 ΡΑΣΟ 4 ΑΣΩΤΟΣ 5 ΥΝΙ -ΡΥΠΟΣ 6 ΡΕ - ΔΑΠΕΔΟ 7 ΙΑ -ΙΟΣ 8 ΟΡΟΣ - ΙΙ 9 ΣΑΔΩΚ -ΑΑΑ ΚΑΘΕΤΑ 1 ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ 2 ΑΝΑ -ΝΕΑΡΑ 3 ΡΥΣΑΙ -ΟΔ 4 ΑΧΟΣ -ΟΔ 5 ΚΑ -ΩΡΑΙ 6 ΛΣ - ΤΥΠΟΣ 7 ΡΟΠΕΣ 8 ΣΤ -ΣΟΔ - ΙΑ 9 ΗΤΑ - ΣΟΦΙΑ

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 2 3 4 5 6 7 8 9

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 51: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣΤΗΛ 2310 552 719 2310 552 713

ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ wwwenromi-osinigrlaquoΡωμνιόςraquo Τεύχη 1-6

laquoἘρῶraquo Τεύχη 1-11

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ σχέση Ἑλληνισmicroοῦ-Χριστιανισmicroοῦ στὸ ἔργο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου laquoΠρός τοὺς νέουςraquo Θεώνης Μαρίνου-Μπούρα Ὁ Ἅγ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστοmicroος ὡς παιδαγωγός Μαρίας Τσακτσίρα Ἡ παιδεία σπουδαῖο ἔργο τῆς πολιτικῆς Κ Ἰ Δεσποτόπουλου Παιδεία- Ἐκπαιδευτικὸ σύστηmicroα καὶ οἱ νέοι Δηmicroητρίου Ἀναγνώστου Ἡ φιλοmicroάθεια τῶν Γραφῶν προξενεῖ πολυmicroάθεια Ἁγ Νικοδήmicroου τοῦ Ἁγιορείτου Ψυχοθεραπεία-Ἐξοmicroολόγηση Σωτηριάδου Ἄννας Ὅσιος Σοφιανὸς Ἐπίσκοπος Δρυϊνουπόλεως καὶ Ἀργυροκάστρου Ἀρχιmicro Νεκταρίου Ν Πέττα Γίνονται θαύmicroατα στὴν ἐποχή microας Κωνσταντίνου Δ Βέρρου Καππαδοκία ἡ χώρα τῶν ἁγίων Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo| 2 euro

Τεῦχος 5ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΜΑΣ laquoἘρῶraquo

1

ΙΟΥΛΙΟΣ-ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 7 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΑΡΧΙΜ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΠΕΤΤΑΣΜΙΧΑΗΛ ΤΡΙΤΟΣΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΡΠΑΤΖΗΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥπ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ

ΜΕΡΟΠΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣΣΩΤΗΡΙΟΣ ΚΟΛΛΙΑΣΔρ Ε ΖΕΛΛΙΟΥ-ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑIΩΑΝΝΗΣ ΑΡΜΕΝΑΚΗΣΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΤΑΠΑΚΗΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΑΡΙΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΣΟΔΟΥΛΟΣ ΣΤΑΘΗΣ ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ ΕΙΡΗΝΗ ΑΡΤΕΜΗ ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

χριστόφορος παπουλᾶκοσ dagger 18 -01 - 1861150 χρόνια ἀπὸ τὴν κοίμησή του

1

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2011 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 8 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΙΘΗΝΟΣ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

ΜΗΤΡ ΑΙΤΩΛΙΑΣ amp ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ κ ΚΟΣΜΑΣ ΜΗΤΡ ΠΙΣΙΔΙΑΣ κ ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΑΡΧΙΜ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΑΡΧΙΜ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΚΑΝΣΙΖΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΑΧΙΛΛΙΟΣ ΤΣΟΥΤΣΟΥΡΑΣ ΑΡΧΙΜ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΚΟΚΛΙΩΤΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΜΠΑΤΙΣΤΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ π ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΠΡΩΤΟΠΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ ΙΕΡΟΜ ΛΟΥΚΑΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ ΜΟΝ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΤΗΣ π ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ GEORGI ΒΟΥΡΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΚΑΛΤΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΣΙΓΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΟΥΚΟΥΣΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΓΚΑΒΑΡΔΙΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΡΕΡΑΚΗΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΠΑΚΑΣ Θ ΙΩΑΝΝΗΣ

αφιερω

μα

στη

ν ΕΚΚ

ΛΗΣΙΑ

1

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2012 ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 ΤΙΜΗ 4 ΕΥΡΩ

ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΥΤΟ ΓΡΑΦΟΥΝ

ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΡΟΥΤΟΓΛΟΥ ΑΡΧΙΜ ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΚΕΦΑΛΟΠΟΥΛΟΣ π ΧΡΙΣΤΟΣ ΚΥΡΙΑΖΟΠΟΥΛΟΣ ΔΑΟΥΤΟΠΟΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΗΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΡΕΤΤΑΚΗΣ ΜΑΝΩΛΗΣ ΔΡΟΥΓΚΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΡΤΑΛΟΥΔΗΣ ΖΩΗΣ ΖΗΡΙΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΕΣΕΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΕΣΤΗΣ ΚΟΝΤΑΞΗΣ ΚΩΝΝΟΣ ΛΙΑΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ-ΖΕΛΛΙΟΥ ΕΡΑΤΩ ΜΑΧΙΑΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΝΑΤΣΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΡΑΚΟΒΑΛΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΣΑΜΑΡΑΣ ΚΩΝΝΟΣ ΣΑΠΡΑΝΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΣΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ ΣΙΩΜΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΖΙΝΙΚΟΥ ΑΘΗΝΑ Χ΄΄ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Ἑπιστροφὴ

στὴν ὕπαιθρο

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗΝ ΥΠΑΙΘΡΟ ΣΤΟΝ ΦΥΣΙΚΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ ΣΤΗΝ ΦΥΤΙΚΗ -ΥΓΙΕΙΝΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΘΕΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Page 52: ¨ΡΩΜΝΙΟΣ¨ - 7ο ΤΕΥΧΟΣ - ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ ldquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrdquoΤΗΛ 2310 552207 E mail contactenromiosinigrwwwenromiosinigr

Ἡ Πόλη τῶν ὀνείρων microας - Δήmicroητρας Βασίλα-Ζιάκου Κωνσταντινούπολη ἡ Βασιλεύουσα - Στυλιανῆς Κουρῆ Διδάγmicroατα ἀπὸ τὴν Ἄλωση - Κατερίνας Μιχαὴλ Φωτορεπορτὰζ Ἐκδροmicroὴ νέων τῆς ἘΡΩ στὴν Κωνσταντινούπολη Σούρουπο στὴ Βασιλεύουσα - Συνεσίου microοναχοῦ Ἡ γλώσσα εἶναι σπουδαῖο πράγmicroα - Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου Ἡ παιδεία στὰ Φάρασα Καππαδοκίας Πόσο κοστίζει ἕνα θαῦmicroα Πατρίδα - Δάφνης Μπάλλα Ὅσιος Λουκᾶς ὁ ἐν Στειρίῳ Ἡ ἁγία microεγαλοmicroάρτυς Κυράννα ἡ Ὀσσαία - Ἀναστασίας Κουρῆ

Διmicroηνιαῖο Νεανικὸ περιοδικὸ τοῦ ΚΕΝΤΡΟΥ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΚΑΙ ΜΕΛΕΤΗΣ-ΠΡΟΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΑΞΙΩΝ ΜΑΣ lsquorsquoΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗrsquorsquo | 2 euro

Τεῦχος 7ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΜΑΣ wwwromniosgr Ρωmicroνιός

ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ∆ΩΡΕΑΝΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ