Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης...

53
Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Transcript of Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης...

Page 1: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Ενιαία ΜΠΚΕ ΕλλάδαςΠαράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης ΚατάστασηςΓεωλογίας

Page 2: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 2 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 5

1.1 Αντικείμενο της Μελέτης 5

1.2 Προσέγγιση 5

1.3 Υπάρχουσα Πληροφορία 5

Χ.Θ. 0 – Χ.Θ. 359 6

2 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ 6

2.1 Επισκόπηση 6

2.2 Βασικά Μορφολογικά Χαρακτηριστικά κατά μήκος της όδευσης 6

3 ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ 8

3.1 Επισκόπηση 8

3.2 Θράκη 8 3.2.1 Ποταμός Έβρος 10 3.2.2 Νότιος Έβρος 10 3.2.3 Τμήμα Πεδιάδες Έβρου 10 3.2.4 Πεδιάδα Κομοτηνής – Ξάνθης 10

3.3 Ανατολική – Κεντρική Μακεδονία 11 3.3.1 Τμήμα Βουνά Καβάλας 11 3.3.2 Πεδιάδα Φιλίππων 12 3.3.3 Κοιλάδα Σερρών 12 3.3.4 Κρούσια Όρη 12 3.3.5 Πεδιάδα Γαλλικού 12

4 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 13

4.1 Επισκόπηση 13

4.2 Τύποι γεωλογικών Κινδύνων 13 4.2.1 Κατολισθήσεις και Καταπτώσεις 13 4.2.1.1 Τύποι κατολισθήσεων και καταπτώσεων 14 4.2.2 Ρήγματα 16 4.2.3 Ρευστοποίηση Εδάφους 17 4.2.3.1 Επιπτώσεις από την ρευστοποίηση εδάφους σε έναν αγωγό 17 4.2.4 Καρστικές περιοχές 18 4.2.4.1 Επίδραση του καρστ στους αγωγούς 19 4.2.5 Γεωλογικοί κίνδυνοι κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού 19 4.2.5.1 Ποταμός Έβρος (Χ.Θ. 0 – 13) 19 4.2.5.2 Νότιος Έβρος (Χ.Θ. 13 – 62) 20 4.2.5.3 Πεδινό τμήμα Έβρου (Χ.Θ. 62 – 86) 21 4.2.5.4 Πεδιάδα Κομοτηνής – Ξάνθης (Χ.Θ. 86 – 176) 21 4.2.5.5 Βουνά Καβάλας (Χ.Θ. 176 – 193) 22 4.2.5.6 Πεδιάδα Φιλίππων (Χ.Θ. 193 – 225) 22 4.2.5.7 Κοιλάδα Σερρών (Χ.Θ. 225 – 295) 22

Page 3: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 3 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

4.2.5.8 Κρούσια Όρη (X.Θ. 295 – 329) 23 4.2.5.9 Πεδιάδα Γαλλικού (Χ.Θ 329 – 359) 23

4.3 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων κατά μήκος της όδευσης 24 4.3.1 Κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στο τμήμα του αγωγού ΤΑΡ 24

Χ.Θ. 359 – Χ.Θ. 543 27

5 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ 27

5.1 Επισκόπηση 27

5.2 Βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά κατά μήκος της όδευσης 27

6 ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ 30

6.1 Επισκόπηση 30

6.2 Κεντρική Μακεδονία 31 6.2.1 Πεδιάδα Αξιού 31

6.3 Δυτική Μακεδονία 33 6.3.1 Τμήμα Όρους Βέρμιο 34 6.3.2 Πεδιάδα Πτολεμαΐδας 35 6.3.3 Τμήμα Όρους Άσκιο 37 6.3.4 Τμήμα από Καστοριά μέχρι τα Σύνορα 37

7 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ 39

7.1 Επισκόπηση 39

7.2 Τύποι Γεωλογικών Κινδύνων 39 7.2.1 Κατολισθήσεις και Καταπτώσεις 39 7.2.1.1 Τύποι κατολισθήσεων και καταπτώσεων 40 7.2.2 Ρήγματα 43 7.2.3 Ρευστοποίηση Εδάφους 43 7.2.3.1 Επιπτώσεις από την ρευστοποίση εδάφους σε έναν αγωγό 44 7.2.4 Καρστικές περιοχές 44 7.2.4.1 Επίδραση του καρστ στους αγωγούς 45 7.2.5 Γεωλογικοί κίνδυνοι κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού 45 7.2.5.1 Τμήμα Πεδιάδας Αξιού (Χ.Θ. 359 – 425) 45 7.2.5.2 Τμήμα Όρους Βέρμιο (Χ.Θ. 425 – 466) 46 7.2.5.3 Τμήμα λεκάνης Πτολεμαΐδας (Χ.Θ. 466 – 486) 47 7.2.5.4 Τμήμα Όρους Άσκιο (Χ.Θ. 486 – 507) 48 7.2.5.5 Τμήμα από Καστοριά μέχρι τα σύνορα (Χ.Θ. 507 – 543) 48

7.3 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων κατά μήκος της όδευσης 49 7.3.1 Κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στο τμήμα του αγωγού ΤΑΡ 50

Page 4: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 4 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

ΛΙΣΤΑ ΣΧΗΜΑΤΩΝ

Σχήμα 3-1 Λιθοστρωματογραφική - Τεκτονική στήλη των σχηματισμών στην περιοχή της Θράκης 9

Σχήμα 3-2 Απλοποιημένος γεωλογικός χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης 11 Σχήμα 4-1 Σεισμογενείς πηγές στην ευρύτερη περιοχή του ΤΑΡ, με επίκεντρα

σημαντικών σεισμών, σύμφωνα με το Σβώρα (2011) 25 Σχήμα 6-1 Λιθολογική τομή γεώτρησης κοντά στη Χαλκηδόνα 32 Σχήμα 6-2 Σύνθετη λιθοστρωματογραφική στήλη της δυτικής Μακεδονίας 33 Σχήμα 6-3 Σχηματική τομή της περιοχής Βέρμιο – Πτολεμαΐδας 34 Σχήμα 6-4 Γεωλογική τομή της περιοχής ανάμεσα στο Αμύνταιο και τη Σαριγκιόλ 36 Σχήμα 6-5 Σχηματική τομή της περιοχής μεταξύ Καλοχωρίου και Αμπελόκηπων 38 Σχήμα 6-6 Γεωλογική τομή των υδροφόρων οριζόντων της πεδιάδας της Καστοριάς 38 Σχήμα 7-1 Σεισμογενείς πηγές στην ευρύτερη περιοχή του ΤΑΡ, με επίκεντρα

σημαντικών σεισμών, σύμφωνα με το Σβώρα (2011) 51

ΛΙΣΤΑ ΠΙΝΑΚΩΝ

Πίνακας 4-1 Ομάδες ρηγμάτων σύμφωνα με την κατηγορία τους 24 Πίνακας 7-1 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων 50

Page 5: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 5 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

1.1 Αντικείμενο της Μελέτης

Στα πλαίσια της συνολικής εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την προτεινόμενη

κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου TAP, εξετάστηκαν επίσης οι γεωμορφολογικές,

τεκτονικές, λιθοστρωματογραφικές και γεωτεχνικές συνθήκες. Βασικοί στόχοι της παρούσας

έκθεσης είναι η σύνοψη των παραπάνω θεμάτων και η επισήμανση πιθανών γεωλογικών

κινδύνων, που μπορεί να επηρεάσουν την κατασκευή.

Η έκθεση χωρίζεται στα τμήματα της όδευσης Χ.Θ. 0 - 359 και Χ.Θ. 359 – 543.

1.2 Προσέγγιση

Η παρούσα έκθεση βασίζεται αποκλειστικά στα ποιοτικά δεδομένα, στους χάρτες και στην

υπάρχουσα βιβλιογραφία / εκθέσεις που συγκεντρώθηκαν. Οι χαρακτηρισμοί βασίζονται στα

συμπεράσματα από τις υπάρχουσες εκθέσεις και στην κρίση των ειδικών της επιστημονικής

ομάδας.

1.3 Υπάρχουσα Πληροφορία

Χρησιμοποιήθηκαν οι γεωλογικοί χάρτες του Ινστιτούτου Γεωλογικών και Μεταλλευτικών

Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) για την άντληση σχετικών πληροφοριών (Ι.Γ.Μ.Ε. 1978, 1982, 1985,

1986, 1988, 1992 και 1997).

Επίσης χρησιμοποιήθηκαν οι μελέτες κατασκευής του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς

Φυσικού Αερίου Υψηλής Πίεσης για τη συλλογή γεωλογικών πληροφοριών σχετικά με την

υπό εξέταση περιοχή.

Επιπρόσθετα τα δεδομένα για το Τμήμα Χ.Θ. 359 - 543 βασίζονται στις εργασίες που

πραγματοποίησε η ILF (2005, 2006 και 2011) στην προτεινόμενη όδευση του αγωγού. Οι

Στάμος (2009), Βεράνης (2010) και Καλούση (2010) κάνουν επίσης αναφορές στις

γεωλογικές και γεωτεκτονικές συνθήκες της ευρύτερης περιοχής της Kεντρικής και Δυτικής

Μακεδονίας.

Page 6: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 6 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χ.Θ. 0 – Χ.Θ. 359

2 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

2.1 Επισκόπηση

Αυτή η ενότητα αποτελεί μια εισαγωγή στο γενικότερο γεωλογικό υπόβαθρο της περιοχής κατά

μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού. Η παροχή ποσοτικών γεωμορφολογικών και

τοπογραφικών δεδομένων δεν αποτελεί αντικείμενο της παρούσης έκθεσης.

2.2 Βασικά Μορφολογικά Χαρακτηριστικά κατά μήκος της όδευσης

Η διαδρομή του αγωγού που ξεκινάει από τους Κήπους και καταλήγει στη Ν. Μεσημβρία

τοποθετείται κυρίως στα πεδινά με εξαίρεση κάποια περάσματα βουνών στα Πεύκα και την Κίρκη

της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά της Καβάλας, και τις περιοχές των Κρουσίων Ορέων και τέλος

του Πενταλόφου. Αναλυτικότερα τα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται παρακάτω:

Η περιοχή του ποταμού Έβρου είναι η αρχή της διαδρομής καθώς αυτή διέρχεται από

την ανατολική όχθη του Έβρου μέσω καλλιεργήσιμων επίπεδων περιοχών έως τη Χ.Θ.13.

Στην περιοχή των Φερρών και της Αλεξανδρούπολης (Χ.Θ. 13-62) η διαδρομή του

αγωγού έως το 43ο χιλιόμετρο διασχίζει ομαλές καλλιεργήσιμες περιοχές και ένα δασικό

ορεινό τμήμα περίπου 4 km από το χωριό Πεύκα. Στο επόμενο τμήμα, έως τη χιλιομετρική

θέση των 65 km περνάει μέσα από το δάσος και την ορεινή περιοχή των βουνών της

Κίρκης με υψόμετρο περίπου 500 m.

Η πεδινή έκταση νότια της Μάζας στη Ροδόπη (Χ.Θ. 62-86) ακολούθως όπου η

διαδρομή διασχίζει επίπεδες καλλιεργήσιμες περιοχές στη λεκάνη Κομοτηνής – Σαπών.

Η πεδιάδα Κομοτηνής – Ξάνθης στη συνέχεια (Χ.Θ. 86-176) όπου η διαδρομή διασχίζει

πολλά σημαντικά ποτάμια όπως το Βόζβο, τον Ασπροπόταμο, τον Ξηροπόταμο, τον Ξάνθη

και τελικά τον ποταμό Νέστο και την πεδιάδα της Χρυσούπολης, φτάνοντας στην περιοχή

κοντά στην πόλη της Νέας Καρβάλης.

Page 7: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 7 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Τα βουνά Καβάλας είναι το επόμενο τμήμα (Χ.Θ. 176-193), όπου η διαδρομή διασχίζει

ορεινές περιοχές βόρεια της πόλης της Καβάλας κατά μήκος κορυφογραμμών με δάση

φτάνοντας σε υψόμετρο 700 m.

Η πεδιάδα των Φιλίππων ακολουθεί (Χ.Θ. 193-225) όπου η χάραξη περνάει βόρεια του

Όρους Παγγαίου, διασχίζοντας ομαλές καλλιεργήσιμες περιοχές κατά μήκος του ορίου της

περιοχής όπου υπήρχαν τα αποξηραμένα έλη των Φιλίππων στο παρελθόν.

Η πεδιάδα των Σερρών (Χ.Θ. 225-295) εν συνεχεία όπου η χάραξη περνά μέσα από

λοφώδεις γεωργικές εκτάσεις μέχρι την κοιλάδα του Στρυμόνα με μέγιστο υψόμετρο 130m.

Στο επόμενο τμήμα, η διαδρομή διασχίζει την πεδιάδα του ποταμού Στρυμόνα που περιέχει

ένα πυκνό σύστημα τάφρων και καναλιών άρδευσης.

Τα Κρούσια Όρη (Χ.Θ. 295-329) ακολούθως όπου η χάραξη διασχίζει ορεινή και βραχώδη

περιοχή που καλύπτεται από πυκνό δάσος έως τη Χ,Θ, 310, όπου ο αγωγός περνάει κοντά

στην πόλη του Λαχανά. Το ακόλουθο τμήμα έως την περιοχή της Ασσήρου (Χ.Θ. 329) είναι

λοφώδεις καλλιεργήσιμες εκτάσεις.

Η κοιλάδα του Γαλλικού (Χ.Θ. 329-359) αποτελείται από διαφορετικές μορφολογικές

υποενότητες. Από την περιοχή της Ασσήρου μέχρι την περιοχή του Δρυμού, η χάραξη

διασχίζει λοφώδεις εκτάσεις, λιβάδια και καλλιεργήσιμες εκτάσεις με υψόμετρο περίπου

370 m. Έπειτα στο τμήμα Μελισσοχώρι - Πεντάλοφος, η διαδρομή διασχίζει ορεινή δασική

περιοχή με υψόμετρο περίπου 400 m. Στη συνέχεια διασχίζεται η κοίτη του Γαλλικού

ποταμού μέχρι το τέλος του υπό μελέτη τμήματος στη Νέα Μεσημβρία, όπου απαντώνται

επίπεδες περιοχές με λιβάδια σε υψόμετρο περίπου 70 m.

Page 8: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 8 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

3 ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ

3.1 Επισκόπηση

Η ευρύτερη περιοχή της όδευσης του αγωγού, από τους Κήπους έως τη Ν. Μεσημβρία,

αποτελείται από γεωλογικούς σχηματισμούς, οι οποίοι από γεωτεκτονική άποψη, ανήκουν στη

Ροδοπική – Περιροδοπική και Σερβομακεδονική Ζώνη με ηφαιστειακούς σχηματισμούς,

μολασσικούς σχηματισμούς καθώς και Νεογενείς –Τεταρτογενείς αποθέσεις. Το μεγαλύτερο

τμήμα της όδευσης του αγωγού διασχίζει ομαλού ανάγλυφου περιοχές οι οποίες καλύπτονται

από Τεταρτογενείς ή Πλειοκαινικές – Πλειστοκαινικές αποθέσεις. Στα τμήματα της διαδρομής με

ορεινό ή ημιορεινό ανάγλυφο, κυριαρχούν Αλπικοί σχηματισμοί. Αυτοί οι σχηματισμοί είναι

συνήθως μεταμορφωμένα πετρώματα όπως γνεύσιοι, γνευσιοσχιστόλιθοι και μάρμαρα.

3.2 Θράκη

Το Σχήμα 3-1 παρουσιάζει μια λιθοστρωματογραφική - τεκτονική στήλη των σχηματισμών στην

περιοχή της Θράκης σύμφωνα με τους Π. Παπαδόπουλο, Γ. Κατσικάτο, 1992. Αυτό το σχήμα

δείχνει την τεκτονική σχέση των κύριων ενοτήτων της περιοχής της Θράκης όπου η

Περιροδοπική Ζώνη εμφανίζεται επωθημένη πάνω στη Ροδοπική Μάζα. Η μολασσική λεκάνη της

Ροδόπης – Έβρου έχει σχηματιστεί πάνω στους μεταμορφωμένους σχηματισμούς της Ροδοπικής

Μάζας και της Περιροδοπικής Ζώνης. Νεογενή και Τεταρτογενή ιζήματα κείνται ασύμφωνα πάνω

στους μολασσικούς σχηματισμούς.

Ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή έλαβε χώρα κατά την περίοδο Ολιγόκαινο – Ηώκαινο

έχοντας ως αποτέλεσμα τη σημαντική εξάπλωση των ηφαιστειακών σχηματισμών.

Page 9: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 9 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Σχήμα 3-1 Λιθοστρωματογραφική - Τεκτονική στήλη των σχηματισμών στην περιοχή της Θράκης

Πηγή: ΑΣΠΡΟΦΟΣ (2013)

Page 10: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 10 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

3.2.1 Ποταμός Έβρος

Αυτό το τμήμα αποτελείται από τις Ολοκαινικές δελταϊκές αποθέσεις του Έβρου και τις

μολασσικές αποθέσεις Ολιγοκαινικής και Ηωκαινικής ηλικίας. Οι δελταϊκές αποθέσεις κυρίως

αποτελούνται από λεπτές και μικτές φάσεις αμμωδών αργίλων, ιλυωδών άμμων κτλ.

Οι μολασσικοί σχηματισμοί αποτελούνται από εναλλαγές αργίλων, μάργων και λεπτών ψαμμιτών

με βιοκλαστικές τράπεζες, λιγνιτικούς ορίζοντες και όξινους τόφφους, τοφφίτες, άμμους κτλ.

3.2.2 Νότιος Έβρος

Αυτό το τμήμα αποτελείται κυρίως από ηφαιστειακούς σχηματισμούς όπως τόφφους, τοφφίτες,

ανδεσίτες, δακιτοειδείς ανδεσίτες, μολασσικούς σχηματισμούς και Αλπικούς σχηματισμούς.

Οι μολασσικοί σχηματισμοί που επικρατούν είναι Ηωκαινικοί και Ολιγοκαινικοί και αποτελούνται

από μάργες που εναλλάσσονται ή μεταβαίνουν σε αμμώδεις μάργες, ψαμμίτες και κροκαλοπαγή.

Στα υψηλότερα τμήματα συναντώνται τόφφοι και τοφφίτες με ασβεστολιθικές πυριτικές τράπεζες.

Οι Αλπικοί σχηματισμοί είναι σχιστόλιθοι, χαλαζίτες, μαργαϊκοί ασβεστόλιθοι, λατυποπαγή και

συναντώνται στο ορεινό τμήμα των βουνών της Κίρκης. Στις μικρού πλάτους κοίτες των

χειμάρρων συναντώνται Ολοκαινικές αποθέσεις.

3.2.3 Τμήμα Πεδιάδες Έβρου

Αυτό το τμήμα των επίπεδων περιοχών αποτελείται από κυρίως από αλλουβιακές αποθέσεις με

ένα μικρό ποσοστό ηφαιστειακών πετρωμάτων (τόφφοι - τοφφίτες, ανδεσίτες) που εμφανίζονται

στην αρχή του τμήματος. Οι χαλαροί σχηματισμοί καλύπτουν το 85% του υπό μελέτη τμήματος.

3.2.4 Πεδιάδα Κομοτηνής – Ξάνθης

Αυτό το τμήμα αποτελείται από αλλουβιακές αποθέσεις (χαλαρά υλικά) σε ποσοστό 93%. Οι

υπόλοιποι σχηματισμοί είναι κροκαλοπαγή και κορήματα.

Page 11: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 11 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

3.3 Ανατολική – Κεντρική Μακεδονία

Το Σχήμα 3-2 δείχνει έναν απλοποιημένο χάρτη της Ανατολικής – Κεντρικής Μακεδονίας. Όπως

φαίνεται στο σχήμα, στο μεγαλύτερο τμήμα της διαδρομής κυριαρχούν Νεογενείς και

Τεταρτογενείς σχηματισμοί, ενώ μεταμορφωμένα πετρώματα καλύπτουν τις βόρειες περιοχές της

πόλης της Καβάλας.

Σχήμα 3-2 Απλοποιημένος γεωλογικός χάρτης Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης

Πηγή: Κατσικάτσος, 1992

3.3.1 Τμήμα Βουνά Καβάλας

Αυτό το τμήμα αποτελείται από μάρμαρα και σχιστόλιθους σε ποσοστό 75%. Τα μάρμαρα των

βουνών της Καβάλας είναι ανοικτότερου ή σκουρότερου φαιού χρώματος, εν μέρει

λεπτοστρωματώδη σε στρώματα ή φακούς, κατά θέσεις εναλλασσόμενα με μαρμαρυγιακούς

σχιστολίθους. Οι σχιστόλιθοι χαρακτηρίζονται ως μοσχοβιτικοί με ποικίλα μέρη χαλαζία και

ανθρακικών.

Page 12: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 12 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

3.3.2 Πεδιάδα Φιλίππων

Αυτό το τμήμα αποτελείται από αλλουβιακές αποθέσεις σε ποσοστό 100%.

3.3.3 Κοιλάδα Σερρών

Αυτό το τμήμα αποτελείται από αλλουβιακές αποθέσεις σε ποσοστό 72% και Νεογενή σε

ποσοστό 21%. Υπάρχουν επίσης μάρμαρα σε ποσοστό 7% στην καρστική περιοχή του

σπηλαίου της Αλιστράτης.

3.3.4 Κρούσια Όρη

Αυτό το τμήμα αποτελείται από βραχώδη υλικά σε ποσοστό 96%. Οι υπόλοιποι σχηματισμοί είναι

Πλειστοκαινικές αποθέσεις που χαρακτηρίζονται ως χαλαρά βραχώδη υλικά. Ο γνεύσιος που

επικρατεί στην ορεινή περιοχή είναι σκούρος γκρι ή καφέ, λεπτο- έως μεσόκοκκος, μονότονος

(πλαγιόκλαστα, ανορθίτες, χαλαζίας, μοσχοβίτης, βιοτίτης, πενθιτικός καλιούχος άστριος,

επίδοτο, κτλ). Το βραχώδες υπόβαθρο καλύπτεται συνήθως από ελουβιακό μανδύα σημαντικού

πάχους.

3.3.5 Πεδιάδα Γαλλικού

Αυτό το τμήμα αποτελείται από χαλαρά υλικά (αλλουβιακές αποθέσεις και Νεογενή ιζήματα) σε

ποσοστό 75%. Οι υπόλοιποι σχηματισμοί είναι ασβεστόλιθοι, σχιστόλιθοι, κροκαλοπαγή που

χαρακτηρίζονται ως σκληροί βραχώδεις σχηματισμοί Τριαδικής – Ιουρασικής ηλικίας με μια μικρή

εμφάνιση Γάββρου Οφιολιθικού τύπου. Αυτοί οι Αλπικοί βραχώδεις σχηματισμοί αποτελούν την

ορεινή περιοχή στα βόρεια των Πενταλόφου - Μελισσοχωρίου και ανήκουν στη Σερβο-

μακεδονική Ζώνη.

Page 13: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 13 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

4 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

4.1 Επισκόπηση

Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει μία σύντομη περιγραφή των βασικών τύπων γεωλογικών κινδύνων

που μπορεί να επηρεάσουν την κατασκευή της προτεινόμενης όδευσης. Επιπλέον,

παρουσιάζονται οι βασικοί γεωλογικοί κίνδυνοι που αναγνωρίζονται κατά μήκος της

προτεινόμενης όδευσης αγωγού.

4.2 Τύποι γεωλογικών Κινδύνων

4.2.1 Κατολισθήσεις και Καταπτώσεις

Η κατολίσθηση υπεδάφους (βάθος άνω των 5 m) αποτελεί των πιο μεγάλο γεωλογικό κίνδυνο για

το έργο του αγωγού εξαιτίας των παρακάτω λόγων:

Το μεγάλο μέγεθος αυτών των κατολισθήσεων (πλάτος και μήκος που κυμαίνεται από

αρκετές εκατοντάδες μέτρα έως μερικά χιλιόμετρα).

Τη δομικά απρόβλεπτη συμπεριφορά κατολίσθησης που οφείλεται στη μεγάλη

πολυπλοκότητα των προτύπων διαταραχής εδάφους, τα οποία σχετίζονται με μια τέτοια

κατολίσθηση, καθώς και στην τυχαία φύση των συμβάντων ενεργοποίησης.

Η αδυναμία πρόβλεψης της συμπεριφοράς κατολίσθησης αναφέρεται στη συχνότητα/μέγεθος

των κινήσεων και στον τύπο διαταραχών του εδάφους, τα οποία μπορεί να αναμένονται στα

διαφορετικά τμήματα του όγκου κατολίσθησης. Λόγω της αβεβαιότητας που σχετίζεται με την

εδαφική συμπεριφορά της κατολίσθησης και των δυσκολιών στην επίτευξη σημαντικής μείωσης

του κινδύνου χωρίς να απαιτείται μεγάλη επένδυση σε χρόνο και πόρους, η διέλευση από ένα

σημείο κατολίσθησης με εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης δεν είναι μία πρακτική λύση για την

όδευση του αγωγού μέσα από έδαφος όπου παρουσιάζεται κατολίσθηση υπεδάφους. Επιπλέον,

θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ένα από τα πιθανά συμβάντα ενεργοποίησης της κατολίσθησης

είναι η κίνηση του εδάφους που προκαλείται από τους σεισμούς (αναφέρεται επίσης και ως

σεισμική φόρτιση), την οποία δεν μπορεί να αποτρέψει ο άνθρωπος.

Page 14: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 14 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Επομένως, η αποφυγή θεωρείται ως η καταλληλότερη στρατηγική για την επιλογή της όδευσης

σε περιοχές με υπάρχοντα σημεία κατολίσθησης υπεδάφους ή αντίστοιχα σημεία επιρρεπή στην

κατολίσθηση υπεδάφους.

Η διέλευση από σημεία με κατολισθήσεις σε μικρό βάθος (βάθος μικρότερο των 5 m) και από

περιοχές που είναι επιρρεπείς σε ρηχή κατολίσθηση συνήθως είναι εφικτή με εφαρμογή μέτρων

αντιμετώπισης. Τα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνουν το θάψιμο του αγωγού κάτω από τη

βάση του κινούμενου εδάφους και τη σταθεροποίηση της κατολίσθησης (π.χ. τροποποίηση της

γεωμετρίας πρανούς με χωματουργικές εργασίες, αποστράγγιση, εφαρμογή μέτρων

περιορισμού, έλεγχο διάβρωσης, κλπ.). Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα επίπεδο

υπολειπόμενου κινδύνου κατολίσθησης είναι η αναπόφευκτη συνέπεια της όδευσης από ορεινές

περιοχές, επιρρεπείς στην κατολίσθηση.

4.2.1.1 Τύποι κατολισθήσεων και καταπτώσεων

Οι πτώσεις είναι βίαιες κινήσεις μαζών γεωλογικών υλικών, όπως βράχοι και ογκόλιθοι, οι οποίες

αποσπώνται από απότομες πλαγιές ή γκρεμούς. Ο διαχωρισμός πραγματοποιείται κατά μήκος

ασυνεχειών, όπως ρωγμές, ενώσεις και γραμμές διαστρωμάτωσης, ενώ η κίνηση συμβαίνει μέσω

της ελεύθερης πτώσης, της αναπήδησης και της κύλισης.

Οι πτώσεις επηρεάζονται σημαντικά από τη βαρύτητα, τη μηχανική διάβρωση και την παρουσία

ενδοπορικού νερού.

Οι αστοχίες με ανατροπή διακρίνονται από την εμπρόσθια περιστροφή μίας ή περισσοτέρων

μονάδων γύρω από κάποιο θεμελιώδες σημείο, κάτω ή χαμηλά στη μονάδα, υπό την επίδραση

της βαρύτητας και δυνάμεων που ασκούνται από τις παρακείμενες μονάδες ή από υγρά σε

ρωγμές.

Υπάρχουν πέντε βασικές κατηγορίες ροής που διαφέρουν μεταξύ τους:

1. Η ροή φερτών υλικών είναι μία μορφή ραγδαίας κίνησης μάζας, κατά την οποία ένας

συνδυασμός χαλαρού εδάφους, βράχων, οργανικών υλικών, αέρα και νερού κινητοποιείται

σαν ένα είδος πολτού που ρέει σε ένα πρανές. Οι ροές φερτών υλικών περιλαμβάνουν

λιγότερο από 50% λεπτών ιζημάτων. Οι ροές φερτών υλικών συνήθως προκαλούνται από

Page 15: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 15 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

έντονη ροή επιφανειακών υδάτων, που οφείλεται σε ισχυρή κατακρήμνιση ή ραγδαίο

λιώσιμο του χιονιού που διαβρώνει και κινητοποιεί τα χαλαρά εδάφη ή τα βράχια σε

απότομα πρανή. Οι ροές φερτών υλικών επίσης ενεργοποιούνται συχνά από άλλου τύπου

κατολισθήσεις που συμβαίνουν σε απότομες πλαγιές, είναι σχεδόν κορεσμένες, και

αποτελούνται από μεγάλες αναλογίες ιλύος και υλικών σε μέγεθος άμμου. Οι περιοχές

προέλευσης των ροών φερτών υλικών σχετίζονται συχνά με απότομες ρεματιές, ενώ τα

αποθέματα φερτών υλικών υποδεικνύονται από την παρουσία φερτών υλικών στα στόμια

των ρεματιών.

2. Βίαιες κατολισθήσεις κορημάτων: Αυτή είναι μία παραλλαγή κατολίσθησης με πολύ έως

εξαιρετικά ραγδαία ροή κορημάτων.

3. Η ροή εδάφους έχει χαρακτηριστικό σχήμα κλεψύδρας. Το υλικό του πρανούς

ρευστοποιείται και τρέχει, δημιουργώντας μία λεκάνη ή κοιλότητα στην κορυφή. Η ροή είναι

επιμηκυμένη και συνήθως περιλαμβάνει λεπτόκοκκα υλικά ή πετρώματα με άργιλο σε

μέτρια πρανή και κάτω από συνθήκες μεγάλης υγρασίας. Ωστόσο, είναι εφικτό να

εμφανιστούν ξηρές ροές με κοκκώδη υλικά. Η ροή γεωδών υλικών είναι μία ροή εδάφους

που αποτελείται από ένα υλικό, το οποίο είναι αρκετά υγρό ώστε να ρέει γρήγορα και που

περιλαμβάνει τουλάχιστον 50% σωματίδια άμμου, ιλύος και αργίλου. Σε κάποιες

περιπτώσεις, για παράδειγμα σε πολλά δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, οι ροές γεωδών υλικών

και οι ροές κορωμάτων αναφέρονται κοινώς ως «κατολισθήσεις λάσπης».

4. Η ολίσθηση είναι η ανεπαίσθητα αργή, σταθερή, καθοδική κίνηση του εδάφους ή των

βράχων σε μία πλαγιά. Η κίνηση προκαλείται από δυνάμεις διάτμησης που είναι επαρκείς

για να δημιουργήσουν μόνιμη παραμόρφωση, αλλά παράλληλα αρκετά μικρός ώστε να

προκαλέσουν αστοχία διάτμησης. Γενικά υπάρχουν τρεις τύποι ολίσθησης: (1) εποχική,

όπου η κίνηση προκαλείται στο βάθος του εδάφους, επηρεασμένη από τις εποχιακές

αλλαγές στην υγρασία και στη θερμοκρασία του εδάφους. (2) συνεχής, όπου οι δυνάμεις

διάτμησης υπερβαίνουν συνεχώς την αντοχή του υλικού, και (3) προοδευτική, όπου τα

πρανή φτάνουν στο σημείο αστοχίας σαν άλλοι τύποι κινήσεων των μαζών. Η ολίσθηση

υποδεικνύεται από καμπυλωτούς κορμούς δέντρων, λυγισμένους φράχτες ή τοιχώματα

συγκράτησης, γερμένους στύλους ή φράχτες, και μικρούς κυματισμούς ή ανυψώσεις του

εδάφους.

5. Οι πλευρικές εξαπλώσεις είναι διακριτές καθώς συνήθως εμφανίζονται σε πολύ ήπιες

πλαγιές ή σε επίπεδο έδαφος. Η κυρίαρχη κίνηση είναι η πλευρική επέκταση, σε

συνδυασμό με τις θραύσεις διάτμησης ή εφελκυσμού. Η αστοχία προκαλείται από τη

ρευστοποίηση, μια διαδικασία κατά την οποία τα κορεσμένα, χαλαρά και μη συνεκτικά

ιζήματα (συνήθως άμμος και ιλύς) μετατρέπονται από συμπαγή σε υγροποιημένα. Η

αστοχία συνήθως ενεργοποιείται από μια ραγδαία κίνηση του εδάφους, όπως ένας

σεισμός, ωστόσο είναι εφικτό να προκληθεί και με τεχνητό τρόπο. Όταν συνεκτικά υλικά,

όπως το βραχώδες υπόβαθρο ή το έδαφος, βρίσκονται επάνω σε υλικά που

Page 16: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 16 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

ρευστοποιούνται, οι ανώτερες μονάδες μπορεί να υποστούν θραύση και έκταση με

αποτέλεσμα να βυθιστούν, να μετασχηματιστούν, να περιστραφούν, να αποσαθρωθούν ή

να υγροποιηθούν και να ρεύσουν. Η πλευρική εξάπλωση στα λεπτόκοκκα υλικά σε ρηχές

πλαγιές είναι συνήθως προοδευτική. Η αστοχία ξεκινάει απότομα σε μία μικρή περιοχή και

εξαπλώνεται ραγδαία. Συχνά, η αρχική αστοχία είναι μία ύφεση, αλλά σε κάποια υλικά

παρατηρούνται κινήσεις χωρίς να υπάρχει εμφανής αιτία. Ο συνδυασμός δύο ή

περισσοτέρων από τους παραπάνω τύπους είναι γνωστός ως πολύπλοκη κατολίσθηση

Οι πιο κοινές επιπτώσεις που προκαλούνται σε έναν αγωγό από μια κατολίσθηση, η οποίες

σχετίζονται με τις διαταραχές του εδάφους, περιλαμβάνουν:

Πλευρική μετατόπιση αγωγού,

Καθίζηση αγωγού,

Ανύψωση αγωγού,

Σημαντική πλαστική παραμόρφωση του υλικού των τοιχωμάτων του αγωγού (λόγω της

συμπίεσης, της διάτμησης ή της τάνυσης),

Απώλεια στήριξης (δηλ., απώλεια των εδαφικών στηριγμάτων σε περίπτωση όπου μια

κατολίσθηση απομακρύνει εδαφικό υλικό σε σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού),

Αύξηση του στατικού φορτίου στον αγωγό (δηλ., ο αγωγός θάβεται κάτω από τα φερτά

υλικά της κατολίσθησης). Προσωρινή αύξηση του δυναμικού φορτίου επάνω στον αγωγό

(δηλ., δέχεται καταπόνηση από βράχια που πέφτουν).

4.2.2 Ρήγματα

Οι σεισμοί που προκαλούν την επιφανειακή θραύση αποτελούν ένα σημαντικό ζήτημα για τους

θαμμένους αγωγούς, καθώς οι αγωγοί που διασχίζουν τις ζώνες ρηγμάτων θα πρέπει να έχουν

τη δυνατότητα επιμήκυνσης και καμπτικής παραμόρφωσης ώστε να εξισορροπούν τις

επιφανειακές μετατοπίσεις του εδάφους. Εάν ένας αγωγός διασχίζει ένα ρήγμα που θεωρείται

ενεργό, τότε είναι απαραίτητο να καταγραφθεί η τοποθεσία, ο προσανατολισμός, τα

χαρακτηριστικά ολίσθησης και η ζώνη διατάραξης, ενώ παράλληλα θα πρέπει να γίνει

υπολογισμός της ποσότητας και του τύπου πιθανής μετατόπισης που μπορεί να προκύψει.

Page 17: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 17 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Ο όρος ενεργό ρήγμα, με όρους γεωλογίας, , αναφέρεται στο ότι το υπό μελέτη ρήγμα έχει τη

δυνατότητα κάποια στιγμή να μετατοπιστεί ξανά. Ο ορισμός της δραστηριότητας εξαρτάται από

τη φύση της υπό μελέτης εγκατάστασης. Για ένα τυπικό έργο αγωγού, ένα ρήγμα θεωρείται

ενεργό εάν μπορεί να αποδειχτεί ότι έχει γίνει μετατόπιση της επιφάνειας του εδάφους κατά την

Ολοκαινική Περίοδο, δηλ., τα τελευταία 10.000 χρόνια. Οι πρακτικές σχεδιασμού της βιομηχανίας

αγωγών ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό αναφορικά με τον καθορισμό του επιπέδου της

δραστηριότητας ρηγμάτων για εξυπηρέτηση του σχεδιασμού. Ένας λόγος για αυτή την έλλειψη

ομοιογένειας είναι ότι δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος τρόπος πρόβλεψης της πιθανότητας

μελλοντικής μετατόπισης ρηγμάτων. Οι βασικοί μηχανισμοί που ελέγχουν αυτά τα φαινόμενα

μετριούνται σε όρους γεωλογικών χρόνων (εκατομμύρια έτη) και αντίστοιχα η κατηγορία

μεγέθους τους ξεπερνάει τη διάρκεια ζωής ενός έργου αγωγού. Συνεπώς, για την

αξιολόγηση/σχεδιασμό της διέλευσης αγωγού από ενεργά επιφανειακά ρήγματα, είναι

απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί η κρίση των επιστημόνων με βάση την εκτεταμένη εμπειρία και τις

παρατηρήσεις σχετικά με τις μετατοπίσεις του ρήγματος κατά τη διάρκεια των παλαιότερων

σεισμών.

4.2.3 Ρευστοποίηση Εδάφους

Η ρευστοποίηση του εδάφους είναι ένα δευτερεύον σεισμικό φαινόμενο, που μπορεί να θέσει σε

κίνδυνο την ακεραιότητα ενός αγωγού. Η πιθανότητα ρευστοποίησης του εδάφους εξαρτάται από

την τοποθεσία. Η ρευστοποίηση είναι πιθανότερο να συμβεί σε έδαφος κορεσμένο από νερό, με

σχετικά ομοιόμορφη λεπτόκοκκη άμμο ή χονδρόκοκκη ιλύ σε χαλαρή κατάσταση. Αυτές οι

υπόγειες συνθήκες καθορίζονται από συγκεκριμένους συνδυασμούς γεωμορφολογικών

συνθηκών, ιζηματογενών συστημάτων και σεισμικής έκθεσης.

4.2.3.1 Επιπτώσεις από την ρευστοποίηση εδάφους σε έναν αγωγό

Διάρρηξη αγωγού εξαιτίας οριζόντιας εξάπλωσης (η οριζόντια εξάπλωση είναι

κατολισθήσεις που προκαλούνται από την ρευστοποίηση εδάφους και εμφανίζονται σε

πλαγιές με μικρή κλίση: < 3 μοίρες).

Διάρρηξη αγωγού εξαιτίας ολισθήσεων ροής. Οι ολισθήσεις ροής είναι κατολισθήσεις που

μπορεί επίσης να προκληθούν από την ρευστοποίηση εδάφους. Παρουσιάζονται συνήθως

σε πλαγιές με κλίση μεγαλύτερη των 3 μοιρών.

Page 18: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 18 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Καθιζήσεις αγωγού: Μπορεί να προκληθούν από ταλάντωση του εδάφους που είναι

χαρακτηριστική για περιπτώσεις σχεδόν πλήρως επίπεδου εδάφους. Η ταλάντωση

εδάφους προκαλείται όταν γίνεται υγροποίηση σε μεγάλο βάθος, ή ανάμεσα σε έγκλειστα

ρευστοποιημένα στρώματα.

Προσωρινή απώλεια στήριξης: Η απώλεια της αντοχής του εδάφους που προκαλείται από

την υγροποίηση μπορεί να προκαλέσει πλήρη απώλεια της εδαφικής στήριξης σε ένα

σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού για μια περιορισμένη χρονική περίοδο.

Ελαφριά ανύψωση του αγωγού: Η επίπλευση του αγωγού μπορεί να προκύψει σε

περιπτώσεις όπου ένας θαμμένος αγωγός βρίσκεται γύρω από ρευστοποιημένο έδαφος και

το βάρος του αγωγού είναι μικρότερο από αυτό του μετατοπισμένου ρευστοποιημένου

εδάφους.

4.2.4 Καρστικές περιοχές

Καρστικό είναι ένα χαρακτηριστικό του εδάφους που αναπτύσσεται σε διαλυτά πετρώματα μέσω

της μεγέθυνσης των ασυνεχειών από τη ροή υπόγειων υδάτων (που στο τέλος σχηματίζουν

σπήλαια). Σε καλά ανεπτυγμένες καρστικές περιοχές, τα κενά και τα σπήλαια μπορεί να είναι

αρκετά μεγάλα και πλατιά ώστε να εξυπηρετούν το σύνολο της φυσικής αποστράγγισης. Οι

περισσότερες καρστικές περιοχές στον κόσμο, σχηματίζονται σε ασβεστολιθικά πετρώματα και

μάρμαρο, το οποίο είναι το μεταμορφικά τους ισοδύναμο. Παρουσιάζεται μικρότερη καρστικότητα

σε γύψινα πετρώματα, τα οποία εμφανίζονται σε μικρότερη έκταση στην επιφάνεια της γης, και

σε πολύ μικρό ποσοστό σε άλλα ακόμη περισσότερο διαλυτά πετρώματα. Ο γύψος είναι πολύ

περισσότερο διαλυτός από ότι ο ασβεστόλιθος, με αποτέλεσμα το καρστικό φαινόμενο να

αναπτυχθεί πιο γρήγορα στο γύψο από ότι στον ασβεστόλιθο. Η βασικότερη μηχανική

σπουδαιότητα του καρστικού φαινομένου είναι η ύπαρξη υπόγειων κοιλοτήτων, οι οποίες

μπορούν να προκαλέσουν την καταβύθιση ή την απότομη κατάρρευση του εδάφους. Συχνά,

αλλά όχι πάντα, σχηματίζεται ένα διακριτό σύνολο από χαρακτηριστικά εδάφους στην επιφάνεια

της περιοχής (π.χ. κλειστές υφέσεις χωρίς εξόδους για την επιφανειακή αποστράγγιση,

αποδιοργανωμένη τοπογραφία, κλπ.).

Page 19: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 19 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

4.2.4.1 Επίδραση του καρστ στους αγωγούς

Παραμόρφωση αγωγού λόγω καταβύθισης: Η καρστική καταβύθιση σχηματίζεται στην

εδαφική κάλυψη που βρίσκεται επάνω από σπηλαιώδη πετρώματα, λόγω της έκπλυσης

του εδάφους στις σχισμές του εδαφικού υποβάθρου.

Απώλεια στήριξης, δηλαδή απώλεια των εδαφικών στηριγμάτων σε περίπτωση όπου μια

κατάρρευση απομακρύνει το εδαφικό υλικό σε σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού,

Θραύση αγωγού σε περίπτωση όπου τα τοιχώματα του αγωγού δεν μπορούν να αντέξουν

την παραμόρφωση που προκαλείται από την απώλεια της εδαφικής υποστήριξης κατά

μήκος μια εδαφικής κατακρήμνισης που προκαλείται από καταβύθιση ή κατάρρευση.

4.2.5 Γεωλογικοί κίνδυνοι κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού

4.2.5.1 Ποταμός Έβρος (Χ.Θ. 0 – 13)

Χ.Θ. 0.0 έως 0.7

Διέλευση κατακλυζόμενης έκτασης Έβρου: Ο ποταμός αποτελεί περιοχή πιθανής ρευστοποίησης

εδάφους. Απαιτείται περαιτέρω γεωτεχνική έρευνα ώστε να καθοριστούν οι εδαφικές συνθήκες

στην περιοχή.

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 0.6: ρήγμα # 1, κατηγορία 3

Χ.Θ. 4.5: ρήγμα # 2, κατηγορία 3

Χ.Θ. 4.7: ρήγμα # 3, κατηγορία 3

Χ.Θ. 5.4: ρήγμα # 4, κατηγορία 3

Χ.Θ. 6.7: ρήγμα # 5, κατηγορία 3

Χ.Θ. 7.8: ρήγμα # 6, κατηγορία 3

Χ.Θ. 8.7: ρήγμα # 7, κατηγορία 3

Χ.Θ. 9.3: ρήγμα # 8, κατηγορία 3

Χ.Θ. 9.9: ρήγμα # 9, κατηγορία 3

Χ.Θ. 11.4: ρήγμα # 10, κατηγορία 3

Page 20: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 20 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χ.Θ. 12.2: ρήγμα # 11, κατηγορία 3

Χ.Θ. 12.9: ρήγμα # 12, κατηγορία 3

4.2.5.2 Νότιος Έβρος (Χ.Θ. 13 – 62)

Στα ορεινά περάσματα του τμήματος θα μπορούσαν να υπάρξουν προβλήματα ευστάθειας

πρανών κατά τη διάρκεια και μετά από την κατασκευή.

Χ.Θ. 27 – 32: Περιοχή χωριού Πεύκα

Ιδιαίτερη προσοχή και περαιτέρω έρευνα ευστάθειας πρανών πρέπει να πραγματοποιηθεί στην

περιοχή του περάσματος των Πεύκων όπου οι ηφαιστειακοί - μεταηφαιστειακοί συνήθως

παρουσιάζουν κίνδυνο κατολισθήσεων.

Χ.Θ. 43 – 62: Βουνά της Κίρκης

Επίσης ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην περιοχή των βουνών της Κίρκης - Παλαγίας

όπου η διαδρομή πρέπει να ακολουθήσει διεύθυνση κάθετη στις ισοϋψείς και παράλληλη στον

υφιστάμενο αγωγό ΔΕΣΦΑ. Τέλος, ιδιαίτερη προσοχή στην κατασκευή της Ζώνης Διέλευσης του

αγωγού απαιτείται στους σχιστολιθικούς σχηματισμούς όπου πρέπει να αποφευχθούν τα υψηλά

τεχνητά πρανή.

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 14.3: ρήγμα # 13, κατηγορία 3

Χ.Θ. 15.3: ρήγμα # 14, κατηγορία 3

Χ.Θ. 16.5: ρήγμα # 15, κατηγορία 3

Χ.Θ. 17.1: ρήγμα # 16, κατηγορία 3

Χ.Θ. 17.9: ρήγμα # 17, κατηγορία 3

Χ.Θ. 18.2: ρήγμα # 18, κατηγορία 3

Χ.Θ. 20.2: ρήγμα # 19, κατηγορία 3

Χ.Θ. 20.6: ρήγμα # 20, κατηγορία 3

Χ.Θ. 20.9: ρήγμα # 21, κατηγορία 3

Page 21: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 21 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χ.Θ. 23.9: ρήγμα # 22, κατηγορία 3

Χ.Θ. 25.4: ρήγμα # 23, κατηγορία 3

Χ.Θ. 26.8: ρήγμα # 24, κατηγορία 3

Χ.Θ. 26.9: ρήγμα # 25, κατηγορία 3

Χ.Θ. 29.6: ρήγμα # 26, κατηγορία 3

Χ.Θ. 30.0: ρήγμα # 27, κατηγορία 3

Χ.Θ. 30.8: ρήγμα # 28, κατηγορία 3

Χ.Θ. 31.6: ρήγμα #29, κατηγορία 3

Χ.Θ. 46.6: ρήγμα #30, κατηγορία 4

Χ.Θ. 49.7: ρήγμα #31, κατηγορία 4

Χ.Θ. 50.6: ρήγμα #32, κατηγορία 4

Χ.Θ. 51.0: ρήγμα #33, κατηγορία 4

Χ.Θ. 58.9: ρήγμα #34, κατηγορία 4

Χ.Θ. 62.0: ρήγμα #35, κατηγορία 4

4.2.5.3 Πεδινό τμήμα Έβρου (Χ.Θ. 62 – 86)

Χ.Θ. 77.0 - 78.0, Χ.Θ. 81.5 - 82.0, Χ.Θ. 86.5

Περιοχή Πιθανής Ρευστοποίησης. Ο κίνδυνος πιθανού φαινομένου ρευστοποίησης πρέπει να

εξετάζεται ιδιαίτερα στις κοίτες των διασταυρούμενων ποταμών όπου αναμένονται κορεσμένες

εδαφικές συνθήκες.

4.2.5.4 Πεδιάδα Κομοτηνής – Ξάνθης (Χ.Θ. 86 – 176)

Χ Θ. 86 -176 στις κοίτες των ποταμών

Παρόμοιες συνθήκες με το ανωτέρω τμήμα της διαδρομής. Ο κίνδυνος πιθανού φαινομένου

ρευστοποίησης πρέπει να εξετάζεται ιδιαίτερα στις κοίτες των διασταυρούμενων ποταμών.

Υψηλός υδροφόρος ορίζοντας αναμένεται στην περιοχή.

Page 22: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 22 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 95.0: ρήγμα # 36, κατηγορία 3

Χ.Θ. 101.3: ρήγμα # 37, κατηγορία 3

Χ.Θ. 121.2 & 122.4: ρήγμα # 38, κατηγορία 1 – 2, ο αγωγός τρέχει παράλληλα και σε

απόσταση έως 1 km από αυτό

Χ Θ. 175.8: ρήγμα # 39, κατηγορία 1 – 2, ο αγωγός τρέχει παράλληλα και σε απόσταση

έως 1 km από αυτό

4.2.5.5 Βουνά Καβάλας (Χ.Θ. 176 – 193)

Χ.Θ. 185 - 193

Πιθανά θέματα ευστάθειας πρανών ιδιαίτερα στους σχιστολιθικούς σχηματισμούς.

Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί και περαιτέρω έρευνα ευστάθειας πρανών πρέπει να

πραγματοποιηθεί στην περιοχή.

4.2.5.6 Πεδιάδα Φιλίππων (Χ.Θ. 193 – 225)

Χ.Θ. 201 - 206 Όρια περιοχής Τύρφης

Η διαδρομή περνάει στο σύνορο της περιοχής της Τύρφης και των αποξηραμένων ελών των

Φιλίππων. Πιθανός κίνδυνος ύπαρξης οργανικής τύρφης στο αργιλώδες έδαφος θα μπορούσε να

δημιουργήσει συνθήκες αστάθειας στη θεμελίωση του αγωγού. Είναι απαραίτητη γεωτεχνική

έρευνα σε αυτό το τμήμα ώστε να σχεδιαστούν μέτρα αντιμετώπισης στην κατασκευή του

αγωγού.

Υψηλός υδροφόρος ορίζοντας αναμένεται στην περιοχή.

4.2.5.7 Κοιλάδα Σερρών (Χ.Θ. 225 – 295)

Χ.Θ. 225.5 - 230.5 Όρια καρστικής περιοχής.

Η διαδρομή περνάει στα όρια της καρστικής περιοχής κοντά στο Σπήλαιο της Αλιστράτης. Πρέπει

να εξεταστεί η πιθανότητα ύπαρξης κοιλοτήτων.

Page 23: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 23 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χ.Θ. 289 - 294 Ποταμός Στρυμόνας

Στην πεδιάδα του Στρυμόνα πρέπει να εξεταστεί η πιθανότητα ρευστοποίησης.

Η περιοχή εμφανίζει επίσης υψηλό υδροφόρο ορίζοντα.

Χ.Θ. 280 - 289 Περιοχές πλημμύρων με καλλιέργειες ρυζιού κοντά στον ποταμό Στρυμόνα.

Σε επόμενα στάδια μελέτης πρέπει να εξεταστεί η αναγκαιότητα ειδικών κατασκευαστικών

μεθόδων για αυτό το τμήμα της διαδρομής.

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 236.9: ρήγμα # 40, κατηγορία 3

Χ.Θ. 243.3: ρήγμα # 41, κατηγορία 3

4.2.5.8 Κρούσια Όρη (X.Θ. 295 – 329)

Χ.Θ. 295 - 310 Περιοχή πιθανής αστάθειας

Οι σχηματισμοί γνεύσιου της περιοχής χαρακτηρίζονται από βαθιά αποσάθρωση που έχει ως

αποτέλεσμα τη δημιουργία ελουβιακού μανδύα μεγάλου πάχους. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει

σε πιθανά φαινόμενα αστάθειας. Σε επόμενα στάδια μελέτης απαιτείται λεπτομερής έρευνα στο

πεδίο και γεωτεχνική μελέτη της όδευσης.

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 311.1: ρήγμα # 45, κατηγορία 3

4.2.5.9 Πεδιάδα Γαλλικού (Χ.Θ 329 – 359)

Χ.Θ. 340.5 - 350 Ασβεστολιθικοί σχηματισμοί

Στους ασβεστόλιθους πρέπει να εξεταστεί η ύπαρξη καρστικών περιοχών.

Χ.Θ. 353.5 - 354.5

Στην περιοχή της κοίτης του Γαλλικού ποταμού πρέπει να εξεταστεί πιθανότητα ρευστοποίησης.

Page 24: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 24 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 346.7: ρήγμα # 46, κατηγορία 4

Χ.Θ. 349.7: ρήγμα # 47, κατηγορία 3

4.3 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων κατά μήκος της όδευσης

Η ακόλουθη κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων έχει ληφθεί υπόψη:

Κατηγορία 1: Σεισμικά ρήγματα. Ρήγματα που σχετίζονται με γνωστό ιστορικό ή

παλαιοσεισμολογικό σεισμό.

Κατηγορία 2: Πιθανά ενεργά ρήγματα. Ρήγματα που έχουν επαρκή γεωλογικά και

γεωμορφολογικά στοιχεία που υποδηλώνουν ενεργοποίηση από το Άνω Πλειστόκαινο.

Κατηγορία 3: Νεοτεκτονικά ρήγματα. Ρήγματα που επηρεάζουν Μετα-αλπικά και προ-

Πλειστοκαινικά πετρώματα, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για ενεργοποίηση από τότε.

Κατηγορία 4: Ρήγματα με άγνωστη δραστηριότητα. Είναι κυρίως ρήγματα βασικών λεκανών

χωρίς να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη

χρονολόγηση πρόσφατης δραστηριότητας.

4.3.1 Κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στο τμήμα του αγωγού ΤΑΡ

Ο ακόλουθος πίνακας (Πίνακας 4-1) συνοψίζει την κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στη ζώνη του

αγωγού ΤΑΡ για το τμήμα Κήποι – Ν. Μεσημβρία.

Πίνακας 4-1 Ομάδες ρηγμάτων σύμφωνα με την κατηγορία τους Κατηγορία ρήγματος Ρήγμα # 1-2. Σεισμικά και πιθανά ενεργά 38, 39 3. Νεοτεκτονικά 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23,

24, 25, 26, 27, 28, 29, 36, 37, 40, 41, 44, 45, 47 4. Άγνωστης δραστηριότητας 30, 31, 32, 33, 34, 35, 42, 43, 46 Πηγή: Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ, Ρήγματα στη ζώνη του αγωγού ΤΑΡ, Τμήμα της Περιβαλλοντικής μελέτης, Dr. Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, 31.03.2013

Τα κυρίαρχα ενεργά ρήγματα στην περιοχή είναι τα ρήγματα # 38 και # 39 (περιοχή Ιάσμου και

Καβάλας – Ξάνθης αντίστοιχα), τα οποία αποτελούν τμήματα της μεγάλης Σύνθετης

Σεισμογενούς Πηγής της Θράκης (Πίνακας 4-1, Σβώρας, 2011). Αυτή η επιμήκης τεκτονική δομή

με κλίση προς νότο διαχωρίζει τα βουνά της Ροδόπης, στα βόρεια, από τη λεκάνη Καβάλας –

Page 25: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 25 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Ξάνθης –Κομοτηνής, στα νότια. Η διεύθυνση του ίχνους του ρήγματος ποικίλλει σχηματίζοντας

σημαντικές γωνιώδεις καμπύλες. Εφελκυστική τεκτονική ρηγματογενής δραστηριότητα έλαβε

χώρα τουλάχιστον από την περίοδο του Μειόκαινου με γραμμώσεις που δεικνύουν την ύπαρξη

τριών τεκτονικών φάσεων (Λυμπέρης, 1984, Λυμπέρης και Sauvage, 1985). Το ρήγμα έχει

χαρτογραφηθεί επαρκώς από διάφορους ερευνητές (Λυμπέρης, 1984; Μουντράκης και Τρανός,

2004; Rondoyanni et al., 2004). Με βάση τα προφίλ σεισμικής ανάκλασης του πυθμένα της

θάλασσας (Martin, 1987), η δομή φαίνεται να συνεχίζεται υποθαλάσσια προς τα δυτικά μέσα

στον Κόλπο της Καβάλας.

Σχήμα 4-1 Σεισμογενείς πηγές στην ευρύτερη περιοχή του ΤΑΡ, με επίκεντρα σημαντικών σεισμών, σύμφωνα με το Σβώρα (2011)

Πηγή: Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ, Ρήγματα στη ζώνη του αγωγού ΤΑΡ, Τμήμα της Περιβαλλοντικής μελέτης, Dr. Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, 31.03.2013

Το ρήγμα του Ιάσμου (# 38) σχετίζεται χωρίς απόλυτη βεβαιότητα με το σεισμό της 6ης

Νοεμβρίου 1784 (Παπαζάχος και Παπαζάχου, 1997, 2003, Μουντράκης κα., 2006), παρόλο που

η εκτίμηση μεγέθους (6.7, Παπαζάχος και Παπαζάχου, 1997, 2003) θα μπορούσε να είναι

χαμηλότερη (π.χ. Ambraseys, 2009).

Ο πιο πρόσφατος σεισμός που συνέβη στις 11 Απριλίου 1829 στην Ξάνθη αποδίδεται στο ρήγμα

# 39, αλλά με έντονη αμφισβήτηση. Στην πραγματικότητα, οι Papazachos & Papazachou (1997,

2003) τον θεωρούν προσεισμό του σεισμού της 5ης Μαΐου 1829 στη Δράμα, ενώ η περιγραφή

στον κατάλογο του Ambraseys (2009) αναφέρει ότι η περιοχή κοντά στην Ξάνθη καταστράφηκε

αρχικά, σε αντίθεση με τη γύρω περιοχή της Δράμας που καταστράφηκε κυρίως από το δεύτερο

Page 26: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 26 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

γεγονός. Εάν ισχύει αυτό, τότε ο σεισμός στις 11 Απριλίου δεν ήταν προσεισμός της ίδιας

σεισμογενούς πηγής, αλλά ένα ξεχωριστό γεγονός που πιθανότατα προκάλεσε το σεισμό της

Δράμας περίπου ένα μήνα αργότερα, όπως προτείνεται επίσης από τους Παυλίδη και Caputo

(2004).

Page 27: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 27 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Χ.Θ. 359 – Χ.Θ. 543

5 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ

5.1 Επισκόπηση

Αυτή η ενότητα αποτελεί μια εισαγωγή στο γενικότερο γεωλογικό υπόβαθρο της περιοχής κατά

μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού. Μία αναλυτική και εκτεταμένη περιγραφή της

εδαφικής διαμόρφωσης παρουσιάζεται στην έκθεση Τεχνικής Αξιολόγησης Όδευσης (ILF, 2011).

Η παροχή ποσοτικών γεωμορφολογικών και τοπογραφικών δεδομένων δεν αποτελεί αντικείμενο

της παρούσης έκθεσης.

5.2 Βασικά μορφολογικά χαρακτηριστικά κατά μήκος της όδευσης

Η όδευση του αγωγού βρίσκεται κυρίως σε πεδιάδες με εξαίρεση τις διελεύσεις από τα όρη

Βέρμιο και Άσκιο. Οι πεδιάδες των ποταμών Αξιού και Λουδία, η πεδιάδα της Πτολεμαΐδας και η

περιοχή γύρω από τη λίμνη της Καστοριάς αποτελούν επίπεδες περιοχές με χαμηλές

τοπογραφικές κλίσεις. Αναλυτικότερα τα χαρακτηριστικά παρουσιάζονται παρακάτω:

Η πεδιάδα του Αξιού (Χ.Θ. 359 – 425) κυριαρχείται από τον ποταμό Αξιό που έχει μήκος

380 km., από τα οποία τα 74 km περνούν μέσα από την Ελληνική επικράτεια. Η

υπάρχουσα κοίτη του ποταμού είναι αποτέλεσμα ανθρώπινης παρέμβασης, καθώς το 1934

ανατέθηκε σε μία αμερικανική εταιρεία η εκσκαφή της σημερινής κοίτης και η εκτροπή του

ποταμού στη σημερινή του εκβολή, η οποία βρίσκεται δυτικά της παλαιότερης, έξω από τον

κόλπο της Θεσσαλονίκης. Αυτή η παρέμβαση προφυλάσσει τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις

από τις πλημμύρες και προώθησε, επίσης, την αγροτική ανάπτυξη στην περιοχή.

Ο ποταμός Λουδίας (Χ.Θ. 387 - 390) είναι στην πραγματικότητα ένα τεχνητό κανάλι, το

οποίο κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1930 για την αποστράγγιση της λίμνης των

Γιαννιτσών. Σήμερα αποτελεί ένα φυσικό κανάλι αποστράγγισης για τη συλλογή όλων των

Page 28: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 28 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

επιφανειακών υδάτων από τους πρόποδες του όρους Πάικο στα ΒΑ και από τους

ποταμούς Αλιάκμονα και Αξιό. Λειτουργεί ως ένας φυσικός αποδέκτης της συνολικής

επιστρεφόμενης αρδευτικής ροής των δικτύων καναλιών άρδευσης στην πεδιάδα

Θεσσαλονίκης – Γιαννιτσών.

Διέλευση από το όρος Βέρμιο (Χ.Θ. 425 - 466). Η εδαφική διαμόρφωση αυτής της

οροσειράς χαρακτηρίζεται κατά κύριο λόγο από πλατιές κορυφές και ράχες. Σε ορισμένα

σημεία υπάρχουν χαράδρες και γκρεμοί. Το μέγιστο υψόμετρο κατά μήκος της όδευσης

είναι περίπου 1140 m, βορείως του Άνω Γραμματικού. Οι πλευρές των τοπικά

δασοσκέπαστων υψωμάτων χαρακτηρίζονται κατά κύριο λόγο από ήπιες κλίσεις.

Υπάρχουν ορισμένες απότομες κλίσεις στις όχθες των ρυακιών, ρεμάτων και χειμάρρων

που τέμνουν τις πλευρές ποικιλόμορφων κορυφών και ραχών.

Η πεδιάδα της Πτολεμαΐδας (Χ.Θ. 466 - 486) δημιουργήθηκε κατά την Πλειστόκαινη

Περίοδο, εξαιτίας της εκτεταμένης δραστηριότητας των τεκτονικών ρηγμάτων, που είχε σαν

αποτέλεσμα την καταβύθιση της περιοχής ανάμεσα στις πόλεις Φλώρινα (κοντά στα

Ελληνοαλβανικά σύνορα) και Κοζάνη (νότια της όδευσης του αγωγού στην Πτολεμαΐδα). Σε

αυτή την περιοχή είχε δημιουργηθεί μία τεκτονική τάφρος, η οποία τότε πληρώθηκε με

λιμναία ιζήματα. Το υψόμετρο του εδάφους κυμαίνεται από περίπου 550 m στα βόρεια έως

620 m στα νότια της πεδιάδας της Πτολεμαΐδας. Σε αυτή την περιοχή, η όδευση διασχίζει

μία πεδιάδα με αποθέσεις που περιλαμβάνει μικρά υψώματα και κοιλότητες. Οι κοιλότητες

σχηματίστηκαν από τεκτονικές διαδικασίες και συνήθως είναι γεμάτες με λιθώδη πρανή και

υπολείμματα. Στις πλευρές των υψωμάτων υπάρχουν ενίοτε χαρακτηριστικά που μοιάζουν

με αναβαθμούς, αποτελούμενα από λεπτόκοκκα χαλαρά αλλουβιακά ιζήματα και

υπολείμματα.

Διέλευση από όρος Άσκιο και πεδιάδες Καστοριάς (Χ.Θ. 486 - 507). Ακολουθώντας

ανοδική πορεία από τις πεδιάδες της Πτολεμαΐδας, η όδευση φτάνει στο μεγαλύτερο

υψόμετρό της, στο Όρος Άσκιο βορείως της Κλεισούρας, με μέγιστο υψόμετρο 1.215 m

πάνω από το επίπεδο της θάλασσας. Η μορφολογία χαρακτηρίζεται από ομαλές ορεινές

ράχες οι οποίες τέμνονται από μικρά ρέματα γεμάτα κώνους με λιθώδη πρανή δίπλα τους.

Στους πρόποδες του Όρους Κορησού (Χ.Θ. 499.5 - 501.5) η προτεινόμενη όδευση του

αγωγού διασχίζει εδάφη που παρουσιάζουν ήπιες κλίσεις και τέμνονται από αρκετά ρέματα

που έχουν διανοιχτεί. Επίσης περνάει και από κοίτες ρυακιών και από το σχεδόν επίπεδο

εξωτερικό άκρο ενός παλαιού λιθώδους πρανούς που έχει απομείνει. Σε ορισμένα σημεία

παρατηρούνται γκρεμοί με μέγιστο ύψος άνω των 10 m, που έχουν δημιουργηθεί από τη

διάβρωση των ρυακιών/χειμάρρων. Κατεβαίνοντας μέσα από ένα συμπλεκόμενο σύστημα

κοιλάδων δυτικά της Κλεισούρας, ο αγωγός φτάνει στις επίπεδες λεκάνες ανατολικά της

Λίμνης της Καστοριάς, όπου το εδαφικό ανάγλυφο είναι επίπεδο και στο υπέδαφός του

κυριαρχούν αλλουβιακά ιζήματα. Ενίοτε διασχίζει αναβαθμούς εναποθέσεων.

Page 29: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 29 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Οι περιοχές γύρω από τη λίμνη Καστοριάς έως τα Ελληνοαλβανικά σύνορα (Χ.Θ. 507 -

543) και το άνω τμήμα του Αλιάκμονα δημιουργούν μία επίπεδη έκταση κυρίως εξαιτίας της

επίδρασης από το δίκτυο επιφανειακών υδάτων. Οι αναβαθμοί του ποταμού Αλιάκμονα

έχουν υψόμετρο αρκετές δεκάδες μέτρα πάνω από το υψόμετρο των παραλίμνιων

εκτάσεων της λίμνης Καστοριάς και της συνεχιζόμενης αλλουβιακής πεδιάδας. Οι

σύγχρονες κατακλυζόμενες εκτάσεις του Αλιάκμονα βρίσκονται μερικές δεκάδες μέτρα κάτω

από το άκρο των αναβαθμών. Στο όριο μεταξύ των αναβαθμών και της αλλουβιακής

πεδιάδας / των πρόσφατων κατακλυζόμενων εκτάσεων που έχουν διανοιχθεί, εμφανίζονται

απότομοι γκρεμοί με κλίση έως ~35°. Τα τμήματα με τους γκρεμούς δεν παρουσίαζαν καμία

προφανή αστάθεια. Το ανώτερο σημείο των αναβαθμών είναι σχεδόν επίπεδο και ελαφρώς

κυματοειδές. Το εδαφικό ανάγλυφο αποτελείται κυρίως από ήπιους λόφους και ράχες με

κορυφές μεγάλου πλάτους. Το μεγαλύτερο υψόμετρο σε αυτή την ομάδα κυματιστού

ανάγλυφου ανέρχεται στα 1090 m στα σύνορα με την Αλβανία, ωστόσο το μεγαλύτερο

μέρος του εδαφικού ανάγλυφου που διασχίζει ο αγωγός TAP έχει υψόμετρο μικρότερο από

τα 1000 m. Στην περιοχή κοντά στην μικρή κοινότητα του Ακοντίου (Χ.Θ. 536 - 539) ο

διάδρομος της όδευσης διέρχεται από ένα διχοτομημένο και τραχύ ανάγλυφο. Το εδαφικό

ανάγλυφο προς τα σύνορα με την Αλβανία αποτελείται κυρίως από ήπιους λόφους και

ράχες με κορυφές μεγάλου πλάτους.

Page 30: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 30 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

6 ΛΙΘΟΣΤΡΩΜΑΤΟΓΡΑΦΙΑ

6.1 Επισκόπηση

Τα Νεογενή, Τριτογενή και Ολοκαινικά ιζήματα κυριαρχούν κατά μήκος της προτεινόμενης

όδευσης του αγωγού. Κάτω από αυτά τα ιζήματα βρίσκεται ένα συμπαγές μητρικό πέτρωμα, ενώ

σε κάποιες περιπτώσεις το μητρικό πέτρωμα βρίσκεται σε βάθος αρκετών εκατοντάδων μέτρων.

Το συμπαγές μητρικό πέτρωμα έχει σχηματίσει λεκάνες ή τάφρους, οι οποίες αργότερα

πληρώθηκαν με τις ιζηματογενείς αλληλουχίες μεγάλου πάχους που συναντώνται στις περιοχές

του Αξιού, του Λουδία και της Πτολεμαΐδας. Αυτή η ενότητα περιγράφει τη λιθοστρωματογραφία

των ιζημάτων και του υποκείμενου μητρικού πετρώματος, ώστε να περιγραφούν οι γεωλογικές

συνθήκες. Βασίζεται στα υπάρχοντα δεδομένα από γεωτρήσεις μεγάλου βάθους σε διάφορες

τοποθεσίες, σχετικά με την ευρύτερη γεωλογική και τεκτονική εξέλιξη. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν

υφιστάμενες εργασίες για το συνδυασμό και την αντιπαραβολή των διαφορετικών

στρωματογραφικών μονάδων (Στάμος, 2009, Βεράνης, 2010). Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκαν τα

δεδομένα και οι περιγραφές από τους δημοσιευμένους γεωλογικούς χάρτες, κλίμακας 1:50000,

του ΙΓΜΕ προκειμένου να συμπληρωθούν οι περιγραφές σε αυτή την ενότητα. Τέλος,

συμπεριλήφθηκαν σχηματικές γεωλογικές τομές από διάφορες τοποθεσίες εντός της περιοχής

μελέτης, ώστε να εξασφαλίσουν μία καλύτερη κατανόηση της γεωμετρίας, του τεκτονισμού και

της γεωλογικής διαστρωμάτωσης.

Γενικά, τα ανατολικότερα τμήματα της περιοχής μελέτης χαρακτηρίζονται από οφιολιθικά

συμπλέγματα μητρικού πετρώματος και ασβεστολιθικές ενότητες, τα οποία είναι και τα δύο

ιδιαίτερα ανθεκτικά και πολύ καλής ποιότητας πετρώματα. Λόγω των χωροταξικά περίπλοκων

τεκτονικών επαφών, αυτές οι ενότητες είναι σε επαφή με διαφορετικά ιζηματογενή πετρώματα,

π.χ. ασβεστόλιθο, ψαμμίτη και ιλυώδεις λίθους προς τα δυτικά. Αυτά τα κλαστικά ιζήματα, με

κάποιες ανθρακικές ενστρώσεις που ανήκουν σε διαφορετικές μονάδες Φλύσχης (Τριτογενείς,

Κρητιδικές), είναι στο σύνολό τους αρκετά ασθενή και κακής ποιότητας πετρώματα.

Οι Κρητιδικοί και Τριασικοί-Ιουρασικοί ασβεστόλιθοι και μάρμαρα συναντώνται κυρίως στις

περιοχές του όρους Βέρμιο και του όρους Άσκιο. Σε αυτές τις γεωλογικές ενότητες, εμφανίζονται

επίσης οφιόλιθοι που συχνά περιλαμβάνουν σερπεντίνη και γάβρο (πυριγενή πετρώματα). Στο

δυτικότερο τμήμα, από τη λίμνη Καστοριάς έως τα σύνορα με την Αλβανία η όδευση κυριαρχείται

Page 31: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 31 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

από μία ακολουθία Τριτογενών ιζηματογενών πετρωμάτων μεγάλου πάχους που ανήκουν στη

Μολασσική ζώνη. Τα πετρώματα που απαντώνται είναι κυρίως σχιστόλιθοι και μάρμαρα,

αμμόλιθοι, κροκαλοπαγή και ασβεστόλιθοι.

6.2 Κεντρική Μακεδονία

6.2.1 Πεδιάδα Αξιού

Το κεντρικό τμήμα της πεδιάδας του Αξιού αποτελείται από Τεταρτογενή ιζήματα ηπειρωτικής και

ποτάμιας προέλευσης, τα οποία υπερκαλύπτουν παλιότερα νεογενή λιμναία ιζήματα. Η

ιζηματογενής ποικιλία του νεογενούς στρώματος περιλαμβάνει ασβεστόλιθους, μάργες,

αμμόλιθους, κροκαλοπαγή, άμμο και άργιλο.

Στο νοτιότερο τμήμα της πεδιάδας Αξιού κυριαρχούν τα Ολοκαινικά και Πλειστοκαινικά ιζήματα με

συνολικό πάχος έως τα 700 m. Τα Ολοκαινικά ιζήματα αποτελούνται από αμμώδη ιλύ, άργιλο,

λεπτή άμμο με σποραδικές ενστρώσεις από οργανικά υλικά λόγω των σύγχρονων μεταβολών.

Το υποκείμενο Πλειστοκαινικό στρώμα αποτελείται από ιζήματα με θαλάσσια προέλευση, κυρίως

άργιλο εναλλασσόμενο με άμμο και χαλίκια.

Εντός της υδρολογικής λεκάνης του ποταμού Λουδία, στην περιοχή νοτίως της πόλης των

Γιαννιτσών, εμφανίζονται Τεταρτογενή ιζήματα κατά μήκος της όδευσης του αγωγού. Αυτά

αποτελούνται από λεπτή άμμο, άργιλο, αμμώδη άργιλο εναλλασσόμενα με στρώματα από

χαλαρά σκληρά υλικά, όπως άμμος, κροκάλες και χαλίκια. Το Νεογενές στρώμα βρίσκεται

υποκείμενο αυτής της τεταρτογενούς αλληλουχίας και περιλαμβάνει κυρίως μάργες και

ασβεστόλιθους, με λιγότερες εμφανίσεις κροκαλοπαγών και αμμόλιθων.

Το Σχήμα 6-1 παρουσιάζει τη λιθολογική τομή μίας γεώτρησης που βρίσκεται βορείως της

όδευσης του αγωγού, μεταξύ των Χ.Θ. 371 και Χ.Θ. 376, στην περιοχή κοντά στην πόλη

Χαλκηδόνα. Στην τομή αυτή εμφανίζεται άργιλος, ασβεστόλιθοι και αμμόλιθοι στο υπόστρωμα

της περιοχής.

Page 32: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 32 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Σχήμα 6-1 Λιθολογική τομή γεώτρησης κοντά στη Χαλκηδόνα

Πηγή: Βεράνης (2010)

Page 33: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 33 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

6.3 Δυτική Μακεδονία

Το Σχήμα 6-2 παρουσιάζει μία σύνθετη λιθοστρωματογραφική στήλη για τη δυτική Μακεδονία,

σύμφωνα με τον Στάμο (2009).

Σχήμα 6-2 Σύνθετη λιθοστρωματογραφική στήλη της δυτικής Μακεδονίας

Πηγή: Στάμος (2009)

Page 34: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 34 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

6.3.1 Τμήμα Όρους Βέρμιο

Το όρος Βέρμιο αποτελείται από:

Κρυσταλλικούς σχιστόλιθους στη βάση του, που δημιουργούν το γεωλογικό υπόβαθρο της

περιοχής,

Άκρως καρστικά μάρμαρα Τριασικής – Ιουρασικής περιόδου, με συνολικό πάχος 800 m,

Σερπεντίνες και ηφαιστειακά πετρώματα με οφιολιθική ετερογένεια της Ιουρασικής

περιόδου,

Άνω Κρητιδικούς ασβεστόλιθους ή κροκαλοπαγή ασβεστόλιθου,

Φλύσχη που αποτελείται από αργιλικούς σχιστόλιθους και άργιλο.

Μία σχηματική γεωλογική τομή της περιοχής Βέρμιο – Πτολεμαΐδας παρουσιάζεται παρακάτω

στο Σχήμα 6-3.

Σχήμα 6-3 Σχηματική τομή της περιοχής Βέρμιο – Πτολεμαΐδας

Πηγή: Στάμος (2009)

Page 35: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 35 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

6.3.2 Πεδιάδα Πτολεμαΐδας

Η πεδιάδα της Πτολεμαΐδας αποτελεί τμήμα του ευρύτερου τεκτονικού ρήγματος, το οποίο

εκτείνεται νοτίως από τα Σέρβια της Κοζάνης, έως την περιοχή του Μοναστηρίου στην Π.Γ.Δ.Μ.

Η πεδιάδα είναι πληρωμένη με τριτογενή ιζήματα. Το γενικό γεωλογικό μοτίβο της πεδιάδας

αποτελείται από εναλλασσόμενα στρώματα κροκαλοπαγών με χαλαρούς και πιο

συμπυκνωμένους αμμόλιθους, άμμο και άργιλο μεταβλητής σύνθεσης.

Το Ι.Γ.Μ.Ε. άνοιξε τρεις ερευνητικές γεωτρήσεις στην πεδιάδα της Πτολεμαΐδας (Στάμος, 2009),

με τα παρακάτω αποτελέσματα:

Η γεώτρηση ΓΠ03 βρίσκεται κοντά στο χωριό Φιλώτας, δυτικά της προτεινόμενης όδευσης

και γύρω στη Χ.Θ. 461. Η διάνοιξη της γεώτρησης έγινε τον Απρίλιο του 2005. Το συνολικό

βάθος φτάνει τα 105 m. Κυριαρχούν τα χαλαρά ιζήματα με βασικό την άμμο.

Αναλυτικότερα, από το επίπεδο του εδάφους έως το βάθος των 51 m, υπάρχει άμμος με

ποικίλο μέγεθος σωματιδίου, από τα 51 m. έως τα 69 m, υπάρχουν ελαφρώς χονδρόκοκκη

άμμος και χαλίκια, και από τα 69 m έως τον πυθμένα, υπάρχει άργιλος με ενδιάμεσες

στρώσεις άμμου και χαλικιών.

Η γεώτρηση ΓΠ05 βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Χριστοφόρου νοτιοανατολικά της

προτεινόμενης όδευσης και γύρω στη Χ.Θ. 470. Η διάνοιξη της γεώτρησης έγινε τον

Απρίλιο του 2005. Το συνολικό βάθος φτάνει τα 106 m. Η παρουσία πράσινης αργίλου είναι

εντονότερη σε αυτό το αρχείο. Από το επίπεδο του εδάφους έως τα 33 m υπάρχει

αργιλώδης χονδρόκοκκη άμμος. Από τα 33 m έως τα 42 m υπάρχει ένα παχύ στρώμα

πράσινης αργίλου. Αργιλώδης άμμος, κροκαλοπαγή και αμμόλιθοι με πολύ λεπτά

στρώματα αργίλου βρίσκονται από τα 42 m έως τα 76 m, που στη συνέχεια μετατρέπονται

σε ένα παχύ σχηματισμό πράσινης αργίλου έως τον πυθμένα της γεώτρησης.

Η γεώτρηση ΓΠ03 βρίσκεται κοντά στο χωριό Δροσερό νοτίως της προτεινόμενης όδευσης

του αγωγού και γύρω στη Χ.Θ. 481. Η διάνοιξη της γεώτρησης έγινε τον Απρίλιο του 2005.

Το συνολικό βάθος φτάνει τα 105 m. Στο λιθολογικό αρχείο κυριαρχεί η άμμος. Ιδιαίτερα

χονδρόκοκκη άμμος κυριαρχεί στο ανώτερο τμήμα, ακολουθούμενη από λεπτότερη άμμο

με κροκαλοπαγή και κροκάλες με ενδιάμεσα στρώματα αργίλου.

Το Σχήμα 6-4 παρουσιάζει τη σχηματική γεωλογική τομή της ευρύτερης περιοχής της

Πτολεμαΐδας, συμπεριλαμβανομένων των πεδιάδων παραγωγής λιγνίτη.

Page 36: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 36 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070 Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Σχήμα 6-4 Γεωλογική τομή της περιοχής ανάμεσα στο Αμύνταιο και τη Σαριγκιόλ

Πηγή: Στάμος (2010)

Page 37: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 37 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

6.3.3 Τμήμα Όρους Άσκιο

Το γεωλογικό υπόβαθρο αποτελείται από τριασικούς και ιουρασικούς ασβεστόλιθους. Πρόκειται

για ασβεστόλιθους με δολομίτη, ενίοτε καθαρό δολομίτη ή δολομιτικούς ασβεστόλιθους με

ποικιλία χρωμάτων (γκρι, λευκό, λευκό-γκρι, μαύρο). Είναι ιδιαιτέρως καρστικά και πολύ

τεκτονικά.

6.3.4 Τμήμα από Καστοριά μέχρι τα Σύνορα

Το γεωλογικό υπόβαθρο αποτελείται από Τριτογενή αλλουβιακά, ποτάμια και λιμναία χαλαρά

ιζήματα. Συγκεκριμένα, αποτελούνται από μη στερεοποιημένα αλλουβιακά και ελουβιακά υλικά,

ιζήματα από αναβαθμούς ποταμών, καφέ κιτρινωπή άμμο, ιλυώδη άμμο, αμμώδη ιλύ και ελώδεις

περιοχές με υγρό έδαφος από ιλύ και άμμο. Τα ποτάμια και λιμναία ιζήματα αποτελούνται από

χαλαρά κροκαλοπαγή και μπλε έως πράσινη άργιλο, άμμο, χαλαρούς αμμόλιθους και κόκκινη

άργιλο.

Η γεώτρηση ΓΠ01, που έχει ανοίξει το Ι.Γ.Μ.Ε., βρίσκεται κοντά στο Πολυκάρπη βορειοδυτικά

της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού και γύρω στη Χ.Θ. 507. Το συνολικό βάθος φτάνει τα

125 m. Κυριαρχεί η άμμος με μεταβλητή κοκκομετρία. Δύο στρώματα αργίλου εμφανίζονται στο

τμήμα από τα 18 m έως τα 28 m και, επίσης στο τμήμα από 37 m έως 46 m. Το Σχήμα 6-5 και

Σχήμα 6-6 παρουσιάζουν τις σχηματικές γεωλογικές τομές της περιοχής κοντά στην Καστοριά και

στη Μεσοποταμία.

Page 38: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 38 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Σχήμα 6-5 Σχηματική τομή της περιοχής μεταξύ Καλοχωρίου και Αμπελόκηπων

Πηγή: Στάμος (2010)

Σχήμα 6-6 Γεωλογική τομή των υδροφόρων οριζόντων της πεδιάδας της Καστοριάς

Πηγή: Στάμος (2010)

Page 39: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 39 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7 ΓΕΩΛΟΓΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ

7.1 Επισκόπηση

Αυτή η ενότητα περιλαμβάνει μία σύντομη περιγραφή των βασικών τύπων γεωλογικών κινδύνων

που μπορεί να επηρεάσουν την κατασκευή της προτεινόμενης όδευσης. Επιπλέον,

παρουσιάζονται οι βασικοί γεωλογικοί κίνδυνοι που αναγνωρίζονται κατά μήκος της

προτεινόμενης όδευσης αγωγού. Αυτή η ενότητα βασίζεται σε αποσπάσματα από το

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 – Τεχνική Αξιολόγηση Όδευσης για την Ελλάδα (ILF, 2011).

7.2 Τύποι Γεωλογικών Κινδύνων

7.2.1 Κατολισθήσεις και Καταπτώσεις

Η κατολίσθηση υπεδάφους (βάθος άνω των 5 m) αποτελεί των πιο μεγάλο γεωλογικό κίνδυνο

για το έργο του αγωγού εξαιτίας των παρακάτω λόγων:

Το μεγάλο μέγεθος αυτών των κατολισθήσεων (πλάτος και μήκος που κυμαίνεται από

αρκετές εκατοντάδες μέτρα έως μερικά χιλιόμετρα).

Της δομικά απρόβλεπτης κατολισθητικής συμπεριφοράς που οφείλεται στη μεγάλη

πολυπλοκότητα των προτύπων διαταραχής εδάφους, τα οποία σχετίζονται με μια τέτοια

κατολίσθηση, καθώς και στην τυχαία φύση των συμβάντων ενεργοποίησης.

Η αδυναμία πρόβλεψης της συμπεριφοράς κατολίσθησης αναφέρεται στη συχνότητα/μέγεθος

των κινήσεων και στον τύπο διαταραχών του εδάφους, τα οποία μπορεί να αναμένονται στα

διαφορετικά τμήματα του όγκου κατολίσθησης. Λόγω της αβεβαιότητας που σχετίζεται με την

εδαφική συμπεριφορά της κατολίσθησης και των δυσκολιών στην επίτευξη σημαντικής μείωσης

του κινδύνου χωρίς να απαιτείται μεγάλη επένδυση σε χρόνο και πόρους, η διέλευση από ένα

σημείο κατολίσθησης με εφαρμογή μέτρων αντιμετώπισης δεν είναι μία πρακτική λύση για την

όδευση του αγωγού μέσα από έδαφος όπου παρουσιάζεται κατολίσθηση υπεδάφους. Επιπλέον,

θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ένα από τα πιθανά συμβάντα ενεργοποίησης της κατολίσθησης

είναι η κίνηση του εδάφους που προκαλείται από τους σεισμούς (αναφέρεται επίσης και ως

σεισμική φόρτιση), την οποία δεν μπορεί να αποτρέψει ο άνθρωπος.

Page 40: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 40 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Επομένως, η αποφυγή θεωρείται ως η καταλληλότερη στρατηγική για την επιλογή της όδευσης

σε περιοχές με υπάρχοντα σημεία κατολίσθησης υπεδάφους ή αντίστοιχα σημεία επιρρεπή στην

κατολίσθηση υπεδάφους.

Η διέλευση από σημεία με κατολισθήσεις σε μικρό βάθος (βάθος μικρότερο των 5 m) και από

περιοχές που είναι επιρρεπείς σε ρηχή κατολίσθηση συνήθως είναι εφικτή με εφαρμογή μέτρων

αντιμετώπισης. Τα μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνουν το θάψιμο του αγωγού κάτω από τη

βάση του κινούμενου εδάφους και τη σταθεροποίηση της κατολίσθησης (π.χ. τροποποίηση της

γεωμετρίας πρανούς με χωματουργικές εργασίες, αποστράγγιση, εφαρμογή μέτρων

περιορισμού, έλεγχο διάβρωσης, κλπ.). Επιπλέον, θα πρέπει να σημειωθεί ότι ένα επίπεδο

υπολειπόμενου κινδύνου κατολίσθησης είναι η αναπόφευκτη συνέπεια της όδευσης από ορεινές

περιοχές, επιρρεπείς στην κατολίσθηση.

7.2.1.1 Τύποι κατολισθήσεων και καταπτώσεων

Οι πτώσεις είναι βίαιες κινήσεις μαζών γεωλογικών υλικών, όπως βράχοι και ογκόλιθοι, οι οποίες

αποσπώνται από απότομες πλαγιές ή γκρεμούς. Ο διαχωρισμός πραγματοποιείται κατά μήκος

ασυνεχειών, όπως ρωγμές, ενώσεις και γραμμές διαστρωμάτωσης, ενώ η κίνηση συμβαίνει

μέσω της ελεύθερης πτώσης, της αναπήδησης και της κύλισης.

Οι πτώσεις επηρεάζονται σημαντικά από τη βαρύτητα, τη μηχανική διάβρωση και την παρουσία

ενδοπορικού νερού.

Οι αστοχίες με ανατροπή διακρίνονται από την εμπρόσθια περιστροφή μίας ή περισσοτέρων

μονάδων γύρω από κάποιο θεμελιώδες σημείο, κάτω ή χαμηλά στη μονάδα, υπό την επίδραση

της βαρύτητας και δυνάμεων που ασκούνται από τις παρακείμενες μονάδες ή από υγρά σε

ρωγμές.

Υπάρχουν πέντε βασικές κατηγορίες ροής που διαφέρουν μεταξύ τους:

1. Η ροή φερτών υλικών είναι μία μορφή ραγδαίας κίνησης μάζας, κατά την οποία ένας

συνδυασμός χαλαρού εδάφους, βράχων, οργανικών υλικών, αέρα και νερού

κινητοποιείται σαν ένα είδος πολτού που ρέει σε ένα πρανές. Οι ροές φερτών υλικών

περιλαμβάνουν λιγότερο από 50% λεπτών ιζημάτων. Οι ροές φερτών υλικών συνήθως

Page 41: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 41 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

προκαλούνται από έντονη ροή επιφανειακών υδάτων, που οφείλεται σε ισχυρή

κατακρήμνιση ή ραγδαίο λιώσιμο του χιονιού που διαβρώνει και κινητοποιεί τα χαλαρά

εδάφη ή τα βράχια σε απότομα πρανή. Οι ροές φερτών υλικών επίσης ενεργοποιούνται

συχνά από άλλου τύπου κατολισθήσεις που συμβαίνουν σε απότομες πλαγιές, είναι

σχεδόν κορεσμένες, και αποτελούνται από μεγάλες αναλογίες ιλύος και υλικών σε

μέγεθος άμμου. Οι περιοχές προέλευσης των ροών φερτών υλικών σχετίζονται συχνά

με απότομες ρεματιές, ενώ τα αποθέματα φερτών υλικών υποδεικνύονται από την

παρουσία φερτών υλικών στα στόμια των ρεματιών.

2. Βίαιες κατολισθήσεις κορημάτων: Αυτή είναι μία παραλλαγή κατολίσθησης με πολύ έως

εξαιρετικά ραγδαία ροή κορρημάτων.

3. Η ροή εδάφους έχει χαρακτηριστικό σχήμα κλεψύδρας. Το υλικό του πρανούς

ρευστοποιείται και τρέχει, δημιουργώντας μία λεκάνη ή κοιλότητα στην κορυφή. Η ροή

είναι επιμηκυμένη και συνήθως περιλαμβάνει λεπτόκοκκα υλικά ή πετρώματα με άργιλο

σε μέτρια πρανή και κάτω από συνθήκες μεγάλης υγρασίας. Ωστόσο, είναι εφικτό να

εμφανιστούν ξηρές ροές με κοκκώδη υλικά. Η ροή γεωδών υλικών είναι μία ροή

εδάφους που αποτελείται από ένα υλικό, το οποίο είναι αρκετά υγρό ώστε να ρέει

γρήγορα και που περιλαμβάνει τουλάχιστον 50% σωματίδια άμμου, ιλύος και αργίλου.

Σε κάποιες περιπτώσεις, για παράδειγμα σε πολλά δημοσιογραφικά ρεπορτάζ, οι ροές

γεωδών υλικών και οι ροές κορρημάτων αναφέρονται κοινώς ως «κατολισθήσεις

λάσπης».

4. Η ολίσθηση είναι η ανεπαίσθητα αργή, σταθερή, καθοδική κίνηση του εδάφους ή των

βράχων σε μία πλαγιά. Η κίνηση προκαλείται από δυνάμεις διάτμησης που είναι

επαρκείς για να δημιουργήσουν μόνιμη παραμόρφωση, αλλά παράλληλα αρκετά μικρές

ώστε να προκαλέσουν αστοχία διάτμησης. Γενικά υπάρχουν τρεις τύποι ολίσθησης: (1)

εποχική, όπου η κίνηση προκαλείται στο βάθος του εδάφους, επηρεασμένη από τις

εποχιακές αλλαγές στην υγρασία και στη θερμοκρασία του εδάφους. (2) συνεχής, όπου

οι δυνάμεις διάτμησης υπερβαίνουν συνεχώς την αντοχή του υλικού, και (3)

προοδευτική, όπου τα πρανή φτάνουν στο σημείο αστοχίας σαν άλλοι τύποι κινήσεων

των μαζών. Η ολίσθηση υποδεικνύεται από καμπυλωτούς κορμούς δέντρων,

λυγισμένους φράχτες ή τοιχώματα συγκράτησης, γερμένους στύλους ή φράχτες, και

μικρούς κυματισμούς ή ανυψώσεις του εδάφους.

5. Οι πλευρικές εξαπλώσεις είναι διακριτές καθώς συνήθως εμφανίζονται σε πολύ ήπιες

πλαγιές ή σε επίπεδο έδαφος. Η κυρίαρχη κίνηση είναι η πλευρική επέκταση, σε

συνδυασμό με τις θραύσεις διάτμησης ή εφελκυσμού. Η αστοχία προκαλείται από τη

ρευστοποίηση, μια διαδικασία κατά την οποία τα κορεσμένα, χαλαρά και μη συνεκτικά

ιζήματα (συνήθως άμμος και ιλύς) μετατρέπονται από συμπαγή σε υγροποιημένα. Η

αστοχία συνήθως ενεργοποιείται από μια ραγδαία κίνηση του εδάφους, όπως ένας

σεισμός, ωστόσο είναι εφικτό να προκληθεί και με τεχνητό τρόπο. Όταν συνεκτικά

Page 42: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 42 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

υλικά, όπως το βραχώδες υπόβαθρο ή το έδαφος, βρίσκονται επάνω σε υλικά που

ρευστοποιούνται, οι ανώτερες μονάδες μπορεί να υποστούν θραύση και έκταση με

αποτέλεσμα να βυθιστούν, να μετασχηματιστούν, να περιστραφούν, να

αποσαθρωθούν ή να υγροποιηθούν και να ρεύσουν. Η πλευρική εξάπλωση στα

λεπτόκοκκα υλικά σε ρηχές πλαγιές είναι συνήθως προοδευτική. Η αστοχία ξεκινάει

απότομα σε μία μικρή περιοχή και εξαπλώνεται ραγδαία. Συχνά, η αρχική αστοχία είναι

μία ύφεση, αλλά σε κάποια υλικά παρατηρούνται κινήσεις χωρίς να υπάρχει εμφανής

αιτία. Ο συνδυασμός δύο ή περισσοτέρων από τους παραπάνω τύπους είναι γνωστός

ως πολύπλοκη κατολίσθηση.

Οι πιο κοινές επιπτώσεις που προκαλούνται σε έναν αγωγό από μια κατολίσθηση, η οποίες

σχετίζονται με τις διαταραχές του εδάφους, περιλαμβάνουν:

Πλευρική μετατόπιση αγωγού,

Καθίζηση αγωγού,

Ανύψωση αγωγού,

Σημαντική πλαστική παραμόρφωση του υλικού των τοιχωμάτων του αγωγού (λόγω της

συμπίεσης, της διάτμησης ή της τάνυσης),

Απώλεια στήριξης (δηλ., απώλεια των εδαφικών στηριγμάτων σε περίπτωση όπου μια

κατολίσθηση απομακρύνει εδαφικό υλικό σε σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού),

Αύξηση του στατικού φορτίου στον αγωγό (δηλ., ο αγωγός θάβεται κάτω από τα φερτά

υλικά της κατολίσθησης). Προσωρινή αύξηση του δυναμικού φορτίου επάνω στον αγωγό

(δηλ., δέχεται καταπόνηση από βράχια που πέφτουν).

Page 43: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 43 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7.2.2 Ρήγματα

Οι σεισμοί που προκαλούν την επιφανειακή θραύση αποτελούν ένα σημαντικό ζήτημα για τους

θαμμένους αγωγούς, καθώς οι αγωγοί που διασχίζουν τις ζώνες ρηγμάτων θα πρέπει να έχουν

τη δυνατότητα επιμήκυνσης και καμπτικής παραμόρφωσης ώστε να εξισορροπούν τις

επιφανειακές μετατοπίσεις του εδάφους. Εάν ένας αγωγός διασχίζει ένα ρήγμα που θεωρείται

ενεργό, τότε είναι απαραίτητο να καταγραφθούν η τοποθεσία, ο προσανατολισμός, τα

χαρακτηριστικά ολίσθησης και η ζώνη διατάραξης, ενώ παράλληλα θα πρέπει να γίνει

υπολογισμός της ποσότητας και του τύπου πιθανής μετατόπισης που μπορεί να προκύψει.

Ο όρος ενεργό ρήγμα, με όρους γεωλογίας, αναφέρεται στο ότι το υπό μελέτη ρήγμα έχει τη

δυνατότητα κάποια στιγμή να μετατοπιστεί ξανά. Ο ορισμός της δραστηριότητας εξαρτάται από

τη φύση της υπό μελέτη εγκατάστασης. Για ένα τυπικό έργο αγωγού, ένα ρήγμα θεωρείται

ενεργό εάν μπορεί να αποδειχτεί ότι έχει γίνει μετατόπιση της επιφάνειας του εδάφους κατά την

Ολοκαινική Περίοδο, δηλ., τα τελευταία 10.000 χρόνια. Οι πρακτικές σχεδιασμού της βιομηχανίας

αγωγών ποικίλουν σε μεγάλο βαθμό αναφορικά με τον καθορισμό του επιπέδου της

δραστηριότητας ρηγμάτων για εξυπηρέτηση του σχεδιασμού. Ένας λόγος για αυτή την έλλειψη

ομοιογένειας είναι ότι δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος τρόπος πρόβλεψης της πιθανότητας

μελλοντικής μετατόπισης ρηγμάτων. Οι βασικοί μηχανισμοί που ελέγχουν αυτά τα φαινόμενα

μετριούνται σε όρους γεωλογικών χρόνων (εκατομμύρια έτη) και αντίστοιχα η κατηγορία

μεγέθους τους ξεπερνάει τη διάρκεια ζωής ενός έργου αγωγού. Συνεπώς, για την

αξιολόγηση/σχεδιασμό της διέλευσης αγωγού από ενεργά επιφανειακά ρήγματα, είναι

απαραίτητο να χρησιμοποιηθεί η κρίση των επιστημόνων με βάση την εκτεταμένη εμπειρία και

τις παρατηρήσεις σχετικά με τις μετατοπίσεις του ρήγματος κατά τη διάρκεια των παλαιότερων

σεισμών.

7.2.3 Ρευστοποίηση Εδάφους

Η ρευστοποίηση του εδάφους είναι ένα δευτερεύον σεισμικό φαινόμενο, που μπορεί να θέσει σε

κίνδυνο την ακεραιότητα ενός αγωγού. Η πιθανότητα ρευστοποίησης του εδάφους εξαρτάται από

την τοποθεσία. Η ρευστοποίηση είναι πιθανότερο να συμβεί σε έδαφος κορεσμένο από νερό, με

σχετικά ομοιόμορφη λεπτόκοκκη άμμο ή χονδρόκοκκη ιλύ σε χαλαρή κατάσταση. Αυτές οι

υπόγειες συνθήκες καθορίζονται από συγκεκριμένους συνδυασμούς γεωμορφολογικών

συνθηκών, ιζηματογενών συστημάτων και σεισμικής έκθεσης.

Page 44: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 44 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7.2.3.1 Επιπτώσεις από την ρευστοποίση εδάφους σε έναν αγωγό

Διάρρηξη αγωγού εξαιτίας οριζόντιας εξάπλωσης (η οριζόντια εξάπλωση είναι

κατολισθήσεις που προκαλούνται από την ρευστοποίηση εδάφους και εμφανίζονται σε

πλαγιές με μικρή κλίση: < 3 μοίρες).

Διάρρηξη αγωγού εξαιτίας ολισθήσεων ροής. Οι ολισθήσεις ροής είναι κατολισθήσεις που

μπορεί επίσης να προκληθούν από την ρευστοποίηση εδάφους. Παρουσιάζονται συνήθως

σε πλαγιές με κλίση μεγαλύτερη των 3 μοιρών.

Καθιζήσεις αγωγού: Μπορεί να προκληθούν από ταλάντωση του εδάφους που είναι

χαρακτηριστική για περιπτώσεις σχεδόν πλήρως επίπεδου εδάφους. Η ταλάντωση

εδάφους προκαλείται όταν γίνεται υγροποίηση σε μεγάλο βάθος, ή ανάμεσα σε έγκλειστα

ρευστοποιημένα στρώματα.

Προσωρινή απώλεια στήριξης: Η απώλεια της αντοχής του εδάφους που προκαλείται από

την υγροποίηση μπορεί να προκαλέσει πλήρη απώλεια της εδαφικής στήριξης σε ένα

σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού για μια περιορισμένη χρονική περίοδο.

Ελαφριά ανύψωση του αγωγού: Η επίπλευση του αγωγού μπορεί να προκύψει σε

περιπτώσεις όπου ένας θαμμένος αγωγός βρίσκεται γύρω από ρευστοποιημένο έδαφος

και το βάρος του αγωγού είναι μικρότερο από αυτό του μετατοπισμένου ρευστοποιημένου

εδάφους.

7.2.4 Καρστικές περιοχές

Καρστικό είναι ένα χαρακτηριστικό του εδάφους που αναπτύσσεται σε διαλυτά πετρώματα μέσω

της μεγέθυνσης των ασυνεχειών από τη ροή υπόγειων υδάτων (που στο τέλος σχηματίζουν

σπήλαια). Σε καλά ανεπτυγμένες καρστικές περιοχές, τα κενά και τα σπήλαια μπορεί να είναι

αρκετά μεγάλα και πλατιά ώστε να εξυπηρετούν το σύνολο της φυσικής αποστράγγισης. Οι

περισσότερες καρστικές περιοχές στον κόσμο, σχηματίζονται σε ασβεστολιθικά πετρώματα και

μάρμαρα, τα οποία είναι τα μεταμορφικά τους ισοδύναμα. Παρουσιάζεται μικρότερη καρστικότητα

σε γύψινα πετρώματα, τα οποία εμφανίζονται σε μικρότερη έκταση στην επιφάνεια της γης, και

σε πολύ μικρό ποσοστό σε άλλα ακόμη περισσότερο διαλυτά πετρώματα. Ο γύψος είναι πολύ

περισσότερο διαλυτός από ότι ο ασβεστόλιθος, με αποτέλεσμα το καρστικό φαινόμενο να

αναπτυχθεί πιο γρήγορα στο γύψο από ότι στον ασβεστόλιθο. Η βασικότερη μηχανική

σπουδαιότητα του καρστικού φαινομένου είναι η ύπαρξη υπόγειων κοιλοτήτων, οι οποίες

μπορούν να προκαλέσουν την καταβύθιση ή την απότομη κατάρρευση του εδάφους. Συχνά,

Page 45: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 45 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

αλλά όχι πάντα, σχηματίζεται ένα διακριτό σύνολο από χαρακτηριστικά εδάφους στην επιφάνεια

της περιοχής (π.χ. κλειστές υφέσεις χωρίς εξόδους για την επιφανειακή αποστράγγιση,

αποδιοργανωμένη τοπογραφία, κλπ.).

7.2.4.1 Επίδραση του καρστ στους αγωγούς

Παραμόρφωση αγωγού λόγω καταβύθισης: Η καρστική καταβύθιση σχηματίζεται στην

εδαφική κάλυψη που βρίσκεται επάνω από σπηλαιώδη πετρώματα, λόγω της έκπλυσης

του εδάφους στις σχισμές του εδαφικού υποβάθρου.

Απώλεια στήριξης, δηλαδή απώλεια των εδαφικών στηριγμάτων σε περίπτωση όπου μια

κατάρρευση απομακρύνει το εδαφικό υλικό σε σημαντικό μήκος της τάφρου του αγωγού,

Θραύση αγωγού σε περίπτωση όπου τα τοιχώματα του αγωγού δεν μπορούν να αντέξουν

την παραμόρφωση που προκαλείται από την απώλεια της εδαφικής υποστήριξης κατά

μήκος μια εδαφικής κατακρήμνισης που προκαλείται από καταβύθιση ή κατάρρευση.

7.2.5 Γεωλογικοί κίνδυνοι κατά μήκος της προτεινόμενης όδευσης του αγωγού

7.2.5.1 Τμήμα Πεδιάδας Αξιού (Χ.Θ. 359 – 425)

Χ.Θ. 370.3 έως Χ.Θ. 371.8

Διέλευση κατακλυζόμενης έκτασης Αξιού: Αυτό το σημείο διέλευσης ποταμού αποτελεί μία

περιοχή με πιθανότητα ρευστοποίησης εδάφους. Τα δεδομένα υπεδάφους που

συγκεντρώθηκαν, καθώς και οι πρώτοι υπολογισμοί, υποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος

ρευστοποίησης εδάφους για τη σεισμική δραστηριότητα που αναμένεται να προκύψει κατά τη

διάρκεια των επόμενων 50 ετών.

Χαρτογραφημένα ρήγματα κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 366.1: ρήγμα # 50, κατηγορία 3

Page 46: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 46 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7.2.5.2 Τμήμα Όρους Βέρμιο (Χ.Θ. 425 – 466)

Χ.Θ. 427.3 έως Χ.Θ. 444.0 Καρστική περιοχή: Καρστικό ασβεστολιθικό ανάγλυφο

αναμένεται να υπάρχει στα παρακάτω τμήματα της χάραξης:~ Χ.Θ. 428.2 - ~Χ.Θ. 428.6;

~Χ.Θ. 429.3 - ~Χ.Θ. 430.2; ~ Χ.Θ. 430.6 - ~ Χ.Θ. 431.0; ~ Χ.Θ. 431.2 - ~ Χ.Θ. 431.3;~ Χ.Θ.

435.6 - ~ Χ.Θ. 435.9 και ~ Χ.Θ. 442.7 - ~ Χ.Θ. 444.0. Κατά τις επισκέψεις που

πραγματοποιήθηκαν στην τοποθεσία δεν εντοπίστηκε κανένα διακριτό χαρακτηριστικό

εδαφικής κατακρήμνισης. Καρστική κατηγορία: Νέο καρστικό (kII).

Χ.Θ. 431.3 έως Χ.Θ. 431.5: Ανάγλυφο κατολίσθησης στα νότια της προτεινόμενης όδευσης

Κατά τη διαδικασία καθορισμού της όδευσης, έγινε αποφυγή μιας μικρής περιοχής

κατολίσθησης, η οποία επηρεάζει το υγρό αποσαθρωμένο εδαφικό κάλυμμα στην περιοχή

κοντά σε μία πηγή (δεν υπάρχει καμία περιοχή κατολίσθησης εντός του διαδρόμου 200 m).

Επομένως, δεν απαιτείται η εφαρμογή περαιτέρω μέτρων κατά την κατασκευή.

Χ.Θ. 432.4 έως Χ.Θ. 432.6: Έγινε αποφυγή μιας πιθανής περιοχής κατολίσθησης, με

επαναχάραξη της όδευσης προς τα βόρεια. Επομένως, δεν απαιτείται η εφαρμογή

περαιτέρω μέτρων κατά την κατασκευή.

Χ.Θ. 433.4 έως Χ.Θ. 433.7: Σε αυτό το σημείο η επιλογή Ν1 διασχίζει ένα υγρό

αποσαθρωμένο υλικό, το οποίο διατρέχει κίνδυνο ρηχής ολίσθησης. Κατά την κατασκευή,

μπορεί να είναι απαραίτητη η εφαρμογή μηχανολογικών μέτρων (π.χ. αποστράγγιση). Η

πλήρης αποφυγή των χαρακτηριστικών κατολίσθησης δεν ήταν εφικτή εντός του

προτιμώμενου διαδρόμου πλάτους 2 km. Ωστόσο, η προτεινόμενη όδευση αποτελεί μία

βελτιστοποιημένη επιλογή όδευσης, η οποία αποφεύγει τις πιο επικίνδυνες περιοχές, όπως

τις επιρρεπείς σε κατολισθήσεις πλαγιές στο ρυάκι που βρίσκεται νότια της χάραξης. Ο

προτεινόμενος διάδρομος περνάει αυτή την επικίνδυνη περιοχή από μία σχεδόν επίπεδη

τοποθεσία και με την μικρότερη δυνατή απόσταση. Προτείνεται να ανατεθεί η εποπτεία των

εργασιών κατασκευής σε έναν εξειδικευμένο γεωτεχνικό.

Χ.Θ. 448.8 έως Χ.Θ. 449.3: Περιοχή επιρρεπής σε κατολισθήσεις βόρεια της όδευσης: Σε

αυτή τη θέση η διαδρομή διασχίζει μία περιοχή που αποτελείται από χαλαρά Τεταρτογενή

ιζήματα με ρηχές περιστροφικές κατολισθήσεις και διαβρωτικά χαρακτηριστικά στο άνω

βόρειο άκρο πρανούς. Η προτεινόμενη όδευση αποφεύγει τα πιο σημαντικά σημεία

αστάθειας πρανούς, καθώς κατέρχεται από μία περισσότερο σταθερή ράχη κορυφής, της

οποίας το χαμηλότερο τμήμα/πρόποδας αποτελείται από μεγάλη μάζα μαρμάρου. Το

αποτέλεσμα του καθορισμού αυτής της όδευσης είναι κατά την περίοδο της κατασκευής να

χρειαστούν μόνο κάποια περιορισμένα μέτρα αντιμετώπισης (π.χ. σταθεροποίηση του

ρηχού πρανούς στη βορειότερη πλευρά της κεντρικής γραμμής). Ένα επιπρόσθετο πιθανό

μέτρο αντιμετώπισης είναι η ομαλοποίηση των άκρων της πλαγιάς. Προτείνεται να ανατεθεί

η εποπτεία των εργασιών κατασκευής σε έναν γεωτεχνικό επιστήμονα.

Page 47: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 47 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Καρστικό ασβεστολιθικό ανάγλυφο αναμένεται να υπάρχει στα παρακάτω τμήματα της

χάραξης:~ Χ.Θ. 444.8 - ~ Χ.Θ. 444.9; ~ Χ.Θ. 445.1 - ~ Χ.Θ. 445.4; ~ Χ.Θ. 445.8 - ~ Χ.Θ. 446.3; ~

Χ.Θ. 446.7 - ~ Χ.Θ. 447.0; ~ Χ.Θ. 447.8 - ~ Χ.Θ. 448.0; ~ Χ.Θ. 448.6 - ~ Χ.Θ. 448.8; ~ Χ.Θ.

449.0 - ~ Χ.Θ. 449.3; ~ Χ.Θ. 451.6 - ~ Χ.Θ. 451.7; ~ Χ.Θ.453.1 - ~ Χ.Θ. 453.7; ~ Χ.Θ. 456.8 - ~

Χ.Θ. 457.1; ~ Χ.Θ. 458.5 - ~ Χ.Θ. 458.7; ~ Χ.Θ. 463.3 - ~ Χ.Θ. 463.8 και ~Χ.Θ.464.8 - ~Χ.Θ.

467.5. Κατά τις επισκέψεις που πραγματοποιήθηκαν στην τοποθεσία δεν εντοπίστηκε κανένα

διακριτό χαρακτηριστικό εδαφικής κατακρήμνισης. Καρστική κατηγορία: Νέο καρστικό (kII).

Ρήγματα που αναφέρονται κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ.426.5: ρήγμα # 51, κατηγορία 3

Χ.Θ.427.1: ρήγμα # 52, κατηγορία 4

Χ.Θ. 429.0: ρήγμα # 53, κατηγορία 4

Χ.Θ. 429.6: ρήγμα # 54, κατηγορία 4

Χ.Θ. 429.9: ρήγμα # 55, κατηγορία 4

Χ.Θ. 437.6: ρήγμα # 59, κατηγορία 3

Χ.Θ. 438.7: ρήγμα # 60, κατηγορία 4

Χ.Θ. 442.8: ρήγμα # 64, κατηγορία 2

Χ.Θ. 445.4: ρήγμα # 65, κατηγορία 2

Χ.Θ. 446.3: ρήγμα # 66, κατηγορία 2

Χ.Θ. 446.3: ρήγμα # 67, κατηγορία 2

Χ.Θ. 447.6: ρήγμα # 68, κατηγορία 2

Χ.Θ. 457.8: ρήγμα # 71, κατηγορία 4

7.2.5.3 Τμήμα λεκάνης Πτολεμαΐδας (Χ.Θ. 466 – 486)

Ρήγματα που αναφέρονται κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 472.5: ρήγμα # 74, κατηγορία 3

Χ.Θ. 473.2: ρήγμα # 75, κατηγορία 3

Χ.Θ. 478.7: ρήγμα # 77, κατηγορία 3

Χ.Θ. 484.0: ρήγμα # 78, κατηγορία 3

Page 48: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 48 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7.2.5.4 Τμήμα Όρους Άσκιο (Χ.Θ. 486 – 507)

Χ.Θ. 495.0 έως Χ.Θ. 497.5: Αυτή η περιοχή ερευνήθηκε κυρίως εξαιτίας των

κατολισθήσεων που αναμένονται στο δυτικό ανοδικό τμήμα βόρεια της Κλεισούρας. Τα

πρανή στη βάση αυτού του τμήματος, που μπορεί να τα δει κανείς σε μια επιτόπια

επίσκεψη, δεν παρουσίαζαν καμία προφανή αστάθεια. Μόνο μία μικρή επιφανειακή

κατολίσθηση συναντήθηκε κοντά στη ~Χ.Θ. 497.5, σε σημείο που βρίσκεται νότια της

προτεινόμενης όδευσης του αγωγού.

Χ.Θ. 497.5 έως Χ.Θ. 499.5: Η ρηχή λιμναία κάλυψη πιθανότατα επηρεάζεται από την

ολίσθηση εδάφους. Κατά την κατασκευή, μπορεί να είναι απαραίτητη η εφαρμογή

μηχανολογικών μέτρων (π.χ. διάνοιξη βαθύτερων τάφρων). Επομένως, προτείνεται να

ανατεθεί η εποπτεία των εργασιών κατασκευής σε έναν γεωτεχνικό επιστήμονα.

Χ.Θ. 500.1 έως Χ.Θ. 501.0: Μπορεί να είναι απαραίτητη η εφαρμογή μέτρων

αντιμετώπισης για τη σταθεροποίηση των πρανών στις διελεύσεις από υδάτινα ρεύματα.

Αυτό το ζήτημα χρήζει περαιτέρω μελέτης.

Ρήγματα που αναφέρονται κατά μήκος αυτού του τμήματος

Χ.Θ. 487.5: ρήγμα # 81, κατηγορία 2

Χ.Θ. 489.2: ρήγμα # 82, κατηγορία 3

7.2.5.5 Τμήμα από Καστοριά μέχρι τα σύνορα (Χ.Θ. 507 – 543)

Η προτεινόμενη όδευση έχει τροποποιηθεί από τη Χ.Θ. 531 μέχρι τα σύνορα, σε αντίθεση με την

όδευση που μελετήθηκε από την ILF (2011). Επομένως, εξαιτίας της έλλειψης συγκεκριμένων

γεωλογικών μελετών για αυτό το τροποποιημένο τμήμα της όδευσης, δεν υπάρχουν επαρκείς

πληροφορίες σχετικά με τους γεωλογικούς κινδύνους από τη Χ.Θ. 531 και μέχρι τα σύνορα.

Χ.Θ. 525.8 έως Χ.Θ. 526.1: Έδαφος επιρρεπές σε ρευστοποίηση (1η διέλευση ποταμού

Αλιάκμονα): Σε αυτό το σημείο διέλευσης, δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο

εμφάνισης κορεσμένου, σχετικά ομοιόμορφου εδάφους με λεπτόκοκκα ιζήματα (δηλαδή

συνήθως άμμο ή ιλύς χωρίς μεγάλες ποσότητες αργίλου ή χωρίς συγκόλληση) σε χαλαρή

κατάσταση. Τέτοιου είδους εδάφη παρουσιάζουν πολύ υψηλή πιθανότητα ρευστοποίησης.

Λόγω του ρηχού υδροφόρου ορίζοντα των υπόγειων υδάτων και των αναμενόμενων τιμών

PGA (μέγιστης εδαφικής επιτάχυνσης) που φτάνουν έως τα ~ 0.16 g, αυτό το σημείο

Page 49: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 49 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

διέλευσης μπορεί να διατρέχει κίνδυνο ρευστοποίησης. Επομένως, κατά τις επακόλουθες

φάσεις σχεδιασμού θα πρέπει να γίνει περαιτέρω μελέτη του ζητήματος της

ρευστοποίησης.

Ρήγματα που αναφέρονται κατά μήκος αυτού του τμήματος:

Χ.Θ. 530.0: ρήγμα # 94, κατηγορία 3

Χ.Θ. 531.2: ρήγμα # 95, κατηγορία 2

Χ.Θ. 534.2: ρήγμα # 97, κατηγορία 3

Χ.Θ. 534.8: ρήγμα # 98, κατηγορία 3

Χ.Θ. 537.7: ρήγμα # 101, κατηγορία 3

Χ.Θ. 540.2: ρήγμα # 103, κατηγορία 3

Χ.Θ. 540.7: ρήγμα # 104, κατηγορία 3

Χ.Θ. 541.8: ρήγμα # 107, κατηγορία 3

7.3 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων κατά μήκος της όδευσης

Η ακόλουθη κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων έχει ληφθεί υπόψη:

Κατηγορία 1: Σεισμικά ρήγματα. Ρήγματα που σχετίζονται με γνωστό ιστορικό ή

παλαιοσεισμολογικό σεισμό.

Κατηγορία 2: Πιθανά ενεργά ρήγματα. Ρήγματα που έχουν επαρκή γεωλογικά και

γεωμορφολογικά στοιχεία που υποδηλώνουν ενεργοποίηση από το Άνω Πλειστόκαινο.

Κατηγορία 3: Νεοτεκτονικά ρήγματα. Ρήγματα που επηρεάζουν Μετα-αλπικά και προ-

Πλειστοκαινικά πετρώματα, χωρίς να υπάρχουν ενδείξεις για ενεργοποίηση από τότε.

Κατηγορία 4: Ρήγματα με άγνωστη δραστηριότητα. Είναι κυρίως ρήγματα βασικών λεκανών

χωρίς να παρουσιάζουν χαρακτηριστικά που να μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη

χρονολόγηση πρόσφατης δραστηριότητας.

Page 50: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 50 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

7.3.1 Κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στο τμήμα του αγωγού ΤΑΡ Ο ακόλουθος Πίνακας 7-1 συνοψίζει την κατηγοριοποίηση των ρηγμάτων στη ζώνη του αγωγού

ΤΑΡ για το τμήμα Ν. Μεσημβρία – Αλβανία.

Πίνακας 7-1 Κατηγοριοποίηση ρηγμάτων Κατηγορία ρήγματος Ρήγμα #

1. Σεισμικά -

2. Πιθανώς ενεργά 63, 64, 65, 66, 67, 68, 69, 81, 95

3. Νεοτεκτονικά 48, 49, 50, 51, 59, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 78, 82, 94, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103,

104, 105, 106, 107, 108, 109

4. Άγνωστης

δραστηριότητας

52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 60, 61, 62, 70, 71, 79, 80, 83, 84, 85, 86, 87, 88, 89, 90, 91, 92,

93

Πηγή: Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ, Ρήγματα στη ζώνη του αγωγού ΤΑΡ, Τμήμα της Περιβαλλοντικής μελέτης, Dr. Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, 31.03.2013

Κανένα ρήγμα στη διαδρομή δε σχετίζεται με ιστορικούς σεισμούς, έτσι δεν υπάρχει ρήγμα

κατηγορίας 1.

Όσον αφορά πιθανώς ενεργά ρήγματα (κατηγορία 2), τα ρήγματα # 63 έως # 68 έχουν

χαρακτηριστεί ως πιθανώς ενεργά βασιζόμενοι στη λιθολογία τους και την τελευταία

ενεργοποίησή τους. Παρόλα αυτά, αυτά είναι πολύ μικρού μήκους ρήγματα, ανεπαρκή για την

πρόκληση σεισμών. Μπορούν να ενεργοποιηθούν από μακρινό σεισμό, αλλά δε μπορούν να

ενεργοποιηθούν από μόνα τους. Ως εκ τούτου, δεν έχουν καμία ιδιαίτερη σημασία για το Έργο.

Το ρήγμα # 69 αποτελεί τμήμα του ρήγματος Περαία - Μανιάκι μήκους περίπου 10 km. Αυτό είναι

ένα σύνθετο ρήγμα, και αποτελεί τμήμα του πολύ μεγαλύτερου συστήματος ρηγμάτων (περίπου

40 km) Βεγορίτιδας – Πτολεμαΐδας. (Παυλίδης, 1985, Παυλίδης και Μουντράκης, 1987,

Μουντράκης κ.ά., 2006). Το σύστημα ρηγμάτων Βεγορίτιδας – Πτολεμαΐδας αποτελείται από

ανεξάρτητα τμήματα τάσεων ΒΑ-ΝΔ που ορίζουν το όριο μεταξύ Νεογενών και Τεταρτογενούς

λεκάνης Βεγορίτιδας – Πτολεμαΐδας. Στο Σχήμα 7-1 το ρήγμα Περαία - Μανιάκι σημειώνεται ως

ISS074 (Σβώρας 2011). Θεωρείται ενεργή δομή κοντά αλλά αντιθετική με του Κομανού και

ταυτόχρονα συνθετική με της Πτολεμαΐδας (Παυλίδης, 1985; Παυλίδης και Μουντράκης, 1987;

Goldsworthy και Jackson, 2000; 2001; Μουντράκης κ.ά., 2006). Το ρήγμα βύθισης ΝΑ

χαρακτηρίζεται από μία ασυνεχή πλαγιά που εκτείνεται για συνολικό μήκος περίπου 14 km. Καλά

Page 51: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 51 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

διατηρημένες από προστριβές και ελεύθερες όψεις θέτουν σε επαφή το Μεσοζωικό υπόστρωμα

με Ολοκαινικές αποθέσεις (Παυλίδης, 1985; Goldsworthy και Jackson, 2000; 2001).

Σχήμα 7-1 Σεισμογενείς πηγές στην ευρύτερη περιοχή του ΤΑΡ, με επίκεντρα σημαντικών σεισμών, σύμφωνα με το Σβώρα (2011)

Πηγή: Τμήμα Γεωλογίας, ΑΠΘ, Ρήγματα στη ζώνη του αγωγού ΤΑΡ, Τμήμα της Περιβαλλοντικής μελέτης, Dr. Αλέξανδρος Χατζηπέτρος, 31.03.2013

Το ρήγμα # 81 είναι ένα ρήγμα λεκάνης δίπλα στον αγωγό, αλλά εξελίσσεται στο ρήγμα της

Χειμαδίτιδας λίμνης (ISS075 στο Σχήμα 7-1). Είναι παράλληλο και αντιθετικό στο ρήγμα

Page 52: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

Σελίδα 52 από 52 Area Code

Comp. Code

System Code

Disc. Code

Doc.- Type

Ser. No.

Τίτλος έργου: Διαδριατικός Αγωγός – TAP GPL00-ASP-642-Y-TAE-0070

Αναθ.: 01 / at16 Τίτλος εγγράφου:

Ενιαία ΜΠΚΕ Ελλάδας Παράρτημα 6.6.1 - Έκθεση Υφιστάμενης Κατάστασης Γεωλογίας

Νυμφαίου, αποτελεί μια σχεδόν 12 km ενεργή τεκτονική δομή που βρίσκεται κατά μήκος της

νότιας όχθης της Χειμαδίτιδας λίμνης. (Παυλίδης, 1985, Παυλίδης και Μουντράκης, 1987). Το

κανονικό ρήγμα της Χειμαδίτιδας με κλίση ΒΔ έχει δημιουργήσει μια χαμηλή επιμήκη αναβαθμίδα

στο κατερχόμενο τέμαχός του, που αποτελείται από ανορθωμένα Νεογενή, Πλειστοκαινικά και

Ολοκαινικά ιζηματογενή στρώματα (Παυλίδης, 1985). Αυτή η δομή πιθανά συναντά το ρήγμα του

Νυμφαίου σε βάθος περιορίζοντας το μέγιστο βάθος σε περίπου 7,5 km. Συνεπώς, το μέγιστο

αναμενόμενο μέγεθος σεισμού είναι πιθανώς μικρότερο του 6.0.

Το ρήγμα # 95 αποτελεί τμήμα μιας μεγάλου μήκους (περίπου 18 km) κατακόρυφης δομής με

διεύθυνση ΒΑ-ΝΔ και τέμνει Πλειστοκαινικά ιζήματα. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει ένδειξη

Τεταρτογενούς δραστηριότητας, από στοιχεία γεωλογικής χαρτογράφησης, συνεπώς αυτό το

ρήγμα θεωρείται πιθανά ενεργό αλλά με μικρή πιθανότητα.

Page 53: Παράρτημα 6.6.1 - ΈκθεσηΥφιστάμενηςΚατάστασης Γεωλογίας · της Θράκης 9 ... της Αλεξανδρούπολης, τα βουνά

21ος Όρο

Ημερομηνία 06/2013

Copyright Reserved: This document may not be copied, shown to or placThe latest version of the document is registered in the TAP Project's DataThe latest version of the document is registered in the TAP Project s Data

Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος: Απαγορεύεται η αντιγραφή του ππροηγούμενη συγκατάθεση της εταιρείας TAP AG.Η τελευταία έκδοση του εγγράφου έχει καταχωρηθεί στη βάση δεδομένων

Trans Adriatic Pipeline AG – Ελλάδα (Παράρτημα)οφος, Πύργος Αθηνών, Λεωφόρος Μεσογείων 2-4, 11527

Αθήνα, ΕλλάδαΤηλέφωνο: + 30 210 7454613

Fax: + 30 210 7454300Fax: + 30 210 7454300

[email protected]

ced at the disposal of third parties without prior consent of TAP AG.abaseabase.

παρόντος εγγράφου, η επίδειξη του ή η διάθεση του σε τρίτους χωρίς την

ν του Έργου ΤΑΡ.