Διατροφή - eligast.gr · Διατροφή ΚΩΔΙΚΟΣ 6899 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ...

&Διατροφή

ΚΩΔΙ

ΚΟΣ

6899

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΤΕΥΧΟΣ 59 / 11ο έτος έκδοσης ISSN: 1109-7418

Διαταραχές πρόσληψης τροφής

Διατροφή στην Τρίτη Ηλικία

Το παιδί που δε βάζει βάρος

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και Βελονισμός

Γιατί τρώμε... Σοκολάτα;

Oι πιο αποτελεσματικοί τρόποι άσκησης

3Ευεξία & Διατροφή

Μετά από μια γεμάτη με στενάχωρα γεγονότα χρονιά, μια νέα χωρίς αμφιβολία επίσης δύ-σκολη χρονιά έχει ξεκινήσει. Καθώς πλέον κανένας μας δεν έχει αυταπάτες για τις ημέρες που έρχονται, είμαστε όλοι μας καλύτερα προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε τις δυσκολίες με όσο πιο θετική διάθεση μπορούμε. Αν και υπάρχουν ακόμη αγωνίες για το ενδεχόμενο κατάρρευσης της χώρας παρά τις μεγάλες θυσίες που έχουν γίνει, ένα μικρό φως στην άκρη του τούνελ φαίνεται να εμφανίζεται. Η γέννηση της πρώτης μικρής ελπίδας ανταγωνίζεται με το αίσθημα του αδιέξοδου λόγω της δυσχερούς οικονομικής κατάστασης.

Αρχίζουμε όμως να αφήνουμε πίσω μας αρκετές από τις ψευδαισθήσεις του παρελθόντος. Επιθυμίες και ανάγκες πιο ουσιαστικές έρχονται και πάλι στο προσκήνιο. Στο πολύ πρόσφατο παρελθόν η γιορτινή περίοδος, που μόλις τελείωσε, ήταν συνυφασμένη με τη διασκέδαση, την ανταλλαγή ακριβών αλλά συνήθως χωρίς ουσία δώρων, τις αποδράσεις σε μακρινούς και κοντινούς προορισμούς. Καταναλώναμε για να περάσουμε καλά. Η χώρα για χρόνια βρισκόταν σε μια κατάσταση χρόνιας δυσαρμονίας, με συνεχή παλινδρόμηση ανάμεσα στην οργάνωση και στη διάλυση, το αληθινό και το ψεύτικο, την πρόοδο και την οπισθοδρόμηση, τον μόχθο και το βόλεμα.

Η κρίση πλέον λειτουργεί σαν ένας καθρέπτης που μας φέρνει αντιμέτωπους με τις αλήθειες μας. Οι μέχρι σήμερα αποδεκτές συμπεριφορές όχι μόνο δεν γίνονται αποδεκτές αλλά και λοιδορούνται. Καταστάσεις πού όλοι γνωρίζαμε ή υποψιαζόμασταν αλλά αποσιωπούσαμε, όπως αλαζονεία και ανεπάρκεια των πολιτικών, διαφθορά, κατάχρηση εξουσίας, διαπλοκή, αποτελούν πλέον πρώτο θέμα συζήτησης όχι μόνο στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό προκαλώντας σχόλια καθόλου κολακευτικά.

Πέρα όμως από τις καταστάσεις που δεν μπορούμε να τις καθορίσουμε, ο καθένας από μας έχει τη δύναμη και την ευθύνη να βελτιώσει τη ζωή του. Μέσα από τις δυσκολίες μπορούμε να επιστρατεύουμε εκείνες τις δυνάμεις που θα μας δώσουν το κουράγιο που χρειαζόμαστε για να προχωρήσουμε μπροστά.

Γεώργιος ΚαραμανώληςΔιευθυντής Σύνταξης του περιοδικού

Άρθρο Σύνταξης

4 Ευεξία & Διατροφή

ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ Κ ΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΕΛΙΓΑΣΤΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2013 ΕΥΕΞΙΑ & ΔΙΑΤΡΟΦΗ Διμηνιαία Έκδοση του Ελληνκού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας & Διατροφής

Ιδιοκτήτης:ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣΕκδότης και υπεύθυνος παρά τω νόμω:Δ. Παπαπαναγιώτου, δημοσιογράφος

ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

Διευθυντής Σύνταξης: Γεώργιος Π. Καραμανώλης, Γαστρεντερολόγος

Αναπληρωτές Διευθυντές Σύνταξης: Εμμανουήλ Συμβουλάκης, Γαστρεντερολόγος

Ευάγγελος Χολόγκιτας, Παθολόγος

Συντακτική Επιτροπή: Μιχάλης Αναστασιάδης, Γεωπόνος

Χρήστος Γιαννικούλης, Γαστρεντερολόγος

Παναγιώτα Καφρίτσα, Παιδίατρος - Παιδογαστρεντερολόγος

Ιωάννης Μανιός, Διατροφολόγος - Εργοφυσιολόγος

Βασίλειος Παπαμίκος, Νοσοκομειακός Διατολόγος - Διατροφολόγος

Παρασκευάς Παπαχρήστος, Διατολόγος - Διατροφολόγος

Εμμανουήλ Τσόχατζης, Παθολόγος

Χρήστος Τριάντος, Γαστρεντερολόγος

Επιμέλεια- Διόρθωση Κειμένων: Γεώργιος Π. Καραμανώλης

Σχεδιασμός, Παραγωγή: ΤΕΧΝΟΓΡΑΜΜΑmed

Καλλιτεχνική Επιμέλεια: Ελένη A. Βραχάτη

ISSN: 1109-7418

Το περιεχόμενο του κάθε άρθρου εκφράζει την άποψη του συγγραφέα του,η οποία δεν είναι υποχρεωτικά αποδεκτή από τη Συντακτική Επιτροπή

Έδρα: Πατριάρχου Ιωακείμ 30, 106 75 ΑθήναΤηλ. Fax.: 210 72 31 332,e-mail: [email protected]: www.eligast.gr

Marketing & Διαφήμιση: Μένια Κουκουγιάννη Τηλ.: 210 72 31 332 Κιν.: 6944 763141 e-mail: [email protected]

Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

14

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜβΟΥΛΙΟ Πρόεδρος: Δημήτριος Παπαπαναγιώτου, Δημοσιογράφος

Διευθυντής: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Γαστρεντερολόγος

Γεν. Γραμματέας: Δημήτριος Γ. Καραμανώλης, Γαστρεντερολόγος

Ταμίας: Νικόλαος Βιάζης, Γαστρεντερολόγος

Μέλη: Νικόλαος Θεοδωρίδης, Επιχειρηματίας Ιωάννης Καραγιάννης, Γαστρεντερολόγος Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης, Γαστρεντερολόγος Παρασκευάς Παπαχρήστος, Διατροφολόγος Γρηγόριος Πασπάτης, Γαστρεντερολόγος Χαράλαμπος Τζάθας, Γαστρεντερολόγος Επαμεινώνδας Τσιάνος, Γαστρεντερολόγος

Εκδοτική Επιμέλεια: ΤΕΧΝΟΓΡΑΜΜΑmed

24

Άρθρο Σύνταξης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

Άρθρο: Η σημασία της συχνότητας των γευμάτων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Διατροφή: Διατροφή = Τρόπος ζωής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Άρθρο: Δυσκοιλιότητα: ένα συχνό σύμπτωμα που δεν πρέπει να υποεκτιμάται . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Άρθρο: Υγιεινή διατροφή. Γιατί είναι τόσο δύσκολη; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

Άρθρο: Στέβια, το φυσικό γλυκαντικό του μέλλοντος; . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Παιδί & Εφηβος: Σωστή διατροφή για μαθητές. Υγιεινό Κολατσιό στο Σχολείο . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Περί Διαίτης: Μη θερμιδογόνες γλυκαντικές ουσίες: «Το Μηδεν Αγαν» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Ευεξία: ZUMBA: η κεφάτη άσκηση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Άρθρο: Μεταβολές του τρόπου ζωής κατά τη διάρκεια θεραπείας με κορτικοστεροειδή . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Συνταγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Μικρά & Νόστιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

Επικοινωνούμε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

Ta Nέα του Ιδρύματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

10

22

Διατροφή στην Τρίτη Ηλικία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6

Άρθρο: Η συμβολή του CLA στη διατροφή και την υγεία του ανθρώπου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Άρθρο: Διαταραχές πρόσληψης τροφής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

Παιδί & Εφηβος: Το παιδί που δε βάζει βάρος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Άρθρο: Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου και βελονισμός . . . . . . . . . . . . 18

Άρθρο: Ηωσινοφιλική Οισοφαγίτιδα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Περί Διαίτης: Γιατί τρώμε σοκολάτα ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Ευεξία: Oι πιο αποτελεσματικοί τρόποι άσκησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

Άρθρο: Μακαντάμια . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Μικρά & Νόστιμα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

Επικοινωνούμε . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28

Ta Nέα του Ιδρύματος . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Συνταγές . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34


ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΟΛΟΓΙΑΣ Κ ΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΕΛΙΓΑΣΤ

στην Τρίτη ΗλικίαΔ ι α τ ρ ο φ ή

Το 2012 αποτέλεσε το ευρωπαϊκό έτος αφιερωμένο στην ενεργό γήρανση (active ageing) και στην αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Στόχος αυτού του έτους ήταν να αυξηθεί η ευ-αισθητοποίηση σχετικά με τη συμβολή των ατόμων μεγαλύτερης ηλικίας στην κοινωνία, καθώς η υπογεννητικότητα σε συνδυασμό με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης έχει σαν αποτέλεσμα την σημαντική βαθμιαία γήρανση του πληθυσμού.

Ενεργός γήρανση σημαίνει να μεγαλώνουμε με καλή υγεία και ως ισότιμα μέλη της κοινωνίας, να αισθανό-μαστε πιο ικανοποιημένοι από τη δουλειά μας και πιο ανεξάρτητοι στην καθημερινή μας ζωή. Για να επιτευχθεί η ανεξάρτητη διαβίωση στην τρίτη ηλικία απαιτείται η επιβράδυνση της εμφάνισης των προβλημάτων υγείας που παρουσιάζονται συνήθως σε αυτή την περίοδο της ζωής. Ένας από τους παράγοντες που συμβάλλει στη διατήρηση της υγείας των ατόμων, ανεξαρτήτως ηλικί-ας, είναι η διατροφή. Κάθε στάδιο της ζωής μας, όμως, χρήζει και διαφορετικής προσέγγισης.

Το γήρας συνοδεύεται από διάφορες φυσιολογικές και ψυχολογικές μεταβολές στον οργανισμό του κάθε ατό-μου (π.χ. μειωμένη αίσθηση της γεύσης και όσφρησης, διαταραχή της λειτουργίας του κορεσμού, κατάθλιψη), οι οποίες επηρεάζουν την διατροφική του πρόσληψη. Η συνήθης μείωση της όρεξης που παρατηρείται στην τρίτη ηλικία απαιτεί υγιεινές διατροφικές επιλογές με μεγάλη θρεπτική αξία. Ποιες είναι όμως αυτές;

Υγιεινές διατροφικές επιλογές

Οι υγιεινές διατροφικές επιλογές καθορίζονται από την ύπαρξη ποικιλίας τροφών που προέρχονται από όλες τις ομάδες τροφίμων, και κυρίως από αυτές των φρούτων και λαχανικών, των δημητριακών, των γαλακτοκομικών προϊόντων και του κρέατος.

Διατροφή


Κωνσταντίνα Τσουτσουλοπούλου, Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, MSc στην Προαγωγή και Αγωγή της Υγείας

1. Λαχανικά και φρούταΤα λαχανικά και τα φρούτα περιέχουν υδατάνθρακες (σάκχαρα και άμυλο), φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοι-χεία, ενώ είναι τα κατάλληλα τρόφιμα για να συμπεριλαμ-βάνονται σε δίαιτες χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος.

}} Συμβουλές:

}� Καταναλώστε τουλάχιστον 5 μερίδες από ποικι-λία φρέσκων και ώριμων φρούτων και λαχανικών (τουλάχιστον 3 μερίδες λαχανικών και 2 μερίδες φρούτων) καθημερινά.

}� Περιορίστε την κατανάλωση χυμών από φρούτα, καθώς αυτοί είναι πλούσιοι σε σάκχαρα.

}� Για την πρόσληψη της μέγιστης θρεπτικής αξίας από τα λαχανικά, μαγειρέψτε τα για τόσο χρονικό διάστημα, έτσι ώστε να είναι αρκετά μαλακά για να καταναλωθούν. Οι καλύτερες μέθοδοι μαγει-ρέματος είναι στον ατμό και στη σχάρα.

}� Δώστε προσοχή στην προσθήκη ελαιολάδου στα λαχανικά.

2. Ψωμί και ΔημητριακάΤο ψωμί και τα δημητριακά περιέχουν υδατάνθρακες (σάκχαρα και άμυλο), φυτικές ίνες και θρεπτικά συστατι-κά, όπως βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ιχνοστοιχεία.


}� Συμπεριλάβετε στην καθημερινή σας διατροφή ψωμί και δημητριακά, συμπεριλαμβανομένου του ρυζιού, των ζυμαρικών, των δημητριακών πρωινού και άλλων προϊόντων.

}� Προτιμήστε προϊόντα ολικής αλέσεως, καθώς πα-ρέχουν στον οργανισμό επιπλέον θρεπτικές ουσίες και φυτικές ίνες, συμβάλλοντας στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας.

}� Καταναλώστε τουλάχιστον 6 μερίδες δημητριακών ολικής άλεσης καθημερινά.

3. Γαλακτοκομικά προϊόνταΤα γαλακτοκομικά προϊόντα περιέχουν πρωτεΐνες, βιτα-μίνες, ασβέστιο και άλλα θρεπτικά συστατικά.


}� Καταναλώστε τουλάχιστον 3 μερίδες γαλακτοκο-μικών προϊόντων καθημερινά.

}� Επιλέξτε γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περι-εκτικότητας σε λίπος (2%), όπως γάλα, γιαούρτι και τυρί, ιδιαίτερα αν είναι απαραίτητη η απώλεια βάρους.

}� Επιλέξτε πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα αν έχετε χαμηλό σωματικό βάρος ή χρειάζεστε επιπρό-σθετη ενέργεια.

}� Τα γαλακτοκομικά προϊόντα σας παρέχουν τη μεγαλύτερη ποσότητα ασβεστίου που χρειάζε-στε ημερησίως, γεγονός το οποίο συμβάλλει στη διατήρηση της οστικής υγείας και προλαμβάνει τον κίνδυνο για οστεοπόρωση.

4. Άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά, αυγά, όσπρια και ξηροί καρποίΑυτή η ομάδα τροφίμων περιέχει πρωτεΐνες, σίδηρο, ψευδάργυρο και άλλα θρεπτικά συστατικά. Τα όσπρια (ξερά φασόλια, φακές) και οι ξηροί καρποί, συγκεκρι-μένα, περιέχουν πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία. Η κατανάλωσή τους είναι απαραίτητη σε περίπτωση που δεν καταναλώνετε κρέας, πουλερικά ή ψάρια.


}� Καταναλώστε τουλάχιστον 1 μερίδα από αυτή την ομάδα τροφίμων καθημερινά.

}� Καταναλώστε ψάρια (φρέσκα ή κατεψυγμένα) τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα.

e-mail: [email protected]



}� Επιλέξτε τρόφιμα πλούσια σε πολύ-ακόρεστα και ω-3 λιπαρά οξέα, όπως ξηρούς καρπούς (καρύδια) και λιπαρά ψάρια φρέσκα ή κατεψυγμένα (τόνος, σαρδέλες, σολομός, σκουμπρί).

}� Περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος στη 1 φορά την εβδομάδα

}� Επιλέξτε άπαχο κρέας, αφαιρώντας το ορατό λίπος από το κομμάτι που θα καταναλώσετε (π.χ. πέτσα από κοτόπουλο).

}� Περιορίστε ή αποφύγετε την κατανάλωση επε-ξεργασμένων κρεάτων (π.χ. λουκάνικα), τα οποία είναι τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε λίπος και αλάτι. Σε περίπτωση που τα καταναλώσετε, προτιμήστε τα ψητά και όχι τηγανητά.

Επιλογή και προετοιμασία τροφίμων χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος, αλάτι και σάκχαρα}} Επιλέξτε ελαιόλαδο και φυτικές μαργαρίνες κατά την

μαγειρική παρασκευή φαγητών.

}} Καταναλώστε τρόφιμα που έχουν μαγειρευτεί στο γκριλ, στον ατμό, στη σχάρα ή στην κατσαρόλα, χωρίς την προσθήκη ελαίων.

}} Περιορίστε την ποσότητα ζάχαρης και άλατος που προσθέτετε κατά το μαγείρεμα.

}} Περιορίστε την κατανάλωση έτοιμου φαγητού (π.χ. fast-food) σε συχνότητα μικρότερη από 1 φορά την εβδομάδα, καθώς και την κατανάλωση αναψυκτικών.

Διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους στην Τρίτη Ηλικία}} Σε περίπτωση υπερβάλλοντος σωματικού βάρους:

}� Νοσήματα όπως η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η αρθρί-τιδα είναι συχνά στους ηλικιωμένους. Αν είστε υπέρβαροι, η μικρή απώλεια σωματικού βάρους θα συμβάλλει στον καλύτερο έλεγχο αυτών των ασθενειών.

}� Καταναλώστε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθώς και δημητριακά ολικής άλεσης, τα οποία συμβάλ-λουν στην επίτευξη του αισθήματος κορεσμού.

}� Τρώτε τακτικά (3 γεύματα την ημέρα).

}� Αυξήστε τη φυσική σας δραστηριότητα (τουλάχι-στον 30 λεπτά διαλειμματικής άσκησης ημερησίως, π.χ. περπάτημα).

}� Περιορίστε την κατανάλωση αλκοολούχων ποτών.

}} Σε περίπτωση χαμηλού σωματικού βάρους ή μειω-μένης όρεξης:

}� Συστήνεται η κατανάλωση μικρών και συχνών θρεπτικών γευμάτων (τουλάχιστον 5 φορές ημε-ρησίως).

}� Οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν χα-μηλό σωματικό βάρος, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο για οστεοπορωτικά κατάγματα και συστή-νεται η κατανάλωση άφθονων γαλακτοκομικών προϊόντων.

}� Η κατανάλωση θρεπτικών σνακ περιλαμβάνει σά-ντουιτς ή τοστ, γιαούρτι, κρέμα, πουτίγκα ή σούπα.

}� Καταναλώστε πλήρη γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι).

}� Απολαύστε επιδόρπια, όπως κρέμα, παγωτό, ρυ-ζόγαλο.

}� Έχετε πάντα στη διάθεσή σας κατεψυγμένα ή προ-μαγειρεμένα φαγητά (π.χ. από σούπερ-μάρκετ) για γρήγορα και εύκολα γεύματα.

}� Όταν έχετε όρεξη να μαγειρέψετε, ετοιμάστε με-γαλύτερα γεύματα και καταψύξτε μερίδες για τις επόμενες ημέρες.

}� Επιλέξτε να καταναλώνετε τα γεύματα σας μαζί με φίλους και συγγενείς για να βελτιώσετε τη διάθεσή σας και να αυξήσετε την όρεξή σας.

Πηγές:

EUROPA - European Union website, the official EU website (http://europa.eu/ey2012/ey2012.jsp?langId=el)

Eating for Healthy Older People distributed by the Ministry of Health, New Zealand, August 2012 (https://www.healthed.govt.nz/resource/eating-healthy-older-peoplete-kai-t%C5%8Dtika-e-ora-ai-te-hunga-kaum%C4%81tua)



Η βελτίωση του βιοτικού, και παράλληλα του

μορφωτικού, επιπέδου των καταναλωτών έχει

συμβάλλει στην ευαισθητοποίησή τους ως προς

την ασφάλεια και την ποιότητα των τροφίμων,

συνδέοντας τη διατροφή με τη διασφάλιση της

υγείας τους. Ένας από τους σημαντικότερους

παράγοντες του διαιτολογίου που παίζει

καθοριστικό ρόλο στην υγεία του ανθρώπου είναι

το προφίλ των λιπαρών οξέων της τροφής, με την

επιδίωξη τα μεν ακόρεστα να είναι κατά το δυνατόν

αυξημένα τα δε κορεσμένα μειωμένα. Από τα

ακόρεστα λιπαρά οξέα αυτό που θεωρείται ότι ασκεί

την πλέον ευεργετική επίδραση επί της υγείας και

μακροζωΐας του ανθρώπου, είναι το συζευγμένο

λινελαϊκό οξύ (CLA = conjugated linoleic acid).

Η σ υ μ β ο λ ή τ ο υ C L A στη διατροφή και την υγεία

του ανθρώπου

Το CLA είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα σύνολο από 28 διακριτά γεωμετρικά ισομερή και ισομερή θέσης του λινελαϊκού οξέος (cis-9, cis-12 C18:2). Όλα τα ισομερή του CLA δεν ανευρίσκονται σε ίσες ποσότητες στις διάφορες τροφές. Το cis-9, trans-11 CLA είναι το πιο βιολογικά ενεργό και αντιπροσωπεύει το 75 – 90 % του ολικού CLA στο αγελαδινό γάλα.

Το λιπαρό οξύ CLA περιέχεται στα ζωικής προέλευσης προ-ϊόντα (γάλα – κρέας), στα φυτικά έλαια και στις ζωοτροφές φυτικής προέλευσης. Το γάλα και το κρέας βοοειδών και αιγοπροβάτων έχουν τις υψηλότερες συγκεντρώσεις CLA,

με το γάλα να βρίσκεται στην πρώτη θέση (3,8 – 6,4 mg/g λίπους). Υπολογίζεται ότι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα στο σύνολό τους καλύπτουν κατά μέσον όρο το 75 % της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ποσότητας CLA.

Το CLA σχηματίζεται στη μεγάλη κοιλία (προστόμαχος) των μηρυκαστικών ζώων (βοοειδών – αιγοπροβάτων) από αναερόβια βακτήρια, ως ενδιάμεσο προϊόν της βιο-ϋδρογόνωσης του λινελαϊκού οξέος και ενδογενώς στο μαστικό αδένα από το βασενικό οξύ με την επίδραση της Δ9-αφυδρογονάσης. Σημειωτέον ότι στη μεγάλη κοιλία αφενός τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα υφίστανται βιοϋ-

Άρθρο


Καθηγητής Γεώργιος Ζέρβας, Διευθυντής Εργαστηρίου Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών / Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας

δρογόνωση από τα βακτήρια, αφετέρου πλεονάζουν τα trans λιπαρά οξέα, τα οποία αυξάνουν την αθηρογόνο LDL και μειώνουν την HDL.

Η χλωρά νομή (βοσκή) και τα ελαιούχα σπέρματα (λίνου, σόγιας, ηλίανθου, ελαιοκράμβης, κ.α.) που χρησιμοποιού-νται στη διατροφή των μηρυκαστικών ζώων, χαρακτηρί-ζονται από υψηλή συγκέντρωση πρόδρομων ενώσεων (λιπαρά οξέα) για την παραγωγή του CLA. Η χλωρά νομή περιέχει κυρίως λινολενικό και λινελαϊκό οξύ, ενώ τα ελαι-ούχα σπέρματα κυρίως λινελαϊκό και ελαϊκό οξύ.

Η συγκέντρωση του CLA στο λίπος του γάλακτος και του κρέατος των μηρυκαστικών ζώων επηρεάζεται κυρίως από τη διατροφή και δευτερευόντως από άλλους παράγοντες όπως είναι το είδος του ζώου (πρόβατα>αίγες>βοοειδή), η φυλή, η ατομικότητα, η εποχή κ.α.

Τα τελευταία χρόνια γίνεται εκτεταμένη έρευνα για το CLA λόγω της ευεργετικής του δράσης στην υγεία του ανθρώπου. Πειραματικές μελέτες, που έχουν γίνει περισ-σότερο σε διάφορα είδη ζώων και λιγότερο στον ίδιο τον άνθρωπο, έχουν δείξει ότι το CLA συμβάλλει στην πρόληψη του καρκίνου του μαστού, καθυστερεί την εκδήλωση του διαβήτη και της παχυσαρκίας, αποτρέπει το σχηματισμό αθηρωματικών πλακών και τη μειωμένη ανάπτυξη των νεογνών, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μειώνει το λόγο ω-6:ω-3 στο μυϊκό και λιπώδη ιστό.

Σε πειράματα με ποντικούς παρατηρήθηκε ότι το CLA επιβράδυνε την ανάπτυξη του καρκίνου και εμπόδισε με μετάστασή του στον πνεύμονα και το μυελό των οστών όταν στην τροφή προστέθηκε CLA. Το CLA εμπλέκεται στον καταβολισμό του σωματικού λίπους μειώνοντας την όρεξη και κινητοποιώντας τα λιποκύτταρα για παραγωγή ενέργειας. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται η εκδήλωση παχυσαρκίας λόγω μείωσης του εναποτεθέντος λίπους, όπως έχουν δείξει πειραματικές μελέτες σε ποντίκια, κο-τόπουλα, χοίρους και σκύλους.

Η κύρια πηγή ενέργειας των κυττάρων είναι η γλυκόζη, η οποία κινητοποιείται με τη δράση της ινσουλίνης. Όταν το πάγκρεας δεν παράγει ινσουλίνη, τότε τα κύτταρα δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιούν τη γλυκόζη, η περίσσεια της οποίας είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση του διαβήτη.

Σχετικές μελέτες έχουν δείξει ότι το CLA αυξάνει την κι-νητοποίηση της γλυκόζης στα κύτταρα, αντικαθιστώντας ουσιαστικά την ινσουλίνη.

Τις τελευταίες δεκαετίες οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι υπεύθυνες για το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων σε ολόκληρο τον πλανήτη. Τα αίτια που τις προκαλούν είναι κληρονομικά αλλά και διατροφικά, με κύριο υπεύ-θυνο τα κορεσμένα λιπαρά οξέα. Έρευνες που έγιναν σε διάφορα είδη ζώων έδειξαν ότι η αύξηση της ποσότητας του CLA στα χορηγούμενα σιτηρέσια προκαλεί μείωση του επιπέδου των LDL. Είναι γνωστό ότι οι LDL οξειδώ-νονται και εναποτίθενται στα εσωτερικά τοιχώματα των αρτηριών, προκαλώντας το φράξιμό τους. Το CLA καθιστά τις λιποπρωτεΐνες πιο σταθερές και λιγότερο ευάλωτες στην οξείδωση.

Έχει δειχθεί, επίσης, πειραματικά ότι το CLA ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, διεγείροντας τον πολλαπλα-σιασμό των κυττάρων, παρεμποδίζοντας την αλλεργική δράση της ανοσοσφαιρίνης Ε και αυξάνοντας τη συγκέ-ντρωση του IgG. Τέλος, σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι το CLA συμβάλλει στην αποφυγή της οστεοπόρωσης, μειώνει τις φλεγμονές και αποτρέπει τη φθορά των χόν-δρων που προκαλείται από τη ρευματοειδή αρθρίτιδα. Το CLA αφενός παρεμποδίζει την παραγωγή φλεγμονωδών κυττοκινών που επηρεάζουν την ανάπτυξη των χόνδρων στις αρθρώσεις και ευνοούν τη φθορά τους, αφετέρου εμποδίζει την παραγωγή προσταγλανδίνης (PGE2) που συνδέεται με την οστεοπόρωση και την αρθρίτιδα.

Λόγω, λοιπόν, των ευεργετικών αυτών επιδράσεων του CLA, τρόφιμα τα οποία έχουν υψηλή συγκέντρωση CLA, χαρακτηρίζονται ως βιολειτουργικά. Δεδομένου ότι τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα (γάλα, κρέας και τα παράγωγα αυτών) επηρεάζουν σημαντικά την υγεία του ανθρώπου με το προφίλ των λιπαρών τους οξέων, το Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών τα τελευταία χρόνια έχει ως κύριο ερευνητικό του στόχο τον φυσικό εμπλουτισμό των παρα-πάνω προϊόντων σε CLA μέσω της διατροφής των ζώων, στοχεύοντας παράλληλα στη μείωση των κορεσμένων και την αντίστοιχη αύξηση των ακόρεστων λιπαρών οξέων.




στις δύο περιπτώσεις το άτομο εκδηλώνει υπερβολική ενασχόληση με το βάρος του και έντονο φόβο μην πα-χύνει, συχνά αξιολογώντας τον εαυτό του και την αξία του, βάση της εικόνας του σώματος του. Στα πλαίσια αυτά, το άτομο υιοθετεί μια σειρά από συμπεριφορές με σκοπό να ελέγξει την κατανάλωση του φαγητού του και το βάρος του.

Άρθρο

Οι διαταραχές αυτές συνήθως εμφανίζονται νωρίς στη ζωή του ατόμου κυρίως κατά την εφηβεία, αλλά μπο-ρούν να αρχίσουν και κατά την πρώιμη ενήλικη ζωή. Παρατηρούνται συχνότερα σε κορίτσια, αλλά μπορεί να παρουσιασθούν και στους άνδρες.

Η ψυχογενής ανορεξία και η ψυχογενής βουλιμία ανήκουν στο πλαίσιο των διατροφικών διαταραχών όπου και

Οι διαταραχές πρόσληψης

τροφής είναι ψυχικά νοσήματα

που περιλαμβάνουν κυρίως

τη ψυχογενή ανορεξία και

τη ψυχογενή βουλιμία.

Η συχνότητα αυτών των

διαταραχών αυξάνεται με την

πάροδο του χρόνου, τόσο στην

Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Διαταραχές πρόσληψης τροφής


Δρ Άρτεμις Ξανθάκη, DPsych, MSc, BSc, Εγκεκριμένη Συμβουλευτική Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια Επιστημονικός Συνεργάτης στην Κλινική Λυράκου

Αντιμετώπιση των διαταραχών πρόσληψης τροφής

Οι διατροφικές διαταραχές μπορούν να αντιμετωπιστούν και είναι σημαντικό για το άτομο να αναζητήσει θεραπεία όσο το δυνατό συντομότερα, καθώς οι παθήσεις αυτές έχουν σοβαρές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις. Η έγκαιρη διάγνωση της νόσου βοηθάει στην καλύτερη εξέλιξη και θεραπεία του ατόμου. Αν οι διατροφικές διαταραχές αντιμετωπισθούν από νωρίς θα βελτιωθεί και η έκβαση της ανάρρωσης.

Το θεραπευτικό πλάνο μπορεί να περιλαμβάνει:

}} Ψυχολογικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν το άτομο να αλλάξει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το διατα-ραγμένο τρόπο διατροφής.

}} Διατροφική επιμόρφωση ώστε το άτομο να επα-νεκπαιδευθεί και να αποκτήσει υγιείς διατροφικές συνήθειες.

}} Μπορεί να χρειασθεί νοσηλεία για τα άτομα που πά-σχουν από σοβαρό υποσιτισμό λόγω της έλλειψης τροφής.

}} Μπορεί να γίνει χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων για τη μείωση των αισθημάτων της κατάθλιψης και του άγχους.

}} Η οικογένεια και οι φίλοι των ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή συχνά μπορεί να αισθάνονται σύγχυση και ψυχική ένταση. Η υπο-στήριξη καθώς και η επιμόρφωση και η καλύτερη κατανόηση των διατροφικών διαταραχών από τους οικείους του ασθενή, αποτελούν ένα σημαντικό μέρος του θεραπευτικού πλάνου.

Ενώ οι δύο αυτές παθήσεις έχουν διαφορετικά χαρακτη-ριστικά και κριτήρια που τις ξεχωρίζουν, θα μπορούσαμε να πούμε οτι αποτελούν τους δύο πόλους ενός κοινού φάσματος και συχνά συναντούμε περιπτώσεις ανθρώπων που μεταπηδούν μετά απο μια περίοδο ανορεξίας σε ψυχογενή βουλιμία και σε κάποιες περιπτώσεις (λιγότερο συχνά) συμβαίνει το αντίθετο.

Στην Ψυχογενή Ανορεξία το βάρος του ατόμου είναι ιδιαίτερα χαμηλό και λόγω αυτού στις γυναίκες πα-ρατηρείται αμηνόρροια και πιο συγκεκριμένα απουσία τουλάχιστον 3 διαδοχικών κύκλων. Κύριο χαρακτηριστι-κό της νόσου είναι η μείωση της προσλαμβανόμενης τροφής. Η διαταραχή αυτή χαρακτηρίζεται από σκόπιμη απώλεια βάρους, συμβαίνει δηλαδή με τη θέληση του ίδιου του ατόμου. Το άτομο αρνείται να διατηρήσει το σωματικό του βάρος στο κατώτερο ή πάνω απο το κα-τώτερο όριο που αντιστοιχεί στην ηλικία και στο ύψος του. Συνήθως παρατηρείται υποθρεψία και διαταραχές της λειτουργίας του οργανισμού.

Στην Ψυχογενή βουλιμία το βάρος του ατόμου είναι συνήθως κανονικό. Κύριο χαρακτηριστικό σε αυτή την περίπτωση είναι η κατανάλωση, σε σύντομο χρονικό διάστημα, μεγάλης ποσότητας φαγητού. Παρατηρείται αίσθημα έλλειψης ελέγχου στην κατανάλωση τροφής κατά τη διάρκεια του επεισοδίου (αίσθημα του ατόμου ότι δεν μπορεί να σταματήσει να τρώει ή να ελέγξει τι και πόσο τρώει). Το άτομο, στη συνέχεια, βιώνει αισθήματα ενοχής και δυσφορίας και λαμβάνει μέτρα αντιστάθ-μισης (πχ: προκλητός έμετος- χρήση καθαρτικών και διουρητικών χαπιών ή και εντατική γυμναστική), που αποσκοπούν στην αποφυγή της αύξησης του βάρους. Παρατηρείται μυστικοπαθής συμπεριφορά και απομά-κρυνση απο τον περίγυρο. Συχνά λόγω των ενοχών που το άτομο αισθάνεται ύστερα απο επεισόδια αυξημένης κατανάλωσης τροφής, μπορεί να περάσει σε περιόδους ‘αυστηρής δίατας’ όπου μειώνει αισθητά την προσλαμ-βανόμενη τροφή, δημιουργώντας έτσι ένα φαύλο κύκλο που διατηρεί το πρόβλημα.

Εάν εντοπίζετε κάποια απο αυτά τα συμπτώματα στη δική σας διατροφική συμπεριφορά ή εάν γνωρίζετε κάποιο άτομο που φαίνεται να πάσχει απο κάποια διατροφική διαταραχή, χρειάζετε να απευθυνθείτε ωποσδήποτε σε κάποιον ειδικό.




Η αναγνώριση διαταραχών ανάπτυξης στη βρεφική-παιδική ηλικία αποτελεί συχνό διαγνωστικό πρόβλημα. Από μελέτες 2-25% των παιδιών παρουσιάζουν προβλήματα πρόσληψης βάρους τα πρώτα χρόνια της ζωής Η μη έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει απώτερες επιπτώσεις στη σωματική και νοητική εξέλιξηΑρχικά χρειάζεται αναγνώριση του προβλήματος, αναζήτηση της παθογένειας και τελικά σωστή αντιμετώπιση και θεραπεία.

Τ ο π α ι δ ί που δε βάζει βάρος

ΟρισμόςΟ ορισμός της ανεπαρκούς πρόσληψη βάρους συνί-σταται σε οιανδήποτε παρέκκλιση από τις παρακάτω παραμέτρους:

}} Βάρος σώματος < 3η ΕΘ

}} ΄Έκπτωση σωματικού βάρους κατά 2 σταθερές απο-κλίσεις

}} Βάρος σώματος < 80% του ιδανικού βάρους για το ύψος

}} Δείκτης μάζας σώματος < 3η ΕΘ

ΑίτιαH αιτιοπαθογένεια ποικίλει, ενώ οργανικά και μη οργανικά (ψυχοκοινωνικά) αίτια μπορεί να ενέχονται.

Καταρχάς θα πρέπει να διευκρινιστεί αν πρόκειται για φυσιολογική παραλλαγή της ανάπτυξηςΣτη φυσιολογική παραλλαγή ανάπτυξης ανήκουν:}} Η Γενετικά καθορισμένη καθυστέρηση ανάπτυξης

όπου τα βρέφη γεννιούνται με φυσιολογικό η και χαμηλό βάρος γέννησης, οι γονεικές εκατοστιαίες θέσεις είναι χαμηλές και τα βρέφη μεγαλώνουν και αυτά στις κατώτερες εκατοστιαίες θέσεις

}} Ιδιοσυστασιακή καθυστέρηση: τα βρέφη γεννιούνται με φυσιολογικό η και χαμηλό βάρος γέννησης, οι γονεικές εκατοστιαίες θέσεις είναι φυσιολογικές ενώ παρουσι-άζουν πτώση βάρους μέχρι τον 6o μήνα ζωής και στη συνέχεια ακολουθούν την θέση αυτή χωρίς πρόβλημα.

}} Αναπληρωματική καθυστέρηση της ανάπτυξης (catch-down growth). Αυτό αφορά βρέφη που γεννιούνται

Παιδί & Εφηβος


Παναγιώτα Καφρίτσα, Παιδίατρος- Παδογαστρεντερολόγος

με μεγάλο βάρος γέννησης, οι γονεικές εκατοστιαίες θέσεις είναι φυσιολογικές και τα βρέφη παρουσιάζουν πτώση βάρους μετά τον 6 μήνα ζωής και στη συνέχεια ακολουθούν την θέση αυτή χωρίς πρόβλημα.

}} Και τέλος τα πρόωρα βρέφη τα οποία γεννιούνται με φυσιολογικό για την ηλικία κύησης βάρος και χρειά-ζονται πάντοτε διόρθωση στις εκατοστιαίες θέσεις για να μη θεωρείται ότι έχουν πρόβλημα ανάπτυξης

Οι παθολογικοί μηχανισμοί ανεπαρκούς πρόσληψης βάρους συνίστανται σε:

}} Μη ικανοποιητική πρόσληψη θερμίδων}} Μειωμένη απορρόφηση ή πέψη θρεπτικών συστα-

τικών}} Αυξημένη απώλεια θρεπτικών συστατικών}} Υπερβολική κατανάλωση ενέργειας}} Ελαττωματική χρήση ενέργειας

1. Μη ικανοποιητική πρόσληψη θερμίδωνΜη ικανοποιητική προκύπτει όταν

α. Η τροφή δεν είναι διαθέσιμη, είτε λόγω ακατάλλη-λου τρόπου παρασκευής, ή υπάρχουν ακατάλληλες διαιτητικές συνήθειες ή λανθασμένη τεχνική σίτι-σης ή ακόμη και ύπαρξη διαταραχής στη σχέση γονέα-παιδιού

β. Υπάρχει έλλειψη όρεξης ή δυσκολία στη σίτιση που μπορεί να προκαλέσει η ύπαρξη χρόνιου νοσήμα-τος όπως συγγενείς ανωμαλίες, νόσοι ΚΝΣ, αναιμία καθώς η Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τέλος η ύπαρξη στοματοκινητικής δυσλειτουργίας.

2. Μειωμένη απορρόφηση ή πέψη θρεπτικών συστατικών

Μπορεί να προκληθεί από παγκρεατική – ηπατική ανεπάρκεια σε καταστάσεις όπως η κυστική ίνωση ή ηπατοπάθεια. Επίσης εντεροπάθεια που οφείλεται σε κοιλιοκάκη, τροφική αλλεργία αλλά και το βραχύ έντερο προκαλούν μειωμένη απορρόφηση της τροφής.

3. Αυξημένη απώλεια θρεπτικών συστατικών μπορεί να επέλθει είτε από το πεπτικό με εμέτους η διάρροιες είτε από τους νεφρούς

}} Έμετοι

}� Γαστρεντερικό: ΓΟΠ, απόφραξη

}� ΚΝΣ: αυξημένη ενδοκράνια πίεση, φάρμακα

}� Συστηματικά νοσήματα : λοιμώξεις, ουρολοίμωξη, μεταβολικές διαταραχές

}� Διάρροια-Δυσαπορρόφηση

}� Κοιλιοκάκη, ΙΦΝΕ, αλλεργική εντεροπάθεια, κο-λίτιδα, κυστική ίνωση

}} Απώλειες από τα νεφρά

}� Νεφρική ανεπάρκεια/ σωληναριακή οξέωση αποιος διαβήτης, Σ. διαβήτης

4. Υπερβολική κατανάλωση ενέργειας Χρόνια νοσήματα όπως καρδιοπάθεια, λοιμώξεις υναιμία, υπερθυρεοειοειδισμός, ηπατική ανεπάρκεια νεφρική ανεπάρκεια μπορεί να συνδέονται με μεγάλη κατανά-λωση ενέργειας

5. Ελαττωματική χρήση ενέργειας Μπορεί να προκαλέσουν συγγενείς ανωμαλίες (τρισωμία 21, 18, 13), συγγενείς λοιμώξεις, Μεταβολικά νοσήμα-τα όπως διαταραχές αμινοξέων, αποθηκευτικές νόσοι (θησαυρισμώσεις)

Διαγνωστική προσέγγιση

Στη διαγνωστική προσπέλαση της δυστροφίας συμβάλ-λουν το ατομικό, οικογενειακό, κοινωνικό και διαιτητικό ιστορικό, η αξιολόγηση του διαιτολογίου και ο εργα-στηριακός έλεγχος. Ο παιδίατρος, αλλά και ο ειδικός θα ζητήσουν λεπτομέρειες και θα προσπαθήσουν να ανιχνεύσουν πιθανό προδιαθεσικό παράγοντα. Πρόσφα-τη νόσηση, προωρότητα, ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης, επιπλοκή στην κύηση και λήψη φαρμάκων κατά την κύηση είναι πιθανοί παράγοντες κινδύνου.




Σκόπιμο είναι να γίνει γενεαλογικό δένδρο, όπου θα αποτυπωθούν φυσικά χαρακτηριστικά αδελφών και άλλων μελών της οικογένειας, σωματομετρικά γονέων, διατροφική συμπεριφορά της οικογένειας, ιστορικό κατάθλιψης, απόρριψη ή εγκατάλειψη, ιδίως από την πλευρά της μητέρας.

Χρήσιμο είναι να αναφέρεται το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο της οικογένειας. Δυσάρεστα γεγονότα στην οικογένεια προκαλούν φόρτιση, περίεργη συμπεριφορά και διαταραχές σίτισης.

Η αξιολόγηση του διαιτολογίου επιτυγχάνεται με πλη-ροφορίες όπως:

}} To είδος της τροφής (βασικά γεύματα, χυμοί αντί για φαγητό, νερό αντί για γάλα;).

}} Χρόνος που καταναλώνεται σε κάθε γεύμα (βρέφη με οισοφαγίτιδα ή στοματοφαρυγγική δυσφαγία καταναλώνουν χρόνο πολλές φορές «απρόσφορο» για σίτιση).

}} Ο αριθμός γευμάτων.

}} Ποσότητα γάλακτος (μητρικός θηλασμός αρκεί;)

Η συχνότητα και το των είδος κενώσεων, η παρουσία εμέτων, αναγωγών, δυσφαγία θα προσανατολίσουν για οργανικά αίτια όπως δυσαπορρόφηση, αλλεργία, λοίμωξη.

Στην αντικειμενική εξέταση είναι σημαντική η αναγνώ-ριση δυσμορφικών χαρακτηριστικών για υποκείμενα σύνδρομα καθώς και η καταγραφή των σωματομετρικών χαρακτηριστικών για την ακριβή εκτίμηση της βαρύτητας της υποθρεψίας. Η σχέση Βάρος/ Βάρος 50η ΕΘ αρκεί για να χαρακτηριστεί η υποθρεψία

σοβαρή : <60% του αναμενόμενου

μέτρια : 61-75%

ήπια : 76-90%

Ο συνήθης εργαστηριακός έλεγχος περιλαμβάνει :

}} Γενική αίματος, ΤΚΕ, φερριτίνη

}} Ουρία, κρεατινίνη,γλυκόζη

}} Ηλεκτρολύτες, ασβέστιο, φωσφόρος

}} Τρανσαμινάσες

}} Ανοσοσφαιρίνες (IgG, IgA, IgM, IgE)

}} Αντισώματα έναντι ενδομυίου, ιστικής τρανγλου-ταμινάσης

}} Θυρεοειδική λειτουργία

}} Γενική κοπράνων και καλλιέργεια

}} Λίπος κοπράνων

}} Ούρα

}} Γενική ούρων και καλλιέργεια

Πολλές φορές όμως χρειάζεται χρειάζεται να επεκταθεί ο έλεγχος με πιο ειδικές εξετάσεις όπως:

}} Αμινόγραμμα καί οργανικά οξέα ούρων

}} Καρυότυπος

}} Δερματικές δοκιμασίες, RAST

}} Δοκιμασία ιδρώτα

}} Ενδοσκόπηση-βιοψία εντέρου

ANTIMETΩΠΙΣΗΟι βασικές αρχές της αντιμετώπισης του παιδιού που δε βάζει βάρος συνίστανται στην αναγνώριση της υποκει-μένης αιτίας αν υπάρχει, στη συνέχεια στην εκτίμηση της βαρύτητας της υποθρεψίας αφού η μέτρια προς σημαντικού βαθμού υποθρεψία θέλει ενδονοσοκομει-ακή αντιμετώπιση

Χρειάζεται να αρχίσει σίτιση με υπερθερμιδικό διαιτο-λόγιο, 150% των ημερήσιων αναγκών σύμφωνα με το αναμενόμενο βάρος για την ηλικία. Ανάλογα με την περί-πτωση η σίτιση θα γίνει από το στόμα, μέσω καθετήρα, μέσω γαστροστομίας. Ο εμπλουτισμός του διαιτολογίου γίνεται με διάφορους τρόπους. Γίνεται ενίσχυση με ειδικά σκευάσματα μεμονωμένων συστατικών όπως :

Πολυμερή γλυκόζης, πολυμερή γλυκόζης και λίπους

Εναλλακτικά εμπλουτίζεται το διαιτολόγιο με ειδικά δια-λύματα εντερικής σίτισης βασισμένα η όχι στην πρωτεΐνη αγελαδινού γάλακτος

Σημαντικό βήμα στη θεραπεία είναι η παράλληλη ενθάρ-ρυνση των γονέων και της οικογένειας. Θα πρέπει να πε-ράσουμε το μήνυμα ότι η τροφή πρέπει να είναι απόλαυση και όχι πίεση με μικρά συχνά γεύματα με πρόγραμμα.

Συμπερασματικά, το παιδί που δε βάζει βάρος είναι συχνό πρόβλημα στην παιδιατρική πράξη, χρειάζεται έγκαιρη αναγνώριση, αποκλεισμό οργανικού αιτίου, πρώιμη παρέμβαση και συστηματική παρακολούθηση.

17


Ευεξία & Διατροφή



&Βελονισμός

Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ), αποτελεί λει-τουργική διαταραχή και περιλαμβάνει ομάδα συμπτωμά-των με κυριότερα το χρόνιο κοιλιακό πόνο, την κοιλιακή δυσφορία και διάταση, και την αλλαγή των συνηθειών του εντέρου (δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγή αυτών). Χαρακτηρίζεται από απουσία παθολογικής βλάβης του εντέρου. Αυτό σημαίνει ότι δεν εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία των ασθενών, μπορεί όμως να επηρεάσει πολύ την ποιότητα της ζωής, ενώ επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στο γιατρό ή και νοσηλείες στο νοσοκομείο που οδηγούν σε απουσίες από την εργασία συνεπάγονται σημαντική οικονομική επιβάρυνση.

Αποτελεί πολύ συχνή διαταραχή με τις γυναίκες να προ-σβάλλονται 2-3 φορές συχνότερα. Το ΣΕΕ μπορεί να κάνει την εμφάνισή του νωρίς κατά την εφηβική ηλικία ή την πρώτη ενηλικίωση.

Αιτιολογία. Τα αίτια για την εμφάνιση του ΣΕΕ δεν είναι ξεκάθαρα μέχρι στιγμής. Φαίνεται ότι υπάρχει κάποια υπερευαισθησία στην αισθητική νεύρωση του εντέρου που οδηγεί σε μία υπερβολική αντίδραση όταν το εντε-ρικό τοίχωμα υποστεί διάταση. Αυτό έχει σαν αποτέλε-σμα οι λείες μυϊκές ίνες του εντέρου να συσπώνται είτε υπερβολικά, προκαλώντας διάρροια και κωλικοειδείς πόνους, είτε υποτονικά προκαλώντας δυσκοιλιότητα

φούσκωμα πόνο και δυσφορία. Ερευνητές ενοχοποιούν το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα το οποίο έχει νευρικές συνδέσεις με το έντερο, διαταραχές του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος, το ανοσοποιητικό, ενώ πολύ πρόσφατες μελέτες αναφέρουν ότι ο νευροδιαβιβαστής σεροτονίνη (βρίσκεται σε σημαντική ποσότητα στο γα-στρεντερικό σωλήνα), διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον περισταλτισμό και την κινητικότητα του εντέρου. Προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση του ΣΕΕ αποτελούν:

} Συναισθηματικό stress και άγχος } Κατάθλιψη } Αϋπνίες } Δίαιτα φτωχή σε φυτικές ίνες } Κατάχρηση υπακτικών φαρμάκων } Προηγηθείσα λοίμωξη του εντέρου

Θεραπεία: Η θεραπευτική αντιμετώπιση του ΣΕΕ έχει πολλές παραμέτρους και περιλαμβάνει:

} Φαρμακευτική αγωγή. Υπάρχουν πολλές κατηγορίες φαρμάκων που μπορεί να χορηγηθούν όπως σπα-σμολυτικά, αντιδιαρροικά, ευκινητικά του εντέρου, αγχολυτικά, αντικαταθλιπτικά, με άλλοτε άλλα απο-τελέσματα ενώ αρκετές φορές τα οφέλη τους είναι περιορισμένα.

Στον πεπτικό σωλήνα του ανθρώπου περιέχεται

τεράστιος αριθμός μικροβίων, δημιουργώντας

μία συμβίωση με οφέλη και για τις δύο πλευρές.

Τα ευβιοτικά, τα προβιοτικά και τα συμβιοτικά

είναι σκευάσματα που έχουν σκοπό να

αυξήσουν ή να αποκαταστήσουν τον αριθμό τον

“ωφέλιμων’’ βακτηριδίων προς το συμφέρον της

υγείας μας. Τροφές που περιέχουν ωφέλιμους

μικροοργανισμούς (όπως προϊόντα της ζύμωσης

του γάλακτος) καταγράφονται ήδη από την εποχή

της αρχαιότητας σε ορισμένους πολιτισμούς.

Άρθρο

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου


Χριστίνα Κόρακα, Ιατρός Αναισθησιολόγος

} Αλλαγή διατροφικών συνηθειών. Ενώ δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι διατροφικοί κανόνες, συστήνεται ισορ-ροπημένη διατροφή και προτείνεται ότι ενοχλεί τον κάθε ασθενή να το αποφεύγει ειδικά κατά την περίοδο των κρίσεων.

} Αλλαγή τρόπου ζωής. Είναι πολύ σημαντικό να υιοθε-τηθεί ένας τρόπος ζωής που θα στοχεύει στη μείωση του stress του άγχους και στην καταπολέμηση της αϋπνίας και θα προσφέρει χαλάρωση και ευφορία. Η άσκηση, η ενασχόληση με χορό, η yoga, η ψυχο-θεραπεία είναι τρόποι που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής και θα μειώσουν την ένταση της καθημερινότητας.

} Θεραπεία κατάθλιψης. Πολλές φορές μία κατάθλιψη μπορεί να μην εκδηλωθεί με τυπικά συμπτώματα, αρ-χικά τουλάχιστον, και να κάνει την εμφάνισή της με σωματικά συμπτώματα όπως αυτά του ΣΕΕ ή μπορεί και να συνυπάρχουν τα τελευταία με αυτά της κατάθλιψης.

Η θέση του βελονισμού στο ΣΕΕ: Τα τελευταία χρόνια μελέτες έχουν δείξει ότι ο βελονισμός μπορεί να προ-σφέρει σημαντική ανακούφιση από τα συμπτώματα του ΣΕΕ. Αποτελεί ανώδυνη ακίνδυνη και χωρίς παρενέργειες θεραπευτική τεχνική που μπορεί να εφαρμοστεί ως μονο-θεραπεία ή ως συμπληρωματική με άλλες μεθόδους της κλασσικής ιατρικής ενώ σαν στόχο έχει την προάσπιση της υγεία και του ‘’καλώς έχειν’’ του οργανισμού, και την πρόληψη και θεραπεία διαφόρων παθήσεων.Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, οι δράσεις του βελονι-σμού που σαν αποτέλεσμα έχουν την ανακούφιση από τα συμπτώματα του ΣΕΕ είναι:

} Αναλγητική δράση (Pomeranz 1987) μέσω ενεργο-ποίησης ουσιών του ίδιου του οργανισμού (ενδορφί-νες, εγκεφαλίνες, δυνορφίνες). Οι ουσίες αυτές έχουν αναλγητική αλλά και ευφορική και ηρεμιστική δράση.

} Ρύθμιση της κινητικότητας του γαστρεντερικού σωλήνα (Yin 2010, Chen 2008, Schneider2007b) μέσω ρύθμισης του Αυτόνομου Νευρικού Συστήματος του οργανισμού (Συμπαθητικό και Παρασυμπαθητικό). Είναι γνωστό ότι το stress ενεργοποιεί το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα το οποίο με τη σειρά του προκαλεί σπασμό στο έντερο και κοιλιακή δυσφορία. Σε ασθε-νείς με ΣΕΕ το έντερο είναι υπερευαίσθητο ακόμα και στο ελάχιστο stress. Ο βελονισμός ενεργοποιεί το Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα προάγοντας έτσι τη χαλάρωση.

} Αύξηση του ουδού του κοιλιακού πόνου και της διάτασης.(Xu 2009, Tian 2006, Xing 2004). Αυτό ση-μαίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερο ερέθισμα (π.χ.stress) για την έναρξη των συμπτωμάτων και ότι κατά κάποιο τρόπο μεγαλώνει το ‘’σκαλοπάτι’’ στο οποίο ο ασθενής θα νιώσει πόνο και δυσφορία. Με άλλα λόγια δε θα εμφανίζονται συμπτώματα με το παραμικρό ερέθισμα.

} Μείωση του άγχους και της κατάθλιψης (Samuels 2008). Ασθενείς με ΣΕΕ είναι σύνηθες να μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο, με το άγχος να προκαλεί πόνο και τον πόνο επιπρόσθετο άγχος και όλη αυτή η κατά-σταση να οδηγεί τελικά σε κατάθλιψη. Ο βελονισμός αλλάζει τη χημεία του εγκεφάλου προάγοντας την παραγωγή ενδορφινών και ρυθμίζοντας την παραγω-γή άλλων ψυχοτρόπων ουσιών του οργανισμού όπως είναι η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη με αποτέλεσμα τη βελτίωση των αρνητικών συναισθημάτων.

Αξίζει να αναφερθούν τα αποτελέσματα μεγάλης μελέτης (RCT), τα οποία παρουσιάστηκαν στο Αμερικανικό Κολέ-γιο Γαστρεντερολογίας το 2000 στη Νέα Υόρκη, κατά την οποία μελετήθηκε η αποτελεσματικότητα του βελονι-σμού σε σχέση με θεραπείες χαλάρωσης σε ασθενείς με ΣΕΕ. Βρέθηκε λοιπόν ότι η ποιότητα ζωής των ασθενών καθώς και τα γαστρεντερικά συμπτώματα μειώθηκαν και στις δύο ομάδες, με στατιστικά σημαντική διαφορά στη μείωση του κοιλιακού πόνου. Παρόλα αυτά, όταν οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν για 4 εβδομάδες μετά το πέρας της μελέτης, η μείωση του πόνου διατηρήθηκε μόνο στην ομάδα του βελονισμού. Επιπρόσθετα, σημαντική μείωση της αντίληψης του stress παρατη-ρήθηκε μόνο στην ομάδα του βελονισμού. Το τελικό συμπέρασμα είναι ότι ο βελονισμός αποτελεί αποτελε-σματική θεραπευτική μέθοδο για τη θεραπεία του ΣΕΕ κυρίως όσον αφορά τον πόνο και το stress συγκριτικά με τις τεχνικές χαλάρωσης. Είδαμε λοιπόν ότι η θεραπεία με βελονισμό μπορεί να εφαρμοστεί είτε μόνη της είτε μπορεί με ασφάλεια να συνδυαστεί με την κλασσική ιατρική καθώς και με άλ-λες θεραπείες όπως ασκήσεις χαλάρωσης, φυτοθερα-πεία, ομοιοπαθητική, υπνοθεραπεία, φυσικοθεραπεία, ψυχοθεραπεία. Όλες οι θεραπείες έχουν σαν στόχο τη γενικότερη υποστήριξη των ασθενών που υποφέρουν από ΣΕΕ, την αλλαγή τρόπου και στάσης ζωής με τελικό στόχο τη βελτίωση του συναισθήματος και την εξάλειψη των συμπτωμάτων.




Η ηωσινοφιλική οισοφαγίτιδα

(Eosinophilic Esophagitis, EoE)

είναι μια χρόνια νόσος, ανοσολογικής

αρχής, η οποία χαρακτηρίζεται κλινικά από

συμπτώματα οισοφαγικής δυσλειτουργίας

και ιστολογικά από ηωσινοφιλική διήθηση

του βλεννογόνου του οισοφάγου.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ-ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Προσβάλλει όλες τις ηλικίες και κυρίως άνδρες της λευ-κής φυλής (αναλογία ανδρών/γυναικών 3:1). Αν και ο επιπολασμός της δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια, στις Η.Π.Α υπολογίζεται σε 0,44 % του πληθυσμού των ενηλίκων. Παρουσιάζει ισχυρή οικογενειακή κατανομή. Περίπου 8% των γονέων των ασθενών έχουν ιστορικό με EoE. Ένας ευρέως χρησιμοποιούμενος δείκτης της οικογενειακής επίπτωσης μιας νόσου είναι «η αναλογία κίνδυνου επανεμφάνισης στα αδέλφια» (λs) ο όποιος συ-γκρίνει το ποσοστό της ασθενείας μεταξύ των αδελφών

σε σχέση με τον επιπολασμό στον γενικό πληθυσμό. Αν ο δείκτης αυτός είναι >1 τότε αυξάνει ο κίνδυνος να εμ-φανιστεί η ασθένεια στα αδέλφια του νοσούντος ατόμου. Στην EoE ο δείκτης αυτός είναι 80 και είναι πολύ υψηλός αν αναλογιστεί κάνεις ότι άλλες αλλεργικές διαταραχές όπως η ατοπία και το άσθμα έχουν δείκτη κοντά στο 2.

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ -ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η κλινική εικόνα διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και δεν υπάρχει κάποιο ειδικό σύμπτωμα κάνοντας έτσι την διάγνωση δυσχερέστερη. Τα βρέφη και τα νήπια εμφανίζουν άρνηση λήψης τροφής. Τα παιδιά σχολικής ηλικίας μπορεί να παρουσιάζουν συμπτώματα παρό-μοια της νόσου της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμη-σης (ΓΟΠΝ), όπως οπισθοστερνικό καύσο, εμετό, ναυτία και αναγωγή γαστρικού περιεχομένου. Επιγαστραλγία, διαταραχές ανάπτυξης, διάρροιες και εκδηλώσεις από

Άρθρο

ηωσινοφιλικη οισοφαγιτιδα


Αναστάσιος Καρλάφτης, Ιατρός


το αναπνευστικό όπως βήχας, συριγμός, ιγμορίτιδα, πνευμονία μπορεί να είναι παρόντα. Στους έφηβους και τους ενήλικες τα συμπτώματα διαφοροποιούνται και εμφανίζεται δυσφαγία κυρίως για τα στερεά, επεισόδια ενσφήνωσης τροφών, θωρακικός πόνος και σπανιότερα συμπτώματα που θυμίζουν ΓΟΠΝ. Τα επεισόδια ενσφή-νωσης τροφών όταν είναι επαναλαμβανόμενα πρέπει να εγείρουν την υποψία της νόσου. Τα άνωθεν συμπτώματα συμβαίνουν διαδοχικά από την νεογνική ηλικία προς την ενηλικίωση, όποτε αυτή η εικόνα θα μπορούσε να θεωρηθεί η φυσική ιστορία της νόσου.

Σε πολλούς ασθενείς συνυπάρχει κάποια αλλεργική νόσο όπως αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, έκζεμα και τροφική υπερευαισθησία. Αξίζει να σημειωθεί ότι μερικοί ασθενείς έχουν εποχιακές εξάρσεις των συμπτωμάτων που οφεί-λονται σε αεροαλλεργιογόνα. Επιπλοκές της νόσου είναι οι στενώσεις που μειώνουν την διάμετρο του οισοφάγου και προκαλούν τα επεισόδια ενσφήνωσης των τροφών.

Η διάγνωση θα στηριχτεί στον συνδυασμό των κλινικών εκδηλώσεων και των ενδοσκοπικών και παθολογοανα-τομικών ευρημάτων που είναι χαρακτηριστικά αλλά όχι παθογνωμικά για την νόσο.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

}} ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ ΑΝΤΛΙΑΣ ΠΡΩΤΟΝΙΩΝ (PPIs)

Σαν μονοθεραπεία δεν είναι αποτελεσματικά. Παρόλα αυτά σε μια ομάδα με EoE μπορεί να ανακουφίσουν τα συμπτώματα. Αυτοί οι ασθενείς μπορεί να πάσχουν από ΓΟΠΝ ή από EoE ανταποκρινόμενη στα PPIs.

}} ΚΟΡΤΙΚΟΣΤΕΡΟΕΙΔΗ

Τα τοπικά κορτικοστεροειδή (εισπνεόμενα) μπορούν χρησιμοποιηθούν τόσο σαν αρχική θεραπεία όσο και σαν θεραπεία συντήρησης. Στις σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθούν και συστηματικά.

}} ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Αυτή στηρίζεται σε στοιχειακές και περιοριστικές δίαι-τες. Στις περιοριστικές δίαιτες αποφεύγονται τροφές που μπορεί δυνητικά να είναι αλλεργιογόνες. Οι τροφές επιλέγονται με βάση τα αποτελέσματα αυτοκόλλητων και/ή δερματικών δοκιμασιών νυγμού ή εμπειρικά όπως

“στην δίαιτα των 6 απαγορευμένων τροφίμων” στην οποία αποκλείονται οι έξι πιο αλλεργιογόνες τροφές (γαλακτοκομικά, σόγια, ξηροί καρποί, θαλασσινά, σιτάρι, αυγά). Οι στοιχειακές δίαιτες στηρίζονται σε γεύματα βασιζόμενα σε αμινοξέα. Το προτέρημα αυτής της δίαι-τας είναι ότι αποκλείει όλα τα πιθανά αλλεργιογόνα και επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο να καταδείξει αν η τροφική αλλεργία είναι υπεύθυνη για τα συμπτώ-ματα. Τα μειονεκτήματα τους είναι ότι είναι άγευστες, δαπανηρές και μπορεί να χρειαστεί να χορηγηθούν μέσω καθετήρα σίτισης.

}} ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΔΙΑΣΤΟΛΗ

Εφαρμόζεται όταν υπάρχουν στενώσεις και συνήθως σε συνδυασμό με την συντηρητική θεραπεία

Τέλος στους ασθενείς μπορεί να δοθούν κάποιες συμ-βουλές που βελτιώνουν την ένταση των συμπτωμάτων. Η δυσφαγία μπορεί να βελτιωθεί αποφεύγοντας τρόφι-μα που περιέχουν πολλές ίνες (πχ κρέας), κόβοντας τα τρόφιμα σε μικρότερα κομμάτια, μασώντας πολύ καλά τα φαγητά και πίνοντας υγρά μαζί με το γεύμα ώστε να προωθούν τους βλωμούς. Σε επεισόδια ενσφήνωσης των τροφών να σηκώνουν τα χεριά πάνω απ τους ώμους, να χοροπηδούν και να περιμένουν ώστε η τροφή να διαλυθεί και να περάσει στον στόμαχο. Όσοι παρουσι-άζουν θωρακικό πόνο να αποφεύγουν τα φαγητά που τον προκαλούν, το αλκοόλ και τα όξινα ποτά.



Το φαινόμενο του εθισμού σε ορισμένες τροφές είναι γνωστό στους περισσότερους από εμάς. Όταν μιλάμε για διατροφικό εθισμό βέβαια, το μυαλό μας αυτόματα πάει στη σοκολάτα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το γεγονός ότι το 40% γυναικών και το 15% των ανδρών αυτοαποκαλούνται chocoholics δηλαδή άτομα με εθισμό στη σοκολάτα.

φιλής και οι διάφοροι τρόποι επεξεργασίας που έχουν αναπτυχθεί από τότε μέχρι σήμερα της έχουν προσδώσει μια κορυφαία θέση στις διατροφικές μας επιλογές.

Πρόσφατες διατροφικές έρευνες εντόπισαν πολλά οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση σοκολάτας, αν και οι περισσότερες από αυτές αναφέρονται σε απλό κακάο και στα προϊόντα του, χωρίς να έχει αναμειχθεί αυτό με γαλακτοκομικά προϊόντα ή τεχνητές γλυκαντικές ουσίες. Ας δούμε πιο αναλυτικά τις ευεργετικές δράσεις της σοκολάτας για την υγεία.

Η σοκολάτα και πιο συγκεκριμένα η μαύρη περιέχει εξαπλάσια περίπου περιεκτικότητα σε ασβέστιο από την γάλακτος, που ως γνωστό είναι απαραίτητο για την ανάπτυξη και την καλή υγεία των οστών και των δοντιών. Αν και η μαύρη περιέχει παράλληλα και ελαφρώς μεγα-λύτερη ποσότητα οξαλικών οξέων, που δυσχεραίνουν τη διαθεσιμότητα του ασβεστίου από τον οργανισμό, ωστόσο η διαφορά είναι μικρή που δεν αλλάξει τη θρε-πτική υπεροχή της μαύρης όσον αφορά το ασβέστιο.

σοκολάτα είναι σε όλους μας αγαπητή, καθώς την έχουμε συνδέσει με όμορφες στιγμές και γλυκιές

απολαύσεις. Τις πιο πολλές φορές όμως αισθανόμαστε ενοχή μετά την κατανάλωση της, γιατί εστιάζουμε κατά κύριο λόγο στο θερμιδικό της περιεχόμενο και αισθα-νόμαστε ότι «χαλάσαμε» τη διατροφή μας τρώγοντας σοκολάτα. Για να δούμε λοιπόν, πολλές από τις ευερ-γετικές της δράσεις, ώστε την επόμενη φορά να είναι λιγότερες οι τύψεις μας!

Οι πρώτες αναφορές για τη χρήση σοκολάτας έχουν τις ρίζες τους 3000 χρόνια πριν, όπου οι φυλές των Μάγια και των Ατζέκων χρησιμοποιούσαν με διάφορους τρόπους τους καρπούς του κακάο. Όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος μετέφερε τους καρπούς της στην Ευρώπη δεν έτυχαν ιδιαίτερης προσοχής, μάλλον λόγω της διαδεδομένης αντίληψης εκείνης της εποχής ότι η πικρή γεύση υπο-δηλώνει φαρμάκι. Δεκαετίες όμως αργότερα όταν οι Ισπανοί πρόσθεσαν ζάχαρη κατά την επεξεργασία της κακαόμαζας τότε η σοκολάτα άρχισε να γίνεται δημο-

Περί Διαίτης

Γιατί τρώμε...

Η

Σοκολάτα;Σοκολάτα;Σοκολάτα;

23


Ευεξία & Διατροφή

Το μαγνήσιο επίσης βρίσκεται σε σημαντικές ποσότητες στην σοκολάτα και ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα αποτελεί ξανά μια πολύ καλή πηγή. Το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μνήμης, καθώς συμβάλλει στην καλή λειτουργία των νευρικών συνάψεων του εγκεφάλου προάγοντας τη διαδικασία της απομνημόνευσης. Έρευνες έχουν δείξει ότι διατήρηση των επιπέδων μαγνησίου στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό συμβάλλει στην πλαστικότητα (δυνατότητα αλλαγής) των συνάψεων και συνεπώς δι-ατηρεί τη δυνατότητα μάθησης και απομνημόνευσης.

Επιπλέον η σοκολάτα ξεχωρίζει για την περιεκτικότητα της σε θεοβρωμίνη. Η θεοβρωμίνη ανήκει στην κατη-γορία των μεθυλξανθινών (κυριότερος αντιπρόσωπος της κατηγορίας αυτής είναι η θεοφυλίνη στο τσάι). Έχει διουρητική δράση και συνεισφέρει στη χαλάρωση των λείων μυϊκών κυττάρων.

Επίσης έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει ελαφρά διεγερτική δράση, όπως και η καφεΐνη, σε μικρότερο βέβαια βαθμό. Πιο συγκεκριμένα βοηθάει στην μείωση της αίσθησης της κόπωσης και ενισχύει την διάθεση στο άτομο. Οι ψυ-χοδιεγερτικές ιδιότητες που αποδίδονται στη σοκολάτα οφείλονται στην περιεκτικότητά της σε φαινυλαιθυλαμί-νη. Η ουσία αυτή σε υψηλά επίπεδα προκαλεί αισθήματα έλξης, ενθουσιασμού, επιπολαιότητας αλλά και φόβου. Λειτουργεί διεγείροντας τα κέντρα ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Επίσης, μετά την κατανάλωση της σοκολάτας απελευθερώνονται ενδορφίνες, φυσικά οπιοειδή, που έχουν αναλγητικές ιδιότητες και βελτιώνουν τη διάθεση.

Επιπλέον, ένα πλήθος αντιοξειδωτικών συστατικών πε-ριέχεται στην σοκολάτα, οι λεγόμενες πολυφαινόλες, η βασικότερη κατηγορία των οποίων είναι τα φλαβονοειδή. Αυτό καθιστά τη σοκολάτα ως σημαντική τροφή για την καλή λειτουργία της καρδιάς. Πιο συγκεκριμένα τα φλαβονοειδή εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες του οξυγόνου που δημιουργούνται από τον φυσιολογικό με-ταβολισμό και δημιουργούν βλάβες στην επιφάνεια των κυττάρων. Με αυτό τον τρόπο συμβάλλουν στην μείωση της οξείδωσης της χοληστερόλης και στην μετατροπή της σε ένα επικίνδυνο στοιχείο που συσσωρεύεται από την ενδοθηλιακή βλάβη συμμετέχοντας έτσι ενεργά στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Με αυτό τον τρόπο τα φλαβονοειδή (πολυφαινόλες) της σοκολά-τας συμβάλουν στην μείωση του κινδύνου ανάπτυξης

αθηροσκλήρυνσης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Πιο πλούσια σε πολυφαινόλες είναι η σοκολάτα υγείας (τα 100γρ περιέχουν 600mgr πολυφαινολών).

Το ευεργετικό πλεονέκτημα της σοκολάτας από τη δράση των αντιοξειδωτικών φαίνεται να μετριάζεται για τη λευκή σοκολάτα, καθώς οι πρωτεΐνες του γάλακτος συνδέονται με τα αντιοξειδωτικά συστατικά της μειώνοντας έτσι την απορρόφηση τους. Τα φλαβονοειδή που αναφέρθηκαν πιο πάνω, έχουν και περαιτέρω ευεργετική δράση κα-θώς βελτιώνουν την πηκτικότητα του αίματος και μέσω αυτού του τρόπου βοηθούν στην καλύτερη ισορροπία της αρτηριακής πίεσης. Τα φλαβονοειδή επίσης έχει βρεθεί ότι έχουν αντιγηραντικές δράσεις.

Τα επίπεδα της HDL χοληστερόλης επίσης μπορεί να βελτιωθούν με την κατανάλωση της σοκολάτας με υψηλή περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή, όπως είναι η σκούρα σοκολάτα. Προσοχή όμως γιατί πολλές σοκολάτες μπορεί να έχουν υψηλή πε-ριεκτικότητα σε ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά. Για να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη για την υγεία μας από την κατανάλωση της σοκολάτας, συνίσταται η αποφυγή μεταποι-ημένων προϊόντων σοκολάτας που περιέχουν επεξεργασμένη ζάχαρη και αυξημένη περιεκτικότητα σε λίπος, λόγω του γάλατος που χρησιμοποιείται. Αντ’ αυτού, συνίσταται η σοκολάτα με αυξημένη περιεκτι-κότητα σε κακάο (~60%).

Ηλιάνα Ηλιοπούλου, ΜSc Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος



Ευεξία

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ενημερωθείτε και από την ιστοθέση του medNutrition - www.mednutrition.gr

Δημήτρης Αθανασιάδης, Διατροφολόγος

Σκουωτ (Squat): Χτίσε γερές βάσεις

Από τις πιο δυναμικές και βασικές ασκήσεις, όσον αφο-ρά στο χτίσιμο του κορμού μας. Αυτό οφείλεται στη συμμετοχή πολλών μυών του σώματος, με έμφαση στα κάτω άκρα. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην τεχνική κατά την εκτέλεση. Παρ’ όλα αυτά, τα αποτελέσματά της είναι από τα πιο εμφανή. «Δένει» σωστά τον κορμό με τα κάτω άκρα, δημιουργώντας μας δυνατά πόδια και ραχιαίους και επίσης βελτιώνει τη στάση του σώματος.

Ασκήσεις Πυρήνα (Core Training): Ισορροπία & Αρμονία

Οι κοιλιακοί και οι ραχιαίοι μύες αποτελούν πυλώνα του ανθρώπινου σώματος, αφού συμμετέχουν σε κάθε του κίνηση. Η ενδυνάμωσή τους με απλές ασκήσεις είναι απαραίτητη για την υγεία της μέσης και της πλάτης, σημεία που καταπονούν περισσότερο από οποιοδήπο-τε άλλο οι καθημερινές υποχρεώσεις. Πλεονεκτήματα: Θωράκιση της σπονδυλικής στήλης, αύξηση αθλητικής απόδοσης, βελτίωση ισορροπίας/ στάσης σώματος, μεί-ωση πιθανοτήτων τραυματισμών, γερό κορμί, αρμoνία σώματος! Μην παραμελείτε τις ασκήσεις πυρήνα. Είναι οι πιο ευεργετικές, και τα αποτελέσματα έρχονται πολύ γρήγορα!

Τζόκινγκ (Jogging): Πάμε μια γρήγορη βόλτα;

Η πιο αποτελεσματική άσκηση, εκ του συνόλου. Δυναμώνει την καρδιά, βοηθάει στο κάψιμο του λίπους, βοηθά στη σωστή στάση σώματος, βελτιώνει το κυκλοφοριακό και καρδιαγγειακό σύστημα. Επίσης, μειώνει τις πιθανότητες για διαβήτη τύπου 2. Χαρακτηρίζεται ως η πιο εύκολη και ευχάριστη άσκηση! Βέβαια, χρειάζεται διάρκεια, 35-45’ για βέλτιστα αποτελέσματα. Οι πρωινές ώρες είναι η καταλληλότερη ώρα! Όλη την ημέρα θα είστε πλημμυρισμένοι από ενέργεια!

Προβολές (Lunges): Προσέχετε που πατάτε!

Μπρος, πλάγια, σταθερά ή εναλλάξ, με αλτήρες, με μπά-ρα ή ακόμα και χωρίς επιπλέον βάρος, οι προβολές θεωρούνται μία από τις πιο αποτελεσματικές ασκήσεις, όσον αφορά στον κορμό και τα κάτω άκρα. Βοηθούν στην καλύτερη ισορροπία του σώματος και τονώνουν τους γλουτούς! Με τη σωστή τεχνική μπορείτε να γυ-μνάσετε τα πόδια σας, χωρίς να τραυματίσετε και χωρίς να επιβαρύνετε τις αρθρώσεις σας.

Διαλλειματικές (Interval train): Αργά ή γρήγορα;

Αυτό το στιλ προπόνησης αφορά τους πιο προχωρη-μένους. Σε αυτό συμμετέχει όλο το σώμα. Λειτουργεί εναλλάσσοντας τις ζώνες των καρδιακών σφυγμών, με συγκεκριμένα χρονικά διαλείμματα. Βελτιώνει την καρ-διοαναπνευστική λειτουργία και την αντοχή. Χρησιμο-ποιείται από αθλητές όλων των καρδιοαναπνευστικών σπορ (ποδηλασία, δρομείς, κωπηλάτες), αλλά μπορεί να τον υιοθετήσουν όλοι με την καθοδήγηση ειδικού!

Κάμψεις (Push-ups): Η κλασική άσκηση

Οι κάμψεις δίνουν έμφαση στο στήθος και τους τρικέ-φαλους. Ενδυναμώνουν τα χέρια και τον κορμό, ανεβά-ζουν τον μεταβολισμό και ενεργοποιούν τον πυρήνα μας! Δοκιμάστε να κάνετε μερικά σετ το πρωί! Θα σας αφυπνίσει άμεσα και το σώμα σας θα πλημμυρίσει με ενέργεια, για ένα δυνατό ξεκίνημα για την ημέρα σας!

Έλξεις (Pull-ups): Δυναμώστε πλάτη και δικεφάλους

Οι έλξεις δίνουν έμφαση στην πλάτη και στους δικε-φάλους. Αυξάνουν τη δύναμη και τη μυϊκή μάζα. Είναι δύσκολη άσκηση και είναι από τις πλέον θεμελιώδεις ασκήσεις για τον άνω κορμό. Βάλτε βραχυπρόθεσμους στόχους επαναλήψεων και αναθεωρείτε τους ανά 15 μέρες!

Oι πιο αποτελεσματικοίOι πιο αποτελεσματικοί τρόποι άσκησηςτρόποι άσκησης


Μόλις δύο από αυτά τα είδη, τα Macadamia integrifolia και Macadamia tetraphylla, καλλιεργούνται συστηματικά για εμπορικούς λόγους, καθώς τα υπόλοιπα είτε δεν τρώγο-νται είτε περιέχουν κυανογλυκοσίδια που έχουν τοξική δράση στον οργανισμό. Η πρώτη επίσημη καλλιέργεια αναφέρεται γύρω στα 1880 στο New South Wales της Αυστραλίας. Εντούτοις, τα μακαντάμια καλλιεργήθηκαν πρώτη φορά για εμπορική εκμετάλλευση στη Χαβάη το

Άρθρο

Χριστόδουλος Λικάρτσης, Ειδικευόμενος Ιατρός, Δ’ Παθολογική Κλινική, ΓΝΘ «Ιπποκράτειο»

Τα μακαντάμια (macadamia)

είναι ένα γένος φυτών που

περιλαμβάνει εννέα είδη

ανθοφόρων της οικογένειας

Proteaceae. Πρόκειται για αειθαλή

δέντρα που μπορούν να φτάσουν

μέχρι και τα 12 μέτρα σε ύψος

και ευδοκιμούν κατά κύριο λόγο

στις ακτές της ανατολικής Αυστραλίας

(Queensland), στη Νέα Καληδονία

και στην Ινδονησία. Το γένος αυτών

των φυτών πήρε το όνομά του

από τον John MacAdam, συνεργάτη

του περίφημου βοτανολόγου

Ferdinand von Mueller, ο οποίος

και τα περιέγραψε πρώτος.

ΜακαντάμιαΜακαντάμια




1920, που ήταν και η περιοχή που τα καθιέρωσε στην αγορά ως εμπορικό προϊόν. Σήμερα η μεγαλύτερη παρα-γωγός χώρα είναι η Αυστραλία που ξεκίνησε να καλλιεργεί το προϊόν από το 1980 και στις μέρες μας κατέχει το 40% της παγκόσμιας παραγωγής. Άλλες χώρες που παράγουν μακαντάμια είναι η Ν. Αφρική, η Βραζιλία, η Κένυα, το Μαλάουι, η Κόστα Ρίκα, η Βολιβία κ.ά. Στην Ελλάδα τα εισάγουμε κυρίως από τη Ν. Αφρική και θεωρούνται από τους πλέον «ιδιαίτερους» ξηρούς καρπούς, εξαιτίας της ήπιας, κρεμώδους και λεπτής τους γεύσης. Τρώγονται σκέτα, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται στη μαγειρική, σε σαλάτες και τη ζαχαροπλαστική.

Τα μακαντάμια θεωρούνται υψηλής διατροφικής αξίας καθώς βρέθηκε ότι περιέχουν πολλά ιχνοστοιχεία, όπως μαγνήσιο, ασβέστιο, σίδηρο, ψευδάργυρο, σελήνιο, χαλ-κό κ.ά. όπως επίσης και τοκοφερόλες, φυτοστερόλες και σκουαλένιο. Σημαντικό είναι ότι περιέχουν μεγάλη ποσότητα μονοακόρεστων λιπαρών οξέων (75% του βάρους τους είναι λιπαρά οξέα, εκ των οποίων το 80% είναι μονοακόρεστα, κυρίως παλμιτολεϊκό οξύ), που τους προσδίδουν και την ιδιαίτερη υφή τους.

Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι η κατανάλωσή τους βελτιώνει σε σημαντικό βαθμό το λιπιδαιμικό προφίλ σε άτομα που τα καταναλώνουν, ελαττώνοντας τις τιμές τόσο της ολικής χοληστερόλης (Total Cholesterol) όσο και της λεγόμενης «κακής» χοληστερόλης (LDL) στο αίμα. Καμία σημαντική μεταβολή δεν παρατηρήθηκε στα επίπεδα των τριγλυκεριδίων στον ανθρώπινο ορό. Αναφέρεται εξάλλου και ελάττωση του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) σε άτομα που διατρέφονταν με μακαντάμια, καθώς και

ελάττωση των δεικτών φλεγμονής (λευκοτριένια, LTB-4) και οξειδωτικού στρες (8-ισοπροστάνιο).

Ωστόσο, η κατανάλωση των ξηρών αυτών καρπών ωστόσο και κάποιους κινδύνους, καθώς έχει βρεθεί στον ακατέργαστο καρπό μια πρωτεΐνη βάρους 17 kD με αλλεργιογόνο δράση. Στους σκύλους, προκαλεί ένα σύνδρομο που ξεκινά σε λιγότερο από 12 ώρες από την κατανάλωση των καρπών και χαρακτηρίζεται από αδυναμία, έμετους, ρίγη, υπερθερμία, κοιλιακό πόνο, ακαμψία κ.ά. Στον ανθρώπινο οργανισμό έχουν καταγρα-φεί περιστατικά αλλεργιών που περιλαμβάνουν κνησμό, σύνδρομο στοματικής αλλεργίας (αγγειοοίδημα της υπε-ρώας και της γλώσσας), πόνος και φαγούρα στο στήθος, δυσφαγία και δύσπνοια. Τα συμπτώματα σχετίζονται με αλλεργικές αντιδράσεις υπερευαισθησίας τύπου-Ι, οι οποίες επιβεβαιώνονται συνήθως με την εύρεση αυξη-μένων επίπεδων των IgE ανοσοσφαιρινών και τις θετικές δερματικές δοκιμασίες. Επίσης έχει αναφερθεί χειλίτιδα μετά από χρήση καλλυντικών που περιείχαν ως συστα-τικό λάδι από μακαντάμια. Σε πρόσφατη αμερικάνικη έρευνα αναφέρονται παρενέργειες μέτριας βαρύτητας σε ποσοστό 13% και σοβαρές στο 4% των ατόμων που παρουσίασαν αλλεργική αντίδραση στα μακαντάμια.

Συμπερασματικά, τα μακαντάμια, παρότι η καλλιέργειά και επεξεργασία τους είναι πολύ πιο ακριβή σε σχέση με άλλους ξηρούς καρπούς, έχουν ιδιαίτερη γεύση και υψηλή διατροφική αξία, βοηθούν στη βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ ελαττώνοντας τους παράγοντες κινδύνου για νοσήματα του καρδιαγγειακού συστήματος και οπωσδή-ποτε αξίζουν μια θέση στο καθημερινό μας διαιτολόγιο.


ΚΑΤΑΧΩ ΡΗ ΣΗ

Μικρά & Νόστιμα

Το 30% των ασθενών με νόσο του Crohn δεν ανταποκρίνονται εξαρχής σε θεραπεία με άντι-TNF παράγοντες, ενώ ακόμη 30% μετά από παροδική ανταπόκριση χρειάζονται αύξηση της δόσης ή αλλαγή θεραπευτικού παράγοντα. Το ustekinumab είναι μονοκλωνικό αντίσωμα έναντι της ιντερλευκίνης 12 και 23 με άγνωστη αποτελεσματικότητα στη νόσο του Crohn. Σε μια τυχαιοποιημένη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο New

England Journal of Medicine (2012;367:1519-28), μελετήθηκε η χρήση του ustekinumab σε ασθενείς με μέτριας ή σοβαρής βαρύτητας νόσο του Crohn. Κατά την θεραπεία επαγωγής, 526 ασθενείς τυχαιοποιή-θηκαν να λάβουν ενδοφλέβια ustekinumab (σε δόση 1, 3 ή 6 mg/kg) ή εικονικό φάρμακο την εβδομάδα 0. Σαν θεραπεία συντήρησης, 145 ασθενείς που ανταποκρίθηκαν στο ustekinumab την εβδομάδα 0 τυχαιο-ποιήθηκαν για δεύτερη φορά να λάβουν υποδόριες ενέσεις ustekinumab (90 mg) ή εικονικό φάρμακο τις εβδομάδες 8 και 16. Το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο ήταν η ανταπόκριση στις 6 εβδομάδες. Το ποσοστό των ασθενών που ανταποκρίθηκε στις 6 εβδομάδες ήταν 36.6%, 34,1% και 39,7% για τις δόσεις 1, 3 και 6 mg/kg αντίστοιχα έναντι 23.5% για την ομάδα του εικονικού φαρμάκου (P=0.005 σε σύγκριση με τη δόση 6 mg.kg). Το ποσοστό κλινικής ύφεσης στις 6 εβδομάδες δεν διέφερε μεταξύ του ustekinumab και του εικονικού φαρμάκου. Η θεραπεία συντήρησης με ustekinumab σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο είχε σαν αποτέλεσμα σημαντικά υψηλότερα ποσοστά κλινικής ανταπόκρισης (69.4% έναντι 42.5%, P<0.001) και ύφεσης (41.7% έναντι 27.4%, P=0.03). Σοβαρές λοιμώξεις παρουσιάστηκαν σε 7 ασθενείς (οι 6 ελάμβαναν ustekinumab) στην επαγωγή και σε 11 ασθενείς (4 ελάμβαναν ustekinumab) στην θεραπεία συντήρησης. Ένας ασθενής που ελάμβανε ustekinumab εμφάνισε βασικοκυτταρικό καρκίνωμα δέρματος. Συμπερασμα-τικά, ασθενείς με μέτρια ή σοβαρή νόσο του Crohn που είναι ανθεκτική σε άντι-TNF παράγοντες, έχουν αυξημένη πιθανότητα ανταπόκρισης στο ustekinumab σε σύγκριση με εικονικό φάρμακο.

Τα οργανικά τρόφιμα διαδίδονται ευρύτερα και η ζήτηση τους έχει εξαπλα-σιαστεί τα τελευταία 10 χρόνια. Οι τιμές τους παρουσιάζουν διακυμάνσεις, εντούτοις συνήθως στοιχίζουν το διπλάσιο σε σχέση με τη συμβατική εναλλακτική λύση. Τα οφέλη τους στην υγεία των καταναλωτών παραμέ-νουν αδιευκρίνιστα. Σε μια συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine (2012;157:348-366), συγκρίθηκαν τα οργανικά και συμβατικά τρόφιμα ως προς την υγεία των καταναλωτών

και τα επίπεδα θρεπτικών συστατικών και ρυπαντών. Συνολικά, εντοπίστηκαν 17 μελέτες σε ανθρώπους και 223 με επίπεδα θρεπτικών συστατικών και ρυπαντών σε τροφές. Στις μελέτες με κλινικά δεδομένα, δεν διαπιστώθηκαν διαφορές ανάλογα με το είδος της τροφής στην επίπτωση αλλεργίας (έκζεμα, ατοπία, συ-ριγμός) ή συμπτωματικής λοίμωξης με καμπυλοβακτηρίδιο. Δύο μελέτες ανέφεραν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ζιζανιοκτόνων στα ούρα σε παιδιά που κατανάλωναν οργανικά τρόφιμα, αλλά μελέτες βιοδεικτών και θρεπτικών συστατικών στο πλάσμα, στα ούρα, στο μητρικό γάλα και στο σπέρμα σε ενηλίκους δεν διαπί-στωσαν κλινικά σημαντικές διαφορές. Οι διαφορές σε θρεπτικά συστατικά και ρυπαντές μεταξύ των τροφών ήταν ετερογενείς εκτός από τα επίπεδα φωσφόρου, που ήταν υψηλότερα στις οργανικές τροφές εντούτοις όχι σε κλινικά σημαντικά επίπεδα. Ο κίνδυνος επιμόλυνσης με ανιχνεύσιμα υπολείμματα ζιζανιοκτόνων ήταν υψηλότερος στις συμβατικές τροφές (διαφορά κινδύνου 30%, CI 23-37%), εντούτοις διαφορές στον κίνδυνο υπέρβασης των ανώτερων επιτρεπόμενων ορίων ήταν μικρές. Η επιμόλυνση με Ε Coli δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ οργανικών και συμβατικών τροφίμων. Βακτηριακή επιμόλυνση χοιρινού και κρέας από κοτόπουλο ήταν συχνή και δεν συσχετιζόταν με τον τύπο καλλιέργειας. Εντούτοις η πιθανότητα απομόνωσης βακτηρίων ανθεκτικών σε περισσότερα από 2 αντιβιοτικά ήταν υψηλότερη στα συμβατικά εξεθρεμένα ζώα (διαφορά κινδύνου 33%). Συμπερασματικά, η υπάρχουσα βιβλιογραφία δεν παρέχει ισχυρές ενδείξεις για την υπεροχή σε θρεπτικά συστατικά των οργανικών έναντι των συμβατικών τροφίμων. Τα οργανικά τρόφιμα φαίνεται να ελαττώνουν την έκθεση σε υπολείμματα ζιζανιοκτόνων και σε ανθεκτικά σε αντιβιοτικά βακτήρια.

Είναι τα οργανικά τρόφιμα πιο ασφαλή ή πιο υγιεινά από τα συμβατικά τρόφιμα?

Χρήση ustekinumab σε ασθενείς με ανθεκτική σε θεραπεία νόσο του Crohn


Εμμανουήλ Τσόχατζης, Παθολόγος


Επικοινωνούμε

Επικ

οινω

νούμε

Πατριάρχου Ιωακείμ 30,106 75 Αθήνα

Τηλ. Fax: 210 72 31 332,

e-mail : [email protected]

URL: www.eligast.gr

Αναγνώστης μας 40 ετών μας γράφει για το πρόβλημα που τον απασχολεί. Έχει επίμονη βρα-χνάδα εδώ και 1-2 μήνες. Δεν καπνίζει. Επισκέφθηκε Ω.Ρ.Λ. ο οποίος διέγνωσε λαρυγγίτιδα τα ενδοσκοπικά χαρακτηριστικά της οποίας ήταν τέτοια ώστε να του δημιουργούν την υποψία γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου (οπίσθια λαρυγγίτιδα). Παρέπεμψε τον αναγνώστη μας σε γαστρεντερολόγο ο οποίος τον υπέβαλε σε γαστροσκόπηση η οποία ήταν φυσιολογική. Ο γαστρεντερολόγος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου παρά την φυσιολογική ενδοσκόπηση και παρά την απουσία τυπικών συμπτωμάτων οισοφα-γικής προέλευσης (οπισθοστερνικό καύσος, όξινες ερυγές) και συνέστησε την μακροχρόνια (τουλάχιστον για 3 μήνες) λήψη ομεπραζόλης σε υψηλή σχετικά δόση (40mg ημερησίως διαι-ρεμένη σε 2 δόσεις πρωί-βράδυ). Ο Ω.Ρ.Λ. συμφωνεί με την παραπάνω αγωγή. Ο αναγνώστης μας ρωτά αν είναι σίγουρο ότι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση ευθύνεται για την βραχνά-δα και συνεπώς αν είναι αναγκαίο να πάρει την προτεινόμενη θεραπεία.Ευχαριστούμε για την επικοινωνία. Αν και η παλινδρόμηση γαστρικού υγρού στον οισοφάγο αποτελεί φυσιολογικό φαινόμενο το οποίο παρατηρείται σε όλους τους υγιείς ανθρώπους, η παρατεταμένη δι-άρκεια της έκθεσης αυτής μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση τυπικών συμπτωμάτων (οπισθοστερνικό καύσος, όξινες ερυγές) ή/και ιστικής βλάβης στον οισοφάγο η οποία διαπιστώνεται ενδοσκοπικά (οι-σοφαγίτιδα) οπότε μιλάμε για γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο. Ενίοτε μπορεί το γαστρικό υγρό να φθάσει έως το στοματοφάρυγγα και από εκεί να εισχωρήσει σε ανατομικές δομές του ανώτερου αναπνευστικού (π.χ. λάρυγγας) ή/και του κατώτερου αναπνευστικού (τραχεία, βρόγχοι) προκαλώντας επιπρόσθετα συμπτώματα (πχ. βράγχος φωνής, πονόλαιμο, βήχα, δύσπνοια, συρριγμό κ.α.) τα οποία καλούνται εξωοισοφαγικά συμπτώματα. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να μην υπάρχουν ενδοσκο-πικά ορατές βλάβες ή τα τυπικά οισοφαγικής προέλευσης συμπτώματα παρά μόνο τα εξωοισοφαγικά συμπτώματα όπως το πιθανότερο συμβαίνει στην περίπτωση σας. Το εύρημα της οπίσθιας λαρυγγίτιδας είναι αρκετά χαρακτηριστικό και δικαιολογεί την υποψία του ωτορινολαρυγγολόγου σας και του γαστρε-ντερολόγου σας. Η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με την διενέργεια 24ωρης pHμετρία/εμπεδομετρί-ας η οποία αποτελεί μια αρκετά εξειδικευμένη εξέταση η οποία διενεργείται σε ορισμένα μόνο κέντρα από εξειδικευμένους σε αυτή γαστρεντερολόγους. Ωστόσο δεδομένου ότι η κλινική υποψία της γαστρο-οισοφαγικής παλινδρόμησης ως αιτίας της βραχνάδας είναι ισχυρή, μια λογική προσέγγιση πράγματι θα ήταν να ακολουθήσετε την προτεινόμενη αγωγή των ιατρών σας η οποία είναι και η ενδεικνυόμενη σε περίπτωση εξωοισοφαγικών εκδηλώσεων γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου. Ενδεχόμενη αντα-πόκριση στην αγωγή εκτός από θεραπεία θα αποτελούσε ταυτόχρονα και επιβεβαίωση της διάγνωσης και θα σας απάλλασσε από την ταλαιπωρία της περαιτέρω διερεύνησης μέσω pHμετρίας/εμπεδομε-τρίας. Σε περίπτωση που δεν ανταποκριθείτε στην αγωγή τότε μπορεί να γίνει η εμπεδομετρία και η διερεύνηση-αντιμετώπιση να συνεχισθεί αναλόγως των ευρημάτων της τελευταίας.

Αναγνώστρια μας 35 ετών μας ρώτα για τον πρόβλημα που την απασχολεί. Τις τελευταίες εβδο-μάδες παρουσιάζει συχνά τάση για έμετο η οποία συνοδεύεται από αίσθημα περιστροφικής κίνησης των πραγμάτων γύρω της και από αστάθεια. Μια φίλη της και ένας συγγενής της, της είπαν ότι πάσχει από ΄΄γαστρικό ίλιγγο΄΄. Μας ρωτά αν πράγματι ισχύει κάτι τέτοιο, ‘αν δηλαδή υπάρχει κάποια πάθηση του στομάχου ή γενικότερα του πεπτικού συστήματος που της προ-καλεί τα συμπτώματα και εάν πρέπει γι ΄αυτό να επισκεφθεί γαστρεντερολόγο προκειμένου να την διαγνώσει μέσω π.χ. διενέργειας γαστροσκόπησης.Ευχαριστούμε για την επικοινωνία. Τα συμπτώματα που περιγράφεται είναι πράγματι συμπτώματα ιλίγ-γου. Ο ίλιγγος συνήθως προκαλείται όταν για μια σειρά από λόγους δυσλειτουργεί ο λαβύρινθος, το αισθητήριο δηλαδή της ακοής και της ισορροπίας το οποίο βρίσκεται στο εσωτερικό τμήμα του αυτιού (έσω αυτί). Στην περίπτωση αυτή οι πληροφορίες που λαμβάνει το Κεντρικό Νευρικό Σύστημα από τους δυο λαβυρίνθους δεν βρίσκονται σε συμφωνία μεταξύ τους, ούτε σε συμφωνία με τις πληροφορίες για την θέση και την κίνηση τους σώματος που προέρχονται από άλλα αισθητήρια (π.χ. τους οφθαλμούς). Αυτή η δυσαρμονία των πληροφοριών που μεταβιβάζονται προκαλεί το αίσθημα περιστροφικής κίνη-σης των πραγμάτων και την αστάθεια ενώ συχνά ενεργοποιείται και το κέντρο του έμετου από όλη αυτή την διαδικασία με αποτέλεσμα τάση προς έμετο ή πραγματικό έμετο. Συχνά το αίτιο του ιλίγγου δεν εντοπίζεται στον λαβύρινθο αλλά κεντρικότερα στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα κατά την πορεία και την επεξεργασία της πληροφορίας από το λαβύρινθο. Συνεπώς ο ίλιγγος δεν οφείλεται σε κάποια παθο-λογική κατάσταση του πεπτικού ακόμη και εάν συνοδεύεται από έμετο. Άρα ο όρος “γαστρικός ίλιγγος” δεν είναι ιατρικά σωστός, στην ουσία αποτελεί μια παρανόηση την οποία πιστεύει πολύς κόσμος (μη ιατροί εννοείται). Επομένως αν η τάση για έμετο εμφανίζεται μόνο όταν αισθάνεστε να περιστρέφονται τα πράγματα, τότε ο γιατρός που πρέπει να σας δει δεν είναι ο γαστρεντερολόγος αλλά ο ωτορινολαρυγ-γολόγος. Αυτός θα επιβεβαιώσει ότι πρόκειται για ίλιγγο και θα προβεί στις αναγκαίες κλινικές δοκιμασίες ή και σε παρακλινικές εξετάσεις αν το κρίνει απαραίτητο προκειμένου να καθορίσει την αιτία του ιλίγγου καθώς όπως προαναφέραμε οι πιθανές αιτίες είναι πολλές και επιπλέον δεν εντοπίζονται πάντα στον λαβύρινθο. Ακολούθως θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία. Αν κατά τον έλεγχο διαπιστώσει κάτι για το οποίο θα χρειασθεί την συνδρομή γαστρεντερολόγου ή άλλου ειδικού θα σας παραπέμψει ο ίδιος σε συνάδελφο της ανάλογης ειδικότητας.

Προσοχή: Η στήλη αυτή δεν αντικαθιστά τη σχέση του ασθενή με το γιατρό του. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τις πληροφορίες που του δίνετε, θα αναζητήσει περισσότερες μέσα από τις ερωτήσεις που θα σας κάνει και φυσικά μπορεί να σας εξετάσει. Η στήλη αυτή προσπαθεί απλώς να δώσει κάποιες χρήσιμες και γενικές πληρο-φορίες στα άτομα που επικοινωνούν μαζί μας σχετικά με το πρόβλημα που τους απασχολεί, με την ελπίδα ότι θα φανούν χρήσιμες όχι μόνο στον αναγνώστη που μας γράφει, αλλά και σε άλλους με παρόμοια προβλήματα.

γράφουν οι Χρήστος Τριάντος, Γαστεντερολόγος / Χρήστος Γιαννικούλης, Γαστεντερολόγος

e-mail: [email protected] / [email protected]


Επικοινωνούμε

Επικοινω

νούμε

Αναγνώστρια μας 25 ετών μας γράφει για το πρόβλημα που την απασχολεί: Εμφανίζει από διετίας έλλειψη σιδήρου (χαμηλή φεριτίνη) η οποία αποκαθίσταται σχετικά όταν λαμ-βάνει σίδηρο από το στόμα και στην συνέχεια επανεμφανίζεται. Ο γυναικολόγος το απο-δίδει σε αυξημένη απώλεια κατά την έμμηνο ρύση ενώ ο παθολόγος της σύνεστησε μια σειρά από εργαστηριακές εξετάσεις. Όλα τα αποτελέσματα ήταν φυσιολογικά εκτός από τα αντισώματα κατά της ιστικής τρανσγλουταμινάσης τα οποία ήταν θετικά. O παθολό-γος της υποθέτει ότι μπορεί να πάσχει από κοιλιοκάκη και της προτείνει γαστροσκόπηση. Μας ρωτά εάν αυτό είναι αναγκαίο.

Ευχαριστούμε για την επικοινωνία. Η κοιλιοκάκη είναι μια νόσος η οποία χαρακτηρίζεται από δυ-σανεξία στην γλουτένη, μια πρωτεΐνη η οποία υπάρχει στα σιτάρι και σε άλλα δημητριακά. Το ανο-σοποιητικό σύστημα την αναγνωρίζει ως ξένο αντιγόνο με αποτέλεσμα να ΄΄επιτίθεται΄΄ κατά του εντερικού βλεννογόνου ο οποίος έρχεται σε επαφή μαζί της κατά την διαδικασία της πέψης. Το αποτέλεσμα είναι μια ειδική εντερική φλεγμονή η οποία εμποδίζει την απορρόφηση των θρεπτι-κών συστατικών από τον εντερικό βλεννογόνο συμπεριλαμβανομένου και του σιδήρου. Αν και στην πλήρη της εκδήλωση η νόσος δίνει μια πολύ σοβαρή κλινική εικόνα (χρόνια διάρροια, απώλεια βάρους, οιδήματα, αναιμία κ.α.) οι περισσότεροι πάσχοντες δεν νοσούν εμφανώς και δεν γνωρίζουν ότι πάσχουν (υποκλινικές περιπτώσεις) ή έχουν μια πολύ ήπια και άτυπη κλινική εικόνα στα πλαίσια της οποίας ενίοτε μπορεί να εμφανισθεί μια ανεξήγητη σιδηροπενία ή και σιδηροπενική αναιμία. Εκτιμάται ότι έως και το 1% του πληθυσμού μπορεί τελικά να πάσχει από κοιλιοκάκη με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλοι μάλιστα έχουν θετικά τα αντισώματα κατά της ιστικής τρανσγλουταμινάσης. Από την άλλη πλευρά όσοι έχουν θετικά τα αντισώματα κατά της τρανγλουταμινάσης δεν είναι βέβαιο ότι πάσχουν από κοιλιοκάκη αν και θεωρούνται υψηλού κινδύνου κάποτε να νοσήσουν. Το γεγονός ότι έχετε θετικά τα αντισώματα σε συνδυασμό με την σιδηροπενία δημιουργεί πράγματι την υποψία της κοιλιοκάκης στην περίπτωση σας μολονότι οι αυξημένες απώλειες σιδήρου κατά την έμμηνο ρύση αποτελούν συνήθως επαρκή αιτία σιδηροπενικής αναιμίας για μια νέα γυναίκα. Συνεπώς είναι επιβεβλημένο να υποβληθείτε σε γαστροσκόπηση κατά την οποία ο γαστρεντερολόγος θα λάβει επαρκή αριθμό βιοψιών από το δωδεκαδάκτυλο η εξέταση των οποίων από παθολογοανατόμο θα δείξει αν έχετε την όσο ή όχι. Σε περίπτωση κατά την οποία διαγνωσθεί και ιστολογικά κοιλιοκάκη η θεραπεία είναι ισόβια δίαιτα ελεύθερη γλουτένης με εξαιρετικά κατά κανόνα αποτελέσματα.

Αναγνώστης μας, μας ρωτά για τον παππού του ο οποίος είναι 95 ετών. Πριν από 5 έτη είχε νοσηλευτεί λόγω αιμορραγίας κατωτέρου πεπτικού. Είχε υποβληθεί σε κολονοσκόπηση η οποία έδειξε εκκολπωμάτωση παχέος εντέρου η οποία ήταν και η αιτία της αιμορραγίας και έναν μικρό πολύποδα ο οποίος αφαιρέθηκε ενδοσκοπικά. Η ιστολογική εξέταση του πολύποδα έδειξε χαμηλού βαθμού δυσπλασία. Οι θεράποντες ιατροί συνέστησαν επανέ-λεγχο σε 5 έτη. Ο παππούς τώρα δεν έχει συμπτώματα από το πεπτικό του (ανώτερο και κα-τώτερο), όμως πάσχει από σοβαρή καρδιακή και αναπνευστική ανεπάρκεια καθώς και από νόσο Alzheimer η οποία πριν από 5 έτη ήταν αρχόμενη και ήπια ενώ πλέον έχει επιδεινωθεί αρκετά. Μας ρωτά αν πρέπει πράγματι να υποβληθεί ξανά ο παππούς σε ενδοσκόπηση.

Ευχαριστούμε για την επικοινωνία. Η αφαίρεση μικρού πολύποδα (<1cm σε διάμετρο) με χαμηλού βαθμού δυσπλασία τυπικά καθιστά αναγκαία την επανάληψη της κολονοσκόπησης το λιγότερο μετά από 5 έτη υπό την προϋπόθεση ότι ο ασθενής δεν εμφανίζει ύποπτα συμπτώματα από το κατώτερο πεπτικό ενδιάμεσα. Η ύπαρξη συνοδών νόσων, ακόμη και σοβαρής καρδιακής και αναπνευστικής ανεπάρκειας δεν καθιστά απαγορευτική την κολονοσκόπηση, ενδεχομένως καθιστά αναγκαία την λήψη επιπλέον μέτρων ασφαλείας κατά την διενέργεια της (π.χ. παρουσία αναισθησιολόγου ή/και καρδιολόγου) σύμφωνα πάντα και με την κρίση του γαστρεντερολόγου που θα την διενεργήσει. Το πρόβλημα με τον παππού σας είναι ότι βρίσκεται σε πολύ μεγάλη ηλικία και αυτό σε συνδυα-σμό με τα σοβαρά συνοδά του νοσήματα είναι προφανές ότι περιορίζει το προσδόκιμο επιβίωσης του. Η κολονοσκόπηση οπωσδήποτε είναι κάποια ταλαιπωρία για έναν ήδη τόσο ταλαιπωρημένο άνθρωπο, επιπρόσθετα οι κίνδυνοι που τη συνοδεύουν στην περίπτωση του παππού σας αν και δεν είναι τόσο μεγάλοι ώστε να την καθιστούν απαγορευτική από την άλλη πλευρά δεν είναι και αμελητέοι. Θα ήταν σκόπιμο να συζητήσετε τους πιθανούς κινδύνους με τους θεράποντες ιατρούς που τον γνωρίζουν καλά ως ασθενή (γαστρεντερολόγο, καρδιολόγο, πνευμονολόγο),κυρίως όμως είναι αναγκαίο να συζητήσετε με τους ιατρούς των συνοδών νοσημάτων (καρδιολόγο, πνευμονο-λόγο, νευρολόγο) το προσδόκιμο επιβίωσης λόγω αυτών δεδομένης και της ηλικίας του. Αν αυτό είναι σημαντικά μικρότερο των 5 ετών, δεδομένου ότι ο παππούς παραμένει ασυμπτωματικός από το πεπτικό και ότι η εξέλιξη ενός ενδεχόμενου πολύποδα εντέρου σε καρκίνο είναι κατά κανόνα αρκετά βραδεία, ίσως είναι προτιμότερο να αποφύγετε την ενδοσκόπηση.

Προσοχή: Η στήλη αυτή δεν αντικαθιστά τη σχέση του ασθενή με το γιατρό του. Ο γιατρός σας θα αξιολογήσει τις πληροφορίες που του δίνετε, θα αναζητήσει περισσότερες μέσα από τις ερωτήσεις που θα σας κάνει και φυσικά μπορεί να σας εξετάσει. Η στήλη αυτή προσπαθεί απλώς να δώσει κάποιες χρήσιμες και γενικές πληρο-φορίες στα άτομα που επικοινωνούν μαζί μας σχετικά με το πρόβλημα που τους απασχολεί, με την ελπίδα ότι θα φανούν χρήσιμες όχι μόνο στον αναγνώστη που μας γράφει, αλλά και σε άλλους με παρόμοια προβλήματα.


Παρασκευή, 8 Φεβρουαρίου 2013

ΑΙΘΟΥΣΑ: THE ROYAL ROOM

14.00-18.00 LLL COURSE*: Nutrition in GI Diseases

ΑΙΘΟΥΣΑ: THE GRAND BALLROOM

18.00-19.00 ΔΙΑΤΡΟΦΗ & Πεπτικό ΣύστημαΠροεδρείο: Λ. Πούλια – Π. Παπαχρήστος• Τροφικές αλλεργίες και πεπτικό σύστημα Λ. Δαμιανίδου• Μεσογειακή διατροφή και πρόληψη

καρκίνων του πεπτικού Ν. Κόντου

19.00-20.00 ΔΥΣΚΟΙΛΙΟΤΗΤΑ: Από την πλευρά του ιατρού και από την πλευρά του ειδικού διατροφής

Προεδρείο: Κ. Μιμίδης - Ι. Μανιός• Αιτίες, διάγνωση, επιδημιολογικά δεδομένα Γ. Καραμανώλης• Μέσα πρόληψης & αντιμετώπισης Β. Παπαμίκος

Σάββατο, 9 Φεβρουαρίου 2013

ΑΙΘΟΥΣΑ: THE ROYAL ROOM

09.00-13.00 LLL COURSE: Nutrition in Liver Diseases

ΑΙΘΟΥΣΑ: THE GRAND BALLROOM

09.00-10.30 ΑΝΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Προεδρείο: Κ. Θωμόπουλος – Σ. Σγούρος • Νεώτερες εξελίξεις στον οισοφάγο Barrett Χ. Ζαβός• Σύγχρονες απόψεις για τις κινητικές διαταραχές

του στομάχου Π. Ουσταμανωλάκης• Υποβλεννογόνιοι όγκοι στην ενδοσκόπηση ανωτέρου

πεπτικού. Ταξινόμηση, διαγνωστική και θεραπευτική προσπέλαση

Β. Θεόπιστος• Ανθεκτική ΓΟΠΝ: Ποιοί είναι οι καλύτεροι υποψήφιοι για

χειρουργική αντιμετώπιση; Δ. Θεοδώρου

10.30-11.00 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΔΙΑΛΕΞΗ

Προεδρείο: Ι. Κουτρουμπάκης • Use of biologics in ulcerative colitis Laurent Peyrin-Biroulet

11.00-11.30 Διάλειμμα – Καφές

8η ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.«Εξελίξεις στη Γαστρεντερολογία & Ηπατολογία»

11.30-13.00 ΚΑΤΩΤΕΡΟ ΠΕΠΤΙΚΟ Προεδρείο: Α. Καψωριτάκης – Κ. Κατσάνος • Φροντίδα των ασθενών με IBD πέρα από τη φαρμακευτική

και χειρουργική αντιμετώπιση Κ. Καρμίρης•Βιολογικοί παράγοντες και μετεγχειρητικές επιπλοκές:

Υπάρχει συσχέτιση; Ι. Παπακωνσταντίνου• Διάγνωση και αντιμετώπιση της μικροσκοπικής κολίτιδος Γ. Μπάμιας • Καρκίνος ορθού: Ελάχιστη επεμβατική αντιμετώπιση Ι. Πιλπιλίδης

13.00-13.30 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Κ. Τριανταφύλλου • Training and accreditation in colonoscopy Siwan Thomas-Gibson

13.30-14.30 Μεσημβρινή διακοπή – Γεύμα14.30-16.00 ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ

Προεδρείο: Π. Κατσινέλος – Γ. Πασπάτης• Ελεγχος ποιότητας επεμβατικής – κολονοσκόπησης

πολυπεκτομής Ζ. Τσιαμούλος• Σύγχρονοι μέθοδοι εντεροσκόπησης Λ. Μπουρίκας• Επιλογή ασθενών για εξειδικευμένη ενδοσκόπηση

με τις νεώτερες τεχνικές Γ. Αναγνωστόπουλος• Νεώτερα δεδομένα για την ενδοσκοπική θεραπεία

αιμορραγίας ανωτέρου πεπτικού μη κιρσικής αιτιολογίας Α. Γκαγκάλης

16.00-17.30 ΗΠΑΡΠροεδρείο: Ι. Βλαχογιαννάκος – Γ. Γερμανίδης• Οξεία αλκοολική ηπατίτις Ε. Τσόχατζης• Αναζωπύρωση της ηπατίτιδος Β σε ανοσοκατασταλμένους

ασθενείς: Ο ρόλος της πρόληψης Γ. Ζαχαράκης• Νεώτερες εξελίξεις στα αυτοάνοσα νοσήματα ήπατος Κ. Ζάχου•Σύγχρονη αντιμετώπιση των όγκων ήπατος Γ. Σωτηρόπουλος

17.30-18.00 Διάλειμμα – Καφές

18.00-18.30 ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗ ΔΙΑΛΕΞΗ Προεδρείο: Γ. Παπαθεοδωρίδης • Optimal management of chronic HCV patients in 2013 Tarik Asselah

18.30-21.00 Τελετή Λήξης Διημερίδας Απονομή τιμητικών μεταλλίων Απόδοση Υποτροφιών 2012 - 2013 Ευχαριστίες

8 – 9 Φεβρουαρίου 2013, Ξενοδοχείο Μεγάλη βρεταννία

Σάββατο, 9 Φεβρουαρίου 2013

Τα Νέα του Ιδρύματος



Λάβαμε τα κάτωθι ποσά και ευχαριστούμε:

Χορηγοί και Δωρητές μέχρι 17/01/2013

Αγαπητός Θεοδόσης, Άνοιξη 30 €

Αρβανιτάκη Μαριάννα, Βέλγιο 50 €

Βαμβακάρη Φεβρωνία, Εκάλη 50 €

Βαρέλης Ιωάννης, Ρόδος 20 €

Βασίλιεβα Λαρίσα, Χολαργός 50 €

Βαφειάδη - Ζουμπούλη Ειρήνη, Αθήνα 50 €

Βότση Ειρήνη, Λήμνος 20 €

Γεωργούλας Σωκράτης, Αργυρούπολη 30 €

Γεωργούλας Σωτήριος, Λαμία 30 €

Γιαννακόπουλος Αθανάσιος, Μαρούσι 50 €

Γκέσιου Χρυσούλα, Δράμα 20 €

Γραμματικός Κωνσταντίνος, Πρέβεζα 20 €

Δανδάκης Δημήτριος, Αθήνα 50 €

Δημητρακόπουλος Ιωάννης &

Δημητρακοπούλου Μαρία, Φάρσαλα 80 €

Δημητρίου Αθανασία, Πάτρα 30 €

Δημητρίου Βασιλική, Λάρισα 50 €

Εμμανουήλ Θεόδωρος, Χολαργός 50 €

Ευγενίου Ανδρέας, Λάρνακα/Κύπρος 50 €

Ευθυμίου Παναγιώτης, Λεμεσός/Κύπρος 50 €

Ευστρατιάδης Νικόλαος, Κόρινθος 100 €

Ζαβός Κωνσταντίνος, Λάρνακα/Κύπρος 50 €

Ζαχαρής Βασίλειος, Λάρισα 30 €

Καλφούτζος Γεώργιος, Αγριά Βόλου 50 €

Κάμαρη Ντίνα, Ψυχικό 50 €

Καπετάνος Δημήτριος, Θεσσαλονίκη 50 €

Καραγιάννη Μάγδα, Λάρισα 20 €

Καραμαργιός Δημήτριος, Σταμάτα 20 €

Καρατσιβούδη Χριστίνα, Πάτρα 20 €

Κατσιούλα Αλεξάνδρα, Αθήνα 20 €

Κοθώνας Φώτιος, Χολαργός 50 €

Κοκόση Κωνσταντία, Αγ. Παρασκευή 20 €

Κοντοδήμου Κυριακή, Θεσσαλονίκη 50 €

Κουβαράς Στέργιος, Χαλκίδα 50 €

Κουσοπούλου Νικολέττα, Θεσσαλονίκη 50 €

Κρομπά Γεωργία, Καλαμάτα 20 €

Κυριαζόπουλος Γρηγόριος, Αλεξάνδρεια 30 €

Λαούδη Φωτεινή, Π. Φάληρο 20 €

Λίλα Δέσποινα, Νίκαια 15 €

Λώτης Βασίλειος, Λάρισα 50 €

Μανουσάκης Κωνσταντίνος, Πειραιάς 50 €

Μάντζαρης Γεράσιμος, Κηφισιά 50 €

Μερκουρόπουλος Μάρκος, Καβάλα 50 €

Μπαγλατζής Χρήστος, Αλμυρός Βόλου 30 €

Μπερίνος Δημήτριος, Παπάγου 50 €

Μπουγιούρη Αγγελική, Κερατσίνι 15 €

Νικολάου Παναγιώτα, Λευκωσία/Κύπρος 50 €

Ντελή – Καραχρήστου Καλλιρρόη, Αγρίνιο 20 €

Ξενοφώντος Μαρίνος, Λεμεσός/Κύπρος 50 €

Ξιάρχος Παναγιώτης, Θεσσαλονίκη 50 €

Ξουργιάς Βασίλειος, Αθήνα 50 €

Οικονόμου Μιχάλης, Αθήνα 50 €

Ουσταμανωλάκης Παντελής, Ηράκλειο 50 €

Παζαρίδης Ιωάννης, Τρίπολη 20 €

Παπαβασιλείου Ευστάθιος, Αθήνα 50 €

Παπαδημητρίου Δημήτριος, Λάρισα 20 €

Παπαδιάς Δημήτριος, Ιωάννινα 20 €

Παπαδογεωργόπουλος Κωνσταντίνος, Παπάγου 20 €

Παπαθεοδωρίδης Βασίλειος, Καλαμάτα 20 €

Παπαθεοδωρίδη Ελένη, Καλαμάτα 20 €

Παπαντωνίου Κώστας, Νέα Τρίγλια Χαλκιδικής 30 €

Παπασταθακόπουλος Ευάγγελος, Πειραιάς 30 €

Πετίνης Γεώργιος, Πειραιάς 20 €

Πια Δέσποινα, Παπάγου 100 €

Πολύζου – Λασπιά Παρασκευή, Λαμία 50 €

Πρωτόπαπας Ανδρέας, Θεσσαλονίκη 50 €

Ραχωβίτης Αλέξανδρος, Λάρισα 50 €

Σαβεριάδης Αδάμος, Λάρνακα/Κύπρος 50 €

Σιδερέα Φανή, Ρόδος 30 €

Σκλάβαινα Μαρία, Πειραιάς 50 €

Σουσούδη Μαριέττα, Ρόδος 25 €

Σοφιανού Βασιλική, Χανιά 50 €

Σταθόπουλος Χρίστος, Κρέστενα Ηλείας 20 €

Σταμάτη – Μπίμπα Ελένη, Άλιμος 30 €

Στεργιάννη Χρυσούλα, Αμφιλοχία 20 €

Στεργίου Μαρία-Μαργαρίτα, Πειραιάς 15 €

Τασολάμπρου Χρυσούλα, Πειραιάς 50 €

Τάσσιος Περικλής, Αθήνα 50 €

Τασσοπούλου Τερψιθέα, Ν. Σμύρνη 20 €

Τελάκης Εμμανουήλ, Πειραιάς 50 €

Τζανίμης Αναστάσιος, Αθήνα 20 €

Τζουβαλά Μαρία, Παπάγου 50 €

Τράντος Μιχαήλ, Φάρσαλα 20 €

Τριανταφυλλίδη Ευαγγελία, Καλαμάτα 20 €

Τριανταφυλλίδου – Κηπουρού Βασιλική, Παλλήνη 20 €

Τσακίρη Ελευθερία, Θεσσαλονίκη 15 €

Τσιάνος Επαμεινώνδας, Ιωάννινα 50 €

Τσικριτζής Ιορδάνης, Καβάλα 15 €

Τσιμπούρης Παναγιώτης, Αθήνα 50 €

Τσιόδρα Παρασκευή, Αθήνα 50 €

Τσιρώνη Ευτυχία, Αθήνα 50 €

Φορτοτήρα Παρασκευή, Θεσσαλονίκη 20 €

Χαϊδεμένου Δήμητρα, Καλαμάτα 20 €

In memoriam

Μιχαήλ Καρατζάς, Μαρούσι 100 €Μνήμη αγαπημένων φίλων Μανώλη & Πέτρου Γ. Καραμανώλη


Α Π Ο Δ Ο Σ Η Υ Π Ο Τ Ρ Ο Φ Ι Ω Ν ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012– 2013


Αίτηση Εγγραφής ΜέλουςΟνοματεπώνυμο: ....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Διεύθυνση: ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Πόλη / Νομός: ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ταχ. Κώδικας: .....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Επάγγελμα: .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Ειδικότητα (μόνο για ιατρούς - διατροφολόγους): ........................................................................................................................................................................................................................................

e-mail: .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Τηλέφωνο: ...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Fax: .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Επιθυμώ να γίνω συνδρομητής (20 € ετήσια συνδρομή) Τρόποι πληρωμής συνδρομών, εφόσον προηγηθεί η εγγραφή μέλους:- με ταχυδρομική επιταγή επ’ ονόματι του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.- με προσωπική επιταγή επ’ ονόματι του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ.- με κατάθεση απευθείας στον τραπεζικό λογαριασμό*:ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ Αρ. Λογαριασμού: 5050 – 019 – 529 – 067

*Εάν η κατάθεση γίνει ανώνυμα, παρακαλούμε ενημερώστε τη γραμματεία για τη συνδρομή σας

Μετά από πρόταση του Επιστημονικού Συμβουλίου, το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕΛ.Ι.ΓΑΣΤ. αποφάσισε να δώσει για το ακαδημαϊκό έτος 2012 – 2013 τις κάτωθι υποτροφίες:

1. Υποτροφία «Γεώργιος Τριανταφύλλου» Απεφασίσθη να δοθεί υποτροφία διαρκείας 6 μηνών στην κ. Μαρία Τριανταφύλλου, η οποία είναι

Ειδικευόμενη Γαστρεντερολόγος, προκειμένου να μετεκπαιδευτεί για χρονικό διάστημα 6 μηνών στο Glasgow Royal Infirmary υπό τη διεύθυνση του Καθηγητού Andrian Stanley στον τομέα των εξειδι-κευμένων ενδοσκοπικών τεχνικών σε ασθενείς με ΙΦΝΕ. Η υποτροφία είναι χορηγία της Ε.Ο.Μ.Ι.Φ.Ν.Ε.

2. Υποτροφία «Ηλίας Φωκάς» Απεφασίσθη να δοθεί υποτροφία διαρκείας 6 μηνών στην κ. Ιωάννα Παρίση, η οποία είναι Ειδικευό-

μενη Γαστρεντερολόγος, προκειμένου να μετεκπαιδευτεί για χρονικό διάστημα 6 μηνών στο Sheila Sherlock Liver Unit / Royal Free Hospital, London υπό τη διεύθυνση του Καθηγητού Andrew Burroughs στον τομέα της Ηπατολογίας. Η υποτροφία είναι χορηγία της GILEAD SCIENCES.

3. Υποτροφία «Αντώνιος Ζερβακάκης» Απεφασίσθη να δοθεί η υποτροφία «Αντώνιος Ζερβακάκης» στον κ. Κωνσταντίνο Παπαμιχαήλ, Γα-

στρεντερολόγο, προκειμένου να εκπονήσει ερευνητικό πρωτόκολλο με τίτλο «Προσδιορισμός των Υποδοχέων Ισταμίνης 3 (H3R) και 4 (H4R) στον εντερικό βλεννογόνο ασθενών με Ιδιοπαθή Φλεγ-μονώδη Νόσο του Εντέρου σε ύφεση ή σε υποτροπή». Η υποτροφία είναι χορηγία της εταιρείας ASTRAZENECA.


ΣυνταγέςΣουπιές

με Φασολάκια και Αρακά

Παέλια με Φιδέ και Θαλασσινά

Κατηγορία: ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑβαθμός δυσκολίας: (από 1-5): 1 - πολύ εύκολη +

Κατηγορία: ΨΑΡΙΑ-ΘΑΛΑΣΣΙΝΑβαθμός δυσκολίας: (από 1-5): 3 - μέτρια + + +

Χρόνος παρασκευής: 40 λεπτάΧρόνος μαγειρέματος: 1 ώρα και 45 λεπτά

Χρόνος παρασκευής: 30 λεπτάΧρόνος μαγειρέματος: 40 λεπτά

Τι θα χρειαστείτε (για 6 άτομα)

Τι θα χρειαστείτε (για 8 άτομα)

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να ενημερωθείτε και από την ιστοθέση του medNutrition - www.mednutrition.gr

Εκτέλεση: 1. Ζεσταίνετε το ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ με 3 κουταλιές νερό σε κατσαρόλα. Προσθέτετε τα κρεμμύδια και τα κρεμμυδάκια. Όταν ξανθύνουν, προσθέ-τετε τις σουπιές και τις βράζετε σε χαμηλή φωτιά, ώσπου να μαλακώσουν. 2. Ξεφλουδίζετε και ψιλοκόβετε τις ντομάτες. Τις προσθέτετε μαζί με το μαϊντανό, τον άνηθο, τα φασολάκια, τον αρακά, αλάτι και πιπέρι και 1 ½ φλιτζάνι νερό. Αφήνετε το φαγητό να βράσει 1 ώρα περίπου. Σερβίρεται ζεστό ή κρύο.

Σχολιασμός: Γράφει τη Μαρία Ζερβού, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, [email protected]

Αυτό το πιάτο αποτελεί έναν διατροφικό θησαυρό! Οι σουπιές είναι πλούσιες σε πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας και ψευδάργυρο, θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την παραγωγή ορμονών. Αποτελούν εξαιρετική πηγή βιταμινών του συμπλέγματος Β, οι οποίες ενισχύουν το νευρικό σύστημα! Τα λαχανικά του πιάτου, εκτός από ζωηρά χρώματα, προ-σφέρουν μια ποικιλία βιταμινών, όπως καροτένιο (βιτ. Α), βιταμίνη C, φυλλικό οξύ, ιχνοστοιχεία όπως μαγνήσιο αλλά και αντιοξειδωτικά, όπως λυκοπένιο στην ντομάτα. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι ο τρόπος μαγειρέματος είναι ιδανικός, καθώς το ελαιόλαδο δεν τσιγκαρίζεται και έτσι δεν χάνονται τα πολύτιμα συστατικά του, οι πολυφαινόλες και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του. Τα φασολάκια και ο αρακάς, είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες αποτελούν έναν πολύτιμο σύμμαχο για να ρυθμίσουμε τον κορεσμό μας αλλά και να διατηρήσουμε την καλή λειτουργία του εντέρου. Καλή όρεξη!

1 κουταλιά ψιλοκομμένο ΑΝΗΘΟ

250 γρ. ΑΡΑΚΑ

6 κουταλιές ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ

2 ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ ΦΡΕΣΚΑ ψιλοκομμένα

1 κουταλιά ψιλοκομμένο ΜΑΪΝΤΑΝΟ

ΑΛΑΤΙ και ΠΙΠΕΡΙ

1 κιλό ΣΟΥΠΙΕΣ καθαρισμένες και κομμένες

2 μεγάλα ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ τριμμένα

½ κιλό καθαρισμένα ΦΑΣΟΛΑΚΙΑ

3 ΝΤΟΜΑΤΕΣ

Εκτέλεση: 1. Βάζετε σε μία κατσαρόλα το κρασί και λίγο νερό. Μόλις πάρει βράση, προσθέτετε το σαφράν, ανακατεύετε και αφήνετε το μίγμα κατά μέρος. 2. Ζεσταίνετε το ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ σε ρηχή κατσαρόλα και σωτάρετε σε μέτρια φωτιά τον φιδέ ή το σπαγγετίνι, ώσπου να πάρουν χρώμα. Προσθέτετε τα θαλασσινά και τα σωτάρετε και αυτά.

3. Ρίχνετε τον ζωμό με το σαφράν, τη ρίγανη και το βασιλικό και αφή-νετε το μίγμα στη φωτιά, ανακατεύοντας τακτικά, ώσπου να ψηθεί το ο φιδές και να απορροφηθούν τα υγρά. Πασπαλίζετε με το κρεμμυδάκι και σερβίρετε αμέσως.

Σχολιασμός: Γράφει τη Μαρία Ζερβού, Διαιτολόγο – Διατροφολόγο, [email protected]

Ένα πιάτο που μυρίζει θάλασσα! Η κύρια πηγή ενέργειας σ’αυτό, προέρχεται από τα ζυμαρικά, μια πηγή αμύλου όπως προτείνει και η βάση της Μεσογειακής Πυραμίδας. Τα θαλασσινά προσφέρουν βιταμίνη Β12, ενώ τα οστρακοειδή, απο-τελούν εξαιρετική πηγή μετάλλων όπως το μαγνήσιο, το ασβέστιο, ο σίδηρος, ο φώσφορος και ο ψευδάργυρος. Από αυτά, ο ψευδάργυρος είναι απαραίτητο συστατικό, που ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Μαζί με το σελήνιο, που αποτελεί ισχυρό αντιοξειδωτικό, θωρακίζουν τον ανθρώπινο οργανισμό από τις ιώσεις. Τα μανιτάρια, βασικό συστατικό της συνταγής, συμπληρώνουν το πιάτο με πρωτεΐνη φυτικής προέλευσης. Το κρεμμύδι αυξάνει την περιεκτικότητα του πιάτου σε φυτικές ίνες, όπως και τα μανιτάρια. Τέλος το σαφράν (Κρόκος Κοζάνης), παρόλο που χρησιμοποιείται σε μικρή ποσότητα για να προσφέρει χρώμα στο πιάτο, περιέχει κάποια σημαντικά ιχνοστοιχεία. Πρόκειται, λοιπόν, για ένα πιάτο μέτριας δυσκολίας, αλλά υψηλής θρεπτικότητας, που αξίζει να δοκιμάσετε!

½ κουταλάκι τριμμένο βΑΣΙΛΙΚΟ

3 μεγάλες καθαρισμένες ΓΑΡΙΔΕΣ

8 ΓΥΑΛΙΣΤΕΡΕΣ χωρίς το κέλυφος

6 μεγάλες καθαρισμένες ΚΑΡΑβΙΔΕΣ

1 ποτηράκι ΛΕΥΚΟ ΚΡΑΣΙ

2 ψιλοκομμένα ΦΡΕΣΚΑ ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ

8 ΚΥΔΩΝΙΑ χωρίς το κέλυφος

250 γρ. φρέσκα ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ κομμένα και σωταρισμένα

ΑΛΑΤΙ - ΠΙΠΕΡΙ

½ κουταλάκι τριμμένη ΡΙΓΑΝΗ

1 κουταλάκι κλωστές τριμμένο ΣΑΦΡΑΝ

300 γρ. φιδέ ή (κομμένο σε δύο κομμάτια) ΣΠΑΓΓΕΤΙ

6 κουταλιές ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ

A B B O T T

Διατροφή - eligast.gr · Διατροφή ΚΩΔΙΚΟΣ 6899 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ...

Documents

Transcript of Διατροφή - eligast.gr · Διατροφή ΚΩΔΙΚΟΣ 6899 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ...